Egungo Euskararen Hiztegia
—Z—
[bertsioa: 2024-01-10]

zabal 1 izond albo batetik bestera hedadura handia edo ohikoa baino handiagoa duena; zabalera gainerako dimentsioak baino aski handiagoa duena; irekia. ik mehar; estu. (ikus beheko konbinatorian zabal izenondoaren agerraldi maizkoenak)
2 (adizlagun gisa; ik beherago 13)

Inork ez zezakeen susma, orobat, XIX. mendearen amaieratik medikuntza eta osasun publikoa hain bizkor eta hain zabal hedatu izanak munduaren halako gainpopulaziora ekarriko gintuenik.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 141. orr.

Nafarroa han, luze eta zabal hedatuta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 467. orr.

Neure eskuaz lanean hasi nintzenean, luze eta zabal etzan zen ohean ahozpez.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 20. orr.

Egunotan luze eta zabal hitz egin beharko diagu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 31. orr.

Etxearen atzealdeko lorategi zaharra herriaren muturrean hasi eta inguruko zelaietaraino hedatzen zen, luze eta zabal.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 168. orr.

Iristear omen zeuden, laster hitz egingo zuten lasai eta zabal.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 196. orr.

Kristina zabal jarria zen orain besaulkiaren gainean, hanka luzatuak ohean ezarririk.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 364. orr.

Metodo zuzenarekin, berriz, zabal barreiatzen ziren emaitzak, eta haietatik laurden bat pasatxo, arauzko gutxienekotik behera baitzegoen, bere garaian atzera boteak behar zuten loteei zegokien noski.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 211. orr.

Gogoak, beraz, joan eta ibili nahiak eraginda, gorputz guztiko lohadar eta organo guztietan zehar zabal dagoen arimaren izatea ziztatzen du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 281. orr.

Garaile ageri zen, zabal eta eroso hartzen zuen arnasa haritz argizko jangelan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 271. orr.

3 (adizlagun gisa, izen mugatu baten eskuinean)

Besoak zabal, leher eginda, barazki zama izugarriari besarka, balantzaren batek lurrera botako zuen beldurrez, aurrera begira zihoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 20. orr.

Eraikuntzari buruzko azalpenetan jarraitu nuen: berak begiak zabal eta erne beti ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 130. orr.

Ahoa zabal geratu zen, "ez duk posible!" esanez bezala.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 48. orr.

Ahoa zabal dugula koilarari eusten dion eskuari begira-begira egon beharra, besterik ez.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 42. orr.

Aldakak zabal, tente-tente jarririk bere mantal zuriarekin, mingainari eusten zion hitz itsusiren bat ihesi joan ez zekion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 112. orr.

Erortzen eta amiltzen gara zuloan beheiti, non herensugeak eta munstroak ditugun aiduru [...] ahutzak zabal eta hortzak zorrotz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 135. orr.

Galtzeak alabaina nonbaitetik harrapatzea ekartzen du, alorra huts eta zabal utziz aurkitze berrien onartzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 132. orr.

Tatuaje baten moduan markatuta gelditzen ari, gero eta zabalago, gero eta sendoago.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 93. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Neska adimen-zabal bezain oin-zabal horietako bat.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 57. orr.

Neska ile-horail, sudur-fin, ezpain-zabal hura, nire saihetsean kokorikatu zen eta belarri zulora erran zidan:[...].  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 165. orr.

Lehenengo egunetan gurpil-aulkian zebilen haur isil begi-zabal hari erreparatuko zioten.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 32. orr.

Polizia frantsesek, kepis eta kapadun jendarma bibote-zabalek.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 218. orr.

Goiko leihoetan emakume aurpegi-zabalak ikusten ziren, kalera begira.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 40. orr.

Handiz erdi modukoa zela, bizkar zabala, hanka-zabal samarra, aurpegiz beltzarana eta bizar-gorria.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 105. orr.

Haren ibilera hanka-zabalak pentsarazi zidan ohituta egongo zela zaldiz ibiltzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 131. orr.

Talde erdi biluzi, papar-zabal eta zalapartari horrek alde guztietatik inguratu zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 160. orr.

Filosofiak, berriz, bihotz zabal egiten du arkitektoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 430. orr.

Seguraski elkor hutsa izango da antigoalekoak garenokin, pentsatu zuen Bankes jaunak, bihotz-zabal izateko ahalegin guztiak eginez.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 94. orr.

Botila lepamotz aho-zabal batzuetan sarturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 63. orr.

Non duk heure harrokeria, aho-zabal horrek?  Elizen arteko biblia   Epa 9,38

Onddo-itxurako kapela hegal-zabal bat soinean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 190. orr.

Soineko zuri behe-zabal bat jantzirik, jira eta bira, jira eta bira.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 120. orr.

Plazatxo estu eta luze baten erdian, intxaurrondo adaburu-zabal ikaragarri bat dago.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 224. orr.

5 (beste izenondo batekin)

Izan ere, nola babestu ninduen umetan haren sabel zabal joriak, izuak handik edo hemendik mehatxatzen ninduenean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 85. orr.

Zubi erdian dauden harri zabal ederrak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 167. orr.

Jende guztia bezalaxe bizi nintzen ni, bizitza gizonaren begi zabal itsuez ikusten, harritu gabe eta ulertu gabe.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 245. orr.

Humanitatea familia handi bat duk, Adan eta Evarengandik jaio den familia handi zabala.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 196. orr.

Sagar aurpegiko gizon lodi zabal batek.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 216. orr.

Gure mundu tipi zabal hartan geundela, hala erran zenidan bertze egun batean: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 405. orr.

Bidea zelai neurrigabeetan aurrera hedatzen zen batzuetan, begiari ikuspegi zabal irekia eskainiz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 339. orr.

Erromako herria eta senatua, beldur guztietatik libre, zure pentsakizun eta aholku zabal-ospetsuen esanetara gobernatzen hasita zeudenean, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 370. orr.

Ondoan, intsigniaz beteriko fardelek odol zetaka zabal eskergak osatzen zituzten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 368. orr.

Irribarre egin zioten elkarri beren begitarte zabal biribilez, amak honela errepikatzen zuen bitartean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 409. orr.

Ozta-ozta ikusten zituen begien aurrean igarotzen zitzaizkion estepa luze-zabal haiek, istant batez galaraziak izan zituenak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 171. orr.

ik luze 16.

Gain jantzi zabal luzea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 70. orr.

Germaniar haietako batek bainujantzi handi-zabal bat zeukan jantzita eta bestea slip ñimiño batez ari zen jolasten.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 19. orr.

Nire buru gainean, ilargi handi, bete, zabal bat hedatzen zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 97. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak adizlagun balioa duela)

Erroma aldera: ez zen batere petraldu, alderantziz baizik, beti bezain bihotz-zabal mintzatu zitzaidan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 156. orr.

Hura ohatzean izter-zabal etzateko adina denbora erabili nuen, neure burua arruntik biluzteko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 255. orr.

Beldurra ematen zuen norbaiten aurrean hanka-zabal jartzen zenean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 27. orr.

Aita elizaren erdian zegoen, eskopeta besapean, hanka-zabal, harkaitza bezain tinko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 28. orr.

7 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Hala bada, Rosaren mundua aintzira hura zen, non munduaren zabala islatzen eta baretzen baitzen. Sutsuki goraipatu zuen lurraldearen zabala, esanez behialako inperio erromatarra ez zela hain handientsua izan eta atzerritarrek arrazoiz miresten zutela Errusia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 597. orr.

Hango iluntasun lodian tarteka baino ez zen itsasoaren zabala ikusten.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 179. orr.

Lau bat mila metro goratik, Mendi Harritsuen zabala dugu begien aurrean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 116. orr.

Haren gorpuzkerak eta pausajeak, haren itzalak eta itzalaren zabalak, guztiak batera nahiz banaka, harritu eta zur-lur utzi ninduten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 144. orr.

Zeru eta ortziaren zabalak ezin zaitu eduki, eta nik eraiki dizudan tenplu honek eduki ote zaitzake, bada?  Elizen arteko biblia   Dn 3,14

Izadia serioski aztertzen hasi garen honetan, ageri-agerian dugu auzien zabala eta haiei aurre egiteko geratzen zaigun bide luzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 197. orr.

Zerua izarrez beterik zegoen, gauaren zabalaz puzturiko izar lodiz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 141. orr.

Aspaldi utzi zion bere ikasleen ezjakintasunaren zabalaz harritzeari.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 45. orr.

Angela Duval hegaldatu eta kuxkur itsasoari begira egon nintzen unearen zabalaz ez nintzen jada oroitzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 90. orr.

Parean kokatu zaio Gabin, taldeari eta aretoaren zabalari aurpegia emanda-.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 55. orr.

Emakumezkoek musu eman ziguten, esker eta eskuin, irribarrearen zabalak belarrietan min eman behar zielarik.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 163. orr.

8 (izen gisa)

Bokalean jadanik, ateko bandara begiratuko duzu, zabalera, eta abanikoa bezala zabalduko da itsasoa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 158. orr.

-Ea mutila,hoa pittin bat zabalera! -agindu zion Kristobali.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 390. orr.

9 (izen gisa, pilota-jokoan)

Zabalean, zein txokoan, Goizuetakoa maisuki aritu zen.  Berria - Kirola   2006-01-29

Zabalera joana zen Xala, korrikaldi baten ostean irristaka iritsi zen, Olaizolak atzean erantzun zuen.  Berria - Kirola   2004-08-26

Xalak zabaletik pilota zail bat jaso zuen, Titinek txokora bidali zuen pilota, baina Pascualek jaso zuen, eta errioxarrari nahiko lan zaila jarri zabalean.  Berria - Kirola   2004-02-29

Irujok azken tantoa zabalera botariko gantxo batekin egin baitzuen.  Berria - Kirola   2006-01-07

Martinez Irujo txokotik zabalera sakatzen hasi arte.  Berria - Kirola   2004-04-08

Mugicaren zaflakoak, berdin airetik zabalera, edo xixtakoak ere, eta Etchegoinen lan izigarria eta borondatea, xokoetara barreatuz eta bera helduz.  Herria   2001-07-12

Etxarrikoak, ahal zuen guztietan Titinen zabaleko gantxoak jasotzera joateaz gain, bizkarra erakutsi zion Fernando Goñiri partida osoan.  Berria - Kirola   2004-07-13

10 aire zabal barruti estalietatik at dagoena. ik beherago 11.

-Hilobia aire zabalean dago ala estalia da?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 287. orr.

Iruditzen zait hirietan ere komeni dela aire zabalean eta eguzkitan pasealekuak egitea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2490. orr.

Dohakabeek, aterperik gabe, aire zabalean nozitu behar ekaitz zitala.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 265. orr.

Aire zabalean biluzik egotea, horra egun hauetan Mikelek ahanzturatik erreskatatu duen bertze sentsazio bat.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 72. orr.

Portikoen tartean eta aire zabalean geratzen diren espazioak landare berdeekin apaindu behar dira, aire librean egindako paseoak oso osasungarriak izaten baitira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2490. orr.

Material merkea da, aire zabalean egonkorra, ez da herdoiltzen, isolatzaile termiko, elektriko eta akustikoa da eta erresistentzia mekaniko egokia du.  Berria - Gaiak   2004-07-01

Gure artean, ordea, aire zabaleko pasealekuei deitzen diegu xysta, eta horiei grekoek paradromidas deitzen diete.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3010. orr.

Iluntzean Plaza Gorriaren inguruko aire zabaleko jatetxe horietako batean jaten duen italiar erako platerak asetzen du Carlsen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 274. orr.

Karrikara atera behar zenuke, aire zabalera, osasuna galduko ez baduzu.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 23. orr.

Konradek haurtzaroko eta gaztaroko zurbiltasun bera zeukan, eta etxetik atera gabe bizi zela ematen zuen, aire zabalera atera gabe.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 86. orr.

Kaleak baleude haizeen kontra zuzenean jarrita, haize zakar eta ugariak sartuko lirateke zeruko aire zabaletik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 790. orr.

11 egurats zabal aire zabala.

Haren azpian, putzu bertikal bat, zeinak galeria horizontal luze batera ematen baitzuen; hura, berriz, muino-mazelara irteten zen egurats zabalera, lantokitik gora.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.

Egurats zabalean egin zuten lo, gurutze-tontorretatik hurbil.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 66. orr.

Norbaitek beranduago edan nahi bazuen, zubian edatea zeukan, gau ilunean, egurats zabalean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 141. orr.

Ordokiaren erdi erdian ageri da, teilatu-hormak egurats zabalari emanak.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 133. orr.

12 luze-zabal (orobat luzezabal g.er.) iz eremua, tamaina.

Haien xehetasunak buruz nekizkien, gaiak ez ezik, luze-zabalak ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 180. orr.

Etxe haren luze-zabala neurtu izan balu, mintzatuko zatekeen agian huste lan nekagarri eta halaz ere askatzaile honi buruz.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 19. orr.

Munduaren luze-zabalean gosea gero eta handiagoa da.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 27. orr.

Inperioaren luze-zabal osoan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 118. orr.

Lurraren antzeko tasunak dituzten planeta asko eta asko baitaude haien iritziz unibertsoaren luze-zabalean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 36. orr.

Andre bat nigana makurtzen da, bera zinez zer den nire luze-zabalean aztertuz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 32. orr.

· pl Hein Völker militante gaztearen ia gorputz osoko fotograma batek hartzen zituen kartelaren luze-zabalak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 43. orr.

Luze-zabalei zegokienez, gela hura aurrekoaren antzekoa zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 280. orr.

13 zabal izan (neurriekin)

Jenisei ibaia versta eta erdi zabal da leku hartan, eta bi adar nagusi ditu, bata bestea baino handiagoa.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 348. orr.

Leku hartan, ibaia versta erdi zen zabal.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 238. orr.

Behinola Indiako azpikontinentearen zatirik handienean subiranotasun eraginkorra zertu zuen inperioa 250 milia luze eta 100 milia zabal zen gorputz-enborrera murriztuta geratu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 16. orr.

Tenpluko sala handiaren aurreko atalondoa hamar metro zabal zen.  Elizen arteko biblia   2 Kro 3,4

Sei metro luze eta sei metro zabal zen, eta hutsik zegoen, noski.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 67. orr.

60 zentimetro luze eta 50 zentimetro zabal da buruezurra eta zientzialariek uste dute ur gezako Baru espezieko kokrodiloarena dela.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Santutegia hamar metro zen luze, hamar metro zabal eta metro bat gora.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,20

Horma-irudia metro eta erdi luze eta metro bat zabal da; pieza bakarrekoa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 183. orr.

Beheko solairua bi metro eta erdi zabal zen, erdikoa hiru metro eta hirugarrena hiru metro erdi.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,6

Izugarrizkoak dira, ehun kilometrotik gora baitira zabal.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 390. orr.

· (aditza ezabaturik) 8.000 kilometro luze, 3.000 zabal!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 31. orr.

-21 metro 60 luze eta 34 metro 40 zabal.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 56. orr.

Arauzko alkandora faxistaren ordez, kokospeko beltz xelebre bat, arra bat zabal, zeina mugimendu zakar bakoitzean jakaren ertzetatik irteten baitzitzaion.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 50. orr.

14 zabal-zabal izond

Burua erdi joanda, so egin eta ozeano zabal-zabala ikusi nuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 58. orr.

Leku zabal-zabal baten erdian azaldu ziren, milaka lagunek inguraturik.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 214. orr.

Areto zabal-zabal bat zen, keztatua eta hutsa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 60. orr.

Turkiaren lurralde zabal-zabalaren eremurik handiena.  Berria - Mundua   2004-12-18

Eguzki esaten diogun su-masa hori, eta maitasuna, zeinak guztia baitauka bere baitan, esfera zabal-zabal bat irudi.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 28. orr.

Izeba Petuniaren esku hezurtsuan kolpetxoak eman zituen bere esku zabal-zabalaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 28. orr.

Izan ere, han, plazan, aho zabal-zabal horien aurrean, ez al naiz egongo haiek guztiak baino gorago?  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 154. orr.

Itsuaren begi zabal-zabaletan gelditu du bere begirada ikaratua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 450. orr.

Badakit bihotz zabal-zabaleko gizona zarela eta zuk ere gaixoak sendatzen dituzula.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 191. orr.

Hor dago Ixidro irribarre zabal zabal batekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 338. orr.

Ezin genuen egin deialdi zabal-zabala, ez zegoelako denontzat zertan behar egin.  Berria - Euskal Herria   2004-07-09

Toki hartatik, ibaiaren ibilbidea ageri zen ehun bat oineko distantzian, eta, hortaz, ikuspegia zabal-zabala zen guztiz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 346. orr.

Eremu zabal-zabala da autoerreferentziarena, eta emaitza onik aterako badugu, mugaketa lanari ekin behar diogu ezer baino lehen.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 15. orr.

15 (adizlagun gisa)

Kama ibaia zabal-zabal hedatzen zen orduan, eta xarmangarriak ziren haren ertz oihantsuak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 125. orr.

Joanesen begiak zabal-zabal ireki ziren.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 15. orr.

Krexako haurrak bere besoak zabal zabal luzatzen ditu harenganat heldu direneri ongi etorri egiteko.  Herria   2003-12-25

Garnerrek zabal-zabal egin zuen irribarre.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 30. orr.

Besoak jaso eta zabal-zabal eginik, oihu egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 33. orr.

Animaliak bertan behera omen doaz lurrera zabal-zabal eta ezin omen dira ostera handik altxatu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 127. orr.

Begi-ahoak itxita arnasa hartuz, horma baten kontra bermaturik, hankak zabal-zabal.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 47. orr.

Begiak zabal-zabal begiratu zion Jonathanek amari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 199. orr.

Begiak zabal-zabal egin zituen, ni ikusita.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 129. orr.

-Zeuk esan, Hester -eskaini zitzaion Mathilde, begiak harriduraz zabal-zabal.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 205. orr.

Vaclav erori egin zen atzeraka eta lurrean zerraldo gelditu eskuak zabal-zabal eginda, zuhaitz eroria, zuhaitz etzana, zuhaitz hila.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 264. orr.

Eserita dago, belaunak zabal-zabal dituela eta oinak elkartuta.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 153. orr.

Hermione lurretik altxatuta zegoen, begiak zabal-zabal, Lupin seinalatuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 279. orr.

Azken harmaila jaitsi zuen eta alabarengana zuzendu zen, besoak zabal-zabal.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 128. orr.

16 zabal-zabala adlag ipar zabal-zabal.

Aita lurrean, zabal-zabala, trenputxartua, ezagutza galdua.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 99. orr.

Beha ezazue hordi hori lurrean zabal-zabala eta besteak hor traban!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 278. orr.

Luzaz egon naiz ohean zabal zabala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 183. orr.

Eta, funtsean, ikaskideak ahoa zabal-zabala gelditzen dira-.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 47. orr.

Poloniarra arras hunkiturik gelditu zen, ahoa zabal-zabala, Joanesi begietara so.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 141. orr.

Atea zabal-zabala idekia, deneri ongi etorri eginez.  Herria   2004-11-04

Kattalin eta Sophie-k begiak zabal zabala ezartzen dituzte.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 170. orr.

17 zabal-zabalik ik zabalik.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

adostasun zabal (6); aho zabal (13); ahoa zabal (30); ahoa zabal zabal (6); ahoa zabal zabalik (17); akordio zabal (10); atea zabal (20); atea zabal zabalik (11); ateak zabal (22); ateak zabal zabalik (17); aurpegi zabal (10); bat zabal (18); begi zabal (11); begiak zabal (160); begiak zabal zabal (46); begiak zabal zabalik (101); behako zabal (7); besoak zabal (19); besoak zabal zabal (6); bezain zabal (20); bi metro zabal (7); bide zabal (18); bide zabal bat (6); bide zabal eta (6); bidea zabal (9); bihotz zabal (8); bizkar zabal (8)

erdi zabal (18); eremu zabal (41); eremu zabal bat (7); errepide zabal (6); eskailera zabal (7); eskuak zabal zabal (7); esparru zabal (13); espazio zabal (11); gehiengo zabal (18); gehiengo zabal batek (10); gela zabal (12); hamabost zentimetro zabal (6); hamar metro zabal (7); hanka zabal (7); hankak zabal (21); hankak zabal zabal (10); hankak zabal zabalik (7); hegal zabal (8)

ikuspegi zabal (12); irri zabal (20); irribarre zabal (50); irribarre zabal bat (15); irribarre zabal batekin (9); itsaso zabal (10); kale zabal (17); kilometro zabal (8); landa zabal (9); lautada zabal (6); leiho zabal (11); leihoa zabal (7); lur zabal (7); lurralde zabal (15); luze eta zabal (89); luze zabal (51); luze zabal osoan (9); metro bat zabal (6); metro zabal (31); mugimendu zabal (16); mugimendu zabal bat (9); mundu zabal (10)

operazio zabal (9); ordezkaritza zabal (10); ordezkaritza zabal batek (6); oso zabal (11); publiko zabal (13); publiko zabal bati (6); sare zabal (10); sektore zabal (8); talde zabal (10)

zabal aztertu (7); zabal bezain (7); zabal eta sakon (9); zabal hitz egin (13); zabal mintzatu (9); zabal samarra (6); zabal zabal (166); zabal zabal egin (21); zabal zabal eginda (26); zabal zabal eginik (6); zabal zabal ireki (10); zabal zabala (44); zabal zabalik (263); zabal zabalik ditu (6); zabal zabalik zituela (11)

zelai zabal (11)

adostasun zabala (15); akordio zabala (28); akordio zabala lortzea (9); aski zabala (16); aukera zabala (23); aurpegi zabala (12); babes zabala (31); babes zabala jaso (8); banda zabala (8); bezain zabala (28); bezain zabala da (7); bide zabala (18); bihotz zabala (21); biziki zabala (6); bizkar zabala (12); dei zabala (10); dei zabala egin (6); deialdi zabala (10); deialdi zabala egin (7)

egitarau zabala (18); egitarau zabala prestatu (8); erakusketa zabala (9); erantzun zabala (13); erantzun zabala izan (8); eremu zabala (25); errepertorio zabala (7); eskaintza zabala (27); esparru zabala (8); esperientzia zabala (11); eztabaida zabala (6); garaipen zabala (7); gehiengo zabala (29); handi eta zabala (8); handia eta zabala (6); hautu zabala (6); hitzarmen zabala (7)

ibai zabala (8); ikuspegi zabala (17); informazio zabala (7); irri zabala (27); irri zabala egin (13); irribarre zabala (50); irribarre zabala aurpegian (6); irribarre zabala egin (13); itsaso zabala (24); itsasoaren zabala (6); izortz zabala (11); kanpaina zabala (6); lan zabala (7); leku zabala (10); luze zabala (13); mugimendu zabala (9); multzo zabala (7); mundu zabala (18); nahiko zabala (10)

oihartzun zabala (11); onarpen zabala (7); ordezkaritza zabala (44); ordezkaritza zabala izango (7); oso zabala (64); oso zabala da (24); oso zabala zen (6); sail zabala (6); sare zabala (8); sorta zabala (10); sostengu zabala (27); sostengu zabala jaso (7); tarte zabala (23); toki zabala (6)

zabala eta askotarikoa (7)

zeru zabala (8)

baino zabalago (13); gero eta zabalago (15); ikuspegi zabalago (7); zabalago egin (6); zabalago egiten (7)

adostasun zabalagoa (7); are zabalagoa (6); askoz ere zabalagoa (13); askoz zabalagoa (12); askoz zabalagoa da (7); baino zabalagoa (37); eremu zabalagoa (10); eskaintza zabalagoa (6); esparru zabalagoa (7); ezin zabalagoa (13); gero eta zabalagoa (19); irri ezin zabalagoa (6); leku zabalagoa (9); sostengu zabalagoa (8); zabalagoa egin (11); zabalagoa egiten (8); zabalagoa hartzen (6); zabalagoa izan (19); zabalagoa izango (16); zabalagoa izango da (10)

gero eta zabalagoak (6)

zentzu zabalagoan (10)

akordio zabalak (7); aski zabalak (7); bezain zabalak (7); eremu zabalak (15); galtza zabalak (6); gehiengo zabalak (19); luze zabalak (9); oso zabalak (7)

itsaso zabalaren (6); mundu zabalaren (13); zabalaren erdian (6); zabalaren gainean (12)

mundu zabalari (16); publiko zabalari (10)

aire zabalean (32); atari zabalean (7); eremu zabalean (17); itsas zabalean (20); itsaso zabalean (48); landa zabalean (8); mundu zabalean (196); ohe zabalean (7); pasealeku zabalean (6); plaza zabalean (7); zelai zabalean (6); zentzu zabalean (33); zeru zabalean (7)

aire zabaleko (11); bihotz zabaleko (11); hegal zabaleko (11); itsas zabaleko (7); itsaso zabaleko (7); mundu zabaleko (158)

bihotz zabalekoa (10)

adostasun zabalena (6); ahalik eta zabalena (9); akordiorik zabalena (6)

esanahirik zabalenean (7); zentzurik zabalenean (15)

aire zabalera (10); itsaso zabalera (21); metroko zabalera (22); mundu zabalera (26); txokotik zabalera (8); zabalera atera (7)

eremu zabaletan (11)

mundu zabaletik (7)

bihotz zabalez (12); esku zabalez (6)

aho zabalik (219); aho zabalik begira (6); aho zabalik begiratu (6); aho zabalik gelditu (11); aho zabalik geratu (33); aho zabalik geratzen (9); aho zabalik utzi (20); ahoa zabal zabalik (17); ahoa zabalik (55); artean zabalik (9); ate guztiak zabalik (12); atea zabal zabalik (11); atea zabalik (121); atea zabalik utzi (14); atea zabalik zegoen (25); ateak zabal zabalik (17); ateak zabalik (116); ateak zabalik izanen (9); ateak zabalik izango (6); aukera zabalik (10); begi zabalik (7); begiak zabal zabalik (101); begiak zabalik (74); beso zabalik (25); besoak zabalik (56); besoak zabalik hartu (8); beti zabalik (23); bidea zabalik (20)

egongo da zabalik (20); epea zabalik (15); epea zabalik dago (8); erakusketa zabalik (8); erdi zabalik (31); esku zabalik (7); eskua zabalik (16); eskuak zabalik (9); guztiak zabalik (35); hanka zabalik (8); hankak zabal zabalik (7); hankak zabalik (21); hegoak zabalik (7); hipotesi guztiak zabalik (6)

leihoa zabalik (21); leihoa zabalik zegoen (7); leihoak zabalik (13)

operazioak zabalik (8); oraindik zabalik (14); prozesua zabalik (7)

zabal zabalik (263); zabalik aurkitu (6); zabalik begira (8); zabalik begiratu (8); zabalik begiratzen (9); zabalik da (17); zabalik dago (80); zabalik dago oraindik (10)

zabalik eduki (8); zabalik edukitzen (10); zabalik egon (27); zabalik entzuten (9); zabalik eutsi (6); zabalik gelditu (14); zabalik geratu (49); zabalik geratu zen (27); zabalik geratzen (14); zabalik hartu (18)

zabalik ikusi (13); zabalik izan (19); zabalik izanen (14); zabalik izango (25); zabalik jarraitzen (10); zabalik jarraitzen du (6)

zabalik utzi (68); zabalik utzi zuen (8); zabalik utziko (14); zabalik utzita (10); zabalik utzitako (6); zabalik uzteko (14); zabalik uzten (35); zabalik uzten du (6); zabalik zegoela (14); zabalik zegoen (82); zabalik zegoen eta (11); zabalik zeudela (11); zabalik zeuden (27); zabalik zeuden eta (6); zabalik zeukan (17); zabalik zeuzkan (7); zabalik zituela (14); zabalik zituen (10); zabalik zituzten (10); zabalik zuela (9); zabalik zuen (11)


zabalagoki adlag ipar era zabalagoan.

Hamar urteren buruan, ez bagira erne egoiten, nolako Bidarrai ikusiko ote dugu? Eta, zabalagoki, nolako Euskal Herria?  Herria   2003-07-17

Trinketaren geroa, eta zabalagoki iparralde huntako pilotaren geroa jokoan da, pilota-eskoletako haurren etorkizunatik haste. Eleberri bat, doi bat autobiografikoa, Laxaltarren eta zabalagoki hango euskaldunen gora-beherak kondatzen dauzkiguna.  Herria   2004-02-26


zabalagotu, zabalago(tu), zabalagotzen 1 da/du ad zabalago bihurtu.

Bere herriaren mugak zabalagotu zituen eta herrialdeak menperatu.  Elizen arteko biblia   1 M 14,6

Biek ala biek blujin estuak, orkatilan zabalagotzen zirenak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 100. orr.

Ehud Olmert Israelgo lehen ministrordeak Ameriketako Estatu Batuei hitzeman diela etxe desegite gehiago ez dela egongo eta Filadelfia pasabidea ez dela zabalagotuko.  Berria - Mundua   2004-05-22

Bidea zabalagotu didazu eta nire oinak ez dira oztopatu.      - 2. orr.

Boza behar baino gehiago goititu nuen, begiak zabalagotu baitzitzaizkion harritu antzo.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 307. orr.

Haren aurpegi zimelean zabalagotu egin zen irribarrea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 272. orr.

Bi zabortegi horiek gero eta handiagotzen ari dira, gero eta zabalagotzen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 124. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Badira triangelu zabalagotuak; kamutsak, angelu bat kamutsa eta besteak zorrotzak dituztenak; zorrotzak, angelu guztiak zorrotzak dituztenak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 156. orr.


zabalalde iz pilotalekuetan, alde zabala. ik zabal 9.

Atzelari jotzaileak errege diren garai batean, elgetarrak tanto pare bat lortu baitzituen zabalaldea eta bi parteak bilatuz.  Berria - Kirola   2004-08-27


zabalanditu, zabalandi(tu), zabalanditzen da/du ad zabaldu eta handitu.

Herriak ere, Spencer-en historiaren filosofian, hasieran bereiziz doaz, bakoitza bere diferentzian garatu eta handituz, gero atzera elkartu eta handiagotuz, azkenean herri guztiek herri bakar bat zabalanditzeraino mundu guztian.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 128. orr.


zabalarazi, zabalaraz, zabalarazten (orobat zalbalduarazi g.er.) 1 du ad zabaltzera behartu.

Alfonbra eder bat zabalarazi zuen bere aurrean, ia dena gurutze txikiz josia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1162. orr.

Erakaskuntza sistema edo sare hau ezagutarazi eta zabalarazi nahian, " Aihertarrak " izeneko batasun batean elkartuak dira Ezkia ikastolan ibiltzen diren aihertar haurren burraso horiek.  Herria   2003-09-25

Erregearen aginduak zabalarazi egin zuen Mardokeoren izena erreinu osoan.  Elizen arteko biblia   EstGr 9,4

2 irekiarazi.

Atzealdean, ardatz metalikotan lerratuz irekitzen zen atetzarra zabalarazi zuen espaziorik ez galtzeko.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 67. orr.

Maleta zabalarazi zioten karrikan bertan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 72. orr.

Otoitza amaiturik, liburua hiru bider zabalarazi zuen anai Leonen eskuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1088. orr.

Baionetarekin, hankak zabalarazi zizkion, eta, armarekin ziztatuz, beste aldera begira jarrarazi zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 67. orr.

Ikusi nuenak begiak zabalarazi zizkidan.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 68. orr.

Azkenean ahoa zabalarazi, eta musu eman zidan, sakonki.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 356. orr.

Bezperako Wall Streeten goranzko itxierak Europako merkatuak igoeren bidean zabalarazi bazituen ere, [...].  Berria - Ekonomia   2004-12-15


zabalaro iz aro zabala.

Aprilis hori, zabalaroa baita, dena xabaltzen-xabaltzen doan izadiaren ispiluan nork bere burua ikusteko deia edozein paraje eta zokotan, eta beti xori-musika atseginetan gozatzeko moduan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 157. orr.


zabaldegi iz eremu zabal laua, eskuarki gizakiak eraikia. ik zabaltoki.

Basilikaren zabaldegian belaunikaturik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 58. orr.

Lekua: Bilboko Guggenheim museoko zabaldegia.  Berria - Kultura   2006-04-20

Igandean, lagun batekin joan nintzen probatzera, Saint-Denisko zabaldegira.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 345. orr.

Aroa alde izanez geroz, Zelaietako zabaldegian, zerutik beheiti ikusiko ditugu erortzen soldadoak, aireko hegazkinetarik.  Herria   2001-07-26

Gero, inguruetako zabaldegi batera eraman eta bortxatu egin zuten, biek.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 44. orr.

Berak eta Hermionek atera zuten Ron estadiotik kanpora, eta zabaldegian zehar oihanaren ertzerantz eraman zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 98. orr.

Gero, inguruetako zabaldegi batera eraman eta bortxatu egin zuten, biek.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 44. orr.

Urrezko herri baten soslaia bezala gelditu zitzaidan gogoan, kanpandorre zorrotzarekin, hondoko golko urdinarekin zabaldegi mugagabean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 78. orr.


zabaldi (69 agerraldi, 29 liburu eta 29 liburutan; cf lautada 452 agerraldi, 59 liburu eta 60 artikulutan eta ordoki 301 agerraldi, 59 liburu eta 78 artikulutan) 1 iz eremu natural zabal eta laua. ik zabaltza; zabalgune 3.

Lizarragako tunela igaro eta Lizarrako zabaldi aldera jaisten hasi ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 144. orr.

Beti basoak, basotxoak, ibaiak ibaien itxurako, zabaldiak zabaldien itxurako, dena da berdin eta monotono.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 267. orr.

Gaztelako zabaldian, aldiz, euria eskasten doa udazkenera artekoan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 141. orr.

Dagoeneko ageri ziren zabaldiak arroz-soroekin eta laranja-arbolekin, barraka zuriak estalki beltzarekin, palmondoren bat edo beste martxaren abiadan igarotzen zen, zerua ukituz bezala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 138. orr.

Erebo -infernua, Zelai Eliseoen azpian zegoen zabaldia eta hango ibaia-.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 205. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gizon zaurituez eta hilez josia zegoen mendi gaineko zabaldi handia.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 219. orr.

Espainia aldean, zabaldi garai horretan batik bat, ur eskasia eta ur-egarria anitzetan aipaturiko kontua bilakatzen da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 189. orr.

Geure inguru hauetan [...] barrualdeko zabaldian eta Nafar aldean eta Erriberan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 264. orr.

3 zabaldegia, zabalgunea.

Meskiten arteko zabaldia zeharkaturik, Divan Yolu kaletik jarraitu dut gorantz, Bazar Nagusiaren parera ailegatu arte.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 177. orr.

Handik gutxira San Francisco plazako zabaldian agertu zen Andres, orube handi baten aurrean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 138. orr.

Berezkoa baldin badu mugimendu hori, hots, berez duen energiari esker sortzen, kontserbatzen eta espazioko zabaldi amaigabeetan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 100. orr.

4 irud/hed

Eta banator oroimenaren zabaldi eta jauregi handietara, bertan baitaude ezin konta ahala errainuren gordailuak, zentzumenek ekarriak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 243. orr.


zabaldu, zabal(du), zabaltzen (orobat zabaltu g.er.) 1 du ad zabalera handiagoa eman; barreiatu. ik hedatu.

Beren lurraldea zabaldu ahal izateko.  Elizen arteko biblia   Am 1,13

Zonalde mistoa zabaltzea eskatuko dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Kokaguneak zabaltzeko planak Gazan bizi diren kolonoak lurraldetik ateratzeko ekimenarekin lotzen du Sharonek.  Berria - Mundua   2004-08-10

EB ekialdera zabaltzeak eragin dizkien kalteak azpimarratu zituen.  Berria - Euskal Herria   2004-06-06

Errepide hori hiru bidetik lau bidera zabaltzeko aukera.  Berria - Euskal Herria   2006-02-24

Zeure ospea agertu duzu eta gure lurraldearen mugak zabaldu.  Elizen arteko biblia   Is 26,15

Euskal nazionalismo moderatuaren apustu garrantzitsua da bere esparru politikoa zabaltzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Ipar Euskal Herrian abertzaleek ez dute bertze aukerarik beren eremua zabaldu nahi badute.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

Trukeen eremua zabaltzeari esker haz daiteke ekonomiaren produktibitate globala.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 17. orr.

Horri esker, antzinateko jakinduria matematikoa bereganatu zuten, eta hura gogotik zabaldu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 82. orr.

Kasu batean zein bestean, espazio politikoaren irazkortasunak eta pluraltasunak [...] zabaldu zuten merkataritza hiri beregainetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 22. orr.

Amodio guztien gainetik dagoen egiazko maitasunaren hazia zabaltzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 206. orr.

Francisque Michel-ek xeheki aipatzen du hain xuxen Castellane prefetak 1802-an buhami guzien arrastatzeko zabaldu zuen manua.  Herria   2001-06-28

Zuen artean ere izango dira sasimaisuak, doktrina kaltegarriak zabaltzen saiatuko direnak.  Elizen arteko biblia   2 P 2,1

Eguerdia pasatxo zela, beste prentsa ohar bat zabaldu zuen: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 88. orr.

Kritikari askok (Eric Rohmer-ek, besteren artean) filma, beste gauza askoren artean, "bere filmaketaren dokumental bat" ere badelako ideia zabaldu zuten.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 161. orr.

Eguberri kari, esperantza eta bakezko mezuak zabaltzen ohi dira, mundu hunek bide hobeago bat har dezan.  Herria   2004-12-23

Solidarioek zinpekoa "bortizki jo" zutela zabaldu zuen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 54. orr.

Oraintxe bertan kalumnia bat zabaldu du bere aurka, ezin dela berarekin ezer ikasi.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 107. orr.

Ur barera jaurtitako harria bezala erori zen esaldi hura, uhin isilak zabalduz sala guztira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 253. orr.

Ogi egin berrian gurina zabaldu eta ahoan sartu zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 14. orr.

Taket hark ene uzkian berriz ere bero handia zabaldu zuen eta beroa nire erraietan hedatu zen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 51. orr.

François Mitterand: France 2 gatean zabaltzen dituzte emankizun luze baten bortz zatiak.  Herria   2001-05-10

• 2 da ad zabalera handiagoa hartu; barreiatu.

Une horretatik aurrera, gero eta handiagoa da lanaren banaketa, eta merkataritza-eremua zabaldu ahala zabaltzen da banaketa ere.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Goitik ikusita, gerrialdea zabaldu egin zitzaiola iruditu zitzaidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 205. orr.

Kooperatiba horien adarrak mundu guzira zabaltzen dira.  Herria   2003-06-05

Kapitalismoaren sorrerarekin batera, Mendebaldea mundu osora eta etengabe zabaldu zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 15. orr.

Europar mundu-ekonomiaren nolakotasun kapitalistatik dator haren bokazio unibertsala, bestela esanda, munduko espazio osora zabaltzeko joera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 46. orr.

Denok aztoratu ginen Longarte libro utzi behar zutelako berria zabaldu zenean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 128. orr.

Zola 1902ko irailaren 29an hil zenean, haren heriotza hilketa izan zelako susmoa zabaldu zen berehala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 7. orr.

Hotsa zabaldu zen saindua zela eta goi-argia bi hizkuntzatan etortzen zitzaiola aldi berean, arabieraz eta ingelesez!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 32. orr.

Berbaroa zabaldu zen liburutegian, irriren bat entzun zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 256. orr.

Guareschik asmatutako pertsonaien izena herrialde askotara zabaldu eta mundu osoaren literatur ondarean sartu ziren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 9. orr.

Mugimendu heretikoak ere oso zabalduak zeuden Italiako erdi eta iparraldean, kataroena batik bat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 24. orr.

Ereinotzaren usain mela zabaldu zen airean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 69. orr.

Errautsa su hartzen hasi zenean, kea zabaldu zen sukaldean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 108. orr.

Azak egosten ari ziren nonbait, pernilarekin batera, hori esaten zion gelan zabaldua zen lurrinak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 31. orr.

Horregatik eraman genituen funtzionario guztiak irteera ondora; sutea zabaldu eta alde egin behar izanez gero, arriskurik egon ez zedin.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 225. orr.

Gainean, erretako adreilu-puskekin egindako nukleoa zabalduko da, karea nahastuz hirutik bateko proportzioan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3230. orr.

Tresna hori oso zabalduta eta boladan egon zen XIX. mendearen erditik aurrera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 46. orr.

Hildakoaren homosexualtasunaz zabaldutako zurrumurru zahar bat etorri zitzaidan gogora.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 25. orr.

• 3 da/du ad (tolesturik edo bildurik dagoenari)

Gizonak eskua zabaldu, eta hatzekin zenbatzeari ekin zion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 12. orr.

Ukabileko hatz bat edo bi zabalduz gero, okerrago oraindik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

Hegalak lasai zabaltzen ahal dituzu, begiak errazago zorroztu zure azpian dagoen ihizia harrapatzeko.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 9. orr.

Papera hartu eta zabaldu egin zuen, arraioak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 271. orr.

Oholtzaren erdiraino joan, urka-bilurrei bizkar emanda jarri, eta agiri bat zabaldu zuen hartara ohitutako baten keinu irmoez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 26. orr.

Erdian te arrasto bat zeukan oihal zuri bat zabaldu zuen mahai gainean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 31. orr.

Aldareko errautsak garbitu eta purpura gorrizko oihala zabalduko dute gainean.  Elizen arteko biblia   Zen 4,13

Bazter uhin-hauslean eskegitako jantziak hezatu egiten dira; eguzkitan zabaldurik, ordea, lehortu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 49. orr.

-Zabaldu mantal hori, erdibana egingo dugu -esan nion neskari.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 38. orr.

Merkataritzak jarduera guztiak hartzen ditu pixkana, eta mugak gaindituz zabaltzen ditu bere sareak, harik eta planetaren mailako merkatu bakarra osatzen duen arte.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Nork zabaldu ote du mapa zaharkitu hau lurrean, etxearen atarian, bisitarien lokatzak eta hautsak jasotzeko?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 19. orr.

Martinek besoak zabaldu zituen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 141. orr.

Berotuko niela otordu ganoratsua, zabalduko nizkiela bi ohe.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 13. orr.

Lehortzeko zabalduta zuen alkandora batean hauts izpi bat aurkitzen bazuen, bizilagunei leporatzen zien errua.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 36. orr.

Pankarta handi bat zabaldu zuen han goian.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 54. orr.

4 ireki.

Haren ondoren Taibeleren sabela itxi egin zen, eta ezerk ezin izan zuen hura gehiago zabaldu.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 17. orr.

Leihoa zabalduko bazenu sikiera...  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 22. orr.

Atea zabaltzen zidaten zaintzaleetarik kanpo, ez nuen nehor ikusten.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 56. orr.

Ate bat zabaltzen han urrun, berriz hesten, beste ate bat zabaltzen, berriz hesten.  Herria   2005-02-24

Ostiko batez bere kutxa zabaldu, makila magikoa atera eta osaba Vernoni begira jarri zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 30. orr.

Berehala nabaritu dut gure bizilekuko giro gozoa, frigorifikoa zabaldu eta orea ikusi dudanean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 24. orr.

Ni naiz, bada, liburua zabaldu duen lehena.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 120. orr.

Ordu hartan, kioskoa zabaldu gabe izaten zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 61. orr.

Gutuna zabaldu baino lehen jakin nahi zuen nor zen igorlea.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 226. orr.

Motxilak zabaldu genituen, otartekoak, arrautza gogorrak eta haragi orea elkarren artean banatu, eta txandaka edan genuen termoetatik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 162. orr.

Ondoan nuenak nire eskola-zorroa zabaldu zuen, eta entziklopedia ateratzen hasi zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 23. orr.

Gas iturria zabaldu zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 134. orr.

Begiak zabaldu zituen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 120. orr.

Hermionek ahoa zabaldu zuen, beharbada Roni esan nahi ziolako zehazki nola erabili Deabruen Madarikazioa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 143. orr.

Haren ezpain gerezi kolorekoak zabaldu egin ziren harriduraren harriduraz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 20. orr.

Dusselek bere dentista kontsulta zabaldu du.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

"Ikasle hegalarien" ehiza zabaldu zen herrian.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 52. orr.

Jendea semaforoa zabaldu zain gelditzen da, presatua doa espaloietan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 194. orr.

Neurri batean, V. Biltzarrean zabaldutako lau fronteen estrategia jartzen zuten zalantzan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 194. orr.

Europarren helburu nagusia, lehen garaian, urrearen eta boliaren bidea zabaltzea zen, eta esklaboen bidea zabaltzea XVI. mendearen bukaeratik aurrera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 51. orr.

Asmo txarrarekin zabaldutako bidea balitz?  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 258. orr.

Ontzia burdin sare batez estalia zegoen zuhurtzia handiz; estalkia zabaldu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 175. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Hori zen iritzirik zabalduena, baina horrekin batera baziren, nork kontatzen zuen arabera, aldaketa nabarmenak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 81. orr.

Egungo iritzi zabalduenaren arabera interesak daude, beti ez bada gehienetan, ideien aurretik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 64. orr.

Ile-adats solteak ziren, haragizko bandera zabalduak, kareaz garbituak izan balira bezalaxe zuritasunean are zuriagoak ziruditenak.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 22. orr.

Esku zabalduan ipini zion erreboiloa, paper lodi horizko orri batean bildurik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 178. orr.

Mahaia inguratu eta kajoi zabaldura joan nintzen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 67. orr.

Ate zabalduan neska beltz baten aurpegia begiz jo, eta bidean aurrera joan zen etxe atzeraino.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 199. orr.

Gero, mahaikideei mintzatu zitzaien, beso zabalduez hitzei lagunduz.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 107. orr.

Haize korrontea sartzen zen ate handi zabaldutik eta freskura pixka bat zekarkion ardo usainezko giro bero hertsi hari.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 40. orr.

6 luze-zabaldu hedatu.

Luze-zabal ezazu gorputz puska hori zoru gainean eta zenbatu hemeretzi maila.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 168. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

agentziak zabaldu (10); agentziek atzo zabaldu (11); agentziek zabaldu (30); agentziek zabaldu zutenez (18); agindua zabaldu (11); ahoa zabaldu (104); ahoa zabaldu orduko (8); ahoa zabaldu zuen (36); ahorik zabaldu (20); aipatuz zabaldu (11); apur bat zabaldu (18); are gehiago zabaldu (10); argia zabaldu (11); armairua zabaldu (12); asko zabaldu (41); asko zabaldu da (11); ate bat zabaldu (23); atea kolpean zabaldu (8); atea zabaldu (357); atea zabaldu zen (29); atea zabaldu zuen (47); ateak zabaldu (86); ateak zabaldu ziren (8); aterik zabaldu (10); atzeko atea zabaldu (8); atzo zabaldu (95); atzo zabaldu zuenez (26); aukera zabaldu (15); aurrean zabaldu (9); azkar zabaldu (16)

barrena zabaldu (10); begiak zabaldu (147); begiak zabaldu orduko (8); begiak zabaldu zituen (29); beldurra zabaldu (15); berehala zabaldu (27); berehala zabaldu zen (19); berri agentziek zabaldu (27); berri bat zabaldu (14); berri zabaldu (21); berria zabaldu (45); berria zabaldu zen (9); berriak zabaldu (16); berriro zabaldu (23); berriz zabaldu (10); besoak zabaldu (92); besoak zabaldu zituen (50); bezala zabaldu (17); bidea zabaldu (52); bideak zabaldu (10); bihotza zabaldu (14); bolo bolo zabaldu (9)

camillok besoak zabaldu (22)

dei bat zabaldu (13); deia zabaldu (40); deia zabaldu zuen (8); deialdia zabaldu (11); denda zabaldu (8)

eguna zabaldu (15); egunkaria zabaldu (14); egunkariak atzo zabaldu (9); egunkariak zabaldu (9); epea zabaldu (10); erabat zabaldu (15); erakusketa zabaldu (48); erakusketa zabaldu dute (22); eremua zabaldu (8); eskua zabaldu (14); eskuak zabaldu (12); espedientea zabaldu (23); etxeko atea zabaldu (11); ezpainak zabaldu (10); eztabaida zabaldu (9)

gateak zabaldu (14); gateak zabaldu du (9); gehiago zabaldu (42); gelako atea zabaldu (11); gunea zabaldu (8); gutxi zabaldu (8); hamar herrialdetara zabaldu (8); hankak zabaldu (12); hegoak zabaldu (13); herrialdetara zabaldu (16); herrialdetara zabaldu da (10); herrian zabaldu (12); hil zela zabaldu (9); hotsa zabaldu (17); hotsa zabaldu zen (11)

informazioa zabaldu (14); irudiak zabaldu (11); iturriak aipatuz zabaldu (9); izua zabaldu (8)

jaiegunetan zabaldu (8)

kezka zabaldu (11); kolpean zabaldu (15); kolpean zabaldu zen (11); kutxa zabaldu (15)

lasaitasun mezua zabaldu (17); laster zabaldu (16); laster zabaldu zen (11); lau haizeetara zabaldu (13); lau haizetara zabaldu (13); leiho bat zabaldu (9); leihoa zabaldu (41); leihoa zabaldu eta (11); leihoa zabaldu zuen (12); leihoak zabaldu (14); liburua zabaldu (32)

mahai gainean zabaldu (10); mezua zabaldu (47); mezua zabaldu nahi (18); mundu osora zabaldu (15); mundura zabaldu (8); museoa zabaldu (9)

nazioartera zabaldu (9); nola zabaldu (15)

ondo zabaldu (8); osoan zabaldu (32); osora zabaldu (64)

pankarta zabaldu (12); pare zabaldu (10); parez pare zabaldu (10); pixka bat zabaldu (11); poltsa zabaldu (8)

txostena zabaldu (8)

zabaldu ahal (28); zabaldu ahal izateko (11); zabaldu ahala (18); zabaldu arte (13); zabaldu aurretik (23); zabaldu baino lehen (16); zabaldu beharra (14); zabaldu berri (33); zabaldu bezain laster (13)

zabaldu ondoren (30); zabaldu orduko (38); zabaldu ostean (8)

zabaldu zen atea (9); zabaldu zen atzo (17); zabaldu zituen atzo (11); zabaldu zituen begiak (12); zabaldu zuen atea (10); zabaldu zuen atzo (45); zabaldu zuten atzo (42)

zehar zabaldu (12); zurrumurru bat zabaldu (8); zurrumurrua zabaldu (33); zurrumurrua zabaldu da (9); zurrumurrua zabaldu zen (12); zurrumurruak zabaldu (10)

aski zabaldua (9); dei bat zabaldua (12); oso zabaldua (56); oso zabaldua dago (25); zabaldua da (42); zabaldua dago (32); zabaldua izan (24); zabaldua izanen (22); zabaldua izanen da (16); zabaldua zegoen (16); zabaldua zen (30)

iraken zabalduak (12)

ahoa zabalduko (8); atea zabalduko (15); ateak zabalduko (15); berriak zabalduko (14); bidea zabalduko (10); epea zabalduko (9); erakusketa zabalduko (14); euskal irratiek zabalduko (8); gaur zabalduko (16); gehiago zabalduko (12); irratiek zabalduko (8); noiz zabalduko (16); osora zabalduko (18); zabalduko ditu ateak (9)

oso zabaldurik (10)

atzo zabalduriko (15)

gainean zabalduta (8); iraken zabalduta (8); oso zabalduta (32); oso zabalduta dago (9

zabalduta dago (19); zabalduta dagoela (8); zabalduta dagoen (19); zabalduta daude (8); zabalduta dauden (14); zabalduta zegoen (17)

atzo zabaldutako (37); bidez zabaldutako (11); inguruan zabaldutako (8)

zabaldutako agiri (14); zabaldutako agirian (9); zabaldutako bidea (8); zabaldutako bideo (15); zabaldutako bideo batean (10); zabaldutako datuen arabera (17); zabaldutako mezu (8); zabaldutako oharrean (8)

zabaldutakoaren arabera (8)

begiak zabalduz (8); besoak zabalduz (15); zabalduz doa (10); zabalduz joan (17)

atea zabaltzea (8); ateak zabaltzea (11); bidea zabaltzea (9); gaitza zabaltzea (11); gehiago zabaltzea (11); guztietara zabaltzea (9); informazioa zabaltzea (13); osora zabaltzea (12)

zabaltzea erabaki (29); zabaltzea eragozteko (16); zabaltzea espero (9); zabaltzea lortu (11); zabaltzea proposatu (10)

atea zabaltzeko (21); ateak zabaltzeko (18); berri bat zabaltzeko (9); berriak zabaltzeko (10); bidea zabaltzeko (13); gehiago zabaltzeko (8); informazioa zabaltzeko (14); mezua zabaltzeko (17); mundura zabaltzeko (10); prozesu bat zabaltzeko (8)

zabaltzeko agindu (16); zabaltzeko arriskua (11); zabaltzeko asmoa (28); zabaltzeko asmoz (13); zabaltzeko aukera (40); zabaltzeko bide (8); zabaltzeko eskatu (31); zabaltzeko prest (10)

ahoa zabaltzen (19); asko zabaltzen (14); ate bat zabaltzen (13); atea zabaltzen (75); ateak zabaltzen (51); aukera zabaltzen (17); aukerak zabaltzen (10); bakarrik zabaltzen (9); begiak zabaltzen (21); berri zabaltzen (11); berria zabaltzen (10); berriak zabaltzen (13); berriz zabaltzen (8); besoak zabaltzen (8); bidea zabaltzen (25); bidez zabaltzen (30); bidez zabaltzen da (8); bitartez zabaltzen (10); bizkor zabaltzen (18); bizkor zabaltzen ari (13); dei bat zabaltzen (8)

gainean zabaltzen (10); gaitza zabaltzen (8); guztietara zabaltzen (9); herrian zabaltzen (9)

informazioa zabaltzen (11); leihoa zabaltzen (8); liburua zabaltzen (9); mezua zabaltzen (12)

zabaltzen ahalegindu (8); zabaltzen ari (264); zabaltzen ari da (59); zabaltzen da (146); zabaltzen du (102); zabaltzen hasi (60); zabaltzen hasia (8); zabaltzen jarraitzen (15); zabaltzen jarraitzen du (12); zabaltzen joan (11); zabaltzen saiatu (8); zabaltzen zen (88); zabaltzen zuen (84)

zehar zabaltzen (12)

atea zabaltzera (19); zabaltzera joan (14); zabaltzera joan zen (8)


zabalduarazi ik zabalarazi.

zabaldura iz zabaltzea; hedadura.

Ohartua zinen jada zu, irakurle ximena, bazuela gure kasetak gero-ta-gehiago freskotasun bere argazki-marrazkietan, bai-eta idekitasun eta zabaldura bat ere berriketan.  Herria   2002-09-19

Angelu zuzenean ebakitako horma handi bat da fatxada, leihorik gabe, banorik gabe, eta portikoa beste zabaldurarik eskaintzen ez diola bistari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 167. orr.

Ostatuko zabaldurak begiz zeharkatzen zituela, Man-ek erran zion: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 144. orr.

Gorputzak [...] baditu zelula batzuk presioarekiko sentikor direnak, arteria handietan, bai eta beste zelula batzuk ere zabaldurarekiko sentikor direnak, zain nagusietan eta bihotzeko aurikuletan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 196. orr.

Ibai horrek lekuka ehun kilometroko zabaldura duelarik.  Herria   2003-07-17

Egitate hauen zabaldura gutxitzeari eutsi zion beste behin.  Berria - Mundua   2004-05-16


zabalduxe 1 adlag zabaldu samar.

Lehenago ere, kalean ez bada baserrietan bederen, zabalduxea egon behar zuen, zeren eta 1838ko azaroaren 27an Esparterok debekatu egin baitu txapela janztea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 14. orr.

Atea zabalduxe utzi du.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 35. orr.

Umeak betazalak zabalduxe dauzka.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 7. orr.

2 (izenondo gisa)

Gonak odolez zipriztinduak, hankak zabalduxeak belaunburuen aldean, polizia aleman bat, SSetako bat, espaloi erdian barrez, eskuak aldakan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 223. orr.

Badirudi esaera horrek, gure artean zabalduxea den sinesteren batean dituela bere erroak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 75. orr.


zabalera (orobat zabalero g.er.) 1 iz zabaltasunaren neurria; bigarren dimentsioaren neurria.

Neurtu zuen, bada, hiria makilaz, eta bi mila kilometrotik gora zen; luzera, zabalera eta altuera berdinak ziren.  Elizen arteko biblia   Ap 21,16

Gero hauteman nuen ezberdinak zirela mailen zabalera eta garaiera.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 120. orr.

Hogei bat yardako zabalerako eremu irekia zen, karelak inguraturik behealdean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 223. orr.

Otea pikatua zuen metro bat zabalerako eta ehun metro luzerako lerroan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 21. orr.

Gordelekua zer-nolakoa zen asmatu zuen lehenengoz, alegia pasillo labur baten tankera zuela, luzeran sei pauso betekoa eta zabaleran bi eskasekoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 266. orr.

Obraren elementuak egokitu behar dira elkarrekin, altuera zabalerarekin, eta zabalera luzerarekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 530. orr.

Lerroa, berriz, zabalerarik gabeko luzera da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 155. orr.

Azalera, azkenik, zabalera eta luzera baino ez duena da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 155. orr.

Tamaina handiagokoa zen hau, zabaleraz; nahiz mehe-mehea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 66. orr.

Tenpluko sala handiaren aurreko atalondoa hamar metro zabal zen -tenpluaren zabalera bera-, eta bost metro luze tenplu barnerantz.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,3

Eraikin-multzo hark, iparraldetik, berrogeita hamar metroko luzera zuen, eta hogeita bosteko zabalera.  Elizen arteko biblia   Ez 42,2

Atalondoaren luzera hamar metrokoa zen, eta zabalera seikoa.  Elizen arteko biblia   Ez 40,49

Zabalera hori duten espazioak markatuko dira luzera guztian.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4850. orr.

Erdialdea, jakina, hura baitzen zabalerarik handiena, amildegi irekiaren gain-gainera zetorren.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 115. orr.

Kale bat eraiki zuen oso zabalera handikoa, eta haren erdian Mausoleoa egin zuen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1210. orr.

Plataformak gutxienez hamabi oineko zabalera izango du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2570. orr.

Hirurak abian jartzen ziren, orpoak arrastaka, espaloien zabalera guztia hartuz, jendea galtzadara jaistera behartzen zutela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 255. orr.

Ildaxken zabalera aldatzen joango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1750. orr.

Adin ertaineko gizon bat zen, luzera baino zabalera handiagokoa, baldarra oso.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 43. orr.

2 hedadura.

Zeruaren garaiera, lurraren zabalera, leizearen sakonera, nork arakatu?  Elizen arteko biblia   Si 1,3

Zuhaitzari ebakia egin behar zaio erdiko bihotzeraino zabalera guztian, eta horrela utzi, ebaki horretatik lehor dadin ondo izerdi guztia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1290. orr.

Merkatu bikaina eta gari-lurrak “Egipto osoaren zabalera hartzen zutenak”.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 890. orr.

Hartara, Euskal Herriaren zabalera subjektiboa kalkulatuko genuen, hala nola tenperatura subjektiboa kalkulatzen den.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 128. orr.

Une hartan distira bizi bat Angararen zabalera guztia argitzen ari zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 406. orr.

Espazio baketsu honen zabaleran istant honen edo haren puntuak ez du muntarik.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 28. orr.

Ez duzu pentsatu behar misterio sakon horiek gutariko bakar batek ere bere zabalera osoan ezagut ditzakeenik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 30. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez da harritzekoa izango hain lur-zabalera handian ezin konta ahala zuku-barietate egotea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3910. orr.

Basilikaren kolomak portiko-zabaleraren neurrikoak egin behar dira altueran.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2190. orr.

Zakurrok ez ezik, 20 kilotik gorakoak, 60-80 zentimetroko bular zabalera dutenak, 50-70 zentimetro gora.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 71. orr.

4 luze-zabalera (orobat luzezabalero) eremua, azalera.

Zaindariak kokatu behar izan ditugu oholesiaren luze-zabalera osoan, eta gizon ugari gauean zehar ateak begiratzen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 340. orr.

Handiagoa egin zuen luze-zabaleran.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 177. orr.

Zaindariak kokatu behar izan ditugu oholesiaren luze-zabalera osoan, eta gizon ugari gauean zehar ateak begiratzen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 340. orr.

Ez gure herri horretan bakarrik, baizik eta munduaren "luzezabalero" guzian.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 351. orr.

Bi oihalek luze-zabalera bera zuten.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 160. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abakoaren zabalera (5); bere zabalera osoan (3); erdiko zabalera (5); hiru metroko zabalera (4); luzera eta zabalera (5); metro bateko zabalera (4); metroko zabalera (22); tenpluaren zabalera (3); tenpluaren zabalera bera (3)

zabalera bera (5); zabalera emanez (3); zabalera eta lodiera (4); zabalera guztia (5); zabalera guztia hartzen (3); zabalera guztian (5); zabalera handiko (5); zabalera hartu (3); zabalera hartzen (3); zabalera izan (3); zabalera izango (7); zabalera izango du (5); zabalera osoan (10); zabalera zuen (6)

metroko zabalerako (4)

zabaleraren erdia (3)

zabalerarik gabeko luzera (3)


zabalero ik zabalera.

zabalgailu iz zabaltzeko gailua.

Utero-lepoan zunda bat sartzen zizun zabalgailu baten laguntzaz.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 45. orr.

Nire hanken artean ahaleginduz zabalgailua sartzen didan emakumea ikustean, iruditzen zait neu naizela mundura jaiotzen ari dena.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 56. orr.


zabalgarri 1 izond zabal daitekeena.

Hemen nabil, labana handienen artean, gazta zabalgarriarekin eta yogurrekin egin litezkeen saltsak eta desertak irakasten moja xahar bati eta lau sozial gazteri.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

2 giltza zabalgarri ik giltza 18.

Kamioiaren azpian aurkitu nuen, eskuan giltza zabalgarri bat zeukala, bihotzekoak jota, hilik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 107. orr.

Giltza zabalgarriak, aliketak, bihurkinak, xingola isolatzailea ere izaten zituen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 102. orr.


zabalgune (106 agerraldi, 28 liburu eta 28 artikulutan; orobat zabalune 17 agerraldi, 11 liburu eta artikulu 1ean; Euskaltzaindiaren Hiztegian zabalgune erabiltzea gomendatzen da) 1 iz hiri batean, alderdi zaharretik at etxe berriak eraikitzen diren gunea.

Garai hartan, zabaltzen ari zen hiria, zabalgune berriak eraikitzen ari ziren, eta horrek modernitate kutsu nabariagoa eman zion.  Askoren artean   «Rataplan» - 56. orr.

Bigarrenik, hiri eta herrien zabalguneetan eraiki direnak daude, industriarako erabiltzen ziren orubeak baliatuta.  Berria - Ekonomia   2004-12-23

Mortonek New York-eko zabalgunerako proiektua sinatu du.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 32. orr.

Amarako zabalgunearen obrak hasten dira.  Askoren artean   «Rataplan» - 107. orr.

Bilboko hirigintzaren zabalgune garaian sortua.  Berria - Kultura   2004-01-14

2 (Z larriarekin)

Kokapena, berriz, alde zuen, Zabalgunean bai, baina Alde Zaharreko nire bizitegi berrira auto-minik gabe ailegatzeko maneran.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 8. orr.

Alde Zaharreko eta Zabalguneko hainbat karrika itxita egongo dira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-22

200 metro karratu, Zabalgunearen erdi-erdian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 132. orr.

Arriagaren partitura, marrazki eta objektu pertsonalen erakusketa (Zabalguneko eraikinean, abenduaren 1etik 29ra).  Berria - Harian   2006-01-28

Zabalguneko Merkatarien Elkarteko presidenteak.  Berria - Harian   2005-10-26

Denda-mutil hasi zen Zabalguneko merkatu-plazako postu batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 155. orr.

Kaleak ez ziren jadanik irregularrak eta Vedado auzoan aurkitu nintzen, angelu zuzenen tankeran baitzegoen antolatua, Bartzelonako Zabalgunea bezalaxe.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 129. orr.

Donostiako Zabalguneko kafetegi bateko komuneko atean rotuladorez idatzia.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 62. orr.

Teknologia berrien bidezko proiektuen erakusketa (Zabalguneko azokan), eta Teknologia Berrien Nazioarteko Biltzarra (Euskaldunan).  Berria - Kultura   2004-04-13

-Eta Zabalgune zaharreko txaleten aldean ibiltzen zen emakume erdi eroari egin hiona?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 44. orr.

Bigarren Zabalguneko auzokideak kontuan izan ditu, halaber.  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

3 zabaldia.

Barrualdean musikarien aterpea zegoen, eta haren aurrean zabalgune handi bat, maiz futbolean egiteko eta bizikletan ibiltzeko baliatzen genuena.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 130. orr.

Oihanera eraman zituen gero, eta zabalgune batera heldu zirelarik, zalditik jaitsi, gazteak lurrean belaunikarazi, eta ezpata atera zuen zorrotik.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 154. orr.

Hondakinak besterik ez ditut ikusten, lauzaz eginiko bidea eta zabalgune bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 147. orr.

Mendian gora lau bat kilometro egin ondoren, zelaiz eta pinudiz inguratutako zabalgune batera helduko zarete.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 21. orr.

Baso hartan, belarrak estalitako zabalgune bat zegoen eta hantxe gelditu ginen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 26. orr.

Santik, berrehun metro aldapan behera gidatu ondoren, bide bazterreko zabalgune batean gelditu du kamioneta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 148. orr.

Israelgo Armadak alerta gorena ezarri eta bost mila polizia bidali ditu Meskiten Zabalgunera.  Berria - Mundua   2004-11-13

4 zerbait zabaltzen den gunea.

Ilargia bera, berriz, zeruan eta errekaren zabalgune hartan aldi berean ikus genezakeen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 61. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

meskiten zabalgunean (4)

zabalguneko azoka (3); zabalguneko azokan (3)


zabalgunetxo (corpusean zabalunetxo soilik) iz

Osabak begiralditxo bat eman du San Bizente elizaurreko zabalunetxora.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 95. orr.


zabalik 1 adlag zabalduta; irekita.

Inork itxi ezin duen atea utzi dut zure aurrean zabalik.  Elizen arteko biblia   Ap 3,8

Antzinako ateak, zaudete zabalik, badator-eta erregea, aintzaz betea!      - 0. orr.

Bere buru gainean eta azken solairuan, leiho bat ikusi zuen zabalik.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 124. orr.

Gero kutxa Harryren logelan zehar eraman zuten zabalik zegoen leihora.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 29. orr.

Hara, zerua zabalik ikusten dut eta Gizonaren Semea zutik Jainkoaren eskuinaldean.  Elizen arteko biblia   Eg 7,56

Irakurketa-gela zabalik zegoen, eta bertara sartu nintzen bakarrik egoteko.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 121. orr.

Ikastetxea zabalik edukitzeko arrazoi bakarra.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 238. orr.

Liburuari zabalik eutsi eta irakurtzeko itxura egiten saiatu nintzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 220. orr.

Hirugarren galdeketa dozier bat bada zabalik mahaiaren gainean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 22. orr.

Ikerketa zabalik dago oraindik eta, zenbait iturriren arabera, 13 emakume hil zituela pentsatzen da.  Berria - Gaiak   2006-01-10

"Jokoa zabalik dago" esan zuen karta-emaileak.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 78. orr.

Poltsa zabalik zegoen, eta haren edukia desordenuan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 116. orr.

Udan zabalik uzten zituzten ateak, barrena egurasteko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 295. orr.

Logelara igo zenean leihoa zabalik utzi zuen, izarrak bistan izateko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 104. orr.

Amaren logelarantz begiratu zuen, zurezko kontraleihoak zabalik baitzeuden.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 37. orr.

Seguru zegoen gurasoek leihoa beti zabalik utziko zutela.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 111. orr.

Zabalik uzten dira, batzuetan hogei kilometro luzerakoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 379. orr.

Arduragabekeria barkaezina zela medio, kanila bat zabalik ahaztu zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 23. orr.

Ezker begia zabalik zuen, baina begiaren zuria baino ez zitzaion ikusten.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 205. orr.

Ahoa zabalik du, Ophelia-n bezala, goiko hortzak agerian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 129. orr.

Begiak zabalik edukitzen saiatu zen, baina sugar berdeen zurrunbiloak zorabiatuta sentiarazi zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 46. orr.

Izan ere, begiak zabalik ditu, baina arraildurak besterik ez dira.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 116. orr.

Ahaleginak egiten zituen bere begi txundituak zabalik edukitzeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 139. orr.

Bidea zabalik dago.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 251. orr.

2 (ezkerrean duen izenari lotua)

Trenari begira, eskuak gora eta zangoak zabalik jarri gaituzte eta paper eske datoz, banan bana.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 47. orr.

Izpirituaren erabaki aske bati esker mintzatzen direla, isiltzen direla, edo zernahi egiten dutela uste dutenek begiak zabalik egiten dute amets.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 249. orr.

Bi besoak zabalik hartu ditu Frantziak [...] langileak.  Herria   2003-09-04

Amak besoak zabalik hartu zituen.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 58. orr.

Horra 8 hilabete kanpalekuan naizela -anitz sofritu dut, anitz ibili harat-hunat, anitz so egon, beharriak zabalik-.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 70. orr.

Belarriak zabalik ematen genuen gaua gurasoek gauza interesgarririk esaten ote zuten.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 132. orr.

Neska ohean utzi zuen, izterrak zabalik, lekeda zeriola azpietan behera.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 8. orr.

Begiak zabalik behatzen zion Akilesek osabari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 89. orr.

Ez dago alderatzerik aterkia zabalik zetorkidan mutila ikusterakoan sentitzen nuen hutsunea eta hildakoak utzi zidana.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 22. orr.

3 (ezkerrean duen izenari lotua eta aditza ezabaturik)

Baineran zegoen Jean Claude odol putzu zabal batean, begiak eta ahoa zabalik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 65. orr.

Geldi-geldirik egon nintzen, ahoa zabalik, hain nengoen harritua.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 12. orr.

Ziegako atea itxi bezain laster, salto bat eman eta, eskua zabalik, kolpe bat eman diozu paretari indarrez.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 264. orr.

Besoa tinkatu zion Vernerri, urduri, hatzak zabalik eta gogor estutuz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 108. orr.

Gero, futbol atezainaren posturan jarri naiz, hankak zabalik eta enborra makur.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 28. orr.

Jaunaren etxeko santutegian ezarri zituen Salomonek hegadun izakiak, hegoak zabalik.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,27

Israeldarren biltzar osoaren aitzinean, eskuak zerurantz zabalik.  Elizen arteko biblia   1 Erg 8,22

Urte osoan zabalik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 77. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak adizlagun balioa duela)

"Greziarren opariak" esku zabalik onartzea, erlijioak izan edo gailuak izan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 269. orr.

Emaztea une batez begira gelditu da aho zabalik, aurpegia atezuan eta irrikor.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 96. orr.

Harry aho zabalik geratu zen, ikusten ari zenaz erabat ohartu zenean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 27. orr.

Arrietak, aho zabalik, sinesgaitz begiratzen zion pistolari zerion ke hariari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 275. orr.

Gurasoek beso zabalik hartu ninduten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 128. orr.

Esan behar da, hala ere, Bordelek beso zabalik eta atseginez hartu gaituela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 61. orr.

Neskak gizonen gainean hanka zabalik eserita.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 103. orr.

Bo Derek zango zabalik baino lizunagoa zen mugimendu sotil hura.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 227. orr.

Neskamearen aurretik iraganarazi zuen, ate zabalik baitzuten zain.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 234. orr.

5 zabal-zabalik

Koadernotxoa zabal-zabalik jarri du mantelaren gainean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 184. orr.

Gero zabal zabalik egon da luzaz lurrean, anartean besteek ez zutela deus egiten ahal.  Herria   2003-09-04

Korintoarrok, xalotasun osoz mintzatu natzaizue, zabal-zabalik ireki dizuet neure bihotza.  Elizen arteko biblia   2 Ko 6,11

Arrats batean, Florent etxera zihoalarik, Claireren atea zabal-zabalik zegoela ikusi zuen haren gelaren aurretik igarotzean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 202. orr.

Orduan zabal-zabalik izango ditu ate guztiak.  Berria - Harian   2006-02-10

Haien begiek, zabal-zabalik eta tinko, itsasoa eta zerua islatzen zuten geldotasunez.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 100. orr.

Begiak zabal-zabalik ditu eta lepoa gora.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 33. orr.

Ate ondoan zutik, zabal-zabalik ditu begiak.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 20. orr.

Honela esan zien begiak zabal-zabalik zituztela begiratzen ziotenei: [...].  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 69. orr.

-Zerk kezkatzen zaitu? -esan zuen, begi urdin handiak zabal-zabalik zituela.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 59. orr.

Eskua eztarrira eraman du, begiak harriturik, zabal-zabalik dituela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 63. orr.

Eskuak altxatu zituen zabal-zabalik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 184. orr.

Zabal-zabalik zeuzkaten begiak, ahariaren antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 276. orr.

Zabal-zabalik nitian nik begiak, harat eta honat beha.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 23. orr.

Haren lagun onei, berriz, zabal-zabalik dizkiet eskainiko besook, eta, pelikano bizi-emaile amultsuak legez, neure odolaz ditut bazkatuko.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 176. orr.

Txitxikovek biribil-biribil begiak eta zabal-zabalik ahoa begiratu zion Kostanjoglori begietara, harri eta zur geratu balitz bezala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 466. orr.

6 (ezkerrean duen izenari lotua)

Jendeak barrez eta begiak zabal-zabalik begiratzen zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 26. orr.

Belarriak zabal-zabalik entzuten nituen kontu haiek guztiak.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 19. orr.

Aizu, ez zara horien atzetik ibiliko ezta? -begiak zabal-zabalik galdetu zion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 193. orr.

Bularra igurzten zuen, ahoa zabal-zabalik hartzen zuen arnasa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 142. orr.

7 (ezkerrean duen izenari lotua eta aditza ezabaturik)

Tente dago, begiak zabal-zabalik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 56. orr.

Kontaketak iraun bitartean txundituta egon zen Lisa, belarriak tente eta begiak zabal-zabalik, ia kliskatzerik gabe.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 161. orr.

Izuaren izuz begiak beren zuloetatik zoro-zoro aterata, ahoa zabal-zabalik, dardarka, hatsanditurik, isilik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 22. orr.

Untxi larrutu bat zegoen etzanda, barren hustua, lau gorputz adarrak zabal-zabalik, burua odoletan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 273. orr.

Aurpegia ubela zeukan, begiak iraulita, ahoa zabal-zabalik eta mihia zintzilik alde batera okertuta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 33. orr.

Hainbat txorimalo zegoen, haga luzeetan jarririk eta besoak zabal-zabalik, txoriak uxatzeko hain zuzen ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 77. orr.

Norak, begiak zabal-zabalik, ez zuen deus erantzun.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 187. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aho zabalik (219); aho zabalik begira (6); aho zabalik begiratu (6); aho zabalik begiratzen (4); aho zabalik dago (4); aho zabalik entzun (4); aho zabalik entzuten (4); aho zabalik gelditu (11); aho zabalik geratu (33); aho zabalik geratzen (9); aho zabalik utzi (20); aho zabalik utziko (5); aho zabalik uzten (5); aho zabalik zegoen (4); ahoa erdi zabalik (5); ahoa zabal zabalik (17); ahoa zabalik (55); arte dago zabalik (6); arte zabalik (12); arte zabalik egongo (5); artean zabalik (9); ate guztiak zabalik (12); atea beti zabalik (5); atea erdi zabalik (5); atea zabal zabalik (11); atea zabalik (121); atea zabalik dago (6); atea zabalik utzi (14); atea zabalik utzita (4); atea zabalik zegoen (25); ateak beti zabalik (4); ateak ere zabalik (4); ateak zabal zabalik (17); ateak zabalik (116); ateak zabalik daude (5); ateak zabalik izanen (9); ateak zabalik izango (6); ateak zabalik uzteko (4); aukera guztiak zabalik (5); aukera zabalik (10); aurkezteko epea zabalik (4)

begi zabalik (7); begiak zabal zabalik (101); begiak zabalik (74); begiak zabalik zituen (4); belarriak zabal zabalik (4); belarriak zabalik (4); beso zabalik (25); beso zabalik hartu (4); besoak zabal zabalik (5); besoak zabalik (56); besoak zabalik eta (4); besoak zabalik hartu (8); beti zabalik (23); bezain zabalik (5); biak zabalik (5); bidea zabal zabalik (5); bidea zabalik (20); bidea zabalik dago (4); bideak zabalik (5); bihotza zabalik (4); borta zabalik (4)

dago zabalik (18); daude zabalik (12); denda zabalik (4)

egongo da zabalik (20); epea zabalik (15); epea zabalik dago (8); erabat zabalik (5); erakusketa zabalik (8); erdi zabalik (31); eskolak zabalik (4); esku zabalik (7); eskua zabalik (16); eskuak zabalik (9); etxeko atea zabalik (5)

guztiak zabalik (35); guztiak zabalik zeudela (5); guztiz zabalik (5)

hanka zabalik (8); hankak zabal zabalik (7); hankak zabalik (21); hegalak zabalik (4); hegoak zabalik (7); hipotesi guztiak zabalik (6)

ikerketa zabalik (5)

leihoa zabal zabalik (5); leihoa zabalik (21); leihoa zabalik zegoen (7); leihoak zabalik (13)

mahai gainean zabalik (4); mundura zabalik (4)

ni aho zabalik (4)

operazioa zabalik (5); operazioak zabalik (8); operazioak zabalik jarraitzen (4); oraindik zabalik (14)

parez pare zabalik (5); prozesua zabalik (7)

zabal zabalik (263); zabal zabalik begiratzen (4); zabal zabalik ditu (6); zabal zabalik entzuten (4); zabal zabalik geratu (4); zabal zabalik utzi (4); zabal zabalik zegoen (5); zabal zabalik zeuden (5); zabal zabalik zeuzkan (5); zabal zabalik zituela (11); zabal zabalik zuela (4)

zabalik aurkitu (6); zabalik begira (8); zabalik begiratu (8); zabalik begiratzen (9); zabalik begiratzen zion (4)

zabalik da (17); zabalik dago (80); zabalik dago oraindik (10); zabalik dagoela (22); zabalik dagoen (31); zabalik dagoena (5); zabalik daude (25); zabalik daudela (14); zabalik dauden (6); zabalik dauka (5); zabalik dauzka (4); zabalik den (8); zabalik ditu (17); zabalik dituzte (4); zabalik dituztela (4); zabalik du (6); zabalik duela (5)

zabalik eduki (8); zabalik edukitzea (4); zabalik edukitzeko (4); zabalik edukitzen (10); zabalik egiten (4); zabalik egoitzan (6); zabalik egon (27); zabalik egon behar (6); zabalik egon zen (5); zabalik egonen (8); zabalik egonen da (4); zabalik egongo (27); zabalik egongo da (8); zabalik egongo dira (4); zabalik egoten (16); zabalik egoten ziren (5); zabalik entzun (4); zabalik entzuten (9); zabalik eusten (4); zabalik eutsi (6)

zabalik gelditu (14); zabalik gelditu zen (5); zabalik geratu (49); zabalik geratu da (5); zabalik geratu zen (27); zabalik geratu ziren (4); zabalik geratuko (5); zabalik geratzen (14)

zabalik hartu (18); zabalik hartzen (4)

zabalik ikusi (13); zabalik ikusten (4); zabalik izan (19); zabalik izanen (14); zabalik izanen da (4); zabalik izanen dira (4); zabalik izango (25); zabalik izango da (4); zabalik izango ditu (4); zabalik izaten (4)

zabalik jarraitzen (10); zabalik jarraitzen du (6); zabalik jarri (4)

zabalik utzi (68); zabalik utzi ditu (5); zabalik utzi du (7); zabalik utziko (14); zabalik utzita (10); zabalik utzitako (6); zabalik utziz (5); zabalik uztea (5); zabalik uzteko (14); zabalik uzten (35); zabalik uzten ditu (4); zabalik uzten du (6)

zabalik zegoela (14); zabalik zegoen (82); zabalik zegoen leihotik (4); zabalik zeudela (11); zabalik zeuden (27); zabalik zeukan (17); zabalik zeuzkan (7); zabalik zeuzkaten (4); zabalik zituela (14); zabalik zituen (10); zabalik zituzten (10); zabalik zuela (9); zabalik zuen (11); zangoak zabalik (4); zegoen zabalik (6); zen zabalik (4); zeuden zabalik (4)


zabalka 1 adlag zabaltzen; zabalik.

Buztankadak jotzen hasi zen ahoa zabalka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 176. orr.

Atuna, azal-laua eta bernizatua, larruzko zorro belzkara baten antzekoa; lupina biribila, aho handi-handia zabalka, eztarri zulotik ihesi bere arima lodiegia Egileari itzuli berri diona, hilzoriaz txunditurik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak adizlagun balioa duela)

Aho zabalka, airez biriketaratu beharrez, ibili nintzen hara eta hona, zer egin ez nekiela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 221. orr.

Ibilbide itzaltsu hartan luze-zabalka nenbilen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 205. orr.

Afaltzera! entzun genion aho zabalka.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 66. orr.

Otoitza bukatu zutenean, haurra aho-zabalka hasi zen emeki-emeki, eta, begiak ireki eta besoak jasorik, bere kabuz altxatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 846. orr.

Joan ziren kapitainarengana eta muino gainean aurkitu zuten hura, itsasoari begira, bake-zabalka.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 88. orr.

Azokara edo mezatara zihoazen emakumeak, ahoa tresna bihurturik, kantuan, txoriak baino alaiago, poz-zabalka.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 106. orr.

3 aho-zabalka adlag aharrausi eginez.

Humirzahk izerdia botatzen zuen, doministiku egiten zuen, zotinka eta aho-zabalka aritzen zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 28. orr.

Batzuei urrutitik antzematen zaie aspertuta daudela (aho zabalka, begirada galduta).  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 69. orr.

Beste zazpi txirrindulariek komeriak izan zituzten aho-zabalka ez hasteko, bai baitzekiten eurentzat galdera askorik ez zela egongo.  Berria - Kirola   2004-06-29

Datu faltak ere lagundu zuen asperduran, eta horri Jean Claude Trichet EBZko irakasleak atzo Europako Parlamentuan eman zuen irakasgaia ondo ikasia zutela gaineratuz gero, uler liteke zergatik amaitu zuten aho zabalka.  Berria - Ekonomia   2004-02-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aho zabalka (21)


zabalkada iz zabaltzea.

Azkenean, konplexuena eta nekagarriena den kirurgia-saioan bi ordu eta erdi eman ondoren, lana bukatu zuen Bennettek; guztiei eskerrak eman, aho-zabalkada bat egin, eta nagiak atera zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 107. orr.


zabalkera iz zabaltzea.

Janariak, gorputz eta lohadar guztietan zehar zabaldurik, desagertzen eta beragandik beste izate bat ekoizten duenez, halaxe arimak eta gogoak, gorputz jaioberrian osorik sartu arren, zabalkeran disolbatu egiten dira, arimaren izaera egiten duten partikulak zirritu guztietan zehar lohadarretara zabaltzen diren bitartean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 205. orr.


zabalketa iz zabaltzea.

Eta atetzar barradun astunen zabalketa hasi zen mantso.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 11. orr.

Bai Carlos VII.ak, iazko urriaren 5ean kurtso-zabalketan bere buruaz parte hartuz; eta bai Zazpi Urteetako gerratean beronen aitona zen Carlos María Isidrok, 1836an bir-zabaldu zuenean [...] Oñatiko Unibertsitate Katolikoa karlistek zabaldu zuten bi aldiz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 266. orr.


zabalki 1 adlag zabaltasunez.

Gure kasetak Euskal Herriko berri gehientsuenak jorratzen ditu, zabalki edo laburki, molde ahal bezain argian, gero-eta gehiago argazkirekin.  Herria   2003-04-17

Gero gogoetak eginen dira zabalki, Jaun Apezpikuak erabaki zenbait hartu aintzin, erakusteko zeri buruz joan behar litaken, eskuz-esku elgar lagunduz.  Herria   2001-02-15

Herriko pestak nola iragan diren eta karrikaren edertzea zabalki irakurtzerat ezarria da.  Herria   2003-08-07

Geroztik abertzaleer eta zabalkiago eüskalzaleer esker sortü dira ikastolak, gaü eskolak, irrati libroak, gela elebidünak eskola püblikoan eta katolikoan.  Herria   2003-03-20

2 zabalez.

Igandeko eskeko dirua ostu zion hiru gauez bihotz zabalki aterpea eman zion Jainkoaren Zerbitzari suharrari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 126. orr.


zabalko iz zabaldegia.

Pont-Neuf ondoko zementuzko zabalkoan ziren biak, hiru gorputzeko sofa berdean eserita.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 85. orr.

Tupustean, Isabelle sofatik altxatu eta ibai ezpondarantz abiatu zen zementuzko zabalkoan zehar, lasterka.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 86. orr.


zabalkor izond zabaltzeko joera duena.

Uzkur zebilen beste zulo bat neskaren uzkia zen, potxona baino pixka bat gorago tentagarri eta zabalkor ikus nezakeena.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 35. orr.


zabalkunde 1 iz zabaltzea. ik zabalkuntza; hedamen.

Hazkundeak eta zabalkundeak premia berriak ekarri zituzten: antolamendu eta zehaztasun juridiko handiagoa, eraikuntza materialak, hezkuntza eta kultur eskakizunak, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 29. orr.

Kapitalismoaren sorrerarekin batera, Mendebaldea mundu osora eta etengabe zabaldu zen; txinatarren zabalkundea, ordea, guztiz bat-batean eten zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 15. orr.

Zelanok Ordenaren sorrera eta zabalkundea kontatzen du aurrena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 839. orr.

Gaitzaren zabalkundeak ez du etenik Europan.  Berria - Gaiak   2006-02-18

Egitura politikoen ahultasuna eta gogorkeria etniko edo erlijiosoaren zabalkundea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 146. orr.

Krisiaren handitasunak eta zabalkundeak harriturik utzi zituen ia behatzaile guztiak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 161. orr.

Bizirik irauteko adinako zabalkundea lortzen ez duen egunkari bati.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 295. orr.

Dirua erabiltzeko ohituraren zabalkundearen ondorioz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Psikoanalisiak alemaniar hizkuntzako herrialdeetan izan zuen zabalkundearekin batera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 111. orr.

Kapitalen, tekniken eta antolamendu-metodoen zabalkundean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 145. orr.

Paperaren erabileraren zabalkundea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 25. orr.

Askotariko enpresek egin beharko diote desafio Europako Batasunaren zabalkundeari.  Berria - Ekonomia   2004-03-23

Atzerriko erlijioen praktika eta zabalkunderako elkarte pribatuei.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 31. orr.

Bost kasu aukeratzen ditu urtero Nazioarteko PEN Klubak, Idazle Presoen Nazioarteko Egunean haien zabalkundea egiteko.  Berria - Kultura   2004-11-14

Interesgarri da, haatik, gogoratzea Euskal fonologia sinkrornikoari buruz argitaratu lehen lan monografikoa, Txillardegi-ren 1980ko Euskal Fonologia, erabat horretan oinarritua egoteak gurean eman zion zabalkundea.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 141. orr.

2 (hedabideez eta kidekoez mintzatuz)

Normalizazio bidean, hezkuntza sistemak eta hedabideen zabalkundeak errotik aldarazi dute egoera azken 40 urtean.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 227. orr.

Lurreko Telebista Digitalaren zabalkunderako Nafarroan bost barruti ezarri ziren.  Berria - Harian   2005-12-27

Nazionalsozialismoa boterera heltzeak lehenbizi oztopatu eta gero debekatu egin zuen bere liburuen zabalkundea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 7. orr.

Hor dugu euskara batuaren hazkundea, euskal irakaskuntzaren, komunikabideen eta literaturaren zabalkundea.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 136. orr.

Ardura handiarekin lanak egin zituenean, iruditu zitzaion hori ez zela nahikoa izango, ez baldin bazen aldi berean zabalkundea egin eta liburutegi hura handitzen saiatzen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3110. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Kontua da uste ustel asko zabaldu zituela Zabalak, eta, bizkaierazale sutsuei esker, zabalkunde handia izan zuten ondorengo belaunaldietan ere.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 87. orr.

Zabalkunde handiagoa eta erabilera erosoagoa izan zezaten, bilduma berezietan agertu ziren, Arauak izenburupean.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 184. orr.

Argitaratzen diren liburuek ere zabalkunde txikia izaten dute.  Berria - Kultura   2006-03-08

Aldi huntako liburuak zabalkunde mugatua du haatik.  Herria   2004-07-08

Globalizazioa kapitalismoaren zabalkunde espazialaren adierazpen da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 13. orr.

Hirurogeita hamarreko hamarraldian [komikiak] izan zuen zabalkunde harrigarria oso ados etorri zen beti "nork bere fantasmak" adierazi behar zituelako ideiarekin.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 274. orr.

Krisiaren 1998ko nazioarteko zabalkundeak ere krisi horren berorren globaltasuna azpimarratzen du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 162. orr.

Aurretiazko propagandaz eta atergabeko zabalkundeaz erruz baliaturik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 175. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berpizte hori bat etorri zen munduko espazio ekonomikoari apurka-apurka gaur egun duen tankera emango zion itsasoko zabalkunde-prozesuarekin.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 26. orr.

Zer da, ordea, liburu bat errepikapen-, eragin- eta zabalkunde-efekturik gabe?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 25. orr.

Beren kapitalak, beren zabalkunde-sareak eta beren jakintza estatuen zerbitzura ipinita, bi bider ateratzen ziren irabazian negozio nazionalen zirkuluak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Astronomiaren inguruko hezkuntzan eta zabalkunde arloan ere egin du lan.  Berria - Kultura   2004-05-27

Emigrazioa eta kapitalen esportazioa europar mundu-ekonomiaren zabalkunde-bide berria gertatu ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Finantza-zabalkundearen, truke-tasen egonkortasunaren eta diru-politikaren autonomiaren arteko hiru dimentsioko arbitraje honen baldintzak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

Horren ondorioz, modu ikusgarrian berpiztu zen kolonia-zabalkundearen ekimena.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 45. orr.

XV. mendearen erdian hasi zen Mendebaldeko Europaren merkataritza- eta kolonia-zabalkundea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 31. orr.

Kapitalismoaren espazio-zabalkundearen ondorioei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 106. orr.

Informazio zabalkundeak asko laguntzen dio atzerritarrei kontzertu batean.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 81. orr.

6 zabaltzea, irekitzea.

Aurtengo ikasturte-zabalkundera joatekoa nintzen ni, bestalde, 1874ko urriaren hasieran.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 267. orr.

7 propaganda.

Indian azken urteotan haur gutxiago izateko zabalkunde handia egiten ari dira.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 75. orr.

8 dibulgazioa.

Zabalkundeko psikoanalisi eskuliburuak ez dira, jakina, zakurrentzat eginak, eta aspaldi ezagutu nituen nik neurosi horren arrazoiak.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zabalkunde handia (8); zabalkunde handia lortu (3); zabalkunde handiagoa (3)

ebren zabalkundea (4)


zabalkuntza 1 iz handiagoatzea.

Europako Batasunaren zabalkuntzaren ondorioz Estatu bakoitzari diputatu gutxiago egokituko baitzaizkio.  Berria - Euskal Herria   2004-03-27

Europako eta Latinoamerikako nekazari elkarte eta gobernuz kanpoko erakundeek abiatu zuten kanpaina martxoan, Hego Amerikan soja soroen zabalkuntza gelditzeko asmoz.  Berria - Gaiak   2006-04-09

Ertzaintzaren zabalkuntza eta Ertzaintza bera Europako polizien datu baseetara atxikitzea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

«Gerrako borroka nagusiak amaitu direnetik, marine-en zabalkuntza nagusia da», azpimarratu zuen AEBetako Armadako elite unitate honetako eledun Dan McSweeney kapitainak.  Berria - Mundua   2004-01-16

Ohartu ginen zailtasun handiena ez zegoela XVI. mendeko komentu zaharraren zabalkuntzan, baizik eta Ugull mendiarekin, espazio naturalarekin zuen errematean zegoela gakoa.  Berria - Harian   2005-07-22

Gizartea zabalkuntza lasterregi batetik edo konkurrentzia-mekanismoaren aplikazio sistematikoegi batetik babesteko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 109. orr.

Zabalkuntza semantikoa.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 48. orr.

2 zabalkundea.

Kolonbiako kafearen historian eta zabalkuntzan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 185. orr.

Birusaren zabalkuntza moteltzeko ahalmena dute.  Berria - Harian   2005-08-26

Hortik sorturiko merkataritza-sareen zabalkuntza dago XV-XVI. mendeetako planeta mailako integrazio handiaren sorburuan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Beste gauza bat da, ordea, zientzia eta jakintzaren zabalkuntza egiteko orduan zer hizkuntza erabili behar dugun.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 207. orr.

Guerrero fundazioaren goraipamena eskuratu du Bilboko musikagileak; sorkuntzan eta zabalkuntzan egin duen lana eskertu dio.  Berria - Kultura   2004-02-11

Pentsamenduaren elkar-trukatzearekin, giro aske batean, literaturaren zabalkuntzan laguntzea.  Berria - Kultura   2004-04-24

Eraketa prozesuan zegoen erakunde maltzur horren euskal adarra, material guztiaren itzulpenaz eta zabalkuntzaz arduratuko zena, sustatu.com-en azpitalde sekretu baten babespean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 103. orr.

Hegemoniak balio berdinen kate demokratikoaren zabalkuntza igualitarioa du bere logika.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 96. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Hori dela eta, 1.100 milioi euroko kapital zabalkuntza %38koa egingo duela iragarri zuen eraikuntzako enpresak.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kapital zabalkuntza (3)


zabalpen 1 iz hedatzea, zabaltzea. ik zabalkunde.

Indarrok Ramadi eta Faluja hiruki sunitaren barruan diren hirialdeetan banatuko dira eta zabalpena amaitzean, 25.000 inguru izango dira.  Berria - Mundua   2004-01-16

Denbora hartan -plastikoaren zabalpen erabatekoa baino lehenago-, portzelanazko figuratxo eta antzeko objektu hauskorrak babesteko erabiltzen zena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 358. orr.

Disketxeak urte hauetan guztietan argitaratu dituen disko eta DVDek jarraituko dute izaten zabalpena eta merkaturatzea.  Berria - Harian   2006-01-27

Zientziaren soziologia klasikoaren zabalpenak, Thomas Kuhn-en lanaren irakurketa erradikala dela medio, zientziaren irudi berri bat nola eskaintzen digun ikusten saiatuko gara.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 245. orr.

Euskal artearen alde lanean ari dira jo eta ke; euskal arteak zabalpena eduki dezan.  Berria - Kultura   2004-02-18

Frantsesera itzultzeak ahalbidetu zuen beste hizkuntzetarako zabalpena.  Berria - Kultura   2006-01-24

Diskurtsoen zabalpen historikoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 189. orr.

Literaturaren zabalpen egitasmoaren lehen proiektua Mariasun Landa idazle eta EHUko irakasleak landuko du.  Berria - Kultura   2004-09-15

2 handiagotzea. ik zabalkuntza.

NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeak bere historiako zabalpenik handiena gauzatu zuen atzo.  Berria - Mundua   2004-04-03

EBko zabalpena eta enpresen lekualdatzeak dira kontuan hartu beharreko faktoreak.  Berria - Ekonomia   2004-01-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kanpo zabalpenaren (3)


zabaltasun 1 iz zabala denaren nolakotasuna.

Guztiz egokia iruditzen zait Euskaltzaindiak erakutsitako malgutasuna eta zabaltasuna.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 178. orr.

Eskuartean darabilten materialaren aniztasuna eta zabaltasuna.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 18. orr.

Ekitaldia ere zabaltasun horren adierazgarri izan zen: Bilboko Sheraton hotelean alderdi politiko, erakunde, sindikatu, hedabide eta kultur munduko ordezkari ugari bildu zen.  Berria - Harian   2005-03-19

Egitasmoaren zabaltasuna bermatzeko bertze zenbait hedabideri Info 7 hedagune bezala baliatzeko parada eskaini diete.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

Etsaia barreiatua baitzen, landa eremuaren zabaltasunean urturik bezala.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 126. orr.

Begirada hurrengo aldian zein lekutan finkatuko den, bilaketaren helburuak, orain finkapenaren izaerak eta ikusmen-eremuaren zabaltasunak, determinatzen dute.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 59. orr.

Budak eta haren jarraitzaileek ongiaren esanahiari eman dioten zabaltasunaren araberakoa.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 35. orr.

Pasteurri bere mikroskopioaren eremuak ematen zion zabaltasuna, poemak zabaltzen duen zabaltasuna.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 88. orr.

Ez da beste dohainik Jaunak hainbesterainoko zabaltasunez eta atseginez egin ohi duenik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 108. orr.

Bolatxo hori irudikatzea, hantxe espazioen zabaltasunean eskegia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 9. orr.

2 hedadura.

Aloadin, ene printze eta jabea, bortz eguneko zabaltasuna duen probintzia bat iraganik, Karaianera helduko zara.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 29. orr.

Probintzia baten zabaltasuna duen eremua ikustatzen dut nire hamar mila metro hauetatik.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 86. orr.

Espazioaren zabaltasun kalkulaezinari so egin, munduen kopuru eta izari harrigarriari.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 18. orr.

Pabiloien zabaltasuna, makinak muntatzeko erraztasunak eta bisitariei begira prestatutako azpiegiturak.  Berria - Ekonomia   2004-06-13

Begirada hurrengo aldian zein lekutan finkatuko den, bilaketaren helburuak, orain finkapenaren izaerak eta ikusmen-eremuaren zabaltasunak, determinatzen dute.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 59. orr.

Supituki etxea txiki gelditu zitzaion, hiru zabaltasunetara, hiriarenera, ibaiarenera eta zeruarenera irekiriko leihoa bera ere ateska itsu bat iruditu zitzaion.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 121. orr.

Zaila da musikoaren hitzetatik liburu bat ateratzea; muga estuak dira horiek zabaltasuna, anplifikazioa helburutzat dauzkan adierazpide batentzat.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 78. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Gizonek leku gutxi hartzen dute lurraren zabaltasun mugagabean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 77. orr.

Bizitza arruntari begiratu beharko diot bere zabaltasun osoan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 199. orr.

Inongo gizonek ez duela sekula lortuko beste inor bere misterioaren zabaltasun eta sakontasun osoan ezagutzea.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 11. orr.

Bideak bezala, norabait eramaten badute, horiek zabaltzen baitiote gizonari beren barneko zabaltasuna.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 87. orr.

Egiazko zabaltasuna ez da begiarentzat egina, gogoari baizik ez zaio agertzen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 87. orr.

Basamortu eta leizko zabaltasun baztergabetan gaindi.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 298. orr.

Bitartean, auziak neurrigabeko zabaltasuna hartu zuen auzitegian eta Ganberan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 531. orr.

Ez da beste dohainik Jaunak hainbesterainoko zabaltasunez eta atseginez egin ohi duenik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 108. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haren zerrendan asko dira antzinatasunaren eta eremu zabaltasunaren baldintza zuzen betetzen duten hitzak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 236. orr.

Beti izan duzu ikuspegi zabaltasuna.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 32. orr.

-Kafea eta beste salgaiak esku zabaltasun gehiagoz pagatuz!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 293. orr.

Halako etsai-sail bati leporatuz horren errua eta bere burua zerbaiten erruduntzat jotzeko gogo-zabaltasunik gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 408. orr.

Hitz handiak ziren horiek, pentsamendu handiak, eta gogamen-zabaltasunaren eta adorearen sentipenak handiagotzen zuen Temple orain nire begietan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 283. orr.

5 zabalera.

Baia izan zen, bainan lekuan mugatua izan zen luzetasunean, zabaltasunean eta goratasunean, oroitu behar da Bankako herria "site classé" ekarria dela.  Herria   2002-11-07

Aturriko etorbide horren zabaltasuna hemezortzi metrotara heltzen da kilometro pasako luzetasunean.  Herria   2005-06-09

6 bihotz zabaltasun

Abnegazioa, bihotz-zabaltasuna une erabakigarrietan, ausardia eta buruargitasuna.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 408. orr.

Heroismoa, argitasuna, gizatasuna, bihotz-zabaltasuna, pitzadurarik gabeko elkartasuna, hona hemen maitaleak bere maitatuaren oinetan jarri beharko dituen tituluak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 219. orr.

Zerbait egiteko gogo hura, bihotz-zabaltasun hura, arrisku hura, eta umore hura, txokolatea bezalakoa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 148. orr.

Bihotz-zabaltasun apur bat, eta parerik gabeko jendea izango zinatekete euskaldunak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 207. orr.

Gizadiaren bihotz-zabaltasunaren alde mintzatzen da jarrera hau, baina onura publikoaren kontrakoa da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 86. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zabaltasun osoan (4); bihotz zabaltasun (9)

bihotz zabaltasuna (6)

bihotz zabaltasunaren (4)

bihotz zabaltasunari (4)

bihotz zabaltasunez (7)


zabaltoki iz zabaldegia, zabaldia.

Miradorea, begiralekua, hotelaren aurreko 2.000 metro karratuko zabaltokia zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 146. orr.

Zerrategia baino beherago ibaiak zeukan zabaltokia, gure igerileku nagusia zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 95. orr.

Basoan barrena jarraitu genuen, zuhaitzez zuhaitz eta zabaltokiz zabaltoki.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 144. orr.


zabaltto izond adkor zabaltxoa.

Bazter gozo ezti eta ixila da Baztan haranaren altzoa, Hauza mendi gotorrak ongi zaindua ipar-iguzkialdetik, aldiz erreka zabaltto apalak idekitzen diotela xirrito bat beheiti, Bidasoa eta itsaso alderat.  Herria   2002-09-19


zabaltu ik zabaldu.

zabaltxe ik zabalxe.

zabaltxo1 iz zabaldi txikia.

Hiru lagunek ez zioten begiratu ere egin: ez zioten jaramonik egin biga hari, han, zabaltxoan, oinak ur-belar bigunean zituela, nork jakin zeren begira zegoen hari.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 123. orr.


zabaltxo2 adlag adkor

Joandaneko sei urtean, ba ei darabil beste disko bat buruan, trikitia zabaltxoago hartuta, aprobetearren lez eta inongo helburu handi barik.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 75. orr.


zabaltza iz zabaldegia. ik zabaldi; zabaltoki.

Zabaltzak, almenak eta alkazarreko erronda-bideak, denak daude mairu ilun eta bizardunez beterik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 237. orr.

Plazako Lastiry ostatu aintzineko zabaltza edo terraza herriak du berritzen.  Herria   2005-03-17

Hhan orkideo-usaineko zabaltzak zeuden eta [...] tango baten doinu geldia aditzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 220. orr.

Katedrala hestera zoala, doi-doia bisitatu dut eta egon naiz luzaz bar baten kanpoko zabaltzan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 89. orr.

Kalez kale, patioz patio, zabaltzaz zabaltza.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 293. orr.


zabaltzaile (orobat zabaltzale g.er.) 1 izond/iz zabaltzen duena.

Iturriek, freskuraren zabaltzaileek.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 131. orr.

Egia anaia nafarrak Erasmoren zabaltzaileak eta, Inazio Loiolakoarekin batera, aritu ziren irakaskuntza katoliko eta bateratzailearen alde.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 316. orr.

Atxilo hartutakoen artean, Román Eguiazabal zegoen; apaiz gaiztoa eta españar gaiztoagoa, euskal nazionalismoaren heriozko doktrinen zabaltzaile setatsua.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 134. orr.

Gutartean ginituen, mezu horren zabaltzaile, [...] Paul Nicholson bizkaitar laborari sindikalista, Mikel Berhocoirigoin ELB-koa, [...].  Herria   2004-11-18

Hura Ordenaren zabaltzailerik handiena izan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1137. orr.

Erlijioa hau ez baduzue guztiz debekatzen, bere zabaltzaileek, lehengo bitarteko berberak dituztenez, helmuga berera iritsiko dira.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 213. orr.

Hasier Etxeberria berriketaria, “Sautrela” literatura emankizunaren zabaltzailea.  Herria   2005-12-08

Horrek bihurtu du Oteiza, Atxagaren ustez, nazionalismo esentzialistaren eragile edo zabaltzaile nagusi.  Berria - Harian   2005-08-25

Mendebaldeko kristau-bizimoduaren normandiar adierazle eta zabaltzaile.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 267. orr.

Beraiek dira ihesaren zabaltzaile nagusiak, kondoirik ez erabiltzeko gomendatzen dute.  Berria - Kultura   2006-01-13

Egia esateko, euskararekiko gaietan ikertzailerena baino transmisore eta zabaltzaile papera betetzen du.  Berria - Kultura   2004-01-24

2 (izen gisa hitz elkartuetan)

Berearen ondoko zalgurdira igoarazi zuen, haren aurretik bide zabaltzaileek oihu egiten zutela: "Eman kasu!".  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 115. orr.

-Agitadore edo nahaslea -gogoratzen ari nintzen-, finantzaria, herriko batzordeko partaidea, asaldaria, armadaren izen onaren zikintzailea, milizianoa, salataria, medikua frontean, propaganda zabaltzaile zorrotza eta zinikoa...  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 183. orr.

Birus sortzaileak eta 'spam' zabaltzaileak elkartu egin dira, irabaziak handitzeko.  Berria - Gaiak   2004-08-20

Zernahi liburu bada agerturik gai hortaz, bainan gehienak gezur eta faltsukeriz beteak, espainol eta frantses estadoen mezu zabaltzaile.  Herria   2003-12-18

• 3 iz errugbian, jokoa zabaltzen duen jokalaria.

Traille Frantziarekin ariko denez, berriro Peyrelongue izango da zabaltzailea.  Berria - Kirola   2006-03-10

Feather eta Sudre izango da bikoa zabaltzaile postuetan.  Berria - Kirola   2004-12-23

Berrio Yachvili eta Peyrelongue aritu ziren zabaltzaile lanetan, eta bistan da oso uztardura egokia dutela.  Berria - Kirola   2004-09-05

Zeelanda Berriko Feather lotu dute, Larretxea eta Thiery joko zabaltzaileekin bat egiteko.  Berria - Kirola   2004-08-17

Joko zabaltzaile eta uztartze erdia izan daiteke.  Berria - Kirola   2004-04-23

Dambielle jokalari gazteak beteko du Peyrelongueren hutsunea joko zabaltzaile postuan.  Berria - Kirola   2004-08-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

joko zabaltzaile (15); joko zabaltzaile postuan (3)

da joko zabaltzailea (6); joko zabaltzailea (18); joko zabaltzailea da (3)

joko zabaltzaileak (5)


zabaltzale ik zabaltzaile.

zabaltze 1 iz zabalera handiagoa ematea; barreiatzea. ik hedatze.

Sarriegi hiriaren zabaltze haren lekuko izan zen.  Askoren artean   «Rataplan» - 69. orr.

Ildaxken zabalera aldatzen joango da, justu kolomaren erdian egiten den zabaltze edo handiketaren arabera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1750. orr.

Une hartan bertan ate baten zabaltze lasterraren hotsa zirudiena etorri zen nire gainetik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 103. orr.

Bi hosto, bi esku tipi bezalakoak, zabaldu eta hertsi egin zitezkeenak, eta beren zabaltze eta herste hartan intsekturen bat edo bertze harrapa zezaketenak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 213. orr.

Parte handi bat aortan geratzen da, aortaren pareten zabaltzeari egokituta.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 169. orr.

Zabaltze handia izan zuen.  Berria - Kultura   2006-04-11

Hona, beraz, non, errealitatea berrasmatzearen kontuaz ari garelarik, poesia-liburu on bat zabaltze hutsak mugaz bestalde jartzen gaituen: [...].  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 12. orr.

Finantzaketa zuzenaren mekanismoak garapen-bideko zenbait herrialdetara zabaltze hori finantza-egongaiztasuna gero eta handiagoa delarik gertatzen da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 133. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa )

Duplexa zegoeneko eraikina XX. mende hasierako etxe dotorea zen, hiriaren zabaltze garaikoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 165. orr.

Alternatiba hori urjentzia bihurtu da Europako Batasunaren zabaltze prozesuarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

Zabaltze proiektua kokaguneetako mugen barruan egingo dela ziurtatu nahi du Sharonek.  Berria - Mundua   2004-08-10

Badugu jadanik asko eta asko egina, Euskararen onarpen, zabaltze eta barnatze mailean.  Herria   2003-04-17

Bere filma hautatu dute La Cita, kultura eta zinema latinoamerikarraren jaialdiaren zabaltze gauerako.  Berria - Kultura   2004-09-30

Diskojogailuaren platera biraka ari den bitartean, itxurazko estutze edo zabaltze mugimendu bat sumatzen da, espiralaren zentzuaren arabera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 48. orr.

Produkzio eta zabaltze sare handiei zaharkituta geratu zaizkien argazkiak edo bideoak.  Berria - Harian   2005-07-13

EHEko kideek salatu zuten «inoiz baino erdarazko hedabide gehiago» dagoela, eta, administrazioaren laguntza dutela zabaltze bide horretan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

Idazleak sortu egin behar du eta beste profesional batzuek egin behar dute idazle horren sormen lanaren zabaltze eta hedatze lana.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 403. orr.

Atearen zabaltze hotsa entzun zuen bizkarrean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 39. orr.

Oinarrizko ikasketa ama-eskolako azken urtetik CE1 mailaraino litzateke, sakontze fasea CE2tik seigarrenera, eta zabaltze fasea bosgarrenetik hirugarrenera.  Berria - Euskal Herria   2004-10-13

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa )

Enpresak inoiz egindako kapital zabaltze handiena.  Berria - Ekonomia   2006-02-23

"Ate Zabaltze" egun bat antolatua da San Mixel Garikoitz kolegioan 2003ko otsailaren 7an.  Herria   2003-01-28

Egun-zabaltze urdin bat bezain argia da ez naizela ni deitua izango Parnasoko ezti gozoak dastatzera.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 196. orr.


zabaltzear adlag zabaltzeko zorian.

Gizonak esan zion: -Uztazu joaten, eguna zabaltzear baitago.  Elizen arteko biblia   Has 32,27

Hain zuzen ere, Pferd Ruggebergek lantoki berria zabaltzear zuen Jundizko industrialdean, 42 milioi euro inbertitu ondoren.  Berria - Harian   2005-11-15

Hozten hasi eta negua zabaltzear denean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 453. orr.


zabaltzeke adlag zabaldu gabe.

Begiak zabaltzeke egin zuen hitz, doinuan zuen ezagun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 223. orr.

Barrara hurbildu zen gero eta, zabaltzeke zegoen arren, garagardo bana lortu zituen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 138. orr.

Atsegin izan zuen, nonbait, haserrea baretu egin baitzitzaion eta, begiak zabaltzeke, beste bat eskatu baitzidan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 21. orr.


zabalune ik zabalgune.

zabalunetxo ik zabalgunetxo.

zabalxe (orobat xabaltxe g.er.) izond zabal xamarra.

Gerri buelta zabalxea zuenez, nasaiago ibiltzen zen bakeroekin baino.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 18. orr.

Hassan integrista zen, inondik ere, eta are integristagoa izango da talde batek bereganatu eta orain daukana baino teoria zabalxeagoa ematen dionean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 21. orr.

Ikustekoa izan zen apustu hau, goiko bueltan aginarrak bazterretik jo zuen eta aurrea hartu ere bai, baina Piok, zabalxeagotik hartuta, ez zuen abiada galdu eta lehentxeago iritsi zen gora.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 13. orr.

Iñakik idatzi izan zuen, errima laxotuko bagenu, hain estu hartu ez, Iparraldeko usadioari segiko bagenio errima zabalxeago hartze horretan, emaitza hobeak izango genituzkeela bertsolariok.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 135. orr.

· Beraren bizimodua, zeinaren monotoniaz ezin baita pentsatu izulaborririk gabe, bero-hotzen txandaketa gupidagabe bat da, hots, (beti maiztasun bereko) oszilazio mehartxeago zein zabaltxeagozko segida bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 297. orr.


zabar 1 izond/iz eginbideak behar den arretaz, lastertasunaz edo txukuntasunaz egiten ez dituena.

Hor aurkituko dugu lurjabe zabar arduragabea, etxekoandre goganbehartsua, gazte festazale txoriburua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 12. orr.

Heriotzaren mekanikak tanta izoztu bat isuri die bizkarrezurrean behera euskaldun zabarroi, eta zure soseguak ez die onik egin.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 167. orr.

Ez dut inoiz ikusi zuek baino jende zabarragorik!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 99. orr.

Mutil gehienak horrelako kasuetan zabarrak eta utziak izaten diren arren, Oriol txukun ibiltzen zela beti.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 183. orr.

Inoiz zabar eta esker txarreko izan baziren, zentzabidea eta penitentzia eskatzen zioten apalki aita santuari eta baita gogo onez onartzen ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 200. orr.

Epelak, alferrak edo zabarrak garelako geure gogojardunetan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 189. orr.

Eriklea: ondo zaindu al duzue kanpotarra, horretan ama zabar samarra da eta?  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 153. orr.

-Lodiak zabarrak dira, koipetsuak edo.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 37. orr.

Gortetik etorritako ezker «dotorearen» kazetarientzat, ostera, Castro zabarregia da.  Berria - Kultura   2004-09-19

Sartu alkandora gerrian, zabar hori!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 41. orr.

Laborategiko denek zabartzat daukate Jon.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 109. orr.

Alferkeriak lozorroa ekartzen du, zabarrak gosea pasa beharko.  Elizen arteko biblia   EsZ 19,15

Nagiaren sabaia erraz eroriko, zabarraren etxean itaizur franko.  Elizen arteko biblia   Koh 10,18

2 behar den arretaz, lastertasunaz edo txukuntasunaz egin ez dena.

Zein atsegina zen hiritik kanpo egotea, are Dot's bezalako ostatu-zulo zabar eta ilun batean eserita egonik ere.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 185. orr.

Gela jendez bete, honda-honda egindako bazterreko mahai zabarrean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 137. orr.

Tea buztinezko ontzitxo zabarretan zerbitzatuko dizute.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 32. orr.

Liho zabarrez egindako oihala da.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 55. orr.

Irri zabar bat egin zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 45. orr.

Birao zabar bat bota zion bere buruari.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 237. orr.

Orduan ordezkari sindikalek eskaleen antza edukitzen zuten euren bizar zabar, trikota ilun eta praka zaharkituekin.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 16. orr.

Nork esango luke horien hizkera zabarra, zakarra eta baldarra dela?  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 217. orr.

Plagio zabarra izan zitekeen [...] hitzez hitzekoa, literatur lapurreta lotsagabe bat.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 163. orr.

Erliebezko irudi koloretsuz hornituak, errusiarron izaera zabarrari esker Torjok hiriak ugari salerosten dituen horietakoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 200. orr.

Tomasi "Kondea" erraten genion erredakzioan, bertzeengandik urruntzen zuen dotorezia zabarraz hornitzen baitzuen bere burua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Ifrentzuan letra handi zabarrez idatzitakoa irakurri zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 303. orr.

Kaiku deitzen nuen nik, bere ibilera zabar-kankailuarengatik.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 45. orr.

Harresia eraitsi aurreko Putzu kale mehar-zabarra, oso oso bizia zen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 47. orr.

Riddleren erantzuna berehala iritsi zitzaion, idazkera gero eta zabarragoaz, zekien guztia esateko presaka ari balitz bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 203. orr.

Oihu pare batez amaitzea epaiketa apurtzeko modurik zabarrena da, nire irritzian.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 210. orr.

Bat-batean, kirioen dardar bizi batek bortizki inarrosi zizkion sentimendu guztiak, ordu arte alferraren nagitasun zabarrean murgildurik eduki baitzituen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 405. orr.

3 (predikatu gisa)

[Bertsolarien] hizkera ere, zabarra omen da, oso, eta erdarakadez josia.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 21. orr.

Aurkezpen hori zabar xamarra zen SPE-n, Fonologia Sortzailearen lehen formulazioan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 75. orr.

Lonbardiar gotzaina ezpal zabarrekoa zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 226. orr.

Vladimir gure herri mozkor ustel zabarra inarrosten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 169. orr.

"Zer zara zu?" galdetu nahi izan zion, baina hori zabarregia iruditu zitzaion eta, horren ordez, zera galdetu zion-: Nor zara zu?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 17. orr.

3 (adizlagun gisa) ik zabarki.

Otoi, senideok: zentzarazi zabar dabiltzanak, eman adore bihozgabetuei, eutsi ahulei, izan eramanpen guztiekin.  Elizen arteko biblia   1 Ts 5,14

Alfer zuriak ziren, zabal eta zabar etzanda egoten ziren beti.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 231. orr.

Saiakera guztietan berantetsi, gehiago itxaroteko pazientziarik ez, eta, azkenean, zabar apurtzen nuen eszena imajinatuaren lilura.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 38. orr.

Egiaz, ez dago zabarrago portatzerik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 63. orr.

Pantxo ero hori gero eta zabarrago zebilek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 202. orr.

Etxeparek jadanik "berceac" ditu eredu, eta geroztik auzoen ipurditik datorkigu euskalduna beti arrastaka, gero eta zabarrago eta jitoago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 332. orr.

Barruan zurezko txirula bat zegoen, zabar landua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 180. orr.

Zabar eta azkar esaten hasita, esango nuke hiru garela urte, mende eta milurte aldaketa bizitzeko ohorea izan dugun belaunaldiak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 40. orr.

4 (-en atzizkiaren eskuinean izen balioa duela)

Neskaren abaildura arindu ordez, Andreasen ateraldiaren zabarrak muzindu egin zuen Nora.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 135. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mozkor ustel zabar (6); zabal eta zabar (4)

oso zabarra (3)

zabartzat daukate (4)


zabarkeria 1 iz zabarra denaren egite edo jokaera gaitzesgarria; egitekoetako ardura edo txukuntasunik eza. ik zabartasun.

Zabarkeria, arduragebekeria, lapurreria eta mozkorkeria ziren han nagusi.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 398. orr.

Gehienetan, zabarkeria da nagusi, inprobisazioa.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 17. orr.

Menditarrak versus kaletarrak, abarkak versus abarketak, euskara versus erdara, ohitura onak versus zabarkeria.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 149. orr.

Irudituko zaizue nahi duzuenean itzul zaitezketela lehengo bihotz-berotasun hartara [...] baina zabarkeria, behin sustraituz gero, ez da erraza kentzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 933. orr.

Ezin baitzituen desordenua eta zabarkeria eraman, aise urduritzen zen halakoetan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Cromwell puritanoa zen, kalbinismoaren jarraitzailea eta Ingalaterrako eliza erreformatuaren zabarkeria begi txarrez ikusten zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 169. orr.

Ohartu zen Moises Aaronen zabarkeriagatik herria bere onetik aterata zebilela, etsaien barregarri.  Elizen arteko biblia   Ir 32,25

Zure senarra tren batek harrapatu eta ia-ia hil zuen, New York Central tren-konpainiako langileen zabarkeriaren erruz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 85. orr.

Egoitzetan ohikoena profesionalaren zabarkeria da: «Langileak bere eginbeharrak alde batera uzten dituela esan nahi du horrek».  Berria - Euskal Herria   2004-05-18

Ihes egin behar du desertzioaren krimen barkaezinetik, baita "betebeharrarekiko zabarkeriaren" hutsegite larritik ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 83. orr.

Hondamendira eraman zuten abereen gaixotasunek, administratzaileen jukutriek [...] eta, azkenik, lurjabearen beraren zabarkeriak, bere ondasun guztiak xahutu baitzituen Moskuko etxe bat azken orduko gustuaren arabera apaintzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 348. orr.

Danieli erruren bat nola aurkitu zebiltzan; baina ezin zuten lortu, leiala baitzen, zabarkeriarik gabea.  Elizen arteko biblia   Dn 6,5

Hiztun bikaina, aurpegiz alaia, begitartez atsegina, zabarkeria eta lotsagabekeriarik gabea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 233. orr.

Zigarrokina leihotik behera bota du, zabarkeriaz.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 97. orr.

Lurreko gauza hauek ez daudela jainkozko Probidentziaren esku, edota axolagabe eta zabarkeriaz gobernatzen dituela.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 68. orr.

Nola alde egin guk zigorrari, horrenbesteko salbamen-bidea zabarkeriaz galtzen badugu?  Elizen arteko biblia   Heb 2,3

Ez zuen zabarkeriaz alferrik pasatzen uzten Espirituaren inolako bisitarik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 802. orr.

Zeren jakin baitugu zuetako batzuk zabarkerian bizi direla, ezer ez egiten zeregintsu.  Elizen arteko biblia   2 Ts 3,11

2 (pertsona bihurtua)

Diru-goseak Zabarkeriari eskatzen dio laguntza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 928. orr.

3 (izenondoekin)

Poliziaren ikerketa zabarkeria handiz egin zela ohartu zen eta ondorio garbi bat erdietsi zuen: Zolaren heriotza hilketa politikoa izan zela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 7. orr.

Zabarkeria hutsa izango zela esaten nion lagunari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 203. orr.

Bazegoen egitate hartan krudeltasun harro bat, tronpatuaren mindurak desenkusatzen ez zuen ardoaz barnagoko zabarkeria anker bat, enerbatu egiten ninduen zehaztasun mingarri bat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 255. orr.

Geroztikako zabarkeria urbanistikoek bizitegi jatorraren eredu bihurtu duten arrantzale txiroen auzune hartan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 271. orr.

4 pl

Ez zuen amorantearen errua egin "Behartu egin nau!” edo "Nik ez nuen nahi!” bezalako zabarkeriak asmatuz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 254. orr.

Anaien hutsegite eta zabarkeriengatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 134. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aise antzematen zen ez zela aberatsa, baina alferrik bilatuko zenuen zabarkeri arrastorik haren arropetan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 76. orr.

La Sarriette zoragarri zegoen, bere fruituen erdian, neska eder batzuek izaten duten zabarkeria kutsu horrekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 317. orr.

Kontua da aitzakia merkeetan babestutako zabarkeria politika honekin -"gazteek horrela berba egiten dute" eta antzekoekin- hutsari emandakoak direla milaka irakasle txepelon soldatak.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zabarkeria (4)

zabarkerian bizi (4)


zabarki adlag zabarkeriaz. ik zabar 3.

Ile-adats zurrunak zabarki sakabanatuta zituen aurpegian zehar.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 176. orr.

Barbaroek ateratako ondorioa zera izan zen: erromatarren gorputz politikoa hain zabarki kudeatua zegoenez, erasotzera gonbidatzen zuela argi eta garbi.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 151. orr.

Hagitz jostagarriak iruditu zitzaizkion haren berba bizi eta zabarki ahoskaturikoak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 148. orr.

Jainkoari eskerrak emanez eta egin gabe utzi edo zabarki eginengatik negar eta intziri eginez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 208. orr.

Kotxezain berritsuaren eskuek zabarki eusten zieten hedeei.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 93. orr.

Erresistentzian hasi berritako gazte batek zabarki jarri zion hitzordua kale itsu batean; Gestaporen torturapean, kontaktuaren izena eman zuen azkenean gazteak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 55. orr.

Nola gertatu da bera bizirik egotea bere aurre-aurreko belaunaldiaren itxaropen zentzuzko samarrak hain zabarki huts eginda ikusteko?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 403. orr.

Lodiegi dago, zabarki eta osasunik gabe lodi.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 263. orr.

Horixe izan zen ideia nagusia, agian zabarkiago azaldua, baina horixe.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 138. orr.


zabarkiro adlag zabarki.

Nire korapiloak traketsak ziren, gona gerrian inguruka erabiltzen nuen eta elastikoak zabarkiro zimurtzen.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

Tiraderaren hondoan barneraturiko oroigarriak, leiho hegian zabarkiro pausaturiko bitxia, oheburuko liburuaren orrien artean tartekaturiko marrazki, argazki edo gutuna.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 74. orr.


zabartasun iz zabarra denaren nolakotasuna.

Tximista eta trumoia bezala, Indian ustelkeria eta zabartasuna batera doaz.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 45. orr.

Lehen bezala janzten ziren denak, etxeko arropa arruntekin, eta begi erne-erne batek soilik antzeman zezakeen halako narrastasun eta zabartasun doi baten arrasto hautemangaitza, gogotik ahalegindu arren Shevirev doktoreak ezin ezaba zezakeena.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 186. orr.


zabartu, zabar(tu), zabartzen 1 da/du ad zabar bihurtu.

Errusiarra halako moldez eginik dago, ezen norbaiten akuilua behar baitu beti..., bestela, alfertu eta zabartu egiten da.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 476. orr.

Eibarren, langileen aldeko mitinean esaten ditu hitz horiek Joanes artzainaren iloba Martinek, Somorrostroko lur gorrietan zabartutako euskaldun haietako bat baitzen, Txomin Agirrek Garoan dakarrenez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 254. orr.

Bera behintzat inoiz ez zen bere erabakietaz damutuko, oztopoei itzuri egingo edo eginbeharretan zabartuko.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 14. orr.

Beharbada izango zuela gaztetxo ausart horri honelako edo halako laguntza ematea, bere egiteko garrantzitsuan ezertan ere zabartu gabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 97. orr.

Horrekin trakesturik, zabartzen dira osasunera eta arimen espiritu-onurara daramaten egintzetan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 207. orr.

Eta San Martin auzoa bera ere, zahartuta, zabartuta ere bai, "ukitua" atxeman dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 349. orr.

Badian barrena zebiltzan ontziek estela zurixkak uzten zituzten urazal leunean, segituan zabartzen hasten ziren lerro zuzenak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 43. orr.

Gu bion artekoa zoragarriegia da bertan behera zabartzen uzteko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 104. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Etxera itzultzen zenean, tabako eta lurrin usaina ekartzen zuen, eta itxura zabartu samarra, aire mundutarrek horditutako nerabe baten itxura.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 68. orr.

Etxe azpiko baratze abandonatuak sagarrondo bat zeukan erdian eta zuhaixka zabartu batzuk han-hemen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 42. orr.


zabartxo izond adkor zabarra.

Urrats zabartxoekin niregana hurbildu zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 29. orr.


zablaka ik zaflaka.

zabor (900 agerraldi, 131 liburu eta 203 artikulutan) 1 iz baliatzen ez den zatia, hondakina. ik zarama.

Suari indartsu haize emanez metalari zaborra kentzen zaio.  Elizen arteko biblia   Jr 6,29

Lokatza biltzen zen bertan eta gainean euliak ibiltzen ziren hegaldaka, bazterretan zaborrak pilatzen ziren bitartean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 174. orr.

Erandion bizi zela; maiz inguru haietan ibiltzen zela, txatarra eta zaborra biltzen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 165. orr.

Zaborra erregai bihurtzeko gailua.  Berria - Gaiak   2004-08-14

Zilarra kalera botako dute, urrea zabortzat hartuko.  Elizen arteko biblia   Ez 7,19

Lehen zilar ziren, orain zabor; lehen ardo on, orain urardo.  Elizen arteko biblia   Is 1,22

Nola errota azkarrak aitaren batean bihurtzen baititu aleak irin, halaxe bihurtuko zituen berak diru hondakin eta zabor guztiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 468. orr.

Bizitza osoa zaborra biltzen eman nahi al duk itsasontzi zikin bateko sukaldean?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 42. orr.

Zaborraren kamioia brru brru joango da zuen aurrean astiro.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 433. orr.

Belaunetaraino zaborrean sartuta ontziak husten.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 433. orr.

Kristorengatik dena galdu dut eta dena zaborraren pareko jotzen dut, hura irabaztearren.  Elizen arteko biblia   Flp 3,8

Hondakinak ateratzeko sistema bat ere behar da, oxigenoak bere lana egin eta gero erabilgarri ez diren zaborrak tratatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 154. orr.

Zoaz zaborrak erretzen dituzten tokira eta ea zer ikusten duzun.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 80. orr.

Ezin digerituzko hondakinak, heste-paretetako zaborrak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 212. orr.

Kendu egin zidan burdinazko pistola eta zaborretara botako zuela esan zuen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 40. orr.

Zaborretan ibiltzen zen Mohamed, jan zitekeena jaten zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 191. orr.

Zaborretan aurkitu dituzte dozenaka hautestontzi, milaka boto barruan zirela.  Berria - Mundua   2006-02-16

9etan zaborra hartu -ohitura finkoak ditu- eta etxeko atean uzten du, eraman dezaten.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 88. orr.

Zaborrez beteriko espaloien gainean umeak katuka zebiltzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 83. orr.

Ondorioz, zaborrentzako guneak sortzea ia ezinezkoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-03-30

2 irud/hed

Batek daki zer-nolako zaborrez eginiko edabe nazkagarri bat asmatzen du, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 301. orr.

Badakizu jada ez dudala zabor hori sartzen eta... mesedez, utzi bakean!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 10. orr.

Tipo honek zainetan zaborra baino zerbait gehiago zeukak!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 101. orr.

Hori ez zela beraientzako, berak zaborrak zirela, eta zabor bezala bizi behar zirela.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 138. orr.

Idatzi den gehien-gehiena zaborra da.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 35. orr.

Informazio ona lortzeko, egokiena bilaketa estrategia bat prestatzea da (bestela zabor gehiegi aterako zaizu).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 342. orr.

Gizateriaren zaborra dira.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 46. orr.

Eskola hori zabor hutsa izan da nire Aritmomantziako eskolaren aldean!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 94. orr.

Zabor intelektual hori apezño berriek serio hartzen dutenean, arrisku bilakatu daiteke.  Berria - Harian   2006-05-06

Zaborrik baztertuena ere birzikla dezakeen artea baita literatura.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 11. orr.

Jakingo balu berorrek zein garrantzitsua den guretzat, mundu magikoan maila beherenean, esklabo bihurturiko zaborra garenontzat!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 151. orr.

Nork eta zabor-fardel horrek eman behar zizkion lezioak, arraioa!  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 90. orr.

3 (izenondoekin)

Zabor errearen, liburu umelen edo ur ustelduen usaina sentitzen da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 66. orr.

Zabor nazkagarri bihurtu gaituzu beste herrien artean.  Elizen arteko biblia   Nk 3,45

Agian, emakume miresgarria izatera iritsiko duk, edo beharbada zabor huts bihurtuko ditek, bai, seguraski zabor huts bihurtuko ditek!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 140. orr.

Bai fast food moduko zabor sasi-jangarriak, baita delicatessen plegukoak ere.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 53. orr.

Zabor nuklearra garraiatzen duten trenen aurkako protestak dolu ekitaldi bilakatu ziren atzo.  Berria - Gaiak   2004-11-09

Bere izena argiz blaitu nahi duen edozein lastargirentzat aproposa den zabor erregaia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 20. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Azken zabor kamioiak lana amaitzen ari dira.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 346. orr.

"Turgeniev"en aurrean, bidearen bestaldean, zelai muttur bat dago, bizpahiru zume negartik babesten duten oasi bat zabor kontainerren artean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 247. orr.

Poltsa zabor-edukiontzi batean ezarri ondotik, isil-misilka itzuli ginen etxera.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 110. orr.

Planean zabor produkzioa gutxitzea aurreikusita dago.  Berria - Euskal Herria   2004-03-30

Zabor-bilketako kamioien denborak eta kostuak arrazionalizatzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 175. orr.

Zabor-poltsa gordetzen duen plastikozko ontzia.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 80. orr.

Zabor arrasto sakabanatuak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 61. orr.

Zabor-pilo batean piztu den sute ziztrin bat baino ez. Horregatik bihurtu dituzu hiri-gotorrak zabor-pila.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 533. orr.

Zabor muino eta lautadak, zabor unibertsoa ia.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 410. orr.

Kalearen bukaerara iritsita, nasaren ondoko zabor-txirrista grisaren gainean etzan zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 103. orr.

Zabor-itsaso bat ni irentsi beharrean zegoen eta, horrela gerta ez zedin, olatu ilunetan argi-une bat bilatzea nuen aterabide bakarra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 339. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Zer eta legearen zerbitzari leial baten hitza, noren eta kazetari zabor-zaku batenaren aurka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 278. orr.

6 (aposizioan)

Egungo "zabor jana" desagertu egingo da lehen mundu honetatik.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 93. orr.

Zabor-kontratuak, zabor-janaria: Ableei sua!  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 108. orr.

Draggaccik berak auzibide hauek 'zabor sumarioak' deitu zituen.  Berria - Mundua   2006-03-01

Ttipi finagoa zen, zibilizatuagoa, zabor-solasaren etsai.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 146. orr.

Zabor-jendeak ez bezala, andre-gizon gisakoek halako gider koipetsuei kontzen diete.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 138. orr.

Gorroto zituen zabor-telebistaren saio haiek.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 113. orr.

Zabor lana askotan, baina ezin da ezertxo ere egin.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 106. orr.

7 (izenondo gisa)

-Presta hadi hire aitasaindu zabor hori sarri egonen den toki berera joateko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 289. orr.

8 (neurriekin)

Hiri honetan 13.000 tona zabor produzitzen dira egunero.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 137. orr.

Milaka tona zabor gure egunerokotasun txepelean.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 55. orr.

New Yorkek 12.000 tona inguru zabor sortzen ditu egunero.  Berria - Gaiak   2004-07-25

9 zaborpean

Elurpean edo etxe hondatuetako zaborpean edo ur azpian itorik daudenak aurkitzeko ez da zakurra baino.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 47. orr.

10 zabor-biltzaile iz zaborra lanbidez biltzen duen pertsona. ik zaborketari.

Haien atzetik, zabor biltzaileek zakarrak botatzen zituzten artagabe hogei pausotik hogei pausora gelditzen ziren iraulki orga batzuetara.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 62. orr.

Zabor biltzaile bakarti eta duin batek bost kilometro egin zituen trenbidearen ertzetik, ikatz zaku zimur bat eta parke zaindarien makila altzairu-puntaduna hartuta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 114. orr.

Ondoren zabor-biltzaileen kamioia.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 13. orr.

Joan den igandean greba hasi zuten Udalarentzat lan egiten duen Ferroser enpresako kale garbitzaileek eta zabor biltzaileek.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Hernaniko zabor biltzaile gizagaixoari agindu zioten zaborrak biltzeko erabiltzen zuen gurdiarekin gorpuen bila joateko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 20. orr.

11 (adizlagun gisa)

Ioioren lehengusu Iñaki zabor-biltzaile dabil.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 107. orr.

12 zabor-ontzi ik zaborrontzi.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

etxeko zabor (4); kilo zabor (10); kilo zabor sortu (3); plastikozko zabor (3); sortutako zabor (3); tona zabor (16); tona zabor sortzen (4)

zabor artean (8); zabor artetik (3); zabor asko (3); zabor bilketa (3); zabor biltzaile (5); zabor biltzaileak (4); zabor biltzaileen (10); zabor biltzaileen greba (3)

zabor gehiago (7); zabor gehiegi (4); zabor gehien sortzen (3); zabor gutxiago (9); zabor gutxiago sortu (4); zabor gutxiago sortzeko (3); zabor guztia (4); zabor guztiak (4); zabor huts (3); zabor hutsa (5)

zabor jana (4); zabor kontratuak (9); zabor kopuru (3); zabor kopurua (3); zabor kopuruaren (3)

zabor ontzi (6); zabor ontziak (4); zabor ontzian (3); zabor organikoa (4); zabor pila (6); zabor poltsa (18); zabor poltsak (6); zabor produkzioa (6); zabor sortzen (8)

tonako zaborra (3); usaintzen zuen zaborra (3); zaborra baino (4); zaborra besterik (4); zaborra besterik ez (4); zaborra biltzea (3); zaborra biltzen (4); zaborra botatzera (3); zaborra da (3); zaborra ere (3); zaborra erretzeko (4); zaborra eta (10); zaborra jasotzeko (3); zaborra kudeatzeko (3); zaborra tratatzeko (10); zuen zaborra (6)

zaborrarekin zer egin (3)

zaborraren arazoa (5); zaborraren bolumena (3); zaborraren kudeaketa (5)

zaborren edukiontzien (4); zaborren kudeaketa (3)

zaborretara bota (6); zaborretara botako (4); zaborretara botatzea (3); zaborretara botatzen (4)

zaborrez beteta (4)


zaborjale izond/iz zaborra jaten duena.

Zaborjale amorratua zarela pentsatzeak artegatu egin zaitu.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 58. orr.


zaborkeria iz zabor gaitzesgarria. ik zaborreria.

Nire bihotzak marru bizi egiten zuen ene irudipen guztien aurka, eta ukabilka uxatu nahi nituen adimenetik inguruan zebilzkidan zaborkeria haiek guztiak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 220. orr.

Inoiz jakingo ez duguna sumarazten digu, gure pentsamenduetako errealitateak zaborkeria erdeinagarria besterik ez dela ulertarazten digu.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 268. orr.


zaborketa iz zabor bilketa.

Karrikako bazter banatara aldendu zineten zaborketako zaldiari bide egitearren.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 35. orr.


zaborketari iz zabor-biltzailea.

Ez nuen etxera joan nahi, zaborketariak azaldu arte geldituko nintzen kalean, haiek jakiten zituzten istiluetako zertzeladak, zabalik edukitzen zuten haiendako garbiketan aritzen ziren tabernariek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 205. orr.

Berandu genbiltzala, zatirik onenak estibatzaileek berek eta gero zaborketariek eramanak zituztela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 149. orr.

Gero zaborketariek maltzotan biltzen ditek eta dena txukun paratutakoan Muñoz etortzen duk, ustiaketako komisarioa, hiri hainbertze, hiri hainbertze, paga banatzen dik eta moila gaineko txatarra guztia beretako.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 186. orr.


zaborpean ik zabor 9.

zaborreri ik zaborreria.

zaborreria (orobat zaborreri g.er.) 1 iz zaborrak, zabor multzoa.

Astiro begiratu zien oin iletsuei, gelako zaborreria guztiari, bazter batean dardarka zegoen neskari.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 173. orr.

Baina, zaborreria harekin batera, edo hobeki erran, haren azpian, beste zerbait zegoen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 209. orr.

2 irud/hed

Ez diat irakurri, baina seguru nagok Isabel Sanjosek ere suizidioa aipatu zuela larunbateko bere zaborrerian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 67. orr.

Sekta sataniko eta okultisten gaineko zaborreriaren ondoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 243. orr.

Ama, berriz, oraindik harrapatzen ahalko nuen atzarririk [...] telebistak tenore horretan eskainiko zuen zaborreriari estekatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

3 (beste izen baten eskuinean)

Batzuetan, herrialde berri batean mundu zabaleko jende zaborreri guzia biltzen da, eta orduan jendaje harroputz, barrenuts, eta gizagihar zaildurik gabekoa sortzen da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 206. orr.


zaborrontzi (69 agerraldi, 24 liburu eta 20 artikulutan; orobat zabor-ontzi 19 agerraldi, 6 liburu eta 8 artikulutan; Euskaltzaindiaren Hiztegian zaborrontzi agertzen da) 1 iz zaborraren ontzia. (kalekoa)

Poltsa esku biekin oratuz maldan gora, farolen artean, estuegia den kale honetako zaborrontziak saihestuz.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 110. orr.

Kalera irten eta espaloian [...] cocacola latak, botila hustuak, egunkari zatiak, kristal apurtuak zaborrontzira biltzen hasiko zara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 144. orr.

Zaborrontzia lurretik jaso eta sinestezinezko azkartasunarekin altxatuko diote behekoek kamioi gainekoari, honek zaborrontzia irauli eta berehala itzuliko du, behekoek itzelezko trebeziarekin atarian zaborrontzia hutsik eta zutik utz dezaten.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 435. orr.

Latorrizko zaborrontziak mukuru beteak zeuden espaloietan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 136. orr.

Andra zahar bat beirazko botilak botatzen ari zen zaborrontzi berde batera.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 184. orr.

2 (etxekoa)

Kafesnea berotzen ari nintzela, sagu batek zaborrontzitik jauzi egin eta sukaldearen eta hormaren arteko zirrikitutik ihes egin du.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 40. orr.

Sukaldera joan eta trapu batekin eta zaborrontziarekin itzuli zen, plater puskak eta janaria jasotzeko asmotan. Gutun berria ere beste lau puskatan hautsi, eta zaborrontzira bota nuen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 229. orr.

Saltoka hurbiltzen ziren sukalde atzeko zaborrontzietara, edo hegaldi laburrak eginez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 183. orr.

3 (bestelakoak)

Sakelakoaren zaborrontziaren dantzak baino ez du lasaitu.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 146. orr.

4 (irain gisa)

-Hator hona, zaborrontzi hori.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 316. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaborrontzi bat (4); zaborrontzi batean (3)

zaborrontziaren gainean (3)


zabortegi 1 iz zabor biltegia.

Nahikoa litzateke poltsak zabortegira bota eta alde egitea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 190. orr.

Tiro bat buruan zuela agertu zen bere gorpua Hamburg-eko zabortegi batean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 71. orr.

Eleuteriok eta bere anaiak etxeko eltzea betetzen laguntzen zuten, zabortegietan txatarrak eta trapuak bilduz.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 66. orr.

Zementuzko bide batean eta zarama-pilo ketsuz beteriko zabortegien artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 540. orr.

Kamioi, orga edota gurdirik ez zen sartzen kale itsu hartara: barren-barrenean zabortegi bat zegoen, herdoildutako ohe-burdina ugerrak eta galdara apurtuak eta eltze ipurdirik gabeak biltzen zituena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 262. orr.

Zabortegi hori hondakin toxiko eta arriskutsuak botatzeko eraiki zen 1995ean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-09

Kontratua lortu du Uruguaiko Las Rosas herrian zabortegiko biogasaren bitartez argindarra sortuko duen planta bat eraikitzeko eta martxan jartzeko.  Berria - Ekonomia   2004-10-22

Hain harroa ez izatera, zabortegira botako zuela orijinala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 15. orr.

Objekturik arruntenak erabiltzen zituzten, Suitzako edozein zabortegitan aurkitzeko modukoak.  Berria - Kultura   2006-04-09

Zabortegitik salbatu plastikozko bidoinekin eta boteilekin egina dago.  Herria   2005-07-28

Txiki-txiki egingo zaituztet eta zuen etxeak zabortegi bihurtuko.  Elizen arteko biblia   Dn 2,5

Ozeanoak zabortegi bihurtzeko joerak alarma gorria piztu du.  Berria - Gaiak   2004-06-05

Itsasoa ez da zabortegi, bizileku da eta Jainkoaren dohain.  Herria   2002-11-28

San Markoseko zabortegia itxi eta errauste planta martxan jarri arte bost urte pasatuko direla aurreikusi du Gipuzkoako Foru Aldundiak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-20

Libanoko zabortegi batean hondamendi ekologikoa sortzeko arriskua dago.  Berria - Gaiak   2006-03-01

2 (izenondoekin)

Bilboko zabortegi nagusian.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 69. orr.

Errausketaren ondoren geratzen den zepa eta errautsak, 112.000 tona urteko, zabortegi berezietara eraman behar dira.  Berria - Euskal Herria   2004-11-26

Zabortegi kontrolatuen sistema bertan behera utzi dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-03-30

Zabortegi nuklearra.  Berria - Mundua   2004-06-11

San Kosme inguruan zabortegi erraldoia egiteko proiektuaren alde agertu zen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-06

3 (hitz elkartuetan)

Sistema horrek zabortegi azalera handia edukitzeko beharra eskatzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

· Ez zen han putzurik ez mea-zulorik ez harri-zabortegirik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 131. orr.

4 irud/hed

Eta nire hitzek, noski, zabortegian amaituko dute.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 194. orr.

Ospearen betiereko zabortegia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 24. orr.

Arraroa da hizketan klixeak besterik erabiliko ez duen eguna -klixeak edo egungo jakituriaren zabortegiak gainez egiteraino betetzen dituzten esaldi akitu eta bigarren eskuko ideia horiek oro.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 8. orr.

Ezin jarrai dezakegu munduaren parte bat giza zabortegi bihurtzen, arazoari erabat bizkarra emanda.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 305. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

san markos zabortegia (4); san markoseko zabortegia (13); san markosko zabortegia (3); zabortegia itxi (5); zabortegia ixtea (4); zabortegia ixteko (10)

san markoseko zabortegiak (4)

san markoseko zabortegian (3)

zabortegiaren itxiera (5)

zabortegietara eraman (3)

zabortegira bota (3); zabortegira botatzen (5); zabortegira eraman (3)


zabortsu izond zaborrez betea.

Ibilaldi bat egingo zuen hiriko kale zikin eta zabortsuetan zehar East River-eko ontziraleku hartaraino, bertan pilatzen baitziren kaobazko habe handiak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 331. orr.


zabortu, zabor(tu), zabortzen 1 da/du ad zabor bihurtu.

Honela, mundu zabala inguratzen duten murru erasoak ere suntsitu eta zabortu egingo dira.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 161. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Bere oinazearen zikina isurtzen digu orduan gainera, besterik ez baitira ibaia kutsatuak, mendi zabortuak, hiriaren estolda ustel-kirastuak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 139. orr.


zabra iz bi mastako itsasontzia, ozeanoan zehar salgaiak eramateko erabiltzen zena.

Halaxe izkiriatu nuen Zazpigarren Eskuadra patatxena eta zabra izeneko ontzixkena zela, eta hogeita bi zirela halakoak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 162. orr.

Arroztasun sentimendu hartaz horditurik kasik, Bizkaiko zabra taxuko ontzitxo baten ondoan igaro ginelarik, euskarazko berba batzuk aditu genituen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 242. orr.

Beste zabra baten ababor mandaren parean igaro ginelarik ohartu nintzen zergatik zitzaidan dena hain arrotz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 243. orr.


zabu 1 iz bi soka edo kidekoetatik zintzilik ipintzen den esertokia, kulunkatzeko erabiltzen dena; kulunka egiteko zernahi tresna. ik kulunka 3.

Lorategia baino gehiago jolasleku txiki bat zen, bazter batean zabuak, beste batean plastikozko txirrista bat eta bitartean jostailu eta gomazko baloi andana bat ageri zirela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 106. orr.

Kristalak garbitzen ari zen, eserleku batean jarrita, eraikinaren gorenetik soka batzuetatik zintzilik, zabu batean bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 68. orr.

Ume bat ikusi nuen zabuan obsesiboki dilindan, ahalik eta gorena igoz, zabuak eman ahala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 245. orr.

Kontua da zabuak, atzerako mugimenduan, betean harrapatu zuela Karmele.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 179. orr.

Jolasleku publikoko zabu biribilean, eskolaurreko umeek bultza egiten zieten beren buruei, zoriontsu eta zorabiaturik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 154. orr.

Ordurako iluna sartzen hasia zen eta, bai han bai izugarri atsegina egin zaidan zabu erraldoian, pozarren ibili gara.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 102. orr.

Bi haur ari ziren han zabuan jolasean, hots, egur bat beste baten gainean gurutzatu eta bakoitza ertz batean eserita, gora eta behera zebiltzan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1058. orr.

Bitartean heldu zen jendea eta harritu egin zen anai Junipero zabuan zebilela ikustean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1058. orr.

Kristalaz bestaldera, zabuetan ari dira haurrak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 9. orr.

2 kulunka.

Penduluaren zabua angelu zuzenean zetorren nire gorputzari buruz.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 109. orr.

Nire matematikariak suspensio-sistema bat landu zuen, ontziaren kulunkek eta zabuek eraginik izan ez zezaten itsasorratzean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 322. orr.

Gorputzaren mugimenduak ere esna zegoela adierazten zuen, alderik alde kulunkatzen baitzen zabu arin baina etengabe eta beti-berdin batez.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 52. orr.

Arnasestuka eta askatzeko lehian hasten nintzen penduluaren zabu bakoitzean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 110. orr.

Jira eta jira aritu ginen, ez mugimendu uniformeetan, zabu eta astindu zorabiozkoetan baizik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 75. orr.

Zabu eta astindu haiek iarda gutxi batzuk mugiarazten gintuzten zenbaitetan, eta besteetan berriz zurrunbiloaren jira osoa eginarazten ziguten ia-ia.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 75. orr.

Bat-batean, haiengandik hurbilen zegoen soldaduak zabu arina egin zuen, besoak lasaitu eta fusila askatu zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 109. orr.

Bihotzak zabuak ematen zizkidan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 58. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Ponpak hutsik ponpatzen segitzen zuen, eta orratza atmosfera heren baten inguruan zabu-dantzan zebilen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 217. orr.

· Jimmy alderrai zebilen ferian zehar: Arkakusoen Zirkura, zaldiko-maldikoetara eta lurrin-zabuetara joan zen, jostailuak eta gozokiak erosi zituen, [...].  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 437. orr.

4 zabu egin kulunkatu.

Bat-batean, zabu egin zuen zamaontziak; isiltasun moduko bat izan zen zalapartaren erdian; makinaren hotsa gelditu egin zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 25. orr.

Ronek zabu egin eta oreka galdu zuen, eta Harryk heldu eta ohean etzanarazi zuen berriro.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 284. orr.

Bien arteko lehian, abadiñarrek bi tiraldiak irabazi zituzten, indartsu eta zabu egin gabe tiratuta.  Berria - Kirola   2004-02-08

Zabu egin eta gurdiaren endaitzari nola oratzen zion ikusi zuen laborariak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 19. orr.

Ontzia seguru mugitzen baitzen, maila beti berean, zurrunbiloaren olatu eta mugimendu ikaragarriekin zabu eginez bakarrik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 73. orr.

Oinarrietaraino dardaratzen zen mendia, eta harkaitzek zabu egiten zuten.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 61. orr.

Ez zuen ematen koinatua gizon arriskutsua zenik, zeren, itxura guztien arabera, mozkor-mozkor eginik baitzegoen, eta, mahai alboan eseririk, buruak zabu egiten zion etengabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 117. orr.

5 (osagaiekin)

Patxadaz mintzo da, baina zaburik egin gabe, begietara begira.  Berria - Kirola   2004-10-28

Hagrid zen gaztelura bidean, bere indar guztiz kantan, eta ibiltzerakoan zabu batzuk eginez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 327. orr.

Oso azkar zetorren eta, abiaduragatik, zabuak egiten zituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 188. orr.

Zabu txikiak eginez, Emileren atzetik joan zen barraraino.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 92. orr.

Ez al nintzen nire helduleku berrian kokatu, zabu ikaragarria egin genuen istribor aldera, eta zuzenean amildu ginen zulora.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 73. orr.

6 zabu eragin kulunkarazi.

Zutik geldi zegoela, sedazko euritako handi baten gainean bermaturik, bere gorputz sekulakoari zabu eragiten zion gizon leun adineko bat zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 213. orr.

7 zabu-zabuka ik zabuka 2.

zabuka 1 adlag zabu eginez. ik kulunka.

Baldwinek eskailerak zabuka jaitsi zituen, zorabioak jota.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 87. orr.

Aulki batera igo zuten eta emakumea zabuka hasi zen noiz hanka batean, noiz bestean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 59. orr.

Barrez hasi ginen eta belarraren gainean zabuka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 163. orr.

Ilea oparo erortzen zitzaion bizkarrean behera eta bere bularrak zabuka suma nitzakeen nire bularraren kontra.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 205. orr.

Ez genien tabakorik eskatu Stella Maris-etik zabuka zetozen finlandiarrei.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 152. orr.

Gautxori-busak zabuka segi zuen aurrera ilunpetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 38. orr.

Harry ohean etzan zenean, besoa zabuka geratu zitzaion zintzilika.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 149. orr.

Urka-bilurrak panpinen modura airean zabuka dantzatu zuenean ere, jende artera begira segitzen zuten haren begi hondoratuek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 28. orr.

Zabuka desagertu zen gortinen artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 155. orr.

Tranbia, jendez gainezka, zabuka zihoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 231. orr.

Suge itsutua zabuka zebilen, nahasita, hilzorian, baina oraindik hiltzeko gauza zela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 266. orr.

Begia zabuka dabilkio leihotik orri zurira eta orri zuritik leihora.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 65. orr.

Batera eta bestera zabuka darabil hornizio saskia.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 141. orr.

Zabuka, erortzeko zorian, elkarrekin behaztopa eginez aienatu zarete.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 184. orr.

Eskuak aldamenetan zituela ibiltzen zen, gorputza tente eta burua alde batetik bestera zabuka.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 74. orr.

Itzal zaratatsuak dantzan ari ziren zabuka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 74. orr.

Orduan Adderley-k uharriaren albo batean alga zuri eder bat ikusi zuen, zabuka.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 135. orr.

2 irud/hed

Beti arrangura bera zabuka bihotzean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 190. orr.

Nik bihotza zabuka bainuen eta pultsua urduri.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 89. orr.

• 3 iz kulunka.

Donostiara heltzen ziren dilijentziak hantxe gelditzen zirelako; eta birrindutako zaldiak eta txorabiatutako andereen zabukak ikusteko parada ematen zigulako.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 48. orr.

4 zabuka egin ik zabukatu.

Azkenean, zabuka egin eta geldi geratu zen zalgurdia, eta Hermione eta Ron kanpora irten ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

Lo bete gozoan zegoen eta zabuka egiten zuen trenarekin batera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 325. orr.

Zabuka egin zuen neskak, ontziaren higidurara egokitu ezinez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 128. orr.

Txalupak zabuka egin zuen iraultzeko zorian.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 64. orr.

Hain zen indartsua haizea, ezen zabuka egin baitzuten joko-zelaira irtetean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 145. orr.

Haize bolada batek jo du une horretan, eta zabuka egin duen altzipresetik euri mehe bat hedatu da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 97. orr.

Autoak zabuka egin zuen zakar.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 65. orr.

Autoak berriro egin zuen zabuka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 65. orr.

Gorputz osoa zurrun, zegoen lekuan zabuka egin eta zerraldo erori zen ahoz behera, ohol bat bezain zurrun.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 246. orr.

5 zabu-zabuka (orobat zibu-zabuka) adlag

Bi itsas kolpek, bata bestearen atzetik, zabu-zabuka utzi zuten ontzia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 25. orr.

Autoak zabu-zabuka zebiltzan bidean, euritan, harrien gainean jauzika balebiltza bezala, mendibideetan gehiegizko abiaduran zihoazela.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 72. orr.

Belarrira xuxurlatu zion: "Ergela halakoa", eta gero, zabu-zabuka, bere logelara heldu eta ohean etzan zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 170. orr.

Galduz gero, ordea, zabu-zabuka jarraituko du Amorrorturen taldeak. Ez dituzu maite irudi zalantzati horiek, poltsa bat alde banatan, zibu-zabuka ari direla?  Berria - Kirola   2004-11-07


zabukada iz kulunka. ik zabuka 3.

-Ingelesentzat egiten du lan? -galdetu zion Del Vallek, Peugeot orrolariaren zabukaden artean gorbata ongi lotzen saiatuz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 114. orr.


zabukaldi iz kulunka. ik zabuka 3.

Hegalak ere distiratsu, hutsunean finko, zabukaldirik gabe dagoeneko, oskarbian geldi.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.


zabukari izond zabuka egiten zuena.

Hareazko duna berdeak basabelar zabukariekin gainean, beti ihesi bezala, ilargiko lurralde batera, biztanlerik gabea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 19. orr.

John Waynek nola botatzen zituen gaiztoak Salooneko ate zabukarietatik?  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 92. orr.


zabukatu, zabuka(tu), zabukatzen da/du ad zabuka egin, kulunkatu.

Martxa-lerroan igaro zitzaizkidan albotik, besoak batera-batera zabukatzen zituztela, botoiak eta botak distiratsu ageriz, eta eguzki-argiak baionetetan diz-diz egiten zietela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 94. orr.

Behin ere ez baitzuen asmatzen besoak besteenekin batera zabukatzen, bost axola hari zenbat bider ekiten zioten orroka sarjentuek eta kaporalek.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 109. orr.

Semeak ikusmin haserrez begiratzen zuen nola zabukatzen ziren amaren buru ile-urdina eta kapela beltz parpailaduna.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 213. orr.


zabulondar 1 iz Bibliako Zabulonen leinuko kidea.

Kanaandarrak zabulondarren artean bizi izan ziren, baina lanera behartuak.  Elizen arteko biblia   Epa 1,30

Zabulondarrek, bai, ia hiltzeraino arriskatu zuten bizia, orobat Neftalik ere zelai garaietan.  Elizen arteko biblia   Epa 5,18

Zabulondarren buruzagia Helonen seme Eliab izango da.  Elizen arteko biblia   Zen 2,7

2 (izenlagun gisa)

Horiek ziren zabulondar senitarteak: 60.500 gizonezko guztira.  Elizen arteko biblia   Zen 26,27


zabulundu, zabulun(tu), zabuluntzen da/du ad zabukatu.

Zakurrak lasai zihoazen, buztana ezker-eskuin zabulunduz, ezagun bati ongi etorria eginez bezala.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 85. orr.


zabumba ik zabunba.

zabunarazi ik zabunkarazi.

zabunba (corpusean zabumba soilik) iz eltzagorra.

Oraiko eta ohizko musika tresnak nahasirik (sanfona, zabumba, ganza...), musikaldi bikain bat eskaini dauku Brasilgo xantreak, bere bost lagunekin.  Herria   2005-05-12


zabunka 1 adlag zabuka.

Jaka arina, azpian elastiko kolore bizikoa eta biribilguneak ongi markatzen zizkioten praka malguak janzten zituen; haien barruan aldakak zabunka eta bularrak itxialditik alde egin nahirik zebilzkion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 251. orr.

Nazio lotsagabea zabunka hasi eta erori egingo da, ez du inork jasoko.  Elizen arteko biblia   Jr 50,32

2 zabunka egin zabuka egin.

On eginaz erantzuten duenak etorkizuna du gogoan, zabunka egiten badu aurkituko du euskarririk.  Elizen arteko biblia   Si 3,31


zabunkarazi, zabunkaraz, zabunkarazten (orobat zabunarazi) du ad kulunkarazi.

Iluntasun beltzean dabiltza itsumustuan eta mozkorrak legez zabunkarazten ditu Jainkoak.  Elizen arteko biblia   Jb 12,25

Neure ahurraren gainean zutik egon behar dute, nik ezker-eskubi zabunarazten ditudan bitartean.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 138. orr.


zabunkari izond zabukaria.

Onarpen zuhur nahiz behin eta berriro ukatutako baten egoera zabunkaritik abiatuta.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 221. orr.

Aski da arrazoimenaren landualdia zientziaren ibilera segurutik abiatzen ikustea eta kritikarik gabeko bere joan-etorri itsu eta zabunkariarekin alderatzea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 27. orr.


zabunkatu, zabunka(tu), zabunkatzen da/du ad zabukatu.

Komunitateak uste badu, ordea, arrazoikerizale sotilek ongizate publikoaren oinarriak zabunkatu nahi dituztela, orduan ez dirudi zuhurtziari soilik dagokionik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 257. orr.


zador iz bidexka, bidezidorra.

Gainera, usain, ke, kolore eta horrela hedatzen diren antzeko beste zer guztiak gauzetan ugari badira, barruan sortu eta handik goranzko zador bihurrietan banatzen direlako da, ez baitaukate denek batera alde egiteko irteera zuzeneko biderik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 237. orr.


zafarrada ik zaparrada.

zafarradako iz masailekoa, belarrondokoa.

Aise geldiarazi nuen hurrengo zafarradakoa ere.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 261. orr.


zafiro 1 iz kolore urdin argiko harri bitxia.

Mota guztietako harribitxiz apaindua, kornalina, topazio eta beriloz, krisolito, onize eta jaspez, zafiro, errubi eta esmeraldaz apaindua.  Elizen arteko biblia   Ez 28,13

Korala baino gorriztago haien gorputzak, zafiroa bezain urdin haien zainak.  Elizen arteko biblia   Nk 4,7

Turkesatik zafirorainoko urdinaren ñabardura guztiak dauzka zeruak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 118. orr.

Harritzeko moduko begi urdinak zituen, zafiro zurbilak bezalakoak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 232. orr.

Fruitu miresgarri haietako batzuk hartu zituen, izan ere errubiak, esmeraldak eta zafiro koloretsuak baitziren.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 213. orr.

Bildumako diskorik zaharrena da, Pathé disko bat, zafirozko orratzerakoa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 54. orr.

Howard Hughesek oparitu zion diamantezko eta zafirozko bitxi bat 16.500 eurora irits daiteke.  Berria - Kultura   2004-06-10

Jaspezko oinarri gainean eraikiko zaitut, zafirozko zimendu gainean ezarriko.  Elizen arteko biblia   Is 54,11

Haren bularra marfilez landua, zafiroz estalia.  Elizen arteko biblia   Kt 5,14

Oinazpian zafirozko solairua bezalakoa zuen, zeru-sabaia bezain gardena.  Elizen arteko biblia   Ir 24,10

2 (hitz elkartuetan)

Beraren harkaitzak zafiro-toki dira, beraren hautsetan urrea aurkitzen da.  Elizen arteko biblia   Jb 28,6

Teilatuez eta tximiniez haraindi, zeru urdina ikus zitekeen, zafiro-kolorekoa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 62. orr.

3 zafiro harri zafiroa.

Han, sabaiaren gainean, tronu-itxurako zerbait ikusi nuen, zafiro harriaren antzekoa, eta tronu-itxurakoaren gainetik, goren-gorenean, gizaki-antzeko irudia.  Elizen arteko biblia   Ez 1,26

Kerubinen buru gainean zegoen sabaiaren gainean, tronu-itxurako zerbait ikusi nuen, zafiro harriaren antzekoa.  Elizen arteko biblia   Ez 10,1


zafla-zafla adlag zaflatzearen onomatopeia.

Ez du bere hegaldiaren aztarnarik uzten; bere hegoez zafla-zafla jotzen du aire arina eta ziztu bizian airea urratzen eta bidea irekitzen hegaldaka, baina ez du igaro den seinalerik uzten.  Elizen arteko biblia   Jkd 5,11

Haizean zafla-zafla zebilela ohartu nintzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 130. orr.


zafla1 ik xafla1.

zafla2
1 elur zafla elur multzoa.

Elur zafla bat on da denen hurbiltzeko.  Herria   2004-03-11

Elur zafla bat aski elgar laguntzeko.  Herria   2004-03-11

Elkarri lapata, pega-pega, multzotuta datorrenean, elur-moltso, elur-hosto, elur zafla, hauek jada puska handiak direnean, mataza baten irudian, hortik elur-matazea deitzearena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

elur zafla (3)


zafla3
1 irri zafla irri karkaila.

Zer irri zaflak eta karkailak egin ditugun horier begira, ez baita kalte artetan bederen, egun guzietako griñetarik baztertzeko.  Herria   2004-10-14

Itxura horien aitzinean zer balio du asko borondate oneko politikariek piztu eztabadak, afera irringarria balitz, zer irri zaflak egin ginezazken zuen astokeriez.  Herria   2003-11-06

Zonbat karkaila ta irri zafla ba ote dituk sorturik.  Herria   2003-01-14

Jendearekin elgarrizketa bat baitzen, denen irri zafla eder batzuez noiztenka moztua.  Herria   2001-02-08

Ostatura bertze hiru lagun sartu dira, xutik daude eta nahiko azantz egile handiak dira, irri zafla ozenak botatzen dituzte noiz nahi.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 62. orr.

-Zer duk hik eskua hain idorra, Kattinak ez nahi ukaiteko?, eta gaitzeko irri zafla bota zuen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 40. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

irri zafla (6)


zaflada (17 agerraldi, 15 liburutan) 1 iz masailekoa; kolpea. ik zaflako.

Eta zauritzen, eta aurpegia estaltzen zioten, eta zafladak ematen.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 171. orr.

Alferrik egin zuen zin apezpiku batek eman ziola zaflada batez sendotza, hamar urte zituelarik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 113. orr.

Kristori zaflada bat eman zioten, esanez: "Horrela erantzuten al diok apaiz nagusiari?”.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 171. orr.

Une horretan gustura emango nieke zaflada bana biei.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 127. orr.

Hemen erantsi zion komisarioak bigarren zaflada, gidoiak aginduta bezalaxe.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 63. orr.

Zaflada bat bezala sentitu zuen usaina, ia zorabiatzeraino.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 20. orr.

Eskua jarri zuen txaluparen sabelean, zaflada maitekor batzuk eman zizkion, hiltegian harakinak behorrei egiten dien moduan, horrelaxe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 127. orr.

Zaflada leun bat eman nion bolanteari, eta azeleragailua sakatzen hasi nintzen berriro.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 79. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bizar moduko bat daukat, lehengo zaflada sortak utzitako marka.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 58. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Poliziek adiskidetasun zafladak eman dizkiete hiltzaileei bizkarrean.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 103. orr.

Polizi auto baten argi zaflada urdin eta gorriek iluntasuna ebakitzen zuten.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 82. orr.

Violetak haize zaflada beroa sumatu zuen lepo atzean.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 59. orr.

Moab herrixkako kanpinera heldu garenean, furgonetako aire egokitutik irten (oporraldi honetan horixe da bulegoa oroitarazten didan gauza bakarra), eta sekulako bero zafladak kolpatu gaitu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 128. orr.


zaflaka (orobat zablaka) 1 adlag zaflakoak ematen.

Itsuak hartuta, urrats egin du niregana, eta eskua jaso du zaflaka hasteko bezala.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 68. orr.

Haserretu zen gazte hura eta elkarri zaflaka hasi ziren.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 66. orr.

· Elkarri loturik zagotzin denak, zaflaka, haizea lagun, elkar besarkatzen zutela...  Herria   2001-05-10

2 (hitz elkartuetan)

Ingeles soldaduek, erruki zuela pentsaturik, esku-zaflaka ekin eta ezpatak gora jazarri zitzaizkion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 100. orr.

Hegal zaflaka beti nabila, ingura eta ingura.  Herria   2002-08-08


zaflako (40 agerraldi, 15 liburu eta 9 artikulutan) 1 iz masailekoa. ik zafrada.

Zaflakoak bizkarra kordokatu zidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

Laneko buruzagi batek frantses bati zaflako bat eman zion aleman batek protesta egin zuen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 80. orr.

Zaflako bat ere jo zidan nire zerbitzuak nahi ote zituen galdetu nionean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 32. orr.

Zaflako bat hartuta ere, Maitek burua makurtu eta ez zuen hasperenik ere egingo.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 115. orr.

Estefaniarengandik ez bezala, ez dut gogoan sekula haren zaflako edo ostikorik jasorik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 96. orr.

Ez dut nahi zaflako bat bildu.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 17. orr.

2 kolpea.

Airean nengoela, metalezko saihets batek zaflako egin zidan gerrialdean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 317. orr.

Entzuten dira hegal azkarren zaflakoak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 93. orr.

Hogoietan berdin ziren halere baina Larrechearen 10 boteak eta zaflakoak ez dira aski izan, Aramburuk eta Martiarenak beren bikotea ponduan ezarri dutelarik.  Herria   2001-08-02

Jasan ahalako zaflakoak zituen hartzen pilotak.  Herria   2003-11-27

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Zaflako latza eman zidan bizkarrean eta gero karkailaka lotu zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 312. orr.

Autoan sartzean, haize zaflako galanta bildu eta tenpestak tenpestari etxeraino irauteko, danba-danbaka irakurgailuan tekno musika ezarri nuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 219. orr.

Mignon besarkatu eta zaflako amoltsu bat eman zion ipur-masailean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 484. orr.

Gaztiguak, baztertzeak eta haur hotzean dudarik gabe merezi nituen zaflako finak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 196. orr.

Ekaitza ez zetorkidan aitzinaldetik, baina albotik eta saihetsetik, noiz eta aitak sekulako zaflakoa eman baitzidan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 58. orr.

3 irud/hed

Oraingoan ere «Raffarin eta patronalaren gobernuari zaflakoa» emateko parada dela azaldu zuen Krivinek.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Alemanian, Gerhard Schroeder presidentak zaflako bat hartu du igande huntan Ipar Rhenania-Westphalian egin duen boz galtzearekin.  Herria   2005-05-26

Sinesmena hedatzeko eta superstizioa borrokatzeko hark eman ordenantza bakoitza zaflako bat zen gure inguruko jende ezjakinendako.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 114. orr.

Eta sekulakotz emana izan dadin Espainietako Erreinuentzat zaflakoa, bulda erregistratua izan da Erroman.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 169. orr.


zaflakoka adlag masailekoka.

Badin orain bulta bat ostikoka eta zaflakoka erabiltzen nauela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 203. orr.

Zaflakoka hasi nahi izan zuten jendarmeek, baina zurturik geratu ziren, bat-batean, begiak zabal-zabalik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 81. orr.

Kattinak, salbatzaile diploma zeukanez, bizkarrean zaflakoka lehen artak, menturaz ere azkenak, eskaini zizkidan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 42. orr.


zaflari izond zaflatzen duena. (adizlagun gisa)

Yahvéren eskaera hilezkorrari gogoz kontra bai ihardesten zion Abrahamen eskua nuela eta hori dena, sarrera nagusitik Hazparneko ostatura zihoan barrakiaren gainetik iraganez, haizearen buhakoak aurpegian zaflari nabaritzean.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 24. orr.


zaflatu, zafla(tu), zaflatzen du ad jo.

Mahoma profetaren bilobaren martirioa itxuratzearren, euren gorpuak azoteekin zaflatuta edo buruak ezpatekin jota ibili ziren Kerbalako kaleetan.  Berria - Mundua   2006-02-10

Haizeak zaflatua zidan aurpegia beroak hartu dit.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 68. orr.

Goizeko freskurak zaflatu nau, baina berotzen hasi naiz emeki emeki eta laster gogoratu zait Sahagúnerainoko bide luzeak dukeen terrenta.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 138. orr.

Borobil perfektuan landatu harriak zaflatzen zituzten euriak oraino eta haize oldeak beti.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 110. orr.


zaflatxo iz indar gutxiko zaflakoa.

Zaflatxo goxo batzuk jo astoari ipurtaldean.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 56. orr.


zafra1 iz kolpea.

Haatik hor zuen ere bere Biriatuko auzo gaztea, Sorhuet, sakari segura eta oro biltzen, zafra hura bestalde.  Herria   2005-03-24

Haatik ondarrerat berriz ere bere zafra atera Ibarrolak eta berriz ere gaina.  Herria   2005-11-03

Gero, Kurutcharry on batekin, eta Ibarrolaren zafra, 23tan ados, 24etan ere, eta 33tan ere.  Herria   2005-11-24


zafra2 iz azukre kanaberaren uzta.

Larunbat eta igandetako zafraz baliatzen gara, Caracaseko beste sektoreetan ia ez baitago bezerorik.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 29. orr.

Vladimirrek aparailuak zeuzkan, aparailu elektrikoak ez ezik zafran eta, orokorrean, azukrearen industrian erabiltzen diren tresna tradizionalak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 89. orr.


zafrada (9 agerraldi, 7 liburutan) 1 iz kolpea. ik zaflako.

Fraideen zafradek aspaldian ziguten irakatsi hobe dela sobera errazak diruditen galderei erantzun gabe. Airearen zafrada askatzailea sentitu nuen aurpegian, eguzki izpien epela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 146. orr.

Onezko izpiritu izan zein iratxo madarikatu, zeruko haize gozo ekarle zein infernuko zafrada, hire asmoak makur izan zein onbera, [...].  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 54. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Haren ezpata-ukaldiaren haize-zafradaz aitaso erkindua hor doa lurrera.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 102. orr.

Orduan, hego-zafrada entzun zen, Fawkes buru gainetik igaro zen berriro eta zerbait utzi zuen erortzen Harryren altzora: egunerokoa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 269. orr.

3 irud/hed

Mila jostorratz herdoildu aldean, leihorik gabeko begirada, zafrada garratz bat bihotzean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 272. orr.


zafraka adlag kolpeka.

Susana San Juanek leiho itxiaren kontra zafraka entzuten du haizea.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 125. orr.

Haizea eta euria leihoaren kontra zafraka.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 81. orr.

Harry Higgs baino bizkorragoa zen... han ikusten zuen pilotatxo biribila, hegoak zafraka, ziztu bizian aurrera...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 169. orr.


zafrako iz kolpea.

Frantxuak gaitzeko zafrakoak biltzen zituen, aitak liburu bat eskuetan harrapatzen zuen aldi oroz eta ongarria hedatzera igortzen zuen, zalu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 50. orr.

Pilotarietan, aise nausi Ibarrola, defentsan bezala zafrakoan, aise ari baitzen Ezcurra gaztea harekin.  Herria   2004-07-29


zafraldi (69 agerraldi, 29 liburu eta 29 artikulutan) 1 iz jipoia.

Eskailerapeko barrika erdia hustu eta inoizko zafraldirik bortitzena eman zion gau hartan gizonak emaztekiari.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 186. orr.

Hura zen, hura, zafraldia, sor-seinale txar harengatik bildu zuena.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 155. orr.

Sudurretik odoloa zerion eta zafraldi latz baten marka zuen kopetan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 374. orr.

Gero, Indotxinako gerla hasi zuen, Vietnam, Laos eta Kanbodiako nazioen aurka: oroitzeko zafraldia jasan baitzuen orduan, Dien-Bien-Phu-ko setioan.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 76. orr.

Roldán-en armadak sekulako zafraldia jasan zuen egun hartan euskaldunen gandik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 212. orr.

Igandeko hauteskundeetan eskuinak jaso zafraldiaren ondotik, Nicolas Sarkozy Ekonomia ministroak bazterrak lasaitu nahi izan zituen atzo.  Berria - Ekonomia   2004-06-16

Partida hasieran ikusi beharra zen Parisek Baionari zafraldia emanen zion ala Baionak buru eginen zuen.  Berria - Kirola   2004-02-11

Pauek eta Baionak, aldiz, sekulako zafraldia bildu dute, Pauetarrek Tolosarren kontra eta Baionesek Paristarren kontra.  Herria   2004-12-30

Errugbia: Zer zafraldia! 45 eta 6.  Herria   2004-12-02

2 (hitz elkartuetan)

Gestapoko komisarioak sekulako azote zafraldia emaiten daut.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 117. orr.

3 irud/hed

Aurreko gauean emazte ohiak eman zidan hitzezko zafraldiaren ostean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 136. orr.

4 haizeaz-eta mintzatuz, kolpea.

Denbora guztian euria jauts-ahala ariøøø eta haize basaren zafraldiak hezurretan barna sartzen zitzaizkidan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 11. orr.

Segur, galernaren zafraldi batzu jasan behar ukan ditu bainan araberan gutiago.  Herria   2002-11-21

Kanpoko euri zafraldier nagusitu baita barnean zen iguzki edo elkartasunaren sua...  Herria   2004-05-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zafraldi bat ona (3); zafraldi eder bat (4)

gaitzeko zafraldia (3); sekulako zafraldia (3); zafraldia hartu (3); zafraldia jasan (3); zer zafraldia (4)

zafraldiaren ondotik (3)


zafrarazi, zafraraz, zafrarazten du ad zafratzera behartu.

Enrieta hetsi zuen, nehork ikus ez zezan egoera esperantzagarri hartan, haren maitalea makilaz zafrarazi zuen... eta haurñoa aldiz...  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 30. orr.


zafratu, zafra, zafratzen 1 du ad jo; jipoitu.

Gaurdanik ez duzu zeure burua nehoiz ere zigorrez zafratuko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 399. orr.

-Makilaz zafra nazaten, berdin?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 35. orr.

Joantto bat-batean itzuli zen zaharo batek zafratu balu bezala.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 29. orr.

Ukabil batek bezala zafratu ninduen inguruko isiltasunak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 349. orr.

Haien bihotz gogorrak berrehun makil ukaldiz zafratu zuen Borddel-en bizkar dohakabea.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 54. orr.

Aurpegia zafratua nuen hainbat tokitan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 274. orr.

Norbait ederki zafratu bide zuten haien guzien aitorrarazteko...  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 49. orr.

Ezpata altxatu eta indar guztiz zafratu nuen atea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 191. orr.

Beraz, Harry Harrison [...] gizartea zafratzen zuen terrorismoaren aurkako borrokalaria, traidorea zen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 116. orr.

Turkian, emazteen zuzenen alde manifestatzen zuten 63 lagun zafratu ditu poliziak.  Herria   2005-03-10

Hori Gonzalez bati esker parte, hau usatua baita pilotaren zafratzen, ez perekatzen.  Herria   2004-06-03

Bi gibelekoek zafratu dute pilota gogotik, Larrecheak ere bai eta publikoa nasai eta indarrean zuten txalotzeko.  Herria   2003-06-19

Minutu bat gabe argiak begi gainean zafratu du berriz.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 14. orr.

Goizuetarrak zafratu du Etxarri Aranatz-ekoa 5 sake eta 5 dejadarekin.  Herria   2005-04-21

Berriz erranen dizut Magaliren uzteak azkarki zafraturik ezarria ninduela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 160. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Min sor batek hartu ninduen, nire gorputz zafratuak bidaltzen zidana baino sakonago eta eramangaitzagoa zen min batek.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 168. orr.

Kristina, bederen [...] deus guti larritu zuen nire bisaia zafratuak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 194. orr.

Alde zafratuan zanpatu zuenean, oihu egin nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 320. orr.

Gure herri zafratu honetan, zabor intelektual hutsa den psikoanalisia oraindik zientzia gisa (--?!) aurkeztu nahi izan da.  Berria - Harian   2006-05-06

Zorioneko hitza moldatu zuen, letra gero eta handiagoaz, bere paper zafratuan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 67. orr.

3 (haizeak-eta)

Kalean, aire freskoak begitartea zafratu zuen, eta bizkortu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 213. orr.

Gailurretik eta haranetik datozen haize bolada leunak nahasirik heltzen zaizkie tarteka eta aurpegia eta ilea zafratzen dizkiete.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 54. orr.

Haizeak zafraturiko kale horietatik joango naiz, ilargiaren argitan.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 10. orr.

Urriko euriak etxearen horma grisak errukirik gabe zafratu eta haizeak leihoak dardaraz jarri zituen batean.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 25. orr.

Patiora irten zirenean, iluntasun hezeak eztiki baina epel eta gogor zafratu zizkien begiak eta aurpegia.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 93. orr.

Bainan noiz zirimolak zafratzen duen, pottokak arkaitz tartetan gerizatzen.  Herria   2004-05-06


zafratzaile izond/iz zafratzen duena.

Ondoko partida azaroaren 5ean beharra da, Donostian, joan den asteko zafratzaileen kontra.  Herria   2003-10-30


zagi ik zahagi.

zahagi (orobat zagi g.er. eta zaragi g.er.) 1 iz abere larrua, gehienetan ahuntzarena, zaku eran josia, ardoa edo olioa gordetzeko erabiltzen dena.

Ahari-larruz egindako zahagi bat urez betetzera putzuratu zen emakume bati inguratu zitzaion mutila.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 129. orr.

Atzera kortara joan, eta zahagiko olioaz pertz bat bete zuen sukaldean.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 108. orr.

Orduan, hartu labana bat eta, zahagiari behetik gorainoko ebaki bat eginez, hustu egin zuen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 60. orr.

Zahagi hutsek ahoa estu samarra zutenez, buruzagiak ahoa doi bat zabaltzeko agindu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 106. orr.

Betetako zahagian ez da ardo gehiagorik sartzen sekula.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 100. orr.

Upeletik zahagiak betetzeko dolarearen azpian jarri zenean, ustekabean egurrak mugitu eta harritzarrak erori zitzaizkion gainera, kolpearekin burua lehertuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 848. orr.

Zahagi bat bezala gizendua zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 38. orr.

Zahagi eginda hago, Marro!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 104. orr.

2 (neurri gisa)

Haurrarekin batera, hiru urteko zekorra, anega bat ogi-irin eta zahagi bat ardo eraman zituen.  Elizen arteko biblia   1 Sm 1,24

Hiru hektareako mahastiak zahagi erdi bat ardo besterik ez du emango.  Elizen arteko biblia   Is 5,10

Bi zahagi bete ur zeramatzan aldean, bata berarentzat eta bestea kalifarentzat.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 102. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jakin behar baitu, oraindik ez badaki, zahagi-ardoa dela berorrek hildako erraldoia.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 78. orr.

Ur-tanta apurrik apurrena zahagi-ardoarekin nahasten denean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 107. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Ogi lizundua, sagardo mindua, olio zaharra eta ahuntz zahagiko ardoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 115. orr.

Batak hiru antxume eramango ditu, besteak hiru opil eta hirugarrenak ardo-zahagia.  Elizen arteko biblia   1 Sm 10,3

Bertan preso zegoela, ilunpean [...] don Pedro ardo zahagi batzuen gainean etzan zen etsita.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 250. orr.

Hogeita hemezortzi olio zahagi, bakar bat beterik eta gainerakoak hutsik.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 105. orr.

Emakumeak, esne-zahagia irekirik, eman zion edaten eta ezkutatu egin zuen berriro.  Elizen arteko biblia   Epa 4,19

Makila luze pare bat, oihal batzuk eta ur zahagiak.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 162. orr.


zahagitxo iz zahagi txikia.

-Hor bada iturritxo bat; hura ekarri dut -zahagitxoa erakutsi zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 366. orr.


zahamiola (orobat zaramiola) iz oboearen antzeko musika-tresna arrunta.

Zinez klasa handiko musika zen zahamiola (haut bois) xaramela biziki ederra, Elizako orgina lagun eta emazte baten boz paregabeak atxiki dute jendea xoraturik, bi orduz hurbil arizan direlarik.  Herria   2003-08-07

Orduan biolin oldeei zahamiola zehargiak uztartu zitzaizkien, su eta oihar.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 296. orr.

Hamar bat egunez, xirribika, zahamiola, pianoa eta bertze musika tresna frango entzunen da, musikari hoberen batzuen obrak preziatuz.  Herria   2003-08-07

Uztailaren 31an,ortzegunez, 18.30etan: piano eta zaramiola, Marina Pacowxki, Jacky Morel eta Iona Chis-ekin.  Herria   2003-07-17


zahar 1 izond pertsona eta izaki biziez mintzatuz, adin handia duena. ant gazte. ik adintsu; gauzez-eta mintzatuz, aspaldi sortua, egina, gertatua; luzaz iraun duena edo erabilia izan dena. ant berri. (ikus beheko konbinatorian zahar izenondoaren agerraldi maizkoenak)
2 (beste izenondo batekin edo batzuekin)

Kearney andreak zorrotz aztertu zuen aurpegi zahar-antzeko hura.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 208. orr.

Badakik zer dioen erran zahar-zuhurrak: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 73. orr.

Lotura zahar-sakon sendoa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 22. orr.

Aldarrikapen zahar-berri haiek aditu ahala sentitu nuen, halaber, aspertuta nengoela batetik bestera ibiltzeaz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 77. orr.

ik beherago 14.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Hara non, ordea, [...] espetxe politika zahar-berria trinkotzen ari den: bizi arteko espetxealdia hain zuzen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-19

Bekorotz zahar-berriz jositako bidezidorretan barrena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 72. orr.

Gure herrian, bestetan bezala, baziren gero eta gehiago kanpotik etorriak, ezkontzaz edo, etxe zahar-arraberritua erosirik edo, [...].  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 108. orr.

Errepidetik ikusita, etxe zahar-okitu, legendun, makurtuz osatutako sorta baten moduan ageri da Urbia.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 21. orr.

Kale zaharreko puntan, zubi parean, elkargainka, zenbait etxe zahar-oker.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 133. orr.

Emakumeen nezeser zahar, eder bat, karnalitazkoa.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 97. orr.

Atsegin zahar ilun baten fragmento galduak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 16. orr.

Janari gozo mamitsuz, ardo zahar bikainez.  Elizen arteko biblia   Is 25,6

Armairuko ispilu zahar arrailduan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 61. orr.

Segura aldean ere usadio zahar aspaldikoan, artoa eta india-baba ereitekoak bedeinkatzen dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 161. orr.

Leher eginik utzi naik atso zahar madarikatu horrek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 87. orr.

Agure zahar ihar batekin.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 172. orr.

Matematikari zahar urre-biltzaile batena zen Manausko loro bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 502. orr.

Hiri, puta zahar titi-handi horri.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 225. orr.

Han zegoen, eserita, Freddy Malinsen ama: andre zahar handikote makal buru-zuri bat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 283. orr.

Flitwick maisuak [...] txakur zahar azeri horrek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 200. orr.

Zaldi zahar hanka-motelak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 96. orr.

Mihuraren sinbologia zahar ugariaren sekretuak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 52. orr.

Apaiz baten sotana zahar koloregaldu baten gutizia.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 197. orr.

Harri hutsezko horma zahar anonimo haiek.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 15. orr.

Bizkarra euritik babesteko zaku zahar ireki bat burutik behera botea.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 114. orr.

Begira; guk sei ontzi zahar, txar eta geldi ditugu Kubako Santiagon.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 249. orr.

Kamioneta zahar, berde eta luzexka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 10. orr.

Haritzezko ohe zahar habedun bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 251. orr.

Aitaren jaka zahar botoiduna.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 232. orr.

Ogi zahar biribil erdi bat eta edontzi bat esne apur bat garratz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 102. orr.

Ohiko paper zahar erabilian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 89. orr.

Bezperan ekarritako [betaurreko] ordezko zahar lodi gorrotagarriak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 318. orr.

Sukaldetik gertu, zakur zahar, ia itsu, bibote luzeko bat zegoen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 116. orr.

3 (izenondo multzoetan izenondo konplexuen ezkerrean).

Larrabide zahar belarrak hartuan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 111. orr.

Geure tradizio zahar mila bider isekatu batentzat bere ohorea errebindikatu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 219. orr.

Argazki zahar aspaldi horitutako batetik aterea zirudien gizon hura.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 49. orr.

Gure erjilioso zahar zibilberritu ustekook.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 280. orr.

Haien koloreak adreilu zahar txarto egosiena gogorarazten zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 168. orr.

Deabruak naramala nire kide zahar Darby Mullin urkatzen ez badugu.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 145. orr.

Etxe zahar, erdi erori baten aterpean.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 175. orr.

4 (izenondo multzoetan beste izenondo baten eskuinean)

Muinoko etxe handi zahar hura!  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 8. orr.

Aspaldiko borroka berri zahar hori.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 187. orr.

Gatibu-jantzi marradun zahar batekin.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 241. orr.

Behinolako Parisko zenbait fatxada hori zahar txertatzen zituzten Pont Neuf kale berriaren itxura ederrean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 52. orr.

Haien pare-parean gizon txiki, zahar, biribil, musu-gorri alai bat eseri zen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 224. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zahar kutsua darien zuri-beltzezko argazkiak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 221. orr.

Zahar kutsua hartzen diot nik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 24. orr.

Urahiak, manifestuek eta mahuka hutsik zeuden gizonek isuritako zahar-usaina nagusi zen bulego hartan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 208. orr.

Inguru zaharkitu horietan, San Bizente eta Santa Teresa inguruko aldapetan dagoen zahar-giro bertsua antzeman dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 225. orr.

Zeren hargin-lana egiten duzunean zahar aurpegia jartzen zaizu.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 32. orr.

Ahots apalez, zahar-ahotsez, ia haur ahotsez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 110. orr.

Urre-koloreko esekitokian, zahar-itxurako hegazti bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 175. orr.

Jubilazio edo zahar-sariaren jabe egiteko zauria da premiazko, eta zahar-zauri hori bat da, bat eta ikaragarria, Jainkoa bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 99. orr.

Nork esan zuen zahar hitz, zuhur hitz?  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 40. orr.

Honezkero nekatu zarete zahar-kontu hauek entzuten.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 19. orr.

Urte horietan neska kozkortu egin da, eta gu zahar bidean jarri gara.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 43. orr.

Euskal-Herria zahartzen ari dela, edo hobeki erraiteko zahar herri bilakatzen ari dela!  Herria   2002-12-12

Zahar jendea, euskaraz apenas dakiena, zintzo egon da frontoiko eserlekuetan.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 82. orr.

Eskola gutxiko zahar-jendearengana.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 226. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Hitz eta kanta zahar mordoa daki.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 252. orr.

-Hauxe da traste zahar pila!  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 225. orr.

Aldizkari zahar sorta bat ere bai, eta tabako apur bat.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 12. orr.

Liburu zahar metek eta, oro har, denetariko trasteen pilaketak sentsazio estugarri hura areagotu egiten zuten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 94. orr.

Ilunabarrean aski zuten haiek ardi zahar pusketa urri batzuekin.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 41. orr.

Hiriak, goizeko zazpietan, gauak eman ohi dion etxe zahar aire horri eusten zion artean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 105. orr.

Oihenartetik Garaterenganainoko balizko erran zahar biltzaileak oro madarikatzen nituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 57. orr.

7 (izen gisa) pertsona zaharra.

Pianojolea zahar argal apaindu bat zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 222. orr.

Hargatik dira zahar jakintsu kontseilu-emaileak horren antojagarriak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 40. orr.

Zahar bihozgogorren esamesek xentimorik ere ez dutela balio pentsa dezagun.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 39. orr.

Urte hartan, herriko bi zahar izendatu zituzten epaile.      - 0. orr.

Augustus zahar gizarajoak beste platerkada zopa eskatu zuela -hori zen dena.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 95. orr.

Zahar bizar-urdin bat dute herritarrek ordezkari.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 34. orr.

Baserri-atarietan egoten ziren zahar haiengana eraman nau Abdul Karimen irudiak.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 30. orr.

Txikitu ditut zurekin gizon eta emakumeak, txikitu zahar eta gazteak, txikitu mutil eta neskak.  Elizen arteko biblia   Jr 51,22

Zahar, gazte eta esklaboen betebeharrak.  Elizen arteko biblia   Tt 2,1 tit

Gizon eta emakume, gazte eta zahar, behi, idi eta asto, ezpataz hil zituzten guztiak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 27. orr.

Zahar edo gazte, horretan denok ados: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 37. orr.

Espainiarrek ez zuten barkatu ez zahar ez ume, ezpataz hil zituzten harrapatu zituztenak oro.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 35. orr.

Egia da, haste hartan, eta aski luzaz, zahar-gazteen arteko eztabaidatzat hartu dugula abertzaleen arteko gatazka.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 137. orr.

8 (adizlagun gisa)

Zahar ikusten da orain hiria.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 45. orr.

Misterio zulagaitza izan ohi da denontzat ere gure aurrekoak gazte eta sasoiko imajinatzea: gure gurasoak arduragabe, gazte eta berde zirenekoa; beti zahar eta zimur ezagutu ditugunak mardul eta eder zirenekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 53. orr.

Eta halaxe egin zuten bidaia, biak isilik, konkorturik, ile-urdin, zahar, pentsakor.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 53. orr.

Zahar zeu egongo zara!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 82. orr.

9 Gabon zahar (orobat gabon zahar g.er.) Urtezaharra.

Hauetxek dira Ibarretxe lehendakariak Gabon zahar gauean irakurritako mezuaren pasarte esanguratsuenak: [...].  Berria - Euskal Herria   2004-01-02

Gutuna New Yorkeko Euzkadi'ko Lehendakaritzan sinatua da 1941eko abenduaren 30ean, Gabon Zaharraren bezperan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 137. orr.

Gabon zahar arratsaldean auzoko neskamutilekin urte berri kantatzen eta eskean ibili zen baserririk baserri.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 257. orr.

Detektibeek Dryer-en arrastoari jarraitu zioten New Yorkeraino, eta gabon zaharreko ospakizunean atxilotu zuten Christopher Street-eko ostatu batean, 1988. urtea hasi eta minutu gutxira.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 58. orr.

10 kaka zahar

Muxu goxoak ematen zizkion tren txikia txu-txu-txu edo gisa horretako kaka zaharren bat kantatu ondoren.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 67. orr.

-Zer kaka-zahar argitaratu huen lehengoan autobideko lapurretez?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 242. orr.

Kaka zahar horretan sinetsi nahi badu, ongi, ez zait axola.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 306. orr.

Intelektualak kaka zaharra dira, Nathan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 109. orr.

Garai hartan kontzientziaren benetako erredentzioa iruditzen zitzaidan, eta arrazoiaren eta praktikaren arteko uztartze perfektua, gaur egun, ordea, kaka zahar zitala iruditzen zait.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 102. orr.

Horrelakoxea da bizitza, kaka zahar handi bat.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 69. orr.

-Hau duk hau kaka zaharra!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 64. orr.

Lehenbizi jakin nahi diat zer kaka-zahar klase den hau.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 18. orr.

Inork ez du gogoko kaka zaharretan igeri ibiltzea.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 68. orr.

Arestian baino kaka-zaharragoa sentitu nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 392. orr.

11 kaka zaharra interj

Kaka zaharra! O, kaka zaharra!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 48. orr.

Kaka zaharra! hau ere niri gertatu behar!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 26. orr.

-Kaka zaharra! bapo izorratu gaitik. -Kaka zaharra, blai eginda nago! -esan zuen Jimmy Herfek goraki.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 326. orr.

"Kaka zaharra, orduan!", zapuztu zen Pantxo tximeleta airera botaz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Tira, egizu nahi duzuna, kaka zaharra!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 161. orr.

Kaka zaharra, ezta, Damian?  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 143. orr.

· Kaka zahar-zaharra.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 50. orr.

12 mutil zahar ik mutilzahar.
13 urte zahar ik Urtezahar.
14 zahar-berri iz

Semea zela eta, andrearen betseinak poxi bat handitu zirela ohartuta, mutilaren zahar-berriak eskatu nizkion.· Turismoa egiteko lekurik onenak egunerokoak direla, zahar-berri bihurtzen baitira gure begietan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 20. orr.

Ez zirudien gizakien pentsamendu eta oroitzapenen zahar-berrian oinarrituta erabaki daitekeenik zer zaigun benetan urrun eta hurbil.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 37. orr.

15 zahar-berritu ik zaharberritu.
16 zahar-berritzaile ik zaharberritzaile.
17 zahar-estali cf zikin 15.

Matrikula ikusi gabe ere ezagun zitzaizkion urteak eta pintura zahar-estaliak metalezko zaldiari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 18. orr.

18 zahar egoitza (8 agerraldi, 3 liburu eta 5 artikulutan) zahar etxea.

Lasarteko Zahar Egoitzako sukaldariek adierazi dutenez, [...].  Berria - Ekonomia   2004-11-09

Ala Etxepareko Janinaren maneran, kantonamenduko hiriburuko zahar egoitzara jo behar zuen?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 49. orr.

19 zahar etxe (111 agerraldi, 14 liburu eta 61 artikulutan; orobat zaharretxe 24 agerraldi, 5 liburu eta 17 artikulutan)

Ipar Euskal Herriko ospitale, erietxe eta zahar etxeek zenbait neurri hartu dituzte, beroaldi bat gertatzen bada zaharrek egoera hobeki jasan ahal izan dezaten. Geroz eta antz handiagoa du zahar-etxeetako korridoreetan oinak tarras eta beren buruari marmarka ibiltzen diren emakume horiekin.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10

Zahar etxeetako arduradunak ere mesfidatzen dira, Basusarriko Egoa zahar etxeko Jean Louis Belmar arduraduna bezala: [...].  Berria - Harian   2005-05-15

Lasarteko Zahar Etxeko sukaldariek salatu dute alkateak baztertu dituztela.  Berria - Ekonomia   2004-11-09

Zahar-etxeko agure elbarri horietako bat ematen zuen oso-osorik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

Zahar-etxe eta jubilatu-egoitzetan ohikoak dira memoriak lan egin dezan prestatzen dituzten ikastaro eta ariketak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 54. orr.

Erandioko San Jose zahar etxe pribatuko garbitzaileak greban daude joan den abenduaren 31tik.  Berria - Ekonomia   2004-01-17

Zahar etxeetan dauden adinekoak etxean bakarrik bizi direnak baino hobeto elikatzen direla esan dute.  Berria - Gaiak   2004-04-21

Zahar etxe batean zuen egoitza, uste etzutela hilik hatxeman dute.  Herria   2003-02-13

Aitona-amonak familian bertan zaintzeko diru laguntzak dira, zahar etxe batera eraman ordez.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Zorioneko geriatria, zahar-etxeak haurtzaindegi bihurtu baititu! Triestek ez du zahar-etxeen premiarik, hiri osoa baita zahar-etxe handi bat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 241. orr.

20 zahar-zahar izond oso zaharra.

Ate beiradun handiaren atalasean, agure zahar-zahar bat agertu zen, morroiaren atzean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 84. orr.

Atso zahar-zahar txiki-txiki bat, sudur okerra duena.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 18. orr.

Gizon zahar-zahar kasko-pelatu bat zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 63. orr.

Dena hautsi eta eroriko zela, zapi zahar-zaharrak ukitzean hausten diren bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 15. orr.

Mahai bat, aulki batzuk, apal batzuk, telebista zahar-zahar bat, ziur asko zuri-beltzekoa, bonbilla bat sabaitik zintzilik.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 147. orr.

Goian ilargi izoztu eta zahar-zaharra ñirñirka ari zen, mendigainak erdizka estalirik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 49. orr.

-Kamioneta berde luzexka bat, zahar-zaharra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 326. orr.

Zahar-zaharra eta zirpiltsua zenez, poltsikoan eramaten saiatu ninduan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 211. orr.

Gau batean, zahar-zaharra sentitu zen, eta ikaraturik pentsa-tu zuen ez zuela inoiz nahikoa denbora izango, halako etxea, halako kalea, berriz ikusteko.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 54. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

adiskide zahar (14); agure zahar (38); agure zahar bat (10); ale zahar (6); andre zahar (45); andre zahar bat (10); andre zahar batek (9); argazki zahar (15); argazki zahar bat (6); arrantzale zahar (7); arropa zahar (12); atso zahar (35); atso zahar bat (9); auto zahar (9); azti zahar (8)

balada zahar (9); baserri zahar (7); beltz zahar (6); bezain zahar (6); bezero zahar (6); bi zahar (7)

disko zahar (8)

eliza zahar (13); emakume zahar (39); emakume zahar bat (13); emakume zahar batek (7); eraikin zahar (7); erran zahar (36); esaera zahar (85); esaera zahar bat (8); esaera zahar batek (13); etxe zahar (75); etxe zahar bat (9); etxe zahar batean (6); europa zahar (7); euskaldun zahar (6)

gabon zahar (7); gauza zahar (7); gazte eta zahar (12); gaztelu zahar (34); gizon zahar (75); gizon zahar bat (30); gizon zahar batek (7)

haritz zahar (8); harri zahar (10); herri zahar (13); historia zahar (6); hitz zahar (7); hizkuntza zahar (8)

istorio zahar (12); itsaso zahar (6); izeba zahar (7)

jantzi zahar (6); jaun zahar (7)

kaka zahar (20); kamioneta zahar (6); kanta zahar (14); kantu zahar (19); kapela zahar (6); kontu zahar (25); kopla zahar (7); kutxa zahar (7)

lagun zahar (46); lagun zahar bat (12); liburu zahar (30); liburu zahar bat (7)

marinel zahar (6); mundu zahar (9)

ohitura zahar (8); ontzi zahar (8)

paper zahar (36); pareta zahar (8); puta zahar (7)

sineste zahar (10); sorgin zahar (10)

trapu zahar (15); traste zahar (14); txoro zahar (10); txoro zahar bat (6)

urte zahar (17); urte zahar egunean (6); usario zahar (6)

zahar ala gazte (7); zahar asko (18); zahar bat bezala (14); zahar bat da (13); zahar bat dago (7); zahar bat ikusi (9); zahar bat zegoen (14); zahar bat zen (21); zahar berriak (7)

zahar eta berri (8); zahar eta berriak (12); zahar eta berrien (6); zahar eta gazte (32); zahar etxe (21); zahar etxea (9); zahar etxeak (11); zahar etxean (12); zahar etxeetan (11); zahar etxeko (14); zahar gazte (6); zahar guztiak (25); zahar handi (6)

zahar itxura (6)

zahar samarra (9)

zahar ugari (6); zahar zahar (14); zahar zahar bat (8); zahar zaharra (16)

zaku zahar (8); zakur zahar (13); zubi zahar (9)

adiskide zaharra (6); agirre zaharra (6); aita zaharra (14); alde zaharra (39); ama zaharra (10); anaia zaharra (18); andre zaharra (26); atso zaharra (12); azeri zaharra (11); bera bezain zaharra (10); bezain zaharra (43); bide zaharra (6); bilbo zaharra (29)

emakume zaharra (18); ere zaharra (7); erran zaharra (54); errege zaharra (6); errota zaharra (6); esaera zaharra (18); eta bilbo zaharra (8); eta zaharra (29); etxe zaharra (16); etxea zaharra (6); eztabaida zaharra (6); fabrika zaharra (12); gaztelu zaharra (11); geltoki zaharra (8); gizon zaharra (43); gizon zaharra zen (7); hain zaharra (19); herri zaharra (6); hiri zaharra (11); hizkuntza zaharra (10); horren zaharra (6)

itun zaharra (6); izen zaharra (12); jaun zaharra (9); jauregi zaharra (7); kaka zaharra (118); kontu zaharra (13); lagun zaharra (23); lege zaharra (18); maisu zaharra (6); marfa zaharra (7); mundu zaharra (20); ni zaharra (10)

ohitura zaharra (8); osaba zaharra (7); oso zaharra (47); oso zaharra da (13); parte zaharra (9); puta zaharra (7); senperena zaharra (6); siberiar zaharra (6); trapu zaharra (11)

urte zaharra (8); usadio zaharra (7)

zahar zaharra (16); zaharra berri (10); zaharra besterik ez (7); zaharra bezain (6); zaharra bezala (12); zaharra da (130); zaharra dago (8); zaharra deitzen (8); zaharra ematen (9); zaharra eta berria (16); zaharra hartu (11); zaharra ikusi (8); zaharra izan (21); zaharra izango (8); zaharra izanik (13); zaharra kalean (6); zaharra zegoen (10); zaharra zen (74)

zakur zaharra (23); zauri zaharra (6); zubi zaharra (7)

askoz ere zaharragoa (9); askoz zaharragoa (17); baino askoz zaharragoa (12); baino zaharragoa (82); baino zaharragoa da (10); baino zaharragoa izan (7); baino zaharragoa zen (9); bat zaharragoa (9); bera baino zaharragoa (19); bi urte zaharragoa (6); gero eta zaharrago (7); hamar urte zaharrago (6); hamar urte zaharragoa (8); ni baino zaharragoa (13); urte zaharrago (17); urte zaharragoa (49); urte zaharragoa zen (10); urtebete zaharragoa (6); zaharrago bat (6); zaharrago baten (7); zaharrago izan (6); zaharragoa da (33); zaharragoa ematen (14); zaharragoa ematen zuen (9); zaharragoa eta (11); zaharragoa izan (10); zaharragoa zen (34)

ni baino zaharragoak (6); zaharragoak dira (7)

adiskide zaharrak (9); alde zaharrak (12); ama zaharrak (8); anaia zaharrak (14); andre zaharrak (22); arazo zaharrak (6); argazki zaharrak (17); arropa zaharrak (10); atso zaharrak (7); bertso zaharrak (9); bezain zaharrak (9); bi zaharrak (6); dio esaera zaharrak (17)

egunkari zaharrak (6); emakume zaharrak (36); erran zaharrak (26); errege zaharrak (14); esaera zaharrak (67); etxe zaharrak (8); garai zaharrak (7); gauza zaharrak (6); gehienak zaharrak (7); gizon zaharrak (50); gotzain zaharrak (7); gure zaharrak (11); harri zaharrak (8); haurrak eta zaharrak (6); hitz zaharrak (6)

irakasle zaharrak (14); istorio zaharrak (10); izen zaharrak (6); jantzi zaharrak (7); kanta zaharrak (6); kantu zaharrak (33); kontu zaharrak (22); kopla zaharrak (8); lagun zaharrak (23); lege zaharrak (22); liburu zaharrak (12); maisu zaharrak (22); marinel zaharrak (13); nafarroako kantu zaharrak (11)

ohitura zaharrak (15); oroitzapen zaharrak (7); oso zaharrak (14); paper zaharrak (17); trapu zaharrak (11); traste zaharrak (9)

zaharrak atera (8); zaharrak baino (8); zaharrak baizik (6); zaharrak bere (18); zaharrak berreskuratu (7); zaharrak berri (60); zaharrak berritu (7); zaharrak bezala (10); zaharrak biltzen (9); zaharrak dira (39); zaharrak direla (7); zaharrak ekarri (6); zaharrak eta berriak (11); zaharrak eta gazteak (15); zaharrak ez (46); zaharrak ezin (7); zaharrak gogoan (7); zaharrak hil (8); zaharrak izan (11); zaharrak zirela (6); zaharrak ziren (20)

zerbitzari zaharrak (8)

agirre zaharraren (13); alde zaharraren (12); anaia zaharraren (10); emakume zaharraren (7); errege zaharraren (7); etxe zaharraren (7); europa zaharraren (6); gizon zaharraren (10); gradelle zaharraren (6); hiri zaharraren (7); kantu zaharraren eguna (10); muga zaharraren (6); mundu zaharraren (10); trenbide zaharraren (8); zaharraren aurrean (9); zaharraren bila (6); zaharraren eguna (10); zaharraren eta berriaren (7); zaharraren ondoan (14); zaharraren zaharrez (12)

andre zaharrari (6); gizon zaharrari (7)

alde zaharrean (104); antzoki zaharrean (70); bilbo zaharrean (8); bilboko alde zaharrean (7); donostiako antzoki zaharrean (31); donostiako parte zaharrean (14); eko alde zaharrean (17); europa zaharrean (7); grezia zaharrean (6); hiri zaharrean (7); iruñ itun zaharrean (8); mundu zaharrean (10); parte zaharrean (47); portu zaharrean (14); trinket zaharrean (9)

zaharregia zen (6)

asaba zaharrek (6); esaera zaharrek (6); gure zaharrek (18); lehengo zaharrek (7)

alde zaharreko (135); alde zaharreko kale (6); alde zaharreko kaleetan (6); antzoki zaharreko (6); bilbo zaharreko (22); bilboko alde zaharreko (7); donostiako alde zaharreko (7); donostiako parte zaharreko (14); eko alde zaharreko (11); era zaharreko (6); eskola zaharreko (9); estilo zaharreko (10); estilo zaharreko dotorezia (6); europa zaharreko (13); grezia zaharreko (12); hiri zaharreko (6); iruñ itun zaharreko (17); kontinente zaharreko (6); lege zaharreko (8); mundu zaharreko (13); parte zaharreko (35); plaza zaharreko (10); testamentu zaharreko (12); urte zaharreko (6); zaharreko eta berriko (6)

eskola zaharrekoa (10)

arropa zaharren (7); asaba zaharren (16); asaba zaharren baratza (8); atso zaharren (6); esaera zaharren (16); harri zaharren (6); kantu zaharren (14); lagun zaharren (8); lege zaharren (9); liburu zaharren (16); paper zaharren (9); testu zaharren (6); traste zaharren (6); uso zaharren (7)

zaharren antzera (7); zaharren arabera (17); zaharren artean (35); zaharren aurrean (8); zaharren egoitzako (8); zaharren egoitzan (7); zaharren egoitzara (6); zaharren egoitzetan (6)

ahizpa zaharrena (6); alaba zaharrena (12); anaia zaharrena (22); arreba zaharrena (6); herririk zaharrena (6); seme zaharrena (37); semerik zaharrena (7); zaharrena da (25); zaharrena zen (21)

alaba zaharrenak (12); anaia zaharrenak (23); seme zaharrenak (20)

anaia zaharrenaren (6)

seme zaharrenari (6)

zaharrenetakoa da (6)

zaharrenetarik hasita (6)

alde zaharrera (15); parte zaharrera (9); zaharrera eraman (6); zaharrera sartu (7)

garai zaharretako (8)

esaera zaharretan (13); paper zaharretan (12)

alde zaharretik (13); bide zaharretik (11); errepide zaharretik (6); iturri zaharretik (6); mundu zaharretik (11)

urte zaharrez (6)


zaharberri iz zaharberritua.

Fede zaharraren aldeko gerla piztu behar dugu berriz... -Zeus-Jovis-Deus-Alá zaharberriaren itxura daukan beste batek, agintzen duenaren airez.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 13. orr.


zaharberritu, zaharberri(tu), zaharberritzen (orobat zahar-berritu g.er) 1 du ad zaharra berritu; zaharrari berri itxura eman.

Gure aitak etxea erosi eta zaharberritu egin duela.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 45. orr.

Eliza erromaniko bat zaharberritzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 158. orr.

Garai hartan, Hauzeko elizako zureria ari omen zen zaharberritzen eta txukuntzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 338. orr.

Eraikinak zaharberritzeaz arduratzen den Irungo enpresa batean.  Berria - Ekonomia   2006-05-04

Sasoi hartan, gainera, auzunea zaharberritzeko lanak hasiak zeuden.  Berria - Kultura   2004-02-18

Hiria zaharberritzeko egin duen proiektua erakutsi behar diat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 116. orr.

Tizianoren 'Salbatzailea' koadroa zaharberritu dute.  Berria - Kultura   2004-05-20

Joko maila galdu barik taldea zaharberritzeko ardura eman diote.  Berria - Kirola   2006-05-07

Mosaikoak zaharberritu dituzte, eta jatorrizko kokagunean paratu.  Berria - Harian   2006-03-22

Ernest Hemingwayren 1.500 lanetik gora zaharberritzen ari da kubatar aditu talde bat.  Berria - Kultura   2004-08-25

Nekeak, estresak eta zahartzeak galarazi egiten dute loaldian azala behar bezala garbitu eta zaharberritzea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 45. orr.

Arimak zaharberritzeko elkartea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 148. orr.

Zaharberritu beharra dago Gizona.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 169. orr.

Nehemiasek usadioak zaharberritu.  Elizen arteko biblia   Ne 13,1 tit

2 (era burutua izenondo gisa)

Istiklal kalera heldu naiz, tranbia zaharberrituak zeharkatzen duen oinezko eremura.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 178. orr.

Gorriz eta horiz eta laranja argiz margoturiko fatxada zaharberrituak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 17. orr.

Oñatiko Unibertsitateko kaperako erretaula zaharberritua aurkeztu zuten atzo.  Berria - Kultura   2004-12-03

Euskaldun zaharberritua akaso, edo euskaldun berri zahartua. Beste mundu bat posible da, horixe da aldarri idealista zaharberritua.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 23. orr.

Egoera ez aldatzearen aldeko den ortodoxia kontserbadore zaharberritua.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 329. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

garbitu eta zaharberritzea (3)

eraikina zaharberritzeko (5); zaharberritzeko ardura (3); zaharberritzeko lanak (6)


zaharberritzaile (orobat zahar-berritzaile) 1 izond/iz zaharberritzen duena.

Ofiziale zahar zaharberritzaileak sarituak.  Herria   2001-11-15

Lozio zaharberritzaile meritu onekoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 147. orr.

2 iz zaharberritzen lanak egiten dituen pertsona.

Orain zaharberritzaileei dagokie polikromiekin lanean hastea.  Berria - Kultura   2004-05-21

Marcela Crisostomoren Gorpuari begira olioa eta Valentin Zubiaurreren (Madril, 1879-1963) Bertsolariak obrak konponduko ditu Bilboko museoko zaharberritzaileen taldeak.  Berria - Kultura   2004-06-01

Besteak beste, El Pradoko zaharberritzaile taldeko burua izan dut irakasle.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 42. orr.

Beste lan bat bilatu behar izan zuen, eta Erbil-eko zahar-berritzaile batenean aurkitu zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 81. orr.


zaharberritze (orobat zahar-berritze) 1 iz zaharra berritzea; zaharrari berri itxura ematea.

Delako zaharberritzeak modu harrigarrian errespetatzen zituen herdoila, lizuna eta armiarma-sare lodiak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 158. orr.

Holako berrantolatze askotan gaur egin eta egiten diren lan eta zahar-berritzeak.  Herria   2002-11-21

Andregaiaren etxea zaharberritzearekin batera, andregaiak berak artak eta zainketak behar izan zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 222. orr.

Ojiba hauetarik zenbaitek zaharberritze ez aspaldiko eta, esan dezadan, inteligente baten zantzuak dauzkate.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 198. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Enpresa osatzen duten giza talde guztientzat onuragarria izan daiteke antolaketa ereduen zaharberritze lana.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 172. orr.

Eraikuntzak hor, zaharberritze-lanak han, karea, adreiluak eta habeak kale guztietan pilaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 448. orr.

Ezin izan dugu aurkikuntzaren aurkezpena egin zaharberritze lan guztiak amaitu arte.  Berria - Gaiak   2004-08-05

Haiek abiarazitako zaharberritze inbertsioek mugatzen dituzte zikloak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 108. orr.

Agustin Azkarate EHUko irakasle eta zaharberritze proiektuko buruaren ardurapean.  Berria - Ekonomia   2006-03-02

Parlamentuan zuzendaritza batzordeko hainbat buruzagik izen aldaketa proposatu zuten, zaharberritze moduko bat.  Berria - Euskal Herria   2004-01-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eko harresien zaharberritze (3); iruñ zaharberritze lan (4); zaharberritze lanak (8); zaharberritze lanek (3); zaharberritze lanen (14); zaharberritze lanen ondoren (3)


zahardade iz zahartzaroa.

Gaztetasunaren eta zahardadearen arteko kontrastea egiten du Ronsard-ek.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 134. orr.

Gure existentziaren ardatz bakarra zahardadea dela, zaharrak egiten gaituela nor, zaharrok ez dugula bizi-pozetarako eskubiderik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 288. orr.

Zahardadeak optimista egiten zaitu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.

Orain, zahardadean, gaixotzeko beldur naiz, bakardadeak izutu egiten nau.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 25. orr.

Zahardadea ez da hemengo arduradunentzat bizi-etapa bat; eritasuna da, gaitza da.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 288. orr.

Errealismo amorratua gaitz txarra da, maisu, zahardadearen parekoa edo.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 73. orr.

Jakobek, zahardadez begi-lausoturik, ezin zuen ikusi.  Elizen arteko biblia   Has 48,10

Zahardadearen sintometako bat da.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 280. orr.

Zahardadean sartuak ez dauka gauza onik, agurea izen tristea da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 151. orr.

Exekutibo dirugile edo dirugile exekutiboaren atarramentua jolas txoro edo umekeria gisa ikus liteke [...] baina baita zahardade goiztiar gisa ere.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 185. orr.


zahardi iz adkor cf gaztedi.

Zahardiek, tradizioaren ikur agergarria eta Gaztediek orainaren iraganarekiko lotura bizia zelako deitzen zuten batera, kantatzera, bere euskalki hain berezian istorio kontatzera, afari edo bazkari herrikoietan parte hartzera oro bat.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 131. orr.


zahargai iz zaharkina.

Zolaldetan artegintza eta zahargai komertsak ideki beharrak dituzte, horrela katedralaren bisitatzera datozenek (40 000 urtean) tirria zerbait izan dezaten hortik iragaitean.  Herria   2005-08-11


zaharkeologo iz adkor cf arkeologo.

Trebukari eta Apo Kardanga politikari andeatzaileak, Betoker zaharkeologoa, Akio eta Makio sorginak eta Frikun Kokin eta Motots Punpoila biloapaintzaileak.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 48. orr.


zaharkeria iz gauza zahar gaitzesgarria.

Ez zekiat zer harreman dagoen hire musika ustez moderno horren eta nire "zaharkeriaren" artean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 40. orr.

Euskara zaharkeria bat baizik ez zela, gaurko gizarte modernoan ez zuela tokirik merezi.  Herria   2003-09-11

Aitaren gurasoentzat euskaraz mintzatzea zaharkeria zen.  Berria - Kultura   2004-12-29

Zaharkeria triste hura, arrantzaleak uretan igerian egonean, pneumatiko beltz handien gainean lotutako oholetan eserita, ilunabarra, jendea... horra zergatik dei egiten dien oroz gainetik unibertsitateko bere lagun intelektualei, abertzale intelektualei bereziki, ez daitezen izan, ongi ulertu badugu, ez zaharkeriaren morroi, ez indarkeriaren beretter.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 161. orr.


zaharki ik zaharkin.

zaharkilo izond adkor zaharra. ik zaharkilun.

-Oraino ez zakiat zer haizen -xuxurlatu zidan, bere aurpegia nirera hurbilduz-, marikoi zaharkilo bat edo, bertzerik gabe, memelo hutsa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 195. orr.

Niri gizanddere itxurako zaharkiloa iruditu zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 172. orr.


zaharkilun izond adkor zaharra. ik zaharkilo.

Kafe-etxe handi, zaharkilun, antigoaleko horietako bat zen, urteen hautsak zikindu ez baizik patina ohoragarria ematen dien horietakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 119. orr.


zaharkin (orobat zaharki) 1 iz antzinako altzari edo objektua.

Autografo eta eskuizkribu bildumak egiten zituen, zaharkinak erosten zituen, xake klubetako kide zen, eta gourmet eta Don Juantzat jotzen zuen bere burua.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 92. orr.

Bagdadeko Museotik ostutako 15.000 zaharkinen arrastorik gabe jarraitzen dute.  Berria - Kultura   2004-06-02

Itxura guztien arabera, bizitza osoa eman dute lantokiko biltegitik irten gabe, enkanterako gauza, traste, altzari, arropa eta era guztietako zaharkin artean.  Berria - Kultura   2004-10-24

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ederki asmatua zuten lekua, zaharkin-saltzaile zeken haiek, ametsetako karrika hartan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 404. orr.

Horretan XVII. mendeko italiar altzari bat begiztatu nuen zaharkin denda batean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 196. orr.

Laukia bera ez da arrunta, zaharkin dendara konpontzera ekartzen dizkidatenen antzekoa.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 47. orr.

Ez da hau bi erakunde horien arteko elkarlanaren ondorioz eratzen den aurreneko zaharkin erakusketa.  Berria - Kultura   2004-08-29

3 gauza zaharra.

Memoriaren gordailuetan aurkitzen ditugun zaharkinek ez digute gutiziarik pizten askori.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 52. orr.

Bidaikidearekiko amodioa dagoeneko zaharkin bat dela sumatzea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 65. orr.

Kalte handia egin zion Ingalaterrako egonaldiak [...] hegoaldeko paisaje eguzkitsuetatik atera eta "ingeles herri goibeltsu" batean utzi baitzuten, bakarrik, iparreko lainoetan, zaharkinen artean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 10. orr.

4 (izenondo gisa)

"Talmúd Thorà"ko -Legearen Eskolako- soinketa-gelan biltzen ginen, izen harro hori ematen baitzitzaion juduen oinarrizko eskola zaharkinari.· Bazirudien aspaldiko garaiak berriz etorriak zirela, itsasontzia bere kaskarrean, bere zaharkinean, plazer-emaile bihurtu baitzen berriro ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaharkin denda (4)

udako zaharki erakusketa (3); zaharki feria (29); zaharki merkatu (3); zaharki merkatua (16)


zaharkinzale izond zaharkinen zalea dena.

Gauza zaharretarako zaletasuna berriro ari zitzaidan pizten zaharkinzalez betetako hiri honetan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 405. orr.


zaharkitu, zaharki(tu), zaharkitzen 1 da/du ad berriagoren batek baztertu duelako erabilerarik gabe gelditu.

Gaizki eginak zirelakoan edo ez behar den bezala zainduak zaharkitu dira laster.  Herria   2004-07-01

Ezin esan haren prosa zaharkitu ez denik, ezin ukatu literaturaren historian leku eskaxa aitortzen zaiola.  Berria - Harian   2005-03-24

Arriagaren ondarea zaharkitu ez den seinale.  Berria - Kultura   2006-01-20

Eskaeretako batzuk denboraren joanarekin zaharkitu egin baziren ere, baldintza gehienen oinarrian subiranotasun aitortzaren exijentzia zegoenez, 1996ra arte indarrean eduki zuen proposamena ezker abertzaleak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-28

Hitz zaharkituentzat edo zaharkitzeko bidean direnentzat.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 264. orr.

Celia Cruz eta Tito Puente ez zirenen abestiak entzuten ziren, ez nuen bat ere ezagutzen, zaharkituta nengoen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 175. orr.

Lizunduta zegoen diskurtsoa berritu du buruzagi zapatistak, zaharkituta zegoen kodea gaztetu eta lozorroan zeuden hartzaileak iratzarri egin ditu.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 55. orr.

Informazioen, irudien eta kapitalen mugikortasunak, komunikazioen iraultzari esker izugarria bihurtu baita, zaharkituta utzi ditu, kasu askotan, mugaren edo lurraldearen ideiak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 14. orr.

Geroztik, ordea, lege horien azalpen neurologikoa erabat gaindituta eta zaharkituta geratu delarik, galdua dute beren behinolako ospea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 70. orr.

Zaharkituriko panpina sentitzen zen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 90. orr.

Biologiako liburu batzuk, ordurako zaharkituak, bere osaba Iturriozek eman zizkion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 49. orr.

Desesperamendua irakur zitekeen haien begitarte goizegi zaharkituetan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 31. orr.

2 irud/hed

Gure amak, egia esan, 51 urte besterik ez du. Baina zaharkituta dago erabat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 59. orr.

Aitaren babesik gabe, gaixotasunak eta etsipenak zaharkitutako ama kexatiaren arduratik urrun, nerabetasunak munduaren argiak erakutsi bezain azkar gau-klubetako argi koloretsuak aukeratu zituen Ruthek.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 167. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Plastikozko ontziak eta etxeetan beharrezkoak ez ziren mila gauza zaharkitu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 23. orr.

Nik ere badakit aparatu zaharkitu eta maiztuokin ez duzuela ezer baliozkorik lortuko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 80. orr.

Xarma bereziko etxalde zaharkitu eta erdi erori batetik.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 89. orr.

Harri eta zurezko kai zaharkitua eta inguruko tegi arrailatu zenbait.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 92. orr.

New Yorkekoa, metro zikin, zaharkitu eta zaratatsua da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 145. orr.

Tabako zaharkituak ohi duen usain lizuna nagusitu zitzaien txerri-jan egosiarenari eta estoldetako kiratsarenari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 32. orr.

Mendebaldeko tankeran administratzaile eraginkor izatera behartu nahi izan zuen noblezia zaharkitua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 84. orr.

"Latindar Inperioaren" eraikin zaharkitua behera erori zen Konstantinoplan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 220. orr.

Ohiko kode zaharkituegiak maneiatu zituztelako.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 87. orr.

Oso zubi alemaniarra da, nolabait esatearren: altzairuzkoa, x formako trentzaduraz betea, graffitiz estalia, itxura zaharkitua duena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 96. orr.

Estilo zaharkitua eta esaldi hanpatuak erabiltzen zituen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 106. orr.

Izan ere, idazle batek hitz "zaharkituekin" duen jarrera haren trebetasun literarioaren neurri zuzena da, beste edozeinen parekoa, obraren funtsa salbu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 264. orr.

Ikusita nolako apainkeria zaharkituarekin adierazten zituen esaldiak, [...].  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 106. orr.

Apaizek ere bedeinkatuko luketen ikasbide eta guzti ematen saiatu naiz, beti ere hemen asko estimatzen duten zaharkitu itxura emanez idatzitakoari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 239. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ohitura zaharkitu (3)

eredu zaharkitua (5); teknologia zaharkitua (4); zaharkitua da (10); zaharkitua dago (9); zaharkitua dagoela (10); zaharkitua dela (5); zaharkitua gelditu (3)

ordurako zaharkituak (3); zaharkituak dira (5); zaharkituak direla (3); zaharkituak gelditu (3); zaharkituak geratu (3)

zaharkiturik daude (3); zaharkiturik geratu (4)

zaharkituta dagoela (6); zaharkituta daude (4); zaharkituta gelditu (3); zaharkituta geratu (14); zaharkituta geratu dela (4); zaharkituta geratu den (4); zaharkituta geratzen (4); zaharkituta utzi (4)


zaharkitutasun iz zaharkitua denaren nolakotasuna.

Euskararen berezko pobretasun eta barne egituren zaharkitutasuna.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 106. orr.

Bereiz dezagun, zati-zatika, guri interesatzen zaiguna: 1) euskararen [...] (a) berezko zaharkitutasuna, eta (b) ondoriozko baliogabetasuna mundu modernorako; 2) arraza, hizkuntza eta herri gogoaren arteko erlazioa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 106. orr.


zaharkituxe izond zaharkitu samarra.

Ezin izan ginen inorekin ere euskaraz mintzatu, eta Lauaxetaren frantses dotore baina aukeran zaharkituxea izan genuen komunikaziorako tresna.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 141. orr.


zaharkitzapen iz zaharkitzea.

Kapital ondasun eskasia eta zaharkitzapena nagusi dira hortaz, eta horren ondorioz lanaren produktibitatea apala izanik, horrek errenta maila ez oso garaia izatean eragiten du berriz ere, gurpilaren jira-bira berrituz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 298. orr.


zaharkitze iz berriagoren batek baztertu duelako erabilerarik gabe gelditzea.

Kolpetik gertatutako zaharkitzea izan zen.  Berria - Kultura   2006-02-28

Izutu beharrean, irakurketa batek, esate baterako, nire baitan piztuko zuen interes berberaz jarraitu nion zaharkitze hari.  Berria - Kultura   2006-02-28

Azaleko gaixotasunak (azalaren zaharkitze goiztiarra, edo azaleko minbizia, besteak beste).  Berria - Harian   2005-08-06

Denborak bere zaharkitze lana bete du eta keinuen, ahotsen eta pertsonaien groteskotasunak ezin ditu salbatu egoera bakoitzaren gehiegizko luzamendua eta erritmo falta.  Berria - Kultura   2006-03-28

Biztanleriaren zaharkitze prozesua eta migrazio fluxuak dira, azterketa horren arabera, pentsio sisteman eragingo duten arazo nagusiak.  Berria - Ekonomia   2004-03-31

Ildo horretan, biztanleriaren zaharkitze prozesuak pentsio sistema publikoan sortuko dituen ondorioei aurre egiteko neurriak proposatu zituen Lan sailburuak.  Berria - Ekonomia   2004-03-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

biztanleriaren zaharkitze (3)


zaharkote izond adkor zaharra.

Sala hartako sendagilea, Julioren adiskidea, zaharkote barregarri bat zen, patilla zuri luzekoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.


zaharmin izond zahartasunak eraginiko mina.

Zaharmina eta unadura eta atsekabea behar zituen horretarako [...] eta orduan erruz jaso zuen emakumeen errukia, eta bere artean imajinatu zuen nola goxatu eta errukituko zuten haiek.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 164. orr.

Pentsatzen saiatu zen sexuaren ze hedadura eta sakonera ezagutu zuen bere hirurogeita zazpi urteetan, eta orduan pentsamendu hura bere zaharminaren adierazgarri zela iruditu zitzaion.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 86. orr.

Agure haiek zaharminak jota zeudelako eta neskatoa sakonki lokarrarazi zutelako, beraz.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 58. orr.

Etxe hartara hurbiltzen ziren agure errukarrien zaharmin higuingarriak urte gutxi barru hertsatuko zuen Egutxi ere.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 52. orr.


zaharmindu izond zahar kutsua hartu duena.

Leihoko kristalak irainkiro zikin ageri ziren, paretak belztuak, eta tabako zaharmindu usain goibel bat zirauen airean istilkaturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 257. orr.

Gela hoberenari naftalina usaina zerion, larru eta hezetasun usaina, landare ustelena eta gela itxi zaharminduena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 28. orr.

Paperak mostaza zaharminduaren kolorea ageri zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 57. orr.

Kale-kantoiko drogeria, toldo berdearen azpitik soda eta izozkiaren freskura zaharmindua isurtzen zuena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 278. orr.


zaharño iz adkor pertsona zaharra.

Ez zen harritzekoa beraz, zaharño hura beldur baldin bazen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 135. orr.


zaharo iz makila mehea eta malgua. ik usta.

Kotxezaina, zaldia zaharoaz bizkortzeaz batera, Andresi gertatutakoen berri emanez zihoan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 207. orr.

Joantto bat-batean itzuli zen zaharo batek zafratu balu bezala, eta Agathari so beltz bat bota zion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 29. orr.

Gai berberaz egindako otartxo, gerriko eta zaldi-zaharoak zeuden, berriz, kalesak atzealdean zuen apalean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 23. orr.


zaharrakatu, zaharraka, zaharrakatzen da/du ad adkor zahartu.

Kasernaren aurrez aurre, eta mendebal aldeko kaxko baten gainean, dorretxo borobil zahar-zahar bat zegok, aspaldixko honetan zaharrakatzen hasia.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 23. orr.

Santa Klarakoa neukan ezkerretan, eta San Benito zaharrakatua eskuinetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 182. orr.

Eta [txabolak] oso zaharrakaturik bederen, hau ziur.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 36. orr.


zaharrarazi, zaharraraz, zaharrarazten du ad zahartzera behartu.

Hark berak zaharrarazten zuen haritzezko upeletan.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 165. orr.

Gauzadiak osorik dirauela ageri da, alde egiten duten gorputzek uzten dutena txikitzen baitute eta nori batzen hura handitzen, lehengoa zaharrarazten eta hau, ordea, loratzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 101. orr.


zaharreria 1 iz zahartasuna.

Pasadan ohartu zen gizonaren ilajean xerlo horiak bazeudela, tindagaiaren hondakina, agian, zaharreriaren seinale behin-betikoa, agian, antzinakoa den bolian bezala, zeina iluntzen eta pitzatzen hasten baita.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 161. orr.

Luzamenez luzamen, ez du iduri bere Xilerat itzulirik ere han jujatzeko bezperan dagoenik, zeren, beti, estakuruak kausitzen diozkate, batean zaharrerian eroria dela eta beste holako zerbait, beraz ez ditakeela holako gizon bat gehiago juja.  Herria   2004-09-16

Zaharreria nagusitu da hemengo fraileetan; akitu dira.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 110. orr.

Gorra eta zaharreriak joa behar du egon, ez zuen burutik sano ematen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 108. orr.

2 (gauzez mintzatuz)

Haien argitalpena hogeita lau orduz geroratuz gero, zaharreriak jotzen ditu, eta zaharreriarekin batean heriotzak, hots, albiste izaeraren galerak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 123. orr.

3 pertsona zaharren multzoa.

Zaharreria buruxuriduna, elizan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 148. orr.


zaharretsi, zaharrets, zaharresten du ad zahartzat hartu.

Zaharresten zituen noski [aurpegiko kolpe-arrastoak].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 330. orr.


zaharretxe ik zahar 19.

zaharrezia iz zaharreria.

"Nik, egun batez, istripuz edo eritasunez edo zaharreziaren zaharreziaz bizia galduko dudalarik, nahi dut ene gorputza errea izan dadin.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 67. orr.


zahartasun 1 iz zaharra denaren nolakotasuna; zahartzaroa.

Halako zahartasun berealdikoa atzeman zien Txitxikovek zurezko eraikuntza haiei guztiei.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 167. orr.

Zaharrak dira erdiguneko hizkeretan izandu, egondu, ibildu, bizitu, jakindu, ateratu tankerako partizipioak, eta begirunez begiratuko nieke zahartasun eta zabaltasun hori aintzakotzat hartuta.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 200. orr.

Digitalizatzeko garaian aldizkariaren egoera edo zahartasuna kontuan izateaz gain, «eduki aldetik eta ikuspuntu literariotik aberatsak direnak» lehenetsi dituzte.  Berria - Kultura   2004-10-20

Diskurtso-mota ezberdin hauetako bakoitzaren hedapena, bakoitzari aitorturiko ospea, bere zahartasunari (edo aitzitik berria izateari) dagokion balioespena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 182. orr.

Egoera horretan, neskatoen gaztetasuna eta agurearen zahartasuna aurrez aurre daude, eta neskatoen betiko loa dirudienak hurbil duen heriotza iradokiko dio Egutxiri.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 14. orr.

Amaren espirituak ez zekien zahartzen eta ez zuen inoiz ezagutu zahartasuna, honetan baitatza: zoko batean gelditzea kuxkurturik, iraganaren gainbehera deitoratzen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 213. orr.

Gaztetasunaren iturriaren bila, gaztetasuna aurkitu beharrean zahartasuna eta heriotza baizik aurkitu ez zituela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 537. orr.

Zertaratua da frantses gizartea? Non da zahartasunari zor zaion errespetua, hilei bereziki zor zaiotena?  Herria   2003-09-04

Jakobek lausotuak zituen begiak, zahartasunez, eta ez zuen ia ikusten.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 131. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Baita aspaldidanik oso landua zegoen Egiptoko lurraldea ere, hango zibilizazioa iritsia zelarik zahartasun-puntu batera, non ez baitzen gai auzoko arrotzei atzera eusteko beste baten zerbitzuak erabili gabe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 235. orr.

· Edozein giza arima edo giza erakunderentzat hilezkortasuna mundu honetan martirioa litzateke, baita ez balitz gorputz- edo gogo-zahartasunarekin batera joango ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 19. orr.

3 ipar enplegu eta kargu batean igaro den denbora.

Zuzendaritzak dio Bonnet-Nevé lantegiaren sektoreko lan konbenioa duela aplikatzen eta, bana beste, langilek 9900 libera irabazten dutela zahartasuna kontutan hartuz.  Herria   2001-05-24

Lan zahartasunik pagatu gabe eta hamahirugarren hilabetea berantago pagatuz.  Herria   2005-02-27


zahartatu, zaharta, zahartatzen du ad adkor zahartu.

Kazkabarrak Egiptoko landetan zegoen guztia hondatu zuen, gizonak eta abereak; landareak erre eta zuhaitzak ere zahartatu zituen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 163. orr.


zahartegi iz zahar etxea.

-Don Andresi ardoa gustatuko balitzaio -esan zuen Doroteak-, zahartegian daukagun ardo urtetsu horretatik baso bat emango genioke.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 220. orr.

Gure zahartegietan balekite!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 327. orr.


zaharti izond zaharkitua.

Oinez ibili ziren plazaren inguruko karrika ttipietan hiriaren xarma zahartiaz gozatu ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 121. orr.


zahartto iz zahartxoa.

Makurrak izan badira ere, bereziki etxe zahartto batzuen lehertzeak, halere ez da izan hilik ez-eta zauriturik.  Herria   2003-12-25


zahartu, zahar(tu), zahartzen 1 da/du ad zahar bihurtu; zahar itxura hartu edo eman. (pertsonak)

Ez zara handitzen, zahartu egiten zara.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 7. orr.

«Bizitzan makilakada asko jaso dituenaren eleberria da» esan zuen, «erbesteak zahartu duenaren lana».  Berria - Kultura   2006-03-31

Uste dut praka luzeegiek zahartu egiten dutela apur bat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 454. orr.

Bahiketak aldez aurretik zahartu zuen, hondatu, Arruti cabrón irás al paredón oihukatzen zuten langileek kalean.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 100. orr.

Zimurrez beterik zeukan Ninik aurpegia, eta arrosa-antza: oihalik finenak bezala zahartzen zen, zeta fin eta antzinakoen antzera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 16. orr.

-Zahartzen hasia haiz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 78. orr.

Ikusten al didak zahartzen ari naizen seinalerik, ala zer?  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 108. orr.

Pixkanaka zahartzen gaituk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 211. orr.

Azkar ari zen zahartzen Konrad.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 68. orr.

-Duela gutxi ikusi nuen; ikaragarri gaizki zahartu da.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 136. orr.

-Hara, seme, ni zahartua nagok, hezurrak gero eta minberago ditiat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 43. orr.

Helduak zahartu... eta zaharrak hil!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 130. orr.

Sinetsi egin zuen bere emazteak zahartu gabe, beti gazte eutsiko ziola denboraren tirainari.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 112. orr.

Zahartu gabe ezin bizi, diotenez, eta zahartuta ere nekez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 124. orr.

Hamar-hamabi urtetan ikaragarri zahartua zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 280. orr.

Ama zahartua zuen, eta biak bakarrik bizi ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 114. orr.

Gau hartan, ordea, zahartuta ikusi nuen neure burua.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 70. orr.

Zaharra nintzelako eta zaharturik nengoelako.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 448. orr.

Nekaturik eta zaharturik, existitzen segitzen zuten, gogoz kontra, hiltzeko ahulegiak zirelako.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 220. orr.

Umetan zer izan garen, horixe gara, neurri handi batean, zahartzean.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 144. orr.

Gazte goizegi zahartuak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 195. orr.

Bada beste natur ziklo bat, oso bestelakoa, ezin dena baztertu, hau da, giza belaunaldiaren zikloa jaio, hazi, ugaldu, zahartu eta hiltzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 324. orr.

Biztanleria zahartuz doan honetan, gero eta ahalegin handiagoa egiten du medikuntzak heriotza atzeratzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 241. orr.

2 (bestelakoak)

Zerk zahartu dizu aurpegia horrela?  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 103. orr.

Ontzi bat zahartzen denean, puskatan eman, eta su ematen zaio.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 129. orr.

Konponketa bat nork egin, nork taxutu, nork igeltsuztatu ez duenean, sekulako abiadan zahartzen da makina.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 98. orr.

"Erromeria" hitza bera zahartu egin da.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 55. orr.

Misioa zahartu egiten da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 60. orr.

Eskuak, zainak hazita, bereziki zahartuta zituen eta etengabe dardaran.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 65. orr.

New Yorkeko beste maritxu bat besterik ez zela, zahartzen ari zen maritxu bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 37. orr.

Gero, gorputza zahartzen zaiguk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 211. orr.

Gero, bat-batean arima hasten zaiguk zahartzen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 211. orr.

Zahartu, ordea, arras modu diferentean zahartzen dira teknologiok.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 92. orr.

Wilderen idazlanak zahartu badira ere, zeren-eta klasikoak bihurtuko lituzketen unibertsalitate ezaugarriak falta baitituzte, bizirik diraute.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 72. orr.

Orain ardoa zahartua zegok.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 102. orr.

Zaharturik ere fruitu emango du, mardul eta heze iraungo beti.  Elizen arteko biblia   Sal 92,15

3 (era burutua izenondo gisa)

Ameskeria lausoetan murgilduko nintzateke, tirano zahartu bat bezala.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 83. orr.

Espaloietan pauso geldi-geldian doazen erretiratu zahartuak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 211. orr.

Ez izan lotsa buru gutxikoa eta zentzugabea edo lizunkerian dabilen agure zahartua zentzatzeaz.  Elizen arteko biblia   Si 42,8

Dyane 6 zahartu eta herdoildu bat, bultzaka erabili beharrekoa dirudien karraka zaharra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 174. orr.

Zenbat oin, zenbat oinatz, zenbat oinaze, utzi ote dute grabatua bide zahartuotan?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 111. orr.

Gero eta jende gehiago bizi da eraikin zahartuetan, gizarte erakundeen arabera.  Berria - Harian   2005-08-31

Eguterako ardiborda itzalduak, udal mintegi antzutuak, belasoro zahartuak, barruti zakarrak hartuak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 16. orr.

Jantzi zahartuak eta higatuak darabiltza, baina atorra itsutzeraino zuria du.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 67. orr.

Azido fosforikoak berebiziko garrantzia zuen karbohidrato zahartuak berritzeko orduan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 157. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Haren masail gorri-gorrituak, haren barrexka lotsatua haur zahartu aurpegian.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 31. orr.

5 (era burutua izen gisa)

Txakurraren zahartua bapatekoa iruditzen zitzaidan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 81. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zahartu ahala (10); zahartu eta gero (5); zahartu eta hil (3); zahartu gabe (5)

oso zahartua (3); zahartua da (3); zahartua nago (3); zahartua naiz (3); zahartua zegoen (5); zahartua zen (4)

zahartuta zegoen (4)

zahartuz joan (3)

zahartzen ari da (7); zahartzen ari dela (5); zahartzen ari naiz (4); zahartzen ari naizela (4); zahartzen ari zen (6); zahartzen da (6); zahartzen dira (4); zahartzen garenean (3); zahartzen hasi (7); zahartzen hasia (6)


zahartuxe izond zahartu samarra.

Nik hogeita bost urte bakarrik nituen eta zahartuxeak iruditu zitzaizkidan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 185. orr.

Aita Sainduak, nahi zituen haren bilo zuriak ohoratu, "troppo vecchio" zahartuxea bazirudien ere.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 26. orr.

Txitxikovek gaingiroki aztertu zuen gela begirada arin batez: marradun paper zahartuxea hormetan; hainbat margolan, txori desberdinen irudiekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 72. orr.


zahartxago ik zaharxe 2.

zahartxeago ik zaharxe 2.

zahartxo 1 izond/iz adkor zaharra.

Jendea, lurrean eserita dagoen gizon zahartxo baten inguruan dago.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

Santua Marsiko gotzainaren jauregian zegoela, emakume zahartxo bat etorri zitzaion limosna eske.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 334. orr.

Doña Pitusa andre zahartxo txiki bat zen, sudur-kakoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 120. orr.

Berehala oihala lepotik askatu eta pobre zahartxo hari eman zion, nahiz eta ez zuen berea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 334. orr.

Bere gelara joanda, zorro zahartxo bat ekarri zuen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 76. orr.

Tartean baziren lauzpabost lokomotora zahartxo polit ere, guztiak turuta zorrotza jotzen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 36. orr.

Ahizpa biak zahartxoak ziren.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 52. orr.

Ni baino zahartxoagoa zen eta gaztelania ikasten ari zen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 22. orr.

2 (izen gisa)

Horregatik gustatzen zaie horrenbeste zahartxoei, bizitza ia agortu zaienei, hitz egitea, kontatzea, esatea.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 133. orr.

Biloba biologikoek nahikoa entretenitzen baitituzte zahartxoak.  Berria - Gaiak   2006-01-10

Zahartxoenek ez baitute nahi gazteagoak agertzerik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 56. orr.


zahartzaro (orobat zaharzaro g.er.) 1 iz giza bizitzako aldia, heldutasunari darraikiona. ik zahardade.

Udazkena zahartzaroarekin parekatzen zuten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 369. orr.

Zaldiarengan zahartzaroak indarra eta kemena makaltzen dituenean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 357. orr.

Horra, zure lehengusu Isabelek semea izango du zahartzaroan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 149. orr.

Orain, zahartzaroan sartu aitzin.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 115. orr.

Margolaritzan, zineman, literaturan, filosofian, zenbait obra funtsezko ezin izan da sortu zahartzaroan baizik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 148. orr.

Gaztetan ere zahar itxura izanik zahartzaroan hain zaharrak ez diruditen pertsona klase horietakoa dela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 232. orr.

Jose zen Israelen kuttuna, zahartzaroko semea baitzuen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 103. orr.

Zahartzaroko gaitzak jota zegoela esaten hasi ziren, burua galtzen hasia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 121. orr.

Pedro Juan ohartu zen ezin zuela hortik bizimodua egin, musikariek ez baitzuten zahartzaroko pentsiorik ere.  Berria - Kultura   2004-07-09

Zahartzaroaren itsustasuna berari ere hurbiltzen ari zitzaiola pentsatu zuen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 28. orr.

Agure haiek zahartzaroaren errukarritasunari, zatartasunari, dohakabetasunari ihes egin eta gaztetasunaren dohainez gainezka izango balira bezala.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 61. orr.

Esperantzaren bat gordetzea dela zahartzaroari aurre egiteko modu bakarra.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 280. orr.

Zahartzarora iritsi baino lehenago zahartu naiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 474. orr.

Besteak bezala ugaltzen, hazten eta murrizten da; besteak bezala zahartzarora heldu eta ezerezean amiltzen da, naturak abere espezie bakoitzari izendatzen dion epea amaitutakoan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 256. orr.

Zahartzaroa hondamendia da, ez dakarkizu deus onik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 24. orr.

Zahartzaroak baditu bere pribilejioak, eta horietako bat, garrantzitsuena akaso, ahanztura da.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 166. orr.

Gero arrazoimenak ikusiko du berak eragindako iraultzak ez duela itxarondako paradisurik ekarri, eta arima etsiaren hirugarren fase historikoa hasten da, zahartzaroa edo gainbehera.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 207. orr.

Alzheimerraren ondorioz ahaztu egin zituen suizidatzeko betidanik izan zituen asmoak, eta zahartzaroaren ondorioz hil zen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 56. orr.

Zahartzaroko eta Baliaezintasuneko Derrigorrezko Aseguruko pentsiodunak ere lege-proiektuaren barnean sartzea eskatu zuten Aralarrek.  Berria - Ekonomia   2004-02-13

2 (izenondoekin)

Zahartzaro ona eman ondoren hil zen, urtetan aurreratua, aberastasun eta ospez betea.  Elizen arteko biblia   1 Kro 29,28

Zu, berriz, zahartzaro luzea izan ondoren, zeure arbasoekin bilduko zara bakean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 44. orr.

Aldamenean daukazun gizonak, zure senarrak, zahartzaro dotorea izango du, ordenatua eta oparoa.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 15. orr.

Bihotza ustez zimel nuen, eta ez bainuen neure baitan irritsa baizik kausitzen, zahartzaro goiztiarraz arranguratzen nintzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 53. orr.

Begietako kolorea zurbildu zitzaion, zahartzaro ihartuaren itxura zurizta emanez.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zahartzaro luze (4)

zahartzaroa eta heriotza (4); zahartzaroa iristen (3)

bere zahartzaroan (7)

zahartzarora iritsi (3)


zahartze 1 iz zahar bihurtzea; zahar itxura hartu edo ematea; zahartzarora heltzea.

Zahartzea omen, Trotskyren ustetan, gizakiak gutxien espero duen kontua.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 64. orr.

Zahartzearen kontrako Kongresuan eman dute ikerketa horren berri.  Berria - Gaiak   2004-11-09

Zahartzearen hondatze progresiboaren aztarnak modu naturalean, espanturik gabe ageri dira hemen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 9. orr.

Zahartzeak ez dit oroimena erabat kendu.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 11. orr.

Nekeak, estresak eta zahartzeak galarazi egiten dute loaldian azala behar bezala garbitu eta zaharberritzea.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 45. orr.

Zer da zahartzea pertsonaren garapen oso eta etsigarria besterik?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 124. orr.

Hori ere zahartzearen seinalea duk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 211. orr.

Gizartearen zahartzeak eta emakumeak lan merkatura jo izanak «kinka larrian» utzi dute orain arteko eskema.  Berria - Harian   2005-12-24

Kanpotik zailtasunak eta eragozpenak izan ditzakeen langintza, ohituraren nekeari eta denboraren zahartzeari loturik dagoena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 24. orr.

Jendearen zahartze biologikoaren ondorioak geldiarazteko.  Berria - Kultura   2004-06-05

Zibilizazio Helenikoaren beheraldian, beren gizartearen gainbehera "zahartze kosmikoak" eragina zela zioten idazleek, pagano eta kristauek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 430. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lehenengo bidaiatik itzultzean ere zahartze-prozesuaren bizkortze bat jasaten zuen subjektuak.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 82. orr.

Zahartze egoera demografikoan bagaude, garapen ekonomiko iraunkorrik ez da posible.  Berria - Euskal Herria   2004-10-17

Euskal Herriko zahartze indizea (130,0) Europako Batasuneko (EB) estatu guztietakoa baino handiagoa da: Espainia (102,7), Frantzia (81,1), Irlanda (50,4)...  Berria - Harian   2006-04-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

estresak eta zahartzeak (3); zahartzeak galarazi (3)

zahartzeari aurre egiteko (4)


zaharxe
1 zaharxeago (orobat xahartxeago g.er. eta xahartxago g.er.)

Neskak hogei urte bete berriak zituen, eta Virgil, berriz, zaharxeagoa zen. Lokal hartan baziren nire adin modutsukoak, eta baziren zaharxeagoak, hamazortzi urtekoak eta hortik gorakoak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 123. orr.

Noski primeran nengoela, eta are noskiago, bainu-gelan, beste makina bat baneukala, zaharxeagoa baina bazebilena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 92. orr.

Gu baino apur bat zaharxeagoa zen gazte bati.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 200. orr.

Ni baino lagun zaharxeago batekin, ordu batzuetarako baimena lortu genuen, eta Mahabad-era joan ginen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 64. orr.

Besteok baino zaharxeagoa zen Lubis.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 58. orr.

Dergaud baino zaharxeagoa izanagatik, gaztea duzue oraino.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 70. orr.

Urtebete edo bi zaharxeago, berriz, erdiko neskatikoa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 327. orr.

Biak adin bertsukoak, hura urte pare bat zahartxago uste dut.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 37. orr.

Azkenean lauoinka eta atzeraka irteten zinen leizezulotik, sartu zinenean baino zahartxeago.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 269. orr.


zaharzaro ik zahartzaro.

zahato 1 iz zahagi txikia, udare baten eitea duena, eskuarki ardoa gordetzeko, eramateko edo bertatik zuzenean edateko erabiltzen dena. ik xahako.

Kantinplora urez eta zahatoa ardoz bete eta bidean jateko zerbait erosi ondoren, [...].  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 81. orr.

Abiatu aurretik, zahatoa eskaini nion eta hurrupa bana egin genuen.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 51. orr.

Neska zahatotik edaten hasi da dzanga-dzanga.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 223. orr.

Tragua jo zuen, Jabiri zahatoa pasatu, eskuak igurtzi zituen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 33. orr.

Mutilak ez zuen jatekorik onartu, baina trago handia eman zion eskuetaratu zioten zahatoari.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 28. orr.

Emaztea lurrera erori da, atorra azpiko zahatoari ardoa dariola, odola balitz bezala.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 52. orr.

Zahatoko ura ahitu zitzaionean, zuhaixka baten azpian utzi zuen haurra.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 56. orr.

2 (neurri gisa)

Abrahamek, goizean goiz jaiki, ogia eta zahato bat ur hartu eta Agarri ezarri zizkion bizkarrean.  Elizen arteko biblia   Has 21,14

3 (hitz elkartuetan)

Ardo zahato eta zahagiak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 225. orr.


zahi (orobat zai g.er.) 1 iz eho ondoren irinarekin nahasirik gertatzen den ale-azal xehatua.

Garagar-irinez edo zahiz egindako hiruzpalau ogi koskor.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 935. orr.

Zahiarekin orea egingo zitzaien, tartean asun-berdura, txiki-txiki eginda nahasturik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 55. orr.

Familietako kide azkarrenak aiduru egoten ziren, herriko etxe aitzinean, arto irin pixka bat, zahiarekin nahasirik, edo egoitzen berotzeko enbor zenbaiten erdiesteko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 235. orr.

Berak garbitzen zien usategia bi egunetik behin eta ura aldatzen zien eta zahia jartzen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 25. orr.

Ez zen [...] zahiarekin eta hondarrekin kontentatuko zen gizona, baina irinarekin eta hoberenarekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 532. orr.

2 (hitz elkartuetan)

-Jakesen emazteak zahi-zaku antza erabiltzen xitu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 67. orr.

Zahi garia: zahi asko eta irin gutxi ematen duen gari mota.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 71. orr.

3 buruko larruazalean agertzen den zahi modukoa.

Errituen bidez, aerofagia, sabeleko mina, umeen buruko zahia, zornatutako zauriak, sugeen hozkadak eta beste hainbat osasun arazo sendatzeko moduak filmatu zituen Laburuk.  Berria - Kultura   2004-07-24

Neskak zahiaren gaitza sendatuko du, nonahi ere sortzekotan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 206. orr.

Ile-zahiaz bilduta erortzen dira.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 93. orr.

Poliesterrezko traje zimurtuak (marroiak gehienetan), betaurreko lodi oskolezko erzdunak, buruan zahia beti.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 289. orr.

4 sega zahi

Seietako iratzargailuaren orroa ikaragarri zaigu, haragiak, oraino osoki errekuperatua ez dela [...] sega zahiz hanpatu eskorga herdoilduaren antzera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 148. orr.

Orduan, gatuak segurkiro mihiperatzen zitzaizkion: jatekoa, garbitasuna, sega zahia, ura, artak eta milaka balakak.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 11. orr.

Haren ele eta jarioak oro lurrean hedatu sega-zahian amiltzen ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 193. orr.


zahidun izond buruan zahia duena.

Galina, etengabeko gainbeheran dagoen markesa; Dario Riffo, herririk herri dabilen saltzailea edo Barry Lutton, estatubatuar kantari zahiduna.  Berria - Kultura   2004-06-19


zai ik zain1.

zaia 1 iz gona.

Hemen saltzen dituzte gizonki ala emazteki arropak: zaiak, athorrak ala edozoin motako ekoizpenak.  Herria   2004-02-19

Gela ttipi hartan, zaia beheititu eta kortsearen gibelean, gerriari kontra, dokumentuak gorde zituen. Erreka hegian belauniko zen, beso hats eta zaia bildurik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 45. orr.

Atsoak kapelu edo zapel bat badu, elorriz apaindurik, eta soinean zaia zahar bat.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 31. orr.

-Zinez ederra zara, Magali, oraino ederragoa zaia lorekatu horrekin.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 156. orr.

Maianak Frantxuaren zetazko zaia orraztatzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 318. orr.

Batzu arrangura emazteak urerat sartzen zirela biziki zaia arinak soinean eta gizonak, batzu segurik, biluz-gorri, hori etzela manera!  Herria   2001-03-22

Eskuak bustirik ditu, zaia ere bustirik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 384. orr.

2 irud/hed

Sotana soinean nenbilen aspaldidanik, 18 urteak bete aitzin hartua bainuen zaia beltza, Uztaritzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 35. orr.


zail 1 izond erraza ez dena, eragozpen handiak dituena, nekeza, gaitza. (ikus beheko konbinatorian zail izenondoaren agerraldi maizkoenak).
2 (predikatu gisa)

Pasartea zaila da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 32. orr.

Elkarrizketa zail gertatzen zen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 193. orr.

Inoiz, lana aspergarria edo zaila gertatu arren [...] ez zen damutu.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 152. orr.

Gainera, zaila iruditzen bazaigu, buelta eman eta hona itzuliko gaituk.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 170. orr.

Hasieran ez zuen zaila ematen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 210. orr.

Egia da gaia frango zaila dela.  Herria   2001-05-10

Zaila da izugarri, baina lortutakoan txit dotore emanen duzu lagunartean. -Zaila da, Miguel.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 103. orr.

Zaila da hezurraren eta altzairuaren arteko lotura estu eta iraunkorra lortzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 45. orr.

Zaila suertatzen zen ibilera harekin hitz egitea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 219. orr.

Aspaldiko maitasunak norberaren sistematik kanporatzea zaila da.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 275. orr.

Zaila du mugitzea.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 308. orr.

Oro har, zailagoa da hizkuntzalaritza estatikoa egitea hizkuntzalaritza historikoa egitea baino.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 135. orr.

Ikaragarri zaila da, ordea, mundu honetan hain ugariak diren gizaki arrunt horien potreta pintatzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 43. orr.

Zail da esaten programak eragin ote zuen, sortu eta bizpahiru urtera, bertsolaritzaren "booma" deitu izan den fenomenoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 26. orr.

Autore horren bokalei buruzko lana zaila da gainditzen pentsamendu teorikoaren sakontasunari dagokionez.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 141. orr.

Optimo hori oso zaila da betetzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 15. orr.

Kontatzeko zailak direnak, eta entzutean min handia egiten dutenak.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 197. orr.

Artozki zen Cenonen txokoa mundu zabal honetan, eta galdu izanak azaltzeko zailegia den tristura piztu dio bihotzean.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 134. orr.

Hitz bat ahoskatzeak, delako hitza txiki-txikia bada ere, jakiteko eta irudikatzeko oso zailak diren gihar mugimendu kontagaitzak dakartza berarekin.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 42. orr.

Zail gertatzen zait hura dena azaltzea.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 58. orr.

-Zail iruditzen zaidak hor aurkitzea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 78. orr.

Ez zitzaion hari zaila gertatu tramiteak noren mesedetan ziren jakitea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 37. orr.

Zaila iruditzen baitzitzaion talde handitan pobretasuna gordetzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 566. orr.

-Zail iruditzen zaidak hor aurkitzea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 78. orr.

Ekintza zehatzen bat aukeratzeko orduan, zail du: [...].  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 120. orr.

Belarriak daukan kontrol- eta egonkortze-mekanismo landu hori gabe, zail genuke zutik egotea edo ibiltzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 108. orr.

3 (adizlagun gisa)

Agoitzera itzultzea zail ikusten du.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 104. orr.

Nekazarien arimetan erlijiozko iraultzarik gertatu gabe, zail ikusten zen munduaren malthusiar arazoa konpontzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 395. orr.

Oso zaila ikusten zuen gure itsasertzean finkatutako italiarrei negozio hartan aurre hartzea.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 244. orr.

Lurrin-dendatik kanpora eraman nahi izan gintuen, gauzak zail jar baitzitezkeen beltz batekin.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 34. orr.

Zaila jartzen zidan egitekoa, eta ez zitzaidala ezer bururatzen aitortu nion.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 33. orr.

4 gogorra, nekez urratzen dena.

Putiko azkarrak eta zailak atera direlakotz Frantxix eta Thierry.  Herria   2001-11-08

Bertze alde, larru zaila dut, eskualdun larrua.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 210. orr.

Zuntzak eta zainak ikusi nizkion tenkatzen, zintzur aldean hasi eta zango zailetan buka.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 112. orr.

Izan ere, lurra zikoitza da lurra zaila da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 16. orr.

Lan zaila, mutil zailduak behar dituena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 73. orr.

5 haragiaz mintzatuz, samurra ez dena, nekez mamurtzen dena.

Haragiagatik dioguna: samurra eta zaila.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 103. orr.

Haragia zail eta odola herdoil gustuko, prakadunok.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 142. orr.

Txuleta bat zein prozesuren bitartez bilakatzen den sentsazio samur edo zail, txuleta moztu zaion animaliaren adinaren arabera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 62. orr.

Haragi zaila doaike.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 175. orr.

6 zail egin zaildu.

Emakumeak banantzeak, itxiturak, eunukoek, sarrailek, hain zail egiten dute adulterioa, non legeak ezinezko jotzen baitu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 98. orr.

Errektorea bihar aukeratua izateko, zazpi hautagaietako batek gehiengo absolutua lortu beharko luke, eta horrenbeste hautagai egoteak zail egiten du hori.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Zail egiten zaio imajinatzea Yolo baserri hartan jaiotzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 143. orr.

Zail egiten zaizu ama, zure ama izan aurretik, imajinatzea.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 141. orr.

Zail egiten zitzaion, Amyk esan zigunez, mendien itxuraren eta une hartan oinpean zuen mendiaren arteko lotura egitea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 129. orr.

Azkenean nekatu zen hari aditzen Frantzian ez zegoela halako maistrarik eta zail egiten zela halakorik izan zitekeela pentsatzea ere.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 192. orr.

Aspaldi honetan zail egiten zaigu belaunaldiz belaunaldi sinesmena hedatzea.  Herria   2001-03-08

Zail egin zait sinesten, esan didaten legez, horrelako gizon dotorea ere gu bezalako presoa dela.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 114. orr.

Zail egiten zait haren gogo-egoerari antz ematen, ematen baitu gogobetetasun itun baten eta bere buruaren ohartasun artega eta ezeroso baten artean dabilela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 233. orr.

7 zail-zail

Alpinista bikaina baitzen eta tontor zail-zailetara igotzen baitzen bere adiskide batekin.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 12. orr.

Lan zail-zaila da niretzat garaipena lortzea.  Berria - Kirola   2006-05-03

Haien etxean partida bat irabaztea zail-zaila delako.  Berria - Kirola   2006-03-25

Euskaraz irakurtzea bururatu ere ez, zail-zaila iruditzen zitzaidan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 344. orr.

Ia 40 partida falta direla, zail-zaila dirudi 10 porroteko mugaren azpitik geratzea.  Berria - Kirola   2006-02-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

egoera zail (12); lan zail (9); luze eta zail (8); oso zail (67); oso zail du (8); oso zail ikusten (9); oso zail izango (11); une zail (17)

zail da (62); zail du (20); zail dute (8); zail egin (7); zail egingo (9); zail egiten (48); zail gertatuko (10); zail gertatzen (14); zail ikusten (44); zail ikusten du (20); zail izango (65); zail izango da (14); zail izango du (21); zail jarri (11); zail samarra (23); zail samarra da (9); zail zaila (9)

arras zaila (7); aski zaila (38); aski zaila da (7); askotan zaila (8); asmatzea zaila (7); aurkari zaila (24)

benetan zaila (11); berez zaila (9); bereziki zaila (16); bezain zaila (21); bidea zaila (7); biziki zaila (22)

egitea oso zaila (26); egitea zaila (40); egitea zaila da (10); egitea zaila izango (10); egoera oso zaila (8); egoera zaila (46); egoera zaila da (13); egun zaila (7); ematea zaila (8); erabaki zaila (21); erabaki zaila izan (8); erronka zaila (20); esatea zaila (9); ez zen zaila (32)

galdera zaila (11); gauza zaila (27); gogorra eta zaila (9)

harreman zaila (7); hori zaila da (10); horrela zaila da (13)

ikaragarri zaila (10); irabaztea oso zaila (10); irabaztea zaila (11); iristea zaila (8); izatea zaila (9); izugarri zaila (7)

jakitea zaila (11); jakitea zaila da (7)

lan zaila (80); lan zaila da (8); lan zaila izango (18); lantegi zaila (7); lortzea oso zaila (14); lortzea zaila (24); lortzea zaila da (7); luze eta zaila (7); luzea eta zaila (10)

nahiko zaila (35); nahiko zaila da (7)

oso gauza zaila (9); oso lan zaila (7); oso oso zaila (13); oso zaila (864); oso zaila baita (21); oso zaila da (335); oso zaila du (18); oso zaila egiten (15); oso zaila ikusten (13); oso zaila iruditzen (10); oso zaila izan (24); oso zaila izanen (13); oso zaila izango (129); oso zaila izaten (16); oso zaila zela (9); oso zaila zen (28)

partida oso zaila (7); partida zaila (69); partida zaila izanen (7); partida zaila izango (24)

sartzea zaila (11)

talde zaila (11)

ulertzen zaila (7); une zaila (15); urte zaila (16); urte zaila izan (9)

zaila bada (39); zaila bada ere (23); zaila baita (69); zaila baitzen (12); zaila da (1309); zaila da bere (7); zaila da esatea (24); zaila da eta (13); zaila da hori (37); zaila da jakitea (10); zaila da jakiten (7); zaila da oso (17); zaila da ulertzea (8); zaila da ulertzen (7); zaila da zehaztea (7); zaila dago (18); zaila dauka (13); zaila dela (245); zaila dela adierazi (8); zaila dela dio (9); zaila dela onartu (7); zaila delako (61); zaila den (114); zaila den arren (11); zaila dena (10); zaila dirudi (20); zaila du (47); zaila duela (7); zaila duk (20); zaila dute (17)

zaila egin (28); zaila egingo (17); zaila egiten (111); zaila egiten da (16); zaila egiten zaie (7); zaila egiten zaigu (11); zaila egiten zaio (8); zaila egiten zait (17); zaila egiten zitzaidan (8); zaila egokitu (10); zaila ematen (7); zaila eta gogorra (10); zaila eta luzea (8); zaila gertatu (28); zaila gertatuko (17); zaila gertatzen (22)

zaila ikusten (53); zaila ikusten du (15); zaila ikusten dut (18); zaila iruditzen (29); zaila iruditzen zait (11); zaila izan (236); zaila izan arren (19); zaila izan behar (11); zaila izan da (46); zaila izan daiteke (9); zaila izan dela (12); zaila izan ohi (8); zaila izan zela (9); zaila izan zen (46); zaila izanen (100); zaila izanen da (39); zaila izanen dela (22); zaila izanen zela (10); zaila izango (565); zaila izango da (252); zaila izango dela (116); zaila izango den (10); zaila izango du (30); zaila izango duela (8); zaila izango dute (13); zaila izango litzateke (10); zaila izango zaio (7); zaila izango zela (27); zaila izango zen (11); zaila izanik (9); zaila izaten (86); zaila izaten da (58); zaila izaten dela (7); zaila jarri (7); zaila litzateke (22)

zaila omen (8)

zaila zaio (8); zaila zait (14); zaila zela (39); zaila zen (198); zaila zen jakitea (7); zaila zitzaion (7); zaila zuen (16)

zehaztea zaila (7); zein zaila (44); zein zaila den (31); zeinen zaila (9); zeinen zaila den (8); zelai zaila (9)

are zailago (10); gero eta zailago (27); zailago da (14); zailago egiten (25); zailago egiten du (9); zailago izango (7)

are eta zailagoa (12); are zailagoa (57); are zailagoa da (15); askoz ere zailagoa (10); askoz zailagoa (24); askoz zailagoa da (8); baino zailagoa (67); baino zailagoa da (14); baino zailagoa dela (7); baino zailagoa izan (8); eta are zailagoa (7); gero eta zailagoa (62); geroz eta zailagoa (8); orduan eta zailagoa (7); uste baino zailagoa (12); zailagoa baita (11); zailagoa da (167); zailagoa dela (28); zailagoa du (8); zailagoa egingo (9); zailagoa egiten (15); zailagoa izan (28); zailagoa izan zen (10); zailagoa izanen (14); zailagoa izanen da (9); zailagoa izango (84); zailagoa izango da (31); zailagoa izango dela (13); zailagoa izango du (9); zailagoa izaten (13); zailagoa izaten da (9); zailagoa zen (26)

zailagoak dira (14)

egoera zailak (8); galdera zailak (8); garai zailak (22); garai zailak bizi (7); gauza zailak (7); oso zailak (40); partida zailak (9); une zailak (24)

zailak bizi (14); zailak bizi izan (7); zailak dira (37); zailak diren (21); zailak izan (29); zailak izan ziren (8); zailak izango (12); zailak izaten (14); zailak ziren (13)

egoera zailean (34); oso egoera zailean (9)

aurkari zailena (8); gauzarik zailena (13); lanik zailena (12); zailena da (12); zailena egin (8); zailena egina (9); zailena izan (9)

zailenetako bat (7)

zailenetakoa da (7)

unerik zailenetan (9)

egoera zailetan (7); une zailetan (13)

zailtzat jo (7)


zailagotu, zailago(tu), zailagotzen da/du ad zailago bihurtu.

Gauzak zailagotu egin omen ziren, ordea, Joachim eta Hannaren artean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 305. orr.

«Misioa zailagotu daiteke», ohartarazi zuen Bushek.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 223. orr.

Hannak oraingoan ere negarrik ez, eta horretxek zailagotzen egoera; zutitu zen...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 221. orr.


zaildu, zail(du), zailtzen 1 da/du ad lan gogorretarako prestatu.

Lan gogor hark neu ere gogortu egin ninduen, zaildu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 68. orr.

Hilabete zenbaitez ondo penarazi zuten, gogorrean zaildu, ea oilartzen zen ikusteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

Etorkizuneko bertsolariak zailtzeko eta trebatzeko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 43. orr.

Berehala lan haunditan ezarria da eta beharko du emeki emeki zohitu eta zaildu beste putiko horien artean.  Herria   2003-05-15

Gorputza zailtzen laguntzen zidaten ariketa fisikoen artean, beste bat zen dutxarena.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 24. orr.

Eta bitartean, gorputza zailtzen nuen, eta aldizkari ilustratuek hegazkinlariari egindako elkarrizketak eta argazkiak biltzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 19. orr.

Andres Untzain eta Juan Duñabeitia lagunak, biak ere [...] Iparraldeko Frontean zailduak eta, tarteka behintzat, Pilar-en izaten direnak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 168. orr.

Ez handiak, baina bai sendoak eta lan gogorretan zailduak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 91. orr.

Portuko zamaketariak, bizitzak zaildutako gizonak, gogortasunera ohitutako gizonak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 225. orr.

Aurpegi lurkolorea zuen, eguzkiak zaildua.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 118. orr.

Idiak baino zailduagoa nago ni.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 56. orr.

Alexisek adiskideengana jo zuen, gerra ekintzetan zaildutako gizonengana.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 43. orr.

Mutila, berriz, handia, sendoa eta gimnasioan zaildua.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 66. orr.

Negozioetan polito zaildutako gizonak ziren.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 143. orr.

Hegaztien zirinen kontrabandoan zaildutako patibularioak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 16. orr.

Zaildua behar duk egon, diziplinatua behar duk izan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 24. orr.

Hamaika egitekotan eta kinka gaiztotan ibilia eta zaildua.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 139. orr.

Aurpegia eguzkiak erre-zaildua, bekokia mehar ile lerroaren azpian.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 63. orr.

2 irud/hed

Zuhurtasuna zaildu behar nuen, gorputza bezalaxe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 32. orr.

Bakardadea zaildu zait ene baitan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 96. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Heldu berritan ziren ume gorriak soldadu zailduak ziren Madrilgo defentsa giza-larruazalez gotortu zenean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 73. orr.

Denak gudari trebe eta zailduak ziren.  Elizen arteko biblia   1 M 4,7

Marinel jendea gehien bat, gizaki zaildu eta grinatsuak denak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 213. orr.

-Gizon argalak gizon zailduak dira -esan zuen La Sarriettek uste osoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 121. orr.

Gizonik zailduena ere mareatzen duen puta anker horrek senarra kendu diolako.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 35. orr.

Oker handia zen Errekalde gizon zailduaren lekuan lehorreko oilar bat jartzea.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 142. orr.

Bizitzez eta jakitez findutako gizon zailduak, aldiz, badaki tolerantzia eta aldi berean jakinmina gordetzen. Ekintza-gizon zaildu bat espero nuen, ez atso zarpail hura.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 182. orr.

Lucho Vargas partidaren erritmoa haustera ateratako erdilari zaildu bat zen, zelai lohitsu baten erdian.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 21. orr.

18 urte ziztrinekin 30 urteko jokalari zailduen eskarmentua.  Berria - Kirola   2004-06-22

Ehiztari siberiar zailduena ere ezin sekula ohitu sastada horietara.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Gerra kontseilu sumarisimoan epaitzen ninduten kriminal zaildua nintzen, edozelako bortxakeriak egin nitzakeen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 70. orr.

Gutarteko erredaktore zaildu batek ez zukeen bertzelako irudirik agertuko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 199. orr.

Bai, emaile trebea bihurtu nintzen bi urte haietan: adarkari bizia, bugre zaildua, sodomatar peto-petoa.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 46. orr.

Abere zaildua zen, nekeak luzaro eramateko gai.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 206. orr.

Haien argazkietan bizimodu aszetikoaren markak agertzen ziren: ez zegoen haien aurpegi zailduari begiratu besterik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 20. orr.

Ikustekoa zen zein bizkor pasatzen zuen haria hatz-mami zailduen artetik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 117. orr.

Larrupean hanturik nabarmentzen zitzaizkion besoetako giharrak, aparailuetako sokak baino zailduagoak. Orduan jendaje harroputz, barrenuts, eta gizagihar zaildurik gabekoa sortzen da.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 224. orr.

4 zail edo zailago bihurtu.

Bigarren golarekin, ordea, asko zaildu zaigu partida.  Berria - Kirola   2004-11-28

Gorrotoak zaildu egiten zizkidan amarekiko harremanak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 297. orr.

Azken minutuetan egoera apur bat zaildu zitzaion Portlandi, Veszpremek 28. gola sartu baitzuen.  Berria - Kirola   2006-04-02

Badira egoera zailtzen duten hainbat auzi; esaterako, errefuxiatuak, mugak, segurtasuna eta ekonomia.  Berria - Harian   2006-03-30

Erran du alabainan departamendu baten bi partetan ezartzea gauza frangoren zailtzea dela, aldiz bi departamenduren batetaratzea gauza ainitzen errextea.  Herria   2002-11-07

Ez dakigu zuzen zer izan daitezkeen ondorioak, ez eta erraztuko ala zailduko ote duten gobernatzaileen edo iraultzaileen lana.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 157. orr.

Axenario, jakinaren gainean, ez da haserretzen eta agurearen apeta horiek apenas zailtzen duten haien arteko harremana.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 112. orr.

Bistan da distantziak lehengo harremana zailtzen duela.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 25. orr.

Idazmolde arrotzak beti zailtzen du irakurlearen lana.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 8. orr.

Kontrolik gabeko erudizio-erakusketek zaildu egiten dute irakurketa eta argudioari ez diote onik egiten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 365. orr.

Bigarren heriotzak zaildu egiten zuen lehena argitzea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 98. orr.

Horiek bai zaildu zezaketen ibilera, atzerapenak sortu, bai eta beharbada almadia geldiarazi ere, gainditu ezineko oztoporen bat ur bidean ezarriz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 391. orr.

Ur lasterra bortxaz eta jauzika zihoan aitzina, uharra irudi, ibaia gurutzatzea erabat zailduz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 193. orr.

Esan dezakegu gustuaren estandarraren bilaketa nahastu eta zaildu egiten dela Humeren lanean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 240. orr.

Etsi genuenean, gauzak ez zailtzeagatik, istripua isilpean gordetzea erabaki genuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 287. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

are gehiago zaildu (6); asko zaildu (17); asko zaildu zuen (6); bidea zaildu (4); dezente zaildu (5); egoera zaildu (5); gauzak zaildu (8); gehiago zaildu (10); gehiago zaildu zuen (3); gizon zaildu (3); izugarri zaildu (3); lana zaildu (8); nabarmen zaildu (3); sailkapena zaildu (3)

zaildu bat (5); zaildu batek (3); zaildu da (4); zaildu du (3); zaildu dute (8); zaildu zaio (3); zaildu zen (4); zaildu zion (4); zaildu zuen (14); zaildu zuten (4)

gizon zaildua (5); zaildua da (5); zaildua dela (3); zaildua zen (3)

soldadu zailduak (3); zailduak denak (3); zailduak dira (3)

asko zailduko (6); gehiago zailduko (4); zailduko du (6)

zailduta dago (4)

zaildutako gizonak (3)

aurkariaren lana zailtzeko (3); gauzak zailtzeko (3); lana zailtzeko (6)

asko zailtzen (19); asko zailtzen da (3); asko zailtzen du (9); gauzak zailtzen (3); gehiago zailtzen (3); gorputza zailtzen (5); horrek asko zailtzen (6); lana zailtzen (8)

zailtzen da (5); zailtzen du (26); zailtzen dute (6); zailtzen saiatu (4)


zailtasun 1 iz zaila denaren nolakotasuna.

Bertsolari ez den batentzat muga eta zailtasun dena, laguntza-bide izan daiteke trebatua dagoenarentzat.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 92. orr.

Azkenean, ezintasuna, zailtasuna da; eta zailtasuna, linguistikoa gabe, sozial pragmatikoa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 122. orr.

Plano makur batean behera, eragozpenik gabe, inongo zailtasunik gabe doan esfera baten antzeko zerbait dira.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 83. orr.

Bere egoera arautzeko zailtasun eta oztopo ugari izan zituela nabarmendu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-06

Aurki konturatu nintzen jolasaren zailtasunaz.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 107. orr.

Gaiaren zailtasunak moteldu egiten du irakurketaren erritmoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 347. orr.

Bertutearen zailtasunak bekatuaren goxoak baino goxoago izan behar du alabainan.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 112. orr.

Ikaste faltatik (edo ahaztetik) zetorkion zailtasuna, gure irudiko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 135. orr.

Lege naturalen eta giza legearen arteko batasuna erdiesteko zegoen zailtasuna aprobetxatuz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 221. orr.

Euskaldunek batak besteari ulertzeko zailtasuna.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 24. orr.

Horrek areagotu egiten du organo matxuratuak aldatzeko zailtasuna.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

Enpiristak [...] zailtasun hori gainditzen ahalegindu dira analitikotasunaren nozio berriak garatuz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 110. orr.

Ikusiko dugu nola zailtasun beraren aurrean irtenbide ezberdinak dauden.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 35. orr.

Hemen gaua pasatzeko zailtasunik ez: ostatua franko bertan eta inguruetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 136. orr.

Irakurlea ez dela irakurle erraz irakurtzen duelako, baizik eta zailtasunez ere irakurtzeko gauza delako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 31. orr.

Jiratuta, narrasean bueltatu zen zuhaitzean gora, zailtasunez baina.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 167. orr.

Zailtasuna zailtasun erdi bilakatua da halatan, eta askorik galdu behar izan gabe ere.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 429. orr.

Eskalatzaile goierritarrak pena hartu du, ezin izan duelako 9a zailtasuneko bidea egin.  Berria - Kirola   2004-12-16

Fitz Royk 3.400 metro baino gehiagoko garaiera du, eta 7b zailtasun inguruko paretak ditu.  Berria - Kirola   2006-01-19

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erraztasuna bera dute Schumannen piano-lanek zailtasun nagusi.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 9. orr.

Kirurgialariak ez du zailtasun handirik hondatutako giltzadurara iristeko eta, behar izanez gero, kentzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 44. orr.

Zailtasun handiena hau da: gorputzak eta haren inguruneak oso egitura eta osaera desberdinak dituztela.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 110. orr.

Hitz egiteko zailtasun nabarmena zuen, hortzen artean trabatzen baitzitzaizkion hitzak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 315. orr.

Murrizte horietan datza zailtasun osoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 377. orr.

Hizkuntza egoera bat denboran mugatzea ez da izango aurki dezakegun zailtasun bakarra hizkuntza egoera hori definitzeko unean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 136. orr.

Igobidea "muturreko zailtasunekoa" zen, gidaren kalifikazioaren ariora.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 67. orr.

Bigarren arazoa, lehen arazoaren jarraipena eta gaineraturiko zailtasun bat baizik ez da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 224. orr.

3 (pluralean)

Zailtasunak gorabehera, iragan hurbileko mezulariak ekinean zeuden, aditzera eman nahi zuten beren burua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 80. orr.

Umeak dituzten bikoteei banatzerakoan sortzen zaizkien zailtasunak hartu genituen hizpide.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 38. orr.

Inork ez zituela ezagutzen, ez problemaren mamia, ez haren zailtasunak. Zailtasunak gaindituz, onura galantak ere topatu eta eskuratu izan ditu, ordea, fraideak komentuko bazterretik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 431. orr.

Lana eta etxebizitza topatzeko zailtasunek eragindako gaitz psikosomatikoak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-17

Konfiantza zailtasunen artean.  Elizen arteko biblia   2 Ko 4,7 tit

Ur gezatako arrainak zailtasunak ditu odoleko mineral kantitatea behar den neurrian mantentzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 197. orr.

Zailtasunak ditu egin duenaz gogoeta egiteko, batez ere ez da bere ekintzaren larritasunaz konturatzeko gauza.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 69. orr.

Janariak negu partean banatuak izanen dira zailtasunak dituzten familieri.  Herria   2002-11-28

Arnasa hartzeko zailtasunak?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 244. orr.

Ikasketetan gora egiteko zailtasun batzuk izango bazituen ere, bere adineko jendearekin ibiltzea komeni zitzaion. Era guztietako zailtasun eta larritasunekin egin zuen topo.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 182. orr.

Hirurehun verstako inguru batean, naturaren zailtasunak izugarriak izan zitezkeen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.

Idazleak berak jartzen dizkio zailtasunak bere buruari, gero haiei gaina hartzen diela erakusteko.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 10. orr.

Zailtasunak zailtasun, funtsezkoa izan zen, Curryren hitzetan, alderdi guztiek barneratuta izatea preso guztiak askatzea beharrezkoa zela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

Moraledak ere berretsi zuen bakerantz egin daitekeen bidea ibiltzeak merezi duela, «zailtasunak zailtasun».  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

4 (pluralean izenondo eta izenlagunekin)

Zailtasun handiak gaindituz. Zailtasun izugarriak zituen, ordea, gizakiak eta haien kode eta seinaleak nahiz haien portaerak ulertzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 261. orr.

Ingeleserako egoera mugatuko gramatika bat eraikitzeak hasiera-hasieratik aurkitzen ditu oztopo eta zailtasun larriak.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 40. orr.

Zailtasun gaindiezinekin topo egin duzu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 106. orr.

Halako prezio bat definitzeko zailtasun edo ezintasun teorikoak gorabehera, [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 124. orr.

Umeek zailtasun objektiboak izan ditzakete, laguntzarik ez dutenez, lan horiek behar den bezala egiteko.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 68. orr.

Deslokalizazioari eta zailtasun ekonomikoei aurre egiteko.  Berria - Ekonomia   2004-07-09

Nolako zailtasun neurologiko eta psikologikoak izan zitzakeen Virgilek.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 125. orr.

Zailtasun terminologikoak gaindiezinak gertatzen direnean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 160. orr.

Eztabaidaren oinarrian adierazleak osatzeko zailtasun metodologikoak ere izan dira hizpide.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 165. orr.

Haietako batzuek horri ezinezkoa deritzote, eta onartzen dutenek berek ere aitortzen dute badirela hor kontaezinezko zailtasunak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 229. orr.

Sekulako zailtasunak omen zituen haurrekin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 262. orr.

Ikusmena berriki berreskuratu duten guztiek izaten dituzte, ia salbuespenik gabe, halako zailtasunak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 137. orr.

Hainbesteko zailtasunekin zaila da historia berridaztea, ezta?  Berria - Harian   2005-07-19

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aldaerak askotarikoak izan daitezke, jolasaren zailtasun maila arau hertsiagoen edo nasaiagoen pean kokatu nahi dugun.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 65. orr.

Lan birtuoso honen zailtasun maila gorena da eta Atxukarrok arazorik gabe gailendu zuen.  Berria - Kultura   2004-03-25

Bide handiak zailtasun izpirik ez du, baina ez da hautatu behar.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 9. orr.

· Begiratu genion zenbateraino erraztu genezakeen, eta zailtasun-oztopoak gehiago ziren, erruz.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 139. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Finantza zailtasunak dituzten enpresa handiei laguntzeko.  Berria - Ekonomia   2004-01-20

Enpresan tamaina, zenbait ekoizpenen teknologia urria eta finantzaketa zailtasunak desabantaila lirateke globalizazioaren eraginei aurre egiterakoan.  Berria - Ekonomia   2006-01-25

Vitruvioren hizkeraren "iluntasunari" eta ulermen-zailtasunei buruzko eztabaida antzinakoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 150. orr.

Hizkuntzaren murrizte batzuk ahoskera zailtasunak islatzen dituzte.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 71. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurkitzeko zailtasun (4); beste zailtasun bat (4); egiteko zailtasun (8); eragozpen eta zailtasun (3); gero eta zailtasun (6); hainbat zailtasun (9); hainbat zailtasun izan (3); inolako zailtasun (3); lortzeko zailtasun (4)

zailtasun asko (16); zailtasun asko izan (5); zailtasun bakarra (8); zailtasun bat (10); zailtasun batzuk (7); zailtasun berezirik (7)

zailtasun ekonomikoak (6); zailtasun ekonomikoen (3); zailtasun fisikoei (3); zailtasun gehiago (21); zailtasun gehien (5); zailtasun gutxiago (3); zailtasun guztiak (13); zailtasun guztien gainetik (5); zailtasun handi (3); zailtasun handia (6); zailtasun handiagoa (4); zailtasun handiagoak (24); zailtasun handiagoak izan (4); zailtasun handiak (79); zailtasun handiak daudela (3); zailtasun handiak dituzte (6); zailtasun handiak izan (13); zailtasun handiak izango (3); zailtasun handiak izaten (6); zailtasun handiena (11); zailtasun handienak (9); zailtasun handiko (4); zailtasun handirik gabe (9); zailtasun handiz (3); zailtasun hori gainditzen (3)

zailtasun izugarriak (3); zailtasun larriak (3); zailtasun maila (3); zailtasun nabariak (3); zailtasun nagusi (5); zailtasun nagusiak (3); zailtasun osoa (3); zailtasun teknikoak (7); zailtasun ugari (11)

zailtasunak zailtasun (24); zein zailtasun (4); zer zailtasun (8)

benetako zailtasuna (4); egiteko zailtasuna (3); hautemateko zailtasuna (3); lortzeko zailtasuna (4); ulertzeko zailtasuna (5)

zailtasuna aipatu (4); zailtasuna da (6); zailtasuna dela (3); zailtasuna izan (5); zailtasuna zen (3)

arnasa hartzeko zailtasunak (9); aurkitzeko zailtasunak (5); aurre egiteko zailtasunak (3); dauden zailtasunak (13)

egiteko zailtasunak (24); egiteko zailtasunak izan (3); eramateko zailtasunak (4); eskuratzeko zailtasunak (4); eusteko zailtasunak (3); gauzatzeko zailtasunak (4); halako zailtasunak (4); hartzeko zailtasunak (11); hitz egiteko zailtasunak (6)

ikasteko zailtasunak (3); ikusteko zailtasunak (4); iristeko zailtasunak (8); izandako zailtasunak (3); jartzeko zailtasunak (4); lortzeko zailtasunak (10); mugitzeko zailtasunak (6); nolako zailtasunak (6)

sartzeko zailtasunak (9)

ulertzeko zailtasunak (5)

zailtasunak aipatu (5); zailtasunak azpimarratu (3); zailtasunak dakartza (3); zailtasunak daude (7); zailtasunak daudela (12); zailtasunak daudela onartu (3); zailtasunak dauden arren (3); zailtasunak dira (4); zailtasunak direla eta (4); zailtasunak ditu (23); zailtasunak ditugu (3); zailtasunak dituzte (19); zailtasunak dituzten haurren (3); zailtasunak dituztenei (3)

zailtasunak egon (5); zailtasunak egongo direla (3); zailtasunak ekarriko (3); zailtasunak eta eragozpenak (3); zailtasunak eta oztopoak (3); zailtasunak gainditu (7); zailtasunak gaindituz (3); zailtasunak gainditzeko (9); zailtasunak gainditzen (4); zailtasunak handiak (7)

zailtasunak ikusita (6); zailtasunak ikusten (7); zailtasunak izan (58); zailtasunak izan ditu (5); zailtasunak izan dituzte (4); zailtasunak izan ziren (3); zailtasunak izan zituen (7); zailtasunak izan zituzten (16); zailtasunak izanen (5); zailtasunak izango (21); zailtasunak izango ditu (4); zailtasunak izatea (3); zailtasunak izaten (15); zailtasunak izaten dira (3); zailtasunak izaten dituzte (4); zailtasunak jarri (3); zailtasunak jartzen (3); zailtasunak nabarmendu (5)

zailtasunak salatu (6); zailtasunak sortu (5); zailtasunak sortzen (5)

zailtasunak ukan (7); zailtasunak ukan zituen (4); zailtasunak zailtasun (24); zailtasunak zituen (12); zailtasunak zituzten (10); zer nolako zailtasunak (3)

zailtasunaren arabera (4)

zailtasunei aurre egiteko (7)

zailtasunen artean (4); zailtasunen aurrean (3); zailtasunen bat (7); zailtasunen gainetik (3)

zailtasunetan diren (4)

zailtasunez beteta (3); zailtasunez betetako (4); zailtasunez jakitun (3)

aparteko zailtasunik (7); batere zailtasunik (8); ez du zailtasunik (5); ez zailtasunik gabe (3); inolako zailtasunik (11)

zailtasunik ez (10); zailtasunik gabe (24); zailtasunik gabeko (3); zailtasunik handiena (6)


zailtxago ik zailxe.

zailtxo izond adkor zaila. ik zailxko.

Lan zailtxoa, urrats bat egitean joan-etorrian zebiltzan jende multzoek ezker-eskubitara bultzatzen baikintuzten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 37. orr.

Ilbeheran, lan zailtxoenak ere, errazago menderatuko dituzu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 486. orr.

Egungo egunean zailtxo da Indian suge-liluratzailerik ikustea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 161. orr.

Gainerako orok irakurketa erraza du, eta zer edo zer zailtxoago gerta daitekeenean erraza egiten saiatu naiz.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 10. orr.


zailtzeke adlag zaildu gabe.

Leitzako aurrelari bizia zailtzeke dago oraindik, eta txapeldun izandako batek mendean hartu beharko luke.  Berria - Kirola   2006-04-14


zailxe
1 zailxeago (orobat zailtxago)

Ez zait behin ere tokatzen eritasun polit edo bitxirik sendatzea, eritasun zailxeagorik, eguneroko zeretik pixka bat ateratzen denik!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 151. orr.

Holako liburuxka biziki baliosa da preseski denek jakin dezagun nun barna egiten ahal diren biziki itzuli pollitak, luzeak edo laburrak, erretxak edo zailtxagoak, bakoitxak kausitzen ahal bere heinekoa.  Herria   2003-09-25

Ezkonduak eta aita edo ama ziren gehienak, eta zailxeagoa zen horrenbestez egiteko hura.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 17. orr.

Zailxeagoa gertatu zitzaien Tobolekoa baino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 188. orr.

Haiek ere oinetako eta galtzontzilo hutsetan egoteari aski iritzi; emakumeek zailxeago zeukaten, [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 38. orr.


zailxko izond adkor zaila. ik zailtxo.

Informatzaile zailxkoa gertatzen hasia zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 102. orr.


zain-belar (orobat zainbelar) iz belar landarea, hosto handi luzaranak dituena eta sendagintzan erabiltzen dena (Plantago major) ik plantain.

Kalonjearen oturuntzaren zain belar-gainean eserita jarri zirenean, honela hitz egin zion honek, errukiturik: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 95. orr.

Groteskoa zen berak Tansley jaunaz zeukan ideia, ongi zekien hori Lilyk, zainbelarrak pintzelarekin zirikatu bitartean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 193. orr.

Hara, hauek zainbelar hostoak dira.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 120. orr.


zain1 1 iz odola dabilen hodia.

San Luisen odola baitzebilkion zainetan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 74. orr.

-Harrizkoa al duzu bihotza, ozpina al dabilkizu zainetan? -bekaiztu zitzaion, ordea, Nora.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 35. orr.

Lozorrotik esnatuxe, halako epeltasun jostarina nabaritu zuen zainetan barrena.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 76. orr.

Lepoko zain bat nabarmendu zitzaion.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 132. orr.

Nire lokietan eta ukabiletan, zainen marra delikatua ikus dezakezue.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 57. orr.

Horra hor tigrearen lehia, lepoko zainaren bila, horra hor idiaren etsipena.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 216. orr.

ik beherago 16.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Korala baino gorriztago haien gorputzak, zafiroa bezain urdin haien zainak.  Elizen arteko biblia   Nk 4,7

Bihotzaren taupadak sentitzen nituen zainetan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 203. orr.

Kopeta-ertzetako zainak nabarmendu zaizkio.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 185. orr.

Polemika piztu da [...] garuneko zainetako gaitza zuela atzeman arren, hori tratatzeko eman zizkioten odolbilduen aurkako botikek eragindako ondorioengatik.  Berria - Mundua   2006-01-11

Eskumuturreko zaina ukitu zuenez, neskatoaren pultsua hartu zuen hatz erakuslearekin eta erdikoarekin.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 41. orr.

Begietatik odol-zorrotada jario zitzaion, besoan zain bat irekitzen denean bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 853. orr.

Harry konturatu zen osaba Vernon hartaz gogoeta egiten ari zela, nahiz eta hortzak agerian izan eta zain bat lokian lehertu beharrean taupadaka zebilkion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 23. orr.

Zain bat lehertuko ahal zaik, pistolero madarikatua!  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 323. orr.

Odolaldiak lehertzeko zorian jarri dizkizu zainak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 263. orr.

Gizon argal luzea zen bera, zain eta gihar.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 8. orr.

Orratza besoko zain batean sartua.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 117. orr.

Hemen, besoan, zain baten taupadak ikusten nituen.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 114. orr.

Zain horietatik, orratz batez ziztaturik odol tanta bat hartu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 165. orr.

Bera da txakurrari geldirik eusten diona orratzak zaina bilatzen duen artean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 187. orr.

Bere zaina ziztatu eta lauzpabost ordura gertatu zen, ziztadaren eragina jada iragana zenean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 120. orr.

Bezperan ez bezala, egun hartan ez zuen jasan ahal izan egoera, eta berriro ziztatu zuen zaina arratsaldez.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 121. orr.

Lepoko zainak, puztuta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 132. orr.

Lokietako zainak, guztiz irtenak, lehertu beharrean zeuzkan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 234. orr.

Bihotzak taupadaka egiten dit, begia pizten zait, ikusten ditudanean, odola zainetan asaldatzen zait, arima altxatzen zait.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 271. orr.

Robertek zainak ebaki zituen bainuontzian.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 54. orr.

Orain dela hiru hilabete eskumuturretako zainak ebaki nituen, arrazoirik gabe bezala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 20. orr.

Bakarrik utzi gaituzte berriro ere euskaldun karlistok, eta abandonaturik hustu dira erreketan gure semeen zainak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 212. orr.

Ez zuan odol bakarrekoa: bazian bere ukitu aleman eta italiarra zainetan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 190. orr.

Baina hik ez al duk odolik zainetan, sakristau arraioa?  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 183. orr.

Jainko maitea, hiriko jendeak odol apur bat izango balu zainetan...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 240. orr.

Egunero, metodikoki, whisky kopan isuri zizkion tanta beltz haiek, pixkanaka, Raulen zainetan herioa barreiatu zutela.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 131. orr.

Odola irakiten ari zitzaion zainetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 135. orr.

Burura bildu zitzaion zainetako odol guztia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 390. orr.

Barizeek zainetako gutxiegitasuna sor dezakete, esaterako.  Berria - Gaiak   2004-06-22

Literatura zainetan zeraman, horretarako egina zen.  Berria - Kultura   2004-02-11

Zainetan zebilkigun gaztetasunari nolabait etekina atera nahi izanez gero, ez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 76. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gorputzeko atal gehienetan, arteria odolak bere oxigenoaren herena uzten du [...] gainerakoa, berriz, atzera bihotzera garraiatzen da zain-zirkulazioan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 257. orr.

Besoek eta zangoek badute beste zain-sare bat larruazalaren azpi-azpian, eta, bero dagoenean, beste sistema horretara bideratzen da zain-odola gorputzari hozten laguntzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 182. orr.

Dagoeneko [...] zain-odolak ez dauka oxigeno askorik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 211. orr.

Begi txiki kizkur zain-gorritu haien gainean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 89. orr.

Ematurik ere, alkoholaren karga eztia hasia zitzaidan zain-gaineratzen, eta ordu bi eta erdiak ziren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 168. orr.

Oxigenoa eta antibiotiko zain-barnetikoak ari zen hartzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 151. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Karbono dioxidotik garbiturik eta oxigenoa berriturik, birika-zainetara biltzen da odola.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 168. orr.

Odol-kapilarretan katigaturik daude tubuluak, eta giltzurrun-zainetara konektaturik kapilarrak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 192. orr.

Diabetesa, depresioa, minbizia, bihotz-zainetako nahasmenduak, eta abar.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 136. orr.

Ez dago zientziarik foliolo baten tegumentuarenik, zelula baten filamentuenik, odol-zain baten makodurarenik, [...].  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 16. orr.

Odol-zainetaraino sartuta zeukan beldurrak eragin handiagoa zuela erabaki hartan maitasunak baino.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 28. orr.

Giza zainetan mantso-mantso zabaltzen diren isurkarien ahalmen fina...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 125. orr.

4 medikuntzan, odola ehunetatik bihotzera itzularazten duen hodia. ik arteria.

Arteria baten eta zain baten bidez lotzen zaizkio muskulu guztiak odol-zirkulazioari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Bendaren azpian, plastikozko hodi-begizta labur bat izaten du, arteria bat zain bati konektatzen diona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.

Hodi bat arteria batean sartzen zitzaion, odola irten zedin, eta, bestea, berriz, zain batean, odolak itzulerako bidea egin zezan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 249. orr.

Zain horiek gibelera eramaten dute odola, eta, han, bihotzera itzuli aurretik, elikagai molekulak kentzen zaizkio prozesaketa kimikorako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 171. orr.

Zainak, berriz, hondakinak eramaten ditu, motorraren ihes-hodiak betetzen duen funtzioa betez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Aski dira muskuluek egiten dituzten mugimenduak zainak estutzeko eta odola bultzatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 174. orr.

Bero kantitate nahiko handiak galduko lituzke arteria-odolak inguruetako ehunetan besoan behera igarotzean, eta itzulerako zain-odolak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 182. orr.

Nire bularraren azpian gurutzatzen ziren zain- eta arteria-zirkuituak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 348. orr.

5 sustraia, erroa.

[Zuhaitzak] hala, tamainaz ikaragarri handiak egiteaz gainera, beren zainak ere, hezetasunez goraino beteta, hazi egiten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1390. orr.

Nahikoa duzu, intsusa-adar bat hartu, eta lurrean bere horretan iltzatu eta sartzea: zainak bota, eta hor emango dizu agudo hosto eta lore.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 454. orr.

Haritzak lurrean zainak dituela, lurreko indar trinkoenak bereganatzen baititu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 53. orr.

Zumarraren zainak zirela uste nuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 139. orr.

Airea falta izan zitzaidan, urtegiaren barruan banengo bezala; hondoko lokatz eta zainen artean trabatuta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 344. orr.

Lizarraren zain-zuztarrak gaiztoak omen ziren beste zuhaitzentzat.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

Landare baten menpekoa dela zomorroa zeharo, haren zainetatik xurgatuz, edo hosto berriak janez, dela elikatzen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 131. orr.

6 irud/hed

Lurraren erraietan zabiltzala sentitzen duzu, denboraren zainetan.  Berria - Kultura   2006-03-05

[Elurra] ondoren urtzen denean, lurraren zainetatik zabaltzen da eta hala iristen da mendien beheko oinetaraino, eta handik, borborka, iturrietatik ateratzen da oparo.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3670. orr.

Eta nork uka niri, poesiaren zainak, funtsean, analogia ezinasmatu horretan gordetzen ez direnik?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 172. orr.

Han baititu zainak, kataroen garaitik datorren herejia kontu ilunak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 188. orr.

Barne tzarra ez da luzaz gordetzen ahal, gezurrak zainak labur baititu.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 159. orr.

Nongoa da, nondarra, zein etxetakoa?; non ditu zainak?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 56. orr.

Kulturaren zaina non dagoen, Javierrek santu euskaldun bien izenak eta izanak ezagutu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 51. orr.

Kutsadurak zainak egin ditu arima-zolan eta maisurik adituenak ere beharturik daude horien jarraipena egitera, errotik ateratzeko.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 75. orr.

Kulturaren zaina non dagoen, Javierrek santu euskaldun bien izenak eta izanak ezagutu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 51. orr.

Behean, autoak eta ahizparen gorpua, kolpe bakar batean bizitzaren zainetatik deserrotua.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 126. orr.

Indian, musulmanek gizaldiz gizaldi, beren musika ez ezik beren puritanismoa ere zainetaraino txertatu zioten gizarteari.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 42. orr.

Zainetaraino gorritu da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 180. orr.

7 leinua.

Garaipen handia izan da hau, data historikoa Ondarretako kartzelan, Aitzolen zainekoek gabonila esaten dioten abenduaren zazpia apuntatu nahi baduzu, 1944 honetan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 65. orr.

8 giharra hezurrari itsasten den zuntz sorta; nerbioa. ik beherago 14a; ik tendoi.

Gainean zainak eta haragia zituztela ikusi nuen, eta larruazalez estaltzen ari zirela.  Elizen arteko biblia   Ez 37,8

Gurutzearen besoan pitzadura luze bat zegoen, egurraren zain batetik irekia.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 343. orr.

Giharrak dituela dirudi, zainak beharbada.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 30. orr.

Zain-lotailuak urratuta, bi operazio egin arren ere, hanka makalik gelditu zitzaion.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 169. orr.

Gaixotasun batek, odolaren zirkulazioko arazoren batek, nerbio zain bat gaitzitu izanak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 308. orr.

Izter-zainak ebaki zizkiola, dagaz, eta horrela paralizatu eta hebaindu zuela dukeak zezen hura.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 162. orr.

Errebolbera ezkerreko eskuan, idi zain bat eskuinekoan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 119. orr.

8a irud/hed

Zain txiki urdin eta arrosak zauden, lore baten zainak ematen dutenak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 245. orr.

Eliza bat, nola erran, finezian finkatua: gora, hain gora, kupula, haren zainek zortzi puntako izar bat osatzen dutela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 65. orr.

9 pl nerbioak; buru egoera.

Kaosa egin da Joseren buruan, erle-saldo amorratu bat dabilkio buru-muinetan ziztaka, zuhurrena ere erotzerainoko oinaze zakar batek hartu dizkio zainak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 131. orr.

Ur sufredunak zainetako minak sendatzeko dira onak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3750. orr.

Bortz minutu geroago, zainak janak nituen barrenak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 263. orr.

Katekesiko arduraduna etorri zitzaion ate joka don Serapiori, zainak ikaran, karabineroek eskatu ziotela apeza bilatzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 275. orr.

Egoera umorez hartzen ahalegintzen banintzen ere, zainak airean nengoen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 92. orr.

Tarte luze batez egon ziren aiduru, zainak airean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 291. orr.

Itzul hona, itzul hara, konturatu nintzen zainak arrunt altxatuak nituela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 175. orr.

Zainak korapilo zeuzkan eta monologatzen segitzen zuen itsasertza hotzean nola:[…..].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 132. orr.

Pentsamenduaren latzaz eta musikaren indar zaplastatzaileaz zainak daldaraka susmatzen nituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 16. orr.

Zainak kiskailtzen dizkidaten bilkuretara joateko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 64. orr.

Kafeak noski zainak inarrosi zizkidan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 84. orr.

Artalde multzo mantsoa ezker aldean irudikatuz zainak jabaltzen zaizkit.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 152. orr.

Begien inguruan nekeak eragindako halako azkura bat, zainak txinaurrien ibilbide bilakaturik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 351. orr.

Gérard-ek ez du aski odol hotza, zainak airatzera ez uzteko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 125. orr.

Denak aitortu ditu bainan erranez zainak zaizkiola nagusitu, sobera edana zuen batez.  Herria   2004-02-05

Dardarka eta zain-ikara batek astindurik hasten zen Nathaniel.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 66. orr.

Ematurik ere, alkoholaren karga eztia hasia zitzaidan zain-gaineratzen, eta ordu bi eta erdiak ziren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 168. orr.

Zainen jabaltzeko pilulak eta haien arraberritzeko medikuaren ordenantzak ez zituen ordea ahantzi.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 125. orr.

Bata zainetarik eri, bestea langabezian, azkena estatuak lagundu enplegu batean!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 313. orr.

Zainen uzkurduraz gorputz-adarrak zurrun zituen, hildako batek bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 175. orr.

Orgasmoa zainetan gora zetorkion neurrian, aurpegia aldatuz joan zitzaion.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 51. orr.

Beharko dute beste zainik erakutsi hurrengo partidetan.  Herria   2001-11-08

10 material gertatzen den beste kolore edo gai bateko zerrenda mehea.

Haren aurpegi eta gorputzean zehar, habe-zuraren zainak eta erretenaren gaineko belarra ikusi nituen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 44. orr.

Sasoi horretan huts eta heze egoten direnez, egurra ere hutsa eta ahulduta egoten da barruko zainengatik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1290. orr.

Mea-zain bat aurkitzen duela, ez diola inori deus esaten, harria berak bakarrik induskatzen saiatzen dela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 121. orr.

Zilar eta urre zainak diren lekuan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 439. orr.

Ez dago han urrezko pipitarik, ezta urre zainik ere.  Berria - Gaiak   2004-08-26

Lur haren azpian mea-zain mataza ikusgarri batek egon behar zuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 131. orr.

Metal arruntezko mea artean urre-zain bat bezala.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 158. orr.

11 irud/hed

Ttipiren txostenaren lehen zatian ustiatu gabeko zainei mea guztia agor-agorrik uzteraino erauzteari lotu nintzaion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 182. orr.

12 zainen gainean adlag ipar oso urduri.

Sozialixtak zainen gainean dira.  Herria   2005-11-17

Aste hartan, zainen gainean zegoen Josepe. Partida zer izan den: zainen gainean jokatua, eta sobera harrabots, oihu eta musika, eta ez dutela beren hoberena erakutsi biek ere.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 165. orr.

Ekialde-Hurbilean, berriz ere nahasmendu asko, sei palestinar hilak, ehun bat kolpatu bestalde, denak zainen gainean.  Herria   2001-04-05

Ni kruxitua, zer gertatzen ote zen, bihotza dena koropilo, arrunt zainen gainean.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 74. orr.

13 zainetan adlag ipar urduri.

Publiko haundi horren aintzinean, gu ikasleak zainetan ginen.  Herria   2003-12-25

"Redios!" Mikel zainetan zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 252. orr.

Ahapetik ihardetsi nuen, hain bainengoen zainetan:[...].  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 158. orr.

Ez nuen lorik egin ahal izan, sobera zainetan bainintzen.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 107. orr.

Ez diet jendeei irririk eskaini, ez ditut ongi-hartu, zainetan jarri naute.  Berria - Kultura   2004-03-16

Zaintzaleak arrunt kexu eta zainetan senditu nituen, eta enetzat arrazoi bat gehiago alaitzeko.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 84. orr.

Baina odol-jario ñimiño hura gelditzen ez zela erreparaturik, zainetan jarri nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 53. orr.

Bertsulariak aldiz erdi-zainetan, buruari hazka, mikroa hunki eta hunki, eskuak umi...  Herria   2005-11-03

Irujok nahi zuena egiten zuela eta Olaizolak, arras zainetan, ez pilotarik mugitzen.  Herria   2005-06-09

Batzuk zainetan, bertzeak kezketan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 16. orr.

14 zainetako iz

Jauzi egin dut kamainatik, zainetakoak eraginda.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 174. orr.

-Gaixotasunen bat sinatuko dik hemengo medikuak, esaiok zainetakoa duala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 223. orr.

Bien bitartean zainetakoa berotzen zihoakion ziztu bizian, eta aurrekoaren begirada samurrak, haren hurbiltasunak ez zioten batere laguntzen sua amatatzen...  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 74. orr.

14a gihar zain

Guraizeekin mihi-azpiko gihar-zaina mozten zien.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 38. orr.

ik mihipeko.

15 hanka-zain (orobat hankazain g.er.) tendoia.

Izterrean edo hanka-zainetan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 226. orr.

Zakur hark auzokoen ipurdi mazelak bezain gustukoak zituen arrotzen izterrak eta hanka-zainak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 84. orr.

Uhurika urrutiratu nintzen handik, hanka zainetan makilazoa hartutako zakurra bezala.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 93. orr.

Etxera joan eta aitak areago berotu zizkion hankazainak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 137. orr.

16 lepo-zain (orobat lepozain eta lepazain) iz lepoko zaina.

Agustinen lepo-zaina ebaki zuen dudarik gabeko kolpe batez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 189. orr.

Atzamarrak paratu dizkiot lepazainean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 172. orr.

Hurrengo aldian ene eskuz bihurtuko diat lepo zaina bestela -mehatxatu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 51. orr.

Eta abertzaleak jakina, hortzak tinko, lepo zaina hegian, oka egiteko zorian. · Ezpainetan behera egiten dion muztaxagatik bera zen, nire lagunek ahotan mesprezuka zerabilten huraxe, Liceuan harro eta lepozain barik ausartzen zen kriminala.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 93. orr.

17 zain eta muin adlag gogotik, sakon.

Arrazoi pisuzkoa, oraindik zain eta muin heldu nahi ez izateko, ez bederen burua onbideratzen ez nuen artean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 209. orr.

Nonbait etsipenez gainez gain eginik, senar-emazteek, gurasoek alegia, egun asko, espero baino egun gehiago, baitzeramatzaten zain eta muin, eta itsasontziaren arrastorik ez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 238. orr.

Biek ala biek itsasontziaren brankako saihetsean irakurri zuten Ainhoa, eta biak ala biak geratu ziren zain eta muin.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 64. orr.

18 zain txarra inpresio, uste txarra.

Ez nekien zergatik, baina oso zain txarra ematen zidan galdera hark.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 106. orr.

Asunto honek zain txarra ematen dit, gero.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 128. orr.

Zain txarrak jota, haren deiaren esperoan egon nintzen asteburuan eta hurrengo astearen hasieran.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 359. orr.

Zerbaitek zain txarra piztu zion, haatik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 71. orr.

Emakumeak esku-poltsa arina darama aldean, eta hala ere, kosta egiten zaio trenetik jaistea, bertara eraman duen arazoak zain txarra emango balio bezala azken momentuan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 166. orr.

19 zainak eman susmoa hartu, inpresioa hartu.

Ez, Miss Prism maitea, badakit, baina zainak eman dit buruko minez zinela.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 69. orr.

Zainak ematen dit ikur hori nonbait ikusi nuela oso aspaldi.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 21. orr.

Baina zainak ematen dit ez zaiela burutik pasatu gai on hau.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 98. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lepoko zain (3); zain eta muin (3); zain guztietan zehar (3); zain txarra (5); zain txiki (5); zain urdin (5)

lepo zaina (4); lepoko zaina (3)

eskumuturretako zainak (3); hanka zainak (5); hanka zainak ebaki (3); kopetako zainak (3); lepoko zainak (8)

zainak airean (8); zainak ebaki (13); zainak handitu (3); zainak lehertzeko (3); zainak moztu zituen (4)

zainen jabaltzeko (4)

zainetako gutxiegitasun (3); zainetako odol guztia (3); zainetako odola (11)

bere zainetan (9); gure zainetan (5); nire zainetan (3); odola zainetan (5)

zainetan barna (3); zainetan barrena (23); zainetan gora (10); zainetan odol (6); zainetan odola (5)


zain2 1 iz zaintzailea, arduraduna.

Eta hala ere ez da ateko giltza ematen digutena, ateko giltza eman diezaguten bakoitzak bere solairuko zainari eman beharko dion papertxoa baino.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 235. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Esterrek [...] erregearen aurrera agertzeko txanda etorri zitzaionean, ez zuen bete gabe utzi emakume-zain zen irenaren agindu bat ere.  Elizen arteko biblia   EstGr 2,15

Atrezzo-zaina agertokira itzuliko dira, eta, haiekin batera, Konpainia-burua.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 71. orr.

Kotxea oihanaren ertzean gelditzen duk, ehiza-zaina eta zakurra zain dituk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 139. orr.

Atalondora sartu zen, freskurara, eta ehiza-zainari makila eta kapela eman zizkion hitzik esan gabe.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

Zena zela, meza bururatu aitzin eliza-zainak Ttotte eskalea kanporatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 129. orr.

Andre Madalenen ahaide eta lagunen oin-arrastoak zeuden edekanaren, soldadu-buruaren, zerga-zainaren eta sindikoaren jauregietako atari elurtuetan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 156. orr.

Ester ere jauregira eraman zuten besteekin batera eta Hegairen, emakume-zainaren, ardurapean jarri.  Elizen arteko biblia   Est 2,8

Itsasargi zainaren gibeletik eta Maien eskutik, ehun eta laurogeita hamasei eskailera mailak igo genituen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 104. orr.

Bihurgune bat zatorrek orain..., trenbide-zainen adreilu gorrizko txabola..., [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 163. orr.

Kolore askotako espainiar armada-zainak ikusi nituen, harresiaren gaineko beren erronda-bidean kanoien artetik ibiltari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 45. orr.

Eta zer da ekintza handi horren ondoan lorategi zainaren haserrea?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 79. orr.

Metroko igogailu-zaina premia eternala da.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 47. orr.

Kafea hartzen ari da harrera-zainarekin hizketa adeitsuan, eta ez nau ikusi.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 163. orr.

Azkarki segitua izan da tabako bulego zainen greba joan den astelehenean Ipar Euskal Herrian.  Herria   2003-10-23

3 zaintza.

Lehen saretik bera pasatzeko heineko xilo baten egitera heldu zen, ongi kasu emanez zain-dorreetako argiek ez zezaten harrapa.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 146. orr.

4 kartzela-zain ik kartzelazain.
5 txakur-zain ik txakurzain.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

emakume zain zen (4)

atrezzo zaina (6); ehiza zaina (5); txakur zaina (3)

ehiza zainak (6)


zain3 1 adlag itxaroten. (ikus beheko konbinatorian zain adizlagunaren agerraldi maizkoenak)
2 (-en atzikiaren eskuinean)

Sarrerako atarian jarri ziren zelatan, Crabberen eta Goyleren zain.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 181. orr.

Haren atzean, beste bost emakume, beren txandaren zain.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 192. orr.

Zorionaren zain, eta zoritxarra etorri zait.  Elizen arteko biblia   Jb 30,26

Erreak ditut begiak zure salbazioaren zain, zuk hitz emaniko justiziaren zain.  Elizen arteko biblia   Sal 119,123

Hor behean ikusten dut, Porta de Ferron, eraso egiteko aginduaren zain.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 325. orr.

Hitzak, berorietan, harat-honat dabilen izarren hautsa dira, zentzu batean finkatuko dituen begiradaren zain, edo beren baitan zentzu berria bilatuko duen begiradaren zain.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 40. orr.

Aurrekoaren jarraipena, bazkaltzeko orduaren zain.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 16. orr.

Apezaren errezuen bukaeraren zain, pauso hotsak aditu nituen neure gibelera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.

Mordor lur hilaren antzera zetzan Mendiaren inguruan, isilik, itzaletan bildurik, kolpe ikaragarriaren zain.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 275. orr.

Erantzunaren zain, ni.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 181. orr.

Beste egun batean bisitan joan nintzaionean, jantokian zegoen, bazkariaren zain.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 71. orr.

Ordurako, US-Armyko zortzi helikoptero zeuden muga mexikarrean, agintarien baimenaren zain, gure bila etortzeko prest.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 46. orr.

3 (mendeko aditzekin)

Jendea Billy Garlic izeneko boxeolari txiletar bati buruz marmarrean ari da hurrengo zaldi lasterketa telebistan noiz hasiko den zain.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 157. orr.

Eta hodeiak han goian geratzen ziren, eguraldi onak haranera noiz jaitsaraziko zituen zain.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 106. orr.

Nonbait, denok geunden zain kapitainak zer esango.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Adelaren amak gorriak ikusi zituen gerra ondorenean, senarra heriotza-zigorrez noiz hilko zuten zain.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 39. orr.

Sinesmenaren garaia heldu baino lehen, legepean gatibu geunden, sinesmena noiz agertuko zain.  Elizen arteko biblia   Ga 3,23

Haur guztiak liburuei begira zeuden, lerro bat ere irakurri gabe, ondoren etorriko zenaren zain.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 23. orr.

Ezkututik daude zelatan, nondik nora nabilen begira, niri bizia kentzeko zain.  Elizen arteko biblia   Sal 56,7

Azken hiru urteotan, bera eta bere senarra Zeelanda Berriko kontsul-etxearen zerrenda batean izan dira, emigratzeko zain.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 16. orr.

"Barkatu", esan nion zerbitzariari, gure helbide trukea bukatu zain baitzegoen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 48. orr.

Santosek Fonsecaren berri eman zionetik noiz ahoratu zain zeukan galdera-parrastada egin zion.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 80. orr.

Komandantea iritsi zain egon gintuan kartetan sukaldariarekin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 114. orr.

Begiak hertsi eta (lorik egin gabe) eguna argiberritu zain gelditu nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 119. orr.

Utz ezazu dena orain dagoen bezala: betiko moduan igandea etorri zain geratuko naiz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 293. orr.

Segizioa hasi zain zeuden denak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 415. orr.

4 zain eta zain adlag

Zain eta zain egon ginen, baina ez zen beste ezer entzun. Zain eta zain egon ondoren, kezkatzen hasi ziren, goiko gelako ateak irekitzen ez zirelako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 102. orr.

Ni zure zain nengoen, zain eta zain, nire patuaren zain bezala.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 25. orr.

Akitua nago deiadarka, errea daukat eztarria, lausoturik begiak, ene Jainkoaren zain eta zain.  Elizen arteko biblia   Sal 69,4

5 zain-zain adlag

Badaki zain-zain naukala hemen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 81. orr.

Txango horien zain-zain egoten zen Stephen, antza, eta urduri ibiltzen zen igande goizetan, Margaret eta Andrew beraren bila noiz etorriko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 207. orr.

Ez egon zain-zain, noiz nik nire ezpatari helduko haien aurka.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 51. orr.

Zure lagunak sekula ikusi gabe, sekula kanpora irten barik, sekula beste inor ezagutu nahi gabe, hementxe jarrita, zain-zain, Garry delako horrek noiz telefonoz deituko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 193. orr.

Steffi Prokop etxeratu zenean, egongelan aurkitu zuen Stanislaus Demba, zain-zain.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 82. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

aginduaren zain (12); aginduen zain (18); albisteen zain (10); amaitu zain (8); atarian zain (8); atean zain (14); aukeraren zain (24); aurrean zain (13); autobusaren zain (13); baimenaren zain (14); beraren zain (11); bere zain (41); berrien zain (20); beti zain (10); bukatu zain (9); dago zain (8); daude zain (11); dauka zain (11); deiaren zain (27)

ebazpenaren zain (10); egin zain (17); egiteko zain (22); egon zen zain (12); egon ziren zain (9); egunaren zain (15); emaitzen zain (25); emateko zain (12); entzuteko zain (10); epaiaren zain (30); epaiketaren zain (44); epaiketaren zain dago (9); erabakiaren zain (40); erantzun baten zain (12); erantzunaren zain (124); erantzunaren zain daude (12); erantzunaren zain egon (20); erantzunaren zain geratu (10); erantzunen zain (9); eserita zain (9); etorreraren zain (11); etorri zain (14); etxean zain (8); gehiagoren zain (9); gertatu zain (10); gertatzen zain (8); gure zain (41); haien zain (21); han zain (14); hantxe zain (9); haren zain (67); haren zain egon (10); harexen zain (10); hartu zain (9); hartzeko zain (11); heriotzaren zain (21); hire zain (28); honen zain (13); horien zain (10); horren zain (50); horren zain egon (10); horrexen zain (9)

igogailuaren zain (9); inoren zain (19); inoren zain egon (10); iritsi zain (14); jendea zain (9); joko zain (9); kanpoan zain (16); laguntzaren zain (9); ni zain (9); nire erantzunaren zain (13); nire zain (135); nire zain egon (8); nire zain zegoen (9); noiz agertuko zain (24); noiz ailegatuko zain (8); noiz aterako zain (8); noiz etorriko zain (21); noiz hasiko zain (13); noiz iritsiko zain (34); noiz itzuliko zain (14); noiz joko zain (8); norbaiten zain (13)

ondorioen zain (10); partidaren zain (10); sartzeko zain (11); trenaren zain (28); txandaren zain (22)

une egokiaren zain (11); unearen zain (9)

zain baitzegoen (10); zain balego (15); zain balego bezala (14); zain bezala (23); zain bizi (10)

zain da (14); zain dago (164); zain dagoela (45); zain dagoen (40); zain daude (149); zain daude orain (8); zain daudela (31); zain dauden (39); zain daukat (9); zain daukazu (9); zain dira (24)

zain eduki (9); zain edukiko (13); zain egon (548); zain egon balitz (8); zain egon behar (83); zain egon beharra (10); zain egon beharrean (10); zain egon da (10); zain egon gabe (64); zain egon izan (8); zain egon ondoren (17); zain egon zen (52); zain egonen (11); zain egongo (83); zain egongo naiz (13); zain egote (12); zain egotea (78); zain egoteko (45); zain egoten (74); zain egoten zen (16); zain eta zain (12)

zain gaude (98); zain gaudela (8); zain gelditu (117); zain gelditu da (10); zain gelditu zen (25); zain geldituko (10); zain gelditzea (11); zain gelditzen (23); zain geratu (240); zain geratu beharko (8); zain geratu zen (99); zain geratuko (25); zain geratzea (8); zain geratzen (39); zain geratzen naiz (10); zain geunden (29); zain ginen (9)

zain hago (9)

zain izan (18); zain izango (33); zain izaten (9)

zain jarraitzen (8); zain jarri (14)

zain nago (61); zain nagoen (8); zain nengoen (64); zain neukan (16); zain nuen (12)

zain zain (33); zain zaude (16); zain zegoen (183); zain zegoen bitartean (8); zain zen (9); zain zeuden (163); zain zeuden bitartean (14); zain zeuden denak (10); zain zeukan (22); zain zeukaten (10); zain ziren (9); zain zituen (10); zain zituzten (8); zain zuen (12); zain zuten (15)

zer gertatuko zain (9); zerbaiten zain (29); zeren zain (60); zeren zain hago (9); zeren zain zaude (11); zeuden zain (18); zeukan zain (10); zure zain (82); zure zain egon (10)


zainaje iz sustrai multzoa.

Zainajea lur erosoan duen zuhaitzeria, hau bai, hau udazkenak gorritu zuen, mantsoago eta bere garaian.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 455. orr.


zainaldi iz zain egoteko aldia.

Ez zekien zenbateraino bihurtu zitzaion zainaldi bere amorrua eta mendeku-gosea.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 21. orr.

Harik eta txakur zahar batek [...] bera ezagutu, eta emeki milikatuko zuen arte, eta orduan, isatsa mugitu, eta hil egingo zen txakurra, zainaldia beterik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 181. orr.


zainart 1 izond zaintsua; errutsua.

Kapitain galtzak kitatzen zituenean Janinaren begiak ez ziren haren ipurdi mazela zainart eta ilezuetarik kantitzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 91. orr.

Kartzelatutako mutiko gogor eta zainartaren bisean-bisean adi segitzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 274. orr.

Gatu zainart batek punpa egin zidan altzora.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 11. orr.

Hala ezagutu zituen Eva zazpi urteko neskatxa ponpoxa eta Werner, okupazio armada alemaneko kapitain zainarta.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 95. orr.

Ama familiako zainartak heldu ziren beren semeei arropaz hanpatu zakuak ekartzera, noiz libratuko zituzten oihuz eskatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 28. orr.

Karateka mugimendu zainart batean.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 44. orr.

2 (adizlagun gisa)

Oraingo honetan, berriz, Legarde dauka zain, Donostiako matrikula duen auto zuri baten ondoan zainart, mendizaletasuna iradokitzen duen forro polar more batekin.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 187. orr.


zainartu, zainart(u), zainartzen da/du ad zainart bihurtu.

Mendian zein gaueko ekintzetan zainartu mutikoen ipurdi alde gogor eta gotorrak desiragarri zitzaizkien "gixon" melengei.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 43. orr.


zaindari 1 iz herri, elkarte edo kideko batek babesletzat hartzen duen santua edo Ama Birjina.

Cultus, latinez, axolatia, arduratia, arduraduna, arretatsua da; baita zaindaria, zaintzailea, artatzailea, begiralea, jagolea ere; eta apaindua, dotoretua, edertua ere bai.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 296. orr.

Gaur Arabarren zaindariaren eguna da, San Prudentzio.  Berria - Kirola   2006-04-28

Loinazko San Martin du Beasaingo herriak bere zaindari.  Herria   2003-02-13

Gure penintsulan, 200dik gora dira Bizente martiri hau zaindaritzat duten herriak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 38. orr.

Santa Ana dute zaindari profesio mordoxka batetako lagunek. Santa Ana basilikan egiten zituzten bilera guziak, auzoko buruzagiaren agindura; biografiarik gabeko santa huraxe baitzuten zaindari.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 294. orr.

Santa Luzia, itsuon zaindaria.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 239. orr.

Mesedearen Ama Birjinaren eguna zen, presoen zaindaria.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 114. orr.

San Blas, esate bateko, XII. mendeaz geroztik erromes milagrero eta behartsu eskazaleen zaindari izan zen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 81. orr.

Hitzordu nagusietarik bat, San Bartolome egunekoa izan da, Elgoibarko zaindariaren prozesioarekin.  Herria   2003-09-04

Nikolas Santuak (Errusiako zaindari, eta gainera Aita Noel edo Santa Klaus delakoen kide bihurtu denak), mila sorginkeria bereganatu zituen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 39. orr.

Elizak berak Jose hartu du zaindaritzat.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 150. orr.

Omenaldi eta esker on gure zaindari sainduari.  Herria   2005-11-17

2 (izenondo gisa)

Zurgin bati San Krispinen irudi bat eginarazi zion, Iruñeko zapataginen saindu zaindaria.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 63. orr.

Auzoko hiru parrokiek, patroin zaindaritzat izaki eta gure zeruko Ama ona, Andredena Mariz, ohoratzen dute, ospatuz haundizki egun dohatsu hori.  Herria   2004-02-05

San Benedikto Europaren patroin zaindaria dugu.  Herria   2005-04-28

3 zaintzailea.

Balkoi zizelatuen gainetik, zaindari ugari ikusten zituzten, isilean hara eta hona, fusila zut sorbaldaren kontra.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 27. orr.

Zaindari batek ttattola baten gainetik barrandatzen zituen presoak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 11. orr.

Zaindariek jipoitu zutela zigor ziegan sartzerakoan eta ubelak dituela behatzetan, besoan eta buruan.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Zaindari aski ez dagoela dio presondegiko zuzendariak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

-Beheko errekan furgona bat dago iraulia, txoferra eta zaindaria hilak daude.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 184. orr.

Zaindariak bota egin nahi izan zituen aretotik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 356. orr.

Zaindari eta gidariak diruz koipetu arren, [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 304. orr.

Jokoan ari dira zaindariak, eta atera inguratuta guardia! egin duzu oihu burdin zirietatik gertu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 43. orr.

Zu zara gure zaindari eta defendatzailea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 68. orr.

Agertzeko eta desagertzeko dohain bereziaren jabea; ez autoaren ez emaztearen zaindari utziko zenukeen laguna.Hiritik hain gertu non harresiko zaindarien oihuak entzuten baikenituen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 117. orr.

Errebisorearekin eta estazioko zaindariarekin ibili behar duk kontuz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 90. orr.

Bere kabinatik, hurbiltzeko keinua egin zion aparkalekuko zaindariak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 303. orr.

Noranahi hoala ere, dorreko erlojua adi daukak, preso-eremuetako dorreko zaindariaren begia bezalaxe.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 287. orr.

Ilundu baino ordubete lehenago ixten zutela egin zuen garrasi museoko zaindariak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 470. orr.

Parkeko zaindariaren beldur, ala?  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 37. orr.

Errito dionisiakoetan, infernuko ateetako zaindari Phylakosi bildots errea jaurtitzen zioten leizera, haren ama infernutik libratzeko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 150. orr.

Ataga haren aurrean Faramir Seneskala eta Hurin Giltzen Zaindaria zeuden zain.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 303. orr.

Sagarrondoa aurkitu zuen, hesiaren ondo-ondoan, zaindarien etxetxoaren atze-atzean justu.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 158. orr.

Zaindarien kuartela eta administrazioa kanpoan daude.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 53. orr.

Torino, Alpeak zaindari dituela.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 33. orr.

Pertsona bati ezar diezaioketen zigorrik handiena bere zaindari bihurtzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

Kutxen baloreen zaindari ere izan nahi du Norbolsak.  Berria - Ekonomia   2006-04-04

Aste beteko epea eman zioten Konstituzioaren Zaindarien Kontseiluari atzera egiteko.  Berria - Mundua   2004-01-15

4 (izenondo edo izenlagunekin)

"Pacific Star" izenekoa zen eraikina: zuriz tindatua; marmolezko sartzea; zaindari armatuak eta kontrolak sartzeetan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 209. orr.

Bi zaindari arruntek, administrazioaren hotza begietan eta giltzak azantz, 853 ziegara gidatu zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 72. orr.

Zaindari aleman batzuek hala erran omen zietelako.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 208. orr.

Casellik, inoren famaren zaindari makurrezin hark.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 91. orr.

Biltzarraren, gertakari gogoangarri haren zaindari bakarra naiz dagoeneko lurrean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 204. orr.

Zaindari estatubatuar eta britainiarrek erasoaren aurretik hanka egin zuten.  Berria - Mundua   2006-03-15

Zaindari txano-gorri eta txamarra-urdinen kasernatxoaren aurretik pasa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 36. orr.

Islamaren balioen zaindari boteretsuena izango da bizi bitartean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 127. orr.

Josemi eta Traore hegalak azkarrak eta zaindari finak.  Berria - Kirola   2004-11-04

Ordu erdi geroago zinpeko zaindari baten aurretik sartu zen hiri erdian zegoen bulego-eraikinean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 89. orr.

Zinpeko zaindariak ere adiago ikusi ahal izan nituen, ehuntsu bat.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 164. orr.

Enpresako gaueko zaindari gisa hartu zuen Napumoceno jaunak Dioguinho.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 81. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Indar guztiak mobilizatu, eta zaindari taldeak antolatzea segadak eragozteko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 189. orr.

Fotoan "Baltza" artzanor alemana besterik ez da ageri, neure kuttuna: bere etxetxoaren aurrean, kateatuta beti gizajoa (zaindari sena gal ez zezan, omen).  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 42. orr.

Lehenago bete zuelako zegokion zaindari-lana.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 212. orr.

Urduriaren urduriz, agente alemanak konpartimentuaren ateko bere zaindari postua utzi eta maletaren gainera makurtu zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 83. orr.

Arratsero bezala, eguneko zaindari-ordezkapena egiteko tenorean, beti bezalako komedia egin zuten soldaduek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 38. orr.

Ea, bada, pobreen abokatu horrek, bete ezazu gurekin zeure zaindari-ofizioa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 404. orr.

Otoitzean pasatu zuen gaua, bigarren zaindari-txandara arte.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 177. orr.

Zaindari-jantzia daraman gizon burusoil bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 33. orr.

Otsaileko bozetatik erreformazaleak baztertzeko ebazpena berraztertzeko agindu dio Konstituzioaren Zaindari Kontseiluari.  Berria - Mundua   2004-01-15

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Etxea hiru zaindari ingeles lerrok zaintzen zuten eta ez zen euli bat ere sartzen bertara.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 93. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Vigon beste furgoi blindatu bat lapurtzerakoan hildako bi segurtasun zaindarien kasuarekin lotu zuten.  Berria - Euskal Herria   2006-02-28

Oso gauza harrigarria -esan zuen banku-zaindariak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 127. orr.

Museo handi horretako txoko batera hurbiltzen zara, museo-zaindarien aulkia dagoen txokora hain zuzen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 150. orr.

Kansas estatuko lautada zabal bat gogora duen aparkaleku-zaindari bat, Art, du pertsonaia nagusia.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 151. orr.

Zaku zimur bat eta parke zaindarien makila altzairu-puntaduna hartuta.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 114. orr.

-Faro zaindari izatea zen ene haurtzaroko ametsa.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 102. orr.

Zergatik hartu ninduzun arma-zaindaritzat, zeure ondoan egoteko ez bazen?  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 87. orr.

Hitzok ez ziruditen arima-zaindari batek esanak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 241. orr.

-Zakur-zaindari puska arraioak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 148. orr.

8 (izenondo gisa)

«Estatu zaindari baten modura» jokatzea leporatu diote Alderdi Laboristari.  Berria - Gaiak   2004-11-17

Gero, aingeru zaindaria ikusi duzu zerutik jaisten.  Elizen arteko biblia   Dn 4,20

Lur-mugak finkatu zizkien herriei, bakoitzari bere jainko zaindaria emanez.  Elizen arteko biblia   Dt 32,8

Beste zenbaitetan [...] Kardinal zaindariari "Aita santu" titulua ematen dio Frantziskok.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 606. orr.

Lehorreko Atean, soldadu zaindariek begia kentzen ez zigutela, beha egoten gintzaizkien.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 48. orr.

Soldadu zaindarietatik bat haren gibeletik joan zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 80. orr.

Esklabo zaindari batzuek jo eta bertan hil zuten ilunpe beltzean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 60. orr.

Presoekin batera etorritako fraide zaindariak lekuz aldatu zituzten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 85. orr.

Gure atsedenaldien fraide zaindariak oihuka barreiatu gintuen, zer gertatzen zen galdetu ere gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 184. orr.

Aleman zaindariek esklaboen lana hurbiletik kontrolatu zuten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 193. orr.

Zakur zaindari baten irribarrea.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 173. orr.

Aita Zaindariak hogeita hamar ziren, eta beren arteko antolamendua oso hierarkikoa zen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 24. orr.

9 (adizlagun gisa)

Polizia armatu bat dago zaindari.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 20. orr.

Gies jauna egon zen ezkutalekuaren zaindari, eta asteartean leihoak zabaltzen utzi ziguten azkenik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 320. orr.

Beti edukitzen zuen mutil bat etxe ondoan zaindari.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 261. orr.

Arrakasta bera lortu zuen Dorregarai jeneralak San Adriango gazteluan, bertan zaindari zeuden 150 karabineroek beren burua eman zutelarik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 147. orr.

Hain zebilen bere pentsamenduetan gogo bildurik non ez baitzen konturatu atarian zaindari zeuden soldaduek egin zioten diosal beroaz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 16. orr.

Lau semeak makinatzar handi haren zaindari jarri ziren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 263. orr.

-Zaindari egon behar, sutondoan kartetan aritu beharrean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 276. orr.

Aurkitu zuen lanik onena Market kaleko bulego-eraikin batean gauez zaindari aritzea izan zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 306. orr.

Gudari-taldea ipini zuen bertan Judasek, zaindari.  Elizen arteko biblia   1 M 4,61

Taketak daudelako uretan sartuta, irlaren inguruan, eta horietako bakoitzean txori zentinela bat, egunez eta gauez zaindari.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 241. orr.

Ikastetxe bateko gau-zaindari eta jardinero aritu zen.  Berria - Kultura   2004-01-11

10 aingeru zaindari ik jagole 6.

Gero, aingeru zaindaria ikusi duzu zerutik jaisten.  Elizen arteko biblia   Dn 4,20

Aingeru zaindari zerukoek gaitzatela anpara!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 54. orr.

Hori zela eta, ahal zuenak, dirua edo agintea zuelako, bere “aingeru zaindariak” izaten zituen; edozein unetan edozeri aurre egiteko eta edonondik etekina edo harrapakina ateratzeko taldea antolatzen zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 203. orr.

Konponduta gaude halako Aingeru Zaindariekin.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 71. orr.

11 zaindari andre

Behera iritsi zenean, hesteak agerian geratu zen baldosa zuriaren gainean, zaindari-andreak erortzean harrotutako geranio-petaloekin nahasian.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 132. orr.

Udaletxeko zaindari andreak lore-poto guztiak ezkaratzean jarriak zituen.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 131. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aingeru zaindari (4); atean zaindari (4); bere zaindari (4); bi zaindari zeuden (3); dute zaindari (4); gaueko zaindari (3); gure zaindari (4); kartzela zaindari batena (3); ordenaren zaindari (5); segurtasun zaindari (3)

zaindari bezala (3); zaindari egon (3); zaindari estatubatuar (4); zaindari gisa (7); zaindari izan (3); zaindari izatea (3); zaindari izendatu (5); zaindari izendatu zuten (3); zaindari lanetan (5); zaindari taldeak (3); zaindari zeuden (10); zakur zaindari (4)

aingeru zaindaria (3); giltzen zaindaria (3); zaindaria da (7); zaindaria zen (3)

aita zaindariak (4); esan zuen zaindariak (4)

aita zaindariek (3); konstituzioaren zaindariek (3)

aita zaindarien (14); konstituzioaren zaindarien (30); konstituzioaren zaindarien kontseiluak (17); konstituzioaren zaindarien kontseiluaren (3); konstituzioaren zaindarien kontseiluari (6); konstituzioko zaindarien (4); konstituzioko zaindarien kontseiluak (4); santuaren aita zaindarien (3); zaindarien artean (5); zaindarien kontseilua (3); zaindarien kontseiluak (27); zaindarien kontseiluak hartutako (3); zaindarien kontseiluaren (5); zaindarien kontseiluari (6); zaindarien kontseiluari eskatu (3)

zaindarietako batek (3)

bi zaindarik (3)

beren zaindaritzat (3); zaindaritzat aukeratua (3); zaindaritzat hartu (6); zaindaritzat hartu zuten (3)


zaindariburu iz zaindarien burua.

Apaila zure gauzak eta, prest zarelarik, ekarriko dizugu alaba, agindu zion hango zaindariburuak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 78. orr.


zaindarigo iz zaindaritza.

Eguneko santuaren zaindarigoa izango zen batean; bestean, antzinako elizaren egutegian bere txokoa topatu zuen santu edo santaren zaingo estimatua, kasuan kasukoa.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 141. orr.


zaindaritza 1 iz santu edo Ama Birjinez mintzatuz, zaindari izatea.

Jende asko izan da Jose deunaren zaindaritza nahi izan duena: hor daude arotz eta zurginak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 120. orr.

Ordukoan, Migel Goiangeruaren zaindaritza eta laguntza ospatu zuten goraki.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 378. orr.

Santuen zaindaritzaren gureganako isuria alde guztietatik zaindu izan da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 173. orr.

2 zaindariaren betekizuna.

Luze gabe adinez nagusi izango haiz, eta zaindaritzaren hersturetatik at.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 152. orr.

-Euskal Herria gurutzatu behar duten tren guztiek, hau ere badakik noski, zaindaritza armatu berezia eramate-ittek aspaldisko honetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 92. orr.

ETAk barne agerkarian esandakoetan «Euskal Herriko prozesuaren gainean nolabaiteko zaindaritza politikoa egiteko» asmoa sumatzen dela ohartarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-13

Askoz ere hobe sentituko nintzen hemen zaindaritzan egotera beharturik ez bageunde.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 39. orr.

Argi dago Espainiako batasunaren zaindaritza izango dutela arrazoi nagusi.  Berria - Euskal Herria   2004-02-15

Amak amorante berriarekin gau bi eta egun bat igarotzeko asmoa baitu, bien bitartean Zazie osaba Gabrielen zaindaritzapean utzita.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 106. orr.

Militar estatubatuarren zaindaritzapean egongo direla.  Berria - Mundua   2004-06-22

Ikerbideak libroki, inoren zaindaritzarik eta mugapenik gabe eramateko eskubidea zaindu behar du historigileak.  Berria - Kultura   2004-05-05

Administrazio-eginkizunetan, zuzendaritza literarioko lanetan, produkzio, zabalkunde eta gordetegikoetan dabiltzan langileak zaindaritzapeko munduan bizi dira, haientzat zuzentzailearen lana askatasunaren erresumakoa da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 99. orr.

Presondegietako Zaindaritzako epaileari salaketa jartzeko instantzia.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 98. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hau gotorlekua eta zaindaritza dorrea da, eta orain gerrarako prest gaude.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 32. orr.

Inork ez harrapatzeko zaindaritza lana ondo antolatuta.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 37. orr.

Ackermannek eta Mannesmaneko zaindaritza kontseiluko beste kideek.  Berria - Ekonomia   2004-01-22

Zaindaritza lanetan ari ziren inguruko orko ugarietako batzuk.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 121. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ingurumarian hesiak eta bideo zaindaritza egiteko kamera ugari daude.  Berria - Euskal Herria   2006-05-06

Informazio zerbitzuek bideo-zaindaritza ugaltzeko eskumena ukanen dute.  Berria - Euskal Herria   2006-01-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaindaritza dorreko (3); zaindaritza eskatu (3)


zaindegi 1 iz geltoki edo aireportu batean bagajeak aldi baterako utz daitezkeen lekua.

Aireportuko kafetegian hitz emandako orduan elkartu, eta zaindegira abiatu ziren aurrez ezkutaturiko bidaia-pusken bila.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 99. orr.

2 haurrak zaintzeko tokia.

Ikastolako langileen aldetik ekipa bera: Christine Duguine kantinako xerbitxu eta jarraikiaren arduraduna, Maddi Larre goizetan haurren errezebitze eta kantinako xerbitxua, Françoise Trécu eguerdiko zaindegi eta garbiketa eta azkenik Jenofa Etxezaharreta, ama eskolako erakasleen laguntzaile eta arratseko zaindegiaren arduradun.  Herria   2005-09-22

Ikastegiak hesten duenetik edo oporrak direnean, haurrak bilduak dira zaindegi ala josta leku deitzen den batasun baten sabelean.  Herria   2005-03-31

Hazparneko Ezkia ikastolak, langile bat xekatzen du [...] ordezkaritza baten egiteko ama eskolako laguntzaile eta zaindegia segurtatzeko.  Herria   2004-07-01

Hiru urte zituenean [...] haur trastornatu eta ezinduentzako zaindegi-eskola berezi batera bidali zuen familiak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 263. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eguerdiko zaindegi (4); zaindegi eta garbiketa (3)


zaindi iz

Hornos lurmuturra gainditu ondoren, leku arriskutsu eta zaila hori ere, ekaitz guztien Akademia eta Zaindia baita, Valparaisora, bidaiaren amaiera, edo hasiera, nondik begiratzen den.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 51. orr.


zaindu, zain(du), zaintzen 1 norbaiten edo zerbaiten arta hartu, kalterik edo ezbeharrik gerta ez dakion; babestu. ik jagon.

Alaba zaintzen ari da, hura minetik babesten.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 138. orr.

Alcide Jolivetek, bere lankidea ondoan erori zitzaionetik, kontu handiz zaindu zuen, ardurarik saihestu gabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 261. orr.

Gaixoaldian hura zaintzeko ardura hartuko duen beste norbaiten esku utz dezakete.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 140. orr.

Izan dezazuela zeuekin beraren aingerua bidean zuek zaintzeko.  Elizen arteko biblia   Tb 5,17

Jakinduriaz arduratuta bizi diren gazteek uko egin beharko diote gozamen sexual orori, tripa-festei, gorputza gehiegi zaintze eta apaintzeari, jolaserako zaletasun hutsalari.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 75. orr.

Abereak zaintzen lasai-lasai nengoela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 79. orr.

-Nork zaintzen dizkizu beste txakurrak, Marge?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 25. orr.

Gure aitaren artaldea zaintzen nuenean.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,34

Nik bazkaria prestatzen lagunduko dinat hemen etxean, eta hik belarra mozten eta landareak zaintzen amarenean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 178. orr.

Soro eta basoak zaintzen dituena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 296. orr.

Dionisok kutxa batetik ondo zaindutako erretratu bat atera zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 112. orr.

Jauregi hau gizon armatu askok zaindua baitago.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1099. orr.

Ikasi hitz egin aurretik, eta zaindu osasuna gaixotu baino lehen.  Elizen arteko biblia   Si 18,19

Beren barneko bakea zaintzen zuten, ohituren arteko oreka.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 924. orr.

Euskaldunak bake itxura eta neurriak zaintzen bazekielako.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 315. orr.

Umbriako italieratik latinera itzultzen zuten, idazkera neurri batean behintzat zainduz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 37. orr.

Bere itxura zaindu beharrez.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 168. orr.

Bereizmenak zainduko zaitu eta zentzu onak babestuko.  Elizen arteko biblia   EsZ 2,11

Bonabenturak San Frantziskoren izen ona zaindu nahi du, haren bekatuzko gaztaroari buruz Zelanok aurkezturiko irudi iluna leunduz eta zuzenduz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 741. orr.

Xehetasun guztiak zainduz prestatzen zuen afaria eta ez zidan plater bat bera ere garbitzen uzten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 252. orr.

Baina ez ahaztu zu zeu zarela zeure lehenengo gaixoa eta zeure burua ere zaindu beharko duzula.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 266. orr.

Gaizki eginak zirelakoan edo ez behar den bezala zainduak zaharkitu dira laster.  Herria   2004-07-01

Gizabidea eta molde ona gehiegi zaindu gabe.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 278. orr.

2 (-tik atzikziaz)

Alboan izango baituzu Jauna eta tranpa guztietatik zainduko zure oinak. Egunkariz babesten baitzuen bularra motozikletaz ibiltzen zenean, haizetik zaintzeko.  Elizen arteko biblia   EsZ 3,26

Ez dakite beren buruak pipitik eta herdoiletik zaintzen.  Elizen arteko biblia   JrGt 1,11

Eta zaindu dezagun geure burua mundu honetako jakinduriatik eta giza erako zuhurtziatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 145. orr.

Zaindu, arren, zeure burua zentzugabe hauetatik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 117. orr.

3 norbati edo zerbait begiratu, egiten duen edo gertatzen zaionaren berri jakiteko, eta komeni edo nahi ez denik gerta ez dakion.

Zaindu gizon hau! ihes egiten badik, heure biziaz erantzun beharko duk.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,39

Henryk, hasiera-hasieratik hartu baitzion susmoa Dubinsky-ri, Maureen zaintzen egona zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 288. orr.

Hurbiletik zaindutako morroia jipoirik gabe gelditzen ez den bezala.  Elizen arteko biblia   Si 23,10

Miserikordiako mojak arduratzen ziren emakume presoak zaintzeaz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 87. orr.

Kustodioa obedientziaz tinko behartua bego hura gau eta egun presoa bezalaxe estu zaintzera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 166. orr.

-Ongi zainduko dugu -esan zuen presozainak, eskaintzen zion billeteari kasurik egin gabe.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 141. orr.

Hantxe aurkitu genuen Scwzs laguna, bi poliziez zaindua, negarrez.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 146. orr.

Garaziko gaztelua handiagoa eta gotorragoa izanen zen, beharbada, muga zaintzeko egitekoa baitzuen orain.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 64. orr.

Bertze batek atea zaintzen eta begiratzen zuela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 612. orr.

Baionako zubia hertsiki zaindua zen gau eta egun.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 157. orr.

Ahaztu egin zitzaion preso zegoela luxuzko jauregi ondo zaindu hartan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 491. orr.

Kontu handiz zainduko dut zure portaera Margeren bisitaldi osoan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 23. orr.

Klasean, Francisco Francoren erretratua genuen, egunkarietan edo telebistan ikusten zena baino gazteagoa, arbel gainetik zaintzen gintuela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 207. orr.

-Zaindu heure hitzak, Peregrin Took.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 21. orr.

Dorre gainetik patuaren aurreratzea zaintzen ahal dutela uste duten mairuak gara.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 325. orr.

4 bere hartan gorde. ik atxiki.

Gure nortasunaren zaintzeko menderen mendetan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 23. orr.

Guerrini bat zen, aski zaharra baina txit ondo zaindua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 39. orr.

Apaina eta ondo zaindua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 150. orr.

Zaindu garbi kutsu guztietatik garbitu berria den etxe hau.  Elizen arteko biblia   2 M 14,36

Dirutza hura tenpluan gorde zutenentzat osorik zaintzeko eskatzen zioten.  Elizen arteko biblia   2 M 3,15

Notarioen jardunek eta euskal herritarren jaidurek luzaroan ahalbideratu zuten, Code Civil horren azpian, baserriak oso-osorik zaintzea.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 28. orr.

Tenpluaren babespean gorde zituzten ondasunak osorik eta seguru zaintzeko.  Elizen arteko biblia   2 M 3,22

Aspaldiko foruak zaintzeko gogoa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 27. orr.

Hiru mendez foruek zainduriko lege zaharren muina defendatzera.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 107. orr.

Jar ezazue fedea Jainkoarengan eta zaindu ezazue bolbora lehor.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 218. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Galtza beltzak, zapata baxuak eta gorputz zaindua.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 117. orr.

Gizon gizen alaia da, bizar zaindua du.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 131. orr.

Zerbitzarien lord-aurpegi ozar eta zainduak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 146. orr.

Egoitzen arteko lorategi zainduek neguko lozorroan jarraitzen zuten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 148. orr.

Azafaten irribarre zaindua, profesionala. Beste batzuk hizkera arduragabeetan gertatzen dira, baina gainditu egiten dira hizkera zainduetan, enfasia ematen zaionean esanari.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 74. orr.

Eta hori ez bakarrik latinezko hizkeragatik -batzuetan xume eta traketsa, besteetan zaindua eta literarioa-, baita erakusten duten kultur mailagatik ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 37. orr.

Gaueko hitzorduak luzatu nahian ibiltzen ziren beren galai itxura zainduegi horiek exhibituz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 186. orr.

Osasuntsuak ditut hortzak, eta oso zainduak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 379. orr.

6 ez-zaindu izond

Euskararen kasuan ikusten dugu nola beste hizkuntza batzuetan hizkera zainduaren ezaugarri diren fortitioak ere hizkera ez-zainduetan diren emankor.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 89. orr.

Hortz ez zainduak, ikatz pagatu gabea, bularreko min ezin osatuzkoak, haur-zapata ez erosiak.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 274. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

arreta handiz zaindu (6); arretaz zaindu (8); asko zaindu (17); behar bezala zaindu (12); bere nortasuna zaindu (4); bereziki zaindu (9); beti zaindu (7); bihotza zaindu (5); burua zaindu (7)

ederki zaindu (4); eskubideak zaindu (5); euskara zaindu (5); gehiago zaindu (13); gertutik zaindu (20); gorde eta zaindu (5); haurrak zaindu (4); hobeto zaindu (13)

ingurumena zaindu (7); interesak zaindu (4); kontu handiz zaindu (8); nortasuna zaindu (5

ondo zaindu (45); ongi zaindu (17); osasuna zaindu (5); oso ondo zaindu (10)

zaindu beharra (35); zaindu beharra dago (6); zaindu beharra dauka (4); zaindu beharrak (5); zaindu beharreko (20); zaindu beharrekoa (4); zaindu beharrekoak (4); zaindu beharrez (5); zaindu beharrik (5); zaindu eta gorde (6); zaindu gabeko (4); zaindu zeure burua (4)

ondo zaindua (11); ongi zaindua (14); oso zaindua (4); zaindua izateko (6); zaindua izateko eskubidea (4)

ondo zainduak (4); ongi zainduak (10); zainduak izan (4)

gertutik zainduko (6); hobeto zainduko (4)

zainduko haut (5); zainduko zaitu (8)

ondo zainduta (29); ondo zainduta dago (6); ondo zainduta egon (4); oso zainduta (6); zainduta dago (8); zainduta daude (4); zainduta egon (6); zainduta egongo (4); zainduta zegoen (4)

ondo zaindutako (6); ongi zaindutako (4)

ondo zainduz (4)

arretaz zaintzea (3); behar bezala zaintzea (4); ingurumena zaintzea (5); ondo zaintzea (3); ongi zaintzea (6); umeak zaintzea (3)

zaintzea behar (3); zaintzea izan (6); zaintzea izan da (3); zaintzea izango (6); zaintzea izango da (6); zaintzea merezi (3)

ni zaintzeagatik (3); zaintzeagatik egin (3)

atea zaintzearen ardura (3)

zaintzeaz arduratuko (3); zaintzeaz arduratzen (12); zaintzeaz arduratzen da (3)

alabak zaintzeko (4); arretaz zaintzeko (4); atea zaintzeko (8); atea zaintzeko ardura (5); babesteko eta zaintzeko (3); bakearen zaintzeko (3); basoak zaintzeko (3); bere burua zaintzeko (6); bere buruaren zaintzeko (4); beren buruaren zaintzeko (3); bioaniztasuna zaintzeko (3); burua zaintzeko gai (3)

eskubideak zaintzeko (6); etxea zaintzeko (7); gaixoak zaintzeko (4); gazteak zaintzeko (3); gorputza zaintzeko (3); gu zaintzeko (7); gu zaintzeko ardura (3); haurrak zaintzeko (3); hauteskundeak zaintzeko (3); herriaren zaintzeko (4); hobeki zaintzeko (4); hobeto zaintzeko (4); hura zaintzeko ardura (4)

ingurumena zaintzeko (6); interesak zaintzeko (3); kostaldea zaintzeko (4); mugak zaintzeko (3); natura zaintzeko (4); ni zaintzeko (5)

ondasunak zaintzeko (3); ondo zaintzeko (6); ongi zaintzeko (3); osasuna zaintzeko (9); sarrera zaintzeko (3); segurtasuna zaintzeko (3); seme alabak zaintzeko (4); semea zaintzeko (4); txikia zaintzeko (3)

umeak zaintzeko (4)

zaintzeko agindu (11); zaintzeko agindu zuen (3); zaintzeko ardura (42); zaintzeko ardura hartu (4); zaintzeko ardura izango (4); zaintzeko ardura zuten (4); zaintzeko beharra (4); zaintzeko eginkizuna (6); zaintzeko erabiltzen (6); zaintzeko esan (6); zaintzeko eskatu (7); zaintzeko gai (5); zaintzeko gauza (3); zaintzeko kargua (4); zaintzeko konpromisoa (4); zaintzeko lana (3); zaintzeko lanak (3); zaintzeko neurriak (4); zaintzeko sistema (5); zaintzeko sortu (3); zaintzeko utzi (3); zu zaintzeko (4)

ahuntzak zaintzen (3); alabak zaintzen (3); ardiak zaintzen (11); arreta handiz zaintzen (4); artaldea zaintzen (9); artaldeak zaintzen (6); asko zaintzen (8); atea zaintzen (19); atea zaintzen zuen (3); baratzea zaintzen (4); baratzea zaintzen zuen (3); behar bezala zaintzen (7); bere burua zaintzen (7); bereziki zaintzen (5); bideak zaintzen (4); burua zaintzen (13); dena zaintzen (4)

elkar zaintzen (5); eraikina zaintzen (3); eremua zaintzen (3); etxea zaintzen (14); gaixoak zaintzen (7); gaixoak zaintzen dituzten (3); gehiago zaintzen (3); gertutik zaintzen (6); gorpua zaintzen (3); guztiak zaintzen (6); harria zaintzen (3); haurra zaintzen (4); herria zaintzen (4); hobeto zaintzen (10)

ingurumena zaintzen (3); irteera zaintzen (3); itxura zaintzen (4); jaunak zaintzen (4); jauregia zaintzen (3); jokabidea zaintzen (4); kaleak zaintzen (3); kontu handiz zaintzen (3); loreak zaintzen (3); muga zaintzen (5); muga zaintzen zuten (3); ni zaintzen (3); nola zaintzen (7); nork zaintzen (6)

obrak zaintzen (4); ondo zaintzen (15); ongi zaintzen (10); ordena zaintzen (5); osoa zaintzen (4); peraltak zaintzen (3); pertsonak zaintzen (3); santua zaintzen (3); sarrera zaintzen (7); sarrera zaintzen zuen (3); semea zaintzen (3); txakurrak zaintzen (3); txerriak zaintzen (3)

umeak zaintzen (7); xehetasunak zaintzen (3)

zaintzen ahalegindu (4); zaintzen ari (51); zaintzen egon (10); zaintzen egon zen (3); zaintzen egoten (3); zaintzen eta babesten (4); zaintzen eta begiratzen (6); zaintzen eta zerbitzatzen (3); zaintzen geratu (7); zaintzen gintuen (4); zaintzen hasi (4); zaintzen hasteko (3); zaintzen ibili (4); zaintzen ibiltzen (3); zaintzen jarraituko (4); zaintzen jarri (3); zaintzen laguntzeko (3); zaintzen nau (3); zaintzen pasatzen (3); zaintzen saiatuko (3); zaintzen utzita (3); zaintzen zegoen (5)

zaldiak zaintzen (5); zer zaintzen (3); zerbait zaintzen (4); zerriak zaintzen (3); zorrotz zaintzen (8); zorrotz zaintzen ditu (3); zutoinak zaintzen (3)


zaindugabe (orobat zaindu gabe) 1 izond zaindua ez dagoena.

Zelatariak zarete zuek, lurralde honetako alderdi zaindugabeak miatzera etorriak.  Elizen arteko biblia   Has 42,9

Sagasti zaindu gabe bat, erlauntza multzo bat bertan behera utzia, etxola bat basoan astigar-ziropa distilatzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 200. orr.

Adrianok garai hartan bizarra zuen, bizar zaindu gabea eta kizkurra, beilegia.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 89. orr.

Haren esku zaindu gabeak, haren janzkera apala, haren begirada irmoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 59. orr.

2 adlag zaindu gabe.

Horma eta lorategiaren aurrean zegoen zelai zabala ere zaindugabe ageri zen, belarra sekula moztu ez balute bezala.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 79. orr.


zaineldu iz arranpa. ik kalanbre.

Juleni zaineldua egin zitzaion ariman.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 245. orr.


zaineratu, zainera(tu), zaineratzen da/du ad zainera joan; zainera sartu.

Oraintxe zaineratu zaidan kezkak, berriz, bertze nonbait du etorkia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 259. orr.

Honako hau errepidean, horrako hori dama zuriarekin batean zaineratutako birusak suntsitua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 310. orr.

Itxuraz, Annualgo eta Alhucemasko batailez geroztik herdoila biltzen zegoen gumia zaharra. Eta hura zaineratu.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 31. orr.


zaingabe izond zainik gabea.

Berak ez daki besterik egiten, arima zaingabe kikilak, eta bera adinakoak, uste izaten du, behar dutela beste guztiek izan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 234. orr.

Ez dezazula pentsa hain dugunik barrena kamuts eta zaingabe, non hola-hola utz diezaiokegun inori arrisku gertuz gure bizarretik tira egiten.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 183. orr.


zaingela iz gela.

Ekialdeko sarrerak sei zaingela zituen, hiruna alde bakoitzean, denak neurri berekoak.  Elizen arteko biblia   Ez 40,10

Zaingelen aurrean, pasabidearen alde bietan, horma bat zegoen, metro erdikoa; zaingelak hiru metrokoak ziren luze-zabalean.  Elizen arteko biblia   Ez 40,12

Bazituen zaingelak, hormak, atalondoa eta, inguruan, leihoak. Sarrera hogeita bost metro zen luze, eta hamabi eta erdi zabal.  Elizen arteko biblia   Ez 40,36


zaingo 1 iz zaintza.

Mugak zaintzeko ardura eman ziela, botere militarra, eta koroarenak ziren jabetzen zaingoa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 280. orr.

Eguneko santuaren zaindarigoa izango zen batean; bestean, antzinako elizaren egutegian bere txokoa topatu zuen santu edo santaren zaingo estimatua, kasuan kasukoa.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 141. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Euskal Herri osoko 71 ordezkarik osatzen dute EAJren ohiko Aberri Batzarra [...]: EAEko lehendakariak, Jaurlaritzako sailburuek, EUDELeko lehendakariak, EBBko kideek, Herrialde Buru Batzarrek, Aberri Epaimahaiak, Aberri Berme eta Zaingo Batzordeak, legebiltzarkideek, parlamentariek eta abarrek.  Berria - Euskal Herria   2006-02-26

Ez daramalako soinean giltza hori eta arriskutsua iruditzen zaiolako hesi altxagarria korrika pasatzea goardia jagoleak berehalaxe ikusiko duelako bere zaingo postutik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 284. orr.

· Joan den otsailean bozkatua izan den bide-zaingoaren buxeta agortua baita lan haundienak helduden urtean eginak izanen dira.  Herria   2001-06-28


zainhil ik zainil.

zainil (orobat zainhil) 1 izond ahula, indargabetua.

Izaki zainil eta meharra, aurpegi zurbilduna, alferrik egingo dio zimiko, mina eragiteraino, bere larruazal odolgabeari.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 82. orr.

2 (adizlagun gisa)

Gaurko ibilbideak ez du muntarik eta urtean zehar erabili dudan tentsio goxoa airatu zait jada, halako huts baten hatsak hozturik, zainhil bezala nago.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 233. orr.


zainketa 1 iz norbaiten edo zerbaiten arta hartzea, kalterik edo ezbeharrik gerta ez dakion; babestea. ik zaintza.

Amona gehienak zoriontsu azaltzen dira beren bilobekin (batez ere, beren biloben zainketa eguneroko betebehar ez denean).  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 60. orr.

Hura axolatzen zen jan-edanen banatzeaz eta kakatokien erabileraz, erien eta kolpatuen zainketaz eta teilaturik ez zutenen patua arintzeaz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 217. orr.

Egoitza eder eta lasaiak ziren, gaixo larrien zainketarako prestatuak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 160. orr.

Horrek gorputzaren zainketaz ahaztera darama gainera, eta bera konserbatzeko hain beharrezko diren errukia eta maitasuna ukatzera.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 363. orr.

Ingurumenaren zainketari buruzko sentsibilizatze lan honetan, [...].  Herria   2004-10-28

Zainketa egiten zuten [...] alabarderoen janzkerak berak dotoreago agertzen ziren egun hartan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 229. orr.

Txandaka egiten zuten beren zainketa Don Carlosen etxe arruntaren aurrean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 175. orr.

Epaileak alabaren zainketa ukatu zion aitari, ahizpa biak elkarrekin egotea komeni zelakoan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21

Bazituen arazoak bihotzean, eta ez zituen behar bezalako zainketak izan.  Berria - Harian   2006-03-05

Sendagile bat joaten zitzaion maiz behar zituen zainketak eskaintzera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 784. orr.

2 (izenlagun eta izenondoekin)

Ez da etxerik, sendatzea nahi dutenei zainketa hoberik eskain diezaiekeenik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 295. orr.

Haurtzaroan eskaintzen dizkiguten zainketa interesatuak merezimenduak irabazteko baino ez dira, azken urteetan arreta berarekin trata ditzagun.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 194. orr.

Bere bizitzari zentzu transzendentea emateko hainbesteko irrika zuenaren zainketa izpirituala.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Jainko guztiz eskuzabalak ez zuen medikua mundu honetako saririk gabe utzi nahi izan bere zainketa adeitsuengatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 784. orr.

Hiru aldiz eduki zuten zainketa berezien unitatean.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 27. orr.

Herenegun gauean hil zen [...] Imanol Larzabal kantaria, Orihuelako Vega Baja erietxeko Zainketa Berezien Gelan.  Berria - Kultura   2004-06-27

Zainketa Intentsiboetako Unitatera eraman dute.  Berria - Euskal Herria   2006-03-09

Zainketa Intentsiboetako gela hartan.  Herria   2005-02-10

Giro itogarria udan, denboraren ibilera motela, zainketa bereziko gune inguruak...  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 94. orr.

Gelaren prezioa uztailaren 15etik 23ra, botikena, eguneroko zainketena, erditzeko aretoaren alokairuarena, [...].  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 46. orr.

Bertan jarduera ugari egiten dituzte, hala nola: norberaren zainketa, fisioterapia, musikoterapia, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tratamendu medikuak eta zainketa moduak.  Berria - Harian   2005-02-04

Gaixotasuna egunetik egunera larriagotzen zihoakion eta, antza denez, zainketa faltagatik areagotu zitzaion. Ameriketako Estatu Batuetako DTS Security zainketa enpresarentzat egiten zuen lan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 244. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Noiznahi hurbiltzen nintzen Iruainera Lubisi zaldi zainketan laguntzera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 78. orr.

San Juan Plazatik pasatzean, mendebaldeko arkupe ilaran irmo, eguneko errege-zainketa egiten zuten alabarderoak topatu nituen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 184. orr.

Osasun zainketen gainean egindako ikerketaren ondorioak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-05

Inongo minik ez daukanari etor dakizkiokeenak (hau da, lekizkiokeenak) behar zaizkio ezagutarazi (alias "aurre-zainketa", "profilaxia").  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 78. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Urtarrilaren bukaeran, Schroederrek osasun zainketa aseguruaren erreforma bertan behera utzi zuen.  Berria - Mundua   2004-02-07

6 norbati edo zerbait begiratzea, egiten duen edo gertatzen zaionaren berri jakiteko, eta komeni edo nahi ez denik gerta ez dakion. ik zaintza 2.

Zainketa eta guzti, beste mezulariren batek ere zeharkatuko zituen lerroak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 379. orr.

Kartzela, beraz, hiritarra errudun jotzen den arte zaintzeko lekua da soilik, eta zainketa honek, berez mingarria delako, ahalik eta laburrena eta bigunena behar du izan.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 63. orr.

Argi zen ez zela zainketarik, ez armadarik, ez gobernurik, ez aro txarrik ere eskualde hartako jendea trabatuko zuenik bestaldera iragaitea kaskoan sartua zutelarik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 240. orr.

Ate aurretik, zainketan dauden polizien ondotik pasatzen naizenean (normalean beste espaloia aukeratzen dut baina), bihotzondoko batek hunkitzen nau.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 108. orr.

Lau bizkartzain hogeita lau ordutan, beste hainbeste kontrazaingoa egiten, eta auskalo zenbat era guztietako zainketetan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 27. orr.

-Berako herria Frantziarren esku denetik zainketa ez da hain zorrotza.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 275. orr.

Urdazubiko bidean ere zainketa areagotu zen, zazpi eginahalak eginez nehor ez zedin monasterioko mezara joan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 120. orr.

Ordena publikoaren zainketa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Alemanek ez zuten zakurrik beren zainketaren laguntzeko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 22. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hegazti kutsatuak aurkitu dituzten guneen inguruan hiru kilometroko babes gunea ezarriko dute, eta hamar kilometroko zainketa eremua.  Berria - Gaiak   2006-02-12

-Nora zoaz? -galdegin zion atearen zainketa buru zen sarjentuak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 205. orr.

Ez zuten zainketa soldadurik topatu, eta Sararainoko bidaia arazorik gabe egin zuten.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 293. orr.

Kantonamendu guzietan zainketa talde bat osatua izanen da.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 63. orr.

Zainketa komiteak igorri guarden ondotik, soldadu saldo bat igurikatzen zen frantses eremuan indarka sartzeko asmoa omen zuten espainolen pasaien eta hara-honen kontrolatzeko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 80. orr.

Akitaniako airearen zainketa erakundeak bietan kontrolatu ditu aireko errautsak ADA lantegian.  Herria   2003-08-14

Avtozavodskaiako geltokian zainketa bideo batek hartutako irudien arabera.  Berria - Mundua   2004-02-08

Herri buelta osoan guda gurdiak eta zainketa postuak zeuden jarrita.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 93. orr.

Handik aurrera, ikaragarri zorroztu omen ziren zainketa-neurriak barruan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 87. orr.

Zainketa neurri gogorrak hartu beharrean zeuden.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 288. orr.

Polizia izandakoen itxura zeukaten, bankuek gero zainketa lanetarako kontratatzen dituztenena.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 88. orr.

Eskoltako soldaduak adi eta zurt zebiltzan, presoei begirik kendu gabe, burua galduko baitzuten zainketa lanean huts eginez gero.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 288. orr.

Azkeneko zainketa-trukea ikusten ari baikinen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 39. orr.

Lau pareten artean hetsirik dekretu berrikusten, zainketa txanden antolatzen edo [...] hautetsien dolamenen aditzen egoteak nekatzen zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 139. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kontsumo publikoko urak «osasun zainketa zorrotza» dutela ohartarazi du.  Berria - Ekonomia   2004-02-07

9 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Ez zen arimarik karriketan, ez eta zainketa soldadu saldorik ere.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 204. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erietxeko zainketa (3); izaki magikoen zainketa (3); osasun zainketa (3); ospitaleko zainketa (7)

zainketa berezia (3); zainketa berezien (7); zainketa berezien gelan (3); zainketa bereziko (3); zainketa egiten (4); zainketa intentsiboen (8); zainketa intentsiboen unitatean (5); zainketa intentsiboetako (12); zainketa intentsiboetako unitatean (6); zainketa intentsiboetako unitatera (3); zainketa intentsiboko (4); zainketa intentsiboko unitatean (3); zainketa lanak (3)


zainoratze iz zaineldua, arranpa.

Goio atsegin itsasoan jitoan zegoen, harik eta batbatean zainoratze eta barru kolpe goxoa sentitu zuen arte.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 373. orr.


zainpe 1 iz zaintza.

San Juan de Dioseko ospitale zaharrera eraman zuten, zainpe berezirik gabe, ez baitzekiten Jean Laffitte ospetsua zeukatela preso.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 130. orr.

Libre utzia zutenez, emakume zainperik gabea, erraza izan zitzaion.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 231. orr.

2 (leku atzizkiekin)

-Gertrude laztana, jar ezazu zainpean zeure semea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 209. orr.

Maiz utzi izan dut neure seme hau zuetako askoren ardurapean eta zainpean.  Elizen arteko biblia   2 M 9,25

Atxilotu eta kartzelan sarrarazi zuen, bada, eta launa gudariko lau talderen zainpean jarri.  Elizen arteko biblia   Eg 12,4

Paulo zainpean edukitzeko agindu zion ehuntariari.  Elizen arteko biblia   Eg 24,23

Zuek, nire artalde, nire zainpeko ardi zarete.  Elizen arteko biblia   Ez 34,31

Otoitz santuaren zale izango da, ordu batzuk bere arimarentzat eta beste batzuk bere zainpeko artaldearentzat gordeko dituena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 395. orr.

Emakumeak eta etorkinak gutxitan joan dira zainpeko kontsumo gelara.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27


zaintalde iz zaintza-taldea.

Lehenengo eta bigarren zaintaldeen ondotik igarota, kalera zeraman burdinazko ateraino iritsi ziren.  Elizen arteko biblia   Eg 12,10


zaintarazi, zaintaraz, zaintarazten du ad zaintzera behartu.

Bertze gai batzu eztabadatuko dituzte oraino, hala nola "Irriñoak" haur ttipien zaintarazteko prezioen finkatzea.  Herria   2003-12-25


zaintinkaldi iz zaintiratua.

Zenbait egun haietan ez zuen lorik egiten, eta azken orduetako zaintinkaldia gaitza izan zitzaion, zinez.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 40. orr.


zaintiratu 1 iz zain, gihar edo giltzadura bat bortxaz eta bat-batean bihurritzea edo lasaitzea.

Hark ez du txakalaldirik izan, ez zaintiratu, ez bihurritu.  Berria - Kirola   2004-06-13

Autoan zihoazen lau lagunetatik batek zaintiratua du lepoan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-10

Istripuaren ondorioz, Aiensaren arrebak zerbikaletako zaintiratua eta sorbaldako kontraktura izan ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01

Animalia haien jabeak hezita zeuzkan, antza, erabat ez gelditzera, hanketako giharrek, bat-batean gelditurik, zaintiraturik izan ez zezaten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 12. orr.

Iriartek eskuin hankako gihar bikian zaintiratua egin zuelako.  Berria - Kirola   2004-08-22

Zaintiratua sentitu zuen Matiasek biriketan eta arnasa hartu ezinda geratu zen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 132. orr.

Nahiago dut zaintiratu soil bat dela pentsatu.  Berria - Kirola   2004-10-28

Tikok zaintiratu txiki bat du eskuin orkatilan, Yestek peronean du min eta Guerrerok, berriz, ezker izterrean kontusio txiki bat du.  Berria - Kirola   2004-08-04

2 irud/hed

Tren berriek zaintiratuak izaten dituzte eta zaharrek erreumak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 120. orr.


zaintoki 1 iz zaintzeko tokia.

Militarren basea eta kriminalen zaintokia izanda, turistentzako jolasleku bihurtu zuten [...] lur puska hura.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 70. orr.

Malkar hura ez zen ageri alemanen zaintokietatik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 38. orr.

Zaindarien aitzindariaren boza aditu zen, eta ondotik zaintokiko gizon guzien erantzuna.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 268. orr.

Haize Berri Kultur Etxeak, hirugarren mintzaldia antolatzen du Pees De Latsaga familiaren gazteluari buruz, Nafarroako erresumaren zaintokia.  Herria   2002-08-01

2 irud/hed

Bolizko kutxa bat izanen duk ale bakarraren zaintokia.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 230. orr.


zaintsu 1 izond zainez betea.

Lerden, zaintsu, zail, azkar, erne, arin izan behar dik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 36. orr.

Berehala errenditu zuten bazter batera, arte sendo zaintsu baten azpira, eta han fin gaiztoa eman.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 191. orr.

Egur zaintsu honen gainean berniza bezala zabalduriko usain beltzean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 215. orr.

Irakaslea [...] emakumezko bat zen, ikasleak ez bezala, argal eta zaintsua, dena zuntz eta gihar.  Berria - Kultura   2004-08-22

Luzeak, zaintsuak, behatz finekin: jakintsu edo artista baten egiazko eskuak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 151. orr.

Atzerago, Bizkaiko herrietako berrehun alkate apalak, askotan musuak beltzaran, eta eskuak zaintsu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 261. orr.

Berotzen ari nintzela sentitu nuen, eta tramankulua, haragi bilduma zaintsu hura, eskuan hartu eta kemenez eragiten hasi nintzaion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 76. orr.

Itxi nituen begiak eta bultzaka sartu nuen ahora artaburu handi eta zaintsu hura, eta miaztu egin nuen apurka-apurka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 314. orr.

Ez zuen dudarik patroi ona izanen zela, halako gorpuzkera zeukan gainera, zalua, zimela, zaintsua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 124. orr.

Gorputz gazte zaintsuak, bizitzeko, maitatzeko eginak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 96. orr.

Esku bizartsua eta zaintsua, indar askoren seinale.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 146. orr.

2 kementsua.

Izotz hokeian, angeluarrak zaintsu ziren Clermontarren kontra, 6/3 emaitzarekin itzuli dira etxera.  Herria   2002-12-05

Unanue aintzinlari trebe eta indartsuak ereman du partida bere alde, Ruiz gazte zaintsuaren laguntzarekin.  Herria   2001-02-15

Prentsako ordezkariek irri zaintsua libratu zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 33. orr.

Ordenadorearen pantaila esku ukaldi xehe zaintsuaz garbitu zuen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 60. orr.

3 urduria, nerbiosoa.

Haren gainean hogeita bat urte lehenagoko nire kaligrafia zaintsua: "Eduardo Saragueta. 78-III-25".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 84. orr.

Maitek eman zion bukaera itaunketari, urrats zaintsuetan gela zeharkatuz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 163. orr.

Belokiren patxadaren aldean, Eugi zaintsu hutsa izanez, huts asko egin du.  Herria   2001-06-07

Pilotariak usaian baino zaintsuago ziren, klasamenduko beldur hori gogoan naski eta beldurra beti lagun txarra.  Herria   2001-02-22


zaintsuki iz adlag irmoki, kemenez; urduri.

Herritarren gehiengoa (emazteak berak horretan barne izanik) parte hartze horren kontra dago eta auzapezak ez du emazteen parekotasun hori zaintsuki defenditu.  Herria   2002-10-10

Hilerrian, Leoniek zaintsuki eraso zuen Gure Aitaren lehen erranaldia eta marmara iluna hedatzen zela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 163. orr.

Aldi hartan berarekin ekarri Monica ohaide gosetiaren azpi muturra zaintsuki eta desiraz zartatzear tinkatu zuela ohartu ginelako.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 132. orr.

Zigarro meharrak biribilkatzen zituzten, tratulantak, martxandizari ohartu bitartean, zaintsuki eta frankotan erabat nazkaturik.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.


zaintxo iz zain txikia.

Belarrietan zaintxoak ikusten zaizkio, filigrana gorri eta purpurazkoaren antzera.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 109. orr.

Durerok ere iritzi berbera adierazi zuen beste hitz batzuekin, esanez bere xedea "ximur eta zaintxorik txikienak ere" agerian jarriko zituen erreproduzioa zela, sendagileentzat beraientzat ere baliagarri izango zena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 166. orr.

Liken ttikien zaintxoen koxkak gero urak profitatuz [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 450. orr.


zaintza 1 iz adingabe baten ongizateari eta hezkuntzari buruzko ardura.

Hori izan zen Aintzaneren eta bion arteko ituna: aita-erantzukizunak nire gain hartu behar nituela, eta abar; zaintza, dena dela, berarentzat izango zen, hori ez zegoen eztabaidatzerik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 66. orr.

Apaizarengana joan eta banakuntza lortu zuen Mooney andreak, eta haurren zaintza.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 89. orr.

Dibortzioa arautzeko Espainiako Gobernuak atzo onartutako proiektuak seme-alaben zaintza gurasoek partekatzeko aukera jasotzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

Iragan urteotan amek jaso dute kasurik gehienetan seme-alaben zaintza.  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

Kristinari auzi eman eta Unairen zaintza eskatzea, horra zer ibili zitzaidan, istant batez, gogoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Epai batek dio umeen zaintza kentzeko «funtsik gabeko txostenak» erabili zituela erakundeak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

Epaileak aitari eman zion Maddiren zaintza.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 100. orr.

Nire burua zaintzen aski lan eta, zertarako deabru nahi nuen Unairen zaintza?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Umeen etorkizuna erabakitzeko orduan ados jartzen dira bikote gehienak, eta epailearen aurrean seme-alaben zaintza partekatua eskatzen dute.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

Zaintza partekatua gurasoek hala nahi dutenean bakarrik ezarri beharko litzatekeela diote.  Berria - Harian   2005-04-22

Lan, etxebizitza, osasun-artatze eta ume-zaintza arloetan ere baztertuta daude.  Berria - Mundua   2004-04-28

Haurren zaintza onartu diote lesbiana bikote bati Frantzian.  Berria - Gaiak   2004-09-23

Derrigorrezko zaintza baztertzeko eskatu du Bilboko Emakumeen Batzordeak.  Berria - Harian   2006-03-09

2 iz zaintzea, begiratzea. ik zainketa 6.

Baina banintzen mutil sasoikoa, eta horrek sendatu ninduen, ez Angeloren zaintzak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 214. orr.

Estatu-kolpea gertatu zenean apezpiku-jauregiaren inguruan egin zuten zaintza euskal nazionalistek egunez eta gauez.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 128. orr.

Nazien urpekariak inguru haietan dabiltzanez geroztik Sareak zaintza horri are zorrotzago ekin behar izan dio.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 187. orr.

Nazioarteko Erregulazioen Bankuaren babespean, finantza-erakundeen eta, bereziki, balantzaz kanpoko jardueren zaintza sendotu zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 187. orr.

Finantza publikoen datu bilketa eta argitalpenak bere biziko garrantzia du aurrekontuen zaintzak sinesgarritasuna izan dezan.  Berria - Ekonomia   2004-09-24

EBko mugetan zaintzak zorroztu dituzte, eta berrogeialdia ezarri diete Asiatik inportaturiko hegaztiei.  Berria - Harian   2005-08-26

Iparraldean Espainiako Poliziak iheslarien zaintza eta jarraipenak egiten zituela.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 145. orr.

Filch egon da hor zaintza egiten -esan zuen Ronek ahopean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 132. orr.

Ginebrak, ordea, ez zuen gogo onez hartu zaintza hura, zaldun ankerra eta desleiala baitzen Mordret.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 90. orr.

Orduz geroztik, Donostiako Udalaren esku egon da parkearen zaintza eta kudeaketa.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Zerga handiak armada handia gustura mantentzeko, polizia zorrotza edozein ekintza politiko mugatzeko, manifestazioen debekua, ohituren zaintza eta bigilantzia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 221. orr.

Estatu pobreen eta enpresa multinazional erraldoien arteko harreman zaila [...] Latino Amerikan bereziki, desagertua da gaur; lankidetza eta zaintzazko harreman bat sortu da haren lekuan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Hiru kilometroko erradioan babes neurri zorrotzak jarri dituzte, eta hamar kilometrokoan, zaintzazkoak.  Berria - Gaiak   2006-02-18

3 (izenlagun eta izenondoekin)

Odola ez koagulatzeko zaintza berezia eta medikazio zehatza behar ditu Azkaratek. Azpiegituren zaintza egokiak saihestu egingo luke zuhaitzak eta bestelako objektuak kableen gainera erori eta argindar zerbitzua etetea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

Baina presoaren xalotasunak errugabe zela adierazten zuenez, zaintza arinagoa ezarri zioten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 443. orr.

Zaintza berdina ez; askoz gogorragoa izango ziren Polonia eta Errusia artean egingo zizkigutenak.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 149. orr.

Laurehun urteetan jadanik, eliza hori guardian egon da, jarrera oso zurrunean eta zaintza lasaitugabeaz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 138. orr.

Zaintza zorrotza ezarri zen Nabarrenkoxeko bizilagun behartuen arima eta gorputzen gainean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 218. orr.

Alain Sole preso bretainiarra larri, zaintza medikoari uko egiteagatik.  Berria - Mundua   2004-07-31

Aldi berean, zaintza eta arreta intentsiboko taldea antolatu du.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 237. orr.

Zaintza bereziko unitatetik gela arruntera eraman dute.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 40. orr.

Oso larri dago, Soriako Santa Barbara erietxeko Zaintza Berezietako Unitatean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-07

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txarrantxa-hesia, lau bazterretan zaintza-dorre bana zuela, errepidearen ondotik hedatzen zen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 132. orr.

Izarrek ere distira egiten dute beren zaintza-postuetan, pozez beterik.  Elizen arteko biblia   Ba 3,34

Europako hirietan zaintza kamerak gero eta gehiago direla eta kontrola areagotzeko ezartzen ari diren legedia salatu dute.  Berria - Gaiak   2006-01-05

Charlie, baina, atxilo hartu eta zaintza-gelara eraman zuten.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 119. orr.

Ez zuela ezer entzun; beraz, zaintza-operazioa ongi atera zen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 89. orr.

Gau hartan, lo-ibiltari bat antzo, jaiki egin behar izan nuen zaintza-lanean aritzeko; nire txanda zen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 148. orr.

Bilboko Metroko zuzendaritzak zaintza sistemak indartzea eta segurtasuna bermatzeko langile gehiago hartzea erabaki du azkenaldian istiluak ugaritu direlako.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

Eskubideak murrizteko ahaleginean zaintza epaileek egiten duten lana giltzarria da askotan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 156. orr.

Elur ekaitza dela-eta, DYA Gipuzkoak ere zaintza zerbitzurako bitartekoak jarri ditu abian.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Eskubideen Zaintza Batzordeko arduradun Antton Izagirre.  Berria - Euskal Herria   2006-04-14

Urteko zaintza-sariaren erdia xahutu omen zuen aitatxik seme sortu berriaren ospakizunetan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 67. orr.

Whittaker andreak erabakia hartu zuen Agure Jauna zaharregi egiten ari zela bakarrik bizitzeko, Annie betierekoak soilik laguntzen ziolarik sukaldean eta zaintza-kontuetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 63. orr.

Otegiren gaineko «segurtasun eta zaintza neurriak muturreraino» eramateko agindu du epaileak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-24

Baldintzapeko askatasunean zegoen 2002ko ekainetik, Bilboko Zaintza Epaitegiak hala erabakita.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

Preso tolosarra baldintzapeko askatasunean uzteko eskatuko dute, berriz ere, Madrilgo Zaintza Epaitegi Zentralean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

Madrilgo Audientzia Nazionaleko Zaintza Epaitegiak emandako agindu bati jarraiki.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Arkume zaintzak dituen lanetan trebeak ohi dira artzaintsa edo artzain-neskak. Araban, Gipuzkoan eta Bizkaian Umeentzako Hortz-Zaintza Programaz baliatzeko eskubidea dutenen artean, %66k erabiltzen du zerbitzua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 18. orr.

Hiriko garbiketa orokorra, arloteen polizia-zaintza, eskupekoak ematea egun jakinetan txiro behartsuei, langabezia-laguntzak, [...].  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 152. orr.

Diruaren laguntzaz eta harreman onak izanez gero, bazegoen erabateko diskrezioaz beharrezko mediku-zaintza lortzea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 277. orr.

Bideo-zaintza, eszedentziak edota ordezkapenak izan dira, besteak beste, Jaurlaritzak ezarritako neurriak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-10

Espetxe zaintza zentraleko epailea.  Berria - Euskal Herria   2004-07-22

Itsas Zaintzako Zerbitzuan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 77. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Hamaika aldiz luzatu dio eskaria kartzela-zaintzako epaileari.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 30. orr.

Diru mailan "Irriñoak" haur zaintzako etxean aldaketa batzuen ondorioak ikertuko dituzte.  Herria   2002-11-21

Gehien nabarmentzen dena Iragarpen Bulegoa bada ere, hor dira beste hainbat talde lanean, eta baita Hidrometeorologia Zaintza ere.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 185. orr.

6 zaintzako izlag

Zaintzako epaileak sekretupean jarri du sumarioa.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10

Egun batean, zaintzako soldaduarekin batera espetxezainen burua sartu zen Tsiganoken ziegan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 47. orr.

Zaintzako soldaduen silueta grisak ikusten ziren kotxe bakoitzaren inguruan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 94. orr.

Irudi automatikoetan automatikoenak ere, zaintzako kamerenak, esate baterako, berariaz, gizarte-eragin jakin batzuk lortzeko kalkulatuta produzitzen dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 185. orr.

Gero norbaitek zaintzako txandetarako deia egin zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 51. orr.

Mendiak Zaintzako Muinoarekin bat egiten zuen mutur esturaino.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 20. orr.

7 (izen gisa)

Zaintzako: toki bateko apaiz izateagatik jasotzen ziren diru eta ondasunak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 65. orr.

-Benefizio soilen bat -esan zuen apaizak-, edo zaintzakoren bat, edo sakristautzakoren bat.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 65. orr.

8 zaintzape (leku atzizkiekin)

Zaintzapean utzi zuten gizona, ez baitzegoen oraindik erabakia zein zigor ezarri.  Elizen arteko biblia   Zen 15,34

Poztu nintzen, loreak zaintzapean zenituen eta.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 53. orr.

Taldeka doaz alde batetik bestera, berdintsu jantzita [...] eta begirale gazteen zaintzapean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 15. orr.

Sendagileen zaintzapean jarri zenean, ikusmena eta entzumena ere galdu egin zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 441. orr.

Coria inguruko Santa Maria del Poyo monasteriora joateko aginduarekin, hango abadearen zaintzapean, eta bederatzi urtez predikurik egiteko debekuarekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 206. orr.

Itoitzen eta inguruan Guardia Zibilaren zaintzapean bizi izan dira herritarrak urteetan.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 52. orr.

Zaintzapeko demokrazia batean bizi gara.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

Urtebeteko zaintzapeko askatasuna, gertatu ez zen sexu erasoa salatzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-03-11

1530eko udazkenean, bere zaintzapeko gotorlekua begi parean izan zuenean, [...].  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 61. orr.

Orain [haurrak] beste izen-abizen batzuk dauzka, Nafarroako Gobernuaren zaintzapera igaro zenean Gizarte Ongizateak jarritakoak, hain zuzen ere.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alaben zaintza (10); auzitegi nazionaleko zaintza (4); bere zaintza saria (3); bilboko zaintza epaitegiak (3); erietxeko zaintza (3); espetxe zaintza (5); haurren zaintza (3); osasun zaintza (4); pertsonen zaintza (5); polizia zaintza (5); seme alaben zaintza (10); umeen zaintza (7)

zaintza behar (5); zaintza berezia (3); zaintza berezietako (5); zaintza berezietako unitatean (4); zaintza dorre (3); zaintza egitea (4); zaintza egiten (5); zaintza epaileak (6); zaintza epaitegi (8); zaintza epaitegi zentrala (3); zaintza epaitegiak (4); zaintza eta arreta (4); zaintza kameren (3); zaintza lan (4); zaintza lana (3); zaintza lanak (7); zaintza lanetan (8); zaintza neurriak (4); zaintza partekatua (5); zaintza partekatuaren (3); zaintza partekatzeko (4); zaintza saria (5); zaintza sistema (4); zaintza zorrotza (8); zaintza zorrotza izan (3)

espetxe zaintzako (38); espetxe zaintzako epaileak (5); espetxe zaintzako epaileari (5); espetxe zaintzako epaitegi (20)

zaintzako epailea (3); zaintzako epaileak (6); zaintzako epaileari (7); zaintzako epaitegi (20); zaintzako epaitegi zentrala (5); zaintzako epaitegi zentralak (5); zaintzako epaitegi zentraleko (7)

zaintzan ari (3)

aeben zaintzapean (4); ertzaintzaren zaintzapean (5); furgoneten zaintzapean (3); guardia zibilaren zaintzapean (6); poliziaren zaintzapean (10); zaintzapean egin (5); zaintzapean egongo (4); zaintzapean egongo dira (3); zaintzapean jarri (10); zaintzapean jarri zuen (3); zaintzapean jartzea (3); zaintzapean zegoen (4); zaintzapean zeuden (5); zaintzapean zuten (3)

bost urtez zaintzapeko (3); zaintzapeko askatasuna (4); zaintzapeko askatasunean (5); zaintzapeko askatasunean izateko (3)

zaintzarako mundu (3)

adin txikikoen zaintzaren (3); pertsonen zaintzaren (3); zaintzaren ardura (5); zaintzaren arduraduna (3)

derrigorrezko zaintzari (3); derrigorrezko zaintzari intsumisioa (3)

zaintzarik gabe (3)

zaintzaz arduratzen (5)


zaintzaile (orobat zaintzale g.er.) 1 iz zerbait edo norbait zaintzen duen pertsona. ik zaindari 3; jagole; zaintzailesa.

Cultus, latinez, axolatia, arduratia, arduraduna, arretatsua da; baita zaindaria, zaintzailea, artatzailea, begiralea, jagolea ere; eta apaindua, dotoretua, edertua ere bai.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 296. orr.

Kustodioa (custos=zaintzaile) deitura ez da besteak bezain zehatza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 64. orr.

Soinu apalak, urruneko murmurioak, hurbiltzen edo urruntzen diren zaintzaileen boz eta urratsak, sarrailak, zerrapoak, ateak, gakoak...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 14. orr.

Zaintzaile asko daude eta umeak ondo zainduta daudela ikusten da.  Berria - Harian   2005-05-01

-Hiru jazarle, zaintzaile bat -esan zuen Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 152. orr.

Baimen-orria eman aitari edo zaintzaileari, izenpetu dezan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 17. orr.

Biltegietara inguratu zen, zaintzaileak nor bere tokian ote zeuden ikustera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 193. orr.

Katez lotua eta zaintzailez inguratua zegoela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 443. orr.

Zaintzaile bat etorri zen eta isuna jarri nahi zidan, ezin zelako belardi gainean ibili.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 183. orr.

Gaueko txandarako zaintzaile bat behar zutela.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 189. orr.

Zaintzaileak presoen gelak miatzen hasi zirenean hasi ziren borrokak.  Berria - Mundua   2006-03-28

Etsaiek, zaintzaleek, aldiz, dena egiten dute gure artean holako harremanik sor ez dadin, eta horretarako gaituzte maiz zeldaz aldatzen.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 101. orr.

Zaintzaileak zaintzeko kanpaina.  Berria - Euskal Herria   2006-02-18

Zaintzailea zapaltzaile bihurtua.  Berria - Euskal Herria   2004-05-18

Zaintzaileen buruak ezjakintasun-keinua egin zuen, besoak zabalduz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 15. orr.

2 (aipatzen denarena)

Nire auzokoaren zaintzaile al naiz, ba, ni?  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 28. orr.

Atera ziren Holofernesen zaintzaileak eta barrura pasarazi zuten Judit.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 150. orr.

Zaintzaileak zutoinak zaintzen ditu; jotzaileek bludgerrak urrunarazten dituzte beren taldetik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 153. orr.

Jainkoaren ohorearen begirale txit leiala eta arimen zaintzaile errukiorra.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1022. orr.

Apaiz jauna eta Sanson Karrasko batxilerra uzten ditut nire testamentuaren zaintzaile.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 205. orr.

Euskaldun batzuk ziren dorre horren zaintzaileak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 34. orr.

Gazteluko zaintzailea dorrearen gailurrean lo zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 848. orr.

Treneko zaintzaileari emaniko eskupeko eder batek ziurtatu zien Oskarren txartela Pariserainokoa zela.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 79. orr.

Komunetako zaintzailea gizon zakar bat zen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 89. orr.

Trafikoko zaintzaileen ordezkoak egiten dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 150. orr.

Kontzientziaren argi berezi, izen onaren zaintzaile eta zuzentasun ororen ikur.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 247. orr.

"Nolatan gero Hitler eta Stalin sarraskikide?", zioten ortodoxiaren zaintzaile eta jagoleek, egiaren komisario politikoek.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 74. orr.

Apaltasuna bertute guztien zaintzaile eta apaindura da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 367. orr.

Ene familiaren memoriaren lekuko eta zaintzaile nahi dut izan, gaur adin handian sartuak diren errepublikar galtzaileek Gerra Zibilean jasan dituzten traumen zaintzaile.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 152. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Bat-batean, bidera irten zitzaidan zaintzaile gorbatadun bat, esku batekin patiora itzultzeko keinua eginez.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 71. orr.

Etxe barruan eta zaintzaile zintzoek inguraturik bazaude ere, ez pentsa gero seguru zaudenik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 207. orr.

Camberrak Atenasera «zaintzaile armatuak» bidaltzeko aukera aztertzen ari dela esan zuen.  Berria - Mundua   2004-05-06

Haren zaintzaile zorrotzak errita eman zionean, dotrina-gorputz baten bila zebilela argitu zion.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 95. orr.

Burlagai eta gaizki ikusia laboratoriotik kanpo, beraren bertuteengatik berengatik: zaintzaile limurgaitz gogorra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 209. orr.

Dena kontatuko dizut -esan zion azkenik zaintzaile errukarriak-.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 128. orr.

Beharrik sortzen dira eta publikoki agertzen, modu ezberdinetan, zaintzale gazte suharrak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 82. orr.

Ibai-bazter osoaren luzeran zut zuhaitzak, zaintzaile biluziak bailiran.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 322. orr.

Zinpeko zaintzaile zolien baimen isilekoarekin.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 139. orr.

Handik atera ezinik egongo baitzen preso, zorioneko zaintzaile hark esku hartu izan ez balu ustekabean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 104. orr.

Emakumezko zaintzaile batek deklaratu zuen Dorothyren sakelan hogei dolar aurkitu zituela.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 143. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zelula horrek zaintzaile lana egiten duela diote zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Erregea Jaunaren etxera joaten zen aldi bakoitzeko, zaintzaile-taldeak babeskiak hartu ohi zituen, eta gero berriro zaintzaile-gelara ekartzen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 14,28

Deitu egiten zidan zaintzaile txilibitu batekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 50. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zaldun bat oihuka, museo-zaintzaileen look minimalistari.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 78. orr.

Ate zaintzaileek bi ardo botila inguraturik zituzten ordurako-.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 111. orr.

Ez zuen inude edo haur-zaintzaile bati pagatzeko dirurik.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 38. orr.

Goizean zakur-zaintzaileak zakurtegira agertu zirenean zakurrik gehienak hilak ziren, odolustuak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 66. orr.

Ez pentsa gero, zakurtegi-zaintzaileek zakurrok ez dituztela maite.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 68. orr.

Carmen Fernandez Aparicio Reina Sofiako ondare zaintzaileak azaldu duenez, [...].  Berria - Kultura   2004-02-17

Trafiko-zaintzaileak erotuxeak zebiltzan bidegurutzeetan andana hura ikustean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 114. orr.

Segurtasun zaintzaile bat atxilotu dute Donostian, gazte bat jotzea leporatuta.  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

Azkenik, feminista erradikalek eta Vatikanoko moral zaintzaileek bat egin zuten taldearen kontrako gurutzada sonatuan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 33. orr.

Bideo-zaintzaileek, teknologiak, [...], mediek zaintzen eta zabaltzen diguten "normaltasunak" ikaratzen nau.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 153. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarteak izenondo balioa duela )

Akerbeltz jenio azienda-zaintzaileari buruz nekizkientxoak eta Apuleiok Urrezko astoan basa-arrosei buruz esaten dituenak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 259. orr.

7 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Badirudi sartu berri den kartzela zaintzaile promozio gazteak zuhurtasun handiz aplikatzen duela legea, jubilatu berrien gizatasun goxo haren aldean behintzat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 75. orr.

8 (izenondo gisa)

Eroetxeko zuzendariek eta emakume zaintzaileek neska gaixoei arropa eta jana ebasten zizkieten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 21. orr.

Diosala egin bertako agure zaintzaileari, eta aretoaren luze-zabal gunea korritu zuen begiez.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 14. orr.

Gauez, baina, katu zaintzailearen miauek esnatu zuten.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 78. orr.

Baso-mutilek, soldaduen begirada zaintzailea agintari, Joanesen eta Aloizen eskuak askatu zituzten, eta don Leonardorenak lotu.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 272. orr.

Itsasoetako kanibala zen, eta ez zuen behar begi zaintzailerik, bere ospe beldurgarriari esker lasai flotatzen zuen eta.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 173. orr.

Iruaingo gazte hura Tobiasi lagundu zion Rafael haren parekoa zen, aingeru zaintzailea, bihoztuna eta argia. ik zaindari 10.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 267. orr.

9 (adizlagun gisa)

Joan ziren bizikleta gordelekura, eta haienak baizik ez ziren geratzen han; gaztetxo logaletu bat zegoen zaintzaile.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 28. orr.

Zakur handi bat edo gehiago zaintzaile utziz.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 147. orr.

Aterik ate doaz beren ezpatekin, Jerusalengo harresien gainean zaintzaile jarriak izan dira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1153. orr.

Aldi berean epaile, zuzendari eta ordena-zaintzaile jarduteko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 380. orr.

Buhamiak lau tokitan ezarri zituzten, jandarmeak zaintzale, Baionan, Maulen eta Donibane Garazin.  Herria   2001-05-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bertute guztien zaintzaile (3); bi zaintzaile (3); israelen zaintzaile (3); segurtasun zaintzaile (6); segurtasun zaintzaile bat (4)

zaintzaile bat (16); zaintzaile batek (10); zaintzaile bati (6); zaintzaile eta apaindura (3); zaintzaile izan (5); zaintzaile lana (3); zaintzaile taldeak (3) zinpeko zaintzaile (5)

azkabango zaintzaileek (3)

zaintzaileen buru (3)

bakearen zaintzale (4); beste zaintzale (4); bizpahiru zaintzale (3); herriaren zaintzale (3); kartierreko zaintzale (3); zaintzale bat (9); zaintzale batek (6)

igerika zaintzalek (3)


zaintzaileburu (corpusean zaintzaile buru soilik) iz zaintzaileen burua.

Orduan Guardia haiek eta presondegiko zaintzaile-buruak, hasi ziren errebolderez tiro-tiroka.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 78. orr.


zaintzaileorde iz zaintzailearen hurrengoa, eta, egoera jakin batzuetan, haren ordekoa.

Zaintzaileordeak eta zuzendaritzako bi andrek ere entzun zuten konplimendua.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 145. orr.


zaintzailesa iz emakume zaintzailea.

Armenia Ttipiko zapelatz ederraren zaintzailesa eta nola den handik Amazoniara bide handia.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 63. orr.


zaintzaldi iz norbait edo zerbait zaintzen den aldia.

Instrukzioak, zaintzaldiak, ofizialen aginduak, armakide zaharragoen ziriak eta trufa krudelak... horiek guztiak bizi izanak nituen lehenago Garrüzen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 221. orr.

Haien ahaideak, aldian-aldian, beren herrixketatik etorri ohi ziren, zazpi egunetako zaintzaldiak haiekin batera egitera.  Elizen arteko biblia   1 Kro 9,25

Zaintzaldia larunbatez hasten nahiz bukatzen zuten gizonak hartu eta Joiadaren aurrera etorri ziren.  Elizen arteko biblia   2 Erg 11,9

Zaintzaldian egonagatik operazioa koordinatu duen epailearen aurrean [...] deklaratu beharko dute bi atxilotuek lehenik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-28


zaintzale ik zaintzaile.

zaintzaleku iz zaintzarako lekua.

-Zerua goian eta infernua behean direla uste izan baduk, uste ustela -esan zidan, gabiako zaintzalekura begiratuz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 43. orr.


zaintzape ik zaintza 8.

zaintze 1 iz norbaiten edo zerbaiten arta hartzea, babestea; begiratzea.

Zaintze hartan, oso plazer berezia sentitu nuen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 89. orr.

Orduantxe maitemindu zen nire emazteaz, zaintze luze haren ondorioz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 113. orr.

Berak ezin izan bazuen bizar-labana komunetik atera, ezin itxaropen handirik eduki nik lortuko nuela, baina saiatu egin nintzen moldeak zaintze hutsagatik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 76. orr.

1996az geroztik herrialdeko iparraldean ibili ohi diren izurdeei jarraitu die, eta duela gutxi Zaintze Bilogikoa izeneko txostena kaleratu dute.  Berria - Gaiak   2004-03-15

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Maddalenen zaintze-lanei esker, osabaren zauriek hoberat eta hoberat egin zuten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 442. orr.

Suteen kontrako zaintze lanak egin ahal izateko iaz baino postu bat gehiago izanen dira Nafarroan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Zaintze postu finko horiez gain, toki batetik bestera ariko da suhiltzaile talde bat, arrisku aurreikuspenen arabera.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Urrunago, Malkias zilarginak egin zuen lan, tenpluko laguntzaileen eta merkatarien etxeraino, Zaintze-atearen aurretik Zokoko goiko gelaraino.  Elizen arteko biblia   Ne 3,31

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Otoi, balin baduzue zuen etxetan edo inguruan haur zaintze, arropa xuritze eta lisatze, jateko egite eta zerbitzatze, egin lezake omore onean.  Herria   2004-02-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaintze lanak (6); zaintze lanetan (3)


zainzulatu iz zainetan eginiko zulatua.

Ez du bere bururik ere ordezkatzen, eta, ez letra eta ez kolore, dakartzan marka bakarrak zainzulatuek bere haragian utzitako haiexek besterik ez dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 280. orr.


zainzuri 1 iz baratxuriaren familiako landarea, urtero muskil mamitsuak eta jateko oso onak ematen dituen lurpeko zurtoina duena (Asparagus offcinalis); delako muskil mamitsua. ik esparrago.

Zainzuriekin egindako arrautzopila.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 98. orr.

Zerbitzariak esanda dakit ostiraletan aldatu egiten duela dieta, zainzuriak, amuarraina eta fruta eskatzen dituela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 258. orr.

Denak Nafarroako eta kanpoko zainzurien artean zein alde handia zegoen esatean bat etorri ziren, jaten eman zienak Peruko zainzuria jan zutela erantzun zien arte.  Berria - Euskal Herria   2004-03-05

Zainzurietan, orburuetan, patatetan... aurki dezakegu inulina; normalean, landare jatorriko produktuetan beti.  Berria - Gaiak   2004-08-29

Zainzurien buruak % 50 proteina dauka, xerrak baino askoz gehiago.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 203. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zainzuri-pote bat askatu, entsalada bat prestatu, eta arrautzopil bat egin genuen txanpinoiekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 84. orr.

Behin zainzuri ekoizle batzuk bildu ziren Lodosan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-05

Tartean, zainzuri itsasoak plastiko ilunez estaliak.  Berria - Kirola   2006-04-06


zaiolatxo iz

Txikitako ohituraren arabera bost Agur Maria eta Gure Aita bat osorik errezitatzen zituen, kuxetaren gainaldeko zaiolatxoa eho aurretik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 257. orr.


zaizki (orobat saizki) iz arraza, leinua.

Zelta, beraz, Donibaneko Joanes Uharteren antzera esateko, entendimentu eskaseko baina irudimen handiko zaizkia zela esan genezake, eta batez ere eskulanean trebe.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 66. orr.

Badirudi, K.a.ko bigarren milaldian Alemania inguruan kokatu zen zaizkia dugula zeltena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 65. orr.

Nahasi eta nahasi: horrela sortu dira, bata besteagandik horren diferente diren arraza edo saizkiak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 11. orr.

Kukua ere usoaren zaizki berekoa duzu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 38. orr.


zakar1 1 iz larruazalean, zauriak-eta lehortzean gertatzen den gainalde gogortua. ik zarakar.

Jonas mantso zetorren; kaskamotzean zakar luze bat, beroki beltz luze batekin jantzita zegoen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 53. orr.

Babyk titiburuetako zakarra gantzarekin bigundu, eta gero garbitu egin zizkion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 135. orr.

Ilea zorriz eta zauri-zakarrez josita.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 46. orr.

2 pl etxe edo leku baten garbiketa egitean, botatzeko diren hondakinak. ik zabor.

26 urteko gazte bat zakarretan hondakinak bilatzen ari zela hil zuten Rafa hirian.  Berria - Mundua   2004-07-03

Biharamunean, zakarrak atera eta handik ordu batera, gaueko 10etan, etxetik irtetean paper batzuk ikusi zituen lurrean.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 92. orr.

Yakartako agintariek salatu dutenez, inguruko 1.700 lantegik eta ospitalek errekara botatzen dituzte zakarrak.  Berria - Gaiak   2004-09-01

Haien atzetik, zabor biltzaileek zakarrak botatzen zituzten artagabe hogei pausotik hogei pausora gelditzen ziren iraulki orga batzuetara.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 62. orr.

Suzko erratz batek eskobatu zuen lurra, zakarrak erreaz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 39. orr.

Hau suntsitu eta zakarretara botatzeko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 55. orr.

Bilobatxoarekin nago orain, eta nondik nora dabilen zaindu behar dut une oro, zakar artera sar ez dadin.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Gorputz txiki bat, oinak hondar zakarrez betean sartuak zituena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 206. orr.

3 irud/hed

Nazionalista askotxo ezagutzen ditut euskerari begiko zakarrari baino garrantzi geiago ematen eztiotenak.  Berria - Harian   2006-01-26

Aldi berean, ordea, asko lezakeen zera bat da [dirua], eta hargatik da zakarretara botatzen ez den eta zakarrontzi batean egundo ikusten ez den zakar bakarra.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Botila puska ezpalduen gainean eroso eserita zegoen aurreko gaueko katu argala, aurpegia garbitzen zakar pilo baten tontorrean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 23. orr.

Elurrez pintakatuta, zakar eta traste pila zegoen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 53. orr.

Baserri edo borda ingurutan, berriz, denbora askoan kanpoan euritan eta lurraren kontra egondutako harri, enbor, iratze eta beste edozein zakar pila harrotzen hastea aski, azpian arrabioren bat azaltzeko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 103. orr.

Basauriko kaleetan zakar poltsak pilatuta izan arren, oraindik ez da usain handirik igartzen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Ogi koskor bat da, hezur bat, gaur egun erabiltzen diren zakar-edukiontziak nekez irekitzen dira, nekez lurrera botatzen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 192. orr.

Obretan zegoen ezkerreko etxea: zakar kontainerra aurrean, zur plantxak atarian, kristalik ez leiho zuloetan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 109. orr.

Tuberkulosia, errakitismoa eta zakar-potez betetako kale zikin pilo bat uzten dizkigute.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 351. orr.

Zakar, estolda eta ustel usaina zerion lekuari.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 171. orr.

5 zakar ontzi ik zakarrontzi.

zakar2 1 izond inolako gozotasunik ez duena. ik gozakaitz. (giza ekintza eta alderdiez mintzatuz)

Pintzelkada zakarrekin.  Berria - Kultura   2004-10-13

Kolpeak gero eta zakarragoak ziren, ez baitzuten esaten ari nintzaiena sinesten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 346. orr.

Batzuetan hitz-eztia izango da, beste batzuetan oldarraldi zakar gogorrak izango ditu.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 29. orr.

Ahots lakar zakarrez, listu jario, kexuka hasi zen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 130. orr.

-Ez da nire aita -keinu ia zakar batez eskuetaratu zidan kandela-.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 76. orr.

Hari bekoz beko bota nion desafio zakarrak askoz ere hobeto sentiarazi ninduen idazmahaira itzultzerakoan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 59. orr.

Mespretxuzkorik ez hartan, amultsutasun zakar bat baizik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 91. orr.

Ero-bolada zakar hori, basakeria hori animalia gaixo batengana, lehentxeago maitasunez jaten eman ondoren.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 27. orr.

Hasierako kolonoen hizketa-modua gogorarazten zuen Noraren aitaren jardun zakarrak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 25. orr.

Espero ez nuen jario zakar erre batez hartu zuen ostera hitza: [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 216. orr.

Ahopeka kantatuz, ez txarto gainera, abesti zakar baten pasarteak.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 178. orr.

Zer egiten duzue hemen? -galdetu zuen ahots zakar batek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 32. orr.

Garajetik, gizon-ahots zakar baten orroa atseginez jaso zuen belarrietan: "Oraintxe bertan, andereñoa".  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 234. orr.

Ezinezkoa zirudien haren eztarri zaharrak oihu eta madarikazio zakar haiek eratzea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 79. orr.

Fusilak besaburura eta lurrera behin eta berriz aldatuz aginte-oihu zakarren arabera.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 38. orr.

Mugimendu zakar bat egin, eta eskuetatik itzuri zitzaion animatzaileari mikroa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 259. orr.

Lisa baino ederragoa zen, buruzapia kopetan, begitarte latz harekin, on itxura zakar harekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 289. orr.

Honela mintzatu zen, bere bularpe hartatik barren-barrendik ahots ilun zakar bat ateratzen zuela:[...].  Elizen arteko biblia   2 Erg 21,10

Usainak eta soinuak; ahotsak, zakar, lodi, goxoak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 167. orr.

Areto handia arakatzen zuen begiekin, eta sudurrean sartzen zituen hatz zakar, maskurtsu, kakoak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 33. orr.

Doinu ironikoa lagungarri da; doinu zakar-mindua baztergarri.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 174. orr.

Hazpegi zakarrak zituen, sudurra motza, bekokia konkortua eta atzera luzatua, eta ezpainak irtenak eta handituak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 274. orr.

2 (eguraldi gertakariez mintzatuz)

-Bai, eguraldi zakarra egiten du, eguraldi txarra.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 70. orr.

Giroa gero eta zakarragoa zen, euri-lanbro trinkoak kaleak husturik zituen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 133. orr.

Riverside Drive-ra irten ziren eta han oso haize zakarra zebilen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 71. orr.

Hotzago eta zakarrago jotzen du haizeak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 323. orr.

Jantoki-bagoirantz abiatu nintzen, urduri eta kirio guztiak haize zakar batek jotako ihi herbal batzuk baino dardartiago.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 198. orr.

Iparraren eraso zakarrak tabernan zeudenen buruak jirarazi zituen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 102. orr.

Horrek, hego haize segidoko lehor iharrak ekarri zituen, bolada oso zakarrak tartekaturik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 70. orr.

Gure Allikenera ere etortzen ziren, batzuetan euri jasa zakarren artean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 164. orr.

Egun euritsu zakar batean lurperatu zitean, ia bakardade guztizkoan!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 246. orr.

Gero eta zakarrago jotzen zuen eguzkiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 37. orr.

Duela bi urteko bero zakar hura.  Herria   2005-08-11

Ekaitz zakar batek harrapatu ninduen azkeneko metroetan nintzela.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 147. orr.

Elur bisuts zakar amaiezinak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 63. orr.

Eguraldia zakar samarra izanik ere, etxeak bizkarra ematen dio Boreasi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 286. orr.

Manchako itsasarteko olatu gris dentso eta zakar haiek.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 113. orr.

Seismoa izan eta ordu batzuetara itsasoa zakar zegoen oraindik.  Berria - Mundua   2004-12-29

Itsasoa zakar egon ala ez berdin zait, nahiago dut igandean zakar badago, baina sailkapenerako berdin dio  Berria - Kirola   2004-09-02

3 (pertsonez mintzatuz)

Gizon zakarra zen bere maneretan, baina ez zen besteengandik ezertan nabarmentzen.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 166. orr.

Egoista hutsa omen bainintzen, zakarra, gustu-kontuan barbaroa, eta emakumeekin gizabiderik gabea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 43. orr.

Burokrata frantses bat, frantsesik ulertzen ez zutenekin zeharo zakarra, eta gogoko zituenekin, berriz, erabat berritsua, ikaragarri xarmagarria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.

Pertsonaia desatsegin eta zakar hura, batailoi karlistak ausardiaren arabera sailkatzen hasi zen gero.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Etsaiengandik libratu nauzu [...] gizon zakarrarengandik askatu.      - 0. orr.

Lehen ministro odolbero, harroputz eta zakar bat.  Berria - Kultura   2006-04-12

Garai haietako ameskaiztoetan, alabak bera bezalako soldadu zakar baten besoetan higatzen zuen bizi.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 76. orr.

Bihar da Frantziako zinemaren ikono handia izan zen aktore zakar eta goxoaren jaiotzaren lehenengo mendeurrena.  Berria - Kultura   2004-05-16

Asistenta narras, zakar eta axolagabe bat maritxuaren konfidente izatea txistosoa iruditu zait.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 177. orr.

-Zaldun zakar alaena, eskasa dirudi, bereari eusteko gai ez denari ekitea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 26. orr.

Bere txantxa giroan umore punttua baduela onartu behar, tarteka zakar eta matxista eman dezakeen arren.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 230. orr.

Gutxiago orraztua, baldar-zakarragoa, ez hain biribila.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 287. orr.

4 (bestelakoez mintzatuz)

Izan ere, lurra zikoitza da lurra zaila da lurra faltsua da lurra zakarra da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 16. orr.

Edozein lur zakar, edozein baxter, edozein harri-malkar.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 454. orr.

Toki bakarti horiek, hain zakarrak eta inhumanoak, fantasmak sortzen dituzte.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 182. orr.

Hitz batean, Txitxikovek zekusan guztia fermua eta tinkoa zen, sendoa eta zakarra.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 142. orr.

Gero ordu pare bat edo itxaronez gero, geltoki zakar batean, [...].  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 151. orr.

Malda zakar batzuen erdian.  Herria   2001-06-07

Bilauen janari zakarra genuen, beraz, baba.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 58. orr.

Hobeak egongo dira buñueloak kartzela honetako eltzekari zakarrak baino.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 158. orr.

Destilatu gabeko vodka zakarraren usain ikaragarria zerion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 116. orr.

Partida gogorra izan zen, zakarra.  Berria - Kirola   2004-01-29

Zuhurrena ere erotzerainoko oinaze zakar batek hartu dizkio zainak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 131. orr.

Gas-lanparen argi zakarraren azpiko ohe-ilarak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 23. orr.

Gurpiletatik zetorren kexu zakar batek eman zigun izotzaren berri.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 169. orr.

Florentek ezezkoan jarraitu zuen, lehen baino harrotasun zakarragoarekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 36. orr.

Poliziak kritikatu zituen, ordea, «modu zakarrean» sartzeagatik bulegoetan.  Berria - Mundua   2004-08-06

Vital Kutxako zuzendari nagusi Joseba Barrenak baztertu egin zuen prezioen jaitsiera zakar baten aukera.  Berria - Ekonomia   2004-05-13

5 (izen gisa)

Nola definitu Berdintasuna, norbanakoen mailan, zuhurraren eta zakarraren artean, ergelaren eta jeinuaren artean?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 179. orr.

Kontua duk delako Osorio horrek hire amari zera iragarri ziola, 'gau hartan ez zitzaiola itsatsi behar ezein gizoni, zakar bizian baitzegoen ilargia'.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 37. orr.

· Gerenteak, etenaren zakarra ahal bezala irentsi eta gero, hizketan segitu zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 266. orr.

Bere zakarrean ez zen Marta hain kontalari makala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 24. orr.

Nik uste haiek gehiago ohartzen zirela: nire jokamoldeen zakarra, nire arropen xaxtarra...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 19. orr.

6 (hitz elkartuetan)

Hango urek zakar fama zuten, ur-laster askokoa baitzen, eta uda oro bainulari bat edo beste itotzen zen bertan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 105. orr.

Berriro ere aldatu egin du tonua, eta zakar itxuraz jarraitu du, histrionikoki.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 427. orr.

7 (adizlagun gisa, giza ekintza eta alderdiez mintzatuz) ik zakarki.

Ez zakar, ez leun, batere ez erantzutea erabaki nuen orduan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 15. orr.

Nik baietz erantzun nion, lakar eta zakar.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 143. orr.

Azkar eta zakar esanda, potroetan jarri zaidalako egiten dut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 71. orr.

Nire aldetik gaizki egina iruditu zitzaidan ama horren zakar tratatu izana.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 107. orr.

Raimundo Silvak, ohi baino zakarrago, esaten dio telefonistari galdetzeko ea hartuko duen edo poesia liburuko probak hango mahai gainean bertan uztea nahi duen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 200. orr.

Zakar baitzegoen ustezko telefono entzuteen ondorioz, eta egunean hiru pakete erretzeak kontzientzia gaiztoa ematen ziolako, nik uste.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 194. orr.

Altxa nintzen ohatzetik, eta zigarroa zakar jaurtirik arratoiarengana abiatu nintzen izerdi zuritan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 94. orr.

Emakumeak zakar bultzatu zituzten atzeko gelarantz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 461. orr.

Julioren esku batek ileetatik heldu zidan, burua zakar jasoarazi, eta bestearekin masailekoa eman zidan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 22. orr.

Galga sakatu zuen, zakar.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 29. orr.

Bukatu orduko, izeba Petuniak zakar kendu zion platera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 16. orr.

Besoa zakar mugituz eman zion ezezkoa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 169. orr.

Prezioaz zakar eztabaidatu ostean, hura zortzi liberetan ezartzea adostu zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 222. orr.

Atea zakar zabaldurik, konkorduna topatu du, burua kazolan sarturik eta hankak airean dilindan.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 48. orr.

Lurralde hartako jaun den gizonak zakar hitz egin digu, eta zelataritzat hartu gaitu.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 155. orr.

Zakar hasi zen Léa hizketan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 413. orr.

Zakar eta ozen erantzun nion, Adak bainugelatik entzuteko moduan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 98. orr.

-Alde hemendik -bota zion Percyk zakar.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 54. orr.

-Aizu, goiko hori! -oihu egin zion François andreak zakar.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 23. orr.

"Non arraio sartu haiz?”, egin zion oihu zakar.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 124. orr.

-Itxi ezak atea, Florent -esan zuen zakar-.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 166. orr.

-Eta zu? -galdetu zion zakar osaba Vernonek Harryri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 13. orr.

Baina aita sartu da tartean, eta nahiko zakar baztertu nau handik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 213. orr.

Ia ez zuen inorekin hitz egiten, eta zakar erantzuten zion bere lana eteten zionari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 199. orr.

Tsiganokek zakar eta isekaz erantzuten zion beti.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 46. orr.

Musiak begirada josi zuen zakar eta basatiki begiratzen zioten begi zorrotz eta ero samar haietan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 101. orr.

Oso zakar hartu ninduen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 285. orr.

Elkar zakar hartzen jarraitzen dute, bera kanpoan egon izana ezertarako izan ez balitz bezala.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 258. orr.

Tapaki bat bota nion zakar, hain zakar ere, sofa ondoko mahaia jo eta telefonoa bota bainuen lurrera.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 24. orr.

Arabiar musulman primitiboek zakar astindua zuten beren bizimodu arkaiko tradizionala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 68. orr.

8 (adizlagun gisa, eguraldi gertakariez mintzatuz)

Gertatu zen egunetan itsasoa zakar samar omen zebilen, eta uhin kolpe batek egotziko zuen itsasora Gabrielle.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 107. orr.

Haizea lehen bezain zakar ez zebilenez, [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 166. orr.

Uhinek zakar astintzen dute aurretik atzerantz.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 148. orr.

9 landugabea.

Ahoa paper zakar batekin garbitu, eta iturripean jarri zuen burua.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 102. orr.

Paketea zabaldu dut; eta bi atal-edo topatu ditut barruan, biak paper lodi zakar banatan bilduak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 66. orr.

Lau ohol zakar, asto biren gainean.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 52. orr.

Artilezko longain zakarra soinean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 225. orr.

Zapi zuria buruan, soineko baldres zakarra gorputzean.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 169. orr.

Senarra marra lodiko pana zakarrez jantzita zegoen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 20. orr.

Lur biluzia zuen gehienetan bere gorputz nekatuarentzat ohe, harria edo egurra buruko eta bere jantzi xume, zakar eta latza estalki.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 886. orr.

Iztupa zakarreko oihalak nola josten diren erakutsi zidan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 70. orr.

Mahaia, besaulkiak, aulkiak..., ezinago astuna eta zakarra zen dena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 145. orr.

Harri zakarra edo zura jotzen badu, bertan puskatzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 241. orr.

Kamiseta lodi bat zeukan soinean [...] galtza eta zapatilla zakar batzuk, [...].  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 99. orr.

Eskalapoietatik txapinetara, eta oihal zakar merkezko gonetatik zetazko soineko harro finetara.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 113. orr.

10 (adizlagun gisa)

Izokina, zilar landua iduri, ezkatak metal leunduan gubilez joka eginda dauzkana; korrokoia, ezkata handiagokoa, eta zakarrago zizelatua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

Zakar dago zura, eta burdinak herdoildurik dauzka.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 227. orr.

11 zakar-zakar adlag

Zakar-zakar tratatzen zuen, nagusiak langile alferra bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 311. orr.

Zakar-zakar eseri zen, ukabilkada jo zuen mahaian, egunkaria baztertu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 161. orr.

Izkinatik desagertu aurretik, Mikel jiratu eta, zakar-zakar oraindik, anaiari zuzendu zaio: [...].  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 86. orr.

· Haizea zakar-zakarra zetorren Il Corso deitzen dieten mendietatik, eta hotza gero eta minagoa zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 273. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahots zakar (16); ahots zakar batek (3); ahots zakar baten (3); azkar eta zakar (3); bero zakar (4); bezain zakar (5); bota zion zakar (8)

erantzun zakar (3); erantzun zion zakar (3); esan zion zakar (8); esan zuen zakar (6); esku zakar (3); galdetu zion zakar (3); hagridek zakar (4); hain zakar (12); haize zakar (15); haize zakar batek (5); haizea zakar (3); hitz zakar (6); horren zakar (7); hots zakar (3)

itsaso zakar (4); itsasoa zakar (7); keinu zakar (3); kolpe zakar (6); kolpe zakar batez (3); maniobra zakar (3); mugimendu zakar (7); mugimendu zakar batez (4)

oihu zakar (3); oso zakar (14)

zakar antzean (5); zakar astindu (3); zakar bota (3); zakar bultzatu (3); zakar erantzun (11); zakar erantzun zion (4); zakar esan (4); zakar eta gordin (3); zakar eten (3); zakar hartu (5); zakar hitz egin (6); zakar jiratu (5); zakar jotzen (3); zakar kendu (3); zakar mintzatu (5); zakar moztu (3); zakar samar (26); zakar samarra (10); zakar tratatzen (3); zakar zakar (4)

ahots zakarra (10); bezain zakarra (8); eguraldi zakarra (4); erauntsi zakarra (3); gizon zakarra (4); hain zakarra izan (3); haize zakarra (16); itsaso zakarra (10); jarrera zakarra (3); kolpe zakarra (3); oso zakarra (6)

zakarra eta baldarra (3); zakarra izan (21); zakarra izan nahi (4); zakarra izango (4); zakarra zen (9)

baino zakarrago (12); gero eta zakarrago (4)

baino zakarragoa (3)

gero eta zakarragoak (3)

itsaso are zakarragoan (3)

ahots zakarrak (4); hain zakarrak (5); haize zakarrak (11); hazpegi zakarrak (3); itsaso zakarrak (3)

haize zakarraren (3); itsaso zakarraren (6); zakarraren menpe (4)

hain modu zakarrean (3); itsaso zakarrean (3); modu zakarrean (14)

olatu zakarren (3)

ahots zakarrez (23)

hitz zakarrik (3)


zakardi iz zakarrak dauden tokia.

Sasi, lahar eta zakardietan basurdea bere gogara bizi da.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 113. orr.


zakarkeria (orobat zakarreria g.er.) 1 iz egintza zakarra; zakartasun gaitzesgarria.

Zakarkeria, hitzen lehorra ezin daiteke bazter utzi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 111. orr.

Ez bainituen atsegin ez aitaren zakarkeria, ezta amaren apalkeria ere.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 44. orr.

Drogazalea anaia duela esaterakoan ahotsak dardara egin badio ere, hunkipenaren eremutik zakarkeriarenera ekartzen du berriro jarduna.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 131. orr.

Eguneroko jokabidea ez zen gizalegea eta forma demokratikoak zaintzea, ezpada zakarkeria, mehatxua eta gezurra.  Berria - Harian   2005-03-19

Ez dakit zertara zetorren hainbesteko presa eta zakarkeria, egia esan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 219. orr.

Ruche jaunak ez zuen zakarkeriarik esateko ohiturarik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 93. orr.

-Tira, Perrette, barkatu zakarkeria, baina ergelkeria galanta esan duzu!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 126. orr.

-Gilly, ez zakarkeriarik bota.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 56. orr.

Eutsi egin dio jendetasunari hala ere, zakarkeriaren bat erantzun beharrean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 26. orr.

Hori da Japonian jendaurrean egin daitekeen zakarkeria handienetako bat.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 166. orr.

Eta barka ezak zakarkeria -desenkusatu zuen bere burua-.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 83. orr.

Zakarkeria leuntzen saiatu nintzen: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 124. orr.

Polizia uniformedunen itxurazko gizabideak -zinez ohargarria, harat eraman nindutenen zakarkeriaren aldean- ez zuen nire kolera apaldu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 274. orr.

Kristorengatik edozer zakarkeria jasateko guztiz prest zegoela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 880. orr.

Begien bistan zegoen leuntasunez errefusatu zuela, zakarkeriarik gabe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 112. orr.

Gizonak eutsi nahi izan zion, baina emakumeak burua mugitu zuen, urrundu egin zen, gizonaren besoetatik atera zen zakarkeriarik gabe.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 325. orr.

-Hire zakarkeria maitagarria duk, ez pentsa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 93. orr.

Bere baitan ulertu zuen galdera hark, zakarkeriak zakarkeria, adiskidetzea zekarrela.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 270. orr.

Ankerkeria erakusten zuen koldartasuna ezkutatzeko, zakarkeria tolesgabetasun-itxurak egiteko eta zitalkeria trebetasuna bailitzan adierazteko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Borrero baten gerizpean hazia nintzen, goarnizioko soldaduen zakarkerian eta haien ausarkerian hezia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 110. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Kalean zela konturatu zen nolako zakarkeria ikaragarria egin zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 191. orr.

Ziren bezala txiroak izanik, auzoen txirotasuna gorrotatzen zuten gehien, gurea, ez baikenuen proletarioen zakarkeria gordinarekin zer ikusirik nahi.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 11. orr.

Osasunako jokalarien zakarkeria nabarmenari ez zion trabarik jarri.  Berria - Kirola   2006-03-23

Baina ez nion ametitu nire buruari pentsamendu makur hura, zakarkeria matxista atzerakoi hura.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 160. orr.

Haren zakarkeria kontrolatuak, berriz, ordenaren zerbitzariek administratu arruntekin ohi duten jokamoldearen urrintto nahastezina zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 198. orr.

-Nor zarete zuek, jaunak? -galdetu zien errusieraz hotz-hotzik, baina ohiko zakarkeriarik gabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 275. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Berezkotasun honek zakarkeria-itxurak oro kentzen zizkiela, zutitu eta mahaira joan zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 131. orr.

4 zakarkeriaz (15 agerraldi, 7 liburutan) adlag ik zakarki; zakar2 7.

Zerbait eskatzera zetozkien guztiei, zakarkeriaz errieta egin, bizioak aurpegiratu, eta batzuetan irain egin ondoren, iruditzen zitzaiona ematen zien.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 42. orr.

Neskatxa, baina, zakarkeriaz mintzatu zitzaion, begirakune betizua josirik: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 45. orr.

Neskak, gizonarengana itzulirik, zakarkeriaz eten zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 215. orr.

-Jakina! -moztu nau, ohiko zakarkeriaz, eta itxi egin dit leihatila.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 78. orr.

Berehalakoan, soldaduek gatibuen taldeak miatu zituzten zakarkeriaz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 295. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zakarkeriaren bat (6)

zakarkeriarik gabe (8)

zakarkeriaz esan (3)


zakarki adlag zakarkeriaz. ik zakar2 7.

-Burutik zaude! -esan zuen berak, zakarki.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 147. orr.

-Ospa hemendik! -esan zion zakarki On Camillok.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 220. orr.

Gela arin zeharkatu eta, aldamenetik igarotzean, zakarki bota zion: [...].  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 141. orr.

-Ez dut uste hemen denik -esan zuen Tomek, ordura arteko taktika zakarki aldatuz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 45. orr.

Neskatoa zakarki esnatzeko gogoa.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 34. orr.

Neskak besoa askatu zuen zakarki, zer edo zer esanez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 92. orr.

Irainka hasi zitzaizkion zakarki, erotua eta burutik egina zegoela hots eginez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 188. orr.

Motorra pizten du, eta zakarki eragiten dio bolanteari.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 203. orr.

Hernanin sartzerakoan, bideak eskuinera egiten du zakarki.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 82. orr.

Gordetzen dut, oraindik ere, garai haietako Manuscritos de economía y filosofia liburuaren ale zahar ia birrindua, boligrafo urdinez zakarki azpimarratua.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 87. orr.

Emakumea ez zait (barka honen zakarki mintzatzea) batere "zerutiarra" iruditu.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 62. orr.

Bi trumoi lehertu ziren hiriaren gainean eta euria zakarki erori zen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 59. orr.

Naturak masa astunak arintzen ditu, zuzentasun zakarki nabarmena ezabatzen du.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 170. orr.

Neska gazteek [...] aparrez zuri itsasoa zakarki haienganaino goratzen delarik lehoia sumintzen eta bihurtzen den gisan, gona jaso eta algara handitan egiten dute gibelera.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 67. orr.


zakarontzi ik zakarrontzi.

zakarragotu, zakarrago(tu), zakarragotzen da/du ad zakarrago aritu.

-Beroago egongo duk infernuan eltzea! -zakarragotu nintzaion.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 79. orr.


zakarraldi iz zakarkeriazko aldia.

Aitaren zakarraldiren batek ama negarrez jarri zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 163. orr.

-Sekulako zakarraldiak izaten ditu, nik ikusi dudan erorik berezienetako bat da.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 193. orr.

Gizonak zakarraldiren batean emakumea jotzeko keinurik egiten badu, heriotz mehatxu garbia izan dela erakutsiko dio abokatuak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 192. orr.

Urakanak zakarraldi bortitzagoa jo zuen orduan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 148. orr.

Jauregian zeraman denboraldian ikasia zuen itsas soinua bereizten, bai barealdian eta bai zakarraldian, bai kidetasunean eta bai etsaigoan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 114. orr.


zakarreria ik zakarkeria.

zakarro izond adkor zakar aritzen dena.

Kleo Kleenetoko hau, haatik, Tuzididesek beti sokor-mazo zakarroa bezala erabiltzen baitu, kirten baten antzera, haren kontrairudia bere arrazoiketan ikustea, Diodoto Eukratekoa, gizon burutsu zuhurra, interesgarria gertatzen da guretzat.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 262. orr.


zakarrontzi (orobat zakar ontzi g.er.eta zakarontzi g.er.) 1 izond zakarrak botatzen diren ontzia.

Hiri-altzariak, bankuak, zakarrontziak, farolak, asko eta asko kenduak izan ziren, umeen jokoa eragotzi egiten zutela eta.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 18. orr.

Horiek guztiak ez direla komunetik behera botatzeko, horretarako daukatela gai organikoen poltsa zakarrontzian.  Berria - Euskal Herria   2004-10-14

Zakarrontziak berebiziko kiratsa botatzen zuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 269. orr.

Zakarrontzia noizbehinka hustu egin behar da.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 107. orr.

Gatzontzia zakarrontzian husten zuen bitartean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 132. orr.

Teresak txoria zakarrontzi batean utzi zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 197. orr.

Egunkari guztiak bagoiko zakarrontzira bota nituen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 141. orr.

Beste batzuek diote inprimatzaileek zakarrontzira bota zituztela orriak, besterik gabe, edo beren pipak pizteko erabili zituztela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 148. orr.

Arrosa zuria bakar-bakarrik zimeltzen zen tokira joan, eta zakarrontzira bota baitzuen, zakarrontziko tapakian kolpe indartsua emanez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 274. orr.

Zakarrontzietan aztarrika ibiltzen diren agure triste horietako baten moduan amaituko duzu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 246. orr.

Ohetik jaiki eta, kafegailua sutan zegoen bitartean, gutuna hartu zuen zakarrontzitik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 108. orr.

Ni, berriz, txostena hartu eta kalera irten orduko garbi geratuko naiz, aurreneko zakarrontzira joango baita txiki-txiki eginda.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 274. orr.

Horrez gain, zakarrontziak erre zituzten.  Berria - Mundua   2004-03-25

Parisen aspaldi itxi baitzituzten zakarrontzi guztiak mairuen bonben beldurrez.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 129. orr.

Autobusa hurbildu ahala, kaleko argi-ilarek, postontziek eta zakarrontziek salto egiten zuten paretik kentzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 35. orr.

Irudipena zeneukan, eztarritik kendu berri zizuten minbiziaren alea zakarrontzira bota zuela Aldaba doktoreak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 35. orr.

Aurkitutako lehen zakarrontzira bota nuen papertxoa, keinu horrekin istorio guztiaz ahazteko itxaropenaz.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 134. orr.

Galduta dabilen zakurra, zakarrontzian usnan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 191. orr.

Gainerako guztia zakarrontzira botatzeko modukoa dela, alegia.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 143. orr.

Nafarroarentzat boto baliagarriena CDNk ordezkatzen du, eta UPN-PP eta PSOE alderdi nazionalei botoa ematea botoa zakarrontzira botatzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Hori euskal xakearen bukaera izango litzateke, eta jende askoren urteetako lana zakarrontzira botatzea.  Berria - Kirola   2004-04-28

Betaurrekoen lente pitzatua kendu eta zakarrontzi moduan zegoen poltsa batera bota zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 242. orr.

2 irud/hed

Gelak zakarrontzi bat zirudien.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 80. orr.

Ordenagailuko zakarrontzi birtuala ere hustu zuen, jarraian.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 53. orr.

3 (hitz elkartueetan)

Paper zakarrontzi handi bat zen nire apartamentua.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zakarrontzira bota (31); zakarrontzira bota zuen (4); zakarrontzira botako (7); zakarrontzira botatzea (4); zakarrontzira botatzen (4)


zakartasun 1 iz zakarra denaren nolakotasuna. ik zakarkeria.

Suak egurra pizten duen bezala, aienatzen ditu hezetasunak, berdetasunak, zakartasunak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 107. orr.

Bizarra egin gabeko musuen zakartasuna.  Berria - Kultura   2004-06-02

Aginduak emateko ahotsik gabe, kemenik gabe, zakartasunik gabe.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 177. orr.

Buru gaineko kalpar latzak gogotik ferekatu nizkion, amultsutasuna mozorrozteko xedea zuen zakartasun gehiegizkoaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 306. orr.

Zakartasuna eta goxotasuna noiz bat noiz bestea nahasian zebiltzan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 229. orr.

Taldearen aurreko lanetan nagusi zen zakartasunak eta gordintasunak lekua utzi diote Akauzazteren alderdi akustikoenari.  Berria - Kultura   2004-04-20

Sudurraren zabalak areagotutako zintzur-hotsaren zakartasunak traizionatzen zuen, zaunkaka hitz egiten zuela irudi baitzuen-.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 113. orr.

Ez nuen horrelakorik esateko asmorik, ez nion zakartasunik erakutsi nahi amari, baina hor etorri zitzaidan gorrotoa berriro goraka.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 144. orr.

Fenomenoaren ezaugarririk bereziena, agian, mugimenduen zakartasuna izan zen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 46. orr.

Gizarte primitibo eta rustiko guztietan bezala, Euskal Herrian politak neskak daude, oraindik gizartearen zakartasunak zakartu gabeak, loreak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 27. orr.

Bidaia osoa pasa nuen [...] errimarik gabeko ahapaldi estu sentimenduz bete haiek, irudiz eta sentipenez gainezka, bere zakartasunean hunkigarriak neureganatzen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 115. orr.

Betidanik izan duen zakartasunerako joera areagotu egin zitzaion alargunduz geroztik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 40. orr.

"Bedeinkatua izan bedi basoko mutilen zakartasuna!", hots egin dut.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 389. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Klodiak ezin zuen jasan haren zakartasun basa, landa usainekoa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 58. orr.

Ondoko sotoetatik mota guztietako usainak iristen zitzaizkien oholetatik zehar: barazkien gezatasuna, arrainaren laztasuna, gaztaren zakartasun kirasduna, hegaztien bero bizia.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 251. orr.

Zirinen zakartasun alkalinoa zen nagusi.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 279. orr.

Jatorrizko zakartasuna aurkitzen da han, beste espirituren batek ahuldu gabeko espiritua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 191. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Maitasuna sentitu bai baina adieraztea onartzen ez duen zakartasun mota hori zeukan.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 8. orr.

· Ez zela gehiegi saiatu bere adierazpen-zakartasunak leuntzen.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 6. orr.

4 zakartasunez (8 agerraldi, 6 liburutan) adlag ik zakarkeria 4.

Bernardino negar batean ari zen, eta autoaren inguruan zebiltzan falangistek isiltzeko agindu zioten zakartasunez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 259. orr.

Ama kontuak hartzen hasten zitzaidan zakartasunez.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 30. orr.

Hemen lefa usaina dago! -esan zigun, zakartasunez.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 39. orr.


zakartegi iz zakarren biltegia.

Barne zirkuituak erretzean zakartegi munizipalerako baizik ez zara on.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 162. orr.

Irakurle maitea, honainoko istorioa gustatzen ez baldin bazaizu, liburua abandonatzen eta SIVOM anitzek ordaindu zakartegietara botatzen ahal duzu: ulertuko dut.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 60. orr.


zakartu1, zakar(tu), zakartzen 1 da ad zakar bihurtu.

Hasieran zakartu egiten naiz, gero triste jartzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 349. orr.

Leuna zakartzen edota mikatza eztitzen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 122. orr.

Larunbatetako alkoholak kitzikaturik, erraz zakartzen ziren.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 215. orr.

-Agian ez da sobera zakartuko, atzarri eta zu hemen ez ikusita.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 177. orr.

-Zoaz kukusoak orraztera! -zakartu zitzaion Noraren aita, ez baitzekien Andreas adarra jotzen ari ote zitzaion.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 108. orr.

-Baina Ivan Grigorievitx ez da bakarra, beste batzuk ere badira tartean -zakartu zitzaion Ivan Antonovitx.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 212. orr.

Gero, senarraren segurtasunarekiko izuak behin uxatuta, zakartu egiten zitzaion aldartea eta minduta sentitzen zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 152. orr.

Hala bada, akaberan ustelkeria bere baitan nagusitu zelarik, zakartu egin zen, pasioen mende gertatu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 196. orr.

Bepen hotzeria ez da gripe bihurtu, ahotsa zakartu zaio, besterik ez.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 234. orr.

Eztarritik ateratzen zaion ahotsa lakarra da, amorruz zakartua.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 173. orr.

Motor-hotsak zakartu egiten dira, arrisku-seinaleak bailiran.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 177. orr.

-Sekula ez dizut maitasunik agindu, orain arte ez dut-eta jakin maitasuna zer den -esan, eta ahoa zakartua zuela konturatu zen mutila.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 100. orr.

Pixkana-pixkana irribarrea itzali zitzaion eta begitartea zakartu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 350. orr.

Eguerdi aldera itsasoa zakartzen hasi zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 286. orr.

Eguraldia, ordea, oso zakartu zen.  Berria - Kirola   2004-11-02

Herriko giroa ere zakartu da.  Berria - Harian   2006-03-14

Askotan, entzuten diezu politikari profesionalei, eta horren falta sumatzen duzu, beti zakartuta ikusten dituzu, beti mikaztuta, beti haserre, eta jeneralean gainera builaka.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 105. orr.

"Zuekin ezin duk!", esan zuen Carlosek zakartuta, eta alde egin zuen bileratik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 430. orr.

Bigarren zatian partida erabat zakartu zen epaileak Celtako Angel eta Mendez kanporatu zituen.  Berria - Kirola   2004-10-03

Gizarte primitibo eta rustiko guztietan bezala, Euskal Herrian politak neskak daude, oraindik gizartearen zakartasunak zakartu gabeak, loreak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 27. orr.

2 (du aditz gisa)

Gogotxartu eta zakartu egin ohi nau horrek, eta zakar samar moztu nion Monikari ere.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 84. orr.

Ahotsa zakartzen zuela, erantsi zuen-: Eta guk, zer...?  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 217. orr.

Gosariaz geroztik fitsik ahoratu gabea nintzen, eta jan zaharra egoteak muturtzen eta zakartzen ohi nau.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 126. orr.

Mathildek benetako ahalegina egin zuen bere jarduna ez zakartzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 169. orr.

Benetan irrigarriak dira kontraesan hauek: sineskeriak zakartutako herri batek bakarrik sinets eta onar ditzake.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 250. orr.

Haize bortitzak [...] itsasoko azala zakartzen zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 66. orr.

Haize boladek erabat zakarturik zeukaten berez zakarra zen gaua.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 114. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Zirimolaren lekuko denaren ahots zakartuaz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 147. orr.

Langile eskuak dira, zikinak, zakartuak baina zintzoak.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 20. orr.

Biluzik etzan ginen belar zakartuaren gainean, gure mendekuaz harro eta barruko piztia sosegatuta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 145. orr.

Lerroak itsaso zakartua zirudien Ararateko mendi-mazeletan.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 98. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

itsasoa zakartu (3); zakartu egin zen (5); zakartu zitzaion (7)

itsasoa zakartzen (4)


zakartu2, zakar(tu), zakartzen da ad zakarrak atera.

Ihuriko urak gorputza pozoituta, giharrak eta burua mindu zitzaizkidan, hotzikarak nire gorputzaz jabetu, bularretako eta besoetako larru-azala zakartu, burua galtzerainoko kalentura piztu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 182. orr.

Gizon legenez oro zakartu bat, erdu usteldua, heldu zaio oihuz: [...].  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 216. orr.


zakartxo izond adkor apur bat zakarra.

Haize zakartxoak errotik atera lezakeen txabolatxoan bizi da Sheela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 132. orr.


zakarxe adlag zakar samar.

Hitz emandako txostenaz galdetzeko asmoa nuela kontuan hartuta, nahi baino zakarxeago ihardetsi nion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 134. orr.


zakarxko 1 izond zakartxoa.

-Zakarxkoa, ezta?, gure Klara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 94. orr.

2 (adizlagun gisa)

Hor ikusten da, tarteka urrutisko ere joaten zela zirri kontua, eta inoren kontsentimentuaren kontra, eskua zakarxko luzatzen zuenak, taldean bazen eta aiseago, jakina, kartzela edo isuna pagatu ere bai.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 197. orr.


zakatz 1 iz uretako animalien arnas organoa, mintzezko xafla batek edo hari izpi multzo batek osatua. ik brankia.

Sardinzarrek, apur bat bihurriturik, beren zakatz odoltsuen zauria erakusten zuten urrezko hariz apainduriko soinekoen gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

Arrain haien begi bizien eta zakatz oraindik odoltsuen erdian, arraia handi bat ageri zen, gorrikara, orban ilunez pintarratua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 173. orr.

Hau besterik ez baita itsasoarekiko substantzia-trukaketa: oxigenoa zakatzetatik igaro, janaria ahotik hartu, eta hondakinak organo espezializatuetatik, hala nola giltzurrunetatik, kanporatu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 164. orr.

Zakatzetatik sartzen den uraren parte bat odolera igarotzen da ezinbestean, eta giltzurrunen bidez atera behar da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 198. orr.

Slightly, arrainaren zakatza baino zuriago, konturatu zen Kako-okerrek sekretua aurkitu zuela.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 163. orr.

2

Eta malkoak ageri zituen, zakatzak gorri, trenbidea iragaiten genuelarik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 153. orr.

3 izond (irain gisa)

Amorru handiagoz esaten nuen, isilean baina garrasika: txepela!, kaskaila!, zakatza!,  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 165. orr.


zakil 1 iz gizakiaren eta abere arren ernalkinaren zatia, hazia nahiz gernua kanporatzeko organo zutikorra, sabelpean kokatua dagoena. ik buztan.

Begien aurrean duzun Venusen makila hau, Eugeni, amodio-atseginen eragilerik nagusiena da: zakila esaten zaio.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 87. orr.

Eboluzioaren historian, beraz, zakila narrastien asmakizuna izan da, lehorreko lurretara aldatu eta bertan ugaltzeko pentsatua.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 41. orr.

Gizakien koitoan zakilak eta klitoriak ez dute elkar ukitzen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 245. orr.

Ohartu ziren emakume heterosexualak, normalean, gizonaren zakila baino ez dutela ferekatzen, eta gayek, berriz, lagunaren frenulua, barrabilak, perineoa, ipurdiko zuloa, izterrak, pubisa eta sabelaren behealdea ere laztantzen dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 80. orr.

Zakilari eragiten zion eman ahala guztian.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 36. orr.

Ponpatuz bezala eragiten zaio lagunaren zakilari; atzera-aurrera batzuen ondoren, hazia isuri egiten da.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 122. orr.

Zakila eroki torratuz gidatzen zian trucka son of bitch hark.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 33. orr.

Emakumeei begiratzea, fantasiak egitea, eta zakila urratu arte masturbatzea.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 136. orr.

Bere emaztea ez den norbaitek EEBBtako lehendakari bati zakila miazkatzen dion lehen aldia balitz bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 42. orr.

Hura beldurrez ni desloratzeko eta ni aspalditik gogo bizian haren zakila xurgatzeko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 79. orr.

Zuk bati zakila zurrupatzen diozun bitartean, beste batek sartzen dizu hondoraino, ez dago gaizki lagunen eta maitaleen artean bazaude.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 132. orr.

-Jode Yolo, zakila jateak on egin dik!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 331. orr.

Zakilaren mokoa edo glandea sentimen errezeptorez josita dago.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 132. orr.

Zakila iratzarri egiten da, aztoratu, handitu, gogortu, berotu, eta burua altxatu, inguruetara begiratu eta aterpe epel eta heze baten bila hasten da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 43. orr.

Zakila tente-tente du, eta harekin ukitu du neskaren saihetseko haragia.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 50. orr.

Galtzontzilo barrenean gogor eta zut zeukan zakila.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 150. orr.

Haren zakilak tinkotasun nabarmena zuen dagoeneko.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 45. orr.

Zakila izter gainean neukan eta izterrean hazia.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 52. orr.

Zakila burdina baino gogorrago neukan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 76. orr.

Zure hurbiltasun hutsak kemenez betetzen du izorratzen nauen zakila.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 180. orr.

2 (izenondoekin)

Zakil txikia ez da gauza bera, nola izango da bada?  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 108. orr.

Halako batean zakil luze eta txuri-txuria hantxe nuen nire aurrean, apaiz baten eskuen artean.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 80. orr.

Haren zakil gogorrak masaila ukitzen ziola sentitu zuen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 64. orr.

"Ikusten al duzu zein egoeratan utzi nauzun, zaldun laztana?", esan zidan bere zakil zaildu eta burugogorra eskainiz.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 71. orr.

Haren zakil gihartsu eta zaintsua ikusten nuen sartzen, gero eta barnerago haren baitan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 130. orr.

Zakil eder hura estutu nuen hatzen artean, laster aho-barrenean izango nuela burutik kendu ezinik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 167. orr.

Zu baino neska gazteagoak ikusi ditut nik zakil lodiagoak jasaten.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 163. orr.

Bere zakil bero eta gogorra izterraren kontra sentitu nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 102. orr.

Bere zakil tentea harro eta prest azaldu zitzaidan begien aurrean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 125. orr.

Haren zakil bigundua berez irten da preso zuen kutxatila ederretik.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 53. orr.

Hanka artean izter erdialderainoko zakil sendoa zeraman zintzilik.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 48. orr.

Zakila izter gainean neukan eta izterrean hazia.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 52. orr.

Gizonak irristagarriz igurtzi ditu bere zakil ezin tenteagoa.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erroma zaharrean, garai batean, emaztegaiek Priaporen zakil-burua ferekatzen zuten edo haren gainean esertzen ziren.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 12. orr.

Bere kanpai-jotzea azkartzen zuela ikusi nuen, batzuetan bere zakilburuak nire ipurmasailak astintzen zituela sentitzen nuen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 38. orr.

Osabak zakilburuko azalari "mottoa" esaten zion beti.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 11. orr.

Eskuan ttu pixka bat hartu eta zakilbaban zabaltzean amaitu zen deserosotasuna.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 72. orr.

Zer dira ba zakil-baba zarbelak!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 259. orr.

Zeuen zakil-muturra erdainduko duzue: horixe izango duzue nire eta zuen arteko itunaren ezaugarria.  Elizen arteko biblia   Has 17,11

Zakil punta laru bat bezala.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.

Zenbat eta zakil-haria gehiago tenkatu, orduan eta erekzio harroagoa eragingo didazu.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 136. orr.

Ipurtestua eta bizkarzabala baitzen, gorputzean ile gutxikoa eta zakil-erro handi samarrekoa.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 99. orr.

Zakil egarriz zegoen potxon irrikatsu bati ene esnea eskaini nion babes gabe.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 73. orr.

Larru-jotzeak eta zakil-miazteak hainbestean ziren baliagarri, oharturik zen horretaz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 54. orr.

· Gerra zauri baten ondorioz zakil-barrabilak moztu zizkioten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 111. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Gizarte baino gehiago emarte edo ema-gizartea zena, matriarkala, ekologista, auzolangilea, berdinzalea, ekialdetikako izurri hondatzaile, menderatzaile, gerrazale, patriarkal, zakil-harroak desegin zuena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 67. orr.

-Zizare zakil-beroa!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 401. orr.

Neska putaziringa zakil-berotzailearen adar-jotze krudelak larregikoak ziren.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 56. orr.

5 (izenondo gisa)

Ardiak, beldurrak bakarrik mugiarazten dituen abere zakilak, pentsatu zenuen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 25. orr.

Zakila esaten digu, pertsona zakila edo astazakila, astapotroa, astopitoa, kirtena, eta kirtenkeria, pitokeria eta abar.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 107. orr.

Ikas ezak, ikas ezak, tedesko urde-lerde zakil horrek, dena badakizuela uste duzue-eta!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 226. orr.

6 zakil moko (orobat zakilmoko)

Marroren maitasuna zakil-mokotik poltsikora eta poltsikotik zakil-mokora zebilen, ez zekien-eta beste biderik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 207. orr.

Gizonak maisuki bildu eta zurrupatzen zidan zakilmokoa bere ezpain bustiez.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 117. orr.

Tarteka potroazala eta zakilmokoa ferekatzen nizkion esku batez, atzetik hartzen zuen plazerra aurretik har zezakeenaz areagotzeko.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 84. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zakil tentea (3); zakil barrabilak (3); zakil eder (6); zakil handi (3); zakil lodi (3); zakil muturra (6); zakil osoa (3); zakil puntan (3); zakil tente (5); zakil tentea (6); zakil tentearen (3); zakil txiki (4); zakil txikia (3)

gizonaren zakila (4)

zakila ahoan (6); zakila aluan (3); zakila atera (11); zakila eskuan (3); zakila gogor (3); zakila gogorra (3); zakila gogorra zuela (3); zakila miazkatzen (3); zakila sartu (7); zakila sartzen (6); zakila tente (11); zakila tente jartzen (3); zakila ukitu (7); zakila ukitzen (5)

inolako kontakturik zakilaren (4); klitoriaren eta zakilaren (5); zakilaren barrena (3); zakilaren eta klitoriaren (6); zakilaren glandean (3); zakilaren jabea (3); zakilaren mokoan (3); zakilaren mugimenduen (3); zakilaren neurriak (3)

zakilari eragiten (3); zakilari heldu (3)


zakilbaba ik zakil 3.

zakilburu ik zakil 3.

zakildu, zakil(du), zakiltzen 1 da/du ad zakilaz hartu.

Begira, aingeru eder hori, ikusten al duzu zakildu behar duzun zuloa? Ezin nuen ia intziririk ere egin, zakildua sentitzen nintzen alde guztietatik, garunak lehertzeko zorian nituen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 179. orr.

Nire erraietan nola zakiltzen zuen jabetzen nintzen, eta ordurarte inoiz sentitu gabeko zerbaitek atsegin-zotinak atera zizkidan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 76. orr.

2 zakil itxurakoa bihurtu.

Garapena, garatzea, badakigu zer den: letxugarekin edo tipularekin gogoratzea aski, jabetzeko garatzea (bestelako hitzez: ziltzea, makila egitea, zakartzea, zakiltzea (sic)...) alferrik galtzea dela, gehiago jateko modukoa ez izatea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 105. orr.


zakildun izond/iz zakila duena.

Neska puska ederra... Sinetsi nahi al didak konketa-musu hori, zera, zakilduna dela?  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 18. orr.

Prozesu fisiologiko horrek, bai zakildunari, bai hura iratzartzen duenari, betidanik sortu die ikusmina, erakarpena, harridura, mirespena.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 42. orr.


zakileratu, zakilera(tu), zakileratzen da ad zakilera joan.

Odola zakileratzen zitzaidala sentiturik, menage à trois zoragarri bat irudikatzen hasi nintzen.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 96. orr.


zakilgabe izond zakilik ez duena.

Zakilgabea!  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 118. orr.


zakilki iz

Segi zuen zakilki horri buruz hizketan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 125. orr.


zakilmoko ik zakil 6.

zakilmotz izond zakila motza duena.

Nik orduan ahal nuena egiten nuen, padrek esaten zuen moduan, Franco ipurdi zuri putre nano zakilmotz basurdekume hankoker haren kantu faxistaketa ez ikasteko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 154. orr.


zakilño iz zakil txikia.

Komunean zakilñoarekin zuloan aparatzen saiatu zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 220. orr.


zakilote iz

Ez dute konprenitzen, motzak direla zakiloteok.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 14. orr.


zakilpoto izond (irain hitza)

Jakingo bazenu zein zakilpoto den etxean, nola hitz egiten duen zutaz...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 186. orr.


zakilpotro izond (irain hitza)

Galtzak orkatiletara, galtzontziloak belaunetara, zakilpotro ilun tristeak erakutsiz hasiko da pinguinoen ibilera imitatzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 328. orr.

-Antonio, zakilpotro halakoa, ziztuan ohera!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.


zakiltxo iz zakil txikia.

Izan ere, bere zakiltxoa, gogorrean ere, ez zen nire erpurua baino handiagoa.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 85. orr.

Emakumeak ere zakiltxoan eta pottottan atximur egiten die; ondoren, atzetik jartzen zaio Gizonari eta, azazkalez sorbalda urratzen dion bitartean, pepino moduko zer edo zer sartzen dio ipurditik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 104. orr.

Uilek lo jarraitzen zuen zutik, baina amonak zakiltxo bigun eta argala hara eta hona ibiltzen zion, hatz txiki bat bezala, harik eta esnatu eta pixa erreka bero horia egiten zuen arte.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 6. orr.


zakiltzar iz adkor zakil handia.

Hogeita bi zentimetroko zakiltzar honek mirariak egiten ditu.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 36. orr.

Nola gustatzen zaidan zakiltzar hau birjina baten klitoriaren gainean igurztea!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 201. orr.

Elefantea sudurraz edo zaldia bere zakiltzarraz popatik ematen ari balitzait bezala sentitzen nuen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 123. orr.

Orduan gure gonbidatua, zakiltzarra Antonioren uzkitik atera gabe, pixka bat tentetu eta zaldi baten gainean bezala eseri zen bere hartuaren ipurdi gainean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 118. orr.


zakilzut adlag zakila zutik duela.

Dolmancé, Saint-Ange Anderearen eskuetatik zakilzut irtenez: Eugeni, utzidazu amaren ipurdia, nire txanda da eta.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 303. orr.


zaku 1 iz plastiko, ehun edo paper sendoz eginiko zorroa, gehienetan handia eta sakona, goialdean itxi daitekeena. ik xaku.

Ez, ez nuen neure burua ikusten zaku bat ikatzez bete, bizkarrean hartu eta hiriaren beste muturrera eramaten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 224. orr.

Agudo-agudo jaitsi zituzten zakuak lurrera, nork berea, eta ireki egin zituzten.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 124. orr.

Zaku bat bete orduko, bi gizonen artean hartzen zuten eta baskulan pizatzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 99. orr.

Zaku hark hotzetik eta euritik babesten zituen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 176. orr.

Segidan, ikatza zakutan sartu eta zakuetan hogeita bosna kilo zegoela begiratu behar nuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 219. orr.

Zaku batzuen gainean jesarri zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 95. orr.

Ura sartu zen zakuetan eta irina alferrik galdu zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 42. orr.

Agureak urrea zakuetan sartzen lagundu zion eta, badaezpada ere, zaku bakoitzaren gainean olibak ipintzen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 148. orr.

Hirurehun bat kilo zilar utzi nituen, zaku batzuetan gordeta, bahi gisa, Gabael zeritzan gizon baten etxean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 104. orr.

Gorpuak zakuetan bildu eta herri erditik igarotzen den ubidera jaurti zituzten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 67. orr.

-Nahi baduzu nik eremanen dizut zakua -proposatu zion Joanesek.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 20. orr.

Ukabilkadak ematen sabaitik zintzilika jarri nuen hareaz betetako zakuari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 24. orr.

Trapu zaharrez jantzirik ziren eta armak zein zakuan metatu puskak zamatzen zitzaizkien soin gainean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 235. orr.

Zakua burutik behera sartu, eskuak lotu eta hesi atzera eraman besterik ez nian egin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 289. orr.

Gero, zakurra zakura sartu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 167. orr.

Norbaitek, auskalo noiz, gizon bat garbitu dik, sartu dik zaku batean eta zakua ibaira bota gero.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 318. orr.

Zakuen jostura batzuk askatu egin dira, pisuagatik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 74. orr.

Zakuzko jantzia eta zakuz estaliriko larruzko txanoa zeramatzan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 537. orr.

-Egurra hor dago, eta zuek ekarri lo egiteko zaku eta hemengo ohe estalkiekin aski izanen duzue.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 113. orr.

ik beherago 15.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Zakulariek 80 kiloko zakuarekin jardungo dute, eta Mutrikuko hiru talde lehiatuko dira; haiek irabazi zuten iaz.  Berria - Kirola   2004-07-31

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Puskak, arropak, aldizkariak zaku plastikoetan zerratu zizkioten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 72. orr.

Kalamu-zuntzaz egindako zaku normal-normalak ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 222. orr.

Hilabete batzuk geroago, airekotik jaitsi zen New Yorken, txapela kaskoan eta puskilaz bete zaku txikia ahurrean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 31. orr.

Boxeo entrenamenduetarako erabili ohi ziren bi zaku erraldoi, hareaz beteta dauden horietakoak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 66. orr.

Bizkarra euritik babesteko zaku zahar ireki bat burutik behera botea.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 114. orr.

Tentuz ibili, zaku huts guztiekin itzuli behar duk.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 222. orr.

Zaku bete-betea urratu eta gero aleari eutsi nahi balio bezala.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 95. orr.

Gero, horman zegoen kako batean eta oholesiko beste batean eseki zuen zaku uztaiduna.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 226. orr.

Tabakoa postako zakuetan ekartzen zuten.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 63. orr.

Joanesek ogi zatiak bizkarreko zakuan sartu eta urruntzekotan ziren mementoan, SS batek oihu bat bota zuen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 168. orr.

ik beherago 11.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Orduan erabaki ninan soinekoa behintzat edukiko nuela, laneko zaku zaharra izan gabe.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 92. orr.

Bizkarra eta burua babesteko jarri duen arpillerazko zakuak ia aurpegiaren erdia estaltzen dio mutilari.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 39. orr.

Erabat zuritu zaizkie jutezko zakuak eta eskuak.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 40. orr.

Ordubete doi-doia geratzen baitzait gerrian daramadan kalamuzko zakua lanpernez betetzeko, atzera itsasgora hasi baino lehen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 120. orr.

Plastikozko zaku beltz batean ezkutatu nuen eguzki lorea.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 89. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Oinarria egurrezkoa da, gainean lastoa, eta horren gainean zaku-oihala.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 152. orr.

Urteko zergaren dirua eramaten huen zaku-oihalezko galtzetan josirik edo boten barruan sarturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 202. orr.

Zaku puska bategaz biltzen dut.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 141. orr.

Makurtu eta mahats-aizturrez ebaki zuen zaku-ahoa ixten zuen burdinaria.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 318. orr.

Motore urrina zerien zaku meta gurintsuetan pausatzen zuten Rafa, lo egin zezan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 201. orr.

Lokotxak, txingak, zaku joko, toka, trontza, soka-tira.  Herria   2004-03-25

Eta zaku-karrerarekin eta eltzetxoak apurtzeko jokoan ere dibertitu zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 297. orr.

Taldekako zaku lasterketan, iazkoaren mendekua eman zion Beskoitzek (1: 31) Ñapurrak taldeari.  Berria - Kirola   2004-07-27

Zelaian denbora pasa eta jolasak ere ez zituzten eskas: txistulariak, zaku karrerak, abeslari eta dantzari saioak, bertsolariak...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 55. orr.

· Jendea mukuru pilatua, zaku patatak balira bezala.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 44. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Intertestualitatea deitzen zaion lapur-zaku hondorik gabea.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 32. orr.

Den-dena lepo-zaku umil batean batuta.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 28. orr.

Lubisek pentsu-zaku bat zeukan bularraren parean bi besoekin hartuta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 126. orr.

Egoskari zakuak armairu-atearen atzean dagoen korridorean zeuden gakoetatik eskegita.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 74. orr.

Neure hornigai-zakua aurkitu diat zoruan botatako zapi batzuen artean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 235. orr.

Hautsez estalitako olio-bidoien eta azukre- eta te-zakuen artean.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 21. orr.

Ogi zaku higatuak zeramatzaten soinean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 9. orr.

Ni azokara nentorren, astelehenero bezala, irin-zakuak hartu eta irina erostera.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 150. orr.

-Jakesen emazteak zahi-zaku antza erabiltzen xitu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 67. orr.

Besapean zerbait zeramala lur-zaku batean bilduta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 185. orr.

Ez zuen batere arazorik izan boxeo zakuak maileguan hartzeko.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 166. orr.

Pasaiako klubeko kide batekin punching zakuak ekartzera etorri ninduan atzo.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 64. orr.

Patata zakuen tamainako ukabilak zituen mutila.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 102. orr.

Kamioi batetik lurrera botatako porlan-zaku batena bezalako hotsa etorri zait leihotik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 244. orr.

5 irud/hed

Ez nolanahiko gatazkak, gainera, ikastolak publiko bihurtzearen alde atera zen jendea, holakoetan sistematikoki gertatzen denez, antieuskaldunen zakuan sartzen ahalegindu baitziren.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 134. orr.

Arreta bereziko gaien zakuan «autogobernuari» buruz Legebiltzarrera iritsi diren ekimenak sartu zituen Sanzek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-17

Zaku handi horren barruan sartzen dira XVI. eta XVIII. mende bitarteko lan asko. Gure musika estiloa ezin dugu sartu zaku bakarrean.  Berria - Kultura   2004-12-30

-Ezkondu eta handik bi urtera -esan zuen Anshelek-, zaku zahar bat izango da.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 190. orr.

Besteak beste, Fonetika Historikoaren lanak ahanzturaren zakuan galdu dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 140. orr.

Gainezka bainuen ilusioaren zakua, gainezka halaber erantzukizun eta egin beharrekoen zerrenda.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 104. orr.

Gauaren zaku iluna hotsez eta zarataz betetzen joan zen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 179. orr.

Ingoren heriotza eta aitarekin ezkondu izana sartzen nituen nik, denak batera, arranguraren zakuan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 60. orr.

Efemerideen zakura bota ditugun hainbat datu klimatologiko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 268. orr.

-Nori? -ezusteen zakua mukuru betetzen ari zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 337. orr.

6 (irud/hed, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Gizaseme ele-zaku horietako bat eseri zitzaidan ondoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 294. orr.

Potzoloren menpeko polizia gihar-zakuak [...] utzitako oroigarria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 208. orr.

Zer eta legearen zerbitzari leial baten hitza, noren eta kazetari zabor-zaku batenaren aurka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 278. orr.

Zer egin zezakeen agure gorotz-zaku hark?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 105. orr.

6a (irud/hed, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izen balioa duela)

Zoruko zikinkeriaz kexatzen zara, koipe-zaku hori, baina nitaz ez zara batere kezkatzen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 47. orr.

Orduan bai, orduan ederki isildu zen hezur-zaku madarikatu hura, igerian batere ez zekien eta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 175. orr.

-Jakin daiteke non sartzen haizen, kaka-zaku hori?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 151. orr.

Azken urteotan ondra handienaz ohoratu diagu Olentzero mozkorra, ume-jalea, ikazkin aldrebesa, baba-zaku tripandia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 293. orr.

Ondo egongo litzateke ile-zaku ergel handi horrek bakean utziko balu!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 185. orr.

Ikazkina bezalako birao-zaku desatsegin baten esku.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 225. orr.

7 zorro horren edukia.

Egunero, hamabi zaku irin.      - 0. orr.

Lino Etxaburu, lau konejo; Gregorio Erroteta, lau zaku patata.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 97. orr.

Hamar kiloko bi zaku pentsu husten dituzte.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 112. orr.

8 (neurri gisa)

Ximurrak eta Charlyk jatetxetik beretik eraman ninduten, herrestan, zaku bat patata bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 114. orr.

Esku batean zaku bete arrautza zekarren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 178. orr.

Zaku bete denario bildu zuen eskean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 78. orr.

Belaskok zaku bete fruta dauka.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 76. orr.

Gau batean zakua bete harri joan zuan fabrika kanpora eta, klinki, klanka, kristal guztiak txikitu zizkian.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 117. orr.

Zakuak bete perretxiko, sendabelarrak eta beste landare batzuk ekartzen zituen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 85. orr.

9 ipar poltsa.

Amak artean zakua ireki eta bere puskak semeak seinalatu armairu batean pausatu zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 57. orr.

Beilatokietan, beilari guzien zakuak miatuak izanen dira, eta nortasun ageriak erakutsi beharko dira.  Herria   2004-07-29

Oporretan zakua bizkarrera hupatzen zuen eta, haurtzaroko urteetan bezala, bidez bide abiatzen zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 299. orr.

-Zuen zakuak Hong-Kongeko aireporturaino erregistratzen... eeee... ditut?  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 32. orr.

Bakoitzak bere zakua prestatzen du, soinekoak apailatzen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 111. orr.

Seguruenik Ortesera itzuliko naiz, lerro bat irakurri gabe, eta zakuaren sakelatik aterako ditut bi liburu berri berriak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 106. orr.

10 bizkar zakua.

Etapa batzu lau orenetakoak ziren, bertze batzu haatik berdin hamar orenetakoak, 12-15 kiloko zakua bizkarrean, 5500 metretako goratasunetik pasatuz, haize hotz ikaragarri batekin, tokika horma eta elurretan gaindi.  Herria   2004-02-05

11 lo zakua.

Goizaldera, greba ez egitea erabaki zuten langileek bidea zulatu zuten sarrerako giza-zutoinen eta fabrikan berean loak hartzeko hedatu ziren zaku eta matalaza arinen artetik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 208. orr.

Hotzak atxiki gintuen gau batez atzarririk, mendilepo baten gainean, gure zakuen barnean daldaran.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 63. orr.

Nagi bati hankatik tira, loti hari zakua ken.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 115. orr.

Hagitz akituak ziren eta zakuetan biribilkatuz berehala lokartu ziren.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 114. orr.

12 bidaia-zaku (orobat bidai zaku) iz

Gizon hark ez zuen bidaia-zakurik eta, agian, arratsaren parte bat geltokian pasatzen zuten eskaleetarik bat zela iritzi zuen andereak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 255. orr.

Linjeria eta paperen metatzen ari nintzelarik ene bidaia zakura, aita abadea heldu zait erraitera: [...].  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 12. orr.

Neon argiek argitzen zuten gela erraldoian sartu ziren bidai zakuen eskuratzeko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 160. orr.

13 bizkar zaku (14 agerraldi, 6 liburutan) bizkar zorroa. ik motxila.

Baditu bi korrea, haiei esker Andreasek bizkar zaku gisa eraman dezake.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 26. orr.

Bizkar zakua 7 kilokoa, ez gehiago, behar zen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 58. orr.

Baina ezarriko dut bizkar zakuan argazki miresgarriek beterikako liburuxka.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 105. orr.

Aski akitua naiz hor berean eta berehala bizkar zakua pausatzeko.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 165. orr.

Bezperan Auzterlitz geltokira heldu nintzen, bizkar zaku arina sorbaldan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 144. orr.

Txokok txabolan zeuzkan puskila apurrak bizkar zakuan sakatu zituen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 61. orr.

14 esku zaku esku poltsa.

Polizak bere saretarat bildu ditu hiru gaztetxo, oraino haurrak erran ditake, 13 eta 14 urte alabainan, esku zaku bat ebatsirik iheska abiatuak zirenak.  Herria   2001-02-22

Bere esku-zakuan zeukan lexomil pastilla bat eman zidan, ur baso batez lagundurik, jabal nendin bederen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 93. orr.

15 lo zaku (orobat lozaku)

Ez dute deus eraman, ez lo-zakurik, ez bizkarreko zaku handirik.  Berria - Euskal Herria   2004-08-15

Batzuetan lozakua hartu eta kanpoan ematen zuten gaua. Lo zakuak zeramatzaten, janaria, kartak, whiskia.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 178. orr.

-Lo zakuak eta mendiko zapatak ekar itzazue.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 16. orr.

Lozakua bizkarrean eta Iruñeko Jai-Alai gaztetxearen gaineko liburua eskuan, kanpoan zain zituenengana jo zuen gazteak.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

16 zaku berean sartu

Gero modu batera bakarrik interpretatu ditugu arau horiek, zaku berean sartuz Euskaltzaindiak esan dituenak eta esan ez dituenak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 158. orr.

ETAren atentatuak ere zaku berean sartu zituen.  Berria - Harian   2006-03-10

Denek badakigu artisten artean -ez otoi zaku berean sar denak- badabiltzala ez bakarrik alkoola, bainan bai droga motak guziak.  Herria   2003-08-07

"Errusiar intelektualen jarrera gaitzesten dugu" hori onestezin zaio, Errusiako intelektual denak zaku berean sartzea omen delako.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 256. orr.

Ezin dira denak zaku berean sartu.  Berria - Kirola   2004-11-10

Besteak, aldiz, biak batera sartzen ditu zaku berean.  Berria - Gaiak   2004-01-14

· Azken urteetan Unamuno eta euskaltzaletasuna eta herri honen askatasuna zaku desberdinetan sartzen dituzten ustezko intelektualak ugaritu dira.  Berria - Kultura   2004-06-09

17 zakutik edo zorrotik nondik edo handik.

Buruzagiek, zakutik edo zorrotik, Frantzia osatzen zuen lur puska honetan derrigorrezko bakearen segurtatzea manatzen zioten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 36. orr.

Ahal zuten guzietan elkar laguntzen zuten eta zakutik edo zorrotik erdiesten zuten ogi puxka gehigarria denen artean banatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 139. orr.

Nik laguntza ekonomikoak eta errextasunak kausi ditzazket baina lurra lekuko hautetsiek hornitu beharko dute zakutik edo zorrotik.  Herria   2004-09-02

Lanean beharko genukeela zakutik edo zorrotik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 281. orr.

Zer eskuzartak ez dira gero ere izan! Ibarrolarendako gehienik, hain zen mustupilka joaiten gizona, pilota guzien biltzerat, eta frangotan kintze egiterat, zakutik edo zorrotik, edo lurrean herrestan etzanik ere berdin.· Orduan, "zakutik ala zorrotik" bakoitzak zerbait emaiten zion.  Herria   2001-01-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arpillerazko zaku (3); betetako zaku (6); bi zaku (10); bizkar zaku (3); denak zaku berean (5); gari zaku (3); guztiak zaku berean (7); irin zaku (5); kaka zaku (3); larruzko zaku (5); lo egiteko zaku (3); lo zaku (7); ogi zaku (4); porlan zaku (3)

zaku bat gari (3); zaku bat hartu (4); zaku bat zeraman (3); zaku batean sartu (7); zaku baten antzera (3); zaku berean sartu (11); zaku berean sartzea (4); zaku berean sartzen (6); zaku bete (9); zaku eramate (9); zaku eramate lasterketa (3); zaku eramate lasterketan (4); zaku handi (5); zaku handia (4); zaku huts (3); zaku jantzia (3); zaku lasterketa (4); zaku lasterketan (3); zaku muturrean (10); zaku muturretan (4); zaku zahar (8)

bizkar zakua (5); garaipen zakua (3); garaipenen zakua (3); kiloko zakua (3); soinean zakua (4)

zakua bete (4); zakua beterik (3); zakua betetzen (4); zakua bizkarrean (14); zakua burutik behera (4); zakua hartu (6); zakua hustu (3); zakua ireki (4); zakua lepoan (5)

beteriko zakuak (3); betetako zakuak (3); gari zakuak (4); irin zakuak (3); lo egiteko zakuak (3); lo zakuak (7); lotarako zakuak (3); ogi zakuak (3); patata zakuak (5)

zakuak garraiatzen (3); zakuak hartu (5); zakuak hustu (3); zakuak ireki (3)

bere zakuan (4); bizkar zakuan (5); lo zakuan (7); zakuan sartu (16); zakuan sartuta (3); zakuan sartzen (7)

irin zakuen (3); irin zakuen gainean (3); zakuen artean (5)

gari zakuetan (4); lo zakuetan (4)

zakutik atera (3); zakutik edo zorrotik (6)


zakudun izlag zakua duena.

Zakudun gizonaren edo Sakamantekasen antza ari ote zen hartzen?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 157. orr.


zakuka adlag zakua neurri hartuz.

Datorren udatzenean, antxumeloak (basakaranak) ez baina epuru pinportak bilduko dituk zakuka, eta jinebraz beteko hiru kupel.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 275. orr.

Bazter guztiak lirio-lorez bitxiro betetzetik hasi zen kontua; petalo zeru-urdin fin, patata frijitu ñimiño batzuen tankeran siku eta hauskorrak zakuka.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 161. orr.

Salgaiak biltegira sartu eta zuzenean saltzen zizkieten txikizkariei, norberaren ahalbideen arabera baina betiere kaxa, zaku edo fardelka.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 56. orr.


zakukada 1 iz zaku baten edukia.

Bizikletaz egiten zituen bidaiak, eta joanaldi bakoitzean, zakukada handi batekin edo birekin itzultzen zen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 104. orr.

Gelatxok zakukada bat partitura izango du etxean.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 37. orr.

Zakukada batzuk hondakin etxetik atera eta iturri ondoko edukiontzira eraman eta gero.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 8. orr.

Renfeko trenbidea igaro eta metalez betetako zakukada pisutsu bat lepoan hartuta N-1 errepidea zeharkatu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

2 zakukada baten edukia.

Handik aldegin zuen tximistak, zakukada hartuta han zen bueltan berehala.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 88. orr.

Begiratzera joan eta zakukada baba zuri aurkitu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 334. orr.

Zakukada oliba jateko prest ni.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 62. orr.

Erantzun gisa galarrotsa besterik ez du jasoko, zakukada katurekin batera.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 177. orr.

Zakukada arroza gelan ipini zuen, eta ikatza kanpoan babesean, sukaldeko atearen aurrean.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 23. orr.

Har itzazu zakukada bat gari xigortu eta hamar ogi hauek.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 48. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Burdinazko hesiaren kontrako kolpea eta zerutik eroritako porlan-zakukada batena bezalako hotsa.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 112. orr.

Hondakin zakukadak handik kentzeko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 8. orr.

Orain ontzi batzuk erreberrituz, orain ezkur zakukada bat ostuz, orain Portugalgo mugan kontrabando pixka bat eginez.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 66. orr.

Diru zakukada ederra emango dizute, eroslerik agertzen bada behintzat, Damian.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 68. orr.


zakukarrera ik zaku 3.

zakuketari iz zakularia.

Jokoak: soka tira, orga joko, lasto altxa, aizkolari, zakuketari, segalari.  Herria   2005-08-11


zakuki 1 iz zakuzko ehuna.

Matatias eta semeek, jantziak urratu eta zakukia soinean harturik, dolu handia egin zuten.  Elizen arteko biblia   1 M 2,14

Jantzi finen ordez zakukia, edertasunaren ordez burdin goriaren marka.  Elizen arteko biblia   Is 3,24

Anaia guztiak arropa zirtzilez jantzi bitez, eta zakukiz nahiz bestelako oihal-puskaz adaba ditzakete, Jainkoaren bedeinkapenaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 134. orr.

Zakukiz jantzia duzun gorpuztxo horren gainean, estalki eder eta zetazko zapi asko jarriko dituzte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 718. orr.

Heriotzako orduan ere, hil-tunika zakuki latzez estaltzea eskatu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 324. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zakuki zatia josten zion bere tunikari.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 324. orr.


zakulari iz zaku jokoan aritzen den kirolaria.

Segalari, aizkolari, zakulari, lasto altxatzale, orga altxatzale, harri altxatzale, arto burutxa edo lokotxa biltzale, esneketari eta beste, zonbat kirolari mota joko zaharren sail aberats hortan!  Herria   2005-09-01

Zakulariek 80 kiloko zakuarekin jardungo dute, eta Mutrikuko hiru talde lehiatuko dira; haiek irabazi zuten iaz.  Berria - Kirola   2004-07-31


zakuño iz zakutxoa.

AOC labela erdietsi duen Ezpeletako piper zakuño bat.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 174. orr.

Elur-en zamukan larruzko zakuño batean gordetzen dut beti, agian hunatekoan ez da ene altxorra erre.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 190. orr.

Biriatun, mugazainek "ecstasy" deitu droga hortarik tornu pollita atxeman dute Alemaniako autobus batean, kasik hogoi mila pirula zakuño batean ezarriak.  Herria   2001-10-18


zakur ik txakur.

zakuraketa iz zakuratzea, arpilatzea.

Laugarrena, hots, Milizia, aspaldian irabazi handiko ogibideen artean azaltzen zen, zakuraketa edo pirateria izenarekin.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 177. orr.


zakuratu, zakura(tu), zakuratzen 1 da/du ad zakura joan; zakura eraman.

Sua egiterik ez genuenez, oso goiz zakuratu ginen, ilundu orduko, bizkar-zorroan genuenetik zerbait jan eta zahatoan geratzen zen ardo hondarra edan ondoren.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 112. orr.

Zakuan sartu aurretik, katutxoek bizkarra igurzten zuten Joxe Mariren hanken kontra, amultsuki, erabat fidakor, eta ez zioten ihes egiten zakuratzerakoan ere.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 90. orr.

· Heroe lapurren batek galasi guziak bere zakuratu, dama lirainen batek gizandiak umetu, txingurri urdinen batek Euskal Herri osoa salbatu...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 234. orr.

2 arpilatu.

Etorri ziren normandiarrak, eta arpilatu eta zakuratu, batez ere apaiz eta monakoei esetsi zieten, abadiak bilatu zituzten, leku erlijiosoren bat non aurkituko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 321. orr.

Baina Erromako herria bera, afrikarrekin eta asiakoekin hasi eta mazedoniarrekin eta akeoekin jarraituz, ia lurbira osoa birrindu eta zakuratu zuena, zer-nolako basaberea zen?  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 29. orr.


zakurbazka ik txakur 19a.

zakurdun ik txakurdun.

zakurjale ik txakurjale.

zakurkeria ik txakurkeria.

zakurki ik txakurki.

zakurkin ik txakurkin.

zakurkume ik txakurkume.

zakurño ik txakurño.

zakurreme ik txakur 21.

zakurreria ik txakurkeria.

zakurtasun ik txakurtasun.

zakurtegi ik txakurtegi.

zakurtu ik txakurtu.

zakurtxo ik txakurtxo.

zakurtzar ik txakurtzar.

zakurzale ik txakurzale.

zakurzaletasun ik txakurzaletasun.

zakuski iz errusiar sukaldaritzako zizka-mizkak.

Musika eslaviarra entzuten zuten, bortx eta zakuskiak jaten zituzten eta vodka edaten zuten arrain ketuarekin.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 54. orr.


zakutaraka (corpusean zakutraka soilik) adlag zakukadaka.

Penizilina buatak, zakutraka eremanak, kentzen zitxien fea futro eta amanda edo zigorra pollita emaiten.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 221. orr.


zakuto 1 iz zaku edo zorro txikia, eskuarki bidaietan erabiltzen dena.

Belaun gainean pausatu zuen bide osoan bizkarretik dingilizka eroandako zakutoa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 85. orr.

Ez zakutorik biderako, ez soinekorik aldatzeko, ez oinetakorik, ez eta makilarik ere.  Elizen arteko biblia   Mt 10,10

Anaiak munduan zehar dabiltzanean, ez bezate biderako ezer eraman: ez poltsarik, ez zakutorik, ez ogirik, ez dirurik, ez makilarik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 142. orr.

Gerritik zintzilik zeraman larruzko zakutora joan zitzaizkidan begiak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 355. orr.

Orain, bada, poltsa duenak har dezala eta berdin zakutoa duenak; eta ezpatarik ez duenak sal dezala soingainekoa, hura erosteko.  Elizen arteko biblia   Lk 22,36

Sorbaldan zakutoa zeramaten pertsonak ere pasatzen ziren, bizitza osoan goizean goiz nonbaitera doazen pertsona misteriotsu horiek.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 204. orr.

Zakutoaren estalkia lotu gabe zeukala.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 355. orr.

Aldean neroan atorra erantzi nuen, zakuto modura huraxe erabiltzeko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 274. orr.

Zaldizkoak bidearen luzeran etzanda jarri eta zakutoetatik ateratako janariak banatzeari ekin zioten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 229. orr.

Mando gaineko zakutoetan, hiru soldaduen mantekin batera, inguruko baserrietan bildutako jakiak zeramatzaten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 11. orr.

Denda zegoen kalean eseri eta liburu bat atera zuen zakutotik.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 20. orr.

Zakutoaren barruan zeraman jaka. Botilatxoa erosketen zakutoan sarturik, [...].  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 72. orr.

Zakutoa zabaldu zuen, eta edateko ontzi modura erabiltzen zuen zahagia atera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 363. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Honetan, itzuli zen kanpotik San Frantzisko, berak eta beraren lagunak eskean bildutako ogi zakutoarekin eta ardo bete ontzirekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 992. orr.

Entzun zion Frantzisko dohatsuak, eta berehala harengana bidera atera eta limosna-zakutoa zekarren sorbaldan muin eman zion poz handiz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 607. orr.

Hogeita hamar, hamar bilkari Brasilgo tabako, eta esmeralda-zakuto batzuk eskaini zizkioten.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 147. orr.


zakutotxo iz zakuto txikia.

Zakutotxo bat zeukan eskuetan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 92. orr.

Kartarik ere zakutotxoa zeukan eskuan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 93. orr.


zakutraka ik zakutaraka.

zakutto iz zakutxoa.

Saltegi gehienetan,bereziki salgune handi horietan, erosi pusken ezartzeko izaiten dira plastikazko zakuttoak, biziki garbiak, arinak eta erabil erretxak.  Herria   2005-10-20

Angelun eta Bidarten, berriz ere, joanden urtarrilean bezala, kokainaz bete zakutto batzu uhainek ekarri dituzte ondartzarat.  Herria   2005-05-05

Zakutto asko haxix drogakiz beteak, orotarat tona bat pasaturik!  Herria   2004-02-05

-Ama, eginen al didazu beste zakutto bat?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 99. orr.


zakutxo (orobat zakutto 1 iz zaku txikia.

Halaber erakusten zituzten saltzeko zituzten ardi larruzko xamarrak, abarkak, makilak, abere joareak, tabako zakutxoak, ganibetak, [...].  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 101. orr.

Sirok eta Petroniok txandaka eraman zuten beren pildak eta beren denarioak zeuzkan larruzko zakutxoa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 66. orr.

Txanponez txanpon dirua bildu eta komodako kaxoietan ezkutaturiko ehun latzezko zakutxoetan sartzen duten andre lurjabe txiki horietakoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 72. orr.

Prokuradoreak arrantzaleei so egin zien, eta sosez bete zakutxo bat atera zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 222. orr.

Normalean kondoi izena ematen zaio zakutxo honi.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 43. orr.

Ez dakit nora eraman gintuzten, zakutxo bat jarri baitziguten burutik behera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 433. orr.

Nik ordezko jantzi hauek hartu ditut garbitegitik -esan zien Hermionek, zakutxo txiki bat erakutsiz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 182. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Trukean beti jasotzen zuen zerbait, hirugiharra, irin zakutxoa edo oiloa, zer edo zer.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 49. orr.

Elektrikari jantziak eta leherkari zakutxoak.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 31. orr.


zakutzar iz adkor zaku handia.

Zarataka botatzen ditiztek ilarrak eta artatxikia sabel sakoneko gabarretara, kaitik behera jaurtitzen ditiztek oloz eta gariz beteriko zakutzarrak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 206. orr.

Etxeko andreak muzin egin zigun katuari eta bioi, atetik sartzen ikusi ninduenean, armadako zakutzarra bizkarrean eta katua altzoan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 122. orr.


zakuzar iz

Otsailaren 5etik 7rat, Lesaka dute airostuko zakuzarrek.  Herria   2005-02-27


zalagardatu, zalagarda, lazagardatzen du ad desitxuratu.

Emakumeen hutsa ere, gizonak berak betetzen du emakume jantzitan, ororen parragarri eta lotsagarri zalagardatuz emaztekion irudia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 174. orr.


zalakatu, zalaka(tu), zalakatzen du ad

Eta hainbeste sortzailek zalakatu du, non atzenean sorkari arrotz, itxuragabe, eta izugarri bihurtu den.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 253. orr.


zalamala iz nahaste-borrastea.

Gosea ere joan egin zitzaidan; zalamala hartatik irten behar nuen, onik ala gaizki, nola edo hala, baina urrundu handik, kalera ihes egin, etxekoa baino aire garbiagoa arnastu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 96. orr.


zalamandrana izond emakumeez mintzatuz, itsusia, zikina.

Emakume zalamandranak lepotik lotu ninduen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 90. orr.

Panpox hau hire bila etorrita, zertarako nahi duk hik atso zalamandrana hori?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 296. orr.

-Zalamandrana saskela!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 108. orr.

Ez dezakezu susma zalamandrana deabru horrek zer nolako lazkeria parrasta izkiriatu dion nire bizkar.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 146. orr.


zalangatu izond ehunez eta kidekoez mintzatuz, amore eman duena.

Barregarriro antzu eta miserable sentitzen da neskatila bere motxila zalangatua emakumearen sabel bipilarekin alderatu duenean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 175. orr.


zalantza 1 iz zerbaiten egiatasun edo ziurtasunaz duda egiten duenaren, zenbait aukeraren artean norantz makurtu ez dakienaren arima-egoera. ik duda; ezbai.

Hamaika susmo eta zalantza nituen buruan bueltaka.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 109. orr.

Bestetik, zalantza hau nuen: [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 183. orr.

Baditut zalantza gehiago ere, denak hizkeraren ingurukoak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 16. orr.

Zalantza dut, ordea, egia ote orduan idatzitakoa, susmoa baitut gizakia, sarritan, txarrena egitera behartua dela, egiteko txarrena dela jakinda.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 194. orr.

Zalantza nuen ikusi ere egiten ote ninduten.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 146. orr.

Baina eginkizunari aurre egiteko gauza izango ote nintzen zalantza nik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 244. orr.

Agustinek zalantzak ditu arimen jatorriari buruzko bi jarreren artean, kreazionisten eta traduzionisten teorien artean, alegia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 26. orr.

Pertsonaiak isildu egiten dira, hausnarrean dihardute, zalantzak dituzte, baita obsesioak ere.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 8. orr.

Ez zuen uste, bere idazkariak bezala, biolina deabruaren lana zenik, baina zalantzak zituen, eta zalantzak uxatzeko biolin jotzailearen emanaldia entzutea iruditu zitzaion egokiena.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 83. orr.

Bestalde, ordea -hortik nire zalantza-, zergatik ez erabili dirua laguna gonbidatzeko?  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 235. orr.

Zalantza duk amodioaren benetako funtsa.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 25. orr.

Uda guztietako lana izaten diat -esan zidan berak zalantza baten ondoren-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Zalantza guztiak joan zitzaizkidan orduan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 68. orr.

Orduan zetozkidan zalantzak eta ezbaiak, kezkak eta buruhausteak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 382. orr.

Handik bizirik aterako ote nintzen zalantza hazi zitzaidan barruan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 20. orr.

Poliziak bazekien gu maneiatzen, eta gutako bakoitzaren baitan zalantza sortzen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 89. orr.

Gainontzekoen artean zalantza eta eztabaida sortu zen, nolatan izan zitekeen ezinbestekoa elikagaia gorputzarentzat, biziari eusteko jan nahi izaten baitugu eta bizia arimarena baita.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 56. orr.

Izan ere, baiespen horietako bakoitza, gutxi batzuk salbuetsirik, izatearen naturan agertzen denak gezurtatzen du, eta zalantzak sortzen dira.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 188. orr.

Zorura begira gelditu zen Alkorta, buruari geldiro eraginez, zalantzak uxatu nahi eta ezin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 192. orr.

Zalantza eragiten dit ea benetan fidatzen ote den Metropolisen lanaz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 150. orr.

Zalantzak jota zabiltza.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 142. orr.

Gero istantean zalantza etorri zitzaidan: bukatu da benetan historia hau?  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 115. orr.

Ene herriari buruz aspaldian darabiltzadan zalantza, hausnarketa edo gogoeta batzuen biltzeko eta argitzeko unea etorri zaidala iduritu zait.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 21. orr.

Zu kontsolatzera eta zure zalantzak argitzera etorri baikara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1026. orr.

Lexikoaz zalantza bat: zergatik dira Marokokoak paterak eta kaiukoak Mauritaniakoak?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 135. orr.

Zalantzen ilunpeetatik irten ezinik ere, gure askatasuna nahi nuen nik, militarrek eraikitako harresi guztien erorketa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 160. orr.

Hau nahiko berria da euskal munduan eta, zalantza gabe, ez da batere seinale txarra. ik zalantzagabe.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 55. orr.

Lerrook, zalantza gabe, ironia pixka batez daude idatziak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 193. orr.

Eta hala ere Harryk biak maite izan zituen, biekin maitemindu zen suhartasun saihestezin berberaz, eraspen zalantza gabeko berberaz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 258. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zalantza handiena Perfekzio Ispiluaren kokapenak sortzen du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 52. orr.

Zalantza handiak genituen horretaz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 150. orr.

Ez da memento egokia kezka eta zalantza larri horiek gure artean barreiatzeko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 209. orr.

Hasperen egin nuen: zalantza izugarri harekin bizi beharko nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 128. orr.

Andreasek, zalantza labur baten ondoren, neskaren eskua hartu zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 146. orr.

Badut zalantza historiko bat, argitzen zaila dena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 162. orr.

Badirudi senez-edo zalantza metodikoa aukeratua duela, mesfidantza orokorra Fakultatean eskaintzen dizkioten autore, teoria, eskola, joeren aurrean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 50. orr.

Utzi egin zion jaraunspenarekin zer egin zalantza amaigabean ibiltzeari, eta eraikina salgai jartzea erabaki zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 282. orr.

Zalantza sortu berria argitzeko behar larria sortu zitzaion Pilarri.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 107. orr.

Sofismen lainoei, hizjario xarmatzaileei, eta zalantza lotsakorrei zirrikiturik utzi gabe.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 47. orr.

Denek ezetz erantzun zuten; Navigiok nolabaiteko zalantzak zituen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 61. orr.

Andrearen bihotzean zoritxarreko zalantza sortu zen berriro.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 55. orr.

Betiko zalantza, garagardoan egon edo kankarrora errenditu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 253. orr.

Hil edo biziko zalantzak, egiaz, hainbeste menderen bueltan gudari ahaztuari bat-batean sortzen zaizkionak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 100. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Berak zalantza aurpegia jarri zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 187. orr.

Buruari eragiten dio zalantza-keinua eginez.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 146. orr.

Zalantza une batzuen ondotik, gazteak, irribarretsu: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 75. orr.

Zalantza, kontraesan eta manipulazio uneak izan ziren.  Berria - Harian   2005-03-11

Zalantza unetxo bat izan ondoren, nigana hurbildu da oso serio: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 133. orr.

Espiritu guztietatik zalantza-lainorik txikiena ere uxatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 840. orr.

Zalantza izpi bat agertu zen Raduan Husainiren begi berez argietan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 125. orr.

Bultako Metraila baten motorra zen, zalantza izpirik gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 81. orr.

Jakin nuen, zalantza izpirik gabe, Stanleyren alaba bulartsu eta bihotz zabalekoa txora-txora eginda zegoela nire ilobarekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 223. orr.

Ordu arteko zalantza izpia, Teresak esandakoa gezurra ote zen, desegina zegoen betiko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 160. orr.

Gurekin zeudenek elkarri begiratu zioten, isilka; gero guri, galdezka bezala; eta, azkenik, zalantza-balantza batean esan ziguten: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 109. orr.

Hor ikusi dugu oraintsu Arnaldo Otegi zalantza-dantzan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 28. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Sexuaren inguruko galderak, sexu-zalantzak.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 114. orr.

Bertan bildu genituen filosofia eta euskara gaietan adituak, terminologia zalantzak eztabaidatzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

Bedeinkatua zu ere, ene seme, jakinduriaz hitz eginez nire barne-zalantzei halako erremedio osasungarria ekarri diezulako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 412. orr.

5 zalantzan adlag zalantza egiten

Hegoaldeko xapela zalantzan.  Herria   2005-03-03

"Lucy, irten, zatoz hona!" egiten dio oihu, zalantzan oraindik, haien atzetik sartu ala mutila zaintzen kanpoan geratu ez dakiela.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 123. orr.

Corless's ondora iritsi zenean, lehengo artegatasuna hasi zitzaion gaina hartzen eta ate aurrean gelditu zen, zalantzan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 107. orr.

Gol baten nahiaren eta ezinaren agonian bizi izan dira zaletuak igande batean bai eta bestean ere bai, Athletikek lehen maila gordeko ote duen zalantzan.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 80. orr.

Zeren-eta -ni neurekiko zalantzan- hilabeteko etendura luze horretan, ez ote zait ama... hil?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 215. orr.

Ondorioz, Euskaldun Gazteriak daukan lanpostua zalantzan da.  Herria   2005-12-08

Orain heldu da Alstom-en afera, latza hau enpleguak direlakotz zalantzan.  Herria   2003-09-25

Une batez zalantzan egon zen, erantzun aurretik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 276. orr.

Frantzisko hasi, ez hasi zalantzan zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 595. orr.

Zalantzan egon zen une batez, txirrina jo edo ez jo.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 161. orr.

Eraso egin edo atzera egin zalantzan nagoenean, ez naiz zalantzan minutu bat ere egoten, txotx ala motx egiten dut.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 265. orr.

Zalantzan egon nintzen botila bat xanpain erosi ala ez.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 200. orr.

Zalantzan geratu nintzen, ezpata atera eta burua moztuko ote nion, familiartekoa nuen baina.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 69. orr.

Eta errealitatearen eta gogoaren artean zalantzan bizi gara beti.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 417. orr.

Orduan baitzuten Lutherrek eta Calvinek zalantzan jarri Erromako aita sainduaren boterea eta, orozbat, enperadorearen edo erregeena.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 48. orr.

Egilea Homero izan ote zen edo ez zalantzan jartzen du zenbait ikertzailek.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 8. orr.

Enrico, ordea, aldarte gaitzean zen, eta zalantzan jartzen zuen dena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 47. orr.

Inork ez du zalantzan jartzen hori posible denik eta hala gerta daitekeenik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 211. orr.

Zalantzan jar liteke horiek guztiak funtsezko modu sakon eta nahiko soil batean adieraz ote daitezkeen.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 82. orr.

Askojakina izan beharrik ez dago gauzak horrela gertatu zirenik zalantzan jartzeko.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 167. orr.

Nik ordea, zalantzan ipiniko nuke.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 170. orr.

Ahetze-k ez dezan Ahestarren geroa zalantzan ezarri, zor handien gatik.  Herria   2001-03-08

Zalantzan ikusi nuenean, galdetu nion: [...].  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 55. orr.

Gandar emirra zalantzan ikusi zuelarik, Asadek galdegin zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 154. orr.

6 zalantzazko izond

-Gaston, itsutu egiten nau -esan zuen emakumeak, zalantzazko barre batekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 101. orr.

Zalantzazko ezbide horretan nengoela, zuk arestian irakurri duzun eskuizkribu hori igorri zidaten Oxford-etik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 79. orr.

Zalantzazko une labur baten ondoren, Lauaxetak ere lasterka jarraitu ninduen atzetik.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 98. orr.

Itoizko herriak izan zuen urtegiari izena emateko zalantzazko ohorea.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 146. orr.

Kontuan izanik zenbaterainokoak ziren zalantzazko kreditu metatuak, bankuek ez zuten arrisku gehiagorik hartu nahi.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 163. orr.

Zalantzazko aktiboen bolumenak %1,3 gora egin zuen, 53 milioi eurora helduz.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Zein egiazkoa eta ziurra zen, baita zalantzazko gauzetan ere, Frantzisko betetzen zuen profeta-espiritua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 894. orr.

Laburra da bizi duguna, etorkizun dagoena zalantzazkoa, bizi izan duguna egiazkoa.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 36. orr.

Gertaera miragarri bat kontatuko dut orain labur, zalantzazkoa interpretazioari dagokionez, baina egiari dagokionez bene-benetakoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 337. orr.

Baketze zalantzazko hau ospatzea ez zuen merezi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 113. orr.

Higitzen ez den hainbat gorputz hauteman duzu ilunabarreko argi zalantzazkoan.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 139. orr.

Mugitzen hasi zen nire begien aurrean, mugimendu arin eta zalantzazkoekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 217. orr.

Benetakoa benetakoa ez denaren truke ematea, segurua zalantzazkoaren truke.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 243. orr.

Tesi honek garrantzi handia du: oinarrian duen eredu psikologiko inplizitua aski zalantzazkoa baldin bada ere, badu alde on bat: [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Elkarrizketa hartan deskribatu ziren jarduera nemoteknikoen aplikazio praktikoa oso zalantzazkoa da bertsolaritzaren kasuan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 219. orr.

7 zalantza bide ik zalantzabide.
8 zalantza gabe ik zalantzagabe.
9 zalantza egin

Zalantza egiten bazuen ez zen sartuko, beraz lehenbailehen asmatu behar zuen aitzakia sinesgarri bat.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 101. orr.

Indarrak galtzen dituela sentitzen du, eta zalantza egiten du.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 41. orr.

Gero, astiro begiratu zien oin iletsuei, gelako zaborreria guztiari, bazter batean dardarka zegoen neskari, eta zalantza egin zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 173. orr.

Zalantza egin zuen, zaldi-gelara jarraitu edo nire azalpenaren zain gelditu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 126. orr.

Abasek zalantza egin zuen: adiskidearen proposamena onartu, edo Hamidari ikustaldi irrikatua egitera joan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 296. orr.

Une batez zalantza egin du Antoniok, eseri ala ez.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 89. orr.

Biek zalantza egin zuten, biratu ala ez, elkarri azken agurra egiteko.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 215. orr.

Sebastianek zalantza egin zuen, berak ere goxoa eskatuko ote zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 90. orr.

Zalantza egin nuen txantxetan ari ote zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 321. orr.

Lehengo nahasmendu oinazetsu berberak harrapaturik, bere baitan zalantza egin zuen Abasen alboan joatea erokeria izan ote zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 116. orr.

-Idoia: zuk eman didazu inork eman ez didana, eta zalantza egiten dut inork aurrerantzean emango ote didan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 201. orr.

Zalantza egin nuen, eskatuko ote nion ala ez Obabako kirol zelaiaren inaugurazioko argazkia, baina isildu eta liburua hartu nuen esku artean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 17. orr.

Haren azal transluzidoari erreparatzean, zalantza egin genuen: agian espektroa zen hura, arima herratua.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 79. orr.

Baina egun nehork ez du zalantza egiten guztientzako euskara horren premiaz.  Herria   2004-02-05

Erantzuna ere prest daukazu, eta sinesgarria gertatzea espero duzu, baina zalantza egin zaizu: giltzen marka! Ez dakizu markaren izena, ezta ba ote duten ere, eta ipurdia agerian gerta zaitezke.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 133. orr.

Onartzen zuen izan zela Alderdian zalantza egin zuenik, baina Errepublikaren alde gerran sartu izanari esker, hots, gerra galduz, irabazi egin zuten; duintasuna irabazi zuten, berentzat eta etorriko ziren belaunaldientzat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 31. orr.

Lapurtu zuten altxorra da gauza polita, ez dago zertan zalantza egin; C eta B letrek, berriz, altxorrera iristeko giltzak behar dute izan, Concepcion eta Bengoetxea izen-deituren lehen hizkiak estalgarri direla.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 89. orr.

Makina bat zalantza egin ondoren, deliberatu nintzen hitz egitera.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 105. orr.

10 zalantza eginarazi

Baina zerbaitek atzera eginarazi zidan, zalantza eginarazi.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 9. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

azken zalantza (5); bere zalantza (7); entrenatzaileak zalantza bakarra (5); ez dago zalantza (5); ez du zalantza (9); inguruko zalantza (8); kezka eta zalantza (5); nire zalantza (12); oraindik ere zalantza (5); une batez zalantza (7)

zalantza agertu (5); zalantza apur bat (6); zalantza argitu (5); zalantza asko (66); zalantza asko dago (5); zalantza asko izan (5); zalantza askorekin (17); zalantza bakarra (36); zalantza bakarra du (7); zalantza barik (53); zalantza du (8); zalantza dut (6)

zalantza egin (89); zalantza egin nuen (13); zalantza egin zuen (41); zalantza egiten (37); zalantza egiten dut (9); zalantza egiten nuen (6); zalantza egiten zuen (7); zalantza eragiten (5); zalantza gehiago (12); zalantza gehien (8); zalantza gutxi (28); zalantza guztiak argitu (5); zalantza handia (5); zalantza handiak (44); zalantza handiak daude (5); zalantza handiak sortzen (5); zalantza handirik (17); zalantza handirik gabe (5)

zalantza izan (19); zalantza izan nuen (5); zalantza izpi (6); zalantza izpirik (107); zalantza izpirik ere (11); zalantza izpirik gabe (50); zalantza izpirik izan (7); zalantza izpirik uzten (6); zalantza nagusia (7); zalantza nuen (5)

zalantza oro (6); zalantza pixka (6); zalantza piztu (8); zalantza sortu (26); zalantza sortu zitzaion (8); zalantza sortzen (18); zalantza txiki (8)

zalantza ugari (20); zalantza ugari sortu (5); zalantza une (36); zalantza une bat (12); zalantza zuen (5); zalantzak zalantza (8); zalantzaz zalantza (5)

bere zalantzak (13); dudak eta zalantzak (5)

inguruko zalantzak (12); kezkak eta zalantzak (5); nire zalantzak (9)

zalantzak agertu (20); zalantzak agertu ditu (7); zalantzak agertu zituen (5); zalantzak agertzen (5); zalantzak areagotu (8); zalantzak argitu (15); zalantzak argitzeko (23); zalantzak argitzen (8); zalantzak azaldu (5); zalantzak daude (9); zalantzak ditu (18); zalantzak ditut (19); zalantzak dituzte (6)

zalantzak eduki (5); zalantzak eragin (7)

zalantzak izan (25); zalantzak izan zituen (6); zalantzak izatea (5); zalantzak izateko (6); zalantzak izaten (6)

zalantzak sortu (18); zalantzak sortu ziren (5); zalantzak sortzen (17); zalantzak sortzen dira (5)

zalantzak uxatu (27); zalantzak uxatu zituen (6); zalantzak uxatzeko (11); zalantzak zituen (10); zure zalantzak (5)

bertsio ofiziala zalantzan (6); dena zalantzan (7); eraginkortasuna zalantzan (8); eraginkortasuna zalantzan jarri (5); etorkizuna zalantzan (12); ez dago zalantzan (11); inork zalantzan jartzen (8); izatea zalantzan jarri (6); jartzen du zalantzan (11); jokatuko duen zalantzan (7); lana zalantzan (13); lana zalantzan jarri (7); oraindik zalantzan (7); sinesgarritasuna zalantzan (13); sinesgarritasuna zalantzan jarri (8); sistema zalantzan (5); une batez zalantzan (7)

zalantzan da (15); zalantzan dago (63); zalantzan daude (9)

zalantzan egon (70); zalantzan egon zen (23); zalantzan ez jartzeko (6); zalantzan ezarri (6); zalantzan ezartzen (7); zalantzan gelditu (5); zalantzan geratu (16); zalantzan geratu zen (7)

zalantzan ibili (12); zalantzan ipini (8); zalantzan izan (7); zalantzan jar (25); zalantzan jar daiteke (5); zalantzan jarri (415); zalantzan jarri du (51); zalantzan jarri dute (39); zalantzan jarri gabe (9); zalantzan jarri zuen (92); zalantzan jarriko (37); zalantzan jarriko luke (5); zalantzan jarriz (19); zalantzan jartzea (28); zalantzan jartzeko (46); zalantzan jartzeko modukoa (5); zalantzan jartzen (306); zalantzan jartzen da (8); zalantzan jartzen du (26); zalantzan jartzen dute (16); zalantzan jartzen hasi (8); zalantzan jartzera (5); zalantzan nago (7); zalantzan nengoen (6)

zalantzan uzten (5); zalantzan zegoen (21); zilegitasuna zalantzan (14); zilegitasuna zalantzan jarri (9)

zalantzarako izpirik uzten (8); zalantzarako tarterik uzten (5); zalantzarako zirrikiturik (9); zalantzarako zirrikiturik uzten (6)

batere zalantzarik ez (5); batere zalantzarik gabe (15)

ez daukat zalantzarik (5); ez du zalantzarik (68); ez dut zalantzarik (29); ez izan zalantzarik (26); ez nuen zalantzarik (27); ez zalantzarik izan (13); ez zegoen zalantzarik (26); ez zen zalantzarik (6); ez zuen zalantzarik (42)

inolako zalantzarik (143); inolako zalantzarik ez (9); inolako zalantzarik gabe (81); inongo zalantzarik (35); inongo zalantzarik gabe (23)

zalantzarik egin gabe (14); zalantzarik egon ez (7); zalantzarik ez (183); zalantzarik ez da (8); zalantzarik ez dago (25); zalantzarik ez du (7); zalantzarik ez dut (14); zalantzarik ez zegoen (7); zalantzarik ez zuen (11); zalantzarik gabe (1094); zalantzarik gabe esan (8); zalantzarik gabe jakin (7); zalantzarik gabea (9); zalantzarik gabeko (19)

zalantzaz beterik (18); zalantzaz beteriko (5); zalantzaz beteta (6); zalantzaz eta (7)

zalantzazkoa da (25); zalantzazkoa dela (5); zalantzazkoa zen (5)

zalantzazkoagoa da (5)

zalantzetarako lekua uzten (19)


zalantzabide (orobat zalantza bide) iz zalantza egiteko bidea.

Esaldi terrible bat entzun ahal izan genuen orduan, kirolari haren patuari buruz zalantzabiderik uzten ez zuena.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 22. orr.

Irlandak idolatratu egiten zuen Kilpatrick; haren doilorkeriaren susmorik apurrenak ere zalantzabidean jar zezakeen matxinada; Nolan-en planak traidorearen hilkintza aberriaren askapenerako tresna bihurtu zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 100. orr.

Ez bedi, bada, zalantza biderik, ez inorengan dudarik sor Jainkoaren betiko ontasunaren dohain honetaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 427. orr.

Finean, zalantzabiderik gabea dirudi izar gartsu eta sumin bat agertu zela teilatuaren hirukian gaindi, izpi kedartsu, bihurri, gaizki korapilatuz egina, eta haur jaio berriak ukabila erakutsi ziola sabai-leiho batetik, izarrak haurraren gainera astintzen zituelarik suzko bere kiribil itxuragabeak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 127. orr.


zalantzadun izond zalantza duena.

Egañari buruz Egaña bera mintzo zen, egun berean argitaratutako elkarrizketan: «Egaña zalantzaduna ikusi zen, gauzak inoiz baino nekezago egiten dituena».  Berria - Harian   2005-12-18


zalantzaezin izond zalantzan ezin jar daitekena.

Ondorengo esakunea argia eta modu zalantzaezinean ziurra da: baldintzatukia emana denean, guri horren bitartez baldintza ororen ilaran bertara doan itzulera ezartzen zaigula.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 191. orr.

Errealismo enpirikoa zalantzaezina da, h[au] d[a], gure kanpoko begiespenei zerbait erreala dagokie espazioan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 168. orr.

Erabakiak bere konstituzio propioaren oinarrizko eta autoritate zalantzaezineko erregeletatik ateratzen dituen kritikak legezko egoera baten lasaitasuna sortzen du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 258. orr.

Venezuelako egungo gobernuarekiko hurbilen diren Brasil eta Kubaz gain, Kolonbia, Peru eta Txilek ere zalantzaezintzat jo dute Chavezen garaipena.  Berria - Mundua   2004-08-18

Descartesek zalantzaezinezkotzat zuen barneko esperientzia ere kanpoko esperientziaren aurresuposiziopean besterik ez dela ahalgarria.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 118. orr.


zalantzaezinki adlag era zalantzaezinean.

Hala, bada, Ortega-ren arraza kontzeptuaren ikerketa sistematiko batek, Spengler-en arrazaren kontzeptua arakatu beharko luke, eta hori zalantzaezinki genetiko biologikoa da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 202. orr.


zalantzagabe (orobat zalantza gabe g.er.) izond zalantzarik ez duena.

Euskaltzaindiak lan handia egin du maila honetan, eta lan hori egin ahal izan du, besteak beste, gizartean onarpen zalantzagabea izan duelako.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 123. orr.

Emakumeen artean zeukan arrakasta zalantzagabe hark zirikatuta-edo, sarritan pizten ziren Hankapaloren edertasunari buruzko eztabaidak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 88. orr.

Aldaketa zalantzagabe eta begibistakoari aurre egin ezin zaion arte.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 74. orr.

Gero eta zailago bilakatzen ari da begirune sistematiko eta zalantzagabe bat gordetzea izadiaren baitan gertatzen diren prozesuei.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 149. orr.

Lerroa ezin zuzenago luzatzen zen tarte batez; gero [...] kurbatzen hasten zen, perfekzio geometriko osoa ageri zuen trazadura zalantzagabean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Operazioa konplexua zen une askotan [...] baina mugimendua zalantzagabea zen, trabatu gabea, eta berez zihoan bere martxan, sindromearen inolako zantzurik gabe denbora guztian.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 107. orr.

Ez baitakit nik, bada, gauzak bai orduan eta bai orain hain zalantza gabeak diren.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 35. orr.


zalantzagarri izond zalantza eragiten duena. ik zalantza 6.

Konplizeek, gehienetan, ihes egiten dute laguna atxilotzen dutenean; beren egoera zalantzagarriak, besterik gabe, erbestera eramaten ditu eta nazioa libre geratzen da beste gaiztakeria batzuetatik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 59. orr.

Baina Gol zutik jarri zen eta besoak zabaldu zituen, bere irribarre zalantzagarri haietako bat erakutsiz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 44. orr.

Zergatik hasi, orduan, halako multzokatze zalantzagarriak egiten auzitan jartzen direnean agerikoenak diruditenak?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 83. orr.

Nirea zerbitzu mota bat baizik ez duk -zuritzen zuen bere burua, hautatutako ogibidearen etikotasun zalantzagarriaz erasaten genionean-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 92. orr.

Baieztapen hau zalantzagarria da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Zalantzagarriak diren 800.000 bat sinaduren gaineko erabakia hartu behar du orain.  Berria - Mundua   2004-03-05

Zalantzagarria dirudi banako bakoitzaz hain kausa txikietatik hain efektu boteretsua itxarotea. Zalantzagarri gertatzen da beti, noski, ausarkeriaz buruturiko norberaren zein besteren egintzen epaia.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 264. orr.


zalantzaka adlag zalantza eginez.

Cerratok edaria zerbitzatu zidan: haren eskutzarra botilaren lepora zalantzaka zuzendu zen, botila berarengandik ihes egiteko hegoak astintzen ari balitz bezala; gero nire edontzirantz makurtu zuen, harekin tupust eginez behin eta berriro.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 271. orr.

Jauzi batean bertsoaren beste muturrera, entzuleak dauden aldera, iritsi ahal izateko behar duen abioa hasi da kalkulatzen, zalantzaka.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 215. orr.


zalantzakor 1 izond zalantzazkoa, zalantza adierazten duena.

Hasiera-hasieratik hau bezalako pertsonaia zalantzakorrarekin bizitzeko zailtasunari egin behar dio aurre.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 229. orr.

Eta hurbiltzen zitzaidan, begi lagunak eri zalantzakorraz ozkan jarriz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 108. orr.

Astiro eta nagiki mugitzen zen haren inguruan, urrats txiki eta zalantzakorrak eginez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 29. orr.

Mentxuren begirada zalantzakorraz ohartuta, semearekin izandako buruz burukoa kontatu zion Santosek.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 68. orr.

Aho zabalik begiratu zuen nola edaten zuen, astiro, hurrupa zalantzakorrak eginez.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 158. orr.

Beldurrari aurre egiten dion bertute horietakoa da, eta ez zuhurtzia maxkala, bizitza ganorabako eta zalantzakorra eramateko gauza denak bakarrik jasan dezakeena.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 42. orr.

Auskalo nondik ekarritako blue-jeanak nahiz etorki zalantzakorreko motozikletak, beti izaten zuen esku artean dirutzen ahal zen zerbait.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

Jarrera zalantzakorrenak EAJk eta Ipar Euskal Herriko PSk izan dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-11-13

Jendeen arteko batasun zalantzakorra hormarik horma orekatuko zukeen akuilua altxatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 169. orr.

Magazineko emazte adindua bortxatzen zuelako lurretik lau metrotan zeuden ataletaraino igotzera, zurubi zalantzakorrak erabiliz, bere zango meheekin, zain odoluriak agerian, daldaraka.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 57. orr.

2 (adizlagun gisa)

Segidan, zalantzakor eta ikaratu antzean, kalea ikusmiratu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 262. orr.

-Ziur al zaude? -galdetu zuen Fogarty jaunak zalantzakor-.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 251. orr.

Emakumea pittin bat zalantzakor zegoen, hazka zebilen gonan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 129. orr.

Buruhauste haiekin guztiekin zalantzakor ibili zen denboraldi batez.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 176. orr.

Behatzailearen karotida ebakitik lehenengo odol turrustak ihes egiten duenerako, eskuineko motorraren kapotetik, oraindik zalantzakor, sutegiko lehenengo su lama filtratzen denerako.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 63. orr.


zalantzaldi iz zalantza egiten den aldia.

Aitonaren aita, alegia birraitona, gizon ausarta zen, adoretsua oso, zalantzaldietan beti aurrera jotzen zuena, arriskualdietan sekula ez atzera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 84. orr.

Beste zalantzaldi baten ondoren, azkenean, katea askatu eta atea erdiraino zabaldu zuen emakumeak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 100. orr.

Gezurretan ibiltzea alferrikakoa zela iritzita, halaxe ihardetsi zion Sarak, zalantzaldi baten ondoren: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 68. orr.

-Orain arte bai -esan zuen zalantzaldi baten ostean-.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 47. orr.


zalantzalditxo iz zalantzaldi laburra.

-Arratsalde on -esan zion detektibeari, zalantzalditxo baten ostean-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 66. orr.


zalantzati 1 izond zalantza adierazten duena.

David zalantzatia da, gure artista bezala -esan zuen Cesarrek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 154. orr.

Bere anaia ahula eta zalantzatia da erremediorik gabe, eta ez dut uste neuk ere inolako ondorerik eragingo niokeenik.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 67. orr.

Idazle alferrak aupatzen, nartzisoak balakatzen, zalantzatiei segurantza ematen. "Ikusi dituzue inoiz altzairuzko bola erraldoi horiek, grua batetik zintzilik jarri eta etxeak botatzeko erabiltzen direnak?", esan die halako batean bere ingeles zalantzatian.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 136. orr.

Doinu berria zen hura, dardara pittin batekin, zalantzatia, ezohikoa, Idoiak ohituta nindukan adierazpen erabakitsu eta oldarkorren aldean.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 198. orr.

Morse andreak abiada bizian eta urduritasunez erantzi zituen arropak, ohi zuen patxada zalantzatiaz arras bestela.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 174. orr.

Mendiranzko martxari ekin zioten azkenik, zuzenean, ezkutatzeko asmorik gabe dagoeneko, nekea eta borondate zalantzatia gaindituz, aurrera eta aurrera egiteko ahalegin bakarrean tinko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 266. orr.

Itsu baten moduko ibilera zalantzatiarekin, bere gelara itzuli zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 64. orr.

Kapelari, berriz, urteen erasanari zor zion kutsu zalantzati eta adoregabea zerion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 228. orr.

Batzuetan egoskor eta burugogorra da, baina apetatsu eta zalantzatia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 75. orr.

2 (adizlagun gisa)

Stellak barre egin du zalantzati.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 117. orr.

Urduri eta, aldi berean, zalantzati zebilen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 22. orr.

Hausnarrean egon zen, zalantzati, ezbaian, erabaki bat hartu ezinik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 99. orr.

Honeyk zorroztu egiten ditu begiak, zalantzati eta aztoraturik aldi berean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 204. orr.

Zalantzati baina dagoeneko sendo, udako argia orriotako zirritutxoetan barrena iragazten zen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 192. orr.

Istant batez zalantzati egon naiz, baina, azkenean, liburua hartu, sakelako telefonoa itzali, eta Beatrice eta bere txakurtxoaren bidetik abiatu naiz.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 147. orr.

-Zer galdera da hori? Zer muga? -galdetu zuen zalantzati.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 76. orr.

Nahiezik eta zalantzati, baina galdera edo kexarik gabe -ez al zeukan obeditzeko gaitasuna maila perfektuan? -joan egin zen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 197. orr.

Besoekin lepoa inguratu zion eta, zalantzati, bizkarra laztandu zion samurki.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 75. orr.

Begi-niniek ezker aldera egiten zuten, eta gero eta zalantzatiago eta nahigabetuago zegoen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 202. orr.


zalantzatsu 1 iz zalantzaz betea.

Maitatua sentitzea baino gura ez zuen haur izuti eta zalantzatsu baten zalapartak ziren haiek guztiak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 17. orr.

Jarraian beste galdera bat egin du, tonu zalantzatsu berean: [...].  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 130. orr.

Semea etorkizun zalantzatsu hartarik salbatzeko kementsu agertu zen gizon gaztea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 27. orr.

Moldakaitz mugitzen zen [...] keinu tupusteko eta era berean zalantzatsu haiekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 267. orr.

2 (adizlagun gisa)

Iragarpen batek ezin zaitu utzi, duda-mudan, lehen baino zalantzatsuago.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 245. orr.

-Aizu, Edurne -esan nion, zalantzatsu.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 47. orr.

Hedabide errusiarrak zalantzatsu azaldu dira Kremlinak emandako bertsioarekin.  Berria - Mundua   2004-08-27


zalantzatu, zalantza(tu), zalantzatzen da ad kordokatu.

Hauek ezin dira kanpotiko kolpez desegin, ez barrutik inola ere hondatu, ez beste ezein arrazoik erasota zalantzatu; dagoeneko azaldua dizut hau lehentxoago.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 61. orr.


zalantzaxka iz zalantza txikia.

Baina, menturaz zalantzaxka bat gelditzen zaigu, ez baita hain ezohikoa gizakien bertuteak mirestea eta haiek berak goraipatzea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 335. orr.


zalantzazko ik zalantza 6.

zalantzondo iz irud zalantza-zuhaitza.

Zalantza haziak ereiten ditiagu zalantzondoak biltzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 273. orr.


zalapart

Sartu eta bertzerik gabe ohe zabalaren gainean zalapart egitekoa egin zuenez, aitzindu eta neronek erantzi nizkion, jantzirik baino areago zintzilik, oraino soinean zituen atorra eta gona.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 255. orr.

Aspaldiko oroitzapenak, ahantzi gabe: Napoleon Bonaparte, leher eta zalapart!  Herria   2003-05-29


zalaparta 1 iz iskanbila, zarata.

Argi guztiak piztuta, kantak, algarak, zalaparta... besterik ez zegoen etxeetan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 179. orr.

Zarata eta zalaparta horiek guztiek halako iratzartze bikain burrunbatsu baten xuxurla goxoaz betetzen zuten artean lokarturiko giro hura.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 24. orr.

Protesta eta zalaparta askoren ondoren, Peter bere gelara joan zen azkenean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 48. orr.

Isiltasun moduko bat izan zen zalapartaren erdian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 25. orr.

Atearen beste aldetik, bi zerbitzariak barruko zalapartari adi zeuden.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 57. orr.

Noizean behin zalapartak entzuten dira tanpez, eroriko baldar eta urrunen antzekoak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 149. orr.

Lasaigarria izan zen astelehenean ikastetxeko zalaparta eta zirriparrara itzultzea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 152. orr.

Zaldi-hotsa, soldaduen zalaparta eta segizio ugariaren zaratotsa entzun zen atean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 434. orr.

Zonbat zalaparta eta nolako makurrak! Zonbait mila auto erreak besteak beste!  Herria   2005-11-17

Aurreko pagaditik bele baten zalaparta entzunik, atzera egin nahi izan du.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 144. orr.

Eskinosoen zalaparta besterik ez zuen entzuten orduan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 18. orr.

Entzun zalaparta mendietan: jendetza handia dirudi.  Elizen arteko biblia   Is 13,4

Ez zen errekan, ezta Urtzan ere, igerilarien zalapartarik sentitzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 330. orr.

-Gaurkoak zalaparta aterako dik, Pantxo, zalaparta!  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 59. orr.

Kaio-andana bat pasatu zen nire gainetik, gortzeko moduko zalaparta sortuz.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 166. orr.

Bere lana ongi egin eta iskanbila eta zalapartarik sortzen ez zuen jende burutsua.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 96. orr.

Hitzok sortutako zalapartaren ondoren, barkamena eskatu du.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

Gauean, pattar botilak atera eta zalaparta hasten zenean, apaizetxera erretiratzen nintzen ni.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 163. orr.

Istiluaren zalaparta zabaldu da berehala giroan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 18. orr.

"Zalaparta baretu da behinik behin" pentsatu dut.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 138. orr.

Baionako Abokaten kontseiluak goraki salatzen ditu azaroaren 7an, demo-en auziaren karietara, auzitegian gertatu diren zalaparta.  Herria   2002-11-21

Gudu-garrasiak izango dira eta ekaitz-egunean bezalako zalaparta.  Elizen arteko biblia   Am 1,14

Gaztez gainezka zeuden jada leihoak, sekulakoa zen zalaparta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 126. orr.

-Hara, ikusi -esan zuen Terenciok- nolako zalaparta darabilten hor goian.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 51. orr.

Denontzako egongelan zalaparta gehiegi izaten da arratsaldeetan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 119. orr.

Ilunabarrean oheratzean, ordea, zarata eta zalaparta egiten zuen, bere oheratzeaz denak ohar zitezen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 342. orr.

Haizea bezain hutsala haren zalaparta.      - 0. orr.

Kanpoko zalapartak jaikiarazi ninduen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 130. orr.

Eguzkirik gabe gelditu da ibai gaina, hegaztien zalapartak hartu du airea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 123. orr.

Kaleko zalapartaren gainetik, trikitixarena bozgorailuetatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 229. orr.

Eliza osoa arrabotsez eta zalapartaz bete zen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 68. orr.

Halako batean berealdiko tutu hotsa entzun, eta, zalapartaren zalapartaz, esnatu gara.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 237. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Aferak zalaparta handia atera zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 410. orr.

Zalaparta handia ateratzen genuenean begiratu egiten ziguten, bai, baina ez kontu eske edo gaitzituta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 53. orr.

Kristala zalaparta handiarekin hautsi zen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 100. orr.

Autoen zalaparta ikaragarriak zakar ekarri zuen Ruche jauna bere gizaldira.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

Zalaparta ezohikoz, balaztei karraska eginaraziz, neure etxe pareko ezkaratzean gelditu zen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 90. orr.

Zalaparta polita atera duk, bart ailegatzean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 294. orr.

1987ko urrian eman zuten BBCko programa, eta jakin-min eta zalaparta galanta sortu zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 202. orr.

Zalaparta politiko eta mediatiko nabarmena piztu zuen gertaera hark.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 72. orr.

Hiri guztia zalaparta hutsa zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 9. orr.

Kanpai-hots sekulakoa, jai giroko zalaparta alaian.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 70. orr.

Eskaileretan zalaparta burrunbatsuan gora eta behera ibiltzen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 230. orr.

Badira ibai karramarroak, zalaparta nahaspilatsuan, zamo bizkar-belzkarak, oihal mugikorrak diruditenak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 149. orr.

Kalera irten, eta ibilgailuen ohiko zalaparta lagun dudala, Po ibaiaren ondoko Parco del Valentinora joan naiz egunkaria irakurtzera.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 26. orr.

Aljerian, berriz ere gaitzeko zalapartak.  Herria   2001-02-15

Beste asko hura imitatzen hasi ziren, eta egundoko zalaparta antolatu zen berehala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 27. orr.

Orduan sekulako zalaparta entzun zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 90. orr.

Zeruko trumoiak aditzea ere galaraziko zuen bozkariozko zalaparta eta iskanbila sortu zen.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

3 (adizlagun gisa)

Oihu eta zalaparta ibili ziren gelaz gela.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 93. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Danba, argi-lehertzea, zalaparta-hotsa.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 35. orr.

Zuk mututu duzu atzerritarren zalaparta-hotsa; lainoaren itzalak beroa bezala, hala ito dituzu jende ankerraren oihuak.  Elizen arteko biblia   Is 25,5

Haien tristura oso agerikoa zen kanpoan zegoen festa eta zalaparta giroaren aldean.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 220. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Pauso zalaparta kanpoan, lapurrek ihes egin zuten.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 267. orr.

Zaldiaren inguruan zetozen bizpahiru beleen bat-bateko hego-zalapartak airea dardarazi zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 140. orr.

Horretan, non entzuten dudan txilin eta kolpe zalaparta bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 118. orr.

Gero etxe guztian barrena metal-zalaparta izugarria aditzen zen: aita kranpoi, iltze eta pioleten bila.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 12. orr.

Trumoi zalaparta baitirudi jende horren barreak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 377. orr.

Bezperako jai-zalapartak jota utzia zian, eta zurrungan eman zian gau guztia.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 38. orr.

Behitegiak, handiak badira ere, leku lasaia izan ohi dira, baina marru zalaparta nabarmena entzuten zen gu iritsi ginenean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 259. orr.

Ikara-zalaparta bukatua zen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 108. orr.

Nire bizitza osoan ez nuen sekula ikusi jendearen joan-etorri halakorik, ez nuen sekula aditu halako gizadi-zalapartarik.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 115. orr.

6 zalaparta batean zalaparta bizian.

Zalaparta batean, atea zabaltzea lortu zuten eta barrura sartu ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 249. orr.

Zalaparta batean abiatu ginen denok eskaileretan gora goiko solairuan zer gertatu zen ikustera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 113. orr.

Astakiloa azaldutakoan frantziarrak eta hoteleko beste kanpotar guztiek beren geletara jo zutela zalaparta batean zezen bat zetorkielakoan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 311. orr.

Etxera hurbildu ahala kaioletan diren txakurrak entzuten dituzte zalaparta batean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 121. orr.

Steinitzen ondoko aulkian zegoen emakumea protestaka hasi eta beste aulki batera joan zen zalaparta batean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 78. orr.

Ikasle andana bat, banakako ilaran, Auzo Latindarreko kaleetan barrena, zalaparta batean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 217. orr.

7 zalaparta bizian

Zuhaitzen parera iritsi baino lehentxeago hegaldatu zitzaien, aurrez aurre, zalaparta bizian.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 102. orr.

Zalaparta bizian altxatu zen gizona; mahai gainera billete bat bota, eta tabernatik irten zen, egunkaria eskuan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 260. orr.

Scabbers atera zuen, zalaparta bizian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 281. orr.

Lotan ez dagoena, zalaparta bizian eta kantari ari da, gureganako batere ardurarik gabe.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 195. orr.

Eliz teilatua ohiko elkarleku zuten usoak beldurrak airean ibiltzen ziren, saldo osoa hegaldatzen baitzen zalaparta bizian belatzak gerturatu orduko.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 54. orr.

· Gau-pasa egiten ari duk errege, topaka, parrandan jo eta su, dantza-zalaparta bizian.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 53. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egundoko zalaparta (3); hainbesteko zalaparta (4); ikaragarrizko zalaparta (3); jendearen zalaparta (3); ohiko zalaparta (3); oihu eta zalaparta (3); sekulako zalaparta (8); sortutako zalaparta (3)

zalaparta aterako (3); zalaparta ateratzen (3); zalaparta bat (6); zalaparta batean (13); zalaparta bizian (12)

zalaparta egiten (3); zalaparta entzun (9); zalaparta eragin (5); zalaparta eragingo (3); zalaparta eta iskanbila (3); zalaparta galanta (3); zalaparta gutxiago (4); zalaparta handi (5); zalaparta handi samarra (3); zalaparta handia (44); zalaparta handia atera (4); zalaparta handia ateratzen (5); zalaparta handia eragin (6); zalaparta handia sortu (12); zalaparta handirik gabe (3); zalaparta handirik sortu (4); zalaparta handiz (6)

zalaparta ikaragarria (3); zalaparta izugarria (5); zalaparta sortu (10); zalaparta sortu zen (3); zalaparta sortuz (3); zalaparta sortzen (4); zarata eta zalaparta (6)

sekulako zalapartan (3)

zalapartaren artean (3); zalapartaren erdian (13); zalapartaren gainetik (6); zalapartaren ondoren (3)

zalapartarik gabe (15)


zalapartaka 1 adlag zalaparta atereaz.

Luzaz jardun zuen han zalapartaka eta botekin lurra joz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 184. orr.

Txoriak zalapartaka ari ziren, zuhaitzetik zuhaitzera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 103. orr.

Deiadarka, gaizki esaka, eta zalapartaka ibili zen harrezkero.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 71. orr.

Agirre zaharra hainbat hilabetez ostatukide ukan genuenok, zalapartaka hasi ginen zorionak emanez eta bibaka.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 253. orr.

Zaldi-kotxe bat zalapartaka kalean behera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

Gizonak garrasika ekin zion, eta zalapartaka alde egin zuen eta bi egun eman zituen etxetik kanpo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 156. orr.

Emakumea ere oihu batean hasi zen, zalapartaka: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 134. orr.

Osaba Vernon sukaldera sartu zen zalapartaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 23. orr.

Azken egun horietan bele asko ibili da hor zalapartaka.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 206. orr.

Berryko konde-ordeak alde egiteko deia berritu zuen, bitartean, etsipenez beterik, bihotza zalapartaka.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 147. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta hankak lotuta zeuzkaten oilo batzuk hegal-zalapartaka ari ziren kaioletan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 136. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zalapartaka ari ziren (3); zalapartaka astindu (3); zalapartaka eta (5); zalapartaka hasi (8)


zalapartaldi iz zalaparta dagoen aldia.

Egundoko zalapartaldiak aditu ziren, bata bestearen atzean, tren jasoak handik igarotzean. ontzi zalapartaldia antolatu zuen herri eta hiri guztietan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 225. orr.


zalapartari 1 iz zalaparta ateratzen duena.

Balea-koipeaz betetako upelak deskargatzen ari ziren marinel zalapartari batzuk, biraoa hark eta zimikoa horrek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 81. orr.

Gizon txiki zalapartari bat sartu zen atetik, mukiei zurrupaka eta belarriak hotz-hotz eginda.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 179. orr.

Gure Neskato Alaia deitu izan genion beti, eta familiaren jostagarria izanez hazi zen Wood-tarren etxean, klown beti maltzur eta zalapartari bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 25. orr.

Izan ere, arin ibili ezean, eskola-ume multzo zalapartaria antolatzen zen ate nagusiaren aurrean, eta irtenaldiak dexente oztopatzen zituzten.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 128. orr.

Jerusalem, hiri zaratatsu eta zalapartari, hiri jostalari, zure hildakoak ez ditu ezpatak bota, ez dira gerran hil.  Elizen arteko biblia   Is 22,2

Ilunabar gardenetan nitaz trufatu nahi bide zuten mentzigu eta hartxori arinak, aldra zalapartaritan agertzen eta desagertzen ziren eta egurats barea gurutzatzen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 9. orr.

Neska-mutikoen oihu zalapartari eta bihurriek behartuta, berriro isildu ziren.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 84. orr.

Usoak nonahi, salto txiki zalapartariak eginez hurbiltzen zitzaizkidan nik zerbait ematea espero balute bezala.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 203. orr.

Ellenek nahi gabe ikusi ahal izan zituen bisaia iheskorrak, farolak eta nikelezko gurpil zalapartariak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 505. orr.

Harantzago helduen iluntasun ikaragarria, zalapartari eta dardarati, leihoetan gora eta atearen zirrikituetan hatzak sartuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 500. orr.

2 (adizlagun gisa)

Baziren ume batzuk goiko pisuan, zalapartari ibiltzen zirenak beti jolasean. Kalesa desagertu egin zen gero, su bizira botatako lastoa erre ohi den moduan: bat-batean eta zalapartari.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 206. orr.

Zazpi eta erdietan kanpai-hotsa hasi da berriro, ordubete lehenago bezain zalapartari.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 70. orr.

-Zalapartari daude; eta horrek eguraldiaren txartzea iragartzen duela pentsatzen dugu Bizkaian.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 68. orr.

-Oso zalapartari zeudek; Jexuxa batez ere.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 345. orr.


zalapartatsu 1 izond zalaparta handikoa.

Azkenean, txalo-zaparrada zalapartatsuari gaina hartuta, James Merivalek bere hitzaldiari hunkiturik berrekin zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 518. orr.

Virgilen ahotik ez zen bat-bateko oihu zalapartatsurik jalgi.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 124. orr.

Nafarroako Volkswageneko langileek manifestazio zalapartatsua egin zuten atzo.  Berria - Ekonomia   2006-03-25

Ohartarazpenaren tximista txikitzaileaz eta trumoi zalapartatsuez bazterrak zipriztintzen ditu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 80. orr.

Eskolako egun zalapartatsuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 256. orr.

Errepide bero zalapartatsuan zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 302. orr.

Mendi zintzur basak, errekasto zalapartatsuen pasabideak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 397. orr.

Ahaztu mundu zalapartatsu hau eta haren apeta liluragarriak oro.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 527. orr.

Hiri handi zalapartatsu bat zen hura, urrezko hauts hodei baten barruan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 58. orr.

Oraingoz liskar zalapartatsuak baretu dira.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 154. orr.

Eztabaida zalapartatsu bat hasi zen horren ondoren.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 73. orr.

Errusiar herriaren ohiko izaera etsipen otzana zen, amerikar herriarena urduritasun zalapartatsua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 370. orr.

Hantxe eserita aritzen ziren berriketan eta elkarri ahots goraz deika, iskanbila biziki alai eta zalapartatsuan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 262. orr.

Zuritasun agerikoa, zalapartatsua ia.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 196. orr.

Nire ustez, oso sistema zalapartatsua dugu: sari gehiegi, handinahikeria ere bai.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 269. orr.

Hain leialak eta zalapartatsuak diren zaleei.  Berria - Kirola   2004-04-14

Eihera, normalean hain zalapartatsua, ia gogoz kontra hasi zen higitzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 212. orr.

Normalean baino zalapartatsuagoa gertatu zen eguna herrian.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 45. orr.

Bi protagonisten arteko maitasunak aurrera egin ahala, negarra sentituagoa zen, baina baita zalapartatsuagoa ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 285. orr.

Urte horietan, Barojaren kazetari-lanak bereziki oldarkor eta zalapartatsuak izan ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 8. orr.

2 (adizlagun gisa)

Gabiraietako batek hegoei zalapartatsu eragin, eta hegaldi laburra egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 14. orr.

Hegoak zalapartatsu astintzen ari zen kaiolako barren kontra.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 18. orr.

Kotxezainak hankaz jotzen zuen kanpaia, zalapartatsu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 19. orr.

Han agertu zen, ekaitzaren muin-muinetik baletor bezain zalapartatsu, Fructuoso bera.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 37. orr.

Lurra zapaldu orduko, armadura osoa zirtzildu zaio bat-batean, zalapartatsu, eta guda-jantziari eusten zion Herio agertu da, mutilak behar zuen tokian, zurbil eta itzaltsu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 25. orr.


zalapartatu, zalaparta(tu), zalapartatzen da/du ad zalapartaz bete.

-Padraig hil zenean, mundua zalapartatu zen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 64. orr.

Barne patioa zalapartatzen zuten haur logaletuak nire begi paretik desfilatu ziren, banan-banan, beren guraso birika-handiekin batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 347. orr.

Hegazti koloretsuek, ostera, ihes egiten dute eta gauez haien hegoek jainkoen oihanak bat-batean zalapartatzen dituzte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 287. orr.


zaldain iz zubi estu era arina, eskuarki oinezkoentzakoa.

Patin gurpildunetan inguratu zen neska batek strip-teasea egin zuen uraren gaineko zaldain batean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 53. orr.

Orain juzga dezake ea oinezkoen zaldain hau errege-bide bihurtzen lagundu nahiko lukeen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 283. orr.

Ivy izan zen zaldainean barrena lehorreratzen azkena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 100. orr.

Orgek, bizigarriz gainezka, egunero zeharkatzen zituzten lubakien gaineko zaldainak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 240. orr.


zaldale (orobat zaldare g.er. eta zaldari g.er.) iz abereen bazka, eskuarki lehorra. ik pentsu2.

Zaldalea eta ogalea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 24. orr.

Laneko abereen bizimodua adierazten du: goizeko bostetan zaldalea eman, seietan ura edanarazi, eta arre!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 24. orr.

Bazkarekin batera zaldale pittin bat jasoko du abereak lansaritzat.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 24. orr.

Ardien artean zaldalea berdin banatua zela sinesten genuen, jale handiek txikiagoentzat partea uzten zutela, hots!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 88. orr.

Artoa zaldaririk hoberena da animalientzat eta ihiziek, izanikan ere basak, gauza ona zer den ezagutzen dute.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 87. orr.

Eliza dotore samarra, zaldalearen gordetegi bilakatua.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 176. orr.

Bordaren barnera egin zien bultza, eta azao bana zaldale bota zien.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 216. orr.


zaldar (orobat zuldar g.er.) iz larruazal azpiko zelulak zoltzean sortzen den pikorta. ik erlakizten.

-Badirudi zaldar bat zuela lepoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 281. orr.

Larruazalean zaldarra izan eta, sendatu eta gero, [...].  Elizen arteko biblia   Lb 13,18

Zaldarrak sendatzeko edabe sinple bat egiten hasi ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 127. orr.

Halakoxe zarakar bat da hazka eginda ere zaldarretik odolari ateratzen uzten ez diona.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 62. orr.

Poesiaren lore urdinak zaldarrekin batera galdu zituen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 61. orr.

-Aurpegi-masaje txiki bat, jauna, zaldar horiek kentzeko, jauna? -murmurikatu zion bizarginak belarrira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 372. orr.

Zaldarraren gainean sortu den legena da.  Elizen arteko biblia   Lb 13,20

Zuldar zornetuak burutik oinetaraino!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 168. orr.

Orban gorri-horixkak nabari zaizkio, zaldar zornatsuen gisan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 19. orr.


zaldare ik zaldale.

zaldari ik zaldale.

zaldartxo iz zaldar txikia.

Zaldartxo bat izatea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 42. orr.


zaldi 1 iz ugaztun handia, lepoa kakotua eta zurdazko adatsez hornitua, hanka lirain apodunak dituena, zama eta garraio abere gisa erabiltzeko gizakiak etxekotua; espezie horretako arra (Equus caballus).

Zaldi eta behor, tuntunxeagoak izaki, harrapatu izan ditu elurte mardulaxkoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 337. orr.

Ni gorteatzen sei zaldi nahi omen ditu leherrarazi!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 219. orr.

Bizkar sendoko zaldia.  Elizen arteko biblia   EsZ 30,31

Zaldia eta zaldiarekikoak baizik ez ziren falta.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 138. orr.

Gudu-gurdiak eta gurdikoak irauliko ditut, eta zaldiak eta zaldizkoak eroriko dira, batak bestea ezpataz jota.  Elizen arteko biblia   Ag 2,22

Lubis azaldu zen bidean, eta zaldiak zeuden sailerantz egin zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 86. orr.

Osaba Juanen zaldiak zaintzen zituen Lubis hura azaltzen zen aurrena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 64. orr.

-Axa, zaldiak, axa!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 42. orr.

Txalmatu zaldiak, igo gainera, zaldunok!  Elizen arteko biblia   Jr 46,4

Hirira joatea erabaki zuen, nahiz eta zaldiak ferratu gabe egon.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 260. orr.

Zaldizkoak prest zeuden ordurako, zaldiak putinka artega.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 56. orr.

Abian jarri ziren zaldiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 92. orr.

Aitak, haserre, oihu egin eta zaldiak ezproinatu zituen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 79. orr.

Bridaren presioa laxaturik sentitu zuelarik, zaldia lauhazka atera zen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 96. orr.

-Zaldiak etengabeko trostan!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 34. orr.

Diligentziako zaldiak bainatzera eramaten zituztenean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 39. orr.

Lepoa moztuko zaie jauregiko gotorlekuan nire zaldia lapurtu eta itzuli ez zuten lapurrei.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 77. orr.

Lera eta zaldia bide-bazter elurtuan lotu, eta trena abiatu arte itxaroten zuen han.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 30. orr.

Zaldizko bat hor du zaldiaren gainean.  Herria   2004-01-08

Ai, nola desiratu izan nuen [...] miruaren gainera igotzea, zaldizkoa zaldiaren gainera bezala.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 45. orr.

Atea gurutzatu, eta bere zaldiaren kabestrua askatu zuen zutagatik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 139. orr.

-Zaldiaren estalkiak ikur bat du -esan zuen Sofik-.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 21. orr.

Zaldien pabiloian lasaitasun handia zegoen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 93. orr.

Kosakoek, zaldiei bridatik eutsirik, iparraldeko bazterra hartu zuten.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 75. orr.

Idatziz eskatu beharko zuen zaldientzako oloa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 454. orr.

Zalgurdiz edo zaldiz joango zen, aukera izanez gero; oinez, ezinbestean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 65. orr.

Ez bitez zaldiz ibil, premia nabariak edo gaixotasunak beharturik ez bada.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 156. orr.

Legoa bat egin genuen zaldiz, lur eremuen artean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 215. orr.

Goraka abiatu gara, zaldiz buruzagiak, oinez gainerakook.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 139. orr.

Mundua mundu denez geroztik, ba al dago inor bere atarira iritsitako zaldi bat itzuli duenik?  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 27. orr.

Orduan Belasko heldu zen mornatarren zaldi bat aho-soketatik hartuta zekarrela.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 184. orr.

Zaldiak hamazazpi muskuluko sistema korapilatsua du belarriaren posizioa doitzeko edo kolpe batez euliak uxatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 109. orr.

Zaldietan (52 buru), bretoin arrazakoetan lehen sariak.  Herria   2004-07-05

Urkiagaren zaldiek 75 untze egin zituzten.  Berria - Kirola   2004-02-17

Egon bedi erne, argi eta erne, ea ikusten duen bi zaldiko gurdiren bat.  Elizen arteko biblia   Is 21,7

ik beherago 11.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

· Troiako zaldia [...] izei oholez egina omen zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 492. orr.

Lau hanketan zuria, Herioren zaldia.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 83. orr.

Asmakari mekaniko horiek guztiak -telefonoa, elektrizatea, altzairuzko zubiak, zaldigabeko ibilgailuak- ez dira alferrikakoak izango.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 35. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Beldurrak zaldi grinatsu eta biziena mando bihurtu dezake.  Berria - Kirola   2006-04-18

Lau zaldi beltzek gidaturiko zalgurdi bat.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 113. orr.

Migel Mailuren salaketak zaldi arinei loturiko zorroetan bidaiatzen ziren Donibanera, eta Donibanetik Pauera.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 116. orr.

Zaldi mardula zen, bizkarralde ederrekoa.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 20. orr.

Bazter haietan ez zen inor hain aberatsik, hain zaldi apaina izan zezakeenik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 17. orr.

Tarantas bat, Siberiako zaldi margulek tiraturik, beti joango duk buhame gurdi baten aurretik!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 121. orr.

Aroztegiaren aurrean zaldi zelatu bat zegoen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 71. orr.

Zaldi ferratu batek bezainbat azantz edo arrabots egiten zuten Luzaideko karrikan ibiltzean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 186. orr.

Nigromanteak, maitagarriak, zaldi hegodun edo adimendunak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.

Gero, zaldi izutuaren brida ukabilaz hartuta, tiraldi ikaragarria eman dio.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 353. orr.

Kalesa txiki bat zetorren nekez eta astiro, hutsik, lau zaldi ile-luzek tiraturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 98. orr.

Ukuiluetatik gurdien endaitzetara itzuli ziren bizileku ibiltarietatik tiratzen zuten zaldi zahar hanka-motelak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 96. orr.

Paseoko zaldi talde haundi bat edukitzea.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 113. orr.

Petrolioa eta euroa zaldi apokaliptikoak itzuli dira, eta euren ezpatakadek bi asteotako baikortasuna desagerrarazi dute.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

Billarrak utzitako lekuan zaldi mekaniko lardats bat paratu dute.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 19. orr.

Zurezko zaldi bi, aitzin-gibeletarat balantzaka ibiltzen zirenak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 71. orr.

Plaza isilean, musikatxoaren oihartzuna zabaldu zen, jostailuzko zaldi bat airean tragedia baten iragarpen-jolasa egiten ari balitz bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 53. orr.

Odol garbiko zaldi arabiar eder bat.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 22. orr.

Hesien gainetik jauzi egiten zuten, ibaiak zeharkatzen, oztopoak gainditzen, zaldi odol-garbiaren adore paregabeaz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 32. orr.

Podaroshna bat ez da postako zaldiak hartzeko baimena besterik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 64. orr.

Ordezko zaldiak jarriko ditiat posta-geltoki guztietan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 311. orr.

Suzko zaldiak zituen suzko gurdi batek bereizi egin zituen elkarrengandik, eta Elias zerurantz igo zen zurrunbiloan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 82. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zaldi-tratulariek mika esaten dieten zalditxo zuri-horixka horietako batek tiratzen zuen gurditik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Zaldizain trebe egin zen, eta turkoen aurkako gerra gaiztoaren kariaz, zaldi-lapur eta gerlari.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 193. orr.

Rantxoko zaldi talde bat Kaweah errekaren ertzean zegoen ura edaten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 14. orr.

Harresietara inguratu zelarik, mando, asto eta zaldi sail handi bat agertu zitzaion.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 80. orr.

-Gaur-gaurkoz, zaldi-tranbia duk (kristauak eraman behar direnean); eta mando-tranbia, jeneroa besterik eraman behar ez denean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 349. orr.

Praka barrenak zaldi-boten barruan bildurik eta kaki koloreko tabardoa lepotik belaunetaraino.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 55. orr.

Berehala etorri zitzaizkion lekaio edo zaldi-mutil bi, oinetarainoko soinekoz, zeta gorrizko soinekoz jantziak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 160. orr.

Horretan, zaldi-hotsa, soldaduen zalaparta eta segizio ugariaren zaratotsa entzun zen atean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 434. orr.

Zaldia eta gizona, alabaina, ugaltzeko irritsak bultzatzen ditu biak, baina bata zaldi irritsak, eta bestea giza irritsak. Ez al dituk aditzen horko zaldi-irrintziak,eta turuta-soinuak, eta danbor-hotsak?  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 343. orr.

Zaldi-trostak kalesari eragindako klanka-klankarekin.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 38. orr.

Zaldi-hazkuntzan eta natur zientzietan eginiko azken aurrerapen eta hobekuntzen berri ematen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 452. orr.

Solaskideek zaldi-haztegiei buruz hitz egiten bazuten, zaldi-haztegiez aritzen zen bera ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 35. orr.

Zaldi-karruseleraino inguratu zen, niri mesfidantzaz begiratzen zidala.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 196. orr.

Goazen kanpora, gizon horiek dotoreegiak dituk zaldi pabiloi batean sartzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 99. orr.

Zaldiei atzera eragiten saiatu zen, beste kotxeko zaldi-tresnetatik aska zitezen. Barka iezadazu, Wilmarth andereñoa, baina zer dela-eta izan behar duzu halako zaldi-eitea?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 136. orr.

Ederki aditzen nuen zaldi ferren hotsa, lur gainean joka.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 236. orr.

Gandua zaldi ferra baino itxiagoa zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 86. orr.

Denbora berean, ofizialeak, zaldi-ferratzailea ere egun guzian ferra eta ferra.  Herria   2001-05-10

Zelaren azpian, bizkar oso-osoa estaliz, feltrozko zaldi-estalki bat zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 17. orr.

Bi zaldi eta zaldi-uhaleria oso bat ere ordaintzen zela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 230. orr.

Zurezko zaldi-buru eta gangarrak izba ezkutuetako gailurretan zizelaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 364. orr.

Poloniatik zaldi-zezina eta chucruta.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 256. orr.

Mamarro bibotedun bat zeukan aurrean, izugarri, tente, zaldi-buztan bat buruan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 519. orr.

Gasolinaren eta zaldi-gorotz zapalduaren usaineko hautsa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 225. orr.

Kobiza, biolontxelo antzekoa, irekia aurrealdean, zaldi zurdez hornitua eta arku batez igurtzitzen dena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

-Igandean, Garruzen, zaldi feria.  Herria   2005-07-28

Frantziako zaldi lasterketen denboraldian proba gehien irabazten dituen jockeyari ematen dioten saria.  Berria - Kirola   2004-11-14

Kantariak, dantzariak, zaldi lasterketa iskanbilatsuak izango ziren, eta jarraian orgia eta zalaparta.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 304. orr.

Geltokiaren atzean zaldi lastertoki bateko oztopo guztiak ikusten ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 24. orr.

Lau egunez jokatuko dira Aulestiko (Bizkaia) zaldi-mando probak.  Berria - Kirola   2004-03-19

Suak urrezko distira urdina zegien ene zaldibegi unatuetan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 42. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Giza zaldia, zentauroa.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 154. orr.

Bere aitaren orga-zaldia erakutsi zidan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 153. orr.

Ez dugu ustea gudu-zaldietan jarriko.  Elizen arteko biblia   Os 14,4

Gerra-zaldiaren historia luzean, kasurik dramatikoena Mundu Berrian gertatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 147. orr.

Harrotua eta adoretua nengoen tamainan, guda-zaldi bat bezala, eta ahaltsua sentitu nintzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 29. orr.

Izan ere, masturbazioa da borroka-zaldia.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 38. orr.

Prelatu-pila batek posta-zaldi publikoak erabili dituelako.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 36. orr.

Troikako laguntza-zaldi izpildunari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 65. orr.

Ez duk txarra laguntza-zaldi hori; begiz jota zeukaat aspaldion, baina gizon horrekin ez zegok inolako traturik egiterik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 118. orr.

Ziegako horman zehar dozenaren bat mamu-zaldi sartu ziren, bakoitzak gainean bururik gabeko zaldizko bat zuela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 117. orr.

5 (gainean, gainera eta kideoen ezkerrean)

Aurretik, taldeburu, zaldi gainean nagusi, gizon gazte bat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 138. orr.

Oso gaixo zegoenez, Frantzisko zaldi gainean zihoan. Egun osoa iragan dute zaldi gainean, Etxalar eta Zugarramurdiko mugak ferekatzen zituztela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 633. orr.

Noizbaiteko batean han zetorrek zaldi gainean.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 131. orr.

Zaldi gainean sartu herrietan, txapela begietan, gerrian sablea, kanpaiak elizan jo eta jo ari diren artean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 92. orr.

Gero Iruainera joan behar genuelako berak zaldi gainean ibiltzen erakuts ziezadan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 58. orr.

Bidez bide eta mendi tontorrez tontor zaldi gainean ibiltzeak, rugbyan aritzeak bezainbat sentsazio eskainiko didala, ez dut dudatzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 192. orr.

Gero, horrela jantzita, zaldi gainean erabiliko du hiriko plaza nagusian.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 139. orr.

Zaldi gainean eta zuriz jantzita, ezkutua besoan.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 154. orr.

Armetan trebatzen ninduen, zaldi gainean ere bai.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 117. orr.

Eskalot zaldi gainera igo zuen Lancelotek, eta beste leku batera eraman.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 24. orr.

Berriro ere zaldi gainera igoko naiz, eta loriazko egunak biziberrituko ditut.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 290. orr.

Legendunaren bake-besarkada hartu ondoren, berriro zaldi gainera igo eta aurrera jarraitu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 499. orr.

Haien jauntziak eman zituzten soinean, eta zaldi gainera hupatu ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 290. orr.

Eta gero, berriro zaldi gainera, zamalka eta zamalka gau osoan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 13. orr.

Gatibuak zaldi gainera igoarazi eta agudo eraman zituzten indarrez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 367. orr.

Legendunenganako nazka betikoa zuen arren, bere buruari gogor eginez, zaldi gainetik jaitsi eta txanpon bat eman zion, eskuan muin eginez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 499. orr.

Zaldizkoak lurrera jaitsi ziren zaldi gainetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 229. orr.

Hona etorri eta begi aurrean jarri arte ez da jendea zaldi gainetik erortzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 139. orr.

Eta harro baina errezeloz, begiratzen naute zaldi gainetik, irrifar isilez agurka.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 113. orr.

Arrosa sorta bat biltzeko zaldi gainetik eskua luzatzen duen gizona bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 47. orr.

Beti ere zaldi gainetik, epaia eman du Pierre Lancrek: [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 156. orr.

6 (toki atzizkien eskerrean)

Lubis, erakutsiko al diok Davidi zaldian ibiltzen?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 88. orr.

Hamabost egunen buruan, hortxe nonbait izango zara zaldian ibiltzeko moduan, baina orain ez.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 37. orr.

Zaldian ibiltzeaz gain, zer gustatzen zaizu?  Berria - Kirola   2004-11-14

Hornidura soila edo, hobeto esanda, irabazleen zaldian etorritako zaldun arrotza.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 84. orr.

Postilioi bihurtuta, lehenengo mandoan edo zaldian igota joaten nintzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 160. orr.

Olivier d'Oussant 1562. urtean hil zen, artean gazte zela [...] Paristik negozio on bat egin ondoren zaldian zetorrela busti eta hotzeriaz harrapatutako hetika baten ondorioz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 157. orr.

Berehala zaldira igo zen eta, alde batera eta bestera begiraturik, ez zuen inondik inora legenduna ikusi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 284. orr.

Sebastianek zaldira igotzekoa egin zuen, baina jiratu eta gonbitoka hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 112. orr.

Joantto beste hitzik gabe, zaldira igan, eta Baionarako bidean, ilunpean galdu zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 192. orr.

Hitz haiek esanik, zalduna zaldira igo, eta joan egin zen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 57. orr.

Arin baino arinago, taldekideak zaldietara igo ziren berriro haien bila joateko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 138. orr.

Eta horra non, bat-batean, nire laguna, ia anaia nuena, zalditik erori, buruz aurrera, eguzki kolpe batek jorik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 114. orr.

Donostiatik Bilbora ordubete eskas behar zuela konturatzean, eta ez, bere gazte garaietan bezala, hiru ordu luze, zalditik erori eta bere fedeaz abjuratzeko zorian egon zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 127. orr.

Zalditik jaitsi gabe, haren eskutan utzi nuen zorioneko zorroa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 267. orr.

Zalditik jaitsi, eta atea jo zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 40. orr.

Biak zalditik jaitsi eta harengana inguratu ziren.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 183. orr.

Dariok, pizti ehizan zebilela, zalditik jauzi egitean, hanka bihurritzea gertatu zen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 319. orr.

7 xake jokoko pieza.

Erregea, erregina, gazteluak, alfilak, zaldiak eta peoiak galdu egin dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 222. orr.

Abantaila nirea izaki nabarmen, zaldi bat jana bainion.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 39. orr.

Taula den mundu txiki horretan, noranahi joan daitezke gainerako piezak: erregea, bere pauso motz eta uzkurrekin; dama, bere pauso luze eta ausartekin; dorreak, beren pauso astun eta beldurgarriarekin; zaldiak, beren ibilera aldrebes eta baldarrarekin...  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 25. orr.

8 adkor heroina.

Marihuana goxoa daukat eta zaldi ederra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 79. orr.

Yonkia gustura egongo da zaldi gehien dagoen tokian, eta, gogorra bada ere, kartzela nahiago izango du droga behar izanez gero.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

Droga gogorra txertatu zion gorputzean emakumeari, "zaldia" bezain gogorra, handik aurrera berriro dastatzeko gogo bizia izan baitzuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 46. orr.

9 potentzia unitatea, 735,5 watten baliokidea.

Duela 14 urte eraikia izanik Bretainian, 400 zaldiko motorra du.  Herria   2003-09-11

Motorrek 420 zaldiko potentzia dute.  Berria - Ekonomia   2004-11-25

Zer behar da 450 zaldiko auto bat gidatzeko?  Berria - Kirola   2004-03-21

400 zaldiko lokomotor pila bat.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 151. orr.

Furgona berri honen motor isila berrehun zaldiko bou zaharrarena bezain kolpekaria bilakatu da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 197. orr.

Inbertsio handia egin dute 500 zaldiko potentzia duen autoa erosteko.  Berria - Kirola   2004-12-02

Kaietatik irten gabe egin beharreko bidaia hastekotan zegoen, nahiz eta Naumon-en 932 zaldi-potentziako makinak guztiz geldituta zeuden.  Berria - Kultura   2004-10-05

10 estira emateko tresna.

Heldu ziren goizean torturatzaileak eta, kartzelatik aterata, oinaze-zaldian zintzilikatu zuten, burdinazko pisu ugari beraren gainean jarriz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 859. orr.

11 bi zaldiko iz Citroen etxeko auto merkea.

Eta bi zaldikoa berriro hartu, eta etxera itzuli naiz, joan eta etorri, etorri eta joan.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 119. orr.

Hiriburuko ospitalera eramaten zuten tarrapataka, Xarlestegi herriko auto-jabe bakarraren bi-zaldiko urdin ilunean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 51. orr.

Behauzetik jiten zen bere bi zaldiko beribil xaharrean.  Herria   2001-11-08

12 itsas zaldisup_1 iz zaldi itxurako arrain teleosteo txikia (Hippocampus sp.).

Itsas zaldi bat aurkitu dute Tamesis ibaian, eta kutsadura gutxitu den erakusle dela esan dute.  Berria - Gaiak   2004-06-17

Itsas zaldi lehortu parea, plastikozko bi xaflaren artean jarria; iguana bat; kameleoi bat, eta hiru urteko boa bat kristalezko bere kaiolan; eta hantxe aurre-aurrean tente, Max, piztiaren mugimendurik txikienaren zelatan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 74. orr.

Itsas zaldi formakoa.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 252. orr.

13 itsas zaldisup_2 iz itsasoan ibiltzen den zaldia.

Antza, urtero garai bertsuan, erregearen behorrak gisa hartan lotzen zituzten, itsas zaldiek estal zitzaten; horren ondotik, itsas zaldiak behorrak jaten ahalengintzen ziren, eta zaldizainen egitekoa zen haiek garrasika uxatzea eta itsasora bidaltzea.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 191. orr.

Une hartantxe itsas zaldi bat agertu zen eta estali egin zuen behorra.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 192. orr.

14 zaldi karrosa (orobat zaldikarrosa g.er.) ipar

Zaldi karrosan ibiltzen omen zen Luzaiden gaindi.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 42. orr.

Ordu arte aste bat osoa behar Parisetik ondo hotarat heltzeko zaldi-karrosa batzuekin.  Herria   2001-03-22

Aita bizar xuria ere ibili da zaldi karrosean haurrekin itzuli batzuen egiten hauen jostagailu.  Herria   2005-12-29

Jokoak izanen dira haurrentzat, ibilaldiak zaldi karrosaz.  Herria   2005-12-01

Denbora hetan, ez baitzen autorik, ez eta treinik, ez eta bixtan da airekorik, zaldi karrosan eginen zuen bidea! zernahi xapel, modakoetarik, eremaiten zuen berekin, xapel horiek Madrilen saltzeko hango emazte aberatseri.  Herria   2003-07-17

15 zaldi kotxe (orobat zaldikotxe )

-Kalmanek zaldi-kotxea seietarako presta dezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

Orain zaldi-kotxe bat hartu eta buelta bat ematera joango gara parkean zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 61. orr.

Grafton Streetera iritsi zirenean, Power jaunak zaldi-kotxe bati txistu egin zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 225. orr.

Ostatuko gurdi-atetik zaldi-kotxe txiki eta nahikoa polit bat sartu zen, baleztaduna eta arina.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 19. orr.

Zaldi-kotxera igo zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 229. orr.

Bi gurpileko zaldi-kotxe arina, baleztaduna eta estali gabea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.

Argiontziekiko zaldi-kotxeak, bi jendarme sarreran, zaldizainen oihuak urrun.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 29. orr.

Neska atzerritarrak xal eta mantaz estaltzen zuen bere burua zaldi-kotxearen atzealdean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 25. orr.

Zaldi-kotxe bat zalapartaka kalean behera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

16 zaldi orga

Zaldi-orga ere eskatu diat hiretzat.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 132. orr.

Zaldi orga bat baratu berri da atarian, eta amak mezutu dit joateko berehala bere gelara.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 40. orr.

Zaldi-orga zain zagok atarian.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 102. orr.

Menturaz zeregin horretan ginatekeen oraino, baldin aditu ez bagenu zaldi orga bat etxe aitzinean sartzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 274. orr.

Haren isilmandatari trebeak zaldi orga deituko zuen, atea irekiko zuen; eta bera, Prévan, orgara igo ordez, artoski itzuriko zen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 275. orr.

17 zaldi larru (corpusean zaldilarru soilik)

Gero buruak larrutu, kanpotik berriz zaldilarruz estali eta barrena urreztatuz edalontzitako erabiltzen dute etsien kaskezurra.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 326. orr.

18 zaldi zela (orobat zaldizela g.er.)

Mikel Strogoff zaldi zelan eserita dago jadanik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 235. orr.

Turuta txiki batzuk zeramatzaten zaldi zelaren aurrealdeari loturik, haien graduaren ezaugarri.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

Behin show porno batean ikusitako zaldi-zela bat marraztu ere egin nuen buruz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 142. orr.

Kondesaren zaldizela bihurtu nahi nikek, -eta zaldi beltza eta zela seinalatu zituen, [...].  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 32. orr.

Beyaren gizonek begirunez agurtu eta zaldi-zelak hartu zizkieten.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 106. orr.

Zaldi-zela bat erosten badut, ez ditek haragirik jaten hiru hilabetean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bere zaldi zuriaren (4); itsas zaldi (7)

zaldi bat bezala (4); zaldi bat ekarri (5); zaldi baten gainean (12); zaldi batengatik (5); zaldi beltz (11); zaldi beltza (4)

zaldi eder (5); zaldi ederra (4); zaldi ederrak (4); zaldi ero (9); zaldi eta gudu (5); zaldi eta mando (4); zaldi feria (4); zaldi gainean (161); zaldi gainean abiatu (4); zaldi gainean ibiltzea (4); zaldi gainean ibiltzeko (5); zaldi gainean ibiltzen (6); zaldi gaineko (4); zaldi gainera (35); zaldi gainera igo (19); zaldi gainetik (37); zaldi gainetik jaitsi (10); zaldi gorri (4); zaldi handi (4); zaldi hegaldun (5); zaldi hilaren (4)

zaldi irrintziak (4); zaldi karrosan (4); zaldi karrosaz (5); zaldi kotxe (10); zaldi kotxea (5); zaldi lasterketa (9); zaldi lasterketak (6); zaldi lasterketen (5); zaldi mando (23); zaldi mando probak (17); zaldikotxe bat (3)

zaldi ona (5); zaldi orga (13); zaldi orga bat (4); zaldi otzan (4); zaldi pare (4); zaldi talde (4); zaldi tropa (4)

zaldi xuri (6); zaldi zuri (31); zaldi zuri bat (9); zaldi zuri baten (8); zaldi zuria (5); zaldi zuriak (6); zaldi zuriaren (8); zaldi zuriaren gainean (5)

bere zaldia (20); haren zaldia (7); mikel strogoffen zaldia (4); nire zaldia (5); troiako zaldia (5)

zaldia baino (5); zaldia hartu (5); zaldia itzuliko (6); zaldia trostan (4)

bere zaldiak (5); bi zaldiak (6); gurdiak eta zaldiak (4); haren zaldiak (5); nire zaldiak (4); osaba juanen zaldiak (4)

zaldiak baino (4); zaldiak ekarri (5); zaldiak eta behorrak (6); zaldiak ikustera (5); zaldiak zaintzen (5)

bere zaldiarekin (4)

bere zaldiaren (12); bere zaldiaren gainean (6); zaldiaren bizkarrean (4); zaldiaren gainean (31); zaldiaren gainera (4)

bere zaldiari (10); zaldiari eragin (4)

zaldiek bezala (4)

bere zaldien (4); zaldien gainean (10); zaldien gainera (5); zaldien pabiloian (4); zaldien trosta (6)

beren zaldietan (6)

zaldietatik jaitsi (5)

lau zaldik (4)

bi zaldiko (5); eko zaldiko maldiko (5); iruñ zaldiko maldiko (23); zaldiko maldikoa (5); zaldiko maldikoak (4); zaldiko maldikoan (6)

zaldira igo (8); zaldira igo zen (4)

zaldirik gabe (4)

zalditik erori (13); zalditik jaisten (5); zalditik jaitsi (37); zalditik jaitsi gabe (4); zalditik jaitsi zen (10); zalditik jauzi (4)

oinez eta zaldiz (4); zaldiz ibili (4); zaldiz ibiltzea (4); zaldiz ibiltzeko (7); zaldiz ibiltzen (16)


zaldibartar izlag/iz Zalbibarkoa, Zaldibarri dagokiona; Zaldibarko biztanlea.

Ignacio Gallo Realeko lehendakaritzara aurkeztu zen hautagai zaldibartarra ere Realekoa zen.  Berria - Kirola   2004-11-14

Sarriugarte zaldibartarrak saio ona egin zuen.  Berria - Kultura   2004-10-12

Zaldibartarra izanik, realzalea zen Lezamara joan aurretik.  Berria - Kirola   2004-11-14

Futbolean emaitzek agintzen dute, eta emaitzek aldaketa egitera behartu zuten zaldibartarra.  Berria - Kirola   2006-03-31


zaldibegi ik zaldi 3.

zaldibiar (orobat zaldibitar) izlag/iz Zalbiakoa, Zaldibiari dagokiona; Zaldibiako biztanlea.

Itxaso Garmendia eta Bittor Gartzia euskal preso zaldibiarrak aske geratu dira, bakoitzak 50.000 euroko bermea ordaindu eta gero.  Berria - Euskal Herria   2004-07-18

-Gure garaitzapenik handiena izan omen duk hau aspaldi honetan -argitu zidan Kaximiro Mendia zaldibitar lankideak-.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 230. orr.

Jose Garmendia zaldibiarra, euskaltzain urgazlea, 80 urtetan zendua.  Herria   2005-05-05

Zaldibiarrak 24 urte ditu, eta txapelketa batean baino gehiagotan jardun du.  Berria - Kirola   2004-05-21

Zaldibiarrek, atzo ez ezik, herenegun ere ikusi zituzten militarrak herrian.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03


zaldibitar ik zaldibiar.

zaldidun iz zaldia duen edo daraman pertsona. ik zaldizko; zaldun.

Horiek eta bertze kabala pare bat, han zirenak ikusten ahalko ditugu helduden martxoaren 20 ean primaderako feirietan, bezperan 19an zaldiaren egunarentzat Herriko Etxeak ezartzen ditu usaian bezala parke batzu zaldidunen zerbitzuko.  Herria   2004-03-11

1521an, Maiatzeko egun batez, ximixtaren pare iragaiten da zaldidun bat Iruñako karriketan eta gobernadorearen etxean sartzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 101. orr.

Zaldiduna, mezularia, gaztigu-emailea, Bazofias da, noski; gobernadorea da, kasu honetan, heriotzatik salbatu nahi den pertsona.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 101. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaldidunen zerbitzuko (3)


zaldieri ik zalditeria.

zaldiferra ik zaldi 3.

zaldigabeko ik zaldi 1.

zaldika adlag zangoak zaldi gainean bezala jarriz. ik zaldizka.

Kikildu egiten dira, zaldika geratuz errepide erdian, bizikletaren koadroaren gainean, hankak lurrean.  Berria - Kultura   2004-03-14

Nanak ura prestatu zuen Michaelek bainua har zezan, eta zaldika eraman zuen bainuontzira.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 40. orr.

Batzuk xenda normalak dira, albo bakoitzean baranda bat dutenak [...] baina beste batzuk nora ezean doaz, zabalak dira leku batzuetan eta, besteetan, hain estuak ezen zaldika jar baitzaitezke euren gainean.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 232. orr.


zaldikari iz zaldizkoa.

Zapelatza bezain arina dela gure anderea; eta zaldi gainerako igo legeaz Kordobako nahiz Mexikoko zaldikaririk iaioenari ere erakutsi liezaiokeela.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 127. orr.


zaldikarrosa ik zaldi 14.

zaldikatu, zaldika(tu), zaldikatzen da ad zaldika mugitu.

Lehenagotik zetorren guztia, askoz lehenagotik, Conrad eta biok zure bizkarrean zaldikatzen hasi ginenean, hain zuzen ere. Bere gainean jarri naiz kokoriko, eta zaldikatzen hasi natzaio, jaisten naizen bakoitzean, mokor-kolpe indartsu batez aireratzen nau berriro, baina bere zakilak nire baitan jarraitzen du mirakuloski, hain atsegina dudan txipli-txapla hori entzuten dut.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 157. orr.

Krema koloreko maindireen artean zaldikatu ziren behin eta berriro.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 66. orr.


zaldikatze iz zaldiak mugitzea.

Nire tramankulu gogor eta adurtiaren gainean eseri zen; erditik bi egiteko, eztarriraino sartzeko gogoz nengoen, baina bere barruan osorik kokatu nintzenean, eskuak nire paparrean jarri zituen eta punpaka hasi zen, zoratzeko moduan jarri nintzen, bere ulutxoz laguntzen zuen zaldikatze itsu bati ekin zion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 68. orr.

Euskal sinesmen zaharreko "zaldikatze eroaren" arketipoa emazteek beren artean kontatzen zituzten ipuinetan zertan finkatzen zen zehazki, ahoan bilorik gabe azaltzen zuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 164. orr.


zaldiketa (orobat zaldizketa g.er.) 1 iz zaldi gainean ibiltzea, eskuarki kirol gisa.

Hong Kongeko arduradunek zaldiketako probak han jokatzeko eskatu zuten, baina NOBk ez du gustuko ideia.  Berria - Kirola   2004-10-30

Beti izaten zen kantu parte-hartzaileren bat, argigailuaren, berbenaren, lore jokoen, kabalgataren, karrozaren, mozorroaren, danborraden, zezenen -egiazkoen eta suzkoen-, zaldiko-maldikoaren, zaldiketen, xedera jaurtitzearen, erraldoiaren eta buruhandiaren artean une jakin batean behar zenerako egokitzen zena.  Askoren artean   «Rataplan» - 19. orr.

Galtzen gainean zaldiketan ibiltzen dira kiribilka.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 241. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zaurituak artatzeko zentroa jarri zuen Nafarroako Gobernuak Zolinako zaldiketa klubean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08


zaldiki 1 iz zaldiaren haragia.

Zaldikiak prezioen partetik arrakasta izan du.  Herria   2005-12-01

Zorixarrez zaldikiaren prezioak joan den urtetik apalago daude.  Herria   2002-11-07

2 (hitz elkartuetan)

Hirikoek zaldiki-bolak jaten zituzten euren etxeetan, eta garagardoa eskatzera etortzen ziren Boscacciora.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 30. orr.


zaldiko 1 iz zaldi txikia.

Biraka ziharduen berebiziko abiaduraz, zurrunbiloaren erdigunera makurtuz, zaldiko bat zirkuaren pistan bezala, gero eta agudoago.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 351. orr.

Gau hartan ez zen besterik entzun Miguel Páramoren zaldiko beilegiaren putinka baino.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 97. orr.

Longaina zaldiko gorrixka baten larruz egina zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 47. orr.

Gizonak feltrozko txanoekin, ahuntz, zaldiko edo orein larru kolore anitzekoetan bilduak.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 121. orr.

Atzamarrak hozmindurik, belarriak gorriturik, begiak gaziturik, sudurra zaldiko nekatuen antzean lurrina zeriola.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 268. orr.

2 irud/hed

Karrusel abandonaturiko zaldiko baten gainean zegoen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 115. orr.

3 zaldiko-maldiko jolas parkeetako plataforma biribil birakaria, zaldiak, autoak eta besteako jarlekuak dituena eta jostagarritzat erabiltzen dena.

Liburutegi txiki bat, gazteentzako bilera-gela bat eta umeentzako jolastokia ipini ahal izateko, bere zaldiko-maldiko eta bilintzi-balantzarekin, eta beharbada igerileku txikitxo batekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 91. orr.

Zaldiko-maldikoan ibiltzea baino, hark bira ematen zuen guztietan aita han zegoela ikustea zen, ororen gainetik, niri gustatzen zitzaidana.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 175. orr.

Zaldiko-maldikoak bira-biraka segitzen zuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 175. orr.

Zaldiko-maldikoan zelan zaldiak denak abian eta hala ere denak beti elkarren arteko distantzia berean, carroussel zoro-eroan, horrelaxe gabiltzala ematen dit niri.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 232. orr.

4 irud/hed

Telebista piztu nuen, arreta pantailan jarri eta nire pentsamenduen gurpila gelditzeko; bestela zaldiko-maldiko bihurtuko zitzaidalakoan, zalapartatsua, figura beti berberen erakusle.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 37. orr.

Haurtzaroan gurasoei erdi entzundako hainbat kontu berritu nuen nire arteko zaldiko-maldiko eroan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 133. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zaldiko (5); zaldiko maldiko (23); zaldiko maldikoa (5); zaldiko maldikoak (4); zaldiko maldikoan (6); zaldiko potentzia (3)


zaldikotxe ik zaldi 15.

zaldikume iz zaldiaren kumea.

Belar sailaren alde batean bi zaldi zeuden, Ava eta Mizpa, eta hiru zaldikume; bestean, bakar-bakarrik, Moro, astoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 289. orr.

Jaio diren zaldikumeez hitz egin beharko zeniguke, osaba.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 26. orr.

Zaldizainak, gutxi gora-behera, behorrek umeak egiterakoan itzultzen ziren, eta zaldikumeak erregearentzat biltzen zituzten.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 191. orr.

Ez al dira zaldikume politak?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 291. orr.


zaldikunde iz zaldi eta kideko abereen multzoa.

Lehenean [ferian] zaldikundea nausi: asto, pottoka, zaldi.  Herria   2002-07-25


zaldilarru ik zaldi 17.

zaldiratu, zaldira(tu), zaldiratzen da ad zaldira joan.

Aragorn jauzi batez zaldiratu zen Roherynen bizkarrera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 59. orr.


zalditegi (orobat zaltegi g.er.) 1 iz zaldiak gordetzen diren tokia.

Salomonek lau mila zalditegi zituen, gudu-gurdiak eta zaldiak gordetzeko, bai eta hamabi mila zaldun ere.  Elizen arteko biblia   2 Kro 9,25

Zeppelina pausatu zen toki berean, zalditegi bat zegoen hainbat moxal eta zaldirekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 81. orr.

Zalditegietarantz eraman zituzten animaliak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 16. orr.

-Hobie -esan zuen neskak-, ba al da zalditegirik ingurumari honetan, zaldi basatiak alokairuan dituenik?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 113. orr.

Akerra ere ikusi zuten zalditegian, zeren eta, antzinako herri-sineskera zahar baten arabera, abere hori eduki beharra baitago zaldien artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 112. orr.

Zonbat eta zonbat gazte eta adineko ez dira“ Armaneneko” zalditegi hortan ibili ikasten animaleak nola hezi, nola menperatu.  Herria   2005-10-06

Artilleriako maisu handia eta emirraren zalditegiko burua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 269. orr.

Zalditegiko zaintzaileak izango ziren, zaldi-kontuez ari baitziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 83. orr.

Helduden larunbatean [...] Sarako plaza argi zabala bilakatuko da zalditegi erraldoi baten pare, begiluzeen plazer osoaren iturri; hor ikusten ahalko dire maxal albaitari eta tratulari, begi xorrotxez ikertuko baidituzte, gure mendiek, hazten dituzten pottoka pollitenetarik, zeren izanen da pottoken feria.  Herria   2003-07-24

2 (hitz elkartuetan)

Zalditegi publikoan mando bat mailegatu zuen eta berehala abiatu zen Sara aldera.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 20. orr.

Egurraren eta udaberriko belar freskoaren usain gozoa sumatu nuen, eta patio lasai nahasiarena, bere behitegi lur jo, zuri eta zikinarekin, bere zalditegi huts ate-zabalekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zalditegira eraman (4)


zalditeria (orobat zaldieri) 1 iz zaldi multzoa; eskuarki, armadaren atala, zaldizkoek osatua. ik zalduneria 4.

Apokalipsiko zalditeria beren suzko apatxekin bertatik pasatu izan balitz bezala. Mila gudu-gurdi, zazpi mila zaldizko eta hogei mila oinezko atzeman zizkion Davidek; zalditeria osoari hanka-zainak ebaki zizkion, baina beretzat gorde zituen ehun gudu-gurdi beren zaldiekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 219. orr.

Etiopiar eta libiar gudarostea ere izugarria zen, beren gudu-gurdi eta zalditeria handiarekin.  Elizen arteko biblia   2 Kro 16,8

Atera zen Israelgo erregea ere, triskatu zuen zalditeria eta gudu-gurditeria eta izugarrizko hondamendia egin zien siriarrei.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,21

Etxea berrehun urte lehenago armadaren hornitzaile batek eraikia zen -Austriako armadako zalditeria oloz hornitzen zuen batek-.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 10. orr.

Zalditeria inperialaren nagusia Harry Harrison Barne ministroa da.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 62. orr.

Zalditeriaren Zazpigarren ataleko buruak, ile luze gorriko Custer jeneralak.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 120. orr.

Zalditeriako ofizial baten antezko botei begira nengoen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 38. orr.

Teniente postua zuen zalditerian, eta abenduan Albaniarantz abiatu zen.  Berria - Kultura   2006-03-14

Tatariarren zalditeriako destakamendu bat agertu zen eskuin aldean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 242. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Nola mantentzen zituen bertan zalditeria postuak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 14. orr.

Mariskalak, zalditeria-eskuadra batzuen ondoan gelditurik, aginduak ematen jardun zuen luze.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 98. orr.

Eskolta behingoz gelditu zen zalditeria-dibisio baten erdian.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 98. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zalditeria (5)


zalditoki 1 iz zalditegia.

Garai batean Cid-en zalditokia izandakoa zen hau, herriko harresian.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 99. orr.

2 hipodromoa.

25 lasterketa jokatuko dira Donostiako Zalditokiko Udaberriko sasoian.  Berria - Kirola   2004-03-26

Miarritzeri dagokionez, Polo zalditokiko zelaian egin zuen entrenamendua asteazkenean, lehen aldiz aurten.  Berria - Kirola   2004-09-17

Horri hiru txikane gehitzen zaizkio, abiadura mantsotu eta «zalditoki» ordez «zirkuitu» deitu ahal izateko.  Berria - Kirola   2004-06-19


zalditxo iz zaldi txikia.

Zaldi-tratulariek mika esaten dieten zalditxo zuri-horixka horietako batek tiratzen zuen gurditik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Nekazariek inauteri-egunetarako bereziki apainduriko gurdiak iristen ziren aldirietatik, eta zalditxo argalei lepoan jartzen zizkieten kaskabiloek txilin-hotsez betetzen zuten airea.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 60. orr.

Tiobiboan jira eta bira, gora eta behera, hor doa, joan eta joan, zalditxoa.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 156. orr.

Maite ditzakezu Santimamiñeko zalditxoak baina baita Jeff Koonsen zakur loratua ere.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 89. orr.


zalditzar 1 iz adkor zaldi erraldoia.

Zalditzar baten gainean heldu nintzen, galtzen artetik pistola eta zakutik ezpata ageri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 157. orr.

Halako batean, laster-orga kulunkari bati tiraka zetorren zalditzar bat belauniko jausi zitzaion, brasta, aurrez aurre.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 173. orr.

Ilunabarrean bera eta bere zalditzarra neka-neka eginik eta goseak pasaturik zeuden.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 21. orr.

2 heriona. ik zaldi 8.

Koadrila osoa zalditzarra hartuta zebilen eta mutil-laguna KO zeukala aprobetxatuta zamalkatu ninduen argoseak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 134. orr.


zaldizain 1 iz zaldiak zaintzen dituen pertsona. ik zamaltzain.

Argiontziekiko zaldi-kotxeak, bi jendarme sarreran, zaldizainen oihuak urrun; hitz batean, behar bezala zegoen dena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 29. orr.

Itsas zaldiak behorrak jaten ahalengintzen ziren, eta zaldizainen egitekoa zen haiek garrasika uxatzea eta itsasora bidaltzea; zaldizainak, gutxi gora-behera, behorrek umeak egiterakoan itzultzen ziren, eta zaldikumeak erregearentzat biltzen zituzten.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 191. orr.

Zaldizainak zaldia ezproiez jo eta trostan joan zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 81. orr.

Geltokiko burua bulegotik atera zen, zaldizaina zaldi gainetik jaitsi eta geltokiko buruari estribora ailegatzen lagundu zion.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 66. orr.

2 (adizlagun gisa)

Mollyren aitak Etxandian lan egiten zuen, zaldizain.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mendozatarren zaldizainarekin (3)


zaldizale iz zaldien zalea dena.

Gero amaren erretratua zegoen, kapela lumaduna buruan eta zaldi-zigor bat eskuan, zirkoko zaldizaleen tankeran.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 78. orr.

Horra gure filosofoak ere, Fernando Savater, esaterako, zaldizale britaniar amorratu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 114. orr.


zaldizela ik zaldi 18.

zaldizka 1 adlag zangoak zaldi gainean bezala jarriz. ik zaldika.

Etengabeko musu sakonaz elkartzen ziren berriz, Janina aldion Werner hatsantuaren gainean zaldizka zihoala. Izeba Abigail, zeina ezkon-soinekoz mandeme zuri baten gainean zaldizka sartu baitzen Saluzzo-n.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 96. orr.

Etxe baten gainean zaldizka ibilia baitzen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 255. orr.

Deposito gorrimina karelaren gainean zaldizka zegoen, eta motorra, freskera baten barruan, gure lurrun-jarioek janik herdoiltzen ari zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 246. orr.

2 (izen gisa)

Mila urte bazen neskak ez zuela deabruak berak itxura ez zezakeen horrelako zaldizka hunkigarririk eskaini.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 320. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gainean zaldizka (4)


zaldizkari iz zaldi gainean ibiltzen den pertsona.

Zaldizkariak beren pottoken gainean ibilaldiaren aintzinean.  Herria   2004-09-09

-10etan Karriketan Uztaritzeko Zaldizkarien kabalkada.  Herria   2003-02-27


zaldizketa ik zaldiketa.

zaldizko 1 iz zaldiz ibiltzen den pertsona, eskuarki zaldiz ibiltzen den soldadua.

Apokalipsiko laugarren zaldizkoa.  Berria - Kultura   2004-08-25

Ea zaldun ibiltariren batek ezkutaririk izan ote zuen, asto-gainean zaldizko.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 34. orr.

Zazpi lagun hartu zituen goarniziorako, hiru zaldizko eta lau oinezko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 64. orr.

Atzetik, karroza bat zetorren, inguruan lauzpabost zaldizko zituela laguntzeko, eta bi manda-mutil oinez.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 37. orr.

Ustekabean hiru zaldizko agertu ziren ilargiaren argipeko espektro hegadunen antzera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 14. orr.

Hogeita lau egunez egon ziren asiriarrak beren oinezko, gudu-gurdi eta zaldizkoekin hiria inguratzen.  Elizen arteko biblia   Jdt 7,20

Hogei bat zaldizkok osatzen zuten destakamendua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 204. orr.

Aukerako hirurogei mila gizon eta bost mila zaldizko bildu zituen Lisiasek juduen kontra joateko.  Elizen arteko biblia   1 M 4,28

Erortzen ari ziren bitartean, zaldizkoen lauhazka entzun zuten zubitik iragaten, orkoen oinen kolpeekin batera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 238. orr.

Ondoren zaldizkoen konpainien txanda izan zen, baita kanoi mordoska batena, ilaran, eta aurrekoei jarraiki.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 233. orr.

Izanen da ere ber denboran ibiltarien eta ere zaldizkoen ibilaldia.  Herria   2005-06-30

Hola, ez zen irririk, ez zen jostetarik, denak serioski ari ziren: zaldunak baziren eta zaldizkoak, ezpatak eta azkonak bazituzten, zilarrezko armadurak, kaskoak eta ere erredolak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 168. orr.

2 (izenondoekin)

Mikel Strogoff bezain zaldizko ona izan behar, zaldiaren erreakzio bortitzekin lurrera ez erortzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Beti izan naiz zaldizko trebea; zaldia hartu eta distantzia luzeak korritzera ohitu nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 216. orr.

Zaldizko unatu odoltsu bat zetorren sortaldetik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 114. orr.

Lehenbailehen aurre hartu behar zien zaldizko uzbekei Irkutskeko bidean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 232. orr.

Harrian zaldizko biluzi bat ageri da, lantza bat esku artean duela.  Berria - Kultura   2004-04-08

3 (hitz elkartuetan)

Biderako gudari- eta zaldizko-talde bat ere eman zidan.  Elizen arteko biblia   Ne 2,9

Eguzkia ateratzen ari zen zaldizko talde bat agertu zenean, lauhazka bizian, aurreraka, zaldi zurien gainean.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 106. orr.

4 (izenondo edo izenlagun gisa)

Berrogei mila gudari oinezko eta zazpi mila zaldizkorekin.  Elizen arteko biblia   1 M 3,39

Hantxe zegoen Jakoba andrea, Erromako dama txit ospetsua, senatari ziren bere bi semeekin, zaldizko gizon asko lagun zituela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1101. orr.

Iritsi ziren Trafalgar Squarera zaldizko poliziek diskretuki babestuta.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 57. orr.

Mikel Strogoffek uniforme militar dotore bat zuen jantzirik, zaldizko ehiztarien ofizialek gudan erabiltzen zutenen antzekoa.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gainean zaldizko (3); zaldi eta zaldizko (3); zaldizko beltza (4); zaldizko beltzak (4); zaldizko hil (3); zaldizko talde (3)

rohango zaldizkoak (10); zaldiak eta zaldizkoak (3)

horrelako zaldizkoaren mende (3); zaldizkoaren mende dagoela (3)

zaldizkoen artean (4)


zaldun 1 iz aitoren semea, eskuarki maila apalenekoa; zalduntza ordena bateko kidea.

Bai, seme, gu zaldunak gaituk, nobleak, eta ez didak halakorik oroitarazi behar.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 36. orr.

Don Frantzisko apez ezin hobea izan daitekeela herriarendako, baina ez jauregiarendako, zeren [...] zaldunen neurria zaldia da, ez astoa... eta gu zaldunak gara.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 36. orr.

Ordurako bilduta zeuden errege-erreginak, hainbat aitorenseme eta alaba, kapare, zaldun eta elizgizon.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 31. orr.

Ez zegoen Edinburgon eta hurbileko herrietan zaldunik, jauntxorik, kaparerik, langilerik edo nekazaririk, bihotzaren zokoan [...] neskatxa hura gordetzen ez zuenik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 15. orr.

Aurrean sei zaldun eta atzean beste sei zetozen; erdian dama pinpirin bat, morroi bik eusten zioten dandar luzea jantzita.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 281. orr.

Gai honetaz pentsatu eta pentsatu jardun ondoren, zaldun egitea erabaki zuen, horrela printze maila eskuratu ahal izateko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 465. orr.

Jantzirik ederrenak eginarazi zituen, Gentile izeneko kondeak zaldun izendatuko zuen itxaropenez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 495. orr.

Gazteluan [...] Montefeltroko kondeetako bat zaldun armatzen zutelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1074. orr.

-Etxerik gabeko zalduna haiz, ordea, eta horrek buhame edo agot odol-zikin baten pare ezartzen hau.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 119. orr.

Tirante Zuri Zaldunaren Kondaira.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 30. orr.

Egun haietan, hain zuzen, Asisko zaldun bat arma prestaketa handiak egiten ari zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 184. orr.

Goñiko zaldun Teodosio bere gurasoak hiltzera tentatu zuen fraile deabrua ere gaztelu gaitz honetakoa ote zen uste du jendeak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 124. orr.

Maltako Zalduna da ondikotz!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 55. orr.

Ordenara sartu zen lehen zalduna izan baitzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 697. orr.

Legion d'honneur ordenako zaldun egingo dute.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 8. orr.

Calatañazorko gerlan kapitain bi aldiz zauritua, zaldunen artean zalduna.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 554. orr.

Herritarrek era berean zaldunen soro eta mahasti eta zuhaitzak suntsitu zituzten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 585. orr.

Zaldunen armaz hornitua zegoen jauregia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 495. orr.

Heroiez ari garenez, aipa ditzagun adibide gisa Mahai Biribileko zaldunek edo Graal Santuko zaldunek eremutar jakintsuekin edo bidera ateratzen zitzaizkien dontzeila misteriotsuekin izaten zituzten topaketak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 283. orr.

Zaldunen arteko meniak sakratuak dira.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 127. orr.

Zaldunen lehiara abiatu zen Lancelot Kamelotetik, bere ezkutariarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 21. orr.

Zaldunen eginbehar nagusia Grial Saindua aurkitzea zen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 11. orr.

Gehiago baitziruditen biek ere zaldunen nobeletako protagonistak, haragi-hezurrezko izakiak baino.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 310. orr.

Zaldun batek bere arma guztiak berarekin dituela joan behar baitu hobira.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 373. orr.

Danceny jaun zaldunari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 511. orr.

-Okerra ordea, zaldun jauna, honetan dago, hemen dirurik ez dudala.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 26. orr.

Adio, zalduna; jai zinez ederra litzateke niretzat zu berriz ikustea: jinen zarea?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 468. orr.

Itxaron, zaldun, itxaron: nik neuk sartuko diot.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 189. orr.

Zuri eskatzeko ezen izan zakizkion, nire alde, zeure zaldunari desleial.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 72. orr.

Zaldunak badaki mintzaldi teorikoak bukatu arte ez dela bere beharrik izango.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 83. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zaldun noblearen lotsa estali eta gizon pobrearen beharra arindu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 742. orr.

Zaldun zintzoa zuzentasunaren, behartsuen eta emakumeen babesle zen, eta zaldun maltzurren jokabide gaiztoa zigortzen zuen, aurrez aurreko borrokaren bitartez.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 9. orr.

-Menditarren artean zure ederraren lorea zimeldu behar bada, berdin zimelduko da senartzat zaldun arrunt bat edo errege bera hartuta.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 162. orr.

Egun batean, zaldun pobre batekin egin zuen topo, erdi biluzik zegoena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 281. orr.

Gurutzadetara zihoan zaldun gazte batek ostatu eskatu zuen gazteluan.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 118. orr.

Bahitu egin beharko nuen zaldun izukaitzen gisara.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 122. orr.

Zaldun ibiltari batek etxe batean ostatu hartzen bazuen, etxeko alaba ezkongabea izaten zuen zerbitzari.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 27. orr.

Batzuetan, zaldun ibiltari ero bat sentitzen nintzen, eroen lurretan barrena; zer ziren, bestela, drogaren lurrak?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 210. orr.

San Bartolome egunean, Parisen zen zaldun higanot ingeles batek ozta-ozta ihes egin zuen sarraskitik.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 102. orr.

XX. mendeko zalduneria sortuko zuen, XII. mendeko zaldun teutoien ordenaren antzera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 101. orr.

Béziers, zaldun gurutzatu frantsesek Erdi Aroan hainbeste kataro hil zuten lekua.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 67. orr.

Bidean zaldun ezezagun bat topatzen du, zaldi erdi hil baten gainean.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 13. orr.

Mador kementsu borrokatu zen ia bi orduz, baina zauriz beterik utzi zuen zaldun zuriak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 61. orr.

Ez bainuen ezpata-jokorik egin behar, ni bezala zaldun armatuak ez direnen aurka.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 51. orr.

Gwainek susmoa hartu zion, zaldun misteriotsua ezagutzen ote zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 26. orr.

-Bideetako zaldun, har ezazu nirean ostatu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 86. orr.

Erresumako zaldunek traidore batekin ezkondu nahi naitek.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 95. orr.

Guztiz esaneko zaldun haiek ez zuten ezer obedientzia santuaren mandatuen aurretik jartzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 207. orr.

· Berta Maurac-ekoa Parisera ezkondu zen, Karlos III.aren goi-goi mailako zaldun batekin.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 163. orr.

Neska bat topatzen du negarrez, zaldun lepo egindako baten ondoan.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 16. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Nire zaldun-hitza ematen dizut.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 173. orr.

Mutilak haren kontra borroka egin, hil, eta zaldun-jantziak eta armak kentzen dizkio.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 16. orr.

Zera alegia gogoratu zitzaion, zaldun-armatzea beregan hartu gabe zegoela eta zaldun-legeen arabera, ezin zezakeela, eskubiderik ez zuela, inolaz ere zaldun-armarik jo.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 19. orr.

Ehizaldietan begirunea zieagu zaldun-lege eta -ohitura zenbaiti, begirunea zieagu, basapiztiei, esate baterako.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 138. orr.

Bere buruari zaldun-agiria ematea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 44. orr.

Erdi Aroko zaldun-guduetan bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 434. orr.

Nerabe zenerako, Frantziskok zaldun-ametsak erraustuak zituen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 324. orr.

Bere zaldun-ordenaren arau zorrotzak zintzo betez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 259. orr.

-Zaldun gradua hartu zuen egun beretik maitemindu zuan Lancelot Ginebraz.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 42. orr.

Zaldun-ezkutariei laguntzera etortzeko agindu zien dukeak bere ehiztariei.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 159. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aurrena, uhartediko lurtxo hareatsu batean, biltzarra egin zuten fortuna-zaldun bihurtzeko.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 134. orr.

Islamera konbertitu ziren turkiar barbaroak ez ziren arerio antipatikoak garai hartako kristau-zaldunentzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 221. orr.

5 gizona; gizon prestua.

Gizon adeitsua, benetako zalduna zen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Tipo bikaina, gainera: erabateko zalduna, kontserbadore zaharretakoa!  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 192. orr.

Egokia ote da zaldun batek gauean honen berandu, ilunpean, dama baten bisita hartzea?  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 247. orr.

Berlusconik zaldun demokrazia ezarri nahi zuen.  Berria - Mundua   2004-01-18

Emanaldia Straussen Larrosaren Zaldunaren Suitea-k itxiko du.  Berria - Kultura   2006-04-05

6 zaldizkoa.

Menderen mendetan zaldiak gidatu du gizonaren arima, eta zalduna hiltzean, zaldia ere hil egiten zen, haren arima gidatzen jarrai zezan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 113. orr.

Martinek pistola kargatu zuen, zaldi bat eta zalduna kotxera hurbiltzen ikusi, su egin zuen eta zaldia astun erori zen lurrera.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 182. orr.

Zalduna zaldiaren pare: biluzik.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 78. orr.

Oinezkoa zaldun.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 56. orr.

Siriako errege Ben-Hadadek ere ihes egin zuen zaldiz, beste zaldun batzuekin batera.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,20

Elefante bakoitzarekin aukerako bostehun zaldun zihoazen.  Elizen arteko biblia   1 M 6,35

Leizarragak bere izkribuetan Joanes Teolojianoa deitzen zuen horren lau zaldunak munduaren laurdenean bezala sartu ginen Nafarroa Behereko hegoaldeko eta mendebaldeko lurretan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 286. orr.

Ehizaldi antolatuagoak, zakur ikasiak, zaldi gainean doazen zaldun dotoreak...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 55. orr.

Amberleig House zaldia izan zen garailea Graham Lee zaldunarekin.  Berria - Kirola   2004-04-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aipaturiko zaldun (3); asisko zaldun (4); beste zaldun batzuekin (4); bezalako zaldun (4); dabiltzan zaldun (3); erdi aroko zaldun (5); fortuna zaldun (4); kijote mantxako zaldun (3); kristoren zaldun (6); mahai biribileko zaldun (3); markako zaldun (3); munduan zaldun (5); munduan zaldun ibiltariak (3)

zaldun arrotzak (5); zaldun ausart (3); zaldun beltza (3)

zaldun egin (4); zaldun eta kapilauei (3); zaldun ezezagun (4); zaldun ezezaguna (5); zaldun ezezagunak (5); zaldun ezezagunari (3); zaldun figura trixte (6); zaldun gazte (5); zaldun gaztea (4); zaldun harro (3); zaldun harroak (3); zaldun hitza (3)

zaldun ibiltari (26); zaldun ibiltaria (5); zaldun ibiltariak (8); zaldun ibiltariei (4); zaldun ibiltariek (8); zaldun ibiltarien (9); zaldun ibiltariren (4); zaldun izan (4); zaldun izan nahi (3); zaldun jauna (7); zaldun kementsua (5); zaldun maitea (5); zaldun noble (4); zaldun noble batek (3)

zaldun ona (3); zaldun prestu (3); zaldun talde (8); zaldun talde bat (4); zaldun teutoien (5)

zaldun zuria (3); zaldun zuriak (4); zaldun zuriaren (5)

avilako zalduna (3); danceny zalduna (4); gwain zalduna (3); henrique zalduna (12); lehoiaren zalduna (3); lehoietako zalduna (3)

basoko zaldunak (3); danceny zaldunak (24); gurdi eta zaldunak (3); gutuna danceny zaldunak (18); henrique zaldunak (4); hiriko zaldunak (3); mahai biribileko zaldunak (4)

zaldunak gaituk (4); zaldunak merteuileko markesari (3); zaldunak valmonteko bizkondeari (4)

henrique zaldunarekin (3)

danceny zaldunaren (4); henrique zaldunaren (12); ispiluen zaldunaren (3); zaldunaren gutunak (3); zaldunaren hitzek (3)

danceny zaldunari (17); volangesek danceny zaldunari (9)

arturren zaldunek (3)

bere zaldunekin (4); zaldunekin batera (4)

gurdi eta zaldunen (3); mahai biribileko zaldunen (4); zaldunen artean (9); zaldunen arteko (4); zaldunen lehiara (3)

munduko zaldunik onena (4)


zaldundar izond zaldunei dagokiena.

Kixotear [...]: Burugabeki zaldundarra, Don Kixote bezala  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 174. orr.


zaldundu, zaldun(du), zaldutzen da/du ad zaldun bihurtu.

Zakurrak zaldundu behar beherago iristeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 265. orr.


zalduneria 1 iz erdi aroko zaldunek osatzen zuten erakundea, eta erakuntze horren jarduera.

Erdi Aroan, Europa osoan zabaldu zen zalduneria.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 9. orr.

Holgerren balentria guztiak [...] Erdi Aroan zalduneriari zegozkion modukoak dira.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 92. orr.

Hortik zalduneriaren sistema miragarria sortu zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.

Zalduneriako liburu edo elaberri haiei zerien kiratsa eta harropuzkeria salatzeko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 115. orr.

Frantziako gudarosteak Afrika Iparraldean zuen bertako soldaduz osatutako zalduneriako gorputzeko soldadua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 113. orr.

Liburu hauxe izan zen, zalduneriazko horietatik lehendabizi Espainian inprimatua.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 29. orr.

2 (izenondoekin)

Eta denen aitzinean, gerla-tresnarik izugarriena: Frantzia osoko noble lehenen zalduneria harroa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 52. orr.

Nobleen arteko gerrate luze baten barealdian, bandalismoa eta lapurreta beste ametsik ez duen zalduneria feudala ugaldu da.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 132. orr.

Ez mundua berritu nahian hasi, ezta zalduneria ibiltaria bere errotik ateratzen ere.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 44. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ezin zitekeela, uste baitzuen, borroka-arriskuetan lege onez sartu Zalduneria-Ordena hartu gabe.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 24. orr.

Labore lur onenetatik golde lur asko saldu zituen zalduneria liburuak erosteko.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 15. orr.

Gure zalduneri eleberriek areagotu egin zuten atsegin agertzeko gogo hori.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.

Zalduneria gairik ez ukitzeko asmoa.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 101. orr.

Zalduneria-legeak hautsi ditudalako.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 51. orr.

Nire osaba jauna zalduneria-minetik sendatu eta gero hauek irakurriaz buruan sartuko balitzaio...  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 31. orr.

4 zalditeria.

Gasteizen ez zen ia gerrarik izan, militarrak estatu-kolpearen alde agertu ziren hasieratik nahiz eta zalduneria eta artilleria lehen momentuetan ados ez egon.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 112. orr.

Hala, SSen buruzagitza hartu zuenean, bere ametsak gauzatzeko aukera ikusi zuen: XX. mendeko zalduneria sortuko zuen, XII. mendeko zaldun teutoien ordenaren antzera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 101. orr.

Lagungarri izan zuten horretan teknika militarren aurrerapena, hari esker azkenean zaharkituak geratu baitziren zalduneria eta gotorlekuak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 32. orr.

Nahigabeak, jakingo duk noski, ez dituk etortzen lauoinkako zalapartan, hunoen zalduneria bezala, baizik eta isilka, itzalgaizka, epidemiak bezala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 271. orr.

5 (hitz elkartuetan)

Zalduneria-karga baten itxura ere har zezakeen inoiz estilo horrek.-Ikusiko duzu, zalduneria eskoadroi bat sartzen ahal da lerroan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 181. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zalduneria ibiltariaren (5); zalduneria ibiltariari (3); zalduneria liburuak (7); zalduneria ordena (7)


zalduneriar izond zalduneriari dagokiona.

Erabaki zuen, eramateko, uste izanaz noski, ohore gehiagoko abereren bat emango ziola horretarako egokiera sortutakoan; lehendabizi topo egindako zalduneriarrari zaldia kenduta.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 34. orr.


zaldungo iz zalduntza.

Bai, zin dagit, gertaldi amoltsu eta biziki hunkitu zintuen haren kontaketa ederra irakurriz, gure zaldungoaren garai ederrenei egoki dagokion zure neurritasuna ikusiz, [...].  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 347. orr.


zaldunki adlag zaldunen eran.

Neska zarpatsu talde baten atzetik oldartu zen, bere harri-jaurtigailua, kargatu gabe, keinatzen ziela, eta, bi mutiko zarpatsu, zaldunki, harrika hasi zitzaizkigunean, haiei erasotzea proposatu zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 32. orr.


zalduntasun iz zaldunari dagokion portaera.

Damenganako zalduntasun (hain frantses!) hori halaber: [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 173. orr.

Merezi luke esaldiak, tripak ateratzea, britaniarren zalduntasun klasikoa hobeki ezagutze alde.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 114. orr.

Zalduntasun heroikoa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 265. orr.


zalduntsa iz emakumezko zalduna.

Eta berak, eskuak gerrian, suspirio batean: Apokalipsiaren Zalduntsa eszenatokira eskularrurik gabe atera?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 9. orr.


zalduntxo iz adkor zalduna.

Orain, berriz, erran dizuet ezen zaldun horiek, edo, zalduntxoak, hobeki, oso liskartiak direla.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 546. orr.

Azkoitiko zalduntxo ilustratuen ibilerak.  Berria - Kultura   2004-10-21

Guarnizinoko soldaduek ez dituztela aintzakotzat hartzen zalduntxoen bilaukeriak...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 546. orr.


zalduntza 1 iz zalduneria.

Pinotxok zalduntzako heroien herentzia darama berarekin, Pulci, Boiardo eta Ariosto heroiena.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 6. orr.

Zer ote zen ba Done Juan de la Cruz-en mistika, sentimenduaren jainko-erako zalduntza ibiltaria besterik?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 39. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Don Duardos bere lan ezagunetariko bat da, eta bertan nabaria da oraindik zalduntza eleberrien eragina, zaldunen presentzian eta haien arteko gatazketan behin baino gehiagotan igartzen dena.  Berria - Kultura   2006-05-09

Denak hasperenka da nire liburuetan inspirazio horretatik gertuen dagoen liburua, aiton-amonen, osaba-izeben eta aita-amen mintzamoldearekin idatzia baita, haien artean bizirik baitzegoen zalduntza-poemen tradizioa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 6. orr.

· Gudu-zalduntza batean ikusi badu Mirandek bere nazioaren salbabidea eta muina, berdintsu egiten zuen Ortegak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 239. orr.


zale 1 iz zerbait edo norbait oso gogoko duena, zerbaiti edo norbaiti atxikia dena.

“Partida irabazita dago”, esan zuen zale batek.  Berria - Kirola   2004-03-10

Liejara joandako zale gehienek izugarri gozatu zuten Athleticen garaipenarekin.  Berria - Kirola   2004-12-18

Futbol-zelaian bezala egongo gara, zaleen oihuak entzuten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 52. orr.

Madrilen atondu ei zuen zaleen espioitza-sare hori alde batera utzirik, [...].  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 166. orr.

Artista bati bere zaleak nola, halaxe jartzen zaizkit gelakoak, denak nire jiran.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 103. orr.

Bruselara treneko bigarren asteburuan iritsi ginelarik, Ingalaterra eta Alemaniako zaleen artean giroa gori-gori zegoen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 105. orr.

Pistatxo koloreak ere gero eta zale gehiago zituen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 163. orr.

PSGko hiru zale zigortu dituzte bandera neonazia erakusteagatik.  Berria - Kirola   2006-03-08

Gauza bat dela zalea izatea (laztan-trukean, ez dirutan) eta beste bat, oso diferentea, puta edo profesionala izatea (dirutan, ez laztan-trukean).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 143. orr.

Gai honetaz jardun duten aditu eta zale askok, egitekoaren zailtasuna ikusita, arazoa saihestu eta prozedurak zerrendatzeari ekin diote, urrutiagora joan gabe.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 18. orr.

Hegazkinak lur hartu zuenean oso zale gutxi zegoen taldearen zain aireportuan.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 40. orr.

2 (izenondoekin)

Zale gorritxoak ez mintzearren, zale zuri-gorrien artean haserrea sortu zuen.  Berria - Kirola   2004-05-16

Zale nafarrek ez diote barkatzen orduan izan zuen portaera makurra.  Berria - Kirola   2006-04-20

Portugalera joateko asmoa zuten hamasei «zale arriskutsu» atxilotu dituzte Erroman.  Berria - Kirola   2004-06-09

Hemen arrazoimenaren, razionalitatearen eta holakoen misiolari asko daukagu Ilustrazioaren zale berrien artean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 168. orr.

Horrelako bildumetan harribitxi eder askoak topa ditzake begiak erne dituen zale saiatuak.  Berria - Kultura   2004-11-13

Ez aditu gisa, noski; zale ikasi gisa baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 86. orr.

Pertsonaia jenial hau zezenen zale sutsua da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 297. orr.

Nire zale itsua zen Adela, erantzungailuan noiznahi uzten zizkidàn mezuek aditzera ematen zutenagatik bai behintzat.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 210. orr.

Ulertzen dut hori guztia, neu ere ez bainaiz maitasun erromantikoaren zale itsu horietakoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 222. orr.

Argiaren zale porrokatua da urkia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 496. orr.

Xurrut zale samarra ote zen diote.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 107. orr.

Hiztunak eta kontu-zaharren zale aspergarriak parrastaka aurkitzen ditugu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 161. orr.

Zenbakien zale gogaikarri mordoa dago bazterretan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 225. orr.

Victoriak gorroto zituen agure Rossetti-ren zale lizun haietako bat zela pentsatu nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 216. orr.

Zale frantsesek, amorraturik, baldekadak botatzen zizkioten aurpegian eta deskalifikatu nahi zuten gehiegizko abiadura zela eta.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 111. orr.

Mila jarraitzailetik gora bildu berri dituzte nazien zale estatubatuarrek.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 12. orr.

Ingalaterran azkar atzematen dituzte zale arrazistak.  Berria - Kirola   2006-03-03

3 (hitz elkartuetan lehen osagarri gisa)

Estreinako gau epeletariko batean, zale talde batek berekin joatera gonbidatu ninduen entzunaldi-osteratxoa egitera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 102. orr.

Kanpoan, Errealaren zale talde bat zegoen bandera zuri-urdinak lepoan hartuta.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 212. orr.

Gasteizko zale multzo guztiek kritikatu dute klubak hartutako erabakia.  Berria - Kirola   2004-04-17

Lehen zale oldea abiatu zen bart arratsean Praga aldera, jokalari eta taldeko beste kide guztiekin batera.  Berria - Harian   2006-04-27

4 (hitz elkartuetan bigarren osagarri gisa)

Ni baina, Karlos zale beti. Ministro Baas-zaleari aurrena txistu egin zioten, eta gero dena nahastu zen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 106. orr.

Barthes zale amorratua izanik, semiologiak Propp ezagutzera bideratu zuen Leandroren ezaguna.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 281. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Tomate-zopa zale amorratua nauzu.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

Nafar prehistoria-zale tanda batek harri zahar bat ediren du; arkitu harriari piedra bissardun izena eman diote.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 240. orr.

Madrilen gaindi-edo bidea egin duen XIX. mendeko hainbat eusko idazle nostalgikorekin, "ipuin heroiko zale", [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 172. orr.

Gure Maddi [...] zer eta zabor UPN zale bilakatzeko bidean alu ustel ile-gorri batek garun-lixiba eginda!  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 91. orr.

6 (-en atzizkiaren eskuinean)

Argi dut emakumeen zalea dela Miroslav, denentzat izaten baitzuen hitz politen bat.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 103. orr.

Mutikoen zale omen zen eta baita poliziaren mihiluze ere.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 141. orr.

Ernest Hemingway idazle ezaguna, orain Kuban bizi dena eta lehenago Espainiako Guda Zibilean izan zena, komunisten zalea dela, nahiz eta hark zaletasun hori ukatu.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 195. orr.

Hurtado Esproncedaren zale sutsua zen; Montaner, Zorrillarena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 29. orr.

Inor ez urrezaleago, hura pobretasunaren zale baino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 71. orr.

Zibilizazio gehienetan, gizabanakoa ez da trukearen zale izaten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Ez naiz liburu-pilen zale, baina honek ez du atzera egiteko egokierarik ematen.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 68. orr.

Maite jolasen zalea naizela, marijakintsu bat naizela eta eleberri arrosa kolorekoak gustatzen zaizkidala.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 348. orr.

Aberatsa nintzenez, altzari zaharren eta antzinako gauzen zale nintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 196. orr.

Hona hemen ni, gezurrezko ametsen zale diren profeten kontra.  Elizen arteko biblia   Jr 23,32

Bat-batean espirituko gauzen zale bihurtu zela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 578. orr.

Mitinetan hitz egiten duten bizimodu onaren zale horiek?  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 75. orr.

Beti zure zalea izan naiz, beti erakutsi dizut onginahia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 453. orr.

Jendetza arteko eta merkataritzako izakia zen, jatetxe onen eta arropa garestien zalea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 127. orr.

Hain ziren elkarren zaleak, non bakoitzarentzat bestea baitzen lehenengoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 372. orr.

Laisser faire erosoaren zale izaki, zera eskatzen zion estatuari: [...].  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 51. orr.

Taxizalea bera Sportingen zalea da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 17. orr.

Txantxak txantxa, ez naiz ni ezeren egunen oso zalea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 38. orr.

Buru-talka deitzen genion jolasaren oso zaleak ginen eskolako lagunak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 20. orr.

Ez da ez dakienik Babiloniako populua logikaren -eta are simetriaren- oso zalea zela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 49. orr.

Nola gustatu lekioke, bakea eta lasaitasunaren hain zale denari, nire zarata eta iskanbila?  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 233. orr.

7 (aditzaren era burutuaren eskuinean)

Mahukatik heldu nion, nahiz eta ez naizen hori egin-zale.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 23. orr.

Tirano fanatiko horietako bat, besteei arauak eta legeak ezarri zalea, astopito santujale bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 92. orr.

Gure ama historiak kontatu zalea zen oso, narratzeko plazera maite baitzuen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 32. orr.

Joko zuzena egin zale da Suediako selekzioa, konplikaziorik gabekoa.  Berria - Kirola   2004-06-15

Ikas bezate jauregietan bizi zaleek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 356. orr.

Esaten zidan beti ni sobera galdetu zalea nintzela.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 102. orr.

Barbuilaz barbuila ibili zale, unibertsitateko klaustroan gutxitan entzuten zen Garibairen hanka-hotsik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 38. orr.

Ahariei adarrak kendu zale ziren guztiei.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 226. orr.

Ez naiz hain luze mintzatu zale.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 112. orr.

Ez ote ziren grekoak optimista eta axaleko bilakatu, eta mundua arrazoiz eta logikaz menderatu zale, aldi berean alaiago eta zientziazaleago, ahultzen, eskasten eta zahartzen hasi zirenean?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.

Lotsatuta nengoen; ez naiz beti azkena ibili-zale.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 17. orr.

Jendea ikasiago, informatuago, eta izen horiek erabil-zaleago.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 213. orr.

8 (-tzearen atzizkiaren eskuinean)

Ondo erakusten du hori nabarmentzearen zale izan den askoren esperientziak, zeruraino igotzen baitira eta leizeraino erortzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 297. orr.

Abertzale eskuindar, moderatu, poliki ibiltzearen zaleak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 29. orr.

Gaur egun puntako bertsolariak ez dira puntako txapelketetan lau oinak jartzearen zale.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 140. orr.

Ni ez nauzu Hizkuntza Iluna erabiltzearen zalea.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 182. orr.

Solaskidearen jendetasuna eta adeitasuna mirestearen zale, arrotz batek adiskide mamienetakotzat hartuko zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 93. orr.

Serafin Baroja ez zela hizkuntza zaharra lantzearen oso zale izango irudituko zaio gaur egun askori: ez lukete batere asmatuko ordea.  Askoren artean   «Rataplan» - 91. orr.

9 (-tzeko edo -tzen atzizkiarekin)

Ez naiz ni posizio literarioak hartzeko zale, liburu bat idazteko orduan edozein ikuspuntu, teoria edo erregistro balia daitekeela uste baitut.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 139. orr.

-Ez, ez diat sinesten, hi ez hintzen-eta iraganari begiratzeko zale.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 39. orr.

Ni ez naiz duda-mudatan ibiltzeko zale.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 49. orr.

Ez baita igandetan paseoan ibiltzeko zalea.  Berria - Kirola   2004-03-05

Nolanahi ere, zalea da urtarrila elur malutak erakusteko eta inguruak di-da batean zuriz janzteko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 29. orr.

Gogotik gustatzen zaizkit pubis iletsuko emakumeak, ez naiz ileak larru-arras mozteko zale, ipar-ekialdean askok egiten duen bezala.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 152. orr.

Batetik asmo oneko katedratikoak, azterketetan gaindituzko notak emateko zaleak, eta bestetik asmo txarrekoak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 71. orr.

Honelakoak oparitzen zalea da ilargiaren koska horietakoren bat, dela batean ilgora, dela hurrengoan ilbehera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 72. orr.

Zalea zen Jordan Alemaniara bidali zituzten lehen anaien pasadizoak kontatzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1113. orr.

10 zaletasuna.

François d'Arville ezkongabe geratu zen, ehizarako zalez.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 121. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aditu eta zale (4); aldeko zale (4); anoetako zale (3); athleticeko zale (8); bildu zale (3); egin zale (10); ehunka zale (3); euskal zale (6); gauzen zale (3); ibili zale (9); ingalaterrako zale (3); jazz zale (5); jazz zale amorratua (3); liburu zale (4); literaturaren zale (3); milaka zale (5); oso zale (7); pobretasunaren zale (3); pobretasunaren zale baino (3); realeko zale (3)

zale amorratua (27); zale amorratua baitzen (6); zale amorratua zen (5); zale amorratuak (8); zale andana (3); zale asko (14); zale askok (37); zale askok ez (8); zale askoren (12); zale bat hil (3); zale beroen (3); zale den (3); zale denak (3); zale dira (3); zale diren (5)

zale egin (6); zale gehiago (9); zale gehien (6); zale gutxi (9); zale guztiak (13); zale guztiek (9); zale guztien (11); zale guztien ahotan (5)

zale inguru (6); zale itsua (4); zale izan (10); zale izan ziren (3); zale izango (3); zale izaten (5); zale joango (3); zale joango dira (3); zale joatea (3); zale kopurua (3)

zale orok (3); zale porrokatua (9); zale porrokatua zen (3); zale sutsuen (5); zale sutsuenek (3); zale talde (3); zale txuri (3)

zale ugari (5); zale zen (13); zale ziren (7); zale zuri gorriek (5)

baas zalea (3); egin zalea (14); egin zalea da (3); erlijio tradizionalaren zalea (3); galdetu zalea (3); hitz egin zalea (6); ibili zalea (3); idatzi zalea (3); miarritzeko zalea (5); oso zalea (18); oso zalea zen (3); ur zalea (5)

zalea baino ez (3); zalea baitzen (6); zalea da (26); zalea dela (6); zalea den (4); zalea ere bazen (3); zalea ez da (3); zalea izan (14); zalea izanik (3); zalea izatea (5); zalea naiz (11); zalea nintzela (3); zalea zara (4); zalea zelako (3); zalea zen (29)

zaleago zen (3)

apustu zaleak (3); bere zaleak (3); euskal zaleak (3); osasuna zaleak (3); oso zaleak (6); realeko zaleak (5); txirrindularitza zaleak (3)

zaleak dira (10); zaleak erakartzeko (3); zaleak haserre (3); zaleak izan (4); zaleak izanen (3); zaleak oso (7); zaleak pozik (3); zaleak urduri (3); zaleak ziren (5)

zalearen ilusioa (3)

bere zaleei (5); eskatu zien zaleei (4); euskal zaleei (3); zaleei eskaini (4); zaleei eskaintzeko (3); zaleei eskerrak (3)

anoetako zaleek (4); athletic zaleek (3); athleticeko zaleek (9); baita zaleek ere (4); baskoniako zaleek (3); bere zaleek (4); euskal zaleek (5); gasteizko zaleek (14); gure zaleek (3); jokalari eta zaleek (4); jokalariek eta zaleek (9); mendizorrotzako zaleek (4); osasunako zaleek (3); realeko zaleek (7); san mameseko zaleek (3)

zaleek asko maite (3); zaleek badakite (4); zaleek badute (4); zaleek begi onez (3); zaleek eskaini (3); zaleek espero (3); zaleek estu (3); zaleek ez dute (17); zaleek ezin (3); zaleek gogoan (3); zaleek ikusi (3); zaleek nahi (3); zaleek txalo zaparrada (3); zaleek txistuka hartu (3)

baas zaleen (4); bere zaleen (32); bere zaleen aurrean (22); etxeko zaleen (7); etxeko zaleen epelean (3); euren zaleen (11); euren zaleen aurrean (9); gasteizko zaleen (5); gure zaleen (4); gure zaleen aurrean (4); jokalariek zaleen babesa (5); literatur zaleen (3); sadarreko zaleen (3); san mameseko zaleen (4)

zaleen aldetik (3); zaleen arreta (4); zaleen artean (47); zaleen arteko (6); zaleen aurka (3); zaleen aurrean (77); zaleen aurrean ariko (3); zaleen aurrean aurkezteko (4); zaleen aurrean jokatzen (3); zaleen babesa (45); zaleen babesa eskatu (10); zaleen babesa izango (6); zaleen babesa izatea (3); zaleen babesean (5); zaleen begietara (3); zaleen berotasuna (5); zaleen bihotza (4); zaleen bultzada (4); zaleen epelean (10); zaleen epelean jokatuko (3); zaleen erantzuna (7); zaleen eta (8); zaleen gogoa (3); zaleen gozamenerako (7); zaleen jarrera (8); zaleen kuttuna (3); zaleen laguntza (22); zaleen laguntza eskatu (4); zaleen laguntzarekin (15); zaleen portaerarekin (3); zaleen presioa (9); zaleen taldean (4); zaleen txalo (4); zaleen txistuak (5)

bere zaleentzat (3)

hainbat zalek (6); milaka zalek (3); zenbait zalek (5)

antzerki zaleon (3)

zaleren babesa (4)


zalegarri izond zaletzen duena.

Usain zalegarriak; haragi-usainak haragijaleen jangura pizten du eta animalia ehizara bultzatzen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 143. orr.


zalego iz zaleria.

Azken urteetan izan duen arrakasta dela eta, zalego indartsua lortu du.  Berria - Kirola   2004-02-21

Ez litzateke komeni zaleak zalego bihurtzea ere.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 35. orr.

Han txirrindularitza zalegoa ez da Hego Euskal Herrian bezain sendoa.  Berria - Kirola   2004-04-11


zalejira iz adkor

Zalejira: futbol partida baten aurretik zaleek egiten duten kalejira.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 145. orr.


zalekeria iz zaletasun gaitzesgarria.

Apaltasun santuak garaitzen ditu harrokeria eta gizaki munduzale guztiak eta munduko gauzen zalekeria guztia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 93. orr.

Otsoak bortizkeria itsua, ankerkeria, odol-zalekeria eta, oro har, gaizkia ordezkatzen du.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 69. orr.

Gorde sasijainko-zalekeria den diru-gosetik, diru-gosea ez baita diruz aseko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 931. orr.

Eta zergatik hau, guri ere, giza grinei amore ematen diegunoi, mundu-zalekeria hautsa bezala itsasten zaigulako ez bada?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 315. orr.


zaleria iz zaleen multzoa.

Arriagaren jokaldi bi horiek zaleria berotu zuten eta zaleriak, taldea.  Berria - Kirola   2004-10-01

Asteburu hartako jarrerari esker Realak zaleria onenaren saria jaso zuen, denboraldiaren amaieran.  Berria - Kirola   2004-01-25

Gustuko dut Baskoniako zaleriaren grina.  Berria - Kirola   2006-02-21

Sei urte egin ditu athleticeko zaleriak horrelako lorpen baten zain.  Berria - Kirola   2004-05-23

Egoi Martinez izan zen atzo euskal zaleriaren kirioak proban jarri zituena.  Berria - Kirola   2004-07-16

Ez dago animatzen ez duen zaleriarik.  Berria - Kirola   2004-10-09


zaletasun 1 iz zerbaiten edo norbaiten zale izatea, zerbaitetarako edo norbaitenganako joera edo atxikimendua.

Komunisten zalea dela, nahiz eta hark zaletasun hori ukatu, eta hala ere Habanako enbaxadoreak konfiantzako gizona duela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 195. orr.

Harengan baitu bere irrika eta Harengana baitoaz bere desirak, nahimena eta zaletasuna.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 57. orr.

Euren zaletasuna horixe izan: lana ondo egitea.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 63. orr.

Elenak piztu zion zaletasuna.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 187. orr.

Beharbada [...] saia daitezke beren zaletasunak betetzen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 154. orr.

Ikusiko dut ea zaletasuna sartzen zaidan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 77. orr.

Zaletasuna hartu diozu karrerari?  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 77. orr.

Kristinak gorroto zuen nire zaletasun hori.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.

Sakrifika ditzala, komeni bada, bere gustu eta zaletasunak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 112. orr.

Neure baitan funtsezkoagoa da irakurtzeko zaletasuna edo beharra, idaztekoa baino.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 42. orr.

Bere familian musikarako zaletasuna zabaldu zuen, eta horri esker iritsi dira guregana bestela bidean galduko ziren haren pieza asko.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 16. orr.

Estrada almiranteak, Itsas Institutu Sozialeko lehendakari-delegatu gisa, Askatzailearen arrantzarako zaletasunaz jardun zuen, eta etxadiaren eraikuntzaz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 265. orr.

Otoitzerako zaletasuna eta otoitzaren ahalmena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 801. orr.

Ikerketak dio hiru zirkulu konzentrikotan bana daitekeela bertsotarako zaletasuna euskal komunitatean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 37. orr.

Horrek guztiak XV. mendeko Toscanako gizarteak eredu matematikoetarako zuen miresmena eta zaletasuna erakusten du.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 177. orr.

Karlos Ignazia seduzitzen saiatu zenean, indar gehiago zuen ia berarengan Martini zion gorrotoak neskarenganako zaletasunak baino.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 76. orr.

Nolako irrika eta zaletasuna nireganako, nolako bizkortasuna erruduna zigortzeko!  Elizen arteko biblia   2 Ko 7,11

Nik, ordea, lehen aipatutako egiarenganako zaletasunarengatik, gauza bera erantzun nion epaileari.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 18. orr.

Nondik zetorkion zapatekiko zaletasun hura, ez zekien.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 138. orr.

Ongiarekiko zuen zaletasunak eta haren ontasunak aberatsa zela pentsarazten ahal zuten, eta munduaren ondasunen jabe zela.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 24. orr.

Heriotza aintzat ez hartzea, basakeria kirurgikorako halako zaletasun bat eta sentiberatasunaren mespretxu handi bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 46. orr.

Xala finalean egoteak ezker paretako jokoaren zaletasuna hedatzeko balio duela azaltzen du.  Berria - Kirola   2004-06-03

Euskal kulturgintzaren atxikimendua eta zaletasuna.  Herria   2005-04-28

Argi eta garbi adierazi zituen hartan bere ezinikusiak, haserreak, amorraldiak, eta bere zaletasun eta begikotasunak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 10. orr.

Litekeena da zaletasun bat eritasun bihurtzea.  Berria - Harian   2005-01-23

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Haietako batek zaletasun handia zien anaiei eta Frantzisko santuaren guztiz debotoa zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 438. orr.

Motorretara, ostera, zaletasun handia eukan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 64. orr.

Soinurako zaletasun izugarria zekarren Joxeaustinek.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 210. orr.

Ez dago erabat garbi zergatik garatu zitzaion interes eta zaletasun berezi hori.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 197. orr.

Zaletasun ia bokazionala zeukan maisutza jardunerako.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 42. orr.

Behartsu eta zapalduen alde egiteko zaletasun sutsua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 99. orr.

Lantegiko irakurgairen bat ekarri ez badut, zaletasun hutsezko libururen bati heltzen diot.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 42. orr.

Nik emakumeak maite ditut, eta gizon amultsu batek horretara bultzatzen nauenean baino ez naiz horrelako zaletasun arraroetara makurtzen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 70. orr.

Zaletasun zentzugabe hori gordean eduki zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 49. orr.

Neskak atzazalak haginka desitxuratzeko zaletasun inkontrolatua izaten zuen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 84. orr.

Zaletasun zoragarria, naturaren eta plazeraren semea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 186. orr.

Eskatzailearen zaletasun dohatsua atera zen garaile.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 373. orr.

Ez baitago norberaren esku zaletasun jakin batzuekin munduratzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 70. orr.

Ez ditu zaletasun pribatuak eduki behar.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 394. orr.

Sodomia, fantasia sakrilegoak eta zaletasun ankerrak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 144. orr.

Oinarrizko formen zaletasun bizia eta dinamikarako fanatismoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 275. orr.

Marraztea bai, betidaniko zaletasuna nuen, oroitzen dudanez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 63. orr.

Pedro gazte sutsua zuan, pintatzeko-eta beregainezko zaletasuna zuena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 117. orr.

Erakusketako lehendabiziko gelan eskegi diren paisaietan ikusten da Valverderen benetako zaletasuna.  Berria - Kultura   2004-04-09

Gurasoek ez ziguten argazkirik ateratzen, eta nik neuk ere ez dut aparteko zaletasunik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 17. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egia zen, liburutegi hartan goialdeetako ordena zaletasuna ageri zen, ordena kanonikorako errespetua.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 160. orr.

Nola delituen erakarmena handitzen den bakoitzaren bidegabekeria-zaletasuna handitzen den neurrian.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 37. orr.

Bidez bide dabilenak, ostatu asko eta adiskide gutxi; hala dio esaerak, eta bidaia-zaletasunak egin nau, beharbada, hain bakarti.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 6. orr.

Osterantzean, trikiti zaletasuna argi dago gorantz doana, Bizkaian behintzat.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 75. orr.

Amaren dantza-zaletasunaren berri banian, askotan esan baitigu gure aitonak Ama dantzari fina zela.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 36. orr.

Adingabeei tabako zaletasuna sortzeko produktuak sustatzea edo doan banatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Erakutsi behar hura, ordea, ez ote zen haren zehaztasun eta arreta-zaletasun tourettikoak eragina?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 104. orr.

Lan-zaletasuna, zuhurtasuna eta erantzukizuna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 232. orr.

Haien lan-zaletasuna eta trebezia bikaina goraipatzen zuen, Jaunari aintza emanez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 232. orr.

Gizakiaren baitan ikusten ditugu, halaber, gorespen eta laudorio zaletasuna eta besteak menderatu nahia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 114. orr.

Otoitz-zaletasuna eta profeta-espiritua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 890. orr.

Antzerki zaletasuna: eszenaratze baten gisa bizi du bere harreman bakoitza, non dekoratu, pertsonaia eta elkarrizketa ugari aurki daitekeen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 16. orr.

Ez da nekatuko ezberdinarekiko errespetua eta bakoitzaren sexu-zaletasunak edo orientabide sexuala defenditzen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zaletasun (10); nire zaletasun (5); zaletasun eta grina (3); zaletasun gutxi (3); zaletasun handia (32); zaletasun handia dago (5); zaletasun handia zion (3); zaletasun nagusia (3)

aldeko zaletasuna (4); bere zaletasuna (4); datorkio zaletasuna (3); egiteko zaletasuna (3); irakur zaletasuna (11); irakur zaletasuna sustatzeko (3); irakurketarako zaletasuna (4); irakurtzeko zaletasuna (6); kirol zaletasuna (4); lan zaletasuna (3); literatur zaletasuna (5); literaturarekiko zaletasuna (3); musikarako zaletasuna (3); nire zaletasuna (4)

zaletasuna bultzatzeko (4); zaletasuna duen (4); zaletasuna dutenentzat (3); zaletasuna hartu (3); zaletasuna izango (3); zaletasuna pizteko (4); zaletasuna piztu (4); zaletasuna sustatzeko (5)

bere zaletasunak (3); dituen zaletasunak (3)

irakurtzeko zaletasunaren (3); zaletasunaren berri (3)

zaletasunen berri (4)

inolako zaletasunik (3)


zaletasuntxo iz adkor zaletasuna.

Weldon andreak bazuen beste zaletasuntxo isil-gordekorik ere, noizik behin aitortu ohi zuenik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 133. orr.


zaletu, zale(tu), zaletzen 1 da ad zale bihurtu, zaletasuna hartu.

Panderoa jotzen zaletu, berriz, Ilurdan baserriko hiru anaiei beha zaletu omen zen.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 41. orr.

Western bakar bat ere ez nuen galtzen, erabat zaletu bainintzen haietara.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 50. orr.

Egia da gauza arriskutsua dela bakardadea barne lanera zaletuak diren buruentzat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 315. orr.

Ez nago ere zaletuago aberats izatera pobre izatera baino.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 107. orr.

Zaila zen gure ama bere iloba batez zaletua irudikatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 213. orr.

Sinestezina zen: bera, ez medizina ez sendagileak egundo aintzat hartu gabea, hara non itsu-itsuan zaletu zen, beharbada bere nerbioetako gaitzaren beraren eraginez.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 307. orr.

Ez zuen nahi, anaiek, berritsuen eraginez, zeruko gauzen kontenplazio utzi eta lurrekoetara zaletzerik.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 14. orr.

Biziki desiratzen dut bera nigana zaletu dadin eta hala adieraz diezadan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 308. orr.

Katua ere guztiz zaletu zen Ryokorekin, eta altzoan kiribiltzen zitzaion leun-leun orraz zezan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 127. orr.

Multzo horretan sartu beharko ditugu hemendik aitzinat euskararekin zaletu diren batzuk ere beharbada?  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 179. orr.

Edonork barre egin dezake literaturan zaletu den gizaseme batek egiten dituen berealdiko ahaleginen kontura.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 83. orr.

Aste-amaieretako ohizko txikiteoan berriketan aritu naiz literatur kontuetan zaletua den adiskide batekin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 10. orr.

Guy Sonnois pedagogian zaletuak erranen dauku nola gogo erabilketa on batek laguntzen duen ikasgaiaren erran nahia bereganatzen.  Herria   2003-09-18

Hondartzako eguzkiaren zaletua penatuko bada ere, pentsa uda partean estimatua izan ohi den ura!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 267. orr.

Toboso alderantz abiatzeko lehenbailehen, baldin eta garrantzi gehiagoko gauzaren bat ez bazuen; berori ikusteko oso zaletua zegoela eta.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 73. orr.

Bere herriaren askatasunarekin guztiz zaletutako gizonak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 223. orr.

Hain sutsuki zaletu zitzaion minutu gutxiren buruan, non hika hasi baitzitzaion berehala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 99. orr.

• 2 du ad zale bihurtu, zaletasuna sortu.

Amak zaletu baininduen ipuinetara.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 45. orr.

Ez naiz ardozalea, gure aitak alkoholaren izpirituaz zaletu nahi baninduen ere, urtebetetze egunean kopa bete moskatel edanaraziz.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 32. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Zirkulurik zentralenean, gunerik zaletuenean, badago aski masa kritiko bertsolaritzarako agenteen etorkizuneko harrobia ziurtatzeko. Ikuslerik zaletuenek gogoratuko zutenez, [...].  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 37. orr.

Laster osatu genuen bikotea Joxe Marik eta biok, zaletuenak baikinen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 119. orr.

Judu, jito edo agote kastakoak zirela hidalgia agiriak ateratzen zaletuenak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 47. orr.

4 (era burutua izen gisa) zalea, amateurra.

Zer zorion izan lezake paseatzaileak, ardura akademikorik gabe nagi eta gozo dabilen zaletuak, lotura bitxi samarrak egitea ez bada?  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 165. orr.

Mantala jantzi eta sukaldean "gutiziak" apailatzera prestatzen den emakume edota gizonezkoa, jubilatua, elkarteetako zaletua...  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 57. orr.

Zaletu gisa, gustu fina du.  Berria - Kultura   2006-02-23

Eta, txalo zaparradaren ondoren, zaletuak sari eske hasi ditun, painelu zuriak airean dantzatuz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.

Zirkuan trebatu zen "makillajearen" artean, eta hastapenean zaletu gisara aritu bazen ere, gerora beharrak hartaratua jardun zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 81. orr.

Bizirik dauden entziklopediagile guztiak The Beatles taldearen zaletu ezin diziplinatuagoak dira.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 162. orr.

Goizeroko mapa zabal hedatu hori zen egun bakoitzeko eguraldiaren egiaztapen benetakoa eguratsaren zaletu batentzako.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 133. orr.

Talde ezezaguna zen, baina Donostian izan den egunetan jazz zaletu guztien arreta bereganatu du.  Berria - Kultura   2004-07-30

Uso mezulari zaletuen elkarretaratze batean parte hartzen ziharduten edo erakusketa ikustera joan zirenen artean, 62 lagun hil eta beste 150 zauritu zirela zehaztu zuten atzo agintariek.  Berria - Mundua   2006-01-31

5 kirol talde edo kideko baten zalea.

Osasunak zaletuen presioa izango du oztopo nagusia, kanpoan jokatzen duten talde guztiek bezala.  Berria - Kirola   2004-09-23

San Mamesen gol baten nahiaren eta ezinaren agonian bizi izan dira zaletuak igande batean bai eta bestean ere bai.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 80. orr.

Haietako batek baino gehiagok arazoak izan zituen hainbat zaletu txuri-urdinekin.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 127. orr.

Bazkide, peña eta zaletuen harremana estutzeko.  Berria - Kirola   2004-06-26

Indurainek ere, zaletuok ondo gogoratzen dugun bezala, sarritan aukeratu izan zuen ez irabaztea, irabazteko modua izan eta.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 82. orr.

Zaletuentzat, ez txirrindularientzat.  Berria - Kirola   2004-09-08

Arraunlarientzat proba gogorra eta ezerosoa izan daiteke, baina zaletuen gozamenerako proba aproposa izango da.  Berria - Kirola   2004-07-03

Kickboxing-a gorantz ari da azkenaldian eta zaletuak ere gero eta gehiago dira.  Berria - Kirola   2004-12-28

Realeko zaletu taldeak, oro har, baikor ageri dira, lautik hiruk Realak Lehen Mailari eutsiko diola seguru baitira.  Berria - Kirola   2004-05-14

6 (hitz elkartuetan)

Segurako entzuleak estimatua zuenez, apurka zabaltzen zihoan hain eskasak ginen eguraldi zaletuon izena.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 122. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hainbat zaletu (3); zaletu batek (3)

zaletzen hasi (3)


zaletuxe izond zaletu samarra.

Azkar pasa zion Fernandok fardela bera baino zaletuxeagoa zen Damian Zabalgogeaskoa Nabarnizkoari.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 55. orr.


zaletze iz zale bihurtzea, zaletasuna hartzea.

Bertoko lazunak zaletu egin ziren odolarekin, bai, zaletu, eta zaletze hartatik odolaren beharrean hazi zirela...  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 128. orr.


zalgiztar izond/iz Zalgizekoa, Zalgizi dagokiona; Zalgizeko biztanlea.

Izanen du zer egin aita Laphitzek Argentinan Errekaborde Zalgiztarra bezalako aberats puxant baten eta bihotz oneko gizon ala emazte edo elkarte askoren laguntzarekin euskaldunen gorputzeko eta arimako beharren soleitzeko.  Herria   2005-07-28

Iruritar eta zalgiztar zaharrenak ere ez dira gogoratzen azkenengoak noiz egin ziren [maskaradak].  Berria - Kultura   2004-02-03

Bi pastoral badütügü arren üda hontan: batetik "Xiberoko Makia" Sohütan üztailaren 15ean eta 21 ean; bestetik "Etxahun Iruri" bere herrian, zalgiztarrekin batean, üztailaren 29an eta agorrilaren 5ean.  Herria   2001-07-12


zalgurdi 1 iz pertsonak garraiatzeko ibilgailu gurpilduna, zaldi batek edo gehiagok tiratua. ik kotxe.

Concordeko plazan zalgurdi bat hartu zuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 239. orr.

Zalgurdi edo kalesa bat ere eskuratu zuen Lázló-k.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 22. orr.

Alkatea ere orduantxe sartu zen, beste aldeko atetik, eta eskuaz zalgurdiko sabaia joz, abian jartzeko agindu zuen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 102. orr.

Bi gurpileko zalgurdia.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 16. orr.

Zaldi bakarreko zalgurdi hura hain zegoen modu logikoan egina, ezen, ehun urte ibili eta gero, batera hondatu baitzitzaizkion pieza guztiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 241. orr.

Lau zaldi zurik tiratutako zalgurdi batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 182. orr.

Abereak zalgurdiari berriro lotzeko lanaz arduratu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 166. orr.

Josefek bere zalgurdia prestarazi zuen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 181. orr.

Ez zen ohartu zalgurdi bat iristen ari zela jauregira, lau zaldi beltzek gidaturiko zalgurdi bat bazterrak zipriztinduz sartu zela jauregiko lurretan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 113. orr.

Zalgurdira igo behar izan zuen, eta, gorputz osoa dardaraka, gobernadore militarrarenera abiatu zen, jendarmea aldamenean zeukala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 519. orr.

Eskua luzatu nion neskari, zalgurditik jaisten laguntzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 15. orr.

Leihoak eta errezelak itxita zeramatzan zalgurdi batetik.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 43. orr.

Egunero bere paseoa egiten zuen zalgurdian.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 274. orr.

Luisa, Violette eta Egea bidaliko zituzten lehendabizi, zalgurdi batean Suitzako Baselera, neskameak balira bezala jantzita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 147. orr.

Apain-apain jantzitako dama bati erreparatu zioten, bere baitan kiribildurik zegoen zalgurdi baten txokoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 45. orr.

Montmartre kalean sartzen ziren zalgurdien kirrinka entzuten zuen garbi-garbiro.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 300. orr.

Zalgurdiak abiada hartu zuen gaztelura zihoan aldapatxo luzean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

Arrasate inguruan, itzain eta baserritarren laguntza behar izan zuen zalgurdia lokatzetan trabatu zitzaielako.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 33. orr.

Kalean, jendea presaka zihoan batetik bestera [...] zalgurdiak eta tranbiak itsumustuan saihestuz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 78. orr.

-Nire zaldiak nire zalgurdian geratuko dituk -esan zion Mikel Strogoffek.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 182. orr.

Zalgurdiz edo zaldiz joango zen, aukera izanez gero; oinez, ezinbestean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 65. orr.

Apoloren zalgurdia.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 4. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gauero zalgurdi itxiek Tuilerietako jauregira emakumeak eramaten zituztela. Zalgurdi beltz bat zetorren maldan astun, koroaz gainezka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 98. orr.

-Arreba -esan zuen Mikel Strogoffek-, zalgurdi erosoagoa nahi ninan hiretzat, baina ez dinat besterik aurkitu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 131. orr.

Egun bat geroxeago atera ziren Paristik hegoaldera abian, lau zaldizko zalgurdi dotore batean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 148. orr.

Arrisku bizi horretan berealdiko indarra aurkiturik, oin batzuk aurreraka bultzatzen du zalgurdi astuna. Sojournerren zalgurdi gurpil-handia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 150. orr.

Alokairuko zalgurdien hotsa entzuten zen urruti.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 133. orr.

Ibai ontzia baino arinagorik ezer ere ez zegoen Permera edo Kazanera iristeko, ez telega, tarantas, berlina, kalesa edo bestelako postako zalgurdirik, eta ez zaldirik ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 82. orr.

3 (hitz elkartuetanlehen osagai gisa)

Marjolinek txaleko gorri handi bat janzten zuen, belaunetaraino jaisten zitzaiona, zalgurdi gidari ibilitako aita Chantemesse defuntuarena izan zena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

Suitzako erlojuak, Lyongo belusak eta zetak, Ingalaterrako kotoiak, zalgurdi eta orga atalak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 89. orr.

Pragako Zalgurdi-Museotik hartua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 265. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zalgurdi bat hartu (4); zalgurdi batean (14); zalgurdi batera (4)

bere zalgurdia prestarazi (3)

zalgurdiaren atzetik (3)

zalgurdira igo (5)


zalgurditxo iz zalgurdi txikia.

Bainuetatik harrizko gelaxketara joan zen; esklaboek dadotan jokatzen zuteneko sotoak, sukaldari eta zalgurdizainak horditzen zireneko areto behereak ezagun izan zitzaizkion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 61. orr.

Nikolai zelaian geratu zen larriki zaurituta, eta zalgurditxo batean berehala erietxera eraman bazuten ere, hilotz zen eguerdirako.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 243. orr.


zalgurdizain (orobat zalgurdi zain) iz

Bainuetatik harrizko gelaxketara joan zen; esklaboek dadotan jokatzen zuteneko sotoak, sukaldari eta zalgurdizainak horditzen zireneko areto behereak ezagun izan zitzaizkion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 61. orr.

Entzun diot esaten ohitura zuela zalgurdi-zainenen antzeko kapa bat eramateko, galtzarbeetatik irekia.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 19. orr.


zali iz koilara, eskuarki handia; burruntzalia.

Zapaldetan, suila, morko ta beste urontzi batzuk, lurrezko zali zabalak, erretilu handi sakonak, zurezko koilara belztuak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.

Zurezko zali batez arrautza jotzen ari da katilu batean.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 25. orr.

Mutu jarraitu zuen Azkaratek hondoko azukrea zaliaren giderraz mihiratzen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 103. orr.

Azken hondarrak biltzen saiatzen ziren zalien latoi hotsak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 91. orr.

Ene pitxarraren mokoak molde dotoreago eta leunagoko zurezko zali bat zeukan zintzilik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 214. orr.

Jimmy artzain baten bordara joan zen eta esnea ekarri zion zurezko zali batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 437. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurezko zali (3)


zalitara iz zali baten edukia.

Salda Hura hitz handia, zalitara bat ur berorentzat Eguerdi haietako salda ez baitzen bertzerik, ur bero xorta bat baizik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 127. orr.


zalke iz lekadunen familiako landare igokaria, lore arrosa handiak dituena, gari sail, belardi eta bide-bazterretan hazten dena (Vitia sativa).

Zulo luzexka bat itxuratu nuen horrenbestez, har ernez eta zalke hoziz betea.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 121. orr.

Zurezko ontzi karratu-sakonetan sailkatzen genuen alea[...]: garia honetan, artoa horretan, oloa hartan, zekalea hurrengoan, eta garagarra; eta basartoa, eta artatxikia, eta zalkea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 46. orr.

Gure alorrak oraino zenbait ahago tzar, zalke edo kardu badu ere, ez girea hor aitzina segitzeko, garbi eta apaintzale lanean!  Herria   2005-05-05

Ilberriko baba eta zalkeak, leka askatu ta ixuri egiten dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 114. orr.

Zulo luzexka bat itxuratu nuen horrenbestez, har ernez eta zalke hoziz betea.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 121. orr.


zaloin ik zalu.

zaltegi ik zalditegi.

zalu (orobat zaloin) 1 izond lasterra, arina; laster eta lotutasunik gabe mugitzen dena; malgua.

Argazki huntan, jazko mendi-lasterkari zaluenak.  Herria   2003-06-26

Tarte gaitza, haatik, gure ibilera motel, pisu eta trakets dudakorretik haien martxa segur eta zalura.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 168. orr.

Egunero ordubetez oinez abiada zaluan ibiliz gero.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 374. orr.

Harrituta utzi ninduten neskatxaren mugimendu zalu abegikorrek.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 138. orr.

Igorri nion Prévani behako zalu bat, ahalkez eta harriduraz betea ordea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 272. orr.

Zaldi zaluenak baino anitzez lasterrago.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 207. orr.

Gero, kanal bat, ur urgoi eta zalu batez betea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 80. orr.

Bide honek zango zalua eta hats gaztea eskatzen ditu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 90. orr.

Errenazimenduko zintzel zalu eta espiritualak landu du zuraje guztia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 197. orr.

Xapelketa hortan izaiten dira adin guzietako pilotariak, eta bi pilota mota ere, paleta goma, pilota ttipi arras zalu batekin eta aspaldiko eskuzko pilota.  Herria   2004-12-23

Badu halako trebetasun zalu eta artega bat keinuetan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 195. orr.

Behin jendeen artetik ihes eginez geroz, ez zitekeen errex gibeletik atzemaitea, izigarri zalua baitzen Perkain.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 118. orr.

Aurki gizon gazte bat inguratzen zaio, garaia, zalua, dotore jantzia.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 172. orr.

Iñaki Arrosagaray joko horretan izigarriko pilotari trebea agertu zaigu, begia xorrotx eta zangoak zalu.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 47. orr.

Ekainak gerri zaluak eta lanerako adorea eta prestutasuna eskatuko zizkion bai ugazabari eta bai morroiari.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 229. orr.

Zumea bezain zalua eta ibilera gozokoa, oso bere buruaren jabe ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 21. orr.

Gorpuzkerak, tankeran, basahuntzarena zirudien, hain zen arin eta zalua.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 167. orr.

Etcheverry-k sake eder andana bat irabazi du eta Kurutcharryk, gatua bezain zaloina, gorputza edozoin maneran emanik pilota biltzen du.  Herria   2004-01-08

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Han ikusiko lituzke neskame-morroi guztiak saltoka, antzokian dantzaririk hanka-zaluenak nekez hobetuko lituzkeen jauziak eginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 185. orr.

3 (adizlagun gisa)

Zalu altxatu zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 44. orr.

Zalu ibili da pilota, bereziki bigarren partidan.  Herria   2004-06-24

Zalu joan dira aferak batean eta bestean.  Herria   2001-06-07

Jauzika zihoan gida-aulkian, noiz gora eta noiz behera, troika bideko muinoetara zalu igo edo muinoetatik agudo jaisteaz batera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 358. orr.

Ordu zeno aski nuela haurraren galtzeko gisan behar zena egitea, zalu eta ontsa!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 128. orr.

Ama duntzetarik jaukitzear zegoen: izpiritua zalu zebilkion.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 41. orr.

Zalu jokatu nuen; erran nahi baita, bisaian ostiko bat hartu berritan inork jokatzen ahal duen bezain zalu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 202. orr.

Zaldi-kotxe distiratsu bat, alde guztietatik argia dariola, bat-batean eta ustekabean zalu igarotzen baita lekutako herrixka zirtzil baten aldamenetik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 139. orr.

Frantxuak gaitzeko zafrakoak biltzen zituen, aitak liburu bat eskuetan harrapatzen zuen aldi oroz eta ongarria hedatzera igortzen zuen, zalu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 50. orr.

Berehala, tximista baino zaluago, belauniko zegoen nigandik hamar urratsera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 320. orr.

Jauzi batez igo zen Txitxikov kalesara, militarrak bezain zalu ia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 405. orr.

Bizkar-zorroak utzi dituzue ahalik eta zaluen lasterka egiteko.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 163. orr.

4 zalu-malu adlag adkor zalu-zalu.

Zalu-malu alde egin nuen logelara eta "aitaren batean" aldatu nintzen, automatikoki arropa ilunak jantziz.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 57. orr.

Orduan, ni, zalu-malu berriz iratze metaren gainera joan!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 110. orr.

5 zalu-zalu

Hiria zalu zalu iragan dut.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 156. orr.

Kanpoan ez zen inor ageri, baina atso konkorduna ikusi zuen zalu-zalu joaten legarrezko bidearen bestaldera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 202. orr.

Hiria zalu zalu iragan dut, ohartuz halere, jalgi aitzin, ezker urgoiki eraikia dagoen kurutze finari.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 156. orr.

Rickshawlariak mila bihurrikeria eginez zalu-zalu ibiltzen dira.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 44. orr.

Hango jende gehiena Erromako Satan handiaren ilunpeetatik atera eta zalu-zalu egiten ari zen Erreformaren argira.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 170. orr.

6 zalu-zalua adlag ipar zalu-zalu.

Jan dut beraz zalu zalua, atzeman dudan lehen ostatuan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 237. orr.

Bezti zaitez zalu-zalua, partitzeko tenorea jina zaizu.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 110. orr.

Ekintzaileak orain zalu-zalua behar zuen basera itzuli.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 11. orr.

Jaurenea-ko nagusiak begi-ukaldi bat bota zion, eta emaztea zalu-zalua joan zen etxerantz, herabeturik, negarrak mantal hegiaz xukatzen zituela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 37. orr.

Euskal dantzetarik kanpo, bazen denen gustukoa, vals edo polka edo skotish edo mazurka, denak zalu zalua joiten zituen orkestrak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 177. orr.

Hori guzia egiten ahalko zen, iparragoko lurrez, autoen edo treinen gaurko urratsean, zalu-zalua.  Herria   2001-11-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mugimendu zalu (4); pilota zalu (3); urratsa zalu (3); zalu joan (4); zalu zalu (7); zalu zalua (16)

bezain zalua (4)

baino zaluago (7); zaluago joan (4)

ahalik eta zaluen (3)


zaluka adlag lasterka. ik zalukara.

Gero, talde bakotxa zaluka igaiten da bere bagoirat.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 127. orr.


zalukara adlag lasterka; berehala.

Zaldi karrosa harturik, Aguirre badoa zalukara Donibane-Garazira, Lebrun medikua eta Andere Iturralde emagintsaren bila.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 128. orr.

Biharamun gauean, Dominique eta biak berriz agertu ziren toki hartara, eta ostalerrak zalukara eraman zituen, bezeroak haizu ez diren barneraino, haiek iragan eta oihala hetsiz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 266. orr.

Xifre hori onartua baldin bada, legearen gerizapean hetsiko dituzte zalukara Aldude eta Iholdiko bulegoak.  Herria   2004-01-08


zaluki adlag zalu.

Ahal bezala, pollikiño-pollikiño, baina ahal bezain zaluki jaitsi nintzen, nik ere bi aldiz bederen ekilibrioa galtzen nuela...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 65. orr.

Agudo jaitsi gara, zaluki.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 153. orr.

Zangoak baino zalukiago doazkizu pentsamenduak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 64. orr.


zalutasun 1 iz laster eta lotutasunik gabe mugitzen denaren nolakotasuna.

Soweto-ko 32 gaztek, neska ta mutiko, zer trebezia, zalutasuna eta airostasuna erakutsi duten beren dantza eta kantuetan, tam-tam erne batzuek lagundurik!  Herria   2002-08-15

Lehengo kontrabandisten zalutasun eta hatsa agertzen dute gazte horiek beren lasterkari lehiaketetan.  Herria   2003-06-19

Ia ezinezkoa da giza garunak ematen duen zalutasun eta konfiantzaz eskailerak lasterka jaitsiko dituen makinarik diseinatzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 217. orr.

Gizakiarena ez zen zalutasun batez txori kirika haietako batzuk bota eta aienatu zen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 193. orr.

Sua argitaletxeko ipar aldeko areto batean sortu da -azaldu zuen politikariak-, eskerrak prebentzio-zerbitzuek mirestekoa den zalutasunaz ekin dioten.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 139. orr.

Hala dira kontuak gure artean, malgutu ezinik zalutasuna baino bereago baitute batzuek zurruntasun zorrotz maiztua.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 38. orr.

Badira euskaltzaleak frantsesezko orijinala eta euskal itzulpena elgarrekin parekatuz irakurtzen dituztenak, miretsiz itzultzailearen zalutasuna eta emaitzaren edertasuna.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 149. orr.

2 (izenondoekin)

Zalutasun handiko treinak heltzen dira Parisetik Hendaiaraino.  Herria   2005-12-22

Karrika batzuetan, autoak aise zalutasun handiegian dabiltzala.  Herria   2005-10-06

Gorbataren korapiloa lotzen ari zela, belauna tolestu, soina makurtu, eta kilimusi egin zuen zalutasun handiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 237. orr.

Martak, ziztu bizian sofatik altxa eta zalutasun handiz sofapean ezkutatu berri zuen errebolber kargatua atera zuen, leihora inguratuz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 32. orr.

Ez zuen ageri gaueroko zalutasun bizi hura.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 208. orr.

Eusko Jaurlaritzak, Akitania-Euskadi egituratik hasita, egitasmoari zalutasun handiagoa emateko presioa eginen dio Frantziari.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

Arnasa hartu du beste ahapaldi eder bat jaurtitzeko, eta euskaraz baino are zalutasun arinagoan hasi zaio.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 159. orr.

Jauzi bi egin zituen gelan, zalutasun handiz orpoekin hankak leunki joz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 200. orr.

Ohorezko aurreskua dantzatu da zalutasun haundirekin.  Herria   2001-05-10

Zalutasun harrigarriz mugitu zen Franz bere zango motzen gainean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 173. orr.

3 malgutasuna.

Usaia, bistan da, arian lortzen ahal duzu, abdominalak hilduratzearen poderioz etorri ohi da gerriaren zalutasuna.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 215. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aise zalutasun handiegian (3); ez zalutasun handian (3); zalutasun handian (7); zalutasun handiegian (10); zalutasun handiko (17); zalutasun handiko trein (5); zalutasun handiko treina (3); zalutasun handiko treinak (6); zalutasun handiz (3)


zalutu, zalu(tu), zalutzen da/du ad zalu bihurtu.

Nola zalutu zitzaizkien zangoak erregeordeari eta haren bigarrenari, apezpikuari eta kalonjeei!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 42. orr.

Iduritu zait karrikaren buruan zebilen silueta fina Mariarena zela eta urratsa zalutu dut.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 53. orr.

Urratsa luzatuz, abiadura zalutuz, azken aitzineko herrixkari hurbilduko naiz bai, ondarrean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 94. orr.

"Besoa nekatu zitzaidan lehenik", aitortu zidan, pattarrak mihia zalututa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 28. orr.

Bere ixter-oinen zalutzea, bularren airestatzea, gu ginen putiko kozkorreri begi atxikitzea.  Herria   2001-10-04

Zalu eta modernotzeko, bihurritu eta desartikulatu beharra dago, airostu, zehaztu, lexikoa berritu, sintaxia malgutu.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 136. orr.


zaluxe
1 zaluxeago (corpusean zaluxago soilik) adlag ipar lasterxeago.

Horiek hola, sail horren kondu oraino gehiago egiten ahal balitz, eta zaluxago ibiliz, ez litake batere gaizkiago!  Herria   2005-07-21

Emekiño abantzatuz, "bare korkoilaren urratsean" berek erran dutenaz, denen buru zaluxago halere, orenean hogoi bat kilometra segurik egiteko gisan, joan dira Baionatik Biriatuko mugaraino.  Herria   2002-07-18

Hau zaluxago joan da nolazpait, bizixago ere menturaz bainan lehenarentzat erranak bali dira hunentzat ere.  Herria   2004-04-29


zaluxko izond adkor apur bat zalua.

Txupa kenduta bular guriak nabari zaizkio, ez handiak ere, baina bai ongi biribilduak, dardara zaluxkoak, eta titiburuko mahats aleak gotor kamisetapean, bizirik baleuden.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 66. orr.


zama 1 iz abere, ibilgailu edo pertsona batek daramana edo eramaten ahal duen gauza. ik karga.

Bazitekeela sorbaldan eramandako zamaren batek (motxila, otarra edo bestelako zerbaitek) utzitako arrastoak izatea.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 120. orr.

Artaldea zaintzailearen ardurapean utzi, eta, zama hartuta, abiatu zen, Jesek agindu zion bezala.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 48. orr.

Bederatzi pudeko zamak jasotzen ditiztek bizkar gainera kakoen laguntzaz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 206. orr.

Ez baitzizaion duintasunik gabea iruditzen bere bizkarraz zamari eustea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 368. orr.

Atsedena gozoa eta lurraldea ederra zela ikustean, bizkarra makurtu du, zamak eramateko.  Elizen arteko biblia   Has 49,15

Bizkarrean halako zama zeraman emakume gazteak indar handia eduki behar zuen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 125. orr.

Gretta zihoan atezainaren atzetik, burua beheraturik, bere sorbalda hauskorrak zama bat balerama bezala makur.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 320. orr.

Honela jarraituz gero, bota egin beharko dugu zamaren parte bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 24. orr.

Labanek, etxean sartu, gameluei zamak kendu eta lastoa eta belarra eman zizkien.  Elizen arteko biblia   Has 24,32

Larunbatean, ez atera zamarik zeuen etxetik, ez egin inolako lanik.  Elizen arteko biblia   Jr 17,22

Gure zeregina zamak gakoan lotzea eta gora igotzen laguntzea zen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 58. orr.

Zama orekatzen lagundu nahi izan dio, baina, azkenik, gazteak bi bizkar kolpez zakua egoki paratzea erdietsi du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 38. orr.

Bidearen amaieran zama irauli, hondarra hustu, eta beste bidaia bat hasi, hondar gehiagoren bila.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 78. orr.

Zama kentzen zion bitartean, Harryri kosk maitagarri bat egin zion mokoaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 11. orr.

Zama itsasora bota.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 25. orr.

Gorpu haren zama lepo gainean inork eroan behar izatekotan, neuk.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 385. orr.

Kamioi baten zamaren artean ezkutatuta.  Berria - Kultura   2004-11-30

Lepoan saski bat zeraman zamaketari bat igaro zen, bizkarra oker-oker eginda zamaren azpian.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 165. orr.

Zamako abereak suaren inguruan jartzen direnean izutu egiten baitira. ik beherago zamako.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2950. orr.

2 irud/hed

Tona bateko zama zuen harri bati bultza egin izan banio bezala esan nion hori.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 215. orr.

Aurreneko txapelketa 1990ean irabazi zuen, baina harriak 174 kiloko zama zuen orduan.  Berria - Kirola   2004-08-08

Arin-arin zeraman hirurogei urteen zama.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 50. orr.

Etxeak hipoteka txiki baten zama zuen artean.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 42. orr.

Frogaren zama beti bestearen zelaian jartzen da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Karguaren zama ote da holakoetan pisuegia?  Herria   2005-05-12

Inguruan bilatzen dugu gure haserrearen zama noren bizkarrera bota.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 257. orr.

Lasaitu eta modorroturik erortzen da gorputza, loaren zamak zapaldua.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 45. orr.

Whiskyaren zama.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 366. orr.

Desioa zama bat dela, eta hobeto biziko ginatekeela gabe.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 120. orr.

-Bakoitzak merezi duen zama dauka.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 110. orr.

Ezin saihestu zuen zama zeraman, ordea, barrenean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 190. orr.

Bizitzaren zamak azpiratu dituenekiko samurtasuna eta horren kontra oldartzen direnekiko miresmena dira Rekalderen begiradaren ezaugarri nagusiak.  Berria - Kultura   2004-07-24

Bere borondatez arindu behar zuen Norak, inola arintzekotan, bere iraganaren zama.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 191. orr.

Aurreiritzien zama arindu beharra daukat.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 150. orr.

Gerra-egile barbaroentzat, bestalde, gerra berbera ez da zama, aukera bat baizik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 151. orr.

Luxuari zergen zama kentzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 17. orr.

Zama bota nahi niri! Ken ezazue gainetik zeuen nahiaren zama, jaurti bekatuen pisua, hartu armak gizon ausartek bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 24. orr.

Horrelakoetan, bertsoaren zama ezkerraldeak hartzen du.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 26. orr.

Hitz batean, txiki-txikia eta aldi berean pixkatxo bat handia izatearen zama hartzen duen oro da holandar.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 105. orr.

3 (izenondo eta izenlagunetan)

Ez da hain zama astuna izango, berehala eskailera jaisten hasi zen bizkortasunari erreparatzen badiogu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 195. orr.

Animaliek zama handia zeramaten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 88. orr.

Graxik Mariren aginduak bete zituen eta zama ttipiño bat moldatu, barnean emanez larruzko xahako bat urarentzat, ogia, txorizoa eta sagar zenbait.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 94. orr.

Zama handiegia iruditu zitzaion dirutza hura ordubetez bakarrik ere gainean eramatea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 187. orr.

Zama toxikorik ez duela frogatu arte Frantziako ontziari Suezko Kanala erabiltzen utziko ez diotela berretsi zuen Kairok.  Berria - Gaiak   2006-01-15

Faxismoaren zama beldurgarria gertutik ikusi dugunok.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 19. orr.

Nola adierazi hitz sotilez oinaze psikikoaren zama eramanezina?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 198. orr.

Bakartasuna zama dorpeegia zen eramateko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 69. orr.

Arimak, gorputzaren zama astunaz libro denean, jolas egiten du.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 8. orr.

Alai daramate eta gustura Kristoren eta obedientzia santuaren zama eta uztarri gozoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1012. orr.

Zama politikoa kenduta, bahiketa pirateria kontu hutsa zelako iritzia haizatu zuen.  Berria - Kultura   2004-02-05

Eta arkitekturak zama ideologiko hori eduki behar du?  Berria - Kultura   2004-11-14

Erregimen autoritarioek bideratu zituzten ordea politika-bide horiek, eta zama sozial izugarri astuna utzi zieten, kanpoko zor ikaragarri batez gainera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 117. orr.

Emakumeon lepotik bidegabeko zama dagoela onartzea.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

Beste bizitza berri bat hasi beharko nuela Idoiarekin, arindurik, alferrikako zama haiek botata.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 153. orr.

Eramanezineko zamak leporatzen dizkiezue besteei.  Elizen arteko biblia   Lk 11,46

Gehiegizko zama zen niretzat sekretu hura.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 388. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zama eramaleak iritsi zaizkigu, lehenbailehen beherako bidea hartzeko.  Berria - Kirola   2004-07-28

Zubi horren oinean dago bizkarrean zama-zaku bat daraman gizon baten irudia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 119. orr.

Mikel Strogoffek, ordea, ez zuen izango ez kanoirik, ez zaldizkorik, ez oinezkorik, ez zama abererik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 65. orr.

Garai hartan, zama-gurdiak iristen ziren, are hilean bat ere.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 27. orr.

Makinara igo eta palankatik tiratu zuen eta zama trena abian jarri eta bagoiak eraman zituen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Trenbideak eta zama-bagoiak ikusten nituen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 136. orr.

Zama-hegazkin errusiar galant bat ari da hurbiltzen lur hartzeko asmotan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 117. orr.

Galdegingo die Foronda zama aireportu gisa utzi nahi duten edo ez.  Berria - Harian   2005-09-04

Gizarte ereduak ekosistemaren zama ahalmena gainditu duela adierazi du Alberto Friasek.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Etsipen hark ekarri zion, hain zuzen ere, bakardade eta zama sentimendu mingots hura.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 72. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Giza zama horiek, ondoren, Amerikara eraman eta gai tropikalekin trukatzen ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

Haranean bizkar-zama daraman nekazaria.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 147. orr.

Los Alamos gunetik dator 140 kiloko plutonio zama.  Berria - Gaiak   2004-09-23

Hesola baino gizon luzeagoak etxeraino lagundu zion egur-zama bizkarrean zuela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 74. orr.

Lehenengo ikatz-zama sartu zuenean, emakumea harat-honat zebilen sukaldean zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 102. orr.

Norvegiako Narvik portutik Pasaiako porturainoko bidea egitekoa zen, granito zama bat hartzera.  Berria - Euskal Herria   2004-09-01

Zetazko hari zama baten truk zenbat diru emanen zion galdetuz bentan sartu zen egunean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 255. orr.

Orduan hondar-zama guztia irauli beharko nuela neure baitako kamioitik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 153. orr.

Ikusi eta konzeptu horrek daraman diru zama (182 milioi euro), hemengo hautetsi guziak alde agertu dira.  Herria   2003-07-31

Lanak Eusko Jaurlaritzak ordainduko ditu bainan gastuak, urtero Espainiar gobernuari ordaindu kupo edo diru zamatik murriztuz.  Herria   2005-12-22

Plan berriak gehiegizko defizitaren muga %3an ezarriko du, baina estatuen finantza zamak malgutasunez kontuan hartuko ditu.  Berria - Ekonomia   2004-02-01

Zoriaren kontra borrokatzea zein alferra zen sentitu zuen: hori zuen urteek utzi zioten jakituria-zama.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 102. orr.

Bev Shaw ez da albaitaria, apaiza da [...] Afrikako animalia oinazetuen sufrikario-zama arintzen saiatzen dena.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 112. orr.

Hasieran sekulako erru-zama sentitzen nuen bizkar gainean hori dela-eta.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 64. orr.

6 (neurri gisa)

Hor izan da mintzaldi, soinu armadako aire batzuekin, gero 3 zama lore ere pausatuak izan dira eta jaun erretorak kantarazi du "Gure Aita".  Herria   2004-05-20

7 lan zama

Haurren lan zama arintzeko programarik handiena 1992. urtetik dago abian.  Berria - Gaiak   2006-05-05

Kargua «lan zamagatik» utzi du.  Berria - Kultura   2004-09-17

Ez du lan zamarik lortu eta ez du lantegia gaurkotu.  Berria - Ekonomia   2004-11-24

Lan zama ez ezik, negoziazio kolektiboa eta industria plana ere istilu iturri bihurtu dira.  Berria - Ekonomia   2004-01-29

Atzera lehiakorrak izan gaitezke, lan zama nahikoa lortuz gero.  Berria - Harian   2005-02-26

LABeko ordezkariaren esanetan, egungo lan zama eta erritmoa jasanezinak dira.  Berria - Euskal Herria   2006-04-05

Ontziolak lan zamaz hornitzeko plana.  Berria - Ekonomia   2004-12-16

8 zama lan ik zamalan.
9 zama ontzi ik zamaontzi.
10 zamape

Zamape horretan, egunbetetsuko bizarra ferekatu nuen, Kristinaren hitzen nondik norako guztiak mamitu nahirik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 358. orr.

Aren astoa zamapean erorita ikusten baduzue, ez ukatu zeuen laguntza, lagundu zamapetik ateratzen.  Elizen arteko biblia   Ir 23,5

Zaldia gutxigatik ez zen lurreraino makurtu hain pisu astunaren zamapean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 138. orr.

Egurkari txiro bat, abarrez arras kargaturik, intziriz eta makur, pauso motelez zihoan, sortaren zamapean, bai eta ere urteenean, etxola ketura heldu nahian.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 78. orr.

Lan astunegia nuen Angelaren heriotza izugarria onartzeko, handiegia ni neu egona nintzen arriskuaren zamapean ez erortzeko.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 109. orr.

Erretretaren eta Seguritate Sozialaren aldaketa sakonen ondorioz, pobrezia materialaren mugetan doi-doia burua itolarritik salbatzen saiatzen ziren oldeak, egiazko miseriaren zamapera uzkailiko ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 294. orr.

Zeru beltzaren zamapean zitalduta ageri zen itsaso gris, zuriz pitzatuari begira.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 67. orr.

11 (hitz elkartuetan)

Errotarria erabiltzera behartu dituzte mutilak, egur-zamapean lur jo dute gaztetxoek.  Elizen arteko biblia   Nk 5,13

12 zama-tren (orobat zamatren) iz zamak garraiatzeko trena.

Lehenbiziko trenbidetik zamatren luze bat pasatu zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 30. orr.

Nire ondotik zamatren bat pasatzen ari zen pozez txistuka.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 44. orr.

Makinara igo eta palankatik tiratu zuen eta zama trena abian jarri eta bagoiak eraman zituen, gainetik behien adarrak eta begiak ateratzen ziren bagoiak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Geltokitik zamatren bat pasatzen ari zen, tximiniatik txinparta botaka.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arduraren zama (3); bere zama (16); berebiziko zama (3); beren zama (4); bizitzaren zama (4); diru zama (22); egundoko zama (3); egur zama (6); gehiegizko zama (5); gizon zuriaren zama (3); halako zama (8); iraganaren zama (6); iraganeko zama (4); isiltasunaren zama (3); izatearen zama (5); lan zama (56); lan zama lortzeari (3); lan zama lortzeko (6); munduaren zama (5); nekearen zama (4); nire zama (6); nire zama arina (3); sekulako zama (3); urteen zama (3)

zama arina (10); zama arindu (9); zama arintzeko (14); zama arintzen (6); zama astun (18); zama astun bat (6); zama astun batetik (4); zama astuna (31); zama astuna da (3); zama astunak (7); zama astunegia (14); zama astunegia da (3); zama astunegia izan (4); zama astunen (3); zama bera (3); zama bihurtu (3); zama da (5); zama du (4)

zama eraman (6); zama eramateko (3); zama eramaten (3); zama garraiatzen (3); zama guztia (13); zama guztiak (3); zama handi (8); zama handi bat (4); zama handia (28); zama handia izan (6); zama handia izango (3); zama handiagoa (3); zama handiak (3); zama handiegia (16); zama handiegia da (3); zama handiegia izan (5); zama handiena (3); zama handirik (4); zama hartzen duen (3)

zama itzela (4); zama izan (11); zama izango (4); zama izeneko (3); zama izugarria (3); zama jasan (3); zama kendu (8); zama lanak (4); zama lanetan (3); zama lortzeari (3); zama lortzeko (6); zama nabaritzen (3)

zama ontzia (3); zama ontziak (3); zama sentitzen (4)

zama zen (4); zama zeraman (5); zama zuen (4)

izatearen zamak (3)

bere zamarekin (3)

lan zamaren (4); zamaren azpian (6); zamaren bat (4); zamaren inguruan (3)

lan zamari (3)

inolako zamarik (5); lan zamarik (6); zamarik eraman (3); zamarik gabe (13)

zamatik libre (3)

lan zamaz (11); lan zamaz hornitzeko (4)


zamadun izlag

Emakumeak zamadun irudikatzen dira, «erruaren arrasto iluna» segika dutela (haien senitartekoen zaindari finegiak ez izateagatik sentituriko zama eta errua).  Berria - Kultura   2006-04-04


zamagabeketa iz zamagabetzea.

Zamaketa eta zamagabeketa izan zen lantsuena.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 157. orr.


zamagabetu, zamagabe(tu), zamagabetzen 1 du ad zama kendu.

Zergatik dago geldirik, askaturik eta zamagabeturik?  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 81. orr.

Zamagabetua dago orain zamarik ez daukalako; askatua dago mandorik ez daukalako; geldirik, gelditu egin dutelako.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 81. orr.

2 irud/hed

Entelekia benetakorik gabeko materia hori bere bizi-oldar eta kargu-hartzailearen inperatibo kategorikoaz jaurtitzen da, batzuetan, kontzientziaz zamagabeturiko gorputz-mekanismo baten irrealtasun neoberkeleytarraren kontra.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 129. orr.


zamagailu iz zamak igo edo jaisteko igogilua.

Igogailu edo zamagailuen erorketa gelditzeko automatikoki martxan jartzen den eragingailu mekanikoa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 232. orr.


zamakatu, zamaka(tu), zamakatzen du ad zametan bildu. irud/hed

Banindoaien, ahal bezala, bihotza kargaturik, tristura gogoan zamakaturik, San Anton zubian gaindi.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.


zamaketa 1 iz zamatzea.

Zamaketa eta zamagabeketa izan zen lantsuena.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 157. orr.

Erregaiaren zamaketa berriki bukatua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 123. orr.

Nahiz ordu erdi luzea behar zuen zortzietarako, zamaketak aspaldi hasiak ziren, bafore gehienen puntalak jiraka ari ziren.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 246. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kale-kantoi batera iritsirik, portuko garabien lepo luzeak ikusten ziren, ontzien zamaketa-lanean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 221. orr.

Bien bitartean, itsasontzia Banusera arribatu zen eta Budur ikusminez inguratu zen zamaketa lanak ikustera.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 149. orr.


zamaketari 1 iz zama-lanetan aritzen den langilea.

Horretarako, hirurogeita hamar mila zamaketari bildu zituen eta laurogei mila hargin mendian, hiru mila eta seiehun lan-arduradunen menpean.  Elizen arteko biblia   2 Kro 2,1

Lepoan saski bat zeraman zamaketari bat igaro zen, bizkarra oker-oker eginda zamaren azpian.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 165. orr.

Pasaian 150 bat zamaketarik galduko lukete lanpostua.  Berria - Ekonomia   2006-01-17

Portuko zamaketariek, komunisten agindupean, greba egitea erabaki zuten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 225. orr.

Honako zamaketari hauek, karga bizkarreratzen ari zirenak, harako saltzaile haiek, hizketa zakarrez eztabaidan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 57. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Harun Al-Raxid kalifaren garaian, bazen Bagdaden Hinbad izeneko zamaketari pobre bat. Bernard An Orienteko kaiko zamaketari ohia da.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 189. orr.

Zamaketari zikinduak, zamarra koipez lohi zutenak sorbaldan garraiatutako elikagai kargarengatik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 46. orr.

Zamaketari presoak gordetzeko erabiliko zuten itsasontzi herdoildu batean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 226. orr.

Haren itxurari erreparatuz bat-batean iruditu zitzaion eragozpenik gabe izan zitekeela itsasportuko zamaketari greziar bat.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 253. orr.

Ez zegoela jendearen aurrean eskalez jantzita agertzeko moduan, alkandora eta galtza zabal haiek ongi ematen ziotela zamaketari indigena bati, baina ez berari.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 200. orr.

Jovita izeneko emakumezko zamaketariak “maleta eramango dizut” esan zionean.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 90. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zamaketari-sorbaldak izan arren eta ibilera ausarta, samurra zen gizona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 259. orr.

Halakoxe egoeran irudikatu zituen aurrean zeuden gizonak, zamaketari lanak gogorturiko gizonak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 227. orr.

Zamaketari-sindikatukoek antolatutako greba bakar hura.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 141. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kai-zamaketariak nituen inguruan, beltzak gehienak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 94. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Lehen-lehenik Baionako portuan, docker gisa jardun zuen, ikatz-zaku zamaketari gehienbat.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 143. orr.

6 (izenondo gisa)

Alabaina, gertatu zen agurea ezustean gaizkitu zela eta, itsasontziko marinel zamaketariak Kamar Al-Samanen ekipajearen bila etorri zirelarik, hark geroago joango zela adierazi ziela.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 148. orr.

7 (adizlagun gisa)

Zamaketari zebilela min hartuta maingu gelditu zelakotz eman omen zioten lan hura, ez dakit, hala erraten zuten, urgun eginagatik berdin heltzen ahal zion palari, nik uste.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 181. orr.

8 zama-lanetan aritzen den ontzia.

Larrinagako espetxea faxistez betea genuen, eta gurea eta Cabo Quilates zamaketaria presondegi bilakatuak genituen, Agirrek ez baitzuen jendea fusilatzerik nahi.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 232. orr.


zamako iz zamaontzia.

Mundua ezagutu nahi omen zuen zamako batean ontziratuta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 37. orr.

Hik uste duk hidrofonoek hogei mila tonako zamakoaren makinarena baino lehenago atrapako dutela eskusoinuaren hotsa?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 76. orr.

Hamar mila tonako zamako zahar bat, masta bikoa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 88. orr.

Hamar-hamabi lagun baforeko, horrela zebilen kontua berrogei tostarteko behar zituzten zamakoetan, beldurra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 74. orr.

Txopa aldean jo zuen, instantean jarri zen brankaz gora zamako zaharra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 79. orr.

Panamako banderapean zebiltzan zamako ugerdo haietarik batean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 208. orr.

Kaietan ibil zitezkeen espiek halako egunean irten behar zuen zamako inglandarraren izena ematen zuten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 75. orr.


zamalan (orobat zama lan) iz

Ez du onartu zamalanak ontzi enpresen esku utzi nahi zituen araua, eta sindikatuak itxaropentsu agertu dira.  Berria - Ekonomia   2006-01-19

Banatzaileak zama-lanetan, furgonetekin bidea oztopatuz.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 33. orr.

Legez kanpoko zamalana egiteagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Aita itsas portutik itzuli da, bakailao biltegi batean zamalanak egin eta gero.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 76. orr.

Zama lanetan eta antzekoetan dabiltzan 150.000 behargin daude lana galtzeko arriskuan.  Berria - Ekonomia   2006-01-14

Liexeko aireportua txikia da, zamalanetarako erabiltzen da gehienbat eta bere azpiegiturak ez dira aproposenak.  Berria - Kirola   2004-12-18

Zamalanetarako ordutegiak hobeto arautu, oinezkoen segurtasunaren alde.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Furgoneta abiadura motelean doa orain, zama-lanerako gune bat baitago sartu den kalearen ertz batean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 90. orr.


zamalari iz zamaketaria.

Zortzi eta erdietan maisuaren gisan jaikitzen zen, ez zen egunean zehar izandako gizontxo erne alaia, bekokia, zamalaria zama astunegiaren mende bezala, gogoeta goratuen pisuaren mende zimurtzen zaion pentsalari benazkoa baizik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 36. orr.


zamalde iz

Jesusen nekaldi honen kontaketaren alboan munduratuak izango balira bezala zer nolako garbitasuna bere hizkeran!, lañotasun umila beren ahotsetan, misterio handiaren zamaldean gordeta.  Berria - Kultura   2006-04-12


zamaldi iz

Hemen uztarriak barne-gizakia du adierazten; eta kanpoko gizakia, berriz, zaharra eta lurretikoa, zamaldiaz irudikaturik dago.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 53. orr.


zamaldun iz zalduna.

Baziren ehunez goiti, ongi apainduak eta zernahi zamaldunez iganak; baziren gizonak asko, andere xotilak aski trebe beren zamarien gainean, bai eta ere haur zenbeit, beren plazerra ezin gordez holako andana bikainaren artean.  Herria   2004-04-15


zamalka 1 adlag zamalkatzen.

Gero, berriro zaldi gainera, zamalka eta zamalka gau osoan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 13. orr.

Lorategietatik zamalka ibiltzen duena gauero, txirula modu bikainean joz.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 300. orr.

Ahalik eta lasterren etorri gaituk zamalka, hire deia heldu orduko abiatu ostean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 49. orr.

Astiro joan ziren zamalka Eskualderako bidean aurrera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 392. orr.

2 irud/hed

Ezinegonean, urduri, bihotzaren taupada sentitzen duzu zamalka, baina etsita eta goibel agertzen saiatu zara bere aurrean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 71. orr.

Sinetsiko al dit norbaitek adierazten badut William Lang paraxutista oinaztarri baten gainean zamalka galdu zela sekula betiko?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 83. orr.

Zuraren zirrikituetatik antsiak eta aiotsak iristen zaizkie, dantzan denak haize gorrietan zamalka, uluka saldo ikusezinak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gainean zamalka (3); zamalka ibili (4)


zamalkadura iz geologian, faila eta kidekoetan gertatzen den lur geruza handien higidura.

Casasek azaldu zuen Itoizko urtegiaren azpian, bost kilometroko sakoneran, faila bat badagoela; horizontala da, eta Orotz-Beteluko zamalkadura deritzo.  Berria - Euskal Herria   2004-10-09

Zamalkadura ez da mugitzen gainean bost kilometro haitz duelako; ura, ordea, haitz horien artetik, zamalkaduraren gainean kokatu da, eta, modu arin batean, haitzei gora eragin die.  Berria - Harian   2006-03-11

Inguruan beste faila bat dago, Kintoako zamalkadura deritzona, bertikala.  Berria - Euskal Herria   2004-10-09

Orotz-Beteluko zamalkaduraren berri ematen duten hainbat agiri eta mapa erakutsi dituzte Itoizko Koordinakundeko abokatuek.  Berria - Euskal Herria   2004-11-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

orotz beteluko zamalkadura (4)


zamalkaldi iz zamalkatzen den aldia.

Reginak ondo ulertu zuen erretiratu behar zuela, di-da, azken zamalkaldi hark zuetariko edozeini ateratako orgasmoa baino hobea behar zuela.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 128. orr.


zamalkarazi, zamalkaraz, zamalkarazten du ad zamalkaratzera behartu.

Mendi gainetan zamalkarazi zituen, eta landako fruituz elikatu.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 231. orr.


zamalkari 1 izond zamalkatzen duena.

Eta trumoi zamalkari edo hezur arin pisugabe?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 165. orr.

2 adkor larrua jotzen duena.

Gizonzale guztiok nahi izaten dugu gure ohekideek buztan handia edukitzea eta zamalkari trebeak izatea.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 79. orr.


zamalkatu, zamalka(tu), zamalkatzen 1 da ad zaldiz ibili.

Erregearen Eskoltako Zaldizkoak tumuluaren inguruan zamalkatu ziren orduan, zaldi zurien gainean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 316. orr.

Zaldi egokien gainean zamalkatuz, emirraren esploratzaileak atzean uztea espero zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 310. orr.

Parkeko lakuaren inguruan polizia bi zaldiz zamalkatzen ari ziren oso lasterketa patxadatsuan.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 72. orr.

Zamalkatu ziren lauhazka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 151. orr.

2 irud/hed

Haren bizkarrari itsatsia, erbia bezain belarri-erne zamalkatzen den mutikoa naiz ni. Ni oinez joango naiz, Joseluk kontatuko dizu honanzkoan zer trakeskeria egin behar izan ditudan gona hauekin burdina horiek zamalkatzeko -motoaren giltzak eman zizkion-.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 68. orr.

"Efraimen gainean zamalkatzen ibiliko naiz", hau da, 'erreinarazi eta agintaraziko dut bera'.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 178. orr.

Zeruaren gainean zamalkatzen dena, zuregana laguntzera etortzeko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 192. orr.

3 (irud/hed itsasontziez mintzatuz)

Itsasontzi bat ondo egina denean [...] haizeak bultzatzen du ekaitz gogorra denean, eta olatuak ontziaren azpitik irristatzen direla ematen du beti (oso gauza bitxia iruditzen zaio hori lehorrekoari); zamalkatzea esaten zaio horri itsasoko hizkeran.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 70. orr.

Kontua da ordu arte oso ondo joan ginela olatuen gainean, zamalkatuz;.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 70. orr.

Ferrya ontziralekutik ibaiaren ur izurtuaren gainean zamalkatzen aldentzean, halako inurridura bero bat sentitu zuen zainetan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 20. orr.

• 4 du ad adkor larrua jo.

Astopito horrek, nolatan huts egin duk Ana zamalkatzeko parada?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 175. orr.

Koadrila osoa zalditzarra hartuta zebilen eta mutil-laguna KO zeukala aprobetxatuta zamalkatu ninduen argoseak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 134. orr.

-Hara, Ximu [...] lanbide hezkuntzatik hire ikuztegietara etorritako azken bulegariari sartzen ahalko diok ziri hori, hire bulegoko mahai gainean zamalkatzen duan bizkitartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zamalkatu ziren (3)

zeruaren gainean zamalkatzen (4)


zamalkatze 1 iz zaldiz ibiltzea.

Zamalkatze urrun baten hotsa zen, lur idor baten gainean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 228. orr.

2 adkor larrua jotzea.

"Bai, txirrin", erantzun zidan jauzika, eta, ipurmasailak estutzea ezproi sartzea izan balitz bezala, bizkorrago ekin zion zamalkatzeari.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 7. orr.

Idazmahaia, alabaina, oso erabilgarria suertatu zitzaien Napumoceno jaunari eta Chica andreari zeren, gogor eta sendoa zenez, haien zamalkatzeak kexarik gabe jasan baitzituen, dela Napumoceno jauna zutik gona berdearen aurrean hankak zabalik gatuari sakatuz eta tiro eginez, dela Chica andrea haren gainean buruz behera jarrita, Napumoceno jauna atzetik kontuz saiatzen zela.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 68. orr.


zamalko iz zaldikumea.

Begira zure zamalko argala; belarriak zut-zutak paratzen ditu kanoiaren erlatsa hurbilegi entzuten duenean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 95. orr.


zamaltzain (orobat zamalzain g.er.) 1 iz zaldizaina.

Batzuk zamaltzain, besteak sukaldari... denak zerbitzari.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 115. orr.

Aratz mendiko begi honek zamaltzain, erromes, bidelapur, soldadu eta era guztietako hamaika bidaiariren ibilerak behatu ditu.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 10. orr.

Horietaz guzietaz amets egin nuen -non ziren beilari erromesak?- ni Etxauzko mutila, zamaltzain edo eskutari, holako lekuetan ibili behar nuela.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 194. orr.

Arkeologoen gisa dihardu iragana arakatzen, lurrazpiko aztarna ezkutuak agerian jartzen, mantsotasuna zamari, pazientzia zamaltzain.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 195. orr.

2 maskaradetako dantzaria, gerri inguruan loturik zaldi irudi bat daramana.

Entseñaria, txerreroa, gatüzaina, kantiniersa eta zamaltzainaz gain, [...].  Berria - Kultura   2006-01-03

Hainbeste kanta, disko eta sinfonia, hainbeste aktore, pailazo eta txotxongilo, hainbeste aurreskulari, zamaltzain eta koreografo, hainbeste kopla, bertso, bertsopaper eta txapelketa.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 14. orr.

Polo Garat argazkilaria, zamaltzain aritua Barkoxeko dantza taldean.  Herria   2002-12-19

Pentsatu dut orainokoan zu zamaltzain eta ni godaleta izan natzaizula, eta inguruan jostari eta trebe dantzatu ostean, nire gainean baldarki bermatu, eta godaleteko malko guztiak braustakoan isurarazi dizkidazula.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 170. orr.

Munduko iparraldeko lehendakariak Zuberoako zamaltzainaren zaldia soinean, gurutzada abiatzen du.  Berria - Kultura   2004-04-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zamalzain ikusgarria (3)


zamalzain ik zamaltzain.

zamamutil iz zamak eramaten dituen mutila.

Zamamutil, enterradore, sukaldari, artillero, erizain, mando, zakur, otso eta hiena izan nintzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 323. orr.

Apaiz bat ez duk beheratzen zamamutil mozkorti baten mailara!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 243. orr.


zamaontzi (orobat zama ontzi eta zamauntzi g.er.) iz zamak garraiatzeko itsasontzia.

Ibaitzat hartu nuenaren albo bietan, petroliontziak, zamaontziak eta osterantzeko barkuak ageri ziren ainguratuak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 268. orr.

Etoile munduko zamaontzirik handienetakoa da (125.000 tona) eta genetikoki eraldatutako artoa zeraman.  Berria - Mundua   2004-06-26

Atzo goizaldean Keri zamaontzia hondoratu zen Maltako kostaldean.  Berria - Mundua   2004-01-24

Irteera bezperan portua bonbardatu eta zamaontzi batzuk hondoratu zituztela kontatzen du.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 41. orr.

Irlandako kostaldetik gertu igarotzekoak dira zamaontzi nuklearrok.  Berria - Gaiak   2004-09-23

Muruetak arrantzarako ontzi handiak, ferry txikiak eta zama ontziak eraikitzen ditu.  Berria - Harian   2005-10-04

Noiz edo noiz, zamaontziren bat ostertzean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 105. orr.

Aliatuen 1.508 zamaontzi, 8.336.258 tona guztira, itsasoko hondora joan ziren; urtebetean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 159. orr.

1887an jaioa, gaztetan zamaontzietan txo ibilia.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 44. orr.


zamape ik zama 10.

zamapetu izond zamapean dagoena.

Zatozte niregana, nekatu eta zamapetu guztiok, eta neuk emango dizuet atseden.  Elizen arteko biblia   Mt 11,28


zamar (orobat zamarra g.er.) 1 iz jantzi lodia eta iletsua, jaka modukoa, beste jantzien gainean jartzen dena.

Gizon lodikote bat, makila eskuan, feltrozko kapela buruan, plaka bat zamarraren ezkerreko papar hegalean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 23. orr.

Jaken ordez, zamarrak saltzen ditu; longainen ordez, bizkarrestaliak; txapelen ordez, sonbreiruak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 232. orr.

Karpako giroa ez zen egokiena: hotz pixka bat (zamarra ugari ikusten zen), hezetasuna eta aulki gehiegi Garaje-gelatik irten aurretik, zamarra jantzi zuen Ruche jaunak; erdialdean moztutako zamarra.  Berria - Kultura   2004-10-19

Gizonak leporaino lotu zuen zamarra, eta emakumeak hobeto itxi zuen berokia.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 80. orr.

Zamarra erantzi eta sakelak irauli zituen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 169. orr.

Ezer erantzun ordez, eskolako poltsa lurrean utzi eta zamarra eranzten dut.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 25. orr.

Joxe, larru lodiko zamarra kendu, lurrean zabaldu eta orbelez betetzen hasi da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 16. orr.

Hara metatu ziren turkomanak ere, jantzi nazionala soinean, galtza luze koloretsua, gamelu zurdez ehunduriko jaka eta zamarra, txano gorri konikoak edo kanpai formakoak, [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 306. orr.

Zamarrak, oihal indianoz eginak eta kotoi gordinez estaliak, gerrian estutzen zituzten, tatxet gorriz apainduriko gerriko baten bitartez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

Bala batek zamarra zulatzen diola sentitu du.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 235. orr.

Zamarraren lepokoa jaso eta hondartza inguruko etxadietarantz hartu nuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 7. orr.

Agure txikia guztiz babesten zen zamarraren astrakan faltsuzko lepoarekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 153. orr.

Aurpegiko tantak zamarraren mahukarekin idortzean ohartu da Joxe labana odoldua oraindik eskuineko eskuan duela.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 123. orr.

Joxe, larru lodiko zamarra kendu, lurrean zabaldu eta orbelez betetzen hasi daZamaketari zikinduak, zamarra koipez lohi zutenak sorbaldan garraiatutako elikagai kargarengatik.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 16. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Robineren zapata onei eta zamar lodiari erreparatzen zien tarteka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 165. orr.

Ilehoriak kolore urdin iluneko husar-jaka dotore bat zeraman soinean; ilebeltzak, berriz, zamar arrunt bat, marraduna.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 98. orr.

Zamar larrudun bat sorbalda gainean jarri, garaje-gelako atea ireki, [...] eta patioa zeharkatu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 213. orr.

Estu loturik baitzeraman gaineko zamarra bakeroa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 399. orr.

Zamar berdexkaren azpiko gerriko gorri luzea estutu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 45. orr.

Larruzko zamarraren lepoa kokotseraino jaso, Yamaha zaharra martxan jarri, eta bizkor abiatu zen itsasertzerantz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 168. orr.

Jendearen arropetan nabari zen, zirak, sasoi arteko zamarrak, andreen kapelak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 105. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Garbitu egingo du Egipto, artzainak bere zamar-larrua zorriak akabatzeko garbitzen duen bezala.  Elizen arteko biblia   Jr 43,12

· Tom gaur unai zamarra batekin jantzirik agertu da, eta jeans batzuekin.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 125. orr.

Gabrieli lepo-zamarretik heldu, eta Hoxton-eko zelaietara eraman zuen herrestan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 120. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zamar (4); zamar arrunt (3)

larruzko zamarra (3); zamarra erantzi (4)

eskuak zamarrako sakeletan (3)

zamarraren sakelan (3)


zamarazi, zamaraz(i), zamarazten du ad zamatzera behartu.

Gainera, ez dugu zertan leporatu irakurleari zama handia, bizitzak zamarazten dionaz gainera.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 8. orr.


zamargin iz zamarrak egiten dituen eskulangilea.

Zamarginak, ehunki saltzaileak, hitz batean esateko, "traperoak", fama iluna ekarri du menderen mendetatik: pobrea, zarpaila, tranposoa...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 152. orr.

Holako jendeak (jito, hunjaro, zingaro, buhame, agote) eragin erabatekoa izan du gure gizartean, bai merkataritza eta eskulan orotan (zurgin, arotz, zamargin, zapatagin...) bai festagiroko ikuskizun guzietan (dantza, musika, koplagintza, fartsa, ihauteri...) bai sendakuntza eta sineste guzietako sorginkeria orotan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 284. orr.


zamari 1 iz zamak garraiatzeko erabiltzen den zaldi, asto eta kidekoa; zaldia.

Gai zen arima hori suge baten, zerri baten, zamari baten, idi baten, zakur baten, elefante baten edo tximino baten gorputzean noiz sartuko zen zehatz esateko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 47. orr.

Lo arineko eta bihotz leialeko txakurrak eta zamarien hazitik sorturiko espezie guztiak eta artiledun aziendak eta idi adar-haundiak, ostera, gizakion ardurapean jarriak izan dira denak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 357. orr.

Etxeko zamaria asto bat zuen, eta ez zen Kaligularen zaldiari beha bizi.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 35. orr.

Zaldizkoak bere zamaria menderatu eta gobernatzen duelako.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 178. orr.

Orduantxe entzun ziren zaldi irrintziak, zamariei zuzendutako oihuak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 120. orr.

Mendira joan zen, hango larreetan zituen zamariak zaintzera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 191. orr.

Haitzartearen sarreran, gizon bat eta bere zamaria hauteman dituzte.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 24. orr.

Kabestrutik dakar zamaria.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 24. orr.

Nire zamaria aho-sokatik hartu zuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 171. orr.

Urez beteko da haran hau eta edan ahal izanen duzue bai zeuek, bai zuen abere eta zamariek.  Elizen arteko biblia   2 Erg 3,17

Zorionez, kutxak finkatua ematen du zamariaren bizkarraren gainean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 13. orr.

Baziren gizonak asko, andere xotilak aski trebe beren zamarien gainean.  Herria   2004-04-15

2 (izenondoekin)

Zamari nagiak akuilua behar duela eta asto odolgabeak eztena duela zain.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 361. orr.

Zaldiak ez dira zamari iletsuak baizik, arrazarik gabeak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 165. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Bere zerbitzariari zamari-lanetarako eman zion.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 139. orr.

· Egunsentia baino lehen, herriko gazte talde bat elkartu zen basoko bidean, mando zamari bat lagun.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 76. orr.

Isakarrek ikuiluan etzanik dagoen asto zamaria dirudi.  Elizen arteko biblia   Has 49,14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizona eta zamaria (3)


zamaritegi iz zamariak gordetzen diren tokia.

Bastizak zutitu ziren, gaztelua, gotorleku ez ezik, bizitoki ere izan zedin: soldadu eta sehiendako bizitegiak, sukaldea, bihitegia, zamaritegia, kakatokia, oilategia, uharka...  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 63. orr.

Orduko, gazteluko lubakiek, zamaritegiak eta inguruko baratze eta soroek neskaren etzanaldiak ikusiak zituzten goarnizioko gizon andanarekin.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 92. orr.

Donapaleura behar ez nuen egunetan, zamaritegian aritzen nintzen, azienden arduran.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 117. orr.


zamarra ik zamar.

zamategi iz zamen biltegia.

Gogotsu jo gintuen bizkarraldean esku-ahurraz, eta esan zigun hiltzeko asmotan baginen, askoz ere hobeto hilko ginatekeela behean, zamategian, zaldiekin batean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 113. orr.


zamatoki iz zamak biltzen diren tokia.

Ondo begiratzen baduzue mea-zamatokia ageri da oraindik, handik zekarten minerala...  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 27. orr.


zamatren ik zama 12.

zamatsu 1 izond zama handikoa.

Saihetsetik sartu zion adarra saldo-buruak, eta, bizpahiru metro-edo eskuineko adarretik zintzilik herrestan eraman ondoren, pisu zamatsu hura arintze aldera-edo, hormaren kontra jaurtiki zuen bortizki.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 136. orr.

Harri zamatsua bizkarretik kentzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 55. orr.

Tanta gorri bat irristatu zaio kopetatik behera, aho ertzeraino, eta fardel zamatsu bat bezala etorri da zorura, telefonoa askatu gabe.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 130. orr.

2 irud/hed

Zenbait aldiz, ez zedin errepikapena zamatsua gerta, pisuaren kontuak ahaztu eta bere sonbreirua hartzen zuen gaitzat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 235. orr.

Percyri lotuta egonik alferrik galtzen ari zen bizitzagatik hasperen egiten zuen Edithek, egunerokotasun zamatsu eta aspergarri baten egonezinak jota.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 164. orr.

Berriak eragin loeria zamatsutik aterarazi zituen bi polizia-gizonak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 46. orr.

Hautaketa eta selekzio lana poeta bakoitzaren lanak dira, eta izan, zamatsuak dira lanok.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 161. orr.

Kontzientzia karga zamatsuenetako bat.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 12. orr.

3 (adizlagun gisa)

Eguna urratzeko gutxi falta zelarik, maskuria lehertzeko zorian eta burua zamatsu, iritsi zen etxera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 64. orr.

Hankak gogorturik eta zamatsu neuzkan, harrizkoak balira bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 109. orr.


zamatu, zama(tu), zamatzen 1 du ad pertsona, abere, orga eta kidekoren baten gainean zama ezarri. ik kargatu.

Ontziak zamatzeko lana ez baitzen perilik gabea.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 58. orr.

Gurdia lastoz zamatu eta etxera itzuli dira hirurak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 31. orr.

Perrette sartu zen, etxekoandrearen otarre astunez zamaturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 32. orr.

Bidelapur hilak gurdietan zamatu, inguruko hareatza batera eraman eta bertan lurperatu zituzten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 371. orr.

Mirandek bizikletara igotzen lagundu eta zaku handi batez zamatu zion bizkarra.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 198. orr.

Kutxa handiz zamatutako hamar mandorekin abiatu da.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 98. orr.

Burdin hodiz zamaturiko kamioia azaldu zen arte.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 235. orr.

Hostoz zamatutako adarrek halako baso muskerrez estaltzen dute zerua.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 85. orr.

Ibaian behera Belemeraino zihoan janariz zamatutako ibai-bazterreko ontzitxo batean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 243. orr.

Iluntzean karrakako bigarren txaneltxoa uretaratu genuen, upel batzuekin zamaturik, lehorrera joan zedin ur eta jaki berriak biltzera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 95. orr.

Orga batek, irin zakuz goraino zamaturik, beste ate batetik egin zuen bidea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 159. orr.

Bere beso esmeralda zeharrargiz zamatuez inguratzen zituen ardo apartsuz beteriko kraterak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 52. orr.

Mendiarteetan sartzen zen, non zuhaitzak, txorien habiek zamaturik, hostoz janzten hasi berriak baitziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 397. orr.

Lagun-talde handia berekin zuela, usaingarriz, urre ugariz eta harribitxiz zamaturiko gameluak zekartzala heldu zen Jerusalemera.      - 1. orr.

Tren erabat zamatuekin itsasotik ekarritako arrain saskiak zurezko kutxa garai leporaino beteetan garraiatuz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 43. orr.

2 irud/hed

Tobin-ek [...] dibisa trukeak zamatuko lituzkeen zerga bat ezartzea proposatu zuen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 238. orr.

Tartea handia zela ikusita, Lizaso zamatzen hasi ziren, eta atzelariak ezin izan zion jokoari eutsi.  Berria - Kirola   2004-07-21

Hasiak dira jada gerora Ordena zamatuko duten barne-arazoen zantzuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 179. orr.

Axenariok, larritasunak zamatuta, ezin du ihes egin.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 108. orr.

Ez dira egileak laidoen pisuarekin zamatu behar.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 51. orr.

Ez dut kontakizuna gehiegi zamatu nahi antolamendu hierarkiko bitxi haren narrazioarekin.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 24. orr.

Perretti gogoratu zitzaion nola tupustean zahartu zen Ruche jauna istripuaren ondoren: hamar urtez zamatu zen egun gutxi batzuetan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 89. orr.

Artikulazioetan aspalditik nozitutako oinazeek gutxieneko beste hamarretan zamatzen zioten berrogeita hamarreko adina.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 24. orr.

Bere kontzientzia zamatzen zuen zerbait burura etortzen bazitzaion, aitortu egiten zen berehala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 717. orr.

Ironia hilgarriz zamaturiko broma bat.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 198. orr.

3 (nor/zer osagaia ezartzen den gauza bera dela)

Taxia hartu, maletak eta poltsak zamatu, eta harantz abiatu ziren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 151. orr.

Salamancako Udala, ordea, ez dago halakorik baimentzeko prest eta kamioiei debekatu egin zieten atzo paperak gordetzen dituzten 500 kaxak zamatzea.  Berria - Mundua   2006-01-19

Dannenberg hirian trenetik kamioietara zamatu zituzten Castor edukiontziak.  Berria - Gaiak   2004-11-09

Berriro ere, Frodo jaikiarazi zuen eta, bere eskuak bularraren kontra estututa, gainean zamatu eta aldapan gora hasi zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 272. orr.

Ezkerreko besoaren gainera zamatu zuen gorputza, ukondoa hiru milimetroko burdinan mindu arte.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 235. orr.

Bidelapur hilak gurdietan zamatu, inguruko hareatza batera eraman eta bertan lurperatu zituzten. Aberastasun haietako gutxi batzuk bere hiru astoetan zamatu zituelarik, haiek egurrez estali, harkaitzari ixteko agindu, eta hirirantza abiatu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 371. orr.

Zoruan zegoen motxilan sartu eta, zutituz, bizkarrean zamatu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 234. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Zerri batez estaliriko telega zamatu batean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 170. orr.

Apalategi zamatu hauetan milaka eta milaka orrik itxaroten dute hasierako jakinmin baten dirdira.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gainean zamatu (3); gehiegi zamatu (4); jokoa zamatu (4); zamatu zuen (5); zamatu zuten (4)

harribitxiz zamaturiko (3)


zamatuxe izond zamatu samarra.

Arnasa emango dio izenez eta adjetiboz zamatuxea zegoen bertsoari.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 128. orr.


zamatzaile izond

Nazioarteko auziak ere eroaten ditu, atzerriko armadoreekin eta zamatzaileekin dituztenak eta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 38. orr.

Tarifak erregaien prezioen arabera automatiko eguneratzeko hitzarmena egina ei dute zamatzaileekin.  Berria - Ekonomia   2006-04-22


zamatze iz pertsona, abere, orga eta kidekoren baten gainean zama ezartzea.

Horretaz gain, zamatze lanak debekatzen zituen araua urratu izana ere leporatzen diote Espainiako Gobernuari.  Berria - Mundua   2006-01-20


zamau 1 iz mahai zapia, otorduak egitean mahaia estaltzeko erabiltzen den ehuna. ik dafaila.

Gelaren erdian bi mahai karratu zeuden elkarren kontra jarririk, eta mahaien gainean zamau handi bat berdintzen eta lisatzen ari ziren izeba Julia eta etxezaina.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 271. orr.

Ukondoak jarrita festa egunetarako harizko zamau zuri brodatuaren gainean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 14. orr.

Zamau ezkoztatuaren gainean, bi plater ipintzen ditut; hirugiharra eta arrautzak frijitzen hasten naiz.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 58. orr.

Biltzen dira hiriko jauntxoak udaletxean, deitzen dituzte hiriko miliziako konpainietako bina ofizial; jartzen dute zamau berde bat mahaiaren gainean; [...].  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 96. orr.

Poltsatik zamaua atera, belar gainean zabaldu, eta dena prantatzen hasi zen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 232. orr.

Annette sukaldetik itzuli zenean, zamaua jasotzeko agindu zion amak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Deus ez zuen aipatu, ordea, lihozko maindirez eta damaskoz itxuraturiko zamauez, ez eta parpaila apain baliotsuez ere.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 66. orr.

Hagridek zintz egin zamau baten tamainako sudur-zapiaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 179. orr.

Doktorea kolpetik gelditu zen, zamaua baino zuriago.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 82. orr.

2 irud/hed

Beheko aldean, merkatuko teilatuek beren zamau grisak hedatzen zituzten, gandutsu.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 168. orr.


zamauntzi ik zamaontzi.

zamautxo iz zamau txikia.

Zamautxo batez jantziriko mahai bat zegoen dibanaren aurrean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 87. orr.


zambiar (orobat zanbiar) izlag/iz Zambiakoa, Zambiari dagokiona; Zambiako herritarra.

GIB birusaz kutsatutako 541 ume zambiarrek parte hartu dute ikerketan.  Berria - Gaiak   2004-11-23

Nolatan nigeriarra, zanbiar eta hegoafrikar baten artean bereizteko gai ez bahaiz?  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 139. orr.


zanbla adlag beherakako kolpearen onomatopeia.

Xuxurlaka mintzatzen zen eta aulki batean zanbla erori zen niri begiratu gabe.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 77. orr.

Gero atzera egin zuen, dibanean gainean zanbla etzan eta eskuak bularrera eraman zituen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 91. orr.

Hortaz, dapa, leku bat hutsik ikusi, eta han eseri da ziztuan joanda, zanbla.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 71. orr.

Aulki batean zanbla jesarri naiz, enbor beltz handien artean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 209. orr.


zanbo iz gurasoak beltza eta amerindioa dituena.

Beheko mailan daudenak: beltzak, indioak eta zanboak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 20. orr.


zanbro iz larruazaleko urratua.

Eta ni, berriz, zuloan, zanbro gaiztoaren harrak bihotza janda!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 246. orr.


zanbuil(a) iz murgilaldia.

Murgil luzea egiten genuen geure zanbuilaren uberatik joan ahala urrun azaleratzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 143. orr.


zanbulu iz kulunka, balantza.

Hemingwayren zanbulua Iruñeko plazan.  Berria - Kultura   2004-09-30

Kamionetaren zanbuluetan, beste zortziei begiratu zien jiratu batean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 103. orr.


zanbuluka 1 adlag zanbuluak eginez. ik zinbuluka.

Itsasgainean zanbuluka zebilen ontzi huraxe baitzuen aberri eta errealitatearekiko lotune bakarra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 46. orr.

Zanbuluka iritsi nintzen etxera.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 82. orr.

Txitxikov, bitartean, ohartzen hasia zen kotxea batera eta bestera zanbuluka zihoala eta oso astindu gogorrak ematen zizkiola.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 68. orr.

Zanbuluka hurreratu zen ea nor zen ikusteko, eta beneziarrak alboratuta Eusebiaren aurpegi musugorri eta biribila ikusi zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 146. orr.

Jira-biraka hasi zitzaion gela, zanbuluka mahaiak, aldaroka funtzionarioak, eta kordea galtzeko zorian egon zen lipar batez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 375. orr.

Panfletoak, airean zanbuluka ibili eta gero, langileen buru gainera erori zirela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 405. orr.

Bigarren egunean, bigantxek Stewart eta Hemingway zanbuluka ibili dituzte harean.  Berria - Kultura   2004-09-30

Bata bestearen bizkarrera igotzen, zinbuluka eta zanbuluka nahiz ilunpetan nahiz egunargitan. ik zinbulu-zanbuluka.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 134. orr.

2 irud/hed

Ondorioz gizarteak ez du egontasunik, orekarik, zanbuluka dabil etengabeko krisietan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 240. orr.


zanbulukatu, zanbuluka(tu), zanbulukatzen da/du ad zanbuluka ibili.

Hegala, tarteka zakarki zanbulukatua, eta hegalaren gaineko argi berde etenkaria, horixe bakarrik ikusten nuen; lainotan, argi berdea bera ere ezkutatzen, ordea, eta orduan bai zeharo itsu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 8. orr.


zanfona 1 iz arrabitaren itxurako musika tresna, hariak igurzten dituen gurpil bat eta teklatu bat dituena. ik zarrabete.

Laukotea ahots, zanfona, karamilo eta lautez osatua zegoen, eta hainbat aldiz instrumentua aldatzen zuten.  Berria - Kultura   2004-08-08

Instrumentuak hauexek dira: arpa, psalterio, laut etzanikoa, laut zutikakoa, zitola, fidula edo biola obala, zanfona, gaita, organeto eta aulos bikoitza.  Berria - Kultura   2006-02-11

2 zanfona-jotzaile

Piezen tartean Luis Delgado zanfona jotzaileak azalpen interesgarriak eman zituen programari buruz.  Berria - Kultura   2004-08-08

Gilles Chabenat zanfona jotzaile frantziarra.  Berria - Kultura   2004-02-03


zanga1 1 adlag hurrupaldiaren hotsaren onomatopeia.

Elkarri begiratu, Herbertek eta biok, eta zerbezari zanga.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 54. orr.

2 zanga-zanga adlag hurrupaldi handietan edo zarataz.

Katilua bete kafesne edan zuen zanga-zanga.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 83. orr.

Nire ron botilari heldu berriro, eta zanga-zanga edan nuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 96. orr.

Azken datila irentsi, eta azken te-hurrupa zanga-zanga edan zutenerako, lasaitua zen Habibi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 229. orr.

Udan, kanpinean gaudenean, luzeago, bazkarian baso bat ardo edan beharrean, bi edo are hiru ere edaten baititu zanga-zanga.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 19. orr.

-Aza-zopa oso gozoa dago gaur, laztana! -esan zuen Sobakevitxek, platerkada zopa zanga-zanga edandakoan eta erretilutik niania-puska ikaragarri handi bat hartuz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 148. orr.

Hartu zurezko koilara eta zanga-zanga, kazuelatik jaten.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 86. orr.

3 irud/hed

Honatx, zer esatera etorri natzaizuen, alegia beren jokoan garaitzen ez baditugu, zanga-zanga irentsiko gaituztela gu ere.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 96. orr.

Argi eta garbi ikusten nituen nik haien zurikeriak eta manipulazioak, baina, nire harridurarako, zanga-zanga irensten zuten dena ikasle batzuek, ikasle askok.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zanga zanga edan (5); zanga zanga edaten (3)


zanga2 1 iz lurrean egiten den zulo luze eta meharra.

Plataforma ere karratua zen, zazpi metrokoa alde bakoitzetik; kanpoaldetik metro laurdeneko zintarria zuen eta inguru guztian metro erdiko zanga.  Elizen arteko biblia   Ez 43,17

Gotzainaren onespena jaso ondoren, joan eta egin bezate zanga handi bat bizilekua eraikitzeko hartu duten sailaren inguruan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-05

Zulo bat hemen, zanga bat han, hodi berri bat ezkerretik eta zementu apur bat eskumarago.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 37. orr.

Zanga hutsetara lurra bota, gorpu ikusezinak lurperatzea bezala: otoitzik gabe, lekukorik gabe, beilaririk eta negarrik gabe ematen zion lur, ezerezari.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 18. orr.

Meatzean zangak betetzen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 17. orr.

Lehenago tiroz botatako batzuk ere ba omen zeuden zanga haietan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 22. orr.

Bertan eseri zen, oinak zangan sartuta.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 100. orr.

Aitak zauritua zangan utzi izan balu, frantsesek bertan garbituko zuten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 60. orr.

Lorategia, aurreko kalea, zangaren ertzaren kontra, jendez beteta zeuden denak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 112. orr.

Zubi altxagarria jasota, zangaren gainetiko pasabide bihurtzen zenean, Loiolara abiatzen ginen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 37. orr.

Gutxi falta izan nuen, behin baino gehiagotan, bide ertzeko zangara erortzeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 398. orr.

Hala ere, bultza eta bultza, soldadu erdi hila zangatik ateratzea lortu zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 61. orr.

Ezponda berde-berdezko zanga baten ondotik ibili ziren.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 155. orr.

Ondo-ondoan zegoen; zanga batean etzan nintzen beldurrak eragindako mugimendu batez.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 217. orr.

Ezker-eskuin, bi aldeetara, drenajeko zangak egingo dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2490. orr.

Zanga bidez, izan ere, urak itsasertzera eramango dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 670. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zanga ertzean eseri ginen italiarrok fruta janez.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 80. orr.

Zanga ondoak-eta gustatzen zaizkio, bertako hezedura xurrupatu eta zorua lasaitu egin ohi du, zopa-zopa dagoen buztin-zola arindu eta aretu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 159. orr.

Beste batzuk izaten zirela, ahulagoak, hankaz gora zanga zuloetan zilipurdika ibiltzen zirenak.  Berria - Kirola   2004-07-07

Goian behean aritzen baita, eta ur-lasterra bailitzan isurtzen da gure lubakiko hondoraino, lokatzez jositako zanga-zulo bilakatzeraino den-dena, lupetza likits kirasdun.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 139. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gruaroko harresiak inguratzen zituen ur zanga igarota, altxatzen zen, lorategitxo baten erdian, Pitottitarren etxea.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 112. orr.

4 irud/hed

Geroago, zabalduz joan zen bien arteko zanga ikusezin hura.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 82. orr.

Jose Urioste imajinatu dut, zuhaitz deserrotua bezala, lekuz aldatua, eta historiaren zangara eroria.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 414. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zanga ertzean (6)


zanga3 iz hegazti palmipedoa, antzararen tamainakoa, zuria baina hego muturrak beltzak dituena, itsasertz pikoetan talde handietan bizi dena eta uretan murgilduz harrapatzen dituen arrainez elikatzen dena (Sula bassana)

Aztertu dituzten hegaztien artean daude oiloak, oilaskoak, antzarak, ahateak, usoak, oilagorrak, kaioak, ubarroiak eta zangak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21


zangada 1 iz hurrupaldi handia.

Aitak zangada batez hustu zuen bere te-katilua.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 13. orr.

Samek ur-zangada luzea edanarazi zion.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 267. orr.

Abiatu aurretik nirekin beste zangada bat edan nahi al duzue?  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 323. orr.

2 irud/hed

Dagoeneko suntsitu dute Belgika txiki ausarta, zangada bakarrean irentsi dute.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 96. orr.


zangaka adlag hurrupaldi handitan.

Maisuak gaitz bitxiren bat dauka, egunero hartzen du, denen aurrean eta zangaka, botila bete ozpin.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 7. orr.


zangalatraba1 (14 agerraldi, 11 liburutan) adlag zangalatrau.

Zangalatraba neukan nire gainean eserita, belaunak nire saihetsetan, borrokarako edo amodiorako gertu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 174. orr.

Printzesa zangalatraba jartzen zen orduan, eta barre egiten zuen esanez: Vamos... Bat-batean jaiki eta mutilaren izterren gainean eseri zen, zangalatraba.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 98. orr.

Erratz gainean kiribil-kiribil eginda zegoen, zangalatraba.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 26. orr.

Bide kaskar hartan erdi zangalatraba ibiltzen hasi zirenetik hiru bat kilometro egin zituztenean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 25. orr.

Baktriar Greziar Inperio baten ondorengo Kusana estatuan, hindu-Kusanan zangalatraba.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 233. orr.

Han agertu da irakasle galdua, betaurrekoak zangalatraba, ileak erratz eta arropa hauts bihurturik.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 59. orr.


zangalatraba2 iz zangotraba.

'Penalti!' oihu egin zuten ia aho batez Emilio erori zenean, Inazitok zangalatraba eginda.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 383. orr.


zangalatrabatu, zangalatraba(tu), zangalatrabatzen da ad estropozo egin. ik zangotrabatu.

Jendakiak, ahaideak, azkaziak eta auzoak traputzen zihoazen, zangalatrabatzen edanaren ondorioz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 307. orr.


zangalatraka ik zangalatrau.

zangalatrau (19 agerraldi, 13 liburutan, eta zangalatraka g.er. eta zangalatrauka g.er.) 1 adlag zangoak eserlekuaren alde banatara jarriaz eseririk. ik zangalatraba1; istapeka.

Beste aulkitxoaren gainean jarri zen, zangalatrau.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 27. orr.

Karmen nire gainean zangalatrau jarrita, gora eta behera, eta ni uhurika ari nintzaiola, sentitu nuen ate-hotsa aurrena, txirrinarena gero, ahots batena hurrena, dena batera geroago.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 7. orr.

Karmenek ezin izan zuen gehiago; jauzi egin zion lepora, eta, behin azpian hartu eta gero, haren gainean zangalatrau jarrita, ukabilka erabili zuen lurrean.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 111. orr.

Ulises, orduan, egur baten gainera igo zen, zangalatrau, eta Kalipsok emandako arropak kendu zituen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 25. orr.

Meharra azaldu zen lasterketa-bizikleta gainean eta amerikar erara galgatu zuen: alegia, zelatik atzerantz salto egin eta gurpil gainean zangalatrau eseriz, gauza aparta.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 156. orr.

Mutiko haren begirada berbera zeukan, lurrean botata zangalatrau inmobilizatu eta burua esku ttipietan hartuta patioko zementuaren kontra kolpeka hasi nintzenean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 210. orr.

2 irud/hed

Establezimendu mota hau auzoko denda txikia eta supermerkatuaren artean zangalatrau doa, bistan da.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 120. orr.

Aldi berean garai desberdinetan zangalatrau dagoen sistemarik ez dagoenez, ez dago guretzat "gramatika historiko"-rik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 170. orr.

Bi esparruren artean zangalatrau kokatua dago, zeren ez baitu jakin garbi bereizten egoeren eta segiden artean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 114. orr.

3 bertso lerro batetik bestera joskera-banako bat igarotzeen.

Ez dauka hitz bat bost silabako bi multzo horien arteko etenean zangalatrau uzterik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 91. orr.


zangalatrauka ik zangalatrau.

zangaluze ik zangoluze.

zangar1 1 iz zangoaren zatia, oinaren eta belaunaren artekoa.

Gizonezko zangar bat ageri da bertan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 149. orr.

Larritasunak kemenik aski eman zidan lurrean narraska abiatzeko[...] etxe aldera, ustez, izu-laborriarekin eta zangarra suzko aizto moduko zerbaitek ziztaturik, ezin bainuen argi ikusi non nengoen eta nora nindoan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 9. orr.

Uretan zutik oinutsik, gona beltzak zangarretan gora altxatuta.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 151. orr.

Horiek ez dira makinista batenak, sobera lirainak dira zangar horiek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 184. orr.

Zezen bat bezain indartsua izan behar zuen; haren zangar mardulak miretsi ere egiten zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 201. orr.

Artaldea bizkor ibil dadin zangarrean ausiki egiten duen zakurraren imintzioa.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 98. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bost xerra zekor-zangar jarri zituen mahai gainean Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 180. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gainean zangalatrau (6); zangalatrau jarri (3)


zangar2 izond ausarta, bihoztuna.

Grezian balio guztien erlatibismoa irakasten zuten sofista ganorabako haiek denak, behiala Platon zangarrak garaitu zituen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 18. orr.

Oso ideia ona; laster ikusiko dugu Agustin zangarra ipurditxo polit hau geure begien aurrean urratzen, eman ahala guztian.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 177. orr.

Zezen zangarra eta gartsua zen, gorria, gainerakoak bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Pentsatu nuen zein dotore, zangar eta kementsu ziruditen gizonezko haiek beren uniforme distiratsuak jantzita.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 98. orr.


zangartasun iz ausartasuna.

Ez baitziren beste deusez fidatzen, baizik eta beren indarraz eta kuraiaren eta lohadarren zangartasunaz.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 114. orr.


zangarte (orobat zangoarte g.er.) iz gorputzean, zangoak biltzen diren aldea.

Aurpegia zafratua nuen hainbat tokitan, eskumuturretan eskuburdinen markak nabari nituen eta zangarteko oinazeak nire gernu arazoak bi atzipetzaileek iragarritako une beltza baino lehen gerta zitezkeelako susmotan nindukan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 274. orr.

Mutikoa emazte larruhasari begira egon zen; zangarteko ileek osatzen zuten oihantxoak fazinatzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 120. orr.

Hatz erakusleak orbain ikaragarri bat erakutsi zion, amaren hatza bera bezain lodia eta luzeagoa, zilborzuloan hasten zena eta, sabel zurian behera, inondik ere begiratu nahi ez zuen zangarteko ilebaso ilun haren ia mugaraino iristen zena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 42. orr.

Putetxean sartu zen, zangartea ahurraz banbaka joz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 74. orr.

Gure amaren zangoartetik imajinatu nuen bere buru borobil handia sortzen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 55. orr.

Handik laster ordea, gauza borobila atera zen emaztearen zangartetik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 26. orr.

Nire sudur gaixoa zangarte kirastu haren aurka igurzten, nire urdail gaixoa nahasten nire barnean, baina banekien zertan ari nintzen, eta pozik nengoen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 314. orr.

Ahur bat titietan kilikari utzi eta bestea zangartera ekartzen zuen, bustitzen zihoakion gunean pausatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 91. orr.

Goiti eta beheiti ari zen gizonaren sabelpeko makila gorria amaren zangarteko zuloan sartzen eta ateratzen segitzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 175. orr.

Pentsatze hutsarekin errebolta sumatu zuen zangartean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 213. orr.


zangarteka adlag urrats handiak eginez.

Zangarteka jarraitu zion, bernak zigorkatuz: "Jakingo du laster ni naizela dakiena”.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 58. orr.


zangarteko iz zangotraba.

Zoritxarrik gertatzen bazaizu, hantxe izango duzu aurrean eta laguntzeko aitzakiaz zangartekoa egingo dizu.  Elizen arteko biblia   Si 12,17

Tirabira labur baten ondoren, lodikoteak berriro atzeman du, eta zangartekoa eginez lurrera bota.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 23. orr.


zangatu, zanga(tu), zangatzen du ad zangak egin.

Bideak zangatuta daude erabat, kanpoko itxituratik atera dena arrastaka ekarri izan balute bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 409. orr.


zangilixka adlag

Ez dira hauek proposamen bakarrak, hizkuntza bera girbinera utzi nahi baitu, hiztun guztiak zangilixka: "on" preposizioa erabiltzea egoki ikusten du, esate baterako.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 177. orr.


zango (orobat zanko g.er.) 1 iz gizakiaren gorputzeko bi behe adarretako bakoitza. ik hanka.

Agondu, zango bat atera eta oina artoski ezarri duzu zola hotzean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 16. orr.

Animalia bi zango gainean ezarri eta, kapelu lumaduna erantziz, agur egin zien almenetakoei.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 133. orr.

Sabel gainean nahiz lau zangoen edo gehiagoren gainean narrasta dabiltzan piztiak.  Elizen arteko biblia   Lb 11,42

Koka-kola potoek ez dute zangorik, ezta?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 220. orr.

Eskua zanpa gelditua zen gaskoiaren zango azpian preso.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 201. orr.

Esku bat sumatu dut nire zangoan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 175. orr.

Zangoak handituta izango ditu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 360. orr.

Zangoak zabaldu eta gizonaren sabelean hankalatraba jarri zen, besoak oso gogor atxikita gizonaren bizkar gainean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 37. orr.

Besoak eta zangoak zabaldu zituen nagiak ateratzeko.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 102. orr.

Gero eroso jarri zen besaulkian, nire aurrean, zangoak gurutzatuta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 30. orr.

Egunsentian, eskuak eta zangoak loturik, orga batera iganarazi zituzten.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 277. orr.

Hala lotu nintzen harri hezeari, esku eta zango.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 179. orr.

Sealsek diabetes arazoak zituen, eta orain dela bost urte zango bat moztu behar izan zioten.  Berria - Kultura   2004-12-23

Zango bat ebaki ziotenetik urtebete pasatu denean.  Berria - Kultura   2004-05-13

Sozialista gazte batek aipatzen ditu presoen familien nekeak eta arazoak, berak zango bat galdu duelarik ETA-ren atentadu batean.  Herria   2004-07-01

Mahai ertzean eseri zen [...] eta zangoak kulunkatzen hasi zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 191. orr.

Barauaren barauz, zangoak koloka ditut, gorputza argal eta ihar.  Elizen arteko biblia   Sal 109,24

Milia erdi egin orduko, barauagatik bista lausotzen hasi zitzaien, zangoak ahultzen, belaunak kolokatzen, eta gorputz osoa indargabetzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1126. orr.

Gol hori sartu ondoan, denbora gehienean baloia paristarren zangoetan zen.  Berria - Kirola   2004-02-11

Koska batetik behera jauzi egitean, konpresioa izango dute zangoetako hezurrek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Neskatilatxoak oinutsik eta zangoetako azazkalak pintaturik dabiltza.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 34. orr.

Goraka jarraitzen du bere zangoen gihar guztiak behartuz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 54. orr.

Beso eta zangoetako ilea kenarazten zion aldizka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 48. orr.

Arrastaka eraman dute, zangoetatik helduta menturaz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 99. orr.

Han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 195. orr.

-Zuk? Behin ere ez duzu mendian zangorik sartu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 69. orr.

Begiak suzko zuziak bezalakoak zituen, beso eta zangoak brontze leundua bezain distiratsuak.  Elizen arteko biblia   Dn 10,6

Euria jauts ahala, iduri eta gu ginela oraingoan zangotik harrapatuak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 213. orr.

Hilabete gutxitan PCEko gazte egituretan buru-belarri eta zango begi nenbilen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 182. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Adineko gizon bat, bi zango zuriak askan sarturik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 103. orr.

Bere zango meheak bastoiarekin bermatuz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 45. orr.

Bidaiariaren bi zango sendoak bezala.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 33. orr.

Zalutasun harrigarriz mugitu zen Franz bere zango motzen gainean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 173. orr.

Ongi sakatzen du eta asko ibiltzen da kantxan, zango indartsuak ditu.  Berria - Kirola   2004-05-28

Luzea den arren, zango arinak ditu.  Berria - Kirola   2006-05-07

Hezur galera larriak sendatzeko eta zango okerrak zuzentzeko. ik zangoker.  Berria - Gaiak   2004-10-20

Ezin zuen zango biluzi haietarik eta [...] gerriko hezur haietarik bere soa baztertu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 241. orr.

Harri baten gainean jarririk dago, zango eskuina luzaturik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 213. orr.

Haren bi zango oinutsek arku bat marrazten zuten besaulkiaren gainean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 363. orr.

Neskaren zango lodixketako azazkal gorriz pintatuak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 156. orr.

Belaunikoz jabetu nintzen haren zango potoloek izararen gainean marrazten zuten angeluaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 255. orr.

Gortinaren zirriztuetatik Monikaren zango zutun eta beso luzeei begira.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 122. orr.

Bizkar garbi leuna; zango garbi leunak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 163. orr.

Saiatu nintzen printzesaren izenaz akordatzen, haren zango luze, eratsu, galtzerdi beltzez jantziez.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 16. orr.

Nire zango dardartiak etxe baten parean gelditu ziren, zapataginen karrikan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 275. orr.

Gona txiki estua zango polit meharretan gora bildu zitzaion neskari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 40. orr.

Honek zango zalua eta hats gaztea eskatzen ditu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 90. orr.

Zutarriaren gainean zango gurutzatuak erakustea beste egitekorik ez lukeen eskultura baten gisan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 77. orr.

Aitzineko patak edo zangoak beso bilakatu dira, ziminoak zuen gauzen erabiltzeko errextasuna atxikiz.  Herria   2003-01-14

Egurrezko zango berria erosi du.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 27. orr.

Izpegin kolpatua niz ezkerreko zangoan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 95. orr.

Ezker zangoan herrena ekarri zuen Milanerritik, kanoikada baten oroigarri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 53. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Piztia baten zango-hezurra.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 213. orr.

Nehor iratzarrarazi gabe, ortotzik eta zango punten gainean, komunetaraino eramanarazi zituen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 37. orr.

Zango-eri batean kolpatua, zauria gaizkontzen ari zait.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 45. orr.

Nire zango-zola azeleragailuan landatu zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 348. orr.

Neska gazte bat bere zango-aztal eta oin-eri minberen artatzen ari da.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 117. orr.

Zango-bizkarrean tatuaje bat jarria zuen: American Dream.  Berria - Mundua   2004-10-17

Gona ere urdina darama, eta oinetan, berriz, zango-erdirainoko botak, takoi finekoak.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 257. orr.

Lesionatu egin zelako, zango-babesa hautsita.  Berria - Kirola   2004-01-03

Aurki nagusitzen zaiela buru-eskasia, guztizko zango-ahultasunarekin batera.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 87. orr.

Zango-jokoan ez zuten asmatu ez Peyrelonguek eta ezta Brusquek ere.  Berria - Kirola   2004-10-26

Liluratu lagunak eta nahastu etsaiak mendeku asmatu berriekin: ile-erortze, zango-biguntze, mihi-lotze eta beste askorekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 76. orr.

Zango-trabatze moduko bat: futbolean ikasia behar dute.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 127. orr.

Berrikuntzaren alde egin nahi duten enpresaburuek zango-trabatze larria jasango dute, eta nekez egingo dute aurrera hemedik aurrera.  Berria - Gaiak   2006-04-25

Bizilagun batek arratsalde horrexetan xafla hartatik zerrendak moztu eta haiekin, gauaz, motorako zangobabesgarri ederrak egin zituen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 16. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Eper zango gorria ez baita neskatx zango gorria ordezkatzen duen metafora baizik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 155. orr.

Williams andrea emakume handia eta sendoa zen, bular-harroa eta zango-mardula.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 30. orr.

Hantxetan dudan mutiko zango zingil hori harrapatzen ari nauk.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 119. orr.

Aldameneko zango-motzari esan behar izan nion obispoarena ez zela ezer.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 115. orr.

Laura zeritzan neskatxa zangobakar harekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 310. orr.

Pisatzen gaituzte, izartzen, ikuskatzen (hortzak, bularrak, zangozabal edo sabaidun).  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 43. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak adizlagun balioa duela)

Ikaragarriko eremuak zartagailuz estaliak, nehor ez gostuan ibiltzen ahal, zango puntarekin jo orduko lehergailu horiek zartatzen eta jendea zango-motz gelditzen.  Herria   2001-09-06

Apenas jasotzen zituen oinak lurretik, baina Bo Derek zango zabalik baino lizunagoa zen mugimendu sotil hura.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 227. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hiru gizaki-zango bakoitza norabide baterantz lasterka betean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 469. orr.

Untzi baten barnean zerri zangoak atxeman zituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 42. orr.

Karramarro-zangoen gainean dabiltzan ibilgailu mekanikoek zaldiak desagerrarazi dituzte.  Berria - Kultura   2004-09-29

Ateburuak eta ate-zangoek bosna koska zituzten.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,31

Ume-zango txikiak miresten nituen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 40. orr.

· Kristoren esku-zangoak zulatu zituzten iltze sainduengatik egiten ahalko zidan zin.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 44. orr.

7 irud/hed

Imanolek izara izkina ohearen zangoan lotzen duen artean, oinots arinak entzun dira Pauso Galduen Galeriatik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 409. orr.

-Mahai batek lau zango baizik ez ditu behar ongi bermaturik egoteko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 309. orr.

Hazparneko eskualdeak zango bat du Lapurdin eta bertzea Nafarroa Beherean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-15

Hiru zangotako gobernua, hiru alderdi partzuer, bainan laugarren zango bat ere behar nihundik ahalaz!  Herria   2005-06-30

Joanden munduko xapelgotik honara ez ginituen gehiago ulertzen, iduriz estekatuak zirela, ez zutela gehiago ez bururik eta ez zangorik.  Herria   2002-10-17

8 beso-zango pl beso eta zangoak.

Unaik are eta kemen handiagoz eragin zien bere robotaren beso-zangoei.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 163. orr.

Besoetan hartzen duenean, txotxongilo batenak bailiran zimurtzen zaizkio neskari beso-zangoak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 35. orr.

Petrusek beso-zangoak luzatzen ditu, aurpegia eguzkiaren distirari bete-betean emanez.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 180. orr.

Neurri horretara iristen ez direnei, tira egiten die beso-zangoetatik, tamaina egokia iritsi arte.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 116. orr.

Burua dut guztiz sorgor, lokietan taupadak eta mailukadak, beso-zangoak minberatuta oso.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 9. orr.

Buru asko eta beso-zango ugariz hornitua omen zen, eta leku bat baino gehiagotan ikusi omen zuen aldi berean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 130. orr.

9 zango-astun (corpusean zangoastun soilik)

Hanka-puntetan jarririk, gora eta behera higitu du gorputz oldarkotea, halako dotorezia zangoastun batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 205. orr.

10 zango-baloi ik zangobaloi.
11 zango-beso pl zango eta besoak.

Han beraz gaixo bildotxak lau zango-besoak estekaturik.  Herria   2004-04-01

Xingolak, itzuli asko eginez, zango-besoak eta gorputza inguratzen zizkidan, eta burua bakarrik uzten zidan libre.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 105. orr.

Mugaide galdu berriaren sensazio beroak, hormatzen zihoazkion zango-besoak epeldu zizkion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 339. orr.

Astia du oraindik pentsatzeko, korderik galdu ez badut ondo nago, zango-besoek huts egin eta erori aurretik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 124. orr.

12 zango luze ik zangoluze.
13 zangopean

Haren zangopean, Ximurra biluziak hasperen apal bat jaurti zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 375. orr.

Gure bidexketan zangopean zapaltzen dugun istil beltzaren antzera aspalditik geldirik dagoen ur uherra.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 36. orr.

Hipogrifoak hegoak astintzean zangopean ematen zizkion kolpeak ez ziren batere atseginak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 98. orr.

Hilotzik lur hotzean, bai, hilotzik lur hotzean; burupean belar guri, harria zangopean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 169. orr.

Lehiakarien zangopean belarraren mozteko molde egokia.  Herria   2005-07-07

14 irud/hed

Hiru metro gorako hesi xixtadun eta tinke haien artetik, aleman armatuen zangopetik, zenbait minutaz ihes joaiten zirelako irudimena zeukaten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 12. orr.

Mañaria herria Durangaldean kokatzen da, Bizkaian, Urkiola mendatearen zangopean.  Herria   2003-07-17

Gure zangopean Euskal Herri osoa, ipar eta hegoa.  Herria   2005-01-06

Konprenigarria, zure ustez, Gerla Handian eta Hirugarren Reicharen zangopeko Frantzian jasanen zuena jasan ondotik.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 61. orr.

15 zango sagar (orobat zangosagar)

Zango-sagarrak, izterrak, ipurdi-masailak.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 53. orr.

Zango sagarretarainoko galtza motx beltzak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 87. orr.

Rosaren zango-sagarra laztandu zuen gero.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 87. orr.

Zakur errabiatuak Hutx izengoitiko garaztar pottolo baten zango-sagarra ausiki zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 30. orr.

150 kilometro egin eta zangosagarrak kexatzen ez badira, hirugarren mendatea lehenengoa balitz bezala igotzen duzunean.  Berria - Kirola   2006-02-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zango (22); beren zango (5); beso zango (5); bi zango (13); ene zango (4); eper zango gorria (4); lau zango (8); nire zango (8); xango altxa zango (6)

zango artean (6); zango bakoitza (3); zango baloi (4); zango baloian (3); zango bat airean (3); zango bat galdu (3); zango besoak (7)

zango gainean (4); zango gorri (3); zango gorria (5); zango luze (4); zango luzeak (5); zango mehaka (3); zango motz (4)

zango pare (4); zango puntetan (4); zango sagar (3); zango sagarra (3); zango sagarrak (5); zango sendoak (4)

zango tartean (3); zango zola (3); zangoa zango gainean (3); zure zango (3)

bere zangoa (4); eskuin zangoa (4); zangoa hautsirik (3)

bere zangoak (6); beso eta zangoak (6); beso zangoak (12); besoak eta zangoak (18); bi zangoak (6)

esku zangoak (3); eskuak eta zangoak (5)

nire zangoak (6)

zangoak altxatu (3); zangoak azpian (4); zangoak dar dar (7); zangoak dardarka (4); zangoak eta besoak (3); zangoak gurutzaturik (5); zangoak gurutzatuta (3); zangoak luzatu (6); zangoak luzatzen (5); zangoak moztu (4); zangoak mugitu (3); zangoak urean (4); zangoak zabaldu (5); zangoak zabalik (4); zangoak zintzilik (3)

eskuin zangoan (3); ezker zangoan (7); zangoan min (3)

zangoaren gainean (4)

bere zangoen (7); beso zangoen (3); bi zangoen (3); nire zangoen (4)

zangoen artean (12); zangoen artetik (4); zangoen gainean (16)

zangoetako ilea (3)

beso zangoetatik (3)

eskuin zangoko (8); ezker zangoko (7); zangoko bizepsean (4); zangoko iskiotibialetan (3); zangoko joko (5); zangoko jokoa (4); zangoko jokoan (14)

besoz eta zangoz (3); jo zuen zangoz (3); zangoz baloia (3); zangoz gora (4); zangoz jo (14); zangoz jo ondoan (3); zangoz jo zuen (4); zangoz ongi (3); zuen zangoz (4)


zangoarte ik zangarte.

zangoastun ik zango 8.

zangobabesgarri ik zango 3.

zangobakar ik zango 4.

zangobako adlag zango gabe.

Gure mutikoaren aita zangobako itzultzen da frontetik.  Berria - Kultura   2004-05-28


zangobaloi (13 agerraldi 12 artikulutan; orobat zango baloi 7 agerraldi 7 artikulutan) 1 ipar futbola.

Kirol ekitaldiak ere egin dira (errugbi, pilota, zangobaloi).  Herria   2005-06-30

Zangobaloian adibidez, Bilboko Athletic-ek emaitza bikainak ateratu ditu.  Herria   2004-05-27

Errege kopan, zangobaloiko euskal talde bakar bat gelditzen da orain: Gasteizeko Alaves.  Herria   2004-01-22

Europak badu bestalde ere aipaldi, arrakasta gehiagorekin hain segur, larunbatean hasi den zangobaloiko Eurokoparekin.  Herria   2004-06-17

2 (hitz elkartuetan)

Euskal Herri guzian ikusmin handia sortu du Baionako Aviron eta Bordeleko Girondins taldeen arteko zangobaloi partidak, Frantziako Koparen kondu.  Herria   2004-01-29

Asteazkenean, zango baloi lehiaketa.  Herria   2004-08-12

Lehiaketa huntaz behar girea loriatu, jakinez kirol baino gehiago diru-joko dela bilakatua zangobaloi jokoa?  Herria   2004-06-17


zangobaloilari iz ipar futbolaria.

Partaidetza hunek hemen gaindiko zangobaloilari gazte talendutsuen aurkitzea du helburu, Iparraldeko gaztek ere Bilboko taldetan futbolean joka dezaten.  Herria   2002-09-26

Bainan Osasunako zangobaloilariek ezin izan dute Errege Kopa beretu.  Herria   2005-06-16

Iruñear zangobaloilari taldea.  Herria   2005-06-09


zangodun 1 izlag

Erregina bat ageri da zuen karrika nagusian, herriko armarritik jaitsitako sirena zangoduna.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 256. orr.

Apoa, tutulu sodomitaren bidez putz eginik handitzen genuen, zangodun pilota berdea bihurtu arte.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 170. orr.

Mutilak, ile-zangodunak, Koronela bezalakoak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 34. orr.

Oin-zolen gainean dabiltzan lau zangodun piztia guztiak.  Elizen arteko biblia   Lb 11,25-28

Gizakien aurpegiak irudi duten lainoak, edo herrialdeen mapak, edo ametsezko animalia hamar zangodunak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 228. orr.

2 bi zangodun gizakia.

Eguna ghettoko ostatuetan finitzen zuten, mozkor arrailak, edozein uniformez beztitu bi zangodun karrikan gurutzatzean "putakumeak" leitmotiva ezpaineratuz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 15. orr.

Bi zangodun guztiak joan arte igurikatzen zuen fotokopiagailuaren ondoan, eta hurbiltzen zitzaidan, begi lagunak eri zalantzakorraz ozkan jarriz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 108. orr.

3 kulero zangodun gerrirainoko galtzerdiak.

Hasieran, gehien bat oinarrizko gauzei lotu gintzaizkion (galtzerdiak, barruko arropak, kulero zangodunak, kulero motzak, pijamak, izerditzeko elastiko txanoduna, nylonezko zamarra, azazkal-moztekoa, hortz-eskuila, orrazteko eskuila eta abar eta abar).  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 161. orr.


zangokada iz oinkada.

Hala ere emaitza ona atera dute 18/10, Bixente Etxetoren zangokada fidagarriei esker.  Herria   2001-04-26


zangoker izonk hanka-okerra.

Betoker, eskubeltz, zangoker, hilarrizale, eskuluze, haratustel, odolzale, [...].  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 320. orr.


zangolari iz ibiltaria.

Orai 21. mendeko zangolari eta pirripitalariok, badugu gomita eta bide ederra, nahi badugu eskainia zaigun erronka onartu.  Herria   2004-05-27


zangolotu, zangolot(u), zangolotzen du ad zangoak lotu.

Ikusleen samalda ikara baten zutundu da, haizeak astindutako zuhaitz gazteak dira, gura dute higitu baina elkarren preso daude, zango barik edo zangoloturik.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 32. orr.


zangoluze (orobat zangaluze) 1 izond zangoak luzeak dituena.

Saint Michel bulebarrean emakume zangoluze batekin flirt luzea saiatu eta haren telefonoa nire eskuan apuntatu ostean [...] akordatu zen berriro planoaz.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 23. orr.

Txanogorrien ondoren, kappas-ak aztertu zituzten, uretan bizi ziren izaki nazkagarri batzuk [...] hegazti zangaluzeak itoz gozatzen zutenak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 117. orr.

2 (izen gisa)

Titiritero itxurarekin agertu zen ezustean, aretora sartzeko prest ginela, eta beren zangoluze, akrobata eta kale-orkestra txikiarekin argi utzi ziguten hastekotan zegoen emanaldia dantza baino gehiago ospakizuna izango zela.  Berria - Kultura   2004-11-17

Uda-Leku elkarteak haurrendako tailerrak eginen ditu, tindua, zangoluzeak, maskak eta bertze.  Berria - Euskal Herria   2004-04-23


zangomotz ik zango 4.

zangopean ik zango 12.

zangoperatu, zangopera(tu), zangoperatzen du ad zangoen azpian erabili. irud/hed

Euskara zangoperatua zen, urte haietan.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 20. orr.

[Juduek] herri kristaua zangoperatua ei zeukatelako lukurreriaz.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 191. orr.


zangopetu, zangope(tu), zangopetzen du ad zangoperatu.

Berrogeita lau batailoi etorri dituk gugana, gu geu tximitxak bezalaxe zangopetzera.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 230. orr.


zangopilatu, zangopila(tu), zangolpilatzen 1 du ad oinpean erabili.

Joka ari zirela, zakua zangopilatu zuten eta barnean zuen guzia funditu.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 136. orr.

Preso miatzaileek ikaragarriak egin zizkiguten, otoitz liburuak urratuak eta zangopilatuak, arrosarioak eta medailak berdin laidoztatuak.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 94. orr.

Hemendik goiti, deputatuek onartu lege berria berme, frantses bandera zikintzen, urratzen, erretzen edo zangopilatzen duen norbaitek [...] sei hilabeteren presondegia ukaiten ahalko du.  Herria   2003-01-28

Gaixo loretegiak! Zangopilatuak izan dira, nehork ez zuela urrikalpenik heien suerte dohakabearentzat!  Herria   2003-07-31

Zuzendariak, presoekin hitz egin partez Polizia sarrarazi zuen kezko pote eta gomazko pilotak jaurtikiz, dena puskatu eta zangopilatuz eta, kartzeleroen laguntzaz presoak jipoitzeko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 123. orr.

2 irud/hed ik oinperatu; azpiratu.

Zoritxarrez, badira ere herrialdeak zointan holako eskubideak alde bat eta itsuski ostikatuak eta zangopilatuak baitira!  Herria   2001-06-07

Nazioen artean finkatuak izan ziren hitzarmenak zangopilatu zituen aleman armadak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 112. orr.

Demokraziaren zaintzaleak (hala direla diote segurik!) demokrazia zangopilatzen!  Herria   2004-05-20

Estatu frantsesak berriz ere Iparraldeko jendearen borondatea zangopilatzen du, demokraziaren kontzeptua oinarritik zapuztuz estatu arrazoiaren izenean.  Berria - Harian   2005-09-30

Uko egite hori handizki doa herritarren nahiaren kontra, demokraziaren oinarriak berak nunbait zangopilatuz.  Herria   2001-01-18

Garai batean, artzain bakarti bihurtzeko gogoa neukan, baina nekazaritzako ametsak zangopilatu nituen aski laster.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 105. orr.

Eskubide nagusiak zangopilatzen dituzuenean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 136. orr.

Interneten garai hauetan, gero eta errazagoa da musika, testu, edo filmak kopiatzea, gehienetan, egile eskubideak zangopilatuz.  Berria - Harian   2005-12-29

3 (era burututa izenondo gisa)

Torturak Otsabideko komisarian, jasan ezinezko errepresioa, giza eskubide zangopilatu eta ukatuak, demokrazia eskasa, familienganako presio justifika gaitzak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zangopilatuak izan (3)


zangopilatze 1 iz oinpean erabiltzea; oinperatzea, azpiratzea.

Irak okupatzen duten indarrek «giza eskubideen zangopilatze larriak» egin dituztela, eta horiek egin dituztenak «zigortzea» behar-beharrezkoa dela.  Berria - Mundua   2004-06-05

Noraino joanen ote da Miguel Sanz-en gobernua euskara eta euskal nortasunaren zangopilatze errabiatu hortan?  Herria   2003-02-13

Txetxenian gertatzen diren giza eskubideen zangopilatze ugariak Errusiako indar armatu, unitate berezi eta zerbitzu sekretuen (FSB), baita Moskuren menpeko aginte txetxeniarraren polizia indarren eskutik datoz.  Berria - Mundua   2004-06-24

2 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Bizi dugun [...] giza eskubide zangopilatze, natur ondatze egoera huntan, hurbileko ohar-guneek beste aurpegi bat emaiten dute.  Herria   2005-12-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

giza eskubideen zangopilatze (3)


zangopilo iz

Arraileria, potroiska eta horderia nasai, kirika eta koroka barrastan, ez guti lo korrokan, sudurzilo, uzkuzilo eta uretra, zangopilo eta kultureta txotxalamotxean -elasturiaren kalamatika!- hitzaspertu, tirrita.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 44. orr.


zangosagar ik zango 14.

zangotraba 1 iz zangoaz norbaiten zangotrabatzea hura erorarazteko. ik zangarteko.

Denon artean inguratu genuen, eta hantxe hasi ziren gure irriak eta irainak, bultzadak, zangotrabak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 82. orr.

Harengana abiatu zen, baina Harryk zangotraba egin zion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 229. orr.

Orduan besarkatu zuen Anak gerria hartu nahirik, zangotraba egin zion ahul arren egoskor, halakoa zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 227. orr.

2 irud/hed

Isolamenduaren eta torturen areagotzea; komunikazioen murriztapen eta zangotrabak; euskaraz bizitzeko eragozpena; edota hezkuntza librea jasotzeko debekua. "Asmakuntzak aipatu dituzu eta", egin dio aita Estanisek zangotraba Nemesioren jardunari, "horren harira etorri nahi nuke”.  Berria - Harian   2005-01-05

Behin ekintza armatuak bazter utzita bake-ekintzetara igarotzeko tenorean gaudela ondorioztatzea da, orain arte bidean zangotraba nagusia izan denak bidea ireki baitu.  Berria - Harian   2006-03-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zangotraba egin (4)


zangotrabagailu iz zangotrabatzeko gailua.

Gurearen sorburu den alfabetoan garai hartako kortxo-kentzeko zakarraren forma zeukan, eta bakarrik zegoenean (feniziarrek sekula lortu ez zuten gauza) tallegal esan nahi zuen, Brownrigg doktore jakintsuak "zangotrabagailu" baliokideaz itzultzen duena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 246. orr.


zangotrabaketa iz zangotrabatzea.

Oposizio [...]: politikan, Gobernuari txikizio hiltzaileetara jotzea galarazten dion alderdia, zangotrabaketaren bidez.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 213. orr.


zangotrabatu zangotraba(tu), zangotrabazen 1 du ad zangotraba egin.

Bi taldeak jo eta su ari ziren, harik eta Celtako atzelari batek area barruan Nene zangotrabatu zuen arte.  Berria - Kirola   2006-03-23

Horko mandatariak zangotrabatu egingo nindikek bere ondotik pasatzerakoan.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 131. orr.

Zangotrabatuta lurrera erori zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 144. orr.

Baloia hanketan neraman eta lagunak ezin zidan kendu, harik eta zangotrabatu egin ninduen arte.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 56. orr.

2 irud/hed

Ez nabil lehen ministroaren plana zangotrabatu nahian: alternatiba bat aurkeztu nahi dut.  Berria - Mundua   2004-02-17

EAJren kideak prest daude pausoak emateko ezker abertzalearen hautetsien baztertzea konpontze aldera, eta ABBk, aldiz, pauso horiek zangotrabatu ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

Presoen «ekarpena zangotrabatu» nahi dutela salatu du Kolektiboak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

Pozak gutxi iraun zion, beharrean hilabete gutxi zeramatzala, Madrildik etorritako yuppie trepa batzuek "zangotrabatu" egin baitzuten.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 33. orr.

Ordutik korridorean zorioneko bidai poltsa zangotrabatu arte, lau hilabete.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 119. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Udalbiltzak, Euskal Herriko Udal eta Udal Hautetsien Biltzarrak, ibilbide zangotrabatuari aurre eginez, ordea, aurrera egiten du.  Berria - Harian   2006-03-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zangotrabatu nahi (3)


zangotxo iz zango txikia.

Sokaren goiko muturrera heldu denean, zangotxoak gora jaso ditu eta geldi-geldi paratu, buruz behera.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 40. orr.

Aulkia bere horretan geratzen da, bere bilo gorriarekin, milaka zangotxo gorri, airean, erabat tenkaturik, milaka zangotxo hil.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 207. orr.


zangozabal ik zango 4.

zangozar izlag/iz Zangozakoa, Zangozari dagokiona; Zangozako biztanlea.

Joanes eta Katalinaren seme Henrike, Nafarroako II.a, "zangozarra" deitzen zutena, herri horretan sortua zelako.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 41. orr.

Zangozarra nauk ni.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 52. orr.

Nafarrak nagusitu ziren, batez ere zangozarrek eginiko balentriei esker, antza.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 59. orr.


zangozlari iz zangolari.

Kartaño hau lehen begi kolpearen emaiteko egokia balin bada, behar dira eskuratu bi karta Pirineo 3.a eta 4.a, zangozlariei dohazkienak, horietan aurki baititzakete behar diren xehetasunak.  Herria   2004-05-27


zankapalatu, zankapala(tu), zankapalatzen da ad

Gizona iragaten ziren haurren burla erdian zankapalatu zen, hedailo.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 44. orr.


zankape ik zango 13.

zanko1 iz pl akuilu-makuiluak. ik hankapalu 2.

Gona estuak eramaten zituen, eta aztalak iletsuak ziren, eta zapatak beti takoi altukoak, zankoen itxurakoak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 175. orr.


zanko2 ik zango.

zankutsik adlag hanka-hutsik.

Tripako mina kentzeko gaueko ihintzetan zelaian zankutsik ibiltzea dela onena ikasi zion Zialtzetak.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 26. orr.


zanpa 1 adlag kolpearen onomatopeia; kolpe baten indarraz.

Botika hartu eta, ezer esan gabe, atea zanpa zarratuta alde eginen du lasterka. -Informaziorik ez inspektoreordeak erabaki artean -atzera ere zanpa bere burmuin urrietan txertaturiko kaseteko "rewind-a".  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 164. orr.

Zanpa ta zanpa, presoa lurrera erori eta ez zuen inporta, sahetsetan, sabelean, bizkarrean, alde guzitean ostikoka xehatzen zuten, gizagaizoa.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 122. orr.

Eskua zanpa gelditua zen gaskoiaren zango azpian preso.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 201. orr.

Botika hartu eta, ezer esan gabe, atea zanpa zarratuta alde eginen du lasterka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 164. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Orrazi edo eta zanpa-zilindro moduko bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 61. orr.

Bakoitzak lau kaxa astun hartu zituen eta etorri moldean atera zihoazela, zakur zanpa alimale bat entzun zuten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 30. orr.

1900 ean ere hilabete honen 10 ean egin omen zuen elur zanpa handia.  Herria   2004-05-13

3 zanpa-zanpasup_1 gelditu gabe, etenik gabe.

Zanpa-zanpa aitzinatzen ziren orduan, hatsa labur eta buruak apal.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 239. orr.

-Nola joango gara bihar King's Cross-era, aita? -galdetu zion Fredek, txokolatezko budin gozo bat zanpa-zanpa jan ondoren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 56. orr.

Mahaian eseri eta zanpa-zanpa hasten da, gehienetan txintik ere esan gabe.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 18. orr.

Platanondoen itzalaz ederki baliatuz, karrikaz karrika, zanpa zanpa banoa.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 36. orr.

Zanpa-zanpa urrundu zen ordea mendekua jaki hotza baino ez zitekeela murmuzikatuz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 127. orr.

Zanpa-zanpa ateratzen begiztatu nuen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 78. orr.

4 zanpa-zanpasup_2 erabat zapaldurik.

Ordu erdiz izan ninduen aparatuari itsasirik, belarria zanpa-zanpa uzteraino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 125. orr.

-Zure aurpegitxo hori zanpa-zanpa egitea nahi duzu?  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 137. orr.

Hortzak okerrak ditu eta sudurra zanpa-zanpa egina.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 175. orr.

Zanpa-zanpa egin eta txirtxilatu egingo zuen bertan gustura.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 121. orr.

Martin zanpa-zanpa eginda jarri zen lurraren kontra; tiro bat aditu zen, eta bala bat pasatu zitzaion buru gainetik.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 201. orr.

Soroek, zaldien apoez zanpa-zanpa eginda, tatariarrak han barrena pasa zirela erakusten zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 225. orr.

Zanpa-zanpa eginda zegoen, harkaitza bezain gogor.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 382. orr.

-Zure aurpegitxo hori zanpa-zanpa egitea nahi duzu?  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 137. orr.

5 zanpa-burdina

Lehergailu-karga bat prestatzen ari zen, zanpa-burdina bat erabiliz (palankatxo moduko tresna bat, hamahiru libra pisu eta ia metro erdi luzekoa); lehergaiak, ordea, behar baino lehen egin zuen eztanda, eta zanpa-burdinak burua zulatu zion.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 74. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zanpa zanpa (40); zanpa zanpa eginda (4); zinpi zanpa (4)


zanpagailu 1 iz zanpa-zanpa egiten duen gailua, zapaltzeko gailua.

Etxea berak imajinatu zuen bezalakoxea da: altzari kaxkarrak, apaingarri mordoiloa (portzelanazko artzaintxoak, behi-arranak, ostruka-lumaz egindako euli-zanpagailu bat), irrati baten durundioa.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 97. orr.

2 irud/hed

Izan ere Olaizolak eta Otxandorenak partidaren bigarren zatian zanpagailua martxan jarri baitzuten.  Berria - Kirola   2004-09-22

Baskoniaren zanpagailua.  Berria - Kirola   2004-10-05

3 tinta-zanpagailu

Atezain bat tabako rubioarekin sobornatuta lortu nuen lekualdaketari zegokion tinta-zanpagailuaren zigilua.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 216. orr.

Tinta-zanpagailuarekin nire txostena zigilatu eta kanpora egotzi ninduen konturatu orduko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zanpagailua martxan (3)


zanpagarri iz zanpatzen edo zapaltzen duena.

Greziako eta Mendebaldeko historiako zenbait adibide ematen da puntu hau argitzeko: bat-bateko porrot zanpagarriak bere etxea ordenan jarri eta garaipenezko erantzunerako prestatzera bultzatu ohi duela menderatutako alderdia.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 423. orr.

Hasieratik sentitu baitzituen teknologia garaileak izadi ez-gizatiarraz nagusitzen izandako arrakastak giza bizitzan zituen ondorio zanpagarriak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 384. orr.

Urte askoan ikasia zuen argazki trukatuak benetakoak adinaxeko froga zanpagarriak zirela; ez zituen jada bereizten besteetatik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 106. orr.


zanpagarriro adlag era zanpagarrian.

Altxor intelektualen etxe bat, zibilizazioaren egunsentitik gutxiengo txiki batek arretaz gorde eta zanpagarriro ustiaturiko pribilegio bat, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 361. orr.


zanpaila izond gisagabea, frikuna.

Luixa, bere irri argiarekin eta bere musu goxoekin, ez zela neska tzar zanpaila atrebitu bat baizik!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 49. orr.


zanpaka adlag kolpeka; sakatzen.

Joanesek, ordea, ukaldirik ez zuen jasan, bera batere ohartu gabe zanpaka ari zen SS-aren bazterretik iragan baitzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 96. orr.

Trailutzar antzeko bat zebilkion dinbi eta danba, zanpaka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.

Etxeko atarian lehenbizi eta etxebizitzako eskailburuan gero, txirrina zanpaka egin nuen denborak epeldu zizkidan haserrearen su-pindarrak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Orduan izan dira gataska batzu, poliza zanpaka hasirik eta berriz ere nigar egin-arazten duen gas hartarik hedatzen! jendea jarririk, xutik, orroaz, txaloka, elgarri mehatxuka, zangoekin zanpaka.  Herria   2002-12-26

Distantzia kalkulatu -20 bat metro- objektiboa hurbilarazi eta zanpaka hasi zitzaion kliskagailuari.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 65. orr.

· Emazteari zanpa eta tunakoka ordenak istantean betetzen ez baldin bazituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 99. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zanpaka hasi (4)


zanpakari izond zanpaka aritzen dena.

-Alimaleko zakur zanpakaria badugu eta lotsa gara hemengo baten bat ausikiko duela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 288. orr.


zanpaketa 1 iz zanpatzea. ik zapalketa.

Zanpaketak eta erasoek ez dute etenik.  Berria - Harian   2005-01-16

Zanpaketa eta ukaziotik ez dator konponbidea.  Berria - Harian   2006-03-23

Gorputzez eta odolez sufritzen duzue Estatuaren mendeetako zanpaketa.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 137. orr.

Euskal Herriak sufritzen duen zanpaketa gainditzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-09-28

"Euskal Herri Langilearen gaineko zanpaketa" izeneko txostenak ekintza-errepresio-ekintzaren estrategiari buruzko azterketa luze bat zekarren.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 214. orr.

Elizgizonek nobleen zanpaketa sentitzen zuten erregearena baino gehiago.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 335. orr.

'Marikoiak' bere gain darama irainaren zama, bazterketaren mehatxua, eskubideen ukapena [...] errespetuaren zanpaketa, nahigabearen kondena.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 131. orr.

1937ko urtarrilaren 4an zanpaketa itzela egin zuten hegazkin faxistek Bilbon.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 233. orr.

Bularreko zanpaketak zum-zum segitzen du, hor barrengo lohietan inor hanka atera ezinik balebil bezala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 19. orr.

Bularreko zanpaketak zum-zum segitzen du, hor barrengo lohietan inor hanka atera ezinik balebil bezala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 19. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zanpaketa egoera horretan larritasun berezikoa dugu euskal presoak eta bere senideak hiltzera zigortzen dituen sakabanaketa politika.  Berria - Harian   2005-01-16

Ez da prozesu demokratikorik izango Estatuaren zanpaketa estrategia ez bada bertan behera gelditzen.  Berria - Harian   2005-10-13

Zanpaketa politika horren muinean euskal presoen bidez Euskal Herriari txantajea eta eraso egiteko asmoa dago.  Berria - Harian   2005-01-16

Euskal Herriak ez du zatiketan oinarritutako zanpaketa formularen bigarren itzulirik behar.  Berria - Euskal Herria   2004-05-23

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Eskubideak abokatuen elkarteak HZren ilegalizazioak eragindako eskubide zanpaketa eta igandean HZk jasotako emaitzak aztertuko dituen txostena egingo du.  Berria - Euskal Herria   2004-06-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurkako zanpaketa (3); zanpaketa egoera (4); zanpaketa eragiten duten (3); zanpaketa gainditzeko (3); zanpaketa politikan (3)


zanpako 1 iz kolpea.

Gorpua ongi aztertu eta buruan zanpako bat zuela ikusi zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 20. orr.

Ipurdi mazelak ere araberako zanpakoa jasan zuen berriz jaustearekin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 10. orr.

Elgarren beldur zerbaitekin jokatu dira denak ere; 10etan ados, eta Larrechearen zanpakoekin, hauk 15-10, eta 21-13, baina 24-25 ziren partida erditan.  Herria   2002-10-10

Zanpako haundiak lehenak, eta menturaz buruz-burukan hanbat arizana ere, aldiz birazkan gibeletik gustagarria delarik senpertarra ere, hots, Kurutcharryk du finalerdia jokatuko.  Herria   2004-04-15

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Dena mehatxu, jokaldi eta ostiko-zanpako, gaixtagin tzar batzuen lehertzeko egin ohi den bezala.  Herria   2002-12-26

Eta negar zanpakoa atera zaio, irribarre egin nahi didan une berean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 25. orr.


zanpakuntza iz zanpaketa.

Nik esaten badut baserriko argazki horretan txakurraren ondoan eta puñala eskuan ageri den mutikoa ni naizela, jauzi mental edo mortal bat egiten ari naiz, indoeuroparren filosofia eta zanpakuntza guztien oinarrian dagoena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 115. orr.


zanpaldi iz zanpaketa.

Halaber, «larriki eri diren edota kondena bukatzen ari diren presoen askatasuna ukatzea, zentsurak, zanpaldiak» eta beste salatu ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

Zanpaldiak: azken asteetan euskal preso batzuk zanpatu dituztela salatu du Askatasunak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Zorion Zamakola euskal presoak zanpaldi larria jasan du preso zain baten gandik azaroaren 22-an, Parisen, La Santé-ko presondegian.  Herria   2002-12-05


zanpan izond tuntuna.

Azkoitia inguruetan marta eta zanpan-marta erabili izan dugu, aurrekoei hala entzunda, tuntuna edo zontzona esateko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 67. orr.

Ez dago zaila jokaldia irudikatzen: geltoki bat, neska zanpan bat osoki maitemindua, gerrara doan mutil tonto bat, eta partitzeko tenorean, begiak malko-iturri, neskak bere mutil-gauzari: "xaindu xaite, mattia!".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 80. orr.


zanpaña ik xanpain.

zanpantu ik zanpatu.

zanpantzar 1 iz txorimaloa, handiusteko barregarria.

-Hoa, hoa hemendik, zanpantzar eroa! -oihu egin nion.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 217. orr.

2 (izenondo gisa)

Barre-algara batek beste barre-algara bat eragiten zion, aurrekoa baino bortitzagoa, aurrekoa baino zanpantzarragoa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 235. orr.


zanpatu, zanpa(tu), zanpatzen (orobat zanpantu g.er.) 1 du ad zapaldu, sakatu.

Horraino berdindu ondoren, zorua zanpatu egingo da erabakita dagoen lodiera ematera iritsi arte.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4030. orr.

Dena, baita zanpatzen duen lurra ere, berea delako sentipen bitxiarekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 79. orr.

Siberiako lurra zanpatu zuenetik hasi ziren bene-benetako arriskuak Mikel Strogoffentzat.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 172. orr.

Jerryk garagardoa bukatu eta potoa zanpatu zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 71. orr.

Hortzetako pasta-hodiak zanpatzeko tresna.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 16. orr.

Zigarroa hautsontziaren kontra zanpatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 394. orr.

Joek zigarrokina bota eta takoiaz zanpatu zuen lurzoruaren kontra.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 268. orr.

Hantxe gelditu zen une batez, hitzik esan gabe, makilaren eskutokia eskuaz zanpatuz Azerelagailua gehiegi zanpatu gabe jarraitu genuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 487. orr.

Nik Faraoiaren kopa nuen eskuan; mahats-mordoak zanpatu eta kopa gainean zukutu nituen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 111. orr.

Zorria bi atzazalen artean ipini eta zanpatzea, eta krak soinuak mendekuaren sinbolismoa zuen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 71. orr.

Aurizki, zanpatu eta oinkatu bainuen sugea.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 175. orr.

Oinak herensuge bat zanpatzen du, eta herensugeak oinaren orpoan dauzka atzaparrak sartuta.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 121. orr.

Harkaitz batean goitik behera erori zela eta saihets-hezurrak pixka bat zanpatuak zekartzala.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 52. orr.

Estampaciones Vizcaya lantegian ziharduen, eta prentsa bat gainera erori eta besoa zanpatu zion.  Berria - Ekonomia   2006-02-03

-Kopla gutxi nirekin, zera; barrabilak zanpatuko dizkiat bestela!  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 132. orr.

Taberna batean sartzen dira eta neska tabernariari titiak zanpatzen dizkiote.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 103. orr.

Gizonak eta emakumeak bultzaka sartzen ziren egurrezko tunel kirastuan, elkar estutuz eta zanpatuz, anteparatik dolarera erortzen diren sagarrak bailiran.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Zeren eta neguan euri-urak hartzen dituenean hazi egiten baita asko, eta orduan, pisuarekin eta bueloarekin hautsi eta zanpatu egiten baititu egituren paretak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3050. orr.

2 irud/hed

Erabat bakarrik egotearen sentipenak harlauza baten pisu dorpeaz zanpatzen zidan bihotza.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 75. orr.

Haxix honek bularraldea zanpatzen dit.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 17. orr.

Iluntasunak asfaltozko hiri lurrintsua gogor zanpatzen zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 165. orr.

Errebolta bat zanpatzeko kariaz, errege bertan ez zegoela aprobetxatuz, ezezaguna zitzaion jauregiko alde bat bisitatzea erabaki zuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 20. orr.

Zer duda egin, errefuertzoak ekarriak zituzten matxinada zanpatzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 121. orr.

Itun horrek eskubide zibil eta askatasun publikoak zanpatzen ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-05-16

3 (txirrina eta kidekoak)

Ezkaratzean, igogailua etorrarazteko botoia zanpatu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 284. orr.

Norbaitek urrutitik botoiren bat sakatuta ireki zen atea, nik txirrina zanpatu eta berehala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 93. orr.

Sarraila elektronikoa kontrolatzen zuen botoia zanpatu zuen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 49. orr.

Kasetea galtzarbetik bildu eta "play" zanpatu nuen, bere horretan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 239. orr.

Teklak suelto zanpatu zituen, auto barneko argi piztuen laguntzaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.

4 (pertsonak, herriak eta kidekoak)

Beste batzuei eskuak eta oinak moztu, eta bidera bota zituzten, gurdiak gainetik pasa eta zaldiek zanpa zitzaten... eta asko eta asko bizirik lurperatu zituzten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 13. orr.

Korridorea mehartu egin zela zirudien [...] ni harrizko besarkada itogarri batean zanpatuz.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 82. orr.

Arreta pixka bat ipini behar zen lokartuak ez zanpatzeko, nahierara etzanda zeuden-eta han-hemenka. Atzera egin dut une batez, ikarak jota, eta, hurrengo, haiek lokatzetan zanpatzeari ekin diot, hil edo bizi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 114. orr.

Bere bizi osoan, behin baizik ez zuen manatu gizon bat zanpa zezaten eta, nahiago zuen hortaz batere ez oroitu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 35. orr.

Aldi guziz, preso bat edo bi guttienez ia hezurrak hausteraino zanpatzen zituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 122. orr.

Bost guardia zibilek bi orduz zilarrezko paperez inguratu porra batekin zanpatu zuten, mehatxatu, iraindu, barrabiletatik heldu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-08

Berdin da ezin onartuzkoa Masak gizon bakar bat zanpatzea.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 182. orr.

Soldata duin baten alde greban dauden emakumeak zanpatzen ari da PSE.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Berri horrek Lecœur andrea zanpatu zuela zirudien, urre guzti hark azpian harrapatu izan balu bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 330. orr.

Ahulek asmatu dute legea, zanpatuak ez izateko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 46. orr.

Karabineroak ere badira herriaren semeak, kapitalismoak eta apaiz klerikalek zanpatuak!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 240. orr.

Iraneko populua zanpatzeaz eta esklabotasunean ezartzeaz hobendun gira.  Herria   2002-11-14

Kurduak behin betiko zanpaturik zeuden.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 76. orr.

Orduan, sabaiko ate ezkutua ireki eta, harrika, zanpatu egin zituzten erregea eta beronen lagunak.  Elizen arteko biblia   2 M 1,16

Aurreneko aldia nuen, ez ninduten gogorregi zanpatu, kuartelilloan berriro entzun nuen "influentziak" neuzkala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 63. orr.

Mundu zikin honetan zanpatua ez izateko zanpatzeko prest egon behar duzu, oihaneko legea gizalege bihurtu dugu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 223. orr.

Sekula ez zen hain denbora luzea egon estralurtarren bat zanpatu gabe ordenagailuan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 42. orr.

5 irud/hed

-Eta orain, Ximu, kontaidak zer zakur-plasta zanpatu duan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 14. orr.

6 (era burutua izenondo gisa)

Sutegia hotz zegoen, saltxitxa zanpatu bat besterik ez zen ageri, arranparrilaren gainean ahaztua. Kobrezko ontzia ura berotzeko, saltxitxa-pakete zanpatu samar bat, su-pala, te-ontzia, [...].  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 108. orr.

Ingurura behatu zuen, higuina ezkutatu ezinik, horma berde ilunez papereztatuetara, [...] ohearen oinaldean zegoen txabusina urdin saretura, kristalezko hautsontzi malba-kolorekoan zeuden zigarrokin zanpatuetara.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 242. orr.

Kopa-kapela zanpatua buruan jarri zioten gizonari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 223. orr.

Orain Crookshanks aulki huts batean jarrita zegoen, aurpegi zanpatua Ronen aldera jiratuta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 68. orr.

Zer egin gizaseme haren ohore zanpatua atzera jasotzeko?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 157. orr.

Emazteak zakur zanpatu soaz begiratu ninduen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 202. orr.

ETAk herri zanpatuen arteko harremanei buruz duen ikuspegia helarazi zion ERCri.  Berria - Euskal Herria   2004-02-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurka zanpatu (3); gogor zanpatu (3); kontra zanpatu (9); lurra zanpatu (5); lurraren kontra zanpatu (3); txirrina zanpatu (5); zanpatu gabe (3); zanpatu gabeko (3); zanpatu ondoren (3)

lurra zanpatua zegoen (3)

herri zanpatuen arteko (4); zanpatuen arteko harremanei (3)

kontra zanpatuz (3)

euskal herria zanpatzen (7); herria zanpatzen (9); kontra zanpatzen (3); zanpatzen gaituen (3); zanpatzen ninduen (3); zanpatzen zituzten (3); zanpatzen zuen (7)


zanpatzaile 1 izond/iz zanpatzen duena.

Inhibizio zanpatzaile horietatik hasi, eta zuhurtzia eta neurritasunetik askatzeko irrika gugan sortzeraino.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 78. orr.

Espainiako Estatuak Euskal Herriari autodeterminazio eskubidea ukatzeko erabiltzen duen politika errepresibo eta zanpatzailea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

PPk [...] azken zortzi urteotan garatutako estrategia zanpatzaileak huts egin duela.  Berria - Euskal Herria   2004-05-23

Baieztapen hau, ordea, ez da sozialki onarturiko gezur handi zanpatzaile horietako bat baizik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 300. orr.

Defizit publikoaren bidez hainbat inbertsio publiko egitea, bereziki, gerora zanpatzailea gertatuko zen gerra-makineria handian.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 53. orr.

Munduan bi klase direla, zanpatuak eta zanpatzaileak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 90. orr.

-Gizon prestuak, bai -erantzun zuen Pepponek-, baina langileei zuzenbidez dagokiena ukatzen dieten zanpatzaileak ez!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 171. orr.

Eliza, erregimen feudaletik hona, adostasunean bizi izan da boteretsuekin [...] eta euskarri ideologikoa eman die beti zanpatzaileei.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 68. orr.

Gure bizia osoki engaiatu diagu borroka hortan, ez etsaien kontrako herraz, ez gure zanpatzaileen amorruz, bainan bai gure herriaren ta gure herritarren maitasunez.  Herria   2003-03-10

2 (adizlagun gisa)

Gora egiten du, zanpatzaile, ikus daitekeena baino askoz gorago, bihotz beltzetara irekitako ehunka leihorekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 207. orr.


zanpatze iz zapaltzea, sakatzea.

Beren artean miseriarengatik edo bakartasunarengatik ardura bazen jokotzar, ebasketa, zanpatze, berdin kabala edo gizon hiltze.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 179. orr.

Ez da juzgatu behar Frantzia herri honek jasan duen zanpatzearen ondorioen arabera.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 112. orr.

Kontzientziak, gizakiaren historian, jazarpenaren eta zanpatzearen zama nozitzen du.  Berria - Kultura   2004-03-27


zanpez (15 agerraldi, 6 liburu eta 7 artikulutan) 1 adlag ipar tanpez. ik tanpez.

Zanpez eraso nauen haizeak eta ere eremu honek sortarazi goibeltasunak uzkurtu naute, kasik izitu.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 108. orr.

Ostatuko bazterrak zanpez betetzen dira eta marmarra biderkatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 195. orr.

Mutikoa zanpez lokartu zen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 160. orr.

Jantzi militarraren sakelatik laban mehe bezain zorrotza zanpez atera eta Katxoren begitartea urrako sakonaz sardeskatu zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 19. orr.

Arrunt liluraturik zeudelarik mutikoak, edari bitxi bezain goxo bat eskaintzen zien eta lekuan berean gelditzen ziren zanpez lo.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 28. orr.

2 mukuru.

Zanpez bete da ortziralean Lekuineko ezkerpareta.  Herria   2004-09-02

Joan den igandean Sanoki sala zanpez bete da Garaztarren errezebitzeko.  Herria   2005-03-10

Betea delarik, galeriak gaineraino eta Eliza, zanpez betea, kantu egokiekin, orduan gainditzen da bihotza eta sakontzen fedea...  Herria   2003-04-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zanpez bete (4); zanpez bete da (4); zanpez betea (3)


zanpur (orobat zapur) iz ipar kabalkadetako soldadu modukoa, alkandora eta galtza zuriak eta bularrean zerrenda gorria janzten dituena, eta zurezko auzkora daramana.

Hona orain nola joaiten diren bi lerrotan: aitzinean, bi zaldizko, bi zapur eta bi banderari; ondotik, bi zigante-peko, gero bolantak, haundiak eta ttipiak; horien artean kontradantzak emaiten dituzten nexkatoak, eta denen gibeletik, Atsoa eta Tupina.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 31. orr.

Berehala euskaldun aroan jarriak mezaren hasteko prest, Besta Berriko oilar, zanpur, alardari banderari eta makilaria, dantzan klikaren soinuan.  Herria   2003-10-30

Ez du hautatzen ez kapitaina, ez "tambour Majora", ez banderari, ez oilarra [...] bainan hantxetako zanpur hura.  Herria   2001-06-21

Gure zanpura xut-xuta gelditzen da, ohartzen ere, kurutze bat lepoan, ez zela usaiako apez bat, behar bada apezpiku bat ere zela!  Herria   2001-06-21


zantar 1 izond itsusia, itxura txarrekoa; prestutasunik gabea; zikina, lizuna. ik zatar1.

Eguzki aldeko mailaditik agure zantar, totel eta paraplegiko bat altxatu dun erruki-etxeko mojatxo baten laguntzaz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.

Basoko atso zantarrak berarekin ezkontzeko eskatu zion.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 111. orr.

Abade gogorra eta zantar samarra egoan orduan Lemoizen.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 55. orr.

-A, Joanes, salatari zantarra! -ahopeka zuzendu nintzaion-.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 333. orr.

Entzun, entzun nola mintzo den erasotzailearen aho zantarra: [...].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 169. orr.

Kuartelik gabeko gerla zantarra.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 264. orr.

Pentsatzean ez ote den euren egintza zantarrak eta berba harroak kitatzeko ordu larria iritsi.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 375. orr.

Kirstenek keinu zantarra egin eta italieraz dakizkien irain guztiak bota dizkio Gianfrancori.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 75. orr.

Birao zantarren erretolika hura erdi liluraturik errezitatzen zuenean, otoitz egiten ari zela iduri zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 184. orr.

Bere jardunean gustu txarreko iruzkinak eta hitz zantarrak tartekatuz.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 66. orr.

Azkartu egin ziren zurrumurruak, eta hitz zantarrak ugaldu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 16. orr.

Usain zantarreko betuna.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 439. orr.

Politika harrabots zantarra bilakatu da, mehatxu etengabea.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 141. orr.

SEPIren «asmo zantarrak» arbuiatu zituzten.  Berria - Ekonomia   2004-12-18

Atsegin zantar bat sentitu nuen odol iluna ikusita.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 127. orr.

Ofizio zikin zantar lizunagorik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 112. orr.

Hiri zantar horretan hazia.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 210. orr.

Zantarra iritzi nion Atenasi, balkanikoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 199. orr.

Hango lantegi zantarrak, ibai kutsatuak, etxe kaskarrak, hango zementuaren hoztasuna, apaingarririk gabeko etxe-atariak...  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 145. orr.

Aldizkari zantarrak eta bideo degeneratuak nonahi.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 116. orr.

Ura ugari eta eguraldi zantarra.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 13. orr.

2 (izenondo bikoteetan)

Azeri edo basahuntz ehiza ageri zuten margo gogoikarriak, plastikozko lore zantar-erdokatsuak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 222. orr.

Okerrago dena, apokaliptiko, dekonstruktibo, identitario eta horien tankerako berba zantar metakrilatozkoak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 168. orr.

Kanitxe zuri zantar hori izango ez balu sikiera...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 195. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eguraldi zantarra (3); hitz zantarrak (3)


zantarkeria iz itsuskeria; zikinkeria, lizunkeria.

Edertasuna zantarkeriaren aurka dabil beti borrokan, eta hor ez dute "egia" edo "gezurra" bezalako hitzek zentzurik.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 22. orr.

Madarikazio nahiz zantarkeriak gogoz bestera eta konpultsiboki botatzea (koprolalia).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 91. orr.

Erantzunik ez, ordea; zantarkeria eta birao batzuk izan ezik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 23. orr.

-Gustatuko litzaioke berorri zantarkeria mordoa egin dudala aitortzea, ezta?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 303. orr.

Onartuko didazue bakarrik eta ilunpean egotea komeni dela honelako zantarkerietan jarduteko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 279. orr.

Buruz genekien edozein zantarkeria esan behar genien [...] garrasika, lastoz beteriko txorimaloei.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 110. orr.

Ez bide zituen inork nire zantarkeriak entzun.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 299. orr.

Askoz ere doilorragoa da gizaki baten gogoz kontrako abusu sexuala, honek halako zantarkeria bortxaz burutu nahi duena hiltzea baino.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 110. orr.

Iruzur eta zantarkeria intelektual horiek salatu behar dira, inolako dudarik gabe.  Berria - Harian   2006-05-06


zantarki adlag era zantarrean.

Laugarrena hasi aurretik, handituta zeukan ezkerreko bekaina eta haragi ponpatuak bekokia desitxuratzen zion zantarki.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 160. orr.


zantarkilo izond adkor zantarra.

Besteak beste, upategian franz hals bat esekita daukan zantarkilo hori.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 56. orr.


zantartu, zantar(tu), zantartzen da/du ad zantar bihurtu.

Zerua lurraren kronika jasotzen duen zirriborroz zantarturiko pergamino zaharra bilakatu delako baizik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 178. orr.


zantilen ik zentinela.

zantza ik xantza.

zantzo1 1 iz oihua, eskuarki pozezkoa.

Eta zantzo handitan egin dute barre.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 92. orr.

Esku-argi elektriko batek argitu gintuen, goitik behera; gero, barre-zantzo handi bat entzun genuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 95. orr.

Txamakok ere ongi uler dezan, zantzo batean amaitu dut: [...].  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 129. orr.

Marrok barre egiten zion sisi-basaka, zantzo asmatiko haiekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 225. orr.

Inork ez dik gudu-zantzorik jaurti, inork ez ziek bulartsu aurre eman vikingoei.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 229. orr.

Belaskok barre zantzo egin bazuen ere, Fionnek bizkar eman eta Tabiraren begirada sakonari aurre egin zion.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 76. orr.

2 barre zantzo

Marrok barre-zantzo asmatikoa egin zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 193. orr.

Barre-zantzo lazgarriak entzun ziren aretoko ataurrean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 33. orr.

Tomek izan ezik, gainerakook barre zantzo ederrak egin genituen, baita Rakelek berak ere dena argitu zenean.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 164. orr.

Bere masaila guri udaberriko arrosa bezain gorriak dardaraka ari zitzaizkiola barre-zantzoen eraginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 252. orr.

Hansen barre zantzoen oihartzun urrun gisa, irribarre baten itzal lausoa marraztu nuen ezpainetan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 111. orr.

Gero, atearen atzean, barre-zantzoa egin zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 194. orr.

Emakumeen barre zantzoak itzaltzen hasi ziren. · Eta irribarre zantzo izoztuak oraindik ezpainetan, halako atakarik!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 227. orr.

3 negar zantzo

Etsipenezko negarrari ekin dio orain, negar-zantzo eta uluka, ahizpak alde egin ondoren.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 272. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barre zantzo (6); barre zantzoak (5); barre zantzoen (3); barre zantzotan (3)


zantzo2 ik zantzu.

zantzoka 1 adlag oihuak, eskuarki pozezkoak, egiten.

Ikaskideak zantzoka hasi ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 70. orr.

· Emakume beltza, zantzo eta algaraka, barrez lehertzen etorri da kale kantoitik, mozkor-mozkor eginda.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 149. orr.

2 barre zantzoka

Gainerako lagunak barre zantzoka hasi ziren, gordin-gordin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 12. orr.

Gela osoa barre-zantzoka hasi zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 20. orr.

Ez al zaitu horrek pixka bat gaitzitzen? -esan zuen Yi jaunak, eta aita barre zantzoka hasi zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 32. orr.

"Non ezkutatzen haiz?”, galdetu du gero, barre zantzoka.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 41. orr.

Eta luzaroan jarraitu baitzuen barre zantzoka, bestea ere barreka hasi zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 51. orr.

Hi haiz, hi, gerra kontuetan aditua! -trufa egin zion Emmak barre-zantzoka.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 34. orr.

Betaurrekoak barre zantzoka kendu ditu.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 74. orr.

Jendea jan-edanean ari zen, berriketa alaian, barre zantzoka eta dantzan...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 130. orr.

Gure albotik pasatzean, tutua jo zuen bi bider, barre-zantzoka.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 124. orr.

Komedorera itzuli nintzenean barre zantzoka eta burlaka errezibitu ninduten.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 132. orr.

Kurtek, artean barre zantzoka eta keinu teatralak eginez, etxera sartzeko gonbita egin zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 193. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barre zantzoka (27); barre zantzoka hasi (8)


zantzolari iz bozeramailea.

Apez hark burutik eragin behar zigun denoi, irakurri al duzue azkena, idatzi duela ederrik orain ere, Elizaren dotrina sozialaren zantzolaririk onena zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 51. orr.


zantzu (orobat zantzo g.er.) 1 iz gertakari bat adierazten duen seinalea edo aztarna.

Argazkia zantzua, aztarrena bada, zantzu hori berori ere moldagarria da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 193. orr.

Grima ez da zantzu edo augurio bat, heriotzaren eragilea da!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 93. orr.

Baditu beste zantzu batzuk oiloak, eguraldiaren ezinegonak kutsatuta egiten dituenak Zantzu gehienek seinalatzen digute ilargi amandrea gertuago sentitzen zuela euskaldunak, eguzkia bera baino.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 217. orr.

Zantzu haiek guztiek esanahi argia zuten, norbaitek bisita espero zuela.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 20. orr.

Trauma ondoko estresaren zantzuak: insomnioa edo logurarik eza, amesgaiztoak, fobia, antsietatea...  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Batetik bestera ibili zen emakumearen zantzurik aurkitzeke.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 61. orr.

Koloniaren zantzua iritsi zitzaidan: lavanda arrasto bat airean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Mikel Strogoffek, zeruaren zantzuei erreparatzera ohitua, naturaren indarrak borrokan hastear zeudela susmatu zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 139. orr.

Del Vallek musika urrun baten zantzuak antzeman zituen ateaz bestalde.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 118. orr.

Hasiak dira jada gerora Ordena zamatuko duten barne-arazoen zantzuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 179. orr.

Gaugiroa, epela oso, uda hurbilaren zantzu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 13. orr.

Egun, zubererazko azentua morfologizatzen ari delako zantzuak daude.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 112. orr.

Ahotsa zantzuz betea zeukan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 277. orr.

Haren zantzuan zebilen, haren aztarna aurkitzen zuen nonahi.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 157. orr.

Florenten presentzia azaldu beharra zegoen, polizia zantzuan jarri gabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 94. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bai, zantzu ona da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 216. orr.

Bakardadea bete-betea zen eta menturaz zantzu txarrekoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 108. orr.

Milaka gauza xehe, zantzu argi bihurtzen direnak aintzat hartzen dituenarentzat.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 58. orr.

Zantzu garbien bidez ikusi zuen anaia benetan damututa zegoela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 778. orr.

Ez zegoan horren zantzurik txikiena ere hiruron aurreagoko bizitzan, eta, hala, zentzugabetzat baztertu nian.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 170. orr.

Auzi medikuaren txostenetik ezin daiteke ondorioztatu Otamendik salatutako tratu txarrak gertatu ez zirenik, «zantzu fisikorik» ez zuela baizik.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Izotz Aroa berriz etorriko ote den ipar Europara aipatzen da batzuetan, eta zantzu zientifikoak badira hori pentsatzeko.  Berria - Gaiak   2004-09-23

Bi aste hauetan, zantzu baikorrak izan dira [...] baina azken egunotan iraganeko estrategien ondorio kezkagarri eta arriskutsuak nabarmendu dira.  Berria - Euskal Herria   2006-04-09

Satsukeria kirats hartaz ez zitzaigun artean iritsi inolako berri zehatzik, soilik zantzu lauso bezain goibelen bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 173. orr.

Haurrak indarkeria zantzu nabarmenak zituen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-06

Oinazearen zantzu gogoilunak zeuzkan aurpegi tolesgabean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 290. orr.

Oso lagungarri gertatzen zaio Bermeoko aurpegi haiek guztiak ekartzea gomutara bizkaieraren kontrako lehen zantzoak entzuten dituen aldiro.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 85. orr.

Hori esanda, Guardia Zibilaren txostenetan «ageriko zantzuak» daudela ondorioztatzen du, Udaletxe proiektuan azaltzen zela Egunkaria, eta beraz egunkariak eta ETAk harremana zutela.  Berria - Euskal Herria   2006-02-23

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Askotan azpimarratu izan du argazkiak bere sorburu duen errealitatearekin zeinu-erlazioa ez baina zantzu-erlazioa duela gehiago.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 157. orr.

Barthesek, alderantziz, argazkiaren erregistro- eta zantzu-izaera azpimarratzen du, erregistro horren izaera mekaniko eta "objektiboa".  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 193. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egunerokoenak zaizkigun hitzak ere geure pentsamenduen hatz-zantzuen moduko zera batzuk dira askotan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 74. orr.

Lurrean kleraz margoturiko oin zantzuei jarraiki.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 41. orr.

Gainera, ez nuen inon esne edo ezti zantzurik ikusi.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 205. orr.

Bostak arte ez zen bizi-zantzurik iritsi haren gelatik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 21. orr.

Haize zantzurik ez eguratsean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 379. orr.

Delitu zantzurik badago alderdiak gogor egingo diela esan du PPk.  Berria - Euskal Herria   2004-04-03

Idoiaz neukan irudia [...] ez zetorren bat jokabide jeloskor harekin, inoiz ez bainion maiterre-zantzurik nabaritu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 176. orr.

Tuberkulosi- edo psikosi-zantzuren bat zirudien, edo eritasun neurologikoren bat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 164. orr.

Aurrez ezagutu ditu natur zantzu eta gertaera harrigarriak.  Elizen arteko biblia   Jkd 8,8

Galerna-hotsak ere, enbata-zantzuak zabaldu ohi dira batzuetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 232. orr.

Kritika zantzurik ez titulu nagusietan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 147. orr.

Misterio zantzurik ere ezarri izan zaio, ilargiarekiko harremanik baduelakoz: Barikuko iretargia txarra izaten da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 220. orr.

Haren ahotsean bada itolarri-zantzu bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 25. orr.

Gerra-zantzuak, azkarki sentitzen genituen etxe baketsu hartan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 136. orr.

Gauza bakarra falta zela ohartu naiz: etxeen inguruan ez zegoela mugimendu, bizitasun zantzurik.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 96. orr.

Seguru aski pentsatuko huen [...] munduak bere kuttuntzat daukan pertsonak prostituta-zantzuren bat duela.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 148. orr.

Alde guztietan heriotza-zantzuak ikusten hasiko zara, eta hori bera nahikoa izaten da edozein hiltzeraino izutzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 49. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

«Babes gabezia zantzurik» egon ez dadin erabaki du epaimahaiak epaiketa hogei egunez etetea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-13

Fiskalak «terrorismo delitu zantzuak» ikusten ditu Anoetako ekitaldian.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argi zantzu (3); beste zantzu bat (5); bortizkeria zantzu nabarmenak (3); delitu zantzu (3); gaitzaren zantzu (3); kriminalitate zantzu (3)

zantzu argi (4); zantzu argiak (11); zantzu argiak daudela (3); zantzu asko (4); zantzu bakar bat (3); zantzu bat (27); zantzu batzuk (8); zantzu fisikorik ez (3); zantzu garbiak (4); zantzu gisa (6); zantzu gutxi (3); zantzu guztien arabera (9); zantzu nabariak (3); zantzu nabarmenak (7); zantzu nabarmenak zituen (4); zantzu nagusiak (7); zantzu ona (3); zantzu positiboak (3)

lehen zantzua (7)

adierazten duten zantzuak (5); aldaketa zantzuak (5); delitu zantzuak (10); gaixotasunaren lehen zantzuak (4); heriotza zantzuak (4); hidratatuen zantzuak (4); indarkeria zantzuak (5); izanaren zantzuak (4); lehen zantzuak (19); lehen zantzuak agertu (3); lehenengo zantzuak (7); mineral hidratatuen zantzuak (4); nekearen zantzuak (3); ote den zantzuak (3); pneumonia atipikoaren zantzuak (4); tortura zantzuak (5)

zantzuak agertu (9); zantzuak agertzen (5); zantzuak antzeman (4); zantzuak atzeman (4); zantzuak aurkitu (10); zantzuak aurkitu zituzten (5); zantzuak badaude (4); zantzuak badaudela (4); zantzuak badira (3); zantzuak daude (6); zantzuak daudela (12); zantzuak direla (4); zantzuak direla eta (3); zantzuak dituzte (3); zantzuak dituzten (4); zantzuak egon (6); zantzuak eman (4); zantzuak ematen (4); zantzuak ez (5); zantzuak ikusi (4); zantzuak ikusten (6); zantzuak utzi (4); zantzuak zituen (5); zantzuak zituzten (4)

lehen zantzuen arabera (3); zantzuen arabera (5); zantzuen bila (4)

azaleko zantzuetatik (3)

zantzuren bat (18)

bizi zantzurik (5); delitu zantzurik (7); ez dago zantzurik (4); ez dagoela zantzurik (3); gaitzaren zantzurik (4); indarkeria zantzurik (8); inolako zantzurik (8); inolako zantzurik ez (4); inongo zantzurik (3)

zantzurik ageri (5); zantzurik agertu (5); zantzurik antzeman (3); zantzurik atzeman (4); zantzurik aurkitu (13); zantzurik ez da (3); zantzurik ez dagoela (7); zantzurik ez zuten (5); zantzurik gabe (6); zantzurik ikusi (3); zantzurik ikusten (4); zantzurik sumatu (4); zantzurik uzten (3)


zanzibartar izlag/iz Zanzibarkoa, Zanzibarri dagokiona; Zanzibarko herritarra.

Zanzibartar [...]: Zanzibarko Sultanerriko biztanlea; Afrikako Ekialdeko kostaldearen parean da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 267. orr.


zapa1
1 bero zapa bero bolada.

Hori guztia, egun hartako bero-zapa zela eta, piszinan gerta zedin prestatu nuen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 182. orr.


zapa2
1 ile zapa ile multzo ugaria.

Kapelarik gabe zetorren, eta ile zapa beltz bat zeukan, ile grisarekin nahasia.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 121. orr.

Kontuz ibili zen, gainaldeko ile zapa ukitu gabe, zeina, ezin trinkoago eta harrotuago, Husainek zut-zuta baitzeukan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 53. orr.


zapa3 adlag bat-batean.

Ipar-haundi, itsasaldetiko trumilkakoa, ipar-beltza, zapa datorrenean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 467. orr.


zapaburu 1 iz apoaren edo igelaren kumea, hankarik gabea eta isatsduna. ik txalburu.

Animaliarik ez zen aspaldi hurbildu askatik edatera eta zapaburuak lasai ari ziren hara eta hona.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 47. orr.

Etxe barrura sartu eta berarekin eraman du otarrea, Axenariok zapaburuak harrapatzeko eraman behar zuena.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 129. orr.

Zapaburuak arrantzatuko ditugu otarreekin.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 128. orr.

Igelarekin egindako saioetan, egiaztatu da posible zela berrosatze horren bitartez, kasu batzuetan, zapaburuak eta are igel helduak sortzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

2 irud/hed

Zakilaren bulkaden eraginez, tanta bakoitzak aurrera joateko ahaleginetan zebilen zapaburu zuri bat zirudien.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 40. orr.

Euri tantak, leihoan, zapaburuak dira, labur eta iheskorrak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 47. orr.


zapaburutxo iz zapaburu txikia. irud/hed

Hara: noizbait amaren sabelean zapaburutxo bat izan zena, hona orain hemen, bere existentzian tinko, bera inoiz izan den baino tinkoago.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 278. orr.


zapadore iz zulatze eta eraikitze lanetan aritzen den soldadua.

Eraikuntzen hondakinak garbitzen egon zen zapadoreen konpainiak zalantzarik gabe ikusi zituen gerrillari maoistek ipinitako dinamita-kargen aztarnak.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 22. orr.

Gero gerra etorri zen, eta aitona Terueleko frontean aritu bide zen, nazionalen armadako zapadore-unitate batean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 63. orr.


zapal 1 izond ohikoa baino garaiera txikiagoa duena; behar bezain irtena edo zorrotza ez dena.

Buru zapala du, krokodiloak bezala, eta mutur luzea, lehorrean animaliak ehizatzeko aproposa.  Berria - Gaiak   2006-04-07

Aurpegi zapala du, adierazkortasunik gabea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 122. orr.

Haren bular txiki politak, titiburu tenteekikoak, haren sabelalde zapal eta leuna.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 86. orr.

Sonatua zen, halaber, bere sudur handi, zabal eta zapalarengatik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 100. orr.

Esku zapala zintzur-sagarrera eraman zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 68. orr.

Zango motz sendoak zituen, zuhaitz-enborrak bezalakoak, eta oin zapalak babaz beteak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 158. orr.

Itsas oilarrak bezalako arrain zapalak, itsas aingirak, txitxarroak eta bokartak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Artzainaren etxe parean ibi moduko bat zegoen, eta harri zapalekin egindako pasabide bat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 220. orr.

Arropa-gaineko mantal gris zikin-estali horietako bat baitzeraman soinean eta bisera moduko kapela zapal bat buruan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 227. orr.

Dena binaka: plater sakon eta zapalak, koilarak, sardexkak, labanak, edontziak...  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 198. orr.

Etxe zuriak, urdinak, arrosa-kolorekoak ikusten ziren, beren teilatu zapalekin eta gaindegiekin.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 154. orr.

Astiro hasi nintzen harmaila zapal haietan gora.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 48. orr.

Xorroa apurtu, lurrera bota eta kaxa zapal bat aurkitu zuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 53. orr.

Taloa bezain zapal eta mehea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.

Pareta horri kanaberak josiko zaizkio luzera guztian buru zapaleko iltzeekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3330. orr.

Umetan amamak negualdera inoiz prestatzen zigun opil zapal eta borobila gogoratu dut.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 217. orr.

Auzo proletario bat zen Adurtza, eta hala da oraindik: etxe merke eta zapalak, Mesetako ibaien izenak dituzten tabernak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 69. orr.

Tenplu horiek kanpoko itxura hankazabala izaten dute, astunegia, zapala eta zabala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1570. orr.

Gotorleku baten antzeko polizia-etxe zapal bateraino.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 202. orr.

Lurra zapala dela esango balu, sinetsi egingo al zenioke?  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 74. orr.

2 (izenondo bikoteetan)

Harri zapal borobilak ur azalean egin behar duen arku hotsa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 40. orr.

Harkaitz handi zapal baten gainean kokatu ondoren, [...].  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 128. orr.

Harrixka beltz zapal bat hartuko duzu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 283. orr.

Bere ile beltz zapal distiratsua ikusi nituenean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 195. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Etxekoandrea sartu zen gelan, gazte, sudur-zapal, zurbil, argal, moztaka, gustu onez jantzirik, Petersburgeko damak bezala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 495. orr.

Iltze buru-zapalak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 69. orr.

4 irud/hed

Dena dakienak dena jakina eta jakineko arrazoia du berekin, arrazoi zapala eta hila.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 35. orr.

Hiri gainbeheratu hartako ohiko ixiltasun hits eta zapala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 229. orr.

Etsai-lagun kolaborazionista sasikoa zinen jendaila buru-zapal ortogonalarentzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 71. orr.

5 (izen gisa -en atzizkiaren eskuinean)

Hitzek dezaketena, hitzen zorrotza, kamusten baita ideien zapalak, erraztasun eta segurantzia arinak azpian harrapatzen dituelarik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 53. orr.

6 (adizlagun gisa)

Txikia? -eskua zapal, belaunen parean jarrita.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 112. orr.

Neskatoaren bularrak zapal estututa zeuden Egutxiren bularraren kontra.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 61. orr.

7 zapal-zapal adlag

Muturra leihoan, sudurra zapal zapal, autoak istripuaren ondoren akordeoiaren moduan ikusiko nituelakoan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 255. orr.

Haren familiak eta lagunek ez dakite nola azaldu hura goiz hartan, eskolara bidean zela, nola edo zergatik sartu zen buldozerrek zapal-zapal utzitako no man's land-ean.  Berria - Mundua   2004-12-22

Beti ere ispilua lagun, eskuz apaldu nituen neure kalpar urri harrotuak, zapal-zapal utzi arte.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 61. orr.

Zeru oskarbi gorriminak hiria sakatu eta zapal-zapal utzirik zuela begitandu zitzaien, heltzean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 127. orr.

Buruz behera jauzi egin dut, soina lokatzetan zapal-zapal berdintzeraino.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 145. orr.

zapal-zapal eginda zeuden sastrakek osatzen zuten pista gisako baten amaieran, ibai ondoko sahatsen kontra, auto zuri bati antzeman nion.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 108. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain zapal (4); harri zapal (10); harri zapal bat (4); zapal zapal (9); zapal zapal eginda (3)

sudur zapalak (3)


zapalberdindu, zapalberdin(du, zapalberdintzen du ad zapaldu eta berdindu.

Dena zapalberdindu nahi duen modernitate baten aurka, identitateari eta askatasunari eusteko borrokan bere modernitate propio positiboa aurkitu duena, karlista.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 41. orr.


zapalda (orobat sapalda g.er.) 1 iz eskailera-maila, harmaila.

Bazirudien bat-batean eta harrigarriki tronu garai baten zapaldara igo zela eta handik arreta hotz eta zorrotzez aztertzen zuela oinetan zeukan gauza txiki, zalapartatsu eta errukigarri bat. Gizonek Firienfeld deitzen zioten: belar eta txilardegiz estalitako sapalda, Ibai Elurtuak indusitako ibilbide sakonak menperatzen zituena, mendi handien magalean kokaturik  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 145. orr.

2 arasa, apala.

Bertan zeuden, su aurrean, zumitzezko jarleku apalak eta keak eta urteek leundu zuten zizailu galanta, ta zapaldetan, suila, morko ta beste urontzi batzuk, lurrezko zali zabalak, erretilu handi sakonak, zurezko koilara belztuak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.

3 irud/hed

Leihoko zapalda lurretik bi metro eta erdira egonen zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 290. orr.


zapaldi iz adkor joaldia.

Bai, badu zenbait zapaldi emanik Makeako elizako orgina zaharrari.  Herria   2004-02-19


zapaldu, zapal(du), zapaltzen 1 du ad zerbaiten gainean oina-edo jarri; oin azpian erabili. ik aurizki; oinkatu.

Lau soldadu hil eta hamar zauritu ziren mina bat zapalduta.  Berria - Mundua   2006-04-18

Virgilio berria ez zen ausartu bere oinekin hango zorua zapaltzen, hain benerazio handia sentitu baitzuen leku hartan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 213. orr.

Oin-hotsa sortuz korridorea zapaltzen zuen panpina mekaniko fusildun hura.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 79. orr.

Ez diezaiogun egin zapaltzen dugun hautsari baino jaramon gehiago.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 139. orr.

Atarte zabaletik sartu eta, barruan, ardi larruzkoa ematen duen alfonbra zuria zapalduz sartu gara salara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 53. orr.

Ibiltzean ez zuen batere zaratarik egiten, feltroa zapaltzen ari balitz bezala.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 217. orr.

Oin-hotsa sortuz korridorea zapaltzen zuen panpina mekaniko fusildun hura.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 79. orr.

Mahatsa biltzen eta muztioa egiteko zapaltzen laguntzen zien nekazariei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1067. orr.

Perrettek zigarroa zapaldu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 28. orr.

Denok, Rabinoaren agindura, eroa eta bere biolina zapaltzen ditugu, kalerako bidean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 100. orr.

Axularren garaietan, gaizki ikusia zegoen inoren itzala zapaltzea, hurkoari arima zapaltzen zeniola adierazten baitzuen horrek.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 158. orr.

Nik neuk belarrondoko ederra emango nion alu hari, oina zapaldu balit.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 101. orr.

Besteei oinak zapaltzeko ohitura zuela jakinik, Txitxikovek tentu handiz mugitzen zituen bereak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Gorputz eroriaren gainera jauzika hasi zen, haserre bizian ostikatuz eta zapalduz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 225. orr.

Prentsako argazkilari baten arabera, istiluen aurkako poliziek ostikoka erabili zuten eta lurrean zapaldu.  Berria - Ekonomia   2006-03-22

Anaiei gomendatu zien, idatzitako edozein paper aurkitzen bazuten, bildu eta leku txukunean jar zezatela, han egon zitekeen Jainkoaren izen sakratua zapaldua gerta ez zedin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 805. orr.

2 adkor

Ontzi baten kuberta inoiz zapaldu izan gabe mundua guk baino hobeto ezagutzen duen kapitain horrek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 52. orr.

Batetik bestera dabil lurrean zehar, ihes egiten du zapaltzen duten lekutik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 29. orr.

Konkistatzaile helenikoek sekula zapaldu gabeko eskualdeetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 233. orr.

Are maitagarriago dira oraindik herri hau inoiz zapaldu gabe maitemindu badira.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 181. orr.

Biharamunean Everesteko gailurra zapaltzeko espedizioa antolatzen ditek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 85. orr.

Jainkoarren, kontuz ea non zapaltzen duzun!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 176. orr.

Lau hilabete kantxa zapaldu gabe, luze egiten da jokatu gabe hainbeste denbora pasatzea?  Berria - Kirola   2004-07-09

Ni ez nauk moketak zapaltzeko jaio.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 81. orr.

3 irud/hed

Taxiren bat pasatzen zen aldian behin galtzadako putzuak zapalduz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 51. orr.

Non zapaltzen dugun jakin behar dinagu abiatu aurretik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 176. orr.

Ez nazala zapal harroaren oinak, ez eta kanpora bota gaiztoaren eskuak!  Elizen arteko biblia   Sal 36,12

-Jendeari behin zapaltzen uzten badiok, errespetua galtzen dik, eta orduan, akabo!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 146. orr.

Harkaitzak apurtu zituzten eta sasiak zapaldu, eta horrela, guri, beren ondorengoei, bide zelaia utzi ziguten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 477. orr.

Hain zuzen, gizakiak Jainkoaren Bildotsa mespretxatzen, profanatzen eta zapaltzen du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 109. orr.

Oso zapalduta egonda ere, izaera primitiboak kontzientziaren sakonean irauten du.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 126. orr.

Jainkoaren kimera zapalduta geratu zenetik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 146. orr.

4 (aldizlagunekin)

Ongi zapaldutako bide horretatik zebilen oraindik Murad II.a sultanak [...] printzeentzako eskola ezarri zuenean Adrianopolisen. Dantzarien takoiek gogor zapaltzen zuten zorua. belarrak eta loreak itsuka zapalduz, etsaiaren atzetik ibili ginen egun eta gau batez. bere inguruan oinaz geldiro eta ia sentsualki zapaltzen zuen lurra, marra biribil bat markatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 87. orr.

Lurra danbaka zapaltzen zuten gudari-botak eta odolez zikinduriko jantziak suak erreko ditu eta irentsiko.  Elizen arteko biblia   Is 9,4

Agoitzen egin den manifestaldia ere gogorki zapaldua izan da.  Herria   2003-03-10

5 gainean jartzen den zerbaiten bitartzez sakatu. ik zanpatu.

Halako pisu izugarriak zapalduta, kolpe gogorraren eraginez hildakotzat jotzen zuten denek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 851. orr.

Eramailea zapaltzen duena, zama deitzen da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 53. orr.

Objektu hauskor haren gainera eroriko zela ematen zuen, eta zapaldu eta hautsi egingo zuela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 35. orr.

Ez zuen oinazerik sentitzen, eta orduan ere ez zuen sentitu; eztul zital hura bakarrik, eta gehienez ere pisu bat, bularra zapaltzen ziona.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 55. orr.

Haizeak astinduta, behea jo zuen etxeak, eta emakumeetako bi zapaldu, hil eta lurperatu egin zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 438. orr.

Tabernan hil hintzen?, edo orga zahar batek zapaldurik, bide erdian lo hengoela?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 202. orr.

Marmol-harri leituaren gainean hotzak izoztu zaitzan, edo gaineko lurraren pisuak zapal eta galka zaitzan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 215. orr.

Ministroak botoi bat zapaltzen du, eta atezaina etorri egiten da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 103. orr.

Berriro zapaltzen dut ezkerreko palankatxoa.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 74. orr.

Enbragea zapaldu eta laugarren martxa sartzen dut.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 111. orr.

-Zapaldu azeleragailua eta ez egin keinu arrarorik.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 71. orr.

Botoia zapaldu duzu.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 286. orr.

Zigarro-muturra hautsontzian zapaldu, zigarro-paketea atera, zabaldu, eta bere solaskideari eskaini zion Albertek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 498. orr.

Oinetakoaren puntarekin zapaltzen hasi da zigarrokina, keinu kalkulatu batez.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 85. orr.

Atzera ere aurpegi bat etorri da kristalaren kontra zapaltzera.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 131. orr.

Elkarren kontra zapaldurik daude zelula hil horiek, ehun sendo bat eratzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 70. orr.

Gaztearen eskua itzaletik jalgi eta [...] tupustean, miru baten moduan oldartu eta karta bat zapaldu du oihalaren kontra.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 57. orr.

Mutil batzuk beisbolean ari ziren, belar zapaldu-usaina zabalduz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 197. orr.

Gorputzaren parterik handiena osatzen duen materiala, biguna eta zapaldu-erraza, aldaberagoa da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

· Atzera egin [kamioak] eta langilea horma baten kontra zapaldu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-09-30

6 irud/hed

Gauza garbia da Estatuaren zamak zapalduta daudela uste dutenek sediziorako joera dutela.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 154. orr.

Ezbehar suntsigarriak jo eta zapalduko zaituzte.      - 0. orr.

Arkitekturak Oteiza zapaldu du.  Berria - Euskal Herria   2004-08-18

7 mendean hartu, mendean eduki.

Guk eginiko armek Kuba zapaltzeko balio ditek.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 126. orr.

Guztiak babesteko indarra daukanak, berdin-berdin baitauka guztiak zapaltzekoa.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 122. orr.

Kanpotarrek bertakoak zapaldu eta suntsitu.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 58. orr.

Badakizue ainitz boteretsu eta indartsuk nola zapaltzen dituzten ttipi eta ezin bertzean direnak; ez egin holakorik.  Herria   2005-03-31

Sistema patriarkala emakumeak zapaltzeko sistema da eta kapitalismoa gizon eta emakumeak esplotatzeko sistema.  Berria - Harian   2005-10-18

Kondenatzea, zigortzea eta zapaltzea beste obsesiorik ez zuen orduko moral burgesaren aurrean, [...].  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 15. orr.

Nik atera nuen Israel Egiptotik, eta nik askatu zintuztedan, zapaltzen zintuzteten egiptoar eta gainerako erreinu guztien menpetik.  Elizen arteko biblia   1 Sm 10,18

Zapaltzen gintuzten haiexen balio-sistema bera geneukala ohartzen naiz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 39. orr.

Zapal dezagun zintzo bizi den behartsua, ez diezaiogun alargunari errukirik izan.  Elizen arteko biblia   Jkd 2,10

Seme, zapaldu duzun etsaia ez duzu gutxietsi behar -esan zion begirada zorrotzez-.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 20. orr.

Ez dugu ulertzen nola bi lagunen ustezko ekintzengatik talde oso bat zapal daitekeen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

1956an Hungarian herri iraultza bat izan zen, boterean zegoen Alderdi Komunistak erroz zapaldu zuena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 78. orr.

Espainia ez da Serbia, hemen ez da zapaldutako herririk.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

Taiwanen independentziaren aldeko mugimenduak «zapaldu» egingo dituela ohartarazi zuen atzo Pekinek.  Berria - Mundua   2004-12-28

Zaragozak nahi izan balu, zapaldu egingo gintuen.  Berria - Kirola   2004-10-19

Ekitatearen kontra zihoazela, baina eskubideak zapaldu gabe; zentzugabeak izan zirela, tiranikoak baino gehiago.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 208. orr.

8 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Apo zapalduaren itxura zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 216. orr.

Gal bitez ur isuria bezala, zimel bitez belar zapaldua bezala.  Elizen arteko biblia   Sal 58,8

Bihar goizean aireportua den lur alor zapaldura joango naiz, Managuarako hegazkina hartzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 23. orr.

Populu hanpatu-zanpatu eta apaldu-zapaldu moduan.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 130. orr.

Bidezidorrera iritsi zirenean jakin zuten zabala zela eta harri koskorrez eta errauts zapalduez zolatua zegoela.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 271. orr.

Gasolinaren eta zaldi-gorotz zapalduaren usaineko hautsa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 225. orr.

Gerra galduaz zein herri zapalduaz ari zela.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 86. orr.

Zein da "iragan zapaldu" hori, kultura berriaren osagai beharrezko izan litekeena?  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 106. orr.

Goio tomate zapalduaren moduan lotsagorritu zen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 251. orr.

Zapaltzaileen eta zapalduen arteko marra egiteko kultur irizpideak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 264. orr.

Haien zerbitzuko intelektuala banintz, dudarik gabe egongo nintzateke gutxiengoen eta zapalduen alde, eta batik bat haien eskubide guztien alde.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 189. orr.

Estatu Batuek ez dute entzun herri zapalduen hasarrea.  Herria   2001-10-04

9 zapalago bihurtu.

Horietako batek gorputz bat zeharkatzen duenean haren inguruko espazioa luzatu eta zapaldu egiten da, angelu zuzen bat marraztuz.  Berria - Gaiak   2004-06-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adabegia zapaldu (3); askotan zapaldu (3); azeleragailua zapaldu (5); bat zapaldu (13); belarra zapaldu (3); berriro zapaldu (8); bezala zapaldu (5); bota eta zapaldu (5); botoia zapaldu (5)

elkar zapaldu (3); eskubideak zapaldu (6); gehiago zapaldu (3); gogor zapaldu (7); gogor zapaldu zituen (3); herri zapaldu (3); hondoraino zapaldu (4)

ilargia zapaldu (4); inoiz zapaldu (8); inor zapaldu (3); inork zapaldu gabeko (4); kantxa zapaldu (4); kontra zapaldu (3); lurra zapaldu (6); mahatsa zapaldu (3)

oina zapaldu (4); sekula zapaldu (3)

zapaldu ahal (4); zapaldu gabe (19); zapaldu gabea (4); zapaldu gabeko (9); zapaldu izan (5); zapaldu marra (6); zapaldu ondoren (3); zapaldu orduko (7); zapaldu zuen azeleragailua (3)

herri zapaldua (3); herria zapaldua (4); zapaldua izan (3)

zapalduak daude (4); zapalduak izan (3)

herri zapalduaren (5); iragan zapalduaren (3)

herri zapalduen (4); zapalduen alde (6); zapalduen arteko (3)

gehiago zapalduko (3); inoiz zapalduko ez (3); oinek zapalduko (3); sekula zapalduko ez (3)

zapalduko du (5); zapalduko dute (7); zapalduko duten (3); zapalduko ez (11); zapalduko ez zuten (4); zapalduko zuen (3); zuen oinek zapalduko (3)

kontra zapaldurik (3)

mina bat zapalduta (6); zapalduta daudela (3); zapalduta eta (3); zapalduta hil (3)

erresistentzia zapaltzeko (3); eskubideak zapaltzeko (3); ez zapaltzeko (8); hamas zapaltzeko (3); matxinada zapaltzeko (3)

eskubideak zapaltzen (16); eskubideak zapaltzen dituela (3); euskara zapaltzen (3); gehiago zapaltzen (3); gogor zapaltzen (3); hankapean zapaltzen (4); herria zapaltzen (5); herritarren eskubideak zapaltzen (3)

irakiarrak zapaltzen (3); itzala zapaltzen (4); jende xehea zapaltzen (3); kontra zapaltzen (7); lurra zapaltzen (4); mahatsa zapaltzen (3); nahita zapaltzen (3)

oinak zapaltzen (8); oinek zapaltzen (3)

zapaltzen eta itotzen (3); zapaltzen gaituen (3); zapaltzen hasi (4); zapaltzen jarraitzen (4); zapaltzen utzi (3); zapaltzen zuen lurra (3); zapaltzen zuten lurra (3)


zapalduezin ik zapalezin.

zapalezin (orobat zapalduezin) izond ezin zapalduzkoa.

Hebraieraz "jiahaom" deitzen omen zaio diamanteari: zapalezina, menderatu ezin daitekeena, harri horrek duen gogortasunari erreferentzia eginez.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 73. orr.

Lur asmatu hura zapalezina zelako, alde batera utzi behar izan nuen nire lehen asmoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 128. orr.

Gure aitzinekoak horrelakoak ziren, zapalduezinak beren zozo airearekin, apailakuntzarik gabe pairatu ehun mila hersturetarik bizirik atereak, ausarki jatea eta edatea saritzat zeukatenak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 101. orr.


zapalgailu 1 iz zapaltzeko gailua.

Hainbat aparatu zeuden, hestekiak betetzeko ponpa bat, zapalgailu bat, haragia xehatzeko makina mekaniko bat, eta tramankulu haiek guztiek, beren gurpil eta biraderekin, infernuko sukalde baten ideia misteriotsu bezain kezkagarria irudikatzen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 126. orr.

2 zorua zapaltzeko gailua.

Orain ez dago "bideko"rik, gasoilez dabiltzan traktoreek ordezkatu dituztelako; lurrunez funtzionatzen zuten zapalgailuak bezalaxe eginak, baina aurreko alper-harria gabe.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 263. orr.

Selim Aluan imajinatzen zuen, lurrean tanpalahara, zapalgailu bat behin eta berriro gainetik igarotzen zitzaiola.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 82. orr.

Horretarako beharrezko diren traste eta tresneria guztien buru, zapalgailu erraldoi bat zebilen, luze, zabal eta garai, izugarria.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 181. orr.

3 zapalgailu zilindro

Gutxi batzuek baino ez zuten jarraitzen "ez dira pasatuko" aldarriarekin tematurik, zapalgailu zilindroa gainetik pasatua zitzaiela jabetu ere gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 117. orr.


zapalgarri izond zapaltzen duena.

Giro zapalgarri hartan, hala ere, batzuk baikorragoak ziren, eta besteak ezkorragoak.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 55. orr.

Hura ez zen egunik egokiena, ez futbolean aritzeko, ezta mendira joateko ere, hain zen zapalgarria giroa, eguzkiaren berunak-edo ehundua.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 102. orr.

Ezdeusean erortzen nintzen, guztizko ezdeusean, izate osoaren heriotzan, harik eta bularrean pisu zapalgarri bat nuela, eta ahoan nire bizitza jaten ari zitzaidan beste aho bat nuelako sentipen beldurgarri batek hartatik bortizki, era urragarri batez, ateratzen ninduen arte.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 295. orr.


zapalgune iz gune zapala.

Alde batera utzi behar dira, gainera, sabai gangatuetan antzinakoen ohiturak, haien erlaitzetako zapalguneak beren pisu astunarekin zintzilik jarrita arriskutsu geratzen baitira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3290. orr.


zapalkera 1 iz zapaltzeko era.

Hark animatuta abiatua zen Faustino gaztea Elgetarengana, soinu txikiaren zoko-moko eta zapalkera guztiak zekizkien aztiarengana.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 22. orr.

2 zapalkeran zapaltzean.

Arimaren indar bitala gorputz jadanik perfektuan barnatzen bazaigu, jaiokeran eta bizitzako ataria zapalkeran hain zuzen, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 203. orr.


zapalketa (88 agerraldi, 31 liburu eta 34 artikulutan) 1 iz zapaltzea, sakatzea.

Partiturak menderatzeko ahaleginean, elkarrizketa luze eta mamitsu samarrak egiten nituen neure buruarekin, nire hatz-zapalketek tuboetatik airera aterarazten zuten musika izeneko hura zer zen zehaztu nahian.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 78. orr.

2 zapaltzea, menderatzea. ik zapalkuntza.

Gazte jendea arrazakeriaren eta zapalketaren kontra asaldatzen hasi da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 63. orr.

Horregatik guztiagatik mehatxuak eta zapalketak pairatu behar izan zituen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 312. orr.

Eragozpenak eta zapalketak eraman ezinezkoak izan direnean, ezin beltzean indarrera jo dute.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 60. orr.

Banuen beti kontra agertzeko joera bat ere, aurreko urteetako anarkismoaren hondarra agian, inguruko hipokrisia eta zapalketa eta jauntxokeria guztien aurrean zutik jartzera ez baina zutik jartzen zirenak mirestera ninderamana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 91. orr.

Sofrimenduak merezi du, etsaiaren zapalketaren ondorioak ontzen baldin badakizu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 46. orr.

Etxerako bidean, afektibitatea, sexualitatea, emakumearen zapalketa, familia... beste modu batean bizitzeko aukera alienaziorik gabeko bat imajinatzen saiatu ginen etorkizunera begira.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 172. orr.

Mugimendu horren zapalketan hainbat lagun atxilotu eta fusilatu zituzten, tartean baita zerikusirik gabeko zibilak ere.  Berria - Kultura   2004-03-17

Ez zapalketa edo jauntxokeriarik ez dagoelako, alderantziz baizik: lan baldintzak gero eta eskasagoak izaki, ia erabatekoa delako alor horretako jauntxoen zapalketa.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 143. orr.

"Eskualduna" kasetak zuen preseski orduan xahartto itxura hartua ainitz gisatara: gerlako egun ilunak eta nahasketak zirela medio, aleman lehertzaileen zapalketak lehertuak eta apalduak ginituen.  Herria   2001-10-11

3 (izenondoekin)

Gure gizarte historikoak, ostera, esklabotza edo ekonomia kapitalista bezalako zapalketa gogorretan oinarritzen dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 87. orr.

Afganistan izan daiteke zapalketa samin horren ispilu bortitza.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 176. orr.

Hori kontuan izanda, hobeto uler daiteke duela oso gutxi arte izan dugun zapalketa ankerra eta gaur egun dugun nahasmena.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 21. orr.

Duela gutxi asmatu diote izena lanean boterea duenak botererik ez duenari egiten dion zapalketa psikologiko-moral horri.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 142. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Espainiako administrazioak historikoki diseinatu dituen zapalketa neurriek segida izan dute Iparraldeko lurraldeetan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 19. orr.

5 zapalago bihurtzea.

Gutxik dakite, esferoide batek duenaren antzeko zapalketak soilik galarazten duela lur irmoaren goraketek edo agian lurrikarek sortutako mendi txikiagoek ere lurraren ardatza jarraituki eta luze gabe nabarmenki higiaraztea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 300. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskal kulturaren zapalketa (3)


zapalkuntza (310 agerraldi, 38 liburu eta 174 artikulutan) 1 iz zapaltzea, menderatzea. ik zapalketa 2.

Zapalkuntza eta esplotazioaren bitartez lortutako diru horren guztiaren zati bat itzultzeko eskatu zitzaionean, bere familiak ez zuen halakorik onartu.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 73. orr.

Izan daiteke jaso duten heziketagatik -zapalkuntzagatik esatea egokiagoa litzateke-.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 269. orr.

Buruzapia ez omen da kultura jakin baten ezaugarri, kultura jakin horretan emakumeak jasaten duen zapalkuntza eta bazterketaren sinboloa baizik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 106. orr.

Itotzen ninduen errealitate haren zapalkuntzatik itzurtzeko, gogo hutsezko jardun batera jo behar izan nian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 95. orr.

-Ikusi dut, ikusi, nire herriak Egipton bizi duen zapalkuntza eta entzun dut zapaltzaileen zigorpean egin duen garrasia.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 149. orr.

Gizakiek zapalkuntzaren zamapean egiten dute garrasi, ahaltsuen ukabilpetik laguntza eske oihu.  Elizen arteko biblia   Jb 35,9

Hoinbeste gisetarat hoinbeste bortizkeria eta zapalkuntza jasan eta jasaiten dituen Euskal-Herrian, bakearen aldeko urrats guziak on dira.  Herria   2001-06-28

Famiano Strada [...] flamendarrak espainiarren zapalkuntzaren aurka altxatu zireneko historia kontatzen duen liburuaren egilea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Francoren zapalkuntzaren eredu bat izan ziren behartuta lan egiteko sortutako batailoiak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Jendea zenbat eta gehiago mugitu, orduan eta bortitzagoa zen Poliziaren zapalkuntza.  Berria - Gaiak   2006-04-14

Nazio bakoitzak badu ere bere Ohitura berezien araberako bizia eramaiteko eskubidea, baztertuz, jakina, edozein oinarrizko giza eskubide bortxatzeko bidea, eta bereziki herri gutituen zapalkuntza.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 95. orr.

Godo eta iberoen saldo batzuk, mairuen zapalkuntzatik ihesi, Luisen lurretan onartuak izan ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 279. orr.

Zapatistek, dagoeneko, jomuga oso garrantzitsuak lortu dituzte: Mexikoko indigenen zapalkuntza mundu guztiaren aurrean nabarmen gelditzea.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 109. orr.

Japonian, ordea, kristautasun erromatar katolikoaren zapalkuntza berehalakoa eta errukigabea izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 209. orr.

Egiten duenaren zapalkuntza, inoren lanaren etekinetatik bizi denaren aberaste kontrolgabea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 174. orr.

Von der Graf hori [...] animalien zapalkuntzaren kontrako muturreko militantea da.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 122. orr.

1936an altxamendu faxista bizkor nagusitu zen Galizian, eta Fronte Popularraren aurkako zapalkuntza bortitzari ekin zion.  Berria - Mundua   2006-01-07

Mundu guztia bizi da zela edo hala zapalduta, batetik ez bada bestetik, baina zapaltzaileak ematen dio zapalkuntzari kalitatea.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 158. orr.

Ausarki erantzuteko, irain eta madarikazio ulertezinez, haiek ezarririko itxitura eta zapalkuntzazko errejimenari.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 23. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iraken, Turkiaren eta beste herri batzuen zapalkuntza ikaragarria jasaten duten kurduei.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 11. orr.

Askatasuna berreskuratzeak esan nahi du zapalkuntza militar hori ezagutu eta aurre egin behar zaiola.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 116. orr.

Espainiako Gobernuari exijitu dio zapalkuntza politikoa desagerrarazteko eta herri nahiz giza eskubide guztiak errespetatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

44 urteko zapalkuntza sexuala ez da egun batetik bestera gainditzen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 34. orr.

Ez dakit sexu berekoon arteko konplizitatez izan zen, generozko zapalkuntza bera pairatzen dugunon arteko solidaritatez alegia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 17. orr.

Irainak eguna joan eta eguna etorri, zapalkuntza etengabea, justizia oro urratua, giza karitatea erdeinatua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 133. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Emakumeok zapalkuntza sistema biren menpe bizi garela: neoliberalismoa eta patriarkatua.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Emakumeen zapalkuntza egoera gogorarazi zuten herritarrek.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Barne botereak ezarritako errepresio eta zapalkuntza giroa agertzen da, barrutik begiratuta, militanteen artean.  Berria - Kultura   2004-04-16

Aristokrazia lurjabeak bere zapalkuntza-indar osoa berreskuratu zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 32. orr.

EHEk dio Espainiako Konstituzioa «zapalkuntza tresna» dela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-07

Hezkuntzaren, erlijioaren edo ez-dakit-zer zapalkuntza-motaren erruz, berez instintu hutsa dena jantzi ederragoz apaintzera jotzen dugu, eta hala asmatu genuen delako maitasuna, zikin usteko jardun hori itxura garbi batekin mozorrotzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 61. orr.

Zapalkuntza eskubidea errespetatzeko borrokatzen dira integristak.  Berria - Mundua   2006-02-09

Estatu honek aspaldiko zapalkuntza ildoa darama gure herriaren kontra.  Berria - Euskal Herria   2004-10-14

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ekidistantziaren eredu izan behar zuena, hizkuntza zapalkuntzaren adibide goren bilakaturik ikusi genuen hor, bere zaldi zuriaren gainera igota.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 84. orr.

Arraza-bereizkeria, bazterketa, kolonia-zapalkuntza.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 110. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurkako zapalkuntza (3); emakumeen zapalkuntza (4); eskubideen zapalkuntza (3); euskal herriaren zapalkuntza (3); kontrako zapalkuntza (3); mendeetako zapalkuntza (4); poliziaren zapalkuntza (3)

zapalkuntza eta tortura (3); zapalkuntza ildo (3); zapalkuntza salatu (4); zapalkuntza salatzeko (3)

hizkuntza zapalkuntzaren (3)

zapalkuntzaren aurka (4); zapalkuntzaren aurkako (4); zapalkuntzaren bidea (3); zapalkuntzaren bidez (3); zapalkuntzaren kontra (5); zapalkuntzaren kontrako (6)

zapalkuntzari aurre (4)


zapaltzaile 1 iz zerbait zapaltzen duen pertsona.

Doroteak eta alabak dolarea erakutsi zioten Andresi: antzinako modukoa, prentsatzeko hagarekin, zapaltzaileek oinetan janzten dituzten zurezko eta espartzuzko txinelekin, eta haiek lotzeko lotailuekin.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 219. orr.

Orroaka dihardu bere herrialdearen aurka, deiadarka mahats-zapaltzaileen antzera munduko bizilagun guztien aurka.  Elizen arteko biblia   Jr 25,30

• 2 izond/iz zapaltzen, menderatzen duena.

Haur-bulkaden frustrazioak haserrea sortzen du, gorrotoa, eta gurari suntsitzaileak [...] autoritate zapaltzailearen aurka zuzenduak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 347. orr.

Zoritxarrekoa Jerusalem, hiri errebelde, kutsatu eta zapaltzailea!  Elizen arteko biblia   So 3,1

Populua ideologikoki menderatzen zuen jauntxo eliztarraren botere zapaltzailea.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 83. orr.

Emakumea sistema zapaltzaileetatik askatzea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-15

Pentsa liteke dispertsioarekin espetxe politika zapaltzaileek gaina joa zutela.  Berria - Euskal Herria   2006-03-19

Estatu kapitalista zapaltzailea zela gertaturikoaren erantzule bakarra.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 109. orr.

Estatu arrotz zapaltzailea premiazkoa zaizue.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 136. orr.

Herri santua, askazi akasgabea, nazio zapaltzaileagandik askatu zuen jakinduriak.  Elizen arteko biblia   Jkd 10,15

Gutxiengo menderatzailea, definizioz, gobernari-klase bat da, gidatzeari utzi eta zapaltzaile bihurtu dena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 421. orr.

Tribalismoa, zokokeria morala, komunitarismo etnikoa eta, noski, nazionalismoa -bai zapaltzailea eta bai baztertu zalea- harriak dira, ahalegin zibilizatzaile unibertsala oztopatzen dutenak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 7. orr.

Hauts egin du Jaunak gaizkileen aginte-makila, zapaltzailearen nagusigoa.  Elizen arteko biblia   Is 14,5

Askatu zapaldua zapaltzailearen eskutik.  Elizen arteko biblia   Sal 107,2

Zapaltzaileen eta zapalduen arteko marra egiteko kultur irizpideak, erlijiosoak bezalaxe, eragozpen asko jar dakizkiokeen arren, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 264. orr.

-Ikusi dut, ikusi, nire herriak Egipton bizi duen zapalkuntza eta entzun dut zapaltzaileen zigorpean egin duen garrasia.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 149. orr.

Zapalketak zapaltzailea bera hiltzen du eta injustizia ereiten duena deabrua da.  Berria - Mundua   2004-04-16

Gure zapaltzailea, gure etsaia...      - 0. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapaltzaile izan (3)

zapaltzailearen eskutik (3)

estatu zapaltzaileek (3)


zapaltze iz zerbaiten gainean oina-edo jartzea; gainean jartzen den zerbaiten bitartzez sakatuzea; menderatzea.

Goizalde honetan lana eman zuen iruzurra berriz onartzeak, zapaltze mendekuzalea, kaskarkeria hitz egiten, oldarkeria hizkeratzat. Enuntziatuari berari ez dio eragiten bitan banatze horrek edo zapaltze horrek: hitzezko jardutearen existentzia modu bat da-eta, bera gauzatua izan den legez.  Berria - Mundua   2004-08-18

Etimologiak berak erakusten du "zapaltze" kontu bat dela, zerbait ateratzera behartzea, laranja baten zukua ateratzen den bezala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 256. orr.

Oinetako puntaren zapaltze-ekintza sotila, pixka bat luzatzea atsegin duena.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 85. orr.


zaparketa iz ipar leherketa.

Epe hori behar izan dute zaparketa ustegabekoa izan dela erraiteko axurantza etxe guziek aho batez, hots ez dela atentatu bidez gertatu.  Herria   2005-07-14

Hor kokatuak diren enpresek badute beren barneko plan berezia, enpresa buruak bete behar duena zerbait sute edo zaparketa gertatzen baldinbazaio.  Herria   2003-04-24

Hiru zaparketa "Estoril" etxearen aitzinean.  Herria   2001-09-06


zaparrada (orobat zafarrada g.er.) 1 iz euri jasa bortitza.

Gaur zaparradak eta ostarteak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 270. orr.

Zaparrada batzuk ere bota zituen, baina ez zuten luze iraun.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 373. orr.

Erauntsiaren zaparradek gainerateko harrabots guziak estaltzen dituzte eta ibiltokiko hesiaren aitzinean tente, kartierreko zaintzale bat, euritako handi batek estalirik [...] eni so.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 64. orr.

Ruche jauna zain gelditu zen, zaparrada noiz atertuko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 55. orr.

Arrats hartan udako egun sargorietako zaparrada izan zen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 76. orr.

Zaparrada batzuk izan ditugu bidean, baina arazorik ez.  Berria - Harian   2005-01-26

Mendietako zaparradak blai egiten ditu, non babesturik ez, eta harkaitzaren kontra jartzen dira.  Elizen arteko biblia   Jb 24,8

Alferrik zihoala erantzun zenion, laster zela zaparrada gainean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 22. orr.

Orain ere zaparradak harrapatu behar ote nau?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 74. orr.

Udakoa zirudien zaparrada eta trumoien erasana entzuten zen kanpoan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 17. orr.

Egunak joan eta egunak etorri, zaparradak geroz eta sendoagoak ziren.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 10. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

-Zoaz jatera eta edatera, zaparrada handi baten hotsa sumatzen da.  Elizen arteko biblia   1 Erg 18,41

Eurijasa eta zaparrada beteagoak, mardulagoak egiten dituela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 162. orr.

Asteartean eta ostegunean euri zaparrada gogorrak erori dira Arabako Errioxan.  Berria - Ekonomia   2004-09-11

Zaparrada mardultxo laburra.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 376. orr.

Zeren, egia horixe, zaparrada bikaina ari baita prestatzen ezkerretara eta aurrean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 122. orr.

Hauxe bai derrepenteko zaparrada zaratatsu eta haizetsua, azkar asko hustu da jendez etorbidea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 264. orr.

Garaiko ekonomilari batek zioen bezala, "Sua! Sua!", oihukatu zuten sekulako zaparrada ari zuen bitartean.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 67. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Tarteka euri-zaparradak botako zituela, tenperatura asko jaitsi gabe.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 376. orr.

Orduko 290 kilometroko haize ufadak eta euri zaparradak eragin zituen Larry-k.  Berria - Mundua   2006-03-21

Geltokiko andenera ur zaparradak erortzen ziren lurrazalera ematen zuten burdinsareetatik.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 162. orr.

Ekaitz zaparradaren lehenengo tantak astunak eta bakanduak izaten dira.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 124. orr.

Horregatik huts egin dizute hodei-zaparradek, ez da udaberriko euririk izan.  Elizen arteko biblia   Jr 3,3

4 irud/hed

Gau hartan ez nuen eskura etxekoandrearen zaparradatik, haren olio frijituaren usainetik eta ilobaren dohain telegenikoetatik libratuko ninduen deusik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 23. orr.

Barre-algaren zaparrada haren erdian, hara non azaldu zen Perrette.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 169. orr.

Gelako atea bat-batean ireki zen txinparta gorrien zaparrada batekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 278. orr.

Bolada latz hartan hegazkin amerikarrek gure gainera botatako suzko zaparrada haietako baten erdian.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 15. orr.

Hitzak zaparrada dira azken urteotan eta ez da dagoeneko deus ganorazkorik entzuten harrabotsaren erdian.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 120. orr.

Maisuaren heriotzaren berri izan zuenean, urteetako adiskidetasuna etorri zitzaion zaparradan Faustinori.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 66. orr.

5 (irud/hed, hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Petalo-zaparrada bat jira eta bira hegaldatu zen haren esku gainera, eskularruen gainera, mahai gainera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 304. orr.

Eta bonba zaparradaren ostean, poema bonbardaketa helduko da hamabost egun barru.  Berria - Kultura   2004-07-31

Gure atzean, metrailetak tiro zaparrada gorgarri bat bota zuen egongela barnera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 122. orr.

Bala zaparradak, kanoikadak, alde guztietatik datozkie.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 34. orr.

Altxa beza jaun horrek bere ezkutua, hor gezi-zaparrada bat dator eta.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 288. orr.

Kontsulak, bere onetik aterata, perdigoi zaparrada bat bota zion pertsona haren alderik nabarmenenera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 267. orr.

Erromatar soldaduen gainean erortzen dira harriak, eta ez dute haiek inoiz ezagutu hura baino jaurtigai-zaparrada hilgarriagorik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 473. orr.

Ostatuko etxekoandrearen ohizkanpoko jokabide haren zergatiak blaitu ninduen, hitz-zaparrada baten forma harturik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 23. orr.

Txalo zaparrada batek egin zion abegi Ruche jaunaren azken esaldiari.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 96. orr.

Berehala, klaska-zaparradak entzun ziren inguru osoan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 80. orr.

Haien lanbidea ez baita, soilik, galdera-zaparradaren erdian nolabait eustea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 13. orr.

Ez dakit nola jasan zuen horrelako gutxieste zaparrada!  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 139. orr.

Gizonak irri zaparrada ozena airarazi zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 225. orr.

Handik aurrera, asaltoa amaitu arte, zartako zaparrada jasan behar izan zuen Joseluk.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 159. orr.

Hori bai, gizon hari oinazerik latzenak ematen hasi aurretik Rafael Leonidas Trujillok berak ostikada zaparrada jo ei zion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 277. orr.

Astakiloa, bestalde, ez zen ezertaz ere ohartu, lanpetuegi baitzebilen bi iheslarien kontrako birao eta irain zaparrada botatzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 204. orr.

Kolpe zaparrada bateko lehenengo kolpea baizik ez da.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 129. orr.

Une hartan, urre zaparrada bat erori zen emirraren eta haren aliatuen eskuetatik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 318. orr.

6 zaparradapean

Gure sentsuak kanpoko munduaren irudi oso bat ematen hasiko balira, zaparradapean itoko ginateke bertan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 179. orr.

Iluna da nagusi, arima zolaraino blaitzen dion bakardade zaparradapean, eta oso bakan, oso noizbehinka, argi kolperen batek istant batez eteten du ilunaldia.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 208. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bala zaparrada (4); eskuzarta zaparrada (3); euri zaparrada (28); euri zaparrada hasi (3); galdera zaparrada (3); gezi zaparrada (3); gol zaparrada (10); hitz zaparrada (4); ikusleek txalo zaparrada (3); jendearen txalo zaparrada (3); kolpe zaparrada (3); kritika zaparrada (6); kritika zaparrada handia (3); tiro zaparrada (7); txalo zaparrada (124); txalo zaparrada bat (3); txalo zaparrada batek (4); txalo zaparrada batekin (7); txalo zaparrada batez (6); txalo zaparrada entzun (5); txalo zaparrada eskaini (5); txalo zaparrada galanta (3); txalo zaparrada handi (4); txalo zaparrada jaso (10); txalo zaparrada jasoko (3); zaleek txalo zaparrada (3)

zaparrada bat (25); zaparrada bat erori (3); zaparrada batekin hartu (3); zaparrada ederra (5); zaparrada entzun (5); zaparrada entzun zen (3); zaparrada eskaini (5); zaparrada galanta (3); zaparrada handi (5); zaparrada handia (7); zaparrada handia jaso (3); zaparrada handiak (5); zaparrada hasi (4); zaparrada itzela (3); zaparrada jasan (3); zaparrada jaso (12); zaparrada jaso zuen (7); zaparrada jaso zuten (3); zaparrada jasoko (4); zaparrada luze (3)

euri zaparradak (12); txalo zaparradak (19); zaparradak izan (3)

txalo zaparradarekin (4)

euri zaparradaren (6); txalo zaparradaren (3); zaparradaren azpian (5); zaparradaren erdian (3); zaparradaren ostean (5)

txalo zaparradari (3)

txalo zaparradaz (4)

txalo zaparradek (3)

txalo zaparradez (4)


zaparradaka 1 adlag zaparradetan.

Txaloak zaparradaka erori ziren patio gotikoko lorategi krabelin xuriz betean, eta guri, krak, zerbait hautsi zitzaigun bihotzean.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 127. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Erramun bera gaitzeko trenpuan, musikari eta kantari lagunekin hoberena eskaintzen, publiko guzia berarekin komunionean, aldi bat gehiago xarmaturik, xutik txaloka, txalo zaparradaka...  Herria   2005-04-28

Egiaren peskizan bere bidea asmatzen eta hitz zaparradaka barreiatzen duen idazlea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 60. orr.


zaparradapean ik zaparrada 6.

zaparradatxo iz zaparrada txikia. ik zaparradaxka.

Hasierako uholdea eurijasa bilakatu zen lehenik eta ondoren gero eta gutxiagotuz zihoala zirudien zaparradatxoa.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 206. orr.

Ez dizute kobratuko, zaparradatxoren bat halako batean ez bada.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 170. orr.

Lantzean euri zaparradatxo bat edo beste botatzen duen arren.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 303. orr.


zaparradaxka iz zaparrada txikia. ik zaparradatxo.

Arratsalde erdirako euri zaparradaxka laxa-laxa batek ekarri zigun gogora eguraldi eroa nolakoa izan daitekeen, hartara jartzen denean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 377. orr.


zaparrastatsu izond zalapartatsua, iskanbilatsua.

Auzokide zaparrastatsuek ezinbesteko bihurtzen dituzten tapoiak jarrita.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 64. orr.


zaparro izond mozkotea. ik txaparro.

Ezustean egin zuen laguna, mehatxua amaitzen lagatzeke "Kaixo, Huck!" esan baitzion zaparro hark, "Ni Tom nauk!".  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 123. orr.

'Aurrera, zaparrook!' esaten ziguten.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 71. orr.

-Hara gure zaparroa!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 241. orr.

Zer, gure zaparro denborak gogoratzen dituk?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 114. orr.


zapart 1 iz eztanda.

Suaren noizik behingo zapartak baino hots handiago batek atera ninduen neure kabutatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 147. orr.

Zapartak entzuten dira, eta kea SS-en kaserna aldean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 134. orr.

Gero ta gehiago zaparta SS-en kasernatik, eta kea gero ta handiago eta beltzago.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 134. orr.

Lurra dardarikan hasi zen, zapartak gero ta hurbilago eta ozenago.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 102. orr.

Zeruan, Txina aldera behatuz, ikus zitezkeen konstelazioen zapartek hazi argitasunetarik soa lurreratzean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 30. orr.

Fini zapart eta tarrapata.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 111. orr.

Lehorrean zeuden mutilek soka muturrak askatu eta piztien erara jauzi eta zapart, barrura egin zuten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 18. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Karkailak areagotu ziren sukaldean, Graxiren harridurarako, ez baitzuen horrelako irri zapartaren zergatia ulertzen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 94. orr.

3 leher eta zapart egin adkor leher egin.

Ahuldurik, leher eta zapart eginik zegoen, are gehiago lanetik itzultzean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 134. orr.

Dorreek, adreiluzkoak balira bezala zapart egin zutenean, polizia eta suhiltzaile asko hil ziren.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 73. orr.

Eta leher eta zapart egin dezala han!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 135. orr.

Munduak leher eta zapart egin baleza, dena buka dadin azkenean!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 194. orr.

4 zapart egin (37 agerraldi, 23 liburutan) eztanda egin. ik zapartatu.

Zapart egin gabeko obusak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 110. orr.

Eguraldia epeldu baino lehen hil zen zure aita, lan egiten zuen meategiko galeria bateko grisuak zapart eginda.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 143. orr.

Eztanda ikaragarri haren ondorioz, bestalde, kristal puskok, balak bailiran, zapart egin zuten han-hemenka.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 100. orr.

5 irud/hed

Horretaz gain, bizileku berezi honetan sartu eta zapart egiten du egunak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 122. orr.

Tronpeta eta platilozko txaranga batek egiten du zapart plaza nagusian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 205. orr.

Ezin izan zion haserreari gehiago eutsi, zapart egin zuen: [...].  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 202. orr.

Banekien kafea ez zela izanen zapart egin gabe egoteko lagungarririk hoberena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 242. orr.

Horixe du zigorrik onena agureak, zapart egin dezala bere harrokerian.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 31. orr.

Hitz horiekin egingo zian zapart tentsioak, neskak hautua egin beharko baitzuen gurasoen eta mutilaren artean, aurreiritzien eta maitasunaren artean!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 193. orr.

· Haizeak bolada bortitzez astintzen du, gabardinaren hegalek zapart egiten dute, maindire bustien antzera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 161. orr.

6 zapart eginarazi

Bere gainean toldo bat eraiki dute, brisak leunki zapart eginarazten duena.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 183. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

leher eta zapart (10)

zapart egin (20); zapart egin zuen (3); zapart eginda (3); zapart egiten (4)


zapartagailu iz ipar lehergailua.

Izigarrikoa zuen indarra bonbak, 500 kiloko zapartagailua zaukalarik.  Herria   2004-01-22

500 kiloko zapartagailuen bidez.  Herria   2004-03-11


zapartagarri izond ipar lehertzekoa, eskuarki irriz.

Gero berantago ere bertsu saio ederra eman dute, zonbait seriosak edo hunkigarriak, bertze batzu aldiz irriz zapartagarriak.  Herria   2001-07-12

Izen buruak dion bezala, zinez irri egiteko antzerki motzak asmatu ditu gure Pantzo Hirigaray zapartagarriak.  Herria   2005-01-20


zapartaka adlag zapart eginez.

Ukabilak gorarik zebiltzan, barrak airean, botilak zapartaka, neskak elizen aterpean dardaraka izutuak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 119. orr.


zapartaldi iz zapart egitea.

Fatihak ene zainen zapartaldia susmatzen zuen eta are eztikiago tinkatu ninduen bere besoen artean, lau haizeetara zarta zitekeen sumendi birtuala bainintzan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 190. orr.

Alde guztietatik zetozkidan olde haiek, basurdeen lauhazkaldiak sentitzen nituen nire garunetan, oinazturen zapartaldiak nire giharretan.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 122. orr.


zapartarazi, zapartaraz, zapartarazten 1 du ad zapart eginarazi. ik zapartatu 2.

Auto bat zapartarazi dute Guardia Zibilaren kaserna aitzinean.  Herria   2002-08-08

Igande horren bezperan beste kamikaz horietarik batek bere bonba zapartarazia zuen Hebroneko otoitz-leku batean bere buruarekin batean hilez senar-emazte batzu.  Herria   2003-05-22

Bolborategiaren zapartarazteko kontratatu zuten bi gizonetarik bat zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 269. orr.

2 irud/hed

Baina muga hau zapartarazten hasiak gara.  Berria - Kultura   2006-02-11


zapartatsu izond

Beharrezkoa da aleaziorik sendoenezko nerbioekin munduratua izatea, edo, nerbioak dardartsu eta zapartatsuak baldin badira, neurriz kanpoko pasio batek, aberriaren aldekoak edo antzekoak, inor beretua izatea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 327. orr.


zapartatu, zaparta(tu), zapartatzen (90 agerraldi, 20 liburu eta 46 artikulutan) 1 da ad eztanda egin. ik zapart 4.

Bonba tximiniatik behera amildu zen, eta korazatuaren labeetan zapartatu zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 146. orr.

Norbaitek telefonatu du Gara kasetari, erranez bonba bat zapartatzera zoala Barnabeuko zelaian.  Herria   2004-12-16

Badu jada hamar hilabete urberotegia zapartatu zela Erien Axurantza Kutxan.  Herria   2005-07-14

Frantxis bere betiko borroka lagunak suprefeturaren jautsarazteko preparatzen zuen auto-bonbarekin mila puxinketan zapartatu zen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 61. orr.

Jende baketsu horien artean auto bat zapartatu da gutienik ustean eta beldurrek eta ikarak egin dute gaineratekoa.  Herria   2005-09-08

Afrikan izanen nintzen 68ko maiatza zapartatu zenean.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 102. orr.

Hona non, 1989an, uste gabetarik, lehertzen eta zapartatzen den, Berlineko Harresiarekin batean, Sobiet Errepublika Sozialisten Batasuna, hots, "Langileriaren Aberria".  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 77. orr.

Kontrakoek orroitarazi dute idia bezain lodi izan nahi zuen igelaren ipuina: loditu eta loditu, eta azkenean zapartatu!  Herria   2004-05-06

Irri sarkastiko ozen batez zapartatu zen emaztea.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 156. orr.

Burua zapartatzeko heinean neukala eta, ohean itzul hona, itzul hara, ez nezakeen bakerik aurki.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 134. orr.

Giza harremanen eta sentimenduen oreka ederra nolatan doan geldika-geldika ahultzen, azkenik era ikusgarrian zapartatzeraino.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 79. orr.

• 2 du ad eztanda eragin.

Nik erre nuen Irun, nik zapartatu nituen Bilboko zubi guztiak tropa faxistak sar zitezen baino lehen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 216. orr.

Atea zapartatuta sartu ziren, ez ziren txukun jokatzen saiatu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 108. orr.

Laclosek tratatu feminista harrigarri bat ere idatzi zuen, andreen joputza zapartatzeko iraultza handi bat eskatuz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 72. orr.

Harira: munduko xuxenak, ortografikoak eta hankabikoak, zapartatzeko eleberria duzu hau, aitaren aurkako gudu tresna.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 55. orr.

• 3 (era burutua izenondo gisa)

Herdoilaren pikorrak blakaren geruza lehertzen, portilo zapartatuak, sopletearen pindarra ontziaren hesteetan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 239. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapartatu da (4); zapartatu zen (7)

zapartatzen den (3)


zapartatze 1 iz eztanda egitea.

Lau zapartatze izan dira larunbatetik iganderako gauean, Bergara, Beasain, Elgoibar eta Soraluzen.  Herria   2005-05-19

Zapartatze horrek kolpatu andana bat ere egin du.  Herria   2004-04-08

Horoskopoek zenbaitetan iragartzen duten bizitza aldaketa errausle baten premia dudala, zapartatze erraldoia.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 70. orr.

Harresi ttipi bat iragan nuen etxe honen ingurua egiteko, eta zabalik aurkitu nuen beste aldetik, baina ikaratzeko maneran goitik beheraino zabalik, fatxada osoaren zapartatzeaz.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 164. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Marokan laugarren hil bat kondatu da ondarrik, español industrilari bat, Casablancan izan ziren bonba-zapartatze haien ondorioz: maiatzaren 16an zen hori.  Herria   2003-05-29

Hamar kiloko dinamita zapartatze batek, Furianin, EDF eko etxe batean bulegoak jauzarazi ditu lantegiari kalteak eginez, bi auto eta berina asko andeatuz.  Herria   2003-07-31

Jazarketa bada denetan, bonba, auto-zapartatze eta beren burua zartagailuz beterik jauzarazten duten kamikaz bolontariak.  Herria   2004-02-05

Bagdad kapitalean berean lau jokaldi egin dira bonbez edo auto-zapartatzez, hilak eta zaurituak eginez andana.  Herria   2004-07-05


zapartatzear adlag zapartatzeko zorian.

Xendaz xenda bulta honetan enekin dabilen irakurleari harriduraren mugetan zapartatzear nengoela aitortu beharra diot: [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 90. orr.

Tu mikatza irentsiz, haginak tinkatuz eta lepo zainak zapartatzear.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 36. orr.


zapartegingarri (corpusean zapartingarri soilik) izond ipar lehertzeko modukoa, eskuarki irriz. ik zapartagarri.

Zapartingarri ere litake ez balitz nigarringarri!  Herria   2005-06-09


zapartingarri ik zapartegingarri.

zapata (orobat zapeta g.er.) 1 iz larruzko oinetakoa, zoru sendokoa, oina orkatileraino estaltzen duena. ik oski.

-Nik irakatsiko dinat zapatak lotzen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 100. orr.

Zapatak askatuta eramaten dituzte.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 81. orr.

Leize baten tamainako tximiniaren ondoko aulkian eserarazi ninduen izebak segituan, eta zapatak erantzi zizkidan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 19. orr.

Gero zapatak eta galtzerdiak erantzi eta galtza barrenak bildu zituzten.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 33. orr.

"Baina kendu zapatak, aurrena", esan zidan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 148. orr.

Ormazabal, ken itzak zapatak, piratak oinutsik ibiltzen gaituk!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 11. orr.

Jaiki eta zapatak jantzi nituen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 92. orr.

Zapatak jantzita zituzten eta itsasoaren erdian galdutako baltsa batean ziruditen biek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 83. orr.

Zapatak higatzen nituelako halako lasterraldiak egiteagatik.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 31. orr.

Berrogeita hamar zentabo eta nickel bat zapatak garbitzeagatik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 37. orr.

Gonbidatuak zapatak busti barik hel daitezen dantzara.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 281. orr.

Nire zapaten gomazko zolek zarata gehiegi egin dute ibilbide amaiezinean zehar.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 105. orr.

Harriek mina ematen zioten oinetan, zapaten zola higatuetan iltzatzen baitzitzaizkion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 165. orr.

Boladan dago orain beltzen artean zapatak lokarririk gabe erabiltzea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 113. orr.

Oinak arrastaka, aterantz jo zuen, zapaten lokarriak dilindan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 181. orr.

Zapatentzako krema horizontalki hedatuz zapataren gainean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 147. orr.

Ohitura zen zapatak oliotan urtutako kedarrez lustratzea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 107. orr.

Soineko berriena ahal bezain ederki plantxatzen, zapatei lustrea behin eta berriro ematen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 77. orr.

Zapatei lustrea atera zienean, zutitu eta txalekoari behera tira egin zion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 265. orr.

Dan Lewis-en dendan lan egiten zuen, zapatak saltzen-.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 179. orr.

Zapatak larruzkoak eta puntadunak ziren, eta distiratsu zeuden.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 65. orr.

Urratuak genituen jakak, bustiak galtzerdiak eta likatsuak zapatak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 36. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ez daki ondo non irakurri zuen, duintasuna mantentzen zutela adierazteko heriotzara kondenatutakoek zuten azken aukera zapata distiranteekin hiltzea zela.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 148. orr.

Apain eta dotore jantzi gintuan, gorbata eta zapata lustratuak.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 59. orr.

Oinetan, zapata zuri takoidunak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Galtzerdi zuriak eta oinetan zapata puntadunak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 60. orr.

Zapata plataformadunak erabiltzen ditu eta ilea kardatu egiten du altuagoa emateko.  Berria - Mundua   2004-07-09

Oinetan udako zapata zuri-beltzak, behatzentzako zuloekikoak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 195. orr.

Bere zapata lodiei beha geratu zen. Blusa eskote handiduna, gona estu ñimiñoa eta zapata takoidunak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 157. orr.

Bi egun daramatzat ezer jan gabe -murmurikatu zuen bere zapata pitzatuei begira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 227. orr.

Zapata aho zabalak, galtza lisoak eta belusezkoak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 134. orr.

Kristina zapata hutsean agertu zitzaidan, bere eder gorrian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 368. orr.

Gabardina zahar koipeztatua eta zapata maiztuak dituela.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 40. orr.

Tatariar zapata mutur-okerrak zeramatzan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 217. orr.

Txarolezko zapata arrakalatu baten puntaz zeraman konpasa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Larru gorrizko zapata berri zorrotzek dir-dir egiten zuten bere oinetan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 488. orr.

Nire anaiaren galtza zaharrak eta nire gomazko zapatak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 225. orr.

Gure neguko zapatez aita arduratzen zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 59. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Pertsonaia biblikoak ziren zapata-garbitzaileak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 138. orr.

-Ez nuen asko uste gure zapata lustreatzailea ikusi behar genuenik berriz han!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 49. orr.

Neskazahar, mirabe eta zapata-konpontzaile.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 153. orr.

Berak, Sergiok, zapata saltzaile profesionala izan nahi zuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 128. orr.

Iltzetxoak ezpain artean zituela eta mailu txiki batez zapata-zoruak josten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 50. orr.

Zapata zolak gastatuak baitzeuzkan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 19. orr.

Larru-puskak iltzatu genituen zapatariaren mahaian, hormetan eta atean, zapata-zolak josteko iltze txikiez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 51. orr.

Zapatazolen azpian elur hormatuaren krisk eta krask hotsak aditzen hasiak ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 65. orr.

Zapata-zola erraldoien arrastoak ematen duten zulo bitxiz betea dago harkaitza.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 149. orr.

Izan ere, Maddik, gonak maite zituen orain, eta zapatatakoinak, eta ezpain-barrak.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 91. orr.

Paolak ilea moztu nahi izanen zuen, zapata-takoi altuak eraman.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 80. orr.

Zapata-lokarriak ez dira sartzen!  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 100. orr.

Urdinak zituen zapatak eta urdinak zapata-sokak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 250. orr.

Gainean daramazun arropa aztertzen eman duzu istant bat: botoiak, zapatak, zapata-belarriak...  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 268. orr.

Hark, zuk pagatutako zapata-larrua hautsi zuen bai, baina zuk gorputzeko larrua ebaki diozu.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 26. orr.

Zapata-krema saltzen duen baten gezurrak entzuteko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 283. orr.

Baionan ari lanean, zapata saltegi batean.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 71. orr.

Zapata-enpresa txiki bat omen daukate Istanbulen erdi bana.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 167. orr.

Egunero joaten zen zapata-lantegi batera, bere zortzi orenen egitera.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 30. orr.

Argazkia zapata kaxa baten hondoan dago, egunkari txatal eta ginkgo hostoen artean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 56. orr.

Zapata-kaxetan neukan dirua ere bazen zerbait.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 213. orr.

Zapata-kutxa itxurako gela hura gaizki aireztatuta zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 158. orr.

Dozenaka zapata pare berri ekarri zituen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 128. orr.

Nire ohe gainean nago eserita orain, aurrean zapata lerrokada bat daukat denak binaka jarrita.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 238. orr.

Etxeetako obra txikiak edota zapata konponketak.  Berria - Ekonomia   2006-01-21

Farrukito dantzari bikaina da, eta berak parte hartu zuen dantza guztietan gaztetasunaren indarraren eta arintasunaren gainetik biribiltasuna azaldu zuen: hala nola zapata hotsetan, harroarena eta erratzarena egiten, itxidurak, ondulazioa,okerdurak...  Berria - Kultura   2004-02-08

· Bulegora iritsi bezain laster, komunean sartu eta zapata-galtzerdiak erantzi zituen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 56. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Aingeru zapata-garbitzaile bat emango dut, zilarrezko paperaz estaltzen nautenean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 195. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Limonada erosi zizkion mahai bateko neskatxa zuri bati, emakume-zapata takoidunak zeramatzan bati.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 80. orr.

Adi-adi begiratu zion bere buruari, arretaz, interes handiz, preso-zapata handietatik hasi eta sabeleraino, non atorra harrotzen baitzitzaion.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 75. orr.

Traje txukuna, panty zuriak eta takoi-zapata irrigarri batzuk jantziko ditun.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 88. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Roberto Goaza komisarioak onaren eta gaizkiaren gainetik dagoenaren begirada zuzendu zion Cesarri, zure etorkizunaz dena dakitela eta etorkizun hori geratzen zaizkizun urte guztietan zapata-garbitzaile lanetan pasatzean datzala dakikenaren begirada.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 68. orr.

7 galgaren atala, gurpilaren zatiren baten kontra ezartzen dena.

Bat-batean, berriro atera zituzten gurpilok, aurrean pistarik egon ez arren, eta galga-zapatak ere bai: urdailean ukabilkada bezalaxe, igogailuan goitik behera amiltzea bezalaxe sentitu nuen balaztada.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 27. orr.

8

Perkusioetan Iñigo Egia izan dute eta Josu Salbide zapata eta dultzainarekin.  Berria - Kultura   2004-05-20

Jexux Aranburu teklistarekin eta Arkaitz Miner mandolina, biolin eta zapata jotzailearekin batera, Jonan Ordorika soinu teknikari zutela.  Berria - Kultura   2006-04-06

9 zapatape (leku atzizkiekin)

Zapatapean sentitu egin behar dira lurraren zimur guztiak eta orduan erabaki, orduan bakarrik, norantz eman hurrengo urratsa.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 81. orr.

Asfaltoa txarra da gero, ez dago zapatapetik kentzerik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 172. orr.

Gainera, inguruko guztiak txakurrak baziren eta harrapatu nahiko balute, honezkero haien denen zapatapean zegokeen ahuspez.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 255. orr.

10 (leku atzizkiekin, irud/hed)

Izen eta guzti, hantxe ziren Francoren zapatapean erresistentziari ekiten ziotenen izenak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 175. orr.

11 zapata-denda (orobat zapatadenda g.er.)

"Shoe Shop" zapata-dendan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 65. orr.

Zapata-denda handiaren erakustegiari beha gelditu zen, bota pare berriaren premia zeukan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 97. orr.

Hermann ez beste guztiok zapata-dendara sartu ginen erakusleihotik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 51. orr.

Garai hartan hasi zen zapata-dendan lanean Sergio.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 128. orr.

Pasatutako loteria-txartelak, zapata-dendetako ordainagiriak, elektrizitate-erreziboak.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 79. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

larruzko zapata (7); neurriko zapata (4); nire zapata (7); oinetan zapata (3); txarolezko zapata (3)

zapata bat (11); zapata batzuk (3); zapata beltz (4); zapata beltzak (8); zapata beltzak jiraka (3); zapata berriak (7); zapata denda (6); zapata dendan (8); zapata dendara (4); zapata garbi (3); zapata garbitzaile (6); zapata garbitzailea (3); zapata garbitzailearen (3); zapata gorriak (4); zapata kaxa (13); zapata kaxetan (6); zapata kutxa (4); zapata lokarriak (3); zapata marroiak (6); zapata pare (26); zapata pare bat (8); zapata pareak (6); zapata politak (3); zapata takoidunak (13); zapata takoidunak zeramatzan (3); zapata zahar (3); zapata zola (7); zapata zolak (5); zapata zuri (6); zapata zuriak (7); zapata zuriekin (3)

bere zapatak (5); gomazko zapatak (3); kendu zapatak (4); nire zapatak (8); takoidun zapatak (3)

zapatak egiten (4); zapatak eramatera (3); zapatak erantzi (10); zapatak erantzi nituen (3); zapatak erosi (3); zapatak eskuan (3); zapatak eta jaka (3); zapatak garbitu (5); zapatak garbitzeko (3); zapatak garbitzen (11); zapatak jantzi (7); zapatak jantzita (6); zapatak kendu (13); zapatak lokarririk gabe (3)

bere zapatei (5); zapatei lustrea (4)

bere zapaten (4); zapaten gainean (5); zapaten zola (3)

zapatetako lokarriak (8)


zapatadenda ik zapata 11.

zapatadun izlag zapatak dituena.

Autobusa gelditu eta kakalardo zapatadun gizona jaitsi da argitasunean galduz.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 72. orr.


zapatagile (9 agerraldi, 3 liburu eta artikulu 1ean) iz zapagina. ik zapatari.

Jostuna edo zapatagilea edo larru-ontzailea izan nahi baduzu, gazte hasi beharra daukazu.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 176. orr.

Baina sutea ez zen zapatagilearenean; Henneren etxean zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 38. orr.

Zapatagileen kaleko egoitzan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

Haiek erakusten dizute zapatagile zekena zigortzeko zeure oinak ebaki behar dituzula!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 109. orr.


zapatagin (46 agerraldi, 10 liburu eta 2 artikulutan; orobat zapatain 11 agerraldi, 2 liburu eta 4 artikulutan, eta zapetain g.er.) 1 iz zapatak egiten dituen pertsona. ik zapatari.

Baita Probka Stepan zurgina ere; eta Milushkin, adreilugilea; eta Maxim Teliatnikov, zapatagina.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 218. orr.

Tomas Atondo, zapataginen karrikako ofizialea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 32. orr.

Zapatagina bota-parea josten, okina lantsu labearen alboan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

Zapataginek larrua lantzen dutelako, larruontzaile, eta larrugintzan dihardutenek eta zurratzaileek ere bai, San Markos hartu zuten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 173. orr.

Aprendiz gisa jartzea nahi al duzu, demagun, zapataginarenean?”Zapatagina bezain mozkorra", dio esaera zaharrak.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 161. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Iruñeko zapatagin-mutila aitonen seme.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 56. orr.

Zapatagin-ikastunari puska bat joan zitzaion armagizon haien artean bere mintzairaz egiten zuenik aurkitu arte.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 42. orr.

Bentzutuak gotorlekutik kanporatzen ari zirenean, aitatxi oldartu zitzaien, zapatagin-mailua eskuan zuela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 43. orr.

Errexki deliberatu zen, baietz beraz eta Baigorrirat jin zen bere zapatain tresnekin eta emaztearekin.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eko zapatagin (3); iruñ zapatagin ikastuna (3); zapatagin mailua (3)

eko zapataginen (3); iruñ zapataginen karrikako (4)


zapatagintza (orobat zapataintza, zapataingo, zapetaintza g.er. eta zapetzaintza g.er.) iz zapatak egitea; zapataginaren lanbidea.

Bestelako ogibide batzuk ere badute tokia solairu horretan: artilearen prestakuntza, joskintza, errementaritza, zapatagintza, espartingintza eta abarkagintza, esaterako.  Berria - Kultura   2004-03-26

Hazparnen baziren 1400 langile oraino zapatagintzan ari zirenak orain dela 50 urte...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 80. orr.

Ordu hetan familia horrek egiten zituen eliza artatze, zeinu joite, ilharri apaintze, zapataingoko ofizioa atxikiz.  Herria   2003-11-06

Les Tissages du Saison enpresaren lehendabiziko jarduera izan zen zapatagintzarentzako oihalkiak fabrikatzea.  Berria - Harian   2005-03-25

Ez zuen sekula Etxarrin horrelako mugimendurik ikusi, ordura arte langileak plantan eta sanoki lanean ari izanak ziren, beharrean gune industrialeko zapatagintzetan hilortzen ziren grebez burlatuz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 205. orr.


zapatain ik zapatagin.

zapataingo ik zapatagintza.

zapataintza ik zapatagintza.

zapatakazo iz adkor zapata kolpea.

Gero sentitu zuen han zihoala don Pedro korridore luzeetan barrena, amorruak irakiten zegoenean ematen zekien zapatakazo haiek emanez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 142. orr.


zapatape ik zapata 10.

zapatari (118 agerraldi, 37 liburu eta 4 artikulutan) 1 iz zapatak egiten dituen pertsona. ik zapatagin.

Jostunak eta zapatariak dira, larrua lantzen dute, erlojuak konpontzen dituzte, sendagaiak saltzen dituzte botiketan...  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 29. orr.

Apodaka zen hiltzaile famatuena garai hartan Gasteizen, zapatari izandako polizia bat zen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 128. orr.

Irlandan jaio zen, eta zapatari gisa hasi.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 161. orr.

Bisita dezagun zapatari horren denda.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 50. orr.

Zapatari aprendizak mira handia hartu zidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 205. orr.

Halakoetan, zapatarien karrikako bere lagunak ekartzen ditu gogora.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 41. orr.

Ikusiko duzu Apelesek zapatariari eginiko alegia txalotu horrekin erantzungo dizutela, zapatariak irudi bateko sandalian okerren bat zegoela ohartarazi omen zuen, eta gero, artistak okerra zuzendu zuela ikusi zuenean, belauneko anatomiaz iritzia ematera menturatu zen, orduan Apelesek, haserre mihiluzearekin, zera esan zion, Zapatari, ardura hadi heure zapatez, esaldi historikoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

2 (izenondoekin)

Zapatari judu baten denda bisitatuko diagu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 48. orr.

Poeta ultraista izana zen Enrique, adibidez, eta Josep zapatari anarkista baten seme boxeolaria.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 102. orr.

Eta hartan ari zela, zapatari kopetatsu baten berri ematen hasi zitzaigun, eta haren dendaren helbidea ere esan zigun.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 10. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lokala zapatari-dendatik oso hurbil zegoen, eta bezeroek derrigorrez entzun behar izan zituzten guk han ateratako zirriparrak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 53. orr.

Hori bere jostun eta zapatari familiatik zetorren.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 48. orr.

Benetan pentsatzen nuen nahiko ongi hasia nuen zapatari karreran jarraitzea.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 204. orr.

4 (izenondo gisa)

Gure amaren anaia zapatari batek eta zerrategian mekanikaria zen beste batek askotan bota zioten aurpegira iritzi hori Federicori.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 56. orr.

Uda hartatik aurrera dirua irabaztearren osaba zapatariaren dendan jarri nintzen mutil.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 171. orr.

5 ibaietako intsektu hankaluzea.

Sasiak, inguruko sahatsak, ur geldoa, zapatariak...  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 163. orr.

Horrelaxe ibiltzen dira ur gainean zapatariak!  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 120. orr.

Ez duzu aurkitu ez zapataririk ez eta bestelako intsekturik ere.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 165. orr.

6 (izenondo gisa)

Zomorro zapatariek soilik ximurtzen eta biziberritzen dute uraren azala, etengabeko dantzan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

osaba zapatariak (3)

osaba zapatariaren (4)


zapatatakoin ik zapata 3.

zapatategi iz zapatak gordetzeko altzaria.

Nire tokitik ezin tankerarik eman, zapatategi bat, beharbada, edo tamaina eskaseko hozkailua bertzenaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 355. orr.

Gero, zapatategi edo hozkailu tiki, altzari nire begietarako zehaztu gabera jo zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 362. orr.


zapatatu ik zapateatu.

zapatatxo iz zapata txikia.

Lurrean bilaka eta miaka, hanka susmagarri bat topatu nuen, itxuraz emakume-hanka, zilar-koloreko zapatatxoa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 165. orr.

Zapatatxo zilar-kolore arrunt polit hori.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 166. orr.

Zeta beltzezko galtzerdi distiratsuen eta borladun zapatatxo gorrien dirdaia gizonen aurpegietan islatzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 60. orr.

Antza denez, jaun nahiz andereak, Porte Champerretera joan asmoz, igotzen edo jaisten zirenean, metodo sistematikoz oinperatzen zizkion txarolezko zapatatxoak.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 235. orr.


zapatatzar (orobat zapatazar) iz adkor zapata erraldoia.

Zapatatxo bat eta zapatatzar bat zeuden mahai baten azpian nengoen, gizaseme bat eta emakume bat liluran amazonen borroka zela-eta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 166. orr.

Nerabezarotik ozta-ozta irtena zen mutil gazte batek bere lan osoaren helburutzat dotorezia hartu izanak zer pentsatua eman behar zien jakitatean barrena zapatatzarrak jantzita abiatzen diren horiei.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 333. orr.


zapatazar ik zapatatzar.

zapatazola ik zapata 3.

zapateatu (orobat zapatatu) iz espainiar dantza bizia takoi ukaldiz egiten dena.

Oinetara begira, zapateatuaren bizkortasuna jarraituz.  Berria - Kultura   2004-03-20

Canales-ek ez zuen apenas dantza mailarik erakutsi, eta zapatatuaren dohainak ere ez zituen eskaini.  Berria - Kultura   2004-10-01

Dantzatzeko irudi akademikoa azalduz eta gorputz enborra zirkinik mugitu gabe, zuzendariaren eskolako zapateatu ona eskaini zigun.  Berria - Kultura   2004-10-01


zapategi iz zapata-denda.

Zapategiko atean, Tomas Atondok bidea moztu nahi izan zion semeordeari.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 42. orr.

Zapategian, akitzeraino egiten zuen lan Tomasen esku latzaren manupean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 39. orr.

Numeroen laguntzaz egin zitzakeen buruketak, zapategi bat kudeatzeko edo larru saltzaile baten iruzurra saihesteko ziren doi-doia.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 61. orr.

Merezi izan ote dion aitaren zapategia utzi izanak, erregeren alde egiteko.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 40. orr.

Tomas Atondok noski zapategia itxi eta San Nikolas ate-ra jo zuen, familia guztiarekin batean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 35. orr.


zapatila (102 agerraldi, 44 liburu eta 12 artikulutan; orobat zapatilla 52 agerraldi, 20 liburu eta artikulu 1ean) 1 iz etxean ibiltzeko edo kirol egiteko oinetako bigunak. ik txapin.

Beldurrak airean, dardarka, txabusina eta zapatilak jantzi zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 132. orr.

Elliek zapatilak kendu eta ohera itzuli zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 465. orr.

Horregatik utzi zenuen soinekoa, horregatik ekarri zenituen zapatilak sandalien ordez.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 73. orr.

Gas pedalari atxikita daukat zapatila, Mack trailer bat aurreratu berri dut.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 108. orr.

Zapatilen zolaren ustezko eraldaketagatik.  Berria - Kirola   2004-02-10

Abadiñoko Edu Mendizabalek ez du ukatu zapatiletako takoak «lijatu» zituztela.  Berria - Kirola   2004-02-10

Tiralariek beti jardun dute nondik edo handik zapatilen atxikigarritasuna hobetzen.  Berria - Kirola   2004-02-10

Txabusina jantzita, zapatilak oinetan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 137. orr.

Halaxe geratu ginen denok urte amaiera hartan: buzoarekin zapatiletan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Oinetan, kirol egiteko zapatila zuriak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 259. orr.

Ondoan eserita, esate baterako, atso ileurdin bat genuen, etxeko bata zarpail eta zapatila beroekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 101. orr.

Marka ezaguneko zapatila garestiak oinetan.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 19. orr.

Ia ilunpetan abiatzen da sukaldera, zapatila zaharrak arrastaka.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 26. orr.

Gaztaina-koloreko zapatila zarpailak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 96. orr.

Buzo urdin bat eta udako zapatilak eman zizkiguten, ez barruko arroparik ez galtzerdirik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

Etxeko zapatiletan irten nintzen atetik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 188. orr.

Etxeko zapatiletan egotea funtsean egoera mentala da.  Berria - Kultura   2004-04-15

Larruzko zapatilak -arabiar babutxen antzekoak- aldean, Ernest Hemingway Carlton hotelera iritsi zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 295. orr.

Jaka sarrerako kakoan eskegi eta koadrozko zapatilak jantzi ondoren, eroso eseri naiz egongelan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 49. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Zure gorputzak beharko lituzke zapatila ukaldi horiek, gantza urtu dakizun.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 51. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Emakumeak dantza-zapatilak erantzi zituen eta kontu handiz sukaldea zeharkatu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 376. orr.

Bakeroak, kirol zapatilak eta txandal antzeko txamarra.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 46. orr.

Sinpatikoak dira untxi-zapatilak, kolore bizikoak, baina gutxitan izaten dute halako sorta bat fabrikan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

etxeko zapatilak (4); kirol zapatilak (5); zapatilak erantzi (3); zapatilak jantzi (4)

etxeko zapatiletan (5)


zapatilla ik zapatila.

zapatismo iz Askapen Nazionaleko Armada Zapatista delakoaren erakunde politiko eta ideologikoa.

1994ko urtarrilaren 1ean Chiapasen EZLNko gerrillariak matxinatu zirenetik, zapatismoa ikur garbia bihurtu da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 104. orr.

Zapatismoa, eta bereziki Marcos komandanteordea, poetika berri horren adierazle garbia da.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 55. orr.

Komunikazioa da zapatismoaren arma nagusia.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 104. orr.

Zapatismoa ez da mundu osorako eskema baliagarria.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 108. orr.

Zapatismoa ez da mundu osorako eskema baliagarria.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 108. orr.


zapatista (orobat zapatixta g.er. eta zapatizta g.er.) 1 izond zapatismoarena, zapatismoari dagokiona.

Lizunduta zegoen diskurtsoa berritu du buruzagi zapatistak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 55. orr.

Contreras matxinatu zapatista.  Berria - Kultura   2004-12-04

EZLN Askapen Nazionaleko Armada Zapatista Chiapasko hainbat hiritan sartu zen.  Berria - Mundua   2004-08-12

Juan Gelman poeta argentinarrak Marcos komandanteorde zapatistari egindako elkarrizketa.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 91. orr.

Urte bat bete da komunitate indigena zapatistek beren buruak gobernatzeko erakundeen moldaketa iragarri zutenetik.  Berria - Mundua   2004-08-12

Egile eskubideekin jasotako dirua lurralde zapatistara bideratuko dute.  Berria - Kultura   2004-12-04

Mugimendu zapatistaren aldeko kanpaina baten barruan.  Berria - Kultura   2004-05-22

Bada Chiapasen talde paramilitar bat, Armada Zapatistaren kontra egitea duena xede.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 8. orr.

-Motibo zapatistak pintatzen hasi nintzen, lan errazak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 271. orr.

• 2 iz zapatista den pertsona.

EZLNk «alerta gorria» ezarri eta Chiapasen bildu ditu zapatistak.  Berria - Harian   2005-06-22

Zapatistak dira Chiapas deitu probintzian gobernuaren kontra altxatuak.  Herria   2001-03-08

Zapatistek kontrolatzen dituzten eremuetan bizi diren indigenen bizi-baldintzek hobera egin dute.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 105. orr.

Chiapasko estatuan zapatistek eremu indigena autonomoak sortu dituzte euren lege propiopean, Mexiko DFko agintetik at, kontroletik at.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 132. orr.

Afaloste batean Nereak zapatisten komunitate batera berarekin joateko proposamena egin zion.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 103. orr.

Zapatistek mundu zabalean izan duten arrakastaren giltzetako bat hizkera bera izan da.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 10. orr.

Haatik, zapatistek, dagoeneko, jomuga oso garrantzitsuak lortu dituzte: Mexikoko indigenen zapalkuntza mundu guztiaren aurrean nabarmen gelditzea.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 109. orr.

Zapatisten mobida hasi zenean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 271. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

armada zapatistak (7); buruzagi zapatistak (4); marcos komandanteorde zapatistak (3)

armada zapatistako (3)

armada zapatistaren (6)


zapatixta ik zapatista.

zapatizta ik zapatista.

zapatu1, zapa(tu), zapatzen du ad ipar zapaldu, sakatu. ik zanpatu.

Kasik gelditu gabe, botoinak zapatzen zituen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 55. orr.

Ordinagailu txiki baten pantailaren gainean zapatu behar ziren eskatu informazioak!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 69. orr.

Zapaturen ez dukan xendra.  Herria   2004-06-10

Beste seinale bat egin zien arma baten kanoia bere urdailaren zapatzen sentitu zuelarik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 265. orr.

Egun osoan gorputzak irentsi duen beroan murgildua naiz, Navarrete bera, sapak zapaturik, doi-doia higitzen hasia denean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 76. orr.

Gaitzeko indarra behar zen zimitzaren barnean, ore mokor gotor haien kokatzeko, zapatzeko, tapalakaldi bakoitzean are gazur gehiago isurtzen zela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 39. orr.

Mokanes arrosa-xuri batekin zapatzen zituen sudur-ezpainak.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 59. orr.

Azpitik atxikitzea ez askiz, handiek ttipiak zapatuko dituztela eta lehertzerainokoan hertsatuko, gu beldur.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 126. orr.

Libertatearen segurtatzea, azkartzea, garatzea, lanjerrean delarik zaintzea, galdua edo zapatua delarik, ber-eskuratzea, mihiz, eskuz edo berdin odolez, borrokatzeko ditugun armekin.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 105. orr.

Egun baketsuak barneko borrokak zapatu dizkit.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 217. orr.

Bakea finkatuko dela zapatzaileak zapatuarekin hartu emanetan sartuz, eta ere Jerusalemen gaindi haxean jar litaizkela gauzeri behatuz, palestindarrek zer nahi duten.  Herria   2002-10-10


zapatu2 iz larunbata.

-Aizue, barkatu lehenago ezer ez esatea... baina asteburuan kontzertua daukagu, zapatuan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 87. orr.

Joan den zapatuan, bizpahiru orduz, argindar barik geratu ginen Mundakan.  Berria - Kultura   2004-07-31

Pentsamendu maltzurra etorri zaizu azalpenen erdian, zapatu gaua gogoratuz.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 25. orr.

Zapatu arratsaldean haurra zaintzen du, hirira joaten naizenean erosketak egitera.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 73. orr.

Urte bi egin zituan ofizioa ikasten, egunez behar, gabaz soinua ikasi, zapatu iluntzean etxera eta astelehen goizean beharrera.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 51. orr.

Noizean noiz, Yolande ikusten dut, zapatu gauez.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 78. orr.

Normalean zapatu gauean etxeratzen naiz, beranduan, baina batzuetan domeka goizera arte ere geratu izan naiz.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 23. orr.

Zapatu santuz ere, elizan goizeko kanpaiak [...] jo arte, ezin zitekeen ogia egiten hasi.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 134. orr.

Musikariek zapatuan jai.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 141. orr.

Zapatuan, ez da lanik egiten fabrikan.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 68. orr.

Zapatuetan ere eskola izaten genuen eta zapatua ipuinak irakurtzeko eguna izaten zen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 389. orr.

Zapatuko kontzertuan, kantu bat estreinatu zuen Mikel Urdangarinek.  Berria - Kultura   2004-10-19

Zapatuetako goatekeetan ezagututako mutilak, euren zirriak eta ausarkeriak atzean geldituak ziren.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 18. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapatu arratsaldean (4)


zapatzaile iz ipar zapatzen duena, zapaltzailea.

Amerikako populuen gudukak zapatzaileen aurka.  Herria   2003-04-17

Bakea finkatuko dela zapatzaileak zapatuarekin hartu emanetan sartuz, eta ere Jerusalemen gaindi haxean jar litaizkela gauzeri behatuz, palestindarrek zer nahi duten.  Herria   2002-10-10


zapazgarri izond zapalgarria.

Egia erran oraiko hiru egun bakar horiek bazuten halako eskas eta zapazgarri aire bat bizi berri batek daukan garantzi eta adieraren aldean.  Herria   2001-10-11


zapaztatu izond zapaldua.

Bizkitartean, Bela azaldu zen: bufanda txuri-gorria, zapatilla eskasak, buruan ile zapaztatu batzuk.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 20. orr.


zapeatu, zapea(tu), zapeatzen du ad zaping egin.

-Orain hurrengoan, zapeatzen ari nintzela, orain arteko gauzarik kutreena ikusi nuen telesbistan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 42. orr.

Ez du ikusten, zapeatu egiten du, eta maiz erabiltzen du hitz hori, batez ere lagun artean kalitate eskaseko zerbaiti buruz hitz egin nahi duenean.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 42. orr.


zapel (orobat zapela) 1 iz ipar kapelua. ik kapelu.

Hok beren beztimenta berezietan dira, beren larruzko uhal zabalekin, bota eta zapel denak larruzkoak Argentinan baita zernahi larruzko gauza.  Herria   2005-09-08

Atsoak kapelu edo zapel bat badu, elorriz apaindurik, eta soinean zaia zahar bat.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 31. orr.

Luma urdin batek apaintzen zuen nire zapela eta zurezko gurutze batek nire paparra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 231. orr.

2 txapela, eskuarki handia.

Zapela kendu du, burusoila da.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 126. orr.

Berbera dago bere zapel zaharrarekin eta haren idazkaria betiko neska ederra.  Herria   2001-02-08

Zapela zikin bat zeraman gizonak, atzeraka erorian, belarriak nabarmentzen zizkiola.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 242. orr.

Gazteenak zapelari atzera eta aurrera eragiteko ohitura dauka, berba egiten hasteko.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 125. orr.

Ttottek aldiz bizpahiru hilabeteko bizar nahasia zeukan, zapel zabala buruan eta zilarrezko gurutze saindu erraldoia papoan dil-dil.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 122. orr.


zapeladun ik zapeldun.

zapelaitz ik zapelatz.

zapelatz (orobat zapelaitz g.er.) iz miruaren antzeko hegazti harraparia, isats-laburra, gainalde arre iluna eta azpialde arre argiagoa duena (Buteo sp).

Belar eta urrebotoi artean etzaten ginen ibaialdean, eta gorantz begiratzen genuen, zeruan bizi-bizi lerratzen ziren hodeiei adi-adi, edota haizearen erauntsipean zapelatz marmarti baten atzetik zebiltzan beleei so.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 53. orr.

Zapelatz bat jan bila ari da elurraren arrasean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 132. orr.

Zapelatza bezain arina dela gure anderea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 127. orr.

Badirudi benetan, bai era askotako txori-motaren pozkarioa, bai zapelatzaren kantua, Jainkoarengandiko zantzuak zirela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 793. orr.

Txabolako teilatuan zapelatza ari da karraka, ingurune elurtuak arakatzen.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 143. orr.

Gauero, santuak Jauna gorestera jaikitzeko ohitura zuen orduan, zapelatzak bere kantuz eta hotsez abisatzen zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 385. orr.

Aireplano bi itzulinguruka dabiltza urrunean, zapelatzak antzo.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 124. orr.

Gaztelu horretan zapelatz bat izigarri eder eta atsegina bere egon lekuan pausatua eta hura zaintzen duen lamia xarmagarria ikus daitezke.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 63. orr.

Del Valle SS taldeen artean zebilen, zapelatz begiez biktima egokiaren bila.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 223. orr.


zapeldun (orobat zapeladun) iz zapela duena.

Eta ez baitzen, orain bezala, jende xehea menturatzen gobernuan agertzera, zapeldun horiek zituzten ardiesten anitz gauza herriaren edo herritar baten alde.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 42. orr.

Suposatzen dut sotana kakoan utzita kaleratuko zela orduan ere, mahonezko jantzian eta zapeladun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 277. orr.

-Arma fabrikan egiten diagu lan, baina gu bortxakeriaren aurka gaudek -dino zapeladunak-.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 126. orr.

Josep Pla zapeldunari leitu nion pasartea.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 45. orr.


zapelgorridun izond zapel gorria duena.

Karlista zapelgorridun bat ikurriñari tiroka balkoitik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.


zapero iz zahiarekin egiten den janaria, etxe hegazti eta txerriei ematzen zaiena. irud/hed

Gogotik afaldu dut, pozik nago eta hainbestekoa iruditu zait zapero hau, nire mehatxua betetzen ari da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 53. orr.

Inonoiz jan behar izan dudan zaperorik higuingarriena ematen zuten hemen, eta kexa gogorra egin nion zuzendariari.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

Ez nion inori pasa, gauero emoten ziguten zaperoagaz batera joan zen hondakinen pertzera.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 90. orr.


zapeta ik zapata.

zapetagintza ik zapatagintza.

zapetain ik zapatagin.

zapetaintza ik zapatagintza.

zapetaka iz ipar zapata kolpea.

Nik maite dut errugbia ere eta zapetaka batzu emaiten dituzte bainan, ez baldin bada espres, norbait ez baldin bada zangopilatzen edo...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 218. orr.


zapeteria iz ipar zapata denda; zapatagintza.

Eta bestalde baziren etxeetan ari zirenak, zapeteria horietako lanean; hor larru-juntatzen ari zirenak. Ainitz urtez, zapeteria lantegi baten buru izanik bere familiarekin, ainitz ezagutua izan da eta guziz estimatua.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 80. orr.


zapetzaintza ik zapatagintza.

zapi 1 iz ehun zatia, gehienetan lauki itxurakoa, jantzien osagarri edo norberaren txukunketarako erabiltzen dena. ik oihal.

Zapi guztiak neurri berekoak izango dira: hamalau metro luze eta bi metro zabal.  Elizen arteko biblia   Ir 26,2

Zapiaren ordez izara bat astintzen azaldu zen atarian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 51. orr.

Buruko estalkian zapi bat, bere maitasunaren seinale.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 27. orr.

Lehenengo ekar ezazue mesedez ura eskuak garbitzeko eta zapi batzuk, xukatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 935. orr.

Lepo-bueltan zapi bat lotu dio.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 92. orr.

Zapi batez lotua zekarren Stillek eskua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 199. orr.

Ahoa zapiaz garbitzen du.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 91. orr.

Tamarrek alargun-soinekoa erantzi eta zapi batez estali zuen aurpegia.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 90. orr.

Ezin zitzaion igarri nor zen, begiak zapi batez estaliak baitzituen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,38

Zapia kendu eta berak garbitu dio muki arrasto hori, xuabe-xuabe.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 89. orr.

Jira eta buelta begiradak, zapia toles eginda.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 91. orr.

Leihoa itxi zuen eta beti gerritik zintzilik zeraman zapia pasatu zuen kristaletan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Lurrean belauniko, zapi batez estutzen zion berak zauria, hilzoria betiko luzatu nahian, dizipulu hark Senekari bezala.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 159. orr.

Eskuburdinak jarrita eta begiak zapiz estalita atera zuten atxilotua autotik.  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

Mihura ebakitzen du urrezko igitai batez, eta zapi zuri batean biltzen.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 52. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Itsuak poltsikotik zapi zuri fin bat atera zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 57. orr.

Mutil taldeak, buzoz eta zapi gorriz jantzita, edo behinolako partisano uniformez.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 110. orr.

Berehala xukatu zuten izerdia zapi gorriez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 87. orr.

Baziren emakume errusiarrak, marta larruzko berokietan sartuak, zetazko zapi ñabarra buruan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 274. orr.

Amari zetazko zapi dotore bat erosi nion, eta aitari atorra koadrodun bat.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 65. orr.

Lepoan zapi koloretsuak daramatzate.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 173. orr.

Burua zapi ilun baten bildua zeukan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 51. orr.

Amari zetazko zapi dotore bat erosi nion, eta aitari atorra koadrodun bat.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 65. orr.

Manifestariak bandera beltzak, zapi palestinarrak eta buruzagiaren argazkiak eraman zituzten dolu ikur gisa.  Berria - Mundua   2004-11-14

Hirugiharra eta ogia, zapi garbi batean bildurik.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 45. orr.

Kutsaturik gaude guztiok, gure egintzarik onenak ere zapi zikinen antzeko.  Elizen arteko biblia   Is 64,5

Andreas oharkaren ertzean eseri zitzaion, zapi busti bat eskuan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 120. orr.

Ni arduratzen nintzen [kimu] hura zaintzeaz, inguruko belar txarrak kentzeaz, izotz beltza egiten zuenean zapi saretu batez estaltzeaz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 30. orr.

Bere zapi handi koadroduna atera eta harekin mahaiak eta aulkiak jotzen hasi zen, euliak uxatzen ibiliko balitz bezala.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 137. orr.

Txanoari begi parean josia artile eta lihozko zapi bat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 595. orr.

Ertz brodatuekiko zapi batistazkoa estutu zuen gero.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 48. orr.

Bere buruko zapi loredun koloretsua zegoelako esekita.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 353. orr.

Eguzkitako bat, eskularruak eta sakelako zapi bat ere aurkitu zituzten.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 143. orr.

Jantzi dotore, mantu, lepoko zapi eta poltsak, gona fin, durbante eta mantilak.  Elizen arteko biblia   Is 3,22-23

Paperezko zapi garbitzaileak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 187. orr.

Parpailazko zapi apaingarriak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 199. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

-Zapi mutur bat eman zidaan Garner andreak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 224. orr.

Hatz-puntaz lehortu da, anaia nagusi Felixek busti gabe utzi dituen zapi-muturrekin.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 55. orr.

Eskuak oihal zarpailez estalirik, aurpegia zapi zatiez gorderik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 178. orr.

Ipini purpura morezko lokarriak bi zapi-sailen ertzetan.  Elizen arteko biblia   Ir 26,4

Luzaz lagundu zioten beren diosalekin eta zapi-astinduekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 63. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hau amaitzean, ezkontza zapi bat erostera joango gara.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 38. orr.

Hauts-zapia gelako bazter guztietan pasatu genuen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 52. orr.

Buruko txano bat, lepo zapi bat eta beste gauza pila bat neraman.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 33. orr.

Artilezko sorbalda-zapi bat hartu eta lurrean zabaldu zuen, arrautza hantxe eror zedin.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 63. orr.

Txori bat bordatu behar zuela lerde-zapi batean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 42. orr.

5 irud/hed

Moisesen liburuak irakurtzen dituztenean, zapi hark adimena estaltzen die israeldarrei.  Elizen arteko biblia   2 Ko 3,15

Elur gisan ari du oroimena: milaka orratz ixil ziztaka gogoan, denbora josten bihotza, irudimeneko zapi zurian.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 127. orr.

6 haize oihala.

Mastetan bildurik ziren zapiei begiratu nien.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 83. orr.

Zapia puztea,ez zen besterik falta Ánimas karraka nabigatzen has zedin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 129. orr.

Aingura igo, haizeari zapi bat eman, eta hantxe abiatu ginen, astiro, airos eta uraren gainean harro.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 33. orr.

Ea gizonak, zapi bat gora!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 127. orr.

-Behera zapiak, prest aingurak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 47. orr.

Berba haiek entzutean, aparailuak jaisten izan ginenok haietako trapuak, alegia, lehenago zapi harro izanak ziren oihalak, bizkar-gainean taxuz apailatzen geniharduen eta, trapu haietako batzuk norbaiten gorpuarentzat beztidura bihur zitezkeela begitandu zitzaidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 174. orr.

-Zapiak mendebaldean! -oihu egin genuen pilotu biok, pozezko aldarri bakarrean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 197. orr.

7 aho zapi ik ahozapi.
8 buru zapi ik buruzapi.
9 esku zapi ik eskuzapi.
10 ezpain zapi ik ezpainzapi.
11 mahai zapi1 (28 agerraldi, 19 liburu eta 2 artikulutan; orobat mahaizapi g.er.) jatorduetan mahaia estaltzeko eta babesteko ipintzen den zapia. ik zamau; dafaila.

Zerbitzaria mahai-zapiak kentzen hasia zelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 278. orr.

Mahai zapiari begiratzen zion, eta dudazko mugimenduak egiten zituen labana eta sardearekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 88. orr.

Hemen ez dago ez mahai-zapi, ez aizto, ez taiel, ez plater, ez etxe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 966. orr.

Nire senideek edo nik mahai-zapiaren gainera baso bat irauli edo labana bat lurrera erortzen uzten bagenuen, aitaren trumoi-ahotsa aditzen zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 9. orr.

Zuloan egunero kartara jaten duk, mahai-zapi, ezpain-zapi eta guzti, eta funtzionarioek zerbitzatuta.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 36. orr.

12 mahai zapisup_2 (orobat mahaizapi) mahaian erabiltzen den eskuzapia.

Neskak berak luzatu zidan eskua garbitzeko mahaizapia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 128. orr.

-Beno, zer moduz Mexikon, hire bakantzetan? -galdetu zion mahai zapia belaunen gainean ezartzen zuen bitartean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 43. orr.

13 muki zapi ik mukizapi.
14 musu zapi ik musuzapi.
15 sudur zapi (17 agerraldi, 4 liburutan; orobat sudurzapi 7 agerraldi, 6 liburutan) mukizapia.

Sudurzapia atera eta mukiak kendu dituk.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 112. orr.

-B-b-barkatu -esan zion Hagridek negar-muzinka, motadun sudur-zapi handi bat atera eta aurpegia han ezkutatuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 20. orr.

Horra iritsirik, malko bat xukatu zuen sudur-zapiaz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 61. orr.

Zamau baten tamainako sudur-zapiaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 179. orr.

Hagrid jiratu eta bere etxolara abiatu zen presaka, aurpegia sudur-zapiaz estalita zuela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 238. orr.

Ez nuen izan ukatzerik bere sudur zapia erabil zezan, muturrean estutuz odoljarioari eusteko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 384. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begiak zapi batez (3); buru zapi (4); burua zapi batez (3); buruan zapi bat (4); buruko zapi (10); esku zapi (4); ezpain zapi (15); ezpain zapi bat (5); lepoko zapi (9); lepoko zapi bat (4); mahai zapi (9); musu zapi (4); paperezko ezpain zapi (3); paperezko zapi (5); sudur zapi (4)

zapi bat atera (4); zapi bat eman (4); zapi bat hartu (4); zapi bat ipini (3); zapi batean bildu (5); zapi batean bildurik (3); zapi batez estali (8); zapi batez estalia (3); zapi batez estalirik (3); zapi batez estalita (3); zapi batez estaltzen (3); zapi batez garbitu (3); zapi beltz (10); zapi beltz batez (4); zapi beltza (4); zapi beltzaren azpian (3); zapi berde (3); zapi busti bat (3); zapi bustiak (4

zapi garbi (4); zapi gorri (18); zapi gorri bat (9); zapi gorria (8); zapi gorriak (5); zapi gorriko (3); zapi gorriz (4); zapi handi (9); zapi heze (3)

abarra (3); zapi ñ zapi koloretsu bat (3)

zapi puska (3); zapi txuri (3)

z2pi urdin (6); zapi urdin bat (3); zapi zahar (5); zapi zuri (34); zapi zuri bat (10); zapi zuri batean (6); zapi zuri batez (4); zapi zuria (8); zapi zuriak (11); zapi zuriz (5)

zetazko zapi (14); zetazko zapi bat (4)

aho zapia (3); buru zapia (10); buruko zapia (13); ezpain zapia (8); gaineko zapia (3); lepoko zapia (7); mahai zapia (4); muki zapia (3); sudur zapia (8)

zapia atera (6); zapia buruan (6); zapia eraman (3); zapia eskuan (4); zapia hartu (3); zapia jarri (3); zapia kendu (10); zapia lepoan (3); zapia pasatu (4)

ezpain zapiak (6); mahai zapiak (6); paperezko zapiak (3); sukaldeko zapiak (3)

buruko zapiarekin (4)

buru zapiaren (5); buru zapiaren gainean (3)

ezpain zapiaz (7); sudur zapiaz (5); zapiaz estali (3)

zapiz estalita (3)


zapigorri iz zapi gorria janzten duen pertsona.

-Eta zapigorri horiek atzerritarrak edo beste erlijio batekoak al dira? -galdetu zuen Kristok.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 207. orr.


zapihabe iz masta.

Hain itzela ontzia, eta zapihabe bakarra!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 29. orr.


zapikatu, zapika(tu), zapikatzen du ad ipar menderatu.

Lepoak xelaiak dira, artaldek ere beren laket lekuak dauzkate, hasteko uda partean, bero delarik freskura puska bat aurkitzen baitute eta han egoiten dira; zapikatzen dute zola hura, hortako da hor belar xehe leuna, arkinez ontua.  Herria   2002-11-28


zapin ik zaping.

zapindu, zapin(du), zapintzen 1 du ad zigor batez jo.

Apur bat makurtzen bada, ahal izango du, hori iruditzen zait behintzat, zalduna zapindu.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 277. orr.

Sexu-kitzikadura areagotzeko ipurdiak zigorrez zapintzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 26. orr.

Ezin zen [...] aurpegian jo baina ipurdi biluziak zapindu bai.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 26. orr.

Ez zen putetxerik zigor sorta bat ez zuenik bezeroen esku, zapintzeko zein zapinduak izateko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 26. orr.

Zapindu odola ateratzeraino!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 157. orr.

2 (era burutua izen gisa)

Ai ene! Jainko maitea! Nolako zapindua!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 189. orr.

Zapindua eten du minutu batez bere langintza ikusteko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 190. orr.


zaping (orobat zapin) iz teleagindua erabiliz telebista kateak aldatzea.

Denbora-pasa ibili beharko du kate batetik bestera, zaping egiten.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 48. orr.

Gero eta gehiagotan jartzen da telebistaren aurrean, kate batetik bestera pasa eta pasa egiten, zaping zoroan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 43. orr.

Telebista pizten dut eta zapin egiten hasten naiz, telebista kateak antzekoak dira leku guztietan.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Noiz edo noiz, zaping eginez, berak ere harrapatu izan du programa hori.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 50. orr.

Telebista piztu eta zapin pixka bat egiten dut, filmak, teleberriak, dokumentalak, frantsesez, italieraz, ingelesez, alemanez.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.


zapipeko izlag zapiaren azpiko.

Itsua ohartu baitzen [...] begibakarra, galdaldi baten ondoren, irabazten hasi zela, eta, itsutasunaren zapipeko begi zorrotzak begibakarrari emanez, berehala jakin zuen haren irabazaldiaren zergatia, eta jakinarazi zion nagusiari, keinu isilka, begibakarraren trikimailua zertan zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 52. orr.


zapitxo 1 iz zapi txikia.

Irakasleak zurezko kutxa batetik beste disko bat atera, zapitxo batez garbitu eta gramofonoan ipini zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 99. orr.

Gero, kondesa hil zen, jeneralaren ama, eta Ninik ozpinetan bustitako zapitxo batez garbitu zion bekoki zuri, hotz, izerditua.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 14. orr.

Zein tentagarri diren beren zapitxo argiekin, azala erakusten duten beren zapitxo arinekin.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 237. orr.

Hiru angeluko eta kolore ezberdinetako zapitxoa zeramaten paparrean esklabo horiek bereizgarri.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 74. orr.

2 irud/hed

Ez liberal eta ez sozialista askok lotsaizunak estaltzeko zapitxo literario oportuno bat.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 16. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapitxo batez (3)


zapla 1 adlag kolpearen edo bat-bateko ekintzaren onomatopeia.

Baina bat-batean zapla bota nion: [...].  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 14. orr.

-Ali Baba -zapla bota zion-, pobrearena egiten duzu, zuhurrarena eta txiroarena, eta urrea lakaritan neurtu beharra daukazu!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 97. orr.

Aitak aurki liburu azalak zapla itxi eta esango zuen: "Zer gertatzen da orain?”.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 183. orr.

Jâcques jauna zapla zutitu eta, su eta gar, garrasi egin zidan: [...].  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 99. orr.

Zapla erantzun Rondako maisuak: hiretzat eskazak, gizona, hiretzat eskazak.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 11. orr.

Leihoa ireki, eta haize epelak zapla jo zuen aurpegian Ruche jauna.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 470. orr.

Eta zapla, ez bat eta ez bi, kartak eskuetatik kendu dizkit.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 121. orr.

Elkar zaintzen zuten, bestearen eskuan zapla jotzeko prest.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 401. orr.

Eskua eraman zuen kopetara, eta, zapla!, jo zuen kolpea, hartaz lehenago gogoratu ez izanaz damuturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 106. orr.

Galerada inprimatu berria bertzeekin pilatzerakoan gisako asotsa ateratzen zuen, zapla!, ukaldi bakoitzean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 199. orr.

2 (izen gisa)

Badatoz honantz, entzuten da arraunen zapla ur leunaren gainean, endaien plisti-plasta, irudi orokorrak gutxi du falta lirismo hutsa izateko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 183. orr.

Ez dut sekula utzi aurpegian kolperik eman diezadaten, baina esku-zaplak eta txapinez edo gerrikoz jotako kolpe arinak probatu nahi izan nituen, gustukoak ez, eta akabo.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 90. orr.

3 zapla-zapla adlag

Haren zapata takoidunek erauntsia zuten lehiakide, zapla-zapla, zein ozenago gertatuko karrapeko haurlauzen gainean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 404. orr.

Euskara ez dakiten arren, «harrigarria da, halaber, hauetako batzuk euskara batuari buruz-eta zapla-zapla iritziak ematen ikustea».  Berria - Euskal Herria   2004-04-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapla bota (3); zapla jo (3)


zaplada (78 agerraldi, 34 liburu eta artikulu 1ean) 1 iz eskua irekirik ematen den kolpea. ik zaplazteko; masaileko.

Romanek pentsatu zuen zaplada bat ematea zerri hari.  Berria - Kultura   2004-03-14

Pentsatzen ahal duzu zer gertatu zen orduan: zaplada bat, belarrondoko bat, bultzada bat, liburua mahai gainean eta Peter ganbaran berriro.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 47. orr.

Batzuetan pozik emango nioke zaplada bat.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 62. orr.

Sarjentu nazi hura zaplada eder bat ematera etortzen zitzaidanean sekulako atxurrarekin [...] ezin alaiago jartzen zen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 49. orr.

Bizpahiru hitz, zaplada bat edo beste, ahoak eman ahala mespretxu.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 34. orr.

Pirata amorratuek zaplada bana eman zieten ahoan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 180. orr.

Halako batean, Joek zaplada bat jo zion Skinnyri bizkarrean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 512. orr.

-Xurgatu, zerriori! -egin nion, bizkarrean zaplada bat emanez.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 60. orr.

Zapladak jotzen zizkidan bizkarrean ikusten ninduen bakoitzean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 205. orr.

Ipurdian zaplada bat eman zion Jonek, oholtzara igo baino lehen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 141. orr.

Honek, amarekin onezkoak eginda, txorrota bat irekitzen zuen, arrainei zapladak ematen zizkien, ez zuen deus entzun, nonbait.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 403. orr.

Baldwin kale-kantoian gelditu zen eta zaplada bat jo zuen bere maletan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 355. orr.

2 irud/hed

Robertok zaplada galanta eman zion punching ball-ari.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 66. orr.

Nire handiusteari eta urguiluari zaplada bat emango hioan, baina hori ez zuan izango nire adiskide hintzelako egin huena bezain larria.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 153. orr.

Kalera irten zirenean lehengo bero-zaplada berak jo zuen, ustekabean, Andres.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Argiro adi zitekeen uraren zaplada eta tanta erorien zalaparta.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 202. orr.

Zaplada batean jaiki eta kasik salto egin nion gainera autotik, birikak haizez betetzen nituela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 373. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Peppone ez balitz astakumeetan azkena, ez zuen jarriko zaplada-jotze hau egitarauan. · Esku zaplada batekin lasaitu egiten dira.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 157. orr.

Ipurdi gainean esku zaplada pare bat eman ondoren, honela esan zion: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 95. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaplada bat (16); zaplada bat eman (6); zaplada batean (3); zaplada batzuk (6); zaplada batzuk eman (4)

zapladak jotzen (3)


zapladaka adlag zapladak emanez.

Bonbatxoduna orroaka hasten duk, eta lasaitu beharra zegok, ez aritu izterretan zapladaka.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 52. orr.

Zapladaka ari zaio sorbaldan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 95. orr.


zapladatxo iz zaplada txikia.

Emakumeak zapladatxo bat eman zion masailean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 170. orr.

Txerazko zapladatxo batzuk eman zizkion haurrari masailetan, haren mardultasuna miretsiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 327. orr.

Gure sendagilea berehala joan zen bera agurtzera, bostekoa ematera eta besoan zapladatxoak ematera.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 201. orr.

Neskak azken zapladatxoa eman zion eskuan eta kapitaina zutitu egin zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 373. orr.

Bizkarrean zapladatxo batzuk eman eta barrez hasten zen, tea hartzera gonbidatzen zituen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 221. orr.

Zapladatxo batzuk nabaritu ditu bizkarrean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 253. orr.

Dolmancék gorputz osoa laztandu dio, eta zapladatxoak eman dizkio ipurdian; tentetu egin zaio.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 134. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapladatxo bat (4); zapladatxo batzuk (11); zapladatxo batzuk eman (5)


zaplaka adlag zapladaka.

Gero ahuspez jarrita zaplaka ekiten zion, baina orduan biraoa bota zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 145. orr.


zaplastada iz zaplada.

Balio absolutuen teoria goitik behera botako diozu, baina gorde zaitez orduan zaplastadatik, Patri.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 78. orr.


zaplastako ik zaplazteko.

zaplastakotxo ik zaplaztekotxo.

zaplastatu, zaplazta(tu), zaplazatzen da/du ad zaplatu; zapaldu.

Zenbateraino ezagutzen nauala uste duk? -arrapostu dio Yolok airera histeriak zaplastatu dituela diruditen hitzak jaurtiz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 325. orr.

Bakartasunaren sentimendu leherkorrak ez zaplastatzeko, noiztenka ernatzen zen ahots hori bera, ulutxa nahasi, aitaren ahotik herotsik gabe jazartzen imajinatzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 334. orr.

Murruaren kontra zaplastatzen zen, arropak tarrapataka kendu ondoan, gurutzefikatua izateko gertu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 92. orr.

Horman zintzilikatu telefonoan 15 zenbakia zaplastatu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 119. orr.


zaplastatzaile izond zaplastatzen duena.

Pentsamenduaren latzaz eta musikaren indar zaplastatzaileaz zainak daldaraka susmatzen nituen: bat-batean saihetsean norbaitekin hitz egiteko gutizia bermatu zitzaidan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 16. orr.


zaplasteko ik zaplazteko.

zaplastekoka ik zaplaztekoka.

zaplateko (11 agerraldi, 7 liburu eta artikulu 1ean) iz zaplaztekoa.

Eskuan zaplateko bat edo belarrondoko bat emateak ez zuela balio: zigorradaz ondo berotu behar zela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 39. orr.

Esku ahurrekin bere aurpegiari zaplateko txiki batzuk eman eta komunetik irten zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 256. orr.

Ignatius Gallaherrek zaplateko zaratatsu batzuk eman zizkion lagunari bizkarrean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 114. orr.


zaplatekoka adlag zaplaztekoka.

Beste gizonak [...] lagunekin iskanbila sortzen ibili beharko zuen, harrokerietan bide bazterretan, tabernako barraren baten kontra jarrita, salto txikika eta zaplatekoka Mannesmann Hallen, edo ring bateko zokoan balde baten ondoan ahapeka hizketan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 116. orr.


zaplatu, zapal(tu), zaplatzen 1 du ad zaplada eman.

Mariok elastikotik heldu, eta esku ahur irekiaz di-da zaplatu du Natxo.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 22. orr.

-Mando gaztea duzu -dio Joxek mandoari lepoa zaplatuz eta Txamarrorri begiratu gabe.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 25. orr.

2 zapaldu.

Zilegi bedi, beraz, erantzunezko indarraren erabilera, herri honi bere eskubideak zaplatzen zaizkion artean, Patri.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 78. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Guretzat ere galera ordezkaezina izanen da, eta Kantinplora Zaplatuaren Ordenako domina emango diogula jakiteak sendia poztu eta semeaz harro egoten lagunduko dizuen itxaropena daukagu.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 133. orr.


zaplazo iz

Zaplazo berde eta marroixkak zituen jakak hurbilarazi zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 224. orr.


zaplaztadatxo iz zapladatxoa.

-E, aizu, Marta, Marta, ez lo hartu -esaten dio, aurpegian zaplaztadatxoak emanez-.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 160. orr.


zaplaztaka adlag zaplatakoak ematen. irud/hed

Putzuaren jarraian urak beste ehun bat metro egiten zituen sastraka eta ihi artean, bizi-bizi orduan ere, zaplaztaka ildo harritsuan, harik eta haraneko errepidearen hasierara iristen zen arte.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 137. orr.


zaplaztako ik zaplazteko.

zaplazteko (108 agerraldi, 37 liburu eta 33 artikulutan; orobat zaplasteko 24 agerraldi, 12 liburu eta 9 artikulutan, zaplastako 4 agerraldi 2 liburutan, eta zaplaztako 3 agerraldi 3 artikulutan) 1 iz eskua irekirik ematen den kolpea, eskuarki masailean. ik zaplada.

Zaplazteko bat ematea gaizki ikusia zegoen, baina zartailu batez ipurdia astintzea zigor noblea zen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 26. orr.

Bi zaplazteko eman zizkidan, eskua zabalik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-22

Bikoteak aitortu zuten eztabaida izan zutela eta gizonezkoak emakumeari aurpegian bi zaplazteko eman zizkiola.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

41 urteko gizonezko bat atxilotu zuen Udaltzaingoak ostiral arratsaldean, neskalagunari bi zaplazteko eman zizkiolako.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Sutan zinen barrutik, zaplazteko bat joko zenidakeen gustura asko, sorbalda bietatik oratu eta trapuzko panpina bat bezala aurrera eta atzera astindu.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 127. orr.

Eraso fisiko, tratu txar, zaplazteko, jipoi eta labankadez gain, ezin ditugu albo batera utzi beste mota bateko tratu txarrak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 282. orr.

Molly kexu agertu zitzaion behin, eta zaplazteko bat eman eta etxera bidali zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 32. orr.

Zaplaztekoa sentitu duzu masailean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 39. orr.

Zaplaztekoak ematen dizkio ipurdian.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 181. orr.

Lubis hura esnatzen ahalegindu zen masailetan zaplazteko arinak emanez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 304. orr.

Irainak oihukatzen zizkioten elkarri, bultzaka aritzen ziren, eta zaplazteko latzen bat ere itzuri zitzaien inoiz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 155. orr.

Esan dut, alde horretatik, nola, lehenengoan, zaplazteko izugarria eman zidan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 105. orr.

-Bada, tooori! -eta sekulako zaplaztekoa eman zion Sarari masailean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 35. orr.

Zaplazteko ozen bat jo nion masailean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 27. orr.

Del Vallek zaplaztekoren bat banatzeko beharra ere izan zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 195. orr.

Pradhanak zaplazteko ikaragarria erantsi, eta lurrera bota zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 243. orr.

Zaplaztekorik ez, esan zuen, ukabilkoa, kokotsa ubel-ubela utzi ziona.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 65. orr.

Matildek "Malco!" esan zuen, oihuka ia, eta zaplaztekoa jo zion lepoan sukaldeko zapiaz -zaplaztekoak lepoan jo ahal badira, edo sukaldeko zapiaz jo ahal badira-.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 29. orr.

2 irud/hed

Beraz, Verreyk 1888an argitara emandako aurkikuntzak zaplazteko bat ziren onartutako doktrinarentzat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

Bi zaplazteko eman zizkidan, eskua zabalik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-22

Jordi Mirallesek esan zuen Menak «demokraziari zaplaztakoa» eman ziola.  Berria - Mundua   2006-01-08

Alemanian, oposizio kontserbadoreak ziurtatu zuen auzitegiak «zaplaztekoa» eman ziola Hans Eichel Finantza ministroari.  Berria - Ekonomia   2004-07-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zaplazteko eman (7); zaplazteko bat (17); zaplazteko bat eman (7); zaplazteko bat ematen (3); zaplazteko eman (7); zaplazteko eman zizkion (3)

zaplaztekoa eman (10); zaplaztekoa eman zion (3); zaplaztekoa emango (3); zaplaztekoa jo zion (3)

zaplaztekoak eman (4); zaplaztekoak ematen (4)

zaplasteko eman (3)

zaplastekoa eman zion (3)

zaplastekoak ematen (3)

zaplateko bat (4)


zaplaztekoka (orobat zaplastekoka) adlag zaplaztekoak ematen.

Ez da beharrezko zaplaztekoka ibiltzea; demokrazian aski da auzitegira jotzea.  Berria - Harian   2005-02-02

«Karga bortitza» izan zen, eta gazteei ez ezik, poliziak han bildutako adineko batzuei ere zaplaztekoka oldartu zitzaizkien.  Berria - Euskal Herria   2004-12-19


zaplaztekotxo (corpusean zaplastakotxo soilik) iz zaplazteko txikia.

Gizona bai: gizona zutitzera behartu zuten, aurpegian zaplastakotxoak eman ondoren esnatu eta gero.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 166. orr.


zapo1 1 iz apoa, ornodun urlehortarra.

Zapoak jauzika ari ziren goroldio eta huntz artean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Gauaren isiltasunean zapoen kantua nabarmen entzuten zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 173. orr.

Denak elkarrekin berriz etxe aldera zihoazenean, zeruan izarrak dirdirka hasten zirela ikusten zuten, eta zapoak aditzen zituzten, ilunabarreko isiltasunean beren flauta-nota misteriotsua jaurtikiz.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 49. orr.

Zapoek kantari jarraitzen zuten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 282. orr.

Illunabarrean klin-klon zebilen zapoa ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 337. orr.

Begira hemen daukat umea, hankak zumea baino meheago, begiak zapoarenak baino irtenago...  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 45. orr.

Tapiaren eta Izagirreren apoa ez da txerrikortako ordotsa, putzuetako zapoa baizik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 42. orr.

2 irud/hed

Dyna Panhard batean ibiltzen ginen: zapo mutur-biribil luze bat, hori kanario-kolorea, aulkiak eskai zebra imitaziozkoak eta lapiko zaharraren hotsa.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 17. orr.

Harro baina errezeloz, begiratzen naute zaldi gainetik, irrifar isilez agurka, poeta jadanik burgestu haren kantu lehor zatarra ahotan hartze hutsagatik, gusto zakarreko zapoa naizela adierazi nahian edo.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 113. orr.

Kriminal hutsa naiz, zapoa, piztia zitala, eta erdeinu guztiak merezi ditut.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 138. orr.

3 (esaeretan)

-Ez, baina pentsatu dut pertsona bakarrak irentsi beharko duela zapo hori.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 46. orr.

Amonak hitz emanarazi zidan ez niola zigarro erretzen utziko, baina... harrapa ezak ba zapoa buztanetik: ezin!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 39. orr.

Gu hamabost bat ginen eta zapo lo geunden.  Berria - Euskal Herria   2004-09-14

4 (irud/hed, hitz elkartuen lehen osagai gisa; ik beherago 5

Ahotik ahora erantzun nik, nire zapo-hizkeran.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 198. orr.

Nola beste bideak ere -kontzeptuak bere baitatik sortzeak-, aparte euskarak horretarako ez omen duela aski kulturarik, onenean ere zapo-euskara batera bakarrik eramaten duen, euskarak ez du inolako irtenbiderik modernitatera.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 122. orr.

Beste batzuetan "Zapo-latina", "Italianismoak" "Helenismoak", "Anglizismoak" "Inge lays and sat", idazlearen asmoaren ildotik, agian neure partetik prozedurak gehixeago nabarmendu ditut.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 15. orr.

5 zapo-erdara

Sorgin solasa, sorgin erdara, zapo erdara (zapaerdera) eta ahuntz erdara (auntz erdera, auntz berbetea) dira "hizkuntza" honen izenak, eta horretan aritzen denak esaldi bateko silaba guztiek p kontsonanteaz errepikatu behar ditu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 158. orr.

Ez da harritzekoa ahuntz- eta zapo-erdara hitzak hizkera mordoiloa esateko ere erabiliak izatea.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 159. orr.

Gurean erabili izan den zapo-erdara, ahuntz-erdara edo sorgin-solas deritzeten horietako batean moldatu dut testua.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 14. orr.

Nik ezetz, ez nekiela, eta orduan argitu zidan bere zapo-erdara harengatik jarri ziotela goitizena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zapo erdara (7); zapo latina (4)

zapoen kantua (3)


zapo2 1 iz itsaspeko hondar eta lohietan bizi den arrain ezkatarik gabea, bizkarralde ilun eta sabelalde zurikoa, burua eta ahoa oso handiak dituena, sukaldaritzan oso aintzat hartua (Lophius piscatorius).

Gure amak, izan ere, zapoa botatzen zion arrain-zopari.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 204. orr.

Hori da hori maitasuna!", oihukatzen zuten arrandegietan etxekoandre eta jubilatuek, zapo eta bixiguen aho irekietatik soilik irten zitekeela zirudien harridura bozgoratu batez.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 70. orr.

Antxoa kuota funski apaltzen badio Europak Espainiari, honek eskaintza murritzagoa eginen dio Frantziari eta, legatz eta zapo kuota gutiago eskuratuko du.  Herria   2003-11-13

Oilarraren, zapoaren eta berdelaren arrantza baimenak %28,5, %20 eta %23 murriztea proposatu du, zehazki, Bruselak.  Berria - Ekonomia   2004-12-09

Laurehun gatzontzi, laurehun zotzontzi, haserreak harturiko ehun zerbitzari hara-hona korrika, karta luze samarra baina iruzurrez josia (onddoak txanpinoi, idia txahal, txangurroa zapo, etxekoa industrial), masibizazioa.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 127. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Entsalada, perretxiko nahaskia, itsas-zapoa eta mamia.  Berria - Kirola   2004-06-16

Horrelakoari serioski azaldu behar izaten zaio itsas zapoa ez dela inondik ere zapo mota bat.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 162. orr.

Arrain-zapoa zirudien.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 205. orr.


zapoka adlag

Erreroko Mariasun eta Tobeneko Gema eta Jesusmarirekin maiz zapoka edo gordeka jolasten nuen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 141. orr.


zapokeria iz adkor zitalkeria, doilorkeria.

Zakurrek ez dizkigutela egiten, gizakiek batzuetan egiten dizkiguten zapokeriak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 8. orr.

Gauza bera adierazten du "zakurkeria bat egin ziok": zapokeria, azpijokoa egin diola.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 155. orr.

Galdera hau da: zergatik nahiko zuen inork horrelako zapokeria bat egin?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 221. orr.


zapokume iz (irain hitza)

-Zapokume...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 252. orr.


zapore 1 iz dastamenaz sumatzen diren gauzen nolakotasuna, janari eta edariena bereziki. ik dasta; ahogozo.

Oinarrizko lau zapore badirela frogatzen dute test zientifikoek: gazia, garratza, gozoa eta mingotsa. Usaimena, hala kitzikatua, dastamenaren osagarri gertatzen zaigu jakiei zaporea hartzerakoan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 147. orr.

Ez zaizu alkoholaren zaporea gustatzen. Une horren zaporea dastatzeko prestatzen da listua haren ahoan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 117. orr.

Zaporea aldatu zaio zertxobait baina izaera ez.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 119. orr.

Honen agindura suak bere beroa moteltzen du, urak zaporea aldatzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 771. orr.

Abere haien okelak ez du zaporerik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 139. orr.

Lurraren zaporea zeukan.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 11. orr.

Ez du galdu bere zaporea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 59. orr.

Eta gatzaren zaporea ezpainetan hasiko zara Edwini ikasitako doinua kantatzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 235. orr.

Laztanak, usainak eta zaporeak: koktel bikaina sexu festa baterako.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 181. orr.

Zapore berria eta osasun berritua, bai edaria bai edalea goi-indarrez berritu zituztenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 770. orr.

Hedonismo aldetik, plazera zerk ematen digun: usainak, zaporeak, ukituak, aurkezpenak, mahaikide dugun adiskideak, paisaiak, argiteriak, toki horren iraganeko oroitzapenak, altzariek, giroak, baxerak...  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 15. orr.

Populazio globalak onartzeko moduko usain eta zaporeak dituzten elikagaiak ekoitziko dira.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 91. orr.

Ez zuten zaporerik batere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 355. orr.

Marrubi, masusta eta erregalizen zaporekoa.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 120. orr.

Oinarrizko zaporekoak direnez, erraz kontsumitzen dira ia-ia edozein kulturatan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 88. orr.

Bibragailu eta zaporezko preserbatiboen artean bildu nuen neure lehenbiziko literatur saria.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 38. orr.

Baina bat-batean bere zaporearen nostalgia sentitu dut.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 156. orr.

Zaporearen gazi-garratza.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 23. orr.

Hasi oinetako behatzetan eta buka buruko ileetan, dena dardara eta zapore nintzen, ni neu osorik gozamen, eztitasun, estasi..., ez dakit.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 77. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iturri horretako ura oso garbia eta zapore onekoa da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1210. orr.

Usain eta zapore txarreko iturriak izaten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3710. orr.

Gatza ateratzen den lurretatik pasatzen delako, oso zapore gazikoa da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3770. orr.

Zapore hotz bat, gozoa, mertxikena bezalakoa, ahosabaiari itsatsia.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 110. orr.

Eztarrian itsatsiriko ginebraren zapore metalikoa, bederen, eztitua zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 208. orr.

Barruan hartzen zuen guztia bere zapore higuingarriz kutsatzen zuela ikusten zuelako.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 395. orr.

Zapore tradizionala.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 96. orr.

Tradiziozko zaporeak ezagutu ez dituen jendeak eskaturik.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 95. orr.

Kontsumitzaile zorrotzak "jatorrizko" zaporearen bila, "sustrai bila" segituko du gaur bezala.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 96. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lurraren propietateek eransten dituzte, noski, zapore-desberdintasun hauek.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3810. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Odolaren gatz-zaporea ebakitako ezpainetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 144. orr.

Mingaineko odol-zapore hori.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 104. orr.

Orain berton baditugu urdaiazpiko edota gazta zaporeko patata frijituak, antxoa gustuko olibak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 93. orr.

Zerbeza eta vodka zaporeko goma.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 38. orr.

Makilajearen lur-zaporea geratu zitzaidan ezpain-puntan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 32. orr.

Ez zidala ezein urek halako onik egin, gerora ahoan kimika zapore berezi, garratz eta higuingarria gelditu arren.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 96. orr.

Ezti zaporeko begietan gozatzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 250. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Erleek abaraska egin omen zuten Adrianaren ahoan eta ezti gozoa atera, ezti musikaduna, ezti sagar-zaporea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 129. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Etxean hutsa hartzen zuen baina kanpoan gurago zuen esneaz nahastuta, kafe-zapore falta estaltze aldera.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 51. orr.

7 irud/hed

Tradizioaren zaporea duten testuak eratzen ditu.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 9. orr.

Hasierako argazkiek zapore gazia utzi ziguten.  Berria - Gaiak   2004-07-06

Ez zuen hala amaitu nahi, zapore gazi-gozoa utzi zion hark guztiak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 280. orr.

Aitorri egindako bisitak, betiko legez, zapore arraroa utzi dio aho-sabaian itsatsirik.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 16. orr.

Aukera emango ziola, dudarik gabe, garaipenaren eta justiziaren zaporea dastatzeko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 149. orr.

Mendekuaren zapore gozoa dastatu nuen, Isabel Sanjoseren muturra imajinatuz, biharamunean bere burua izterbegiak gezurtaturik ikustean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 79. orr.

-Herri batzuek zoritxar-zaporea diten.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 114. orr.

Georgek uste du behin iratxo-zaporeko bat ere atera zitzaiola.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 96. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aho zapore (7); bere zapore (3); oso zapore (5); usain eta zapore (4); utzitako zapore gazia (4)

zapore bat (3); zapore garratza (10); zapore gazi (28); zapore gazi gozoa (22); zapore gazia (11); zapore gozoa (8); zapore guztietako (9); zapore guztietako gozokiak (4); zapore mikatza (6); zapore mikatzak (3); zapore mingotsa (3); zapore ona (4); zapore txarra (4)

bere zaporea (4); bestelako zaporea (3); kafearen zaporea (5); odolaren zaporea (3); okelaren zaporea (3); usaina eta zaporea (6)

zaporea dauka (3); zaporea uzten (3); zaporea zuen (3); zaporea zuten (3)

gazta zaporeko (4)

zaporerik ez (5); zaporerik hartzen (3)


zaporeatu, zaporea(tu), zaporeatzen du ad zaporea hartu.

-Denok kutsatzen gaituk -erantzun zuen gonbidatuak Chablisa zaporeatzen zuen bitartean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 91. orr.


zaporedun 1 izond zaporea duena.

Alderdi gastronomikotik, olio ederra baliatzeak entsalada “zaporedun"ari eransten dion ahogozagarria esker on-onekoa da.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 37. orr.

Koinak lurrindun zigarroekin hasi eta tabakorik gabeko menta zaporedunekin bukatu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 59. orr.

Barauaren ondorengo lehen trago zaporedunak berehala dakarkit gose greba guztien ondorengo sentsazio atsegina.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 122. orr.

2 izlad zaporeko.

Oilasko zaporedun zopa begetariano hutsak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 93. orr.

Magdalenaren marrubi zaporedun xanpuaren lurrinarekin.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 106. orr.


zaporegabe (orobat zapore gabe g.er.) izond

Hogei bat zilindrotxo gris zeuzkan barruan, gogor, koloregabe, zaporegabeak, eta ez zuen etiketarik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 190. orr.

Pozoia -zerbait zaporegabea, arina eta minik gabekoa- zen bidea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 170. orr.

Aparteko mahai-tresneria dotorean zerbitzatutako ogi-zopak bezain zaporegabea urte berriko otordua.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

Kaleetako zarramarra zaporegabean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 151. orr.

Honi esker hain adoreturik gertatzen da arima, non Jainkoaz kanpo zaporegabe eta mingotsa baitzaio dena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 65. orr.

Bizitza bere kolorerik ilunetan, lizuntasun zaporegabe batez agertzen du.  Berria - Kultura   2004-03-13

Etxean apailatu 57 xingar peza presentatuak izan dira lehiaketara; epai mahaiak hamahiru baztertu ditu, zapore gabe edo freskoegi zirelako.  Herria   2005-03-31


zaporegabetu, zaporegabe(tu), zaporegabetzen da/du ad zaporegabe bihurtu.

Nekez edo oso gutxitan onartzen zuen janari egosirik eta, onartzen zuenean, errautsez maneatzen zuen edo ur hotzez zaporegabetzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 215. orr.


zaporetsu izond zaporez betea.

Antxume erre baten haragi zaporetsua.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 80. orr.

Elementu horiek guztiek bat egiten dute lan horren koherentziaren baitan, eta argi dago su geldoan kuzinatu direla, plater zaporetsu eta goxo baten osagaiak balira bezala.  Berria - Kultura   2004-03-04

Egoera berriak aldiro, ukaldi sentsual berriak, usain guztiz berriak, gai exotiko guztiz zaporetsuak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 112. orr.

Julenek beso artean estutu ninduen eta musu zaporetsu luzea eman zidan.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 80. orr.

Musu laburra baina zaporetsua izan zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 256. orr.


zapote iz amerikar zuhaitz handia, hosto-iraunkorra, sagar itxurako fruitu gozo eta urtsuak ematen dituena.

Eta mangoak, eta aguakateak, eta kaimitoak, eta zapoteak, eta laranjak, eta limoiak ere ekartzen dizkiogu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 19. orr.


zapoteka izond/iz Mexikoko Oaxaka lurralde bizi den indiar herrikoa.

Benito Juárez indio zapoteka purua, José Rizal txinar-tagaloa, espainolez pentsatu, sentitu, amestu duten "espainol" garbi-garbiak dira.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 143. orr.

Maia, azteka, zapoteka, olmeka eta inka kulturei buruzko dokumentalak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-18

Toltekak, zapotekak, aztekak aipagai, tenpluak eraikitzen bai baina gurpila zer zen ez zekitenak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 56. orr.


zaprastatu, zaprasta(tu), zaprastaten du ad

Han, Langogne herrian, emakume bati eraso egin zion piztia batek eta zauritu, zaprastatu eta erdi jan ere bai ondoren.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 53. orr.


zapur ik zanpur.

zaputz 1 iz muzinaldia.

Lehenengo gutunei oinazea, amorrua, zaputza zerien.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 58. orr.

Ulertzekoa da zure zaputza, zure frustrazio etsi hura.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 37. orr.

Isiluneen ondotik elkarri zaputzak eta purrustadak egitera ere iritsi ginen inoiz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 92. orr.

Etsia, nekea eta zaputza nagusi ziren giroan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 143. orr.

Gero eta istilu handiagoetan sartzen ari nintzen, zaputz moldakaitzaren erakutsiak eginez.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 150. orr.

Normandiarrak ez zezan pentsa zaputzaren motiboa haren farfailazko korapiloa zela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 117. orr.

Bai gauza ederrak ezaupidea, konfiantza, adiskidetasuna; bai, baina gauza eder askotxok bezala, zaputza, errea eta ustela oso bertan eta berekin dituztenak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 104. orr.

Bestea ohartu zen nire zaputzaz.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 55. orr.

Joandakoan ahaideei muzin egin zienez, itzulerakoan haiek zaputza itzuli zioten, baztertu eta zokoratu egin zuten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 95. orr.

Ez-egitekoren bat egingo nion nik behin, ohartu gabe bada ere, eta hortik datorke haren zaputza.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 62. orr.

Zaputzen bat egiteko puntuan nago.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 47. orr.

Lizek, berriz, txikitan bezalako zaputza harrapatu du.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 378. orr.

ETAren atentatu batek bertan behera utzarazi zuen manifestazioa, gutxi batzuen bozkariorako eta gehienen zaputzerako.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 215. orr.

Zaputzean, beldurrean, errespetuan, azokan, bankuan, putetxean eta putetxe baten pare jarritako etxe-zuloko giro muzinduan ("ez da giro!”) dena da mesedez, eta orduan, hartu-emanak kendu-emanak dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 171. orr.

"Goazen" esan nuen, eta Karmen joan zen aurrena, mauserra bizkarrean hartuta, zaputzean.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 31. orr.

2 (hitz elkartuetan)

-Ispilu zikin hau gure egoeraren, gure zaputz sentimenduaren metafora bikaina duk.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 49. orr.

· -Egia bai noski -Basokoak berriz- baldin eta buruko adi argia nahastuko ez baligute muzin-zaputzek.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 132. orr.

3 (izenondo gisa)

Aurpegiari begiratuta, begien bistan geratzen da neskato mimatua, zaputza eta berekoia dela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 522. orr.

Piztia gaiztoak eta gizartean bizitzeko gai ez diren gizaki zaputzak baino ez dituzu topatuko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 150. orr.

Hemen aurpegi kopetilun eta zaputzak baizik ez dira ikusten, intziriak eta ahopekako kexuak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 276. orr.

Diru-kontuak blokeatu zizkion, enbargatu, gure arteko epelena ere amorrarazi zuen erabaki zaputz baten bitartez.  Berria - Kultura   2004-11-11

Husain, doi bat baretu ostean, lehengo hizketa molde zaputzari lotu zitzaion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 314. orr.

Zaputza zen neskaren aita nirekin; zaputza bere zakurra ere, gaizki moldatzen ginen Fürst hura eta biok.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 30. orr.

Ederki dakit hori, bizitza dela handiena, baita nirea bezalako zaputza denean ere.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 84. orr.

Pavesek gorrotoa zien adioei, eta joatean beti bezalako agurra egin zuen, bere esku zaputzeko bi behatz eskainiz justuan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 189. orr.

Nik orain daukadan guztia bidaltzen dizut: nire sasoia, nire kemena, nire arnasa, nire gihar koxkor zaputzak.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 75. orr.

4 (adizlagun gisa)

"Koilarek giderrik ez zuten garaian" oxtabenan egona zela esaten zuen maiz, batzuetan zaputz, gehienetan harro.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 275. orr.

Sartu egin da, zaputz eta mesfidati, bere hanka luzeen gainean koloka.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 120. orr.

Pedromarik Migeli bisita egiten uzten zidan, zaputz eta muturluze, baina utzi egiten zidan.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 145. orr.

Harekikoak zakar egitea edo bortitz eta zaputz errefusatzea ere ez zuen nahi.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 113. orr.

Norari begiraturik, zaputzago hitz egin zuen gero-: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 42. orr.

-Ez dut ezer behar -esaten nion nik, zaputz eta zakar.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 80. orr.

-Txakur txikirik ere ez -Husainek, zaputz-.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 318. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketan adizlagun balioa duela)

Gogo-zaputz joan ez zaitezen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 42. orr.

6 zaputz egin muzin egin.

Begitan hartuak zituen bai talde hura eta bai mundu osoa, zeren eta txoratuta zeukan mutilak ere zaputz egin baitzion.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 23. orr.

Eskuetan froga garrantzitsu bat nuela pentsatuz iritsi nintzen komisariara baina komisarioak zaputz egin zion ipuin-bildumari edo, gutxienez, ez zion garrantzirik eman.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 112. orr.

Böhl de Faber-en ahaleginei gizarte espainolak zaputz egin die, eta Bartzelonako Europeo aldizkariak ere arrakastarik ez du izan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 27. orr.

Alemaniak berak, intelektualismoaren aginte-makila bere eskuetan izan badu ere, orain badirudi zaputz egiten diola.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 182. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zaputz egin (4)


zaputzaldi (orobat zapuztaldi g.er.) iz norbait zapuztua dagoen aldia.

Ai, Beñat, nire bilobaordeko maitagarria, pairatu beharko dituk hik ere zaputzaldiak eta gogoerreak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 112. orr.

Hasieran ez zuen nahi, aurreko bisitaldiko nire zaputzaldia gogoan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 102. orr.

Zaputzaldi betean egiten zituen lanok eta gehiago. Kontua da hilabeteak irauten zuten zaputzaldiak harrapatzen nituela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 282. orr.

Orduan, hitz eta pitz, elkarren zaputzaldia arintzen saiatu ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 246. orr.

Lehen soinu handia bazen txikia gutxiestea lortu zuena, Trinidadeko saio haien ondoren handiari zegokion zaputzaldia.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 70. orr.


zaputzarazi, zaputzaraz, zaputzarazten (orobat zapuztarazi) du ad zapuztera behartu.

Azkenean Natalia gehiago ezin zuela zegoen eta usoei beren arrautzak eskuartean ibili eta zaputzarazi zizkien.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 207. orr.

Horrelako mihiek zapuztarazi dituzte emazte jatorrak, beren nekeen emaitzarik gabe utziz.  Elizen arteko biblia   Si 28,15

Urte osoan debekatua dute xori honi kalterik egitea, eta isunduta haren habiak zapuztaraztea edo habiatik arrautzarik harrapatzea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 492. orr.


zaputzarte iz zaputzaldia.

Gu ere geure barrengo oinaze eta zaputzarteek bizi gaituzte, baina horiek oro estilo paregabez eramaten ikasiak gaude  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 29. orr.


zapuzgarri 1 izond zapuzten duena. ik arbuiagarri.

Ia ez zuten berbarik egin arratsalde hartan, azken asteetan bizipoza eman zien esperientziaren amaiera zapuzgarriak edozertarako gogoa kendu baitzien.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 100. orr.

Berak ez zidan konfiantza-biderik ematen, eta niri zapuzgarri eta erronka zitzaidan hori.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 56. orr.

Itxarobide: [...] proiektua, normalean zapuzgarria.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 163. orr.

2 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Saioa G. hamaika urteko beratarrak ematen du zinezko eta arrazoizko erantzun bakarra, guraso eta andereño guztien zapuzgarria, eta honela dio: [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 155. orr.


zapuzka iz zaputz eginez.

Zapuzka erantzun nion, epelkeriaz lepo eginda: [...].  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 165. orr.


zapuzkeria iz zaputzari dagokio egintza; aurpegi txarra.

Kontsumismoaren aurka hitz egitea gerra galdutzat dauka gaur askok, antigoalkeriatzat edo buru-argien zapuzkeriatzat.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 109. orr.

Berak aurreko sendagilearen zapuzkeria guztiak sufritu behar izan zituenez, gauza logikoa iruditu zitzaion hurrengo zetorrenak ere bereak sufritu beharra.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.

Agureari begirakune betizua josi zion eta, lehengo zapuzkeria antzeratuz, esan zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 166. orr.

Aiurri berezia, zapuzkeria, agian haurtzaro hitsa izan zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 141. orr.

Hortaz, haren zapuzkeriari jaramonik egin gabe erantzun nion, xalo: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 41. orr.

Utziko al diok behingoz ni salbatu nahiari?, horixe esaten ziet, eta orduan bakarrik uzten naitek bakean!”, ulertu dut esan nahi zidala, muturra bildu baitu zapuzkeriaz.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 161. orr.


zapuzketa iz zapuztea.

Sekulako dezepzioa sentitu nuen, ikaragarrizko zapuzketa: hasi baino ez eta gelditu egin behar?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 32. orr.

Euskal gizartea ez dagoela prest «halako eskubide sozial, zibil eta politikoen zapuzketarik onartzeko, kasu honetan eta beste edozein kasutan».  Berria - Harian   2005-11-22

Eskubideen zapuzketarik ez.  Berria - Harian   2005-11-22


zapuztaile 1 izond zapuzten duena.

Kausa, etiologia [...] beti edo gehienean da kausa eragozlea, zapuztailea, galarazlea eta ixilarazlea, hitzaren eta arrazoiketa garbiaren etsaia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 40. orr.

Esan nezake nahi eta ezinak ematen dizun sentipen zapuztailea izan genuela hurrengo egunean, hirugarren moduluan kide bat hil zela jakin genuenean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 130. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa elkarketak izenondo balioa duela)

Esan behar zaio, adibidez, ez erabiltzeko adizki hori egoera intimoetan, intimitate-zapuztailea da eta.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 147. orr.


zapuztaldi ik zaputzaldi.

zapuztarazi ik zaputzarazi.

zapuzte iz

Herritarren nahikundearen zapuzte bat gertatu den herrialde guztietan eta herritar horiek kalera jaitsi diren aldi oro, nazioarteko komunitateak sustatu egin ditu oldar egiteak.  Berria - Mundua   2006-02-15

Berotze hutsal bat, hilabete batzuetan, ez, aste batzuetan iraun zuen beroaldia, eta gero ezereza, asperra, dezepzioa... zapuzte hori bereganatu ezina apika, bere horretan onartu ezina.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 25. orr.

Galera, zapuzte eta etsi-behar baten umeak gara.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 113. orr.


zapuzteke adlag zapuztu gabe.

Nola lortu testuarekiko zintzotasun literala, iradokizun sare hori zapuzteke?  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 14. orr.


zapuzti izond/iz zapuzteko joera duena.

-Martxoan haize ta apirilean busti, urtea ez da izanen neholaz zapuzti.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 128. orr.

Nola jardun zapuzti harekin?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 80. orr.


zapuztu, zaputz/zapuztu, zapuzten 1 da/du ad zaputza hartu, muzindu. ik muturtu.

"Kaka zaharra, orduan!", zapuztu zen Pantxo tximeleta airera botaz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 342. orr.

Donatien bere faboreak beste emakume batzuei eskaintzen hasi zenean, guztiz jeloskortu eta zapuztu zen madame de Montreuil.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 19. orr.

Zapuzten hasia, alde egitekotan nengoen, umiliagarria iruditzen baitzitzaidan hura guztia.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 299. orr.

Egunero ekintza on bat egiten saiatzen zen, bestela etxera kopetilun eta bere buruarekin zapuztua itzultzen baitzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 24. orr.

Zapuzturik, Del Vallek amaitutzat eman zuen miaketa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 84. orr.

Zapuzturik, eskegi egin nuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 28. orr.

"Nork jo behar du orduan elizako harmonioa?" "Eta niri zer esaten didazu!", zapuztu nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 175. orr.

Beti jendea zapuzten.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 52. orr.

Garbi ikusten zuen, solasak zeraman bidetik, noiznahi zaputz zezakeela Sararen ama, egia esatekotan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 16. orr.

Ontziburuaren portaerak zapuzturik utzi ninduen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 82. orr.

Zapuztua nengoen ardoarengatik (besterik merezi zuen nire 50. urtemugak, nik hala uste behintzat, egia esan!), baina, gainerakoan, oso pozik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 132. orr.

• 2 du ad arbuiatu.

Senarrak ez dezala zapuztu emaztea.  Elizen arteko biblia   1 Ko 7,11

Aldi batez mundura neskatxak bakarrik ekartzen zituen etxekoandrea gaizki hartua, zapuztua edo hila izaten zen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 75. orr.

Egiptotik atera nituenetik zapuztu egin naute, jainko arrotzak gurtzeko.  Elizen arteko biblia   1 Sm 8,8

Bere adiskide guztiek zapuztu egin dute eta etsai bihurtu zaizkio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 915. orr.

Alferrik apaintzen zara, maitaleek zapuztu egin zaituzte.  Elizen arteko biblia   Jr 4,30

Erabakitako garaia heldu zenean, bere barne-bultzada santuari jarraitu zion, eta horren eraginez, mundu honetako gauzak zapuztuz, ondasun onenetara bideratu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 186. orr.

3 (animaliez mintzatuz)

Gaitzeste hori, beraz, hitz hutsez edo performatiboki gaitzestea da, eta ez -euskarazko gaitzetsiren hotsak berekin garamatzalarik- ardiak bere umeak edo txoriak habia gaitzesten, arbuiatzen, uzten eta zapuzten dituztenean egiten dutena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 153. orr.

Katuak umeak egin eta hazten direnean zapuztu egingo ditu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 12. orr.

Lau urte lehenago Jojo zapuztua izan zen North Shorean, gauerditan, etxe baten atarian.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 132. orr.

Guntur-en zapuztutako zakur jaio berri bati haurrak harrika ari zitzaizkion.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 166. orr.

Kukuak hantxe paratuko dizu bere arrautza, batzuetan bertakoak zapuztu gabe, baina maizenean arrautzak jan, habia zapuztu, bere arraultza ipini eta ospa!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 38. orr.

4 du ad alferrik galdu, hondatu.

Bagenekien zer kontatu nahi zigun -bere zahartzaroko istorio faboritoa zen, eta hamaika aldiz entzuna geneukan- baina ez genion kontaera zapuztu nahi.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 29. orr.

Izan lanorduetan izan arima pausatzen zitzaion atsedenaldietan, tematu egiten zen ingurukoekiko harremanak zapuzten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 307. orr.

Telebistaren pantailak isuritako argia eta erradiazioak melatonina hormona sortzeko prozesua zapuzten du.  Berria - Gaiak   2006-02-08

Gertaera dramatiko horiek ez zituzten uste onak zapuzten: gure mundua ederra zen; gure bizimodua normala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 72. orr.

Askatasuna zapuzteko, nolanahi ere, ez da tiranoaren beharrik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 45. orr.

Eskerrak pagoen hostoen itzalek ilargiaren argitasuna zapuzten zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 463. orr.

Zeruan lainoak zeuden, zuritasun erabat garbikoak eta oso trinkoak, eguzkia zapuzteko gauza zirenak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Neurea bakarrik den sentipenak itsutzen nau eta hegaztiek beren habiak bezala zaindu ohi dut inork zaputz ez diezadan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 191. orr.

Ez nuen gero zinera joateko aukera zapuztu nahi.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 37. orr.

Espaziontziak areago egin zuen beheraka, baina oraingoan erorketa librean, bere pilotuaren heriotzak hegan jarraitzeko gogoa zapuztu izan balio bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 440. orr.

Poz laster zapuztua, ostera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 191. orr.

Oion aldean, atzo euriak mahats-bilketa zapuztu zuela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 398. orr.

5 (da aditz gisa)

Zapuztu zen giroa: umore onak betirako alde egina zirudien. -Ba al dakin mojak zaplaztekoa eman zidanean zapuztu zitzaidala moja izateko gogoa [...]?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 166. orr.

Kikarako kafeari begira gelditu zen, edateko gogoa zapuztu egin izan balitzaio bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 160. orr.

Begiak ilundu zitzaizkion; amets eder bat zapuztu zitzaiola ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 119. orr.

6 (era burutua izenondo gisa)

Deabruzko gaua igaro zuen eta, biharamunean, aldarte zapuztuarekin jaiki zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 101. orr.

Instituzio horretan zoritxarrak jotako jende gazte asko sartzen zen: haur zapuztuak, elbarrituak, buruz beteak ez diren pertsonak...  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 141. orr.

Nora ez ote garamatza desira zapuztu batek?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 47. orr.

Ez dizute deituko gehiago "Hiri zapuztu", ez eta zure lurraldeari ere "Lur hondatu".  Elizen arteko biblia   Is 62,4

Mendekua hartzen duen maitemindu zapuztuarena.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 101. orr.

Gaizki erabilitako zakurrek edo zakur zapuztuek betiko izango dituzte ondorio latzak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 59. orr.

Zakur zapuztua zakur basa bihurtu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 115. orr.

Txitatxoa jaiotzear denean, hildako arrautza zapuztuak maiz ikusi ditugu txorien habietan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

asmoak zapuztea (4); zapuztea egotzi (3); zapuztea lortu (4)

prozesua zapuzteko (4); zapuzteko asmoa (7); zapuzteko asmoz (3); zapuzteko gauza (3)

aukera guztiak zapuzten (3); irrika zapuzten (3); itxaropenak zapuzten (5); nahia zapuzten (5); zapuzten saiatu (5)

ametsa zapuztu (3); asmoa zapuztu (3); asmoak zapuztu (4); aukera zapuztu (6); aukera zapuztu nahi (3); berehala zapuztu (6); berehala zapuztu zuten (3); betiko zapuztu (4)

erabat zapuztu (5); ez dezala zapuztu (3); ez zapuztu (5); ezin da zapuztu (3); giroa zapuztu (4); gogoa zapuztu (3); guztia zapuztu (3); guztiak zapuztu (8)

ilusioa zapuztu (6); itxaropena zapuztu (8); itxaropenak zapuztu (8); itxaropenak zapuztu zituen (4); mobilizazioak zapuztu (4); nahia zapuztu (3); oro zapuztu (4)

zapuztu barik (3); zapuztu bat (4); zapuztu dira (3); zapuztu ditu (11); zapuztu ez dadin (5); zapuztu gabe (3); zapuztu izana (7); zapuztu nahi (22); zapuztu nahi izan (6); zapuztu zen (14); zapuztu zitzaion (3); zapuztu zuen (34); zapuztu zuten (14


zapuztuxe izond zapuztu samarra.

Halaber ohartarazi digu, inoiz gertatu ez zen Erdi Aro mitiko hark honako borda zapuztuxean, festakizun apalen batean edota mando baten arrantzan bizirik iraun duela oraindaino.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 13. orr.


zar-zar 1 etengabe ari den zerbaiten onomatopeia.

Gezurra zirudien kanpoko isiltasunak, bi egunez jarraian euria zar-zar etengabe entzun ondoren.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 150. orr.

Zar-zar, pausoa lar luzatu gabe, bideko hautsa batzen doa taldea.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 13. orr.

2 zar-zar-zar

Propio bila joanda sekula aurkituko ez lituzkeen batek, xixa pare bat aurkitu du, zar-zar-zar ari zela.  Berria - Kirola   2006-04-06

Baina sua zarr-zarr-zarr lanean ari zuan, eta etxea behera zetorrela oihuak entzunik salto egin huen, eta belauna zisko egin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 49. orr.


zarabanda (orobat sarabanda g.er.) 1 iz iskanbila, nahasmena.

Azken gauetan, ametsek bere zarabanda egin didate.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 149. orr.

Egunaz hasia nuen barne elkarrizketa segitu nuen gauaz eta lo tzar baten ametsek ideia eta itxuren zarabanda luzatu zuketen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 106. orr.

2 XVII eta XVIII mendeetako dantza, hiru aldiko konpasekoa eta erritmo geldikoa, suite klasikoaren osagai bihurtu zena.

Biolina eskuetan hartu eta jotzen hasten zen itsua, dantzarako piezak gehienetan, alemana ez bazen zarabanda, saltarelloa ez bazen gailarda edo-eta, etsi-etsian pabana bat, eta jendea inguratzen hasten zitzaion, ondoan zeuden biolin jotzaileak isilaraziz.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 71. orr.


zaragi ik zahagi.

zaragozar izlag/iz Zaragozakoa, Zaragozari dagokiona; Zaragozako biztanlea.

2001eko azaroaren 12an hil zuten Jose Luis Madurga zaragozarra.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Ez zuten ondo jaso zaragozarrek gol hau.  Berria - Kirola   2004-04-18

Ricardo Vicente musikari eta idazle zaragozarrak jatorrizko ideiarekin bat egiten duen testu bat idatzi zuen.  Berria - Kultura   2004-02-18


zaraitzuar izlag/iz Zaraitzukoa, Zaraitzuri dagokiona; Zaraitzuko biztanlea.

Zaraitzuarrek «Pirinio euskaldunak eta bizirik» eskatu dituzte karrikan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24


zarakar 1 iz larruazaleko gainalde gogortua. ik zakar1.

Urratuta zeuzkan, odoletan, zarakarrekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 402. orr.

Halakoxe zarakar bat da hazka eginda ere zaldarretik odolari ateratzen uzten ez diona.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 62. orr.

Zikinkeriak, izerditan trinkotua, zarakar beltz bat sortua zion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 81. orr.

Batetik zauriek: hor daude, ezin uka, inguruak oraindik handituta eta haragi bizitan, baina kanpoan mintz fina osatu da, han-hemenka zarakar marroixka.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 229. orr.

Odol lehortuzko zarakar txiki haiek.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 58. orr.

Ezker belaunean zarakar txiki ia guztiz lehortu bat zeukan, baina horrez gain ez zeukan urratu bat ere gorputz osoan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 163. orr.

Kaparen azpitik esku grisaxka bat ageri zen, distiratsu, likatsu eta zarakarrez betea, zerbait hila eta uretan usteldua balitz bezala...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 71. orr.

2 irud/hed

1821eko Mexikar Iraultzaren ondoren 1910eko Iraultza etorri zen, eta honetan, hobiratua baina hibernatzen ari zen bertako gizartea bat-batean esnatu zen, burua altxatu eta gaztelaniar eskuek hilobian utzitako kulturaren zarakarra apurtu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 33. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Behin koipe-zarakar zail hori kendurik, azazkalak ez zitzaizkian gehiago apurtzen; luzeak eta arrosak hituen, funtzionarioenak bezalaxe.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 16. orr.


zarakartsu izond zarakarrez betea.

Dementor bat sortu zen kaxatik astiro; bere txanopeko aurpegia Harryrengana jiratu zuen, esku distiratsu eta zarakartsu batez bere kapari helduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 195. orr.

Noiz edo behin zurrunga-hots zurrunbilotsuak ateratzen zitzaizkion eta lerde-arrasto zarakartsu bat zerion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 176. orr.


zarakartu izond zarakar bihurtua. irud/hed

Lorratz zarakartuak ziren, nahiko luberatuak, gurdi batenak ere izan zitezkeenak; baina beste toki batzuetan, zoru tinkoagoan, garbi zegoen haiek, dudarik gabe, pneumatiko-arrastoak zirela.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 76. orr.


zarama 1 iz zakarrak, zaborra. ik zakar1 2.

Orain ez urte asko koipea zen ur hauetan ikusten zen gauza bakarra... eta zarama, hara eta hona zarama, mareak ekarri eta eramandakoa.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 8. orr.

Zarama nonahi ageri zen, mordoka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 374. orr.

Erratza gelaren erdian egoten zen egun osoa, zaramarekin batera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 390. orr.

Etxesail zatar haien ostean lantegiak azaldu zitzaizkigun begietara, eta zaramaz beteriko hainbat eremu geroago.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 66. orr.

Zaramak isuritako gasaren bitartez, elektrizitatea lortzen dute Arabako Gardelegiko plantan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-25

Hartara, txakur hilak zaborretan utzi beharko lirateke asteburuetako gainerako zaramarekin batera.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 188. orr.

Medellingo zarama artean lorerik ere erne daiteke.  Berria - Kultura   2004-09-24

Zaramara botatako apunte batzuk, goizeko ordu txikiak arte piztutako irratia, eta negozio kontu lohitsuren bat aipatu zizkion.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 86. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zarama biltzaileak beren kamioiekin, langileak lanerantz, mozkorrak etxera bidean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 135. orr.

Jende gehienaren memoria zarama pilo bat besterik ez da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 64. orr.

Yushio Travoltak zarama poltsen artean aurkituriko pertxa zilarreztatu batekin hamabi kanpaikada kosmiko imajinarioak markatzen ditu Williamsburg zubipean dagoen zabor-poltsaz osaturiko meta batera igota.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 70. orr.

Hartzak ere menditik behera egin du, Renoko auzategi batean zarama-ontziak arakatzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 96. orr.

Afrikatik heldu berria behar zuen haize erreak arrain ustel eta zarama hatsa zekarkigun.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 65. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Antzeko irtenbidea darabilte gogoan jakintsuek gaur egun hiri-zaramentzat, haietatik estu-estu eginiko bloketxoak egitea, alegia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 239. orr.

4 euri zarama zirimiria, lanbroa.

Euri-zarama, gero eta lodiagoa, sare mardul-mardula.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 22. orr.

Kondenatu zituztenetik [...] aita-alabek era guztietako eguraldietara ohitzeko egokiera izan bazuten ere, kalesako ibiltariak gogaitzen hasita zeuden etenik gabeko euri-zaramaz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 74. orr.


zaramiola ik zahamiola.

zaran-belar iz belar landare ginbailduna, lore txikiak dituena eta sendagintzan erabiltzen den zuku erregarria daukana. (Chelidonium majus).

Bi hilabeteren buruan, banituen eginak berrogeiren bat analisi: fosforo-eduki handieneko landareak salbia, zaran-belarra eta perrexila ziren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 164. orr.

Untxietako batek baino ez zuen izan gluzemia-jaitsierarik zaran-belar erauzkinezko tratamenduarekin, baina handik aste gutxira tumor kozkor bat nabarmendu zitzaion lepoan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 165. orr.


zarata 1 iz hots ez-harmonikoa. ik harrabots; burrunba.

Kanpoan, gero eta ozenagoa da zarata; gero eta hurbilagoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 273. orr.

Aretoko zarata gero eta biziagoa, urduriagoa eta zoliagoa zelako.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 200. orr.

Itzartu nintzenean ez zen zaratarik aditzen, ez eta hotsik ñimiñoena ere.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 152. orr.

Azal gogorreko koadernoko paperean kristalezko lumak egiten zuen zarata entzuten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 112. orr.

Autoaren zarata entzun zen patioan, gero gutxitu eta azkenean desagertu zen hotsa.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 33. orr.

Suma ditzake zamaketarien marruak eta polea herdoilduen zarata.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 25. orr.

Kristal hautsien zaratak esnatu zuen Gabin.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 127. orr.

-Zarata egiten baduzu, jo egingo zaitut.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 52. orr.

Ez zen ausartu mugitzen, zarata egiteko beldurrez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 106. orr.

Pasabidean, zarata areagotu egiten da eta ezagutu dut: gizakiek eginiko zarata da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 84. orr.

Bilbo: zarata %4,7 gutxitu zen eta goizean goiz ohi baino %2,53 auto gutxiago sartu zen hirira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-23

Txanoko kaskabiloek zarata ateratzen zuten mugitzen zenean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 120. orr.

Zarata eta algara hiriko plaza eta kaleetan luzaroan zabaldu zen eta isekatzaileen oihuak han eta hemen entzun ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 189. orr.

Kanpotik zetorkidan zarata identifikatzea izan nuen lehendabiziko lana.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 201. orr.

Batera eta bestera ibiltzen zen ziegan barrena, zaratarik atera gabe.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 41. orr.

Orain hemen nintzen, zaratarik gabeko herri honetan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 26. orr.

Zaldien zarata entzutean, leihotik begiratu eta ahaideak ikusi zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 713. orr.

Tranbia baten zarata gailendu zitzaion euriarenari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 188. orr.

Orduantxe gogoratu zen Ruche jauna zarata ez zetorrela lantegietatik, etxebizitzatik baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 388. orr.

Hegal-hotsa gudura zalapartaka doazen zalgurdi askoren zarata bezalakoa zen.  Elizen arteko biblia   Ap 9,9

Euriak zaratak moteltzen ditu.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 120. orr.

Kaioen zaratak burua altxarazi zion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 27. orr.

Trumoi sakon eta luzearen moduko zarata.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 120. orr.

Bizikletaren gurpilak bezala, jiratu egiten ziren trenaren gurpilak ere, baina zarata batean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 117. orr.

-Zer da zarata hori?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 159. orr.

Zarata eta zaborra, irtenbide zaileko erronkak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Arin eta zarata handirik egin gabe.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 130. orr.

Zarata txiki batzuk entzun zituen komunean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 18. orr.

Harri lodi-lodi bat harresien gainetik igaro zen, zarata ikaragarria eginez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 473. orr.

Bere buruaren gainean, merkatu nagusiaren zarata isila hedatzen zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 281. orr.

Hantxe geratu ginen, arkuko espazio biribil haizetsuan, hiriko zarata motelduak entzuten.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

Korridoretik, oinen zarata astuna belarriratu zitzaigun.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 120. orr.

Inguru hartan kirrinkak eta klaskak eta zarata iheskorrak ugari ziren, baina ez zen ahotsik edo urrats-hotsik entzuten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 245. orr.

Han geratzen zen ikusten nola urak, lasterka bizian eta zarata sorgarria ateraz, errotarriei eragiten zien.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 397. orr.

Florentek merkatu nagusitik ateratzen zen zarata etengabea entzuten zuen orain.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 55. orr.

Zarata ikaragarriz, branka altxatu zitzaion zamaontziari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 25. orr.

Trenaren zarata monotonoak urrundu, bakartu egiten zituen bidaiariak.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 98. orr.

Txalupa batzuetan arrantzaleenak ez ziren agindu bozak entzun zituen eta zarata metalikoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 350. orr.

Zarata desatsegina izan daiteke, baina, jarraitua ez bada, ez du eragingo inolako galera edo kalterik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 122. orr.

Goizero, zarata arraro batek iratzartzen ninduen, erdi industria erdi musikazko zarata batek.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 56. orr.

Sekulako jendetza, sekulako zarata, sekulako kea!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 386. orr.

Ur azpiko zaratak baleei kalte egiten diela frogatu dute.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Mendi gainetatik zetorren zarata burrunbatsu ozenari, elizako kanpandorretikakoa erantsi zaio.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 139. orr.

Zarata arraroki temati eta gogaikarria zen, halako soinu-laguntza gaizto bat bestela ere xelebrea eta agian inoiz gertatu gabea zen egoera zail baterako.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 76. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erdiko belarriko bi muskulu txikiek, 80 dB-tik 85 dB-ra bitarteko zarata mailarekin aktibatzen direlarik, tinpanoa tenkatzen dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 123. orr.

Isilik ibili behar dute, zarata asotsik egin gabe eta zarata atera gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 177. orr.

Plataforman pilatu ginen, kobratzaileak zarata-turuta bati tiratu zion kartsuki.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 141. orr.

Kanpai-hotsak eta portuko sirenen eta oihuen zarata-ore trinkoa.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 198. orr.

Beharbada, kaletarra izanik, harrituta dagoelako, hainbesterainoko zarata ezak urduri jartzen duelako.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 58. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Urgulldikako kolpe-zaratak eta oihu urrunak ahuldu egin bide ziren, moteldu, eta pixkanaka iraungi.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 13. orr.

Estore hautsi baten dardara zarata.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 102. orr.

Bat-batean, azantz-zarata handi eta arraro bat entzuen nian.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 110. orr.

Iluntasunetik beste zaldi batzuen irrintziek erantzun zioten, eta apatx-zarata gorrak ondoren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 14. orr.

Bat-batean bizikletaren txapa-zarata entzun genuen, lurrean arrastaka.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 12. orr.

Feltro-zarata handi bat eginez lurra jo oihalak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 124. orr.

Zooan bezalakoxea zen burrunba-zarata hura.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 61. orr.

Organoak elkarrengandik nahiko hurbil daudelarik, tartetik igarotzen den aireak igurtzi zarata atera dezan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 24. orr.

Herrien nahia ukatzeko «ezpata zarata» ez egiteko eskatu du Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

5 irud/hed

Indarkeria politikoak sortzen duen zaratak beste injustizia asko estaltzen dituelako.  Herria   2003-10-02

Horrek "ikusmen-zarata" sortzen du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 103. orr.

6 (fonetikan eta fonologian)

Teknikoki, hizketako hotsen artean bokalak eta kontsonante ozenak dira hots diren bakarrak, gainerakoak, kontsonante trabariak zarata dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 98. orr.

Bokalak hots dira eta kontsonanteak zarata.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 107. orr.

Hots bat edo zarata soila den erabakitzea fisikagileei uzten diegu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 71. orr.

Esan genezake igurzkariak, organo artikulatzaileen artean airea estuegi pasaraztean sortzen den zurrunbiloari dagokion zarata direla.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 150. orr.

Laringe hotsaren tinbrea bere osotasunean agertzen da, eta desagertzen da aho zarata.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 77. orr.

7 zaratapean

Zigarroa ahoan ebala, zaratatxo mehe bat egiten eban, nrrr-nrrr-nrrr, soinuaren zaratapean, hur-hurretik bakarrik eta doidoi entzuten zana, ezagutzen ez ebanak ondoan animaliatxoren bat egoala pentsateko modukoa.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 83. orr.

Trenaren zaratapean Stanley etxean sartu da.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 128. orr.

8 zarata hots ik zaratots.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahotsen zarata (3); ateratzen zuen zarata (3); ateratzen zuten zarata (3); autoen zarata (7); basoko zarata (6); basoko zarata mutuak (4); bere zarata (5); bezalako zarata (4)

edozein zarata (4); egindako zarata (3); egiten duen zarata (4); egiten zuen zarata (4); egiten zuten zarata (6); egundoko zarata (6); gurpilen zarata (3); hainbeste zarata (4); hango zarata (3)

inguruko zarata (4); izugarrizko zarata (5); jendearen zarata (6); jendearen zarata hotsa (4); kaleko zarata (4); kanpoko zarata (3); moduko zarata (6); motorraren zarata (4); motorren zarata (3)

olatuen zarata (3); sekulako zarata (6); soinu eta zarata (3); sortutako zarata (3); trenaren zarata (3)

zarata aditu (5); zarata aditzen (3); zarata arraro (4); zarata artean (5); zarata atera (8); zarata ateratzea (5); zarata ateratzeko (3); zarata ateratzen (14); zarata ateratzen zuten (3); zarata ateraz (3); zarata atereaz (4); zarata bakarra (3); zarata barruan (3); zarata bat (13); zarata bat entzun (5); zarata batean (8); zarata batek (10); zarata batzuk (3); zarata bera (3); zarata burrunbatsuak (3)

zarata egin (9); zarata eginez (9); zarata egiten (19); zarata egiten dute (4); zarata entzun (33); zarata entzun zen (10); zarata entzunda (3); zarata entzutean (5); zarata entzuten (18); zarata entzuten du (4); zarata entzuten zen (4); zarata eta algara (3); zarata eta iskanbila (3); zarata eta zalaparta (6); zarata gehiago (5); zarata gehiegi (9); zarata gehiegi ateratzen (3); zarata gutxiago (6); zarata guztiak (5); zarata handi (14); zarata handi bat (5); zarata handi batek (3); zarata handia (44); zarata handia ateratzen (4); zarata handia ateraz (6); zarata handia atereaz (3); zarata handia dago (5); zarata handia egin (4); zarata handia eginez (3); zarata handia zegoen (5); zarata handiagoa (5); zarata handiegia (3); zarata handirik (12); zarata handirik egin (3); zarata handirik gabe (3); zarata handiz (18); zarata hots (3); zarata hotsa (16)

zarata ikaragarria (5); zarata izugarria (5); zarata jasanezina (3); zarata lasaigarria (3); zarata metalikoa (3); zarata mutuak (4)

zarata pixka bat (4); zarata txiki (6)

zarata zela eta (3); zarata zen (4); zer da zarata (5); zer zarata (3)

zaratak entzun (5); zaratak esnatu (5); zaratak esnatu zuen (3); zaratak iratzarri (3)

zarataren bat (6); zarataren erdian (5); zarataren gainetik (3)

batere zaratarik egin (3); ez zaratarik (3); ez zen zaratarik (5); ez zuten zaratarik (4); zaratarik atera gabe (11); zaratarik ateratzen (4); zaratarik batere egin (3); zaratarik egin gabe (27); zaratarik egiten (4); zaratarik entzuten (4); zaratarik ez (21); zaratarik ez ateratzeko (4); zaratarik ez egiteko (4); zaratarik gabe (20); zaratarik gabeko (3); zaratarik txikiena (7); zaratarik txikiena ere (3); zen zaratarik entzuten (3)

jendez eta zarataz (3); zarataz bete (3)

zaraten artean (3)


zarataka adlag zarata eginez.

Emakumea zarataka, oihuka, arrantzaka hasi da bere ondoan makurturik.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 215. orr.

Builaka eta zarataka ari ziren denak, ardoak gorturik.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 33. orr.

Trena zarataka mendi-ibarretan barna igarotzen den bitartean, harmonium ttiki baten doinuak eta hiru haurren kantu minberak entzuten dira bagoi bete-betean.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 144. orr.

Patioan jende ugari ikusten zen, denak alde batetik bestera zarataka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 126. orr.

Ganberaburuaren besaulkia zarataka mugitu zen atzerantz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 213. orr.

-Kaixo, Txilintxo! -esan zuten ume harrituek, zarataka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

esan zuen zarataka (3); zarataka ari (6); zarataka ari zen (3); zarataka hasi (4)


zaratapean ik zarata 7.

zaratatsu 1 izond

Kantxaren mailan, berotasun hezean, jende xumeak eta zaratatsuak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 189. orr.

Andere Zorakeria zaratatsua da, tentela eta ezer ulertzen ez duena.  Elizen arteko biblia   EsZ 9,13

Maradona, azkenean, 1994ko Munduko Kopatik bota zutenean, futbol zelaiek erreboltari zaratatsuena galdu zuten.  Berria - Kirola   2006-04-18

Lehen koilarakada ahoan eman aitzin, mahaikide zaratatsuetarik bat zutitu zen, oihu sustatzaileen eta txaloen erdian.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 102. orr.

Baziren kolore guztietako katuak, kaiola bat bele zaratatsuekin, [...].  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 52. orr.

DC-10 zaratatsu batek eten zion solasa, eta leihotik kanpora begiratu zuen bere hitzari eusteko prest.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 113. orr.

Lagun koadrila zaratatsua.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 170. orr.

Denbora luzean ibili ginen harrizko murru garaien arteko kale zaratatsuetan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 32. orr.

Toki jendetsu eta zaratatsua zen, epela eta kez betea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 165. orr.

Ingurune zaratatsuetan, gai da belarria, arreta bilduz, soinu batzuk hautatzeko eta gainerakoak ez entzuteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 121. orr.

New Yorkekoa, metro zikin, zaharkitu eta zaratatsua da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 145. orr.

Wilmarth andereñoa gelara sartzearekin bat amaitu zen iskanbila zaratatsu hura.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 207. orr.

Gauean, lehen orduan, beste manifestazio zaratatsu bat antolatu zuten 500 ikasle inguruk.  Berria - Ekonomia   2006-02-18

Gaur, protesta zaratatsua udaletxeko atarian.  Berria - Euskal Herria   2004-12-03

Martxoan mandragora batzuek festa ozen eta zaratatsua antolatu zuten hirugarren berotegian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 211. orr.

Ekitaldi jendetsua eta zaratatsua izan zen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-28

Igor Gonzalez de Galdeanok jaso zituzten txalo zaparrada zaratatsuenak.  Berria - Kirola   2006-01-27

Barre ozen eta zaratatsua, egun bat lehenago sukalde horretan berean entzun nion gisakoa?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 262. orr.

Gizonak hasperen zaratatsua egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 173. orr.

Patioan bere txorrotxio zaratatsuak kantatzen jarraitzen zuen kanarioak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Hauxe bai derrepenteko zaparrada zaratatsu eta haizetsua.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 264. orr.

Halako batean helizeen jirabira zaratatsua entzunen da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 376. orr.

Jendea hagitz minbera baita aktualitate zaratatsuenaren mamuekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 160. orr.

2 (adlag)

Handik gutxira, zaldun mozkote bat zaratatsu sartu zen margolanera, armadura eta guzti, bere ponyaren atzetik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 84. orr.

Ez oso urrutira, flamenko saldo bat pausatu zen zaratatsu aintzirako ur ilunetan.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 130. orr.

Landroverrean sartu eta ziztuka hasi ginen, atzamarrak ahoan, ahal bezain zaratatsu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 77. orr.

Bidelapurrak zaratatsu iritsi ziren Ekialdeko Bidea zanpatuz eta, gelditu gabe, Uraldeko Bidea hartu zuten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 370. orr.

Weasley andrea zaratatsu zebilen, gosaria arreta handiegirik gabe prestatzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 35. orr.

Bihotza jauzika hasten zait metronomoa baino azkarrago eta zaratatsuago; ez dut besterik entzuten: iritsi da nire nekeen momentua.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 170. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

protesta zaratatsua (3); zaratatsua izan (6); zaratatsua izan zen (4)


zaratatsuki iz zarataz.

Zaindariek takoiak zaratatsuki elkartuz agurtu zuten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 291. orr.


zaratatxo iz zarata txikia.

Bat-batean zirrara bat sartu zitzaigun hezurretaraino: hots bat, zaratatxo bat, iritsi zen hildakoaren gelatik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 161. orr.

Sortu den baretasunean ispilu zatiek ateratzen dituzten zaratatxoak entzuten ditugu, gardentasun handiz.  Berria - Kultura   2004-11-18

Zaratatxo susmagarri batzuk baizik ez dira entzuten bainugelan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 131. orr.

Mutil gazteak eztarria urratu zuen, beharrik gabe edo emaitzarik gabe, eta zaratatxo labur bat atera zitzaion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 31. orr.


zaratazale izond zarataren zalea dena.

Iritzi publikoaren miresle, trumoitsu, moldakaitz zaratazale, afektatu, itsusi, susmo-putzu, gezurti, errespetatua halere.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 81. orr.


zaratots (17 agerraldi, 14 liburu eta artikulu 1ean; orobat zarata hots 23 agerraldi, 5 liburutan) iz zarataren hotsa, hots zaratatsua.

Horretan, zaldi-hotsa, soldaduen zalaparta eta segizio ugariaren zaratotsa entzun zen atean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 434. orr.

Motorraren zaratotsa garbiki heltzen zitzaion.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 80. orr.

Begiak erdi hertsirik, edozein zaratots edo marruma entzun bezain pronto itzarririk, erne, ohoinak zitezkeelakoan gaueko mamuen zelatan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 48. orr.

Musika notak bainoago, itotakoen arimen negar eta samin-loreak ziruditen haien zaratotsek.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 25. orr.

Kanpai danbadek zaratots ibilkari gero eta handiago hura eteten zuten urruneko pabiloi batetik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 42. orr.

Azantz-zaratots bat entzun nuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 99. orr.

Atabalen zaratots nahasia.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 41. orr.


zarauztar izlag/iz Zarauzkoa, Zarautzi dagokiona; Zarauzko biztanlea.

Iruretagoiena zarauztar zinegotzia ere Iruretagoyena moduan eman zen.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 29. orr.

Lau urte eta hamar hilabeteko espetxe zigorra betetzen ari da solidario zarauztarra.  Berria - Euskal Herria   2004-03-16

Haren ordez mutil zarauztar hippy bat azaldu zitzaigun. 1951n, martxotik aurrera, Basilika berriaren lanak abiatu direnean, Tomas Larrañaga zarauztarraren izena eta firma ageri dira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 84. orr.

Aita arraunean aritzen zen zarauztarren traineruan, "Golondrina" izeneko hartan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 35. orr.

Zarauztarrek ez zuten naufragoaren hizkuntza ulertzen, eta biraogile deabrutu baten istorioa asmatu zuten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 104. orr.


zarba 1 iz abar hostodunez egingiko sorta.

Baratze-lanetan balioko dizuten zarbak, makila luxeak, hagatsu, baba eta leka txut eusteko gauza izango diren zarbak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 75. orr.

Sorginkeria guztien aurkako erremediotzat zeukaten zuhaitz dotore hau, eta bere abar eta zarbak estima bereziz zaintzen eta gordetzen zituzten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 36. orr.

Emankorra izan da gainera beti lizarra: zarba ugaria, azkarra eta baliosoa hazten du urte pare batean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 75. orr.

Egurrezko uztai-koroa batzuk prestatzen zituzten, haiei su eman, eta, zarbazko katapulta indartsuak medio, botatzen zituzten maldan behera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 252. orr.

Primerako itxiturak egin ohi ziren gure baserrietan hurritzaren zarba tamaina ezberdinetakoekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lizarrari bere beteenean zarba-barda eta adar-makilak moztu eta zer edo zertxo bat lehortu orduko, ale!, hartu, eta kobara jaso.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 76. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Txinan bertan, sendikoren bat hildakoan, ehortzi ostean, etxe inguruan sahats zarba bat landatzen zuten bere horretan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 159. orr.

Euskaldunok hemen etxeari teilatua ematean, erramu-zarbaz gaina koroatzen diogun bezala, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 76. orr.

Hurritz-zarbaz landutako hesia egiteko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

Udaberriari agurra emateko lizar-zarbak ernaltzen eta berdexkatzen badira aurrena, urte eguzkitsu, epel eta lehorra omen dator.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 74. orr.

Ekaitzetan tximistetatik babesteko, basa-lizar zarbak eransten zituzten txabolen lau aldamenetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lizar zarbak (4)


zarbatsu izond zarbaz betea.

Muino zarbatsu haiek ehizaz gainezka egongo ziren, eta hango bazter eta abaroetan barrena egun osoan gelditu barik ibili ahal izango zen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 79. orr.


zarbatto iz zarbatxo.

Beste herrialde batzuetan, emakume antzu edo haurdun gelditzen ez zena hurritz-zarbattoekin jotzen zuten, emankor egin zedin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 312. orr.


zarbatxo iz zarba txikia.

Eskandinavian ereiaroa seinalatzen zien urkiak: bere zarbatxoak lurrean tente iltzatuz seinalatzen baitzuten noraino zuten egina erein-lana.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 496. orr.

Mihura-zarbatxoren bat oparitzen badizute, hartu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 502. orr.


zarbel ik zerbel.

zarbo 1 iz ibai arraina, bizkarraldea berdexka, sabelaldea zilarkara, goiko ezpainaren ertzean lau bizar dituena, jateko ona (Gobio gobio).

Ibaian arrain ugari egoten da: zarboak, tenkak, lutxo jatunak, karpa zilarkarak, perka hegalgorriak, aingira irristakorrak eta, batzuetan, lanparda txikiek zirikatuta, gaizkata sendoak ere igotzen dira ibaian gora, batzuk ehun eta berrogeita hamar kilokoak eta gehiagokoak ere.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Lutxo handi batzuk erakutsi zizkion, neurrien arabera paratuak; taula ezin garbiago batzuen gainean zeuden, tenka beltzaranen eta zarbo pila txikien ondoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 177. orr.

Baditu zarboak, lamotak eta baita perkak ere.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 140. orr.

Urre kolore zorrotz horien erdian, zarboen eta perken otarreek, amuarrain sortek, xipa pilek, esparbelez harrapaturiko arrain zapalen multzoek zuritasun bizia hartzen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 149. orr.

Bi karramarro eta zarbo distiratsu bat ikusten ziren sarean katramilaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 42. orr.

Zarbo handienak bizi ziren ur sakonetan igerian ibili eta gero, orain belarraren gainean atseden hartzen ari ginen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 137. orr.

Zarbo biribila, esaterako, Kaspiar Itsasoan eta Itsaso Beltzean hazten da, baina azken urteetan AEB Ameriketako Estatu Batuetan ere ugaldu da.  Berria - Gaiak   2004-02-17

2 (hitz elkartuetan)

Axenariok nahiago du zarbo-arrantza.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 113. orr.


zardai 1 iz haga, makila luzea.

Gure probintzia maitagarrian ohitura den bezala, zardai bati lotu eta atzitze-sari eskean ibili nintzen Laurkin eta Arruti bailaratan, etxez etxe eta atariz atari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 272. orr.

2 izond ipar liraina.

Bilo zione zurpaileko gizon bat, izugarri luzea, mimena bezain zardaia eta mehea.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 78. orr.

Jadanik jasangaitz bilakatzen ari zitzaizkidan gau hautsi eta melenga hauetarik ahalik urrutien eroan nintzan otoizten nuen gizon zardaiaren so kuraios, fermu eta umila.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 146. orr.

Mutikoak bazekien ekiak, ilunpeak, uhar bortitzek eta haizeak joaz beltzatu aurpegiarekiko gizon zardaia zare txirikordatzen hasiko zela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.

Noizko duk zintzur bustitzea? -galdegin zion bizkarrez konkor bezain zardai zenak, zigarroa ezpainetan dilindan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 195. orr.


zare (orobat xare3) 1 iz otarrea.

Emazte bat, beltzez bezti, zare bat besagainetik dilindan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 99. orr.

Emaztea zare bat besapean atera zen herritik eta Zuhalmendi auzotegirantz abiatu zen, itzuli baten egitera, astia hartuz, baratuz, fruitu pikorrak bildu eta zarean emanez.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 148. orr.

Zarea betexea genuen, ene lagunarekin jin berriengana abiatu ginelarik.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 87. orr.

Zamariaren zareak mukuru beteta daude, eta zareen gaineko beste hainbesteko fardelak kulunka eginarazten diote.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 24. orr.

Ausartu izan balira, hartu otarreak eta zare handiak, eta hantxe abiatuko ziren bi agure haiekin ustekabeko egun-pasan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 342. orr.

Hangar irekiaren maldan kabitzen ziren gainerakoak, mihimenezko zareak biltzeko prest.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 10. orr.

Azkenik Martizek zarearen giderra landu zuen: hamar bat mihimen mehe plegatu zituen eta trebeki bihurdikatu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.

Bi emazteek erakutsi dauzkigute nola baliatzen ahal zen zumea: apaintzeko, zareen edo xapelen egiteko, ogiarentzat...  Herria   2005-05-12

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Martizek lurrean kukubilkaturik, mihimen gotorrenak gurutzean jarri zituen, zare zolaren oinarria osatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, bigarrena aditzaren era ez-burutua dela)

-Pierrak zare-biltzen ikasi nahi baldin badu, aski du gureganatzea!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 12. orr.

Martiz zare plegatzen ari zen, Nako mihimen punta erretzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 21. orr.

Uhar bortitzek eta haizeak joaz beltzatu aurpegiarekiko gizon zardaia zare txirikordatzen hasiko zela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.


zaregintza iz otarregintza.

Gaurkoan, Pierra zaregintzaren ikastera abiatu zen lasterka, hangarraren maldara.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 14. orr.

Martiz lanean azaltzen zen, zaregintzan bistan dena.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 24. orr.

Etxetik hangarraren maldara joan zen Graxi ere, Pierra zaregintzan nola ari zen kukuxkatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 17. orr.


zarerara iz zare betearen edukia.

Negarra begian, emazteak haurra ezarri zion besoetan eta Gartziari eman zion zaretara bat barazki, odolki zenbait eta gazitegiko zerriki puska bat.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 298. orr.


zaretxo iz otarretxoa.

Gaixo emazteak eskua zuen luzatzen, ihizko zaretxo bat eskainiz, agian norbaitek hogoi soseko bat emanen ziola.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.


zarezain iz

Ihauterian egiten dira "maskak" izeneko etxe kurrida batzuk gazteekin eta haien artean badira biga, bata emaztea, zarezaina, eta bestea, azeria.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 32. orr.


zargaldu, zargal(du), zargaltzen 1 da/du ad urteen ondorioz hondatu.

Zeharo zargalduta zegoen; zurbil-zurbil.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 225. orr.

Sukarrak eta itxaropen suminek zargaldurik zegoen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 137. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Ispiluaren argi zuri gordinpean zimeldua ageri zitzaidan aurpegia, zargaldua.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 205. orr.

Gas-lanparen argi zakarraren azpiko ohe-ilarak, izarak behin eta berriro astintzearen ondorioz sortutako usain okaztagarriak, aurpegi lodiak, zargalduak, horiak, zuriak. Siriusen aurpegi zargalduan lehenengo aldiz ikusi zuen Harryk benetako irribarrea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 23. orr.

Gizon zargaldu, gosetu bat zegoen, kamaina batean eserita, bertsoak kantatzen eta errezitatzen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 280. orr.

Zakur zargalduak...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 250. orr.


zarigueia iz martsupialen motako ugaztuna, Amerikan bizi dena, igokari ona dena eta esku oratzaileak dituena.

Zarigueia (Monodelphis domestica) Hego Amerikako ugaztuna da.  Berria - Gaiak   2006-02-01

Marsupial baten kode genetikoa argitu dute lehen aldiz, zarigueiarena.  Berria - Gaiak   2006-02-01


zarkeri ik tzarkeria.

zaroar izlag/iz Nafarroa Behereko Zarokoa, Zarori dagokiona; Zaroko biztanlea.

Bixtan dena etxean, bestek bezala, bainan gero landu zuen eta Garaziko euskararen arrasto guti ikusten dugu Zaroar idazlearen liburuetan.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 138. orr.

Agorrilaren 16an ezkontzako sakramendua errezebitu dute Arnegiko elizan Argitxu Camino Arnegitarrak eta Extebe Ouret Zaroarrak.  Herria   2003-09-18

Ospe handiko hirugarren zaroarra Janpierra Arbelbide kalonjea dugu.  Herria   2005-12-01


zarpa1 1 iz piltzarra, pilda.

Oinetako zahar eta birjosiak jantzi zituzten oinetan eta zarpa zaharrak soinean.  Elizen arteko biblia   Jos 9,5

-Zergatik duzu itxura deslaitu hori eta zer dira soinean dituzun zarpa horiek?  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 54. orr.

Longaineko botoiak lotu, galtzetako hautsa astindu, eta pixka bat apaintzen saiatu zen, zarpa beltz haiek nondik zetorren lau haizetara aldarrikatzen zutelakoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 53. orr.

Han eta hemen jaten zuen, zarpa zaharrez janzten zen, eta, hala ere, sos batzuk izaten zituen sakela zulatuetan sartuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 235. orr.

Zarpaz jantzirik eta alderrai ibiltzera ohitzea lortu du!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 475. orr.

Zarpaz jantzia etorri izan balitz, ahituta, etsita, ez zidan hain erraz hartuko gupidak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 64. orr.

Biltegietan gordetzen zuen hori guztia, eta han lizun eta zarpa bihurtzen zen dena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 179. orr.

Gorpu batzuk izoztuak egoten ziren, zarpatik helduta itsatsita bezala gelditzen zitzaizkigun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 42. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Goiargiak joa sentitu zen Misiako errege Telefo hantxe agertu zenean, eskale-zarpaz jantzirik eta saski bat eskuan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 39. orr.

Zutik zegoen gizon bat ikusi zuten, ilea bizkarrean behera zuela, bizarra paparrean behera, begiak distiraz, eta zapi zarpak soinean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 291. orr.

3 zarpa-jario (orobat zarpajario) izond adkor zarpatsua.

Zarpa-jario eta sos bat nondik atera ez zekiela zebilenean ere burua gora mantentzen zuen hark.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 105. orr.

Hego haizeari ere pertsonaia bihurri, deabru, amorragarri zarpajario eta bazter nahasle baten irudia emanez bezela edo.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 141. orr.


zarpa2 iz atzaparra.

Tutuak jo du, eta harroputzari zarpatik helduta astindu eder bat eman gabe abiatu behar izan dute preso gogor hauek jangelara.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 28. orr.


zarpabizar iz

Ikara beratz batek hartzen gintuen "Oteiza" entzunik, erakarri egiten zuen deabru munizipala zen, ume geldituriko zarpabizarra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 197. orr.


zarpail (orobat tzarpail g.er. eta zarpil g.er.) 1 izond gai edo molde arruntez egina, landu ez dena, leuntasunik edo inongo dotoretasunik ageri ez duena. (pertsonak)

Mitxelenaren antzeko ekintza-gizon zaildu bat espero nuen, ez atso zarpail hura.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 93. orr.

Gizon zarpail bat eskean zebilen, alferrik, bere kapelarekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 203. orr.

Herren zarpail bat erabili du jarraian maletadun gizonak, plazako arkupeetan barrena.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 136. orr.

Maddi, orduan, umezurtz sentitu zen eta sehi zarpail baten maneran manatzen eta erabiltzen zuten, partikulazki Agustinek.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 174. orr.

-Jauna? -fraide zarpail batek burua makurtuz itaundu zion.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 318. orr.

Kontuak hola, sumatzen da, jendaje utzi alfer zarpail nabarrari zor zaiola Portolo deitura.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 159. orr.

Ez zirela, alegia, jendaje nabar zarpailarentzat eginak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 201. orr.

2 (gauzak)

Aurpegi zimela uzkurtu egin zen, eta burezur izugarriaren gaineko larru zarpaila besterik ez zen gelditu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 378. orr.

Eskale zahar bat sartu zen beroki arre zarpail batean bildua.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 105. orr.

Mantu koskor, pobre eta zarpail bat aurkeztu zioten, gotzainaren zerbitzuan zegoen nekazari batena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 748. orr.

Tunika zarpail eta latz batekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 229. orr.

Foligno hirira iritsi zenean, zeraman zaldia eta Pugliara joateko atondu zuen jantzi dotorea saldu zituen, eta arropa zarpailagoz jantzi zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 466. orr.

Gaztaina-koloreko zapatila zarpailak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 96. orr.

Oherik ez zegoen, sofa zarpail bat besterik ez.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 161. orr.

Jesartzeko zenbait banku eta mahai luze eta zarpail batekin.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 55. orr.

Lukainka-azalak txakurrarentzat eta aldizkari zarpail batzuk andregaiarentzat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 156. orr.

Ofizialentzat balio zuen gela zarpail batera eraman zituen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 187. orr.

Leiho altu batetik eguzki-izpi bat sartzen zela ikusi zuen, ganbara zarpaila argitzen zuena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 170. orr.

Horrelakoxea zen Sobakevitxen aurpegia ere, mardula, zarpaila, landu gabea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Itxura zarpail samarra zuen neskak, beroki latz eta han-hemenka litsez betetako hartan bilduta.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 40. orr.

Nire letra zarpaila konprenitzeko ahaleginean.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 42. orr.

Barre zarpaila eginez.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 65. orr.

Garai hartantsu hasi ginen ordu arte erabiltzen zen "desarrollatu" zarpailaren ordez "garatu" erabiltzen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 72. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo dela)

Gerrako preso zarpail aldra bat, zuhaitz baten azpian euritik babestu nahian.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 123. orr.

4 (adizlagun gisa)

Oraingoan gorbata gabe zegoen, baina ez haatik zarpail.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 49. orr.

Batzuetan zahar eta zarpail sentiarazten ninduen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 57. orr.

Argalak izan ostean, ongi elikatuen itxura hartu, eta mardul bilakatu ziren; zarpail ibili ostean, dotoretu egin ziren.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 63. orr.

Orain, zarpail eta uzkur heldu ziren, gupidagarri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 125. orr.

Bata aberatsa, urrezko eraztunez eta dotore jantzia, eta bestea pobrea, zarpail jantzia.  Elizen arteko biblia   St 2,2

Zarpail jantzita eta oinutsik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 245. orr.

Hanka hutsik zebiltzan eta, eskaleen gisara, zarpail jantzirik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 316. orr.

Nora gabe ibiltzen zen Alchonon hirian barrena, luze, argal, zarpail, bizar gorria nahasirik, alkandora zimurtu batez jantzia, zintzur korapiloa gora eta behera saltoka.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 26. orr.

Jantziak zarpail, bizkarra makur, lumarik ez haren kapelu hega-zabal ilupatuan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 23. orr.

Irudia oinarri zuri baten gainean zetzan eta [...] nire ustez zarpail burututako lana zen, hala-moduzkoa.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 126. orr.

Zarpail samar jantzitako emakume lodikote bat inguratu zaigu bere hogeita bost bat urteko seme atzeratua eskutik dakarrela.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 75. orr.

5 (izen gisa)

Zarpail hark eroria zeukan eskuineko betazala, ezin zuen begia zabaldu.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 23. orr.

Lehen eskarlatazko jantziak erabiltzen zituena zarpailez jantzita zebilen orain.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 191. orr.

Karrikan barna sigi-sagaka ibiltzen zen zarpail triste hartaz trufatzen edo irainka hasten zen edonorekin.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 96. orr.

Akamarreko zarpail tropa horren nahasketaz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 242. orr.

6 (hitz elkartuetan )

Egun batzuen buruan, zarpail aire bat balin baginuen ere, elgarren errespetu haundiaz naiz orroit, bai-eta ere kaperan ginituen otoitzaldietaz.  Herria   2001-01-18

· 7 iz zarpa, pilda.

Berriro ere zelaira atera zirenean, konkortuta, makila bati helduta eta zarpail gris edo zuri izandakoekin jantzita zebilen agure bat aurreratu zuten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 325. orr.

Haietan behartsuenari bere jantziak luzatu zizkion eta, haren zarpailak soinean, egun osoa pobre haien artean eman zuen berebiziko barne-pozez beterik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 745. orr.

8 irud/hed

Ekialdetik jotzen zuen haize leunak hodei zurien azken zarpailak bultzatzen zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 34. orr.

9 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Biluzik zetzan, zarpail ugerdo pilo baten gainean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 229. orr.

10 zarpail-zarpail adlag

Aurreneko egunetan ile-motots batekin agertu zuan, zarpail-zarpail, patinetea esku batean eta karpeta argazkiz estali bat bestean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 110. orr.

Zarpail-zarpail aterako ditu kalera", esaten zion Mirandari.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 267. orr.

-Igeltsua bezain zuria zaude, zarpail-zarpaila.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 182. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizon zarpail (7); zarpail bat (11); zarpail baten (4); zarpail batzuk (5); zarpail hark (4); zarpail hura (4); zarpail jantzia (3)

jantzi zarpailak (4)


zarpaildu, zarpail(du), zarpailtzen (orobat zarpildu g.er.) 1 da/du ad zarpail bihurtu.

Bizi beharrak hainbeste zarpailtzen gaitu denok ere... baina era berean indartu ere egiten gaitu, [...].  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 125. orr.

Gure jantzi eta oinetakoak ere zarpaildu egin zaizkigu hain bide luzean.  Elizen arteko biblia   Jos 9,13

Eroaren gisan sartu zen Henne errabinoaren langelan, arropa zarpailduta, txorimalo biziduna.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 42. orr.

Traje bakarra zegoela egiaztatu ahal izan zen, eta hura, gainera, oso zarpaildua.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 19. orr.

Ordurako zaharkituak zituzten lo-zakuak eta larruzko jantziak zarpailduak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 180. orr.

Zer esanik ez, kapak urratuta eta zarpailduta atera ziren handik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 239. orr.

Halako itxura fantasmagorikoa zeukan etxe osoak: hormak zarpailduta, igeltso puska eroriak, trasteak bazterretan pilatuta...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 10. orr.

Geltokia bera, hiri hain mignon honetan, erabat zarpaildua eta hondatua.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 207. orr.

Hodei zikinak lasterka zihoazen, teilatuen arrasean kasik, zarpailduak, tximistorratzen puntetan katigatu eta urratu izan balira bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 374. orr.

Gure jantzi eta oinetakoak ere zarpaildu egin zaizkigu hain bide luzean.  Elizen arteko biblia   Jos 9,13

Denbora asko neraman orri-pasa, eta liburua zarpailduko niola pentsatzen ari zen, antza, gizona.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 7. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Katua lo alfonbra zarpailduaren gainean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 128. orr.

Arropa zahar zarpailduak, bizkarra euritik babesteko zaku zahar ireki bat burutik behera botea.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 114. orr.

Dagoen lekutik ikusten du Balentin, agure etxegabea, poltsa zarpailduez inguratua.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 38. orr.

Bananondoak makurturik daude: enborrak oblikuoak eta hosto luzeak lehortzera eskegitako galtza zarpailduen moduan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 43. orr.

Leihotik begiratu, eta neure Putzu kale zarpailduari ("zarpaildua" baino okerrago, ederturik agertu arren; gihargabetuta baitago zalantzarik gabe) agur esan diot isilean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 98. orr.

Kotxea lando zarpaildu zahar bat zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 175. orr.


zarpailkeria iz zarpailaren denaren nolakotasuna, gaitzesgarritzat markatua.

Itxurarekiko balizko kezka hura ez zetorren bere artilezko jertse zirtzilduarekin, bere utzikeriarekin, bere zarpailkeria orobatekoarekin bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 18. orr.

Azkenaldian gaitzak jota egon den kapitainak bere lekua hartu, eta burukada batekin bukatu ditu itxura txarrak eta zarpailkeriak.  Berria - Kirola   2006-02-07


zarpailki adlag zarpailkeriaz.

Argazkian asko erreparatuta bakarrik ikus zitezkeen erretratua atera baino lehen gaumahaitxotik zarpailki apartatuak izan ziren pastilla antidepresiboen dozenaka kartoizko kaxa eta plastikozko ontzi.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 205. orr.

Zarpailki eta aho betean tentatua bada, hala nola, Jainko gure Jaunaren zerbitzuan aurrera joateko oztopoak ipiniz, adibidez nekeak, lotsaizuna eta munduko ohoreagatik beldurra, etab.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 35. orr.


zarpailtsu 1 izond/iz zarpatsua.

Gizon zarpailtsu bat igandeko egunkari bateko fotograbatuei begira zegoen; haren aurpegia lehenago nonbait ikusia zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 339. orr.

Ehun urteko atso zarpailtsu batek, hiru uraza ziztrin babesten zituen zeta arrosazko itzalkin hautsi negargarri baten azpian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 263. orr.

Lanetik etxera zihoazen neska-mutil gaztez beterik zeuden Westmoreland Streeteko espaloiak, eta umegorri zarpailtsu batzuk zebiltzan, hara eta hona lasterka, arratseko argitalpenen izenak oihukatzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 135. orr.

Zarpailtsu mordo bat agertu zen eta atzetik jarraitu ziguten Attarinen zokoraino.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 77. orr.

2 (adizlagun gisa)

Biluzik, zikin, zarpailtsu agertuko naiz; dena eman ondoren itxura beldurgarria izango dut, betiko justiziaren heraldo mehatxugarria izango naiz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 154. orr.

Gorputza ez duzu horrela zaintzen, ihar-ihar eginik eta zarpailtsu jantzirik, gainerakoan errege bat dirudizun arren.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 181. orr.


zarpailtxo izond adkor zarpaila.

Bonino gizontxo potolo, zarpailtxo, lausoki txakurkara bat zen; bizarra gaizki moztua zuen eta irribarrea horzgabetua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 255. orr.


zarpailtze iz zarpail bihurtzea.

Bizipen-ahalmena hainbat gehiago galtzen ari ziren, zenbat eta haiek gero eta gehiago pasatu, Eskolastika berantiarreko Filosofian eta Teologian, determinatze eta zarpailtze kontzeptual eta gnoseologikoaren [...] objektu izatera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 1. orr.


zarpailxko izond adkor zarpaila. ik zarpailtxo.

Agudo jo zuen garbitzearen aldera: baina oraingoan lainateria txuri zarpailxkoa hortxe gelditu zen, hurrengoen zain edo...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 376. orr.


zarpajario ik zarpa1.

zarpatsu (orobat zarpazu g.er.) 1 izond zarpaz betea.

Ez zen aise esatekoa zer garaiera zuen edo nolako gorpuzkera, janzkera zarpatsu haren azpian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 120. orr.

Zela zapata-zola zahar bat, zela emakume-soineko zarpatsu bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 175. orr.

2 irud/hed

Nekez aurkituko baituzu landare zarpazu, xalo eta ernagarriagorik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 24. orr.

• 3 izond/iz zarpaz jantzia, arlotea. ik zirtzil.

Hura ez zen jadanik Becheveko miraria, langile zarpatsu bat zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 161. orr.

Ez nuen begitarte gazterik ikusten, ume zarpatsu batzuk izan ezik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 164. orr.

Jende ihar zarpatsuz osatutako multzo bat bazen ere, ahots zoragarriak zituzten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 215. orr.

Zarpatsu batzuk zeuden gorpuaren inguruan, haien artean txima-luze bat.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 281. orr.

Zarpatsuetako batek -lepoko postizo nahiko zikina zuena, jakatik kanpora irtenda, eta betaurrekoak-, Hurtadorengana ondoratuz, fazakeria barregarri batez esan zion: [...].  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 282. orr.

Zarpatsu jendaila hura guztia teilapean utzirik, etxetik kanpora atera zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 282. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mutiko txikiegiak zirela esan eta kontra egin nion, eta, hala, aurrera jarraitu genuen, zarpatsu-tropelak atzetik Troxa zaleak!  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 32. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Neska zarpatsu talde baten atzetik oldartu zen, bere harri-jaurtigailua, kargatu gabe, keinatzen ziela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 32. orr.


zarpazahar (orobat zarpazar g.er.) 1 izond zarpa zaharrak daramatzana.

Liberalek hain zuzen "erregeneratu" beharreko jende baldar, elizaren eta tradizioen jopu, ezjakin, trauskil, apatikoa kausitzen dute herria: ezin da herri zarpazahar horren izpiritua izan, aldarrikatzen duten Volksgeist espainol dirdaitsua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 62. orr.

Kentzak Laxaro zarpazar hori.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 23. orr.

2 (adizlagun gisa)

Ez ilerik ebaki, ez azazkalik, ez soinekorik aldatu, zarpazahar ibili.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 200. orr.


zarpazar ik zarpazahar.

zarpazikin izond zarpa zikinak daramatzana.

Orain gorriak eta beltzak ikusiko dituzue, bai zuk bai zure osaba zarpazikin horrek.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 85. orr.

Haiekiko harremana gurasoekin bizi izandako garaikoa zen, haiek ere zarpazikinak izan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 81. orr.


zarpazu ik zarpatsu.

zarpeadura ik zarpiadura.

zarpeatu ik zarpiatu.

zarpeatzaile ik zarpiatzaile.

zarpeo ik zarpio.

zarpiadura (orobat zarpiadura g.er.) iz zarpiatzea.

On Camillok umetxo bat harrapatu zuen apaizetxeko zarpiadura zuria ikatzaz zirrimarratzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 219. orr.

Makila bat hartu eta lurrean sartu zuen, hormari pega-pega eginda, zarpiaduran egindako zuloetako baten aurrean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 348. orr.

Berriro hantxe azaltzen zaizu hurrengo harkaitz-labarrari itsatsia, hasieran mortairu-paleta batez hara jaurtikia dirudiela, baina ez da bertan gelditzen zarpeadura baten gisa, baizik eta lerratu eta berriro amiltzen da hutsunera, gailurraren bestaldera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 296. orr.


zarpiatu, zarpia, zarpiatzen (orobat zarpeatu) 1 du ad hormaz eta kidekoez mintzatuz, kareorez estali eta berdindu.

Elurra bezain kare zuriz zarpiaturiko eliza berri baten gainean altxatua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.

Aurrena elkarrekin nahastutako kare eta adreilu birrinduz zarpeatuko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2530. orr.

Ipini zutik, tartea harez eta karez bete, eta kanpotik zarpeatu eta igeltsuz leunduz gero, ez zen adreilu beharrik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

Prezioa adostu eta apaizetxeko aurrealdeari zarpiatu berria eman ahal izan zion.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 215. orr.

Oroitzapenotan murgilduta, puta bat irten zen horma zarpiatutako ezkaratza ilun batetik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 208. orr.

Ondoren pareta zarpeatuko balu bezala hautseztatu zion bizkarra.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 95. orr.

2 (era burutua izen gisa) ik zarpio.

Zarpeatua zabaldu denean, berdindu bedi harearen ordez adreilu-hautsezko morteroarekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3350. orr.

Zarpeatua ematen zaienean, hezetasuna hartzen dute eta puztu egiten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1270. orr.

Harrobiko harea, berriz, azkarrago lehortzen da eraikuntzetan, eta zarpeatuak iraun egiten du. Beltz hori ez da batere txarra izango zarpeatuetan erabiltzeko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1030. orr.

Zinabrioa, zarpeatu-lanetan hainbeste erabiltzen dena, honela prestatzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3530. orr.


zarpil ik zarpail.

zarpildu ik zarpaildu.

zarpio (corpusean zarpeo soilik) 1 iz zarpiatzea.

Zarpeoa pixka bat lehortu denean, kareorearen lerrokadurak markatuko dira, luzetarakoak erregela eta kordelarekin, altuerak berunarekin, eta angeluak eskuairarekin ondo markatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3290. orr.

Horregatik, bakarren batzuek, pareta zaharretatik zarpeo-puskak hartuz, marrazteko harlosa bezala ere erabiltzen dituzte  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3330. orr.

2 irud/irud

Haizeak ere, iparra nola dabilen, ez du bere zarpeo-lana iparraldean egiten gehien.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 101. orr.


zarr-zarr-zarr ik zar-zar 2.

zarrabete (orobat zerrebete g. er.) iz zanfona.

Bainan nork ezagutzen du zarrabetea, lekuka zerrebete deitu ere dena? 17-garren mendean alta arrakasta handixkoa ba omen zuen, bereziki Nafarroan.  Herria   2004-04-29

Gaskonia eta Euskal Herriaren arteko herrialde xarneguen musika berraurkitzen dute bertan, tresna ugari erabiliz: zarrabetea, xirulak, ttun-ttunak, biolina, alboka, [...].  Berria - Kultura   2004-12-07

Musikalki ustekabe interesgarriak ekarri dizkigu Koteronek: celloaren, zarrabetearen eta albokaren elkarketa naturala, alde batetik; bestaldetik, perkusioen pisu nabarmena.  Berria - Kultura   2004-09-03

Aspalditik ezagutzen dugu elkar, Ganbararen disko batean Joanek bere zarrabetea jo baitzuen.  Berria - Kultura   2004-12-24

Caroline Phillips-ek zarrabetearen doinua entzunarazten dauku.  Herria   2003-06-05


zarrada iz zirrara.

Durundi hots lodi bat jo zuen bere belarrietan, eta izuzko zarrada batekin begirarazi zion goraldera.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 22. orr.

Honek zarrada berezi bat sentitu eta bazirudien urduritasun gogor batek larritzen ziola barrena.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 194. orr.

Jarraian, zubiko baranda ukitu arte inguratu da, eskuak bermatu eta imintzio labur eta nekatu bat egin du, bultzada etsitua edo zarrada litezkeenak.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 124. orr.


zarradako iz zarrada, zirrara.

O, a zer zarradakoa, beharbada Grassi hila da!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 213. orr.


zarrako iz zarrada, zirrara.

Sekulako zarrakoa hartu du.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 115. orr.

Sabelean zarrakoa sentitu nuen eta aztoramena bat-batean joan egin zitzaidan.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 124. orr.

Eta aldiro shock moduko bat hartuko zuen, eta sekulako zarrakoa sentiaraziko zion.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 84. orr.


zarramarra 1 iz nahas-mahasa.

Akaso adoreberrituko zen ikusirik, kaleetako zarramarra zaporegabean, gertatutakoak ez zituela gauzak kutsatu.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 151. orr.

• 2 adlag

Zain geratu naiz, kirio guztiak airean eta, zarramarra, haizeak adarretan eragindakoa izatea desiratuz.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 153. orr.


zarrantzatu, zarrantza(tu), zarrantzatzen 1 du ad txarrantxatu.

Gero garbitzaileei eskatu diet zerbitzua eta gizontzar batek goitik behera zarrantzatu nau espartzu moduko batez.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 49. orr.

2 irud/hed

Mutil bat zarrantzatzea munduko gauzarik errazena da, txakurtxo, baina larrutan ondo egiten duen gizon bat aurkitzea ia miraria da.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 65. orr.

-Nik mutil asko zarrantzatu ditut, txakurtxo, asko eta asko, eta oso gutxi izan dira benetako plazerra sentiarazteko gai.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 64. orr.


zarraparra iz nahas-masa.

Joanesek bazekien, basoa herrira bihurtzeko desioz erregearen lege-gizonekin sinatu zen hitzarmenaz geroztik, istilua eta zarraparra besterik ez zela herrian, nekazarien eta karrikakoen artean, bekaizkeria eta ezinikusi galanta baitzebilen bazterretan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 11. orr.

Hiriko zarraparraz eta dena behetik gora irauli nahiaz gogaiturik, [...].  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 138. orr.


zarraparrero izond bazter-nahaslea.

"Bibotehaundi hori!", "zarraparrero hori!" eta halakoak esaten ebazan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 86. orr.


zarrapastaka adlag alferrik ahalegintzen.

Beltzez jantzi haiek, era berean, beren gonatzar eta sotanetan trabatuak zarrapastaka ezin mugitu ziren.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 61. orr.


zarrapata iz

Buru-buztan handirik gabeko jardun hari esker jakin nuen ikazkinak eragina zela barre-algara haien guztien zarrapata.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 236. orr.


zarrapatu, zarrapa(tu), zarrapatzen

Lepoak iganik, aihenezko zubien bidez errekak zeharkaturik, hartz baten ganik lasterka ihesi eskapaturik, arrantzek zarrapatua, eskuak odoletan harpe batera heldu zen.  Herria   2005-11-10


zarrapo1 iz atzamarkada.

Marinelik zailduenari ere egiten dio halako zarrapo bat urdaileko zuloan lehorra ur jotzen ikusteak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 172. orr.


zarrapo2 ik zerrapo.

zarrapoka adlag arrapaladan, itsumustuan.

Zarrapoka egiten da lan erredakzioetan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 185. orr.


zarrast (orobat zarrazt) 1 adlag urratzearen onomatopeia.

Mespretxuzko oihu ttiki bat egin eta... zarrast! goitik behera urratu zuen gutuna.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 10. orr.

Zarrast! zainetik moztu, eta beste organoetatik bereiz, estainuzko pitxerran sartu du esku beteko bihotza.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 51. orr.

Marren lau aldeak inguratu zituen gero, zarrazt, zarrazt, zarrazt eta zarrazt, lauki bat osatuz.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 94. orr.

2 (izen gisa)

Ezaguna zitzaidan azienda hil berria zatikatzean aizkorak haragian ateratzen duen zarrast hotsa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 202. orr.


zarrasta (orobat zarrazt) 1 iz zirrara, zarrada.

Kartelek sorraraz dezaketen lehen eragina, lehen zarrasta jaso behar dugu.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 89. orr.

Bere baitan zarrasta bitxi bat sendi zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 91. orr.

Zinez, bihotzean zarrasta samina izan nuen ankerkeria hori irakurrita.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 66. orr.

Aspaldian gogoan geneukan Gernika bisitatzea, erran arrazoinengatik, eta bereziki euskaldun guzieri bihotzean zarrasta haundi bat egin baitzigun delako bonbardaketa horrek.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 145. orr.

Bere adinekoak ikustean haunditzen, ezkontzen, buraso bilakatzen, aita-ama horieri beti zarrazta bat eginen zaiote.  Herria   2004-10-28

-Arratsalde on -agurtu zituen, sortu zuen zarrastaz ohartuz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 149. orr.

2 urratu hotsa.

Dursleytarren batek komunera bidean haren lumaren zarrasta entzuten bazuen, [...].  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 8. orr.

3 irud/hed

Baxera lerrokatzen ari nintzelarik, mitralleta zarrasta bat entzun nuen hor berean...  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 135. orr.

Sukaldeko leihotik behera puxika lasaitzen harrapatu zuten goizaldeko hirurak aldera; ikaragarrizko zarrasta hotsa ateratzen ei zuten lurrera iristea lortzen zuten tantek, gainerakoek beheko pisuan eskegitako arropetan hartzen baitzuten atseden.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 15. orr.

4 gitarraz edo kideko musika tresnaz mintzatuz, zenbait hari batera igurztea hatzen puntekin.

Gitarristen abilezia eta sendotasuna zarrastetan, arpegio, punteo eta pikadoetan.  Berria - Kultura   2004-02-08

Badakit belarrietara iristen zaizkidan gitarra-zarrasta jostari hauek ez direla guretik ateratzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 47. orr.


zarrastada (orobat zarraztada) 1 iz urratua, eskuarki handia. ik zarratada.

Oihal baliotsu horiek eskuz garbitzeko, prentsan lisatzeko, almidoiztatzeko, urratuak puntukatzeko, zarrastadak pasaratzeko.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 66. orr.

2 turrusta.

Athletiken futbol-elastiko berriko Ketchup zarrastada dirudien horretaz aritzeko.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 93. orr.

Masturbatzen ari zaion gizona zutitu, mahaitxora zuzendu eta tubo bat atera du; sakatu eta zarraztada eder bat bota du lagunaren eskubarruan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 51. orr.

3 zirrara, zarrada.

Zarrastada bortitz batek goitik behera inarrosi ninduen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 95. orr.


zarrastadaka adlag turrustaka.

Ontziak garbitzeko ura handik gertu isurtzen da, harraska-zulotik, tarteka zarrastadaka, tarteka tantoka, eta haize bolada freskoak bidaltzen dizkio.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 103. orr.


zarrastatu, zarrasta(tu), zarrastatzen (17 agerraldi, 11 liburutan) 1 da/du ad zarrastada egin, urratu. ik zarratatu.

Hain bortizki jiratu zen besaulkian, ezen zarrastatu egin baitzen bigungarria biltzen zuen ehun artilezkoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 61. orr.

Izu-laborriak jota itxaroten du, beraz, animaliak bizkar gainera jauzi egin diezaion, sorbaldetatik hasi eta ipurmasailetaraino urra dezan, burua zarrasta diezaion.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 13. orr.

Zauriturik egonez gero, bere soinekoa zarrastatuko zukeen lotailuak egiteko!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 388. orr.

Masta luzeak apurtuak, oihalak zarrastatuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 172. orr.

Fulgor Sedano, lurraren usaina aditu, eta euriak ildoak nola zarrastatzen zituen ikustera irten zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 89. orr.

Bidea gero ta zabalagoa da orain; sobera naski, oihan ederra zarrastatzen duelakotz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 102. orr.

Istorio zaharrek onaren eta txarraren artean zarrastatzen duten bereizketa gardenaren beharrak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 132. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Dilindan zeukan frak-barren zarrastatu bat bereizi eta urrun jaurti zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 525. orr.

Deskargatokiaren malda-bizkar gris zarrastatuan barrena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 105. orr.


zarrastel 1 izond dirua zentzu eta beharrik gabe xahutzen duena.

Zarrastel haiek, Albert Matsonen emazteak zioena hitzez hitz aipatuz, den-dena xahutu zezaketen aitaren batean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 231. orr.

2

Hotzaren eta beldurraren eraginez dardarka zarenean, oihu egin behar duzu, sastakaiaz leihora aterarazi zugan bizi den jainko zarrastel barru-nagi bezain barre-eragile hori.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 51. orr.


zarrastelkeria iz dirua edo ondasunak zentzu eta beharrik gabe xahutzea.

Energia gehiago, kontsumo handiagoa, zarrastelkeria handiagoa, eta segi horrelaxe bazterra jo arte...  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 106. orr.

Irtenbideak aurkitzeko eskaria nolakoa den ikusten dugu: kontsumo gutxiago, kutsadura gutxiago eta zarrastelkeria gutxiago.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Ingurumenari «kontsumoaren eta zarrastelkeriaren mesedetan» egin zaiolako kalte.  Berria - Euskal Herria   2004-10-01

Ugaritasunaren adarra, zarrastelkeria, ustelkeria, zer ez.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 62. orr.


zarrastrajo izond/iz zarpatsua, alproja.

Hamabi kosako baino gehiago beharko dituk printzesa hirekin eraman nahi baduk, zarrastrajoa halakoa  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 46. orr.


zarrata iz urradura, urratua.

Kateekin, kolorea galduriko arropekin eta zulo eta zarratarekin punkaren irudia sortzen lagundu zuen artistak.  Berria - Kultura   2004-03-31


zarratada 1 iz urradura, urratua. ik zarrastada.

Inork ez dio jantzi zaharrari oihal gordinezko adabakirik josten, adabakiak jantzia behartu eta zarratada handiagoa egingo bailuke.  Elizen arteko biblia   Mt 9,16

Hobeki egin nahi hartan, labankadatxo baten ondorioz, zarratada pare bat egin nuen masailan; eta odolez gorritu zuen horrek nire aurpegiko xaboin-apar zuria.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 53. orr.

2 turrusta.

-Nahi duzue beste kalimotxo zarratada bat?  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 33. orr.

3 zirrara, zarrada

Une batez, zarratada sentitu zuen arima urratzen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 211. orr.


zarrataka adlag urratuak eginez.

Gizonetako batek tiraka erantzi zuen atorra, zarrataka.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 154. orr.


zarratatsu izond

Langileak, erdi biluzirik, kanpoko berotasun ikaragarrian eta trafikoaren kutsadura zarratatsuan ari ziren lanean.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 164. orr.


zarratatu, zarrata(tu), zarratatzen (7 agerraldi, 4 liburutan) da/du ad zarrastatu.

Blusapean gordea zeukan zahagia behetik goraino zarratatu, eta ardo guzia hustu omen zuen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 129. orr.

Hemen, juxtu hemen, hemen zarratatu zen luzetara ezkooihala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 29. orr.

Sofa zarratatu ziotean geltokiko buruari.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 29. orr.

Gero arropa erabat zarratatua zuten pertsona batzuk ailegatu ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 45. orr.


zarratatze iz zarrastatzea; gitarraz edo kideko musika tresnaz mintzatuz, zenbait hari batera igurztea hatzen puntekin. ik zarrasta 4.

Ni Borges izango naiz hondarrean, eta ez neu (inor ere baldin banaiz), baina nekezago aurkitzen dut neuretik haren liburuetan, beste askotan baino, edo gitarra baten hari-zarratatze neketsuan baino.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 187. orr.


zarratruk adlag

Klasiko hura apalategian geratu zen zarratruk, beste asko bezala, denbora luze batez.  Berria - Harian   2006-01-26


zarratu, zarra, zarratzen 1 du ad itxi. ik zerratu1.

Atea zarratu zuteneko, zutitu egin nintzen nardagarri hura hurbil zekidan baino lehen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 11. orr.

Burdinazko atea kanka zarratu zen ostera porfirozko pasabidean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 73. orr.

Atea zarratuta, kateatuta dugu.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 114. orr.

Hormigoiz zarratutako ateak eta leihoak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 24. orr.

Elizaren ondoko dorretxea ere leihoak zarraturik azaldu ei zen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 22. orr.

Bizkaiko Foru Aldundiak duela aste bi Megaparkeko sarrerak zarratzeko mehatxua egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-01

Liburua zarratu du tanpez.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 161. orr.

Gutxi barru, begiak zarratzen ez baditut ez zaitut ikusiko, belarriak tapatu ezik ez dizut entzungo.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 421. orr.

Duela 6 urte Gaztetxearekin hasi zirenetik, gazteek hamaikatxo ekitaldi antolatu dituzte, «beste inon egiterik izango ez zituztenak, 15 urtez zarratuta egon zen eraikina okupatu, eta euren ahaleginaz egokitu izan ez balute», azpimarratu zuen Perezek.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Zipaioen bi furgona daude jadanik zarratuta dagoen eskolaren parean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 185. orr.

Enpresa zarratu dezatela eskatzeaz gainera, haren ondasunak bahitzea nahi dute, balizko kalte-ordainak asetzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-15

2 irud/hed

Kontinentera pasoa zarratzeko zaintzaile erraldoien guardia edo hamasei hamazazpi bagoi zuriko trena ematen duela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 283. orr.

Ni neu nintzen zarratu berri duten egunkariko kritikaria.  Berria - Kultura   2006-01-06

Olagarrotan, eskafandraz, oxigenorik gabe, Purrustarri ingurura joana zen kalma zuria baliatuz itsasoan zabal lema estiborrera zarratuta.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 160. orr.

•3 da/du ad itxian sartu.

Nabarrenkoxen zarraturik ginen nafartar eta zuberotar guztiak igo ginen biharamunean harresietara, gizon, haur eta emazte.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 228. orr.

Aurrerantzean, agintarien jarduera nagusia ez da izango jendaila leku batean zarratzea eta arimetan diziplina ezartzea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 54. orr.

Autoan zarratua, zigarroak zigarroei iraun nuen, ataritik begirik galdu gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 347. orr.

Ezkertiarrek udaletxean zarraturik eta hantxe inguraturik dituzte eskuindarrak, eta akabatu egin gura dituzte.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 164. orr.

Bere mamuekin hantxe zarraturik geratzeari.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 163. orr.

Harrezkero hemen zarraturik nago gautegun, beldur bainaiz ikus nazaten.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 76. orr.

-Balitekek hemen horma artean zarratuta dagoen oihartzunen bat izatea.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 55. orr.

Niri, berriz, gogoak kanpora egiten zidan ihes, ministroarekin zarraturik egiten genuen denboran.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 102. orr.

Zera ematen dik, pareten hutsarteetan edo harri azpietan zarraturik ote dauden.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 64. orr.

Bitarte handirik gabe, ezin dute libreki jauzi egin eta, horrela zarraturik, sentipenaren mugidak eragiten dituzte, gorputzetik kanpora eragiteko gauza ez direnak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 197. orr.

Zipaioen bi furgona daude jadanik zarratuta dagoen eskolaren parean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 185. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Jaiki eta ohartu naiz ispiluek ere sala zarratuotako zuritasuna islatzen dutela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 62. orr.

Pisuko auzokoen egurrezko leiho berde zarratuaren parean gelditu zen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 36. orr.

Ikastetxean interno geundenok mundu oso zarratuan bizi ginen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 146. orr.

Ferra ia zarratuaren tankerako badia batera sartuko zarete.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 245. orr.

Gau zarratuan irtena zenean bezala piztua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 248. orr.

Kolomarteen itxitasunaren eta estutasunaren eraginez, oso itxura zarratua eta desatsegina hartuko luke tenpluak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1610. orr.

• 5 izond trinkoa edo sarria dena. ik itxi2 4.

Ekaitz zarratua, oinaztuz eta haizetez ernaldua.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 409. orr.

Ingurunean oihan zarratua besterik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Basoarte amaigabea, zarratua, tarteka indiar txabola multzo bat edo beste, erro agerizko zuhaitzen pean ostendurik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Badira urteak Franco hil zela, ordea, eta euskarak [...] sasi arte zarratu, itsu, zeharkaezin izaten segitzen du.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 38. orr.

Astebeteko bizar zarratukoa.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 64. orr.

Patatak partitzen ari zen kamioi batetik gizon bizar-zarratu bat.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 128. orr.

Euri zirina Chiapasen bezain zarratu datorkigularik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 93. orr.

Inguruko etxetxoetako argi apal eta dardaratiak besterik ez ilunpe zarratuan.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 51. orr.

Sua urrun botatzen du eta hautsa lekutara zabaltzen eta belztasun zarratuko kea iraulkatzen du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 433. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atea zarratu (8)


zarrazoi (orobat zerrazoi) iz eguraldi oso lainotsua.

Eguraldia ez da erosoa izango, iparsortaldeko haizeak uluka joko du boladatan, eta zarrazoia egingo du, eta elurra jasa bizi bizian.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 310. orr.

Segundo bat lehenago ikusten zituzten zuhaitzak urtuak ziren, portuko bokalea ixten zuen zerrazoiaren antzeko esnetasunean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 112. orr.


zarrazt ik zarrast.

zarrazta ik zarrasta.

zarraztada ik zarrastada.

zart 1 adlag bat-batekoaren, tupustekoaren onomatopeia. ik zirt.

Arratsaldeaz geroztik, buruan nerabilen zalantza zart bota nion aurpegira: [...].  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 126. orr.

-Maisua dela-eta -zart bota nion.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 316. orr.

Erran beharrak eta besteak ere zart erraiten zituen bekoz beko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 137. orr.

Orain arte inor ohartu ez ote den, zart erranen dut: Josuk eta biok ez dugu sekula elkar ongi hartu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 118. orr.

Zart moztu dituzte helizeek hamaika txoriñoren buruak une batean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 90. orr.

Gailurra jota ere, bekaitzak, oinaztuak bezala, zart eraisten eta Tartaro beldurgarrira lotsagarriro jaurtitzen zituen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 371. orr.

Bertzea berehala... zart!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 49. orr.

2 zart egin zartatu.

Falujan, berriz, lau polizia irakiar hil ziren eta beste bat zauritu, bide bazterrean ipinitako bonba batek zart egitean. Zart egindako lehergaia ez zen dinamita.  Berria - Mundua   2004-07-29

Bagdad hiriburuan, hamaika bonba-autok zart egin zuten.  Berria - Harian   2005-04-30

Orduan bai gorritu nintzela, bihotzeko dinbi-danba hark zart egingo zidala ematen zinan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 73. orr.

Zart egin dit barneak.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 57. orr.

Bestela bihotzak zart egiten zuen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 128. orr.

3 zart egite (orobat zartegite) zartatzea.

Hildako eta zauriturik ere eragin ez zuen lehen zart egite honen ostetik, lekuan bilduta zegoen jendeen artean eztanda egin zuen bigarren bonbak.  Berria - Mundua   2004-01-07

AEBetako Armadak ziurtatu zuen, aldiz, sei lagun hil zirela zartegite honetan eta Rob Bell sarjentuak zehaztu zuen lehergailuak eztanda egin zuela ibilgailuaren barnean.  Berria - Mundua   2004-07-21

4 zart eragin zirrara eragin.

Zortzi orri luze zen gutuna, eta zart eragin zidan argazki bat zekarren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 288. orr.

Metalezko ate-eskutoki eta leiho-hegiak opako eta lakar bilakatzen ziren, eta aldian behin takateko goibel batek zart eragiten zigun geunden tokian.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 247. orr.


zarta 1 iz kolpea, eskuarki arina eta eskuaz egiten dena. ik zartada.

Monduteguyk belarri batetik besterainoko irri zabala egin zion, bizkarra zarta batez joz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 47. orr.

-Txit! -zarta eman zidan-.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 154. orr.

-Guk behar dugun gizona zara! -oihukatu zuen, sorbaldan zarta bat emanez-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 197. orr.

Pepponek bere kapela eskuetan bihurritu eta zarta jo zuen bere izterretan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 191. orr.

Sukaldariaren ukabil astunaren zarta ozenarekin batera, medikuaren hortzen karraska-hots izugarria aditu ahal izan nuen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 106. orr.

Hankekin zarta hotsa eginez joan zen atzeraino, elurrezko tontor bat zeukan pilaraino.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 248. orr.

Haren botek zarta-hotsa egin zitean zorua jotzean, eta berriro ere erne jarri zuan, desfile batean balego bezain zut.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 182. orr.

Are belarrondoko edo gerriko zarta gehiago jotzen zizkidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 87. orr.

· Zartailu beldurgarri bat inarrosten zuen besotxo hartan, eta zarta bakoitzeko tiroari punpa eragin eta ilunpean amiltzen zuen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 179. orr.

2 (onomatopeia gisa)

Gero, bere poltsa bazter batean utzi eta, gaineko arropa zokora zarta! jaurtirik, oherat erakarri ninduen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 171. orr.

3 zarta egin zartatu. ik zart 2.

Itzalita zegoela zirudien egurrak, bat-batean zarta egin eta txinparta mordo bat botatzen duen bezala.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 127. orr.

Esaldia bukatu aurretik, lehen belarrondokoak zarta egin zuen Azpetixeren masailean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 38. orr.

4 txalo zarta esku zarta.

Adagioa indarrez amaitutakoan txalo-zarta batek, luze iraun zuen esku-jotze batek, geldiarazi baitzieten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 228. orr.

Eta entzuleria osoa batera zutiturik, txalo zarta bukaezina eskaini dio.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 364. orr.

Miguel Sanz Nafarroako lehendakariak eragin zituen txalo zarta gehienak, entzuleek Espainiako, PPko eta UPNko banderak aireratzen zituzten bitartean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01

Ikusleak, txunditurik, txaloka hasi ziren, txalo-zartaz eskuak puskatuz ia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txalo zarta (5)


zarta-zarta adlag ekin eta ekin.

Hasieran, zeharka erortzen zen, kibitkaren estalkia aurrena alde batetik eta hurrena bestetik joz; gero, eraso-modua aldaturik eta goitik behera zuzen-zuzen jausiz, zarta-zarta hasi zen estalkiaren gainaldean; azkenik, euri-tantak Txitxikoven aurpegia bustitzen hasi ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.


zartabera izond erraz zartatzen dena.

Globo zimur eta oskol zartabera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 180. orr.


zartada (157 agerraldi, 67 liburu eta 21 artikulutan) 1 iz ukaldia. ik zartako; zarta.

Zartada gutxiko borroka izan zen estreinakoa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 154. orr.

Egundoko kulatazo bi eman zizkidan txakur batek sorbaldan, eta bi zartada haietatik ezker aldean eman zidana izugarria!  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 125. orr.

Agiraka bat eraginkorrago burutsuarentzat ehun zartada burugabearentzat baino.  Elizen arteko biblia   EsZ 17,10

Atergabeko zartadak buruan eta hanketan, urdailean eta bizkarrean, esku irekiarekin edo ukabilarekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 190. orr.

"Harrigarria!”, esaten zuen, eskuekin zartadak emanez belaunetan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 192. orr.

Atzera jaso ezpata eta behin betiko zartada ematera zihoala, [...].  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 175. orr.

Zigorraren zartadak odolbatua uzten du, mihiaren zaztadak hezurrak hausten.  Elizen arteko biblia   Si 28,17

Bere indar guztiaz Holofernesi lepoan bi zartada eman eta burua moztu zion.  Elizen arteko biblia   Jdt 13,8

Lehen nagiak ateratzearekin batera, isla txuri bat iritsi zen haren begietara, eta orduantxe halako zartada bortitz batek korritu zion bizkarrezurra, goitik behera aurrena, eta behetik gora gero.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 51. orr.

Gerlari handikotea nekez moldatu zen ezkutuarekin Fionnen zartadak gelditzeko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 10. orr.

Zartadaren arrasto moreak saihetsak markatzen zizkion.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 229. orr.

Amorru bizian, santuari heldu eta handitxoak esan dizkio, eman dizkio zartada ederrak altzari eta hormen aurka.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 86. orr.

Oinaztuaren zartada ikaragarriak lur kiskalia dardaratzen duenean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 375. orr.

Zartada latzak bizkarrean.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 11. orr.

Pilotari ematen zizkion zartada ikusgarriekin.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 72. orr.

Lurra jotzean, kolpea hanketan gora igo zitzaidan eta berebiziko zartada sentitu nuen barrabiletan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 55. orr.

Senti ditzaket irteera guztiak ixten zizkioten esku haien aurka emandako kolpeen zartadak, zartada alferrak.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 89. orr.

2 irud/hed

Biktima da, noski, zorigaitzaren zartadek eraisten dutenean; baina kriminala sekula ere ez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 125. orr.

Beste esperimentu batzuetan, zartada elektriko txikiak erabiltzen zituzten arinki anestesiaturiko txakurren garunak [...] estimulatzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 220. orr.

Dagokien muskuluei zartada elektriko txiki batzuk ematen zaizkie, hogei bat aldiz segundoko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 251. orr.

Bigarren zurrutadarekin, zartada bat eman dio vodkak urdailean, espero bezala.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 33. orr.

Sekulako zartada eman ziguten albiste zoragarri haiek Zugarramurdiko mugan zain geundenoi.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 166. orr.

Amadeus (-%5,36) bidaien alorreko konpainiak zartada hartu zuen atzo merkatuan.  Berria - Ekonomia   2004-02-14

Zartada handia izan zen haientzat semearen atxiloketa.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 164. orr.

Denbora infinitutik hona adinaren zartada guztiei haustura gabe eutsi izan baliete.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 325. orr.

Begietan argitasuna eta zartada nabari zaizkio.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 137. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bertzea, ezkutu ezdeus, aurpegitik sabelaldera joan zen eta buelta, nire gorputza zartada-erauntsitik gerizatu nahirik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 199. orr.

Zer pentsatzen ote du emakume horrek -egiten nuen nik neure artean- zartada-keinu eta astindu konbultsibo horietaz?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 103. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Izterrean zartada goxo pare bat eman zizkion gidariari, eta errepideko marrei begira jarraitu.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 47. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Horra hor zigor-zartadak, gurpilen zarata-hotsa, zaldien zalaparta, gudu-gurdien trinki-tranka!  Elizen arteko biblia   Na 3,2

Tiro zartadaren ondoko isiltasunak ahotsa ere ukatu izan balio bezala.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 34. orr.

Horrelako beste hiruzpalau itsas zartada, eta askatu egingo dira sokak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 24. orr.

Hartan geundela, trumoi-zartada baten eztanda.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 173. orr.

Del Vallek Heydrichi bostekoa eman zion, elektrizitate zartada bat espero duenaren kemenaz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 199. orr.

Oinaze-zartadaren ondoko taupada gozoaren zain jarri zen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 123. orr.

Maitale bat berriro topatzen denean bezalako bihotz-zartada bat sentitu nuen hura ikustean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 239. orr.

Gogoratzen al duzu John Belushi zenak nolako fede zartada sentitu zuen Blues Brothers filmean James Brown apaizak meza ematen zuelarik?  Berria - Kultura   2006-02-09

Ez zenuke enkargua bete nahi, behin enkargua beteta, jarraipenak ematen dizun adrenalina zartada eta beste baten bizitzaren jagolea izatearen nagusikeria amaitu egingo liratekeelako.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 70. orr.

Kanpo-zartada horien aurkako defentsa moduan itxi egiten ditu ateak, murrailak jasotzen ditu barruan daukana birrindu ez dakion.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 107. orr.

6 zartatzea; zartatzearen zarata bat-batekoa. ik zarta 2.

Bonba-auto baten zartadak 11 lagun zauritu ditu, Karachin.  Berria - Mundua   2004-01-16

Bat-batean, tiro hotsa bezalako zartada ozen batek, tupustean erretako sufrearen mihi urdinen antzeko argi baten eztandak lagundurik, hamar buelta emanarazi dizkio bihotzari Asierren paparrean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 281. orr.

7 esku zartada

Esku zartadak eman zituen Andreasen hitzak txalotzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 137. orr.

· Ama ikusten dut gelan sartzen, aitaren esku-zartadatxoak hartarako seinalea izan balira bezala.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 77. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zartada (3); esku zartada (6); zartada bat (6); zartada elektriko (4); zartada eman (4)

esku zartadak (3); zartadak ematea (3)


zartadaka adlag zartadak emanez.

Halako batean, atea libratu eta ke poteak jaurtikiz, porrekin zartadaka sartu ziren.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 139. orr.

Odola buruan zartadaka hasi zitzaidan.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 47. orr.

Nazkatuta nagok mozkorti madarikatu horiekin gauero zartadaka ibili behar izateaz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 77. orr.

Patxadarik, iraupen barik, zartadaka.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 39. orr.


zartadako 1 iz zartada.

Kleopatra horrelako sudurraren jabe izan balitz, nolako zartadakoa ez zuen hartuko planetako geografiak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 14. orr.

• 2 izond azkarra.

Polizia lagun hori indartsua eta zartadakoa omen zen. Zartadakoa da, hiztun bikaina, jakin minez akuilatua.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 82. orr.

Louise, berriz, buruargitsu eta zartadakoa zetorren.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 36. orr.


zartadatxo iz kolpetxoa.

Peskus bat eman diot buruan: zartadatxo bat.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 310. orr.

Zilarrezko kopatxoan zutitutako arrautza egosiari zilarrezko zartadatxoak eman zizkion koilaratxo batez.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 26. orr.

Zartadatxo siku batez lehertzen zen burbuila, eta zatiak lurrean barrena barreiatzen ziren, arrautza-oskolen gisako zurrumurru motelez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 45. orr.


zartadun iz lehergailua.

Lehenik bonba bezalako zartadun haundi batekin hasia zen hori bainan ezin erran bonba zela.  Herria   2004-07-22


zartadura 1 iz arraildura, pitzadura.

Hormei bazirudinan murmurrak zerizkiela tantaka, artesi eta zartaduren artetik iraziko balitzaizkie bezala.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 85. orr.

Urratuak zituen, harramazkak, zartadurak, kolore askotako mantxak, eta baita labanaz egina zirudien ebaki bat ere, orbain itxurakoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 163. orr.

Ikusiko du azala puzten, pixka bat zartatzen, irekitzen eta, zartaduraren sakonetik hirugarren begi bat, irriz dagoen begi bat agertuko da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 256. orr.

2 irud/hed

Ferminek edalontzia hustu zuen eta alkoholak bihotzeko zartadura itxiko zion itxaropenean birikak estutu zituen, airerik gabe geratzen zela igarri arte.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 137. orr.


zartagailu 1 iz lehergailua.

ETA-koek indar handiko zartagailuak, auto batean ezarriak, jauz-arazi dituzte auzitegiaren aintzinean.  Herria   2001-10-04

Zartagailu batzuk ezarri zizkioten eta egileak joan ziren Ondarrolara buruz, handik zartarazteko elektrikaz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 25. orr.

Mozkuko metroan bere burua zartagailuz jauzarazi duen batek 59 hil egin ditu goizeko zortziak eta erditan jendea trumilka lanerat doan tenorean.  Herria   2004-02-12

Bakuba inguruan, berriz, 4 zibilek bizia galdu zuten eta beste 14 zauritu ziren, AEBetako Armadako konboiak igarotzean lehertarazteko xedez bide bazterrean jarritako zartagailuek orduz kanpo eztanda egin ondoren.  Berria - Mundua   2004-08-22

Zartagailuak nun ziren eta noiz lehertzeko ezarriak.  Herria   2004-12-09

Eskuetan lehertuko zitzaien zartagailua izango zela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-13

Orotarat 1200 kilo zartagailu eta arma parrasta bat sesituak izan dira.  Herria   2004-10-07

2 (hitz elkartuetan)

Hiru gara haundi jo dituzte kasik oro batean 10 bonba zartagailu indartsuk eta beste hiru zartatu ez direnek.  Herria   2004-03-18

Filipinetan oraino, bonba-zartagailu bat bota du norbaitek Terexarentzat bildua zen jende-ostearen erdirat, eta ez da lehertu.  Herria   2005-12-08


zartagarri iz zartagailua.

Ofizialki Pornicen atentatu bat izan zela maiatzaren 2an errana izan zen, ARBk aldarrikatu eta inkesta egin eta zartagarri aztarnak atzeman zituztelarik.  Berria - Mundua   2004-03-12


zartagi ik zartagin.

zartagin (orobat zartagi g.er. eta zartain g.er.) 1 iz sukaldeko ontzia, biribila, zapala eta kirten luze batez ornitua, frijitzeko-eta erabiltzen dena. ik padera.

Tximinian eskegitako zartagina beste sukalde tresnarik ez zegoen bordan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 214. orr.

Ama sukaldean aurkitu dut, arraina zartaginean jartzen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 140. orr.

Xerrak atzera zartaginean ipini, eta, azkenik, perrexila eta tomate puskak gehitu zizkion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 181. orr.

Zartaginean oilasko paparrak eguzki-lore oliotan erretzen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 70. orr.

Irinetan igurtzi eta zartaginera bota ditu.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 89. orr.

Platera tortillaren azpitik pasatu, eta zartaginera itzuli zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 119. orr.

Zartagineko olioaren borborrak isilunea eten zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 34. orr.

Zartagineko koipe kirrinkarira arrautzak botatzen ari zen bitartean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 21. orr.

Azkenik, zartaginetako frijikiek, baldin eta zartagin-izenik merezi bazuten halako pazi tripaundiek.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 142. orr.

Neskak urdaia zartaginetik atera eta opila egin zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 145. orr.

Zutik eta azkar afaldu dute, platerik zikindu gabe, zartaginetik bertatik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 15. orr.

Buru gainean zartaginarekin eman baliote bezala sentitu baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 162. orr.

Amerikar erako sukaldean, kobrezko zartagina.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 187. orr.

Aldamenekoa agertu zitzaion Raymondi eguerdiko otorduarekin, zartagin bete txerriki hotz eta arto-ogia.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 269. orr.

2 irud/hed

Zartagina giderretik eusteko aukera iritsi zitzaidala iritzi nion.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 48. orr.

Legegileak zartagina kirtenetik eusten du, eta ezin die kontratuen %8 soilik mugagabeak izatearen ardura enpresaburuei egotzi.  Berria - Harian   2006-03-28

Mundua den zartaginaren kirtena bera dago jokoan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 106. orr.

Troia aurreko grekoak hainbeste hertsatu zituen Apolok, non Krisesen hiraren zartaginetik Akilesen hiraren sura jauzi egin baitzuten.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zartaginean bezala (3)


zartaginkada iz zartagin baten edukia.

-Primeran -esan du-, zartaginkada ederra arrantzatu diguzu gaur.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 140. orr.


zartailu 1 iz zigortzeko tresna.

Zalditeriako sable bat zeraman gerrian zintzilik, eta gider laburreko zartailu bat eskuan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 181. orr.

Idiaren zainez egindako zartailuz zigorkatu zituen erregeak.  Elizen arteko biblia   2 M 7,1

Zartailua eskuetan, aldatu egiten da mundu ikuskera, zinbulukatu egiten dira helduleku ustez finko eta mugiezinenak.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 146. orr.

Oraingoan garrasi egin zuen Joxe Marik, ustekabean zartailu batekin jo izan balute bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 13. orr.

Erredura antzeko bat sentitzen zuen bidazti basatiaren zartailuak jo zuen lekuan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 186. orr.

Piztien garrasi latzek durundi egiten zuten kaioletan, zaindarien zartailu gogorrez edo ziri goriez xaxaturik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 90. orr.

Poliziek eta soldaduek, zartailua edo makila eskuan, atzean gelditzen zirenak mugiarazten zituzten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 96. orr.

Zartailuaren hotsa entzun zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 229. orr.

-Segi aurrera, usapal maiteak! -garrasi egin zien iemstxikak, zartailuaren zirtakoak trumoiaren dunbotsekin nahasten zirela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 146. orr.

Amore eman nahi izan ez nuenez, zartailu ukaldika hasi zitzaidan.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 92. orr.

Hartu, bada, zartailua, eta lau kolpetan lau zati egin nion aurpegia polizia itsu putasemeari.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 146. orr.

Estepan barrena zihoazen, soldaduen zartailuen pean, bide zikin batean aurrera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 287. orr.

Zartailua dagoenean, borondatea dago, ene nagi maiteak!  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 257. orr.

Zaplazteko bat ematea gaizki ikusia zegoen, baina zartailu batez ipurdia astintzea zigor noblea zen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 26. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gurdiak iristen ziren etengabe, gurdizainen oihuak eta zartailu kolpeak ugaltzen ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 32. orr.

Mikel Strogoffek zaldiak aurrerago joan daitezen ahalegindu da zartailu ukaldi indartsu bat joaz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 150. orr.

Dohakabe haiek, zartailu kolpez akuilaturik edo lantzen makilaz bultzaturik, arin bai arin altxatu eta kanpamentuko bueltan paratu ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 295. orr.

Ez ditugu horregatik larru beltzezko jantziz eta zartailu-astinduz atseginaren bila dabiltzan xomorrotxo txiki doilortzat zertan hartu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 34. orr.

Amore eman nahi izan ez nuenez, zartailu ukaldika hasi zitzaidan.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 92. orr.

3 zartailupean

Hori dela-eta, gatibu ehunka batzuk eraman zituzten soldaduek zartailupean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 310. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aitak larruzko zartailuz (4); larruzko zartailuz zigorkatzen (4); zartailuz zigorkatzen zintuztela (4)


zartailudun izond zartailua duena.

Orduan esan nien bi zakur zartailudunei gure laguna ez zela Onuzki.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 146. orr.


zartailukada iz zartailuaz jotako ukaldia.

Kolpeak oihuak galderak zartailukadak entzun behar izango nituen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 11. orr.

Ur-zartailukadaren azpian garrasi bat egiten zuen beti, orro luze moduko zerbait.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 46. orr.


zartailupean ik zartailu 3.

zartain ik zartagin.

zartaka 1 adlag ukaldika.

Kontu pixka bat gehiago komeni zitzaion izatea makila eskuetan hartu eta zartaka hasi aurretik.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 185. orr.

Euria leihoetan zartaka.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 158. orr.

Azken udako hosto zimeldu eta zimurtuak esekirik zeuden, aire tristean kirrinka eta zartaka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 244. orr.

Arreka eta zartaka eragin zion bere astoari.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 123. orr.

Unama guztietan haizea ziztuka eta zartaka dabilela.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 134. orr.

Txalupa olatuek zartaka zerabilten.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 161. orr.

Bada halako plazer misteriotsu bat suntsipenean; sugarrek zartaka ekin zioten distiratsu, eta gizonok hormen kontra edo geletara jo genuen trumilka.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 222. orr.

Zuloari emon nizkion begiak luzaz, arratoi handiak urten behar zuen handik eta zartaka hasiko zitzaidan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 10. orr.

Noiz hizketan noiz barreka ari ziren, euren belaun lodiak zartaka joz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 219. orr.

Zartaka ekiten zion ibilgailuko saihets metalikoari, eskua leihatilatik at inarrosiz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 10. orr.

Segur naiz egunero errepikatzen ziotela, zartaka emoten zioten artean, bere andreak adarrak jartzen zizkiola anarkista batekin.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 113. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Puskatzerainoko txalo-zartaka hasi ziren gizon-emakumeak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 75. orr.


zartakari izond zarta jotzen duena.

Itsasoa, xafla izurtu zartakaria; eta xafla izurtu zartakari horrexen arrabotsa, eta nire haur-poza hori guztiagatik, nire erabateko atsegina: kantari hasten naiz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 264. orr.


zartaketa iz zartatzea, leherketa.

Komando kideak komisariaren gain aldeko patarrean zeuden, zartaketaren atzera kontuak egiten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 53. orr.

Niniaren lehen hatsaldiak lurra irentsi eta inarrosiko zuela zirudien: negarrez hasi zen, zartaketa kosmiko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 26. orr.


zartako (190 agerraldi, 73 liburu eta 38 artikulutan) 1 iz ukaldia. ik zartako; zarta.

Gaztea eskumenera eduki izan balu, zartako edo ostikoren bat emango zion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 320. orr.

"Egon hadi isilik, Sebastian, ezer ez dakik eta", hartu zion kargu Ubanbek buruan zartako bat emanez.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 339. orr.

Oroit zirea zure aita edo amak zartako bat emanik edo bortizki kexaturik?  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 45. orr.

Selifanek, zuzperturik, zartako batzuk eman zizkion bizkarrean zaldi izpildunari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 358. orr.

-Zaude isilik eta atera kanpora, zartako bat ematea nahi ez baduzu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 214. orr.

Orduan bere kemen guziarekin azken zartako bat emaiten dio sorbaldaren gainean, gaitza.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 209. orr.

Eskuak lehertu arte pilotari zartakoak emateko.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 36. orr.

Gabilondoren pase on bat baliatu, baloiari zartakoa eman eta 1-0ekoa lortu zuen.  Berria - Kirola   2004-12-30

Albeldak zartako dotorea eman baloiari bi minutu geroago eta Regueirok beste aukera on bat eduki zuen.  Berria - Kirola   2006-01-15

Sartzearekin eta batere galdetu gabe di-da, di-da, goian eta behean zartako ederrak eman zizkidatek.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 157. orr.

Ederra zartakoa Ruche jaunak bikiei emandakoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 189. orr.

Orduan, tximistaren pare, zartako ikaragarri bat eman dio neskari eskuin masailean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 284. orr.

Sei zartako eman zizkidan erregelarekin [...] erregelaren alderik zorrotzena beherantz jarri eta nire hatz-koskorren kontra kolpatuz.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 58. orr.

Husainek, lurrari zartako bat eman, eta arranguraturik hots egin zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 314. orr.

Zartako bat eman nion urari.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 68. orr.

Istantean, arnasarik hartu ezinik utzi ninduen zartako bat hartu nuen urdailean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 174. orr.

Apaizaren ondoko izandakoa, isildu egin zen, eta estoizismo gaizto batez hasi zen zartakoak hartzen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 98. orr.

Zegoen egoeran egonda ere, jasotako zartakoa jasota ere, saltzaile aditu eta amultsuaren moduek gidatzen zuten bere jokabidea.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 49. orr.

Badakit zerbait larria gertatuko dela -esan zien tabernariak bezeroei, atearen zartakoa entzun eta gero-.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 107. orr.

Batbatean olatu handi batek zipriztinduko zaitu eta zartakoa sentituko duzu aurpegian.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 203. orr.

Zartako on bat merezi duzu, urdanga zikina!  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 144. orr.

2 irud/hed

Asmoa bete eta itzuli zenean, zartako bat hartu zuen: han ez zegoen etxerik, edo hobeto esanda, erdizka bakarrik zegoen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 104. orr.

Sekulako barne zartakoa egin dit osaba Praixkuren heriotzaren berriak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 273. orr.

Adinaren zartako bortitzek gorputza zigortu eta lohadarrak indar-kamuts jausitakoan, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 191. orr.

Izan ere, egokitzearen kontua -eta are berak ezagutzen zuen bizitzarena- patuaren zartako arrazoigabe batek eten zuen; gaixotasun batek, alegia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 156. orr.

"Zinez opari itsusia zela [Inkisizioa] Espainiarentzat" eta "sekulako zartakoa".  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 27. orr.

-Espero ez duzun zartakoa da traizioa.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 178. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Ate zartakoak; adeitasunez egindako eskariei isekaz eta mikaztasunez emandako erantzunak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 332. orr.

Uretako sugeak izutzeko hemen erabiltzen ditugun suziri puska horietako batek trumoi-zartako bat egin zioan buru ondo-ondoan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 36. orr.

4 zartatzea.

Soto aldetik, berriz, erretzen hasitako egurren zartakoak entzuten ziren, gero eta oldartsuago.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 109. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zartako bat eman (11); zartako bat emanez (3); zartako bat emanik (4); zartako batez (5); zartako ederrak (3)

sekulako zartakoa (4); zartakoa eman (6)

zartakoren bat (3)


zartakoka 1 adlag zartakoak emanez.

Hortzak estutzen zituen, gorbata indarrez tenkatu, eta zorua zartakoka zerabilen zurezko sandaliekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 312. orr.

Prostitutez jantzitako gazte batzuk elkarri zartakoka ari dira poltsekin, takoi luzeko zapaten gainean balantzaka.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 150. orr.

Gainerako mutilek, eserita, haren konpasa markatzen zuten, oinez eta bastoiez zartakoka.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 32. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ez batak ez besteak ez zeramaten armarik, baina makila-zartakoka animalia amorratu haietako hiru garbitu zituzten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 65. orr.


zartaldi iz zartakoa.

-Ada, ez dun hori, sinets iezadan! -une hartan burura etorritako tximist-zartaldi baten moduko ideia bat adierazi nion segidan-.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 91. orr.

Errege-erreginen ohorezko esku-zartaldia ez bide zen amaitzen, eta malkoak ageri ziren askoren masailetan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 232. orr.


zartan izond

Richard Ford ingelesak [...] Donostian Urumeako batelerak ikusi eta ez ditu Manierrek Irungoak eta Hugok Pasaiakoak bezain txairoak aurkitu, maskulino eta zartanak baizik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 15. orr.


zartaño iz zartatxoa.

Eta bere esku latzaz zaldiaren bizkarrari bizpahiruetan zartaño bat eman zuen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 179. orr.


zartarazi, zartaraz, zartarazten 1 du ad zartatzera behartu, leherrarazi. (bonbak eta kidekoak)

Ekintzaile suizida batek bonba-auto bat zartarazi zuen une horretan jendetzaren aurrean.  Berria - Mundua   2004-10-01

Lurrean nentzala inguruan zartarazi zuten mortero baten metrailak bete-betean harrapatu zidan, ordea, eskuin eskua.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 122. orr.

Bastiako altzari denda batean hainbat lehergailu zartarazi zituzten, kalte material handiak eraginda.  Berria - Mundua   2006-01-14

Palestinar batek soinean zeraman lehergailua zartarazi zuen eta, bere buruarekin batera, israeldar soldadu batzuk hil.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 174. orr.

Artisau bonbak zartarazteko detonagailuak, premiazko hari, bisa eta alanbre puskak oro.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 52. orr.

2 (zerbait lehergailuen bidez)

Telleria madarikatuaren monumentua zartarazteko materialaren bila.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 147. orr.

Lehergailuak airetik zartarazitako eraikuntza.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 66. orr.

Nazio Batuen Erakundeko langileak bezero dituen taberna bat zartarazi zuen talde armatu batek.  Berria - Mundua   2006-01-03

Aurreneko autoa goizean zartarazi zuten polizi etxe baten aurrean.  Berria - Mundua   2004-11-30

Lehergaiak ezkutatuta zeramatzan ekintzaile suizida batek bere burua zartarazi zuen Irakeko Poliziaren erreklutatze bulego baten sarreran.  Berria - Mundua   2006-01-06

Jostagarri baita kanoigilea bere bonbak zartarazia gertatzea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 236. orr.

Bost laguneko komando batek lehergailuz zartarazi zuelarik AEBetako kontsuletxearen ate nagusia.  Berria - Mundua   2004-12-07

· Pikatxoi kolpe batez estalkia zartarazi, eta hezurdura gehiegizko luze bat ikusi genuen, ahoz gora etzana.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

auto bat zartarazi (19); bere burua zartarazi (5); bi bonba zartarazi (3); bi lehergailu zartarazi (9); bonba bat zartarazi (7); bonba zartarazi (8); hamar lehergailu zartarazi (3); kontrolpean zartarazi (3); lehergaiak zartarazi zituen (3); lehergailu bat zartarazi (18); lehergailu zartarazi (16); lehergailu zartarazi zituzten (6); lehergailua zartarazi (11); lehergailua zartarazi zuen (7); lehergailuak zartarazi (7)

zartarazi zuen bonba (3); zeraman lehergailua zartarazi (4)

lehergailu bat zartarazita (4)

zartarazitako bonba (7); zartarazitako bonba auto (3)


zartateko 1 iz zartakoa.

Gorputz puska lurrera amildu zen, zartatekoek eta keak hautsi balute bezala.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 153. orr.

Estropezu egin eta berna-hezurrean zartateko ederra hartzeko moduko kartela.  Berria - Harian   2005-04-01

-Begira, Claire, nola egiten den -esan zuen Etelka Springerrek, eta zartateko azkar batez kendu zion buru gainetik kapela.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 0. orr.

2 irud/hed

Badira ikusi eta batera zartatekoa ematen dizuten tituluak, zergatik ohartzeak arnasaldi luzea eskatzen badu ere.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zartateko handia (3)


zartatsu izond zartaz betea. irud/hed

Eskala bizkor eta arpegio koloretsuen tirania kontrastetsuak, indarkeria zartatsu batetik lirismo guztiz barne-bildu batera naturaltasun osoz jauzika.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 111. orr.


zartatu, zarta(tu), zartatzen 1 da/du ad lehertu. (bonbak eta kidekoak)

Lehergailua esku artean zartatu zitzaioan, eta akabo!  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 73. orr.

Zartatu zen bonba bainan ez zuen hil diktadorea.  Herria   2004-07-29

Kunarren bi bonba zartarazi eta sei soldadu hil dituzte talibanek.  Berria - Mundua   2006-02-11

Galarretako zerga etxea mila pusketa erraustu zuen bonba bat zartatu zen prentsaurrekoaren gau hartan.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 43. orr.

Bagdaden zazpi pertsona hil dira, ekintzaile suizida batek bonba-auto bat zartarazi ondoren.  Berria - Mundua   2004-09-23

Borrokatu egingo nintzen sutan zeuden mendi-mazeletan behera bidea irekitzeko, igeri egingo nuen leherkariak zartatzen ari ziren aintziretan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 120. orr.

2 (zerbait lehergailuen bidez)

Zeuzkan hirurak errekisatu genizkion, Bilbon ibiliko ziren oraindik bonbaren batek zartatu ez baldin bazituen, baina lorategiko sarreran zeuden haietarik bat baino gehiago bereak ziren segur, Frantziatik ekarriko zituzten, Chevrolet berri hura.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 59. orr.

Lehergailuz egindako atentatu batek Richard agentzia inmobiliarioa zartatu du Kanbon.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 77. orr.

Katalinaren etxea txiki-txiki egina zegoen; teilatua granadek zartatua, ateak eta leihoak ondo-ondo itxiak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 208. orr.

Dinamita ebasteaz eta arma indartsuen erakusteko balio izan zuen prentsaurrekoaz geroztik, zartatu ziren posta bulegoak, lantegi multinazionalen atarriak, etxe-saltzapen agentziak, zergategiak eta jendarmeriak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 36. orr.

Lau haizeetara zarta zitekeen sumendi birtuala bainintzan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 190. orr.

Santakrutzen gerrillarien bila abiatu dituk zartatutako zubiaren hondakinen inguruko mazeletan gora.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 92. orr.

Eraso egileek agenteak hil egin zituzten eta egoitza zartarazi zuten.  Berria - Mundua   2004-12-29

· Kutxak zartatu, eta florin berriz beteriko poltsetan murgildu zituen eskuak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 86. orr.

Adreiluak eztanda egin zuen kristalaren kontra, eta mila zatitan zartatu zen leihoa.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 75. orr.

3 irud/hed

1986ko otsailean, Marcosen kontrako Edsa iraultza zartatu zelarik, Dongek itxaropenez beteko manifestaldietan parte hartu zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 205. orr.

Orduan ere dutxapean zartatu zen, hazia urarekin nahasten zitzaiola.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 66. orr.

Irriz zartatu zen androidea.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 162. orr.

Gizenak, izugarriak, larrua zartatzeko zorian, gaueko tripakada prestatzen ari dira.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 293. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Suaren, gauaren eta dinamita zartatuaren usaina maite zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 8. orr.

Hiru miliziano auto zartatu bateko gurpilak konpondu nahian.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 154. orr.

5 arrakalatu, pitzatu.

Une hartantxe, lurra dardaran eta zartatzen hasi zen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 212. orr.

Lurrikara izan zen eta harkaitzak zartatu egin ziren.  Elizen arteko biblia   Mt 27,51

Eguzkia ilundu egin zen, harriak zartatu, hilobiak ireki.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 175. orr.

Branka hondarretan sartua gelditu zen, mugiezinik; txopa, berriz, zartatuz zihoan olatuen kolpez.  Elizen arteko biblia   Eg 27,41

Aldarea zartatu egin zen eta errautsa aldaretik behera isuri.  Elizen arteko biblia   1 Erg 13,5

Igeltsuz egindako zarpeatuak zartatu egiten dira horma horietan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1270. orr.

Zeren eta berez zuku handikoa den karea lastoarekin nahasten denean, hain indar handia hartzen baitu, non ezin izaten duen zartatu gabe lehortu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1050. orr.

Eguzkiak sikaturiko eta ur faltak zartaturiko lur haietan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 23. orr.

Eguzkiak egosten dituen, izotzak zartatzen dituen harri horien artean bueltaka ibiltzen dira.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 251. orr.

1642an, Montgateko elizako dorrea zartatu zuen goitik behera ekaitzak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 62. orr.

Goxotasun eta ahalkearen berniza zartatzen hasia da; ez dut jada ezagutzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 197. orr.

6 irud/hed

Hirurogeita hamarreko urteetan, ordea, pitzatzen eta zartatzen hasi zen jarraitutasun eta linealtasun hori.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 105. orr.

Aulki gurpildunaren karrankak isiltasuna zartatu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 65. orr.

Haurtzaroko denboraren izkina herdoilduen erdian, isiltasuna zartatzen, beldurra pitzatzen, bizitza makal hura suntsitzen.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 80. orr.

7 (era burutua izenondo gisa)

Harkaitz zartatu eta gogorrak ageri ziren han eta hemen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 994. orr.

Baserri zahar baten teilatu zartatua ageri zen ezpondaren goialdean. Atzean gelditu dira muinoak, argi leunpean, beren baratze-mailekin, beren olibondo zartatu eta mahatsondoekin.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 23. orr.

Hatz-mami zartatuetan igar zitekeen urte askotako klarionaren arrastoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 114. orr.

Azken bi galdera hauek irribarrea ekarri zuten ene ezpain zartatuetara.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 139. orr.

Ispilu handi, pitzatu eta zikin baten azpian harrizko konketa zartatuen ilara bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 133. orr.

Haien azpian paretetako zuri zartatua baizik ez nuen ikusterik izan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 218. orr.

Ahots zartatu hori primeran egokitzen dela akustikoekin.  Berria - Kultura   2006-02-26

Dendaren inguruko berri eta nobedade guztiek estali egin baitzituzten Sergio eta Sararen arteko harreman zartatuen arraildurak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 66. orr.

8 (izen gisa) pitzadura.

Beti zegoen etxe zahar hartan zer konpondu, zer zaindu, beti zirrikituren bat, zartaturen bat.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 15. orr.

Ohol beltzez eginiko eskailera topatzen duzu, baldarki moztua, eskoadran ozta paratua, mailek zartatu zabalak erakusten dituztela.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 120. orr.

Hiru kareorezko geruza eta beste marmolezko beste hiru geruzarekin lana ondo sendotuta dagoenean, ez da ez zartaturik eta ez bestelako akatsik sortuko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3290. orr.

Zarpeatuak egurrezko trenkaden gainean egin behar direnean, ezinbestez gertatuko da zeharkako eta luzetarako piezetan zartatuak ateratzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3330. orr.

• 9 du ad jo, kolpekatu.

Begiak sutan, gaitziduraz eta bere buruaren aurkako gorrotoz; ezker eskua eskuin eskuarekin zartatzen hasi zen, esku hari errieta ematen ari balitzaio bezala hatz bakar hura altxatzeko ausardia eduki izanagatik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 168. orr.

Buru-tente doa, gorantz begira, Munnings jaunaren atzetik egin zuen bezalatsu, zigor-makilaz zartatu zuen eskola-egun hartan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 190. orr.

Garrasi egin, eskuez izterrak zartatu, eta lantuka hasi zen: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

auto bat zartatu (4); bi lehergailu zartatu (4); bonba bat zartatu (3); bonba zartatu (3); harkaitzak zartatu (3); lehergailu bat zartatu (8); lehergailu zartatu (5)

; zartatu da (8); zartatu dira (3); zartatu gabe (3); zartatu zen (17)

lehergailu bat zartaturik (3)

zartatzeko moduko (3)

bonbak zartatzen (3); zartatzen dira (5); zartatzen hasi zen (3)


zartatxo iz zarta txikia.

Weldon andreak azken zartatxoa eman zien lilipa-lore zimelduenei, eta beste behin ikuskatu zuen gela.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 133. orr.


zartatze 1 iz lehertzea; pitzatzea.

Zartatze bat Urruñan.  Herria   2001-09-27

Zartatze gaitza asurantza kutxan Baionan.  Herria   2004-09-30

Goiz hartan komisaria zegoen tokiak irudi zuen zartatze nuklearra jasan zuela, dena ke eta erre urrin.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 53. orr.

Bost lagun kolpatuak izan dira auto batean ondo hartarik iragaiten zirenak zartatzea gertatu delarik.  Herria   2004-09-30

Zartatzearen ondorioz, untziak bazuen gaitzeko arraildura.  Herria   2003-06-19

Komisariaren lau izkinatan dinamita paketeak plazatu zituzten, zartatzearen ondorioak ahalik handienak suertatzeko gisan.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 52. orr.

Baina zartatze haren inguruan Fanok kontatzeko zerbait daukala ere ondo daki.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 98. orr.

Halako zartatze bat bezala entzun da, barneko zola dena kolpez harrotu da eta lauza peza batzu arraildu dira.  Herria   2002-11-07

2 (hitz elkartuetan)

Afghanistanen bonba zartatze bat izan da eskola koraniko batean.  Herria   2004-09-02

Bonba zartatze odoltsuak egin dituzte tokikoek Koweitean.  Herria   2003-04-03


zartatzear adlag zartatzeko zorian.

Pilota sabel hiroduna zartatzear bailitzan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 167. orr.

Bilkura ostean zainak mehar eta zartatzear nabaritzen nituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 208. orr.

Monica ohaide gosetiaren azpi muturra zaintsuki eta desiraz zartatzear tinkatu zuela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 132. orr.


zartegite ik zart 3.

zartzaila izond ipar kokina, frikuna.

Nihauren baitan egin nuen neska zartzaila bat baizik ez zela, baina haren ahizpa Kattinak ez zuela orobat jite bera eta nik hura nuela geroxago segituko, Mattinek aipatu bezala.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 38. orr.


zartzuela ik zarzuela.

zartzuelagile ik zarzuelagile.

zarzuela (orobat zartzuela) 1 iz Espainiako opereta mota; lan horiek osatzen duten generoa.

Sarriegik Pasayan zartzuela estreinatzen du, Bitoriano Iraolaren libretoarekin.  Askoren artean   «Rataplan» - 98. orr.

"Los indianos" zartzuelaren libretoaren egilea; zartzuela hura Luxuk -Noberto Luzuriaga, Donostiako Orfeoiaren lehen zuzendariak- musikatu zuen.  Askoren artean   «Rataplan» - 26. orr.

Bi aste barru Guridiren Baserria zarzuela egingo dut Arriagan.  Berria - Kultura   2004-01-29

Antzerkiaz gain, dantza eta zartzuela dira egitarauko osagaiak.  Berria - Kultura   2004-07-06

Zarzuela barrokoak ez du zerikusirik gaur egun ezagutzen dugun zarzuelarekin, opera italiarraren eragina oso nabarmena delako.  Berria - Kultura   2004-01-03

Ezagun du lirikan (operan eta zarzuelan) aritzen dela.  Berria - Kultura   2004-01-21

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Maria Bayo sopranoak zarzuela kontzertua emango du hilaren 24an Iruñeko Baluarten.  Berria - Kultura   2004-01-03

Pucciniren, Verdiren eta Rosinniren operetakoak eta Sorozabalen eta Bretonen zarzuela pasarteak eskainiko dituzte.  Berria - Kultura   2004-08-04

Osoko profesionala da eta berdin abestuko dizu opera [...] edo zarzuela pieza bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 130. orr.

Onartu beharra dago egokia izan dela itsasoarekin zer ikusia zuten zartzuela zatien aukeraketa eta bere ordena.  Berria - Kultura   2004-01-14


zarzuelagile (corpusean zarzuelagile soilik) iz zarzuelak ontzen dituen musikagilea.

Sorozabal donostiarra, Alemanian ikasten jardun eta gero, zartzuelagile bezala nabarmendu zen urte horietan Madrilen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 136. orr.


zas adlag bat-batean gertatzen den zerbaiten onomatopeia.

Zas!, entzuten da hatzean emandako kolpea.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 128. orr.

Bat-batean, tekla bat sakatu eta zas!, mutila agertzen da pantailaren erdian.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 66. orr.

Koldo Mitxelenari zor zaion gogoeta bat irakurtzerakoan egiten du, hain zuzen ere, zas!, eta hortxe dago zuloa: mudo jartzen duen lekuan, berak mulo ikusi du.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 78. orr.

Galdera da, ordea, zergatik zegoen XV., XVI. eta XVII. mendeko ideia hori Gipuzkoako egunkarian zas!, edo plast!, edo plost! egin zuen kazetariaren buruan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 78. orr.

Nik tekla bat sakatu berriro eta..., zas!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 67. orr.


zast ik sast.

zasta ik sast.

zastada ik sastada.

zastatu ik sastatu.

zastiatu ik sastatu.

zatar1 1 iz ehun zati zahar eta urratua. ik trapu.

Esku batean zatarra eta baso tanta-jario bat bestean, egonean jarraitu zuen tabernariak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 219. orr.

Dauzkadan bi tapakiekin estali ginen biok, eta ez nintzen nekatu zatarrak pilatuz ohiko estalkia osatzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 56. orr.

Zatarrak eta bestelako oihalak urratu, bigungarriak bildu eta habiara eramaten ditu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 16. orr.

Atzean zintzilik zeuden zatar batzuk, lehortzen jarrita.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 74. orr.

Makurtu, jiratu, hemengo zatarra hartu, hango tuboa estutu, baina hura momentu batez uxatzea besterik ez zuen erdiesten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 147. orr.

Bev Shaw-k zatar xukagarri batekin ukitzen du eskrotoa.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 110. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Han-hemen aukeratutako hiruzpalau liburu hartu eta zatar-paper maiztu batean bildu zituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 263. orr.

Josemari eta biok, menbrillo bana jaten gindoazen, ogirik gabe, menbrilloa zatarpaperean harturik, ogirik ez zegoelako arratsalde hartan gure etxean.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 135. orr.

Osagaiak bereizi, garbitu, olioztatu eta, zatar muturra harturik, dirdaitsu uzten zuen atal bakoitza.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 217. orr.

Gero makurtu eta jaso egin zuen Setheren arropa izan zen zatar pila.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 136. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Alabaina, jendarteko esku-zatar ez du izan nahi andereño honek.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 137. orr.

Bular eta bizkar gainekoa erantzi zioten bai, baina inolaz ezin kendu izan zioten zelata-zatar hura.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 21. orr.


zatar2 1 izond itsusia, itxura txarrekoa. (pertsonak)

Argi eta garbi erakusten zuten nolakoak diren gizonezkoak: baldarrak, landu gabeak, zatarrak, etxea gobernatzeko ezgaiak, bihotzaren esanei gorrak, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 280. orr.

Emakume xehe, txikitxo eta zatarra.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Ez zen tipo goapoa, izatekotan ere zatar samarra zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 165. orr.

-Orduan ere, umeak ginenean, zatarra eta gaiztoa hintzen.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 105. orr.

Alderantziz, andreak beti zaharrak eta zatarrak dira denak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 26. orr.

Ez zinen haserretu nirekin, ezpada zeure buruarekin: zakarra, zabarra, zatarra deitzen zenion, neure harriduraren aurrean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 33. orr.

Sexualitateak, zentzuak eta beheko ahalmen guztiek hesitzen dute eta behartzen gizakia, kale bazterretako jende zatarrekin hartu-emanak izatera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 58. orr.

Zatarrenarekin dantzan.  Berria - Kirola   2004-01-07

2 (gauzak)

Eliza hau zatarra da; Pasaia Zaharra tristea da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 137. orr.

Erromesene inguruetako lurretan goratu zituzten Azpilgo lehen etxe zatar itsusiak.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 121. orr.

Horrela, orobat, Fez edo Marrakex bezalako hiriak, non etxerik zatarrenak ere sekreturik miresgarriena gorde dezakeen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 220. orr.

Antigua alderago, errepide zaharraren aldapan gorakoan, "La Fe" kare-fabrikatzar zatarra ere aurrean izan uste nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 34. orr.

Negoziante zuri, gaizkile makur eta abenturazale lapurrez mukurutu eta kutsatutako hiri zatar beldurgarri haiek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 48. orr.

Hiri industrial zatar hartako kanposantuan.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 73. orr.

Eder eta sendo iruditutako mundua zatar eta kaskar omen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 74. orr.

Abar batzuk, ia erdi erretako pala zatar bi, ta labe-ohea garbitzeko ipizkia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 56. orr.

Atera itzan kopak, eta gorde baso zatar horiek!  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 107. orr.

Lurrean, alfonbra zatar eta latz haren gainean lo jarraitu zuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 29. orr.

Panpinak eurak ere zatarrak dira.  Berria - Kultura   2004-09-17

Athleticen elastikoa ezberdina da, polita edo zatarra.  Berria - Ekonomia   2004-06-18

Oinutsik ibiltzen zen, abitu zarpailez jantzita eta gerriko zatarrez lotuta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 467. orr.

Piltzar zatar eta zikinez jantzirik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 383. orr.

Ez da keinu zatarra?  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 227. orr.

Gauza zatarrak esateko zaletasuna zuen, eta tranposoa zen jokoan.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 230. orr.

Bilboko Lore Jokoetan Unamuno-k 1901eko abuztuko 26 gauean harrotu zituen hautsak, bere jokabide zatarragatik ere bai.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 101. orr.

Rafael Ibarguen alkatearen jarrera «zatarra» kritikatu dute garbitzaileek.  Berria - Ekonomia   2004-10-21

Zentzugabekeriak esaten zituzten, txikikeriez harrotzen ziren, irribarre zatarrak egiten zituzten, eskaleek bezala jokatzen zuten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 195. orr.

Hitz zatar eta berba lizun artean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 111. orr.

Ez zion sekula inori hitz iraingarri edo zatarrik zuzendu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 493. orr.

Errazagoa delako hitz zatarrak esatea idaztea baino.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 20. orr.

Ezin zion segitu hizkera akademiko zatar haren jario motelari.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 19. orr.

Sozialdemokraziarena ez zela hain ideia zatarra, ez geniola hitzari beldurrik izan behar.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 88. orr.

Kolpe zatarra buruan hartu, eta hil egin da.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 141. orr.

Absenta higuingarriak eta belarmin gaiztoak, ostera, ahoa okertzen dute zapore zatarrez.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 121. orr.

3 (adizlagun gisa)

Zatar nenbilen, tontolapiko bihurtzen ari nintzen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 52. orr.

Zartailuari eragin eta zatar esan zien: [...].  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 256. orr.

4 zatar-zatar izond oso zatarra.

Eta Carlos, Felipe edo Duncan erregearen iloba zatar-zatarra zen; edo zatarra ez, demagun ez zela fotogenikoa.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 112. orr.

Haren emazteak fisika irakasten zuen beste fakultate batean eta zatar-zatarra zen, kokotsik gabeko emakume horietakoa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 67. orr.

· Karpeta urdina besopean zeraman, zatar-zatar eginda.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

etxe zatar (3); hitz zatar (4); zatar samarra (3)

modu zatarra (3); zatarra da (3); zatarra izan (3); zatarra zen (6)

hitz zatarrak (9); zatarrak dira (3)

hitz zatarrik (4)


zatarkeria 1 iz egintza edo gauza itsusia. ik itsuskeria.

Ez duzu esan ez didatela zatarkeriarik egingo?  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 151. orr.

Gogaikarri zitzaizkion edonolako zatarkeriak eta moduzkotasunaren kontrako esapideak oro.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 121. orr.

Hitz egin berarekin gauza guztiez, zatarkeriarik esan gabe.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 15. orr.

Gogaikarri zitzaizkion edonolako zatarkeriak eta moduzkotasunaren kontrako esapideak oro.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 121. orr.

Akademiak, halako zatarkeriak baztertzeko gomendioa ematea haien esku egonik ere, ez ziren animatu.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 248. orr.

Haren bila joan zen berriro lagunarteko otorduetara gonbidatzeko; eta hauetan lagun izaten dira beti lizunkeria eta zatarkeria.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 282. orr.

2 zatartasun gaitzesgarria.

Hortaz, ez da zilegi unibertsoko sorkariak inongo zatarkeriaz kutsatzea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 207. orr.

Zatarkeria handiena naizelako naiz ikusgarri.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 257. orr.

Ttipiaren tristura da zatarkeria.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 137. orr.


1 zatarki adlag era zatarrean.

Idatziriko Jainkoaren hitzak nonbait aurkitzen badituzte, ahal duten gehiena benera ditzaten eta, ongi jarri gabe nahiz nonbait zatarki lurrean zabalduta baleude, [...] bildu eta berriro bere lekuan ezar ditzaten, hitz horietan ohoratuz esan zituen Jauna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 111. orr.

2 zatarki paper iz zatar papera.

Zatarki-papera kendurik, zahato ondo bete bat atera du paketetik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 223. orr.

Zatarki-papera koipeztatu batez bilduriko pakete bat darama besapean, eta altxorrik preziatuena balitz baino areagoko babesa ematen dio.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 222. orr.


zatarpaper ik zatar1 2.

zatartasun iz zatarra denaren nolakotasuna. ik itsustasun.

Neskatoaren araztasunari agureen zatartasuna zegokion nolabait.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 57. orr.

Ez zuen itxurazko edertasun edo zatartasunarekin zerikusirik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 23. orr.

Oroitzapen atseginak ez zuen zerikusirik harremanaren luze-laburrarekin, aurpegiaren edertasun edo zatartasunarekin, buru-bizkortasun edo lelotasunarekin, dotorezia edo arrunkeriarekin.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 86. orr.

Agure haiek zahartzaroaren errukarritasunari, zatartasunari, dohakabetasunari ihes egin eta gaztetasunaren dohainez gainezka izango balira bezala.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 61. orr.


zatartu, zatar(tu), zatartzen da/du ad zatar bihurtu. ik itsustu.

Hamazazpi urtez Inperioan barrena ostatuz ostatu zahartu eta zatartu ondoren.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 20. orr.

Samina itsusia delako, bizitza zatartzen duen egoera bat.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 22. orr.

Samina itsusia delako, bizitza zatartzen duen egoera bat.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 22. orr.


zatarxe izond zatar samarra.

Pazientzia handiagoz jokatu edo neska zatarxeagoak aukeratuz gero, agian ez zuten hain sarritan pikutara bidaliko.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 17. orr.


zatelite ik satelite.

zati 1 iz zerbait haustean, ebakitzean edo banatzean gertatzen diren gauzetako bakoitza; gauza batez mintzatuz, gauza horretatik bereiz daitekeen edo berezitzat har daitekeen osagarria. ik parte.

Euskal Y-aren egitasmoan 28 zati bereizi dira.  Berria - Harian   2006-04-25

Ez nuen eskua soilik galdu: besoaren zati handi bat ere bai.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 122. orr.

Garuneko bi zatiri egiten die kalte bizkarrezurreko min kronikoak: talamoari eta kortex prefrontal dortsolateralari.  Berria - Gaiak   2004-11-26

Horra nola zen gertatu Frantzia bi zatitan ezarri zuen haustura.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 63. orr.

Hiru zati dauzka: glandea, edo mokoa; zurtoina, eta zuztarrak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 227. orr.

Labana hartu eta librako ogitik hiru zati ebaki zituen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 79. orr.

Gero, aitak bere ogia sei zati egin zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 26. orr.

Hango ogia jatean, zati bat bereizi eta Jaunari eskainiko diozue.  Elizen arteko biblia   Zen 15,19

Mandarina zuritu eta zati bitan banatu zuen; atal batzuk alde batera, besteak bestera.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 138. orr.

Elkartasun-oparia Jaunari eskaintzean, eskaintzaileak Jaunari dagokion zatia aurkeztuko du.  Elizen arteko biblia   Lb 7,29

Soilik greziar zipretarren zatiko biztanleek izango dute bozkatzeko aukera.  Berria - Mundua   2004-06-12

Munduko zati berean bi mila urte geroago.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 35. orr.

Mendixkaren zati horretatik ehun bat oineko jauzia zegoen Tom ibairaino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 304. orr.

Kostaren zati horretan ez dago farorik, ez porturik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 158. orr.

Ez, zati bat bakarrik, ez Euskal Herri osoa.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 24. orr.

Oregondik Los Angelesera eta Ozeano Baretik Nevadako erdiraino, 400.000 km2tik gorako zati handi batean nabaritu zen lurrikararen ondorioa.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 56. orr.

Zuzenak zirkulua bi zati berdinetan zati dezan, zentrotik pasatu behar du nahitaez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 39. orr.

Koadroaren zati bat ikusteko moduan zegoela.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 110. orr.

Feudoak bizi artekoak zirenean, ez zegoen feudoaren zati bat ematerik, azpifeudo gisa betiko edukitzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 347. orr.

Nork bere feudoari zatia kentzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 347. orr.

Angelu bat bi zati berdinetan erdibitzeak erdikariak eraikitzea dakar.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 157. orr.

Diruaren zati bat familiaren zorrak ordaintzen joaten zitzaion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 321. orr.

Telebista edo irratietan emititutako irudi edo soinu zatiek, ezingo dute 45 segundo baino luzeagokoak izan.  Berria - Harian   2005-10-27

Lizuna duen zatia ebakiko dio jantzi, larru nahiz ehunari.  Elizen arteko biblia   Lb 13,56

Eremu horretatik, zati bat, karratua -berrehun eta berrogeita hamar metrokoa luze-zabalean-, tenpluarentzat izango da.  Elizen arteko biblia   Ez 45,2

Goiko esferak egiten duen eguneko mugimenduaren bitartez gainerako esfera guztiak mugitzen direlako, zatia guztiarekin mugitzen den bezala.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 181. orr.

Bev errepresio-aparatuaren zati dela uste duzu?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 121. orr.

Nire zati batek hegan egin nahi zuen eta Taniaren ondora itzuli.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 264. orr.

Estrabonek aipatzen duen Polibioren zati batean ikusten denez, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 47. orr.

Piknostiloak altueraren zortzi zatiko diametroa izango balu, kolomarteen itxitasunaren eta estutasunaren eraginez, oso itxura zarratua eta desatsegina hartuko luke tenpluak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1610. orr.

Bi minutuan osatzen zituen bostehun zatiko puzzleak umetan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 209. orr.

2 (gauza abstraktuena)

Zerbait beste zerbaiten zati izateko, osoa den hori behar da eta, ba al dute hori gizonek?  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 91. orr.

Gazteriaren zati handi baten gainbeheraren erantzule egin zituzten drogak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 92. orr.

Nolatan ez da hartzen linguistikaren zientzia, psikologiaren zati gisa?  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 33. orr.

Sindromea nortasunaren zati bihurtu zaiola ere sentitzen du.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 113. orr.

Honela eliza bat zibilizazioen ugaltze-sistemaren zati litzateke.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 100. orr.

Administrazioaren zati handi bat presoen eskuetan uzten zuten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 12. orr.

Burtsan ez dago garbi osotasuna eta zatien batura gauza bera diren.  Berria - Ekonomia   2006-04-07

Hark mundura dakarren dohainaren zatia delako.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 25. orr.

Erakunde terrorista bateko zati direlakoan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 8. orr.

Osotasun baten zati gisa, hots, begiespenen lotura sintetikoa den esperientziaren zati gisa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 35. orr.

Estetikan gertatzen den eraldaketa hori, halere, mugimendu filosofiko handiago baten zati bat da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 238. orr.

Gure garaiotako masen kulturan kulturaren zati handi bat bakarka eta pribatuan kontsumitzen da.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 54. orr.

Printzipio hauek izan duten famaren zati bat gestaltisten lege-hotseko hizkuntzari zor zaio.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 70. orr.

Ez omen da sekula etxetik osorik alde egiten, oroitzapen eta sentimenduen zati inportante bat etxean gelditzen omen da.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 151. orr.

Hala ere, zerua beti da oraina; lurra, aldiz, iraganaren zati bat besterik ez, mendeek, gurinezko azala bailuen, izur-ireki dutena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 178. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Kausalitatea da, ondoren, Fisikaren bigarren liburuko zati handiena hartzen duen gaia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

Urtearen zati handiena itsas zabalean iragaiten zuen arrantzale batekin ezkondua zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 18. orr.

Kalteturiko zati txikiak, bada, berehalaxe konpontzen dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 208. orr.

Estrukturalismoaz esaten dena esan daitekeenaren zati txiki-txiki bat besterik ez da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 18. orr.

Lisa, zutik, odolki zati bero-bero bat jaten ari zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 141. orr.

Zati berdinetan banatuko duzue lurraldea.  Elizen arteko biblia   Ez 47,14

Konturatuko zara ez dituzula paperak hartu, pasaportea itsasoaren zati izoztu horretan galdu duzula.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 378. orr.

Mutikoa zuhaitzaren zati elurtu baten gainean jarri zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 292. orr.

Bi zati orokorretan banatzen da sarrera hau. Horiek izan ezik, zati narratibo guztiak bildu ditugu hemen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 7. orr.

Kritikaren zati analitikoan frogatzen da espazioa eta denbora sentsuzko begiespenaren formak baino ez direla.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 2627. orr.

Ez nuen aurreikusten nikelaren bereizgarritasun magnetikoari buruzko nire teoriak zati funtsezko batean erraturik zegoela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 112. orr.

Azkeneko zati garden horrek, korneak, eragiten du argi-izpien konbergentziaren parte gehiena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 20. orr.

Ez dugu ahaztu behar autoek gero eta zati elektroniko gehiago dituztela.  Berria - Gaiak   2004-07-01

Lehen zatian, Platonez ari da, haren bizitzaz, haren lehenengo elkarrizketez eta teoria politikoaz eta elkarrizketa metafisikoez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 7. orr.

1224ko irailaren bigarren zatian edo urriaren lehen egunetan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 40. orr.

Lehen zatiko azken minutuetan Baionak berriz ezarri zuen Paris zailtasunean.  Berria - Kirola   2004-02-11

Gertakaria 1225. urteko bigarren zatikoa da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 359. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik partzial.

Morganek agerian jarri zuen kromosoma homologoen arteko zati-trukeen bidez birkonbinatzen direla geneak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 51. orr.

Tw formaldatzeak [...] what will he eat "zer jango du" edo what has he been eating "zer jaten egon da" gisako zati-galderak ere azal ditzake.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 102. orr.

Koadroa zati bakoitzak bere espaziozko logika -eta askotan bere denborazko logika berezia ere bai- duen zati-collage bat bezala antolatzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 219. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Opil bana, haragi-zati bana eta mahaspasa-opil bana eman zizkien.  Elizen arteko biblia   2 Sm 6,19

Hil aurretik anaiei azaldu zien maitasuna, bakoitzari, Kristok bezala, ogi zati bana emanez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 699. orr.

Sakelak pastel-zatiz beteak zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 130. orr.

Mikroorganismoak aurkitu dituzte 115 milioi urteko anbar zati batean.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Asiatik eramandako banbu zatietan.  Berria - Gaiak   2004-09-15

Han topatu genuen kandela zati bat piztu eta lauron erdian jarri genuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 347. orr.

Izara zati bat gerrian lotu eta Bilboraino joan zen oinez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 299. orr.

Metraila-zati batzuk zituelako belaunean sartuta.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 104. orr.

Pergamino-zati handi bat zen, karratua eta oso higatua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 157. orr.

Larru-zati haiek oin karratu batekoak ziren, orladunak eta diseinuz apainduak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 77. orr.

Haurra, gorputz-zati guztiak beren kokapen normalera itzulita, sendaturik gertatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 873. orr.

Eskoriatzako Udalak Arlaban-Eskoriatza autobide zatiko azterketa eskatu du.  Berria - Euskal Herria   2004-04-27

Etxebizitza eman zion Hadadi, bai eta janaria eta lur-zati bat ere.  Elizen arteko biblia   1 Erg 11,18

Goi-ordoki mortuaren erdia zeharkatzen zuten horma zati hondatuak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 471. orr.

Doinu eta kanta-zatiak igarotzen zaizkio lasterka buruan.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 11. orr.

ADN zati horietariko bakoitzak kate polipeptidiko bat ekoizten du, eremu bati dagokiona: proteina-eredu bat, alegia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 61. orr.

Zuei dizuet emango Kanaan lurraldea hauxe da zuen ondare-zatia.  Elizen arteko biblia   1 Kro 16,18

Irudikapen-lana, hain zuzen, diegesi bat, edo diegesi zati bat irudi bihurtzean datza.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 231. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, lehena izenondoduna dela)

Esate baterako txokolate beltz zati bat eskaintzen zidanean, oroitzapen samurrak ekartzen baitzizkidan gogora.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 48. orr.

Gibelean, hamabi oin karratuko baratze landu bat, zur erre zatiz betea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 147. orr.

7 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Neskak orduan aloe egur zati bat atera zuen, eta ezpal bat kendurik, sutara bota zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 73. orr.

Terrazan eseri nintzen sagar-tarta zati bat jatera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 173. orr.

· Bizidunak, elkarren irudikoak ginen, handikoiak eta burlariak halaber, ADN firindila bikoitz zatiz moldatuak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 126. orr.

8 (bat, bateko, baterako... formen ezkerran) denbora-bitartea.

Urte haren zati bateko kontsulen izenen arabera.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 109. orr.

Baina Jaungoikoaren eraginez zati baten ez dira hondatzen eta zati baten osasuna berreskuratzen dute hondatutakoek.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 201. orr.

Esan eitekean Rufino zati baterako kontsolauta geldituko zala.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 14. orr.

9 aritmetikan, zatiketaren ikurraren (: edo /) izena.

256 zati 365 egin dut; 0,701369 ematen du horrek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 428. orr.

2 zati 3 zati 5, zenbat da?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 309. orr.

Zenbakiak faktore lehenetan deskonposatzen eta zati 2, zati 3, etab. egiteko irizpideak ikasi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 276. orr.

AB barra zati AC barra berdin A prima B prima barra zati A prima C prima barra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 47. orr.

Bat gehi bat zati bi gehi hiru ber bi zati bi gehi bost ber bi zati bi gehi zazpi ber bi zati bi gehi bederatzi ber bi...  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 400. orr.

10 zatiz adlag partez.

Hizkuntzari dagokionez, joera bi nabari dira: osoz edo zatiz euskalkian oinarritu zena da bata, eta Leizarragaren bidea, bestea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 27. orr.

Klaustroko bazter batean, ojiba luzexka batzuk, tapiatuak zatiz, gela misterios antzeko baten inguruan hedatzen dira.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 199. orr.

Liburu horiek izkiriatzen hasi eta jada zatiz bederen osaturik neuzkanean.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 32. orr.

11 bi zati/zati bi egin ik zatibitu.

Ekaitzak bi zati egin zuen masta, lemazaina buruan jo, eta buruko hezur guztiak kraskatu zizkion.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 88. orr.

-Bestela, bi zati egingo dut kandela, eta bat hemen utziko dizut, poxpoloekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 145. orr.

Bularra zati bi egingo diat, hik aitari gurutzea nola jarri hion, halaxe.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 373. orr.

Egun haren garrantzia argi azaldu zitzaidaan; nire bizitza bi zati egin zidaan, lurrikara batek erdibitutako lurralde baten antzera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 168. orr.

Irribarrea bi zati egin eta bat-batean hasperen bihurtu zen, baina ez zuen dardararik egin edo begirik itxi.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 220. orr.

«Gerrak erdibitutako gizona» izan zen Artetxe, eta barrua bi zati egina izate horrexek eraman zuen «bakezko zubigintza eta bitartekotza paregabea eta emankorra» egitera.  Berria - Kultura   2006-03-12

12 zati-zati egin txiki-txiki egin.

Beti aurrera egiten duen bizitzaren oldarrak zati-zati eginda utziko du eraikin hauskorra.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 271. orr.

Belak zati-zati egin ziren eta, itsasontziak, gobernatu ezinik, hondoa jo zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 194. orr.

Lau zigor-mota bidaliko dizkiet: gerra, hiltzeko; txakurrak, zati-zati egiteko; hegazti harrapariak eta basapiztiak, irentsi eta haiekikoa egiteko.  Elizen arteko biblia   Jr 15,3

Piztiaren batek zati-zati egin duela uste dut.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 125. orr.

Piztiaren batek zati-zati egin duela uste dut.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 125. orr.

Parisen, hiri katolikoa inon katolikorik bada, duela bortz egun, miliziakoek zati-zati eginen zuten, beren alabardekin, Kalbinoren alaba blasfemaria.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 17. orr.

Barrutik zati-zati eginda eta pipiak janda sentituko edo balitz bezala.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 44. orr.

Pentsatzen dut ez didazula esango zergatik bidali nahi ninduzun etxera zati-zati eginda, ezta?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 151. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arazoaren zati (8); argazki zati (8); arimaren zati (7); aurrekontuaren zati (9); azal zati (7); azken zati (7); bere zati (31); beste zati (51); beste zati bat (24); bi zati (112); bi zati berdinetan (9); bi zati ditu (13); bide zati (9); bidearen zati (24); bidearen zati bat (9); bigarren zati (64); bigarren zati osoa (9); bihotzaren zati (8); bizitzaren zati (15); bizitzaren zati bat (9); denboraren zati (9); diruaren zati (14); diruaren zati bat (9)

egiaren zati (10); egunaren zati (7); egunkari zati (12); ekoizpenaren zati bat (9); errealitatearen zati (11); errepide zati (9); euskal gizartearen zati (19); euskal herriaren zati (12); gizartearen zati (62); gizartearen zati bat (14); gizartearen zati baten (8); gizartearen zati garrantzitsu (7); gizartearen zati handi (12); gorputz zati (13); gorputzaren zati (7); gorputzeko zati (8); hainbat zati (11); haragi zati (12); herriaren zati (18); herritarren zati (14); herritarren zati handi (8); hesiaren zati (10); hiru zati berdinetan (7); hirugarren zati (8); historiaren zati (19); historiaren zati bat (9); honen zati bat (8); horren zati bat (29)

ikus zati honetako (7); izotz zati (8); lanaren zati (15); lanaren zati bat (9); lehen zati (65); lehen zati horretan (7); lehen zati osoan (10); lehenagoko zati (11); lehenagoko zati batean (11); lur zati (39); lur zati bat (12); lurralde zati (9); lurraldearen zati (8); mila zati (10); munduaren zati (12); musika zati (14); nortasunaren zati (7)

ogi zati (23); ogi zati bat (13); oihal zati (13); ondarearen zati (7); paper zati (31); paper zati bat (15); pastel zati (9); pergamino zati (10); produkzioaren zati (12); produkzioaren zati bat (7); prozesuaren zati (7); publikoaren zati (7); soldataren zati (10); soldataren zati bat (7)

zati bakarra (8); zati bakoitza (20); zati bakoitzak (18); zati bakoitzaren (11); zati bakoitzean (27); zati bana (13); zati bat baino (19); zati bat baizik (15); zati bat bakarrik (7); zati bat berreskuratu (7); zati bat da (38); zati bat eman (12); zati bat galdu (7); zati bat hartu (11); zati bat zen (11); zati berdinetan (24); zati bi (22); zati bitan (13)

zati egin (27); zati eginda (11); zati egingo (9); zati egiteko (7); zati egiten (9); zati garrantzitsu (27); zati garrantzitsu bat (18); zati garrantzitsua (10); zati gisa (16); zati guztiak (35); zati guztien (7); zati handi (274); zati handi bat (189); zati handi batean (20); zati handi batek (32); zati handi baten (13); zati handia (21); zati handiak (7); zati handiena (42)

zati izan (18); zati izango (10); zati jakin (7); zati nagusi (9); zati nagusia (14)

zati on (14); zati on bat (8); zati oso (22); zati osoa (16); zati osoan (17); zati txiki (64); zati txiki bat (36); zati txikia (11); zati txikiak (11)

zati zati (35); zati zati egin (10); zati zati eginda (8)

zenbait zati (7); zeru zati (8); zisjordaniako zati (10); zorraren zati (7)

arteko zatia (11); aurreneko zatia (9); azken zatia (28); bakoitzak bere zatia (7); bere zatia (22); beste zatia (12); bigarren zatia (193); bigarren zatia hasi (39); dagokion zatia (11); egunkari zatia (8); errepide zatia (9); hirugarren zatia (26); lehen zatia (198); lehen zatia amaitu (7); lehen zatia bukatu (7); lehenengo zatia (24); lur zatia (7); ondare zatia (13); paper zatia (11)

zatia amaitu (10); zatia amaitzear (7); zatia amaitzeko (12); zatia bukatu (8); zatia egiteko (7); zatia hasi (43); zatia izan (11)

bere zatiak (13); bi zatiak (22); bigarren zatiak (17); egunkari zatiak (7); gorpu zatiak (7); gorputz zatiak (8); izotz zatiak (7); lehen zatiak (13); ulpianoren zatiak (18)

aurreneko zatian (11); azken zatian (26); bigarren zatian (511); bigarren zatian ere (13); bigarren zatian zelairatu (7); gipuzkoako zatian (13); hirugarren zatian (21); lehen zatian (379); lehen zatian eginiko (7); lehenengo zatian (44); partidako bigarren zatian (7); partidaren bigarren zatian (11)

bigarren zatiaren (61); bigarren zatiaren hasieran (25); bigarren zatiaren hastapenean (8); lehen zatiaren (42); lehen zatiaren amaieran (12); zatiaren amaieran (16); zatiaren hasieran (29); zatiaren hastapenean (8)

bigarren zatiari (21); lehen zatiari (8)

bi zatien (10); zatien artean (9)

zatietako emaitzak (23)

bi zatietan (7)

bigarren zatiko (67); hirugarren zatiko (35); hirugarren zatiko obren (10); lehen zatiko (81); lehen zatiko azken (12); ubidearen hirugarren zatiko (18); zatiko obren (10)

bigarren zatira (9); bigarren zatira arte (7)

zatiren bat (37)

zatirik handiena (79); zatirik handienean (11)

bi zatitan (81); bi zatitan banatu (12); bi zatitan banatzen (9); hainbat zatitan (7); hiru zatitan (52); hiru zatitan banatu (11); lau zatitan (25); mila zatitan (27); zatitan banatu (34); zatitan banatu du (7); zatitan banatua (11); zatitan banatuko (9); zatitan banatuta (8); zatitan banatutako (7); zatitan banatzen (21); zatitan banatzen da (7); zatitan emana (8); zatitan hautsi (7)


zatibanaketa (orobat zati banaketa) iz banaketa.

Nondik hasi zatibanaketa?  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 39. orr.

Lurraldea banatu zien israeldarrei, prestaturiko zati-banaketaren arabera.  Elizen arteko biblia   Jos 18,10


zatibanatu, zatibana(tu), zatibanatzen du ad banatu.

Baina denak era eta aldi berean gozagarri badira, ez al da egia nahi izate desberdin hauek gizakiaren bihotza zatibanatzen dutela, lehenik zein hautatu deliberatzen ari den bitartean?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 232. orr.


zatibitu izond bi zati egina.

Berriro eraso zion, eta sugearen mihi zatibituak Harry alde batean jo zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 267. orr.


zatidura 1 iz aritmetikan, zatiketaren emaitza.

Bitarte hartan proposatu ziren formulek hainbat baliabide erabili zituzten: adierazpen infinituak, batuketak, biderkadurak, zatidurak; baina erradikalik ez izatearen abantaila zuten denek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 399. orr.

IG/BPG zatidurak ematen digu IGn egiten den ahaleginaren neurri egokia.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 128. orr.

Bi kopuru horien arteko zatidura.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 227. orr.

1981/82 ikasturtean 32.423 ikasle eta 1.741 irakasle zeuden (irakasleko 18'6 ikasle) eta joan den hamarkadaren azken urtetara arte, balio horren inguruan mantendu da zatidura hori.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 112. orr.

Beren elkartrukerako erlazio errealak (hau da, esportazioen prezioen eta inportazioen prezioen arteko zatidurak) [...].  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 296. orr.

2 kazetaritzan, testu nagusiaren osagarri den idatzi laburra.

Hiriko sekta eta talde deabruzaleez 9.547 karaktereko atal nagusia eta 3.521eko zatidura, eta autobideko lapurketez, berriz, 6.401.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 180. orr.

Deigarriena, ezker orrialdeko azpiko zatidura: "Praktika satanikoak gure hirian?".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 65. orr.

Bolalumak orrialdeko zoko-zokoa markatu zuen; zatidura labur bat, informazio nagusia irakurtzeko premiaren premiaz ikusia ez nuena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 89. orr.


zatiezin izond ezin zatituzkoa.

Nahiago zuen esperientziaren jarraitutasuna baieztatu nortasun zatiezinean.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 99. orr.

Egia zatiezinak behartu nau gizon handi honen lorratz argitsuei jarraitzera.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 28. orr.

Erromako elizak bidali zigun apezpikuak garbiketa etnikoa egin zuen jarraian Baionako seminarioan, Frantziako IV. edo V. Errepublika Bakar eta Zatiezinaren onetan eta, menturaz, zenbait euskaldun fededun xumeren kaltetan.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 89. orr.

Lehen Jainkoaren gainean esaten zirenak esaten dira orain Espainiari buruz: transzendenteak, zatiezinak, ubikuoak ei dira bi-biak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 65. orr.

Eta agian neure Norbera pentsatzailean, batasun zatiezin eta deuseztaezinik dagoen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 183. orr.

Arima arrazoiduna alabaina gauza gorpuzgabea eta zatiezina da.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 62. orr.

Giza eskubideak unibertsalak eta zatiezinak direla gogorarazi du Aik.  Berria - Gaiak   2004-03-06

Molekula [...]: materiaren partikularik txikiena, zatiezina.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 202. orr.

Ez zekien zergatik zuten infinituki txiki horiek, zatiezin horiek, ukitzaile horiek, halako ondorio suspergarria berarengan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 364. orr.

Demokritok eta jarraitzaile izan zuen Epikurok, atomoak zirela zioten, gure autoreek gorputz ebakiezinak deitu zituztenak, eta beste batzuk zatiezinak deitzen dituztenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 990. orr.

Baldin denbora etengabea eta infinituraino zatigarria balitz, ondorioz berek zatiezintzat jotzen zuten ataltxo hori ere nahitaez zatigarria litzatekeela, eta, bide beretik, hedadura etengabea dela onartuz gero, beharrezkoa zela zatiezintzat edukiriko denbora-istant horren zatigarritasuna ere onestea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 201. orr.

Substantzia absolutuki mugagabea, zatiezina da.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 55. orr.

Zatiezinen geometriaren egia argi eta garbi ikusiko dutenek halaber dute miretsi ahal izango izadiaren handitasuna eta ahalmena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 368. orr.


zatiezintasun iz zatiezina denaren nolakotasuna.

Munduaren mugatasuna edo mugagabetasuna, materiaren zatigarritasuna edo zatiezintasuna, eta munduko kausalitate osoa edo munduaren lehen sortzaile bat frogatzeko saialdiek arrazoimen hutsa antinomia batean nahasten dute munduaren kontzeptuari dagokionez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 8. orr.

Giza eskubide guztien unibertsaltasun, zatiezintasun eta elkarmenpekotasuna berresten dugula.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 125. orr.

Espainiako subironatasun bakarraren eta nazio espainiarraren zatiezintasunaren irizpideak eztabaidaezinak zirela, ukiezinak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

Kezka bakarra Frantziaren zatiezintasuna ez hunkitzea da.  Berria - Harian   2005-01-15

Munduaren mugatasuna edo mugagabetasuna, materiaren zatigarritasuna edo zatiezintasuna.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 8. orr.


zatigabe izond zatirik ez duena.

Gure sentimenek ikusi ezineko gorputz bakoitzak azken mutur bat daukanez gero, argi dago hau zatigabea eta izaera minimoduna dela.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 65. orr.


zatigaitz izond ia zatiezina.

Deskonposaketaren itzulera honetan inoiz baldintzen ilararen baldintzatugabeko osakiderik (zatigaitzik) aurkituko ez denez gero, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 195. orr.


zatigarri 1 izond zati daitekeena.

Gorputz guztiak zatigarriak dira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 69. orr.

Zatigarria den zerbait gorputz bat da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 69. orr.

Jadanik frogatua da mugitzen den guztia, zalantzarik gabe, neurriduna eta zatigarria dela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 73. orr.

Ea nonbait, eta agian neure Norbera pentsatzailean, batasun zatiezin eta deuseztaezinik dagoen, edo zatigarria eta iragankorra soilik dena besterik ez dagoen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 183. orr.

Munduaren egoera baten gainetik zaharragoa den beste bat dago, zati bakoitzean beti zatigarria dena.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 185. orr.

Baldin denbora etengabea eta infinituraino zatigarria balitz, ondorioz berek zatiezintzat jotzen zuten ataltxo hori ere nahitaez zatigarria litzatekeela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 201. orr.

2 aritmetikan, zatidura aplika dakiokeena.

Aritmetikan, zenbaki osoen forma aztertzen da: haien propietateak, ea bakoitiak ala bikoitiak diren, zatigarriak diren ala ez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Bikoitiak bi zati berdinetan zatigarriak dira; bakoitiak, berriz, ez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 159. orr.

Badira ez biz, ez hiruz, ez ezein zenbakiz zatigarriak ez direnak: zenbaki lehenak dira horiek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 159. orr.

Baldin eta a p-rekiko zatigarri ez bada, eta baldin eta p zenbaki lehena bada, orduan (ap-1 - 1) p-rekiko zatigarri da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 375. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

amaigaberaino zatigarria (3)


zatigarritasun iz zatigarria denaren nolakotasuna.

Hedadura etengabea dela onartuz gero, beharrezkoa zela zatiezintzat edukiriko denbora-istant horren zatigarritasuna ere onestea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 201. orr.

Munduaren mugatasuna edo mugagabetasuna, materiaren zatigarritasuna edo zatiezintasuna, eta munduko kausalitate osoa edo munduaren lehen sortzaile bat frogatzeko saialdiek arrazoimen hutsa antinomia batean nahasten dute munduaren kontzeptuari dagokionez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 8. orr.

Objektu hauek zeharbidez errepresentatzen dira zatigarritasunaren adigaiaren bitartez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 60. orr.

Lerro edo angeluen zatigarritasun amaigabea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 100. orr.

Badirudi, gorputz bat substantzia gisa espazioan errepresentatua izan behar denez, bera espaziotik ezberdinduko dela espazioaren zatigarritasunaren legeari dagokionez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 198. orr.


zatika 1 adlag zatitan, ez osorik; ez dena batera. ik puskaka.

Balantza negatiboa dutenek zatika ordainduko dute aldea (erdia uztailaren 3an eta beste erdia azaroaren 30ean).  Berria - Ekonomia   2006-05-03

Han Jainkoa bere betean eman ohi da, ez zatika.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 43. orr.

Beraz, kausa hau, osoki edo zatika kentzen bada, Petriren aldeko afektua ere tipituko da, osoki edo zatika.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 321. orr.

Zatika bezala osotasunean, Playa de las Américasek poz gutxi ematen zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 149. orr.

Hitzak osorik edo zatika ager daitezke, bata bestearen atzetik edo erdian sartuta.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 142. orr.

Aldizkariek utzitako zirriztuetatik ikus zezakeen kale-kantoia, oso-osorik ez ordea, zatika baizik, ispilu urratu batean bezala.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 183. orr.

Debekatuta dago liburu hau osorik edo zatika kopiatzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 6. orr.

Axola gutxi du jakitea nor izan ote zen, osotara edo zatika, eleberriko Lulu hori.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 14. orr.

Done Jakue Bidea zatika egitea da asmoa.  Berria - Harian   2005-08-24

Baina noan zatika.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 176. orr.

Bere lan asko bezala, aldizkarietan zatika agertu zen bi urte horietan.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 9. orr.

Loa zatika egiteko kontu hori jasangaitza egiten zaiela.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 30. orr.

Ezingo du espazio guztia une bakarrean bete; zeren leku hura zatika hartuz joan beharko baitu, gero dena betetzeko.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 53. orr.

Zatika eroriak ziren pareta haien erditik iragan zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 32. orr.

Hire gorputz-atalak zatika emango zizkiek zakurrei.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 135. orr.

Txakurra -Bixkor- ahul, azala zatika erortzen zaiola, lo dago ponparen ondoan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 353. orr.

Ez nuela artean haren liburu famatua zatika baizen irakurri.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 400. orr.

Hortik dator gutarik bakoitzak baduela bere buruaren eta bere afektuen, absolutuki ez bada ere zatika bederen, modu argi eta egokian ezagutzeko ahalmena.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 20. orr.

Egia esan, zatika irakurrita, ez dago gaizki.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 28. orr.

Maite dut denboraren joana haustea, garaiak nahastea, istorioak apurtzea, zatika idaztea.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 298. orr.

Ez dut ezagutzen zatika bada ere semantikako irizpideak erabiliaz gramatika-egituraren teoria bat garatzeko ahalegin xeherik.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 130. orr.

Gorputzez eta arimaz, kristau piztueran bezala, baina hemen eta orain, Lur honetan, denbora honetan, gorputz honetan, arima honetan, hil gaberik, berpiztu gaberik, zatika soilik hilez eta etengabe berpiztuz, gorputz eta arima, gorputz eta buru.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 87. orr.

2 zatikako ik zatikako.
3 zati-zatika adlag

Iskanbilak ugariak ziren: adibidez, Amikuzeko oihan komunala zati-zatika saltzen zuten Donapaleuko notableek, beren hiriaren ureztatzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 83. orr.

Bereiz dezagun, zati-zatika, guri interesatzen zaiguna: 1) [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 106. orr.

4 zatika-zatika adlag

Ama batek bere haurrei dena kontatzen ez badie, haurrak zatika-zatika jakiten dituzte gauzak, eta hori ez dago ongi.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 237. orr.

Horrela zahartzen gaituk, zatika-zatika.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 211. orr.

Bere izaerak ez zion uzten margolana zatika-zatika osatzen, ñabardura guztiak zainduz, eta kolore aldaketa guztiak zehaztuz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 132. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

osorik edo zatika (4); zatika bada ere (4); zatika bederen (3); zatika bozkatuko (3); zatika erortzen (3); zatika zatika (5)


zatikagai izond zatika daitekeena. ik zatikagarri.

Txinatar hizkuntzaz, hitz gehienak zatikagaitzak dira; aitzitik, hizkuntza artifizial batean, ia hitz gehienak zatikagaiak dira, eta analiza daitezke bere zatiak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 207. orr.


zatikagaitasun iz zatikagaia denaren nolakotasuna.

Hitzen sailkapena, haiek duten beste hitz batzuk sortzeko ahalmenaren arabera egin liteke; ahalmen hori, aldi berean, hitzen zatikagaitasunaren araberakoa da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 207. orr.


zatikagaitz izond ia zatiezina.

Analogiari esker, aglutinazioak mota sintaktikoak sortzen ditu, eta horrenbestez, gramatikaren mesedetan dihardu; oztopoak jartzen ez bazaizkio, erabateko banakoraino eramaten du haren elementuen sintesia, eta hitz zatikagaitzak eta ez-emankorrak soilik sortzen ditu.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 284. orr.

Txinatar hizkuntzaz, hitz gehienak zatikagaitzak dira; aitzitik, hizkuntza artifizial batean, ia hitz gehienak zatikagaiak dira, eta analiza daitezke bere zatiak.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 207. orr.

Lehendabiziko aldiz, abstrakziotik atera gara; lehendabiziko aldiz, elementu konkretuak zatikagaitzak agertzen dira, leku bat betetzen eta ahozko katean denbora bat adierazten.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 83. orr.


zatikagarri izond zatika daitekeena. ik zatikagai.

Ez dago ezberdintasunik tamaina infinitu bat badela esatearen, edo gorputza eta denbora infinituraino zatikagarriak direla esatearen artean.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 217. orr.

Ahozko katearen atal gisa, ezin da inondik ere p< izan, baina p> ere ez, eta askoz gutxiago oraindik p> p< multzo zatikagarria.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 83. orr.


zatikako 1 izlag zatiz osaturikoa; partziala. ik zatizko.

Hogei bat lagunen artean, zatikako anfiteatro moduko bat eraikia zuten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 215. orr.

Egia da, baina zatikako egia.  Berria - Harian   2005-07-08

Horregatik, ni osatzen ari naizen zatikako erretratu hau ez da inoiz osatuko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 93. orr.

Gure arteko zatikako bilkuretan maiz euskara zen erabiltzen zen hizkuntza bakarra.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 115. orr.

Euler-en aldaketa, zatikako deribatuei dagokiena eta segidei dagokiena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

Taldeek osoko bilkurarako gordetako osoko zuzenketak zein zatikako zuzenketa guztiak atzera bota zituzten atzoko bozketan.  Berria - Harian   2005-12-30

Testu horrek zatikako zuzenketen eztabaida amaitzen denerako prest egon behar du.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

EAJk, berriz, hamazazpi zatikako zuzenketa erregistratu ditu aste honetan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Zatikako planek, ordea, azpiegiturak garatzeko aukera ematen dute lurra kontuan hartu gabe.  Berria - Ekonomia   2004-03-20

Horiek dira Urola Kostako Zatikako Lurralde Planaren berrikuntza nagusiak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Lurraldearen Zatikako Planaren arabera, «oinarrizkoa da herri horien identitatea eta jarduera sendotzea».  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

2 (izenondo gisa)

Gizakiak lurreko historian izandako parte-hartze zatikako eta iragankorra.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 127. orr.

Aldizkakotasunak dakarren egitura labur eta zatikakoa.  Berria - Kultura   2004-03-20

Menard-en Kixote zatikakoa Cervantes-ena baino sutilagoa da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 41. orr.

Ederki saltzen ziren hiztegiak, gramatika osoak edo zatikakoak, eta aditzen koloretako paradigmak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 52. orr.

Galarazita dago liburu honen kopia egitea, osoa nahiz zatikakoa, edozein modutara delarik ere, edizio honen Copyright jabeen baimenik gabe.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 4. orr.

Ez dakigu irakasle horien ardura nolakoa den, osokoa edo zatikakoa.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 230. orr.

Izan dira lehenago ere Asisko Frantzisko gure herriari euskaraz ezagutarazteko saioak, zatikakoak izan badira ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 11. orr.

Templek sakon aztertu ditu autismoaren kimikari eta fisiologiari buruzko ikerketak eta garun-irudiztapeneko teknikak, eta oraindik iruditzen zaio zatikakoak eta ondorio garbirik gabeak direla.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 280. orr.

3 (izen gisa)

Horiek bozkatu ostean, zatikakoak eztabaidatuko dituzte, hots, EAk eta EB-Berdeek aurkezturikoak.  Berria - Euskal Herria   2004-12-30

Zatikakoetan ez dago arazorik, kapitulu bat luzatu edo laburtzearen inguruan ados jartzea ez da zaila.  Berria - Kultura   2006-04-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arabako zatikako lurralde (3); artikuluei aurkeztutako zatikako (4); aurkeztutako zatikako zuzenketak (7); aurkeztutako zatikako zuzenketen (5); zatikako lurralde plana (6); zatikako lurralde planak (12); zatikako lurralde planaren (5); zatikako planek (3); zatikako zuzenketa (5); zatikako zuzenketak (15); zatikako zuzenketak eztabaidatuko (3)

osoa nahiz zatikakoa (3)


zatikapen iz zatikatzea.

Itzulera dinamikoak, ordea, gauza berezi hau du bere baitan, itzulera matematikotik bereizten duen gauza: azken honen autugaia benetan, edo gauzen elkarketa denez osoki bat osatzeko, edo osoki baten zatikapena denez bere zatietan, orduan ilara honen baldintzak beti bere zati gisa hartu behar direla.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 207. orr.

Zatikapen [...]: bereizketa, adibidez lurra banatzerakoan egiten dena; alegia, bakoitzak banaka lurra edukitzea, ez partzuergoan.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 269. orr.


zatikarazi, zatikaraz, zatikarazten du ad zatikatzera behartu.

Zer pentsatu behar dute gizonek ikusten dutelarik magistratu jakintsuek eta apaiz serioek lasaitasun axolagabez eta tresneria geldoz zatikarazten dutela presoa, eta dohakabe hau azken arnasan, behin betiko golpearen zain dardaraka dagoen bitartean, epailea badoala pauso geldian, hoztasun bihozgabez [...] bizitzako erosotasun eta atseginez gozatzera?  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 82. orr.


zatikatu, zatika(tu), zatikatzen 1 du ad zatitu, eskuarki zati txikietan.

Harri Aroan, ebaki eta zatikatzeko tresnak lantzea izanik helburua, askotariko forma eta kostuko aizkora harrizkoak ekoitziko ziren.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 25. orr.

Hildakoa zatikatu eta East Riverrera bere gorputza botatzea izan zen otu zitzaion lehen gauza.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 137. orr.

Ezaguna zitzaidan azienda hil berria zatikatzean aizkorak haragian ateratzen duen zarrast hotsa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 202. orr.

Aditua zen okela zatikatzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 293. orr.

Andres Hurtadok ez zuen besteek baino sentiberatasun gehiago ageri; gorpuak zabaltzen, ebakitzen eta zatikatzen ikusteak ere ez zuen batere hunkitzen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 46. orr.

Amen altzoan mozten zieten haurrei lepoa, eta ume asko zatikatu zituzten, arrainak balira bezalaxe.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 13. orr.

Zahar okituari, Medeak aholkatuta, nerabezaroa itzuli nahi ziotenez, zati txikitan zatikatu ondoren, suaren gainean jarri zuten gaixoa.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 160. orr.

Labana hartu eta hamabi puskatan zatikatu zuen emakumearen gorpua.  Elizen arteko biblia   Epa 19,29

Ez du bete Jaunaren agindua, eta Jaunak lehoiaren atzaparretara eman du; lehoiak zatikatu eta hil egin du.  Elizen arteko biblia   1 Erg 13,26

Antolatu zuen egurra, zatikatu zuen zekorra eta gainean ezarri.  Elizen arteko biblia   1 Erg 18,33

Sansomek, eskuetan deus ere ez zuen arren, zatikatu egin zuen lehoia, antxumea zatikatu ohi den bezala.  Elizen arteko biblia   Epa 14,6

Ez eman txakurrei gauza sakratuak, zeuen kontra itzuli eta zatika ez zaitzateten.  Elizen arteko biblia   Mt 7,6

Babiloniarrek zatikatu egin zituzten Jaunaren etxean zeuden brontzezko zutabeak, orgak eta uraska handia, eta Babiloniara eraman zuten brontzea.  Elizen arteko biblia   2 Erg 25,13

Bidea zatikatuz joanen naiz ene helburuaren bila.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 17. orr.

Politikak han eskatzen du enperadoreak emandako ondasunak ez direla gehiegi zatikatu behar, zerbitzupean daudelako.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 98. orr.

Europako mundu-ekonomia, estatu bakoitzaren baitan itxia, zatikatua zegoen, baina, aldi berean, XVI. mendeaz geroztik, mundu osora zabaldu zituen adarrak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 29. orr.

Badabil oraindik, denbora emeki-emeki zatikatzen du, segundoka aurrena, minutuka hurrengo, eta orduka gero.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 106. orr.

Pentsamendua apurtu eta zatikatzen zuten hitz laburrek ez zuten deus esaten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 175. orr.

Ekintza modu horiek osagaietan zatikatu eta osagai bakoitzaren balizko jarduera aztertu dute gehienetan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 89. orr.

Errealitateari buruzko gure pertzepzioa gero eta zatikatuagoa da.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 176. orr.

Ikerketak, jakina denez, ikergaia gero eta gehiago zatikatuz, atalduz, egiten du aurrera.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 16. orr.

Massachusettseko Brandeis Unibertsitateko historia juduan irakasle Jonathan Sarnaren ustez, berriz, zatikatuta dago juduen boto asmoa.  Berria - Mundua   2004-10-22

2 aritmetikan, zatitu.

Merkatariek badakite, batere durduzatu gabe, bigarrena hirugarrenaz biderkatzen eta biderkadura lehenaz zatikatzen.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 203. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Abere zatikatu eta haragi hiletara joan ohi diren euli haragijale horiek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 99. orr.

Auto abarrikatu baten pusken artetik agertzen diren soin-adar zatikatuak, bide bazterretako erretenean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 203. orr.

Herri zatikatu bat hartu eta monarkia bateratua eratu zuen, behar ziren erakundeak sortuz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 17. orr.

Batasun politikoa burutu gabea zuen Alemania zatikatuan izan zuen erantzunik indartsuena gogoetabide liberalak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 42. orr.

Gremioek [...] ezin zituzten beren abantailak gorde, ekoizpen-egitura guztiz zatikatu baten baitan ez bazen. Jakin al daiteke zer sistema ez-deduktiboren arabera ipini ahal izan diren objektuok bata bestearen ondoan eta jarraian psikopatologiaren esparru zatikatu hori eratzeko [...]?  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 35. orr.

Departamenduak izanik ere Errepublikaren zimendu, horrek ez du erran nahi alabainan ez ditakeela zatikatze eta mugatze berririk izan.  Herria   2003-01-28

Eleberri zatikatuaren forma aukeratuz, zergaitik ez zure ipuina pixkanaka idatzi... puzzle batean balitz bezala, gure... barkatu!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 36. orr.


zatikatzaile 1 izond zatikatzen duena.

Deiadar zatikatzailerik aireratu gabe, ez baita inor mintzerik komeni Habanako Unibertsitateko honetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 169. orr.

Asmo eta borondaterik onenarekin, zalantzarik gabe, euskararen batasunari eraso eta indar zatikatzaileei ireki zien atea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 65. orr.

«Nazioaren kontrako prozesu zatikatzaileen» ondorioak.  Berria - Kultura   2004-04-22

Gero politika zatikatzaile gogor horri, dialektoen arteko aldeak nabarmentzeko joera gehitu diote.  Berria - Mundua   2004-03-27

Elkartasunaren balioa lehenetsi nahi badu, indibidualismo zatikatzaileetarik urrun.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 16. orr.

2 iz zatikatzen duen gailua.

Defragmentadore edo zatikatzailea aktibatu zuen berehala.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 53. orr.


zatikatze iz zatitzea, eskuarki zati txikietan.

Hasia zen, mantso-mantso, txinatar subiranotasunaren zatikatzea, administratiboa aurrena eta geografikoa gero. Pertzepzio-arloaren zatikatze bera, gertaera patologikoaren azterketa bera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 53. orr.

Departamenduak izanik ere Errepublikaren zimendu, horrek ez du erran nahi alabainan ez ditakeela zatikatze eta mugatze berririk izan.  Herria   2003-01-28

Hark bi eratara jokatu ohi du: negatiboki, aurrea hartzen baitio zatikatze dialektalari, berrikuntzak itoaz sortzen diren unean bertan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 250. orr.


zatiketa 1 iz zatitzea.

Bat etor zaitezte guztiok eta ez bedi izan zatiketarik zuen artean.  Elizen arteko biblia   1 Ko 1,10

Porrotak zatiketa eragiten du.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 161. orr.

Izan ere, indarkeriak zatiketa ugari eragiten du.  Herria   2003-10-02

Zatiketak ahuleria dakar.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 166. orr.

Eta horrekin batera, panfletoak, teoriak, barne-eztabaidak, zatiketak, grebak, manifestazioak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 93. orr.

Kasurik ez egiteko, arren eta arren, karlisten zatiketa bultzatzen zuen inortxori.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 221. orr.

Zatiketa era askotara gaindi liteke, eta elkarren arteko harremanek hurbildu egingo gaituzte.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 107. orr.

Arlo horretan ere zatiketa agertu zen beren artean, eta horrela sekta bakoitzak bere iritziaren alde egiteko balio zioten hipotesiak baietsi zituen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 184. orr.

Jaurlaritzak uste du Sanzen erabakiak «zatiketa» dakarrela.  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Norberaren lana saltzearen edo debalde banatzearen artean dagoen aldeak zatiketa sortzen duelako asmatzaile eta ikertzaileen artean.  Berria - Kultura   2006-01-26

Akademia berriaren zatiketa doktrina zaharraren kontra baino gehiago estoikoen kontra izan zen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 44. orr.

Itunak Sinn Feinen eta IRAren zatiketa eragin zuen.  Berria - Harian   2005-07-29

Kromosomen osagai nagusia da ADNa: zelulen zatiketan, osagai hau biderkatu egiten da, eta zatiki berdin-berdinak sortzen dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 75. orr.

Normalean, bi gene-kopiek (Ink4/ARF gene supresoreak) kontrolatzen dute zelulen zatiketa.  Berria - Gaiak   2004-11-03

Ahozko katearen zatiketa silabatan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 36. orr.

Harresi barruko espazioen zatiketak egin behar dira, kaleak eta kalexkak banatuz zerualdearen arabera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 730. orr.

Arkitekturaren zatiketa bat egin nuen eta zati bakoitza bere definizioen arabera mugatu nuen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1450. orr.

Bera baita Hirutasun betikoa, egiazkoa eta maitatua, nahasterik eta zatiketarik gabea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 362. orr.

Postulatu hauetaz eztabaidatzen du historia berriak auzitan jartzen dituenean sailak, zatiketak, mugak, mailen arteko ezberdintasunak, desorekak, berezitasun kronologikoak, irauteko modu bereziak, harremanen ahalezko motak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 17. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zatiketa kultural hori gainditu behar dugu.  Berria - Ekonomia   2004-07-10

Erlijio kristauak, orain dela bi mende katoliko eta protestantetan banatu zuen zatiketa zoritxarreko hura nozitu zuenean, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 127. orr.

Integristen zatiketa kaltegarria ezezereztaturik, [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 371. orr.

Dialektoak, hizkuntzaren eremuaren zatiketa arbitrarioak baizik ez dira.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 20. orr.

Zatiketa administratiboa aipatu zuen oztopoen iturri.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 33. orr.

Nazioarteko ekonomia- espazioaren zatiketa hirukoitzak [...] guztiz egokia izaten jarraitzen du inbertsioetan eta ekoizpen-sareetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 82. orr.

Sistema kapitalistak [...] lanaren nazioarteko zatiketa sortzen du.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 210. orr.

Lehen hurbilketa batean onartu beharko da behin-behineko zatiketa bat, hasierako eskualde bat, azterketak desegin eta berrantolatuko duena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 37. orr.

Bitariko zatiketa honek, ordea, ez du ukitzen liburuaren mamia.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 7. orr.

Gogoratuko dugu, "Zisma Gizarte Gorputzean" ataleko azterketan, hiruko zatiketa bereizgarriaren agerpenaren arrasto ukaezinak aurkitu genituela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 363. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Baldin eta beldur bada ezkontza batek bere independentzia galaraziko dioten ondorio txarrak izango ote dituen, edota zatiketa-arriskuan jarriko ote duen, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 176. orr.

Mutikoa bi nasen arteko zatiketa-gunera iritsi zenean, turista-multzo handi bat saldoan igaro zitzaion aurretik, eta azken motxila paretik kentzerako, mutikoa desagertua zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 86. orr.

Euren positibotasunak definitzen duen eraketa diskurtsiboen arteko zatiketa-puntua.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 216. orr.

Zatiketa lerro berezien arabera.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 234. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Abeletxeak, arrantxoak, eskortak eta haragi-zatiketako lantegiak. Lan zatiketa klasikoaren berrikusketan oinarritzen da globalizazioaren diskurtso "ortodoxoarekin" kritikoak direnen ideia hori.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 254. orr.

Administrazio zatiketa, euskaldunen arteko harremanik eza, eta hizkuntza desberdin biren menpe izatea jo zituen gaitzaren sortzaile.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 34. orr.

Era berean da globalizazioa gai, denborarekin, gaur egun indarrean den munduko hirutariko ekonomia-zatiketa gainditzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 83. orr.

Ikuspegi integratzaile horiek ihes egiten dute [...] gizarte zatiketa eta tribalismoa sustatzen dituen ikuspegi murriztaile orotatik.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 84. orr.

Klase-gatazkaren arazoaren errusiar planteamendua [...] klase-zatiketa ezabatuz klase-gatazkatik libratzeko politikan gorpuztu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 389. orr.

Kudeaketan eta lurralde zatiketan oinarritutako proposamenaren alde ez du egingo.  Berria - Euskal Herria   2004-09-22

Zuk ez duzu hau nozitzen, estuasun eta sentimendu zatiketa hau, izugarrizko tentaldi hau.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 167. orr.

Ohartzen ginen arrakasta horrek kostu psikologikoa izan zuela; ahaleginaren eta barne-zatiketaren kostua, alegia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 150. orr.

Helenismoaren zabalkundearen Alexandro-osteko historian ez dago pareko atal-zatiketarik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 232. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Tokiko ekoizpenak, koperatibak, diru maileguak (mikro-kreditu), laborari lur zatiketak sustatuz, aldaketa iraunkorra eraikitzen da.  Herria   2004-07-22

6 aritmetikan, oinarrizko eragiketako bat, bi zenbakiren biderkadura eta bi biderkagaiotako bat jakinik, beste biderkagaia aurkitzea helburutzat duena.

Lehenik eta behin, batuketa, kenketa, biderketa eta zatiketa baino askoz ere funtzio matematiko gehiago dago.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 61. orr.

Batuketa, kenketa, biderketa, baina, batez ere, zatiketa (zenbakien zatiketa euklidearraren prozedura polinomioen zatiketari aplikatu zion) eta, baita ere, polinomio baten erro karratua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 217. orr.

Bi zatiketa jarraiturekin saiatu zen Ruche jauna: 2 zati 3 zati 5, zenbat da?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 309. orr.

a eta c zenbaki biren batez besteko geometrikoa biderketaz eta zatiketaz baliatzen da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 111. orr.

Badakit biderketa taulak eta zatiketak enekin batean ikasi xinituela, lehen mailan nintzelarik oraino.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 134. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abertzaleen arteko zatiketa (4); administrazio zatiketa (3); arteko zatiketa (32); barruko zatiketa (3); beste zatiketa bat (3); bi zatiketa (3); dagoen zatiketa (3); eskuinaren zatiketa (3); euskal gizartearen zatiketa (4); euskal herriaren zatiketa (9); gizartearen zatiketa (5); halako zatiketa (3); herrialdearen zatiketa (3); herriaren zatiketa (9)

zatiketa administratiboa (4); zatiketa eragin (12); zatiketa eragin zuen (7); zatiketa eragiteko (3); zatiketa gainditu (4); zatiketa gainditzeko (4); zatiketa gertatu (5); zatiketa gertatu zen (3); zatiketa handia (3); zatiketa izan (5); zatiketa politiko (3); zatiketa sortzen (3)

arteko zatiketak (5); barruko zatiketak (3); lurralde zatiketak (3); zatiketak eragin (3); zatiketak sortzen (4)

zatiketan oinarritutako (4)

gure herriaren zatiketaren (3); herriaren zatiketaren (4); zatiketaren ondoren (4); zatiketaren ondorioz (6); zatiketaren ondotik (3)


zatiki 1 iz zerbaiten zatia, eskuarki txikia.

Hezetasuna nabaria zen giroan, senti zitezkeen zatiki hezeak airean esekiak, larruari eta janzkiei itsasten.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 211. orr.

Posible zela organismo baten ADN zatikiak moztu eta zati horiek beste zatiki batzuekin batzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 77. orr.

Gene bakoitza ADNaren zatiki txiki bat da eta zelularen funtzio berezi bat kontrolatzen du.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 92. orr.

Hitzez erdizka adierazitako pentsamendu guztiena, bakarrik zatiki batzuk azaleratzen dituen bakarrizketa amaigabearena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 130. orr.

Mosaikoaren zatikien eraketan ordenarik ez dagoela.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 68. orr.

Diskurtsoaren zatiki honek -hitza edo idazketa, ez du axolarik- euren bizitza urrunago eta luzaroago eraman behar duena bere existentzia hauskor eta ez ziurrean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 238. orr.

Haren estalki materiala soilik har dezakegu kontuan, eta zatiki fonikoak ebaki, zatiki horiek esanahia duten galdetu gabe.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 179. orr.

Zatiki hauek, kolapsoaren ondoren zibilizazioen desintegrazioak sortuek, askatasuna lortzen dute, beste zibilizazio garaikide batzuetatiko osagai atzerritarrekin gizarte eta kultur konbinazioak osatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 12. orr.

2 (hitz elkartuetan, bigarren osagai gisa)

Enpresak isurtzen zituen kea, hatsa eta errauts zatikiak zirela eta, inguruko bizilagunek Udalera jo zuten lehenengo protesta egitera.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Oihal zatiki bi elkarri josiz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 16. orr.

Lo galdu urduriaren arrastorik gabe, lo eskasak azkenik ekarri zituen ametsen arrastorik gabeago, amets-zatikiak baino ez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 147. orr.

Segundo zatiki baten buruan erregistratzen du garunak berotasuna.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 231. orr.

Konputagailu moderno batzuetan, mikrosegundo zatiki batean atera daitezke memoriako datuak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 235. orr.

3 artimetikan, bi zenbaki osoren arteko zatiduraren sinboloa.

Zatikien biderketak kalkulatzen.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 166. orr.

Demagun badela zatiki bat, a/b, karratua berdin 2 duena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 139. orr.

Matematikariek [...] esan zuten zenbaki perfektua seia zela, zenbaki honek badituelako zatiki batzuk beren artean batuz sei ematen dutenak, honela: seiaren seirena, bat da; herena, bi da; [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1510. orr.

Zatikiak batu, izendatzaile berera eraman, sinplifikatu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 384. orr.

Ruche jaunak berekiko pentsatu zuen zatiki bitxia eratzen zuela berak: zenbatzaile bat eta izendatzailerik ez!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 236. orr.

Egipton, adibidez, erdiak eta beste zatiki berezi batzuk besterik ez zeuden.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 134. orr.

Zatikiak ere bai, zenbaki osoen erlazioak baino ez dira eta.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 134. orr.

Erabili ohi ditugunen oso bestelako zatiki bat eratu zuen Brouncker-ek: zatiki jarraitu bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 399. orr.

Lehenengo kronometristek laster aurkitu zuten ziklo horien arteko ratioak ez direla zatiki hutsak, irrazionalak baizik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 70. orr.

Matematika heltzen zen eta zatikien batuketa ikasten genuen, kebradoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 333. orr.

4 materiaren zati osagarria; fisikan, atomoaren eta kidekoen osagaia.

Materia, substantzia den aldetik, zatikorra eta zatikiz osatua delako baieztapenean.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 65. orr.

Baldin gogoan hartzen badute orotan bera dela materia eta ez dela hartan bereizten zatikirik, non ez den pentsatzen asko gisetara egokitua dela; baina orduan, haren zatikien ezberdintasuna ez da izatezkoa, moduzkoa baizik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 65. orr.

Substantzia gorpuztuna gorpuzkiek edo zatikiek osatzen dutela sinestea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 63. orr.

Zatiki elementalek parte hartzen duten gertaerak alde batera utzita (gertaera horiei dagokienez gauza jakina baita, Heisenberg-en ziurgabetasun-erlazioez geroztik, behatzaileak bertan egonez besterik gabe aldatzen dituela), munduaren tasun fisikoak ez daude guk egiten diogun begiradaren mende.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 38. orr.

5

Eta zatiki-barra giltzurrunen azpi-azpitik igarotzen zitzaion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 236. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

segundo zatiki (5)


zatikor izond zati daitekeena; zatikatzeko joera duena.

Ez da, beraz, nehondik ere erraten ahal Jainkoak pairatzen duela beste zerbaitengatik, ez eta ere substantzia hedatua ez dagokiola Jainkozko izaerari, zatikorra asma baledi ere, mugagabea eta betierekoa dela onartzen den ber.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 67. orr.

Zeren eta substantzia gorpuztuna [...] zatiezin, bakar eta mugagabea baizik ulertzen ahal ez dena, haiek anizkoitz eta zatikorra bezala pentsatzen baitute hortik gero ateratzeko mugatua ere dela.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 63. orr.

Materia, substantzia den aldetik, zatikorra eta zatikiz osatua delako baieztapenean.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 65. orr.


zatikorki adlag era zatikorrean.

Esan beharrik ez daukat, Nietzschek "mis hipótesis acerca del origen de la moral" horiek, bere izkribuetako hainbat tokitan azaldu dituela zatikorki eta in La genealogía de la moral sistematikoena.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 245. orr.


zatikuntza iz zatiketa.

Hutsuneari, ostera, ez dio gauzetan inolako tokirik ematen ez gorputzen zatikuntzari mugarik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 79. orr.


zatiño iz adkor zatitxoa.

Italiaren zatiño batean alemana baita herri-mintzaira.  Herria   2001-05-10

-Gaur goizean irakurri dut egunkarian Itsaso Barean aurkitu dutela dinosauruak akabatu zituen asteroidearen zatiño bat.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 235. orr.

Berori nirekin guztiz bat baletor ere, ezingo genuke, gehienez ere, bidearen zatiño bat besterik elkarrekin egin.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 43. orr.

Harri hortan idatzia baita «Oi Kanta berri» kantuaren zatiño bat.  Herria   2005-11-17

Ordu zatiño bateko negarra.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 241. orr.


zatitto iz adkor zatitxoa.

Kultura, ez da tresna erabilgarria baizik, bizitzaren osotasuna bereganatu nahi lukeen zatitto liluratua baizik ez.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 305. orr.


zatitu, zati(tu), zatitzen 1 du ad zatietan bereizi. (gauza fisikoak)

Ogiak zatitu eta ikasleei eman zizkien, jendeari eskaintzeko.  Elizen arteko biblia   Lk 9,16

Patatak zuritu eta zatitu, tipularekin frijitu, arrautzak irabiatu, dena nahastu, tortilla egin...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 189. orr.

Gabriel, izeba Katek jakin nahi du ea zatituko duzun antzara, beti bezala.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 284. orr.

Agurearen ondoan eseri zen, tortilla puska txiki-txikietan zatitu eta eraman infinituz puskak ahoratu zizkion.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 103. orr.

Daly andereñoak zatituko du urdaiazpikoa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 284. orr.

"Idatzi hemen", esan zidan Mary Annek, jatetxearen propagandako postal bat erditik zatituz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 48. orr.

Saltsa eragin zenuena Polloeko gorputegian zatituta erakutsi zizuten emakumearen gorpua zela eta.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 49. orr.

Balea osoak ere bai, ontzien aldamenean, zatituak izateko zain.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 245. orr.

Kuzkurtu eta tximiniako tiroa astintzen, edo sutarako txotxak zatitzen ari zen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 90. orr.

Sethe izotz puska bat zatitzen ari zen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 350. orr.

Telebistari begira, konpasaren punta borragoma batean iltzaturik biraka ibiltzen du bere ardatzaren gainean, borragoma bitan zatitu arte.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 152. orr.

Emateko eskura ezer ez zuenez, artaziak ezkutuan hartu eta bere abitu kaskarra zatitzera zihoan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 403. orr.

Beste batzuetan zatitu egiten zuen tunika, zati bat eman eta bestea beretzat gordez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 599. orr.

Eraikina bitan zatitzen zuen arrakalaren gainean ezarritako zubitxoa zeharkatu ondoren, terraza handi jenderik gabera heldu zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 264. orr.

Itun Berriaren ale bat iritsi zitzaiola eskuetara eta, asko izanik ezin baitzuten anaiek osorik eduki, orrialdeka zatitu eta banatzen omen zien denek ikas zezaten, batak besteari trabarik egin gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 807. orr.

23 kromosoma pareak zatitu ondoren, banan bana aztertzen dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 91. orr.

Horra nola pentsatzen dugun ura, ura den aldetik, zatitzen dela eta haren zatikiak elkarretarik bereizten direla, baina ez substantzia gorpuzkina den aldetik, ezen, orduan, ez baita ez bereizten ez zatitzen.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 65. orr.

Kontrako aldera begira neukan orpoa, eta bernak angelu bat egiten zuen, erditik zatituta, adar bat kraskaturik dagoenean bezalaxe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 14. orr.

2 (bestelakoak)

Arbitrarioki zatitzen dugu denbora, horrela hitz egin badaiteke segurik.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 25. orr.

«Lanaren zama zatitzea erabaki dugu», esan zuen kantzilerrak.  Berria - Mundua   2004-02-07

Herriak eta familiak banatu eta zatitu diren bezala.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 75. orr.

Bitan zatitutako gizartea da, eta zaila da egoera hori desblokeatzen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 160. orr.

Sei bikoteak bi multzotan zatituko dira.  Berria - Kirola   2004-09-14

Erakundea zatituta atera zen VI. Biltzarretik, eta eten egin ziren, ondorioz, harreman pertsonal asko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 235. orr.

Lagunak nituelako, kinta eta sesta zatitu aurretikoak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 163. orr.

Ea mundu honetan zerbait bakuna baden edo dena amaigabeki zatitu behar den.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 187. orr.

Kapitelaren altuera bederatzi parte eta erditan zatitu behar da eta lerro batzuk egin behar dira abakotik behera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1670. orr.

Monasterio bakoitza ia departamentu banatuetan zatituta geratu zen, bakoitza bere diru-sarrerekin eta erantzukizun bereziekin.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 137. orr.

Botere gorena zatitu daitekeela iritzi sediziozkoa da.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 139. orr.

Zoritxarrez mugimendu nazionalistak nagusitu ziren eta inperioa parroki estatutan zatitu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 452. orr.

Txekoslovakia zatitzea egokia izan zen, bi nazionalitate baitzeuden.  Berria - Mundua   2004-04-28

Politikoki bitan zatituta dago Kaxmir: Indiaren esku daude Jammu eta Kaxmir eskualdeak; Pakistanen, berriz, Azzad Kaxmir, Gilgit eta Baltistan daude.  Berria - Mundua   2004-01-23

Errepublika handiegi bat ezin da despotismotik libratu, errepublika federal txikietan zatitzen eta elkartzen ez bada.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 73. orr.

Ez zen bakarrik Galia Comata zatitu zen hiru probintzietako baten administrazio-gunea; "Hiru Galietako Kontseiluaren" topaleku ofiziala ere bazen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 46. orr.

Berlin bitan zatitzen zuen harresia erori zenean.  Berria - Kultura   2006-05-02

Bere baitan zatiturik dagoen erreinuak ezin du iraun.  Elizen arteko biblia   Mk 3,24

Zergatik zatitu ditugu bizizientziak (astronomia, geologia, kimika, fisika, biologia, ekologia) eta nola elkar ditzakegu Lurraren zientzia berrietan?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.

Bi atal nagusietan zatituko dugu Dialektika.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 143. orr.

Sesioa sortu zen fariseuen eta saduzearren artean, eta biltzarra bitan zatitu zen.  Elizen arteko biblia   Eg 23,7

Greziarren artean ere jarrerak zatituta daude.  Berria - Mundua   2004-04-24

3 irud/hed

Bizkarra zatitu zidatenean, hozka egin eta mingain-puska bat moztu ninan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 275. orr.

Beti zagok bihotz zatitu bat erdiz trenean doana eta erdiz estazioan geratzen dena, baina, trena infernurantz zoak beti.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 273. orr.

Zu ezagutzea ziztada itzela izan da, kamarada; bihotza zatitu didazu.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 159. orr.

Milioika orratz iltzatu zitzaizkidan zangoetan, bihotza mila geografiatan zatitu zitzaidan biriken artean.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 149. orr.

4 aritmetikan, zatiketa egin.

Biz zatitu daitezkeenak eta ezin zatitu daitezkeenak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 120. orr.

Baldin eta zenbaki lehen batek ab biderkadura zatitzen badu, a edo b zatitzen du.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 374. orr.

Zatitzen duzu log 1789 zati 17z.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 411. orr.

Bruselan erosi nuen aldizkarian datorren buruketa egin dut: GMI=p/a2, hau da, Gorputz Masaren Indizea, pisua altueraren karratuarekin zatituz lortzen da: 49/2'37=17'3.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 56. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Jaione Urdanpilleta, gerora puta eta geroagora gorpu zatitu bihurturik, Polloeko hozkailu batean dagoena, oraindik ere.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 57. orr.

Amets egin zuen zaku bat ekarri ziotela, giza edo abere gorputz zatitu bat, eta berak ez zekiela zer egin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 100. orr.

Azkazal zatitu batez hazka egiten dio adatsari.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 107. orr.

Munduko hiri zatitu bakarra.  Berria - Mundua   2004-04-24

Herri zatituaren oihartzuna, sakabanatuta bizi diren hiztunen lekukotasuna, hizkuntza gaitzetsiaren eta baztertuaren halabeharra.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 81. orr.

Sailkaketa orok, ordea, adigai zatitua aurresuposatzen duenez gero, orduan garaiagoa den adigai bat onartu behar da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 136. orr.

6 ezin zatiztuzko izlag ik zatiezin.

Jainkoa ezin zatituzko batasuna da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 36. orr.

Uste dute unibertso osoa, hau da, bere baitan dauzkan gorputz guztiak, ataltxo txiki-txikiez osaturik dagoela, beren mehetasunagatik gehiago ezin zatituzkoez.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 200. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bitan zatitu (23); bitan zatitu zen (6); erditik zatitu (4); espainia zatitu (3); ezin dira zatitu (3); gizartea zatitu (5); ogia zatitu (3); ogiak zatitu (3); txekoslovakia zatitu (3)

zatitu du (3); zatitu gabe (4); zatitu izana (3); zatitu nahi (7); zatitu ondoren (6); zatitu zen (15); zatitu zuen (8)

zatitua dago (5); zatitua dagoen (6); zatitua izan (3)

baino zatituago (3)

bitan zatituko (4); zatituko da (4); zatituko du (3)

bere baitan zatiturik (7); zatiturik dago (4); zatiturik dagoen (5)

administrazioz zatituta (4); bitan zatituta (15); bitan zatituta dago (5); zatituta dago (16); zatituta daude (6); zatituta egon (3); zatituta egotea (4); zatituta geratu (3); zatituta zegoen (4)

bitan zatitutako (3)

bitan zatitzea (7); zatitzea erabaki (3)

bitan zatitzearen (5); zatitzearen alde (4)

bitan zatitzeko (3); euskal herria zatitzeko (4); gizartea zatitzeko (3); herria zatitzeko (4); izar taldea zatitzeko (6); izar zatitzeko (3); zatitzeko arriskua (3)

bitan zatitzen (17); bitan zatitzen du (3); bitan zatitzen duen (3); bitan zatitzen zuen (4); gizartea zatitzen (3); zatitzen ari zen (4); zatitzen da (13); zatitzen du (7)


zatitxo 1 iz zati txikia.

Zatitxo bat moztu nion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 76. orr.

Limoi pusketa hartu eta aizto txiki batez bi zatitxo egin zituen, segidan bakoitza kikara barruan sartzeko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 166. orr.

Begira, aintziraren zatitxo bat ikusten da leihotik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 84. orr.

Guri buruz gauza asko kontatzen badizut ere, gure bizitzen zatitxo bat baizik ez duzu ezagutzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 257. orr.

Beila eternitatearen zatitxo bat da, espazioan landatua, esne-laino bat, eremuen lazturen gainean bela bat bezala etzana.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 97. orr.

Zuri kontatu nahi dizut esperientzia hau, edo esperientzia honen zatitxo bat behinik behin.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 15. orr.

Zortziak agertu dituzte bat bestearen ondotik antzerki gisako zatitxo batzu elgarri josiz ezin pollikiago.  Herria   2004-06-17

Guztiok jarri behar dugu puzzleko zatitxo bat.  Berria - Euskal Herria   2004-04-21

Hona hemen Parisko Prostituten Kolektiboak berari bidalitako gutun bateko zatitxo bat: [...].  Berria - Kultura   2006-03-17

Uretan ibili zen hara-hona, txapela mila zatitxo egin zen arte.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 135. orr.

Malfoyk pozik ikusiko zintuzke zu ere milaka zatitxo eginda, Pettigrew bezalaxe!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 176. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ogi zatitxo bat lurrera erortzen zenean, jaso egiten nuen, errespetuz, besarkatu eta bekokira eramaten nuen jan aurretik.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 26. orr.

Paper-zatitxo batetik irakurri dizkit!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 219. orr.

Urre-zatitxo guztiak erakarriko ditu beregana eta guztiak bilduko ditu batera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3470. orr.

Haren azazkal zatitxo bat besterik ez bada ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 306. orr.

Emakumeari obulutegiko ehun zatitxo bat erauzi diote lehendabizi.  Berria - Gaiak   2004-05-20

Ez hasi haiekin borrokan, ez baitizuet haien lurralde-zatitxo bat ere emango.  Elizen arteko biblia   Dt 2,5

Paradisu zatitxo bat dena.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 24. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ogi zatitxo (3); paper zatitxo (3); zatitxo bat (52); zatitxo bat baino (3); zatitxo bat besterik (3); zatitxo egin (4); zatitxo egin zen (3)


zatitzaile 1 izond zatitzen duena.

Erabaki horren atzean Anjeles Iztueta Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuaren «politika zatitzailea» dagoela azaldu zuten CCOOk eta UGTk.  Berria - Euskal Herria   2004-06-16

Halako prozesu «independentistek eta zatitzaileek Europan tokirik ez» dutela gaineratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-27

Gatazka sumindua da, bereziki bi esparru instituzional zatitzaile eta zapaltzaile, 1979ko Autonomia Estatutua eta Nafarroako Foru Erkidegoa, inposatzearen ondorioz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

Ez dela garai egokia hauteskunde kanpaina zatitzaile bat egiteko.  Berria - Mundua   2006-01-07

Hiru inperio zatitzaile horiek K.o. 1918an izandako kolapsoaren ondoren, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 255. orr.

Prezio hori ordainduta ere, gutxiengo handiak utzi ziren lerro zatitzaileen alde okerretan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 188. orr.

Erokeria zatitzaile orokorrean, alabaina, bada izaki bat ororen gailen: euskal gizona, "homo demens", arkeriak jotako mozkor proselitista.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 38. orr.

2 aritmetikan, zatikizuna zatitzen duen zenbakia.

284ren zatitzaileak: 1, 2, 4, 71, 142.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 101. orr.

Zatitzaile horien artean handiena aurkitu, ZKH ospetsua, Zatitzaile Komun Handiena, zeina baita a eta b zehatz zatitzen dituen zenbaki osorik handiena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 160. orr.

Zenbaki bat lehena da baldin eta ez badu onartzen 1 edo zenbakia bera ez den zatitzailerik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 374. orr.

Matematikoki, beraz, presente dauden maiztasun guztien zatitzaile komunetako handiena ateratzeak emango digu oinarrizko maiztasunaren zenbatekoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 111. orr.

Kasu honetan, zatitzaileak 1 eta 2 dira eta batura, 1 2=3.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 155. orr.


zatitze iz zatietan bereiztea.

Elkarte-bizitzari emanak bizi ziren, ogi-zatitzea eta otoitza elkarrekin egiten zituztelarik.  Elizen arteko biblia   Eg 2,42

Garagardo beltzari trago luze bat eginez amore eman zuen, antzara zatitze-lanak egarritu egin zuela konturatu baitzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 294. orr.


zatitzeke adlag zatitu gabe.

Bazkide batek, adibidez, sozietate baten mozkinak banatu nahi ditu, arriskuak zatitzeke; gogoa eskandalugarria da, eta ez da halako itun batetik kanpo bilatu behar zuzengabekeria, itun horretan bertan gauzatzen baita hori.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 84. orr.


zatiz ik zati 10.

zatizko izlag partziala. ik zatikako.

Osoko hizkuntza formek agertzen duten ziurtasun maila, zatizko berreraiketek -sintesian parte hartuko dutenek- eskeintzen ahal duten ziurtasun mailaren araberakoa izango da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 268. orr.

Schleicher izan zen zatizko ikerketen emaitzak kodifikatzen ahalegindu zen lehena.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 29. orr.

Hitzaren zatiei buruzko baieztapen abstrakto eta zatizkoetan gelditzea.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 266. orr.


zatuka iz sorta, azaoa.

Aitak lizar gaineko adaskak moztu eta behera bota ahalean nik zatukatan bildu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 240. orr.

Sei zortzi zatuka egitean, aitak lotu, astoa kargatu, sokak lizar karrote batekin ongi estutu, eta arre! ni astazain.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 240. orr.

Alka belarrik luzenskoenak bildu apropos, eta haiekin lizar zatukak lotzen ere ikusia nago jendea auzoan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 264. orr.


zauli ik zoli.

zaulitasun ik zolitasun.

zaulitu ik zolitu.

zaunka 1 iz txakurraren eta kideko animalien oihua. ik ihausi.

Txakurraren zaunkek guarda-etxea bertan zuela erakutsi zioten.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 136. orr.

Urrutira, kalean behera, zakur baten zaunkak entzun zituen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 46. orr.

Dorretxetik ez oso urrun, or baten zaunkak aditu nituen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 167. orr.

Gainera, grabatu egin genuen kontzertua, eta bertan zaunka batzuk entzuten ziren.  Berria - Kultura   2004-12-30

Eguzkia mendien atzetik joana zen Arinen zaunkek iratzarri gintuztenean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 103. orr.

Une batez, geratu egingo dira zaunkak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 126. orr.

Fürst zakurraz ere badago zer kontatua, lorategian zaunka batean hasten zen nik hanka bat soropilean jarri orduko.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 16. orr.

Beste [zakur] baten zaunkak, berriz, etenak eta laburrak ziren, elizako sakristauaren kantuaren antzekoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 71. orr.

Altzolako zakurrek usaina hartu diote, eta zaunka hasi dira; zaunkari zaunka jarraitu zaio.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 76. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zakur handiak, zaunka handia.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 160. orr.

Muturra zabaldu gabe zaunka txiki batzuk egin zituen, bentrilokuo baten gisako zaunkak. Zaunka lehor bat entzun zen barnealdean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 227. orr.

Etsaiari zaunka mehatxagarriak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 28. orr.

Zakur baten zaunka amorratua, haren segidan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 295. orr.

Etxetik urruti zeudela zakur ttipiaren zaunka alaitsuak entzun zituzten.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 150. orr.

Maite dutenari zaunka laburrak, intziritsuak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 28. orr.

Kaiaren aldetik igarotzean, zaunka ezaguna entzun zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 123. orr.

Hiru zakurtzar hurreratu zitzaizkion zaunka bizian.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 33. orr.

Bera konturatu, eta zaunka gaiztoan hasi zait.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 93. orr.

Guardiak ikusi bezain fite zaunka itsuan hasi zen katez loturik zegoen txakurra.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 430. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ondoren txakur baten zaunka hotsa entzun zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 151. orr.

Meza aurrera zihoan heinean zaunka hotsa larriagoa eta ozenagoa egin zen garaian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 97. orr.

Gauaren erdian zakurren zaunka-olde batek iratzartzen du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 89. orr.

Urduri jartzen delako-edo, sekulako zaunka-saio zalapartatsuak antolatzen ditu.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 216. orr.

Zakurraren zaunka-intziriak, herioari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 37. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Belarrira egindako txakur zaunka baten moduan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Zakur-zaunkak entzun ziren urrun.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 69. orr.

Lutherori sua piztu eta oraren nigar-zaunka beldurgarri haiek aditzen genituela, jendartetik ateratzen ikusi nuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 437. orr.

• 5 adlag zaunka egiten.

Zakur bat, ordea, hurbildu eta zaunka hasi zitzaion leopardoari.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 174. orr.

Txakur pare bat atera eta Brani zaunka hasi zitzaizkion.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 80. orr.

Leonardo Bertagnollik kilometro batera jo zuen kolpea eta atzetik zaunka zetozen txakur denak isildu zituen.  Berria - Kirola   2006-03-14

Txakurrek jende arrotza izutzea zaunka lortzen ez dutenean, orduan uluka hasten dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 112. orr.

Zakur bat zaunka ari zen, oso urruti.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 96. orr.

Bi txakurrek bat-batean piztu duten zalapartaren erdian, elkarri zaunka eta mehatxuka ari baitira, jabeek sokatik lotuta.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 107. orr.

Kate-zakur hauts kolore gisako bat, alegia, bakardadearen gau minari zaunka.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 9. orr.

Elurretan zaunka ari den otsoaren antz guztiarekin.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 196. orr.

6 irud/hed

Herritar batzuek Luthero zaunka eta zaunka ikusi zutela, otso bat zirudiela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 414. orr.

Tardienta aldean metrailadore batek zaunka segitzen zuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 258. orr.

Utz iezaiok zaunka egiteari eta hoa ohera!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 106. orr.

Esportatzaileak, zaunka.  Berria - Ekonomia   2004-11-19

Utz iezaiok zaunka egiterari eta hoa ohera!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 106. orr.

7 zaunkaz adlag

Txakurrak zaunkaz aditzean, Benetten semeak irten ziren: bi gaztetxo, bi mutil polit.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 95. orr.

Goiz hartan seiak inguruan jaiki nintzen, lanera joateko... zakurra sumatu nuen zaunkaz, eta linternak ikusi nituen etxe inguruan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 176. orr.

Artzain xakur gotor bat zaunkaz etorri zitzaion, mehatxuka, baina bera geldi-geldirik egon zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 91. orr.

Zakur bakoitzak bere hiztegia sortu dik, eta hori entzuten dakien jabeak jakingo dik, gauaz zaunkaz hasi den zakurrak zer esan nahi dion, baserri ingurura norbait datorrela, agian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 37. orr.

· Logre ez zen lasaitzen [...] masailezurra aurrera, hitzak eskuekin hara eta hona botaka, giharrak uzkurturik zaunkaz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 165. orr.

8 zaunka egin

Etxera eraman eta urtebetean zaunka egin gabe egon zen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 59. orr.

Txakur batek zaunka egin zuen, eta gazteak bailara osoa arakatu zuen begiekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 265. orr.

-Zaunka egiteko modu hori ez da triste dagoenean egiten duena.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 48. orr.

Goiko munara iritsi orduko, auzokoen colliea atera zaio bidera jauzi eta zaunka eginez.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 111. orr.

Zaunka egiten zioten, letaginak erakutsiz. Igo horra eta egiozu zaunka piztia horri, zulotik irtenarazi arte.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 112. orr.

Zakurrak, berriz, zaunka egin zuen, gertakizunen antolaketa logikoa eten izanak gogaitu egin izan balu bezala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 223. orr.

-Gizonaren bozak zaunka egiten zuen, zakur batenak bezala.· Branek bi zaunka egin eta ibiltzen hasi zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 172. orr.

Zaunka indartsu egiten duen txakurra ere aurkitu du.  Berria - Kirola   2004-01-17

Nagusiaren edo ezagunen kotxea datorrenean, adibidez, ez dute zaunkarik egingo.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 18. orr.

Ez zebilen autorik errepidean; txakurrek ez zuten zaunkarik egiten; zerrategiko makinak itzalita zeuden.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 138. orr.

Zakur faltsua da apaizarena; ez du zaunkarik egiten, baina herriko jendeak eskarmentu ederra du harekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 226. orr.

9 zaunka eta zaunka adlag

Txakur bat zaunka eta zaunka ari da, mekanikoki, etengabe.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 89. orr.

Metro batera geratu ziren, zaunka eta zaunka.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 9. orr.

Bitartean, zaunka eta zaunka hasi ziren zakurrak, mota guztietako hotsak ateraz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 71. orr.

10 zaunk-zaunka adlag zaunka eta zaunka.

Bake-bakean inguruetan zegoen ardi-zakur bat, gazteok usaindu bezain laster, zaunka eta zaunka hurbildu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 20. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezala zaunka (5); branek zaunka egin (4); txakurrak zaunka (4); txakurraren zaunka (4); zakur batek zaunka (6); zakur baten zaunka (5); zakurra zaunka (3); zakurrak zaunka (8); zakurren zaunka (7)

zaunka ari (9); zaunka ari dira (3); zaunka bat (4); zaunka batean (3); zaunka bizian (8); zaunka bizian hasi (4); zaunka egin (41); zaunka egin du (4); zaunka egin zien (3); zaunka egin zion (3); zaunka egin zuen (16); zaunka eginez (3); zaunka egingo (5); zaunka egiteari (4); zaunka egiten (24); zaunka entzun (6); zaunka eta zaunka (6); zaunka hasi (14); zaunka hasi zen (5); zaunka hasi zitzaion (3); zaunka hasteko (3); zaunka hasten (3); zaunka hots (4); zaunka segitzen (3)

zakur zaunkak (4); zakurraren zaunkak (4); zakurren zaunkak (4)

zaunkarik egin (7); zaunkarik egiten (5)

zaunkaz hasi (3)


zaunkaka 1 adlag zaunka eta zaunka, zaunka egiten. ik zaunka 5.

Ustekabean, arratoi txakur bat azaldu zen bidezidor hartatik zalapartan eta guri zaunkaka.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 171. orr.

Hartan genbiltzala, Arin zaunkaka hasi eta txabolatik korrika etorri zen guregana errekaraino.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 115. orr.

Zaunkaka ari ziren zakurrak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 31. orr.

-Deabrua halakoa! -esaten zuen Darling jaunak, eta Nanak zaunkaka erantzuten zion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 40. orr.

Jantziak usnatu zizkion, haren oinetan itzul-inguruka zebilela, beti zaunkaka.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 91. orr.

Hezleak zigorrari eragin zion, eta zakur guztiak amorru bizian hasi ziren zaunkaka eta uluka.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 59. orr.

2 irud/hed

Txakur edo katuarena egiteko eskatzen zioten gehienbat eta hor jarduten zuen marruka, zaunkaka, uluka edo behar zen erara jo eta ke, bezero apetatsuak harrigarriro kitzikatuz.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 31. orr.

Ni ere hasi nintzen hari zaunkaka, isilik egoten ez bazen hilko nuela esateko.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zakurra zaunkaka (3); zaunkaka ari (4); zaunkaka eta (7); zaunkaka hasi (6); zaunkaka hasten (5)


zaunkalari izond/iz zaunka egiten duena. ik zaunkari.

Badute txakur zaunkalari bat, egiten dituen zaunkaldiengatik eta isats jasoarengatik baizik ezagutzen ez duguna, horixe besterik ez baitzaio ikusten ontzian dabilenean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 88. orr.

Alderantziz, zaunkalariei pozoia erantsiz, trufa trufaren gainera aurtiki zuen, herraren sua atitxatuz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 204. orr.

Zakur gosea, zaunkalari.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 161. orr.


zaunkaldi 1 iz zaunka egiten den aldia.

Badute txakur zaunkalari bat, egiten dituen zaunkaldiengatik eta isats jasoarengatik baizik ezagutzen ez duguna, horixe besterik ez baitzaio ikusten ontzian dabilenean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 88. orr.

Kanpai-hotsak entzun zitezkeen tarteka; eta emakume kezkatuen dei asaldatuak, eta zakur zaunkaldiak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 200. orr.

Isiltzeko agindu diet goxoki, baina zaunkaldiari eutsi diote amorruz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 128. orr.

2 irud/hed

Nik, ordea, lasai egin nuen txiza, lasaiago egin nuen kaka eta, Santi zaunkaldi pare batez pikutara bidali ondoren, bizkarra eman eta korrika hasi nintzen, korrika, korrika... itzulerarik gabeko bidean.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 39. orr.


zaunkari 1 izond zaunka egiten duena. ik zaunkalari.

Bidean aurrera, hainbat baserri utzi genituen ezker-eskuin, zakur zaunkariak, baratzeak eta soroak.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 149. orr.

Mugi zedin eskatzen ari zitzaizkion gurasoen atzetik, zumardira bidean, etxeko zakur zaunkaria lagun.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 52. orr.

Bi arratoi-zakur zaunkarik jasotzen dituzte hegan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 48. orr.

Atzera egin du, zurbil, agurea begi bistatik galdu gabe, makilaren beldur den zakur zaunkariaren eran.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 33. orr.

2 irud/hed

Hitzik gabeko piztien heineko desjende zaunkaria.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 282. orr.

Etsaia txakur zaunkari beldurgarria zen garaian, ETA bazen zerbait.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 68. orr.

3 (adizlagun gisa)

Maddi eta Bittor sotoan giltzatu zituzten, atean zakur erraldoia zaunkari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 173. orr.


zaunkatu, zaunka(tu), zaunkatzen du ad zaunka esan.

Orain heresiarkek fedearen nahasmenerako zaunkatzen dutena, mende honetako gizaseme txit jakintsu batek esan zuen aspaldi, erru baino arintasun handiagoz.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 143. orr.


zaurbera izond zaurkorra.

Big Joe zaurbera zen, izatez, baina inoiz ez zen haserretzen; eta, ezbairik gabe, sekula ez zen oldartzen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 83. orr.


zaurgarri 1 izond fisikoki edo moralki zaurtua edo hondatua izan daitekeena.

Ez barruan dagoenaren belarria gogaitzeko bezain sendo, baina ezta deitzen duenaren atzean funtsik gabeko izaera lotsati eta zaurgarria dagoela aditzera emateko bezain leun ere.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 14. orr.

Arreta berezia eskainiko zaie pertsona eta talde zaurgarriei.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 131. orr.

Gero eta nabarmenagoa da jende askoren ziurgabetasuna, batez ere egoera zaurgarrian dagoenarena, bere etorkizunari zein bere seme-alaben etorkizunari buruz. Hain naiz zaurgarria! Nire ahultasuna bera engainu bihurtzen zaie.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 81. orr.

Egindako urratsa ez dago gorpuztuta, zaurgarria da, ondoko egunetako interferentziek sortu dituzten duda-mudak lekuko.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Horrek ahulagoak eta zaurgarriagoak egiten ditu, balizko ehiztarien aurrean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 114. orr.

Erretzeak emakumeei kalte askoz handiagoa egiteak zerikusia izan dezake emakumezkoek kearen kalteen aurrean zaurgarriagoak izatearekin.  Berria - Gaiak   2004-10-27

Txangurroa, esate baterako, oso zaurgarri geratzen da oskol zaharra galdu eta beste bat handiagoa sortu bitartean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 16. orr.

Gu, lasai eta seguru izan ordez, zaurgarri sentiaraziz.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 84. orr.

Orain neure burua aurkitzen dut erkin, zaurgarri, hauskor.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 137. orr.

Zaurgarri eta zaurtezin ageri zen aldi berean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 116. orr.

2 zaurtzen duena.

Lasatu eta tinko jarritako kordelen zarata zaurgarria baino ez zen entzuten: oihal urratua eta soka, lasatu eta estutzen, petateak bildu eta handik alde egitera joango bagina bezala.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 136. orr.


zaurgarritasun iz zaurgarria denaren nolakotasuna.

Gizarte zaurgarritasuna eta degradazioa, munduko politikan zuzentasunarekiko erakutsi arduragabekeria sistematikoaren ondorioz, kezka handiena eragiten duten faktoreetako bat da gaur egun, baliabideen erabilera desorekatuarekin eta ingurumenaren degradazioarekin batera.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 74. orr.


zauri 1 iz larruazaleko ehunen irekitze edo hondatzea, tresna zorrotz batek edo gaitz batek eragina. ik saki.

Taxi batek jo zuen, eta, erortzean, buruan zauri bat egin zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 95. orr.

Sorbalda zeharkatu zidan balak egindako zauria garbia izan zen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 121. orr.

Ezkerreko izterrean egin nuen zauri ikusgarria ez zen orban iraunkor bilakatu.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 119. orr.

Emakumeak zauri ugari zituen aurpegian.  Berria - Euskal Herria   2004-12-14

Norbaiti legenarena bezalako zauria sortzen bazaio, apaizarengana eramango dute.  Elizen arteko biblia   Lb 13,9

Zauririk ez zeukanez, oinez itzuli zen etxera.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 95. orr.

Eraman zuen eskua zauriaren lekura eta gauza epel bat nabaritu zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 121. orr.

Saihets aldera etzanik, zauria ireki egin zitzaion, eta odoletan hasi.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 37. orr.

Gau osoan [...] jardun zuten medikuek odola garbitzen eta zauriak itxi nahian.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 431. orr.

Oso belar egokia zauriak orbantzeko eta hantura jaisteko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 120. orr.

Zaurietatik odola dario.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 130. orr.

Lancelotek odol asko galdua zuen zauritik, eta ahuldade pixka bat sentitzen zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 24. orr.

Aski odol isuri nuen zauritik.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 31. orr.

Bizi zela, zauriak odol santua isurtzen zuen sarri.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 532. orr.

Xurgatu egin nion zauria berehala, aginduta dagoen bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 192. orr.

Zauria garbitu eta sendatu egin zion ermitauak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 49. orr.

Zauriak miazkatzen dituen txakurraren adurra bezala.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 130. orr.

Ez dago ura bezalakorik zauriak gozatzeko, sendabide eraginkorrena da.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 262. orr.

Egindako zauriak ez zornatzeko ukendua.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 192. orr.

Anbulantziako medikuak etxean bertan hasi ziren zauriak artatzen, ospitalera eraman baino lehen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12

Hurbildu eta zauriak lotu zizkion, olioz eta ardoz igurtzi ondoren.  Elizen arteko biblia   Lk 10,34

Atorrari zati bat kendu, zauriak ahalik ondoen lotu, zaldi gainera igo, eta baselizara abiatu zen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 49. orr.

Oinak garbitzen zizkien, zauriak lotzen, zaurietako zornea ateratzen eta haragi ustela garbitzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 748. orr.

Edurne Pasabanen zauriak onera egin dute nabarmen.  Berria - Kirola   2004-07-30

Gaixoa zauriak gaiztotuta hil zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 260. orr.

Laguntzailea ere zauriak zornatuta hil zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 260. orr.

Berehala orbaindu zen zauria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 26. orr.

Haren zauri dagoeneko orbainduaren inguruan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 32. orr.

Joanesek bizi guzian atxiki zuen zauri haren marka.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 156. orr.

Gaztelura sartu eta armak erantzi zituenean, zauriz josirik zeukan gorputza.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 107. orr.

Haren beso zauri eta ubelunez josiak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 123. orr.

Hiru gurdi azaldu ziren errepidean, zaldi argal, zauri eta gogorrunez beteek tiratuak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 55. orr.

Zaurituaren zauria zauri zaio.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 63. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zauri larri bat zeukan, eta beste zaldun batekin zihoan, hura ere arma gorriekin.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 31. orr.

Zauri larriekin atera zituzten bai gidaria bai bidaiaria.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 18. orr.

Börsek saihetsean zauri handi bat egin ziolako.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 33. orr.

Zauri txiki bat, herriko mediku Erramun Ibargoienek hiru punturekin itxi behar izan ziona.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 179. orr.

Gizonak zauri arinak izan zituen, eta Basurtuko erietxera eraman zuten.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Psikikoki hondoa jota zeuden guztiak eta zauri fisiko larriak zituzten haietako askok.  Berria - Gaiak   2004-04-16

34 urteko gizonak ez zuen zauri fisikorik izan, baina ospitalera eraman behar izan zuten shock handia zuelako.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

Zauri ireki baten ertzak balira bezala.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 207. orr.

Gider laburreko aizkora txikia, zauri hilgarriak baino egiten ez dituena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 255. orr.

Eskua zauri zaharrera eraman eta likido itsaskor batez blaituta atera nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 290. orr.

Mordret ere hil egin zen, zauri ikaragarriak baitzituen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 124. orr.

Haragi ustelak garbitzen zizkien eta zauri zornetsuak sendatzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 192. orr.

Bularra alderik alde zeharkatzen dion zauri belztua erakusten die turistei.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 30. orr.

Ez zen zauri ederra -zauri ederrik badea- baina larritasunik gabea zirudien.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 62. orr.

Bere zauri txit sakratuak nire ebaki bakoitzaren gainean jarri ditu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 432. orr.

Zauri sakratuen mirari-ahalmena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 839. orr.

Zauri izugarriz, zauri latz eta iraunkorrez, gaixotasun gaizto eta sendaezinez.  Elizen arteko biblia   Dt 28,59

Saihetseko zauria taupaka nuen eta zailtasunez hartzen nuen arnasa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 125. orr.

Berebiziko zauria egin nion saihetsean.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 31. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zeure gorputzean daramatzazun Jesus Jaunaren zauri-markengatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 827. orr.

Zauri zaharra sendatua dago baina, batzuetan, zauri arrastoak min zaztadak eragiten ditu.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 14. orr.

Berehala bota nuen zakarrontzira erabat belzturiko zauri-estalkia.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 64. orr.

Ilea zorriz eta zauri-zakarrez josita.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 46. orr.

Zauri-zokoan zirika.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 240. orr.

Jainko Gorenaren gorespenak La Verna mendian gertaturiko zauri-ezartzearen ondoren esan eta idatzi zituen Frantziskok.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 66. orr.

Gaixotasun eta zauri-mota oro ere bidaliko dizue Jaunak, suntsitu arte.  Elizen arteko biblia   Dt 28,61

· Bat-batean, zauri-saki sekulakoa ikusi diot besaburuan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 68. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lau gorpuek guztira 113 bala eta posta zauri zituzten, autopsien arabera.  Berria - Harian   2005-06-10

Besoa luzatu eta bala-zauria duen mutila seinalatzen du.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 233. orr.

Berrehunetik gora metraila zauri ei zituen, eta azken olioak ekarri zizkioten, hantxe hilko zelakoan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 27. orr.

Halaber eskuineko saihetsean lantza-zauri bat agertu zitzaion, orbaindu gabea, gorria eta odoldua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1091. orr.

Lurrean etzanda, atleta hondar gainean bezala biluzik, ezkerreko eskuaz eskuineko saihets-zauria estali zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 903. orr.

Gerra-zaurien eraginez hil da Frantzian.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 163. orr.

Baina heriotza-zauri hura sendatu egin zitzaion.  Elizen arteko biblia   Ap 13,3

5 irud/hed

Trabeska gelditu zen Volvoaren aurrean, kolpeleungailutik metro erdia baino gutiagora, zoruak zauri gurpiletako kautxoari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 18. orr.

Ur-jauzi ikusgarriak, mendi-zauri sakonetako baso trinkoak edo haran basati emankorrak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 53. orr.

Ezpata ikusezin batek ebakia sakontzen du poliki Igeldo eta Santa Klararen artean, eta zauriaren arrosa argia gorriminduz, odolduz doa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 206. orr.

Badakit, ondo jakin ere, urteek zauri guztiak sendatzen dituztela.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 101. orr.

Galdera horrek, zakurrari lepoko kateak bezala, egunero-egunero bihotzean daukadan zauria berritu egiten dit.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 31. orr.

1936ko gerrak eragindako zauriak oraindik ez dira itxi.  Berria - Harian   2005-07-19

Frantziak [...] Prusia gaiztoa gaztigatu ahal izan zuen eta hark egin aspaldiko zauri samina sendatu.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 73. orr.

Nire herriaren zauria azaletik sendatu nahi dute.      - 0. orr.

Gertakari hits haien zauriak sendatu nahi bailiran.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 185. orr.

Egiaren ukenduz eztitzen nuen Zuk zenekien zauri hura.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 240. orr.

Deportazioak utzi zauriak, batzuentzat zein barna, oi zein barna gelditu ziren.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 210. orr.

Arimaren zauriak sendatu behar ditut lehenik. Bere bihotzeko zauria gozatu eta sendatu arte.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 439. orr.

-A, askori min ematen dion zaurian sartu duzu hatza! -esan zuen Beregondek-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 39. orr.

Zauri bizia ematen zuen nire arimak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 207. orr.

Emaztea urrundu zaio, haurra ere, hori baita bihotzean daukan zauria.  Herria   2002-12-26

Ezin sendatuzko zauria izan zen nik harendako senditu nuen maitasuna.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 38. orr.

Maitasun zauriak, ikusezinak izateagatik, zailak baitira sendatzen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 272. orr.

Birjintasun luzatuaren zauri-markak ageri zituen nabarmen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 102. orr.

6 zauri gainean piko

-Izkribu eta liburuen artean, noski -nik, zauri gainean piko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 205. orr.

Hain eskura izan eta, zintzoegi jokatzea zen zauri gainean piko egiteko paradaz ez baliatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 333. orr.

7 zauriaren gainean pikoa

Bizitze dorpea ez aski izanez, horra aitzina zauriaren gainean pikoa, 1898ko buruilan Garralda erre baitzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 81. orr.

Zauriaren gainean pikoa, jada 1800 dolar emanak ziozkan koiote bati, mugan igan-arazle baliatzale bati.  Herria   2004-11-25

-Eta Franco hil ondoren? -zauriaren gainean pikoa eginik-.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 84. orr.

· Zauriaren gaineko pikoa, St Louis Baionako kolejioan sua izan zen eta axurantzek ez zituzten hurbiltzekorik ere makurrak oraintzen.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 102. orr.

Zauriaren gainean aitzina pikoa.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 141. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aintzazko zauri (5); bala zauri (3); bezalako zauri (3); bi lagunek zauri (3); dena zauri (3); eragindako zauri (4); gidariak zauri arinak (5); jasandako zauri (4); lagunek zauri arinak (3); posta zauri (5); san frantziskoren zauri (7)

zauri arina (3); zauri arinak (45); zauri arinak dituzte (3); zauri arinak egin (4); zauri arinak eragin (3); zauri arinak izan (22); zauri arinekin (3); zauri asko (3); zauri bakarra (4); zauri bat bezala (3); zauri bat egin (6); zauri bat zuela (3)

zauri fisiko (3); zauri gainean piko (3); zauri guziak (4); zauri guztiak (7); zauri guztietatik (3); zauri handi (6); zauri handi bat (3); zauri handia (5); zauri handiak (6)

zauri ireki (5); zauri itsusi (4); zauri izugarriz (3); zauri larri (3); zauri larriak (51); zauri larriak egin (3); zauri larriak eragin (8); zauri larriak izan (11); zauri larriak jasan (5); zauri larriak zituen (6); zauri larriekin (7); zauri larrien (6); zauri larrien ondorioz (6); zauri larririk (21); zauri larririk izan (3); zauri markak (3); zauri mota (3)

zauri sakon (5); zauri sakona (4); zauri sakonak (4); zauri sakratu (22); zauri sakratu santuak (8); zauri sakratu santuen (5); zauri sakratuak (15); zauri sakratuak hartu (3); zauri sakratuen (8); zauri sakratuen bidez (3); zauri sakratuengatik (3); zauri sakratuez (5); zauri sendaezina (4); zauri txiki (10); zauri txiki bat (6)

zauri ugari (3); zauri zaharra (6); zauri zornatsuz (5)

bala zauria (3); bezalako zauria (4); bihotzeko zauria (3); egindako zauria (3); saihetseko zauria (21)

zauria egin (11); zauria egingo (3); zauria estali (4); zauria estali zuen (3); zauria ikusi (6); zauria ikusi zuen (4); zauria itxi (5); zauria ixteko (4); zauria ixten (3); zauria izan (3); zauria lotu (3); zauria sendatu (10); zauria sendatzeko (4); zauria sendatzen (4); zauria zeukan (3); zauria zuela (3); zauria zuen (3)

amodioaren zauriak (3); aurpegian zauriak (3); azaleko zauriak (4); bala zauriak (3); bere zauriak (5); bost zauriak (3); buruko zauriak (4)

egin zauriak (3); egin zizkioten zauriak (3); egindako zauriak (5); eragindako zauriak (11); esku oinetako zauriak (3); gerrako zauriak (6)

iraganeko zauriak (5); jaunaren zauriak (5); kalteak eta zauriak (3); kolpeak eta zauriak (4); kristoren zauriak (4)

oinetako zauriak (7); ondoko zauriak (3); sortutako zauriak (3)

zauriak bere gorputzean (3); zauriak ditu (6)

zauriak egin (5); zauriak egiten (3); zauriak eragin (11); zauriak eragin zizkion (3); zauriak eragitea (4); zauriak eragitea leporatzen (4); zauriak ezarri (4); zauriak hartu (3)

zauriak ikusi (6); zauriak irekita (3); zauriak ixteko (3); zauriak izan (7); zauriak izan zituzten (5); zauriak jasan (14); zauriak jasan zituzten (9); zauriak larriegiak (3); zauriak lotu (4); zauriak miazkatzen (4); zauriak min (4)

zauriak osatuta (4); zauriak osatzen (4); zauriak osatzera (5); zauriak oso larriak (3); zauriak sendatu (6); zauriak sendatuko (3); zauriak sendatzeko (7); zauriak sendatzen (12); zauriak sendatzera (11); zauriak zituela (3); zauriak zituen (6); zauriak zituzten (3)

zure zauriak (3)

saihetseko zauriaren (3); zauriaren arrastorik (4); zauriaren arrastorik ere (3); zauriaren gainean (9); zauriaren gainean pikoa (3)

zauriei buruzko gogoetak (3)

bere zaurien (4); eragindako zaurien (8); eragindako zaurien ondorioz (5); frantzisko dohatsuaren zaurien (3); izandako zaurien (3); jasandako zaurien (5); jasandako zaurien ondorioz (3)

zaurien ahalmena (3); zaurien berri (3); zaurien eraginez (4); zaurien ezartzea (3); zaurien indarrez (3); zaurien larritasuna (3); zaurien ondorioz (18); zaurien ondorioz hil (4)

kristoren zauriez (5)

ez zuen zauririk (8); inolako zauririk (6); irudia zauririk gabe (4); zauririk ez (9); zauririk gabe (19)

gorputza zauriz (3); zauriz betea (4); zauriz beteta (3); zauriz josi (3); zauriz josia (9); zauriz josia zegoen (3); zauriz josirik (4)


zauriezin (orobat zauri ezina) izond ezin zaurituzkoa.

Zaldi hegodun edo adimendunak, gizon ikustezin edo zauriezinak, pertsonaia handien jaiotzaz edo hezkuntzaz arduratzen ziren sorgin eta aztiak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 216. orr.

Baldur zauriezina zen, eta hari kalte egitea ezinezkoa.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 149. orr.

Horrela, izaki haien guztien hitzarekin, zauriezina zen Baldur.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 148. orr.


zaurigabe (orobat zauri gabe) izond zauririk ez duena.

Arinegi uste izan zuten Ekialdeko Irango menditar zaurigabeak azpikontinenteko jende jipoitua bezain otzan makurtuko zitzaizkiela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 238. orr.

Loro alditxartu bat zeukan pausaturik esku zauri gabean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 15. orr.

Aire zaurigabea jo.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 236. orr.


zaurigaitz iz ia zauriezina.

Poliki, erdeinuz, zaurigaitz eta hilezkor filisteo txiki, zaurigarri eta hilkorraren aurrean, esan zuen "Beraz, zuk uste duzu hil egingo nautela".  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 105. orr.


zaurigarri 1 izond zauritzen duena.

Elurra eta hotza, etsaien sable okerra baino zaurigarriagoa zen haizea eta hotza [...] soin atalak oro, automaten gisa erabiltzera behartzen zituen nekea eta hotza.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 177. orr.

Oihu urragarriak, oihu zaurigarriak, oihu lehergarriak, entzun ziren alemanen alde horretatik zetozenak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 197. orr.

Isilunea egin zen, isilune mingotsa, isilune deserosoa, isilune zaurigarria.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 194. orr.

Haren zuritasuna zaurigarri zen gelako argitasun handian.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 219. orr.

Da Ruak bazekien kanpoko atea irekitzen digun mina garela, giltza gori eta zaurigarria balitz bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 53. orr.

Londreseko erbeste gazi-gozoan, erbeste hezko hotzean, erbeste zaurigarrian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 128. orr.

2 zaurgarria.

bere egiazko motibazioak eta bere egiazko ideologia ageriegi nabarmenduz, alde zaurigarria erakutsiz.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 89. orr.

Oskolik gabeko barraskilo baten antzerako zerbait baizik ez naiz, pentsatzen zuen, lika, beratz, hauskor, zaurigarri.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 50. orr.

Gizon bat besterik ez; hauskorra eta zaurigarria hortaz, oso jakintsua izanagatik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 142. orr.


zauriño iz adkor zauritxoa.

Zartagailua zapartatu zela, haatik Hitleri zauriño bat baizik ez ziola egin.  Herria   2004-09-30


zauritegi iz zaurituak artatzeko tokia.

Beste batzuei ere egin zizkieten erasanak kasernetako zauritegietan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 106. orr.


zauritsu izond zauriz betea.

Horrek ez duke gune zauritsua azaletik estaliko baino, ustelkeria gaitzak duelarik, barneraino zulatuz, ezkutuan zauria gaizkoatzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 154. orr.


zaurittu izond adkor zauritua.

-Etzekiagu deus berririk zaurittuez.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 181. orr.


zauritu, zauri(tu), zauritzen 1 du ad larruazaleko ehunen irekitze edo hondatzea dakarren kolpe bat eman; zauria sortu.

-Börs: hik zauritu al ninduan? -galdetu zion Lancelotek, begiak zabalik.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 39. orr.

Ez dugu, beraz, non jo, non zauritu, nondik odoleztatu eta nondik nora erori lurrean etzanik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 8. orr.

Metrailadore baten tiro zaparradak bertan hiltzen du, eta auto gidaria zauritzen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 23. orr.

Ez du zauritu nahi, xixtatu bakarrik.  Herria   2004-07-22

Apaiz bat atrakatu eta zauritu zutenean titularra hau izan zen: [...].  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 30. orr.

Auto batek txirrindulari bat zauritu du Errioxako Itzulian.  Berria - Kirola   2004-09-12

-Garaitsu hartan zauritu ninditean oinean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 184. orr.

Lagun hurkoak lapurtu, jo eta zauritu ez ezik, hil ere egiten baitizkiagu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 993. orr.

Arakatze-lanetan ari zela zauritu dute.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 177. orr.

Maiatzak 15: Gorka Landaburu kazetaria zauritu zuen ETAk.  Berria - Harian   2006-03-23

Fusil bala batek zauritu zuelako herrenka egiten duena ezkerretik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 173. orr.

Indiako finantza hiriburuan bi bonba-autok 52 pertsona hil eta 150 bat zauritu zituzten.  Berria - Mundua   2004-01-16

Tatariarrek haren gabarrari eraso egin eta lantza kolpe batez zauritu zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 354. orr.

Beisboleko bateekin eta labanekin joan eta Hagako bi zale zauritu zituzten.  Berria - Kirola   2006-02-16

Hainbertzerako grina genuen gure lanean, elkar ere zauritu baikenuen, Orthezeko konkistatzaileek bezala.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 278. orr.

Mairuek zaldun kristau garrantzitsu bat borrokan zauritu eta Tudejenera preso eraman zuten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 128. orr.

Zauritu zaituen ezpatak sendatuko zaitu.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 147. orr.

Ez zuen ageri zauritua zenik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 65. orr.

Damurik Delanoe jaunarentzat ganibet ukaldi batez zauritua izan baitzen.  Herria   2003-10-02

Gauean jakin genuen hildakoa Manu zela eta zauritua Fermin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 94. orr.

Bere burua zaurituko zuela esan eta labana jarri zuen lepoan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (aditz forma ez-jokatuetan)

Belarritako bat ezker belarrian eta bihotz geziz zauritua tatuatua eskuin besoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.

Heriotzaraino zaurituei bizia eta osasun betea ematen zieten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 901. orr.

Zeren bizitzak zaurituak, beren buruan konfiantza galduta, ez baitute askotan gehiago nehorrekin harremanik, soleimendurik.  Herria   2005-12-08

Bideko ixtripuetan zaurituen laguntzerat deituak izan dira.  Herria   2004-01-22

Hurbildu eta soldadu aleman bat ikusi zuen, oso larri zauriturik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 60. orr.

Harry Blount, sorbaldan zauriturik, lurrera erori da.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 250. orr.

Borroka batean zauriturik, aspaldiko Isoldari deitzeko eskatu zion emazteari, senda zezan.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 18. orr.

Habanara besoetako bat zauriturik zuelarik sartu zuan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 284. orr.

Ondorioz polizia bat hilik suertatu zen eta biga zauriturik.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 23. orr.

Zauriturik dago, agian hilzorian, baina bizirik dagoela uste dut.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 146. orr.

Barre egiteari utzi zioten, herrian zabaldu zenean Pizzi zaurituta zegoela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 335. orr.

Hainbat aldiz tiro egin zioten zaurituta erori zen arte.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 222. orr.

Zaurituta egon zitekeela bururatu zitzaidan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 61. orr.

Balaz zauritutako 27 lagun artatu zituzten.  Berria - Harian   2006-01-14

98 gurdi igaro ziren handik zauritutako soldaduz beterik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 254. orr.

Aztore batek zauritutako antzara baten hiru odol tanta daude elur gainean.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 16. orr.

86 hildako, haur bat desagerturik, 200 zauritutako, 750 milioitako kalte materialak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 318. orr.

Orangeko Gillermo printzea (1533-1584) hil nahi izan zuen, baina zauritzea lortu zuen bakarrik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Gizonezko bat atxilotu dute Bilbon, beste bat tiroz zauritzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-08-31

3 (adizlagun baten eskuinean)

Kutz doktorea, aldiz, arinki zauritua suertatu zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 294. orr.

Larri zauritutako bat Cepranon.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 438. orr.

Han-hemenka oinazetan garrasika, bestalde, hiruzpalau dozena giri entzun zitezkeen, larriki zauriturik, eta aieneka ari.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 166. orr.

Parabisua ifernu bilakatu da: 190 hil, 300 bat kolpatu, haien artean ehun bat gogorki zaurituak, batzu hil-zorian.  Herria   2002-10-17

Bilau batek noble bat hil edo apez bat gaiztoki zauritzean etortzen zen maizenik halako zigorra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 95. orr.

Aitak eta beste anaiak kolpeka zauritu ondoan, ospitalerat ereman dute eta hor berriz beste anaiak joka hil du.  Herria   2004-05-13

4 (era burutua izenondo gisa)

Gizon zaurituez eta hilez josia zegoen mendi gaineko zabaldi handia.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 219. orr.

Ni ere soldadu zauritua nintzen, eta bertzelako zainketak behar nituen, pomadaz gain.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 320. orr.

Hori goizez gertatu zen: gazte zauritua gau hartantxe hil zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 93. orr.

-Ez zitean hil! -erantzun zion mujikak, gazte zaurituaren begietako larritasunari aurre harturik-.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 201. orr.

Isiltasunak hantxe segitu zuen, abere zaurituak bezala kiribildua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 222. orr.

Konturatu nintzen, senak esanda, bizi izan ginen auzora ari nintzela itzultzen, txakur zauritua etxera arrastaka bezala, sorlekura.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 7. orr.

Kanaberadi erdira iristean, zakur beltz zauritu bat aurkitu zuten.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 318. orr.

Makurtuta jarraitzen zuen, zaldiaren hanka zaurituan infekzioaren aurkako ukendu bat jartzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 99. orr.

Hartu zuen jaten ari zen ogi puska, egin zuen haren gain gurutze santuaren seinalea bere esku santu zaurituekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1094. orr.

5 (era burutua izen gisa)

Hildako bat eta 10 zauritu larri.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 27. orr.

Hiru zauritu Bizkaian izandako lan istripuetan.  Berria - Ekonomia   2004-07-06

Leherketek ez dute zauriturik eragin, baina bai kalte materialak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

Hamazazpi zauritu larrik A/Rh odola behar dute orain bertan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 64. orr.

Beste bost gizonek zauritua jaso eta leku aldapatsu batera erretiratu zuten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 119. orr.

Lehenengo ilaran zaurituek lurraren kontra jotzen zuten euren makuluez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 388. orr.

Eriak eta zaurituak heriotzaren atzaparretatik salbatu guran.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 16. orr.

Santanderren ez zegoen aski garraio 6.000 zauritu eramateko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 31. orr.

Gero, zauritua bizkarrean hartu eta, Mauserra makulu, ibiltzen hasi zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 61. orr.

Zaurituak basoa eskuan hartu zuen, eta, tentexeago jarriz eta Martini begira garrasika hasi zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 163. orr.

Zaurituari odolik ateratzen ez zaionean, izan liteke dagoeneko hilda dagoelako.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 92. orr.

Ni ez ninduan erasora joaten, jakina, baina bai zaurituak jasotzera.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 326. orr.

Hilak eta zaurituak, Jurramendiko mazeletan gelditu ziren, beleen eta putreen bazka.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 191. orr.

Era guztietako zaurituak zeuden sala handi hartan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 115. orr.

Bi taldeetan hildako eta zauritu asko gertatu ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 77. orr.

Poliki ibili ziren, zaurituari ahalik eta traba txikiena egitearren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 117. orr.

Zaurituaren zauria zauri zaio.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 63. orr.

'Marine'-ek berriz egin diete tiro zaurituei.  Berria - Mundua   2004-11-23

-Istripu bat izan da hirian, tren istripu bat, zazpi hildako egon dira eta zauritu mordo bat!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 61. orr.

Zazpi hil eta zauritu andanak izan dira.  Herria   2004-01-01

Zaurituz inguraturik geunden, eta sendagairik gabe zaindu behar genituen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 61. orr.

6 (da aditz gisa)

Langile bat zauritu da Berrizen, 'fenwick'-ak zanpatuta. Inork ez du gogoko joatea, jakina, baina orain arte ez da inor zauritu, eta ron-errazio bikoitza eskaintzen dute irten aurretik.  Berria - Ekonomia   2004-06-11

Atzo bertan, Viva Rio gobernuz kanpoko erakundeko bi kide zauritu ziren, tiroketetan. Hiru pertsona zauritu ziren atzo Bizkaian lan istripuz.  Berria - Gaiak   2004-04-23

Erasoan beste 63 pertsona zauritu ziren.  Berria - Ekonomia   2004-07-06

Hiru lagun zauritu ziren atzo 08:45ean A-8 autobidean gertatutako istripu batean.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Lagunak ez ziren larri zauritu, baina autoa erabat txikituta geratu zen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 199. orr.

Zaldun ezezaguna, zubian zauritu baitzen, ahul dago.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 14. orr.

Lehen errainuen hatz-muturrak piramideen erpinetan zauritzen dira, eta argizko odola ertzetan behera dator.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 219. orr.

Urtean 26.000 lagunetik gora hil edo zauritzen dira lehertu bako mina bat zapalduta.  Berria - Gaiak   2004-01-29

Ez zen inor zauritu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

7 irud/hed

Tximistak zauritutako haritz zahar baten gainean zuen habia harrapariak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 62. orr.

Nire zati bat, argiz zauritua, pozez garbitua, nekearen ordainaz libre, Circe eta Virgiliarekin joan zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 169. orr.

14-18 arteko gerlak, zauritu, funditu, ezeztatu zuen berriz Europa.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 110. orr.

Begien bistakoa zela bihotza zauriturik zeukala, eta bazekiela nork jaurti zion amodioaren azkon zorrotza.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 254. orr.

Zer da zure gogoa zauritzen, zirraratzen eta askotariko gogoetak azalarazten dizkiona, sentiezgarritik sentigarria sortzen dela ez sinesteko?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 147. orr.

Korrupzioak zauritzen duena suntsituta geratzen da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 97. orr.

Ikusi gabeko itsasoaren minak bortizki zauritzen zuenean biolina hartu eta joka hasten zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 257. orr.

Horregatik erantzun zuen, lehor, Monica den pertsona delikatua bidegabeki zaurituz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 51. orr.

Lurralde zati bat galdu duen nazionalismo zauritu batek erabiltzen duen argumentu erretorikoa da, azken batean, Renanek planteatzen duena.  Berria - Kultura   2004-11-06

Greziera, zurezko txirula, airea bera apenas zauritzen duena.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 40. orr.

Maitasunak zauritu duen edonork bezala, Frantziskok ez du atsedenik hari begira eta hura goratzen eta eskertzen baizik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 66. orr.

Eguzkia zaldi bat zen arrats-min zaurituan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 79. orr.

Mendi zaurituaren barrunbetatik.  Berria - Kultura   2004-08-29

Gure geografia zauritua.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 34. orr.

8 ezin zaurituzko ik zauriezin.

Bizirik geratzen zen azkenekoa jainkoek babestutzat agertzen zen horrela, ezin zaurituzkoa!  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 124. orr.

Eta orain badugu halako geruza bat... ezin zaurituzko-edo egiten gaituena?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 62. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arin zauritu (50); arin zauritu ziren (20)

bederatzi pertsona zauritu (5); bederatzi zauritu (11); bere burua zauritu (8); beste bat zauritu (47); beste bederatzi zauritu (5); beste bi zauritu (37); beste bost zauritu (13); beste hainbat zauritu (9); beste hamar zauritu (6); beste hiru zauritu (29); beste hogei zauritu (5); beste lau zauritu (23); beste sei zauritu (14); beste zazpi zauritu (16); beste zortzi zauritu (6); bi ertzain zauritu (7); bi lagun zauritu (18); bi langile zauritu (6); bi larri zauritu (7); bi pertsona zauritu (11); bi polizia zauritu (6); bi soldadu zauritu (8); bi zauritu (65); bi zauritu ziren (17); bi zauritu zituen (8); bi zauritu zituzten (11); bidaiari zauritu (5); bost lagun zauritu (12); bost pertsona zauritu (7); bost zauritu (25); bost zauritu ziren (13)

dozena bat zauritu (6); dozenaka zauritu (22); dozenaka zauritu ziren (7)

ehunka zauritu (16); ehunka zauritu eragin (5); emakume bat zauritu (12); ertzain zauritu (7); ez zen zauritu (14); ez ziren zauritu (5); ez zuen zauritu (5)

gehiago zauritu (13); gehiago zauritu ziren (6); gidaria larri zauritu (6); gidaria zauritu (7); gizon bat zauritu (5); gizon zauritu (5); gizonezko bat zauritu (6); hainbat lagun zauritu (9); hainbat zauritu (29); hainbat zauritu izan (5); hamabi zauritu (8); hamabi zauritu ziren (5); hamar bat zauritu (5); hamar zauritu (13); hamar zauritu ziren (8); hil edo zauritu (10); hil eta zauritu (11); hildako eta zauritu (13); hiru lagun zauritu (21); hiru palestinar zauritu (5); hiru pertsona zauritu (11); hiru soldadu zauritu (8); hiru zauritu (57); hiru zauritu ziren (15); hiru zauritu zituen (5); hiru zauritu zituzten (11); hogei zauritu (6)

inor zauritu (60)

jo eta zauritu (6)

kide zauritu (6)

lagun arin zauritu (12); lagun bat zauritu (5); lagun ere zauritu (7); lagun larri zauritu (15); lagun zauritu (139); lagun zauritu dira (21); lagun zauritu zirela (5); lagun zauritu ziren (73); lagun zauritu zituen (8); lagun zauritu zituzten (13); langile bat zauritu (13); langile zauritu (11); langile zauritu ziren (5); larri zauritu (227); larri zauritu da (21); larri zauritu dira (14); larri zauritu zen (84); larri zauritu ziren (37); larri zauritu zuen (17); larri zauritu zuten (21); larriki zauritu (17); lau lagun zauritu (14); lau pertsona zauritu (11); lau zauritu (33); lau zauritu ziren (11); lau zauritu zituen (5); lau zauritu zituzten (6); milaka zauritu (7)

oso larri zauritu (7)

pertsona bat zauritu (12); pertsona larri zauritu (5); pertsona zauritu (134); pertsona zauritu dira (17); pertsona zauritu ziren (82); pertsona zauritu zituen (18); pertsona zauritu zituzten (7); polizia bat zauritu (5); polizia zauritu (18); polizia zauritu ziren (9)

sei lagun zauritu (5); sei pertsona zauritu (7); sei zauritu (25); sei zauritu ziren (9); soldadu bat zauritu (9); soldadu estatubatuar zauritu (9); soldadu zauritu (33); soldadu zauritu ziren (16); soldadu zauritu zituzten (8)

tiroz zauritu (10); tiroz zauritu zuten (5)

zauritu artatu (5); zauritu asko (13); zauritu atzo (10); zauritu baino (5); zauritu bat (18); zauritu batek (6); zauritu baten (6); zauritu da (45); zauritu dira (120); zauritu ditu (24); zauritu dituzte (26); zauritu du (13); zauritu dute (7)

zauritu eragin (53); zauritu eragin ditu (7); zauritu eragin zituen (12); zauritu eragin zituzten (17); zauritu eraginda (5); zauritu gabe (6); zauritu gehiago (7)

zauritu izan (37); zauritu izan dira (8); zauritu izan ziren (22); zauritu larri (11); zauritu larririk (6)

zauritu ondoren (6)

zauritu ugari (10); zauritu utzi (7)

zauritu zen (181); zauritu zen atzo (30); zauritu zen eta (16); zauritu zen herenegun (5); zauritu zenbatu (5); zauritu zirela (21); zauritu ziren (597); zauritu ziren atzo (114); zauritu ziren erasoan (9); zauritu ziren herenegun (14); zauritu zituen (154); zauritu zituen atzo (25); zauritu zituen poliziak (5); zauritu zituzten (202); zauritu zituzten atzo (19); zauritu zuela (5); zauritu zuen (74); zauritu zuten (102); zazpi lagun zauritu (6); zazpi pertsona zauritu (6); zazpi zauritu (25); zazpi zauritu ziren (10); zen inor zauritu (34); zen zauritu (15); zenbat zauritu (6); zibil irakiar zauritu (5); zibil zauritu (13); ziren zauritu (5); zortzi lagun zauritu (6); zortzi zauritu (14)

bat zauritua (6); larri zauritua (9); larriki zauritua (9); zauritua da (5); zauritua izan (21); zauritua izan zen (9)

hiru zaurituak (5); zaurituak izan (20); zaurituak izan ziren (15)

zaurituen artean (19)

zaurituetako bat (8)

bat zauriturik (5); larri zauriturik (12); larriki zauriturik (8)

arin zaurituta (6); bat zaurituta (13); larri zaurituta (46); larri zaurituta eraman (14); zaurituta dago (10); zaurituta daude (7); zaurituta eraman (28); zaurituta eraman zituzten (8); zaurituta eraman zuten (14); zaurituta geratu (5); zaurituta zegoela (5); zaurituta zegoen (5)

istripuan zauritutako (6); larri zauritutako (13); zauritutako bat (5); zauritutako bi (6); zauritutako gizona (5)

zauritzea eragin (6); zauritzea eragin zuen (5); zauritzea eraginda (5)

labanarekin zauritzeagatik (5); labanaz zauritzeagatik (5)

zauritzen dira (5); zauritzen duen (6)


zauritxo iz zauri txikia.

Belaunean zauritxoa, ez du besterik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 237. orr.

Ni merkrominarekin, baso baten ertz hautsiarekin egindako zauritxo bat sendatzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 96. orr.

Bekainean duen zauritxo baten arrastoa.  Berria - Kirola   2006-03-31

Frisiarren legeak sos erdia besterik ez dio ematen kalte-ordainetan makilakadak jaso dituenari; edozein zauritxorengatik ematen zen gehiago, denik eta txikiena izanik ere.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 213. orr.


zauritzaile izond zauritzen duena.

Bolanteari indar gehiegirekin oratzen ari natzaio, paisaia berde hau, hain paisaia berdea, edertasun zauritzailea.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 41. orr.


zauritze iz larruazaleko ehunen irekitze edo hondatzea dakarren kolpe bat ematea; zauria sortzea.

Ezcurra lehenak du zauritze bat izan belaunean eta, futxo, gehiago ezin segi.  Herria   2003-06-26

Badela oraino zernahi jende, bere indarren eta ausartziaren erakusteko, ikusgarri publikoetan eta pribatuetan zezenekin eta beste abere basekin jostatzen denik, horrela gertatzen baita maiz giza heriotza, zauritze eta ere arimako kalte.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 103. orr.

Horrela gertatzen baita maiz giza heriotza, zauritze eta ere arimako kalte.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 103. orr.

Bakea eta askatasuna, hori da hanbat eta hanbat manifestaldik beren plankarta, oihukatze eta bihotzeko dei saminez dioten oihu bakarra, hainbeste hilketa eta zauritze basaren ondotik.  Herria   2003-01-09

Hots, lehen ere bazituzten bestek orotarik, jokariak, zauritzeak eta gehiagorik oraino.  Herria   2002-07-18

Ingurumenaren aldeko elkarteentzat, mendi zauritze [Iparlako bide berria].  Herria   2004-09-16


zauriztatu, zaurizta(tu), zuriztatzen du ad zauriz bete.

Hirugarrena da geure haragia zigortzea; hau da, sentitzen den oinazea ematea, eta hori haragi gainean zurdatzak, sokak edo burdinezko barrak erabilirik egiten da, gorputza zigortuz edo zartatuz edo zauriztatuz, eta beste tresna lazgarriz.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 75. orr.


zaurkor izond fisikoki edo moralki zaurtua edo hondatua gertatzeko joera duena.

Mozteko, inausteko edo lotzeko markurtzen delarik, haren belaunen atzealdeko azal zuri zain urdinekikoa eta tendoi zaurkor zabalak ikus ditzake.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 277. orr.


zaurt
1 zaurt eragin

Ikuskari guztiz zatar batek zaurt eragin zion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 86. orr.


zaurtezin izond fisikoki edo moralki zaurtua edo hondatua ezin izan daitekeena.

Zaurgarri eta zaurtezin ageri zen aldi berean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 116. orr.

Estigia aintzirako urek Akilesen gorputzean eragin zutena eragiten du pentsamentuan: zaurtezina eta suntsiezina bilakatzen du.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 29. orr.

Makur ari gaituk, hain maiestatetsua izaki halako bortxa ageria erakutsiz, zeren zaurtezina baita bera airearen pare, eta gure ukaldi alferrok irribide gaizto.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 29. orr.


zaurtu, zaurt, zaurtzen 1 du ad zauritu.

Bisaia itsusitua zuen, larrutua, zaurtua eta lohitua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 369. orr.

Kretar gezi batek zaurtu ninduen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 116. orr.

2 fisikoki edo moralki zauritu edo hondatu.

Hizkuntza hunkitzen eta jotzen duen edozein erasok, hunkitzen eta zaurtzen ere du Gizakia bera.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 178. orr.

Hainbat barrenago zaurtzen naute ordea salaketa horiek eta horien berme darabiltzaten argudioek, non ez baitezaket horiei deus ihardets.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 200. orr.

Kopetilun, zeharo jota, Goia aldera abiatu gara hirurok; nik anartean inoiz dastatua ez nuen oinaze lazgarri batek zaurturik.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 142. orr.

Dolu horrek, biziki barna zaurtu omen zuen Piarres Ibarrart, eta denbora batez ez zuen kasik nehori elerik egiten.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 62. orr.

Semea galdurik, bihotza zaurtua izanki-eta, gainerat ez daki norat joan semeari bi loreen ezartzeko.  Herria   2004-06-17

Arkuak fletxa bat zuela, zeina baitzen erranak adierazten zuen pentsua, ideia, edo sentimendua, adimenduan edo bihotzaren erdian zaurt gaitzakeena, arkutik atera orduko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 111. orr.


zausk
1 zausk egin zirrara egin.

Zausk egin dit barrenak: oraintxe bertan joan behar, hortaz?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 97. orr.

Barrenak zausk egin dit, eta bihotz taupadak azkartu.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 223. orr.

Bat-batean, zausk egin dit barrenak: [...].  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 107. orr.

· Zausk bihotzak: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 213. orr.


zauskada iz zirrara.

Zauskada ahal bezala disimulatuz, zerbait erantsi dut: [...].  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 23. orr.

Handik berehala iritsi nuen gailurra; eta bertan barne zauskada azkar batek astinduta, Puiko Basilika ospetsura joan nintzen, bihotza nabarmenki estututa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 172. orr.

Zauskada latza eman dit orduan barrenak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 257. orr.

Barneak zauskada eman dit: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 373. orr.

Zauskada galanta eman zidan honek lehenengo egunean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 215. orr.


zauskatu, zauska(tu), zauskatzen du ad zirrara eragin.

Eta bertako kalearte mehar isilek harrigarriro zauskatu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 270. orr.


zaust (orobat zausta) adlag bat-bateko ekintzaren onomatopeia.

Gauaz mamuen antzeko tren astunak baino ez dira ibiltzen, tren isilak, arrastaka-hotsik gabe gure ezinegonari zaust heltzen diotenak.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 155. orr.

Guk aldegin orduko, denak behera, xalto-xalto, ale bila, zausta! moko eta lepo kolpe ttiki batekin irensteko!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 168. orr.


zazeatu, zazea(tu), zazeatzen du ad hitz egitean z hotsa s hotsaren ordez erabili.

Hango alabek, hemeretzigarren mendean Inglaterrako saloietan sakabanatuak, zoragarri zazeatu eta zalaparta gartsuak harrotu zituzten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 16. orr.


zazpi 1 zenbtz sei eta bat, 7. (dagokion izenaren ezkerrean)

-Astra bat. 7,62 mm. Zazpi tiro.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 269. orr.

Harekin batera zazpi kargadore erosi nituen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 147. orr.

Zazpi euskal herrietan barna.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 7. orr.

Hurrengo sei hilabeteetan, Dryer-ek beste hogeita zazpi margolan egin zituen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 55. orr.

Harenga bat eman zuen udaletxeko arkupean herriko zazpi gizon fusilatu eta gero.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 26. orr.

Herriko zazpi gizonek isuritako odola zapaltzea: bataiatzeko modu hori nahi zuen soldadu berrientzat. Zazpi seme-alaba eman zizkion Andreak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 246. orr.

Bihotzean hondoratutako zazpi ezpataren mina sentitu zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 210. orr.

Nork jakituriaren zazpi ardatzak ikasten ditik, nork edertasunaren zazpi graziak jasotzen, nork urrearen zazpi distirak bereganatzen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 55. orr.

Hartz Nagusiko zazpi izarrak ikusi ditut, ñirñirkari.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 17. orr.

Han ere zazpi aldare eraiki zituen eta bakoitzean zekor eta ahari bana eskaini.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 218. orr.

Zazpi apaiz joango dira kutxaren aurrean, zazpi tronpeta eramanaz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 26. orr.

Neurri beretsuko zazpi zati dauzka liburuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 11. orr.

Zazpi hitz baino ez zituen esaten, guztiak ere azentu onartezinez.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 89. orr.

Eta joan eta beste zazpi espiritu hartzen ditu, bera baino gaiztoagoak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 149. orr.

Zazpi ateen azpitik iragan behar zen. Zazpi haurreko gure familia hartan ezagutu ezberdintasunen gainetiko elkartasuna bilatzen dut denetan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 183. orr.

Bost dolarreko zazpi billete zeuzkak bola bat eginda poltsikoan.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 93. orr.

Beste zazpi behi irten ziren Nilotik.  Elizen arteko biblia   Has 41,3

Zoaz eta busti zaitez zazpi aldiz Jordan ibaian, gaitza sendatu eta garbi geldituko zara.  Elizen arteko biblia   2 Erg 5,10

Agente batek sei edo zazpi apartamentu erakutsi zizkidan harri gorriztako etxeetan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 7. orr.

ik beherago 14.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Zazpi edo zortzi atso itsusi zeuden kokoriko eta tarteka jarriak elizaren inguruan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 167. orr.

ik beherago 19.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Greziako Zazpi Jakintsuetariko bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 36. orr.

· Zazpi begiz zaintzen hasi ginen bi bide-ertzak.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 104. orr.

2 (dagokion izena ezabaturik)

-Zazpi karrera hasi nitian, eta zazpiak bat: ezer ez, alegia.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 228. orr.

Zortzi liburu, baina zazpi baizik ez dira aurkitu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 174. orr.

Iduseko anarkistak zazpi baziren, testua interpretatzeko bederatzi modu zeuden batzuetan eta hamabi beste batzuetan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 212. orr.

Zazpi gehiago zakarzkiat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 14. orr.

Zirok bidalitakoetatik zazpi besterik ez zirela itzuli.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 37. orr.

Zazpiak esperientziadunak dira: atezain bat, Christophe Bernet; defentsari bat, Nicolas Delmas; bi erdilari eta hiru aurrelari.  Herria   2002-08-01

Zazpiek beren erratzak atera zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 96. orr.

Zazpitik bat, ordea, beraientzat da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

Laurogeita zazpian berriro elkartu ginen eta Ameriketara elkarrekin etortzea erabaki genuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 26. orr.

Haien senideak senitartez senitarte, honako zazpi hauek izan ziren: [...].  Elizen arteko biblia   1 Kro 5,13

Zazpi zeuzkan gaiari buruzkoak erosi berriak.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 60. orr.

Plaza Berriko zazpian, motel, Esnategi kaletik sartu, eta 1 arkupeko lehenengoa eskubi aldean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 84. orr.

Banatu zeure ondasunak zazpiren, bai eta zortziren, artean ere, ez baitakizu nolako ezbeharra etor daitekeen lurrera.  Elizen arteko biblia   Koh 11,2

Ongi etorria ostera sail horretara, bosten kluba zena zazpirena bilakatu dena: Barriola, Eugi, Ruiz, Beloki, Olaizola II.a. eta Irujo eta Xala.  Berria - Kirola   2004-05-26

Hegoaldea aski epela da, tenperaturak zero azpiko seitik zero gaineko zazpira bitartean mugitzen baitira.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 29. orr.

Indietako eta Itsaso Gorriko itsasontzi ihiz egin batek hogei egunetan egiten zuen bidea, itsasontzi greko edo erromatar batek zazpitan egiten zuen. ik beherago 13.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 32. orr.

3 (futbol, pilota eta kideko kirolen emaitzetan)

Zazpi eta hiru, Gartzain irabazten.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 136. orr.

4 (data adierazteko)

Behin -martxoaren zazpia zen-, oihal bat egiten bukatu eta nagusiei eraman zien.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 106. orr.

Irailaren zazpian heldu zen egun hori, abuztuaren hogeita zortzian hel zitekeen bezala.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 44. orr.

5 (ordua adierazteko)

Zazpiak puntuan, Lucy lotan zetzan gelara sartu eta harengana hurbildu nintzen edalontzi bat laranja-urekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 166. orr.

Arratsaldeko zazpiak aldera esaten genion elkarri agur.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 34. orr.

Arratsaldeko zazpiak hurbil: "Eta gose haiz gaizoa!".  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 27. orr.

Luzea egingo zait zazpiak arteko denbora.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 118. orr.

Zazpi eta erdiak ziren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 373. orr.

Etorri bihar erietxera: zazpi eta erdietan bilera dugu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 100. orr.

Zazpiak eta erdietan guk ere atea itxita utzi genuen gure atzean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 33. orr.

Zazpiak eta laurdenetan iritsi eta hogeitabost minutuz geratu ohi nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 156. orr.

Zazpiak eta laurden: ateak kirrinka berriro.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 132. orr.

Seietatik zazpiak eta laurdenetara bitartean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 265. orr.

Zazpiak laurden gutxitan lantokira zetorkidan, hitz egin lehiaz hanpatua.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 108. orr.

Seietan ez zidaten jaikitzen uzten oraindik, eta zazpiak laurden gutxiak arte gorde behar izan nuen nire jakin-mina.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 13. orr.

Zazpiak laurden gutxiago zirenez jaiki egin naiz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 29. orr.

Zazpiak eta hogei ziren Patakik, jaiki, pastazko betaurrekoak soineratu, tokatara zuzendu eta kantu bat jarri zuenean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 116. orr.

Zazpiak hogeita bost gutxiago.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 131. orr.

Zazpietan puntuan iritsi naiz bulegora.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 55. orr.

Goizeko zazpietan jo zuen ekaitz beldurgarri batek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 145. orr.

Arratsaldeko zazpiak arte.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 27. orr.

Zazpietako autobusa hartu behar zuen derrigorrez.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 127. orr.

Zazpietako txandan hasi omen duk lanean, eta gauekoa arratseko hamaikak arte ez omen duk itzuliko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 26. orr.

Irailaren 8an, asteazken arratsaldean zazpietako albisteak entzuten ari ginen irratian.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 144. orr.

Mundu guztiak ohean egon behar zuelako zazpietarako.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 117. orr.

6 (denbora unitateekin)

Stanleyk hirurogeita zazpi urte ditu baina sasoiko dago duen adinerako.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 195. orr.

Zazpi egun egongo zara han.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 997. orr.

Beste zazpi urte egin zituen Labanen zerbitzuan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 82. orr.

Ia zazpi urte ziren ez nuela Tom ikusten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 20. orr.

Nire zazpi urteak aspaldi joan ziren.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 33. orr.

Kontzeptu hori, bolumenaren konstantziarena, zazpi urterekin harrapatzen dute ume gehienek.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 214. orr.

Zazpi urteko neskato bati bezala eman nion agindua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

Ez zioten inori irakasten, "ikasle nabarmenari, zazpi urterik behin" izan ezik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 157. orr.

Zazpi Urteetako gerratean bezala, oraingoan ere Lizarrako gotorleku nagusi bihurturik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 164. orr.

Elkar bizitzako zazpi hilabeteren buruan abandonatu ninduen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 188. orr.

Zazpi egunez ibili ondoren, Galaadeko mendian harrapatu zuen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 88. orr.

Zazpi egunen buruan euria bidaliko dut lurrera berrogei egun eta berrogei gauez.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 7. orr.

Zaldi horiekin, zazpi edo zortzi ordutan jarriko ginateke Frantzian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 265. orr.

Italiako XX. mendeko ipuingintzari buruzko zazpi orduko ikastaldi bat emateko.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 39. orr.

Meza hasteko zazpi minutu.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 66. orr.

7 (diru unitateekin)

Hilean laurehun eta hogeita zazpi dolar baitzen errenta.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 34. orr.

Guztira, zazpi dolar eta laurogeita lau zentabo, Zazpi ehun euro balio dituen larruzko paltoa erosi dut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 208. orr.

Zure hemezortzi txelin eta hiru pennyekin, izango ditugu hiru libera, bederatzi txelin eta zazpi penny.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 27. orr.

8 (luzera neurriekin)

Luzeran, berriz, zazpi metro da heste meharra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.

Sarreraren hegal batek zazpi metro eta erdi oihal izango ditu, hiru zutabe eta hiru oinekin.  Elizen arteko biblia   Ir 27,14

Melun hogeita zazpi kilometrora dagoela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 225. orr.

Zazpi zentimetro zeuzkan paperaren alde batek eta zazpi beste batek.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 101. orr.

Beinat lurretik hogeita zazpi zentimetrotara altxatu zuen, kolpe motzaz erortzera utzi aitzin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 301. orr.

Bi librako harria jaurti behar duen baleztak, bere burukoan, bost hatzeko zuloa izan beharko du; [...] sei librakoa jaurtitzeko, zazpi hatzekoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5050. orr.

Zazpi estadu zituen gorabillak, eta zazpi oin estaduak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 333. orr.

Tolosatik zazpi legoatan dagoen San Martin deitu auzora.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 34. orr.

Ia zazpi miliara zegoen herrixka bateko andre batek Frantzisko dohatsuari bidaltzen zion oparia zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 138. orr.

9 (bestelako neurri unitateekin)

Arazoa zen mukiak itxi egiten zizkiola birikak arnasa galarazteraino, eta bere gorputz txikiak, zazpi edo zortzi kilokoak, ez zeukala ahalmenik muki haiek mugitzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 23. orr.

Bere gorputz txikiak, zazpi edo zortzi kilokoak, ez zeukala ahalmenik muki haiek mugitzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 23. orr.

Ia zazpi tonelada ogi-irin garbi.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,2

Beste zazpi litro esne berotu, ozpin neurria bota, eta bihar goizera arte uzteko eskatu diot.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 120. orr.

Zazpi gradu -adierazi zidan Pablok bere termometroari begirada bat eman eta gero-.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 170. orr.

• 10 iz zenbaki naturalen sailean seiaren ondotik datorren zenbakia.

Zenbaki sinbolikoa zazpia duk!  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 86. orr.

Zazpi gehi lau berdin hamabi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 92. orr.

Izendatzailean, bakoitiak bikoiztuak: hiru, bider hiru, bider bost bider bost, bider zazpi bider zazpi, bider eta abar.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 399. orr.

Bi gehi zazpi ber bi zati bi gehi bederatzi ber bi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 400. orr.

Bai, hori da, bederatzi bederatzi zazpi.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 27. orr.

Irakurri behar ziren garaiko prentsa erreakzionarioaren espantuak hemen bizi ginenon ehuneko zazpi ere ez omen zelako elizan azaltzen!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 46. orr.

Badakit bakan baizik ez dela zazpiko jokoan irabazten.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 240. orr.

11 (joku kartetan)

Karta-multzo batean zazpiko pika aukeratu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 238. orr.

Ezin pausatuago solastatu zitzaidan, mahukapean zazpiko urrea gorderik duen jokalariaren segurtasunaz.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 132. orr.

12 zazpiko iz zazpi kideko taldea.

Zazpiko ona du, baina ordezkoek ez dute maila handia, Dobrkovic eta Nenadic dira salbuespen.  Berria - Kirola   2004-10-16

Joaneko partidako hasierako zazpiko bera atera zuen Francisco Javier Zupo Ekisoainek pistara.  Berria - Kirola   2004-04-25

Zazpiko horri afizionatuetan lekua egingo diela zin egin du Baquek.  Berria - Kirola   2004-12-15

· Euskariansek antolaturiko gizonezkoen Euskal Herriko Zazpiko Torneoan Bizkaia nagusitu zen, Lapurdiri 22-19 irabazita.  Berria - Kirola   2004-07-10

13 zazpitan (orobat zazpietan g.er.) zazpi aldiz.

Entzun izan dut zazpitan ezkondu zela eta zazpi senarrak ezkongelan hil zitzaizkiola.  Elizen arteko biblia   Tb 6,14

Badakit, maisu, arantza horrek zazpitan zulatu zizula bihotza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 71. orr.

Zilar garbia, zazpitan birfindua.  Elizen arteko biblia   Sal 12,7

Gizaseme bikain honek, soka bat gerriko eta zirpil bat oinetako, pilda batzuk jantzi eta txapela buruko, zazpitan arriskatzen zuen bizia oreneko. Zakur handiak behin zaunka egiterako, txikiak zazpitan.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 160. orr.

Sosa partekatzekoa zelarik, nagusiak berak banaketa obratzeko ordez, ez zena zazpietan hobe, bakearen izenean, mutilek erabaki zezaten zer nori joanen zitzaion.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 88. orr.

14 sei-zazpi

Larrinagakoaz gain, beste sei-zazpi egoitza erabili zituzten presondegi moduan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 77. orr.

Orain ere geure baratzetxoan egunero sei-zazpi katuri ematen diet jana.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 103. orr.

-Sei-zazpi ordu bide dago -esan zien.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 45. orr.

Sei-zazpi urte pasatu dira eta ez dute ezer egin.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Hiruki horren gailurra sei-zazpi metrotan dago.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 39. orr.

Antzerkia prestatzen hara eta hona dabiltzan sei-zazpi gazteak Dialog Theatre taldekoak dira.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 263. orr.

Pianoaren aurrean ia egunero pasatzen ditudan sei-zazpi orduek markatu dute nire bizitza.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 35. orr.

Horietarik sei zazpik euskara mintzatzen dugu ongi eta gure tartean beti euskaraz ari gara.  Herria   2001-11-08

Ibaia erabat libre utzirik, bazter bakoitzean hegi etenik gabe bat zuen eratua, sei-zazpi bat metro garai.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 97. orr.

Azkenik, sei-zazpiren bat kilometroren buruan, hara, ikaragarria, baso artean, belardia.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 51. orr.

15 zazpi ahalak egin

Piztiatxo hura zazpi ahalak egiten ari zen bazterrera iristeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 76. orr.

Zazpi ahalak egin zituen eulien antzera erasoka zebilzkion pentsamenduak baztertzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 258. orr.

Erran behar dut ere, ahal izan dutalarik ene zazpi ahalak egin ditudala Eskual-Herrirat jinak ziren Iraultzako komisarioen bortizkeri basaren eztitzeko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 99. orr.

Zazpi ahalak egiten zituen haien irri tolesgabe bera lortze aldera, baina bekaizkeriak hartua zegoen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 63. orr.

Zazpi ahalak egin nituen haren "biltzeko" baina debaldetan izan zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 88. orr.

Aldakuntza gutti Zuraideko hautetsietan, herriaren dinamika antzina segituz zazpi ahalak eginak izanen baitira hitzeman bezala.  Herria   2001-03-22

16 zazpi bat (39 agerraldi, 15 liburu eta 19 artikulutan; orobat zazpiren bat 20 agerraldi, 11 liburu eta 3 artikulutan)

Zazpi bat metro zabal eta hamabost bat luze.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 131. orr.

Zazpi bat urte izango nituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 38. orr.

-Nik Alejandroren gutun bat jaso nian duela zazpi bat urte -esan zuen azkenean. Duela zazpi bat mende, Petrarca eta bere anaia Frantziako hegoaldean zeuden, Ventoux mendiaren inguruan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 93. orr.

Zazpiren bat ordu ibiltzen ginen egunero, bazkaldu arte lau eta ondorenean beste hiru.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 167. orr.

Zazpi mila errial eman genizkion.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 18. orr.

Atleta batek zazpi bat litro oxigeno beharko lituzke 100 metroko esprintak eskatzen duen indarra egin ahal izateko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 55. orr.

Zazpi bat mila gizon eraman ahal izango ditugu, oinezkoen eta zaldizkoen artean. Zazpi edo zortzi bat urte besterik ez nituen artean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 193. orr.

17 zazpi mila

Zazpi mila lagun Baionako karriketan.  Herria   2003-02-06

Lur ikara horren karietara hiriaren hamarrena erori zen eta zazpi mila jende hil ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 250. orr.

Berrogei mila gudari oinezko eta zazpi mila zaldizkorekin.  Elizen arteko biblia   1 M 3,39

Lokomotora labe batek su lamazko erauntsi bat jaurtitzen dizu sabelera, zazpi mila metro gora.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 55. orr.

Zazpi mila barril fuel eta suntsiezineko hiru mila bakteria mota desberdin atxikitzen zituzten harkaitzetan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 129. orr.

Harresia hogeita zazpi mila gizon haien gainera erori zen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,30

Zazpi mila pertsona inguruk parte hartu zuen atzo Diada Nazionalaren baitan Onze de Setembre batzordeak deitutako manifestazio bateratuan.  Berria - Mundua   2004-09-12

Obi ibaira isurtzen du ura, zazpi mila versta inguru ibili eta gero.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 192. orr.

Sei edo zazpi mila tona petrolaki badituzte bilduak.  Herria   2003-01-28

Kairane auzoan beste zazpi mila daude.  Berria - Harian   2006-04-04

Zazpi milatik gora izan ziren, azken ostiralerako egiten duen deialdiaren bat egin zuten herritarrak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-28

Bata sei mila metrora, bestea zazpi milara eta bestea hamar milara.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 37. orr.

Oilo eta ahateen erdia inguru txertatu dituzte dagoeneko (zazpi mila milioi abere).  Berria - Gaiak   2006-01-19

18 zazpi milioi

Venezuelan zazpi milioi haur pobrezian bizi da, lau milioik ez dute osasuna mantentzeko adina jaten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 28. orr.

Zazpi milioi t'erdi pertsona bizi diren leku batean beti edukiko du norbaitek beste norbait garbitu, torturatu edo bortxatzeko gutizia.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 137. orr.

Kalte materialak zazpi milioi eurotik gorakoak izan ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-01-07

Batzorde bilkuran zazpi milioi euroren destinoa finkatu du departamenduak.  Herria   2005-08-04

Gu laster zazpi milioi izango gara, etorkinei esker batez ere.  Berria - Euskal Herria   2004-04-27

Esklabotasuna debekatu zen arte, hamairu milioi esklabo eraman ziren Amerikara, horietatik zazpi milioi XVIII. mendean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

19 zazpi-zortzi

Astiro-astiro zazpi-zortzi lagun bildu dira era horretan, denak gizonezkoak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 57. orr.

Hotzikarak nago, baina badakit, zazpi-zortzi ordu barru, hemen izango dugula berriro eguzkia.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 34. orr.

Zazpi-zortzi hilabete iragan zirenean, ordea, bigarren partea ere kontatu behar ziola bururatu zitzaion Sarari.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 14. orr.

Handik zazpi-zortzi egunera, haur gaixoa, berriz gaixotua, ikustera itzuli zelarik, teilapeko gizona, Villasús, hil egin zela esan zioten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 281. orr.

Koadro bat zegoen zazpi-zortzi metrora, beheko solairuan, atearen ondoan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 138. orr.

Zazpi-zortzi ziren, adin guztietakoak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 161. orr.

Egutxik hirurogeita lau urte zituen orduan, eta emakumeak hogeita lau-bost edo hogeita zazpi-zortzi gehienez.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 78. orr.

Euskal Herri osoko zazpi-zortzi ehun mila euskaradunetarik, 70.000, hots, 10etarik bat bakarrik gara Iparraldeko.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 120. orr.

Grosetik ez oso urrun botatako bizikleta saltzailearentzat zazpi zortziren bat hitz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

amezketako zazpi iturri (9); azken zazpi urteetan (9); azken zazpi urteotan (11); berrogeita zazpi (27); beste zazpi zauritu (16); duela zazpi hilabete (10); duela zazpi urte (48)

euskararen zazpi bekatu (10); guztira zazpi (9); hamarretik zazpi (10); hirurogeita zazpi (23); hirurogeita zazpi urte (11); hogeita zazpi (80); hogeita zazpi urte (14)

ia zazpi (22)

orotara zazpi (10); sei edo zazpi (60); sei eta zazpi (11); sei zazpi (68)

urrezko zazpi (8); urtean zazpi (12)

zazpi ahalak (22); zazpi ahaleginak (9); zazpi ahari (9); zazpi aldaketa (8); zazpi aldare (8); zazpi aldiz (95); zazpi arkume (9); zazpi aste (10); zazpi bat (39); zazpi bat urte (13); zazpi behi (14); zazpi bekatu (22); zazpi bekatu nagusiak (19); zazpi bider (33); zazpi dira (24)

zazpi edo (73); zazpi edo zortzi (60); zazpi eginahalak (9); zazpi egun (76); zazpi egunean (12); zazpi eguneko (19); zazpi egunen (15); zazpi egunen buruan (12); zazpi egunetan (18); zazpi egunez (89); zazpi ehun (37); zazpi ehun bat (8); zazpi entsegu (28); zazpi eta erdiak (16); zazpi eta erdietan (23); zazpi eta zortzi (9); zazpi film (10); zazpi galburu (18); zazpi garaipen (14); zazpi gau (9); zazpi gazte (18); zazpi gizon (20); zazpi gol (28); zazpi gol sartu (11); zazpi goleko (23); zazpi goleko aldea (11); zazpi gure aita (8); zazpi guztira (8); zazpi haur (16); zazpi hautagai (16); zazpi herri (10); zazpi herrialde (15); zazpi herrialdeak (11); zazpi herrialdeen (8); zazpi herrialdeetako (11); zazpi herrialdeetan (8); zazpi herrialdetako (8); zazpi hilabete (89); zazpi hilabetean (9); zazpi hilabeteetan (15); zazpi hilabeteko (12); zazpi hilabetera (8); zazpi hilabeteren (9); zazpi hilabetez (21)

zazpi irabazi (12); zazpi iturri (27); zazpi iturrik (10); zazpi izan (12); zazpi izango (9); zazpi jardunaldietan (9); zazpi jokalari (22); zazpi kide (11); zazpi kilo (17); zazpi kilometro (16); zazpi kilometroko (14); zazpi kilometrora (10); zazpi lagun (66); zazpi lagun hil (20); zazpi lagunek (13); zazpi lagunen (9); zazpi langile (12); zazpi lurraldeetako (11); zazpi lurraldeetan (8); zazpi mankomunitateek (12); zazpi metro (15); zazpi mila (67); zazpi milioi (38); zazpi miliun (8); zazpi minutu (30); zazpi minutuan (8); zazpi minutuko (9)

zazpi ordu (24); zazpi oren (14); zazpi orenetan (8); zazpi palestinar (13); zazpi partida (60); zazpi partida jokatu (24); zazpi partidatan (8); zazpi partidetan (8); zazpi pertsona (39); zazpi pertsona hil (21); zazpi polizia (11); zazpi probintzietako (14); zazpi puntu (39); zazpi puntuko (23); zazpi puntuko aldea (12); zazpi puntura (18)

zazpi segundo (15); zazpi seme (30); zazpi seme alaba (12); zazpi soldadu (14); zazpi talde (28); zazpi tanto (17)

zazpi urte (355); zazpi urte bete (8); zazpi urte egin (16); zazpi urte eman (9); zazpi urte geroago (12); zazpi urte lehenago (8); zazpi urte zituela (8); zazpi urte zituen (11); zazpi urtean (15); zazpi urteetako (21); zazpi urteetako gerratean (9); zazpi urteetan (22); zazpi urteko (114); zazpi urteko kartzela (12); zazpi urteotan (11); zazpi urtera (10); zazpi urterekin (20); zazpi urteren (16); zazpi urteren buruan (11); zazpi urtetan (14); zazpi urtetik (10); zazpi urtez (73); zazpi zauritu (25); zazpi zauritu ziren (10); zazpi zortzi (52)

arratsaldeko zazpiak (32); arratsaldeko zazpiak eta (8); beste zazpiak (8); goizeko zazpiak (30); goizeko zazpiak aldera (9); goizeko zazpiak eta (8); zazpiak aldera (27); zazpiak arte (15); zazpiak bat (33); zazpiak eta erdietan (12); zazpiak laurden (10); zazpiak ziren (11)

arratsaldeko zazpietan (22); goizeko zazpietan (39)

hasierako zazpikoa (78)

zazpiren bat (20)


zazpiehun (orobat zazpi ehun eta zazpirehun g.er.) 1 zenbtz zazpi bider ehun, 700.

Zazpiehun hilotz geratu omen ziren lur gainean, nekazariek lurperatu behar izan zituztenak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 194. orr.

Salomon, hala ere, itsuki maitemindu zen haietaz: zazpiehun emazte izan zituen, eta hirurehun ohaide.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 68. orr.

Inpresio handia egin zidan fabrikatzar hark, ia zazpiehun langile ari baitziren lanean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 174. orr.

Gotorlekuan zeuden gizakiek, gailurretik zazpiehun oin beherago egon arren, atea zain zezaketen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 19. orr.

Zortziehun gramo Idiazabal mila eta seiehunean, zazpiehun gramo Cabrales mila eta ehunean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 15. orr.

Urtean zazpiehun errublo irabazten dituen funtzionario batek ere ez luke hain gela xumea izango.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 508. orr.

Zazpiehun urte dira Petrarca jaio zela.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 73. orr.

Hodeiak zazpiehun metrora daude.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 120. orr.

Kasu horretan, zazpiehun mikrosegundokoa da, gutxi gorabehera, denbora-tartea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 117. orr.

Sei metro gorako eta zazpi ehun kiloko pertsonaiak, brontzean dailatuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 163. orr.

Ikertzaileek lau mila zazpiehun eta laurogeita bi dokumentu katalogatu dituzte.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 166. orr.

Hagridek zazpiehun eta hamahirugarren gela hustu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 130. orr.

Fatxada kresaltsu eta zikinduak, axuleiuen irudiak, honako honek mila zazpiehun eta hirurogeita lauko data du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 92. orr.

Aginte postutik Aszensioko ermitara ez ziren zazpiehun bat metro baino gehiago izango, baina etsaien lerroak hartzen zuen bidea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 57. orr.

2 zazpiehun mila

Elosegik zazpiehun mila pezetako lau faktura bidaliko zituen, Poulenc-en izenean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 139. orr.

Berehala egin nituen kontuak, hamazapi kilo bider lau mila libera, hirurogeita zortzi mila libera edo gauza bertsua: milioi bat eta zazpiehun mila pezeta.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 138. orr.

Zazpiehun-zortziehun mila bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.


zazpigarren (orobat zazpigerren g.er.) 1 ord zerrenda batean aurretik sei dituena (7.).

Zazpigarren kapituluak, sarrarazten gaitu erdiz erdi [...] boterearen eta botere mota ezberdinen arteko liskarren muinean.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 45. orr.

Zazpigarren egunerako bururatua zuen Jainkoak bere lan guztia eta zazpigarren egunean lanetik gelditu zen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 17. orr.

Kristau-aroko zazpigarren mendean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 41. orr.

Ehun eta berrogeita hamar egunen buruan -hau da, zazpigarren hilaren hamazazpian.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 28. orr.

Ile ostera hazi berria mozten nuen Zazpigarren Etorbideko Park Slope bizartegian.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Behera zebiltzan hitzek seigarren bat adierazten dute; eta goian Yhwh zegoen hitzek zazpigarren bat.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 35. orr.

Zazpigarrena da Jainkoa eta haren sainduak eta haiekin bizi diren deabruak eta gaixo dohakabeak berak betiere laidoztatzen eta madarikatzen dituzten oihu, negar, orro, laido eta elegaiztoen nahasketa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 85. orr.

Gau eta egun jo genuen aurrera, sei egunetan, eta zazpigarrenean Lamo hirixka maldatsura heldu ginen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 62. orr.

Lehen seiak beste hainbeste maila dira, zazpigarren honetara iristeko, non azkenik atseden hartuko baituzu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 828. orr.

Zazpigarrenik, erraten dut nahiz ez dirudien egun debekatuetan arroltzeak eta esnea hartzea eragozten duen artikulua badoala Trentoko Kontzilioak 25. Jardunaldian Janarien atseginaz erranen aurka.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 188. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zazpigarren sailkatzea lortuko bagenu, berriz, ikaragarria litzateke.  Berria - Kirola   2004-09-01

Kontroletik kanpo heltzen zirenak, errepide ertzean txiza baino egiten ez zutenak, ehun eta hogeita bostetik hirurogeita zazpigarren iristen zirenak.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 46. orr.

1,93 metro saltatu zuen, seigarren eta zazpigarren sailkatuak bezala, baina iruindarrak jauzi gehiago behar izan zituen horra iristeko.  Berria - Kirola   2006-03-12


zazpigerren ik zazpigarren.

zazpika adlag zazpiko multzoetan.

Madrilen [...] ibili dira gazte horiek multxoka, sei edo zazpika, karriketan gaindi, jateko eta edateko bero eta goxokeriekin.  Herria   2005-12-29


zazpiki 1 izond haurrez mintzatuz, ama ernaldu eta zazpi hilabetera jaiotzen dena; estua, edozergatik urduri edo egon ezinik jartzen dena.

Don Anizetok zazpikia jaio zela esango zuen gero, eta Don Juan ahalguztiduna izan zen ezteietan aitabitxi, bere eginkizun guztiz garrantzitsuetatik propio etorrita.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 146. orr.

Agur, ba, ta presta azkar gure erasoa gazte zazpikien aurka.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 161. orr.

Zabalik aurkitu zuen aurreneko tabernan sartu zen lagun zazpikia lasaitzera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 167. orr.

2 irud/hed

Anaia nagusi Felixek bazka-besakadak erauzi ditu, burua estaltzeraino, eta mordoka irenstearen imintzioa egin du, oparo jaten ari den txahal zazpikiaren hotsak atera.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 41. orr.


zazpiko ik zazpi 12.

zazpikoitu, zazpikoi(tu), zazpikoitzen du ad zazpi aldiz handiago bihurtu.

Brown jaunak laster batean eginiko kalkuluen arabera, zazpikoitu egin zitzaion ahalmen masturbatzailea, edo zortzikoitu, eta gauza da inolako erru-sentimendurik gabe jotzen zuela orain kanpaia, edonola eta edozein lekutan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 68. orr.


zazpikoitz izond zazpi osagai berdinez edo mota bereko zazpi gauzaz osatua.

Burton-ek eite bereko beste artifizio batzuk ere aipatzen ditu -Kai Josru-ren kopa zazpikoitza, Tarik Benzeyad-ek dorre batean aurkitu zuen ispilua.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 173. orr.


zazpikote 1 iz zazpi lagunez osaturiko taldea.

14 bertsolari ariko dira, bi zazpikotetan banaturik.  Berria - Kultura   2006-04-01

Beste pianista batek, McCoy Tynerrek, Impulse disketxearen garaiak ekarriko ditu gogora bere zazpikotearekin.  Berria - Kultura   2006-05-03

Harizko taldetik zazpikote bat behar zen.  Berria - Kultura   2006-03-28

Pierre Moleres jaun apezpikuak, bortz apezez inguraturik, zelebratu du meza bat guziz kartsua, bereziki Alexandre Aguerre-k gidatu duen zazpikote baten kantu ederrekin.  Herria   2002-09-19

Aurrean Totschnigek ziharduen lanean, eta Jaizkibelgo gainean 51 segundo ateratzen zion zazpikoteak tropelari.  Berria - Kirola   2004-08-08

2 irud/hed

Altzairugilea ez zen Ibex-35en galerak izan zituzten zazpikotean.  Berria - Ekonomia   2004-02-10


zazpina 1 banatz bakoitzari zazpi, bakoitzak zazpi.

Zazpina jokalari izaten dira alde bakoitzean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 151. orr.

Zeruko hegaztietatik ere zazpina bikote, ar-emeak, hauen arrazak munduan iraun dezan.  Elizen arteko biblia   Has 7,3

Zazpina gol sartu zituzten.  Berria - Kirola   2006-01-15

Bi solairutan zazpina leiho neoklasikoz osatua, belarrik gabeko hondar muinoan altxaturik, paraje idorretako lore bakarti agertzen zitzaigun.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 316. orr.

Beste alde biek ere zazpina zentimetro zeuzkaten.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 101. orr.

Zazpina ipuineko liburu bana besapean zutela agertu ziren.  Berria - Kultura   2004-05-29

Zazpina mila euroko bina beka poesian, saiakeran eta haur eta gazte literaturan.  Berria - Kultura   2006-04-28

EAJ-EAk 18 ordezkari lortu zituzten, bederatzi Gipuzkoako Aurrerazaleek (PSE), zazpina CCOOk eta Banatuz-ek (LAB) eta bi ELAk.  Berria - Ekonomia   2004-04-01

Boteak zazpina eta oren bat eterdi ezbaian partida.  Herria   2004-06-17

2 zazpinako izlag zazpik osaturiko.

Markagailuak zazpinako berdinketa erakusten zuen hamabosgarren minutuan, eta, tarte horretan, denboraldi honetan inork gutxik lortu duena lortu zuen Wislak gainera: Portlanden aurretik jartzea.  Berria - Kirola   2004-11-07


zazpinaka adlag zazpinako multzoetan.

Hara biltzen dira merkatariak, zazpinaka edo zortzinaka, ohiturari jarraiki bina katilu te edatera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.

Zazpinaka josi ogi-buruak benedikatu zituen apezak.  Berria - Kultura   2004-08-21

Orain den-dena hirunaka edo bosnaka egin beharra daukat, baina, duela hilabete batzuk arte, launaka edo zazpinaka aritzen nintzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 101. orr.

Aritmomania esaten zaion joera baitut: eginkizun desatseginen aurrean batez ere, binaka kontatzen hastekoa, edo zazpinaka, nahi adina luza dezakedan mugara iritsi arte.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 107. orr.


zazpinako ik zazpina 2.

zazpiren iz zazpi zati berdinetan banatu den osotasun baten zati bakoitza.

1700. urtetik aurrera, Amerikak, Indiak eta Afrikak britainiar inportazioen herena eta esportazioen zazpirena hornitzen zituzten, eta ehuneko horiek areago handituko ziren XVIII. mendean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 36. orr.

Arkitrabearen altuera modulu batekoa izango da, tenia eta gotak ere kontuan hartuta; teniak moduluaren zazpiren bat izango du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1910. orr.

Abakoaren zabalera kapitel-altueraren zazpiren bat izango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1830. orr.


zazt ik sast.

zaztada ik sastada.

zaztaka ik sastaka.

zaztako ik sastako.

zaztar ik sastar.

zaztatu ik sastatu.

zealdo iz kulunka, balantza.

Mintzatu gabe ere, zealdoak salatzen zion mozkorra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 21. orr.


zealdoka (orobat zialdoka g.er.) adlag kulunkan, balantzaka.

Zealdoka hurbildu nintzen ohantzeraino.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 136. orr.

Ni, ordea, nire buruan atziturik, eroturik, zealdoka, ez nuen ezer ulertzen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 182. orr.

Mainguka ez ibiltzearren, arruntik oinustu eta zealdoka gurutzatu nuen ganbera, sarrerako ateraino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 359. orr.

Hauts harrotuan, gurdiak basaki zealdoka, aurigek ankerki zigorkatzen zituzten zaldi eroak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 58. orr.


zealdokatu, zealdoka(tu), zeladokatzen da ad kulunkatu.

Karpetaren gaineko hauts pixarra arriskutsuki zealdokatu zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.


zeanuriztar izond/iz Zeanurikoa, Zeanuriri dagokiona; Zeanuriko biztanlea.

Herenegundik falta zen 42 urteko zeanuriztarra eta atzo uretan aurkitu zuten gorpua.  Berria - Euskal Herria   2004-04-18

Argazkilari zeanuriztarraren 1.500 argazki dauzka gordeta Manterola sendiak.  Berria - Kultura   2004-01-16

Zeanuriztarren istorioak jasotzeko asmoz, herriko hainbat jenderekin hitz egin du Mendibilek.  Berria - Kultura   2006-01-04


zear ik zehar.

zeberiotar izond/iz Zeberiokoa, Zeberiori dagokiona; Zeberioko biztanlea.

Jose Ramon Alberdi apaiz zeberiotar jatorraren eskuzabaltasunari esker.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 77. orr.

Abenduan Josu Artetxe Aiesta zeberiotarra hil zuen Guardia Zibilak Altzako etxe batean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 104. orr.


zebra 1 iz zaldiaren familiako ugaztuna, Afrikakoa, astoaren antzekoa, gorputzeko ile zuri-horia zeharkako zerrenda beltzaranez edo beltzez marratua duena (Equus cebra).

Egun osoa ehizan eman ondoren zebra bat akabatu eta sorbaldan dakarren ehiztariaren eran.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 91. orr.

Narrasti beltzak, horiak, moreak, zebra edo tigrearen erara marratuak pilatzen ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 138. orr.

Animalia bat ezagutzekotan, mugimenduagatik edo ezaugarri bakar bategatik ezagutzen zuen Virgilek -kangurua jauziengatik, jirafa garaieragatik eta zebra marrengatik-, baina ezin zuen animaliaren inpresio orokorrik jaso.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 140. orr.

Zebra ikaratuak korrika ibiltzen dira puska batean, eta gero gelditu eta belarra jaten hasten dira berriz ere.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 66. orr.

Lehoiari atzaparrak eta hortzak eman zizkion Berberak zebraren gorputza marraztu zuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 151. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lehoi batek zebra talde bati erasotzen dio eta bat hiltzen du.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 65. orr.

Zebra taldea bat eginda badago, lehoiak begiratu eta ez du, nonbait, zebra bat, animalia jakin bat, ikusten, kolore eta marra hodei bat baizik.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 151. orr.

Maillot gorri ikusgarria sotoan utzi zuten, eta zebra itxurako maillot zuri-beltz marradunarekin agertu.  Berria - Kirola   2004-05-16

Berdin hartzen zuten atseden parke baten sarreran edo zebra-pasabide mortuen erdian.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 85. orr.

Maianak soa apaldu zuen eta konturatu zen oinezkoen zebra-pasabidetik hamar bat zentimetrotan zegoela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 61. orr.

Dyna Panhard batean ibiltzen ginen: zapo mutur-biribil luze bat, hori kanario-kolorea, aulkiak eskai zebra imitaziozkoak eta lapiko zaharraren hotsa.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 17. orr.

3 zebra-arrain karparen familiako arraina, gorputza marratua duena, akuarioetan ikus daitekeena (Danio rerio).

Zebra arraina egun aski eredu erabilia da zientziaren alorreko ikerketa asko egiteko, batez ere genetikaren alorrean.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

Zebra arrainen ezaugarriak bereziak dira, eta askotan erabiltzen dituzte farmaziako ikerketetan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

Zebra arrainaren enbrioia gardena da, eta ikerlariek arrainaren bihotza, hezurrak, neuronak... fluoreszente bilaka ditzakete tinten bitartez. Zebra arrainak ugaltzeko gaitasun handia dauka eta belaunaldi bereko arrain asko jaiotzen dira.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

4 zebra bide (10 agerraldi, liburu 1 eta 4 artikulutan; orobat zebrabide 30 agerraldi, 10 liburu eta 7 artikulutan) oinezkoentzako igarobidea, kale eta errepideetan zeharkako zerrenda zuri zabalez markatzen dena.

Kontua gelditu gabe jardutea zen, eta kalearen alde batetik bestera pasabide markatuetatik, zebrabideetatik pasatzea, semaforoak errespetatuz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 174. orr.

Simagoko zebrabidea gurutzatzean gizon bat geratu zitzaion alboan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 134. orr.

Aita bat eta hiru seme-alabak zutikako seinalea duen zebrabide bat igarotzen ari zirela harrapatu zituen furgonetak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

San Adriango autobus geltokiaren ondoko zebrabidea gurutzatzen ari zela.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 43. orr.

Bere aurretik, oso gertu, senar-emazte batzuk ari dira kalea zeharkatzen, zebrabidetik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 90. orr.

Urtarrilaren 3an zebrabidean gelditu ez zen furgoneta batek ume bi harrapatu eta hil egin zituen Basurtun, hiriburuko sarbidean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-25

Blok txiki bat poltsikoan duela ibiltzen omen da eta tarteka, inork gutxien espero duenean, kale bazter batean edo zebrabidearen erdian geratu eta hasten omen da idazten.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zebra arraina (3); zebra arrainak (3); zebra itxurako (3)


zebrabide ik zebra 4.

zebratu, zebra(tu), zebratzen da/du ad zebraren antzeko marrez hornitu.

Argiak eta itzalek zebratua, ohe horrek ezin du luzaro hutsik egon.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 57. orr.

Zinemako pantailan zelda huts bat ageri denean bezala, Gela Zebratua maiuskulaz, pertsonaia bat gehiago delako.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 57. orr.

Gela Zebratuan zaude, pantailako zeldan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gela zebratua (4)


zebu iz behiaren familiako ugaztuna, idiaren antzekoa, soinean gantzazko konkor bat edo bi dituena (Bos indicus)

Euliak, zebuaren kopetan zehar dabilela, uste osoa dauka berak baduela zerikusirik abere horrek egiten dituen burukadekin.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 104. orr.

-Ez dio axola ze'ak, zebuak badira?  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 134. orr.


zedarri (orobat xedarri g.er.) 1 iz mugarria.

Hamahiru urteen zedarria gibelera utzi arte ez dakit nola moldatzen nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 31. orr.

Atapuercan sartu aitzin dagoen zedarriari ez naiz ohartu ere: "Erregearen bukaera" deitzen da harria.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 107. orr.

Hona beste zedarri bat, zenbat kilometro gelditzen diren Santiagora heltzeko erakusten diguna.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 131. orr.

Zedarri bati kontra jarririk, sagar bat janez.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 144. orr.

"A Santiago" hitzen azpian gezi horia, ondo ondoan zedarri moderno bat, axal urdin ttikian maskorra daukana.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 44. orr.

Erreinuen oinarriak, alorren zedarriak, eraikinen zimenduak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 134. orr.

Herriek ere hunkitzen ahalko dute laguntza hori beren eremu komunen tratatzeko, dela bastizak, hesolak, zedarriak berritzeko, bortu gunetan etxolak edo etxauak eraikitzeko.  Herria   2003-02-27

Mendiei ezin zaie zedarririk ezarri!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 84. orr.

2 irud/hed

Lehian eta sokatiran hasi zaizkigu atzoko eta gaurko belaunaldiak, eskuineko eta ezkerreko alderdiak, bakoitzak ongi finkatuz bere zedarriak eta gogor eraikiz bere gotorleku propioak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 33. orr.

Gure gaztaroko mundu mota, bere zedarri finkoekin, betikotz desagertua dela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 87. orr.

Hamahiru urteen zedarria gibelera utzi arte ez dakit nola moldatzen nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 31. orr.

Erdi Aroko kanonen zedarriak gainditu gabe, Liburu Sainduen eta Elizako Aiten iturrietara itzulia zen isil-isila.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 30. orr.

Badaki ermita hori aspaldi hasitako galera baten zedarria besterik ez dela, konponbide baten itxaropena irentsiz galera behin betikoa bilakatu duen abiapuntu errugabea.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 51. orr.

Agatarekiko eztabaiden ingurua egina bide zuen, neskaren jakitatearen zedarrietara heldua zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 232. orr.

Komeni da hemen prozesu horren bi zedarri aipatu eta azpimarratzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 90. orr.

Orobat izango ziren, zalantzarik gabe, zedarri funtsezkoak biologiaren eta medikuntzaren historian.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 182. orr.

Beti erreala den Geografiaren zedarriak ezagutzen ditut, baina ez lurraren deskripzio ahalgarri ororen mugak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 259. orr.

Sentimenaren zedarriak inoiz ezin dituela gainditu, objektuak hauen barnean soilik eman ahal baitzaizkigu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 125. orr.

Arrazoimenak bere baitan legegabea den askatasunari zedarriak ezartzeko erabiltzen duen printzipioari dagokionez [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 209. orr.

Zedarririk gabeko orotasuna, ordea, batasun absolutua da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 214. orr.

3 (izenondoekin)

Haien odolari esker berreskuratu zituen beraz Frantziak, 1870ean aleman etsaiak ebatsi lurrak, eta Rhin ibaiaren ertzean finkatu zituen sekulakotz bere zedarri naturalak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 117. orr.

Gure arrazoimenaren zedarri estuak salatuz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 187. orr.

Edo gure arrazoimen hutsa konfiantzaz hedatu ahal izan behar da edo berari zedarri determinatu eta seguruak ezarri ahal izan behar zaizkio.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 37. orr.

Platonek sentsuen mundua utzi zuen, honek adimenari hain zedarri hertsiak ezartzen dizkiolako.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 34. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Bi manamendu baditiat bide-zedarri!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 246. orr.


zedarrigabe izond zedarririk gabea. ik mugagabe.

Edonork erraz onartuko du, beren buruei gustura higidura aske eta zedarrigabea baimentzen dioten tenperamentuak eta talentuek [...] zentzu batean diziplina behar dutela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 248. orr.

"Arima ez da hilgarria" esakunearen bitartez benetan baieztatu egiten dut forma logikoaren arabera, arima zerizan ez-hilgarrien lurralde zedarrigabean ezartzen dudan heinean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 61. orr.

Erabileran beren zedarritasun enpirikoa erakustea noizbehinka judizioen beharbadakotasuna erakustea baino errazagoa denez, edo batzuetan argigarriagoa denez judizio bati egozten diogun orokortasun zedarrigabea bere beharrezkotasun gisa erakustea, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 32. orr.


zedarrigabetasun iz zedarrigabea denaren nolakotasuna.

Intrahistoriaren metafora ia denek egona, pasibitatea adierazten dute ("xxxx"), eta denboragabe eta zedarrigabetasuna ("xxxx"), h[au] d[a], izan bat, intuizioak bakarrik atzeman ahal izateko modukoa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 90. orr.


zedarrigabetu izond zedarriak kendu zaizkiona.

Autore alemanetan ez dago "izpiritu" metafisiko aldez aurrekorik, edozertsutarako ahalmen zedarrigabetu gisa; dago izpiritu (kultura) manifestatu sozial historiko bat -herri bakoitzak berea-, izpiritu (nortasun) baten obra bezala interpretatzen dena.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 128. orr.


zedarritasun iz mugatasuna.

Erabileran beren zedarritasun enpirikoa erakustea noizbehinka judizioen beharbadakotasuna erakustea baino errazagoa denez, edo batzuetan argigarriagoa denez judizio bati egozten diogun orokortasun zedarrigabea bere beharrezkotasun gisa erakustea, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 32. orr.


zedarritu, zedarri(tu), zedarritzen (100 agerraldi, 33 liburu eta 21 artikulutan) 1 du ad zedarrien bidez seinalatu edo mugatu. ik mugarritu.

Hurrengo minutuan, denak kanpoan zeudela, bi hilerrietako behin-behineko mugak zedarritu ziren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 264. orr.

Lurrak ez zedarritzeak, gainera, kolonoen eta indigenen arteko gatazkak areagotuko dituela nabarmendu du Survivalek.  Berria - Gaiak   2004-08-20

2 hed/irud ik zedarriztatu.

Ama bat negar batean ari da bere lurretako mugak zedarritzen dituen egurrezko hesiaren alboan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 21. orr.

Eskuinetara, pasealeku estu bat zedarritzen zuten zuhaitzek.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 17. orr.

Ziztuan nindoan burdinesiz zedarritutako karrika estuetan barna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 236. orr.

Eguzkiak argiztatutako eraikin batzuek parkea zedarritzen zuten hegoaldean eta ekialdean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 197. orr.

Ile gorrixkaren mataza izurtu batek kiribil lisoez zedarritzen zion kopeta luze eta estua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 84. orr.

Gizon argia zen, helburuak ondo zehazten eta helburuetara iristeko bideak zuzen zedarritzen zekiena.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 169. orr.

Geratu egin zen une batez, ateko markoak zedarritzen zuen koadroari begira.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 123. orr.

Kalea San Joanen hasten da, eta Kanpandorre kalean amaitzen; Parte Zaharra zedarritzen zuen.  Askoren artean   «Rataplan» - 79. orr.

Uhartea zedarritzen zuten lau argi iturrien labankadek ilunbeak ebakitzen zituztela, Creac'hen maldara heldu ginen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 102. orr.

Guztiz arbitrarioak diren mugak jartzen saiatzen baikara gure ingurua espazio-denboretan zedarritzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 24. orr.

Alderdiak zatikatu ziren, Hegoaldeko borroka sustatzen eta Iparraldekoa onesten zutenen arteko leizeak zedarrituz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 25. orr.

Bere ibilbide akademikoa behar bezala zedarritzeko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 121. orr.

Subjektu begiralea da trazu berezien taula bati dagokionean, eta ohar-hartzailea tipo deskribatzaile bati dagokionean; hautemate urruntasun ezin hobe batean dago kokatuta, bere mugek informazio egokiaren aleak zedarritzen dituztelarik.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 62. orr.

Erregistro hauetako bakoitzean zenbait objektu izendatu dira, zedarritu, aztertu, eta horren ondoren zuzendu, atzera definitu, ihardetsi eta ezabatu egin dira.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 50. orr.

Irudien historia zedarritu duten berrikuntza teknologikoen artean bada bat askotan egiazko iraultzatzat hartu izan dena; argazkiaren asmakuntzarekin irudi "automatikoak" sortzeko aukera ekarri zuena, hain zuzen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 170. orr.

Zigorgabetasunak zedarritzen duen sistema bihozgabea.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 16. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Ikerkuntza egiteko erabiltzen diren baliabideak ere inguru zabalago batean aztertu behar dira, ez unibertsitateak jartzen dituen muga zedarritu horietan bakarrik.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 128. orr.

"Garapen" hitza, halaber, oso gauza zedarritu bat adieraztera mugatu da zenbaitetan.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 21. orr.

Holako ikastegietan ikasten zutenak pribilegiodunak zirela, goi mailako hezkuntza nahiko zedarritua eta mugatua baitzen.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 18. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lurrak zedarritzea (3)


zedarritzaile izond zedarritzen duena. ik zedarriztaile.

Mintzaldi hipnotiko eta zurrunak luzatuz, politikariek zein kulturaren zedarritzaileek medailak, oroit taulak, kopak eta zinezko baliorik gabeko mila girgilak oparitzen zizkioten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 128. orr.


zedarritzapen iz zedarritzea. ik zedarriztapen.

Ez nezakeen gehiago ametsaren eta egiaren arteko zedarritzapena hauteman!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 58. orr.


zedarritze iz zedarrien bidez seinalatu edo mugatzea.

Espeziea ez da ulertu behar hemen klase baten zedarritze abstraktutzat, baizik eta beren esentziaren indarrez propietate komun batean partaide diren banakoen multzotzat. Zedarritze isil bat ezarri zaie aurreko azterketa guztiei, euren hastapena eman gabe, bere zirriborroa zehaztua izan gabe.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 17. orr.

Zedarritze instantziak deskribatu beharko lirateke: XIX. mendean medikuntza [...] gizarteko instantzia nagusiena bihurtu zen zoramena mugatzeko, bera izendatzeko eta objektu modura finkatzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 51. orr.


zedarritzearren adlag zedarritzeko.

Alferrik ari nintzen gaztainondoak zenbatzen saiatzen, Vellédarekiko kokatzen, haien altuera platanondoen altuerarekin alderatzen: haietako bakoitza itzurtzen zitzaien haiek zedarritzearren bilatzen nituen loturei, bakartu egiten zen, gainez egiten.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 212. orr.


zedarriztaile izond zedarritzen duena. ik zedarriztatzaile.

Zeren anizkuntasun indeterminatua ematen duten baldintza zedarriztaile guztiak alde batera uzten baitira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 234. orr.

Bere lotura-ahalmenaz kontziente den inteligentzia gisa existitzen naiz, baina berak lotu behar duen anizkunkiari begira barneko sentsua deitzen zaion baldintza zedarriztailearen menpean existitzen naiz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 77. orr.

Bere izaera enpirikoa izenda dezakegun adigaia, hau agerpen soiletatik abiatuta argitzen den heinean, eta iraunkorra dena, ondorioak, aldiz, tankera aldakorretan agertzen diren bitartean baldintza laguntzaileen eta (aldez) zedarriztaileen arabera.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 204. orr.


zedarriztapen iz zedarriztatzea.

Puntuak eta aldiuneak mugak besterik ez dira, h[au] d[a], espazioaren eta denboraren zedarriztapenaren kokaguneak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 101. orr.

Legeak hemen ere gure askatasunaren zedarriztapen soilak dira, hau bere buruarekin osoro adosteko baldintzetara zedarriztapenak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 141. orr.

Hau badiot: "gauza guztiak kanpoko agerpen gisa bata bestearen ondoan daude espazioan", orduan erregela honek orokorki eta zedarriztapenik gabe balio du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 46. orr.

Zientzia ezagutza-ekoizle gisa ezaugarritzen duen irudiak hortxe dirau, baita objektu-subjektu zedarriztapen klasikoak ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 248. orr.

Zientzia-praktikaren arrabol honetan, subjektu-objektu (gizartea-izadia) zedarriztapen absolutua deuseztatu egiten da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 249. orr.

Ezeztapen guztiak [...] errealitate handiago baten eta, azkenik, errealitate gorenaren zedarriztapen soilak dira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 212. orr.

Gure arrazoimenaren mugen determinazioa apriorizko oinarrien arabera baino ezin daiteke gertatu; bere zedarriztapena, berriz, [...] a posteriori ere ezagut daiteke jakintza orotan oraindik jakiteko geratzen zaigunaren bitartez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 259. orr.


zedarriztatu, zedarrizta(tu), zedarriztatzen (78 agerraldi, 3 liburu eta artikulu 1ean) 1 du ad zedarri ez-fisikoen bidez seinalatu edo mugatu. ik zedarritu 2; mugarriztatu.

Lehenik lanean hasten diren enbrioiaren geneen eginkizuna modulu horien lurraldea zedarriztatzea da; hasieran, berdin-peto dira modulu guztiak ere, eredu baten kopiak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 62. orr.

Muga horiek zedarriztatzerakoan sortzen dira nonahiko eta nolanahiko oztopoak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 84. orr.

Hau onartu nahi ez bada, orduan nire esakunea Matematika hutsera zedarriztatzen dut.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 35. orr.

Puntuak eta aldiuneak mugak besterik ez dira, h[au] d[a], espazioaren eta denboraren zedarriztapenaren kokaguneak; baina kokaguneek zedarriztatu edo determinatu behar diren begiespenak aurresuposatzen dituzte beti.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 101. orr.

Espazioa kanpoko begiespen ororen forma huts gisa kanpoko agerpenetara baino ez da zedarriztatzen apriorizko baldintza den aldetik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 48. orr.

Metafisika zedarriztatzen duen kritika bat negatiboa da hainbestez, baina aipatutako erabilera zedarriztatzeko eta suntsitzeko mehatxua egiten duen oztopoa aldi berean deuseztatzen duenez gero [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 2627. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Legeen aplikazioan nabarmentzen den antinomia nomotetikaren etsamina-saialdi onena da gure jakituria zedarriztatuan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 182. orr.


zedarriztatzaile izond zedarriztatzen duena.ik zedarriztaile.

Hedapen logikoari begira amaigabeak diren judizio hauek, beraz, benetan zedarriztatzaileak dira oro harrezko ezagutzaren edukiari begira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 61. orr.


zeden iz pipia.

Gela ziztrin batean amaituko dut, aldizkari zaharrez eta TelePizzako kartoiez inguratuta, zedenak jotako besaulki batekin eta funtzionatzen ez duen telebistarekin.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 18. orr.


zeditu, zedi(tu), zeditzen 1 du ad amore eman.

Logikoena patronalak onartzea litzateke, guk zeditzeko borondatea izan dugulako.  Berria - Ekonomia   2004-06-15

2 kirolariez mintzatuz, beste taldebati utzi.

Emilio Mina futbolista izango zen, baina Atletiarekin partidu batzuk jokatu ondoren, zeditu moduan bigarren eta hirugarren dibisioko ekipoetan jardun zuen noraezean, azkenik Osasunan jokatzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 338. orr.


zedro 1 iz izeiaren familiako zuhaitz handia, enborra zuzena eta adarrak zeharretara dituena (Cedrus sp.).

Libanoko zedroa bezala luzatu naiz.  Elizen arteko biblia   Si 24,13

Jainkoaren baratzeko zedroak bezala, bere merezimendu santuen gailurra zeruraino altxatzen zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 245. orr.

Aise mintza gaitezke mendeez, zeren zedroa zuhaitz biziluzea baita.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 303. orr.

Lorategi bat ikusi zuen amets artean, zuhaitz eta lorez betea, zedroz eta akaziaz, palmondoz eta erramuz, astigarrez eta olibondoz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 220. orr.

Santutegiaren aurrez aurre zegoen aldarea, berriz, zedroz jantzi zuen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,20

Zedrozko kaxa ilun baten barruan.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 49. orr.

Sabaia zedrozko habez eta oholez jantzi zuen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,9

Labana-arrastoz beteta zeuden Bennetten idazgelan zedrozko hormak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 112. orr.

Tenpluaren barneneko azken hamar metroak, berriz, zedrozko oholez estali zituen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,16

Zedroaren hazia zedro bihurtuko da, nahi ala nahi ez.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 158. orr.

2 (izenondoekin)

Zedro garaiaren adaburutik hartuko dut neuk ere, kimu berri bat hartuko dut haren adar-puntatik.  Elizen arteko biblia   Ez 17,22

Pinu eta zedro erraldoiek, multzo zoragarrietan baturik, berdetasun marko xarmantean biltzen zuten ikuskizun hura guztia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 304. orr.

Israelgo mendi garaian landatuko dut; adarrak luzatuko zaizkio eta fruitua emango, zedro bikain bihurtuko da.  Elizen arteko biblia   Ez 17,23

Zedro beneragarri baten enborra da, azkenetako bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 302. orr.

Sugi: Zedro japoniarra (Cryptomeria japonica).  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 125. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Itzalgune zabalak eguzki galdatik babesteko, zenbaitetan pinu edo zedro oihan itzelak, ehun versta luze.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 355. orr.

Agindu ezazu, beraz, ebaki dezatela niretzat Libanoko zedro-sail bat.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,20

Libanoko zedro-kimuak edo palmondoak bezala.  Elizen arteko biblia   Si 50,12

Horrela, bada, nahi bezainbat zedro eta zipres-zur eman zion Hiramek Salomoni.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,24

Atea balitz, zedro-oholez gogortuko genuke.  Elizen arteko biblia   Kt 8,9

Logelan oraindik nabarmenak ziren Ellenen adats sarriaren zedro-usaina eta bere soinaren leuntasuna.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 273. orr.

Supazterraren ondoko erratzari zedro-olioaren usaina zerion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 260. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

libanoko zedro (6); zedro eta zipres (3); zedro zura (10)

zedroa bezala (3)

libanoko zedroak (4)


zedula 1 iz paper orri edo txartel batean idatziriko dokumentua.

Hantxe zituen izkiriatzeko behar zirenak, paperak, lumak eta tintontziak, beste hainbat agiri, kontu, zedula eta halakorekin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 319. orr.

Argi zegoen, bada, Dartaieten mezua: Oloroeko zedulako norbait ari zen, eroetxetik legoa batzuetara, nirekin harremanetan jarri nahirik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 94. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bi alderdietako batek galtzen zuenean, ez zegoen bakerik egiterik kondearen oniritzirik gabe, eta horrek zerikusia zuen gure indultu-zedulekin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 218. orr.

3 errege zedula erregeak izenpeturiko zedula.

Iraultzak bere bideari darraio, eta martxoaren 13an Batzar Eratzaileak errege-zedulengatik preso zeudenak askatzeko agindua ematen du.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 28. orr.

Errege Zedula 1786an atera zen tabernetako karta jokoen abusoa salatuz, baina, 1794 arte ez zuten betearazi Leitzan: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 209. orr.


zeelandaberritar (3 agerraldi 3 artikulutan) izlag/iz Zeelanda Berrikoa, Zeelanda Berriari dagokiona; Zeelanda Berriko herritarra. ik zeelandar.

Amerikarrak, italiarrak eta zeelandaberritarrak aski zaila dute beren estazioak hornitzea.  Berria - Gaiak   2004-12-16

Egungo motokrosslari onenak ariko dira: Andy Jones estatubatuarra, Edgar Torronteras kataluniarra, Stefano Minguzzi italiarra eta Nick Franklin zeelandaberritarra, besteak beste.  Berria - Kirola   2004-04-03

Jonah Lomu zeelandaberritarra gero eta hobeto dago, eta litekeena datozen asteetan korrika hastea.  Berria - Kirola   2004-09-14


zeelandar (42 agerraldi 25 artikulutan) izlag/iz Zeelanda Berrikoa, Zeelanda Berriari dagokiona; Zeelanda Berriko herritarra.

Filma bera baino areago, baina, zinemagile zeelandarraren trilogia aparta saritu nahi izan du Akademiak.  Berria - Kultura   2004-03-02

Hegoafrikak agindu zuen ia partida osoan Hiru Nazioetako bigarren jardunaldian, baina Doug Howlett hegal zeelandarrak partidako azken entsegua egin zuen 80. minutuan.  Berria - Kirola   2004-07-25

Mehrtens zeelandarrak hasieratik jokatuko du.  Berria - Kirola   2004-08-14

Wellingtonen jokatu zuten partida, eta zeelandarrek 16-7 irabazi zioten Australiari.  Berria - Kirola   2004-07-18

Camberrako ACTrentzat bosgarren finala izango da eta Christchurcheko zeelandarrentzat seigarrena.  Berria - Kirola   2004-05-21

Irak iparraldean, azkenik, berreraikuntza lanetan diharduen atzerriko enpresa batek kontratatutako zeelandar bat, hegoafrikar bat zein ere euren gidari irakiarra hil zituzten Kirkuk hiri kurduan.  Berria - Mundua   2004-05-11


zefalea iz buruko mina, eskuarki handia.

Modu bateko edo besteko meningitis kasuetan, eta adinaren arabera zantzuak desberdinak badira ere, meningitis kasurik gehienetan zefalea, sukarra, goragalea eta lepoa mugitzeko zailtasunak izaten dira ohiko sintomak haur txikiek janariari uko egin eta negar egin ohi dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12

Nekea. Zefaleak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 251. orr.


zefalopodo iz itsas moluskoa, eskuarki maskorrik gabea, buru handia, begi nabarmenak eta burutik ateratzen diren garroak dituena.

Begi distiratsua borborrean eta aho hura, ezpain irekietatik so, zefalopodoaren mokoa zirudiena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 208. orr.

Arrantzaleari lehen haize-bolada bortitzak ekaitza bezala, gaixotasuna ekarri dio une batez gogora zefalopodo horrek, bere buruko beste olagarro hori.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 171. orr.


zegamar izlag/iz Zegamakoa, Zegamari dagokiona; Zegamako biztanlea.

Antonio "Bolas" zegamar surrealistak.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 69. orr.

Iker Zubeldia 24 urteko zegamarra, Iñigo Izagirre 24 urteko itziarra.  Herria   2005-10-13

Aitor Perez Arrieta zegamarra izango da Baqueko taldeburua bihar.  Berria - Kirola   2004-10-02

Bat hil egin zen bi ordura: 35 urteko zegamarra.  Berria - Euskal Herria   2004-08-08

Berrogeita hamar urtetik beherako zegamarrek ezagutu ere ez naute egiten, eta ezagunekin ere nahiago topo ez egin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 140. orr.


zegoentxo iz adkor

Lehenbizi zegoentxoa borratu aurrena, eta ez zena azaldu eta indartu aurrerago! Film onentsuenak aurrena, arruntagoak hurrena, zegoen guztia azkena, eta zegoentxo horretan bideo pornoak ziren nagusi.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 171. orr.


zegunda ik segundo.

zegundu ik segundo.

zeha-zeha ik zehatu 4.

zehaketa iz zehatzea.

-Kontraesan latzak daude Gojenolaren asmoan -ekiten dio zehaketari, hirukotik dardo bat eskuinean hartu eta apuntatzekoa egiten duela-.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 85. orr.


zehapen 1 iz zehatzea, zigortzea.

Zehapena bildu nuen egun hartan, nire lehenbiziko zehapena: hamar zigorrada bizkarrean, ikasle eta irakasle guztiak ikusle nituela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 174. orr.

Ustel horiendako zer zehapen edo zigor zuzenagorik ondasunez gabetzea eta horiek leialen eskuetan uztea baino?  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 56. orr.

Hoben guztien zehapenak, metaturik, berrehun azote baino gehiago egiten zian.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 268. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Media Markt enpresa zigortzeko zehapen prozedura martxan jarri du Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoan eta Bizkaian egin zuen publizitate kanpaina bat «sexista» izan zelakoan.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08

Horregatik hartu du Drogamenpekotasun Zuzendaritzak guztia argitzeko ardura, jakiteko legea betearaztea eta urraketak gertatuz gero, zehapen prozedurak irekitzea zein saili dagokion.  Berria - Euskal Herria   2006-01-06

Publizitate kanpaina horrek «zehapen espedientea hasteko adinako garrantzia» baduela iritzi dio Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08


zehar (orobat zear g.er. eta ziar g.er.) 1 adlag elkartzeen lehen osagai gisa, zeharka dagoena, zeharkakoa dena, edo zuzena edo aurrez aurrekoa ez dena adieraziz. (ikus beheko konbinatorian zehar izenondoaren agerraldi maizkoenak).
2 (hitz elkartuen lehen osagai gisa)

Hiru oinordeko-mota ezarri zituen, ondorengoak, aurrekoak eta zehar-ahaideak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 189. orr.

Kerosenozko argiontzia zehar-hagetako batetik esekirik zegoen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 110. orr.

Urreztatu oholak eta zehar-egurrak, eta egin urrezko eraztunak, hauetatik zehar-egurrak pasarazteko.  Elizen arteko biblia   Ir 26,29

Eta zeru zurixka hartan euriak zehar-arraia ilunak osatzen zituen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 200. orr.

Ponzo-ren ilusioan, adibidez, goiko marra "urrutiago" balego bezala ikusten da, zehar-marren konbergentziak eragiten duen perspektiba-efektuak eraginik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 66. orr.

Une horretan ez zitzaizkidan interesatzen zehar-kontu horiek, eta jarraitzeko presatu nuen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 73. orr.

Larre-pentzeak zehar-argitan, sarale-metak eguzki-argitan gorri.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 295. orr.

Zenbat imintzio eta zehar-ibilera, zenbat itzulika eta inguruka, esan beharreko hartarik ihesi beti, esan nahi eta esan ezinez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 74. orr.

Haren zehar-mintzoa, oporrak behar-beharrezkoak omen nituelakoa, derrigorrez ironikoki ulertu behar nik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 145. orr.

Zehar-hitzez, zehar-keinuz, bertako trikimailurik oinarrizkoenak jakinez gero, jokoan hasiko litzatekeela jakinarazten zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 50. orr.

Ez baitzituen harrapatzen zehar-hizkera, aurresuposizioak, ironia, metaforak, txantxak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 264. orr.

Halako itzulinguru eta zehar-galdez kausitzean ezagutzen dutela ene semea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 69. orr.

Ondotik pasatzerakoan, zehar-so egin nion hegalak berriz ere irekitzen ote zitzaizkion janzkiari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 63. orr.

Beste zehar-esan hura, alegia berak jende gehiegi gonbidatzen zuela (egia zen), eta batzuri ostatua herrian bilatu behar izaten ziela.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 13. orr.

Promes bat betetzeari buruzko zehar-aipamen lauso eta misteriotsua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 285. orr.

Belarrien zehar-aipua arbitrarioa da, eta keinua, berriz, jatorriz, sinagogan judu prestuek trukatzen zuten agurraren parodia sakrilegoa zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 18. orr.

Gogoko zuen, gainera, katolizismoari zehar-eztenkadak ematea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 232. orr.

Huraxe zen bere zehar-oldartze, jukutria, azpijoko eta portaera lizun guztien zioa eta helburua.  Berria - Kultura   2004-05-23

Galdetu nuen bakoitzeko, zehar-eskapo beste erantzunik ez nuen jaso.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 125. orr.

Gorputzeko atal gehienetan, zehar-konexioak izaten dituzte tarteka auzo-arteriek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 257. orr.

Badira beste zehar-lotura asko ere, zelula horiek sareetan biltzen dituztenak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 22. orr.

Izterrezur edo femurraren buruaren zehar-ebakiduran ikusten diren trabekulen antolamendua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 26. orr.

Zehar-ondorioak dira horiek.  Berria - Kultura   2006-04-12

Sei mila tona itsasoan hondoratu izana ongi zetorkiokeen bertako arrainei, agian, baina gizadiaren kaltetan doa, gizakiak gosez hiltzen segitzeko zehar-neurria baita.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 115. orr.

Eremu propioaz gainera, gure jarduera osoa busti behar duen zehar-lerroa ere bada.  Berria - Harian   2005-09-21

Tipografoen abileziaz fio naiz, tipografoak, botikarien familia edipiko eta ospetsuaren zehar-tribu hori.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Haren zehar-begiak hazka egin zidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 402. orr.

Zehar-begiz, anaiaren esku bat ikusi nuen, narraska, neskak jantzirik zuen bere txabusinaren azpira.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 65. orr.

Halako itzulinguru eta zehar-galdez kausitzean ezagutzen dutela ene semea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 69. orr.

3 (hitz elkartuen lehen osagai gisa, bigarren osagaia izena ez dela)

Jolas-gelako ateak kristal zehar-argitsuak ditu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 100. orr.

Honela esango zuen, izeba Kate eta izeba Julia zehar-aipatuz: [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 286. orr.

Kristinari zehar-begira egiteko denbora kostatu zitzaion ohiko irribarre kokina agertzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 139. orr.

Dena zen, hala esaterik badut, zehar-amestua.Euskaraz zergatik idazten dugun ari zaizkigu zehar-galdezka.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 32. orr.

• 4 izond okerra, zeharkakoa. ik zeihar.

Halako aukerak ez dirudi Jainkoaren deia denik, okerra eta zeharkakoa delarik; honetan asko okertzen dira, aukera zeharra eta txarra jainko-deitzat harturik.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 109. orr.

Zuzen berarekiko zut den zuzen batek eta zeharra den zuzen batek nahitaez elkar ebaki behar dutela kontuan harturik frogatu nahi izan zuen Nasirek 5. postulatua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 256. orr.

Honek mutila begi zeharrez ikusi zuen, kikara bat te edaten ari zela.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 134. orr.

ik beherago 8.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Orain konprenitzen ditiat herritarren begirada zeharrak hitaz urguiluz ari nintzelarik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 65. orr.

Igandez herriko bidexka zeharretan lasterka nabil zakurra ondotik dudala.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 128. orr.

Euri zeharrak kabinako bitrak kolpatzen dituela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 60. orr.

Beste inori entzuten ez zitzaizkion hitz miragarriak esaten zituen: gipura, izurdurak, Txinako krepa, larrugaina, ozkar puntua, izur zeharra, gona-taulak, bolantak...  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 70. orr.

5 zeharrean

-Metrailatzailea! Zeharrean ari dira igarotzen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 51. orr.

Areto guztia korritu behar izan nuen, luzeran, zabaleran nahiz zeharrean, barrez lehertzeko zorian zegoen neska gazte hura lepoan neramala.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 90. orr.

6 zeharretara adlag zeharka.

Batera, bestera, zeharretara eta trabeska.  Berria - Kirola   2004-04-06

-Hiru gora... zeharretara bi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 68. orr.

Doña Rosak esaten zidanan nolako zuloak nahi zituen, handiak edo txikiak, goitik behera edo zeharretara, eta nik berehala egiten nitinan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 71. orr.

Argi eta garbi ikusten baitugu pisuak, goitik amiltzean, ez daitezkeela, eurenez behintzat, zeharretara mugi.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 113. orr.

Korronteak zeharretara zeraman hara, eta minutu batzuen ostean lurmutur txiki bat erdietsi zuten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 72. orr.

Eguzki lapranak hiribidea zeharretara hartu eta bi itzalak neurrigabe luzatzen zituen galtzadan zehar.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 292. orr.

Ilunpe zarratuaren artetik, neska gaztea ikusi zuen zeharretara.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 118. orr.

Sorbeltzak goi-goian zebiltzan, zeharretara bizi-bizi hegaka, eta gure inguruan txilioka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 87. orr.

Charliek zeharretara begiratu zion Mollyri.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 73. orr.

Corleyk zeharretara begiratu zion lagunari, eta irribarre desatsegin bat agertu zitzaion aurpegian.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 79. orr.

Zeharretara so eginda, zetazko belo berdeak jantzirik dantzan ari zen emakume bat ikusi zuen Ellenek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 459. orr.

7 zeharretik adlag

Neure parean, taldekide bat zeharretik ikusi eta harixe pasatu nion baloia.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 143. orr.

Idazketa horren testigu naiz, zeharretik begiratuz.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 308. orr.

Lepoa luzatu zuen eta, horrela, emakumea jotzen ari zen bitartean, Emile zeharretik ikusi ahal izango zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 95. orr.

Ibiliz hizketan gindoazela, zeharretik nolabaiteko harriduraz ikusmiran ninduzula nabaritu nuen.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 35. orr.

8 zeharrez adlag zeharretara, zeharka.

Neskatxak zeharrez begiratu zion eta, ilea txirikordatu bitartean, erantzun: [...]. Besaulkian jarraitzen zuen, furfuriak hartua, baina leiho aldera jiratu zen, hari zeharrez begiratzeko.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 45. orr.

Neskak, zeharrez, gizonaren gorputz luze eta galantari erreparatu zion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 246. orr.

-Zein ordu dela kalkulatzen duk? -galderaren hutsala nabarmentzeko hormako erlojuaren orratzak irakurri zituen zeharrez-.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 114. orr.

Gazte biak paseoan hasi dira patioaren alderik alde, agurearen kromoa zeharrez barrandatzeko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 31. orr.

Sekulako zintzarri eta kate azantzaz sei mandok tiratutako diligentziari behako ikaratu bat egiten ziola zeharrez.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 83. orr.

9 zehar-begirada (orobat zeharbegirada g.er.)

Ibiltzeari utzi gabe zehar begiradak egin dizkio urari.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 32. orr.

Farringtonen begi uher astunek zehar-begirada bat luzatu zioten lagun-taldeari, txantxetan ari zitzaizkiola ulertzen zuela erakutsi nahirik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 138. orr.

Txamarrok zehar begirada bat bota dio Joxeri Abelekin jarraitu aitzin.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 25. orr.

Zehar begiradek argiro adierazten dute Abelek agurearen hurrengo mugimenduez jabetzeko eginahalak eginen dituela.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 96. orr.

Liluraturik utzi zuen haien zehar-begiradaren adierazpenak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 139. orr.

Zehar begiradaz ohartu zen non zeukan Angiek eskua jarria eta berea eraman zuen hara.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 160. orr.

Zure aitaren zehar-begiradak, amaren hasperenak, ahizparen barre txikia... ez dago sekreturik niretzat.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 45. orr.

10 zehar begiratu (orobat zeharbegiratu g.er.)

Anaiari zehar-begiratua egin, oporto-kopa gora altxatu, eta azken hitzak esan ditu tabernatik irten baino lehen.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 190. orr.

Zehar-begiratua oinetakoei eta galtzerdiei, bidean botata zeuzkanei.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 23. orr.

Kanpoan egon den bitartean bi gizonek, jateari utzi gabe, zehar begiratuak gurutzatu dituzte.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 37. orr.

Zehar-begiratu ilunekin eta amorraziozko marmarrekin, ikasleek liburuak zabaldu zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 141. orr.

-Hala eta guztiz be, penagarria da arraunean egin beharra -esan zion Hagridek, Harryri beste zehar-begiratu bat eginez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 62. orr.

11 zehar-estilo

Hizketetan aberatsak, dena hizketen bidez adierazten dute, zehar estiloa baztertuz. Zehar-estiloa urrun eta ahula da; badakit nire kontaeraren eragingarritasuna sakrifikatzen ari naizela; imajina ditzatela nire irakurleek gau hartan hala larritu ninduten esaldi etenkatuak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 38. orr.

Zehar estiloz kontatuta, haren jardunak baluke hari logikoa, eta horixe jasotzen saiatzen zen Gabin, lagunaren estropezuak eta tartekako esanezinak gora-behera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 124. orr.

12 zehar-haga (orobat zeharraga)

Burdin sarea altua zen, txikia, hiru barrarekin eta zeharragarik gabe.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 171. orr.

Kerosenozko argiontzia zehar-hagetako batetik esekirik zegoen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 110. orr.

Peter zutik zegoen, burua zeharraga baten kontra bermaturik, eta nik eserita jarraitzen nuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 208. orr.

Egur horren gainean, puntelen eta zeharragen tartean zeharka jarrita, egurrezko beste armazoi bat jartzen zen akerrekin eta besoekin gogor sendotuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5190. orr.

13 zehar haize (orobat zeharhaize g.er.)

Hego emea deitzen zaion xumeari (emakume haizea ere bai, zenbait parajetan), hego arra edo haize zakar bortitza den horri, gaztel hegoa edo gaztel haizea deitzen diogun horri, edo hego andaluziar eta afrikanoari, edo (izen gehien dituen) hego mendebal, zehar haize, aldaize eta gorbeianoa deitzen diogun bihurriago horri.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 278. orr.

Korridorean zehar haize hotza zabaldu balitz bezala izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 132. orr.

Gauez zeruan zehar haizeek hodei banakak arrastatzen dituztenean, izar argitsuak euronganantz lerratzen direla eta benetan doazen aldeaz oso besterantz doazela dirudi. · Ereinotz mendietan zehar haize zirimolek sakaturiko garra zabaltzen eta bere oldar handian dena irensten duenean bezala.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 257. orr.

14 zehar-kalte (orobat zeharkalte g.er.)

Gerra luzea bada eta zehar-kalte ugari badaude, denek esango dute oker izugarria izan dela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-08

Zehar kalteek, ahal dela, Iraken izan behar dute.  Berria - Mundua   2004-06-06

Armada Gorria Berlinen sartu zenean, esaterako, soldadu sobietarrek milaka emakume bortxatu zituzten, baina zehar-kalte horiek tabua izan dira beti ezker ortodoxoarentzat.  Berria - Harian   2005-05-10

Okupazioaren zehar kalteak.  Berria - Mundua   2004-06-25

Wimbledongo garaipenaren 'zeharkalteak' .  Berria - Kirola   2004-11-16

15 zehar-lerro (orobat zeharlerro g.er.)

Egoera aztertu, lehenengo eta behin, eta gogoeta horretatik atera daitezkeen zehar-lerroak etorkizunean ere elkarrekin garatu behar ditugula uste dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-09-30

Honoko bost programa hauekin: kulturen arteko hezkuntza, herritar aktiboak sortzekoa (garai batean zehar-lerrotzat hartutakoak), bizikidetza nahiz bakearen aldeko hezkuntza, ingurune kaltetuetako zentroen sustapena eta ezinduentzako atentzioa.  Berria - Euskal Herria   2004-03-25

Esparru kritikoa hedatuta, beraz, queer kritikarako tresna da gaur egun, zeharlerroa bezala ari dena, kultura gaytik haratago joanda.  Berria - Gaiak   2004-11-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

arratsaldean zehar (12); askotan zehar (15); aste guztian zehar (8); aste honetan zehar (7); aste osoan zehar (9); astean zehar (125); astean zehar egindako (7); atarian zehar (9); atlantikoan zehar (7)

basamortuan zehar (17); basoan zehar (17); bere bizitzan zehar (13); bidaian zehar (23); bidean zehar (39); bizian zehar (11); bizitza osoan zehar (20); bizitzan zehar (78)

denboraldi osoan zehar (7); denboraldian zehar (23); denboran zehar (100); denboran zehar gertatzen (8)

eboluzioan zehar (19); egun guztian zehar (8); egun osoan zehar (40); egunean zehar (133); egunetan zehar (19); emanaldian zehar (14); espainian zehar (7); espazioan zehar (8); etorbidean zehar (8); etxean zehar (13); europan zehar (42); euskal herrian zehar (21)

frantzian zehar (9)

gau osoan zehar (14); gauean zehar (14); gelan zehar (32); goizean zehar (17); gorputz osoan zehar (10); gorputzean zehar (11)

hamarkadetan zehar (7); haranean zehar (7); herrialdean zehar (7); herrian zehar (40); hiri osoan zehar (8); hirian zehar (44); historia osoan zehar (7); historian zehar (230); hor zehar (40); hortik zehar (61); hutsetan zehar (7)

ibaian zehar (10); ibilbide osoan zehar (7); ibilbidean zehar (14); ikasturtean zehar (12); itsasoan zehar (9)

kalean zehar (50); kaleetan zehar (53); kanpainan zehar (17); karriketan zehar (11); korridorean zehar (14); korridoreetan zehar (7)

landan zehar (13); landetan zehar (10); liburuan zehar (27); logelan zehar (7); lurraldean zehar (10); lurrean zehar (12); luzean zehar (16); luzeetan zehar (9)

mahaian zehar (14); mendean zehar (34); mendeetan zehar (96); mendetan zehar (15); mundu guztian zehar (12); mundu osoan zehar (27); munduan zehar (207); munduan zehar ibili (7)

nobelan zehar (7)

orrialdetan zehar (7)

partida osoan zehar (11); partidan zehar (22); patioan zehar (7); prozesuan zehar (10)

testuan zehar (12)

udan zehar (11); urte askotan zehar (7); urte osoan zehar (14); urtean zehar (153); urteetan zehar (62); urtetan zehar (19)

zehar aipamena (8); zehar egurrak (9); zehar lan (7)

zeruan zehar (10)


zeharbegirada ik zehar 9.

zeharbegiratu ik zehar 10.

zeharbidari iz

Bakartasuna beti bidaide izanik ere, ez da bakardadean sentitzen: zeharbidarien haurridegoa ez zaio laketleku txarra, ez horixe.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 67. orr.


zeharbide (orobat zeiharbide) 1 iz zeharkako bidea; lasterbidea.

Lepoa egingo nuke bietarik inork, ez emazteak eta ez senarrak, ez zutela kale hura hilabete luzetan zeharkatuko, zeharbide luzeagoak hautatuko zituztela aurrerantzean haien eztei argazkiarekin tupust ez egitearren.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 21. orr.

Hauek dira bideak eta ez dago besterik, Jainkoagana zuzenean joateko, zeharbiderik gabe.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 59. orr.

Etxetik gertu, zeharbide batetik aurrea hartu zion Maizak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 212. orr.

Zeharbide ilun batetik portu aurreko kale zabal eguzkitsura iritsi nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 208. orr.

Honela, galarazi egin zion Edom herriak Israeli bere lurraldetik igarotzea, eta israeldarrak urrundu egin ziren, zeharbidea hartuz.  Elizen arteko biblia   Zen 20,21

Bide okerra hartu dut ikusi nuelako bide zuzenetik ez nituela nire helburuak erdietsiko eta zeharbidea laburragoa zela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 524. orr.

2 irud/hed

Tarteka nigatik galdetzen omen zien, maite diren pertsonei buruz galdetzean egin ohi diren zeharbideak erabiliz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 133. orr.

-Lehenagotik ere ezagutzen zenuen hiria -esan zuen Norak, galdera eta baieztapen, biak batera elkarturik, eta zeharbidetik bederen argi doia egiteko, Andreasek zazpi giltzez itxita baitzeukan bere iraganaldira zeraman atea.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 151. orr.

Zuzen dihardu, zeharbiderik eta itzulingururik gabe, eta inolako apaindurarik gabe.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 13. orr.

Zeharbidea hautatu nuen jakin beharrekoa jakiteko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 38. orr.

Horren eskutik etorri zen zeharbidea, zeharbide izanagatik ere guztiz garrantzitsu eta salagarri zena, dudarik gabe.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 191. orr.

Sermonatzeko zeharbide bat.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 134. orr.

Nahi nikek hik jakitea ez haudala inoiz ahaztu eta, zeharbideak erabiliz, beti arduratu naizela hitaz.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 37. orr.

Guztiz kriptiko eta deszifragaitza dugu, espero izatekoa zenez, "Odò" hitza, zeharbide horretaz baliatu beharra baitzegoen, noraezean eta besterik ezinean, Kristo zelarik aipagai.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 27. orr.

3 ingurabidea.

Donapaleuko zeharbide berrian ezbeharra gertatu zen asteazken arratsaldeko 16:00etan, Behaskanen zehazki.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

4 zeharbidez adlag zuzenekoa ez den bidetik.

Jaelen egunetan, ezin zen bideetan ibili, bidaiariek zeharbidez ibili behar zuten. · Zeharbidez esana dugu, gainera, irudiari dagozkion balio hedonikoak aztertzen dituzten teoria estetikoek atseginaren iturburua pertzepzioan berean kokatzeko joera dutela.  Elizen arteko biblia   Epa 5,6

Etxean ere asko abesten genuen, eta handik, zeharbidez bazen ere, poesia jasotzen nuen, horretaz kontziente izan gabe.  Berria - Kultura   2004-12-16

Inkontzientea ezin atxikizkoa baita zuzeneko ikerketarentzat, eta ezin ezagutu daiteke, zeharbidez ez bada, agerira ateratzen duten produkzio sintomatikoen bidez, alegia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 112. orr.

Baldin zuzenean edo zeharbidez bagaituzte auzian nahasturik kausitzen, erresuma dizugu [...] kalte-ordaintzat zerorri emango.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 179. orr.

Ezein esperientzia ere ez da ahalgarria, zuzenki nahiz zeharbidez frogatzen duela ere (inferitzearen edozein bidezidorren bidez izanda ere).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 102. orr.

ETAren aurka bakarrik arrazoitu liteke argi eta garbi; ETAren alde gehienez ere disimuluz eta zeharbidez.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 89. orr.

Irakurtzerakoan, benetan irakurtzea, eta ez zeharbidez ezagutzea.  Berria - Harian   2006-02-24

Objektu hauek zeharbidez errepresentatzen dira zatigarritasunaren adigaiaren bitartez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 60. orr.

5 zeharbidezko izlag

Jainkoaren presentziaren agertze zuzeneko edo zeharbidezko baten bidez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 77. orr.

Judizioa, beraz, objektu baten zeharbidezko ezagutza da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 60. orr.

Erromatar Inperioaren bizitzako bigarren mendearen azken zatian, San Ireneo Lyongoak zeharbidezko gorazarrea egiten zien Inperioko komunikabide errazei mundu helenikoan zehar Eliza Katolikoaren batasuna goresten zuenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeharbidez bada ere (3); zeharbidez baizik ez (3)


zehargi 1 izond argiak zeharkatzen duena. ik zeharrargi.

Gainetik teilatu zehargi edo transparentea ezarririk, argi naturala sar erazten diote erakustokiari erdi erditik.  Herria   2001-06-21

Ezker pareta berrantolatua izan da, pareta zehargiak ezarri dizkiote eskuin eta gibeleko partetan, pilota federakuntzak trinketentzat ezarri neurriak zorrozki errespetatuz.  Herria   2002-08-01

Errioxako ardo zehargiz arradaz bete godaleta.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 263. orr.

Hedoi zehargien artetik antzinako jendakien siluetak jardunean itxuratzen zituen eta ukitua zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 222. orr.

Arratoiekin eta kutxa zehargietan gatibatu suge zitaldun txistukariekin aurkitu nintzen ondikotz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 180. orr.

Bele saldoak, ogi-itsasoaren horiarekilako zeruaren urdin zehargiaren mugan beraien belztasuna isurtzen zutela.  Berria - Kultura   2004-08-21

2 irud/hed

Ahoa eta sudurra kartzelatzen zion tresna uhargiak hatsaren abiadura biderkatzen zuen, irudiz erritmoan ari zen monitorearen hots labur zehargiarekin jostari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 338. orr.

Barra-barra ari zinen, estrategia handik, estrategia hemendik, estrategia alde guztietarik, koilaren soinu zehargiak mugatzen zigun eremu hertsian.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 85. orr.


zeharhaize ik zehar 8.

zeharka (orobat zeiharka) 1 adlag aurrez aurrekoa ez den norabidean edo moduan. ik trebes; saiheska.

Eguzki-printzek zeharka argituriko hormak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 275. orr.

Apur bat zeharka zegoen bere eserlekuan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 52. orr.

Hagak baliatuz, ontzia zeharka jarri behar zuten eta uraren indarrari alboa erakutsi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 194. orr.

Itsasontziei zeharka bultzatzen zien haizeak, masta-oihalak eteteraino.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 48. orr.

Auto bat arrunt zeiharka joan da, itxura guzien arabera beste auto batek galdu gasoilki zerbaiten gainean lerraturik.  Herria   2004-11-18

Zeharka eta saiheska egin dugu bidea, leihoko argiak ere itzala zeharka eta saihetsean uzten duen bezala.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 15. orr.

Ikerkuntzak behar dituen diruen zamaren atal bat, ez txikia, dela unibertsitateetan, dela enpresetan beretan ere, zuzenean edo zeharka administrazioak segurtatzen du.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 37. orr.

Batzuetan zuzen-zuzen, beste batzuetan zeharka, bertsolariak, herri-poetak nahi duen guztia esaten du, edo aditzera ematen.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 23. orr.

Zeharka jaistea hautatu du Joxek hariztian barrena.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 22. orr.

Gauzak "azpikoz gora irauli" behar zirela esaten baitzuten, zeharka ibili gabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 159. orr.

Lebigre jaunaren proposamenak zeharka aipatzen ziren esaldi horietan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 343. orr.

Zaldun ibiltari puska egin zinenez gero, oso zeharka mintzatzen zara; ez da ulertuko zaituenik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 112. orr.

Ea baten bati azaldu zion, oharkabean edo zeharka bazen ere, nor zen eta zein ziren bere benetako asmoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 284. orr.

Gobernadoreari zeharka jakinarazi zion prokuradoreak salaketa bat jarri zuela beraren kontra.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 532. orr.

Garbi zegoen zein izan zitezkeen salatzaileak, xuxen ez bazen zeharka: ama eta aita Bartolome.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 425. orr.

Eliza bera erromatar herri-administrazioaren onuradun izan zen, eta, beraz, hemen ere, ondarea zeharka transmititu zen neurri batean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 89. orr.

Buruan kasko eta guzti, eta 91ko fusila bizkarrean zeharka.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 297. orr.

Suizidioa heriotza zigorra zeharka erabiltzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-12-16

Zuzenean, antxoak 3.000 laguni beharra ematen diela jakinarazi zuen eta, zeharka, 9.000 direla azpimarratu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-12-09

2 norabide nagusiarrekin 90ºko angelua osatzen duela.

Erreten horretan tornu bat jartzen zen zeharka.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5130. orr.

Lehenengo kanaberak zeharka jarri baldin badira, orain bigarrenak zutik josiko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3330. orr.

Egur horren gainean, puntelen eta zeharragen tartean zeharka jarrita, egurrezko beste armazoi bat jartzen zen akerrekin eta besoekin gogor sendotuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5190. orr.

Danbor horren barruan zortzi ohol jarriko dira, zeharka eta ardatzetik danborraren kanpoko zirkunferentziaraino doazela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4830. orr.

Gogoan zeukan bazegoela zerbait zeharka eta goitik behera elkar mozten zuten lerro haien harremanean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 156. orr.

Bazen gomazko zunda bat eta zurezko ardatz bat, zeharka zulo bat zuena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 164. orr.

3 aldamenka, alboka.

Betile grisen azpitik zeharka begira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 295. orr.

Zeharka begira (ez zion ezeri zuzenean begiratzen, baizik saihetsetik, munduaren mespretxua eta amorrua gaitzetsiz -bazekien tuntun samarra zela).  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 130. orr.

Zeharka egiten diote so Gustave Impétrazen estatuari, neskatoenen moduko begirada ezkutu eta harroxkoekin.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 64. orr.

Elkarri zeharka begiratzen zioten hitzik egin gabe, animalia mesfidatien pare.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 46. orr.

Ondoko eserlekuan dagoen gizonak harrituta begiratzen dio zeharka.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 250. orr.

Guztiek batez ere PPri eta PSOEri begira egin dute orain arte kanpaina, elkarri zeharka baino begiratu gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

Begirada laburrak botatzen zizkidan zeharka, begi-ertzetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 203. orr.

4 begi-zeharka adlag

Egokierak bereizten ikasi behar duzu -eta markesa seinalatu zuen begi-zeharka.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 212. orr.

Begi-zeharka begiratzen zuen Norak liburuaren azalean eta bizkarrean "Letra gorrimina, Nathaniel Hawthorne" irakurtzeko beldurrez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 185. orr.

Jendeak begi zeharka eta ezker-eskuin begiratzen zuen ezer esan aurretik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 341. orr.

TKTkoen baiezkoa jaso ostean, aitaren egin eta alde egin zuen, begi-zeharka argazkiei so eginez.  Berria - Euskal Herria   2004-11-28

Bere gorputzetik halako distantziatxo batera bizi zen Duffy jauna, bere ekintzei begi-zeharka eta zalantzakor begira.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 157. orr.

Ostolazak begi-zeharka begiratzen dio harri txikietako txapelketari (urriaren 23an), harri handietakoan ez bailuke arazorik izan behar hirugarren txapela janzteko.  Berria - Kirola   2004-09-11

5 zeharkako ik zeharkako.
6 zeharka-meharka adkor zeharka; sigi-saga.

Hogeita Hamargarren Errepidearen bila ari gara; errepide hori zeharka-meharka doa diagonalean ipar mendebalderantz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 183. orr.

Charliek irribarre egin dit, zeharka-meharka, lerro biak bereizi ahala: Kakanarruak nire ikasgelara, Morroskoak harenera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 11. orr.

Eta orduan, tunela goraka hasi zen... geroxeago, zeharka-meharka... eta Crookshanks desagertu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 273. orr.

Abiadurarik handienean zeharka-meharka, harat eta honat ibiltzen da, asaskatu arte.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 153. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

begi zeharka (10); lauki luzeak zeharka (3); oso zeharka (4); ulisesek zeharka begiratu (6)

zeharka adierazten (3); zeharka aipatzen (3); zeharka bada ere (28); zeharka baino ez (5); zeharka baizik ez (4); zeharka begira (17); zeharka begiratu (51); zeharka begiratu zion (19); zeharka begiraturik (3); zeharka begiratuz (10); zeharka begiratzen (32); zeharka begiratzen dio (5); zeharka behatu (4)

zeharka edo zuzenean (5); zeharka egiten (4); zeharka esaten (3)

zeharka ibili (10); zeharka ibili gabe (6); zeharka jarri (3); zeharka jarriak (3); zeharka jarrita (6); zeharka jotzen (3); zeharka kalte (3); zeharka meharka (6)

zeharka parte (4); zeharka parte hartzea (3); zeharka so (7); zeharka so egiten (4)

zuzen edo zeharka (4); zuzen eta zeharka (3); zuzenean edo zeharka (24); zuzenean eta zeharka (3)


zeharkaezin (orobat zeharka ezin) izond ezin zeharkatuzkoa.

Atea zen gakoa, harresi zeharkaezin eta garai haren gune ahula.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 120. orr.

Amildegi zeharkaezinaren aurrean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 193. orr.

Euskarak (euskal hitzak zuzen ebakitzea, besterik ez) sasi arte zarratu, itsu, zeharkaezin izaten segitzen du. Gure ipuinekin zer ikusirik ez zuen testu labur bat bidali zuen, eta liburuaren erdian txertatu zuten, gure bi ipuin-bildumen arteko ibai zeharkaezin legez.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 38. orr.

Alferrikoa da era honetako legeak jartzea, zeren eta oztopo gaindiezinek edo itsaso zeharkaezinek ez badute lortu lurralde bi elkarrengandik bereiztea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 93. orr.

Edozein makinak, zioen, limite zeharkaezina dauka.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 113. orr.


zeharkagarri izond zeharka daitekeena.

K.o. 1952. urterako Mendebaldeko gizakiaren ekimen eta trebetasunak lau mende eta erdi inguru zeramatzan planetaren gainazal bizigarri eta zeharkagarri osoa lotzen komunikabide-sistemaren bidez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 36. orr.

Bidea marrazten zen beste aldean barrena, ispilua materia gogorra baino ur-jauzia balitz bezala, ukituz gero zeharkagarria balitz bezala.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 126. orr.


zeharkako 1 iz zeharka dagoena; zeharka egiten dena. (gauza fisikoak)

Zarpeatuak egurrezko trenkaden gainean egin behar direnean, ezinbestez gertatuko da zeharkako eta luzetarako piezetan zartatuak ateratzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3330. orr.

Makina horiek kate bidez, eta zeharkako eta trabeskako loturaz eta bermatzeko puntelez eusten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4630. orr.

Gero, gainean puntelak eta zeharkako habeak erabiliz, armazoiak egin zituen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5110. orr.

Esku biekin box-ak bereizteko zeharkako hagari eutsi bainion.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 202. orr.

Kutxa horien azpiko partea berdindu eta ondo garbituko da zeharkako egur batzuk jarriz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2590. orr.

Errregelaren azpian eta besotik besora zeharkako egurrak ziriekin mihiztatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3930. orr.

Bi hormen tartean zeharkako beste batzuk eraikiko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 730. orr.

Soka horiek, batetik bestera hamabost hazbeteko tartea utziz, zeharkako beste soka batzuekin zeuden elkarrekin lotuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5210. orr.

Elizaren ataria mugatzen zuen zeharkako kaletik.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 21. orr.

Leihoak ematen didan zeharkako argiaz baliaturik.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 15. orr.

Ea bidea ordokia den ala ibarretan eta aldapetan zeharkakoa.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 89. orr.

· Izterrezur-buruaren zeharkako ebakidura.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.

2 (bestelakoak)

Bi eratako zergak daudela esan daiteke: zuzenekoak, Ogasunari zuzenean ordaintzen zaizkionak, eta zeharkakoak, artekari baten bidez ordaintzen direnak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 36. orr.

Zeharkako zergen pisua %10 hazi da azkeneko hamarkadan.  Berria - Ekonomia   2004-07-03

Euskaltelek bortz urtez 500 lanpostu zuzen eta zeharkako bertze 5000 lanpostu sortu ditu.  Herria   2003-01-28

Gatazka horien artean nazio gatazka nabarmentzen da, belaunaldi arteko eta zeharkako gatazka baita.  Berria - Euskal Herria   2004-11-02

Zeharkako beste efektu bat, oso gutxitan aipatzen dena, da garapenbideko herrialdeek Mendebaldeko merkatuetan duten sarbide mugatua ex post emaitza dela.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 182. orr.

Zeharkako fiskalitaterik gabe ezin gara EBko merkatuan egon.  Berria - Euskal Herria   2004-06-06

Fregek zeharkako ezagutza onartuko du, perpausen zentzuaren ezagutzaren bidez lortzen dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 128. orr.

Zuzen baino, zeharkako bidetik soilik irits daiteke gizakia bihotzaren muinak bizi duenera.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 107. orr.

Zeharkako batasun politikoa, ordea, beti izan da, eta euskal probintziek zuten administrazio sistema bakar eta parekatu batean oinarritzen zen.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 193. orr.

Zuzeneko aipamenak eta zeharkako erreferentziak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 17. orr.

Zeharkako begirada ezagunak ihesean doan irudia, azken unean, atzematen duen bezala.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 59. orr.

Ez dugula ezintasunengatik diskriminaziorik onartu behar, ez zuzenekorik, ez zeharkakorik.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

Juriskontsultu zaharrek beti esan izan zutela feudoen oinordekotza lerro zeharkakoan ez zela pasatzen odol-anaietatik aurrera.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 343. orr.

Ez zaizkit nire bizitza pribatuari buruzko galdera zuzenak gustatzen, egiten badizkidazu erabat zeharkakoa den erantzun bat lortzeko aukera guztiak dauzkazu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 102. orr.

"Beraz, familiarekin garai onak gogoratzera" eta antzeko galdera zeharkakoak gero eta sarriago tartekatzen baitzituen bere isiltasun tematian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 44. orr.

Zeharkakoa zuzen-zuzenean jaso dugu, eta Mikel Marquez y Lopez ez dira malekoira atera.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 68. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeharkako aipamen (3); zeharkako aipamena (5); zeharkako begirada (5); zeharkako begiratu (3); zeharkako bidez (4); zeharkako diskriminazioa (3); zeharkako integrazioa (3); zeharkako kalteak (3); zeharkako ondorioak (3); zeharkako ordenak (3); zeharkako pentsamendua (3); zeharkako zergak (4); zeharkako zergen (6); zuzeneko eta zeharkako (9)

zuzenak eta zeharkakoak (3)


zeharkakotasun iz zeharkakoa denaren nolakotasuna.

Funtzionamendu hori ez da oinarritzen unitate espezializatu asko eta asko segidan lotzean bakarrik, bestela baizik, nolabait esateko globalak diren eta paralelozko lotura edo zeharkakotasuna eskatzen duten zenbait prozesutan ere oinarritzen da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 57. orr.


zeharkaldi 1 iz zeharkatzea.

Bi zeharkaldi gogoratzen ditu bereziki: Neretva ibaiarena eta Ness aintzirarena.  Berria - Kirola   2006-01-11

Hantxe izanen du bere gorena, Caldes de Boíra jaitsi aitzin, Parke Nazionaleko zeharkaldiak.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 67. orr.

Harry Blount beti bezalako ingeles hotza agertzen zen, Ural mendien zeharkaldi osoan hari apenas hitzik egin ez zion berbera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 395. orr.

Beinati Nemours izeneko itsasontzian egin zuen Mediterraneoaren zeharkaldia.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 242. orr.

Mauritania eta Kanariar Uharteen artean mila kilometro inguru daude eta ontziek bost egun behar izaten dituzte zeharkaldi hori egiteko.  Berria - Harian   2006-04-04

Amaigabea izan da "ez-inoren lur"etiko zeharkaldia, eternitatea bezain betierekoa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 133. orr.

Desertuko zeharkaldia.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 25. orr.

Basurkok eta Treceñok 15-20 egunean egin nahi dute Bilbo-Bartzelona zeharkaldia.  Berria - Kirola   2004-03-03

Guyanako itsasbazterrak zetozkion gogora, zeharkaldiko eguraldi ona.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 148. orr.

Bizitza arrakastaz jositako zeharkaldia baino ezin zitekeela izan, gailur batetik besterako bidaia.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 234. orr.

Pertsona-trafikanteek dirutza izugarriak exijitzen dizkiete eta batzuetan desagertu egiten dira zeharkaldia hasi aurretik.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 60. orr.

Benetako mistikoak ez zaizkigu itzultzen beren zeharkaldia kontatzera.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 21. orr.

Greban dauden FCC enpresako garbitzaileek zeharkaldia egingo dute Basauriko Arizgoiti plazatik Gasteizko Ajuria Enea jauregiraino.  Berria - Ekonomia   2004-10-02

Oso zeharkaldi ederra, baina benetan gogorra.  Berria - Harian   2005-08-24

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

ESAITek mendi zeharkaldia antolatu du irailaren 11rako.  Berria - Kirola   2004-09-04

Getaria-Donostia itsas zeharkaldia aurkeztu dute.  Berria - Kirola   2004-08-05

Bidaiaren bigarren zatia eski zeharkaldi bat izango da Bide Erreala deituriko inguruetan.  Berria - Kultura   2004-02-10


zeharkale iz zeharkako kalea.

"Hobe horrela" esan zion bere buruari, Errebaleko erdialdera, komisariako zeharkaletik jotzen zuela.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 40. orr.

Errepidea gurutzatzen ari zela Caparrosoko zeharkalean autoak harrapatu egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

Agur egiten zigun lantegiak, zeharkale eta kale nagusien labirinto harekin, pauso baldarreko garabiekin.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 149. orr.

Autoko atea zabaldu zioten, eta komisarioak autoa martxan jarri eta alde egin zuenean, beraiek zeharkaleko alde banatatik desagertu ziren.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 41. orr.


zeharkalte ik zehar 14.

zeharkarazi, zeharkaraz(i), zeharkarazten (orobat zeharkazi g.er.) du ad zeharkatzera behartu.

1805ean, Arteen Pasabide eraiki berrian barrena, Sena zeharkarazi zion Napoleonek Institutuari, lehengo kokalekuaren aurrez aurre kokatzeko, Mazarin jauregi ohian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 324. orr.


zeharkari

Hala erraten zion bederen, intentzio txarreko jende batzuek Maianari so-zeharkariz bere seme kuttunaren bizimoldea arras desberdina zela ulertarazten zioten arren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 52. orr.


zeharkatu, zeharka(tu), zeharkatzen (orobat zeiharkatu) 1 du ad alderik alde igaro; zeharka igaro. (lurralde, itsaso eta kideko eremuak)

Joan eta zeharkatu lurbira osoa.  Elizen arteko biblia   Za 6,7

Zoaz, bada, orain, zeharka ezazu lurralde hau, luze eta zabal, zeuri emango baitizut.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 43. orr.

Ideia bat besterik ez zuen, handik joatea, itsasoa zeharkatzea itsasertzera iristeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 134. orr.

Handik Indiako salerosgaiek Kaspio itsasoa zeharka zezaketela, eta Ziro ibaiaren bokalean sartu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 30. orr.

Lurra mokoka bahetzen duten oilagorrek eta pasaerako beste hegazti batzuek zeharkatzen dituzte aireak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Scaled Composites enpresaren ontziak atmosfera zeharkatuko du, baina ez da urrunago joango.  Berria - Gaiak   2004-06-04

Egun baten ehiza-hegazkinak ikusi nituen zerua zeharkatzen tximistak bezala.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 25. orr.

Ukraina zeharkatzen duen eta Errusiak gasa Europara eramateko erabiltzen duen gasbidearen prezioa igotzea ere hitzartu zuten atzo.  Berria - Harian   2006-01-05

Bakar-bakarrik ausartuko hintzen Siberiako estepak zeharkatzen!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 127. orr.

Afrika globoz zeharkatzeko, hango haizeek nondik jotzen duten jakin behar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 12. orr.

Jordan ibaia igaro eta, Bitron osoa zeharkaturik, Mahanaimera heldu ziren.  Elizen arteko biblia   2 Sm 2,29

Oihan nasaiak eta eremu desertuak zeharkaturik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 110. orr.

Mendiak zeharkatu, eta Suitzatik igaro ziren, Tiroletik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 25. orr.

Pirinioak zeharkatu osteko egunetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 111. orr.

Basoa zeharkatu, eta, mugaren beste aldean, ez erabat baina galdu egin ginen berriro.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 245. orr.

Tximinoek jauzika, piztiek lauoinka zeharkatzen zuten sastraka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 137. orr.

Zelaia alderik alde zeharkatu, eta bidera irten zitzaizkiòn aurkari guztiak hankaz gora utzi ondoren.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 19. orr.

Badiaren beste aldetik gindoazen, parkea zeharkatuz, eta nire pentsamenduen mataza gero eta gehiago katramilatzen zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 51. orr.

Bere gisa zeharkatuak zituen, bakar-bakarrik, basoetako ilunpe ikaragarriak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 123. orr.

· 650 kilometro zeharkatu, eta kontinente osoa igaro beharko du Atlantikora heltzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 242. orr.

2 (gorputzak edo gorputzaren zatiak)

-Gizon boteretsuena ere gezi bakar batek zeharkaturik hil daiteke.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 24. orr.

-Jeinua esnatzea nahi ez baduzue, zeharka nazazue zuen lantzez!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 17. orr.

Herri etsaiak irentsiko ditu, haien hezurrak puskatuko, gorputzak geziz zeharkatuko.  Elizen arteko biblia   Zen 24,8

Hamar puntu sabela zeharkatzen badiozue!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 194. orr.

Kristoren eskua ikusten zuen, iltzeak zeharkatua.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 345. orr.

Besoan tatuaje bat zeukan: bihotz bat, gezi batek zeharkatua.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 92. orr.

Txakur bat bat-batean hiltzen da, bularra zeharkatu dion tiro batek jota.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 126. orr.

Les Txiki lurrean etzanda aurkitu dut, tiro batek burua alderik alde zeharkatzen diola, eta niri begira-begira.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 134. orr.

Garezurra zeharkatu zidan krakateko hark.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 13. orr.

Irratia piztu, dutxan sartu eta urari jarein nion nire bizkarra zeharka zezan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 119. orr.

-Martaren begirada zemaikorra zen, goitik behera zeharkatu zuen Pataki, parentesi artean giltzapetu balu bezala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 80. orr.

Abelek gorputza zeharkatzen dioten bi korronte sumatzen ditu: hotza bata, beroa bestea, elkarren ondoan, baina nahasi gabe.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 44. orr.

Bularra alderik alde zeharkatzen dion zauri belztua erakusten die turistei.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 30. orr.

Ebakiondo belztu batek ezker-eskuin zeharkatzen zion bekokia.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 12. orr.

Argizaria bezain zuri, nire aurpegia, edo hobeto esanda, gris eta horiska, zain ubelez zeharkatua, gorpu batena bezain nardagarria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 13. orr.

3 (bestelakoak)

Abiatuan abiatu, Burlata eta Uharte zeharkatzen ditut.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 49. orr.

Herri ttipiak husten ari dira, baina aldi berean errepide nagusiek zeharkatzen dituzten herriak jendez emendatzen dira.  Herria   2002-09-26

Astiro, Napoliko erdigunea atzean utzi eta hiriko bazter auzoak zeharkatu genituen.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 65. orr.

Lutxana, Zorrotza, Olabeaga... zeharkatu, eta Bilbora ailegatu da trena.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 16. orr.

Tximinoek jauzika, piztiek lauoinka zeharkatzen zuten sastraka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 137. orr.

Plaza zeharkatzeko, arropa serioa jantzi zuen, zeta beltzezkoa goitik behera, xal handi batekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 297. orr.

Gandalfek pauso arinez zeharkatu zuen zuriz zolaturiko patioa.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 21. orr.

Zirkuluak bere baitan hartzen duen zuzenkirik luzeena da diametroa, luzera osoan zeharkatzen baitu zirkulua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 39. orr.

-Gaur bertan zeharkatu dugu muga mendiz.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 191. orr.

Tren bat igaro zen zeharkatu berria genuen trenbidetik, leihoak argiztatuak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 22. orr.

Bizkaiko Zubiaren bide paraleloa egiten zuen motoran zeharkatu zuen Joseluk errioa.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 143. orr.

Kanala zeharkatzen duten harrizko zubi urbanoak.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 30. orr.

Berebiziko adorea eta adimena baliatu beharko zituen erreboltari eta inbaditzaileen lerroak zeharkatzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 52. orr.

Sigi-saga zeharkatu dugu arrakala bat.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 133. orr.

Hesien gainetik jauzi egiten zuten, ibaiak zeharkatzen, oztopoak gainditzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 32. orr.

Motozikleta bazter batean utzi, errepidea zeharkatu, eta barandatik beha gelditu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 168. orr.

Bi emakumeak biratu eta galtzada zeharkatzen ari zen gizon bati begiratu zioten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 60. orr.

Bigarren patioan barrena abiatu zen, ezkerretara, gangaz estalitako pasabidea zeharkatu ondoren.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

Gero, zubia zeharkatu zuen korrika txikian, bat-batean larrituta bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 107. orr.

Lady Godivak Coventryko kaleak zaldi gainean eta biluzik zeharkatu zituenean [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 45. orr.

Hobe hilerrien gainetik zeharkatu zubia, azpitik tunela baino.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 42. orr.

Kontu handiz zeharkatu zuen atea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 282. orr.

Etxe arrotz bateko atea zeharkatu nahi ez balu bezala.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 103. orr.

Grabitate-zentroa zeharkatzen duen marra bertikalak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 124. orr.

Ispilua zeharkatzen dute, Aliziak bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 311. orr.

4 irud/hed

Jakinduria mugimendu oro baino bizkorragoa da eta, hain garbia denez, dena zeharkatzen eta edonon barneratzen da.  Elizen arteko biblia   Jkd 7,24

Begirada horrek paretak ere zeharkatzen ditik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 288. orr.

Leihoko gortina zeharkatzen zuen argiak sabela eta izterrak nabarmendu zizkion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 187. orr.

Intziriek adreiluzko pareta meheak zeharkatzen zituzten.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 55. orr.

Nire disko kuttunak ikusten nituen azken aldia izanen zelako pentsamenduak zeharkatu zidan gogoa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 168. orr.

Neskek olgetari utzi eta solasaren eta txutxumutxuaren marra zeharkatu berri duten sasoian.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 42. orr.

Baina Zolaren giza indarra, prosa bizia eta masak eta espazioak deskribatzeko dohain berezia guregana iritsi dira, mende oso bat zeharkaturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 13. orr.

Oro har, barrukotasunaren eta kanpokotasunaren kontrakotasunak esandako gauzen deskribapen historikoa zeharkatzen du oso-osorik.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 140. orr.

Jakintza-alor hura zeharkatu zuten ideia-mugimendu handiez jabetzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 86. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alderik alde zeharkatu (14); aldiz zeharkatu (11); aldiz zeharkatu zuen (5); arineketan zeharkatu (5); arrapaladan zeharkatu (3); ataria zeharkatu (3); ate bat zeharkatu (4); atea zeharkatu (28); atea zeharkatu aurretik (3); atea zeharkatu orduko (3); atea zeharkatu zuen (3); ateak zeharkatu (3); atlantikoa zeharkatu (5); atmosfera zeharkatu (4); atzazaletaraino zeharkatu nau (3); aurretik zeharkatu (3)

basamortua zeharkatu (5); basoa zeharkatu (5); behatz ttikiraino zeharkatu (4); behatzetako atzazaletaraino zeharkatu (6); behera zeharkatu (7); behera zeharkatu zuen (4); berriro zeharkatu (6); berriz zeharkatu (4); bidea zeharkatu (5); bizian zeharkatu (4); burua zeharkatu (3)

dena zeharkatu (3)

egongela zeharkatu (5); erbi batek zeharkatu (3); errepidea zeharkatu (5); errepideak zeharkatu (3); etorbidea zeharkatu (4); etxe osoa zeharkatu (3)

gela zeharkatu (15); gela zeharkatu zuen (7); goitik behera zeharkatu (7); guzia zeharkatu (4); guztia zeharkatu (4)

herri osoa zeharkatu (4); herria zeharkatu (7); herria zeharkatu zuten (4); hesia zeharkatu (4); hiri osoa zeharkatu (4); hiria zeharkatu (6); hormak zeharkatu (5); hotzikara batek zeharkatu (9)

ibaia zeharkatu (10); igerian zeharkatu (4); ikara batek zeharkatu (3); isilik zeharkatu (3); itsasartea zeharkatu (3); itsasoa zeharkatu (14); itsasoak zeharkatu (3)

kale nagusia zeharkatu (3); kale nagusiak zeharkatu (7); kalea zeharkatu (15); kalea zeharkatu zuten (3); kaleak zeharkatu (16); kaleak zeharkatu zituzten (6); karrika zeharkatu (6); karrikak zeharkatu (4); korridorea zeharkatu (4)

lasterka zeharkatu (3); lurraldea zeharkatu (7)

marra zeharkatu (5); mendiak zeharkatu (5); muga zeharkatu (30); muga zeharkatu zuen (3); nola zeharkatu (5)

osoa zeharkatu (27); osoa zeharkatu zuen (7)

pasabidea zeharkatu (5); patioa zeharkatu (7); pirinioak zeharkatu (5); plaza zeharkatu (11)

rambuteau kalea zeharkatu (4)

trenbidea zeharkatu (5)

ural mendiak zeharkatu (3)

zeharkatu ahal (11); zeharkatu ahal izan (6); zeharkatu ahal izango (5); zeharkatu ahala (3); zeharkatu arren (5); zeharkatu arte (5); zeharkatu aurretik (7); zeharkatu balu bezala (4); zeharkatu beharra (5); zeharkatu beharreko (5); zeharkatu berri (7); zeharkatu berri zuen (3); zeharkatu eta berehala (3); zeharkatu eta gero (5); zeharkatu eta kanpora (3); zeharkatu gabe (5); zeharkatu nauen hotzikara (3); zeharkatu nuen muga (3); zeharkatu ondoan (5); zeharkatu ondoren (34); zeharkatu orduko (10); zeharkatu ostean (10); zeharkatu zidan gogoa (3); zeharkatu zuen atzo (3); zeharkatu zuen gela (4)

ziztu bizian zeharkatu (3); ziztuan zeharkatu (5); ziztuan zeharkatu zuen (3); zubia zeharkatu (22); zubia zeharkatu zuten (4)


zeharkatzaile izond zeharkatzen duena.

Bada tartean bai adinari dagokionez eta bai gizarte mailari dagokionez ere esparru oso zabalak harrapatzen dituen adierazpen kultural zeharkatzailerik, zinema esaterako.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 55. orr.


zeharkatze iz alderik alde igarotzea; zeharka igarotzea. ik zeharkaldi.

Zalantzarik ez zeukaten Irtish ibaiaren zeharkatze zail horretatik ongi aterako zirela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 194. orr.

Menturaz nire zeharkatzearen berri ukan dutelakotz.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 62. orr.

Zeharkatzearen plazera.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 256. orr.

Indarrak ahituta, bihotza hozturik eta arima erkinduta amaitu zuten itsasertz batetik besterako zeharkatze-bidaia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 178. orr.


zeharki adlag zeharka.

Kazetarien aurrean, Bujumbura hiriburuan egindako agerraldian Burundiko armadaburuak azaldu zuen herrialde auzoan indarrez sartzea justifikatuta litzatekeela, Kinshasako armadak «zeharki edo zuzenean zerikusia duelakotz» Gatumban gertatutako sarraskiarekin.  Berria - Mundua   2004-08-18


zeharko izond zeharkakoa.

Erignac prefetaren hilketako auzibidearekin gertatu den bezala, DNATek dosier honekin zerikusi ez zuzen ez zeharkoa ez zeukaten ikerketa, miaketa eta itaunketa andana egin ditu.  Berria - Mundua   2006-03-01


zeharkoi izond zeharka jotzeko joera duena.

Zirimola goriak hodei beltza zulatzen duenean, beraz, bat-batean halako suzko haziak bezala bortizki jaurtitzen ditu, oinaztuaren gar zeharkoia eginez; gero hotsa dator, belarriak beranduago jotzen dituena, irudiak gure begiak baino.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 405. orr.


zeharlerro ik zehar 15.

zeharmakur izond

Beatriz garaia zen, lerdena; hazpegi aratzak zituen eta hori-gorria adatsa, Twirl zeharmakur harena gogoraraz ziezadakeen eta sekula gogararazi ez zidan kolorekoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 219. orr.


zeharo 1 adlag osoki, guztiz. ik erabat; txit; arrunt.

Honek guztiak zeharo gogaitzen nau eta, esan beharrik ez dago, atsekabe handia sortzen dit.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 38. orr.

Kezka bat huraxe, neure onetik atera eta zeharo sumintzen ninduena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 66. orr.

Kamamila zeharo hoztu zaio kikaran Gabini.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 147. orr.

Heriotza honek zeharo aztoratuko zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 24. orr.

Bekoki zabala, autopista bat bezalakoa, ilea kizkur, eta kobre-koloreko mataza batek zeharo inguratua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 20. orr.

Frantziskok, apaltasun santuaren eraginez bere burua zeharo Kristo bilakatua sentituz, apaltasun hau desiratzen zuen beste bertuteen gainetik bere anaientzat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 690. orr.

Begirada malenkoniatsu hark zeharo liluratu zuen Wotham.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 122. orr.

Orain, tamalez, munstroak behin eta berriro itzuliko dira, Irlanda zeharo suntsitu arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 55. orr.

Egunsentiak gela zeharo argitu aurretik bukatzen nituen ariketak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 24. orr.

Lau urtean zeharo aldatu zitzaien bizitza izebei.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 96. orr.

Oraindik ere ez dut zeharo ulertu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 222. orr.

Dudaren eraginez gure oroimena pixkanaka isilduz joango zen, handik lasterrera zeharo mututzeraino Zeharo galarazi zion loa.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 73. orr.

Apaldu zeharo zeure burua, sua eta harrak baitira fedegabearen zigorra.  Elizen arteko biblia   Si 7,17

Zeharo burutik eginda daude, denak gainera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 84. orr.

Niri ere ez zait gaizki etorriko, neure onetik zeharo atera ez nadin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 220. orr.

Munduko grina txarrei zeharo uko egiten ikasi dute.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 737. orr.

Zeharo bat nator kritika horiekin.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 149. orr.

2 (izenondo eta kidekoen ezkerrean)

Labur esanda, mutil hura trebea zen, zeharo baboa ematen bazuen ere.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 197. orr.

Zeharo bitxia zen benetan eszena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 103. orr.

Gorputzez berdin-berdinak, izaeraz zeharo desberdinak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 12. orr.

Basatia, egoista, gizamunstroa, zeharo bihozgabea ei nintzen, esan zidanez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 85. orr.

Zeharo bidezkoa eta zeharo beharrezkoa begitantzen zait euskalkiak babestea eta baliatzea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 35. orr.

Harrigarriak zaizkit zeharo artistaren berezko bideak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 24. orr.

Bateko eta besteko egitura eta garapen ekonomikoa zeharo bestelakoak direla.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 53. orr.

Materiala nanoeskalan dagoenean bere propietate fisiko eta kimikoak jatorrizko materialarekin konparatuz gero zeharo ezberdinak izan daitezkeela.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Zeharo zentzugabeak diruditen deskribapenak eginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 12. orr.

Azkenik, batzuen batzuk agertu ziren, ordu arte zeharo ezezagunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 70. orr.

Koxkortu zenean, zeharo alderraia bilakatu zen Lefcadioren bizitza.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 122. orr.

Gaien aurkibidea zeharo hermetikoa zitzaion.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 89. orr.

Zeharo lagunarteko zituzten, hiri-bazterreko auto puskatuen biltegietan lardaskan dabiltzan ume bihurriek auto-txasisak bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 68. orr.

· (eskuinean)Egoera, ongi pentsatuta, irrigarria baita zeharo.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 10. orr.

Gizon ("gizajoez" ari gara) tristea ez ezik, antojagarria eta motza zeharo.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 35. orr.

3 (adizlagun eta kidekoekin)

Zeharo pentsakor utzi nau honek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 153. orr.

Baina ez nago idatzitakoarekin zeharo konforme.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 43. orr.

Zeharo oker ibili gara.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 301. orr.

Okerrena dena, hizkuntzaren esparrutik zeharo kanpo kokatu zen eztabaida.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 162. orr.

Guk zeharo bestera egin beharko dugu, oker ulertuarena eta abar.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 36. orr.

Ordu biak inguru baizik ez dira, baina zerua zeharo iluna dago.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 119. orr.

Hila egongo dela zorionez, zeharo, osotoro eta ezin sinetsizko moduan hila.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 101. orr.

Zu, benetan esaten dizut, gaur zeharo pitzatua zaude.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 63. orr.

Intxaurraren itzalak lehengo itxura badu ere, zeharo aldatua dago inguru hura.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 10. orr.

-Hik zer esan dion, bada? -galdetu zuen atsoak, zeharo asaldatua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 120. orr.

Don Ottavio, bere makilan bermatua, haizearen mendean zeharo utziak ileak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 471. orr.

Zeharo jota dago burutik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 26. orr.

Nik ordurako zakila zeharo gogortuta neukan eta Satanek handik heldu zidan lehendabizikoz.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 50. orr.

Makalduta hago zeharo, ez haiz ezertarako gauza!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 111. orr.

Esna bainengoen zeharo, eta aldamenekoa niri zelatan, jakina.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

Zeharo abailduta ikusi nuen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 158. orr.

Sorgortuta nagok zeharo.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 151. orr.

Zeharo izututa, Otiñanokoak berehala alde egin zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 77. orr.

Bertako egitura ekonomikoa zeharo hondatuta egotea izan zen han arrazoia.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 38. orr.

Belarriak gorturik gelditzen zitzaizkidan, eta eskuineko besaburua zeharo mindurik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 149. orr.

Zeharo nahasirik, burusien azpira isuri, kandelari putz egin, eta zintzo-zintzo gelditu zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 225. orr.

Galduak, zeharo, idazlan haiek guztiak, [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 99. orr.

Zeharo eta erabat nago herri hizkerak, denak eta nonahikoak, babestearen eta indartzearen alde.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 248. orr.

4 (izenaren eta dagokion izenondoaren artean)

Sentipen zeharo arrotza zitzaion matxinatzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 321. orr.

Aurpegiera zeharo seriosarekin, mahaian zehar besoa luzatu eta kolpetxoak eman zizkidan eskuan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 96. orr.

Egoera haiek tasun zeharo bakana eta baliotsua zuten, estiloa, nahi baduzu.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 240. orr.

Bi oinarri teoriko eta esplikatzaile zeharo diferentek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 42. orr.

-Eskerrik asko -hasperen egin zuen modu zeharo geldo batez.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 297. orr.

François Viètek formula zeharo txundigarri bat eratu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 398. orr.

Botila bakarra zegoen, Txipreko ardo zeharo garratz batez betea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 125. orr.

Baita haren gorputz-itxura zeharo aldatuaz ere.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 27. orr.

Ni neska zeharo galdua naiz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 149. orr.

Alde zeharo handia.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 42. orr.

5 zeharoko izlag

Gizarte ikaratuak ziurtasuna bilatzen du; gizarte zeharo ikaratuak, zeharoko ziurtasuna.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 23. orr.

Zeharoko arrotza gertatzen zait batzuetan. Zeren zeharoko idiota baldin banaiz, injineru aeronautiko egingo bainaiz, eta bestela berriz, filosofo.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 74. orr.

Zeharoko eta osotarako jakite hartan, izan ere, ez dago bizirik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 264. orr.

Merkatuen liberalizazio zeharoko edo globalak ikusi da ze miseria erein duen bazterretan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 257. orr.

Herri espainol horren arima, ikusi dizu, kateatua dago, joputza moral eta izpiritual zeharokoan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 112. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

gauzak zeharo aldatu (6)

zeharo ahaztuta (4); zeharo aldatu (42); zeharo aldatu da (8); zeharo aldatuko (8); zeharo aldatuta (4); zeharo aldatzen (9); zeharo asaldaturik (5); zeharo aztoratu (5); zeharo baldintzatu (5); zeharo baldintzatzen (4); zeharo bat nator (5); zeharo baztertu (6); zeharo bestelakoa (7); zeharo bestelakoak (4)

zeharo desagertu (6); zeharo desberdina (8); zeharo desberdinak (10); zeharo eta osotoro (4); zeharo etsita (5); zeharo ezberdina (11); zeharo ezberdina da (8); zeharo ezberdinak (18); zeharo ezberdinak dira (4); zeharo galdu (10); zeharo galdurik (4); zeharo galduta (4); zeharo harritu (8); zeharo harriturik (12); zeharo harrituta (14); zeharo harrituta geratu (4); zeharo haserretu (7); zeharo hunkitu (4); zeharo hunkituta (7)

zeharo ikaratuta (6); zeharo ilundu (4); zeharo itxita (6); zeharo izutu (5); zeharo izututa (5); zeharo jota (7); zeharo kezkatuta (4); zeharo lur jota (4); zeharo maiteminduta (9); zeharo murgilduta (4); zeharo nahastuta (4); zeharo nekatuta (5)

zeharo osatu (4); zeharo txunditurik (10); zeharo txunditurik gelditu (4); zeharo txundituta (6)


zeharotu, zeharoko(tu), zeharokotzen da/du ad zeharoko bihurtu.

Gizakiari bera zer den eta nola jokatu behar duen, erlijioak baino hobeto "irakatsi" behar ziotenek krisialdiko noraezean, balioen azkeneko suntsipena beraiek zeharotuko dute laster.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 39. orr.


zeharraga ik zehar 12.

zeharrargi izond argiari igarotzen uzten diona, baina bere atzean dagoena ongi ikusten uzten ez duena. ik zehargi.

4.639 urteren aldea dago Keopsen piramide opakoaren eta Louvreko horko zeharrargi horren artean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 51. orr.

Irudimenezko etxe edo labirinto moduko bat paratu dute zenbait oihal zeharrargi erabiliz.  Berria - Kultura   2004-11-18

Mihuri horixkak ere halaxe dira garbi, ia zeharrargi.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 502. orr.

Arroza bota, eta olioarekin eta tipulatxekin nahasi zuen Ruche jaunak, harik eta arrozaleak zeharrargi gelditu ziren arte.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 185. orr.

Argitasun zuri bizia sartzen da sabaileihoko kristal zeharrargitik, Gabini une batez min egiteraino.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 33. orr.

Bost argi ontziko armiarma lanpara bat zegoen sabaitik zintzilik, globo zeharrargiz apaindua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 159. orr.

Eskaileretatik gora igo ondoren, beira zeharrargizko ate batera iristen da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 35. orr.


zeharrargitsu izond zeharrargia.

Gainontzeko langileak [...] kristal zeharrargitsuz osatutako horma batzuek babesten zituzten, bulego-hondoan, eta ez ziren beti egoten han, gainera.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 19. orr.

Pintura binilikoz margotu ditu lau aurpegi, PET zeharrargitsuan.  Berria - Kultura   2004-12-31


zeharrarnastu, zeharrarnas(tu), zeharrarnasten du ad arnastu.

Beste nekaldian, Mateorenean, musikak hitza gailentzen du, baina Bachenean hitz taupadak gorputzetik zeharrarnasten ziren.  Berria - Kultura   2006-04-12


zeharresan iz hitz erdia.

Haren zeharresanekin aspertuta nago eta, baita ene txatxita deitzearekin ere!  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 112. orr.

Uste duzu zeharresan gordinen bat bazela tartean?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 124. orr.

Sarri izaten ziren zeharresaneko ziriak, oharpen edo azalpen min zorrotzak, erabateko isilean jartzen gintuztenak.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 43. orr.


zeharretara ik zehar 6.

zeharribili, zeharribil, zeharribiltzen du ad ibili.

Irakurleak hura nirekin zeharribiltzeko adikortasuna eta egonarria izan badu, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 283. orr.


zehartu, zehar(tu), zahartzen 1 da/du ad aldaratu.

Nola burua zehartzen den eta behakoak apaltzen, hitzak aldiz, betiere motel erranak, bakanak eta etenak diren.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 320. orr.

Dela maiteak hitz dudazkoren batzuk jaulki dituelako, irritsak, bihotzean josirik, sua bezala pizten dituenak, dela begiak gehiegi zehartu dituela eta beste bati begiratu diola uste duelako.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 295. orr.

Ez zaitu zeure plazerretarik zehartuko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 489. orr.

• 2 zeharkatu.

-Ez dut inor ezagutzen inguru hauetan Piramideak ezagutzearren soilik basamortua zehartzeko prest dagoenik.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 79. orr.

Axedreza hausten duen bakarra Manhattango irla alderik alde zehartzen duen Broadway diagonala da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 94. orr.


zeharzale izond

Eta modu bihurri hori da Tsíui PÍn zeharzaleak bere nobela-ibai ahitezinaren bihurgune bakoitzean hautatu zuena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 81. orr.


zehatu, zeha(tu), zehatzen 1 du ad xehatu, txikitu.

Usaina gauzen barrenetik sortzen eta irteten dela argi erakusten du ikusteak zernahi usaintsuago dela, hautsia, zehatua edo suak suntsitua denean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 271. orr.

Sokil emankorrak goldatuz eta lur zorua zehatuz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 45. orr.

Hagin artean zehatua.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 363. orr.

Berehala bi hosto hartu zituen, eskuen ahurrean jarri eta, arnasaz berotu ondoren, zehatu egin zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 173. orr.

Zerbaitek airea astindu zuen, zerbait agor eta zorrotza jaitsi zen [...] hosto eta loreak zehatuz eta ihartu eta eroraraziz.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 182. orr.

Bizitzan agitu zaizkidan makur andana edateari zor dizkiot: honako auto hau zehatu, horrako neska hori uxatu, harako nagusi harekin etsaitu, [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 113. orr.

Zintzurretik zintzilikatuko dut, edo bestela zapaldu, edo zanpatu, zatitu, zehatu... nahi duzuena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 100. orr.

2 zigorrez jo, zigortu.

Beltzentzako lau eskolari su eman eta erraustu; gizon helduak umeen antzera zehatu; umeak helduen antzera zehatu; emakume beltzak taldean bortxatu.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 245. orr.

Erresumako epaileek hiru herio zigor eman berri zuten, lehengo gazteluzain Migel Mailuren hilketa zehatu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 215. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Publizitateko lau modulo ziztrin kenduta, guztiz orrialde xuria, eta horretarako opari bakarra Togasek: auto zehatu baten argazkia. Zakur zehatu mixerable bat bezala jo-eta akabatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 196. orr.

4 zeha-zeha adlag txiki-txiki.

Elkar jotzearen arrazoia bera ahaztu egiten nuen pixkanaka, eta halere ostikoz jotzen nion, eta burua paretaren kontra kolpatzen nion, eta zeha-zeha egiten nuen, harik eta aurpegia puzturik eta bizkarra izerdi patsetan geratzen nintzen arte.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 92. orr.


zehatz 1 izond xehetasun guztiak dituena; gutxi gora beherakoa ez dena.

Web-gunearen (Web site) helbide zehatza eta informazioa lortu duzun eguneko data.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 349. orr.

Jakina da, ia seguru, 1486 aldera (data zehatza eztabaidan dago oraindik ere) azaldu zela argitara.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 90. orr.

Ibiltariak ere bota egin du txanpon bat ermitaren lurrera, baina ezer zehatzik eskatu gabe.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 48. orr.

Mary Annek nik bidenabar aipatutako "gudari" hitzaren esanahi zehatza galdetu zidan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 47. orr.

Txarrena zen gaixotasunak ez zuela izen zehatzik.  Herria   2005-02-10

Hizkuntzalaritzan formulatze zehatzak bilatzea ez du bakarrik logikaren edertasunarekiko zaletasunak edo hizkuntz analisiko metodo ezagunak garbitzeko nahiak eragiten.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 25. orr.

Estiloa, zehatza bezain gardena.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 108. orr.

Komikoak bezain negargarriak dira kaltearen eta ordainezko sufrimenduaren arautze zehatzak (hik niri behi bi ebatsi, nik hiri belarri bat ebaki...).  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 96. orr.

Esan beharreko hitzei bueltak eman eta gero, atzera egiten nuen, buruan nituen hitz zehatzek behin ahora iritsitakoan zehaztasuna galduko zuten beldurrez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 321. orr.

Beldurra ere ez da hitz zehatza, ez dut uste beldur nintzenik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 11. orr.

Hitz zehatza ez zen "nazka", baizik eta "hozkia".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 86. orr.

Argi zegoen hitzordu zehatz bat saihesteko ahalegina zela hura.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 67. orr.

Aurpegiari beste zauririk eragin barik, labankada zehatz eta bakar batez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 67. orr.

Galaxia kiribil baten inoizko irudirik zehatzena lortu dute.  Berria - Gaiak   2006-03-01

Kolore eta forma zehatz horiexekin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 205. orr.

Ikara ematen dizu polizia frantsesak, errefuxiatuen kontrol zehatza baitarama.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 37. orr.

Hogeita hamar urte inguru baino gehiago ez baita zati honen egituraz eta funtzionamenduaz ideia zehatz samarrak izaten hasi zirela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 23. orr.

Agindu zehatzak eman zizkion bigarren lantegia antolatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 30. orr.

Epistemologia kartesiarrari eman zaizkion erantzun zehatz batzuk hartuko dira kontuan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 7. orr.

Eliza buruzagien erabaki zehatzen beharra, euskararen onarpenaren, errespetuaren eta erabileraren alde.  Herria   2003-07-24

Jainkoaren izaera modu zehatzean adierazteko modua.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 129. orr.

Vitruvio [...] testuinguru literario-kultural jakin batean txertatzen da koherenteki, komunikazio-modu oso zehatzak erabiliz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 150. orr.

Ez da guztiz zehatza bihotza "mugitzen dela" esatea, ez baita lekuz aldatzeko mugimendurik egiten, taupadaka jardutekoa baizik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 252. orr.

Ez naiz guztiz zehatza izan: lehenago ere mozkortu nintzen noizbait [...] baina hori gehiago izan zen istripua, edo deskuidoa, neure erabakia baino.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 102. orr.

Karlista armadari buruzko gorabeherez, informazio on samarra izaten genuen, fidagarria eta zehatza, Gorteko keinu modua, koadroetan irudikaturik ageri diren keinu jakin batzuei zentzu zehatz eta kodetua ematen diena.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 146. orr.

Arestiko mugimendu zehatzak gabe, baldarrago ematen zuen orain, zainak jota.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.

Testu milimetroraino zehatz-zuzenak, aldi berean, zeharkako iradokizunak eta mugarik gabeko ulerbideak ernaltzen ditu nonahi.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 14. orr.

Proba zehatzagoak eginda, hautematen zailagoak ziren aldaketak geratu ziren agerian.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 233. orr.

Txostenean ez dute zenbaki zehatzik eman.  Berria - Gaiak   2006-03-14

Ez zuten datu zehatzik eman, baina 30.000 eta 40.000 artean izango zirela esan zuten.  Berria - Gaiak   2004-10-22

Deskribapen zehatzagoa 1 Zel 112-113 zk.etan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 175. orr.

Zenbat eta zehatzago, definituago, esplikatuago eta arrazoituagoa nahi, orduan-eta handiago gezurra.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 245. orr.

Transkripzio laxoa eta transkripzio zehatza bereizten dira maiz eskuliburuetan.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 144. orr.

· Gojenolaren hipotesia, zuzen ulertu badizut, litzateke hizkuntza erromanikoek ez dutela jasotzen bere oso-zehatzean euskal adigaia.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 85. orr.

2 ik jakin2.

Ez daukat, nahitaez, kualitate horien zehaztasunak ezagutu beharrik kasu zehatz batean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 105. orr.

Egoera zehatz batzuetan.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 55. orr.

Partikularren ezaugarria da aldi zehatz bakoitzean kokagune zehatz batean egotea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 172. orr.

Har dezagun egun zehatz bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 181. orr.

3 (adizlagun gisa) ik zehazki.

Ez zen erabat zehatz kopiatua, baina Matisseren kutsu nabarmena zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 209. orr.

Dei egin eta Mardokeogana igorri zuen, zer gertatzen zen zehatz jakitera.  Elizen arteko biblia   EstGr 4,5

Inoiz baino zehatzago ikusi nuen dena, haizeak atmosfera garbitu izan balu bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 14. orr.

Labur, zehatz eta argi erantzuten zuten, epaileei ez baina estatistika-egile batzuei erantzungo baliete bezala.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 23. orr.

Orduan biltegiaz hasi dira berbetan: hemen dauden oholekin zer egin, zehatz esanda.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 20. orr.

Beasaingo institutuan, berriz, oso bestelako panorama aurkitu nuen, alderantzizkoa zehatzago esanda.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 92. orr.

Irudia begiaren atzean zehatz ager dadin, zenbat eta argi-iturria hurbilago, orduan eta gehiago konbergituarazi behar dira argi-izpiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 21. orr.

Telemetroa behar bezala doiturik dagoenean, zehatz fokaturik geratzen baita objektiboa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Ez dut mirari hau zehatz kontatu, ez baititut xehetasunak ezagutzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 848. orr.

Lebitarrek eta Judako guztiek zehatz bete zuten Joiada apaizak agindua.  Elizen arteko biblia   2 Kro 23,8

Ametsetan, errealitatean bezain zehatz, gaueko eszena guztia ikusi nuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 179. orr.

Musika, arte konplexu eta misteriozko, aljebra bezain zehatz eta ametsa bezain lauso hori.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 224. orr.

Louvreko patio karratuko atea eta Institutuko kupula zehatz lerrokatuta zeuden pasabidearekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 324. orr.

Gutxik bezain bizi eta zehatz gordetzen zituen oroimenean [...] erakusten zitzaizkion gauzen irudiak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 37. orr.

Lebitarrek zehatz eta garbi irakurtzen zuten Jainkoaren legea, esanahia azalduz, herriak ulertzeko eran.  Elizen arteko biblia   Ne 8,8

Hain zorrotz eta zehatz egin zuen horren guztiaren galdea, ezen jakinmin hutsa baino zerbait gehiago erakusten baitzuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 24. orr.

Ez da erraza zehatz adieraztea.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 120. orr.

Ez dakigu zehatz zer zegoen Kreszentziok jasotako testu-multzoan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 49. orr.

Orduan ikusi genuen, bai jauna, ondo eta zehatz ikusi ere, batak ala besteak, gauza zuri bat ohe gainean herrestan, tapiz gainera erortzen, eta besaulki batean azpian ezkutatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 161. orr.

Nahi adina zehatz jakin daiteke, beraz, zirkuluaren azalera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 162. orr.

Zehatzago, produktibitate handiko jardueretako irabazien parte bat soldata apaleko herrialdeen konkurrentzia pairatzen duten sektoreetako soldatadunetara desbideratzean datza irtenbide hau.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 183. orr.

4 zehatz-zehatz izond/adlag

Sexu kontuetan ez zuen jokabide zehatz-zehatzik.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 68. orr.

Identifikatzen ikasi dugun zelula multzo zehatz-zehatzetan adierazten dute beren burua halako geneek.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 60. orr.

Zehatz-zehatza izan beharra zegoen, ergelkeriarik idatzi nahi ez bazen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 37. orr.

Haren oharrak zehatz-zehatzak ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 387. orr.

Agintzen zioten guztia, zehatz-zehatz egingo zuela, hitz eman zien apaizak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 92. orr.

Zeren, behin esan zidanaren arabera, konturatuta nago ez dakiela zehatz-zehatz.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 249. orr.

5 zehatz-zehazki adlag

Logika orokorrean, beraz, arrazoimenaren irakaspena osatu behar duen zatia zehatz-zehazki bereizi behar da Logika aplikatua osatzen duen zatitik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

adibide zehatz (6); aldi zehatz (4); argi eta zehatz (5); auzi zehatz (4); berri zehatz (5); bezain zehatz (16); bi eskaera zehatz (5); datu zehatz (5); dena zehatz mehatz (9)

egitasmo zehatz (4); egoera zehatz (10); egun zehatz (4); ekintza zehatz (7); ekintza zehatz bat (4); elementu zehatz (5); era zehatz (5); erantzun zehatz (7); eredu zehatz (4); eremu zehatz (7); eremu zehatz batean (4); esanahi zehatz (4); eskaera zehatz (10); eskaera zehatz egin (7); ez daki zehatz (6); ez dakigu zehatz (10); ez dakit zehatz (16); ez zekien zehatz (8); forma zehatz (4); gai zehatz (10); galdera zehatz (9); gauza zehatz (9); guztia zehatz (11); guztia zehatz mehatz (9); guztiak zehatz (11); guztiak zehatz mehatz (7); guztiz zehatz (4); hain zehatz (18); helburu zehatz (16); historia zehatz (4)

ideia zehatz (6); informazio zehatz (7); jakin eta zehatz (8); jokalari zehatz (4); kasu zehatz (13); konpromiso zehatz (7); kopuru zehatz (5); labur eta zehatz (7); lan zehatz (5); leku zehatz (15); leku zehatz bat (4); leku zehatz batean (8); modu zehatz (25); modu zehatz batean (11); modu zehatz batez (4); mota zehatz (6); neurri zehatz (23)

oso zehatz (13); pertsona zehatz (8); politiko zehatz (10); proiektu zehatz (4); proposamen zehatz (10); proposamen zehatz bat (5); puntu zehatz (4); sektore zehatz (5); talde zehatz (4); testuinguru zehatz (5); testuinguru zehatz batean (4)

une zehatz (19); une zehatz batean (8)

zehatz azaldu (5); zehatz aztertu (5); zehatz egin (11); zehatz esan (5); zehatz esanda (27); zehatz esateko (26); zehatz esaten (4); zehatz eta determinatu (4); zehatz eta garbi (4); zehatz eta zuzenak (4); zehatz jakin (18); zehatz jakitea (4); zehatz jakiteko (5)

zehatz mehatz (553); zehatz mehatz adierazi (4); zehatz mehatz azaldu (17); zehatz mehatz azaltzeko (5); zehatz mehatz azaltzen (6); zehatz mehatz aztertu (19); zehatz mehatz aztertuko (5); zehatz mehatz aztertzen (10); zehatz mehatz bete (10); zehatz mehatz deskribatzen (4); zehatz mehatz egin (5); zehatz mehatz esan (4); zehatz mehatz ezagutzen (7); zehatz mehatz gogoratzen (4); zehatz mehatz jakin (8); zehatz mehatz jakiterik (4); zehatz mehatz kontatu (23); zehatz mehatz kontatzeko (4); zehatz mehatz oroitzen (7)

zehatz samarra (4); zehatz zehatz (4); zehatz zehatza (7); ziur eta zehatz (4); zorrotz eta zehatz (4); zuzen eta zehatz (7)

agindu zehatza (4); argazki zehatza (4); arrazoi zehatza (7); azterketa zehatza (10); behar bezain zehatza (5); berri zehatza (45); berri zehatza eman (4); berri zehatza emateko (5); berri zehatza ematen (8); bezain zehatza (20); data zehatza (17); definizio zehatza (4); deskribapen zehatza (7); deskripzio zehatza (5)

egoera zehatza (6); egoeraren berri zehatza (4); egun zehatza (8); erabat zehatza (7); erantzun zehatza (11); esanahi zehatza (8); eskaera zehatza (25); eskaera zehatza egin (18); eskaintza zehatza (4); eskari zehatza (4); galdera zehatza (6); guztiz zehatza (4); hain zehatza (7); helburu zehatza (31); helburu zehatza dute (7); helburu zehatza izango (4); hitz zehatza (5); horren berri zehatza (5)

ikerketa zehatza (4); informazio zehatza (31); informazio zehatza eman (4); inguruko informazio zehatza (4); irakurketa zehatza (5); jarraipen zehatza (9); joko zehatza (5); kokaleku zehatza (5); kokapen zehatza (7); kopia zehatza (6); kopuru zehatza (22); lan zehatza (4); leku zehatza (7); mezu zehatza (8); mezu zehatza bidali (6); neurri zehatza (4)

oso zehatza (19); plan zehatza (6); proposamen zehatza (21); proposamen zehatza egin (7)

xede zehatza (4); zabal eta zehatza (5)

zehatz zehatza (7); zehatza bezain (4)

zentzu zehatza (4); zerrenda zehatza (6)

are zehatzago (5); baino zehatzago (9); zehatzago azaldu (4); zehatzago aztertu (4); zehatzago esan (4); zehatzago esanda (56); zehatzago esanik (5); zehatzago esateko (42); zehatzago ikusiko (4); zehatzago izateko (5)

azterketa zehatzagoa (4); baino zehatzagoa (8); informazio zehatzagoa (5); zehatzagoa da (10); zehatzagoa egin (10); zehatzagoa izan (6)

askoz ere zehatzagoak (4); datu zehatzagoak (4); neurri zehatzagoak (5); zehatzagoak dira (9); zehatzagoak egin (4); zehatzagoak izan (5)

agindu zehatzak (15); agindu zehatzak eman (7); akusazio zehatzak (5); alternatiba zehatzak (4); arau zehatzak (7); argi eta zehatzak (4); argiak eta zehatzak (4); argibide zehatzak (4); arrazoi zehatzak (6); aski zehatzak (4); azalpen zehatzak (5); azterketa zehatzak (6); baldintza zehatzak (5); berri zehatzak (5); bezain zehatzak (4); data zehatzak (5); datu zehatzak (34); datu zehatzak eman (5)

eginkizun zehatzak (4); ekimen zehatzak (8); ekintza zehatzak (8); emaitza zehatzak (4); erantzun zehatzak (5); eskaera zehatzak (13); eskaera zehatzak egin (5); eskari zehatzak (4); gauza zehatzak (5); helburu zehatzak (19); helburu zehatzak izango (5); hitz zehatzak (10)

konpromiso zehatzak (22); konpromiso zehatzak hartzeko (5); lan zehatzak (4); muga zehatzak (4); neurri zehatzak (68); neurri zehatzak eskatu (8); neurri zehatzak har (5); neurri zehatzak hartu (11); neurri zehatzak hartzeko (6); neurri zehatzak proposatu (5)

oso zehatzak (16); oso zehatzak dira (5); pauso zehatzak (4); politiko zehatzak (6); proposamen zehatzak (33); proposamen zehatzak egin (7)

urrats zehatzak (12)

zehatzak dira (16); zehatzak izan (15); zehatzak izango (11); zehatzak izango dituen (5); zehatzak ziren (7)

zenbaki zehatzak (4)

modu zehatzean (10); une zehatzean (4)

ahalik eta zehatzen (13); ekintza zehatzen (5); gai zehatzen (8); gai zehatzen inguruko (5); neurri zehatzen (6); proposamen zehatzen (4)

ahalik eta zehatzena (4)

datu zehatzetan (4); neurri zehatzetan (4); une zehatzetan (21)

agindu zehatzik (4); arrazoi zehatzik (7); arrazoi zehatzik gabe (4); asmo zehatzik (4); berri zehatzik (19); berri zehatzik eman (4); berri zehatzik ez (5); data zehatzik (12); datu zehatzik (40); datu zehatzik ez (14); deus zehatzik (4)

egitasmo zehatzik (9); egun zehatzik (7); epe zehatzik (6); erabaki zehatzik (6); erabaki zehatzik hartu (4); erantzun zehatzik (11); erantzun zehatzik eman (4); esanahi zehatzik (5); eskaera zehatzik (4); eskaintza zehatzik (5); eskaintza zehatzik egin (4); ezer zehatzik (24); ezer zehatzik ez (10); froga zehatzik (4); helburu zehatzik (16); helburu zehatzik gabe (5)

ideia zehatzik (4); informazio zehatzik (9); irizpide zehatzik (4); kopuru zehatzik (11); muga zehatzik (6); neurri zehatzik (6); norabide zehatzik (9); norabide zehatzik gabe (6)

politika zehatzik (4); proiektu zehatzik (7); proposamen zehatzik (8)

zenbaki zehatzik (5)


zehatzaile1 izond zehazten duena.

Beren auto ponposoak toki debekatuetan uztera tematzen dira, eta orduan abiarazten Udalak bere erraietan ezkutatzen duen makina zehatzailea.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 25. orr.

Kontzientziaren baitan ostataturik nuen harra nahi nuen ostikatu eta handik igorri, zeren eta har penatzaile eta zehatzaile hark ez baitzuen enetzat, urte luzeetan, hitz gozorik izan, gaixto nintzenean gaixto nintzelako eta on nintzenean hobe ez nintzelako.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 474. orr.


zehatzaile2 izond zehazten duena.

Alemaniar izen bereziaren eta frantses zehatzailearen arteko loturak halako nahasmendu txundigarri eta arras atsegingarri bat eragingo zuen bere bezeroen gogoetan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 49. orr.


zehatzezin ik zehaztezin.

zehazgabe ik zehaztugabe.

zehazgabetasun ik zehaztugabetasun.

zehazgaitz izond zaila zehazten, ia zehaztezina.

Hainbeste misterio eta alderdi zehazgaitz haztatu behar ziren, hain froga gutxi genuen hipotesi egiantzeko bat osatzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 159. orr.

Espazioan galdutako puntu zehazgaitz batean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 32. orr.

Inork ez baitaki, a priori, egiteko gauza den ala ez, gizakien kontroletik kanpoko kontu zehazgaitzek baldintzatzen baitute hori.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 140. orr.


zehazgarri izond zehaztu daitekeena, zehazteko modukoa.

Gure pentsatzearen objektuen alorra ezin dugu gure sentimenaren baldintzez goiti positiboki hedatu eta [...] noumenoak onartu, haiek esanahi positibo zehazgarririk ez baitute.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 135. orr.


zehazkabe ik zehaztugabe.

zehazketa iz zehaztea.

Kontzeptu baten historia ez dela, guztiz, bere mailakako zehazketarena, etengabe hazten doan bere arrazoizkotasunarena, bere mailakako abstrakzioarena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 11. orr.


zehazki (1198 agerraldi, 168 liburu eta 556 artikulutan) 1 adlag modu zehatzean. ik zehatz 3; zehaztapen 6.

Kierkegaardek zehazki formulatu zuen, bere Errepikapen saiakeran, nozio horren zentzua zein zen.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 114. orr.

Zehazki esateko, guk iraupen-irudi deitzen dugun hori [...] ez dagokio, berez, denborazko sintesiari.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 224. orr.

1854ko azaroaren 8an zehazki, gure amak 26 urte bete zituen egunean, hain zuzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 43. orr.

Agustinek Testamentu Berria irakurri zuen, San Paulok Erromatarrei idatzitako epistolan 13,13 pasartea zehazki.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 12. orr.

Zer zen zehazki?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 32. orr.

Zer da, zehazki, maximo bat edo minimo bat?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 361. orr.

Zer esan nahi duen zehazki "alta bada" horrek.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 98. orr.

Azal niezaiola gero zehazki zergatik gertatu zen ezbeharra.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 205. orr.

Txarteltxo bat eman zidan, makinaz zehazki idatzia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 282. orr.

Logikaren muga, ordea, oso zehazki determinatzen da, pentsatze ororen erregela formalak xeheki aurkeztu eta hertsiki frogatu baino egiten ez duen zientzia baita.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 23. orr.

Eranskinei buruz, ea arduraz egiten ari den, guztien berri ere zehazki eskatuz.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 33. orr.

Iduritu zitzaion hitz horiek ez zirela zinez lausenguzkoak, eta osaba zehazki begiztatu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 122. orr.

-Zer gertatzen da zehazki?  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 39. orr.

-Zer galdetu nahi didak zehazki: ea mutil batekin nagoen?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 19. orr.

Zertan ari zarete zehazki orain?  Berria - Gaiak   2004-05-08

Baina zer zen zehazki galtzeko beldur zinena?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 38. orr.

Non demontre gordeak zituzten, haren gizonek etxe miaketak hain zehazki burutu zituztelarik?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 185. orr.

Ezinezkoa zen zehazki jakitea abortua debekatuta zegoen gaizki zegoelako, edo gaizki zegoen debekatuta zegoelako.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 32. orr.

Soa lurrari iltzatua, edo, zehazkiago, hegazkineko zurubiari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 18. orr.

Era horretako azterketa batean bada denborazko jarraitasunen eskegitze bat -zehazkiago esanda formulazioen egutegiaren eskegitzea-.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 190. orr.

2 (ezezko testuingurutan)

-Ez da zehazki nagikeria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 294. orr.

Hidroxiapatitoa da mineral hori: ez da, zehazki, konposatu kimiko bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 19. orr.

Ez da bortxaketa, ez zehazki, baina gogoz kontrakoa edozelan ere, barren-barreneraino gogoz kontrakoa.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 35. orr.

Ez zen zehazki kalte handiak izatea gogamenean, baizik eta ez ezagutzeraino aldatua izatea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 71. orr.

Ez daki zehazki nork esan dituen hitz horiek.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 59. orr.

Inguruak, berriz, zehazki zergatik ez bazekien ere, Gernika ekartzen zion gogora.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 10. orr.

Ez nekien zehazki zein zen gezurra, baina gezurretan ari zen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 127. orr.

Oskarrek ez du zehazki gogoratzen zergatik hasi zen joaten.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 34. orr.

Ez dut zehazki zenbat ginen gogoratzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 11. orr.

Ez zekien zehazki zertan zetzan gakoa.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 247. orr.

Ez du oroitzen zehazki noiz.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 22. orr.

Esan behar da, dena dela, t afrikatuaren ahoskunea ez dagoela zehazki ahosabaian, sabaiaren aurrealdea eta hortz hobien atzealdeko eremuan baizik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 27. orr.

Gaur egun ere, ezin da zehazki esan zergatik zigortzen den.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 96. orr.

Oraindik ez da ezagutzen zehazki nola igarotzen den informazioa egoera kimikotik nerbio-egoerara.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 23. orr.

Bazekiat -nolatan ez diat bat jakingo?-, baina ez zehazki.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

ez daki zehazki (7); ez dakigu zehazki (13); ez dakit zehazki (14); ez nekien zehazki (6); ez zehazki (9); ez zekien zehazki (7); hain zehazki (7); oso zehazki (5)

zehazki aipatu (6); zehazki esan (4); zehazki esateko (9); zehazki ez dakit (4); zehazki ezagutu (4); zehazki hitz eginez (5); zehazki ikusi (4); zehazki jakin (9); zehazki jakin gabe (5); zehazki non dagoen (4); zehazki zein (26); zehazki zenbat (14); zehazki zer (51); zehazki zer esan (6); zehazki zer zen (5); zehazki zergatik (8); zehazki zertan (7); zer da zehazki (11); zer den zehazki (5)

zehazkiago determinatu (5); zehazkiago esanda (15); zehazkiago esateko (12)


zehazkizun iz xehetasuna.

Busturiarrek harriturik entzuten zuten itzelezko istorioa, eta zehazkizun bakoitza gero eta zurrumurru ozenagoz hartzen zuten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 127. orr.

Zeharo harrituta zeuden gazteak Fionnen ekintzagatik, eta Belaskori, suspertu zenean, zehazkizun guztiak azaldu zizkioten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 108. orr.


zehazpen (2 agerraldi, 2 liburutan) iz zehaztea, xehetasuna. ik zehaztapen.

Epaileen iritzira uzten zelako zigorren zehazpena.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 8. orr.

Saihets dezagun horien kontrako zehazpenik, askatasun politikoarekin bateraezina izango bailitzateke halakoa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 79. orr.


zehaztaile izond zehazten duena.

Askoz argiagoa da eskubideen indar zehaztailea gizabanakoen eremuan, kolektiboen eremuan baino.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22


zehaztapen (106 agerraldi, 31 liburu eta 51 artikulutan) 1 iz zehaztatzea, xehetasuna. ik zehazpen.

Baina, zer da p bat, beste inolako zehaztapenik gabe?  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 83. orr.

Zuzenketa gehienek ez dute Jaurlaritzaren egitasmoaren edukian aldaketa nabarmenik eragiten, artikuluen zehaztapen, argipen edo azalpen hutsak direlako.  Berria - Euskal Herria   2004-02-04

Lexikoa, adierak, hizkuntza batetik besterako parekotasunak, aldeak, ñabardurak, zehaztapenak...  Berria - Kultura   2004-09-09

Soinu txikiari buruz zenbait zehaztapen egitea egokia litzatekeela uste dut.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 69. orr.

Herrialdeari zigorrak jartzearen alde agertu zen baina zehaztapen bat egin zuen: «Inor ez da ari hitz egiten Iran okupatzeaz edo bere kontra ekintza militarrak abiatzeaz».  Berria - Mundua   2006-01-14

Zenbaki horiek agerian uzten duten egoera baikorra ukatu gabe, hainbat zehaztapen egin behar da hemen datu horiek era egokian balioztatzeko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 113. orr.

Zehaztapenak egitera etortzen zitzaidan azaltzeko komunistak ez zirela bera bezain argiak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 108. orr.

Neure buruari hitzeman nion Kattinari zehaztapenak gero emango nizkiola.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 42. orr.

Gero hainbat argibide ematen hasi zitzaion emakumea, zehaztapen eta xehetasun ugariz jantzitako konta-modu urduri batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 164. orr.

Gure bezeroak -esaterako torloju erosleak- kontratuaren baldintza-orrietan jarri dizkigun zehaztapenak betetzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 174. orr.

Azterketa-metodo baten zehaztapena (datuen lanketa kuantitatiboa, zehaztu daitezkeen ezaugarri batzuen araberako deskonposaketa, ezaugarri horiei buruz ikertuko da euren arteko korrelazioa, dezifrapen interpretatiboa, maiztasunen eta banaketen azterketa).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 17. orr.

Zehaztapen eta sailkapen horietatik ez litzateke ziurtasunez ezer aterako, hizkuntzari berez dagokion esparrutik at.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 277. orr.

Begi-bistakoa zen, bada, zerbait garrantzitsua adierazteko zerabilela kontakizun bitxi hura, hain zehaztapenez betea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 93. orr.

2 (izenondoekin)

Zehaztapen ilun samar hau beharrezkoa da zientzia enpiriko batean.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 79. orr.

Orain, ordea, zehaztapen berri bat egin nahi nuke: ezintasuna hautsiz sor daitezkeen pertsonaia edota elementu narratiboak jakinak direla.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 76. orr.

Hala, bada, eta orain arte esana gogoan, bizpahiru zehaztapen metodologiko egingo ditugu, bat-bateko bertsogintzaren azterketa doitzen lagunduko digutenak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 142. orr.

Eztabaida honen nondik norako nagusiak deskribatu baino lehen, zehaztapen terminologiko batzuk egin beharra dago, nahitaez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Orokortze-eskemak edo zehaztapen progresiboen eskemak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 66. orr.

Ustekabean, ordea, gerrako istorio eder bat entzun nuen, nire bibliofiliak espero zituen zehaztapen tekniko eta lehorren ordez.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 47. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Eraketa hau bermatzen da azaleratze, mugarritze eta zehaztapen instantzia batzuen arteko harreman-multzo baten bidez.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 54. orr.

Bukatzeko aztertuko ditugu zehaztapen saretak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hainbat zehaztapen egin (3); zehaztapen bat egin (6)


zehaztasun 1 iz zehatza denaren nolakotasuna.

Lurraren ardatza finkoa ez dela asmatu zuen, bere taulen zehaztasunari esker!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 175. orr.

Kalkulu astronomiko ororen doitasuna sinu-taularen zehaztasunean datza.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 253. orr.

Delako ahoskera baten transkripzioa zenbaterainoko xehetasunez egiten den da kontua: laxotasuna eta zehaztasuna, betiere, erlatiboak dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 144. orr.

Beste zientzia guztiek kopiatu nahi izan dute fisikaren metodoa eta zehaztasuna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 284. orr.

Nire argudioen helburua zen, aurrena, eta argudiatzeko moduaren xehetasunak eta zehaztasuna gorabehera, [...].  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 178. orr.

Zehaztasunak ikaragarriagoa bihurtzen du albistea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 53. orr.

Zehaztasunak ematen dio dotorezia hori, labur eta biluz esan beharrak.  Berria - Kultura   2004-11-20

Txitxikovek gainbegiratu bat egin zion zerrendari, eta harriturik utzi zuten hango zehaztasunak eta txukuntasunak: nekazarien lanbidea, izen-deiturak, adina eta famili egoera zehatz-mehatz idazteaz gain, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

Harreman honek ezaugarritzen du bikoizketa, bera kopia hutsa eta bakuna bada eta, baita enuntziatuaren zehaztasuna ere.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 104. orr.

Kronometroaren zehaztasunarekin, hamabietan, hiruretan eta seietan esnatzen zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 219. orr.

Hizkera funtsean generikoa, orokorra, zehaztasunik gabea, espazioan eta denboran errorik ez duena.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 222. orr.

Zehaztasunik gabeko frogak.  Berria - Euskal Herria   2004-09-16

Ez du sekula fedeak izanen jakintzaren zehaztasunik ez ziurtasunik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 174. orr.

Erlatibitatearen Teoriaren zehaztasuna egiaztatzeko.  Berria - Gaiak   2004-04-21

Bi ideia hauek lotzen dituzten ezaugarri bakarrak zehaztasunik eza eta hizkuntz teoriarako desegokitasuna dira.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 131. orr.

Bere aurpegi puztuan, begiek zehaztasunik gabe begiratzen zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 31. orr.

Gainera, guztia zakiat, xehetasun guztiekin, poliziaren txosten baten zehaztasunez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 204. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ederki zekien zeintzuk ziren gauza bakoitzaren koloreak, zehaztasun handiz jakin ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 28. orr.

Hauekin batera desagertzen dira erlijio delitu guztiak, oso izen lauso eta zehaztasun gutxikoak denak: federik eza, sakrilegioa, biraoa, ateismoa, etab.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 228. orr.

Orain arteko [...] neurketek baino 100 aldiz zehaztasun handiagoa izango dute gure neurketek.Gaixoak joka jarraitzen zuen, zehaztasun ikaragarriz, atsedenik hartu gabe.  Berria - Gaiak   2004-04-21

Bazegoen egitate hartan krudeltasun harro bat [...] zabarkeria anker bat, enerbatu egiten ninduen zehaztasun mingarri bat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 255. orr.

Zehaztasun matematikoaren ordez probabilitate-kalkulua sartu behar da aritmetika politikoan. Ia zehaztasun fotografikoz eman zezakeen Pontitoko etxe, kale eta harri bakoitza.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 37. orr.

Zehaztasun optiko-geometrikoa hurbilago al dago ideal horretatik efektu "atmosferiko" baten bilaketa baino?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 93. orr.

Errenterian gertatu zitzaizkionak kontatu zituen, emoziorik falta ez zuen zehaztasun milimetrikoz.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 166. orr.

Garzon ez da nabarmendu zehaztasun judizialarengatik.  Berria - Harian   2005-05-27

Oso garrantzitsua da abertzaleontzat gezur horiei guztiei zehaztasun zientifiko handiz erantzutea.  Berria - Euskal Herria   2006-05-05

Zehaztasun zientifiko faltagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-25

Hortaz, zientziatik at, zehaztasun fonologikoa ez da desiragarria.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 61. orr.

Ondorengo egunetan arreta eta zehaztasun erabatekoaz prestatu nuen Pariseko egonaldia.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 351. orr.

Berak, berean zorrotz eta gogor, "suisar zehaztasun" delakotzat saldu nahi izan zizkidan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 151. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Guztiz interesgarria izango litzatekeela azterketa hori gaurko egunean eragin horiek nolakoak diren ezagutzeko zehaztasun-maila bereko azterketak eginez osatzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 178. orr.

Hamabi Tauletako legeak zehaztasun-eredu dira: haurrek buruz ikasten zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 260. orr.

Kazetaritza idatzia «zalutasun, bizitasun eta zehaztasun eskola» izan zen beti Carpentierrentzat.  Berria - Kultura   2004-12-26

Aurrelarien zehaztasun ezaren gainean sortu den eztabaidarekin ez dago batere ados Valverde entrenatzailea.  Berria - Kirola   2004-01-21

Alemanian ez da zehaztasun-espiritua hil oraindik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 29. orr.

Legeen zehaztasun-falta eguraldiaren eraginez berez nagia den nazio baten gainera erortzen bada, zehaztasun falta honek iraunarazi eta handitu egingo ditu nagikeria eta inozokeria.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 109. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Mastekatze-prozesu horren mende jartzeko joerak ez zituen bakarrik buru-argitasuna eta pentsamendu-zehaztasuna bultzatu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 286. orr.

Foku-zehaztasunik ezaren beste kausa bat hau da: fokatzegaitasun desberdina duela objektiboak kolore bakoitzerako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

5 xehetasuna.

Ez daukat, nahitaez, kualitate horien zehaztasunak ezagutu beharrik kasu zehatz batean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 105. orr.

Zehaztasunak ematen jarraitu zuen jainkosak: Nire aurka ezarri duten kexaren gainean zehaztasunak eman ahal dizkidazue.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 82. orr.

Egia izateaz gain, iruditu zitzaidan zehaztasun hori garrantzitsua zela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 350. orr.

Arreta gutxi eskainiko diegu zehaztasun horiei, Eugeni, medikuntzaren alorrekoak baitira lizunkeriarenekoak bainoago.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 88. orr.

Baina, zehaztasun horiek denak beren garaian egoki argituko ditugu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 183. orr.

Zientzialari talde horretako buruak eman ditu aurkikuntzaren inguruko zehaztasun guztiak.  Berria - Gaiak   2004-08-31

Neskaren sarrerak galarazi zidan zehaztasun gehiago eskatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 63. orr.

Haren janzkeraren beste zehaztasun batzuez ez naiz orain gogoratzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 67. orr.

Ez zuen zehaztasun gehiago eman, ezta zenbat atxilotu egon ziren ere.  Berria - Mundua   2004-08-01

Zehaztasun gehiagorik ez dakigu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 17. orr.

Harik eta Hermann von Helmholtzek, ikusmenari buruzko ikerketan ziharduela, piztu eta zehaztasun berri bat eman zion arte.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 39. orr.

Hori zehaztasun txiki bat da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 201. orr.

San Frantziskoren idazkietan, bere-bereak dituen intuizio eta adierazpenen ondoan, ideia, esamolde eta zehaztasun praktiko asko daude, Bibliatik [...] eta bestelako iturrietatik datozenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 39. orr.

Zehaztasuna galtzen ari ziren pixkana-pixkana muinoen, zuhaitzen eta belar-sailen islak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 39. orr.

38 euskal kanturen hitzak emanak dira, zehaztasun andana batekin bereziki euskara menperatzen ez dutenak gogoan.  Herria   2001-05-03

6 zehaztasunez (185 agerraldi, 47 liburu eta 18 artikulutan) adlag ik zehazki.

Hark neurtu zuen aurrenekoz zehaztasunez Lurra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 81. orr.

Hotsak zehaztasunez entzuten hasi nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

Koloretako irudiak erakusten genizkionean halako arazoak gertatzen ziren arren, aise eta zehaztasunez deskribatu zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 37. orr.

Zehaztasunez gogoratzen ditu Elias anaia Ministro jeneral izan zeneko urteak ere.Beharrezkoa da definitzea zehaztasunez zertan dautzan aldaketa hauek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1114. orr.

Honen bidez, makinaren egoera zehaztasunez jakiteko aukera izango da, uneoro.  Berria - Gaiak   2004-12-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

edozein zehaztasun (3); inguruko zehaztasun (5); inguruko zehaztasun guztiak (3)

zehaztasun askorik (3); zehaztasun bat (3); zehaztasun eske (3); zehaztasun eza (7); zehaztasun falta (10); zehaztasun gabe (3); zehaztasun gehiago (19); zehaztasun gehiago eman (5); zehaztasun gehiagorik (8); zehaztasun gehiagorik gabe (4); zehaztasun guztiak (9); zehaztasun handia (3); zehaztasun handiagoak (3); zehaztasun handiagoz (10); zehaztasun handirik (10); zehaztasun handirik eman (6); zehaztasun handiz (24); zehaztasun maila (4); zehaztasun osoz (13); zehaztasun zientifiko (4)

teoriaren zehaztasuna (3)

horien zehaztasunak (3); inguruko zehaztasunak (6); zehaztasunak eman (3); zehaztasunak emateko (4); zehaztasunak ematen (5)

duen zehaztasunaz (3)

zehaztasunez azaldu (5); zehaztasunez gogoratzen (3)

zehaztasunik eman gabe (6); zehaztasunik ez (8); zehaztasunik eza (4); zehaztasunik gabe (8); zehaztasunik gabea (4); zehaztasunik gabeko (10); zehaztasunik gabekoa (3); zehaztasunik handienaz (3)


zehaztatu, zehazta, zehaztatzen du ad zehaztu.

Nork zehaztatuko dauzkigu gauza horiek dien bezala, eta ez erdi-hitzez "politikero" horiek bezala?  Herria   2002-07-18

Aparkalekuak zehaztatuak.  Herria   2004-01-15


zehazte iz zehaztasunez mugatzea, zehatz gauzatzea.

Horrelaxe jarraituko du gainera harik eta kontserbatu nahi dena zehazten den arte; zehazte hori egungo sistemaren gizarte zein ekonomi mailako antolaketarentzako baldintzatzaile bat izango litzateke.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 45. orr.

Juriskontsultorik gehienek legeari buruz eman dituzten zehaztapenak begiz jotzean, berehalakoan ohartu dugu zehazte horien askieza.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 53. orr.

Erromatarrek azkeneko tenplorik arranditsuena desegin zuten garaitsuan, indartu egin zen berriz gure Jainkoaganako propaganda sarerik zabalena, bidenabar bere nortasun eta bizileku finko bakar izanen zenaz zehazte harrigarrienak lau haizetara ufatuz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 253. orr.

Joan den aspaldian ahalegin handia egin da euskara batua osatze eta zehazte bidean.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 229. orr.


zehaztear izond zehazteko zorian; zehazteko.

PSOEko bozeramaile Alfredo Perez Rubalcabak «zehaztear zeuden gaiak doitzeko» errepublikanoekin bilduko zirela iragarri zuen «behin betiko akordio batean» adosteko «gai ziren» ikusteko.  Berria - Harian   2006-01-24

Oraindik ere zehaztear dagoen George Bush presidentearen senideren batek zuzenduko du taldea.  Berria - Mundua   2004-01-03

Oraindik lanpostuen kopurua zehaztear dago.  Berria - Euskal Herria   2004-08-14


zehazteke adlag zehaztu gabe.

Identitate hori zehazteke zegoen, Europako beste herri batzuetan ez bezala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 301. orr.

Terapia genetiko horrek izan ditzakeen ondorio txarrak zehazteke daudela gogorarazi dute zientzialari amerikarrek.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Zehazteke dauden gaiak.  Berria - Mundua   2004-05-19

Prozesua zehazteke dagoen arren, gai honetan zientziak urrats handiak egin ditu urteetan zehar.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 96. orr.

Aukerak dituzten ontzioletan kapital pribatua sartuko dute, baina eskaerarik ez duten ontziolekin zer gertatuko den zehazteke dago.  Berria - Ekonomia   2004-07-27

Legeak gauza asko utzi ditu zehazteke.  Berria - Euskal Herria   2006-01-06

Bikoteak, hala ere, zehazteke daude oraindik.  Berria - Kirola   2004-07-06

Bidaia gibelatu denez, egitura dagoen bezala eta erabat zehazteke aurkeztea deliberatu dute partaideek.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28

Ordutik, bi alderdiek zehazteke daukate zer joko duten aurrerakoitzat etorkizunean.  Berria - Mundua   2006-03-03

Etxeko partidatan bilakaera bikaina izan duen arren, etxetik kanpo jokatzeko modua zehazteke du.  Berria - Kirola   2004-10-30

Tratu fiskala, zehazteke.  Berria - Harian   2006-01-11

Hauteskunde zerrendaren osaketa, zehazteke oraindik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eguna zehazteke (3); oraindik zehazteke (7); zehazteke dago (17); zehazteke dago oraindik (7); zehazteke dagoela (3); zehazteke dagoen (3); zehazteke daude (9)


zehaztezin (13 agerraldi, 11 liburu; orobat zehaztuezin g.er. eta zehatzezin 5 agerraldi, 5 liburutan) izond ezin zehaztuzkoa.

Mundu honetaz landa bide zegoen sabaiko puntu zehaztezin batera begira egon zen, maskara bat jarrita bezala.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 101. orr.

Argi baten distira ikusi zuen irekitako ate batean, hurbiltzen ari zen orko baten irudi zehaztezinarekin batera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 228. orr.

Batere estutu gabe jarraitu du Joxek, eta, Abelen ondora iritsita buruarekin agur egin eta doinu zehaztezin bat ziztukatzeari ekin dio.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 45. orr.

Mahomaren paradisuan sinestunen zain dauden huri ezin ederrago horietako baten lehen fereka zehaztezina.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 29. orr.

Halako batean, argi zehaztezin batek blaitu zuen autoa.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 29. orr.

Hori guztia egia da antzekoak diren bikote kopuru zehaztezin bati dagokionez.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 157. orr.

Baina jakin ondo dakigu elkarren arteko mugak askotan zehaztugabeak -zehatzezinak, egiatan- direla.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 21. orr.

Ahots karrankari zehatzezin bat entzun da.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 106. orr.

Adin zehaztezineko gizon bat barruratu zen, ilehoria eta zikina.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 43. orr.


zehaztu, zehatz/zehaztu, zehazten 1 du ad zehaztasunez mugatu, zehatz gauzatu.

1944an, Pierre Lafittek zehaztu eta arautu egin zituen joera horiek bere gramatikan.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 129. orr.

Beste zenbait kidek buru-belarri jardun zutelako batasunaren alde: Euskara Batuaren norakoak eta nolakoak zehaztu zituen Koldo Mitxelenak, besteak beste.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 95. orr.

Zehatz dezagun eztabaida gaia: [...].  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 227. orr.

Zehaztu dezagun kontu hau, ñabardura batzuk azpimarratuz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 475. orr.

Datorren urteko 1 formula denboraldia ia zehaztua du FIAk.  Berria - Kirola   2004-10-14

Hiru osagai horietatik bat zehaztu gabe dagoenean, hotsaren identifikazioa osatu gabe dago.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 72. orr.

Berlinoz ari nauk -zehaztu zuen osabak-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 86. orr.

Ikus dezakezunez detektibe pribatua naiz, detektibe kolegiatua -zehaztu zuen, azkenari indarra emanez.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 81. orr.

-Etxekoak dituk fruituak -zehaztu zion don Ottaviok.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 450. orr.

Hitz egingo duela, baina bere abokatuaren aurrean baino ez- zehaztu zion Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 26. orr.

Hasteko, informatzaileak hola erran dit -zehaztu zuen Basilek-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 266. orr.

"Derrigorrez behar duzuna notario akta da" esan zion Udaletxeko neskak, eta zehaztu egin zuen gero: [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 10. orr.

Baina zehaztu du: egin dizkiguten galdera guztiak PSOEk egindako iragarpenaren ingurukoak izan dira.  Berria - Euskal Herria   2004-08-29

Varisco neska, zehaztu zidan, beraren eskukoa zen guztiz: izugarri maite zuen, eta berarengatik zernahi egiteko prest eta gogotsu zegoen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 155. orr.

Euskaraz idazten nituela zehaztu nion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 113. orr.

Iztuetak zehaztu zuenez, Pisaren izaera ez curricularrak erraztu egiten du herrialdeen arteko konparazioa.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Madrazok ez du zehaztu nahi izan prozesu horretan hirukoak amore zertan eman dezaken.  Berria - Euskal Herria   2006-01-13

Idatzi ahala zehazten dut, edo zait, beti ez baita idazten nahi dena eta nahi den eran.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 359. orr.

Hemen, zehaztu behar da niretzat Po ibaia Piacenzan hasten dela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 20. orr.

Nora jo zehaztu beharra zeukan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 65. orr.

Zera da aldea, egungo teknologiak 162 karaktereko muga zehaztu diola oraingoz zerbitzu honi.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 229. orr.

Aurreko orrialdeetan zehaztu ditugun tasun desiragarri horiek guztiak biltzen ditu hezur esaten diogun hondar eta kolazko nahasketa horrek.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 19. orr.

Nola zehaztu jarraitasun-eza pentsatzea zilegitzen duten kontzeptuak (atalasea, haustura, ebakidura, mutazioa, eraldaketa)?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 12. orr.

Agirrek ez zuen zehaztu noizkoa zen galtzea, antzinakoa zela baizik ez.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 225. orr.

Proposamena noiz aurkeztuko duen, ordea, ez zuen zehaztu.  Berria - Mundua   2004-05-19

Ezin zehaztu daiteke zer eratan dagoen iruditeria hori inkontzientean, zeren, ia definizioz, inkontzientea ezin atxikizkoa baita zuzeneko ikerketarentzat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 112. orr.

Hasiak gara joeron osagai genetikoak zehazten.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 134. orr.

Lehendabizi hizkuntza formala zehaztu behar dugu, eta hori egiteko lehenengo urratsa alfabetoa zein den esatea da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 143. orr.

Legeak zehaztu behar du, beraz, delituaren zein arrastok merezi duen ustezko erruduna atxilotzea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 84. orr.

Erabakia hartzeko urratsak ongi zehazten ditu.  Berria - Gaiak   2004-09-29

Zelanok ez du zehazten jaiotzako data.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 181. orr.

Beraz, zehatz daiteke 1226ko irailaren azken egunetan edo urriaren lehen egunetan idatzarazi zuela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 45. orr.

Kontalariak krimena gertatu zen gelako paretaren kolorea zehaztu behar du.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 239. orr.

Plan estrategiko bat egiteko eta, behin betekizunak zehaztu ondoren, betekizun horiek nola eraman aurrera jakiteko.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 128. orr.

Lan baldintzak zehaztu zizkidanean, txunditurik gelditu nintzen: Fernandoren zakurkerien ondotik, Rosaren eskuzabaltasuna zerutiarra zen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 239. orr.

Euskal kulturaren oinarrien nondik norakoa markatu, hizkuntza onaren iturriak seinalatu, euskal nortasunaren ezaugarriak zehaztu, gure paisaiaren argi-distirak nolakoak diren definitu, eta kristau fedearen onurak erakusten ditu panorama ezin ederrago horrek.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 143. orr.

Gaztelera, Isaak Bitoriarentzat, bost hariko gitarra zen, artean bukatu gabea, artean soinu zehaztu eta finkatu gabea. ik zehaztugabe.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 40. orr.

Idazkariaren esku-hartzea zenbaterainokoa den ez da erraza zehazten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 37. orr.

Apuntatu -agintzen du Godotek, nori zehaztu gabe-.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 44. orr.

Azkazalak ezin txukunago lakatuak eta bekainak lapitzez zehaztuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

2 (aditz forma ez-jokatuetan)

ADNaren sekuentziazioaren % 97 hurrenkeran zehaztua zegoen mendea bukatu orduko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 92. orr.

Azkazalak ezin txukunago lakatuak eta bekainak lapitzez zehaztuak edukitzen zituen.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

Gogoratu beharra dago fonema bat zehaztua gertatzen dela fonazio ekintza finkatu denean.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 72. orr.

Bakea eta normalizazio politikoa lortzeko oinarriak Estatutu Berrirako Proposamenean zehazturik daudela adierazi zuen Egibarrek.  Berria - Harian   2005-06-23

Okupazio indarrak Iraketik erretiratzeko data bat zehazteari uko egin zion.  Berria - Harian   2005-04-30

Bigarren eranskinean datoz, pertsonaz pertsona zehaztuta, kide bakoitzaren joan-etorriak.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 123. orr.

Forma betierekoa eta aldaezina da hau eta beraren eraginez eratu daitezke gainontzeko guztiak, espazioan mugatuta edo zehaztuta egon gabe eta denboran zehar luzatu gabe eta denborarekin aldakuntzarik jasan gabe.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 143. orr.

Txanponaren alde bati eta besteari begira, bada zer ikasi eta zer zehazturik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 322. orr.

Irisak zehazturiko eremu maximoa eta minimoa 16:1 inguruko erlazioan daude.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 95. orr.

Aurrez zehazturikoaren kristalizazio bezala agertzen delako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 157. orr.

Erabat onartu zituen Duhaldek abiatu eta Darrigolek zehaztutako aldakuntzak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 70. orr.

Transformazio kopuru jakin batek zehaztutako jarraitasun-eza da, definituriko bi positibotasunen artean dagoena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 199. orr.

Ez dugu inolako zalantzarik lehentasunak zehazteko unean.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 47. orr.

3 (adizlagun baten eskuinean)

Aztekek eta maiek ere bazituzten beren egutegiak, oso ongi zehaztuak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 29. orr.

Azkuek ez zuen argiro zehaztu eta mugatu bere eredua.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 131. orr.

Ondo zehaztuta izaten dituela gero izango dituen edertasuna, erabilera eta egokimendua.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3070. orr.

Nire egonaldiaren gorabeherak aldez aurretik ondo zehaztu eta adostuta.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 21. orr.

Zertzelada gutxiz ondo zehaztu du liburu bat sortzen denetik arrakasta eduki arteko ibilbidea.  Berria - Kultura   2004-12-18

Pertsonaia oraindik ez zegoen guztiz zehaztuta.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 10. orr.

Herria/hizkuntza/pentsamendua erlazioa razionalki zehaztu, ez da sekula egiten.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 138. orr.

Gobernuak ETArekiko jarduera mugak argi zehaztu beharko dituela.  Berria - Harian   2006-03-24

Ingeniari batek, arazo baten aurrean gertatzen denean, nahiko argi zehaztuak izan ohi ditu arazoari irtenbidea emateko behar diren datuak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 266. orr.

Une batez, isilik gelditu ziren, agureak hil ondorengo bere kontuak zein zorrotz zehaztu zituen buruan zerabilelarik Graçak: larunbatero 100$00 banatuko zaie nire ate joka datozen txiroei, 1$00 eta 2$50eko eskupekotan. Tratuaren beste puntuak ere laster zehaztu zituzten.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 166. orr.

Berehala zehaztu beharko da zer esan nahi duen "pornografia" hitzak, eta ez da batere lan erraza.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 40. orr.

Pertsonaiak erabat zehaztu gabe moldatu zituen nortasunaren aldetik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 7. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Deskribapen zehaztuak "Frantziako erregea" edota "Gipuzkoako hiriburua" gisako izen sintagmak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Neurri zehaztuak eta ezaugarri finkoak. Galeuscak, berriz, «oso proposamen zehaztua» helarazi zion Aralarri, programa nahiz hautagai zerrenda eta guzti.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 211. orr.

Russellen arabera izen propio gramatikalak, izen propio arruntak, deskribapen zehaztu mozorrotuak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Deskribapen zehaztu osagatubeak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 135. orr.

Identitate-perpausak informatibo bilakatzen zaizkigu, oinarrian bi deskribapen zehaztu desberdin asetzen dituen elementua existitzen dela esaten baitigute.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 129. orr.

Halako beldur zehaztu ezineko bat eraginez. ik zehaztezin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 16. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

arauak zehaztu (6); asko zehaztu (7); atzo zehaztu (23); atzo zehaztu zuenez (15); aurretik zehaztu (11); behar dela zehaztu (11); behar direla zehaztu (6); data zehaztu (7); daudela zehaztu (24); daudela zehaztu zuen (15)

egingo dela zehaztu (6); egoera zehaztu (7); eguna zehaztu (7); egunik zehaztu (7); egutegia zehaztu (9); epea zehaztu (10); eperik zehaztu (6); erabat zehaztu (11); erabat zehaztu gabe (7); ezer zehaztu (13); ezin zehaztu (7); gehiago zehaztu (16); gobernuak zehaztu (6); hauxe zehaztu zuen (7); helburu zehaztu (6); helburuak zehaztu (8)

izan zirela zehaztu (8); izango dela zehaztu (13); jarrera zehaztu (6); kopurua zehaztu (15); mugak zehaztu (8); neurriak zehaztu (6); nola zehaztu (11); nondik norakoak zehaztu (6)

ondo zehaztu (11); oraindik zehaztu (38); oraindik zehaztu gabe (20); plana zehaztu (6); sailburuak zehaztu (6); sistema zehaztu (6)

zegoela zehaztu (10); zegoela zehaztu zuen (8); zehaztu ahal (25); zehaztu ahal izan (6); zehaztu ahal izango (12); zehaztu ahal izateko (6); zehaztu aurretik (6); zehaztu barik (6); zehaztu behar (95); zehaztu behar da (22); zehaztu behar dira (10); zehaztu behar du (11); zehaztu behar dute (6); zehaztu beharko (54); zehaztu beharko da (7); zehaztu beharko du (7); zehaztu beharra (16); zehaztu beharrean (11); zehaztu beharreko (6); zehaztu du (331); zehaztu duenez (69); zehaztu dute (70); zehaztu dutenez (16)

zehaztu ezean (6); zehaztu ezin (12); zehaztu gabe (157); zehaztu gabe dago (28); zehaztu gabe dagoen (7); zehaztu gabe daude (9); zehaztu gabeko (36)

zehaztu nahi (68); zehaztu nahi du (8); zehaztu nahi izan (31); zehaztu nahian (9); zehaztu noiz (23); zehaztu nola (7)

zehaztu ondoren (11)

zehaztu zein (25); zehaztu zen (12); zehaztu zenbat (15); zehaztu zuen (1247); zehaztu zuen atzo (45); zehaztu zuen ministroak (6); zehaztu zuenez (195); zehaztu zuten (143); zehaztu zuten agintariek (6); zehaztu zuten atzo (7); zehaztu zutenez (15)

zera zehaztu (8); zera zehaztu zuen (7)

zehaztuko da (23); zehaztuko dira (16); zehaztuko du (35); zehaztuko dute (25)

finalerdiak zehaztuta (7); ondo zehaztuta (10); zehaztuta dago (16); zehaztuta daude (12); zehaztuta egon (8); zehaztuta gelditu (12); zehaztuta gelditu da (6)

aurretik zehaztutako (8); legeak zehaztutako (7)

zehazte aldera (8)

mugak zehaztea (13); ondo zehaztea (6); zaila da zehaztea (7); zehaztea falta (8); zehaztea izan (6); zehaztea izango (6); zehaztea zaila (7); zehaztea zein (6); zer den zehaztea (6)

zehazteaz gain (6)

arrazoiak zehazteko (7); ildoak zehazteko (9); jarrera zehazteko (6); mugak zehazteko (6); norabidea zehazteko (6); uraren kalitatea zehazteko (6)

zehazteko asmoz (6); zehazteko aukera (8); zehazteko dago (11); zehazteko eskatu (30); zehazteko eskatu zion (8); zehazteko ikerketa (8); zehazteko orduan (11); zein den zehazteko (6)

araudiak zehazten (6); epea zehazten (6); ez da zehazten (16); ez du zehazten (27); legeak zehazten (6); neurriak zehazten (6); nola zehazten den (7); ondo zehazten (6); zehazten da (40); zehazten dira (16); zehazten du (122); zehazten duenez (15); zehazten dute (17); zehazten zen (13); zehazten ziren (7); zehazten zuen (31); zehazten zuten (6)

zehazterik ez (12)


zehaztuezin ik zehaztezin.

zehaztugabe (119 agerraldi, 48 liburu eta 17 artikulutan; orobat zehazgabe 89 agerraldi, 37 liburu eta 15 artikulutan, zehazkabe 12 agerraldi, 3 liburutan eta zehaztu gabe) 1 izond zehazturik ez dagoena.

Igarle, azti, asmagin edo gauza ezkutuak asmatzeko gaitasuna omen duen jende horren joera baitzuen, adierazpen orokor, zehaztugabe eta lausoak egitekoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 259. orr.

Buruko edo bihotzeko zoko ilunen batean bazuen halako itxaropen lauso eta zehaztugabe bat, gauzak aldatuko zirelakoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 156. orr.

Denak bizi gara, onarturik, halako arrisku lauso, zehaztugabe eta lainotsuan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 192. orr.

Haien begiradan, berriz, harridura ez ezik, ezinegon zehaztugabe bat ere ageri zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 66. orr.

Barrutik ikusita [leihoak] urduritasuna sortzen zuen, halako sentipen zehaztugabe eta narritagarri bat eragiten zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 197. orr.

Halako begirune bat nabaritzen zuen harengana, beldur zehaztugabe batez nahasirik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 95. orr.

Frantziako leku zehaztugabe batean.  Berria - Kultura   2004-08-25

Forma zehaztugabe eta atseginak marrazten dituzte. Lupinek irribarre zehaztugabe bat egin zuen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 34. orr.

Etorri berriak keinu zehaztugabe bat egin du besoekin.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 14. orr.

Gero keinu zehaztu gabe bat egin zuen, lurrean zegoen hurrondo-makila bat seinalatuz.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 143. orr.

Deklinabidekera zehaztugabearen kasuak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 69. orr.

Hitzek ez dutela zentzurik, edo zentzu zehaztugabea dutela, edo hainbat adieratan uler daitezkeela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 42. orr.

Arian-arian gelditutako denbora zehaztugabe batean kokatzen zituen Kafkak bere ipuin laburrak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 59. orr.

Harreman-arlo zehaztugabe bat zeharkatzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 217. orr.

Diskurtsoaren esparru zehaztugabe, monotono eta oparoa tradizionalki zatikatzen duten aurrezarritako batasunak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 83. orr.

Frankismoak oro har eragindako biktima kopuru «zehaztugabearen», Errepublikaren kontrako gerraren eta zapalkuntza militarraren inguruko «egia historikoa» aldarrikatzeko ekimenak.  Berria - Mundua   2006-01-07

Natura handi zehaztugabea haien hirira lerratu da, sartu da nonahi, haien etxeetan, bulegoetan, haiengan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 255. orr.

Adierazpenak «desegokiak eta zehaztugabeak» direla esan du.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

Jakin ondo dakigu elkarren arteko mugak askotan zehaztugabeak -zehatzezinak, egiatan- direla.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 21. orr.

Tresna baten papera joka dezala, artikulatuko duena iraganean baino modu zehaztugabeagoan, gizarte eraketen eta deskribapen epistemologikoen azterketa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 235. orr.

2 zehaztugabeko izlag

Eredu abstraktu baten dedukzioa, aplika dakiokeena deskribapen enpirikoen zehaztugabeko kopuru bati.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 132. orr.

Haren pertsonaiek ere, betikoak eta inoizkoak, ondo zehaztugabeko status sozial halako baten marka besterik ez dute: zalduna, errege, morroia, atezaina, gerlaria...  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 59. orr.

Ezaugarri zehaztugabeko gorputz batek argi mehearen bidea trabatu zuen, gelako ate erdi irekitik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 33. orr.

Nik izaera zehaztugabeko egitekoak argudiatu nituen gauzak berandutzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 295. orr.

Adin zehaztugabeko emakume txiki bat da aurtengo inspektorea.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 57. orr.

Emakume altu bat, hazpegi hezurtsukoa, adin zehaztugabekoa, ederra bere gisara.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 27. orr.

«Atzerapenak, zehaztugabekoak eta zalantzazko gauza batzuk ere» aipatu ditu Otto Schily Barne ministroak.  Berria - Mundua   2004-03-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hots zehaztugabe (3); keinu zehaztugabe bat (4)

lauso eta zehaztugabeak (3)


zehaztugabetasun (orobat zehazgabetasun) iz zehaztugabea denaren nolakotasuna.

XX. mendeak muga berriak ipini zizkion formalizatzeko eta aurreikusteko gure gaitasunari: ezegonkortasuna, kaosa, erlatibitatea, quantak, ziurgabetasuna (behatzaileak behatzen duenarekin ezinbestean interferitzeak eragindako zehaztugabetasuna).  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 173. orr.

Iturriek daukaten gauza txarra, asmoz egiatiak izanik ere, datuen zehaztugabetasuna da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 151. orr.

Zehazgabetasun hori, ordea, fantasia guztietarako orerik egokiena da, irudimenaren legamiarekin harrotu eta gero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 95. orr.

Nazioarteko politikan azken boladan nagusitu den zehazgabetasun juridikoak zer-nolako ondorioak ari da eragiten presoen alorrean?  Berria - Mundua   2004-05-13


zehaztuxe izond

Papertxo bat da, saskibaloiko euskarrian erdi ezkutatuta; zabaldu eta jarraibide zehaztuxeagoak irakurriko dituzte bertan: hara joan, bestea egin, eta arrasto berriaren bila abiatuko da talde osoa berehala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 23. orr.


zehe 1 iz arra, zabalduriko eskuko hatz lodi eta txikienaren arteko bitartea.

Egokitu zitzaien tokitik zehe batez ere baztertu gabe.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 34. orr.

zehe bat lodi zen haritzezko mahaian.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 80. orr.

Teilatuak xut xutak dira, elurrak jautsarazteko, zeren eta hango elurteak noiz-nahi negu bortitzean zortzi zehe loditasunekoak egiten ditu.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 190. orr.

2 zehe bat sudurrekin

Segur zen bereaz, eta ni zehe bat sudurrekin.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 141. orr.

Zehe bat sudurrekin behar izan du etxerat itzuli.  Herria   2001-07-19

· Zerbitzuburua bi zehe bete sudur gelditu zen, zer esan ez zekiela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 260. orr.


zehetasun iz xehetasuna.

Nik Onintze, haren arreba, oso laguna dut eta orain emango ditudan zehetasunak berari zor dizkiot.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 169. orr.

Ondoko asteotan aipatu hiru proposamenen inguruko zehetasunak plazaratuko dituela agindu zuen Batasunak.  Berria - Euskal Herria   2004-09-16

Ez du «nabarmen» hitzaren inguruko zehetasunik ematen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03


zehetu, zehe(tu), zehetzen du ad xehetu.

Zokor emankorrak goldez irauli eta, ernamuinak azaleratze-ko, lurzorua zehetu ezik, eurenez ezingo lukete aura garbietara irte.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 319. orr.


zeho iz

Gelaren izaria bi metro karratu, taula bat ohe gisa, mahain ttipi bat, zuban bat beharrentzat, usain tzar bat barreatzen duen zeho bat, horra mubleak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 117. orr.


zeihar 1 izond angelu ez-zuzena eratzen duena. ik zehar.

Bai angelu zuzenarentzat, bai angelu zeiharrarentzat.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 92. orr.

Eguzki izpi zeihar batek kaiola jo eta txonta kantuan hasi baitzen txio-txio zorrotzez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 282. orr.

Argiontziaren izpi zeihar batek begi ireki bat distirarazi zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 94. orr.

Argi zeiharren eta itzal mugikorren artetik, hautsez beteriko hostoen eta belar zapalduaren usaina zetorren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 229. orr.

Xirripa hau, zoruaren arradan hondoraturiko habe hustu batean laster egiten zuela plano zeihar eta gainbeheran, bordan zulatutako begi batetik zetorren.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 215. orr.

Gorputzek apur bat inklinatu egin behar dute; ahalik gutxien, noski, ez dadin pentsa errealitateak ezeztatuko lituzkeen mugimendu zeiharrak asmatzen ari garenik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 111. orr.

Ataria, zuzena izan ordez, zeiharra zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 209. orr.

Atzo arratsaldean, kanpalekura itzuli nintzelarik, errukia eta aurpegi ilunak aurkitzea espero nuen, eta zeihar begiratuak, bezperagoko egunetan halakorik sumarazi zidatenengan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 188. orr.

2 (adizlagun gisa)

Eguzkia zeihar sartzen zen pabiloian, gaztei kirats sendoagoa zerien.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 326. orr.

Abiadura azkartuz gero, berriz, lerroak gero eta zeiharrago egiten ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 171. orr.


zeiharbide ik zeharbide.

zeiharka ik zeharka.

zeiharkatu ik zeharkatu.

zein (orobat zoin g.er., zuin g.er.eta zuiñ g.er.; ikus beheko konbinatorian zein-en agerraldi maizkoenak). ik zeintzuk.
1 (forma mugagabeetan, erlatibozko esaldi txertatuen buru gisa, aditz laguntzaileak bait- aurrizkia hartzen duela)

Hartara zer edo zer arindu zitzaion pisuz absentzia, zein definizioz baita, neurri batean edo bestean, eramangaitza, suhiak esango zukeen bezala.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 83. orr.

Zeren lehendabizi ipini behar baitugu helburutzat Jainkoa zerbitzatu nahi izatea, zein baita helburua, eta bigarrenik ontarteak biltzea edo ezkontzea.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 109. orr.

Gauzaren ingurua gauza bera dela, zein baita ezin litekeen gauza, baina nor denak halaxe izanarazten duena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 152. orr.

Kanpandorre inguruan ibili ohi ziren belatzak, zein gai baitira lekutik mugitu gabe egoteko airean, eskegita bezala, hegoei biziro eraginez.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 54. orr.

1944an, Henry George Martin kontulari ingelesak [...] zeinek dirutza baitzuen jarria Birótarren enpresan, Ingalaterrara eraman zituen Biró anaiek egindako bolalumak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 30. orr.

Lokamuts torturatzaileak, non behin eta berriz azaltzen baitzitzaizkion lapur multzoak eta ebasle andana, denak ere bere perla beltza ostu nahian, eta zeinetan [...] azken finean beti eramaten baitzioten perla gutiziatua begien aurretik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 49. orr.

2 (forma mugatuetan, erlatibozko esaldi txertatuen buru gisa, aditz laguntzaileak bait- aurrizkia hartzen duela)

Beraz, haren izaera soiletik dator haren existentzia ere, zeina ez baita haren esentzia besterik.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 53. orr.

Eta protogermanikozko t-a, -zeina gorde baita ingelesez-.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 183. orr.

Nazioarteko ekonomia-espazioaren zatiketa hirukoitzak, zeina aipatu baita jada merkataritza-trukeen fluxuari dagokionez, guztiz egokia izaten jarraitzen du inbertsioetan eta ekoizpen-sareetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 82. orr.

Nazioarteko ekonomia- espazioaren zatiketa hirukoitzak, zeina aipatu baita jada merkataritza-trukeen fluxuari dagokionez, guztiz egokia izaten jarraitzen du inbertsioetan eta ekoizpen-sareetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 82. orr.

Bart amarretan dontzella nintzan hitzekin hasten den kantua, zeina baita ezkon-eguneko alargunaren kantagai zabalduaren aldaera bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 233. orr.

Kieselgura infusorio-lur bat da, zeina erabiltzen baita dinamita egiteko.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 136. orr.

Osaba Joanikotek, zeina baita etxeko zientzilaria, hori guztia afirma diezazueke.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 80. orr.

Hirugarren oroitzapena, irri batena da: ene anaiaren irri sardonikoarena, zeina baita, bertze hitz batzuetan, oinazearen irria.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 379. orr.

Soil-soilik une horrek sor lezake arimaren horditasuna, zeina baita usu aipatua baina bakan baizik ez sentitua.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 146. orr.

Badut batez ere akats bat, zeina baita uste izatea ezen Danceny eskolume, melenga hori, nitaz baizik ez arduratua, [...].  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 420. orr.

Bide behartu eta bihurri bat segitu behar du, zeina ez baita argitu (eta ez oraindik behin betiko) azken urteotara arte.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 298. orr.

Eta pathos hura ere bai, zeina azken bururaino sentitu nahi baitzuen, sufritzeraino.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 38. orr.

Badira gero prestutasun eskaseko hitz batzuk, sortatxo bat baino ez, zeinak ez baitira soilik haurren aurrean berezko zentzuan erabiltzekoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 26. orr.

Badira berunak eta sokak ere, beste eskuadretan legez, zeinak baitira Bizkaikoa edo Bigarrena, Martinez Errekaldeko Juanen agindupean, [...].  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 161. orr.

Gurean badira gizaki argiak, zeinak ez baitira berdin mintzatzen berrehun arima dituen lurjabearekin eta hirurehun dituenarekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 78. orr.

Animaliek txintxo-txintxo obeditzen diote naturaren aginduari, zeinak irautea baitu helburu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 7. orr.

Eta Senecaren esaera haren onurak ere balia ditzala, esaera mesfidatia, gaurko egunari egoki zaion moduan, zeinak esaten baitu, Onerat discentem turba, non instruit.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 42. orr.

Egiune arbitrarioa, zeinak ahalbidetzen baitu hautu librea, eta denbora, zeinari eskerrak hautua finkatua aurkitzen baita.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 104. orr.

Fisikari ekiteko modu patetiko eta inozoa guztiz, asmo laburrekoa, zeinean koreografiak munta handiagoa baitu kontzeptuak baino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 81. orr.

Denok ditugu eginbehar biziak eta atxikimendu biziak, zeinek eskatzen baitute, eta arrazoiz eskatu ere, gure ahaleginik handiena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 304. orr.

Euskaltzaleen Biltzarra elkarteak ohoratuko ditu Leralu eta Lichau andereak, Hezkunde Nazionaleko ikuskari ohiak, zeinek baitzuten euskara-frantses elebitasuna bultzatu nahi izan erakaskuntza publikoan.  Herria   2005-09-29

Igande goizetan Izkribu Saindua irakurtzen zien peoiei, zeinek ez baitzuten hitzik ere ulertzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 216. orr.

Oraindik gogoan dut duela urte batzuk UEUn Eñaut Etxamendik eskaini zigun hitzaldia, zeinean Frantziako zerbitzu sekretuaren abilezia historikoa deskribatu baitzigun.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 177. orr.

Gudaldi baten irarlan luzea, horizkaturik eta kristalik gabe, zeinean ageri baitziren danbor ikaragarri handi batzuk, hiru adarreko kapeluz jantziriko soldaduak -garrasika- eta hainbat zaldi uretan hondoratzeko zorian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

3 (forma mugatuetan, erlatibozko esaldi txertatuen buru gisa, aditz laguntzaileak –n atzizkia hartzen duela)

Baina honezkero beharrezkoa da erantzuna ematea galdera bati, zeina lehena den bere ondokoak diren azterketa horiekiko eta bukaerakoa bere aurrekoekiko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 84. orr.

Bere baldintza beti agerpenen ilaran soilik dago barnebildua, zeina beharrezkoa den bere ondorioarekin batera izadiaren legeen menpean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 201. orr.

Pentsatzea pentsaketaren legeak eurak aurkitzea da, zeina ez den munduaren aspektuetako bat besterik, munduaren errepika bat.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 17. orr.

Polizia Saileko buruek, armatu gabeko gazte bat gerarazteko berrogeita bat tiro tiro gehiegi ez ote diren galdetu zaienean, zera erantzun dute: fenomeno honek baduela izen zientifiko bat, zeina den tirokatze kutsakorra.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 36. orr.

Txamarra luzea zuen jantzita, mahukarik gabea, eta kolore ilunekoa, lepoko xingola izan ezik, zeina urdina zen eta polito egokitzen zitzaion zintzurrean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 77. orr.

Idazketa mota bat, zeinak literaturarekin duen zerikusia ikuspegiak artearekin duenaren parekoa den.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 84. orr.

Juez hotz eta objektibo bat bezala nintzen, zeinak aukera duen ikusteko kriminalak nola egiten ari diren berak geroago juzgatu beharko duen krimena.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 103. orr.

Determinazio orokorrak ere finkatu beharra dago, zeinek ematen duten banako bat eratzen deneko planoan sarraraztea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 17. orr.

Gizakiak hurrengo bizitzako zorionera eraman gabe ere, zeinek laguntzen duten hemengo honetan ahalik eta zoriontsuen egiten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 123. orr.

Hoteleko gela batean gertatzen den eszena arrunta, zeinean bera zetazko izaretan zegokeen eta ni botila hotz bat xanpain eta sakeletan kristalezko kopa bi nituela azalduko bainintzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 93. orr.

Honi silogismo aritmetikoa esaten zaio, zeinean, logika eta aritmetika konbinatuz, ziurtasun bikoitza lortzen dugun eta bi aldiz zoriontsu egiten garen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 188. orr.

4 zein baino zein

Amondarrek gaiztakeriarik asko egin dute, zein baino zein handiago.  Elizen arteko biblia   Am 1,13

Zein baino zein dotoreago zeuden jantzita.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 116. orr.

Nikolasha eta Aleksasha garaño kementsu banaren gainean igaro ziren itzuli berrien aldamenetik, zein baino zein bizkorrago.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 437. orr.

Harro eta buruzut segitzen baitzuten biek, zein baino zein gehiago.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 56. orr.

Han hasi ziren denak, zein baino zein areago, mairu andere ederrari zerbitzatu nahian.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 84. orr.

Bi furgoi agertu ziren bertan, zein baino zein guardia zibilez beteago.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 43. orr.

Aukera-aukerakoak denak, zein baino zein hobea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 154. orr.

Zein baino zein nabarmenagoak ziren aitaren arreta bereganatzen zuten bideko lagun haiek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 56. orr.

Emanaldiko kanta guztiak zein baino zein ederragoak dira.  Berria - Kultura   2004-06-26

Uraitzeko jaunak bazituen hiru alaba gazte, zein baino zein ederragoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 310. orr.

Zain eta muturra zorrotz geratu ziren bera eta lagunak, zein baino zein itsusiagoak denak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 88. orr.

Sindikatuen furgonetetako bozgorailu zein baino zein ozenagoetatik ateratzen den musika da gehien aditzen.  Berria - Ekonomia   2006-03-19

· Triesten ezagututako guztiak zein baino zein zeuden pitzatuta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 255. orr.

Biak ari ziren zein baino zein, bakoitzak bere trebezia erakutsi nahian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 142. orr.

5 zein bere

Berdin bilatzen gaituzte gorrotoak eta maitasunak; zein bere moduan, biek gaituzte zapaltzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 127. orr.

Esfera hauen barruko argizagi oro esferarekin integraturik dago, zein bere tokian finkaturik, higidura berezirik gabe.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 190. orr.

Nik ere banuela ondo gogoratzeko premia, behar nuela gida bat zirriborroetako hitzak zein bere lerro egokian jartzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 61. orr.

Leiho horretatik ikusten den oro hil egiten dun zein bere orduan, haritz sendoenak ere ihartu egiten ditun zein bere aldian.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 37. orr.

Muskuluak dira horiek, zein bere eginkizunerako egokituak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 49. orr.

Pieza dexente kokatu ditu dagoeneko zein bere lekuan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 106. orr.

Kosmologia berriarekin, unibertsoa, galaxiak, izarrak, elementuak, partikulak, zein bere historiaren jabe egin dira.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 31. orr.

Askotan elkartzen ginen biok ikastera, isilik, zein bere lanetan sarturik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 170. orr.

Obra bateko pertsonaiak, lekuak edo trama zein bere aldetik aipatzea, «hitz egiteko oso modu arina» izan ohi da.  Berria - Harian   2005-08-25

Bakoitza bere sabai-zuloaren azpian, zein bere ohean etzanda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 19. orr.

Desagertuak ziren adiskide guztiak, zein bere atseginaren bila.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 206. orr.

6 zein eresup_1 (erlatibozko perpaus bat txertatzen) nor ere.

Delacour andereñoa, zein ere pertsona sendokote jator bat baitzen, irribarre zabala egiten hasi zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 133. orr.

Ségouini ez zitzaion beharbada kopuru handia irudituko, baina Jimmyk -zein ere, behin edo behingo hutsegiteak gora-behera, barru-barruan sen sendoen oinordeko baitzen-, ondotxo zekien zenbat kostata bildua izan zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 64. orr.

7 zein ere2 eta orobat.

Condoleezza Rice eta Donald Rumsfeldekin zein ere Irakeko xiiten erlijio agintari goren Ali Sistani aiatolarekin hitz egin ondoren.  Berria - Harian   2006-04-28

Kontu honetan zein ere besteetan aitzindaria izan zen Etxahun-Iruri.  Berria - Kultura   2004-10-03

Sirian zein ere mundu zabaleko beste hamahiru herrialdetan, dena den, segurtasun neurri zorrotzak indarrean jarri zituzten bozketa hauen karietara.  Berria - Harian   2005-01-29

Korsikan zein ere Frantzian (Marseillan eta Nizan) gertatu ziren 23 leherketaren erantzukizuna aldarrikatzean agertu zen lehen aldikotz FLNC sigla.  Berria - Harian   2006-05-05

8 zein ere den

Baina zein ere den egiazko istorioa, badago aski ziurgabetasun, negozio honetarako, eskuizkribua sekula ez zela galdu uste izateko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 148. orr.

Zein ere den emakume horren nagusigoa, hitz ematen dizut ez naizela harez hainbertze arduratuko, non ez baitzaidan zugan asko pentsatzeko astirik geldituko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 93. orr.

Zein ere den txiki objektu bat, bada beti argi bat hura handiarazten duena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 44. orr.

Istorioen oinarria zein ere den, idazlearen sortze lana nabari da hauetan guztietan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 85. orr.

· Zein-ere luzea den zure joaera eta egonaldia, lehentxeago edo geroxeago jakiteratuko zara urrutieneko hemen haietan ere 2 ardi eta 2 ahari 4 buru direla.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 32. orr.

Zein ere ziren bataren balioa eta bestearen kaskarkeria, inork ezin zuen beste inor esklabotzara menderatzeko asmorik izan. gaitz sekretu hura zein ere zen, ziurtzat jo nuen haren berri bazeukala eta arean sendabidea ere bazekiela.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 172. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

alde batean zein (8); alde bateko zein (14); alde batera zein (12); aldeko zein (14); argi du zein (7); argitu zein (9); arrazoia zein den (10); arrazoia zein zen (7); asmoak zein diren (7); aurkaria zein (7); aurrean zein (18); aurretik zein (9); auskalo zein (46)

badaki zein (23); badaki zein den (10); badakigu zein (22); badakik zein (8); badakit zein (19); badakit zein den (7); badakite zein (15); badakizu zein (27); badakizu zein den (10); badakizue zein (10); baina zein (105); baina zein da (17); bakoitza zein (22); bakoitzak zein (9); bakoitzari zein (8); bakoitzean zein (8); barne zein (8); barneko zein (7); barruan zein kanpoan (10); bat zein bestea (7); bata zein bestea (74); batak zein besteak (60); bataren zein bestearen (22); batari zein besteari (7); batean zein bestean (83); bateko zein besteko (35); batekoak zein (7); batzuek zein besteek (9); batzuk zein besteak (11); bazekien zein (15); begira zein (37); benetan zein (8); berdin dio zein (8); bertako zein (7); bertan zein (8); beste zein (14); bidea zein den (15); bietan zein (7); bietatik zein (7)

defentsan zein erasoan (11)

ea zein den (11); egia zein den (8); egoera zein den (60); egoera zein zen (8); egokiena zein den (17); emakume zein (7); erakusten du zein (15); erakusten dute zein (7); erasoan zein defentsan (16); esan zein (19); espainiako zein frantziako (13); etxean zein kanpoan (10); euskaraz zein gaztelaniaz (11); ez daki zein (17); ez dakigu zein (31); ez dakit zein (124); ez dakite zein (9); ez dakizu zein (20); ez dakizue zein (7); ez nekien zein (14); ez zein (13); ez zekien zein (21); ez zekiten zein (7)

fisiko zein (8); fisikoki zein (7)

gizon zein (13)

handi zein txiki (25); hego zein (9); helburua zein den (19); herriko zein (18); hori zein den (10); horiek zein (25); horiek zein diren (7); horra zein (25); horra zein diren (13)

ikus dezagun zein (7); ikusiko dugu zein (10); ikusiko duzu zein (11); ikusiz zein (7); ikustea zein (10); ikusteko zein (12); ikusten zein (12); ipar zein (11); izan zein ez (14)

jakitea zein (12); jakiteko zein (10); jarrera zein den (28); jatorria zein den (10); jokalari zein (11)

kasu batean zein (15)

lekua zein den (7)

maila zein den (9)

nahia zein den (8); nola eta zein (11); nork daki zein (7)

onena zein den (11); onerako zein txarrerako (26)

publiko zein (17)

talde zein (8)

zehatza zein den (7); zehazki zein (26); zehazten zein (14); zehaztu zein (25)

zein aginpidez jokatzen (8); zein aholku (7); zein aise (8); zein alde (16); zein alderdi (22); zein aldetan (10); zein aldetara (18); zein aldetatik (17); zein animalia (7); zein arazo (9); zein arrazoi (18); zein arrisku (8); zein asmo (26); zein asmorekin (7); zein atal (7); zein atsegina (8); zein atzean (9); zein aukera (17); zein aukeratuko (9); zein azkar (17)

zein baino zein (123); zein baita (8); zein baldintza (7); zein baldintzatan (21); zein balio (8); zein balorazio egiten (11); zein behar (8); zein bere aldetik (19); zein bere tokian (7); zein beste (83); zein bi (7); zein bide hartu (9); zein bide hartuko (9); zein bidetatik (18); zein bizkor (12); zein borondate (7); zein buru (7)

zein da (870); zein da arazoa (8); zein da egoera (10); zein da orduan (7); zein dagoen (11); zein datu (9); zein den argi (20); zein den azaldu (9); zein den egoera (9); zein den jakin (22); zein den jakitea (12); zein den jakiteko (33); zein desberdinak (8); zein dira (174); zein dira zure (10); zein diren (344); zein diren gure (10); zein diren jakin (7); zein diren jakiteko (10); zein diru (9); zein duk (10)

zein eder (10); zein ederki (30); zein ederra (40); zein ederra den (15); zein ederragoak (10); zein eginkizun (11); zein egoera (17); zein egoeratan (77); zein egoeratan dago (10); zein egun (14); zein egunetan (42); zein eguraldi (9); zein ekarpen (17); zein ekarpen egin (10); zein emakume (16); zein emazte (7); zein erabaki (12); zein eragin (24); zein eragin izan (8); zein eragin izango (7); zein erantzun (8); zein erasoan (11); zein eratako (9); zein ere (99); zein ere den (9); zein eremutan (9); zein erraz (27); zein erraza (12); zein erraza den (8); zein esanahi (7); zein eskubide (19); zein eskubidez (8); zein eskuineko (7); zein espainiako (35); zein espainian (7); zein eta (28); zein etorkizun (7); zein etxe (7); zein etxetan (9); zein europako (18); zein euskal (37); zein euskal herriko (8); zein euskara (7); zein ez (105); zein ezaugarri (12); zein ezker (9)

zein frantziako (17)

zein gai (9); zein gainerako (9); zein gaitz (10); zein gaizki (19); zein garrantzi (15); zein garrantzitsua (25); zein garrantzitsua den (16); zein gauza (31); zein gaztelaniaz (12); zein gehiago (7); zein gehiagoka (12); zein giza (18); zein gizarte (17); zein gizon (18); zein gogor (8); zein gogorra (20); zein gogorra den (11); zein gozoa (8); zein gutxi (22)

zein hamaikako zelairatuko (11); zein handia (20); zein handia den (12); zein handiago (9); zein harreman (11); zein harro (8); zein hautatu (9); zein hego (7); zein heinetaraino (7); zein helburu (35); zein helburu duzu (10); zein helbururekin (23); zein herri (18); zein herrialdetan (7); zein herritakoa (10); zein herritan (13); zein herritarren (7); zein hitz (22); zein hizkuntza (17); zein hizkuntzatan (20)

zein ideia (8); zein indar (8); zein irakeko (7); zein iritzi (61); zein iritzi duzu (31); zein irizpide (13); zein itxura (7); zein izan (378); zein izan behar (22); zein izan da (52); zein izan daiteke (14); zein izan daitekeen (32); zein izan daitezkeen (16); zein izan den (43); zein izan dira (10); zein izan diren (15); zein izan ote (8); zein izan zen (88); zein izan ziren (16); zein izan zitekeen (24); zein izanen (55); zein izanen da (12); zein izanen den (21); zein izanen diren (12); zein izango (345); zein izango da (52); zein izango den (152); zein izango dira (12); zein izango diren (30); zein izango litzateke (12); zein izango litzatekeen (7); zein izango ote (9); zein izango zen (54); zein izen (27)

zein jarrera (39); zein jarrera hartu (8); zein jarrera hartuko (9); zein jarrera izango (7); zein jende (7); zein jokalari (14)

zein kanpoko (18); zein kasutan (21); zein kontrako (7); zein kultura (7)

zein lan (26); zein laster (8); zein leku (32); zein lekutan (32); zein liburu (12); zein liburutan (7); zein litzateke (10)

zein maila (17); zein mailatan (16); zein maite (10); zein mezu (11); zein modutan (11); zein motatako (22); zein motatakoa (7); zein mundu (11); zein mundutan bizi (7)

zein nafarroako (12); zein nahi (15); zein nahiago (7); zein nazio (9); zein nazioarteko (11); zein neska (12); zein neurri (21); zein neurri hartu (7); zein neurritan (54); zein neurritaraino (20); zein norabide (17); zein norabide hartu (9)

zein oinarri (10); zein oker (13); zein ona (11); zein ondo (36); zein ondorio (53); zein ondorio atera (7); zein ondorio izan (9); zein ondorio izango (8); zein ongi (40); zein oposizioko (8); zein ordenatan (14); zein ordu (9); zein ordutan (33); zein ote (98); zein ote da (18); zein ote den (12); zein ote zen (39)

zein pauso (7); zein pertsona (8); zein polita (8); zein postutan (10); zein pozik (12); zein puntutaraino (11)

zein sari (7)

zein talde (45); zein taldek (20); zein talderekin (8); zein taldetan (10); zein testuingurutan (11); zein toki (12); zein tokitan (16); zein txarra (10); zein txarrak (8); zein txiki (26)

zein unetan (18); zein urrats (11); zein urrun (39); zein urruti (11); zein urtetan (10)

zein zaila (44); zein zaila den (31); zein zen (374); zein zen bere (15); zein zen gure (9); zein zen jakiteko (9); zein zen nire (7); zein zentzutan (11); zein zerbitzu (8); zein zigor (8); zein ziren (82); zein zoragarria (8); zein zuen (12)

zen zein zen (7); zeregina zein (7)

[3] zeina azken (3); zeina baita (27); zeina baitzegoen (7); zeina baitzen (54); zeina baitzuen (3); zeina bere (11); zeina bi (3); zeina den (4); zeina egun (3); zeina ez bainuen (3); zeina ez baita (10); zeina ez baitzen (4); zeina ez den (4); zeina ezin (6); zeina gabe (5); zeina gure (7); zeina hain (4); zeina izan (8); zeina izan baitzen (3); zeina izan daitekeen (3); zeina nik (4); zeina nire (3); zeina orain (3); zeina ozta (3); zeina ozta ozta (3)

zeinak aldi (4); zeinak aldi berean (4); zeinak aukera (3); zeinak baitio (7); zeinak baitira (5); zeinak baitzioen (3); zeinak baitziren (8); zeinak baitzirudien (4); zeinak baitzirudien ezen (3); zeinak baitzuen (10); zeinak bere (17); zeinak berehala (3); zeinak beste (3); zeinak beti (5); zeinak dioen (3); zeinak erakusten (5); zeinak erakusten baitzuen (4); zeinak erraiten (3); zeinak erran (4); zeinak erran baitzidan (3); zeinak esan (7); zeinak esan nahi (4); zeinak esaten (6); zeinak ez (30); zeinak ez baitira (4); zeinak ez baitzuen (6); zeinak ez duen (7); zeinak ezin (6); zeinak giza (3); zeinak gure (8); zeinak halaxe (3); zeinak izan (3); zeinak lehen (3); zeinak maite (4); zeinak maite zuen (4); zeinak oso (3)

zeinaren arabera (38); zeinaren baitan (3); zeinaren begiak (3); zeinaren bidez (28); zeinaren bitartez (17); zeinaren burua (3); zeinaren eraginez (5); zeinaren existentzia (5); zeinaren gainean (13); zeinaren indarrez (5); zeinaren inguruan (5); zeinaren izena (4); zeinaren kausa (4); zeinaren ondorio (3); zeinaren ondorioz (4)

zeinari buruz (8); zeinari erregela baten (3); zeinari esker (11); zeinari ez (3); zeinari jarraiki (4); zeinari jaun (3)

zeinean bere (5); zeinean gure (3)

zeinek ez baitzuten (3)

bat zeinetan (3); eta zeinetan (4); zeinetan bere (5); zeinetan ez (7); zeinetan oso (4)


zeinahi (195 agerraldi, 46 liburu eta 54 artikulutan; orobat zein-nahi g.er.) 1 izlag edozein.

Likudek uko egingo baitio palestinarrei zeinahi lur puska itzultzeari.  Berria - Mundua   2004-05-05

Nornahiri gertatzen zaio, zeinahi egoeratan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 78. orr.

Zeinahi huskeriarekin hasten ziren barrezka.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 72. orr.

Hauxe da hain zuzen ere, hizkuntz egituraren zeinahi ikusmoldek (hau da, gramatiken formari buruzko zeinahi ereduk) bete behar duen oinarrizko baldintza.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 98. orr.

Gorrotagarriak zaizkio asots eta zalaparta haiek zeinahi presori.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 98. orr.

Nik ez nion bere itxaropena zapuztu nahi, adibidez, Tivoli-k nik inoiz inon ikusitako zeinahi gauza gaindituko omen zuelakoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 163. orr.

Arabiarrek adeitasun handiz tratatzen dute elkar zeinahi egoeratan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 217. orr.

Ikertzea besterik ez dago, noski, idazle erraldoien eta ia erraldoien zerrenda, eta zeinahi sexu-joeratakoak, zeinahi ildo politikotakoak, eta zeinahi giza izaeratakoak aurkituko dituzu.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 172. orr.

Zin egidazu, zaldun leiala zarenez gero, uko eginen diozula zeinahi abenturari honako hau fini dezazun arte.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 42. orr.

Analisi genetikoa zeinahi organismotara heda daiteke, gizakia barne.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 56. orr.

Intronak eta inguruko ADN segmentuak zeinahi moldetakoak izan daitezke, kasuan kasu.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 109. orr.

Beste zeinahi ibilgailu baino bizkorrago zebilenez gero.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 82. orr.

Nolanahi dela ere, irudimena da indar eragilea, elementu sortzailea, artean nahiz beste zeinahi jarduera intelektualetan bezala zientzian ere.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 185. orr.

Malura handia litzateke Gercourt hori, bertze zeinahi bezala, Paris guztiaren irrigarri egina ez gelditzea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 43. orr.

Mugitzen den zeinahi, hiru urteko umea bada ere, hil beharra dago.  Berria - Mundua   2004-12-22

Hauta itzazu zeinahi.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 101. orr.

2 (esaldi konpletibo batean, eta ere partilularekin)

Egoerak barregura ematen zigun alde batera, baina, zeinahi zela ere fenomenoaren arrazoia, positiboa iruditzen zitzaigun.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 170. orr.

Baina, zeinahi prozesuren bidez erabaki zelarik ere arazoa, egia da politika erradikala nagusitu zela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 47. orr.

Piztuta egoten ziren lanparak, ordua eta argitasuna zeinahi zela ere.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Film batek kontatzen duen fikziozko historia zeinahi delarik ere, film horrek, filmatzerakoan erregistratu denaren zatiak elkarrekin kateatuz, filmaketa horren irudikapen bat, irudi bat ematen du.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 161. orr.

Hala, ontzi guzti-guztiak jo zituen tresna haiek bota zuten jaurtigai-zaparradak, zeinahi distantziatara zeudela ere harresietatik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 475. orr.

· Erromatarrek, zeinahi jatorritakoak izanda ere, beren gain hartu zuten eginkizuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 240. orr.

Lur honen gainean bizi diren izakiak -zeinahi izanik ere haien ingurunea, tamaina, bizimodua; barea izan, zein otarraina, eulia edo jirafa- molekula ia berdin-petoz osatuak dira guztiak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 11. orr.

Erantzunak zeinahi direla, kontua da erromantikoek irauli egin zutela, mila urte eta gero, Literaturaren Etxea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 151. orr.

Zenbakera erromatarreko "X"k "hamar" balio du, zeinahi dela haren kokalekua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 226. orr.

3 zeinahi ere

Saguaren eta gizakiaren kasuan, azkenik, non bazen lehendik genetika-ezaguera handi samar bat pilatua, modua dago orain zeinahi ere gene bakartzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 123. orr.

Nork ukatu haiei, ordea, koherentzia eta batasuna, a priori argudio bakar bera aski baitzaie zeinahi ere galderari erantzuteko eta zeinahi ere korapilo askatzeko?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 168. orr.

Kimikako ikasle orok, zeinahi ere trataturen aurrean, jakinean egon behar luke ezen [...].  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 295. orr.

· Emakume horien ondoan, zeinahi ere dela edergarri jartzen diguten dohaina, ez gara mezulariak baizik izaten, mandatari soilak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 434. orr.

Zeinahi ere zirelarik haien funtzioak -nerbio, gihar, guruin zein beste-, zelula guztiak ziren antzeko osagaiz eginak: karbohidratoak, lipidoak, proteinak eta azido nukleikoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 118. orr.

Zeinahi ere den hemen egondakoa, joana da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 230. orr.

Hartzen duzun xedea zeinahi ere den, izanagatik zuretzat kalte bertze norbaiti bozkarioa lekarkioke betiere.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 490. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste zeinahi (14); zeinahi dela (7); zeinahi dela ere (4); zeinahi delarik (4); zeinahi delarik ere (3); zeinahi ere (23); zeinahi ere dela (4); zeinahi ere den (7); zeinahi izanik ere (5); zeinahi modutan (3); zeinahi zela ere (3)


zeinatu, zeina(tu), zeinatzen 1 da ad airaren egitea; eskuineko erpuruaz hiru gurutze egin, lehenengoa bekokian, bigarrena ahoan eta hirugarrena bularrean.

Hori ez zen egia inondik ere, gure amaren familiako inor ez zelako ez elizara joaten ez zeinatzen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 30. orr.

Christophe, automatikoki zeinatu zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 143. orr.

Aita Saindua orduan zeinatu zen eta erran zidan: Ai ene Jauna! zer huts larria ez nuen eginen, ez baldin banintzaizu mintzatu!  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 194. orr.

Jendeak sartzen ziren zeinatuz, bazterrak miretsi eta isilik jalgitzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 61. orr.

Eta haietarik bat ere ikusi nuen eskua bekokirat zeramala, iduri zuelarik ezen zeinatzerat eta aitaren egiterat zihoala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 353. orr.

• 2 du ad

Othoi, Jaunak zeinatzen nau Jainkoak eta Ama Birjinak.  Herria   2004-01-22

Oi zu ene arima, Jainkoaren iduriak zeinatua.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeinatu zen (8)


zeinbait ik zenbait.

zeinbat ik zenbait.

zeingehiago iz zeingehiagoka.

Horrek erran nahi du Italiarrak ez direla aurten azkenak eta merezi dutela segitzea delako errugbi zeingehiago horretan.  Herria   2003-04-03


zeingehiagoka (orobat zoingehiagoka g.er.) 1 iz norgehiagoka.

Bortizkeriaren neurria hartzen ere bazekien gure adiskideak: ez baita indarkeria ekintzaren mailan sartzen alabaina, baina bai -gure dema, desafio, apustu, erronka, zeingehiagoka guztiak iduri ikusgarriaren ordenan gelditzen.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 158. orr.

Iduritzen zait harri-jasotzaile zeingehiagoka batentzat ari naizela prestatzen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 30. orr.

Hain justu, Florida berriz lehiaren erdi-erdian dago, errepublikanoen eta demokraten zeingehiagokan.  Berria - Mundua   2004-10-26

Bilgunearen berezitasuna izan daiteke, zeingehiagokako gogo hezigaitza.  Herria   2005-02-10

2 (hitz elkartuetan)

Jakinik ere ederra dela Segolene Jack Lang-ek adierazi du hauteskundeak ez direla edertasun zeingehiagoka bat.  Herria   2005-10-06

Bertsu zeingehiagokak iragan ziren 1851tik 1897ra, hala nola Urruñan eta Saran.  Herria   2004-09-30

3 (adizlagun gisa)

Testu hau aurrera doala, ideiak eta sentimentuak lasterka datozkit, bi korrikalarik ukondoak erabiliz bezala, zeingehiagoka.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 123. orr.

Orain adituek diote badirudiela bi taldeak zeingehiagoka dabiltzala ea nork ekintza armatu gehiago egin.  Berria - Mundua   2006-01-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeingehiagoka bat (3)


zeingehiagokatu, zeingehiagoka(tu), zeingehiagokatzen (corpusean zoingehiagokatu soilik) du ad

Larunbateko mus xapelgoan 72 biranazko talde ziren zoingehiagokatu direnak, taloak janez.  Herria   2005-10-20

10 talde zoingehiagokatu dira.  Herria   2004-06-17

Biak beharrezkoak badira ere, ez dira mail berean zoingehiagokatzen.  Herria   2003-09-04

Hautetsi batzuk ere parte hartzen dute erakusketa huntan, bainan hauek ez dira bertzekilan zoingehiagokatuko.  Herria   2005-03-24


zeingehiagoketa (orobat zoingehiagoketa g.er.) iz zeingehiagoka.

Zeingehiagoketara nahiko jende biltzen da.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 90. orr.

Iragan larunbatean birlarien zoingehiagoketa Donamartirin ginuen.  Herria   2004-07-15

Artzain xakur zoingehiagoketa.  Herria   2001-08-09


zeingura adlag zehinahi.

Haren zeingura nobela hartu eta, ekintza non ere den -Euskal Herrian, Italian, Kuban, Espainian-, hor da erdi-erdian amerikarra.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 86. orr.

Lenin, Marx eta Stalin zeingura jarreratan eta nolanahiko neurritan ingurune mugatu batean.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 210. orr.

Gai ikusten zuen bere burua nahiz zela ohean edozein emazterekin jarduteko nahiz zela munduko zeingura koroari eusteko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 74. orr.


zeinlehenka (corpusean zoinlehenka soilik) iz norgehiagoka. ik norlehenka.

Zoinlehenka, aski bidexka txarretarik, lohipean berdin, bizikleta baten gainean edo lasterka bainan bizikleta bizkarrean!  Herria   2003-01-09

Zumaian iragan den "B" saileko proban lehen atera dira, zortzi lehiakarik osatzen zuten zoinlehenkan.  Herria   2005-07-28


zeintzu ik zeintzuk.

zeintzuk (orobat zeintzu g.er.) izond pl zein. ik nortzuk.

Begira bestela, senideok, zeintzuk zareten Jainkoak deitu zaituztenok.      - 1. orr.

-Zeintzuk dira Manu eta Marta?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 329. orr.

Rousseauk garbi uzten du zeintzuk diren heziketa sexual burgesaren helburuak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 36. orr.

-Pentsa ezazu zeintzuk diren aukerak, Dunkel-Brightman jauna.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 242. orr.

Horretarako argi izan behar duzu zeintzuk diren zeure helburuak, zer bilatu nahi duzun.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 342. orr.

Galderak zeintzuk izango diren gogoratzen du; astia badu oraindik gaiak errepasatzeko eta orduan izan ez zuen aprobatua eskuratzeko.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 34. orr.

Lehenbizi, proba zenbaiten bidez, hobeto zehaztu beharra zegoen zeintzuk ziren hondatutako aldeak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 36. orr.

Ikusteko zegoen, baina, zeintzuk ziren bere asmoak, Guebokinder lotzeaz landa.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 40. orr.

Ezetz jakin argazkion artean zeintzuk diren Robertenak eta zeintzuk Gerdarenak?  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 154. orr.

-Eta zeintzuk hituen berri onak?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 70. orr.

· Bai muinean zein perpaus talde dagoen asmatzeko, eta baita muinean ez daudenak azaltzeko zeintzuk formaldatze behar diren erabakitzeko ere.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 110. orr.

Horietariko batzuek, berenez, Fisika eta Metafisika liburuen zeintzuk lekutan frogatzen diren erakutsiko dizute.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 189. orr.

Zeintzuk atetatik irten behar den bakoitzaren bila.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 395. orr.

Haien arteko zeintzuek jarraitzen duten bizirik, zeintzuk hiltzen diren, ez da, niri iritzirako, sufritzea merezi duen zerbait.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 167. orr.

· Hauetakoa delarik batik bat lehoien izakera biolentoa, zeintzuek, auhen egitean, bularrak orroeka askatzen dituzten, sumin uholari barruan eutsi ezinik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 183. orr.

Honelakoxeak dira eguzkiaren argia eta beroa, lehenki txiki-txikiz eginak direlako, zeintzuek, tiriki-taukian bezala, aire artea zeharkatzeko nagirik ez duten, atzekoen talkek eraginik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 243. orr.

Ez zaitezte larritu zuen grinek edo interesek eragindako ustezko bidegabekeriak kaltegarriak gertatu badira zuentzat hutsaren hurrengo diren izaki horientzat, zeintzuek zuen hazi-tanta batzuei esker ezagutzen duten bizitza.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 291. orr.


zeinu1 1 iz ipar ezkila, kanpaia.

Elizako zeinuek bi kolpe tinko jo zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 91. orr.

Kurutze horrek dauka zeinu bat, lehen ermitau batek joiten zuena lanotzen zuenean, mendi patarreri beheiti heldu zen erromesa ez zedin gal edo erroitz batean eror.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 112. orr.

Lekukoek baietz, Irauzketa parropia bat zela, bere bataiarri, hilarri eta zeinuekin.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 216. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Argi gehiago ere alde orotarat ezarria izanen direla elizan, zeinu dorrea berritua eta holako, hots ainitz lan.  Herria   2002-08-08

Ordu hetan familia horrek egiten zituen eliza artatze, zeinu joite, ilharri apaintze, zapataingoko ofizioa atxikiz.  Herria   2003-11-06

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Elizako dorreak hil-zeinuen danbakoak oiharrarazi zituenean, zulogileak irudiz, errealitatera itzuli ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 160. orr.

Hil zeinuak heriotzaren seinale.  Herria   2004-04-01

Eguerdi zeinutan, ohi den bezala gelditu zen partida Anjelus otoitza erraiteko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 118. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeinuak jo (3)


zeinu2 (orobat seinu g.er.) 1 iz ikurra, seinalea.

Gurutze runikoetan bi ikur etsaiak zeinu berean ezkondurik ageri dira.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 139. orr.

Haloa ilusio optiko hutsa da, aireko hezetasunak sortua, ortzadarraren antzera, baina aureola santutasun goitarrago baten zeinutzat hartzen da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 134. orr.

Zeinu eta sinboloekin hizkuntza propioa eraiki zuen, munduan gertatzen zena adierazteko.  Berria - Kultura   2006-04-07

Ez zen letra bat, zeinu bat baizik, latinezko jacere, "bota", aditzaren ordez jartzen zena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 165. orr.

Beraz, ados gaude honetan, alegia, hitzak zeinu direla.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 173. orr.

Askatu du beso bat harresitik eta hurreratzeko zeinua egin dio.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 32. orr.

Gora behatzeko zeinua egin nien.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 268. orr.

Garai haien zeinuak: itxaropen-oldar bat, dena egiteko zegoelako sentipena, dena asmatzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 63. orr.

Dirua salerosgaien balioen zeinu den bezala, papera diruaren balioaren zeinu da, Zeruko hamabi zeinuen kasuan egiten den bezala, astronomoek konstelazioen harmonia musikalen arabera kalkulatzen dituztenean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 68. orr.

Eguzkia Aries zeinuan sartzen denean eta zeinu horren zortziren bat zeharkatu duenean, udaberriko ekinokzioa markatzen du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4330. orr.

Zilarra, merkataritzarako zeinu gisa hain baliagarria den metal hori, munduko merkataritza handienaren oinarria ere izan zen merkantzia gisa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 61. orr.

Zeinuak behar al ditugu zeinuak ezagutzera emateko?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 178. orr.

Hogei lagunetik batek iradoki zuen galtzen bagenuen kinielan beste zeinu bat ziurra zela.  Berria - Kirola   2004-01-24

Oso espazio berezia da, zeinuz zamatutakoa.  Berria - Kultura   2004-03-31

Tau zeinu handi bat ikusi zuen bere begiz aita dohatsuaren bekokian.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 426. orr.

Era berean, x eta z zeinuak, gainean puntua zutela proposatu zituen tx eta tz adierazteko.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 36. orr.

Txinan krisiaren zeinua adierazteko beste bi zeinuren batuketa erabiltzen omen dute: arriskuaren zeinua eta aukeraren zeinua.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 169. orr.

Idazkera txinarrean zeinu bera dela "krisia" eta "abagunea".  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 9. orr.

Zeinuak deskodetzeko ahalmena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 192. orr.

2 (izenondoekin)

Zeinu berezi bat sortzea bururatu zitzaion, zutabe bat betegabe zegoela adierazteko: biribiltxo bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 282. orr.

Hitz bakoitzak zeinu berezi bat zuen, ezaugarri moduko bat.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 92. orr.

Ezin hobeto zetorren erdaran ez ziren zeinu ortografikoak erabiltzea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 84. orr.

Argazkian dagoen informazioa jartzen da jokoan, zeinu objektiboak, berariaz kodetutako eremu bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 121. orr.

Izena ezaugarri entzungarrien zeinu entzungarria da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 180. orr.

Irudian zeinu ikonikoak eta zeinu plastikoak definitzeko proposatuz jarraitzen dute artikuluaren egileek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.

Zigilaketa, zentzu honetan, paper garrantzitsuetan hitz edo zeinu kabalistikoak idazteko antzinako ohituraren aztarna da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 272. orr.

Txinarekiko merkataritza harremanak zeinu negatiboa izan arren, Europako Batasunarekiko ondasunen merkataritza defizita %0,8 murriztu zen.  Berria - Ekonomia   2004-09-11

Zeinu distiratsu horiek unibertsoarekin eta gainerako konstelazioekin batera, lurraren eta itsasoaren inguruan ibiltzen dira biraka eta beren bidea egiten dute zeruaren forma biribilari jarraituz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4190. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hitzak zifratzeko zeinu sistema berriak asmatzen dira.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 175. orr.

Proportzioa behinola bezalakoa balitz, diruak hobeto beteko luke bere zeinu-funtzioa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 71. orr.

Zeinu-balioa: Arnheimen iritzian, dagokion edukiaren ezaugarriak ikusteko moduan islatzen ez dituenean balio du irudi batek ikur gisa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 77. orr.

Argazkiak bere sorburu duen errealitatearekin zeinu-erlazioa ez baina zantzu-erlazioa duela gehiago.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 157. orr.

Bere hasieraren eta bukaeraren mugak adierazten ditu zeinu kopuru zehatz baten bidez.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 29. orr.

Mexiko eta Peru konkistatu zituztenean, espainiarrek alde batera utzi zituzten aberastasun naturalak, eta zeinu-aberastasunak hartu zituzten, berez baliogabetzen zirenak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 62. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Burmuinetan pizturiko alarma-zeinu urruna entzun eta ulertzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 85. orr.

Zuhaitz baten adarra kraskatu, haren hostoetako bat batasun zeinu eta intsignia gisa aldarrikatu eta deiadar egin zuen: [...].  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 98. orr.

Idazkera zeinuak, berriz, irakurlearentzat lagungarri edo ongi ulertzeko ezinbesteko direnean baizik ez dira baliatuko.  Berria - Kultura   2004-10-06

Hizkuntz zeinuez ari gara, hizkuntz zeinuak agerian uzteko baliabideez, hain zuzen ere.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 14. orr.

Ortografia zeinuen kopurua hogeita bostekoa da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 59. orr.

Letrak eta tipografi zeinuak, silabak, hitzak, esaldiak, paragrafoak eta, azkenik, semantikari dagozkion konstrikzioak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 20. orr.

Ekonomiazko merkataritzan ari diren estatuetan jarri diren bankuek, zorionez, balio-zeinu berriak eratu dituzte beren kredituaren bitartez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 16. orr.

Klubaren nortasun zeinuei eutsi bakarrik ez, jokalariek futbolaren bere ikuspegia erabat barneratzea ere lortu zuen.  Berria - Kirola   2006-01-26

Eskola publikoetan erlijio zeinuak erabiltzearen aurkako legea.  Berria - Mundua   2004-01-23

5 keinua.

Italiako prentsak gobernuak «zeinu» bat bidali nahi izan duela nabarmendu zuten atzo.  Berria - Mundua   2004-09-12

Gaur egun euren hizkuntza, zeinuen hizkuntza, alegia, ez da ez ofiziala, ezta koofiziala ere.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Espainierazko zeinuen hizkuntza eta zeinuen hizkuntza katalana izango dira ofizialak.  Berria - Harian   2005-11-08

Goi Mailako heziketa zikloetan ikasleek zeinuen hizkuntzako interpretariak dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

6 marka, ezaugarria, zantzua.

Harridura zeinua.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 144. orr.

«Gure zeinu komertzialen lehikortasuna handitzeak eta kudeaketa hobeagoak ekarri dute lorpen hau», azaldu zuen atzo Constan Dacosta Eroski Taldeko presidenteak.  Berria - Ekonomia   2004-05-21

Handitasun bat beste baten bitartez zatitua izan behar denean, zatiketaren forma ezagugarriak biak beren zeinuen arabera biltzen ditu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 249. orr.

Munduan edonon aurkitzen dira jakintza handiarekin eta asmo determinatuen arabera egindako ordenaketa baten zeinu nabarmenak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 224. orr.

Ez zuen oinazeen erdian inolako tristura-zeinurik azaltzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 859. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nortasun zeinu (4); tau zeinu (5); zeinu berriak (3); zeinu gisa (4); zeinu multzo (9); zeinu sail (5)

tau zeinua (8); zeinua egin (3)

hil zeinuak (5); hizkuntz zeinuak (4); nortasun zeinuak (5); zeinuak jo (3)

nortasun zeinuei (3)

euskarazko zeinuen (3); hamabi zeinuen (5); zeinuen hizkuntza (15); zeinuen hizkuntzarik (3)

inolako zeinurik (3); zeinurik gabe (8)


zeinuka adlag zeinuak eginez.

Ikusten nautenek burla egiten didate, keinuka eta zeinuka.  Elizen arteko biblia   Sal 22,8

Orduan, uharte galduenean legokeen naufragoaren antzera txanel batetik zeinuka ari zen urketariari kasu egin gabe edo ez ikusiarena eginda hartu zituen hamar edo hamabi gradu noroeste.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 193. orr.


zeinukera iz zeinu mota.

Gormutuen zeinukera agertzen zait ametsetan ere, mezu ezkuturen bat deskodifikatu nahi balit bezala.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 167. orr.

Horrexegatik, euskal gizartearen sailkapen berritua ikusita, mututuontzat territorio libre berri bat osatzen hasi da Eusko Jaurlaritza hau, hauteskunde kanpainako mezuak gormututuon zeinukeran hedatuz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 167. orr.


zeinuketa iz zeinu mota.

Bi belaunaldi atzeragotik, italiar eseak eta italiarren zeinuketa naharoak bizirik diraute harengan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 157. orr.

Alde egin zuten azkenean, gormutuen zeinuketan ari izan bagina bezala.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 167. orr.


zeinutegi iz ipar ezkila-dorrea.

Murruak, erdi lurreratuak, teilatu zenbait eta elizaren zeinutegia bere bi ezkilekin.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 178. orr.

Miretsi baitut, bere zeinutegi finarekin, kapera luze bezain sinplea, gaitzeko platanondoen itzalean goxoki kokatua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 144. orr.


zeinutegitxo iz ipar zeinutegi txikia.

Hirugarrenak, besteek bezala, hiru zeinutegitxo bazituen, ezkila bakar batekin haatik eta arbelazko teilatu bat, fina.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 195. orr.


zeinutxo iz ikurtxoa.

Zuk pilotatzen jarraitzen duzu, ametsetan, lurra zaintzen, eta ordurako kondenatu zaitu giza erretina batean eratu den zeinutxo beltz hark.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 62. orr.


zeinuztatu, zeinuzta, zeinuztatzen du ad zeinuz bete.

Hark du une honetan [...] bai esaten nire eskua bide jakin batean mugi dadin paperaren gainean, zeinuzko kiribiloz zeinuzta dezan orria.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 306. orr.


zekale (orobat sekale g.er.) 1 iz lastodunen familiako landarea, gariaren antzekoa, alea irina egiteko erabiltzen dena (Secale cereale); landare horren alea. ik zikirio.

Mujiken alorretan aspaldi burutu zen zekalea, aletu oloa eta hazi artatxikia, eta beraren lurretan, aldiz, artoa garatzen hasi berria zen eta garia hozitu gabe zegoen oraindik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 382. orr.

Zekaletan txorimaloa bezain nabarmena.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 176. orr.

Zekale artean harrapaka nobelan azaltzen diren ibilerak aztertu eta bere muinera iristea espero dut.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 127. orr.

Hartu garia, garagarra, babak, dilistak, artatxikia eta zekalea; sartu dena ontzi batean eta egin ogia.  Elizen arteko biblia   Ez 4,9

Neskatxak ukitu ere ez zituen egin, ez zuen jan kabiarrik, ez xerra mehetan ebakitako sardinzarrik, eta ez zuen edan zekale anisatuzko pattarrik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 125. orr.

Whiskya esaten dudanean, zekalez egindakoaz ari nauk eta ez laranja-uraz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 525. orr.

Etxeko bihitegia zen, gariz, oloz eta zekalez betetzen zena, baita artalez ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 30. orr.

Agintariek berehala ikusi zuten irakasle despistatu itxurako preso hark zekalea palaz pilatzen baino lan probetxuzkoagoa egin zezakeela bulegoetan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Honatx Hasenmayer zekale-ogi bikaina, gurin daniar ederrez igurtzia.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 25. orr.

Mendi-bizkar lauetatik joan zen gero bidea, galsoro, garagardi eta zekale-alor igitatu gabeak alde batean, eta bestean, berriz, Tentetnikovek hainbestetan ibilitako lekuak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 379. orr.

Zekale-irina behar baduzu, edo gari-irina, edo alea, edo okela, ez ahaztu nitaz, mesedez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 86. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hasenmayer zekale ogi (3); zekale artean harrapaka (12); zekale ogi (6)


zeken (164 agerraldi, 74 liburu eta 20 artikulutan) 1 izond dituen ondasunak ez emateko edo ez gastatzeko gehiegizko joera agertzen duena. ik zikoitz; diruzale; zuhur.

Oso aberatsa zen, baina ez zekena, gastatzailea baizik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 182. orr.

Eskuzabala, eta zekena; lagunik onena, eta traidoreena.  Berria - Kultura   2006-02-21

Ez duk prokuradorea eta probintziako funtzionario esku-labur zeken horiek bezalakoa, haiek kopek bakoitza begiratzen ditek eta.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 102. orr.

Ez duk ezagutzen Pliushkin, bere jendeari janari urria ematen dion gizon zeken hori?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 163. orr.

Lance Armstrongek nagusi zekena izan behar du, garaipena lortzeko grinaren aitzakian taldekideak gogor, gupidarik gabe zigortzen dituena.  Berria - Kirola   2004-09-05

Jainkoak zirela pentsatu genuen eta opariz estali genituen; gerora jakingo genuen zerri gosetiak baino ez zirela, urrezale zekenak besterik ez.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 151. orr.

Gazte festazale txoriburua, lurjabe zekena, administratzaile alferra, funtzionario ustela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 12. orr.

Hamar urte dira jo eta ke ari naizela lausengatzen hemengo dirudun zeken zikin batzuk.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 91. orr.

Non kabitzen da hain aita zekena, hain gupidagabea, hain zitala?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 275. orr.

Ez da niri hamar mila ukatzeko bezain zekena izango?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 48. orr.

Ez izan eraman gutxikoa zeure otoitzean, ez eta zekena ere limosna ematean.  Elizen arteko biblia   Si 7,10

Maitasunak zeken bihurtu ninduen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 135. orr.

Afifi anderea zeken samarra zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 163. orr.

Aarón Loewenthal, jende guztiarentzat, gizon serioa zen; beraren lagun min bakanentzat, zeken hutsa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 152. orr.

2 irud/hed

Ontzi hondoratuko marinela azken oholari nola, halaxe atxiki gintzaizkion eskaintza zekenari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 166. orr.

Bere bihotz lehor zekenaren baitatik sortua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 75. orr.

Lur zeken, lur gogor, lur harrizu, lur astun, lur nekagarri, lur gorri, lur lehor, lur basitu, lur beltz, lur amorragarri, lur madarikatu eta dohakabe honen gainean zuhaitz adar bat ikusi zuenetik, urkabea prest zeukan gizonak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 236. orr.

Zeruek lehertuak zituzten beren sabelak eta isuriak haize zekenenak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 102. orr.

[Ardiaren] haragiak gustu eta urrin berezia du, bortitza, pentoka malkarretako belar zekenarena.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 54. orr.

Margarekin izandako eztabaida, hitz egiteko erabili zuen modu zekena, aitzakia izan zen, onartu beharra dut.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 252. orr.

Zekena da biktimak jatorriaren arabera diskriminatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Nolanahi ere, adierazteko erabili zuen modu hura zekena, zakarra eta gupidagabea iruditu zitzaidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 374. orr.

Askotan ikusia zuen bere burua, ametsetan: errebolber irmoa harengana zuzendu, eta bihotz-zeken hura bere erru zekena aitortzera behartzen zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 153. orr.

Ea zergatik egiten zuen negar galdetu nion berriz ere, nahiko nuena baino zekenago, antza.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 441. orr.

Aihotz bat altxatu eta hiru kolpe zeken jo zituen bere beso sendo biluziarekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 104. orr.

Olaizolak, sake zekenak lagun, emeki eta segurki gaina hartu du eta partida bururatu da 22/15.  Herria   2001-10-04

3 (adizlagun gisa)

Arrantzan hasten badira ez zietek filiñoei baino are zekenago ordainduko?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 194. orr.

Berdin duela batzuetan zeken jokatzen badu, zekenkeria maitasunak eraginda bada.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 47. orr.

Indarrez astindu zituen bigarren solaskideak zeken eta hotz luzatu zizkion bi hatz soilak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 112. orr.

Zeken eta handiusteko segitzen zuen, zinez, Basurtokoen seme nagusi Joaniko nirekin adiskidetu berriak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 387. orr.

Eleez zeken zebilela konturatzen zen Maiana.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 56. orr.

Esan beharra zaukaat nire iritzian zeken samar jokatu duala, Fidel.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 28. orr.

4 (izen gisa) pertsona zekena.

Zekenaren gutizia ez da bere parteaz asetzen, zikoizkeriak arima lehortzen dio.  Elizen arteko biblia   Si 14,9

Esan beharra zaukaat nire iritzian zeken samar jokatu duala, Fidel.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 28. orr.

Bi errublo eta erdi kendu dizkidak arima bakoitzeko, zeken ustel horrek!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 162. orr.

5 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Gurasoei kontu eman gabe, goiz batean neskatxa hau, salto batean, pertsekuzioa zuzentzen zutenengana joan omen zen, haiei beren zekena aurpegira hitz goxoz egoztera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 68. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Herrian -ez bainaiz gehiago joaten, bertan galtzeko beldurrez- zeken fama dut.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 233. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Oso hitz-zekena zen bere egitandien berri emateko orduan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 69. orr.

Askotan ikusia zuen bere burua, ametsetan: errebolber irmoa harengana zuzendu, eta bihotz-zeken hura bere erru zekena aitortzera behartzen zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 153. orr.


zekenkeria (orobat zekenkeri) 1 iz zekentasun gaitzesgarria; zekenaren egintza.

Sabelkeriaz, Hordikeriaz, Lizunkeriaz, Zekenkeriaz eta Handinahiaz hauxe baizik ez dugu adierazten, hots, jateko, edateko, kopulatzeko, aberasteko eta ospatua izateko Maitasun edota Desira neurrigabekoa.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 339. orr.

Ene ohizko zekenkeria zikoitz eta bekaitzaren mugak urtaraziz gasna zati gehiago moztu nuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 206. orr.

Lasai asko bizi ginen, hainbestean gure zekenkeria burges txikian hondoratuta.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 10. orr.

Afifi anderea zeken samarra zen, baina zekenkeriak ez zion zoriontasuna eragozten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 163. orr.

Jende larregi hiltzen ari da lurralde aberatsen zabarkeria eta zekenkeriagatik, eta ez dago aitzakiarik horrela segitzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-05-10

Berdin duela batzuetan zeken jokatzen badu, zekenkeria maitasunak eraginda bada.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 47. orr.

Ez zuen eragozpenik jarri kristau mediku zahar bat [...] senartzat hartzeko, eta orduz geroztik zekenkeriara eta arrarotasunera makurtuz joan zen, hainbat nola gaztetan izan baitzen erregekiro eskuzabal.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 36. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Diru-tragoxka hark aitaren zekenkeri egarria baretu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 747. orr.


zekentasun iz zekena denaren nolakotasuna.

Bakartasunak bazka oparoa eman zion zekentasunari, eta, gauza jakina denez, zekentasunaren gosea zazpi egunekoa, eta zenbat eta gehiago jan, orduan eta aseezinagoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 178. orr.

Erakusten zuen zekentasunak lagundu egin zidan nire asmoari sendo eusteko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 197. orr.

Pentsatzen du, halaber, exekutatu bakoitzarengatik hainbesteko bat kobratzeak zekentasuna bultzatzen duela.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 65. orr.


zekentxo adlag adlag zeken.

Zekentxoago, baina argi asko dio beste honek ere: Abendua gau huts, eta jai huts!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 504. orr.


zekor 1 iz txahal arra, zezen gaztea. ik txekor; idisko; ergi.

Errepide azpiko tunelaren inguruan, azienda zegoen salgai: zekorrak, ardiak, ahariak, txahalak, antxumeak, zaldi pare bat, asto umil bat.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 94. orr.

Biharamunean sakrifizioak eta erre-opariak eskaini zizkioten Jaunari: mila zekor, mila ahari, mila bildots, isur-opariekin batera.  Elizen arteko biblia   1 Kro 29,21

Gazteak ziren, eta neska faltaz nazkatuta, zekorrekin aritzen ziren.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 29. orr.

"Hurrengo zekorra saltzen dugunean dirua bidaliko diogu Josebari" hitzekin bukatuko du aitak gosaria.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 74. orr.

Hiltegira daramaten zekorrari bezala, atean lotuta geratu zitzaizkion hankak errabinoari.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 170. orr.

Egistok prestatu zian nire heriotza, nire emazteak lagundurik; etxera gonbidatu, oturuntza eskaini, eta zekor bat bezala hil nindian, lagunekin batera.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 79. orr.

2 (izenondoekin)

Txakur zaindari horzgabeak; zekor adargabeak; lanerako zaldi zikiratuak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 177. orr.

Deslai dabilen zekor betizu baten bila.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 76. orr.

Hartu zekor gizena, larrutu eta burduntzian jarri festa egiteko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 206. orr.

Behinola, ardi, idi eta zekor gizenduak hil zituen Adoniasek opari bezala Zohelet haitzaren ondoan.  Elizen arteko biblia   1 Erg 1,9

Zekor guri eta gizen bat aukeraturik, morroi bati eman zion berehala aton zezan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 49. orr.

Horixe da egun merkatua: pentsamendu bakar hegemonikoak gurtzen duen zekor sakratua.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 71. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bost xerra zekor-zangar jarri zituen mahai gainean Ruche jaunak, hezur eta guztikoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 180. orr.

Berehala aditzen zuen zekor-larruaren usaina.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 19. orr.

Besteak beste, eskulangintza azoka, zekor erretzea eta dultzaineroak izango dira.  Berria - Kultura   2006-03-09

Jeroboam erregeak, aholku eskatu ondoren, bi zekor-irudi egin zituen eta esan zion jendeari: [...].  Elizen arteko biblia   1 Erg 12,28

Urrea zizelez landuz, zekor-irudia moldatu zuen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 188. orr.


zekorketa iz zekorrak jokatzen diren ikuskaria.

Irailaren 29an izan zen hori, zekorketa batean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 294. orr.


zekzio ik sekzio.

zekzione ik sekzio.

zela 1 iz zaldiei-eta, gainean esertzeko, ezartzen zaien tresna, eskuarki larruzkoa. ik basta1.

Gau hartan zaldun guztiek ondo prestatu zituzten armak eta zaldien zelak eta uhalak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 76. orr.

Bawtryko gure gizona zelagilea zen [...] zaldientzako zelak, erromaleak, zintxak, bizkargainekoak, azpiko uhalak, kurrupekoak eta gainerako uhal eta larruzko trepetak egiten zituena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 213. orr.

Gizonak hedeak tinkatzen, zelak gainbegiratzen eta animaliak laztantzen ari ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 88. orr.

Zela bat ekarriko dut pabiloitik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 89. orr.

Behorra atera zuen ukuilutik eta baso-guarden ezaugarri distiratsua zeukan zela bat ipini zion, beheko aldetik uhala pasa eta lotuz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 139. orr.

Mandorik ederrenari urrezko zela bat ezartzeko agindu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 38. orr.

Alde batera, harritu egiten nauzu, David -esan zidan haietako egun batean Lubisek, Iruainera itzuli eta zaldiei zela eranzten ari ginela-.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 92. orr.

Zorro bana zeramaten zelari lotuak eta zorroetan gutun bana.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 124. orr.

Aho-uhalak, urrezko hariz txirikordatuak, korapilatuak zeuden zelaren nakarrezko kokotsean.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 17. orr.

Zelaren azpian zorro bat urre ezarri zuen eta, amorrazio beltzak harturik, noraezean abiatu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 38. orr.

Azpillagaren etxearen atean, pareta beltzetatik zintzilik, pilotan jokatzeko txisterak, txalmak, muturgainekoak, andaluziar estiloko zelak ikusten dira.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 24. orr.

Bigarrenean, ez zegoen zaldientzako tresneria besterik; zaldunen irudiak zeuden ate aurrean, beren zelekin.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 21. orr.

18 zaldi zela (orobat zaldizela g.er.)

Mikel Strogoff zaldi zelan eserita dago jadanik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 235. orr.

Turuta txiki batzuk zeramatzaten zaldi zelaren aurrealdeari loturik, haien graduaren ezaugarri.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 230. orr.

Behin show porno batean ikusitako zaldi-zela bat marraztu ere egin nuen buruz.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 142. orr.

Kondesaren zaldizela bihurtu nahi nikek, -eta zaldi beltza eta zela seinalatu zituen, [...].  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 32. orr.

Beyaren gizonek begirunez agurtu eta zaldi-zelak hartu zizkieten.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 106. orr.

Zaldi-zela bat erosten badut, ez ditek haragirik jaten hiru hilabetean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 50. orr.


zelada ik zelata.

zeladore iz zaintzailea, jagolea, eskuarki kartzela, ospitale eta kidekoetakoa.

Igogailutik atera bezain pronto, arima ziniko, maltzur, edo sinpleki inkontziente batek zabalik utzi duen ate baten zirrikitutik zeladore eta erizain talde bat bereizi du, pastatxoak jaten eta xereza edaten, algaraka.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 151. orr.

Egun osoa baraurik eman duzu, eta zeladoreek koltxoia, manta eta eskatu diezun bokadilloa ekarri dizute.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 135. orr.

Ez nintzen jada inorekin fidatzen eta, ospitalearen irteerara iritsi bezain laster, lepokotik heltzen zidan zeladoreari haginka egin eta ihesari eman nion.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 73. orr.


zelagile iz zelak egiten dituen pertsona.

Bawtryko gure gizona zelagilea zen, edo nahi baduzue uhalgilea edo guarnizioneroa -hiru berba horiez ezaguna baita langintza hori-, zaldientzako zelak, erromaleak, zintxak, bizkargainekoak, azpiko uhalak, kurrupekoak eta gainerako uhal eta larruzko trepetak egiten zituena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 213. orr.


zelai (orobat xelai g.er.) 1 iz landa laua edo aski laua, eskuarki belarrez betea.

Lehena, jauregiari atxekirik zegoena eta bere zabalean berrogei bat urrats izanen zituena, zelai bat zen, belarra ebakia zuena eta han eta hemen soilune batzuk zituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 31. orr.

Bihur bitez zelai eta lautada paraje latz eta malkarrak.      - 0. orr.

Pasa zaitez txaretatik, zelaietatik, soroetatik, basoetatik, mendietatik, herrietatik.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 46. orr.

Zortzi kilometroko hondartza zabalaren gainean zegoen zelai batean. Bidea zelai artean zihoan, ibai bihurgunetsu baten ertzetik, erroten aldamenetik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 97. orr.

Mokorrez josiriko zelai batetik eraman zituen Nozdriovek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 114. orr.

Itzulingurua eginez zelai eta galsoroetan barrena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 365. orr.

Emeki emeki goiti doa bidea beste zelai baten kaskora helduko naiz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 118. orr.

Kardantxilo talde bat gora eta behera ari zen, zelaia inguratuz, erreklamoa zegoen tokirantz.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 19. orr.

Zelai ertzetik pasatzen den bide-bazterrean aparkatu genuen automobila.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 230. orr.

Erraustutako hirian, zelaian bezala bazkatuko dira ardiak, larratuko ahuntzak.  Elizen arteko biblia   Is 5,17

Gau izoztuan zelaiko soroek distira egiten zuten.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 88. orr.

Zelaien gainean bueltaka, ekaitz-gau bateko itzalen antzera, bost txori ikusi zituen hegan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 95. orr.

Lan egiten dute palek ortuetan eta goldeek zein beleek zelaietan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 462. orr.

Dendaz betetako zelai batera eraman gintuzten; Nazio Batuen opari bat zen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 63. orr.

XI. mendean Nafarroako erregeak emeki kontrolatzen ditu Baigorri, Garazi, eta Ortzaizeko ibarrak, Amikuze eta Oztibarreko zelaiak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 26. orr.

Munich-eko hiri-bazterrak ezker utzi genituen, eta Goi-Bavariako zelaietan barna joan ginen, bide ttipietatik.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 147. orr.

"Errege-Soro"ko zelaian atzerago, aspaldiko urte urrunetan ezagutu nuen San Martingo zezen-plaza agertzen zitzaidan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 33. orr.

Merlin aztiak aspaldi esana zuen zelai hartan borroka ikaragarri bat gertatuko zela.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 117. orr.

Zenbat dira zelaian zerraldo gelditu direnak, betiko gelditu ere, ahuspez, zerura begira, postura fetalean?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 128. orr.

Trosta luze-luzean zihoan beti, zelaian nahiz maldan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 133. orr.

Jaits bedi, euria bezala, nire irakaspena; isur bitez, ihintza bezala, nire esanak; euri-lanbroa belarretan bezala, langarra zelaian bezala.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 229. orr.

Han, soroez gain, hiriko kirolguneko zelaia ere jan dute intsektuek, hango agintariek jakinarazi dutenez.  Berria - Gaiak   2004-08-25

Nazio guztiak bilduko ditut eta Josafateko zelaira jaitsaraziko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 298. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hasieran lautada zabalaz, zelai itzelaz ohartu nintzen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 86. orr.

Bero da, baina izerdi goxo honekin, zalu zalua nabil, zelai zabalean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 102. orr.

Zelai zabalean barrena, belarrak eta loreak itsuka zapalduz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 186. orr.

Hemendik bideak zelai zabaletan jarraitzen du, ezkerretara hangar itxurako etxola txikia dago eta eskumatara negutegiak han-hemenka.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 51. orr.

Bat-batean buelta eman zuen, eta atzetik joan gintzaizkion zelai bigunean barrena.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 108. orr.

Mingarri zitzaidan gazte denboran bake-paraje izandako muino eta zelai leun haiek, orain balen ziztukada giro odoltsuan topatzea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 279. orr.

Gutxiena uste nuenean, zelai eder baten erdian esnatu nintzen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 144. orr.

Lausoki eta alaitasunez ekartzen zituen gogora, ametsetan bezala, konkorrez jositako zelai elurtu goibelak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 37. orr.

[Udaberrian] zelai basatia zoragarri egon ohi zen, lorez josita.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 81. orr.

Ural mendietatik haratagoko zelai zingiratsuetara.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 67. orr.

Zelai harritsu eta biluzi batean nabil.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 108. orr.

Zaldi zuria zelai berdearen gainean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 134. orr.

Euriaren eraginez kolore berde biziko zelai ernaberrituen erdian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 93. orr.

Aintziraren inguruan, goroldio koloreko zelai diamantezkoak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 126. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketa kopulatiboetan)

Barne-muinak erretzen dituen mina garela, etsaiaren esku gupidagabeak gerra garaian zelai-landak, hiri-baserriak, uztak oro, erretzen dituen bezala, mina gerra baita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 53. orr.

Azpilgo zelai-soroak, zuhaitzak bezalaxe, berdeak ziren.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 130. orr.

Aterpea hartu behar lukete, baina, ikusirik zeruan zabaldu berri den ortzadarrak zelai-larretan eragiten duen dirdira, ez dute oilategirako asmorik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 190. orr.

Eramanezina egiten zitzaidan-eta sorabiar haiek, alemanak izan arren, alemana ez zen hizkuntza batean aritzea han, gurean, alemanaren zelai-mendietan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 40. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Appalache mendien ondoko tabako eta kotoi zelaiak ikusi ahal izan gabe.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 183. orr.

Alpapa zelaiak ageri ziren errepidearen bi aldeetan, eta artasoroak urrutiago.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 107. orr.

Erleak lanpetuta lore-zelaian.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 278. orr.

Ilunpetako buruzagiei dagokienez, borroka-zelai bezala erabiltzen zuen mundua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 382. orr.

Sinbolo ugari, kutun ugari daude barreiaturik narrazioan, gerra zelaian ereindako lehergailuen antzera.  Berria - Harian   2005-10-12

Horretarako baldintza bakarra Idazlearen beraren intelektoa, zeina argi-eroale, gudu-zelai, itsas-argi edo entzima-multzo baten antzera imajinatzen ahal baitzen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 95. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketa kopulatiboetan)

Laster, soro-zelaiak nagusitu ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 325. orr.

Justoetxeko baserri-zelaiez gain, Azpilgo beste hiru baserriren jabe baitira justoetxetarrak, baita Sanmark mendixkarena ere.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 40. orr.

Inguruko baso-zelaietan osteratxoa egin ondoren, Tekkalera itzuli naiz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 68. orr.

Gure ameztoiak, gaztaindegiak ala mahastiak, eta ibar-zelaietan hesten ziren ilagindegiak, oihalgindegiak eta larru-apaindegiak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 111. orr.

6 irud/hed

Mihiak mihi bila zabiltzala eta eskuak, muino, zelai, lautada, zernaitz eta oihan bilatzaile, potta zehatzago finkatu zen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 98. orr.

Itsasoaren zelai ilun bizia desagertu egingo da, begiak antzeman dezakeen espazio guztia zurituta.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 344. orr.

Haren gorputzetik harako izerdi gaziak hainbat indartsuago ugaltzen zituen itsas zelai flotakorrak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 335. orr.

Zer gaitzesten die uhinei eta euron masa likidoari eta zelai igerilariei?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 417. orr.

Ezin daiteke esan greziarren Zelai Eliseoak -greziarrentzat, Zelai hauek heroien eta gizon bertutetsuentzako egoitzak ziren- Aaruko Soroetatik jaiotako mitoa direnik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 149. orr.

Norberaren bekatu eta hutsegiteak, oraingoz erabat deserrotu ezin direnak, etsi-etsian eraman behar dira Jainkoaren borondatearen zelai garbi-garbira.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 55. orr.

Esploratzaileak behar ditugu hizkuntz zelaian, hitzen, esaldien, arauen... iturburuetara joan, haietan barneratu, aurkitutakoa apurtu, aztertu eta berregin, eta, azkenik, sortzeko kemena eta trebetasuna duten esploratzaileak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 254. orr.

7 erabilera jakin bat duen eremu mugatua.

Uste dut ezin izan zutela jasan quidditcheko zelai inguruan nolako jendetza bildu zen ikustea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 155. orr.

Partidu ugari jokatzen ziren aldi berean, zelai erreglamentarioan bat, txikian beste bat.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 129. orr.

Zelai militar britainiarretan zerbitzatzen hasi zen eta, eguneko lehengo hiru piastren ordez.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 53. orr.

Autoak aparkatzeko hainbat zelai prestatu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-10-17

Partida guzia euri pean eta zelai lohitsu batean iragan da nihork tantorik sartu gabe.  Herria   2004-01-29

Zelaian, kanpalekuaren hegoaldean SS-en entrenamendu leku bat bada.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 72. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Politikaren eremu honetan operazio-zelai gisa, Mendebalde modernoko parroki estatuen lehia eta gerrak aukeratuko ditugu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 311. orr.

Hauek salatu zuten nolako giro deitoragarria zen Dachau-ko kontzentrazio zelaian.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 111. orr.

Hitz lauso batzuk esan zituen urrutiko entrenamendu-zelai oso on bati buruz.  Berria - Kultura   2004-08-22

Herio zelai guzia alanbre xixtadunez inguratua zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 10. orr.

Jendetzak eta jendetzak Epai-zelaian, gainean baita Jaunaren eguna, Epai-zelaian.  Elizen arteko biblia   Jl 4,14

Badu 2 urte lan zelai hortan ez dela gehiago tokirik beste lantegi baten kokatzeko.  Herria   2002-07-25

Gazteluaren inguruan badira SSen trebatze zelai batzuk, baita kontzentrazio esparru ttiki bat ere.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 262. orr.

Berrogeita hamar pertsona inguru, horien %90 atzerritarrak, trebatze zelai terrorista baten aurkako erasoan hil dira.  Berria - Mundua   2004-09-10

Bi aldeetan izaiak, 300 metra urrunago Hitler-ek eraiki gazte-zelai bat.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 114. orr.

Geroago, Everson erreka gurutzatu eta picnic zelaian sartzen gara.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 95. orr.

Hilik gertatu zen, kontatu zidatenez, ezusteko istripu bitxi bat zela bitarteko; granada batek jo eta airean leherrarazi omen zuen tiro-zelai inguruan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 188. orr.

Gure etxearen aurrean kirol zelai bat eraikitzen ari zirelako. Lurrezko patioa futbol zelai txikia da, bi aldeetan porteriak sarerik gabe, eta erdi erdian Kolonbiako bandera dago masta gainean haizetara.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 78. orr.

Asteburuko elurrak erabat esta-li zuen Osasunaren futbol zelaia.  Berria - Kirola   2004-03-04

20 futbol zelaien tamainako oihanak.  Berria - Gaiak   2004-07-27

Udalaren arau urbanistikoak aldatu zituen PPk, 18 zuloko golf zelaia eta 100 etxebizitzako urbanizazioa eraikitzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-04-05

Tenis zelaiaren tamainako harkaitz batean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 12. orr.

Koloniatik hurbil zegoen sailkapen zelai batera.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 56. orr.

Ordudanik, zortzi tumulu daude Tumulu-Zelaiaren mendebaldean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 316. orr.

9 irud/hed

Amerikaren eta Iranen arteko gatazkak Iraken aurkitu du borroka zelai politikoa.  Berria - Mundua   2006-02-25

Listoegia denak disimulatu egin beharko du, jokoa sinplismoaren eta ergelkeriaren joko-zelai lokaztuan jokatuko baita ia beti.  Berria - Mundua   2004-10-23

10 futbol-zelaia.

Taldeak komeriak izaten ditu zelai gainean ez dagoenean, goleatzaile nagusia baita.  Berria - Kirola   2004-11-07

Argentinarra da, bekozko iluna du, eta zelai barruan serioa da.  Berria - Kirola   2006-03-21

Ez dirudi zelai aproposena denik etxetik kanpoko bolada txarrari amaiera emateko.  Berria - Kirola   2004-12-16

Riazor, zelai zaila.  Berria - Kirola   2006-03-11

Iragan sasoian Atletico Madrilen zelaian berpiztu baitzen Osasuna.  Berria - Kirola   2004-01-30

Zelai mitikoetan irabazi du azken urteotan: Old Trafforden, Highburyn, Munichen, Turinen, San Siron.  Berria - Kirola   2004-03-23

• 11 izond laua.

Penitentziaren eta Ebanjelioaren bide estutik, ondorengoek bide zelai eta ziurra izan zezaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 519. orr.

Berdintsu baitzitzaion bide zelaia nahiz harritsua.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 37. orr.

Leku zelaietako iturriak gaziagoak, astunagoak, epelagoak eta ez hain onak izaten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3630. orr.

Alfamako atea, toki zelaian dagoenez salbuespena dena, alde batera utzirik, gainerakoen sarrerak malkarrak dira.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 259. orr.

Baliteke bihurri samarra izatea nire arrazoibidea, baina zure bideak ere ez ziren zelai eta lau-lauak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 16. orr.

12 zelai erdi (orobat zelaierdi) iz futbol zelaiaren erdialdea; erdialde horretan jokatzen duten futbolarien multzoa.

Zelai erdia eurena izan zen, jokalarien arteko elkar-ulertzea ez dago hobetzerik.  Berria - Kirola   2004-09-15

Gravesenek zuen zelai erdian jokoa antolatzearen ardura, eta Evertongo erdilaria bikain aritu zen.  Berria - Kirola   2004-06-23

Realari zelai erdia eman zion sistema berriak, baina aldi berean hutsune bat utzi zion aurrean.  Berria - Kirola   2004-03-10

Danimarkari nahikoa zitzaion zelai erdiko marran presio pixka bat egin Suediaren erasoa gelditzeko.  Berria - Kirola   2004-06-23

Ingalaterrak zelai erdiko jokalari on asko ditu, ez da Beckam bakarrik.  Berria - Kirola   2004-06-13

Zelai erdi indartsua dute (Alkiza, Xabi Alonso, Aranburu...) eta aurrelari oso arriskutsuak.  Berria - Kirola   2004-02-13

Talde biek oreka bilatuko dute joko egituran, eta esanguratsua da Rijkaardek Motta eta Marquezekin edo Edmilsonekin Chelsearen zelai erdi gihartsua parekatu nahi izatea.  Berria - Kirola   2006-03-07

Zelai erdia noraezean aritu zen eta aurrelariak zuloak bilatu ezinik.  Berria - Kirola   2004-03-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

entrenamendu zelai (4); futbol zelai (65); futbol zelai batean (7); futbol zelai baten (4); futbol zelai berria (7); goi zelai (4); golf zelai (8); gudu zelai (5); herio zelai (10); kirol zelai (18); kontzentrazio zelai (10); lan zelai (5); ondoko zelai (7); trebatze zelai (5); zegoen zelai (8)

zelai aproposa (8); zelai barruan (21); zelai berde (6); zelai berdeak (4); zelai berean (6); zelai berri (5); zelai berria (16); zelai berriaren (4)

zelai eder (6); zelai erdi (10); zelai erdia (37); zelai erdiak (6); zelai erdian (244); zelai erdian aritu (4); zelai erdian baloia (7); zelai erdian eta (6); zelai erdian jokalari (6); zelai erdian jokatzen (5); zelai erdiaren (6); zelai erdiari (8); zelai erdiko (82); zelai erdiko jokalariek (7); zelai erdiko joko (4); zelai erdiko jokoa (11); zelai erdira (12); zelai erdiraino (6); zelai erdirako (4); zelai erdirik (8); zelai erditik (39); zelai erditik aurrera (21); zelai erditik gora (4); zelai gainean (39); zelai gaitza da (5); zelai guztia (4); zelai guztiak (4); zelai guztietan (4); zelai handi (6); zelai handi baten (4)

zelai inguruan (7)

zelai osoa (5); zelai osoan (4)

zelai zabal (11); zelai zabal bat (4); zelai zabalean (6); zelai zabaletan (4); zelai zaila (9)

anoetako zelaia (5); futbol zelaia (53); golf zelaia (24); gudu zelaia (7); herio zelaia (4); jean dauger zelaia (10); joko zelaia (4); kirol zelaia (9); kontzentrazio zelaia (6); miarritzeko aguilera zelaia (8); san mameseko zelaia (4)

zelaia bete (6); zelaia utzi (18); zelaia utzi behar (7)

futbol zelaiak (14); golf zelaiak (18)

aguilera zelaian (7); atletico madrilen zelaian (11); bere zelaian (31); beren zelaian (14); bernabeu futbol zelaian (12); bernabeu zelaian (10); betisen zelaian (6); borroka zelaian (5); calderon futbol zelaian (6); dauger kirol zelaian (4); deportivoren zelaian (4); donibaneko zelaian (4)

epai zelaian (4); ernest wallon zelaian (4); errugbi zelaian (8); euren zelaian (4); futbol zelaian (133); futbol zelaian jokatuko (5); golf zelaian (8); guda zelaian (5); gudu zelaian (8); gure zelaian (4); hameau zelaian (5); hazparne zelaian (7)

jean dauger zelaian (21); kirol zelaian (44); kokatu zen zelaian (5); kontzentrazio zelaian (18); lansdowne road zelaian (5); lopera zelaian (4); madrilen zelaian (26); meskiten zelaian (5); miarritzeko aguilera zelaian (4)

ondoko zelaian (6); quidditch zelaian (4); real madrilen zelaian (15); rosaleda futbol zelaian (4); sadar futbol zelaian (4); santiago bernabeu zelaian (10); taldearen zelaian (5); xapitaleko zelaian (8)

zelaian agertu (5); zelaian ari (5); zelaian ariko (5); zelaian barrena (4); zelaian bertan (12); zelaian bezala (10); zelaian bildu (5)

zelaian egon (6); zelaian erakutsi (8); zelaian erakutsi behar (4); zelaian etzanda (4); zelaian ezin (5)

zelaian ikusten (7); zelaian irabazi (6); zelaian izan (12); zelaian izango (7); zelaian izango da (4); zelaian jokatu (13); zelaian jokatuko (24); zelaian jokatuko du (8); zelaian jokatutako (4); zelaian jokatzea (5); zelaian jokatzeko (4); zelaian jokatzen (7)

zelaian ondo (4); zelaian ongi (6); zelaian sartu (6); zelaian sartzen (4)

zelaian zehar (6)

golf zelaiaren (13); kirol zelaiaren (9); zelaiaren egoera (17); zelaiaren egoerak (5); zelaiaren erdian (7); zelaiaren gainean (5); zelaiaren inguruan (11); zelaiaren ondoan (4)

futbol zelaiari (6)

futbol zelaiek (4)

zelaietatik at (8); zelaietatik kanpo (16)

futbol zelaiko (13); kirol zelaiko (10); zelaiko belarra (5); zelaiko harmailetan (9)

atera ziren zelaira (4); futbol zelaira (20); gudu zelaira (4); jean dauger zelaira (5); joko zelaira (4); txoritokietako zelaira (4)

zelaira atera (8); zelaira ateratzen (4); zelaira daiteke (5); zelaira dezake (6); zelaira eraman (5); zelaira irten (15); zelaira joan (9)

zelairik aproposena (6)

borroka zelaitik (4); futbol zelaitik (7); gudu zelaitik (7); zelaitik at (11); zelaitik kanpo (19)


zelaierdi ik zelai 12.

zelaigune (orobat zelai gune eta zelaiune) iz zelaia dagoen gunea; gune zelaia.

Lisieuxeko basilikako eskailerak eta aurreko zelaigunea errefuxiatuz beteta zeuden.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 34. orr.

Kontzentrazio zelaian hiru zelaigune badira eta horietan bizia arras desberdina da: diziplina gunea, huntan egun guziz, gau guziz, hotzak, goseak, akidurak, eritasunak, bortizkeriak beren berexketak egiten dituzte; enbaldituen gunea, huntan lau biltegi badira, horietan metatzen dira 61 urtez goiti direnak; zelaigune haundia, hor badira biltegi batzu doi bat apainduak eta lasaiak, horietan bizi dira fagoratuak direnak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 122. orr.

Postalaren alde batean argazki bat ageri zen, non bi mutiko, besopean kalashnikov bana zeramatenak, agertzen ziren oihaneko zelaigune batean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 105. orr.

Aldapa bukatu zenean, bidetxoaren bi aldeetara zelai gune zabalak aurkitu zituzten.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 131. orr.

Harkaitzaren zelaigune bihurgunetsuaren amaieran, antxeta saldo izugarriek oihu egiten zuten beren lagun hil berrien eta urteetako zirinaren gainean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 163. orr.

Jesus, ikasleekin menditik jaitsi ondoren, zelaigune batean gelditu zen.  Elizen arteko biblia   Lk 6,17

Hemen, ez da tolesdurarik zelaiguneetan, ordeka zabal luzeak baino ez.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 88. orr.

Jerusalemgo Mezkiten Zelaigunean bildu ziren Hamasekoak.  Berria - Mundua   2006-01-28


zelaigunetxo (orobat zelai gunetxo) iz

Bi neska haiek nola altxatu ziren bat-batean belar zapaldutik, eta beren txanoak belarrietaraino sartuta, eta kolorezko zintak airean hegaka zituztela nola joan ziren lasterka, zelaigunetxoan barrena, beren ahotsak ilaren hondoan galdu ziren arte oihuka.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 211. orr.

Geroxeago, eta kostata, gu gradurik gabekook ere, Basakaitz gaina geure ezkerretan utziz, goiko zelai gunetxora iritsi gara, Eskisaroi izeneko lepora.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 140. orr.

Arbelezko teilatuaz estalia, elizaren ondo-ondoan dago, aurrealdean harri mokorrez gogortutako zelai-gunetxo baten atzean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 336. orr.


zelairatu, zelaira(tu), zelairatzen 1 da ad futbolean-eta, zelaira joan, zelaira atera.

Azken bolada negargarria zuzendu asmoz zelairatuko da gaur Osasuna Sanchez Pizjuan futbol zelaira.  Berria - Kirola   2004-05-23

Nire zirrara, Errealeko jokalariak eta nire idoloak zelairatu zirenean!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 33. orr.

Halaxe geundela, bada, zelairatzeko zorian, gizon segail bat topatu genuen harmailetan eserita, gugandik berrogei bat metrora.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 149. orr.

Montpellierren aurka zelairatu zen bigarren zatian.  Berria - Kirola   2004-05-07

Partida hasi baino askoz lehenago zelairatzen dira, eta beren tranpak eta beren begiradak jartzen dituzte zepoetan eta zelaiko putzuen hondoan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 184. orr.

Bigarren zatian zelairatu zen.  Berria - Kirola   2006-03-10

Olympique indartsu zelairatuko da lehen 15 minutuetan, Anoetan lortu zuen errenta handitu eta partida erabakita uzten saiatzeko lehenbailehen.  Berria - Kirola   2004-03-09

2 du ad zelaira eraman, zelaira aterarazi.

Ohiko jokalariak zelairatuko ditu gaur Aguirrek Sevillari aurre egiteko.  Berria - Kirola   2004-05-23

Ezin da ahaztu Amorrortuk zelairatu zuen atzelari lerroa Ligako gazteena dela.  Berria - Kirola   2004-12-07

Ordezkoen aulkian eserita eduki ondoren, ordu laurdentxoa baino falta ez zelarik zelairatu ninduen anai Jaxintok.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 58. orr.

Alaveseko teknikoak ezin izango du lesioengatik nahi duen hamaikakoa zelairatu.  Berria - Kirola   2004-01-11

Litekeena da Bakero bere ideiei leial izatea, eta Malagaren aurka jokatu zuen hamaikako bera zelairatzea.  Berria - Kirola   2006-04-08

Patrice Lagisquet mintzatu zen horretaz, atzo: «Bistan da nekatuta egongo direla, baina era berean, ez dute igandeko hamabosteko bera zelairatuko.  Berria - Kirola   2004-05-26

Entrenatzaileak ni ez zelairatzea erabaki zuen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 191. orr.

Real Madrilek eta Bartzelonak, esaterako, hamaika danimarkar zelairatzeko aukera izango dute, nahi izanez gero.  Berria - Harian   2005-12-14

Clementek, Espainiako selekzioaren azkeneko partidetan ohi bezala, Holandaren kontrakoan ere deitu ninduen, baita zelairatu ere...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 222. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bigarren zatian zelairatu (7)

ezingo du zelairatu (3); garaipenaren bila zelairatu (3); gogotsu zelairatu (5); hamabostekoa zelairatu (3); hamaikakoa zelairatu (8); hamaikakoa zelairatu zuen (6); hasierako hamaikakoan zelairatu (8); hasieratik zelairatu (7)

irabaztera zelairatu behar (5); jokalari guztiak zelairatu (3); jokalari zelairatu (8); jokalari zelairatu zituen (4); jokalariak zelairatu (4); lasai zelairatu (3); legez kanpo zelairatu (3); llorente zelairatu (3); lo zelairatu (3); murillo zelairatu (3)

ohiko hamabostekoa zelairatu (3); ordez zelairatu (7); ordez zelairatu zen (3); ronaldo zelairatu (3); soilik zelairatu (4)

zelairatu aurretik (5); zelairatu da (4); zelairatu du (6); zelairatu eta berehala (4); zelairatu ginen (4); zelairatu orduko (3); zelairatu zen (46); zelairatu zen osasuna (3); zelairatu ziren (36); zelairatu zituen (24); zelairatu zituzten (3); zelairatu zuelako (3); zelairatu zuen (72); zelairatu zuen hamaikako (3)

garaipenaren bila zelairatuko (9); gaur zelairatuko (6); hamabosteko bera zelairatuko (5); hamabostekoa zelairatuko (3); hamaikako bera zelairatuko (7); hamaikakoa zelairatuko du (9); hamaikakoan zelairatuko (3); hasieratik zelairatuko (11); hasieratik zelairatuko da (3); hasieratik zelairatuko du (4); hasieratik zelairatuko duen (3); helburuarekin zelairatuko da (3)

jokalari zelairatuko ditu (4); jokalariak zelairatuko ditu (8); motibatuta zelairatuko (4)

onena zelairatuko du (3); premiarekin zelairatuko dira (3); puntuen bila zelairatuko (3); talde bera zelairatuko (3); taldea zelairatuko (6); taldea zelairatuko du (5)

zein hamaikako zelairatuko (11); zelairatuko da gaur (5); zelairatuko dela (7); zelairatuko denik (3); zelairatuko dira (27); zelairatuko dira gaur (7); zelairatuko direla (11); zelairatuko ditu (29); zelairatuko ditu gaur (5); zelairatuko dituen (3); zelairatuko du (71); zelairatuko du aguirrek (3); zelairatuko du gaur (5); zelairatuko duen hamaikakoa (10); zelairatuko duen taldea (5); zortzi jokalari zelairatuko (4)

zelairatutako hamaikakoarekin alderatuz (4)

hamaikako desegokia zelairatzeagatik (3)

zelairatzeko aukera (6); zelairatzeko aukera izango (3); zelairatzeko moduan (8); zelairatzeko moduan izango (3); zelairatzeko prest (3)


zelaiska ik zelaixka.

zelaitu, zelai(tu), zelaitzen 1 da/du ad zelai bihurtu. ik lautu.

Bidea zelaitu egiten den paraje batean, enborrak daude metatuta eta kamioien zain.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 48. orr.

Badirudi etxe eta borda inguruetako larreak itxi, labakitu eta zelaitu zirenetik, murrizten joan zela ganadu bazkatako otea lantzeko usarioa.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 24. orr.

2 irud/hed

Ttipiren trebeziak zelaitu zizkigun elkarrenganako bideak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 155. orr.

Kontu hark har zezakeen bidea aurreikusita, joan aurretik malkarra zelaitua nahi zuen berak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 97. orr.

Paperak zituen, Joana erreginak sinatuak, eta horiek mendi guztiak zelaitzen zizkiguten, bidean aurkitzen genituen herrietan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 170. orr.

Nola beaumondar traidoreak, harekin etsaiturik, zabaldu eta zelaitu zion atzerritarrari konkista bidegabearen bidea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 59. orr.

Gizonari, ez zitzaion beste irtenbiderik, emakumeak maita zezan, haren zorionbidea zelaitzea eta leuntzea baino.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 173. orr.

Kirol arlotik begiratuta, erakargarriegia ez den talde batera joatekoa bazen ere, jaso behar zuen dirutzak malkar guztiak zelaitzen baitzituen.  Berria - Kirola   2006-01-18


zelaitxo 1 iz zelai txikia.

Han zegoen, etxe-atzeko zelaitxoan.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 47. orr.

Etxe bikiak, beren zinkezko teilatuko garajearekin, beren etxe atzeko zakur etxola eta zelaitxo belar-ebakiarekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 156. orr.

Itsas labarraren gaineko zelaitxoan .  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 327. orr.

Banekien nik, Tenek berak esana, goiko zelaitxo borobileko aulkietako batean eseri ohi zela.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 103. orr.

Handik gertu, hondartza amaitu eta mendia hasten zen inguruan, zelaitxo batean zeukaten jarrita kanpin-denda.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 18. orr.

2 irud/hed

Enkajezko kulero zuri garden batzuk jantzi nituen, nire zelaitxo beltz eta kizkurra igartzen uzten dutenak.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 58. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Central Park-etik pasatu nintzen bakoitzean, umeak ikusi nituen bertako izotz pista, zoo, zaldiko-maldiko, museo, beisbol zelaitxo eta gainerako gune guztietan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 134. orr.


zelaiune ik zelaigune.

zelaixka (orobat zelaiska) iz zelaitxoa.

Ez da faisairik Faisaien uhartean, zelaixka berde bat baino ez den horretan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 74. orr.

Irurtzundik honuntzaxeago, bertan, harkaitz gaineko zelaiska batean zen "Castellum de Ayçita" aipatzen omen dute 1210eko dokumentu zaharrek.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 124. orr.


zelakanto iz Coelacanthiformes ordenako arrainen izen arrunta.

Zainen muin-muinean sentitzen nuen dinosauruen nahigabea eta zelakantoen amorrua, eta aurrera egiteko indarra ematen zidan arrain handi horiek bizirik dirautela jakiteak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 122. orr.


zelako1 izlag nolako.

-Ai, Iñaki, zelako zakarrak zareten euskaldunak!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 58. orr.

Ez zekien nola hartuko zuen Mariak, zelako aurpegiz.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 129. orr.

Zelako subnormal aurpegia geratuko zitzaidan!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 55. orr.

Ikusi behar zenuen, Antonia, zelako berbakera daukan Asenjo horrek.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 43. orr.

Ene! zelako jainkosa-bularrak, zelako izter leun eta guriak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 165. orr.

Joder, zelako gozamena!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 90. orr.

Carlosek irribarre egin zuen, zelako ideia, osaba, zurekin kezkaturik nengoen, besterik ez.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 133. orr.

Txomin Barullo tabernara, bale Kat, zehazki Karlos dagoen taberna, zelako punteria, neska.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 62. orr.

Ikasketa-burua, zelako beldurra!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 62. orr.

-Konturatzen al haiz, Jorgito?, zelako puntualitatea!  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 281. orr.

Fusilatzen nautenean eska ezazue ez egiteko tiro burura, nire zerebroa aztertu ahal izango duzue horrela, nire lobuloen konfigurazioa, zelako asasinoa naizen ikusteko.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 124. orr.


zelako2 1 izlag delako. ik delako.

Hotel Suisse-ren hallean (barka: ezkaratzean), belus, erditzal eta errezelazko oasi anakroniko hartan, zain neukan Martini doktore zelakoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 148. orr.

Aita gizajoari zoragarria iruditu zitzaion, agiri zelako hura pergaminozko paperean eta tinta txinatarraz dotore idatzita zegoelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 417. orr.

2 (aipatzen den izen propio, erderatikako izen edo kidekoren baten eskuinean).

"Zeruko jainko guzien haserrea lurrera hustu zenean, zimiztak jota arrailatutako arbol madarikatu batek iradoki zuen kontua, erromatarren Arbor Infelix zelakoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 236. orr.

Bere lagun hura, Julio zelako hura, ia-ia arkitektoa zena, idazlea zela errepikatu zidan, idazle handia zela oso.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 25. orr.

Hitzaldiari sarrera moldatzen ari zitzaion Beltza zelako hura, Mikelek atetik hozkirria sentitu zuenean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 96. orr.

3 zena zelako

Nolanahi ere, zena zelako kausagatik, su gartsuak bere zarata beldurgarrian oihanak sustraien hondoraino irensten zituenean [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 377. orr.

Gazteen mintzaira edo zena zelako hura ulergaitza zelako bai guretzat bai bi tipo diplomatiko poliglota haientzat ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 14. orr.

Han geldituko ziren adarrak sotoko pareta zuloren batean, bihar edo etzi sepapotoa edo zena zelakoa zintzilik patzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 228. orr.

Halaz guztiz, eta hutsak huts, seigarren sentimen edo zena zelakoa beti izan zuen kontuan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 182. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zena zelakoa (7)


zelakotasun iz nolakotasuna.

Uste dut hilketa hau autoritatearen aurkako atentatutzat hartu behar dela, eta hildakoaren zelakotasunak aski garden erakutsiko ez baligu ere, akusatuaren berbek adierazi digute bere eskua gidatzen zuen ideologia zertan oinarritzen den: autoritate ororen suntsipena.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 77. orr.


zelan adlag nola. (ikus beheko konbinatorian zelan galdetzailearen agerraldi maizkoenak)
1 zelan edo halan nola edo hala.

Anaiek esan zuten egingo zutela bizimodua zelan edo halan eta etorriko zirela bihar-etzi.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 57. orr.

Ala azken urteetako bizimodu ezin hobeari zelan edo halan eusten saiatu, irudimena erabiliz?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 25. orr.

Euren espeziean ez baina espezierik ezean, nolabait esateko, ezagunak ditugunak ezagunak zaizkigu, zelan edo halan, ezezagunak zaizkigularik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 367. orr.

Ni handik gutxira atzetik joan natzaio, benetako detektibeak baino askoz artega eta traketsago, baina zelan edo halan jarraitu diot, eta denbora guztian bakarrik ibiltzen ikusi dut.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 34. orr.

Zelan edo halan, nonbaitetik ezagutzen nituela iruditzen zitzaidan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 186. orr.

Lortuko zutela, zelan edo halan, euren harremanari eustea.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 192. orr.

Sinistuta geunden denborak osatuko zizkiola, zelan edo halan, zauri guztiak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 56. orr.

-Nik ezin neban etsi eta ume bat euki gura neban zelan edo halan.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 110. orr.

2 zelan ez nola ez.

Berak ere bai, zelan ez, eta hasiera batean horrela jokatzeak nazka ematen zion arren, urteen poderioz gogortu egin du bihotza.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 8. orr.

Era berean, guztiz ikusgarria izan da zero grabitatea irudikatzen duen eszena, nahiz eta hemen ere, zelan ez, barrabiletatik heltzen dioten astronauta bati espazioan gal ez dadin.  Berria - Kultura   2004-05-09

Giza dorreekin egindako akrobaziak, haga malguen gaineko jauzi izugarriak eta, zelan ez, agur-ekitaldia, denek sokasaltoan burutzen dutena.  Berria - Kultura   2004-06-05

Apustuak bolo-bolo, zelan ez.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 49. orr.

-Musikea entzuten? -Bai. Zelan ez.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 110. orr.

3 zelan, halan

Euliak zakur hilari zelan, halan bildu zitzaizkien, ohartu orduko, ingurura.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 132. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

ez dakit zelan (32); hala edo zelan (16); ikusi zuen zelan (7); noiz eta zelan (4); non eta zelan (8)

zelan amaitu (4); zelan ari (4); zelan atera (4); zelan aurre egin (4); zelan azaldu (4); zelan begiratzen (9); zelan bizi (8); zelan bururatu (5); zelan da (7); zelan da posible (4); zelan dago (10); zelan dagoen (5); zelan dakizu (12); zelan dauden (4); zelan deitzen (4); zelan doa (4); zelan doan (5)

zelan edo halan (26); zelan egin (30); zelan egin behar (4); zelan egingo (8); zelan egiten (23); zelan egiten zuen (4); zelan erabili (5); zelan eragin (5); zelan eragiten (7); zelan erantzun (4); zelan esan (21); zelan esango (4); zelan ezagutu (5); zelan gertatu (6); zelan hartu (7); zelan hasi (4); zelan heldu (5); zelan hil (4)

zelan ibili (4); zelan ikusten (9); zelan ikusten duzu (4); zelan izan (10); zelan izango (4); zelan jakin (8); zelan joan (5); zelan jokatu (7); zelan lagundu (5); zelan lan egiten (5); zelan liteke (5); zelan lortu (9); zelan moldatuko (5); zelan moldatzen (8)

zelan sortu (6); zelan sortzen (4)

zelan zabaldu (5); zelan zagoz (5); zelan zaude (5); zelan zekien (4); zelan zen (4)


zelanbait 1 adlag nolabait.

Baina, zelanbait, ez nengoen eroso.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 49. orr.

Bere jakingura asegaitzak eraginikoa zelanbait konpontzeko asmoz, bazkaltzen gonbidatu zuen Estherrek.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 122. orr.

Nik ere ulertu ditut hesiaz bestaldean ikusitako goi mailako batzuen aurpegietan ageri ziren irribarre zelanbait bihozberak, hamar edo hogei milako zenbakia baitzeramaten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 130. orr.

Gure herriko poliziaren segizio axolagabe eta zelanbait lotsagarria.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 125. orr.

Ni trikitira hurreratu nintzanean, Gipuzkoakoa landuago, aurreratuago aurkitu neban, frantsestuago, zelanbait esateko.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 93. orr.

2 zelanbaiteko izlag

Amodio osteko poza sentitzen zuen, zelanbaiteko arintasun ezohikoa pausokeran.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 95. orr.

Horrek zelanbaiteko isla du nire obran.  Berria - Kultura   2004-04-30

Tabakoaren kearekin batera hatsak kristalean sortutako lurrunak ur tanta ibiltarietan zelanbaiteko indar magnetikoa izan zezakeela imajinatu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 27. orr.

Hemen ere zelanbaiteko biluztasunerako betikotu gura izan dute, antza, zure azken bizilekua.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 25. orr.

Ez zitzaien ezer axola lekuko moral baten jarduna, eta egia esan, nire moraltasuna zelanbaitekoa zitzaien.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 65. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zelanbait esateko (3)


zelanbe adlag zelan bere.

Segundo gutxiren kontua, zelanbe.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 80. orr.


zelandiar iz Zelandiako hizkuntza.

Ezkia ikastolako ikasleak kemen haundiz agertu zauzkigu dela mexikar, txinatar edo indianoz, zelandiarrez, indioz, afrikarrez eta berdin errusiarrez, hauta ainitz bazen!  Herria   2005-12-29


zelango izlag nolako.

Gero esaten eban: "Ha bere konturatu dok maldezinoak zelango indarra dekon".  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 56. orr.

Zelango izena emongo?  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 211. orr.

Badakik ijito jende hori zelangoa den, beste familia batekin bizi zituan, dozenatik gora lagun etxe berean.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 53. orr.

Zelango handia ote den asmatzea da gakoa, poltsikoan darabiltzaten kreditu-txartelen arabera.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 121. orr.


zelata (orobat zelada g.er.) 1 iz eskutatzeko amarrua, ustekabean erasotzeko egiten dena; segada.

Paulo Jerusalemera ekar zezala, bidean zelata jartzea pentsatua baitzuten hura garbitzeko.  Elizen arteko biblia   Eg 25,3

-Batistaren soldadu talde bati jarri genion zelata.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 271. orr.

Zelata jarria zuten gizon bat hiltzeko, ez Joan, honek ez baitzeukan etsairik, beste bat baizik, beraren antzekoa eta une hartan haren taldean zihoana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 842. orr.

Berrogeitik gora gizonek zelata jarriko baitiote.  Elizen arteko biblia   Eg 23,21

Beltxe Mikolaldekoak, Ohandoko Mosen San Pedroren ahaide eta adiskide zenak, hark prestatu zuen zelata eta armatu zuen balezta eta tiratu zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 53. orr.

Honen kontra zelata bat prestatua dutela jakin dudanez, [...].  Elizen arteko biblia   Eg 23,30

Kontsulta egin zenion Jainkoari Davidi buruz, ea nire aurka jaiki eta zelatak ipiniko ote zizkidan.  Elizen arteko biblia   1 Sm 22,13

Atentatua poliziaren zelada bat izan zen, zelanbait -amorru barik egin zenuen berba, ez zen amorruarena zure urduria.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 51. orr.

Hemezortzigarren mendeak jada ikusia zuen oihaneko indiarra europar mosketeaz baliatzen zelata eta enboskada-gerran.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 147. orr.

Gaiztoentzat tranpak daude gordeta lurrean, zelatak bideetan.  Elizen arteko biblia   Jb 18,10

2 zelatatzea.

Gaueroko kontua bihurtu zen bere etxe pareko bikotearen zelata.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 158. orr.

Berak ordura arte inola ere lotura hori egin ez zuen arren, neska haren zelata bere eguneroko bizitza aspergarriari aurre egiteko antidoto huts jo bazuen ere, orain ezin argi eta fokatuagoa zitzaion lotura.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 178. orr.

Zelata nekaezinen fruitu diren jakingarriak hobesten ditu berak, bertze guztien gainetik: nor norekin solas, nork norekin hamaiketakoa, nork nori irribarre eta nork nori mutur.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 52. orr.

Autoak ziztu bizian alde egin zuen handik, semaforoa berde zegoela aprobetxatuz, nonbait barrukoak konturatu zirelako Rekexo jabetua zela zelata hartaz.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 133. orr.

Largabistak hartu zituen bere betiko zelatarekin jarraitzeko, baina zelatatu ohi zuen gela hutsik zegoen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 172. orr.

Entzuketa hauetan ziharduten batzuk ikusterat jin baitzaiztan eta zelatapean zeuden beste pertsona batzuen solasaldi grabaketak entzunarazi zizkidatelakotz, nire lanean laguntzeko argudiopean.  Berria - Mundua   2004-02-28

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Astelehen batean, Nawperdan-eko zelata-lekua ipinia zegoen zubi txikian, tiroak entzun nituen, eta gizon bat erortzen ikusi nuen, balek jota.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 57. orr.

Londresko gobernuaren menpeko lurretan bost zelata dorre eraisten hasi da Armada, South Armagh konderrian.  Berria - Mundua   2006-04-04

Neurologoaren bizitza ez da zientzialariarena bezain sistematikoa, baina ustekabeko egoera berriak ematen dizkio, naturaren izate korapilotsura irekitako leiho edo zelata-zulo bihur daitezkeenak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 120. orr.

Zelata-txanda bete beharrez, Pello inguruak miatzera abiatu zen bitartean, loak ez zituen hartu denak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 160. orr.

Gertakari hark aukera emanen zion euskaldunen egoitzaren inguruko zelata-lan aspergarritik libratzeko.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 53. orr.

Del Vallek nahi zuen bakarra zelata-ordu luzeetatik libratuko zuen aitzakia baitzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 53. orr.

Ikerketa honetarako jakingarri izango delakoan, eta, beharbada, ikerketa haria aldatzea komenigarria izan ote litekeen azter dezazuen erantsi dugu zelata-gaien txosten orokorrean.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 124. orr.

4 armaduraren zatia, burua osorik estaltzen duena.

Zelata erdiaren antzeko zerbait egin zuen kartoizkoa, morrioiarekin batera jarrita, zelata osoa zirudiena.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 17. orr.

Igo zen Rozinanteren gainera, doi-doian osaturiko zelata kaskoan, adarga besoan.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 19. orr.

Gau oso-osoa zelata jarria zuela igaro zuen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 21. orr.

Hau guztia pazientzi osoan eramaten zuen, zelata-lokarriak ez hausteagatik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 24. orr.

Neska gazteak soinetik armak eranzten ari zitzaizkion [...] eta, bular eta bizkar gainekoa erantzi zioten bai, baina inolaz ezin kendu izan zioten zelata-zatar hura.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 21. orr.

5 zelatan adlag zelatatzen.

Gerraontzi ingelesek, kostatik gertuko uretan etengabe zelatan, portua blokeatuta zeukaten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 16. orr.

Itzaletako gizon bat ilunpean zelatan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 149. orr.

Atalburutik pasatzean atezaina sumatu nuen bere garitako leihatilatik zelatan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 15. orr.

Pentsatzen hasi nintzen zer egiten nuen han, leihatilari erantsita, lapur bat bezala zelatan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 115. orr.

Zelatan bezala begiratzen zien eraikinei, berritasunak harriturik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 211. orr.

Lakioak eta segadak ipiniz, ehiza xeheari eskopetaz segika, ehiza larria noiz agertuko zelatan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 57. orr.

Norbait begira dago, zelatan.  Berria - Kultura   2006-01-25

Gero, Baianen leinukoek egiten zuten kalteaz oharturik -israeldarren zelatan egoten baitziren bideetan, tranpak eta eragozpenak jarriz-.  Elizen arteko biblia   1 M 5,4

Armiarmak eulien zelatan, txoriak armiarmak harrapatzen, katuak txoriak marraskatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 72. orr.

Saguaren zelatan dagoen katuaren gisan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 254. orr.

Erakusleihoak aztertzen aritzen zen Perrette, kideek zein liburu nabarmendu zituzten ikusteko, eta elkarrizketak entzuten, bezeroen erreakzioen zelatan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 387. orr.

Suaren zelatan geratu zen, errabinoaren sukaldean eserita.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 43. orr.

Zooetako abereak kaiolan bezala mugitzen ginen etxean, bakoitzak bere eremuak gordeaz, bakoitza bere bakardadearen zelatan, atezuan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 69. orr.

Elkarren zelatan egoten ziren biak ala biak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 116. orr.

Zelatan egongo gara, Gobernuak agindutakoa betetzen duen edo ez egiaztatzeko.  Berria - Ekonomia   2004-09-14

Zentzurik ez begiak itxita jarraitzeak, esna bainengoen zeharo, eta aldamenekoa niri zelatan, jakina.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

Zelatan dagoen ehiztaria bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 252. orr.

Ni begira nengokien zelatan bezala, haien begi, ezpain eta hanketan sumatzen nituen samurtasun eta bizitasunaz hunkiturik.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 128. orr.

Jagoba eta besteak zelatan gelditu dituk, ama noiz azalduko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 361. orr.

Zelatan gelditzeko puntu egokia iruditu zitzaion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 113. orr.

Ez dituk zelatan geratu hor inguruan?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 76. orr.

Liburu-dendaren aurrean zelatan jarria, hantxe zeukaten zain Max.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 42. orr.

Ezin du alde egin, norbaiten aginduz zelatan jarritako soldadu esanekoa balitz bezala.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 17. orr.

Goiko kastako 200 bat lagun, pistolak eta rifleak hartu eta iluntzean zelatan jarri ziren, amorruak itota.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 59. orr.

Emazteak berriz behatu zion gazteari eta, lepoa luzatuz segur izateko nehor ez zutela zelatan, keinu bat egin zien, barnera sar zitezen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 21. orr.

Leihoko errezel itxien artetik zelatan aritzen da, kanpoan pasatzen den jende bitxiari begira.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 59. orr.

Berriro zutitua zen, sasiartetik zelatan jarraitzeko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 176. orr.

Zelatan ibili zaizuela?  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 83. orr.

Isildu egin zen, barruan zelatan bezala zebilkion zalantza bat bururatu zitzaion eta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 277. orr.

Askok eta askok Stephenen marrazkiei begiratzen zieten erdi zelatan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 211. orr.

6 zelata eginsup_1 zelatatu.

Batzuetan gustuko dut giltza-zulotik zelata egitea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 182. orr.

Begiratzen dute halaber, gezi-leihoetatik zelata eginez, ba ote datorren orgaren bat edo gurdiren bat herrira.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 22. orr.

Bagoi bat atzerago jarri zen eta geltoki bakoitzean ate ertzetik egiten zuen jaisten zirenen zelata.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 164. orr.

Ez duk gauza bera gauez amuarrainak harrapatzen ibiltzea eta andreei zelata egitea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 317. orr.

Segi egiten zigun, zelata egiten zigun, nirekin lagun minaren plantak egin eta gero.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

Ziklista misteriotsua ikusten ote nuen joaten nintzen hara zelata egitera, zalantza izpirik gabe mozkor bat izan behar zuelako.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 53. orr.

Ongi ikusi nuen orduan, gu ohar ez gintezen jendetzaren erdian sartuta egiten zigun zelata.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 203. orr.

Aurkitu zuenean lotsa eman zion aurreko atera joateak, eta zelata egin zuen leihotik.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 147. orr.

Susmoaren haritik, bere buruari zelata egiten hasi zen Hauster komuneko egonaldi luzeetan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 53. orr.

-Gauza bat interesgarri gerta dadin, aski da luzaroan hari so egotea -Gabinek, Enrikeren aipu frantsesa gogoan, Klararen erreakzioari zelata eginez.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 151. orr.

7 zelata eginsup_2 zelata jarri.

Ilagin batek as laurden bat emana zion ordain-sari; zelata egin zion goiz nabarrean zumardian, atzera hura kentzeko, eta lepotik heldurik ito zuen Klodia.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 61. orr.

8 zelatan egin zelata egin, zelatatu.

Ez neukan asmorik berriro ere emakume hari zelatan egitera etortzeko (gauza batzuk, besterik gabe, ez dituzu egiten, eta kito).  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 100. orr.

Ez neukan asmorik berriro ere emakume hari zelatan egitera etortzeko (gauza batzuk, besterik gabe, ez dituzu egiten, eta kito).  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 100. orr.

Utz iezaiok, bada, niri burdinen artetik zelatan egiteari eta zabal ezak atea! -esan zuen Merryk.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 348. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zelata (5); zelata egin (5); zelata egiten (5); zelata egitera (3)

atzetik zelatan (3); beti zelatan (5); gizon batzuk zelatan (4); haren zelatan (6); inguruan zelatan (4); jarri ziren zelatan (3); nire zelatan (8); niri zelatan (5); norbait zelatan (4); ondoan zelatan (4)

zelatan ari (13); zelatan aritzen (3); zelatan bezala (5); zelatan dago (7); zelatan dagoen (5); zelatan daude (5); zelatan egon (17); zelatan egongo (8); zelatan egotea (4); zelatan egoteko (3); zelatan egoten (16); zelatan egoten zen (5); zelatan geratu (7); zelatan geratu zen (4); zelatan ibili (12); zelatan ibiltzen (3); zelatan jarri (15); zelatan jartzen (4); zelatan zegoen (11); zelatan zegozkion (3); zelatan zeuden (12); zelatan zeudenek (3); zelatan zeukan (3)


zelataldi (orobat zelata aldi) iz zelata egiten den aldia.

Neure zelataldiaren berri emaiteko, kontuan izan beharko genuke oraintsu jakinarazi dizudan datua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 314. orr.

Nire atzoko zelataldiak zer edo zertarako balio izan du: [...].  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 284. orr.

Hilabeteko zelata aldian sumatu dugun nabarmentzeko gauza bakarra, goiko solairuan bizi den adineko emakumearen portaera.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 124. orr.

Hilabeteetako zelataldiak, hilabeteetako informazioa, hilabeteak atzetik, eta azkenean kale ertz bateko espaloian aurkitzeko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 56. orr.

Gaua ez duk erabat bukatu oraindik, basoan gauzak gertatzen dituk, basapiztien zelata-aldia bukatu gabea duk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 145. orr.


zelatari 1 iz zelatatzen duen pertsona; zelata jartzen duen pertsona.

Egun latz eta hits heietan Frantziako muga mugazainez eta zelatariez edo barrandariez brokatua zen, begiak zorrotz eta beharriak erne, ez bakarrik harat zoatzineri paperrak ongi miatzeko, bainan zernahi solas salatzeko ere.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 192. orr.

Etorkinak, desertoreak eta zelatariak atxilotuko ditugu, epaitu ez dituzteino presondegiratuko, eta laguntzaileei gauza bera gertatuko zaie.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 63. orr.

Iraultzaren etsai direnen kontra, zelatari eta mertzenarioen kontra, tiraniaren defendatzaileen kontra.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 180. orr.

Ontziak ibaian ainguratu, han itxaroteko agindu, eta zelatariak bidali nitian, ingurua aztertzera.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 103. orr.

Ordua iristen denean bi zelatari jarriko ditugu guardia egin dezaten, bata aurreko ganbaran eta bestea atzekoan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 193. orr.

Inguruan zelatariak genituela ematen zuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 43. orr.

Arraunak aurreraka astindu, eta, zelatariaren batela inguratu ahala, benetan hutsik zegoela egiaztatu zuen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 52. orr.

Benjamingo Gibean zeuden Saulen zelatariak, eta jendea harat-honat sakabanatzen ari zela ikusi zuten.  Elizen arteko biblia   1 Sm 14,16

-Erraten dute muga inguruko jendeek espainolak laguntzen dituztela, etsaiaren zelatariak direla, eta iheslariak laguntzen dituztela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 242. orr.

Txakurrak! -oihukatu zuen zelatarietako batek.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 149. orr.

2 (izenondoekin)

Sangarre eta haren neska buhameak hark ordaindutako zelatari apartak ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 205. orr.

Bere etxean dago alde guztietan, alde guztietan sar baitaiteke, hotsik egin gabe ibiltzen den piztia hori, zelatari isila, horma hutsetako gau ibiltaria.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 263. orr.

Zelataririk arriskutsuena oraindik aske dabilela, eta hik kasurik egin nahi ez.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 224. orr.

Bazter orotan ibiliko ziren zelatari tatariarrak Siberiako probintzietan, inurriak baino ugariago.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 173. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagi gisa)

Gazte zital eta maltzur haiek, zuzendariarentzat zelatari lana egin eta sakrifizio hartatik libre geratzen zirenak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 21. orr.

Bere zelatari-abilezia osoa erabili du.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 82. orr.

Goseak eta kontzientzia txarrak uxarazi zizkidaten zelatari asmoak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 194. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagi gisa)

Kultur zelatarien debekuak gainditzeko baliatu zuten mistizismoa eta abstrakzioa.  Berria - Kultura   2006-04-04

5 (izenondo gisa)

Hotza edo beldurra nituen lagun zelatari, edo biak batera, loa galarazteko. Hobbesentzat, Leviatan estatu boteretsu eta zelataria da.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 121. orr.

Satelite bidezko telebista etxean ikusteko antena biribil merkeena erostea aski izan zitzaien taldeko ekintzaileei, Vienako MuseumsQuartier (Museoen Auzoa) kamera zelatariak zelatatzeko.  Berria - Gaiak   2006-01-05

Zure etxeko begi zelatarietatik urruti, gutuna zure eskutara iritsarazteko bidea.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 47. orr.

Dagoeneko ez zidaten askorik axola auzokoen esamesa eta begirada zelatariek.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 137. orr.

Ez dago itzal iheskor eta zelataririk.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 37. orr.

Gero Federicoren lankideak zeuden, haiek ere morroiak, baina zikoitzak eta zelatariak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 49. orr.

6 (adizlagun gisa)

Zelatari zegoen gudariak begiak jaso eta bere atzealdetik mendi-maldan behera jende asko lasterka zetorrela ikusi zuen.  Elizen arteko biblia   2 Sm 13,34

Aroerko bizilagunok, jarri bidean zelatari, galdegin ihesi doazenei zer gertatu den.  Elizen arteko biblia   Jr 48,19

Adurrak, edo menturak, edo zoriak, beste barik, nahi izan baitzuen hara iristekotan ginelarik ni neu joan nendin ontziko gabizain, alegia, masta nagusiko goian zelatari, gabia deritzon habia modukoan, begien menean zer agertu, harexen abisua emateko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 12. orr.

7 irud/hed

Aitzgain toki jakin bat da, Oñatitik Arantzazura bidean, Araotz aldera eta Urkulu gainean zelatari dagoen Haitz gainekoa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 169. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zelatariak esan (3); zelatariak zarete zuek (3)


zelataritza iz zelatari jarduera.

Gero, Langaik dohainik eskaintzen zuen zelataritza eta kamuflaje ikastaro batean matrikulatu nintzen, berrogeita hamar ordukoa.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 148. orr.

Arabako Probintzia Auzitegiak hiruna urteko espetxe zigorra ezarri zien CESIDeko bi zuzendariei iazko apirilean entzuteken berri izan, babestu eta zelataritza lanak burutzeko beharrezko bitartekoak ahalbidetzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17


zelatatu, zelata(tu), zelatatzen 1 du ad norbaiti begira egon, egiten duenaz jabetzeko. (pertsonak)

Emakumeak kortejatu egin behar ziren eta ez komunetan zelatatu.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 92. orr.

Gauean ate guztien atzetik zelatatzen zuten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 194. orr.

Itxuraz, dena finitua zen, altzifreen artetik zelatatu bainuen ehortzelarien itzulera. Ezkutuan larrutan ari direnak zelatatzen omen ditu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 400. orr.

Ez dut uste batere gustatuko litzaiokeenik zelatatu duzula jakiteak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 72. orr.

Egunean zehar zelatatu egin nauela, eta une egokiaren zain egon dela [...] ustekabean agertzeko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 44. orr.

Onik ateratzeko, inork ikusi gabe zelatatu behar duzu.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 94. orr.

Beste bulego batera narama, berak zerbait egiten duen bitartean zelatatua eduki nazaten.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 39. orr.

Bizilaguna zelatatzeari utzi zion.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 52. orr.

Hamahiru urte baino ez nuen, eta artean ez nekien zu zelatatu eta ikuskatzeko nerabilen berebiziko jakin-mina maitasuna zela.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 16. orr.

Euskal Herriko parlamentariak zelatatu dituzten jakin nahi du EAk.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Terrorista batzuk -probokatzaile batek jadanik salatuak eta isileko poliziek ordurako zorrotz zelatatuak- ate ondoan elkartuko ziren eguerdiko ordu batean, bonba eta errebolberrez armaturik, beraren zain.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 15. orr.

Ilunabarrean, esaterako, zigarro bat piztu eta negar egin nahi lukeen norbait zelatatzen dut ene baitan.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 24. orr.

Begirada akitu batekin egin du topo, inoiz bizi-bizi zelatatu duten begi sarkorren distira itzaliarekin.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 54. orr.

Internetez zelatatzeko kamerak!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 95. orr.

Zelatariak, zelatatuak.  Berria - Gaiak   2006-01-05

2 (bestelakoak)

Orduz orduko jarraipena egin ondoren, ez da mugimendu susmagarririk sumatu zelatatu dugun etxean.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 123. orr.

Baionako Euskal Zerbitzuen egoitza zelatatzeko agindu zitzaion unetik, ohiko arduraz ekin zion lanari.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 49. orr.

Erresuma Batuko zerbitzu sekretuek [...] Kofi Annanen bulegoa ere zelatatu zutela baieztatu zuen atzo Clare Short Nazioarteko Garapen ministro ohiak.  Berria - Mundua   2004-02-27

Largabistak hartu zituen bere betiko zelatarekin jarraitzeko, baina zelatatu ohi zuen gela hutsik zegoen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 172. orr.

Asmo maltzurrez etorri zaizu, zure joan-etorriak zelatatzera, zertan ari zaren jakitera.  Elizen arteko biblia   2 Sm 3,25

Haurrek gure mugimenduak zelatatu eta horien berri ematen diete felagei.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 179. orr.

Straussek FBI bere atzetik jarri zuen, gutunak irekitzen zizkioten, deiak zelatatu.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 94. orr.

Defentsa prestatzeko jarduna zelatatu egiten diete abokatuei.  Berria - Harian   2005-11-29

CNIk Otegi eta Carod-Roviraren arteko elkarrizketa zelatatu zuen edo ez galdetu zion CIUko kideak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-07

Bizkaiko Auzitegiak, gainera, arrazoi eman die zelatatutako gutun baten inguruan.  Berria - Harian   2005-11-29

Irekita zegoen, eta barnealdea zelatatu zuen begiradaz.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 135. orr.

Zanga-zanga edaten zuen, eta dendaren sarrerara etortzen zen gaua zelatatzeko, egonarria galdurik astroak geldo-geldo higitzen zirelako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 181. orr.

3 begiratu, zaindu.

Katez lotuta edo guardiek zelatatuta joaten dira.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 91. orr.

Straussek FBI bere atzetik jarri zuen, gutunak irekitzen zizkioten, deiak zelatatu.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 94. orr.

Eta bere guardietako bat jarri zuen han, eskultura bera eta eskulturaren ingurua zelata zitzan, gau eta egun.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 130. orr.

4 (era burutua izenondo edo izen gisa)

Nire zelatatuek hortxe atzemateko arriskuaz gain, urdaileko hersturak lekua kentzen zion goseari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 347. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

mugimenduak zelatatu (3); zelatatu behar (3); zelatatu zuen (9)

etxea zelatatzen (4); zelatatzen nituen (5); zelatatzen nuen (4); zelatatzen zituzten (3); zelatatzen zuela (3); zelatatzen zuen (10); zelatatzen zuten (3)


zelatatze 1 iz norbaiti begira egotea, egiten duenaz jabetzeko.

Batzordearen gomendioen artean beste hauek agertzen dira: Mugagabeko atxiloketa baino, ageriko zelatatze sakona gehiago erabiltzea; [...].  Berria - Mundua   2004-08-05

Londresen kaleko jantzitako poliziek orain arte baino zelatatze zorrotzagoa egingo dute tren eta metroan, Gobernuak jakinarazi zuenez.  Berria - Mundua   2004-03-15

Legebiltzarrari zelatatze politikoa salatzeko eskatu dio legebiltzar taldeak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-03

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Del Vallek gorroto zituen zelatatze lan luze eta, gehienetan, alferrikako haiek. Phising-a eta zelatatze programak deitutakoak dira, egun, datu pertsonalak osteko teknika erabilienak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 47. orr.

Noiz edo noiz eskapadaren bat izan genuen Lambert zaharrarekin eta haren txakurrarekin, baina gure zelatatze-sistemak beti balio izan zigun.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 48. orr.

Hizkuntza zelatatze kontuetan,ordea, munduko txapeldunen artekoak izan gaitezke seguru.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 103. orr.

Erresuma Batuko zelatatze legeek interpretazio bikoitza ahalbidetzen dute.  Berria - Mundua   2004-02-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zelatatze lanak (3)


zelategi iz zelen biltegia.

Sarrailak daude kutxa, eskorta, estalpe, oilotoki, zelategi, eta mandioko atean.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 302. orr.


zelati izond

Eskuan, kanoi bakarreko eskopetak bidean aurrera begiratzen zuen zelati.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 131. orr.


zelatu1, zela(tu), zelatzen 1 du ad zela jarri.

Gauari eutsi zion, eta Eosi ez zion bere urrezko tronuan agertzen utzi, ez eta argia dakarten zaldiak (Lanpo eta Faetonte) zelatzen ere.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 179. orr.

Neu joan nintzen ukuilura, neuk zelatu nuen zaldia, eta haren gainera igo nintzen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 59. orr.

Zelatu zituzten abereak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 74. orr.

Morroi bat, nahiz kalerako nahiz lur Ianerako balio zuena, zalditzarra zelatzeko nahiz kima-guraizeak hartzeko prest zegoena.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 15. orr.

Oraindik ere gogoan dut, dagoeneko hilik egongo da baina, neuk zelatu ohi nuen beltxuri hura.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 216. orr.

-Behoka ere zelatuko dut.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 132. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Aroztegiaren aurrean zaldi zelatu bat zegoen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 71. orr.


zelatu2, zela(tu), zelatzen du ad zaindu, begiratu.

Xanoa izatea zer den: diskurtso politikoan, titularretako adierazpenetan zelatu eta zaindu ohi dena, baleko eta onargarri da beste arlo batzuetan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 22. orr.


zelauru ik selauru.

zelda 1 iz kartzelako gela.

1785ean, Sodomako 120 egunak edo lizunkeriaren eskola, bere obra ezaguna, idazten du Bastillako zeldan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 27. orr.

Hil aurretik, zer tortura saioa egin zioten adierazi zien Carabanchelgo zeldako hiru kideei.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 94. orr.

Mahaiaren aitzinean, jarleku bitxi bat, betoinezkoa hori ere, zolari lotua; zeldaren beste hormari lotua ohea, arrunt apala, lurretik hamar zentimetroko goratasunean.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 29. orr.

Han hiru zelda zituan, bi ttikiak, 3x2 metrokoak, eta hirugarrena bikoitza.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 73. orr.

Zelda hartako hotza hezurretaraino kiribiltzen zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 91. orr.

Gau batez, ni jarri naute bere zeldan, Kiev-eko kartzela batean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 78. orr.

Zeldan sartu nintzenean, edo, hobeki esan, barrura zakarki bota nindutenean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 78. orr.

Eskuz, idor idorra Graxi erakutsi zuten eta zeldatik ateratzeko keinua egin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 51. orr.

"Entresakak", alegia, gauero zeldetan azaldu, eta norbait aukeratzea, hilerrira eraman eta harresiaren kontra fusilatzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 24. orr.

Ondoko egunetan ohartuko naiz egun argiz ere ez dela argi handirik sartzen zeldan leihatila horretarik.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 33. orr.

Bakartasuneko zelda bat bezala da, baina aise zikinago.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 87. orr.

Zeldako preso kide bat ikusten zuen salda haren klikatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 81. orr.

· Eterrez usaindu ospitaleko zeldaren murritzean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 334. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Galerietako batean sartuko zarete, galeriak hiru estai izanen ditu, pisu bakoitzean zelda ilarak alde bietan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 183. orr.

Biharamunean, zelda aldaketa.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 100. orr.

· Putzuen Dorrearen hondoenean zeuden zigor zeldek, ahazturaren ziegek: hazurrobiek, nire hizkuntzan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 59. orr.

Zuhaitz Errasti gipuzkoar preso politikoa gose greban da Nanteseko presondegian, agorrilaren 15az geroz, bakartasun zeldan atxikia delako.  Herria   2005-09-08

3 komentuko gela.

Azken otoitza izeneko hamalauduna erdaraz idatzi zuen Lauaxetak, Gasteizko karmeldarren lekaidetxeko bere zeldan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 82. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste zelda guziak (3)

bere zeldako (3); ene zeldako (3); zeldako ate (5); zeldako atea (4)

bere zeldan (5)

zeldaren barnean (4)


zelebrantza iz ospakizuna.

Lagun zaharren artean nagoela sentitzen dut oraintxe, une alkoholiko gisako baten zelebrantzan ari naizela; euforia suerte honek ez dit, ordea, zutik egotea galarazten, abantaila hori daukat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 58. orr.


zelebratu, zelebra, zelebratzen 1 du ad ospatu.

Igandean Trufania eguna ohorezko eguna, aheztar batentzat, Carmen Urkia-k (Myriam serora, erlisionean), zelebratu ditu bere urrezko ezteiak, Notre Dame du Refuge Angelun, bertze 33 serorekin.  Herria   2003-01-09

John Lennon Beatles kantari talde fama haundiko kidearen hiltzeko 25. urteburua ospe ederrean zelebratu da.  Herria   2005-12-15

Villagrandeko dukearen eta haren segizioaren etortzearekin zelebratu genuen bertze festa handios hura.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 56. orr.

Besta hortan bilduak ziren Alemania naziaren kontra irabazi libertatearen zelebratzeko, Errusiako armaden burua eta beste kargudun haundi batzu ere han, noiz-eta jauneria horren guziaren buruzagi lerroa jauzarazi baitu aitzinetik prestatu bonba izigarri batek.  Herria   2004-05-13

2 eman.

Ondotik, Pierre Moleres jaun apezpikuak, bortz apezez inguraturik, zelebratu du meza bat guziz kartsua.  Herria   2002-09-19

Fededun bat erdalduna zelako aitzakiaz, mezak eta predikuak frantses eder, leun eta txukun batean zelebratzen hasi zen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 164. orr.

Igandea arrakastatsuagoa izan da, Erramun Caracotche-k zelebratu duen mezatik haste -meza airosa, euskaraz eta okzitanoz.  Herria   2001-10-04

3 egin.

Ezkontza hau zelebratua izanen da Mikel Epalza mariñelen omonierrak emanik Ahetzeko elizan.  Herria   2003-08-14

Zeremoniak ederrak zelebratu ditugu, jendea aurkitu da gauerdiko mezan, eliza mukurru betea zen.  Herria   2004-01-01

Bi egun horietako zeremoniak haur horien xedetarat zelebratuak izan dira.  Herria   2003-06-19


zelebrazio (orobat zelebrazione) 1 iz zelebratzea.

Ortzirale sainduz, Pasionearen zelebrazioa aratseko 7ak eta erdietan.  Herria   2005-03-24

Konfirmazionearen zelebrazionea iragan da Kanboko elizan urriaren 19 an.  Herria   2003-10-30

Zelebrazione huntan ere, hemen ginen guziek otoitz egin dugu bildutasunekin.  Herria   2004-06-24

Joanden ebiakoitzean, maiatzaren 26 an, jende multxo pollit batek inguratzen zuela, zelebrazione hunkigarri batean, bataiatua izan da.  Herria   2001-05-31

Zelebrazione pollit eta hunkigarri batean Bidart jaun erretorak orroitarazi ditu sakramendu horrek zer eginbide eta engaiamendu ekartzen dituen aitameri eta ere aitatxi amatxieri.  Herria   2001-06-28

2 (hitz elkartuetan)

Urte guziz, galde bera heldu zaiku gogorat: zertako errepikatu Bazko zelebrazione bera, igande batez, ez beti igande berean funtsean?  Herria   2001-04-26


zelebrazione ik zelebrazio.

zelebre 1 izond bitxia, nabarmena. ik xelebre.

Hala esan zidan behin, Joxemiel Arregi, Lesakalorretako mutiltzar zelebreak Leitzan: [...].  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 89. orr.

Gizaki izan beharrean, anfibio izan balitz, arrabioa izanen zela iduritzen baitzait greziar zelebre hura, bere ibilera baldar eta izakera aldagaitz geldoarekin.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 104. orr.

Erregearen mozkorraldiak, printzearen txiste arrazistak, erreginaren ateraldi zelebreak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 77. orr.

Holako zenbat pasadizo zelebre ikusiak ote gara etxean!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 48. orr.

Zelebrea da korreoz ia inoiz fundamentuzko ezer jaso ez eta hala ere beti gutunen peskizan egotea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 85. orr.

Asensio ikaragarri zelebrea zen gaztelaniaz hizketan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 160. orr.

Zelebrea duk jendea!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 223. orr.

Rufinoren metodoa Imanolek ertzeraino eroango eban, oso era zelebrean.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 80. orr.

Honelakoak izaten dira ezjakintasun garaietan irauten duten gauza bakarrak, eta hauek bereganatzen ditu beti gizadi otzanak, eta modurik zelebre eta zentzugabeenetan erabiltzen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 56. orr.

Gizonaren gainditze-ahaleginak traketsak ziren, zelebrezkoak, amorragarri bezain tristeak, baina guztiarekin ere deduzkoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 293. orr.

Guri behin zelebrea gertatu zitzaiguan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 101. orr.

· On Kixote zelebreak ere, hala dio, bere guzizko Dulcinea maiteaz, [...].  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 19. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zelebre hasi zen oso, lehen minutuan gola jasoz, baina azkenerako Realak bere bertuteak eta Celtak bere gabezia larriak erakutsi zituzten.  Berria - Kirola   2004-01-28


zelebrekeria iz bitxikeria.

Eta hoskidetasunaren premiak sekulako izugarrikeriak eta zelebrekeriak esatera behartu zituen, han bildutakoak pozez zoratzen jarri zituztenak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 106. orr.

Bestelakoan, betikoa: Pitermanen hausnaketak, zelebrekeriak eta gainontzeko akziodunen galderaren bat edo beste.  Berria - Kirola   2006-01-31


zelebrin

Ni, zelebrin-zelebrin, zuhaitz enborraren kontra, entzule interesatua.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 61. orr.


zelemin iz lakaria.

Kultura bakoitzak munduaren neurkera zuen Frantziako Iraultza arte: arrobak eta kana erdiak, oinak eta zeleminak, pintak eta kuartiloak, librak eta ontzak, goldeak eta arrak...  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 161. orr.


zelesta iz perkusio musika-tresna, harmoniumaren itxurakoa, non soinua teklek jotzen dituzten metalezko xafla batzuek egiten baitute.

Zelesta, perkusio eta harirako musika.  Berria - Kultura   2006-03-28


zelestiar izond zerutiarra.

Etzidamuz ere, bakarrik egongo gara muga bako espazio zelestiarren musika motza eta hotza lagun.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 214. orr.

Apezak, barre zelestiar lasaigarri batez ihardetsi zion. Elisa, aldiz, aspaldi joana zen antzara zelestiarren ferratzera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 170. orr.


zeliakia iz glutena xurgatzean agertzen diren nahasmenduek ezaugarritzen duten eritasuna.

Glutenak kalte egiten dietenen gaitza da zeliakia.  Berria - Gaiak   2004-04-14

Zer tratamendu jarraitu behar dute zeliakia dutenek?  Berria - Gaiak   2004-04-14

Gero eta gehiago dira zeliakiaren sintomak dituzten pertsonak.  Berria - Gaiak   2004-04-14

Diabetesa duten gaixoen %5ek, esaterako, arazoak dituzte intsulinarekin eta, era berean, zeliakia garatzen dute.  Berria - Harian   2005-11-30

Larruazaleko zeliakia.  Berria - Gaiak   2004-04-14


zeliako iz zeliakia duen pertsona.

Hogei lagunetik batek soilik daki zeliakoa dela.  Berria - Gaiak   2004-04-14

Hogei lagunetik batek soilik daki zeliakoa dela.  Berria - Gaiak   2004-04-14

Norbait zeliakoa den jakin ahal izateko antigorputzen testa eta tTGaren proba egiten da (Tissue trans-glutaminase).  Berria - Gaiak   2004-04-14

Glutenik gabeko dieta egitea da zeliakoen aukera bakarra.  Berria - Euskal Herria   2004-02-18

Zeliakoek ez dituzte diru laguntzak jasoko Araban, Gipuzkoan eta Bizkaian.  Berria - Euskal Herria   2004-02-18


zelibato (21 agerraldi, 4 liburu eta artikulu 1ean; orobat zelibatu 20 agerraldi, 2 liburu eta 3 artikulutan) 1 iz ezkondu ez denaren egoera.

Zelibatoa kristautasunaren aholkua izan zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 128. orr.

Alta Vatikanoko II-ko testu batean errepikatua da zelibatuaren legearen erlatibotasuna: zelibatua ez da apezgorako esentziala.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 145. orr.

Mundua arbuiatzera bultzatu zituen eta zelibatoa gordetzera suspertu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 261. orr.

Zelibatoari bide eman zion espiritualtasunaren arrazoi berberak ezarri zuen laster zelibatoaren beharra.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 114. orr.

Zelibatua sexu gehiegikeriak «saihesteko era bat» da.  Berria - Gaiak   2004-02-21

Gaur egun ez dut zelibatoa jarraitzen; ez une oro behintzat.  Berria - Kultura   2006-04-13

Legeek zelibato monastikorik ezarri ez dutenez, alabek ez dute ezkontza beste egoerarik hartzeko, eta ez daukate hari ezetza ematerik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 100. orr.

Agirian Elizaren sexu doktrina ofizialaz (antisorgailuez, homosexualitateaz eta zelibatuaz) ari direla zehazten dute, «bai eta emakumeen egoeraz eta Elizaren demokratizazioaz ere».  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Zelibatuan biziko zen -hala erabaki zuen- eta zientzia bihurtuko zuen, oso osorik, bere bizitza.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Konpara itzazue adin eta edertasun beretsuko bi emakume, bata zelibatoan eta bestea libertinajean bizi dena: ikusiko duzue nola irabazten dion bigarrenak distira eta freskotasunean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 305. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta urte luzeetan zelibato-bizitza egin ondoren, egun berean zoriontsu igaro ziren Jaunagana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 304. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zelibato bizitza egin (3)


zelibatu ik zelibato.

zelo1 1 iz jeloskortasuna. ik jelosia; maiterre.

Jendeak sexua hainbeste kakarekin lotuko ez balu -zitalkeria, zeloak, hisiak, ziurtasun-eza, txutxu-mutxuak, errezeloak, "ego" harrotuak, kaka eta kaka gehiago-, lagunekin egiteak ez lioke inoiz kalterik ekarriko adiskidetasunari.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 126. orr.

Norberaren zeloak, inbidiak eta interes pertsonalak komunitatearen gutxieneko beharren gainetik jartzen hasi zirenean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 88. orr.

Peterrek bere konfiantza beregan jarri ordez niregan duelako zeloak ditu, minduta dago Dusseli egiten dizkion maite-jolasei hark behar adina jaramon egiten ez dielako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 332. orr.

Amak debekatu egin dit gora joatea, Van Daan andreak zeloak dituelako, bere iritzian.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 255. orr.

Kontua da zeloak sentitzen hasi nintzela, zelo ikaragarriak, ez lotan eta ez jaten uzten nindutenak.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 128. orr.

Nik ulertzen nuen, ordea, anaia gizagaixo hura, kortejatzaileak ikustean zeloak ernatu baitzitzaizkion.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 120. orr.

Hortik sortzen baitira guztiek guztien kontrako susmoak eta zeloak ere.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 71. orr.

Etzazu pentsa nireak zeloak zirenik, inondik ere ez, behin ere ez zitzaidan burutik pasa Mirenek ni bezalako bat begiz jo zezakeenik, benetan; baina ezta Arrieta bezalako gonazale bat ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 190. orr.

Badakit aitak beti izan duela niretzat xarma ero bat, eta badakit zeloak izaten nituela harengana, eta amorruz betea egoten nintzela amarengana.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 82. orr.

Arakne neskatoak ere Atenearen zeloak jasan behar izan zituen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 193. orr.

Anne, atzo zure zelorik ez nuela esan nizunean, egiaren erdia baizik ez nizun esan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 241. orr.

Ezin duzu horrela jarraitu, zure zelo zoro horiek alde batera utzi gabe.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 258. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Duinegia naiz zelo eszena bat egin eta Berta etxetik botatzeko.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 98. orr.

3 karra.

Leude baten nagikeria edo utzikeriatik atera ezin zutena, apezpiku baten zelotik eta arreta ekiletik aterako zutela uste zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 331. orr.

Eta haren hira ez zen zelo onezkoa eta haren haserrea ez zen amoriozkoa eta onginahizkoa, baina guztiz bertzelakoa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 49. orr.

Finkielkrauten kritikak eta zeloa, erlatibismoaren edo "indiferentzia" kulturalaren aurka ("un slogan publicitaire efficace vaut un poème d'Apollinaire"), etab., Espainian airatuta ikustea, nahikoa paradoxala bada oro har.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 124. orr.

4 araldia.

Argi-oilarrak pu-pu-put ("espan edo zeloan daudenean alkarri deitzeko").  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 77. orr.


zelo2 1 iz zinta itsaskorra.

Argazkia etorkin bulgariar baten gelaxkan dago, pareta batean zeloz itsatsia.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 46. orr.

Etenda geratutako zintaren bi muturrak zelorekin itsatsi, eta aurrera Con Edison: 40 dollars hala jartzen zigun Rafak gure atean zelo batekin itsasita.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 133. orr.

Oharrari zeloz erantsita berrogeita hamar penikeko txanpon bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 180. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gero, aulki batean esertzeko agindu eta bertan lotu ninduten, hankak eta besoak zelo zinta zabal batez aulkiari itsatsiaz.  Berria - Euskal Herria   2006-01-08

Handik gutxira zelo-papera eskatu zidan, puska bakoitza bere lekuan itsasteko.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 155. orr.

Zutitzeko zorian nagoela, hara non zelo-paperez hormari itsatsia dagoen paper bat ikusten dudan ur-kontadorearen gainean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 80. orr.

Pelikula kartazal barruan sartu eta zelo zati batez itxi zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 47. orr.

Zelo pusketa batez itsatsia.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 105. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sorgin zeloz (3)


zelofan 1 iz zelulosa hidratoz eginiko mintz gardena, gauzak biltzeko erabiltzen dena.

Mahaitxo gainetik larrosa-sorta hartu, eta zelofana kendu zien.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 134. orr.

Zelofanetan bildutako tulipan sorta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 140. orr.

Zelofan koloretsuz estalitako oinetakoak atera eta atera.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 128. orr.

Kosto harria, tabako pakete baten zelofanean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 107. orr.

Porru bat lotzen hasi zen laguna, zelofanezko poltsa tiki batetik marihuana iharra aterata.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 159. orr.

Karamelu arrosa batzuk, obalatuak, zuriz hautseztatuak, zelofanezko zorrotxoetan.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 36. orr.

Musika entzuten genuen, edo dantzatokia inprobisatzen genuen, zelofan gorriz bonbillak estaliz.  Berria - Kultura   2006-01-19

2 irud/hed

Ez ditek gauza izugarririk irakurri nahi, zelofanez bildutako gezur polit horiek nahiago ditiztek. Bakardade iraunkorreko, zelofanezko inguru batean bildurik bizi izan zen beti, jende arrunta hilduratzen duen kezketatik aparte.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 74. orr.

Mertxe historiako irakaslea zen, Espainiako gaur egungo historia irakasten ziguna, batez ere XIX. mendea, bere konstituzio-aldaketa etengabeekin, dena liberal txintxo eta kontserbadore-karlista gaiztoen ipuin ezagunaren zelofanean bilduta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 94. orr.

Seguraski aberats familia guztien hasieran egon da antzeko harrapakeria, gero, belaunaldiak pasa ahala, dena zelofan fin batean bilduta geratzen den arren.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 94. orr.


zeloso izond zeloz betea.

Prusiarrak nire lanarekin oso zelosoa naizela esango du, berak ez daukala ideiarik ere idazten ari naizena zer den, gela berean bizi arren ez diodala ezer irakurtzen uzten.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 84. orr.

-Roberto Etxebarriak eta biok txapelketara aurkeztea pentsau zenduenean, apur bat zeloso parau zalako entzutea jaukaat.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 18. orr.

Estatuaren eta boterearen hain etsai zelosoak dira, haren beste etsairik ez baitute aldean toleratzen istantean ausiki gabe.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 158. orr.

Zure izena kantatu eta, denek txalo jotzen zuten, ia zeloso ipini naute, nola hain maite zaituzten!  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 207. orr.


zelote 1 iz Erromatarren aurkako judu talde integrista muturreko bateko kidea.

Zelotea atzerantz begiratzen duen gizakia zen; herodetarra, aurrerantz begiratzen zuela uste izan arren, benetan alboetara begiratzen eta auzokoei kopiatzen ahalegintzen zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 272. orr.

Israelen ondorengoek beren ondare espirituala fariseuen formalismo, saduzearren materialismo, herodetarren oportunismo eta zeloteen fanatismoarekin nahastua zutelarik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 139. orr.

Hori zeloteen helburua herodetar bitartekoen bidez lortu nahi izatea zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 269. orr.

Jatorrizko zeloteen eta herodetarren autoporrota San Pauloren lorpenarekin konparatzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 457. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Probokazio honek garaiko zelote-erreakzioa eragin zuen, Makabeoen bi liburuetan agertzen den bezala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.

Damaskoko bidean izandako ikuskariak hasierako zelote-bide maltzur hartatik kendu zuenean, ez zen herodetar bihurtu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 273. orr.

3 (izenondo gisa)

Errito-tradizioaren zale ziren puritano zeloteen gaitzespena bereganatu zuen, haien begietara sionistak fedegabeziaren errudun baitziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 270. orr.

Galbideraturiko hiru erlijio-mugimendu horietako hiru azkenekoek azkenean ordaindu egin zuten beren aberrazio zelotea herodetar ekintza baten bidez, beren liturgi hizkuntzetara filosofia eta jakintza helenikoaren lan klasikoak itzuliz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.

Siziliako siriar plantazioetako esklaboek K.a. bigarren mendean egindako matxinada zeloteak orekatu egin zituen Erroman [...] helenismora konbertituriko liberto siriakoen uholde herodetarrak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.


zelotismo iz zeloteen doktrina eta praxis politikoa.

Zelotismoa eta herodianismoa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 265. orr.

Haren [San Pauloren] aurrean zelotearen eta herodetarraren bidea zeuden zabalik, eta gazte izanik zelotismoa aukeratu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 273. orr.

Politika honi guk zelotismoa deitu diogu, izena "Lurralde Santutik" kultura helenikoa guztiz eta erabat errefusatu edo kanporatu nahi zuen judu-alderditik hartuta.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 258. orr.

Zelotismo hori, neurri batean, baita erlijio-mailan ere, gutizia sozial edo politikozko arrazoiengatik musulman bihurturiko gutxiengo batek orekatzen zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 268. orr.

Judu-zelotismoa ez zuen desagertarazi erromatarrek K.o. 70ean Jerusalem arpilatzeko hondamendiak, ezta K.o. 135ean berriro eta behin betiko suntsitzeak ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zelotismoa eta herodianismoa (3)


zelta (orobat kelta g.er. eta zelto g.er.) 1 iz antzina Europako mendebalde osoan kokaturik zegoen herri indoeuropar bateko kidea.

Eskozia eta Irlanda aldean, zelten egutegian ere, naturaren birpiztea ospatzen dute suaren festa eginez.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 53. orr.

Pentsa daiteke euskaldunek hiru eguneko zikloak bereizten zituztela beren egutegian, zeltek egiten zuten moduan "hiru" zenbakia magikoa izan delako historian zehar.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 40. orr.

Antzinako zelten erlijioko apaiz eta artzainak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 77. orr.

Greziar italiotak oskoen eta etruskoak zelten kontraeraso barbaroaren mende erori ondoren, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 241. orr.

Zeltek kristautasuna moldeatu zuten beren gizarte-ondare barbarora egokitzeko; seigarren menderako Irlanda argi eta garbi kristautasunaren grabitate-zentroa zen Mendebaldean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 413. orr.

• 2 izond herri horri dagokiona.

Bernard Moffatt Liga Zeltako ordezkariak Irlandako Gobernuari eta herrialde zeltako politikariei eskatu die Soleren alde egiteko, haren osasun egoera larria baita.  Berria - Mundua   2004-07-31

Oc eta oil hizkuntzen arteko desberdintasuna, Galiako bi zati horietan izandako bertako elementu zeltaren proportzio desberdinean datza.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 190. orr.

Arraza zeltaren garbitasuna, espiritua, jeinua, karakterea, etab., berba usuenak dira hor.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 172. orr.

Mendebalde Urruneko kristau zeltak (Irlandan eta Ionan) eta eskandinaviar vikingoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 425. orr.

Caro Barojak "herri arimaren" arloan dioenez, Renan izan da "arima zeltaren" kantari entzutetsuenetako bat XIX. mendean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 172. orr.

· Irlandako monasterio zaharretan, eta orohar zelta kultura osoan, umeen aldeko jarrera zegoen.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 97. orr.

• 3 iz zelten hizkuntza.

Lehengo iberiar, zelta eta nik dakita zein mintzairetako hitzak aipatu gabe.  Herria   2005-03-24

Zeltak (bretoiera, irlandera, galesera, eskoziera).  Herria   2001-10-18

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

musika zelta (3)

herrialde zelten (3); zelten artean (5); zelten arteko (4); zelten egutegi (5); zelten egutegiko (3); zelten lurralde (3)


zeltar ik zeltiar.

zeltiar (orobat zeltar eta keltiar g.er.) 1 izlag herri zeltena.

Azalean lau beso biribilen zeltiar espirala zeukan grabatuta, bere klanaren sinboloa.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 8. orr.

Menhir night clubean, Maiek azaldu zidanez, jungle tekno musika zerabilaten platinetan, noizbehinka drum'n'bass taupadak zeltiar kutsuko kolpez aberasten zituztela.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.

Zeltiar jende natural eta sano haientzat.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 122. orr.

Zeltiar sineskeria baten arabera, haurtxo bat intsusaz egindako sehaskan ipiniko balitz, haren galera izango litzateke, ubelduraz eta atximurrez belztuta utziko lukete sorginek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 454. orr.

Leinster eta Munster hirugarren eta laugarren dira Zeltiar Ligan.  Berria - Kirola   2004-10-22

Trufaz hertsatzen zitzaizkion itzain zeltiarrei erraten zien hordimenak gatibatu baino lehen: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 44. orr.

Maialena, festa zeltiarra.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 179. orr.

Hala, doinu zeltiarrez lagundurik entzun daitezke Irigarairen azken poemak.  Berria - Kultura   2004-11-25

2 (izen gisa)

Guk sanjoan gauez bezala, zeltiarrek apirilaren 30 gauean, egundoko sutzarrak pizten zituzten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 181. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeltiar ligan (5)

doinu zeltiarrak (3)


zeltiberiar 1 iz iberiar penintsulako erdialdea bizi izan zen zeltiar herri bateko kidea.

Publio Eszipion Erromako jeneralak [...] hamabost hilabetez setiatu behar izan zuen zeltiberiarren hiri hori [Numantia] mendean hartzeko.  Berria - Kirola   2006-04-01

Hor baitituzte Pirinio mendietako gailurretan zeltiar baskondarrek eta zeltiberiarrek beren arteko mugak jartzen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 210. orr.

Izatez zeltiberiar guztietarik indartsuenak dauden ibarraren zaintzailea.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 212. orr.

2 (izenondo gisa)

Aztarnategi horretan berebiziko garrantzia du gudari zeltiberiarren nekropoliak.  Berria - Kultura   2004-04-08


zeltiko 1 izond zeltei dagokiena.

Herrialde germaniko eta zeltikoetan barrena gureganaino iritsiko zen gero koplari itsuaren mitoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 238. orr.

Mendebalde Urruneko kristau zibilizazioa "Zerrenda Zeltikoan" sortu zen, Irlandan batez ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 413. orr.

Naonedeko bileran, Herrialde Katalanetako, Sardiniako, Kanariar Uharteetako, Flandes eta Liga Zeltikoa erakundeko ordezkariek hartu zuten parte, Euskal Herriko zein Bretainiakoekin batera.  Berria - Mundua   2004-02-14

Irlandako biztanle daniarrek eta mendebaldeko uharteetara joandako iparraldeko kolonoek lortu zuten Mendebalde Urruneko kultura kristau zeltikoaren tinduran.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 267. orr.

Ikaragarri gustatzen zait niri musika zeltikoa.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 140. orr.

20etan musikaldi zeltikoa, Zelt 3 taldearekin.  Herria   2003-08-14

2 iz zelten hizkuntza.

Indoeuropar hizkuntzatik sanskritoa, greziera, eslabiera, talde zeltikoa eta talde italikoa sortu zirela.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 262. orr.

Halaber, germanikoa, eslabieraren eta zeltikoaren artean dagoen eraztuntzat har dezakegu (zeltikoak, bestalde, oso lotura hertsiak ditu italikoarekin); italikoa, zeltikoaren eta grezieran artean dago kokatua.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 248. orr.


zeltismo iz zeltiar kultura.

Adolphe Pictet, zeltismoaren bultzatzaileetako bat.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 272. orr.


zelto ik zelta.

zelu ik zeru.

zelula 1 iz izaki bizidun ororen oinarrrizko unitatea, eskuarki nukleoaz, zitoplasmaz eta hau inguratzen duen mintzaz osatua.

Likido arrunt horrek autozerbitzua eskaintzen die gorputzeko zelula eta ehunei.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 185. orr.

Ehunezko partikula biribilkara bat da zelularen gorputza, garro edo dendrita asko dituena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 222. orr.

Zelulen gunean daude kromosomak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 75. orr.

Nola gerta zitezkeen zelula batetik, arrautza ernaldutik, milaka zelulak eratzea eta desberdintzea; gene berak edukiagatik hain egitura desberdin bilakatzen baitira nola nerbio, hezur, gihar, heste eta abarren zelulak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 56. orr.

Enbrioia eta zelulak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 84. orr.

Laborategi batzuek [...] lortua zuten enbrioi-tankerako zelula horiek bakartzea eta saio-hodietan mantentzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 83. orr.

Zelularen erdibitzea gobernatzen duen gene multzoa bat bera da legamiaren eta gizakiaren kasuan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 110. orr.

Sortzeko den organismoaren forma zirriborratu; jaioko diren zelulei zeini zer toki eta zer eginkizun egokituko zaion seinalatu.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 64. orr.

Zilbor-hesteko zelulen transplante autologorik ez da inoiz egin.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Minbizia zela, zelulen garapen anarkikoak joa nintzela.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 88. orr.

Garatu ahala, kanporantz mugitzen dira epidermiseko zelulak, eta hil eta kanpoko geruza gogorra eratzen dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.

Trilioika ditugun zelula guztiek badute, odoleko globulu gorriek izan ezik, gune bat, eta gune horretan bada gizaki genomaren kopia bat.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 92. orr.

Globulu gorriak ez dira zelulak, hitzaren adiera arruntean, ez baitute nukleorik, ez material genetikorik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 158. orr.

Ardi-arrautza gunegabetu batean ardi-errapeko zelula baten gunea txertatu, eta bildotsak sortu dira.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

Konpatibilitate handiko zelulak lortu behar izaten dira bizkarrezur muineko transplanteak egiteko.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Kutsadurak zelulak aldatzen ditu eta hortik agertzen da gaitza.  Berria - Euskal Herria   2004-10-29

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zelula berriak gehitu ahala, hezur-makilan ekoitzitako hezur berriak hartzen du zelula zaharren lekua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 29. orr.

Obozito baten gunearen lekuan, beste bat jartzen da, zelula desberdindu batetik hartua: heste, giltzurrun zein beste.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

Zelula mononuklearretik Nunavut herriko itsas aho hormatuetan bainatzen diren balea ikaragarrietara.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 123. orr.

Fetuaren zelula bakan batzuk aski dira jaio aurretiko diagnostiko delakoa egin ahal izateko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 132. orr.

Itxura batean trinkoa dirudien hezurrak ere badituela halako barrunbe batzuk zelula bizientzat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 24. orr.

Zelula bizi bakunez eratutako geruza gutxi batzuk osatzen dute epidermisa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 70. orr.

Zelula hil zapalduek ematen diote larruazalari bere gainalde larrukara.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 76. orr.

Seinale elektriko bat sortzen dute zelula kontrolatzaileek, hipofisira bidaltzen dena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 196. orr.

Usaimen-mukosak 50 milioi zelula hartzaile inguru ditu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 135. orr.

Globulu gorria, zehatz esateko, ez da, zentzu biologikoan, zelula osoa, ez baitu nukleorik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 155. orr.

Aurreneko zelula duela ehunka milioi urte agertu zen, itsasertzeko lohian.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 178. orr.

Hildako zelulak eliminatzeko exfoliantea.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 31. orr.

Koloreekiko itsutasun erabatekoa, izan ere, konoek (hau da, erretinako zelula kolore-sentiberek) duten akats baten ondorio izaten da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 26. orr.

Kolorea sortzeko, beharrezkoa zen V4ko zelula kolore-kodetzaileetan konparatu edo korrelazionatzea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 47. orr.

Oraindik asko falta da zelula amen funtzioak zein diren ikasi eta izan dezaketen erabilgarritasuna ezagutzeko.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Odola era industrialean ekoizteko itxaropena, zelula amei esker.  Berria - Gaiak   2004-12-29

3 (hitz elkartutetan lehen osagai gisa) ik zelular.

Heldu baten zelula-guneak, beraz, ezgauza dira hartarako.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

Bi zelula-geruza besterik ez da funtsean izaki primitibo asko: barrualde bat eta kanpoalde bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 15. orr.

Zelula-mintzetatik igarotzeko moduko molekula bihurtu behar dira egituraren ordezko piezak edo energia garraiatzen duten substantziak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 204. orr.

Zelula ehunek ez zuten kolorea galdua.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 136. orr.

Kasuen kopuru adierazgarri batean, pitzadurak zelula-barrunbeetan amaitzen zirela ikusi zen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 24. orr.

Zer prozesuk arautzen dituzten zelula-hazkundea eta morfogenesia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 63. orr.

Boris Ephrussi, Frantzian, eta Henri Harris, Ingalaterran, zelula-hazkuntzaren bidez ahalegintzen ziren zelula-desberdintzea ikertzen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 79. orr.

Mutante horietariko bakoitzak bestelakoturik zeuzkan zelula-funtzioetariko batzuk.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 15. orr.

Badira zenbait molekula talde beren horretan dirautenak, beren kargu baitituzte estu loturiko molekulok funtzio orokor batzuk, hala nola zelula-erdibitzea edo mintzetik zelularen gunera seinaleak igortzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 12. orr.

Enbrioiaren garapenaren eta zelula-desberdintzearen oinarrian dauden fenomenoetan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 70. orr.

Gai ziren askotariko zelula motak biltzen zituzten tumor haietarikoak eragiteko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 83. orr.

4 (hitz elkartutetan bigarren osagai gisa)

Zilbor-hestea ama-zelula hematopoietikoen (odol-zelulen) sorburuetako bat da.  Berria - Gaiak   2006-03-14

Erretinaren ondoan dauden nerbio-zelula, odol-hodi eta beste egitura batzuen itzal iraunkorrak ez dira ikusten.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 93. orr.

3. irudian kortex-zelulek izan ditzaketen bestelako bi egitura ageri dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 28. orr.

Mintz basilarrak [...] zuntz kopuru handia du tente, eta zuntz horiek, ile-zelula direlakoak, kontaktuan daude entzumen-nerbioraino iristen diren nerbio-zuntzekin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 116. orr.

Bakterio-zelularen eta haren zenbait funtzioren analisi genetikoari ekiteko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 54. orr.

Gizakiok bost milioi usaimen zelula omen ditugu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 19. orr.

Larruazalaren oso barruan garatzen da dastamen-zelula, eta gero dastamen-papilan sartzen da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 149. orr.

Ferra-karramarroaren ikusmen-zelula bakoitza bere nerbio-zuntzari konektaturik baitago beti.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 106. orr.

Bazen talde bat animalia-zelulak erabiltzen hasia zena poliomielitisaren birusa eta haren ugalketa aztertzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 84. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Luzaroan ebazteke egon da guneak eta zitoplasmak zer parte duten bakoitzak zelula-desberdintze fenomenoetan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

Bihotz osasuntsu batean, berezko taupada-markagailua osatzen duten muskulu-zelula multzo txiki batetik hedatzen da uzkurtze-mugimenduaren uhina.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 244. orr.

Amerikar bat, David Schubert, bi urte sabatiko pasatzera etorri zen, eta berekin ekarri sagu-neuroblastoma zelula batzuk.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 79. orr.

6 irud/hed

Horietako batek erakutsi zidan, eta bere lezioa nire memoriako kristalezko zelulan geratu da ordutik, tximeleta, euskaraz, miserikoletea esaten dela, edo halako zerbait esaten zidala iruditu zitzaidan.  Berria - Kultura   2006-01-31

7 osotasun bat osatzen duten osagai minimoetako bakoitza.

Eliza gizarte-gorputz helenikoaren eta erromatar gorputz politikoaren zelula ziren hiri-estatuez baliatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 50. orr.

On Kixote eta Sancho Panza pertsonaia ezagunen arteko solasaldien ordez, zelula erritmikoak eta hainbat perkusio tresna ez oso arruntetatik irtendako soinuak entzuten dira emanaldian.  Berria - Kultura   2004-02-19

Fugato tankerako esaldi latz eta zail batetik aldakuntza paregabea sortzen da zelula txiki pila batak besteari, kasu honetan intentzio oso egokiz, pasatuz.  Berria - Kultura   2006-04-26

8 erakunde baten barruan eratzen den unitate minimoa, zenbait pertsona biltzen dituena.

70eko hamarkadaren erdian, BR zutabeetan (Turin, Milan, Genoa, Veneto, Erroma eta Napoli), brigadetan eta zeluletan egituratu zen, Estatuari bete-betean erasotzeko.  Berria - Mundua   2004-10-13

Zelularen azken batzarrean beren panfletoen zuzentasun gramatikalaz sekulako ika-mika piztu eta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 188. orr.

Bazegoen zelula hartan militante bat, kazetaria, Jaime Vargasen, Lucho Vargasen aitaren liburuak ezagutzen zituena.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 21. orr.

Bigarren metalurgia-tailerra zabaldu zutenekoak, sindikatuko lehenengo zelula antolatu zutenekoak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 168. orr.

Maizago eta bixiago har nezala parte alderdi komunistaren zelula edo atalen bileretan, orduan ni kide bainintzen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 256. orr.

Al Kaeda erakundeko zelula bateko ustezko buru Imad Eddin Barakati leporatu zioten atzo iragan martxoaren 11n Madrilen izandako erasoen erantzule izatea.  Berria - Mundua   2004-10-26

SOR erreklasamendu zelulak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 213. orr.

9 (izenondo eta izenlagunekin)

Zelula komunista batean.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 111. orr.

Zelula integristak Almeriako 'ijito' bati erosi behar zizkion lehergailuak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 99. orr.

Poliziak bazekien zelula kriminal bat ari zela osatzen Molinaoko basatzan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 243. orr.

Shin Bet Israelgo Barne Zerbitzu Sekretuek eta Armadak atzo ezagutarazi zuten iragan ekainean Hamasen ustezko zelula bat atxilotu zutela.  Berria - Mundua   2004-07-28

Parisko zelula gorriek fronte bakarra proposatzen zuten Estatu osoan Iraultza Sozialista bidean jartzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 228. orr.

Oso atsegina zen, bertsolaria, eta Zelula Gorrietan hartu zuen parte.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 217. orr.

9 zelula fotoelektriko

Ikusmen-seinaleak bulkada elektriko bihurtzen dituen zelula fotoelektriko bat baino askoz gehiago da begia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 105. orr.

Ordenagailu bati lotutako zelula fotoelektriko zentral batek neurtzen zuen zenbat argi sartzen zen aretoan Bisorearen barruan integraturiko bi zelula fotoelektrikok egiten dute argazkilariaren begira doan argiaren laginketa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 212. orr.

Neurgailu bati elkarturiko zelula fotoelektriko txiki bat da esposimetroa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 90. orr.

· Lehenik, Sanyori zelula fotoboltaikoak egitea proposatu zitzaion.  Berria - Ekonomia   2006-03-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ama zelula (3); azaleko zelula (3); beste zelula batzuk (4); dastamen zelula (3)

enbrioien zelula (15); enbrioien zelula amak (5); enbrioien zelula amekin (4); enbrioien zelula amen (5); enbrioietako zelula (28); enbrioietako zelula ama (3); enbrioietako zelula amak (8); enbrioietako zelula amek (3); enbrioietako zelula amekin (7); enbrioietako zelula amen (4); enbrioietako zelula ametatik (3); enbrioietatik lortutako zelula (6); erauzitako zelula (3); erretinako zelula (3); exfolina zelula (3); giza zelula (8); giza zelula amak (3); gobernuak zelula (3); gorputzeko zelula (6); helduen zelula (4)

klonatutako enbrioietako zelula (3); lehenbiziko zelula (3); lortutako zelula (10); lortutako zelula amak (6); nerbio zelula (4)

odoleko zelula (5); odoleko zelula amak (4)

zelula ama (16); zelula amak (102); zelula amak erabili (5); zelula amak erabiliz (3); zelula amak lortu (5); zelula amak lortzeko (3); zelula amak sortu (3); zelula amek (8); zelula amekin (36); zelula amekin egiten (3); zelula amekin ikerketak (3); zelula amekin ikertzea (9); zelula amekin ikertzearen (5); zelula amen (36); zelula amen bitartez (3); zelula ametan (3); zelula ametatik (9); zelula anitzeko (3); zelula berriak (5); zelula bizi (5); zelula biziak (5); zelula desberdindu (3); zelula desberdintzea (4)

zelula erdibitzea (3); zelula fotoelektriko (3); zelula geruza (3); zelula gorriek (5); zelula gorrien (4); zelula gorrietan (4); zelula hartzaile (6); zelula hematopoietikoen (3); zelula hil (3); zelula hilen (3)

zelula inguru (3); zelula mintzaren (3); zelula mintzaren irazkortasuna (3); zelula mota (5); zelula multzo (6)

zelula pankreatiko bihurtuko (3)

ama zelulak (8); eragiten duten zelulak (9); hesteko odoleko zelulak (3); hesteko zelulak (4); ile zelulak (4); nerbio zelulak (4); odoleko zelulak (9)

zelulak aurkitu (3); zelulak gordetzea (4); zelulak hartu (3); zelulak hil (5); zelulak suntsitzen (3); zelulak ugaltzea (3); zilbor hesteko zelulak (4)

bakterio zelularen (3)

ama zelulen (4); hesteko zelulen (3)

zelulen arteko (5); zelulen erdibitzea (3); zelulen heriotza (3); zelulen mekanismoa (3); zelulen ugalketa (3); zilbor hesteko zelulen (3)

giza zeluletan (3)


zelulabakar izond zelula bakar batek osatua.

Itsasoan bizi diren izaki zelulabakarrak dira animalia sinpleenak; itsasoak elikagai-erreserba amaigabeak ditu eta zaborra ere erraz eramaten du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 154. orr.


zeluladun izlag zelulak dituena.

Berehala ekin nion, ama hornitzaile erabiliz, ni zigotoa eraldatzeari eta nire gorputza eratzeari, segundo oro 300.000 zelula berri sorraraziz [...] beste osagai askorekin batera, 1014 zeluladun gizakia burutu arte.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 96. orr.


zelulagune iz zelulez osaturiko gunea.

1970ko hasieran, aurkikuntza erabakigarria egin zuen: zelulagune txiki bat mugatu zuen garunaren alde bakoitzean tximinoen kortex prestriatuan (V4 deritzen aldeetan), koloreari erantzuteko espezializatua ematen zuena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 45. orr.


zelulakide iz zelula bereko pertsona.

Altzairutegia itxi ostean jaso zuen kalte-ordainarekin taberna erosi, eta izena aldatu zion: "El Partido" ipini zion, baina soilik bere zelulakideek ezagutzen dute izen horren esanahi ezkutua.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 67. orr.

Zelulakideen idurikoz gu burgeskume alienatu batzuk izanik, eta haiek, berriz, ameslari irrigarri andana gure irizpidean, [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 188. orr.

Bada beste erantzun bat, argiagoa, Cavailles-ek baino, beraren zelulakidea izan zen Lucie Aubrac-ek emana.  Berria - Kultura   2004-04-14


zelular 1 izond zelulari dagokiona. ik zelula 3.

Gure aitari "irakaslea" deitzen zioten, amak azaltzen zielako aita zientzialari bat zela, sekula politikan sartu ez eta ehun zelularretan baizik pentsatzen ez zuena.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 130. orr.

Zelulok hematie bihurtzeko gorputzak ematen duen giroa sortu dute laborategian, eta giro zelular zein molekular horretan murgildu dituzte zelulok.  Berria - Gaiak   2004-12-29

Garuna ongi duzu, eta estudio neurologiko guztietan ez da lesio zelularrik ez funtzionalik agertzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 238. orr.

Glaukoma duten animalia-ereduak sortzea, haietan gaixotasuna eragiten duten mekanismo zelularrak eta molekularrak ikertu ahal izateko.  Berria - Gaiak   2004-11-10

Zelula arrunt bat estresa eragiten duen egoera batean suertatzen denean, genoma zelularraren %10 martxan jartzen da, babesteko mekanismoak abian jarriaz.  Berria - Gaiak   2004-01-22

Ez dira, bada, gene eragileak soilik -hots, egituren eta kimika zelularraren materiala determinatzen duten geneak-.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 126. orr.

Estatu Batuak garatu gabeko nazioa da teknologia zelular digitalean.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 163. orr.

Donostiako Poliklinikako Genetika Zelularrerako Unitateko kidea.  Berria - Gaiak   2004-05-01

Ikerketa EHUko Biologia Zelular eta Histiologia Sailean egin dute.  Berria - Gaiak   2006-01-11

2 automobilez mintzatuz, presoak presondegiz aldatzeko erabiltzen dena.

Automobil zelularrean sartu baino lehen, leiho txiki batzuk ikusi dituzu, hiruzpalau metroko tartea batetik bestera, lerroan jarrita lur arras.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 269. orr.

Baionara eraman gintuzten berehala, automobil zelular batean sartuta.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 191. orr.

Ttipiren agentziako karrikan, auto zelular bigarren lerroan aparkatuetako argiek ñir-ñir urdinkarez ñabartzen zuten arratsaren ilun ahula.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 198. orr.

3 telefono zelular

Telebista, musika aparailua eta sakeleko telefonoa, Venezuelan telefono zelularra esaten dutena.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 49. orr.


zeluliti ik zelulitis.

zelulitiko izond zelulitisak joa.

Maruk, ispiluak itzultzen zizkion kartutxerak, girringolak, sabeleko ildoak eta izter zelulitikoak ikusiz, erabaki garrantzizko bat hartu zuen: gimnasio batean emango zuen izena.  Berria - Kultura   2004-08-22


zelulitis (orobat zeluliti) iz larruazalaren azpiko ehunaren hantura, oinazerik eragiten ez duena.

Alde batera utzita noski gizentzeko ezkondu diren horiek, bizitza zelulitisa pilatzen ematen dutenak eta barizeen kontrako galtzerdiak janzten.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 38. orr.

Ilehoria zen, bular harroa eta aldaka zabalak zeuzkan: gerritik gorakoa silikonaz harrotua eta beherakoa, zelulitisak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 133. orr.

Zelulitisa nuen halaber sabelean, baina zelulitis arraro bat, dilindan eta zurdatsua aldi berean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 46. orr.

Ez zuen ia akatsik sumatu haren gorputzean, izterretan zelulitisen arrastoren bat soilik, kasik sumaezina.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 282. orr.

Borobilak, sendoak, erditze batengatik ere zelulitis izpirik gabeak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 53. orr.


zeluloide 1 iz gai malgua eta sukoia, eskuarki zinema pelikularen euskarri gisa erabiltzen dena.

Zeluloidean zuzenean margotutako lehen filma.  Berria - Kultura   2006-02-22

Ez da Francisco Franco gure herrian egon zeneko plano bakarra ere ikusten, eta apez zahar honen makurtasun antifrankista ezagututa, oso logikoa da [...] zeluloide metro erdia gastatu nahi ez izatea haren filmatzen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 270. orr.

Film bakoitzaren alogerarekin bost kartel bidaltzen zituen banatzaileak, baina zeluloidearen kaxekin batera ostera itzuli beharrekoak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 72. orr.

Nonbait publikoari begira lan egiteko asmoa zuen, eta zeluloidean lehenago eta politikan geroago protagonista izan zen beti.  Berria - Mundua   2004-06-08

Aspaldi ikasi zuen ametsetako mutilik ez dagoela, filmetako maitasunak zeluloidean baino ez direla existitzen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 76. orr.

Ana Morena andrearen aurkezpen aski teatrala egin zuen berriro, zeluloideko izar handi bat aurkezten denean bezalaxe, eskuin besoa neurriz kanpo luzatuz.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 158. orr.

Kopia bidez oso ezagunak zaizkigun obren originalek eragiten duten zera hori sentitu nuen, zeluloidezko pertsonaiak hezurmamiturik ikusteak eragiten duenaren parekoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 125. orr.

Niri zinema gustatzen zait, esan nien, maite dut Greta Garbo, maite ditut zeluloidezko tigre Bengalakoak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 39. orr.

Egungo zeluloidezko trajediak ditut gogoan txatalak begiratzean, hain zuzen ere, Trueba, Gayarre edo Gran Vían ikusten ditugunak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 36. orr.

Hain bioleta usain fuertea zerion non iruditu zitzaidan zeluloidezko bioletak biziberritu zirela maiolikazko lorontzian.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 197. orr.

Eta gurutzatu ginen [...] zeluloidezko eguzki betaurrekoak zituzten neskekin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 154. orr.

Gauean, nire idazluma agertu ez zenez, erre egin zela pentsatu genuen denok, zeluloideak erraz su hartzen duela jakinik batez ere.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 157. orr.

Desagertzear den zeluloidearen teknologiaren abantailetako bat zen hori.  Berria - Kultura   2006-02-08

2 (hitz elkartuetan)

Bere gizonek ikusi zuten arren, ez zen inor bere aurrean zeluloide bobina hari buruzko ezer aipatzera ausartuko.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 11. orr.

Fritz Langen Metropolis filma ikusi zuenean, nazien propagandarako behin betiko filma egingo zuen gizona aurkitu uste izan zuen zeluloide puska haren atzean.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 69. orr.

3 pelikula; zinema.

Baina dantza ez da ekoizpen honetako osagai bakarra, harekin batera Juan Mari Beltranen musika, Bitoriano Gandiagaren hitz poetikoak eta artxibo zaharretatik ateratako zeluloide esanguratsuak elkartzen baitira ikuskizun honen baitan.  Berria - Kultura   2004-02-12

Paperetik zeluloiderako jauzia egin du dagoeneko zuzendariak.  Berria - Kultura   2006-04-05

Zinemak sarritan jo du Anton Txekhoven obrara, eta askotan idazlearen eta zeluloidearen arteko uztarketak emaitza biribilak eman ditu.  Berria - Kultura   2004-07-15


zelulosa iz glukosaren polimeroa, gai gotorra eta zuria, uretan eta alkoholetan urtzen ez dena, landareen zelulen mintzaren osagai nagusia.

Landareak dira oinarrizko proteina-iturria, baina ezin gara landareetatik bizi, heste meharra ez baita gai hosto eta zurtoinen parte handi bat osatzen duen zelulosa digeritzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 213. orr.

Ostera pasatu da dagoeneko deskribatu ditugun egoeretatik, eta bera parte deneko glukosa zelulosa katea luze bati dagokio, errosario bateko alea bezala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 302. orr.

Zelulosa almidoi bihurtzeko gaitasuna duen bakterio-populazio bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 213. orr.

Landareak berak [...] zelulosazko babesa sortzen du arrautzaren inguruan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 142. orr.

VISCOFAN [...] zelulosazko bildukinen munduko fabrikatzaile nagusia da.  Berria - Ekonomia   2006-02-17


zemai 1 iz mehatxua.

Keinu soil hori nahikoa izan zen hitzetan zetzan zemaia hauts zedin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 89. orr.

Argitaletxeko gizonezko buruzagiengandik iharduki bortitza pairatzen du, zemaia eta aitakeria urduria.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 132. orr.

Presio eta zemaiz, intrigaz eta propaganda monastikoz, diplomaziaz nahiz bortxakeria gordinez, hedatuz joan den Botere armatua.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 8. orr.

Kastiguak eta beste zemaiak ageri baitira tenporak huts egiten dituzten apaiz eta gotzainen aurrean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 91. orr.

Teknikaren zemaiei poesiaz -adieraz dezala poetak santutasuna, munduaren ilunean-, heziera berriaz, jakinduriaz abegi egitea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 23. orr.

Bete ere egiten dituzte zemaiak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 26. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zabaltzak, almenak eta alkazarreko erronda-bideak, denak daude mairu ilun eta bizardunez beterik, zemai-keinuak egiten dituzte.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 237. orr.

· Euri zemaia atmosferan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 99. orr.

3 zemai egin mehatxu egin. ik zemaitu.

Hori frogatzearren-edo, zemai egin ere bai, buruz beherako orekan jarriko zela gure hamaseigarren solairuko balkoiko eskubandaren gainean, eta nik ozta-ozta eragotzi.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 98. orr.

Ibili nahi ez zuen mandoari ukabilaz zemai eginez.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 106. orr.


zemaika adlag mehatxuka.

Ez iraultzaileen agurraz, zemaika baizik, harri kozkor bana estutuko bagenu bezala erakutsi genien ukabila: argi ibili gure herrira lehorreratzen bazarete.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 152. orr.

Anek zemaika begiratu zion arte.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 138. orr.


zemaikor izond mehatxakorra, mehatxagarria.

Ezin sinestekoa da musu batek eduki dezakeen higikortasuna, krispazioak dira, soslaiak, distentsioak, karatula zemaikorrak dira, izaki androgino txiki eta obszeno bat, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 117. orr.

Metalezko zutabeetan zintzilikaturiko afixek -Jimmy Sánchez Kolirio eta Mohammed Etxebeste ageri ziren, jarrera zemaikorretan- [...].  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 66. orr.


zemaitu, zemai(tu), zemaitzen du ad zemai egin, mehatxatu.

La leyenda de Jaun de Alzate Euskal Herria itotzea zemaitzen duen modernitatearen parabola bat da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 223. orr.

Nazio beti "kanpoko" etsaiek zemaitua, beti defendatu eta salbatu beharreko angustian, inoiz ez da iritsiko erreformatu eta modernizatu beharreko nazio erreal bezala ikusia izatera, hots, nazio sozial eta politiko bat.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 57. orr.

Min giro horretan, bere "betiko ordena" etsian zemaitua sentitzen den meneko "txintxoak", edo "betiko ordena" gotorraren abokatu arminduak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 84. orr.


zemeit ik zenbait.

zemendi iz azaroa.

-Azken-azkenean, eh! Zezeil batean hil zan eta aurreko zemendian gaixotu.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 60. orr.

Abendu luze samarra, beraz, azaro eta hazila, lohila eta zemendi sasoiak bezalaxe; beharko luzeak izan baserrian, eguraldiak gutxi laguntzen zuenean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 467. orr.


zementatu, zementa(tu), zementatzen (orobat zimentatu g.er.) 1 du ad zementoz estali.

Jauregiaren aurreko zelaia, esate baterako, zementatu egin du.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Dukearen legatuak oso garbi esaten du parkea ezin dela zementatu, izan ere, pasealeku modura baino ez erabiltzeko agindu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

2 (era burutua izenondo gisa)

Haien ingurumenarekiko errespetu falta handia salatzen zuen goraki, aztal puntutxak zoladura zementatuan klaskaraziz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 218. orr.

Bide mota guzietarik aurkitzen da: gudronatua, legarrestatua, lauzatua, zimentatua, lur hutsa, estreka eta xendera.  Herria   2003-09-18


zemento ik zementu.

zementu (orobat zemento g.er.) 1 iz urarekin nahasirik ore biguna eratzen duen hauts tankerako gaia, airean edo uretan berez gogortzen dena.

Zementu egin berrian egiten diren markak eta aztarnak betiko gelditzen dira.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 98. orr.

Zementua osatzen duten porlan eta hondar izpiak ematen dugu pertsonok diskoteka honen barruan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 309. orr.

Zementuak lurra usteldu egin du.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 43. orr.

Zementuan landatuak zeuden burdinazko uztaietara iritsi zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 235. orr.

Ibaiko urak harriz eta zementuz eginiko hesi hura jotzen zuen behin eta berriz.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 12. orr.

Zementuz eraiki dituzten lau bloketzarra.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 22. orr.

Paradisu bat zena zementuz ito baitzuten, mila etxe eta beste hainbat dorre egiten zituztela.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 12. orr.

Luze etzaten da zementuzko zoruaren gainean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 105. orr.

Eten egin behar izan duzue bat-batean elkarrizketa, eta zementuzko aulki luzean etzan zara lehenbailehen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 104. orr.

Etzaleku bat dauka bazterrean, zementuzkoa, eta leihoa goi-goian, kristalaren ordez sarea, burdinazko barrekin babestuta.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 72. orr.

Zementuaren kontsumoak behera egin du.  Berria - Ekonomia   2004-04-09

2 (izenondoekin)

Ez genduan oherik, zementu gogorra eta hotza baino.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 22. orr.

Zementu itsasgarriz eta oliozko pinturaz, aurki konpondu ahal izango da komuneko ontzia.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 278. orr.

Zementu lehorra kendu aurrena, eta gero igeltsero lanetan aritu behar izaten zuten.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 21. orr.

Etzan eta ikusi dut hezetasunak sabaiko pintura azala soltatu duela, zementu zaharraren grisa agerian utziz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 61. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zementu-lanak egiteko, aurrena harea bilatu behar da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1030. orr.

Poto hura zementu hautsez beteta zegoen, bi edo hiru kilo aise.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 129. orr.

Zementu-zakuen paper lodia.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 169. orr.

Ez al du Altzak bere zementu-tasa, zementu-kupoa, edo dena delakoa, ongi eta sobera bete?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 12. orr.

Zementu tona gutxiago ekoitzi eta merkaturatu ahal izan ditu, Lemoako lantegia berritzeko bi hilabeteko lanak direla eta.  Berria - Ekonomia   2004-08-20

Babesaren zementu blokeak, eguzkia hartzeko.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 59. orr.

Asko eta asko baitziren auzoko bizilagunak zementu fabrikan lan egiten zutenak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 100. orr.

Eskuinaldean zabortegi itzela eta ezkerraldean zementu-lantegi zikin eta kutsatzailea.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 41. orr.

Lantokiak gaur egun altzairu urtua lantzen du eta autogintza, trengintza eta zementu sektoreak hornitzen ditu.  Berria - Ekonomia   2006-02-19

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Beren erlijio-legearen lanketan gizarte-zementu berria aurkitu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 200. orr.

5 (neurriekin)

Taldeak 1,1 milioi tona zementu saldu zituen iaz.  Berria - Ekonomia   2004-05-06

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

tona zementu saldu (3); zementu fabriketako (3)

zementuzko kaiola (3)


zementuarte iz

Celtas filtro gabeak erretzen ari ziren, eta keak epeltzen zuen giroa barruko zementuarte ilunean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 75. orr.


zementugintza iz zementua egitea.

Donostiako Kursaalean Aste Berdea dela-eta antolatu ziren jardunaldietan esandakoaren arabera, 2006rako altzairugintzan, zementugintzan eta kimikagintzan ari diren enpresak neurri horiekin lanean hastea espero du.  Berria - Euskal Herria   2004-06-03


zemouz (orobat zemuz) adlag adkor zer moduz.

-Zemouz, Jexux!  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 127. orr.

Zemouz zaude orain?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 180. orr.

Egun on, jauna, zemouz gabiltza?  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 64. orr.


zemuz ik zemouz.

zen iz filosofia-sistena budista, meditazioan eta ariketa fisiko gogorrean oinarritzen dena.

Anitz gauza balios ikertzen genituen hargatik: makrame ehuten, Zen egoten, G puntuaren lokalizatzen, tindatzen, tantrak pairatzen, estraterrestren keinu hiperbolikoen irakurtzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 29. orr.


zenakulo iz ideia edo interes bertsuak dituzten artisten edo kidekoen multzo txiki baten bilera.

Batetik, osasun kontuagatik; zenakulo giroetan nik idazten ditudanak baino gauza gogorragoak entzun ditut, baina niri osasungarriagoa iruditzen zait gauzei buruz argi hitz egitea.  Berria - Kultura   2006-04-12


zenatore ik senatari.

zenatu ik senatu.

zenatur ik senatari.

zenaturburu ik senatariburu.

zenbaezin ik zenbatezin.

zenbagailu ik zenbakailu.

zenbagaitz ik zenbakaitz.

zenbagarren ik zenbatgarren.

zenbaiño ik zenbaitño.

zenbait (orobat zenbeit g.er., zeinbait g.er., zeinbat g.er., zoinbait g.er., zoinbat g.er., zoinbeit g.er., zoinbet g.er., zonbait g.er., zomait g.er., zonbeit g.er. eta zunbait g.er.) zenbtz 1 batzuk. (dagokion izenaren ezkerrean)

Ezin haiei oroitarazi zenbait urte lehenagoko hitza.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 37. orr.

Zenbait astinduren ondotik mugitu ezinik gelditu da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 70. orr.

Zenbait asteren buruko, 1940ko udaminean.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 132. orr.

Zenbait urrats egin ondoan, ezti-eztia mintzatu zitzaidan: [...].  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 40. orr.

Indiako zenbait estaturen independentzia grina.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 49. orr.

Horretaz gainera, zenbait emozio-egoeraren arabera ere, berez aldatzen da begi-niniaren tamaina: beldurragatik, haserreagatik, psikotropikoek eragindako egoerengatik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 21. orr.

Errutinazko bihurtu ziren 1990eko hasierako urteetan zenbait organo nagusiren transplanteak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

Gorako karrika harritsuan, berriz, zenbait etxe eder.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 336. orr.

Salto batez igo zen eta zenbait maleta ertzeraino eramateari ekin zion.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 262. orr.

Zenbait urte geroago, bere sorlekua aipatzean hauxe erranen du: [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 13. orr.

Gemini V misioan -zortzi eguneko espazioaldian- % 20 baino handiagoko galerak izan ziren zenbait hezurretan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 35. orr.

Horma-erloju elektronikoa, bideoa, zenbait euro...  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 122. orr.

2 (dagokion izenaren ezkerrean, aditzaren komunztadura pluralean) ik hainbat.

Handik gutxira, zenbait gizon agertu ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 120. orr.

Zenbait esaldi, gogoeta bat baino gehiago, hitzez hitz kopiatu nituen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 146. orr.

Istorio horiek direla-eta, zenbait kritikarik -zenbait kritikari juduk- sentsualitatearen nabarmentzea aurpegiratu diote Singerri.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 11. orr.

Klarari, epe oso motzean, bere ahizpa Inesek eta etxeko beste zenbait emakumek jarraitu zioten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 53. orr.

Holandan, maiz, urrutitik ekarritako zenbait salerosgai ez direla erositako lekuetan baino garestiago saltzen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 14. orr.

Bide horrek, goiko partean, harrizko zenbait gurutze dauzka alde banatan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 29. orr.

Zuei entzuten ari nintzela, zenbait gauza etorri zitzaizkidan gogora.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 13. orr.

Horretarako, zenbait argudio proposatzen zituen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 15. orr.

Legamiatik hasi eta gizakiraino, badira zenbait molekula talde beren horretan dirautenak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 12. orr.

Modan dauden zenbait ileapaintzailek.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 156. orr.

Erromatar bakeak eskainitako aukera lehian zeuden zenbait erlijio proletariok hartu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

Zenbait partaidek bitartekari lanak egiten zituzten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 170. orr.

Iratiko basotik igaro ziren biak, eta zenbait basurdek eraso egin zieten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 65. orr.

Hala ere zenbait jendek eskuratu ahal ukan dute, zerbait arrazoinengatik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 27. orr.

Zenbait artikulu eta liburu argitaratu ditu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 11. orr.

Zenbait hitz eta keinu goxo luzatu nizkion.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 18. orr.

Bertan esaten denez, zenbait irakaslek erakusten dizkieten "irudizko ereduetatik" ihes egin nahi dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 22. orr.

Awakeningseko nire zenbait gaixok bazituzten autismoaren zenbait ezaugarri.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 243. orr.

Hemendik zenbait ohar eta ondorio atera daitezke.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 54. orr.

Euskarak bere bide luzean aurkitu dituen zenbait oztopo aipatu dira sarrera honetan.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 12. orr.

Haur eta Gazte Literaturako zenbait obra, helduentzat idatziak izan diren arren, haurrek berenganatu dituztela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 97. orr.

Zenbait mujik mardulek haga handi bana zuten eskuetan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 388. orr.

Igandeko egunkariaren zenbait orri eroriak ziren mahaitik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 39. orr.

Badira zenbait etxe eta olen izenak, galdurik daudenak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 38. orr.

Dinamika hori gero eta urrunago dago estatuen kontroletik, eta eraso egiten die estatuen subiranotasunaren funtsezko zenbait ezaugarriri.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 14. orr.

Zenbait material -harria, esate baterako- gogorrak dira konpresioari aurre egiteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

3 (dagokion izenaren ezkerrean, aditzaren komunztadura singularrean)

Eta batailoiaz beste muturretik, zenbait erdal hitz ere iristen zitzaidan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 16. orr.

Zenbait hitz trukatu genuen asteburuaz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 62. orr.

Zenbait gizon bildu zitzaion Tziklagen.  Elizen arteko biblia   1 Kro 12,1

Baneraman zenbait aste lan hori egiten.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 70. orr.

Roboamek, Jerusalemen kokatu zenean, Judako zenbait hiri gotortu egin zuen.  Elizen arteko biblia   2 Kro 11,5

Zenbait goiargik Putzu-ren soiltasun formala mespretxuzko imintzio aristokratiko batez arbuiatzen du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 146. orr.

Zenbait doktorek dio, jarraituko duzue, jainkoaren ideia berezkoa dela, eta ideia hori amaren sabelean geundenetik dugula. Salbamen-historiako beste zenbait misteriok ere badu garrantzia.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 222. orr.

Emaztegaiaren familian zenbait frankista bazen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 29. orr.

4 (dagokion izenaren eskuinean)

Larreak 50 arkabuzari zekartzan berarekin Garazitik, baita peoi zenbait ere laguntzaile.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 127. orr.

Jakitate porroska zenbait bildu.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 61. orr.

Zerua oskarbi da, nahiz eta sartaldean zenbait laino urrun ageri.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 155. orr.

Tarteka, oihu, juramentu eta garrasi zenbait botatuz...!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 48. orr.

Eskaparatean, Cheren biografia sendoa, euskerazko nobela batzuk, disko kañero zenbait eta kamisetak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 81. orr.

Afrikako herrialde zenbait, oso gutxi.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 82. orr.

Euskal Herri barne horretako xoko pollit zenbaitetan.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 169. orr.

ik beherago 10.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

5 (dagokion izenaren eskuinean, aditzaren komunztadura pluralean)

Hortik ere sortu ziren izarño zenbait, han hemenka.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 15. orr.

Ukabilka zenbait ere eman zizkioten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 191. orr.

Ohe bazterrean jarririk, atzoko etapaz hitz labur eta perpaus motz zenbait botatzen dizkiot bideko kaierari.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 34. orr.

Iragarpen zenbait egin zituelako edo.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 32. orr.

Zientziak bai, zientziak behar du joan aitzina, eta zientzia horrek aterabide zenbait aterako ditu, emanen ditu, eskainiko dizkio gaurko problema zenbaiti.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 89. orr.

Euskal Herrian euskaraz agertu diren obra zenbait ari ditut biltzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 14. orr.

Bere gizon zenbait igorri zituen inguruko herrietara galdezka.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 50. orr.

Egia esan, egin dira, dagoeneko, gauzak konpontze eta zuzentze aldera urrats zenbait.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 20. orr.

Jendea zerbitzatzerakoan ipurdia eskuka ziezaioten aurpegi onez jasaten zuen neskari txantxa larri zenbait zuzenduz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 11. orr.

Kontu hauetaz kexu agertu izan dira idazle eta euskaltzale zenbait.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 81. orr.

Departamendua eta beste promesa eder zenbait egin zizkigun lehenago François Mitterrand presidente-gai sozialista zenak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 41. orr.

Larramendik, esate baterako, alderdi on zenbait ikusten zizkion arren, zakarra eta gogorra irizten zion.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 45. orr.

Hor arteak bereganatu egiten ditu bai autismoaren alde sendoetako batzuk eta bai ahul zenbait ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 237. orr.

Gizonaren zuhurtziak errazki asma dezake Frantziako luthertiar zenbait bakarrek behartu baldin badute Frantziako errege guztiz indartsua, [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 115. orr.

Abian ziren jada gerora nazioarteko harremanetan eragin sakona izango zuten desberdintasun zenbait.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 30. orr.

Herritar zenbaitek lan horiek beren gain hartu zituzten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 62. orr.

Enpedoklesen alboetan, esklabo zenbaitek zuzi handi batzuk zeuzkaten jasorik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 31. orr.

Metrailadore zenbaitek larderia finkatzen dute.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 73. orr.

Eskultore eta margolari zenbaitek Gaur taldea sortu zuten.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 150. orr.

Urakana oraindik aski indarrean dago Mendebaldeko Indietan, eta ontzi-kapitain zaharkitu zenbaitek hobesten dute.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 257. orr.

6 (dagokion izenaren eskuinean, aditzaren komunztadura singularrean)

Doala hemen etsenplu edo adibide zenbait.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 20. orr.

Zentinelek ez gaituzte mintzatzera uzten, baina jateko eta botilla zenbait pasatzera uzten dute.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 33. orr.

Politika gai zenbait ere hunkitu ahal izan nuela, aita Woronieckiren artikuluak irekia zidan alorrean.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 90. orr.

Kapitainak harki zenbait igorri du.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 93. orr.

Etxe bakoitzaren aitzinean dantza zenbait eskaintzen dute.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 32. orr.

Beste bat salatua izan zen bere lagun zenbaiten kuraiatzen arizan zelakotz.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 94. orr.

Lehenbizi, proba zenbaiten bidez, hobeto zehaztu beharra zegoen zeintzuk ziren hondatutako aldeak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 36. orr.

-Deus ez -erantzun zion Françoisek, hortz zenbaiten eskasa agertzen zuen irria eginez-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 293. orr.

7 (izenordain gisa)

Ehunka antzezleek lagun egin zioten protagonistari; zenbaiten papera konplexua izan zen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 101. orr.

Zenbaiten arabera Aliatuak 100, 50, 30 kilometrotan dira.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 124. orr.

Zenbaiten ustez Ongizate Estatua Sobiet Batasunaren ahalmena eta horri lotzen zitzaion mehatxu komunista hurbil sentitzen zirelako garatu zen horrenbeste.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 144. orr.

Beste zenbaiten artean, berebiziko garrantzia hartu du azken urteotan ordenagailuen ahots ekoizpenaren eta, batik bat, oharmenaren iker-eremuak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 83. orr.

8 (izenordain gisa, aditzaren komunztadura pluralean)

Kantuz ari ziren zenbait, bertze batzu mar-mar-mar otoitzean, arrosorio bat eskuan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 179. orr.

Ile luzea uzten genuen guk, bizarra ere zenbaitek, eta gona laburrak neskek.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 22. orr.

Abestietako zenbait sekula grabatu dituzun baikorren eta goxoenak dira.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 103. orr.

Paretetan iltze herdoildu batzuk josirik zeuden: alferrikakoak, antza, zenbait, eta beste zenbait, berriz, orri horixkatu batzuei eutsiz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 257. orr.

Orain zenbait aurkituko dituala uste diat.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 345. orr.

Aipa ditzagun horietako zenbait.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 22. orr.

Jarlekuak gainditurik beraz, eta zenbait etxerat joanik, damurik, gostu haundiz egon da jende hori guzia, azkenean halako gose zerbaitekin gelditu badira ere zenbait.  Herria   2002-09-12

Zenbaitek, Alexandrok Arabia konkistatu nahi zuelako aitzakiaz, esan dute inperio hura setiatzeko asmoa zuela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 39. orr.

Zenbaitek ekonomia arlo finantzarioarekin lotzen dute bereziki.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 15. orr.

Zenbaitek paper mutur batzuk, bi hitzekin, uzten dituzte zuren artean.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 33. orr.

Poeta-aurpegia jartzen ari da, zenbaitek musean poker aurpegia jartzen duen bezala.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 29. orr.

Euskalkiak "naturalak" direla diote zenbaitek.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 57. orr.

Zenbaitek diotenaz, etxe horretan egiten ziren pertolak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 29. orr.

Duda ezagutu ote dute zenbaitek?  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 88. orr.

9 (izenordain gisa, aditzaren komunztadura singularrean)

Baina, gaur egun, horretaraino iritsi da gure arteko zenbait; eskualde, eta are herri barruko harremanetan ere, Euskara Batua baliatzen dute gure arteko batzuek.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 29. orr.

"Dena zilegi dut", dio zenbaitek; baina ez da dena komenigarri.  Elizen arteko biblia   1 Ko 6,12

Hala ere, zenbaitek ez zion Moisesi jaramonik egin eta hurrengo egunerako gorde zuen.  Elizen arteko biblia   Ir 16,20

10 zenbaitetan

Zenbaitetan pentsatu izan dut aurrea hartu zigutela faxistek, gerran gertatu ohi dira halakoak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 62. orr.

Zenbaitetan errainuak sumatzen ditut gortinen bestaldean; bestetan [...] hezur-haragizko jendea jartzen zait begien parean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 204. orr.

Oinez zenbaitetan, zaldiz gehienetan, ni aitatxiren bizkarrari itsatsirik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 99. orr.

Zabu eta astindu haiek iarda gutxi batzuk mugiarazten gintuzten zenbaitetan, eta besteetan berriz zurrunbiloaren jira osoa eginarazten ziguten ia-ia.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 75. orr.

Egia esatekotan, zenbaitetan ez nau harritzen halako joerak izatea.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 51. orr.

Ogirik ere ez zenbaitetan, eta sekula ez atsedenik.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 78. orr.

Sentitzen nuen mundu berriaren hotsa kanpoan, literalki gainera zenbaitetan, Villa Lecuona gure etxearen aurrean kirol zelai bat eraikitzen ari zirelako.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 78. orr.

Aldaera horiek guztiek garrantzi handiko informazioa ematen dute sakontasunaz; zenbaitetan engainagarria, ordea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 43. orr.

Ez beti, baina bai zenbaitetan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 42. orr.

Betiko ihesa pairatzekoa zutela pentsatzen zuten zenbaitetan.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 42. orr.

Gidatu egin zuen, zuzendu, akuilatu, baita zentsuratu ere zenbaitetan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 13. orr.

11 zenbait eta zenbait ipar asko.

Zenbait eta zenbait gauzatan sartu duzu eskua eta zangoa ere.  Berria - Kultura   2004-04-13

Zenbait eta zenbait aldiz iganak jadanik, bai eta jaitsiak, eskaler xut eta hertsi haiek!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 154. orr.

Bazuen zenbait eta zenbait jende Espainiara iraganarazirik, judioak, komunista iheslariak, erresistenteak eta ingeles aireko gidatzaileak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 103. orr.

79 urtetan itzali da, zenbait eta zenbait zerbitzu eginik bere denboran batzu eta besteeri, jitez gisa hartakoa baitzen.  Herria   2001-02-22

Gizon horrek badu zenbait eta zenbait urbide edo kanale muntaturik mendi zoko horietan gaindi.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 63. orr.

Presoek ere badituztela gisa guziz beren eskubideak eta jende gisa behar direla ekarriak izan, jadanik ere zenbait eta zenbait aldarrikatu den bezala.  Herria   2001-05-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

berri zenbait (19); bertze zenbait (42); beste zenbait gai (9); beste zenbait gauza (18); beste zenbait herritan (10); beste zenbait lekutan (15); beste zenbait tokitan (11); duela zenbait aste (29); duela zenbait denbora (12); duela zenbait egun (55); duela zenbait hilabete (39); duela zenbait urte (105)

egun zenbait (9); kantu zenbait (9); urte zenbait (10)

zenbait abesti (8); zenbait adibide (16); zenbait adierazpen (8); zenbait aditu (11); zenbait adituk (41); zenbait adituren (34); zenbait adituren arabera (15); zenbait adituren ustez (12); zenbait agintari (10); zenbait aholku (9); zenbait aldaketa (51); zenbait aldaketa egin (17); zenbait alderdi (44); zenbait alderdik (19); zenbait aldetan (8); zenbait alditan (16); zenbait aldiz (138); zenbait ale (12); zenbait alorretan (19); zenbait anaia (10); zenbait arau (8); zenbait arazo (39); zenbait argazki (9); zenbait argibide (9); zenbait arlotan (32); zenbait arrazoi (13); zenbait artikulu (8); zenbait artistak (10); zenbait aste (72); zenbait asteren (16); zenbait asteren buruan (12); zenbait astez (24); zenbait atal (17); zenbait aukera (11); zenbait autorek (13); zenbait autoreren (9); zenbait auzotan (10); zenbait azpiegitura (9)

zenbait baldintza (20); zenbait berri (9); zenbait bide (9); zenbait bider (8); zenbait botika (11); zenbait buruzagi (14); zenbait buruzagik (8)

zenbait datu (26); zenbait denbora (44); zenbait denboraren (9); zenbait denboraz (19)

zenbait egun (185); zenbait egun barne (9); zenbait egun berantago (9); zenbait egun lehenago (23); zenbait egunen (38); zenbait egunen buruan (34); zenbait egunetan (30); zenbait egunez (54); zenbait egunkarik (10); zenbait ehun (8); zenbait ekimen (17); zenbait ekintza (11); zenbait ekitaldi (11); zenbait elementu (18); zenbait emakume (9); zenbait emakumek (16); zenbait enpresa (11); zenbait erabaki (15); zenbait erabakiren (10); zenbait eragile (16); zenbait eragilek (15); zenbait erakunde (11); zenbait erakundek (12); zenbait ere (76); zenbait esaldi (12); zenbait eskualdetan (22); zenbait eskubide (11); zenbait estatutan (13); zenbait eta zenbait (10); zenbait etxe (13); zenbait etxetan (11); zenbait euskal (19); zenbait ezaugarri (33)

zenbait fenomeno (8)

zenbait gai (36); zenbait gairen (9); zenbait gaitan (12); zenbait gaixotasun (11); zenbait galde (9); zenbait galdera (19); zenbait gauza (161); zenbait gauza ez (8); zenbait gauzatan (18); zenbait gazte (11); zenbait gaztek (8); zenbait gertaera (10); zenbait gizarte (17); zenbait gizon (27); zenbait gogoeta (22)

zenbait hedabidek (18); zenbait helburu (10); zenbait herri (21); zenbait herrialde (26); zenbait herrialdek (27); zenbait herrialdetako (10); zenbait herrialdetan (55); zenbait herritako (9); zenbait herritan (70); zenbait herritarrek (15); zenbait hilabete (106); zenbait hilabete lehenago (8); zenbait hilabeteren (16); zenbait hilabeteren buruan (12); zenbait hilabetez (26); zenbait hiri (15); zenbait hiritan (13); zenbait hitz (31); zenbait idazle (10); zenbait idazlek (12); zenbait ideia (16); zenbait ikasle (8); zenbait ikerketa (12); zenbait ilabete (8); zenbait informazio (9); zenbait irizpide (12); zenbait irudi (11); zenbait iturrik (17); zenbait iturriren (59); zenbait iturriren arabera (58); zenbait izen (10)

zenbait jarrera (11); zenbait jende (25); zenbait jendek (13); zenbait jokalari (24); zenbait jokalarik (18); zenbait jokalariri (8)

zenbait kale (9); zenbait kantu (25); zenbait kantutan (13); zenbait kasu (13); zenbait kasutan (122); zenbait kazetarik (8); zenbait kide (16); zenbait kidek (39); zenbait kideren (11); zenbait kokagune (8); zenbait komunikabidek (22); zenbait komunikabideren (9); zenbait kontu (20); zenbait kontzeptu (14); zenbait kritika (9)

zenbait lagun (22); zenbait lagunek (17); zenbait lagunen (12); zenbait lan (36); zenbait lege (16); zenbait leku (11); zenbait lekukok (11); zenbait lekutan (82); zenbait lerro (8); zenbait liburu (19); zenbait lurraldetan (9)

zenbait mende (13); zenbait metro (8); zenbait mila (12); zenbait minutu (29); zenbait minuturen (9); zenbait minuturen buruan (8); zenbait minututan (9); zenbait minutuz (34); zenbait mugimendu (9)

zenbait neurri (35); zenbait neurri hartu (9)

abardura (8); zenbait ñ

zenbait objektu (10); zenbait obra (16); zenbait ohar (9); zenbait ondorio (21); zenbait ordezkari (15); zenbait ordezkarik (14); zenbait ordu (34); zenbait ordu lehenago (15); zenbait orduz (13); zenbait oren (21); zenbait orenez (9); zenbait oroitzapen (8)

zenbait pasadizo (9); zenbait pasarte (15); zenbait pasartetan (11); zenbait pertsona (24); zenbait pertsonak (9); zenbait poema (11); zenbait politikarik (8); zenbait preso (16); zenbait proiektu (13); zenbait proposamen (19); zenbait puntu (25); zenbait puntutan (10); zenbait saio (10); zenbait segundotan (8); zenbait segundoz (15); zenbait sektorek (14); zenbait sektoretan (10)

zenbait talde (20); zenbait taldek (26); zenbait tokitan (93)

zenbait unetan (52); zenbait urrats (34); zenbait urrats egin (11); zenbait urratsetan (8); zenbait urte (260); zenbait urte geroago (13); zenbait urte hautan (15); zenbait urte huntan (16); zenbait urte lehenago (20); zenbait urteren (20); zenbait urteren buruan (16); zenbait urtetan (10); zenbait urtez (58)

zenbait xehetasun (19)

zenbait zerbitzu (11); zenbait zientzialarik (8)

beste zenbaitek (55); dio zenbaitek (11); diote zenbaitek (16); zenbaitek diote (15); zenbaitek uste (13)

beste zenbaitekin (9)

beste zenbaiten (24); zenbaiten arabera (19); zenbaiten artean (14); zenbaiten ustez (29)


zenbaitno ik zenbaitño.

zenbaitno ik zenbaitño.

zenbaitsu zenbtz zenbait.

Txukun samarra izaki, Cine vasco esan zitzaion hartako hainbat filmetan aritu zen, paper txikietan beti, eta ETBko saio zenbaitsutan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 17. orr.

Bada-eta halakorik, bere gisa barrez hasten denik, barre eragiteko zenbaitsu ikusle lelori noski, nahiz bitartean zerbait erabakigarria egon jokoan taula gainean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 119. orr.

Amorrazioa ematen du zenbaitsutan, kanturako gorputz-aldarte ona eta burua argi eduki eta ordu eta erdian, hurrenez hurren, txakurra, aingerua, agure tangazalea eta Armstrong-en txirrindaren plater handia izan beharrak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 81. orr.


zenbaitxo zenbtz adkor zenbait.

Aldian behin, nolanahi ere, zenbaitxotan, berragertzen zen haren lehengo destaina-aurpegia, haren lehengo pausaje arranditsu eta kulunkaria.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 245. orr.


zenbaitzu (orobat zenbatzu g.er. zonbaitzu g.er. eta zonbeitzu g.er.) 1 zenbtz zenbait. (izenaren eskuinean)

Langile zenbaitzu lehenago arizanak dira Sony lantegian.  Herria   2004-06-10

Historikoki horkoak dira euskaldunak eta gaskoinak; geroztik judutarrak duela laspost mende etorriak dira horrat, gaur ere badira judutar zenbaitzu ZUP auzoan.  Herria   2004-10-07

Bizia halaber gal daiteke herriaren askatzeko, familia zenbaitzuk hargatik [...] galda lezake beren haurra zergatik sakrifikatua izan den.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 87. orr.

Diru-laguntza zenbaitzuri esker: lehen lehenik Eusko Jaurlaritza eta Udalbiltza.  Herria   2004-04-08

Horrek ez du kentzen elikagai zenbaitzuren inguruan krisialdi zehatzak gertatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-25

Aipatuz etxearen arkeolojia, guzia "diapo" zenbaitzuekin argitua.  Herria   2002-08-01

Ugarte zenbaitzuen oihan trinkoetan, aldiz, 'Hukbalahap' erresistentzia sasitar mugimendua izan zen ere.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 178. orr.

Kultura zenbaitzuetan arraultzea gizakiaren arimaren sinboloa da!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 243. orr.

Gobernu komunistak arindu egin zituen kontroletako batzuk: ez funtsezkoenak, noski, baina bai, adibidez, herrialdera dirua erakar zezaketen kontu zenbaitzuetan.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 29. orr.

2 (izenordain gisa, pertsonei buruz)

220 bat lasterkari, zenbaitzu urrundik jinak.  Herria   2004-05-06

Hala nola Garazi aldetik girixtino frango joaiten den Orriako beilara, zenbaitzu oinez, gau betean abiaturik Donibane Garazitik beretik. Gehienak euskara batuan dira idatziak, zenbaitzu haatik zubereraz.  Herria   2005-09-08

Laguntza aurkitu dugu kolegioko erakasleetan, eta hartzen ditugu kanpotik ere zenbaitzu, "intervenants extérieurs" deitzen direnak.  Herria   2002-09-05

Roberto Laiseka ere hor, eta Mikel Artetxe, eta bertze guziak, zenbaitzu mihia kanpoan.  Herria   2003-07-31

Zenbaitzuk zioten: [...].  Elizen arteko biblia   Jr 18,18

-Ez denak, zenbaitzuk baizik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 368. orr.

Zenbaitzuek gure hizkuntza eta kultura terrorismoarekin elkartzeko darabilaten bidegabeko interesa.  Herria   2003-03-06

Adingabearen lege-egitasmoaren zirriborroek zenbaitzuren desadostasuna eragin zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-06-30

Aljeriako gerlak gaur egun oraino arrastoak baditu han ibiliak direnen baitan: zenbaitzuentzat kasik gaueroko amets gaixtoak, hobendura sendimenduak...  Herria   2005-04-14

Politikazko eskuliburu klasikoetan gobernu ezberdin motak bereizten ziren, bakarraren, zenbaitzuen ala herriaren eskuetan boterea emaiten zen arabera, hots, monarkia, oligarkia, demokrazia bereiziz.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 155. orr.

Nik euskaraz egiten nuen, baina zenbaitzuekin gaztelaniaz aritzen nintzen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 231. orr.

3 (izenordain gisa, bestelakoei buruz)

Zortzi edo bederatzi hilabetetan hiltzen dira [zerriak] Donibane Garaziko hiltegian, eta saltzen, zenbaitzu osorik, bertzeak puskaturik.  Herria   2005-03-24

Kantu gehienak bereak dira, zenbaitzu Philippe Albor-enak, eta ere Marcel Lécrivain, Marydo Pellarini eta Madou Sanogo Burkina Fasokoarenak.  Herria   2005-05-12

Diska airosa, kantu umoretsuekin eta ere zenbaitzu seriosagoak: 15 kantu orotara.  Herria   2003-12-18

Bitoriano Gandiaga eta Martin Ugalde-ren obra osoak plazaratuko dira, Gipuzkoako Foru Aldundiak diruz lagundurik, euskal idazle handi horien lanak eta ondarea, zenbaitzu sekula ez argitaratuak.  Herria   2005-04-21

Euskal musika taldek gero-eta neke handiagoak dauzkate, zenbaitzuk segurik, Espainian gaindi kontzertuak eskaintzeko.  Herria   2004-01-22

Beraz berdin izan daitekeela Jainko bat edota zenbaitzuk izatea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 229. orr.

Afrikako herrialdeen zorra barkatuko diela? Bai, zenbaitzuri bakarrik, bainan ez osoki.  Herria   2005-07-14

4 zenbaitzutan

Auzibideek aldiz, zenbaitzutan laguntzen badute ere arazo koropilatsu baten trenkatzen, gehienetan bazterrak arras minkor uzten dituzte luzarako.  Herria   2005-06-30

Haien esanetan, gaur arte atzeman diren ehun eguzki sistemetatik 50etan ura egon daiteke, eta zenbaitzutan baita bizia ere. Rockeroa zenbaitzutan (Perfect), hiper-lasaia besteetan (Grave/Drive) baina baita sonoritate berriekin esperimentatzera irekia ere (Hush, Brotherman, Woman...).  Berria - Gaiak   2004-04-02

Onena da, denetan profesionalena bera delako, baina zenbaitzutan gehiegizkoa da haren profesionaltasuna, hutsik gabeko planifikazioa, dena derrigor ondo egiteko beharra.  Berria - Kirola   2004-03-04

5 zenbaitzuetan

Matson-dar andreak hirurogeita hamar edo laurogei urteren inguruan zendu ohi ziren; zenbaitzuetan beranduago, sekula ez lehenago.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 229. orr.

Zenbaitzuetan onuragarria ere izaten da, lasaigarri delako.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Agudo zenbaitzuetan, hauskor beste batzuetan.  Berria - Kultura   2004-10-30

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste zenbaitzuek (8); diote zenbaitzuek (3)

bertze zenbaitzuk (3); beste zenbaitzuk (6); diote zenbaitzuk (3); zenbaitzuk ere (3)


zenbakailu (corpusean zenbagailu soilik) iz zenbatzeko gailua.

Utzi hemen, metalezko gauzakiak daramatzazula, adibidez giltzariak, zigarro fardelak, zenbagailuak etabar.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 168. orr.


zenbakaitz (orobat zenbagaitz g.er.) izond ia zenbatezina.

Ohera baino lehen gelditzen zitzaion arrats eta gau zatia gai horri buruzko bariazio zenbakaitzak garatzen pasatu zuen, xumetik nahasira joanik, orokorretik partikularrera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 273. orr.

Kontzentrazio-esparru batean egin daitezkeen burutapen, asmakuntza, joko, txantxa eta funtsezko hausnarketa ugari eta zenbakaitzak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 206. orr.

Hori ere bada Istanbul, dena da Istanbul: meskita zenbakaitzetako bozgorailuetatik aditzen diren otoitzak nahiz pubetako musika.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 18. orr.

Mila zenbakiak -euskaraz hamaikak bezala- arabieraz kopuru zenbagaitza eta mugagabea adieraziten du.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 10. orr.

Gramatika ezin liteke morfemen (edo hitzen) hurrenkera guztien zerrenda izan, horiek amaigabeki zenbakaitzak baitira.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 38. orr.


zenbakarri izond zenbatu daitekeena.

Emaitza zenbakarriak eta aurrerakuntza azkarrak nahi dituen gizarte honetan.  Berria - Kultura   2006-05-10


zenbakarritasun (corpusean zenbatgarritasun soilik) iz zenbakarria denaren nolakotasuna.

Atomo horietako bakoitzak akzidenteak dauzka, ezin saihestekoak, esaterako, kolorea, usaina, mugimendua edo pausaldia, zenbatgarritasuna izan ezik, atomo bakoitzak, banan-banan harturik, ez baitauka zenbatgarritasunik, eta, hortaz, ez diote zenbatgarritasunari akzidente deitzen, eta ez dute bera akzidentetzat onartzen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 204. orr.


zenbakera 1 iz zenbatzeko era, zenbaki guztiak idazteko era.

-Ia herri guztiek izan dute zeinek bere zenbakera; zenbakiak idazteko modu bat, alegia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 226. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zenbakiak idazteko eta zenbakiekin kalkuluak egiteko balio zuen tresna orokor baten ataletariko bat ziren hamar zifra horiek: kokalekuaren araberako zenbakera hamartarra zeroarekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 225. orr.

Zenbakera erromatarreko "X"k "hamar" balio du, zeinahi dela haren kokalekua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 226. orr.

Erromatar zenbakera idatziak ez zuen batere balio kalkulurako, eragiketarik soilena abakoaren laguntzaz egin behar baitzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 281. orr.

Indiar zenbakerak sekulako balentria egin zuen, alfabetoarena baino are miragarriagoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 227. orr.

Kokalekuzko zenbakeran, berriz, guztiz bestelakoak dira kontuak; zifra baten balioa zifra horrek zenbakia idazterakoan duen kokalekuaren araberakoa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 226. orr.


zenbaketa 1 iz zenbatzea.

Luzeegi joko luke horren kariaz bizi izan ditudan aldrebeskerien zenbaketak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 250. orr.

Di Fonzok bere hartan utzi zuen Van Ortroy-ren lehen argitalpen kritikoko zenbaketa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 464. orr.

Ezpainak isilean mugitzen hasi zen, zenbaketan ari balitz bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

H5N1 birusak hildakoen zenbaketa tentu handiz egiten du OME Osasunerako Mundu Erakundeak.  Berria - Gaiak   2006-03-22

Lockhart bat-batean isildu zen, berak eragotzitako hilketa-kopuruaren zenbaketa bertan behera utziz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 122. orr.

Stock horiek ez direla oso ondo neurtzen ordainketa-balantzetan ageri diren nazioarteko zuzeneko inbertsioen fluxuen zenbaketetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 74. orr.

Ez zuen sekula saldu, ordea, eta bere heriotza [...] naturalaren ondoren egin zen ondasun-zenbaketan "desagertutzat" jotzen da.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 156. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Geroxeago ohartu zenez, zenbaketa erraz bezain sinple baten kariaz, tren hark ganadua garraiatzeko hirurogei bagoi beltz [...] ekartzen zituen jendez beteta astelehenero, eta asteartero jendez beteta itzultzen ziren berriro ere hirurogeiak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 230. orr.

Zenbaketa ofizialek, haatik, 900 hildakoren kopurua aipatzen zuten, baina zifra honek ez ditu kontutan hartzen desagertuak.  Berria - Mundua   2004-05-28

Nire zenbaketa pertsonalean ez dut jasotzen bilatu ez dudan hildakorik.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 149. orr.

Eguneko lehen zenbaketan, liburuak txukuntzen, sagar bat jaten edo egunkari atzeratuak irakurtzen egoten nintzen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 135. orr.

Haien egunak, han, Pasaian, atzerakako zenbaketa bat ziren. Zu ez zeunden hemen goizeko zenbaketan!  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 163. orr.

Gaueko zenbaketan, ordea, funtzionarioek hilik topatu zuten.  Berria - Harian   2005-09-25

Ezpainak ia higitzeke xuxurlatu du: "iluntzeko zenbaketa", keinu txiki bat eginez.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 119. orr.

Eta kapitulu bakoitza hainbat zatitan: zati hauek segidako zenbaketa dute, obra aipatzeko erabiltzen direnak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 180. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zenbaketa teknikak ez dira heltzen oraindik nazioarteko estandarrera.  Berria - Mundua   2004-10-28

Eurostatek eman zituen datuak, eta INEMena ez den beste zenbaketa modu bat erabiltzen du.  Berria - Ekonomia   2004-03-03

· 1787ko bigarren argitaraldiaren orrialde-zenbaketari aurretik B hizkia erantsiz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 12. orr.

Urte zenbaketan nahastu ote zen Txikia?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 103. orr.

4 (haustekundeetako botoena)

Hauteskundeak irregulartasunez beteta egon zirela salatzeko eta bozen zenbaketa berria eskatzeko.  Berria - Mundua   2004-03-28

Arroyo bozen irabazle, zenbaketa independente baten arabera.  Berria - Mundua   2004-06-06

Hauteskundeetako emaitzen zenbaketa eten du.  Berria - Mundua   2006-02-16

Mujik guztiak bildu behar zituen, abian jarri baino lehen zenbaketa orokorra egiteko. Auzitegi Gorenak George Bushi eman zion garaipena, Floridako botoen zenbaketa eztabaidatsua 36 egunez luzatu ondoren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 225. orr.

Botoen %48,46 ematen zion behin-behineko zenbaketak.  Berria - Mundua   2006-02-17

Afganistan mendebaldean, Irakeko mugatik gertu, bozen zenbaketa-gune bati bonbaz eraso zioten.  Berria - Mundua   2004-08-22

Boto zenbaketak aurrera egin ahala, baina, bi hautagaien arteko aldea murrizten joan zen.  Berria - Mundua   2006-04-11

Hauteskundeak ez dira soilik izen emate eta ondorengo boto zenbaketa operazioa.  Berria - Mundua   2004-12-15

5 (egin aditzarekin)

Herritarren zenbaketa egin.      - 2. orr.

Rosik egin du zenbaketa eta denak gaudela jakinarazi dio.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 55. orr.

Hernani eta Donostia bitartean bidean barna ikusten nituen hondakinen zenbaketa egiteko asmoa hartua nintzen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 95. orr.

Zenbaketa egin berria nuen hautsontzi beteko aleak banan-banan bereiziz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 47. orr.

Era honetako zenbaketak egiten direnean, irakasle laguntzaileak ez ohi dira kontuan hartzen, nahiz oso zeregin garrantzitsua betetzen duten.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 114. orr.

Giza eskubideen zainketarako hainbat erakundek egindako zenbaketen arabera, 30.000 lagun inguru hil zituzten diktaduren aginduetara zeuden sei herrialdetako polizia politiko eta zerbitzu sekretuek.  Berria - Mundua   2004-05-29

Zenbaketan egindako aldaketa honek gure bilduma hogeita hirura igoaraziko luke.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 171. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

behin betiko zenbaketa (3); boto zenbaketa (3); botoen zenbaketa (12); bozen zenbaketa (9); goizeko zenbaketa (3)

zenbaketa amaitu (3); zenbaketa berria (3); zenbaketa egin (6); zenbaketa egitean (3); zenbaketa egitera (3); zenbaketa osoa (4)

boto zenbaketan (4); botoen zenbaketan (3)

zenbaketaren arabera (3)

zenbaketen arabera (6)


zenbaki (orobat zonbaki g.er.) 1 iz matematikan, kopuruaren eta unitatearen arteko erlazioaren adierazpena; adierazpen horri dagokion ikurra. ik numero.

Zenbat eta diseinu modernoagoa izan, orduan eta letra gutxiago eta zenbaki gehiago.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 201. orr.

Abelek matrikula irakurri du: BI hizkiak eta, jarraian, bost zenbaki.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 83. orr.

Hara non bi zenbakiko kopurura jautsi naizen, Moimentos herrian "99,8 km", dio Goikoetxeak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 216. orr.

Aro digitalean, ordea, bi zenbakirentzat bakarrik dago tokia.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 177. orr.

Zenbaki guztiak ezagutzen ditugulako, zerotik infinituraino.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 79. orr.

Zenbakien zale gogaikarri mordoa dago bazterretan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 225. orr.

Hainbat zenbaki esan eta inork ez bazuen bingoa lortzen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 87. orr.

Idatz ezak 38 zenbakia letretan.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 32. orr.

Zenbaki bat zeramaten arropetan josita (Auschwitzen tatuatu egin zieten), hiruki baten barruan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 14. orr.

Gehiegizkoa iruditu zitzaion Matiasi zenbaki bakar bat idazteko 49 zentimetro koadroko papera erabiltzea.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 101. orr.

Taximetroan saltoka ari ziren zenbakietatik begirik kendu ezinik zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 398. orr.

Jorge Oteizak emaniko pieza horiek guztiak Fundazioaren inbentarioan daude, dagokien zenbakiarekin.  Berria - Kultura   2004-04-11

Cesarrek badaki kosta egingo zaiola berriro ere telefonoa hartu eta zenbaki hura markatzea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 51. orr.

Zenbaki hura kutxazainetik dirua ateratzeko erabiltzen zuela esan zion behin.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 91. orr.

Atera zaizuen emaitza zenbaki bikoa bada, esate baterako 33, [...].  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 136. orr.

Beste sari batzuei zenbaki hauek dagozkie: 1752, 26264, 666, 975, 18416, 22009, 17248, 1854, 13581 eta 14650.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

Sei zenbakiko telefono zenbaki bat markatu, eta zain gelditu zen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 236. orr.

Orain, denok zifra bakarreko zenbaki bat dugula, kendu diezaiogun 5.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 137. orr.

Hauta ezazu 1 eta 9 arteko zenbaki bat.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 71. orr.

Zein da a zenbaki baten erro karratua?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 233. orr.

Zenbakiak faktore lehenetan deskonposatzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 276. orr.

Zenbaki bat bilatu, bere erro kubikoari erantsirik 6 emango duena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 286. orr.

Geometriak irudiak aztertzen ditu; aritmetikak, zenbakiak; trigonometriak, angeluak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 70. orr.

Unibertsalak -propietateak, erlazioak, zenbakiak, etab.- errealitatearen parte dira, beren eitea fisikoa eta mentala ez bada ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 112. orr.

Zenbakien teoria, geometria, metodo infinitesimalak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 83. orr.

Zenbakia 56.789 da eta zozketa eguna datorren ostirala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 108. orr.

Hobe litzatekeela, New Yorken egiten omen zuten bezala, kaleak zenbaki bidez izendatzea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 31. orr.

Abenidako 30 zenbakiko 15F apartamenduan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 279. orr.

Laugarren zenbakiko sarbidera iristean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 11. orr.

Ez zuen kalearen zenbakia jartzen, eta oso modu bitxian idatzita zegoen helbidea: "1001", "Mila eta bat" jarri ordez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 12. orr.

Karrika hartan bertan, lau zenbaki aurrerago, gelak alokatzen zituen etxe merke eta garbi bat ba omen zegoen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 68. orr.

Kiskalita agertu zen guretik bi zenbaki haratago bizi den zinegotzi sozialistaren autoa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 86. orr.

San Tomas jakintsuak hori bera irakasten baitu 1. Partearen 8. galdeko 2. artikuluaren 3. zenbakian.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 62. orr.

Aipatzen ditut zenbatzeko zenbakiak, eta gogoan dauzkat, haien irudiak ez baina zenbakiak berak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 248. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Mendebaldeko mundu modernoan zenbaki arabikoek paperean esanahi berberak zituzten bezalaxe, zenbakiak viva voce izen desberdinez deitzen zituzten herrientzat. "(I.)", erran nahi baita, parentesiz giltzapeturiko bat zenbaki erromatarra, horra kontu guztia.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 60. orr.

-Zenbaki oso eta arrunten zientzia da aritmetika: 1, 2, 3... Aljebra, berriz, ekuazioen zientzia da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Bi zenbaki oso bikoitien batura zenbaki oso bikoiti bat da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Zenbaki naturalen propietateak ikertzeko erabili zuen teoria hori.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 140. orr.

Zenbaki naturalen propietateak ikertzeko erabili zuen teoria hori.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 140. orr.

Zenbaki positiboak baizik ez ditu onartzen Al Khuarizmik, osoak nahiz zatikiak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 233. orr.

Ordu arte erabilitako zenbakiei, berriz, -positiboei eta negatiboei, arrazionalei eta irrazionalei- zenbaki erreal deitu zitzaien.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 310. orr.

Zein hartueman zehatz duen diametroak zirkuluarekin zenbaki arrazionaletan edo irrazionaletan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 186. orr.

Antzinateko zibilizazioetan zenbaki negatiborik ez zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 134. orr.

Hamabia da zenbaki oinarrizkoa, seia bi aldiz batuz ateratzen delako, eta grezieraz diplasios deitzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1510. orr.

Matematikariek [...] esan zuten zenbaki perfektua seia zela, zenbaki honek badituelako zatiki batzuk beren artean batuz sei ematen dutenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1510. orr.

Zenbaki nulua asmatzea izan zen hori: indiarren asmakizun handia!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 283. orr.

Frogatu zuten karratua 2 duen zenbaki arrazionalik ezin dela existitu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 136. orr.

Zenbaki konplexu bat egiteko, bi zenbaki erreal behar ziren.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 311. orr.

Berrogeia zenbaki magikoa baita, are gehiago berrogei egun eta berrogei gaueko berrogei hori.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 7. orr.

Joanes sei zifrako zenbaki xoil bat bihurtu zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 100. orr.

200 urteen muga medikuek adostutako muga arbitrarioa baino ez da (zenbaki borobila bai, baina arbitrarioa).  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 95. orr.

Zenbaki absolutuei ezer kentzeke, ehunekoek sortzen dutena bai lilura.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 204. orr.

Uste nuen kritika gogorrak entzungo nituela zenbaki zifratua ahazteagatik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 88. orr.

Hamazazpi, ez da zenbaki txarra, hamazazpi urterekin ezagutu nuen nik Santos.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 19. orr.

Matematikan bada zenbaki arraro bat, -2 delakoa, hainbat eragiketa posible egiten dituena.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 107. orr.

Zenbaki transfinituen sinboloa da, osotasuna beren zatiren bat baino handiagoa ez den zenbakiena, alegia.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 173. orr.

Genetikaren loteria eskuzabalegia izan zen berarekin, eta zenbaki irabazle guztiak egokitu zitzaizkion.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 81. orr.

Arrakastadunari merkatuko zenbaki sariduna egokitzea besterik ez zaio gertatu, egia, baina... "zerbait egingo zian, ezta?".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 92. orr.

Kermezako zenbaki irabazdunak: 14 - 159 – 167 – [...].  Herria   2004-09-16

· Haren osagaiak, a eta b, zenbaki elkarrekiko lehenak dira; alegia, ezein zenbakik ezin ditu biak batera zatitu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 139. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik numeriko.

Ezagutzen al duzue hiru horiek baino zenbaki-erlazio sinpleagorik?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 118. orr.

Zenbaki-identitatea izanik errepresentatu behar dena ezin da identikoa balitz bezala pentsatu datu enpirikoen bitartez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 84. orr.

Batzuetan estatistikoek darabiltzaten zenbakien taula aleatorioa zenbaki-sinboloen sail bat da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 100. orr.

Maletatxoa ezkutuan ireki zenbaki-konbinaketa jakin batez.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 170. orr.

Halako esakuneak, beraz, ez dira axiomak (bada, hortaz, amaigabeak lirateke), baizik eta zenbaki-formulak deitu behar zaie.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 100. orr.

Zenbaki segida hauetan, -ga luzakinak egiten du zapo erdara.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 159. orr.

Begirada bat nahikoa zuen zenbaki-zerrenda luzeak gogoratzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 162. orr.

Gertutik begiratu zion etiketari, zenbaki lerro luze bat aztertzen ariko balitz bezala.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 160. orr.

Infernuan nengoen: adarka jasotzen nituen etengabe zenbaki-erauntsiak, beren koma eta hamarrenekin.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 66. orr.

Zenbaki dantza makabroa.  Berria - Gaiak   2006-04-19

Arabiarrak eskuzabalagoak ziren, eta zenbaki-pasaportea eman zieten irrazionalei.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 308. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Baina ez zirudien telefono-zenbaki bat markatzen ari zenik.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 27. orr.

Han zegoen Funeral Rites, identifikazio zenbaki batekin.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 112. orr.

Athleticeko bazkide-zenbakia.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 87. orr.

Euren autoen matrikula zenbakia hartzen ari direla jakinarazi zuen.  Berria - Mundua   2004-11-03

Ondoren hamar digituko zenbaki bat, 917 eskualde-zenbakiarekin hasten zena.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 249. orr.

Katalogo-zenbakia idatzi, eta liburuak eskatzeko fitxak bete zituen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Txartelaren truke, plaka bat eman zioten, leku-zenbaki bat idatzita zeukana.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Egun horiek pasatuta deituidazu telefonoz Erzurumdik, eta nik erreferentzia-zenbaki bat emango dizut.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 54. orr.

Marka, modeloa, serie zenbakia.  Berria - Harian   2005-07-21

5 (pluralean, emaitzen adierazpen gisa)

Errealitatea zenbakiak dira, ez politika.  Berria - Mundua   2004-11-09

Guztien gainetik, emakumearen laneratzeari buruzko zenbakiak aipatu zituzten.  Berria - Euskal Herria   2004-09-18

Urteko zenbakiak aztertu ondoren, zenbait gogoeta egin ditu Behatokiak.  Berria - Harian   2006-04-07

Goiz da oraindik zenbakiak interpretatzeko, baina lehen ondorioa da hazkunderik nabarmenena «gune erdaldunenetan» izan dela.  Berria - Euskal Herria   2004-01-23

Zenbakietara joz gero, hainbatek baino gehiago idatzi eta saldu dut.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 199. orr.

Hiru parte-hartze Munduko Txapelketetan eta bost Europako Txapelketetan dira Portugalen zenbakiak, zenbaki nahiko eskasak Europako beste herrialde askorekin alderatuz.  Berria - Kirola   2004-06-08

Zenbaki horiek ez dute gogobetetzen Aguirre, ordea, eta golegile peto baten bila ari dira jo eta ke idazkaritza teknikoko kideak.  Berria - Kirola   2004-05-12

Hau da, nahiz eta zenbaki ofizialek bestela adierazi, hemen etorkin gehiegi bizi direla.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

Japonian lau haize errota saltzeko kontratua lortu duen Gamesa (%0,06) eta Enagas (%0,41) soilik izan ziren zenbaki gorriei ihes egiteko gai.  Berria - Ekonomia   2006-04-12

Azkoyen (%1,25) enpresara, zenbaki beltzak itzuli dira, gorriak pasatu eta gero.  Berria - Ekonomia   2004-06-03

6 aldizkarietan-eta, data jakin batean ateratzen diren kopien multzoa.

Eskuetan dut lehen zenbakia, 1944eko urriaren 19koa.  Herria   2004-04-08

Kalean da Ostiela! aldizkariaren 33. zenbakia.  Berria - Kultura   2004-04-18

Ale bakoitzetik egiten ziren kopiak zeharo mugatuak ziren, zenbaki batzuk ez ziren bost kopiatik pasa.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 134. orr.

Donostiako euskarazko egunkariaren 0 zenbakiaren 50.000 ale banatu dituzte San Sebastian egunaren bezperan.  Berria - Harian   2005-01-20

Hamaika zenbaki atera ziren 1937 eta 1941 bitartean Juan de Ajuriagerraren ardurapean, eta kolaboratzaile izan zituen Luki Artetxe, Ander Arzelus Luzear, Sorazu eta Lazkano, besteak beste.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 134. orr.

Zenbaki monografiko honetan hainbat egilek hausnartu zuten zer diren filosofoa eta intelektuala XXI. mendearen hasieran.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 99. orr.

Hamabi artikulugilek hartu dute parte 'Jakin' aldizkariak urtero egiten duen zenbaki berezian.  Berria - Kultura   2004-01-13

Desastreari buletinaren zenbaki berria jasotzean hartu nion benetako neurria.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 37. orr.

1959tik 1969ra bitartean, 28 zenbaki eman zituen euskara hutsezko agerkariak, harik eta 1970ean Espainiako Gobernuaren zentsurak argitalpena debekatu zuen arte.  Berria - Kultura   2004-03-02

Hamar urtez 40 zenbaki plazaratu ostean, Ostiela! aldizkaria gehiago ez plazaratzea erabaki du Paperzaleak elkarteak.  Berria - Kultura   2006-04-05

Guztira, 29 aldizkariren 451 zenbaki eskaintzen ditu webguneak, 10.967 artikulu, horietatik 7.949 digitalizatuta.  Berria - Kultura   2004-03-20

Lau urteren buruan, 23 aldizkari-zenbaki (1.200 orrialde), sei liburu eta bi CD kaleratu ostean, Putz aldizkariak gehiago ez dela kaleratuko iragarri du, bertan behera uzten duela bere jarduna.  Berria - Kultura   2004-05-21

Zenbaki berean, horra Philippe Fabas historialariak argitaratu lan bat biziki interesgarria.  Herria   2003-09-11

'LITERATUZTA', 7. zenbakia.  Berria - Kultura   2006-01-03

Harpidetza: 12 zenbaki 50. "Navarra, temas de cultura popular", 274. zenbakia.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 202. orr.

Sei urte geroago, 92an kaleratu zen berriro, Susa narratiba bilduma berriko 7. zenbakiaz,  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 225. orr.

7 telefono zenbakia.

Haren zenbakia ere ez zakiat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.

Neure burua irudikatu nuelarik telefonoa hartzen eta haren zenbakia markatzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 71. orr.

Sarean zabaldu den berriaren arabera, enpresa horrek telefono-informazioa emateko hainbat zenbaki baditu ere, kanpainak egiterakoan bakarra iragartzen du: garestiena den zenbakiarena hain justu.  Berria - Euskal Herria   2004-05-29

Telefonicaren kasuan, esaterako, 11888 zenbakia da behin eta berriz iragartzen dutena, eta ia ezer ez dute esaten 11818 zenbakiaren inguruan, nahiz eta azken horren kostua bestearen erdia izan eskatzen dena telefono zenbaki bakarra denean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-29

Interneten arazoren bat izanez gero, bertze zenbaki batera deitu behar du bezeroak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-29

Azkenean haren zenbakira deitzeko adorea bildu nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 131. orr.

Saria, paketea edo dena delakoa jasotzeko 807 zenbaki batera deitu behar dutela esaten diete.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Ondo dakit okerreko zenbaki batera deitu dudala, zu ez zarela Marcel.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 41. orr.

Laneko zenbakia da.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 95. orr.

8 zenbaki lehen unitateak eta numero horrek berak soilik zatitzen duten zenbaki osoa.

Badira ez biz, ez hiruz, ez ezein zenbakiz zatigarriak ez direnak: zenbaki lehenak dira horiek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 159. orr.

13 zenbaki lehena da; 9, berriz, ez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 428. orr.

2 izan ezik, bakoiti dira zenbaki lehen guztiak: 3, 5, 7, 11 13, 17, 19, 23...  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 374. orr.

Bi zenbaki lehen bikiak dira, baldin eta elkarrengandik ezin gertuago badaude; alegia, haien arteko aldea bi baldin bada.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 226. orr.

Garai batetik hona, zenbaki lehenek garrantzi txit handia dute kriptologian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 374. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldizkariaren zenbaki (4); berdin zenbaki bat (5); beste telefono zenbaki (4); beste zenbaki (4); bi telefono zenbaki (4); deituz telefono zenbaki (4); deituz zenbaki huntarat (4); diru zenbaki (5)

edozein zenbaki (4); ezein zenbaki (3); fax zenbaki (3)

lehen zenbaki (7); lehenengo n zenbaki (3); letra eta zenbaki (3); n zenbaki osoen (3)

telefona zenbaki (8); telefona zenbaki huntarat (4); telefonako zenbaki (12); telefonako zenbaki hauetarat (5); telefono zenbaki (94); telefono zenbaki baten (15); telefono zenbaki batera (3); telefono zenbaki batzuk (3); telefono zenbaki hauetara (3); telefono zenbaki hauetarat (3); telefono zenbaki horretara (3); telefono zenbaki huntara (3); telefono zenbaki huntarat (4); telefono zenbaki hura (3)

zenbaki absolutuetan (3); zenbaki adiskide (3); zenbaki adiskideen (3); zenbaki arrunten (7); zenbaki arrunten multzoa (3); zenbaki bakar (3); zenbaki bakarra (7); zenbaki bakoitza (4); zenbaki bana (3); zenbaki bat eman (5); zenbaki bat markatu (9); zenbaki bat markatzen (4); zenbaki baten azaltzea (13); zenbaki batera deitu (5); zenbaki beltzak (7); zenbaki bera (6); zenbaki berean (4); zenbaki berezi (8); zenbaki berezi bat (5); zenbaki berezian (3); zenbaki berri (6); zenbaki berria (3); zenbaki bidez (5); zenbaki bikoitiak (3)

zenbaki ederra (4); zenbaki erreal (3); zenbaki errealen (7); zenbaki gorriak (13); zenbaki guziak (3); zenbaki guztiak (15); zenbaki handia (5); zenbaki hauetarat deituz (7); zenbaki horiek erakusten (3); zenbaki huntarat deituz (8); zenbaki hutsak (3)

zenbaki identitatea (5); zenbaki irabazdunak (7); zenbaki jakin (3); zenbaki konplexu (3); zenbaki konplexuak (3); zenbaki konplexuen (5); zenbaki lehen (6); zenbaki lehena (6); zenbaki lehenak (5); zenbaki lehenen (8); zenbaki lehenen batura (3); zenbaki negatibo (4); zenbaki negatibo baten (4); zenbaki negatiboak (5); zenbaki negatiborik (3)

zenbaki oso (21); zenbaki oso bat (3); zenbaki oso baten (3); zenbaki osoa (3); zenbaki osoak (8); zenbaki osoen (11); zenbaki osotan (6); zenbaki perfektu (7); zenbaki perfektua (3); zenbaki politak (4); zenbaki soil (3)

zenbaki urria (9); zenbaki urria da (6); zenbaki urria izango (3); zenbaki zehatza (3); zenbaki zehatzak (4); zenbaki zehatzik (5); zenbaki zerrenda (4); zenbaki zonbait (3); zer zenbaki (3); zifrako zenbaki (3)

azken zenbakia (3); bat zenbakia (6); bere telefono zenbakia (6); bere zenbakia (5); bi zenbakia (3); bigarren zenbakia (3); dagokion zenbakia (5)

erreferentzia zenbakia (3); etxeko zenbakia (4); gatibu zenbakia (3); gelako zenbakia (4); gelaren zenbakia (4); haren telefono zenbakia (3); haren zenbakia (6); hirugarren zenbakia (4)

identifikazio zenbakia (4); lehen zenbakia (25); lehenengo zenbakia (6); matrikula zenbakia (4); nire gelako zenbakia (3); nire telefono zenbakia (3); nire zenbakia (7)

okerreko zenbakia (3); telefono zenbakia (87); telefono zenbakia eman (11); telefono zenbakia markatu (4); telefono zenbakia utzi (4); txartelaren zenbakia (4)

urrezko zenbakia (3)

zenbakia ahaztu (3); zenbakia argitaratu (3); zenbakia baduzu (3); zenbakia bera (7); zenbakia da (14); zenbakia darama (4); zenbakia dela (4); zenbakia eman (17); zenbakia eman nion (3); zenbakia emango (3); zenbakia ematen (5); zenbakia erakutsi (3); zenbakia eskuratu (3); zenbakia hartu (4); zenbakia idatzi (8); zenbakia kaleratu (5); zenbakia markatu (27); zenbakia markatu eta (6); zenbakia markatu nuen (7); zenbakia markatzeko (3); zenbakia markatzen (4); zenbakia plazaratu (4); zenbakia plazaratua (3); zenbakia utzi (5); zenbakia utziz (3); zenbakia zen (7); zenbakia zeraman (5); zenbakia zeukan (4)

zure telefono zenbakia (4)

azken zenbakiak (3); bere zenbakiak (4); beren zenbakiak (3); bi zenbakiak (3); diru zenbakiak (7); irabazdunen zenbakiak (5); telefono zenbakiak (21); urteko zenbakiak (4)

zenbakiak agertu (3); zenbakiak eta kopuruak (3); zenbakiak gehitu (3); zenbakiak hartu (3)

aldizkariaren azken zenbakian (4); azken zenbakian (11); bigarren zenbakian (4); hirugarren zenbakian (3); hurrengo zenbakian (6); lehen zenbakian (9); telefono zenbakian (4); zenbakian bizi (3); zenbakian dago (3)

gelako zenbakiarekin (3); telefono zenbakiarekin (5); zenbakiarekin batera (3)

hamabi zenbakiaren (3); zenbakiaren inguruan (3)

zenbakiari dagokionez (4)

zenbakiei buruzko (3)

dagozkien zenbakien (3); irudizko zenbakien (3); telefono zenbakien (5); zenbakien arabera (8); zenbakien bidez (5); zenbakien teoria (8); zenbakien teorian (3)

hurrengo zenbakietan (3)

telefona zenbakietarat (7); telefona zenbakietarat deituz (5)

bi zenbakiko (3); bosgarren zenbakiko (4); hiru zenbakiko (4); kaleko bosgarren zenbakiko (3); sei zenbakiko (3); zenbakiko bigarren (3); zenbakiko instrukzio (6); zenbakiko instrukzio epaitegiak (3)

telefono zenbakira (17); telefono zenbakira deitu (3); zenbakira deitu (10); zenbakira deituta (3); zenbakira deituz (3); zenbakira deitzeko (4); zenbakira iritsi (3)

telefona zenbakirat (13); telefona zenbakirat deituz (7); zenbakirat deituz (8)

telefono zenbakirik (3); zenbakirik ez (10); zenbakirik gabe (4); zenbakirik gabeko (3)


zenbakidun izond/izlag zenbakia duena; aipatzen den zenbakia duena.

Disko zenbakiduna birarazirik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 210. orr.

Mugarri zenbakidunak arin igarotzen dira zure begien aurretik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 323. orr.

Gorago, zenbakidun tiradera errenkada batean, ogi arraspatuak, fina eta larria.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 126. orr.

Matrikula ezeztatzeko mezu ofizial bat aurkitzen du bere postakutxan: 7710101SAM zenbakidun Melanie Isaacs ikasleak ezeztatu egin du COM 312 ikasgaiaren matrikula.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 49. orr.

Arto transgenikoa badago, barra kodeaz gain zenbakidun kodea ere ageriko da.  Berria - Euskal Herria   2006-05-06

Oraingo honetan, ez nintzen 67 zenbakidun etxearen aitzinetik iragan.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 154. orr.

654 lagun inguru izango ziren 14116 zenbakidun trenean, bederatzi bagoi guztira.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 56. orr.

Jatorrizko lana, Oteizak igeltsuz egindako San Cristobal eskultura, Oteiza museoak du gordea, brontzezko bi kopiarekin batera: 9 eta 44 zenbakidunak.  Berria - Kultura   2004-04-15

Finala erreboteko zuloan erabakiko da, bi zifrako zenbakidun koadroetan.  Berria - Kirola   2006-01-14

Lehen eguneko eginbideak Irungo 1 zenbakidun Instrukzio Epaitegiak zabaldu zituen.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

Ben Guy, Exbourne-ko ostatariaren semea, soldadugai berrietakoa, lotan harrapatu zuten bere postuan, eta [...] Lehen Zenbakidun Gudu Zigorra ezarri zioten.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 166. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zenbakidun gudu (3); zenbakidun instrukzio (3)


zenbakigarri izond zenbakitu daitekeena.

Aldagai indibidualen multzo infinitua izango da, infinitu zenbakigarria, hau da, zenbaki arrunt bezainbeste aldagai izango ditugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 146. orr.


zenbakigrama iz gurutzegrama zenbakiduna.

Euskaraz, 1897ko Euskalzale astekarian aurkitu ditugu lehen zenbakigramak, egile izenik gabe askotan (LODIA eta M.A. IÑARRA izen-goitizenak ere ematen dira).  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 176. orr.


zenbakika adlag zenbakien arabera.

Zenbakiok www.zientzia.net web gunean daude, besteak beste, eta zenbakika edo artikuluka ikusi, gorde eta inprima daitezke.  Berria - Gaiak   2006-04-20

Zenbakika gara zoriontsu, zenbakika kontatzen ditugu bizi izan ditugun egunak.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 129. orr.


zenbakikuntza iz numerazioa.

Salmoen aipamenetan, Vulgatako zenbakikuntza erabili da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 18. orr.


zenbakitu, zenbaki(tu), zenbakitzen 1 du ad zenbakia ezarri. ik numeratu.

Sistema gogobetegarri bakarra urte partikular bat hasierako datatzat aukeratu eta ondorengo urteak zenbakitzea da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 71. orr.

Egileak Ietik XIIIra zenbakitu zituen, osotasun bat eratzen zutela eta dena ordena jakin baten arabera antolatuta zegoela garbi adierazteko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 154. orr.

Hitz hori silabak bezainbat zatitan banatuta dago, zati horiek zenbakituta daude, eta igarkizunetarako parada ematen dute.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 183. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Aldi berean, sei hilabete zenbakituen lehenengoari, Quinctilis-i, enperadorearen izena eman zitzaion eta, ingelesez, July bihurtu da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 74. orr.

3 zenbatu.

Jaz baino erdia gutiago, erran nahi baita adibidez 1871 sartze zirelarik juanden urteko udan, aurtengoan 936 baizik ez direla zenbakituak izan.  Herria   2003-11-13

Hazparnen baditugu 50 elkartez goiti zenbakituak.  Herria   2003-09-04


zenbakitxo iz tamaina txikiko zenbaki ikurra.

Deia zenbakitxo bat izaten da eta horren erreferentzia orrialdearen beheko aldean agertuko zaizu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 371. orr.


zenbakitzaile iz zatiki batean goiko aldean kokatzen den zenbakia.

Zatiki bati erantsitako zenbaki oso batez eratuta dago haren zenbakitzailea...eta zatiki horrek berak, berriz, aurrekoak bezala eratutako zenbaki oso bat eta zatiki bat du izendatzailetzat... eta hurrena ere halaxe.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 399. orr.

Zenbakia izendatzailean zegoenean, berriz, zenbakitzailera igo zenbakia, eta "-" ipini berretzailearen aurrean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 301. orr.

Zenbakitzailean, zenbaki oso bikoiztuak: bi bider bi, bider lau bider lau, bider sei bider sei bider eta abar.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 399. orr.


zenbakitze iz zenbatzea.

Diru zenbakitze eta gorabeheren aipatzearekin bukatuko dute biltzarre hori.  Herria   2003-04-03


zenbakizko izlag zenbaki bidezkoa. ik numeriko.

Zenbakizko kalkulua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 284. orr.

Magnitude geometrikoak (Cavalieriren ustea) ala zenbakizko magnitudeak (Fermaten iritzia)?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 362. orr.

Izadia ezagutzeari zenbakizko oinarri bat ematea: horra pitagorikoen proiektua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 119. orr.

Informazio multzo handiak zenbakizko kodeetan adierazi, gorde eta transmititzeko ahalmena.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 173. orr.

Hala, harmonia musikalak adierazteko gauza suertatu ziren zenbakizko erlazioak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 119. orr.

Vitruviok arkitektura zenbakizko arau eta erregela bidez transmititzeko zuen obsesio hori.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 250. orr.

Erabat ukatu zuten aski dela intuizioa egia matematikoak egiaztatzeko, eta orobat ukatu zituzten zenbakizko frogak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 184. orr.

Hirugarrenen eta bosgarrenen ideia horrek -tarte musikalen zentzu pitagoriko, zenbakizkoa- oso berezkoa ematen zuen Stephenengan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 232. orr.


zenbakor izond zenbagarria.

Adina pentsatzen zenuen zuk orduan ere, zeure hiztegitxoan urteak eta denbora itzultzen zen kontzeptu zenbakorraz.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 98. orr.


zenbana 1 banatz (galdetzaile gisa) zenbat bakoitzak?, zenbat bakoitzari?

Zenbana urte dituzte?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 52. orr.

Zenbana arimaren jabe ziren eta haien lur-sailak nolako egoeran zeuden galdetu zuen aurrena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 33. orr.

Infernura inguruka doan eskaileran geratu gara ez dakigula / zenbana igon maldak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 137. orr.

2 banatz zenbatean.

Galdegin zion Laisi berari ea zenbana saltzen zuen fruitua, zer balio zuen merkatalgoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 401. orr.


zenbanahi ik zenbat-nahi.

zenbat (orobat zonbat g.er. eta zunbat g.er.) 1 zenbtz (galdetzailea) ze kopuru?

Zenbat ordu?”Zenbat egun geratzen zaizkik hiri?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 211. orr.

-Zenbat urte? -galdetu zuen neskak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 152. orr.

Zenbat emakume izan dituzu?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 248. orr.

Zenbat jende atxilotu dituzue?  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 106. orr.

Eskola honetan zenbat jende dago ba?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 126. orr.

Zenbat tximeleta geratzen zaizkizu oraindik niri bidaltzeko?  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 237. orr.

-Zenbat lanpara ditu?  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 166. orr.

Zenbat hotel, zenbat ostatu bisitatu zituzten?  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 112. orr.

-Zenbat orri ikusi dituzu, eskuizkribu horrenak?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 151. orr.

Zenbat plater behar dituzu, jakin baliteke?  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 126. orr.

-Zenbat azpisailetan banatuta dago Le Mondeko kultura saila?  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 49. orr.

Zenbat eratara uler daiteke albistea?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 157. orr.

Zenbat aldiz, Curtis?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 234. orr.

Zenbat aldiz baztertu dira hainbat ideia zientifikoak ez zirelako?  Berria - Gaiak   2006-01-24

Eta zenbat denboran bizi daiteke gizona bakarrik?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 26. orr.

2 (zehar galderatan)

Zenbat denbora iraun zuen horrek, ez dakit batere, azkenerako lozorroan sartua bainintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 97. orr.

Ikasgai berezi bat eman dezake ikasturte bakoitzeko, zenbat ikasle matrikulatu diren kontuan hartu gabe.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 10. orr.

Lotsatu egiten nau zenbat botika hartzen ditudan kontatzeak, zenbat pastilla irensten ditudan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 54. orr.

Ez dakit zenbat ordutako loaldiak egingo nituen.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 94. orr.

Banituen ia hirurogei urte, eta ez nekien zenbat denbora geratzen zitzaidan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Sukaldeko ate ondoraino lagundu eta kanpoko lorategian zenbat tulipa ikusten zituen galdetzen zioten.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 23. orr.

Ongi ikasia nintzen zenbat brazatan dabilen arrain mota bakoitza.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 58. orr.

Ikusgarria zen zenbat koadro saltzen zituen.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 187. orr.

Ea zenbat behi ote ziren, eta hamalau.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 103. orr.

Nire atzetik lau babalore zetozean, auto baten barruan, nor bere libretatxoarekin, pasatzen nintzen kale bakoitzeko leihoetara begira: zenbat argi piztu eta zenbat jende esnatzen nuen zenbatu behar zitean, pentsa!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 19. orr.

Zenbat gorrotatzen nauen ere esango zizun honezkero, ez?  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 173. orr.

Bost axola hari zenbat bider ekiten zioten orroka sarjentuek eta kaporalek.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 109. orr.

3 (izenik gabe)

-Zenbat eskatzen du?  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 128. orr.

-Zenbat behar dik jaisten hasteko?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 231. orr.

Zenbat balio du teorema batek zure ustez, Ruche jauna?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 417. orr.

Baliagarria zen jakitea urre kilo batek zenbat balio zuen garai hartan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 16. orr.

Zenbat animatzen diren ikusteko.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 23. orr.

Gezurra dirudi gizon horrek zenbat dakien euliei buruz.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 55. orr.

Badakit ez duela susmatzen zenbat eskertzen den musu txiki hori.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 19. orr.

Ez dut Enrieta besarkatzen ahalko, eta ez diot erraten ahalko zenbat damutzen naizen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 248. orr.

-Zenbat zor diat? -galdetu zuen Hübelek, goibel.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 159. orr.

Formularekin, zenbat ateratzen zen?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 84. orr.

Hik esan zenbat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 108. orr.

Ea zenbat irauten duzun horrela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 27. orr.

Datuak elkarren segidan eman behar dira, garrantzitsuenetik xeheenera: zer eta non, zergatik eta nola, zenbat eta noiz.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 125. orr.

Besteak zer bilakatu ziren, zenbat ziren, bizi zirenentz galdetzea ere ez zitzaion burutik pasatu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 86. orr.

Harrigarria da [...] zenbat kostatzen zaigun inori, bizi dela, bere meritua aitortzen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 171. orr.

Dena amaitu zenean, aitak ez zekien zer egin zuen, ez zuen gogoratzen zenbat ea zein aldetakoak hil zituen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 110. orr.

4 (izenik gabe, izan aditzarekin)

'Zenbat da?' esango duzu poltsikotik sos batzuk bilduta.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 142. orr.

-Zenbat da plater ilarra? -galdetu zuen Lenehanek.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 83. orr.

-Zenbat dira konpondu beharreko kontuak?  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 54. orr.

Nork esan dezake zenbat eta nolakoak diren, Jaunak Frantziskoren bidez alde guztietan egiten dituen mirariak?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 259. orr.

Hik ba al dakik zenbat ziren errege magoak?  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 131. orr.

Guk ez dakigu zenbat diren ortziko izarrak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 81. orr.

Bihotzekoak jota, edo errepidean, edo minbiziaz hiltzeko dauzkadan probabilitateak zenbat diren kontuan hartuta, [...].  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 120. orr.

Zenbat zarete? -Esterrek leher eginda zirudien.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 125. orr.

-Zenbat ditu hilak gaur? -galdetu zidan bat-batean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 275. orr.

5 (harridura esaldietan, kopuruaren handia adierazteko)

Zenbat mehatxu jaso dugun!  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 105. orr.

Zenbat agurmaria errezatu nizkion nik egun haietan etxean genuen Ama Birjinaren irudiari!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 47. orr.

Zenbat lan egiten genuen!”Lucy gaixoa", xuxurlatzen du: "Zenbat gauza jasan behar izan dituen!".  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 79. orr.

Zenbat aldiz, zenbat modutara, aditu ote dut "noskixeago ere" hori!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 289. orr.

Zenbat sufritu ote zuen Sehrazadek gauez zer kontatuko egunez asmatu ezinik!  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 46. orr.

Grosrouvreri esker, abentura honetan sartuta nabilenez geroztik, zenbat gauza ikasi dudan!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 213. orr.

Itsaso hartako zenbat ipuin abadeak kontatuak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 14. orr.

Zenbat galdera, eta zein erantzun gutxi.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 139. orr.

Zenbat txosten, zenbat bidaia.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 104. orr.

Jakingo balute kopulatzen dugun bakoitzeko zenbat denbora pasatzen dugun horretan pentsatzen!  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 108. orr.

Titanic aipatzen da, baina zenbat eta zenbat naufragio izengabe, hitzen icebergetan erpina baizik ez ikustearren.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 160. orr.

6 (harridura esaldietan, izenik gabe)

Maiteok, zenbat bildu zareten hona!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 201. orr.

Ai, afektibitatea urritzen denean, zenbat kostatzen zaigun harremanen errealitate gordinari eustea!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 85. orr.

Jakingo bagenu zenbat estimatzen duen erleak otalore hori gozoa!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 122. orr.

Euskal baserritarrak zenbat begiratu behar izan dion zeruari!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 139. orr.

Zenbat gehiago ez ote duzue balio zuek hegaztiek baino!  Elizen arteko biblia   Lk 12,24

Hainbeste zabor eta zikin, erreketatik hasi eta ibaietatik segi, lurra eta itsasoa bera zenbat zikindu ditugun!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

Zenbat, mahasti honen fruitu berri garbiak lapurtu eta irensten saiatu zirenak!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 228. orr.

7 (ez partikularen ezkerran)

Zenbat aldiz ez ote zizkion entzun amari hitz horiek beroriek umetan, berari esaten zizkiolarik?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 33. orr.

Zenbat aldiz ez ote zuen huts egin!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 56. orr.

Izan ere, zenbat ezjakin ez ote zaizkigun presaka gezurtatzera etorriko horrekin edo antzeko adibideekin!  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 170. orr.

Zenbat urratze ez ote zuen egin!  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 214. orr.

Liburu horretan zenbat malenkonia ez dagoen!  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 12. orr.

Txantxarrak jotako haginak ordea, zenbat lan ez ote digun ematen atera nahi ez duenean!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 107. orr.

Izan ere, zenbat oinarri ez ote dira atera ahal zenbakien izaeratik eta gorputz geometrikoen propietateetatik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 89. orr.

Kontua galdua du dagoeneko zenbat bider ez ote duen egin oka sendagaiak direla eta.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 53. orr.

8 (izen gisa)

Auskalo! Baina, ez dio zenbataren kopuruak batere inporta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 278. orr.

Hiru minutu geroago kanpoan izanen nintzen eta haiek, berriz, agorrileko ortziral eguzkitsua deabruari oparitzen segituko zuten, auskalo zenbatak arte, zertan eta udan ohi diren albiste zirraragarrietan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 48. orr.

9 zenbateansup_1 zer preziotan.

Eta gurina, zenbatean dago gaur?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 59. orr.

Kobrea, hi. Zenbatean dago orain?  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 58. orr.

Zenbatean salduko zenizkioke zure zakukiok Jaunari?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 718. orr.

Tira, aitor ezazu, zenbatean saldu duzu eztia?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 83. orr.

Gutxi gorabehera, besteei esateko, zenbatean aterako litzaiguke dena?  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 90. orr.

-Zenbatean eramango gaituzu Cojimar-era? -galdetu zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 141. orr.

Arima hilen prezioa zenbatean zegoen jakitera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 260. orr.

10 zenbateansup_2 zenbatetan.

Ikus dezagun batez besteko tenperatura zenbatean gelditu zaigun urriari dagokionean, gure lau hiriburuotan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 396. orr.

Frantsesek hainbat bider egiten dutela, italiarrek beste hainbatetan, yankiek auskalo zenbatean, eta txinatarrek...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 172. orr.

11 zenbatean behin

Zenbatero idazten zenuen begiratu, zenbatean behin jasotzen zenituen erreparatu, eta azkar aski konturatu nintzen, [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 126. orr.

Zurrategira joan ninduan: jakin nahi nian noiz, non, zenbatean behin, zein egunetan husten zituzten tinak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 276. orr.

Erabakitzeko eskubidea, zer-nolako harremanak nahi ditugun Nafarroa eta Ipar Euskal Herriarekin, erabakitzeko eskubidea nola gauzatu daitekeen, zenbatean behin, nola, Europarekiko harremanak...  Berria - Euskal Herria   2006-04-04

12 zenbateko izlag zer tamainako, zer kopuruko. ik zenbateko.

Nolako eta zenbateko zigorra zor zaion erru bakoitzari Jaungoikoaren epaia da, ez gizakiona.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 274. orr.

Bezero batek kanpoan erre nahi ez badu eta salatzen ez badugu, zenbateko isuna ordaindu beharko dugu?  Berria - Gaiak   2004-06-02

Aski zuen fardelen tamainari erreparatzea bakoitzaren barruan zeuden oihalek edo bestelako ehunek zenbateko pisua zuten jakiteko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 342. orr.

Kontsumo-Zuzendaritzak kontsumitzaileei gomendatu die zenbateko zorra egingo duten arretaz hartzeko.  Berria - Ekonomia   2004-07-06

Kontua da ez dakigula zenbateko komisioa kobratzen duen.  Berria - Harian   2005-11-05

Hala ere, ez zuen esan Euskal Y-ak zenbateko aurrekontua izango duen.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

Zenbateko errenta duzu?  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 47. orr.

Zenbateko bidea dugu?  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 7. orr.

Badakigu, konturatzen gara, egungo gizarte-moduan funtzionaltasunak zenbateko zama duen komunikazio-arrakastan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 117. orr.

Zenbateko indarra behar den bala erraldoi barne-huts bat Lurraren grabitatetik ateratzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 12. orr.

Pentsa ezazu zenbateko dirutza xahutu izan duen aitak Mattengan, behin eta berriro; iruditzen zait nahikoa eta gehiegi egin zuela.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 71. orr.

Badaki kalkulatzen lurrak zenbateko hezetasuna behar duen eta zenbateko tartea utzi behar den zuhaitz batetik bestera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 441. orr.

Bartolome Izetaren bozak halaxe ohartarazi zidan zenbateko isiltasuna genuen inguruan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 276. orr.

Peter gaixoa, zenbateko maitasun beharra izan behar duen!  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 219. orr.

Pentsa zenbateko aldea, uzta on eta osatu bat izan edo erabat eskasa eta galdua bildu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 186. orr.

Horrek denak zenbateko eragina izan dezake gure gorputzean?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 124. orr.

Ikusi besterik ez dago zenbateko argitalpenak -milioika aletakoak- egin diren liburu honenak eta Saint-Exupéryren beste zenbaitenak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 11. orr.

Xavier Gonzalez de Rivera epaileak atzo zehaztu zuen zenbatekoa den kalte-ordaina.  Berria - Kirola   2006-03-11

Zizeronek, hau jakinarazten digularik, ez digu esaten zenbatekoa zen kopuru hori, baina Dionek dio ehun mila sestertzio zirela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 186. orr.

Arau hauek argitaratuz gure zientziaren handitasuna zenbatekoa den azaltzen saiatuko naiz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1450. orr.

Argazki txukun bat egiteko, hainbesteko argi kantitate bat behar da, filmaren sentikortasuna (edo lastertasuna) zenbatekoa den.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

13 zenbatenaz (hainbatenaz-ekin batean)

Zenbatenaz gorputza gaiago den honelako edo halako objektuaren irudiak iratzartzeko, hainbatenaz ere gaiago da Izpiritua honelako edo halako objektuari ohartzeko.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 245. orr.

Zenbatenaz izan ziren zientziak maitatuak Grezian, hainbatenaz izan ziren baztertuak Erroman.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 178. orr.

Aitortu behar badut ere zenbatenaz irakurriago hanbatenaz ederrago atzematen ditudala holako hitzak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 47. orr.

Eta zenbatenaz nire bihotzak partitzeari uko egiten dion, hanbatenaz frogatzen dit partitze horri men egiteko premia.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 332. orr.

Zenbatenaz emakume horri so egon, hanbatenaz dut hura desiratzenago.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 89. orr.

Gurpilari lotuak ginen: zenbatenaz eta gehiago idatzi hanbatenaz zitzaigun iduritzenago halabeharrez irakurri behar genituela dendetako apaletako liburuak oro.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 51. orr.

Zenbatenaz ere gogopiztu ninduen haitzetako nikelaren analisiak, aurreko nire bizialdian, hainbatenaz ere makurrago abailarazten ninduen orain fosforoaren eguneroko neurketak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 163. orr.

Ongi uler dezakezun bezala, zenbatenaz hark hitz gehiago egin, hainbatenaz gehiago zabaldu zitzaizkidan neuri begiak, ustekabeko batetik bertze ustekabeko baterat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 169. orr.

14 (bestelakoetan) zenbatez.

Guztiok horrela mugituko bagina mundua zenbatenaz ederragoa izango litzatekeen pentsatzen ari nintzen, tximista batek argiturik bezala Sophieren hurrengo nobelaz gogoratu nintzenean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 181. orr.

15 zenbateraino (301 agerraldi, 99 liburu eta 75 artikulutan)

Ezin da sinistu zenbateraino aldatzen diguten aurreiritziek errealitateari buruzko ikuspegia.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 140. orr.

Eginahalak egiten ari zen ez nendin konturatu zenbateraino zegoen kezkatuta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 147. orr.

Ixil-ixila gelditu nintzen, ahal guziak eginez ez erakusterat emateko zenbateraino hunkia nintekeen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 74. orr.

Magikoa zenbateraino den, beste auzi bat da.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 16. orr.

Batzuetan zaila da jakiten zenbateraino edo noraino erreprimitu behar duen batek bere izaera zenbaiti atsegin gertatu ahal izateko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 78. orr.

Arkitektoak antzeman beharko dio zein neurritan komeni den proportzioari jarraitzea eta zenbateraino komeni den lekuaren izaerari edota obraren tamainari egokitzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 240. orr.

Zenbateraino baliatu zara kazetaritzaz literatura egiteko?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 207. orr.

Zenbateraino da genetikoa? Zenbateraino dute kanpo faktoreek eragina?  Berria - Gaiak   2006-03-16

Izan ere, demostrazio haiek, zenbateraino ziren luzeak?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 125. orr.

Zenbateraino ahaltsua?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 190. orr.

Horra, adiskideak, zenbateraino nintzen ergela eta harroa garai hartan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 111. orr.

Ez dakit nik bere krisiaren eragileak zenbateraino izan ziren espiritual-intelektualak eta zenbateraino pertsonalak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 43. orr.

Egiaz ez dakit zenbateraino maite nauen edota inoiz elkarri musu bat emateko gauza izango garen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 251. orr.

Neure buruari galdetzen nion ea zertan ote zebilen orain Adela, ea zenbateraino sarturik ote zegoen droga kontuetan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 131. orr.

Zenbateraino gauden erne, zenbateraino hartzen ditugun kontuan gauzak aldatzen ari direla, horrek lagunduko digu behar den lehia jartzen merkatuan.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 180. orr.

Bertsolarien binakako lana zenbateraino den elkar-lan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 130. orr.

Ea teknologiaren gaitasun potentzialak zenbateraino ase ote zitzakeen gizadiaren gero eta eskari handiagoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 382. orr.

Garbi zegoen Stephenek ikusmenezko analisi abstrakturako zuen ahalmena, baina zenbateraino axola zion "esanahi"ak?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 209. orr.

Begira, Jauna, eta ikus zenbateraino nagoen mesprezatua!  Elizen arteko biblia   Nk 1,11

16 zenbatetansup_1 zenbat aldiz.

-Zenbatetan erran behar dizut, ni Louise naizela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 217. orr.

Ez da hemen erratekoa zenbat aitzin-gibel egin nituen eta zenbatetan desbideratu behar izan nuen, arriskutik urrundu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 157. orr.

Zenbatetan ez ote dut gogoratu zer eragin duen bizilekuak jendearen izaeran eta moldetasunean! Zenbatetan etorri izan zaidan, ordutik honat, iduri hura, jaun André, neure bizitzako gaurik gautsuenetan partikularzki...!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 367. orr.

Zenbatetan ez dugu, bada, uste ustelaren gainean jardun euskaldunok?  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 53. orr.

Jakingo bazenu zenbatetan jardun naizen horretan!  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 128. orr.

· Saltzen dituzuen produktu guztietatik, zenbatetan azaltzen da etiketa euskaraz?  Berria - Harian   2006-02-04

17 zenbatetansup_2 zenbatean, zer preziotan.

halaxe itaundu nion kaxa jokatu nahi zuenari, erdi keinuz eta erdi berbaz, hura zenbatetan emango zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 328. orr.

18 zenbatetaraino (17 agerraldi, 3 liburu eta 14 artikulutan) zenbateraino.

Desberdintasun horiek zenbatetaraino behar diren kondutan hartu ala horien gainetik behar den segitu, holakorik ez balitz bezala, dena hortan ditake.  Herria   2001-06-28

Falta delarik, orduan ohartzen gara zenbatetaraino den funtsezkoa eta bertzeak zer heinetaraino diren bigarren mailakoak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 85. orr.

Herriari atxikia baitzen, berak ez zekien oraino zenbatetaraino, misio hori onartu zuen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 76. orr.

Ikusi beharko da lege proposamen horri zenbatetaraino kasu eginen dio frantses gobernuak.  Herria   2004-02-12

Ikusiko gure iduripena zenbatetaraino kondutan hartua izanen den.  Herria   2002-09-12

Ez naiz neure burua psikoanalizatzen hasiko, baina badakigu pertsona bere bakarrean zeinen gauzaeza den, eta zenbatetaraino den gizabanakoa gizajobanako hutsa.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 200. orr.

19 zenbatez zenbateko aldearekin.

Ez dugu jakin ahal izan zenbatez bainan lehen horiek dira irabazi dutenak.  Herria   2002-10-17

Ez dugu xuxena jakin zenbatez irabazi duten xuberotar horiek Baigorri Zaharrer-Segiko bikotearen kontra, baina irabazi gisa guziz.  Herria   2002-07-25

20 (ere partikularen ezkerrean)

Ikusten duzu, adiskide eder horrek, egiatik zenbatez ere nintzen hurbil.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 91. orr.

Orain bederen nahitaez jakitun baitzaude, aise sumatuko duzu zenbatez ere zure proposamena irrigarria zaidan iruditu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 419. orr.

21 zenbatez ...ago

Baina omorez zenbatez aberatsago ziren!  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 29. orr.

Orain ere zenbatez ez gintezke zuzenago, holako beldurño bat bihotzean atxikiz...  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 196. orr.

zenbatez ez ote dira gu baino zoriontsuago itsasoan barrena mundu berri baten bila abiatzen diren kolonoak; aurrera jarraitu baizik ez dute.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 35. orr.

Zenbatez zigor handiagoa mereziko duela uste duzue Jainkoaren Semea hankapean erabili, sagaratu duen ituneko odola profanatu eta graziaren Espiritua iraintzen duenak?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 931. orr.

Zenbatez zigor handiagoa ez ote du merezi izango Jainkoaren Semea hankapean erabili, sagaratu duen ituneko odola profanatu eta Jainkoak onginahiz eman dion Espiritua iraintzen duenak!  Elizen arteko biblia   Heb 10,29

Eta zenbatez ez da gehiago gizakia ardia baino!  Elizen arteko biblia   Mt 12,12

Zenbatez gaizkiago datorkio Kreatzaileari eta jainkozko zuzentasunari horrela prestaturiko arima bat bertan behera uztea!  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 39. orr.

Zenbatez ederragoa [...] motor elektriko baten eginkizuna, ezen ez gihar-lan zakar, basati eta gaizki aprobetxatu hura!  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 221. orr.

22 zenbatean behin

Zenbatero idazten zenuen begiratu, zenbatean behin jasotzen zenituen erreparatu, eta azkar aski konturatu nintzen, axola gutxiko beste hainbat eskutitzekin batera, hamabostean behin iristen zitzaizula gizonezko berak igorritako gutun bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 126. orr.

Zurrategira joan ninduan: jakin nahi nian noiz, non, zenbatean behin, zein egunetan husten zituzten tinak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 276. orr.

Erabakitzeko eskubidea nola gauzatu daitekeen, zenbatean behin, nola.  Berria - Euskal Herria   2006-04-04

23 zenbat ere

Zenbat ere galdera egiten nizkion, zenbat ere aldiz saiatzen nintzen hura engainatzen informazio baliagarriren bat, apurren bat ez bazen ere, eman zezan, bat ere atarramenturik atera gabe jarraitzen nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 268. orr.

Zenbat ere gauza zentzugabe eta sobrako egiten zituen, denak iruditzen zitzaizkidan niri natural askoak eta ezinbestekoak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 144. orr.

Nik, zenbat ere urratua nintzen, une horretantxe biratu nuen burua, bi segundo, hiru gehienez ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 318. orr.

24 zenbat ere ...ago

Ez dut uste nire erantzunak plazer handirik emanen dionik: aitor dezadan ordea ezen zorigaiztoko gertakari honetaz zenbat ere nagoen jakitunago, haren egilearen kontra are naizela sumintzenago.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 488. orr.

Eta, ur hotzez busti ondoren zenbat ere sendoago eta freskoago sentitu, hainbat biziagoa eta jasanezinagoa bilakatzen zen une bateko beldurraren sentipena.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 73. orr.

25 zenbat eta ...ago ...

Zenbat-eta gutxiago jakin, errazago hitz egiten da nonahiko errealitateaz, eta zernahiren errealitateaz, hala fisikan nola politikan eta bizitzan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 48. orr.

Zenbat eta gehiago bereganatzen den, gehiago gaitzen da Jainko txit onagandik mesedeak eta dohainak hartzeko.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 43. orr.

Jainko maneei opariak eskaintzen eta, zenbat eta okerrago aurkitu, gogotsuago jotzen dute erlijiora.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 169. orr.

Beste planetak ere, zeruaren ertzetik zenbat eta tarte handiagora dauden eta beren orbita lurretik zenbat eta hurbilago daukaten, azkarrago dabiltzala iruditzen zaigu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4270. orr.

Garbi dago txanponaren erabilgarritasuna areagotu egiten dela zenbat eta eremu handiagoan izan erabilera legala.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 77. orr.

Zenbat eta kalifikazio hobea, lehentasuna ere handiagoa izango du aukeratutako ikasketetan matrikula egiteko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 74. orr.

Beraz, gehiago irabaziko du trukean zenbat eta sendoagoa izan inportazio-eskariaren prezio-elastikotasuna, eta zenbat eta ahulagoa izan esportazio-eskaintzaren prezio-elastikotasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 41. orr.

Zenbat eta eremu zabalagoan, eta zenbat eta euskaldun gehiagok erabiltzen dituzten ezaugarriak, egokiagoak dira eremu txikietan eta hiztun gutxiren jardunetan erabiltzen direnak baino.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 140. orr.

Berdin zaidala zein lineatan, zenbat eta azkarrago hobe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 87. orr.

26 (bigarren atalak are osagarria duela)

Zenbat eta iraultzaileagoa izan mezua bere muinean, are garrantzitsuagoa litzateke aurkezpen ezagun eta atseginez jantzita ematea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 38. orr.

Mundu honetan zenbat eta jakintsuago eta boteretsuago izan ziren, are oinaze larriagoak jasango dituzte infernuan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 105. orr.

Horregatik ikaratzen nau haren presentziak; zenbat eta gehiago pentsatu, are gehiago beldurtzen nau.  Elizen arteko biblia   Jb 23,15

Zenbat eta asmoa endoxalagoa izan, are eraginkorragoa da ilusioa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 95. orr.

Baina, zenbat eta gehiago pentsatu hartan, are argiago ikusten dut Molly.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 126. orr.

Zenbat eta hartaz pentsatuago, etorkizuna are beltzago ageri baitzitzaien alemanen aurka matxinatu ziren zamaketariei.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 227. orr.

Erosotasun hori bada tranpa ere, zeren eta zenbat eta ordu libre gehiago izan, are eta proiektu gehiagotan sartzen bainaiz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 265. orr.

Nire sorlekutik zenbat eta hurbilago, are kasu handiagoa nik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 231. orr.

27 (bigarren atalak orduan eta osagarria duela)

Hitzak zenbat eta goxoago, orduan eta eraginkorrago.  Elizen arteko biblia   EsZ 16,21

Hala kareorezko berdinketa-geruza zenbat eta gehiago finkatu, orduan eta luzaroago iraungo du zarpeatuak sendo.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3290. orr.

Gizon suharra naiz, eta zenbat eta arriskutsuagoa bihurtzen zaidan bizitza, orduan eta zoriontsuagoa naiz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 146. orr.

Garbi izan dezagun gure desiragaia zenbat eta gertuago izan, orduan eta liluragarriagoa izango dela hartaz gozatzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 131. orr.

Zenbat eta hurbilago kolegiora itzultzeko eguna, orduan eta isiltasun handiagoa sentitzen nuen inguruan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 110. orr.

Zenbat eta euskaldunago, orduan eta bakarrago, eta arrotzago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 280. orr.

Zenbat eta ezberdinago izan kanpoko egitura, orduan eta argigarriago gertatzen zaigu Klararen testigantza oinarrizko frantziskotar identitatea ulertzeko eta hartaz jabetzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 54. orr.

Zenbat eta argi-iturria hurbilago, orduan eta gehiago konbergituarazi behar dira argi-izpiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 21. orr.

Zenbat eta finago moztu lerroak, orduan eta luzeagoa izango zen soka, eta orduan eta handiagoa sokak bere baitan hartuko zuen azalera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 364. orr.

Zenbat eta justuagoak izan legeak, zenbat sakratuagoa eta bortxaezinagoa segurtasuna, orduan eta handiagoa soberanoak bere menpekoei gordetzen dien askatasuna.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 30. orr.

Zenbat eta gehiago ohitu Errusiarekin, mendebaldartzen ari ziren herri ez-errusiar haiek, orduan eta biziago ohartzen ziren petritar Errusiaren Mendebaldeko bernizaren axalkeriaz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 184. orr.

Hizkera eredu batek [...] zenbat eta bizitasun handiagoa izan, hau da, zenbat eta hiztun gehiagok erabili, orduan eta hobe.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 32. orr.

Eta zenbat eta ikasle gehiago kanpora bota, orduan eta gusturago bera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 223. orr.

28 (bigarren atalak hainbat eta osagarria duela)

Badirudi, hala ere, zenbat eta gehiago nik zuek maite izan, hainbat eta gutxiago maite nauzuela zuek ni.  Elizen arteko biblia   2 Ko 12,15

Zenbat eta luzeago, hainbat eta biribilago.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 98. orr.

Zenbat eta Jainkoaren laguntza jarraikiago izan ariman, hainbat eta zoriontsuago izanen garela bakoitza gure bizian.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 82. orr.

Zenbat eta eurak handiago, hainbat eta jauskera handiago eta larriagoa izan zuten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 73. orr.

Zenbat eta elkarren berdinagoak aurkituko, hainbat eta egiazkoagoa azalduko da ez direla ahalmen bat beraren azalpen desberdinak, euren oinarrizko ahalmen dei daitekeenarenak baino.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 39. orr.

Zenbat eta ezagunagoa izan kirola bera, hainbat eta ulerterrazagoa izango dugu araudia.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 13. orr.

Zenbat eta orbain gehiago, hainbat eta konprometituago, jatorrago, iraultzaileago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 273. orr.

· Bide batez hainbat sublimeago egiten du guda horrela daraman herriak, zenbat eta handiagoak izan diren jasan dituen arriskuak, kementsu jardunez.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 58. orr.

29 zenbat eta zenbat

Zenbat eta zenbat miliun sartu dituzte beren moltsan ez dugu sekulan segurki jakinen.  Herria   2003-05-15

Egunero ikusten dugu telebixtetan zenbat eta zenbat Estatu Batuetako soldado bilduak diren Koweit deritzan estaduan, zenbat eta zenbat ontzi, hegaztin eta bertzek inguratzen duten Irakeko erresuma.  Herria   2003-03-06

Ez da harrigarri zenbat eta zenbat maite zuten katixima egile hori arnegitar eta Pekoetxetako luzaidar haurñoek.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 197. orr.

Zenbat eta zenbat eskorgatara ongarri eramanik baratzera!  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 143. orr.

Paris, Vezelay, Le Puy eta Arles hirietara heldu aitzin, zenbat eta zenbat hiri eta herri ez dituzte zeharkatu orain, hemen, Camino bakar bat eginen duten mila bidek?  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 47. orr.

Zenbat eta zenbat gertaera ez ote nion entzun bati zein besteri, zenbat eta zenbat zulo ote zeuden sasiak estalirik, tiroz hildako hainbaten hezurren hilobi? Begira zenbat eta zenbat fotokopia eginarazten didan alfer-alferrik, ni bere bulegotik ahalik eta urrunen edukitzeagatik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 90. orr.

30 zenbat... hainbat

Dakizun bezala, zenbat begi, hainbat ikuspegi.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 10. orr.

Zenbat musikari, hainbat ikuspegi.  Berria - Kultura   2004-10-30

Entzun dudanaren arabera, zenbat buru hainbat aburu zegoen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 57. orr.

Zenbat lokarri, hainbat askatu behar.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 120. orr.

Ordainetan, merkatuak arrakasta eskaintzen dio kalitatearen galga bakartzat: zenbat saldu, hainbat balio.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 63. orr.

Agindua betetzen ez zuen herriari, zenbat marinel falta, hainbat kortsu baimen kentzen zizkion, hainbat agiri eta errege mesede.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 61. orr.

Gizartea zenbat ahulagoa hainbat zigortzaileagotzat zuela, gizabanakoa bezalaxe.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 98. orr.

Hitzak zenbat letra dituen, hainbat maila izango ditu hitz-eskailerak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 71. orr.

Lurrun-bainuen aretoak eta izerditzeko gelak bainu beroen ondoko gelan egon behar dute, eta zenbat duten zabaleran, hainbat izango dute altueran.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2550. orr.

Zeinu bakoitzean, horri dagokion hilabeteak zenbat egun dituen, hainbat zulo egingo dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4530. orr.

Zenbat herri, hainbat hilerri dira gurean, baina guztiak kristautasunak agintzen duen eran.  Berria - Harian   2005-02-23

-Zenbat txapel, hainbat txepel.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 94. orr.

Soinekoak zenbat, ohoreak hainbat.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 240. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

auskalo zenbat (65); badakizu zenbat (14); bakoitzak zenbat (10); batek daki zenbat (10); begira zenbat (14); beste zenbat (24); ea zenbat (23); esan zenbat (8); ez daki zenbat (19); ez dakigu zenbat (21); ez dakit zenbat (194); ez dakizu zenbat (11); nik dakita zenbat (9); nork daki zenbat (11); pentsa zenbat (24); proposizioa zenbat eta (10); zehazki zenbat (14); zehaztu zenbat (15)

zenbat aldatu (10); zenbat aldiz (284); zenbat aldiz entzun (14); zenbat aldiz esan (19); zenbat aldiz ez (62)

zenbat balio (60); zenbat balio du (15); zenbat balio duen (23); zenbat behar (25); zenbat bide (11); zenbat bider (39); zenbat buru (17)

zenbat da (22); zenbat den (11); zenbat denbora (272); zenbat denbora behar (27); zenbat denbora beharko (22); zenbat denbora egin (16); zenbat denbora egingo (12); zenbat denbora eman (17); zenbat denboran (16); zenbat denboraz (26); zenbat dira (24); zenbat diren (37); zenbat diru (97)

zenbat egin (9); zenbat egun (43); zenbat egunez (8); zenbat emakume (9); zenbat ere (9); zenbat eta (1161); zenbat eta aurrerago (11); zenbat eta azkarrago (9); zenbat eta gehiago (185); zenbat eta gorago (14); zenbat eta gutxiago (20); zenbat eta handiago (30); zenbat eta handiagoa (23); zenbat eta handiagoak (10); zenbat eta hurbilago (13); zenbat eta lehenago (27); zenbat eta nola (8); zenbat eta txikiagoa (8); zenbat eta urrunago (10); zenbat eta zenbat (56); zenbat ez (22)

zenbat falta (14); zenbat gara (9); zenbat gauza (62); zenbat gehiago (18); zenbat gezur (10); zenbat gizon (12); zenbat gustatzen (15)

zenbat haur (11); zenbat hazi (8); zenbat hil (21); zenbat hitz (12); zenbat holako (19)

zenbat ikasle (8); zenbat indar (8); zenbat iraun (21); zenbat iraun zuen (11); zenbat iraungo (24); zenbat iraungo duen (11); zenbat irauten (14); zenbat izan (22); zenbat izango (14)

zenbat jende (89); zenbat jendek (18)

zenbat kilometro (11); zenbat kontu (9); zenbat kosta (8); zenbat kostatzen (25); zenbat kostatzen den (12)

zenbat lagun (30); zenbat lan (31); zenbat lan egin (10); zenbat langile (21); zenbat lanpostu (8); zenbat liburu (10)

zenbat maite (48); zenbat maite dudan (8); zenbat metro (13)

zenbat nahi (14); zenbat neke (8)

zenbat ordaindu (21); zenbat ordu (27); zenbat ote (22); zenbat ote dira (8)

zenbat pertsona (14); zenbat pisatzen (13); zenbat puntu (8)

zenbat seme (12); zenbat seme alaba (9); zenbat sufritu (9)

zenbat ur (11); zenbat urrats (8); zenbat urre (8); zenbat urte (149); zenbat urte dituen (10); zenbat urte dituzu (20); zenbat urte izango (8); zenbat urte zituen (8)

zenbat zarete (9); zenbat zen (8); zenbat ziren (24); zenbat zor (31)

pentsa zenbateko (8); zenbateko eragina (11); zenbateko garrantzia (13)

zenbatekoa da (10); zenbatekoa den (42); zenbatekoa izan (8); zenbatekoa izango (11); zenbatekoa izango den (10); zenbatekoa zen (8)

zenbatekoak diren (9)

zenbateraino da (9); zenbateraino den (24); zenbateraino diren (8)

zenbaterainoko garrantzia (13)

zenbaterainokoa den (28); zenbaterainokoa zen (11)

zenbaterainokoak ziren (8)

zenbatetan ez (16); zenbatetan ez ote (13)

zenbatez ere (22); zenbatez ez (8)

[3] zenbateko aldea (7); zenbateko aurrekontua (4); zenbateko diru laguntza (3); zenbateko dirutza (4); zenbateko eragina (11); zenbateko eragina duen (3); zenbateko eragina izan (4); zenbateko eragina izango (3); zenbateko estimazioa izan (3); zenbateko garrantzia (13); zenbateko garrantzia duen (3); zenbateko garrantzia ematen (3); zenbateko inbertsioa (4); zenbateko inbertsioa egin (3); zenbateko indarra (4); zenbateko kostua (3); zenbateko lana (3); zenbateko lanak (3); zenbateko tartea (3); zenbateko zigorra (3)

zenbatekoa den jakiteko (3); zenbatekoa den mailegua (3)

zenbatekoa izan (8); zenbatekoa izan den (3); zenbatekoa izanen (6); zenbatekoa izanen den (3); zenbatekoa izango (11); zenbatekoa izango den (10)


zenbat-nahi (orobat zonbat nahi g.er., zenbanahi g.er. eta zenbatnahi g.er.) izlag/adlag nahi adina.

Nitaz kezkatuta egongo balitz, telefonoz deituko lidake, edonon legokeelarik edota zenbat-nahi jende leukakeelarik ere inguruan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 80. orr.

Beste gizarte-klasea, noblezia guztiz guduzalea da, zenbat-nahi aberastasun izanik ere, fortuna egin beharra dagoela pentsatzen duena.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 23. orr.

Gai ezpada, alferretan gizon bakar batzuen urratsak, zonbat nahi merezimendu duketen berek, zenbat nahi beren alde zuzentasuna.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 128. orr.

Eskatzen duzuna ordainduko dizut, zenbat-nahi.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 290. orr.

Askotan eskolan nintzelarikan, menturaz kasko gogorra bainukeen, erakasleak zenbat nahi onak izana gatik gauzak ez nituen beti konprenitzen.  Herria   2004-10-21


zenbatasun iz kopurua.

[Jainkoak] ez baitauka zenbatasunik eta, hortaz, Berarengan ezin eduki dezake nolakotasun hori zenbatasunak bere baitan berez daukanaren neurrian.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 126. orr.

Karnetaren ondotsuan gure zenbatasuna edo kreditua gordea duen txartela erabili ohi dugu, paretako dirua noiznahi ateratzeko aitzakian.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 251. orr.

Naturaren autosufizientzia hau infinitutasunaren kontzeptuz indartzen da: atomo zenbatasunean infinituz osaturik dago bera, infinituki handia da, bere materia kopuruz infinitua eta hutsunea ere infinitua da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 10. orr.


zenbateko 1 iz kopurua; tamaina. ik zenbat 12.

Denborak zenbatekoarekin eta jarraitasunarekin harremana dauka, eta zerbait aritmetikotzat jo genezake.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 246. orr.

Laguntzaren zenbatekoa: [...] 291 euro urtean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-10

Bai Estatu Batuetan, bai EBko herrialdeetan, industriaren zenbatekoak enplegu osoan duen ehunekoa 10 puntutan erori da 1970etik 1993ra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 180. orr.

Oinarrizko atal berak dituzte konputagailu guztiek: [...] gordailu bat, memoria deitu ohi zaiona (kalkuluetarako behar diren edo kalkuluetatik sortzen diren zenbatekoak gordetzeko); eta irteerako gailu bat, kalkuluen emaitzak agertzen dituena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 224. orr.

Produktuaren prezioak behera egiten badu [...] produktu horretatik erositako zenbatekoak gora egingo du.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 22. orr.

Aurrezkia murrizten du, aurrezturiko zenbatekoen erosketa ahalmena txikiagotzen baitu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 107. orr.

Beste batzuek jaso beharreko laguntzaren zenbatekoak eta kopuruak eztabaidatzen zituzten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 245. orr.

Parlamentuko Mahaiak urtero diru kopuruaren zenbatekoa erabakitzen du.  Berria - Harian   2005-06-08

Arabako eta Nafarroako langabeen zenbatekoak gora egin du.  Berria - Ekonomia   2004-07-03

Finantza-ekarpenen zenbatekoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 155. orr.

Diru zaharren balioa, idatzita duten zenbatekoa zati mila da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 278. orr.

Zenbateko hori pobreziaren datu ofizialen erdia ere ez da.  Berria - Mundua   2004-10-30

Zenbateko hori alde biko aurrerakinek (Estatu Batuek, Japoniak eta abarrek) eta Garapeneko Asiar Bankuak finantzatu zuten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 176. orr.

Geroztik, ordea, ekonomia industrializatuen hazkundea ez da zenbateko horietara iritsi.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 110. orr.

Hala da, munduko herrialde guztietan hartzen dute parte administrazioek ekonomian, hori bai, oso modu desberdinean, bai zenbatekoari eta baita zenbateko horren banaketari dagokionez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 63. orr.

Aurkezten zaion materia guztia, bere erakarmeneko xedepekoa izanez gero, biltzen du, materia hori zenbatekoaren eta nolakoaren aldetik neurri egokitik urruntzen bada ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 195. orr.

Inoiz topo egindakoak ziren bizimodu aski heterogeneo eta heterodoxo baten kariaz, heterodoxiaren nolakoaz eta zenbatekoaz desberdintasunak zeuden arren.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 34. orr.

BPGa adierazle egokia al da gizarte baten garapenak edo ongizateak izan aurrerapenaren zenbatekoa neurtzeko?  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 54. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Etekinen zenbateko zehatzik ez zuten eman nahi izan.  Berria - Ekonomia   2006-03-16

Nahiago luke zenbateko finkoa berak jaso, eta gero informatzaile bakoitzari diru egokia berak eman.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 217. orr.

Zenbateko polita kendu diote, 650 dolar, hotelean bertan, Madrilgo Alberto Porlan idazleari.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 131. orr.

Zenbateko ofizialik eman ez bada ere, ziurtzat jo daiteke Nocioniren irtete klausula milioi bat dolar baino handiagoa dela.  Berria - Kirola   2004-07-14

Zinez aldaketa ikusgarria, Estatu Batuetako balantza korrontearen defizitaren zenbateko larriak eta Europako eta Asiako inportazio merkeek estatubatuar industriaren sektore osoetan egiten zuten mehatxuak ekarria.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 167. orr.

Alabaina, luze gabe nekatu nintzen, eta halako zenbateko bat ordaintzeko proposamena egin nion, gela-sari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 119. orr.

Inoiz ekainean izandako zenbatekorik baxuena da.  Berria - Ekonomia   2004-07-03

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

MCCren industri arloak duen langile zenbateko osoaren laurdena inguru.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 182. orr.

Zer egiten da beharrezkoa ez den langile zenbateko gero eta handiago horrekin?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 119. orr.

Egiazko militanteen gainerako taldeek ez zioten aurrea hartzen ahal, urrutitik ere, ez atentatu-zenbatekoan, ez eraginkortasunean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 123. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zenbateko hori (8)

diru laguntzen zenbatekoa (7); laguntzaren zenbatekoa (3); laguntzen zenbatekoa (7); langabeen zenbatekoa (5)

zenbatekoa izan (8); zenbatekoa izan den (3); zenbatekoa izanen (6); zenbatekoa izanen den (3); zenbatekoa izango (11); zenbatekoa izango den (10)

zenbatekoaren arabera (4)


zenbatekotasun iz zenbatekoaren neurria.

Gure boterea eta Harena ez direla ezberdintzen zenbatekotasunean, hots, bata handiagoa eta sendoagoa eta bestea txikiagoa eta ahulagoa izatean.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 94. orr.


zenbatero adlag zenbatean behin.

Zenbatero idazten zenuen begiratu, zenbatean behin jasotzen zenituen erreparatu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 126. orr.

Hitz egin gabe genuen zenbatero aterako nintzen, baina konturatzerako, domekaro nintzen fokupean.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 12. orr.

Noiz eta zenbatero irteten den patruila berezia gure arte-lanak ezabatzera.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 107. orr.

Jada inori ez zaio axola non afaldu nuen, non bizi izan nintzen edo noren bisita jaso nuen, edota zenbatero hartzen nituen bainuak Baden-Badenen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 113. orr.


zenbaterotsu adlag zenbatean behin gutxi gorabera.

-Zenbaterotsu?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 115. orr.


zenbatespen iz zenbatestea.

Arkitektoak obra publiko bat egiteko enkargua hartzen duenean, gastuen zenbatespena egingo du obra zenbat kostatuko den esanez.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4590. orr.

Obran ez baldin bada esandakoa baino laurden bat gehiago besterik gastatzen, hori zenbatespenari gehitzen zaio eta diru publikotik ordaintzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4590. orr.

Obran, ordea, zenbatespenaren gainetik laurden bat baino gehiago gastatzen denean, arkitektoari bukatu arteko dirua bere ondasunetatik jartzeko eskatzen zitzaion.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4590. orr.


zenbatetsi, zenbatets, zenbatesten du ad zenbatekoa kalkulatu.

Nik baino urtetsu pare bat gehiago zenbatetsi nizkion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 100. orr.

Haien adina zenbatesten nuen, batere eginkizun erraza ez, alafedea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 117. orr.

Mugasariak %50 murriztuz gero munduko merkataritzaren hazkuntza urtean 166.000 milioi eurokoa litzatekeela zenbatetsi dute analistek.  Berria - Ekonomia   2004-08-03

Eskualde horretan, 364 bat pertsona hil direla zenbatesten da.  Berria - Mundua   2004-12-02

Iazko galerak guk zifra batzuekin zenbatetsi genituen eta haiek beste batzuekin.  Berria - Ekonomia   2004-07-30


zenbatezin (orobat zenbaezin) izond ezin zenbatuzkoa.

Giza historia oraindik bere haurtzaroan dagoela, eta balitekeela milaka urte zenbatezinetan horrela jarraitzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 108. orr.

Irkutsk biltegi handi bat da, non Txinaren, erdialdeko Asiaren eta Europaren artean trukatzen diren salgai zenbatezinak pilatzen diren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 414. orr.

Paretak estaltzen zituzten liburuen multzo zenbatezina begiradaz jo eta esanen zuen, [...].  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 68. orr.

Zenbatezinak dira haren gudarosteak, guztien gain altxatzen haren argia.  Elizen arteko biblia   Jb 25,3

Banan-banan, ordea, hostopilaren zatiak, esperientziaz dakigu, izarren hautsa bezalakoak baitira, zenbatezinak, laino infinitu eta erabateko baten ttanttak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 83. orr.

Askok dagoeneko 12.000 kilometro baino gehiago egin dituzte epaiketa horretara joateko eta geratzen zaizkienak zenbaezinak dira.  Berria - Euskal Herria   2006-02-17

Jende guztia doa haren atzetik segizioan, zenbatezina bildutakoen kopurua.  Elizen arteko biblia   Jb 21,33

Egiptotik, mila eta berrehun gudu-gurdi, hirurogei mila zaldizko eta zenbatezin ahalako libiar, sukiar eta etiopiarrez osoturiko gudari-multzoarekin.  Elizen arteko biblia   2 Kro 12,3


zenbatgarren (orobat zenbagarren eta zonbatgarren g.er. ) 1 izlag

Hasieran gaizki bizi nuen ez dakit zenbatgarren emaztekia izatea hemengo buelta egiten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 356. orr.

Gazte hauei, ordea, bost axola zenbatgarren mendean jaso zuten kanpandorrea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 42. orr.

Dusselek hiltzeko arriskuan jarri gaitu berriro, ez dakit zenbatgarren aldiz.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 138. orr.

Zenbatgarren finala ote zuten beste bi lapurtar horiek beren bizarrarekin jokatzen eta irabazten zutena, aldi huntan bigarren mailean?  Herria   2001-11-08

Goiz baten, arkupeetan emandako ez-dakit-zenbatgarren gauaren ondoren, [...].  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 56. orr.

Pinocheten aurkako auskalo zenbatgarren errekurtsoaren berri ematen ari zirela begiztatu nuen, Londresko Bow Street-eko epaitegi aurrean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 91. orr.

Zenbatgarren postua lortu duzu azken idazlanean?  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 79. orr.

-Zenbagarrena duzu?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 12. orr.

Orrialdearen zenbatgarrena buruz jakingo balu moduan zabaldu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 169. orr.

Ordu horretan Tomasekin nintzen oraino [...] kankarro bat ginebra -ez dakit zenbatgarrena- esku artean nuela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 145. orr.

Danteren infernuko zein zirkulutan eta zenbatgarrenean sartuko lituzkete gero ene errautsen errautsak?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 100. orr.

Ez dakit zenbatgarrengoan hasi ziren susmatzen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 165. orr.

Alfontso zenbatgarrena zen beste errege hura?  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 223. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zenbatgarren jarriko genuke Obabako neska politenen zerrendan?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 303. orr.

Zenbatgarren sailkatu naiz?  Berria - Kirola   2006-05-07

Normalean, zure kontutxoez mintzatzen zara: zenbatgarren geratu zaren, irakasle bakoitzari aurkitzen dizkiozun alde onak eta txarrak, [...].  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 101. orr.

Horrek begi bistan lehorretik antzematen zaila dena argituko du: traineru bakoitza zenbatgarren doan.  Berria - Kirola   2004-06-29


zenbatgarritasun ik zenbakarritasun.

zenbatgura (orobat zenbat gura) izlag/adlag zenbat-nahi.

Madrilen atondu ei zuen zaleen espioitza-sare hori alde batera utzirik, bere buruaz zenbatgura ipuin kontatzen dakien Ernestek Hemingwayk badaki Gustavo Duran denbora batez hango -Madrilgo- SIMeko burua izan zena.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 166. orr.

Zaharrak zenbat gura dabiltza, autobuskadetan, bisitan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 238. orr.

-Berdin dio, ez dio ardura; kalean bihar honelakoak zenbat gura lortu ahalko duzu -diost-; egon, laster nator eta.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 178. orr.


zenbatsu zenbtz (galdetzailea) zenbat gutxi gorabehera?

Zenbatsu urte ditu, zure ustez?  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 174. orr.

Obispoarengatik galdetu zigun, nolakoa ote zen, altua, baxua, potoloa, argala, zenbatsu urte.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 123. orr.

Egun batean, 24 orduan, egun normal batean bai, lur azal eta itsas ordeka horietan, zenbatsu ekaitz sortzen direla iruditzen zaizue?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 239. orr.

Gertuago kokatuta, gehien inporta zaigunarekin arduratuta, Espainia aldean zenbatsu ohi diren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 240. orr.

Zergatik ez ote duten konpontzen, edota bestela Hannaren gaur egungo adina zenbatsukoa ote den kalkulatzen, ea dagoeneko ilea urdindu ote zaion.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 116. orr.


zenbatu, zenbat(u), zenbatzen 1 du ad multzo bateko osagaien kopurua mugatu edo zehaztu, zenbaki arrunten segidaren arabera adieraziz joanez. ik kontatu.

Hatzak erabiliz zenbatzen ditut.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 37. orr.

Kopurua eta zenbatzen direnak gauza bera ez den bezala, era berean, batasuna bera ere ez da bat den gauza bera.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 141. orr.

Hiru zenbatzen ditudanean, bota zuen sorginkeriak aurkaria desarmatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 162. orr.

Zenbatu zituen Akabek eskualdeburuen laguntzaile ziren gazte haiek: berrehun eta hogeita hamabi.  Elizen arteko biblia   1 Erg 20,15

Berrogei zenbatu ditu guztira.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 95. orr.

Tortosan, 85 hildako zenbatu zituzten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 387. orr.

39.723 langabe zenbatu dira uztailean, ekainean baino 225 gutxiago.  Berria - Ekonomia   2004-08-04

Botoen %99 zenbaturik, SDSk botoen %29,1 eskuratu ditu, LDSk berriz %22,8.  Berria - Mundua   2004-10-05

Hogei herri zenbatu ditut egungo etapan, Sarriarainoko bidean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 204. orr.

303 segundoak zenbatutakoan, mahaitik altxa eta kafetegitik desagertu zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 115. orr.

Begira zerura eta zenbatu izarrak, ahal baduzu.      - 0. orr.

Eguneko irabaziak zenbatu aurretik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 115. orr.

Erregearen idazkaria eta apaiz nagusia etorri ohi ziren Jaunaren etxean bilduriko dirua zenbatzera.  Elizen arteko biblia   2 Erg 12,11

Zenbatu zazpi aste, garia ebakitzen hasten zareten egunetik.  Elizen arteko biblia   Dt 16,9

-Hoa olagarroaren erroak zenbatzera!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 131. orr.

Hil eta gero ere, zenbatu ezin ahala mirakulu egin zituela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 394. orr.

Israeldar batzar osoak ezin zenbatu ahalako ardi eta idi-multzo handia eskaini zuten opari.  Elizen arteko biblia   1 Erg 8,5

Ezin zenbatu adina istripu ukan ditut.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 18. orr.

Ubarroiek zenbatu ezineko saldotan alde egingo dute airetik iparralderantz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 329. orr.

Mikelek espaloiko harlauzak zenbatzeari ekin zion.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 191. orr.

Hamar arte zenbatu eta gainera datorren zama sentitzeko garaia da orain.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 120. orr.

Zenbatzen bazekien.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 18. orr.

Lanorduak ez ziren zenbatzen.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 23. orr.

Koordinadoraren ustetan, zenbatzeko tresnen softwarea manipulatua izan zen.  Berria - Mundua   2004-08-20

Nola zenbatzen da, zer zenbaki darama sorbaldan?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 159. orr.

Hi, putakumea, zenbatuak dituk egunak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 151. orr.

Bushen egunak zenbatuak daude eta aurki aldaketa egongo da gurean.  Berria - Mundua   2004-02-10

2 (adizlagunekin)

Haurtxoek berek bazekitenean, ankertasunaz eta esperimentazioaz, euliak sei hanka dituela, Aristotelen garaietatik erauzi egiten zizkielako, boluptuosoki zenbatzen zituztela, bat, bi, hiru, lau, bost, sei.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 40. orr.

Egunak gaizki zenbatu ote dituzte?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 179. orr.

Jira erdia egin eta gorantz ekin dio, presarik gabe baina pauso seguruz, ozenki zenbatzen duela: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 67. orr.

Zehatz-mehatz zenbatzen zituen emakumeek eramaten zizkioten oilarrak, arrautzak, hariak eta ehunak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 381. orr.

Llansaritzat jasotako errubloak behin eta berriro zenbatzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 317. orr.

3 zenbakitu.

Orriak zenbatzea beti komeni da, bai aurkezteko eta bai lanketarako diren zirriborroetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 370. orr.

Atal eta azpiatal bakoitza zenbatu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 358. orr.

4 ezin zenbatuzko ik zenbatezin.

Iduritzen zait egun [...] mendeak saltatu ditudala eta ezin zenbatuzko jendetza batean murgildua naizela. Igarobidea eragozten baitiote haien distirari hemengo arku ilunek -bata bestearen gainean altxaturik, mahatsondo bihurriek, huntzak eta ezin zenbatuzko sasi-arrosek harturik-.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 43. orr.

Gizakiaren grinak ezin zenbatuzkoak dira -itsasoko hondar-aleak bezala-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 352. orr.

Musika matematika da, matematika alai jostalaria, matematika eroa, musika-noten arteko konbinaketa infinitua izan baitaiteke, ezin zenbatuzkoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 292. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arte zenbatu (3); banan banan zenbatu (3); botoak zenbatu (3); ezin zenbatu (6); ezin zenbatu ahalako (4); gehiago zenbatu (16); gehiago zenbatu zituen (7); gutxiago zenbatu (19); gutxiago zenbatu dira (3); gutxiago zenbatu zituen (6); guztiak zenbatu (6); hildako zenbatu (6); inguru zenbatu (6); inguru zenbatu dituzte (3); kasu zenbatu (4); lagun zenbatu (4); langabe gehiago zenbatu (10); langabe gutxiago zenbatu (17); langabe zenbatu (6); langabe zenbatu ditu (3); nork zenbatu (4); orriak zenbatu (3); zauritu zenbatu (5)

zenbatu ahal (8); zenbatu ahal izan (4); zenbatu ahalako (4); zenbatu behar (7); zenbatu besterik ez (3); zenbatu ditu inemek (4); zenbatu ezineko (3); zenbatu gabe (10); zenbatu zituen inemek (3)

denak zenbatuak dauzka (3); zenbatuak dauzka jainkoak (3)

inguru zenbatuta (3)

berriz zenbatzeko (3); botoak zenbatzeko (6); botopaperak zenbatzeko konpromisoa (3); bozak zenbatzeko (3); hzren botopaperak zenbatzeko (3); zenbatzeko sistema (3)

egunak zenbatzen (5); orduak zenbatzen (3); zenbatzen dira (6); zenbatzen ditu (4); zenbatzen hasi (12); zenbatzen hasi zen (8); zenbatzen zituen (12)


zenbatzaile 1 izond/iz zenbatzen duena.

Baliabide teknikoak erabiltzeko (sinonimoak, hitzen zenbatzailea, taulak, irudiak...).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 369. orr.

Dozenaka mila manifestari ibili ziren atzo Carascasko kaleetan; zenbatzaile batzuek 200.000tik gora zeudela iritzi zioten.  Berria - Mundua   2004-03-07

Zenbatzailea: Eukeni Olabarria.  Berria - Kirola   2004-09-11

2 gramatikan, zenbatekoak adierazteko erabiltzen dena.

Bat eta batzuk zenbatzaileen deklinabidea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 186. orr.

"Gelako denek hizkuntza bi dakizkite gutxienez" bezalako perpaus "zenbatzailea" egia izan daiteke, nahiz eta dagokion pasiboa [...] faltsua izan.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 137. orr.

• 3 iz logika formalean, kuantifikatzailea.

Zenbatzaile existentziala, , hemen sartzea ere posible litzateke, baina guk definizio baten bidez sartuko dugu hizkuntzan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 147. orr.

A6= zenbatzaile unibertsalaz osatutako multzoa da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 147. orr.

4 aritmetikan, zenbakitzailea.

Barraren azpian, izendatzaileak izendatu egiten du; gainean, berriz, zenbatu egiten du zenbatzaileak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 233. orr.


zenbatze 1 iz multzo bateko osagaien kopurua mugatu edo zehaztea, zenbaki arrunten segidaren arabera adieraziz joanez.

Juliori egokitu zitzaion zenbatzea, eta besteok abiada bizian sakabanatu ginen oihan txikian barrena.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 84. orr.

Egunero bezala, zazpietan egiten dute zaindariek zenbatzea.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 86. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bazegoen eguneko une zehatz bat, lantegitik itzuli eta zenbatze deiaren artean, ordu berezi, bizi eta lasaigarria, gehien maite eta itxaroten nuena -horrez gain afalordua ere bazen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 146. orr.

Ni saiatu nintzen azaltzen loturarik gabeko berbazko rapsodia hura hain zuzen zenbatze-sistema baten kontrakoa zela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 92. orr.

Dionisos aulkian jesarrita geratu zen, ukalondoak belaunetan jarrita eta eskuez buru pisuari eutsika, harlauzen zenbatze prozesua hastekotan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 131. orr.


zenbatzearren adlag zenbatzeko.

Bere agendatxoa atera zuen, gelditzen zitzaizkion opor-egunak zenbatzearren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 64. orr.


zenbatzeke adlag zenbatu gabe.

Atzerriko bozak zenbatzeke zeudenean zentro-eskuineko koalizioa nagusitzen zen Senatuan.  Berria - Harian   2006-04-12


zenbatzu ik zenbaitzu.

zenbeit ik zenbait.

zenda iz iraniar hizkuntza bat.

Zendari eta paleoslaboari dagokienez, esaterako, ez dakigu zein herrik hitz egin zuen hizkuntza haietan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 49. orr.

Oso antz-antzekoak izan daitezke, -zenda eta sanskritoarekin gertatzen den bezala-, edota erabat desberdinak, -sanskrito eta irlandera, adibidez-.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 235. orr.


zendako (orobat zerendako g.er. eta zentako g.er.; Euskaltzaindiaren Hiztegian zerendako agertzen da) 1 adlag galdetz zergatik.

Zendako ez dira agertu -galdetu zuen Joanesek lasaitasun osoz.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 33. orr.

Zendako horiek emaiten zautaten holako samindura, tristezia?  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 61. orr.

Saltegietan konparazione, zendako dira argibide guziak kasik denetan eta beti frantsesez eta bakarrik frantsesez?  Herria   2004-10-14

-Noiz hori eta zendako?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 18. orr.

Besta zendako eta norendako?  Herria   2003-07-03

Europa federal bat, zendako ez?  Herria   2001-05-17

Zendako ez zuen treina hartu erran bezala eta erran tenorean...!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 119. orr.

Badakit zendako ene aita umezurtz gelditu zen hamaika hilabetetan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 177. orr.

Baina ez zuen zaldira igan nahi, banakien zendako, zikinduko zuela, segur niz hori zuela ez igaiteko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 178. orr.

-Bai, eta nihaurek ere ez dakit xuxen zendako.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 18. orr.

Bainan jakingarri litzateke, zendako beilari bakotxak, bere etxe xokoan dagoelarik, hartzen duen erabakia bide horri lotzeko.  Herria   2003-09-11

Gisa horretan eta hotzean begiratuz, erraxkiago uler daiteke zendako Frantziako Estatuak preso batzuk bakartasunean atxikitzen dituen.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 118. orr.

2 (perpaus txertatuetan) zeren

Eta ni lotsatua, zendako ez nuen gozatzen ahal mota bereko amodio zerbaitetarik ene partea.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

badakizu zendako (3); baina zendako (5); bainan zendako (20); eta zendako ez (20); horra zendako (5); zendako bada (11); zendako behar dugu (3); zendako diozu (3); zendako ez (99); zendako ez nuen (3); zendako ez zen (3); zendako holako presa (3); zendako ote (6)


zendea iz Nafarroako administrazio banakoa, balle baten zatia dena eta hainbat udalerri biltzen dituena.

Arazuriko udalbatzak, Oltza zendeako Udalak eta Orkoiengo Udalak helegitea aurkeztu zuten proiektuaren aurka.  Berria - Euskal Herria   2004-09-02

Gendulain Zizurko Zendearen barnean dago, eta bertako alkateak dagoeneko iragarri du datozen hamar urterako proiektuak aurrera ateratzeko asmoa dutela 1.200 etxebizitza berri, eta Gendulaingoa horien atzetik etorriko litzatekeela.  Berria - Harian   2005-09-14

Berrioplano (1991, Antsoain Zendeatik apartatuta).  Berria - Euskal Herria   2004-02-28


zendu 1 da ad pertsonez mintzatuz, hil. (era burutuan)

Ddamattitt Diharce 74 urtetan zendu da.  Herria   2005-11-24

Alberto Ormaetxea Donostiako Errealaren trebatzaile ohia zendu da 66 urtetan.  Herria   2005-11-10

Lehena Roux jauna zendu da 69 urtetan.  Herria   2005-03-24

1951n berean zendu zela aita Hiazinto Woroniecki, poloniar printze eta domingotar jakintsua.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 94. orr.

Lizarrako bi emakume zendu dira pareta batek azpian hartuta.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Egun horretan bertan zendu zen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 153. orr.

Humboldt zendu eta handik ehun urtera ere, [...].  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 50. orr.

Azaroan Joxe Etxeberria Sagastume amezketarra eta Jose Luis Pagazaurtundua laudiotarra zendu ziren Areetan, autoan lehergailuak eztanda egitean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 104. orr.

2003an hamabost lagun zendu ziren Hego Euskal Herrian beroaldiaren ondorioz.  Berria - Harian   2005-06-18

Jaio berritan hartu nuelarik neure besoetan etxe txit goren bateko berme eder hura, aldez aurretik ikus ahal nezakeen neure besoetan zenduko zela, eta haren heriotza beharko nuela deitoratu?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 504. orr.

Etxebarneko Jakes zendu zelako berria zekarkion auzo bati.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 332. orr.

Orain Moisés zendua da, baina emaztea eta seme alabak arduratzen dira etxe horretaz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 129. orr.

Indonesian zendu den neskatoaren bi senide ere, esaterako, gaitzak jota daudela baieztatu dute agintariek.  Berria - Gaiak   2006-01-17

Zenduak dira, orobat, Hegel, Marx, Engels, Nietzsche eta Freud.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 162. orr.

Hamabi egun iraun zuen oraino zendu aitzin.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 151. orr.

Duela bi urte, aita zenduta, Zabalguneko gure betiko etxea saltzeko asmoa agertu zigun amak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 59. orr.

Muskildin sortua (1847), apez (1870), Donapaleuko kolejioan, bikario Irisarrin (1875), erretor Mitikilen (1876), Urdiñarben (1882), Hazparnen (1884), ohorezko kalonje (1906), etxen erretiratua (1912), 1917an zendua.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 113. orr.

Emazteki bat, huts egite mediko baten erruz zendua, nonbait, forentseak ehiza-trofeo baten gisara erakusten ziona argazkilariari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 125. orr.

Bere seme zendu berriaz mintzatzeko "gorputza" bezalako hitz dorpea ama batek ez dezake sekula erabil.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 40. orr.

Buruan alderrai dabilzkidan haren jardun batzuen artean, zendu berriari ikasi nion kanta bat berritu nahi dut hemen: [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 236. orr.

Mikeli amatxi aspaldi zenduaren etxea oroitarazi dion mahai baten gibelean jarria dago.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 11. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Adiskide zenduaren aita-amei.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 238. orr.

Tom Manhattanen zen arratsalde horretan, Harryrekin, berriki hildako idazle baten alargunarekin negoziatzen haren senar zenduaren liburutegiko liburuen gainean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 135. orr.

Nafarroara joateko baimena eman zidan bakarrik jakin zuelarik segurki hara behar nuela joan, ene anaia zenduen hiru alaben, hots ene iloben, lekutzera.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 208. orr.

Musuzapia dut gogoan, zenduaren izena idatzia daramana.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 179. orr.

Herritar zenduen ohorezko bi otoitzaldi.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 163. orr.

Zenduak hilkutxan daude ongien, beila-lekuko asepsia distiratsuan.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 135. orr.

Zendua lehenbailehen beztitzeko agindua eman zuen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 26. orr.

Borreroari zenbait zenduk mihia ateratzen dio azken trufa makabro gisa.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 68. orr.

Borreroak itsu-itsuan sinesten du metempsikosian, bere begiekin ikusi baititu zendu berrien arimak urretxindor urdin, arrain neoklasiko edo landare ibiltari bihurtzen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 69. orr.

Gure familiako zendua hamarrak eta laurdenetarik goiti ikusten ahalko genuela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 62. orr.

3 irud/hed

Zibilizazio baten desagertzea erregistratzen duen gertaera -bere aurreko kolapso eta desintegraziotik bereizia- gizarte zenduaren estatu unibertsalaren eremua okupatzea izaten da normalean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 31. orr.

Sarkin barbaroak kasu batzuetan lotura izan ziren zibilizazio zenduaren eta ondorengo jaio berriaren artean- Inperio zenduaren eremu abandonatuan ondorengo jaio berriaren artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 164. orr.

Pairatzaile nagusiak ez baitira estatu unibertsal zenduaren mendeko izanak, garaile nabarmen diren barbaroak eurak baizik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 153. orr.

Limosna eskatzen hasi ginen zenduen arimen alde.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 141. orr.

4 (era ez burutuan)

Herriko edonor zentzen zenean, aberats ala pobre, haren merezimenduak jendaldearen aurrean laudatzeko zeregin berezia zuten alaina. Anitzetan aditua zuen, alabaina, norbait zentzean eta malkoak ekiditeko asmoz, etxeko azkazi zaharrek huxtukatzen zutela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 330. orr.

Bizitzan bezala, dudazko oreka batean gabiltza hatsa hartzen duguino, eta saihetseko kide osasuntsuena zentzen denean ohartzen gara luma bat zela, edo hosto bat, edo errauts pikor bat.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 144. orr.

Amaren zentzea itxuratzean, gizonaren sabelpetik kolkoan gora ikara eta izerdi hormatua igotzen sentitzen zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 66. orr.

Eroso zentzen hasteko bidea izan liteke hori.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 108. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aita zendu (4); ama zendu (9); an zendu (7); an zendu da (6); anderea zendu (4); anderea zendu da (4); apeza zendu (7); apeza zendu da (5); atzo zendu (6); atzo zendu zen (6); berehala zendu (11); berehala zendu zen (7); berrikitan zendu (6); bertan zendu (11); bertan zendu zen (6); den astean zendu (13)

egun hauetan zendu (7); emakume bat zendu (6); etcheverry zendu (4); euskaltzain zendu (4); euskaltzaina zendu da (4); frantziarra zendu da (4); gazte bat zendu (4); gutxi zendu (5); han berean zendu (6); han zendu (6)

igandean zendu (4); iragan astean zendu (50); joanden astean zendu (22); lagun zendu (23); lagun zendu dira (6); lagun zendu ziren (13); langile bat zendu (6); larunbatean zendu da (4)

ondorioz zendu (5); ospitalean zendu (5); ospitalean zendu zen (4); pertsona zendu ziren (11); san franciscon zendu (4); serora zendu (4); supituki zendu (6)

urtean zendu (6); urterekin zendu zen (6); urtetan zendu (61); urtetan zendu da (31); urtetan zendu dena (18); xaharra zendu da (5)

zendu aitzin (4); zendu berri den (6); zendu berria (14); zendu berria den (7); zendu berriak (9); zendu berriaren (10); zendu berriari (6); zendu da (404); zendu da beskoitzen (4); zendu da joanden (12); zendu da supituki (4); zendu dira (81); zendu dira azken (4); zendu dira iragan (16); zendu zaigu (4); zendu zaiku (10); zendu zaizkigu (4); zendu zauku (13); zendu zen (202); zendu zen atzo (19); zendu zenean (11); zendu zenetik (4); zendu ziren (59); zendu ziren atzo (4)

an zendua (4); berrikitan zendua (6); urtetan zendua (8); zendua da (7); zendua den (8); zendua zen (7)

zenduak dira (6

urtetan zendurik (5)


zenestesiko izond barne organoetatik jasotzen den gorputz egoera jeneralaren sentsatzioari dagokiona.

Francoren harriek tankera ukigarri eta zenestesikoa izaten zuten beti.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 183. orr.

Ia banaezina da Francorentzat ikusmen, entzumen, ukimen nahiz usaimenaz bereganatutakoa, eta haurtzaro-haurtzaroko esperientzia konplexu eta zenestesikoen gisara etortzen zaizkio gogora, "egoera perfektuen istanteko lekukotasunak".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 167. orr.


zenit 1 iz zeru esferako puntua, behatzailearen egongunetiko goranzko zutari dagokiona.

Hark aholku ematen zion, 15 hitzetan, 5 zentimetro mugitzeko zeniterantz 3 cm-ko diametroko botoi bat.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 45. orr.

Urdin kolorea jabetu zen gelaz, Ilargia zen, bere zenitaren goialdean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 111. orr.

2 irud/hed puntu gorena.

Mahayaniar budismoa [...] interregno post-sinikoaren nadirrean iritsia zen bere zenitera Ekialde Urrunean, baina bizkor egin zuen behera gero.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 134. orr.


zenital izond zenitari dagokiona; argiaz mintzatuz, sabaitik sartzen dena.

Arratsa erortzen ari den arren, gelako argiluna ez litzateke hain trinkoa izango alpendearengatik ez balitz, alpendeak argi zenitalari bidea ixten dio, baita egun argietan ere, eta une honetan gela barruan gaua jaioarazten du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 287. orr.


zenizero iz hautsontzia.

Bi zenizero metaliko zigarrokinez beteak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 58. orr.


zenobita iz

Zenobita [...]: gaiztakeriaren bekatuaz gogoeta egiteko bere burua leku itxi batean sartzen duena; eta bere buruan hori ahaztu gabe edukitzeko jarraibide okerrak ematen dituen anaidi bateko kide egiten dena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 270. orr.

Sinagogazainak, fakirrak, elizainak, beneragarriak, errebibalistak, zenobitak, bizi arteko bikarioak, kaperauak, mudjoak, irakurleak, nobiziosak, bikarioak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 240. orr.


zenotafio iz hilobi monumentoa, barnean ez daukana dagokion pertsona.

Erantzun zioten Mazarinen zenotafio bat ipini zutela haren ordez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 328. orr.


zensore ik zentsore.

zentabo iz dolarraren, pesoaren eta beste zenbait amerikar diruen ehunena. ik zentimo.

-Buñueloak, bost zentabo.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 253. orr.

Zazpi dolar eta berrogei zentabo.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 137. orr.

Hamar zentabo astean.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 291. orr.

Dena bost eta hamar zentabotan saltzen duen denda batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 152. orr.

Erromero sortatxo triste hau hamar zentaboan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 119. orr.

Thatcherrek hamar zentaboko txanpon bat ipini zuen esku hezurtsu-zikin hartan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 100. orr.

Norbaitek 25 zentaboko txanpona bota zuen disko-jogailuan, 50eko hamarkadako juke-box hortera eta deigarrian.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 46. orr.

Hogei zentabokoa utzi, eta pesoari heldu zion.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 34. orr.

Lehenbiziko postuan gelditu, hamar zentabo erromero-hosto erosi, eta itzuli egin zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 119. orr.

Hipogrifoa, beraz, arrano-laurden bat besterik ez zen, bi dolar eta berrogeitamar zentabo urre.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bost zentaboko txanpona (6); hogeita bost zentaboko (5)


zentako ik zendako.

zentasun iz zen espiritua.

Bizkitartean biek, ondare bihiken antzera, xume eta purruskatsu, zentasunaren baheetarik isuriz soilik izaten ikasiko genukeen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 26. orr.


zentauro 1 iz mitologia grekoan, burua, besoak eta gorputz enborra gizonarenak, eta gorputza eta hankak zaldianerak dituen izakia.

Greziar mitologian zentauroak gizakiaren buru, beso eta enborra zituen, eta zaldiaren hankak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 303. orr.

Gizona zentauro baita, haragia eta adimena nahas-mahas, jainko-hatsa eta hautsa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 23. orr.

Hortik jaio omen ziren zentauroak, jende borrokazale eta urduria, izaera erdi gizon erdi zaldizkoa dutena.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 44. orr.

Zentauro bat zegoen bere aurrean, ez Ronan edo Bane; oraingoak gazteagoa ematen zuen; ile hori argia zeukan, gorputza nabarra, eta zurda eta isatsa zuriak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 232. orr.

Botticelliren Minerva eta zentauroa.  Berria - Kultura   2004-03-15

2 irud/ hed

Eta, noski, errepideko zentauroen lehenengo plano haiekin berehala asaldatu zen oilategia.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 96. orr.


zentauromakia iz gizakien eta zentauroen arteko borroka.

Zentauromakia askotan parte hartuta nago, dirudienez.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 48. orr.


zentella iz

Han zihoan, zentellak hartuta, bere pelotoiagana Afonka.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 15. orr.


zenterna iz amildegia.

Badirudi, jendetasunaren maila, nor den nor, nor den zer, zer den zer, oinarri-oinarrizko bereizketa horiek egiteko behar den jendetasun eta sen arrunta amildegian beheiti bota dugula, zenternaren zolaraino, han ito dadin ur uher gazien artean.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 116. orr.


zentesima iz ehunena.

Deskuidatu eta, taka, bi zentesimagatik moztu ninan gaizki.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 26. orr.

100 metrokoan, berriz, Greenek, zentesima bakarreko aldearekin, amore eman behar izan zuen Asafa Powelen aurrean (9.93).  Berria - Kirola   2004-08-08


zentigrado ik zentigradu.

zentigradu (orobat zentigrado) iz gradoaren ehunena.

Hiru kilometro inguruko ibilaldia izan zen, ia 40 gradu zentigraduko bero saparekin.  Berria - Harian   2005-10-18

Maiz jaisten baita termometroaren hodia merkurioaren izozte punturaino, eta eramateko moduko tenperaturatzat hartzen baitira zero azpitik hogei gradu zentigraduko batez bestekoak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 356. orr.

14 eta 16 gradu zentigradu bitartekoa izaten zen beti zizareen kopula eroa gertatzen zenean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 26. orr.

Azken egunotan kraterreko tenperaturak nabarmen egin du gora, 500 gradu zentigradora iristeraino.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Gradu Kelvinetik gradu zentigradotara pasatzeko 273,16 kentzea besterik ez dago.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 36. orr.


zentilitro iz litroaren ehunena.

Jada posible da manatzea, 24 eurotan ukan daitezke 33 zentilitroko 24 botoila.  Herria   2003-05-29


zentima ik zentimo.

zentimetra ik zentimetro.

zentimetro (orobat zentimetra g.er.) 1 iz metroaren ehunena.

Pieza guztiak beren lekuan zeuden jarrita eta, zirudienez, bakar bat ere ez zen zentimetro bat mugituko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 98. orr.

Zentimetro bateko ertza duen kubo batek, adibidez, 1 cm3-ko bolumena izango du eta 6 cm2-ko azalera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 105. orr.

Sarreratik 2-3 zentimetrora himenaren mintz porotsua dago.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 44. orr.

Zentimetro gutxitara, eskukada jo zion bizkarrean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 76. orr.

Anorak urdinaren kremailera zentimetro batzuk jaitsi eta zain geratu da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 18. orr.

Bigarren aldiz, zigarroa ahoratu gabe gelditu zitzaidan, nire hortzetatik zentimetro urri batzuetara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 392. orr.

Metro eta laurogeita bost zentimetroko gizona barrez lehertu zen hura gogoratzean.  Berria - Kultura   2004-09-25

Zurtoina, berriz, zazpi zentimetroko torloju baten bidez zegoen estalkiari itsatsita.  Berria - Kultura   2004-04-15

Aurreko hanketako atzaparrak hamabosten bat zentimetrokoak ziren, eta itxura beldurgarria zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 95. orr.

1985an, abuztuaren 7an, elurra Candanchun: 20 zentimetro loditu zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 319. orr.

Eguzkia 60 gradutara iritsi orduko, erradiazioaren indarra ia bete-betea da, eta zentimetro koadroko 1.4 kaloria emanen ditu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 153. orr.

Minik ez zuten lagunek 559 zentimetro kubikoko garun edukiera zuten.  Berria - Gaiak   2004-11-26

900 zentimetro kubikoko trastetzar japoniarra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 312. orr.

2 (dimentsioetan izan (da) aditzarekin luze, zabal eta kidekoekin)

Gizakiaren bagina 8 zentimetro luze da aurreko paretan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 44. orr.

Otsoa 105-135 zentimetro luze izaten da.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 113. orr.

Ohol bakoitza bost metro luze eta hirurogeita hamabost zentimetro zabal izango da.  Elizen arteko biblia   Ir 26,16

Erre-oparitarako abereak hiltzeko lau mahaiak harlanduzkoak ziren: hirurogeita hamabost zentimetro ziren luze-zabal eta berrogeita hamar gora.  Elizen arteko biblia   Ez 40,42-43

· Hogei zentimetro luzeko patatak, dasta melenga ustel antzekoa dutenak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 109. orr.

Gehienak ni baino hamar-hamabortz zentimetro gehiago luze.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 80. orr.

Lan berean egiteko askiko omen zen 50 zentimetro zabalago zilatzea eta lan berean egina izanen zen.  Herria   2003-05-29

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bost zentimetro luze (7); hamabost zentimetro zabal (6); hamar bat zentimetro (3); hogei zentimetro gorago (3)

zentimetro bakar bat (9); zentimetro bakoitza (4); zentimetro batean (3); zentimetro bateko (5); zentimetro baten (5); zentimetro elur (3); zentimetro erdi (4); zentimetro eskas (3); zentimetro gora (7); zentimetro gorago (4); zentimetro guti (5); zentimetro guti batzuk (3); zentimetro gutxira (4); zentimetro gutxitara (3); zentimetro inguru (6); zentimetro inguruko (6); zentimetro koadro (6); zentimetro koadroko (5); zentimetro kubiko (4); zentimetro kubikoko (4); zentimetro luze (21); zentimetro luzeko (3); zentimetro zabal (7); zentimetro zabaleko (3); zentimetroz zentimetro (3)

zentimetroko altuera (6); zentimetroko diametroko (5); zentimetroko elur (6); zentimetroko elur geruza (4); zentimetroko luzera (4)

hamar zentimetrora (5); hogei zentimetrora (5)


zentimo (orobat zentima g.er.) 1 iz diru unitate baten ehunena.

Ehun eta berrogeita hamazazpi dolar eskudirutan, hiru barra mastekatzeko goma, hogeita bost zentimoko lau txanpon, hamar zentimoko bi txanpon, zentimoko lau txanpon eta paper zati bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 156. orr.

Bost zentimoko txanpon baten bila hasi nintzen Friedeli deitzeko, baina berrogeita hamarreko pieza bat eta bi dolarreko txartela baino ez nituen aurkitu.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 111. orr.

Mahatsa, kiloa 5 florin, andere mahatsa, 70 zentimo kilo erdia.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 124. orr.

Bost lira, arranoaren ikurra zeramaten haietakoak, zilar nitratoa egiteko, eta hogei zentimo, berriz, hegan egiten zuen andre biluzia zeramaten haietakoak, nikel kloruroa egiteko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 50. orr.

Ikusgarritik ez zuena, ordea, gogoangarritik berdintzen zuen Udalarekin zuen zorrak: 3.754 euro eta 26 zentimo, nire paperak egia bazioen.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 28. orr.

Altxor Publikoarentzat ez da batere errentagarria zentimo bateko txanponak egitea.  Berria - Ekonomia   2004-09-01

Urtarrilean gasolio litroa 69 zentimotan zegoen, eta orain 80 zentimotan saltzen da.  Berria - Ekonomia   2004-09-29

Azal biguneko liburuak bost dolar eta hamar zentimotan saldu ziren.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 327. orr.

Hogeita hamar zentimoko gauza bat hogei zentimotan erosi zuela.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 58. orr.

Urtarrilean, berunik gabeko litroaren prezioa 0,800 zentimokoa zen.  Berria - Ekonomia   2004-08-08

Zure zoriontasuna 30 zentimoren truke!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 200. orr.

Bi zentimoko izozkiak ere erosi nituen, txokolatezko bana Josemari eta biontzat.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 21. orr.

Batez beste, 95 oktanokoak 92,6 zentimo balio zuen.  Berria - Ekonomia   2004-11-02

Lau zentimo garestitu zen urrian gasolioa, eta bi zentimo gasolina.  Berria - Ekonomia   2004-11-02

Katilu betearengatik 10 zentimo kentzen genien.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 41. orr.

Bost zentimo ordaindu dizkiogu itsuari bertso-paperagatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 139. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Datozen hiru urteotan esne litroaren salneurria 0,09 euro zentimo jaitsiko da.  Berria - Ekonomia   2004-08-04

Euroaren estakuruan, ainitzetan euro ehuneko edo zentimoak bazterrerat uzten direla, deus baliorik ez balute bezala.  Herria   2005-07-28

U Ribombuk ez du diru publiko zentimo bakar bat eskatu.  Berria - Mundua   2004-06-26

· Urria hasi zenetik Hego Euskal Herrian gasolio litroa 4 zentimo euro garestitu da.  Berria - Ekonomia   2004-10-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bost zentimo eman (3); euro zentimo (4)

zentimo bakar bat (5); zentimo balio (5); zentimo bateko (14); zentimo euro (5); zentimo euro garestitu (3); zentimo garestiago (6); zentimo garestitu (11); zentimo garestitu da (5); zentimo gehiago (5); zentimo inguru (5); zentimo kobratzen (4); zentimo merkatu (3); zentimo merkeago (4); zentimo ordaindu (6)

zentimorik ere (4)

zentimotan zegoen (3)


zentinela (orobat zentinel g.er. eta zantinel g.er.) 1 iz toki bat zaintzen duen soldadu edo kidekoa. ik begirale.

-Zein da hor? -oihu egin zuen zentinelak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 145. orr.

Borta honen barnean, guardia-leku eta zentinelaren gainean, zur margotuko Kristo handi bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 86. orr.

Kanpoan, denak isil; noizean behin zentinelaren urratsak.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 15. orr.

Kamainan etzanda, isiltasuna zentinelen oihuek bakarrik urratzen dutela, zutaz pentsatzen dut.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 147. orr.

Frantzisko Garzia jenerala [...] apaiz jantzirik saiatu zen Lizarratik ihes egiten; baina zentinelak konturatu, eta preso eraman zuten atzera Marotorengana.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 174. orr.

Altzatetik Berara igaro eta atean zentinela bat zegoen etxe batean gelditu ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 98. orr.

Zentinela batek gelditzeko esan zien eta plazara itzuli ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 152. orr.

Denak, zentinelak barne, lo zeuden, baina Salomon ez.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 242. orr.

Baina gauez eta lehen lerroan, erbi batek izutuko zuen zentinela hura, ezagutzen genuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 42. orr.

Matxetea hegaluzearen paparrean bezala, halaxe sartu zen gure pala zentinela makur haren buruan!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 49. orr.

2 irud/hed (izenondo gisa)

Taketak daudelako uretan sartuta, irlaren inguruan, eta horietako bakoitzean txori zentinela bat, egunez eta gauez zaindari.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 241. orr.


zentral 1 izond zentroari dagokiona, erdialdean dagoena.

Oinarri itzelaren kontrahorma formagabe eta xahutuak lautadaren gainetik hiru bat mila oineraino goratzen ziren, eta haien gainean, erdian, kono zentrala altxatzen zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 270. orr.

Emakumez osatutako talde honek elizako nabe zentrala inguratu zuen.  Berria - Kultura   2004-08-21

Hortik zuzen jarraituz estazioko eraikin zentralera irten da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 30. orr.

Gizarteak, bai nazio zentraletakoak, bai nazio periferikoetakoak, babesik gabe geratu ziren metaketaren dinamikak eragindako indar erraldoien kontra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Gizarteak, bai nazio zentraletakoak, bai nazio periferikoetakoak, babesik gabe geratu ziren metaketaren dinamikak eragindako indar erraldoien kontra.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 100. orr.

Puntu batetik plano batera egindako proiekzio bat balitz bezala deskriba daiteke geometrikoki aldakuntza hau: perspektiba zentrala edo perspektiba lineala deitu ohi dena bezala, alegia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 41. orr.

Ia denek bereizten dituzte [...] arreta zentrala eta arreta periferikoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 58. orr.

Berriki egindako esperimentuek erakutsi dute besoko arteria erradialeko odola 21,5 ºC-ra jaitsi daitekeela eta, aldi berean, gorputzeko tenperatura zentrala bere 37 ºC-an mantendu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 181. orr.

Hox direlako geneon arabera kokatzen dira ornoak, saihetsak, giharrak, nerbio-sistema zentral eta sinpatikoaren egiturak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 125. orr.

Nire artikulua erreportaia zentrala izango zen.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 120. orr.

2 barruti eta sistema osoan eskua duena.

Toki-gobernuak zuzentzeko giza baliabideak pixkanaka agortu egin ziren, eta gobernu zentrala, tokian tokiko administrazio-talentuaren gero eta eskasia handiago horren aurrean, behartuta aurkitu zen [...] hiri-estatuen administrazioa "administratzaile" izendatuen eskuetan jartzera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 24. orr.

Batzorde Federalak gaur aurkeztuko du gobernu zentralaren eta 'lander'-en arteko harremanak beste modu batean finkatzeko ondu duen proposamena.  Berria - Mundua   2004-12-17

Moncloakoa Gobernu zentrala bada, han dagoela erdia, begia, bihotza, eta gu, beraz, kanpoan, lekorean, periferian gaudela.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 139. orr.

Britainiar Indiako gobernu zentralaren egoitza Kalkutatik Delhira eramateko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 52. orr.

Gobernuen raison d'être positiboa gizarte-eginkizun komunei gidaritza politiko zentrala ematea izaten da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 70. orr.

Administrazio zentralak %50 pagatuko du eta beste horrenbeste erkidegoek.  Berria - Harian   2005-12-24

Nazio-hizkuntza eta erlijio bakarra indarrez ezartzea, biztanle-taldeak administrazio zentral indartsu zapaltzaile baten mende ordenatzea Aginte zentral ahuldu baten kontroletik kanpo.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 35. orr.

Espainiako botere zentralak erantzukizun handia du negoziazioetan.  Berria - Harian   2006-03-26

Agintari zentralak ez zeuden aldaketa hauek ezartzeko gogotsuago toki-agintariak pairatzeko baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 24. orr.

Eusko Jaurlaritzak Gipuzkoan eta Bizkaian dituen zerbitzu zentraletako garbitzaileen soldatak parekatu dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-04-07

Madril aldera eraman ditu zerbitzu zentralak, eta hori gaitzetsi behar dugu nahitaez.  Berria - Ekonomia   2004-02-29

Arratseko zazpietan, Igeldoko meteorologia zerbitzutik Donostiako Telefonica zerbitzu zentralera bidaliko zen hurrengo egunean espero zen eguraldiaren berri.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 44. orr.

Kubako Alderdi Komunistaren Batzorde Zentraleko organo ofiziala.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 88. orr.

Hauteskunde Batzorde Zentralaren erabakia.  Berria - Euskal Herria   2004-05-12

Enpresa multinazional zaharra, piramide moduan antolatua, eta New York, Tokio edo Londreseko egoitza zentraletik kontrolatua Galiziako A Coruña probintziako Arteixon egoitza zentrala duen Inditex S.A. enpresa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 81. orr.

Mundu Bankuaren egoitza zentralean 2004an MCCren arlo industrialaren ekoizpenaren %16a atzerrian egingo dute 42 filialek, eta kooperatibek eta sail zentralek kontrolaturiko enpresa horietan 6.400 langile inguruk egingo dute lan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 293. orr.

Gure Zerbitzuek beti izan zuten emakumeak Errepublikaren Zerbitzu Zentralarentzat lan egiten ote zuen susmoa.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 174. orr.

Auzitegi Nazionaleko Zaintza Epaitegi Zentrala.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

3 organo bakar batek kudeatzen duena.

Berokuntza zentralerako sistemek eta beste etxetresna askok duten termostatoaren printzipio bera baliatzen duen mekanismo bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 195. orr.

Ezta berogailu zentralik ere; gelak harrikatzaz eta egur-labeaz berotzen dira.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 79. orr.

Berogailu zentrala askoz nahiago dut nik, eta ez dut uste bakarra naizenik horretan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 73. orr.

4 bankuez mintzatuz, dirua jaulkitzen duena eta Gobernuaren politika monetarioa gauzatzen duena.

Luis XIV.aren Frantziak ez zuen ez jaulkipen-erakunderik, ez banku zentralik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 34. orr.

Dolar-soberakinak ez zituzten munduko gainerako banku zentralek eskatzen urre bihurtzeko; truke-erreserba moduan gordetzen ziren eta Estatu Batuetan inbertitzen ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 94. orr.

G5eko finantza-ministroek eta banku zentraletako gobernariek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 166. orr.

5 (izen gisa)

Kontatu nion haren lanak zentralekoen jakin-mina piztu zuela, eta hori gustatu zitzaiola zirudien.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 14. orr.

Estatu unibertsal gehienetan, bitarteko horiek posta-zerbitzu inperialaren forma hartu izan dute eta "postariak" -izen ezagun hau zerbitzu honen, zentralaren eta tokian tokikoaren, funtzionarioei eman bageniezaieke- sarritan poliziak ere baziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 35. orr.

Zentralean, Los Angelesen, zuzendariorde naiz, baina bulego hartara ikerketa bat egitera bidali ninduten.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 7. orr.

6 nagusia, garrantzitsuena.

Geroztik, Bordelen, Pauen eta Montrealen ere luzaz bizi izan den arren, Aurelia Arkotxaren egonleku zentrala Hendaia da.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 121. orr.

22 urteko neska zoragarri bat, Caracaseko Unibertsitate Zentralean karrera serio bat bukatzen ari dena.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 36. orr.

Hilak garraiatzen zituen lager ttipi batetik Kontzentrazionlager zentralera.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 183. orr.

Ordenagailuaren CPU-a, ordea -prozesatzeko unitate zentrala, ordenagailua bera, alegia-, ez zegoen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 83. orr.

Ni, gainera, Vasconiako bulego zentraletan lan eginda, ezin hasiko nintzen mutikokerietan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 122. orr.

Hortaz, eskolak hartzen zuen gure bizitzako leku zentrala, maila guztietan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 13. orr.

Lehenengoa, arreta zentrala, ikusmen-eremuko alderdirik garrantzizkoenetan fokatze gisako bat ulertu da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 58. orr.

Ikusmenezko esperientzia guztietan bilbatzen zaigu kolorea, eta leku zentrala du gure oroimen eta irudimenean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 51. orr.

Planteamendu ideologiko horretan ere kontzeptu zentrala, irudi konkretu eta erreferentzia zentrala, Pasaia izango da, bere bizitetxearekin eta jendeekin.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 20. orr.

Hau da apika ikuspegi honen ideia zentrala, inbertsio pribatua ez bada gai atzeraldi ekonomikoari aurre egiteko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 115. orr.

[Automozioa] azpikontratazioa laguntza-lanekin hasi zen (garbiketak, mantenua, janaria, garrioa...), baina gaur egun oinarrizko ekoizpen prozesu zentralaren zenbait atal ere hartzen ditu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 171. orr.

Zirkulurik zentralenean, gunerik zaletuenean, badago aski masa kritiko bertsolaritzarako agenteen etorkizuneko harrobia ziurtatzeko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 37. orr.

Handik zuzenean poliziaren komisario zentralarengana joan nintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 407. orr.

7 izond/iz futbolistez mintzatuz, eskuinaren eta ezkerraren artean jokatzen duena.

Eraso (atezaina), Flaño eta Herreros (atzelari zentralak), Sota eta Moreno (erdi-puntak).  Berria - Kirola   2004-07-11

Komeriak atzelari zentralekin.  Berria - Kirola   2004-06-30

Alaveseko prestatzaile fisiko berriak defentsa zentral bat eta ezker hegalerako jokalari bana behar dituela azaldu zuen atzo.  Berria - Kirola   2004-08-05

Ricardo atezaina, Cuellar erdiko zentrala, Raul Garcia euskarria eta Delporte erdilari erasokorra.  Berria - Kirola   2006-03-12

Athletic beste zentral bat fitxatu guran dabilela.  Berria - Kirola   2006-04-12

Realak baditu beste bi zentral ere, Gurrutxaga eta Labaka.  Berria - Kirola   2004-04-29

Oraindik Real Madrileko jokalaria zara, eta han ere zentral bat behar dutela diote.  Berria - Kirola   2004-05-07

Murillok eta Prietok, ohiko zentralek, ezin izango dute jokatu.  Berria - Kirola   2004-11-13

Iaz arazoak izan genituen zentral postuan.  Berria - Kirola   2004-08-28

Gainera, datorren igandeko Celtaren aurkako partidarako atzoko zentral bikotea ere galdu zuen.  Berria - Kirola   2004-03-28

• 8 iz argindarra sortzen duen fabrika. ik indarretxe 5.

Zentrala 800 megawattekoa izango da.  Berria - Ekonomia   2004-03-04

Gasez hornitzen diren zentralek 1.931 gigawatt produzitu dituzte orduko urtarrila eta martxoa bitartean.  Berria - Ekonomia   2004-04-13

Castellongo zentralak 1.075 milioi kilowatt ekoitzi ditu.  Berria - Ekonomia   2004-04-13

Garoñako Larrialdi Plana (PENBU) zentralaren gertuko herrietarako soilik eta «osatu gabea» dela kritikatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-19

Zentrala egin arte ez dira geldituko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

Ziklo konbinatuko zentrala eraikitzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-05-06

Aurki hasiko du Nuclenorrek zentrala ustiatzen jarraitzeko beste luzapen bat lortzeko borroka.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

Zentrala abian jartzeak 400 milioi euroko inbertsioa ekarriko lukeela argitu zuen Marcos Antuñak.  Berria - Harian   2005-12-28

Energia ekoizteko bi ziklo uztartzen dituzte zentral horiek.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Herritarrek zentrala hozteko erabiltzen zen ibaiko ura erabiltzen dute.  Berria - Harian   2005-07-17

Enpresek nahi duten bezala zentral horien gaitasuna bikoizten badute, kopuru horrek nabarmen gora eginen duela.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Alderdi sozialistak zentrala ixteko konpromisoa hartu zuela.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

Bi zentralen ahalmena bikoizteko proiektua dago martxan.  Berria - Harian   2005-12-28

Garbitzat jo izan dira beste hainbat zentralen parean ia sufre dioxidorik isurtzen ez dutelako, eta karbono dioxido gutxiago isurtzen dutelako.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Lau behargin hil dira Mihamako zentraleko lurrun ihesean.  Berria - Gaiak   2004-08-10

Ur kutsatuak ihes egin zuelako zentraleko ubide nagusitik, sisteman izan zen desoreka baten ondorioz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-19

Energia Atomikorako Nazioarteko Agentziak 2003. urteko urrian zigilatu zituen zentral horretako zentrifugagailuak.  Berria - Mundua   2006-02-14

Garbitzat jo izan dira beste hainbat zentralen parean ia sufre dioxidorik isurtzen ez dutelako, eta karbono dioxido gutxiago isurtzen dutelako.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Zentralaren upelak pitzadurak dituela ikusi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-12-19

Zentralera edukiontzi erradioaktiboak zeramatzan kamioi batek istripua izan zuen.  Berria - Harian   2005-07-20

Zentrala ixteko eraiki zuten sarkofagoa egoera kaskarrean dago, pitzadurak ditu.  Berria - Harian   2005-07-17

9 (izenondo eta izenlagunekin)

Argindar guztia zentral nuklear eta hidroelektrikoetatik dator. Frantziako argindar konpainiak lehen EPR erreaktorea Normandiako zentral atomiko batean eraikitzea erabaki du.  Berria - Harian   2006-02-18

Garoñako zentral nuklearrak 33 urte beteko ditu aurten.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Arabako Foru Aldundia, Badaiako zentral eolikoaren aurka.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Tximistak hiriko zentral elektrikoa jo du.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 112. orr.

Zentral elektrikoetan eta beste lantegi batzuetan hozteko nahiz prozesu kimikoetarako erabiltzen den ura.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 186. orr.

Ziztu bizian jaisten zen bostehun metro beheragoko zentral hidroelektriko baterantz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 284. orr.

Erreduktoreak egiten ditue, barkuetan, eolikoetan, zementu-, azukre-, paper-fabrika, laminazino, zentral hidrauliko eta holakoetan behar diranak.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 43. orr.

Zentral termiko konbentzionaletako 1.130 megawatt ixtea sustatuko dugu.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Castejongoak ziklo konbinatuko zentral termikoak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Iaz euri asko egin zuen, eta, horren ondorioz, zentral hidroelektrikoek lan gehiago egin ahal izan zuten, eta zentral termoelektrikoek ez zuten horrenbeste orduz lan egin.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

Badira teknologia garbiak ikatzezko zentraletan karbono dioxidorik ez isurtzeko, baina oso garestiak dira.  Berria - Gaiak   2006-01-31

ESB ziklo bateratuko zentral bat jartzeko leku bila dabil Gipuzkoan.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Iberdrolak azaldu duenez, «egungo energia berriztagarrien ekoizpena bultzatzen du itunak», eta «zentral kutsakorrenak» deuseztatzeko balioko du.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

Arazoa da Garoña Espainiako Estatuko zentralik errentagarriena dela gaur egun.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

10 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mugurdiondo bakarra ezagutzen zuten Orotzen, Papelerako argindar-zentralaren ondoan hazten zena. Orduan baten bat gogoratu da nola Iberdueroren argi-zentral bat leherrarazi zuten bere etxetik gertu eta nola gelditu ziren ia egun oso batean argindarrik gabe.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 56. orr.

Eraikinak erori egingo dira, argindar zentralek energia sortzeari utziko diote.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 87. orr.

Telefonoaren ahoan esandako hitzen soinuak korronte elektriko bihurturik harietan zehar telefono-zentralera joaten diren bezala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 113. orr.

Urrutizkin zentraletik, Gipuzkoan telefono zentralita zuten herri guztietara gaztigatuko zen Igeldoko zerbitzutik emandako abisu iragarpena.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 42. orr.

11 barruti bateko telekomunikazio lineak biltzen diren bulegoa. ik zentralita.

Zenbakia markatu orduko konturatu zen zentralean hartuko ziotela telefonoa.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 133. orr.

Modelo zaharrekoa zen zentralean klabijak sartu eta atera ziharduen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 252. orr.

Ea noiz kentzen didaten traste zahar hau eta noiz paratzen didaten zentral modernoa, botoiak dituen horietakoa, elektronikoa, deiak jasotzeko moduan ote dagoen, hori ez dakit.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 254. orr.

Zentralak dei bat jaso delako seinalea egin zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 256. orr.

12 sindikato eta kidekoen erakunde zentrala.

Jaime Solares (Oruro, 1953) Boliviako Langileen Zentraleko (COB) buruzagia da.  Berria - Mundua   2004-07-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aginte zentral (4); banku zentral (6); beste bi zentral (3); beste zentral bat (6); bi zentral nuklear (3); bi zentral termiko (3); boroako zentral (10); boroako zentral termikoaren (6); castejongo zentral (19); castejongo zentral termikoak (3); castejongo zentral termikoei (4); castejongo zentral termikoen (5); dute zentral bikotea (4)

ako zentral (40); ako zentral nuklearra (19); ako zentral nuklearrak (4); ako zentral nuklearraren (10); ako zentral nuklearrari (3); ako zentral nuklearrean (3); egungo zentral (3); garoñ garoñ garoñ garoñ garoñ garoñ gobernu zentral (7); gobernu zentral bat (4)

irango zentral (3); japoniako zentral (5); japoniako zentral nuklearretan (3); lehen belaunaldiko zentral (3); lemoizko zentral (8); lemoizko zentral nuklearra (5); mihamako zentral (7); mihamako zentral nuklearra (3)

santurtziko zentral (4); txernobilgo zentral (14); txernobilgo zentral nuklearraren (3); txernobilgo zentral nuklearreko (6)

ukrainako zentral (3)

zentral bakarra (3); zentral berria (5); zentral berriak (4); zentral bikote (4); zentral bikotea (14)

zentral elektriko (5); zentral elektrikoa (5); zentral elektrikoak (5); zentral hidroelektriko (8); zentral hidroelektrikoa (3); zentral hidroelektrikoak (3); zentral hidroelektrikoek (3)

zentral madrildarra (3); zentral nuklear (34); zentral nuklear bat (6); zentral nuklear gehiago (6); zentral nuklearra (48); zentral nuklearra itxi (4); zentral nuklearra ixteko (4); zentral nuklearrak (42); zentral nuklearrak ixteko (7); zentral nuklearraren (43); zentral nuklearraren aurkako (4); zentral nuklearraren hondamendiak (3); zentral nuklearraren inguruan (3); zentral nuklearraren kontra (3); zentral nuklearraren kontrako (7); zentral nuklearrari (4); zentral nuklearrean (15); zentral nuklearrek (7); zentral nuklearreko (13); zentral nuklearreko laugarren (3); zentral nuklearren (13); zentral nuklearretako (7); zentral nuklearretan (12); zentral nuklearretatik (3); zentral nuklearretik (4); zentral nuklearrik (3)

zentral postuan (11); zentral termiko (13); zentral termiko bat (3); zentral termikoa (16); zentral termikoak (27); zentral termikoaren (11); zentral termikoari (3); zentral termikoei (5); zentral termikoek (8); zentral termikoen (10)

ziklo bateratuko zentral (3); ziklo konbinatuko zentral (10)

ako zentrala (15); ako zentrala ixteko (5); atzelari zentrala (6); banku zentrala (25); boroako zentrala (4); epaitegi zentrala (10); epaitegi zentrala sortu (3); europako banku zentrala (12); garoñ garoñ gobernu zentrala (9); lemoizko zentrala (3); zaintza epaitegi zentrala (3); zaintzako epaitegi zentrala (5)

zentrala egin (4); zentrala egiteko (4); zentrala eraikitzeko (6); zentrala itxi (6); zentrala itxiko (4); zentrala ixtea (3); zentrala ixteko (15); zentrala izan (3); zentrala jartzeko (3); zentrala martxan (4); zentrala sortu (3); zentrala ustiatzen (3)

ziklo konbinatuko zentrala (12); zoritako zentrala (3)

administrazio zentralak (5); aebetako banku zentralak (3); banku zentralak (99); banku zentralak interes (9); batzorde zentralak (19); boliviako langileen zentralak (3); boroako zentralak (6); botere zentralak (7); castejongo zentralak (3); epaitegi zentralak (9); europako banku zentralak (61); gobernu zentralak (11); hauteskunde batzorde zentralak (14); langileen zentralak (3); zaintzako epaitegi zentralak (5)

zentralak egin (3); zentralak hamar urte (3); zentralak handitzeko (7); zentralak handitzeko proiektuaren (4); zentralak interes tasak (8); zentralak martxan (3)

ziklo bateratuko zentralak (3); ziklo konbinatuko zentralak (6)

gobernu zentralarekin (4)

agentzia zentralaren (3); ako zentralaren (8); ako zentralaren aurkako (3); banku zentralaren (24); batzorde zentralaren erabakia (4); boroako zentralaren (4); europako banku zentralaren (10); garoñ garoñ gobernu zentralaren (11); inteligentzia agentzia zentralaren (3); lemoizko zentralaren (3)

zentralaren aurka (7); zentralaren aurkako (8); zentralaren egoitza (3); zentralaren erabakia (4); zentralaren inguruan (5); zentralaren itxiera (3); zentralaren kontra (6); zentralaren obrak (3)

banku zentralari (15); batzorde zentralari dagokiola (3); europako banku zentralari (10); gobernu zentralari (3); hauteskunde batzorde zentralari (4); zentralari buruz (3)

administrazio zentralean (3); banku zentralean (3); batzorde zentralean (3); dimonako zentralean (3); epaitegi zentralean (3); nerbio sistema zentralean (3)

banku zentralek (12); zentralek nitrogeno oxidoak (3)

agentzia zentraleko zuzendari (3); banku zentraleko (39); banku zentraleko gobernu (4); banku zentraleko presidente (3); banku zentraleko presidenteak (13); boliviako langileen zentraleko (3); epaitegi zentraleko (9); epaitegi zentraleko epaileak (4); europako banku zentraleko (25); ihes puntu zentraleko (3); inteligentzia agentzia zentraleko (4); mihamako zentraleko (3); puntu zentraleko (3); zaintzako epaitegi zentraleko (7)

zentraleko buru (5); zentraleko epaileak (6); zentraleko gobernu kontseilua (4); zentraleko presidente (3); zentraleko presidenteak (13); zentraleko zuzendari (3)

banku zentralen (11); zentralen artean (3)

zentralera deituko (3)

banku zentraletako (9)


zentralismo iz zentralizatzeko joera; eskumenak aginte edo administrazio zentralean metatzearen aldekoa den sistema politikoa.

Funtsean, ez du horren beharrik lurraldetasunari uko egiteko, zentralismoa eta jakobinismoa oraino ere printzipio sakonak baitira Frantzian.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Sare publikora pasatzeko alde zirenek "herri eskolak" zituzten gogoan, hemen, Frantzian edo Ameriketan aurki daitezkeenak, hemengo zentralismoak eredu hori modu batera bortxatu badu ere.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 31. orr.

Gehiago du zentralismotik nazionalismotik baino.  Berria - Mundua   2004-02-01

Estatuaren zentralismoa eta zapalketa areagotu egin dira.  Berria - Euskal Herria   2004-01-04

Epaileak, «jakobinoen zentralismoak kutsatuta-edo», euskarari dion «mespretxua» agerian utzi duela dio EAk.  Berria - Euskal Herria   2006-02-11

Espainiako zentralismoaren defendatzaile sutsua.  Berria - Euskal Herria   2004-03-03

Hego Euskal Herriak, berriz, Espainiako zentralismoaren aurka egin ditu, hein baten, XIX eta XX. mendeetako gerrak, 1833-39ko eta 1872-76ko karlistak eta 1936-39ko zibila eta, zalantzarik gabe, nortasun berezia eman dio horrek.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 53. orr.

Asko dira zentralismo politikoaren "izpiritualizazio" modu hauek Gaztelako izpiritu gorago edo sintetiko "nazional" batean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 274. orr.

Tokian-tokikoaren errespetua edo subsidiaritate printzipioa: lurraldekako eta taldekako estilo eta erabakiak lehenetsiz zentralismo demokratikoaren aurretik.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 73. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

espainiako zentralismoaren (3)


zentralista 1 izond zentralismoaren aldekoa.

Frantzia zentralista huntan bezala.  Herria   2005-06-02

Indarkeriaz ezarririko estatu zentralista batuari.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 147. orr.

«Espainia eta Frantziako konstituzio zentralistek Euskal Herrian banaketa iraunarazten» dutela iritzi dio Batasunak, Langileen erakundeak harreman estuak behar zituen izan estatuko ezker iraultzailearekin, diktadura botatzeko, eta, batez ere, burgesia zentralistari aurre egiteko.  Berria - Ekonomia   2004-01-18

Metodoak [...] antzinako herrialde komunistetako planifikazio zentralistetatik hartuak izaten ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 119. orr.

Administrazio zentralistaren ibilmolde pisua arinduz.  Herria   2005-02-24

Aginte-eredu zentralista gailendu zen eta Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa bi administrazio ezberdinetan banatu zituzten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 318. orr.

PPren eredu zentralistaren eta PSOEren neoautonomismoaren arteko hirugarren bidea egiteko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

Tradizio frantses zentralistaren jarraitzaileek amestutakoa.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 100. orr.

Komunistek beti ildo bera segitzen dute, borrokatzen gaituzte, zentralistak dira; ez dago ustekaberik.  Berria - Mundua   2004-04-13

2 (izen gisa)

Nazionalistekin eta ez nazionalistekin, independentistekin, soberanistekin, autonomistekin eta zentralistekin.  Berria - Euskal Herria   2004-01-20

Espainiako zentralistei bereziki adieraziko diegu ezin dituztela egunkariak itxi eta kazetariak torturatu munduan hori zabaldu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-19

Zentralistak edozer emateko prest egongo litzateke abertzaleak gobernutik kendu eta abertzaletasuna ahultzeko eta lohitzeko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 271. orr.

Gazteleraz egiten ez duen guztiak espainiar zentralisten hizkuntz eskubideak urratzen ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eredu zentralista (3)


zentralistakeria iz

Zentralistakeriaren aurka jokatuz.  Herria   2005-02-24


zentralita 1 iz eraikin edo enpresa bateko telefono lineak konektatzen dituen tresna.

Urrutizkin zentraletik, Gipuzkoan telefono zentralita zuten herri guztietara gaztigatuko zen Igeldoko zerbitzutik emandako abisu iragarpena.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 42. orr.

2 irud/hed zentral txikia.

Zelan elkartu ginen jatorri oso desberdinetako lau pertsona bizileku eta zentralita gisa erabiliko genuen Segovia kaleko duplex baten, kobazuloa ematen zuen egitura negargarriko pisu zikin eta ilun baten.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 31. orr.


zentralitate iz zentrala izateko nolakotasuna. ik zentraltasun.

Baionaren «zentralitatea» defendituko du berriz ere.  Berria - Euskal Herria   2004-02-25

Hizkuntzaren eta kulturaren euskal hausnarketaz Larramendik erabateko zentralitatea markatzen duen neurri berean, Agustin Xaho zuberotarra (1811-1858) da euskal politikagintza modernoa definitzeko ardatza.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 318. orr.

PSOEren Antolakuntza idazkariaren hitzetan, zentralitate politikoa lortzeko egingo du bat PPrekin.  Berria - Euskal Herria   2006-01-06


zentralizatu, zentraliza(tu), zentralizatzen 1 du ad zentro komun batean edo zuzentaritza komun baten mendean bildu.

Informatika sistema batek zituen apustu guziak zentralizatzen eta tratatzen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 119. orr.

Estatu Batuen kanpo-espioitza etxe bakar batean zentralizatu beharko dela.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 141. orr.

Artelekuren web orrian (www.arteleku.net) zentralizatzen eta zabaltzen dira Loiola auzoko zentroan egiten diren ekimen guztiak.  Berria - Kultura   2006-03-07

Elkarte zabal bat, merkatuko lapurreta guztiak zentralizatzen zituena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 335. orr.

Birbanaketa inperioen antolamendu ekonomikoaren funtsa da -Mesopotamian, Egipton, Txinan, Indian, Persian, Kolonen aurreko Amerikan.-, ekoizpena zentralizatuz eta biltegiratuz egiten da, eta gizarteko kideen artean banatzen da gero, inperio bakoitzaren irizpideen arabera.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 19. orr.

Bortxaz eta inposizioz, mugak Ebrotik Bidasoara ekarri ziren, euskal mutilak soldaduskara obligatu, zergak ezarri, eskola zentralizatu, lurralde osoan Espainia-Estatu politiko, administratibo, militarra inkatu.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 14. orr.

Nazio-espazio bakoitzaren baitan botere politikoa zentralizatu izanaren ondorioz, metaketaren ardatzak hiri estatuetatik nazio-estatuetara aldatu zirelarik, areagotu egin zen konkurrentzia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 46. orr.

Putini boterea zentralizatzea eta prentsa askatasuna murriztea leporatu zion.  Berria - Harian   2005-05-10

Zerbitzuak zentralizatzeak konplexutasuna eragin du, eta ez du emaitza onik eman.  Berria - Euskal Herria   2004-03-17

Eskaria zentralizatua dago, bezeroen arreta ez, ordea.  Berria - Euskal Herria   2004-05-29

2 (era burutua izenondo gisa)

Alarma horiek sistema zentralizatu batekin komunikatuta egoten dira.  Berria - Harian   2005-07-21

Erregadioan oinarrituriko ekonomia agropekuarioak, aginte zentralizatuaren menpeko lankidetza komunitarioaren koordinazioa eta sedentarizazioa ekarri baitzuen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 247. orr.

Beste muturrean, berriz, plangintzapeko ekonomia edo ekonomia zentralizatua.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 60. orr.

Holakoa dugu Frantzia zentralizatu hau: orok Pariseratu behar.  Herria   2001-10-25

Gobernu zentralizatu batek ezin du jardun funtzionario profesionalik gabe, eta Liu Pangek sorturiko Han dinastiak arrakasta izan zuen funtzionariotza eraginkor eta onargarria eratzen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 49. orr.

Frantzian eta Ingalaterran, Ehun Urteko gerrak eginkizun erabakigarria izan zuen monarkia zentralizatuen eta nazio-nortasunaren osaeran.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 32. orr.

Mendebaldeko Europako monarkia zentralizatuek [...] elkartu zituzten, XVII. mendetik aurrera, tokiko merkatuak -oso ugariak zirenak- eta kanpoko merkataritza, eta, hala, barne- merkatu bateratu, integratu eta lehiakor bat sortu zen pixkana-pixkana.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 20. orr.


zentralizatzaile izond zentralizatzen duena.

XIX. mendean berezitasun horiek gordetzeko frantziar eta batik bat espainiar gobernuen ahalegin zentralizatzaileei aurre egin ondoren, [...].  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 107. orr.

Orain arte, baina, Vatikanoa oso eurozentrista izan da, lar zentralizatzailea.  Berria - Harian   2005-04-06

Oso zentralizatzailea izan da, eta autoritarioa ere bai, hein batean.  Berria - Harian   2005-04-06


zentralizazio 1 iz zentralizatzea.

Lortu nahi dutena zentralizazioa eta industrializazioa da, prozesu guztia kontrolatzen duen azpiegitura bakar bat uztea.  Berria - Harian   2005-08-28

Industria-iraultzak eragindako produktibitatearen hobetzeak ez zuen ekarri, aldi berean, diru-sarrera banatuen masa handitzea; aitzitik, mozkinen hazkundea eta kapitalaren zentralizazioa ekarri zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 55. orr.

Egitasmoak kudeaketa integralaren aitzakiapean zentralizazioaren alde egiten du nabarmen.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Handiak dira tradizioak Salomoni egotzi dizkion dohainak: gizon jakintsua da [...] eraginkorra ere bada bere lanetan, hala nola tenpluaren eraikuntzan eta kultuaren zentralizazioan -israeldarrak jainko arrotzen ondotik barreiatu ez daitezen-.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 18. orr.

XVII. mendean, gerra izan zen, berriz ere, zentralizazio politikoaren eragile nagusia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.

Zentralizazio jakobinoari uko egiten dioten alderdiak.  Berria - Mundua   2004-01-21

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Harrezkeroztik, ezin itzulizkoa ematen zuen botere politikoaren, militarraren, fiskalaren eta monetarioaren zentralizazio-prozesuak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.

Japoniaren subiranotasunak pairatzen zuen mehatxua zela-eta, zentralizazio-politika abian jartzea eta nazio barneko ekonomia liberalizatzea izan zen japoniarren erreakzioa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 43. orr.

Egia da une honetan estatuen Europa dela abian dagoena, eta guztiok dakigu estatuek nolako egitura, boterea eta zentralizazio gogoa duten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-29


zentralki adlag zentroan.

Merkatu erregulatuak betidanik izan dira eta izango dira; merkatu autoerregulatuak dira berrikuntza, hots, laissez-fairea zentralki planifikatu behar da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 217. orr.


zentraltasun iz zentrala izateko nolakotasuna. ik zentralitate.

Teoria oralistaren ekarri baliotsuenetako bat da, zalantzarik gabe, performance kontzeptuari aitortzen dion zentraltasuna.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 174. orr.

PSE-EEk ordezkatzen duen zentraltasuna saritu dute.  Berria - Harian   2005-04-18

Guri ere, frantziarrei, badagokigu, Frantziako benetako independentzia lortzeko, bera baita bere zentraltasunaren lehen biktima.  Berria - Harian   2005-06-21


zentratu, zentra(tu), zentratzen 1 du ad zentroan jarri, zentroari buruz antolatu.

-Zure fotokopiak ez daude behar bezala zentratuta -adierazi zidan, orri bat erakutsiz-.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 31. orr.

Ikusle "normala", bere begiradak egiten duen bezala, irudiak zentratuta ikustera ohituta dagoenez, deskoadratzea ezabatzea izaten da joera normala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 151. orr.

Titularrak zentraturik zeuden.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 88. orr.

2 futbolean, balioa erdialdera bota.

Ilargia laino geldien artetik agertu zen borobil borobila, buruaz jotzeko modukoa, Emilio Minak zentraturiko baloia bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 349. orr.

• 3 da/du adn adierazten den gauzan arreta nagusia jarri.

Bere interesa Espainian eta tradizio espainolean zentratua dago.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 130. orr.

Montse ahaztu eta berriro zentratu behar nuen neure karrera profesionalean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 184. orr.

Brokeback mountain gauza txikietan, egunerokoetan, zentratzen da, eta westernaren epika albo batera uzten du.  Berria - Kultura   2006-01-18

Gastu publikoaren bidezko esku-hartzean zentratzen ziren errezetak hartu zituzten soilik aintzat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 57. orr.

Inflazioaren kontrolean eta diru egonkortasunean zentratzen ziren neurri monetarista horiek interesgarriak izan ziren.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 194. orr.

Irudikapenaren zentratzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 152. orr.

Azterketa soziologiko asko dago hebadibeek duten harrerari buruz [...] baina "edukiari" dagozkion gaietan zentratuak izan ohi dira gehienak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 175. orr.

Subjektuarengan eta hitzean zentratutako artelanaren ikusmolde zaharkitu bat dela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 261. orr.

Iruditzen zait lehengo jendea zentratuagoa zegoela..., bizitzan inplikatuagoa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 88. orr.

Fredi, bertsoa goitik behera egiten inoiz baino zentratuago ikusi nuen.  Berria - Kultura   2004-12-21

4 (era burutua izenongo gisa)

Kamera, ideologia burgesaren subjektu zentratua mugagabe errepikatzeko tresna bezala harturik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 180. orr.

Estilo zentratutzat ezaugarritu nahi izan baita estilo klasikoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 148. orr.


zentratze 1 iz zentroan jartzea, zentroari buruz antolatzea.

Zentratze hori, berez ere margolaritzaren herentziaren ikuspegi akademizatu batetik hartua, ez da unibertsala zinemagintzan, eta badira, hain zuzen, zentratze horren ukazioan oinarritzen diren estiloak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 148. orr.

Esan liteke, ia-ia, horrelako irudiei dagokienez, zentratzearen teoria baino gehiago, etengabeko deszentratze baten estetika bat lantzen duela zinez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ikuslea ikusmenezko mundua oso-osorik bere buruarekin lotzen duen irudimenezko "zentro" bat bezala harturik, eta irudian ere, horrenbestez, zentratze-fenomfenoek oinarri-oinarrizko eginkizuna dutelarik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 141. orr.

Zinemak, zinema moten artean nagusi denak behintzat, jarraitasun eta zentratze-bilaketa bat du ezaugarri.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 180. orr.


zentrifugagailu iz zentrifugatzeko gailua. ik zentrifugatzaile.

Kimikariek laborategian erabiltzen dituzten ponpen edo zentrifugagailuen laguntza mekanikorik gabe.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 191. orr.

Iranek uranioa aberasteko baliatzen diren 3.000 zentrifugagailuz jabetzeko asmoa dauka hemendik 2007. urteko martxoa bitartean.  Berria - Mundua   2006-04-14

Zentrifugagailuak, abiadurari esker, gasaren bi elementuak banatzeko gai dira: U-235 eta U-238.  Berria - Mundua   2006-02-14

EB Europako Batasunak eta AEB Ameriketako Estatu Batuek zentrifugagailu horiek arma atomikoak egiteko baliatuko diren susmoa dute.  Berria - Mundua   2006-03-07

Eredu sofistikatu baten zentrifugagailua da aurkitu dutena; uranioa aberasteko gaitasuna duten 235 molekulak bakartzeko ahalmena duen zentrifugagailua, alegia  Berria - Mundua   2004-02-20


zentrifugatu, zentrifuga, zentrifugatzen du ad indar zentrifugoa erabili arropa lehortzeko edo nahaste baten osagaiak bereizteko.

Batzuetan bihotza taupada batean hasten zitzaidan -eta zait-, garbigailua zentrifugatzen hasten denean bezala. Ikuzmakinan zentrifugatzen ari den galtzerdi alargunaren antzera.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 40. orr.

Aise ziurtatu nintzen horretaz, [ezpainetakoa] bentzenotan disolbatu eta zentrifugaturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 234. orr.


zentrifugatzaile iz zentrifugagailua.

Europako Batasunak eta Iranek ez dute akordiorik lortu Teheranen ahalmen nuklearraz eta erabili nahi dituen 20 zentrifugatzaileen inguruan.  Berria - Mundua   2004-11-27

Gaurtik aurrera zentrifugatzaile atomikoak muntatzen hasiko dela adierazi zuen herenegun Irango Gobernuko Atzerri Ministerioaren bozeramaile Hamid Reza Asefik.  Berria - Mundua   2004-06-29

Teheranek ez dituela hainbat afera erabat argitu salatzen da, besteak beste, zentrifugatzaileen kokapena.  Berria - Mundua   2004-03-11


zentrifugatze iz indar zentrifugoa erabiltzea arropa lehortzeko edo nahaste baten osagaiak bereizteko.

Uranioa aberasteko erabiltzen dituen zentrifugatze programen inguruan.  Berria - Mundua   2006-04-29


zentrifugo 1 izond indarrez mintzatuz, zerbait biratzen ari den ardatzetik urruntzeko joera duena; indar hori baliatzen duen tresna.

Eskutoki beltza altxatu zuen, eta ponpa zentrifugoaren kirrinkots larri garratza erregailuaren trumoihots sakonari gainkatu zitzaion.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 216. orr.

Belodromoko indar zentrifugoak ez baitie bertsolariei bakarrik eragiten.  Berria - Kultura   2004-12-12

2 irud/hed

Ikuspegi historikoak kosmos fisikoaren mugimendu zentrifugoa erakusten digu espazio-denboraren lau dimentsioko markoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 401. orr.

Logika zentrifugoan instalatuta, erdiguneari ekiteko oso garai ilunak bizi ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

Kapitalismoa nazioartera zabaltzea, historiaren ikuspegitik, abiaburua Europan duen hedapenezko ibilbide zentrifugoa bada ere [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 119. orr.

Indar zentrifugoak, berriz, sakabanatu egin nahi dizkizu hitzok.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 95. orr.

Horixe da André Bazinek bere "Peinture et cinéma" (1950) artikuluan egiten duen oinarrizko oharpena, filma "zentrifugotzat" definitzen baitu.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 211. orr.


zentriko 1 izond zentroan dagoena.

Hiriko plazarik zentriko eta jatorrenetariko batean ginen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 220. orr.

Beste leku batera joan behar izan genuen bizitzera, eta gurasoek aurrekoa baino askoz zentrikoagoa zen bat aurkitu zuten.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 36. orr.

2 irud/hed

Are gehiago, definizio etiko-zentriko eta logozentriko horiek onartzen dituenak beste definizio batzuk uzten ditu bazterrean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 27. orr.


zentrikotasun iz zentrikoa denaren nolakotsauna.

Haren iritzian, "zentrikotasunaren" artea da espresionismoa (inpresionismoaren "azentrikotasunari" kontrajarririk), esentzialtasunaren, simetriaren, estatikotasunaren artea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 275. orr.


zentrismo iz zentrorako, eskuarki zentro politikorako joera.

Geozentrismoa eta beste zentrismoak dira oraindik ere mendebaldeko pentsamenduaren oinarriak.  Berria - Kultura   2006-01-31


zentrista 1 izond zentrismoari dagokiona; zentrismoaren aldekoa.

François Bayrou UDF alderdi zentristako presidenteak nolabaiteko nabardura egin zuen: [...].  Berria - Mundua   2004-12-23

Ihesean tirokatu eta zauritu egin zuten politikari zentrista.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21

Enpresarioen kamarada deitzen zioten, bere politika zentristengatik.  Berria - Harian   2005-09-02

Zapaterok boto emaileen alde zentristena irabazi nahi izan du, soil-soilik boto gehienak lortuta gobernatuko duela esanez.  Berria - Mundua   2004-03-11

Shimon Peres sozialista batetik, eta Tommy Lapid Shinui justiziaren ministro ohi zentrista bestetik.  Herria   2005-09-01

Jean-Pierre MIRANDE, Garindaineko auzapeza [...] politikaz erdiko gizona, zentrista.  Herria   2001-03-01

• 2 iz zentrismoaren aldeko pertsona.

UMPko kontserbadoreak eta liberalak, UDFko zentristak, [...].  Berria - Harian   2005-05-29

Eskuinaren eta zentristen indarra ikusirik, ezezko bozek %49,4 lortzea balentria handia da ezkerreko indarrentzat.  Berria - Harian   2005-05-31

Palestinar guztien presidentea izango da Abbas: eskuindarrena, ezkertiarrena, zentristena...  Berria - Harian   2005-01-11

Jean-Pierre Goiti zentrista euskaltzalea.  Berria - Euskal Herria   2004-03-21


zentro (orobat zentru g.er.) iz 1 erdigunea, erdia. (geometrian eta ingurutoetan)

Lau puntu horietatik abiatuz eta zirkuluaren zentrotik pasatuz, lerroak botako ditugu zirkunferentziaren alde batetik besteraino.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 790. orr.

Puntu orotatik zirkulu bat marraztu daiteke, zeinaren zentroa puntu hori baita, eta erradioa, berriz, edozein.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 168. orr.

Teatroaren oinplanoa honela antolatu behar da: beheko partearen perimetroa izango denaren zabalera hartu eta, erdian zentroa jarriz, egin bedi zirkunferentzia bat inguru guztian.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2370. orr.

Lerro guztiak zirkulu baten zentroa den puntu batera biltzen direla.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 530. orr.

Zirkunferentzia osoaren hamaseiko parte bat hartuko dugu erradio bezala eta, zentro bezala erdiko lerroak zirkulua ukitzen ditueneko bi puntuak hartuz eta erradio hori erabiliz, bi puntu markatuko ditugu eskuinetik eta ezkerretik zirkulua ukitzen den lekuetan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 770. orr.

Horiek zentro bezala hartuz diametroaren muturretaraino zabalduko da konpasa eta bi zirkuluerdi egingo dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4470. orr.

Zentro batekiko egiten dira mugimenduak, lerrozuzenak batzuk eta zirkularrak besteak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4810. orr.

Geldirik dagoen likido ororen gainazalak Lurraren zentro bera duen esfera baten forma izango du.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 484. orr.

Izarraren zentroa kolapsatu ahala, kanpoaldeko geruzetako materia zati bat kanpo espaziora jaurtikia zen, gainerako guztia izarraren bihotzerantz erakarria zen bitartean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Axonometria zentro gabeko sistema bat da, zuzen paralelozkoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 201. orr.

Nola Eguzkia sistema planetario berriaren zentroa den, hala, adimenduaren bertze argi hori diagu -eta gizona bera, azken finean- mundu berriaren zentro eta erdigune.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 239. orr.

2 irud/hed

Ipurdiz gora daude hiriaren zentroko hainbat kale nagusi ere.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 10. orr.

Hitz joko bat dela pentsatuko duzue, baina, nire iritziz, nobelaren erdigunea, zentroa, Central Park da.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 133. orr.

Periferia ez da ulertzen ez bazaio sistemaren zentroari kontrajartzen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 49. orr.

Periferiak, zentroko esportazioentzat bazterreko merkatua izanik, zentroa lehengaiez hornitu baino ez du egiten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 56. orr.

Batetik herrialde garatu edo industrializatuek osatzen duten zentroa edo erdigunea, eta bestetik gutxien aurreratutako herrialdeek osatzen duten periferia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 210. orr.

Zero graduko longitudea Greenwichen finkatzea eta Europa maparen zentroan jartzea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 284. orr.

Mundu-ekonomia zirkulu zentrokideetan zegoen egituratua; zentroarekiko mendekotasuna hazi ahala, behera egiten zuen pisu ekonomikoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 30. orr.

Mundua etxalde bihurtu zaigula esan nahi dute hitz horiek: ez dagoela distantziarik, ez zentro ez bazterrik, are gutxiago ertzik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 157. orr.

Perspektibak, espazioan zentro bat jartzera behartzen duelarik, mugak ezartzen dizkio orobat, begirada batek ikusten duen alor bat bezala antolatzen du.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 206. orr.

Arnheimen iritzian, izan ere, zentro asko daude irudian, era askotakoak [...] eta irudiak ikustea (irudi artistikoak, guri dagokigunez) zentro horiek guztiak ikuslea bera den zentro "absolutu" bati buruz duten loturaren arabera antolatzea da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Bere gelan baitu bere unibertsoa, eta zentro jakin bat du unibertso horrek: ordenagailua.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 66. orr.

Neoliberalismo gordinak, Sombart-ek zioen bezala, gizakia bizitzaren zentro izatetik aldendu zuen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 330. orr.

Zentro aldera doaz; handik, ziurrenera, hondartza aldera joko dute.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 80. orr.

3 (izenondoekin)

Zentro ekinokzialetik eta erradio bezala udako zirkunferentzia hartuz, hilabeteen zirkulua egingo da, manaeus deitzen dena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4470. orr.

Zentro dentso horretara erakarritako materia guztia zulo beltz bihurtzen zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Zentro industrializatua eta periferia azpigaratua aurrez aurre jartzen zituzten azterlanak guztiz baliogabetuak geratu ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 141. orr.

Isats-pianoa gure gelako zentro neuralgiko garrantzitsuena da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 112. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Iberiako penintsulan eta Europako zentro-mendebaldean ugaltzen da. · Film klasiko gehien-gehienetan ikuspen-zentro baten edo biren inguruan eraikitzen da irudia, pertsonaien inguruan maizenik.  Berria - Gaiak   2004-11-10

5 mota jakin bateko jarduerak biltzen edo garatzen dituen gunea.

Aurreneko aldiz, mundu garatuko botere ekonomikoaren zentro handietatik kanpo harturiko erabakiek astindu zuten munduko ekonomia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 149. orr.

Unibertsitateen zentro edo sailen arabera.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

86.000 ikaslek hasiko dute ikasturte berria Nafarroako 300 zentroetan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11

A ereduko zentroek, nahi izanez gero, ikasgai bat euskaraz emateko aukera izango dute.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Zentro edo liburutegi bakoitzak bere dokumentu-bildumaren katalogoa eskaintzen du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 338. orr.

Zentroek helburu jakin batzuk ezartzen dituzte, eta horiek betetzeko ahalegina egiten dute.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Parisko Pompidou Zentroan XX. mendeko artearen joera batzuei buruz egin den erakusketa batek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 199. orr.

-Hori zure esku dago oraindik -esan zidan Aristegi doktoreak, nire osasunaz arduratzen hasi zen beste zentro hartako psikiatrak-.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 238. orr.

Adingabeen zentroak helduen espetxeak baino okerragoak dira.  Berria - Harian   2005-11-25

Lagun batekin nengoen errefuxiatuen zentroan, eta bat-batean tipo bat jaitsi zen eskaileran behera abiada bizian.  Berria - Kultura   2006-02-21

Pianoa leiho ondoan jarri dut eta operazioen zentro bilakatu da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 65. orr.

Aita zenak toxikomanoak bergizarteratzeko zentro batean giltzapera ez nintzan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 77. orr.

Emigrazio juduaren zentro bihurturik, bi gerren artean, New York zen yiddish kulturaren munduko gune nagusietako bat, Varsovia eta Vilniusen maila berekoa.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 9. orr.

Zentro horretara mota guztietako jendea etortzen da.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 9. orr.

Itsas hegiko baliabideen zentroa abiatu dute Iparraldean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Kearen opakutasuna eta toxikotasuna neurtu ahal izango dute Gaiker zentroko teknikariek.  Berria - Gaiak   2004-07-28

6 (izenondo eta izenlagunekin)

Unibertsitateak sortu ziren, zentro berriak, ikasketak egiteko aukerak, etab.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 18. orr.

Zentro bereziak behar ditugu integrazioa bermatzeko.  Berria - Harian   2005-12-22

Borondegi, erabilera askotako zentroa .  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Ardo biltegi zaharra kulturari eta kirolari zuzenduriko zentro handi eta berritzaile bihurtuko zutela aurreratu zuten.  Berria - Kultura   2004-11-24

Loiselen lanen erakusketa ikusteko aukera izango da CNBDI Komikigintzaren eta Irudiaren Zentro Nazionalean.  Berria - Kultura   2004-01-22

Dagoena da zentro pribatu bat Ortuellan, Berriztu izenekoa, ez dena zentro itxia, mistoa baizik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-13

Legutioko Kirol Zentro Teknikorako.  Berria - Kultura   2004-12-23

Orotara 400 zentro klandestino sortu zituzten.  Berria - Mundua   2006-03-24

Errekuperatzeko prozesuari ekin nion ostera, gogo handirik gabe baina, zentro espezializatu batean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 236. orr.

Nafarroako Ospitalea da, egun, Nafarroako zentro onkologikoa.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Espainiako zentro kulturalera ekarri gaituzte.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 266. orr.

Hondakin-sortzaile handienak direlako elikagaien industria (kontserberak, prekozinatuak), kateringa (enpresa eta antzeko kolektibitate handientzakoak) eta zentro banatzaileak, besteak beste.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 34. orr.

Zentro nuklearrak ongien ikuskaturikoak izan ziren.  Berria - Mundua   2004-03-10

Bere arduretako bat Loiolako Herri Irratiak Itxumendin (731 metrotan) zeukan zentro emisorea zaintzea zen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 77. orr.

Alkateak Euskal Jai gaztetxearen tokian udal zentro hidrotermala eraiki nahi duela ezagutarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Horrek parada eman dit zentro dramatiko nazional baten gorabeherak hurbiletik ezagutzeko.  Berria - Kultura   2006-04-07

Eguneko zentro egokiak, alegia, zaharrek dituzten beharrei egokituak.  Berria - Harian   2005-08-10

Herri txiki hauetan ezin dira, hirietan bezala, eguneko eta gaueko zentroak ireki.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Egunazko zentro horietan nola daude eriak?  Herria   2004-02-19

Donostiako Tabako Fabrikako Kultura Garaikidearen nazioarteko zentroa.  Berria - Kultura   2006-01-13

Zinemagintzarako Zentro bat ere sortu nahi dute.  Berria - Harian   2006-02-07

Ikaskuntzarako eta ikerketarako zentro modernoa eratuko du Deustuko Unibertsitateak Moneok diseinaturiko eraikinean.  Berria - Kultura   2004-05-25

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zentro-museoa inauguratu eta gero sortutako artelanak.  Berria - Kultura   2006-01-21

Euskaldun izatea bera ere -ez diot nik- ez dago, nahita ere, edozein txoropitoren esku, ez behintzat nere moduko deszentratuen (zentro-kontrakoen) esku.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 238. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Madrilen dago Europako kultur zentro islamiko handienetariko bat.  Berria - Harian   2005-03-09

1999ko otsailean espazioratu zuten Stardust zunda Kennedy espazio zentrotik.  Berria - Gaiak   2006-01-15

Irisarriko ondare zentroan.  Herria   2003-07-03

Nahikoa da edozein merkataritza zentro, hipermerkatu edo dendatara joatea [...] han saltzen diren produktuak nongoak diren ikusteko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 126. orr.

Herriko langileentzat zerbitzu zentro berri baten eraikitzea beti beharrezkoa da eta egin beharko egun batez.  Herria   2004-01-22

Osasun-zentro handietan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 243. orr.

Valentziako ugalketa zentro batek aste honetan aditzera eman du zelula amak sortu dituela.  Berria - Gaiak   2004-07-16

Zergatik etorri zara ernalkuntza zentro honetara?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 204. orr.

Donostiako Nazioarteko Txertatze Zentroko arduraduna da Ana Vilasau medikua.  Berria - Harian   2005-08-06

Vienako diagnostiko-zentro baten postalaster batekin hasi zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 271. orr.

Xenpelar Dokumentazio Zentroaren egoitza nagusia.  Berria - Kultura   2004-05-18

Maltako atxilotze zentro batetik hirurogei bat etorkinek ihes egin zuten atzo.  Berria - Mundua   2006-03-08

Urte bakoitzean gai jakin bat seinalatzen dute, Meteorologia Zentro guztietan garatzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 123. orr.

Baionako IUTaz gain, zenbait alorretan [...] aritzen diren 14 ikerketa zentro daude Iparraldean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 133. orr.

Frailegai ttipi eta gazteentzat formakuntza zentro bat egiteko.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 55. orr.

Frantzian aisialdi zentro laikoak biltzen dituen Franca izeneko elkarteko kideak dira.  Berria - Harian   2005-12-09

Ihes egizue atxiloketa zentroetatik.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 84. orr.

Tratua egin ondoan zion bikario nagusiari idatzi jakinarazteko fraile zentro berri bat bazela diosesan.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 58. orr.

9 futbolean-eta, zelaiaren albotik erdialdera egiten den jaurtitze luzea.

Eskuin hegaletik jasotako zentro bat izan zen, berak ezker boleaz errematatu zuena, baloia sareetara bidaliz.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 7. orr.

Pasea, zentroa, errematea... kornerra, penaltia, gola...  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 137. orr.

10 eskuinaren eta ezkerraren arteko ideologia duen alderdia.

Zentroko eta eskuineko alderdietako buruzagi nagusien irudi karikatureskoak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 297. orr.

UMP (kontserbadoreak) eta UDF (zentro aldekoak) alderdietako parlamentarioek legebiltzarrean duten gehiengoa baliatu dute bikote homosexualen ezkontza galarazteko.  Berria - Harian   2006-01-29

Aste baten buruan, nonbait han, berriz heldu zait beste preso batekin, presentatzen didana Würzburg-eko Zentro katolikoko deputatua.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 65. orr.

Legebiltzarrerako botoen %52,48 zenbatuta, zentro-ezkerrak %51,41 zuen eta zentro-eskuinak, berriz, %48. Zentro-ezkerraren eta zentro-eskuinaren artean 24.755 botoko aldea dago soilik.  Berria - Mundua   2006-04-11

Salòko errepublika faxistaren eta alemanen alde, partisano zentro-ezkertiarren alde ala erregearen alde.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 12. orr.

Berlusconik zentro-eskuineko koalizioko buruzagi gisa jarraitzen du indartsu.  Berria - Mundua   2006-04-13

Argentinako zentro-ezkerreko Clarin egunkarian.  Berria - Mundua   2004-08-18

Espainiako ezkertiarrak eta EAJ eta CIU bezalako eskuin-zentroko alderdiek akordioa erdietsi behar dute hauteskundeen ostean Estatuan elkarrizketa berriz ezartzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

Fox porrotaren maldan dago, ezker-zentroko gobernu batera doaz, PRI alderdiaren erroetara itzuliz.  Berria - Mundua   2004-09-19

Ezker-zentroari ere kritika zorrotzak egin izan dizkio.  Berria - Kultura   2006-04-12

11 grabitate zentro

Gorputzaren grabitate zentroa ezari-ezarian desplazatzen da higidura emearekin batera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 150. orr.

Zentro geometrikoa, ikusmenezko "grabitate-zentroa", konposizioaren bigarren mailako zentroak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Seigarren menderako Irlanda argi eta garbi kristautasunaren grabitate-zentroa zen Mendebaldean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 413. orr.

Mundu-ekonomia kapitalistaren grabitate-zentroa lekuz aldatuz joan da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 145. orr.

Europako grabitate-zentroaren lekualdatzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adingabeen zentro (3); arte zentro (4); atxilotze zentro (7); dokumentazio zentro (3); ekoizpen zentro (3); erakusketa zentro (3); europako kultur zentro (3); euskal zentro (11); euskal zentro museoak (7); gaiker zentro teknologikoa (3); galdeketa zentro (3); gipuzkoako zentro (5); harrera zentro (3); hezkuntza zentro (3); hiru zentro txiki (3); ikerketa zentro (16); ikerketarako zentro (4); ikertzeko zentro bat (3); inteligentzia zentro (3); kultur zentro (11); kultur zentro islamiko (3); landa eremuko zentro (5); medikuntzaren zentro (3); merkataritza zentro (9); mugaz gaindiko zentro (4); nazioarteko zentro (4); osasun zentro (14); osasun zentro batean (3)

zentro absolutu (3); zentro askotan (5); zentro bakoitzak (6); zentro bat izan (3); zentro bat jarriko (4); zentro batera eraman (4); zentro berezi (9); zentro berezia (4); zentro bereziak (6); zentro berezietan (4); zentro berezietara (3); zentro berezira (3); zentro berri (3); zentro berria (13); zentro berriak (9); zentro bezala hartuz (3); zentro bilakatu (3); zentro daude (6); zentro ditu (4); zentro dramatiko (9); zentro dramatiko nazional (5)

zentro eskuina (3); zentro eskuinak (10); zentro eskuinaren (6); zentro eskuinean (3); zentro eskuineko (32); zentro eskuineko alderdi (3); zentro eskuineko alderdiak (3); zentro eskuineko koalizioko (5); zentro eskuinekoak (3); zentro ezkerra (14); zentro ezkerrak (9); zentro ezkerraren (13); zentro ezkerraren alde (3); zentro ezkerreko (73); zentro ezkerreko gobernuak (3); zentro ezkerreko hautagai (3); zentro ezkerreko koalizioak (10); zentro ezkerreko koalizioaren (5); zentro ezkerreko koalizioko (4); zentro ezkerrekoa (3); zentro gehiago (3); zentro guztietan (10); zentro handi (4); zentro handien (3); zentro hidrotermala (11); zentro hidrotermala egin (3); zentro hidrotermalaren (4)

zentro islamiko (3); zentro itxi batean (4); zentro itxietan (3); zentro koreografiko bat (3); zentro museoak (9); zentro nagusiko (3); zentro nazionala (3); zentro nazionalak (7); zentro nazionalean (3); zentro nazionaleko (6)

zentro onkologikoa (9); zentro onkologikoa egiteko (5); zentro pribatu (5); zentro pribatuetan (3); zentro publiko (5); zentro sekretuak (3); zentro teknologikoa (5); zentro teknologikoak (9); zentro teknologikoan (3); zentro teknologikoko (3); zentro txiki (3)

atxikitze zentroa (3); aurkako zentroa (3); bakerako zentroa (3); dokumentazio zentroa (6); eguneko zentroa (10); egungo musiken zentroa (3); grabitate zentroa (18); harrera zentroa (3); hendaiako zentroa (3); ikas zentroa (3); ikerketa zentroa (11); ikerketa zentroa da (3); informazio zentroa (4); interpretazio zentroa (3); jorlis zentroa (4); kultur zentroa (5); lehen zentroa (4); musiken zentroa (3); nazioarteko zentroa (7); ondare zentroa (4); osasun zentroa (3); pompidou zentroa (4); samien informazio zentroa (3)

zentroa bisitatu (3); zentroa egiteko (6); zentroa eraiki (3); zentroa eraikitzeko (3); zentroa izango (9); zentroa izango da (5); zentroa kudeatzen duen (3); zentroa martxan (3)

adingabeen zentroak (6); andaluziako dantza zentroak (3); atxiloketa zentroak (3); carter zentroak (13); dantza zentroak (3); dokumentazio zentroak (4); eguneko zentroak (13); ekoizpen zentroak (4); erabilera askotako zentroak (3); euskal ikerketen zentroak (4); euskal zentroak (3); gaitzen kontrolerako zentroak (4); ikas zentroak (3); iker zentroak (3); ikerketa zentroak (18); ikerketa zentroak eta (3); ikerketen zentroak (4); kontrolerako zentroak (8); kultur zentroak (6); nazioarteko zentroak (6); osasun zentroak (7)

zentroak antolatutako (3); zentroak jakinarazi (3)

ako zentroan (3); amaia kultur zentroan (5); arteleku zentroan (3); atxikitze zentroan (6); dokumentazio zentroan (3); eguneko zentroan (4); erretentzio zentroan (5); hendaiako atxikitze zentroan (5); hendaiako erretentzio zentroan (3); ikerketa zentroan (3); interpretazio zentroan (3); kultur zentroan (8); osasun zentroan (5); parisko pompidou zentroan (3); pompidou zentroan (6); urduñ

zentroan ari (3); zentroan aurkeztu (3); zentroan dauden (5); zentroan egin (3); zentroan egiten (4); zentroan egon (4); zentroan izan (8); zentroan izan zen (4); zentroan lan egin (3); zentroan lan egiten (4)

zentroarekin elkarlanean (4)

arte garaikideko zentroaren (3); dokumentazio zentroaren (5); europako zentroaren (3); kultur zentroaren (3); nazioarteko zentroaren (7); xenpelar dokumentazio zentroaren (3); zentroaren arabera (10); zentroaren eta periferiaren (3); zentroaren inguruan (3)

larrialdi zentroekin (3); zentroekin automatikoki konektatuta (3)

dokumentazio zentroen (3); zentroen arteko (4); zentroen inguruan (3)

atxikitze zentroetan (3); atxilotze zentroetan (3); dituzten zentroetan (3); eguneko zentroetan (3); halako zentroetan (3); ikerketa zentroetan (4); osasun zentroetan (7); prestakuntza zentroetan (4); zentroetan ematen (3); zentroetan itxi (3)

biogune ikerketa zentroko (3); carter zentroko (3); dokumentazio zentroko (3); ernalkuntzarako zentroko (3); eskubideen zentroko (6); eskuin zentroko (3); euskal zentroko (3); giza eskubideen zentroko (5); ikasketen zentroko (3); ikerketa zentroko (21); ikerketa zentroko zuzendaria (5); ikerketarako zentroko (3); informazio zentroko (3); kontrolerako zentroko (3); kultura garaikideko zentroko (3); meteorologia zentroko (3); nazioarteko zentroko (4); ondare zentroko (3); osasun zentroko (4); tolosako zentroko (5)

zentroko adituak (4); zentroko alderdia (3); zentroko alderdiak (5); zentroko arduradun (3); zentroko arduraduna (6); zentroko arduraduna da (4); zentroko arduradunak (8); zentroko arduradunek (5); zentroko burua (6); zentroko gela (3); zentroko ginekologoak (3); zentroko kidea (8); zentroko kidea da (3); zentroko kideak (3); zentroko langileak (4); zentroko langileek (3); zentroko zortzi (3); zentroko zuzendari (15); zentroko zuzendaria (19); zentroko zuzendaria da (4); zentroko zuzendariak (5); zentroko zuzendariaren (4)

larrialdi zentrora (3); meteorologia zentrora (4); xenpelar dokumentazio zentrora (3)

zentrora eraman (9); zentrora joan (5); zentrora joaten (3)

eguneko zentrorik (3)

zentrotik hurbilago (3); zentrotik pasatuz (5); zirkuluaren zentrotik (3)

dokumentazio zentrua (3)


zentrodun izlag zentroa duena.

Zentrodun perspektibak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 200. orr.


zentrokide izond zentro berekoa.

Marmol beltzekoa zen eta hiru zirkulu zentrokidez osaturik zegoen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 274. orr.

Mundu-ekonomia zirkulu zentrokideetan zegoen egituratua; zentroarekiko mendekotasuna hazi ahala, behera egiten zuen pisu ekonomikoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 30. orr.

Ez dut dedukzio linealaren bidez jokatzen, zirkulu zentrokideen bidez baino, eta orain kanpokoetarantz orain barrukoetarantz jotzen dut.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 132. orr.

Obrak inguratzen dituzten zirkulu zentrokideen deskribapena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 156. orr.


zentru ik zentro.

zentsatu, zentsa, zentsatzen du ad erroldatu.

Zentsatua ez izateko, gela berralokatu batean bizi ote zen Maria Sanz, edo 1905ean Donostiara iritsi gabea ote zen oraindik?  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 62. orr.

New York hiriaz ari gara: egunero hamahiru mila tona zabor erroldan zentsatutako hirurogeita hamar milioi arratoiren artean banatzen dituzten hiri bati buruz.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 184. orr.


zentsazio ik sentsazio.

zentso ik zentsu1.

zentsore 1 iz argitalpen eta emankizunen zentsura egiten duen enplegatu publikoa.

Publikatu aurretik zentsoreak irakurri behar ditu artikuluak Birmanian.  Berria - Gaiak   2004-01-07

Miserias de la guerra lana 1951ko urtarrilekoa da, eta badirudi Biblioteca Nueva argitaletxeko arduradunek aurkeztu ziotela zentsoreari, urte berean.  Berria - Kultura   2004-06-24

Imamek meskitetan zer esango duten aurrez jakinarazi beharraren burutazioa oso urruti ere ez dago zentsore frankistek bertsolariren bati eskatu izan ziotenetik.  Berria - Euskal Herria   2004-05-09

Ezagutzen ditugun mila ogibideei beste bat eransten diegu: telebista platoetan pii-joystick-ari sakatzen dion zentsore gizarajoarena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 53. orr.

Zentsore sibilinoen mende gaude oraindik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 54. orr.

Sare elektronikoaren edukiak kontrolatuko dituen zentsore talde bat ezarri behar izatea ez da irtenbiderik egokiena.  Berria - Gaiak   2004-01-13

2 irud/hed

Ezin naiz beldurti agertu Joyce, Lawrence, Henry Miller eta beste hainbaten zentsoreen aurrean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 48. orr.

Patetismoz eta abertzaletasunez beteriko predikua izan zen eta horregatik errespetatu zuen kanpandorreko zentsoreak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 101. orr.

3 antzinako Erroman biztanleria-zentsuak egiteko eta moralitatea zaintzeko zeregina zuen magistratua.

Morroi hura zentsorea zela pentsatu nuen aurrena, baina gero berak esan zidan presondegietako funtzionaria zela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 215. orr.

Zentsoreak eta magistratu arbitrarioak beharrezkoak badira gobernuren batean, hori haren konstituzioaren ahultasunagatik izango da, eta ez gobernu ondo antolatu baten izaeragatik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 47. orr.

Lehen bost klaseetan izena eman ez zutenak [...] ez zeuden erroldan Lege Vokoniarraren espirituaren arabera; sei klaseen artean izena eman ez zutenak, edo zentsoreek aerarii izenekoen artean jartzen ez zituztenak, ez zeuden erroldan Servio Tulioren insitituzioen arabera.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 186. orr.

Legeez gainera, zentsoreek zaindu egiten zituzten ezkontzak, eta, errepublikaren premien arabera, hartara behartzen zuten lotsaren eta zigorren bidez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 107. orr.

Errepublikaren garaian ia ez ziren egin horrelako legeak, zentsoreek zuzentzen zituztelako alde horretatik sortzen ziren desordenak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 111. orr.

Marko Katon zentsoreak zioenez, Erromako herrian gauza jakina zen [...] errege guztiak basabere harrapakerien klasekoak zirela.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 29. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Azken gaitz honi erremedioa jartzeko, Zesarrek eta Augustok berriro ezarri zuten zentsore kargua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 108. orr.

Horixe da Metelo Numidikok bere zentsore-aldian herriari egindako harengaren espiritua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 108. orr.


zentsoretza iz zentsoreen erakundea.

Ohituren usteltzeak desegin egin zuen zentsoretza, hura ere ohituren usteltzearen kontra ezarria izan arren; baina usteltze hori orokor bihurtu zenean, zentsoretzak ez zuen indarrik izan  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 108. orr.


zentsu1 (orobat zentso g.er.) 1 iz errolda.

Biztanleria K.o. 1578ko zentsuak emandako 63.599.541eko kopurutik, K.o. 1661ean gutxi gorabehera 108.300.000 izatera igaro zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 392. orr.

Zentsoaren arabera, hirurogeita hamar milioi sagu daude hirian.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 40. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Biztanleria zentsua, Biztanle errolda eta Biztanleria estatistika.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 221. orr.

Gainera, hauteskunde zentsu batean eman beharko dute izena aldez aurretik.  Berria - Mundua   2004-02-21


zentsu2 1 iz higiezinen zerga.

Hortaz, erromatarren zentsu zaharraren antz handiena zuenari, census, tributum deitu zitzaion.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 281. orr.

Monarkia frantsesean zentsu deitu zitzaiona, hitz hori oker erabili bada ere, nagusiek jopuengandik jasotzen zuten eskubide partikular bat zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 283. orr.

Beste gizon libreak bezala, beren kondearekin joango ziren armadara [...]; bestalde, ez zeuden beste zentsurik ordaintzera behartuta, eta beste gizon libreak bezala tratatuak izango ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 279. orr.

Inork guk zentsua jaso ohi genuen lur zergapeko bat erosiz gero.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 283. orr.

Gauza bera zen jopua izatea eta zentsua ordaintzea, libre izatea eta ez ordaintzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 282. orr.

Gauza arrunta izan zen lur-jabeek lurrok elizei eman eta gero beraiek zentsuz hartzea, joputza horren bidez elizen santutasunean partaide zirelakoan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 277. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Errege-zentsua exiji dadin nahi dugu behinola legez exijitzen zen leku guztietan?  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 283. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erromatarren zentsua (3); zentsua ordaindu (3)


zentsu3 ik zentzu.

zentsura 1 iz argitalpen, emankizun eta kidekoen azterketa ofiziala, horietako testuetan agintarien politikara edo moralera egokitzen ez dena ezabatzen edo aldatzen duena; azterketa horretaz arduratzen den organismoa.

75 gobernu badira munduan oso gertutik kontrolatzen dituztenak ikus-entzunezko hedabideak, 45 hasi dira Interneten erabiltzea eragozten, 1999an 400 enpresak zentsura sufritu zuten hurbildik.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 137. orr.

Zentsura jasaten ari diren euskal artisten aldeko jarrera.  Berria - Kultura   2004-01-22

Nik Ingalaterrako erregea zerbitzatu dut liburuak (1974) zentsura gainditu zuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 8. orr.

Irlatik igortzen diren komunikazioen gaineko zentsura ezartzeko.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 199. orr.

Zentsurak pasarte batzuk eta izenburua bera aldarazi zizkion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 10. orr.

Denbora gutxi neraman Triesten, baina nahikoa Mussoliniren erregimenak eragindako zentsurak eta hitz egiteko beldurrak estali ezin zuena ikusteko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 255. orr.

Liburua Reich-eko zentsurak baimendua zela.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 95. orr.

Musika [...], berriak (zentsurak moztuak), eguraldiaren berri entzuten dut kafesne beroa hartzen dudan bitartean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 75. orr.

Thatcher-en garaian legez ezarritako zentsurak utzitako ondorio antzuak.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 101. orr.

Egunkari guztiak zeuden zentsuraren mendean.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 74. orr.

Hain ezagunak ez diren taldeak ere hasi dira pairatzen zentsuraren erasoak.  Berria - Kultura   2004-04-08

Zuzeneko zentsurak eta zentsura haren osteko gorabehera hitsek lagundu zidaten telebista utzi eta unibertsitaterako urratsa egiten.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 114. orr.

Iparreko gerlari buruzko berriak berant iristen ziren eta zentsuraren bahetik iraganik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 144. orr.

Nagusiaren artikuluak makinaz kopiatzen ditu eta [...] askotan berak eroaten dizkio Zentsurari Buruzko Bulegora, Telefonicaren eraikinera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 54. orr.

Zentsuraren tinta ezabatzailearen azpian.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 198. orr.

Francoren garaiko zentsuraren arduradun, heriotza-zigorren sinatzaile, Gasteizko hilketen eragile harro...  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 161. orr.

Orduantxe jakin ninan eskutitz anitz idatzi hizkidala espetxetik, zentsurak bahituak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 187. orr.

Zentsura horrek, pentsamendu libreko gizon guztien pertsekuzio horrek, liburutegien erreketak, unibertsitateen usteltzeak zure arbuioa eragingo zuketen, baita Alemanian nire arrazako inori hatzik gainean jarri ez baliote ere.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 32. orr.

2 (elizarena)

Agintzen diegu beren hiri eta diozesietan direlarik gure mezu hauek aski argi argitara ditzaten eta gure erran hauek ere betearaz elizako gaztiguen eta zentsuren mehatxupean.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 104. orr.

Ez badira sartzen heretikoen aurka erabakiak diren zentsuren eta beste gaztiguen beste foru hartan, bekatore larritzat hartzen dira bizkitartean.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 68. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Zentsura berria saihesteko, oso estua baita.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 27. orr.

Aukeran, nahiago dut zentsura ideologikoa, diruarena baino.  Berria - Kultura   2004-07-09

Aurrenekoan zentsura estuagoa zegonan.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 87. orr.

Zentsura soilak, beraz, ezin du inoiz giza arrazoimenaren eskubideei buruzko gatazka amaitu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 260. orr.

Bere burua erabat egokia ikusten zuen eginkizun berri baterako: zentsura politikoa egiteko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 107. orr.

Zentsura frankistak debekatua zuen liburu hori argitaratzea, eta Mexikon argitaratu beharko zuten.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 160. orr.

Horma lodi haien barnera gauak ez zuen lortzen sartzerik; zentsura faxistak berak, errejimenaren maisulan, mundutik bereizirik gindukan, anestesiazko linbo zuri batean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 60. orr.

Egun bizi dugun saturazio informatiboa da zentsurarik perfektuena askotan.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 120. orr.

Egia esateko, zentsura ez da batere gogorra, eta ia dena uzten didate irakurtzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 234. orr.

Erakundeek artistak otzanarazi egiten dituzte, zeharkako zentsura zuria aplikatuz, edo zuzeneko laguntza kenduz.  Berria - Kultura   2006-02-05

Alderdi horretako diputatu Agustin Condek neurria ezartzea «aurretiko zentsura» ezartzea bezala litekeela iritzi zion.  Berria - Mundua   2004-05-05

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kandahar filmaren egileak zentsura arduradun itsu baten istorioa kontatu nahi du film horretan.  Berria - Kultura   2004-05-09

1968ko martxoan, Donostiako zentsura delegatuak irizten dio «Errusia inguruko herrialdeen marxismo praktikoa edo sozialismoa» dela argitalpenaren ardatza, eta debekatu du.  Berria - Harian   2006-03-19

Ez nintzateke probintziako hiri bateko gertaera narratsak metatzen ibiliko zentsura-batzorderako.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 36. orr.

Ameriketako Estatu Batuak: Zentsura mekanismoak hedabideen egituretan daude txertatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-01-30

Zentsura kasuak ugaritu egin dira irailaren 11z geroztik.  Berria - Euskal Herria   2004-01-30

Irak: zentsura lege zorrotza indarrean jarri du inbasioaren osteko Agintaritzak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-30

Erakunde horren arabera, Txinak zentsura neurri zorrotzak ezarri ditu.  Berria - Gaiak   2004-01-29

Erraz asko aurkitu nuen Zentsura Zerbitzua, Jauregiaren ondo-ondoan baitzegoen hain zuzen ere.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 86. orr.

Izan ere, gauza interesgarri gutxi esan zitezkeen zentsura-erregimen haren baitan eta, edonola ere, Duvrescu ez zen bereziki iaioa kritika sotilaren edo ironiaren erabileran.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 164. orr.

Zinemagileen Elkarteak Frantzian nagusitzen ari den «zentsura giroa» salatu du.  Berria - Kultura   2004-02-22

Zentsura kutsuarekin egingo da gaur Grammy sarien banaketa ekitaldia.  Berria - Kultura   2004-02-08

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Elizaren teologia hain murgildua zegoen aristotelismoan, ezen Giordano Brunok bizia galdu eta Galileok eliz zentsura pairatu baitzuen, kristau-erlijioarekin, Itun Berrian agertzen den bezala, inolako loturarik ez zuten zientzi heresiengatik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 286. orr.

6 irud/hed gaitzespena.

Julio Uquijok 1934ean zentzugabetzat jo zuen zentsura hori.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 115. orr.

Alta, lañoki idazteak ez dakartza hizkuntzaren zentsura edo pobrezia.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 9. orr.

7 auto-zentsura ik autozentsura.
8 zentsurapean adlag

Zorigaitzez, 40 urte zentsurapean bizi behar izan duen gizarte batek ez ditu askatasunaren arriskuak erraz hartzen.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 156. orr.

Bere ustez, «PPren pentsamendu bakarraren» aurkako den edozein adierazpen zentsurapean aurkitzen da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-26

Gizarte-erabileren arlo honetan adimen arrazionalizatzailea aske mugitzen da, erlijiozko eskrupuluen zentsurapean egon gabe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 75. orr.

9 zentsura mozio

Frantziako Gobernuaren jarrera gaitzetsi eta datorren astean zentsura mozioa aurkeztuko dute sozialistek .  Berria - Ekonomia   2006-02-10

Epelak entzun zituen, eta bi zentsura mozio ere gainditu behar izan zituen.  Berria - Harian   2005-06-24

Janukovitxen gobernuari aurkariek jarritako zentsura mozioa arbuiatu du Legebiltzarrak.  Berria - Mundua   2004-12-01

Parlamentuak baztertu egin ditu Sharonen aurkako zentsura mozioak.  Berria - Mundua   2004-06-08

Joan den ostiralean «itxiera eta pribatizazioaren aurkako» zentsura mozio bateratua onartu zuten.  Berria - Ekonomia   2004-09-17

Rabanerak dio PSE-EE zentsura mozioa mehatxu gisa erabiltzen ari dela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-31

Txirotasuna geroz eta handiagoa denez, Israelgo Alderdi Laborista zentsura mozioa aztertzen ari da Legebiltzarrean aurkezteko.  Berria - Mundua   2004-11-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arrazoimenaren zentsura (3); aurkako zentsura (18); aurkako zentsura mozioa (12); aurkeztutako zentsura (3); gobernuaren aurkako zentsura (3); hiru zentsura mozio (3); kontrako zentsura (11); kontrako zentsura mozio (3); kontrako zentsura mozioa (4); temaruren kontrako zentsura (3)

zentsura egiten (3); zentsura izan (3); zentsura kasuak (3); zentsura mozio (21); zentsura mozio bat (4); zentsura mozio batek (3); zentsura mozio baten (3); zentsura mozio bati (3); zentsura mozioa (64); zentsura mozioa aurkezteko (6); zentsura mozioa aurkeztu (3); zentsura mozioa aurkeztuko (10); zentsura mozioak (5); zentsura mozioaren (8); zentsura politikoa (4); zentsura salatu (3)

zentsuraren gainetik (4)


zentsuratu, zentsura(tu), zentsuratzen (orobat zentzuratu g.er.) 1 du ad zentsura ezarri; zentsurak ezabatu edo aldatu.

FBIren txostenen artean diren 'Ernest Hemingway files' horiek 'Basque Intelligence Service files' dauden modu berean daude; zentsuraturik, izenetako gehienak ezabaturik, orrialde osoak tintaz ilundurik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 148. orr.

Pragako Udaberriaren bukaera tristearen ondoren, Hrabalen eta beste askoren lanak zentsuratuak egon ziren eta 1975a arte modu klandestinoan ibili ziren eskuz esku.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 8. orr.

Azkenean, zentsura mota bat dela diot, eta irringarriena da telebixtak zentsuratzen duela telebixta.  Herria   2003-11-13

Gero konturatu nintzen nire gutunek hilabeteak beharko zituztela zure eskura ailegatu arte: espainierara itzuli beharko dituzte, gero zentsuratu egin beharko dituzte.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 106. orr.

Ez da harritzekoa hitzak zentsuratu izana, Azkue abadea zen eta.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 14. orr.

Frantxua Maitiak, bere mintzaldia bururatzean, aipatu du Egunkariaren hestea, erranez hogei bat aldiz bederen idatzi zuela kaseta horretan eta nehork ez duela zentsuratu, nahi zituenak idatzi dituela.  Herria   2003-03-20

Pasarte osoa zentsuratuta dago.  Berria - Kultura   2004-06-24

Downing Streetek ia sei hilabetez atzeratu du ondorioak publiko egitea eta gainera txosteneko 10 orrialde zentsuratu ditu.  Berria - Mundua   2004-04-03

'Cold Mountain' zentsuratuta emango dute Txinako aretoetan.  Berria - Kultura   2004-02-18

DVDetan filmen bertsio zentsuratuak banatu ahal izango dira AEBetan, zuzendariaren baimenik gabe.  Berria - Kultura   2004-06-25

Ez diat gorde buruan (zentsuratu egingo nuen beharbada) gutun hura igorri zuen merkataritza-erakundearen sigla bihurria.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 272. orr.

Sakelako telefono bidezko mezuak zentsuratzeko neurriak hartu ditu Txinak.  Berria - Gaiak   2004-07-03

Ez ziren "familiakoei zor zaien errespetuagatik" zentsuratuko eta autozentsuratuko xehetasun guztiak?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 53. orr.

Normak normaltzat jotzea eta nork bere burua eta bere jokaerak zentsuratzea eta kontrolatzea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 166. orr.

Neure burua zentsuratuz bizi naiz, baina berdin jarraitzen dut.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 16. orr.

Zeren baitzuen jaun Marcelek, konparazione, bere liburuen artean, Huarte Garazikoaren Examen de ingenios liburu famatua ere, Anberesko edizino zentsuratu gabekoan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 148. orr.

2 gaitzetsi.

Munduan dagoen gaitzagatik ezin dugu Jaungoikoa zentsuratu, zati handi batean gaitza gure aukera okerraren, bekatuaren ondorio baita, azken finean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 18. orr.

Sorkari hauez abusatuz egiaren pertzepziotik urruntzen direnak zentsuratu egin behar ditugu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 154. orr.

Bere errurik gabe, oker interpretatua izan den idazlea ez da zentsuratu behar. Inork ere ez dezan ausarkiegi zentsuratu bere iritziarekin bat ez datorrena.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 209. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Gustavo Durani leporatzen zaizkion karguak idatzirik ditu FBIk Habanan 1943ko abuztuaren 13an sinatua den lau orrialdeko memorandum zentsuratuan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 203. orr.

Caravaggioren margolan zentsuratu horri buruz ari dela, hala dio Gombrichek, [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 167. orr.


zentsuratzaile iz zentsuratzen duen pertsona.

Argitaratzaileek dena aurkeztu behar dute ministerioan, zentsuratzaileek [...] txostena egin dezaten.  Berria - Kultura   2004-06-24

Pentsa, Francoren garaian aldizkari-zentsuratzaile izan zen, baina oso baldarra, apenas gustatzen baitzitzaion bere lanbidea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 101. orr.

Nire lehiaketa maitea defendituko dut, lagunen kontra, zentsuratzaileen kontra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 121. orr.

Zer esaten digute albisteok zentsuratzaileei buruz?  Berria - Gaiak   2004-09-22


zentsuratzeke adlag zentsuratu gabe.

-Gaiei dagokienez (alde politiko eta satirikoak zentsuratzeke).  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 46. orr.


zenturia iz antzinako Erromako armadako konpainia, ehun soldaduk osatua; alderdi faxistetako talde paramilitarra.

Gero, ibarrera ihes egin, eta han agertu zen ostera, lur-orrazketarako izendaturiko zenturia faxisten buruan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 179. orr.

"Ehun-beltz" edo "Zenturia Beltzak" ere deitzen ziren.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 12. orr.


zenturiaburu iz zenturia baten buru den pertsona. ik zenturioi.

Haien zenturiaburuak Fossa zuen izena, eta arraro, absurdu eta goibelkiro irrieragingarri ere bada, orduko egoera kontuan harturik, hura hamarka urteak danik gerra-hilerri galdu batean ehortzirik egotea, eta ni, berriz, hementxe, bizirik eta hainbestean kalterik jasan gabe, historia hau idazten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 177. orr.


zenturioi 1 iz antzinako Erromako armadako ofiziala, zenturia baten buru zena. ik zenturiaburu.

Baina Jesusi ez zioten halakorik egin: Gaius Casius izeneko zenturioi batek saihetsa zulatu zion lantza batez.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 254. orr.

-Ezin nauk kapera ilun honetan betiko geratu -xuxurlatu nion Jesukristoren heriotza egiaztatzen zuen zenturioiari.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 129. orr.

Gizon fededuna zen zenturioia, eta, errabinoaren begien barrenera so eginda, Jaungoikoaren semearen aurrean zegoela ohartu zen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 215. orr.

Eszipion Afrikarraren zenturioietako batekin egin behar al nuen topo?  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 45. orr.

2 (Erdi Aroan)

Bikario zeritzen ofizial batzuk zituzten beren esanetara; eta gizon guztiak ehunekotan -burgo izenekoa eratzen- banatuta zeudenez, kondeek zenturioi izeneko ofizialak ere bazituzten beren aginduetara.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 285. orr.

Baina nornahik zuelarik ere jurisdikzioa -erregeak, kondeak, grabioiak, zenturioiak, jaunek, elizgizonek-, inoiz ez zuten bakarrik epaitzen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 288. orr.

"Zenturioi batek", esaten da Txildebertoren dekretuan, "berea ez den ehuneko batean, edo gure leialen mugen barruan lapurra aurkitzen badu, eta ez badio jazartzen, lapurraren ordezko izango da, edota zinegite bidez garbituko du bere burua".  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 296. orr.


zentzabide iz zentzatzeko bidea; norbaiti bere jokabidea hobetzeko jartzen zaion zigorra edo egiten zaion agiraka.

Zeure gaiztakeria izango duzu zigor, zeure desleialkeria zentzabide.  Elizen arteko biblia   Jr 2,19

Ministroek zigorrak gogortzeko galdatzen zuten, denen etsenplu eta zentzabide.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 218. orr.

Beharbada begiak atera beharko nizkiokek nire seme honi, eta azokaren erdian larrutu, mundu guztiarentzat zentzabide izan dadin.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 87. orr.

Beheragokoekin ere apal agertzen zen, prestago beti aholkua eta zentzabidea hartzeko emateko baino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 368. orr.

Beheragokoekin ere apal agertzen zen, prestago beti aholkua eta zentzabidea hartzeko emateko baino.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 368. orr.

Senarrari zentzabide gogoangarri bat eman nahi zion, nahiz eta horretarako auzuneko esamesak sortzeko arriskua izan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 103. orr.

Argi zegoen egun hartan galdua zuela hura zentzabidean jartzeko egokiera.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 210. orr.

Zorionekoa beti zentzabidearen zigorpean irauten duen zerbitzaria!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 128. orr.


zentzaezintasun iz ezin zentzatuzkoa denaren nolakotasuna.

Gregen zentzaezintasunaren ideia apurka-apurka sakonago sartu zitzaigun, eta horrekin batera gutxiago saiatzen hasi ginen, itxaropena galtzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 82. orr.


zentzagaitz ik zentzakaitz.

zentzagarri 1 izond zentzarazten duena. ik zentzatzaile.

Udalak isun eder eta zentzagarria ezartzen die, hasieran, arau-hausleei.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 25. orr.

Valvok sei kontakizun zentzagarri eta eztabaida sakon bat ematen dizkigu: [...].  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 146. orr.

Gogo onez entzungo zuen erretolika zentzagarri haietakoren bat, zeren, halakoetan, kotxezain berritsuaren eskuek zabarki eusten zieten hedeei, eta zigorra itxurak gordetzeko soilik dantzatzen zen bizkar gainean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 93. orr.

Miserikordiako mojak arduratzen ziren emakume presoak zaintzeaz, miserikordia handirik gabe, egia esan, oso erraz ezartzen baitzituzten lazeria zentzagarrizko kastiguak, presoak zigor ziegetara bidaliz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 87. orr.

Betidanik izan zait zentzagarri neure inguruko jendeak plazerra zertan bilatzen duen erreparatzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 310. orr.

Ba ote da munduan deus zentzagarriagorik, deus poetikoagorik, gure begi edergoseok ustekabean oinetako zahar abandonatu batekin topo egiten dutenekoa baino?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 95. orr.

2 (adizlagun gisa)

Ihes egitea ez zuan posible, halakoetan zakurrak askatzen zitiztean, eta gainera ihesgin bakoitzeko gutariko hamar fusilatzen zitiztean denon aitzinean, zentzagarri.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 83. orr.

3 (izen gisa)

Sistemak zentzagarri bat eman nahi zien agirretar guztiei Agirre'tar Nikolaren buruan, eta osorik, bizirik eta bertako behar ninduten Espainiako Entzutegi Nazionalean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 204. orr.

Nostalgia horren zentzagarri krudel eta guzti.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 13. orr.

Bukatu ziren lehen asteetako ikuskizun makabro haiek guztiak, farola altuetan urkatu eta zentzagarri gisara bertan zintzilik uzten zituzten erresistentziako gizonen gorpuak.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 74. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Zutikako pertxeroa boterearen sinbolo zen, azkar eta tentuz lan egiteko oroi-zentzagarri bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 39. orr.


zentzakaitz (orobat zentzagaitz) izond zentzatzen zail dena.

Eman dezagun guraso batzuek seme zentzakaitza eta bihurria dutela, aitamen esana egiten ez duena eta, zentzarazten saiatu arren, kasurik egiten ez diena.  Elizen arteko biblia   Dt 21,18

Lainoak elkarren gainean pilatzen ziren, une batean, hurrengoan mila puska egiteko, haur bihurri eta zentzakaitzak balira bezala.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 69. orr.

-Gazte gaizkile zentzagaitzentzako San Brutus segurtasun-zentroa! -oihu egin zion osaba Vernonek, eta Harry atseginez ohartu zen halako izuikara zegoela osaba Vernonen ahotsean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 22. orr.

Onbera izan zen anaia zintzoekin, gogorra gaiztoekin eta zorrotza zentzakaitzekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1141. orr.

Zentzagaitza da txoroa.  Elizen arteko biblia   Si 22,9 tit


zentzaketa iz zentzatzea.

Bekatu egin duten anaien zentzaketa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 136. orr.

Horregatik zentzaketa zakarrak baztertu egiten zituen, horretan arriskurik ikusten ez zuenean, zigorrari lekua kenduz arimei emateko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 389. orr.

Azken judizio egunean beronen kontu eman beharko dizute, baldin eta, beren arduragabekeriagatik edo etsenplu txarragatik edo zentzaketa zakarregiagatik, anaiaren bat galduko balitz".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1097. orr.


zentzaldi iz zentzatzea.

Ez du entzun Jaunaren ahotsa, ez du onartu haren zentzaldia, ez du harengan uste ona ipini, ez du bere Jainkoarengana jo.  Elizen arteko biblia   So 3,2

Harrituta nengoen, horren zentzaldi arinaren aurrean.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 31. orr.

Nazio handiak jasan zentzalditik landa, ordea, ez zen Historiaren itzulia baratu, ez Europan, ez Ameriketan, ez beste nehon mundu zabalean.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 69. orr.

Higuinezko keinu eta hitzak jaulkitzen zitzaizkion Mathilderi, Willemen zentzaldiekiko sorgor.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 184. orr.


zentzapen iz zentzatzea.

Anai Eliasek ez zuela joan nahi erantzun zien, anai Frantziskoren zentzapenaren beldurrez.  Berria - Euskal Herria   2004-03-28

Esan dugun hau izan bedi zentzapenerako.  Elizen arteko biblia   2 M 6,17

Heziketa maite duenak maite du jakinduria; zentzapena gorrotatzen duena, inozoa galanta!  Elizen arteko biblia   EsZ 12,1

Handik aurrera, epaileak, zigorraren bidez zentzapena eta debozioa aldi berean hartu zituelarik, mihi biraolaria Santuaren gorespenak kantatzen erabili zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 870. orr.


zentzarazi, zentzaraz, zentzarazten 1 du ad zentzatzera bihurtu.

Zigor nazala Jainko zuzenak, zentzarazi Jainko onberak.  Elizen arteko biblia   Sal 141,5

Jaunak, zigortzean, zentzarazi egiten gaitu, munduarekin batera gaitzetsiak gerta ez gaitezen.  Elizen arteko biblia   1 Ko 11,32

Apaltasuna, izan ere, adin guztien apaingarri da, errugabetasunaren lekuko, gogo garbiaren seinale, zentzarazteko makila, kontzientziaren argi berezi, izen onaren zaintzaile eta zuzentasun ororen ikur.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 247. orr.

Etorkizunean herriko jendeari ezkontza nahasiak egiteko burutaziorik etor ez zekion, mutilaren etxekoak ere zentzarazi egin behar zituztela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 68. orr.

Nola anai Konradok beste anaiei gaizpide ematen zien anaia gazte bat zentzarazi zuen eta nola jokaera aldarazi zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1024. orr.

Maite ditudanei egiten diet agiraka nik eta horiek zentzarazten ditut; izan, beraz, sutsu eta aldatu jokabidez.  Elizen arteko biblia   Ap 3,19

Hartan ezagutu nuen erruak zigortuz zentzarazi zenuela gizakia eta sitsak jantzia bezala hauts bihurtu nire arima.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 225. orr.

Nagusiak Janson jotzen zuen, zaldia jotzen zuelako, baina azkenean etsia hartu zuen, ezinezkoa baitzen hura zentzaraztea.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 30. orr.

2 (adizlagunekin)

Frantzisko dohatsuak kartsuki zentzarazi zituen, esanez: Zuek, anaia txikiok, ez duzue Jainkoaren nahia ezagutzen, eta ez didazue mundu osoa Jainkoak nahi bezala onbideratzen uzten.  Elizen arteko biblia   Erm 2,18

Horregatik, gogor zentzarazten zituenean ere, onbidera erakarriak sentitzen ziren beti haren hitzez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 714. orr.

Bidetik okertzen dena gogor zentzaraziko dute.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,10

Horregatik, pixkanaka-pixkanaka zentzarazten dituzu errudunak, zertan bekatu egiten duten gogoraraziz zuzentzen dituzu.  Elizen arteko biblia   Jkd 12,2

Ez, noski, etsaitzat hartu behar duzuelako, senide bezala zentzarazi behar duzuelako baizik. zuek, Espiritua duzuenok, saia zaitezte halakoa gozotasunez zentzarazten.  Elizen arteko biblia   2 Ts 3,15

Azpikeriaz dabilenak atsekabea dakar, aurrez aurre zentzarazten duenak konponbidea.  Elizen arteko biblia   EsZ 10,10


zentzarazle iz zentzarazten duena.

Harroputzak ez du maite bere zentzarazlea, ez eta zuhurrekin elkartzea ere.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,12

Zentzarazlea estimatuagoa da azkenean zurikeriaz ari dena baino.  Elizen arteko biblia   EsZ 28,23

Zu izan zaitugu gidari eta artzain, maisu eta zentzarazle, hitzez baino gehiago etsenpluz irakasten eta zuzentzen gintuzuna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 698. orr.

Gaiztoa istilu bila beti; zentzarazle ankerra bidaliko diote kontra.  Elizen arteko biblia   EsZ 17,11


zentzarazpen iz zentzaraztea.

Entzuzu aholkua eta onar ezazu zentzarazpena, azkenean zuhur izatera irits zaitezen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 90. orr.

Heziketa onartzen duena bizirako bidetik doa, zentzarazpena baztertzen duena okerbidetik.  Elizen arteko biblia   EsZ 10,17

Zigorra eta zentzarazpena dagozkio beti jakinduriari.  Elizen arteko biblia   Si 22,6

Frantzisko santuak, berriz, aholkuak, zentzarazpenak eta aginduak ematen zizkien anaiei, Jaunari aholku eskatu ondoren hobekien iruditzen zitzaion eran.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 480. orr.

Zigorrak eta zentzarazpenak zuhur bihurtzen dute; bere kasa utzitako gazteak ama lotsarazten.  Elizen arteko biblia   EsZ 29,15

Berriro ongizateak irribarre egiten ziola eta, zeruko Aitaren zentzarazpena neurri batean ahaztuz, munduko gauzetan pentsatzen hasi zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 183. orr.

Zentzarazpen osasungarria gogoan hartzen duenak jakintsuen artean izango du bere tokia.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,31


zentzategi iz

Madelonnettesko espetxean lehenengo; handik Carmesekora eramango dute, eta handik legenardun-etxe ohi batera, eta gero zentzategi batera, eta gero espetxe iraultzaile batera, eta 1794ko urtarrilean Saint-Lazarekora.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 31. orr.

Dokumentuak faltsutu eta horiek erabiltzea leporatzen die Belgikako Fiskaltzak eta, hargatik, Monseko Zentzategi Auzitegian epaitzeko asmoa duela jakinarazi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-02


zentzatu, zentza, zentzatzen (orobat zentzutu g.er.) 1 da ad zentzudun bihurtu; eskarmentua hartu.

Zoro zaudenean zentzuduntzat hartzen zaituzte; zentzatuz gero, berriz, zorotzat...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 634. orr.

Burugabea zentzatuko da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 102. orr.

Mehatxatu ere egin dut, baina ez da zentzatu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 125. orr.

Hilero erregeren mandatari batek aztertzen ditu, baten bat zentzatu den ikusteko, eta zentzuan sartu dena libre uzten dute.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 156. orr.

Haatik, zentzatuko zarelako esperantzan, zigor arin horri nahi natzaio atxiki.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 379. orr.

-Urteen poderioz jendea zentzatu egiten da, zu ordea, zu ordea, zaharrago eta kaskarinago.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 73. orr.

Jo zenituen, baina ez zuten damurik izan; ia akabatu, baina ez ziren zentzatu.  Elizen arteko biblia   Jr 5,3

Hola segituz, puttiko horiek eginen dute oraino bide! Nun ez diren zentzatzen hartu duten larderialdiaren ondotik...  Herria   2001-02-22

Aztertuko dut zergatik moldatu naizen gaizki, eta azterturik, damutuko naiz, gerora zentzatzeko.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 73. orr.

Baina zigor harekin zentzatu ez zirenek Jainkoaren benetako zigorra jasan behar izan zuten.  Elizen arteko biblia   Jkd 12,26

Neure ibilbideen nahasbidea senti dezadan, gorrotaturik zentzatu eta zuzen nadin.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 69. orr.

Mehatxatu ere egin dut, baina ez da zentzatu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 125. orr.

Manu iaz ezkondu zenetik zentzatuago ikusten du, gaztetxotako politika kontuak utzita.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 21. orr.

2 du ad zentzudun bihurtu; eskarmentua eman. ik zentzarazi.

Nolatan zentzatu, baina, erdi zoraturik dagoen haxix erretzaile bat?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 318. orr.

Mihia ahosabaiari erantsia utziko dizut eta mutu geldituko zara; ezin izango duzu berriz jende errebelde hori zentzatu.  Elizen arteko biblia   Ez 3,26

Zoro zaudenean zentzuduntzat hartzen zaituzte; zentzatuz gero, berriz, zorotzat...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 634. orr.

Beldurrak omen du azkenean zentzatzen Gizakia.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 50. orr.

Jaunak berak dioen bezala: Maite ditudanak zentzatzen eta zigortzen ditut nik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 141. orr.

Gure aitak espero zuen zigor handi horrekin Alberto atsekabetu, damutu eta zentzatzea.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 95. orr.

Dena dela, badakit zigorrak ez dituela besteak zentzatuko, beste batzuek beteko dute kargutik egotzitakoen lekua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 542. orr.

Gaizkileak zigorraren bidez zentzatuz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 68. orr.

Deabru errebelatu horiek zentzatzeko eta Lüküze preso hartzeko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 158. orr.

Euskaldun fanatiko haiek zentzatu nahi zituelako.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 225. orr.

Gogor zentzatu zuen dirua eskuekin ukitu zuen anaia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 321. orr.

Hezigabeko zekorra bezala zentzatu nauzu, eta nik eskarmentua hartu.  Elizen arteko biblia   Jr 31,18

Dena dela, badakit zigorrak ez dituela besteak zentzatuko, beste batzuek beteko dute kargutik egotzitakoen lekua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 542. orr.

-Mutila zentzatzeko hots egin dizut, ez ni iraintzeko.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 152. orr.

Adingabeak zentzatzeko sistema; zentzatzeko zentroetako erregimena; eta zigorren erregimena.  Berria - Harian   2005-11-25

3 (gauzei buruz)

Aipatutako bigarren urratsa eszeptikoa da eta esperientziak zentzatu duen juzgamenaren zuhurtziak sortzen du.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 260. orr.

Seme-alabok, entzun nola zentzatu zeuen ahoa!  Elizen arteko biblia   Si 23,7

-Aizue -hasi zen Arantxa, egoera zentzatu nahian-.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 112. orr.

Lardizabalek [...] zigorrak biguntzeko eta legeria zentzatzeko ideia bere egiten ditu liburu honetan.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 16. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Beren gostuko mundu guziko herrialde zentzatuenak ziren batzu, dena espantu eta dena urgulu, hi bahiz eta ni ere banuk, etzirelakotz onez onean akomeatzen ahal izan!  Herria   2001-11-08

5 ezin zentzatuzko

Ez dakit; baina iruditzen zait horren emakume goresgarri batek horren atxikia duen adiskidantzarako nor den gizona, ez dela ezin zentzatuzko libertin bat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 67. orr.

Orain, erraidazu, adiskide agurgarria, Valmont jauna ezin zentzatuzko libertin bat ote da?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gogor zentzatu zuen (4)


zentzatzaile iz zentzatzen duen pertsona.

Zu zara gure Ordenaren aita, zaindaria eta zentzatzailea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1140. orr.

Zentzatzaileak ez badu errespeturik jartzen eta arrazoiaren lekuan bere kapritxoa erabiltzen badu, aski ote dira aginte-agiriak salbamenerako?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 388. orr.


zentzatze 1 iz zentzudun bihurtzea.

D'Addosiok auzitegietako paperetan ageri diren zerri, zezen, zaldi, oilar, zakur, aker etab.en auzi asko aipatzen ditu, haien zentzatze eta jokabide zuzenketarako izugarri mesedegarriak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 48. orr.

Ez zegoela ikasbide hoberik bizitzak berak eskaintzen ziguna baino eta ez zegoela zentzatze zentzuzkoagorik nork bere buruaren gainean egin zezakeena baino.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 596. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erre egiten zituzten; horixe zen orduko zentzatze neurria; zergatik ibili koplekin.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 81. orr.

Bekatuan jarraitzearekin kontraesanik ez duen zentzatze maila batekin agertu ohi da maiz.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 69. orr.

Hauxe zioen oharrak gainera: "Udaletxea; zentzatze-auzitegia".  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 46. orr.


zentze iz hiltzea.

Semeak baten zentzearen berri ematen ziolarik, soan su menperagaitzaren garra sumatzen zion.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 101. orr.

Errege-zentzea ez da bakarraren heriotza, baizik zirimola batek bezala darama berekin inguruko guztia.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 142. orr.

Honek bigarren atala zekarren haritik lotuta: jubilazioa, anaia baten zentzea eta, beraz, enpresaren ixtea, hots, langabezia.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 47. orr.


zentzear adlag zentzeko zorian.

Mahaiaren azalera bozkarioz jautzi egin nuen, aspaldi zentzear zihoala, Tankotx mauletar komunista zaharrak oparitu eta borta gainean dilindan natxikan Leninen potreta inarrosi araziz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 10. orr.


zentzu (orobat zentsu g.er.) 1 iz zuzen, zuhur edo egoki aritzen denaren, arinkeriarik gabe diharduenaren nolakotasuna; zerbait zuzen hautemateko ahalmena.

Izan ere, zentzuak eta ebidentziak erraiten didate ezen ez dagoela meza itemisaest-etik hasterik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 29. orr.

Zentzuduna izan da beti bere adierazpenetan, eta zentzuak agintzen dion moduan mozten ditu kazetarien galderak.  Berria - Kirola   2004-04-08

Denek zentzu gehixago baginu, errekontruak, bereziki errekontru handiak, bakanduz joan behar litazke.  Herria   2002-10-24

Bere denboran, guziz gazte denboran, biziki zentzu gutiago zuelarik, [...].  Herria   2004-01-15

Militarren arteko ika-mika kutsua hartzen joan zen eztabaida horretan norbaitek izan zuen zentzu apur bat eta lurralde haietako pertsonaia eredugarri bat hartu behar zela esan zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 198. orr.

Hain din bere gure adin honek arrastotik harago jotzea geure aburuetan, nola gauza arrunta baita gaztegoarengan aski zentzu ez izatea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 75. orr.

Artetan, adinak moldatzen duen zuhurtziak zentzu pixka bat emaiten dit!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 89. orr.

Muturtuta egongo naun baten batek zentzu pixka bat erakutsi arte, edo behintzat kristau baten moduan jokatu arte.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 254. orr.

Eduki ezazu zentzu apur bat, Lucy.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 139. orr.

Sarari, aldiz, orduantxe gailendu zitzaizkion buruan zentzua eta sen ona, kontuak jada erremediorik ez zuenean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 63. orr.

Dedalok ez duela inoiz zentzua galtzen, ez diola uzten bere buruari gehiegikeriara jotzen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 92. orr.

Mutiko tzar horiek ez dute zentzurik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 73. orr.

Halere, zentzua daukan gizon orok badaki ezinezkoa dela berrogeita bi letrarekin izen bakarra osatzea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 158. orr.

Gero, etxea utzi eta predikatzaile bilakatu zen, herriz herri eta etxez etxe eskean ibiltzen zena, zentzua betirako galdu zuen mamu zoro eta sukartsu baten antzera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 247. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Batzuetan Maraud-en zentzu onak ikaraz betetzen nau.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 142. orr.

Milio ez zegoen horren mozkorra, eta nahikoa zentzu onean ematen zituen oraindik arrazoiak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 28. orr.

-Orduan, erregearen izenean, joan hadi jakintza apalagoko baina zentzu handiagoko agureren baten bila. Zentzu handiz bikain zerorrek diozunez.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 173. orr.

Kontsolatu nahian, ea apaiz kankailu hark erlijioaz eta politikaz jakitun izateaz gainera medikuntzan ere aditua zela uste al zuen galdetu nionean, zentzu handiz erantzun zidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 440. orr.

Bai bekatu egiten dutela, non ez dituen beren zentzu eskasak edo ezjakintasun zuzenak zuritzen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 66. orr.

Zentzu beteko ohar hauxe egin zuen Mitxelenak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 159. orr.

Joka dezala bakoitzak zentzu santuz eta errespetuz bere emaztearekin.  Elizen arteko biblia   1 Ts 4,4

Zentzu morala galdurik, lizunkeriara jo dute, aseezineko antsiaz era guztietako bizioetara emanak bizitzeko.  Elizen arteko biblia   Ef 4,19

Etorkizuneko gizarte ekumenikoren bateko historialariek, iraganeko zibilizazio guztietan sustrai historikoekin, proportzioaren zentzu hobea erakutsiko dute ziur aski.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 49. orr.

Ez zuen, ez jolasaren ideiarik, ez arriskuaren zentzu normalik, eta motibazio eskasa ageri zuen ezeri ekiteko, zirrimarrei izan ezik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 197. orr.

Ancien Régime-ko taulen aniztasun nahasgarria kalkulu-sistema bakun batera murriztean, beren zentzu praktikoa erakutsi zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 75. orr.

Kontzientzia hitza bietara hartu behar da hor: oharmena, batetik, eta zentzu morala, bestetik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 11. orr.

Laburbilduz esan daiteke Arantzazuko esperientziaren ondoren eskulturan eta pinturan nagusitu zen euskal artea 60ko eta 70eko urte haietako gizartearen zentzu heroikoarekin ondo zetorrela.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 64. orr.

Nietzsche-ren kritikak ulertzeko moralari eta kristautasunari, haren bizitzaren kontzeptuari behar zaio jaramon egin aurretik; bizitzaren zentzu jentil, dionisiakoari alegia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 245. orr.

Gaur egungo zentzu modernoak, ordea, ez du sinesten patriarka aurpegiko Jainko horretan, zintzoen arimak oiloak txitoak bezala bere hegopean babesten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 44. orr.

Betetasun halako bat geratzen zaizu, eta susmoa, hitzotan badela zerbait zentzu biribila duena, baina ezin duzu osorik atzeman.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 32. orr.

Uste dut haien artean hori esan zuena zentzu oso zuzeneko gizona zela, Eta higuin zuela sofismak onartu beharra.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 231. orr.

Ongi aski zegoen berori hemen goian Jainkoak emandako zentzu oso-osoko, eta ez orain, inori gogoratu litzaizkiokeen zorakeriarik handienak kontari.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 148. orr.

Baina ez zaio hala iduritu Aita Sainduari eta haren zentzu hain argituari makurtzen natzaio.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 181. orr.

Beste hainbatetan, ordea, terminoen berezko zentzua aldatu egiten da, mezuaren ulermena zailduz.  Berria - Gaiak   2006-04-16

3 (hitz elkartuetan)

Lagun on batekin bide bera egin eta borondate bereko ez izatea, gaiztakeria-seinale da eta zentzu faltaren adierazle garbia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 305. orr.

· Mundu bereizi bat da, bere kidetasun-zentzu, bere hizkuntza, kode, mito eta ohiturekin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 117. orr.

4 esanahia, adiera; ikuspuntua.

Izen orok zentzu bat eta erreferentzia bat izan ditzake.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 127. orr.

Horrek jada garaiko filosofian problemak planteatzen zituen kontzeptuen zentzu eta baloreari buruz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 67. orr.

Ikusle deituko diogu nor horri, termino honi eman ohi zaion zentzua zertxobait zabalduz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 75. orr.

Pasartea modu orokorrean ulertu behar bada, nik zentzu hau ematen diot: [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 344. orr.

Irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 181. orr.

Hasierako malgutasun-ideia hori galduz joan da, eta beste zentzu bat joan da hartuz hitz hori, erabilerak abstrazioaren ideiarekin nahasteko joera izan duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 244. orr.

Hots "herria" bi zentzuetara: batetik "lurra" betiko zentzuan, besteetik "populua", hegoaldeko batzuek herria hitzari eman dioten zentzu berri, diskutagarrian.  Herria   2001-09-13

Demokrazia (Rousseauren zentzuan) geurean behingoz abian jartzeak, araudi berri bat eskatzen du.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 114. orr.

Zentzurik gabeko hitzak zirela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 43. orr.

ik zentzugabe.

Eremu hitza zinemagintzatik hartua da, zentzu honetan: filmeko irudi batean pertzibitzen den hiru dimentsioko irudimenezko espazioa nahi du esan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 206. orr.

ik beherago 18.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Zentzu horretan ulertzen dut Graves-en esaldia.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 355. orr.

ik beherago 17.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Markoa da, bada, bere bi zentzuetan, irudiari forma ematen diona.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 138. orr.

Ez du bilatuko, ezta ere, historia ezberdin hauen artean azpimarratzea datuen arteko kointzidentziak edo formen edo zentzuen analogiak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 17. orr.

Erabakigarria izan zen hiru zentzuetan, Hirutasun Santua bezala: gola sartzeko, Marseilla jokalari bat gutxiagorekin uzteko, eta Meriem zelaitik ateratzekok balio izan zuen.  Berria - Kirola   2004-05-20

5 (izenondo eta izenlagunekin)

Filma (hitzaren zentzu materialean: pelikula) bat-bateko argazki-bilduma bat da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 218. orr.

Arkhe hitz grekoa bere zentzu betean ulertu behar dugu.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 10. orr.

Esanahi desberdina dute, zentzu desberdina dutelako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 127. orr.

Eudaimoniak zoriona adierazi nahi du, ez, ordea, plazeraren zentzu hutsalean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 204. orr.

Nik ere ez ditut gustuko zentzu gutxiesgarrian erabiltzen diren hitzak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 100. orr.

"Zaila baita zentzu bakarra, zentzu unibertsal eta behin betiko bat ematea hitz horiei.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 99. orr.

Ikusten da ez dudala hemen teoria bat garatzen, hitzaren zentzu estu eta gogorrean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 132. orr.

Hori bezalako esaldi baten zentzu bikoitza saihestu behar zuela uste izan zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 205. orr.

Biblian zentzu zehatz eta garbia daukan metaforak (han heriotza materiala da bizitza dakarrena, eta bizitza izpirituala da heriotzak dakarrena), hemen zentzurik ez dauka batere.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 123. orr.

Tradizio anglosaxoiko kapitalismoa zentzu hertsian ulertzen bada behintzat; alegia, merkatuak erabat gidatzen duen gizarte gisa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 61. orr.

Azken baldintza hori zentzu hertsian aplikatuko balitz [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 309. orr.

Zentzu zabalagoan oraindik (baina askoz ere zentzu lausoagoan, orobat), [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 181. orr.

Heldutasun hitzaren zentzurik zabalenean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 134. orr.

Harrotasuna, zentzurik txarrenean.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 186. orr.

Progresoak jada garai honetan Unamuno-rentzat zentzu anbiguoa dizu, negatiboa ez denean.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 118. orr.

Homofoniaren alorrean ere, zentzu biko hitzak eta esamoldeak aurki ditzakegu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 226. orr.

Pasarte osoak zentzu figuratiboa du: Sendagilea Kristo da, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 186. orr.

Mendebalde modernoko klase ertaina bertako elementua zen menderatzera iritsi zen gizartean; zentzu psikologikoan, "etxean" zegoen han.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 215. orr.

Benetan ez dira depresioak negozio-zikloen teoriaren zentzu teknikoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 324. orr.

Benetako "entziklopedia" (zentzu etimologikoan) osatzen dutela multzoan hartuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 180. orr.

Sinestearen adierazpena halako kasuetan apaltasunarena da zentzu objektiboan, baina aldi berean konfiantzaren finkotasunarena da zentzu subjektiboan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 277. orr.

Baina corpus hitzak maiz zentzu negatiboa du, ia haragi hitzarekin parekatzen delarik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 61. orr.

Berarentzat hitz haiek zentzu handia balute bezala.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 261. orr.

Ikur-irudiak ozta-ozta dira irudiak, hitz horren zentzu arruntean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 77. orr.

Hitzaren zentzu osoan eta zentzu guztietan, ikasten irakatsi didan Christian Metz-i eskaintzen diot liburu hau.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 18. orr.

Hitz horrek zentzu zehatzagoa hartu du Lacanen teorian.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 114. orr.

Berehalaxe, ordea, beste zentzu aski desberdina hartu zuen hitz horrek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 281. orr.

Enpirikoki kanpokoak diren objektuak zentzu transzendentalean kanpokoak dei dakizkiekeenetatik bereizi nahi ditugu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 167. orr.

Hitza gaur alegiazko zentzuan erabiltzen da, ahalmen poetikoa adierazteko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 186. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nahiko normala zen zentzu-aldaketa baten eraginez, "koadratze" hitzaren esanahia aldatu egin zen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 146. orr.

Panofskyren ustez, gertaera sozial orok zentzu maila bat baino gehiago izaten du (eta maila bat baino gehiagotan irakurri behar da, horrenbestez).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 234. orr.

Sistema oinarri-esakunearekin batera hondoratzen da aldi berean, baita bertatik sortzen den adimenaren erabileraren zentzu-bikoiztasuna ere.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 134. orr.

Estereotipoak eragindako zentzu-galtzeaz gainera, beste tautologia oso borgiano bat gertatzen da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 10. orr.

· Baldin eta orain transzendentzia ez bada instantzia zentzu-emailea, horrek jadanik nolabait emana egon beharko luke.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 10. orr.

Zabalegi gertatzen, nonbait, "Zabalaga" hori, gaurko belarri zentzu-goseari.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 155. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Onespen-zentzu nabaria zuen epiteto bat gehitu behar izan zitzaion, ordea, horretarako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 242. orr.

Baina orduan gaitzespen-zentzu guztizkoa eman nion orain samurtasunez nerabilen adjektiboari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 325. orr.

Promiskuitatearen zentzua eta batasunaren zentzua "estilo-zentzuaaren" ordezkoak dira, estilo-zentzu hau hazkundearekin batera zertzen den diferentziazio-prozesu objektiboaren kontrapartida subjektiboa delarik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 439. orr.

Arozamenak ere badaki danborradak hasieratik izan zuen irri eta gudari zentzua.  Askoren artean   «Rataplan» - 34. orr.

8 zerbaitek duen helburua, logika edo izateko arrazoia.

Agindu biblikoen zentzua.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 11. orr.

Orain ulertzen dut apaltasunaren zentzua.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 164. orr.

Baina artean ez zen jabetzen negozio haren benetako zentzuaz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 59. orr.

Denboraren zentzua berehala galtzen dute atxilotuek.  Berria - Harian   2005-08-18

Norabidearen zentzua erabat galdua nuen ordurako, labirinto batean nengoela ulertu nuen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 26. orr.

Bere existentzia zeharkatu eta berari zentzu ematen dion egitasmoa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 36. orr.

Orainari zentzua eta sakontasuna iraganak ematen diolarik [...].  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 66. orr.

Biziari zentzu bat emaiten ziona.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 16. orr.

Gu dagoeneko definitzeko gai ez garen Kolektibitate bati zentzua ematen ahalegindu dira.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 181. orr.

Esan nahi baita beste zentzu bat hartu zutela idatzita neuzkan testuek, eta hobeto konprenitu nuela bai neure burua [...] eta bai neure ibilbide literarioa.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 24. orr.

Ez omen du "ulertzen" musika; ez dio "zentzurik aurkitzen".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 276. orr.

Ez diot zentzurik ikusten elkarrizketa luzatzeari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 215. orr.

Militarrek ez eta, erlijioak biziari zentzu bat aurkitzen lagunduko ziolakoan, sekta batean sartu zen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 169. orr.

Saharan bizi nintzenean, arabiarrek, gauean gure suen inguruan azaldurik urrutiko mehatxuen berri ematen baziguten, basamortua bilbatu, eta zentzu bat hartzen zuen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 87. orr.

Erronka, ordea, zentzua duen esaldia osatzea da, eta horretarako askoz letra gehiago behar ditugu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 218. orr.

Nire gorrotoak bazuen zentzua; nano hari, ordea, ez gorrotoak ez justizi goseak ez zioten ematen indarra.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 107. orr.

Ez nuen ulertzen; Adela OICn ibiltzea espero nuen; zentzu gehiago zukeen horrek.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 61. orr.

Dokumentu guztiz baliotsu bat ematen digu gaurko donostiarroi, Danborradaren zentzua behar bezala ulertzen lagunduko diguna.  Askoren artean   «Rataplan» - 15. orr.

Han mundua ez baitzen mundua eta gauzek ez baitzuten Bartzelonan zuten zentzu eta balio berbera.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 140. orr.

Frantziskorentzat oinarrizko apaltze eta beheratze honek Jesusen biziera osoaren barne-zentzua biltzen du bere baitan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 31. orr.

Estatistika zentzurik gabeak erabiliz eta funtsik gabeko baieztapenak eginez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 89. orr.

ik zentzugabe.

Aukera zezakeen edozein gizon, Andoniren alboan zegoena adibidez, eta hari eman zentzurik gabeko heriotza.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 112. orr.

Zentzurik ez begiak itxita jarraitzeak, esna bainengoen zeharo.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

Lan honetan erabili zituen bere ateraldi zorrotz eta paradoxa finenak, kontraesan eta zentzuz beteriko zentzugabekeria irrigarrienak. ik beherago 14.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 13. orr.

Nabarmena da enuntziatuak ez direla existitzen hizkuntza existitzen den zentzu berean, eta hizkuntzarekin batera zeinu multzo bat existitzen den zentzu berean. ik beherago 15.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 99. orr.

Zenbait egun lehenago hitzordu baterako deitu zuen bere kausaren alde egin zezan eta, eraginik izan zitzakeenengan, izan nagusi, izan enplegatu, zentzu berean joka zezan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 195. orr.

Baina badirudi bi hitzak zentzu berean erabiltzen direla, bigarrena lehenengoaren indargarri delarik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 60. orr.

9 (izenondo eta izenlagunekin)

Estatuaren parte-hartze horrek XVII. mendeko beheraldi ekonomikoan eta gerra-giroan hartzen du bere zentzu osoa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 35. orr.

Hemendik hartzen dute zentzu osoa azken gomendiozko testuek: [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 44. orr.

Nahikundea, patua, bizitzari buruzko zentzu agonikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 31. orr.

Komandanteak ondo daki zentzu gabeko gauza dela horrelako proposamena.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 27. orr.

Zentzu biologikoan, baliteke gizakiak oso bereziak ez izatea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 7. orr.

Zentzu iniziatikoa eta erlijiozkoa baitzuen pikoak, eta horregatik omen ziren eremitak piko zale.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 17. orr.

Teoria marxisten zentzu erlijioso eta kristau sakon gordea.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 118. orr.

Nire bizitzaren zentzu tragikoa hori zen: gazte zital baten biktima zorigabea izatea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 61. orr.

Euskara batua eraikitzeko ahaleginean, asko zabaldu da nonahiko hitzak eta egiturak inolako zentzu eta orekarik gabe nahasteko ohitura.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 139. orr.

Besteekiko tratua higuin zitzaion edo higuingarri bihurtzen joan zitzaion, poliki-poliki, nolabaiteko ahalkeak eta aldi berean nolabaiteko zentzu profilaktikoak galaraziko baliote bezala.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 48. orr.

Denboraren demokratizazioa gertatu da, nola zentzu kualitatiboan (astialdia) hala zentzu kuantitatiboan (denbora librea).  Berria - Gaiak   2004-03-03

10 zentzumena. ik sentsu.

Irudia kanpotik dator eta zentzuen bidez hasten du bere bidea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 43. orr.

Gure sentimenduak errotik lotuak dira gure zentzuen gaitasunari.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 128. orr.

Nire zentzu guztiez maite dut, begiez, haiek baitute ikusten, usaimenaz, hark usaintzen baitu, belarriez, haiek entzuten baitute haren isiltasuna, nire haragi guztiaz, ilunpeak laztantzen baititu.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 357. orr.

Edonola ere, zentzu biok -dastamenaz eta ukimenaz ari naiz- ezin dituzte beren objektu sentigarriak hauteman.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 115. orr.

"Haren begiek badakusate", hor beti adierazten da adimenezko hautematea, eta ez zentzuen bidezkoa, sentsazio orok, dakizunez, aldean pasibotasuna baitakar.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 107. orr.

Ez zen polita, mundu honetan polita esaten zaiona behintzat ez, zentzuentzat erakargarri denari deitzen baitzaio horrela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 151. orr.

Bat-batean, hutsune handi baterat zabaldu zitzaizkidan bortz zentzuen leihoak, bortzak baterat, eta bihotzak ez ezik buruak ere ihes egin zidan hutsune hartarik, kordea galtzen nuela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 396. orr.

11 konortea.

Kolpea eman bezain pronto zentzua galdu zuen eta korderik gabe lurrera erori.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 79. orr.

Kolpearen ondorez, tentua eta zentzua galdu eta hil hurran izan nintzela. uste izaiten dugu ezen ez garela berriro eroriko, zeren, zentzua berreskuraturik, ezinezkoa iduritzen zaigun.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 33. orr.

Zur-lur gelditu zen Don Kijote, zentzu gabe Santxo, harriturik lehengusua.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 152. orr.

12 norabidea.

Itxurazko estutze edo zabaltze mugimendu bat sumatzen da, espiralaren zentzuaren arabera.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 48. orr.

Informazio aferentea, kontrako zentzuan (organoetatik garunera) doan informazioari.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 48. orr.

Jupiter mantsoago joaten da mailaka igotzen ortziaren kontrako biraketa-zentzuan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4230. orr.

Dena aldatzen da zentzuz.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 76. orr.

13 zentzupean

Freuden teoriaren arabera, hark genitalitatezko zentzupean jartzen duen antolamendu psikiko baten mende jartzen dira irrika partzial horiek, garapen psikikoan zehar.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 118. orr.

14 zentzuz adlag

Zentzuz hitz egiten dutenek ere jakinduria agertzen dute, euria bezain ugari isurtzen esaera egokiak.  Elizen arteko biblia   Si 18,29

-Ez haiz zentzuz mintzatu.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 40. orr.

Egin zen guztia ez zen zuzen eta zentzuz egin.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 20. orr.

Dena zabal, zintzo, zentzuz azaldu behar izan ziguten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 117. orr.

Erakuts dezagun zentzuz ari girela eta ere bihotzez.  Herria   2003-01-28

Ez girela aski zentzuz ari eta behar ginukeela beste biderik hartu, gure onetan eta gure ondokoen onetan!  Herria   2001-06-14

Senez eta zentzuz jokatu eta jolastu behar da ondasun eta baliabide horiekin, betiere hizkuntzaren egitura oreka egokian gordeaz.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 142. orr.

Ez jokatu ergel, zentzuz baizik.  Elizen arteko biblia   Ef 5,15

Lasai-lasai jokatzen du, baloia zentzuz mugitzen, beteranoen moduan.  Berria - Kirola   2004-06-11

Noiz eta hitz eta behako haiek erabili izan baititut, tentuz eta zentzuz erabili baititut.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 12. orr.

Kontuz eta zentzuz aztertu zituen aurrean jarri zizkioten gorbatak.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 135. orr.

14a zentzuzko ik zentzuzko.
15 zentzu berean (esaldiaren sarrera gisa eta aurreko esaldiarekiko lotura gisa)

Zentzu berean, gizakiaren izaera eta, bereziki, erlijioa izango dituen ardatz Schleiermacherrek.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 261. orr.

Ekar daiteke gogora, zentzu berean, "Paluche"-ren, Jean-Pierre Beauviala-k asmatu zuen miniaturazko kameraren, definizioa: [...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 106. orr.

Zentzu berean, ezin zaie agiri judizialei, estrajudizialei edo administratiboei agiri ofizial baten itxura eman.  Berria - Harian   2005-09-30

Zentzu berean, azpimarratu zuen Patxi Lopez Nicolas Redondo Terrerosen esanetara egon zela eta, ondorioz, «hark Mayor Orejarekin egindako akordioaren sustatzaile» izan zela.  Berria - Euskal Herria   2004-09-14

Bestalde, zentzu berean, Lapurdi itsasaldeko autobus publikoetan argazki erakusketa ibiltaria jarriko dute aste osoan zehar.  Berria - Kultura   2004-05-02

Eta, zentzu berean, hura zen gizon batek andrea aintzat hartzen zuen lehen aldia.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 42. orr.

16 zentzua eduki (zerbaitek) ik beherago 19.

Horregatik dauka zentzua, Juan Jose Ibarretxek egiten duen bezala, bakea atzeraezina egiteko akordio politikoak behar direla esateak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16

Talde armatuen erasoak antolaketa politikoaren ondotik etorri ziren eta zentzua daukate aldaketa politikoa helburu duten neurrian.  Berria - Mundua   2004-02-27

Zentzua zeukan gauza bakarra zen telefonoa lehenbailehen hartu eta biharamun goizean dendan inolako furgonetarik ez zela agertuko ziurtatzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 249. orr.

Baina norbaitek izan behar du egindakoaren ardura, denak gutxieneko zentzua eduki dezan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 245. orr.

Ez da logikoa, ez dauka zentzurik.  Berria - Ekonomia   2004-01-21

Hark guztiak ez zeukan zentzurik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 193. orr.

Honek guztiak ez dauka zentzu handirik.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 49. orr.

Gizaki izan nintzen aspaldi, denborak zentzurik zeukan garaian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 9. orr.

Miaketak egiteak ez dauka zentzurik.  Berria - Kirola   2004-06-30

Gaitza ez da ikasten eta, beraz, gaizkia egiten norengandik ikasten dugun galdetzeak ez dauka zentzurik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 102. orr.

Isiltzeak, hire kasuan, ez zeukak zentzurik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 100. orr.

Zer zentzu zeukan autoz ia hirurehun milia egiteak bera hara eramatearren, gero emaitza bakarra atzera itzultzeko beste hirurehun milia egitea izango bazen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 170. orr.

Horrek ez dauka zentzu gehiegirik.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 155. orr.

Ez dauka batere zentzurik ideia politikoak gaitzestea, ezabatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Inoren kontraboterea litzatekeen Europa bat eraikitzeak ez dauka inongo zentzurik.  Berria - Euskal Herria   2004-07-13

Cecilia Boltonen bizitzak ez zeukan zentzurik euskal soinujolea hil zenez geroztik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 89. orr.

Ikasgelako baldarrena nintzen, bertigoa nuen eta, gainera, ez nuen igotzeko inolako gogorik; ez zeukan zentzurik, baina hala ere igotzen hasi nintzen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 69. orr.

17 zentzu honetan (esaldiaren sarrera gisa eta aurreko esaldiarekiko lotura gisa)

Zentzu honetan, ezertxok ere ez dio eragotziko metafora landuak bezain sakonak erabiltzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 204. orr.

Zentzu honetan, The end of laissez-faire (1926) izeneko opuskulu bikainean, Keynesek dio ekonomilariak izan omen zirela "berekoikeriaren eta sozialismoaren arteko kontraesana ebazteko aitzakia zientifikoa eman zutenak".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 74. orr.

Zentzu honetan bereziki eskertu nahi dugu irlandar mugimendu errepublikarrak eskainitako babes eta maitasun osoa.  Berria - Harian   2006-03-25

Zigilaketa, zentzu honetan, paper garrantzitsuetan hitz edo zeinu kabalistikoak idazteko antzinako ohituraren aztarna da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 272. orr.

Ezker Abertzaleak birritan aipatu du, zentzu honetan, Euskal Herria eskubide subjektu gisa onartzen duen proposamen ororekiko bere balorazio positiboa.  Berria - Euskal Herria   2004-05-12

Ez da deskriba daitekeen egitura bat, mugaezineko garapen bat baizik; zentzu honetan, inkontzientea ere bada.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 131. orr.

Garai klasikoan, egiturazko ezaugarrien araberako espezieen sailkapenak inplikatzen du izakien jarraitasunaren hastapena; eta zentzu honetan aldi berekoak dira biak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 192. orr.

18 zentzu horretan (esaldiaren sarrera gisa eta aurreko esaldiarekiko lotura gisa)

Zentzu horretan, modako gaitzak jendearen irrika gaizto horiek asetzeko ere balio izan du.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 19. orr.

Zentzu horretan, arrunt salagarria da, herriko-etxeak xapelgoaren bezperan Ondarraitzeko zelai nagusia erabiltzea debekatu zuela, jakinik guztia prestatua zela horretarako. Zentzu horretan, kanpoko ekonomiari dagokionez, Listen nazionalismo ekonomikoa defentsiboa da erasozkoa baino areago.  Herria   2005-05-12

Zentzu horretan, konkurrentziaren printzipioaren mundu osoko garaipenaren sinonimo da globalizazioa, antolamendu printzipioaren kaltetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 194. orr.

Zentzu horretan, bada, ez da ezin sinetsizkoa Gibsonek aipatzen dituen ikusmenaren "aldagai konplexuek" era honetako funtzionamenduren bat eskatzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 57. orr.

Eta zentzu horretan uste dut irabazi egingo dugula terrenoa.  Berria - Harian   2005-09-13

Gogoratu zuen ere Auzitegi Nagusia ez dela «berezko erakunde autonomoa», eta zentzu horretan «Espainiako Konstituzioaren aginteak zalantza barik Estatuaren araudien mesedetara makurtzen» direla esan zuen, «salbuespenik gabe».  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Oinetakoak egitea teknika bat da, zentzu horretan: oinetakogilearen teknika eta larrua baliabideak dira; helburua, aurretik diseinaturikoa, oinetakoak berak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 235. orr.

Azpimarragarria iruditzen zaigu, zentzu horretan, Sisifo izeneko draman, Kritiasek egiten duen lehen itunaren -lehen legearen- oinarri mitiko-teologikoaren salaketa: [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 36. orr.

Kitcherren liburuak zentzu horretan summa baten izaera du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 167. orr.

19 zentzua izan du ad (zerbaitek)

Iragankortasun atzeraezinezko horretan, bat-batean ari denaren amildegi txiki horretan du zentzua bertsoak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 52. orr.

Animalien defendatzaileentzat, berriz, hiru aginduotako azkenak ordezkatzea soilik du zentzua.  Berria - Gaiak   2004-10-24

Besteen aurpegiek badute zentzua.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 47. orr.

Hainbeste eta hainbeste hizkuntza bada munduan eta denek dute zentzua.  Elizen arteko biblia   1 Ko 14,10

Horregatik, horregatik guztiagatik nekien arnasik gabeko segundo horiek bazutela zentzua, Lorena, izateko arrazoia.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 77. orr.

Ederki nekien nik Manya atzean egonda zuela zentzua beste emakumeekin nuen arrakastak, ez bestela.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 130. orr.

Esango didazu ze zentzu duen horrek.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 16. orr.

Horrek ere ez zuen zentzu handirik.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 147. orr.

Irakurleak ezin horrenbeste itxoin paragrafoak zer zentzu duen jakiteko.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 63. orr.

Zer zentzu izan zezakeen hark?  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 153. orr.

-Zer zentzu du gure biziak, John Smart?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 111. orr.

Zer zentzu luke mundura etortzeak, eta joateak?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 123. orr.

Ez du zentzurik, ez du zentzurik inondik ere.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 86. orr.

Ez nintzen beldur (zeren beldur!), baina bidaia hark ez zuen zentzurik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 74. orr.

Ez dik zentzurik arau zorrotz bat izatea irakurri beharko litzatekeenaz eta ez litzatekeenaz.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 28. orr.

Izan ere, aldagai bat bakartzeak, aldagai konplexua izanda ere, ez baitu inolako zentzurik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 56. orr.

Ez zuen zentzurik, edo zentzu gehiegi zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 182. orr.

Kausalitate-erlazio horiek duten zentzua aldaketari dagokio.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

Letrak badu zentzua eta baita halako balio poetiko bat ere.  Askoren artean   «Rataplan» - 44. orr.

Nire jardun pobreak badu zentzu bat.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 35. orr.

20 zentzu komun ik sen1 8.

Hori da zentzu komunak esaten diguna: [...].  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 120. orr.

Jakitea eta zientzia azkenetan daudenean, orduan eta ez lehenago, zentzu komunera jotzea, azken denbora hauetako asmakeria sotila besterik ez da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 303. orr.

Horrek esan nahi du batetik, zentzu komunaren aurka badoa ere, sexualitatea espero ez ditugun lekuetan ere azaltzen dela [...] eta, bestetik, ez dela espero diren lekuetan beti azaltzen.  Berria - Harian   2006-05-06

Ahalmen hori oso noblea da[...] eta aldi berean oso ezkutua da, eta zentzu komunak ez luke begiratu batean haren egiazko izaera ulertuko, gainerako ahalmen naturalak ulertzen diren bezala.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 196. orr.

Hau dena oso logika sinplea besterik ez da eta zentzu komun oso apala.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 152. orr.

Zentzu komun hau da gauzarik zailena, jakina, norberaren identitatea eta posizioak ez direla erabat finkoak eta behin betikoak onartzea eskatzen baitu, hau da, "konbertsio" moduko aldaketa bat.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 97. orr.

21 zentzu on

Ikasi non dagoen zuhurtasuna, non indarra eta zentzu ona, eta jakingo duzu non dauden bizitza luzea eta benetako bizia.  Elizen arteko biblia   Ba 3,14

Nabaria zen, hala ere, ezinbesteko gauza bat falta zela funtzionarioen kontseilu hartan: herri xeheak zentzu ona deritzon hori hain zuzen ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 288. orr.

Zuhurtziari kasu egin eta zentzu onari jaramon egiten badiozu, [...].  Elizen arteko biblia   EsZ 2,2

Bere izen ona bihurtu egiozu nire aita zenari, eta zentzu oneko gizon zuhurtzat eduki ezazu.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 80. orr.

Eroren bat zela pentsatu zuen; baina gero ezetz ikusi zuen, zentzu oneko pertsona zela pianista.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 223. orr.

Ez da izan behar soziolinguistika gaietan ez aditua ez aritua zentzu onak agintzen duen bide hori aukeratzeko.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 70. orr.

Era berean dakit ezen, sarriagotan, mania nagusitu egiten zaiola zentzu onari, eta bost agindu zein debeku zentzuzkoren arrimuan hamar zentzugabe, alferrikakok egiten duela habia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 270. orr.

Herri hizkerak irakaskuntzan aintzakotzat hartu beharraz mintzatu zen, ohikoa zuen argitasunez eta zentzu onez.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 256. orr.

Berebiziko zentzu onez jantzia, zuhurki hartzen zuen kontuan giza maila guztietako pertsonen duintasuna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 218. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aski zentzu (5); beste zentzu bat (12); beste zentzu batean (8); bizitzaren zentzu (8); eta zentzu horretan (27); ez du zentzu (19); ez duela zentzu (7); ez luke zentzu (6)

zentzu apur bat (8); zentzu askotan (14); zentzu bat (40); zentzu batean (43); zentzu baten (5); zentzu bera (6); zentzu berean (38); zentzu beretik (5); zentzu berri (9); zentzu berri bat (7); zentzu berria (6); zentzu betea (5); zentzu biko (8); zentzu du (11)

zentzu estuan (7); zentzu gehiago (8); zentzu gehixago (9); zentzu guztia (6); zentzu guztiak (12); zentzu guztietan (28); zentzu handia (5); zentzu handiagoa (6); zentzu handirik (42); zentzu handiz (11); zentzu hertsian (18); zentzu honetan (53); zentzu hori (17); zentzu horretan (324)

zentzu komun (5)

zentzu on (5); zentzu ona (22); zentzu onak (5); zentzu onaren (9); zentzu onean (10); zentzu oneko (12); zentzu onez (13); zentzu orokorrean (6); zentzu orotan (7); zentzu osoa (11); zentzu osoan (5); zentzu pixka (10); zentzu pixka bat (7); zentzu positiboan (5); zentzu poxi bat (8); zentzu txarrean (6)

zentzu zabalagoan (10); zentzu zabalean (33); zentzu zabalenean (5); zer zentzu du (10)

bere zentzua (19); beren zentzua (6); bizitzaren zentzua (20); errealitatearen zentzua (7); haren zentzua (7); hitzen zentzua (6)

zentzua berreskuratu (5); zentzua eman (10); zentzua emateko (6); zentzua ematen (17); zentzua eta erreferentzia (5); zentzua galdu (18); zentzua galdu zuen (5); zentzua galtzen (10); zentzua hartzen (5); zentzua izan (19)

kontrako zentzuan (12)

bizitzaren zentzuaren (5); zentzuaren bila (5)

zentzuen bidez (10)

bi zentzuetan (6)

zentzuren bat (6)

badu zentzurik (9); batere zentzurik ez (6); bere zentzurik (7)

ez baitu zentzurik (7); ez dauka zentzurik (37); ez dik zentzurik (11); ez du zentzurik (164); ez duela zentzurik (28); ez duelako zentzurik (5); ez dute zentzurik (17); ez dutela zentzurik (5); ez luke zentzurik (16); ez zeukan zentzurik (10); ez zuela zentzurik (9); ez zuen zentzurik (29); ez zukeen zentzurik (5); hitzaren zentzurik (16)

inolako zentzurik (62); inolako zentzurik ez (6); inolako zentzurik gabe (6); inongo zentzurik (8); zentzurik batere (5); zentzurik estuenean (5); zentzurik ez daukala (5); zentzurik ez du (15); zentzurik ez duela (12); zentzurik ez duen (11); zentzurik ez duten (11); zentzurik gabe (27); zentzurik gabea (14); zentzurik gabeko (46); zentzurik gabekoa (6); zentzurik ikusten (8); zentzurik izan (14); zentzurik izan katedralaren (5); zentzurik izango (26); zentzurik onenean (7); zentzurik zabalenean (15)

bi zentzutan (12); zein zentzutan (11); zer zentzutan (6)

tentuz eta zentzuz (5); zentzuz ari (6); zentzuz egin (5); zentzuz jokatu (12); zentzuz jokatzea (7); zentzuz jokatzeko (15); zentzuz jokatzen (5)

tentuz eta zentzuz (5); zentzuz ari (6); zentzuz egin (5); zentzuz eta (16); zentzuz hitz (5); zentzuz jokatu (12); zentzuz jokatzea (7); zentzuz jokatzeko (15); zentzuz jokatzen (5)

zentzuzko eta arrazoizko (6); zentzuzko gauza (5)

eta zentzuzkoa da (5); ez da zentzuzkoa (11); oso zentzuzkoa (8)

zentzuzkoa da (25); zentzuzkoa dela (8); zentzuzkoa dirudi (6); zentzuzkoa iruditu (5); zentzuzkoa iruditzen (9); zentzuzkoa izan (7); zentzuzkoa zen (12)

zentzuzkoagoa da (6)


zentzubako izlag/iz zentzugabea.

Gauza bakoitzak bere erabil-arauak ditu berekin, eta esan daiteke ikonosfera halako batean bizi-edo garela, non zentzubako gauzei ere beren zentzua eransten zaien.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 154. orr.

Nor da nire egitasmoa ukatu nahian ari dena zentzubako hitzez?  Elizen arteko biblia   Jb 38,2

Mentxu txukuntze zeregin zentzubakoetan hasi zen gelan bakarrik gelditu zirenean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 172. orr.

Tesiko zuraje teoriko-filosofiko guztiari, onberatasun pixka batekin, aprendiz inpresionatuaren zurriburri zentzubakoa iritzi dakioke: [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 89. orr.

Zentzubako batek ezagut al dezake, akaso, jakituria?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 140. orr.

Heldugabeko gazte batzuen artean zentzubako bat zegoela ohartu nintzen.  Elizen arteko biblia   EsZ 7,7


zentzubide iz

Utz itzazu izpirituaren zentzubideak eta egintzak, gauza sentikor eta ulergarriak, direnak eta ez dena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 45. orr.

Irudi oro ezabatzen da, zentzubidezko formak itzaltzen eta galtzen dira naturazko beste argien eraginez.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 48. orr.


zentzudun 1 izond zentzua duena. (pertsonez)

Zerbitzari leial eta zentzuduna da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 128. orr.

Horra hor neskatxa zentzudun argia!  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 62. orr.

Pertsona zentzudunei bezala mintzo natzaizue; juzgatu zeuek diodana.  Elizen arteko biblia   1 Ko 10,15

Ene iritziz eta gizaki zentzudun ororen aburuz, horrelako sineskerei hauxe esan dakieke: [...].  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 208. orr.

Ergelen aurreiritziak mesprezatzen dituen gizon zentzuduna ergelen etsai bihurtzen da ezinbestez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 23. orr.

Afizio horrek baserritarren konformidade sakona ezagutzera ere eraman nau, laborari zentzudunaren filosofia estimatzera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 8. orr.

Lurralde honetan entzun dudanez, ero zentzudun bat omen da Don Kijote nire nagusia.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 166. orr.

Hain agintari zentzudunak hautatzen zituzten gobernuek laudoriorik handienak merezi zituztela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 27. orr.

Gu zoroak omen gara Kristorengatik; zuek, berriz, kristau zentzudunak.  Elizen arteko biblia   1 Ko 4,10

-Baina hi ez haiz zentzuduna; atzo ere ikusi hindudan merkatuko teilatuetan; eta hire lagun horiek barrabas hutsak dituk.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 103. orr.

Argi geratu zen, ordea, nolakoa izaten den gizakia: neurritsua, zentzuduna eta azkarra besteri dagozkion arazo guztietan, baina ez norberari doazkionetan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 304. orr.

Neskatxetako bost zentzugabeak ziren eta bost zentzudunak...      - 0. orr.

Zentzuduna izan da beti bere adierazpenetan, eta zentzuak agintzen dion moduan mozten ditu kazetarien galderak.  Berria - Kirola   2004-04-08

Izan zaitezte zentzudun eta bizi neurritasunez otoitzari lotzeko.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 73. orr.

Zoro zaudenean zentzuduntzat hartzen zaituzte; zentzatuz gero, berriz, zorotzat...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 634. orr.

Ez dut sinesten gure artean zentzudunik badenik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 478. orr.

Izan gaitezen zentzudunak.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 61. orr.

Zentzudunak menperatu egiten du haserrea, ohoregarri zaio iraina kontuan ez hartzea.  Elizen arteko biblia   EsZ 19,11

Zentzudun guztiei ez al zaie ageri edertasun hau?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 243. orr.

2 (bestelakoez)

Herri zuhur eta zentzudunari bere agintariak aukeratzeko ahalbide ematea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 113. orr.

Askozaz mingotsagoak direlako erle eroak erle zentzudunak baino, eta taktika txarra dela okilena.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 199. orr.

Herriko gizon apal horren pentsaera zentzuduna da, garbia.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 9. orr.

Hitz zentzudun haien ondorioz Markosen bihotza apur bat samurtu zen, antza.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 127. orr.

Gogoeta zentzudun horiek gidatuko dute nire jokabidea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 407. orr.

Buruzagi jakintsu, egitasmo zuzen eta zentzudunenen asmatzaile.  Berria - Kultura   2006-01-24

Jokabide zentzuduna ei deritzo, antiekonomikoa izan arren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 63. orr.

Cesareo Cifuentesena ez da ergelkeria, baieztapen zentzuduna baizik.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 121. orr.

Aukera zentzudun bat garai hartako egoeraren aurrean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 24. orr.

Koldo Izagirre batek askoz ere gusturago irakurriko lukeela aurkako kritika zentzudun bat, bere lana hobetzen lagun diezaiokeena, ohiko laudorioak baino bere prosaren ederraz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 175. orr.

Bakarrik nago ahots alai eta zentzudun hauen erdian.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 36. orr.

Ehun urte zentzudun eta bertutetsu behar dira honelako epai bat barkatzeko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Nola, beraz, dibortziorako arrazoi zentzuduna izan?  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 71. orr.

Gure literatura harrigarri zentzuduna da.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 60. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizon zentzudun (6); hain zentzudun (3); pertsona zentzudun (5); zentzudun orok (3)

gizon zentzuduna (11); gizon zentzuduna da (3); jende zentzuduna (3); leial eta zentzuduna (3); oso zentzuduna (4); zentzuduna da (16); zentzuduna izan (6); zentzuduna zen (3)

gizon zentzudunak (3); izan gaitezen zentzudunak (3)


zentzudunki adlag zentzuz.

Zentzudunki burutu nahi zuen ekintza hura.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 114. orr.


zentzuduntasun iz zentzuduna izateko nolakotsuna.

Jakin nahiko genuke trantze horretan euskarari eustea aginduko ote liekeen euren zentzuduntasunak, edo epailearen hizkuntzan ekingo ote lioketen defentsa zuhurragoaren izenean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 182. orr.


zentzuez iz zentzurik eza.

Erreferendum [...]: proposatutako legeria herri bozketaren mende jartzeko legea, iritzi publikoaren zentzueza agerian uzteko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 100. orr.


zentzugabe 1 iz zentzurik ez duena, zentzurik gabe jokatzen duena. ik zentzubako. (pertsonak)

Gizon zentzugabeengandik sortua da, hain zuzen, hitz sagaratuak lotzen eta sermoietan erabiltzen ikasi baitute.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 149. orr.

Printze zentzugabeak zapalkuntza areagotzen.  Elizen arteko biblia   EsZ 28,16

Galaziar zentzugabeok, nork liluratu zaituzte?  Elizen arteko biblia   Ga 3,1

Beren goresleen ahotan jartzen zuten beren aintza guztia, birjina zentzugabeak olio-saltzaileengan eta morroi alferrak lurrean bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 926. orr.

Seme zuhurra aitaren pozbide, seme zentzugabea amaren atsekabe.  Elizen arteko biblia   EsZ 10,1

Zoritxarrekoak ikuskaririk izan gabe beren burutazioei jarraitzen dieten profeta zentzugabe horiek!  Elizen arteko biblia   Ez 13,3

2 (bestelakoak)

Arrazoibide hutsaletan galdu dira eta beren adimen zentzugabea ilundu egin zaie.  Elizen arteko biblia   Erm 1,21

Inork ez zuen ulertu hitzaldi zentzugabe hori, baina guztiei gustatu zitzaien.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 162. orr.

Oharrean sinadura zentzugabe handi bat zirriborratu eta Hermioneri itzuli zion. Burutazio zentzugabeetatik sorturiko erabaki ahulek ezin tinko iraun edozein arriskuren aurrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 139. orr.

Hitzontzikeriarako joera, kalaka zentzugabea nahiz esaldi eginez betetako hizkera estereotipatua.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 240. orr.

Egoera zentzugabea zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 58. orr.

Bortizkeria ekintza zentzugabea da.  Berria - Harian   2005-07-08

Zaletasun zentzugabe hori gordean eduki zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 49. orr.

Heriotzaren inguruan dirauten sineskeria eta ohitura zentzugabeak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 322. orr.

Lotsa zentzugabeak uxatzea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 37. orr.

Lege anker, zentzugabe, bidegabeek milioika lagun erail dezakete mende bakar batean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 133. orr.

Sistema kapitalistaren antolamendu zentzugabearen ondorioa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 6. orr.

Giro itogarri eta zentzugabe hartan kristal bat zeharkatu nahi duen eulia bezain ezgai sentitzen zen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 106. orr.

Napoleonen armadaren atzera-aurrera zentzugabe eta espasmodiko huraxe.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 22. orr.

Mugarririk gabeko jario betiberdin eta betibera, geltokirik gabeko trenbide zentzugabea.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 32. orr.

Zurrumurrurik zentzugabeenak zabaldu dira... norbaitek esan du eskolatik bota egin zaituztetela auto hegalari batean istripua izateagatik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 73. orr.

Pasa-hitz zail eta zentzugabeak asmatzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 137. orr.

Oinaze barbaroak, gogorkeria oparo bezain zentzugabeak, frogatu gabeko edo ustezko delituak direla bide.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 28. orr.

Zapaterori «modu zentzugabean» agintzea leporatu zion Acebesek.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

Sukaldariek zergatik jokatzen zuten hain modu ergel eta zentzugabean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 47. orr.

3 (adizlagunekin)

Hurrengo paragrafoa, narrazioari hasiera eman beharko liokeena, zeharo zentzugabea baita, arraro eta absurdoa, prestakuntzarik gabeko irakurleari aurpegira jaurtitzeko.  Berria - Kultura   2006-02-21

Hurrengo paragrafoa, narrazioari hasiera eman beharko liokeena, zeharo zentzugabea baita, arraro eta absurdoa, prestakuntzarik gabeko irakurleari aurpegira jaurtitzeko».  Berria - Kultura   2006-02-21

Egungo biolentziari, esplikazio historikoak bilatzea ere historikoki zentzugabea eta politikoki arriskutsua bilakatuko da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 156. orr.

Gertakari itxuraz zentzugabe hark zeharo lur jota utzi zuen gure protagonista.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 254. orr.

Galdeketa itxuraz zentzugabe horren bidez lortuko duen emaitza argigarria izango dela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 193. orr.

Zentzugabe samarra ematen zuen etxeetako mahaiak erabiltzea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 186. orr.

4 (predikatu gisa)

Nobela zentzugabea zen eta inork ez zuen labirintoa aurkitu.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 74. orr.

Kalkulagailuko teklak saka eta saka ari nintzen eta gero eta zentzugabeagoak ziren emaitzak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 73. orr.

Ordena hori amaitzen bada, zentzugabea dela oinordekotza beste edozein herriren lege zibilari jarraituz erreklamatzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 171. orr.

Ekitatearen kontra zihoazela, baina eskubideak zapaldu gabe; zentzugabeak izan zirela, tiranikoak baino gehiago.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 208. orr.

Herrialde edo kausa baten alde hiltzea heroismo-ekintza alfer eta zentzugabe bihurtzen da ziur froga daitekeenean herrialde hori patriotarekin batera galduko dela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 374. orr.

Zentzugabea dirudi, baina hau da mekanismo honen atzean dagoen logika: [...].  Berria - Harian   2005-02-16

Esaldiak zentzugabea zirudien, baina oparo eta zoriontsu bizi izandako herrira itzultzeko nahia adierazten zuen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 105. orr.

Zentzugabea iruditzen zitzaion, guztiz nahasia, kaos txiki, eragabe eta lohi samar baten antzekoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 114. orr.

Hau guztia oso zentzugabea zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 243. orr.

Ez al zen zientziaren ikuspegitik zentzugabe samarra herriaren bidegabekeriak ikusita sartzen zitzaion amorru hura?  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 216. orr.

5 (adizlagun gisa)

Izan ere, barrua samindu zioten, eta hark zentzugabe hitz egin.Telefonoa eseki eta bibotea laztandu zuen, gogoeta eginez... ez, zentzugabe ari zen jokatzen.  Elizen arteko biblia   Sal 106,33

6 (izen gisa)

Zigorrak zentzugabea salatzen du, eta harroari aitaren aginduei obeditzen irakasten dio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 322. orr.

Zertarako dirua zentzugabearen eskuan?      - 0. orr.

Zentzugabeen artean, ez galdu denborarik; egon luzaro, ordea, burutsuen artean.  Elizen arteko biblia   Si 27,12

Jainkoaren erregetza hots eginez eta gurasoak eta seme-alabak elkarrekin baketuz eta zentzugabeak zintzoen senera bihurtuz bizi izan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 175. orr.

Betetzen den nahia atsegingarri da, zentzugabearentzat higuingarri gaiztakeriatik alde egitea.  Elizen arteko biblia   EsZ 13,19

Baina zu ez zara jadanik haur hura, ez eta ni ere orduko zentzugabe hura.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 202. orr.

7 zentzugabeko ik zentzugabeko.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gauza zentzugabe (3); zentzugabe bihurtzen (5); zentzugabe iritzi (4); zentzugabe samarra (4)

bezain zentzugabea (9); bidegabea eta zentzugabea (3); gauza zentzugabea (4); guztiz zentzugabea (6); hain da zentzugabea (3); hain zentzugabea (9); izatea zentzugabea (3); oso zentzugabea (5); seme zentzugabea (3); zentzugabea dela esan (4); zentzugabea dela salatu (3); zentzugabea dirudi (3); zentzugabea emango (3); zentzugabea ematen (3); zentzugabea eta eskasa (3); zentzugabea iruditu (3); zentzugabea iruditzen (10); zentzugabea iruditzen zitzaion (3); zentzugabea izan (13); zentzugabea izan zen (4); zentzugabea izango (6); zentzugabea litzateke (7); zentzugabea zela (10); zentzugabea zen (19)

hain zentzugabeak (3); zentzugabeak dira (11); zentzugabeak direla (4); zentzugabeak ziren (4)

zentzugabetzat jo (12); zentzugabetzat jo zuen (5)


zentzugabekeria (orobat zentzugabekeri g.er.) 1 iz zentzugabetasun gaitzesgarria; zentzugabeari dagokion egite gaitzesgarria. ik burugabekeria; zorakeria; erokeria.

-Hau zentzugabekeria!  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 244. orr.

Hori zentzugabekeria!  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 209. orr.

Zenbat zentzugabekeria!  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 66. orr.

Zentzugabekeria zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 47. orr.

Hori, ordea, (berez nabari den bezala) zentzugabekeria da.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 51. orr.

Alemaniara etortzea zentzugabekeria izan zen.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 44. orr.

Ikuspuntu juridikotik epaia bidegabekeria eta zentzugabekeria izan zela diote.  Berria - Mundua   2006-04-02

Baionan egotea ere, oro har, inor gurutzatu gabe, eta inorako eta ezertarako gogorik gabe, zentzugabekeria zitzaidan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 344. orr.

Hori argudiatzea ez ote da, galdetzen dizut nik, zentzugabekeria?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 194. orr.

Zein errukarria gure garaiotako zentzugabekeria!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 389. orr.

Zuek, zentzugabeok, noiz arte maiteko duzue zentzugabekeria?  Elizen arteko biblia   EsZ 1,22

Zentzugabekeria burugabearen poza, zentzuduna bide zuzenetik doa.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,21

Ile urdin edo arrosako zaldia zeukala eta antzeko zentzugabekeriak esaten hasten zen bat-batean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 110. orr.

Zentzugabekeriak esaten zituzten, txikikeriez harrotzen ziren, irribarre zatarrak egiten zituzten, eskaleek bezala jokatzen zuten.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 195. orr.

Zentzugabekeriak besterik ez diozu.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 92. orr.

Ez ezazu egin inolako zentzugabekeriarik, entzun?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 175. orr.

Langileek salatu dute kaleratzearen «zentzugabekeria» erakusten duela enpresaren azken erabakiak.  Berria - Ekonomia   2004-12-31

Nola eror liteke zentzuneko gizona halako zentzugabekeria batean?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 250. orr.

Ez dagoela «zentzugabekeriarik naturaltasun osoz bizi ezin daitekeenik».  Berria - Kultura   2004-02-28

Zeren zentzugabekeriarik gabe, ez baita amoltsutasunik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 209. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zentzugabekeria handiagorik!  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 73. orr.

Gauza bitxiak ikusiko dituzu, zentzugabekeria handiak pentsatu eta esango.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,33

Heziketa ezarengatik hilko da, bere zentzugabekeria handiarengatik galduko.  Elizen arteko biblia   EsZ 5,23

Zentzugabekeria hutsa da hori!  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 233. orr.

-Hau dena zentzugabekeria hutsa da, noski -esan zuen-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 130. orr.

Bai, zentzugabekeria hutsa holako gerla, beste gerla guziak bezala funtsean.  Herria   2001-11-08

Gertaturikoa zentzugabekeria galanta da.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 493. orr.

Zentzugabekeria nabarmena izango bailitzateke lege unibertsalak ezarri nahi izatea alor honetan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 49. orr.

Zentzugabekeria juridikoa da eta judizialki ez du inolako zentzurik.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21

Dagoeneko gure uste okerrak lurruntzen ari dira, dagoeneko herriak muzin egiten die zentzugabekeria katolikoei.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 213. orr.

Zein zentzugabekeria ergel eta basatiren izenean zigortuko duzue antzeko krimen batekin?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 266. orr.

Labirinto kiribilatu hau zentzugabekeria sinestezinez betea aurkituko du [...] etorkizunean biziko den jende zoriontsuagoak!  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 61. orr.

Geroak erranen du holako zentzugabekeriak zerbait onik ekar dezakeen ala ez.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 86. orr.

Erabateko zentzugabekeria ematen zuen, baina oraingoan beste era batera hasi nintzen gauzak aztertzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 89. orr.

Porroterainoko zentzugabekeria litzateke perpaus-egitura fonema edo morfemen arabera soilik eratzea.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 84. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Arinkeria da emakumeei ahul fama egoztea [...] eta zentzugabekeria famarik gabeei fama txarra leporatzea, gezurra esateko inolako interesik ez dutenean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 48. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zentzugabekeria bat (3); zentzugabekeria da (15); zentzugabekeria dela (6); zentzugabekeria galanta (5); zentzugabekeria handiagorik (4); zentzugabekeria hutsa (14); zentzugabekeria hutsa da (6); zentzugabekeria iruditzen (3); zentzugabekeria izan zen (3); zentzugabekeria izango (3); zentzugabekeria juridikoa (7); zentzugabekeria juridikoa da (3); zentzugabekeria litzateke (6); zentzugabekeria nabarmena (3); zentzugabekeria zen (6); zer zentzugabekeria (5)

zentzugabekeriak esaten (8); zentzugabekeriak esaten ari (3)

zentzugabekeriarik handienak (3)

zentzugabekeriatzat jo (7); zentzugabekeriatzat jo zuen (5)


zentzugabeki adlag zentzurik gabe.

Zentzugabeki "Utz ezazu bakean!” oihu egin ziola sugeari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 165. orr.

Semeari gurutzearen seinalea egin eta musu labur bat eman ondoren, zentzugabeki hitz egiten hasi zen, buruari eraginez: [...].  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 56. orr.

Are gehiago izutu zen pentsatu zuenean zein zentzugabeki hondatu zen dena, eta krimen ergel, anker eta premiagabe hori egiten bazuen ere, ziur aski, dena hondatuko zela.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 127. orr.

Asmoz aldatu zuten zentzugabeki, eta irteteko erreguka bidali zituzten berberak iheslari bailiran pertsegitu zituzten.  Elizen arteko biblia   Jkd 19,3

Bev Shaw ez da albaitaria, apaiza da, New Age-aren lilurakeriez eta sineskeriez betea, Afrikako animalia oinazetuen sufrikario-zama arintzen saiatzen dena, zentzugabeki.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 112. orr.


zentzugabeko (orobat zentzugabezko) 1 izlag zentzugabea.

Zentzugabeko gauza litzateke pinturaren, antzerkiaren eta zinemaren historiak elkarren gainka lotu eta berdintzea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 213. orr.

Jobek hutsalkeriak botatzen ditu aho betean, zentzugabeko hitzak metatuz.  Elizen arteko biblia   Jb 35,16

Asper-asper eginda zegoela hainbeste galdera egin eta, ordainetan, beste hainbeste zentzugabeko erantzun jasotzeaz.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 122. orr.

Infernua merezi duzu zure zentzugabeko harrokeriagatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 963. orr.

Zentzugabeko korapilo horiek metahizkuntzak askatzen ditu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 247. orr.

Homonimia (edo homofonia) azken hariraino eramateak zentzugabeko ondorioak ekar ditzake.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 232. orr.

Espainia osoa, eta Madril batez ere, zentzugabeko optimismo-giro batek bizi zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 31. orr.

Sari zentzugabekoak bakarrik!  Herria   2005-02-10

Inputatu guztiei delitu bera leporatu arren batzuk kalean eta besteak preso egotea «zentzugabeko desproportzioa» dela salatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Zalantzarik gabe, ondo egina da [...] oinordetza ordezpen zentzugabeko horien debekua.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 26. orr.

Zergatik buda horiek, galdetuko dute irakurtzen dutenek, azalpenik zentzugabekoenak asmatuko dituzte.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 16. orr.

Grebalarien iritziz, gerentea aski ezaguna da, haren adierazpenak eta ekimenak «zeharo bidegabezkoak eta zentzugabezkoak izaten baitira».  Berria - Ekonomia   2004-06-23

2 (predikatu gisa)

Nire ustez, hau guztiz zentzugabekoa da.  Elizen arteko biblia   Koh 8,14

Jabearen jokabidea «zentzugabekoa» dela deritzote, enpresa errentagarriak «hondoa jo bailezake».  Berria - Ekonomia   2006-02-19

Bere barruan apalki aitortu zuen oker egin zuela San Frantziskoren agindua zentzugabekotzat jotzean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 977. orr.

3 (izen gisa)

Zentzugabeko horren esperantza alferrikakoa izan duk.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 115. orr.


zentzugabetasun iz zentzurik eza. ik zentzugabekeria.

Autoreari egotziko diote zentzugabetasun horren errua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 305. orr.

Ibili nahi ez duen edo hondatzen den xehetasun arrunten baten kontra nekatzen dira gaur egun guzti-guztiak, matxuratuta dagoen kamioi baten kontra [...] misio baten zentzugabetasunaren kontra.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 111. orr.

Exekuzioa bera, bere ezohikotasun ikaragarriarekin, bere zentzugabetasun erogarriarekin, ezbehar arina iruditzen zitzaion, bisitaren unea baino eramangarriagoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 51. orr.


zentzugabetu, zentzugabe(tu), zentzugabetzen da/du ad zentzugabe bihurtu, zerbaiti zentzua kendu.

Batzuetan jendea zentzugabetu egiten da bere etxabereekaz -esan zuen Hagridek zuhurtasunez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 224. orr.

Gozotasun hark erabat zentzugabetua utzi zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 496. orr.

Bizidunen azturak nahastu egingo lirateke [...] belatza airearen hatsetan dardaratu eta hanka egingo luke, usoa etortzean, gizakiak zentzugabetu eta piztiak zentzudun lirateke.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 207. orr.

Neure mintzoa dut azkenik ahalik eta gehiena zentzugabetu: zeren zentzugabekeriarik gabe, ez baita amoltsutasunik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 209. orr.

Mendebalde modernoko pintura-eskola batek [...] argitzalaz egindako inpresio bisualak adierazteko zenbait metodo asmatu zituen bata bestearen ondoren, harik eta teknika artistikoaren mirarien bidez argazkiaren efektuak sortzeko ahalegin luze hori argazkilaritzaren beraren asmakuntzak zentzugabetu zuen arte.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 295. orr.

Baina amodioak bizitzaren zentzua emana ziolarik, haren gabeziak zentzugabetu ez zuen, bada?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 301. orr.

Azkenaldi hartan Londresko eguneroko bizimodua zentzugabetuz joan zitzaion Lucyri, iruditzen baitzitzaion alferrik zegoela bertan, denbora galdu besterik ez zuela egiten.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 250. orr.


zentzugabezko ik zentzugabeko.

zentzukoi 1 izond sentsuala.

Uko egin beharra dago sorkarien inpresio zentzukoiei eta multiplizitate ohargaltzailetik bizitzeari. Familia, berriz, gurari zentzukoi eta irudimenezkoen antzirudi da, gurariok norberagandik kanpora eramaten dutela.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 42. orr.

Sartu nintzen; bainu barruan zegoen etzanda, ezpain-ertzetan irriñoa zuela begiratu zidan, eta ahots bare eta zentzukoiz esan: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 12. orr.

2 (adizlagun gisa)

Bat egiten zuten biek are atsegaleago, zentzukoiago, bortitzago, handiago, aurrean ikusten nuen haragizko bat-egite hura baino.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 103. orr.


zentzukoitasun iz sentsualtasuna.

Zuhur-hitz hau arbuiatu egin ohi dute zentzukoitasunarekin eta norberaren izatearekin barkabera direnek.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 53. orr.


zentzumen (394 agerraldi, 90 liburu eta 20 artikulutan; orobat sentzumen g.er.) iz sentipen mota jakin bat hartako den organo baten bidez hartzeko ahalmena. ik sentsu.

Elizaren aginduak, bost zentzumenak eta errukizko egintzak azalduz.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 41. orr.

Adimena, nahimena eta oroimena eta nire zentzumenak, aldiz, nire potentziak direla.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 84. orr.

Zentzumenei eragiten dieten gauzen berezko propietateak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 122. orr.

Bizitzaren eta heriotzaren artean girotutako ipuin honek bost zentzumenak adi izatea eskatzen dio ikusleari.  Berria - Kultura   2004-10-16

Antzinako zentzumenetan, usaimena izango zen ziur asko eboluzioaren eszenara agertzen lehena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 134. orr.

Ikusmena espazioari dagokion zentzumen bat da, lehenik eta behin.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 32. orr.

Bazekien ukimenak ez zuela gezurrik esaten, gainerako zentzumenek uka zezaketena ere hark argitzen eta ateratzen zuela egiaren eguterara.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 31. orr.

Udazkenak hiru zentzumen ernarazten dituela: ikusmena, entzumena eta usaimena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 208. orr.

Arimak gorputzaren zentzumenen bitartez antzematen ditu objektu materialen sentipenak; gorpuzgabeenak, ostera, berez antzematen ditu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 303. orr.

Une batez bere zentzumenek bidaltzen zizkioten sentipen atseginez gozatu zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 14. orr.

Gure zentzumenak neurketa-tresna dira, eta sentsazioaren bidez jasotzen dute kanpoko mundua guretzat.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

Gure zentzumen guztien artean ikusmena da adimenarekin lotuen dagoena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 90. orr.

Horditurik ditut zentzumen guztiak!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 92. orr.

Lasaikeriak zentzumenak lainotzen ditu.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 107. orr.

Hain menperatuak zituzten zentzumen guztiak, ez baitzuten nahi izaten beren asmo santuari zegokiona baizik ikustea edo entzutea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 208. orr.

Adi-adi entzuten zuen, zentzumen guztiak erne musikarako.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 88. orr.

Zentzumenen eta adimenaren bitarte hutsez.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 38. orr.

Izatez zentzuduna zen eta zentzumenen gehiegikeriak hastio zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 178. orr.

Gaixoei osasun sendoa itzultzen baitzitzaien, elbarrituen gorputz-atal ihartuei zentzumena eta bizitasuna.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 901. orr.

Zentzumenen bidez sorturiko ideiak, horiek dira gu limurtzen eta liluratzen saiatzen diren irudiak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 47. orr.

Jainkoarengana igotzea beraren aztarna den zentzumenezko munduaren bidez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 795. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zentzumen primitiboak ondo moldatu dira egoera berrira. Gizonak pentsatzen dakienetik, eta pentsatzen duena esaten eta idazten dakienetik, bere zentzumen oihes akastunentzat atxiki ezina den misterio batek ukiturik azaldu da beti.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 151. orr.

Hain zuzen ere, zentzumen gezurtia zein zen galdetzen hasi zen, ukimena ala ikusmena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 138. orr.

Kanpoko zentzumenak barnean bildu eta barruko bulkadak menpean hartuz, Jainkoari bakarrik emana bizi zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 226. orr.

Hiru egunez era horretan iraun zuen estasian, gorputzeko zentzumen guztiak galduta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1034. orr.

Zuen seme-alaben zentzumen gazteak nekatzea baino lortzen ez duten ergelkeria jainkozaleen lekuan, txerta itzazue gizarte-irizpide eder batzuk.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 221. orr.

Ezin duzu zundatu gure nolabaiteko zentzumen hauez, ez txikiegi dena ez handiegi dena, ez hurbilegi dagoena ez urrunegi dagoena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 306. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Haren zentzumen-sistema, nahiz eta sentiberatasun gutxiegiko eta gehiegiko gorabehera bortitzak izan, egonkorxeago bihurtzen hasi zen. Zentzumen-organoek emandako datuak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 263. orr.

Erretinatik garuneko ikusmen-alde primariora igortzen ziren "zentzumen-datu" edo "inpresio"ekin parekatzen zen ikusmen-pertzepzioa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 40. orr.

Oso ongi gozatutako musika-tresna baten antzekoa zela, eta aski zirela zentzumen-estimulu zenbait berari oreka galarazteko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 265. orr.

Ohiturak horrelako zentzumen-galerak dakartza: askotan ikusten ditugun gauza eta pertsonen edertasuna apreziatzeko ahalmena murrizten du.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 84. orr.

Ager daitezke, oso nabarmen, zentzumen-erantzun anormalak (eta askotan "paradoxikoak"): sentsazio batzuk nabarmen eta are jasanezin zaizkie.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 240. orr.

Ez zuen batere zailtasunik zentzumen-mugimenaren mailan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 262. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Giza zentzumenen gainetiko esperientziak izaten zituen, inori azaltzen ez zizkionak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 341. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zentzumen bidezko (3); zentzumen guztiak erne (3); zentzumen guztiekin (5)

barrengo zentzumenak (3); berriztapenak eta zentzumenak (4); bost zentzumenak (10); gure zentzumenak (4); nire zentzumenak (6)

gure zentzumenei (3)

beste zentzumenek (3); zentzumenek ematen diguten (3)

nire zentzumenen (4); zentzumenen artean (3); zentzumenen bidez (6); zentzumenen bidez jasotzen (3); zentzumenen bitartez (4); zentzumenen eta adimenaren (3); zentzumenen hutsegite (3)


zentzun 1 iz zentzua.

Nahikoa da, lagunak, ez ditzagun burugabekeria hauek gehiago sinets: bere onetik ateratzen dute zentzun apur bat duen edonor.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 184. orr.

Zentzunak erakusten du hau.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 62. orr.

Zentzunak edonori diotso ordurik beroenetan etxean geratzeko eta arropa egokia eramateko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-23

Zentzuna etorri zitzaiola ematen une batean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Zentzuna galdu duen jendea da, ezer ulertzeko gauza ez dena.  Elizen arteko biblia   Dt 32,28

Erlojua kendu didalako denboraren zentzuna galdua dudala uste duen gizajo berak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 95. orr.

Mariano Raxoi presidenteak zentzuna eskatu dio Espainiako Gobernuko presidenteari.  Berria - Harian   2006-03-24

Jendeak badu zentzunik.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02

Hamabosgarren tronkoan zihoala, Jaunarena lurrera erori zen zentzunik gabe.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 253. orr.

Zentzunaren adinera iristen denean, aitaren etxetik aldendu behar du neskak; heziketa publikoa jaso ondoren, hamabost urte betetakoan, nahi duena izateko aukera eman behar zaio.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 110. orr.

Zenbaitetan aise gainditzen ditu zentzunaren mugak herri baten jokaerak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 44. orr.

Joan Paulo I.a hil zenean, Eliza zentzunean sartuko zuen norbait nahi zuten, eta kosta zitzaien, baina Joan Paulo II.a aukeratu zuten.  Berria - Harian   2005-04-19

Zentzuneko pertsona orok onartzen duelako jardun beharretik sortutako ohitura dela.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 50. orr.

Nola eror liteke zentzuneko gizona halako zentzugabekeria batean?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 250. orr.

Zentzunez pentsatzen duen inork pentsatu al du sekula horrelako gauzarik?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 260. orr.

Gizakiak zentzunez jokatuko balu, [...].  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 27. orr.

Epaia emateko aski da zentzun arrunt eta xaloa, askoz ere fidagarriagoa izaten dena ohiko epaile errudun-bilatzailearen jakinduria baino.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 51. orr.

Utziozu, beraz, berritasunak beldurturik, nire ikasbidea zure gogotik uxatzeari, aitzitik, ordea, azter ezazu zentzun zorrotzagoz eta, egiazko iruditzen bazaizu, atxiki zakizkio, eta gezurrezkoa bada, jantz armak aurka.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 155. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zentzun-adinera heldu nintzenetik nigan daude burutazio hauek, eta tiranoen despotismo nardagarriak mendeetan eta mendeetan hankapean erabili dituen berberak dira, bestalde.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 233. orr.

3 zentzumena.

Zentzun guztien zoramenera, muxuz muxu, larruz-larru.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 187. orr.

Ez dakit zergatik, agian norberaren ondasunak ikutzen dituztenean denoi pizten zaigun seigarren zentzunagatik, kontua da zeloak sentitzen hasi nintzela.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 128. orr.

4 zentzun on zentzu ona.

Eztabaidan ari garenean, geure egiatxoa kosta ahala kosta gainerakoenen gainetik ipintzeko, logikari, zentzun onari eta gizalegeari egiten dizkiogun amarruen, martingalen, tranpen zerrendatxoa.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 46. orr.


zentzunbako iz zentzugabea.

Zentzunbakoa izango litzatekek horretarako berpiztu izana.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 12. orr.


zentzundun izond zentzuduna.

Euren buruzagi Heraklito abiatu zen lehenen teman, hizkuntza iluna bide, burugabeen artean ospetsuago, egia bila diharduten greko zentzundunen artean baino.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 67. orr.


zentzuntasun iz zentzua.

Tomás y Valiente-k dekalogo honetan laburbiltzen ditu Beccariak aldarrikatzen duen zuzenbide penalaren ezaugarriak: 1. Zentzuntasuna, 2. Zuzenbide penalaren legaltasuna, [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 10. orr.


zentzuratu ik zentsuratu.

zentzutasun 1 iz zentzua.

Ene seme, gorde zentzutasuna eta oharmena, ez itzazu ken zeure aurretik.  Elizen arteko biblia   EsZ 3,21

Beti bezala zentzutasuna atera da garaile, kostata izan bada ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 135. orr.

Beldur naiz nire zentzutasuna, berez ere oso handia ez dena, bizkorregi ez ote zaidan agortzen ari.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 90. orr.

Zentzutasunik ez daukan proiektua egin nahi dutelako.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Nazka-nazka eginda nagok zentzutasunaz.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 55. orr.

Antzinatxo dago adinean sarturik, zorroztasunez hezi zuten barne-bizitzarako, eta bakartasunak ematen duen zentzutasuna du ezaugarri.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 325. orr.

Aita santua aparteko zentzutasunez hornitua zegoen, eta ontzat eman zituen santuaren asmoak, behar den moduan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 520. orr.

Bertaratzen nintzenean zentzutasunezko geruza lodi bat zeharkatzen ari nintzela iruditzen zitzaidan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 270. orr.

Nik estatubatuarren zentzutasunean sinesten dut.  Berria - Mundua   2004-11-03

2 (izenlagunekin)

Zentzutasun nazionalaren alderdia da.  Berria - Mundua   2006-01-07

Zentzutasun osoz hitz egin zidan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 171. orr.

Iritzi publikoak Kadimari egin dion ongietorri beroa [...] ez da Sharonen buruzagitza karismatikoan bakarrik oinarritzen; nagusiki, sortu duen zentzutasun politikoan oinarritzen da.  Berria - Mundua   2006-01-07


zentzutu ik zentzatu.

zentzuzko 1 izlag zentzua duena, zentzuaren araberakoa.

Kontsulordea zentzuzko gizona zen, eta Bernabe eta Saulori deitu zien, Jainkoaren mezua entzun nahirik.  Elizen arteko biblia   Eg 13,7

Zentzuzko gizon serio batek ez ditu zilegi horrelako begitazio eroak!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 298. orr.

Zentzuzko pertsonak balira bezala hitz egiten die.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 74. orr.

Sedanoren jarduna askotan funtsik gabeko espekulazio hutsa iruditu arren [...] aitortu beharra dut zentzuzko gauzak esan ohi dituela batzuetan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 107. orr.

Orain adiskide gutxi zituzten eta zentzuzko orduetan elkartzen ziren.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 261. orr.

Zentzuzko kritikak ziren.  Berria - Kirola   2004-04-27

Zentzuzko jokabidetik okertzen denak hildakoen artean amaituko du.  Elizen arteko biblia   EsZ 21,16

Zentzuzko erabakia, bai horixe, gure semea gaizkile baten kargu uztea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 156. orr.

Mesprezatu egingo baititu zure zentzuzko arrazoiak.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,9

Frantziar eraberritzaileen lanaren arrakasta haien zentzuzko neurritasunari zor izan zitzaiola.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 75. orr.

Uraren zentzuzko erabilera.  Berria - Euskal Herria   2004-10-07

Zentzuzko kontsumoa sustatzeko ekintza.  Berria - Euskal Herria   2004-12-31

Zentzuzko pozez beteriko txoko bat zen, aska eroso bat, non ama, aita eta alaba gizentzen baitziren lasaiki.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 88. orr.

Beste espekulazio interesgarri bat ere egiten da, zentzuzko uste honetatik abiatuta: [...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 239. orr.

Ezin ote dugu, gu biok, honi buruz zentzuzko era batean hitz egin?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 204. orr.

Industria plana «zentzuzko epe batean» hitzartu nahi duela azaldu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-09-18

Esperimentuek egiaztatu duten zentzuzko beste ideia bat: forma pertzibitzeko denbora behar da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 67. orr.

Zentzuzko eta arrazoizko bideetatik Euskal Herriaren eta euskal herritarren eskubideetan oinarritutako bakea lortzea posible da.  Berria - Harian   2005-04-02

Udalak «zentzuzko» eta «inpaktu gutxiagoko» konponbide bat bilatu nahi izan dio Realaren eskaerari.  Berria - Kirola   2004-08-28

2 (dagokion izenaren eskuinean)

Pertsona zentzuzko eta errukitsu balitz bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1085. orr.

Ezinezko bazaie, aitor biezazkiete beste apaiz zentzuzko eta katolikoei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 146. orr.

Apaiza gizon zentzuzkoa baitzen, eta zuhurra.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 301. orr.

Oso gizon zentzuzkoa eta atsegina.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 31. orr.

Horixe zen atera zitekeen ondorio zentzuzko bakarra.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 187. orr.

Auzi garrantzitsu bati heltzeko, hari ebazpen zentzuzko bat aurkitzeko aukera izateko, material egokia behar du eskura biologoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 14. orr.

Ekologistek nahiz nekazarien elkarteek alegazio zentzuzko eta mamitsu dezente egin dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18

Ahoskera zentzuzko eta lasaian esan dio gizonak: [...].  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 96. orr.

Herritar eraikitzaile, konprometitu eta zentzuzko gisa, gaur egungo munduan matematikak duen funtzioa identifikatu eta ulertzeko.  Berria - Harian   2005-01-02

Zuhurtasunez jokatzea, eta zorpetze eta epe «zentzuzkoak» ezartzea.  Berria - Ekonomia   2006-02-07

Diruaren korritu zentzuzkoak enpresa jarduera guztiak bultzatzen ditu.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 85. orr.

Oso xedapen zentzuzkoa asmatuko likek, hain zentzuzkoa, non makina bat lagunek gorriak ikusiko bailituzkete horren eraginez...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

Bestela ez da posible irizpide zentzuzkoei heltzea.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 26. orr.

Eguna bezain argia, guztiz harmonikoa, bakuntasunik zentzuzkoenaz jantzia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 301. orr.

Halako bihotz zirraratxo bat, guztiz arina, eta bat-batean, pentsamendu lotura zentzuzkorik batere gabe.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 102. orr.

Baina dena supituki gertatu da, eta ez zait ezer zentzuzkorik otu.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 21. orr.

3 (predikatu gisa)

Bidezkoa eta zentzuzkoa da nazio bateko hiztun guztiek entzun edo irakurri beharreko jardunetan eredu estandarra baliatzea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 44. orr.

Zentzuzkoa omen da hala pentsatzea.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 203. orr.

Ez zen zentzuzkoa umeari horrela lan eginaraztea, arratsean, haurrek lotan egon behar duten garaian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 200. orr.

Aholkua eskatuko balu, ordea, bidal bezate zentzuzko eta jainkozale diren norbaitzuengana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1177. orr.

Aski zentzuzkoa zen haren solasa eta hagitz atsegingarria harekiko tratua.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 20. orr.

Oso xedapen zentzuzkoa asmatuko likek, hain zentzuzkoa, non makina bat lagunek gorriak ikusiko bailituzkete horren eraginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

Kopurua handia baina, zentzuzkoa?  Berria - Harian   2005-06-09

Zuzena eta zentzuzkoa iruditzen zait erabakia.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 152. orr.

-Egia esan, Roberto, ez diat inoiz halakorik pentsatu, baina zentzuzkoa ematen dik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 77. orr.

Guk zentzuzkoa ikusten dugu udalek finantzaketa handiagoa nahi izatea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-06

Eta, orain, gustura entzungo nuke nola moldatzen zareten ordu betean Kant zentzuzko egiten.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 102. orr.

-Severus, izan zaitez zentzuzkoa...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 338. orr.

Zentzuzkoena eskaileretatik beheiti zaluputik ateratzea zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 267. orr.

4 zentzuzkoxe

Zentzuzkoxeago dirudite kontakizun mitikoek, biokimikari eta biologo molekularren solasek baino.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zentzuzko erabakia (3); zentzuzko erabilera (3); zentzuzko erantzun bat (3); zentzuzko eta arrazoizko (6); zentzuzko gauza (5); zentzuzko kontsumoa (3)

erabat zentzuzkoa (3); oso zentzuzkoa (8); zentzuzkoa da (25); zentzuzkoa dela (8); zentzuzkoa den (3); zentzuzkoa dirudi (6); zentzuzkoa iruditu (5); zentzuzkoa iruditzen (9); zentzuzkoa iruditzen zait (4); zentzuzkoa izan (7); zentzuzkoa izango (4); zentzuzkoa zela (3); zentzuzkoa zen (12); zuzena eta zentzuzkoa (3)

zentzuzkoagoa da (6)

zentzuzkoak ziren (3)

ezer zentzuzkorik (4)

zentzuzkotzat jo (3)


zeoze ik zeozer.

zeozelan adlag nolabait.

Egoera tristea duk baina zeozelan onuragarria, gure berezko bakardade eta babes gabezia egiaztatzen duelako.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 273. orr.


zeozer (orobat zeoze g.er. eta zerozer g.er.) 1 adlag zer edo zer, zerbait.

Zeozer erabaki behar dut, baina zer?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 64. orr.

-Zeozer egin beharko -erantzun dut, bigarren gelan sartzearekin batera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 54. orr.

-Zeozer aditu dugu, bai.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 89. orr.

Zeozer esango zizun honezkero.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 237. orr.

Zeozer bazkaldu isilik eta siesta luzea egiten zuen ohean.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 36. orr.

Zeozer bururatuko zaik aurrean duanean.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 128. orr.

Bai... zeozer akordatzen nauk.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 54. orr.

-Jo tragotxo bat, jan zeozer -aholkatu nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 182. orr.

Bagenekien zeozer gertatuko zela eta urduri geunden.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 384. orr.

Zeozer behar baduzu ni bere alaba Arantxa naiz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 51. orr.

Pentsatu al duzu zeozer?  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 54. orr.

Lohadarrak lo bigunean eta gorputz astuna sentikortasun barik luze datzanean, badago zeozer guregan, denbora hartan hamaika eratara diharduena eta pozaren mugida guztiak eta bihotzaren ardura hutsalak beragan hartzen dituena.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 173. orr.

Kanpoan ibilten zanean, zeozer beti ekarten eban etxera.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 54. orr.

Egun 1.100.000 familitara heltzen da Zero Gosea laguntza: «Bada zeozer».  Berria - Mundua   2004-01-02

Idatzitako edozer, idatzi gabeko beste zeozeren zirriborroa besterik ez da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 272. orr.

Eskola-maleta hartu eta zeozeren bila hasi zen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 277. orr.

2 (izenondo baten ezkerrean)

Baina bada zeozer irreala giroan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 47. orr.

Zeozer garrantzitsua zan ahaztu dozun hori?  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 54. orr.

-Eta alde egitean, Camillo, ikusi al zenuen zeozer arraroa idatzita?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 58. orr.

Gauerdi aurretik hasten bada, zeozer arraroa dabil inguruan, sorginak edo.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 217. orr.

Zeren eskuar daukaguna, aurretik zeozer eztiagorik ezagutu ez badugu, lehenengotan laket bai-tzaigu eta nagusitzen bide baita.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 385. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

antzeko zeozer (6); beste zeozer (14); horrelako zeozer (3); zeozer arraroa (4); zeozer atera (3); zeozer behar (6); zeozer egin (12); zeozer egin beharko (4); zeozer egiten (3); zeozer entzun (3); zeozer esan (7); zeozer esango (3); zeozer esateko (6); zeozer gehiago (4); zeozer gertatu (6); zeozer gertatzen (5); zeozer izango (4); zeozer jakingo (3); zeozer jan (3); zeozer nahi (3); zeozer zen (3)

zeozeren bila (4)


zeozertxo adlag adkor zeozer.

Horixe egingo dok hik, zeozertxo!”Zeozertxo ekarri dut", dio, eta botila bat ardo ateratzen du.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 80. orr.


zepa 1 iz meen edo kidekoen erreketaren hondakin gotorra. ik sarra.

Zaborra erraustu eta gero geratzen den eskoria edo zepa eta errautsak zabortegi berezi batera eraman behar dira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

Errauste planta batean sartzen diren 100 kilo hondakinetatik 25 kilo zepa eta 4 kilo errauts geratzen da.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

Kontuan hartzen badugu zepa aprobetxagarria dela, 100 metro kubikotik soilik zabortegira metro kubiko bat errauts eramango litzateke.  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

Pitzadura horiek, esan zuen Sasik, lija latzarekin ondo-ondo arraspatu eta, zepa eta gatzarekin pasta bat eginda primeran tapatzen dituk.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 58. orr.

Harri trinkoa, zeparik gabea, ehunka gizoni ehunka urtez lan emateko modukoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 121. orr.

2 irud/hed

Hiriburukoa izatea aski ez zuela, gizen suminkor bat zen lehendakariordea, eta haserre koipetsuzko zepez trabatzen zitzaion ahotsa.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 106. orr.

3 biologian, ezaugarri berak dituzten eta kolonia edo espezieko berekoak iren mikroorganismoaren multzoa.

Gaitzak jotako ahate bat aurkitu zuten astelehenean hango padura batzuetan, hilik, eta ikerketek argi laga zuten atzo hegazti gripea zuela, H5 zepak kutsatuta zegoen.  Berria - Gaiak   2006-02-18


zepatu izond gogortua.

Txima luzeak dituzte eta maiz sakastuak, laztuak, zepatuak, nahasiak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 24. orr.


zepel izond txepela.

Ireki behar dugun atea horrelakoa duk zepela, esaten zion Sergiok Abduli, honek bere begi zuri eta handiekin galdera egiten zionean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 93. orr.


zepelin (orobat zeppelin) 1 iz aireontzi handia, luzarana eta zurruna, von Zeppelin alemaniar kondeak asmatua.

Hindenburg zeppelinaren irudi nahastezina ikusten zen egunkariaren azalean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 16. orr.

Frederichsaffen pasatzen dugu, famatua, zeppelin-ak hor baitzuen bere egongia.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 149. orr.

Marrazkien arabera, zepelin baten antzeko ontzi helikoidala zen, aurrealdean begi itxurako zerbait erraldoia zuena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 46. orr.

«Tel Aviverako bidean!» zioen zepelin txiki batek hegan eman zuen partida osoan.  Berria - Kirola   2004-04-01

Bibote exkaxa zuen, hankak hezur eta azal, sabela zepelin bat baino handiagoa, albondiga bat ematen zuen bi txotxen gainean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 141. orr.

2 adkor mozkorraldia.

Ostiral gaua larunbatean lanik egiten ez zutenen gaua zen, eta horregatik lehenago hasten ziren mozkorrak zepelina harrapatzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 159. orr.

Ahal zuen modurik onenean, garbi esan zidan, gure Gorkak Burgosen zepelin ederrak harrapatzen zituela.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 91. orr.

Poloniarren etsai amorratuak ziren prusiarren artean bizitza salbu ikusi zuenean, Rufinek zepelin itzela harrapatu zuen, ihesa ospatzeko edo.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 71. orr.

"Ondoezak! [...] Zepelina galanta!", pentsatu du auzoak, baina ez du ezer esan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 230. orr.


zepillatu, zepilla, zepillatzen du ad eskuilatu, eskuila pasa.

Alboan, Lubis zaldia zepillatzen ari zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 127. orr.

Zertarako behar nuke nik? Zaldiak noiz gobernatu eta noiz zepillatu behar ditudan gogoratzeko?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 60. orr.


zepillo ik zepillu.

zepillu (orobat zepillo, zepilo eta zipilu) iz eskuila.

Betuna eta zepillua erosi eta trenetan jendearen oinetakoak garbitzen hasi zen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 143. orr.

Ataritik [...] Juan ikusiko zuten inguruko belar sailean zaldi bati zepillua pasatzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 268. orr.

Ziegan, edalontzia eta hortzak garbitzeko zepilloa hartu zituen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 84. orr.

Hortzetako zepiloa eta bizarra kentzeko makina nezeserrean bildu.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Gizon garaia, mehea, zepilluaren moduko bibote sarri tente zuriduna, beti bizikletan joaten zena zira beltz bat eramanez zirimolaka.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 223. orr.

Ilerako zepilloa eta ile mataza biltzeko zinta elastiko gorri iluna.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 45. orr.


zepilo ik zepillu.

zepo 1 iz piztiak-eta harrapatzeko artea edo lakirioa, eskuarki burdinazkoa. ik tranpa.

Kartzelariak barrueneko gelan sartu zituen eta oinak zepoan lotu zizkien.  Elizen arteko biblia   Eg 16,24

Zepoan harrapatu azeri kasko-gabea bailitzan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 80. orr.

Txoriak, esate baterako, zepoan hartzen nituen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 39. orr.

Fructuoso otsoentzako edo basurdeentzako zepo batean eroria zen; hura zen urrutitik ikusten genuen burdinazko tramankulua.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 109. orr.

Izuaren erasotik ihes egin dezana zuloan jausiko da; zulotik ihes egin dezana zepoan harrapatua geldituko.  Elizen arteko biblia   Jr 48,44

Gudari bat ari zitzaion orkatila zepotik libratu nahian.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 110. orr.

Napoleon izigarriko jeneral jeinutsua zen leku zabaletan, zelaietan, etsaiaren garaitzeko [...] baina Espainian zepo batean bezala zangotik atzemana izan zen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 132. orr.

Ez dago itsukeriarik eta harrokeriarik zepo eta kate artean, edo garrote azpian, edo uztarripean, edo burdinazko kaiola batean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 79. orr.

2 irud/hed

Hark sartu zuen muturra beste batentzat prestatutako zepoan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Horra non, 1811ko egun batez, Reille jeneral frantsesak eta Mendiry, frantses poliziaren buruzagiak, erabakitzen duten behar direla baliatu Aguirre, Pellou eta Iriso-z, bai eta [...] Navarro diputatuaz, Mina zepo batetara biltzeko Leoz herrian eta han preso altxatzeko.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 133. orr.

Lasaitzen zara, amore ematen duzu, zepoa klask, itxi egiten da, zu ohartu ere egin gabe, eta garaile ateratzen da sedukzioaren amarrua.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 73. orr.

66.000 milioi dolar eskaini zituen Comcastek, baina Mickey Mouse sagutxoa ikurtzat duen taldeak ez du zepoaren erdian zegoen gazta irentsi.  Berria - Ekonomia   2004-02-18

Beste guziek lezioa ontsaxko ikasi zuten, ez zepo berean erortzeko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 51. orr.

Autobidean gentozelarik ez digute deus erran, zepoan sartzera utzi gaituzte eta, behin hemen, ezin dugu ez aitzinera, ez gibelera egin.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Haur soberakinetan semeak apez eta alabak serora sarraraziz jalgiko ziren zepotik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 77. orr.

Bakartasunaren zepoan ez itotzeko.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 61. orr.

Ez diat berriz erori nahi amodioaren zepoan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 72. orr.

Ez dugu probokazioaren zepoan erori behar.  Berria - Mundua   2004-11-09

Bainan ez ginuke mendekioaren zepoan sartu behar.  Herria   2001-09-20

Begira gaitzazue Euroaren zepotik.  Herria   2001-08-09

Amerikarrak Bataan-en garaituak, alemanak Crimean nagusi, eta, hitz batean, zepoa tenkatua, krausk egiteko prest-prest.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 106. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Biharamun goizean, Paxhurrek askatu egin zuen Jeremias egur-zepotik.  Elizen arteko biblia   Jr 19,3

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zepo batean (7)

zepoan erori (5); zepoan harrapatua (3); zepoan sartu (3)


zepotxo iz zepo txikia.

Lurmen gunean zepotxoa artalearekin ipintzen duen umearen moduan, Joxe Austinen erantzunaren zain geratu naiz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 57. orr.


zeppelin ik zepelin.

zer 1 (ikus beheko konbinatorian zer determinatzaile galdetzailearen agerraldi maizkoenak)
2 (harridura-markarekin, harridura edo miresmena adierazteko)

-Zer diozu!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 146. orr.

Ai!, zer gaua!, zer gaua hura!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 208. orr.

Bai, zer pena enetzat!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 22. orr.

Zer erokeria! Zer zoragarria!, hots egin nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 67. orr.

Zer pena!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 22. orr.

Zer zen hura!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 84. orr.

Zer txotxola!, zeren horrek ez ninduen idazle bihurtu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 347. orr.

-Ene, zer-nolako biraoak botatzen dituzun!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 86. orr.

Zer lotsa eta desohorea neure gaztaro gaitzesgarriagatik!  Elizen arteko biblia   Jr 31,19

Zer leku polita den hau!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 102. orr.

Ene, zer makina motela!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 388. orr.

Zer ez dugu asmatzen gizonok, zuriezina zuritzeko eta gure kontzientziaren nolanahi garbitzeko...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 294. orr.

Amodio bero batek zer ez du gainditzen!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 127. orr.

Zer ez lukete emango kazetariek edo beste alderdiek eskuratzeagatik!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 149. orr.

Harrotasuna, bihotzeko handitasuna... zer ez duen adierazten haren aurpegiak!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 78. orr.

Zer ez dudan nik Gotaineko etxe hartan ikasi!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 338. orr.

Zer ixtorioak lituzketen guri kondatzeko!  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 6. orr.

Begira zer nolako antzara lerdena!  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 150. orr.

Zeru goien edertasuna, ortziaren gardentasuna eta zeru-sabaiaren itxura, zer ikuskizun distiratsua!  Elizen arteko biblia   Si 43,1

Baheki zer astokeriak erraiten dituzten!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 150. orr.

Zer urruti dagoen hango duna!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 220. orr.

Zer garizuma luzea behar dudan jasan!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 21. orr.

Zuek ez dakizue zer zen hura!  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 22. orr.

3 (harridura-markarekin, bestelakoak adierazteko; ik zeregin; zeresan; zerikusi.

Eta gero zer eta bera kikildu!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 18. orr.

Baina zer arraio, Mikel!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 259. orr.

Eta, zer arraio!, ongi zihoakigun.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 94. orr.

Eta gainera, zer ostia!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 88. orr.

Baina zer gero!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 88. orr.

Zer egingo zaio ba!  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 71. orr.

Zer diozu, Um Hamida!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 158. orr.

Zer gertatzen da, ba, Juan!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 28. orr.

zer egiten duzu zuk hemen!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 40. orr.

-Zuk zer dakizu! -esan zidan erdeinuzko keinu bat eginez.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 30. orr.

-Zer kausa eta zer kausaondo...!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 129. orr.

Aspaldiko! Zer moduz zabiltza!  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 212. orr.

-Eta hik zer arraio dakik!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.

Zer dakita nik!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 27. orr.

Baina nik dakita xuxen zer zenuen igurikatzen!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 86. orr.

Zer zabiltza zu baldar horiekin!  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 111. orr.

-Zer aideko eta zer aidekondo! txura badaukak, zer demontre!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 83. orr.

-Zer arraio nahi du nik egitea testu horrekin!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 303. orr.

Zer izango da ba!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 19. orr.

Zer alda dezake, ordea, neure ezin-susmatua, neure ezer-ezin-jakina frogatzeak!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 107. orr.

-Zer egingo diogu, emakumea!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 70. orr.

-Zer ezin duala! Hi ez haiz ergela eta biok zakiagu nola mugitzen den mundua.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 37. orr.

Zer alda dezake horrek!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 242. orr.

Ea, bada, zer moduzkoa atera zaidan!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 15. orr.

Eta zeinek daki ahalmen gaiztoek zer egin dezaketen!  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 127. orr.

Goslartarren etxean, izan ere, zuk esango didazu zer atarramentu duten!  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 29. orr.

4 (aditzen era burutu artikuludunaren ezkerrean)

Zer jana izateak ez du esan nahi ondo elikatzen garenik Handik urte gutxira, garai batean Austriarren inperioko bazter guztietara heltzen zen zer jana eta zer edana gordetzeko eraikitako bihitegiok. belauniko jarri eta eskerrak emango lizkioke, gainera, Jainkoari, zer saldua izan duelako.  Berria - Gaiak   2004-03-24

-Nik badut zer kontatua horretaz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 231. orr.

Zalantzarik gabe edukiko zuten haiek ere zer kontatua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 223. orr.

Egia bada erran zaharra erran zuhurra delakoa, eman behar liguke horrek zer pentsatua.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 79. orr.

-Agenden desagerpenak zer pentsatua eman dik noski -nik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 223. orr.

Badugu zer pentsatua erregistroen gainean prentsa heldua nahi badugu.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 127. orr.

Bada, beraz, etorkizunari begira zer hausnartua eta zer aldatua.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 70. orr.

Dena dela, izan zen zer gozatua Etxarri Aranatzen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-18

Bazuten zer ekarria: zerbait eurena, guztiz barrukoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 12. orr.

Heldu den urtean ikusiko dugu kanpaina horrek zer emana izanen duen, eta horretan oinarrituz ikusiko dugu zein den Frantziaren erantzuna.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Hik zer sartua daukak gure solasean!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 85. orr.

Badugu, beraz, zer egina eta zer hobetua. ik zeregin.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 245. orr.

• 5 iz gauza, izakia.

Badira beste pertsona batzuk gauza horiek egiteko: animalien ongizaterako zer hori, gizarteratzeko zer hori, are Byronen zer hori egiteko ere.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 191. orr.

Konturatu zen lehen ez zela hain antiklerikala, errespetuzko zer bat gordetzen ziola elizari.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 73. orr.

Nortasunik gabeko zer bat nintzen, ondo da, hainbat urtetan bere benetako gurasoen berririk izan ez zuen sustrairik gabeko landare bat.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 225. orr.

-Ez, ez dut esango... derrigorrez zenik... baina bazuen zer bitxi bat... parte onekoa ez zen zer bat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 14. orr.

Garondoan, zer baten ukitu hotzak geldiarazi ninduen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 194. orr.

Niri ez baina airean zegoen zer bati hitz egiten ziola ematen zuen, heriotzaren itzala sumatuz bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 55. orr.

Honela, hutsetik ezer kreatzerik ez dagoela ikusitakoan, orduan bila gabiltzana zuzenago hautemango dugu, zer bakoitza zertatik kreatua izan daitekeen eta zer bakoitza nola gertatzen den jainkoen eraginik gabe.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 41. orr.

Zer bakoitza bere lekuan jartzeak, jartzen jakiteak, ematen duen segurantza.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 135. orr.

Medikuarengana joango naiz, behingoz urdaileko zer hau begira diezadaten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 133. orr.

Fitxen zer honekin hasi nintzen arte.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 37. orr.

Nik, benetako estreinaldiari begira zerbait hobetzekotan, zer hauek aldatuko nituzke: [...].  Berria - Kultura   2004-04-21

Idiak, idi osoa izango bada, osatua behar du egon: zer hori baino gauza naturalagorik?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 104. orr.

Otzara handiak zeroatzaten haietako askok, eta jesarrita zeudenek behintzat lanak zituzten hain zer handiak jesarlekuen mugetara ekartzen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 84. orr.

Bere tokitik mugitu gabe zer beltz bat jaurti zidan, airez aire.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 370. orr.

Era horretan ulertzen bada, Kreazioa ordenan eta edertasunean garatuko den zer biziduna da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 25. orr.

Guk edaniko ardoaren ozpinduak zer berezi bat, hondar berezi bat utzi baitzuen gugan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 152. orr.

Miope guztiok diagu esperientzia hori: ispilu aurrean jarri eta betaurrekoak kentzearekin batera [...] bat-batean nabarmentzen zaizkigula ispiluaren kristalari itsatsitako zer guztiak: zetakak, pinportak, orinak...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 49. orr.

Arnasarekin zer ikusia duten zerak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 69. orr.

Ez dakidana, zera da: guk geure burua ukatzeko beste maite izan ditugun zerok ote diren geure seme-alabek nahi dutena.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 41. orr.

Ezagutza-eredu klasikoa ezbaian jarriz (3 atala) eta teknologiaren irudi tradizionalak hankaz gora ipiniz (4 atala), sozialki eraikiak diren zerok sozialki erregulatu (kontrolatu) behar direla argudiatuko dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Han hankarteko zerak dantzatu behar dira, gernubideak eta unibertso ezkutuetako zulo beltzak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 27. orr.

Komeni dena itzuli gabe utzi, artikuluaz gabetu eta horra euskarazko zerak norturik munduratu, erdara emagin dela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 61. orr.

Zunda, suero eta halako zerekin nengoen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 38. orr.

Ezin dut ulertu zer dela-eta izan dezakeen inork gogorik jesarri eta horrelako zeren gainean idazteko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 238. orr.

· Aldare honek, iluntasun honetan ikuskaturik, bazuen halako krudel eta izugarrizko ez dakit zer bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 169. orr.

Beste garai bateko auskalo zer bat zuten ibilbide luzeko trenek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 90. orr.

6 zer edo zer izord zerbait.

Zer edo zer badabilkit barruan, azaltzen ez dakidan zerbait.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 45. orr.

Beti jaten da zer edo zer, gutxi edo gehiago...  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 136. orr.

Baietz erantzun nion, zer edo zer hartzera joan gintezkeela ondoko tabernaren batera.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 12. orr.

Horrek zer edo zer asmatuko dik.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 14. orr.

Beste zer edo zer nahi genuen guk, beste zer edo zer espero, eta hori adierazi nahi zuten gure marruek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 213. orr.

Une horretanxe, zer edo zer gertatu zen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 69. orr.

Baliteke azkenean Das Worterako zer edo zer idaztea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 104. orr.

Egia esan, pentsatzen hasiz gero, halako zer edo zer espero izatekoa zen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 109. orr.

-Zer edo zer entzunda nengoen -erantzun nion-.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 132. orr.

Sumatu zenuen zer edo zer ahomentatu zutela bien artean, eta azkenik alfereza aterantz etorri zen ostera.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 78. orr.

Bortxazko lan hark, batzuetan, zer edo zer irensteko ahala eskaintzen zion.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 197. orr.

Zer edo zer behar duzu?  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 138. orr.

-Euren helburua edozein dela, zer edo zer egin beharra daukagula uste dut.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 102. orr.

Larritasuna sortzen dio gaixoari tumorearen egoeraz zer edo zer gehiago ez jakiteak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 68. orr.

Badut zer edo zer esku artean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 245. orr.

Badu zer edo zer, egia da, jarraitu du Gretak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 128. orr.

-Bizitzan beti izango dugu zer edo zer faltan -gaineratu zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 73. orr.

Begitarte orotan kausitu zuen zer edo zer, baina hain zen atzemangaitza, hain iheskorra, hain gordea eta xehea!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 241. orr.

Gure gizartean zer edo zer oker doa.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 29. orr.

Besoak gurutzatuta dauzka, eta atzealderantz zer edo zer okertuta gorputza; bion buruak hurbil daude.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Guztiei antzematen omen zien joera txarren bat, edo bestela ezdeusak sumatzen omen zituen, zer edo zeren faltan baleude bezala. beti arineketan, zer den ondoegi ez dakizun zer edo zeren bila.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 40. orr.

Ezin zen igarri lasai zegoen ala izugarri urduri, zer edo zertan pentsatzen ari zen ala isileko poliziek epaileen aurrean ematen zituzten azalpenak entzuten.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 26. orr.

Zalapartak entzuten dira tanpez, eroriko baldar eta urrunen antzekoak, zer edo zerk lur joko balu bezala.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 149. orr.

· [Txantxangorria] hasten da txioka, salto alde batera eta salto beste aldera, txioka eta txioka, makilatxo bat zirudien zer edo zertxo baten aldamenean...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 217. orr.

7 (izenondo mugagabearen ezkerrean)

Berezitasuna eskas sentitzen dutenek, gisa oroz, egun osoa karrikak beren esku dituzte zer edo zer usaiaz kanpokoren proposatzeko.  Herria   2002-07-25

8 (izenondo mugatuaren ezkerrean)

Ea zer edo zer bitxia sumatu zuen egun hartako bazkarian.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 64. orr.

-Zer edo zer gogorragoa egin behar genikek.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 33. orr.

Eta zer edo zer barregarria esaten badute, entzuleak baino askoz ere barre handiagoak egiten dituzte eurek. ondorioz, badu zer edo zer autobiografikoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 249. orr.

Besteak bezalakoa zen gutun hura, baina bazuen zer edo zer berria, edo, nola esango nuke, biziberritua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 26. orr.

Zer edo zer interaktiboa izango da.  Berria - Kultura   2004-06-30

Zer edo zer inportantea esan behar zidan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 93. orr.

Beti eraman behar dun zer edo zer zirraragarria trenean hagoen bitartean irakurtzeko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 123. orr.

9 zer ere (aditz laguntzailea bait- aurrizkiaz)

Gizonak zer ere ereiten baitu, hura biltzen ere du.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 67. orr.

Eta, zer ere erraten baitzuen, zer ere egiten ere baitzuen niri kontrakoa frogatzeko, bereizteko premia handia zuen gogo gutxi bezainbat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 65. orr.

Behin eta berriro haren ondora itzultzen zara, gogoan erabiltzen duzu beti, nora ere joaten baitzara, zer ere egiten baituzu.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 196. orr.

Ixpixoen ondotik, bazen edari, askari edo bazkari, zer ere baitzuten jokaturik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 101. orr.

Gutiesten zuen, ahula izan zelako, ez zelako borrokatu jokamolde ero hartara eraman zuen nahigabearen kontra -zer ere baitzen- eta duintasun guzia galdu zuelako.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 14. orr.

· Zer ere iragartzen zuten medikuek nire egoeraz, baitezpadakoa zen ziurtzat ezer ez ematea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.

Zer ere ziren, batek alboan kaxa eder bat bazeukan, zur ederrean landua.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 328. orr.

10 zer eta zer

50 bat jende bildu da guziak interesatuak miseriaren soleitzeko zer eta zer egiten ahal den ideiaren bilatzeko.  Herria   2003-03-06

Ez naiz beraz Santa Maria de las Reglaz zer eta zer erran hasiko. Nik ez dut orain ikastolara joaten lanik izaten, baina neretzat eta nere gisakoentzat orain "ikastola" zer eta zer den erran behar banizu, ez litzaidake lanik akituko.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 160. orr.

11 zer gerta ere badaezpada ere.

Eta orduan gauza asko erakutsi behar zaizkio, zer gerta ere; gauzak nola diren eta zergatik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 40. orr.

Atea zabaldu behar du, eta babesa dakar zer gerta ere.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 153. orr.

Betidanik, zer gerta ere, lau intxaur eskura nahiago, urrutiko hamalauak baino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 119. orr.

Zer gerta ere giltzatua beharko zukeen polizi pistola bat zeraman eskuetan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 76. orr.

Urratsak labur eta zuhur beraz, zer gerta ere.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 115. orr.

Aldiz, jakizu bigarren gutun hori atxikia dudala, zer gerta ere, nahiz Jakes aita delako aitormenik ez daukan lehen hark bezain garbi...  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 129. orr.

Lehendakariaren bizkartzainak alde orotara barranda zeuden, eskua palto azpian zeramaten pistolen gainean, zer gerta ere!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 41. orr.

11a zer-nola (galdera esaldietan) nola.

Aita isileko arrantzan edo ehizan aritutakoa zen inoiz, eta Charliek bazekien zer-nola moldatu.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 40. orr.

Ikusi ahal izan nuen, bai, zer-nola aldatzen zioten aurpegia, bateko eta besteko emozioek.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 91. orr.

Ez al dakizu zer-nola kontatu zenidan egundo ez zenidala erakutsi zure benetako izaera?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 126. orr.

Aurrerantzean [...] hegatxabalei begiratzen diedan bakoitzean, aireplano hori horretan pentsatuko diat, eta gugan hirurongan, eta zer-nola gauden oraintxe bertan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 58. orr.

Hasitako gertakizuna zer-nola amaituko itxaron gabe, beren bideari jarraitu zioten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 38. orr.

Hurrengo atalburuan ikus-irakurtzen duenak entzun-jakingo du zer-nola hasi zen hizketan adi-gidari gaztea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 155. orr.

Zuk, apeza izanez, badakikezu zer nola egin egunero, fededun eta ere sinesgabeen erdian izanez eta ibiliz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 33. orr.

Horregatik, gehiago itxaron ezinik, Timoteo bidali nizuen zuen sinesmena zer-nola zebilen jakiteko.  Elizen arteko biblia   1 Ts 3,5

12 zer-nolako (orobat zernolako g.er.) izlag nolakoa.

O, Sokrates, zer nolako poeta zaren!  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 138. orr.

Zer nolako zintzotasuna!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 276. orr.

Zer nolako lotsagabekeriak!  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 233. orr.

Ez dakizu zer-nolako gozatuak ematen dizkiguzun!  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 229. orr.

A, eta bide batez [...] bazekinat, Danik esan didalako, zer-nolako putakeriak asmatzen ibiltzen zareten!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 108. orr.

Zer nolako uste izugarria duzu bada nitaz!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 444. orr.

Zer-nolako jendea da?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 155. orr.

-Eta zer-nolako onura ekarriko liake hori jakiteak?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 120. orr.

Zer-nolako laguntza bidal diezaiekegu, eta nola helduko da garaiz?  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 57. orr.

Zer nolako debatea eta norekin nahi duzue piztu zuen proposamenarekin?”Zer nolako izugarrikeria egin ote du hemen atxilotua egoteko?", egin zuen bere baitan.  Herria   2001-09-13

Badakit zer-nolako iritzia duzun nire familiaz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 89. orr.

Ez dakit zer nolako aurpegia jarriko genion.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 66. orr.

Horrek zer nolako eragina izango duen ezin da esan.  Berria - Gaiak   2004-11-24

Pentsa zer-nolako ezustekoa hartuko nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 27. orr.

Begira zer-nolako maitasuna izan digun Aitak, Jainkoaren seme-alaba izena eman baitigu, eta izan ere hala gara.  Elizen arteko biblia   1 J 3,1

Ez zuten asmatu zer nolako gaitza zen, ez ziren, beraz, emakumea sendatzeko gauza izan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 106. orr.

Esplikatu nion Ximuni zer-nolako momentu goxoak pasatzen genituen han, haurrak ginelarik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 115. orr.

Pasarte horiek esanda dagoen bezala aurkitzen badira, ez dakit zer nolako asmoz egin zuen hori.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 118. orr.

Egundaino ez dut jakin zer nolako ikaslea izan naizen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 118. orr.

Orain ohartu behar dugu zer nolako diferentziak dauden garai haien eta gurearen artean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 271. orr.

Ruche jaunak gogoan zuen zer-nolako obsesioa zuten zen baino handiagoa egiteko beren arteko aldea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 100. orr.

Zer-nolako zigorra jarriko ote zieten pentsatzen zuen Harryk.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 224. orr.

Zer nolako ezinegonak mugiarazten ote zuen Marro, galdetu izan diot beti neure buruari.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 101. orr.

Hori guztia finantzatzeko zer-nolako bideak erabili behar diren.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 13. orr.

Erabat ahaztu zitzaidan zer nolako begi hitsez begiratu zidan nire azkeneko bisitan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 157. orr.

Edozein umerentzat garrantzirik gabea den pasadizo hark ondo azaltzen du zer nolako ispilu deformatuen galerian kondenatuta bizi izan nintzen ni.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 206. orr.

Zein diren handi bezain zikinak haren amarruak; zer nolako bihurgune gaiztoak bururatzen zaizkion haren bihotz galduari.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 87. orr.

Haatik, ordurako ikasia nuen gainbehera etortzen zela hurrena, eta zer-nolako abioan gainera, zer-nolakoan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 138. orr.

· A zer-nolako hipotesia, Virgilio: heriotza kendu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 87. orr.

A zer nolako ipurditxoa duen! Probokazio hutsa!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 99. orr.

-A zer-nolako barrabasa! -esan zion behin alabari niri begiratu bitartean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 153. orr.

13 (predikatu gisa)

Zer nolakoa izan da esperientzia?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 379. orr.

Zer-nolakoa da kasu honetan aprioriko justifikazioa?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 110. orr.

Hauxe baino ez diot, badakidala zer-nolakoa den gure Matt.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 68. orr.

Apaizak erabakiko du ordaindu beharrekoa, aberea zer-nolakoa den kontuan harturik.  Elizen arteko biblia   Lb 27,12

Hitzegin zuten gero Jacky Vicedos Oihantzainak eta Pierre Salaberry Oihantzainburuak azaltzeko zer nolakoa den xedea.  Herria   2002-12-12

Batere axola ez digun pertsona bat zer-nolakoa den adierazteko pare bat hitz aski eta gehiegi izan daitezke.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 48. orr.

14 (izen gisa)

Orain arte ez dut inoren eskubiderik ukitu, ezta inorengandik eskupekorik jaso ere, baina zer-nolako honi ez diot antzik ematen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 188. orr.

"Arimaren zer-nolakoari dagokionez", dio Diversiones Sanctorum-en autore ospetsuak, "ez da eztabaida handirik izan, ez bada gorputzean hark duen lekuari buruzkoa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 32. orr.

Animaliaren zer-nolakoak berak, haren egiturak, haren fisiologiak, zenbait saio motatara mugatzen dituelako ikerketa-aukerak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 74. orr.

Ondoretasunaren kimikaren zer-nolakoa zehaztea, zelularen funtzio oinarrizkoak aztertzea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 14. orr.

Nahi gabeko oroimenak baizik ez dezake ekar oso-osorik, sakonaldeetatik berez jalgiz, inozentzian, harriduran eta izuan bildurik, haurtzaroko esperientziaren zer-nolakoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 170. orr.

Adiskidearen heriotzaren zer-nolakoei buruzkoak batzuk; beste batzuk, berriz, gutunean aipatutako matematika-pasarteei zegozkien. Ez diat ezer jakin nahi zuen harremanaren zer-nolakoaz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 100. orr.

15 ez da zeri ‘eskerrik asko’-ren erantzuna. ik horregatik.

-Ez da zeri -esan zuen mutil gazteak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 225. orr.

-Ez da zeri, jauna.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 10 aldiz agertzen direnak)

a zer (307); a zer nolako (45); ai zer (23); aitak zer (10); al dakik zer (41); al dakit zer (13); al dakizu zer (65); al dakizue zer (10); ala zer (46); amak zer (16); arte zer (11); artean zer (46); atzean zer dagoen (28); aurrean zer (33); aurrera zer (28); aurrerantzean zer (12); aurretik zer (14); auskalo zer (128); azkenean zer (20); azpian zer (11)

badago zer (24); badaki zer (86); badaki zer den (30); badakigu zer (71); badakigu zer den (10); badakik zer (57); badakit zer (114); badakit zer den (13); badakit zer egin (10); badakite zer (43); badakite zer den (19); badakizu zer (187); badakizu zer den (28); badakizu zer egin (22); badakizu zer esan (23); badakizue zer (49); badu zer (70); badugu zer (22); badut zer (13); badute zer (29); badute zer egin (10); baina zer ari (16); baina zer arraio (14); baina zer axola (17); baina zer da (47); baina zer egin (66); baina zer egingo (31); baina zer esan (26); baina zer gertatu (12); baina zer gertatuko (19); baina zer gertatzen (26); baina zer nahi (27); baina zer uste (13); bainekien zer (12); bakoitzak zer (34); bakoitzean zer (28); banekien zer (30); barnean zer (12); barruan zer (38); batek daki zer (24); batek zer (50); bazakiat zer (10); bazekien zer (53); bazekiten zer (11); bazen zer (14); bazuen zer (19); begira zer (100); begira zer egin (12); benetan zer (60); benetan zer gertatu (13); bera zer den (13); beraz zer (22); bestela zer (19); besterik zer (31); bihar zer (18); bitartean zer (10)

deabruak daki zer (11)

ea zer (401); ea zer egin (34); ea zer egiten (24); ea zer gertatzen (36); ea zer iruditzen (17); ea zer moduz (19); ea zer nahi (14); ea zer nolako (12); edo auskalo zer (15); erabakiko du zer (14); erakusten du zer (14); erakutsi zer (12); erakutsiz zer (10); erran zer (14); esadazu zer (20); esan zer (50); esango dizut zer (13); eta a zer (11); eta auskalo zer (17); eta badakigu zer (11); eta badakizu zer (16); eta ea zer (33); eta gero zer (27); eta han zer (10); eta hara zer (13); eta hik zer (14); eta hiri zer (10); eta hona zer (11); eta horrek zer (23); eta nik zer (15); eta orain zer (51); eta zer ari (14); eta zer arraio (11); eta zer axola (14); eta zer ez (140); eta zer gehiago (17); eta zuk zer (26); etorkizunean zer (28); etxean zer (17)

ez bainekien zer (10); ez baitaki zer (11); ez baitakit zer (12); ez baitzekien zer (12); ez da zer (14); ez dago zer (41); ez daki zer (124); ez dakiela zer (17); ez dakigu zer (89); ez dakit zer (706); ez dakite zer (44); ez dakizu zer (68); ez dakizue zer (21); ez du zer (34); ez duela zer (11); ez dut zer (11); ez dute zer (15); ez genekien zer (32); ez jakin zer (20); ez nekien zer (160); ez zagok zer (11); ez zakiat zer (26); ez zegoen zer (15); ez zekiat zer (28); ez zekiela zer (21); ez zekien zer (173); ez zekinat zer (11); ez zekiten zer (33); ez zer (46); ez zer egin (10)

ezin jakin zer (10); ezta zer (15)

galdetu zer (22); galdetu zion zer (14); gaur zer (30); gero zer (87); gero zer egin (10); geroztik zer (11); gizakia zer (19); gobernuak zer (15); guk zer (31); guztiak zer (18)

haiek zer (31); halako zer (14); han zer (45); hara zer (160); hara zer dioen (19); hara zer esaten (10); harekin zer (24); harekin zer egin (16); hari zer (15); hark zer (56); hau zer (23); hauek zer (17); hemen zer (60); hemendik aurrera zer (15); herria zer (10); herriak zer (15); herrian zer (11); herritarrek zer (10); hi zer (15); hik zer (77); hik zer nahi (10); hik zer uste (24); hiri zer (28); hiri zer iruditzen (14); hitzak zer (10); hona hemen zer (22); hona zer (144); hona zer dioen (38); honek zer (31); honek zer esan (12); honekin zer (11); honetan zer (24); hor zer (26); hori zer (92); hori zer da (20); hori zer den (32); horiek zer (59); horiekin zer (13); horietan zer (13); horra zer (165); horra zer den (17); horra zer erran (10); horrek zer (160); horrek zer erran (10); horrek zer esan (44); horrek zer pentsatua (11); horrekin zer (30); horren atzean zer (10); horretan zer (39); hortan zer (10); huna zer (53); hura zer (50); hura zer ote (10); hura zer zen (15)

ikus dezagun zer (19); ikus zer (10); ikusi behar zer (11); ikusi zer (35); ikusiko da zer (11); ikusiko dugu zer (45); ikusiko dut zer (13); ikusiko duzu zer (18); ikusiko zer (11); ikusiz zer (30); ikustea zer (18); ikusteko zer (30); ikusten zer (29); inguruan zer (37); irabaztea zer (25); irabaztea zer den (22); izanak zer (11); izanen da zer (20); izatea zer (32); izatea zer den (25); izateak zer (10)

jainkoak daki zer (19); jainkoak zer (16); jakin gabe zer (14); jakingo du zer (10); jakingo zer (33); jakitea zer (31); jakiteko zer (27); jakiten zer (22); jakiterik zer (12); jaunak zer (10); jendeak zer (39); jendeari zer (14); jokatzea zer den (10)

kontu zer (12); kontuz zer (11)

lehenik zer (13)

ni zer (23); nik badakit zer (15); nik dakita zer (41); nik zer (135); nik zer dakit (20); nik zer egin (11); nirekin zer (13); niri zer (33); noiz eta zer (10); nola eta zer (10); nola zer (12); non zer (25); nor edo zer (10); nor zer (15); nork daki zer (21); nork zer (39); nun zer (123); nun zer egin (42); nun zer entzun (10); nun zer ikus (24)

ondoren zer (33); ondotik zer (14); orai zer (15); orain zer (119); oraindik zer (30); oraino zer (28); oraino zer egin (10); orduan zer (86); orduan zer egin (14); ostean zer (11)

pentsa zer (32)

zehatz mehatz zer (11); zehatz zer (10); zehazki zer (51)

zer abantaila (11); zer adierazi (77); zer adierazi nahi (66); zer adierazten (41); zer adin (17); zer afaldu (10); zer agindu (20); zer aldaketa (18); zer aldatu (44); zer aldatu da (20); zer aldatuko (10); zer alde (19); zer amets (15); zer arazo (17); zer ardura (26); zer ari da (30); zer ari den (27); zer ari diren (10); zer ari haiz (60); zer ari naiz (19); zer ari nintzen (14); zer ari ote (23); zer ari zara (94); zer ari zarete (19); zer ari zen (43); zer arraio (210); zer arraio ari (14); zer arraio egin (10); zer arraio egiten (10); zer arraio gertatzen (15); zer arraiotarako (10); zer arrakasta (15); zer arrazoi (22); zer arrisku (18); zer asmatu (14); zer asmo (67); zer asmo duzu (13); zer atera (22); zer aterako (27); zer aterako den (10); zer ateratzen (21); zer atsegina (19); zer aukera (40); zer aurkitu (32); zer aurkituko (35); zer aurkitzen (14); zer aurpegi (27); zer axola (214); zer axola dio (54); zer axola du (17); zer axola zaizu (10); zer azterketa (10); zer aztertu (10)

zer ba (110); zer bada (21); zer baldintzatan (10); zer balio (83); zer balio du (22); zer balio duen (11); zer balorazio (18); zer balorazio egiten (14); zer barkaturik (12); zer behar da (18); zer behar den (17); zer behar du (14); zer behar duen (19); zer behar duk (15); zer behar duzu (23); zer behar zuen (11); zer beldur (13); zer berri (84); zer bertze (10); zer beste (39); zer bestela (13); zer besterik (57); zer bide (73); zer bide egin (14); zer bide hartu (10); zer bide hartuko (14); zer bilakatu (37); zer bilakatuko (37); zer bilakatzen (11); zer bilatzen (42); zer bizi (12)

zer da (1436); zer da ba (23); zer da bada (14); zer da euskal (19); zer da gizakia (15); zer da hau (102); zer da hori (97); zer da zehazki (11); zer da zure (12); zer da zuretzat (13); zer dabil (13); zer dago (77); zer dagoen (153); zer dakarren (21); zer daki (21); zer dakigu (16); zer dakit (46); zer dakit nik (20); zer dakite (15); zer dakizu (49); zer dakizu zuk (20); zer datorren (16); zer dauka (14); zer daukadan (10); zer daukagun (11); zer daukak (12); zer daukan (21); zer daukazu (35); zer deabru (20); zer dela eta (501); zer demontre (75); zer demontre gertatzen (10); zer den (1807); zer den azaltzeko (10); zer den egia (10); zer den gure (10); zer den hau (10); zer den hori (21); zer den jakin (31); zer den jakiteko (15); zer den ona (26); zer derasazu (11); zer deritzok (14); zer deritzozu (152); zer deritzozue (22); zer diferentzia (10); zer dio (84); zer diodan (14); zer dioen (141); zer dioen jaunak (13); zer diogun (12); zer diok (60); zer dion (51); zer diot (24); zer diote (38); zer dioten (56); zer diozu (241); zer diozu horretaz (11); zer diozu zuk (12); zer diozue (16); zer diozun (12); zer dira (135); zer diren (200); zer du (130); zer du ba (17); zer dudan (22); zer duen (71); zer dugu (78); zer dugun (18); zer duk (111); zer duk karlosena (15); zer dun (23); zer dut (10); zer dute (26); zer duten (24); zer duzu (229); zer duzue (16); zer duzun (20)

zer edan (16); zer edo zer (719); zer edo zeren (11); zer edo zertan (17)

zer egin (3368); zer egin behar (779); zer egin beharko (49); zer egin daiteke (41); zer egin daitekeen (30); zer egin den (13); zer egin dezake (33); zer egin dezakedan (11); zer egin dezakeen (25); zer egin dezakegu (19); zer egin dezakegun (16); zer egin dezaket (53); zer egin du (22); zer egin dudan (16); zer egin duen (39); zer egin duk (23); zer egin dut (29); zer egin dute (20); zer egin duten (22); zer egin duzu (48); zer egin duzue (13); zer egin erabaki (10); zer egin erabakitzeko (21); zer egin genezakeen (11); zer egin jakin (31); zer egin nahi (91); zer egin nezakeen (44); zer egin nuen (20); zer egin orduan (10); zer egin pentsatzen (10); zer egin zenuen (14); zer egin zezakeen (41); zer egin zezaketen (14); zer egin zuen (103); zer egin zuten (28); zer eginen (201); zer eginen den (11); zer eginen duen (24); zer eginen dugu (11); zer eginen duten (24); zer eginen duzu (11); zer eginen zuen (16); zer eginen zuten (11); zer egingo (745); zer egingo diogu (52); zer egingo du (28); zer egingo dudan (20); zer egingo duen (58); zer egingo dugu (86); zer egingo dugun (22); zer egingo dut (42); zer egingo dute (17); zer egingo duten (31); zer egingo duzu (37); zer egingo duzue (11); zer egingo luke (10); zer egingo nuen (12); zer egingo zaio (20); zer egingo zenuke (21); zer egingo zuen (28); zer egingo zukeen (11); zer eginik ez (35); zer eginkizun (13); zer egitea (21); zer egitea nahi (10); zer egiteko (87); zer egiteko asmoa (21); zer egiten (766); zer egiten ahal (20); zer egiten ari (47); zer egiten den (21); zer egiten du (53); zer egiten dudan (20); zer egiten duen (85); zer egiten dugu (24); zer egiten dugun (26); zer egiten duk (21); zer egiten dute (19); zer egiten duten (64); zer egiten duzu (65); zer egiten duzue (29); zer egiten duzun (13); zer egiten nuen (29); zer egiten zenuen (10); zer egiten zuen (65); zer egiten zuten (31)

zer egoera (11); zer egoeratan (22); zer egun (29); zer eguraldi (19); zer ekarpen (30); zer ekarpen egin (17); zer ekarri (36); zer ekarriko (63); zer ekarriko duen (18); zer ekartzen (23); zer emaitza (12); zer eman (94); zer emanen (16); zer emango (35); zer ematen (31); zer entzun (82); zer entzun nian (21); zer entzungo (10); zer entzuten (10); zer erabaki (56); zer erabakiko (21); zer eragin (87); zer eragin izan (24); zer eragin izango (10); zer erakusten (12); zer erakutsi (33); zer eraman (16); zer erantzun (191); zer erantzun behar (23); zer erantzungo (34); zer erantzuten (16); zer eratako (14); zer ere (28); zer erosi (17); zer erraiten (30); zer erran (375); zer erran behar (15)

zer erran nahi (88); zer erranen (53); zer erranik (31); zer erranik ez (13); zer erraten (21); zer erremedio (17); zer esan (1766); zer esan behar (106); zer esan didan (15); zer esan dik (10); zer esan dizu (20); zer esan du (22); zer esan duen (16); zer esan duk (12); zer esan duzu (25); zer esan eta (16); zer esan ez (61); zer esan gura (34); zer esan handia (11); zer esan jakin (15); zer esan nahi (813); zer esan zidan (17); zer esan zion (21); zer esan zizun (10); zer esan zuen (29); zer esana (60); zer esanahi (22); zer esanen (12); zer esango (324); zer esango dizut (20); zer esango duen (12); zer esango dugu (10); zer esango dute (12); zer esango luke (11); zer esango nion (12); zer esango zenieke (11); zer esango zenuke (11); zer esango zuen (11); zer esanik (391); zer esanik ere (10); zer esanik ez (304); zer esaten (334); zer esaten ari (60); zer esaten den (12); zer esaten duen (39); zer esaten duten (21); zer esaten zuen (30); zer esaten zuten (16)

zer eskain (11); zer eskaini (20); zer eskainiko (12); zer eskaintzen (30); zer eskatu (37); zer eskatuko (23); zer eskatzen (63); zer eskatzen diozu (10); zer eskubide (20); zer espero (123); zer espero daiteke (15); zer espero duzu (18); zer eta nola (49); zer etorkizun (10); zer etorriko (18); zer ez (379); zer ez da (23); zer ez den (30); zer ez ote (47); zer ezaugarri (15); zer ezkutatzen (31)

zer falta (33)

zer gai (16); zer gaizki (20); zer galdera (16); zer galdetu (28); zer galdetuko (15); zer galdetzen (13); zer galdu (30); zer galdurik (11); zer galtzen (10); zer gara (26); zer gara gu (12); zer garen (34); zer garrantzi (32); zer garrantzia (12); zer gatik (11); zer gauza (51); zer gehiago (193); zer gehiago behar (10); zer gehiago egin (14); zer gehiago esan (21); zer gehiago eska (10); zer gehiago nahi (19); zer gelditzen (23); zer geratzen (24); zer gerta (256); zer gerta daitekeen (33); zer gerta ere (147); zer gerta zitekeen (26); zer gertatu (1015); zer gertatu behar (18); zer gertatu da (160); zer gertatu den (138); zer gertatu ote (49); zer gertatu zaidan (12); zer gertatu zaio (22); zer gertatu zaion (26); zer gertatu zaizu (19); zer gertatu zen (378); zer gertatu zitzaidan (27); zer gertatu zitzaien (18); zer gertatu zitzaion (69); zer gertatuko (574); zer gertatuko da (120); zer gertatuko den (179); zer gertatuko litzateke (43); zer gertatuko litzatekeen (15); zer gertatuko zen (66); zer gertatzen (1132); zer gertatzen ari (140); zer gertatzen da (295); zer gertatzen den (235); zer gertatzen ote (25); zer gertatzen zaidan (15); zer gertatzen zaie (11); zer gertatzen zaik (21); zer gertatzen zaio (40); zer gertatzen zaion (31); zer gertatzen zaizu (61); zer gertatzen zaizue (10); zer gertatzen zaizun (13); zer gertatzen zen (118); zer gertatzen zitzaidan (16); zer gertatzen zitzaion (37); zer giro (15); zer gisaz (15); zer gizon (19); zer gogoeta (12); zer gordetzen (18); zer grazia (11); zer gura (20); zer gustatzen (33); zer gustatzen zaion (11); zer gutxiago (11); zer guztiak (18)

zer habil (16); zer harreman (41); zer harrera (15); zer harridura (10); zer hartu (45); zer hartu behar (16); zer hartu nahi (11); zer hartuko (25); zer hausnartu (10); zer helburu (20); zer hitz (28); zer hizkuntza (12); zer hobe (21); zer hoberik (17); zer hobetu (46); zer hobetua (14)

zer idatzi (62); zer idatzi zuen (20); zer idatziko (10); zer idazten (27); zer iduritzen (11); zer ikas (36); zer ikasi (74); zer ikasia (26); zer ikasten (11); zer ikus (74); zer ikusi (156); zer ikusi nuen (11); zer ikusia (33); zer ikusiko (38); zer ikusirik (149); zer ikusirik ez (34); zer ikusirik izan (10); zer ikusteko (22); zer ikustekorik (15); zer ikusten (94); zer ikusten duzu (24); zer ikustera (10); zer indar (21); zer inporta (52); zer inporta du (24); zer interes (22); zer irabazi (19); zer irabaziko (20); zer irabazten (18); zer irakasten (11); zer irakur (11); zer irakurketa (10); zer irakurri (19); zer irakurtzen (21); zer iritzi (143); zer iritzi diozu (12); zer iritzi duen (12); zer iritzi duzu (65); zer irizpide (15); zer irizten (28); zer irudi (10); zer iruditu (67); zer iruditu zaizu (25); zer irudituko (19); zer iruditzen (255); zer iruditzen zaik (31); zer iruditzen zaizu (124); zer iruditzen zaizue (18); zer iruditzen zitzaion (10); zer itxura (58

zer izan (358); zer izan behar (30); zer izan da (35); zer izan daiteke (11); zer izan daitekeen (18); zer izan den (45); zer izan diren (10); zer izan nahi (27); zer izan zen (58); zer izan ziren (10); zer izan zitekeen (29); zer izanen (78); zer izanen da (20); zer izanen den (29); zer izango (144); zer izango da (27); zer izango den (33); zer izango ote (16); zer izango zen (17); zer izaten (11)

zer izen (61); zer izen zuen (14); zer jakin (55); zer jakin nahi (16); zer jalgiko (13); zer jan (54); zer jana (20); zer jango (18); zer janik (21); zer jantzi (22); zer jarrera (54); zer jarrera hartu (13); zer jarrera hartuko (18); zer jarri (19); zer jartzen (20); zer jaso (13); zer jaten (24); zer jazo (27); zer jazotzen (11); zer jende (29); zer joko (21)

zer kalte (27); zer komeni (32); zer konda (14); zer kontatu (59); zer kontatua (21); zer kontatuko (15); zer kontaturik (14); zer kontatzen (19); zer kristo (12)

zer laguntza (13); zer lan (59); zer lan egin (11); zer lanbide (10); zer leku (32); zer leporatzen (15); zer liburu (13); zer litake (10); zer litzateke (13); zer lor (13); zer loria (22); zer lortu (52); zer lortu nahi (26); zer lortuko (15); zer lortzen (12); zer lotsa (13); zer lotura (33)

zer maila (13); zer mezu (14); zer mila (13); zer modu (13); zer moduz (896); zer moduz ari (10); zer moduz dago (63); zer moduz daude (11); zer moduz doa (13); zer moduz habil (23); zer moduz hago (16); zer moduz joan (19); zer moduz moldatzen (15); zer moduz nengoen (10); zer moduz zaude (93); zer moduz zaudete (13); zer moduz zegoen (20); zer moduzko (31); zer moduzkoa (16); zer motatako (26)

zer nabarmenduko (15); zer nabarmenduko zenuke (15); zer nahi (1031); zer nahi du (35); zer nahi dudan (37); zer nahi duen (85); zer nahi dugun (25); zer nahi duk (85); zer nahi dun (25); zer nahi dute (20); zer nahi duten (36); zer nahi duzu (287); zer nahi duzue (59); zer nahi duzun (21); zer nahi gisaz (26); zer nahi nuen (32); zer nahi zenuen (10); zer nahi zuen (62); zer nahi zuten (21); zer nahiago (23); zer naiz (27); zer naiz ni (11); zer naizen (23); zer nekien (17); zer nekien nik (11); zer neurri (35); zer neurritan (41); zer neurritaraino (14); zer nintzen (17); zer nola (117); zer nola egin (17); zer nolako (1003); zer nolako eragina (26); zer nolako garrantzia (16); zer nolako harremana (10); zer nolako harrera (11); zer nolako jarrera (10); zer nolako lana (11); zer nolako ondorioak (17); zer nolakoa (77); zer nolakoa den (13); zer nolakoa izan (16); zer nolakoa zen (13); zer nolakoak (29); zer norabide (10); zer nuen (13); zer oker (11)

zer ondo (12); zer ondorio (130); zer ondorio atera (21); zer ondorio izan (18); zer ondorio izango (12); zer onura (13); zer ordea (10); zer ordu (95); zer ordu da (41); zer ordu zen (23); zer ordutan (57); zer ostia (35); zer ote (322); zer ote da (58); zer ote den (35); zer ote zegoen (14); zer ote zen (78)

zer paper (12); zer pasa (19); zer pasatu (56); zer pasatu da (13); zer pasatu den (12); zer pasatuko (15); zer pasatzen (97); zer pasatzen da (32); zer pasatzen den (25); zer pauso (12); zer pena (34); zer pentsa (98); zer pentsatu (180); zer pentsatu behar (26); zer pentsatu ote (11); zer pentsatua (84); zer pentsatua eman (39); zer pentsatua ematen (21); zer pentsatuko (57); zer pentsatuko ote (13); zer pentsatzen (200); zer pentsatzen dudan (23); zer pentsatzen duen (43); zer pentsatzen dugun (10); zer pentsatzen duten (19); zer pentsatzen duzu (10); zer pentsatzen zuen (17); zer pisu (10); zer plazera (11); zer plazerra (32); zer polita (12); zer poza (21); zer prezio (10); zer proposatzen (20)

zer sentitu (39); zer sentituko (13); zer sentitzen (111); zer sentitzen da (10); zer sentitzen dudan (13); zer sentitzen duen (13); zer sentitzen duzu (17); zer sentitzen zuen (13); zer sinetsi (11); zer suma (10); zer suposatzen (11)

zer toki (20); zer topatuko (13); zer ulertu (19); zer ulertu behar (12); zer ulertzen (25); zer urrats (10); zer uste (408); zer uste du (14); zer uste duk (74); zer uste dun (11); zer uste dute (19); zer uste duzu (158); zer uste duzue (29); zer uste huen (11); zer uste zenuen (12); zer uste zuen (25); zer utzi (17)

zer zabiltza (16); zer zara (35); zer zaren (11); zer zarete (11); zer zebilen (15); zer zegoen (65); zer zekien (19); zer zela eta (57); zer zen (596); zer zen hori (16); zer zen hura (27); zer zen jakin (13); zer zentzu (26); zer zentzu du (10); zer zenuen (10); zer zerikusi (10); zer zetorren (10); zer zeukan (19); zer zioen (69); zer zion (24); zer zioten (28); zer ziren (86); zer zor (17); zer zuen (55); zer zuten (16)

zu zer (23); zuek zer (20); zuk badakizu zer (10); zuk zer (129); zuk zer diozu (10); zuri zer (35); zuri zer axola (12)

baina zerk (14); ez dakit zerk (31)

zerk bereizten (12); zerk bultzatu (46); zerk bultzatu zaitu (10); zerk bultzatu zuen (13); zerk bultzatuta (10); zerk bultzatzen (16); zerk egin (23); zerk egiten (31); zerk egiten du (15); zerk egiten duen (11); zerk ekarri (21); zerk eman (11); zerk ematen (26); zerk eragin (103); zerk eragin duen (21); zerk eragin zuen (46); zerk eragiten (44); zerk eragiten duen (15); zerk erakartzen (11); zerk eraman (16); zerk ez (11); zerk sortzen (11)

auskalo zeren (11); ez dakit zeren (24); zer edo zeren (11)

zeren alde (24); zeren arabera (15); zeren beldur (45); zeren beldur izan (11); zeren bila (71); zeren bila zabiltza (11); zeren edo (10); zeren gainean (18); zeren kariaz (11); zeren truke (17); zeren zain (60); zeren zain zaude (11)

zeri begira (19); zeri buruz (91); zeri buruz ari (14); zeri deitzen (22); zeri heldu (20)

horra zertako (30)

bazekien zertan (11); ea zertan (16); edo zertan (33); eta zertan ari (26); ez da zertan (21); ez dago zertan (52); ez dagoela zertan (12); ez dakit zertan (17); ez daukat zertan (12); ez daukazu zertan (14); ez du zertan (124); ez duela zertan (45); ez dugu zertan (31); ez dut zertan (20); ez dute zertan (52); ez dutela zertan (14); ez duzu zertan (55); ez zeukan zertan (12); ez zuela zertan (16); ez zuen zertan (27); ez zuten zertan (12); gauzak zertan (18); gauzak zertan diren (10); horra zertan (17); zer edo zertan (17)

zertan aldatu (26); zertan arduratu (13); zertan ari (425); zertan ari da (16); zertan ari den (41); zertan ari dira (12); zertan ari diren (24); zertan ari haiz (30); zertan ari naiz (13); zertan ari naizen (25); zertan ari nintzen (31); zertan ari zara (50); zertan ari zaren (12); zertan ari zarete (15); zertan ari zen (71); zertan ari ziren (16); zertan aritu (11); zertan aritzen (19); zertan bereizten (22); zertan da (58); zertan dabil (11); zertan dabilen (19); zertan dago (11); zertan dagoen (11); zertan datza (36); zertan datzan (64); zertan den (159); zertan dira (35); zertan diren (97)

zertan egin (18); zertan egiten (13); zertan eman (16); zertan erabili (15); zertan ez (23); zertan garen (11); zertan gelditu (10); zertan gira (18); zertan giren (21); zertan habil (21); zertan harritu (10); zertan hobetu (30); zertan hobetu behar (19); zertan horrela (11); zertan huts (15); zertan huts egin (12)

zertan ibili (26); zertan izan (44); zertan jakin (12); zertan kezkatu (39); zertan kezkaturik (15); zertan lan (11); zertan nintzen (10)

zertan oinarritu (10); zertan oinarritzen (47); zertan oinarritzen da (12)

zertan ote (35); zertan pentsatu (10); zertan pentsatzen (16)

zertan ukatu (12); zertan zabiltza (26); zertan zabiltza hemen (10); zertan zebilen (18); zertan zen (71); zertan zetzan (17); zertan ziren (36)

zertara dator (28); zertara datorren (14); zertara etorri (51); zertara etorri zara (10); zertara joan (24); zertara zetorren (17)

ea zertarako (16); ez dakit zertarako (15); orduan zertarako (10); zergatik eta zertarako (20)

zertarako baina (14); zertarako balio (123); zertarako balio du (34); zertarako balio duen (12); zertarako balio dute (11); zertarako balio zuen (10); zertarako balioko (15); zertarako behar (82); zertarako behar duzu (10); zertarako bizi (23); zertarako da (22); zertarako deitu (11); zertarako den (32); zertarako dira (12); zertarako diren (13); zertarako egin (25); zertarako ekarri (11); zertarako erabili (10); zertarako erabiliko (10); zertarako erabiltzen (18); zertarako gai (17); zertarako idatzi (10); zertarako izan (10); zertarako jakin (10); zertarako nahi (80); zertarako nahi duzu (16); zertarako sortu (10); zertarako zen (15)

badakit zertaz (10); baina zertaz (15); ez dakit zertaz (17); ez nekien zertaz (12)

zertaz ari (300); zertaz ari den (36); zertaz ari diren (14); zertaz ari gara (11); zertaz ari garen (22); zertaz ari naizen (50); zertaz ari zara (32); zertaz ari zaren (15); zertaz ari zen (41); zertaz ari ziren (16); zertaz ez (12); zertaz hitz egin (47); zertaz hitz egiten (24); zertaz mintzo (15)


zera 1 iz gogoratzen-edo ez den hitz baten ordez erabiltzen den hitza.

Batzuetan, nahi nikek, zera, nola esan, neure buruarengandik urrundu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 23. orr.

-Ez, ba, ni zera, managerra, horixe, Mikel Arreseren managerra naiz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 179. orr.

Guztiok oroituko gara zure... zera... gauzak egiteko modu bereziaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 222. orr.

-Zera, ez dirudite oso... oso arriskutsuak, ezta?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 88. orr.

Jakingo duk, noski, Pitagorasek halako... zera, sekta bat sortu zuela; hori duk hitz zuzena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 97. orr.

Ez ordea halako tik edo zera horietakoren bat zuelako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 68. orr.

-Aizu, zera... esango al didazu leku on bat lana aurkitzeko?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 48. orr.

Arestian, zera -esan dezagun hitza-, atsedenaldia baino lehen, Tales konturatu da eguzkiak berdin tratatzen dituela munduko gauza guztiak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 47. orr.

-Ez dut esan nahi ez naizela pozten zu ezagutzeaz -erantsi zuen Harryk bizkor-; baina, zera, badago arrazoi berezirik zu hemen egoteko?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 18. orr.

Ba, zera... badakizue... laguntza apur bat baino ez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 102. orr.

-Baina zera, ezkondu egin nahi dugu.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 50. orr.

-Barkatu, ama, baina guk zera...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 34. orr.

Handik egun batzuetara gertuko pertsonak esaten dit jaun mediku psikojakinak ze juzku egin duen, eta zera, "oso pertsona koherentea" omen naizela, edo ematen dudala, edo hala iruditu behintzat hari.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 33. orr.

Tira, zera, badakizu, latsari azal-ilun horietako bat izan dut garbitzaile urteetan, eta oso maitea dut.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 25. orr.

Zera baino ez, honako hau ez dela zure gainerako kapelak bezalakoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 91. orr.

-Zera, aita...  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 74. orr.

2 zehaztu edo adierazi nahi ez den edo ezin den hitzaren ordezko hitza.

Identifikazio edo etiketa moduko zera bat da, nakarezkoa dirudiena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 141. orr.

Bizia da zera bakarra zeinetan gauza eta gauzaren gogoa gauza bera diren.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 265. orr.

Nik baldin badiot -ez diodan bezala- honetan eta hartan sinesten dudala, oso ondo, oso jator eta oso zera bezala gelditzen naiz, baina [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 86. orr.

Ba, hutsaren pareko zera batzuk: karbonoa, dirua, desnibela edo denbora bezalako abstrakzioak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 210. orr.

Halako zera eman zidan, nik ere banekien ankerra izaten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 29. orr.

-Zera hori zaukan, badakin.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 196. orr.

Baina ze zera klase?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 49. orr.

Eta sekula ez dut hileta-zera horretaz ezer entzun.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 15. orr.

-Zera... Diego... ez dakit.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 106. orr.

Eta gainera beste zera itzel hori zegoen, jakina.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 24. orr.

Handik gutxira hasten zen egiazko saltsa, zereko zera zertzeko ordua, badakizue zertaz ari naizen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 100. orr.

-Zerako zera zerako zerarekin zeratuta zeratu da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 111. orr.

Zerako zera izendatzen zuen herkideari umilki ihardesten zion, presa zeukala gehituz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 223. orr.

Edurnezurik Pinotxo bere logelara eraman zuen, baina ustekabean Pinotxoren zera oso txikia zela topatu zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 107. orr.

Nire zera ezkutalekutik atera nuenean jarri zuen poz aurpegiak nire autoestimu guztia itzuli zidan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 110. orr.

Ustezko maitasunaren, begirunearen edo zerako zeraren azpitik zer dabilen ez da beti (sekula?) jakiten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 70. orr.

Oroit zaitez lurra Ama Lurra dela folkloristentzat eta ekologistentzat, beste izenez Natura deitzen duten zerako zera hori.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 210. orr.

3 (erakusleekin)

Nondik norakoa edo noiztik honakoa da "jainko" izeneko zera hori?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 56. orr.

Ez zekinat, haien ospe, dotorezia edo zera horren pixka bat nirea balitz bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 71. orr.

Harryk berriro begiratu zion zera hari, bihotza bizkor-bizkor taupaka zuela, min emateraino.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 253. orr.

Zera honek baino zapore hobea izatea espero dut...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 149. orr.

Zenbat-eta barrenago eduki batek legea, morala eta ordena on ofiziala, orduan-eta errazkiago ager litekeela morboaren zera hau.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 24. orr.

Inork ba al dakizue non bizi den zera hori?  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 203. orr.

Askoz benazkoagoak eta bereagoak ditu emakume ustez objetuak, gizontxo ustez sujetuak bere balioa ematen edo gehitzen dioten zera horiek dituen baino, hots, letra eta numero hutsal horiek baino.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 93. orr.

Berak buruan daukan zera horri iritzia esatea baldin badago, noski.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 75. orr.

Baina zer den ez dakigun eta ezin harrapa genezakeen zera horretaz ari baldin bagara, [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 140. orr.

Zera hark guztiak bat-bateko zartako gisako bat eman zidan aurpegian.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 11. orr.

4 esaldi bati sarrera emateko, aditzaren ezkerrean ezartzen den partikula. ik hau 1.

Egitate historikoa zera da, ordea:[...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 55. orr.

Bere arazoa zera da, ez dakiela nola bereizi liburuetan irakurritakoa eta bizitzaren errealitatea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 9. orr.

Estreinatu berria den errepublika iraultzaileari eskatzen dion lehenengo gauza zera da: ”Erlijio harremanekin guztiz eten ezazue”.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 32. orr.

Politika honen gakoa zera zen, berak konbertitu nahi zituen gizarte ez-kristauen bidetik behaztopa-harri bat kentzean, beste bat jartzen ari zela bere erlijiokideen aurrean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 39. orr.

Gainerako guztia, zera dituk, hitzak, ideia engainagarriak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 219. orr.

Zera baitzuen oinarri antolamendu horrek, lan egiten duenaren zapalkuntza.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 174. orr.

Presoei buruz zera nahi nuke, koruak zer dioen jakin.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 109. orr.

Hotz begiratu zidan eta zera esan: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 18. orr.

Eskolan, zera esaten zigun matematikako irakasleak: "Eta, ondoren, aski da teorema aplikatzea, etab.", eta hantxe uzten zuen igeltsua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 59. orr.

Gainerakoei dagokienez, Jainkoa izenaz unibertsoa ulertzen bazuen, orduan zera esan behar zuen: hau ez dagoela bere lekuan iraunkorki present (geldi), ezta lekua aldatzen duenik ere (higitzen denik).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 192. orr.

Horrekin batera, Analitikaren irakaspenak zera dio: gure pentsatzearen eta begiestearen forma hauek ez direla esperientziaren baldintzak soilik. ldazle batzuk badira bai zera diotenak, Lapitze-Portukoa izan zela lehendabizi gertatu zitzaion arrisku jokoa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 8. orr.

Zera agindu zuen, kapitaletik interesetan ordaindutakoa kenduko zela, eta beste guztia hiru ordainketa berdinetan kitatuko zela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 92. orr.

Eta zera gehitu zuen, isilxeago hitz eginez: [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 41. orr.

-Zer esan nahi izan digu zehazki amak zera bota digunean: "Handik bederatzi hilabetera...".  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 29. orr.

Baina zera gertatzen da: nik ez dudala onartu nahi hiri madarikatu honetako jendearengandik onartu behar den guztia.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 340. orr.

Atzealdean zera irakur daiteke tinta urdinez: [...].  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 56. orr.

Erabat txundituta, Harryk luma berriro busti eta zera idatzi zuen: "Nire izena Harry Potter da".  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 203. orr.

Hizkuntza guztietan hitz egiten zidan, azken buruan zera jakiteko: zer bilatzen ote nuen bere etxean, zergatik etorri nintzen etorri behar nuela abisatu gabe.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 25. orr.

Nik, euskal herritarra naizen honek zera aldarrikatzen dut: [...].  Herria   2004-02-12

Argi zen zera nahi zutela jakin, ea zertarako balio zuen, zenbat kostatzen zen, nondik zetorren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 122. orr.

1976. urtean, Hawkingek zera proposatu zuen: zulo beltzak sortzen direnean masa galtzen dutela poliki-poliki erradiazioa emitituz.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Ez dago Erromako historian oso aditua izan beharrik zera ikusteko, halako lege bat ezin zela dezenbiroek egina izan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 91. orr.

Hau halako moldez ematen die, non zera esan behar baita: orain arte hautemandakoaren arabera erregela honen edo haren salbuespenik ez dela aurkitu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 32. orr.

· Esaten du, zera, ahal balu bere gerrian lotuko nindukeela koloretako hari batez.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 39. orr.

Kontua duk, zera, autobus urbano bat hartu nuela lanera joateko, [...].  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 56. orr.

Badakik, larrutan egin eta gero, neskatxak zer esango eta zera: [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 22. orr.

5 esaldi bat bukatzeko partikula.

Ikusita nago ni portuan ale itzel askoak, kristoren zuhaitz puskak, zera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 64. orr.

Eta alferrik jarriko duzu aurpegi hori, zera.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 25. orr.

Ontzi berean gaude orain eta, zera...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 225. orr.

Ahalik eta xerra mehenak, zera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 131. orr.

Harriabar galanta, zera!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 87. orr.

Ikatz guri-guria zaukak horrek hanka artean, ikatz guri-guria, zera!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 68. orr.

Pitzatzen hasia ote nintzen ere... hotsak entzuten nituela, zera!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 64. orr.

ik beherago 10.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

6 bai, zera erabat ukatzeko esapidea.

-Ez, bai zera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 27. orr.

-Ez, ez, bai zera! -erantzun zion Hermionek, ilea begietatik kendu eta etsipenez bere eskolako poltsaren bila ingurura begira-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 240. orr.

-Bai zera, ez, ez -esan nuen bizkarra jasoz eta berokia kenduz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 60. orr.

Bai zera, inola ere ez!  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 19. orr.

-Bai zera txantxetan!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 292. orr.

Bertan behera uztea? Bai zera! Arratsaldean desfilatzeko eskubidea lortu eta gero...!  Berria - Harian   2005-09-09

Besteak engainatuko ditun akaso, baina ni..., bai zera!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 113. orr.

Ez zidan beldurrik eman, bai zera, ezta gutxiagorik ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 177. orr.

-Bai zera, Marta, kubo horrek ez zeukan barroterik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 72. orr.

Ez dut sekula ahaztuko haren itxura, bai zera!, orain ordu bete egon balitz bezala daukat gogoan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 55. orr.

Bai zera! Gizonak iruditzen zaizkizu, baina mendiaren itzalak dira.  Elizen arteko biblia   Epa 9,36

Baina ez pentsa kaiolatik atera nindutenik, bai zera!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 211. orr.

Ezkondu, bai zera!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 110. orr.

Egunkaria trankil irakurriko nuelakoan, baina bai zera.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 46. orr.

7 baita zera ere bai zera.

Baita zera ere -egin zion oihu Herak, sumindurik-, inondik ere ez.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 18. orr.

Baita zera ere, hil! Itxurak! itxurak! Ez ezazu sinistu!”Baita zera ere; zergatik ez bizitza guztia?", egin nuen neure artean; -Orgiak?... Baita zera ere!...  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 142. orr.

-Baita zera ere ohera! -oihukatu zuen-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 278. orr.

8 ez, zera ezezko esaldiei erantzuko esapidea, bai noski!-ren baliokidea.

-Bai zera! -Ez zera!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 111. orr.

-Ez zera! Eguerdiro bazkaltzen dut berarekin, ez ahaztu, zu bulegoan zauden bitartean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 58. orr.

-Ez zera! -egin zion oihu Lacik-.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 50. orr.

9 zera! (gaitzeste adierarekin-edo)

-Zera! -esan zuen-.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 308. orr.

Gauza ederra izango zen noski autoan iristea hara, baina zera!, autodun kimikari bat bazina [...] ez zinateke hor jardungo azido pirubikoa izerditzen eta ezpain-margo fabrikatzaile anbiguo halakoen atzetik lasterka egiten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

"Hola egingo duzue zuek... zera!" esan zuen Yagok.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 137. orr.

10 (ukatze adierarekin-edo)

Zera egongo duk Donostian!  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 87. orr.

Zera egongo da hotza!  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 74. orr.

-Zera jakin behar dute!  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 137. orr.

-Zera egingo duzue zuek!  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 217. orr.

Zera!: Kasilda. Segunen andrea.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 47. orr.

-Bai, zera nahiko dik gurekin etorri, nondik sortu zaik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 248. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

arazoa zera da (16); arrazoia zera da (11); bai zera (293); baina bai zera (18); baina zera (32); baina zera esan (7); baita zera (53); baita zera ere (52); bakarra zera (39); bakarra zera da (21); bakarra zera izan (6); bakarra zera zen (8); bat zera (35); bat zera da (18); bat zera izan (6); bat zera zen (6); batek zera esan (13); bere zera (7); beste zera (20); beste zera bat (6); dagoena zera da (8); deitu eta zera (6); den zera (12); dena zera da (14); dudana zera da (11); duen zera (8); duena zera da (14); duguna zera da (7)

edo zera (7); egia zera da (9); erantzuna zera (8); ez zera (13); galdera zera (6); garrantzitsuena zera da (10); gauza bakarra zera (9); gauza zera da (8); gero zera (7); gertatzen dena zera (6); guk zera (8); guztia zera (9); halako zera (16); handiena zera (6); harrigarriena zera (6); hemen zera (10); hemendik zera (6); honek zera (15); hori zera (6); horrek zera (20); horrek zera esan (7); horren arrazoia zera (6); hortik zera (8)

kontua zera (28); kontua zera da (21); nagusia zera da (13); nik zera (36); nik zera nahi (6); ondorioa zera (9); ondorioa zera da (6); orain zera (11); orduan zera (21); presidenteak zera (8)

zera adierazi (80); zera adierazi du (8); zera adierazi zion (7); zera adierazi zuen (50); zera adierazten (8); zera agindu (8); zera agintzen (9); zera aitortu (6); zera alegia (7); zera ari (9); zera aurkitzen (11); zera aurkitzen dugu (7); zera azaldu (16); zera azaldu zuen (11); zera baino (37); zera baino ez (20); zera baita (6); zera bakarrik (17); zera bat (28); zera behar (7); zera besterik ez (7); zera bota (10); zera bururatu (7); zera da (436); zera dela (7); zera dio (55); zera dioenean (6); zera diot (9); zera diote (14); zera duk (21)

zera egin (27); zera egiten (10); zera ematen (8); zera erabaki (6); zera erakusten (13); zera erakutsi (7); zera erantsi (14); zera erantsi zuen (9); zera erantzun (43); zera erantzun du (6); zera erantzun zuen (15); zera erantzuten (14); zera ere (73); zera erran (11); zera esan (506); zera esan behar (16); zera esan dio (9); zera esan du (12); zera esan nahi (105); zera esan nion (20); zera esan ohi (6); zera esan zidan (39); zera esan zion (34); zera esan zuen (142); zera esanez (16); zera esango (38); zera esatea (16); zera esateko (15); zera esaten (107); zera esaten ari (8); zera esaten du (8); zera esaten entzun (6); zera esaten zion (6); zera esaten zuen (15); zera esatera (9); zera eskatzen (12); zera gaineratu (35); zera gaineratu zuen (22); zera galdetu (48); zera galdetu nion (9); zera galdetu zidan (6); zera galdetu zion (11); zera galdetzen (21); zera gehitu (19); zera gehitu zuen (14); zera gertatu (18); zera gertatu zen (9); zera gertatzen (17); zera gertatzen da (7); zera hark (6); zera hau (12); zera honetan (7); zera hori (58); zera horiek (9); zera horrek (9); zera horren (9); zera horretan (7); zera horri (6); zera hura (19)

zera idatzi (12); zera idatzi zuen (7); zera ikusten (7); zera iragarri (15); zera iragarri zuen (11); zera irakur (9); zera irakur zitekeen (6); zera irakurri (8); zera izan (71); zera izan da (11); zera izan zen (46); zera izango (11); zera izango da (6); zera izaten (7); zera jakin (15); zera lortu (10); zera lortu nahi (6); zera nabarmendu (17); zera nabarmendu zuen (11); zera nahi (22); zera nahi nuke (7)

zera ohartarazi (12); zera ondorioztatzen da (10); zera pentsatu (33); zera pentsatu dut (8); zera pentsatu nuen (18); zera pentsatzen (9); zera proposatu (8); zera proposatzen (6)

zera ulertu (7); zera ulertzen (8); zera uste (9); zera xuxurlatu (7); zera zehaztu (8); zera zehaztu zuen (7); zera zela (6); zera zen (112); zera zioen (37); zera zioten (6)

zerako zera (16); zereko zera (7)


zeramika (orobat keramika g.er.) 1 iz buztinez edo portzelanaz ontziak eta bestelako gauzakiak egiteko jarduera. ik buztingintza.

Komunitatea hogei bat lagunek osatu zuten hasiera batean, gehienak artisau-lanetara emanak: zeramika, oihalgintza, marrazkigintza, pintura.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 87. orr.

Euskal Herriko zeramika tradizionaleko objektuak daude bilduma horretan.  Berria - Kultura   2006-04-11

Metalgintzan, grafikagintzan eta zeramikan ere gatazka bidean dagoela uste du.  Berria - Ekonomia   2004-05-20

2 zeramikan erabiltzen den gaia.

Baziren, halaber, bertako zeramika lantzen zuten buztinlariak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 52. orr.

Lurreko zeramika hotzak areagotu baino ez zidan egin larritasuna oinetatik gora.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 84. orr.

Zeramikazko errotulu batek Iturbideren "habiaren" aitzinean zegoela adierazi zion.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 281. orr.

Zeramikazko plater handi bat zen, buztinzale bizardun bati Santa Clarako paseoan erosi ziotena.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 121. orr.

Urez beteriko zeramikazko konketa batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 155. orr.

Zeramikazko baldosa beiratuez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 353. orr.

Lauki hori eta arre handiz apaindutako zeramikazko zoladura jarri zuten geletako parketaren gainean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 40. orr.

Hemen dago, sarreran ezkerretara, argia pizteko giltzatxoa, zeramikazkoa, txuria, borobila, gainean egurrezko ezpala duela.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 58. orr.

3 zeramikazko gauzakia.

Terma erromatarrak, nekropolis islamiarrak, Erdi Aroko auzo baten aztarnak, harresi ikusgarri bat dorre eta guzti, zeramikak, medailak eta abar.  Berria - Kultura   2004-07-08

Esperientzia hurbilean oinarritutako buztinezko zeramikak dira nagusi, formatu handikoak eta txikikoak.  Berria - Kultura   2006-01-24

Lanen artean, margoak, tapizak, eskulturak eta zeramikak daude, eta 1965. urtetik 1983. urtera bitartean egin zituen Mirok.  Berria - Kultura   2004-03-14

Zeramika polikromatuak.  Berria - Kultura   2004-03-26

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hitzarmen horri esker 2.626 tona hondarkin arriskitsu gutiago ekoiztearen menturarekin, bereziki zimenta, kimika, altzairugintza, papera ala zeramika sektoreetan.  Herria   2005-11-10

Fernando Roig, zeramika alorreko enpresaburua.  Berria - Kirola   2006-03-03

Ziburuko zeramika eskolako obrak ere ikus daitezke Gasteizeko erakustoki hortan.  Herria   2003-12-25

40ko hamarkadan egindako zeramika lan.  Berria - Kultura   2004-01-21

Otsaila bitartean Iparraldean egon zinela zuritzeko datu faltsu bat eman zenion, zeramika-lantegian jardun zenuela ordura arte.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 259. orr.

Orgiko hariztira irteera, zeramika tailerra eta, iluntzean, musika.  Berria - Euskal Herria   2004-07-20

Gehienak, zeramika zatiak 275.000, baina baita mosaiko tesela solteak, txanponak, giza hezurrak eta objektu metalikoak ere.  Berria - Harian   2006-03-07

Inguruan baziren ere arrain eta abere ezurrak, bai-eta zeramika puskak eta harrizko tresna zenbait.  Herria   2003-05-15

Polimero poroso batek osatzen du konposatuaren egitura eta zeramika hauts finak ematen dio sendotasuna.  Berria - Gaiak   2004-10-20

Horrekin batera, marrazkiak eta eskultura eta zeramika sorta ikusgai izango da.  Berria - Kultura   2004-12-23

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere arabera, esleipen plan horrek CO2 igorpenen %40 eragiten duten sektoreak bakarrik aintzat hartu ditu: burdingintza, papergintza, zementu ekoizpena, beira-zeramika, energia eta petrolio findegiak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-24


zeramikagintza iz zeramikazko gauzakiak egitea; zeramikaren industria.

Zeramikagintzan egiten genuen lan. Isurtzeko eskubideen beharra hasiera batean zazpi sektoretan ezarriko dira: zementua, petrolio findegiak, siderurgia, beiragintza, zeramikagintza, papergintza eta energia.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 192. orr.


zeramikazale izond zeramikaren zalea dena.

Eta Sergio eta Matias hizketan hasi, eta horrela segitu zuten, biak zeramikazale porrokatuak zirenez gero.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 59. orr.


zeramiko izond zeramikazkoa. ik zeramika 4.

Mortero eta material zeramikoz egiten ziren erromatarren horma-egitura tipikoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 210. orr.


zeramista iz zeramikazko gauzakiak egiten dituen pertsona.

Segidan, zeramista izatearen onuraz mintzatu zen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 17. orr.


zeratu, zera(tu), zeratzen 1 da/du ad zera izan; zera egin. ik zertu.

Orain zure ama gajoa zeratu... desagertu denez, Emily eta biok zure legezko tutoreak gara eta Lily gajoaren testamentu-betearazleak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 173. orr.

Oroit zaitez lehen-lehenago hainbesteraino asaldatzen edo aztoratzen edo dena delako zera hartaraino zeratzen zintuen (eta zenuen) harako pertsonatxo hartaz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 31. orr.

-Jaietarako jendea etortzea oso ongi ulertzen dut, baina etorri al da inor... zeratzera?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 378. orr.

-Zerako zera zerako zerarekin zeratuta zeratu da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 111. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Hain baita zabala bizitza, hain baita altua, kasu, besarkada soil batek ezkuta ditzakeen zerako zeraren zera zeratzaileen zera zeratuen zenbakia...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 77. orr.


zeratxo iz zera txikia.

Zeratxo hau aitortu beharrean nagokizue: etxean altxortu ditudan libururik onenak dira lehenengo bost-hamar orrialdeak irakurri ondoren apalategira zuzenean bidali ditudanak; hots, beste egun batean irakurtzeko utzitako liburuak.  Berria - Kultura   2006-04-25


zeratzaile izond zeratzen duena.

Hain baita zabala bizitza, hain baita altua, kasu, besarkada soil batek ezkuta ditzakeen zerako zeraren zera zeratzaileen zera zeratuen zenbakia...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 77. orr.


zerazale izond zeraren zalea dena.

Aber edo eusko edo zerazalea zen, nahiko da hori.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 256. orr.


zerba 1 iz baratze landarea, erremolatxaren motakoa, erdiko zaina zabala duten hosto handiak eta jateko onak dituena (Beta vulgaris vulgaris).

Hasieran, saiatu zen zertxobait baratzean, uraza, porru eta zerba batzuk jarririk, baina laster aspertu zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 102. orr.

Bertan, lore-sailak eta neguko barazkiak -azaloreak, patatak, erremolatxak, zerbak, tipulak- ikus daitezke. Zerba, espinaka eta txikoriaren oihartzuna uzten dute ahosabaian.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 82. orr.

Etxera igo nintzenean, porruz eta zerbaz beteriko poltsa bat prestaturik zeukan amak, maistrari eraman niezaion, eskaintzen zidan laguntza nolabait eskertze aldera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 42. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Han, librako gurin ogien ondoan, zerba hostoen gainean, cantal gazta erraldoi bat zegoen, zabal-zabal etzanda.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 323. orr.

Koñakaz bustitako esne beroa edo gau beranduan prestatzen zidan zerba-pure tristea izan ziren haren zainketa bakarrak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 214. orr.


zerbaiska ik zerbaixka.

zerbait (orobat zerbeit g.er. eta zerbatt g.er.) 1 izord gauzaren bat. (ikus beheko konbinatorian zerbait izenordearen agerraldi maizkoenak)
2 (ezezko perpausetan) ik ezer.

Jazoeren ondorio-ilaran dena nolabait erregela honen menpean dagoela, alegia, ez dela inoiz zerbait gertatzen aldez aurretik beste zerbait ez badoa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 85. orr.

Gizakiaz "bere bihotzean esan zuen" aipatzen denean, berak pentsatu baina inori esan ez zion zerbait adierazi nahi da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 78. orr.

Erakarri egiten ninduen aurpegiaren ikuskariak, ordu arte ikusi ez nuen zerbait nabaritu niolako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 208. orr.

Besteek uler ez zezaketen zerbait esaten zion musikak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 56. orr.

Etxeko atea ireki eta aireari usain egin orduko badaki zerbait ez dabilela ondo.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 230. orr.

Zerbait ez dabil, traban dago, kale egiten du, akatsen bat dago.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 148. orr.

Aireak baino pisu handiagoa duen zerbait ez duzu inoiz ere hegaz egiten ikusiko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 52. orr.

Entzun zuten guztiek bazekiten zerbait ez zegoela ondo esaldi hartan.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 33. orr.

Edateko zerbait ez badut, hementxe egingo du nireak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1078. orr.

Beraz, berenaz zerbait ez baldin bada ere induljentziaren arrazoi zuzen, fede eta karitate askirekin egina delarik, gertatzen ahal da haren arrazoi zuzena bilaka dadin.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 185. orr.

-Holako zerbait ez ote didazu jadanik ere errana?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 19. orr.

Eskolan, zerbait ulertzen ez genuenean, gerrako haurrak deitzen ziguten.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 34. orr.

Baina hiru egunetan zerbait aurkitzen ez baduzue, ni izango naiz lan berria aurkituko dizuena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 82. orr.

3 (izenondo baten ezkerrean, izenondoa mugagabean doala)

Zuhur nenbilen, zerbait berezi esan nahi zidala sumatzen nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 85. orr.

Baietz ba, gogotik egonen zela enekin zerbait goxo eta freskoren edateko denbora.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 89. orr.

Zerbait berri etorri zitzaion burura.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 334. orr.

Beldur izan baikintezke, bitartean hori bera zerbait estrainio ez ote zaion geratzen ari irakurleria gazteenari.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 210. orr.

Osaba-izebak jende on eta amultsuak ziren, baina haien eta bere artean zerbait bitxi bazen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 250. orr.

Zerbait harrigarri, markaz fuerako, gertatu behar duela uste dizu haurrak kontakizun bakoitzean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 234. orr.

Beraz, edo usteltzeak ez du kalterik, eta hau ezinezkoa da, edota usteltzen den orok zerbait on galtzen du, eta hau egia osoa da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 225. orr.

Zerbait berok on egingo dizu...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 63. orr.

Zerbait txar gertatu bide da.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 14. orr.

4 (izenondo baten ezkerrean, izenondoa mugatuan doala)

Gizon edo emakume batek zerbait berezia sentitzen duenean, lehenengo aldiz sentitzen du, berria zaio, ezezaguna.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 308. orr.

Zain nengoen, edo esperantzan bederen, zerbait berezi hori noiz sentituko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 59. orr.

Behatzen dizunetik bertatik, iduri du zerbait goxoa erraten dizula.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 55. orr.

Hara, zerbait berria egitera noa: hasia da sortzen, ez al diozue antzematen?  Elizen arteko biblia   Is 43,19

Izena -izen zientifikoa- jarri behar zitzaien, eta zuhaitz erraldoi horiei izena jartzeko zerbait handiaren izena aukeratu behar zen. latinezko medikuntza-eskuliburu batzuen berri ematen zuten fitxen artean zerbait bitxia topatu nuela.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 198. orr.

Aita Donostiak neskatxa anonimo bati jasotako kantuak bazuen zerbait bitxia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 237. orr.

Horregatik, ohiko espioi eleberri bat baino, zerbait ezberdina egin nahi izan zuela nabarmendu zuen Alberto Ladronek.  Berria - Kultura   2004-04-02

Sokasaltora jolasten ari diren neska-mutikoek zerbait harrigarria eta tristea ikusi eta soka biratzeari uzten diotenean bezain hilak zeuden telefonoaren soka zintzilikatu haiek, infinituraino biderkatuak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 51. orr.

Atzoko izumenaren ondoren, zerbait ona, azkenik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 126. orr.

Erreta zegoen; zerbait txarra gertatuko da, antza denez.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 235. orr.

Gazteak zerbait txarra datorrela iragartzen duen burrunba horietako batek esnatu ditu.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 47. orr.

5 apur bat.

Zerbait bizkortu nauk eta, banoak hemendik.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 13. orr.

Zerbait lasaitu omen dira hark esan dienean hurrengo astean seguru aterako dutela dena, kazetaritza horrelakoa dela eta barkatzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 204. orr.

6 (izen bati dagokiola, izenaren ezkerrean)

Bestetik, bidean zerbait erremedio ematen dizkio lagunak Tobiasi etxera itzulitakoan aitari ikusmena emango diotenak. Idatzizko kasetaritzak ere zerbait laguntza merexi duela gaurko egunean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 87. orr.

Gauean ere zerbait lan ibili duk hik...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 25. orr.

Denek parte hartu nahi dohakabe gaixoekin, zerbait diru, soineko, jateko edo ontasun mota edozoin igorriz.  Herria   2005-01-06

Espainiako hauteskunde batzorde nagusiak ontzat hartu du lixta, hautagai bat baztertuz haatik, harentzat zerbait paper eskas zela.  Herria   2004-05-20

Bainan nehor ez hilik ere, oro kutsutuak, orok zerbait min eta kalte.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 190. orr.

7 (izen bati dagokiola, izenaren eskuinean)

Gainerat, batzuk diote gaztetzeko erremedio zerbait ere asmatuko dela hain segur goitxago edo berantxago.  Herria   2005-11-17

-Laguntza zerbait nahi bazenu edo...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 186. orr.

Baditugu entzuleak eta baditake guk uste baino gehiago indar zerbait, edo laguntza zerbait ekartzen ahal duguna.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 159. orr.

Preso lagunek beti lan zerbait emaiten zioten, denbora pasa edo zerbitzu galdez.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 191. orr.

Diru zerbait gelditzen zitzaion eta, ostatu batean sartu zen, eta janariaren eskatzera ernatu zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 214. orr.

Hastapenetik ulertua zuen eritasun zerbait bazuten presoak edo lanerako on ez zirenak ez zituztela atxikitzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 186. orr.

Gaur badakit beste arrazoirik bazegoela gogo horretan: nahi nuen beste min zerbait ahantzi.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 55. orr.

Mueble zerbait erosi behar zuen eta lehen saltegian ez du aurkitu.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 13. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

antzeko zerbait (501); antzeko zerbait da (13); antzeko zerbait egin (20); antzeko zerbait egiten (15); antzeko zerbait esan (23); antzeko zerbait gertatu (49); antzeko zerbait gertatzen (54); antzeko zerbait sentitu (13); arteko zerbait (26)

bada beste zerbait (10); bada zerbait (139); badago zerbait (14); badaki zerbait (19); badela zerbait (9); badu zerbait (38); badugu zerbait (10); badute zerbait (9); baina beste zerbait (25); baina zerbait (129); baina zerbait egin (9); bainan zerbait (9); baino zerbait (194); baino zerbait gehiago (157); baita zerbait (9); bakoitzak zerbait (9); bakoitzean zerbait (10); barruan zerbait (9); bat baino zerbait (10); bat batean zerbait (13); batek zerbait (36); bati zerbait (10); bazegoen zerbait (11); bazekien zerbait (16); bazen zerbait (60); bazirudien zerbait (12); bazuen zerbait (28); behar den zerbait (9); beharreko zerbait (40); behin zerbait (9); berak zerbait (23); berezi zerbait (9); berri zerbait (9); bertze zerbait (41); beste zerbait (679); beste zerbait behar (10); beste zerbait da (30); beste zerbait egin (10); beste zerbait ere (84); beste zerbait esan (20); beste zerbait gehiago (10); beste zerbait nahi (16); beste zerbait zen (9); bestelako zerbait (15); beti zerbait (72); bezalako zerbait (61); buruzko zerbait (41)

dagoen zerbait (70); dagoen zerbait da (11); dagokion zerbait (14); daitekeen zerbait (41); dela zerbait (18); den beste zerbait (13); den zerbait (330); den zerbait da (36); dezakeen zerbait (18); didan zerbait (10); dion zerbait (16); dira zerbait (10); diru zerbait (9); dituen zerbait (12); dudan zerbait (26); duen zerbait (184); duen zerbait da (15); dugun zerbait (41); duten zerbait (35); duzun zerbait (10)

ea zerbait (43); edateko zerbait (26); edo antzeko zerbait (72); edo beste zerbait (32); edo gisako zerbait (11); edo halako zerbait (26); edo holako zerbait (56); edo horrelako zerbait (50); edo zerbait (102); egin beharreko zerbait (13); egindako zerbait (11); esan zerbait (9); esandako zerbait (10); esateko zerbait (9); ez den zerbait (43); ez dudan zerbait (12); ez duen zerbait (41); ez dugun zerbait (9); ez duten zerbait (17); ez nuen zerbait (21); ez zen zerbait (29); ez zerbait (14); ez zuen zerbait (30)

gabeko zerbait (27); garrantzizko zerbait (9); genuen zerbait (16); gero zerbait (13); gertatzen den zerbait (13); gisako zerbait (59)

halako zerbait (138); halako zerbait esan (9); halako zerbait gertatu (9); halako zerbait gertatzen (13); han zerbait (18); handi zerbait (10); handiko zerbait (14); hark zerbait (26); hartan zerbait (13); hemen zerbait (22); holako zerbait (162); honek zerbait (13); honelako zerbait (37); honetan zerbait (19); hor zerbait (16); hori ere zerbait (14); hori zerbait (13); horrek ere zerbait (20); horrek zerbait (30); horrelako zerbait (241); horrelako zerbait esan (11); horrelako zerbait gertatu (13); horrelako zerbait gertatzen (23)

iduriko zerbait (10); inguruan zerbait (14); inguruko zerbait (9); itxurako zerbait (12)

jateko zerbait (49)

kanpoko zerbait (23); kontrako zerbait (10)

laguntza zerbait (15); litekeen zerbait (11); lotutako zerbait (10)

merezi duen zerbait (13); moduko zerbait (82)

nauen zerbait (11); nik zerbait (25); ninduen zerbait (17); nintzen zerbait (9); nion zerbait (11); niri zerbait (12); norbaitek zerbait (26); nuen zerbait (61)

orain zerbait (16); oraindik zerbait (14); orduan zerbait (12)

pareko zerbait (11)

uste dut zerbait (12)

zaigun zerbait (12); zaion zerbait (15); zegoen zerbait (36); zekien zerbait (10); zen zerbait (132

zerbait a priori (9); zerbait adierazi (40); zerbait adierazi nahi (20); zerbait adierazteko (14); zerbait adierazten (18); zerbait agertzen (13); zerbait ahaztu (22); zerbait aipatu (15); zerbait aitortu (12); zerbait aldatu (38); zerbait antzeman (9); zerbait argi (11); zerbait argitu (11); zerbait ari (32); zerbait ari da (9); zerbait arraro (11); zerbait arraroa (41); zerbait asmatu (27); zerbait atera (32); zerbait atera zuen (10); zerbait aurkitu (35); zerbait aurkituko (10); zerbait aurkitzen (22)

zerbait bada (33); zerbait badago (9); zerbait badela (12); zerbait bai (13); zerbait baino (14); zerbait baita (10); zerbait baizik (35); zerbait balio (13); zerbait balitz (22); zerbait balitz bezala (17); zerbait bazela (9); zerbait bazen (12); zerbait bederen (9); zerbait behar (93); zerbait beharko (10); zerbait berezi (27); zerbait berezia (100); zerbait berezia sentitzen (9); zerbait berri (54); zerbait berria (69); zerbait bezala (33); zerbait bihurtu (9); zerbait bilatu (9); zerbait bilatzen (10); zerbait bitxia (15); zerbait bururatu (11)

zerbait da (214); zerbait dago (21); zerbait dagoela (10); zerbait dela (82); zerbait delako (15); zerbait den (10); zerbait desberdina (14); zerbait dira (10)

zerbait edan (16); zerbait edatera (10); zerbait egin (480); zerbait egin behar (110); zerbait egin beharko (32); zerbait egin beharra (43); zerbait egin nahi (48); zerbait egin zuen (15); zerbait eginen (12); zerbait eginez (15); zerbait egingo (42); zerbait egingo zuen (11); zerbait eginik (10); zerbait egitea (75); zerbait egiteko (153); zerbait egiteko gogoa (9); zerbait egitekotan (11); zerbait egiten (143); zerbait egiten ahal (11); zerbait egiten ari (19); zerbait egitera (28); zerbait egon (11); zerbait ekarri (15); zerbait ekarriko (11); zerbait ekartzen (11); zerbait eman (46); zerbait emateko (11); zerbait ematen (28); zerbait entzun (41); zerbait entzuten (12); zerbait erabaki (9); zerbait erakusten (18); zerbait erakutsi (32); zerbait erantsi (9); zerbait erantzun (17); zerbait ere (145); zerbait ere bai (10); zerbait erosi (13); zerbait erraiteko (10); zerbait erran (89); zerbait erran behar (13); zerbait erran nahi (43); zerbait erraten (11); zerbait esan (416); zerbait esan behar (47); zerbait esan beharko (14); zerbait esan nahi (99); zerbait esan nahiko (13); zerbait esan zidan (10); zerbait esan zion (27); zerbait esan zuen (38); zerbait esango (30); zerbait esate (12); zerbait esate aldera (12); zerbait esatea (35); zerbait esateagatik (15); zerbait esatearren (18); zerbait esateko (51); zerbait esaten (108); zerbait esaten ari (12); zerbait esaten hasi (12); zerbait esatera (21); zerbait eskaini (9); zerbait eskatu (16); zerbait eskatzen (13); zerbait espero (14); zerbait etorri (13); zerbait ez (65); zerbait ezagutzen (12); zerbait ezberdina (17); zerbait ezkutatzen (28)

zerbait falta (56); zerbait falta da (9)

zerbait gaizki egin (14); zerbait galdetu (25); zerbait galdetzen (12); zerbait galdu (12); zerbait garrantzitsua (19); zerbait gehiago (354); zerbait gehiago behar (19); zerbait gehiago da (14); zerbait gehiago egin (25); zerbait gehiago ere (26); zerbait gehiago izan (15); zerbait gehixeago (11); zerbait gelditzen (11); zerbait gerta (24); zerbait gertatu (217); zerbait gertatu al (10); zerbait gertatu da (19); zerbait gertatu ote (16); zerbait gertatu zela (9); zerbait gertatu zen (52); zerbait gertatu zitzaidan (10); zerbait gertatu zitzaion (17); zerbait gertatuko (63); zerbait gertatuz (18); zerbait gertatuz gero (18); zerbait gertatzea (17); zerbait gertatzen (225); zerbait gertatzen ari (26); zerbait gertatzen bada (10); zerbait gertatzen da (47); zerbait gertatzen dela (14); zerbait gertatzen den (11); zerbait gertatzen denean (9); zerbait gertatzen zaio (9); zerbait gertatzen zait (10); zerbait gisa (22); zerbait gisaz (102); zerbait gogoratu (10); zerbait gordetzen (11)

zerbait handi (17); zerbait handia (21); zerbait harrigarria (10); zerbait hartu (41); zerbait hartu nahi (14); zerbait hartzeko (16); zerbait hartzen (22); zerbait hartzera (21); zerbait hautsi (15); zerbait hobea (21); zerbait holako (10); zerbait hori (47); zerbait horrek (13); zerbait horretaz (13); zerbait hura (10)

zerbait idatzi (34); zerbait idatzi zuen (13); zerbait idazteko (10); zerbait idazten (11); zerbait ikaragarria (12); zerbait ikasi (33); zerbait ikasiko (14); zerbait ikasten (12); zerbait ikusi (67); zerbait ikusi zuen (13); zerbait ikusteko (13); zerbait ikusten (33); zerbait interesgarria (9); zerbait irakurri (10); zerbait irakurtzen (11); zerbait izan (127); zerbait izan behar (18); zerbait izan da (15); zerbait izan zela (9); zerbait izan zen (10); zerbait izanen (18); zerbait izango (49); zerbait izango da (11); zerbait izatea (17); zerbait izatekotan (15)

zerbait jakin (44); zerbait jakin nahi (12); zerbait jan (46); zerbait jarri (10); zerbait jateko (23); zerbait jaten (10); zerbait jatera (13); zerbait jazo (10); zerbait jo (13); zerbait jokoan (10

zerbait kendu (11); zerbait kontatu (23); zerbait kontatzen (11)

zerbait larria (22); zerbait lor (11); zerbait lortu (28); zerbait lortzeko (25)

zerbait maite (10); zerbait makur (10); zerbait mugitu (9); zerbait mugitzen (19); zerbait murduskatu (9); zerbait murmurikatu (12)

zerbait nabaritu (9); zerbait nahi (71)

zerbait oker (9); zerbait on (13); zerbait ona (21); zerbait onik (13); zerbait oso (32); zerbait ote (20)

zerbait pentsatu (24); zerbait pentsatu beharko (10); zerbait pentsatzen (15); zerbait prestatzen (9)

zerbait sartzen (11); zerbait sentitu (22); zerbait sentitzen (15); zerbait sortu (12); zerbait sortzea (10); zerbait sortzen (16); zerbait sumatu (11); zerbait sumatzen (9); zerbait susmatzen (10)

zerbait topatu (10); zerbait txarra (15)

zerbait ulertu (12); zerbait ulertzen (14); zerbait utzi (21)

zerbait xuxurlatu (14); zerbait xuxurlatu zion (9)

zerbait zegoen (21); zerbait zela (33); zerbait zen (74); zerbait zeukan (13); zerbait zor (10); zerbait zuen (14)

zeukan zerbait (10); zezakeen zerbait (12); zidan zerbait (25); zion zerbait (27); ziren zerbait (9); zitekeen zerbait (10); zitzaidan zerbait (11); zitzaion zerbait (17); zuen zerbait (157); zuk zerbait (13); zuten zerbait (32)

zerbaitegatik izango da (13)

beste zerbaitek (46); zerbaitek esaten (12)

beste zerbaitekin (14)

antzeko zerbaiten (11); beste zerbaiten (76); beste zerbaiten bila (12); beti zerbaiten (11); den zerbaiten (44); duen zerbaiten (12); ez den zerbaiten (9); holako zerbaiten (43); horrelako zerbaiten (13); zen zerbaiten (11)

zerbaiten alde (19); zerbaiten atzetik (9); zerbaiten beharra (22); zerbaiten berri (14); zerbaiten bila (141); zerbaiten bila ari (12); zerbaiten edo (9); zerbaiten egiteko (10); zerbaiten egitera (15); zerbaiten esperoan (9); zerbaiten falta (9); zerbaiten kontra (9); zerbaiten mentura (11); zerbaiten menturan (9); zerbaiten premia (9); zerbaiten susmoa (12); zerbaiten zain (29)

beste zerbaitengatik (15)

zerbaiterako balio (19)

beste zerbaitetan (49); zerbaitetan pentsatzen (9)

beste zerbaitetarako (10); zerbaitetarako balio (31); zerbaitetarako balio izan (9); zerbaitetarako balioko (10)

beste zerbaitetaz (11)

beste zerbaitez (18); zerbaitez ari (13)

beste zerbaiti (21); holako zerbaiti (10); zerbaiti buruz (30)


zerbaitxo (orobat zerbaitxu g. er.) izord adkor zerbait.

Eta Katedralaz ere oroitzen naiz, zerbaitxo behintzat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 122. orr.

Eta hori, pestari buruz, badut zerbaitxo erraiteko, gero...  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 209. orr.

-Nik dakidana -esan zuen Santxok- gizon-usain antzeko zerbaitxo nabaritu nuela.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 73. orr.


zerbaitxu ik zerbaitxo.

zerbaixka (orobat zerbeixka g.er.) izord adkor zerbait.

Besteak etzan ondoan, bakoitzak ekarri zuen zerbaixka, jateko.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 66. orr.

Bankoan edozoin kondutan pausatu diruak zerbaixka ekartzen du eta Frantzian aldiz beti kurri den konduarentzat ez da sos baten intresik altxatzen ahal.  Herria   2001-05-03

-Zerbaixka jan-eta, joaten ahal gintezke zezen plazaren ikusterat.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 62. orr.

Han atzeman nuen Pierre-Philippe aprendiza, kutxu-kutxu zerbaixka ari zela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 173. orr.

Jateko gauza zerbaixka erosteagatik, nahiz ez zuen gose mikorik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 175. orr.


zerbanako iz ik norbanako.

Ez zen bakarrik zakur sinbolo generikoak bere baitan hainbeste zerbanako hartzen zuelako ulertzea kosta izatea: gogaikarri zitzaion hirurak eta hamalauko zakurrak (profilez ikusia) eta hirurak eta laurdeneko zakurrak (aurrez ikusia) izen bera izatea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 93. orr.


zerbatana iz tutu estua, indarrez putz eginez beste muturretik dardoak edo kidekoa jaurtitzeko erabiltzen dena.

Beren zerbatanekin, umeek gezitxoak botatzen dizkiote.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 186. orr.

Zerbatanez hornitutako mutilak zeuden predikariaren ondoan lasai-lasai eserita.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 203. orr.

Orain esatea badaukat: billeteak bildu-bildu egin, eta Action Man zaharraren zerbatanaren barruan gorde nituen!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 44. orr.


zerbatt ik zerbait.

zerbeit ik zerbait.

zerbeixka ik zerbaixka.

zerbel (corpusean zarbel soilik) 1 adlag moxkor.

–Agian behar bezala dator –esan zuen izeba Emilyk berehala. Apur bat zarbel, andrea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 153. orr.

2 epela.

Zer dira ba zakil-baba zarbelak!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 259. orr.


zerbeza (164 agerraldi, 35 liburu eta 4 artikulutan) 1 iz garagardoa. ik garagardo.

Batzuetan kafesnea hartzen dute, zerbezak besteetan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 18. orr.

Azkenerako edozein zerbeza edaten zuten, beti ere kontuan harturik ez zela beltza.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 176. orr.

Hamar minutu egiten zituen geltokian, lokomotorak ura eta gidariak zerbeza hartzen zuten bitartean.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 123. orr.

Zerbezari tragoa jo diot.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 55. orr.

Azpeitiko kalean gora eta behera zerbeza batzuk jo ondoren, iluntzeko trenean itzuli ziren herrira.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 122. orr.

Toldopean, hiru gazte mahai baten bueltan, zerbeza txarrotik edalontzietara ateratzen.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 83. orr.

Aski pozik, halere, zerbeza hura benetan bikaina zelako: Yucateca, iparraldekoa baino hobea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 53. orr.

Kokakola ere droga da, eta zerbeza, eta telebista...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 99. orr.

2 botila edo edontzi bat zerbeza.

Ongi sentitzen zela nire ondoan, eta bi zerbezek sentiberatasuna areagotu ziotela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 134. orr.

Geroztik zerbeza askotxo edan dut tabernan bakar samarrik, eta zigarro mordo bat erre.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 258. orr.

Anne zerbeza bat eskatu eta, itzulitakoan, Lucyren ondoan eseri zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 214. orr.

Potzolok zerbeza eskatu zuen berriz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 226. orr.

-Beste zerbeza bat, politte?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 160. orr.

Bigarren zerbeza ere hustu dugu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 58. orr.

Kafetegi bateko terraza batean eseri zerbeza bana hartzeko asmoz.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 24. orr.

Zerbezari tragoa jo diot.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 55. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Nik behintzat gehiago gomendatzen dut liburua etxean irakurtzea, lasai-lasai, norberaren gustuko musikak inguratuta eta zerbeza on batzuen laguntzarekin. -Zerbeza berezi bat aterako diat, gaurkoak merezi dik.  Berria - Kultura   2006-04-08

Barrara jo nuen segidan, eta zerbeza hotz bat eskatu.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 157. orr.

Zerbeza handi bat eskatzen duzu eta hurbileneko mahaian dagoen emakume lodi arruntari begiratzen diozu.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 116. orr.

Ni mini-sukaldean egon nintzen tarte luze batez, sojazko zerbeza bat ahogozatzen eta egunkari atzeratuak irakurtzen.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 69. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zerbitzatzerakoan eroritako zerbeza tantanak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 35. orr.

Zerbeza katxi bat lurrera doa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 238. orr.

Zerbeza botila hustu, platera jaso eta barrura sartu da, sukaldera.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 42. orr.

Ohartu orduko, zerbeza lata bana genuen eskuetan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 14. orr.

Zerbeza pote batzuk geratzen ziren eta baita camembert gazta zati bat ere.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 168. orr.

Zerbeza pare bat hartu eta kanpora irten ziren.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 76. orr.

Zerbezari trago luze bat eman dio Itsasok.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 265. orr.

Zerbeza-hondar hau hiltzen ari da edalontzi zilindrikoaren hondoan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 160. orr.

Zerbeza iturritik katxiak ateratzen.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 123. orr.

Edariak banatzen zituela eta zerbeza upelak begiratzera zihoala esaten zuen gizonak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-29

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hara joaten direnean ekartzen dute, eta batzuetan aldizkariarekin ordaintzen dizkidate kafesne-zerbezetan egindako zorrak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zerbeza (3); zerbeza bana (5); zerbeza bat (22); zerbeza batzuk (5)

zerbeza botila (5); zerbeza botilak (4); zerbeza edaten (4); zerbeza eskatu (3); zerbeza lata (3); zerbeza pare (3)


zerbezatxo iz adkor botila edo edontzi bat zerbeza.

Zerbezatxoren bat hartzen dut ondorengo egunetan... beti alkoholarekin hasten naiz ni, beti izan da horrela, ondoren dator droga, baina alkohola izan da, hasieratik, sarrerako atea.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 234. orr.


zerbezazale (corpusean zerbeza zale soilik) izond zerbezaren zalea dena.

Zero grabitatean daude Strap Trip-eko lau protagonistak, hibernazioan, galtzontzilotan eta zerbeza zale amorratuen sabelaldiak lotsarik gabe erakusten.  Berria - Kultura   2004-05-09


zerbido izond/iz oreinaren familiakoa dena.

Zerbidoen familiako ugaztun artiodaktiloa da oreina.  Berria - Gaiak   2004-11-12


zerbieta (orobat zerbita) iz ezpainzapia, ahozapia. ik serbilleta.

Ezpainak garbitzen zituela egin zuen hitz, zerbietaren ostetik, esana ezkutatuz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 225. orr.

Mahaien gainean, mahai-tresnak -platerak, zerbietak, koilarak, sarfurtxak, nabalak eta ganibetak- eta argi-mutil batzuk zeuden.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 155. orr.

Soberakin lituzkeen jantzi, mihise, mahai gaineko, zerbita eta erridauak biltzea.  Herria   2003-06-05


zerbikal iz garondo ornoa.

Nik neure ziegan egiten dut egunero zerbikalen eta lunbarren gimnasia.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 158. orr.

Mediku batek lepoan eginiko masaje oker baten ondorioz, zerbikalak nahiko minduta ditut.  Berria - Kirola   2004-02-05

Eta zerbikalak deslekuan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 250. orr.

Zaurituak Basurtoko ospitalera eraman zituzten, zerbikaletan mina zutelako, baina ez dute zauri larririk.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

Ggaixotasun larriaklepoko edo zerbikaletako minbizia eta cistifibrosia kasu ere sor daitezke ubikitinaren zikloan izaten diren akatsengatik.  Berria - Gaiak   2004-10-07

Istripuaren ondorioz, Aiensaren arrebak zerbikaletako zaintiratua eta sorbaldako kontraktura izan ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01


zerbita ik zerbieta.

zerbitu (55 agerraldi, 31 liburu eta 4 artikulutan; orobat serbitu g.er.), zerbi, zerbitzen 1 du ad zerbitzatu. ik zerbitzatu.

Hiltzaile fanatiko bat, bere printzea hilez Jainkoa zerbitzen duelakoan, [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Erregeak galdegin zion: -Tziba al haiz? Hark erantzun: -Hala naiz, zu zerbitzeko.  Elizen arteko biblia   2 Sm 9,2

Feudoak mugigarriak zirenean, haiek zerbitzeko moduan zeuden pertsonei ematen zitzaizkien, eta adin gutxikoak kanpo geratzen ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 348. orr.

Ez nork zerbitu behar nauen, baizik eta neuk nor zerbitu behar dudan, Hasan bera atera zitzaion zerbitzera.  Berria - Kultura   2004-09-03

Gure amandre Dominika zenak, Madrilen markesa baten etxean zerbitzen ari zela, tu-ka egin zien behin ate-joka etorritako handiki usteko batzuei.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 172. orr.

Ikastera, Israelgo Armadan zerbitzera edota bizitzen gelditzeko asmotan joaten dira.  Berria - Mundua   2004-11-14

2 janariez eta edariez mintzatuz, mahaira ekarri. ik zerbitzatu 2.

Kamareroa zerbitzen hurbildutakoan, xanpaina eskatu zuen Luigik.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 140. orr.

Harrera-tokira jaisten naiz ordaintzeko, atzo gauean afaria zerbitu zidan neska ilehori berbera dago.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Bikoteak jan-edanean jarraitu zuen, oraingoan mirabeak zerbiturik.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 160. orr.

Eltzeko, bezperako babarruna eta aza nahastuta atera zuen; guk geuk zerbitzeko.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 49. orr.

Zergatik ez zatoz berriz geroxeago, bazkaritakoei zerbitzen amaitu ondoren edo?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 57. orr.

Neuk zerbituko dut ardoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 173. orr.

Barran portugesa agertu zen eta hiru garagardoak zerbitu zizkigun.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 371. orr.

Postrea zerbitu zenean jende asko hasi zen esaten gustu txarra zeukala arrozesneak.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 108. orr.

Ez, alkoholik ez da zerbitzen ordu honetan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 141. orr.

Dionisos bere buruari txikito bat zerbitzen ari zen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 195. orr.

Vicuña kaleko bodegoira joko zuen, kafea -edo kafearen halakotsua- zerbitzen zuen bodegoi bakarrera.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 27. orr.

Tea zerbitzeko ontzia.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 139. orr.

Hemen behintzat ia denetik egitea tokatzen zait: mahaia jarri, jaso, otorduak serbitu, meriendak prestatu, batzuetan ontziak garbitzen edo lehortzen laguntzea ere bai, eta ume pila batentzat gainera!  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 119. orr.


zerbitxatu ik zerbitzatu.

zerbitxu ik zerbitzu.

zerbitzagarri izond baliagarria.

Argumentu hauek azkenean bilatzen zena eskuratzen ez badute ere, dena dela, beti onuragarria eta gure judizioen zuzenketarako zerbitzagarria den zerbait eskuratzen dute.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 194. orr.


zerbitzaile (corpusean zerbitzale soilik) iz zerbitzaria.

Eta bakearen zerbitzale direla gehienak, gure inguruan.  Herria   2002-10-31


zerbitzal 1 izond laguntzeko prest dagoena.

Burua ez zaiok bihotzari kide hurbilago, ez eskua ere ahoari lagun zerbitzalago, nola baitzaio Danimarkako tronua hire aitari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 33. orr.

Antzinako izkiriatzaile haien obran puntuazio guztia [...] idazlearen laguntzaile argi eta zerbitzal honek ezarria da, euli arruntak, Musca maledicta-k, alegia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 113. orr.

Emateko zeukan guztia emanda zegoen; oso zerbitzala izan zen beti, hala ere, bakoitzari bere zer dena.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 128. orr.

Matxista baitut nik andrea, eta zerbitzala oso.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 73. orr.

Percy senarrari ere atsegina egiten zitzaion gazte hura, hain zerbitzala beti.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 163. orr.

2 (adizlagun gisa)

Neskame saldo batek inguratu nau, zerbitzal, adeitsu eta batzuk polit, ekipaia kentzeko.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 177. orr.


zerbitzaldi iz zerbitzen den aldia.

Israeldarrek zerbitzaldia egin ohi zuten erregearen gudarostean.  Elizen arteko biblia   1 Kro 27,1

Gudari-talde bakoitza hogeita lau mila gizonekoa zen, eta urte osoan hilabete banako zerbitzaldiak egin ohi zituzten.  Elizen arteko biblia   1 Kro 27,1

Lebitar batzuk izendatu zituen Davidek Jaunaren kutxa aurrean zerbitzaldia egin eta Jauna, Israelen Jainkoa, ohora, ospa eta gorets zezaten.  Elizen arteko biblia   1 Kro 16,4

Zerbitzaldia larunbatez duzuen apaiz eta lebitarron taldekook, tenpluko sarrerak zainduko dituzue.  Elizen arteko biblia   2 Kro 23,4


zerbitzale ik zerbitzaile.

zerbitzarazi, zerbitzaraz, zerbitzarazten du ad zerbitzatzera behartu.

Bere aurrean zituen janarietatik zerbitzarazi zien Josek.  Elizen arteko biblia   Has 43,34

Bi edariak paperezko basoetan atera zizkigutenez, nirea gibelat bidali eta berinezkoan zerbitzarazi nion kamareroari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 80. orr.


zerbitzari 1 iz norbaiten edo zerbaiten zerbitzuan dagoen pertsona. ik mutil; mirabe; morroi; sehi.

-Hila da Moises, nire zerbitzaria.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 21. orr.

Dukea eta bere zerbitzariak paretaz bestaldeko gelan zeuden aulki bigunetan eseririk.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 84. orr.

Zerbitzariak logelak prestatzera igo ziren.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 160. orr.

Klarak, Kristoren mirabe apal eta gauzaezak eta Andre pobreen zerbitzariak, Salbamenaren poza opa dio Salbatzaileagan, eta desira daitekeen on guztia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1200. orr.

Faraoiaren zerbitzariek ere ikusi zuten Sarai eta Faraoiaren aurrean arras famatu zuten.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 41. orr.

Bi zerbitzari, ederretan ederrak, zeuden ate itxiaren alde banatan.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 27. orr.

Bidal itzak zerbitzariak nire etxera, Menelaoren opariak han dauzkak eta.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 124. orr.

Zerbitzariak armairutik bi tomo lodiak ekarri, mahai gainean utzi, eta hurrengo eskariaren zain jarri zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 77. orr.

Grisez jantzitako zerbitzari batek eutsi zion guardasola, doluminak eman eta bizpahiru hitz elkarri esaten zizkioten bitartean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 86. orr.

Senarra eta bi zerbitzariak, sukaldaria eta neskamea.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 214. orr.

Festen zelebratzeko, Urbiaingo herri kasik osoa izan genuela morroi edo neskame, zerbitzari edo mirabe.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 154. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Huraxe naiz, ene jauna, eta berorren zerbitzari xumea beti ere.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 38. orr.

Badiat zerbitzari zahar bat, Ulises hazi zuena hain zuzen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 147. orr.

"Profetaren zerbitzari handia," esan zion Txibuk Inperialeko Xeikak Armada Garaitezineko Mamuxari.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 256. orr.

Bretainiako erlijiozaletasunari bere ohorea eta umildade osoa eskaintzen zizkion zerbitzari prestu eta leiala zen. Joana erreginaren zerbitzari leialak izan zirela.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 154. orr.

Enperadoreak, ikusirik Alexis bere zerbitzari leial, bipil eta ausartaren etorkizuna beltza zela, [...].  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 42. orr.

Ez duzu zerbitzari umil honen zuriketarik behar zure izen ona gordetzeko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 86. orr.

Ate handi baten aurrean gelditu zen, nondik letoizko botoiekiko zerbitzari beltzak abiatzen baitziren haren bila.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 109. orr.

Ez zuten hartu beren etxeetan, kanpoan zirela esan zioten zerbitzari ongi ikasiek.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 43. orr.

Zerbitzari andreek, gonei gora eta behera eraginez, dena eskobatzen dute.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 264. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Garbiturik, lurrin gozoz bustirik eta zerbitzari-jantzi dotorea soinean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 85. orr.

Ze pinpirina, ze gaztea ematen zuen gona luzearekin eta zerbitzari-txanoarekin.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 30. orr.

Hobe da zerbitzari lan egitea, eskupekoak ematen dituzte.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 72. orr.

Txitxikovek, zerbitzari-jendea hain eszena itsusiaren lekuko izan ez zedin eta, aldi berean, Nozdriovi eusten saiatzea alferrikako lana zela sumaturik, besoak askatu zizkion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 130. orr.

Giza aberearen promozio-kondena hark, urbearen eta eskrituraren jabe eta zerbitzari bihurtze hark, alegia, ematen dio oraino bere jitea, eta ez du aldatzeko itxurarik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 247. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Mahai-zerbitzari lirainen jantziak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 67. orr.

Mandatariek nekazarien seme-gazteak eramaten zituzten gaztelura, gela-morroi, ezkutari, edari-zerbitzari... lanbide onak eskaintzen zizkien gazte haiei, diru freskoa gurasoei.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 65. orr.

Bere anaia guztiak -erregearen semeak- gonbidatu zituen, eta baita Judako errege-zerbitzari guztiak ere.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 60. orr.

5 (izenondo gisa)

Presuna zerbitzari, bihotz handikoa, bizi gehiena beti lanean ereman du Kattina Dachaguer denek maite zuten emazteak, 81 urte.  Herria   2003-06-26

6 (adizlagun gisa)

Orain, don Justinianoren morroia zen, eta harekin bizi zen, jopu eta zerbitzari, garai batean don Esteberekin bezala.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 128. orr.

7 irud/hed

Eta hitzemanez beti segituko duela euskararen zerbitzari izaiten.  Herria   2005-05-26

«Askatasunaren eta demokraziaren zerbitzariak» izan direla gaineratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

Bere gain hartu zuen erantzukizuna, eta nire zerbitzari sexuala bihurtu zen, nik hasieran susmatu ere egin ez nuen moduan.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 169. orr.

8 hotel, taberna edo jatetxe batean bezeroak zerbitzatzen dituen langilea. ik mutil; neskato.

Jatetxeetako zerbitzariek 6,80 dolar irabazten dituzte batez beste, eta supermerkatuko diruzainek 7,40.  Berria - Mundua   2004-10-30

Ghirardellin txokolatea hartzera geratu ginelarik, zerbitzariak senar-emaztetzat hartu gintuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 34. orr.

Maiek, kontuarrean zutik, zerbitzariari bi whisky manatu zizkion.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.

Zerbitzaria etorri zen garagardoarekin.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 44. orr.

Bidean nindoala, garagardotegiko zerbitzariak papertxo batean idatzitako helbideari begi eman nion: Frau Streicher, Rossen Strasse 17, irakurri nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 142. orr.

Jatetxe merkeetako zerbitzariek menua jakinarazteko ohi duten doinua zerabilen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 102. orr.

Zerbitzariak -beti bezala-, zilarrezko erretilu batean eraman zion ardoa Konraden gelara.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 67. orr.

Zerbitzariek poliki-poliki hasi zuten zerbitzua, berandu zetozenei iristeko astia emateko, eta gero platerak berriro ekarri beharrik ez izateko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 203. orr.

Agudo hurbildu zitzaizkigun hainbat zerbitzari jaka zuri eta praka beltzez jantzirik, eta menuak banatutakoan bertan geratu ziren, guk zer eskatuko zain.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 67. orr.

Zerbitzari, beste botila bat mesedez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 88. orr.

Zerbitzariek lehendabizi zizki-mizkiak ekarri zituzten, hotzak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 124. orr.

Zerbitzariak plantxan eginiko xerra handi bat eraman zuen, perretxikoz, azenario xehatuz, ilarrez eta patata-purez osatutako guarnizio batez hornitua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 392. orr.

-Artistak dira -esan zidan zerbitzariak kafea ekartzean-.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 129. orr.

Hurrengo ilunabarrean Nikolas Mickeviciusen jauregira joan zen afaltzera, eta zerbitzariek mahaia jaso zutenean lorategira atera ziren hitz egitera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 120. orr.

Zerbitzarien joan etorriek aditzera eman zieten ixteko ordua zela.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 256. orr.

Zerbitzariaren laguntzaileak beste plater zikin pila bat ekarri zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 73. orr.

Ez naiz dendari, botikes, saltzaile, zerbitzari eta kasta bertsuko jendearekin kontu-kontari ibiltzen direnetarik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 301. orr.

9 (izenondo eta izenlagunekin)

Kopak lurrinez estali ziren zerbitzari zaharrak ardoa kristal landuzko pitxer batetik zerbitzatzean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 52. orr.

Zerbitzari gazte bat inguratu zitzaigun oraingoan eta edalontziaren kristal pusketak hasi zen kontu handiz erretiratzen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 87. orr.

Zerbitzari ilehorixkak beste garagardo bat ipini du barra gainean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 21. orr.

Antoniok ere, hemengoa izanagatik, zerbitzari portugaldarren gisara jokatzen du barraren atzean: gorputza motel eta gogoa auzoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 7. orr.

Gaxton bera Trocaderoko ostatu bateko zerbitzari trebea zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 72. orr.

Zerbitzari abegi txarrekoari ezikusia eginez, niganaino egin zuen zuzen-zuzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.

Jangelaren ardura zeukan zuriz jantziriko zerbitzari beltza.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 270. orr.

Zerbitzari automatikoak (produktuen kode-barra irakurri eta visa txartela egiaztatutakoan, irteteko langa irekiko dutenak, adibidez) biderkatuko dira jan-edariak kontsumitzen diren toki publikoetan.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 64. orr.

Goizaldeko ordu bi eta erdiak jo gabe kanporatu ninduen, azken bezeroekin batean, zerbitzari begi-ilunak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 212. orr.

10 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Neska zerbitzari-mahaira abiatu zen eta bidean, burua jiraturik, musu bat bota zion mutilari, airezkoa eta eskuz bidalia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 22. orr.

Neskato txinatar irribarretsu bat ailegatu zitzaigun, zerbitzari lanetan, eta afaria aukeratu genuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 25. orr.

11 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Nik behintzat -esan zuen Thomas jaunak-, oraindik ez dut erabaki zer hartu, taberna-zerbitzari bat ala emagaldu bat.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 137. orr.

Mahai zerbitzarien aginduak pilatu egiten ziren.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 34. orr.

Ardo-zerbitzariak egin dezala lehen eskaintza, eta, denok banan-banan gauza bera egiten dugunean, goazen etxera lotara.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 141. orr.

Sukaldari-zerbitzari automatikoak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 64. orr.

12 (izenondo gisa)

Neska zerbitzariek platerak, estalkiez gordeta, binaka aurkezten dituztela, eta eskuak estalki banatako heldulekuetan jarrita.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 80. orr.

Ailegatu zen neskato zerbitzaria eta, edariarekin batera, platertxo batean diru-kontua ekarri zion.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 178. orr.

13 (adizlagun gisa)

Vinod gaztea hartu zuten zerbitzari, otorduak prestatzeko, bazterrak garbitzeko eta etxeko beste eginkizunak egiteko.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 206. orr.

Egun batean, St. André plazako jatetxe batean, bertan zerbitzari zegoen Aiherrako neska bat ezagutu zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 143. orr.

Halako batean, Neuillyko palazioan abandonatu zuen Jeanne, Frantziako Asanblea Nazionalaren egoitzaren saihetseko karrikan zegoen Bar des Amis ostatuan zerbitzari jartzeko, Gaxtoni esker.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 72. orr.

Bide bazterrean zegoen te-toki batean hasi zen zerbitzari.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 121. orr.

Hainbat hilabeteren buruan, Ivanek ere lana aurkitu zuen, baina beste herri batean, zerbitzari jatetxe handi batean.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 47. orr.

14 informatikan, sare baten ordenagailu nagusia.

Sare batean, sare gune den softwarea da zerbitzaria. Jukos enpresako eledun Alexandr Shadrinek adierazi zuen zerbitzari informatikoa eraman izana «enpresaren jarduerarentzako benetako mehatxua» dela, egoitza nagusia eta filialen arteko konexioa eragotzi eta petrolio ekoizpena eta garraioa eten ditzakeelako.  Berria - Gaiak   2004-11-05

Otsailaren 9an webgunearen zerbitzariari orrialdea bertan behera uzteko agindua eman zion Atzerri Ministerioak.  Berria - Mundua   2006-03-22

Internetez bidaltzen diren mezuen erdiak Virginiako zerbitzarietatik pasatzen dira egun.  Berria - Gaiak   2004-11-05

FBIk Indymedia Interneteko albiste gune independentearen zerbitzari batzuetako disko gogorrak eraman zituen ostegun goizean Rackspace enpresak AEBetan eta Erresuma Batuan dituen bulegoetatik.  Berria - Gaiak   2004-10-09

Interneteko zerbitzari bat dauka enpresetarako.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 21. orr.

Interneten dauden web zerbitzariak etengabe ugalduz doazela eta 2000. urtean, 2.000 milioi web orrialde baino gehiago daudela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 159. orr.

Blogen mekanika bestelakoa dela azaldu du Zabalak: «Orriak dinamikoak dira, programa zerbitzarian dagoelako eta erabiltzaileak egiten duen bakarra, atzeko ate batetik sartuz, eta hor dituen formularioak betetzea da, maketatzen burua hausten ibili gabe».  Berria - Harian   2005-11-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aitaren zerbitzari (4); beraren zerbitzari (8); bere zerbitzari (61); bere zerbitzari leial (4); bere zerbitzari nauena (4); bere zerbitzari txiki (5); ene zerbitzari (14); ene zerbitzari davidi (4); erregearen zerbitzari (5); goi goikoaren zerbitzari (4); goikoaren zerbitzari (4); guzien zerbitzari (4); haren zerbitzari (17); herriaren zerbitzari (7); honen zerbitzari (5); jainkoaren zerbitzari (40); jauna bere zerbitzari (4); jaunak bere zerbitzari (9); jaunaren zerbitzari (13); jauregiko zerbitzari (4); jesu kristoren zerbitzari (7); kristoren zerbitzari (16); neska zerbitzari (8); neure zerbitzari (17); nire zerbitzari (23); ostatuko zerbitzari (6)

zerbitzari apal (5); zerbitzari apala (4); zerbitzari bezala (6); zerbitzari bihurtu (4); zerbitzari daviden (4); zerbitzari davidengatik (4); zerbitzari davidi (14); zerbitzari den gure (4); zerbitzari dira (4); zerbitzari egin (8); zerbitzari frantzisko (10); zerbitzari frantziskok (5); zerbitzari gazte (7); zerbitzari gisa (7); zerbitzari izan (10); zerbitzari izan nahi (6); zerbitzari izanen (6); zerbitzari izango (7); zerbitzari izateko (9); zerbitzari izatera (6); zerbitzari izatera baizik (4); zerbitzari lagun (4); zerbitzari lanetan (5); zerbitzari leial (16); zerbitzari leiala (7); zerbitzari leialak (5); zerbitzari moisesek (5); zerbitzari moisesen (8); zerbitzari moisesen bitartez (4); zerbitzari moisesi (4); zerbitzari nauena (4); zerbitzari nauzu (5); zerbitzari on (4); zerbitzari ona (4); zerbitzari profetei (5); zerbitzari profeten (8); zerbitzari profeten bidez (4); zerbitzari txiki (5); zerbitzari txit (8); zerbitzari umil (5); zerbitzari zaharrak (8)

zeure zerbitzari (62); zeure zerbitzari davidi (8); zeure zerbitzari hau (6); zeure zerbitzari honen (6); zeure zerbitzari honi (13); zion zerbitzari (4); zituen zerbitzari (4); zuen zerbitzari (17); zure zerbitzari (69); zure zerbitzari hau (10); zure zerbitzari honek (9); zure zerbitzari honi (4); zure zerbitzari txit (4); zuten zerbitzari (5)

bere zerbitzaria (12); jainkoaren zerbitzaria (35); jakob zure zerbitzaria (4); jaunaren zerbitzaria (12); kristoren zerbitzaria (13); neure zerbitzaria (5); nire zerbitzaria (16)

zerbitzaria bera (4); zerbitzaria etorri (10); zerbitzaria etorri zen (5); zerbitzaria hurbildu (6); zerbitzaria izango (4); zerbitzaria zen (5); zure zerbitzaria (13)

bere zerbitzariagan (4)

bere zerbitzariak (14); esan zuen zerbitzariak (5); haren zerbitzariak (4); jainkoaren zerbitzariak (33); jainkoaren zerbitzarien zerbitzariak (4); jaunaren zerbitzariak (17); kristoren zerbitzariak (8); nire zerbitzariak (6)

zerbitzariak alde egin (4); zerbitzariak bidali (5); zerbitzariak ekarri (4); zerbitzarien zerbitzariak (4); zure zerbitzariak (7)

jainkoaren zerbitzariarekin (4)

bere zerbitzariaren (9); jainkoaren zerbitzariaren (13); zerbitzariaren bidez (5)

bere zerbitzariei (15); esan zien zerbitzariei (4); nire zerbitzariei (5)

jainkoaren zerbitzariek (6); jaunaren zerbitzariek (5); zerbitzariek erantzun zioten (6); zerbitzariek esan (6); zerbitzariek esan zioten (4)

bere zerbitzariekin (9); zerbitzariekin batera (4)

bere zerbitzarien (11); jainkoaren zerbitzarien (12); salomonen zerbitzarien (5); zerbitzarien artean (9); zerbitzarien ondorengoak (6)

bere zerbitzarietako (4); zerbitzarietako bat (5); zerbitzarietako batek (4)

bere zerbitzariez (4)

zeure zerbitzarioi (7)

jaunaren zerbitzariok (5); zeure zerbitzariok (5); zure zerbitzariok (14)

zure zerbitzarion (5)

zerbitzaririk apalena (7); zure zerbitzaririk apalena (4)


zerbitzariburu (corpusean zerbitzari-buru soilik) iz zerbitzarien buru den pertsona.

Zerbitzari-burua bazkaltzen ari baitzen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 76. orr.


zerbitzatu, zerbitza, zerbitzatzen (998 agerraldi, 161 liburu eta 129 artikulutan; orobat zerbitxatu g.er. eta zerbutsatu g.er.) 1 du ad norbaiten edo zerbaiten zerbitzuan egon, hari zerbitzu egin, haren esanak bete. ik zerbitu.

Bizi zaitezte Jaunari zeharo emanak eta ez zerbitza bera besterik.  Elizen arteko biblia   1 Sm 7,3

Nork bere joera gaiztoei jarraituz, jainko arrotzak zerbitzatu ditugu.  Elizen arteko biblia   Ba 1,22

Nagusi sinestedunak dituztenek ez ditzatela gutxiets, fedean senide dituztela eta; aitzitik, hobeki zerbitza ditzatela, zerbitzu hori hartzen dutenak ere sinestedunak eta Jainkoak maitatuak baitira.  Elizen arteko biblia   1 Tm 6,2

Fededuna izan arren, deabrua ere zerbitzatuko zukeen kazetari lan on bat eskainiz gero.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 64. orr.

Gure Portugaleko Jaun Andere Errege Erreginak 16 bat urtez zerbitzatu ditut.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 219. orr.

Haren soroan lana egin ez dutenak, beste nagusi bat zerbitzatzen dutenak, alde batera utziko ditu.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 57. orr.

"Haren beso gotorrak erresuma zerbitzatzen eta etsai gogorrengandik begiratzen" segi zezan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 58. orr.

Teismoa, ostera, guk zerbitzatzen dugun askatasunaren etsairik hilgarriena da berez.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 219. orr.

Amodioa eta mendekua dituzu zerbitzatuko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 42. orr.

Ohoratzen duzue zerbitzatzen (--?) duzuen kirola.  Herria   2001-05-03

Zerbitzatzen dugun kausa zuzena da, gizateria osoaren kausa baita.  Berria - Mundua   2004-01-22

Errealitatea zerbitzatzen duen fikzioa da.  Berria - Kultura   2006-01-26

Ez naiz etorri zerbitzatua izatera, zerbitzari izatera baizik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 122. orr.

Armadan zerbitzatu zuenean hartu zuen erretzeko ohitura.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 45. orr.

Guardian zerbitzatu izan balu, Jainkoak daki noraino iritsiko zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 154. orr.

Zerbaitetan zerbitza al zaitzaket?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1047. orr.

Sinesten dugu zuek eta guk zerbitzatzen dugun Jainkoak ez gaituela zigortuko behinola eman zigun erlijio batengatik heriotza jasan dugulako.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 152. orr.

Jaunaren aurrean egindako halako ekintza batean, ondorengotzarako xedapenak egin ziren, feudoa oinordekoek zerbitzatua izan zedin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 349. orr.

2 (adizlagun eta kidekoekin)

Legendunen lagun eta adiskide egin zen eta [...] beraiekin bizi zen eta apalki zerbitzatzen zituen. Hura baitute gu bezalakoek behar bilatu Jainko hobeki zerbitzatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 499. orr.

Eliza militantearen lerrotan hain bulartsu zerbitzatu zuenak Eliza garailean egin zuen sarrera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 435. orr.

Ni, izan ere, banoa Jaunagana, eta bihotzez zerbitzatu dudan Jainkoagana iritsiko naizen konfiantza dut.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 250. orr.

Jatorriz noble eta bertutez nobleago zen andre batek debozio berezia zion Frantzisko santuari eta begirunez zerbitzatzen zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 436. orr.

Seme-alabak hezitzea dela, edo ostatu ematea, fededunak apaltasunez zerbitzatzea edo nahigabetuei laguntzea.  Elizen arteko biblia   1 Tm 5,10

Jainkoa gau eta egun etengabe zerbitzatuz.  Elizen arteko biblia   Eg 26,7

Zerupeko sorkari guztiek, bakoitzak bere erara, beren Egilea zuk baino hobeto zerbitzatzen dute, ezagutzen eta obeditzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 122. orr.

Ordena honetako anaia txiki izatera iritsiko zara eta bihotz zabalez zerbitzatuko duzu Jesu Kristo.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 985. orr.

Jainkoa maitatuz eta bihotz-bihotzez eta gogo osoz zerbitzatuz.  Elizen arteko biblia   Dt 11,13

Bihotz-berriturik zerbitzatu zaituzten guztiei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 151. orr.

3 (dio aditz gisa)

Ororen gaindik aintzat hartu behar denez gero Jainko gure Jaunari maitasun hutsez biziro zerbitzatzea, Jainko handiaren beldurra ere asko goretsi behar dugu.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 207. orr.

Argi erakusten digu adibide honek, morrontza mesede dela askorentzat eta Jaungoikoari zerbitzatzea denontzat dela onuragarri.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 379. orr.

Han hasi ziren denak, zein baino zein areago, mairu andere ederrari zerbitzatu nahian.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 84. orr.

Jaunari eta Hiriari leial zerbitzatzea zin egin berri duzula jakin dut.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 31. orr.

-Herri azpiratuen patua da, handiei zerbitzatzea.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 39. orr.

4 janariez eta edariez mintzatuz, mahaira ekarri.

Marina neska ezin ederragoak indioilar haragizko sandwich bikoitzak eta kafe izoztuak zerbitzatu zizkigun.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 29. orr.

Josuk kafea zerbitzatu zion, baita tostada ongi zamatua eman ere eskutara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 64. orr.

Bostetako tea zerbitzatu zion Ruche jaunak bere buruari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 350. orr.

Xanpaina zerbitzatzen zen mahaian Sebas kausitu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 300. orr.

Hiriko koktelik onenak zerbitzatzen dituzten pub-ean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 52. orr.

Neure Pernod-a zerbitzatu berria zidatelarik, horra non ikusten dudan motots kaxkagorridun neskatxa arrotza aldamenetik igarotzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 156. orr.

Edith edariak zerbitzatzen ari zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 78. orr.

Taberna-mutiletako batek esan zuen berak ron bat zerbitzatu ziola jaun hari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 221. orr.

Derradan ezen festa eguneko bazkari ezin joriagoan, oreinkia zerbitzatu zigutela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 57. orr.

Ostatuetan zerbitzatu ohi dituzten jakiak ekartzen hasi ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 23. orr.

Neskameari afaria zerbitzatzeko esatera noa.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 53. orr.

Isilik zerbitzatzen nien afaria, isilik oheratzen nuen Lucy, isilik ematen nion gabon musua Davidi.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 310. orr.

Bazkaria trebetasun handiz zerbitzatu zuen.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 18. orr.

Begiradaz kudeatzen ditu galtza eta librea beltzez jantzirik mahaia zerbitzatzen ari diren mirabeak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 93. orr.

Hona kafea, kikaran zerbitzatua -esan dit kikara mahai gainean utziz.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 57. orr.

Edariari ere adi egon behar, pozoi makur zerbitzatua emanen ez badiate.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Orai arte uniformedunak ene ondotik ari zituan ni suntsitu nahiz, eta orai ene zerbitzatzen ari dituk jatera emanez...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardoa zerbitzatu (3); armadan zerbitzatu (4); bat zerbitzatu (17); batean zerbitzatu (3); bigarren platera zerbitzatu (3); edaria zerbitzatu (3); erregea zerbitzatu (3); gurtu eta zerbitzatu (3); jainkoa zerbitzatu (7); jauna zerbitzatu (9); kafea zerbitzatu (9); nola zerbitzatu (4); platera zerbitzatu (3); tea zerbitzatu (5); ura zerbitzatu (3)

zerbitzatu nahi (19); zerbitzatu nahi du (4); zerbitzatu nahian (3); zerbitzatu ondoren (5)

afaria zerbitzatua (3); etorri zerbitzatua izatera (4); zerbitzatua izan (8); zerbitzatua izan da (3); zerbitzatua izanen da (11); zerbitzatua izatera (4); zerbitzatua zen (5)

zerbitzatuak izan (3); zerbitzatuak izan dira (3); zerbitzatuak izanen (4)

jauna zerbitzatuko dugu (3)

zerbitzatuz eta gurtuz (3)

jainkoa zerbitzatzea (4); jauna zerbitzatzea (4); zerbitzatzea da (3); zerbitzatzea nahi (3)

jainkoa zerbitzatzeko (3); tea zerbitzatzeko (3); zerbitzatzeko prest (3)

afaria zerbitzatzen (3); ardoa zerbitzatzen (3); edariak zerbitzatzen (3); gosaria zerbitzatzen (4); guk zerbitzatzen dugun (4); jainkoa zerbitzatzen (6); jauna zerbitzatzen (5); mahaia zerbitzatzen (3); mahaiak zerbitzatzen (5); monasteriotik kanpo zerbitzatzen (3); tea zerbitzatzen (6); zaintzen eta zerbitzatzen (3)

zerbitzatzen ari (26); zerbitzatzen ari zen (7); zerbitzatzen ari zitzaion (3); zerbitzatzen duzun jainkoak (4); zerbitzatzen hasi (10); zerbitzatzen hasi zen (3); zerbitzatzen hasiko (4); zerbitzatzen zen (3); zerbitzatzen zuen (18); zerbitzatzen zuen bitartean (3)

zerbitzatzera joan (3)


zerbitzatze iz norbaiten edo zerbaiten zerbitzuan egotea, hari zerbitzu egitea edo haren esanak betetzea.

Eskutitzean aipaturiko gerran zerbitzatze hori Karibe aldeko U-itsaspekoen ehizaldia da, ez besterik.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 248. orr.

Power jauna zutitu zen zerbitzatze-lanak egitera eta bere aulkia eskaini zion Kernan andreari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 239. orr.

Otoi, balin baduzue zuen etxetan edo inguruan haur zaintze, arropa xuritze eta lisatze, jateko egite eta zerbitzatze, egin lezake omore onean.  Herria   2004-02-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zerbitzatze lanak (3)


zerbitzu (orobat zerbitxu g.er. eta zerbizu g.er.) 1 iz gizartearen edo erakunde baten behar jakin batzuk betetzen dituen organizazio edo talde egituratua.

Euskal itzulpenaren antolakuntza eta kudeaketa: EHUko Euskara Zerbitzua.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 6. orr.

Gizartearen onerako zerbitzua izanik, izaera pribatu nahiz publikoa duten erakundeek osatzen dute sistema osoa.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 10. orr.

Estatu unibertsalak zerbitzuak emateko bitarteko bezala aurkitzen badu bere zentzua, nor dira onuradunak?  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 22. orr.

Gure Zerbitzuez beti izan zuten emakumeak Errepublikaren Zerbitzu Zentralarentzat lan egiten ote zuen susmoa.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 174. orr.

BPGan diru truke lor daitezkeen ondasunak eta zerbitzuak kontabilizatzen dira, ez besterik.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 56. orr.

Osasunerako eskubidea prebentzioan oinarritu behar da eta ez gaixotu osteko zerbitzuetan.  Berria - Gaiak   2004-05-26

Eusko Jaurlaritzako Biktimen Arretarako Zerbitzuan.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 115. orr.

Ez dut uste eragozpenik izango duzunik parkeetako zerbitzuan aritzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 62. orr.

Medikuntza prebentiboko zerbitzuko harrera-bulegoan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 9. orr.

Merkatal Ganbarako zerbitzuetan eska daiteke.  Herria   2004-02-12

Ordaindu beharreko zerbitzuetan, erabiltzailearen inplikazioa bilatuko dugu.  Berria - Gaiak   2004-09-26

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erbesteko Euzko Jaurlaritzaren eta aliatuen zerbitzu sekretuen arteko harremanak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 80. orr.

Orain, administrazio guztiak, polizia, zerbitzu sekretuak, denak ospakizunetan murgildurik zebiltzan.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 113. orr.

Orain zerbitzu juridikoak Espainiako Poliziak eta Guardia Zibilak egindako txostenetako w-ak ikertzen ari bide dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 166. orr.

Unibertsitatea zerbitzu publiko bat da.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 61. orr.

Botere publikoa saiatu beharko da berdintze horretan, besteak beste, zerbitzu publiko egokiak eskainiz (hezkuntza, osasun sistema eta gizarte zerbitzuak).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 281. orr.

Lege honetan zerbitzuak pribatuak dira hasieratik eta bertan zerbitzu pribatu kontzertatuek duten garrantzia ez dute ez osasun sisteman, ez hezkuntza sisteman.  Berria - Euskal Herria   2006-02-18

Pareko teknologia maila, produktibitate bera, produktu eta zerbitzu berberak ekoiztea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 120. orr.

Isilpeko zerbitzu baten egoitza izateko baino, familia burges bat bizitzeko egokiagoa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 29. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lehenengo aldiz historian gaur egun bada dagoeneko zenbait ondasun eta zerbitzu merkatuetan mundu mailako ekoizpen sistema bat, alegia, ekoizpena oinarri transnazionalen gainean antolatzen hasi da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 206. orr.

4 (hitz elkartutean bigarren osagai gisa)

Larrialdietako zerbitzuan sartu zirenean, artean bizirik zegoen Julio.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 81. orr.

Estatuak, garai hartan, armategiak eta intendentzia-zerbitzuak ez ezik, falta zituen banku zentrala, altxortegi publikoa eta funtzionario gaituak ere.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 34. orr.

Estatu unibertsal gehienetan, bitarteko horiek posta-zerbitzu inperialaren forma hartu izan dute.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 35. orr.

Igeldoko meteorologia zerbitzutik Donostiako Telefonica zerbitzu zentralera bidaliko zen hurrengo egunean espero zen eguraldiaren berri.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 44. orr.

Neu nintzen ospitaleko ginekologia zerbitzuko eta, batez ere, laborategiko buru.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 45. orr.

Francoren Informazio Zerbitzu Militarra.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 48. orr.

Aparkaleku horietatik autobus zerbitzu berezia antolatu da 09: 00etatik aurrera bai Oriora bai Zarautzera joateko.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02

Iazko urte hasieran hasi ziren aldi bereko itzulpen zerbitzua prestatzen eta urrian jarri zuten martxan.  Berria - Gaiak   2004-05-21

Ordezko Gizarte Zerbitzua betetzen ari zen mutiko bat.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 169. orr.

Harrera zerbitzuak sarreran.  Herria   2003-01-28

Mailegu-zerbitzu ona zuen, eta bibliotekariek, adeitsuak izateaz gain, ondo ezagutzen zuten euren lana.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 150. orr.

Zerga-zerbitzuek ez dute aintzinetik jakiten ahal nork nun zer obra egin duen...  Herria   2004-11-11

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Hainbat herrialde aberatsetan ere jadanik egun ez dagoen gizarte-zerbitzu sare bat garatzea, lan-ordu asko eskatuko lukeena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 129. orr.

6 norbaiten edo zerbaitentzat egiten den lana.

Argi zuen bere bidea ez zela inoren eta ezeren aurka aritzea, guztiei bere zerbitzua eskaintzea baizik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 22. orr.

Monje gazte batentzat zerbitzua otoitz eta elizkizun orduek ez ezik, bakardade, hausnarketa eta atseden uneek eta are amets orduek ere osatzen duten bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 62. orr.

Lebitarrak arduratuko dira elkarketa-etxolako zerbitzuaz, eta beren hutsegiteen erantzule izanen dira.  Elizen arteko biblia   Zen 18,23

Justizia feudoaren parte ez bazen, zergatik ikusten da nonahi feudoaren zerbitzua erregea edo jauna zerbitzatzea zela, hala epaitegietan nola gerretan?  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 294. orr.

Ardura hadi nire zerbitzuaz ordu pare batez.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 28. orr.

Nagusi sinestedunak dituztenek ez ditzatela gutxiets, fedean senide dituztela eta; aitzitik, hobeki zerbitza ditzatela, zerbitzu hori hartzen dutenak ere sinestedunak eta Jainkoak maitatuak baitira.  Elizen arteko biblia   1 Tm 6,2

Horiek tenpluko ateak zaintzeaz arduratuko dira, eta beste zenbait zerbitzu beteko.  Elizen arteko biblia   Ez 44,11

Hemen dituzu Jainkoaren etxeko zerbitzu guztiak bete behar dituzten apaiz- eta lebitar-sailak.  Elizen arteko biblia   1 Kro 28,21

Bihotz onekoa behar du bere adiskideari eta niri zerbitzu errendatzera berariaz hona jina izateko!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 222. orr.

Ziur nauk, eta hala uste zian nire aitak ere, adiskidetasuna zerbitzu bat dela.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 121. orr.

Jainko handiaren zerbitzu eta gorespenerako.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 101. orr.

Nik beste zerbitzu hau bukatu arte itxaron behar nauzu.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 44. orr.

, gazte-gazterik sartu zen Espainiako Erregearen zerbitzura, soldadu gisa.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 84. orr.

Gernikako karlista familia batek propio gure zerbitzutan eskainitako gelara joan nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 267. orr.

-Ez, andrea, zerbitzuan ari garela ez dugu edaten.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 28. orr.

Beste zazpi urte egin zituen Labanen zerbitzuan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 82. orr.

Zuen zerbitzuan izango gaituzue gau eta egun.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 21. orr.

-Ni herriaren zerbitzuan nago!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 175. orr.

Etxea eta azienda Nafarroaren zerbitzuan jarri genitian, eta heldu duk aldia, Nafarroa gure zerbitzuan jartzekoa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 22. orr.

-Hona ene zerbitzuko nafarra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 51. orr.

Gero, bere zerbitzuko sendagileei aitaren gorpua baltsamatzeko agindu zien.      - 0. orr.

Beste funtsezko helburu bat da jakintza hori gizartearen zerbitzuan jartzea, giza taldearen zerbitzuan jartzea eta herritar bakoitzak hala sentitzea, unibertsitatea dela bere zerbitzura duen zerbait.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 41. orr.

Hiru lagun haiek erabaki zuten beren zerbitzuak eskainiko zizkiotela esperma-bankuari, emaile gisa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 79. orr.

· Zerbitzuko eskailera erabiliko dugu!  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 122. orr.

7 (izenondo eta izenlagunekin)

Zerbitzu neketsu hori egiten segi zenezan eskatuko nizuke.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 439. orr.

Arren, onar iezadazu nire zerbitzu umila.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 192. orr.

Honezkero urte eta erdi egin dut zerbitzu zibilarekin lanean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 217. orr.

Erromatar legionarioei, zerbitzu aktiboan zeudenean legez ezkontzea debekatuta izan arren, [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 41. orr.

Tenientea, Turinen egiten ari baitzen zerbitzu militarra, astean egun batean baino ez zen igotzen Meatzeetara.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 107. orr.

Zerbitzu soziala egin duten neskek istorio asko kontatzen dituzte.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 102. orr.

Osasun Sailak zerbitzu jakin batzuk eskaintzen ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-06

Doktrina norberekoi eta ezmoral honen ezinbesteko ondorioa sineslea zerbitzu publikotik gero eta gehiago aldentzea izan zen, pentsamenduak bere emozio espiritualetan kontzentratzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 95. orr.

Guk, zerbitzu liturgikorako bereziki izendatuak garenok [...] ontzi liturgikoak eta Jaunaren hitz santuak dakartzaten liburu liturgikoak zaindu behar ditugu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 111. orr.

Kristau-soldaduaren zerbitzu leiala, armada uztean, "Jainkoaren eskupekoaz" saritzen da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 83. orr.

Hainbat kasutan emakumeen zerbitzu onak hildakoen jantziez ordaintzen baitziren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 334. orr.

Tolosako gerontologikoan zerbitzu osoa eta kalitatekoa eskaintzen dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-08-06

Goraipamen bezala, egintza hauen berri errege-liburutegian idatzita gordetzeko agindu zuen erregeak, Mardokeoren zerbitzu onaren oroigarri.  Elizen arteko biblia   EstGr 2,23

Zuek beteko duzue santutegiko eta aldareko zerbitzu sakratua.  Elizen arteko biblia   Zen 18,5

8 (hitz elkartutean lehen osagai gisa)

Hau da Frantziskoren berezitasuna: izugarri azpimarratzen duela agintarien zerbitzu-eginkizuna eta "morroi" izaera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 136. orr.

Tenpluko bere zerbitzu-egunak amaitu zituenean, etxera itzuli zen.  Elizen arteko biblia   Lk 1,23

Enperadorearen guardiakoak lortua baitzuen bere semeak eta Konradek lehenbiziko zerbitzu urteak gortetik hurbil eman zitzaten.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 61. orr.

Hauei ere, berauen senide ziren Aaronen ondorengoei bezala, beren zerbitzu-txanda ezarri zieten.  Elizen arteko biblia   1 Kro 24,31

Zerbitzari hark, irten orduko, diru pixka bat zor zion zerbitzu-lagun batekin egin zuen topo.  Elizen arteko biblia   Mt 18,28

Iraupen mugatuko lan edo zerbitzu harremana dutenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 230. orr.

SS berrietan sartu ginen, erakunde horrek ederki islatzen baitzituen gure erreboluzioaren idealak: ordena, garbitasuna, zerbitzu-sena...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 216. orr.

Pozik zegoen Judako jende guztia, apaiz eta lebitarrak beren zerbitzu-lanetan ari zirelako.  Elizen arteko biblia   Ne 12,44

Horrela, gai egiten ditu fededunak beren zerbitzu-lanerako eta Kristoren gorputza hazarazteko.  Elizen arteko biblia   Ef 4,12

Bertako zerbitzu-postu eta denda gehienak itxita daude.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 9. orr.

Aurkikuntza hau da hiritarrak zerbitzu-abere bihurtzen dituen sekretu magikoa, indartsuaren eskuan jarritako katea ezjakinak eta ahulak lotzeko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 65. orr.

Idazkariak [...] gauza bakarra lortu ahal izan zuen: Txitxikoven zerbitzu-orri zikina suntsitzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 339. orr.

Berezkoa baitute benta-etxeek, horrelaxe, zerbitzu-aukerarik ez izatea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 82. orr.

Errepide zaharra altsasuarrentzat zerbitzu bide moduan geratu da ia.  Berria - Euskal Herria   2004-07-04

Espetxera sartu bezain laster, Mallabiak zerbitzu arduradunari kontatu zion gertatutako guztia.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

Azken botila xanpainari zerbitzu-mahaiaren gainean zegoen nikelezko izotz-ontzi batean eragiten ari zitzaion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 50. orr.

Jaka eta kapela esekitokitik hartu eta zerbitzu-atetik alde egin zuen kalera, zabor-ontzi batzuk atzean utzita.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 73. orr.

9 (hitz elkartutean bigarren osagai gisa)

Jesusek benetan kultu-zerbitzu askoz bikainagoa hartu du.  Elizen arteko biblia   Heb 8,6

2000ko abuztuaren 11n, Harryren hileta-zerbitzuan lehenbiziko aldiz ikusi nuenetik bi hilabetera, maletak egin eta alde egin zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 283. orr.

Apostolu-zerbitzu honetan Judasek utzi duen tokia betetzeko, zegokion tokira joan baita hura.  Elizen arteko biblia   Eg 1,25

Ekialde Urruneko kasuan, funtzionario-zerbitzu filosofiko bat atzerriko erlijio baten espirituaren mende geratu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 285. orr.

Nola ausartzen zara amesgaiztoa deitzen aleman gazte guztiok urte eta erdiz aberriari eskaini behar diogun lan-zerbitzuari!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 101. orr.

Integraturik duen konponketa-zerbitzuagatik eta giltzaduretako lubrifikazio-sistema burutsuagatik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 11. orr.

10 zerbitzupean

Politikak han eskatzen du enperadoreak emandako ondasunak ez direla gehiegi zatikatu behar, zerbitzupean daudelako, behinola gure feudoak zeuden bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 98. orr.

Bera zerbitzupean daukaten heroiak ez bezala -beren xedeak betetzeko zernahi bidegabekeria egiteko prest baitaude haiek-, Dedalo beti dago ordenaren eta legearen mugen barruan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 92. orr.

Gizateriako gutxiengo baten zerbitzupean dauden munduko elite politiko eta ekonomikoek [...] garapenari begira dituzten ondorio kaltegarriak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 82. orr.

Orain bere zerbitzupean leial aritzeko zina egin baituk.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 29. orr.

Bere Kapitaina izango zara, eta bakean eta ohorez Emyn Arnenen biziko zara hainbeste maite duzun haren zerbitzupean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 307. orr.

11 zerbitzupeko izlag

Feudoez liburuetan esaten denez, Konrado enperadorea Erromara abiatu zenean, haren zerbitzupeko leialek lege bat egiteko eskatu omen zioten, semeengana pasatzen ziren feudoak bilobengana ere pasa zitezen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 343. orr.

Lau kortsario euskaldun, Donibanekoak laurak, Frantziako erregearen zerbitzupeko laurak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 109. orr.

Oraingo alkateen zerbitzupekook okerrago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 56. orr.

12 zerbitzu egin

Iduriko zait [...] zinez eginen diodala neure alabari zerbitzu, liburu hau esposatuko den egunean emanik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 34. orr.

Jainkoak ere emango baitizu ordaina berari zerbitzu egitean.  Elizen arteko biblia   Tb 4,14

NBEri mundu zabalean zerbitzu egin ondoren, Gustavo Duran Greziara bidali zuten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 314. orr.

Lanean zekitenek beren eskuez egiten zuten lan, legendunen etxeetan edo beste leku egokietan, guztiei apalki eta begirunez zerbitzu eginez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 207. orr.

· Gercourti zerbitzu hori egiteko irrikan nago.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 82. orr.

Mirabeek oro, kanpotar nahiz etxeko, berdin dagite zerbitzu hori.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 116. orr.

Lis loreari zerbitzu handia egindako leinu baten ondokoa zelako.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 269. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako zerbitzu (22); aebetako zerbitzu sekretuek (8); aebetako zerbitzu sekretuen (5); ainitz zerbitzu (9); alemaniako zerbitzu (5); atzerriko zerbitzu (7); autobus zerbitzu (11); cia zerbitzu (8); cni zerbitzu (6)

eraikuntza eta zerbitzu (5); erresuma batuko zerbitzu (16); errusiako zerbitzu (10); errusiako zerbitzu sekretuek (6); espainiako zerbitzu (23); espainiako zerbitzu sekretuek (14); estatu batuetako zerbitzu (10); etxeko zerbitzu (6); euskara zerbitzu (7); frantziako zerbitzu (8); fsb zerbitzu (6); garraio zerbitzu (7); gizarte zerbitzu (12); gure zerbitzu (5); gutxieneko zerbitzu (6); hainbat zerbitzu (14); herriko zerbitzu (5); hezkuntza zerbitzu (5)

informazio zerbitzu (11); israelgo zerbitzu (13); legebiltzarreko zerbitzu (9); libiako zerbitzu (5); oinarrizko zerbitzu (7); ondasun eta zerbitzu (12); osasun zerbitzu (70); osasun zerbitzu publikoak (9); posta zerbitzu (5); segurtasun zerbitzu (7); tren zerbitzu (6); zein zerbitzu (8); zenbait zerbitzu (11); zer zerbitzu (5)

zerbitzu asko (11); zerbitzu askotan (5); zerbitzu bera (8); zerbitzu berezi (7); zerbitzu berezia (7); zerbitzu bereziak (18); zerbitzu berri (7); zerbitzu berria (5); zerbitzu berriak (6)

zerbitzu egilea (10); zerbitzu egin (7); zerbitzu egiteko (6); zerbitzu egiten (14); zerbitzu egiterat (9); zerbitzu egiterat ekarria (7); zerbitzu gehiago (18); zerbitzu gehienak (6); zerbitzu guztiak (27); zerbitzu hobea (8)

zerbitzu juridikoek (15); zerbitzu juridikoen (12); zerbitzu medikoek (5); zerbitzu medikuek (8); zerbitzu militarra (7); zerbitzu mota (6)

zerbitzu on (5); zerbitzu ona (11); zerbitzu onak (5); zerbitzu osoa (10); zerbitzu publiko (46); zerbitzu publiko bat (6); zerbitzu publikoa (35); zerbitzu publikoak (85); zerbitzu publikoaren (20); zerbitzu publikoei (6); zerbitzu publikoek (9); zerbitzu publikoen (49); zerbitzu publikoetako (12); zerbitzu publikoetan (38); zerbitzu publikoetan euskararen (5); zerbitzu publikoetara (7); zerbitzu publikoko (6); zerbitzu sekretu (25); zerbitzu sekretuak (40); zerbitzu sekretuei (18); zerbitzu sekretuek (142); zerbitzu sekretuen (99); zerbitzu sekretuentzat (8); zerbitzu sekretuetako (91); zerbitzu sekretuetako buru (12); zerbitzu sekretuetako buruak (8); zerbitzu sekretuetako kide (6); zerbitzu sekretuetan (10); zerbitzu sekretuetarako (5); zerbitzu sekretuetarako lan (5); zerbitzu sozialak (7); zerbitzu sozialen (5); zerbitzu teknikoek (5)

aholkularitza zerbitzua (10); apaiz zerbitzua (7); autobus zerbitzua (11); bere zerbitzua (15); beren zerbitzua (9); bizkartzainen zerbitzua (6)

elkarketa etxolako zerbitzua (5); eskaintzen duen zerbitzua (5); euskarazko zerbitzua (9); garbiketa zerbitzua (14); garraio zerbitzua (6); gizarte zerbitzua (6); gutxieneko zerbitzua (5)

itzulpen zerbitzua (11); kalitateko zerbitzua (8); kalitatezko zerbitzua (9); kultu zerbitzua (6); laborantza zerbitzua (5); laguntza zerbitzua (7); liturgi zerbitzua (5); nire zerbitzua (5)

osasun zerbitzua (8); pedagogia zerbitzua (5); posta zerbitzua (8); telealarma zerbitzua (5); tren zerbitzua (9)

zerbitzua bete (10); zerbitzua betetzeko (5); zerbitzua betetzen (9)

zerbitzua egin (11); zerbitzua egiten (13); zerbitzua eman (7); zerbitzua emango (5); zerbitzua emateko (7); zerbitzua ematen (13); zerbitzua eskaini (11); zerbitzua eskaintzeko (6); zerbitzua eskaintzen (26); zerbitzua eskaintzen duten (5); zerbitzua eten (7); zerbitzua euskaraz (8); zerbitzua hobetzeko (10)

zerbitzua jarri (10); zerbitzua martxan (5)

autobus zerbitzuak (6); beharreko zerbitzuak (5); bere zerbitzuak (13); bestelako zerbitzuak (7)

elako zerbitzuak (5); enplegu zerbitzuak (5); eskainitako zerbitzuak (5); eskaintzen dituzten zerbitzuak (5); euskara zerbitzuak (5); garraio zerbitzuak (5); gizarte zerbitzuak (55); goiena komunikazio zerbitzuak (5); gure zerbitzuak (5); gutxieneko zerbitzuak (84); gutxieneko zerbitzuak bete (10); gutxieneko zerbitzuak betetzen (6); gutxieneko zerbitzuak ezarri (7)

informazio zerbitzuak (9); inteligentzia zerbitzuak (7); komunikazio zerbitzuak (6); laguntza zerbitzuak (5); larrialdi zerbitzuak (22); nire zerbitzuak (6)

ohiko zerbitzuak (5); oinarrizko zerbitzuak (12); ondasun eta zerbitzuak (7); osasun zerbitzuak (91); osasun zerbitzuak euskaraz (5); posta zerbitzuak (10); produktu eta zerbitzuak (5); tren zerbitzuak (6)

zerbitzuak bete (11); zerbitzuak betetzen (7); zerbitzuak emateko (6); zerbitzuak ematen (9); zerbitzuak erabiltzeko (6); zerbitzuak eskaini (13); zerbitzuak eskainiko (10); zerbitzuak eskaintzeko (11); zerbitzuak eskaintzen (19); zerbitzuak eskaintzen dituzten (7); zerbitzuak euskaraz (11); zerbitzuak euskaraz jasotzeko (5); zerbitzuak ezarri (9); zerbitzuak federazioko (7); zerbitzuak izan (9); zerbitzuak ordaintzeko (8)

bere zerbitzuan (9); berrionaren zerbitzuan (5); jainkoaren zerbitzuan (10); jaunaren zerbitzuan (16); kristoren zerbitzuan (11); zerbitzuan ari (8); zerbitzuan bizi (5); zerbitzuan egin (5); zerbitzuan jarri (12); zerbitzuan jartzea (5); zerbitzuan jartzeko (5); zerbitzuan jartzen (5)

osasun zerbitzuaren (5); posta zerbitzuaren (6); zerbitzuaren arabera (6); zerbitzuaren bidez (6); zerbitzuaren gaineko (5); zerbitzuaren kalitatea (6)

zerbitzuaz arduratzen (8)

larrialdi zerbitzuei (7); zerbitzuei esker (6)

gizarte zerbitzuek (15); gobernuko zerbitzuek (5); informazio zerbitzuek (12); inteligentzia zerbitzuek (15); larrialdi zerbitzuek (18); osasun zerbitzuek (44); segurtasun zerbitzuek (18)

gizarte zerbitzuekin (5)

eskaintzen dituzten zerbitzuen (5); gizarte zerbitzuen (22); informazio zerbitzuen (14); inteligentzia zerbitzuen (14); ondasun eta zerbitzuen (17); ondasunen eta zerbitzuen (11); osasun zerbitzuen (21); produktu eta zerbitzuen (8); segurtasun zerbitzuen (10)

zerbitzuen alorrean (5); zerbitzuen arabera (14); zerbitzuen artean (6); zerbitzuen arteko (5); zerbitzuen egoitza (6); zerbitzuen liberalizazioa (5); zerbitzuen liberalizazioaren (5); zerbitzuen sektorea (11); zerbitzuen sektoreak (6)

bere zerbitzuengatik (5)

administrazio eta zerbitzuetako (33); gizarte zerbitzuetako (14); inteligentzia zerbitzuetako (15); larrialdi zerbitzuetako (8); osasun zerbitzuetako (10); segurtasun zerbitzuetako (8)

zerbitzuetako arduradun (5); zerbitzuetako buru (5); zerbitzuetako kide (6); zerbitzuetako langile (6); zerbitzuetako langileak (15); zerbitzuetako langileek (8); zerbitzuetako langileen (9)

gizarte zerbitzuetan (14); larrialdi zerbitzuetan (5); osasun zerbitzuetan (10); zerbitzuetan egin (5)

larrialdi zerbitzuetara (13)

bere zerbitzuko (11); besteen zerbitzuko (5); denen zerbitzuko (11); erregearen zerbitzuko (5); euskara zerbitzuko (5); gure zerbitzuko (8); guzien zerbitzuko (11); habitat zerbitzuko (5); informazio zerbitzuko (5); itzulpen zerbitzuko (5); jendearen zerbitzuko (6); polizia zerbitzuko (6)

zerbitzuko arduradunak (7); zerbitzuko buru (16); zerbitzuko burua (11); zerbitzuko kide (5); zerbitzuko zuzendaria (5); zerbitzuko zuzendariak (5)

bere zerbitzura (16); bere zerbitzura zituen (7); erregearen zerbitzura (7); erregearen zerbitzura zeuden (5); herriaren zerbitzura (11); herritarren zerbitzura (16); jainkoaren zerbitzura (8); jaunaren zerbitzura (5); nire zerbitzura (6); patologia zerbitzura (6); patologia zerbitzura eraman (5)

zerbitzura dago (5); zerbitzura dagoela (6); zerbitzura dagoen (9); zerbitzura dauden (6); zerbitzura egon (15); zerbitzura egon behar (5); zerbitzura egongo (13); zerbitzura egotea (5); zerbitzura eraman (8); zerbitzura jarri (25); zerbitzura jartzea (8); zerbitzura jartzeko (8); zerbitzura jartzen (8); zerbitzura jokatu (5); zerbitzura zegoen (7); zerbitzura zeuden (10); zerbitzura zituen (7); zure zerbitzura (9)

apaiz zerbitzurako (9); bere zerbitzurako (5); herriaren zerbitzurako (5); liturgi zerbitzurako (8); nire apaiz zerbitzurako (5)

zerbitzurako behar (5); zerbitzurako jantziak (6)

zerbitzuren bat (6)

gutxieneko zerbitzurik (5); oinarrizko osasun zerbitzurik (6); osasun zerbitzurik (13); zerbitzurik ez (14); zerbitzurik gabe (12)


zerbitzualdi iz zerbitzu jakin bat egiten den aldia.

Elizak isilean onartu egiten zion zegokion zerbitzualdia bukatzea eta armadak eskatzen zizkion eginbehar guztiak betetzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 81. orr.

Ez zuen zerbitzualdi osoa konplitu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 157. orr.


zerbitzuburu 1 iz zerbitzu baten burua.

Egor Timofeievitx Pomerantsev, probintziako gobernu-bulegoko zerbitzuburua.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 181. orr.

Jesus Algaba Gipuzkoako Poliklinikako Otorrinolaringologia Saileko zerbitzuburua da.  Berria - Gaiak   2004-10-15

Erabakia Pedro Pegenaute Hizkuntz Politikarako zuzendariak berak hartua da, eta Julen Calvo Programazio, Ikerketa eta Hizkuntza Garapanerako zerbitzuburuak sinatuta dago.  Berria - Euskal Herria   2004-12-16

Slu?sn´y zerbitzuburuak ez zion utzi, geltokiko buruak akta egin behar baitzuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 57. orr.

Zerbitzuburua gizon lasaia zen, bizitzea eta bizitzen uztea gustatzen zitzaion horietakoa, baina aginduak betearazten zekiena.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 126. orr.

Lantokiko mihi gaiztoak zuzen zeuden: zerbitzuburua ez zen testu juridiko-administratibo bat erotiko batetik bereizteko gauza.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 37. orr.

Gose greba haren ondotik adiskide antzean tratatzen ninduen zerbitzuburuak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 256. orr.

Hara iritsi garenean, kartzelero mordoa, zerbitzuburua... ezpainetatik odola borbor darion preso bat...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 120. orr.

Bere ugazabarekin heldu zen zerbitzuburua.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 261. orr.

Gipuzkoako Artxiboak bi helburu nagusi ditu, Gabriela Vives, Foru Aldundiko Ondare Historiko-Artistiko, Artxibo eta Museoetako zerbitzuburuak adierazi duenez: [...].  Berria - Kultura   2004-09-08

2 (hitz elkartuetan)

80 laborari bildu dira karia hortarat eta multxoño bat mintzatu da laborantza zerbitzuburuekin, bere arrangurak agertuz.  Herria   2002-09-12

Gizarteratze zerbitzuburu Maria Jose Lezertuak jakinarazi duenez, Gasteizko Udalak prest ditu Arabako Diputazioaren eta Gurutze Gorriaren aterpe batzuk, badaezpada ere, noizbait erabili beharko balira.  Berria - Harian   2005-01-27


zerbitzugintza iz zerbitzu egitea.

Ezagun-ezagunak ditut zure egintzak, zure maitasuna, fedea, zerbitzugintza eta eramanpena; zure azken egintzak lehenengoak baino ere bikainagoak dira.  Elizen arteko biblia   Ap 2,19

Zerbitzugintzan erabilitako jantziak.  Elizen arteko biblia   Ez 44,19

Ez dute artilezko jantzirik eramango zerbitzugintzan barneko atarian eta tenpluan ari direnean.  Elizen arteko biblia   Ez 44,17

Santutegiko zerbitzugintzarako barneko atarira sartzean, bekatuen barkamenerako oparia eskainiko didate.  Elizen arteko biblia   Ez 44,27


zerbitzugune (108 agerraldi, 6 liburu eta 42 artikulutan; orobat zerbitzu gune 14 agerraldi, liburu 1 eta 8 artikulutan eta zerbutxu gune g.er.) 1 zerbitzuak ematen diren gunea.

Maulen, larunbat huntan zortzi, abenduak 10, goizeko 10etan, herriko zerbitzugune egoitzan.  Herria   2005-12-01

«Egoeraren arabera» jokatu beharra aipatu du Hodei Ezeiza Donostiako gizarte zerbitzuguneko kale hezitzaileak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-11

2 errepide edo autobide baten inguruan dagoen eraikina, erregaia eta beste hainbat zerbitzu eskaintzen dituena. ik gasolindegi.

Uztaila eta abuztua oporretan pasatu ostean, bidaiariak etxerako bidean dira; errepideko zerbitzuguneak dira horren testigu.  Berria - Harian   2005-08-30

Beren zera gurearen ondoan aparkatua zitean autobideko zerbitzugunean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 11. orr.

Vidauban inguruan dagoen zerbitzuguneko hotelean gaua pasa, hurrengo egunean jaiki eta segitu.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 137. orr.

Ez da normala Syd Barreten disko bat autopistako zerbitzugune batean aurkitzea.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 89. orr.

Lau zerbitzugune Repsol katearenak dira; bostgarrena, Bp Shop-ena.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

Aritzetako zerbitzugunean 159 autorentzako lekua egongo da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-29

3 (izenondoekin)

Gustatu egiten zaizkit zerbitzugune frantses hauek, munduko hornituenak.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 89. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Etxaldeak, gasolina zerbitzugune galdu bat.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 34. orr.

Poliziek gasolina zerbitzuguneak jendez hustu zituzten, eta leherketek ez zuten zauriturik eragin.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

autobideko zerbitzugunean (3); bost gasolina zerbitzugunetan (4); gasolina zerbitzugune (8); gasolina zerbitzuguneak (4); gasolina zerbitzugunean (4); gasolina zerbitzuguneetan (3); kontxa zerbitzugunean (3); zerbitzugunetik gertu (3)


zerbitzukide iz zerbitzu berean ari den pertsona.

Orduan, bakoitzari jantzi zuri bana eman eta oraino apur batez itxaroteko esan zien Jainkoak, harik eta beraiek bezala hilko zituzten zerbitzukide eta senideen kopurua osatu arte.  Elizen arteko biblia   Ap 6,11


zerbitzutegi iz zerbitzugunea.

Herri horretan idekiko den zerbitzutegiaren barnean kokatuko dute posta gixete bat, astean hamabost bat orenez zabalik egonen dena, kontseiluak hautatu ordutegia betez.  Herria   2004-04-01

Hiru miliun jende Erromarat etorri, 7.000 autokar, mila su hiltzaile 21 artategi, 3.600 zerbitzutegi, hiru miliun boteila ur.  Herria   2005-04-21


zerbizu ik zerbitzu.

zerbutsatu ik zerbitzatu.

zerbutxu ik zerbitzu.

zere 1 iz iberia penintsulako itsasoetan ohikoa den balea-mota, bizkar hegala duena (Balaenoptera sp.). ik zeroi.

NATOko ontziek eginiko maniobrek zetazeo espezie ugariri eragin diete: euskal balea, xibarta, zere arrunta, zere txikia, zeroi arrunta, zeroi pigmeoa, Atlantikoko izurde pikarta eta marzopari, besteak beste.  Berria - Gaiak   2004-11-03

2 ipar zere (Balaenoptera borealis).

Japoniak zere txikiak, ipar zereak eta kaxalote arruntak arrantzatzen ditu zientzia helburuekin.  Berria - Gaiak   2004-07-20

3 zere txiki (Balaenoptera acutorostrata).

Japoniarrek 440 zere txiki espezieko bale hiltzen dituzte urtero Hego Ozeanoan «arrantza zientifikorako» baimena erabilita.  Berria - Mundua   2004-10-21

Babes eskaeren artean daude marrazo zuria, Afrikako elefantea, Japoniak haragitako berriz arrantzatu nahi duen zere txikia balea (Balaenoptera acutorostrata) eta zura gogorreko ramin tropikoetako zuhaitza babestekoak.  Berria - Gaiak   2004-10-03


zereal 1 iz pertsonen edo abereen elikaduran erabiltzen den ale irintsuko landarea; landare horren alea. ik labore.

Sutauts zorro txiki bat erregalatu zion esanez Flashaw flabbergastor-en haziak zirela, balio komertzial handiko zereal patagonikoa, klima honetara ederki egokitua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 245. orr.

Zerealak mineral asko dituztela azpimarratu zuen: «Burdina, zink edo selenio asko dute, eta horiek oso aberasgarri dira guretzat».  Berria - Gaiak   2004-02-08

Askoren ustez, kristo aurreko 5500 urtean hasi ziren zerealak landatzen, gaur Irak deitzen dugun lekuan.  Berria - Gaiak   2004-12-28

Euskal Herriko Nekazarien Elkartearen (EHNE) aburuz, erregaiaren igoera baserritarrentzat galera handiak ari da sortzen, batez ere Araban eta Nafarroan, zereala lantzen duten eremuetan.  Berria - Ekonomia   2004-10-15

Ikatza, ibilgailuak, zerealak, ongarriak, eraikuntzako materiala eta egurra izan ziren beste sektore garrantzitsu batzuk.  Berria - Ekonomia   2006-03-04

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gorvachoven lehen asmo kinkenalean ipini zen abian: labore eta zereal uzta gehitu nahi ba, bestela amerikanoei erosi beharrean baitzeuden.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 286. orr.

Hilabete osoan zereal ahiari botatzeko azukrea gordetzen aritu naiz.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 163. orr.

Zereal-garauak galbahetik pasatzen jardun du.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 65. orr.

Lanza-perfumea izeneko droga kloroformoz, zereal-alkoholez eta eterrez egiten da.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 184. orr.

Arkeologoek ez dute zereal hondakinik aurkitu.  Berria - Gaiak   2004-12-28

3 pl zereal aleekin egiten den janaria, eskuarki gosaltzen hartzen dena.

Badira nire taldean bi neskato, gosaltzerakoan beste guztiek jaten dutena jan beharrean gosaria etxetik ekarri dutenak: Amerikako pelikuletan ikusten diren zereal horietakoak, artoa edo ez dakit nik zer den, kaja handi batetik katilura bota eta esne pixka batekin nahastuta jaten dutena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

Dudley txikia, kasketaldi betean, gosaritako zerealak paretetara botatzen ari baitzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 8. orr.

Beste zerbait gustura jango lukeela dio, baina yogurtak jaten ditu zerealekin.  Berria - Kirola   2004-06-16

-Asmoa ez da txarra -esan nion nik, errukiz, beste bi lagunek dastatzen ari ziren zereal katilukadetatik burua altxatzeko keinurik ere egiten ez zutela ikusirik-.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 122. orr.


zerealdun izlag zereala edo zerealak dituena.

Goizeko 7:30ean gosaldu dut, zerealdun hiru jogurt eta kamamila bat; horrek ongi erantzun dit.  Berria - Kirola   2004-08-03


zerebelo (orobat zerebelu g.er.) 1 iz garunaren atzeko eta beheko zatia. ik garuntxo.

Geroago azterketa neurologiko labur bat egin nion, zerebeloaren funtzioari eta oreka-kontuei jarriz bereziki arreta.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 250. orr.

Horregatik da hain tematia eta hain malgutasun eta moldakortasun eskasekoa; zerebeloko akats bati egozten dio hori.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 279. orr.

Antza denez, ataxia deituriko gaitza dute kurduok, eta zerebeloa atrofiatuta dute.  Berria - Gaiak   2006-03-09

2 (hitz elkartuetan)

Ulertzekoa da giza-zerebeluak ikusmena engainatzea.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 46. orr.


zerebelu ik zerebelo.

Auzoko erietxeko larrialdi-gelan, kommozio zerebrala nuela esan zidaten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 25. orr.


zerebral izond burmuinari dagokiona. ik garun 5.

Huntington gaixotasuna kortex zerebralaren azpiko gaitza da, eta, alzheimerrak kortex zerebralean egiten ditu kalteak.  Berria - Gaiak   2004-10-29

Haren ondorioz goi mailako funtzio zerebralean noski gertatuko ziren aldaketez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 57. orr.

Alabaina, eraso zerebrala erasan zuen astelehenarekin eta ordutik hara bisitatu zutenek ere ez zuten harekin hitzik trukatu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 337. orr.

Gizaki bakoitzak bere baitan daramatza, era zerebral, mental, psikologiko, afektibo, intelektual eta subjektiboan oinarrian edo funtsean komunak diren ezaugarriak, eta, aldi berean, bere singulartasun zerebral, mental, psikologiko, afektibo, intelektual eta subjektiboa ere badarama.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 302. orr.

Auzoko erietxeko larrialdi-gelan, kommozio zerebrala nuela esan zidaten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 25. orr.

Bestea, Judy, paralitiko zerebrala, ordutan eta ordutan egoten zen Gregekin eserita hura ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 67. orr.

Elbarri Zerebralen Munduko Txapelketan urrezko lau medaila irabazi ditu.  Herria   2003-01-21

-Idazketa ekintza guztiz zerebrala da, hotza, mekanikoa.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 112. orr.


zerebro 1 iz burmuina. ik garun.

Baliteke umore txarra eragiten duten zelulak zerebroaren eskuinean egotea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 307. orr.

Badirudi zerebroaren alde bakoitzak kontrako alderdia gobernatzen duela, Natura halakoxe apetatsua baita.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 307. orr.

Mesedez, fusilatzen nautenean eska ezazue ez egiteko tiro burura, nire zerebroa aztertu ahal izango duzue horrela, nire lobuloen konfigurazioa, zelako asasinoa naizen ikusteko.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 124. orr.

Nire zerebroa paralizaturik zegoen gertatutakoa onartu ezinik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 134. orr.

Adimenaren beharrik ez bada, gure zerebroa lokartzen da.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 62. orr.

-Zerebro nipondarrak baditu agian hizkuntza bat ahanzteko baliabideak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 21. orr.

Ez zaizu iruditzen ezintasun hori zeure zerebroaren akats baten ondorioa dela batez ere?  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 154. orr.

Nire muskuluek, eskuek, behatz puntek, ileak aurkitu zuten, antza, nire zerebroak debeku zuen memoria.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 139. orr.

2 irud/hed

Ilaje hori batek estaltzen zion zerebro faltak utzitako zuloa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 189. orr.


zerebroespinal izond burmuinari eta bizkar muinari dagokiena.

Spitsbergenen balea baten burezurrean sartu zen gongoil zerebroespinalak bilatzeko, baina ez zuen lortu aurkitzea.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 62. orr.

Eta ez nituen aurkitu, gainera, gongoil zerebroespinalak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 275. orr.


zeregin 1 iz egitekoa, lana.

Bilduma hau iruditu ez balitzait irakurleei eskainia izateko duina, ez nuela zeregin hori neure gain hartuko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 33. orr.

Arimak Jainkoaren aurrera aurkezteko zeregina duen Mikel dohatsua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 403. orr.

Ez duzu zereginik, irteerarik, norabiderik.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 152. orr.

-Zereginak ditut hemen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 248. orr.

-Zereginen bat baduzu?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 139. orr.

Han beti neukan zeregina: lagundu egiten nuen zaldi pabiloiaren mantentze-lanetan, basora joaten nintzen Lubisekin, edo errekan amuarrainak harrapatzera Pantxorekin, [...].  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 96. orr.

Zinez ikusgarria, hiriaren zabala bere etxegorenekin eta karriketan, han beherean, zinaurriak iduri, jendea ibilki bere zereginetan.  Herria   2001-09-20

Kaleetan zereginik gabe ibiltzea gustatzen omen zitzaion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 117. orr.

Lehen zeregina: pertsiana guztiz altxatzea.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 32. orr.

Itxarotea beste zereginik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 31. orr.

Bada, zeregina ontziburuak eman zion.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 177. orr.

Edozein zeregini ekiten zion berehala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 38. orr.

Zeregin hori ez dagokie terrorismoaren biktimei, eta agian ezta bestelako eragileei ere.  Berria - Euskal Herria   2006-02-23

Zure zereginak ongi betetzea espero dut, Baroi jauna.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 248. orr.

Makina bat buruhauste eman dizu zeregin horrek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 84. orr.

Denok bizi gara batetik bestera, trenetik, hegazkinetik edo kotxetik gure zereginetara eta gure zereginetatik trenera, hegazkinera edo kotxera.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 164. orr.

CAFen zeregina trenak egitea izango da, eta Siemens eta Bombardierren ardurapean egongo dira trakzio sistemak.  Berria - Ekonomia   2004-06-24

Adimenaren zeregina zientzian ez da ideien ordena eternoa jainkoaren gogamenean islatzea, munduko gauzen artean kausazko ordena islatzea baizik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.

Labana hartu eta ebaki ausart eta garbi bat egin zuen Bennettek [...] eta operazioko zereginean sartu zen berehala.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 107. orr.

Ez dakizula ezer artearen zeregin eta betekizunez.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 25. orr.

Linguistikaren zeregina hau izango da: [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 32. orr.

Lanik edo zereginik gabeko denbora, atsedenezko, erosotasunezko egoera, bereziki lanetik kanpo gertatzen dena eta nahi den eran bete daitekeena.  Berria - Gaiak   2004-03-03

Arteak ederra agerraraztea baitu zeregin.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 68. orr.

Aipaturiko zaldun honek, zeregin gabe egoten zenean, gehienbat urte guztian noski, halakoxe grinaz eta pozez ohi zen zalduneria liburuak irakurriz, ehizako ari beharra erabat alde batera utzi zuen eta era berean etxeko ondasun zaintza.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 15. orr.

Hiru zeregin gabeetako batek murmurioz esan zuen: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 106. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Oso ongi jabetzen naiz zeregin handia eta garrantzi handikoa dudala aurrez aurre.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 108. orr.

Zeregin handiagoak dauzkagu deika.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 45. orr.

Egia esan, hemen zeregin handirik ez dago.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 95. orr.

Zeregin berezirik gabe zain eta euriari begira egoteak bazuen denbora mastekatzearen antza.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 18. orr.

Unibertsitateko zeregin nagusiez -irakaskuntza, ikerkuntza, eta jakintza gizarteratzeko bestelako bideak-, aritu gara.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 216. orr.

Zure ondora naiz joanen zeregin zail hori betetzera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 402. orr.

Zeregin gogorra, bai, eta mingarria ere zenbaitetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 29. orr.

Beste inoren esku utziko ez zuen zeregin delikatua.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 167. orr.

Zeregin itxuragabea, ilunetan eserita neska baten zelatan egotea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 34. orr.

Laster ohitu zen zerbitzura, baina [...] ez zuen hartu bere zeregin eta helburu nagusitzat, bigarren mailako jardueratzat baizik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 376. orr.

Zeregin jakin batzuetarako da euskara batua eta beste batzuetarako herri hizkerak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 249. orr.

Zeregin jasoetan erdarara jotzeko ohiturak sustrai sakonak ditu.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 10. orr.

Alderdi horrek bake prozesuan «zeregin funtsezkoa» duela uste du Zapaterok.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Jendeak zeregin gogoko bati buru-belarri ekiten dionean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 32. orr.

Jende askoren eguneroko zeregin xeheetarako.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 239. orr.

Urteroko zeregin askotarikoei begiratu besterik ez dago horretaz jabetzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 462. orr.

Denek izan zituzten ipuin txatxu bat asmatzea baino zeregin premiazko eta probetxuzkoagoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 230. orr.

Zeregin publiko horretan jardun izanaren ondorioz, hain zuzen ere, jasaten dute oraingo eraso hau.  Berria - Euskal Herria   2004-09-01

Judaren traizioa nahitaezkoa zuen Kristok bere zeregin jainkotiarra bete zezan.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 74. orr.

Kopiatzaileen zeregin hutsalarekin alderaturik, goi-goikoa begitandu zitzaion irakasleen eginkizuna.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 375. orr.

Hurrengo eguna zeregin praktikoetarako izan zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 259. orr.

Euskara modernizatu, zeregin teknikoetara egokitu eta inguruko hizkuntzekin homologatu.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 145. orr.

Bazekiat zeregin zientifikoetan aritzen haizela batzuetan, bazekiat gogoko duala irakurtzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 310. orr.

Bere zeregin eztitik bertze zeregin are eztiago bati lotzeko, egin nion, gero, bere gutuna ikusteko galdea; eta nola hotza eta hertsatua.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 381. orr.

Ate irekirik ez, jenderik ez inon, etxe batean ohikoak diren zeregin eta atzera-aurrera zalapartatsuen arrastorik ez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 170. orr.

Marta, berriz, lanpetua zebilen etxeko zereginetan.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 13. orr.

Horiek ez liratekeela prestatze-lanak, alferreko zereginak eta arinkeria hutsak baizik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 88. orr.

Karrika nagusian zehar zebiltzanak oro geldi-geldi geratu ziren, eguneroko zereginak eta lanak alde batera utziz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 7. orr.

Zentsuraren helburua, berriz, ez da faxisten komunikazioak galaraztea, antzematea edota hondatzea, komunisten balizko zeregina oztopatzea baino.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 200. orr.

Sarritan joan behar izaten zuen hirira, soldadugaiak biltzera eta bestelako zereginak egitera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 413. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Racheli entzunez gero, guraso-zereginean ere ez nintzen egundokoa izan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 9. orr.

Horiek egitea kasik-kasik bere kapitain zereginen barruan dagoela esan liteke.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 133. orr.

Basurtokoak eskribau zereginetan izan ninduen denboran pergamu haiek ikusteko aukera eduki nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 223. orr.

Alde joan zen, mastan gora, gabizain zereginera.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 32. orr.

Kuban ezagutzen dutenek gerratean metrailadoreetan tiro egina ote den ala kaperau-zereginetara mugatua den, zalantza dute.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 136. orr.

"Lehenbiziko betegintza" eratzen duten gorputz-zereginek eskatzen duten ardura da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 93. orr.

Seguritate zeregin horretan Estatu Batuek beren Navyren Misioa ezarriko dute Kuban.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 199. orr.

Euzkadi'ko Jaurlaritzak Ameriketan antolaturik duen informatzaile Sarea-ren barruan espioitza zereginetan dihardutenek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 130. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

beharreko zeregin (4); bere zeregin (19); bere zeregin nagusia (3); bertze zeregin (5); beste zeregin (44); beste zeregin bat (3); beste zeregin batzuetan (6); beste zeregin batzuk (11); beste zeregin hoberik (4); bestelako zeregin (4); bi zeregin (3); eguneroko zeregin (4); euren zeregin (4); gure zeregin (6); halako zeregin (4); idazlearen zeregin (3); idazlearen zeregin nagusia (3); izan zuen zeregin (5); izango du zeregin (3); laguntzeko zeregin (4); nahiko zeregin (3); nire zeregin (6); unibertsitatearen zeregin (3); zein zeregin (4)

zeregin asko (8); zeregin bakarra (16); zeregin baliagarriei (3); zeregin baliagarriei uko (3); zeregin bat (16); zeregin batean (6); zeregin baterako (3); zeregin batzuen (3); zeregin batzuen artean (3); zeregin batzuetan (6); zeregin batzuk (14); zeregin bera (3); zeregin berean (3); zeregin berezia (4); zeregin berrian (4)

zeregin funtsezkoa (6); zeregin garrantzitsua (17); zeregin garrantzitsua dutela (3); zeregin gutxi (8); zeregin guztiak (9); zeregin guztietan (5); zeregin handia (19); zeregin handia dute (3); zeregin handia izan (6); zeregin handirik (14); zeregin handirik ez (3); zeregin hartan (6); zeregin hoberik ez (7); zeregin honetan (12); zeregin hori (36); zeregin horiek (4); zeregin horietan (10); zeregin horietarako (3); zeregin horrek (6); zeregin horrekin (3); zeregin horren (3); zeregin horretan (98); zeregin horretarako (17); zeregin horri (6); zeregin hura (6)

zeregin iluna (3); zeregin izango (4); zeregin jakinik (4); zeregin jasoetan (4); zeregin nagusi (5); zeregin nagusia (43); zeregin nagusia idaztea (3); zeregin nagusiak (6); zeregin nagusietako (3); zeregin nagusietako bat (3)

zeregin politiko (3)

zeregin zail (3); zeregin zaila (3)

artearen zeregina (3); atxilotuen zeregina (3); aurreneko zeregina (4); babesteko zeregina (4); bakoitzak bere zeregina (3); batzordearen zeregina (4); benetako zeregina (4); bere zeregina (62); bere zeregina bete (5); beren zeregina (12); dagokion zeregina (4)

eajren zeregina (3); egiteko zeregina (3); epailearen zeregina (3); euren zeregina (4); funtsezko zeregina (3); gobernuaren zeregina (3); gure zeregina (15); guztien zeregina (3); guztion zeregina (6); guztion zeregina da (3); haien zeregina (8); horien zeregina (3); hurrengo zeregina (6)

kontseilu politikoaren zeregina (3); lehen zeregina (4); nire zeregina (16)

politikaren zeregina (3); politikoaren zeregina (3); taldearen zeregina (4)

unibertsitatearen zeregina (3)

zeregina amaitu (4); zeregina bere gain (3); zeregina bete (9); zeregina betetzea (4); zeregina betetzen (8); zeregina du (4); zeregina duen (3); zeregina hartu (4); zeregina izan (3); zeregina izanen (3); zeregina izango (7); zeregina izango da (3); zeregina zein (7); zeregina zein den (4); zeregina zuten (6); zuen bere zeregina (4)

bere zereginak (6); beren zereginak (3); bestelako zereginak (4); eguneroko zereginak (3); etxeko zereginak (3); nire zereginak (3); taldearen zereginak (3)

zereginak betetzeko (3); zereginak ditut (3); zereginak zituela (3)

bere zereginari (3); zereginari ekiteko (4)

bere zereginean (7); gure zereginean (3); neure zereginean (3); sortzeko zereginean (4)

zereginean laguntzeko (3); zereginean segitu (3)

bere zereginen artean (3); beste zereginen (5); zereginen artean (9); zereginen bat (18); zereginen batera (3); zereginen berri (3)

zereginetako bat (10)

antzeko zereginetan (4); bere zereginetan (14); eguneroko zereginetan (5); espioitza zereginetan (4); etxeko zereginetan (4); idatzizko zereginetan (9); zereginetan izan (3); zereginetan murgildurik (3)

bakoitza bere zereginetara (3); bere zereginetara (14); bere zereginetara itzuli (4); gure zereginetara (3); zereginetara itzuli (9); zereginetara itzuli zen (3); zereginetara itzultzen (3)

bertze zereginik (5); beste zereginik (64); beste zereginik ez (30); beste zereginik gabe (14); ez dago zereginik (14); ez duzu zereginik (3); ez zuen zereginik (3); inolako zereginik (6)

zereginik ez (62); zereginik ez baduzu (3); zereginik ez dagoela (3); zereginik ez du (3); zereginik ez duten (3); zereginik gabe (31); zereginik gabeko (6)


zeregindun iz zeregina duen pertsona.

Asteburuan zeregindunekin zeregingabe egon ondoren, astelehenetan zeregindunak bere zereginetara itzultzen dira, eta zereginik ez daukatenak bakarrik geratzen dira, bapo, ohearen epeletik zeregindunen munduak nola funtzionatzen duen imajinatzen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 59. orr.


zeregingabe ik zeregindun.

zeregintsu 1 izond zereginez betea.

Hiztegiaren iluntasunak dira, pertzepzio kontuak, anekdotaren gorabeherak, jakin-min zeregintsuegi baten ondorioak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 274. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zeren jakin baitugu zuetako batzuk zabarkerian bizi direla, ezer ez egiten zeregintsu.  Elizen arteko biblia   2 Ts 3,11

Zeren jakin baitugu zuetako batzuk zabarkerian bizi direla, ezer ez egiten zeregintsu.  Elizen arteko biblia   2 Ts 3,11


zeregintxo iz zeregin txikia.

Irudi zuen lehentxeago irtena zela -hogei urte lehenago!-, zeregintxo laburren baterako deitu zutelako, eta, orain, itzuli eta behin-behinekoz etenda gelditu zen elkarrizketa bati heldu ziola berriro, arreta handirik gabe ordea, gizalegeak hala agintzen zuelako baino ez.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 106. orr.


zeremonia (orobat zirimonia g.er.) 1 iz arauturiko erregela jakinei jarraituz egiten den ageriko ekitaldi edo ospakizuna.

Emaztegaiari beloa ipintzeko zeremonia etorri zen gero.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 204. orr.

Kanpoan geratu nintzen lur emateko zeremonia bukatu arte.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 415. orr.

Zer ordutan ospatu nahi duzu zeremonia?  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 82. orr.

Ortzirale sainduz zeremoniak aratsaldeko 3 orenetan Itsasun eta aratseko 8 orenetan Luhuson.  Herria   2005-03-24

Lurperatzeko zeremonia ere berezia izaten da sinesmen budista dutenentzat.  Berria - Harian   2005-02-23

Oroimenaren Monumentuko kriptan dago gorderik liburu hori, urtero Shoah-ren biktima hilobigabeei zeremonia opatzen zaien lekuan hain zuzen ere.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 61. orr.

Zeremoniek, errituen errepikapen obsesio goxo batez beterikoek [...] aldareko urreek, arropen distirak, loreen perfumak, intsentsuak, kantuen xarmak zentzu guziak asebetetzen zizkidaten.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 22. orr.

Goardia aldaketaren zeremoniaren testigu naiz.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 172. orr.

Harrezkero ez dugu asmatu hildakoak ehorzteko zeremonietan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 110. orr.

Lihozko mantua zeraman Davidek soinean, kutxa zeramaten lebitarrek, kantariek eta zeremoniaren zuzendari zen Kenaniasek bezalaxe.  Elizen arteko biblia   1 Kro 15,27

Ongi etorriari eder zaio adeitasuna eta zeremonia.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 97. orr.

Zeremoniako soinekoak jantziak zituen, arrano lumazko burukoa, karibu larruzko gaina eta galtzak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 120. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zeremonia apala eta beroa izan zen, protokolorik gabe mintzatu zitzaigun ingelesez.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 196. orr.

Domingo Garamendi deitzen ginuenak izan ditu meza eta zeremonia hunkigarriak.  Herria   2005-09-08

Errito sekretuak, zeremonia burugabeak eta jantzi bitxiak dituen ordena bat.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 120. orr.

Zeremonia erlijioso edo magikoekin lotzen da praktika hori, eta naturaz gaindiko esplikazioa duela uste izaten da batzuetan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 84. orr.

Gorputz zurrundu eta asaldatua lasaitu egiten zitzaion, zeremonia militarretan, soldadu taldeak ikuskapen luze bat jasan ondoren, atseden-agindua entzutean bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 56. orr.

Ez ikur, ez ezpata, ez armarririk hilobian, ez errito noblerik, ez zeremonia formalik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 179. orr.

Zeremonia makabroa ikusi beharra tokatu zitzaion; 1998ko otsailaren 13an, goizeko zortzietan, oraindik ilun zegoela zabaldu baitzuten, "lapurrak bailiran", esan zuen, Marcel Martinen hilobia.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 266. orr.

Aurrez aurre, Plazaz bestaldean, San Juanen eliza izanda, erlijiozko zeremoniak eta armada karlistaren paradak, etxetik beretik begiratzeko deliberoa hartua omen zuen Erregek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 176. orr.

Besteok egin, egin genuen espiritismo saioa, ilunpean, kandela argitan, sekulako zeremonia eta erritualen artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 49. orr.

-Jaun-andreok -esan zuen zeremonia handiz-: heldu da gure proiektuari aurrera ekiteko ordua!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 120. orr.

Eguberriak aipatzeko, zeremoniak ederrak zelebratu ditugu, jendea aurkitu da gauerdiko mezan, eliza mukurru betea zen: haurrekin egin da lehenik beila eta ondotik mezako zeremonia.  Herria   2004-01-01

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Elegiazko hitzak, begitarte larriak, zeremonia arauek, ez dute lekurik Hilezkorren artean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 128. orr.

Zeremonia-maisuen ondotik, herri xehea: Ximurraren ama, seme-alabak eta gainerako jendakiak, [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 400. orr.

Txapli zeremonia-maisu zebilen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 49. orr.

Knot jaunak kilimusi egin zuen, zeremonia-imintzio isilez.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 147. orr.

Gaztetxo aberats handiki haren jiran berehala bildu ziren zuriak eta miazkatzaileak, bizkarroiak eta zeremonia-egileak, sakela-bilatzaile eta diru-xahutzaile prestuenak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 106. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Eztei zeremoniaren ondoren, senar-emazteek baraua hautsi zuten, oilasko salda edanez.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 205. orr.

Yiddishez egin zuten hileta-zeremonia guztia, ez dut gogoan hitzik egin ote zuten alemanez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 40. orr.

Ospaketa zeremonia, hurrengo larunbaterako utzi zen, abuztuaren 2rako.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 148. orr.

Augustok debekatu egin zien bi sexuetako gazteei ezein gau-zeremoniatan izatea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 133. orr.

Egunkaria irakurtzea eguneroko masa zeremonia da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 17. orr.

5 irud/hed

Hesi bakoitzaren parean, zeremonia bera: gelditu, paperak erakutsi, galdera pare bati erantzun, eta aurrera.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 56. orr.

Zeremonia bera da aldiro presondegi berri batean sartzean.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 25. orr.

Arrunki jantzia ibili ohi zen, trajerik gabe, baina uniformaturik zihoala ematen omen zuen, halakoxea baitzen pausajean ere erakusten zuen zeremonia.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 39. orr.

Berriro errepikatu zen eskuak musukatzeko zeremonia.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 153. orr.

Oinazearen zeremonia publikoan urtu zen oinaze partikularra. Nik ez dut zeremonietan eta ergelkerietan ibili nahi, gainera.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 237. orr.

Ez zitzaidan gustatu urteko Errioxa bat probatzera emateko egin zituen zeremoniak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 119. orr.

Soineko luzez jantzita nindoan irudipena izaten nuen haien ondoan, halakoxe zeremoniak egiten baitzituzten nirekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 186. orr.

Etxekoandreak zeremonia handiz eta kalaka etengabez eraman ditu hiru gizonezkoak jantokiraino, pasillo ilun batean aurrera.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 199. orr.

Ohiko ez den zeremoniaz, eskutitz hau eman zidan: [...].  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 7. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

meza eta zeremonia (5); ondotik zeremonia (4); sailkatze zeremonia (3); usaiako zeremonia (3)

zeremonia biziki ederra (3); zeremonia bukatu (4); zeremonia eder (17); zeremonia eder baten (3); zeremonia ederra (5); zeremonia ederrak (3); zeremonia erlijioso (4); zeremonia gehiagorik gabe (3); zeremonia handiz (10); zeremonia hunkigarri (5); zeremonia hunkigarriak (3); zeremonia maisu (4); zeremonia orroit (3); zeremonia tristea (3)

egin zituen zeremoniak (3)

zeremoniarik gabe (6)

zeremonien tenoreak (4)


zeremonial 1 izond zeremoniari dagokiona.

Hala ere, nigandik hur gizon lodikote batek -ile kirru eta beltza bular eta lepoan, nonbait utzi ziotena- luzaroan igurzten zuen bere burua, mugimendu serio eta ia zeremonialez.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 102. orr.

Kristautzearekin ikusi zuen euskaldunak lehen aldiz idazpenaren ostentazio zeremonial izugarri eta iraunkorra.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 189. orr.

2 zerbait ospatzeko erregela eta formalitateen multzoa.

Txinan, txinatarrak zeremonial txinatarraren arabera daude gobernatuta, eta tartariarrak zeremonial tartariarraren arabera.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 265. orr.

Kasu bietan ere dantza edo abialdi erritualizatu bat atzeman daiteke hasieran, zeinean erosleak ez baitu onartzen saltzailea hura zeremonial tradizionalari estu-estu lotzen ez bazaio.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 255. orr.


zeremoniatsu 1 iz zeremoniaz aritzen dena; zeremonia adierazten duena.

Hunterren ondoan eserita zegoen gizon altu zeremoniatsu batek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 308. orr.

Haren oroimen zehatza goraipatzearren zerbait errateko egokiera nuen, baina hark, begitarte zeremoniatsua berreskuratuz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 144. orr.

Baritono ahotseko gizonak, bere longainaren ertza jasorik, airean keinu zeremoniatsua egin zuen Mathilderi pasoa emanez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 176. orr.

Erretiratu zen agur zeremoniatsu bat eginez, eta txalo bero-bero bat egin zioten mutilek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 28. orr.

Alkateak esku keinu zeremoniatsu eta koipetsuaz hasteko agintzen dio.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 205. orr.

Gutun apain-bihurri zeremoniatsu bat igorri zidan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 88. orr.

Allikeneko erloju zeremoniatsuaren tak-tok geldoa entzun zen.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 148. orr.

Argazki arranditsua zen, zeremoniatsua eta artifiziala.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 82. orr.

2 (adizlagun gisa)

Mahai txiki bat seinalatzen digu zeremoniatsu.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 150. orr.

Gizonak burua makurtu zuen pixka bat, zeremoniatsu, baina ez zuen hitzik esan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 164. orr.

Aldiro-aldiro liburu-saltzaileren bat agerturik, bere txosnako pertsiana alderik alde hartzen zuen burdin hagaren bi muturretako sarraila tzarrak askatzen zituen, erritual bateko gidaria balitz bezain zeremoniatsu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 17. orr.


zeremoniatxo iz zeremonia txikia.

Bere eguneroko zeremoniatxoa zen, jarraitzeko indarra ematen ziona.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 105. orr.


zeremoniazale (corpusean zeremonia zale soilik) izond zeremoniaren zalea dena.

Ez direla alegia, batere zeremonia zale.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 90. orr.

Honetan, bat behar eta, Leitza, hagitz herri zeremonia zalea duzu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 90. orr.


zeremonioso izond zeremoniatsua.

Horregatik ari zaizu euskal zeremoniosoa beti sorgin eta inkisizio asmaketan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 90. orr.


zeren 1 junt zergatikoa adierazten du eta mendeko perpausaren hasieran kokatzen da. (ikus beheko konbinatorian zeren izenordearen agerraldi maizkoenak)
2 (aditz laguntzaile edo trinkoak bait- atzizkia duela)

Zeren zinitzpean egiten den eginkari onak zinitzik gabe egiten denak baino meritu handiagoa baitu.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 37. orr.

Zeren haurgintzan ari diren emakumeekin egiten baituzu behaztopa gerrako topaketan.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 107. orr.

Zeren "lehortzen" ez den berniz bat tiro egiten ez duen fusil bat bezala baita.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 278. orr.

Zeren nitaz den bezanbatean, ez baitiot neure buruari amodio hitza erran izanaz zer liskarturik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 464. orr.

Zeren lurrean dagoen animalia mota baten deskripzio zientifikoa besterik ez baita.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 97. orr.

Bestalde hori egia da iraganeko hobenentzat; baina ez etorkizunekoentzat zeren, eginkizun den gaizkia gauzatu gabe geldi baitaiteke.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 114. orr.

-Ordu txarrean ikusi zintudan, jauna, zeren ikusi orduko bainintzen zutaz maitemindu.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 44. orr.

Baina ene arimak deus guti zekien orduan hartaz, zeren gazte bainintzen eta zeren gaztetasunaren indarra bainuen, hutsaren gainean jauzi egiteko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 245. orr.

Zeren konturatzen bainintzen ez nuela gau hartan lo gehiagorik egingo.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 48. orr.

Zeren arrazoimentzat hartzen zen gure ezagumenaren iruzur hain orokorra aurkitu zuela uste baitzuen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 69. orr.

Inflazioak, oro har, nahasmena sortzen du agente desberdinek gauzatzen duten jarduera ekonomikoan, zeren etorkizunean izango diren irabazi eta kostuen aurreikuspen kalkulua zailtzen baitu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 107. orr.

Jakina, baietz esan zion gure aitak, zeren gu bizi ginen leku hartan ez baitzen sekula ezer apartekorik gertatzen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 157. orr.

3 (aditz laguntzaile edo trinkoak -(e)n atzizkia duela)

Eta ez diat hori erraiten zeren protestant naizen eta zeren sainduak eta sainduen sinboloak sinesten ez ditudan, baina artearen ikusmoldetik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 300. orr.

Zeren hila zaren eta damnatua, Ifernuan on da zure izpiritua."Teologoen" ezaugarrietako bat, hain zuzen ere, filologiarako duten debekua eta ezintasuna da, zeren filologia den ongi irakurtzeko eta aditzeko artea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 232. orr.

Damutu zitzaion beste alkandorarik ez edukitzea, zeren eranztean konturatu zen alkandora izugarri zikina zeukala.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 60. orr.

Moralki esaten dut zeren damu-egarri nintzen oso eta iruditzen zitzaidan une hartako on-eginak, bakar batek, bizitza oso bateko txarkeriak zuritu zitzakeela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 156. orr.

Zeren ohartu ginen, bibliotekan begiratuz, frantses teologiako liburuak bazituztela.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 226. orr.

Zeren Nafarroa tipi zen eta Gaztelak eta Espainiak handi egin zuten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 23. orr.

4 zeren eta (aditz laguntzaile edo trinkoak bait- atzizkia duela)

Gainerakoa gure bisitarako uzten dut, gutien ustean izanen da hau, zeren eta zure gutunetan erakusten didazun atxikimendu handiak behartzen bainau ni horretan zure sinestera.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 20. orr.

Goiz ezkontzeko aholkatzen zuten, zeren eta seme-alabak zubi bat bezalakoak izango baitziren judizioaren egunean, eta haurrik ez zutenek ezingo baitzuten pasatu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 137. orr.

Prestatu biderakoak, zeren eta hiru egunen buruan Jordan ibaia igaroko baituzue.  Elizen arteko biblia   Jos 1,11

Gai hori sakon ikasi beharra dago, zeren eta gai natural asko ukitzen baititu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 450. orr.

Nire hurrengo maitasuna kondenaturik sortu zen, zeren eta Gertrudis galdu ondoren zineman babestu eta Troiako Helenaz maitemindu bainintzen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 94. orr.

Musugorri hari, ordea, seriotasun astuna zerion, jendeari harridura eta inoiz traba sortzen ziona, zeren eta bere egonezin axalekoetan errepararazten baitzion norberari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 20. orr.

Begitan hartuak zituen bai talde hura eta bai mundu osoa, zeren eta txoratuta zeukan mutilak ere zaputz egin baitzion, eta begikoago baitzuen Ceciliaren adiskiderik minena Cecilia bera baino.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 23. orr.

Zeren eta nafar etorkikoa izanez, Felipe Errege Jaunaren menpe bainaiz eta Portugaleko Erregeren meneko ere.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 224. orr.

-Ez dakit, Rosa, ez dakit... zeren eta gaitzagoa izan bailiteke bi berdinen arteko berdina hautatzea ezen ez mila berdinen arteko desberdina.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 599. orr.

Zeren eta K.o. 1955ean Mendebaldeko gizakiak aurrean zituen arazo nagusiak erlijiozkoak baitziren guztiak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 362. orr.

Oihu egiten zigula, protestanteak ginelakoan, zeren eta Mahonyk, zein ere azal beltzaranekoa baitzen, cricket klub bateko zilarrezko ikurra baitzuen biseran.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 32. orr.

5 (aditz laguntzaile edo trinkoak atzizkirik ez duela)

Zeren eta, ez dezagun gure burua engainatu, pertsona normal batentzat ez dago gauza etsigarri eta ezerosoagorik homosexual edo yonki bat bizitzaz gozatzen eta zoriontsu ikustea baino.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 18. orr.

Izan ere, biak torturatzen badituzte, lehenak aurkako aukera guztiak ditu, zeren eta, delitua aitortzen badu, kondenatu egingo dute; eta errugabe jotzen badute, jasoa du ez zegokion zigorra.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Hemen hegoaldean jende anitzekin espainolez behar dut egin, zeren eta euskaraz egiten dudanean zomorro arraro bati bezala so egiten didate, konprenituko ez balute bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 175. orr.

Eskolan ezberdinak sentitzen ginen zeren eta ezberdinak ginen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 281. orr.

Zeren-eta biharamun hartan burutu behar nuen urratsa, ez bainuen ordura artean nehoiz eman, ezta antzekorik ezer ere.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeren azken finean (10); zeren bada (7); zeren badakit (3); zeren badakizu (4); zeren badira (8); zeren badirudi (4); zeren bai (14); zeren bainekien (11); zeren bainekien ezen (8); zeren baitakit (6); zeren baitakit ezen (3); zeren baitakizu (5); zeren baitirudi (6); zeren baitirudi ezen (3); zeren baitzekien (4); zeren baitzekien ezen (4); zeren baitzirudien (26); zeren baitzirudien ezen (23); zeren baitzuen (4); zeren baliteke (5)

zeren eta (1877); zeren eta baitakizu (3); zeren ez (185); zeren ez bainaiz (4); zeren ez bainengoen (3); zeren ez bainuen (9); zeren ez baita (23); zeren ez baitago (7); zeren ez baitakit (5); zeren ez baitira (5); zeren ez baitu (11); zeren ez baitut (10); zeren ez baitute (5); zeren ez baitzegoen (5); zeren ez baitzen (7); zeren ez baitzuen (7); zeren ez da (6); zeren ezin (23); zeren ezin baita (4); zeren halakoa baitzen (4)

zeren iduritzen baitzitzaidan (3); zeren noiznahi den (4)

zeren oroitzen baitut (4)

zeren uste bainuen (3); zeren uste baitut (9); zeren zinez baitzen (3)


zerendako gald ipar zergatik?

Nire galdera hauxe duzie: zerendako ez dute gauze bera egiten bizkaitarrek bere euskalkiaz?  Herria   2001-09-06

Autobide bat gehiago zerendako?  Herria   2005-08-04

Ez baitute angles ainitzek iretsia zerendako zen Blair Irakiako saltsa hortan sartu Bushekin.  Herria   2004-10-14

Joanesek ez zuen endelegatzen zerendako egiten zioten hainbat ohore, ohoratzaileak ez zirelarik nornahi pentsa emazu!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 129. orr.


zeresan 1 iz esamesa; esatekoa.

Badakizu herri txikiak nolakoak diren, zeresanik sortzea ez da nire gustukoa.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 92. orr.

Europako eraikinik onenak izango ziren eraikin guztiak, eta mugarriak arkitektura modernoan, eta zeresana emango zuten kale horretako eraikin guztiek.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 191. orr.

Askotan galdetu didazue nondik eta nola bildu dudan hainbeste zeresan eman eta emango duen olerki sorta hau.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 164. orr.

Ramírez kapitaina heroia izango zen, baina berak ere bazeukan zeresana.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 165. orr.

Gainerako estatu eta gobernu europarrek ere badute zeresana eta zeregina, gatazkaren gainditze bidean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-12

Galdeketak erakusten du %60k uste dutela Galesko Legebiltzarrak izan beharko lukeela zeresan eta eraginik handiena Galesen.  Berria - Mundua   2006-03-04

Epaiketan ere denek zeukaten nik egindakoari buruzko ustea eta zeresana.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 18. orr.

Zeresana amaitu zitzaienean, zerbait esan beharko nuela-eta, halaxe galdetu nion gaixoari: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 54. orr.

Zeresana bukatu zaiela baina elkarren ondoan segitzen dutela, errutinazko mugimenduak errepikatuz, hitzen beharrik gabe.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 176. orr.

Jendearen zeresanari jaramonik egin gabe.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 235. orr.

Inoren zeresanak ez dizu axolarik, ez baitiozu begiratzen gizakiaren itxurari.  Elizen arteko biblia   Mt 22,16

Berak sendo iraunaraziko dizue azkeneraino, inork zuen aurka zeresanik izan ez dezan Jesu Kristo gure Jauna etorriko den egunean.  Elizen arteko biblia   1 Ko 1,8

-Ez dut zeresanik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 187. orr.

Gure artean ez dago zereginik, ez dugu zeresanik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 337. orr.

Ordenako talde gidariak ere izan zuen zeresanik erabaki horretan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 177. orr.

Teknologiaren eraketa-prozesuan gizarteak ere zeresanik baduela adieraztea da gure asmoa atal honetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 249. orr.

Herenegun IRAk hartutako erabakiak eman du zeresanik euskal alderdietako ordezkarien artean.  Berria - Harian   2005-07-30

Gorostiak gurean aipu berezia izan du, eta zeresanik ez gorosti-makila aipatzen badugu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 272. orr.

Zeresanik ez, bi aste horiek motz geratu zitzaizkidan gure etxeak metatutako zikinkeria guztia ezabatzeko.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 54. orr.

Baimena, onespena eta oniritzia alabak eman beharko zizkiola, berak ez baitzuen hor zeresanik, ez ezer esaterik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 41. orr.

Psikologiak ere badu zeresanik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 44. orr.

2 (izenondo eta kidekoekin)

-Nahi baduzu gera zaitezke, gure artekoan zuk ere zeresan handia duzu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 300. orr.

Idazleak ez ezik, irakurleak ere zeresan handia dauka kontakizun laburretan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 8. orr.

Biologian, historiak (eboluzioak) zeresan handia duelako (fisika klasikoan ez bezala).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 285. orr.

Donostiako haurrei danborradan parte hartzearen harrotasun hori haur danborradetatik badatorkie, Euskal-Billera elkarteak zeresan berezia izan du horretan.  Askoren artean   «Rataplan» - 62. orr.

Gazteenaren familiak zeresan ugari eman zuen auzunean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 100. orr.

Bistakoa da saioak, estatistikoki behintzat, ez zuela inongo pisurik; alabaina zeresan ugari sortu zuten, betiere aditu eta aztertzaileen izen onaren kalterako.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 27. orr.

Bere bizitzaren azken urteetan ere zeresan eta polemika franko eragin zuten jarrerak izan zituen hainbat gai politikotan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 11. orr.

Gure iloba horrek zeresana franko emango du.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 66. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hainbeste zeresan (5); hainbeste zeresan eman (3); horretan zeresan handia (3); politikoek zeresan handia (3)

zeresan asko (5); zeresan asko eman (3); zeresan askorik (3); zeresan berezia (3); zeresan eman (5); zeresan handia (112); zeresan handia du (13); zeresan handia duela (3); zeresan handia dute (7); zeresan handia dutela (6); zeresan handia eman (11); zeresan handia emango (7); zeresan handia izan (24); zeresan handia izango (23); zeresan handia izaten (3); zeresan handia sortu (3); zeresan handiagoa (8); zeresan handiagoa izan (3); zeresan handiena (4); zeresan ugari (16); zeresan ugari eman (9)

badute zeresana (4); eman dute zeresana (3); zeresana dutela (3); zeresana duten (3); zeresana eman (23); zeresana eman dezakete (3); zeresana eman zuen (5); zeresana eman zuten (3); zeresana emango (12); zeresana emango du (6); zeresana ematen (4); zeresana izan (12); zeresana izan duten (3); zeresana izango (4)

inoren zeresanak (3)

badute zeresanik (6); eman du zeresanik (5); emango du zeresanik (3); eta zeresanik ez (4); zeresanik baduela (4); zeresanik badutela (3); zeresanik eman (3); zeresanik ez (23); zeresanik izan (5); zeresanik izango (4)


zeresateko iz zeresana.

Bakegintzaz zeresatekorik eta bakegintzan zereginik duten artistak bildu nahi izan dituzte, aurtengoan, Itsasura.  Berria - Kultura   2004-07-20


zerga 1 iz jaunak mendekoei ezartzen zien ordaintzekoa; gizabanakoei-eta beren ondasun edo mozkinetatik, Estatuak, xahutze publikoei aurre egiteko, hartzen dien zatia. ik petxa.

Eman bakoitzari zor diozuena: zergak, kontribuzioak, begirunea, ohorea, nori berea.  Elizen arteko biblia   Erm 13,7

Erregaiaren prezioa zergek puzten dutela.  Berria - Ekonomia   2004-08-22

Zergen eta prezioen arteko oreka.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Erregeak erromatarrei zor zien zerga -berrogeita hamalau mila kilo zilarrekoa- [...].  Elizen arteko biblia   2 M 8,10

Enpresen irabazien gaineko zerga, inbertsioa eta enplegu sorkuntza sustatzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 35. orr.

Hamarrenak, zergak eta gatzagei eta koroari dagozkienak.  Elizen arteko biblia   1 M 11,35

[Faraoiak] eskatutako dirutza ordaindu ahal izateko, zergak ezarri zituen herrian.  Elizen arteko biblia   2 Erg 23,35

XIV. mende hasieran, Lapurditik ateratako ardo eta sagardoen gaineko zergak kobratzen saiatu zen Baiona.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 99. orr.

Meundarrok zerga ordaindu zioten Uziasi.  Elizen arteko biblia   2 Kro 26,8

Ondare ugariegiaren zerga ordaintzen ari dira?  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 81. orr.

Zergak ordaintzetik ere libratuko du halakoaren etxea Israelen.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,25

Zergak, ez al ditugu pagatzen?  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 20. orr.

Erregeari zergak zor dizkiolako.  Elizen arteko biblia   1 M 10,43

Madrilek berriro zergen likidaziotik EAEri zegozkion 32 milioi euro atxiki ondoren.  Berria - Ekonomia   2004-07-31

Zergak arindu zituen eskualdeetan, eta erregeari dagokion oparotasunez banatu zituen erregaliak.  Elizen arteko biblia   Est 2,18

Kapital-errenten gaineko zergak leundu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 194. orr.

Sozietateen zerga jaitsiko du Frantziako Gobernuak.  Berria - Ekonomia   2004-08-31

Zergak beheratzeko joera, Estatu Batuetatik abiatuta, herrialde industrializatu guztietara zabaldu zen 1980ko hamarraldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 152. orr.

Desarautzea, pribatizazioa eta zergak murriztea izan ziren liberalismora bihurtutako politika ekonomikoen giltza-hitzak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 152. orr.

Sozietateen gaineko zerga bateratzea proposatu du Bruselak.  Berria - Ekonomia   2004-09-12

Zerga aurretiko irabaziak 14,3 milioi eurora heldu ziren iaz.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Labur, bi eratako zergak daudela esan daiteke: zuzenekoak, Ogasunari zuzenean ordaintzen zaizkionak, eta zeharkakoak, artekari baten bidez ordaintzen direnak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 36. orr.

Luxuari zergen zama kentzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 17. orr.

Estatuak, zergen bidez, maileguen edo depreziazioaren bidez, finantza-baliabide handiak mobilizatu behar zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.

Zergen aurreko emaitza %15,4 hazi zen eta 36,2 milioi euroraino iritsi.  Berria - Harian   2005-08-26

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Klientelismo fiskal hutsa da, errentaren gaineko zergaren jaitsiera ezkutua zerga handiena ordaintzen dutenentzat.  Berria - Ekonomia   2004-09-19

Zerga zuzenen artean, laneko errentek izan zuten presio fiskalik handiena iaz.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

Herri elkargoen diru iturri nagusia zerga profesionala da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-17

Eusko Jaurlaritzak ezarri nahi duen «zerga ekologikoa» alde batera utzi behar dela esan du EABk.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ) murriztuaren eztabaidak hori agerian utzi du.  Berria - Harian   2006-01-19

Estatu-nazioak gero eta ahalmen gutxiago du diru-politika kontrolatzen, bere aurrekontuak erabakitzen, produkzioa eta merkataritza eratzen, zerga korporatiboak biltzen.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 55. orr.

Errentaren gaineko zerga progresiboaren alde.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 57. orr.

Enpresariek beldur handiagoa ziotek jendilaje horri, zerga iraultzaileari baino.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 95. orr.

Armadara joan beharrari eta Estatuaren zerga astunei ihes egitea ziren kanpora lanera joateko arrazoia.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 69. orr.

Zuzeneko zergak, sarreren gaineko zergak edota oinordetzen gaineko zergak, hauek izan daitezke, besteak beste, errenta eta aberastasunaren desberdintasunari aurre egiteko tresna aproposak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 37. orr.

Tatcher-en leloa unibertsala da: gehiegizko zergek zergak hiltzen dituzte.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 95. orr.

Banatzaileei txikikazko salmentaren gaineko zerga kentzea eta %7ko BEZ zerga ezartzea gaur eguneko %16aren ordez.  Berria - Ekonomia   2004-08-12

Altadis tabakogileak kolpe latza jasan zuen atzo tabakoaren gaineko zergek gora egingo dutela jakinarazi zenean.  Berria - Ekonomia   2006-01-21

Zeharkako zergak gutxikorrak dira fiskalki, ez baitute aintzat hartzen zergapekoen ahalmen ekonomikoa.  Berria - Ekonomia   2004-10-03

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik fiskal 2.

Aberatsenen aldeko zerga neurriak hartuko ditu Frantziako Gobernuak.  Berria - Ekonomia   2004-09-19

Orain arte, 10.000 euro arteko gastuek %50eko zerga kenkariak izaten zituzten.  Berria - Ekonomia   2004-09-19

Antioko erregeak ofizial zerga-biltzaile bat bidali zuen Judeako hirietara.  Elizen arteko biblia   1 M 1,29

Zerga-bilketarako bulegoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 35. orr.

Hego Euskal Herriko foru ogasunek 11.655 milioi euro bildu zituen iaz, eta zeharkako zergen pisuak gora egin zuen berriro.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

2004rako aurreikusitako zerga sarreren %53 etorriko da zeharkakoetatik, %45,9 zuzenekoetatik eta %1,2 tasa eta bestelakoetatik.  Berria - Ekonomia   2004-10-03

Zerga-sistemaren kudeaketaren ardura.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 34. orr.

Hego Euskal Herrian eztabaidaezina da zerga sistema atzerakoia dela.  Berria - Ekonomia   2004-10-03

Zerga politika, diru politika, atzerri politika eta errenta politika.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 29. orr.

Truke-tasa, interes-tasa eta atzerriko inbertsio zuzenen liberalizazioa; zerga diziplina.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 306. orr.

Gastu publikoa finantzatzeko zerga-presioa areagotu zen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 59. orr.

Kalkulagailua esku batean, gora eta behera, kontuak egiten, eta zerga-legeak zein nire aurreko urteetako aitorpenak bestean, egokiena zena aukeratzeko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 83. orr.

Zerga delituak nabarmendu ditu, bestalde, fiskal nagusiak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Delitu larriak leporatzen zaizkio Pinocheti: zerga-iruzurra, fondo publikoak bidegabe erabiltzea, lapurreta, [...].  Berria - Mundua   2004-07-25

Bilera «ia klandestinoa» izan zuten joan den astean zerga pizgarriei buruz hitz egiteko.  Berria - Ekonomia   2004-02-13

Abeltzaintzako errenta deklaraziorako zerga-moduluak murriztea.  Berria - Ekonomia   2004-07-30

Katastroaren balioa eta tipo edo zerga koefizientea.  Berria - Euskal Herria   2004-12-19

Dirulaguntzen eta «zerga-pribilegioen» murrizketa.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

2001ean, EAEn, ogasunek 119 milioi euro bildu zituzten egindako zerga ikuskapenen bidez.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

Bere diru-ekonomia zerga-karga gero eta handiagoaren mende jartzen baitu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 150. orr.

Berretsi egiten dizkizut nire aurreko erregeek egin zizkizuten zerga-kentze guztiak.  Elizen arteko biblia   1 M 15,5

Zerga-salbuespenak, aldi baterako fabrikazio-monopolioak, maileguak, estatuaren eskariak eta ohorezko abantailak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 37. orr.

Zerga erantzukizunik ote dagoen ikertuko du Foru Ogasunak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-16

Enpresa aberatsari zinegotziak egiten dion zerga-barkamena; damutu ez den erregeari apaizak ematen dion absoluzioa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 254. orr.

Erromatarrei bakarrik zegokien zerga-handitze bat.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 278. orr.

Litekeena da gaur egun gainontzeko gizarte aurreikuspen sistema pribatuekin egiten ari den legez, aseguru pribatuek desgrabatze fiskalak, zerga-arintzea ekartzea.  Berria - Harian   2005-12-24

Errenta aitorpenean egiten zaizkien zerga arintze handiak direla eta.  Berria - Harian   2006-01-11

Errenta maila garaia dutenek zerga aholkularitza askoz hobea izateaz gain, zerga arautegi konplexuan jasotzen diren hainbat eta hainbat aldrebeskeria dela medio, finantza-ingeniaritza eragiketei onura handiagoa ateratzeko aukera hobea baitute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 36. orr.

Valentziako Zerga Zerbitzuak sortzea aurreikusten du hitzarmenak.  Berria - Mundua   2006-02-17

Zerga administrazioaren garapenarekin bat etorriko den araudi berria indarrean izango da datorren urteko uztailetik aurrera.  Berria - Ekonomia   2004-10-22

Espainiako bandera besteak baino gehiago bustitzen ari da Zerga Agentziaren eraikineko balkoi luzean.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 37. orr.

Autonomi erkidegoek zerga-autonomia handiagoa izango zutela ere adierazi zuen.  Berria - Mundua   2006-01-11

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, fiskal-en kide ez denean)

Gero, zerga mota hori desagertu zen, gobernuaren manuz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 124. orr.

Ea, erakutsi zerga-txanpona.  Elizen arteko biblia   Mt 22,19

Errusiako Zerga Ministerioak.  Berria - Mundua   2004-07-02

Langabeen zerga txostenak ikuskatzeko ahalmena.  Berria - Harian   2006-01-08

Lan Ministerioak, «iruzur zantzuren bat» izanez gero, langabeen zerga aitorpenak ikuskatu ahal izanen ditu.  Berria - Harian   2006-01-08

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

ETAren arabera zerrenda horretako enpresek ez dute iraultza zerga ordaindu nahi.  Berria - Euskal Herria   2004-07-11

Oinordetza zerga: Sarkozyk proposatuta, seme-alabei 100.000 euro arteko ondasunak oinordetzan uzteak ez du zergarik ordainduko.  Berria - Ekonomia   2004-09-19

Europako Batasuneko batez besteko sozietate zerga %31,4koa zen 15 kide zirenean.  Berria - Ekonomia   2004-08-31

Errenta zergaren merkatzea ere iragarri zuen Chiracek.  Berria - Ekonomia   2004-01-07

Funtsean, mozkin-zerga ja apaldua du % 5-ez.  Herria   2002-08-15

Lur-zerga pagatzen dute lur zerbaiten jabe diren guziek, lur hori izan lur hutsa edo etxe batekilakoa.  Herria   2002-10-17

Lur-zerga ala etxe-zerga, ardura herri-zerga deitzen ditugu.  Herria   2002-10-17

Hiri zergak % biez emendatzea erabaki du Kontseiluak.  Herria   2003-04-03

Udal zergek eta katastroaren berrikuspenek zenbait arazo sortu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Zonbat aldiz ez daukute errepikatu gobernu-zergak apalduz joanen zirela.  Herria   2004-07-01

Lanbide zerga, adibidez, zuzenean kobratzen du herri elkargoak.  Berria - Harian   2006-01-13

Telebista-zerga 116 eurokoa izango da urtean.  Berria - Ekonomia   2004-09-23

Jende xehea larrutzen duzue gari-zerga ordaintzera behartuz.  Elizen arteko biblia   Am 5,11

Ez al dezakezue ordaindu beharreko odol-zerga arindu.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 124. orr.

Oso ezaguna egin da James Tobin Ekonomiako Nobel sari zendu berriaren proposamena: Tobin-zerga. ondorengotza zerga ezabatu du, elkarte zerga kendu, interes gatazka legea onartu.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 238. orr.

Dantza-zerga ordaintzen ez duten tabernariei isuna ezartzen zaie poliziak norbait lokal horretan dantzan harrapatuz gero.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 27. orr.

6 irud/hed

Hiri handiek ordaindu beharreko zerga da metroetako distirarik eza.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 129. orr.

7 muga-zerga

EBn finantzaketarako diru iturriak hiru dira: muga-zergak, BEZrekin jasotzen den portzentaia bat eta estatu bakoitzak jarri behar duen BPGren %1,27ª.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Europak %19,4ko muga zerga jarri nahi die Txinatik datozen zapatei.  Berria - Ekonomia   2006-02-24

Bertan behera gelditu den kuota sistematik at daude poliester zuntzak eta, datozen bost urteotarako %49,7ko muga zergak ezartzea hobetsi du EBk.  Berria - Harian   2005-03-25

Muga-zergak ezabatu ditu Munduko Merkataritza Erakundeak, eta Norvegiatik, adibidez, ehunka kamioi datoz gurera legatzez beteta.  Berria - Ekonomia   2004-08-22

ASEANek itun bana izenpetu zuen Japoniarekin eta Hego Korearekin datorren hamarkadan muga zerga guztiak kentzeko.  Berria - Ekonomia   2004-12-01

Europako Batasunean, Kanada, AEB eta Japonian, esnea, haragia, txokolatea azukrearentzat muga-zergak %100 ingurukoak dira kasu askotan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 207. orr.

Muga-zergak jaitsi eta Asiako makinei atea zabaldu izanak min handia egin dio barne merkatuari.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

8 zerga-bulego

Donazioak egin nahi dituztenek Herriko Etxean edo zerga bulegoetan eskatu beharko dute inprimakia.  Berria - Ekonomia   2004-06-01

Ondoren, zerga bulegoan jaso beharko da.  Berria - Ekonomia   2004-04-08

9 zerga-etxe (orobat zergetxe g.er.)

Baionako langileek merkataritza ganberako, zerga-etxeko, administrazio guneko eta hiri elkargoko argindarra moztu zuten.  Berria - Ekonomia   2004-06-16

Zerbitzu batzuk, besteak beste postak eta zerga etxeak, barnealdetik kentzeak jendeari bide handia eginaraztea eragiten diola salatu zuen Jean-Batpiste Etxeto CFDTko idazkari nagusiak.  Berria - Ekonomia   2004-03-09

Bankuak jautz, posta bulegoak zarta, zerga etxea pum, sosa har eta ospa.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 48. orr.

Donostiako Ogasun edo Zerga etxean kalte handiak egin zituen aitzineko igandean sute batek.  Herria   2005-06-23

-Kalte material handiak badira eta zerga-etxeko zein postako langileek ez dute jasaten dugun zapalkuntza horretan errurik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 114. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

balio erantsiaren zerga (3); bere zerga (4); beren zerga (4); bez eta zerga (4); bez zerga (10); bezaren eta zerga (10); bi zerga (7)

elkartasun zerga (3); errentaren gaineko zerga (7); estatuko zerga (4); etaren iraultza zerga (5); etari iraultza zerga (19); etxe zerga (4); etxebizitzen zerga (4); euroko zerga (6); ezarritako zerga (3); gasteizko etxebizitzen zerga (3); gure zerga (4); herritarrek zerga (3)

irabazien gaineko zerga (5); iraultza zerga (60); iraultza zerga delakoa (10); iraultza zerga eskatu (5); iraultza zerga ordaindu (22); kargu eta zerga (8); kataluniako zerga (7); kataluniako zerga agentzia (3); lanbide zerga (5); lur zerga (3); mozkin zerga (18); muga zerga (4)

ondarearen gaineko zerga (3); ordaindu beharreko zerga (4); sozietate zerga (3); sozietateen gaineko zerga (6); sozietateen zerga (4); sukaldariei iraultza zerga (3); tenplurako zerga (3); tobin zerga (3); urteko zerga (6)

zerga agentzia (12); zerga agentzia bakarra (3); zerga agentziak (4); zerga agentziaren (4); zerga aitortzerakoan (3); zerga apaldu (3); zerga arau (4); zerga arintze (4); zerga aurreko (3); zerga aurretik (3)

zerga bat (12); zerga batzu (3); zerga batzuk (4); zerga bera (3); zerga berezi (8); zerga berezi bat (6); zerga berezia (7); zerga bereziak (8); zerga berezien (13); zerga berezien likidaziotik (6); zerga berezietatik (5); zerga berri (8); zerga berri bat (4); zerga berria (5); zerga berriak (3); zerga bez (4); zerga bidez (8); zerga bilketa (9); zerga bilketarako (3); zerga biltzaile (8); zerga biltzailea (8); zerga biltzaileak (5); zerga biltzeko (3); zerga biltzen (4)

zerga ekologikoa (7); zerga eskatu (5); zerga eskatzeko (3); zerga eskatzen (3); zerga etxean (3); zerga ezarri (4); zerga ezartzea (6)

zerga gehiago (12); zerga gehiago ordaindu (3); zerga gisa (3); zerga gutiago (3); zerga gutxiago (14); zerga gutxiago ordaindu (4); zerga guziak (3); zerga guztiak (9)

zerga handiak (6)

zerga iraultzailea (10); zerga iruzurra (8); zerga izan (3)

zerga kenkariak (7)

zerga laguntzak (3)

zerga mota (5); zerga murrizketa (3); zerga murrizketak (6); zerga murrizteko (3)

zerga ondorengo (7); zerga ordaindu (42); zerga ordaindu behar (9); zerga ordaindu beharko (3); zerga ordaindu ziotela (5); zerga ordaintzea (5); zerga ordaintzeko (7); zerga ordaintzen (8); zerga ordaintzera (3)

zerga pagatu (4); zerga pagatzen (3); zerga pizgarriak (6); zerga politika (12); zerga politikak (4); zerga politikaren (5); zerga profesionala (5)

zerga sistema (24); zerga sistema propioa (3); zerga sisteman (3); zerga sistemaren (4)

zerga tasa (6); zerga ttipiak (8); zerga txikiagoa (3)

zerga zerbitzuek (4); zerga zuzenak (6); zerga zuzenen (3); zesarri zerga ordaintzea (4)

bere zergak (8); etxebizitzen zergak (3); herri zergak (6); herriko zergak (4); muga zergak (12); ordaindu beharreko zergak (4); zeharkako zergak (4)

zergak arindu (5); zergak arinduko (4); zergak barne (4); zergak biltzeko (13)

zergak emendatu (3); zergak emendatuko (3); zergak ez ordaintzea (3); zergak ezarri (6); zergak ezarriz (3); zergak ezartzeko (3); zergak goiti (5)

zergak igo (4); zergak igoko (3); zergak igotzea (3); zergak igotzearen (3); zergak jaisteko (3); zergak jaitsi (4); zergak jaitsiko (3); zergak jartzea (3); zergak murriztea (4); zergak murriztu (3)

zergak ordaindu (37); zergak ordaindu aurreko (3); zergak ordaindu behar (9); zergak ordaindu beharra (3); zergak ordaintzea (6); zergak ordaintzeari (4); zergak ordaintzeko (9); zergak ordaintzen (26); zergak ordaintzen dituztenen (3); zergak ordaintzetik (4); zergak pagatu (3); zergak pagatzen (4)

errentaren gaineko zergan (4)

menpeko eta zergapeko (3); zergapeko bat (3); zergapeko egin (4); zergapeko egin ziren (3)

errenta zergaren (4); errentaren gaineko zergaren (10); etxebizitzen zergaren (3); gasteizko etxebizitzen zergaren (3); iraultza zergaren (5); mozkin zergaren (5); sozietate zergaren (8); sozietateen gaineko zergaren (3)

zergaren altxatzeko (4); zergaren aurka (3); zergaren bitartez (4); zergaren oinarri (3); zergaren pfez (3); zergaren tasa (3)

ez da zergarik (4); ez du zergarik (4); ez dute zergarik (4); ez zuten zergarik (3); zergarik ez ordaintzea (4); zergarik gabe (4); zergarik ordaindu (14); zergarik ordaindu behar (4); zergarik ordaindu ez (3); zergarik ordainduko (4); zergarik ordaintzen (8); zergarik pagatzen (5)


zergabiltzaile ik zerga 3.

zergadiru ik zerga 3.

zergadun iz zergak ordaintzea dagokion pertsona.

Zergadunek 25 milioi aurreztu dituztela azaldu du Ogasun zuzendariak.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

75.000 zergadunek aurrelikidazioa egiteko proposamena jasoko dute gutun baten bidez.  Berria - Ekonomia   2004-04-08

Irailera bitartean, zergadunen ondasunak ikertuko dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-07-16

Misiolariak bizitza zibilaren eragozpenetatik libratu behar du bere burua, eta eskubide osoa du bere artaldeak manten dezan, soldaduak zergadunak ordaindutakotik bere soldata hartzeko duen bezalaxe.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 83. orr.

Ez nuen botorik ematen, zerga batzuk ordaintzen nituen, besterik ez: ezin nintzen harrotu zergadunaren eskubideen izenean, ez hauteslearenen izenean, ezta hogei urtetako esanekotasunak enplegatuari emaniko ohorerako eskubide apalaren izenean ere.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 150. orr.

Gero, zergaduna, amorraturik, zergadunentzako leku batean esertzera joan zen, libre utzia baitzuen beste zergadun batek.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 93. orr.

Gutako bakoitzaren bidaia berrehun mila pezeta inguru kostatu omen zaio zergadun espainolari.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 61. orr.


zergagabetu, zergagabe(tu), zergagabetzen du ad zerga kendu.

Enpresen inbertsioa zergagabetuko da.  Berria - Ekonomia   2004-01-07

100.000 eurotik azpiko oinordekotzak zergagabetzea erabaki aurretik, Sarkozyk proposatu zuen lehen etxebizitzen emateak soilik zergatik at uztea.  Berria - Ekonomia   2004-09-07


zergaiti ik zergatik.

zergaitik zergatik.

zergalari 1 iz zerga-biltzailea.

Lebi izeneko zergalari bat ikusi zuen, zerga biltzeko mahaian eseria.  Elizen arteko biblia   Lk 5,27

Zergalaria aldiz, bide txarreko horien artekoa zitakeen.  Herria   2005-07-14

Zure senide batek bekatu egiten badu eta abar, erraiozu elkarteari, eta elkarteari ere kasurik egin nahi ez badio, zuretzat izan bedi arrotz baten edo zergalari baten pareko.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 126. orr.

-Nolatan jaten eta edaten duzue zergalari eta bekatariekin?  Elizen arteko biblia   Lk 5,30

Zergalariak eta emagalduak zuek baino lehenago sartuko dira Jainkoaren erreinuan.  Elizen arteko biblia   Mt 21,31

2 (hitz elkartuetan)

Bazen han Zakeo izeneko gizon bat, zergalari-burua, oso aberatsa.  Elizen arteko biblia   Lk 19,2

Fama txarreko zergalari mota bat, dena jukutria baitira horiek jendearen enganatzeko.  Herria   2005-07-14

3 (adizlagun gisa)

Ez baitut zu errenta-biltzaile edota zergalari ikusi arte gelditzeko asmorik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 192. orr.


zergalaritza iz zergalariaren jarduera.

Ebanjelioan Levy zergalaritzan ageri delakoz, aduanariek, muga-zergak eta arbitrioak kobratzen zituztenek aurrena, diru-trukatzaileek gero, eta kontulari eta kontableek hurrena, eta azkenik, bankariak bildu dira Mateoren itzal zabalera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 368. orr.


zergaño iz adkor zerga txikia.

Horra nun azkarki aipu den zergaño baten... emendatzea! Mintzo gira telebixtaren hartzeko pagatzen den zerga berezi hortaz.  Herria   2002-08-15

Hortik pasatzean, salgai edo garraiatzen ari zenak behar zuen zergaño bat ordaindu, nahi ala ez.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 124. orr.

Beste zergaño bat ere bazen, lur berriak egiten zirelarik herri batean.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 216. orr.


zergapeko 1 iz zergak ordaintzen dituen pertsona.

Zergapekoen laurdenak autolikidazioa hartu du etxean.  Berria - Ekonomia   2006-05-03

Ehundik gora zergapekori onurazko tratua eman izana egozten dio Ibarrari.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Adierazi zioten Judasi nolako gerrak eta egintza handiak zituzten galaziarren artean, nola menperatu zituzten eta zergapeko egin.  Elizen arteko biblia   1 M 8,2

Arabako zergapekoek Estatukoen aldean onura gehiago dituztela esan du Angel Barrasak.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

Zeharkako zergak gutxikorrak dira fiskalki, ez baitute aintzat hartzen zergapekoen ahalmen ekonomikoa.  Berria - Ekonomia   2004-10-03

Davidek gobernariak ezarri zizkien Damaskoko siriarrei, eta Daviden menpeko eta zergapeko egin ziren.  Elizen arteko biblia   1 Kro 18,6

Erregek zorrotz egiten zioan arren Ingalaterrakoari, beraren zergapeko leiala izaki hura.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 211. orr.

2 (izenondo gisa)

Ehun [sos] besterik ez zituen ordaintzen erromatar jabe bat hiltzen zuenak, eta berrogeita bost besterik ez, erromatar zergapeko bat hiltzen zuenak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 194. orr.

Inork guk zentsua jaso ohi genuen lur zergapeko bat erosiz gero.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 283. orr.

• 3 izlag zerga zor duena.

Ez zekiten ezer ekialdera eta hegoaldera zergapeko herrietarantz zihoazen errepide handiei buruz ere.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 247. orr.


zergapetu, zergapetu, zergapetzen 1 du ad zerga ezarri.

Ehun mila eurotik beherako herentziak ez dituzte zergapetuko.  Berria - Ekonomia   2004-09-07

Gobernuburuak ukatu egin du amnistia fiskala dela, Frantziaratuko den dirua zergapetu egingo dutelako, %15 eta %25 artean.  Berria - Ekonomia   2004-05-09

Gerrillariek droga hartzea debekaturik dute, baina kokainaren eta heroinaren ekoizpen, lanketa eta garraioa babestu eta zergapetzen dute.  Berria - Mundua   2004-05-27

2 (era burutua izen gisa) ik zergadun.

Hala, gaur bertan hasiko dira dirua hartzea dagokien zergapetuei dirua itzultzen.  Berria - Ekonomia   2006-04-26

Bizkaiko zergapetuen %99k onartu dute Ogasunaren likidazioa.  Berria - Ekonomia   2004-10-08


zergapetze iz zerga ezartzea.

Bide batez, aurrezki tresna ezberdinen zergapetze ezberdina zuzenduko du.  Berria - Ekonomia   2006-01-20

Fiskalitate arloan bi urratsetako aldaketa plan bat proposatzen dute kontserbadoreek, Persona Fisikoen Errenten Gaineko Zergaren mailaketa hirutara murrizteko, errenten %32ko gehiengo baten eta %12ko gutxiengo bateko zergapetzeen artean.  Berria - Mundua   2004-03-09

Abokatuen gastuak, tasa federalak eta zergapetze mailak kondutan hartuta, Lockerbieko atentatuko biktimen familia bakoitzak 1,5 eta 2 milioi dolar bitartean du kobratuko.  Berria - Mundua   2004-01-10


zergategi iz ipar zerga-bulegoa.

Otsailean edo berantenaz martxoan, paper batzu bete behar dira eta gero zergategirat igorri, argitan ezarririk bakoitxak aintzineko urtean nundik zer mozkin ukana duen, mozkin-zerga araberan finkatua izaiteko.  Herria   2005-12-15

Dinamita ebasteaz eta arma indartsuen erakusteko balio izan zuen prentsaurrekoaz geroztik, zartatu ziren posta bulegoak, lantegi multinazionalen atarriak, etxe-saltzapen agentziak, zergategiak eta jendarmeriak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 36. orr.

Zergategietako enplegatuek eginen dute lan hori guretzat.  Herria   2005-12-15


zergati (orobat zergaiti g.er.) 1 iz arrazoia, zioa. ik zergatiko.

Giza bizitzaren zergatia eta zertarakoa aztertzera irauli zuen bere ahalmen osoa.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 10. orr.

Ez baita gauza frogatua gizarte guztietan eragin sinboliko guztien nondik norako eta zergati guztiak azaltzeko egokiak direnik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 181. orr.

Ez nuke asmatuko ordea sentipen haien zergatia agertzen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 39. orr.

Bazekien Lurrean eta Espazioan barreiaturik zeudela seinale haiek, ez zeukatela [...] inongo zergati edo esanahirik, eta ez haizeek ez eguzkiek, ezta gizakiek ere, ez zekitela zertarako eginak ziren.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 206. orr.

Frogarik ez izan arren, garbi zeukan zergatia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 28. orr.

Hondoratzearen zergatiei dagokienez, berriz, ezbeharretik salbatu direnek azaldu dute sutea piztu zela ontzian.  Berria - Mundua   2006-02-05

Gizona eta emakumea ezberdin hezten direla dio Sire Diakitek, eta hori dela genero indarkeriaren zergatietako bat.  Berria - Gaiak   2004-03-18

Honen zergatia, ordea, honetan datza: [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 154. orr.

Horren zergatia, berriz, hau da: [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 196. orr.

Zergati bat aurkitu nahian nabil eta ez dut aurkitzen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-31

Hortxe zeukan, iraganetik jalgia, bere desohorearen zergatia.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 36. orr.

Argitu beharko zion zergatia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 184. orr.

Bisitariak ez zuen nire barrearen zergatia ulertu.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 12. orr.

Arratsaldeko hiru eta erdietan zortzi metrotik behera erori zen Zumarragako herritarra eta oraindik ere, ez da zehaztu ezbeharraren zergaitia.  Berria - Ekonomia   2004-03-20

Duela egun batzuk, ordea, Erresuma Batuko bi medikuk gaitzaren zergatia aurkitu zuten.  Berria - Gaiak   2004-07-29

Zergatia jakitea ez zitzaion gaizki etorriko, pentsatu zuen Maizak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 171. orr.

Txokok zergatiaren funtsa susmatzen zuen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 45. orr.

Zergatia ez da txantxetakoa, hilketa bat leporatzen baitiote.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 16. orr.

Pobreziaren eta aberastasunaren zergatiak sakonagoak eta konplexuagoak dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 210. orr.

Israel erreinuaren hodamendiaren zergatiak.  Elizen arteko biblia   2 Erg 17,7 tit

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Patolojia depresiboa suizidioaren zergati nagusia dela baitakigu, bai behintzat adinekoen artean.  Berria - Euskal Herria   2004-03-10

Gurean sortutako produktua dela, nahiz eta oraingoan euskarazko bertsiorik taularatuko ez duten, zergati argirik gabe, duela hamar urtekoak oso ondo funtzionatzen zuelako.  Berria - Kultura   2006-03-24

Haren birikak, hodei goibel itxi haiek, alegia, zergati ezkuturen batengatik ezertarako gauza ez zirela zirudien, ezin izango ziotela erasoari.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 144. orr.

Oroit naiz garbiki, gaur, erabakiaren zergati erabakigarriaz: ez nuela mundu honi atxikia izan behar, bizia behar nuela eman.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 74. orr.

Ez zitzaion gizalegezkoa iruditzen bi anaien artean sartzea, zergati guztiz seriorik izan gabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 210. orr.

Urrutiko zergatiei indarra ematea, hauen oroitzapena oso laburra eta ahula izaten dela jakinda.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 107. orr.

Galderaren ezkutuko zergatiaren berririk ez zion osabari agertu nahi.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 244. orr.

Argi eduki beti, Eñaut, zer zaren, zer zaren, zein izan zen partidari ekiteko estreinako zergatia.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 46. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere bisitaren zergatia (4); bere zergatia (6); bisitaren zergatia (7); egoeraren zergatia (3); egotearen zergatia (3); erabakiaren zergatia (5); gauzen zergatia (3); heriotzaren zergatia (7); izanaren zergatia (3)

zergatia argitu (5); zergatia argitzeko (4); zergatia azaldu (21); zergatia azaldu zuen (4); zergatia azaltzeko (11); zergatia azaltzen (9); zergatia ere azaldu (4); zergatia galdetu (4); zergatia hau da (3); zergatia jakin (7); zergatia jakin nahi (3); zergatia jakiteko (3); zergatia ulertu (6); zergatia ulertzen (4)

heriotzaren zergatiak (5); istripuaren zergatiak (5); porrotaren zergatiak (3); zergatiak argitu (5); zergatiak argitzeko (4); zergatiak azaldu (6); zergatiak azaltzeko (5); zergatiak bilatzen (3)

zergatiari buruz (3)

zergatiaz galdetu (4); zergatiaz galdetzen (3)

zergatiei buruzko (3)

zergatietako bat (3)


zergatik (orobat zergaiti g.er. eta zergaitik g.er.) 1 gald zein arrazoirengatik? (ikus beheko konbinatorian zergatik galdetzailearen agerraldi maizkoenak)
2 (zehar galderetan)

Bai, bai, badakit zergatik egiten duzun hori.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 56. orr.

Jose Luis Beaumontek argi du proiektuak zergatik egin duen aurrera oztopo guztiak gaindituz.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 36. orr.

Argitu gabe geratzen da zergatik nahiago duen enpresa horrek inbertsio baten arriskua hartu [...] eta ez produktu berrian edo ekoizpen-prozedura berrian interesaturiko enpresekin lizentziak negoziatu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 80. orr.

Kontatuko nizula zergatik banandu ginen zure aita eta biok, zergatik, urte luze hauetan, bizi izan naizen bakarrik.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 30. orr.

Badakizu zergatik deitzen dioten soto honi "Oihartzunen Gela"?  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 28. orr.

Ezin duzu ulertu gertatzen zaizuna, zergatik zauden beti nekatua, zergatik zauden guztiaz nekatua.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 28. orr.

Urrunago joan baino lehen jakin behar zenuke zergatik Iohan Apezari horrela deitzen zaion.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 87. orr.

Eta ez daki zergatik esan duen hori.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 58. orr.

Azaldu iezadazu, ahal bada, zergatik eman dion Jaungoikoak gizakiari nahimenaren erabakimen librea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 123. orr.

Esaidak zergatik egiten duan negar Troiako gertakizunen kantuak entzutean.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 45. orr.

Ruche jaunak bere buruari galdetu zion ea zergatik ez zuen aipatu eklipsea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 61. orr.

Ez nuke jakingo zergatik azaltzen, baina irizpidez konfiantza osokoa zitzaidan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 14. orr.

Iturririk ez da aipatzen, zeinek esan duen zer, zergatik esan duen...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 407. orr.

Gurasoek ez ziguten argazkirik ateratzen, eta nik neuk ere ez dut aparteko zaletasunik; ez dakit zergatik ote den: nagikeria izan liteke, besterik gabe.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 17. orr.

Ez nekien zergatik ezin nuen gainditu hura guztia, Laurarekin akordatu nintzen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Pieza dexente kokatu ditu dagoeneko zein bere lekuan, baina, zergatik ez dakiela, erabat trabatuta geratu dela iruditzen zaio orain.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 106. orr.

Etxeraino lagundu diot, auskalo zergatik.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 17. orr.

Gaur, ez daki zergatik, hori etorri zaio gogora.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 48. orr.

Horra, bada, zergatik hartzen dituen nahitaezean horrenbeste eremu unibertsitateak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 42. orr.

Horra zergatik ministroak ez zuen nahi izan Martzellan kontsekratua izan zedin.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 27. orr.

Zergatik egotzi zaizkion Jainkoari entzumena, ikusmena eta usaimena, eta ez dastamena eta ukimena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 115. orr.

Neu izan nintzen Les diaboliques ikusi behar genuela proposatu zuena ere, eta badakizu zergatik, ama?  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 45. orr.

Ilundurak hartzen gintuen gero eta sarriago zergatik jakin gabe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 157. orr.

Zergatik ez dakit, garbi dakidana da orduan ez nintzela oraindik anarkista.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 20. orr.

Eta erakutsi dio non (paparrean) eta zergatik.  Berria - Kultura   2006-01-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 8 aldiz agertzen direnak)

argitu zergatik (11); auskalo zergatik (68); azaldu zergatik (12)

badakik zergatik (16); badakit zergatik (27); badakizu zergatik (35); badakizue zergatik (8); baina zergatik (167); baina zergatik ez (31); batek daki zergatik (22)

ea zergatik (146); ea zergatik egiten (8); ea zergatik ez (49); edo auskalo zergatik (9); eta badakizu zergatik (8); eta zergatik egin (12); eta zergatik esan (9); eta zergatik ez (167); eta zergatik ote (10); ez dago zergatik (8); ez daki zergatik (36); ez dakigu zergatik (34); ez dakit zergatik (390); ez dakite zergatik (16); ez dakizu zergatik (8); ez du zergatik (8); ez jakin zergatik (10); ez nekien zergatik (18); ez zakiat zergatik (9); ez zekien zergatik (31); ez zergatik (18)

galdetu zergatik (23)

hara zergatik (29); hona zergatik (10); horra zergatik (185); horra zergatik ez (13)

nik zergatik (10); noiz eta zergatik (10); nola eta zergatik (35); nork eta zergatik (8)

orain badakit zergatik (8); orain zergatik (10); orduan zergatik (31)

ulertu nuen zergatik (11); ulertzea zergatik (9); ulertzen dut zergatik (22)

zehazki zergatik (8)

zergatik ageri (8); zergatik agertu (10); zergatik agertzen (9); zergatik agindu (8); zergatik aipatzen (8); zergatik aldatu (21); zergatik alde egin (15); zergatik amaitu (8); zergatik ari (84); zergatik ari zara (18); zergatik ari zen (9); zergatik atera (20); zergatik atxilotu (15); zergatik atzeratu (10); zergatik aukeratu (41)

zergatik ba (14); zergatik bada (27); zergatik baina (16); zergatik begiratzen (18); zergatik behar (36); zergatik behartu (8); zergatik bidali (20); zergatik bihurtu (8); zergatik bizi (20); zergatik bota (22

zergatik da (72); zergatik da hain (14); zergatik dago (34); zergatik dagoen (24); zergatik daude (18); zergatik dauden (16); zergatik deitu (18); zergatik deitzen (48); zergatik den (76); zergatik diok (8); zergatik diozu (38); zergatik diozu hori (16); zergatik dira (19); zergatik diren (15); zergatik du (8); zergatik duen (10); zergatik duzu (8)

zergatik edo (8); zergatik egin (203); zergatik egin behar (21); zergatik egin du (10); zergatik egin duzu (20); zergatik egin nuen (14); zergatik egin zuen (28); zergatik egingo (10); zergatik egiten (141); zergatik egiten didazu (10); zergatik egiten duen (11); zergatik egiten duzu (16); zergatik egiten zuen (17); zergatik egon (29); zergatik egon behar (16); zergatik ekarri (16); zergatik eman (66); zergatik eman behar (10); zergatik ematen (20); zergatik erabaki (23); zergatik erabiltzen (13); zergatik eraman (11); zergatik ere (8); zergatik erori (12); zergatik erori zen (8); zergatik esan (95); zergatik esan behar (12); zergatik esan nion (8); zergatik esaten (68); zergatik esaten duzu (8); zergatik eskatu (14); zergatik eskatzen (13); zergatik eta nola (17); zergatik eta zertarako (20); zergatik etorri (39)

zergatik ez (2339); zergatik ez ba (8); zergatik ez da (91); zergatik ez dago (11); zergatik ez den (37); zergatik ez didak (14); zergatik ez didazu (48); zergatik ez diogu (10); zergatik ez diok (9); zergatik ez diozu (26); zergatik ez dira (25); zergatik ez diren (16); zergatik ez ditugu (8); zergatik ez dituzte (18); zergatik ez dituzu (9); zergatik ez du (58); zergatik ez dudan (11); zergatik ez duen (33); zergatik ez dugu (49); zergatik ez duk (20); zergatik ez dun (9); zergatik ez dut (16); zergatik ez dute (33); zergatik ez duten (17); zergatik ez duzu (114); zergatik ez duzue (31); zergatik ez egin (8); zergatik ez esan (19); zergatik ez gara (21); zergatik ez goaz (10); zergatik ez haiz (21); zergatik ez naiz (10); zergatik ez nintzen (16); zergatik ez nion (10); zergatik ez nuen (25); zergatik ez ote (61); zergatik ez zara (47); zergatik ez zarete (19); zergatik ez zatoz (15); zergatik ez zegoen (10); zergatik ez zekiela (9); zergatik ez zen (55); zergatik ez zenidan (18); zergatik ez zenuen (15); zergatik ez zidan (8); zergatik ez zinen (8); zergatik ez zion (23); zergatik ez zituen (12); zergatik ez zoaz (10); zergatik ez zuen (61); zergatik ez zuten (27)

zergatik ezarri (10); zergatik ezin dugu (8); zergatik ezin izan (9); zergatik ezkondu (9); zergatik ezkutatu (9); zergatik ezkutatzen (8)

zergatik galdetu (12); zergatik galdetzen (26); zergatik galdetzen didazu (11); zergatik galdu (15); zergatik gaur (8); zergatik gelditu (15); zergatik geratu (13); zergatik gertatu (49); zergatik gertatu den (12); zergatik gertatu zen (20); zergatik gertatzen (47); zergatik gertatzen da (11); zergatik gertatzen den (14); zergatik gertatzen diren (10); zergatik gustatzen (11)

zergatik hain (26); zergatik hainbeste (20); zergatik hartu (51); zergatik hartu zuen (8); zergatik hartzen (17); zergatik hasi (24); zergatik hau (11); zergatik hautatu (18); zergatik hil (45); zergatik hiltzen (12); zergatik hitz (26); zergatik hitz egin (9); zergatik hitz egiten (17); zergatik hori (34); zergatik horrenbeste (8)

zergatik ibili (17); zergatik ibiltzen (9); zergatik idatzi (16); zergatik idazten (20); zergatik ihes egin (8); zergatik iruditzen (14); zergatik itzuli (23); zergatik izan (78); zergatik izan behar (30); zergatik izan den (8); zergatik izango (16)

zergatik jakin (41); zergatik jakin gabe (27); zergatik jarraitzen (16); zergatik jarri (38); zergatik jartzen (13); zergatik jo (21); zergatik joan (59); zergatik joan behar (11); zergatik joan zen (14); zergatik joan ziren (8); zergatik joaten (10); zergatik jokatu (9); zergatik jokatzen (12); zergatik jotzen (11)

zergatik kendu (8); zergatik kontatu (12); zergatik kontatzen (9)

zergatik maite (8)

zergatik nagoen (13); zergatik nahi duzu (11); zergatik nengoen (10); zergatik ni (11); zergatik niri (10)

zergatik onartu (15); zergatik onartzen (11); zergatik orain (22); zergatik orduan (10); zergatik ote (111); zergatik ote da (10); zergatik ote den (9); zergatik ote zen (8)

zergatik pentsatu (9); zergatik pentsatzen (8)

zergatik salatu (8); zergatik sartu (31); zergatik sentitzen (10); zergatik sortu (18); zergatik sortzen (9)

zergatik tematu (8)

zergatik ukatu (17); zergatik ukatzen (9); zergatik uste duzu (39); zergatik utzi (68); zergatik uzten (15)

zergatik zabiltza (8); zergatik zara (10); zergatik zaude (32); zergatik zaudete (10); zergatik zegoen (38); zergatik zen (35); zergatik zeuden (12); zergatik ziren (14); zergatik zuen (12)

zu zergatik (9)


zergatiko 1 iz arrazoia, zioa. ik zergati.

Ez zaio hautaketa horri inongo zergatikorik ikusten.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 188. orr.

Zergatikoei erantzuten ahal guztiz saiatzen den kimikari baten lana.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 206. orr.

Goiz izoztu hartan sekula baino kezkatuago sentitzen zen, zergatikoa zehaztu ezin bazuen ere.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 241. orr.

Erabat arbitrarioa dena -hau da, zergatikorik gabekoa- [...].  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 166. orr.

Mugimenduen zergatikoak interesatzen zaizkio mekanikari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 72. orr.

Jarraitasunaren zergatikoak erraz atzeman daitezke a priori; denboran zehar izandako aldaketari dagokionez, ordea, ez da hala gertatzen.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 107. orr.

Ez zuen azalpen ideologiko handirik ematen zaletasun horren zergatikoak argitzeko.  Berria - Kultura   2006-04-16

Hizkuntzen fonologiak zergatikoa duela esaten denean, ez da esan nahi sistema osoak esplikazio bakarra duenik.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 55. orr.

Nire tristurak harriturik zauzka haatik; haren zergatikoaz galdegiten didazu: batzuetan ere dolutzen zintuela ikusi uste izan dut.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 76. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Esplikazioa, zergatiko fonetikoa (artikulaziozkoa edo oharmenari dagokiona) ahoskera-aldi bakoitzean analizatu behar da.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 55. orr.

Ezinezkoa izango zen azaltzea zein ziren gure arteko ezinikusi haren zergatiko zehatzak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 89. orr.

Ez da abertzaletasuna haien gaitzespenen zergatikorik behinena, beste zerbait ezkutatzen da horren azpian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 356. orr.

Askotariko zergatikoak izan ohi dira tartetik aurkera egiteko garaian.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gertakizun horren zergatikoen (3); zergatikoen haria (3)


zergauza iz adkor gauza.

Ezagutza "egiten" duena, edo ezagutzaren araua, hots, "egia" zer den oinarritzen duena, ezagutzailearen buruan edo subjektuaren baitan dagoela, zioen Kantek; ez (bere baitan inoiz atzeman ezin dugun) zergauza enpirikoan.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 58. orr.


zergazain (corpusean zerga-zain soilik) iz zerga-biltzailea.

Gaur goizean hasi da guztia, eta ilundu duenerako, andre Madalenen ahaide eta lagunen oin-arrastoak zeuden edekanaren, soldadu-buruaren, zerga-zainaren eta sindikoaren jauregietako atari elurtuetan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 156. orr.


zergertaereko izlag badaezpadakoa. ik zer 11.

Zergertaereko neurri soila omen, gure hegazkinak bi motorrekin ere hegan egin baitzezakeen: Mexiko-ko kostatik 8,5 miliatara gaude, Tampicorako bidean, pasaiari guztiei eskatzen zaie lasai egon eta, oraingoz, arren, ez erretzeko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 21. orr.


zergetxe ik zerga 8.

zergura mugtz zernahi.

-Edozer, zernahi, eta zergura.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 31. orr.

Prest dagoenean, bidali kablegrama bat helbide honetara zergura txorakeria kontatzen, Santosen lantokia duk, eta haren izenean bidali mezua.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 95. orr.

Ontzi hartan segitu ahal izateagatik zergura emango nukeela ohartu nintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 255. orr.


zerika gald nolakoa?, zer eratakoa?

Eta nondik? Nola? Zertaz, zerika?  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 27. orr.

· Auzoak hor dabiltza orain so eta so, zerika diren xuxen gazte horiek, euskaldun ala arrotz ote, erakasle ala ofiziale... beren baitan eginez gabea dela beltza eta biziko dela bederen kartiera ondoko egunetan.  Herria   2001-05-10


zerikasi iz ikastekoa.

Ahaleginik txikiena aski izan dut neureganatzeko eta zerikasi asko aurkitu izan dut neuretzat.  Elizen arteko biblia   Si 51,16


zerikusi (orobat zer ikusi g.er.) 1 iz lotura, erlazioa.

Indibiduo-komunitate zerikusia batez ere, oposizio eta elkarren uko bezala hartzen da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 163. orr.

Hizkuntzaren batasuna egiteko orduan, zerikusi txikia izan ohi du dialektorik zaharrena, arauzkoena, garbiena eta aberatsena izateak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 98. orr.

Ohar interesgarriak, zalantza barik, baina zerikusi gabekoak, are inkoherenteak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 84. orr.

Bestelako zerikusi politikoak oro alde batera utzi eta, herri gogoaren kontzeptua jokoan nola ageri den ikustera mugatuko gara gu hemen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 93. orr.

Zer zerikusi du Scabbersek honetan?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 281. orr.

Egia da ahizparen polioak ere zerikusi handia izan duela bere bizitzan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 156. orr.

Horrek ere badu zerikusia istorioan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 140. orr.

Espainiara alde egiteko erabakian zerikusia izan zuen Boris Tijonoven heriotza ilun eta sekula argituko ez zenak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 279. orr.

1978 inguru hartako egoera politiko nahasiak ere izango zuen horretan zerikusia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 17. orr.

Berehala konturatu nintzen haien ustekabe hartan bazuela gure janzkerak zerikusia.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 81. orr.

Genetikak eskizofrenian duen zerikusia aztertu zuen sarituriko bigarren lanean.  Berria - Gaiak   2004-11-04

Zure lasaitasunerako esango dizut zuk ez duzula zerikusirik ikertzen ari naizen arazoan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 90. orr.

Euskara eta euskal kultura zuzen erasotuak sentitzeak eta Egunkariaren proiektuaren berezitasunek zerikusi nagusia izan zuten erantzun horretan.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Erresuma Batuko Medikuntza Batzorde Orokorra (GMC) zazpi mediku ikertzen ari da Harold Shipmanen Herio doktorea kasuan izan zuten zerikusiagatik.  Berria - Gaiak   2004-09-01

2 ( -ekin sintagma batekin)

Trillotik zenbat eta gertuago egon, orduan eta arrisku handiagoa minbiziarekin zerikusi duten arazoak pairatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Behatokia «elkarlanean» ariko da garraio sistemekin zerikusi duten gainerako erakundeekin.  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Lurralde Antolamendu Batzordeak gaiarekin zerikusi duten erakunde guztiak biltzen ditu.  Berria - Harian   2005-06-15

Garunaren alderik konplexuenak dira lobulu frontalak; ez dute zerikusirik mugimenduarekin eta sentsazioarekin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 71. orr.

Denboraren akzidentearekin zerikusirik ez duen guztia, egiazki, ezin daiteke esan "betierekoa" edota "sortua" denik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 141. orr.

Alderdi kimikoak, muskuluak erabiltzen duen erregaiarekin du zerikusia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 51. orr.

Bazegoen beste maila goragoko eta pertsonalago bat, eta kirurgialariaren nortasunarekin, rolarekin du horrek zerikusia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 110. orr.

Estiloaren kontzeptua ez da, bestalde, batere bakuna, elkarren erdi-kontrako diren bi errealitaterekin baitu zerikusia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 265. orr.

Argazkiak fetixismoarekin zerikusia baduela frogatzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 122. orr.

Iraupenaren modua, eguneroko bizitzan nagusi dena, eta objektiboa dena, gainera, mundu fisikoarekin zerikusia duelako.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 56. orr.

Badute besta hauek zerikusi zerbait gure herrietan ospatzen ziren [...] bizkar besta haiekin.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 136. orr.

Printzipio zintzo horren atzean, estetikarekin zerikusi gutxi duen alde ezkutu bat omen zegoen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 109. orr.

Errealismoak errealitatearekin zerikusi gutxiago duela idealarekin, konbentzioarekin baino.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 197. orr.

Prezioak zerikusi gehiago du merkatuarekin ekoizpen moduarekin baino.  Berria - Gaiak   2004-12-11

Beharbada, zerikusia izan zezakeen lehenago Tomi ere aitorpena egin izanarekin, pentsatu nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 71. orr.

· Eta baleek ze zerikusi dute andreen lakarekin eta zeruaren sabaiarekin?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 374. orr.

Baina zer zerikusi nuen nik itxaropenarekin?  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 108. orr.

Baina horrek zein zerikusi du gure gaiarekin?  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 140. orr.

3 (-ekin sintagma batekin, eta izenondoa duela)

Elkarrekin zerikusi zuzenik ez duen lurralde multzo hori da periferia.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 40. orr.

Greziar filosofiak kristautasun sortu berriaren inguruko gogoetarekin zerikusi handia izan zuen K. o. Kristoren ondoren bigarren mendeaz geroztik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 60. orr.

Hain zuzen ere, Cabo Quilates, Altuna-Mendi eta beste kartzela-ontzien kasuek Hitlerren hegazkinekin zerikusi zuzena izan zuten.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 53. orr.

Trafiko-mota horrek zenbaiten gobernu-erarekin du berezko zerikusia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 12. orr.

Honek [Lebel-ek] ez baitu onartzen zinemak, jarduera esanahitsu den aldetik, ideologiarekin zuzeneko zerikusia duenik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 173. orr.

Gizakiaren zorionarekin eta horrek azken helburua lortzearekin zerikusi zuzenagoa du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 69. orr.

Lehendik ere pentsatzen nuen amaren sua eta kuleroak gordetzen dituen aitaren etxe horrek zerikusi motza zukeela biziarekin edo bizi-gauzekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 85. orr.

Gaiak txanponaren beste aldearekin, ideologiko edo politikoarekin zerikusi handiagoa duela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 138. orr.

Ene bizitzaren pasarte batzuk azalduko dizkizut, zurekin eta batik bat gu bion hartu-emanarekin zerikusi estu-estua dutenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 124. orr.

Konposizioak zerikusi estuagoa zuen koadroaren material plastikoarekin, edota haren material ikonikoarekin.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 251. orr.

Egia esan dantza haiek ez zuten musikarekin zerikusi handirik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 142. orr.

Gustuko izateak plazerarekin du zerikusi handia, plazera irizpidetzat onartzen dugun heinean behintzat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 229. orr.

Lehendik ere pentsatzen nuen amaren sua eta kuleroak gordetzen dituen aitaren etxe horrek zerikusi motza zukeela biziarekin edo bizi-gauzekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 85. orr.

FLNCko zatiketek zerikusi nabarmena izan zuten bereiztutako talde batek Claude Erignac prefeta hiltzearekin.  Berria - Harian   2006-05-05

Zerikusi handirik ez duela egungo egoerak gure bi idazleek kritikatzen zuten harekin.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 50. orr.

Ez da dudarik lehen aipatu den helburuen definiziorik ez egoteak zerikusi handia duela arazo horrekin.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 99. orr.

4 (eduki aditzarekin)

-Zerikusi handia zaukak, zerikusi handia!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 158. orr.

Zerikusi handia dauka, halaber, nolako jakera daroagun bizitzan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 301. orr.

Obabako autoritate bezala, gainera, Angelek zerikusi handia zeukan herrian egiten ziren obra publiko guztiekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 87. orr.

Oraingoak zerikusi gutxi dauka gure gurasoek ezagutu zuten mugimendu harekin.  Berria - Euskal Herria   2004-07-25

Baina ez daukat zerikusi askorik bigarren horiekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 295. orr.

Zer zerikusi dauka honekin guztiarekin munstro beltz eta iheskor horrek?  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 249. orr.

-Zer zerikusi daukat nik anai Frantziskorekin?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1002. orr.

Erignac prefetaren hilketako auzibidearekin gertatu den bezala, DNATek dosier honekin zerikusi ez zuzen ez zeharkoa ez zeukaten ikerketa, miaketa eta itaunketa andana egin ditu.  Berria - Mundua   2006-03-01

Jaime Vargasek zerikusia eduki zuen, aldez edo moldez, suntsiketa horretan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

baino zerikusi handiagoa (5); bizitzarekin zerikusi (4); gatazkarekin zerikusi zuzena (5); zer zerikusi (10); zer zerikusi du (4)

zerikusi estua (9)

zerikusi gehiago (13); zerikusi gutxi (52); zerikusi gutxi dauka (4); zerikusi gutxi du (11); zerikusi gutxi duten (7); zerikusi gutxiago (9)

zerikusi handia (116); zerikusi handia dauka (4); zerikusi handia du (26); zerikusi handia duela (8); zerikusi handia izan (36); zerikusi handia izango (7); zerikusi handiagoa (26); zerikusi handiagoa du (9); zerikusi handirik (46); zerikusi handirik ez (18)

zerikusi txikia (6); zerikusi zuzena (54); zerikusi zuzena du (5); zerikusi zuzena duela (7); zerikusi zuzena duten (4); zerikusi zuzena izan (12); zerikusi zuzenik ez (9)

atentatuarekin zerikusia (4); atentatuekin zerikusia (11); auziarekin zerikusia (4); badu zerikusia (11); badute zerikusia (4); bahiketarekin zerikusia (5); droga trafikoarekin zerikusia (6); du zerikusia (64); duela zerikusia (6); duen zerikusia (5); dute zerikusia (21)

erasoarekin zerikusia (10); erasoarekin zerikusia dutelakoan (5); erasoekin zerikusia (10); erlijioarekin zerikusia (4); etarekin zerikusia (11); euskal herriarekin zerikusia (6); euskararekin zerikusia (5); gatazkarekin zerikusia (5); heriotzarekin zerikusia (5); herriarekin zerikusia (7); herriarekin zerikusia duen (4); hilketarekin zerikusia (12); hilketarekin zerikusia izatea (4); horrek zerikusia (11); horretan zerikusia (10); horretan zerikusia izan (4)

indarkeriarekin zerikusia (5); ingurumenarekin zerikusia (4); izan zuen zerikusia (4)

politikarekin zerikusia (7); politikarekin zerikusia duten (4); terrorismoarekin zerikusia (4); trafikoarekin zerikusia (8)

zerikusia daukan (5); zerikusia du (36); zerikusia duela (26); zerikusia duelakoan (9); zerikusia duen (66); zerikusia duen guztia (7); zerikusia duen oro (10); zerikusia duena (13); zerikusia dute (13); zerikusia dutela (5); zerikusia dutelakoan (15); zerikusia duten (171); zerikusia duten gaiak (5); zerikusia duten gaietan (8); zerikusia dutenak (18)

zerikusia izan (83); zerikusia izan du (7); zerikusia izan zuen (10); zerikusia izan zuten (10); zerikusia izana (7); zerikusia izango (20); zerikusia izango du (6); zerikusia izatea (45); zerikusia izatea leporatuta (6); zerikusia izatea ukatu (5); zerikusia izateagatik (11)

zerikusia zuela (7); zerikusia zuen (26); zerikusia zuen guztia (4); zerikusia zutela (6); zerikusia zutelakoan (10); zerikusia zuten (38); zerikusia zutenak (9)

zerikusiaren aldetik (10)

badu zerikusirik (37); baduela zerikusirik (6); badute zerikusirik (6); batak bestearekin zerikusirik (4); batere zerikusirik ez (7)

elkarrekin zerikusirik (8); elkarren artean zerikusirik (5); erasoekin zerikusirik (4); errealitatearekin zerikusirik (8); errealitatearekin zerikusirik ez (6); etarekin zerikusirik (8); etarekin zerikusirik ez (5)

ez baitu zerikusirik (9); ez dauka zerikusirik (34); ez daukala zerikusirik (7); ez dik zerikusirik (4); ez du zerikusirik (127); ez duela zerikusirik (48); ez dugu zerikusirik (4); ez dut zerikusirik (7); ez dute zerikusirik (46); ez dutela zerikusirik (13); ez zeukan zerikusirik (5); ez zuela zerikusirik (15); ez zuen zerikusirik (27); ez zuten zerikusirik (7)

futbolarekin zerikusirik (6); gaiarekin zerikusirik (4); gurekin zerikusirik (5); haiekin zerikusirik (4); harekin zerikusirik (14); harekin zerikusirik ez (4); hilketarekin zerikusirik (5); hizkuntzarekin zerikusirik (5); honekin zerikusirik (5); horiekin zerikusirik (5); horrek zerikusirik (4); horrekin zerikusirik (19); horrekin zerikusirik ez (5); horretan zerikusirik (12)

inolako zerikusirik (68); inolako zerikusirik ez (21); inolako zerikusirik izan (4); inolako zerikusirik izango (4); inongo zerikusirik (7); inongo zerikusirik ez (4); izan du zerikusirik (5); izan zuen zerikusirik (9); izango du zerikusirik (6); izango zuen zerikusirik (6); literaturarekin zerikusirik (4); munduarekin zerikusirik (4); nirekin zerikusirik (10)

ote zuen zerikusirik (4); politikarekin zerikusirik (8); politikarekin zerikusirik ez (4)

zerikusirik batere (10); zerikusirik batere ez (5); zerikusirik duela (5); zerikusirik duen (9); zerikusirik duenik (11); zerikusirik duten (9); zerikusirik eduki (5)

zerikusirik ez balu (9); zerikusirik ez daukan (5); zerikusirik ez du (5); zerikusirik ez duela (31); zerikusirik ez duen (30); zerikusirik ez duena (12); zerikusirik ez dutela (16); zerikusirik ez duten (42); zerikusirik ez dutenak (9); zerikusirik ez zuela (11); zerikusirik ez zuena (12); zerikusirik ez zutela (8); zerikusirik ez zuten (13)

zerikusirik gabeko (4); zerikusirik izan ez (6); zerikusirik izan ote (7); zerikusirik izango (22); zerikusirik izatea (11); zerikusirik izaten (5); zerikusirik ote (9)


zerikusigabetu, zerikusigabe, zerikusigabetzen (corpusean zerikusi gabetu soilik) du ad zerikusia kendu.

Izpiritua ez da biologiara jaitsi behar (materialismoa), ezta izpiritua biologiarekin zerikusi gabetu ere (mistizismoa),  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 214. orr.


zerikusteko iz zerikusia.

Jainkozko gauzak begirunez erabili: ez izan haiekin zerikustekorik batere...  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 304. orr.

Berak ez du zerikustekorik Legarde eta besteekin.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 173. orr.


zerio iz gai bakuna, metal gris distiratsua, 797 °C-tan urtzen dena (Ce; at. z. 58). ik ferro-zerio.

Segundo batzuen jiran, bakarrik kausitu nuen neure burua laboratorioan; zerio guztia poltsikoratu, eta eguratsera irten nintzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 193. orr.


zerizan 1 iz izatea, esentzia. ik zertasun.

Substantzien propietateen artean batzuek haien zerizana ematen digute, beste batzuek, ordea, haien nolakotasuna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 171. orr.

Zerkien zerizana bera ez datza haien berezko izaera akzidentez beteriko batean -arrosa bat ez da dagoeneko arrosa bat: horiek (kualitateak) baztertu egingo dira-, baizik eta razionalki behar izan batean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 78. orr.

Euskal esentzialismoa askoz lehenago zegoen larrutua, inoren eskandalurik gabe; Espainiaren zerizana, arima, karaktere betiraunkor batean etzanarazten zuen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 69. orr.

Amatasunaren zerizana obuluetan dago, ume izatekoaren informazio genetikoan, alegia.  Berria - Gaiak   2006-04-11

Silogismoaren zerizana printzipioetatik ondorioetarako erlazioan datza, premisetatik ondoriora heltzean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 51. orr.

Ibarretxek premiazkoa iritzi zion «euskal herritarren zerizanarekin lotuta dagoen sektore estrategikoa» salbatzeari.  Berria - Ekonomia   2004-10-05

Oraingoan hispanitatearen zerizana teorizatzen du: lurrak, latinarekin, hizkuntza eta arraza anaia bizkiak sortarazi ditu, katalanak, gaztelau eta galegoak, etab.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 141. orr.

Atributua deitzen dut, substantziaren zerizana osatzen duena, adimenak hala hautematen duena.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 33. orr.

Ikuspegi aristotelikoa onartuz gero, Greta zakurra denez, hau da, zakurtasuna haren zerizana denez, Greta zakurra da ezinbestean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 171. orr.

Beren adigai transzendental soilaren arabera ezagutzen ez ditudan gauzetatik abiatuta zerizan ororen zerizana inferitzen dut.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 152. orr.

Zerizan bakoitzean bere osagaiak (essentialia) materia dira.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 130. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Arrazoimenean soilik aurkitzen den idealaren objektuari jatorrizko zerizana deitzen zaio (ens originarium), bere gainean beste zerizanik ez dagoen heinean zerizan gorena (ens summum), eta guztia baldintzatutako zerbait gisa bere menpean dagoen heinean zerizan guztien zerizana (ens entium).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 212. orr.

Zerizan ahalgarrien lurralde osoan hilgarriak zati bat barnebiltzen duenez gero, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 61. orr.

Ahalguztiduntasuna ezin da ezeztatu jainkotasun bat, h[au] d[a], zerizan amaigabe bat ezartzen baduzue, hura honen adigaiarekin identikoa baita.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 216. orr.

Zerizan pentsatzaile oro bere baitan substantzia bakuna dela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 155. orr.

Mundu honetako zerizan bizidunen izaerarekin [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 158. orr.

Ez du onartzen, azkenik, orobat, zerbaiten kausa izaditik at bilatzea (jatorrizko zerizana), zeren izadia besterik ez baitugu ezagutzen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 184. orr.

Jatorrizko zerizana eratorritako zerizan askoz osatzen dela esan ezin daitekeenez, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 212. orr.

Horregatik gertatzen da jainkotiar zerizan bat onartzen dudanean ez dudala bere betegintzarre gorenaren barneko ahalgarritasunaren adigairik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 237. orr.

Erraz ikusten da zerizan absolutuki beharrezkoaren adigaia arrazoimenaren adigai hutsa dela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 215. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Adimenaren bitartez soilik pentsatutako objektutzat hartuta, eta hauei adimen- zerizanak (noumena) deitzen diegu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 125. orr.

Kategorien erabilera ere inolaz ezin daiteke esperientziaren objektuen mugatik irten, eta sentsu-zerizanei noski adimen-zerizanak dagozkie.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 126. orr.


zerkausi iz merkatua.

Sei pobre ere garbitu zituzten, kale gorrian lo egiten duten horietakoak, makilazoka: bi, zubi baten azpian; bat, eliz atarian; beste bi, zerkausian; azkena, frontoi baten estalpean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 11. orr.


zerkeria iz

Ni nago alemanek beti obeditzen dutenez Francoren manuei eta ez dutenez beti bezala uzten zerkeria nagusi.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 24. orr.


zerketa iz zertzea.

Erabakigarria herri gogoaren zerketan geografia izan bide da: batetik, honen gogorrak bertoko jatorrizko biztanleen izpirituak gogortu dituelako; bestetik, lekuaren bazterrekotasunak eta klimaren eta lurraren lakarrak bertara jende tipo bat erakarri duelako: menturazale, sakats, gerraria, natiboekin urtu dena.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 273. orr.


zerki iz gauza, elementua.

Orduko beribil eta orduko errepideetan barna, bideko ikusgarri guztiei beha eta adi, izadiko zerkiei bezala monumentu zibil eta erlijiosoei, Nafarroa Beherean gaindi Orreagatik iraganez Iruñera heltzeko eguerdi pasatxoan.  Berria - Kultura   2004-07-11

Zerkien zerizana bera ez datza haien berezko izaera akzidentez beteriko batean -arrosa bat ez da dagoeneko arrosa bat: horiek (kualitateak) baztertu egingo dira-, baizik eta razionalki behar izan batean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 78. orr.


zerku iz zirkulua.

Gure kanpalekuaren hegoaldean 3 airekok kezko zerku handi bat egin zuten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 102. orr.


zernahi (orobat zernai g,er.) 1 mugtz edozer; edozer gauza.

-Zernahi, Harry, denetarik ikusi dut.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 39. orr.

Zuen hirietan auziren bat gertatzen bada -hilketa, liskarra, zauria edo beste zernahi-, [...].  Elizen arteko biblia   Dt 17,8

Bizitzan zehar ikusitako arbolen memoria dugulako dakigu orain lehendabizikoz ikusitako hori arbola bat dela eta ez beste zernahi.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 121. orr.

Sua jasan dezakeen zernahi, sutan ezarri eta garbikuntzarako uretan sartuz garbituko duzue.  Elizen arteko biblia   Zen 31,23

Santiagora doala, bai, baina, lan bat atzemaiten badu, zernahi, non nahi, han berean berehala geldituko dela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 186. orr.

Egoera ikaragarri hau baino bertze zernahi hobe dela.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 131. orr.

Esaten ahal zigun ez genekiela nabigatzen, putetan mozkortzen besterik ez genekiela, zernahi.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 223. orr.

Ezagun dugun zernahi hori, ikusgune baten arabera, beste puntu batzuekiko erreferentzi sisteman, geuk aurrezarririko interes (teoriko edo praktiko) batzuen markoan [...] ezagutzen dugula.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 39. orr.

Bainan ez da halere dudarik, ohointza ala zernahi, gero eta lan tzar gehiago izaiten da!  Herria   2001-08-09

2 (izen baten ezkerrean)

Inguruan bada zernahi harresi edo pareta zahar, lurrera eroriak orain.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 41. orr.

Opor sainduetan gaudelako, eta opor sainduetan, itxuraz, zernahi diru xahutzea libro delako.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 20. orr.

Horren guztiaren gehigarri, zernahi laido, kolpe eta mehatxu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 195. orr.

Aita Sainduak erabaki zuen, alabaina, jasan behar zela edozein kristauren hiltzea edo hiltzaile batzuen eskuz hilaraztea eta beste horrelako zernahi izugarrikeria.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 141. orr.

Zernahi hizkuntza, baliokidetasun horiez antolaturiko sistema bat da, osagai guztiak elkarren araberakoak edo mendekoak dituena.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 13. orr.

Bortxaz soldadu izendatuek zernahi estakuru asmatzen zuten deiari ez erantzuteko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 177. orr.

Laster behi edo zaldi aterpe zahar baten ondotik, xaradi bat, zernahi zuhaixka sistakor elkarri lotuak daudela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 45. orr.

Zuzenki bat, denik eta handiena izanik ere, beste zernahi zuzenki baino txikiago bihur daiteke, denik eta txikiena izanik hura, baldin eta behin eta berriz erdibitzen bada.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 490. orr.

Zigor nazala gogor Jaunak, eguzkia sartu baino lehen ogirik nahiz beste zernahi gauza jaten badut.  Elizen arteko biblia   2 Sm 3,35

Zeren eta ene desohoreak, ni hain ezaguna naizen aldetik, eskandalua ekar liezaioke zernahi jenderi.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 202. orr.

Han nengoen, zernahi jenderen erdian eta halere bakar-bakarrik!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.

Kotxetan, ardotan, jantzitan, gorputzetan, ohoretan, edo beste zernahi gauzatan bezala, jendeak kalitate onskoa bilatuko balu bere plazerretan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 311. orr.

Gu edozer gauza garela alegia, edozein garela [...] zerbait izan baino lehen, zernahi eratako -logo ohartuak bilakatu baino lehen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 72. orr.

3 edozer gauza. (aditz baten ezkerrean)

Nornahik zernahi obra zezakeen lurraldea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 45. orr.

Populu guztiak, edozein izanik ere haiek osatzen duten herritarren kopurua eta zernahi izanik ere haiek hartzen duten lur eremua, osoki beren buruen jabe direla. Zernahi ikasi dut: noiz, nola, norekin, non...  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 62. orr.

Erotu ginen biak orduan, eta zernahi erran genion zaintzaleari, erasiaka eta oihuka.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 100. orr.

Ene otoitzek zerbait erdiesten ahal badute zureganik eta, zure bihotz onari esker, zernahi egin dezaketelakotz.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 50. orr.

Ez dakit zenbat mega, giga eta istorio gehiagoko memoriadun, kafea zerbitzatzeko izan ezik zernahi egiteko gauza zirudien.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 269. orr.

Burdinazko eskailera haiek jaitsi ahala, zernahi gerta zitekeela pentsatzen hasi nintzen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 141. orr.

Horrela zernahi zuri daiteke.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 135. orr.

Anartean liberalak ari ziren nafar jendeeri zernahi ebatsiz, salbu Luzaiden, gune hau liberalen alde joan baitzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 54. orr.

Harriak eta zernahi botatzen hasi ginen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 9. orr.

Zernahi pairatua genuen, gosea eta egarria, izua eta tristezia, sua eta burdina.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 277. orr.

Hor zernahi jan behar eta nik denetarik jaten dut.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 64. orr.

-Ene anaiak ere goiz honetan, zernahi ukanen zuen egiteko... bizi izan balitz.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 43. orr.

Zernahi badira hemen arruntak, xori-buruak, ergelak, espantu-untziak eta trufariak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 19. orr.

Emetasunaren ideia bat, emakumetasun naturalaren erresuman existitzen zen zernahi gainditzen zuena.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 261. orr.

Denek zekiten han zegoela beti ni babesteko prest, zernahi gerta ere.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 118. orr.

· Ez zen zernahi: 200 metro karratu, Zabalgunearen erdi-erdian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 132. orr.

4 asko, izugarri.

Zernahi sufrituz desmozkortzen ari nintzen bitartean, nola ez oroit ere Mathiasek bezperan erran zidanaz?  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 175. orr.

Gerla denboran herio-kanpo izigarri heietarat eremanak izan ziren jende gaixoak, hainbeste hil baitziren han nunbait eta zernahi pairaturik!  Herria   2001-05-03

Hainbestenarekin, Madrilen, hilabete bat lehenago atentadu batean handizki kolpatua izana zen jeneral bat, Justo Oreja, 62 urte, hil da zernahi pairaturik.  Herria   2001-08-02

Dachau-ko kontzentrazio zelaian sartzen dira, Alemaniako bortitzenetarik bat, hor, ehun milaka deserrituk zernahi pairatu behar izan dute.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 111. orr.

Palestinako jendeak zernahi jasaiten duela salatzea gatik, manifestaldi bat eginen da Baionan.  Herria   2002-09-26

5 (deklinabide atzizkiez)

Zikin eta ondarkinen auzi hori ez dugu hola eta hola baztertzen ahal, gure mendean beste zernahik baino buru-hauste gehiago emaiten baitauka gutien ustean.  Herria   2003-11-13

Irailaren 11ren ondoren badirudi zernahik balio duela muturrekoengandik babesteko, artean dagoen jende guztia legearen indarrean hartzea ere.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Irakia okupatua duten armada horiek ezin sinetsizko egitateak izan dituztela han, horra zer erakutsi duten kaseta, argazki eta video zernahik.  Herria   2004-05-13

Gero, zigarro baten itxura izan zezakeen zernahiren bilaketa zoroari eman nion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 348. orr.

Zenbat-eta gutxiago jakin, errazago hitz egiten da nonahiko errealitateaz, eta zernahiren errealitateaz, hala fisikan nola politikan eta bizitzan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 48. orr.

Umeak zernahiren kontsolamendu dira... umeak edukitzearena izan ezik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 199. orr.

Filman arrunt burtxoratua zen gaztea zernahiren egiteko gai amaren hatzemaiteko.  Herria   2002-10-24

Adrianek barre egiten zuen zernahirekin, eta barrez berritu zion Martini gertatu zena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 311. orr.

-Ellie, nik ez dakit zergatik egiten zaidan hain zaila zernahiri buruz argi hitz egitea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 465. orr.

Bere izaeraren arabera jokatzen zuen, zernahiri oldartzen zitzaion, batere pentsatu gabe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 114. orr.

Hau pilotari, pilotazale, etxekandere eta adiskide zernahiri nasai eta omore onez zerbitzatua, sekulan baino arrakastatsuagoa izan da.  Herria   2003-10-30

Eta pausuko ez bada zernahitan akitzeko berdin, bainan bakoitxak berak aski gostukoa duen zerbaitetan.  Herria   2001-05-31

Bertute handiko gizona, bazuen zernahitan bide berri batzuen idekitzerat apailatzeko ausartzia.  Herria   2002-09-05

Lege hori aintzinamendu bat izan dela, jendeari hobeki bizitzeko moldea emaiten diona, denbora gehiago utziz pausatzeko ala zernahitako.  Herria   2004-07-15

Zernahirako gela libre izango duela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 259. orr.

Baina, zernahitarako ere, denbora apur bat pasatzen utzi beharra konprenitu nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 288. orr.

Arrazoiz kargaturik, prest baikaude, Patri, zernahitarako.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 69. orr.

Egia erran, biltzen den diru hori ez da zernahitarako: euskara laguntzeko da, bertzerik ez! Galtzen ari dugun euskara berpiztarazteko!  Herria   2005-03-03

Ez da kontu hutsala izartasun zernahitakoaren hau.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 165. orr.

Solasean hartaz edo huntaz, zernahitaz denen buru.  Herria   2003-03-13

Zuek terroristatzat, kriminaltzat, zernahitzat jo nauzue.  Berria - Mundua   2006-05-05

· Legea beteko nuen zernahi eta nornahirena zelarik ere legea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 162. orr.

6 zernahi dela asko dela; dena dela.

Hiru aste Argentinan, iduri du zernahi dela, bainan denbora biziki laster pasatu da.  Herria   2005-06-23

Zernahi dela, gain haietan euskaldunak aipatzen gaituzten ber, oraino bizi garelako seinale da.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 41. orr.

Zernahi dela, Atano III.ak eta Arretxek egin dute, bai pilotari buruz, bai eta gure Euskal Herriari buruz, izaiten ahal den lanik ederrena.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 43. orr.

Zernahi dela, etxe hori, Santiagorako bidean izanez, ospitale gisa baliatua zen erromesentzat.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 211. orr.

Lehenago susmatzen baizik ez nuena, neure begietatik ikasi berria nuen: zernahi dela zure adina edo zure gradua, errazki makurtzen da inoren borondatea, esku artean ar-ma bat duzunean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 191. orr.

Zernahi dela, Lopez Ortizek bezala erran dezakegu Azpilkuetaren "formazio humanista aski ona izan da dudarik gabe".  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 15. orr.

· Eleketaldian jalgitako datuak -zernahi zirela- erregistraturik gelditzen ziren, gure lagunaren oroimen apartekoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 91. orr.

7 zernahi dela ere dena dela.

Ez dakit laketu ahal ez zitzaion zerbait itzuri ote zitzaidan; zernahi dela ere, handik gutxira, nigandik aldaratzera behartzen zuen afera batez oroitze irudi bat egin zuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 442. orr.

Gizatasun hori, zernahi dela ere, harrobietan bizi izan da, berrogeita hamar gradutik beheragoko hotzaldietan, taigako basoetan, urez betetako lubakietan, bai Przemyslen bai Verdunen ondoan.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 55. orr.

Zernahi dela ere, hamar sos utzi beharrak dituzu etengabe Espainian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 194. orr.

Garbi ikusten da, bada, zernahi dela ere.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 139. orr.

Ez da batere harritzekoa, gainera; beti eta zernahi dela ere indarberritu izan bainau aitona Leonek-.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 24. orr.

· Zernahi dela ere hari gertatzen ari zaiona, harriaren gainean geldituko da idatzita.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 124. orr.

8 zernahi ere

Zernahi ere pentsatzen duela -pentsatzen badu-, hurkoa maitatu zein gorrotatu, egitasmorik irudikatu zein ez, alternatiba bakarraren mugan mugitzen da: kosk egin ala ez egin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 115. orr.

Bizimodu hori baliagarri gertatu zitzaion, eta, gizon helduaren adinera iritsirik, gai zen zernahi ere pairatzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 57. orr.

Ingeniaritza genetikoak [...]aukera ematen zuen zernahi ere organismotatik gene bat bakartu eta beste batean txertatzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 99. orr.

· Zernahi ere den, iruditu zait gutun hori ez zitzaiola nehori eman behar.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 499. orr.

Eskaintzen dizut zernahi ere nire liburuek eduki dezaketen...  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 19. orr.

9 zernahi gisaz dena dela.

Zernahi gisaz, inon izatekotan, goiko jangela tiki horietan izan behar zuten biltokia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 346. orr.

Zernahi gisaz bortxaz, militarrek boterea hartzen dutelarik beti bortxaz hartzen dute, kanporatuz bozkaz arribatua den jendea.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 220. orr.

Zernahi gisaz indar laneko komando batean aritzeko ez bainintzen on, egin ahalak behar nituen egin komando on baino hobe batean ofizialki izendatua izaiteko.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 62. orr.

Zernahi gisaz, eleberriko pasiorik harrigarriena Goriotena da, bere alabenganakoa: "aitatasunaren Kristo" deritzo Balzacek.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 26. orr.

Goxoa bezain samina baina zernahi gisaz ezin ahantzia.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 77. orr.

Baina ez dakigu batere hori hala den eta, zernahi gisaz, ez du ezer ere konpontzen, nahiz oso lasaigarria gerta daitekeen unibertsitateko irakasleentzat.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 106. orr.

Lehen kanpoa osoki emokatua eta zuritua zitekeen, zernahi gisaz nabari da eliza hau ez dela kolpe batez egina.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 62. orr.

Aterpea apezetxea da, baina erretorea ez da hor eta zernahi gisaz, lekurik ez.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 95. orr.

Ez dira, zernahi gisaz, Sarasola eta Zuazo ahulezia honi buruz mintzatu izan diren idazle bakarrak.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 93. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bainan zernahi gisaz (4); bertze zernahi (13); beste zernahi (21); beti zernahi (4); ez zen zernahi (4)

zernahi adixkide (4); zernahi aipaldi (8); zernahi animazio (5); zernahi animazione (6); zernahi apailu (4); zernahi argazki (7); zernahi argitasun (8); zernahi ausagailu (12); zernahi besta (9); zernahi bilkura (5); zernahi dela (27); zernahi dela ere (17); zernahi den (6); zernahi denbora (9)

zernahi egin (9); zernahi eginda (8); zernahi eginda ere (7); zernahi eginen (4); zernahi egiteko (18); zernahi egiteko gauza (8); zernahi egiteko prest (5); zernahi egiten (12); zernahi ere (17); zernahi ere den (6); zernahi erran (7); zernahi eta (6); zernahi etxe (8); zernahi eztabada (6); zernahi gai (11); zernahi gai mota (5); zernahi galde (5); zernahi gauza (31); zernahi gazte (5); zernahi gerta (17); zernahi gertatuta (6); zernahi gertatuta ere (6); zernahi gertatzen (7); zernahi gisara (4); zernahi gisaz (155); zernahi gisaz ere (6)

zernahi ikusi (8); zernahi ikusten (6); zernahi izanda (4); zernahi izanda ere (4); zernahi izanik (8); zernahi izanik ere (6); zernahi jende (81); zernahi jende bildu (11); zernahi jende bildurik (11); zernahi jende eta (4); zernahi joko (10); zernahi kanpotiar (5); zernahi lan (16); zernahi liburu (5); zernahi lore (6); zernahi makur (5); zernahi modutan (4)

zernahi obra (5); zernahi ohointza (4); zernahi paper (4); zernahi protesta (4); zernahi sorgin (4); zernahi sos (4); zernahi traba (6); zernahi xehetasun (8); zernahi zela ere (9)

beste zernahik (7); beste zernahik baino (4)

zernahiren gainetik (4)

zernahitarako prest (4)


zernahikeria iz

Zeren indarrak eta zernahikeriak bere sarepean harrapatzen baitu norbera ere, eta norengandik sortua den, huraxe jotzen du gehienean, eta bere egiteekin bakearen arau komunak bortxatzen dituenak ez dauka erraz bizitza gozoa eta lasaia eroaten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 373. orr.


zernahismo iz adkor

Errepara zaitezte egungo merkatu guzian: ekologismoa, denbora librismoa, feminismoa, larreturismoa, bordaberrismoa, alardismoa, lizarrismoa, nudismoa, intsumismoa, demokratismoa, euskalerrismoa, dalomismoa edo beste zernahismo, onbide osasungarriak omen ditugu denak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 342. orr.


zernahiterapia iz adkor

Guai bat izan liteke lerdoa, txorixoa eta pailazo merkea; edo inuzentea, nazkagarria edo errea, militante bat bezain ernegante eta neurotikoa, guraso bat bezain xitala, tristea eta alua; eta izan daiteke astrologiak edo zernahiterapia batek kexelebretua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 30. orr.


zernahitsu mugtz

Oporretan etorri nintzen belazera, kilkerretara, baina aitonak maiz esan zidan lurrari utzi egin behar zaiola bere kasa, eta opari guztien aurrean behar dugula izan apal eta esker oneko, zernahitsu munduratzen duela ere.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 122. orr.

Materialisten materia, edo indar absolutu ezezagun eta ezagutezin bat eraginkorra, efektuen ugaltzeko legearen arabera historia agerikoan biderkatzen dena (Spencer), edo biologia psikologizatu bat, arraza (Ardigó, Taine), edo beste zernahitsu XIX. mendetarra.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 91. orr.


zernai ik zernahi.

zerñobait izord adkor zerbait.

Sasi azpitik edo hodei gainetik dabilkizu beti, eta zeremonia guziak dizkizu sobran, eta zerñobait eskas beti: harri kixkil bat, expal ttar bat, bellar izpiño bat, lizta muttur bat...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 90. orr.


zernola (orobat zer-nola) iz nolakotasuna.

Gerta litekeena da, ordea, hori ez planteamendu txarra bakarrik, baizik ez izatea planteamendurik batere, aldez aurretik alternatibaren maneran erabakita aurkezten duelako soluzioaren forma posible bakarra (bai/ez, zernola-ren kontsiderazio gabe ezertarako); h. d., historiako edo etikako arazoak derrigor metafisikako esferan eta maneran ebaztea eskatzen duelako.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 128. orr.

Euskal poetika baten sustrai, eredu eta zer-nola argien falta, metrikari-eta dagozkien kontuetan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 126. orr.

Autonomismo ahoxuriaren zer-nola horiek, zehaztasunik gabeko definizioak, egitateak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 207. orr.


zernolako 1 izlag nolako.

Zernolako gizona zen, finean?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 73. orr.

Gero eta gutxiago nekien, zinez, zernolako neska zen hura.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 152. orr.

Barrez adierazi nion zernolako piura izaten duen alanbre batetik zintzilik dagoenak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 124. orr.

Ez nintzen ohartu inolaz ere, zernolako istilutan sartuko nintzen neure haurra hiltzerakoan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 79. orr.

Susmorik ez, noski, bere erantzunek zernolako garrantzia zuten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 177. orr.

Ez dakit zernolako guraria sartu zitzaion piztiak edukitzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 111. orr.

Lagun baten sofrimenduak, nirekin partaide izanik, kontsolatzen badu, zernolako pozbidea ez du ekarriko Jainkoaren errukiak?  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 29. orr.

Egiak zernolako zer izan behar duen, edozein obraren ongiak edo ederkiak zer izan behar duen, a priori daukagu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 58. orr.

2 (izen gisa) ik zirkunstantzia.

Zernolakoak ez nituen aldeko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 211. orr.

Menturaz ene ihesaren zernolakoak hain izan ziren atsekabeak, ezen, orobat ahantzia bide dudan egun batez, ahanztea zin egin dudan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 122. orr.

Zernolako hark neska haren gain ematen zidan nagusigoa gordetzeko premia nuen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 144. orr.

Kausitu zuen aldizka, eta zernolakoen arabera, hiru adiskideei begirunezko goresmen berbera eskaintzeko bidea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 237. orr.

Guk badugu naski zerikusirik, gutxi edo asko, gozatzen ari diren zorion gisako horretan; zorion hori ordea atxikiagoa zaio zernolakoei presunari baino.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 434. orr.

Zernolako ahaltsuek bararazten naute ordea, eta segur naiz zuhaurk ere ez dituzula gaitzetsiko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 196. orr.


zernolakotasun iz nolakotasuna.

Kontakizun honetan, intriga ez baitago itxuraldaketaren zernolakotasunean, beste zerbaitetan baizik-, ezpada kontaeraren arnasa bere gradazio egokian ematearren.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 49. orr.

Ea, Armando maitea, aipatu duzun ukendu horren zernolakotasuna azaldu behar bazenigu, zein animalia aukeratuko zenuke?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 174. orr.


zero 1 iz elementurik gabeko multzoari dagokion, hutsaren adierazgarri den zenbakia; zenbaki positiboen eta negatiboen artean dagoen tarteko zenbakia. ik huts1.

Zero ezer-ez den moduan, "ezer ez baino gutxiago" duk zenbaki negatiboa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 302. orr.

Arabiarrek asmatuak dira zifrak eta zeroa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 227. orr.

Duela gutti banatua izan zen zero zenbakia.  Herria   2004-02-12

Zero babiloniarra izan zen Historiako lehen zeroa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 283. orr.

Geroago, zero zifra bat asmatu zuten astronomo maiek, barraskilo-maskorra irudikatzen zuen obalo horizontal batez irudikatua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 283. orr.

Mendebaldeko pentsalariek, hasieran, ez zuten zero kontzeptua ulertzen.  Berria - Gaiak   2004-02-25

Gure aroko VI. mendera arte, ordea, ez zuen gizakiak zero "osoa" asmatu, zifra huts izateaz gainera zenbakia ere bazena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 283. orr.

Biribiltxo batez irudikatzen da zeroa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 225. orr.

Bekain gainean, zero baten itxura zuen orin more bat marraztu zion.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 259. orr.

2 (zenbaki gisa)

Zenbaki guztiak ezagutzen ditugulako, zerotik infinituraino.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 79. orr.

Atzekoz aurrerako hurrenkeran datoz lau sailon zenbakiak: lau, hiru, bi, eta bat-zero.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 11. orr.

600 baino gehiago zaretela esaten da beti, eta zero horiek abstrazio itxura ematen dizuete.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 287. orr.

Garbitasun maniatikook, zortzi zeroko purutasunok.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 270. orr.

Zortzi zerorekiko zenbakiz hornitu zerrendak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 118. orr.

Erabat positiboa den zerbait zero=0 bihurtzea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 134. orr.

-Ez da erraza, horrenbeste zero elkarren segidan...  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 60. orr.

Parentesi arteko elementuen artetik zero edo gehiago hauta ditzakegu.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 63. orr.

Zero eta hiru urte bitarteko zikloan.  Berria - Harian   2005-10-28

Plan berriak egitekotan, zero izan behar da haien kostua. "Balea" eta "du" hitzek maiztasun bera izan lezakete (hots, zero) hiztun baten hizkuntz esperientzian.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 234. orr.

Urduri nago, ez dakit zergatik, zerotik hasi nahi dudalako beharbada.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 27. orr.

Egia da errugbiak ez duela pilotak duen lotura euskararekin, beraz zerotik abiatu behar dugu.  Herria   2001-11-08

Ezinezkoa dun zerotik hastea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 213. orr.

Ikerketa, zero pundutik har dezagun beraz.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 22. orr.

Izotz xehatua eta botila pare bat White Rock igo ditzatela lau zero lau gelara.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 416. orr.

Bat gehi bat bi; bat gehi zero bat.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 126. orr.

Masta gainean antena parabolikoa jirabiraka ari zen, Bisibilitatea zero.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 154. orr.

Kontuan hartu ez dugun beste aukera bat zero morfema ezabatzea litzateke.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 91. orr.

Hizkuntz eskakizuna “zero” profilera jaistea izan zen lehen neurria.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 90. orr.

Telebista aldizkariaren zero zenbakia plazaratua izan da Durangoko ferian.  Herria   2003-12-18

Zero solairuan, erakusketa osagarria paratuko dute.  Berria - Kultura   2004-12-18

Zero Eremu hura ez zen New Yorkekoa, Gasteizko Mendizabalako lautadakoa baino.  Berria - Kultura   2004-09-12

Managuako alkate izan nahi du 'Zero Komandanteak'.  Berria - Mundua   2004-06-19

Ekonomia zero puntuan dago, egoera katastrofikoa da.  Berria - Mundua   2004-03-21

Orobat daki matematika bitxia dela bi antonimo horiena, bai bailirudike zero eman beharko lukeela batuketak, hala nola hotza eta beroa batuz gero ematen duen epel edo zero.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 104. orr.

Zerorik ez du sekula jartzen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 259. orr.

2 (zenbatzaile gisa)

Zero akats, etengabeko hobekuntza, erabateko kalitatea, bikaintasuna.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 171. orr.

Betto Zero Gosea egitasmoaren koordinatzailea da.  Berria - Mundua   2004-01-02

Gizartearen partaidetza handiagoa behar da, zero tolerantziaren printzipiotik abiatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-11

Zero defizita lortzeko gastu soziala murriztea gaitzetsi dute sindikatuek.  Berria - Euskal Herria   2004-12-24

Zero hondakinen filosofiarekin, ordea, dirua herrian gelditzen da.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05

Urtarrilaren hogeiaren zero ordutan entzuten den musika da.  Askoren artean   «Rataplan» - 84. orr.

Donostiako Tabako Fabrika, zero orduan.  Berria - Kultura   2004-06-17

3 (tenperatura eta longitude-latitudeak neurtzen)

Tenperatura zero gradukoa, eguraldia hotza eta gardena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 230. orr.

Airearen tenperatura bera ere zero gradutik behera jaitsi dela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 435. orr.

Hegoaldea aski epela da, tenperaturak zero azpiko seitik zero gaineko zazpira bitartean mugitzen baitira.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 29. orr.

Dozenerdi bat gradu zero gainetik udako beroenean, eta zeropetik hogei gradutik behera neguan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 177. orr.

Maiz ikusi dinat Siberiako estepetan tenperatura zero azpitik berrogei gradu erortzen!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 136. orr.

ik beherago 5.

Zazpi gradu zero azpitik egunargiz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 104. orr.

Tenperatura zero azpira jaitsi zen gauean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 388. orr.

Gauez zero azpiko 17 gradura jaitsiko da tenperatura.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 357. orr.

-273,16 ºC-ko tenperaturak (zero Kelvinek) garrantzi handia dauka zientzian, lor daitekeen tenperaturarik txikiena baita.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 36. orr.

Zero absolututik hurbileko tenperaturan funtzionatzen duten material supereroale berriak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 222. orr.

Iparraldea goian egotea, hegoaldea behean, zero graduko longitudea Greenwichen finkatzea eta Europa maparen zentroan jartzea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 284. orr.

4 (kirol emaitzetan)

Joan dira Lyon-era eta han hiru eta zero galdu.  Herria   2004-02-05

Hortik Auxerre hirira eta bost eta zero galdu.  Herria   2004-02-05

Argentinak bi - Australiak zero.  Herria   2002-10-10

5 zerope (kasu atzizkiez, orobat zero pe) zero azpi.

Arrats hartan tenperatura zeropera lerratu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 289. orr.

Bilbon, ia gradu bat zeropetik, -0.8 zehazki.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 143. orr.

Izozte hotzenean, aldiz, -7.6 (zeropetik, alegia) jaitsi zitzaien Bilboko kaleetan, 1963ko ilbeltzaren 15ean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 24. orr.

Dozenerdi bat gradu zero gainetik udako beroenean, eta zeropetik hogei gradutik behera neguan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 177. orr.

Itsasoko uraren tenperatura 2 gradukoa izanen da, zeropetik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 281. orr.

Espedizio gogorra, zero petik 40°ko hotzarekin, alde bat eguzkiak jota.  Herria   2004-04-29

10.100 metrotan gaude eta tenperatura zeropetik 44 gradukoa da.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 16. orr.

Zeropetik hogeita zortzi graduko tenperaturara ateratzea pentsa zer zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 190. orr.

Zeropetik 6 eta 15 gradu arteko tenperaturak espero dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-19

Eta bi urte geroago, 1965ean, -20.8 gradu zeropetikoak Albaceten iritsi zituztenak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 60. orr.

Gau osoan eduki gintuen kanpoan zutik, hogeiren bat gradu zeropean, hor nonbait, badakizu zer den hortzetako hotza?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 43. orr.

Ottawako funtzionarioak ez zituan oso zehatzak izan hemengo tenperatura beti zeropean gelditzen zela esan zigutenean.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 170. orr.

Egundoko hotza egiten baitu; hamabi gradu zeropean.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 283. orr.

Egingo nuke zeropean ez bada, zerotik gertu gaudela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 475. orr.

450en bat metrora arte, aire hotza izango da: izotzarekin batera, zeropeko graduak agertuko dira termometroetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 42. orr.

Eguneko hotzak zeropekoak badira eta gauekoak bost gradu zeropekoak, planaren bigarren heina sartzen da indarrean.  Berria - Euskal Herria   2004-11-20

Tenperatura bera, -20 edo -25 gradu zeropekoetatik apenas igotzen den, zerora ezin iritsirik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 154. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zero (3); gradu zero azpitik (11); tenperatura zero azpitik (8); zero azpiko (14); zero azpiko tenperatura (4); zero azpitik (61)

zero bat (6); zero defizita (4); zero eta hiru (10); zero gosea (3); zero graduko (3); zero gradutik (4); zero tolerantzia (4); zero tolerantzia izango (3); zeroa zero (3)

gradu bat zeropetik (3); gradu zeropetik (5); tenperatura zeropetik (3)

zerotik abiatu (3); zerotik hasi (11); zerotik hasi eta (4); zerotik hasiko (3); zerotik hastea (3); zerotik hasteko (5)


zeroi iz kaxalotea.

AEBetako, Erresuma Batuko eta, oro har, NATOko ontziek eginiko maniobrek zetazeo espezie ugariri eragin diete: euskal balea, xibarta, zere arrunta, zere txikia, zeroi arrunta, zeroi pigmeoa, Atlantikoko izurde pikarta eta marzopari, besteak beste.  Berria - Gaiak   2004-11-03

Hiru traineruk harrapatu zeroi handia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 61. orr.

Zeroiren baten turrusta ikusten ote zuen ortzimugako haria eteten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 128. orr.

Zientzialarien ustetan, zeroiak ziren txibia erraldoiak jaten zituzten bakarrak.  Berria - Gaiak   2004-01-09


zerok izord Zuek izenordainaren era indartua, batez ere galdegaiaren lekuan eta nolabaiteko kontrakotasuna adierazi nahi denean erabiltzen dena. Ik. zeuek; zuhauek.

Jainkoak aurpegi bat eman, eta beste bat apailatzen duzue zerok.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 116. orr.


zeronek ik zerori.

zeroni ik zerori.

zerope ik zero.

zerori izord zu izenordainaren era indartua, batez ere galdegaiaren lekuan eta nolabaiteko kontrakotasuna adierazi nahi denean erabiltzen dena. ik zeu; zuhaur.

Arretxe zara zerori ere? -Nork ziurtatuko digu satorra zerori ez zarenik?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 22. orr.

Hortaz, zerori mutakallim-n-en esana askiesten dutenetakoa baldin bazara eta sinesten baduzu hor badela froga sendorik munduaren sorrerarako, ederki dago.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 187. orr.

-Zoaz zerori, nahi baduzu -esan zion Gabrielek hotz.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 284. orr.

-Pentsa ezazu zerori joaten zarela ispilura eta zeure buruan ez dagoen kolore batekoa duzula aurpegia.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 125. orr.

Lehengo taldeak ahulduko dituzu eta zerori ere bakar-bakarrik kausituko zara apenas ezagutzen duzun mundu batean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 85. orr.

Jauna, nire Jainko eta nire poza: zerori ez zaren beste zerbait bidaliko bazenit, emaidazu beste Zu bat, ez baitut ezer nahi Zu baizik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 17. orr.

Zerorrek esan zenuen lehengo egunean.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 66. orr.

Osasunak, zerorrek esan duzunez, ez nau balentria demasetara bultzatzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 374. orr.

Ireki ezazu zerorrek.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Oi, Jauna, Zerorren Seme kutun bakarraren, eta Jesukristo gure Jainkoaren izenean, dei diezadala telefonoz orain.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 77. orr.

Jainkoen jostailua zara, eta zerorren borondaterik ere ez duzu.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 39. orr.

Eramazu zerorrekin argizari dezente kandelatarako, baita intsentsua ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 540. orr.

Baina Zeuk zerorrentzat nahi duzuna, neronek ere hori nahi dut niretzat.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 71. orr.

Zerorrena sekula betiko, laztanen laztan hori, biziaren ahala berekin dueno.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 82. orr.

· Zeronek diozun eran, nehork ez ditu euskaraz mintzatzetik trabatzen, non ez den beren baitako ezjakintzak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 143. orr.

Begiratu zuk zeronek zure inguruan: zure ikaskideen euskara mota batekoa da eta denak toki berekoak dituzu?  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 169. orr.

Ezta noble izaitea, buraso nobletarik sorthu izaitea, zeroni egin zaitea noble... zeren gizonari egin dakioken laidorik handiena baita izpirituz eskas dela deitzea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 302. orr.

Zeronen mamuen aztaparretarik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 138. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

dakizu zerorrek (4); duzu zerorrek (4); ezazu zerorrek (4); hori zerorrek (3); zerorrek egin (3); zerorrek esan (10); zerorrek esan duzu (5); zerorrek ikusi (9); zuk zerorrek (6)


zerorrek ik zerori.

zerotxo iz adkor zeroa.

Uda partean, eskerrak ez duen zerotxo bat ere galtzen, hainbeste izanik ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 365. orr.


zerozer ik zeozer.

zerra 1 iz zura eta metalak ebakitzeko lanabesa edo tresna, funtsezko ataltzat altzairuzko xafla edo disko horztuna duena. ik arpan.

Pikotxa eta aizkora, edo zerra eta palanka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 358. orr.

Egun batzuetan amona lanean sumatu zuten, mailu eta zerra, ohol eta iltze, etxeari beste zatiren bat erantsi nahian bezala.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 151. orr.

-Oraintxe esango zioat Morgani -arotzaren emazteak erantzun zuen aroztegiko mailu eta zerren ilunpe artetik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 51. orr.

Aitak zerra deztera-harrian zorrozten zuen artean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 103. orr.

Irakasle tontolegearen ahotsak zergatik egiten du gora eta behera, zerra baten hortzek bezala?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 28. orr.

Varsovian xerretan mozten zuten gurina, puska handi batetik, zerraz.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 126. orr.

Hezur handi bat luzetara ebakitzen badugu zerra batekin, abaraska edo belaki baten moduko egitura ikusiko dugu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 20. orr.

Harrikatu egin zituzten, zerraz ebaki, ezpataz hil.  Elizen arteko biblia   Heb 11,37

Gero, hango jendea irtenarazi eta zerraz, burdinazko pikotxez eta aizkoraz lan egitera behartu zuen.  Elizen arteko biblia   1 Kro 20,3

Arantzazun Araba aldetiko Elgea mendikatea daukagunez, Urkilla deritzaneko zerra moduko horrekin.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 171. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Esan zion nola Peshe garbitu gabe oheratzen zen eta zerra biribil bat bezala aritzen zela zurrungaka.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 207. orr.

Aurpegia estalita zeramaten zortzi solidariok, zerra erradialez eta lan-jantziez hornituta [...] sei kable -800 metro luze eta 62,5 mm.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 72. orr.

Brikolaje kaxatik zerra elektrikoa hartu eta lepoa moztu zien bi-biei.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 25. orr.

Artega hartuko duzu zerra zorrotza esku artean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 267. orr.

Ez pentsa zerra kirrinkariaren irrintza latza elementu lisuz egina dagoenik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 121. orr.

Ellenen ahotsa zerra txiki zorrotz malgu bat bailitzan barneratzen zitzaion haragian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 316. orr.

Ellen makina nahaspilatu bat zen haren besoen artean, argi zuria, urdina eta kobre-kolorekoa isurtzen zituen zerra dirdaitsuaren hortzak zituena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 316. orr.

Soinua 80 edo 90 dB-raino iristen bada -hormigoia hausteko makinak, katezko zerra batek edo motozikleta zaratatsu batek hamar metro ingurura duten maila-, [...].  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 122. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Michael ere altxatuta zegoen ordurako, sei zerra-hortzeko labana zorrotza bezain prest.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 62. orr.

Kanpoko eta barruko zimenduak elkartuko dituzte eta orrazi moduan edota zerra-hortzen formarekin egindakoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 730. orr.

Ontziolako zerra hotsa entzungo zuen, eta azkenekoz bezala begiratuko zuen portualdea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 252. orr.

Zumezko bagoien gurpil txikien txilioa, zerra txistua zirudiena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 253. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ohi bezala entseguen artean aizkolariak ariko dira Hairako oihaneko pago trunkoen mozten aizkoraz eta esku zerraz.  Herria   2003-07-10

Daratulu bat, marketeria-zerra bat, zorrozkailu sail bat.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 89. orr.

Liston jaunak bi minutu eta erdian moztu zion hanka -izter paretik- zauri larriak zituen sujetu bati, zirujau zerra bat erabiliz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 259. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Garai batean nengoela sinetsiko nukeen, edo makina-erreminta hain sona handikoaren erakustaldi horietako batean, han ateratzen zen soldadura eta zerra metaliko hotsa, txinparta, su artifizial, eta sirena-soinuak entzun eta ikusirik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 89. orr.

6 (musika-tresna gisa)

Zebra diskoan agertzen diren musikariak Borja, Drake eta Mikel gehi Jomes teklatuetan, tronpetan, thereminean eta zerra melodikoan.  Berria - Kultura   2006-04-01

Beñardo Goietxe gitarran lagun duela eta Raul Garcia harmonika, harpa txikiarekin eta zerra musikalarekin.  Berria - Kultura   2004-05-14

7 bizkarrezurra.

Gaztaina-koloreko adatsa zuen, gorabeherarik gabeko izur faltsuetan bildua, dilindan, zaldiaren zerra gainean eta urre-antzeko bordatuz egindako zaldi-estalkiaren gainean.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 58. orr.

Izebak hautsa astintzekoa hartu eta zerran jotzen zuen osaba eta kare hauts pila bat harrotzen zuen jantzietatik.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 28. orr.

8 xerra, xerrada.

-Nik zerra txiki bat jango dut tipularekin.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 196. orr.

Karrikara begira jan zuten, zerra gogor bat patata frijitu koipetsuekin.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 243. orr.

Kanibet batekin pikatu du xorizo zerra ederra.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 237. orr.

Denen txorizo edo txokolatearen partez, amak goizean berean frijitutako hirugihar zerra lodia izaten zuen tartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 183. orr.

Ogi-zerra xigortu bi gurinaz igurtzi ondoren, kafea atera zuen kikarara.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 26. orr.

Bi saltxitxoi zerra gure afarirako.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 153. orr.

Bi gasna zerra eder jan genituen ixil-ixila.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 32. orr.

Izokinak eta orkatz solomo-zerrak beranduegi iritsi dira.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 18. orr.

9 trontza-zerra trontza.

Europa zaharreko goldeen zain zauden alorrak, hango trontza-zerren zain haritz eta gaztainak, hango pikatxoien zain mendi-muinetako aberastasunak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 39. orr.

10 zerra-motor motozerra.

Gero zerra-motorra sartzen zioten erdiz erdi, eta zirrikitu bat irekitzen zioten, arrakala bat egiten zioten etxeari.  Berria - Kultura   2006-03-19

Baina beti egongo da norbait zerra-motorra sartzeko gure pentsamendu zurrunari.  Berria - Kultura   2006-03-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gasna zerra (3); ogi zerra (9); zerra batekin (3); zerra eder (3); zerra moduko (3); zerra motorra (4)


zerradura iz itxitura.

Patagonian ibiltzean bada zonbait pentsaketaren egitekoa, halako leku zabalak denak hutsak, ardiak zerraduren barnean dira, zerradura bakotxak badituelarik zonbait ehun hektara.  Herria   2005-08-04

Iduri zuten denak hitz beretan zaudela ondarrean jazarleen armen biltzeko eta bideetan larderiaz eginak dituzten zerraduren desegiteko.  Herria   2003-12-18

Etxolen berritzeko laguntzak, larreak hobetzeak, hesia eta zerradura batzu egitea leku txarretan behiendako, ura ere behar tokika, eta holako.  Herria   2001-09-13

Urte berean, Iraultza denboran beraz, kenarazi zituzten bizkondeen kaperan ziren noblezia markak, armarriak eta burdin zerradurak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 63. orr.


zerragailu iz itxigailua.

20 urteko gazte batek moto baten gainean auto bat sahetsetik aintzindu nahiz hau hunki du eta zerragailu baten kontra joan da bortizki.  Herria   2002-09-05


zerragia iz itxitura.

Ondoko zerragian, hurrengo abenduan galkatuko edo engisatuko ziren antzara kalapitatsuak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 11. orr.

Metroaren zerragia metalikoak klaskan herstear daudela, doi-doia salbaturik lurpetik atera lasterka eta hatsanka.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 60. orr.


zerragote iz

Eta etxeraino etorriz, Ezkioko itsuak "zerragotea esaten zitzaion eskusoiñua" jotzen omen zuen, Azkuek jasotako "zarrabete" delakoa, alegia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 239. orr.


zerraila ik sarraila.

zerrailu 1 iz itxigailua.

Atea zabaltzen dute, sekulako harrabotsekin, gaineko zerrapoa, peko zerrapoa eskuz, eta erdiko zerrailua giltzaz, bi itzuli emanez aski bortizki.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 27. orr.

Ene atearen gaineko zerrapoa, klanka!, pekoa, klaska! klaska!, giltza zerrailuan eta zaintzale bat agertzen da atean.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 33. orr.

Klaska!, zeldako ate zerrailuan giltza; klunka!, ibiltokira doan burdinazko atea.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 57. orr.

2 itxitura.

Horra nere gela, 6. zenbakia, atea pizua eta zerrailua azkarra.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 15. orr.

Zerrailu (hesi-mota, itxitura) onak hiru urte, txakur onak hiru zerrailu, zamari onak hiru txakur, gizon onak hiru zamari.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 177. orr.

Esku bat sabel pean sakatu zion, bere galtzetako zerrailua apalduz jauki zitzaion zakila buru gorrixka beste eskuaz harrotzen zuela.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 40. orr.


zerraki iz itxigailua.

Gaitzeko kalapitak izan ziren ere Urtubi-tarren etxetiar batek zerraki zerbait ezarririk landa eta pentze batzuen hegiz-hegi, ziburutarrek gau batez barreatu zutena...!  Herria   2003-03-13


zerrakin iz zerrautsa.

Hara hor kaoba enbor sendoak esperoan, zerraren alboan zerrakina pilatzen den artean, eta bestaldean kolore odoltsuko oholak zurezko dorreak eraikiz antolatuak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 17. orr.

Ez zitzaion kostatu indarrez eta toki egokian jotzea, Peppone geldirik zegoelako han, erabat babesgabe, eta zerrakin-zaku bat jotzea bezala zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 162. orr.

Nahikoa du jardutea, eskuak eskularru barrubigunduekin babestuta, nonbait eskegitako zerrakin-zaku batekin edo baloi batekin.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 158. orr.


zerrakura iz itxitura.

Kanpo aldetik hesirik edo zerrakurarik gabea, metalezko pertsiana handi bat zuen sarrera bakar.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 350. orr.


zerraldi iz itxialdia.

Penn Ar Ru Meurko animaleko suak hausten zuen, zuzen zen bezala, gizon adinduaren Bresteko gartzelako zerraldia.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 80. orr.


zerraldo 1 iz hilkutxa.

Laga itzazue hilak bakean eta itxi ezazue zerraldo hori, zulatuko duzu beste nonbait Pierre gaixo honentzako hobia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 29. orr.

Ordurako zerraldoa hilerriko sarreran zegoen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-09

Zenbat eta inmoralitate handiagoa, zenbat eta plazer gehiago, orduan eta sehaska gutxiago eta zerraldo gehiago!  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 33. orr.

Anaiek gorputz santua zerraldotik atera eta denbora luzez besoetan eduki zuten leihatila aurrean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 104. orr.

Serbiako banderarekin estali zuten zerraldoa.  Berria - Mundua   2006-03-18

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Florent arras goibel sentitzen zen oraindik, zerraldo estu hura lurrera nola jaitsi zen gogoan zuela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 375. orr.

Zerraldo portatilak ziren zaku haiek. Ustekabean ozen eta hurbil, amaren negarra, zerraldo itxia behera zeramatenean bi edo hiru bider Eligiori bere izenez deika.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 167. orr.

Aldare aurrean, zerraldo irekia, beltza baino beltzagoa, lore-koroaz inguratuta.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 156. orr.

Berunezko zerraldo batean sartu zuten gorputza.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 28. orr.

Batere beldurrik gabe, zerraldo erdi irekien artean, hildakoen gorpuen artean, hezur artean ibiliz, haren bila nindoan, berehalaxe aurkituko nuela ziur.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 354. orr.

• 3 adlag hilik bezala; luze-luze; hila.

Tximistak jota bezala eroriko zela zerraldo.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 62. orr.

Burtzikada haietarik batean, zezena zerraldo erori, eta halakoa izan zuen heriotza.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Ezpatak lepo luzatua moztu zuenean, burua harri bat bezala erori zen, eta gorputz eskerga, hegoak zabalik, zerraldo jauzi zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 141. orr.

Zerraldo zegoen lurrean, gora begira.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 196. orr.

Besteak kokotsean muturreko bat itzuli eta zerraldo bota du lurrera.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 163. orr.

Sisera leher egina zegoen eta zerraldo lo gelditu zen.  Elizen arteko biblia   Epa 4,21

Lurrean zerraldo etzaten zen, bere oihal nabarmenak zikinduz.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 323. orr.

Kamioi atzean zerraldo aurkitu zuten, hilik bezala, aurpegia odoletan zuela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 332. orr.

Buruan harturiko kolpearen ondorioz, bertan zerraldo gelditu zen.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 91. orr.

Emakumea lurrean zerraldo zegoen, odoletan blai.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 50. orr.

Han aurkitu zuten beren nagusia lurrean zerraldo, hila.  Elizen arteko biblia   Epa 3,25

Handik hiru egunera zerraldo erori zen, hilik, bazkaltzen ari zela.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 95. orr.

Hila ikusten baitzuen Velascoren alaba, zuriz jantzirik eta ohean zerraldo, bozkariozko irribarre xume bat ezpain-artean zuela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 183. orr.

Ohe baten ondoan zerraldo zetzan gorpuak beso bat luzatua zuen, ohepean eskua sartu nahi izan balu bezala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 124. orr.

Gizona zerraldo erori zen, Dominiqueren ganibeta bizkarrean landaturik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 269. orr.

Taldearen burua ere zerraldo itzuli da kasernara, tiro bat bihotz ondoan harturik.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 106. orr.

Ukuiluko behietako bat zerraldo ikusi zituenean, guztiz ikaratu zen.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 78. orr.

Seko lo zegoen, mutu eta zerraldo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 179. orr.

· Frodo burua belaunen artean sartuta eseri zen; beso zerraldo eroriek lurra ukitzen zioten, eta eskuak dardara arinean zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 263. orr.

4 irud/hed

Zenbat baso eta zuhaitz zerraldo bota ote ditugu horretara iristeko...?  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 178. orr.

5 hordi zerraldo erabat hordi.

Horrekin batera antoisin handi bete pontxe atera zion ikasleari; hark zurrutada batez irentsi, eta hordi zerraldo erori zen mahaipean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 25. orr.

6 lo zerraldo lo sakonean.

Gero, orbelezko ohatze batean etzan eta aurki zegoen lo zerraldo.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 388. orr.

Karmen lo zerraldo neukan ondoan, eta nire sorbalda gainera erortzen zitzaion burua.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 77. orr.

Atseginaren atseginez lo zerraldo geratu zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 232. orr.

Behingoz lo zerraldo nengoen, zurrungaka beharbada, eta neure ametsean aldarriak entzuten nituen; gero haiek handitu eta, erdi esna, atean kax-kax ari ote ziren iruditu zitzaidan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bertan zerraldo (9); erori zen zerraldo (3); gainean zerraldo (3); lo zerraldo (10); lurrean zerraldo (22); lurrera zerraldo (7); lurrera zerraldo erori (3)

zerraldo bat (4); zerraldo botata (3); zerraldo erori (46); zerraldo erori da (5); zerraldo erori zen (24); zerraldo erortzen (15); zerraldo erortzen ziren (3); zerraldo gelditu (4); zerraldo geratu zen (4); zerraldo utzi (5); zerraldo zegoen (5)

bere zerraldoan (3)

zerraldoaren atzetik (3); zerraldoaren aurrean (5)


zerralerra iz

Labanaren zerralerra zainarta hautematean, Maria iratzartu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 189. orr.


zerrama 1 iz txerrama.

Une horretan bertan, titiak lohian sartuta esnea ematen ari zen zerrama bati begira eta usainka geratu ziren.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 23. orr.

Zerrama bat ere bazen han, bere zerrikumeekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 76. orr.

Iratze meta bat bazuten muntatua eta urde ahardi edo zerrama eder bat ondo hartan zagon bere hamar umeekin.  Herria   2001-03-01

Zerritegi bakoitzean berrogeita hamar zerrama zeuzkan, denak ume eginda.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 99. orr.

Hona zenbat zerri nahi lukeen hor sortu eta hazi: 155 zerrama ezarri nahi lituzke, urtean 3100 ume ukanen dituztenak.  Herria   2004-01-29

2 (irain gisa)

Errezilgo elizako paretan honako idazki hauxe agertu zen: "Garbiñe puta zerrama".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 142. orr.

Plazerraz jaten badun, zerrama bat haiz.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 84. orr.


zerrandegi (corpusean zerrandei soilik) iz esparrua.

Beharrik hemen baino leku gehiago baitute bidea eta zerrandeia artean.  Herria   2004-02-12


zerrandei ik zerrandegi.

zerrapo (orobat zarrapo g.er.) iz sarraila.

Atea zabaltzen dute, sekulako harrabotsekin, gaineko zerrapoa, peko zerrapoa eskuz, eta erdiko zerrailua giltzaz, bi itzuli emanez aski bortizki.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 27. orr.

Klanka!, zeldako ate gaineko eta behereko zerrapoak, zaintzaleek beti bortizki zerratzen edo idekitzen dituztenak.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 57. orr.

Soinu apalak, urruneko murmurioak, hurbiltzen edo urruntzen diren zaintzaileen boz eta urratsak, sarrailak, zerrapoak, ateak, gakoak...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 14. orr.

Zerrapoa ere burdinez.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 10. orr.

Burdin eta zerrapo hotsa ondoan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 98. orr.


zerrarazi, zerraraz, zerrarazten du ad itxiarazi.

Azken 13 urte horietan egünoroz agertzen zen Egunkaria kaseta züzengabe zerrarazirik izan ondoan, beste egünkari baten agerrarazteko xedea abian da.  Herria   2003-05-01


zerrari iz zerraz, eskuarki zura, ebakitzen duen pertsona.

Duela hamabi urte haiek landatu zituen zerraria -bere lantokiari itxura jatorra emateko, zuhaitzak moztetik bizitzearen bekatua arintzeko- harrituta zegoen haien ugaritasunarekin.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 78. orr.


zerrategi1 (89 agerraldi, 9 liburu eta 4 artikulutan) iz zura zerratzeko lantegia.

Ubanbe, Pantxo edo Opin bera aurkitzen genituen basoan, inguru hartan ari zirelako zerrategirako zuhaitzak botatzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 92. orr.

Zerrategiak bi sarrera zituen, Adrianen eta Josebaren etxeetara zihoana eta kamioiek egur garraioan erabiltzen zutena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 138. orr.

Oraindik ere lanean ari dira zerrategian, zerraren intziri borobil eta iraunkorra ozendu egiten da ibai bazterreko isiltasunean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 17. orr.

Ez zebilen autorik errepidean; txakurrek ez zuten zaunkarik egiten; zerrategiko makinak itzalita zeuden.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 138. orr.

"Zerrategiko oholen artean Far Westeko fuerte batean bezala" sentitzen zelako, etsaiengandik salbu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 135. orr.

1920az geroztik zerrategiko peoia izan zen Dummy, Washingtongo Yakimako Cascade zurgintza enpresan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 102. orr.

Zerrategi batean mekanikari zegoen gure amaren anaia bat.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 104. orr.

Pantxo, Maderas de Obaba zerrategiko langile xumea, basomutilei otorduetako janaria eramatea beste ardurarik ez zuena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 64. orr.

Bestela zerrategian eskatuko nuen lana, Pantxoren, Ubanberen eta basoan ibiltzen ziren gainerako mutilen ondoan jarraitzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 67. orr.

Zerrategiek erosten omen dituzte mendi batzuk eta haientzako egiten omen dute lan.  Berria - Kirola   2004-06-16

Zerrategien, birfindegien eta arrantzako sareen produktibitatea [...] murriztu egingo da basoen eta petrolio zein arrain-erreserben murriztea eragiten duten neurrian.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zerrategiko langile (5)


zerrategi2 iz ipar esparrua.

Etxe aldean zurezko zerrategi batzu: hemen bizpahiru urde, han bi behi, eta basakurtean zonbeit oilo.  Herria   2001-03-01

Otoitze horren ütürria, "Prière des enfants pour leurs papas prisonniers" delakoa da, "Aumônerie des Prisonniers de Guerre" erakunteak Parisen asmatürik, Kontzentrazione zerrategien 60. urtebürükari.  Herria   2005-03-10

"Camp de Gurs" delako jente zerrategiaz Mauleko libürütegi püblikoan, eüskaldun presoneren aipamenik agertüren ote da, ala beti bezala, "espainol errepüblikatiarren" artean hurtürik gordeko dütüe, hala nola konzentrazione zelai horren sargiako panel handian?  Herria   2004-01-15


zerratoki (5 agerraldi, liburu 1 eta 2 artikulutan) iz zerrategia, zura zerratzeko lantegia.

Brasilgo Gobernuak indigenen lur eremua 1.060.400 hektareakoa zela zehaztu zuen egun berean, zerratoki handi bat eraiki zuten lur horietan, Bannach zerratokia hain zuzen ere.  Berria - Gaiak   2004-08-20

1986. urtean, Autobide Transamazonikoa eraikitzen ari zirela aprobetxatuz, Bannach Ltd. zur enpresak zerratoki handi bat ezarri zuen Cachoeira Seca eskualdean.  Berria - Gaiak   2004-08-20

Zerratokira kamioiak iristeko, beste bide bat eraiki zuen gero enpresak.  Berria - Gaiak   2004-08-20


zerratu1, zerra(tu), zerratzen du ad 1 itxi. ik zarratu.

Gizonak hozkailuaren atea ireki eta zerratu zuen ostikada ahul batez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 58. orr.

Beren artean eskolatik landa gogoak elgar berotzen zituzten, Etxauzean sartu eta, bortak eta leihoak ongi zerraturik, bastiza zaharkituari bizi berri bat emaiten zuten.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 167. orr.

Hilkutxa zerratzeko momentuan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 93. orr.

Begiak zerratu zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 159. orr.

Denen buru, lekuka, bide zerratzen hasi dira.  Herria   2002-11-28

Klanka!, zeldako ate gaineko eta behereko zerrapoak, zaintzaleek beti bortizki zerratzen edo idekitzen dituztenak.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 57. orr.

Azkenean, tratua bristi-brasta egin genuen, emazteak aspaldian pasatua zuelako dendaren zerratzeko ordua.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 58. orr.

GEMA enpresak ateak zerratu ditu, 80 bat langile lan gabezian utziz.  Herria   2003-04-24

Fagor-ek zerratzen duela beraz Donibanen duen egoitza, muntadura horiek Pariseko ondoan ezartzeko.  Herria   2005-11-03

Baionako Louis de Foix eta Donibane Lohizuneko Ravel eta Ramiro Arrue lizeoko ikasleen gehiengoak ikastetxeak zerraturik atxikitzen segitzea bozkatu zuten atzo.  Berria - Ekonomia   2006-04-04

Etxegintza eta gaztetxeen zerratzea dute mintzagai.  Berria - Kultura   2004-12-21

Funtsean ongi martxan zen lantegi baten zerratzeko lehen ezpata kolpearen biktimak izan ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 201. orr.

Protesta gisa, untzi pelajikoek zerratua atxiki dute Baionako portua.  Herria   2005-06-16

Astelehen aratsaldean, Zokoako hondartza zerratu behar ukan dute kotsadura zerbait hedaturik errekontruz.  Herria   2005-06-30

Osasun eskumenen traspasoa zerratu gabe zegoenean.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Ez nian, ordea, tratua zerratzerik izan, jabea ez zuan-eta bezperan jarritako orduan agertu.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 245. orr.

Makur asko ez idurika, umitatea sartzen, ate batzu ezin zerra eta holako.  Herria   2004-12-09

Septentrio liburuarekin etapa bat zerratu nuen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 154. orr.

2 irud/hed

GEMA enpresak ateak zerratu ditu, 80 bat langile lan gabezian utziz.  Herria   2003-04-24

Otsabideko ateak zerratu zitzaizkion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 99. orr.

Ez dütüt leihoak zerratzen, borta bai zerratzen düt.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 116. orr.

Irabazten badugu, prefetak galduko du eta ondorioz, zerratuak diren ateak irekiko zaizkigu.  Berria - Harian   2005-07-27

3 itxian sartu.

Legeak zilegitzen du jendea eroetxean zerratzea auzo edo familiak galdeginez geroz.  Herria   2005-05-05

Bulego batean zerratzen nau.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 14. orr.

Bazituen bi arreba serora komentu bortitz batean zerratuak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 135. orr.

4 (era burutua izenondo gisa)

Lo-gela zerratutik eskapatzen zen, baratzeko pikuaren puntaren puntara hupatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 170. orr.

Dantza eta kantu, artzain xakur lehiaketa, xardina jate, ahantzi gabe behi lasterrak, karriketan ala toki zerratu batean.  Herria   2004-08-12

Hemendik gutxira sortuko da iganderoko jendetza, denda zerratuen eta ate itxien artean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 84. orr.

Bere frantses zerratuarekin eta soinean dauzkan arropa koloretsuekin irudi dik puta bat...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 76. orr.

Une hartan laino zerratu bat zabaldu zen gudu-lautadan, eta laino hari esker iritsi omen ziren aita eta soldadua Orainvilleko posizioraino.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 61. orr.

Isatsa otsoena baino trinkoagoa omen du, ile zerratuagokoa eta bizkar gainean burutik isatsera aldenik alde doakion marra beltza.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 53. orr.

Lainoa hain zerratua izango zen, ezen tarantasak ezin izango zuen aurrera segi.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alde bat zerratu (7); arrunt zerratu (3); ateak zerratu (5)

arrunt zerratua (4); urte huntan zerratua (3); zerratua atxiki (8); zerratua atxiki dute (5); zerratua da (5); zerratua egonen (3); zerratua egonik (3); zerratua izaiten (3); zerratua izan (3)

bulegoak zerratuak (3); ondartzak zerratuak (3); zerratuak ziren (3)

alde bat zerratuko (5); zerratuko da (3); zerratuko zela (3)

alde bat zerratzen (3); zerratzen ari (3); zerratzen da (3)


zerratu2, zerra(tu), zerratzen (orobat serratu g.er.) 1 du ad zerraz ebaki.

Zerratxoarekin metal-zatitxo bat ebaki nuen (zailtasunik gabe zerratzen zen) eta Bunsen erregailuaren garrera ezarri nuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 262. orr.

Has gaitezen haritzak zerratzen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 40. orr.

Gizonezkoek lanean erabiltzen zituzten kanta haietako bat dela; taldekoa alegia, meatzariek harria pikatzerakoan, edo basamutilek enbor bat zerratzean, edo marinelek aingura altxatzerakoan, oihu batean kantatzen zutena.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 118. orr.

Beheragoko partea ere, moztu eta luzetara laurdenetan zerratu ondoren, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1330. orr.

Haizeak harrapatu baino lehen hedatu genituen bela guztiak; baina, aurreneko erasoaldian, han joan ziren zerratu balituzte bezala gure bi mastak itsasora.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 67. orr.

Eserlekuak zerratu, eta sutarako moduko puskak egin eta gero, bikarioari itzuli behar zioagu egurra.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 104. orr.

Pazifikok ohol txiki bat zuen: eliza erdi-erori bateko aldare ondoan hazi zen intxaurrondoari zerratutako zatitxoa zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1160. orr.

Goio ohol bat neurrian zerratzen ari zen tosta berria egiteko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 403. orr.

Eraikuntza hauek guztiak, nola barnetik hala kanpotik, neurrira landu eta zerraturiko harri bikainez egin zituzten oinarrietatik habeetaraino.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,9

Ogia zerratu du, xerra bana luzatuz.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 125. orr.

Kare-tontor handiek zein enbor zerratu gabeek eta ohol ondo pilatuek hiri-inguruko mehatze eta basoen aberastasunak iradokitzen zituzten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 151. orr.

2 irud/hed

Mundu honetako oinarriak zerratzen ari den zerra ikusezinaren kirrinka da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 183. orr.


zerratura iz itxitura.

Barren-barrenean, Luziferren tokian, ate tolesgarrien tankerako zerratura gotor bat zegoen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.

Lokomotor txiki baina indartsu batek kokatzen zituen bagoiak banan-banan zerraturaren zuloaren azpian, kargatzeko, eta gero herrestan eramaten zituen ostera izarrak ikustera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.


zerratxo iz zerra txikia.

Zerratxoarekin metal-zatitxo bat ebaki nuen (zailtasunik gabe zerratzen zen) eta Bunsen erregailuaren garrera ezarri nuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 262. orr.


zerratzaile izond zerraz ebakitzen duena.

Segundo batean, ehunka maitagarri zerratzaile adarretatik sakabanatu ziren, arkitektoak Maimieren inguruan hasi ziren, neurriak hartzen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 287. orr.


zerratze iz ixtea.

Zerratzeaz mehatxatuak diren herrietako eskoletako arduradunek, estatuaren erabakiei kontra egiteko orduan, abertzaleen ekin moldeak baliatzen dituzte: okupazioak, manifestazioak, agiriak...  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 93. orr.

Batzuen gostuko haatik, holako zerratzeak sobera aise egiten, dira, irrisku handirik ez delarik ere batere.  Herria   2004-08-12

Zendako bulego zerratze horiek, ordenagailu eta beste muntadura asko sesiturik?  Herria   2003-02-27

Gobernuak ere erakutsi du bere larderia bide zerratzerik ez duela onartuko nun nahi eta nola nahika...  Herria   2002-11-28


zerrauts iz zerratzean, zuretik ateratzen den hauts modukoa.

Euria ari zuen egunetan lurra zerrautsez beteko zuen, bezeroek laban ez egiteko.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 35. orr.

Zerrautsaren ordez ogirina bota lezakete hildako horrek utzi duen odol putzuan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 59. orr.

Benito tabernariak bota ahala gorri bihurtzen zihoan zerrautsa zabaldu zuen palatxo baten laguntzaz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 155. orr.

Gizon apala zirudien eta eskuekin lan egiten zuen, zerrautsa ere bazuen bere oin-zolen pean itsatsita.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 20. orr.

Tabernan distira-emailearen eta zerrauts freskoaren usaina zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 76. orr.

Zerrauts askatu berriaren usaina dago airean.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 101. orr.

Enbor txiki bat, argizari eta zerrautsezkoa, griselan erretzen ari zen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 118. orr.

Harik eta gure artetik ahots ozen batek esan zion arte: -Buruan zerrautsa daukagulakoan, ala?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 266. orr.

Teilatupeko zoruan zirrikitu bat estaltzen zuen zerrauts pilatxo bat aurkitu zuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 303. orr.


zerrebete ik zarrabete.

zerrenda 1 iz zati luze eta meharra. ik xerrenda; zirrinda.

Jantzi barrutik labana luze bat atera, zerrenda mehetan ebaki larrua, muturrez mutur lotu zerrendak, eta hesolaren oinari lotu zion egin berri zuen sokaren mutur bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 262. orr.

Zerrenda hori zortzi hatz zabal zen, eta, hortaz, muselinazkoa izanik ere, tolestua edo luzetara bihurritua, banda sendo bat osatuko zuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 182. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zementuaren pitzadurak zerrenda itsasgarri zabal eta sendo batez estali zituen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 23. orr.

Zerrenda bihurrikatu finetan barrena isuriz, zehatz idazteko behar zen likidoaz elikatzen zuen tintak lumaren muturra.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 112. orr.

Urre koloreko zerrenda zurbil bat atzematen da ortzemuga hotz urdintzen hasian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 323. orr.

Handik ikusi zuen Ruche jaunak joniar itsasoaren zerrenda urdina.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 448. orr.

Aurpegi gorria zuen, zerrenda arrosaz betea, haragi ustela bailitzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 252. orr.

Gonaren zerrenda ilunek zerrenda argiak nabarmenduko zituzten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 312. orr.

Aipatu hegazkinaren lurrun zerrenda luze hori.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 213. orr.

Bi zerrenda amaiezinetan banatua zirudien ibaiak, bata horia eta bestea marroia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 243. orr.

Oinak hutsik zituen, euskarri gisa larruzko hiru zerrenda txiki besterik ez zeuzkan sandaliak baitzituen jarriak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 162. orr.

Muselinazko zerrenda honen eta kordoiaren gainean, txano baten hariak zeuden erantsita.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 137. orr.

Goitik behera urre-harizko bi zerrenda zituen atorra veneziar batez zegoen estalia.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 33. orr.

Gangak adreiluzko zerrenda zuri eta gorriak zeuzkan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 274. orr.

Eutsi behar zion plastikozko zerrenda desitsatsirik, ihes egina zen liburutik fitxa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 90. orr.

Asfaltozko zerrenda bertan seko gelditzen da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 60. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bazkaldu bitartean, barre bihurriak eginez, komiki-zerrenda bat marraztu zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 212. orr.

Garraio-zerrenda batean kaxak josten ari litzatekeena bezala dihardu lanean azienda-hiltzen ari den pertsonak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 271. orr.

Kutxatik diapositiba-zerrenda bat atera eta leihoaren aurrean eduki zuen begiratu laster bat emateko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 50. orr.

Jostun-zerrenda hartu, eta bezeroen sorbalden, mahuken, gerriaren luze-laburrak neurtzen nituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 316. orr.

Paper zerrendak ziren, non, hizki lodiz eta ertainez, hitz luze-luzeak idazten baitzituen, lerro osoa betez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 200. orr.

Ohiko tekniken arazoak saihesteko, azal zerrenda lodi eta zabal bakarra erabili du Sakurai doktoreak.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Trapu zerrenda luze bat uretan busti, eta hiru aldiz, harri baten gainean jo.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 137. orr.

Barrura begiratzeko makurturik, oihal-zerrendak lurrean zeudela ikusi zuen, baina ez zen sartu.  Elizen arteko biblia   Jn 20,5

Latorrizko txanpon zerrenda bat buruan diadema bezala jarrita zuen atso haietako baten aurrean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 14. orr.

Solairua argizaria emanda zegoen, eta oihal zerrenda berdeak jarriak zituzten gainean, babesgarri.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 161. orr.

Galtza bularrekodunak, lebita tabako-kolorea, Espainiako modura, farfaila zerrenda bat gorbata gisa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 131. orr.

Beste aldean etxe soil batzuk ikus zitzaketen, eta harantzago ur-zerrenda bat, paumaren isatsaren antzean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 411. orr.

Baratzea lursail zerrenda luze bat zen, erdiko bide estuak bitan zatitzen zuena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

Gero, lur-zerrenda berde bat urrutitik begietsiz, kale-buru bat hartu eta parkera heldu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 197. orr.

Bi ur-eremuren artean estu-estu kokatuta dago hiria, itsasoaren eta Mariotis aintziraren artean, eta han hedatzen da, hondarra eta zingirak nahasian dauzkan lur-zerrenda batean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 144. orr.

Faroaren argi zerrenda.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 41. orr.

Mangle zerrenda luzea dugula istriborreko bandan, eta itsaso zabala ikusten dela ababorretik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 44. orr.

Laino zerrenda bat baizik ez zuan geratzen bere begien barren-barrenean.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 47. orr.

Siberiar tundraren hegoaldeko zerrendatik arabiar basamortu eta Birmaniako junglako ipar-zerrendetaraino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 28. orr.

4 bata bestearen ondoren kokaturiko gauzakiez, eskuarki bata bestearen azpian ezarririko izenez, osatutako multzoa.

Pariseko albaiteroen zerrenda zekarren kartel baten aurrean gelditu zen Max.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 76. orr.

Hogei lagunek osatzen dute zerrenda.  Berria - Euskal Herria   2004-06-08

Pierre Fermaten ondoren, Euler zen Grosrouvreren zerrendako hurrengo izena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

Zerrendako bigarrena Josu Ortuondo izanen da, jadanik euro-deputatu den jeltzale ezagutua.  Herria   2004-04-29

François Bayrouren zerrenda (UDF) Xavier Darcosenari (UMP) nagusitzen bazaio, bien artean osatuko duten zerrenda Bayrouk zuzenduko du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-03

Xiiten zerrenda beste taldeetako buruekin negoziatzen hasi da.  Berria - Harian   2005-02-15

Han ere muntatu da "Herritarren Zerrenda", larunbat aratsaldean agertu dutena Donostian, Marije Fullaondo zerrendaburu.  Herria   2004-05-13

Bertze zerrendetan, bederatzik 10 boz baino gutiago eta hamabik boz bihirik ez.  Herria   2004-06-17

1936ko Obabako fusilatuen zerrenda.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 65. orr.

Daviden laguntzaileen zerrenda.      - 1. orr.

Zerrenda horietan, orotara 6.400 hautagai inguru ageri dira.  Berria - Mundua   2004-12-17

Nazionalisten zerrendan aurkezten da.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 178. orr.

Herriko bozetan ezker pluraleko zerrendan parte hartzen dutenak.  Herria   2001-03-08

Susmagarrien zerrendan haren izena ikusi nuelarik barre algara bat egin nuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 58. orr.

Huramek tenplurako eginiko lanen zerrenda.  Elizen arteko biblia   2 Kro 4,12 tit

Zientzia matematiko berri hori sortzen lagundu zutenen zerrenda XVII. mendeko matematikarien Who's who zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 360. orr.

Landutako matematika-adar guztien zerrenda osatu gero: azpisailak, alegia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 70. orr.

Poltsikotik koadernotxoa ateraz, zerrenda osatzen hasi zen: matrikula, azukre-potoa, ehizarako jantziak, frantziar sukaldaritzari buruzko liburua.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 225. orr.

Zerrenda egiten hasi naiz: pertsona esateko, kristau; baimena aipatzeko, bulda; entsalada maneatzeko, bedeinkatu; […..].  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 146. orr.

Luzea zen neure gurarien zerrenda.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 58. orr.

Buruan errepasatu nituen egun hartaraino iraun zuten hogeita bost edo hogeita hamar lankideen zerrenda.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 264. orr.

Zazpi libururen zerrenda bat dator bertan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 201. orr.

XVI eta XVII. mendeetako ikasgaien zerrenda ixteko, beste hauxe ere nahi nuke gogora ekarri.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 36. orr.

Alderdiek zerrendak mantentzen badituzte, lehenengo aldiz, emakume gehiago egongo dira Legebiltzarreko eserlekuetan, gizonak baino.  Berria - Harian   2005-04-29

Goiko zerrendako hitzek oso muga zehatza dute: [...].  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 203. orr.

Zerrendako unibertsitate gehienak pribatuak dira.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 170. orr.

Hurrenkera gramatikalak eta ez-gramatikalak aurkituko ditugu zerrendan tartekaturik.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 35. orr.

Liburu underground salduenen zerrendan.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 42. orr.

Zerrendetan izen deigarri bat ageri da: Richard Wagner.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 19. orr.

5 (izenondo eta izenlagunekin)

Melodyren zerrenda beltzean zegoen Ross.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 30. orr.

Espezieen galera azkartzen ari da, eta 16.000 daude zerrenda gorrian.  Berria - Gaiak   2006-05-03

Salduenen zerrenda ez-ofiziala. Zerrenda luzea egin genezake aldi berean euskal hitzak eta erdal hitzak direnekin.  Berria - Kultura   2004-12-09

Zerrenda luzea zuen eskura: Lüküzeko jauna, Mithiri-ekoa, Armendaritzekoa...  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 59. orr.

Ez dago hemen adibideen zerrenda luze bat egin beharrik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 298. orr.

Zerrenda abertzale bat dagoenean, Frantziako Berdeekin aurkeztea ez ote da hautu zaila?  Berria - Euskal Herria   2004-06-02

Al Sistani aiatolaren zerrenda xiita nagusitu da bozetan.  Berria - Harian   2005-02-15

Zerrenda itxiak, mugatuak egingo ditugu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 117. orr.

Ezkerreko zerrendak bildurik bozen % 55 ezbaian, eskuinekoak % 33, eskuinburukoak % 12 ez arras.  Herria   2004-04-01

Azkeneko zerrendak alfabetikoki sailkatzen dira.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 169. orr.

Hurrengo zerrenda sentimentala osatu nuenean, 1964an, hamabost urterekin jada, aurreneko tokietan jarraitu zuten Lubisek, Pantxok eta Ubanbek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 68. orr.

Prebentzio legea hausteagatik zigortuak izan diren enpresen zerrenda publikoa osatzeko, eta enpresa horiei kontratu publikorik ez emateko.  Berria - Ekonomia   2006-02-03

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Eta poltsikoan sartu dut Morse alfabetoaren zerrenda-kartoitxoa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 99. orr.

Cristina andreak kinkearen argia bizitu eta hamarren aurpegiak errepasatu zituen: hitzik gabeko zerrenda-irakurketa.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 70. orr.

Ez zitzaidan askorik kostatu Zerrenda Bulegoa aurkitzea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 144. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Begirada bat nahikoa zuen zenbaki-zerrenda luzeak gogoratzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 162. orr.

Max hitz-zerrenda bat irakurtzen hasi zen, Sirakusakoaren zertxobait desberdina.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 506. orr.

Izen zerrenda bat zeukan orrialdea seinalatu zidan Teresak: "Begiratu hau ere".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 153. orr.

Picassoren musa zerrenda etorri zitzaidan gogora.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 65. orr.

Hurbildu eta postre-zerrenda irakurri die kamareroak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 130. orr.

-Hautagai-zerrenda erreformistan aurkeztuko nauk.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 424. orr.

Argitu ezin dudan gorabehera bat da zergatik ez dagoen nire arrastorik museoko bideo ezkutuetan edo hoteleko bezero-zerrendan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 226. orr.

Gai bati buruzko liburu zerrenda bat lortu nahi baduzu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 338. orr.

Haien ondoan, nire ustezko bezeroen helbide zerrenda bat, faktura eta agiri pilatxo bat eta denden eskakizunak idazteko kaiera batzuk.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 44. orr.

Beste jatorri-zerrenda bat.  Elizen arteko biblia   1 Kro 4,11 tit

Argiztatze-desberdintasunak: fenomeno-zerrenda luzea sartzen da atal honetan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 43. orr.

Beste modu batean esanda, kasu zerrenda bat egingo dut.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 17. orr.

Irratiz eman ez daitezkeen oin-zerrenda edo eskemak, irudika daitezke egunkari orrietan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 168. orr.

Ikaragarria zen Fermaten zenbakiei buruzko emaitza-zerrenda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 375. orr.

Kare hautsez osatutako errektangelu baten erdian, saihets-hezur zerrenda bat azaltzen zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 202. orr.

Gogoan al dun Andromedatik irtendakoan egin genuen asmo-zerrenda?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 96. orr.

Antzeko baieztapen zerrenda luze baten ondoren, ea ba al nekien non zegoen galdetu zidan, eta nik, noski, ezetz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 97. orr.

Lotsagarria da, maitemintzen naizenean nire kasua top zerrendetako kanta guztietan azaltzen da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 37. orr.

8 gai zerrendasup_1 (orobat gaizerrenda g.er.)

XX. mendeko Zientziaren Filosofiarako bigarren gai-zerrenda dei dezakeguna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 156. orr.

Basileari buruzko erreportajeen gai-zerrenda osoa Lur Entziklopediako Ay-Byron tomotik hartua zuela konturatu nintzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 184. orr.

Gerta daiteke prezioen gorakada benetan handia izatea, edo, agintarien gai-zerrendan edo programan inflazioaren kontrako politikak lehentasuna izatea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 118. orr.

9 gai zerrendasup_2 (bileretan)

Erkidegoetako presidenteek atzo 11:00etarako konferentziako gai zerrenda ez zutela jaso.  Berria - Euskal Herria   2004-10-26

Mozioa batzarraren gai zerrendan zegoen arren, bozketa egin eta bertan behera geratu zen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

Azkenean, bozketa eguneko gai zerrendatik kentzea erabaki zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-09-14

Atzoko bilerak gai zerrenda zehaztu besterik ez zuela egin behar.  Berria - Euskal Herria   2004-01-16

Gai zerrendako puntuen inguruan izandako eztabaida.  Berria - Euskal Herria   2004-07-20

10 itxaron-zerrenda

Izan ere, itxaron-zerrendetan neur daiteke osasun sistema baten eraginkortasuna.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Kirurgiako itxaron-zerrendak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Donostiako Ospitalean, adibidez, 58 pertsona daude itxaron-zerrendan gaur egun.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Lagundutako ernalketarako teknikak soilik Barakaldoko (Bizkaia) Gurutzetako Ospitalean egin daitezke eta, gainera, itxaron zerrenda luzeak daude.  Berria - Harian   2005-07-16

Lau hilabeteko itxaron zerrenda dago hodietako kirurgiarako.  Berria - Euskal Herria   2006-03-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

argi zerrenda (9); behin betiko zerrenda (7); berdeen zerrenda (5); bere garaipen zerrenda (10); bere zerrenda (17); beren zerrenda (5); beste zerrenda bat (12); betiko zerrenda (8)

enpresen zerrenda (7); ere zerrenda (8); eskubideen zerrenda (5); eta garaipen zerrenda (6); eta zerrenda (48); eta zerrenda bat (5); eta zerrenda luze (5)

faboritoen zerrenda (7)

gai zerrenda (31); gaien zerrenda (9); galdera zerrenda (5); garaipen zerrenda (59); garaipen zerrenda estreinatu (5); garaipen zerrenda ikusgarria (6); garaipenen zerrenda (15); gauzen zerrenda (7); gazako zerrenda (6); gazteen zerrenda (6); gure zerrenda (6)

hautagai zerrenda (23); hautagaien zerrenda (20); hauteskunde zerrenda (8); hauteskundeetako zerrenda (5); hauteskundeetarako zerrenda (7); herri zerrenda (6); herritarren zerrenda (110); herritarren zerrenda hautagaitza (5); herritarren zerrenda legez (11); herritarren zerrenda luzea (5); hilen zerrenda (5); hirugarren zerrenda (5); hitz zerrenda (11); hitzen zerrenda (8); honako zerrenda (5); hzren zerrenda (11)

ikasleen zerrenda (5); irabazdunen zerrenda (6); itxaron zerrenda (12); izen zerrenda (17); izeneko zerrenda (10)

jokalarien zerrenda (13)

kantuen zerrenda (6)

lanen zerrenda (11); lehen gai zerrenda (5); lehen zerrenda (5); liburu zerrenda (5); liburuen zerrenda (11); lorpen zerrenda (10); lur zerrenda (14)

onenen zerrenda (6); osatutako zerrenda (7); osatzen dute zerrenda (5)

pertsonen zerrenda (8); produktuen zerrenda (5)

taldeen zerrenda (7); terroristen zerrenda (7); txirrindularien zerrenda (7)

zerrenda abertzale (7); zerrenda agertzen (5); zerrenda amaigabea (9); zerrenda amaigabea da (6); zerrenda amaitu (5); zerrenda atera (7); zerrenda aurkeztu (23); zerrenda aurkeztu zuen (5); zerrenda aurkeztuko (7)

zerrenda bakar (7); zerrenda bakarra (20); zerrenda baliogabetu (5); zerrenda bat egin (11); zerrenda bat osatuz (5); zerrenda bat osatzen (5); zerrenda bateratua (41); zerrenda bateratua osatzeko (8); zerrenda bateratuak (11); zerrenda bateratuaren (6); zerrenda beltza (13); zerrenda beltzean (13); zerrenda bera (5); zerrenda berean (9); zerrenda berria (6)

zerrenda ederra (8); zerrenda egin (26); zerrenda egin du (7); zerrenda egitea (8); zerrenda egiteko (5); zerrenda egiten (9); zerrenda eman (19); zerrenda eskatu (7); zerrenda estreinatu (5)

zerrenda gehiago (5); zerrenda gorri (5); zerrenda gorria (6); zerrenda gorrian (5); zerrenda guztietan (5)

zerrenda handia (5); zerrenda hartan (9)

zerrenda ikusgarria (8); zerrenda ikusi (5); zerrenda irakurri (5); zerrenda irakurtzen (9); zerrenda izan (6)

zerrenda labur (5); zerrenda legez (21); zerrenda legez kanpo (12); zerrenda luzatzen ari (5); zerrenda luze (45); zerrenda luze bat (15); zerrenda luzea (104); zerrenda luzea da (24); zerrenda luzea egin (9); zerrenda luzeagoa (7); zerrenda luzeagoa da (5); zerrenda luzeak (14); zerrenda luzean (6); zerrenda luzearen (6)

zerrenda ona (5); zerrenda osatu (29); zerrenda osatu zuen (5); zerrenda osatzea (9); zerrenda osatzeko (12); zerrenda osatzen (19); zerrenda osatzen duten (7); zerrenda oso (5); zerrenda osoa (35)

zerrenda txiki (5)

zerrenda zehatza (6); zerrenda zuri (5)

aurkeztutako zerrendak (5); donostia herritarren zerrendak (5); hautagai zerrendak (5); hautagaien zerrendak (6); hauteskundeetarako zerrendak (7); herritarren zerrendak (64); hitz zerrendak (6); itxaron zerrendak (11)

zerrendak aurkezteko (5); zerrendak aurkeztu (11); zerrendak egiteko (5); zerrendak osatu (6); zerrendak osatzeko (7)

bere zerrendako (6); egibarren zerrendako (7); galdera zerrendako (12); galdera zerrendako azkenari (8); herritarren zerrendako (12); hiru galdera zerrendako (12); zerrendako azken (8); zerrendako azkenari (8); zerrendako bigarren (9); zerrendako bigarrena (12); zerrendako burua (6); zerrendako hirugarren (6); zerrendako kide (8); zerrendako kideak (6); zerrendako lehen (16)

berdeen zerrendan (5); bere zerrendan (10); bilatuenen zerrendan (5); borotraren zerrendan (5); erakunde terroristen zerrendan (7); faboritoen zerrendan (7); gai zerrendan (16); gazako zerrendan (8); hautagaien zerrendan (7); herrialdeen zerrendan (5); koalizioaren zerrendan (6); lur zerrendan (5); onenen zerrendan (12); talde terroristen zerrendan (5); terroristen zerrendan (19); terroristen zerrendan sartu (6)

zerrendan ageri (11); zerrendan agertu (6); zerrendan agertzen (14); zerrendan aurkeztu (5); zerrendan bigarren (5); zerrendan dago (14); zerrendan egongo (5); zerrendan hirugarren (8); zerrendan lehen (5); zerrendan lehena (5); zerrendan sartu (49); zerrendan sartu dute (6); zerrendan sartzeko (18); zerrendan sartzen (6); zerrendan zegoen (8)

gai zerrendaren (9); herritarren zerrendaren (54); herritarren zerrendaren alde (5); herritarren zerrendaren aldeko (8); zerrendaren alde (12); zerrendaren aldeko (10); zerrendaren arabera (9); zerrendaren buruan (5); zerrendaren lehen (5)

herritarren zerrendari (23); zerrendari begiratu (6); zerrendari buruz (6)

hautagai zerrendarik (5)

zerrendatik at (9); zerrendatik kanpo (16); zerrendatik kanpo geratu (5)

zerrenden artean (11); zerrenden bidez (5)

itxaron zerrendetan (5); zerrendetan ageri (6)


zerrendaburu (orobat zerrenda buru g.er.) 1 iz zerrenda batean lehen lerroan dagoena.

Fitxako zerrendaburuan dagoen Dicionário de narratologia hori eskatu zuen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 203. orr.

2 kirol lehiaketetako sailkapenetan, sail bateko burua.

Bi finalerdietan bi zerrendaburuak nagusi.  Berria - Kirola   2004-07-03

Retegitar gazteak zerrendaburu bezala ekin zion txapelketari, eta Andoni Eguskizari irabazi zion final-laurdenetan (22-8).  Berria - Kirola   2006-04-21

Martin Alustiza zerrendaburuak Karmelo Ariznabarretaren kontra jokatu beharko du Amarika utzi zuen kanpora azken horrek (22-17), Carlos Armendariz zerrendaburua Altunaren kontra ariko da Barberitoren kontra irabazi zuen azken horrek (15-22), Inaxio Errandonea beste zerrendaburuak Xabier Larraiari egin beharko dio aurre Elola hartu zuen horrek mendean (6-22), eta Fernando Arretxe azken zerrendaburua Andoni Badiolaren kontra ariko da Errandonea II.a utzi zuen horrek kanpora (22-5).  Berria - Kirola   2004-11-30

Safinek ezustekoa eman zuen eta Andy Roddick estatubatuarra kanporatu zuen, torneoko eta ATPko lehen zerrendaburua, oso lehia parekatuan.  Berria - Kirola   2004-01-28

Australiako Irekiko bi zerrendaburu lehiaketatik kanpora gelditu dira azken jardunaldian: Lleyton Hewitt da bat (hirugarren zerrendaburua) eta Mari Pierce da bestea (bosgarren zerrendaburua).  Berria - Kirola   2006-01-20

Atzo jokatu zuten beste zerrendaburuak laugarren kanporaketa jokatzeko sailkatu ziren, eta ez zuten izerdi gehiegi bota kontrarioak garaitzeko.  Berria - Kirola   2004-01-24

Gaur eguerdian egingo dute UEFAko zozketa, zerrendaburuetan Athletic dela.  Berria - Kirola   2004-08-27

Itzulerako partida San Mamesen jokatuko dute Athletic zerrendaburua zelako, eta horrek abantaila emango dio, nahiz eta ziurtasunik ematen ez duen.  Berria - Kirola   2004-08-28

3 hauteskunde zerrenda batean, lehen lerroan dagoena.

Bi lixtek zerrendaburu bera, Georges Labazee deputatu ohia.  Herria   2003-12-11

Araban Ramon Jauregi PSE-EEko zerrendaburuak soilik errepikatzen du Kongresurako lehen postuan.  Berria - Euskal Herria   2004-02-13

Pedro Mari Azpiazu aurkeztuko da haren ordez EAJtik Kongresurako zerrendaburu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-13

Bertan izan zen Maria San Gil, EAEko PPko Gipuzkoako zerrendaburua eta lehendakarigaia.  Berria - Harian   2005-04-01

Berlusconi bere alderdiaren zerrendaburua da bozetan.  Berria - Mundua   2004-05-22

Javier Rojok eta Ramon Jauregik prentsaurrekoa eskaini zuten atzo komunikabideen aurrean, Espainiako Senaturako eta Kongresurako zerrendaburu gisa aurkeztu dituzten hautagaitzak ofizialki aurkezteko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-14

Zerrendaburua, Marcel Mirande biarnesa, bigarren Jean-Pierre Goity, Izpurakoa.  Herria   2001-01-11

Zerrendaburuak: Albert Péryezkerraldean, Guy Poulou eskuinaldean, eta Ramuntxo Mintegui abertzaleentzat.  Herria   2001-02-01

Europako hauteskundeetarako Berdeen zerrendaburu zen Pinto garai hartan.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 30. orr.

NY estatuko senaturako zerrendaburu hautatu zuten errepublikarrek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 183. orr.

Irtenbidea zerrendaburu independente bat jartzea da?  Berria - Euskal Herria   2006-02-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arabako ppko zerrendaburu (3); arabako zerrendaburu (4); aralarreko zerrendaburu (3); bizkaiko zerrendaburu (5); da zerrendaburu (5); dira zerrendaburu (3); du zerrendaburu (3)

espainiako kongresurako zerrendaburu (4); gipuzkoako zerrendaburu (9); hamaseko zerrendaburu (5); hauteskundeetarako zerrendaburu (3); hzko zerrendaburu (7)

koalizioko zerrendaburu (3); kongresurako gipuzkoako zerrendaburu (3); kongresurako zerrendaburu (16); kopan zerrendaburu (3)

ppko zerrendaburu (5); psnko zerrendaburu (4); senaturako zerrendaburu (5)

zerrendaburu bakarra (3); zerrendaburu bezala (3); zerrendaburu gisa (5); zerrendaburu ismail haniak (6); zerrendaburu izan (11); zerrendaburu izanen (7); zerrendaburu izanen da (3); zerrendaburu izango (11); zerrendaburu izango da (6); zerrendaburu izatea (7); zerrendaburu izateko (6); zerrendaburu jaime mayor (4); zerrendaburu marije fullaondok (6); zerrendaburu nagusiek (3); zerrendaburu patxi zabaletak (6); zerrendaburu uxue barkos (3); zuen zerrendaburu (3); zuten zerrendaburu (3)

arabako zerrendaburua (6); bigarren zerrendaburua (4); bizkaiko zerrendaburua (6); bosgarren zerrendaburua (4); da zerrendaburua (6); gipuzkoako zerrendaburua (8); izango da zerrendaburua (4); kongresurako zerrendaburua (18); laugarren zerrendaburua (4); lehen zerrendaburua (11); munduko lehen zerrendaburua (4)

zerrendaburua da (9); zerrendaburua izan (5); zerrendaburua izan zen (3); zerrendaburua izango (6); zerrendaburua izatea (3); zerrendaburua zen (4)

arabako zerrendaburuak (5); aralarreko zerrendaburuak (8); aurkezturiko zerrendaburuak (3); beste zerrendaburuak (6); bigarren zerrendaburuak (5); bizkaiko zerrendaburuak (9); borrell psoeko zerrendaburuak (3)

eako zerrendaburuak (3); europako hauteskundeetarako zerrendaburuak (3); euskal herriko zerrendaburuak (3); fullaondo hzko zerrendaburuak (5); gipuzkoako zerrendaburuak (16); hauteskundeetarako zerrendaburuak (3); herriko zerrendaburuak (3); hzko zerrendaburuak (10)

irekiko lehen zerrendaburuak (3); koalizioko zerrendaburuak (4); kongresurako gipuzkoako zerrendaburuak (5); kongresurako zerrendaburuak (14); legebiltzarrerako aralarreko zerrendaburuak (3); lehen zerrendaburuak (10)

ppko zerrendaburuak (9); ppren zerrendaburuak (3); psoeko zerrendaburuak (4); senaturako zerrendaburuak (8)

zerrendaburuak adierazi (3); zerrendaburuak esan (4)

ppko zerrendaburuaren (3); zerrendaburuaren esanetan (4); zerrendaburuaren hitzetan (3); zerrendaburuaren kontra (4)

zerrendaburuekin batera (3)

errendaburuen artean (8)


zerrendadun izond zerrenda edo zerrendak dituena.

Gondoleroak hagitz hankabiko alaia zirudien; atorra zerrendaduna eta txano xingoladuna zeramatzan, eta belarri bat falta zuen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 81. orr.

Pireoko kaian irudikatu zuen galtza zahar urdin batzuk eta kamiseta zerrendaduna jantzita arrain kaxak deskargatzen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 254. orr.


zerrendagai izond zerrenda baterako gai dena.

Arestiko hitz guztiak dira zerrendagai: ikasi berri ditugun euskara batukoak, ahaztuxeak daudenak, euskalki desberdinetako hitzik ezagunenak, albo-erderatatik hartu eta geurekotu ditugunak...  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 130. orr.

Adierazpenok Gasteizen egin zituen PPko buruak, EAEko PPren Senaturako eta Kongresurako zerrendagaien aurkezpen ekitaldian.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08


zerrendagile iz zerrendak egiten dituena.

Gauzei berei buruz baino, zerrendagileari buruz argiago mintzo dira, ordea, gisa horretako zerrendak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 158. orr.

Ideologia lehorrekoa adierazten du hor zerrendagileak, ondo lehorrekoa eta ondo lehorra.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 158. orr.


zerrendaka adlag zerrendetan.

Begi bistakoa da Kontseilu Nagusirako hautagaiak, Eskualde Kontseilurako bezala, zerrendaka aurkezten balira eta aulkiak boz kopuruen arabera proportzionalki banatzen, eskuinaz aparteko bertze alderdiek ere ordezkaritza bat lortuko luketela.  Berria - Euskal Herria   2004-03-21

Hemendik goiti, alkiak partikatuko dira boz-arauka, hautagaiak zerrendaka agertuz, alki bezenbat hautagai zerrenda bakoitxean.  Herria   2001-08-02

Kontseilukoak zerrendaka behar balire kanbiatu eman dezagun, hiri eta hirixka batzuen pisua ez litakea aise joan azkarki emendatuz, baserriarena aldiz araberan ttipituz?  Herria   2003-11-20


zerrendakide iz zerrenda bateko kidea.

Behin betiko datuak jakin ostean, alderdiko zerrendakideak agertokira igo ziren txalo artean, eta Nekane Erauskin legebiltzarkide berriak hitz egin zuen.  Berria - Harian   2005-04-18

Ali al Sistani buruzagi erlijiosoak sustatutako hauteskunde zerrendari «zerrenda irandar» deitu eta batez ere Hussein al Shahrastani zerrendakidearentzat hitz zorrotzak izan zituen.  Berria - Mundua   2004-12-16

Elorrioko PSE-EEko hirugarren zerrendakideak, Jagoba Alvarezek, hartutako bidea txalotu zuen Urkaregik.  Berria - Euskal Herria   2006-02-05

Zerrendakide berriak: Marrazo zuria eta Napoleon arraina CITESen babes zerrendan sartu dituzte.  Berria - Gaiak   2004-10-15


zerrendaratu, zerrendara(tu), zerrendaratzen du ad zerrendan sartu.

Harrigarriena da zerrendaratzen ditugun parte-hartzaile hauek guztiak lanean bakarka ari direla konturatzen garela.  Berria - Kultura   2004-03-27


zerrendategi iz zerrenda.

Ar Coz familia han aterbetzen zen, zazpi semeetarik lauren izenak Eussako elizako Mort Pour La Patrie marmolezko zerrendategi hormatuan etzanak ziren nahas-mahas, bata Ameriketara joan zen, bestea Maiek huts uste zuen etxe ondoaren zaintzen egon.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 118. orr.


zerrendatu, zerrenda(tu), zerrendatzen 1 du ad zerrenda batean ezarri edo sartu.

Agiri horretan Akordio Soziopolitikoan zehazten diren puntuak betetzeko egin behar diren urratsak zerrendatu dituzte, zehazki, 110 urrats.  Berria - Harian   2005-11-09

Horixe egin dute zientzialari askok luzaroan, eta irakaskuntzan oraindik ere gehiegi egiten da: zerrendatu, sailkatu. Ezerez hitzaren sinonimoak zerrendatu ditu.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 130. orr.

Jateko dituen guztiak zerrendatzen ditu (maite ditu zerrendak), badaezpada ere.  Berria - Kultura   2004-07-28

Kalteak zerrendatu eta beste hamabost egun baino lehen berriro hitz egingo du baserritarrarekin, «hartu beharreko neurriak hartzeko, bai kalte gehiago saihesteko, bai kalteen ondorioak zuzentzeko edo ordaintzeko».  Berria - Euskal Herria   2004-02-04

Abiatu aurretik sotoetan sartu zizkiguten gaiak zerrendatu behar zirela azaldu zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 157. orr.

Akusatuak ihes egin duenean, haren ondasunak zerrendatzen eta eskuratzen hasten zarete.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Milaka liburu idatzi dira bere obra interpretatzeko, bere estiloa disekzionatzeko, bere ideologia aztertzeko, bere gaiak zerrendatzeko, bere kezkak ikertzeko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 35. orr.

Orain, gobernuarentzat ari omen zen lanean, bezero ohiei bahitu ontasunen zerrendatzen ari zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 133. orr.

Hemen helburua ez da ahalik eta hitz gehien zerrendatzea, urratsez urratseko progresio bat agerian uztea baizik.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 67. orr.

Bibliografian, euskal fonetika-fonologiei buruzko lehen ikastaroetan gutxieneko liratekeenak zerrendatu dira.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 112. orr.

Edertasunaren kasuan, plazera sortzen duten objektuen kualitate batzuk zerrendatzen ditu Humek, guztira hogeiren bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 240. orr.

Marilynen azken arrats apaleko gertakariak, kronologikoki eta mentalki zerrendatzen nituen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 15. orr.

Analista horrek maratz-maratz zerrendatu zituen emaitza hain nabarmenkiro susmagarri baina formalki aitzakiagabe haiek.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 209. orr.

Bertan zeuden 22 lanak zerrendatuta, tituluaz eta argazki banaz lagunduta.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 53. orr.

Arrakastatsu eta ezagunenen aukera murritza hurrenkera kronologiko zabar xamarrean zerrendatuta, honako hau litzateke: Fonologia Lexikoa, Autosegmentala, Government Phonology, Optimality Theory (OT).  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 74. orr.

Borroka mota horrek Euskal Herriari, eta batez ere Iparraldeari ekarriko lizkiokeen abantailak oro zerrendatu zizkidan behin: eztandaz inarrosi kontzientziaren iratzartzea, elkartasunaren kontzeptuaren bermatzea, politika mailako oharketa lasterra, ekintza eremuen finkatze praktikoa, [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 197. orr.

Zerrendetako horiek denak bilatu, tentuz ukitu eta kausaren aldekoen artean nor zerrendatu eta nor ez zerrendatu erabaki ahal izateko.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 137. orr.

Xavier Peñalverrek 1982an egin zuen Euskal Herriko menhirren katalogoan, zerrendatuta dago.  Berria - Kultura   2004-02-13

Juanden aste undarrean ginuen auto lehiaketa. 60 bat beribil zerrendatuak ziren zoingehiagoka hortan parte hartzeko.  Herria   2004-09-02

Bi selekzioetako hutsak zerrendatuz gero, lerroak faltako genituzke.  Berria - Kirola   2004-06-20

2 (era burutua izenondo edo izen gisa)

Adieraz dezadan bada, gehiegizko sinpletasunean erortzeko arriskuaren jakinaren gainean, zerrendatuen artean bat bereizi behar dela, KIPARSKY-ren Fonologia Lexikoa.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 75. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zerrendatzeko aukera (5)


zerrendatxo 1 iz zerrenda txikia.

Markoa kaobazkoa zen, brontzezko zerrendatxo meheak zituen apaingarri, eta biribilkitxoak kantoietan, haiek ere brontzezkoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

Geure etxeetan egungo egunean botikontzi bat izaten da: alkohola, aspirinak, zauri-estaltzeko zerrendatxoak... aurki zenitzake barruan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 20. orr.

2 zerrenda laburra.

Logikari, zentzun onari eta gizalegeari egiten dizkiogun amarruen, martingalen, tranpen zerrendatxoa.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 46. orr.

Garitako soldaduak nire izen-abizenak erkatu zituen, aldean zuen zerrendatxoko izenekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 129. orr.


zerrendatze iz zerrenda batean antolatzea; bata bestaren azpian ezartzea.

Zergatik zerrendatze hau eta ez beste bat?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 52. orr.

Zerrendatze horrek bere baitan bildu behar ditu, besteak beste: frankismo garaiko basakeria, euskararen debekua eta diskriminazioa orduan eta orain, eskubide zibil eta politikoen ilegalizazioa, [...].  Berria - Euskal Herria   2006-04-28

Gainera, goiko zerrendatzea ez da nahikoa bigarren arrazoi bategatik.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 52. orr.

Gertakarien zerrendatze soila egitea.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 216. orr.

-Edo... Irene? -jarraitu zuen Alexek, bere zerrendatze partikularrean-.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 228. orr.

Gerora jabetu nintzen, oso gerora, zerrendatze-mota honen balio egiazkoaz.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 125. orr.


zerrendaxka iz zerrendatxoa.

Ez da posible denak biltzea, baina, torizu zerrendaxka hau: hasi elur-hautsetik, elurxe, elurxehe, elur pikor eta pikorta, eta segi, elurxintxar, elurgillo, elurpirrin, elurtxingo, elur-txipitx, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 28. orr.


zerrepel adlag epel. ik zerbel.

A Graciosa goxotegia, zuzentzailea orain sartzen ari den tokia, ez zegoen hemen orain gauden mila ehun eta berrogeita zazpigarren urtean, hain zuzen, ekaineko zeruaren azpian, bikain eta zerrepel, itsasoaren aldetik, barraren ahotik datorren haize leuna freskoa den arren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 80. orr.


zerrepeldu, zerrepel(du), zerrepeltzen da/du ad moxkortu, txolindu.

Eta, xanpainaz zerrepeltzen hasiak, nik uste, topa egin dugu, geure besoak harrigarriro kiribilduz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 72. orr.


zerri1 1 iz txerria. ik txerri; xerri.

Toledoko kale batean erregeordearen hankapean sartu eta hura aztoratu zuten zerri gaizto batzuk agindupean atxilotu, auzipetu eta zigortu egin zituzten.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 48. orr.

Hamabi ardi, zortzi zerri eta bi idi hil zituen Altzinook haientzat.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 39. orr.

Ez naiz oroitzen non, baina berak zehaztu ohi zuen lekuren batean, zerri bat lapurtu omen zuten gerran.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 286. orr.

Etxean zerria hiltzen zuten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 42. orr.

Gurina saldu nahi nuke, zerriak hazi, negurako egurra pilatu gure etxearen teilatupean...  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 44. orr.

Zerriak zaintzeko lanbide malapartatuan ere aritu izan zen inoiz eta jornalari ere bai tarteka.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 51. orr.

Soineko gorri eder batez jantzitako zerri bat ikusi uste izan nuen hasieran, zerri emea nolabait, ahardia nahiago baduzue.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 62. orr.

Zerri aketzak kanpoan egoten ziren, eta askoz ere gutxiago ziren, ezkongaiek asko eraman baitzituzten beren oturuntzetarako.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 99. orr.

Aro horixe baita udazkeneko ezkurretan gizendutako etxebereak, zerriak batik bat, etxeratu eta jakitako hiltzen eta atontzen direnekoa.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 166. orr.

Zerri haragi ketua, gure sabel hutsen gozagarri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 198. orr.

Lantegi hau zerri hazkuntzan eta zerrikiaren salmentan berezitua da.  Herria   2005-03-24

2 (izenondo gisa) zikina, lizuna.

"Metro zerri hau holaxe ezagutu dut azken hogeita hamar urte hauetan" madarikatu zuen Gregoryk.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 162. orr.

Luze gabe iraultza lehertuko zela, nagusi zerri guztiak hilko zituztela eta herria eta askatasuna nagusituko zirela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 158. orr.

Buruan ukabilka eta bizkarrean aulki-joka ibili zaizkio, zelatari zerri batek kontatu dielako keinu egiten geniola elkarri.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 268. orr.

Munduko lanik zerrienetariko bat duk, baina nire lana duk.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.

Eta apaizak gure bekatuez galdetzen zuenean, guk gure estilo gogokoenean egindako istorio bat sortzen genuen, alegia, estilo zerrian eta lizunean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 109. orr.

-Ipuin zerri bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 217. orr.

-Aurreko faxista zerri horiek putasemeak izango dituk baina hi ere egoskorra haiz!  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 80. orr.

-Alu zerria! -oihukatzen nuen neure artean-.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 197. orr.

-Espainolista zerri horiek!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 179. orr.

-Zerriak, aleman hauek -egin nuen oihu.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 52. orr.

3 (irain hitz gisa) ik txerri 5.

-Zerria! -esan zuen neskak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 162. orr.

-Ez du ahalkerik, zerri horrek -kexu mintzatu zen Kattalin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 143. orr.

Zerri horri, ezta sosik ere!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 192. orr.

Seguruenik zerri galanta dela morroia, eta ez duzu arrazoi faltarik.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 79. orr.

-Zerri ederra, morroi hori.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 67. orr.

Izan ere, morroia zerri samarra da, ezta?  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 97. orr.

Gure agintari guztiak zerri hutsak dira.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 30. orr.

Esan nahi ziguten zerri hutsak ginela gauza zikin horiek genituelako beti buruan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 140. orr.

Holako zerri bat nolaz maitatu duen ezin ulertuz ari da.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 175. orr.

Zerri zikina! -egin zion aurre amak, aterkia jasota.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 225. orr.

Zerri..., zerri zikin bat besterik ez zela, engainatu egin zuela, eta ez zuela merezi harengatik sufritzen ibiltzea.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 49. orr.

Zerri zikin halakoa!  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 265. orr.

Haiendako alabaina "zerri higanotak" edo "deabru heretikoak" ginen gu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 93. orr.

Strogoffek, mugitu ezinik, aita iraintzen zuen: lehertuko ahal haiz, zerri halakoa.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 134. orr.

Separatista zikin zerria!  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 132. orr.

Baina hura oldartu eta zerri alaena deitzen zidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 47. orr.

4 urde zerri

-Zerria, urde zerria! -Danik, biei begira, eskutik heltzen dio Joanari isilarazteko, baina Joana ez da isiltzen-.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 132. orr.

'Kendu eskuok gainetik, urde zerria!  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 159. orr.

Xingar kailu bat murtxatzen ari balitz bezala, urde zerria!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 39. orr.

-Herorrek esan duk, baina urde zerri horrentzat ez zegok gauza sakraturik! -oihukatu zuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 29. orr.

Ongi ohartu nintzen urde zerri hark baliatu egiten zituela zerbitzu haiek, eta min hartzen nuen elkarrekin igaro genuen aste bikaina gogora etortzen zitzaidanean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 67. orr.

5 zerri bazka (orobat zerribazka eta zerripazka)

Halako batean Maryk alea eta zerri bazka saltzen zuen gizon bat ezagutu zuen eta, hisiz, harekin ezkondu zen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 152. orr.

Zerribazka egosia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 25. orr.

Hala balitz ere, ni baino dotoreago jantzitako filologoen esku uzten dut gaurko nere zerripazka.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 25. orr.

6 zerri eginda

Zerri eginda neukan autoak beste distira bat du orain.  Berria - Kirola   2004-03-02

Kantoietan garbiketa sakonagoa egin beharko lukete, batez ere asteburuetako parranden ostean, zerri eginda daudelako.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

Bizikleta hartu eta herrietan barrena ibiltzen zen eta bi edo hiru egun ematen zituen kanpoan, eta gero zerri eginda itzultzen zen eta zarpailduta eta kirastuta, eta inork ez zekien ez non ibili zen ez zer egin zuen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 192. orr.

· Haurra zerri egina ibiltzea, zuri agertzeko gogoa piztu arte?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 214. orr.

7 zerri-zerri eginda

Tira, kendu zapatak, ez dut moketa zerri-zerri eginda ikusi nahi.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 25. orr.

Ene, bada!, lokatzez beterik dauzkazu bizkarra eta bi alboak, jauna; zerri-zerri eginda zaude.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 74. orr.

Paulek oka egin, eta garajea zerri-zerri eginda utzi zuen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 62. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

urde zerri (3)

zerri alaena (3); zerri eginda (6); zerri galanta (3); zerri gantza (3); zerri gizenak (4); zerri halakoa (3); zerri halakoak (3); zerri hark (4); zerri hazkuntza (4); zerri hori (8); zerri horiek (7); zerri horien (3); zerri horrek (6); zerri horri (4); zerri hutsak (5); zerri hutsak dira (3); zerri zerri eginda (3); zerri zikin (6); zerri zikina (5)

urde zerria (3); zerria halakoa (3); zerria hil (5)

zerriak bezala (4); zerriak eta (5); zerriak ikustera (3); zerriak zaintzen (3)

zerrien antzera (4)


zerri2 iz ezpartzuzko oin tapiza.

Bere gelan zerri bat zabaltzen zuen lurrean, eta haren gainean etzaten zen, ilunpetan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 217. orr.

Aulkiak urratuak zeuden eta zoruko zerriaren zuloetan hanka sartzen zen gainetik igarotzerakoan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 88. orr.

Izeba ganbarara igotzen zen, eskuan kriseilu bat zuela, eta handik ateratzen zituen bionboa, zerria, eta halakoetan erabiltzen zen ontziteria.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 19. orr.

Bainugelako zerria tolestu zuen eta buru azpian ipini zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 293. orr.

Inondik ere abandonatuta zegoen inguruko etxe baten teilatu zapalean zerri-bilkariak, espartzuzko soka pilak, traste puskatuak ikusten ziren lurrean barreiatuta.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 154. orr.

[zerri2?]

Kamainan aurkitu zuten, lasai zerrian zerraldo.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 272. orr.


zerribazka ik zerri1 5.

zerrikatu, zerrika(tu), zerrikatzen 1 da/du ad adkor zikindu. ik zerritu.

Goiz hartan, gehienetan bezala, putzu eta lohiak baziren arroila hartan eta Joanes zerrikatu zen... pixka bat gehiago zikindu zen, hobeki erraiteko.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 135. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Jantzi urratuak, izerdituak, zerrikatuak, usainduak eta zorriz emokatuak behin betirako baztertu zituen eta, haiekin batean, sufrimenduaren sinbolo ziren jantziak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 208. orr.


zerrikeria 1 iz pertsona zerriari dagokion egintza.

Apez, fraile, monje, erromes, eskale, bandolero eta beltzeria guzia, gogoak emanala zerrikeria, lapurreta, hilketa eta belzkeria egiten...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 53. orr.

Zerrikeria galanta egin diotela, putakeria handia eta ongi antolatua, horixe besterik ez.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 35. orr.

Gainera, ez nion Kristinari zerrikeriarik egin nahi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 332. orr.

Koadro modernoak ere, gure aitarentzat, enaskeria eta zerrikeria ziren, ezin zituen jasan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 9. orr.

Tongoa egiten zela, zerrikeria zela, batek bestea erosi egin zuela eta horrelakoak.  Berria - Kirola   2004-09-24

· Azken hamarkada honetan, frantses Estatu laikoa zerrikerietan ari izana zen, lege zenbaiten bidez nahiz eta Eliza ahuldu, bereziki haren ontasunak eskuratu, hark haur gazteen hezkuntzan zituen ahalak kendu.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 69. orr.

2 sexuarekin loturiko esate edo egitea.

Bere gorputza nirearekin igurzten zuen, eta zerrikeriak esaten zizkidan.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

-Baina ez al dun entzun nolako zerrikeriak kantatzen dituen?  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 83. orr.

Egun batean aprendiz bat etorri zen dendara; ni baino handiagoa zen eta ordurako mutil gaztea, eta zekizkien zerrikeria guztiak erakutsi nahi zizkidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 204. orr.

Bakarrik nengoen etxean, eta zerrikeriak imajinatzeari ekin nion bero baino beroago.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 166. orr.

Egitea dituzte beste motel horretan beren zerrikeriak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 36. orr.

Bazen bat [...] sekulakoak esaten zituena taberna aurretik pasatzen ziren emakumeez, eta barrez lehertzen ginen haren zerrikeriekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 219. orr.

Ondoren zupaketak eta bariazio tipikoak, eta horiekin aspertutakoan hasten dira gauzak bihurritzen, animaliekin zerrikeriak egiten, edo snuff-movie zikin horietakoak egiten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 218. orr.

Jainkoa aita ahalguztiduntzat dauka, eta Haren aginduz uko egin behar die lizunkeriazko zerrikeriei.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 84. orr.

Maitasun-aitorpenik benazkoena zerrikeria higuingarriren baterako gonbita bihur dezake, esate baterako: [...].  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 171. orr.

Vogelek, heziketa sexualean aditua zen pedagogoak, sexuarekin zerikusia zuen guztia "zerrikeria nazkagarri" gisa aurkezten zuen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 38. orr.

3 adkor txerrikeria; zikinkeria.

Indian zerriak kalean ere libre ibiltzen dira eta edozein "zerrikeria" jaten dute.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 31. orr.

Ez dudala inongo asmorik zerrikeriak jaten hasteko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 149. orr.

Denetariko zerrikeriak botatzen zizkiok ardoari: sandaloa, artelazki errea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 101. orr.

-Niri ez zaidak gustatzen zauri mota hori -hartu du txanda Xauenek-, edozer zerrikeria sartzen ahal diate piluletan, ankaiak itsututa dauzkaanean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 121. orr.

Klariona, igeltsua edo auskalo zer zerrikeria erantsi dioten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 12. orr.

Gorotz politiko bat, erresumaren zerrikeria guztien hondakin ustela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 344. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hau zerrikeria (4)


zerriki 1 iz txerrikia.

Esker gaiztokoa izan bada ere, menderen mendetako negute beltzetan, zerrikiak baino arima gehiago salbatu du azak gure herriskotan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 41. orr.

Kilo laurdena pasatxo zen, berrehun bat gramo txahalkia eta gainerakoa zerrikia.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 99. orr.

Bizitza osoan izan dudan beherakorik handiena Kalkutan izan nuen, zerrikia janda.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 173. orr.

Ez dut inola ere zerrikirik jango.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 251. orr.

Jakina da musulmanentzat zerriki guztiak arbuiagarri direla.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 183. orr.

Hil-eta, zerrikia freskoan eta kontserbutan saltzen dute.  Herria   2002-12-12

Sei etxaldek euskal zerrikia ekoizten dute.  Berria - Ekonomia   2004-08-14

2 (hitz elkartuetan)

John Camden Hotten argitaratzailea, txeke bat eman zidana, zerriki-pastela janda hil zen, ni dirurik gabe uzteagatik.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 301. orr.

Chile soberaz maneiaturiko zerriki puska.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 158. orr.

Zaretara bat barazki, odolki zenbait eta gazitegiko zerriki puska bat.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 298. orr.

Sei etxaldek euskal zerrikia ekoizten dute.  Berria - Ekonomia   2004-08-14


zerrikume iz txerrikumea.

Zerritegira sartu zen zerrizaina, zerrikumeak zeuzkan lekura.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 100. orr.

Zerrama, bestaldera jiratuz, makilari hurbildu zitzaion, eta titietatik zintzilik zeuzkan zerrikumeak, bat-bateko ilunpe hartan galduta eta kurrinkaz, borrokan hasi ziren amaren toles eta poltsen azpian.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 24. orr.

Sukaldea hornitzen ere ez zuen xuhur jokatu nahi izan; aratxeak, zerrikumeak, bildotsak, oilaskoak, izokinak, barazkiak, arnoa... denek zeharkatu zuten gazteluko atea, etortzekoen sabelak bete ahala bete beharrez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 74. orr.

2 (irain hitza gisa)

Zerria galanta hi, zerrikumea galanta ez etortzeagatik!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 102. orr.

-Zerrikume halakoa! -egin dizu orro inspektoreordeak.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 120. orr.

Falangista zerrikume haren eskutitzak zioena gogoratzen nengoelarik Portuan yatch dotore horietako bat ikusi nuen sartzen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 196. orr.

Monokuloaz ibiltzen diren zerrikumeak izango dira, baina larrua arriskatu behar denean, arriskatzen dute.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 326. orr.


zerripazka ik zerri1 5.

zerripotro izond/iz (irain hitza)

-Ama putaren semea! Zertan habil zerripotro hori?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 12. orr.


zerritegi (orobat zerritei g.er.) 1 iz txerritegia.

Leku babesean, zerrizainak berak eraikia zuen korta; hamabi zerritegi zeuden barruan, zerramak edukitzeko; zerritegi bakoitzean berrogeita hamar zerrama zeuzkan, denak ume eginda.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 99. orr.

Zerriek, adibidez, zerriak izango dira baina, gogoko dute zerritegi garbia.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 27. orr.

Gau batean, azkenik, Arvilleko gazteluko zerritegian sartu zen, eta bi kumerik ederrenak jan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 123. orr.

Norabide guztietan hasi ziren zerriak lasterka, zerritegiko lau hormen artean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 127. orr.

Guarda nazionalak sekulan sartzera menturatzen ez ziren portu ondoko zerritegi ustel hura jende gomendagaitzen ohizko biltegia zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 285. orr.

Komunak eta dutxak zerritegi bat ziruditela.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 183. orr.

Zerritegi batean ez zen hainbertze zikinkeria izanen!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 266. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Felitx Etxebertz, Lekorneko ingurumeneko axuanta, gain gainetik zerritegi handitze horren kontra agertu da herriko kontseilu bilkuran.  Herria   2004-01-29


zerritei ik zerritegi.

zerritoki iz txerritegia.

Zerritokia patioaren beste aldean zegoen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 22. orr.

Goiko geletatik haietan lotan zeudenen arnasa entzuten zen, eta zerritokitik, aldian behin, ametsetan zegoen zerri taldearen zurrunga.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 31. orr.


zerritu, zerri(tu), zerritzen 1 da/du ad adkor zikindu. ik zerrikatu.

Albertok edo eguna futbol zelaietan ematen zuen eta handik zerritua itzultzen zen eta, batzuetan, belaunak edo burua odoletan edo bendaturik.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 85. orr.

Arratsean karez eta igeltsoz zerrituta itzultzen nintzen, pailazoarena egiten denean baino zuriago.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 186. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

-Adiadi aztertu zuen geltokiko buruaren lanjantziaren jaka, usokakaz betea, botoi bakarrari begira gelditu zen atseginez bezala, geltokiko buruaren inguruan ibili zen bueltanbueltan galtza zerrituei so.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 56. orr.

Ez nintzen berehalakoan igo, alajaina!, ergel koadrilla bat elkar-gainka zebilen autobus zerritu batera.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 227. orr.


zerritxo iz txerritxoa.

Nire zerritxoa, jan egin duzu, jan egin duzu, zuk egindakotik gainera, atzoko hartatik.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 25. orr.


zerrizain 1 iz txerrizaina.

Leku babesean, zerrizainak berak eraikia zuen korta; hamabi zerritegi zeuden barruan, zerramak edukitzeko; zerritegi bakoitzean berrogeita hamar zerrama zeuzkan, denak ume eginda.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 99. orr.

Ulises Itakara itzultzen da, eta bere lurretako zerrizainarekin bizitzen jartzen da, eskale itxuran.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 8. orr.

Tunika gerrikoz estutu eta zerritegira sartu zen zerrizaina, zerrikumeak zeuzkan lekura.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 100. orr.

Charly egunkari bat irakurtzen baino zailagoa zen poesia liburu bat zerrizain baten eskuetan imajinatzea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 140. orr.

Egiptoarren artean zazpi kasta daude: apaizak, gerrariak, itzainak, zerrizainak, merkatariak, interpretariak, eta lemazainak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 318. orr.

2 (adizlagun gisa)

Segoviatik legoa eta erdira zegoen herrixka batean jaio, umetan zerrizain ibili, eta, makina bat bizi-minduraren ondoren, garaiko anatomistarik entzutetsuena izatera heldu omen zen Velasco sendagile hura.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 8. orr.

3 (izenondo gisa)

Mutil-koskor zerrizainak, berriz, oihuka zihoazen herrira itzulian, zerri garbitu berriak aurretik zituztela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 202. orr.


zerro iz

Zerroak, pagoak edo lizarrak ez dute luzaro iraungo.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3210. orr.

Gogoan zituen 1882ko apirilaren 30eko egunsentiko laino australen formak, eta oroimenean pareka zitzakeen behin bakarrik ikusia zuen liburu baten larruzko azaleko zerroekin eta El Quebracho-ko ekintzaren bezperan Río Negro ibaian arraun batek altxatu zuen aparraren lerroekin.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 91. orr.

Ikusi nuen mahats-mordorik, elurrik, tabakorik, metal-zerrorik, ur-lurrunik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 169. orr.


zerrote iz eskutoki bakarreko zerra xafla-zabala

Lorenzok zerrote bat atera du.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 307. orr.

Zerrote zahar batek oholik zabalena ebakiko lukeen gisan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 117. orr.


zertamen iz lehiaketa, sarriketa.

Artzapezpikuak bere poesi zertamen haiek organizatu zituen denboran.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 145. orr.


zertan iz lurraldea, lehorra.

Egia erran, Dorre bezalako pilotu eta kartografoendako zertanaren aldea zatekeen hau.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 157. orr.

Porturik gabeko zertana, ximiniarik gabeko etxea bezala dela.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 98. orr.

Eta beti jendeak eta lurraldeak eta uharteak atxeman litzakeela gure zertanetan bezala.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 96. orr.

Diotsut gizon hori erraturik ibili zela leihorrez eta itsasoz eta itzulika ibiliz, bere zertanera zela ohartu gabe bihurtu eta aitzinago joan izan balitz bere herrikoak, ezagun, lagun eta adiskideak zituela kausituko.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 96. orr.


zertandun izond funtsa duena.

Jakite zertandunean sar daitezke pentsatzen, igerian, babak egosten edo pianoa jotzen jakitea bezalakoak, eta beste mordo bat, baina ez mordo azkengabe bat, eta hargatik ez dago hemen askotasunik eta jakintsutasunik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 36. orr.


zertangabe izond funtsik gabea.

Jakinduria sublime zertangabe batez igurtzia dago.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 136. orr.

Horiek denak zuztar bateko jakiteak dira, jakite huts zertangabeak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 36. orr.

S@reak jakite huts zertangabea ikaragarri erraztu du eta azkartu; bestea, benetako jakitea, ezin harrapa dezake inongo sarek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 36. orr.


zertarako iz helburua.

Hirugarrenik, zertarakoak zuritzen duelako nolakoa, nik esaten dudan bezala [...] halatan diot boterera iristeko ez dagoela bide txarrik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 118. orr.

Giza bizitzaren zergatia eta zertarakoa aztertzera irauli zuen bere ahalmen osoa.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 10. orr.

Bazuen hartxo horrek tasun harrigarri bat: 982 zelulaz osatua zen, eta zehazki finkaturik zegoen haietariko bakoitzaren zertarakoa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 78. orr.

Nahiz eta mailegatzen diren baliabideen zertarakoa aurrez finkatua ez egon beti, dibisak zor izateak bere ekoizpen-egitura munduko merkatuko premietara egokitzera behartzen du herrialde mailegu-hartzailea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 112. orr.

Galdera, berriz, gure bizitzaren zertarakoa, esangura, zer den benetan axola duena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 51. orr.

Lanaren zertarakoa argi eta garbi ikusten baduzu, nahi duzun beste material bil dezakezu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 349. orr.

Ekintzen "zertarakoa" ezin da jokabide edo egoera neuronaletara murriztu, ezta saguen jokabidea aztertu nahi denean ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 189. orr.

Ez direla bereizi behar legeak eta beren zertarakoa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 258. orr.


zertarakodun izond helburua duena.

Badirudi, beraz, hiltzeak, inork inor hiltzeak, baduela gizagauzatasun bat, arautua, jakina, arrazoitua edo zertarakoduna, akabatzeak ez duena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

Hiltzea, inork hil gabe hiltzea, ikusi dugu gure gauza dela, gizakiena, baina ez ginateke ausartuko esatera, nik uste, arautua, jakina, arrazoitua edo zertarakoduna denik; ala bai?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

Animaliari bizia kendu beharra dagoenean, gizakiak akabatu egiten du animalia hura, ez hil: gizagauza arrazoitua eta nahi dena izango da, baina ez zertarakoduna, animalia hura ez baita ezertarako.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.


zertaratu, zertara(tu), zertaratzen 1 da ad zer bilakatu.

Zer bilakatzen da bezeroak inguratzeko grazia galdu duen puta?; zertara etortzen da edo zertaratzen, haragi bizigarri eta dirugarria izandako hura?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 127. orr.

Horra zertaratuak ginen Eskualdunak Baionako apezpiku sartu nintzalarik, 1599ko azaroaren 12an.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 98. orr.

Horra zertaratu den nire gaztetako Potzolo: polizia puta bat, Tomas, poliziaburu puta bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 46. orr.

Hara zertaratuak garen gaur egun Frantzian.  Berria - Harian   2005-08-31

Bai, zinez izigarri da zertaratuak giren Euskal-Herrian.  Herria   2001-08-02

Zertaratuak garen gure Frantzia trixtean!  Herria   2005-10-20

Ez dut oraindik aipatuko zertaratu ziren liburuok; nik, bidenabar esanda, ez dut deitoratzen haien paraderoa.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 213. orr.

Halako aldaketak, Geschwindek azpimarratzen zuenez, ezin ziren hartu besterik gabe onuragarri edo kaltegarritzat; pertsona baten bizitzan zertaratzen ziren, horrek zuen garrantzia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 168. orr.

Zertaratzen ahal den jendea, salbaikeria hutsez hola jokatzeko, nehori deus makurrik egina etzuten jende gaixo batzu gisa hortan hil-araziz!  Herria   2004-06-17

Gauak, berriz, ohantzean itzulika higatzen zituen, bere lotsagabekeria goratik madarikatzen, edo aiene isilean, ordu beltza etortzean zertaratuko ziren bera, bere alaba eta bere alabaren seme sortu berria.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 81. orr.

Ikus, bada, otoi, zertaratuak diren!  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 109. orr.

Ikusiko azkenean zertaratuko diren...  Herria   2003-12-11

2 (du aditz gisa)

Zenbaki horiek erakusten dute zertaratu gaituen, azken bi mendeetan, Frantziako estatu-nazioak Iparraldeko euskal herritar prestuak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 120. orr.

Hilabete osoa erabakitzeko bere bizia zertaratuko duen: lanean hasi, berriz ikasteari lotu edo auskalo zer.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 82. orr.

Badakigu guhauk zertaratu gintuen gu, Europa berriki, konstituzio baten amentsak.  Herria   2005-08-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zertaratuak diren (3); zertaratuak giren (5)


zertasun iz esentzia. ik zerizan.

Honetara, beraz, frogaturik dago hiru atributu mota horiek -hots, zertasuna edo zertasun baten atal bat edo zertasunean aurkitzen den edozein nolakotasun adierazten dutenak- ezin onar daitezkeela Jainkoari dagokionez.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 126. orr.

Lehen partean "zer da gizakia" tratatzen da; baina gizakia zer den, ez da esentzia bat, baizik haren zertasunaren agerpena jardunean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 280. orr.

Ezin onartuzkoa da Harengan baiezko atributurik egotea, bere zertasunetik landa izatasunik ez duelako.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 143. orr.

[Ousia] sekula ez da beste zerbaiten predikatu; beste gauza guztiak dira haren atributu; (ii) ousia zertasuna da (quidditate): izaki bakoitzaren quidditatea da berez dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 53. orr.

Estatuen izenek [...] ez dute, bistan denez, intensiorik, ez diote ezer eta ez dute beren baitan funtsik, izaterik edo zertasunik; estensio, eremu edo hedadura huts dira, ez dute nondik-norainokotasuna beste tasunik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 222. orr.

Jakin behar da bi gauza espezie berekoak daudenean, haien zertasuna ere bat dela, eta ez direla ezberdintzen handitasun edo txikitasunean besterik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 139. orr.

Hori begien bistakoa da eta beharrezkoa existitzeko kausaren bat daukan gauza orotan, horren existentzia beraren zertasunari erantsiriko zerbait delako.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 140. orr.

Euskal herri intensional edo semantikoak, bere zertasunarekin batean, bere pluraltasuna ere galdu du (euskal herrietan, etc.), oso bat baitira zertasuna eta pluraltasuna edo pluralean esan ahal izatea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 224. orr.

Paperezko eite material soila duen gauza bat da liburua, lorontzi baten edo gelako pertsianaren pareko zertasuna duena.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 15. orr.


zertaznahi adlag edozer gauzaz.

Berriki leitu diot "Juventud, Egolatría" liburua, justu nere oraingo urteak zituela 1917an idatzia, eta barra-barra botatzen ditu bere juzkuak zertaznahi.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 204. orr.


zerteza iz ziurtasuna, segurtamena.

Deserrotzea eta, gainera, abiapuntura bueltatu nahi izanez gero ere, nora bueltatzerik ez dagoelako zerteza krudela.  Berria - Kultura   2004-12-02


zertifikapen iz zertifikatua, sinestamendua.

Hiru zertifikapen edo ziurtagiri eskuratuak ditu ADA altzairutegiak azken hilabete hautan.  Herria   2003-08-14


zertifikata ik zertifikatu1.

zertifikatu1, zertifika, zertifikatzen 1 du ad egiaztatu.

Fonseca eta Lima jaunak lekuko zirela, notarioak zertifikatu zuen gutunazal hura hamar urte lehenago (1974ko azaroaren 30ean) Napumocenok utzi ziona bera zela.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 203. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Manyari deitzen nion posta bulegotik, eta jasoak nituen telegramak eta gutun zertifikatuak herri ahaztu hartan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 135. orr.

Atzo, ohar bat nuen postontzian: posta-bulegora joan behar nuen gutun zertifikatu baten bila.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 46. orr.


zertifikatu2 (orobat zertifikata) 1 iz sinestamendua, ziurtagiria.

Elizaritx kapitainarengana joan, ezkondu egin behar zuela eta, bertan bere zertifikatua emateko eskatu zion.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 285. orr.

Marketina ez al da ba izango, pertsuasioaren eta informazioaren distortsioaren bidez (labelak, zertifikatuak, cause marketing kanpainak, eta abarrek sorturikoak), kontsumitzaileari indarra kentzeko beste estrategia bat?  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 179. orr.

Zertifikatu bat dakart.  Berria - Kultura   2006-02-12

Preseski ni ere han nintuan holako eta holako urtean, eta han pasatu nian Zertifikata, hori baitzen jeneralean, orduan eskola uzten baitzen hamalau urtetan, ahal zuten guziek biltzen zuten diploma.  Herria   2003-04-10

2 (hitz elkartuetan)

Itsasontzi horiek, Buenos Airesera Bilbon nahiz Bartzelonan abiatu aurretik amerikar kontsulatuari 'navicert' -nabigazio zertifikatua- delakoa eskatu behar diote, horretarako eskifaiaren errolda osoa aurkeztuz.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 274. orr.


zertsalo iz

Ganberaburua besaulki zabal batean eseririk zegoen idazmahaiaz bestaldean, bera bakarrik, eguzkia bailitzan, aurrean zertsaloa eta bi liburukote zeuzkala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 213. orr.

Sobakevitx haren aldamenean eseririk zegoen, zertsaloaren atzean zeharo ezkutaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 213. orr.


zertsu gald zer gutxi gorabehera?

Nork zekikeen guk baino hobeki, militarkeria arrotzen jopu bizi beharra zertsu den?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 37. orr.

Igartzen diot, halare, J. M. Aranaldek zertsu esan nahi zuen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 120. orr.

Postura egingo nuke zakurrak zertsu ari nintzaion ulertu duela.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 221. orr.

Huna zertsu dioten: [...].  Herria   2002-10-17


zertu, zer(tu), zertzen 1 da/du ad mamitu, gauzatu.

Guretzat, ordea, garrantzi handikoa da Euskal Herrian zertu den pentsamendua liburuan azaltzea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 16. orr.

Ekonomi ezbehar horiek eragin etsigarria ari ziren zertzen klase ertainaren ethosean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 386. orr.

Ez zuen halako konparaziorik inoiz zertu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 41. orr.

Ganivet-entzat arima espainola esentzialki zertzen duena da senekismoa [...] gehi kristautasunak izaera natural horri erantsi dion pietatea.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 69. orr.

Ikasi egin behar dugu ahalmen horiek erabiltzen eta zertzen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 72. orr.

Beraz, perpausa unibertsala da; esaldiak, ordea, unibertsal hori zertzen duten banakoak edo aleak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 176. orr.

Gure desio sexuala benetan ezin dugulako zertu, dela adinagatik, dela lagun faltagatik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 162. orr.

Tratua zertu ondoren, Laukarizkoak erabakiaren berri eman dio Mariari.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 80. orr.

Gutxieneko testuinguru komunik gabe ez litzateke komunikazioa zertuko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 143. orr.

Errusiak huts egin zuen herri hauen gidaritza zertzen ildo panortodoxoan zein paneslaviarrean, nahiz eta orain errusiar erregimen pankomunista ezarri den horietako batzuen gainean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 452. orr.

Egun hartan Erroman zertutako zeremoniak bazuen hala ere aurrekari bat Soissons-en K.o. 751n egindako zeremonia batean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 280. orr.

Sorkuntza izenburuko eleberrian, Guztiahaldunak bere obra nola zertu zuen kontatzen du Dino Buzzatik.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 9. orr.

Ez diezaiegun lapurtu testuari eta irakurleari bien artean zertzeko dena.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 13. orr.

Irtenbideren baten bila saiatu zen, behin eta berriz, baina ez zen gauza izan hurrengo pausoa zertzeko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 258. orr.

Ontziak egiten ikasi, dirubide apur bat zertu, eta Bostonera etorri zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 133. orr.

2 zeratu.

Zerako zera zertzea zenik ere bagenekiela jota -eta asko jotzea da hori-, gustura galdetuko genukeen zer ote zen hori, eta nola zertzen zen zerako zera.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 32. orr.

Handik gutxira hasten zen egiazko saltsa, zereko zera zertzeko ordua, badakizue zertaz ari naizen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 100. orr.

Umea Maiatzaren Lehenean jaiotzea xede, zehatz-mehatz kalkulatu omen zuten noiz komeni zen zerako zera zertzea.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 46. orr.

Halako zera ezinzertua zen zertzen ninduena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.

Haserre al zauzkat, Zu, zera zertzeagatik?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 78. orr.

· Nik ez diat putetxe beharrik etxetik kanpo zertzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 25. orr.


zertxo iz

Egiteetan (ur emanetan), egin beharretan geratzen dira askotan: agiriko giza ekintzetan, zertxo bat ahaztuz giza bihotz barruko ekintzak, maitagogoaren asmo hutsak, burutapenak.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 107. orr.


zertxobait (orobat zertxubait g.er.) izord adkor zerbait.

Ez, politikaz ere zertxobait, gauza handirik ez.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 22. orr.

Zertxobait txukundu eta jaitsi egin nintzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 273. orr.

Lasaitu genuen zertxobait.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 38. orr.

Zertxobait esango dut eraikitzeko metodoei buruz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 910. orr.

Luisak, zertxobait sosegatu zenean, esan zidan aita Alzheimer gaixotasunak jota zegoela.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 109. orr.

Badut, ordea, zertxobait zure aurka: [...].  Elizen arteko biblia   Ap 2,14

Habanako kaleetan nintzen oheratu aurretik zertxobait nekatzeko prest.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 121. orr.

Anaia zertxobait asaldaturik gelditu zen baimena ukatu ziotelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 271. orr.

Tartaglia zertxobait ulertzeko, atzera joan beharra zegoen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 275. orr.

Hasieran, saiatu zen zertxobait baratzean, uraza, porru eta zerba batzuk jarririk, baina laster aspertu zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 102. orr.

Eguerdian, gela utzi baino zertxobait lehenago, Eugeniari deitu nion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 172. orr.

Idazleok ere, sintaxia eta hiztegia zertxobait menderatu orduko orriak eta orriak idazteari ekiten genion.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 10. orr.

Uriberen erasoaldiak gerrillarien eremua zertxobait murriztea lortu du azken urteotan.  Berria - Mundua   2004-05-27

Aita totelka hasi zen zertxobait protestatu nahiz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 207. orr.

Haren edertasunak burua zertxobait nahasi zidan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 209. orr.

Eraikuntzako enpresaburuek, aldiz, konfiantza zertxobait handitu dela adierazi dute.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

Gaixoalditik zertxobait susperturik, makila baten laguntzaz etxean batera eta bestera ibiltzen hasi zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 183. orr.

Ez dit adiskidetzeko aukerarik eman, tamalez -esan zion ahapeka, zertxobait lasaiago-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 115. orr.

Eszena beraren bi ikuspegi zertxobait aldenduak hartzen zituzten bi plaka atera zitezkeen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 46. orr.

Hargin masoi batek egina zela irudia, arteaz zertxobait zekien batek -zertxobait esaterakoan zorrotz begiratu zion idazleari- aise antzematekoa zela kontua.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 148. orr.

Haizeak zertxobait hotzera egin duela sentitzen dut.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 117. orr.

Zertxobait berezia izan zen Nafarroa Behereko bilakaera.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 27. orr.

Hamarrak eta zertxobait zirela itzuli nintzen goiko apartamentura.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 256. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurretik zertxobait (3); baino zertxobait (32); baino zertxobait gehiago (9); baino zertxobait lehenago (8); batean zertxobait (3); burua zertxobait (10); emaitza zertxobait (3); gauzak zertxobait (5); oraindik zertxobait (4)

zertxobait aldatu (7); zertxobait aldatzen (3); zertxobait aldendu (4); zertxobait aldendu zenean (3); zertxobait apaldu (6); zertxobait arindu (5); zertxobait aztoratuta (3); zertxobait baretu (4); zertxobait behera egin (3); zertxobait berotzen (3); zertxobait egin (3); zertxobait esateko (3); zertxobait gehiago (34); zertxobait gutxiago (5); zertxobait handiagoa (4); zertxobait hobeto (3); zertxobait jaitsi (4); zertxobait jan (4); zertxobait lasaiago (4); zertxobait lasaitu (5); zertxobait lasaitzen (3); zertxobait lehenago (13); zertxobait luzatu (3); zertxobait murriztu (3); zertxobait txukundu (3); zertxobait txukuntzen (4)


zertxubait ik zertxobait.

zertzaile izond/iz zertzen duena.

Herri gogo edo izpirituaren zertzaile inportante bat arraza da.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 77. orr.


zertze iz mamitzea, gauzatzea.

Hala, errealistaren iritzian, adierazpen predikatibo horrek unibertsal bat adierazten du, hain zuzen ere, zakurtasuna zertze unibertsala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 173. orr.

Enuntziatua ezin da kontsideratu zenbait enuntziatu flotatzaileren metatze-emaitza edo zertzea.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 128. orr.


zertzelada (172 agerraldi, 54 liburu eta 69 artikulutan) 1 iz egitate, gertaera edo egoera jakin batekin batera datorren gorabehera edo xehetasuna. ik zirkunstantzia; nondik 18.

Zenbait zertzelada haren alde gertatu ziren, baina zorte onezko izpi galdu horiek kontuan hartuta ere, haren sabotajearen ausardian eta eraginkortasunean bazen zerbait ia deabruzkoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 184. orr.

Juan Mateo Zabala, baina, ez zen “zertzelada” horietaz jabetu, eta hortik etorri ziren beraren aukera zentzugabeak.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 86. orr.

Santosek harrezkero krimenaren eguneko ibileren zertzeladak emanak zizkiela [...] eta datu haien benetakotasuna egiaztatzen ari zirela.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 43. orr.

Bitarte horretan, aisialdiko erizainak gertatutakoaren zertzeladak eman dizkit ahopeka.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 189. orr.

Planaren inguruko zenbait zertzelada igandean egin ziren publiko, Sunday's Washington Post argitalpenean.  Berria - Gaiak   2006-04-18

Nire herrian bizi izandako urteek eragin dioten egonezina esplikatu dit emakumeak bi zertzeladetan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 165. orr.

Bi zertzeladak eman zidaten korapiloaren askabide zuzena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 78. orr.

Kontu honen zertzeladak jakiteko irrikaz jarri nauzue.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 141. orr.

Bi orrialdetan zehar emakumeek egun bizi duten errealitate «gordinaren» inguruko zenbait zertzelada bildu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

Steer-en kronikak haurren, emakumeen eta zaharren ebakuazioez zertzelada ugari dakartza.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 29. orr.

Bukatu berri zenuten bilerako zertzeladak gogoan edo bidean hizpidea sortutako kontuak ahotan zenituztela.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 20. orr.

Badakit dena ikusten dutela, hitz egiten ari dira eta aldi berean ez zaie inguruko zertzeladarik eskapatzen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 144. orr.

Hitz egokia aurkiturik, ez dio ezer gehiagorik erantsiko, ez du -esaterako- sudurrari edo ezpainei buruzko zertzeladez apainduko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 163. orr.

Nekiena ez nekizkien zertzeladekin apaindu, eta kontakizun sinesgarria osatu nuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 295. orr.

Linternaren laguntzaz azaldu zizkion diafragmaren zabalerari eta esposizio denborari buruzko zertzeladak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 77. orr.

Bizitzako zertzelada batzuk eta utzitako obra apurraren erakusgarria.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 22. orr.

Ez omen zen izatez bere bizitzako zertzeladak kontatu zalea.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 148. orr.

Jaurlaritzako eledunak lehendakariaren agerraldiaren zertzelada batzuk iragarri zituen atzo, gobernu bileraren osteko prentsaurrekoan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-22

Ikusten zituen irudien zertzeladak jasotzen zituen, ondoren koadroak egiteko.  Berria - Kultura   2004-09-14

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erabaki nagusi horiekin batera, zertzelada txiki ugari zegoen, eta horiek ere erabaki egin behar ziren.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 172. orr.

Zertzelada txiki horiek gorabehera, ni zoriontsu izan nintzen berarekin bizi izan nituen hiru urte haietan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 57. orr.

Orain arte zertzelada handiak eman ditugu, baina hemendik aurrera zertzelada askoz ere zehatzagoak eman beharra daukagu arazoari ganorazko irtenbidea emango badiogu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

Eman ditzagun zertzelada esanguratsu batzuk.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 23. orr.

Garo-usaineko zertzelada bukolikoak nabarmentzen zitzaizkion aldian behin Euskal Herria ahotan hartzen zuenean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 195. orr.

Antzinako frantziskotar iturriek egiazko bizi-printzak eskaintzen dizkigute, Frantziskoren giza nortasunaren zertzelada zehatzak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 536. orr.

Orri-sorta hura irakurririk, eta bertan ematen ziren xehetasunak, zertzelada itsusiak eta xehetasun hits batzuk ikastean, erraiek benetako mina ematen zidatela nabaritu nuen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 197. orr.

Oso zertzelada interesgarriak emanez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1146. orr.

Koadroek, batzuetan, zirriborroen antza dute, eta zertzelada azkarrekin margotu zituzten.  Berria - Kultura   2004-11-09

3 (hitz elkartuetan)

Arkitekto ezagunen biografia zertzelada eta adierazpenen bidez, literaturaz duen ikuspegia azaldu zuen bere hitzaldian Unai Elorriagak.  Berria - Kultura   2004-12-07

Ziegen barneko harrabots itoek elkarren arteko lehia eta gatazka berezia sortzen zuten, eta hormen aurkako erasoetan biderkatzen ziren, isiltasun zertzelada guztiak zarataren marra lodietan ezkutatuz, bakardade zantzu guztiak deuseztatuz.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 136. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

inguruko zenbait zertzelada (3); zertzelada bat (3); zertzelada batzuk (15); zertzelada gutxi (3); zertzelada txiki (3)

bizitzako zertzeladak (4); buruzko zertzeladak (4); lehen zertzeladak (4); zertzeladak eman (4); zertzeladak ematen (3)


zertzeladatu, zertzelada(tu), zertzeladatzen du ad zertzeladak eman.

Uste dut une eta gune egokia dela hauxe, 2006. urtean jasotako aipamen honek burutu duelako, hain justu ere, liburuki eta lantxo honek zertzeladatu nahi izan duen bidea.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 25. orr.


zertzelatu, zertzela(tu), zertzelatzen du ad zertzeladak eman.

Eskerrak galderak eta hitzak airean margotuta, zertzelatuta edo gorpuztuta ez diren gelditzen!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 44. orr.


zertzu ik zertzuk.

zertzuk (orobat zertzu g. er.) izord pl zer. ik nortzuk.

Jakin nahi al zenuke zertzuk diren zeruko esferak, zenbat eta nolakoak diren eta zer daukaten?  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 88. orr.

Eta zertzuk ziren, ene Jaungoiko, "hau eta hura" hitzek iradokitzen zizkidatenak!  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 233. orr.

Errespetatu beharreko mugak zeintzuk eta zertzuk ziren?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 281. orr.

Berdin zaio Ritari komunikabideetatik zertzuk kontatzen dizkioten.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 180. orr.

Carlos Argentinok harritu itxurak egin zituen, argiaren antolaketaren ez dakit zertzuk bikaintasun zirela-eta.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 162. orr.

Entzun orain zertzuek mugitzen duten gogoa eta ikas hitz gutxitan gogora datorrena nondik heldu den.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 273. orr.


zeru (orobat zelu g.er.) 1 iz geure buruen gainean ikusten dugun bitartea, ostertzak mugatzen duena, egunez urdin eta gauez beltz agertzen dena. ik ortzi.

Zeru, eguzki, ilargi eta izarrei galde eta: "Ez gara zu bila zabiltzan jainkoa!", erantzun zidaten.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 242. orr.

Mirets ezazu zerua, lurra eta itsasoa eta bertan dagoena.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 142. orr.

Itsats zakizkio halako Semearen Ama txit eztiari: izan ere, zeru eta ortziaren zabalak eduki ezin adinako Semea sortu baitzuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1201. orr.

Jainkoak sabaiari "zeru" eman zion izen.  Elizen arteko biblia   Has 1,8

Bil bitez multzoan zeru azpiko urak eta ager bedi lehorra.  Elizen arteko biblia   Has 1,9

Zeru eta ortziaren zabalak ezin zaitu eduki, eta nik eraiki dizudan tenplu honek eduki ote zaitzake, bada?  Elizen arteko biblia   Dn 3,14

Maisuek diote zeru azpian sua dagoela, eta suak zerua bere zabalera osoan inguratzen duela, oso hurbiletik gainera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 17. orr.

Ilargia ere ez dugu beti berdin ikusten zeruan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 29. orr.

Zirimiria ari zuen, gaua beltz zegoen, izar baten distira ere ez zen zeruan ageri.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 178. orr.

Txikitzen ikusi zuen itzala, eguzkia zeruan gora zihoan neurrian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 44. orr.

Zerua aratz zegoen, urdin betean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 110. orr.

Zerua urdin zegoen, hodei bat bera ere gabe.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 195. orr.

Bezperan ez bezala, zerua oskarbi zegoen.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 133. orr.

Zerua itsas aldetik iluntzen hasia.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 30. orr.

Zeruan lainoak zeuden, zuritasun erabat garbikoak eta oso trinkoak, eguzkia zapuzteko gauza zirenak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Bazkalondoan zerua hodeitu egin zen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 100. orr.

Zerua estalia zegoen eta hotz egiten zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 142. orr.

Zerua trumoika ari da azkeneko hamar minutuetan, eta haizea gero eta bortitzagoa da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 44. orr.

Zeru urdintzen hasiari argi urretsua zerion.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 125. orr.

Sai batek zerua zeharkatzen zuen, geldo eta solemne.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 132. orr.

Zozabarren saldoek plazako zeru hodeirik gabea edertzen dute beren akrobazia alaiekin, Messerschmitt hegazkinen gisara.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 9. orr.

Bisutsa ari zuen; zerua, otso-ahoa balitz bezala, beltza eta itxia ageri zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 177. orr.

Ordurako zerua bonba-hegazkinen zurrumurru astunak harturik zegoen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 193. orr.

Une horretantxe, su-ziri bat lehertu da zeruan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 217. orr.

Bisutsa ari zuen; zerua, otso-ahoa balitz bezala, beltza eta itxia ageri zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 177. orr.

Ikaratu zen lurra eta dardaratu, zeruaren oinarriak mugitu, Jainkoaren haserreak baitzituen astindu.  Elizen arteko biblia   2 Sm 22,8

Eguzkizkoa, zeruzkoa, izotzezkoa eta suzkoa.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 90. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Jainkoarenak dira zeru zabalak, lurra eta bertako guztia.  Elizen arteko biblia   Dt 10,14

Zeru berria eta lur berria ikusi nituen, suntsituak baitziren lehenengo zerua eta lehenengo lurra, eta jadanik itsasorik ere ez zen.  Elizen arteko biblia   Ap 21,1

Eguzkia zeru distiratsu, argi, garbi, orbangabean goratu zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 121. orr.

Zeru garbian elizen eta etxeen soslaiak marrazten ziren, Jenisei ibaitik gora altxatzen zen amildegiaren ertzean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 343. orr.

Txori batek zeru grisean marra bat egin zuen eta nik itsuki aireplano bat irudikatu nuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 71. orr.

Mitxoleta gorriak zelai berdean, eta zerua urdin, eta zeru urdinean hodei zuriak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 68. orr.

Zeru oskarbiaren urdina.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 57. orr.

Zeru oskarbi eta urdina, presarik gabe aurrera egiten duten bi batel, margolaria dugu falta hemen naturaren kolore arin hauek erregistratzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 183. orr.

Euriari eguzkia jarraitu zitzaion, eguzkiari zeru lainotsua, zeru lainotsuari berriro ere euria.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 125. orr.

Zeru hodeitsua bere barrena husten hasi zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 211. orr.

Horrelako zeru ilunaren azpian, beharbada ez zen zuhurrena gau beltzean mendietan gora saiatzea.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 140. orr.

Biek ere begiak zabal-zabalik zituzten, eta beraietan zeru izartsua islatzen zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 137. orr.

Kolpetik bezala, zeru izarratua utzi zuen, airea garden garbitu berritan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 376. orr.

Ea ni laino artean edo ilunpean ote nagoen, zeru narea ikusteko aukerarik gabe, edota mendi gailurrean gertatzen den bezala, ortziaren eta behe lainoen artean zintzilik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 308. orr.

Soilik zeru berunkara, grisa, artean eguzkiaren dirdaiak argitu gabea.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 45. orr.

Zeru berun-koloreak, kobrezko izpi batzuekin, mahasti hautsez estaliak argitzen zituen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 199. orr.

Rambuteau kalearen amaieran, zeru esnetsua ubelez margotua ageri zen behealdean, eguzkiaren leinuru arrosen kariaz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 48. orr.

Kumulu batek elurrezko bere zuritasun sinesgaitza zabaldu zuen zeru arbeltsuan gaindi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 279. orr.

Bela zuriak zeru masusta-kolorearen kontra haizez puzturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 217. orr.

Chatham Square-n, zeru more-gorri haren ñirñirra tren jasoaren bidearen burdinsaretik ageri zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 255. orr.

Hona hemen, eguna, zeru gautarra urratzear.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 155. orr.

Badia erraldoi horren erdian, urrezko zeru argitasunez betearen azpian, mendi ilun zorrotz bat zutik, hondar artean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 310. orr.

Ordu arte zeru geldi-geldi bat bezain garbi zegoen ura, lausotu eta zikindu egin da brastakoan Arbelezko zerua, eraikin garaien artean itoa, berrogeita hamar zentaboko txanponak jaurtitzen ari zen espaloi gainera.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 254. orr.

Zinkezko zeruaren argiak isla biziak erauzten zituen edontzitetatik, zilarrezko baxeratik, ostren maskorretatik eta begietatik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 391. orr.

Goian terraza dauka, izugarria: bizpahiru mahai otorduetarako, chinchorro ederra -hamaka-, bainera bat zeru-librean, komunak, parrilarentzat babesa...  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lurraren esferikotasuna eta zeru-esferaren mugimendu zirkularra.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 82. orr.

Jantzi beltz luze bat soinean duela irudikatzen da, hamabi izarreko koroa loriatsu bat daramala buruan, oina zeru-bolaren gainean, mundu-bola jasoz eskuin eskuan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 129. orr.

1930. urtean Pluton aurkitu zenez geroztik aurkitu den zeru gorputz handiena da.  Berria - Gaiak   2004-03-16

Itsas-lehorretan eta zeru gailurretan hamaika gauza dakusgu hamaika era eta norabidetan begi aurrean mugitzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 51. orr.

Beren berezko bizitegia mugagabeko zeru-barrutietan, itsas handietan edo baso zabal-ederretan izan arren.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 64. orr.

Txakur beltz iletsu eta handi baten irudia, zeru-oihalean garbi nabarmentzen zena.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 146. orr.

Ilbeherako bakeak eta orekak zeru atariko sosegu bareenean mantsotzen, hustutzen eta flakiatzen nau.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 8. orr.

Haiekin itsas-lehorrak haz zitezen eta zeru eraikina zabal zedin eta sapai garaia lurretik urrun jaso eta airea altxa.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 159. orr.

Merkurio mezulariarenaren pareko jasa, zeru-hegiko mendi batean pausatua ageri.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 150. orr.

Gazte-gaztea zen, behin ere ikusi baino gazteagoa, haren ustez, eta goitik behera zeru koloreko janzkiak zituen soinean.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 85. orr.

ik beherago 24.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Etxe tarro beltzak, arbelez estaliak eta teilatu punttetan harri motz meheak xut xuta daudela, ezpata zeru zilatzaile batzuk bezala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 225. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez jakin ordea, Jainkoaz ari ziren, edo jainko batez, edo zeruaz (ortziaz, ortzeaz), edo zeru-jainkoaz, edo jainko-zeruaz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 58. orr.

6 santuen, aingeruen eta Jainkoaren grazian hiltzen direnen egoitza. ik paradisu. ant infernu.

Tirandura arozko horrek herriaren geruza zabaletan larridura torturatzailea sortzen zuen azkenki (heriotza, judizioa, infernua, zerua) hurbilekoen zirrara mehatxuzkoaren azpian bizi izatean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

"Zeruan dagoena", hau da, betikoa eta egonkorra, inolako aldaketa motarik ez duena, ez esentzia aldatzerik, ez eta bere esentziatik kanpoko egoerarekiko aldaketarik ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 57. orr.

Haren aitak, zeruan bego, beti erraten zuen...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 228. orr.

Ez badugu uneoro egia esaten, zeruan ateak itxiko dizkiete gure arimei, eta infernuko sutara jaurtiko dituzte...  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 309. orr.

Hila izango zen, zeruan egongo zen ordurako.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 105. orr.

Egin bedi zure nahia, ez zeruan bakarrik...  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 100. orr.

Apez baten ama bat ez bada zeruan xuxen xuxena sartzen, nor sartuko da?  Herria   2004-02-05

Arima ez da ona, ez eta aingerua ere, ez eta zerua ere; Ongia da soilik ona.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 301. orr.

Jainko Ahaltsuak bedeinkatuko zaitu, zeru goreneko bedeinkapenez.  Elizen arteko biblia   Has 49,25

Ez zen inoiz paradisutik hurbilago egon rantxo honetan pasatako denboran baino, eta zenduari kosta egiten zitzaion zeruan hobeto egon zitekeenik pentsatzea.  Berria - Kultura   2006-01-05

Ez dakit sinestuna zaren, baina hala bazara, niri dagokit jakinaraztea [...] ez dagoela ez zeru eta ez infernurik, ez dela hemen bekatuekin zigorrik eta ongiarekin paradisurik trukatzen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

Baina zer lortu dute euren fedearekin? Zerua irabaztea? Edo euren arimak araztea?  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 52. orr.

Ze seme eskas da hori, zerua merezi ez eta infernua merezi duena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 22. orr.

Zerua erruki dakiola!  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 184. orr.

Nire besoetan zeruan bezala egongo haiz, ikusiko duk.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 84. orr.

7 (izenondoekin)

Bidal ezazu zeure zeru santutik, igorri zeure tronu ospetsutik.  Elizen arteko biblia   Jkd 9,10

Gora begiratu nuen [...] eta, buru-bihotzez ahalegindu nintzen sinesten Anna han goian zegoela, mugagabetasun luze-zabal hartan, non edo han, hantxe goian, igandeko erlijio-eskoletako zeru jainkotiar hartan, Big Joeren zeru zoriontsuan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 169. orr.

8 (hitz elkartuetan)

Zeru-lurrin halako bat zeriola egingo nuke.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 229. orr.

9 irud/hed

Peter zeru puska bat baita, izan ere.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 217. orr.

Eskerrak bai zeruari, egiten didan mesedeagatik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 25. orr.

Baina zeruak, otoitzek eta Salamancako unibertsitateak ez diote, ordea, berak aurkitu nahi duen erantzunik ematen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 56. orr.

Zeruari dei egiten nion Ixabel txikia erixko egon ez zedin edo harresiak zaintzera igor ez nintzaten.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 223. orr.

-Ezin hilez bizitzera behartu gaitin zeruak!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 38. orr.

Zeren batzuek infernua bizi behar izaiten baitute, bertzeek zerua goza dezaten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 26. orr.

Zeruan sentitu nintzen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 12. orr.

Zerua zabaldu zitzaidala uste izan nuen lehen unean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 129. orr.

Lehengo zerua zulo, bide zabala amildegi.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 130. orr.

Bezperako infernuak, atzoko zerua ekarri zuen.  Berria - Ekonomia   2006-01-20

Nahiko zeru eta infernu dugu lurgain honetan...  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 61. orr.

Armstrong garaitzeko aukera egia izan zitekeela sinetsi zuenean, zerua ukitzear zegoenean, agur!  Berria - Kirola   2004-06-17

-Zerua eskaintzen didazu, etxeko andere, eta eskertzen dizut, baina badakizu ezen, obligazinoak hertsatzen gaituenean, lurreko zeru guztiak bazterrerat utzi behar izaiten ditugula.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 397. orr.

Horixe esatera nindoakien, bi tirok zerua hustu zutenean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 138. orr.

Zerua beti da oraina; lurra, aldiz, iraganaren zati bat besterik ez, mendeek, gurinezko azala bailuen, izur-ireki dutena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 178. orr.

Malagarra da eta New Yorkera duela lau urte heldu zen, beste asko bezala lurra behean eta zerua goian.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 123. orr.

Goian zerua eta behean lurra.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 193. orr.

Orobat Migel, lurra eta zerua baizik ez zituela gelditu zen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 38. orr.

Zeruak libra hazala zama horretatik!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 227. orr.

10 pl

Kontu egin dezagun, bada, dena utzi dugunok, hain gauza gutxirengatik zeruetako erreinua gal ez dezagun.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 139. orr.

Han goiko zeruetan libre eta betiko dagoen hiria (Gal. 4, 26) diot, guk amatzat duguna.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 262. orr.

Eztabaidaren oihartzunek ez zutela ibarren gainean durundatu, eta ez zutela mendirik mendi jauzi egin, eta zeruak ez zirela inarrosi.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 238. orr.

Ez duzu ikusten zeruen haserreak nire enkantamenduak baino ahalmen handiagoa duela?  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 67. orr.

Elkarren bila, txori bihurtu ziren eta zeruak zeharkatu zituzten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 96. orr.

Misiolari bat bere sotana eta kapeluarekin, eskuak bilduta eta begiak zeruetara jasota zain, basatiak beren mordoiloan berriketan ari diren bitartean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 126. orr.

Bi familietako zenduek izan dezatela zeruetan merexi duten saria.  Herria   2004-01-22

-Ene Jainko zeruetakoa! -egin zuen oihu, eskuak espantuz elkarturik-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 270. orr.

Espainiako armadako Aguila patruilako zazpi hegazkinek erakustaldia egin zuten, atzo, Gasteizko zeruetan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-19

Hegazkinez Ameriketako zeruetan barna, Agirreri martxokoa gogoratzen zaio.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 179. orr.

Zeruetako izarreri so egiteko teleskopa batzuen bitartez.  Herria   2005-05-12

· Eta zazpi zeruak hutsik uzteko gauza izan banintzen ere, Infernua, ordea, ezin izan nuen bere beldurgarri guztiez xahutu.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 41. orr.

Elkarren bila, txori bihurtu ziren eta zeruak zeharkatu zituzten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 96. orr.

11 zerutiko izlag

Gatazka unerik gogorrenean zegoelarik, zerutiko bost gizon bikain agertu zitzaizkien etsaiei, urrezko hedeak zituzten zaldien gainean jarrita.  Elizen arteko biblia   2 M 10,29

Gu atzera-aurrera gabiltzan Lur hau, [...] zerutiko hautsak poliki-poliki pilatu eta elkarri atxikiz sortua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 33. orr.

Damaskorantz zihoala, bertatik hurbil, bat-batean zerutiko argi batek distiraz inguratu zuen.  Elizen arteko biblia   Eg 9,3

Zer oker egin ote diezagukeen zerutiko oinaztu-kolpeak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 415. orr.

Judaismoaren alde ausarki borrokatu ziren gizon adoretsuen alde izandako zerutiko agerpenak.  Elizen arteko biblia   2 M 2,19-23

12 zerutikako izlag

Aldi berean aditzen zuten Zerutikako musika bat, Aingeruek kantatuz "Salve Regina" himno ezaguna.  Herria   2004-11-11

Hor dugu Zerutikako mezua: "Ez bazarete haur horiek iduri bilakatzen, ez duzue betiereko Bizian sartzerik ukanen".  Herria   2001-08-09

Bakoitzak [...] itxaroten duen horrena, zeinak bizitza aldarazten dizun mezu zerutikakoa baitakar, onerako zein txarrerako, ez jakin oraindik, hark ahoa ireki arte.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 90. orr.

Zu, ordea, emakumeen Erregina, ezkonsaririk ez duen bakarra zara, izan ere zure maitasuna espirituala eta zerutikakoa baita.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 199. orr.

13 ez zeru (eta) ez infernu adlag

Ez zeru eta ez infernu, minaren sentipenak eta plazerarenak nahasten diren linbo badaezpadakoa begitandu izan zaio beti bizartegia.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 107. orr.

Baina, bitartean, Garibairen arima ez zeru ez infernu dabil jendearen ahotan, eta, laster, uste horri buruzko aldaera berriak zabaltzen dira.· Ondo zakiat zer nolako uzkitatik atereak diren faxisten legeak, baina hobe hori, ez zeru eta ez lur gelditzea baino, ezta?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 48. orr.

14 ohe zeru ik ohezeru.
15 zeru alde adlag ipar zeru aldera. ik zerualde.

Hoien urrats eta kantu airosak hegaldatu dira zeru alde.  Herria   2003-06-05

Kasik sekula elizarat ez jiten-eta, hortxe zaudezte bi eskuak junt, begiak zeru-alde, alegia sinestez eta urrikiz gaindituak!  Herria   2004-09-02

Airatu zauku zeru alde, Gerezieta Zalbideko amatxi maitea.  Herria   2001-07-12

Airatu zauku zeru alde, Gerezieta Zalbideko amatxi maitea. Iduri sastakaiak zeru alde miran.  Herria   2001-07-12

16 zeru ertz ik zeruertz.
17 zeru gain (orobat zerugain g.er.)

Zu joaitean da Arbonako zeru gain hori ilundu.  Herria   2004-11-11

Dena dela, orai nausi direla Afganistaneko zeru gain hartan diote Amerikanoek, osoki suntsituak baitituzte, omen, airekoen kontrako tresnak.  Herria   2001-10-18

Zeru gainetik berak orain zain gaitzala guziak eta zain dezala gaixo Maroka eta ere Euskal Herri maitea.  Herria   2005-02-10

Guziak zeru gain hartarik lagun gaitzala.  Herria   2003-09-04

Zeru gainean izarrak beren urrezko klixketan beti ari.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 19. orr.

Ainhoatik ikusi zituen ke-adarrak, Urdazubiko zeru gainera igotzen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 49. orr.

Lehenago bai, lehenago izana zen zerua eta zeru gaina elkarrekin ukitu genituen istanterik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 367. orr.

18 zeru ganga

Beude ozeanoa bere ekaitzekin, mendia bere glaziarrekin, zeru-ganga bere galaxiekin.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 38. orr.

Baldin eta zeru-gangako izar bakoitza haren bi koordenatuen bidez atzematen bada -haren garaiera eta haren deklinazioa, zenbaki osotan adierazia- [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 403. orr.

Lurrun mataza eskergek zeru ganga behera zekartela irudi zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 142. orr.

Izarrik gabeko zerua, hodeietako zeru-ganga gorrixka, hiriko argiak islatzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 29. orr.

Hubi?cka maniobraburua zeru urdinera beha zegoen eta orduan nik ere ikusi nuen nola etzaten zen luze zeru gangan gure telegrafista, Zdeni?ck.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 50. orr.

19 zeru goi (orobat zerugoi g.er.)

Behingoz utzi zezala zeru goi ixila.  Herria   2005-03-24

Adi zeru goian kurrilloen kurruxkari: goldea sartzeko garaia duzu, euria laster dator-eta. dorre zatar haien artean, dorre are luzeago bat eraikitzeari ekin baitzion, zeru-goian galtzen dena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 442. orr.

Gero, beste aingeru bat ikusi nuen zeru goian hegan.  Elizen arteko biblia   Ap 14,6

Izarrak zeru goitik amiltzen hasiko dira eta ortzia dardarka ariko.  Elizen arteko biblia   Mk 13,25

Zeru goitik uholdeak eraso, lurraren oinarriek dardara.  Elizen arteko biblia   Is 24,18

Entzun dut Big Joeri xuxurlaka, alegia aita jada ez dagoela benetan hilkutxa barruan, baizik eta zeru-goian -hatzaz gorantz egin eta zerua erakutsi dio, eliza-dorreaz haraindira-, eta, bai, pozak airean dagoela aita, txoriak bezain pozik.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 17. orr.

Zeru-goiak hala nahirik, maitasunak bere legepean lotuta ez banindu, [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 54. orr.

Zeru goitik agertzen den goiz-argiak argitzen zion bihotza eta pizten borondatea bere maitasunaren sutan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 175. orr.

Zeru goi-goian kurrilo saldo antolatuak pasatzen ari ziren.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 18. orr.

19a pl

Ai, begira: zeru goiak eta lurra dena gaixo lehen oinarritik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 346. orr.

Gero, arrano bat ikusi nuen hegan zeru goien erdian, orroa handiz esaten: [...].  Elizen arteko biblia   Ap 8,13

Zeru goien edertasuna, ortziaren gardentasuna eta zeru-sabaiaren itxura, zer ikuskizun distiratsua!  Elizen arteko biblia   Si 43,1

Zeru goietan nuen egoitza eta laino-adarraren gainean neure tronua.  Elizen arteko biblia   Si 24,4

Eskubide osoz sartua zen antzina-antzinatik suaren, martirioaren eta torturaren bidez zeru-goietara iristen ziren dontsuen artean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 65. orr.

Baina itsas orroa baino bizkorrago, itsas uhinak baino ahaltsuago, ahaltsu da Jauna zeru goietan.  Elizen arteko biblia   Sal 93,4

Zeru goietakoak munduan eragindako zorigaitzik handientzat zeukaten bikote hain bateratuak ondorengorik ez izatea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 232. orr.

20 zeru goien

Zer goitikatu zuen zeru goienak?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 139. orr.

Hartan, Serafin bat ikusi zuen zeru goienetik jaisten, suzko sei hego distiratsu zituela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 822. orr.

Zeru goienetik zetorren eguzkiaren argia eta lurpeko ilunbe hezetik zetorren izerdia.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 54. orr.

Gorets dezatela zure izena zeru goienetik zure aingeru guztiek.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 226. orr.

20a pl

Liburu osoaren gainean itzal egiten du zeru goienetan ospaturiko Marcel Martin eta Victoriaren arteko ezkontzak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 125. orr.

Bekatuen garbikuntza egin ondoren, Jainko handiaren eskuinaldean eseri da zeru goienetan.  Elizen arteko biblia   Heb 1,3

Zeru Goienetako Arkitekto Nagusia, birrin eta deusezta, zabal eta heda ezazu kosmosean barna naizen izaki preteknologiko eta frakasatu honen hautsa!  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 90. orr.

21 zeru goren

Jainko Ahaltsuak bedeinkatuko zaitu, zeru goreneko bedeinkapenez.  Elizen arteko biblia   Has 49,25

Betoz, bada, zeru goreneko bedeinkazioak, itsas sakon barreneko bedeinkazioak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 136. orr.

Aintza zeru gorenean Jainkoari eta bakea lurrean berak hain maite dituen gizon-emakumeei!  Elizen arteko biblia   Lk 2,14

Eskaiozu zeure Jainko Jaunari ezaugarri bat, nahiz lurraren barrenean nahiz zeru gorenean.  Elizen arteko biblia   Is 7,11

"Goian bego!", euskaldunek zenbait lekutan erraiten ohi dugun bezala, erran nahi baitu: "Zeru gorenean egon dadila!", bai, lur honetan egin duen ongiaren sari.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 209. orr.

21a pl

Jo soinua Jainkoari, / zeru gorenetan gora baitoa ekialdera.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 83. orr.

-Hara, Seinan, habil hoa eta erradak sakrifikatua eta gure baratzeko pikotzearen maldan ehortzia izan zen Eugenia gurutzatzen dukanez zeru goren horietan?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 164. orr.

22 zeru-harraskari iz etxe-orratza.

Lakua 7rako zinta garraiatzailea hartu, eta ordu erdi geroago EJren zeru-harraskarira iritsi nintzen. · izond Beiraz eta altzairuzko eraikin zeru-harraskariak, abiadura handiko trenak, errekuntzako motoredun ibilgailuak, ordenagailuak, fotokopiagailuak, mundu osoko komunikazio sarea.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 144. orr.

Aurrez aurre ikusi nuen, era berean, Banco de Vizcayaren eraikin izugarria, zeru harraskari, kristal gorrixkak leihotzarretan, luxuzko distiraz harro eta dotore.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 151. orr.

23 zeru-infernu

Ederki ematen du, gero, nik, aita laztana hala hil diotenaren seme honek, zeru-infernuek bultzatua mendekuzko ordainera, puta baten modura hitzez lasaitu beharra barrena, madarikazioka, emazirin alproja baten modura!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 107. orr.

Urrunduz doaz hilak agian, dagokien zeru-infernurantz, baina kostata, bide luze bihurria baita.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 17. orr.

Barkatuko ahal dizkit Borgesek, bere zeru-infernu zirkularretik, nire oker infinituak; berak esana da itzulpen batzuk ez direla posible "literatura baten ondoren" baizik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 14. orr.

24 zeru-kolore izond zeruaren kolorekoa.

Pastoraletan bertze kolore batzu agertzen dira: gorria beti bezala, su eta ifernu kolorea eta urdina, zeru kolorea.  Herria   2001-09-27

Jauregian paretak zeta frantses tindu finekoz estaliak zeuden: zeru-koloreak, berde argiak, arrosak, azpildura urrekaraz sendotuak, eta guztiak Pariseko ehundegietatik ekarriak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 23. orr.

Urdin zeru-kolorea zen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 74. orr.

Han eta hemen espero ez nituen tindu batzuk ere azalduz, sabia, bioleta-purpura edo zeru-kolorea.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

Halaxe izan nuen aingeru neritzon haren begietako zeru-kolorea gertutik ikusteko era.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 245. orr.

25 zeru lerro ik zerulerro.
26 zeru-lur (orobat zerulur g.er.) pl

Zeru-lurren kreazioa.      - 0. orr.

Nik betetzen ditut zeru-lurrak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 212. orr.

Urteak pasatu ditu zeru-lurren neurketetan Antoine d'Abbadie d'Arrast jakintsunak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 32. orr.

Orratz-punta bat zeru-lurren luze-zabalarekin konparatzen bada.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 77. orr.

Zeru-lurrak harritzeko moduko erantzuna.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 92. orr.

Ordena edo logos bat bera da zeru-lurretako ordena, Inperiokoa eta norbere baitakoa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 104. orr.

Gorets bezate zeru-lurrek Jainko ospetsua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 73. orr.

Kristo agertu eta esan zien: "Ahalmen guztia eman zait zeru-lurretan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 181. orr.

Zeru-lurrak batuko dituen gure dorre famatu horrek gero eta gorago eginen du.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 131. orr.

Irisarri zaharrak ikusi zuenean semeak Baionako alde hartan ez zuela gehiago ikasiko, zeru-lurrak ibili zituen onartu zezaten Parisko Erret Musika Akademian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 129. orr.

Zenbat ez ote ditu zoramenak hartu, zenbatek ez ote dute beren gorrotoaren kopa zeru-lurren kontra jaurti?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 78. orr.

Eman biezaiote gorespen, ospe, ohore eta bedeinkapena zeru-lur, itsaso eta lur azpiko sorkari guztiek.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 102. orr.

Aitortzen zaitut, zeru-lurren Jauna, eta goresten zaitut oroit ez naizen nire sorreragatik eta haurtzaroagatik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 215. orr.

Atarira orduko dauzka gure idazleak bere bihotzeko zeru-lur hondogabeak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 13. orr.

Kontakizun hura etsipenez beteriko salaketa zen, zeru-lurretako indar guztiei egindako dei bat.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 79. orr.

Han airea eta odola bera itxita daude, usoak eta mitxeletak berak itxita, euri-eguzkiak itxita, zeru-lurrak itxita eta infernua ateak zabalik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 262. orr.

27 zeru-min ik zerumin.
28 zeru sabai (orobat zerusabai g.er. eta zerusapai g.er.) iz

Zeru-sabaira begiratzeko esan zenidan eta gau izartsuak babesten gintuela ikusi nuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 27. orr.

Zeru sabai ederra zeharkatzen duten hegazkinek ere, buztantxo xuri laburra eta meharra uzten dute.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 409. orr.

Patioko zeru-sabai koadratuan zebilen enara pila ezohikoari begiratuz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 130. orr.

Bedeinkatua zu, zeru-sabaian, goretsia eta ospatua menderen mendetan!  Elizen arteko biblia   DnGr 3,56

Zeru-sabaia lurrean oinarritzen du, eta horren gainean eraikitzen bere jauregia; itsas urak bildu eta lur gainera isurtzen ditu.  Elizen arteko biblia   Am 9,6

29 zeru tresna (corpusean zerutresna soilik)

Zerutresna batzuen ondarkinak hor dira jadanik milaka Lurraren itzulian ibilki.  Herria   2005-09-15

30 zeru-urdin (orobat zerurdin g.er.) izond zeru urdinaren kolorekoa.

Gela zeru-urdin bat zen, urrinez gozatua, zoruan piztia larruak zabalduta zituena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 262. orr.

Udazkenean lore zerurdinak botatzen dituzte, mamitsuak, jende zikinaren usainekoak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 135. orr.

Kotoizko txabusina zeru-urdin bat jantzirik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 128. orr.

Errezel zeru-urdinen artetik argi izpiak iragazten dira.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 23. orr.

Barnealdea zeta zeru-urdinez forratua zuen kotxe baten atzealdean jarririk.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 32. orr.

Batzuk, zeru-urdinak; beste batzuk, izokin-kolorekoak; eta beste batzuk, berriz, hori ilunak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 29. orr.

Kolore zeru-urdina edo sagar-berdea zituen gustuko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 259. orr.

31 zeru zola

Argi ttitta ttipi batzu zeru zolan, hain urrun.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 149. orr.

Zeru zola hurbil du ezin joan gorago!  Herria   2001-11-15

Zaila zen asmatzea batzuetan zeru zolan zebiltzan hedoiek zer ekarriko zuten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 137. orr.

Zeruan hegaztin bat, han nonbait zeru zolan.  Herria   2005-08-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

gaueko zeru (5)

zeru alde (12); zeru aldera (12); zeru argi (4); zeru azpian (8); zeru bat (9); zeru beltzaren (6); zeru beltzean (4)

zeru eder (7); zeru ederrean (5); zeru ertz (4); zeru ertza (4); zeru ertzean (7); zeru ertzetik (5); zeru eta ortziaren (4); zeru gain (6); zeru gainean (8); zeru gaineko (5); zeru gainetik (6); zeru ganga (4); zeru garbi (10); zeru goi (4); zeru goiak (6); zeru goian (9); zeru goibela (4); zeru goienetan (4); zeru goienetik (7); zeru goietan (7); zeru goitik (7); zeru gorenean (8); zeru gris (4); zeru grisaren (10); zeru guzia (5); zeru hori (4); zeru horiek (33); zeru hura (4)

zeru iluna (8); zeru izartsua (7); zeru izartsuaren (5); zeru kolorea (4); zeru lur (13); zeru lurrak (83); zeru lurrak egin (15); zeru lurrak eta (14); zeru lurrei (4); zeru lurrek (11); zeru lurren (55); zeru lurren egileak (4); zeru lurren jauna (7); zeru lurretako (4); zeru lurretan (16); zeru lurtarra (4); zeru muga (5)

zeru oskarbi (6); zeru oskarbia (4); zeru osoa (9); zeru puska (17); zeru puska bat (7); zeru sabai (7); zeru sabaia (9); zeru sabaian (11)

zeru urdin (40); zeru urdina (26); zeru urdinak (6); zeru urdinarekin (4); zeru urdinaren (12); zeru urdinari (8); zeru urdinean (18); zeru urdinen (4); zeru urdinera (5); zeru zabala (8); zeru zabalean (7); zeru zati (8); zeruz zeru (5); zituen zeru (6)

gaineko zerua (4); goian zerua (5); gure zerua (4); kanpoan zerua (4); lurra eta zerua (5); urratu zuen zerua (4)

zerua argi (5); zerua argitzen (6); zerua aztertu (4); zerua baino (13); zerua beltz (5); zerua belztu (4); zerua bera (7); zerua beti (6); zerua bezain (12)

zerua estalita (4); zerua eta infernua (5); zerua eta itsasoa (6); zerua eta lurra (17); zerua garbi (12); zerua gero eta (6); zerua goian (4); zerua goibel (8); zerua hodeiz (4)

zerua ikusi (4); zerua ilun (11); zerua iluntzen (4); zerua izarrez (6); zerua lekuko (4); zerua lurraren (4)

zerua oskarbi (16); zerua oskarbi zegoen (4); zerua saritzat (4)

zerua ukitu (5); zerua ukitzen (10); zerua ukitzen zuen (6); zerua urdin (32); zerua urdin urdin (7); zerua urdin zegoen (5); zerua urdina (9); zerua urdina delako (7); zerua urratu (4); zerua urratzen (4); zerua zabaldu (5); zerua zeharkatzen (11)

zeruak baino (4); zeruak egin (4); zeruak eman (5); zeruak eta lurrak (11)

aberastasuna zeruan izan (8); begiak zeruan (4); eguzkia zeruan (8); eguzkia zeruan gora (5); goian zeruan (8); goiko zeruan (5); ikusten zeruan (5); italiako zeruan (4); izarrak zeruan (5); jainkoa zeruan (4)

zeruan aita (4); zeruan barrena (4); zeruan bezala (9); zeruan bizi (4); zeruan dago (8); zeruan dagoela (4); zeruan egon (5); zeruan egona (4); zeruan errege (7); zeruan eta lurrean (7); zeruan gerta dadila (4); zeruan gora (21); zeruan gora zihoan (4); zeruan hegan (5); zeruan hodeiak (4); zeruan ikusi (4); zeruan izan (12); zeruan izan dezazun (8); zeruan izarrak (4); zeruan sartu (4); zeruan zehar (10)

zeruaren aurka (5); zeruaren azpian (6); zeruaren bete (6); zeruaren erdian (4); zeruaren esku (4); zeruaren gainean (6); zeruaren gainean zamalkatzen (4); zeruaren ispilu (4); zeruaren kolorea (5); zeruaren kontra (11); zeruaren opari (7); zeruaren urdin (5); zeruaren urdina (13)

zeruari begira (35); zeruari begiratu (5); zeruari begiratzen (6); zeruari buruz (12); zeruari eskerrak (6); zeruari so (17); zeruari so egin (4)

zeruetako erreinua (16); zeruetako erreinuan (7); zeruetako erreinuaren (6); zeruetako erreinuaren oinordeko (4); zeruetako erresuma (10); zeruetako jainkoak (4); zeruetako jaun (4)

aita zeruetan zarena (7); zeruetan zarena (14); zeruetan zirena (4)

zeruko aingeru (6); zeruko aingeruak (5); zeruko aingeruek (4); zeruko aita (16); zeruko aitak (18); zeruko aitaren (18); zeruko aitari (7); zeruko alor (12); zeruko alor beroan (5); zeruko argia (24); zeruko argiaren (5); zeruko atea (10); zeruko atexkak (5); zeruko bere (5)

zeruko erregearen (4); zeruko erreginari (6); zeruko esfera (4); zeruko esferaren (8); zeruko eta lurreko (9); zeruko gauzak (5); zeruko gauzen (6); zeruko graziaren (4); zeruko hegazti (10); zeruko hegaztiak (10); zeruko hegaztiei (9); zeruko hegaztiek (6); zeruko hiriak (4); zeruko hodei (6)

zeruko izakiak (4); zeruko izar (10); zeruko izarrak (20); zeruko izarrak bezain (7); zeruko izarrek (4); zeruko jainko (5); zeruko jainkoa (13); zeruko jainkoak (11); zeruko jaunak (5); zeruko jaunari (4); zeruko nire aitak (5); zeruko nire aitaren (4)

zeruko ogia (4); zeruko puntu (4); zeruko sua (4); zeruko trumoiak (5); zeruko trumoiak aditzea (4); zeruko tximistak (8)

zeruko zuen aitak (6)

jaun zerukoa (13)

jaun zerukoak (21); jaun zerukoak eman (6)

eguzkia zerumugan (4)

arima zerura (4); begiak zerura (20); begiak zerura jasorik (5); besoak zerura (4); eskuak zerura (4); lurretik zerura (4); zen zerura (4)

zerura begira (52); zerura begira jarri (6); zerura begiratu (25); zerura begiratu zuen (8); zerura begiratzeko (6); zerura begiratzen (7); zerura begiratzen zuen (4); zerura bidali (5); zerura bidean (6)

zerura egin (6); zerura egin ditu (4); zerura eraman (9); zerura eramana (5); zerura eramaten (4)

zerura igo (20); zerura igotzen (13); zerura igotzen ikusi (8); zerura jaso (13); zerura jasoa (4); zerura jasoa izan (4); zerura jasorik (5); zerura joan (13); zerura joan zen (5); zerura joateko (5); zerura joaten (8)

zuzenean zerura (4)

hirugarren zeruraino (4); zeruraino igo (7); zeruraino igoko (4); zeruraino igotzen (7); zeruraino iristen (5); zeruraino zabaldu (4)

zerurako bide (4); zerurako bidean (4); zerurako ez lurrerako (24)

aurpegia zerurantz (8); begiak zerurantz (20); begiak zerurantz jaso (5); begiak zerurantz jasorik (4); besoak zerurantz (10); burua zerurantz (5); eskua zerurantz (12); eskuak zerurantz (22); eskuak zerurantz jasorik (4); eskuak zerurantz jasota (5)

zerurantz altxatu (6); zerurantz begiratu (7); zerurantz begiratu zuen (4); zerurantz igotzen (6); zerurantz itzuli (5); zerurantz jaso (24); zerurantz jaso zuen (7); zerurantz jasorik (10); zerurantz jasota (11); zerurantz jasotzen (9)

zerurat beha (4)

entzuiozu zerutik (5); entzun nuen zerutik (5); entzun zuk zerutik (8); etorri zen zerutik (5); ikusi nuen zerutik (5); jaitsi zen zerutik (4); jaunak zerutik (5)

zerutik erori (6); zerutik eroria (4); zerutik eroritako (9); zerutik erortzen (7); zerutik esaten (4); zerutik etorria (6); zerutik etorritako (6); zerutik heldu (5); zerutik infernura (5); zerutik jaisten (11); zerutik jaitsi (12); zerutik jaitsi eta (5); zerutik jaitsia (5); zerutik jaitsitako (5); zerutik lurrera (13); zerutik pasatzen (4); zerutik zetorren (5)


zerualde (orobat zeru alde) iz zeruko aldea.

Tximistak une batean zerualde batetik besteraino distira egiten duen bezala.  Elizen arteko biblia   Lk 17,24

Hodei handi galantak hartzen dute zerualdea, eta eguzki errearen orduak murriztu egiten dira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 438. orr.

Orduan plastikozko baloi handi bat ailegatu zen gureganaino zeru aldetik parabola bat eginez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 18. orr.

Harresi barruko espazioen zatiketak egin behar dira, kaleak eta kalexkak banatuz zerualdearen arabera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 730. orr.

Handik pixka batera, ibaiaren hotsa besterik entzuten ez zenez, aita kanpora irten zen zeru aldera begiratzera, eta eguzkitan lehortzen jarri zen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 27. orr.

Bigarren tiroa zeru aldera irten zen, gudari batek bultza egin baitzion bizkor gora eskopetari.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 110. orr.

Gero, eskua ongi luzatuta, berriz gora igo, ziztuan atera zeru aldera, hodeietara.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 150. orr.

Orduan plastikozko baloi handi bat ailegatu zen gureganaino zeru aldetik parabola bat eginez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 18. orr.


zeruarren interj zeruaren izenean.

Zeruarren agintzen diat, mintza hadi.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 25. orr.

Zeruarren, uztak, uztak!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 228. orr.


zerubide iz zeruko bidea.

Zerubidean abiatzeko zinez hain presaturik ote dagoen eta neke hori pixka bat geroratzen ahal ez ote duen galdegin dio bere buruari.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 24. orr.

Unibertsitatetik kanpora, zerubidean gibelatzea.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 21. orr.

Frankok Bidea zerubide dute egiazki.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 45. orr.


zerudun izond ohezerua duena.

Oinazetan etzanez ohe-zerudun ohean, pentsatzen aritu zen Ruche jauna.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 236. orr.

Erabat jantzita murgildu zen zerudun ohean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 386. orr.

-Nire zerudun ohean, ez naiz ezeren beldur.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 412. orr.


zeruertz (orobat zeru ertz) 1 iz zerumuga, ostertza.

Egunsentiko argi grixkaran ere basoarte itsua, eguzkiaren lehen printzak oihaneko zeruertz ordokiaren gainetik, eta lertxunak ugari, gure tren geldoa igaro ahala saldo zuritan hegaldatzen zirenak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Gorriz tindatu zen zeruertza, eta eguzkia atera zen segidan.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 28. orr.

Landare hesiek beste lursailetatik bereizten zuten; elorri zurizko pareta haiek, txit garaiak, zeruertza mugatzen zuten oihal berde batez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

Itsaso zabalaren zeruertzera begira utzi nau Belarraren ahoa honek. Zeruertzean eguzkia ateratzen hasi zenean zabaldu zituen begiak mutilak.  Berria - Harian   2005-10-12

Trena Gaztelako ordokian zihoan, eta egunaren urratzea ageri zen zeruertzean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 137. orr.

Mugagabetasun orlegi hartan zeruertzeraino luzatzen diren berdeguneen artean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 139. orr.

"Zeruertzean datilondoak agertzen hasten direnean egarriz hiltzea", horrela deitzen diogu horri basamortuko mintzairan.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 181. orr.

Iparraldeko Venezia deitzen diote, ez alferrik dena esan behar bada, eta ilunabar politak ditu, zeruminak denbora dezente irauten baitu zeruertzean galdu baino lehen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 20. orr.

Hodeiertzean, zeruertzean, mugaertzean grisak eta metalak nahasten dira.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 31. orr.

Zeru-ertz batetik irten eta beste ertzeraino haren itzulbira.  Elizen arteko biblia   Sal 19,7

2 (izenlagun eta izenondoekin)

Ingurune jakin bat, zeruertz jakin bat ere aukeratu zuen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 212. orr.

Egun hartan begi-bistan zegoen zeruertz urruna, hodei erraldoiek beltzerantz larri grisatuta.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 27. orr.

Zeruertz kedarreztatuaren kontra, gabarrak, baporeak, zentral elektrikoak, ontziraleku estaliak, zubiak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 377. orr.

Gauza da, behintzat, lagunek ere, erreflexuz-edo, oihu berbera jaulki zutela, izuz beterik eta begirada zeruertz infinituan galdurik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 161. orr.

Egunsentiko argi grixkaran ere basoarte itsua, eguzkiaren lehen printzak oihaneko zeruertz ordokiaren gainetik, eta lertxunak ugari, gure tren geldoa igaro ahala saldo zuritan hegaldatzen zirenak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

3 irud/hed

Ohiko kamisetaren partez, blusa zuri baporetsua zekarren soinean; haren azpian, ikusi-makusika ari zitzaidan, orban likits, titi-zorro beltz baten zeruertz lainotua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 165. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeruertzari so (3)


zerugain ik zeru 17.

zerugaindiko izlag zeruaren gainekoa dena.

Herri espainolaren barne-esentzia eternal hori da denboragaindiko intrahistoria bezala metaforizatu duena Unamuno-k, egiaren toki eta osasunaren iturri zerugaindiko, Espainiaren gaurko gaixoarentzat erremedioa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 92. orr.


zerugoi ik zeru 19.

zerugune iz zeruko gunea.

Orain konturatzen naiz zer-nolako irudi idealizatua osatu nuen nire barruan, baina infernu hartan zerugunea eskaini zidana ez nuen bada idealizatuko!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 25. orr.


zerukide (corpusean zeru-kide soilik) iz zeruko kidea.

Pozez gainezka dago zeruko batzar osoa, egunero egingo baitu jai zeru-kide berriengatik  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 938. orr.


zerulerro (orobat zeru lerro) iz zerumugako lerroa.

Manhattango irlako zerulerroa osatzen duten etxeorratzak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 14. orr.

Manhattango irlako zerulerroa osatzen duten etxeorratzak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 14. orr.

Amsterdamen puska handi bat ikusi ahal izan dut, eta teilatuen gainetik zerumugaraino; hain kolore urdin argikoa zen, ordea, non ez baitzen zeru lerroa zehazki bereizten.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 208. orr.


zerulur ik zeru 24.

zerumin (orobat zeru-min) iz ilunabar-argia.

Iparraldeko Venezia deitzen diote, ez alferrik dena esan behar bada, eta ilunabar politak ditu, zeruminak denbora dezente irauten baitu zeruertzean galdu baino lehen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 20. orr.

Leihora hurbildu eta zeru-minari so jarri ziren denboraldi batez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 73. orr.


zerumuga (orobat zeru-muga g.er.) 1 iz puntu batetik ikus daitekeen lur azala mugatzen duen lerroa; lerro horretatik hurbil dauden lur azaleko eta zeruko zatiak. ik ostertz.

Zerumuga argitsu zegoen artean ilunabarreko azken printzekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 290. orr.

Behean Beyaziteko zelaia zabaltzen zen, eta zerumugan hiltzen zen bide luze batek gurutzatzen zuen alderik alde.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 43. orr.

Gariaren eremua, ogi landen erresuma begien aitzinean daukat, zerumugan Burgos hiriburua ja ageri zaidala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 109. orr.

Mendi kopeta-ilunek ixten zuten zerumuga.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 38. orr.

Distira ahul gorrixka bat ikusten zen zerumugan ekialdera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 33. orr.

Eguzkia arin zihoan zerumugatik gora, eta lehenbiziko izpiek berandu gabe uxatuko zituzten lurrunak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 347. orr.

Ekialdera begiratu, ukitutxo bat hegoaldera, eta 45 bat gradu zerumugatik gorantz, arratseko bederatzietatik hamarrak aldera arte, eta Saturno eta bere eraztun zoragarriak ikusiko dituzue.  Berria - Gaiak   2006-02-02

Urrunean zerumuga Caracas aberatseko etxe-orratz erraldoiek osatzen dute.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 49. orr.

Itzalak luzatzen ari ziren, zerumugaren bazterretik baletoz bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 105. orr.

Gizon txikiak zerumugaren amaieran begiztatu du Manhattan hegoaldeko etxe-orratzen luze mehar mailakatua, orrazi irregular baten segida hautsi hura.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 45. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Soro arteko bidezidorrean, zerumuga gorrituaren ondoan, bi zaldun ikusi ziren.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 80. orr.

Ezin leihoa ireki, ezin barandan ukondoak jarri, aurrean izan gabe, zerumuga osoa betez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 378. orr.

Ahazten hasten da eternitateko gauzak, hauek urratzen doazelarik gero eta txikiago eginik, urrutiko zerumugetan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 53. orr.

Itzalak gero eta luzeagoak ageri ziren, eguzkia sartaldeko zerumugara hurbildu ahala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 293. orr.

Gabarrariek Mikel Strogoffi erakusten zizkioten ke mataza batzuek, gora zurrunbiloka hegoaldeko zerumugan, abangoardia tatariarra hurbil zegoela frogatzen zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 189. orr.

3 irud/hed

Hilaren 17an espaziontzi bat bidaliko du NASAk Pluton eta Karonte aztertzera; bide luzea egin beharko du, 2015ean helduko da planeta urrunera, zerumuga berrien bila.  Berria - Gaiak   2006-01-14

Horrek Stepheni mundu zabalago baten zentzua eman zion nonbait, ordu arte bizitza hesitu zioten ikuspegi mugatuez haragoko zerumuga zabalagoen zentzua.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 206. orr.

Halaxekoa bihurtzen baitzen, serio, azaldu beharreko proposamen bat zuen aldiro edo giza arazo berri bati begia ezarria ziola uste zuen guztietan: harri eta zur, bere zerumugan giza irudi berri bat marrazten zen bakoitzean harritzen zen bezala.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 198. orr.

Lor dezaketen kapitalarekin, Euskaltelek ez du baztertu «zerumuga berrietara» begiratzea.  Berria - Ekonomia   2004-05-19

Begiak itxita izatea geure buruaz haratago dagoena ez ikusteko, unibertso nazionalaz haratagoko zerumuga zabalak ez ikusteko.  Berria - Kultura   2006-04-25

Zientzialariak azaldu zuenez, zulo beltzetan ez da benetako «gertakizun zerumuga» sortzen, «ustezko zerumuga» baizik.  Berria - Gaiak   2004-07-23

4 zeruaren muga.

Gure bizien zerumuga zinen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 232. orr.

Nondik gatozen, zer garen, zer egiten dugun hemen goian zerumugatik zintzilik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 37. orr.

Txapliguak, txinpart eta garrez osatutako egiazko su artifizialak ezkerreko zerumuga osoan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 120. orr.

Zuhaitzak libre hazten ziren han, adaburuak zerumugan bat eginik, hodei berdeak bailiran, hosto dardarakorrekiko kupula itxuragabeak balira bezala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 168. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eguzkia zerumugan (4); hodeiak zerumugan (3); hodeiak zerumugan gora (3)

zerumugari begira (3)

zerumugatik gora (3)


zerupe iz zeru azpia.

Thlinkit deitu indiar basoko haiek, ekaitza lehertzen deneko, agudo ipintzen dira zein nexka gazte orraztu ote den bere etxetik kanpo, zerupe garbian, jakiteko peskizan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 209. orr.

Isilik eta txukun zegoen kalea tinta-koloreko zerupean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 21. orr.

Bi urte aurretik atera beharko dira harriak, eta ez neguan baizik eta udan, eta leku irekietan jarri behar dira, zerupean utziz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1150. orr.

Nik uholdea bidaliko dut mundura, zerupeko bizidun guztiak suntsi ditzan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 26. orr.

Eta Jaunak ez zuen erabakia Israel zerupetik ezabatzea; horregatik salbatu zituen israeldarrak Joaxen seme Jeroboamen eskuz.  Elizen arteko biblia   2 Erg 14,27

Zerupeko sorkari guztiek, bakoitzak bere erara, beren Egilea zuk baino hobeto zerbitzatzen dute, ezagutzen eta obeditzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 122. orr.

Mundu erreal bateko bi eskualde, alegia, zeruarena eta zerupekoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 51. orr.


zeruratu, zerura(tu), zeruratzen 1 da/du ad zerura joan; zerura eraman.

Duda izan nuen Jaungoikoagatik esaten ote zuen, alegia, haren arima zeruratu zelako ala ustez Benitorenak ziren gorpuzkien ondoan lur ematen zitzaiolako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 337. orr.

Hango jarlekuetatik ikusi dugu, patxadaz, zelan gosaltzen zuten polizia irandarrek eguzkia zeruratu aurretik.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 160. orr.

Itzulerarik gabeko suziri batean zeruratu beharko nuke agian...  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 76. orr.

Pentsamendurik gabeko hitza alferrik da zeruratzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 146. orr.

Orai bere biziko lan eta neke guzien saria eman bide dio Jaungoikoak bera baino lehenago zeruratuak diren senarra eta seme zaharrenaren aldean.  Herria   2003-10-23

Zazpi haur jaio zitzaizkien Joxemari eta Pakitari: bi, jaioberritan hil zitzaizkienak; beste bat, haur txikia zela, 1925eko eguberri bezperan zeruratua, "Xabiertxoren eriotza" poema hunkigarrian kontatzen zaigun bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 141. orr.

Farisauak aldiz, ez du aurkitu grazia, hunen otoitza ez da zeruratu bainan galdu bai urgulu zozo horren hedoietan.  Herria   2005-07-21

2 (era burutua izenondo gisa)

Andra Mari Zeruratuaren parrokian, 20:00etan.  Berria - Kultura   2004-04-01

· Zeren aitaren begiek orain dohatsu zeruratu-berri batenak baitziruditen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 552. orr.


zeruratze iz zerura joate; zerura eramate.

Belar handi haiek hura baino altuagoak ziren, eta ezin konta ahala ur hegaztien zeruratzeak baino ez zuen salatzen haren presentzia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 215. orr.

Ehortz mezan otoitz eta kantuen erdian segur gira zeruratze loriosa izana duela Eulalik, goza dezala bakezko pausua maite zituenen erdian.  Herria   2003-09-11

Berrogei egunez barau egiten zuen Birjina dohatsuaren Zeruratze egunetik hasita, etengabeko otoitzari emana bizi zela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 796. orr.

Haren ohoretan debozio handiz egiten zuen barau Pedro eta Paulo apostoluen jaitik Ama beraren Zeruratze jaira arte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 796. orr.

Han, nonbait, urrutiko bakardadean, gorputza menderatu lezakeela zigorrez eta martirioz, edozein jainkotze amesturen alde, lurra gaitzetsiz zeruratze bidean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 185. orr.

Itsas lamiek jolas-gogo latza zeukaten, eta aurrera eta atzera korrika gozatzeko aukera izan zuten, olatuek aparra zeruratzeari ekin ziotenean.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 184. orr.


zerurdin ik zeru 27.

zerurratzaile iz etxe-orratza. ik zeru 22.

Fabrikekin eta zerurratzaileekin gauza bera gertatzen zaio Morrasi, hau da, behin eta berriz marraztu ditu era desberdinean.  Berria - Kultura   2006-01-05

Egia da errealitatean zerurratzaileek ez dutela derrigorrean horrelakoak izan behar, baina efektu hori erabiltzen dudan teknikaren ondorio da.  Berria - Kultura   2006-01-05

Zerurratzaileek liluratzen naute.  Berria - Kultura   2006-01-05


zerusabai ik zeru 26.

zerusapai ik zeru 26.

zerutar (30 esaldi 8 liburutan; orobat zerutiar 35 esaldi 20 liburutan) izlag zerukoa, zeruari dagokiona.

Sasimaisuok harroputz eta ausart dira: inolako beldurrik gabe, maldizioak botatzen dituzte zerutar izakien kontra.  Elizen arteko biblia   2 P 2,10

Pentsa beza, Ilargiaren distira ez bada zoritxarra, Eguzkiaren argia ere ez dela zoriona; zeren gorputz zerutiarrak izaki, euren argiaz gure gorputzeko begiak ukitzen dituzten heinean gorputzak baitira.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 161. orr.

Maiestate zerutar horren desira distiratsu biziemaileak nazkagarriro oinperatuak izan dira.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 273. orr.

Erroma lege bila joan zen Atenasera, eta handik ekarri zuen zaletasun zerutar hau.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 185. orr.

Zerutar hazitik honakoak gara, bada, guztiok; zerua da guztion aita eta ama lur elikatzailea.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 153. orr.

Gauzarik txikienaz estutzen eta atsekabetzen den gizakiak, nola iruzur dezake bere burua, uste izanez zerutar jatorrikoa dela eta bere bihotza zeruan bizi dela?  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 17. orr.

Ireki zuten hilkutxa ere: barruan zerutar bertuteen altxorra gordetzen zen, eta gutxi batzuek, bizi zela bere gain asko eraman zituen hura zeramaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 257. orr.

Kontenplazio gorenaren gozotasunaz ohi baino beteago eta zerutar gurarien sugarretan isiotuago, jainko-dohainen isuri oparoa sentitzen hasi zen.  Elizen arteko biblia   Jb 38,7

Aita txit santuak beretzat eta beretarrentzat nahi izan duena [...] zerutar jakintzaren jarduera guztietan eta perfekzio gorenaren bilaketan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 278. orr.

Kontzeptu politikoak [...] arimaren -arima alde batetik esentzialki zerutar, bestetik orain gaixotuaren- kategorietan pentsatzen badira, [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 75. orr.

Amaren begiratua baldin bada lurtarra, zeinek ukatu guri zerutarra dela lurra.  Berria - Kultura   2004-04-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gauza zerutarrak (3); zerutar izakien (3); zerutarra dela lurra (4)

debot zerutiar (3); gorputz zerutiarrak (3)


zerutiar ik zerutiar.

zerutikako ik zeru 12.

zerutiko ik zeru 11.

zerutresna ik zeru 30.

zerutxo iz adkor zerua.

Nolanahi ere, [Peter] zerutxo bat da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 285. orr.


zesar iz enperadorea.

Inperioaren bere berrantolaketan (292), bi zesar izendatu zituen, bi augustoei beren eginkizunetan laguntzeko: Galerio eta Konstantzio Kloro.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Hauxe bera gertatu zen Galerio zesarrak bultzatutako jazarpenaren ondoren, Dioklezianoren inperioaren azkenengo bi urteetan.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Soiltzea aurrerapena bada, asko aurreratu dugu horretan, gaur egungo zesarrek eta haien andreek arau bakarra baitute begiratzekoa: gizalegeko agertzearena, noski.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 49. orr.

Euskal-Herriko Zesar handia, aita-lehen eta guraso lehena, gure Albia zaharrean jaiotakoa.  Berria - Kultura   2004-02-14


zesarea 1 iz umekia umetokiaren horman ebaki bat eginez ateratzean datzan ebakuntza.

Haurra trabeska heldu zen eta, zesarea egin behar izan zioten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 192. orr.

Nire amak placenta praevia izan zuen -plazentaren askatze goiztiarra, alegia-, eta ni bide normaletik ateratzeko gauzak okertu zirenez, zesarea egin behar izan zioten. Txerriekin hasi omen ziren zesareak egiten, gero, dena ondo zihoala eta, emakumeekin probatu zuten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 409. orr.

Jakin dudanez, Zesar bera ere zesarea bidez jaio zen, eta horregatik esaten omen zaio operazio horri zesarea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 409. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zesarea ebakuntzak murrizteko, odoleko azido laktikoa neurtu eta hormonarik ez ematea aholkatu dute.  Berria - Gaiak   2004-05-30


zesargo iz enperadoregoa.

Federiko bera, munduko enperadorea, jaun handia eta tirano handia, Erromako diadema eraman zuten printzeetako azkena, bere zesargoa ez zegoelarik germaniar erregetzarekin bakarrik elkartua, Bizargorrirena bezala, baita Ekialdeko siziliar despotismoarekin ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 133. orr.


zesarismo iz pertsona batek botere osoa bereganatzen duen eta ondorengoa izendatzen duen sistema politikoa.

Gogoratu besterik ez dugu egin behar "erreserbako" barbaroek alboko zibilizazio baten erlijio nagusia hartzera jotzen dutela heresiaren forman [...] eta albo-estatu unibertsalaren zesarismoa erantzunbeharrik gabeko monarkiaren forman, ez tribu-legean baizik eta ospe militarrean oinarritua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 145. orr.

Erroma, Aitasantutza eta Eliza erromatarraren zesarismoa egin dira Ebanjelioko izpiritua bihurritu eta mendebaldeko gizaerara egokitzearen kargu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 276. orr.

Beste garai bateko zesarismoa landu du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-18


zesartar izlag Zesarrena, Zesarri dagokiona.

[Liu Pang-en] politika pixkanaka bere bidea egitea izan zen, bere aurrekoaren zesartar helmugarantz augustotar adostasun-itxuraren bidez iristeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 48. orr.


zesio1 iz gai bakuna, sodioaren eta potasioaren taldekoa, zilarraren kolorekoa 28,6 °C-tan urtzen dena, (Cs; at. z. 55).

Zesio-137 isotopo erradiaktiboak 45.260 kilometro koadro kutsatu zituen, Ukrainaz, Bielorrusiaz eta Errusiaz landa.  Berria - Gaiak   2006-04-19

Zesio 137 material erradioaktiboa atzeman zuten atzo Zumarragako Arcelor Alambron enpresara iritsitako altzairu hautsa zuen karga batean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01


zesio2 iz uztea, lagapena.

Zer zentzu zuen atzerritik egindako zesio hark jadanik ezarritako zerbaitetan?  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 300. orr.


zesta (orobat zezta g.er.) 1 iz zesta-punta.

Hernandezek, aldiz, dena dauka zestan jokatzeko, primerako atzelaria da.  Berria - Kirola   2004-10-20

Iriondo-Rekalde palan eta Alberdi anaiak zestan, finalera.  Berria - Kirola   2004-01-04

Zestak badu aurten bere txapelduna: [...].  Berria - Kirola   2004-09-12

Urrezko Zestako eta Urrezko Palako torneoek badute jabea: Goixerri-Lopezek irabazi dute zestakoa (30-25), eta Gaubeka-Garmak palakoa (45-39).  Berria - Kirola   2004-01-06

Mutrikuko udal pilotalekuak jaialdi mistoa izango du bihar arratsaldean (18:00), bertan zestako eta esku-huskako partidak jokatuko baitira.  Berria - Kirola   2004-07-21

Euskal Herriko Banakako Pala Txapelketa eta Binakako Zestakoa aurkeztu dituzte Deportivon.  Berria - Kirola   2004-10-01

Floridan, zesta, dirua baino ez da.  Berria - Kirola   2004-10-20

Baldako jaialdiak zesta hutsa baino gehiago dira, partida nagusiaz gain beste ekitaldi batzuk antolatzen dituztelako.  Berria - Kirola   2004-09-11

2 (hitz elkartuetan)

Partidaren aurretik, antolatzaileek zesta eskolako gaztetxoekin amerikar erarako kiniela antolatu dute.  Berria - Kirola   2004-09-17

Zesta munduko beste izen handi askok bezala, Jose Migel Arregik Atlantikoa zeharkatu zuen Floridako pilotalekuetan jokatzeko.  Berria - Kirola   2004-10-20

Paleta larruz, pala motza eta zesta modalitateetan, berriz, hasierako ligaxkak bukatu dira, eta final-laurdenak hasiko dira orain.  Berria - Kirola   2004-02-24

Durangoko San Faustoetako Zesta Torneoan.  Berria - Kirola   2004-10-14

Munduko Zesta Txapelketa.  Berria - Kirola   2004-09-22

Goikoetxea-Enbilek Baronio-Irastorzaren aurka jokatuko dute Munduko Zesta Txapelketako finala.  Berria - Kirola   2004-10-02

Bereikuak bereganatu du Euskadiko Banakako Zesta Txapelketa, iragarpen guztien kontra.  Berria - Kirola   2004-09-12

3 zesta-puntan erabiltzen den xistera sakona.

Nik normalean hiru zesta erabiltzen ditut, baina bezperako finalerdian bi zahar erabili nituenez, finalerako beste berri bat nahi nuen.  Berria - Kirola   2004-09-16

Egigureni deitu nion, bera donostiarra da eta finalera joatekoa zenez badaezpada zesta bat eramateko esan nion.  Berria - Kirola   2004-09-16

Zesta hautsi, eta Egigurenek utzi behar izan zizun, azaldu ezazu?  Berria - Kirola   2004-09-16

253 egun praka zuriak eta zesta jendaurrean jantzi gabe.  Berria - Kirola   2006-02-15

4 zesta-punta (orobat zestapunta g.er. eta zeztapunta g.er.) plekako pilota jokoa, xistera sakonaz eta atxiki jokatzen dena.

Enbilek begi onez ikusten ditu zesta-punta berpizteko egiten ari diren saioak.  Berria - Kirola   2004-10-08

12 1/4etan: Zesta puntako pilota partida.  Herria   2003-09-04

Bederatzi hilabete itxita pasatu ostean, zesta-puntako pilotaleku mitiko batek bere ateak irekiko ditu gaur.  Berria - Kirola   2004-07-30

Gizonak zesta-puntan jokatu, ikusi ditudan gehienak bezain ondo jokatu izan du.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 31. orr.

Kuban zesta puntako munduko kopa frantsesek irabazi, horra lehen berria.  Herria   2001-09-13

Zesta Puntako Munduko kopa ere huna behingoan lehen sariarekin.  Herria   2001-09-13

Paueko pilotalekuak argi printza bat piztu du zesta-punta profesionalaren etorkizunean.  Berria - Kirola   2006-04-20

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Euskadiko Zesta-punta Txapelketaren finala gaur Gernikan: Lander-Enbil eta Bereikua-Iriondo.  Berria - Kirola   2004-10-30

Euskadiko Binakako Zesta-punta Txapelketako hiru partida jokatu ziren atzo Gernikan.  Berria - Kirola   2004-10-19

Mutrikuk aurtengo jaietarako antolaturiko zesta-punta torneoko lehen finalerdian.  Berria - Kirola   2004-07-24

Gotzon Enbilek, Zumaiako zesta-punta eskolako beste harribitxietako batek, inor gutxik erakuts dezakeen garaipen zerrenda lortu du azken urteotan.  Berria - Kirola   2004-10-08

Euskal Herriko zesta-punta denboraldiko azken txapelketa gaur arratsaldean jokatuko da Gernikan.  Berria - Kirola   2004-10-30

6 zesta-puntalari (orobat zestapuntalari) zesta-puntan jokatzen duen pilotaria.

Zestaoko Candido Ibar zesta-puntalari ohiaren semea da, eta Urtain boxeolari famatuaren iloba.  Herria   2005-10-20

Pablok ere pilotaren bidea hartua zuen, profesionaletan sartzekotan zagolarik zesta-puntalari gisa.  Herria   2005-10-20

Mizel THERET dantzaria, Xabier AMURIZA eta Xabier EUZKITZE bertsulariak, Mixel ITURRIA Xiberotar zesta puntalaria, [...].  Herria   2005-03-17

Jai Alai hori pario leku da, euskal zestapuntalariek aratsetan jokatzen dituzten partidekin.  Herria   2004-12-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

binakako zesta (4); euskadiko binakako zesta (3); euskadiko zesta (8); euskadiko zesta punta (3); euskadiko zesta txapelketako (4); euskal herriko zesta (3); munduko zesta punta (3); munduko zesta txapelketa (5); munduko zesta txapelketak (3); munduko zesta txapelketako (6); munduko zesta txapelketan (3); pala eta zesta (4); pala zesta (3)

zesta punta (46); zesta punta txapelketa (4); zesta puntako (7); zesta puntan (7); zesta txapelketa (8); zesta txapelketak (3); zesta txapelketako (12); zesta txapelketan (6)


zestagile iz

Hala, final egunerako hitzordua egin nuen zestagilearekin larunbat goizerako.  Berria - Kirola   2004-09-16


zestapunta ik zesta 4.

zestapuntalari ik zesta 6.

zestoar izlag/iz Zestoakoa, Zestoari dagokiona; Zestoako biztanlea.

Zortzi lagunek osatzen dute Ttakunpa, eta gehienak zumaiarrak eta zestoarrak dira.  Berria - Kultura   2004-06-08

Berriako langile den Margari Eizagirre zestoarra ere, gaur pasatzekoa da epailearen aurretik.  Berria - Euskal Herria   2004-11-20

Zestoarrak 21 aldiz altxa zuen 125 kilokoa.  Berria - Kirola   2004-05-16

Kaputxinook, apaltasun-seinale gisa, norberaren herria izaten dugu deitura bakarra: lazkaotarrak Aita Lazkao eta zestoarrak Aita Zestoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 54. orr.

Zestoarrek ezezkoa eman diote errausteari.  Berria - Euskal Herria   2004-12-14


zeta1 (436 agerraldi, 122 liburu eta 28 artikulutan; orobat seda 77 agerraldi, 29 liburu eta 3 artikulutan) 1 iz zenbait intsekturen beldarrei darien gaia, zuntzak osaten dituena eta ehungintzan erabiltzen dena.

Europa mendebaldeko jaun eta handikiek beren emazte zein amoranteentzat nahi zuten zeta, pisurik ez duen oihala, emakumea jantzita ere biluzik bezala uzten duena.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 105. orr.

Suitzako erlojuak, Lyongo belusak eta zetak, Ingalaterrako kotoiak, zalgurdi eta orga atalak, fruituak, lekaleak, [...].  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 89. orr.

Lehen motako trukeak mundu-sistema desberdinen artean gertatu ohi dira (adibidez, zetaren salerosketa Asiaren eta Europaren artean Erdi Aroan).  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 46. orr.

Zetaz eta satenez apainduta doa bere ezkontzara.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 182. orr.

Bera ohean etzanda zetazko izara artean -oker ez banago-, ni botila bat xanpain eskuan gelan sartzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 182. orr.

Haren zetazko jantzi arinaren pean sumatzen dira ere bi bular arin.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 30. orr.

Burdinazko eskua zetazko eskunarruaren barruan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 259. orr.

Zetazko banderatxoari luzaz begiratu ondoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 105. orr.

Oihal handi fina izaten da, zetazkoa edo ehunezkoa, askotan kolore anitzekoa, gorputz guztia biltzen duena.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 34. orr.

Eskuak leunak zeuzkan oso, zeta bezain finak, baina jela bezain hotzak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 23. orr.

Materialari eskuetan jariatzen utzi zion, zeta baino suabeagoa, haizea bezain arina.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 184. orr.

Norbaitek zeta tarratatzen duenean bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 228. orr.

I. mendea: Asia erdialdea (egungo Uzbekistan barne), Zetaren Bide Handia deituaren zati garrantzitsua zen.  Berria - Harian   2005-05-19

2 (izenondoekin)

Zeta mehea zeharkaturik, eguzkiak kili-kiliak eragiten zizkion, bizkarra ferekatzen zion esku bat bailitzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 196. orr.

XX. mendeko lehenengo DIUa Alemanian ezarri zioten emakume bati, 1909. urtean; uztai formakoa zen, eta zeta naturalarekin eta animali mintzarekin egina zegoen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 96. orr.

Urrin iraunkorra zen, larruazalari zeta finaren antzera itsasten zitzaiona.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 203. orr.

Behin behean, eseri egin zen, zeta arrosa-kolorea orratzez eratxiki zuen belaun gainetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 144. orr.

Inportazioko oso puru garestiak Tiborrentzat eta Endrerentzat, eta zeta lodizko xal more argi bat niretzat.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 77. orr.

Zeta urdinezko gorbata bat zuan, amak txikitan egin zidana Lepo luzeko blusa zeta berdezko bat jantzita zeukan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 211. orr.

Ahotsak eskaileretan behera, gizon baten oinak botak jantzirik, neska baten oinak sandaliak jantzirik, zeta arrosazko hankak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 188. orr.

Zeta arrezko kasaka polit higatu bat zeraman, forruzkoa zirudiena.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 190. orr.

Masustondozko gider luzeko mandolina, zeta bihurrituzko bi hari besterik ez duena eta tonu laurdenetan gozatua dagoena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Barnealdea zeta zeru-urdinez forratua zuen kotxe baten atzealdean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 32. orr.

Zeta metalizatua estalki modura erabiltzen baitzen hegazkinetan.  Berria - Euskal Herria   2004-07-04

1931n asmatu zuten mikroskopio elektronikoa eta ondoko urtean, zeta artifiziala nola bideratu aztertzen ari zirela, Wallace Hume Carothers eta bere taldeak erraz hausten ez zen zuntz gogor bat aurkitu zuten, plastikoan oinarritua: nylona.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 66. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Kondesak berak aukeratzen zituen, urtero-urtero, paretetarako zeta-oihalak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 23. orr.

Aire librean utzi diren zeta puskak bezala.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 153. orr.

Bertan naftalina- eta zeta-usaina nabarmena zen, aulki batean botatako arropari zeriona.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 122. orr.

Gako batetik dilindan zegoen zeta-antzeko zerbaitek kilikak eragiten zizkion belarrietan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 189. orr.

Disimilazio molekularra; hartzidura; berezko delako sortzea; ardoari buruzko ikerketak; zeta-harraren eritasuna; garagardoari buruzko ikerketak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 181. orr.

Zeta-tximeleta emeak oso urrutitik erakartzen ditu arrak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 145. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zeta arrosazko (6); zeta beltzezko (4); zeta bezain (4); zeta gorrizko (4); zeta puruzko (3)

zetazko alkandora (4); zetazko arropa (3); zetazko atorra (4); zetazko gorbata (3); zetazko hari (3); zetazko izara (3); zetazko izara artean (3); zetazko jantzi (5); zetazko oihal (8); zetazko oihalak (4); zetazko paper (4); zetazko paperean (3); zetazko pijama (3); zetazko soineko (10); zetazko zapi (14); zetazko zapi bat (4)


zeta2 iz alfabetoko letra (z, Z).

Gizon hori apaizkume bat da eta... esan nahi dut, atzerakoi bat, bere arima bezain beltza, eta "esku" hitza zeta batez idatzi banu ere ez zukeen txintik aterako ni gaizki geratzen uztearren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 62. orr.

On Camilloren begietara jauzi egin zuen lehen gauza "demokratzia" bat izan zen, te eta zeta ondo nabarmenez idatzia.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 291. orr.

Eta zio esaten zuen aldiro, ia modu komikoan markatzen zuen zeta.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 193. orr.

Etxera bidean sute-eskailerek eman didate atentzioa: bata bestearen gainean jarritako zeta hizkiak dirudite hauek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 97. orr.


zetabe iz bahe mota.

Bahearen sarea larriagoa eta metalezkoa, zetabearena xeheagoa eta telazkoa...  Herria   2003-05-15


zetaka iz itsatsirik geratzen den lohitasuna; orbana.

Azalean, argi eta garbi, zetaka horixka bat nabarmentzen zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 246. orr.

Horregatik lurra toki askotan zetaka gorriz ikusiko duzu, zangoz leherturiko zomorroak balira bezala.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 33. orr.

Tabako-zetaka horixka ezabaezin bat gelditu zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 84. orr.

Odol zetaka ilun batek blaitzen zion atorra garestia, eta emeki-emeki hedatzen zen zoruko zurajean barrena.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 251. orr.


zetar izond zeta zuntzarena, zetari dagokiona.

Beste adibide bat erabiliz erakargarritasunik eza erakusteko, joera baino, tximeleta zetarrak kapulua egiteko daukan sena aipa dezakegu.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 31. orr.


zetatsu (orobat sedatsu) izond ileaz mintzatuz, zetaren nolakotasuna duena.

Gaztaina koloreko ilea du, eskuekin oratzeko baino zetatsuagoa.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 74. orr.

Une batetik bestera desagertuko zitzaidan beldurrez, ukitu nion, laztandu nion, ferekatu nion ile zetatsua Sarari.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 41. orr.

Arretarik handienaz zaintzen zituen bere ile hori sedatsua eta bibotea, eta perfumea erabiltzen zuen, diskretuki, eskuzapian.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 101. orr.


zetazeo iz arrain itxurako ugaztuna, eskuarki handia eta itsasoan bizi dena.

Zetazeoak babesteko neurri zorrotzagoak hartzeko eskatu du WWFk. Militarrek erabilitako sonarrak dira zetazeoen hondartze eta hiltzearen arrazoi nagusia.  Berria - Gaiak   2004-07-17

NATOk onartu du 180 dezibeliotik gorako soinu intentsitateak kaltea eragiten diela zetazeoei.  Berria - Gaiak   2004-11-03

WWFren arabera, sei zetazeo espezie desagertzeko arriskuan daude.  Berria - Gaiak   2004-07-17

Asko dira, bestalde, nahi gabe arrantzatutako zetazeoak ere.  Berria - Gaiak   2004-07-17


zeton izond

Baita Dunedain basatiak ere, Iparraldeko Mendikariak, Lebennin, Lamedon eta Hegoaldeko feudoetako gizonen armadaren buru zetonak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 149. orr.


zetro iz metal bikainezko makila bitxiduna, erregeek eta kidekoek aginpidearen ezaugarri erabiltzen dutena.

Ez da ona askoren buruzagitza; izan dadila bat eta bakarra buruzagi, bat eta bakarra errege, berari eskaini baitizkio Kronosen seme zuhurrak zetroa eta legeak, horien bidez Biltzarrean erabakiak har ditzan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 30. orr.

Buruan koroa; zetroan bitxiak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 141. orr.

Ondoren Zisnea; honen eskuineko hegalak Cefeoren eskua eta zetroa ukitzen ditu, eta ezkerreko hegala Casiopearen gainean geratzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4370. orr.

Oraindik neure pertsona xixtrinaren gainean pausaturik zituen begiak, eskuan zeukan zetroko bola bezain borobilak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 49. orr.

Honela, erregeak erahilik, tronuen lehen maiestatea eta zetro harroak lurjota zeutzan.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 371. orr.

Hantxe nintzen mugitu gabe, txiki eta penagarri, koloso horailaren eta haren zetro beldurgarriaren aurrean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 49. orr.


zeu 1 izord zu; zu-ren forma indartua. ik zerori.

Zeu maite zaitut, Patricia.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 42. orr.

Zeu zara zeure burua babestu behar duena.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 110. orr.

Zeu izan zinen San Roke festetako numero nagusia, anarkista italiar bat urkamendian.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 22. orr.

Zeu izango zara, bada, nire jauregiko buru, eta zuk esana egingo du herri osoak.      - 0. orr.

Zeure presentzian, zeu aurrean zarela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 100. orr.

Azken batean zeu mareatuko zaituzte.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 153. orr.

Zoaz zeu afalorduan eta entreteni ezazu gure "Zaldi-musu", txotxoloa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 211. orr.

Ez, ez, zeu zara gonbidatua.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 301. orr.

Eta zeu bakarrik heldu zara?  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 227. orr.

Bai, zuk, ahulena zeu zara eta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 132. orr.

Jar zaitez ba zeu sukaldari!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

Bedeinka zaitzatela Jaunak zerutik zeu eta zeure emaztea.  Elizen arteko biblia   Tb 9,6

Oroit zaitez nola etorri zinen zeu hona.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 143. orr.

Koitadua zeu, trapuan pupua baizik ez duen gaizo hori.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 15. orr.

Puzzle horretako osagaia zinen zeu ere.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 119. orr.

Etxe honetan, izan ere, ez gaude seguru, ez ni eta ezta zeu ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 284. orr.

Aurrera zoaz etengabe, motorrak gau eta egun martxan baitabiltza, entzuten dituzu, sentitzen dituzu, eta zeu ere etengabe aurrera zoaz, baina, mugitu, eguzkia bakarrik mugitzen da, edo ilargia.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 112. orr.

-Zeu ere ez zara hemengoa, ezta? -galdetu zion Malcok.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 29. orr.

-Zu zeu nahi zaitut, horra -gizonak, ausarkeria harrigarriz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 217. orr.

Jakin bezate zure eskua dela, zu zeu, Jauna, nire alde ari dena.  Elizen arteko biblia   Sal 109,27

Eromena, batzuetan, horixe besterik ez da, antza: zeure buruaren oharmena erauzten dizun zirimola bat; orduan, ez zara zu zeu, zirimola bera baizik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 110. orr.

Nik ez dakit besterik eskatzen zu zeu izan ezik, ez baitut irrikatzen beste ezer.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1028. orr.

2 (nork kasuan)

Gauzen izaera zeuk gobernatzen baituzu, eta zu gabe ez baita ezer argitara irteten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 33. orr.

Zeuk bota ninduzun eta!  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 50. orr.

Zeuk eman zenion lantegiko nominak lapurtutakoan lortutako diruaren erdia.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 143. orr.

Pantxo zure anaia balitz, zeuk joan beharko zenuke basomutilei otordua eramatera, Adela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 220. orr.

Izan ere, zeuk bakarrik sosega ditzakezu hilkorrak bake lasaiz.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 35. orr.

-Atera zeuk likorea -esan zidan, kikara bat nire aurrean jarri eta gero-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 30. orr.

Eta zeuk ikus, beraz, nola eta non elkartuko garen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 243. orr.

Ba zeuk joan beharko duzu zeure bila, eta zeuk aurkitu semaforoa pasatzeko arrazoia.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 139. orr.

-Zeuk esan zein egunetan, han izango naiz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 128. orr.

Zeuk erantzun!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 48. orr.

-Ba, hain buruargia bazara, egizu zeuk -erantzun zion Ronek purrustaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 155. orr.

Azkenik, intsumiso euskaltzaleak, zeuk maitasunez tratatuak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 60. orr.

Prest nago guztiaren ordaina emateko, zeuk deritzozun eran.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 593. orr.

Zeuk aireratutako kaka zaharrak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 50. orr.

Erostazu zeuk, nik ez dut erosi nahi.  Elizen arteko biblia   Rt 4,6

Zeuk ere bai, Patri, zeuk ere bai.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 112. orr.

-Tori, edazu zeuk ere; konpainiarik gabeko edana ez da batere ona.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 108. orr.

Jo zeuk ere tragoxka bat.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 182. orr.

-Zuk zeuk aipatu zenuen, ez nik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 66. orr.

Baina, Jainkoarren, zuk zeuk denok hilobiratuko gaituzu eta.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 27. orr.

Ikusiko duzu zuk zeuk izan nahi duzula izakietan handienarengandik izatea hartu duzulako.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 158. orr.

Ez al zenidan zuk zeuk esaten Monalisarena nuela irribarrea?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 30. orr.

3 (nori kasuan)

Zer iruditzen zaizu zeuri, Patri?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 19. orr.

Konta iezadazu zeozer zeuri buruz.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 200. orr.

Zoaz, bada, orain, zeharka ezazu lurralde hau, luze eta zabal, zeuri emango baitizut.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 43. orr.

Zeuri -eta geuri- dagokizunez, ez zinen nire lagun bakarra eta banituen adiskide minagoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 39. orr.

Zeuri eta zeure ondorengoei emango dizuet Abrahami eta Isaaki agindu diedan lurraldea.  Elizen arteko biblia   Has 35,12

Haren bular tinkoetan aurkitu zenuen zeuri ihes egina zitzaizun denbora gaztearen zantzua.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 83. orr.

Guztiagatik eskerrak eman diezazkizula Espiritu Santu Laguntzailearekin batera, zeuri eta berari atsegin zaizuen bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 151. orr.

Mesede egingo dizu zeuri ere.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 179. orr.

Baina ez nizuke holakorik gomendatuko zeuri ere on egingo ez balizu!  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 17. orr.

4 (bestelakoak)

Hartara, ez izan atsegin zeugan, egin zintuen harengan baizik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 310. orr.

Berri ezazu zeure bulkoa, sortu zeugan ekaitza, maita, desira, eska eta akuila maitasuna.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 122. orr.

5 (noren kasuan) ik zeure.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

orain zeu zara (5); zaitez zeu (6); zara zeu (8); zara zeu ere (5)

zeu al zara (4); zeu baino (6); zeu bakarrik (6); zeu be (5); zeu ere (79); zeu ere ez (6); zeu eta zeure (5); zeu eta zure (3); zeu etorri (4); zeu ez (3); zeu gurekin (3); zeu gurekin ez (3); zeu izan (15); zeu izan ezik (3); zeu izan zinen (3); zeu izanen (4); zeu izanen zara (4); zeu izango (18); zeu izango zara (12); zeu maite (4); zeu maite zaitut (3); zeu zaitut (3); zeu zara (89); zeu zara nire (5); zeu zara zure (3); zeu zarela (17); zeu zaren (3); zeu zarena (4); zeu zarena zarelako (4)

zinen zeu (6); zinen zeu ere (4); zoaz zeu (6); zu zeu (115); zu zeu ere (5); zu zeu eta (7); zu zeu izan (3); zu zeu zara (8); zu zeu zarela (6)

diozu zeuk (3); duzu zeuk (13); duzu zeuk ere (3); duzu zuk zeuk (4); egizu zeuk (6); erostazu zeuk (3); esaiozu zeuk (3); ez duzu zeuk (3); ezazu zeuk (3)

zeuk aipatu (3); zeuk aukeratu (4); zeuk bakarrik (14); zeuk bota (3); zeuk deitu (4); zeuk diozu (4); zeuk duzu (5); zeuk duzu giltza (3)

zeuk egin (15); zeuk egin zenuen (3); zeuk egina (3); zeuk egindako (3); zeuk eman (10); zeuk ematen (3); zeuk erabaki (11); zeuk eramango (3); zeuk ere (79); zeuk ere ez (9); zeuk esan (37); zeuk esan duzu (10); zeuk esan zenidan (3); zeuk esana (5); zeuk esana da (4); zeuk eta zure (3); zeuk ezagutu (3); zeuk hala (3); zeuk hartu (3); zeuk hitz (6); zeuk hitz eman (4)

zeuk ikus (4); zeuk ikusi (15); zeuk ikusi zenuen (3); zeuk ikusiko duzu (9); zeuk izan (4); zeuk jakingo (8); zeuk jakingo duzu (7); zeuk nahi (26); zeuk nahi duzuna (8); zeuk nahi izan (3)

zeuk onartu (4); zeuk onartu duzu (3); zeuk sartu (3); zeuk sortu (3)

zeuk utzi (3); zeuk zaindu (4); zeuk zeure (5)

zuk zeuk (125); zuk zeuk egin (4); zuk zeuk erabaki (3); zuk zeuk ere (8); zuk zeuk esan (5); zuk zeuk ez (4); zuk zeuk ikusi (5); zuk zeuk izan (3); zuk zeuk onartu (3)

zaizu zeuri (3); zeuri begira (4); zeuri buruz (3); zeuri dagokizu (5); zeuri ere (9); zeuri eta zure (4)


zeuek izord 1 zuek izenordainaren era indartua.

Apal zaitezte zeuek ere, berak goraltxa zaitzaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 110. orr.

-Edo zeuek al zarete otsoak?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 146. orr.

Ut, ut, zeuek izango zineten lehendabizikoak ni gelatik ostikoka botatzen haren izena aipatze hutsagatik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 309. orr.

Zeuek zaituztet lekuko: ba ote da ni beste jainkorik?  Elizen arteko biblia   Is 44,8

2 (nork kasuan)

Frantsesak, zeuek eman behar dituzue lehenengo kolpeak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 221. orr.

Ni zeuek lotu beharko nauzue urkabean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 113. orr.

-Zeuek esan eguna.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 94. orr.

Neure burua eskaintzen dizuet, aholkua, laguntza eta babesa emateko, zeuek nahi duzuen erara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 484. orr.

Esan israeldarrei: zeuek ikusi duzue nola mintzatu natzaizuen zerutik.  Elizen arteko biblia   Ir 20,22

Zeuek hildako animalien larru eta hezurrak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 330. orr.

Zeuek zeuen federik ez dutenak tratatzen dituzuen bezala tratatzen zaituztegu guk bezala sinesten ez duzuenok.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 151. orr.

· Orduan, zeuok ere zeuen gutuna uztea erabakiko duzue.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 260. orr.

3 (nori kasuan)

Neuk emango dizuet jaten zeuei eta zuen seme-alabei.  Elizen arteko biblia   Has 50,21

Zuen gurasoei eta zeuei eman nizuen lurralde honi.  Elizen arteko biblia   Jr 7,14

Besarkada bero bat zeuei, beti gogoan xeraz eta esker onik handienaz izaten den honek.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 269. orr.

4 (noren kasuan) ik zeuen.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eman zeuek jaten (3); izan gogoan zeuek (4)

zeuek atera (3); zeuek ere (18); zeuek ere esklabo (4); zeuek esan (4); zeuek eta zuen (3); zeuek ez (3); zeuek ikusi (5); zeuek nahi (5); zeuek nahi duzuen (3); zeuek zarete (6)

zeuei eta zuen (3)


zeuen zeuek-ek -hots, zuek izenordainaren genitiboak-, perpauseko nor, nori edo nork osagaiari dagokionean har dezakeen era; zeure-ren indargarria. ik zeuek.

Ai zuek, zeuen begitan jakintsu, zeuen ustetan zentzudun zaretenok!  Elizen arteko biblia   Is 5,21

Zeuen zakil-muturra erdainduko duzue, nire eta zuen arteko itunaren seinale.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 48. orr.

Begira Abrahami, zeuen aitari.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 61. orr.

Zergatik ez zaudete zeuen logelan?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 160. orr.

Orduan, zeuok ere zeuen gutuna uztea erabakiko duzue.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 260. orr.

Beraz, ez sartu muturrik horretan, zeuen onerako da-eta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 130. orr.

-Zuei bost axola Gryffindor, zuei zeuen burua bakarrik axola zaizue.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 142. orr.


zeuenganatu, zeuengana(tu), zeuenganatzen du ad zeuengana ekarri, zeuen bihurtu.

Saia zaitezte Jesu Kristo gure Jaun eta Salbatzailea gero eta gehiago ezagutzen eta haren onginahia zeuenganatzen.  Elizen arteko biblia   2 P 3,18

Nire herriko jendea zeuenganatu nahi duzue zeuen probetxurako.  Elizen arteko biblia   Ez 13,18

Horrela, kristau ez direnen errespetua zeuenganatuko duzue, eta ez duzue inoren beharrik izango.  Elizen arteko biblia   1 Ts 4,12

Ez erakarri heriotza zeuen bizitza okerbideratuz, ez zeuenganatu hondamendia zeuek egindakoaz.  Elizen arteko biblia   Jkd 1,12


zeuenkoi izond pluraleko bigarren pertsonan aipatzen direnez mintzatuz, bere nahi edo interesari soilik begiraturik jokatzen duela adierazteko erabiltzen duen izenondoa.

Emakumeak hain zarete zeuenkoiak!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 453. orr.


zeure zure-ek -hots, zu izenordainaren genitiboak-, perpauseko nor, nori edo nork osagaiari dagokionean har dezakeen era; zure-ren indargarria. ik zeu. (ikus beheko konbinatorian zeure adizlagunaren agerraldi maizkoenak)
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

al duzu zeure (14); behar duzu zeure (7); da zeure (14); didazu zeure (7); diozu zeure (45); diozu zeure buruari (24); dituzu zeure (32); dizut zeure (7); dut zeure (6); duzu zeure (199); duzu zeure burua (71); duzula zeure (8); duzun zeure (11)

egin zeure (6); egiozu zeure (10); egiten duzu zeure (6); eman zeure (9); erakutsi zeure (6); esan duzu zeure (6); esan zeure (6); eutsi zeure (8); ez diozu zeure (6); ez duzu zeure (30); ez ezazu zeure (6); ez jarri zeure (7); ez utzi zeure (8); ezazu zeure (52); ezazu zeure burua (9); ezazu zeure zerbitzari (6); gorde zeure (6); harremanik izango zeure (9); hartu zeure (10)

iezaiozu zeure (10); ikusi duzu zeure (8); ikusten duzu zeure (25); itzazu zeure (18); itzul zaitez zeure (15); izan zeure (7); izango zeure (13); jarri zeure (13); jaunak zeure (6); lagun hurkoa zeure (11); nauzu zeure (10); nazazu zeure (18); niri zeure (14); niri zeure arauak (6)

orain zeure (9); saldu zeure (10); saldu zeure ondasunak (8)

utzi zeure (15); zaindu zeure (9)

zaitez zeure (42); zaitu zeure (6); zaitut zeure (7); zara zeure (28); zenion zeure buruari (9); zenuen zeure (27); zenuen zeure burua (7); zenuke zeure (12)

zeure aberastasuna zeruan (8); zeure ahalmen (7); zeure ahalmena (6); zeure ahalmenaz (9); zeure aita (12); zeure aitaren (23); zeure ama (7); zeure amak (7); zeure anaia (18); zeure arauak (7); zeure arima (12); zeure artean (8); zeure aurpegia (12); zeure aurrean (15); zeure aurretik (8); zeure baitan (39); zeure baitatik (11); zeure barnean (7); zeure barruan (6); zeure begiak (11); zeure begiz (7); zeure bekatuak (6); zeure bidea (6); zeure bidetik (8); zeure bihotz (7); zeure bihotza (10); zeure bihotzean (9); zeure bizia (10); zeure bizitza (18); zeure bizitza osoan (6); zeure bizitzaren (6); zeure borondatez (7); zeure buru (7); zeure burua (344); zeure burua bezala (12); zeure buruan (11); zeure buruarekin (24); zeure buruaren (28); zeure buruaren jabe (7); zeure buruari (141); zeure buruaz (20)

zeure egoitza (8); zeure emazte (10); zeure emaztea (6); zeure errua (8); zeure erruki (8); zeure esku (36); zeure eskuz (11); zeure etxean (12); zeure etxeko (7); zeure etxera (9); zeure gain (13); zeure gogara (10); zeure gorputza (9); zeure haserre (9); zeure herri (24); zeure herri israelen (6); zeure herria (30); zeure herriaren (7); zeure herriari (11); zeure herriko (7)

zeure indar (9); zeure indarra (7); zeure indarraz (6); zeure inguruan (8); zeure izen (7); zeure izena (7); zeure jainkoa (29); zeure jainkoak (16); zeure jainkoaren (16); zeure jainkoari (8); zeure jaunaren (7); zeure kabuz (19); zeure kasa (7); zeure kontra (6); zeure lana (6); zeure lehen (6); zeure maitasun (11); zeure maitasuna (6); zeure mirabe (10); zeure morroi (13); zeure morroi honi (7); zeure nagusiari (6)

zeure ondasun (7); zeure ondasunak (12); zeure ondoan (6); zeure onera (8); zeure onerako (8); zeure promesaren (6); zeure seme (47); zeure seme alabak (8); zeure semea (7); zeure semearen (6); zeure sinesmenak (7)

zeure zerbitzari (62); zeure zerbitzari davidi (8); zeure zerbitzari hau (6); zeure zerbitzari honen (6); zeure zerbitzari honi (13); zeure zerbitzarioi (7); zeure zeurea (6)

zoaz zeure (12); zoaz zeure bidetik (6); zu eta zeure (7); zu zeure (11); zuk zeure (49); zuk zeure burua (7)

zeure zeurea (6); zeurea da (9)

zeurekin izango (17); zeurekin izango nauzu (10)


zeureganatu, zeuregana(tu), zeureganatzen du ad zeuregana ekarri, zeure bihurtu.

Zertarako zeureganatu mundu osoa, baldin arima galtzen baduzu?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 331. orr.

Nola lortuko duzu Lupe zeureganatzea?  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 181. orr.

Zeure aholkuz nauzu gidatuko eta, azkenik, ospez zeureganatuko.  Elizen arteko biblia   Sal 73,24

Hori lortuz gero, hortik aurrerakoa erraza zenuke: gauza onak zeureganatu eta txarrak baztertu.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 146. orr.

Ene seme, egidazu jaramon, zeureganatu gogo onez nire ikasbideak.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,26

Emakume krudela, ba ote niretzat zuk zeureganatu ez duzun zorionik?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 410. orr.

Adiskideen arreta zeureganatzen saiatu zara.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 24. orr.

Liburuetan aurkitzen dituzu, aipu horiek zure baitako hariak dardararazten dituzte, eta horregatik jasotzen dituzu, bat etortze horren funtsaz jabetu nahian; haietan datzan jakituria zeureganatzeko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 82. orr.


zeurekoi izond singularreko bigarren pertsonan aipatzen direnez mintzatuz, bere nahi edo interesari soilik begiraturik jokatzen duela adierazteko erabiltzen duen izenondoa.

Nik garbi hitz egingo nioke zure lagun horri; esango nioke: Gizon zeurekoia, anker samarra, indartsua, osasuntsua, zeure oinazeak pairatzen dakizuna eta inoren sufrikarioetarako bihotz-itxia zara?  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 293. orr.

-Zeurekoia zara, gero!  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 181. orr.

Hain zeurekoia ez bazina, ez zenuke hori ahaztuko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 98. orr.

Oso zeurekoiak zarete benetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 141. orr.

Zeurekoi hutsa zara.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 120. orr.


zeurekoikeria iz zeurekoi-ri dagokion nolakotasuna.

Zugan ez balego bezala itxurak eginez, ez al zitzaizun gailendu, orduan ere, zeurekoikeria?  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 80. orr.

Pentsamenduak eten egin direla eta zeurekoikeriak bizi zaituela.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 14. orr.

-Krudelkeria ez, hori zeurekoikeria galanta da!  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 16. orr.


zeuretar iz zeure familiakoa, artekoa, aldekoa, alderdikoa den pertsona.

Esadazu, bada, zergatik egin duzun ihes zeuretarretik eta guregana etorri.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 150. orr.

Bekatu eginda ere, zureak gara, zure agintea aitortzen baitugu; baina ez dugu bekatu egingo, bai baitakigu zeuretartzat gauzkazula.  Elizen arteko biblia   Jkd 15,2

Agiraka egiten duen aitak bezala probatu zenituen zeuretarrak, baina errege errukigabeak bezala aztertu eta kondenatu zenituen besteak.  Elizen arteko biblia   Jkd 11,10

-Ba al duzu beste zeuretarrik hemen?  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 53. orr.


zeuretu, zeure(tu), zuretzen du ad zeure bihurtu.

Kasurik gehienetan, lehen harremanean solaskidearena baino goragoko maila bat zeuretzea edo zeuretzat irabaztea komeni da: ezarian irabazi, hala ere, onez onean, hura uxatu edo eta nabarmenegi goitu gabe.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 253. orr.

Gizonaren indarra baino gehiagoko zorabioa sentitzen nuen haren ondoan, Atxikiezina, Ikusezina, Hila zeuretzeak ematen duen poz sakon, azaldu ezina.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 201. orr.


zeurok izord zeuek.

-Zerbitzatu zeurok, jaunok.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 239. orr.

-Zeurok arduratuko zarete, orduan? -esan zuen aleman-jatorria adierazten zuen frantses behartu batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 211. orr.

Nolanahi, lagunok, izar-lokei begira, ez jarri gero zeurok koloka, seko lokatuta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 449. orr.

Santosek esan zidanagatik, zeuroi kontatutakoaren oso antzekoa azaldu zidan niri ere.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 40. orr.

Nik esaten dizuet: maita itzazue zeuron etsaiak eta on egin ezaiezue gorroto zaituztenei.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 161. orr.

Ni ez nintzen nahikoa heldua zeuron ahotik horrelakorik jakiteko.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 171. orr.


zezeil iz otsaila.

Kepa 1944ko zezeilaren 14an jaio zan, Plentziako Isuzkitza auzoko Sitse baserrian.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 25. orr.

Zezeil batean hil zan eta aurreko zemendian gaixotu.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 60. orr.

Gerrea akabau aurretik, zezeilaren 27an ezagutu eben ingelesek Francoren gobernua.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 136. orr.


zezel 1 izond hitzak ongi ebaki eta ahoskatu gabe mintzatzen dena. hed

"Jeggtse edegg bat egin behagg dut", esaten zuen bere ahoskatze zezelarekin, erre-merreka.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 176. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Hire aitatxori ikasitako errezetarekin, erantzun zion Marckek, artean oka eta hizketan orduantxe ikasi izan balu bezain ele zezel.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 112. orr.

3 (adizlagun gisa)

Zezel eta zezelka, totelka ezinean dabilen negu udaberri girorako horretatik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 50. orr.


zezelarazi, zezelaraz, zezelarazten du ad zezeltzera behartu.

Gogo biziz ematen zien muin haur-gorputz atalen irudiei eta, bihotza urtzen zion Haurrarenganako gupidak hitz gozoak zezelarazten zizkion, haurren erara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 404. orr.


zezeldu, zezel(du), zezeltzen 1 du ad zezelka esan.

"Ondo nago, aita", zezeldu zuen Adrianek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 320. orr.

-Lapur baten lana... -zezeldu nuen, entzuten ari nintzenak zozoloturik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 119. orr.

-George, burutik zaude -zezeldu zuen eta bat-batean barreka hasi zen inozoki.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 452. orr.

-Nire ustez -zezeldu zuen, eternitate baten buruan-, hobe genuke...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 299. orr.

-Eskerrik... eskerrik asko -zezeldu zuen Julenek, deseroso.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 120. orr.

Sumintzen joan ahala hitzak ahoan pilatu zaizkio, eta, saio bat egin arren, hitz batzuk zezeltzea besterik ez du lortu: "... eskapo..." "...baino makurrago...".  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 55. orr.

Nire eztarri lehorra erantzun ergelen bat zezeltzeko ahaleginetan ari zen bitartean, [...].  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 56. orr.

2 irud/hed

Motoreak zerbait zezeldu zuen eta gero, marrumaka hasi zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 205. orr.

Harenga horrek antz handiagoa daukalako fraideek handik sei edo zazpi mendetara botako dituzten prediku bihurriekin, orduan doi-doi zezeltzen hasten zen hizkuntza baten ahalmen laburrak eskain zezakeenarekin baino.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 60. orr.


zezelka adlag hitzak ongi ebaki eta ahoskatu gabe. ik zizaka.

-U- U- Utismoa -esan zuen, zezelka.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 225. orr.

-Ez, ez dakit -esan zuen zezelka-; hemen zen arestian, baina joan egin da berriz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 273. orr.

-Aski da, Jacques, aski da -esan nion zezelka.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 226. orr.

Hi haiz -esan zuen Quenuk zezelka-, itxaropenik ez nian kasik, alajainetan!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 65. orr.

-Baina... adats hori bada, izan? -galdetu nion zezelka, harridurak, izumenak eta errukiak asaldaturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 202. orr.

Lisak ezetz esan zuen zezelka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 372. orr.

-Ikaragarri pozten naun -zezelka-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 392. orr.

Ahotsa doinuz aldatzen entzuten nion; negar egiten zuen, zezelka, hartu zuen agindu ezin eutsizkoak atsekabeturik, menderaturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 321. orr.

Lehenbiziko urte haietan baino askoz gehiago hitz egiten zuen, baina, Chrisek zioenez, ia zezelka hasten zen tarteka, aztoraturik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 203. orr.

Emakumeak erraz ito zezakeen: gizona zezelka ari da, hitz zentzugabeak esaka, begiak ixten ditu, negarrez hasten da, ezpainak kliskaka.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 44. orr.

-Nor zara zu, andrea? -galdetu zion Mikel Strogoffek hitzak zezelka esanez, ongi ahoskatu ezinik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 208. orr.

Hura ez zen hitz egitea, zezelka egitea zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 141. orr.

Zezelka mintzatu zen segidan: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 55. orr.

-Baina, egiatan... -egin zuen zezelka, eta ez zuen esaldia amaitu.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 79. orr.

Erdi zezelka esan zituen, bere lagunari begietara begiratu gabe-.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 52. orr.


zezelkatu, zezelka(tu), zezelkatzen du ad zezelka esan. ik zezeldu; zizakatu.

-Barka iezadazu, gehiegi ari naiz sufritzen -zezelkatu zidan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 166. orr.

Atzera egin nuen, izumenak herbaldurik, ozta-ozta zezelkatuz: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 208. orr.

-Ez, jauna... -zezelkatu zuen-, baina... bada... gela hori ez baita zabaldu... bada... hil zenetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 167. orr.


zezelkatze iz zezelka esatea.

Jendearengan ikaragarria, barkaezina eta nazkagarria iruditzen zitzaion guztia maitagarri bilakatu zen bat-batean, hala nola diren haurtxoarengan maitagarriak helduen ibilera antzeratzeko ahalegin baldarrak, jenialtasun-txinpartek distirarazitako zezelkatze josigabea, oker eta hutsegite barregarriak eta kankateko mingarriak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 88. orr.


zezen 1 iz behiaren arra. ik xexen.

-Denak behiak dira? Zezenik ez dago?  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 13. orr.

Haien zezenak huts egin gabe ernaltzen du, txahalik galdu gabe erditzen behia.  Elizen arteko biblia   Jb 21,10

Arraza bereko behi eta zezenetan, batzu primatuak izan dira Akitaniatik kanpo direnak, Alpetan frango gora ere haziak berdin!  Herria   2001-03-01

Plaza zezenak jokatzeko erabiltzen zela ez zegoen dudarik, horixe adierazten zuten plazara begira zeuden balkoi guztien gaineko zenbakiek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Hareatzan matadorea, honezkero zazpi banderilla iltzaturik dituen zezenaren bizkarrezurrean ezpata sartzen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 36. orr.

Joxe Marik gelditu ninduen, zaldi baten trosta gelditzen duen zezenak bezala; biok lurrera erori ginen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 224. orr.

Leihoa itxi zuen zezenen marruma entzutean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 142. orr.

Altzinoo eta uharteko feaziarrek hori ikusirik, Poseidonen ohorez hamabi zezen erre zituzten, uhartea mendi azpian ezkuta ez ziezaien.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 94. orr.

Uste genuenean ezen zezenak betean eta ezinbertzean harrapatuko zuela, aitzitik, toreatzaileak zezenari burtzia sartu, eta zaldiak, bizpahiru jauzi bizkorretan, zezena saihesten zuen eta harenganik alde egiten eta urruntzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Zezenei banderilak sartzen dizkietenean bezala.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Entzierroan korrika ari zela, adarra sartu zion zezenak ezkerreko ipurmasailean.  Berria - Euskal Herria   2004-08-17

Bere bigarren zezenak harrapatu egingo du Jose Amoros, gora altxatuko du, lepoan sartuko dio adarra eta, oso larri zauriturik, toreatzailea plazatik atera behar izango dute.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 42. orr.

Gizakia ez du jateak bakarrik mantentzen, eta hargatik du toreatzaile edo zezen-hiltzaileak zezena hiltzen, eta ez akabatzen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 109. orr.

Txinan edo Irlandan ere zezenak jainkoen irudia hartu izan ohi du askotan: indarra, menderatzeko gogoa.  Berria - Kultura   2004-07-22

Urteetan aurrera joan arren, zezena dirudi.  Berria - Kirola   2004-02-19

· -Nork jarri kaskabiloa zezenari? -Luis Angelek.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 95. orr.

Izan ere, idazle lotsati eta ausardia gutxiko garenok ere, zaila izan baitugu zezenak hesiaren bestaldetik lasai ikustea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 42. orr.

Har dezagun zezena adarretatik.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 133. orr.

Zezenari adarretatik heltzeko unea zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 103. orr.

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Harri beltz baten aurrean lepoa egin diet zezen sakratuei.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 47. orr.

Zezen ederrak eta bikain haziak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 40. orr.

Zezen handien eta publiko zorrotzaren feria da hemengoa.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 297. orr.

Zezen zangarra eta gartsua zen, gorria, gainerakoak bezala. Zezen gazteak, ahariak eta bildotsak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Ez harropuztu zeure burua handietsiz, zeure indarrak alferrik galduko zenituzke, zezen gazteak bezala.  Elizen arteko biblia   Si 6,2

Gerlari adoretsuen haragia jan eta munduko buruzagien odola edango dute, Baxango ahari, arkume, aker eta zezen gizenena balitz bezala.  Elizen arteko biblia   Ez 39,18

Pospolo bat pizten zenean, haien buruek kulunka egiten zuten eta paretan zabaltzen ziren, eta txikiagotu eta handiagotu egiten ziren zezen hegodunen eta pertzen formak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 121. orr.

Gizaki zezenburu bat ikusiko du, edo zezen erdigizaki bat.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.

Segi ezak Zurriolan behera, edo emaiok bazka suzko zezenari!  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 95. orr.

Behin garbikuntza-ohikunea amaituta, hartu akasgabeko zezen bat eta ahari bat.  Elizen arteko biblia   Ez 43,23

Gero, barkamen-opariko zezena hartu eta erre egingo duzu horretarako ezarritako lekuan, santutegitik kanpo.  Elizen arteko biblia   Ez 43,21

Minardi izena kendu eta Toro Rosso deitu zion Red Bull edo zezen gorria italieraz eta diru kopuru handia inbertitu.  Berria - Kirola   2006-03-09

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

La Farge Estatu Batuetan country deitzen zaion musika egiten -sortzen eta abesten- duen kantari eta showman-a da: rodeo-etako zaldun, zezen-hezitzaile, bidaiari...  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 135. orr.

Zezen-hiltzea ere gauza arautu bat da, giza arrazoi bat duena, ez-si-eta-ez-no akabatze hutsa ez dena, nola bailitzateke zezenari buruan bi tiro eman eta bertan seko uztea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 109. orr.

Plazatik kanpo bizi ziren donostiarrek eskubidea omen zuten zezen jokoa zenean hara joateko.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 109. orr.

Hazparnek ez badu zezen jokoen ohidurarik, duela 250 urte hauetan behi lasterrak izaiten dira.  Herria   2005-05-12

Zezen korridak jende zibilizatu asko dibertitzen du oraindik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 57. orr.

Erran behar da bazela denendeko, kantu, antzerki, pilota, soinu, behi eta zezen harrapatze, zikiro...  Herria   2004-07-08

Gizon sendokotea zen hura eta zezen-lepoa zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 228. orr.

Uztailaren 18an faxistek odol-kolpea jo dute, eta kolpean amaitu dira uda hartako zezen-ametsak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 49. orr.

Galizia kenduta, zezen narru osoa korrituta nago.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 162. orr.

Zurak zezen lekedarekin bakarrik bat egiten du eta oholen hariak maizago apurtuko dira, lekedaren itsaspena askatuko den baino.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 453. orr.

Etsaiek inguratzen naute, zezen-talde handia bailiran, basabere izugarriak bailiran.  Elizen arteko biblia   Sal 22,13

Zeru zuriari orro eginik, zezen-saldotik urrun.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 69. orr.

Egiozu mehatxu Egiptori, kanaberadiko piztiari, haren zezen- eta zekor-tropelari.  Elizen arteko biblia   Sal 68,31

Jauregitik zezen-plazarako desfilea are ikusgarriagoa izan zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 158. orr.

Aitak eta bertze handiki haiek organizatu zuten zezen-ikuskizunean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 159. orr.

Haien aurpegiek giza aurpegiaren antza zuten aurretik; lehoi-aurpegiarena eskuinetik, zezen-aurpegiarena ezkerretik eta, azkenik, arrano-aurpegiarena.  Elizen arteko biblia   Ez 1,10

Ertzaren azpialdean, inguru guztian, zezen-irudiak zituen.  Elizen arteko biblia   2 Kro 4,3

Salomonek tenplurako eginak ziren bi zutabeen, hamabi zezen euskarri zituen uraxkaren eta orgen brontzeak.  Elizen arteko biblia   Jr 52,20

Lehen izakia lehoi antzekoa zen; bigarrena zezen antzekoa.  Elizen arteko biblia   Ap 4,7

4 irud/hed

Apustuak kontra atera dituk baina egundoko zezena duk Mohammed.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 64. orr.

5 pl zezenketa.

Gero, zezenak ikusten segituko dut, beste hiriburu batzuetan barrena.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 297. orr.

Parisko bere lagunak gonbidatu ditu aste osoa Nafarroan ematera, zezenetan eta jaietan.  Berria - Kultura   2004-09-30

-Zezenetara joan nahiko lukeela dioenak "zein da zure iritzia zezenketez?  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 50. orr.

Hotelera, zezenetara joateko sarrera-txartelen bila baino ez zen joan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 295. orr.

Aurreko egunetan berriz, Donostiako zezenetan, diktadorea, Franco bera zen plazako presidente egona.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 293. orr.

6 suzko zezen ik beherago 12.

Ondotik dantzaldia eta gauerditan suzko zezena. Igandean eta astearte gauerditan suzko zezena.  Herria   2003-06-26

Margo horren gaia: suzko zezen bat jendeen artean ibilki besta egun batez.  Herria   2005-02-27

Aratseko 6-ak eta erdietan, suzko zezena, besten bururatzeko.  Herria   2003-01-21

Matxakito! Segi ezak Zurriolan behera, edo emaiok bazka suzko zezenari!  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 95. orr.

7 zezen buru (orobat zezenburu g.er.)

Nahi gabe ere sortzaileak bere marka uzten du: bati musker bat marraztu dio besoan; "nik ere nahi dut" hurrenak, eta zezen-buru bat, "Sitting Bull buruzagia bezala", esan dio.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 151. orr.

Euriekin batera, txita zezen-buru bilakatu zen; zezen-burua, behi astun bat; behia, berriz, ume egiteko zorian jarri zen, baina umea egin ordez, lau ertzak korapilaturik zituen maindire bihurtu zen, eta, maindirea, sagarrez bete... Akaso konturatu egingo zen zezen buru harekin bizikleta baten eserlekua eta heldulekua egin zitzakeela.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 15. orr.

· (izenondo gisa) Dena emateko prest zegoen gazteari, dena kenduko diote: bere burua aurkituko du munstro, korrikaldian doala, azken behakoan apika, arkupeetako erakusleiho batean; gizaki zezenburu bat ikusiko du, edo zezen erdigizaki bat.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.

8 zezen laster (orobat zezenlaster g.er.) iz pl zezenketa.

Igandean, aratsaldeko 6etan, zezen lasterrak Baionan.  Herria   2003-07-10

Ortzirale aratsean, Baionan, zezen-lasterrak Portugaleko moldean.  Herria   2005-07-14

Zezen lasterrak, neurri onean eta behar den artarekin hartuz geroz, ez dira berenaz bekatu.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 102. orr.

Behi laster, zezen laster, pilota partida eta gaineratiko, bestalde ere izanen da haatik mugimendu Baionako bestetan.  Herria   2001-08-02

Aratsaldean zezen-laster lekuan, ainitz josteta, kantu eta ximinokeriek loriatu baitzituzten!  Herria   2001-05-17

Beraz, aipu da lehenik, Eskuliburuko dekalogoaren bosgarren manamenduko Ez duzu hilen! aginduaren ondotik sartzen den, Zezen laster antolatzaileen aurka, 1567an, PioV.ak zabaldu zuen eskumikoa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 45. orr.

9 zezen lasterka iz pl zezen lasterrak.

Zezen lasterkak eta beste kondatu ondoan, batek erran omen zien etxekoeri: "Gauzak arras gaizki doaz Espainian.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 168. orr.

10 zezen lasterketa iz pl zezen lasterrak.

Erran ohi zuen Joanes honek zezen lasterketako josteta horietan, gehiago ikasten zela etsaiari ihes egiten, ezen ez etsaiari buru egiten.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 102. orr.

Erlisionez, maitasunez eta jakitatez argitzen zuten gizon anitzek eta, komunzki egiten den bezala, zezen lasterketak kondenatzen zituztenek, lasterketa horiek berak onartu zituzten.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 106. orr.

Ber denboran, musikariek zezen lasterketetan entzuten diren doinu horietako bat jokatuko zuten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 226. orr.

11 zezen-plaza (orobat zezenplaza g.er.)

Hala bada, Zezen-plazaren ingurua kasik osorik egin eragitean bere burua publikoari erakusteko bidea eman zioten Ernest Hemingwayri.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 296. orr.

Gaur ez dabil inor zezen-plazako hareatzan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 68. orr.

Begira, zezen-plazako 7. tendidoan, Bilboaldeko gaizkinik handienak biltzen dira...  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 169. orr.

Gabi jada zezen-plazako eskaileretan dago, eta behera eta behera doa estropezuka.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 73. orr.

Zezen plazako eremuaren birmoldaketa plana eta auditoriuma eraikitzeko proiektua.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Aratsaldeko 5etarik goiti Zezen plazan "Capea" eta behi laster irringarriak.  Herria   2004-05-13

Aratseko 9etan, zezen plazan, kontzertu handia, Manu Chao eta Fermin Muguruzarekin.  Herria   2003-07-31

Uztailaren 21ean euskal indar jokoa zezen plazan 21etan Donostiako zezen plaza ere kontzentrazio eremu gisa erabiltzeko prestatu zuten gerra amaitzear zela.  Herria   2003-07-17

Mounaren erakustaldia Madrilgo Las Ventas zezen-plazako korridan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 30. orr.

Hiriaren hazkundeari aurre egin nahian, etxebizitza gehiago non eraiki pentsatzen hasi zen udala, eta zer eta zezen-plaza zaharra begiz jo zuen.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 66. orr.

ACB Ligan ikusle kopuru handienaren marka Madrilgo zezen plaza egokituak du.  Berria - Harian   2006-01-20

Udalak festetarako ekartzen ohi zuen zezen plaza aldakorretik mekano ketu bat baino ez zen gelditu.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 164. orr.

12 zezen suzko suzko zezena.

Aratseko 10 orenetan zezen suzkoa erre dute, karrika guzitik kurri zabiltzala, hor ere jostatu dira, batez ere haurrak,  Herria   2001-08-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azpeitiko zezen plazan (9); baionako zezen plazan (7); behi eta zezen (5); narruzko zezen (4); tolosako zezen plazan (6)

zezen bat bezala (3); zezen baten antzera (4); zezen beltz (3); zezen buru (4); zezen gaztetan (3); zezen laster (6); zezen lasterrak (23); zezen lasterrak baionan (7); zezen plaza (42); zezen plazak (6); zezen plazako (16); zezen plazan (89); zezen plazara (11); zezen plazaren (18); zezen plazatik (4); zezen zuri (7)

gauerditan suzko zezena (9); susko zezena (3); suzko zezena (21); zezena bezala (3)

zezenak harrapatu (3); zezenak harrapatuko (4)

zezenaren adarrak (3)

toreatzaileak zezenari (3); zezenari adarretatik (8)

zezenen gainean zegoen (3)


zezenburu ik zezen 7.

zezenkari iz zezenketaria.

Zezenkariez eta Julio Iglesiasi buruz jakin nahi dute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 182. orr.


zezenketa 1 iz zezenak jokatzen diren ikuskaria; zezenak jokatzeko antzea.

Diktadurarentzat zezenketa Espainia esentzialaren sinbolo esentzialetakoa zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 293. orr.

Behi laster, zezenketa, dantzaldi, kantu, soinu, dantza, pilota partida, karro apaindu eta beste, denetarik izaiten da!  Herria   2001-08-09

Zezenketa Arlesen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 287. orr.

Fusilatze horietara zezenketara joaten diren bezala joaten ziren.  Berria - Harian   2006-04-14

Bilboko 1933ko abuztuko zezenketen afixa ikusgarria izan zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 36. orr.

Zezenketen kartelak hormetan nonahi zituen jatetxe txiki batean sartu ginen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 119. orr.

Kansas kafetegira joan zitzaizkion bila, eta bidean, zezenketa bat iragartzen zuen kartel batekin egin zuten topo: Ignacio Lerchundi Lerchundi "El donostiarra".  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 74. orr.

Danborradari buruz dio 1814an bertan, ingeles eta portuges gudarosteek hiria setiatu, harrapakatu, su eman eta erre ondoren, "berehalaxe kendu zirela hondakinak, zezenketa jokatzeko".  Askoren artean   «Rataplan» - 33. orr.

Oso anfiteatro ederra da, Arleskoaren antzekoa baina pixka bat txikiagoa, ez dago batere hondatua, Arleskoa Frantziako handiena da, batez ere zezenketak egiteko erabiltzen dira biak gaur egun.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 123. orr.

Asteazken arratsaldean, horrez gain, eta festaburu, zezenketa bat antolatu zen San Juan plazan.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 188. orr.

Probintzia osoan ospatzen ziren zezenketa garrantzizkoetatik bat ere ez zuen galtzen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.

Zezenketa batean bezala esesten dute, sartzen dizkiote suzko sastakai.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 110. orr.

Badakit edertasun oso bat dagoela zezenketei itsatsita, kultura oso bat, mitologia oso bat, balore-multzo oso bat, ez naiz zezenzaleen etsai, baina ez zait zezenketa gustatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 90. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ondo agerian azaldu zen haiengan zezenketa-ikuslearen morala; besteari, gudu-zelaian soldaduari, histrioiari, zirkuko toreroari ausardia eskatzen zion koldarraren morala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 279. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zezenketen kontra (3); zezenketen kontrako (4)


zezenketari 1 iz

Egun bi geroago, hobetotxo ibili ei zen zezenketaria.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 39. orr.

Koldartzat du zezenketari hori Ernest Hemingwayk.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 38. orr.

2 (adizlagun gisa)

Hori ere Espainian zezenketari ibilia zen eta, hara etortzeko konbentzitu du idazleak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 54. orr.

Ez zeukan mahaizainik eta bera telebistako zezenketari jarri zen.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 72. orr.


zezenko 1 iz idiskoa.

Laiaides, Aulisko apaiz bat, Agamenonen arimaren alde zezenko bat sakrifikatzen ari zela, gerlari ospetsuak agerraldi baten oparia egin zion.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 151. orr.

Horren ordez hareatzara Jose Agüero zezenko-hiltzailea atera behar izan dute, zazpigarren zezenari heriotza eman diezaion.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 42. orr.

2 irud/hed

Eta orain, Madrilera etortzen utzi behar al diogu hazitarako zezenko honi, gure lur sakratuaren bihotzera, beste ehun edo beste mila seme-alabatxo izan ditzan, nazionalismo baztertzailearen pozoia orotara zabaltzeko[...]?  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 225. orr.

Izengoitia paratu zidan: "Nabarrenkoxeko zezenkoa".  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 209. orr.


zezenlaster ik zezen 8.

zezenplaza ik zezen 11.

zezentxo iz zezen gaztea, zezenkoa.

Jan eta asebete zen Jakob, gizendu egin zen nire zezentxoa eta ostikoka hasi.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 231. orr.

Alde egin baino lehenagoko Miarritzeko oroitzapenen artean, nire gustukoena ez da harri beltzeko zezentxoa, ez maskor berezi bat ere, orain sinbolikoa dirudien beste zerbait baizik: itsas-aparrezko luma-etxe bat, apaindura gisa kristalezko behatxulo bat zuena.  Berria - Kultura   2006-01-31

Egun guztian zehar ikastetxeetako karpak, Tonbola, Tabernak: [...] kilikiak, erraldoiak, zezentxoak, fanfarreak, joaldunak [...].  Berria - Harian   2005-05-21


zezenzale izond zezenen zalea dena.

Ez naiz zezenzaleen etsai, baina ez zait zezenketa gustatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 90. orr.

Zezenei eta zezenzaleei langa atzetik begiratzea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 104. orr.

Zezenzaleen buletinetik erauzitako orria eman zion, zetorren udako ikuskizunen iragarpena egiten zuena.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 68. orr.

Carlos Barrenak, zezenzale porrokatua itxuraz, tertzioz aldatzea erabaki zuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 298. orr.

Don Juan mantxatar apatiko, triste bat zen, oso serioa, oso neurritsua, oso zezenzalea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.


zezin 1 iz haragi gazi eta ihartua. ik zezinki.

Ahitzen ari zen sua bizitu eta gero, altzibartarrek dutenetik eman diote eskekoari: zezina, taloa, ardoa.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 130. orr.

Zezina edo urdaiazpikoa ere ekarriko ziola; ez urdaia, noski, urdai frijitua koipea dariola eta bero-bero jan behar zelako, baina bai bestelako hainbat txerriki.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 268. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Arrats batean, zezina- eta aza-mokadu bat ahora eramatera zihoala, eskua gelditu zitzaion.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 163. orr.

Pastelak, arkumea, entsalada eder horiek, patata eta arraultza frijituak, babarrunak zezina zatiekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 113. orr.

Tristurak arintzen ditu -esan zuen Andreasek, zezina puska bat ahoan bueltaka zerabilela.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 94. orr.

Zezin pusketa bat aurkitu nuen eta txingarren gainean artopil batzuk.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 82. orr.

· Hartu zituzten Valparaisorako gutunak, behi-zezina eta artilea ugari, eta alde egin zuten haizea lagun eta antxetak jarraitzaile.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 52. orr.

Poloniatik zaldi-zezina eta chucruta; Norvegiatik izokina eta narbal itsas animaliaren adarra.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 256. orr.


zezinatu izond zezin bihurtua.

-Ahaztu egiten zaio beti behiki zezinatua ez zaidala gustatzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 94. orr.


zezinki iz haragi gazi eta ihartua. ik zezin.

Eguneroko eltzekoa, behikia oparoago aharikia baino, zezinkia ia gauero, zartagineko lodia larunbat oro, dilistak ostiraletan, eta usakumeren bat igandetako goxagarri.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 15. orr.


zezta ik zesta.

zeztapunta ik zesta 4.

ziaboga 1 iz ontzia biraraztzeko, alde bateko lagunek aurrerantz eta beste aldekoek atzerantz arraun egitea.

Ziabogan istriborreko arraunlariek bogatu egiten dute, eta ababorreko lehen hirurek ziatu, euren gorputza toletetara gerturatu, traineruak buelta har ez dezan.  Berria - Kirola   2004-07-28

3.500 metroko ibilbidea osatu beharko dute ontziek, eta lau luze eta hiru ziaboga egin beharko dituzte.  Berria - Kirola   2004-05-22

Lehen ziabogan elkarren arteko tartea bi segundokoa baino ez zen, galiziarren alde.  Berria - Kirola   2004-07-25

Pedreñak estriborretik egin zuen bigarren ziaboga, eta segundo pila ederra galdu zuen.  Berria - Kirola   2004-08-31

Kristobalek hasia baitzuen San Salvador-era itzultzeko ziaboga.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 400. orr.

Hirugarren ziabogan Castrori segundo bat atera zion, baina azken txanpan kantabriarrek hortzak estutu eta Bou Bizkaiaren aurretik igaro zuten helmuga bakarra.  Berria - Kirola   2004-07-18

Ez zekien pala airoski higitzen, arraunketaren balleta hausten zuen beti, beti gibeleko erramua jotzeko irian, baina beti batera-ezin berdinean, berdin sobera luze hartuz txanpan eta ziabogan, burua lepoan gordea, mokor, makur, muker, orain bezala.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 216. orr.

Arrauna da, arrauna, ziaboga-laguna.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 77. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bostehun bat metrora zegoela, "ziaboga harrigarria" egin zuen eta ziztu bizian desagertu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 46. orr.

Bou Bizkaiak segundo eskaseko abantaila zuen Ama Guadalupekoarekiko, baina oso ziaboga txarra egin zuten.  Berria - Kirola   2004-08-15

Zutik ageri zen oraino Zulaikak abante guztia sartuta ziaboga zakarra egin zuenean abaorrera, hurrengo baga handia txopadan hartzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 234. orr.

3 irud/hed

Euskaldunon autokontzeptuan, Manuel Garagorri Larramendi (1690-1766) dugu ziaboga.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 317. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bigarren ziaboga (5)

azken ziabogan (4); bigarren ziabogan (6); lehen ziabogan (10)


ziabogadun izond ziaboga duena.

Zer dira ilargiaren kale horiek? Herriko kaleen antzekoak, edo estropadetakoen kale ziabogadun horien parekoak...?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 403. orr.


zialdoka ik zealdoka.

zianhidriko izond azidoez mintzatuz, almendretan aurkitzen dena, oso pozoitzua dena.

Hemen borreroak ez du azido zianhidrikorik erabiltzen ez dio laidozko pikotako lepokoari eragiten ez daki aizkoraz pikatzen ez du gillotina askatzen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 99. orr.


ziano izond urdin iluna.

Uhin-luzerak kolorea definitzen du (urdina, gorria, laranja, zianoa, fuksia, horia...).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 26. orr.


zianosi iz larruazalaren urdintzea, odolaren oxigenazio urriak eragina.

Eta bazirudien harridura horren eraginez zabaltzen zuela ahoa, hatsanka, zianosiak urdinduriko ezpainak arrain baten modura biribilduta.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 61. orr.


zianotipo iz argazkigintza zaharrean, kolore urdineko argazki kopia.

Begiaren zianotipo baten aurrean gertatuz gero, berehalaxe kexatuko litzateke kameraren zalea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 92. orr.


zianuriko izond zianuroarena, zianuroari dagokiona.

Gehiago aztertu dut orduan, eta konposatu zianuriko baten aztarnak ere aurkitu dizkiot biriketan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 130. orr.

Horrela izan bazen, norbaitek konposatu zianurikoarekin zorabiatu zuen, bizirik zegoela erre zedin.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 131. orr.


zianuro 1 iz azido zianhidrikoaren gatza.

Mineral preziatua ateratzeko erabiltzen duten zianuroak ibaietako ura eta lur azpiko akuiferoak kutsatu dituela salatu dute, esaterako, Huambocancha Baja herriko bizilagunek.  Berria - Gaiak   2004-08-26

Beste pozoi batzuek, hala nola zianuroa, artsenikoa eta eritasun infekziosoek sorturiko toxinak, modu konplikatuagoan funtzionatzen dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 241. orr.

Yusupovi kasu egiten badiogu, Rasputinek armadako soldadu talde bat etzateko adina zianuro hartu zuen Felixek eskainitako gozoki, pastel eta ardo gozotan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 252. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zianuro-ihesak detektatzeko sistema bat ere badutela dio horren inguruan enpresak.  Berria - Gaiak   2004-08-26

Zianuro maila, esaterako, baimendutakoa baino 40 aldiz handiagoa zela esan zuten.  Berria - Gaiak   2004-08-26

Zianuro-isuriak izan direla ere salatu du erakunde horrek.  Berria - Gaiak   2004-08-26


ziape 1 iz azaren familiako belar landarea, janarien bizigarri gisa erabiltzen diren hazi txiki beltzak ematen dituena (Brassica nigra).

Zergatik ez diozu ziape pitin bat botatzen?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 122. orr.

Hanburgerra ziape askorekin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 94. orr.

Ziapea har zezakeen mahonesa zelakoan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 29. orr.

Kobre-esmaltezko antoisin bat ziapearentzat.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 97. orr.

Txaplatak egin prestatu zizkidan ziapearekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 103. orr.

Benetan ote ziren saltxitxa haiek -ketchupez eta ziapez ongi igurtziak irensten zituzten haiek- txerri-saltxitxak?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 189. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Beharrezko dira desadostasuna, desberdintasuna, gatz alea eta ziape garaua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 55. orr.

Ziape garauak eta izarren esferak, biek hiru dimentsio dituztelako, elkarren antza dute, azken hori izugarri handia eta bestea guztiz ttikia izan arren, dimentsioen existentziaren ideia berbera dutelako bietan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 139. orr.

Konposatu sintetiko min bat da fenilo ziape-olioa, ziape-hazietatik ateratzen den gai batekin kimikoki erlazionatua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 136. orr.

Barruko gelan, zeramikazko ontziz beteriko apalak eta ziape-koloreko oihal batez estalitako mahai biribil bat zeuden.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 431. orr.

Ziape-gasak eta oraintsuago garatutako beste gai batzuek -sarinak, adibidez- larruazala igarotzen dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 77. orr.

Orotara 23 tona ziape-gas, arma kimikoak egiteko baliagarria den lantegi bat eta arma biltegi bi dituela aitortu zuen.  Berria - Mundua   2004-03-06


ziar ik zehar.

ziatika iz min bizia, mehakan eta zangoan sentitzen dena.

Adrianok ez zien batere federik medikuei, eta ziatika izan zuen batean bulgariar batengana joan zen aire-masajeen bidez senda zezan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 106. orr.

Vladimir Lujanek ere, ziatikak jota, azken partida jokatzeke utzi behar izan du.  Berria - Kirola   2004-12-09

Urtebete pasatxo ibili nintzen gerritik gaizki, ziatikarekin, eta ez nintzen osatzen.  Berria - Kirola   2004-03-30

Emazte hori aiaiaka etortzen zaigu lanera, bizkarretik minez, begitartea zimurdikatua eta soinean behera dena oinaze: ziatika garaiza, flebitisa beharbada, non ez den fibroma!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 151. orr.


ziatiko izond nerbioez mintzatuz, mehakan hasi eta zangoan eta oinean adarkatzen dena.

Martxoaren 3an ingresatu zuten azkenekoz, aldakan oinaze handia zuelako eta nerbio ziatikoan presioa eragiten zion konkorra irten zitzaiolako.  Berria - Euskal Herria   2004-06-05


ziazerba iz belar landarea, hosto bigun berde-berdeak dituena, barazki gisa ereiten dena (Spinacia oleracea).

Belar egosiak saltzen zituen; [...] erakustokian, ziazerba eta txikori oreek, ontzietan jarririk, pila biribilak osatzen zituzten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

Ziazerba oreak aztertzen zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

Ziazerba eta mingarratz sortak, orburu mordoak, babarrun eta ilar pilak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 50. orr.

Ziazerba azpilak eta mingarratz ontziak hozten ari ziren patio txiki baten atzealdean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 198. orr.

Ziazerba eta mingarratz alorrek, errefau, arbi eta azenario zerrendek, patata eta aza landare handiek beren zamau erregularrak hedatzen zituzten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

Sacramentoko bailara eta ibaiondoa ziazerba-tarta handi bat bezala ageri ziren leihatilatik kanpo.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 133. orr.


ziba (orobat xiba g.er.) iz zurezko jostailua, udare baten itxura duena, inguruan biltzen zaion soka baten bidez lurrean birarazten dena. ik zibota.

Iruditzen zaio soka busti bat lotu zaiola pixkanaka-pixkanaka gorputz-bueltan, ziba batean bezala.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 53. orr.

Orpo baten gain biraka hasi naiz, zibaren gisa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 309. orr.

Buruz behera balantza egiten nuenean, lurraren mugimendua sentitzen nuen, ardatza pittin bat okertuta, ziba handi-handi baten antzera poliki jiratuz.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 58. orr.

Zibaren gisa bizpahiru itzuli eman eta gero.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 112. orr.

Beste bat han zebilen gorputza birarazten bere lekutik mugitu gabe, zibaren antzera etengabeko jirabiran.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 245. orr.

Poliki-poliki, gorputz bakar hura lo bezala gelditzen zen, nola gelditzen diren zibak lo bere mugimenduaren onenera iristen direnean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 295. orr.

Koloretako ziba baten asmakizunaz finkatu zituen oinarrizko koloreen eta kolore-nahasketaren nozioak (ziba dantzatzean, haren koloreak batu egiten ziren, eta grisaren sentsazioa ematen zuten).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 43. orr.

Kontakizun bakoitzean badago beti, hori hala da, benetako erreferentziaren bat, errealitatearekin lotzen duen soka bat: itsasontziak lotzeko sokatzarra bezalaxe ziba dantzarazteko listari mehea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 9. orr.

Beherakoan, nik ez dakit zer gertatu zitzaigun, automobilak zibarena egin zuen, bidegainean koipe-aztarnaren bat zegoelako, baharbada.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 37. orr.

Tarte horretan nire buruak ziba batek baino jirabuelta gehiago eman zituen sotoko ganberan gertatzen ariko zenaz.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 82. orr.


zibaka adlag ziba bezala biraka.

Arratsean, lokaztua eta burumakur etxeratzen zen, ikasleen gorrotoa ahaztu ezinik; eta gelako zoruan zibaka aurkitzen zuen mutil lodi handikote haren besarkada bihotzaren erdi-erdiraino iristen zitzaion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 70. orr.


zibel iz hodei mota.

Tarteka, baita, txuri finez janzten, letxada zarpeo batzuk ei datoz nabarmentzen goialde horietan, batzuetan zibelak deitu mintz xuri fin baten antzera, edo pilatuxeago, tripaki-lainoen islan beste batzutan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 487. orr.

Zirru laino meharrak izan ohi dira koroa sortzen dutenak: 10-12 kilometro gora joan daitezke, izotz ale ttikiak direlarik han goian, zibelaren telatxo luze zabala bailiran.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 375. orr.

Bezperatik txori eta hegazti, laino eta zibel meharrena, aire eta haize xuxmur, hostajearen postura... dena erreparatuko zuen baserritarrak hurrengo egunak zekarkeen eguraldia asmatu beharraren behar nekez.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 26. orr.


zibelina 1 iz marta-mota, ilea marta arruntak baino luzegoa eta leunagoa duena.

Orduan ehiztariak ibiltzen dira sarri eskualde oparo horretan zehar, lepahori, zibelina eta batez ere azerien atzetik, haien larruen truke ordain ederra jasotzen baitute.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.

2 zibelanaren larrua.

Bihar Zandandango errege krudelak brokardoz, damaz figuratuz, urrezko oihalez eta zibelinaz apaindua duen bere ganbaran bainau bortxatuko.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 33. orr.


ziberaldiberekotasun iz aldiberekotasun zibernetikoa.

Eta antzeko gauza gertatzen da denborarekin: denbora kasik ziberaldiberekotasuna da ziberespazioan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.


ziberdenbora iz denbora zibernetikoa.

Ziberespazioan eta ziberdenboran ontologia desberdina dugu, ez da mundu fisikoarena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.


ziberdisidente iz disidente zibernetikoa.

73 ziberdisidente Internet erabiliaz agintarien aurkako kritikak zabaltzen dituztenak kartzelan daude.  Berria - Gaiak   2004-05-04

Punta-puntako teknologia erabiltzen dute bertako internautak kontrolatu, gustuko ez dituzten web orriak zentsuratu eta ziberdisidenteei eraso egiteko.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Txinan 62 «ziberdisidente» daude espetxean; Vietnamen eta Sirian, bana.  Berria - Gaiak   2006-01-04


ziberekintzaile iz ekintzaile zibernetikoa.

«1984 liburutik gertuegi gaude», dio Christian Moch ziberekintzaileak.  Berria - Gaiak   2006-01-05


zibereraso iz eraso zibernetikoa.

2004a, zibereraso mota guztien loraldiaren urtea.  Berria - Gaiak   2004-12-30


ziberespazio iz espazio zibernetikoa.

Ziberespazioaren espazioa ez da munduko espazioa: chat batean, kasu, Argentinako hiritar batekin, Australiako beste hiritar batekin eta Alemaniako beste batekin solasean gabiltza, baina elkarrekin komunikatzeko darabilgun espazioa ez da ez Argentina, ez Australia, ez Alemania.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Ziberespazioan eta ziberdenboran ontologia desberdina dugu, ez da mundu fisikoarena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Espazio-denbora-osotasun bat sortzea (ziberespazioa/zibernonahikotasuna).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.

Ziberespazioa, iraultza digitala, interaktibitatea... hitzetik hortzera dabilkigun hitz-jario berriaren erakusle dira.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 125. orr.

Internet eta ziberespazio garai global honetan munduko biztanleriaren %65 inguruk ez du inoiz telefonoz dei bat egin, eta %40ak ez du argindarrik.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 305. orr.


ziberfeminismo iz feminismo zibernetikoa.

Lehena ziberfeminismoari buruzkoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-04-09

Ziberfeminismoa izango du hizpide eta arte bisualen munduko bideo bat ere aurkeztuko du.  Berria - Kultura   2004-09-05


zibergela iz gela zibernetikoa, internet zerbitzua duen gela.

F. gizona atxilotu zuten herenegun Donostiako zibergela batean, ustez adingabeen aurrean masturbatzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Ertzaintzak azaldutakoaren arabera, 17: 30 aldera lekuko baten deia jaso eta bertaratu zirenean, Donostiako zibergela batetik presaka alde egin nahian harrapatu zuten atxilotua.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Atzo bertan Zibergela bat inauguratu zuten kutxako buruek Basurtuko Ospitalean.  Berria - Ekonomia   2004-02-03


zibergerrilla iz

EZLN izan zen lehen zibergerrilla.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 56. orr.

EZLN sozialismo errealaren osteko lehen gerrilla modernoa izan da, baita lehen zibergerrilla ere.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 108. orr.


zibergune iz gune zibernetikoa, internet zerbitzua duen gunea.

Trebatzen segitu nahi dutenek jakin dezate Arrosako zibergunera joan ditaizkeela (badira ere ziberguneak Alduden, Baigorrin, Donibane Garazin...).  Herria   2005-02-24

Laborariek beren PAC-eko deklarazionearen zuzenketa interneten bidez egiteko gisan, ziberguneak idekiak dituzte Izturitzen larunbat arratsaldetan 2etarik 6ak 1/2ak arte, eta Hazparnen Elgar zentroan astezken arratsaldetan, 2etarik 8ak arte, eta ostegun goizetan 9ak 1/2tik 12t'erdiak arte.  Herria   2005-02-03


ziberguru iz guru zibernetetikoa.

Esther Dyson ziberguruak dioen moduan, holako sarean lasai ibiltzeko gai ez dena eta horretarako prestatzen ez dena, luzera begira bere buruarentzat arazo bat izango da, eta besteentzat ere, ez dezagun ahantz.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 164. orr.


ziberkafe iz kafetegi zibernetikoa, internet zerbitzua duen kafetegia.

Ibai hegira bidean, ziberkafe batean sartu-irtena, postontziari begiratua emateko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 79. orr.

Bleeker kaleko 277.eko hauxe da topatu dudan ziberkaferik merkeena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 21. orr.

Zerrendan agertu nahi duten elkarte, ziberkafe eta internet sare guzien kontaktoan sartzeko prest da ANTIC elkartea.  Herria   2004-12-09

Txinako Gobernuak 16.000 ziberkafe itxi ditu azken hiru hilabeteetan.  Berria - Gaiak   2004-06-03

Internet herriko plazan jarri etxe bakoitzean jarri beharrean, edo ziberkafe batean, adibidez.  Berria - Gaiak   2004-03-27


ziberkilometro iz kilometro zibernetikoa.

Beren ordenagailua web cam tresnaz dohatua dutenek mundu guzitik segitu ahal izan dute Korrika zuzenean, funtsean ziberkilometroak erosiak izan dira Hego Afrikan, Australian, Kanadan, Argentinan, Iowan eta Israelen ere  Herria   2001-04-12


ziberkomunikazio iz komunikazio zibernetikoa.

-Mike izendatzen da, Tulsan sortua, indio-breiztar xarnegua, eta ziberkomunikazio gau baten buruan interes gune asko parekoak genituen, sexuaz aparte bistan dena.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 116. orr.


ziberkorrika iz korrika zibernetikoa.

Big Beñat eta ziberkorrika.  Herria   2001-04-12

Hogoigarren mendeko azken urteek eta hirugarren milurte berriak emaiten diote euskarari Internet sarean sartzeko parada: horren lekuko zuzena izan dugu aurten lehenbiziko "ziberkorrika".  Herria   2001-04-12


ziberlokal iz lokal zibernetikoa, internet zerbitzua duen lokala.

Ertzaintzaren arabera, 24 urteko gazte bat ziberlokal batean sartu eta bertako jabea eta bezeroak mehatxatu zituen labana batekin.  Berria - Euskal Herria   2004-04-27


zibermenpeko iz menpeko zibernetikoa.

Sindrome berria topatu zuela zioen: Internetekiko menpekotasuna! Zibermenpeko anonimoen taldea sortzeko proposatu zuen.  Berria - Harian   2005-01-23


zibernetika iz izaki bizi eta makinen kontrolari eta komunikazioari buruzko teoriek osatzen duten jakintza; informatika bidezko komunikazioa.

Sabethek ez zekien ezer zibernetikaz eta [...] ihardetsi behar izan nion robotari buruzko hainbat ume-irudikeriari, baita hainbeste haserrearazten nauen makinaren aurkako giza aiherkunde hain kamuts horri ere, zeinaren betiko argumentazio maiztuak behin eta berriro baitio gizakia ez dela makina bat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 110. orr.

Hala ere esperantza zegoen, automatizazioa eta zibernetika aurreratzen ari ziren, laster makinek eginen zuten dena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 367. orr.

Zehazkiago esateko, 1960 ondoko urteetan, zibernetika boladan zegoen urteetan, bestelako eredu batzuk proposatu ziren ikusmenezko munduaren egonkortasuna azaltzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 48. orr.

Nik argi adierazi nion gaur egungo zibernetikak zer ulertzen duen informaziotzat: gure ekintzak informazio ohi deritzen bulkada edo kinadekiko erantzunak izaten direla, hots, erantzun automatikoak, gehientsuenak gure nahimenari itzurtzen zaizkionak, erreflexuak, alegia, eta halakoak gizakiak bezain ongi gauza ditzakeela makina batek, edo hobeki agian.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 110. orr.

1944an familiak guztia galdu zuenean, Krakoviara joan zen, Psikologia ikasi zuen eta zibernetikara, matematikara eta filosofiara gerturatu zen.  Berria - Kultura   2006-03-28


zibernetiko izond zibernetikarena, zibernetikari dagokiona.

Gero gertatzen da ikusmenezko pertzepzioaren parte nagusia, garuneko prozesu guztiak bezala eredu mekaniko edo optikoetatik baino eredu informatiko edo zibernetikoetatik hurbilago dagoen informazioaren tratamendu baten bitartez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 23. orr.

Hauek jartzen dituzte oinarri teknikoak, gero eraikitzen den etxe zibernetiko horretan milioika lagun sartu ahal izan dadin.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 157. orr.

Pragmatismoaren liburutegi zibernetikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 387. orr.

Funtzio zibernetikoa: definizio honek sistemari edo organismoaren portaerari behatzen dio.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 291. orr.

Samingarria izaten da elurra ikusita harroskotzen ez den haur zibernetikoaren axolagabezia...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 11. orr.


zibernonahikotasun iz nonahikotasun zibernetikoa.

Horren esanahia azken boladan honako hau izan da: espazio-denbora-osotasun bat sortzea (ziberespazioa/ zibernonahikotasuna).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 95. orr.


ziberotar ik zuberotar.

ziberpolizia iz internet bidezko polizia.

Txinak 'Ziberpolizia' orrialdea jarri du abian, sareko orri pornografikoak aurkitzeko.  Berria - Gaiak   2004-07-18

Txinako Gizarte Segurtasunerako Ministerioak atzo jarri zuen abian Ziberpolizia izeneko web orria.  Berria - Gaiak   2004-07-18


zibersexo ik zibersexu.

zibersexu (orobat zibersexo) iz internet bidezko sexua.

Interneten menpekotasuna duten guztien erdiek baino gehiagok zibersexuaren menpekotasuna daukate benetan.  Berria - Harian   2005-01-23

Sarearen menpekoak edo zibersexuarenak?  Berria - Harian   2005-01-23

Guztiak Joanari konparatzen nituela alabaina, ordenadorean pasatzen zirenetarik bihi batek ez ninduen planeta mailako zibersexoaren alorrean erakartzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 74. orr.


zibersuizidio iz internet bidezko suizidioa. ik ziberzidio.

'Zibersuizidio izurriteaz' mintzatzen hasiak dira Japoniako eta munduko komunikabideak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 202. orr.

Kazetariak Japoniako kasua nabarmendu nahi du: "'Zibersuizidioari' buruzko eztabaida piztu da, Japonian kasuak asko ugaritu baitira".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 202. orr.


zibertegi iz zibergunea.

Publiko zabalari idekiak diren gelak deitzen dira Zibertegiak.  Herria   2003-07-31

Departamenduak 80 000 euro berexiak ditu zibertegi horien idekitzen laguntzeko hemen gaindi.  Herria   2003-07-31


zibertoki iz zibergunea.

Ur-pipatik erretzeko te-etxe tradizionalak nahiz internetetik nabigatzeko zibertokiak.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 18. orr.

Espaloi zabaletan, kebab tradizionala eskaintzen duten jatetxeen parean, gozotegi dotoreak daude, gazte jende mordoa biltzen dutenak arratsalde partean, baita disko-denda, liburu-denda, arropa-denda eta zibertokiak ere.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 45. orr.

Gaztetxo play-stationzale hiperaktiboz beteriko zibertokia, globalizazio geldiezinaren ikurretako bat.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 39. orr.


ziberzidio iz zibersuizidioa.

Poliziak «ziberzidio» edo Interneten hitzarturiko suizidio deiturikoak hirukoiztu egin dira Japonian 2003. urtetik.  Berria - Gaiak   2006-03-12


zibeta 1 iz ugaztun haragijalea, martaren antzekoa, ile gris zerrenda belzduna eta isats luzea dituena.

Zibeta oso jaki preziatua da Txina hegoaldeko Kanton probintzian eta ohikoa da merkatuetan horietako animaliak topatzea.  Berria - Gaiak   2004-01-06

Zibetak gutiziatzat dituzte Txinako gastronomian, baina galdekaturiko 24.000 pertsonetatik %70ek esan dute azken urtean zibetarik eta basa animaliarik ez dutelajan.  Berria - Gaiak   2006-04-20

OMEk zibetetan aurkitu du SARSa eragiten duen birusa.  Berria - Gaiak   2004-01-17

Vietnam, Laos eta Txinako hegoaldeko basoetan bizi diren zibetak aztertu dituzte ikertzaileek eta, esan dutenez, arriskuan dauden animaliok galzorian jar ditzake gaitzak.  Berria - Gaiak   2006-04-20

2 zibetak uzki aldean duen guruin batek jariatzen duen gaia.

Musketa (animalia baten jariakina), zibeta (era bereko substantzia) edo anbar arrea (balearen hesteetako hondakin digeritu gabeak) oso maiz erabiltzen dira, kantitate txikitan, lurringintzako nahasketetan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 138. orr.

Baltsamoa eta musketa nahasten ditut, anbar zuria eta zibeta, airea kirasten denean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 594. orr.


zibiko 1 izond herritarrena edo herritarrei dagokiena; zibismoari dagokiona.

Etika zibiko berri bat lantzea, "gizateria osoak onar litzakeen balore nagusi batzuk izanik euskarri: biziarekiko errespetua, askatasuna, justizia eta zuzentasuna, elkarrekiko errespetua, elkartasuna eta integritatea".  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 93. orr.

PSE-EE prest dago plataforma zibiko batekin koalizioa egiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-10-10

Euskalgintza zibiko bat behar dugu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 272. orr.

Zentro zibikoko zinemara eraman gintuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 119. orr.

Eraikuntzak, bere aldetik bi parte ditu: batak barru harresituak eta obra zibikoak leku publikoetan jartzea hartzen du, besteak eraikin pribatuen arloa hartzen du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 590. orr.

Berriro esaten du norberaren ezagutzak ondorengoei uztea, funtzio zibikoa dela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 130. orr.

Patuak nahi izan zuen Porta de Ferron Mogueime horietako bat izatea, zeren Ouroanarekiko maiteminak ez baitzuen bere ardura zibikoetatik eta taldeko interesak zein interes pertsonal justuen alde ateratzetik apartatzen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 399. orr.

Esan beharra dago Raimundo Sarriegi dela danborradaren arima, sentimendu zibikoei arima eman zien gizona.  Askoren artean   «Rataplan» - 21. orr.

Zein herrialdetako edo zein nazio zibikoko herritar diren kontuan hartu gabe.  Berria - Harian   2006-03-02

Estatua dagoenean, nazionalismoa zibikoa da, eta ez dagoenean, etnikoa.  Berria - Euskal Herria   2004-01-28

Profesoreak eztabaida espreski politikoa nahi baldin badu, onestasun intelektualak zein zibikoak, bera ere eztabaida hori egiteko dauden toki publikoetara joan dadila, agintzen du, beste edozein hiritar bezalaxe.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 78. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ez zen kolpe zibiko-militarra izan, orain agertu nahi duten bezala, ez zioten inori abisatu, ez zen politikoki antolatutako laguntza zibilik egon.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 116. orr.

Santuaren erlikia buruan joango zen prozesio zibiko-erlijioso bat egiteko erabakia ere hartu zuten.  Askoren artean   «Rataplan» - 23. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

prozesio zibiko (4); zibiko erlijiosoa (3)


zibikoki adlag era zibikoan.

Nazionalismo guztiek [...] hizkuntza politizatzen dute, etnikoki hau da, hitz egiten ez dutenak diskriminatuz, edo zibikoki hau da, biztanle guztiak hizkuntza ezagutzera behartzen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-28


zibil 1 izond herritarren multzoari edo haien arteko harremanei dagokiona.

Elkarte horiek Estatuaren menpean dauden pertsona zibilak baitira.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 107. orr.

Hildako zibilen kopurua zehazteko «ikerketa independentea» berehala abiatzea.  Berria - Mundua   2004-12-09

Aita Saindua ez da mundu osoaren jabe zibila ez tenporala.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 25. orr.

Garaipena da Errusiako gizarte zibil osoarentzat, ez soilik mugimendu ekologistarentzat.  Berria - Gaiak   2006-04-27

Gizarte zibil globalaren aroan Kant urrundu zaigu.  Berria - Kultura   2004-02-20

Bada, heriotza zibila duzu, bost-hamar urterako.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 61. orr.

Kode orokorra da, eta arazo zibil guztiak, testamendu bidezko edo bizien arteko ondasunen xedapenak, doteak eta emakumeen abantailak, feudoen etekinak eta pribilegioak, gobernu-arazoak eta abar arautzen ditu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 238. orr.

Printze hark beren lehen askatasun zibila itzuli zien, eta zentsua ordaindu beharra kendu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 282. orr.

Hori bai lege zibil miresgarria, ohiturak erlijioaren kontra gordetzen dituena!  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 133. orr.

Giza lege oro zibila da.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 192. orr.

Kode Zibila, Zigor Kodea, Merkataritzako Kodea eta Prozedura zibil zein kriminaleko kodeak Napoleon Bonaparteren armadak hedatu zituen Europan zehar.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 10. orr.

Erregistro zibil moduko bat osatzen dute hartara oroigarri horiek, familiako bizikizunen errolda antzekoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 18. orr.

Garai bateko hizkuntza politiko bat ikasi genuen bezala hizkuntza zibil bat dugula egiteko ohartu gara.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 94. orr.

Giza eskubide zibil eta politikoen Hitzarmena.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 80. orr.

Legeak bi hiritar gisa hartzen zituen aita eta semea, arauak ikuspegi politiko eta zibil hutsez emanez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 158. orr.

2 (militarra edo erlijiozkoa denari kontrajarria)

Bulego batera eraman gintuen; han gizon zibil bat geneukan zain, pistola mahai gainean zuela.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 69. orr.

Goi funtzionario zibil eta militarren emazteei.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 26. orr.

Alemaniar eta italiar aholkulariak, militarrak nahiz zibilak, denean dira.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 103. orr.

Sobera jende zibil hiltzen baitituzte palestindarren artean judu soldadoek.  Herria   2002-10-24

Chavezek ez du jende zibil asko ezagutzen.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 58. orr.

Aralarrek, Ezenarroren esanetan, «ezker abertzale zibil, zabal eta berritzailearen erreferentzia» izan nahi du.  Berria - Harian   2005-04-18

Errege Katolikoek sorturiko milizia zibila (1476), hirietatik kanpo egiten ziren okerrak zigortzeko asmoz.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 90. orr.

Homosexualek bikote zibilak osatzeko eskubidea zutela.  Berria - Gaiak   2004-02-14

Emakume Kristauen Elkarte zibileko eleduna.  Berria - Harian   2005-04-19

Lege erlijiosoak goitarragoak dira; lege zibilak, zabalagoak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 162. orr.

Zuzenbide kanonikoak lekuari erreparatzen dio; zuzenbide zibilak, berriz, gauzari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 161. orr.

Kondeak horregatik ez zituen eramaten gerrara apezpiku edo abadeen basailuak, ez zeudelako bere jurisdikzio zibilaren mende.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 287. orr.

Alferrik saiatu ziren kanonen itzalaren bidez beren legeei itzal ematen; alferrik batu zituzten eliz zigorrak eta zigor zibilak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 336. orr.

Ala deretxo zibil eta Elizako deretxoan.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 55. orr.

Indigena zapatisten ia hamabi urteko borroka zibila eta baketsua zintzo eta jator babestu dutenei.  Berria - Harian   2005-06-22

Aberri Eguna, borroka zibilaren eguna!  Herria   2005-03-17

Indiak helburu zibilak eta militarrak dituzten programa nuklearrak ditu.  Berria - Harian   2006-03-01

Juan Antonio Heredia Babes Zibilerako zinegotziak.  Berria - Gaiak   2004-03-11

Frogatua dut espetxe militarrak ez direla zibilak bezain ospe txar emale, jendearen ustez.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 85. orr.

Ontziola zibil eta militarrak holding batean bildu nahi ditu SEPIk.  Berria - Ekonomia   2004-10-13

Zergatik Andaluziako ontziola zibil handiak publikoak izan daitezke eta Naval ez?  Berria - Harian   2005-10-04

1900ean, bigarren irakaskuntzako 59 Instititu zibil bakarrik zegoen Estatu espainol guztian versus 504 Elizarenak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 113. orr.

Orain ugari dira Gobernuz Kanpoko Erakunde zibilak, hirugarren mundu deritzan horretan laguntzen dabiltzanak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 52. orr.

Badugu masa literatura bat, kalitatezko hizkuntza erregistroan mundu zibil eta moderno bat islatzen duena.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 95. orr.

Orbaitz, adibidez, arkitektura zibil gotikoaren adibide nabarmena zen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 141. orr.

Hori baino beherago, marmorean landuriko halako plataforma, taula edo aldare zibil baten antzekoa dago, luzea, gorrixka, dirdiratsua.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 170. orr.

Dagoeneko elizak ezabatu dira, idoloak eraitsi, ezkontza ekintza zibil hutsa dela onartzen da, hautsitako aitorlekuak kalean su egiteko erabiltzen dira.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 213. orr.

Txip antzeko bat txertatuko digute guri ere; bertan azalduko dira gure akats demokratikoak (isunak, desobedientzia zibil, erlijioso eta militarrak, honelako demokraziaren kontra eginiko irainak, kazetan idatzitako artikulu arriskutsuak, etab.),  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 82. orr.

3 (izen gisa)

Zibilen kontrako aire bonbardaketak egin zituzten Gernikan, Bartzelonan eta Granollersen.  Berria - Harian   2005-07-24

Afganistango herri bati eraso, eta 16 zibil eta 80 taliban hil dituzte.  Berria - Mundua   2004-05-05

Ehunka zibil bahitu dituzte bai gerrillariek, eta baita soldaduek ere.  Berria - Gaiak   2004-04-17

Okupazio indarrek gerrillariek baino %60 zibil gehiago hil dituzte.  Berria - Harian   2005-01-30

Pinochetek boterea utzi zuenetik militarren eta zibilen arteko harremanak hobetzen egin duen lana nabarmendu dute adituek.  Berria - Harian   2006-01-17

Zenbait zibil eta zenbait soldadu, hantxe bilduta, berriketan ari ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 149. orr.

Zibil gisa zerbitzatu zuelako itxurak egin arren, armadan zerbitzatu zuela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 184. orr.

Gauza, aliatuen soldadutxoak ez zauritzea dun, bakea jarri behar duten herrialdeko ehunka zibil hilik suertatu arren.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 128. orr.

"Militar hauei", pentsatu zuen bere artean Martinek, "ez zaiek gustatzen zibil batek beraiek baino gauza zailagoak egitea".  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 188. orr.

Zibil armatuek hasi zutela tiroketa.  Berria - Mundua   2004-09-07

Zibil errugabeak hiltzen dituzte maiz, Bagdaden jartzen dituzten bonba-auto horiekin.  Berria - Harian   2005-01-30

Han militar, polizia zein zibil aldrak ageri ziren tente, ezin dotoreago jantzirik, Akademian, nolabait esateko, arropategian utzi beharra zeukaten beren identitatea, Vienan edo Londresen jositako zibil-jantziekin batera, Holandan egindako barne-janzkiekin batera.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 26. orr.

4 gerla zibil

Hemen berean, hostope honen barnean, 36-ko gerla zibilean, kukulauka hilgarri batean, gizonek gizonak tirokatu zituztela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 45. orr.

Gisa berean, Santamariaren solasek irakusten dute Euskal Herriak jasan berri zuen gerla zibilaren irakaspenak atera zituela pentsalari donostiarrak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 10. orr.

Espainiako Gerla Zibila bukatu zen hegoaldeko euskaldunen ametsak odolean eta errepresioan ezabatuz.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 85. orr.

Gerla zibila beitzen ordüan Agaramontesen eta Beaumontesen artean.  Herria   2005-04-28

Duela sei urte gerla zibila zen Gipuzkoan eta Nafarroan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 82. orr.

Memento zailak ziren, gerla zibila bururatu berria baitzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 28. orr.

Espainiako gerla zibila hasi zenean nik artean ez nituen bi urte.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 19. orr.

Semea aitaren ordez, zer gertatu da Congo-ko errepublika berrian? Nork hil du? Zergatik? Dirudianez ez da gerlarik sortu, nahiz badakiten han zer diren gerla zibilak.  Herria   2001-01-25

5 gerra zibil

Gerra zibilek hiritar ugariri ekarri zieten heriotza. Eta denen artean zikinena gerra zibila da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 188. orr.

Kartagoren eta Korintoren gainbeherak areagotu egin zuen Marseillaren ospea; eta, gerra zibilak etorri izan ez balira, [...] zoriontsu izango zatekeen erromatarren mendean, hauek ez baitziren batere jeloskor haien merkataritzagatik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 49. orr.

Gerra zibil helenikoa kartagoar eta akemenestarrentzat tentazio saihestezina zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 240. orr.

Perugiako gerra zibilak piztualdi ezberdinak izan zituen: 1214an, 1217an, 1223an eta 1225ean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 303. orr.

Sarriegiren heriotzak, hala, Donostiaren bizitzaren ziklo baten amaiera moduko sinbolo bat dirudi, gerra zibilek ezaugarritu zuten XIX. mende haren amaieraren sinbolo bat.  Askoren artean   «Rataplan» - 70. orr.

Boltxebikeak Errusian, faxistak Italian, gerra zibila Irlandan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 61. orr.

Elena Andreievna ederra, Serebriakoven emaztea, gosez eta hotzez hil zen 1918-1921 arteko gerra zibilean, eta urte horietako batean fusilatu zuten Vania, errekisarako garia ezkutatzeagatik.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 140. orr.

Espainiako Gerra Zibilean borrokatu ziren Garibaldi Brigadetako komandante ospetsuenetakoa izan zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 280. orr.

1936-39ko gerra zibilaren inguruan izpiritu edo arima espainola erruz aipatu da literatura falangista nahiz tradizionalistan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 269. orr.

Zaldibian, Gerra Zibilean fusilatutako bi gazteren hezurrak agertu dituk.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 109. orr.

Gerra Zibilean Bilbotik itsasontzian ihes eginiko "gerrako haurren" irudiak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 18. orr.

Militarra, gerra zibileko heroia.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 254. orr.

Haurrak dira, halaber, Kolonbiako gerra zibileko biktima nagusiak.  Berria - Gaiak   2004-02-20

Afrikako herrialde gehienetan, berriz, adierazpen askatasunaren aurkako erasoak gerra zibilarekin eta diktadurarekin daude loturik.  Berria - Gaiak   2004-01-07

6 guardia zibil (orobat guardiazibil g.er.) Guardia Zibileko kidea.

Guardia zibilen jeep berdeak hasi ziren herrian gora eta behera patruilan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 73. orr.

Guardiazibiletako lotinant bat hurbildu zitzaidan pasaportea itzultzeko.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 71. orr.

Trafikoko guardia zibil bat hil zutela hantxe ondoan, Billabonan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 90. orr.

Bera parean Guardia Zibilak jarrita zeukan errepide kontrola ikusi zuenean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 200. orr.

7 Guardia Zibil

Itoitzen eta inguruan Guardia Zibilaren zaintzapean bizi izan dira herritarrak urteetan.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 52. orr.

Foruzaingoak Guardia Zibila izan zuen lagun, eta kazetariei ez zieten utzi herrira hurbiltzen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 131. orr.

Trafikoko Guardia Zibilak jakinarazi duenez.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

Guardia zibilaren Trafiko Sailak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-06

Espainiako Guardia Zibilaren mendiko erreskate taldeak.  Berria - Euskal Herria   2004-09-22

Agoizko Guardia Zibilaren kuartelera eraman zituzten solidarioak.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 55. orr.

Guardia Zibilaren komandantzia.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 99. orr.

Guardia zibil konpainia oso bat.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 355. orr.

Diligentziak geldialdia zeukan bihurgunearen ondoan Guardia Zibil talde batekin hitz egiten ari zen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 58. orr.

8 ez-zibil

Galderak, erantzun errazik gabeko torontilean nahasten gaitu: talibanak, ez-zibil gisa hartu behar genituzke?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 158. orr.

Talibanen artean, denak dira "ez-zibilak"?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 159. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

arazo zibil (4); bi guardia zibil (15); bi zibil (31); bi zibil hil (9); bi zibil irakiar (8); bide zibil (5); bost guardia zibil (6); bost zibil (6); dozenaka zibil (4)

egoera zibil (4); ehunka zibil (8); erakunde zibil (4); erantzule zibil (4); eskubide zibil (201); gerla zibil (7); gerra zibil (31); gerra zibil bat (9); gipuzkoako gobernadore zibil (5); gizarte zibil (9); gobernadore zibil (9); gobernadore zibil ohia (5); guardia zibil (172); guardia zibil bat (30); guardia zibil batek (13); guardia zibil baten (9); guardia zibil hil (11); guztien eskubide zibil (4); hainbat guardia zibil (4); hainbat zibil (6); hegazkin zibil (4); herritarren eskubide zibil (12); hildako zibil (6); hiru guardia zibil (4); hiru zibil (23); hiru zibil hil (10); hiru zibil irakiar (4)

kode zibil (19); kode zibil baten (5); lau guardia zibil (7); lau zibil (15); lau zibil hil (8); lege zibil (24); milaka zibil (4)

ontziola zibil (16); ontziola zibil eta (11); pertsona zibil (8); polizia eta zibil (5); sei zibil (6); soldadu eta zibil (5)

zazpi zibil (5)

zibil estatubatuar (5); zibil eta militarrak (8); zibil eta militarren (4); zibil eta politiko (11); zibil eta politikoak (68); zibil eta politikoei (5); zibil eta politikoen (107); zibil eta politikorik (4); zibil eta polizia (4); zibil gehiago (5); zibil gisa (10); zibil hil (95); zibil hil dira (11); zibil hil ditu (5); zibil hil dituzte (8); zibil hil ziren (29); zibil hil zituen (10); zibil hil zituzten (8); zibil irakiar (38); zibil irakiar bat (7); zibil irakiar hil (20); zibil irakiar zauritu (5); zibil irakiarrak (6); zibil ohia (9); zibil palestinarrak (5); zibil talde (4); zibil ugari (8); zibil zauritu (13); zibil zauritu ziren (4); zibil zauritu zituzten (4)

zortzi zibil (6); zortzi zibil hil (4)

adar zibila (4); botere zibila (4); desobedientzia zibila (59)

egoera zibila (13); erantzukizun zibila (4); espainiako gerra zibila (11); espainiako guardia zibila (4); ezker subiranista zibila (6); gerla zibila (31); gerra zibila (160); gerra zibila hasi (7); gerra zibila izan (4); gerra zibila piztea (6); gerra zibila pizteko (17); gerra zibila piztu (7); gerra zibila saihesteko (4); gizarte zibila (24); gobernadore zibila (4); guardia zibila (132); guardia zibila hil (4); guardia zibila izan (4); heriotza zibila (6)

jende zibila (4); kode zibila (22); kode zibila aldatzeko (4); lege zibila (17); militarra eta zibila (5); nuklear zibila (6)

ontzigintza zibila (4); populazio zibila (5)

zibila eta militarra (4); zuzenbide zibila (10)

askatasun zibilak (12); babes zibilak (5); bikote zibilak (6); bikote zibilak osatzeko (4); biktima zibilak (5); desobedientzia zibilak (5)

eskubide zibilak (31); espainiako gerra zibilak (4); espainiako guardia zibilak (29); gehienak zibilak (10); gerla zibilak (5); gerra zibilak (23); gizarte zibilak (17); gobernadore zibilak (7); guardi zibilak (4); guardia zibilak (771); guardia zibilak atxilotu (16); guardia zibilak atxilotutako (12); guardia zibilak egin (5); guardia zibilak egindako (12); guardia zibilak hartu (4); guardia zibilak hil (8); guardia zibilak izan (5); guardia zibilak jakinarazi (5); guztiak zibilak (5)

kode zibilak (9); lantegi zibilak (4); lege zibilak (43)

ontziola zibilak (23)

zibilak eta militarrak (4)

gerra zibilarekin (5); guardia zibilarekin (17)

desobedientzia zibilaren (28)

egoera zibilaren (5); espainiako gerra zibilaren (13); espainiako guardia zibilaren (5); espainiako kode zibilaren (7); frantziako kode zibilaren (6); gerla zibilaren (6); gerra zibilaren (47); gerra zibilaren ondoren (8); gizarte zibilaren (33); gobernu zibilaren (4); guardia zibilaren (362); guardia zibilaren arabera (10); guardia zibilaren aurrean (11); guardia zibilaren begiradapean (4); guardia zibilaren egoitzan (13); guardia zibilaren eguna (6); guardia zibilaren elkarte (4); guardia zibilaren esku (33); guardia zibilaren eskuetan (9); guardia zibilaren informazio (10); guardia zibilaren kontrol (5); guardia zibilaren kuartel (8); guardia zibilaren kuartela (5); guardia zibilaren kuartelari (4); guardia zibilaren kuartelean (9); guardia zibilaren kuartelera (5); guardia zibilaren txostenak (6); guardia zibilaren zain (4); guardia zibilaren zaintzapean (6)

kode zibilaren (44); kode zibilaren aldaketa (4); lege zibilaren (15); lege zibilaren arabera (5); madrilgo guardia zibilaren (4)

populazio zibilaren (5)

zuzenbide zibilaren (15); zuzenbide zibilaren printzipioen (4)

desobedientzia zibilari (9); gerra zibilari (12); guardia zibilari (58); guardia zibilari eman (4); zuzenbide zibilari (4)

desobedientzia zibilaz (4); gerra zibilaz (8)

arlo zibilean (4); bizitza zibilean (5); egoera zibilean (7); espainiako gerra zibilean (8); gerra zibilean (77); gizarte zibilean (5); gobernu zibilean (8); guda zibilean (8); kode zibilean (7)

eskubide zibilei (4); guardia zibilei (29); lege zibilei (7); ontziola zibilei (4)

gerra zibilek (4); guardia zibilek (219); guardia zibilek atxilotu (4); guardia zibilek torturatu (10); lau guardia zibilek (5); lege zibilek (31); ontziola zibilek (12)

guardia zibilekin (7)

arlo zibileko (4); babes zibileko (16); babes zibileko plana (4); defentsa zibileko (6); desobedientzia zibileko (4); erregistro zibileko (7); galindo guardia zibileko (11); gerra zibileko (19); gizarte zibileko (12); gobernu zibileko (10); guardia zibileko (55); guardia zibileko jeneral (17); guardia zibileko kapitain (4); guardia zibileko teniente (4); hegazkintza zibileko (6); irakeko defentsa zibileko (4)

zuzenbide zibileko (15); zuzenbide zibileko irakasle (4); zuzenbide zibileko irakaslea (5)

agintari zibilen (4); askatasun zibilen (12); bi guardia zibilen (11); biktima zibilen (4); eskubide zibilen (34); eskubide zibilen alde (4); eskubide zibilen aldeko (13); ezkontza zibilen (5); ezkontza zibilen erregistroan (4); gerra zibilen (4); guardia zibilen (116); guardia zibilen aurrean (5); guardia zibilen esku (8); guardia zibilen sarjentua (4); hildako zibilen (4); lege zibilen (33); lege zibilen mende (5); ontziola zibilen (16); politiko eta zibilen (10)

zibilen eta politikoen (7); zibilen heriotza (6); zibilen hilketak (4); zibilen kontra (7); zibilen kontrako (15)

gerra zibilera (5); gobernu zibilera (4)

babes zibilerako (10); erabilera zibilerako (4); espainiako babes zibilerako (4)

guardia zibiletako (4)

gai zibiletan (8); lege zibiletan (4); ontziola zibiletan (4)

helburu zibiletarako (6)

gerra zibiletik (6)

guardia zibilez (6); zibilez jantzitako (5)

gerra zibilik (4); guardia zibilik (8)


zibilberritu izond zibil bihurtu berria.

Espero bezalatsu, erudizio eta arrazoi ikaragarriz sena eta bihotza galduxeak harrapatu ditut gure erjilioso zahar zibilberritu ustekook.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 280. orr.


zibildu, zibil(du), zibiltzen 1 da/du ad zibil bihurtu.

Zibildu behar dugu erabilera.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 146. orr.

Batzuek "Espainiako Gerra Zibila" deitu gogo duten horren hautsak arropa gainetik ezin astindu ditugunean oraindik (hildako zibil asko, baina armada bat beste baten kontra), ez dugu azkenaldian Estepan Urkiaga komandantea guztion artean zibildu?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 159. orr.

2 (era burutua izenondo eta izen gisa)

Nork bere uste osoko zuen hari, balio erlatiboa gaineratu izanak, bereizten du jende zibildua larrekoagandik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 304. orr.

Ni bitartekoa naiz, eta zibilduak nolanahi mozorrotzen duelarik ere "oro erlatibo dela gaineratu behar hori", alferrikako petatxu huts izanen du beti; izan ere, larrekoak, petatxu alfer hori gabe egiten baitu zibilduak egiten duen gauza berbera.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 304. orr.


zibilizatu, zibiliza, zibilizatzen 1 du ad giza taldeez mintzatuz, basatitzat hartzen den egoeratik garatutzat hartzen den egoerara eraman.

Inperioa desegin zenean, aita santuaren ondoan aurkitu zuen babes; arteari jarraitu zion Italian zehar, eta zibilizatu ginenean heldu zen gugana.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 185. orr.

Ikusten duzu zibilizatzen ari naizela.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 128. orr.

Gexanek soldadu klaseak egin zituen Baionako kasernan eta armadako kargudun ausartek Baiona Txikiko putetxeetara eroaten zituzten, kanpainetarik jazartzen ziren mutil lohitsuak doi bat zibilizatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 53. orr.

Gizarte primitibo edo "zibilizatu" gabeko gizarteak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 417. orr.

Hori da gizadiaren gizatiartzeko, "zibilizatzeko", bidea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 89. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Jaxarte ibaia ere, behinola nazio zibilizatuen eta nazio barbaroen artean hesia zena, desbideratu egin dute tartariarrek.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 31. orr.

Ia herri zibilizatu guztiak bizi dira etxeetan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 143. orr.

Justizia, gizon zibilizatuaren mendekua da, eta mendekua aldiz, gizon basatiaren justizia.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 117. orr.

Eta gu, oroz gain, jende zibilizatuak gara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 51. orr.

Mendebaleko balio horiek nagusitu behar dute gizarte zibilizatu, demokratiko eta moderno guztietan.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Leku zibilizatuetan bakarrik edan behar da, taxiak eskura egoten direlako.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 137. orr.

Inperioko armada -bere soldatatik eta ez harrapakinetatik bizi zena, eta mundu helenikoaren barrualde zibilizatua usteldu eta suntsitu ordez, barbaroen aurka zibilizazioa babesteko mugetan kantonatua zegoena- [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 82. orr.

Maitagarriek liskartxoak izaten dituzte txoriekin, baina normalean erantzun zibilizatuak ematen dizkiete galdera zibilizatuei.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 240. orr.

Horretan gaude XXI. mende zibilizatu honetan.  Herria   2005-02-24

Zibilizatua naiz, baina ez nuen irriño gaiztoa kukutu ahal izan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 361. orr.

Zuek bezalakoak gara, katolikoak, zibilizatuak, ordenaren maitaleak, europarrak...  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 49. orr.

Donostia hiritartua -liberala- ez da zibilizatua, baizik desnaturaldua soil-soil.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 21. orr.

Ttipi finagoa zen, zibilizatuagoa, zabor-solasaren etsai.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 146. orr.

Zibilizatuena zezena iruditu zait.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 18. orr.

Ttipi finagoa zen, zibilizatuagoa, zabor-solasaren etsai.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 146. orr.

Zibilizatuagoa uste hindudan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 351. orr.

Turistek atzerri ustez zibilizatuan aurkitzen dituzten arrisku ustekabekoez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 130. orr.

EAEn gehiengoak egoera aldatu nahi duela erakusten duten zantzuak badaude, eta horri modu zibilizatuan eman behar zaio bidea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-08

Bertzenaz, modu zibilizatuagoan, egokieraz onez onean profita, filosofatzeko: zikinkeria noraino den onargarria, zergatik egun bakar batean bai eta bitan ez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 179. orr.

3 (era burutua izenlagun gisa)

Noizean behin -zibilizatu agertu behar- zehar-begirada, onespen eske.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 234. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gizarte zibilizatu (3); herri zibilizatu (10); herri zibilizatu guztietan (4); nazio zibilizatu (3)

jende zibilizatua (4); zibilizatua da (3); zibilizatua naiz (7)

jende zibilizatuak (8); jende zibilizatuak gara (5); nazio zibilizatuak (3)

herri zibilizatuek (3)

herri zibilizatuen (3); jende zibilizatuen (4); nazio zibilizatuen (3)


zibilizatuki adlag era zibilizatuan.

Hemen orain adoleszente mugimendu bat antolatu duzue kaleak txikitzeko, Katalunian zibilizatuki bizi diren bitartean.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 77. orr.

Oheratzera nindoan, bai, baina, zibilizatuki egin beharrean, piztiaren modura egin nuen jauzi..  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 55. orr.


zibilizatzaile izond zibilizatzen duena.

Dena ez du polita izan unibertsaltasunak, ideia orokor horrekin justifikatu izan baitira inperioak eta gurutzadak; misio zibilizatzailearen izenaren pean beste interesak inposatu dira historian zehar.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 129. orr.

Tribalismoa, zokokeria morala, komunitarismo etnikoa eta, noski, nazionalismoa [...] harriak dira, ahalegin zibilizatzaile unibertsala oztopatzen dutenak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 7. orr.

Espainiar Monarkiaren egiteko kolonizatzaile eta zibilizatzailean buru-belarri murgiltzera.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 110. orr.

Arrazoimenaren eta borondate zibilizatzailearen abentura luze horretan, Thomas Hobbesen Herritarra liburuak [...] toki garrantzitsua betetzen du.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 8. orr.

Alta, eskuperatze tekniko-zibilizatzaile baten mendean, kulturen desegite suntsitzaileak gizateria osorako galera dakar, gizateriak kultur aniztasunean baitu altxor baliotsuena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 303. orr.

Duela mende batzuk baino gehiago eta bizkorrago hiltzen dute gaur eguneko armada zibilizatzaileek.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 150. orr.


zibilizatze iz basatitzat hartzen den egoeratik garatutzat hartzen den egoerara eramatea.

Egitate basati honek mendetako zibilizatzea ezabatzen du, ankerkeriaren garai ilunetara garamatza.  Berria - Mundua   2004-08-28


zibilizazino ik zibilizazio.

zibilizazio (orobat zibilizazino g.er.) 1 iz garatutzat hartzen diren gizarteen ezaugarri komunen multzoa; gizadiaren lortze eta aurrerapenen multzoa.

Denboraren hasieran, herriak, leinuak eta zibilizazioak sortu baino lehen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 134. orr.

Hogeita bat zibilizazioen sorrera, hazkunde, kolapso eta desintegrazioen azterketa konparatiboak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 11. orr.

Cultus ere kultura, zibilizazioa, bizimodua da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 296. orr.

Hiriak, aberastasuna, zibilizazioa, gurikeria; basamortuak gosea, lehia, bizi-borroka.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 174. orr.

Zatiki hauek, kolapsoaren ondoren zibilizazioen desintegrazioak sortuek, askatasuna lortzen dute, beste zibilizazio garaikide batzuetatiko osagai atzerritarrekin gizarte eta kultur konbinazioak osatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 12. orr.

Hindu Zibilizazioaren estatu unibertsal mogolak ezaugarri berberak ageri ditu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 16. orr.

Caralgo zibilizazioa (Peru) uste zena baino zaharragoa dela esan zuen atzo Ruth Shady Solis arkeologoak.  Berria - Gaiak   2004-06-25

Kontsumo alienatu eta konpultsiboa eritasun baten sintoma da, zibilizazio baten eritasunaren sintoma.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 85. orr.

"Mendebalde modernoko" zibilizazioa "klase ertainaren" zibilizazioa da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 453. orr.

Gauza hutsala dirudi gure hau "irudiaren zibilizazioa" dela esatea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 16. orr.

Mila urteko zibilizazioa dut bizkarrean horretan laguntzeko.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 89. orr.

Zibilizazio batek, erlijio batek bezala, bere burua salatzen du bere jarraitzaileen epelkeriagatik kexu bada.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 165. orr.

Ez dezagun ahantz Grezia izan dela gure zibilizazioaren ama.  Herria   2003-05-29

Kulturaren homogeneotasunaren eta botere politikoaren sakabanatze izugarriaren arteko kontrastea da [...] Mendebaldeko Erromatar Inperioaren hondakinetatik sortu zen zibilizazioaren lehen ezaugarria.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 21. orr.

Bi zibilizazioon arteko bizikidetzari kalte egiten dioten pertzepzio okerrak desagertzea.  Berria - Mundua   2006-02-09

Zibilizazioen Aliantza eta horrelako ekimenak ez dira inoiz eraginkorrak izango.  Berria - Mundua   2006-01-12

Hiriko ardaila eta hotsa, usu, Zibilizazioaren -letra larriz- sinonimotzat jotzen baitira.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 40. orr.

Prometeok zibilizazioa ekarri zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 9. orr.

«Zibilizazioen bizikidetza» eta «talka» hizpide.  Berria - Mundua   2006-02-09

Nire zibilizazioak printze beraren Enbaxadore egin nahi izan du gizon oro.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 170. orr.

Nire zibilizazioak balio kristauen herentzia hartu du.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 171. orr.

Zinemagintza «zibilizazio baten ilunabarra» delakoan dago Erize.  Berria - Kultura   2006-03-14

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Antzinatean lege nagusia zuan, eta hartan zian oinarri zibilizazio handien lege-sistemak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 154. orr.

Jauregiak, mezkitak, harresiak erdi aroan eta geroxago eraikiak, zibilizazio eder baten lekuko. "Interregnoa" bukatu egiten da, eta zibilizazio berri bat hasten da.  Herria   2004-01-22

Gurea baino zibilizazio garatuago batek planeta urrun batetik igorririko espaziontzi batean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 36. orr.

Fase honetan Zibilizazio Helenikoak Mundu Zaharrean zibilizazio garaikide guztiekin izan zituen harremanak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 454. orr.

Azterketaren mailak biderkatu egin dira, mugikortasun politikotik hasi eta "zibilizazio materialaren" geldotasuneraino.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 9. orr.

Mundu islamikoak Mundu Zaharreko lau zibilizazio primarioetako hiruren sorterriak hartzen ditu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 452. orr.

Zibilizazio prekapitalista gehienetan, Smithek dioenaren kontra, gizabanakoa ez da trukearen zale izaten.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 78. orr.

Zibilizazio moderno guztiaren nondik norakoa funtsen-funtsenean zertan datzan argitzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 164. orr.

XX. mendeko zibilizazio teknologikoan gurekiko eta gure ingurunearekiko etika berria bilatzen zuen Hans Jonasek liburu honetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 99. orr.

Hemezortzigarren mendeko eraikin apal ederrak, europar zibilizazio kosmopolitaren distiraz iparraldeko gau zurian.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 215. orr.

Zibilizazioak androzentrikoak izan dira, patriarkalak.  Berria - Gaiak   2006-03-09

Antzinako grekoak, zibilizazio europarraren asmatzaileak, jatorri ariarreko dolikozefaloak eta ile-horailak zirela, iparraldetik Heladera migratuak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 229. orr.

Berpizkundearen aurreko hamabost mendeetan, txinatar zibilizazioa, teknikoki, Europakoa baino aurreratuagoa izan zela.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 15. orr.

Latinak iraun zuenez Erromatar zibilizazioaren kolapsoaren gainetik, [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 60. orr.

Itxura guztien arabera (nahiz eta hauek engainagarriak izan daitezkeen), amerikar zibilizazioak erabat suntsituta zeuden.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 453. orr.

Mendebaldeko zibilizazioa.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 104. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Munduan zen zibilizazio eredu hoberena zela iruditzen zitzaion.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 9. orr.

Batzuetan, zibilizazio maila aurreratuena duen lurraldeko dialektoari eman ohi zaio lehentasuna.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 238. orr.

Zeren eta gure egungo zibilizazio-eginkizuna igo ezinezko aldapa igotzeko ahalegin burutu ezina dela ondorioztatu beharko baikenuke.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 271. orr.

Has gaitezen suposatuz eztabaidagai dela ea "naturaren legeek" inolako zereginik duten zibilizazio-prozesuan dagoen gizakiaren historian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 309. orr.

Telefono mugikorraren erabiltzeak edo ibai bazterrean lasterka ibiltzeak, zibilizazio geruza bat eskain ziezadakeen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 117. orr.

Sen hau primitiboa da, eta oraindik hor datza gainazaleko zibilizazio-estalkiaren azpian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 126. orr.

Kritika soziala, politika, harreman arriskutsuak, borroka armatua, independentzia, zibilizazio talka, akzio poliziakoa eta enparauak nahasian bildu izanak askoren miresmena piztu du.  Berria - Kultura   2006-01-31

Hiru zibilizazio-belaunaldi ditugu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 171. orr.

"Zibilizazio-batasunaren" ideia okerra.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 419. orr.

Gizarte bateko ezberdintasun guztiak forma bakar batera murriztu ahal izango lirateke, mundu ikuskera baten antolakuntzara, balio-sistema bat ezartzera, zibilizazio-mota koherente batera.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 19. orr.

Bigarren belaunaldiko bi zibilizazio-talde ditugu, beraz: [...].  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 165. orr.

Ez baita falta zibilizazio-kontuan Mahomaren jarraitzaileak nagusi zirela uste duenik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 84. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Enbrioi-zibilizazio hau Erdialdeko Asiako historiaren bederatzi mendeko emaitza zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 413. orr.

Kontuan harturik kultura-aniztasuna [...] arrisku larrian dagoela gaur egun, industria-zibilizazioak ezarritako ereduaren mehatxupean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 145. orr.

5 irud/hed

Nola bereiziko nituzkeen haren hiru probintziak, haren hiru zibilizazioak, loarena, suarena, basamortuarena?  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 69. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alexandro osteko zibilizazio (4); amerikako zibilizazio (4); antzinako zibilizazio (3); aurreko zibilizazio (6); belaunaldiko zibilizazio (4); beste zibilizazio batzuen (4); beste zibilizazio guztiak (3); bi zibilizazio (3); hildako zibilizazio (6); hildako zibilizazio baten (4); mendebaldeko zibilizazio (9); mendebaldeko zibilizazio moderno (4); osteko zibilizazio (4)

zibilizazio bakarra (3); zibilizazio batek kolapsoa (3); zibilizazio bateko (4); zibilizazio baten (42); zibilizazio berri (7); zibilizazio berri bat (4); zibilizazio berri baten (3)

zibilizazio egipziakoa (5); zibilizazio garaikide (4); zibilizazio garaikideen (7); zibilizazio garaikideen arteko (7); zibilizazio guztiak (7); zibilizazio guztietan (4); zibilizazio heleniko (6); zibilizazio helenikoak (11); zibilizazio helenikoarekiko (4); zibilizazio helenikoarekiko topaketak (4); zibilizazio helenikoaren (14)

zibilizazio maila (4); zibilizazio moderno (7); zibilizazio musulman (4)

zibilizazio orok (3); zibilizazio prozesuan (6); zibilizazio sekular (3); zibilizazio siriako (6); zibilizazio sumeriko (3)

gure zibilizazioa (7); mendebaldeko zibilizazioa (11); zibilizazioa bera (3)

bertako zibilizazioak (3); bigarren belaunaldiko zibilizazioak (6); gure zibilizazioak (4); kristau zibilizazioak (3); mendebaldeko zibilizazioak (8); nire zibilizazioak (14); zibilizazioak izan (3); zibilizazioak sortu (4)

gure zibilizazioan (6)

ekialde urruneko zibilizazioaren (3); europako zibilizazioaren (3); gure zibilizazioaren (4); hindu zibilizazioaren (3); mendebaldeko zibilizazioaren (20); mendebaldeko zibilizazioaren etorkizuna (5)

zibilizazioaren azken (3); zibilizazioaren etorkizuna (5); zibilizazioaren lehen (3)

mendebaldeko zibilizazioari (3)

beste zibilizazioen (3); bigarren belaunaldiko zibilizazioen (3)

zibilizazioen artean (6); zibilizazioen arteko (19); zibilizazioen arteko harremanak (5); zibilizazioen arteko topaketen (3); zibilizazioen desintegrazioak (3); zibilizazioen hazkundeak (3); zibilizazioen historien (5); zibilizazioen historietan (6); zibilizazioen papera (3); zibilizazioen sorrera (3); zibilizazioen talka (5)

holako zibilizaziorik (3)


zibilki iz ikuspuntu zibiletik.

Laborantza ganberaren eraikitzea desobeditzea izanen da politikoki eta zibilki.  Berria - Euskal Herria   2004-06-20

Halako zibilki hilda dago, esaten dute serioski legegizon peripatetikoek, eta hildako bat ez da ezer egiteko gauza.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 104. orr.


zibiltasun iz zibila denaren nolakotasuna.

Dotorea eta eleganta zen, zibiltasunaren arauak ezagutzen zituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 485. orr.

Gurasoen aitzinean, konparazione, zibiltasun arauak guztiz zaindurik, noiznahi-den egiten zuen iduri ezen nahi zuena baino gutiago nahi zuela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 308. orr.

Osabak amaren aitzinean zibiltasun arauak -horrela traduzitu beharko ote genuke frantsesen civilité delakoa, jaun André?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 82. orr.


zibismo 1 iz herritar sena; gizalegea.

«Herritarren zibismoari dei egiten diogu», gehitu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Herri horretako jendetzaren zibismo ezak hartze duela patriota guzien etsaigoa eta errepublikaren mendekua.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 243. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eskolak eskatuz gero, gurasoek «zibismo ikastaldiak» egin beharko dituzte haurrak eskolan jarrera aldatzen ez badu.  Berria - Harian   2005-09-01

Zibismo ageriak, etorkinak ez zirelako frogak, Jacques Laborde eta Denis Vincent herritarren izenean ziren susmagarritasun eza agertzen zuten paperak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 259. orr.

Alferrik zen zibismo agerien ukaitea, frantziar gudarostean ahaideen ukaitea, edota Errepublikari atxikimendua deklaratu izana.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 245. orr.


zibistika iz

Alde batzuetatik, jostaketa hark antzinakoen zibistika zekarren gogora, dantza militar moduko bat, ezpata eta labanen punten artean egiten dena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 320. orr.

Zibistika tatariarra apartagoa zen, kolorezko suak dantzarien gainean kurubilka, eta soinekoen xafla txikiek milaka gar ñimiñoetan islatuz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 320. orr.


zibita iz makila.

Zigorrak! Zigorrak!... Agustin, joan azkar lorategira elorri-zibita batzuk ekartzera.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 299. orr.

Lorategitik itzuli den Agustinen eskutik elorri-zibitak hartuz.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 299. orr.


zibizkatu, zibizka, zibizkatzen du ad jatean, azken apurrak bildu.

A zer txorakeriak ari diren esaten, pentsatu zuen Charles Tansleyk, koilara plateraren erdi-erdian utziz, hango hondarrak zibizkatu ondoren, otordua segurtatzeko asmoz bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 85. orr.


zibiztar

Artetik kondatuz Goyheneche zibiztar apez famatuaren eragina.  Herria   2004-12-16


zibla iz

Aljeria hegoaldean ibilia zenak ez zuen gauza handirik kontatzeko, salbu ziblaz tronpaturik, adiskidez osatu frantses arma-saldoak bizkarrean mitrailatu zuela eta geroztik aulki ibiltarian mugitzen zela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 100. orr.


ziborio iz metalezko kopa apaindua.

Agertuak izan dire aldareko ziborio eta gauza ederrak.  Herria   2005-09-29

Hariztoi Ziburuko erretorak eginarazia zien aldarea eta kalitza eta ziborioak bere elizan hautatzea eskainia; Arbelbidek berak pagatu zien iguzki saindu berria.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 60. orr.


zibot iz kuskuila.

Afrika aldean ere, zibotetik ateratzen den mariposak, bere gorputzetik askatzen den arima adierazten du.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 307. orr.


zibota iz ziba.

Hori bai, zibota bakoitza bere musikaren arabera dantzan: Santiagon Juan Pardoren himno Popularra entzungai seguru, gaiteiro eta guzti.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27


zibu-zabuka ik zabuka 5.

ziburrun ik zinburrun.

ziburuar ik ziburutar.

ziburutar (orobat ziburuar) izlag/iz Ziburukoa, Zibururi dagokiona: Ziburuko biztanlea.

Bilkura berean, saristatu dituzte jaz zerbait balentria aipagarri egin duten ziburutar kirolariak.  Herria   2005-01-13

Beste sail batek ere zonbait mendez segidan munta handia ukan du ziburutar arrantzaleentzat, bakalauarenak.  Herria   2003-06-19

Ziburutar etxeko jaunak Urruñakoak bezen on zirela beren afera guziez arduratzeko.  Herria   2003-03-13

Bigarren, Nicole Burguete donibandarra eta Paulette Sarret ziburutarra.  Herria   2005-06-23

Liburu berri bat plazaratuko du ekain ondarrean "Hats Berri" argitaletxeak: "Elizak"liburu ederra, Robert Thurin ziburutarraren 74 argazkirekin.  Herria   2005-06-23

"Demo" gazte bat, Domeka Zubeldia ziburutarra, arrastatua izan da.  Herria   2004-01-15

23 urte ditu, ziburutarra da eta Ziburun bizi da.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Iragan mendeko musikagile edo konpositore handienetarik izana da Maurice Ravel, sortzez ziburutarra.  Herria   2004-10-28

Ravel-ek ama zuen ziburutarra.  Herria   2003-07-17

Hegoaldeko jokabideak sortzen zion harridura erakutsi zuen Joanes Etxeberri poeta ziburutarrak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 9. orr.

Ziburutarrek laster jakin-arazi zuten nahiago zutela hein bat beren gain jarri, arrunt Urruñari josiak segitzeko partez.  Herria   2002-07-25

Egia erran, ziburutarren arrazoin batzu etziren naski batere txarrak.  Herria   2003-03-27

Robespierrek inposatu zuen "Etre suprême"edo Izaki Goienaren besta ospatu zuten ziburutarrak arras guti izan ziren.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 281. orr.


zidor 1 iz bidezidorra.

Etxearen ingurumaritik urrunduz joango dira taldeak, inguruko kamino, xendra, zidor eta estratetan barrena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 24. orr.

Mendira jo genuen errepidearen bazterrera ematen zuen zidor batetik gora.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 241. orr.

Ostatutik bertatik usotako sareetara zihoan zidorrari begira.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 34. orr.

Eguzkiaren norabidean gindoazen, sigi-sagaka noski, zidor bat non ageri, handik, oihan trinkoan barrena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 71. orr.

Malkarra baitzen zidorra.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 183. orr.

Legarrezko zidorretik errepiderantz jaisten ari zela, beso bat haren beso bati lotu zitzaion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 321. orr.

Orbel ugari zegoen pilatuta belartzetan eta zidorretan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 141. orr.

Herriraino ahalik eta isilen joateko errepidea albo batera utzirik zidorrez zidor ekin nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 31. orr.

2 irud/hed

Burutazioak zein zidor bihurritan barrena agerostenka zebilkidan azaldu diodanean [...].  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 59. orr.

Lege feudalen ikerketan labirintu ilun, zidorrez eta itzulinguruz bete batean banago ere, uste dut eusten diodala hari-muturrari, eta badaukadala aurrera egitea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 268. orr.

Jainkoaren hitza lanpara bat zela zure oinetan eta argi bat zure zidorretan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 158. orr.

Erlijio-doktrinaren alorretik noraezean zabiltzaten guztiok, zatozte eta jarraiki zidorrari.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 25. orr.

Bitartean berak, libertino putz axolagabe antzo, atseginaren zidor pinpirintsua ibiltzen duela, jaramonik egiteke bere aholkuari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 48. orr.


ziega 1 iz espetxe gela; lurpeko espetxe edo gela.

Kartzela hartako ziega batean eman baitzituen hark azken egunak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 150. orr.

O.T 33 urteko preso bilbotarra hilda aurkitu zuten atzo bere ziegan, Arabako Langraizko espetxean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Aurrena Ordiziako udaletxeko ziegetan eduki zuten preso, eta gero handik Beasainera eraman zuten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 21. orr.

Gela, ziega edo dena delako hartan beste bi preso zeuden nirekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 151. orr.

Ziega oso txikia zen, eta bertan ohea, eta harraska txiki bat besterik ez.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 102. orr.

Herrerako isolamendu moduluko ziega batean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 159. orr.

Huelvan preso dagoen Lurdes Txurruka bakar-bakarrik dago modulu osoan; izan ere, bertan beste 80 ziega dauden arren, guztiak hutsik daude.  Berria - Euskal Herria   2004-08-06

Ezker-eskuin, ziega bakoitzak bere zenbakia dauka.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 28. orr.

Argi zehaztu gabe geratu zen gehienez 500 presorentzako lekua egongo den ala 500 ziega izango diren bertan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-10

Galeria batetik bestera aldatzeaz gain, galeria bereko ziega batetik bestera ere aldatzen zituzten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 152. orr.

Gure galeriaren parean zegoen emakumeen patioa, alde bertara begira zeuden ziega guztiek burdinazko pertsiana moduko batekin itxita zeuzkaten leihoak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 89. orr.

Ziegako leihotik eguzkia ikusten dut gainbeheran.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 17. orr.

Funtzionarioak ziegako atearen leihatila ireki eta begi hilak gure mihise eta burusien tolesduretan paratzen zituen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 135. orr.

Gerrikotik ziegako giltza atera eta Gülbaharri eman ondoren, handik urrundu zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 47. orr.

-Sar ezazue hau ere ziegan -agindu zuen oihuka, eta beyek obeditu egin zioten-.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 38. orr.

Haren esanetan, urtero, milaka prostituta hiltzen dira ziegetan, «poliziak torturatu egiten baititu, bezeroei buruzko informazioa lortzeko».  Berria - Gaiak   2004-03-06

Presoa ziega batean bakartuta egonda ere, kolektibo bateko kide moduan funtzionatzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-05-23

Lapurretaz akusatu eta ziega banatan sartu gintuzten.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 131. orr.

Bertsio ofizialaren arabera, ziegan zegoela bere burua urkatu zuen.  Berria - Mundua   2004-10-22

Astiroago joanez, Manuel ikusi zuen barruko begiekin, kuarteleko ziegan, buruz behera oinetatik zintzilik.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 45. orr.

Ziega pare batean banatuta -bakoitzean 30 edo 40 lagun- elkarrizketa betean jarduten genuen estu-estu eginda.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 116. orr.

Zenbait espetxetan preso islamisten ziegak miatu dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-10-21

Epailea ziega haiek ikustera joatea lortu ei zuten, eta bere aginduz handik atera eta modulura eraman zituzten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 154. orr.

Han Words from a Cell (Hitzak Ziega Batetik) olerki bilduma idatzi zuen.  Berria - Mundua   2006-02-12

Gazteluko dorre zahar eta korrokoildu baten gorenean giltzapetzeko agindu zuen, ziega kirastu batean.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 122. orr.

Ezkutuko lege horien biktimak izan diren heterodoxo ospetsuz beteta daude iragan mendeko ziegak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 49. orr.

Ziega hotz eta heze bat zen, leihorik gabea, jauregiaren azpian zegoena eta jauregi edo gaztelu zaharra eraiki zuten sasoinekoa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 60. orr.

Eta armategia eta aurkari arriskutsuentzako ziega sotoan ipini dituzue?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 159. orr.

Halaxe jakin zuela ziega kalea baino beherago zela, eta halaxe etorri zitzaiola gogora Jonasen irudia balearen sabelean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 397. orr.

Nola edo hala, ziega honetan argizulo bat irekiko diat.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 43. orr.

Argi-zorrotadak sartuko dituk neronek eraikitako ziega honetako ilunpera.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 43. orr.

Ilunpetan dago ziega, eta hiriaren lehenengo hots urrunak heldu zaizkizu kanpotik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 185. orr.

Edo hiltzen dugu gordeka, edo ziega batean sartzen dugu, Ali Bey giltzapetu genuen putzu berean.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 92. orr.

Ziega zegoen dorrea juxtu amildegi baten ondoan goratzen zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 43. orr.

Ez dago txarto, ziega, funtsean, komun bat baino ez da, lohizulo nagusiaren itxaron gela.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 25. orr.

Ziegako uniformeak ez du patrikarik.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 34. orr.

Ziegako bakardadean hila.  Berria - Euskal Herria   2006-02-28

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Presondegiko ziega heze eta ilunetan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 21. orr.

Onik ateratzeko esperantzari bide estua uzten zion komisaldegiko ziega zikin eta heze batean bururatu nuen bidaiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 273. orr.

Dorreko ziega hezeenean sartuta nago.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 22. orr.

Jainkoei eta titanei merezi zuten zigorra emateko infernu berezia, bertan zeudenak maiz zigortzen eta torturatzen zituzten ziega ilun eta beldurgarria.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 205. orr.

Kartzeletako bakartze modulu eta ziega bereizietan zer gertatzen den ez du inork ikusten, bertatik igarotzen den presoak izan ezik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 191. orr.

Denbora eduki dut, astia franko ziega bakarti honetan, erabaki hura ganoraz eta patxadaz aztertu ahal izateko.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 112. orr.

Gau eta egun ziega estu batean giltzapean egotea, piztia kaiolan bezala... ez da hori tortura?  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 109. orr.

Noiz ikusi dun hik kartzelako ziega ilun batean bakartuta dagoen preso egurtuarekin albistegia ireki dutenik?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 116. orr.

Ni kontseiluaren aurrean barregarri geratu naiz eta semea ziega ziztrin batean atxilotua daukat.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 122. orr.

Baldin egun batean harat itzultzen banintzen, eta baldin ziega krudel haietarik iragana nintzela bazekiten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 607. orr.

Zigor latz samarra sartu zidaten behin, lurpeko ziegan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 100. orr.

Gero bakarkako ziegetara doala ikusi dute.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 29. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Beheko galeria hartan ez dago berogailurik, eta ziega-zulo haiei hoztasun eta tristura are handiagoa ematen die bertako argi eskasak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 180. orr.

Ziega ateko begitik hartutako irudiak eman zizkiguten.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 68. orr.

Ez dakit zenbat denbora egin nuen ziega txokoan eserita, uzkurtuta.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 23. orr.

Slytheringoak, artean Hagridi buruz marmarka, beren ziega-egongelara abiatu ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 99. orr.

Joan den astean 30 eguneko zigor ziegara kondenatu zuten, ziega aldaketa ez onartzea leporatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Lautadaren erdian, bere ziega-dendan bakarrik dago euskal-kiowa presoa, eta badaki bakarrik dagoela, eta ziega-dendaren kanpoaldean sumatzen dituen oinotsak, ateko idi-begitik so dauzkan begiak bere tribu-kidearenak ez direla.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 149. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gizona urkaturik, sokatik zintzilik, kartzelako isolamendu ziega batean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 104. orr.

Hantxe zeuden, sotanoan, erreka horren paretik behera, bakartze ziegak, eta erraz betetzen ziren urez.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 88. orr.

Gaur egun, badago presorik bakartze ziega edo presondegietan?  Berria - Mundua   2004-09-24

5 irud/hed

Unibertso osoa da ziega bat, eta preso egoteak ez du zer ikusirik ziegaren tamainaz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 96. orr.

Indarrak deusezetik atereaz, neronek atxiki nizkion eskumuturrak, neronek gibelat egin, neronek neure sexua bere ziega tristera itzularazi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 173. orr.

Zomorro itsuak gutaz bazkatzen dira gorrotoaren ziega laiotzetan.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 61. orr.

Bizia kalean baitzegoen lehen, eta orain berriz, etxezuloko ziega pantalladunetan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 179. orr.

Nolaz esan dezaket liburu batean ixteak, letrazko ziegan isolatzeak, ez dakarrela onurarik?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 169. orr.

6 zigor ziega

Preso anitzek diziplina moduloa edo zigor ziega ezagutu dute.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Urpeko sotoetan zeuden zigor ziegetan sartu zituzten harrapatu zituztenak, argirik, mantarik, oherik eta tabakorik gabe, eta eguneroko jipoiekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 73. orr.

Hogeita hamar egunez zigor ziegan eduki dute Zuhaitz Errasti presoa Poitiersko espetxean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

Frantziako espetxeetan hogei preso zigor ziegetan daude.  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

Noizbait behar eta, zigor ziegara heldu naiz, isolamenduko moduloa zer den jakinen dut, psikopaten galerian biziko naiz, hamargarren artikulu ospetsua ezarrita daudenen gogortegian.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 93. orr.

Ahanztura, bakardadea, zigor ziegak edo tortura, mundu guztiak salatzen ditugun errealitateak dira.  Berria - Kultura   2006-04-25

Garrasi larriak sumatzen ditiat zigor ziegetarik, tuberkulosoa torturapean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 67. orr.

Joan den astean 30 eguneko zigor ziegara kondenatu zuten, ziega aldaketa ez onartzea leporatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

espetxeko ziega (3)

ziega aldera (4); ziega bakoitzean (4); ziega barruan (5); ziega batean sartu (3); ziega batetik bestera (3); ziega berean (7); ziega ilun (6); ziega osoa (5); ziegaz ziega (6)

euskal presoen ziegak (3); presoen ziegak (4); ziegak miatu (3); zigor ziegak (3)

bere ziegako atea (4); ziegako ate (4); ziegako atea (11); ziegako atearen (3); ziegako leihotik (7)

aurkitu dute ziegan (3); espetxeko ziegan (5); presoak ziegan (3)

ziegan bakarrik (4); ziegan barrena (5); ziegan hilik (3); ziegan itxita (3); ziegan sartu (17); ziegan sartu ninduten (3); ziegan sartzen (3); ziegan zegoen (3); zigor ziegan (14); zigor ziegan dago (4); zigor ziegan sartu (3)

ziegara eraman (13); ziegara eraman ninduten (3); ziegara eraman zaituzte (3); ziegara iritsi (3); ziegara itzuli (4); ziegara joan (3); ziegara sartu (4); zigor ziegara (7); zigor ziegara eraman (3)

ziegatik atera (11); ziegatik atera gabe (3); ziegatik ateratzen (3); ziegatik irten (3); zigor ziegatik (5)

ziegaz aldatu (4)


ziegakide (orobat ziega kide g.er.) iz ziega berean dagoen pertsona.

Ahotik behera eroriko nintzela egin zidan iragarpen edo mehatxu, ez nago oso segur, ziegakide batek behin.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 141. orr.

Ziegakideak aurkitu zuen, bere burua izara batekin urkatuta, komunean.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Bere egoera nabarmen gaiztotu zen Ahmed Batebi ziegakidearekin batera Gobernuaren aurkako gutuna argitaratu zuenean.  Berria - Kultura   2004-11-14

Mezetara jaisten dira igandeetan nire ziegakide izanak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 65. orr.

Ziegakide izan nuen hogei urtez gizon hura, zure aita joan zenean.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 60. orr.


zienpies iz egurra garraiatzen duen kamioa.

Zienpiesak egur garraioan ibiltzen ziren mendi-kamioiei deitzen zitzaien.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 214. orr.

Zergatik ez zarete zienpiesak ibiltzen diren pistatik etorri?  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 214. orr.


zientifiko 1 izond zientziari edo zientziei dagokiena; zientzia-metodoaren araberakoa. ik zientzia 3.

Teoria zientifikoen eragingarritasuna errealitatea azaltzerakoan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 162. orr.

Iraultza zientifikoen egitura.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 16. orr.

Arrazoiaren exijentzia berriak bete nahi zituen teologia zientifiko bat lantzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 64. orr.

Beti saiatu zen, gainera, astrologia zientziarekin ezkontzen, astrologiarentzat esplikazio zientifikoak aurkitzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 51. orr.

Badakigu, ongi jakin gainera, zer-nolako eztabaidak dauden metodo zientifikoaz.  Berria - Harian   2006-05-06

Haiek jainko-atributuen azterketa zorrotz eta zientifikoa nahi zuten, teologia bat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 305. orr.

Berpizkunde garaian sortzen hasi zen pentsamendu zientifikoa.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 44. orr.

Platonen pentsamendu morala, politikoa eta zientifikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 43. orr.

Biei otu zitzaien eratorketa enpirikoa ezin da bateratu, ordea, guk dauzkagun apriorizko ezagutza zientifikoen errealitatearekin, hots, Matematika hutsarekin eta Natur Zientzia orokorrarekin.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 69. orr.

Horrek eragin zuzen-zuzena du EHUren produkzio zientifikoan.  Berria - Harian   2005-02-25

Objektibotasun zientifikoaren postulatua.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 89. orr.

Harro-harro kontatzen zuen hori izebak Errekarteko sukaldean, euskaldun arrazaren nagusitasunaren froga zientifikoa balitz bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 96. orr.

Anjaren "sexu zientifikoa'' ekarri zidan, nolabait, gogora.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 84. orr.

Mitologia horren mesederako hainbat eta hainbat dira malgutasunaren eragin positiboa azpimarratzen duten ikerketa eta txosten zientifiko eta teknikoak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 121. orr.

Antzinateko testu filosofiko eta zientifikoen altxor oparo baino oparoagoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 61. orr.

Sail zientifikoan egin den lanarekin ere ez nago gustura Liongo polizia zientifikoko eta Terrorismoaren kontrako Dibisioko kideak eta artezilariak aritu ziren etxea arakatzen eta hainbat kaxa atera zituzten bertatik.  Berria - Harian   2005-12-17

Brigada zientifikoko Lupe Latasa ertzaina.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 79. orr.

Erakunde zientifiko amerikano batek erizain titulatu bat behar du bidaia batean parte hartzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 89. orr.

Intuizio zientifikoak huts egiten ez bazion, huraxe zen La Jollako neskarik motxin-beroena.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 91. orr.

Iritzi hori ez zuela zera zientifiko batean oinarritzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 194. orr.

Teoria honek ez duela inolako oinarri zientifikorik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 92. orr.

Bilkura zientifiko batean ezagutu nuen Carl Bennett.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 93. orr.

Egiazaletasuna obligazio etikoa (deontologia) eta komunitate zientifikoaren harremanetako zutabe bihurtzen da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 75. orr.

Ez zegoen arrazoi zientifikorik aukera hori baztertzeko.  Berria - Gaiak   2004-11-18

Ebidentzia zientifikorik ez dago egun norberaren zilbor-hesteko zelulak gordetzea baliagarria dela esateko.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Gaia filosofikoagoa da zientifikoa baino, gertuago dago kosmologiatik biologiatik baino.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 44. orr.

Datuak zientifikoak dira, baina hauen gainean jasotako teoriak metazientifikoak dira.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 95. orr.

XX. mendearen hasieran, kontrazepzio enpiriko hori zientifiko bihurtzen saiatu ziren zenbait mediku.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 96. orr.

Ez zait oso zientifikoa iruditzen; gehiago da balorazio subjektiboen gainean egindako metodologia.  Berria - Kultura   2004-10-30

Evgenia Stepanova Erradiazio Medikuntzaren Zentro Zientifikoko kideak.  Berria - Gaiak   2006-03-26

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa )

Zuk jasotako aldizkari zientifiko-filosofiko ugarietako batean ager zitekeen.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 320. orr.

Arrisku zientifiko-teknologikoaren fenomenoari eta, modu orokorragoan, zientzia-teknologia-gizartea-izadia harremanei buruzko zenbait lanen egilea da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

Egungo politika zientifiko-teknologikoen inguruan pil-pilean dagoen eztabaidak zientziaz eta teknologiaz itun sozial berri bat beharrezkoa dela adierazten du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 245. orr.

Garapen zientifiko-teknikoaren eta garapen sozialaren arteko erlazioa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 13. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Römische Geshichte obraren egilea, hiru liburukitan Erromaren historia ematen duena; metodo historiko zientifiko modernoaren aitzindaritzat hartu ohi da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 293. orr.

• 4 iz zientzia-gizona.

Zientifikoarentzat hori da objekziorik larriena: "nazioa" ez da ikerketa psiko edo etnologikoaren objektu bat.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 254. orr.

Kubatar hau, Sergio izenez, Siberian duten zientifikoen hirira etorri zen ikastera, han maitemindu zen eta Errusian gelditu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 202. orr.

Garai guztietako zientifikoak artegatu dituen galdera.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 43. orr.

5 ez-zientifiko izond

Zer irizpideren arabera baztertzen diren zenbait enuntziatu, diskurtsoarentzat ez egokitzat hartuta edo ez-esentzialtzat eta marjinaltzat edo ez zientifikotzat hartuta.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 71. orr.

Geratzen fenomeno ez zientifikoak Terminologia ideologiko ez-zientifikoa Valentzian ez ezik, beste zenbait herrialdetan ere erabiltzen hasi dira.  Berria - Mundua   2006-04-08

Biologia eta fisikaren arteko harremanak ez dira batere errazak izan, biologiaren behar metodologikoak edo azalpenezkoak askotan ez zientifikoak bailiran ikusi baitira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 284. orr.

Valentziera independentea eta erabat bestelako ortografiarekin proposatzen dute, betiere interpretazio alderdikoi, ez-zientifiko eta kontraesankor batetik.  Berria - Mundua   2004-11-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldizkari zientifiko (4); azterketa zientifiko (6); datu zientifiko (3); diskurtso zientifiko (4); egia zientifiko (3); ezagutza zientifiko (3); garapen zientifiko (3); hipotesi zientifiko (4); ikerketa zientifiko (11); ikuspuntu zientifiko (3); interes zientifiko (3); izen zientifiko (3); lan zientifiko (7); praktika zientifiko (3); teoria zientifiko (8); zehaztasun zientifiko (4)

zientifiko gisa (3); zientifiko guztiak (3); zientifiko teknologikoaren (4)

aurrerapen zientifikoa (3); azalpen zientifikoa (7); balio zientifikoa (4); egia zientifikoa (5); euskal komunitate zientifikoa (3); ezagutza zientifikoa (11); hautu zientifikoa (3); ia zientifikoa (5); informazio zientifikoa (4); izen zientifikoa (9); komunitate zientifikoa (6); lege zientifikoa (3); oinarri zientifikoa (5); oso zientifikoa (6); teoria zientifikoa (11)

zientifikoa izan (8); zientifikoa izango (3)

zorroztasun zientifikoa (4)

azterketa zientifikoak (3); datu zientifikoak (3); ikerketa zientifikoak (6); polizia zientifikoak (4); teoria zientifikoak (7)

era zientifikoan (3); ezagutza zientifikoan (3); literatura zientifikoan (3)

azalpen zientifikoaren (4); azterketa zientifikoaren (4); diskurtso zientifikoaren (3); euskal komunitate zientifikoaren (3); ezagutza zientifikoaren (10); ikerketa zientifikoaren (6); komunitate zientifikoaren (5); teoria zientifikoaren (4)

zientifikoaren arabera (3); zientifikoaren azterketa (5); zientifikoaren produkzioa (3)

ikerketa zientifikoek (3)

helburu zientifikoekin (4)

diskurtso zientifikoen (4); ezagutza zientifikoen (3); ikerketa zientifikoen (4); iraultza zientifikoen egitura (4); teoria zientifikoen (7)

zientifikoen arteko (3); zientifikoen egitura (5)

batzorde zientifikoko (4); ezagutza zientifikoko (3); politika zientifikoko (3)

brigada zientifikokoak (3)

oinarri zientifikorik (11); zientifikorik gabe (4)


zientifikoki 1 iz era zientifikoan.

Zientifikoki ezagutzen ez diren gauza guztietarako, agnostizismo horrek zentzurik ez du, antibiologikoa baita.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 179. orr.

Materiaren azterketatik abiatzen da, zientifikoki jarduteko plantak eginez, izpiritura iristeko.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 270. orr.

Zientziaren babesa bilatzen da zernahi frogatzeko: halako jogurtak janez gaztetu egingo zara: zientifikoki frogatua dago hori.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 151. orr.

Bai lekuan lekuko ministroaren erabakiak, bai teledendetan ateratzen diren tramankulurik xelebreenak ere, guztiek nahi dute beretzat onespen preziatua: "zientifikoki egiaztatuta".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 18. orr.

Badago zerbait (sentsazioak, hautemateak, bizipenak...), mundua objektiboki edo zientifikoki deskribatzeko erabiltzen ditugun hitzekin azaldu ezin dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 188. orr.

Pertsonaiaren istorio berezia inguruaren indar ezkutuen artean itota gelditzea ekarri zuen gizartearen bilakaera zientifikoki azaldu beharrak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 10. orr.

Fenomeno mistikoa beti egon da presente kristau-tradizioan [...] eta kristau-fedearen hasieratik bere adierazpen egokien eta zientifikoki araztuena Teologia negatibo deituan izan du.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 3. orr.

Proiektua arduragabea, etikaren aurkakoa eta zientifikoki ahula da.  Berria - Harian   2005-08-16

2 (izen baten eta izenondo baten artean)

Alderantziz, jarrera akademiko tradizionalak, perspektiba zientifikoki zilegizkoa zen sistema bakartzat zeukanak, aldezle berriak aurkitu ditu orain.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 203. orr.

Astronautek ez zuten ardura handirik hartu hegaldiaren plangintzan agintzen zitzaien jaki zientifikoki prestatu baina ez oso gustagarriak jaten.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zientifikoki frogatua (4)


zientifikotasun 1 iz zientifikoa denaren nolakotasuna.

Gure multzoak bateragarriak izaten dira sarritan, eta bereizketak zientifikotasunari baino, azalpenaren didaktismoari zor dio.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 21. orr.

Ideologia ez dagokio zientifikotasunari bakarrik.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 211. orr.

Egungo gizartean ezagutza, teknika edo produktu askok eta askok ez dute nahi luketen zientifikotasunaren etiketa urrutitik ere betetzen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 18. orr.

Maila honetan zientifikotasunak ez du balio arau modura.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 216. orr.

Anatomia patologikoak ez du murriztu eta zientifikotasunaren arauetara itzularazi medikuntza klinikoaren positibotasuna.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 209. orr.

Zenbait positibotasunek formalizazioaren atalasea iragan duten garaian, beste zenbait ez dira heldu oraindik zientifikotasunarenera edo ezta epistemologizazioarenera ere.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 212. orr.

Berpizkundean asmatu zen sistemak zientifikotasun bat baduela eta, horrenbestez, denboraz kanpo balio absolutu bat baduela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 203. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nola eskuratu ahal izan dituen zientifikotasun-arauak, eta, agian, nola heldu ahal izan den formalizatze-atalaseraino.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 216. orr.

Gutxi axola oraingoz zer ezberdintasun dagoen zientifikotasun estatusa edo horren ustea duten diskurtsoen eta benetako irizpide formala erakusten duten diskurtsoen artean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 209. orr.

Berak diskurtso bat eduki ahal dezan, behar izanez gero, zientifikotasun-irizpide formal eta esperimentalei erantzungo diena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 207. orr.

Zientifikotasun-eremu batean sartzen dira bakarrik eraiketa-arau jakin batzuk betetzen dituzten proposizioak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 208. orr.

Batzuetan zientifikotasun atalaseak positibotasun batetik beste baterako iragaiteari lotuta daude.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 213. orr.

3 ez-zientifikotasun

Bere formarik orokorrenean esan daiteke ideien historiak etengabe [...] deskribatzen duela ez-filosofiatik filosofiarako iragaitea, ez-zientifikotasunetik zientziara, ez-literaturatik obrara.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 156. orr.

Ez dit ezerk frogatzen era horretako deskribapen batek argitasunik eman ahal izango duenik multzo horien zientifikotasunaz (edo ez-zientifikotasunaz).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 48. orr.

Une jakin batean izan direna [...] ez da sekula jaurtitzen ez-zientifikotasunaren kanpoko arlora.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 215. orr.


zientifismo iz jarduera intelektualean zientzia gailenarazteko joera.

Urkatze-lanak zientifismo bide horretatik abiatu zirenetik, hainbat negozio-gizon saiatu ziren langintza horretatik lanbide egiten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 99. orr.

Zientifismo sinplifikatzailea ez dator erlijioaren aurka, eta ez dakarkio inolako mehatxurik teologiari.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 248. orr.


zientismo iz zeintifismoa.

1897 Paz en la guerra nobelaren argitalpen urtea da [...] eta aldi berean krisi erlijioso pertsonalarena, handik harako guztizko zaputzarekin positibismoari eta "fede itsurako" konbertsioarekin razionalismo eta zientismo ororekin apurtuz.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 106. orr.

Ortega-k arbuiatzen duen beste positibismo bat zientismo soilarena da: antropologo "zientifiko soil" batzuek, antropologia eta historia ez dituzte ezertarako nahastu nahi.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 220. orr.


ziento iz ehunekoa.

Hegaldi arrunt bat, aurretik egindako zientoa bezalakoxea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 10. orr.

Hark mila hosto klase, mila xomorro eta akaberarik gabeko beste ziento bat gauza ikusten dituen tokian, xiudadekoak Natura hutsa besterik ez duela ikusten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 166. orr.

Ziento bat baldintza bete behar izaten dute parte-hartzaileek (autoak, bidoiak, Tourraren babesleak eraman), eta onurak antolatzaileek irensten dituzte soilik.  Berria - Kirola   2004-07-08

Azkena aditutakoa delako ateratzen dut hemen, ziento bat aurki baitaitezke holako kontuak nonahi eta bazter guztietan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 244. orr.

Adibideak, bada ziento bat, politika deitzen dugun arlo horretatik ateratzeke.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 169. orr.

16 txalupa hondoratu omen zituen galerna zorigaiztoko hark eta ziento bat inguru pertsona galdu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 145. orr.

Gero diru pixka bat ailegatzen zitzaidan, gaur eguneko euroetan ziento bakar batzuk izanen zirenak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 5. orr.

Ikusiko duzu Artikutza aldean, ziento dezenteko aldea kentzen diegula.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 333. orr.

Laurogei biografia labur egin ordez hogeita bost -ziento laurdena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 9. orr.

SESBeko pare bat ziento gizonez eta hango eta hemengo milizianoz osatutako Batailoi Internazionalistak izan ziren herria lehenengo defendatu zutenak.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 78. orr.

Errenta merkeko pare bat ziento etxe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 265. orr.


zientoka 1 adlag ehunka.

XIII. mende hartan gatibuak zientoka eta milaka zuedenez, Espainiatiko eta Maroko aldetiko gatibuak libratzeko sortu zuen Mertzedarioen Ordena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 43. orr.

Esan nahi dut bidaiak zientoka egin dituela, debalde, erretiroa hartu zuenetik.  Berria - Kultura   2004-08-31

Etxean ikusia naiz ama abarketa eginean, zientoka.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 212. orr.

Etxean zientoka ditugu.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 40. orr.

Albistegietako iragarpen laburrak zientoka utzi nituen han, beti grabatuta, ahalik eta laburren.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 117. orr.

Erretratuak egin zituen tranbia barruan, zientoka.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 131. orr.

2 (izen mugagabe baten ezkerrean)

-Lagunen bat bisitatzera etorriko zen, zientoka kilometro egin ondoren.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 138. orr.

Atzerago zientoka lamia zetozen, eta beste hainbeste, parez pare, ibaiaren beste aldetik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 14. orr.

Zientoka koilare.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 156. orr.

Ahuleziak jota, ezin igeri egin eta, ito egiten ziren; zientoka lagun zeramatzan ibaiak.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 114. orr.

Ospitaleak gainezka egon ziren, zientoka jende bertan, beroak penatuta itolarriz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 270. orr.

Siberia aldean, zientoka urtetan usteldu gabe iraundako urki-azal puskak topatu izan dira, lurpean eta elurpean iraun dutenak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.

Zientoka, milaka bider.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 103. orr.

3 (izen gisa)

Hor ere ba omen zen ordea borondate oneko medikurik: txaketari buelta eman eta x ezkutatuta Ellis Islandeko muga zeharkatu bide zuen zientoka batek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 97. orr.


zientotres iz Ciento tres markako koinaka.

-Atera ezan zientotres.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 11. orr.


zientzia (orobat zienzia g.er.) 1 iz helburu eta metodo jakin baten arabera gauzatzen diren sailen multzoa; horrelako ezaguera-sail bakoitza. ik jakintza.

Bilkari etiketadunak kutxatilategitan sailkatuta zeuden, horma-armairuen barruan, jakintza-adarka sailkatuta: literatura, filosofia, zientzia eta teknika.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 151. orr.

Harentzat, aljebra ez zen zientzia, metodoa baizik: metodo unibertsala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 351. orr.

Segur aski ere, zientzia da gizartearen historiako kultura eraikin politena, ederrena, baliosena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 167. orr.

Zientzia da xakea, baina baita poesia ere, eta hiria, eta labirintoa.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 170. orr.

-Zenbaki oso eta arrunten zientzia da aritmetika: 1, 2, 3... Aljebra, berriz, ekuazioen zientzia da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Trigonometria itzalen zientzia dela esaten da batzuetan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 71. orr.

Bi polo ditu zientziak bere bidearen mugarri: desiragarri dena eta posible dena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 13. orr.

Izan ere, zientzia gogoeta etikoaren aurretik ibili da beti.  Berria - Gaiak   2004-01-21

Kontzientziarik gabeko zientzia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 93. orr.

Galileo zientziaren alde hil zitekean, baina zientziaren alde bizitzea erabaki zian, eta, hargatik, zientzia irabazten atera zuan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 264. orr.

Zientzia egitea ez da merkea.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 167. orr.

Azken batean, zelan operatzen du zientzian indukzio hedatzaileak?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 160. orr.

Mende hau izan da, XVI.a Berpizkundearena izan zen gisa, zientzia eta teknologiaren mendea.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 17. orr.

Duda-mudan jartzen dira zientziaren eta teknikaren abantailak, ekologia goraipatzen da, kapitalismoa maiseatzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 14. orr.

Ez al zen zientziaren ikuspegitik zentzugabe samarra herriaren bidegabekeriak ikusita sartzen zitzaion amorru hura?  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 216. orr.

Zientziaren Filosofia estandarraren orientabideak zientziagintzaren berariazko emaitzari begiratzen dio, hots, teoria zientifikoei.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 160. orr.

Nola, halere, jokatzen ziren esperantzaz beterik geroari buruz, ikusiz zer urrats haundiak egin zituen zientziak XX. mendean.  Herria   2005-09-29

Modua errazteagatik edukia sinpletzeak ez luke barkamenik izan behar zientziaren munduan, iruzur egitea bailitzateke.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 19. orr.

Hark ezarri ditu sendo bere lekuan betiko Egia eternoa eta azkeneko Ongia, mendebaleko kultura eta zientziako razionalitatearen harroin metafisikoak.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 18. orr.

ik beherago 9.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Eta zientziako artikulu guztiak ere euskaraz?  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 180. orr.

Aita kuxkuxean ibiltzen zen nire liburuetan, historia, geografia eta zientziakoetan batez ere.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 51. orr.

Zientziak huts egiten zionean, emakume intuizioaz baliatzen zen Marga nire inteligentzia maskulinoak eragotzia zuen lekuraino iristeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 239. orr.

Logika eta Zientziaren Filosofiako katedraduna da.  Berria - Harian   2005-12-17

Zientziaren eta humanitateen artean zubia eraiki behar zela.  Berria - Gaiak   2004-01-21

Zientziak eta letrek elkarrizketari ekin diogu, beharturik bada ere eta elkarrenganako mesfidantza gora-behera.  Berria - Gaiak   2004-06-17

Nobeletan aurkitu dut zientziaren poesia.  Berria - Kultura   2004-05-28

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zientzia modernoaren benetako hastapena, hain zuzen, galdera mota bat egitetik -nondik dator unibertsoa?, zerez egina da materia?, zer da bizitza?- beste honelakoak egitera pasatu izanak markatzen du: nola gertatzen da harri bat erortzea?  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 169. orr.

Sobietar genetistekin eztabaidan ari zela, ez zituen sekula kontuan hartzen zientzia esperimentalaren datuak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 44. orr.

Zientzia matematiko berri hori sortzen lagundu zutenen zerrenda.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 360. orr.

Mendebaldeko zientzia ekonomikoaren gurasoak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 311. orr.

Ez da ikusten zientzia semiologiko baten beharra edo baliagarritasuna.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 44. orr.

Zientzia kognitiboaren baliabideen laguntzaz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 166. orr.

Arrazoimenaren zientzia teoretiko orotan apriorizko judizio sintetikoak barnebiltzen dira printzipio gisa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 35. orr.

Hurrengo mendeko Mistika handiaren iragarlea zen agerpen goiztiar horri zientzia eskolastikoaren gogoeta eta espekulazioa gehitu behar zitzaizkion.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 2. orr.

Arrazoimen hutsak eskura ematen du arimaren irakaspen transzendentalerako ideia (psychologia rationalis), munduaren zientzia transzendentalerako ideia (cosmologia rationalis) eta, azkenik, baita Jainkoaren ezagutza transzendentalerako ideia ere (theologia transscendentalis).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 150. orr.

Zientzia sakratua mespretxatzen edo gutxiesten zuelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 612. orr.

Kantek bere garaiko zientzia fisiko-matematikoaren -batik bat, newtondarraren- sistemarekin erkatu gura zuen filosofia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 89. orr.

Horregatik, oinarrizko zientzia denez, osotasun hau bilatzera behartua dago.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 2627. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik zientifiko.

Zientzia-irakasle batek aintzat hartu zuen fixazio hori.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 264. orr.

Ezagutzen dut -eten zion Zientzia-kontseilariak, sabel handia igurtziz.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 30. orr.

2003ko azarotik 2004ko apirilera 1.252 zientzia albiste argitaratu ziren Euskal Herriko bost egunkaritan: Gara, Berria, Diario Vasco, Deia eta El Correo.  Berria - Gaiak   2004-07-18

Zientzia aldizkarietan ezin da onartu ikerketa faltsu edo iruzurrik.  Berria - Gaiak   2006-04-18

Zientzia-ezagutzaren eta garapen teknologikoaren eredu klasikoen irakurketa kritikoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 9. orr.

Bada herritar sail bat oso gogoko ez duena zientzia-ikerkuntzak berezko duen aurreikusezintasun hori.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 25. orr.

Beti garatzen ari den mundu baten umea da gizakia, hau da, zientzia-aurkikuntzek frogatu dutenez, gizakiaren aurrekoa da mundua.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 186. orr.

Zientzia-lan batek eragiten duen harridura har liteke, ia, haren garrantziaren neurritzat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 25. orr.

Zientzia-teoria horren arabera psikologia zertzeko egokienak iruditzen zaizkion muga metodologikoak ezartzen saiatzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 189. orr.

Zientzi ikuspegi modernoa sortu ez balitz ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 114. orr.

Horrekin batera, inoiz baino indartsuago ageri zaigun zientzia mailan ere, zientziaren kontrako mugimendu akademikoak sortu dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 20. orr.

Izadia ala gizartea, zein nagusitzen da zientzia-gertakariaren eraketan?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 247. orr.

Igarrezintasun hori, hain zuzen, zientzia-ekinbidearen izateari berari dagokio.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 24. orr.

Zientzia-produkzioaren izaera komunitarioa azaldu nahi izan zuen Kuhnek, bereziki zientzia-garapenaren dinamikaren berri eman ahal izateko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 247. orr.

Arreta gutxi jarri zion ezagutza eta zientzia-jarduera gauzatzen den testuinguru sozialari.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Ikertzaile horiek hainbat zientzia-esparrutatik zetozen: biologia, fisika, medikuntza, mikrobiologia, kimika, kristalografia, eta abar.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 28. orr.

Hartan, Georges Pompidou buru zuen gobernuaren zientzia-politika kritikatzen zen.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 85. orr.

Zunda automatikoa? Zientzia misio tripulatua?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Zientzia-teknologiaren erregulazioaren (kontrol publikoaren) arazoari helduko diogu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Zientzia itxurako berriketa nahasgarriarekin liburu bat saldu zion Rudolf II.ari.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 50. orr.

Umore onean egin zuten atzo CAF-Elhuyar zientzia dibulgazioko XII. sarien banaketa.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Indiako Zientzia Institutuko ingeniari talde batek.  Berria - Gaiak   2004-04-18

Zientzia eta Teknologia Fakultatea.  Berria - Euskal Herria   2004-04-01

Ameriketako Estatu Batuetako Zientzia Akademia Nazionaleko eta Amerikako Zientzia eta Artearen Akademiako kide da.  Berria - Gaiak   2004-10-05

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Newtondar Natur Zientzia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 106. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Zientzia ezagutza-ekoizle gisa ezaugarritzen duen irudiak hortxe dirau.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 248. orr.

6 (pluralean)

Prentsa guztian, bizitzaren zientzietan aurrekaririk ez zuen lorpentzat jo zen berria.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 95. orr.

Aldi berean zientzien arteko elkar lankidetza gero eta beharrezkoago da.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 120. orr.

Bat letretakoa eta bestea zientzietakoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 131. orr.

Txekoslovakiako Errepublika Demokratikoko Zientzien Akademiak antolatua da zeremonia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 41. orr.

Parisko Zientzien Errege Akademia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 431. orr.

Bilbon Zientzietako Eskolan egindako ikasketak.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 186. orr.

Zientzia enpirikoentzat funtsezkoa zen kausa-efektu erlazioaren oinarria ez dela razionala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 81. orr.

Algebra eta fisika bezalako zientzia zehatzak eta naturalak baino "informalagoa" edo "bigunagoa".  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 18. orr.

Arrazoimenaren zientzia teoretiko orotan apriorizko judizio sintetikoak barnebiltzen dira printzipio gisa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 35. orr.

Zientzia berezietan, biologian esaterako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 194. orr.

Zientzia errealak era axiomatikoan garatu nahi izateak ez dauka oinarririk.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 81. orr.

7 (pluralean hitz elkartuen lehen osagai gisa)

Espainiako zientzi ikerketen kontseilu nagusiko ikerlaria.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

8 (pluralean hitz elkartuen bigarren osagai gisa)

Enpresa-zientzietako eskolan da irakasle.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 63. orr.

Humanitate eta hezkuntza zientzietan eta enpresa zientzietan euskarazko lerroak baino ez ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-26

Teoria zientifikoak aipatzen dituzte, teoria hauek nolakoak eta zein diren ezertarako jakin gabe; gizarte zientzietara ekartzen dituzte, inolako arrazoirik gabe, zientzia naturaletan erabiltzen diren kontzeptuak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 170. orr.

Oraindik baditu komunikazio-zientzietako eraikineko giltzak. Giza zientziak termino fisikoetan deskribatzen ziren.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 231. orr.

Espekulazio-zientzietan aditua.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 92. orr.

Psikologiaren, neurofisiologiaren zein beste natur zientzien metodoak eta emaitzak erabiliz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 158. orr.

Adi ezazu, honetaz, matematika-zientziek zenbat irakasten diguten, eta eskaintzen dizkiguten baiespenak ere zein garrantzizkoak diren.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 215. orr.

Ekonomia zientzietan, alabaina, ezinbestekoa da aipatu dugun dualtasun hori.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 110. orr.

Bere erlijioan eta ohituretan beteginik agertzen dena, filosofi zientziak ikasi eta haien sekretuak dakizkiena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 28. orr.

Gizarte Zientzien Euskadi Ikerkuntza Saria.  Berria - Euskal Herria   2004-01-04

9 zientziazko adlag zientifikoa.

Ongi finkatutako eta denek onartzen duten zientziazko kontzeptu bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 91. orr.

"Nire zoriona, berriz, Jainkoaren ondoan egotea da", hauetan guztiotan jakintzaren bidezko hurbiltzea da, hots, zientziazko oharpena, eta ez lekuzko hurreratzea.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 63. orr.

Osabak fede izugarria zion zientziari, halako moldez, non liburu bat ere skribatzen ari baitzen, frantsesez, zientziazko hainbat gairi buruz: matematika, astronomia...  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 86. orr.

Ez da alemanerazko libururik irakurri behar, zientziazkoak eta idazle klasikoenak ez badira-.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 78. orr.

Behin, zientziazko karreraren bat egiten ari ziren bi ikasle fortunatu zitzaizkidan gertuan.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 120. orr.

10 natur zientzia

Hemen, Natur Zientzia printzipio enpirikoetan oinarritzen den heinean besterik ez dut hartu nahi aintzat.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 24. orr.

Natur Zientziak (Physica) apriorizko judizio sintetikoak barnebiltzen ditu bere baitan printzipio gisa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 36. orr.

Programa horren arabera epistemologiak natur zientziaren ezagutzaren baieztapena juzgatu nahi du apodiktikoki.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 155. orr.

Handik hara, Natur zientzia modernoen garapenak darrai, alde batetik, eta Zuzenbide naturalaren, moral naturalaren, erlijio naturalaren garapen teorikoak, bestetik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 106. orr.

· pl Leesek natur zientzien arloan kokatu zuen hizkuntzaren ikerkuntza.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 9. orr.

Psikologiaren, neurofisiologiaren zein beste natur zientzien metodoak eta emaitzak erabiliz.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 158. orr.

Beraz, giza perfekziora heldu nahi duenak, beharrezkoa du, ororen aitzinetik, Logikan ikasten saiatzea, geroago, mailaka, Matematikan, bai halaber natur zientzietan eta, azkenean, Metafisikan.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 89. orr.

Natur zientzietan, zientzialariak laborategietan behaketa kontrolatuak egin ditzake eta bere hipotesiak egiaztatu: gizarte-zientzietan, ordea, nekez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 19. orr.

Claude Dendaletxe mendizale, geologoa eta natura zientzietan aditua denak, besteak beste, 25 bat liburu idatziak ditu orain arte.  Berria - Kultura   2006-04-07

Lehen orduan korear hizkuntza eman dugu, bigarrenean natur zientziak, eta hirugarrenean aritmetikako kontrola izan dugu.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 77. orr.

11 zientzia-fikzio

Eleberriak, saiakerak, polizi-eleberriak, zientzia-fikzioa, bidaiak, eskulanak, etab. COUn nengoela, zientzia fikziozko ipuin batzuk egin nituen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 69. orr.

Zientzia fikziozko eta fantasiazko bildumak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 165. orr.

Sobrinok estrategia aldatu bide zuen hurrengo urteko Larrosa minerala zientzia fikzio itxurako eleberri laburrarekin.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 162. orr.

Zientzia fikziozko pelikuletan loaldi infinituak egiten dituzten astronauta horien moduan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 198. orr.

Duela 20 urteko zientzia fikziozko filmetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 158. orr.

-Zuk, maitea, zientzia-fikzio sobera irakurtzen duzu.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 106. orr.

12 zientzia-gizon (14 agerraldi, 9 liburu eta artikulu 1ean; orobat zientzi gizon g.er. eta zientziagizon g.er.) ik zientzialari.

Ez zegoen galarazirik bera zein zen irakastea eta ez zitzaion ezein zientzia-gizoni ezkutatzen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 158. orr.

Zientzia-gizonek gauza nabarmen horien existentzia trinkoki ezarri eta uste hutsezko gauzan existentziarik eza erakutsi behar izan zuten.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 122. orr.

Zientzia-gizonak inolako aurreiritzirik gabe jarri behar du frogen aitzinean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 257. orr.

Jakin beharko huke ezen, zientzi gizona naizen neurrian, parabolaren sekeretu guztien berri dakidala eta, ondorez, kanoi-tiroarena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 189. orr.

Marokoko aissaua bat, jainkoaren ohoretan bere burua aizkora batez hausten edo kristalak irensten ari dela, edo mandinga gaixo bat bere gerripekoarekin, izaki fin eta ikasiak dira; izadia aztertzen duen zientzia-gizona, aldiz, izaki arrunt eta gisagabe bat da.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 176. orr.

Azterketa kausal batean, berriz, bilatuko litzateke zer neurritan mugatu ahal izan duten zientzia-gizon-emakumeen kontzientzia aldaketa politikoek, edo prozesu ekonomikoek.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 185. orr.

13 zientzia-jarduera (orobat zientziajarduera g.er.)

Jarduera horren ibilbide normalaren desbideraketak (erabilera desegoki, edota maltzurrari dagozkienak) salatzera mugatuko litzatekeen diskurtsotik harago, zientzia jarduera normalari (hau da, onartutakoari) berezkoa izango litzaizkiokeen ezaugarriei heltzen die.  Berria - Gaiak   2006-01-26

Ordura arte zientzia ulertzeko modua tradizio enpirista positibistaren barruan kokatua zegoen, zientzia jarduera neutral bat bezala ikusten zen, mugarik gabeko baikortasun baten inguruan.  Berria - Kultura   2004-02-05

Kuhnek zientzia-jardueraren azterketarako marko berri bat ezarri zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 247. orr.

Arreta gutxi jarri zion ezagutza eta zientzia-jarduera gauzatzen den testuinguru sozialari.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 246. orr.

Zientzia-jardueran zehar zientzialariarengan jarrera aktiboa eta pasiboa bereizten ditugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 249. orr.

14 zientzia-praktika (orobat zientziapraktika)

Datu eta eraikin teorikoen arteko joan-etorri horrek zientzia-praktikaren arrabola (the mangle of practice) osatzen du: bai agentzia materiala (izadia, objektua) bai giza agentzia (gizartea, subjektua) elkarrekin lotzen dira ezinbestez zientzia-praktikan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 249. orr.

Azken buruan, planteaturiko arazoek ikerketaren jomuga zientzia-ezagutzaren argipenera baino gehiago zientzia-praktika errealaren azterketara bideratzen dute.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 248. orr.

Zientzia-praktika aztertzen duten ikuspegiek gizartea zientzia-emaitzaren lortze-prozesuan bertan txertatzen duten moduan [...] teknologiaren eraketa-prozesuan gizarteak ere zeresanik baduela adieraztea da gure asmoa atal honetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 249. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aranzadi zientzia elkarteak (19); aranzadi zientzia elkartearen (4); aranzadi zientzia elkarteko (13); arte eta zientzia (4); benetako zientzia (5); bere zientzia (5); gauezko zientzia (4); giza zientzia (6); gizarte zientzia (5); gure zientzia (6); mendebaldeko zientzia (7); natur zientzia (13); nature zientzia aldizkarian (4); nature zientzia aldizkariaren (5); sasi zientzia (4); science zientzia aldizkarian (4); unibertsitateko zientzia (13); unibertsitateko zientzia politikoetako (5)

zientzia akademia (5); zientzia akademiak (4); zientzia akademiako (4); zientzia albiste (4); zientzia aldizkari (8); zientzia aldizkariak (8); zientzia aldizkarian (23); zientzia aldizkarian eman (16); zientzia aldizkariaren (13); zientzia aldizkariaren arabera (4); zientzia aldizkariaren azken (7); zientzia aldizkarietan (4); zientzia alorreko (5); zientzia arloko (4); zientzia bakarra (4); zientzia bat (30); zientzia batek (7); zientzia baten (26); zientzia bera (7); zientzia berezi (4); zientzia berri (5); zientzia dibulgazioa (4)

zientzia egiten (4); zientzia ekonomikoak (4); zientzia elkartea (4); zientzia elkarteak (22); zientzia elkartearen (5); zientzia elkarteko (16); zientzia espainolaren (6); zientzia eta filosofia (5); zientzia eta kulturarako (25); zientzia eta teknika (6); zientzia eta teknologia (50); zientzia eta teknologiaren (21); zientzia ezagutza (9); zientzia ezagutzaren (7); zientzia fakultatea (4); zientzia fakultateko (9); zientzia fikzio (9); zientzia fikzioa (19); zientzia fikzioaren (7); zientzia fikzioko (8); zientzia fikziozko (22); zientzia fisiko (5); zientzia gai (4); zientzia gisa (15); zientzia gizona (5); zientzia guztiak (5); zientzia guztien (11); zientzia guztien artean (4); zientzia guztietan (4)

zientzia ikasketak (4); zientzia ikerketa (5); zientzia ikerketarako (6); zientzia jarduera (5); zientzia lan (4); zientzia liburuak (5); zientzia mailan (4); zientzia modernoa (5); zientzia modernoak (8); zientzia modernoaren (5); zientzia modura (4); zientzia naturalak (6)

zientzia ororen (5); zientzia politikoak (12); zientzia politikoaren (4); zientzia politikoen (5); zientzia politikoetako (13); zientzia politikoetan (9); zientzia praktika (6)

zientzia zer den (6)

arteak eta zientziak (4); giza zientziak (8); gizarte zientziak (4); natur zientziak (25); zientziak berak (4); zientziak bere (9); zientziak eta teknologiak (12)

dogmak zientzian (5); ekonomia zientzian (4); natur zientzian (4)

filosofiaren eta zientziaren (4); gure zientziaren (4); logika eta zientziaren (4); natur zientziaren (8); zientziaren alde (9); zientziaren alorrean (5); zientziaren azken (4); zientziaren azterketa (12); zientziaren barruan (4); zientziaren eliza (4); zientziaren emaitzak (4); zientziaren eta teknologiaren (33); zientziaren filosofia (30); zientziaren filosofiak (8); zientziaren filosofiako (4); zientziaren filosofian (8); zientziaren filosofiaren (19); zientziaren filosofiari (6); zientziaren garapena (5); zientziaren historia (4); zientziaren historian (6); zientziaren ibilera (7); zientziaren inguruko (6); zientziaren irudi (5); zientziaren izenean (9); zientziaren kutxagunean (7)

zientziari buruzko (13); zientziari eta teknologiari (5)


zientziadun izlag zientzia duena.

Zientzia dela eta, ezbaian ari dira ea zientziadun multzo osoaren bana-banako atomo guztietan akzidente moduan ote den, ala atomo bakarrean ote datzan; baina iritzi bietatik ondorio absurdoak ateratzen dira.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 205. orr.


zientziagai (orobat zientzia gai) iz zientziaren gaia.

Zientziatik begiratuz, zientziagaien ate osteetan, zirrikituetan, ez daude adigai zientifikoak besterik.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 92. orr.

Bere burua ere ezagutzen duela eta ezagutza hauek guztiak zientziagai bihurtzen direla. Frantseseko klaseak hartzen genituen gela berean irakasten nizkion zientzia gaia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 133. orr.


zientziagintza iz zientzia-jarduera, zientzia egitea.

"Etxeko zoro" delakoa jare ibil ez dadin bere gisa, zientziagintzan dabiltzanen eginkizuna da atsedenik gabe jartzea aurrez aurre izan litekeena eta dena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 170. orr.

Zientziagintza jardun morala da, on, eder eta egiazkoa.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 88. orr.

Aurreikusezin izatea zientziagintzaren mami-mamian dago.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 158. orr.

Zientziagintzaren lehenbiziko pausoan bertan, datuak jasotzean, adimenezko fedea da objektibotasun enpirikoaren babeslea.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 93. orr.

Zientziaren Filosofia estandarraren orientabideak zientziagintzaren berariazko emaitzari begiratzen dio, hots, teoria zientifikoei.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 160. orr.


zientziagizon ik zientzia 12.

zientziajarduera ik zientzia 13.

zientziakeria iz zientzia, gaitzesgarritzat hartua.

Igotzen dena lehenago edo geroago jaisten dela esatea, ordea, ez dirudi oso serioa denik, ezagutza arlo guztiak, bitxienak ere, teknikaz eta zientziakeriaz edertu nahi diren egun hauetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 224. orr.


zientzialari (900 agerraldi, 131 liburu eta 203 artikulutan; orobat zientzilari g.er.) 1 iz zientziagintzan aritzen den pertsona, zientzia ikerlaria. ik zientzia 12.

Jakintsu gehienak -eta zientzialari izateko ospea dutenez ari naiz- gaitz horrek jota daude: zientziaren azken xedeen bila ari dira eta haiez mintzo, hasierako presta-ikasketez arduratu gabe.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 91. orr.

Zientzialari eta humanisten elkarrenganako abegi txar hau ez da, noski, oraingoa.  Berria - Gaiak   2004-06-17

Gure bizitza ezingo litzateke ulertu zientzia eta metodo zientifikorik gabe, ezingo litzateke ulertu joan den mendean zientzialariek gure esku jarri dituzten aurkikuntza eta asmakizun harrigarri horiek gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 44. orr.

Zientzialarien beren arabera, adigai- eta esperimentu-kate ongi antolatua da beren jarduera, non ordena xuxen-xuxen logiko batean kateatzen baitira urrats guztiak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 163. orr.

Zientzialariaren eragilea egiaren maitasuna da, besterik gabe.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 88. orr.

Zientziaren jardunbidearen irudimen fasean funtzionatzen du zientzialariak artistak bezala; hipotesiak eratzeko orduan, alegia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 185. orr.

Zientzialariek beren espekulazio eta teoriak egiaztatzeko behar dituzten tresna eta materialak eskaintzen ditu teknologiak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 8. orr.

Errealitatetik hautematen duena deskonposatu eta gero bestela berrosatu: hara nola eraikitzen duen margolariak, poetak zein zientzialariak bere unibertso-ikuspegia.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 188. orr.

Zientziak itsu-mutsuka aurreratzen du askotan [...] eta zientzialariak ikerketa batekin gora eta behera ari direla, uste gabean pentsatzen ez dutena aurkitzen dute zenbaitetan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 50. orr.

Hainbat zientzialarik kontatu izan du nola aurkitu duen tupustean, gutxien ustean, aspalditik bilatzen zuen ebazpen bat: ohean, erdi lotan; autobus batean; su baten gar-dantzari begira; haur batekin jolasean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 187. orr.

Natur zientzietan, zientzialariak laborategietan behaketa kontrolatuak egin ditzake eta bere hipotesiak egiaztatu: gizarte-zientzietan, ordea, nekez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 19. orr.

Urrats bakoitzean, zientzialaria beharturik dago kritikaren eta esperientziaren irizpena jasotzera, eraikitzen ari den mundu-irudikapen horretan ezinbestean dagoen amets parte hori estu lotzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 14. orr.

Atomoaren egituraz oinarrizko ikerkuntza egiten duten zientzialariek erakutsi digutenak izan dezake inolako aplikaziorik konputagailuak egiteko?  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 72. orr.

Zientzialariak duen arriskua zera da: ez neurtzea bere zientziaren mugak, eta, beraz, bere ezaguerarenak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 157. orr.

Zerk bultzatzen du zientzialarien elkartea teoria bat baztertzera eta beste teoria baten bidez ordeztera?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 164. orr.

Fusioa kontrolatzea da zientzialarien itxaropen handienetako bat.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 105. orr.

GKE batzuk oso teknifikatuak daude, Oxfam bezalako bat arma kimikoetan esaterako, eta teknifikazio hori ezinezkoa litzateke zientzialari eta teknikarien laguntzarik gabe.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 168. orr.

Eric Wolff Erresuma Batuko zientzialariak.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Zenbat ur aurkitu duten, hala ere, ez dute zehaztu ESAko zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-01-24

Zientzialariek ematen dioten latinezko izena Adiantum capellis-veneri da, hau da, Venusen ileak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 200. orr.

Grossman idazle eta zientzialaria zen.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 73. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Neurona motorretako gaixotasun bat ikertu nahi zuela esan zuen orduan zientzialari eskoziarrak. Mahaian burezur ugari ilaran; burezurren ondoan, zientzialari edadetuago bat.  Berria - Gaiak   2004-08-12

Gerora jakin zenez, zientzialari ezezaguna Ahmed Chalabi zen, Pentagonoko buruzagien kuttunetako bat.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 27. orr.

Princeton: mundu osoko zientzialari ospetsuenetakoen ikerlekua.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 10. orr.

Hau ez dute aipatzen zientzialari fundamentalistek, gizakiaren jakintzaren objektibotasunean fededun direlako.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 93. orr.

Australiako zientzialari batek atzo zabaldu zuenez, lehen aldiz marsupial baten genoma deskodetu dute.  Berria - Gaiak   2006-02-01

Munduko zientzialari eta pentsalari behinenetakoak.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 98. orr.

Kolorea ez da huskeria; aitzitik, jakin-min eta grina handia sortu izan du iragan mendeetan artista, filosofo eta naturaren zientzialaririk handienen artean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 26. orr.

Zientzialari Atomikoen Larrialdi Batzordea.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 91. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

740.000 urtean izan diren klima aldaketak aztertu ditu zientzialari talde batek Antartidan.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Barry Richmond zientzialari taldeko zuzendariak esan duenez, normalean tximinoek eta pertsonek lana atzeratzera jotzen dute.  Berria - Gaiak   2004-08-13

Telebistan zientzialari aldra agertu zen (zientzialariak aldratan neurtuko balira bezala).  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 110. orr.

Era berean, zientzialari kopurua bikoizteko eta azpiegiturak hobetzeko ere eskatu zieten ikertzaileek agintariei.  Berria - Gaiak   2004-02-22

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Txosten alternatiboak aurkeztu zituzten Greenpeacek eta zientzialari independente talde batek IAEAren kalkuluak gaitzetsi zituen bi txostenetan.  Berria - Harian   2006-04-26

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hala diote harro ekonomilariek, gainerako gizarte zientzialariei goitik behera begiratuz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 18. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Erich Frommek, bere psikologo-zientzialari ikusmiratik, argi bereizten ditu kontzientzia eta adimena.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 29. orr.

7 natur zientzialari

Galileok berak aukeratutako pisua zuten bolak plano inklinatutik eraitsi zituenean, argi bat piztu zitzaien natur zientzialari guztiei. Ia natur zientzialari denek bolumen berean hainbat eratako materiaren kantitatearen bereizketa handiak hautematen dituztenez gero [...].  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 77. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aebetako zientzialari (6); aebetako zientzialari talde (3); australiako zientzialari (3); baina zientzialari (3); erresuma batuko zientzialari (15); estatu batuetako zientzialari (16); institutuko zientzialari talde (3); mordechai vanunu zientzialari (5); mundu osoko zientzialari (4); munduko zientzialari (3); natur zientzialari (3); nazioarteko zientzialari (8); nazioarteko zientzialari talde (7); newcastleko unibertsitateko zientzialari (3); osoko zientzialari (4); unibertsitateko zientzialari (15); unibertsitateko zientzialari talde (13)

zientzialari britainiarrak (4); zientzialari estatubatuarrek (3); zientzialari gehienen arabera (4); zientzialari izan (3); zientzialari ospetsuak (3); zientzialari talde (116); zientzialari talde bat (8); zientzialari talde batek (87); zientzialari talde baten (9); zientzialari talde bati (3); zientzialari taldeak (6); zientzialari taldeko (13); zientzialari taldeko arduradunak (3); zientzialari taldeko buruak (3); zientzialari taldeko buruaren (4)

mordechai vanunu zientzialaria (3); zientzialaria da (7)

aebetako zientzialariak (3); beldur dira zientzialariak (3); erresuma batuko zientzialariak (8); esan zuen zientzialariak (4); estatu batuetako zientzialariak (4); herbehereetako zientzialariak (4); institutuko zientzialariak (4); kezkatuta daude zientzialariak (4); mordechai vanunu zientzialariak (3); mundu osoko zientzialariak (3); nabarmendu zuen zientzialariak (3); nasako zientzialariak (3); unibertsitateko zientzialariak (5)

zientzialariak azaldu zuenez (3)

zientzialariaren esanetan (7)

aebetako zientzialariek (6); agentziako zientzialariek (6); ari diren zientzialariek (3); atzeman dituzte zientzialariek (3); aztertu dituzte zientzialariek (6)

erresuma batuko zientzialariek (9); esako zientzialariek (9); esan dute zientzialariek (7); espazio agentziako zientzialariek (6); estatu batuetako zientzialariek (17); hego koreako zientzialariek (3)

ikusi zuten zientzialariek (3); institutuko zientzialariek (6); izan dute zientzialariek (5); izan zuten zientzialariek (3); nahi dute zientzialariek (3); nasako zientzialariek (8)

ohartarazi dute zientzialariek (7); ondorioztatu dute zientzialariek (3)

unibertsitateko zientzialariek (14); uste dute zientzialariek (16); uste zuten zientzialariek (6)

zientzialariek aditzera eman (3); zientzialariek aurkitu (3); zientzialariek azaldu (8); zientzialariek azaldu dutenez (4); zientzialariek azaldu zutenez (4); zientzialariek esan (4); zientzialariek ez dakite (4); zientzialariek ez dute (5); zientzialariek iradoki dutenez (3); zientzialariek uste (17); zientzialariek uste dute (15)

erresuma batuko zientzialarien (5); estatu batuetako zientzialarien (3); institutuko zientzialarien (3); nasako zientzialarien (5); nasako zientzialarien arabera (3); nazioarteko zientzialarien (5); unibertsitateko zientzialarien (8); unibertsitateko zientzialarien arabera (4); unibertsitateko zientzialarien esanetan (3); zientzialarien arabera (42); zientzialarien artean (10); zientzialarien asmoa (4); zientzialarien elkartea (3); zientzialarien esanetan (32); zientzialarien esku (3); zientzialarien lanak (3); zientzialarien ustez (14)

zientzialarietako baten esanetan (3)

hainbat zientzialarik (14); zenbait zientzialarik (8)

zientzialarion arabera (4)

hainbat zientzialariren (3)


zientzialariburu (corpusean zientzialari buru soilik) iz zientzialari talde baten buru den pertsona.

Batzorde Aholkulariak Golkoko Gerrako beteranoei buruz egin duen txosten horretan, Beatrice Golombe zientzialari buruak dio gerran erabilitako zenbait gai kimikok aldaketak eragin zitzaketela soldaduen gorputzean.  Berria - Mundua   2004-10-17


zientziapraktika ik zientzia 14.

zientziaurreko izlag zientziaren aurrekoa.

Jakitea, modu orokorragoan, nola zientzia bat ezarria izan den zientziaurreko maila baten gainetik eta aurka, zientziaurreko maila honek aldi berean hura prestatuko zuelarik eta aurka egingo ziolarik, nola iragan ahal izan dituen berari kontrajartzen zitzaizkion trabak eta mugapenak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 215. orr.


zientziazale (orobat zientzizale g.er.) izond/iz zientziaren zalea dena.

Ez ote ziren grekoak optimista eta axaleko bilakatu, eta mundua arrazoiz eta logikaz menderatu zale, aldi berean alaiago eta zientziazaleago, ahultzen, eskasten eta zahartzen hasi zirenean?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.

Nahiko zientziazalea naiz, dibulgazio mailan bada ere.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 81. orr.

Gure Mendizabal getariar zientziazale eta natur gizonak, bazuen aurrez ere mikrofono aurrean ordurik franko patxada soseguzkoaz egindakorik.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 65. orr.

Zientziazale amorratuak dira gehienak, eta horrelakoei beti izan zaie errazago ordu estrak egitea.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 72. orr.


zientziazki adlag zientziaren ikuspegitik.

Zer esan, honi buruz? ezepziotxo batzuz aparte, ez dira zientziazki egiztaturiko konstatazioak, huts gabeki atereak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 20. orr.


zientziazko ik zientzia 9.

zientzilari ik zientzialari.

zientzizale ik zientziazale.

zienzia ik zientzia.

zierto izond ziurra, dudagabea.

Egia zierto garbia.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 78. orr.

Emakumeen sen zierto horrekin, istanteko igartzen baitiote beren enamoratuen beldur eta ahuleziari, konturatu zen, antza, Tsarren inperioko txakur salatari guztien artean gizarajoena nintzela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 93. orr.

Har ezazu gauza ziertotzat preso guztiek ahotsa gizentzen dutela eta ozentzen pasarte horretara iritsitakoan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 88. orr.


ziertzo iz ipar haizea, eskuarki Ebro aldekoa.

Eguraldi sanoa: egunez beroa eta gauez 10 edo 12 gradu freskoago, eta iparreko haizea, ziertzo delakoa.  Berria - Ekonomia   2004-08-31

Ekaitza, hegoa, ziertzoa, enbata, soperna jeneralaren hatsa eta mortu erreak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 211. orr.

Haize-babesek Gaztelan dute sona, baina Euskal Herrian, ipar-gorriak, ziertzoak agintzen duen eremuetan ere sortzen direla bagenekien gaur baino lehen ere.  Berria - Kirola   2006-04-06

Nafarroa Garaiko erdialdean eta hegoaldean ziertzo zakarra ere ibili zen atzo.  Berria - Harian   2005-01-25


zifra (orobat xifra g.er., xifre eta zifre g.er.) 1 iz zenbakiak idazteko erabiltzen diren ikurretako bakoitza.

Hirurogeita lau zifrako zenbaki luze bat!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 485. orr.

Atera zaizun emaitza zifra bakar batekoa baldin bada, gogoan hartu besterik ez duzu.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 71. orr.

Finala erreboteko zuloan erabakiko da, bi zifrako zenbakidun koadroetan.  Berria - Kirola   2006-01-14

Umea nintzenean, zifren batura 3z zatigarria bazen, zenbakia ere 3z zatigarria zela erakutsi zidaten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 428. orr.

Hamar zifra dira, eta kalkuluak egiten ditugu haiekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 224. orr.

Kokalekuzko zenbakeran, berriz, guztiz bestelakoak dira kontuak; zifra baten balioa zifra horrek zenbakia idazterakoan duen kokalekuaren araberakoa da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 226. orr.

Haren bitartez ezagutu zituzten arabiarrek indiar zifrak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 228. orr.

Geroago, zero zifra bat asmatu zuten astronomo maiek, barraskilo-maskorra irudikatzen zuen obalo horizontal batez irudikatua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 283. orr.

Edozein zenbakiren logaritmoa eman zezakeen Bidderrek zazpigarren edo zortzigarren zifraraino.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 192. orr.

Hurrengo orduotan, zifretan eta eragiketa matematikoetan murgildu zen.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 106. orr.

Haanover Ruec enpresako eledunak galerak milioi eurotan bi zifrakoak izango direla zehaztu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-12-28

Sei zifrako diru saria jasoko duela adierazi dute.  Berria - Ekonomia   2006-02-01

Garai hartan, eta geroztik ere luzaro, kode horiek sekretuak ziren, zifra matematikoen eta beste arte batzuen pean adierazten zirelarik.  Berria - Kultura   2004-07-02

2 zenbakia, kopurua.

Nola zortezko jokoetan zifra bikoitiak eta zifra bakoitiak azkenean batez-besteko orekara etortzen baitira, [...].  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 126. orr.

Zifra horiek epe luzeko deritzaten fluxu garbiei dagozkie.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Industrializaturiko herrialde guztien BPG osoa baino handiagoa da 21 bilioi dolarreko zifra hori.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 227. orr.

Langabeziari buruzko zifren artean 60.000 langabetu inguruko aldea dago, bakoitzak bere modura definitzen baitu langabetu izatea zer den.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 42. orr.

Airbusek aurreikusten zuen 300 hegazkin amaitzea, baina zifra hori gainditu du 2003. urtean, eta 305 hegazkin eman ditu.  Berria - Ekonomia   2004-01-18

Biek erabiltzen dituzte zifrak, datu eta estatistika objektiboak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 42. orr.

-Zifra zehatzak behar ditut, neurriak.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 26. orr.

Dotzenako bat gora behera, iazko zifra bera da.  Herria   2002-09-19

Zifra hori bikoiztu egingo da 2005ean, ekonomiak «bide onetik» jarraituz gero.  Berria - Ekonomia   2004-04-08

Langabeziaren zifren dantza.  Berria - Harian   2006-01-08

Egunean egunekoa eginez heltzen baita behar den tokira, ez naute xifre horiek sobera izitzen.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 53. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Urteko agiantzen karietara, Miarritzeko kargudun batek ezagutzera eman ditu zifra andana bat.  Herria   2004-02-05

· Epe horretan, 250,79 milioi euroko negozio zifra lortu zuen CAFek.  Berria - Ekonomia   2004-08-31

Urte bakoitz afera zifra doblatu du, Baltimoreko enpresa amerikar batekin lotu ondoan.  Herria   2001-11-15

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

afera zifra (3); arabiar zifrak (4); lau zifrako (3); negozio zifra (13); negozio zifraren (3); sei zifrako (3); zifrako zenbaki (3); zifren dantza (3)


zifratu, zifra(tu), zifratzen 1 du ad mezu bat zifra eta ikurren bidez idatzi.

Gerra garaian, espioitza kontuetan, maiteminduen arteko isilpeko amodioetan... ohikoa da nola edo hala mezuak zifratzea, besteek ez ezagutzeko zer esaten dugun.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 175. orr.

Hitzak zifratzeko zeinu sistema berriak asmatzen dira.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 175. orr.

Logika baten arabera eraiki ahal dira hitzak zifratzeko kodeak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 176. orr.

Dena galdu zen, tamalez, bazen-eta han mutur batetik bestera zifratutako txostenez sei liburuki in-folio betetzeko lain.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 417. orr.

2 (era burutua izenondo edo izen gisa)

Jada ez didate ematen mezu zifraturik zuretzat. Londresko Secret Intelligence Service delakoak Espainiako Enbaxadaren kode zifratuak eskatu zizkion Asensiori, premia larriz gainera.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 38. orr.

Bagenekien bere listuaren ADNko nukleotidoen sekuentzia zifratua.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 86. orr.

Uste nuen kritika gogorrak entzungo nituela zenbaki zifratua ahazteagatik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 88. orr.

Hala ere, eta adierazgarria da oso, testuaren bukaeran agertu eta hemen aipatu ditugun emakume izen zifratuak editorearen oin-ohar batean baino ez dira aipatzen.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 253. orr.

Seguritate-kutxara joan, ateko sarraila zifratuan zenbakiak sartu, hura zabaldu, Londresek behar zituen zifratuen kaxatxoa handik atera eta alboko hoteleko washroom-era eroan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 177. orr.

Testu bibliko eta talmudikoen zentzua modu zifratuan dezifratzeko egin nahi izan zuen tratua da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 13. orr.


zifre ik zifra.

zigala iz otarrainaren antzeko itsas oskolduna, jateko ona, hogei bat zentimetro luze dena eta lehen hanka parea pintza moduko hagin sendoz osatua duena (Nephrops novegicus).

Zigalari dagokionez, babes gune zabalak markatu ditu EBk Iberiako Penintsularen inguruan.  Berria - Ekonomia   2004-12-23


zigante 1 izond/iz ipar erraldoia. ik digante.

Kapera haundi hortan ehortzia da Santxo, hobiaren luzetasunaren arabera alimaleko gizona zitaiken, zigante bat!  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 190. orr.

Barda irakurtua nuen, zeharka, Errolan eta Ferragut zigante musulmanaren arteko gatazkaren historia.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 78. orr.

Uharte batean zigante begibakar beldurgarriak dira; ondoko bateko jendeak burugabeak dira, begiak soinburuetan dituzte eta zaldien ferraren formako aho itsusi bat badute bularretan.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 92. orr.

2 (festetakoak)

Joaldunak eta ziganteak karriketan.  Herria   2005-02-10

Ortziralean, goizeko 11etan, Orai Bat-eko ziganteen kabalkada eta Leinua Ttiki-ren euskal dantzak.  Herria   2004-07-05

Eguerdian bertsolariak, Arrolako dantzariak, Altsasuko ihauteriak, ziganteak, jauziak eta larrain dantza izanen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-04-25

Larunbata, Ziganteen eguna bilakatu da joanden urtean eta bi zigante ibilaldi izanen dira egun horretan.  Herria   2002-08-08

Larunbatean, 11etarik landa, Erraldoien eguna, Emaitza eta Sukila elkarteek antolaturik, 11etan eta 16etan, Ziganteen ibilaldia karriketan.  Herria   2004-07-05

3 oso tamaina handikoa.

200 hektareko industria gune zigante baten eraikitzeko proiektua bada Oiartzungo eskualde hortan, haran guzia suntsi lezakeena.  Herria   2002-09-12

Gasteizko Aratz lantegia bere aldetik burdin ekoizten ari da Txinako "Trois Gorges" eskualdean eraikitzen ari duten barradera zigantearako.  Herria   2004-01-22

Arratsean denentzat "Paella Zigante" janaldia.  Herria   2004-07-15

Ezpeletakoek aldiz "transgenikoari ez" dute goraki oihukatu, biper zigante baten ondoan.  Herria   2004-10-07


zigareta ik zigarreta.

zigarreta (344 agerraldi, 42 liburu eta 28 artikulutan; ETCn 1818 –horietako 1487 literaturan-; orobat zigareta g.er.) 1 iz paper mehe baten biltzen den tabakoz eginiko zilindro modukoa. ik zigarro.

Zigarretak eskaini zizkidan, aldamenekoak, baina nik neureetatik hartu, erretzeko gogorik ez neukan arren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 8. orr.

Zigarreta eskaini dit, konplizitate keinu baten bidez barraz bestaldeko emakumea seinalatuz.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 166. orr.

Biltzeko tabakoarekin egindako zigarreta piztu eta aurrean duen kafe hutsa dastatu ondoren hasi da hizketan.  Berria - Kultura   2006-03-29

Guztiek amultsuki begiratu zuten nola Jansonen hatzek zigarreta hartzen zuten, nola pospoloa pizten zen eta Jansonen ahotik ke urdina ateratzen zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 102. orr.

Zigarreta bat neukan ahoan, piztu gabe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 39. orr.

Zigarreta bat piztu zuen, ingurura begiratu zuen, belarretara bota zuen pospoloa.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 16. orr.

Zigarreta bat sutu zuen kalean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 68. orr.

Zigarreta erre, kafea edan, eta telebista itzali zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 89. orr.

Zigarreta erretzeko etena.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 127. orr.

Batzuetan Avigdorrek zigarreta bat erretzen zuen, eta Anshelek zigarreta ezpainetatik kentzen zion arnasaldi bat.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 191. orr.

Nina, lehengusu batek ebatsitako zigarreta bat pipatzera saiatzen da.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 57. orr.

Leku haren aurrealdeko erdia auzoko ostatu bat zen, non sustatu egiten baitzen zigarretak eta zigarroak erretzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 141. orr.

Noranahi begiratzen zenuela ere, inauteri nahasi hura, faroltxo haiek, zigarreten eta zigarroen lurrinetan gandutuak, eguzkia Guatemalan bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 132. orr.

Willy Eisnerrek bere zigarretari atxiki bat eman eta kea baztertu zuen aurretik.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 72. orr.

Egongelan sartzean baina, hantxe ikusten du neska-laguna, urduri, zigarretari azken atxikiak ematen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 97. orr.

Tomek gogoetatsu zirudien, Camel Filter zigarretari hurrupa egiten ziolarik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 256. orr.

Zigarretaren puntako hautsa lurrera erori arte.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 59. orr.

Zigarreta amatatu zuen hautsontzian, eta zurrut egin zuen ardotik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 174. orr.

Zigarreta hautsontzian utzi, eta, oina seinalatuz, behatzak mugitu zituen, agur moduan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 79. orr.

Sabeth kiosko batera doa, zigarreta bila.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 288. orr.

Zigarretaren kondar horixka leihotik bota eta beste bat biribiltzeari ekin zion.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 80. orr.

Usadiozko post coitum zigarreta erretzen ari zenean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 45. orr.

Jostagailuen artean, sei tona zigarreta, kontrabandan eremaki inglesentzat!  Herria   2003-03-10

Zigarretarekin larrua erretzen zieten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 44. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Han den aulkian jarri da, 'Gauloise' zigarreta azkar bat emeki erretzeko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 59. orr.

Gosaldu ondoko zigarreta gozo eta berantetsia.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 30. orr.

Cliffen irazki gabeko zigarretetako bat erre nuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 44. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Nire zigarreta-kaxaren gainean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 179. orr.

Zur finezko zigarreta-kutxatilak, Parisko geltoki erosoen ikuspegiak tartekatuta ageri zituztenak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 99. orr.

Mitxelenak zigarreta pakete zimurtu bat hartu zuen idazmahai gainetik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 31. orr.

Vitamina pastillek ez zuten arrakasta handirik, baina zigarreta paketak estimu gorenean ziren.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 126. orr.

Etxeratu eta tresnatxo guztiak prestatu nituen: koilaratxoa, gomatxoa, kandelatxoa, zigarreta-ahokoa...  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 77. orr.

Gau-klubetako argi koloretsuak aukeratu zituen Ruthek, eta haietan ibili ohi zen gona estu, zigarreta-bokila luze eta baso sakonak zituela lagun.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 167. orr.

Bere aitzinean zuen mahaiaren gainean pausaturik, Mikelen itzulpena, hautsontzia zigarreta ondarrez beterik, 'San Miguel' eta 'Blue Ice' filipindar garagardo botila hutsak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 261. orr.

Botila ardoaren ondoan hautsontzia, zigarreta mutxikinez gainezka, eta Ducados pakete hasi berria.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 28. orr.

Hautsontzi batean pausatu zuen begirada, zigarreta-mutur ziztrin bati adi-adi.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 103. orr.

Tabakoeta zigarreta saltzaleak bulta huntan arrangura dira, aise gutiago saltzen dutela.  Herria   2004-10-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azken zigarreta (3); bat zigarreta (3); beste zigarreta bat (5); egindako zigarreta (3)

zigarreta ahoan (3); zigarreta bat erre (5); zigarreta bat erretzen (11); zigarreta bat eskatu (3); zigarreta bat iziotu (3); zigarreta bat piztu (20); zigarreta erre (4); zigarreta erreaz (3); zigarreta erretzen (7); zigarreta erretzen ari (3); zigarreta iziotu (3); zigarreta paketa (6); zigarreta paketa bat (4); zigarreta piztu (10); zigarreta piztu zuen (5)

zigarretak erosi (3); zigarretak erre (3); zigarretak erretzen (10)

eman zion zigarretari (3)

zigarreten keak (3)


zigarrilo iz zigarreta.

Ahogozoa egiten zitzaigun Miepek zer jan zuten kontatzen zigun bitartean: juliana zopa haragi albondigatxoekin, gazta, haragi xehatuzko kanapeak, bizkotxo bustiak, ardoa eta zigarriloak, nahi adina.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 299. orr.

Miepek hamar ginebra kopa edan omen zituen eta hiru zigarrilo erre.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 300. orr.


zigarro (1463 agerraldi, 164 liburu eta 54 artikulutan; ETCn 4506 –horietako 3131 literaturan-) 1 iz paper mehe baten biltzen den tabakoz eginiko zilindro modukoa. ik zigarreta.

Hainbat probintziatako gizonak bagoitik bagoirako tarteetan elkartzen ziren, purua edo zigarroa erretzera, kontu kontari.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 145. orr.

Hamahiru zigarro falta ziren Camel paketean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 199. orr.

Zigarro bat atera zuen, eta bana eskaini zigun Karmeni eta niri.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 112. orr.

Zigarro bat falta nuen, baina salan utzia nuen toxa.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 26. orr.

Zigarro bat bildu, eta erretzen hasi zen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 12. orr.

Bertan gizaseme ile beltzaran bat ageri da, bi hatzekin zigarroa piztu eta bi hatzekin zigarroa erretzen duena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 189. orr.

Zigarro baten muturrarekin hurrengoa piztuz. Zigarro bat piztu nuen eta tabakoa mahai gainean utzi.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 60. orr.

Eñautek zigarro bat isiotu eta kubatatik trago luzea edan du.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 51. orr.

Ni Amanciorekin eta neskekin zigarroa erretzen geratu nintzen lasai-lasai.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 56. orr.

Kanpoan geratu nintzen lur emateko zeremonia bukatu arte, sarrera inguruan zigarro erretzen zeuden gizon batzuen babesean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 415. orr.

Gau arropa dirdiratsuekin jantzirik egoten omen ziren, eskote zabalekin [...] usain arraroko zigarroak erretzen, opioa igual.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 322. orr.

Tartean hamabi zigarro pipatuak nituen -zenbaketa egin berria nuen hautsontzi beteko aleak banan-banan bereiziz-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 47. orr.

Ezpain ertzean zigarro bat zeukan piztuta.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 70. orr.

Olatz dagoeneko zigarro bati azken sakatuak ematen ari zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 199. orr.

Tira, has gaitezen taxuz pentsatzen, esan nion neure burari zigarroari ahokada sakona egin ondoren.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 64. orr.

Um Hamidak, zigarroari atxiki luze bat emanik, buruari baretasunez eta irmotasunez eragin, eta esan zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 159. orr.

Zigarroari azken hurrupa eman, eta motxikina bota nuen uretara.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 142. orr.

Aitorrek beste pipada bat jo dio zigarroari.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 89. orr.

Zigarroari kalada pare bat hartu eta ezpainetara bueltatu zion.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 21. orr.

Beste zupada bat eman dio zigarroari.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 10. orr.

Sakik zigarroari zupako bat eman, jaiki zen emeki; Tapax korreak tinkatzen hasi zen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 57. orr.

Txano biseraduna zeharka eta zigarroa ezpainetan itsatsia oraindik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 127. orr.

Bi urte zeramatzan gaixo ohetik altxatu gabe, oxigeno botila bati lotuta, sendagilearen esanetan, bizitza guztian zigarroa ezpainetatik kendu ez zuelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 427. orr.

Zigarroen kea, zirimolaka, billar-mahaiaren gaineko argiaren inguruan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 10. orr.

"Mito" markako zigarroen ke sakon itsaskorra.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 50. orr.

Beheko ezpaina erre zion zigarroaren puntak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 175. orr.

Mary Annek zigarroa itzali zuen lurrean utzita zeukan hautsontzian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 15. orr.

Osorik erre gabe zegoen zigarroa hautsontzian itzali ondoren, beste bat egiteko denbora hartu zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 323. orr.

Hautsontzian dozena bat inguru zigarroren hondarrak zeuden.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 158. orr.

Zigarroa amorruz amatatu duzu, betiko legez, ohitura hori daukazu, eta hautsontzia zigarrokin txikitu eta zapalez beterik eduki arte ez duzu husten.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 69. orr.

Nik urrezko ahokoa duten zigarro horiek erreko nitizkek.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 77. orr.

Zigarroa, errimel orbantxoak bokillan, dantzan dabil Asunen atzamar artean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 110. orr.

Paketeko azken zigarroa da.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 216. orr.

Nork ez du umetan zigarro piztu bat sartu saguzar baten ahoan?  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 39. orr.

Betaurreko lodiak, lupak bezalakoak; zigarro itzalia ahoan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 50. orr.

Alkateak zigarro bildu berria ahoratzen zuela ohartu zen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 11. orr.

Saguzarrari kontrabandozko zigarroa errearazten genion.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 170. orr.

Hoteleko kafe-tokian zegoelarik, zigarro turkiar bat erretzen [...] gizon itsu bat hurbildu eta kopletan hasi zitzaion kantari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 186. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Azken bolada honetan mikrofonoak zigarro filtroetan jartzen dituztela entzun dut.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 148. orr.

Mingain puntaz busti zituen zigarro-paperaren ertzak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 57. orr.

Denbora luzez egon zen gelan jarrita, Kako-okerren zigarro-ahokoa hortzen artean eta esku bat itxita.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 198. orr.

Altadis tabako konpainiak gaurtik aurrera zigarro marka gehienen prezioa 15 zentimo garestituko duela jakinarazi du.  Berria - Ekonomia   2004-05-16

Martinek hautsontzi bat ekarri zuen terrazako mahai batetik, eta Signora Soniari eskaini zion zigarro muturra utz zezan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 178. orr.

Zigarro-mutur bat du ezpain artean hartuta.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 176. orr.

Zigarro-muturra irensteko zorian egon zen Albert.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 134. orr.

Aski zela zigarro-mutur gaizki itzali bat hango belarrak eta lastoak eta etxeak denak su hartzeko.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 83. orr.

Lurrera makurtu eta bertan aurkitzen dituen harri koskor eta gainerako gauzaxkak aztertu, zaldizain mexikarren zigarro hondakinak barne.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 23. orr.

Pospolo bat piztu nuen, ikus zezaten nire aurpegia itzal dramatiko batean [...] eta berekiko galde zezaten nor ote nintzen ni, azken zigarro punta erretzen eta neure baitan nor ote ziren haiek egiten nuen artean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

Ez zitzaion zigarro zuztarrak lurrean zanpatzea gustatzen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 70. orr.

Azkenean, zigarro-mutxikinak biltzea zuen ogibide.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 105. orr.

Zigarro ontzi zilar-kolore bat hartu zuen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 180. orr.

Pauso hots batzuk gero, enegana hurbiltzen, eta boz bat, hortzik gabea eta kraskatua lau zigarro paketeren erretzailearena bezain.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 318. orr.

Nik zigarro-toxa eskaini nion, baina hark muzin egin zion, bihotzari kontu egin behar ziola Josafat arte.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 128. orr.

Zzigarro-keak hestegorria berotzen zion bitartean, diru-kutxako giltza atera zuen azukre-poto azpitik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 69. orr.

Jenderik ez bazegoen ere jende asko egona izango zen, zigarro-kez beteta baitzegoen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 206. orr.

Zigarro-gustua nuen ahoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 12. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Estatua zigarro-erretzaileak ziren bi gizonak, begirale eta lekuko buru-estaliak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Zigarro-paper orri bat zen, eta hau idatzia zuen Léak han: […..].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 257. orr.

5 purua. ik puru2.

Mozkote tripaundi bat, lerdez betetako zigarro hozkatu bat erretzen ari zena.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 137. orr.

Noranahi begiratzen zenuela ere, inauteri nahasi hura, faroltxo haiek, zigarreten eta zigarroen lurrinetan gandutuak, eguzkia Guatemalan bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 132. orr.

Leku haren aurrealdeko erdia auzoko ostatu bat zen, non sustatu egiten baitzen zigarretak eta zigarroak erretzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 141. orr.

Orri bat eskatu, urrezko bolaluma bat atera, habanar zigarro bat bezain lodia, eta hau idatzi zuen: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 260. orr.

6 zigarro puru

Zigarro puru onaren oinarrizko baldintza -hala zioen berak- tabako ona baita.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 18. orr.

Zerbitzariak mahai txiki bat hurbiltzen die, eta bi kikarakada kafe, zigarro puruak eta uxuala jartzen ditu.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 112. orr.

Dotore jantzita, traje tostatu eta panama sonbreilu txuri batekin, don Silverio zigarro puru bat erretzen ari zen zabal-zabal barre eginez.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 103. orr.

Bizkarrez etzanda dihardut zigarro purua erretzen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 262. orr.

Zigarro purua konketaren kanilan itzali eta bere gelako ohe gainean etzan zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 257. orr.

Zigarro puru itzali bat zuen eskuan eta puruaren ke-usaina nabaritzen zen inguruan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 212. orr.

Espainiako Gobernuak produktua iragartzea debekatu egingo du eta zigarro eta zigarro puruen salmenta eta banaketa arautu egingo ditu.  Berria - Harian   2005-11-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bertze zigarro bat (7); beste zigarro bat (30); gaizki itzalitako zigarro (3); malboro zigarro (3)

zigarro bana (11); zigarro bat atera (20); zigarro bat bildu (4); zigarro bat biltzen (3); zigarro bat egiten (3); zigarro bat erre (8); zigarro bat erreko (4); zigarro bat erretzeko (4); zigarro bat erretzen (28); zigarro bat erretzera (10); zigarro bat errez (3); zigarro bat eskaini (12); zigarro bat eskatu (8); zigarro bat gutxiago (3); zigarro bat hartu (9); zigarro bat isiotu (17); zigarro bat pizteko (3); zigarro bat pizten (9); zigarro bat piztu (98); zigarro berri bat (3); zigarro bildu (3); zigarro bildu berria (3)

zigarro erretzen (14)

zigarro itzalia (3); zigarro kearen (3); zigarro kutxa (6); zigarro mutur (11); zigarro mutur bat (3); zigarro muturra (15); zigarro mutxikina (3); zigarro mutxikinen (4)

zigarro ontzi (3); zigarro ontzia (11); zigarro osoa (3); zigarro pakete (17); zigarro pakete bat (7); zigarro pakete baten (3); zigarro paketea (12); zigarro paketea atera (6); zigarro paketeak (3); zigarro pare (3); zigarro pare bat (3); zigarro piztu (6); zigarro piztua (3); zigarro punta (3); zigarro puru (17); zigarro puru alemanaren (4); zigarro puru bat (5); zigarro purua (9); zigarro puruak (6); zigarro pururik (3)

zigarro usaina (3)

azken zigarroa (13); bi hatzekin zigarroa (5); bi hatzez zigarroa (3); eguneko lehen zigarroa (4); esku batean zigarroa (3); hamaikagarren zigarroa (3); hatzekin zigarroa piztu (3); hatzez zigarroa (3); laugarren zigarroa (3); lehen zigarroa (5)

zigarroa ahoan (7); zigarroa amaitu (4); zigarroa amatatu (3); zigarroa amatatu zuen (3); zigarroa atera (6); zigarroa atera du (3)

zigarroa erre (12); zigarroa erretzeko (3); zigarroa erretzen (26); zigarroa erretzen ari (9); zigarroa erretzen zuen (3); zigarroa erretzera (5); zigarroa errez (6); zigarroa eskaini (4); zigarroa eskatu (3); zigarroa eskuan (5); zigarroa ezpainetan (15); zigarroa ezpainetara (3); zigarroa ezpainetatik (4); zigarroa hautsontzian (8); zigarroa hautsontzian itzali (3); zigarroa hautsontzian utzi (3)

zigarroa isiotu (3); zigarroa itzali (13); zigarroa itzali zuen (6); zigarroa jaurti (3)

zigarroa pizteko (6); zigarroa pizten (7); zigarroa piztera (3); zigarroa piztu (41); zigarroa piztu du (3); zigarroa piztu nuen (4); zigarroa piztu zuen (13); zigarroa piztuko (3); zigarroa piztuta (3)

zigarroak erre (4); zigarroak erretzen (22); zigarroak erretzen ari (3); zigarroak eskaintzen (4)

zigarroaren kea (12); zigarroaren keak (4); zigarroaren keari begira (3)

eman zion zigarroari (4); jo dio zigarroari (3); zigarroari atxiki (3); zigarroari kalada (4); zigarroari zupada (4)

zigarroen kea (9)

zigarrorik erre (4); zigarrorik ez (4); zigarrorik gabe (3)


zigarrokin iz zigarro muturra, zigarro hondakina.

Mahai zikin baten azpian egokitu da, zigarrokin mordo baten gainean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 135. orr.

Cesar Telleriak azken sakatua eman zion bi hatzekin sustengatzen zuen zigarrokinari.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 70. orr.

Gorkak porroaren zigarrokina harri baten azpian altxatu du.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 82. orr.

Agure kalpartsua burugabekeriak esaten ari zen oraindik, hileta-orgako morroia azaldu zenean, kapela luzea alde batera zuela, zigorra eskuinean eta zigarrokina ezpainetan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 282. orr.

Hizketan ari zela, itzalitako zigarrokin bat erori zitzaion ezpainetatik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 42. orr.

Axolagabekeriaz zigarroari azken atxikia eman, eta zigarrokina jaurti zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 332. orr.

-Bereziortua jaunarekin hitz egin dut -berriro ekin zion Moralesek bere esanbeharrekoari zigarrokina hautsontzian amatatuz-.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 116. orr.

Hautsontziko zigarrokinei eta kafe katilu hustuei erreparatuz gero denbora puska bat eman dutela jakin liteke.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 178. orr.

Oinetakoaren puntarekin zapaltzen hasi da zigarrokina, keinu kalkulatu batez.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 85. orr.

Bi zenizero metaliko zigarrokinez beteak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 58. orr.

Xake pieza hautsiez eta hautsontzi zigarrokinez beteez estalitako mahaiei.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 50. orr.

Araztegian denetarik aurkitzen dugu: zigarrokinak, kondoiak, konpresak, plastikoak...  Berria - Euskal Herria   2004-10-14


zigarrotxo (29 agerraldi, 14 liburutan) iz zigarreta.

Ezpainekin papera busti eta zigarrotxoa osatu zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 288. orr.

Tabako-belarrezko zigarrotxo bat biltzen ari da.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 37. orr.

Kafe eta kruasan bana hartu, zigarrotxoren bat erre, eta Sena ondoko liburu zaharren txosnetara joaten ginen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 316. orr.

Bitarte horretan zigarrotxo bat patxadaz erretzeko adina denbora baitzegoen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 46. orr.

Arropa zarpailekin janzten zen, eta usain belarrez egindako zigarrotxoak erretzen zituen bata bestearen atzetik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 283. orr.

Joseba autoraino joan zen zigarrotxoaren mutturra hautsontzian itzaltzera.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 289. orr.

Zigarrotxoaren kearekin hidra baten irudia egin nuen airean, nahikoa txukuna.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 149. orr.

-Kostatu egiten da, ezta? -esan nion, zigarrotxo bat isiotzen zuen artean.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 186. orr.

Izan ere, hilabete gutxi batzuk baizik ez ziren pasatu zigarrotxotik purura igarotzeko hautua egin zuenetik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 54. orr.


zige iz zikuta.

Sokratesek zigea edan zuen eta pixa-kaka urrintzen zuen Sirakusa auzoko harrobi baten zokoan burua ebaki ziguten Demostena eta bioi.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 148. orr.

Zigea edan behar nuen bezpera-gauean izan zen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 140. orr.

Zigearen hurrupatzera kondenatua.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 116. orr.


zigilaketa iz zigilatzea.

Zigilaketa, zentzu honetan, paper garrantzitsuetan hitz edo zeinu kabalistikoak idazteko antzinako ohituraren aztarna da, paper haiek adierazten zuten autoritatearekin zerikusirik ez zuen indar magikoa emateko erabilia.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 272. orr.


zigilarazi, zigilaraz, zigilarazten du ad zigilatzera behartu.

Koadrilakoek nire erromes-karta zigilarazten jarraitu zuten: Bideko bulegoetakoek galdetzen zietenean non zegoen soberako erromes-kartaren jabea, kanpoan gelditua nintzela bizikletak zaintzen erantzuten zuten.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 119. orr.

Bihar, hilotza eraman ondoren, oro zigilaraziko dut; ardura guztiak nire gain uzten ahal dituzu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 504. orr.


zigilatu, zigila, zigilatzen 1 du ad zigiluz markatu, zigilua ezarri, egiaztatzeko nahiz ixteko.

Otoi arren, irakur, zigila, eta postara igorraraz ezazu.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 153. orr.

Jakinik Txitxikoven etxean bi milioi errublo zegoela billete faltsuetan, etxea zigilatu eta zaintzaileak jarri zituzten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 303. orr.

Hilobia segurtatu zuten, harria zigilatuz eta guarda ipiniz.  Elizen arteko biblia   Mt 27,66

Idazkari judizialarekin batera joan eta atea zigilatu zuten.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

Gero, ateak itxi eta zigilatu errege-zigiluz.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,11

Leiho guztiak, berriz, zigilatuta zeuden, barruko aldetik.  Berria - Gaiak   2004-11-23

Dena batera lotu, bilgoa ezkoz zigilatu, eta soldaduari berari agindu zion behingoan eramateko Txitxikovi.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 530. orr.

Arma inperialez zigilaturiko gutuna aurkitu zuten Mikel Strogoffen bularraldean, suntsitzeko betarik ez baitzuen izan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 299. orr.

Asuero erregearen izenean zeuden idatziak eta erregearen eraztunaz zigilatuak.  Elizen arteko biblia   Est 3,12

Tinta-zanpagailuarekin nire txostena zigilatu eta kanpora egotzi ninduen konturatu orduko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

Haren Ameriketako gutunak -Sabethenak, esan nahi dut- mahai gainean zeuden, pila handi bat, Yale-n zigilatuak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 224. orr.

Gure buruzagiek, lebitarrek eta apaizek sinatu zuten zigilaturiko agiria.  Elizen arteko biblia   Ne 10,1

Gaizki zigilatutako zementuaren sentipena, halako anklaje falta bat zutikakoaren bertikaltasunean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 59. orr.

2 irud/hed

Orgatilaren beheko apaletik ontzi bete porlana eta paleta aterata, sarrera zigilatzeari ekin zioten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.

IAEA Energia Atomikorako Nazioarteko Agentziak 2003. urteko urrian zigilatu zituen zentral horretako zentrifugagailuak.  Berria - Mundua   2006-02-14

Zirkulazio-sistemak berak ixten ditu bere ihesbideak, eta badu bere burua zigilatzeko mekanismo konplikatu baina eraginkor bat, odol-galtzea eragiten duten istripu larrienei ez beste guztiei aurre egiteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 183. orr.

Antartikaren lurrazalaren gainean izotza pilatzen hasi zenean, lakua zigilaturik gelditu zen duela 35 milioi urte.  Berria - Gaiak   2004-11-07

Batzuetan, bi pertsonaren arteko bat-bateko erakarpena -izan liteke samurra eta lasaia, edo grinatsua eta burrunbatsua- sexuaren bidez zigilatzen da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 261. orr.

Gero, danbateko bat emanez zigilatu dut nire agurra.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 184. orr.

Bisita hark bizitza osorako ukitu baininduen, markatu ninduen eta zigilatu ninduen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 61. orr.

Alemanen patua behin betiko zigilatu baitu.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 41. orr.

Bizitza "une-bilduma"tzat zeukan, eta une horien oroitzapenek "ez dute geroztik gertatutako guztiaren berri" eta "hermetikoki zigilaturik" irauten dute gogamenaren hornitegian, kontserba-ontziak balira bezala-.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 175. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Hartu bi agiriok, zigilatua eta irekia, eta sartu buztinezko pitxer batean, luzaro iraun dezaten.  Elizen arteko biblia   Jr 32,14

Ilegalizazioa salatzeko gaur elkarretaratzea deitu du Batasunak, Bilboko egoitza zigilatuaren aurrean.  Berria - Euskal Herria   2004-08-27

Minutu batzuk geroago itzuli da, pasaporte zigilatuak banatu ditu, eta euron jabeok beste areto batera pasarazi gaitu, alde irandarrean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 88. orr.

Eta paper zigilatua izango diagu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 390. orr.

Zaldun-legeei xuxen zatxekon itun zigilatu batez, biziarekin batera, bere eskupeko lur guztiak eman baitzizkion garaileari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 27. orr.

Pribilegio berezia eman zien anaiei bulda zigilatu baten bidez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1111. orr.

Harro-harro gorde nuen nire erromes-karta zigilatua.  Berria - Kultura   2004-08-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zigilatu aurretik (3)

zigilaturiko agiria (3)


zigilatzaile iz zigilatzen duena.

Zigilatzaile [...]: Eliza Erromatar Katolikoko goi mailako funtzionarioa, eginkizun inportanteenetako bat honako hau duena: Aita Santuaren zezenak Datum Romae hitzez markatzea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 272. orr.


zigilatze iz zigiluz markatzea, zigilua ezartzea, egiaztatzeko nahiz ixteko.

Larrialdi batean lehenbailehen egin beharrekoa bada ere zigilatze-lan hori, odol-zirkulazioan odolbildu bat eratzeak oker handia eragin dezake.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 183. orr.


zigilo ik zigilu.

zigilu (orobat zigilo g.er. eta sigilu g.er.) 1 iz errege, estatu, hiri, erakunde edo kideko baten ezaugarria irarririk duen plaka, agiriak-eta egiaztatzeko edo ixteko erabiltzen dena; plaka horrek argizari, berun edo kidekoetan uzten duen hatza; hatz hori daraman argizari edo berun puska.

Baimena idatzita egon arren, paper hutsa zen, ordea, zigilurik gabe.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 33. orr.

Bilbotik Donostiarako errepidea igarotzeko baimena, zigilu guztiekin.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 33. orr.

Eskuetan zeraman paper hura zigiluz jotzeko esan zion Amanciori.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 39. orr.

Polizia turko jator batek zigilua ipini dit berehala pasaportean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 87. orr.

Udal liburutegian ostu zuen eta, hain zuzen, 76635-Q polizia ohartu berri da horretaz, 111. orrialde azpiko eskuineko ertzean liburutegiaren zigilua ikusi duenean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 13. orr.

Etapaz-etapa, nire erromes-karta zigiluz betetzen joan zen, amaieraraino, Konpostelako Santiagoraino.  Berria - Kultura   2004-08-10

Zazpi zigiluz jotako liburua.  Elizen arteko biblia   Ap 5,1 tit

Nor da gauza liburua irekitzeko eta beraren zigiluak askatzeko?  Elizen arteko biblia   Ap 5,2

Gero, Bildotsak seigarren zigilua ireki zuenean, lurrikara izugarria gertatzen zela ikusi nuen.  Elizen arteko biblia   Ap 6,12

Zigiluz markatuak zenbat ziren entzun nuen: ehun eta berrogeita lau mila, israeldar leinu guztietarik hartuak.  Elizen arteko biblia   Ap 7,4

Beste erregela bat idatzarazi zion Frantziskori, eta Aita santuak berrestea eta bere aginpidez eta zigiluz finkatzea lortu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 485. orr.

Eskutitza gutunazal batean sartu eta armarri inperialen zigiluaz lakratu zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 60. orr.

Orduan, erregeak bere eraztuna kendu eta Hamani eman zion, juduen kontrako gutunei zigilua ezartzeko.  Elizen arteko biblia   EstGr 3,10

Hoztu baino lehen, ezker eskutik ateratako eraztun lodiaren zigilua jarri zion gainean, laster lehortu eta gogortuko zen gorritasun hark sekretuak sekretu manten zitzan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 28. orr.

Zigiluekin gertatzen den bezala: gaia suaz urtu egiten baita aurrena, gero zigilua grabatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 899. orr.

Whiskiaren zigilua hautsi zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 18. orr.

2 (tanpoi batekin-edo inprimatzen dena)

Ireki dezagun gaur hartu duzun gutun txiki hori -eskuan hartu eta Justori erakutsi zion, zigilurik gabeko seilua eriaz seinalatuz-.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Eskutitza Pariseko nire lehengo helbidera joan da nire bila, otsailaren 1eko zigilua dauka paraturik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 111. orr.

Zigilua Bartzelonakoa zuen, eta Adelak idatzia zirudien, erremitearen arabera.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 248. orr.

Nire bigarren gutuna, errietazkoa baino, adore ematekoa zen, baina gutunazala ireki gabe itzuli didate, hau besterik ez dion zigilu batekin: "Ezezaguna helbide honetan".  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 39. orr.

Munduko posta-zerbitzu guztietako seiluak lortzea eta zigilu-markak itxuratzea jostagarria ez ezik neure lanbideko batentzat erronka modukoa baitzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 131. orr.

3 irud/hed

Ea bada, andrea, erruki zakizkigu, eta marka gaitzazu zeure graziaren zigiluaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 918. orr.

Nork ezarriko du jagolea nire ahoan eta zuhurtasunezko zigilua ezpainetan, ez nazaten neure hitzek eroraraz eta mihiak galbidean jar?  Elizen arteko biblia   Si 22,27

Schopenhauerrek bere erdeinuaren eta bere desliluraren zigiluaz markaturik utzi du betirako gizadia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 158. orr.

Neurekin hartuko zaitut, Xealtielen seme Zorobabel ene zerbitzari hori, eta neure zigilu egingo zaitut, neuk aukeratu baitzaitut.  Elizen arteko biblia   Ag 2,23

Hilzorian zen Panderojolea, heriotzaren zigilua zeukan grabaturik aurpegi txaldanean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 50. orr.

Hitz hori laido eta alfer-zigilu zitzaien garaian.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 204. orr.

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Gutun horren zigilu lakratua hautsi berria zuen Ivan Ogareffek.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 301. orr.

Zigilu gorria, burdinezko kurutzea erakusten duena, eta kurutzearen gainean, beste bat, hau grekoaren formakoa eta hitz hauek "Non nobis".  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 180. orr.

Aterpe xume bat, ospitalero gaztea, zigilu sinplea: Santiago kurutzea soilik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 140. orr.

Inolako problemarik gabe ipini dit zigilu berria ahoskera leuneko polizia batek.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 104. orr.

Nire lekualdatze hori sekretuzko zigilu bikoitz baten pean antolatu beharra zegoen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 91. orr.

Gutun-azalari buelta ematean, eskua dar-dar, lakrezko zigilu gorri-morexka bat ikusi zuen, eta han armarri bat.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 36. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erregeak zigilu-eraztuna hatzetik atera eta Amani, juduen etsaiari, eman zion, esanaz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 134. orr.

Nola ez handietsi Zorobabel, Jainkoaren eskuan zigilu-eraztun bezala izan zena!  Elizen arteko biblia   Si 49,11

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere kabuz ziurtatu zuen aipatu gutun-azalak ez zuela inolako kalteren aztarnarik eta han jarritako lakre zigiluak ezin hobeto zeudela.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 28. orr.

Errege zigiluaren eramaileak, khodjak, eta kontseiluko beste goi funtzionarioek beren lekuak hartuak zituzten dendaren barruan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 270. orr.

Gero, irten, atea itxi eta, errege-zigiluz zigilaturik, joan egin ziren.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,14

Plazan, kontzeju aurrean, ateetan udal zigilua -otso bat sagarrondo batetik ale eder bat hartu nahian- zeraman zalgurdia zegoen, lau zaldi beltzi loturik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 101. orr.

Kalitate zigilua lortzeko lanean dira arrantzaleak.  Berria - Ekonomia   2004-08-12

Eusko Label zigilua duten oilaskoak aire librean hazten dira, eta elikadura oso zaindua izaten dute.  Berria - Gaiak   2006-02-19

7 gutunetan, Posta zerbitzuak estalkian ezartzen zuen zigilu hatza; gutun-bidaltzaileak itsasten duen paper zatitxoa, hatz haren baliokidea dena eta Posta zerbitzuak saltzen duena.

Fetxa jarri, lehenbailehen postalean helbidea idatzi, zigilua erantsi eta kafetegia utzi ondoren, buzoi batean bota zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 21. orr.

Gutunazalean bi zentaboko zigilu asko itsatsi zituen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 221. orr.

Brasilgo postako zigilu bat!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 11. orr.

Zu al zara Beñat, gutunazalean gure erregearen zigilua buruz behera paratzen duena?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 215. orr.

Duela gutxi, EEBBko posta zerbitzuak zigilu bat atera zuen Jackson Pollocken irudiarekin.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 58. orr.

-Iritsi zaizun gutunak zigilua buruz behera zeukan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 113. orr.

"Zigiluak, idazteko papera, tabakoa?” aipatu zizkion, aldamenean gelditurik.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 17. orr.

Emakume zahar hitzontzi bat zen, mailegu-emaile baten alarguna, karitatezko ekintzaren baterako zigilu erabiliak biltzen zituena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 48. orr.

Beste bat lorategiko aulki batean patxadan zegoen, gizakiren batek botatako posta-zigilu bat irakurtzen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 240. orr.

Rutherford-ek biologia-zientziari [...] erakutsitako mespretxua, zigilu-bilduma egitearen pareko iritzirik, txantxetan egindako arbuioa zatekeen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 268. orr.

8 irud/hed

Arrats honetan, zigilu-kartila batean zigiluak itsasten ari da, mekanikoki.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 68. orr.

9 merkataritza marka edo firma.

Kontrakalea zigilua zabaldu eta Afrika, Rude eta Bad Sound Systemen lanak kaleratu ditu Metak-ek.  Berria - Kultura   2004-05-06

Musika eragileek beren lana erakusteko plaza izaten dute Viceko azoka, eta aurten ere horretarako baliatuko dute merkatua Brixton, Gaztelupeko Hotsak, Gor, Musika Autonoma eta Noizpop zigiluek.  Berria - Kultura   2004-09-15

Azken pelikula, Cars, Disneyren zigiluarekin proiektatuko da aurten munduan.  Berria - Ekonomia   2006-01-26

Hilabeteko epean, Euskal Herriko disketxeen elkarte berria osatua eta legeztatua izan nahiko lukete egitasmoa bultzatu duten zigiluek.  Berria - Kultura   2004-01-31

Itxura batean, ez dirudi zigilu handi batera jauzi egin izanak gehiegi baldintzatu duenik Josh Ritterren musika.  Berria - Kultura   2006-04-27

Eusko Jaurlaritzarekin, EITBrekin, SGAErekin edota Europako zigilu independenteak biltzen dituen Impala elkartearekin.  Berria - Kultura   2004-01-31

Zigilu talde batek hartu du proiektua aurrera eramateko ardura, baina Midem-era joan den euskal ordezkaritzak erakusten digu merkatua askotarikoa dela, eta elkartearentzat onuragarria izango da ahalik eta gehien biltzea.  Berria - Kultura   2004-01-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

neure zigilu (4); zigilu batean bezala (4); zigilu bezala (3); zigilu bila (3); zigilu bilduma (3); zigilu eleaniztunak (3); zigilu eraztun (4)

erregearen zigilua (3); jainko biziaren zigilua (5); udal zigilua (3)

zigilua buruz (3); zigilua ezarri (3); zigilua ireki zuenean (6); zigilua jarri (7); zigilua jarri zion (3); zigilua kentzeko baimena (3)

jarritako zigiluak kendu (3); zigiluak kendu (7); zigiluak kendu zituen (4)

errege zigiluaren (3); zigiluaren bidez (3)

zigiluaz markatzen (3)

zigilurik gabe (4); zigilurik gabeko (3)

errege zigiluz (3)


zigiludun izond/izlag zigilua duena.

Faraoiak bere hatzetik eraztun zigiluduna atera eta Joseri ipini zion.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 115. orr.

Hara, zenbat paper zigiludun daukazun! -jarraitu zuen, kutxari begiratu bat emanik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 88. orr.

Paperezko agiri bat eman zion, ofiziala eta zigiluduna.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 16. orr.

Garrek gora eta gora egiten dute, lakre zigiluduna ia urtu da, belus horiak ke garratz bat ateratzen du.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 222. orr.

Bake garaiaren hasieran, zigiludunak gutxi ziren, erdi aldera gutxiago, eta azken aldera oso gutxi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 922. orr.

Batetik bestera eraman behar gaituztenean, buldaran epaitegiaren zigiludun prezintoa itsastea, bidean merkantzia manipulatua izan ez dadin, eta behar bezalako egoeran heltzeko gure hartzaileagana.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 188. orr.


zigilutzar iz adkor zigilu handia.

Salomon erregearen esku zintzilikarian, zigilutzarra distiratzen ikusi zuen Sufrah-ek.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 72. orr.


zigiluzain iz zigiliua zaintzen duen pertsona.

Ahikar hura Asiriako errege Senakeriben garaian ere edarizain nagusia izana zen, bai eta zigiluzaina eta administrazio eta finantzen arduradun nagusia ere.  Elizen arteko biblia   Tb 1,22


zigizaga iz alde batera eta besterako higidura.

Zigizaga eta heiagora mediatiko batzuk gorabehera, sindikatuak noren alde ari diren galda liteke.  Berria - Kultura   2004-06-22

Krisketatik zetorren giltzaren zigizaga hotsak ikaraz jarri ninduen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 182. orr.


zigizagatsu izond zigizagaz betea.

Infinitutasun hori bat dator, guztiz modu harrigarrian etorri ere, Halabeharraren zenbaki zigizagatsuekin eta platonikoek gurtzen duten Loteriaren Arketipo Zerutiar delakoarekin...  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 53. orr.

Bidexka ezkoa nire haurtzarokoak bezalako zigizagatsua zen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 76. orr.


zigoitiar izlag/iz Zigoitiakoa, Zigoitiari dagokiona; Zigoitiako biztanlea.

Zigoitian ez zen ezer "gorde", sortu egin zituzten zigoitiarrek eurek horrelako adizkiak.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 88. orr.

Zigoitiarrek azaldu zutenez, obrak egiteko «aurrekontu handia» aurreikusi du Udalak, 900.000 eta 1.800.000 euro bitartekoa.  Berria - Euskal Herria   2006-04-20


zigor 1 iz huts edo hobenen bat egin duenari ezarririko kaltea, nekagarria edo zentzagarria. ik gaztigu2.

Hirugarrenean, Jainkoa lagun, konta ezin ahala irain, kate, zigor eta neke sufritu ondoren, Babiloniako Sultanarengana eraman zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 890. orr.

Baina sariak bezala, baziren zigorrak ere.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 110. orr.

Erruaren eta zigorraren arteko neurririk eza.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 109. orr.

Delituen eta zigorren eskala unibertsal bat balego, tirania-eta askatasun-mailak neurtzeko modu frogagarri eta komun bat izango genuke.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 38. orr.

Dostoievskiren Hobena eta zigorra eta Karamazov anaiak.  Berria - Kultura   2006-04-16

Zigor batek, zuzena izateko, gizakia delitutik atzeratzeko adinako gogortasuna izan behar du, ez gehiago.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 79. orr.

Behar-beharrezkoa ez den zigorra, dio Montesquieu handiak, tiranikoa da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 30. orr.

Hau dio Jaunak: hiru zigor ipintzen dizkizut aukeran; hautatu horietarik bat eta huraxe ezarriko dizut.  Elizen arteko biblia   1 Kro 21,10

Ez zuen bere bekatuengatik inolako zigor beharrik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 889. orr.

-Astunegia dut neure zigor hau, eraman ahal izateko.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 24. orr.

Maiz, kultura modernoa zigor gisa ikusten da eta "primitibo prestu"aren irudia asmatzen da, batez ere Mendebaldeko zibilizazioaren ustelkeria salatzearren.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 299. orr.

Apirilaren 15ean ezagutu zen sententzia: lau urte eta hamar hilabeteko zigorra solidario bakoitzarentzat, bahiketagatik.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 64. orr.

Bagenekien ez zela erabat libre aterako, baina gure ustetan epaileak gehienez laurogeita hamar eguneko zigorra jarriko zion.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 11. orr.

Bilboko Udalaren lana ez da zigorrak jartzea, ordea, zigorrak bideratzea baizik.  Berria - Harian   2006-01-31

Zigorrek zigortzen dituztela zigorrok sortu dituzten delituak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 39. orr.

Ehun euroko zigorra.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 128. orr.

Urteko 150 milioi dolarreko zigorrak jaso ditzakete AEBek.  Berria - Ekonomia   2004-09-01

2002ko martxoan bi partidako zigorra ezarri zioten.  Berria - Kirola   2004-06-18

Ehun eta hogei kolpeko zigorrak heriotza omen dakar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 298. orr.

Kondenak zituzten preso batzuk ere baziren, baina hauek zigorraren bi herenak beteak zituzten jadanik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 163. orr.

Era guztietako gaiztakeriak egin zituzten zigorra etorri zitzaien arte.  Elizen arteko biblia   Si 47,25

Kanpoko emakume askorekin nahastu zen, eta horrek, esan bezala, zigorra ekarri zion: erreinuaren banaketa.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 18. orr.

Ez dakite miresten zigorra hartzeko gauza denaren ausardia askatzailea, ezin dute psikopata konprenitu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 99. orr.

-Zigor bat irabazi duzu.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 77. orr.

-Zu bezalako gizonek zigorra besterik ez duzue merezi!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 107. orr.

-Zigorra arindu dizute -ihardetsi zion-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 19. orr.

Zigorra erdira murriztu zieten amnistia bati eskerrak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 134. orr.

"Jainkoaren madarikazioaren" zigorra ezartzeko mehatxupean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 48. orr.

Beharrezkoa du, beraz, zigorra jasatea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 121. orr.

Jainkoaren zigorra eroriko da landako abereen gainera -zaldi, asto, gamelu, behi eta ardien gainera- eta izurri larria izango da.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 161. orr.

Neu ere, esan nion begietara begira, hiltzeko zigorra hartua naiz.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 66. orr.

Aitasantuak hiltzeko zigorra kentzeko eskatuko ziok Jeneralari.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 90. orr.

Leone Ginzburg Turinera itzuli zen Civitavecchiako presondegitik, zigorra bete zuen tokitik alegia.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 161. orr.

Haietako inork ez zuen zigorra bete behar izan, Azken Puntua izeneko legea dela eta.  Berria - Kultura   2004-02-22

Emakumearentzat Jainko Jaunaren zigorra betiko menpekotasuna izan ohi da.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 225. orr.

Jauna, haserregaitza eta onginahiz betea, gaiztakeria eta errebeldia barkatzen dituena; ez, ordea, erruduna zigor gabe uzten.  Elizen arteko biblia   Zen 14,18

ik zigorgabe.

Egiatzat hartzen duzu herrien gobernua xede duen giza legeak zilegi egiten dituela, eta zigor gabe uzten, jainkozko Probidentziak zigortzen dituen hainbat egintza.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 111. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zigor kapitala edo Heriotza-zigorra, justiziarekin zerikusia duen zigor bat da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 171. orr.

Ondasunak galtzea erbesteratzea baino zigor handiagoa da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 70. orr.

Printzearen bihozberatasun handiagatik ez balitz, ez nintzen libratuko zigor larriago batetik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 73. orr.

Oso zigor justua da jenero debekatua eta gainontzekoak galtzea, baina zerga txikiagoa balitz eraginkorragoa izango litzateke.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 96. orr.

Espeziearen ugalketa ekarriko lukeen halako asmo orokor bat sustatzeko, sari orokorrak edo zigor orokorrak ezarri beharra zegoen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 116. orr.

Zigor ederrarekin bukatzen da nire bidaia.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 128. orr.

Eroskeria delituaren zigor nagusia espetxea eta inhabilitazioa dira.  Berria - Euskal Herria   2004-11-06

Hausturarik gabe gordeko du guregan karitatearen eta bakearen lokarria, disidenteei zigor gogorra ezarriz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 294. orr.

Zigor latz samarra sartu zidaten behin, lurpeko ziegan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 100. orr.

Kontuan hartu behar dira delitugileen adina, delituaren izaera, gaiztakeria maila [...] eta baita jendeak zigor beldurgarri baten beharrik baduen ala ez.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Jaunak zigor ikaragarria bidaliko die, bai zure herriari, bai zure seme-alaba, emazte eta ondasun guztiei.  Elizen arteko biblia   2 Kro 21,14

Besteen erraiak zigor ugari eta ankerrez oinaztatu baitzituen berak.  Elizen arteko biblia   2 M 9,6

Sodomak zigor bigunagoa izango du, herri hark baino.  Elizen arteko biblia   Lk 10,12

Erraz konturatu baitzen mihi leun eta zuriko andere anker hark zigor bikoitza ezarri ziola.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 13. orr.

Lapurretari indarkeria nahastu zaionean, zigorrak ere zigor fisikoa eta zerbitzuzkoa nahastu behar ditu.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 67. orr.

Bushek hari zigor ekonomikoak ezartzeko legea sinatu zuen herenegun.  Berria - Mundua   2004-05-13

Jokaera hauek palestinarren aurkako zigor kolektiboak dira.  Berria - Mundua   2006-04-08

Musika-jaiste ilegalaren aurka zigor mailakatua hautatu dute Frantzian.  Berria - Kultura   2006-03-22

Epaiketan bere buruarentzat gorengo zigorra eskatu zuen Rolando Cubelak.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 312. orr.

Geroko zigorraren beldur barik tiro egin zezakeen, legearen babesa zuen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 257. orr.

GATTek ezin izan baitzuen saihestu [...] muga-sari ez diren trukeen eragozpenak eta merkataritza-gatazken alde biko zigorrak ugaltzerik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 176. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zigor kartzela zen Fresnes.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 195. orr.

Eloïse Rome poliziak hitzemaiten dio egitea ahal duena ukanen duen zigor-denboraren ttipitzeko.  Herria   2001-05-03

Zigor-espedizio baten xedea zigortzea da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 150. orr.

Babiloniara eramango dut eta han zigor-epaia emango nire aurka egindako desleialkeriagatik.  Elizen arteko biblia   Ez 17,20

Zigor-isunek Munduko Merkataritza Erakundearen baimena dute.  Berria - Ekonomia   2004-03-02

Kontzentrazio esparruak eta isolamenduzko zigor gelak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 31. orr.

Hantxe elkarrekin errazago itxarongo zutela Santos zigor-lanetako batailoietatik noiz libratuko.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 42. orr.

Tabako kontrabandora dedikatzen ei zen zigor-batailoietatik libratu eta gutxira, beste baten agindupean barkuko patroi.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 63. orr.

Alemanak sartu ziren herrian, zigor-talde batekoak.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 43. orr.

Edan baituzu Jaunak emaniko zigor-edari samina, hondoraino edan duzu zorabiozko kopa.  Elizen arteko biblia   Is 51,17

Hau dio Ezekiasek: Larritasun-, zigor- eta lotsa-eguna dugu gaurkoa.      - 2. orr.

Inkestek adierazten zutenez, estatu askotan agintean dagoen gobernuaren aurkako zigor botoa emango dute hautesleek.  Berria - Mundua   2004-06-10

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, zuzenbideko hizkeran)

Gero, nago zigor-legeak ezarri zituztela gizonek, zuzenbidea izan zedin guztientzat subirano orekatu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 36. orr.

«Kriminalizazioa eta zigor politika» salatzea dute helburu biharko manifestazioan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-26

Kataluniako eta Espainiako alderdi batzuek ere zigor neurriak nahi dituzte.  Berria - Mundua   2006-01-07

Bi aste egin nituen zigor-espedientearen jakinarazpenaren esperoan.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 37. orr.

Gehiegizko defizitagatik Hungariaren aurkako zigor prozedura irekitzeko proposatu zuen atzo Europako Batzordeak.  Berria - Ekonomia   2004-12-23

Espainiako Konstituzioa urratzen duen edo ez argitzeko eskatu dio Bilboko Zigor Auzitegiko Lehen Aretoko epaile taldeak Espainiako Auzitegi Konstituzionalari.  Berria - Euskal Herria   2004-11-02

Irakeko Zigor Auzitegi Gorenak batzorde legegile independente gisa lanean jarraituko du.  Berria - Harian   2005-10-15

Nazioarteko Zigor Auzitegiak gaitzespen iritzi bat ematen badu ere banaketa hesiari buruz, jarrera honek ez du ezertara behartuko Nazio Batuen Erakundea.  Berria - Mundua   2004-02-22

Urte eta erdiko zigor eskaera Mikel Martin jipoitu zuten bi militarrei.  Berria - Euskal Herria   2006-04-19

Sumarioa bera eta ondorioz zigor eskaera horiek «zuzenbidearen aurkakoak» direla azpimarratu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-05

Zigor Zuzenbidean pertsonen aurka egin behar da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-19

Auzitegi Nazionaleko Zigor Salak du orain epaiketa egiteko ardura.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Hala ebatzi zuen Auzitegiko Lehen Zigor Salak atzo.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

Hala erabaki zuten atzo Goreneko Zigor Aretoko 15 magistratuetako 12k, Juan Saavedra presidenteak barne.  Berria - Euskal Herria   2006-02-21

Auzitegi Nazionaleko Zigor Aretoko Lehen Sekzioaren ebazpena.  Berria - Euskal Herria   2004-05-22

Ahozko epaiketarako hasiera data jarri du Zigor Arloko 3. aretoko epaimahaiak: azaroaren 21a.  Berria - Harian   2005-10-29

EAEko Auzitegi Nagusiko Zigor eta Zibil arloko Salak aste honetan erabaki beharko du auzia artxibatzen duen edo ez.  Berria - Euskal Herria   2004-07-27

Alderdien Legearen araberako prozesua zigor auzibideari ez dagokio eta, beraz, prozesu zigortzailea ez denez, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-01-21

Boliviarrei zigor-aurrekarien agiria lortzea oso zaila zaie, sorterriko «burokrazia korapilatsuegia» delako.  Berria - Harian   2005-05-08

Reimseko Epaitegiko Zigor Aplikaziorako Eskualde Batzordeak eskaera ukatu zion.  Berria - Euskal Herria   2004-09-26

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Burgundiarren legeek, eta batez ere bisigodoenek, onartu egiten zituzten gorputz-zigorrak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 192. orr.

Jon Ander Couceiro presoa aske geratu da, espetxe zigor osoa beteta.  Berria - Euskal Herria   2004-11-24

Kartzela-zigor xume baten ordainarekin nire obsesioa arinduko zuen espraia baliatu beharrean, eskuak neskaren lepora eraman, eta estutzen hasi nintzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 226. orr.

Urka-zigorra ezartzen baitzitzaion, besteak beste, estalpe barruan pospolo bat pizten zuen orori.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 195. orr.

Borreroak, noizbait, azote-zigorra konplitu baitzuen haren bizkarrean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 214. orr.

Japoniak bi herrialdeen arteko akordioak urratu zituela-eta, Estatu Batuek merkataritza-zigorrak eta yenaren balioa igotzeko presioak aldizkatu zituzten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 170. orr.

Jaun frantziarrek beste ezein dinastiatako inor ez hautatzeko hitza eman zuten, galarazpen- eta eskomikatze-zigorraren mendean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 328. orr.

Alferrik batu zituzten eliz zigorrak eta zigor zibilak; alferrik eman zioten apezpiku bakoitzari probintzietako beren ordezkari gradua, kondearen aginteari kontra egiteko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 336. orr.

Ikerketa baten arabera, % 60 hil-zigorraren alde ziren, hil-zigorra beti berme izaiteak baduela halako larderia berezi bat.  Herria   2001-10-11

Urte askotan tematu dira esaten aita santuaren mendeku-zigorra jaso eta gaizkile bat bezala hildako neskatxak errukia eta miresmena besterik ez zuela merezi.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 43. orr.

Ez bahator gurekin guztiokin, abiatzen garenean, ez haizela geratuko berriro gudu-zigor hutsarekin.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 178. orr.

Greziarren eta erromatarren artean, lapurrari diru-zigorra ezartzen ziotenez, zigor berbera ezarri beharra zegoen estaltzaileari.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 257. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

15 urteko espetxe zigor eskaerari egin behar dio aurre.  Berria - Euskal Herria   2006-03-23

31na urteko espetxe zigor eskaera aurrean dutela epaituko dituzte zazpi gazte bizkaitar.  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

7 zigortzeko erabiltzen den makila edo kidekoa.

Eskuan zigorra dauka, beltza kolorez, lodia berez, mingarria ustez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 99. orr.

Zigorra zekarren eskuan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 121. orr.

Zaldia, isiltasunak gogaiturik, urduri jarri eta jolaserako gogoa erakusten hasten zenean, zigorraren eskulekuaz jotzen zuen, isilik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 29. orr.

-Eman biezat berorrek zigor edo adaska egoki samar bat, haretxez eman eta hartuko ditut-eta, min gehiegirik ematen ez badit behintzat.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 164. orr.

Altxatu zuen zigorra... ebaki zuen zigorrak airea behin, bi aldiz, hiru aldiz.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 434. orr.

Behin baino gehiagotan, zigor bat hartu, eta eromena zirudien batez amorru bizian jo omen zuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 189. orr.

Jo ezak zigorraz beste hori ere, arre-argia, koramora-ren antzera tematzen duk eta!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 138. orr.

Zigorraz jo zintuztela eta ihes egin zenuela, haurdun.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 64. orr.

Ivan eta kosakoak arrapaladan atera ziren, zaldiak zigorrez astinduz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 131. orr.

Nausikaak zigorra astindu, eta mandoak abian jarri zituen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 28. orr.

Eta zigorra dantzatu zuen hiru zaldien bizkar gainean, pozik zegoela adierazi nahirik eta zigortzeko asmorik gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.

Haietarik batek Gorukiri "arratoi satsu" deitu baitzion, eta neuri "bilau nardagarri", biek ere zigorra airean zerabilten bitartean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 574. orr.

Hori esandakoan, zigorra airean dantzatu, eta kanta-moduko bati ekin zion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 68. orr.

Zigorrak jotako nota altuak haragiaren ateak ireki dizkio da Rua eroari.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 99. orr.

Zigor-makila luze bat idazmahai gaineko hormatik zintzilik.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 7. orr.

8 zigorpean zigorraren azpian.

Ongi ikusia dut zure herriaren atsekabea Egipton eta entzuna haien oihua zapaltzaileen zigorpean.  Elizen arteko biblia   Ir 3,7

Orduan, gaitzak joa, bere handiustea galtzen hasi zen eta, etengabeko minaren minez, Jainkoaren zigorpean nolako egoeratan zegoen jabetzen.  Elizen arteko biblia   2 M 9,11

Zorionekoa beti zentzabidearen zigorpean irauten duen zerbitzaria!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 128. orr.

Ospea beltzeko zigorpean; beste batek, kartzela zigorpean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 364. orr.

Gertaera honetaz zekiena egiazki azaltzeko obedientziaren mandatuz eta eskomiku-zigorpean agindu zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 865. orr.

Agintzen da, heriotza-zigorpean, inork ez dezala harresietatik salto egin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Burdinaren garraioa heriotza-zigorpean debekatu zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 52. orr.

9 heriotza-zigor

Heriotza-zigorra injustua da, eta ez da ez beharrezkoa eta ez eraginkorra.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 10. orr.

Gaur egun 78 herritan dago indarrean heriotza zigorra.  Berria - Gaiak   2004-04-07

Europako Batzordearen arabera, bestalde, Ameriketako Estatu Batuek eta Japoniak heriotza zigorra indargabetu behar dute nazioarteko behatzaile lanetan jarraitu nahi badute.  Berria - Gaiak   2004-04-07

Libiak heriotza zigorra ezarri die sei medikuri.  Berria - Gaiak   2004-05-07

Konspirazio baten berri jakin eta salatzen ez duenak heriotza-zigorra du.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Moisesen legea hausten duenari, heriotza-zigorra ematen diote gupidarik gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 931. orr.

Francok, urte horren amaieran, bederatzi heriotza zigor ezarri zituen ETAko sei kideren kontra.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 85. orr.

Kerry ez dela heriotza zigorraren aldekoa.  Berria - Mundua   2004-10-29

Senarra heriotza zigorrera kondenatu eta gero.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 41. orr.

Senarra heriotza-zigorrez noiz hilko zuten zain.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 39. orr.

Agintzen da, heriotza-zigorpean, inork ez dezala harresietatik salto egin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Burdinaren garraioa heriotza-zigorpean debekatu zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 52. orr.

10 zigor gela (orobat zigorgela g.er.) ik beherago 13.

Oso tratu «berezia» jasotzen dute: senideei galarazi egiten diete presoak bisitatzea, zigor gelatik ezin dira irten eta inkomunikatuta egoten dira.  Berria - Mundua   2004-08-27

Igaro ziren nonbait udazkena eta negua gu zigor-geletan geundelarik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 106. orr.

Beste bostak zigor gela ilunetan, burua estalita zutela.  Berria - Mundua   2004-07-20

Mundu guztiak daki zer esan nahi duen horrek; ikusten ari nintzen dagoeneko kontzentrazio esparruak eta isolamenduzko zigor gelak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 31. orr.

Bidean topatutako tipo bati tiro egin ondoren bere zigor gelan dagoen pertsonaiaren gogoeta, eguzkiari begira.  Berria - Kultura   2006-04-06

11 zigor kode

Hartara, Kode Zibila, Zigor Kodea, Merkataritzako Kodea eta Prozedura zibil zein kriminaleko kodeak Napoleon Bonaparteren armadak hedatu zituen Europan zehar.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 10. orr.

Drogarekin trafikatzearen ondorioz norbaiten heriotza eragitea delitua da Italiako Zigor Kodean.  Berria - Kirola   2004-05-15

Zigor arloan erabiltzeko mekanismo interesgarriak daude zigor kodearen barruan.  Berria - Ekonomia   2004-06-03

Zigor Kodeak delitutzat jasotzen ez dituen egintzak zigortzen dira, erakunde armatuko kide edo laguntzaile izatearen delituen interpretazio zeharo malgua eginez.  Berria - Harian   2005-02-20

Zigor Kodeko 578. artikuluan azaltzen diren delituak leporatzen dizkigute.  Berria - Kultura   2004-05-20

Dibortzioaren prozesua azkartzeko Zigor Kodearen erreforma ahalbidetzen duen lege proiektua ere onartu zuen.  Berria - Harian   2005-04-22

12 zigor kolpe errugbian, gaztigu ostikoa.

Griffithsek zigor kolpe jaurtiketa gauzatu zuen.  Berria - Kirola   2004-06-20

Bi zigor kolpe zelai erditik gauzatu zituen.  Berria - Kirola   2004-09-19

Entsegu bat, transformaketa bat eta bost zigor kolpe.  Berria - Kirola   2004-09-19

Hamar aitzin pase eta hamalau zigor kolpe egin ditugu, eta hori gehiegi da.  Berria - Kirola   2006-03-26

13 zigor ziega ik gorago 10.

Preso anitzek diziplina moduloa edo zigor ziega ezagutu dute.  Berria - Euskal Herria   2006-04-22

Urpeko sotoetan zeuden zigor ziegetan sartu zituzten harrapatu zituztenak, argirik, mantarik, oherik eta tabakorik gabe, eta eguneroko jipoiekin.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 73. orr.

Hogeita hamar egunez zigor ziegan eduki dute Zuhaitz Errasti presoa Poitiersko espetxean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-20

Frantziako espetxeetan hogei preso zigor ziegetan daude.  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

Noizbait behar eta, zigor ziegara heldu naiz, isolamenduko moduloa zer den jakinen dut, psikopaten galerian biziko naiz, hamargarren artikulu ospetsua ezarrita daudenen gogortegian.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 93. orr.

Ahanztura, bakardadea, zigor ziegak edo tortura, mundu guztiak salatzen ditugun errealitateak dira.  Berria - Kultura   2006-04-25

Garrasi larriak sumatzen ditiat zigor ziegetarik, tuberkulosoa torturapean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 67. orr.

Joan den astean 30 eguneko zigor ziegara kondenatu zuten, ziega aldaketa ez onartzea leporatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

aurkako zigor (20); beste zigor bat (7); bi heriotza zigor (8); bi zigor kolpe (36); bost kartzela zigor (9); bost zigor kolpe (7)

espainiako zigor kodearen (7); espetxe zigor (46); espetxe zigor eskaera (8); ezarritako zigor (11); heriotza zigor (17); hilabeteko espetxe zigor (7); hiru zigor kolpe (30)

kartzela zigor (29); kontrako zigor (15); lau zigor kolpe (21); nazioarteko zigor auzitegiak (24); nazioarteko zigor auzitegian (9); nazioarteko zigor auzitegiaren (12); nazionaleko zigor (30)

urteko espetxe zigor (11); urteko zigor (20); urteko zigor eskaera (11); zigor aretoak (12); zigor aretoko (9); zigor arloko (38); zigor auzitegia (7); zigor auzitegiak (31); zigor auzitegian (12); zigor auzitegiaren (15); zigor auzitegiko (8); zigor bakoitzari (8); zigor bera (10); zigor berbera (8); zigor bikoitza (9)

zigor ekonomikoak (9); zigor entsegua (8); zigor epaia (17); zigor epaitegiak (13); zigor eskaera (49); zigor eskaerak (21); zigor eskasa (14); zigor eskasa irabazi (9); zigor espedientea (14); zigor espedienteak (10); zigor ezarri (17); zigor gisa (19); zigor gogorra (9); zigor gogorrak (17); zigor handia (8); zigor handiagoa (8); zigor handiena (8)

zigor kode (18); zigor kode berria (11); zigor kodea (38); zigor kodeak (19); zigor kodean (20); zigor kodearen (42); zigor kodearen aldaketa (7); zigor kodearen arabera (9); zigor kodearen erreforma (7); zigor kodeko (13); zigor kolpe (305); zigor kolpe bat (40); zigor kolpe jaurtiketa (164); zigor kolpea (51); zigor kolpeak (9); zigor mota (8); zigor neurriak (19)

zigor osoa (29); zigor osoa bete (11); zigor prozedura (10); zigor salak (27); zigor salako (19); zigor salako presidente (7); zigor salari (9)

zigor ziegan (14); zigor ziegara (7); zigor ziegetan (11)

aurkako zigorra (17); bateko zigorra bete (77); bateko zigorra jarri (10); bere zigorra (8); bi partidako zigorra (18); bi urteko zigorra (57); bitarteko kartzela zigorra (13); biziarteko kartzela zigorra (8)

eguneko zigorra (11); erdiko kartzela zigorra (15); erdiko zigorra (8); espetxe zigorra (415); espetxe zigorra bete (12); espetxe zigorra betetzen (10); espetxe zigorra eskatu (71); espetxe zigorra eskatzen (19); espetxe zigorra ezarri (99); espetxe zigorra jarri (19); espetxe zigorra jaso (9); espetxe zigorra osorik (9); euroko zigorra (18); ezarri zioten zigorra (7); ezarritako espetxe zigorra (9); ezarritako zigorra (31); guztirako zigorra (8); heriotz zigorra (16); heriotza zigorra (304); heriotza zigorra ezarri (43); heriotza zigorra ezartzen (11); heriotza zigorra izango (23); heriotza zigorra merezi (9); hilabeteko espetxe zigorra (61); hilabeteko kartzela zigorra (56); hilabeteko zigorra (48); hilabeteko zigorra ezarri (15); hileko espetxe zigorra (7); hiltzeko zigorra (11); hiru urteko zigorra (9)

jainkoaren zigorra (17); jarritako zigorra (16); kartzela zigorra (558); kartzela zigorra bete (20); kartzela zigorra betetzen (8); kartzela zigorra eskatu (74); kartzela zigorra eskatzen (11); kartzela zigorra ezarri (210); kartzela zigorra ezartzea (7); kartzela zigorra ezartzen (11); kartzela zigorra jarri (13); kartzela zigorra jaso (19); kartzela zigorra jasoko (7); lau urteko zigorra (11); merezi duen zigorra (7); merezitako zigorra (14); nolako zigorra (8)

osorako espetxe zigorra (7); osorako kartzela zigorra (45); partida bateko zigorra (108); partidako zigorra (35); partidako zigorra jarri (11); presondegi zigorra (18); sei hilabeteko zigorra (12)

urtebeteko espetxe zigorra (14); urtebeteko kartzela zigorra (15); urtebeteko zigorra (10); urteko espetxe zigorra (201); urteko kartzela zigorra (284); urteko presondegi zigorra (8); urteko zigorra (192); urteko zigorra berretsi (8); urteko zigorra bete (7); urteko zigorra eskatu (31); urteko zigorra ezarri (42); urteko zigorra jarri (20); urteko zigorra jaso (8)

zigorra airean (7); zigorra berretsi (32); zigorra berretsi du (8); zigorra berretsi zuen (11); zigorra bertan behera (18); zigorra bete (181); zigorra bete behar (24); zigorra bete beharko (68); zigorra bete ondoren (13); zigorra bete ostean (29); zigorra bete zuen (7); zigorra beteta (19); zigorra betetzeko (16); zigorra betetzen (48); zigorra betetzen ari (29); zigorra betetzera (16)

zigorra eman (20); zigorra emango (8); zigorra emateko (19); zigorra ematen (9); zigorra eskatu (201); zigorra eskatu du (107); zigorra eskatu dute (28); zigorra eskatu zuen (48); zigorra eskatua (8); zigorra eskatua zuen (7); zigorra eskatzen (39); zigorra eskatzen du (13); zigorra eskatzen zuen (7); zigorra etxean (8); zigorra ezar (14); zigorra ezarri (480); zigorra ezarri diote (72); zigorra ezarri zioten (122); zigorra ezarriko (24); zigorra ezartzea (23); zigorra ezartzeko (18); zigorra ezartzen (41); zigorra ezartzen ahal (7); zigorra hartu (8)

zigorra izan (19); zigorra izango (46); zigorra izango du (22); zigorra jarri (107); zigorra jarri dio (30); zigorra jarriko (14); zigorra jartzeko (9); zigorra jasan (9); zigorra jaso (73); zigorra jaso dezakete (9); zigorra jasoko (16); zigorra jasotzen (12); zigorra kendu (15); zigorra kentzeko (9); zigorra merezi (35); zigorra merezi du (7)

zigorra osorik (34); zigorra osorik bete (19); zigorra osorik beteta (7)

zortzi urteko zigorra (9)

aurkako zigorrak (11); espetxe zigorrak (35); ezarritako zigorrak (10); heriotza zigorrak (19); kartzela zigorrak (35); kartzela zigorrak ezarri (10); kontrako zigorrak (10); urteko kartzela zigorrak (8); urteko zigorrak (13)

zigorrak eskatu (14); zigorrak eskatu ditu (11); zigorrak ezarri (29); zigorrak ezarri zizkieten (7); zigorrak ezarriko (9); zigorrak ezartzea (17); zigorrak ezartzearen (9); zigorrak ezartzeko (25); zigorrak ezartzen (9); zigorrak gogortu (7); zigorrak gogortzea (9); zigorrak gogortzeko (7); zigorrak jarri (13); zigorrak jartzea (8); zigorrak jartzeko (11); zigorrak jaso (7); zigorrak osorik (10)

kartzela zigorrarekin (7)

espetxe zigorraren (12); heriotza zigorraren (51); zigorraren aurka (9); zigorraren aurkako (9); zigorraren erdia (11); zigorraren hiru laurdenak (21)

zigorrari ihes (11)

zigorraz gain (8)

espetxe zigorrera (13); espetxe zigorrera kondenatu (10); heriotza zigorrera (28); heriotza zigorrera kondenatu (10); zigorrera kondenatzen (7)

delituez eta zigorrez (10)

heriotza zigorrik (9); inolako zigorrik (17); zigorrik ez (33); zigorrik ezarri (13); zigorrik gabe (97); zigorrik gabe gelditu (7); zigorrik gabe utzi (18); zigorrik gogorrena (10); zigorrik handiena (17); zigorrik jaso (12)


zigorbide iz zigorra hartzeko bidea.

Sufriarazten zieten animaliengatik zeuden amorraturik, jainkotzat zeuzkaten animalia berberak baitzituzten zigorbide.  Elizen arteko biblia   Jkd 12,27


zigordun izond zigorra duena.

Baina aizkorak uste ote du aizkolaria baino handiago denik? Trontzeak uste ote du trontzalaria baino gehiago denik? Ez du zigorrak erabiltzen zigorduna!  Elizen arteko biblia   Is 10,15

Orsayko geltokiko erlojuak bostak jotzean, "Doktore zigorduna" izeneko lan bateko irudiak ari nintzen begiratzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 250. orr.


zigorgabe izond zigorra jasotzen ez duena.

Txetxeniako herritarrak errepresio ekintza zigorgabeen beldur dira, legez kanpoko atxiloketen beldur, desagerketen beldur...Inork ezin badu bere indarra haren aurka erabili, argi eta garbi gelditzen da egiten duen guztiak behar duela izan zigorgabea.  Berria - Mundua   2004-09-07


zigorgabetasun 1 iz gaizkileak edo errudunak zigorrik jaso gabe gertatzea. ik inpunitate.

Lasaikeriaren jatorria zein den aztertzen badugu, delituen zigorgabetasuna dela ikusiko dugu, eta ez zigorren biguntasuna.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 9. orr.

Espainian orain arte isiltasuna eta zigorgabetasuna izan dira indarrean, eta ez da zorra kitatu.  Berria - Harian   2005-07-24

Zenbait faktorek zigorgabetasun hori ahalbidetzen dutela azaldu zuen atzo AIk, eta, besteak beste, torturak galarazteko dagoen «borondate politiko eskasa» nabarmendu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-04

Gobernuaren Giza Eskubideen egitasmoa negoziatzen ari da eskuina, haren bidez giza eskubideen urraketak egin zituzten militarren zigorgabetasuna lortzeko, eta ahalko balu amnistia orokorra.  Berria - Mundua   2004-05-05

Zigorgabetasunak zedarritzen duen sistema bihozgabea.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 16. orr.

Torturatzaileek duten zigorgabetasuna kritikatu zuen Mirenek.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

Estatu militar eta ez demokratikoa da Turkia; zigorgabetasuna dago.  Berria - Mundua   2004-09-24

Legez kanpoko praktikak ezkutatzeko hil zituzten kazetariok, eta zigorgabetasuna da nagusi.  Berria - Gaiak   2006-01-04

Egindako kalte bat, dagoeneko erremediorik ez duena, ezin du gizarte politikoak zigortu baldin eta, zigorgabetasunak hauspotuta, beste berri batzuei bidea egiten ez badie.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 55. orr.

Charles Taylorren atxilotzeak eta epaitzeak mezu irmo bat aditzerat emango du, hau da, zigorgabetasunik ez dela onartuko.  Berria - Mundua   2006-03-30

Inongo herrialdek ez du jarraitu erabateko ahanzturaren eta erabateko zigorgabetasunaren eredu hau.  Berria - Harian   2005-07-24

Lepo zuriko gaizkileak zigorgabetasunean uztea da, finean, neurri horren asmoa.  Berria - Harian   2005-04-20

Euskal Herriko administrazioek «zigorgabetasun osoz» urratzen dituzte hizkuntz eskubideak.  Berria - Harian   2006-04-07

Giza duintasuna mespretxatzen dute, zigorgabetasun osoz.  Berria - Gaiak   2004-04-23

2 (hitz elkartuetan)

PPko buruaren irudiko, PPk «segurtasun juridikoa» bermatzen zuten guneak sortu zituen tokietan, PSOEk «zigorgabetasun espazioak» sortu egin ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-21

Lehen ministroari leporaturiko ustelkeriaren auziari ekingo diote berriro, Konstituzio Auzitegiak hark bere burua babesteko jarritako araua kenduta; ekainean gelditu zen epaiketa, Zigorgabetasun Legea onartzean.  Berria - Mundua   2004-01-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

isiltasuna eta zigorgabetasuna (3); zigorgabetasun osoz (8)


zigorgabetu, zogorgabe(tu), zigorgabetzen du ad zigor gabe utzi, zigorra kendu.

Oier Imaz zigorgabetu du Auzitegi Nazionalak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

Rafael Vera eta Espainiako Poliziako zuzendari nagusi ohi Jose Maria Rodriguez Colorado zigorgabetzeko eskaera jaso zuen Espainiako Gobernuak atzo.  Berria - Mundua   2004-05-07

Horrek erakusten du zer eragin duen terrorismoa onartzeak eta ekintzaileak zigorgabetzeak AEBen eta Karibeko beren bizilagunaren arteko harremanean.  Berria - Mundua   2004-11-20

Poloniako Legebiltzarrak zigorgabetu egin zuen Jaruzelski gerra legea ezartzeagatik.  Berria - Mundua   2006-04-01

Droga arriskutsuak zigorgabetzen dituzten legeak ez dira lagungarriak.  Berria - Gaiak   2006-04-30

Zigor aretoak zigorgabetzea erabaki du, fiskalaren eskaeraren aurka.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

Haatik, ez du onartzen eutanasia zigorgabetzea.  Berria - Euskal Herria   2004-08-28

Drogak izatea eta erabiltzea zigorgabetzeak ez du narkotrafikoa azkartuko.  Berria - Gaiak   2006-04-30

Ildo berean, erreferenduma zigorgabetzea «akatsa» dela iritzi zion atzo Miguel Sanz lehendakariak, eta EAJren «presioen» eraginez egiten den aldaketa dela nabarmendu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Testuinguru horren barruan sartzen da enpresen irabazien faltsutzea zigorgabetu izana.  Berria - Mundua   2006-04-06


zigorgabetze iz zigor gabe uztea, zigorra kentzea.

Haren ustez, lege proiektu hori «eutanasiaren zigorgabetzea bezala da», horrelako izenik izan ez arren.  Berria - Euskal Herria   2004-08-28


zigorgai izond zigorra hartzeko gai dena.

Gizon bat erdi-errugabe, edo erdi-errudun izan ahalgo balitz bezala, edo erdi-zigorgai edo erdi-barkagai  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 90. orr.


zigorgailu iz zigortzeko tresna.

Aita jaikitzerakoan konturatzen da gertatuaz, zigorgailuak prestatzen ditu eta gogor zigortzen, edarian hartutako gehiegizko plazerra neurri batean tristurak galgatu arte.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 66. orr.


zigorgarri izond zigor daitekeena, zigortzeko modukoa.

Txileko Armadak erabaki zuen instituzio gisa dagozkion iraganeko gertakari zigorgarri eta onartezinen erantzukizuna bere gain hartzea.  Berria - Mundua   2004-11-06

Julen Arzuagak esan zuen ETAren indarkeriaren aurrean jendeak hartzen duen jarrera kritikagarria izan daitekeela, baina ez zigorgarria.  Berria - Euskal Herria   2004-03-30

Tratu zintzoa gizarte-ardura dela onartzen den unean eta edozein gobernuk [...] gezurrezko pisu eta neurria ematea delitu zigorgarri bihurtzen duenean, oso hurbil dago diruaren asmakuntza.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 76. orr.

Ez hintzelako gauza izan egintza oso erraz bat, lege aldetik zigorgarria, biok, nire emazteak eta nire lagunik onenak elkarrekin planeatua burutzeko.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 218. orr.

Esan biezat zergatik ez zituen berorrek auzibideratu gaizkintzok, hain izanik krimentsu eta heriotzaz zigorgarri.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 182. orr.


zigorgela ik zigor 10.

zigorgintza iz zigortzea.

Zigorgintza antzinakoagotzat du bere zentzua baino, helburuak gerora asmatu zaizkio.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 96. orr.

Horixe izan da nagusi joan den mendeko zigorgintzan.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 54. orr.


zigorka adlag zigorrez jotzen.

Erantzutekotan egon nintzaion, haserre, gu ez ginela Eskola Nazionaleko mutilak, berak esaten zuen bezala, zigorka, erabiltzeko; baina isilik geratu nintzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 39. orr.

Loturak nasaitzeko eskatu nien, eta orduan zigorka emon zidaten.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 55. orr.

-Zaldun jauna, zigorka ari natzaion mutil hau nire morroia da.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 26. orr.


zigorkada 1 iz zigorraz jotako kolpea. ik zigorrada.

Sekula ez da berrogei zigorkada baino gehiago emango, zigorraldia gogorregia gerta eta herritarra denen aurrean laidotua geldi ez dadin.  Elizen arteko biblia   Dt 25,3

Sei hilabete kartzelan igarotzera eta 300 zigorkada jasotzera zigortu dute Rania al-Baz Saudi Arabiako telebista aurkezlearen senarra.  Berria - Gaiak   2004-06-01

Juduen eskuetatik bost aldiz hogeita hemeretzi zigorkada hartua naiz.  Elizen arteko biblia   2 Ko 11,24

Zigorkada bat jo zuen astoen kontra, alferrik, astoak gu baino askoz aurrerago baitzihoazen, maldan behera lasterka abiaraziak.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 24. orr.

Pepponek motore gainean makurturik jarraitu zuen, eta On Camillok hamar zigorkada jo zizkion bizkar azpian.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 113. orr.

Semearen gogoa bere nahira makurtuko zuela pentsatuz, lehenengo hitzez eta gero zigorkadez eta katez saiatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 189. orr.

Sultanaren aurrera iritsi baino lehen, haren soldaduek atxilotu egin zuten, irainez bete, zigorkadaz josi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 218. orr.

Joera handia dago Saderen liburuak ipurdiak jipoitzen ari diren zigorkada irudiz ilustratzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 26. orr.

2 irud/hed

Nolako zigorkada zorrotza solas horrek ene kontzientziari!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 111. orr.

Lehenik gerlaren zama, gero zorraren zigorkada... Bazena madarikazio handiagorik?  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 159. orr.


zigorkarazi, zigorkaraz, zigorkarazten du ad zigorrak emanarazi.

Orduan, Pilatok, jendeari poz emateagatik, Barrabas askatu zien eta Jesus, zigorkarazi ondoren, haien eskuetara eman zuen, gurutziltza zezaten.  Elizen arteko biblia   Mk 15,15

Erroman, adin gutxiko bat lapurretan harrapatzen zutenean, pretoreak nahi adina zigorkarazten zuen, Lazedemonian bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 259. orr.


zigorkari izond zigorkatzen duena.

Mahuka haren besarkada samurrak gogorarazi zizkion Denverri bere jaiotzaren xehetasunak... eta baita elurte mehe zigorkaria ere, soroko loreen fruituaren antzekoa.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 54. orr.

Elur mehe zigorkari bat, amak margotzen zuen irudiaren antzekoa.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 54. orr.


zigorkatu, zigorka(tu), zigorkatzen du ad zigorraz jo. ik azotatu.

Bizkarra eskaini nien zigorkatzen nindutenei, eta masailak, bizarretik tiraka ari zitzaizkidanei.  Elizen arteko biblia   Is 50,6

Alde banatan jarririk, zigorkatu egin zuten etengabe, astin-astin egina utzi arte.  Elizen arteko biblia   2 M 3,26

Gure aitak larruzko zartailuz zigorkatzen zintuztela? Burdin muturdunez zigorkatuko zaituztet nik!  Elizen arteko biblia   1 Erg 12,11

Mila bider izan ziren irainduak, lotsatan jarriak, biluziak, zigorkatuak, katez lotuak, espetxeratuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 208. orr.

Gero jakin zen, neskameen lotsa-eza zigorkatuko zuela dukeak baldin eta bera ere Don Kijote bezala garbitu ez bazuten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 162. orr.

Jantzia erantzi eta soka batez gogor zigorkatu zuen gorputza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 353. orr.

Hauts harrotuan, gurdiak basaki zealdoka, aurigek ankerki zigorkatzen zituzten zaldi eroak, bihotzak lehertzear zituzten unean harrapatu izan balitu bezala artistak, euren arrastoan lur jota erori aurretik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 58. orr.

Ameriketara joaten naizen hurrengoan, zigorkatzeko makina bat ekarriko dut handik.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

burdinazko muturdunez zigorkatuko (3); zigorkatuko zaituztet nik (4)

zigorkatzeko agindu zuen (3)

larruzko zartailuz zigorkatzen (4); zartailuz zigorkatzen zintuztela (4)


zigorkatze iz zigorraz jotzea.

Presondegi hartako Guardias de Asalto deitu zaintzaileek, zigorkatze (ukalditze) aberetiarrez kastigatzen zuten Galicia-tar burutik egiten zuen gaixo bat.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 78. orr.

Horretaz gain, zigorkatzeek eragiten dituzten zaurien argazkiak ere erakutsi zizkieten ikasleei.  Berria - Gaiak   2004-05-28

Zigorkatze erakustaldiak egiten dituzte Malaysiako eskoletan.  Berria - Gaiak   2004-05-28


zigorketa iz zigortzea.

Geroagokoak dira komisaldegi eta epaitegietako galdeketak, ikerketak eta zigorketak.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 189. orr.

Historiak emakumearen krudeltasunaren mila adibide ematen digu, eta haien berezko joera zein den ikusita, pentsatzen dut zigorketa aktiboa erabiltzen ohitu beharko luketela.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 155. orr.

Ez zen behin bakarrik ere kexatu, ez zuen txintik ere esan, eta asper-asper eginda utzi nion zigorketari, itsuak astinduarekin gozatu zuen edo ez guztiz argitu gabe, baina.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 30. orr.


zigorpe 1 iz zigorra.

Gero zigorkatu behar duanari ez gaizki esaka jardun; gaizki-esanen gehigarririk gabe ere aski dik-eta dohakabeak zigorpea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 174. orr.

2 zigorpean ik zigor 8.

zigorrada iz zigorkada.

Bernardinok zigorrada batez abian jarri zituen zaldiak, trostan baino dantza geldian gehiago.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 248. orr.

Santxok mila eta hirurehun zigorrada eman beharko dizkio bere buruari.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 163. orr.

Hurrengo atalburuetan Altisidora agertzen da berriro, eta Santxori emandako zigorradak etorriko dira.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 197. orr.

Zehapena bildu nuen egun hartan, nire lehenbiziko zehapena: hamar zigorrada bizkarrean, ikasle eta irakasle guztiak ikusle nituela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 174. orr.

Bigarren zigorrada ere sentitu du Gabrielek, nota altua da lehengoa bezalaxe, eta Damián itsua etorri zaio burura.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 99. orr.

Eskuan zaplateko bat edo belarrondoko bat emateak ez zuela balio: zigorradaz ondo berotu behar zela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zigorrada eman (3); zigorrada emango (3)


zigorradaka adlag zigorradak emanez.

Zigorradaka larrutzen omen zioten bizkarrezurra, eta behin leher eginda lurrera erortzen zelarik, ostikoka kolpatzen burua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 261. orr.

Besotik helduta arte-arbolan lotu zuen berriro, eta hiltzat uzteraino jo eta jo hebaindu zuen zigorradaka.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 28. orr.


zigorraldi 1 iz zigor joaldia.

Zigorraldi bat eman eta askatu egingo dut.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 47. orr.

Sekula ez da berrogei zigorkada baino gehiago emango, zigorraldia gogorregia gerta eta herritarra denen aurrean laidotua geldi ez dadin.  Elizen arteko biblia   Dt 25,3

Erori egingo dira, besteak bezalaxe, lur joko dute nire zigorraldian.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Zigorraldi ederra eman beharko genioke herritar guztien aurrean!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 533. orr.

2 norbait zigorturik egoten den aldia.

Zigorraldia amaitzeko 17 urte, 5 hilabete eta 7 egun falta zituen preso bat, esaterako.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 98. orr.

Zigorraldia betetzeko hiru urte falta dituela prisión atenuadan -presoaldi arinduan- jarriko zuten, Mundakan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 82. orr.

Zigorraldi horren ostean, baina, Belgikako Gobernuak zigorra beste hamar urtez luzatzea erabaki dezake, baldin eta Dutroux gizarteratzeko aukerarik ez dagoela uste badu Jarritako zigorraldia bete.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Frantziarrak lehendik arautzen baitzuen bizi arteko zigorraldia.  Berria - Euskal Herria   2006-03-19


zigorrezko
1 zigorrezko boto zigor botoa.

Izan ere, Jean-Pierre Raffarinen gobernuaren aurka zigorrezko boto egite bat nabarmen izan bada ere bozketa hauen lehen itzulian, Sarkozyk ospe ona gordetzen du frantses herritar gehienen iritzian.  Berria - Mundua   2004-03-24


zigortegi iz presondegia.

Batzuetan ez naiz oroitzen, eta egia esan orain esanen banu ez naizela inoiz egon Duesoko zigortegian, ba...ez dakit, ez dakit.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 152. orr.


zigortu, zigor(tu), zigortzen 1 du ad zigorra ezarri. ik zigorkatu. (norbait)

Garbi izan behar da egokiagoa eta zuzenagoa dela prebenitzea zigortzea baino.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 10. orr.

Maite ditudanak zentzatzen eta zigortzen ditut nik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 141. orr.

Zigorraren helburua, gaizkilea zigortzea baino gehiago, etorkizunean gerta daitezkeen balizko delituak eragoztea da.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 10. orr.

Filipe zigortuz, Euskal presoak zigortuz, ni, zuek, gu Euskaldunak gaituzte zigortzen.  Herria   2005-12-08

Zigortzekoak ote dira odol transfusio bat ez baimentzeagatik haurra hiltzen utzi duten gurasoak?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 73. orr.

Agentziak, kolpearen neurriaren arabera, seguruak ordaintzen ez duen konponketaren zatia ordainaraztera eta garajean dauden furgonetak garbitzera zigortzen ditu gidariak.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 87. orr.

Hiltzera zigortu behar duzue, zuen bihotzak beratu gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 67. orr.

Espainiak 1740an ingelesekin izan zuen gerran, lege bat egin zuen, zeinen arabera heriotzara zigortzen baitzituen Espainiako estatuetan Ingalaterrako salerosgaiak sartzen zituztenak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 18. orr.

Bizitza osoa espetxean igarotzera zigortu dute.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 106. orr.

Eta Malikek, infernuaren zaindariak, bertan atxiki bitza betiko, eta zigor.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 211. orr.

Erregeak heriotzaz zigortu nahi zuen zalduna.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 111. orr.

Zuzentasunaren makilaz zigortu zuenak graziaren gozotasunaz bisita egin zion gau-ikuskariaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 184. orr.

Bazen lapurra zigortu beharrean lapurtua zigortzen zuen herri bat, horrela bere jabegoa hobeto zaintzen ikas zezan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 235. orr.

Zigortzeko mehatxua egin zion, eta Ulises hilik zegoela esan zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 15. orr.

Hori egin ezean, izurriz edo ezpataz zigortuko gaitu.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 153. orr.

Postrerik gabe zigortutako haur batek bezala.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 135. orr.

Ez zaitugu zigortuko horrelako huskeriagatik!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 42. orr.

Prometeo oroitarazten digu, jainkoena zen sua lapurtzeagatik zigortua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 151. orr.

Zeruak ez ahal nau zigortuko eta infernuak ez ahal du nire kontrako mendekurik hartuko orain kontatzera noanarekin paper zuria belzteagatik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 150. orr.

Lekuko gisa hasi, zigortuta bukatu.  Berria - Harian   2006-05-10

Gaizkilea maiz ez da zigortua.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 88. orr.

Ez ditzagun geure buruak zigortu.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 39. orr.

Zerbitzari leial eta zentzuduna da, huts egiten duen bakoitzean, bere burua luzaro gabe zigortzen duena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 128. orr.

Nehor ez zen zigortua izan.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 189. orr.

2 (zerbait)

Bautistak gogor zigortu zituen zaldiak, eta kotxea abailetan abiatu zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 182. orr.

Batera edo bestera enpresa zigortu beharraz mintzatu ziren ahots asko.  Berria - Ekonomia   2004-04-23

Gurasoen gaiztakeria semeengan zigortzen duena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 136. orr.

Haien harrotasuna zigortzeko asmoarekin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 430. orr.

Bozemaileek eskuinaren azken urteetako politika zigortu zuten.  Berria - Ekonomia   2004-04-13

Garai hartan uzki-koitoa krimenik txarrenaren pare zigortzen zen. Garai batean borreroek, tiranoek, jeloskorrek, zigortzen zuten adulterioa.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 15. orr.

Europan oinarrizko legea da kolonia arrotz batekiko merkataritza herrialdeko legeez zigor daitekeen monopoliotzat hartu behar dela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 60. orr.

Munduko gauzarik irrigarriena da pertsonen zaletasunen gainean demandan ibiltzea, edo zaletasun horiek eragoztea, gaitzestea edo zigortzea, norberaren herrialdeko legeekin edo gizarte usadioekin bat ez datozelako.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 49. orr.

Ezetz aurkitu justizia arrastorik kalumnia zigortzen duen legeari.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 234. orr.

Zigorrek zigortzen dituztela zigorrok sortu dituzten delituak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 39. orr.

Horra defentsa naturala zigortzen duen lege zibil bat.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 156. orr.

Jokatzen diot ezetz aurkitu justizia arrastorik kalumnia zigortzen duen legeari.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 234. orr.

Gauaz, jateko ebaste anitz bada, nahiz-eta ohointza garrazki zigortua den.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 77. orr.

3 (adizlagunen eskuinean)

Zuzen den bezala ongi zigortuak izanen dira.  Herria   2003-05-29

Aurtengo Zan Pantzarren ikusteko eta untsa zigortzeko.  Herria   2001-03-01

Bigarren denbora aldiko erreusipen eskasek eta garrazki zigortu hutsek erakarri dute Angoulême-tarren irabazia.  Herria   2001-05-24

Egun askotako gabeziaz gogor zigortzen zuten beren burua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 208. orr.

Taldeak oso gogor zigortzen ditu disidenteak: taldetik egozten ditu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 167. orr.

Iruzurra gogorrago zigortuko du Gipuzkoako zerga arau berriak.  Berria - Ekonomia   2004-10-22

Sarkozy lege batek gogorki zigortzen du holako egitatea.  Herria   2003-03-06

Ingalateran lapurrak oso nekez zigortzen dira heriotzarekin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Ikurriñak agertuko dituzten Herriko-Etxetako auzapezak zuzenki ditu zigortuko nafar gobernuak.  Herria   2003-02-13

Harrika hiltzera zigortu dute nigeriar bat, ezkontzaz kanpo haurra izateagatik.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Errieta egiten didatenean edo makilaz zigortzen nautenean, begien parean dudan hartan biltzen dut begirada, alderik alde zulatu nahi banu bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 54. orr.

Rivas-Vaciamadrid herriko Udala diruz zigortuko dute, Muguruzaren kontzertuagatik.  Berria - Kultura   2004-05-26

4 zigorraz jo.

Zigorra dantzatu zuen hiru zaldien bizkar gainean, pozik zegoela adierazi nahirik eta zigortzeko asmorik gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.

Emakumea indarka hasi da, askatu nahi du, baina beltzarana uhela hartu eta ipurdia zigortzen hasi da, zehatz, marra gorri batzuk agertzen hasi dira bere larru beltzaranean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 49. orr.

Zatoz hona, neskato, zigortu egin behar zaitut eta.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 181. orr.

Horrela bi ipurdi izango ditut eskura eta aldi berean zigortuko ditut.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 190. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Itsasoa berun zigortuaren kolorekoa da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 217. orr.

Azterketaren batean estanko oso-osoa aurkitu zuten piano zigortuaren tripetan.  Askoren artean   «Rataplan» - 56. orr.

Problema soin-enbor zigortua jasoz konpon nezakeen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 353. orr.

Eraikin berriak, hodeiak urratzeko moduko etxeorratzak, fantasma erraldoi zigortuen gelditasunarekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 136. orr.

Hoztu ahala gelditu egiten ziren, lur zigortuak oka egindako herensugeen irudi bihurriak osatuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 216. orr.

Bere bihotz zigortuak jauzi egiten zuen zoriontasunezko berrogeita zazpi uztai zeharkatuz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 56. orr.

Hegoafrika da herri zigortuenetako bat: Telebista ikusi gabeko batzuk ere bai baitziren zigortuen artean, eta azaldu egin nahi baitzieten hainbat xehetasun.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 143. orr.

Gure herri zigortu honetan.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 19. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

asko zigortu (3); bere burua zigortu (3); betetzera zigortu zuten (3); bezala zigortu (5); bi urterako zigortu (10); burua zigortu (8)

egiteagatik zigortu (6); egotera zigortu (3); egotzita zigortu (3); enpresa zigortu (6); epaitu eta zigortu (11); erbesteratzearekin zigortu zuten (4); errudunak zigortu (6); errudunak zigortu behar (3); espainia zigortu (3); espainiako estatua zigortu (3); espetxera zigortu (3); estatua zigortu (3); euro ordaintzera zigortu (6); ezin badu zigortu (3); gehiago zigortu (4); gero zigortu (3); gogor zigortu (16); gogor zigortu du (3); gogorrago zigortu (3); gorputza zigortu (3); harrika hiltzera zigortu (4); heriotzara zigortu (8); heriotzara zigortu zuten (4); heriotzaz zigortu (3); herria zigortu (3); hilabeterako zigortu (3); hiltzera zigortu (15); hiltzera zigortu zuten (8)

inor zigortu (8); israeldarrak zigortu (3); izateagatik zigortu (7); izateagatik zigortu dute (3); jainkoak zigortu (8); jaunak zigortu (6); neure burua zigortu (3); ni zigortu (3); nola zigortu (6)

ohi zigortu (3); ordaintzera zigortu (16); ordaintzera zigortu du (4); ordaintzera zigortu zuten (3); pertsona zigortu (3); senideak zigortu (4); urterako zigortu (10); urterako zigortu du (6); zergatik zigortu (4)

zigortu ahal (8); zigortu ahal izateko (6); zigortu arren (3); zigortu behar (41); zigortu behar dira (6); zigortu beharko (7); zigortu beharra (10); zigortu beharrean (3); zigortu beharreko (4); zigortu ere egin (5); zigortu gabe (13); zigortu gabe utzi (3); zigortu zituen atzo (3); zigortu zituzten (25); zigortu zuen atzo (6); zigortu zuten hura (3)

txartelen ondorioz zigortua (5)

zigortua da (3); zigortua dago (5); zigortua izan (24); zigortua izan den (3); zigortua izan zela (3); zigortua izan zen (4); zigortua izango (10); zigortua izango da (4); zigortua izatea (6); zigortua izateko (5)

zigortuak izan (21); zigortuak izan daitezkeela (3); zigortuak izango (8); zigortuak izango dira (4)

ahal nau zigortuko (9); gogor zigortuko (10); gogorrago zigortuko (7); guztiak zigortuko (3); oro zigortuko (3)

flañ garcia zigortuta (3); lesionatuta edo zigortuta (3); o zigortuta (5); pablo garcia zigortuta (3)

zigortuta baitago (9); zigortuta baitaude (8); zigortuta dago (28); zigortuta dagoelako (5); zigortuta dagoen (4); zigortuta dagoenez (3); zigortuta daude (9); zigortuta daudelako (4); zigortuta dauden (4); zigortuta egon (6); zigortuta zegoelako (3)

zigortutako beste (3); zigortutako hiru (3); zigortutako jokalariek (3); zigortutako lau (3); zigortutako pertsonak (3)

ez zigortzea erabaki (3); hura zigortzea (3); jazarri eta zigortzea (3); langileak zigortzea (3); zigortzea baino (5); zigortzea da (5); zigortzea dela (5); zigortzea erabaki (13); zigortzea erabaki zuen (5); zigortzea proposatzen (3)

zigortzearen aldekoak (3)

aebak zigortzeko (3); arduradunak zigortzeko (3); burua zigortzeko (3); delituak zigortzeko (3); erantzuleak zigortzeko (9); etsaiak zigortzeko (3); ez zigortzeko (8); ez zigortzeko eskatu (3); familia zigortzeko (3); gaizkileak zigortzeko (5); gehiago zigortzeko (3); gogor zigortzeko (5); gu zigortzeko (3); guztiak zigortzeko (3); herriak zigortzeko (3); herrialdeak zigortzeko (4); herrialdeak zigortzeko eskatu (3); herritarrak zigortzeko (3); kartzelarekin zigortzeko (3); ni zigortzeko (3)

zigortzeko ahalmena (5); zigortzeko asmoarekin (3); zigortzeko aukera (5); zigortzeko beste (3); zigortzeko ekintzatzat jo (3); zigortzeko erabakia (4); zigortzeko erabiltzen (4); zigortzeko eskatu (24); zigortzeko eskatu dio (6); zigortzeko eskatzen (3); zigortzeko eskubidea (7); zigortzeko neurriak (4)

bere burua zigortzen (4); bezala zigortzen (4); bizi osorako zigortzen (3)

gaiztakeria ondorengoengan zigortzen (4); gaiztoak zigortzen (3); gogor zigortzen (19); gogor zigortzen zituzten (3); heriotzara zigortzen (3); heriotzarekin zigortzen (5); heriotzarekin zigortzen da (3); heriotzaz zigortzen (3); hiltzera zigortzen (3)

inoiz zigortzen (3); neure burua zigortzen (3); neurriz kanpo zigortzen (4)

ondorengoengan zigortzen dut (4); oso gogor zigortzen (3); semeengan zigortzen duena (4)

zigortzen ahalko (3); zigortzen dira (7); zigortzen ditu (16)


zigortxo iz zigor txikia.

Peterrek zigortxo bat ukan zuen, baina nahiago izan zuen Los Angelesen bizitzen jarraitu, New Yorkera itzultzea baino.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 75. orr.


zigortzaile 1 izond/iz zigortzen duena. (pertsonak)

Alferrikakoak ziren keinu haiek guztiak, bai, Floren gogor eta zigortzailearen aurrean.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 14. orr.

Hurbildu hiriaren zigortzaileok, bakoitza bere arma suntsitzailearekin!  Elizen arteko biblia   Ez 9,1

Jakoben ondorengoetan onik aterako direnek ez dute gehiago beren zigortzailea hartuko euskarritzat.  Elizen arteko biblia   Is 10,20

Huraxe izan genuen, hurrengo asteetan, zigortzaile eta torturatzaile nagusi; eginahalak eta bi egin zituen gure bizitzak zorigaiztoko bilaka zitezen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 115. orr.

2 (bestelakoak)

Eusko Jaurlaritzako Uren Zuzendaritzak bi espediente zigortzaile ezarri dizkio Muskizko Petronor enpresari.  Berria - Euskal Herria   2004-04-07

Zentzugabekeria iruditzen zait borondate publikoaren adierazpide diren legeak, erailketaren errefusatzaile eta zigortzaile direnak, eurak berberak izatea haren egile.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 81. orr.

Ameriketako Estatu Batuen politika zigortzaile eta debekatzailearen menpe daude drogomenpekotasun politikak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-16

Bekatuaren itzal zigortzailearenak?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 210. orr.

Neurketa amaitzear zela, ordea, txartel hori zigortzailea ikusi eta agur esan zion finalari.  Berria - Kirola   2004-01-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

espediente zigortzaile (4); zigortzaile bat (3)


zigortze 1 iz zigorra ezartzea.

Zergatik zeure buruaren kontrako zigortze hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 33. orr.

Berrikitan, ez dakit non, irakurria dut artikulu bat zigortze horietaz.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 58. orr.

Saindu penitentzigile zenbaiten azotezko zigortzeek zer zorion dauka?  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 58. orr.

Egunez egun, eter zirimolek eta eguzki izpiek, muturreko ertzen gaineko zigortze etengabez, lurra alde guztietatik erdian kondentsatzera eta bere masa estutzera zenbatago behartzen zuten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 335. orr.

Israelgo Gobernuak «ideologia arrazista baten ildotik, zigortze kolektiboak, gerra krimenak eta genozidio bat» daramala.  Berria - Mundua   2004-05-18

2 (hitz elkartuetan)

Perpinyako presondegian «zigortze isolamenduan ezarri dute, gezurretan oinarrituta», salatu du Askatasunak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29


zigoto iz gameto ar eta emea batzetik gertatzen den zelula ernaldua.

Zigotoa izanik lehenbiziko zelula, zigotoko nonbaiten (kromosometan adibidez) egon beharko duela zerbait kodez idatzia esango dute zientzialari batzuek.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 97. orr.

Lehenbizi zelula bakar bat izan nintzen, zigotoa.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 96. orr.

Zigotoa amaren sabelean hautespen natural hutsez burutzen dela gizaki.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 96. orr.


zigurat iz erlijiozko eraikina, dorre mailadun baten itxura duena.

Mesopotamiako ziguratak, Egiptoko piramideak, maien tenpluak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 19. orr.


zihatu, ziha(tu), zihatzen da/du ad koipeaz eta kidekoez mintzatuz solidifikatu.

Bestela ez haiz isilduko eta zopa zihatuta jan beharko diat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 347. orr.


zihaur ik zuhaur.

zihigar izlag/iz Zihigakoa, Zihigari dagokiona; Zihigako biztanlea.

Haatik aho-mihiz Ligueix-ekin lehian ezagütü düenen arabera, zalheago, azkarrago, zorrotzago zen larraintar-zihigarra.  Herria   2002-10-31

Adibidez bortüa kudeatzen düan Xiberoko Zindikatean, bilkürak eüskaraz egiten ziren, bereziki Anixet Iribarne gamere-zihigarra zindik zelarik.  Herria   2003-03-10


zihikatu ik zirikatu.

zihiteko iz

Kaxoi baten ireki-itxiak egin zuen zihitekoa zela-eta, gordelekuaren sabaiko tapakia altzari harexen azpian zegoela konturatu zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 267. orr.


zihizka adlag txistukatzen.

Lajosek kutxa batetik dortoka bat atera zuen eta animaliak musikarekin atsegin hartzen zuela erakusten aritu zen: txistu egiten zitzaionean, lepo nardagarria luzatu eta zihizka hasten zen erantzun gisa.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 76. orr.


zihur ik ziur.

zihurtatu ik ziurtatu.

zikanatu, zikana, zikanatzen du ad engainatu. ik xikanatu.

Bat, lehen minixtroa, bigarren itzulian irabazi duena bainan zikanatuz.  Herria   2004-12-09


zikanatzaile (corpusean zikanatzale soilik) izond engainatzailea.

Gizonaren izpiritua ere agertzen duk bere aberastasunean: gogoa argi, zehatz, kementsu, jasankor, sekulan etsitu gabe, aski abila jokoaren aitzinetik asmatzeko, kontrakoaren ahalak eta hutsak berehala neurtzeko; zuzena, ez bihurria, ez zikanatzale, ez gezurti.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 36. orr.


zikatriz iz ebakiondoa, orbaina.

Afari denboran jakinen dut zergatik besoa altxarazten duten, zerbitzariak argituko nau: Alemanak lagundu dituzten miliziano frantsesek beso azpian orbain edo zikatriza bat badute engaiatu direlarik egina.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 152. orr.


zikilizoro izond losintxaria, balakaria.

-Willem, ez zaitez zikilizoroa izan! -esan zuen Mathildek, irribarretsu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 169. orr.


zikin (orobat zikiñ g.er.) 1 izond orbanak, hautsa edo kidekoak dituena; itxura itsusten duen zerbait duena. ik lohi; ant garbi.

Galtzerdiak, alkandorak, barruko arropak -garbiak zein zikinak-, zapata-orkoiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 312. orr.

Zementuzko ohearen gaineko koltxoi gogorrean etzanda zaude manta zikin baten azpian.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 104. orr.

Mokanes zikin bat zuen atxikitzen bere ahoaren aitzinean, bere burua trafiko animalearen kutsaduratik babesteko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 162. orr.

Koipez beteriko elastiko zikin bat janzten du eta praka motz higatuak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 122. orr.

Puntuzko lepoko gorri zikina zeraman.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 33. orr.

Sotana beltz beti zikin batekin, arima galdua zirudiela.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 114. orr.

Han utzi zuten, atea zabalik, ohe estu zikin baten gainean lo eta amets larrika.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 48. orr.

Oso taberna zikina zen, oiloak bertan ibiltzen ziren bueltaka, eta tejabana baten azpian jotzen nuen.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 41. orr.

Fabrika aterpe-zulo zikin eta desordenatu bat zen, haize-lasterrez betea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Ospitale hura, dagoeneko eraitsia dagoena zorionez, eraikin zikin, nazkagarri, kiratsez bete bat zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.

Armadoreek berek merke jaso eta garesti saldutako etxe estu, zikin eta umeletan bizi ziren.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 265. orr.

-Tampico -esan nion-, munduko hiririk zikinena duzu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 22. orr.

Errekatxo zikin baten ondoan txabola mailara iristen ez diren oihalezko bizitegi urratuak ikusiko dituzu, jendez beterik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Onik ateratzeko esperantzari bide estua uzten zion komisaldegiko ziega zikin eta heze batean bururatu nuen bidaiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 273. orr.

Ispilu handi, pitzatu eta zikin baten azpian harrizko konketa zartatuen ilara bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 133. orr.

Ile luzea zeraman, zikina eta koipetsua.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 59. orr.

Ile luze zikin eta nahasia ukondoetaraino iristen zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 274. orr.

Ellenek globoen hariak ipini zituen txapel gorriko hiru neskato tximino-aurpegidunen esku zikin-itsaskorretan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 283. orr.

Hain luze egon ginen geldirik, non antxeta zikin-grisak lasaitu, eta batzuk gure aldamenean jarri ere egin baitziren.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 165. orr.

Whisky botilak hustu behar ziren eta Pasaiako badiako ur zikinarekin bete.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 216. orr.

Ibaiak azalean ur garbi aratzak eta barnean arre zikinak daramatzan bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 12. orr.

ik beherago 14.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Odol zikina jaurtitzen zuen ahotik, eta hesteak ere bota behar zituela zirudien.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 269. orr.

Pentsatze hutsa ere: zakila uzki zikin batetik sartu, kaka artean...  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 26. orr.

Janaritegia zergatik zegoen beti erdi hutsik, giltzain andrea zergatik aritzen zen lapurretan, zerbitzariak zergatik ziren hain zikinak eta mozkortiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 47. orr.

2 irud/hed

Laino guztien azpiko ezereztegietan, hauts zikin bat zainetan eta huts garbi bat bihotzean, jonkia dabil espediziotik espediziora.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 279. orr.

Bakailaoa, abadira, platuxa, oilarra, arrain arruntak horiek guztiak, gris zikin kolorekoak, orban zurixkez apainduak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 146. orr.

Zakur zuri-zikin bat zebilen mimoaren inguruan usnaka.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 213. orr.

Nork egingo lituzke orduan inork egin nahi ez dituen sukalde eta estolderietako lan zikin guztiak?  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 13. orr.

Ezaugarri horiek guztiek ekarri dute "errealismo zikin" esapidea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 8. orr.

Rock zikin eta zatarra.  Berria - Kultura   2006-04-27

-Familia guztiek izaten ditiztek beren sekretuak, nork bere etxean besterik garbitzen ez dituen arropa zikinak,  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 46. orr.

3 (mespretxua adierazteko)

Itzain zikin bat baizik ez ninduan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 43. orr.

Zenbateraino zinen zu ere umemoko zikin bat orain dela bi urte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 153. orr.

Hamar urte dira jo eta ke ari naizela lausengatzen hemengo dirudun zeken zikin batzuk, nahiz eta gogoz emango nizkiekeen muturreko on batzuk topatzen ditudan bakoitzean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 91. orr.

Inork halakorik kontatuko balit, gezurti zikin bat dela esango nioke!  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 46. orr.

Atsoek ahots apalez iraindu zuten Prothero andrea, gezurti, ezkontza nahasle, sasikumeen ama, lapur zikina.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 196. orr.

-Lapur zikin bat besterik ez da.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 45. orr.

-Mikel al du izena hiltzaile zikin horrek?  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 169. orr.

-Eta horri judu zikin horien eta irlandar zorritsu horien ezjakintasuna gehitu behar zaio.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 151. orr.

Urde zikinak! Ez dut zerri zikin horrekin berriro bizi nahi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 44. orr.

-Alu zikin barren-galduak dira denak -esan zuen Monak-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 197. orr.

Galdu al da herri zikin honetan gizon prestuak bakean uzteko usadioa?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 171. orr.

Mekatxis, laino zikin hauek!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 139. orr.

Nork jarri du bandera zikin hau hemen?  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 27. orr.

-Ezer ez; eman didaten lanbide zikin honek nahastu egiten nau.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 274. orr.

-Laster bukatuko ahal duk gerra zikin hau!  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 151. orr.

-Hau da zorte txarra! Zorte zikin penagarria!  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 161. orr.

Ba nik ez diat begirik itxi erreuma zikin honekin.  Berria - Kultura   2006-02-11

Barne-barnetik zetorkidan lastima zikina.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 129. orr.

Poema zikin batzuk berreskuratzeko gorpu bat lurpetik atera!  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 166. orr.

Zertarako nahi dituk zigarro zikin batzuk, putakume horrek etxean gordetzen duen dirutza eskura baldin baduk?  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 112. orr.

Amak aqua-park zikin batera joateko hitza eman dielako, niri deus galdegin gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 20. orr.

Bizimodu zikin honetaz nazka-nazka eginda nagok.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 42. orr.

-Hau zorri-zulo zikin nazkagarri bat besterik ez duk -tonu berean jarraitu zuen ahotsak-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 177. orr.

4 (adizlagun gisa)

Itsasoa zikin dago eta uhain beltzak jotzen du leihorra.  Herria   2002-12-12

Galtzei tabako usaina zerien, nire eskuei bezala, eta horrek zikin sentiarazi ninduen, zikin, kopetatik zango puntaraino bilduta ninduen izerdiak baino are gehiago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 207. orr.

Ura zein zikin dagoen hartu nahi dut argazkietan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 216. orr.

Neskatoen bizilekua txukundu gabe, zikin eta erabat utzita zegoela erabili zuten alaben tutoretza kentzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

Garbi bezain zikin hitz eginda, Espainiak porkulo eman izan dit beti, zentzu guztietan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 120. orr.

Izan ere, gaiztakeria egiten duzue eta eskuak odolez zikin dauzkazue.  Elizen arteko biblia   Is 59,3

Argal, zikin, harro azaldu ziren Huck eta Tom.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 138. orr.

Zikin samarra daukat etxea, pixka bat utzita.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 40. orr.

Gitarra jotze keinuak egiten sartu zen, begiak gorriturik, aurpegia zurbil, alkandora galtzen gainetik eta prakabarrenak zikin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 23. orr.

5 (izen gisa) ik beherago 11.

Bataioak ez gaitu gorputzeko zikina garbituz salbatzen, Jainkoaren aurrean kontzientzia garbi gordetzeko konpromezua ezarriz baizik.  Elizen arteko biblia   1 P 3,21

Oso gogor hartzen ditu hitzak, barruko zikin eta zorne guztia ateratzerainokoan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 56. orr.

Ene maiteok, honelako agintzariak ditugunez gero, garbi gaitezen gorputzeko eta espirituko zikin guztietatik.  Elizen arteko biblia   2 Ko 7,1

Ez da nire begi aurretik aldentzen zure bekatuaren zikina.  Elizen arteko biblia   Jr 2,22

Limosnak garbitu egiten baititu arimak bekatuen zikinetatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 101. orr.

Bev-ek zikina kendu ahala, zauria har zuri batzuek hartua dutela ikus dezake.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 110. orr.

Hemen dugun mina eta zikina eman digu Otamendik, hitz lau doi, dotore eta ederraz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 99. orr.

Deklaratzeak eta aitortzeak ere diru beltz izenekoa zuritu egiten dute, diruari bere zikin, gaitz edo bekatu fundazionala ritual edo izapide merke batekin barka dakiokeela erakutsi nahiz bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Sabelera eraman daitezkeen zabor eta zikin guztiak irensten dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 151. orr.

Usaingarri baliotsuen ordez, errautsez eta zikinez estali zuen bere burua.  Elizen arteko biblia   EstGr 203,13

Egunkariko nagusiek ezin eraman, ordea, hutsune horrek nire zerbitzu-orrira ekar zezakeen zikin deitoragarria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 36. orr.

Euskara menditik hirira eraman genuen [...] zikin mantxarik gabeko arto landetatik unibertsitateko arlo landuetara.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 24. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jakina da behar bezalako emakume gaixoa garbimin eta zikin-beldur paranoiko batek harrapatua bizi dela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 27. orr.

Dela zikin-aitzakian edo dela gizasemeen ustezko tentetasun harroa eraman ezinez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 27. orr.

Berez instintu hutsa dena jantzi ederragoz apaintzera jotzen dugu, eta hala asmatu genuen delako maitasuna, zikin usteko jardun hori itxura garbi batekin mozorrotzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 61. orr.

"Inbertsioa", "hazkundea" eta horiek diru zikina edertzen dute, sexologiak larrutako gauza zikin-aurkiak zuritzen dituen gisan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Biztanle kopuru handiak pilatu diren eremu zikin-sortzaileotan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Biztanle kopuru handiak pilatu diren eremu zikin-sortzaileotan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Neska txiki gaiztoena, zitalena, eta aho-zikinena izango naiz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 280. orr.

Han zebilen jakadun mutur-zikin batek ezetz egin zidan atzamarrarekin.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 214. orr.

-Ipurtandi mutur-zikina!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 159. orr.

Esadak esku-zikin alferrontzi horrek, [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 81. orr.

Lepoan zaku bat zeraman gizon bizar-zikin batek esan zion: [...].  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 159. orr.

Elurrezko bola elurrezko gizon txiki bat zen orain, buru-okerra eta buru-zikina.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 67. orr.

-Etxerik gabeko zalduna haiz, ordea, eta horrek buhame edo agot odol-zikin baten pare ezartzen hau.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 119. orr.

-Aho-zikin hori! -esan zuen Normandiar ederrak-.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 117. orr.

9 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Zerbitzariaren laguntzaileak beste plater zikin pila bat ekarri zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 73. orr.

Haur zikin aldra bat zebilen kalean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 103. orr.

10 etikaren edo moralaren araberakoa ez dena.

Gu gorotza baino ez gara haientzat, baina lan zikina egin behar denean ezinbestekoak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 30. orr.

CCOOk eta UGTk lan zikina egingo diote PSOEri.  Berria - Ekonomia   2004-10-21

Alliot-Mariek ere «kanpaina zikin baten jomuga» dela salatu du.  Berria - Mundua   2006-05-06

Borreroa kexu da guduek lehia zikina egiten diotela-eta.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 64. orr.

Azken aste hauetan gertatu diren filtrazio eta gerra zikin informatiboan badago erantzukizunik, eta agian Perez Rubalcaba hortik oso urrun ez da egongo.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16

Susmoa duzu gerla zikin hau bururatutakoan ere ezinen duzula ahantzi Villan aditurikoak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 15. orr.

Gerla guziak zikinak dira, bakea ere bai askotan.  Herria   2004-03-25

Herrizaingo Sailak dio Herrerako atentatua «tranpa zikina» izan zela.  Berria - Euskal Herria   2004-06-13

Inoiz baino genozidio handiagoak egin dira, inoiz baino sarraski zikinagoak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 166. orr.

Fidelek diktadura zikin eta usteldu bat erorarazi zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 155. orr.

Diakonoak ere agurgarri eta hitzeko gizon izan daitezela, ez ardozale, ez eta irabazi zikinei emanak ere.  Elizen arteko biblia   1 Tm 3,8

Uste duelako diruz eskura dezakeela Jaungoikoaren babesa bere diru-negozio zikinetarako.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 218. orr.

Eskupeko diru zikinak onartzen zituztenak eta errefusatzen zituztenak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 541. orr.

Zenbaiten arabera bandil batzuek garbitu zuten, politika, droga, diru-zikin, prostituzio afera baten gatik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 161. orr.

Hor, ororen buru, ekonomia, eta eskolako tontoak, mordoa behintzat, exekutibo eta kudeatzaile egin dira, eta enpresa, aseguru, banku, poltsa, higiezin, aholkularitza eta abar zikin horietan erori dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 192. orr.

-Hitz zikin bat esan duzu.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 230. orr.

Lagunen begietan distira lizuna umotu zen, hitz eta birao lohi zikinak esaten hasi ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 83. orr.

Horiekin aspertutakoan hasten dira gauzak bihurritzen, animaliekin zerrikeriak egiten, edo snuff-movie zikin horietakoak egiten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 218. orr.

-Baina, baina... korritzen ari duk zikin hau!  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 54. orr.

Masturbatzea gauza zikina dela pentsarazi digute, eta pertsona heldu eta beren gorputza kontrolatzen dutenek egitea ez dela batere egokia.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 36. orr.

Haragizko grina zikinen atzetik dabiltzanak.  Elizen arteko biblia   2 P 2,10

-Nola gozatzen duzun ikustea gustatzen zait, zikin hori; seguru senarrak ez dizula horrelakorik egiten, urdanga hori!  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 47. orr.

-Orain artean, aho-zikin horiek difamatu zaituzte zu, ez zuk haiek! -moztu nion.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 87. orr.

Sanz zikin jokatzen ari dela salatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

Lehen aldiz, zikin jokatu nuela sentitu nuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 102. orr.

Zikinak dira jendea garbitzeko manera guziak.  Berria - Kirola   2004-03-16

Eskuan urrezko edalontzi bat zuen bere prostituzio zikinaren fruitu higuingarriz betea.  Elizen arteko biblia   Ap 17,4

• 11 iz zaborra. ik gorago 5.

Zikina maiz ez da biltzen; kaleetan gelditzen da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Hainbeste zabor eta zikin, erreketatik hasi eta ibaietatik segi, lurra eta itsasoa bera zenbat zikindu ditugun!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

Egia da nun nahi ere gero eta gehiago aipu direla zikin eta ondarkinak.  Herria   2003-11-13

Usaiako untzietan ezartzen ahal ez diren zikinak norat botatu behar dira?  Herria   2005-02-10

Zikin larrien bilketa bat antolatua da helduden ekainaren 16 an larunbatarekin 8 etarik eguerdi arte trinket aintzinean.  Herria   2001-06-07

Bi tonako bat zikin bildu dute, eta oraino gelditzen omen da behargabekeria frango erreka zola horietan.  Herria   2001-05-03

Tokia ere hautatu beharko, dela zikinen ehorzteko, dela heien errausteko labearentzat.  Herria   2004-07-05

Zikin-pilotik pixka bat aparte.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 23. orr.

Jaun Auzapezak jakinarazten du, agorrilaren 15 ean, zikin biltzaleak izanen direla plazako karriketan.  Herria   2003-08-07

Donibane-Ziburuko "Crésus" arrantza untziak alimaleko zikin meta, plastikaki eta beste, bildu du Landesetako itsasalde hortan.  Herria   2001-02-08

Bezperan karrikan eskuratu papera purtzilikatu zuen Agatak zikin-ontzira botatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 217. orr.

Orai aldiz, zikin untzirat botatzen da dena.  Herria   2004-07-01

Geroxago haatik, Hendaia partzuer behar litake Gipuzkoan egitekoa den zikin-erretegian.  Herria   2004-01-29

Bertze berri bat ere jakinarazi dute, nola zikin biltzearen zergak doblatuko dituzten.  Herria   2004-04-22

12 zikinpean

Hala da-eta gure axaleko solas alferrek enganaturik, heien hutsaz estaltzen ditugula gure hoberen batzu askotan, zikinpean bezala.  Herria   2001-11-01

13 begiko zikina gauza gogaikarria.

Biziki estimatzen dute jendeek Tanaka minixtroa, gobernuko enpleatuek aldiz ez dezakete begiko zikina baino gehiago sofri.  Herria   2001-08-09

Xipriar ugartea dute turkoek beren begiko zikina Europan.  Herria   2004-12-23

Manifestari horietarik zenbaitek Bush amerikarra erakusten zuten beren begiko zikina bezala, herri horren urgulua baino hobea bailaukate besteek horren parte hartzea pobreenen alde.  Herria   2005-07-07

Beste begiko zikin bat ere badute irakiar kargudun berriek: Al-Jazirak beretua duen telebixt kadena bat, hau ahoa beteka ari baita jazarleen alde eta Bagdadeko buruzagiek hetsiko dutela eta debekatuko errana baitute.  Herria   2004-08-12

Lodikotea, moldegabea, inoxoa eta aurpegi pikorrez emokatua, taldeko gainerako lagunek [...] ez zuten begiko zikina baino gehiago nahi beren inguruan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 41. orr.

14 ur zikin pl

Ur zikin eta garbieri buruz, obra eta artatze zenbait.  Herria   2001-06-28

Handitua eta azkartua izan da eta orain gai da herriko ur zikin guzien tratatzeko behar den bezala.  Berria - Ekonomia   2004-05-13

Okasione berean ur, ur zikin eta euri-uren sareak arraberrituko dituzte.  Herria   2004-07-01

Deliberatu dute ere ur zikin publikoen muntaduraren ikertzea badirelakotz kotsadura problemak errekarat ateratzen diren ur horietan.  Herria   2001-07-26

Urpekariekin joan ziren ur zikinen putzuan armak bilatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Zarauzko hondartzan bainua debekatu zuten joan den igandean, bertako ur zikinen araztegian izandako sute baten ondorioz.  Berria - Euskal Herria   2004-08-01

1989an Ur Zikinak Arazteko Plana martxan jarri zenetik orain bitarte, 172 milioi euro inbertitu dira Nafarroan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-12

15 zikin-estali izond ehunez eta koloreez mintzatuz, zikina igartzen ez zaiona.

Hasieran ez nuen ezagutu, arropa-gaineko mantal gris zikin-estali horietako bat baitzeraman soinean eta bisera moduko kapela zapal bat buruan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 227. orr.

Koloretan zikin-estaliena, zeinahi estaturi zaio baitezpadako.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 77. orr.

16 irud/hed

Dirua, bada, ideia edo sineste puru-purua da, dagoen idealik garbiena edo, hobeki esan, zikin-estaliena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Esaldi zikin-estalia, odol-estalia, gaitz-estalia: esaldi estalia, bere garbitasun aseptiko bihozgabean okaztagarri.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 85. orr.

Zenbait urte lehenago, txandrioa -"akats tipografikoa", lanbideko mintzaje beti zikin-estalian- tailerretako muntatzaile lardaskatzaileei egotziko niekeen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 181. orr.

17 zikin-zikin izond

Makinaren ordez berogailu erraldoiak irudikatzen zituen, berogailuak eta laurdenkatzaile baten upel zikin-zikinak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 192. orr.

Ur askaren alboan erdibituta zegoen eta ardilarrua lokatzean, zikin zikina.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 298. orr.

Motorra, zikin-zikina, baina ondo; probatu nuen, eta gasolina ere bazeukan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 81. orr.

Zikin-zikina mahaia, paper azal mehez, goma-aparrez, kafe koilarez eta gatz eta piperbeltzezko zorroez betea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 66. orr.

2003ko martxoan USAko lehendakariak [...] mehatxu garbia egin zion Mesopotamia zaharrari eta, ultimatum zikin-zikina emanez, [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 260. orr.

18 (adizlagun gisa)

Hozkailua eta lehorgailua hondatu zaizkigu, autoa zikin-zikin dago, eta beheko ateek ez dute ixten.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Zikin-zikina zegoen bideko hautsa etxeetatik kalera botatako zaborren kausaz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Zikin-zikin eta blai eginda, Gryffindor taldeko besteak iritsi ziren Harry ikustera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 149. orr.

Blai-blai, zikin-zikin, jota.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 27. orr.

Eguzki panelak zikin-zikin eginda izan dituzte behin baino gehiagotan hauts ekaitz bortitzen ondorioz  Berria - Gaiak   2006-01-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aho zikin (4); arropa zikin (5); beti zikin (4); bizar zikin (4); esku zikin (8); gela zikin (7); gero eta zikin (4); gerra zikin (6); gris zikin (4); herri zikin (5); hiri zikin (5); kale zikin (4); lan zikin (10); manta zikin (5); mundu zikin (4); paper zikin (4); plater zikin (4); trapu zikin (5); txiki zikin (4); ur zikin (21); urde zikin (5); ustel zikin (4); zerri zikin (6)

zikin eta ondarkin (5); zikin eta ondarkinen (9); zikin gehiago (7); zikin jokatu (4); zikin ontzi (4); zikin ontzira (4); zikin samar (6); zikin samarra (6); zikin sentitzen (5); zikin untzi (6); zikin zikin (8); zikin zikina (7); zikin zikinak (3)

zulo zikin (7)

alu zikina (6); arropa zikina (7); begiko zikina (7); begiko zikina baino (4); bezain zikina (5); diru zikina (5); dozena zikina (4); enbata zikina (3); gerra zikina (17); joko zikina (6); kanpaina zikina (4); lan zikina (36); lan zikina egin (7); lan zikina egiten (7); oso zikina (4); sagu zikina (4); ur zikina (15); urdanga zikina (8); urde zikina (12)

zerri zikina (5); zikin zikina (7); zikina baino gehiago (5); zikina da (11); zikina dago (5); zikina frango (4); zikina izan (8); zikina zegoen (6); zikina zen (4)

arropa zikinak (4); diru zikinak (4); esku zikinak (5); trapu zikinak (9); ur zikinak (26)

zikinak bil (8); zikinak dira (8)

arropa zikinarekin (7); gerra zikinarekin (6); nire arropa zikinarekin (4)

gerra zikinaren (11)

gerra zikinean (5)

ur zikinen (34); zikinen artean (6)


zikin (orobat zikiñ g.er.) 1 izond orbanak, hautsa edo kidekoak dituena; itxura itsusten duen zerbait duena. ik lohi; ant garbi.

Galtzerdiak, alkandorak, barruko arropak -garbiak zein zikinak-, zapata-orkoiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 312. orr.

Zementuzko ohearen gaineko koltxoi gogorrean etzanda zaude manta zikin baten azpian.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 104. orr.

Mokanes zikin bat zuen atxikitzen bere ahoaren aitzinean, bere burua trafiko animalearen kutsaduratik babesteko.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 162. orr.

Koipez beteriko elastiko zikin bat janzten du eta praka motz higatuak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 122. orr.

Puntuzko lepoko gorri zikina zeraman.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 33. orr.

Sotana beltz beti zikin batekin, arima galdua zirudiela.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 114. orr.

Han utzi zuten, atea zabalik, ohe estu zikin baten gainean lo eta amets larrika.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 48. orr.

Oso taberna zikina zen, oiloak bertan ibiltzen ziren bueltaka, eta tejabana baten azpian jotzen nuen.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 41. orr.

Fabrika aterpe-zulo zikin eta desordenatu bat zen, haize-lasterrez betea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Ospitale hura, dagoeneko eraitsia dagoena zorionez, eraikin zikin, nazkagarri, kiratsez bete bat zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.

Armadoreek berek merke jaso eta garesti saldutako etxe estu, zikin eta umeletan bizi ziren.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 265. orr.

-Tampico -esan nion-, munduko hiririk zikinena duzu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 22. orr.

Errekatxo zikin baten ondoan txabola mailara iristen ez diren oihalezko bizitegi urratuak ikusiko dituzu, jendez beterik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Onik ateratzeko esperantzari bide estua uzten zion komisaldegiko ziega zikin eta heze batean bururatu nuen bidaiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 273. orr.

Ispilu handi, pitzatu eta zikin baten azpian harrizko konketa zartatuen ilara bat zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 133. orr.

Ile luzea zeraman, zikina eta koipetsua.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 59. orr.

Ile luze zikin eta nahasia ukondoetaraino iristen zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 274. orr.

Ellenek globoen hariak ipini zituen txapel gorriko hiru neskato tximino-aurpegidunen esku zikin-itsaskorretan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 283. orr.

Hain luze egon ginen geldirik, non antxeta zikin-grisak lasaitu, eta batzuk gure aldamenean jarri ere egin baitziren.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 165. orr.

Whisky botilak hustu behar ziren eta Pasaiako badiako ur zikinarekin bete.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 216. orr.

Ibaiak azalean ur garbi aratzak eta barnean arre zikinak daramatzan bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 12. orr.

ik beherago 14.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Odol zikina jaurtitzen zuen ahotik, eta hesteak ere bota behar zituela zirudien.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 269. orr.

Pentsatze hutsa ere: zakila uzki zikin batetik sartu, kaka artean...  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 26. orr.

Janaritegia zergatik zegoen beti erdi hutsik, giltzain andrea zergatik aritzen zen lapurretan, zerbitzariak zergatik ziren hain zikinak eta mozkortiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 47. orr.

2 irud/hed

Laino guztien azpiko ezereztegietan, hauts zikin bat zainetan eta huts garbi bat bihotzean, jonkia dabil espediziotik espediziora.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 279. orr.

Bakailaoa, abadira, platuxa, oilarra, arrain arruntak horiek guztiak, gris zikin kolorekoak, orban zurixkez apainduak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 146. orr.

Zakur zuri-zikin bat zebilen mimoaren inguruan usnaka.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 213. orr.

Nork egingo lituzke orduan inork egin nahi ez dituen sukalde eta estolderietako lan zikin guztiak?  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 13. orr.

Ezaugarri horiek guztiek ekarri dute "errealismo zikin" esapidea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 8. orr.

Rock zikin eta zatarra.  Berria - Kultura   2006-04-27

-Familia guztiek izaten ditiztek beren sekretuak, nork bere etxean besterik garbitzen ez dituen arropa zikinak,  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 46. orr.

3 (mespretxua adierazteko)

Itzain zikin bat baizik ez ninduan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 43. orr.

Zenbateraino zinen zu ere umemoko zikin bat orain dela bi urte.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 153. orr.

Hamar urte dira jo eta ke ari naizela lausengatzen hemengo dirudun zeken zikin batzuk, nahiz eta gogoz emango nizkiekeen muturreko on batzuk topatzen ditudan bakoitzean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 91. orr.

Inork halakorik kontatuko balit, gezurti zikin bat dela esango nioke!  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 46. orr.

Atsoek ahots apalez iraindu zuten Prothero andrea, gezurti, ezkontza nahasle, sasikumeen ama, lapur zikina.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 196. orr.

-Lapur zikin bat besterik ez da.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 45. orr.

-Mikel al du izena hiltzaile zikin horrek?  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 169. orr.

-Eta horri judu zikin horien eta irlandar zorritsu horien ezjakintasuna gehitu behar zaio.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 151. orr.

Urde zikinak! Ez dut zerri zikin horrekin berriro bizi nahi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 44. orr.

-Alu zikin barren-galduak dira denak -esan zuen Monak-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 197. orr.

Galdu al da herri zikin honetan gizon prestuak bakean uzteko usadioa?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 171. orr.

Mekatxis, laino zikin hauek!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 139. orr.

Nork jarri du bandera zikin hau hemen?  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 27. orr.

-Ezer ez; eman didaten lanbide zikin honek nahastu egiten nau.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 274. orr.

-Laster bukatuko ahal duk gerra zikin hau!  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 151. orr.

-Hau da zorte txarra! Zorte zikin penagarria!  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 161. orr.

Ba nik ez diat begirik itxi erreuma zikin honekin.  Berria - Kultura   2006-02-11

Barne-barnetik zetorkidan lastima zikina.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 129. orr.

Poema zikin batzuk berreskuratzeko gorpu bat lurpetik atera!  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 166. orr.

Zertarako nahi dituk zigarro zikin batzuk, putakume horrek etxean gordetzen duen dirutza eskura baldin baduk?  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 112. orr.

Amak aqua-park zikin batera joateko hitza eman dielako, niri deus galdegin gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 20. orr.

Bizimodu zikin honetaz nazka-nazka eginda nagok.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 42. orr.

-Hau zorri-zulo zikin nazkagarri bat besterik ez duk -tonu berean jarraitu zuen ahotsak-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 177. orr.

4 (adizlagun gisa)

Itsasoa zikin dago eta uhain beltzak jotzen du leihorra.  Herria   2002-12-12

Galtzei tabako usaina zerien, nire eskuei bezala, eta horrek zikin sentiarazi ninduen, zikin, kopetatik zango puntaraino bilduta ninduen izerdiak baino are gehiago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 207. orr.

Ura zein zikin dagoen hartu nahi dut argazkietan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 216. orr.

Neskatoen bizilekua txukundu gabe, zikin eta erabat utzita zegoela erabili zuten alaben tutoretza kentzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

Garbi bezain zikin hitz eginda, Espainiak porkulo eman izan dit beti, zentzu guztietan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 120. orr.

Izan ere, gaiztakeria egiten duzue eta eskuak odolez zikin dauzkazue.  Elizen arteko biblia   Is 59,3

Argal, zikin, harro azaldu ziren Huck eta Tom.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 138. orr.

Zikin samarra daukat etxea, pixka bat utzita.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 40. orr.

Gitarra jotze keinuak egiten sartu zen, begiak gorriturik, aurpegia zurbil, alkandora galtzen gainetik eta prakabarrenak zikin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 23. orr.

5 (izen gisa) ik beherago 11.

Bataioak ez gaitu gorputzeko zikina garbituz salbatzen, Jainkoaren aurrean kontzientzia garbi gordetzeko konpromezua ezarriz baizik.  Elizen arteko biblia   1 P 3,21

Oso gogor hartzen ditu hitzak, barruko zikin eta zorne guztia ateratzerainokoan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 56. orr.

Ene maiteok, honelako agintzariak ditugunez gero, garbi gaitezen gorputzeko eta espirituko zikin guztietatik.  Elizen arteko biblia   2 Ko 7,1

Ez da nire begi aurretik aldentzen zure bekatuaren zikina.  Elizen arteko biblia   Jr 2,22

Limosnak garbitu egiten baititu arimak bekatuen zikinetatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 101. orr.

Bev-ek zikina kendu ahala, zauria har zuri batzuek hartua dutela ikus dezake.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 110. orr.

Hemen dugun mina eta zikina eman digu Otamendik, hitz lau doi, dotore eta ederraz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 99. orr.

Deklaratzeak eta aitortzeak ere diru beltz izenekoa zuritu egiten dute, diruari bere zikin, gaitz edo bekatu fundazionala ritual edo izapide merke batekin barka dakiokeela erakutsi nahiz bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Sabelera eraman daitezkeen zabor eta zikin guztiak irensten dituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 151. orr.

Usaingarri baliotsuen ordez, errautsez eta zikinez estali zuen bere burua.  Elizen arteko biblia   EstGr 203,13

Egunkariko nagusiek ezin eraman, ordea, hutsune horrek nire zerbitzu-orrira ekar zezakeen zikin deitoragarria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 36. orr.

Euskara menditik hirira eraman genuen [...] zikin mantxarik gabeko arto landetatik unibertsitateko arlo landuetara.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 24. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jakina da behar bezalako emakume gaixoa garbimin eta zikin-beldur paranoiko batek harrapatua bizi dela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 27. orr.

Dela zikin-aitzakian edo dela gizasemeen ustezko tentetasun harroa eraman ezinez.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 27. orr.

Berez instintu hutsa dena jantzi ederragoz apaintzera jotzen dugu, eta hala asmatu genuen delako maitasuna, zikin usteko jardun hori itxura garbi batekin mozorrotzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 61. orr.

"Inbertsioa", "hazkundea" eta horiek diru zikina edertzen dute, sexologiak larrutako gauza zikin-aurkiak zuritzen dituen gisan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Biztanle kopuru handiak pilatu diren eremu zikin-sortzaileotan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Biztanle kopuru handiak pilatu diren eremu zikin-sortzaileotan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Neska txiki gaiztoena, zitalena, eta aho-zikinena izango naiz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 280. orr.

Han zebilen jakadun mutur-zikin batek ezetz egin zidan atzamarrarekin.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 214. orr.

-Ipurtandi mutur-zikina!  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 159. orr.

Esadak esku-zikin alferrontzi horrek, [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 81. orr.

Lepoan zaku bat zeraman gizon bizar-zikin batek esan zion: [...].  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 159. orr.

Elurrezko bola elurrezko gizon txiki bat zen orain, buru-okerra eta buru-zikina.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 67. orr.

-Etxerik gabeko zalduna haiz, ordea, eta horrek buhame edo agot odol-zikin baten pare ezartzen hau.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 119. orr.

-Aho-zikin hori! -esan zuen Normandiar ederrak-.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 117. orr.

9 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, izenaren izenondo gisa)

Zerbitzariaren laguntzaileak beste plater zikin pila bat ekarri zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 73. orr.

Haur zikin aldra bat zebilen kalean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 103. orr.

10 etikaren edo moralaren araberakoa ez dena.

Gu gorotza baino ez gara haientzat, baina lan zikina egin behar denean ezinbestekoak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 30. orr.

CCOOk eta UGTk lan zikina egingo diote PSOEri.  Berria - Ekonomia   2004-10-21

Alliot-Mariek ere «kanpaina zikin baten jomuga» dela salatu du.  Berria - Mundua   2006-05-06

Borreroa kexu da guduek lehia zikina egiten diotela-eta.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 64. orr.

Azken aste hauetan gertatu diren filtrazio eta gerra zikin informatiboan badago erantzukizunik, eta agian Perez Rubalcaba hortik oso urrun ez da egongo.  Berria - Euskal Herria   2006-04-16

Susmoa duzu gerla zikin hau bururatutakoan ere ezinen duzula ahantzi Villan aditurikoak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 15. orr.

Gerla guziak zikinak dira, bakea ere bai askotan.  Herria   2004-03-25

Herrizaingo Sailak dio Herrerako atentatua «tranpa zikina» izan zela.  Berria - Euskal Herria   2004-06-13

Inoiz baino genozidio handiagoak egin dira, inoiz baino sarraski zikinagoak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 166. orr.

Fidelek diktadura zikin eta usteldu bat erorarazi zuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 155. orr.

Diakonoak ere agurgarri eta hitzeko gizon izan daitezela, ez ardozale, ez eta irabazi zikinei emanak ere.  Elizen arteko biblia   1 Tm 3,8

Uste duelako diruz eskura dezakeela Jaungoikoaren babesa bere diru-negozio zikinetarako.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 218. orr.

Eskupeko diru zikinak onartzen zituztenak eta errefusatzen zituztenak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 541. orr.

Zenbaiten arabera bandil batzuek garbitu zuten, politika, droga, diru-zikin, prostituzio afera baten gatik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 161. orr.

Hor, ororen buru, ekonomia, eta eskolako tontoak, mordoa behintzat, exekutibo eta kudeatzaile egin dira, eta enpresa, aseguru, banku, poltsa, higiezin, aholkularitza eta abar zikin horietan erori dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 192. orr.

-Hitz zikin bat esan duzu.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 230. orr.

Lagunen begietan distira lizuna umotu zen, hitz eta birao lohi zikinak esaten hasi ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 83. orr.

Horiekin aspertutakoan hasten dira gauzak bihurritzen, animaliekin zerrikeriak egiten, edo snuff-movie zikin horietakoak egiten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 218. orr.

-Baina, baina... korritzen ari duk zikin hau!  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 54. orr.

Masturbatzea gauza zikina dela pentsarazi digute, eta pertsona heldu eta beren gorputza kontrolatzen dutenek egitea ez dela batere egokia.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 36. orr.

Haragizko grina zikinen atzetik dabiltzanak.  Elizen arteko biblia   2 P 2,10

-Nola gozatzen duzun ikustea gustatzen zait, zikin hori; seguru senarrak ez dizula horrelakorik egiten, urdanga hori!  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 47. orr.

-Orain artean, aho-zikin horiek difamatu zaituzte zu, ez zuk haiek! -moztu nion.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 87. orr.

Sanz zikin jokatzen ari dela salatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

Lehen aldiz, zikin jokatu nuela sentitu nuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 102. orr.

Zikinak dira jendea garbitzeko manera guziak.  Berria - Kirola   2004-03-16

Eskuan urrezko edalontzi bat zuen bere prostituzio zikinaren fruitu higuingarriz betea.  Elizen arteko biblia   Ap 17,4

• 11 iz zaborra. ik gorago 5.

Zikina maiz ez da biltzen; kaleetan gelditzen da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Hainbeste zabor eta zikin, erreketatik hasi eta ibaietatik segi, lurra eta itsasoa bera zenbat zikindu ditugun!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 284. orr.

Egia da nun nahi ere gero eta gehiago aipu direla zikin eta ondarkinak.  Herria   2003-11-13

Usaiako untzietan ezartzen ahal ez diren zikinak norat botatu behar dira?  Herria   2005-02-10

Zikin larrien bilketa bat antolatua da helduden ekainaren 16 an larunbatarekin 8 etarik eguerdi arte trinket aintzinean.  Herria   2001-06-07

Bi tonako bat zikin bildu dute, eta oraino gelditzen omen da behargabekeria frango erreka zola horietan.  Herria   2001-05-03

Tokia ere hautatu beharko, dela zikinen ehorzteko, dela heien errausteko labearentzat.  Herria   2004-07-05

Zikin-pilotik pixka bat aparte.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 23. orr.

Jaun Auzapezak jakinarazten du, agorrilaren 15 ean, zikin biltzaleak izanen direla plazako karriketan.  Herria   2003-08-07

Donibane-Ziburuko "Crésus" arrantza untziak alimaleko zikin meta, plastikaki eta beste, bildu du Landesetako itsasalde hortan.  Herria   2001-02-08

Bezperan karrikan eskuratu papera purtzilikatu zuen Agatak zikin-ontzira botatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 217. orr.

Orai aldiz, zikin untzirat botatzen da dena.  Herria   2004-07-01

Geroxago haatik, Hendaia partzuer behar litake Gipuzkoan egitekoa den zikin-erretegian.  Herria   2004-01-29

Bertze berri bat ere jakinarazi dute, nola zikin biltzearen zergak doblatuko dituzten.  Herria   2004-04-22

12 zikinpean

Hala da-eta gure axaleko solas alferrek enganaturik, heien hutsaz estaltzen ditugula gure hoberen batzu askotan, zikinpean bezala.  Herria   2001-11-01

13 begiko zikina gauza gogaikarria.

Biziki estimatzen dute jendeek Tanaka minixtroa, gobernuko enpleatuek aldiz ez dezakete begiko zikina baino gehiago sofri.  Herria   2001-08-09

Xipriar ugartea dute turkoek beren begiko zikina Europan.  Herria   2004-12-23

Manifestari horietarik zenbaitek Bush amerikarra erakusten zuten beren begiko zikina bezala, herri horren urgulua baino hobea bailaukate besteek horren parte hartzea pobreenen alde.  Herria   2005-07-07

Beste begiko zikin bat ere badute irakiar kargudun berriek: Al-Jazirak beretua duen telebixt kadena bat, hau ahoa beteka ari baita jazarleen alde eta Bagdadeko buruzagiek hetsiko dutela eta debekatuko errana baitute.  Herria   2004-08-12

Lodikotea, moldegabea, inoxoa eta aurpegi pikorrez emokatua, taldeko gainerako lagunek [...] ez zuten begiko zikina baino gehiago nahi beren inguruan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 41. orr.

14 ur zikin pl

Ur zikin eta garbieri buruz, obra eta artatze zenbait.  Herria   2001-06-28

Handitua eta azkartua izan da eta orain gai da herriko ur zikin guzien tratatzeko behar den bezala.  Berria - Ekonomia   2004-05-13

Okasione berean ur, ur zikin eta euri-uren sareak arraberrituko dituzte.  Herria   2004-07-01

Deliberatu dute ere ur zikin publikoen muntaduraren ikertzea badirelakotz kotsadura problemak errekarat ateratzen diren ur horietan.  Herria   2001-07-26

Urpekariekin joan ziren ur zikinen putzuan armak bilatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

Zarauzko hondartzan bainua debekatu zuten joan den igandean, bertako ur zikinen araztegian izandako sute baten ondorioz.  Berria - Euskal Herria   2004-08-01

1989an Ur Zikinak Arazteko Plana martxan jarri zenetik orain bitarte, 172 milioi euro inbertitu dira Nafarroan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-12

15 zikin-estali izond ehunez eta koloreez mintzatuz, zikina igartzen ez zaiona.

Hasieran ez nuen ezagutu, arropa-gaineko mantal gris zikin-estali horietako bat baitzeraman soinean eta bisera moduko kapela zapal bat buruan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 227. orr.

Koloretan zikin-estaliena, zeinahi estaturi zaio baitezpadako.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 77. orr.

16 irud/hed

Dirua, bada, ideia edo sineste puru-purua da, dagoen idealik garbiena edo, hobeki esan, zikin-estaliena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Esaldi zikin-estalia, odol-estalia, gaitz-estalia: esaldi estalia, bere garbitasun aseptiko bihozgabean okaztagarri.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 85. orr.

Zenbait urte lehenago, txandrioa -"akats tipografikoa", lanbideko mintzaje beti zikin-estalian- tailerretako muntatzaile lardaskatzaileei egotziko niekeen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 181. orr.

17 zikin-zikin izond

Makinaren ordez berogailu erraldoiak irudikatzen zituen, berogailuak eta laurdenkatzaile baten upel zikin-zikinak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 192. orr.

Ur askaren alboan erdibituta zegoen eta ardilarrua lokatzean, zikin zikina.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 298. orr.

Motorra, zikin-zikina, baina ondo; probatu nuen, eta gasolina ere bazeukan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 81. orr.

Zikin-zikina mahaia, paper azal mehez, goma-aparrez, kafe koilarez eta gatz eta piperbeltzezko zorroez betea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 66. orr.

2003ko martxoan USAko lehendakariak [...] mehatxu garbia egin zion Mesopotamia zaharrari eta, ultimatum zikin-zikina emanez, [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 260. orr.

18 (adizlagun gisa)

Hozkailua eta lehorgailua hondatu zaizkigu, autoa zikin-zikin dago, eta beheko ateek ez dute ixten.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Zikin-zikina zegoen bideko hautsa etxeetatik kalera botatako zaborren kausaz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Zikin-zikin eta blai eginda, Gryffindor taldeko besteak iritsi ziren Harry ikustera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 149. orr.

Blai-blai, zikin-zikin, jota.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 27. orr.

Eguzki panelak zikin-zikin eginda izan dituzte behin baino gehiagotan hauts ekaitz bortitzen ondorioz  Berria - Gaiak   2006-01-03

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aho zikin (4); arropa zikin (5); beti zikin (4); bizar zikin (4); esku zikin (8); gela zikin (7); gero eta zikin (4); gerra zikin (6); gris zikin (4); herri zikin (5); hiri zikin (5); kale zikin (4); lan zikin (10); manta zikin (5); mundu zikin (4); paper zikin (4); plater zikin (4); trapu zikin (5); txiki zikin (4); ur zikin (21); urde zikin (5); ustel zikin (4); zerri zikin (6)

zikin eta ondarkin (5); zikin eta ondarkinen (9); zikin gehiago (7); zikin jokatu (4); zikin ontzi (4); zikin ontzira (4); zikin samar (6); zikin samarra (6); zikin sentitzen (5); zikin untzi (6); zikin zikin (8); zikin zikina (7); zikin zikinak (3)

zulo zikin (7)

alu zikina (6); arropa zikina (7); begiko zikina (7); begiko zikina baino (4); bezain zikina (5); diru zikina (5); dozena zikina (4); enbata zikina (3); gerra zikina (17); joko zikina (6); kanpaina zikina (4); lan zikina (36); lan zikina egin (7); lan zikina egiten (7); oso zikina (4); sagu zikina (4); ur zikina (15); urdanga zikina (8); urde zikina (12)

zerri zikina (5); zikin zikina (7); zikina baino gehiago (5); zikina da (11); zikina dago (5); zikina frango (4); zikina izan (8); zikina zegoen (6); zikina zen (4)

arropa zikinak (4); diru zikinak (4); esku zikinak (5); trapu zikinak (9); ur zikinak (26)

zikinak bil (8); zikinak dira (8)

arropa zikinarekin (7); gerra zikinarekin (6); nire arropa zikinarekin (4)

gerra zikinaren (11)

gerra zikinean (5)

ur zikinen (34); zikinen artean (6)


zikinbildu izond

Apalak eta zorua mila pitxi, txitxi eta potez beterik zeuden Joe's Grocery zikinbildu hartan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 95. orr.


zikindade iz adkor zikintasuna.

Beste edozein tokitan hautsa zikindadea da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 122. orr.


zikindegi ik zikintegi.

zikindu, zikin(du), zikintzen 1 da/du ad garbitasuna galdu edo galarazi; zikintasuna itsatsi.

-Belarriak berotuko dizkizut zikintzen bazara.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 69. orr.

-Zikintzen ari naiz berriz ere.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 85. orr.

Auzo osoa, etxeak, dendak, kaleak, lurrari zeriola zirudien odolaz zikindu ziren.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 85. orr.

Nola iturrian garbi eta garden den ura lohitzen eta zikintzen den hainbat lur iraganez gero [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 260. orr.

-Aurpegia zikindu duzu, akabatuko zaitut -esan zion Patriciak oharkabean ia.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 56. orr.

Oi Susan, egin zuen oihu, txaleko berria zikindu duzu.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 22. orr.

Nik hurbiletik begiratu nion ezpainetan zeraman pintura gorri dirdiratsura, eta galdetzen nion nire buruari: zikintzen ote du pintura horrek?  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 84. orr.

Gero luma tintontzian busti eta, sarritan, papera zikintzen genuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 334. orr.

250.000 euro itsasoa zikintzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-09-01

«Gure probaren izen ona zikin dezake», aitortu du Percy Hirch Bilerako zuzendariak.  Berria - Kirola   2004-07-31

Arrain kiratsa zerion, eta otarreen zipriztinek zikintzen zuten dena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 150. orr.

-Arropa garbitzea gero eta zailagoa da, eta zuek errauts gainean zuen buruak zikintzen -esaten zigun izebak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 8. orr.

Darling jaun-andreek kontu handiz egin behar izan zuten bidea, zapatak ez zikintzeko.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 49. orr.

Zer, gabardina zikintzeko beldurrez, ala?  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 51. orr.

Larrua jotzea beste pentsamendurik gabe, hormak fuck hitzaz zikintzen zituzten praka-jario guztiek.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 126. orr.

Ezpain ingurua koipez zikindua zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 125. orr.

"Prestige" untziaren ixtorio hits horrekin, ondartzak zikinduak zirela eta gaitzeko kotsadura bazela itsas-hegian.  Herria   2003-05-01

Latorrizko laukiak, igeltsuzko eta letoizko santuak eta estanpa zaharrak, euliek zikinduak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 24. orr.

Bi idazluma, tintaz zikinduak, zimel-zimel, tisiak jotako gaixoaren antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

Txoriak ez du bere kabia zikintzen.  Berria - Gaiak   2004-05-12

Eper baten buruaren gainetik, edo basahate zurrun baten bularralde gorriunez zikinduaren ondotik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 28. orr.

Utzi zituen lagunak mahai ardoz zikinduaren inguruan, eta salmahaira hurbildu zen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 179. orr.

Gozokiz betetako kristalezko txokolate ontzi hautsez zikinduaren eta latoizko balantza pisuaren atzean.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 178. orr.

Zoru osoa karez zikindurik zegoen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 111. orr.

Aurpegia lurrez zikinduta, tximak nahasita, begiak odolez josita.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 393. orr.

Beren etxeetan giltzapeturik baitaude galtzak beldurrez zikinduta.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 17. orr.

Gasolinaz zikinduriko ur belztuei beha.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 44. orr.

2 irud/hed

Nahiago nukeen zure belarri garbiak lohikeria hauekin zikindu beharrik izan ez banu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 125. orr.

Ez zegoela etxegoiendarren ohorea horrela lohitzerik ez zikintzerik, Mattinek lohitu eta zikindu zuen bezala. Orain, esaidazu zein diren nire ohorea zikintzen duten emakumeak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 335. orr.

Berori ere hasi behar al zaigu ezkerreko partiduen izen ona zikintzen?  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 141. orr.

Espainiako komunikabide nagusi batzuek lagundu zutela kooperatiben lana eta izena zikintzen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Gehiegizko grinarik agertu gabe baina taldearen irudia zikindu gabe.  Berria - Kultura   2004-06-01

Ez nuen ene anaiaren memoria zikindu eta saldu nahi!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 59. orr.

Valverdek aitortu zuen «pena» ematen diola markagailu horrek taldeak orain arte eginiko «ibilbide bikaina zikintzea».  Berria - Kirola   2004-03-11

Panorama politikoa zikintzeko asmoz, euskal kutsua duen ororekin egindako erabilpen bat gehiago da hau.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Irudipena izan nuen nire presentzia hutsarekin zerbait zikindu nuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 362. orr.

Gaizki-esaleak bere burua zikintzen du, eta higuindua izaten bere inguruan.  Elizen arteko biblia   Si 21,28

Pixkanaka suntsitu eta guztiz zikindurik laga gaitu ezerezean munstro horrek.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 95. orr.

Kaliforniako bekatariek, ordea -jokalari izatearen ospea estatu hartan ez zegoenez legearen orbanez zikinduta-, ez zioten bizigarririk eta interesik aurkitzen mahai batean eseri eta diruak han galtzeari.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 98. orr.

Ezkontza tamalgarri baten ondorioz bazela Lazarragatarren artean leinuadar bat juduekin batua edo zikindua.  Berria - Kultura   2004-04-09

Egiten duana egiten duala hori lortzeko, ez zikindu pentsamendua, eta ez xedatu arima heure amaren aurka batere.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 61. orr.

Ez dute sortzen gure duintasuna lardaskatuko luketen eragozpenik eta haiekin ez dugu harrotasun pertsonala zikinduta ikusteko arriskurik.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 32. orr.

Kontua da ekintza hauek guztiek zikindu egiten dutela bidezko eskaera demokratikoa dena: autodeterminazioa.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 53. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Aspaldian margotu gabeko horma gris zikinduak.Lanetik etorri berriak dira, mahoizko praka zikinduak eta kamiseta izerdituak. Baziren han dendari txukun-txukunak, ortuzain brusadunak, zamaketari zikinduak, zamarra koipez lohi zutenak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 95. orr.

Fatxada kresaltsu eta zikinduak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 92. orr.

4 (era burutua izen gisa)

Pareta garbiak, pertsona garbiak bezalaxe, zikindu eder baten eske daude beti.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 143. orr.

5 sudurra zikindu adkor kokaina edo kidekoak sudurretik hartu.

Norbaitek hautsa zeukala esan zuen; koadrilakoak harritu egin ziren agerian utzi nuenean nik ere sudurra zikindu nahi nuela, tabernazulo hartako komunean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 41. orr.

Aneren bueltan pilatu ziren mutilak, eta bateria-jolea inoizko gusturen ari zen bere kosmobisioa azaltzen, berez ere hiztuna izaki, sudurra zikintzen zuenean sekulako jarioa izaten baitzuen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 49. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erabat zikindu (3); eskurik zikindu (3); irudia zikindu (5); izen ona zikindu (6); izena zikindu (4); lokatzez zikindu (3); lurrean zikindu (3); odolez zikindu (7); ohorea zikindu (6)

odolez zikindua (8); zikindua izaiten (3); zikindua izan (3); zikindua zuen (3)

berriz zikinduak (3); eskuak odolez zikinduak (3); odolez zikinduak (5)

odolez zikinduko (3)

lokatzez zikindurik (3); odolez zikindurik (5); zikindurik eta (5); zikindurik zegoen (3)

odolez zikinduriko (4)

gorriz zikinduta (3); odolez zikinduta (10); tintaz zikinduta (3); zikinduta dauzkazu (3); zikinduta zegoen (4)

odolez zikindutako (3)

zikintzeko beldurrez (5); zikintzeko beldurrik gabe (3)

irudia zikintzen (6); izen ona zikintzen (7); izena zikintzen (5); lohitzen eta zikintzen (3); ohorea zikintzen (4); zikintzen saiatu (5)


zikindura iz zikintasuna, zikinkeria.

Gero, zenbateko kutsadura eta zikindura dagoen ere kontuan hartu behar da: adibidez, keak dituen motatxo ttiki horien tupustean desbideratzen dira asko..  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 152. orr.


zikinduxe adlag zikindu samar.

Zuk tatxa arinok egoztean ene semeari, alegia gauza bat arian aritzez zikinduxe, begira ea zure solaskideak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 71. orr.


zikingune (orobat zikinune g.er.) iz gune zikina.

Hitz krudelak esaten zituen bere mingain gaizki heziarekin, haren jantzietako zikinguneak eta azpiko arropetako zuloak zirela eta.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 269. orr.

Hatza bustitzen zuen pixar xehatuegiak ateratzeko; horrek, ordea, gozokiak urtzen zituen, eta bi zikingune arre agertzen ziren jada mantaleko bi sakeletan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 309. orr.

Igande goizean Ertzaintzaren txalupa batek uretan fuel orbanak atzeman bazituen ere, horiek «oso ondorio txikiko» zikinguneak izan zirela eta atzo orbanen arrastorik ez zegoela azpimarratu zuten Itsas Salbamenduko arduradunek.  Berria - Euskal Herria   2004-01-27

Zikingune bat bezalakoa zen bere bizitzan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 376. orr.


zikinkeria (orobat zikinkeri g.er.) 1 iz gauza zikina edo zikintzen duen gauza; gauza horien multzoa.

Zorri bat edo zikinkeria bat atxemaiten bazien larruan, berehala dutxatzera igortzen zituen, gauaren erdian bazen ere.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 154. orr.

Ni naiz zinkari erreakzionarazten dion zikinkeria, ni naiz gatz ale eta ziape garaua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 58. orr.

Zikinkeriaren azken arrastoak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 148. orr.

Zikinkeria hau garbitzeko, nahikoa da sudurzapi arrunta.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 194. orr.

Garrasi egin nuen: "Hau zikinkeria, hau zikinkeria!".  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 221. orr.

Ezin duzue imajinatu zenbat zikinkeria zegoen Indian!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 207. orr.

Berotu brontzea goritu arte, ea zikinkeria urtu eta herdoila joaten zaion.  Elizen arteko biblia   Ez 24,11

Baina zikinkeriak, izerditan trinkotua, zarakar beltz bat sortua zion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 81. orr.

Komuneko konketaren zikinkeriak harritzen nau; zergatik ez du inork garbitzen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 46. orr.

Abeltegitik atera eta oinak garbitu zituen, soinekoa apur bat goratuz zikinkeriatik babesteko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 277. orr.

Italiako zerbitzuguneetan lurra paperez eta zikinkeriaz beteta egoten da beti.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 175. orr.

Ez dut haurdunaldiz, haurrez eta zikinkeriaz betetako bizitza zorigaiztoko bat nahi.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 251. orr.

Tabernara espiatzera joaten zen "sorgin zahar hura" koadrila bonapartistak nahi ez zituen zikinkeriez elikatzen zela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 343. orr.

Amona batek eskutik helduta ekarriko dizu zurea lurretik hartutako edozein zikinkeria jaten aurkitu duelako.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 73. orr.

Ainitz zikinkeri bildu dituzte, denetarik: zigarreta, plaztika, zapetak, xatarrak...  Herria   2003-03-17

Enpresa eta etxebizitza asko dago ibai inguruan, eta zikinkeri ugari joaiten da ibaira.  Herria   2002-11-21

Entzunda daukazu aspaldian jendeak leihoetatik botatzen zituela zikinkeria guztiak, txiza eta abarrak, kaleko ubidetxotik joan zitezen Zikinkeriak pilatu eta su ematen zietenean, hodei beltz trinko baten azpian desagertzen zen Azpil.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 138. orr.

Narraskeria eta zikinkeria edonon!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 108. orr.

Hautsa eta zikinkeria pilatzen ari da ikastetxeetan.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

Zikinkeria dela eta, osasun arazo bereziak dituzten 50 haurren gaixotasunak areagotu egin dira.  Berria - Euskal Herria   2006-03-16

Umeak etxeetako ate ondoan, zikinkeria artean, eguzki errearen azpian eserita ikusi nituen, begiak erdi itxita eta betazalak gorrituta eta handituta zeuzkatela; euliak begietan jartzen zitzaizkien, eta umeak geldirik geratzen ziren, eskuz uxatu ere egin gabe.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 46. orr.

Zikinkeria eta desordena nagusitu ziren etxean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 390. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zizarez betetako arroza eta usain txarreko okela zikinkeria sinesgaitzak begitantzen zitzaizkion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 133. orr.

Hamar hilabetez zer nahi sofritzen dut, bizi giren zikinkeria okaztagarriaren gatik, gure lagunetarik anitzen morala desegitearen gatik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 124. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Oihal batek estaltzen zuen, zikinkeria geruzaren azpian kolorea ezabatua zuelarik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 69. orr.

Gogora ekartzen dizkidalako txikitako garaiak, amak aurpegiko edo gorputzeko beste edozein ataletako zikinkeria-orbanak mingainarekin bustiriko zapi-mutur batez garbitzen zizkigunean.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 45. orr.

Beheko solairuetakoek etengabe jaso behar izaten duten zikinkeria pilaren ordainak eman nahian goiko bizilagunei.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 141. orr.

4 irud/hed

Orkestra batek Mozarten musika jotzen baitzuen, edozein antzoki eta entzutegi baino garbiago jo ere, gatzezko paretek doinuaren zikinkeria guztiak garbitu eta doinua bera araztu egiten baitzuten, soinu huts bihurturik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 257. orr.

Bitartean Marxek, Nietzschek, Freudek, aski erakutsi dute holako doktrina garbiek zer zikinkeria ezkuta lezakaten.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 139. orr.

Ezezagun batek tiro egin du bart gauean erretorearen kontra, eta erreakzioa horretaz aprobetxatu da burua ateratzeko eta alderdiaren gainera zikinkeria botatzeko.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 349. orr.

Dagoeneko zikinkeria frankori usaina hartu... ba hartu diot, baina oraindik garbigailutik pasa gabe daukat, nolabait esateko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 197. orr.

Suaren ondoren, ura zuen bereziki maite, honen bidez irudikatzen baita arimako zikinkeriak garbitzen dituen penitentzia santua eta atsekabea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 725. orr.

Bi urte eman ditut gisa horretako hamaika zikinkeria hartzen.  Berria - Kirola   2006-03-21

5 lohikeria, lizunkeria.

Zikinkeria horiek egiten badituzu, ez zaitut gehiago maitatuko.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 25. orr.

Neskek "horrelako zikinkeriarik" ez dutela egiten aldarrikatzen du gure kultura honek.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 27. orr.

Koitoa ez gainontzeko guztia -zirriak egitea, masturbatzea, miazkatzea... -gogor gaitzetsi eta zikinkeriatzat jo izan dute.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 124. orr.

Giza grinetatik sortzen diren egintzak ezagunak dira: lizunkeria, zikinkeria, jokaera biziotsua.  Elizen arteko biblia   Ga 5,19

Jainkoak beren grina txarren menpe utzi ditu eta zikinkerietan erori dira, beren buruak desohoratzeraino.  Elizen arteko biblia   Erm 1,24

Kutsaturik zaude zeure likiskeriaz; garbitu nahi izan zaitut, baina ez didazu zikinkeria garbitzen utzi.  Elizen arteko biblia   Ez 24,13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hau zikinkeria (3); zikinkeria artean (3); zikinkeria bat (3); zikinkeria guztia (4); zikinkeria guztiak (6)

zikinkeriaz betetako (3)


zikinontzi (orobat zikin ontzi eta zikinuntzi g.er.) iz zaborrontzia.

Aita anarkista eta zikinontzi garbitzaile zuen, eta Bigarren Mundu Gerran harrapatua, torturatua eta deportatua izan zen Gatti.  Berria - Kultura   2004-07-11

Bere burua salbatu nahi zuenak azken xantza bat zeukan: aski zuen bere droga zikinontzian uztea!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 159. orr.

Plastikozko zikinontzi baten ondoan, afitxa batek abisu ofizial baten berri ematen zuen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 159. orr.

Zikin-ontzien miran aritzen zen, zakur herratuen gisa.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 141. orr.

Hotelaren azpian bizi da zikin-ontzi eta ondarkinen artean uda guzian.  Herria   2001-01-18

Bezperan karrikan eskuratu papera purtzilikatu zuen Agatak zikin-ontzira botatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 217. orr.


zikinpean ik zikin 12.

zikintasun iz zikina denaren nolakotasuna. ik zikinkeria.

Hilekoa etortzen zaidan bakoitzeko [...] oinazea, ondoeza eta zikintasuna gorabehera, halako sekretu gozo bat dudala iruditzen zait.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 171. orr.

Harentzat, berriz, sufrikarioa, pena, zikintasuna gauza erakargarriak ziren, nonbait.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 83. orr.

Behin baino gehiagotan azaldu du eskola publikoetako zikintasuna «larregizkoa» zela.  Berria - Ekonomia   2004-02-05

Saiatu behar dutela beren aurretiko jakitea hobetzen eta beren ulermena bere zikintasunetik, hots, okerretatik, garbitzera lagunduko dieten hasierako hastapenak lortzen.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 50. orr.

Arana Goiri-k (bere rolean) espainolen aurka baiespen agresiboa duen "arraza zikintasun" hori, Ortega espainolak berak kolko barneko beldur min gaindiezina izan dizu.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 192. orr.


zikintegi (orobat zikindegi g.er.) iz zikinen biltegia.

Alde batetik gero eta zikin gehiago bada denetan eta bestetik jadanik muntatu zikintegiak betexeak dira.  Herria   2001-06-21

Hendaiako ondarkinak ez dituzte gehiago onartu nahi Urruñako zikintegian, tokirik ez dela denentzat.  Herria   2004-01-29

Iholdi Loiolako zikindegia hetsia da alderat, Heletan egin beharra dena, ez da idekia.  Herria   2005-02-10

Irisarriko zikintegiaren garbitzeko ikerketa batzu abiatzekotan dira.  Herria   2002-12-05

Asteartean, Ekipamenduko langileek kendu dituzte bildu guziak zikintegietarat eremaiteko; orotarat bi kamiun.  Herria   2004-04-08

Joan den maiatzean herriko etxeak jakin du, DDASS erakundearen ganik, herriko zikintegia hetsi behar zuela.  Herria   2001-06-28

Oraino zerbait egiten ahal dela eta egin behar ere itsasoa ez dadin zikintegi bat izan.  Herria   2001-08-09

Herriko etxearen manuz badabila zaldiz oihanetan, zuhaitz batzuk erori diren, zikintegi basak badiren edo jendeak zerbait behar gabeko egiten duen ikusten.  Herria   2002-07-25

Uhaitz errekan eta Ahizemendi aldean ikusi basa zikintegi batzu garbituak izanen dira.  Herria   2005-03-17


zikintsu iz adkor zikina.

Europak hamabi "zikintsuen" kontrako guduka sinatu du, zikintsu horiek direlarik industrian edo laborantzan ere erabiltzen diren pozoinki zernahi, ingurumenaren eta osasunaren kaltekor haundiak denak ere, jada Stokolmeko akordioan joanden maiatzean kondenatu zirenak  Herria   2004-11-25


zikintxo izond adkor zikina.

"Eta ur amniotikoak?", galdetu nion nik lagunari, ironia zikintxo batez.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 156. orr.


zikintzaile izond/iz zikintzen duena.

Armadaren izen onaren zikintzailea, milizianoa, salataria, medikua frontean, propaganda zabaltzaile zorrotza eta zinikoa.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 183. orr.

Erraiten da "zikintzaileak pagatzaile", bainan hobe ez zikintzea, eta hola, gure mozkin guziak onak izanen dira, eta geroa esku onetan egonen da, guzien onetan.  Herria   2005-01-20

Gaztigu larriagoak itsas zikintzaileentzat.  Herria   2003-11-27


zikintze 1 iz garbitasuna galtzea edo galaraztzea.

Pirinioetan, euskal zale batzuren jokabidea ez omen da garbiegia izan: bazterren zikintze, gauzen xehatze, mehatxu...  Herria   2004-07-29

Zorigaitzez ez da toki bakarra holako zikintze eta desmasiak jasaiten duena.  Herria   2005-01-13

Zernahi zikintze eta akusazioren jomuga naizen une hauetan Finantza Ministerioko arduradun izaten jarraitzeak zure gobernuaren jarduera ona eragotz dezakeela [...] ohartuta nago.  Berria - Mundua   2006-03-29

Ez da hola ta hola onartua ez sinetsia gizon haundi batzuen zikintze hori eta ez du iduri hortan gelditzekoa dela afera.  Herria   2003-06-05

2 (hitz elkartuetan)

Mundu huntan egiten duguna ez baita iraganean edo geroan deliberatua bainan egunean eguneko izerdi eta esku zikintzeetan gauzatzen dena.  Herria   2001-01-11

George Galloway diputatu eskoziarrak [...] The Daily Telegraph egunkari britainiarrari jarritako auzia irabazi zuen atzo, eta horrek 150.000 libra inguru (225.000 euro inguru) pagatu beharko dio, ospe zikintze baten ordain.  Berria - Mundua   2004-12-03

Albistegiek, errepikapenaren fabrika ilun horiek, lana beltz egiten dute ele zikintze honetan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 9. orr.


zikintzearren adlag zikintzeko.

Hiltzaileak, mahaiaren gaineko eskuizkribuak ez zikintzearren edo, arretaz garbitu du aizkoraren ahoa.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 45. orr.

Esan gabe doa nazka ematen ziola ni sardina lata irekitzen ikuste hutsak ere, eta zer esanik ez, platerik ez zikintzearren, latan bertan sardea sakatuz ogitan bustitzeko orea [...] egiteak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 368. orr.

Zailtasun handiz mugitzen nintzen, putzuak saihestu nahiz, nire soineko gaizoa ez gehiago zikintzearren.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 70. orr.

Suposatzen dut sotana kakoan utzita kaleratuko zela orduan ere, mahonezko jantzian eta zapeladun, uda eta negu erabiltzen zituen Bamba plaierak fuelean zikintzeko beldurrik gabe, edo, menturaz, hartan zikintzearren.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 277. orr.


zikintzulo iz zikinen zuloa.

Histrioi askok aszetismoa aukeratu zuen; zenbaitek bere gorputz atalen bat moztu zuen, Origenes-ek bezala; beste batzuk lurpean bizi izan ziren, zikintzuloetan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 140. orr.


zikinune ik zikingune.

zikinuntzi ik zikinontzi.

zikinzale iz gauza zikinen zalea dena.

Paristarrek, zikinzaleak itxuraz, gogor egin zioten aurka, agindu haiek gizabanakoaren askatasunaren aurkakoak zirela iritzita.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 138. orr.


zikiratu, zikira(tu), zikiratzen (orobat txikiratu g.er., zikitatu g.er., xikitatu g.er.) 1 du ad animalia edo pertsona bati ernaltze organoak erauzi.

Eta, gogorra badirudi ere, etxean dituzun zakurrak zikiratu.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 65. orr.

Eta nork zikiratzen ditu animaliak?  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 113. orr.

Gizon bat aulkian eserita, artaziekin bere burua zikiratzen; ikuskizun itsusia, baina gizon hori berori emakume baten gorputzaren gainean ekinean baino itsusiagoa ez, nondik begiratzen zaion.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 17. orr.

Bere emazteari kalte egitearren zikiratu zen gizona, bere adar eta guzti ehortzi zuten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 59. orr.

Ez du uzten bere zaldiak erbestera ateratzen, zikiratuta ez badaude.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 17. orr.

2 irud/hed

Sinetsarazi egin digute maitasuna badena, eta horren bitartez mugatu, murriztu, ia-ia zikiratu ere egin gaituzte, gorputzaren adierazpen natural horretarako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 62. orr.

-Zuek baliatu egin nahi zenuten, erabili, nolabait txikiratu, eta talentua basatia da, ez du morrontzarik nahi izaten, ez du aterperik onartzen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 103. orr.

Negozioak zertzen, koiuntura eztabaidatzen, posta bideratzen eta tarteka egunkariak aztertzen, gainbegiratzen edo kotizazioen buletina zikiratzen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 76. orr.

Zigarroa hautsontzian zikiratu eta zurtz geldituriko txingar tikiari so gelditu zen Kristina.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 361. orr.

Alde ederra gaur egungo sektekin, ederki zikiratzen baitiote horiek sakela jendeari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 126. orr.

Adimen zikiratua daukatenak badaudela dio, ezer ulertzeko gai ez direnak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 315. orr.

Bat-batean akitua nengoen, berrogeita hamar kilometroko lasterkaldia korritzen ari eta, erdira ere gabe, zangoek aitzinera egiteko kemenaz zikiratu balizkidate bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 288. orr.

ETA izan da, beste ezer baino gehiago, euskal politika baldintzatu eta zikiratu duen kasta ukiezin hori.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.

Zorri zikiratzen aments? -erasiatu zuen, zakarki, bilkuratik ateratzean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 106. orr.

Bestela debeiatzea da, eta ondorioz testüaren motxorratzea, berritzapenen bilatzea, hots azkenean pastoralaren zikitatzea.  Herria   2003-09-18

3 (era burutua izenondo gisa)

Emakume hauek ez daukate ar zikiratuen sindromepean bizi beharrik.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.

Txakur zaindari horzgabeak; zekor adargabeak; lanerako zaldi zikiratuak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 177. orr.

Putakumea, oraindik gorotz usaina joan ez zaian idi zikiratu bat besterik ez haiz.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 89. orr.

4 (era burutua izenondo gisa, irud/hed)

Gizarte zikiratu baten ondorioak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 214. orr.

Azken batean zientzietako gehienak izpiritu kamuts eta zikiratuak ziren gure ustetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 120. orr.

Mendebal usteleko kultura kristau zikiratu, belaskatu, faunduaren aurka dago.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 246. orr.

Ez da inoiz zinezko irakaslea izan; irakaskuntza-erakunde eraldatu eta, bere irudiko, zikiratu honetan inoiz baino lekuz kanpoago dago. ETAren ideologiarekin bat egin, harekin identifikatu, baina ETAn sartzeko behar zirenak ez genituenok, ba horixe, zikiratuak ginen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 11. orr.

ETAk horrelaxe bihurtu zuen nire belaunaldia belaunaldi zikiratu bat.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 69. orr.

5 (era burutua izen gisa)

Zikiratu batek bakarrik egin dezake horrelakorik, bere ama maitatzeko ere kapaz ez den bilauak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 45. orr.

Sartu eta usnatu egin ninduten zerri batzuek, zikiratu gizen batzuk ziren, atsegin xamarrak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 124. orr.

Zikiratuaren drama ez da hizkuntzaren baitan sartzen; gauza batek bakarrik balio dio: eduki behar direnak badituela.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 93. orr.


zikiratzaile izond/iz zikiratzen duena.

Gizarteko sailean zetorren berria, eta Kiroletan ere bazegoen aipamen labur bat; horrezaz gainera, Iritzian, aurreko puntako feminista zirikatzaile baten artikulu zikiratzaile bat ere bazekarren, non ustezko bortxatzaileentzako zigorrik bidezko eta eredugarrienaz zuhurki bezain sakonki gogoetatzen baitzen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 230. orr.

-Haurkeria zurea, bizia ments daukazun psikoanalistail hori, bizitzaren zikiratzailea!  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 54. orr.

Honetan ari zirela, hor dator zerri-zikiratzaile bat bentara.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 24. orr.


zikiratze iz animalia edo pertsona bati ernaltze organoak erauztea.

Digesto-n Adrianorenk lege bat dago, zeinetan heriotzera zigortzen ditu barrabilak erauziz edo hautsiz zikiratzeak egiten dituzten medikuak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Nazio zibilizatuetan zikiratzea gauza normala da, jaiotzen diren zakur guztientzat ez baita bizitegi aski.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 65. orr.

Zikiratze sinbolikoa honetan datza: inoiz izan ez duzun zerbait galdu egiten duzula.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 69. orr.

Galdu du noizbait ere [estatuak] orain urte gutxi arte zikiratze sinbolikorako erabiltzen zuen tresna izugarri hura: soldadutza.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 71. orr.

ETAren balentriek eta tragediek zikiratze sinbolikora behartzen gintuzten.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 18. orr.

Zikiratzearen paradoxak honela funtzionatzen du: gauza lehenik galdua izan behar du gero desiraren bidez berreskuratzeko.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 69. orr.


zikirio ik zikiro.

zikiro (orobat zikirio g.er.) 1 iz ahari edo aker zikiratua, jateko prestatua.

Elizako kartierean haurren ikusgarria, zikirioa eta dantzaldia.  Herria   2001-08-09

Janaldiek arrakasta ukan dute: 89 herritarren bazkarian, 26 atsalaskarian eta 510 zikiroan.  Herria   2004-08-12

Ez ahantz eguerditan komit direla nahi duten ikusle guziak abisatzekotan, Jai Alaian urririk eskainia izanen den zikirorat.  Herria   2001-10-25

Aratsaldeko 6etan, zuhaitzen azpian, denentzat, haur, gazte eta heldu, zikiroa Oreka taldeko lagunekin.  Herria   2004-09-02

Zikiro bat bazen heientzat prestatua, ahotik ezin utzia!  Herria   2004-01-29

22.00 zikiroa ogitartean Baillea ostatuan, Mizpira taldeak alaiturik.  Herria   2004-07-05

Ondotik, aperitifa eta zikiroa ogitartekoetan.  Herria   2003-06-05

Anartean, mutiko erne batzu 500 jenderentzat apairu prestatzen: zikiroa ilarrekin.  Herria   2001-09-27

Zikiroa aitzin Ezpeletako haxoa eta ondotik ardi gasna eta bixkotxa.  Herria   2004-09-16

Eguerdiko oren batetik goiti bazkaria: xauxix piperada, zikiroa, entsalada, gasna, bixkotx kafe eta ondoko.  Herria   2004-09-16

Urtero bezala AHAIDEAK elkarteak bere zikiroa antolatzen du.  Herria   2003-06-26

2 (izenondoekin)

Bainua prest duzu, ezkaratzean; zure itzultzea ospatuko dugu zikiro on batekin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 178. orr.

Zikiro handi bat muntatuko dugu beraz, irailaren 26an, igandearekin, ATHARRI-n, eta nombre handian etortzea gomitatzen zaituztegu denak.  Herria   2004-09-16

Berri on hau ere: astelehen 29 an komit direla nahi duten guziak, abisatzekotan, eta urririk, Goizeko Izarrak eskainiko duen zikiro erre haren jaterat.  Herria   2001-10-18

Adin orotakoak satisfatuz partikulazki ondar gauean zikiro arrado eta alaitsua janez.  Herria   2005-08-11

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zikiro-jana egin zuten: gauza jakina da irendutako haragiak aparteko zaporea izaten duela.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 50. orr.

Larunbat aratsean, Lekornen, zikiro jatea.  Herria   2004-09-23

Iragan larunbatean zikiro jate bat antolatu dute xaharretxean.  Herria   2001-10-04

Sorterriko bestetan nik eman nuen meza eta astelehen hartako zikiro afarian berotu nintzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 109. orr.

Zikiro arratsa ederki iragan dela, eta 700 afari banatuak izan direla.  Herria   2004-07-22

Salbu zikiro saltsa "keztatuak" kozinatzeko, ardiak premiazko baino, hornigailu bilakatuak ziren.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 84. orr.

Aiherrako zikiro besta batean, arrailduraren arrailduraz, oharkabean lau kostalet errerik irentsi nituen arte.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 54. orr.

Kanboko besta komiteak antolatu zikiro besta hor iraganen baita.  Herria   2001-09-13

Zikiro erretzaile berria zen aurten: Pinaki tokiko erretzaileak erretreta hartu ondoan, Benat Aizpuru, beste Kanboar batek segida hartu du eta beti kalitate bera segurtatuz.  Herria   2005-09-22

Bazterreko sorroan, su eder baten inguruan, zikiro azpi andana gaitza erretzen zuten.  Herria   2001-08-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aratsean zikiro jatea (4); tokiko zikiro (3); zikiro besta (39); zikiro besta bat (3); zikiro bestan (3); zikiro jate (22); zikiro jate bat (5); zikiro jatea (79); zikiro jateak (6); zikiro jatearekin (4); zikiro on baten (3)

aratsean zikiroa (4); axoa eta zikiroa (4); zikiroa ogitartean (3); zikiroa plazan (3)


zikiroki iz zikiroaren haragia.

Zikirokia izanen da jateko, ondotik ardi-gasna eta euskal pastiza.  Herria   2005-06-16


zikitatu ik zikiratu.

ziklamen iz apaingarri gisa erabiltzen den belar landarea, lore more ikusgarriak dituena. (Cyclamen sp.).

Haren atzean ikusten ziren loreen kontrasteak -leiho-balkoietan arratsaldeari kolorea emanez, bioletak, ziklamenak, azaleak... - zurbiltasuna areagotzen zioten.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 100. orr.

Haizea, ziklamenak eta bioletak sentitu zituen, bizitzan lehen aldiz emakume eder baten ondoan zihoalako.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 20. orr.

Begietan izarrak eta ilean belo haiek, ziklamenak eta basa bioletak- zer pentsatzeko modu txoroa zen hura gero?  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 20. orr.


zikliko izond zikloetan gertatzen dena.

Astronomo hasiberriak kontuan hartzen hasi ziren ez eguzkia eta ilargiaren mugimendu ziklikoak bakarrik, baita planeta eta izar "finkoenak" ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 70. orr.

Ugaztun gehienek sexualitate ziklikoa daukate, eta ara dauden sasoian baino ez dute jarduten.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 238. orr.

Kulturaren egutegia ziklikoa da, jazzaldien eta Zinemaldiaren ondoren etortzen da Durangoko azoka, urtero, udazkena bezala.  Berria - Kultura   2004-12-07

Gizakiaren ekonomia-historia aldaketa zikliko eta gorabeheraz josita dagoen arren, kapitalismoaren historian bi ekonomia krisialdi nagusi nabarmentzen dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 109. orr.

Zibilizazioen goraldi eta erorikoen mugimendu zikliko eta errepikatua.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 111. orr.

Herrialde industrializatuetako jardueraren mugimenduarekin lotuta dauden inflexio ziklikoak gorabehera, nazioartekoturiko ekoizpenak munduko BPGean duen pisua (%9 1998an, eta %5 1985ean) handituz joango da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 73. orr.

Kultur eraso anti-heleniko hori hainbat mendetan agertu zen dagoeneko ezaguna zaigun eredu ziklikoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 321. orr.

Ziurtatu dugu, erorialdi eta susperraldien erritmo ziklikoak -non desintegraziorantzako joera nagusia gudu luzean borrokatu baita erresistentzi mugimenduaren aurka- hiru pultsazio eta erdi izan ohi zituela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 315. orr.

Ororen buru, hango bizia arras ziklikoa bihurtua zen, makinak bezala zebiltzan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 163. orr.

Nik sorkuntza modu zikliko edo biribilean ulertzen dut, inolako muga edo amaierarik gabe.  Berria - Kultura   2006-03-22

Krisialdi ziklikoak.  Berria - Ekonomia   2004-05-01


ziklikoki adlag era ziklikoan.

Horiek ere, gehienak behintzat, ziklikoki errepikatzen ziren, eskema berberei jarraiki ia beti, eta aspergarriak izaten ziren azkenean.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 14. orr.

Nola babestu behar da, esaterako, dantza tradizionaleko emanaldiak, tokian-tokiko jai eta ospakizunetan ziklikoki egiten direnak?  Berria - Kultura   2004-10-30

Hazkundeak, desintegrazioak bezala, ziklikoki erritmikoa den mugimendu bat erakusten duela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 316. orr.


ziklismo 1 iz txirrindularitza.

Oscarren bidez ziklismoaren epika erakusten digu, baina plano berean Lukak paisaiak ikusten ditu.  Berria - Kultura   2004-04-24

Ezin dugu esan ziklismoa egitea 200 profesionalik onenen kontua denik, edozein zikloturistak egin dezake Tourreko etaparik gogorrena.  Berria - Kirola   2004-02-24

1990az geroztik euskal ziklismoak izan dituen daturik txarrenak dira, eta, beste marka txar asko hautsi dira aurten.  Berria - Kirola   2004-10-21

Ziklismoan ez dago futbolean bezalako fanatismorik.  Berria - Kirola   2004-02-24

Gainera, ez dira ahantzi behar egun osoa aldamio gainean ziklismoaz eztabaidan ematen zuten Orso Neroren langileak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 59. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Egungo ziklismo perfekzio zale eta neurtuan, bere itxura aloxagabea deigarria egiten zait.  Berria - Kirola   2004-06-04

Egia da, egungo ziklismoak espezialistak saritzen ditu batez ere.  Berria - Kirola   2004-04-07

Espainiako txirrindularitzaren historian ONCEk marka handia utzi du, eta nazioarteko ziklismoan ere eredu izan gara gauza batzuetan.  Berria - Kirola   2004-02-24

Erreferentziatzat mailarik goreneko ziklismoa hartzen badugu, [...].  Berria - Kirola   2004-09-28


ziklista 1 iz txirrindularia.

Amelio Mendijur ziklistaren poster handi bat zutela markoztatua.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 162. orr.

Egon zaitez ikusleen artean, ziklistak noiz pasatuko zain.  Berria - Kultura   2004-03-14

Jende andana espaloietan, eta berehala, autoa egurrean, ziklisten bila.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 29. orr.

Iazko garailea da, etxekoa, eta maila handiko ziklista.  Berria - Kirola   2004-04-04

Ziklistentzako edo mendizaleentzako sariak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 175. orr.

Bosgarren pedal-kolpean beste ziklista baten gurpilean jarri zela, eta «allez, allez» entzuten zuela jendearen artetik.  Berria - Kultura   2004-03-14

Itzuliaren historiako urterik onenak izan dira euskal ziklistentzat.  Berria - Kirola   2004-04-04

Arratiako Ziklista Elkarte antolatzaileak jakinarazitakoaren arabera, berrikuntza dezente ditu biharko hitzorduak.  Berria - Kirola   2004-12-11

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ziklista osoa, baina erlojupekoan ez da beste esparruetan bezain indartsua.  Berria - Kirola   2004-04-04

Izan ere, ziklista profesionalak pasatuko ziren handik bertatik.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 46. orr.

Lehen, esan daiteke oso talde ona genuela, oso ziklista onak, baina garaile bat falta zitzaigun.  Berria - Kirola   2004-02-24

Ez du potentziarik, ziklista txiki arina delako, gihar gutxikoa, eta, ez du aerodinamikarik, txikia izateko oso tente ibiltzen delako.  Berria - Kirola   2004-06-06

Ez baita gauza bera iheskideak etapa ehiztari dohatsuak edo ziklista apalak izan.  Berria - Kirola   2004-07-14

Tropeleko ziklistarik arrakastatsuenetakoa da eta, horrenbestez, errentagarrienetakoa, talde guztien begiko.  Berria - Kirola   2004-09-04

Euskal Herriko Itzulian morrontza lanera ohitu ziren etxeko ziklistak.  Berria - Kirola   2004-04-04

• 3 izond txirrindularitzari dagokiona.

Lasterketa ziklisten zale amorratuak zirenez, oihu handiak egiten zituzten garai hartako txapeldunez eztabaidatzean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 28. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

txano koadroduneko ziklista (3); ziklista misteriotsua (6)


ziklo 1 iz hurrenkera jakin batez etengabe errepikatzen diren gertakarien saila; horrelako sail batek hartzen duen denbora bitartea.

Egutegi hori lehenik ilargiaren zikloan oinarritzen zen.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 37. orr.

Hemen urteko zikloaren sasoiak neurtzea izaten da lehenengo premia.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 70. orr.

Ziklo bat presio igotze eta presio-jaiste oso bat da: uhin sinusoidalaren gorako eta beherako olatua edo zirkulu oso baten ibilbidea.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 110. orr.

Ekonomian beti izan dira zikloak eta krisiak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 108. orr.

Gertaera batzuek zikloaren goraldiarekin zerikusia dutela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 164. orr.

Edozein arlotan bezala, 1 Formulan ere zikloak hasi eta amaitzen dira.  Berria - Kirola   2004-03-05

Ziklo baten itxiera da.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 193. orr.

Ziklo baten amaieraz hitz egiten da Italian.  Berria - Kirola   2004-03-12

Ziklo baten amaieran dago Fermin Muguruza, eta hori dela eta, bost urteko bidaia islatu nahi izan du DVDan.  Berria - Kultura   2004-12-02

Teorian, obulazioa zikloaren erdialdera gertatzen da.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 86. orr.

Zikloko 28 egunetako batean ere ez dago haurdun geratzeko arriskurik, hau da, ez dago arriskurik pilula hartzen duzun 21 egunetan.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 93. orr.

Zikloaren azkenean, berriz ere beharrezkoak diren hormona mekanismoak martxan jartzen dira ziklo berri bat hasteko.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 45. orr.

Energia ekoizteko bi ziklo uztartzen dituzte zentral horiek.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Egunkarietako berriek ziklo jakinak izan ohi dituzte.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 44. orr.

Urtaroen ziklo eternala, poz xumeak eta soroetako isiltasuna.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 23. orr.

«Autodeterminazioan oinarritutako ziklo berri baten aurrean» gaudela uste du.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Emakume batek ere ziklo aldakorrak izan ditzake.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 45. orr.

Beste ziklo astronomiko bat [...] urtaroen zikloa izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 322. orr.

Ziklo historiko edo kultura bakoitza "bizi estilo" bat da, eta bizi estiloen aldaeren ikerketa morfologikoa da historia.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 206. orr.

Eguzkiaren eta "izar finkoetako" bakar baten itxurazko mugimenduen arteko kointzidentzia errepikatuen neurri komun txikienak 1.460 urteko "ziklo sotiko" egipziakoa sortu zuen, eta eguzkiaren, ilargiaren eta bost planeten ziklo komun errepikatuak 432.000 urteko Magnus Annus babilonikoa; maien 374.440 urteko Ziklo Handi miragarrian, berriz, gutxienez hamar ziklo osagarri zeuden bat-eginda. Horrek urtearen, hilabetearen eta egunaren berezko hiru ziklo desberdinen harmonizazioa eskatzen du.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 71. orr.

Zuhaitz horrek ur asko xurgatzen duela jakinarazi dute, eta horrek ziklo hidrologikoak alda ditzakeela.  Berria - Gaiak   2004-03-13

Mikroorganismoari eskura jarritako elikagaiak ziklo metabolikoaren ondorioz polimeroen aurrendari izango diren substantzia bihurtzen dira.  Berria - Gaiak   2006-04-06

Horrenbestez, urte guztian eta emearen ziklo obariko guztian jarduera sexual egonkorra izaten dugu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 267. orr.

Ziklo politiko berri baten atarian gaudela uste du Aralarrek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-04

Enpresaren erronkak ziklo teknologikoen ikuspegitik.  Berria - Ekonomia   2006-05-05

Hainbat izan dira ziklo ekonomikoei buruz ekonomia-zientziaren arloan garatu izan diren teoriak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 108. orr.

Eraikuntzaren goranzko zikloa 2006an amaituko da Europan.  Berria - Ekonomia   2004-12-17

Hegemoniazko ziklo horien interpretazioak, oro har, sistemaren barneko hiru kontraesan azaleratzen ditu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 48. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Joera ahulenak porrotean etsitzeari uko egin eta jarrera horretan irauteak esplikatzen ditu topaketaren errepikapenak ziklo-serie batean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 318. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gobernuak, astronomoak bezala, urtekako neurketaz arduratzen dira, baita errepikatzen den urte-zikloaren artikulazioaz ere.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 71. orr.

Seiehun urteko denboraldia zuen eguraldi-ziklo baten zeharkako frogak aurkitu genituen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 323. orr.

Alexandro-osteko historia helenikoan eta Konfuzio-osteko historia sinikoan gerra- eta bake-zikloak aztertuz gero [...] Mendebalde modernoaren historian begiztatu ditugunen antzekoak diren "eredu" historikoak agertzen dira.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 313. orr.

Esan izan da bazegoela korrespondentziarik eguraldi eta uzta ziklo hauen eta zenbait ekonomialarik marrazturiko industri ziklo ekonomikoen artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 323. orr.

Nekazaritzak ekonomian pisu handia zuenean, klimak markatzen baitzuen, hein handi batean, ekonomia zikloaren bilakaera.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 108. orr.

F.C. Mills-ek, merkataritza-ziklo "labur" baten batez besteko uhin-luzera industrializazioaren lehenengo etapetan 5,86 urtekoa zela kalkulatu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 310. orr.

Ez dira depresioak negozio-zikloen teoriaren zentzu teknikoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 324. orr.

Etxe Zuriak Sharonen deskonexio planari argi berdea ematen baldin badio, indarkeria ziklo berri bat abiatuko du.  Berria - Mundua   2004-04-15

Zelula-zikloaren erregularizazioa ikertzen jardun ostean, minbiziarekin lotutako proteina bi aurkitu zituen Andrew Koff biokimikariak.  Berria - Gaiak   2004-11-30

Iraultza guztiek bizi ziklo jakin bat dute.  Berria - Mundua   2004-07-18

Erabilitako materialen eta eraikuntzen bizitza-zikloa.  Berria - Gaiak   2004-10-28

Ipar-Hego zorpetze ziklo berria jarri da abian, XX. mendean 1970eko, 1950eko eta 1920ko hamarraldiak markatu zituztenen ondoren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Birsortze ziklo naturalei eusteko.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 80. orr.

Ezker abertzaleak hauteskunde ziklo berezi bati aurre egin dio eta emaitza positiboak lortu ditu, erakunde armatuaren arabera.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

Azkenaldian, ezinezko ari zitzaion gertatzen gaixoari kimioterapia ziklo bat bera ere bukatzea.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 173. orr.

"Janari ziklo bat" egunero plater bera edo barazki bera jaten dugun aldi bat da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 261. orr.

5 denbora jakin batean eta gai jakin baten inguruan antolatzen diren arte edo kultura egitateen multzoa.

Zikloez gain, ohiko sailak izango ditu Zinemaldiak.  Berria - Kultura   2004-05-08

Zinemaldiko sail eta ziklo guztien gaineko azalpen labur bat eskainiko da lehenengo.  Berria - Kultura   2004-09-17

Marilyn Monroeri buruzko ziklo berezi bat ematen ari dira: Marilyn and friends (Marilyn eta lagunak).  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 36. orr.

Gazteentzako ziklo bat abiatuko du Gasteizko Udalak Principal antzokian.  Berria - Kultura   2004-01-23

Jazz Klub ziklo berriaren barruan bost kontrabaxu jotzaile ariko dira Kursaalean.  Berria - Kultura   2004-07-24

Ziklo hartako lehendabiziko kontzertuan biolin-jole frantses bat zetorren, Régis Pasquier, Txaikovskiren biolin-kontzertu zoragarria jotzera gainera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 129. orr.

Musika Hambostaldiko Ziklo Garaikideko egitaraua.  Berria - Kultura   2004-08-17

50. urteurrena ziklo kultural batez ari da ospatzen elkartea.  Berria - Kultura   2006-03-04

Aurten ziklo berri baten proposamena egin du Hamabostaldiak: Astearteak Txillida Lekun.  Berria - Kultura   2004-08-07

Euskal Herrian Euskarazek mahai-inguru ziklo bat abiatuko du Euskal Herriko hiriburuetan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-29

Euskal musikari eta kantarien saioarekin bukatuko da Organo Kontzertuen Zikloa.  Berria - Kultura   2004-03-23

Beste zinema ziklo bat AEBetako Sundance hiriko Zinema Jaialdiari begira jarriko da.  Berria - Kultura   2004-05-19

Marc Rechari buruzko zinema zikloa antolatu du Donostiako Nosferatuk.  Berria - Kultura   2004-06-09

Kutxan zine ziklo bat botatzen ari dituk, pelikulak komentatuz eta abar...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 296. orr.

Nahiz eta harritzekoa izan, umeak biltzen dituen antzerki ziklo horrek obra bakarra eskainiko du euskaraz.  Berria - Kultura   2004-07-30

Kondaira historiko batez edo eleberri ziklo bateko pasarte batez ari garenean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 30. orr.

Antzinako Musika Ziklorako sarrerak ez dira berehala amaitzen diren horietakoak baina, urtetik urtera, jarraitzaile gehiago ditu ziklo honek.  Berria - Kultura   2004-08-06

Organo Musika Zikloa antolatu du Bizkaiko Busturialdeko sei herritan.  Berria - Kultura   2004-07-31

6 ikasketa-plan bat zatitzen den saila, kurtsoek eta irakasgaiek osatzen dutena.

Irakaskuntzako lehen zikloetan, irakasleek garrantzi handiagoa ematen diote ikasleen arteko harremanei.  Berria - Euskal Herria   2006-03-02

Hezkuntza: Ziklo guztietako curriculumetan agertuko da aukera berdintasunari nahiz gatazken soluziobide baketsuei buruzko heziketaren sustapena.  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

DBHko lehen zikloa errepikatuko duk, eta gero DBHko hirugarrena..., eta suerte pixka batekin, batxilerra lortuko duk... hogeita hamar urte betetzean!  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 28. orr.

Hirugarren urtean, bigarren zikloan jarri ninduten.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 65. orr.

Ziklo hezitzaileak dituzten 158 zentroetako hiru besterik ez zen inkestatik kanpo geratu.  Berria - Euskal Herria   2004-04-27

EAEko Lanbide Heziketan hiru ziklo berri jarri dituzte abian.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Lanbide Heziketan dauden 21 lanbide multzoetan ziklo asko eta asko daude.  Berria - Euskal Herria   2004-03-20

Datorren urtean, adibidez, Fraisoron Goi Mailako Zikloko modulu batzuk euskaraz izango dira.  Berria - Harian   2005-03-02

Ziklo bakoitzaren bururatzean (CM2, 3garrena, Terminala) ikaslea bere ikasketak euskaraz zein frantsesez jarraitzeko gai izan dadin helburua duenarendako, Parekotasunezko sistema ez da balezkoa.  Herria   2005-09-29

105 ikaslek abiatu dute hiru urteko zikloa aurten, iaz 56 ziren eta duela bi urte 40.  Herria   2002-10-10

Udalek 0-3 zikloa bere gain hartzeko eskatu diote Nafarroako Gobernuari.  Berria - Euskal Herria   2004-06-10

Bi urteko ziklo hortarik lekora, lehen mailan departamenduan, edo bigarrenean Akitaniako departamendu batean izendatuak izanen dira erakasle.  Herria   2003-01-21

Baina unibertsitateko eta beste hezkuntza zikloetako irakasleen artean badago alde bat: osagarri gehigarriak.  Berria - Euskal Herria   2006-03-08

Badira bigarren zikloko titulazioak, lehen ziklo baten ondoren edo lehen zikloko ikasketa batzuen ondoren egin daitezkeenak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 96. orr.

7 gai jakin baten inguruan ontzen diren literatura-lanen multzoa.

Humboldtek dioenez, eta 1800 inguruko kontuak dira, baziren Euskal herrian ezin konta ahala ipuin, zikloetan bereziak eta partituak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 156. orr.

Ziklo arturikoari loturiko ipuinak idatzi zituen Percival e outras historias-en.  Berria - Kultura   2006-03-07

Arturo Erregearen eta ziklo bretoiaren gaia zentzuz beteriko espazio oniriko gisa.  Berria - Kultura   2006-03-07

Esperientzia luze aspergarri horretan ikasitakoak sarritan agertuko dira Maupassanten obretan, Parisko ipuin zikloan batez ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 11. orr.

Gutun bat, J'accuse famatua, eta Rougon-Macquart familiaren zikloko hogei eleberriak, zeinen arteko hirugarrena Parisen sabela baita.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 12. orr.

8 bibrazio unitatea.

Maiztasun-unitatea hertza da (Hz), ziklo bat segundoko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 114. orr.

Hertz (Hz) neurriak horixe adierazten du, zenbat ziklo segundoko dituen hots batek.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 110. orr.

Korrontea segundoko ehunka edo milaka zikloko maiztasunean txandakatzen da, soinuaren maiztasun aldakorrera egokitzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 113. orr.

9 ipar bizikleta edo kidekoa.

Ziklo edo txirrindula. Itsasuarrak elkarteko bateria, fanfara, pilota, dantza, gim eta ziklokoek antolatzen dute zoingehiagoka bat pilota palantxaz.  Herria   2001-02-08

Josteta aritzen zarelarik zure eskuak baliatuz, pilota edo bola batzuekin, horiek konbinatzen ahal dituzu ere arroda bakarreko zikloaren gainean ibiliz.  Herria   2001-05-31

10 ziklo bateratu

Aurten inauguratu du Boroa auzoan Bizkaia Energia enpresak ziklo bateratuko zentral termikoa.  Berria - Harian   2005-12-28

Irlandako Electricity Supply Board (ESB) enpresa ziklo bateratuko beste zentral bat ipintzeko leku bila dabil Gipuzkoan.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Zabalgarbik eta horrekin batera hainbat lekutan egiten dabiltzan ziklo bateratuko zentralek orain martxan dauden ikatzezkoek baino gutxiago kutsatzen dutela nabarmendu zuen Intxaurragak eta, hortaz, ozono geruzari mesede egingo diotela uste du.  Berria - Euskal Herria   2004-01-06

Azken bost urteetan inbertitutako 12.400 milioietatik, gehienak ziklo bateratuko zentraletan eta energia berriztagarrietan gastatu ditu.  Berria - Ekonomia   2006-03-30

Euskal Herrian ziklo bateratuko zentralak berritasuna badira ere, Europako gainerako herrialdeetan aspaldi hasi ziren halakoak ipintzen.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Urtarriletik irailera, %82 energia gehiago ekoitzi du Iberdrolak ziklo bateratuetan.  Berria - Ekonomia   2004-10-10

11 ziklo konbinatu zentral termikoez mintzatuz, gas turbinaren zikloa eta lurrun turbinaren zikloa konbinatzen dituena.

Gas Natural enpresak Araban kokatu nahi duen ziklo konbinatuko zentrala.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Ziklo konbinatuko zentral termikoak dituzten herrien elkarteko kide da Castejon.  Berria - Harian   2006-02-12

Zentral termiko konbentzionaletako 1.130 megawatt ixtea sustatuko dugu, eta, horien ordez, 2.800 megawatt ezarriko ditugu, ziklo konbinatuko gasezko instalazio lehiakorrago eta ez hain kutsagarrietan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Boroako ziklo konbinatuko plantaren aurka egin diren manifestazioetan herritar asko batu zirela gogoratu du.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

2.000 milioi euro inbertituko ditu ziklo konbinatuko proiektuetan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Kyotoko Ituna betetzeko asmoz, gas naturaleko eta ziklo konbinatuko azpiegiturak eraikitzeko 2.595 milioi euroren inbertsioak egingo dituzte.  Berria - Ekonomia   2004-12-29

Iberdrolak ziklo konbinatuko ekoizpena hirukoiztu du.  Berria - Ekonomia   2004-04-13

2008. urtean 4.800 megawatteko potentzia lortu nahi baitu Gas Naturalek ziklo konbinatuan.  Berria - Euskal Herria   2006-01-21

Bakioko gertaerek, inoiz baino ageriago utzi digute, ziklo konbinatu garbiko energia garaiotan, Manilako zabortegia, Limakoa, Sao Paulokoa hemen ditugula, foruen arbolapean ongarri.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 55. orr.

12 ziklo-kros txirrindularitza-mota, bide malkartsuetan zehar jokatzen dena.

Ziklo-kros proba jokatuko da igandean.  Berria - Kirola   2004-12-16

Errepideko lasterketak eta ziklo-kros lasterketak korritu zituen.  Berria - Kirola   2004-03-21

Asteasuko Nazioarteko Ziklo-krossa irabazteko faborito nagusia.  Berria - Kirola   2004-01-02

Azaroaren 7an hasiko da Euskal Herriko ziklo-kros denboraldia, eta 19 proba jokatuko dituzte.  Berria - Kirola   2004-10-30

Espainiako ziklo-kros selekzioko Francisco Pla hautatzaileak David Seco eta Eder Barrenetxea deitu ditu Munduko Ziklo-kros txapelketa korritzeko.  Berria - Kirola   2006-01-11

Hegoaldean, gaitzeko lehiaketak muntatzen dira ziklo-kros kirol berezian.  Herria   2003-01-09

13 ziklo-kroslari (ziklokroslari) ziklo-kroseko txirrindularia.

Joserramon Izagirre ziklo-kroslari ohiaren seme zaharrena da.  Berria - Kirola   2004-01-31

Hogeita zazpi euskal ziklo-kroslari ariko dira gaur eta bihar Espainiako Txapelketan.  Berria - Kirola   2004-01-10

Azken bost urteetan Flandesko ziklokroslariek bakarrik lortu dituztelako jokoan zeuden hiru dominak.  Berria - Kirola   2006-01-31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bigarren ziklo (3); bizi ziklo (3); boroako ziklo konbinatuko (4); espainiako ziklo kros (5); herriko ziklo kros (6); hitzaldi ziklo (4); munduko ziklo kros (7); urteko ziklo (4)

ziklo aldaketa (3); ziklo bakar (4); ziklo bakar bat (4); ziklo bakoitzean (4); ziklo bat abiatuko (4); ziklo bat bera (3); ziklo bat dago (5); ziklo bat itxi (4); ziklo baten amaiera (4); ziklo bateratuko zentral (3); ziklo bateratuko zentralak (3); ziklo berezi (3); ziklo berri (16); ziklo berri bat (6); ziklo berri baten (5); ziklo berria (7); ziklo berriaren (3)

ziklo guztiak (3); ziklo guztietan (5)

ziklo konbinatuko (64); ziklo konbinatuko planta (8); ziklo konbinatuko zentral (10); ziklo konbinatuko zentrala (12); ziklo konbinatuko zentralak (6); ziklo kros (23); ziklo kros txapelketa (4); ziklo kros txapelketan (3); ziklo krosa (31); ziklo krosak (3); ziklo krosaren (5); ziklo krosean (5); ziklo kroseko (7); ziklo kroslari (4); ziklo kroslaria (3); ziklo kroslariak (3)

ziklo osoa (4); ziklo politiko (24); ziklo politiko berri (6); ziklo politiko berria (3); ziklo politiko bikoitzerako (3); ziklo politikoa (6)

antzerki zikloa (5); atzera begirako zikloa (4); azken zikloa (3); bizitzaren zikloa (3); eskainitako zikloa (6); euskal zikloa (4); hasitako zikloa (3); hirugarren zikloa (3); hitzaldi zikloa (9); hitzaldi zikloa antolatu (3); organo zikloa (3); urte bitarteko zikloa (3)

zikloa antolatu (12); zikloa antolatu du (10); zikloa bete (3); zikloa bukatu (6); zikloa egingo (7); zikloa egingo dute (3); zikloa emango dute (3); zikloa eskainiko (7); zikloa eskainiko du (4); zikloa hartuko (5); zikloa hartuko dute (3); zikloa hasi (3); zikloa hasiko da (6); zikloa hilaren (3); zikloa itxi (5); zikloa izan zen (3)

zinema zikloa (9); zinemari buruzko zikloa (6)

musika zikloak (5); urte bitarteko zikloak (4); zinema zikloak (6)

bigarren zikloan (4); hitzaldi zikloan (3)

zikloarekin batera (3

antzinako musika zikloaren (3); izeneko zikloaren barruan (5); kontzertu zikloaren (3); musika zikloaren (6); musika zikloaren barruan (3); organo erromantikoko zikloaren (3); urte bitarteko zikloaren (4); urteko zikloaren (3)

zikloaren amaiera (4); zikloaren ardura (5); zikloaren barruan (44); zikloaren bigarren (3)

merkataritza zikloen (3); negozio zikloen (4); zikloen arabera (3)

bigarren zikloko (6); hirugarren zikloko (10); lehen zikloko (8); zikloko azken (3); zikloko ikasketak (6); zikloko ikasleek (3)

euskarazko ziklorik (4)

hainbat ziklotan (3)


ziklo-kros ik ziklo 12.

ziklograma iz letra multzo berarekin hasten eta bukatzen den hitza.

Berdin hasi eta bukatzen den hitzari ziklograma deritzo.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 26. orr.

Errepikatzen diren letrak zenbat eta gehiago izan, orduan eta beteago ziklograma: ARabiAR, ARImARI, MARImarMARI.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 26. orr.

Letra batzuk gaineratuta sortzen diren horrelako totelgramak ziklogramak ere badira, hiru bider errepikatzen dira silabak edo letra multzoak: kakarazaka, kokoriko, kukurruku, pipirripi, tutulikatu, txitxibiritxi...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 27. orr.


zikloi (orobat ziklon g.er.) 1 iz urakana. ik tifoi.

Katrina urakanak eragindako sarraskia ikusita, aldaketa klimatikoaren eta honek zikloi eta urakanetan duen eraginaren inguruko eztabaida berriro ere puri-purian jarri da nazioartean.  Berria - Harian   2005-09-03

Giza jardueren ondorioz Louisianako kostaldean gertatutako higadurak eta paduren murrizteak zikloi, tifoi eta urakanen kontrako babes natural garrantzitsua desagertzea eragin dute.  Berria - Harian   2005-09-08

Kerry Emmanuel klima gaietan adituak adierazi du 1970. urteaz geroztik %50 indartsuagoak direla Atlantiar Ozeanoan eta Ozeano Pazifikoan sortzen diren zikloiak.  Berria - Harian   2005-09-03

Telma zikloiak eragindako uholdeek eta luiziek gutxienez 6.000 pertsonaren heriotza eragin zuten Leyte uhartean (Filipinak).  Berria - Mundua   2006-02-18

Agintariek atzo jakinarazi zutenez, dagoeneko 36 pertsona hil eta beste 42 desagerrarazi ditu martxoaren 7tik Madagaskarko iparraldea inarrosi duen zikloiak.  Berria - Mundua   2004-03-12

Zerutik erortzen zen ur guztiak Raimundo Silvaren aurpegiaren kontra jo zuen, haizea zikloia zen, maelström, hurakana, segundo gutxiko kontua izan zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 138. orr.

Haizetea izan zen, zikloia.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 56. orr.

Urtero 15 tifoi inguruk eta sei zikloik jo dituzte Filipinetako uharteak.  Berria - Mundua   2004-05-12

Australiako ipar-ekialdeko kostak eta barnealdea gogor astindu zituen atzo Larry zikloi tropikalak.  Berria - Mundua   2006-03-21

2 meteorologian, presio apalen gunea. ik depresio 7.

1841a etorriko zen, Espy zientzilariak abisatuko zuenerako, presio baxuen ardatzaren inguruan, haize beroak, zikloi eremu batean, espiral baten gisara ezkerreko alderuntz goraka aldegiten zuela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 446. orr.


zikloide 1 iz lerro zuzen baten gainean itzulikatzen den zirkunferentziako puntu batek sortzen duen lerroa.

[Antzara edo faisai lumaren muturrak] sortzen du zirkunferentzia, baldin puntu finko baten inguruan biraka ipintzen badugu; eta sor dezake parabola, hiperbola... edo esfera eta oboidea eta zikloidea... forma geometriko erregular eta irregular guztiak sor ditzake.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 283. orr.

Arkimedesen espirala, parabolak, hiperbolak, zikloidea... Bide luzea egina zuen kontu hark Hipokrates Kiosekoak lunulak koadratu zituenetik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 366. orr.

2 (izenondo gisa)

Hasierako kaosetik koherentziazko izpi batzuk heldu zitzaizkionean, plantilla hartu eta kurba zikloide bat marraztu zuen planoaren gainean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 177. orr.


zikloka adlag zikloen arabera.

Zikloka gertatzen da dena.  Berria - Kirola   2004-04-13


ziklokroslari ik ziklo 13.

ziklomotor iz motozikleta pedalduna.

Ziklomotoreak gidatzeko, berriz, gutxieneko adina 16 urtekoa izango da.  Berria - Euskal Herria   2006-03-28

12 urtetik beherakoak bidaiari bezala eramatea motozikletetan edo ziklomotoreetan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Goizeko bederatziak aldera Arrietako Olatxua auzorako bidean zihoan ziklomotor bat bidetik irten zen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

Etxe horren aintzinetik ziklomotor batekin pasatu den norbaitek lehergailu bat bota du polizaren autoaren gainerat.  Herria   2005-05-05


ziklon ik zikloi.

zikloniko izond zikloiarena, zikloiari dagokiona.

Dezagun harpa eoliko bihurtu direla, haizeak, ziklonikoa den arren, bibrarazten duen harpa eolikoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 284. orr.

Igerileku girotua, hidromasaje eta aquaerobic igerilekuak, saunak, Vichy dutxak, dutxa ziklonikoak, izotz iturria, yoga aretoa, gimnasioa, aldagelak eta kafetegia.  Berria - Euskal Herria   2004-10-23


ziklope 1 iz mitologiako gizaki erraldoia, kopetaren erdian begi bakarra duena.

Feaziarrak, lehen, Hiperean bizi ziren, ziklopeengandik hurbil.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 27. orr.

Ziklopeen uhartea basoz beterik dago, ahuntz asko ageri da bazter guztietan, eta inork ez ditu ehizatzen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 50. orr.

Itakako jaunak bere abentura batean ziklopeari begi bakarra itsutu baitzion.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 11. orr.

Itzuliko naiz zuregana, ozeanoak zeharkatuz, ziklopeak menderatuz, eta pretendiente likits horiek banan-banan estrangulatuko ditut.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 33. orr.

Gizakia ez da ez inurri desinteresatua, ez ziklope tratagaitza, "animalia soziala" baizik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 97. orr.

Basajauna unibertsala dela dio; Olentzero, gure Santa Claus; gure ziklopea Tartalo, eta Eusko Gudariak sehaskako kantua dela Austrian.  Berria - Kultura   2004-06-26

Ez da ziklopeen mailua sekula Marteren armadura beti irauteko forjatuaren gainera gupida gutxiagoz jausi, nola baita Pirroren ezpata odoltsua orain Priamoren gainera jausten.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 102. orr.

2 irud/hed

Ezin zitzaion itzuri harri eta argizko ziklope hari.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 292. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Esan gabe doa ziklope-lan haren azken jomuga haitzak bere baitan erantsirik zeukan ehuneko 2 amianto huskeria hura erauztea zela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 95. orr.

Eta kandela-makila handia bere ziklope-eskuaz altxaturik, mendi bat bezain gora, Sanson bera zirudien.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 153. orr.

Hortik dator ziklope-begiaren ideia, bi begien halako baterakuntza ideal bat-edo izango litzatekeena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 39. orr.


ziklopekara izond erraldoia.

Buna-Monowitz-eko fabrika osoa, zortzi kilometro koadro lantoki ziklopekara.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 290. orr.

Muino txapal eta elkor batean, dena haitzalde eta sasi ihar, amildegi koniko ziklopekara bat erroizten zen hondorantz, krater artifizial bat, laurehun metro zabal.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 94. orr.


ziklosporina iz immunosupresore mota, transplateetan arbuioa saihesteko erabiltzen dena.

60ko hamarkadan sortu zituzten botika immunosupresoreak azatriopina eta ziklosporina kasu.  Berria - Gaiak   2004-12-24


ziklostilatu, ziklostila, ziklostilatzen 1 du ad ziklostil izeneko multikopistaz multikopiatu.

Orriak ziklostilatu eta zabaldu ez ezik, norberak idatzi behar izaten zituenekoa.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 31. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Postaz banatzen den Conspiracy Digest hilabetekari ziklostilatuaren arabera, artikulu honen egilea kriogenizaturik dago Rushmore mendiaren barruan kokaturiko base ultrasekretu batean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 180. orr.

Zirkular ziklostilatu bat, normalean, irakurri gabe paperontzira botatzen da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 264. orr.


ziklotimia iz psikosi maniako-depresiboa.

Baina, ikus dezagun: ziklotimiarik?  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 116. orr.


ziklotimiko izond ziklotomiarena, ziklotomiari dagokiona.

-Hasieran ez, normala zirudien, baina nortasun ziklotimiko paranoiko hipotentso samarrekoa suertatu zen azkenean, suminkortasun hipergastrikoak joa gainera une hartan.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 113. orr.


ziklotroi iz partikulen, eskuarki protoien, azeleragailu zirkularra.

1957: CERNeko lehen azeleragailua eraiki zuten, 600 MeV SC ziklotroia.  Berria - Gaiak   2004-09-30


zikloturismo iz turismo mota, bizikleta erabiliz egiten dena.

Zikloturismo Martxa hilaren 27an jokatuko da.  Berria - Kirola   2004-06-05


zikloturista 1 iz zikloturismoa egiten duen pertsona.

Zikloturista bat hilda aurkitu dute Ean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Quebrantahuesos Espainian, Marmotte eta Bordele-Paris Frantzian, horiek dira euskal zikloturistak korritzen dituzten proba ezagunenak.  Berria - Kirola   2004-06-04

Alor bakoitzean lehen postua lortzen duen zikloturistari bidaia, izen-emate gastuak, lotarakoak eta otorduak ordainduko dizkiote.  Berria - Kirola   2004-06-04

Javier Otxoa txirrindulariak Ricardo anaiaren oroimenezko zikloturisten proban hartuko du parte gaur Malagan.  Berria - Kirola   2004-10-10

Banoa Baranda izeneko herriskatik Renedo aldera, eta kamio bazterrean zikloturisten errosarioa, peste egunak penitentzia eginez santifikatzen.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 123. orr.

ESAITek aurten lehenengo aldiz antolatu du Zikloturisten Saria, eta emakumezkoetan eta gizonezkoetan lehen bi sailkatuak Italiara, Dolomitetako Girora joatekoak ziren.  Berria - Kirola   2004-07-22

· Antolatzaileek urteak daramatzate Quebrantahuesos zikloturista probako ibilbide bera duen etapa prestatu nahian.  Berria - Kirola   2004-03-18

• 2 izond zikloturismoarena, zikloturismoari dagokiona.

ESAITek Euskal Jaia antolatu du gaurko La Mongieko helmuga azpiko zelaian (18: 00), eta bihar Tourmaleteko igoera zikloturista.  Berria - Kirola   2004-07-15

Euskal selekzioen aldeko taldeak hainbat lasterketa zikloturistetan garatu den Esait saria antolatu zuen, eta partaideek la Mongieko igoeran izango dute puntuak pilatzeko azken aukera.  Berria - Kirola   2004-07-15


zikoina (106 agerraldi, 18 liburu eta 7 artikulutan; cf amiamoko 8 agerraldi, 3 liburu eta 3 artikulutan) 1 iz amiamokoa (Ciconia sp.). ik amiamoko.

Zelaiak berdetzen ari ziren; zikoinek, herrialde beroetatik bueltan, arku handiak egiten zituzten zeruan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 209. orr.

Zikoinak ere antzematen dio zeruari, lekuz noiz aldatu jakiteko; usapalak, enarak eta kurriloak badakite noiz itzuli.  Elizen arteko biblia   Jr 8,7

Zikoinak airean hegaka hasi ziren, multzoka, lurralde berri baten bila.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 101. orr.

Nik ere begirada altxatu eta, gurutzean zein pinakuluetan pausaturik [...] hamar bat zikoina bistatu nituen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 18. orr.

Gure gainean hegaldatzen ziren zikoinek bazekiten han atzean, han behean, hiriaren Medina zegoela, Fez Zaharra; baina guk hotelaren eraikina bakarrik ikusten genuen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 214. orr.

Bat-batean zikoina bat zutitu zen hondakinen erpinean, habia han zeukalako edo, eta pausotxoak ematen hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 30. orr.

Zikoinek Castejongo zentral termikoen inguruan egin dituzte euren habiak, Nafarroan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

1995. urtean hasitako egitasmoaren barruan, zikoinen habia bat kendu zuten ekologistek astelehenean Zarrakaztelun; 528 bikote daude Nafarroan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Danimarka eta Afrika arteko hegaldi luze horretan aurrera, zikoinak dagoeneko bistatu ditu Baionako katedraleko dorreak.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 83. orr.

Hegoak zikoinaren gisakoak zituzten.  Elizen arteko biblia   Za 5,9

2 (izenondoekin)

Lehen ospitale bat zegoen hemen zikoina gaixotuentzat edo zaurituentzat.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 218. orr.

Zikoina gutxi batzuek ere urtero-urtero egiten dute Danimarka eta Afrika lotzen dituen bidaia nekagarri hori.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 74. orr.

3 (hitz elkartuetan)

San Pedro elizari berehala ohartu natzaio: aterpearen ondoan dago, zikoina bikote batek bere kafirarekin ezkiladorrea koroatzen duela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 129. orr.

Urtero hainbat zikoina habia kentzen edo tokiz aldatzen dituzte Gurelurrekoek, eraikinetan kalteak egiten dituztelako.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Estalaktitek, goitik behera beharrean, aldamenera zeuzkaten puntak, zikoina-moko antzera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 140. orr.

4 zikoina zuri amiamoko mota (Ciconia ciconia)

Amiamoko edo zikoina zuriek egindako habia bat kendu zuten joan den astelehenean Zarrakazteluko udaletxeko teilatutik, herriko etxeko agintariek eskatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Hegazti fidelak dira zikoina zuriak; bizitza osorako aukeratzen dute bikotea.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Azken urteotan gora egin du Nafarroan zikoina zurien kopuruak, eta, ondorioz, gora egin dute hegaztiok eragindako arazoek.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

5 zikoina beltz amiamoko mota (Ciconia nigra).

Zikoina beltza, berriz, migrazioaren garaian besterik ez dugu ikusten gure artean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zikoinak ikusi (4)


zikoitz (87 agerraldi, 51 liburu eta 6 artikulutan) 1 izond dituen ondasunak ez emateko edo ez gastatzeko gehiegizko joera agertzen duena. ik zeken; diruzale; xuhur.

Apaiz zikoitz batek galdetu zigun ea norentzat ari ginen biltzen limosna. Made in Venezuela telesaioetan, euskal abizenak dituzte aberats zikoitzek, andra-gizonik okaztagarrienek.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 141. orr.

Florentek [...] sufritu egiten zuen, Gradelle zikoitzak haren longain mehea aztertu eta kezkati eta fidagaitz begiratzen zionean, jatekorik edo ehun soseko txanponik eskatu nahi ziotela usaindu izan balu bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 73. orr.

Ez dakite zein zaila den bat-batean halako dirutza ateratzea jende zikoitzari.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 168. orr.

Ohoratu Jauna eskuzabal, ez izan zikoitz zeure uztaren lehen fruituak ematen.  Elizen arteko biblia   Si 35,10

Aberatsa baitzen Irisarri, zikoitza bezain.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 112. orr.

Ez, bera ez zen zikoitza, diruak ez zuen hartara bultzatu.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 373. orr.

Harroa zen oso Hinault, eta zikoitza ere bai, taldekidea, laguna zena kaltetzeko beldurrik ez zuena, hori egitea berarentzat onuragarria baldin bazen.  Berria - Kirola   2004-07-02

Gozamenerako ere zikoitza izanen da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 40. orr.

Begira [...] zer egiten duen zikoitz horrek; bera asebete ondoren ere, ezin du eraman bere anaia gosetuek jatea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 311. orr.

Harrera ona egiteko ohitura hain dago sakon erroturik gure herrialdean, ezen zikoitzetan zikoitzena ere ez baita ausartzen bizilege hori urratzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 181. orr.

Zerbitzu mota horrek ez gintuzke zintzoagoak egingo, onurazaleagoak eta zikoitzagoak baizik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 349. orr.

2 irud/hed

Zoriaren patrika zikoitzak ez zuen niretzat bigarren txanponik gordetzen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 195. orr.

Botere publikoek hizkuntza ahulduei laguntza zikoitz eta beldurtia eskaintzen zieten, bake sozialaren mantentzeko doia.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 68. orr.

Berak analizatzen zituen pertsonalki errautsak, pazientzia zikoitzez, elementu preziatuak (eta apika are ez hain preziatuak) oro ateratzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 49. orr.

Bere gelan biltzen zituen papertxo eta luma-muturretara zuzentzen zuen bere begirada zikoitza.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 178. orr.

Harengan beroa eta ulermena aurkitzen baititugu, harekin geurekoikeria zikoitza pentsaezina baita.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 17. orr.

Ene amets txiki eta zikoitza.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 132. orr.

Muturreko egoeratan norbere alderik zikoitzena azaleratzen da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 150. orr.

Plazer istant zikoitz eta minimo hori edozein alutxotan abstraitu ahal izaterainoko hipokrita zela sinetsarazi ote zion bere buruari, kariñoa ukazioaren eta miseriaren babeslekuari ematen zaion beste izena zela sinesten ote zuen?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 182. orr.

Espainiako agintariek modu zikoitzean jakinarazitako datuen arabera eta nazioarteko hedabidetara iritsitako aldarrikapenen arabera, islamiar jatorriko talde baten ardura litzatekeela Madrilen egindako eraso hori.  Berria - Euskal Herria   2004-03-15

Izan ere, lurra zikoitza da lurra zaila da lurra faltsua da lurra zakarra da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 16. orr.

3 (adizlagun gisa)

Mendekuan ez gehiegi berotu, ez eta barkatzerakoan zikoitz portatu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 76. orr.

Norberaren sineste propioek, aburuak edozein izanik, ezagutzen ez genituenenganako apalesle, zikoitz eta itsu moldatzen gintuzten.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 116. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Hemendik aurrera zikoitz-antza joka heure dontzeila-presentziaz; jarri elkarretaratzeoi prezio garestiagoa mintzaldirako agindu soila baino.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

oso zikoitza (3); zikoitza izan (3)


zikoizkeria iz zikoitzaren bizioa; zikoitzari dagokion egintza. ik zekenkeria.

Zikoizkeria bizio bat dela, lukurreria delitu bat dela eta diruarekiko gogo bizia gorrotagarria dela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 79. orr.

Zekenaren gutizia ez da bere parteaz asetzen, zikoizkeriak arima lehortzen dio.  Elizen arteko biblia   Si 14,9

Zikoizkeria, lukurreria eta xuhurkeria bezala, indibidualkeria edo berekoikeria ere nagusi dira egungo gizartean.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 80. orr.

Baina berez ez zen diruzalea, ez zuen dirua bera maite, ez zegoen zikoizkeriaren mende.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 332. orr.

«Lantegietako segurtasun neurrien falta, patronalaren zikoizkeria eta administrazioen pasibotasuna» gaitzetsi zituzten.  Berria - Ekonomia   2004-12-29

Haren zikoizkeria txerazko hitzak nahiz ferekak eskaintzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 373. orr.

Victoriak ezin zuen hori ulertu: sortzaileen zikoizkeria hori, beren obra goresteko joera; "katedral gotiko bat suntsitzea nahiago luketenak beren obraren lerro bat ezabatzea baino", gogoratzen dut esan zuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 72. orr.

Norainoko hutsalkerian, zikoizkerian, doilorkerian eror daitekeen gizakia!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 190. orr.

Gizatalde guztiek zikoizkeriarako edo eskuzabaltasunerako berezko joera dute.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 79. orr.


zikoizki adlag zikoiztasunez.

Gaztetan ez duzu edozein burutazio, asmazio edo imintzio altxor bat bailitzan zikoizki zeuretzat gordetzen ibili beharrik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 71. orr.

Bururik ez buztanik ez zuten solasak zerabiltzan denboran, nik, zikoizki, ene egoerari pentsatzen nuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 182. orr.


zikoiztu, zikoitz/zikoiztu, zikoizten da/du ad zikoitz bihurtu.

Florent zuzenbidea amaitua eta hirian ondo kokatua besterik ez zuen ikusi nahi, eta asmo itsu horrek gogortu eta zikoiztu egin zuen azkenerako, errukigabe bihurtu zen bere buruarentzat zein besteentzat.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 68. orr.

Gero eta nabarmenagoa zen etxeko jaunaren zekentasuna; adats latzean distiratsu agertzen hasi zitzaizkion ile urdinak, zeinek, zekentasunaren lagun leialak izaki, zikoizteari laguntzen baitzioten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 177. orr.

Hartz jaio hintzen ala bazter-herri honetako bizimoduak, galsoroek eta nekazariekiko harremanek bihurtu haute hartz?, horren guztiaren eraginez zikoiztu haiz?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 159. orr.


zikomotrizitate ik psikomotrizitate.

zikoroxta iz

Hirulau (edo bosei) hilabete aurretik begia emana eduki du artzainak artaldean, akatsen bategatik haragitako bereiztua; nere ume denboran artantzu aharikoa, zikoroxta, alondoa eta holakoak izaten ziren endemas arakaitako.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 228. orr.


zikuta iz Cicuta generoko landareetaik ateratzen den pozoia.

Balio dakiguke Sokratesengatik kontatzen duten erantzun goratsuago batek ere: zikuta eman ziotenean, txirula ikasten hasi omen zen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 46. orr.

Sokrates maitea, ez al duk zikuta apur bat niretzat sobratua.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 138. orr.

Sokratesek bezain aise esan zezakeen Tales-ek ere; baina ez zuen modu berean igurtziko zangoa presondegian, zikuta edan aurretik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 16. orr.

Laudanoz, zikutaz eta azido askorbikoz osatutako nahasketa bitxi bat.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 166. orr.


zikutarazi, zikutaraz, zikutarazten du ad zikuta edanarazi.

Gogoratu beharra dago Sokrates bat zikutarazi egin zutela jainko onetsiez bestelako jainkoak sartzeagatik Atenasen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 62. orr.


zila iz zilbor hestea.

Horrela, gaitz genetiko sendaezin batekiko immunea den enbrioiak odol bereko gaixo bati laguntzerik izango luke enbrioi immunearen ziletik ateratako odol zelulak gaixoari txertatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Haren aurpegia nire sabelera heldu zen, zila laztandu eta milikatu zidan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 17. orr.

Nire gizonaren hankek gerria inguratu zidaten bi sugek bezala, haren zakilak zila mailukatzen zidan, gogorra eta beroa zegoen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 94. orr.

Orgasmoa olatu bero eta zukutsuetan ari zitzaidan etortzen, zilean hasten zitzaidan eta nire burmuinetako zokorik ezkutueneraino hedatzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 78. orr.

Atsegin ziztada bat sentitu nuen zilean, guztiz ezustekoa.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 120. orr.

Gure zilari begira bizi gara oraindik.  Berria - Kultura   2004-07-10


zilar 1 iz gai bakuna, metal zuri distiratsua, malgua eta hedakorra, diruak eta bitxiak egiteko oso erabilia (Ag; at. z. 47).

Tartesosera iritsi ziren feniziarrek hainbeste zilar aurkitu zuten han.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 47. orr.

Jaunaren etxera eraman zituen bere aitak eta berak eginiko eskaintzak: zilarra, urrea eta ontziak.  Elizen arteko biblia   1 Erg 15,15

Gatzari ez zaiok harrik egiten, zilarra ere ez duk galtzen, ez al dakik hainbeste?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 55. orr.

Zilarrak, metal gisa, balio bat du beste merkantzia guztiek bezala; eta balio bat du, halaber, beste merkantzien zeinu izan daitekeen aldetik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 74. orr.

Urregileak zilar gainera urrea isurtzen duenean bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 177. orr.

Hirurehun bat kilo zilar utzi nituen, zaku batzuetan gordeta, bahi gisa.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 104. orr.

Nik ehundaka tona zilar emango diet ogasuneko zerbitzariei, errege-gordailura eraman dezaten.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 134. orr.

Ez daukat ez zilarrik, ez urrerik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 922. orr.

Oso zilar gutxi daukate txanpon horiek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 55. orr.

Zilarrak, diru gisa, printzeak batzuetan finka dezakeen baina beste batzuetan finkatu ezin duen balio bat du.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 74. orr.

Lehen gerra punikoa baino lehen, zilarrak kobreak baino 960 bider gehiago balio zuen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 71. orr.

Laster, pertsona gutxiagok izan zuten zilarraren beharra; gauza guztien prezioak gora egin zuen, eta zilarrarenak behera.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 71. orr.

Meategiak zeuden mendiei zilarrezko mendiak esaten zieten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 47. orr.

Idi basati baten adarra, zilarrarekin apaindua.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 23. orr.

Anduingo urak zilarraren distira hartu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 300. orr.

Zilarra bezain zurbil zeuzkan masailak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 131. orr.

Frantziskok urrea baino hobea den jakinduria lortu nahi zuen, zilarra baino baliotsuagoa den zuhurtzia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 187. orr.

Zilarra bezain garbia, eta palmondo gazte baten enborra bezain sendo eta lerdena.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 176. orr.

Orain sakeletan urre eta zilarrezko txanponen hotsa zeukanez, prest zegoen ahal zituen txokolate-barratxo guztiak erosteko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 94. orr.

Hamaiketakoa biltzeko zilarrezko paperarekin inprobisaturiko pilota.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 160. orr.

Zilarrezko ixtekoa zuen diru-zorroa atera eta Belfasteko oparia hitzak irakurri zituen berriz ere.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 145. orr.

Hilkutxa distiratsua zuen, zilarrezko giderrekikoa, eta lorez lepo zegoen apainduta.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 39. orr.

Zilarrezko hamaika sickle eta brontzezko zazpi knut ordaindu zizkion emakumeari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 94. orr.

Pesquerak zilarrezko domina lortu zuen bikotekako boccian, Jose Manuel Rodriguez espainiarrarekin batera.  Berria - Kirola   2004-09-29

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Zergatik ostu diozue nire nagusiari kopa zilarrezkoa, edateko eta etorkizuna iragartzeko erabiltzen duena?  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 123. orr.

Argi-mutil batzuk zeuden, zilarrezkoak, argiaren eraginaz dir-dir egiten zutenak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 155. orr.

Enrike III.ak hamalau mila marko zilarrezko atera zizkion Aaron-i, York-eko judu bati.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 57. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zilar zuriaren antzeko zerbait, egundokoa, atera zen makila magikoaren muturretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 214. orr.

Zilar trinkozko mahai-tresnaren bat, haren inizialez zigilatua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 36. orr.

Izokina, zilar landua iduri, ezkatak metal leunduan gubilez joka eginda dauzkana.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

Nakarezko ahokoa eta zilar landuz apaindutako bi pipa eder.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 331. orr.

Behin ere baino xaloago, zigarro bat eskaini zidan, zilar nikelatuzko tabakontzi trinko batetik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 171. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zilar nitratozko soluzio baten tantatxo batekin ukitu nuen jalkina.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 262. orr.

Zilar bromurozko emultsioa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 274. orr.

Betis ibaiaren iturburuan zeuden zilar-meategietan berrogei mila gizonek egiten zuten lan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 47. orr.

Zilar tanta baten antzekoa zen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 170. orr.

Azkenik berarengana ekarri zuen veneziarra, urre eta zilar piezak erakutsiz, planoekin batera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 109. orr.

Zilar lingote bat zen, aise 300 libera balio zuena.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 135. orr.

Munduan den urre- eta zilar-masa bertan diren salerosgaiekin konparatzen badugu, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 72. orr.

Urre-masa batek pisu bereko zilar-masa batekin bolumenean duen diferentzia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4130. orr.

Hortik atera zuen ezen kopuru jakin bateko zilar-pisuari ur-neurri jakin bat zegokiola.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4130. orr.

Sinetsita nago haien artean txanponen balioa handitu izanaren arrazoi bat, hots, kobrezko txanpona ateratzearena, zilar-eskasia izan zela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 53. orr.

Boggarta zilar-tankerako esfera bihurtuta zegoen berriro.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 198. orr.

Zilar-itxurako eskailera bat jaitsi zen Harryren oinetaraino.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 86. orr.

Poltsatik diru-zorro bat atera zuen, zilar monedaz betea.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 26. orr.

Perlaz aberastutako zilar-soka distiratsuak buelta osoan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 153. orr.

Sofik bizia emanen luke zure zilar-harien pareko ileengatik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 64. orr.

Zilar-kizkur mehe bat atera zitzaion makila magikotik eta lainoa bezala goratu zen bere aurrean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 310. orr.

Beiraren baten ñirñir iheskorrak olatu baten zilar distira argitzen zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 168. orr.

Beste ertzean, zilar-distira txiki batzuk ikusten zituen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 331. orr.

Ñirñirdunak, zilar-oihalezkoak eta urre-oihalezkoak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 117. orr.

Zilar-paperean bildu ditut eta kanpotik berdin-berdinak ematen dute, baina barrukoa diferentea dute hirurek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 222. orr.

4 (elkarketa kopulatiboetan)

Kartagotarrek, urre-zilarren merkataritzan nagusi, berunaren eta eztainuaren merkataritzan ere nagusi izan nahi zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 48. orr.

Arabiarrek aberastasun handiak zituzten [...] eta, gutxi erosten eta asko saltzen zutenez, auzokoen urre-zilarrez jabetzen ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 52. orr.

Lehenengotan lan hauetarako, brontze indartsua eta gogorra bezala, urre-zilarrekin ere saiatu ziren, baina alferrik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 379. orr.

Loraldi handia izan zuen orduan Varanasik eta urre-zilarrak uholdeka etorri zitzaizkion.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 190. orr.

5 irud/hed

Enekoten zilarraren usainera, medikuak agertu ziren berriz ere.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 183. orr.

Ilargiaren dirdirak aspaldi galdua baitzuen bere zilarra, hodei sabel-astun baten atzean ezkutatu zenetik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 216. orr.

Septima bizi zeneko itsas etxean, Mediterraneoaren zerrenda zilarrezkoa hiltzen entzuten zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 45. orr.

Hitza zilarrezkoa bada, isiltasuna urrezkoa da.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 90. orr.

Urrezkoa, zilarrezkoa duzu bihotza!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 380. orr.

Sartu orduko zilarrezko begiak zituen beltzaranari keinu egin nion gertura zedin.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 123. orr.

Ilea zilarrezko azazkalekin harrotzen zuen.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 89. orr.

· Aspaldiko partez, zilarrezko mailako derbi bat jokatuko da gaur, Mendizorrotzan.  Berria - Kirola   2004-01-25

6 (izenondo gisa)

Lorategi erdian iturri bat zegoen, ur gardena, ur zilarra, ur argia zeriona.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 221. orr.

Elbiraren begietako ur uherrak berriro egin ziren ur zilar, ur garden.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 327. orr.

Amesgaizto hark berehala uhertuko zituen ene sinestearen ur zilarrak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 382. orr.

Errapeak goseti murtxatzen zizkieten suge zilar sotilak tegietan sartzean ardi gaixoak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 158. orr.

Ezpata zilarraren pare.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 178. orr.

Nork zekien goizetan, begiak zilar eta idor ohetik ateratzean, egunak zer ekarriko zion?  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 143. orr.

Atorra bila aritu zen pixka batez, eta azkenik, txanpon zilar batzuekin batera, ohepean aurkitu.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 237. orr.

Orain zilar eta hits zuen ilea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 32. orr.

Zerrautsaren hori marroixka, belazearen berdea, zuhaitzetako osto horikailduak, erreka zilarra...  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 88. orr.

7 olinpiar joko edo kidekoetako zilarreko domina.

11 domina lortu dituzte guztira (bost urre, bost zilar eta brontze bat), orain lau urte Sydneyn lortutakoak baino bat gutxiago.  Berria - Kirola   2004-09-28

Sidneyn pisu jaurtiketan zilarra lortu zuen, eta diskoarekin laugarren sailkatu zen.  Berria - Kirola   2004-09-16

Azken unean, ordea, onenak helmugaratu ziren, eta onenek eskuratu zituzten lehen hiru postuak: Vinokourovek brontzea, Richek zilarra eta Rogersek urrea.  Berria - Kirola   2004-09-30

Eneko Llanos gasteiztarrak zilarra irabazi du Europako Txapelketan.  Berria - Kirola   2004-04-20

Arantxa Ramosek bigarren urrea irabazi du, eta Ivan Agirrek zilarra eskuratu du.  Berria - Kirola   2006-03-04

Igerilari donostiarrak zilarra jantzi zuen S4 mailako 200 metrokoan.  Berria - Kirola   2004-09-22

Hospentzat izan zen zilarra, eta Marlies Schild haren herrikidearentzat brontzea.  Berria - Kirola   2004-09-28

Mendiak ezin izan zuen Ruth Beitia aurkari eta laguna gainditu eta zilarrarekin konformatu behar izan zuen.  Berria - Kirola   2006-02-28

8 ontza zilar metal preziatuen pisu banakoa 13,103 gramo zilarren baliokidea.

Hala, 1980tik lortutako mailarik handiena iritsi zuen, 618,90 dolar; eta ontza zilarrak, 1983az geroztik lortutakorik handiena, 13,70 dolar, alegia.  Berria - Harian   2006-04-19

9 ontzako zilar diru zaharra, zilarrezkoa.

Txanpon bakar bat ematen didanari, ehun ontzako zilar emango dizkiot.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 604. orr.

10 zilar kolore iz zilarraren kolorea.

Une berean, zintzilikario berdeak gorrimin bihurtu ziren eta zilar-kolorea urre-kolore; Senar-emazte adindu batzuk ikusi nituen zilar kolorez jantzitako neskato elbarri bati beso banatatik heltzen ziotela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 276. orr.

Orduan, zilar-kolore argiko esfera bat ikusi zuten airean zintzilika.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 115. orr.

Beste ertzean zuhaitzen artetik hauteman daitekeen zilar kolore arineko aldatsari erreparatu dio.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 12. orr.

Lore sortek itzal egiten zieten batzuek besteei, odol zetaken pare, eta eztiro zurbiltzen ziren, zilar kolore gris leun-leunez margoturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 44. orr.

· Bosgarren diskoak (Oihuka) gris-zilar kolorea hartu du, beste izenburu baten beharrik gabe.  Berria - Kultura   2004-03-10

10a zilar koloreko (orobat zilarkoloreko g.er.) izlag

Bere ahots keak urratuarekin eta ñirñirka ari zitzaion zilar koloreko soinekoarekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 121. orr.

Iraila urre koloreko egunekin eta zilar koloreko gauekin iritsi zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 328. orr.

Gorriak, berdeak, beltzak, zuriak; eta pare bat, takoidunak, zilar kolorekoak.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 25. orr.

Txirla-katilu zilar-kolorekotik irteten zen lurrina lanpararen pantailaren erlantz arrosaren inguruan kiribiltzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 304. orr.

· Pianoa zegoen gelako alfonbra lodia eta biguna zen; zilar distiratsu koloreko arrosez apaindurik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 147. orr.

11 zilar-kolore izond

Urki zilar kolore bat hor, azalean eguzkiaren argia islatuz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 228. orr.

Haratxeago aldendu nintzen lau hankan, eta berriz zapatatxo zilar-kolorea topatu nuen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 166. orr.

Zatapatxo zilar-koloreari esker orientatzen nintzen, faro bat zen nire gaztetako nahasmenduan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 166. orr.

Ortzadar amuarraina zegoen gehienbat, amuarrain arruntak eta Dolly Varden motako batzuk mendi handietako erreka batzuetan, eta zilar-koloreak Blue Lake eta Rimrock Lake aintziretan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 104. orr.

Ilargiaren argitan zilar-kolorea zuen ilea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 44. orr.

12 zilar paper (orobat zilarpaper g.er.) aluminiozko xafla mehe-mehea.

Zilar-paperean bildu ditut eta kanpotik berdin-berdinak ematen dute.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 222. orr.

Gu hobeak ginen gure zilarpaperean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 160. orr.

Pospolo kaxa batean sartu dut, zilar paperez estali, eta, akaberan, uretan pausatu dut, nire ontziaren uharan.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 58. orr.

Bekokian, ile artean kartoizko izar handi bana jarri zuten, txokolatearen zilar paperez egonarri handiz bilduak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 204. orr.

Koloretako bonbillatxoak, goroldioa, ibaia zahor edo elgorriaga txokolateko zilar paperezkoa, igeltsuzko etxetxoak, artzainena ardiekin, sehaskan Jesus, eta Maria eta Jose, eta idia, eta astoa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 256. orr.

13 zilarrezko eztei pl ezkontza egunetik hogeita bost urte betetzen diren eguna.

Bakardadean bigarren haurdunaldi bat ospatu, zilarrezko ezteiak ospatzen dituenak bezala.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 99. orr.

Ez zen denbora luzea zilarrezko ezteiak ospatu zituela eta senarrarekiko intimitatea berritu zuela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 229. orr.

Javier Cameno batez ere Koru Astearekin dago arduratuta, bi urte barru zilarrezko ezteiak bete behar zituelako.  Berria - Kultura   2004-12-01

Zilarrezko ezteiak behar bezala ospatzeko, talde txuri-urdinak omenaldia egingo die gaur lehen Liga hori irabazi zutenei.  Berria - Kirola   2006-04-26

Geure eguneroko bizitzako gertakari kimikoak elkarri kontatuz ospatuko ditugu Kimikarekiko geure zilarrezko ezteiak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 264. orr.

Zilarrezko ezteien ordez, dibortzioa.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

berrogei tonelada zilar (3); duro zilar (3); hamar kilo zilar (4); kilo zilar (24); kilo zilar utzi (3); mila kilo zilar (9); tonelada zilar (8); urre eta zilar (25); zapatatxo zilar (4); zazpiehun kilo zilar (3); zenbat zilar (5)

zilar asko (3); zilar bat (11); zilar distira (4); zilar edo urrerik (3); zilar eman (5); zilar emango (6); zilar eta brontze (6); zilar eta urre (12); zilar eta urreak (4); zilar eta urrezko (5); zilar gehiago (3); zilar guztia (4); zilar itxurako (10); zilar kantitate (3); zilar kolore (6); zilar kolorea (4); zilar koloreko (49); zilar koloreko ilea (4); zilar kolorekoa (5); zilar kolorez (4); zilar masa (3); zilar paperez (4)

zilarrezkoek zenbat zilar (3)

lurralde zilarra (5); salomon erregeak zilarra (3); urre eta zilarra (3); urrea eta zilarra (34)

zilarra baino (5); zilarra bezain (7); zilarra bezala (3); zilarra edo brontzea (3); zilarra ekartzen (3); zilarra eta brontzea (5); zilarra eta urrea (13); zilarra irabazi (7); zilarra irabazi zuen (4); zilarra lortu (4)

urre zilarrak (9); urreak eta zilarrak (4)

zilarrarekin konformatu behar (6)

urrearen eta zilarraren (4); zilarraren erdia (3)

urrez eta zilarrez (13); zilarrez estaliriko (5); zilarrez estaliriko zurezko (3)

urre eta zilarrezko (13); urrezko eta zilarrezko (26)

zilarrezko adarra (4); zilarrezko azpil (3); zilarrezko bat (6); zilarrezko baxera (4); zilarrezko berrogei (5); zilarrezko berrogei oin (4); zilarrezko berrogeita hamar (4); zilarrezko bi (14); zilarrezko bost (5); zilarrezko domina (30); zilarrezko domina irabazi (6); zilarrezko domina lortu (6)

zilarrezko eraztun (9); zilarrezko eraztun bat (3); zilarrezko erretilu (8); zilarrezko erretilu batean (3); zilarrezko eta brontzezko (12); zilarrezko eta urrezko (7); zilarrezko euskadi saria (4); zilarrezko ezpata (4); zilarrezko ezteiak (7); zilarrezko fipa (3); zilarrezko gehitu saria (3); zilarrezko gurutze (5); zilarrezko hamar txanpon (3); zilarrezko hartza (4); zilarrezko hirurehun txanpon (3); zilarrezko hogeita hamar (5)

zilarrezko izarra (3); zilarrezko koilara (3); zilarrezko kopa (4); zilarrezko kutxa (3); zilarrezko laurehun txanpon (3); zilarrezko mahai (4); zilarrezko mailako (3); zilarrezko mailan (8); zilarrezko medaila (4); zilarrezko melies (4); zilarrezko mila txanpon (4)

zilarrezko ontzi (7); zilarrezko ontziak (8); zilarrezko paper (4); zilarrezko paperean (4); zilarrezko plaka (3); zilarrezko q (4); zilarrezko saria (7); zilarrezko tutua (4); zilarrezko txanpon (18); zilarrezko txanpon bana (3); zilarrezko txanpon bat (3); zilarrezko txanpona (5); zilarrezko txanponak (4)

hitza zilarrezkoa bada (3)

eta ziriak zilarrezkoak (4); zilarrezkoak bailiran (3); zilarrezkoak ziren (6); zilarrezkoak ziruditen (3)

urre eta zilarrezkoek (3); zilarrezkoek zenbat zilar (3)


zilarbizi 1 iz gai bakuna, metal zilarkara, ohiko tenperaturan isurkari dena (Hg; at. z. 80). ik merkurio.

Izan ere, Rudolf II.a berunetik, zilarbizitik edo burdinatik urrea egitearekin obsesionaturik zegoen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 49. orr.

Zilarbizia tantatxotan sublimatzea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 61. orr.

Minioak, zilarbizia kendu zaiolako, bere propietate naturalak galdu dituenean, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3470. orr.

Zilarbizia balitz bezala, eskuetatik ihesi joaten da, arin eta samur.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 292. orr.

Zilarbizirik gabeko beira batek bidea itxiko balit, buruz buru joko nuke, gelan sartu eta burua beira kontra hausten duen txoriak bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 332. orr.

Hogei kanoi, zilarbizia baino distiratsuagoak hogeiak, heriotza-emaile gotorrak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 131. orr.

Kateatxo bat kendu du lepotik, brontzezko gurutze bat zeukana, [...] Hendrikek istileko zilarbizitara bota du gurutzea, eta azalean igeri geratu da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 141. orr.

Argi trebes eta mugikor bat zuen begietan, zilarbiziarena berarena bezalakoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 142. orr.

Eduardo Gerra burusoila, Zilarbizi ezizenez ezagunagoa, ilargi zuritan haren buruak zilarbiziak bezala egiten baitzuen distira.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 242. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez zuen aurkitu, egun Fort Providence eraikirik dagoeneko dunetan, hondarretan barrena isurtzen ziren zilarbizi-tanta barreiatu batzuk besterik. Lurretik ateratzen denean, burdinezko erreminten kolpez zilarbizi-malko ugariak ateratzen zaizkio.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 140. orr.

Asentamendua antzinako zilarbizi meategi baten gainean zegoen.  Berria - Gaiak   2004-05-06


zilargin 1 iz zilarra lantzen duen pertsona.

Zurezko idoloa metalez jantzia egin zuen zilarginak, eta Mikaren etxean ezarri zuten.  Elizen arteko biblia   Epa 17,4

Kendu zilarrari hondakinak eta ontzia egingo du zilarginak.  Elizen arteko biblia   EsZ 25,4

Zizelkatu bi harrietan Israelgo leinuen izenak, zilarginak zigiluak zizelkatzen dituen eran.  Elizen arteko biblia   Ir 28,11

"Idoloak artisauek eta zilarginek landuak dira.  Elizen arteko biblia   JrGt 1,45

Entzun ezazu gai honen azalpena: Ma-kiyyôt zizelaturiko saretxo batzuk dira, zilotxo mehez beteak, zilarginen lanen irudikoak.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 34. orr.

Eta ez al zetorkigun bizitza, egina eta erabakia bezala [...] halako moldez, non zurginaren semea zurgin izanen baitzen ezinbertzean, zilarginarena zilargin, eta zapataginarena zapatagin?  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 119. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Mende bat zeraman ia Amsterdamen, Portugaleko Aveirotik etorria, sorterrian Matias de Castro izenaz gainera, zilargin lantegi txiki bat utzi ondoren.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 96. orr.

Harribitxiak zituen zigiluen erara zizelkatuak, urrezko begietan sartuak, -benetako zilargin-lana -.  Elizen arteko biblia   Si 45,11


zilargintza iz zilarra lantzeko antzea eta lanbidea.

Urre eta zilargintzatik egin dut ene bizia.  Herria   2005-07-14


zilarkara 1 izond zilarraren itxura duena.

Kate zilarkara batek uztaitzen zion eskuineko txorkatila.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 233. orr.

Bizkor igarotzen ziren bidaiarien albotik aihenak, urki meheak eta makal zilarkarak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 423. orr.

Ibaian arrain ugari egoten da: zarboak, tenkak, lutxo jatunak, karpa zilarkarak, perka hegalgorriak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Atera zen eguzkia, ireki ziren hodei zilarkarak eta lanbro distiratsua pausatu zen elurraren gainean.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 22. orr.

Milaka kiloka botatzen den harritza alferrari atxikiriko metal zilarkara noblezko bi kiloen xarma.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 112. orr.

Astra bat, 7,62 mm, zazpi tiro, ipurdi zilarkara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 368. orr.

Mahai gainetik bere poltsa hartu [...] zabaldu eta txanpon zilarkara bat atera zuen hatz luzeen artean.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 57. orr.

Urdin zilarkara zen Yvan, ahoa luzea eta aldi berean azkarra eta fina zuen, eta muturra tinkoa, sendoa eta dotorea.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 103. orr.

Azala zuri zilarkara zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 260. orr.

Jaka gurutzatu gris zilarkara bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 144. orr.

Berdea zen itsasoa ordurako, nahiz eta eguzkiak zilarkara bihurtu zeruarekin topo egiten zuen aldean.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 134. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hurbileko adar batean, Mamaguênaren aurrez aurre, ara urdin txiki buru-zilarkara bikain batek goxo-goxo begiratzen zion Mamaguênari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 517. orr.


zilarkaradun izond zilarkarakoa.

Nire lagunak hiru ordu lehenago niri erakutsitako pistola ipurdi zilarkaradunak ikusmiran zuen morroi zurbildua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.

Hortxe geratzen zen hura niri udaberri-loreak erostera, udaberri-loretxo horiak, sorta batean pila-pila eginda eta hosto-azpi zilarkaradunez inguratuta, txukun-txukun, berri eta samur.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 255. orr.


zilarkoloreko ik zilar 10a.

zilarpaper ik zilar 12.

zilarreria iz zilarrezko gauzakien multzoa, eskuarki zilarrezko baxera.

Nire zilarreria ipini nuen mantel batean.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 62. orr.

Goizeko seiak aldean, zerbait ezaguturik, egin diote etxe-miatzea, eta bigarren bisita batean ere kokaina, zilarreria, paper faltsu eta holakoak haxeman dizkiote.  Herria   2001-02-08

Mahaia prestatzen ari zen afarirako eta gurasoen arreoko zilarreriaren piezei banan-banan distira ateratzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 13. orr.

Orain badut nire zamau zuria, eta kristaleria, eta zilarreria, baina izokinak eta orkatz solomo-zerrak beranduegi iritsi dira.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 18. orr.

Mahaiaren gainean ontzi bat iratze landare batekin, zilarreria bere kaxan sartuta eta disko-jogailu bat.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 15. orr.

Zilarreriaren tiradera zabaldu eta barruko gauzak miatu zituen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 124. orr.

Iluntzero, Cruger jauna Wilmarth andereñoa baino lehenago iristen zen jangelara eta ezkor samar begiratzen zien zilarreriari eta kandelen sugarrari, harik eta andereñoa agertzen zen arte.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 199. orr.


zilarreztatu, zilarrezta, zilarreztatzen 1 du ad zilarrezko geruza batez estali.

Mara-mara ari zen argia itsasgaina zilarreztatuz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 127. orr.

Hudson ibaia ikusten zen, arrastiriak zilarreztaturik, bai eta Manhattango etxeek eratzen zuten itsas-labar zuria ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 509. orr.

Kasete aparatuaren ondoan Arantzazuko Ama Birjinaren irudia, zilarreztaturiko domina biribil bat.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 78. orr.

Maiatzak esmalteztatu, urreztatu eta zilarreztatutako kaleetan zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 529. orr.

2 irud/hed

Bizkarra zilarreztatzen hasitako gorila erraldoi batek burua jaso du.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 113. orr.

Egunaren argia moteltzen joan ahala distira gehixeagoz zilarreztatu zituen olatu zakarrak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 67. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Soingaineko urdin bat zeraman, botoi zilarreztatuak zituena. Ilea apur bat lehortu zuenean, errebolber zilarreztatua trapu batekin igurtzitzen hasi zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 69. orr.

Ertz zilarreztatuak zituen maleta beltz gainindartua.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 12. orr.

Bere zorro zilarreztatutik agenda bat atera zuen, gainetik irakurri eta oharrak hartu zituen arkatz zilarreztatu batez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 320. orr.

Kamara frigorifiko zilarreztatu eta aseptikoak han eta hemen, haragi fresko eta hilberria ezkutatuz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 149. orr.

Urre zilarreztatua balitz bezala.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 38. orr.

Txanpona ahulagotuz joan zen, eta Galianoren garaian kobre zilarreztatua besterik ez zen ikusten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 84. orr.

Koilara txiki zilarreztatuak, beluseko kutxatilatik oraino atera gabeak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 83. orr.

Burdinbidearen makal zilarreztatuetako txantxangorrien auhenak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 410. orr.

Zeru zilarreztatu ilunaren azpian ibairantz zihoazen, kale arrean harrotua zen haize hareatsuari aurre eginez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 146. orr.

4 (hitz elkarttuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Dragoi bat ikusi zuen, ezkatez estalia eta guztiz harrigarria, agerian suzko mingaina, urrezko jauregi lur-zilarreztatu baten aurrean zaindari.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ertz zilarreztatuak zituen (3)


zilarreztatudun izlag zilarreztaturiko.

Aiztoek eta sardexkek pantaila gorri eta zilarreztatudun sei kandelaren argitan apalik dir-dir egiten zuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 150. orr.


zilartsu izond zilarraren distira duena.

Argi zilartsu bat sartzen zen hondoko leiho txikitik, itsasoko gau-ardora zilartsuaren distiraz baitzeuden bertako kristalak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 206. orr.

Orain erreka zilartsu bat dago Mari Mistela galdu zen lekuan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 240. orr.

Zaparrada urdin zilartsu baten azpian.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 125. orr.

Ilargiaren errainu zilartsuak ardora zirudien itsasgainean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 100. orr.

Ikusmirari bizkarra eman eta lantza itxurako landare berde zilartsuen bidean gora abiatu ziren, besotik helduta.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 72. orr.

Alkohol gehiegiak eragindako dirdai zilartsua dute haren begi estrabikoek.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 98. orr.

Neskaren azaleko zurbiltasun zilartsua ez zen arroz-hautsez estaliriko masailetako muxika-biloxkarena.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 14. orr.

Terraza batean gaude, itsasoa etxe artean ikusten dugula, zilartsu ilargipean.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 52. orr.


zilartu, zilar(tu), zilartzen da/du ad zilarraren distira hartu edo eman.

Egunsentiko argi berriak guztiz zilartuta zeukan itsasgaina eta haize batere zakarkeriarik gabeak etengabeko distira jolasti baten irriñoa eragiten zion urari.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 118. orr.

Biek maite zuten Iraila erleen koroa duelako, zeruaren urdina zilartu egiten delako eta, nahiz Ortezen nahiz Outeiro de Reien, Irailean, gureizak mahastietan entzuten direlako.  Berria - Kultura   2004-09-23

Izerdiak zilartuak zituen mazelak eta kopeta.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 313. orr.

Izerdiaren distiraz zilarturik zeukan bular aldea.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 36. orr.


zilarzuri iz adkor zilarra. ik urregorri.

Ezin sinetsi zuen munduan bazenik hiririk urregorrizko kupuladun elizak eta zilarzurizko teilatudun jauregiak zituenik. Eta ez edozein hiri, zegoen tokitik nabariak baitziren elizetako kupula urregorrizkoak, jauregietako teilatu zilarzurizkoak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 126. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zilarzurizko teilatudun jauregiak (3)


zilatu ik zulatu.

zilatzaile ik zulatzaile.

zilbiar izond Efeseko Zilbiakoa, Zilbiari dagokiona.

Esaten da efesotarren lur zilbiarretan aurkitu zela lehenengo.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3450. orr.


zilbor iz 1 ugaztunen sabelaren erdialdeko orbain biribila, zulo edo irtengune txiki bat eratzen duena, jaio arte amari lotzen dion hestea ebakitzean sortua. ik zila.

Ellak oihal zerrenda batez bildu zuen estu-estu haurraren zilborra.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 134. orr.

Errebolberra esku artean zeukan eta jostari erabiltzen zuen, kargatu eta Patakiren kokotsetik zilborreraino eramanez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 162. orr.

Zure zilborrak kikara biribil bat dirudi, sekula edari beharrik ez baitu; zure sabelak gari-multzo bat dirudi, liliz inguratua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 193. orr.

Zilborrean egiten zion muin irekitako lore bat ematen zuela esanez.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 109. orr.

Jauzikaldi existentzialista haiek, nor bere zilborrarentzat dantzaka, nor bere imintzioak eraginka, nor bere hankak bihurrika.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 134. orr.

Ahoa jaitsi zuen titietatik zilborrera eta zilborretik hor behera azkenerako, eta orduan galdu nuen kontrola eta burua estutu nion nire izterren artean.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 85. orr.

Ohartu orduko Idoiak odoletan dauka zilborra, eta azkazala odol lehorrez zikindurik.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 40. orr.

Maite zuen kontatuko zion musuen bitartez eta astiro-astiro laztanduko zuen, zilborrean putz eginez.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 52. orr.

Izara zilborreraino jaitsi zion eta Mentxuren bular artean pausatu zuen burua Fonsecak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 91. orr.

Gordeta duen labana atera eta zilborretik sartu dio Ferraguti.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 127. orr.

Minutu bat eman du horrela, zilborrari begira, norabide hartan putz egiten; ik beherago 4.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 31. orr.

Zilborra da gorputzaren erdigune naturala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1490. orr.

Gizakia jarriz gero ahoz gora, besoak eta hankak ondo luzatuta, eta konpasaren erdia zilborraren gainean jarriz zirkunferentzia egingo bagenu, lerro horrek eskuetako eta oinetako hatzak ukituko lituzke.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1490. orr.

Jauzikaldi existentzialista haiek, nor bere zilborrarentzat dantzaka, nor bere imintzioak eraginka, nor bere hankak bihurrika.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 134. orr.

Gizakiok dena gure zilborraren biran dabilela uste dugunez, maitasunez hiltzen direla sinetsi nahi dugu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 147. orr.

Zilbor inguruko ileak ardiaren sabelekoak baino leunagoak ziren.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 103. orr.

Gizakia jarriz gero ahoz gora, besoak eta hankak ondo luzatuta, eta konpasaren erdia zilborraren gainean jarriz zirkunferentzia egingo bagenu, lerro horrek eskuetako eta oinetako hatzak ukituko lituzke.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1490. orr.

2 irud/hed

Jaun-andreok, nire hitzen zintzotasuna da, elkar ezagutzen dugunetik, zuekin izan dudan zilbor-lotura bakarra.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 294. orr.

3 adkor erdigunea.

Toki konkretu bezala, Afrika («ama kontinentea, munduaren zilborra», Zumetak dioen bezala).  Berria - Kultura   2006-04-29

Askotan, gainera, pentsatzen genuen munduaren zilborra ginela.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 63. orr.

Munduaren zilborrean dagoela munduaren ardatza ere, hor Konstiko plazan, hori ziok testuak.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 92. orr.

Munduaren zilbortzat zuten gehienek nork bere burua, eta gizadiaren historiako monumentu garrantzitsu eta funtsezkotzat nork bere lana.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 14. orr.

Donostiaren indargune sekretuan; azar objektiboaren erdigune geometrikoan; onfalosean, Lurraren zilborrean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 230. orr.

Egia da familia babesleku bat zela enetzat baina ez bakardade leku bat edo zilborrean mugitzeko espazio bat.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 133. orr.

Zilbor politikoa, non?  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

4 zilbor heste (orobat zilborreste) karena eta umekia lotzen dituen heste modukoa, jaiotzean ebakitzen dena.

Umeak umetokian ezin du zilbor-hesterik gabe bizi eta jaiotakoan, berriz, zilbor-hestea eten behar zaio itoko ez bada.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 170. orr.

Jaio zinen egunean, ez zizuten zilborrestea ebaki, ez zintuzten uretan garbitu.  Elizen arteko biblia   Ez 16,4

Esnatu zenean, bakarrik bere ziegan, zilbor-hestetik tira eginda, bere wawa (haurra) bereganatu zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 64. orr.

Erditu berria zen ama kartzelan, eta borreroak zilbor-hestea aprobetxatu zuen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 76. orr.

Hari bidez datorkio bizia, haur jaio berriari zilbor-hestetik nola.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 66. orr.

Zilbor-hestea bezain beharrezkoa den kautxuzko hodi batek lotzen nau hegazkinera.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 35. orr.

Gauza jakina da zilbor-hesteko odolean zelula amak daudela.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Zilbor-hestea ama-zelula hematopoietikoen (odol-zelulen) sorburuetako bat da.  Berria - Gaiak   2006-03-14

Umea jaiotzen denean haren zilbor-hesteko odoletik zelulak hartu, izoztu eta gorde.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Zilbor-hesteko odoleko zelulak ere bizkarrezur muineko transplanteetarako egokiak zirela ikusi zenean, zilbor hesteetatik erauzitako zelulak ere erregistro horretan sartzea erabaki zen.  Berria - Gaiak   2006-03-07

150.000-200.000 zilbor-heste egongo dira gaur egun, premian aurkitzen direnen pertsonentzako prest.  Berria - Gaiak   2006-03-07

Herrialde guztietan daude egun zilbor-hesteko zelulak gordetzen dituzten bankuak.  Berria - Gaiak   2006-03-07

5 irud/hed

Gure arteko zilbor hestea haginkada batez utzi zuten odol husten.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 178. orr.

Fabrika zaharra, Torinoren zilbor-heste.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 25. orr.

Azoka-leku erraldoia fabrika zaharra izango da beti torinotarrentzat, hiriaren eta Agnellitarren arteko zilbor-heste eten ezina.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 28. orr.

Senideek «preso politikoen eta euskal gizartearen arteko zilbor-hestea izaten» jarraituko dutela adierazi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

[Irudimenaren] altzoan soilik existitzen den denboran eta espazioan du arnasa hartzen literatur ospakizunak, etenik gabeko zilborreste batez korapilaturik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 15. orr.

Ordenagailu honek edukiko du loturik, gau eta egun, zilbor hesteak bezala, datu-banku zentralarekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 40. orr.

Hori izan zen, etengabeko gutun gurutzatzea, Bilborekin lotuta eduki zion zilbor hestea.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 251. orr.

Zilbor heste minimo eta lauso bat mantentzeko era da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 150. orr.

Zilbor-heste hari gabeak lotuta bizi gara gaur, Patri.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 48. orr.

6 zilbor zulo (orobat zilborzulo)

Idoiak sabela laztandu du, zilbor zuloa urduritasunez arakatuz, telebistako irudiei begira.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 40. orr.

7 zilborrari begira

Monopolioan ohituta, aldaketen premiarik nozitu gabe, eroso zilborrari begira. Geure zilborrari begira («munduaren zentroa bagina») bizi garen euskaldunoi geronen buruaz barre eginaraztea izan da Gallegoren xedea.  Berria - Kirola   2004-03-04

· Telebista gero eta «itxiagoa da, bere zilborrari so, filma ez bada ingelesa edo estatubatuarra, ez du nehork nahi.  Berria - Kultura   2006-01-19

8 nork bere zinborrari begiratu bere bururari begiratu.

Nork bere zilborrari begiratu ordez Belgikako eskualdeek indarrak batu beharko lituzkete.  Berria - Mundua   2004-12-04

Nork egingo du Europa osoari begirako kanpaina, bere zilborretik begiratu gabe?  Berria - Mundua   2004-06-06

· Bakoitzak bere zilborra begiratzen duenez, inork ez du erdian kokatu gura.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

Guk geure zilborra besterik ez omen dugu begiratzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 276. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zilbor heste (9); zilbor hestea (15); zilbor hesteak (4); zilbor hesteetatik (3); zilbor hesteko (22); zilbor hesteko odoleko (3); zilbor hesteko zelulak (4); zilbor hesteko zelulen (3); zilbor hestetik (5)

munduaren zilborra (3)

zilborrari begira (3)

pirtzina zilborrean (3)


zilborkeria iz zilborrari begiratzea.

Bera, humanista, gogoa desberdintasunei zabalik zeukan gizona, horra bete-betean harrapatua etnozentrismozko, mendebalde-zilborkeriazko... eta auskalo zer besteko delituan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 190. orr.


zilborreste ik zilbor 4.

zilborrondo iz zilborraren ingurua.

Lagunik potoloena jarriko zen bizkar emanda arbolaren kontra, bi eskutxokoak lotu zilborrondoan, hatzak elkarri sardean gurutzatuz, eta lagunetan arinenak edo trebeenak han ipiniko zion aurrenako hanka, astogainera igotzeko bezala, eta beste hanka bizkar gainean paratuz, han dabil katazka behetineko adaburuan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 218. orr.


zilborzulo ik zilbor 6.

zilbot (orobat zilbote) iz tripa, sabela.

Pisurako bidean, autoan, arnasketa bakoitzaz gerriko gainetik zilboteko gantz guztiek dar-dar egiten zioten bitartean, hotzikara bortitz batek astindu zidan gorputz osoa esku izerditsu bat berna gainean ipini zidanean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 134. orr.

Gurdizaina ahoz gora lo egoten da zama gainean, zilbotea agerian duela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 196. orr.


zilegi 1 izond legeak, arrazoiak edo moralak eragozten edo galarazten ez duena; legearen araberakoa, bidezkoa dena. ik zilegizko.

Berak aitortua zuen ez zituela beti bide zilegiak erabili.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 205. orr.

Eskritura Santuen Bertsio Zilegian.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 61. orr.

Gobernu zilegi bat sortuko zen.  Berria - Harian   2005-01-29

Etorkizun politikoari, instituzioei eragiten dieten gaiez herritarren ordezkari zilegiek erabaki dezakete soilik.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

ETA «lehen aldiz mintzaide zilegi» gisa hartu zuen Espainiako Gobernuak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-26

Horra talaia zilegi bat literatura aztertzeko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 283. orr.

Aukera hori «bide zilegi» bakarra dela eman zuten aditzera.  Berria - Mundua   2004-10-27

Gure erregearen alaba, Blanca, esposatu zian Juan Aragoikoarekin 1420an eta haien semea, Karlos, 1421ean sortua, ondoko zilegia zian.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 187. orr.

Guk altxamendu zilegia egin genuen, beharrezkoa, erabat justiziazkoa.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 87. orr.

SEPI edo bestelako erakunde publikoen bidez konpainiak jarduera zibilak berriz bildu behar baditu, Estatuko laguntzak egongo ote diren arriskuari buruz susmo zilegiak ditugu.  Berria - Ekonomia   2004-11-19

Helburu zilegiak zalantzan jartzeko muturreraino eramaten dituela abertzale zintzo asko eta asko.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 53. orr.

Baliabide biziak eta itsas bizia kaltetzen, laketerako aukerak murrizten edo itsasoaren beste erabilera zilegi batzuk oztopatzen dituzten substantziez.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 111. orr.

Estrategia politiko zilegia, ezta?  Berria - Euskal Herria   2004-09-05

Lurraldetasun printzipioa, indarraren monopolioaren kontrola eta ordezkaritzan oinarritutako botere politiko zilegia ziren estatu-nazio modernoa itxuratzen zutenak.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 77. orr.

Elkarrizketaren bukaerak modu zilegian adierazten du nire ustez garai hartako aldaketarik handienetakoa, hots, poetak, iraultza hari esker, harrotu, jainkotu egin zirela, behin ere ez bezalako garrantzia hartu zutela gizarteko botere-sarean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 154. orr.

Haatik soil-soilik men egin nion [...] ahaide agurgarri bati neure begikotasuna agertzeko plazer arras natural eta arras zilegiari.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 122. orr.

2 (predikatu gisa)

Ezin liteke herri bat hiriburua balitz bezala ibili: herri bat populazioa galtzen ari bada, zilegi dauka adinaz-eta irizpide bereziak erabiltzea.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Horretara gonbidatzen duen idazle eta testu baten kasuan zilegi iruditu zaidana.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 15. orr.

Gramatika batek osagai-egitura berreraikitzea zilegi egiten duten erregelen hurrenkera bat dauka.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 144. orr.

Zin faltsua egitera behartu duzue, berarentzat hain zentzugabea den itun horrekin, eta zilegi bihurtzen dituzue zina hautsiz egin ditzakeen krimen guztiak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 236. orr.

3 (adizlagun gisa)

Ildo horretatik joanda, arrazoiarekin ados eta, horren ondorioz, zilegi ikusten zuen herria tiranoari jazartzea ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 68. orr.

Rachel O'Connell Lancashire Erdiko Unibertsitateko Ziberespazioko Ikerketa Zentroko zuzendariak, bestalde, «zilegi» ikusten du sarea zaintzapean edukitzea.  Berria - Gaiak   2004-01-13

Nella Marchesinik pintura ikasten zuen Casoratirekin, eta gure aitak zilegi jotzen zuen hura estudio hartan egotea.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 75. orr.

4 zilegia izan da ad

Gerra garaian zilegia da inoren askatasunak mugatzea.  Berria - Harian   2006-02-17

Posibletasun hori baliatu du biografoak: kontatu berri duen pasadizoa sinesgarri eta zilegia da, ez soilik bidaiaren kontakizunari kolorea emateko, ez soilik egia delako Garibaik ezagutzen zuela Calvinoren doktrina.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 43. orr.

Gauza hauek hala direla pentsatzea zilegia da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 630. orr.

Agian gure borroka ez dun zilegia, baina bizi dugun egoera ere zilegia ez denez beste erremediorik ez dagoela esango niken.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 127. orr.

Erabakitako boto kopuruak betetzea beharrezkoa da prozesua zilegia izan dadin.  Berria - Mundua   2006-03-02

Ezin da presidentetzarako bozak egin direnik esan, zilegiak izateko bertan behera utzi eta emaitzak baliogabetu egin beharko lirateke.  Berria - Mundua   2004-08-31

Hortik aurrera, guk ulertzen dugu guk lortutako zinegotziak zilegiak direla, botoen bidez lortutakoak direla.  Berria - Euskal Herria   2004-05-25

Edozein greba da zilegi eta demokratikoa; zilegi ez dena bonbak jartzea, mehatxuak egitea edo indarkeria baliatzea da.  Berria - Harian   2006-03-10

Zubiagak dio desobedientzia zibila zilegia eta «ezinbestekoa» dela.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30

Irakurketa guztiak dira zilegiak.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 13. orr.

Noiz arte segituko du Euskal Herria ukatzen?, zilegiak diren eskubideak erasotzen?  Berria - Euskal Herria   2006-02-26

Irudimenaren arkitektura ikus daiteke erakusketan, espazio errealean zilegia ez den arkitektura.  Berria - Kultura   2004-02-24

Atzo, «gurtzaren kontra ez, baizik eta zilegia den gurtzaz zilegia ez dena egiteko baliatzen direnen kontra» dagoela zehaztu zuen.  Berria - Mundua   2004-05-05

· Zilegiak iruditzen zaizkigu mobilizazio horiek, baina guri ezer galdetu gabe sartu dute kontzertua beren ekitaldien artean.  Berria - Kultura   2004-05-22

5 zilegi izan da ad

Ikusiz geroz gaia zilegi dela eta zuzen, iragaiten gara hirugarren punturaino jakiteko betegarri eta onuragarri den ala ez.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 153. orr.

Ez da zilegi gauza bat eta haren kontrakoa baieztatzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 186. orr.

Legeen aurkakoa ez dena zilegi da.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 55. orr.

Esziten legeen arabera, zilegi zen hori.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 365. orr.

Logikoa, baina ez zilegi.  Berria - Harian   2005-07-08

Teknikoki zilegi den guztia ez da etikoa.  Berria - Gaiak   2004-01-21

Erabat zilegi diren defentsa estrategiak.  Berria - Harian   2005-11-29

Egiten dutena ez dela zilegi; ez dela etikoa.  Berria - Gaiak   2004-04-30

Ez da zilegi lurrak behin betiko saltzea, neurea baita lurraldea, eta zuek ez zarete bertan etorkin besterik, nirean ostatuz bizi zaretenak.  Elizen arteko biblia   Lb 25,23

Ihes betea zilegi balitz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 78. orr.

Zilegi baldin balitz ere, legeak espreski ez esan arren, kasuren batean heriotza-zigorra ematea, beste mila kasutan gizadiak, legea baino induartsuagoa denak, bizitza salbatu beharko die legeak heriotzara kondenatutakoei.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Eta zin egiten dutena lege naturalaren kontra badoa, ez daude zin horri lotuta, inor ez baitago zilegi ez dena egitera derrigortuta.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 87. orr.

Moralki berantetsirik, hala esatea zilegi bada.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 156. orr.

Mitxelena zenaren eta Sarasuaren hitzak gogoratu nahi ditugu, poesiari eta bertsoei buruz esaten dutena hizkuntzaren beste eremu askotara zabaltzea zilegi delakoan.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 251. orr.

Jende horrentzat, baliabide guztiak dira, nonbait, zilegi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 205. orr.

Soziabletzat, mailegua zilegi bada.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 308. orr.

Jarri duen aurpegiagatik, zilegi da pentsatzea nekazariaren jarreran badagoela harridurazko zerbait.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 198. orr.

Ideia guztiak zilegi ez direla nabarmendu zuen: «faxismoak ez du lekurik erakunde biltzarretan».  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Ez, ezin da zilegi izan oinazetan biziko diren izakiak sortzea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 293. orr.

Eraso prebentiboak egitea «zilegi eta posible» dela berretsi zuen.  Berria - Mundua   2004-09-10

Proiektu guztiak «zilegi eta gauzagarri» izatea beharrezkotzat jo zuen.  Berria - Harian   2005-07-30

6 zaio ad

Emakumeei ez zaie zilegi batzarrean hitzegitea; beude isilik, beraz, eta ager bitez menpeko.  Elizen arteko biblia   1 Ko 14,34

Egoeraren haria, ordea, testuarena bezain zilegi zaio, gure ustez, bertsolariari, bat-bateko bertsoa, behin eta berriz esan dugunez, testu hutsa baino askoz areago baita.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 155. orr.

Agian zilegi zaigu hipotesi honi [...] egin diogun hasierako erasoari jarraipena ematea adibide batzuk aipatuz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 340. orr.

Ez zitzaidan zilegi iruditzen sistema hura, zinez uste baitut hiztunak eskubide gehiago dituela ezein hizkuntzak baino.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 94. orr.

Zilegi zaizkio, beraz, horrelakoak nobela historikoari.  Berria - Kultura   2004-02-29

Ez zekien zer zitzaion zilegi eta zer ez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 272. orr.

Maiz egokitzen zen tristezia ezkutatu beharrean: ez zitzaion zilegi ingurukoei enbarazu egitea.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 79. orr.

Horra adiskidantzaren nahia; zilegi izan bekit amodioak nahi horiek beteko dituela igurikatzea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 496. orr.

Zilegi bekigu egin dugun hori azaltzea.  Herria   2001-10-25

Zilegi bekie beren ofizioak eskatzen dituen lanabes eta tresnak edukitzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 138. orr.

Bikainei zilegiago zaie sorkariaz zin egitea erkinei baino.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 55. orr.

7 du ad

Juduak Dabiden izarra erabiltzera beharturik daude; beren bizikletak agintarien esku utzi behar dituzte; ez dute zilegi tranbian ibiltzea.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 20. orr.

Galderatxo bat egin nahi nioke nire tutoreari, zilegi badut.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 130. orr.

Literaturgileak zilegi ez ezik berezkoa du era horretako metonimiak egitea.  Berria - Kultura   2004-11-03

Estatuaren legeak debekatu arren, eskubide jainkotiarrak zilegi duena egiten jarraitzen dutenek nahasi egiten dituzte legea eta eskubidea. "Dena zilegi dut", dio zenbaitek; baina ez da dena komenigarri.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 190. orr.

Hori dela eta, inoiz ezingo dugu jakin zein neurritaraino duen zilegi komunitate erlijioso batek ondasunak bereganatzea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 146. orr.

Zilegi ote dugu (arrazoiketa) sentimendu batean oinarritu nahi izatea?  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 25. orr.

Nagikeria [...]: behe mailako pertsonak zilegi ez duen atseden jarrera.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 206. orr.

Indarkeriari aurre egiteko baldin bada, gezurra asmatzea eta erabiltzea zilegi duela gaurko kazetariak.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 59. orr.

Gero eta gehiago, garapen-bideko herrialdeek uko egiten diote, eta zilegi dute hori, abantaila konparatiboen ikusmolde estatiko baten gidaritzapean aritzeari.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 64. orr.

Eta bizirik balego ere, zilegi zenuke nirekin etzatea, Shulchan Arucheko legeak guri ez dagozkigu-eta.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 21. orr.

Muskuluek zilegi dute birikek eta odol-zirkulazioak banatu dezaketen baino bizkorrago xahutzea oxigenoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 55. orr.

8 ez-zilegi izond

Legearen hitzarekin bat egin duen nia eta Lege horren aurka borrokatzen den desira ez-zilegia.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 50. orr.

Najaf hirian banatu zen oharrean, gobernua «ez zilegia eta legez kanpokoa» dela argudiatu eta «hauteskunde askeak» eskatu zituen buruzagiak.  Berria - Mundua   2004-07-06

Geroztik bere baliabide guztiak, zilegiak eta ez zilegiak, martxan jarri zituen Kremlinek Alkhanov presidentetzarako bozetan garaile ateratzeko.  Berria - Mundua   2004-08-31

Norbanakoen artean sorturiko legeak, alderdikeriaren susmagarri izateaz kanpo, beti atzera-eragingarriak eta ez-zilegiak izango lirateke batzuentzat, baldin eta horien arteko gatazkak lege horien parte-hartzearen aurrekoak badira.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 51. orr.

Hortik aurrera, berehalakoa da galdera, kezka: non dago gerra zilegi eta ez-zilegien arteko muga?  Berria - Kultura   2004-10-23

Narratzaile hori kezkatuago egon ohi dela bere kontakizunaren interes objektiboak irizten dien horiekin, honako edo bestelako bigarren mailako pertsonaiaren esperantza ez zilegirekin baino,  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 283. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adieraztea zilegi (3); bezain zilegi (5); deitzea zilegi (3); dena zilegi da (4)

egitea zilegi (15); egitea zilegi dela (4); ematea zilegi (4); erabat zilegi (4); erabiltzea zilegi (10); erabiltzea zilegi bada (3); erratea zilegi (4); erratea zilegi izan (3); esatea zilegi (10); esatea zilegi bada (4); esatea zilegi badut (3); eskatzea zilegi (4); eutanasia egitea zilegi (3); ez baita zilegi (4); ez bekio zilegi (3); ez da zilegi (65); ez dela zilegi (26); ez direla zilegi (4); ez du zilegi (3); ez litzateke zilegi (7); ez zaie zilegi (6); ez zaigu zilegi (5); ez zaio zilegi (9); ez zaiola zilegi (3); ez zait zilegi (4); ez zen zilegi (4); guztiak dira zilegi (4); guztiak zilegi (6); guztiz zilegi (7); hartzea zilegi (4); hiltzea zilegi (6); hiltzea zilegi egiten (4)

ihes betea zilegi (3)

onartzea zilegi (3); ote da zilegi (3); pentsatzea zilegi (3)

zilegi al da (17); zilegi al zaigu (3); zilegi bada (19); zilegi badut (7); zilegi balitz (6); zilegi bazaigu (3); zilegi bazait (17); zilegi bedi (3); zilegi bekie (8); zilegi bekie jartzen (3); zilegi bekigu (4); zilegi bekio (3); zilegi bekit (30); zilegi bekit esatea (5); zilegi bihurtzen (3); zilegi da (85); zilegi da hori (3); zilegi dela (39); zilegi dela esan (7); zilegi den (18); zilegi dena (4); zilegi dira (7); zilegi direla (6); zilegi diren (8); zilegi du (6); zilegi dut (3); zilegi dute (7)

zilegi egin (4); zilegi egiteko (3); zilegi egiten (10); zilegi ez den (8); zilegi ez dena (7); zilegi ez diren (5); zilegi ez ezik (4); zilegi ez izatea (3)

zilegi ikusten (6); zilegi ikusten du (4); zilegi iruditzen (6); zilegi izan (42); zilegi izan bekit (22); zilegi izanen (4); zilegi izango (16); zilegi litzateke (11); zilegi litzatekeela (3); zilegi nuela (3)

zilegi ote (15); zilegi ote den (6)

zilegi zaidala (3); zilegi zaie (3); zilegi zaigu (6); zilegi zaio (4); zilegi zaiola (3); zilegi zaion (4); zilegi zait (3); zilegi zela (7); zilegi zen (12); zilegi zitzaidan (3); zilegi zitzaion (3); zilegi zuen (3)

erabat zilegia (4); ez da zilegia (3); zilegia da (22); zilegia dela (11); zilegia den (4); zilegia izan (7)

ez zilegiak (3); zilegiak direla (5); zilegiak diren (5); zilegiak eta legezkoak (3); zilegiak izan (4); zilegiak izango (3)

zilegitzat jo (8); zilegitzat jo du (3); zilegitzat jotzen (5)

ez da zilegizkoa (3); zilegizkoa zen (3)


zilegitasun 1 iz zilegi denaren nolakotasuna.

Bortizkeriarik ez erabiltzea; zilegitasunaren arabera jardutea eta ez legearen arabera.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 66. orr.

Zilegitasun edo zuzentasuna eztabaidatzea beti dagoela ukatu gabe: esplikatzen ari gara, ez legitimatzen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 236. orr.

Legezkotasun eta zilegitasun horiek direla eta, eztabaida guztiz demokratiko da Erraztirentzat.  Berria - Mundua   2004-12-02

Sistema politikoaren zilegitasuna beste oinarri batzuetan finkatu behar omen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 224. orr.

Subiranotasun modernoaren adierazpen nagusia indarkeria erabiltzeko zilegitasuna izanik, ETAk garbi zuen indarkeria erabiltzeko eskubidea zuela.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 54. orr.

Esku-hartze publikoen zilegitasuna sendotuz.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 90. orr.

Euskadi askatzearen aldeko mugimenduak bi arazo nagusi konpondu nahi zituela zioen komunikatuetan, alde batetik nazionala eta bestetik soziala, eta Leninen hainbat idazki aipatzen zituen helburu bikoitzaren zilegitasuna indartzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 397. orr.

Gure etxetik botatzen gaituen gobernuaren jarrerari zilegitasuna ematen diote.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 100. orr.

Ezin zaio zilegitasunik eman de factoko zernahi egoerari.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 101. orr.

Inposizioak zilegitasuna kentzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22

Batasuna legez kanporatu izanak zein neurritan kentzen dio zilegitasuna sistema politikoari?  Berria - Euskal Herria   2004-08-22

Ez dugu egitasmoen zilegitasuna auzitan jarri.  Berria - Euskal Herria   2004-01-24

Ikerketak bozen zilegitasuna egiaztatzen badu emaitzak onartuko dituztela esan dute salaketa aurkeztu zuten hainbat hautagaik.  Berria - Mundua   2004-10-12

Eusko Legebiltzarrak onartutako proposamenaren zilegitasuna azpimarratu du sindikatuak agirian.  Berria - Harian   2005-01-14

Mende bat baino gehiagoan behin ere ez da zalantzan jarri argazki-irudiak dokumentu gisa duen zilegitasuna.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 171. orr.

Urtegiko hormaren ondoan bizitzeak ematen dien zilegitasunarekin mintzatzen dira, ordea, agoiztarrak.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 181. orr.

Filosofia Politikoaren ikuspuntutik, funtsezko galderak boterearen zilegitasunarekin du zerikusia, botere politikoaren sustraien bilaketarekin, hain zuzen ere.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 219. orr.

Ez zion aipatu zer pentsatzen zuen egiten ari ziren grabazioaren zilegitasunari buruz.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 110. orr.

Rio'92k ez du zilegitasunik batere galdu, diskurtsoaren ondoren behar ziren ekintzak iritsi ez baziren ere.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 25. orr.

Botere judizialaren zilegitasunik eza nabarmentzea.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 73. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Euskal Herriak bere burua eraikitzeko zilegitasun osoa du.  Berria - Euskal Herria   2004-03-17

Zilegitasun politikoaren ikuspegitik.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22

AuBk 64.000 gipuzkoarrek emandako zilegitasun demokratikoa duela.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

Eusko Jaurlaritzaren zilegitasun historikoari eusteko helburuarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

[Argazki-irudien] zilegitasun artistikoak, berriz, denbora luzea behar izan zuen aitortua izateko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 171. orr.

Kontseilu nazionalaren eraketak ez du inolako zilegitasunik izango.  Berria - Mundua   2004-07-28

Nahi al duzu Montenegro estatu independente bat izatea nazioarteko eta lege aldetiko zilegitasun guztiarekin?  Berria - Mundua   2006-03-02

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zilegitasun arazo larriarekin abiatu da Europako itun konstituzionala.  Berria - Harian   2005-02-22

Segurtasunaren inguruko zalantza sozial horrek, gizarte horietako produkzio eta kontrol sistemak zilegitasun krisi batean murgildu ditu.  Berria - Gaiak   2006-02-23

Nola kontrajarri ahal izango lirateke zilegitasun zantzuren batekin "bilakaera" eta "sistema", mugimendua eta erregulazio zirkularrak, edo arinkeriaz eta burua nekatu gabe esaten den moduan "historia" eta "egitura"?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 20. orr.

Xiitak eta kurduak zilegitasun zigilua eman nahi diote hala Legebiltzarrari nola Gobernuari.  Berria - Harian   2005-04-30

Aristokraten arteko botere-borroka eta zilegitasun-jolasa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 30. orr.

«Krisi hirukoitza» dagoela adierazi zuen: «Zilegitasun krisia, politikoa eta heterogeneotasun alorrekoa».  Berria - Mundua   2006-01-28

Zilegitasun eta demokrazia eza salatzeko asmoz erreformistek abstenitzeko deia egin diete herritarrei.  Berria - Mundua   2004-02-20

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egiteko zilegitasun osoa (3); zer zilegitasun (4)

zilegitasun demokratiko (3); zilegitasun demokratikoa (7); zilegitasun demokratikorik (4); zilegitasun eza (5); zilegitasun handia (3); zilegitasun handiagoa (4); zilegitasun osoa (19); zilegitasun osoa du (5); zilegitasun osoa dutela (3); zilegitasun osoz (8)

bozen zilegitasuna (12); bozen zilegitasuna zalantzan (3); duen zilegitasuna (9); duten zilegitasuna (3); egitasmoen zilegitasuna (4); egiteko zilegitasuna (6); eraikuntzaren zilegitasuna (5); eskaeraren zilegitasuna (3); gobernuaren zilegitasuna (3); hauteskundeen zilegitasuna (4); izateko zilegitasuna (4); proposamenaren zilegitasuna (3)

zilegitasuna aitortu dio (3); zilegitasuna aldarrikatu (6); zilegitasuna aldarrikatu zuen (3); zilegitasuna auzitan (5); zilegitasuna auzitan jarri (3); zilegitasuna bermatzeko (5); zilegitasuna duela (3); zilegitasuna eman (9); zilegitasuna ematea (3); zilegitasuna emateko (5); zilegitasuna ematen (12); zilegitasuna galdu (5); zilegitasuna kendu (4); zilegitasuna kentzea (4); zilegitasuna kentzen (5); zilegitasuna onartzeko (3); zilegitasuna onartzen (3); zilegitasuna ukatu (3); zilegitasuna zalantzan jarri (9)

zilegitasunaren inguruko (3)

ez du zilegitasunik (7); ez duela zilegitasunik (5); hitz egiteko zilegitasunik (3)

zilegitasunik ez (15); zilegitasunik ez duela (3); zilegitasunik ez duelako (3); zilegitasunik ez dutela (3); zilegitasunik gabe (5); zilegitasunik gabeko (4)


zilegitu, zilegi(tu), zilegitzen du ad zilegi egin, zilegitasuna eman.

Legeak ezin du pribilegio berbera bereganatu, legeak hotza izan behar baitu berez, ezin da gizonen grinen esku laga, eta ezin du zilegitu erailtzearen ekintza ankerra.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 231. orr.

Legeak zilegitzen du jendea eroetxean zerratzea auzo edo familiak galdeginez geroz.  Herria   2005-05-05

Neure buruari marmariorik zilegitu gabe obeditu dizut.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 179. orr.

Laneko eskubideak zilegituriko pausara zihoanean, baten batek buruaz gizonaren joatea Jacquesi seinalatzen zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 198. orr.

Igerialdi labur eta kontrolatu haiek ziren bere buruari zilegitzen zizkion atseden une ia bakarrak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 47. orr.

Kapitainaren gustuko gizonei libertate pixka bat zilegitzea komeni zen agian.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 250. orr.

Nola zehaztu jarraitasun-eza pentsatzea zilegitzen duten kontzeptuak (atalasea, haustura, ebakidura, mutazioa, eraldaketa)?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 12. orr.

Arimaren zoramena dei dakiokeen amodioak ere ez ditu titulu hobeak bere jarraipena zilegitzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 243. orr.

Haientzat, erregea zergen pagatzea zilegitzen zuen urruneko figura bat zen, gehiagokorik gabe.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 153. orr.

Herriei emandako legeak gaitz handiagoak ekiditeko txikiagoak zilegitzen baditu, ez dut uste salakuntza horren pean egongo denik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 109. orr.


zilegitzaile izond zilegitzen duena.

Horrelako azalpen instituzional-ofizialek funtzio zilegitzailea eta lasaigarria jokatzen dute, ez baitute onartzen arriskuak eta istripuak gure gizarte teknifikatuei berezkoak, normalak alegia, zaizkiela.  Berria - Gaiak   2006-03-26


zilegitze iz zilegi bihurtzea, zilegitasuna ematea.

«Instituzio horren zehazte, ezagutarazte eta zilegitze lana datozen hiru urteetan» burutu nahi lukete.  Berria - Euskal Herria   2004-01-23


zilegizko izlag zilegia, zilegitasuna duena.

Ezin dugu zilegizko erreferenduma aintzat hartuko ez duen plan bat sostengatu.  Berria - Mundua   2006-04-29

Zuk, apaiza izanda, konponketa hori eskaintzean, zilegizko konponketa zela iruditu zaio, eta orduan, zilegizko bi konponketaren artean, gehien emango ziona aukeratu du.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 154. orr.

Orain neu naiz errege zilegizko bakarra!  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 173. orr.

Beharrezko zen hesi iraganezina hezkuntza eman behar zutenen eta hartu behar zutenen artean, bai eta edozein eratako galbidea saihestea ere, are zilegizko arrazoirik bazenean ere.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 167. orr.

Hauteskunde zilegizko eta demokratiko batzuen ondorioz sortutako gobernu batek egindakoa.  Berria - Euskal Herria   2004-12-28

Arrazoibide ilun horren pean dirdirkatzen, zalantza gabe badago egia bat zilegizkoa, arraza usu aipatze hutsak ez duela inor arrazista bihurtzen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 212. orr.

Zilegizkoa da denbora-blokeak sekuentziatze hau izaera dokumentaleko produkzio original bat bezala ikustea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 161. orr.

Maldan behera jarri zitzaion partida Alavesi, eta errazagoa izan zezakeen handik bi minutura epaileak Ruben Navarrori zilegizkoa zen gol bat balio gabe utzi izan ez balio.  Berria - Kirola   2004-05-23

Zilegizkoa ez den erabilerari abusua deitu behar zaio edo gehiegikeria.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 282. orr.

Existentziaren izaera arrunta "helburu" nozioaz, "batasun" nozioaz edo "egia" nozioaz interpretatzea ez zela zilegizkoa, ulertu zenean, balio ororen hutsunearen sentimendua jo zen.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 38. orr.

Leku mortu eta bakartiek mamuak sortzen dituztelako hipotesi horrek zilegizkoa dirudi.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 65. orr.

Desitxuraketaren kontzeptua bera aski susmagarria da, jakina, ezin baitaiteke esan zentzu absolutu batean desitxuraketarik gertatzen denik, zilegizkotzat ematen den forma batekin alderatuz baizik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 269. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ez da zilegizkoa (3); zilegizkoa zen (3)


zilegizkotasun iz zilegizkoa denaren nolakotasuna.

Batzorde berriaren zilegizkotasuna kideen sinesgarritasunean oinarrituko da.  Berria - Mundua   2006-05-09

Giza auzietan, soilik indarrez berdinak direnen artean erabiltzen dira zuzenbide-arrazoiak; aitzitik, hala ez denean, indartsuenak jartzen du zilegizkotasunaren muga, eta ahulak onartu behar.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 40. orr.

Argazkiaren ikuspenaren zilegizkotasun horrixe eraso zion, ordea, hirurogei eta hirurogeita hamarreko hamarraldietako joera teoriko eta kritiko garrantzi handiko batek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 171. orr.

Estatuaren zenbait partehartzeren zilegizkotasuna eta eraginkortasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 67. orr.

Bortxaren zilegizkotasuna (morala), printzipioetatik definitiboki ebatzi ezina ikusi dugunez, [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 90. orr.


zilegiztatu, zilegizta(tu), zilegiztatzen du ad zilegitu.

Zenbait gauza zikintzat edo bidegabetzat jo, eta hala ere beharrezkoak zirenez geroztik, erlijiora jo behar izan da, kasu batean haiek zilegiztatzeko, eta besteetan gaitzesteko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 165. orr.

Helburu nagusia koloniak mantentzea da eta hori koloniak zilegiztatzea edo legeztatzea da.  Berria - Mundua   2004-04-27

Herri baten gobernu zuzenerako ezarritako legeak egintza hauek zilegiztatzen dituela iruditzen zait, jainkozko Probidentziak zigortzen baditu ere.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 111. orr.

Marokok dio autonomia plan bat duela, baina hau sahararren autodeterminazio eskubidea ezabatzera eta ukatzera bideratuta dago, baita lurralde okupatuen anexioa zilegiztatzera ere.  Berria - Harian   2006-04-22

Hau dugu bakartasuna, hau presondegia, hau sistema guziz ohoratua eta berniz demokratiko batek zilegiztatua.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 16. orr.

Diakroniak, haien artean lotura historikoren bat duten banakako formen arteko erlazioa zilegiztatzen du, eta horregatik, hizkuntza desberdinez balia daiteke.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 15. orr.

Esan daiteke zinematografia- (bideografia-)-apailua dela irudi mugikor bat pertzibitzea zilegiztatzen duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 164. orr.

Funtzio horiek zilegiztatuak daude morfologian, baldin eta haietako bakoitzari ikur foniko jakin bakar bat badagokio.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 170. orr.


ziliar izond betilearena, betileari dagokiona.

Eraztun-formako muskulu baten -muskulu ziliar izenekoaren- barruan kokaturik dago begiaren kristalinoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

Muskulu ziliarra erlaxatzen denean, tentsio handiagoa transmititzen dute kristalinoari eusten dioten zuntzek, eta kristalinoak, horren ondorioz, forma lauagoa hartzen du, eta foku-luzera luzeagokoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

Muskulu ziliarra uzkurtzen bada, zuntzen tentsioa gutxitu egiten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.


zilibitu ik txilibitu.

ziligardatzaile

Zapata-ziligardatzaile ez bertzea!  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 46. orr.


zilikonatu ik silikonatu.

zilin izond herrestaria.

Biharamunean, astelehenean beraz, ene burua sendi nuen halako sukar zilin batek hartua...  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 145. orr.


zilindrada iz eztanda-motor baten zilindroen edukiera.

Zilindrada handiko motozikleta batean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 78. orr.

Zilindrada handiko bospasei moto.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 12. orr.

Zilindrada gutxitzea proposatu du, zortzi zilindroko motorrean 3 litrotik 2,4ra pasatuz.  Berria - Kirola   2004-07-17


zilindriko 1 izond zilindro formakoa.

Amak eskuak gurutzaturik zituen, magalean zuèn larruzko objektu zilindriko baten gainean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 624. orr.

Gozotegietako arrabola gogoratzen zuen tresna zilindriko eta irrigarri samarra.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 70. orr.

Hala eginarazi genion auzoko errementariari latorri beltzezko erreaktor zilindriko halamoduzko bat, eskuzko irabiagailu eta guzti.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 227. orr.

Isats luze, biluzi eta zilindrikoa.  Berria - Euskal Herria   2004-12-29

Enborra du perrexilaren antzekoa, zilindrikoa, eta sustraiak, ostera, urpeko harriei helduta eusteko modukoak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 162. orr.

Pakete karratuak, zilindrikoak, punta-zorrotzak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 216. orr.

Behean, dorre karratu bat, hirurogeita hamar metro garai, bloke itzelez egina; haren gainean, bigarren dorrea, oktogonala [...] eta haren gainean, berriz, hirugarrena, askoz ere finagoa, zilindrikoa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 148. orr.

2 iz harri zilindrikoa.

Leitzako harri-jasotzaileak erraz altxatu zuen esku bakarrarekin 225 kiloko zilindrikoa, atzo Leioan.  Berria - Kirola   2006-03-26

Zilindrikoari helduko dio, astunena izan arren beti erosoago eraman duelako bizkarrera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 152. orr.


zilindro (orobat txilindro) 1 iz zuzenki batek lerro makotu baten (eskuarki zirkunferentzia baten) barrena eta bere buruari paralelo higituz eratzen duen irudi geometrikoa; irudi horren forma duen gauza.

Espazioko izaki matematikoak identifikatuko ditu Euklidesek: solidoak: piramidea, prisma, konoa, zilindroa, eta esfera, jakina; eta horiez gainera, poliedro erregularrak ere bai.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 161. orr.

Konoa zilindroaren erdia dela edo eguzkia disko bat dela pentsatzen duenaren uste okerra.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 97. orr.

Zoruan, arrasto haiek irudikatutakoa marraztu zian irakasleak: zilindro batean sartutako esfera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 468. orr.

Armak erosi ditu, pistola handi bat, biratzen duen zilindro horietakoa duena, badakizue.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 329. orr.

Neurri bereko bi masaren artean, bat zilindrikoa bazen, eta bestea beste edozein formatakoa, motelago hondoratzen zen zilindroa.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 76. orr.

Moldiztegi modernoa, ertaina, zilindroez, Kelley-ez, Miller elikagailuez, prentsa txikiez, linotipo-makinez eta koadernatze-tailer oso batez hornitua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 401. orr.

Zenbait txinatar eta beltz kanabera sortak hartu eta haiek xehetzeko zilindro handi batzuk zituen makina batera eramaten ari ziren.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 251. orr.

Hidrogeno gasa 350 bar-eko presiopean gordetzen da autobusaren gainean doazen 205 litroko 9 zilindrotan.  Berria - Gaiak   2006-02-10

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Berriro konpresorra konektatu, eta zilindro nagusia betearazi zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 257. orr.

Ikastolan, arbeleko klarionak hazi egin dira, borobildu, hautsa gainetik kendu dute eta zilindro perfektu eta dirdaitsu bilakatu dira.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 152. orr.

Zilindro bitxi haietako batean, ondotik pasatzean, "Chapeaux Saint-Maur-Paris" hitzak irakurri nituen disimuluaz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 313. orr.

Laster heldu ginen dorre nagusiaren zilindro erraldoiaren parera.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 277. orr.

Zilindro zulodun bat osatu arte.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 100. orr.

Zilindro txapal eta arrosen kopuru gaitzak (kartoizkoak edo?) harritu ninduen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 313. orr.

Urkilak, kuleroak, ilerako zilindroak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 130. orr.

Laminaziorako zilindroak bakarrik egiten zituzten Manuel sartu zenean.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 20. orr.

Hildako anaiaren ahotsa jasoa zuten argizarizko zilindro haietako bat.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 160. orr.

Zilarrezko zilindro bat zen: azalera osoan euli baten neurriko lauburu txikiz zegoen landuta.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 407. orr.

Errepidetik dorre nagusia besterik ez genuen ikusten: harri zurizko zilindro handi bat, leiho karratuz zulatua.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 269. orr.

SDko agenteak mihi haragitsua atera eta zilindro ez oso erregularra miazkatu zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 51. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zilindro itxurako lau edontzi berdin-berdin zeuden mahai apal baten gainean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 117. orr.

Hiru kilometro luzeko eta hamar zentimetro zabaleko zilindro formako izotz bloke bat da hori. · Gure basearen eta jeneralaren arteko bide erdian, tenientearen autoak topatzen du errepide zilindro bat, atzean bi auto blindatu babesturik zekartzana.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Orrazi edo eta zanpa-zilindro moduko bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 61. orr.

4 (izenondo gisa)

Gutxi batzuek baino ez zuten jarraitzen "ez dira pasatuko" aldarriarekin tematurik, zapalgailu zilindroa gainetik pasatua zitzaiela jabetu ere gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 117. orr.

5 makina baten pistoia mugitzen den hodia.

Lehenengo garaietako lurrun-makina, pistoia zilindro baten barruan mugitzen zena, atzera-aurrerako motor xume eraginkor bat zen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

Lehen, karburadorean nahasten ziren erregaia eta airea, zilindroetara pasa aurretik.  Berria - Gaiak   2004-07-01

Lau denborako motorrekin zilindroen edukiera 990 cc-ra pasatu zen, baina antolatzaileak eta moto etxeek orain indarra murriztea erabaki dute.  Berria - Kirola   2006-03-21

Zilindro askoko baina erregai-erregulagailu gabeko automobil-motor baten antzekoa da muskulua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 59. orr.

Automobilaren motorrari errendimendua atera nahi zaionean, konpresore bat ezartzen zaio; konpresoreak zilindroetara bideratzen du aire soberakina, eta lasterrago erretzen da hala erregaia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 211. orr.

6 harri-jasotzaileen harri zilindroa.

Nemesiorentzat inor baino gehiago diren hiru harri han daude: berrehuneko zilindroa, ehun eta laurogeiko kubikoa, eta errekarri trinko-zaztar bat, batez beste hamabi arroa inguru dituena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 150. orr.

100eko zilindroarekin gutxitan aritzen gara denboraldian, pare bat txapelketetan.  Berria - Kirola   2004-10-27

Apustua zinez berezia izango da 100 kiloko zilindro zaharrarekin ez dutelako aspaldi demarik jokatu eta harri hori ez delako txapelketetan ia erabiltzen.  Berria - Kirola   2004-10-27

7 harri zilindro zilindro formako harria.

Petrolio-kriseilua hartu, eta lurrezko teilatura igo zen, zuloak estaltzeko erabiltzen zen harri zilindroarekin lurra zanpatzera.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 12. orr.

Leitzarrak 2002ko abenduaren 22an jaso zuen 205 kiloko harri zilindroa esku bakarrez, Arrasaten, eta, urte eta bost hilabete igaro ondoren berriro plazaratuko da esku bakarreko ahalegina egiteko.  Berria - Kirola   2004-06-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kiloko zilindro (10); kiloko zilindro kopa (4); kiloko zilindro zaharra (3); zilindro koparekin (4); zilindro zaharra (5)

kiloko zilindroa (11)

kiloko zilindroarekin (3)

zilindroen edukiera (3)


zilindrodun izlag zilindroko.

Hiru litroko V10 motorrei bi zilindro kenduz gero, zortzi zilindrodun eta 2,4 litroko edukia duten motorrak lortzen dira.  Berria - Kirola   2006-03-09


zilindrotxo 1 iz zilindro txikia.

Ur-txorrotean hozten zituen molde-ontziak, eta bakoitzetik ezpain-margozko hogei zilindrotxo gorribizi ateratzen zituen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Hogei bat zilindrotxo gris zeuzkan barruan, gogor, koloregabe, zaporegabeak, eta ez zuen etiketarik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 190. orr.

Arauzko kalibre doi hartara errenditu behar genituen zilindroak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 195. orr.

Tarteka, zilindrotxoa eredu-zulotik pasatzen ote zen egiaztatzen genuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 196. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Lurrean, bere zigarroa ikusi zuen, errauts zilindrotxo luze bat baino ez ordurako.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 218. orr.


zilinki adlag

Bildotsen jabeak, zilinki beren kamioien atzera gonbidatzen zituzten, eta han bukatzen zen, kasik goiz guztia iraun zuen erosiko dut/ez dut erosiko izeneko antzerkia.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 79. orr.


zilintzan adlag zintzilik.

Hozkailu horren eskutokitik zilintzan letra gotikoz idatzitako kartel bat zegoen, honela zioena: kontuz, obrak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 130. orr.


zilintzilika adlag zintzilik.

Hantxe egon ohi ziren askotan, ke-zulo azpian, lurruntsu, laratzetik behera zilintzilika, zezinaren itxuran, baserri hartakoen "azkiñiko" busti ta basaz lohituak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.


zilio iz filamentu labur higikorra, hainbat mikroorganismok inguru likidoetan mugitzeko dutena.

Zelula hartzaile bakoitzaren muturrean, ile finezko motots bat dago: zilio deitzen diete anatomistek ileoi, eta beren kasa mugitzeko ahalmena dute ziliook.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 135. orr.


zilipirta ik ziliporta.

ziliporta (orobat zilipirta g.er.) 1 iz zipriztina.

Hire hodeiak hain ditun amorruz beteak non guztiz onartzen baitut haserrea arintzen duten mendian galdutako izaki bakarra izatea, begitarte betean jasoko ditinat haien zilipirta izoztuak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 155. orr.

Granada bat bezala irten zen, ateraino iritsi zen ur-ziliporta batekin batera.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 66. orr.

2 irud/hed

Krisia hori ixil ixila hantu bada orain arte, azkenean egun argira jalgi da eta hola segituz nork daki nolako ziliportak izanen dituen ondotik.  Herria   2005-10-06

Azen ontzeko, zer ziliportak ez ditu izan azkenik Cannesko zinema festibalean eman den sariztatzeak!  Herria   2004-05-27

Agian ez nuen begirune izpirik ere merezi eta karrikaren erdian, buruon eta hertze ziliporta artean, balaz zitzikaturik, hedailo erortzea nire destinoa zatekeen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 174. orr.


ziliportaka adlag zipriztinduz.

Euri zaparrada hotsa zen hura, zurrusta tenteen jarioa, hoska eta ziliportaka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 154. orr.

Galtzen janzteko astirik ere gabe, lasterka atera zen etxolatik eta barnean zituen guziak purrustan eta ziliportaka kanporatu zituen, aho zilotik eta sudur ziloetatik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 206. orr.

Karkara doiak buru-zokoa bete zion, zarta eta bazterrak ezpalez ziliportaka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 332. orr.


ziliportatu, ziliporta(tu), ziliportatzen du ad zipriztindu.

Irri sarkastiko batez askatu nintzen, bi urtzain oparoz izparringiaren orrialdea mikrobio ttanttaz ziliportatuz: atxix!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 25. orr.

Hurbiltzen da, ezker eskutik hartzen du ene adixkidea eta kaskoan bala batez aurtikitzen, odolez ziliportatua nagola.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 127. orr.

Urin borobila pluf idor batean urera trankala erori zen, pizuarekin, bazterretik zebiltzen jendeak ausarki ziliportatuz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 30. orr.

Izerdi tantaz ziliportaturik du kopeta andetan daramazuen felaga kolpatuak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 96. orr.

Oro har, jendartearen baitako aitzinamenduak zineman ziliportatzen dira.  Berria - Kultura   2004-12-28


zilipurdi 1 iz itzulipurdia.

Umea ninduan, noiz eta Urbiaindik titiritero batzuk iragan baitziren, ximino tipi bat ere lagun zutela, sokatik dilindan mila zilipurdi egiten zituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 90. orr.

Talde handietan-eta egin beharreko zilipurdi eta itzul-amilkak bezala, gorputz guztia minberatzen zait oroitze hutsarekin.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 126. orr.

Haiei atsegina ematearren, bigarren zilipurdian nolabait ere moldatu nintzen beste oinetakoa sabairaino bidaltzeko.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 20. orr.

Gain zabal eta beratz horretan, nire andrearen eta Ximurraren arteko zilipurdiak imajinatu nituen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 362. orr.

Ezin zen bizi bere ariketetarako, bere pauso eta zilipurdietarako nahiko leku ematen zion ganbara hartaz kanpo.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 71. orr.

Umeek zilipurdi, gainka, oinez, balantza, oihu eta jolas egiten dute espaloi guztietan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 136. orr.

2 irud/hed

Ameriketarako edo Afrikarako joan-etorriak, harako itsas bideak eta zilipurdiak ezagunak zituen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 15. orr.

Bizimodua ateratzeko horrelako zilipurdiak egin behar izaten dira askotan, itsasora eta lehorrera ere, han eta hemen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 261. orr.

3 zilipurdi egin

Toki lasai baten bila, behin hara iritsitakoan, inor begira ez badago, zilipurdi egitera ausartzeko.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 24. orr.

Umea ninduan, noiz eta Urbiaindik titiritero batzuk iragan baitziren, ximino tipi bat ere lagun zutela, sokatik dilindan mila zilipurdi egiten zituena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 90. orr.


zilipurdika (orobat ziripurdika g.er.) 1 adlag zilipurdi eginez. ik itzulipurdika.

Eskaileretatik erori zen zilipurdika, garrasi batean.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 132. orr.

Zilipurdika, haitz puntetan eta harkaitzetan joaz, azkenean amildegiaren sakoneneraino erori zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 994. orr.

Indioiloa uhurika, zilipurdika joan zen teilatu-isurkian beheiti, hegatzean ezin gelditu eta erori egin zen goitik behera lurreraino.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 82. orr.

Behera jaisten ari dira, oinak arrastaka, normalean zilipurdika jaisten diren hondar muino beretik.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 96. orr.

Peter lurrean zilipurdika ari zen Muxi katuarekin, eta ama, Margot eta ni patatak zuritzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

Bob Marley-ren elastiko handi hura txandaka jantzi zuten, eta txirristetan zilipurdika ibili ziren, pilak agortu ziren arte.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 76. orr.

Aztalka eta zilipurdika ihes egin nahi izan nuen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 235. orr.

Txakurkumea terrazan zilipurdika.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 176. orr.

Soinu uhintsu bat, Setheren semeek egiten dutena bezalakoa dabiltzanean belarretan zilipurdika edo euritan zipriztintzen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 306. orr.

Haurtzaroko misterioak gogoan ziripurdika ditudala, egon natzaio begira.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 102. orr.

2 irud/hed

Etorri zen jendea laguntzera, baina sugarrak dantzan eta zilipurdika zebiltzan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 39. orr.

Zer, hegazkina zurrunbiloan ibilarazi nahi badu, edo, jauzi eta saltoka, zilipurdika, kiribilketan hasten bada?  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 116. orr.

Topo egin nuen, baina, egongelako mahaitxo batekin eta telefonoa atera zen zilipurdika lurreraino.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 134. orr.

3 zilipurdika egin

Korrika hasi naiz berriro, aldapan behera nire karga guztiaren laguntzarekin oso azkar noa, batzuetan erori eta zilipurdika egiten dut, eta hola ordubete edo gehiago, lehertuta nago, ezin dut jarraitu, eta erreka txiki baten ertzeko sastraketan gorde naiz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 464. orr.

Horrelako egunetan harea trinko-trinko egoten da, eta arropetan itsatsi egiten da zilipurdika eginez gero.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 92. orr.

Bai, egin zilipurdika zekorrak zelaian bezala, egin irrintzi zaldiak bezala.  Elizen arteko biblia   Jr 50,11


zilipurdikatu, zilipurdika(tu), zilipurdikatzen (orobat txilipurdikatu g.er.) 1 da ad zilipurdi egin. ik itzulipurdikatu.

Uretatik gertu daude orain moila bakartian: bata bestearen gainean zilipurdikatzen dira, itsaso koipera erortzeko zorian.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 96. orr.

Bestalde, bera ere gimnasio batean izena emanda zegoen, non bera bezalako tripandi heldu batzuk lurretik zehar zilipurdikatzen baitziren haurtzaindegiko umetxoen antzera.  Berria - Kultura   2004-08-22

Zilipurdikatu dira berriz, giltza hartu du bietako batek eta begitik sartu dio besteari giltzaren metal hotza, eta begia sarraila baten eran zabaldu dio.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 95. orr.

Argiro adi zitekeen uraren zaplada eta tanta erorien zalaparta eta olatuen zurrumurru eta txistuots antzeko bat, piririka, hankazgora eta harkaitzei zapla joka, izaki basati erabat libreak bailiran, beti honelaxe astintzen eta zilipurdikatzen eta jolasten.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 202. orr.

2 irud/hed

Antzina maite nuen horrelako egunen malenkonian zilipurdikatzea, bizitzaren alde ilunari gortea egin eta mundu hobe baten nostalgiak indarberriturik aurrera jarraitzea.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 79. orr.


zilipurditxo iz zilipurdi txikia.

Itsasotik noizbehinka zetorrèn haizea Luziferren tropetako deabru ikustezin bat izan zitekeen, emazteki haien lepainguruetarat noiznahi-den amoltsuki biribilka zitekeena, edo zilipurditxoren bat ere egin zezakeena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 477. orr.


ziliziar izond/iz Asia Txikiko Ziliziakoa, Ziliziari dagokiona; Ziliziako herritarra.

Hartan, zirenear eta alexandriarrez osatua zegoen eta "Askatuena" zeritzan sinagogakoak, ziliziar eta asiar batzuekin batera, Estebanekin eztabaidan hasi ziren.  Elizen arteko biblia   Eg 6,9


zilizio 1 iz penitentzia egiteko erabiltzen zen zurdazko soinekoa; gorputza hilduratzeko gerrikoa, zurdaz edo burdinazko katetxo puntadunez egina. ik zurdatz.

Apez izaiteko, gozorik ez duen ate estua iragan behar zela eta nork bere buruari uko egin behar ziola, baita lizifrinaz eta zilizioez baliaturik ere, hala behar izanez gero.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 402. orr.

Uste duzu otoitzak edo herriaren maitez lotu duzun zilizioak aldatuko duela mundua, besterik gabe.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 169. orr.

Beste batzuek burdinazko tresnaz edo zurezko zilizioz inguratzen zuten gorputza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 208. orr.

Laster lur eta errauts bihurtu behar zuenez, gerrian zilizioa jartzeko eta gainean errautsa botatzeko agindu zien.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 252. orr.

Soinean zeramatzaten zilizio eta burdin uztaien eta gaubeila ugari eta etengabeko barauen zigorrez lur jota geldituko ziren sarritan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 292. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Oso umea zela hasi zen zilizio latza eta haragiari itsatsitako burdina-uztaia eramaten eta barau-bijilia gogorrak egiten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1037. orr.

Jantziaren azpitik haragian, burdinazko uztai, koraza eta ziliziorik gogorrenak zeramatzaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 658. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zilizioa zeramala (3)


zilko ik xilko.

zilkoi ik xilko.

zilkoikeria ik xilkokeria.

zilkokeria ik xilkokeria.

zilo ik zulo.

zilodun ik zulodun.

ziloka ik zuloka.

zilotxo ik zulotxo.

ziltze iz tipulaz eta kidekoez mintzatuz, ernamuina ateratzea.

Letxugarekin edo tipularekin gogoratzea aski, jabetzeko garatzea (bestelako hitzez: ziltzea, makila egitea, zakartzea, zakiltzea (sic)...) alferrik galtzea dela, gehiago jateko modukoa ez izatea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 105. orr.


zilueta ik silueta.

zima1 iz aiurria.

Zima gaiztoko gizona dun.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 92. orr.


zima2 ik txima.

zimaildu ik zimeldu.

zimaje ik tximaje.

zimaluze ik txima 11.

zimardika iz iruzur egikeko-edo erabiltzen den hitz iluna edo bikoitza.

Ni jende bezala ari naizela hemen zurekin hizketan, batere tranparik gabe, logoen zimardika eta hitzerdika engainagarrietan alferrik galdu gabe.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 72. orr.


zimardikatu, zimardika(tu), zimardikatzen du ad

Ezkaratzeko leihoko berina puskatu zuen eta gorputza zimardikatuz, handik karrikara herrestatu zen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 56. orr.


zimarditsu iz zimardikaz betea.

Txitxikov ohartu zen dama askok irrikaitz maltzurrez begiratu ziotela elkarri eta halako espresio zimarditsu bat agertu zela aurpegi batzuetan, eta horrek barneko nahasmendua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 253. orr.

Lasaiago ibiliko zarete zu eta Willem ni gabe -eta, irribarre-tsu, betazalak jaso eta keinu zimarditsu bat egin zion Norak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 191. orr.


zimarku iz engainua, iruzurra.

Azpikeria eta zimarku guztien aurrean irmo geratuko gara; Jainkoaren aurrean baino ez gara makurtuko.  Berria - Mundua   2004-08-03

Plural guztiak nola-halako interes eta zimarkuen "eraikuntzak" dira.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 144. orr.


zimarkun izond maltzurra, engainatzailea.

Lehenagoko jabeak jendaurrean egin zion salaketa Napumoceno jaunari S. Nicolautik etorritako zimarkun txiki bat zela, jende zintzoari iruzur egitera etorritakoa.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 80. orr.

Hondoa jotako aitoren seme, zimarkun eta urre-bilatzailezko jende olde bat lehorreratu zen Potomak-eko urertzean, eta oholezko txabolak eraiki zituzten.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 121. orr.


zimarroi 1 iz hegalaburra, atungorria.

Zimarroi mota baten ingelesezko izena.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 171. orr.

2 Antilletako esklabo beltza.

Nire uste partikularrean, zimarroiak guajiroak (nekazariak) baino hobeto bizi ginen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 78. orr.


zimatiko izond

Hormona horiek 100 sistema zimatikotik gora erregulatzen dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-23


zimatsu ik tximatsu.

zimaur ik simaur.

zimaurtegi ik simaurtegi.

zimazio 1 iz zutabe baten kapitela bururatzen duen pieza, abakoa oso garatua duena.

Cella-ren inguruan, hiru alde hartuz, plataforma bat egin behar baldin bada, kontuan hartu plintoak, basak, dadoak, erlaitzak eta zimazioak kolomen oinarriaren azpian egongo den estilobatoarekin egokituz egin behar direla.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1650. orr.

Arkitrabearen zimazioak bere altueraren zazpiren bat izango du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1710. orr.

Zimazioaren proiekzioa, abakotik kanpora ateratzen dena, begiaren tamainakoa izango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1690. orr.

Erlaitza bere zimazioarekin, sima aparte utzita, arkitrabearen erdiko faxaren neurri berekoa izango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.

Olivier Blévigneren erretraturantz nindoalarik, zerbaitek geldiarazi ninduen: zimaziotik Pacôme merkatariak begirada argia zuzentzen zuen nigana.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 146. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Erlaitzaren irtengunea, dentikuluarekin batera hartuta, frisotik erlaitz-zimazioaren goiko alderaino dagoen altueraren neurri berekoa izango da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1730. orr.


zimbabwear ik zimbabwetar.

zimbabwetar (orobat zimbawear eta zinbawetar) izlag/iz Zimbabwekoa, Zimbabweri dagokona; Zimbabweko herritarra.

Hiru maratoilari afrikar izan dira azkenak izena ematen: Fred Chumba eta Festus Kiono kenyarrak eta Abel Chimukoko zimbawetarra.  Berria - Kirola   2004-03-17

Damiani Chopa tanzaniarra eta Cuthbert Nyasango zimbawearra prest ditu ezustekoa emateko.  Berria - Kirola   2004-12-31

Abel Chimukoko zinbawetarra eta Fred Chumba kenyarra dira bihar Gasteizko kaleetan zehar jokatuko den Martin Fiz Nazioarteko Bigarren Maratoia irabazteko faboritoak.  Berria - Kirola   2004-04-03


zimel (orobat zumail g.er.) 1 izond landare, lore eta kidekoez mintzatuz, mardultasuna eta freskotasuna galdu duena.

Bazter batean, lore zimelak oinarriaren gainean txukun ipinita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 242. orr.

Egon Schiele pintore espresionistaren Ekilore zimelak margolana enkantean jarriko dute Londreseko Christie's enkante etxean, ekainaren 20an.  Berria - Kultura   2006-04-25

Lehen lerroko emazte panpox batek, urre eta zilarrezko bere girgileria ozenki inarrosiz, arrosa zimel bat aurtiki zion aurpegira.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 75. orr.

Mahaitxo gainetik arrosa gorri erdi zimelak harturik, zakarrontzira bota zituen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 157. orr.

Arku elektrikoek mahats zimelak ziruditen, haizearen altzoan kulunkari.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 430. orr.

Ondoren, beste zazpi galburu sortu ziren, zimelak, meharrak eta haizerreak ihartuak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 114. orr.

2 (adizlagun gisa)

Iharturik dago mahastia, zimel pikuondoa.  Elizen arteko biblia   Jl 1,12

Dolutan, akiturik dago lurraldea, lotsaz eta zimel Libanoko basoa.  Elizen arteko biblia   Is 33,9

Lirio bat bezain zimel gelditu nintzen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 78. orr.

Urkiletatik askaturik, ile-adats bakan batzuk nora gabe eta zimel zebilzkion lepoaldean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 44. orr.

3 (izen gisa)

Egungo zimelak biharko lorea.  Herria   2001-01-11

Egungo loreak biharko zimela.  Herria   2001-01-11

4 irud/hed

Gimnasioan lan saio amaigabeak egin ditu, goizez eta arratsaldez, gihar zimelak indartu nahian.  Berria - Kirola   2006-03-29

Apain-mahai gaineko arrosa hori sorta batek isuritako freskura zimela sumatzen zen, gelako giro itogarrian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 216. orr.

Hartara gurea ez da inoiz endekatutako maitasun zimela izango.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 204. orr.

Sebastiao lehen egunean bezala ageri zen, begia ekialdera buruz beti, atzean utzitakoaren oroitzapen zimela bainoago geroan aurki zitekeenaren esperantza lorea gogoan zuela.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 228. orr.

Gertaerak geldo, nagi, zimel, egokitu egiten dira eman gogo diedan ordena zorrotzera.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 43. orr.

Lurrean zimel eta tente bezain zurrun eta elbarri sentitzen zen itsasoko urek bustitako oholak zapaldu orduko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 133. orr.

Begiak zimel zituen, gorputza ihar, arropak pilda txar eginik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 268. orr.

5 (orobat zumel g.er.) mami gutxikoa, giharra; zaila.

Ez zuen dudarik patroi ona izanen zela, halako gorpuzkera zeukan gainera, zalua, zimela, zaintsua.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 124. orr.

Apenas erreparatu omen zion gizonaren gorpuzkera zimel eta segailari.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 140. orr.

Waltari kubanoa, 25 urte, mutiko zimela eta axola gabea, bere gisako apuña batean pilota azotatuz ari, laster eta jauzi ezin sinetsizkoen punpekari bat ginuen itsaso hainditik etorria.  Herria   2003-12-04

Bi emakume, txiki zaharra bata eta handi zimela bestea.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 59. orr.

Haren aurpegia zeharo arrunta zen, agure zimel askorenaren antz-antzekoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Emakume hark aurpegi zimel eta zurbila zeukan, eta ezpain bilduak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 23. orr.

Jakaren mahuka listuetatik irteten ziren eskumutur zimelei erreparatu zien emakumeak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 101. orr.

Igandero mezondoan zapatak kenduta hankutsik hamaiketakoak jokatzen zituzten mutil baserritar zimel haiek.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 137. orr.

6 irud/hed

Matson andrea espaloi-ertzera alboratu zen bat-batean, erdeinuzko begirada zimel bat botatzen ziolarik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 229. orr.

Piamonteko dialekto lakar, zimel, lakonikoa, zeina ez baita egundo idatzi, apustu baten kariaz ez bada.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 23. orr.

7 (hitz elkartuetan)

Aldamenean, agure argal, burusoil eta zurbil bat zuen, masail-zimela.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 14. orr.

Gizon garai aurpegi-zimel bibote latz grisaxka eta azal beltzaraneko bat irten zen bere bikotekidearekin.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 270. orr.

8 (adizlagun gisa)

Greziar indartsu haien artean [...] Bagration ageri zen, zimel, ihar, marko estu-estu batean sarturik, azpian bandera eta kanoi txiki batzuk zeuzkala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 144. orr.

Sakabi ikusten dute, makal zuhaitzaren irudira zuzen, gorosti hezearen antzera zimel, begi irten ederrekin dantzariei begira.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 54. orr.

9 zimel-zimel

Zimel-zimela zegoen, sabela zimur, azala hezurrei josia.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 30. orr.

Bi idazluma, tintaz zikinduak, zimel-zimel, tisiak jotako gaixoaren antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

Eragin eta eragin, pentsamenduaren organoa (--?) zimel-zimel egina utzi arte.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 14. orr.

Mimosen ohorez, ordurako galdua izan behar baitzuten usaina, hantxe liburu-dendako diru-kutxaren gainean zimel-zimel eginda, hegoaldetik hastea erabaki zuen Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 346. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain zimel (3); zahar zimel (3); zimel gelditu (3); zimel zimel (3)


zimelarazi, zimelaraz, zimelarazten du ad zimeltzera behartu.

Nostalgia boluptatetsu apur batez, berpizten sumatu nituen neure baitan analistaren erreflexuak, inertzia luze batek zimelaraziak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 262. orr.


zimeldu, zimel(du), zimeltzen (orobat tximeldu g.er. eta zimildu g.er.) 1 da/du ad mardultasuna edo freskotasuna galdu.

Haziak harri gainean bezala zimeldu ziren.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 91. orr.

Ukitzen ditudan loreak zimeldu egiten dira.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 141. orr.

Krabelinak zimeltzen utzi zituzten.  Berria - Mundua   2004-04-25

Egun loretan dena bihar zimelduko.  Herria   2001-02-15

Gal bitez ur isuria bezala, zimel bitez belar zapaldua bezala.  Elizen arteko biblia   Sal 58,8

Ingura ditzagun buruak arrosa-koroaz, zimel daitezen baino lehen.  Elizen arteko biblia   Jkd 2,8

Emaztearekiko harremanek ez zuten asebetetzen, eta egunetik egunera zimelduago ikusten zuen haren gaztetasunaren lilia.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 176. orr.

Ispiluaren argi zuri gordinpean zimeldua ageri zitzaidan aurpegia, zargaldua.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 205. orr.

Zimeldurik zeuzkan eskuak; zimeldurik eta zimurrez josirik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 36. orr.

Zimeltzen ari den haragi helduaren higalana begiratzeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 343. orr.

Baina haziak harri gainean bezala zimeldu ziren.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 91. orr.

Garaia zen, bibotetxo ilegorria zuen, eta aurpegi iharra -edo zimeldua, hainbatek hala esaten diote eta.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 98. orr.

2 irud/hed

Kanpora goaz, Amandaren loreak eta diskurtsoak zimeltzen hasiak baitira. Liburuak-eta zimeldurik zeuden.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 209. orr.

Hamaika esperantza zimelduko duk udaberri honetan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 48. orr.

Adorea errautsetan zimelduz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 116. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Lore zimeldu haiek, nire ustez, hitz egin egiten zuten: burua goratzen zuten eta gaztaroko maitasun zirraragarrien historiez mintzatzen ziren.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 201. orr.

Harriak, gurutzeak, burdinazko kateak, beirazko koroak, lore zimelduzko koroak ukitzen nituen!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 352. orr.

Azken udako hosto zimeldu eta zimurtuak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 244. orr.

Weldon andreak azken zartatxoa eman zien lilipa-lore zimelduenei, eta beste behin ikuskatu zuen gela.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 133. orr.

Haren aurpegia, ahizparena baino osasuntsuagoa, dena zen izur eta toles, sagar gorri zimeldu baten antzera, Neskameak hotz eta zorrotz begiratu zion ohean zegoen emakume eder zimelduari.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 266. orr.

Kolore-bizitasunik gabeko aho zimelduan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 72. orr.

Hanna ez da inola ere emakume zaharra, baina nik, noski, haren larmintz zimeldua nekusan, haren betazpi puztuak ere bai, eta haren baldoki zimurtuak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 209. orr.

Bere begitartea, lehenago betea eta horikara, zimeldua ageri zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 224. orr.

Ezkongai-etxe bateko sekretu ustelekin, adulterio baten xehetasun zimelduekin.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 203. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagaiaren izenondo gisa)

Etxe aitzinean zegoen Abel, lurrean etzanik, begitartea ahozpez eta odoletan, besoak zabalik, eskuineko eskuan lore zimeldu sorta bat zeukala.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 15. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lore zimeldu (3)

zimeltzen hasita (3)


zimeldura iz zimeltzea.

Zer zen, benetan, Princeton: adimenaren pizgailu... edo hil aurreko zimeldura madarikatua?  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 10. orr.


zimelduxe adlag zimeldu samar.

Nolanahi ere, agindu, Loredana zelakoak agintzen zuen (eta patioko leihotik seinalatu zidan: garai, beltzaran, galant, nabarmen samar, zimelduxea), beraren idazkari eta amoranteak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 154. orr.


zimeltasun iz zimela denaren nolakotasuna.

Ederra da gizon honen zimeltasuna, larru-erre, lepo-ahul, izarretik izarrera egindako nekazaria.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 190. orr.

Hain zuzen ere, P. jaunarena berarena baino are zorrotz-zimeltasun tematiagoz eta berrikuntzen arbuio grinatsuagoz kudeatzen zuen Ikastegia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 54. orr.


zimeltze iz mardultasuna edo freskotasuna galtzea.

Banekien nik berarengan ikusten nuena ikusten zuela berak niregan ere: haragiaren zimeltze motela-.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 78. orr.


zimeltzeke adlag zimeldu gabe.

Ertiaren bitartez, antza, arrosak betiereko iraun dezake zimeltzeke.  Berria - Kultura   2004-12-11


zimelxeago izond apur bat zimelagoa.

Han ez zuen zer eginik; Dalia orojakileak ur gardenaz freskatu bide zituen, inausi zizkien zurtoinak, bai eta haien ahizpa passées edo zimelxeagoak erauzi ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 132. orr.


zimendatu, zimenda(tu), zimendatzen du ad oinarritu, finkatu. ik zimentatu.

Ohitura edo arau haietan zimendaturik, berak bere jokoa jokatzen zuen, eta entseiatzen zen, halatan, bere lekuan egoiterat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 77. orr.

Zure hitzaldiko arrazoinak, zure aipu haietan zimendatuak, banaka harturik, ur-xortak bezalakoak ziren, bakoitza bere aldetik joan zitekeena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 392. orr.

Amesten bainuen ezen, jauregiaren itzalaz baliaturik, justizian eta karitatean zimendatu lurralde zerutiar bat eraiki ahal izanen genuela noizbait Urbiainen, non guztiok anai-arrebak eta Jainkoaren seme-alabak senti baikintezkeen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 412. orr.


zimendatze iz oinarritzea, finkatzea.

Gorpuzkinak altxatzeko erabakia hartu zuen Vianako Printzea Erakundeak, «Kondestablearen etxearen beraren zimendatze arazoak direla eta ezin direlako bertan kontserbatu».  Berria - Harian   2006-03-22


zimendu (orobat ximendu g.er., zimentu g.er.) 1 iz eraikinez mintzatuz, lur azpiko zatia, gainekoari eusten diona.

Naturazko lege hartatik datozela gerlak, populuen bereizketak, erreinuen oinarriak, alorren zedarriak, eraikinen zimenduak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 134. orr.

Egitasmo originaletik, soilik oinplanoa errespetatu zuten, hots, zimenduak.  Berria - Kultura   2006-02-07

Hasi ziren etxolen ordez benetako etxeak eraikitzen, zimenduz osatuak eta pezozko edo harrizko paretekin altxatuak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 950. orr.

Dorreen eta harresien zimenduak egin beharko dira era honetan: [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 690. orr.

Juduen etxeak suntsitu egingo dituzte eta zimenduak eraikin berriak egiteko baliatuko dituzte.  Berria - Mundua   2004-06-15

Gortor-lekuaren zimenduak atera zituzten 1627-an.  Herria   2003-06-26

Uribitarte kaiko zutabeek 100 urtetik gora dituzte eta azpialdea eta zimenduak egurrezkoak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Zeren Burgosko katedralak, zerurat beha paratu aitzin, lur sendo eta egonkor bat baitzuen funts eta azpi, non errotzen baitzituen bere oinak eta zimenduak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 391. orr.

Lurpeko espazioak eta gela gangatuak egiten badira, orduan, gero gaineko eraikinetan egingo diren egiturak baino lodiagoak egin behar dira zimenduak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.

Era honetako obren zimenduak leku sendo batean egin behar dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1630. orr.

Langileek harri puskatu idatziz estali bat ekarri zidaten, zimenduetarako zangak zulatzen ari zirela aurkituta.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 41. orr.

Azken lubakiaren barru-barruan, zubi altxagarriaren zimenduei erreparatu zien Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 471. orr.

Zimenduetatik hasi ordez, antza, teilatutik, edota, hobe esanda, tximiniaren ketik hasi ziren Eurolandia deritzan etxea eraikitzen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 201. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hori, zimendu sendoko hiria, arkitekto eta egile Jainkoa bera duen hiria, itxaron zuelako.  Elizen arteko biblia   Heb 11,10

Etxe bat eraikitzekotan, zimendu azkarrak behar zaizkiok eman lehenbailehen.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 146. orr.

Bi hormen tartean zeharkako beste batzuk eraikiko dira: kanpoko eta barruko zimenduak elkartuko dituzte.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 730. orr.

Jaspezko oinarri gainean eraikiko zaitut, zafirozko zimendu gainean ezarriko.  Elizen arteko biblia   Is 54,11

3 irud/hed ik oinarri.

Zimendu horren gainean benediktarren ordenak Mendebaldeko ekonomi bizitzaren nekazaritza-oinarria jarri zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 103. orr.

Zeren, hori bera entzuna bainuen Alcalako Unibertsitate ospetsuaren zimenduak finkatu zituzten ene paristar irakasleenganik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 101. orr.

Klaseen helburua ikasleei euskararen zimenduak emaitea da.  Herria   2005-11-10

Hala iritsi nintzen ni, ohikoak genituenez gain -euskara, gaztelania eta frantsesa-, latina ere ikasterat, jakintasunaren zimendu eta oinarri zelako.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 26. orr.

Aldi berean, gogorra eta hertsia zen, noiz eta erlijioneaz mintzatzen baitzen edo noiz eta bere sinestearen eta berak ikasi teologiaren zimenduak jokoan ikusten baitzituen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 222. orr.

Europa batuari eman nahiz lege-nagusi bat, denen arteko partzuergoaren zimendu nolazpait.  Herria   2003-01-28

Serie batzuk egiten aritu zen osaba Joanikot, baita iduri geometriko batzuk ere, serie haiek zimendu harturik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 149. orr.

4 (irud/hed, izenondo eta izenlagunekin)

Etorri, gure sinesteari zimendu sendoak ezartzera etorri zen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 103. orr.

Zeren ni ere halaxe bainabilkizu neure esplikazioneekin harat eta honat, mundua ulertu nahi eta ezinean, zimendu sendo baten bila.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 138. orr.

Ortodoxiak zimendu ezin sendoagoak aurkitu ditu beraren lan nekagaitzean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 58. orr.

Zeren hura arrazoin eta argudio ezin eskasagoa baitzen, alde batetik, eta zeren, bertzetik, hain zimendu kaskarren gainean nekez eraiki bainezakeen deus iraunkorrik.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 341. orr.

5 (hitz elkartuetan)

Nobleak dira batzuk, espainiarrak Hegoaldera bidali zituzten Orangearrak; merkatariak dira besteak: biek ala biek jarri dituzte hiriaren zimendu harriak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 23. orr.

6 (orobat zimenta) ipar zementua.

Zimenduzko teilatu grisean arra, papoa hanpatuz, emearen inguruan urrumaka badabila.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 125. orr.

Lehen egunetan zimendu zakuak alde batetik bertzera eramaiten zituen, bizkar gainean.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 123. orr.

Lehen gauetan zimenta gainean lo egiten bazuten ere, guttienez barnean ziren eta elkarren kontra tinkaturik -zaindariek manaturik, beti bezala- gaua berokian iragaiten zuten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 97. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

errepublikaren zimendu (3); gure ondarearen zimendu (3); ondarearen zimendu gaixo (3)

zimendutik eta erroetarik (3)


zimenta ik zimendu 5.

zimentarri 1 iz zimendua.

Etxegileek Jaunaren tenpluko zimentarriak jarri zituztenean, han aurkeztu ziren apaizak beren jantzi eta turutekin, eta Asafen ondorengo lebitarrak txilinekin, Jauna gorestera.  Elizen arteko biblia   Esd 3,10

Mesopotamiatik Jerusalemera etorritako juduak hiri menperagaitz eta gaizto hau berriro eraikitzen ari direla; zimentarriak konpondu dituzte, harresiak jasotzeko asmoz.  Elizen arteko biblia   Esd 4,12

Hala bada, bezperan ezertxo ere ez zegoen orubean, ez eraikin materialik, ez zimentarririk, orain hain jauregi handiosa agerturik, albistea bolo-bolo zabaldu zen bai hirian bai jauregian.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 224. orr.

Ibaiko urak, argiontzi batzuen ñirñir urduriaz pikardaturik, terrazen beheko zimentarriak bustitzeraino iristen ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 27. orr.

Reichtag-en antza zuela politikak, oso ederra kanpotik baina zimentarriak lokatzetan zituena, hori eta antzekoak esaten hasi zitzaidan ama.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 23. orr.

2 oinarria.

Pobretasuna bere Ordenaren zimentarri zela zioen, bere Elkartearen egitura osoari eusten zion oinarri nagusia.Taxuzko erabaki bat hartzeko eta zure geroko karreraren zimentarriak finkatzeko garaia iritsi zaizu...  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 780. orr.

-Jainkoarengan dugu zimentarria.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 162. orr.

Ohiturazko zuzenbidearen aurrean, lege arrazoidun horrek idatzian du euskarria, idatzia baita ororen zimentarri eta egontokia.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 17. orr.

Nire kolera -bestondoa, beroa eta orduak iragan arauz emendatzen zihoakidan samina zimentarri zituena- kanporatu behar zakarra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 218. orr.


zimentatu, zimenta(tu), zimentatzen 1 du ad zimentarria jarri.

Zimentatu gabeko harriek irtenbidea ematen diote harribilen artean ihes egiten duen urari.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 153. orr.

Nire burua harri seguruan zimentatua nekusan bertatik.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 98. orr.

2 zimendatu, oinarritu.

Berri On horrek ditu gure Elizak zimentatzen.  Herria   2003-02-06

3 ik zementatu.

zimentazio iz zimentarria jartzea.

Eraikuntzako materialak, zimentazioak, hormen eraikuntzak, aparailuak, gainestaldurak, etab. denak dira azalpen desberdin baina askotan oso xehekatuen gai testuan zehar.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 210. orr.


zimentu ik zimendu.

zimeriar 1 izlag/iz Azerbaijan edo Kaukaso inguruan bizi zen antzinako herri bateko kidea.

Orduan, gure itsasontzia ozeanoaren mugetaraino iritsi zen, Zimeriarren hiriraino; leku hura beti ilunpean eta lainopean dago; Heliosek ez dio inoiz jotzen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 73. orr.

Jarraian zimeriarrak, eskitiarrak, sarmatiarrak eta godoak, besteak beste, iritsi ziren, K. a. lehen milurtean.  Berria - Mundua   2004-11-30

Itsaso Beltza aintzira heleniko bilakatu zen; eta estepako barealdian, zimeriar eta eszitiar nomadak sartu ondoren, Itsaso Beltzeko nagusi helenikoak eta eurasiar estepako mendebaldeko badia handiko eszitiar nagusiak probetxuzko merkataritza-elkartzeari ekin zioten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 236. orr.

2 (izenondo gisa)

Hala sartu zen Cyril Tourner gau zimeriarraren ahurtasun zabalean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 128. orr.


zimikatu, zimika, zimikatzen 1 du ad zimiko egin, atximurkatu.

-Ipurdiak zimikatzeko aukera ederra.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 255. orr.

Beso ondoa zimikatu nuen, Fatboy Slimen zinta geldiarazi eta ikusgarriari so geratu nintzaion, ahoa bete hortz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 160. orr.

Erpuruaz eta hatz erakusleaz masailean leunkiro zimikatu eta, amak semeari errieta txikia egiten dionean bezala, esan zidan: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 195. orr.

Beltzaranaren titiak kilikatzen zituen, kukurusta gorria zimikatzen zion eta belarria ausikitzen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 82. orr.

2 irud/hed

Horretaz ohartzearekin batean, Urtxipiatarren hilobiaren aitzineko gizonaren bisaia bihozminduak zimikatu ninduen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 246. orr.


zimiko 1 iz atximurra, imurtxia.

Nire besoek franko dakite haien zimikoez, eta nire aztalek haien ostikoez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 91. orr.

Bihurdikatu nintzen, berriz ere sakaka hasteko prest, baina Kristinaren zimiko batek eragotzi zidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 373. orr.

Titimutur kimu tontor askeak, zimikoen eraginpean erne.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 106. orr.

Orduantxe zimiko bat sentitu du hatz batean.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 142. orr.

2 irud/hed

Zirrara baten zimikoa.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 184. orr.

Janari-eskasia handia zegoen, eta gosearen zimikoa bi ogi-mokadu eta zazpi arbiz eta egarria bihotzeko pozez baretu zuten. Traizioaren zimikoa sentitu nuen sabelaldean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1126. orr.

Zalantzaren zimikoa sentitzen hasi zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 430. orr.

Horrek arindua ematen zion, barrenean zimiko bat bazuen ere.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 372. orr.

Zigarro-mutur bat du ezpain artean hartuta. "Atzoko argazkilaria!", sentitzen dut zimikoa bihotzean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 176. orr.

Betiko mutur-beltzez landa, bertze zerbait aurkitzeak eragiten didan zimikoa.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 50. orr.

Jaungoikoa hantxe geratzen duk, eta heure barneko zimikoaren ahotsaz hitz egingo dik bizi guztian.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 288. orr.

Horiek guziek hau dute beren zimikoa: laborantza elikadura edo janarien aztapar haundidunek beren peko ezartzen dutela lurlanaren gorabehera guzia.  Herria   2004-01-08

Irisarrik mutilen azkentzea ikusi zuen bere ziegako leiho txikiaren atzetik, ikara handirik gabe, dardararik gabe, zimikorik gabe, ez baitzuten hiltzeko batere beldurrik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 110. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Orduan zimiko latzak bihotza irauli zidan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 202. orr.

Ikustearekin batera zimiko urduria igarri du bularraldean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 39. orr.

Usain honekin, Martini zimiko ezaguna pizten zaio tripatik behera.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 32. orr.

Halako zimiko bat senditu nuen ene bihotzean.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 71. orr.

Larunbat goiz hartan baneukan halako maitia non zira, halako gabetasun bular zolan, halako zimiko tripa sabaian...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 347. orr.

4 (hitz elkartuetan)

Halako erruki-zimiko bat sentitzen dut Pamelaren aldera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 203. orr.

Erakarmen zimiko bat sentitzen du haren aldera.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 20. orr.

Ezin izan nuen baztertu aldi berean beste idunekoan pentsatzea, zeinek damu-zimikoak eragiten baitzizkidan Marina Gonzalezi eragin nion hondamendia biziberritzen nuelarik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 271. orr.

5 bihotz zimiko

Inoiz batak besteari min egin ziezaiokeen hitzen bat esaten bazion, bihotz-zimikoak ez zion bakean uzten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 517. orr.

Azken hitz horiek egin zidaten bihotz-zimikoa!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 47. orr.

Alargunak esan ezin ahalako bihotz zimikoa hartu zuen Adjib ezagutu zuenean.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 52. orr.

Dudarik gabe bazuen hark bihotz zimikorik eman zituen manuengatik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 84. orr.

Nork desira dezake arrazoiaren ordainetan erositako zorionik, eta iraupen gutxiko plazerren ondoren gutienean damurik dakarrenik, non ez duen bihotz zimikorik ekartzen?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 157. orr.

Begi arranpaloekin bere harribitxiari antzeman ziolarik, bihotz zimiko ikaragarria sentitu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 139. orr.

Bihotz-zimikoz, estu eta larri, intzirika esango diote elkarri: [...].  Elizen arteko biblia   Jkd 5,3

6 zimiko egin

Bero itzela izanda ere, hotzikarak zimiko egin zidan larru-azalean. Izaki zainil eta meharra, aurpegi zurbilduna, alferrik egingo dio zimiko, mina eragiteraino.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 225. orr.

Eta testuaren xamurrak bihotzean zimiko egingo dio irakurleari. · Justu gibelean zeukan emazte klasiko eta ponpox beztitua zen Frantxuak bizkar gainean zimikoa egin zion: [...].  Berria - Kultura   2004-05-18

Benetakoa zirudien aitaren alabarekiko atsekabeak, eta halako zimiko bat egin zion Norari bihotzak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 35. orr.

Nik hozka egiten nion garondoan, zimiko txikiak egiten nizkion bularretan, zakila estutzen nion.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 108. orr.

Lepoan lotzen zen soinekoa zeraman Monikek, eta Karlek atzetik zimiko bigunak egin zizkion titiburuetan.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 44. orr.

Tarteka, urteak igaro ahala, erruduntasunak zimiko txikiak egiten zizkidan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 26. orr.

Irakurlearen subjektibitateari ez kilima, ez zimiko, ez zirrara egiten ez dioten berri horiek guztiak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 189. orr.

7 zimiko eragin

Errate hutsak zimiko eragin dio bihotzean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 145. orr.

Berriak zimiko eragin zidan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 205. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotz zimiko (4); bihotzean zimiko (4); halako zimiko (3); zimiko bat sentitzen (3); zimiko egin (9); zimiko egin zidan (5); zimiko egiten (5)

bihotz zimikoa (4)

bihotz zimikoak (5)

bihotz zimikorik gabe (5)


zimikoka adlag zimiko eginez.

Luzaroan eta krudelki jardun zitzaion, zimikoka eta atximurka, belaun atzeetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 179. orr.

Aspaldiko Txile kale hura, gizon haiek saltegietako ateetan, zuriz jantziak eta barrabilak igurtzika edo zimikoka, batzuen batzuk eskua gora eta behera etengabe, modaren bat zen nik uste.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 37. orr.


zimildu ik zimeldu.

zimino (100 agerraldi, 19 liburu eta 11 artikulutan) 1 iz tximinoa. ik tximino.

Tigreak, elefanteak, krokodiloak, kobrak eta ziminoak gizakiekin adiskidetasunean bizi diren lurraldea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 7. orr.

Gizona zimino batetik dator; eta nondik zetorren ziminoa?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 178. orr.

Badira ere eskuen eta zangoen gainean dabiltzanak eta ziminoak bezain aise arboletara igaten direnak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 92. orr.

Ziminoak bezatzen ditut.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 62. orr.

Ziminoa ekarri zutenean, alaitasun handiz jauzi egin eta besarkatu zuen bere bezatzailea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 69. orr.

Kale ondoko arboletan ziminoak jauzika.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 165. orr.

Oroitu nintzen etiopeen artean erraten dela ziminoak berariaz ez direla mintzatzen, gizonek trabailaraz ez diezaieten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 123. orr.

Denetan ageri da Bruno, "Makinaz idazten duen munduko zimino bakarra"!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 63. orr.

Motor batek hil egin zuen zimino emea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 166. orr.

Kontuz, ordea, ziminoek umeak badituzte.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 165. orr.

Ziminoa beti zimino.  Herria   2003-04-10

Ziminoa gorago, uzkia ageriago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 194. orr.

Nork daki denen artean zein zen ziminoena.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 141. orr.

2 (izenondoekin)

Sinets iezadazu: Bruno zimino zaharra da, errukiagatik jarraitzen du gurekin, ez dugu harrizko bihotzik, nola esan...  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 67. orr.

Kontzientzia txarra funtsezko grinen aurkako borrokak eragin du, norbere baitako zimino beltzaren aurkako krudelkeriak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 97. orr.

Beharrik zentzu gehiagorekin jokatzen dira Frantzia, "zimino gasna-jale horien herri zaharra", Alemania, Errusia [...] eta beste batzu.  Herria   2003-02-20

Hirira etorri ziren zirkuek ez zuten geroztik sekula zimino labana-jaurtitzailerik ekarri.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 71. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Igande gau horietan zinez, gorputz eta arima -giza gorputzarekin, zimino arimarekin- gorrotatzen du komisarioak bere ogibidea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 72. orr.

Oraindik ere badira Indian zimino okela jaten dutenak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 165. orr.

Gutxi uste zuen komisarioak, zirku jabeak zimino-hiltzailearen hipotesia hain era naturalean hartuko zuenik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 65. orr.

Hanumanek, zimino talde handi bat lagun harturik, garaitu egin zituen Ravana eta beraren gudarostea.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 166. orr.

Bere aurpegi erori zimino moduko hark, Garagardoa hitza kopetan, burlazko keinu bat itzuli zion.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 208. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lurrean itzulipurdika ari ziren jende-ziminoei.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 141. orr.


ziminokeria iz tximinokeria.

Bazuen halako ukitu irrigarria nire borreroa edertasuna eta itzala murrizten zizkioten ziminokeria haietan ikusteak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 96. orr.

Zer gertatzen ari zauku ximinoa eta ziminoaren artean? Ximinoak ximiko, ziminoak zirikada eta hori egunero, betiko ziminokerietan.  Herria   2004-01-15

Politikari frango dena ziminokeria eta ETA-k bere aldetik ez su-etenik aipu ere.  Herria   2005-01-13

Une batetik bestera anaia igoko da nik eusten diodan ohol horretara, eta bere ziminokeriak egiten hasiko da.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 113. orr.

Leihatilako sarean egin ziminokeriek ene gorputza iratzarri dute eta, joan-jinka aritzeaz enoatzen hasten bainaiz, beste soinketa batzuk asmatzen ditut.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 48. orr.

Zer loria De Funes aktore ospetsuaren ziminokeriak txineraz entzutea!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 55. orr.

Agian ziminokeria berriren bat asmatu behar genuke, bada adibidez sua jaten duenik ondoko kalean, guk baino diru gehiago irabazten dute horrela.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 119. orr.


ziminotu, zimino(tu), ziminontzen da/du ad zimino bihurtu.

Redio, Eduardo, berriz ere ziminotua!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 116. orr.

Handik kanporatu gintuztelarik, mozkorrarena baino areago, ziminotuaren edo arrailduaren planta zekarren bulegariak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 254. orr.


zimio iz

-Ez dik kimio eta zimio beharrik gaizoak!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 122. orr.


zimitarra iz sable motza, aho bakarreko xafla kurbatua duena.

Jadanik sartu dituzte ontzi berezi horretan zimitar-adardun orixa, Partula barraskiloa eta itsas zaldi horiaren ehun zatiak.  Berria - Gaiak   2004-07-28


zimiterio (orobat zimitirio) iz eliza-ataria.

Eliza-atari edo zimiterioetako granito gogorrezko aulki horiek hainbat zulotxo omen dituzte, eta aulkiek bezala elizaurreetako edo bidegurutzeetako gurutzeek ere bai.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 156. orr.

Gero eta hosto gehiago zegoen zimiterioko lurrean, gero eta lore gehiago; ereinotzaren usain mela zabaldu zen airean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 69. orr.

Lehen hilak eliz inguran lurperatzen ziren, eta batez ere, eliz aurrean, horregatik deitzen zaio toki askotan oraindik eliz atariari "zimitirioa" euskaraz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 153. orr.


zimitirio ik zimiterio.

zimitz (orobat ximitx g.er., tximitx eta tximutx g.er.) 1 iz intsektu txiki gorputz-zapala, gorri iluna, gizakiaren odola xurgatzen duena, (Cimex lectularius); zimitzaren ordenako zernahi intsektu.

Ez duzu arkakusorik ez zimitzik aurkituko gure oheetan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 157. orr.

Tximitx, zorri, arkakuso eta eulien hiriburua da hura, lastaira eta ohe estalkien zikinkeria, berriz, itzela.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 86. orr.

Ez du bainurik hartzen, jaka jantzirik lo egiten du, eta jakaren azpian zimitzak hazten zaizkio, eta arkakusoak, eta deabruak daki zer gehiago.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 490. orr.

Gau ta egun zimitzak ezin larrutik kenduz ari ziren, beti handik xixta, hemendik xixta, ez zitzaketen gehiago jasan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 80. orr.

Argi zegoen han ostatu hartuek kandela batez edo lanpara batez errez hiltzen zituztela zimitzak, eta arrasto lasaigarri haiek uzten zituztela.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 146. orr.

Lastairako zimitz ugarien konpainian hartu ninduen loak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 197. orr.

Ohea zimitzez betea zegoelako.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 257. orr.

Tximutxaz jositako etzaleku koipetsurik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 65. orr.

Zimitzek hartutako manta zahar latz batean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 180. orr.

Gavardek arriskuan ipintzen zuen bere gantza, zimitza bezain zapal bukatuko zuen azkenerako.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 295. orr.

Puerton egondako presoak hango eltxo izurritea eta tximitxen festa aipatu izan dute.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 126. orr.

-Tximitxak bezala zapaldu ditiagu! -entzuten nuen-.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 230. orr.

2 txintxeta.

Koadro batzuetan, oraindik ere, izkinetan ageri dira egileak oihala oholean finkatzeko erabiltzen zituen zimitz zuloen arrastoak.  Berria - Kultura   2004-03-11


zimiztatu ik tximistatu.

zimur (orobat tximur g.er.) 1 iz larruazalean, paper batean edo ehun batean gertatzen den tolesa. ik zimurdura.

Emile jatetxeko atean gelditu zen bost dolarreko bilete bati zimurrak kentzen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 62. orr.

Sarritan sudur gaineko begi-ordeak kentzen zituen begiak xukatzeko, musuzapi zimur, gris eta mela-mela egindakoaz xukatu ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 61. orr.

Bere musuzapi zimurrarekin garbitu nahi izan zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 99. orr.

Begien eta ahoaren inguruan egiten ari zitzaizkion zimurrak ikusi nituenean, konturatu nintzen hasieran uste nuena baino zaharxeagoa zela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 101. orr.

Joe Costellok, bere esku zimur eta orban marroiez jositakoetan, Margarenak, zuriak eta leunak, hartu zituen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 278. orr.

Begi zolien inguruko zimurrak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 67. orr.

Nire aurpegiko zimurrek halako nahigabe etsi bat marraztu zuten.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 122. orr.

Aurpegiko zimurrak kentzeko kremak.  Berria - Gaiak   2004-12-01

Aurpegia ferekatu nion berriro; zimurren ildo sakonak, goizeko bizarraren ile urdin tenteak, azal marguldua...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 148. orr.

Tanta horiek beiraduran marrazten zituzten arrastoetan iragarpen ezkutua aurkitzen saiatu zen Mentxu, esku ahurreko zimurretan eta kafe hondakinetan egin ohi den bezala.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 27. orr.

Gehiegizko luxu eta plazerak gazterik zahartu dituen gizonen ezaugarria zirudien zimur eta izurrez betetako aurpegia.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 240. orr.

Nire kopeta zimurrez bete zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 96. orr.

Zimurrez beteriko aurpegi gorria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 209. orr.

"Bilst di arbeiten?" ihardetsi dit, begirada huts eta zimurrez inguratutako begi-zulo haiek nireetan iltzatuz.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 85. orr.

Andereñoaren bisaian hiru zimur leundu dira eta masailak beratu zaizkio.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 152. orr.

Haren kopeta lasai eta zimurrik gabeari begira egon nintzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 153. orr.

Robotek ez baitute zimurrik.  Berria - Kultura   2004-08-17

Kortesiaz eskaintzen zien bisitariei bere aurpegiaren araztasun zimurrik gabea.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 147. orr.

Zimurrek beren ubideak eginak zituzten eskuotan, urte iraganek aise ibiltzeko moduan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 94. orr.

Bere etorkizun ez hain urruna susmatzen zuen gorputz erkinduan, hezur haietatik eskegiriko azal milaka zimurretan urratuan.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 240. orr.

Masailak eroriak; tente kokotsa; sudurra zuzen; azala, berriz, ia leun, zimurrik gabe.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Zimurren kontrako suero berria.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 31. orr.

· Haren ezpainen zimurra ikusten zuen, haren aurpegi ederraren gaitzespen mutua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 155. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Urdindua zeukan ilea, eta zimur finek gurutzatzen zioten aurpegia. Ilea urdinduta zuen eta zimur sakonak ageri zituen masailetan.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 31. orr.

Raimundo Silvak zeta honi buruzko guztia ezagutzen du, distira, ehunaren higitze goxoa, zimur aldakorrak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 202. orr.

Lan egitea ez da dena, lehenengo zimur txikiak sortzen dira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 530. orr.

Zimurrik tikiena baldin badu, ez dizu onartuko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 300. orr.

Emakume argala zen, zimur mingotsak, esku nekatuak, begi marroi eder izandakoen arrastoak, eta sudur harroa zituena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 134. orr.

Urratua dut aurpegia, zimur idorrez betea, arraildua azala.  Berria - Kultura   2006-02-28

Fina eta gogorra zuen agureak aurpegia, zimur hautemangaitzek bilbe baten antzera nabarmendua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 446. orr.

Etsipenezko zimurrek aurpegia pitzatzen ziotela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 385. orr.

Zimur eder horiek; denetarik du: kopetako zeharkako arrastoak, betertzetakoak, ahoaren bi aldeetako tolesdura garratzak, kokotsetik dilindan dauden soka horiak alde batera utzirik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 122. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zimur-izpiz gainezka zegoen haren aurpegia. Bere aurpegi puztuan, begiek zehaztasunik gabe begiratzen zuten; ezpain txokoetatik zimur sortak ernatzen zitzaizkion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 93. orr.

Bere begi grisek mezu konpreniezin bat bidaltzen zidaten zimur-zurrunbilo izugarri batean zehar.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 37. orr.

Rougea lerratu egiten da, emakume gazteek ere ezpainen inguruan dituzten zimur-ildotxoetan barrena sartzen da pixkanaka.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Aho-ertzeko zimur-imintzioa ez baitzitzaion sekula artezten.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 119. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Irakur genezake Napoliko pobreziaz txosten luze bat [...] eta guztiarekin, ez genuke idazlanak agerian utzi duen errealitate-zimur horren berririk izango.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 35. orr.

Orduantxe azaldutako zimur ederrak dauzkat begi-ondoan eta kopetan; kontzentrazio-zimurrak, hain zuzen ere.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 39. orr.

Kopetan noizbehinka agertzen zitzaizkion bekozko-zimurrek bakarrik salatzen zuten neskatoaren barreneko egoskorkeria eta kasketarako joera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 13. orr.

5 irud/hed

Higuina ez zion pixa usainak eragiten [...] izter zimurtsu bien arteko beste zimur hark baino.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 240. orr.

Eguzkiak areagotu egiten ditu dorre zaharreko zimurrak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 132. orr.

Horrela prestatu zuen beretzat Eliza distiratsua, zikinik eta zimurrik edo antzeko deusik gabea, Eliza santu eta kutsagabea.  Elizen arteko biblia   Ef 5,27

Liburuek beste lan garrantzitsu bat ere egiten dutela, errealitatearen zimurretan ezkutatzen den egia azaltzea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 34. orr.

Greko-paleografia lanetan, latinezko testuetan eta Erdi Aroko historiaren zimurretan zaildutako eruditoa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 10. orr.

Hedabideen lana ez baita itxuraz gertatzen dena kontatzea, benetan gertatzen dena baizik, bere plegu, zimur eta atzealde guztiekin.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 90. orr.

Adjektiboak estiloaren zimurrak dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 117. orr.

6 izond zimurtua, zimurrak dituena.

Haren begitarte txiki zimurra, garbi-garbia, baztangak pikatua, maltzurkeria berezia ageri zuena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 74. orr.

Negar egin zuen logelan etzanda, ez oroiminagatik ezpada txakur jipoituaren begiekin so egiten zion aurpegi zimur hartan bildutako sufrimenduagatiko pena eta damuagatik.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 73. orr.

Azal zimurreko gaztainondo zaharra.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 40. orr.

Bere poltsa beltz zimurra magalean estutuz.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 14. orr.

Paperen saskia orri zimurrez, jarraitasunik gabeko saiakerez, alde guztietatik emendatutako zirriborroez beterik gelditu zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 123. orr.

Gaurko bazkaria patata eta kontserbako aza zimurrez egindako eltze bat izango da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 229. orr.

Natura biribila den bezala, zimurra baita bizitza, ez baitu zuzentasuna maite, erabat okerra baita irudi eta ekintzetan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 94. orr.

Aitortzen dut Zearrak finalaren ostean zuen aldarte abaildu eta zimurrari argi apur bat ematen ez nuela asmatu.  Berria - Kirola   2006-03-21

7 (adizlagun gisa)

Beste batzuk diote lanerat joanen direla, ezinbestean nolazpait, bainan kopeta zimur eta laneko gogo handirik gabe.  Herria   2005-05-05

Bi pauso aitzina egin, eta gero berriz ere biratu zen niri buruz, ezpainak zimur.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 403. orr.

Bekainak zimur, sudur hegalak zabal, matelezurra nabarmen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 215. orr.

Sudurra zimur, begiak handi eta bekainak gora, sorbaldak altxatuko nituzke.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 93. orr.

Zimel-zimela zegoen, sabela zimur, azala hezurrei josia.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 30. orr.

8 zekena, zikoitza.

Zapata-garbitzaile zimur demonioa!  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 180. orr.

Katalan guztiak ez dira xuhurrak ez poltsa-zimurrak, ezta gutxiago ere.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 153. orr.

9 zimur-zimur

Lakshmik aurpegiko azala tira-tiran du, begi-niniak zabal-zabalik, lepoa zimur-zimurra.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 76. orr.

Bihotza desegina eta gogoa zimur-zimurra.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 57. orr.

Amak ahots goraz irakurri zigun denoi gutuna; eta gero, kriski-kraska, zimur-zimur biribildu eta surtara bota zuen -dagokion tokira, esan zuen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 93. orr.

Frau Gerdak niri begira segitzen baitzuen, kopeta zimur-zimur, nire deiturak zerbait oroitaraziko balio bezala.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 116. orr.

Aurrera jarraitzen zuen, karranpek eta oinazeek jota, hesteak zimur-zimur, begiak lauso, urrundik, urrun-urrundik Parisko irudiak oinetatik tira egingo balio bezala oharkabez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 21. orr.

San Cristobal de las Casasera iritsi zenean, zimur-zimur eginda zegoen orri zatitxo hark Sebas eta Nerearen etxeraino eraman zuen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 102. orr.

Umea lo zegoen, gomazko bere aurpegi txikia zimur-zimur eginda eta bere ukabiltxo arrosak izara-ertzaren kontra estututa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 91. orr.

Eskaileretan behera joan zen, hirunaka-hirunaka, eta behean zimur-zimur eginda geratu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 282. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegiko zimur (4); kopeta zimur (6); paper zimur (3)

zimur gehiago (3); zimur guztiak (6); zimur sakon (5); zimur zimur (11); zimur zimur eginda (6)

aurpegi zimurra (5)

aurpegiko zimurrak (3); inguruko zimurrak (4); zimurrak kentzeko (3); zimurrak kentzen (3)

bere poltsa zimurrean (3); poltsa zimurrean (5); poltsa zimurrean pistola (3)

aurpegia zimurrez (3); zimurrez bete (3); zimurrez beterik (3); zimurrez josia (3)

zimurrik gabe (4)


zimurdikatu, zimurdika, zimurdikatzen 1 du ad zimurtu.

Aldizkariaren azken hostora heltzean, halatan ezpainak poz minberaz zimurdikatu nituen, ez jakin jadanik zein esku trebe aukera, Tatiana (110 p, uzkitxo, 24 ordu, Hotel, etxe, Visa) ala Jessicaren (berria, benetako sua, beltxinga, 95 p, gosetia, 24 ordu, hotel, etxe, Visa) [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 115. orr.

Mary Balesterek paperak eskatu zizkidan eta Euskal Herrian bizi nintzela oharturik, ene paranoia naturala inarrostea lortuz, ezpainak apaleste gisa zimurdikatuz ondorioztatu zuen: [...].  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 78. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Aiaiaka etortzen zaigu lanera, bizkarretik minez, begitartea zimurdikatua eta soinean behera dena oinaze: ziatika garaiza, flebitisa beharbada, non ez den fibroma!  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 151. orr.


zimurdura 1 iz zimurra.

Egun bakar bat zuten aste osoko lanak eragiten dituen zimurdurak, betertzetako zimurrak, tolesdura garratzak ezabatzeko.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 100. orr.

Mutilaren kopeta zimurduraz bete zen, oroitu nahi bortitzean iduri.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 303. orr.

Sabri Graieben aurpegiaren zimurdurek argi uzten dute, 64 urteko palestinar honek une latzei aurre egin behar izan diela bizitzan.  Berria - Mundua   2004-02-11

Santosek ardurabako zimurduraz okertu zuen bekokia.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 174. orr.

Baina harrigarriena hauxe: haren bekozkoaren zimurdura txiki eta labur hura, bi bekainen artean, nik esandako txantxaren bati, nahiz eta barre egitera beharturik sentitu, ergel irizten zionean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 118. orr.

Ohean eseri denean bere zapatei begira gelditu da, betun beltzak estali ezin dituen zimurdurei, hain zuzen ere.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 112. orr.

Oharra mahai gainean jarri zuen eta esku ahurraz zapaldu zuen pare bat aldiz, zimurduraren bat leundu nahi balu bezala.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 206. orr.

Berriz ere ganberan, artoski hautatu nituen jantzi beharreko arropak, zimurdura gutien agertzen zutenen artean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 261. orr.

2 irud/hed

Halako batean heldu nien tenpora-kontu haiei eta atera nahi izan nien beren zimurduretan gorderik izan zezaketen zuku gordea...  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 167. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Mutiko bat izanagatik ere pertsona heldu baten gisa tratatuko ninduela adierazten zuen begirunezko ezpain-zimurdura bat egin, eta hizketan hasi zen: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 269. orr.

-A!, zerbait hartu nahi dudan bakoitzean eskuak egiten didan gihar zimurdura hori esan nahi duzu zuk?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 207. orr.


zimurgabe izond zimurrik ez duena.

Modako aldizkarietatik ateratako emakume perfekto ezin ukituzkoengatik, beren arropa zimurgabe distiratsuetan, altzairu eta kristal eta belusean zehar, bi metro garai, mantso-mantso labaintzen ziren haiengatik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 120. orr.


zimurgabetu, zimurgabe(tu), zimurgabetzen du zimurrik gabe utzi.

Lehen zimurrak agertzen diren unetik gerla bat hasten dela bi denbora ezberdinen artean, egunekoaren eta gauekoaren artean, batek zimurgabetu eta lisotu duen azalean irekitzen baitu besteak ildoa bere txanda iritsitakoan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 112. orr.


zimurgune iz zimurra edo zimurrak dauden gunea.

Barabarkotik Balerdiraino nibirri-nabar mailloa; zimurgunetan elurra bada, ez bela alde egitekoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 230. orr.


zimurka adlag (hitz elkartuen bigarren osagai gisa)

-Ezpain zimurka segitu zuen gero, Willemen hizketa-modua imitaturik eta erdi trufaz-: [...].  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 195. orr.


zimurkatu, zimurka(tu), zimurkatzen 1 du ad zimurtu.

Neskatila txikia duda-mudan egon da une batez, gona urdinaren tolesak esku urduriekin zimurkatzen dituela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 114. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Irribarrez ematen zuen, hain baitzuen bisaia zimurkatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 238. orr.


zimurkera (corpusean tximurkera soilik) iz zimurra.

Rufinoren aurpegikeran mailua eta zintzela bistan baegozan, ez dot uste adinaren tximurkereagaitik bakarrik zanik.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 9. orr.


zimurkeria iz zekenkeria.

Eskuzabaltasunaren adierazgarri izango da, eta ez zimurkeriaz egindako emaitza.  Elizen arteko biblia   2 Ko 9,5


zimurrarazi, zimarraraz, zimurrarazten du ad zimurtzera behartu.

"Tiranokeriaz", "askatasun hiltzailea", "konstituzio aurkakoa", "iraultzailea" eta anzeko hitzek bekainak zimurrarazten zizkioten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 389. orr.

Bertze burutakizun batek bekokia zimurrarazten ziola, erran zuen-: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 64. orr.


zimurtasun iz zimurdura.

Arietearen babestoki horrek oholez egindako kutxa trinko eta ondo finkatutakoa zeukan, soka lodiz egindako sarea zuena; sare horren zimurtasunetatik hankak labaindu gabe igoz, errazago iristen ziren harresira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5210. orr.


zimurtsu izond zimur asko duena.

Egunkari zaharren moduko aurpegi zimurtsuak, burukorik ezean beso gainean ezarriak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 252. orr.

Begi beltz kartsuak, bekain ile-sarriak, bekoki zimurtsua.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 43. orr.

Hendrik zaharragoa zen; argala zen, eta ileak grisak zituen eta bekokia zimurtsua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

Hagriden begi-ertz zimurtsuetatik malkoak irten ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 101. orr.

Higuina ez zion pixa usainak eragiten [...] izter zimurtsu bien arteko beste zimur hark baino.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 240. orr.

Amona Malià apain-apain eginiko emakumeño guztiz xarmagarri baten irudiz dirau 1870 inguruan ateratako estudio-argazkiren batean, eta atsotxo zimurtsu, haserreti, zarpail eta harria lakoxe gor gisa haurtzaroko nire oroitzapenik urrunenetan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 35. orr.

Gorri-gorri jarri zen, xaloki, berrogeita hamarka urteko pertsona zimurtsuak soilik gorritzen diren bezala, eta lasterka irten zen gelatik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 217. orr.

Emaitza azaldu nionean, irribarre zimurtsu konplikatu batez argitu zitzaion aurpegia, eta esan zidan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 228. orr.

Izara zimurtsuen artean aztoraturik mugitzen zen, ezeroso.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 69. orr.


zimurtu, zimur(tu), zimurtzen (orobat tximurtu) 1 da/du ad zimurrak atera edo sortu, zimurrez bete.

Bekokia zimurtu du, harrituta.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 185. orr.

Nork nori? zimurtu zitzaidan bekokia.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 280. orr.

Bekokia zimurtuta, arreta handiz irakurri zuen... "Hauxe duk lanik gabeko abokatu baten bazkaria".  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 82. orr.

Kopeta zimurtu zuen, enegana zuen tinkatu behakoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 212. orr.

Kopeta zimurtu edo nekez ezkutatu daitekeen irri maltzur batez begira egon.  Berria - Kirola   2004-01-28

Irakurtzen ari denean bekozkoa zimurtuta edukitzen du, keinu serioz.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 139. orr.

Eta ea zergatik ez dudan polizia deitzen -bisaia destainaz zimurtu zitzaion-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 26. orr.

Zimurtua zeukan aurpegia, beste egun hartan baino askozaz ere zaharragoa ematen zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 330. orr.

Ezpainak zimurtu zituen, Josebaren asmoa neurtuz bezala.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 117. orr.

Bakean utziko dugu -esan zuen emakumeak sudurra zimurtuz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 62. orr.

Tipoari tiro egin ondoren bota zion farolari, gero, ordurako saihetsak zimurturik lurrean zegoena errematatzeko asmoz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 63. orr.

Gutuna zimurtu eta patrikan gorde zuen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

Boligrafoa potoan utzi eta eskuan zuen orria zimurtu egin zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 66. orr.

Errabiak harturik, orrialdea idoki zuen eta esku artean zimurtu.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 285. orr.

Ukabil barruan zimurtuta paper-zati bat zeukala ikusi zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 243. orr.

Uraren azal jabala, ondorioz, borobil meharrez zimurtzen zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 134. orr.

Bere aldakak, eta bere izter gazteak galtza beltz estu belaun aldera zimurtuetan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 129. orr.

2 (adizlagunen eskuinean)

Ohi baino bizkorrago mugitu zituen hatzak eta, zerbaitek alaiturik, xaloki zimurtu zuen bekokia.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 24. orr.

Aspaldian itzalitako beste puru-muturraren alboan utzi zuen, ondo zimurtu ondoren.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 62. orr.

Irakurtzen jarraitu zuen, betartea arin zimurtuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 204. orr.

Gona gerrian inguruka erabiltzen nuen eta elastikoak zabarkiro zimurtzen.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

Bat-batean, errukarri zimurtu zuen aurpegia, ume baten antzera.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 56. orr.

Bulego huts horrek, non bizitza bakarra, arrosarena, emeki-emeki zimurtzen baitzen, heriotzarantz eraldatuz zelulen margultze luzearen bidez, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 253. orr.

Zalapartan sartu zen umeen gelan, gorbata malapartatu hura eskuan, guztiz zimurtuta.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 42. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Hil bedi haurra bere amaren besoetan, eta egunez zamaturiko zaharra, eta dontzeila gaztea, eta atso zimurtua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 233. orr.

Amak bere aurpegi zimurtua mutila zegoen aldera zuzenduta zeukan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 133. orr.

«Zahartzen» ari den agureak «gorputz triste eta zimurtu eta dorpe batean» dagoen agureak, bere buruaz egiten duen deskribapen garratza.  Berria - Kultura   2004-10-21

Kamaina bateko izara zimurtuen gainean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 189. orr.

Dotoreziarik gabeko korbata eta traje zimurtua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 43. orr.

Telebista itzali, elastiko zimurtua lisatu eta leihotik begiratu zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 55. orr.

Lehengo eguneko libreta zimurtu bera atera zuen, betiko jaka zimurtutik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 246. orr.

Mitxelenak luzatzen zidan gutunazal zimurtua hartu nuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 41. orr.

Gizona billete zimurtu bat astintzen ari zen airean, salto txikiak eginez dantza-imintzio baldarrean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 301. orr.

Sarritan, hogei dolarreko billete batekin etxeratzen zen edota esku bete dolar zimurturekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 158. orr.

Orri sorta zimurtu bat erori zen handik.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 156. orr.

4 irud/hed

Bihotza zertxobait zimurtu zitzaion Ruche jaunari, erantzun hori entzun zuen azken aldiaz gogoratzean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 515. orr.

Egunsentia zimurtzen joan da, eta Homer Simpsonen beso beilegiek goizeko zortziak, zazpiak, seiak, bostak, laurak markatu dituzte iratzargailuan.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 150. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegia zimurtu (8); aurpegia zimurtu zuen (3); begitartea zimurtu (3); bekainak zimurtu (3); bekokia zimurtu (21); bekokia zimurtu zuen (11); bekozkoa zimurtu (4); egunkari zimurtu bat (3); esku zimurtu (3); ezpainak zimurtu (12); ezpainak zimurtu zituen (9); kopeta zimurtu (34); kopeta zimurtu zuen (16); paper zimurtu (5); sudurra zimurtu (11); sudurra zimurtu zuen (4)

zimurtu du (8); zimurtu egin zuen (5); zimurtu zen (5); zimurtu zituen (12); zimurtu zuen (48)

bekokia zimurturik (3); kopeta zimurturik (7)

bekokia zimurtuta (6); bekozkoa zimurtuta (6); kopeta zimurtuta (3)

bekokia zimurtuz (7); bekozkoa zimurtuz (3); ezpainak zimurtuz (5); kopeta zimurtuz (4); sudurra zimurtuz (5)

bekainak zimurtzen (3); bekokia zimurtzen (5)


zin 1 iz Jainkoaren, norbere ohorearen edo kidekoen izenean egiten den hitz ematea.

Zin batek ondorio berberak ekarri behar dizkie hitza eman duten norbanako guztiei.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 236. orr.

Asaldura baten mende daudelakoa egiten dute, edo sumindura baten mende, isilarazi beharrekoa erregu kartsuen bidez, gezur, zin eta promesen bidez.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 34. orr.

Ez nire promesak ez nire zinak sinesten dituzu: hots bada!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 167. orr.

Hau da zinaren eragina: naturaz emandako hitza haustera jarrita dauden gizonek izan dezatela beldurtzeko motibo handiago bat.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 95. orr.

Zuk jokatu duzun bezalaxe jokatuko dut nik ere zurekin, zina mesprezatu eta ituna hautsi baituzu.  Elizen arteko biblia   Ez 16,59

Zartailuz trataturiko gizateria, oinpean erabilitako justizia egunen batean mendekatzeko egin zituen zinak berpizten zitzaizkion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 195. orr.

Zin hari zor niolako, halatan, leialtasuna... zeren zin hura behin hautsi izanak ez baitzemaidan berriro hausteko eskubidea.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 343. orr.

Boz hark erran zidan ezen ene ohorea [...] jokoan zegoela eta zina hausteko eta hausteko, zeren eta ez bainengoen zinaren betetzerat behartua, zinezko ohorea ohorezko zinaren gainetik zegoenean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 331. orr.

Leial eta fidel, zin guztiak beteko ditu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 87. orr.

Hara, gaur beteko dut zin hura!  Elizen arteko biblia   1 Erg 1,30

Ez duzue atsedenik izango harik eta zina bete arte.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 59. orr.

Guk eutsiko diogu eginarazi diguzun zinari, zuk honako baldintza hauek betetzen badituzu: [...].  Elizen arteko biblia   Jos 1,17

Salatzailearen esku zegoen salatuaren zina onartzea, kaltea edo iraina barkatzea haren esku zegoen bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 206. orr.

Jesusen Bihotzaren irudiari begira zina errepikatzeko eskatu zion emakume zaharrak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 33. orr.

Kandela piztuak eskuan ditugula zutitu eta bataioko zinak berritu.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 254. orr.

Ez dut neure zinaz eta zurekiko zerbitzuaz libratu nahi, zuk bizirik irauten duzun artean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 117. orr.

Diputatu karguaren zina bukatzean kartzelara eraman zuen esaldia bota zuen: [...].  Berria - Mundua   2004-04-22

Har ezazu orobat neure ezein egintza ezkutatuko ez dizudalako zina.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 333. orr.

Noiz eta gure sekeretuaren zina odolez sinatu baikenuen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 90. orr.

Hitzaren bidez makurtarazi zuen zigortzailea, gure arbasoekin egindako zin eta itunak gogoraraziz.  Elizen arteko biblia   Jkd 18,22

Zin horrek ez zuen zerikusirik gerora ezarri ziren omenaldiekin.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 348. orr.

Ez daude zin horri lotuta, inor ez baitago zilegi ez dena egitera derrigortuta.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 87. orr.

Uko egiten diot zin horri, eldarnioan egina baita.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 72. orr.

Zin horretan fidaturik, atera ziren gotorlekutik. Zein interes izan dezake pertsona honek zure zin horretan?  Elizen arteko biblia   1 M 6,61

Zin hark behartzen eta obligatzen ninduen osabari eman hitza ahalik eta hobekien betetzerat eta osabarekin leial izaiterat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 197. orr.

Euskaldunaren beste seinale bat da zintzotasuna, egiaren errespetua, hitzaren balioa eta zin eginaren giltza, hots, zinaren beharrik eza ere, oro har.  Herria   2005-07-07

2 (izenondo edo izenlagunekin)

Banekien, bai, ene gaixo batekin era hartan jolastu nahi izatea zin hipokratikoaren kontrakoa izan zitekeela.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 83. orr.

Nork esan lezake nola erreakzionatuko duen batek, emandako zin intimoa profanatzearen ikusle gertatuta?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 255. orr.

Promes horren gaineko zin solemne batek ez ziola beroni buruzko azalpen gehiago ematen uzten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 285. orr.

Zuen zin desorekatuak sekula baino eskubide gehiago ematen dio horretarako.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 236. orr.

Zeren eta osabarekin sekeretu batek lotzen baininduen, eta odolezko zin batek.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 229. orr.

Nik ezin dut hautsi halako zina.  Elizen arteko biblia   Tb 9,3-4

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Horregatik, toki hari Beer-Xeba deritzo -hau da, "Zin-Putzu"-, bertan biek zin egin zutelako.  Elizen arteko biblia   Has 21,31

Hots, Ofelia, ez sinetsi haren zin-agintzak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 52. orr.

Ez, esku hau zin-lekuko.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 221. orr.

Are kontu handiagoz epaitu dituzu zeure seme-alabak, berauen gurasoei, zin eta itun bidez, promes ederrak egin zenizkielarik.  Elizen arteko biblia   Jkd 12,21

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zigortu egingo dudala nirekiko leialtasun-zina mesprezatu eta ituna hautsi duelako.  Elizen arteko biblia   Ez 17,19

Etengabe berritzen zenidan aspaldi emandako maitasun-zina, eta nik hona etortzerik ez banuen zu niregana joango zinela ziurtatzen zenidan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 132. orr.

Hipokrita agerrarazten bertutea [...] ezkon-zinak bilakarazten dadolarien juramentuak bezain faltsu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 149. orr.

Zubietako berreraikuntza zinaren 150. urteurrena ospatzeko.  Askoren artean   «Rataplan» - 51. orr.

Moab eta Madiango herri-arduradunak, madarikazio-zina ordaintzeko dirua harturik, Balaamengana joan ziren eta Balaken mezua adierazi zioten.  Elizen arteko biblia   Zen 22,7

Aitor-zin hartaz konturatu ziren epailariak eta honela zioten: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 184. orr.

• 5 izond zinezkoa.

Hartzen dut xede zin bat zu gehiago ez ofentsatzeko eta zure borondateari amore emateko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 140. orr.

6 zinetan (41 agerraldi, 10 liburu eta artikulu 1ean) adlag benetan, zinez.

Zinetan hartzen zuten poeta izatearena.  Berria - Harian   2005-12-06

Bere jatorrizko aberria aitortzen zuen garbi, eta, honen abizena eramanez, zinetan goraipatzen zuen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 18. orr.

Harrigarria da zinetan, esnearen eta hortzaren artean, gizonak miloika urtetan ikertu duen lotura miragarria.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 41. orr.

Bai, zinetan, oro diot irakatsi, baita atsegintasunak ere!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 364. orr.

Gure aitak ez zuen inoiz ulertzen zein ziren zinetan iraultzaileak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 137. orr.

Ez dago aspalditxotik zinetan euskal herri dei daitekeen zerbaiten antzik duen gauzarik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 82. orr.

Irrigarria zinetan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 286. orr.

Esaldi zinetan ergelak, amets ergelenean ere amesten ez dituzunak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 35. orr.

Susmoa hartzen zuen informatzaile ospetsu hura, zinetan, ez ote zen izanen esku-irakurle bat.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 179. orr.

7 zinez (2673 agerraldi, 194 liburu eta 1016 artikulutan) benetan.

Zinez, ez dugu zorte onik Euskaldunek Frantziako buruzagiekin.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 41. orr.

Zinez, jauna, ez duzu ikusi?  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 114. orr.

Zinez egoera arraroa baitzen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 185. orr.

Bai, egun zinez ederra izan da aurtengo Herri Urrats.  Herria   2004-05-13

Baina, zinez, ez zuen haietan arreta handirik jarri.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 132. orr.

Mutil gazte zinez eder galantak eseki egin zuen entzungailua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 122. orr.

Zinez berezia eta zinez hunkigarria.  Herria   2003-03-10

Doktor Nafarrari ezarri zioten gaztigua zinez garratza izan zen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 24. orr.

Nazio horiek zinez izpiritu diferenteak badituzte ere, [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 138. orr.

Jendea zinez artega eta bere onetik aterea ikusi dut, opor hasiera honetan oraindik ere urtean zeharreko egonezina kendu ezinik balute bezala.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 62. orr.

-Gauza zinez larriak gertatzen ari dira gure erresuman -abisatu zuen-.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 19. orr.

Porrot zinez erabatekoa da.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 532. orr.

Zirrararen zirraraz, zinez maitemindua sentitu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 68. orr.

-Zinez oporretan joan den seinale.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 197. orr.

Zinez izatea daukan izakia; bere baitan era aldaezinean dirauen substantzia signifikatzen baitu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 93. orr.

Zinez, jauna, mila esker.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 235. orr.

"Udaberria Parisen!”, dio berak irriz, eta zinez ulertezina da zergatik ari den beti barrez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 154. orr.

Arnheimen tesia interesgarria da zinez, hark atxikitzen dion orokortasunagatik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 143. orr.

Zinez da loarazlea zori oneko belar-edabea, logura ezti bat baitakar gorputzeko ataletara.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 19. orr.

Zinez geneuzkan harrapaturik barruko soldadu errepublikarrak, beren gotorleku monastikotik inora ezinik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 165. orr.

Gudukatzea beharrezkoa zen beraz, ikusteko nor zen zinez hoberena.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 34. orr.

Damu dut, zinez, zu mindua.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 14. orr.

Bai, zinez uste dut balio duela istorio horiek idatziz kondatzea.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 82. orr.

Bainan zinez pentsatzen dut badirela jendeak dohain bereziak dituztenak.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 10. orr.

Gizalegekoa da ostatu eskaintzea; ez zait batere gogaikarri, zinez esaten dizuet.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 13. orr.

Hola ez dago, zinez, azterketa patxadaz gainditzeko modurik.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 161. orr.

Inork ez dizula zinez laguntzen, inor ezin duzula hartu zinezko laguntzat.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 75. orr.

Egiaztatzeko ea zinez sekretuki bidalia zion bere txostena Erregeri, ala Erromako edo Trentoko bideetan ateraia zen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 24. orr.

Merkatu giroa zinez.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 238. orr.

Xoragarria zinez!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 15. orr.

Amaren harrotasuna biderkatzen zuen nekatto polita ematen zuen, zinez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 56. orr.

Pozak airean nengoen, zinez: bai karta hura jaso nuelako, eta bai Zesareori egindako opariagatik ere.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 150. orr.

8 zinezko ik zinezko.
9 zinpean adlag zinaren azpian.

Torturapean egindako aitorpenak ez du balio, baldin eta hura amaituta gero erruztatuak ez badu berriz zinpean baieztatzen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Emazteak laineza eta harrokeria horregatik errieta egin zionean, adierazpen horiek zinpean egin zituela gogorarazi zion Wrightek, egia esan beste erremediorik ez zuela izan.  Berria - Kultura   2004-12-07

Norbaitek, ikusiz nahiz entzutez lekuko izan eta, zinpean aitormen egitera deitua izan delarik, dakiena aitortzen ez badu, bekatu egiten du eta errudun bihurtzen.  Elizen arteko biblia   Lb 5,1

Besteren lekukotasuna onartezina da, hitzen aipamena egiten zaion lekuko hori ez baitzen zinpean mintzo eta ez baitago epailearen aurrean galdeketa egin diezaioten.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 212. orr.

10 zinpeko ik zinpeko.
11 zin hausle ik zinausle.
12 zin egin ik zin egin.
13 zin eginarazi ik zin eginarazi.
14 zin eragin ik zin eragin.
15 zin eta zin

Eta, sinisten ez badu, zin egingo diot nik; eta bera ere zin eta zin hasiko balitz, berriz eta berriz egingo diot nik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 124. orr.

· Beharbada, eta zin eta zin hau dela bide, berriz ni mandatari bidaltzeko gogoak kenduko dizkiot erabat  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 125. orr.

16 zin hauste ik zinauste.
17 zin-hitz (orobat zinitz g.er.)

Jabeak haren zin-hitza onartuko du, eta hark ez du ordaindu beharrik izango. Abrahamekin eginiko ituna, Isaaki emaniko zin-hitza.  Elizen arteko biblia   Ir 22,10

Ez dezala aurretik egin agintzaririk ez zinitzik, ongi pentsatu gabe eta itsumustuka.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 37. orr.

Saminaren zein bozkarioaren, bi-bien indar-olde bortitzak sentimenduokin batera ditu suntsitzen bihotzeko zin-hitzak.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 129. orr.

Saulek honelako zin-hitzez mehatxatu baitzuen jendea: "Madarikatua ilunabarra baino lehen, neure etsaiez mendeka nadin arte, zerbait jan dezana!".  Elizen arteko biblia   1 Sm 14,24

Nire ahaideengana joan eta ez badizute emaztea eman nahi, zin-hitzetik aske geratuko zara.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 67. orr.

Frantziskok eta beronen lagunek zin-hitz nagusiz berresten dute betiko adiskidetasun eta leialtasun ituna dama Pobretasunarekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 934. orr.

Erlijio-zinitzak -mendetasuna, pobrezia eta garbitasuna- goratu eta aginduez gaindiko beste perfekzio-botoak ere bai.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 203. orr.

18 zin-zinetan zin-zinez.

Antje ttikia hartu eta airean jaso nuen, zin-zinetan bahitu nuen nire besoen artean, eta lasterka hasi nintzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 180. orr.

Hara Santxo Panza, zaldun ibiltariaren hitza zin-zinetan damaizut, bi egun pasa baino lehenago [...] eskuratu behar dut, edo nire eskuek ez dute onik izango.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 51. orr.

Hartu nuen zure karta, nire bihotzeko Santxo, eta, kristau katoliko naizenez, zin-zinetan esaten dizut, oso gutxiren beharra nuen pozak zoratzeko.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 192. orr.

19 zin-zinez adlag

Eta zin-zinez beldur naiz ez ote duen osasuna galduko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 313. orr.

-Zin-zinez, jaialdi koskor hau xarmangarria da! -esan zuen Alcide Jolivetek atsegin antzean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 34. orr.

Handik beha paratzen nintzen anitzetan, ameslari, iduriturik ezen itsasoa zin-zinez zela libertatearen lurraldea.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 459. orr.

Hassanek ez zuela esandakoa benetan sinisten, baizik eta sinistu egin nahi zuela, zin-zinez saiatzen zela horretan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 21. orr.

Espainia ez da egundo sinesgarri izan guretzat (sekula izan ote da, zin-zinez, inorentzat?).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 243. orr.

Zeren ene gihar-hezurrek ez baitzuten orduan, zin-zinez, ardit bat ere balio.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 490. orr.

Baina horra non jaun bizkondea zin-zinez handi agertu den.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 504. orr.

20 zin-zinezko izlag

Funtsean Euskal Herriko Erdi Aro anakronismoz jositako batean kokaturiko zin-zinezko euskaltasunaren krisia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 223. orr.

Harik eta sugeak borrokan hasi eta Aaronenak egiptoarrenak irentsi zituen arte, frogatzen zelarik, gisa hartan, ezen israeldarren Jainkoa zela egiazko eta zin-zinezko, eta ez egiptoarrena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 381. orr.

21 zinak eta minak estuasunak, arazoak.

Zinak eta minak ikusi zituen Idisoro zaharrak Napumoceno jauna konbentzitzeko ez zela bere asmoa inor iraintzea. Haren zinak eta minak!  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 85. orr.

Zazpi orenen buruan oraino trantze berean zegoen, zinak eta minak ikusiz.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 206. orr.

Eta orduan izan zen triskantza, eta orduan izan ziren zinak eta minak eta oihu erdiragarriak!”Argitu" zerbitzua, hain zuzen erakustokia hetsi baino urte pare bat lehenago sortua da, ezagutu ditu beraz museoa hetsirik zen 12 urte beltzak eta hala ere garatu da zinez eta minez.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 571. orr.

Bera hilda, ordea, nork maite hau hi zinez eta minez?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 239. orr.

Nola sentitu nuen nik mementu hartan osaba Joanikot, neure zinezko eta minezko aita balitz bezala, ene aita eta ene laguna.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 88. orr.

Hain baitira haren hitzak zinezkoak eta minezkoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 424. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zin bat (4); zin batek (4); zin baten (3); zin faltsua (3); zin hau (10); zin hau egin (5); zin hitz (5); zin hitz hau (4); zin hitza (17); zin hitzak (5); zin hitzetik (5); zin hitzetik aske (4); zin hitzez (5); zin hori (8); zin horretan (3); zin hura (3)

zin zinetan (5); zin zinez (23); zin zinezkoa (3)

bere zina (4); egindako zina (4); gezurrezko zina (3); karguaren zina (24); karguaren zina egin (12); karguaren zina egingo (3); karguen zina (3); konstituzioaren zina (4); leialtasun zina (10); leialtasun zina egin (3); madarikazio zina (3); nire zina (4); presidente karguaren zina (7); zina bete (5); zina hautsi (5); zina mesprezatu (4)

egindako zinak (4); zinak egin (3); zinak eta minak (7)

zinaren bidez (3)

zinetan esaten (3)

aberatsa zinez (4); argia zinez (3); bai zinez (31); berezia zinez (3); ederra zen zinez (3); ederra zinez (9); egiaz eta zinez (3); gaitza zinez (5); gazte zinez eder (3); goxoa zen zinez (3); hain zinez (6); handia zinez (3); harrigarria da zinez (3); harrigarria zinez (3); hau zinez (7); herriak zinez (3); hori zinez (21); horiek zinez (5); horrek zinez (4); hots zinez (4); hots zinez ikusgarri (3); hunkigarria zinez (5); ikusgarria zinez (3); partida zinez ederra (3); zeren zinez baitzen (3)

zinez aberatsa (9); zinez aberatsak (3); zinez agertu (3); zinez ari (9); zinez arraroa (8); zinez arraroak (4); zinez arratsalde (3); zinez arratsalde goxo (3); zinez artixta (3); zinez atsegin (6); zinez atxikia (4); zinez bainan (4); zinez bainengoen (3); zinez baitzegoen (3); zinez baitzen (4); zinez baitziren (4); zinez balio (10); zinez balio du (3); zinez balios (4); zinez balios bat (3); zinez baliosa (3); zinez behar (12); zinez behar du (3); zinez beharrezkoa (4); zinez bere (5); zinez berezia (7); zinez berri (3); zinez besta (9); zinez bi (3); zinez bitxia (7); zinez bitxia da (3); zinez bizi (8); zinez biziki (4); zinez da (14); zinez diot (11); zinez diotsuet (12); zinez diotsut (19)

zinez eder (12); zinez eder bat (3); zinez ederki (5); zinez ederki iragan (3); zinez ederra (37); zinez ederra da (3); zinez ederra izan (5); zinez ederra zen (3); zinez ederrak (8); zinez egia (3); zinez egiten (3); zinez egun (6); zinez erakargarria (3); zinez ere (5); zinez esan (18); zinez esan daiteke (5); zinez esan dezaket (7); zinez esaten (6); zinez esaten dizut (3); zinez eskertuko (3); zinez eskertzen (3); zinez espero (4); zinez estimatzen (4); zinez eta (56); zinez eta benetan (6); zinez eta egiaz (8); zinez eta minez (9); zinez euskal (6); zinez ez (12); zinez ezin (5); zinez ezin onetsia (3); zinez gaitza (3); zinez gaizki (3); zinez gau (4); zinez gauza (3); zinez giro (3); zinez gizon (5); zinez gogorra (3); zinez gogotik (3); zinez gogotik ari (3); zinez goxo (4); zinez goxoa (7); zinez goxoak (3); zinez gure (5); zinez gustatu (5); zinez gustatzen (3); zinez hain (3); zinez hala (4); zinez halako (3); zinez handia (5); zinez haren (3); zinez harrigarri (4); zinez harrigarria (14); zinez harritzekoa (4); zinez harritzen (3); zinez hartu (4); zinez hartu behar (3); zinez hauta (3); zinez herrikoia (3); zinez holako (3); zinez hor (4); zinez hori (4); zinez hunkigarria (7)

zinez ikusgarri (4); zinez ikusgarri koloretsu (3); zinez ikusgarria (5); zinez ikusgarriak (3); zinez ikusi (3); zinez ikustekoa (4); zinez interesgarria (5); zinez izan (15); zinez izan baitzitekeen (3); zinez izan behar (3); zinez izigarria (6); zinez izugarria (4); zinez jende (6); zinez joko (4); zinez konturatu (3); zinez lan (5); zinez langile (3); zinez langilea (4); zinez larria (4); zinez latza (3); zinez maitatua (3); zinez maite (23); zinez merezi (8); zinez meza (3); zinez mingarria (3); zinez miresgarri (3); zinez miresgarria (6); zinez nahi (12); zinez neure (3); zinez ni (3)

zinez ohargarria (3); zinez ona (7); zinez onak (4); zinez ongi (7); zinez ontsa (4); zinez ote (5); zinez paregabea (4); zinez partida (11); zinez penaturik (3); zinez pentsatzen (5); zinez plazer (3); zinez pollita (9); zinez s (3); zinez saiatu (3); zinez sentitzen (5); zinez sinesten (5); zinez sinetsi (3); zinez tristea (3)

zinez ulertezina (3); zinez uste (25); zinez uste du (4); zinez uste dut (5); zinez uste nuen (3); zinez xoragarria (4); zinez zegoen (3); zinez zela (3); zinez zer (9); zinez zer den (3); zinez zerbait (4); zinez zinez (3); zinez zoriontsu (5)

zinezko eta minezko (3)


zin egin 1 ad Jainkoaren, norbere ohorearen edo kidekoen izenean hitz eman.

Egin dezagun zin.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 123. orr.

Zin egiten dizut.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 186. orr.

Behin Liburu santua ukituz zin egin genuena, etengabe dugu aldarrikatzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 427. orr.

-Zin degizuet -erantzun du azkenik Axenariok, begiak pixontzian tinko-, ez dakit zer esan.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 29. orr.

Ana, zin egidazu gauza bat, esan dio Tupuk.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 265. orr.

Emazteari hori zin egin ziola azaldu zuen.  Berria - Kirola   2004-02-18

Ezin du ezer zin egin.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 97. orr.

-Betiereko maitasuna zin egin baitio Orianeri!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 255. orr.

Adiskidantza osoa zin egin zioten elkarri.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 241. orr.

Zin egin dutena lege naturalen batek aginduta badago, ez zina baizik legea bera da behartzen dituena.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 87. orr.

Eta horrelaxe egitea zin egin behar izan dugu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 208. orr.

Herrialde diru emailek zin egin dutena ematea nahi dugu.  Berria - Harian   2005-01-12

-Zin egiten diat, bihotzean tiro egin nioan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 38. orr.

Zin egiten dizut: nahiago dut nire zintzilikarioa moztu, horrekin zu laztantzea baino.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 170. orr.

Haitiko lehen ministro Gerard Latortue gobernu berria osatzeko lanean ari da, herenegun karguari zin egin ondoren.  Berria - Mundua   2004-03-14

Nire izenean egiten baduzu zin egiaz, justiziaz eta zuzenbidez, bedeinkatuko ditut beste herriak ere, eta nitaz harro agertuko dira.  Elizen arteko biblia   Jr 4,2

Nire ohoreagatik zin egiten dizut...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 224. orr.

Euskaldunaren beste seinale bat da zintzotasuna, egiaren errespetua, hitzaren balioa eta zin eginaren giltza, hots, zinaren beharrik eza ere, oro har.  Herria   2005-07-07

2 (zin egin esaldi konpletiboekin)

Eman dute horren testigantza eta, eskuak Liburu santuen gainean ezarriz, egin dute zin eta aitortu, horrela gertatu zela eta berek ikusi zutela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 902. orr.

Ez nintzela horretaz ahaztuko egin nion zin. Zin egiten dugu, herritarren eta elizaren aurrean, gu ez garela segadaren erantzule.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 11. orr.

Aitortu zuen eta zin egin egiaz sinesten zuela San Frantziskok zauri sakratuak izan zituela.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 62. orr.

Nire baitan zin egin dut ez dudala ezer ere onartuko Inperiotik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 109. orr.

Neure buruari zin egin nion ez nuela berriro erreko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 14. orr.

Harryk zin egin omen zuen hil egingo zuela Dombrowski espetxetik ateratzen zen egunean, hala esan zenuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 66. orr.

Zin egidazu Jaunagatik, zeruaren eta lurraren Jainkoagatik, ez duzula nire semearentzat emazte kanaandarrik aukeratuko.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 63. orr.

Denek zin egin baitzuten Alexisen aurrean, bizia emango zutela haren alde.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 43. orr.

Emaginak zin egin zuen bere ahaide zenduen gainean, hark agindua bete zuela, errana izan zitzaion bezalaxe.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 48. orr.

Hark, ordea, ez zela egia zin egin zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 29. orr.

Kontzientzia publikoa legearen alde jarri zen batzuetan, eta hari men egingo zitzaiola zin egitea lortu zen. Zin degizut ezen nekez jaso nezakeela hori baino berri arraiagorik eta alegeragorik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 188. orr.

Aukera izan bezain laster elkartuko ginela zin egin genion elkarri.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 72. orr.

Alta, alta zin egina nuen rugby mundukoekin loturak behin betikoz moztuko nituela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 171. orr.

3 (zin mugatuarekin)

Alberto Fujimorik presidente karguaren zina egingo du.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 46. orr.

Karguaren zina euskaraz egin nuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

Lehen ministro karguaren zina egin eta hurrengo egunean Bagdaden eginiko aurreneko agerraldian, agintari ohiak «epaiketa zuzena» izango duela gaineratu zuen Alauik.  Berria - Mundua   2004-06-30

Karguaren zina egin eta «zintzotasunez» aginduko duela esan du Zelayak.  Berria - Mundua   2006-01-28

Don Carlosi Foruen Zina egiteko mementoa etorria zitzaiola zabaldu zen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 148. orr.

Odolezko zina egin behar diagu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 76. orr.

1813an hiri osoa oraindik sutan zela, Zubietan hiria berriro eraikitzeko zina egiteko adorea izan zuten herritarrak.  Askoren artean   «Rataplan» - 42. orr.

Orain bere zerbitzupean leial aritzeko zina egin baituk.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 29. orr.

Israeldarrek ez zituzten hil, elkarte-arduradunek Jaunaren [...] izenean, bizia errespetatzeko zina egina baitzieten.  Elizen arteko biblia   Jos 9,18

Zer nolako plazerraz eginen nukeen zuretzat baizik ez bizitzeko zina.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 103. orr.

Haien ahoari faltsukeria dario, haien eskuinak gezurrezko zina dagi.  Elizen arteko biblia   Ne 9,20

Entzun duzu nolako zina egin duen Raguelek, eta nik ezin dut hautsi halako zina.  Elizen arteko biblia   Tb 9,3-4

Jaun ahalguztidunari leialtasun-zina egingo diote.  Elizen arteko biblia   Is 19,18

Hitz eta berba, gezur-zinak egin, itunak izenpetu...  Elizen arteko biblia   Os 10,4

Agustinek, indioek pelikuletan bezalako odol zina egitea proposatu zuen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 76. orr.

4 (zin erakusleekin edo kidekoekin)

Ez da nahasi behar Hipokrates hori medikuntzaren aitarekin, harako zin hura egin zuenarekin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 112. orr.

Gogora itzazu Abraham, Isaak eta Jakob zeure zerbitzariak, zin hau egin baitzenien: "Zuen ondorengoak izarrak bezain ugari egingo ditut; eta agindutako lurralde hau guztia haiei emango diet, betiko ondaretzat izan dezaten".  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 189. orr.

Zin asko egiten duena maltzurkeriaz beteko da: zigorra ez da haren etxetik aldenduko.  Elizen arteko biblia   Si 23,11

Eta zin bat egingo diat gainera: hire anaia Gariete ez nian jakinaren gainean hil, eta biziki nozitu nian heriotza hura.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 103. orr.

Zein da nazioko pertsona guztiek egindako zin baten espiritua?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 235. orr.

Davidek zin ere egin zuen, esanez: [...].  Elizen arteko biblia   1 Sm 20,3

5 (zin izenlagunekin)

Izan ere, zin handia egina zuten, hil egingo zutela Mitzpara.  Elizen arteko biblia   Epa 21,5

Zin faltsua egitera behartu duzue, berarentzat hain zentzugabea den itun horrekin.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 236. orr.

Pattonen taldeko ofizial bik zin ustela egiteko eskatu zioten.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 233. orr.

Ardoz betetako adarra husten zuen bitartean zin ausarta egin zian Baldorrek.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 79. orr.

Erromatar armadan soldadutza egiteari dagokionez, behaztopa-harri izan zen kristauentzat [...] heriotza-zigorrak onartu eta betetzea baitzekarren, baita enperadoreari baldintzarik gabeko leialtasunaren zin militarra egitea, enperadorearen jeinua gurtu eta hari sakrifizioak eskaintzea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 81. orr.

Zin egin zuen, zin larria.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 123. orr.

6 zin egite (orobat zinegite)

Zin egite edo biraotzat hartzen diren hitzak, norberak nahi duen moduan ulertzen diren hitz ilunak dira.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Edozein pertsonak, unibertsitatek, edo ikastetxek makur uste baldin badu beren botu, zin egite edo agintza guztiak horrelako zezen lasterketekin sainduen ohoretan edo nahi den eliza jaietan edo bestetan egiten ahal direla, ez dituzte behar josteta horiekin ez ospatu ez ohoratu.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 104. orr.

Zin-egiteak, erreguak, kontratuak, frogapenak, gehienetan zenbait formula ezberdin edo esaldi banandu eskatzen dute.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 98. orr.

Eusko Legebiltzarrak osoko bilkura berezia egingo du, lehendakariaren zin egitea dela eta, Gernikan.  Berria - Harian   2005-06-24

Gaizkileen hutsegiteak zigortuko dituena ez da izango zin-egiteetan lekukotzat hartutako idoloen ahalmena, baizik eta bekatarien aurkako justizia.  Elizen arteko biblia   Jkd 14,31

Zin-egite hutsak iraun ohi duena baino gehiago luzatu zen harrabotsa, Zeruaren babes eske otoika ere ari baitzen jendea.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 104. orr.

Interpreterik trebeenak pentsatzen dute lege honek zin egite faltsua debekatzen duela, eta arrazoi dute.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

-Nehork ez du zuzenik nire obligatzeko zin egite faltsu baten izenpetzera.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 62. orr.

Bataioaren sarbide-errito kristaua erromatar armadan sartzerakoan erreklutari eskatzen zitzaion zin-egite militarrarekin (sacramentum) parekatzen du San Ziprianok.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 83. orr.

Datorren ekainaren 30ean, benetako botererik izango ez duen Gobernu baten zin egite ospakizun bat egongo da Bagdaden; ez da funtsez ezer aldatuko.  Berria - Mundua   2004-05-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aitak zin egin (3); arbasoei zin egin (4); arbasoei zin eginez (17); aurrean zin eginda (3); denek zin egin (6)

egidazu zin (4); egin dut zin (3); egin nion zin (3); egin zuen zin (9); egin zuten zin (10); egindako zin (4); egiten du zin (3); egiten dute zin (3); gainean zin eginez (3); gurasoei zin eginez (3); guztiek zin egin (4)

izenean zin egin (5); izenean zin egingo (4); izenean zin egiten (5); jakobi zin eginez (10); karguari zin egin (8)

zin dagi (3); zin dagit (61); zin dagizuet (9); zin dagizut (25); zin degiat (5); zin degiat ezen (3); zin degizuet (6); zin degizut (41); zin degizut ezen (5); zin egidazu (15); zin egidazue (4)

zin egin (429); zin egin ahal (4); zin egin behar (19); zin egin beharko (3); zin egin bezala (5); zin egin dezaket (4); zin egin dio (4); zin egin du (13); zin egin dugu (3); zin egin dut (3); zin egin dute (3)

zin egin genuen (4)

zin egin nahi (3); zin egin nion (23); zin egin nuen (21)

zin egin omen (3); zin egin ondoren (4)

zin egin zenidan (3); zin egin zezala (3); zin egin zidan (3); zin egin zien (6); zin egin ziola (3); zin egin zion (43); zin egin zioten (7); zin egin zuela (5); zin egin zuen (80); zin egin zuten (26)

zin egina (17); zin egina nuen (3); zin egina zuen (4)

zin eginda (9); zin egindako (7)

zin eginen (4); zin eginez (92); zin eginez agindu (17); zin eginez agindutako (11); zin eginez hitz (12)

zin egingo (35); zin egingo lukete (3); zin egingo nuke (3); zin egingo zuen (3); zin egingo zukeen (3)

zin eginik (4)

zin egite (10); zin egitea (20); zin egiteak (5); zin egitean (7); zin egiteko (16); zin egiteko eskatu (3); zin egiteko prest (3)

zin egiten (145); zin egiten diat (14); zin egiten dizuet (4); zin egiten dizut (26); zin egiten du (4); zin egiten duenak (4); zin egiten dugu (4); zin egiten dut (20); zin egiten dute (4); zin egiten ez (4); zin egiten zuen (10)

zin egitera (9)

leialtasun zina egin (3); zina egin (32); zina egin zuen (11); zina egin zuten (3); zina egingo (6); zina egitean (3); zina egiteko (4)

ez egin zinik (4)


zin eginarazi (24 agerraldi, 17 liburutan) 1 zin egitera behartu. ik zin eragin.

Biblia Santuaren gainean zin eginarazi zidan ez niola inori ezer kontatuko, ezta amari ere.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 69. orr.

Ez al nizun Jaunarengatik zin eginarazi eta ez al nizun zorrotz esan norabait ateratzen bazinen, ziur hilko zinela?  Elizen arteko biblia   1 Erg 2,42

Augustinek zin eginarazi zion horrelako arduragabekeriarik ez zuela berriz egingo.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 356. orr.

Eta hura hilda bazegoen, sinatua zuten lekukoei zin eginaraziko zitzaiela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 210. orr.

Ez al nizun Jaunarengatik zin eginarazi eta ez al nizun zorrotz esan norabait ateratzen bazinen, ziur hilko zinela?  Elizen arteko biblia   1 Erg 2,42

2 (osagarriekin)

Nagusiak zin hau eginarazi zidan: "Ez duzu nire semearentzat bizi naizen lurralde honetako emazte kanaandarrik aukeratuko".  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 66. orr.

Apaizak une honetan madarikazio-zina eginarazten dio emakumeari.  Elizen arteko biblia   Zen 5,21

Batzuetan leialtasun zina eginarazten zieten sujet guztiei.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 348. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zin eginarazi (17); zin eginarazi zidan (3); zin eginarazi zion (7)


zin eragin (14 agerraldi, 6 liburutan) 1 du ad zin eginarazi.

Orduan, zin eragin zioten bere gizonek Davidi: -Ez zara aurrerantzean gudura aterako gurekin, Israelen zuzia itzal ez dadin.  Elizen arteko biblia   2 Sm 21,17

Aitak zin eragin zidan: 'ni hiltzean, Kanaanen egina dudan hilobian ehortziko nauzu'.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 137. orr.

Aitak zin eragin dit, bera hiltzean, Kanaan lurraldean duen hilobian ehortziko dudala.  Elizen arteko biblia   Has 50,5

Gero, herri haietako jendearekin ez zirela ezkonduko zin eragin nien Jainkoaren izenean.  Elizen arteko biblia   Ne 13,25

Haiekin hitzarmena burutu eta zin eragin zien Jaunaren etxean.  Elizen arteko biblia   2 Erg 11,4

2 (osagarriekin)

Ongi zakinat, odola irazekia egonik, zeinen naro dizkion arimak zin gartsuak eragiten mihiari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 0 aldiz agertzen direnak)

zin eragin (9)


zinabrio iz merkurio sulfuro naturala, kolore gorriko mea, zilarbizia ateratzeko ustiatzen dena.

Haitzulora ere joaten ziren, eta Hendrikek "zinabrio" deitzen zien harri gorri batzuekin itzultzen ziren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 138. orr.

Baldin eta zinabrioa batzuetan gorria eta besteetan beltza, batzuetan arina eta besteetan pisua balitz [...] orduan nire irudimen enpirikoak inoiz ez luke zinabrio pisua pentsatzeko aukerarik izango.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 82. orr.

Zinabrioa, zarpeatu-lanetan hainbeste erabiltzen dena, honela prestatzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3530. orr.

Marmol nabarraren itxura iluna hartzen duena, brontze florentziarren marrez ebakitako zinabrio xaflak txertatu izan balizkiote bezala  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 146. orr.


zinagoga ik sinagoga.

zinaurri ik xinaurri.

zinausle (orobat zin hausle) iz gezurrez zin egiten duen edo zina hausten duen pertsona.

Beste epaiketarik gabe, zinegilea jarauntsiaren jabe bihurtzen zen; hartara, zinausleak seguru zeuden ondasunak bereganatuko zituztela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 209. orr.

Esklabo-salerosle, gezurti eta zinausleentzat, eta irakaspen osasungarriaren kontra jartzen den edonorentzat.  Elizen arteko biblia   1 Tm 1,10

Garai batean oparo eta distiratsua zen, baina orain goseak joa, zin-hausle, gezurti, iruzurti, lapur, gutiziatsu, miserable eta ezjakin zen hiria.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 225. orr.


zinauste (orobat zin hauste) iz egin den zina haustea.

Erabateko nahaspila da dena: odol-isurketa eta hilketa, lapurreta eta iruzurra, ustelkeria, desleialkeria, gizarte-gatazkak, zinausteak.  Elizen arteko biblia   Jkd 14,25

Jainkoari egiten zaion dei solemnea, kontzientzia behartzen duena egia esatera, zinauste zigorpean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 274. orr.

Zeren eta printze horrek izpirituko krimen asko onartu baitzituen, hala nola, Napoliko apezak mindu zituzten haren zin hausteak, sakrilegioak eta heresiak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 140. orr.

Halako maitasuna bainuke nik zin-hauste eta saldukeria.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 128. orr.


zinbal (orobat zinbalo) iz perkusioko musika-tresna osatzen duten kobrezko edo brontzezko bi diskoz osatua; disko horietako bakoitza.

Harrigarrizko urrats hotsa entzuten nuen orain nire eskailerako mailetan, zoruan, tapizetan, ez ordea oinetako hotsa, gizonaren oskiena, makuluena baizik, zurezko eta burdinazko makuluena, zinbalak balira bezala jotzen ari.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 400. orr.

Beren burua berotu egiten zuten eskuetako zinbalekin kriskitinak joz eta pandero moduko batzuk, daire izenekoak, hatz puntaz astinduz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 318. orr.

Urre zaparrada bat erori zen emirraren eta haren aliatuen eskuetatik, armadako ofizial maila guztietakoen poltsetatik, eta txanponek dantzarien zinbalak jotzean sortzen zuten soinuarekin nahasten ziren oraindik ere dutara eta panderoen azken marmarrak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 318. orr.

Brontzezko izurde batzuk jarriko dira, zinbaloak dituztela ahotik zintzilik eta kateekin lotuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4910. orr.

Lakoniatik etorritako sandalia burdinorizkoek dilin hotsa zegiten haren oinetan, eta haren aitzinean bazen zinbalo-soinurik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 28. orr.


zinbalo ik zinbal.

zinbawuera ik zimbabwera.

zinbawuetar ik zimbawetar.

zinbel1 iz adkor zakila.

Txupadak zinbel punta, mamanton horrek!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 15. orr.


zinbel2 iz ehiztarien txoria, beste txoriak erakartzeko erabiltzen dena. irud/hed

Apollinaireren ama meretriz ezaguna da, azken urteak zinbelarena egiten eman baditu ere putetxe atarietan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 76. orr.


zinbel3 izond kulunkaria.

Ibilera zinbelez gurutzatu zuen kafetegia, zerbitzariei zenbait agindu eman zien, eta sukalderatu egin zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 111. orr.

Ibiltari bakartia agertu eta hura han galduta ez dabilela antzeman orduko, hor hasiko da prostituta bat goxotasunak esaten, hurrengoa gordinkerietan, horrela bost gorputz zinbel atseden promesak astintzen, eta hanka finak badituzte, aztal estuak, are eta deigarriago...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 190. orr.


zinbeldu, zinbel(tu), zinbeltzen du ad kulunkatu.

Takoidun zapaten gainean zinbeldu egiten zuen soina.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 55. orr.


zinbilin-zanbulun adlag zinbulu-zanbulu, kulunkatzen.

Ongi gogoratzen zuen, bai, nola ibiltzen ziren noiznahi [...] aurrera eta atzera, zinbilin-zanbulun, batzuetan amona Doloresek bultzatuta, besteetan aitak, lanetik itzultzean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 179. orr.

Eta erreakzio-hegazkinek uzten zituzten kezko lerro ezin zuzenagoetan, nola irudikatzen nituen aingeruak jostetan, zinbilin-zanbulun!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 133. orr.


zinbirri-zanbarra adlag

Zinbirri-zanbarra astindu behar izan ninduen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 77. orr.


zinborio iz dorre itxurako eraikina, eskuarki eliza baten gurutzaduraren gainean goratzen dena.

Zona honetan, arkeologoen esanetan, Erdi Aroko elizaren jatorrizko benetako morfologia ageri zaigu, baina gainerako elementu gehienak bezalaxe egindako eraberritze lanek bobeda, zinborioa eta zenbait leihatila ezkutuan utzi zituzten.  Berria - Kultura   2004-06-19

Leku honetan bobedaren eta zinborioren aztarna argiak ikusteko aukera izango dugu, egungo teilatuaren azpian.  Berria - Kultura   2004-06-19


zinbrin ik zinburrun.

zinbulu-zanbulu adlag kulunkatzen.

Stan urrats luzeak eginez urruntzen ari zen, zinbulu-zanbulu urrundu ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 202. orr.

· Horrek balio du, zinbulu-zanbuluan zabiltza, zoriontsu dirudizu, irri egiten diozu kamerari.  Berria - Kultura   2006-04-23


zinbulu-zanbuluka adlag kulunkatzen. ik zanbuluka.

Charlie artean kanpai joka eta iufika aditu nezakeen behean, danga eta danga artean, eta aise irudika nezakeen kanpai-sokatik zintzilikaturik, airean zinbulu-zanbuluka.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 87. orr.


zinbuluka adlag kulunkatzen. ik zanbuluka.

Ava lasaiena bezala, Zizpa urduriena zen, noiznahi zinbuluka hasten zena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 89. orr.

Bata bestearen bizkarrera igotzen, zinbuluka eta zanbuluka nahiz ilunpetan nahiz egunargitan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 134. orr.


zinbulukatu, zinbuluka(tu), zinbulukatzen da ad kulunkatu.

Zartailua eskuetan, aldatu egiten da mundu ikuskera, zinbulukatu egiten dira helduleku ustez finko eta mugiezinenak: zer da hobe, torturatzea ala torturatua izatea?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 146. orr.


zinburrin ik zinburrun.

zinburrinete ik zinburrun.

zinburrun (orobat zinbrin, ziburrun, zinburrinete eta zinburrin) iz lasto batekin egiten den txilibitua.

Sorrera berdintsua izan lezakeen beste musika tresna, euskaraz ziburrun, zinburrun, zinburrin, zinbrin, zinburrinete eta antzera deitu izan dena litzateke nere uste agian erdiustelean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 283. orr.


zinc ik zink.

zindik ik sindiko.

zindikagoa ik sindikatu1.

zindikat ik sindikatu1.

zindikatu ik sindikatu1.

zindo 1 izond sendoa, irmoa.

Zuzen atera dezakegu, beraz, gizakiak eta laboreak eta zuhaitz zindoak genero ezberdinez eginak direla.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 137. orr.

Ez dadila sar Neron haren arima bular zindo honen barnean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 141. orr.

Hori dela-eta, Goia baserrira bihurtzeko asmoa (asmo zindoa, ez pentsa), dexente atzeratu zitzaidan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 139. orr.

Baietz dioenak, bere golkorako ziurtasun zindoa izan arren, nola demostratu eta kontua garbi azaldu?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 323. orr.

Sinesten dut zintzo diostazula orain esaten ari zarena; baina sarri askotan dugu hausten geure delibero zindo zena.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 129. orr.

Sendo, zindo, menderakaitz itxuraz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 164. orr.

Jean-Paulek askoz ere beranduago deitoratu zuen protagonistarekin, heroiaren gaitzarekin nahikoa bat egin ez izana, behar bezain zindoa ez agertua.  Berria - Kultura   2004-03-13

2 (adizlagun gisa)

Beti ahalegindu izan dela horri esanahi linguistiko huts-hutsa ematen [...] eta arrazismoaren aurka (alemana, edo Arrazaren Eguna eta) zindo paratu dela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 143. orr.

Zahar ez, baina bai sendo, zindo, haren ahotsa aretoko lau haizeetara zen zabaltzen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 124. orr.

Saguntoko kolpetik ozta-ozta hilabetea igarota, "Norteko" probintzietan ezarri nahi omen zuen, sendo eta zindo, jeneralek emandako aginpide berria.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 247. orr.

Haritzondo urtetsua, Allikenekoaren adinkidea gutxienez, beti zindo, inoiz baino ederrago iruditu zait.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 46. orr.


zindotasun izond zindoa denaren nolakotasuna.

Erretorika nazistaren domeinu osoarekin, bere bokazio intelektuala, patu edo destino patriotiko kasik heroiko bezala aurkezten dio irakurle alemanari, are kontzientziako zindotasun hori Alemaniari zor balio bezala: [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 242. orr.


zine (472 agerraldi, 35 liburu eta 68 artikulutan) 1 iz zinema. ik zinema.

Zinea asmakizun melankolikoa iruditzen zait.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 102. orr.

Amerikarrak bezalakorik ez dago zinea egiten.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 43. orr.

Hollywoodetik etorri berri, ohituta zegoen zinea egiteko modu sofistikatuekin.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 34. orr.

Apustu eginen nuke urtebete baino lehenago arrakasta lortuko duzula zinean.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 53. orr.

Zinean aritzen zinen?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 94. orr.

Zuk ez zenuen behin ere lapurtuko zinean lanik aurkitu bazenu.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 101. orr.

Literaturan eta zinean hain fruitu ederrak eman zituen Neorrealismo italiarraren gai eta ezaugarri guzti-guztiak ditu filmak.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 34. orr.

Whiskyz beteriko kopak lurrera jausi ziren, motel, zinean kamerak astiro grabatzen duenean legez.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 134. orr.

Urtero zinea eta telefilmak ekoiztu euskara hutsean; zine zein telebistarako bikoizketa areagotu.  Berria - Kultura   2004-10-31

Igande eguerdirako Ikastetxera itzultzen nintzen, bazkalondoan zinea genuelako, arratsaldeko hiruretan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 316. orr.

1910-1930 urteetako zine mutuaren urrezko garaiak eta mintzo den zinearen hastapenak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 135. orr.

Irudiaren garrantzia eta zinearen gaitasun subliminala ezagutzen duen gizon baten hautua.  Berria - Kultura   2004-09-18

-Zinera gonbidatu nahi zintudan.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 143. orr.

Zori etsaia madarikatu nuen une hartan zinerako dirua lapurtu izan balidate baino zakarrago.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 42. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Oraindik ere zine mutuaren garaian bagina, izar bihurtuko zintuzket astebete baino lehenago.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 69. orr.

Zine mutuko eszena barregarri bat iruditu zitzaidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 87. orr.

Zine muturik ez, soto ilunean.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 28. orr.

Orain ezinezkoa da zine soinudunarekin.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 69. orr.

Zine amerikarra da niri gustatzen zaidana.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 43. orr.

Indioen izaera, izan ere, zine eslaboaren modukoa da, euren isiltasuna euren hitzak baino adierazgarriagoa da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 85. orr.

Arriskutsua da zine soziala egitea.  Berria - Kultura   2004-09-21

Eulia, zine fantastikoan usu ageri den kreatura enigmatukoa da.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 118. orr.

Sexu-marketing hutsa! Zine pornoan ikasitako planta ustelak gehienez ere!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 34. orr.

'Alien vs predator' filmarekin bukatuko da beldurrezko zine astea Donostian .  Berria - Kultura   2004-10-02

Fantasiazko zinean lau film agin ditu jada, eta hau du azkena.  Berria - Kultura   2004-10-02

Zine Dokumentalaren I. jaialdi honetan.  Berria - Kultura   2004-09-21

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik zinematografiko.

Woody Allen bera zine genero bat dela.  Berria - Kultura   2004-09-18

Riso hitzaren bi adierak -alaitasuna eta arroza- baliatu zituen Giuseppe de Santis zine-zuzendariak ere bere film ezagunenari Riso amaro izena eman zionean.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 34. orr.

Ralph Carston, Arthur Wharton, munduko zine-zuzendari hoberena.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 83. orr.

Ezin naiz itzuli zine-aktore guztietan ospetsuena izaten naizen arte.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 86. orr.

Mireille Darc zine jokolariak hautatu ditu zenbait emazte presondegitik berrikitan jalgiak direnak.  Herria   2001-11-08

Zine-aktoresa, 1914an jaioa Bolonian.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 286. orr.

Nire buruari galdetzen nion egia ote zen ni Beverly Hillseko igerileku batean bainatzen ari nintzela, zine-izarrez beteriko etxe batean.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 40. orr.

Zine-kritikoa, kazetaria eta nobelagilea, ume biren aita, katolikoa tradizioz.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 224. orr.

Woody sortzaile intelektuala eta Woody zine-langilea.  Berria - Kultura   2004-09-18

Planeta honetako lau izkinetatik etorritako zine ikasleen bilkura.  Berria - Kultura   2004-02-25

Postalak zine irudia zuen, Charles Chaplin eta ume pobre bat harresi izkinan zeuden larritasunez begira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 400. orr.

Bere emazteari eramango ziola etxeko zine-kamerarekin filmatzeko. Hasiak ziren udako oporrak eta ordurako Dudleyk apurtuta zuen zine-kamera berria.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 68. orr.

Dolby zine sistema digital bat.  Berria - Euskal Herria   2006-03-31

1931n Kaliforniara aldatu zuen bizilekua, zine-lanetan aritzeko asmoz.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 3. orr.

Nik filmak egin nahi nituen, baina banekien ez neukala batere aukerarik zine-institutuan sartzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 92. orr.

Erabakia nuen denbora-tarte batean nire zine-karrera geroratzen ahal nuela.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 230. orr.

Euskarazko zine-emanaldiak egiten dituzten aretoetan.  Berria - Kultura   2004-10-31

Telebista eta zine ekoiztetxea.  Berria - Kirola   2004-02-04

Kolpe gogorra jaso du AEBetako musika eta zine industriak.  Berria - Gaiak   2004-08-21

Orduan baziren ikasleek egindako aldizkariak, erakusketak, zine-forumak, kontzertuak, jaialdiak.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 73. orr.

Kutxan zine ziklo bat botatzen ari dituk.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 296. orr.

Dantzari talde bat osatu zen, berebat koru txiki bat, zine-forum bat helduentzat eta haurrentzako zinea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 106. orr.

Gogoan nituen zine-aldizkari guztietako azal guztietako argazkiak.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 45. orr.

Zine-albistegi bat aurkitu nuen ospitale ondo-ondoan.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 20. orr.

Hollingworth andereñoa zen, zine-astekariko kazetaria.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 59. orr.

Badakit, badakit, zine aipu gehiegi gau bakar baterako.  Berria - Kultura   2006-04-02

Egunkari atzerakoi handi honen zine-zutabearen puska bat.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 95. orr.

Zine munduko fetitxistentzat paradisua da hiri hau.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 15. orr.

Kursaal jauregiaren aurreko zine kartel handietako batek Eusko Jaurlaritzaren zigilua du.  Berria - Kultura   2004-09-25

Gaur hasiko da Lekeitioko Euskal Zine eta Bideo Bilera.  Berria - Kultura   2004-11-18

4 (hitz elkartu kopulatiboetan)

Han sortu ziren euskal aktoreen lehen promozioak modu arautuan, gazte saldo ederrak bohemiaren eta etorkizun ziren euskal zine-antzerki-telebisten promesak liluratuta.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 66. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Departamenduko zine ekipamendu batzordeak.  Herria   2004-02-05

6 filmak proiektatzen diren eraikina.

Bi zine zeuden herrian.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 65. orr.

Erabaki zuen arratsaldea zine batean pasatuko zuela.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 50. orr.

Ipi-apa guztiekin planeatu nuen zer esango nion eta zer egingo genuen zinean eta zinetik irten ondoren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 99. orr.

Azaldu zion gizonak ez zela Museoko langilea, zine-areto batean egiten zuela lan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 174. orr.

Zine irteeran presaka alde egin zuen, Itxaso zur eta lur utzirik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 303. orr.

Gurasoak ere igandero joaten ziren zinera.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 43. orr.

Beheko auzoko zinera jaisten nintzen, eskolako bi lagunekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 50. orr.

Kabalok adierazten dutenaren antzeko malenkonia batez egin nuen zinerainoko bidea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 43. orr.

7 zine areto zinema aretoa.

Zine-aretoa ia hutsik zegoen.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 13. orr.

Geratzen zen zine-areto bakarra masaje etxe bilakatuko dute laster.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 42. orr.

Kafetegi edo zine areto batera sartzeko ideia hutsak gaixotu egiten ninduen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 126. orr.

Zine-aretoan elkartzen ginen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 285. orr.

Gero esan zigun zine areto bat zegoela hirian, eta hara joatea erabaki genuen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 65. orr.

Alemaniako Historiaren Museoko Zine aretoan.  Berria - Kultura   2004-02-25

Hiru seikotetan banatuak izanik hauetarik lehenak jokatu du beraz igandean Leitza-ko zine aretoan finalerdia.  Herria   2001-03-22

8 zine festibal (orobat zinefestibal) zinema jaialdia.

Aurten, Cannes hirian, zine festibalak ospatu du Amerikar baten filma: " Fahrenheit 9/11".  Herria   2004-07-22

Hiru langilerekin, Magys-ek bideo geriza sistemak pikoan emaiten ditu, Marsellako portua edo Cannes-eko zine festibala enpresa horrek asmatu moldean gerizatuak dira elektronikoki.  Herria   2003-01-28

La pelota vasca: nahiz ez den telebixtakoa, berrikitan ikusi dut Julio Medem zinegilearen filma, Donostiako zinefestibalean aurkeztua 2003-an.  Herria   2004-07-01

9 zine gela ik zinegela.
10 zine klub ik zineklub.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euskal zine (5); zine aktore (3); zine aldizkari (5); zine areto (5); zine aretoan (3); zine emanaldiak (4); zine eta bideo (3); zine gelan (3); zine gelaren (3); zine kamera (3); zine klubak (3); zine klubean (3); zine soziala (3); zine zuzendari (13); zine zuzendariak (3)

zinea egiteko (3)

zinean ikusten (3); zinean lan egin (6)

zinera joan (20); zinera joan nintzen (3); zinera joatea (3); zinera joateko (8); zinera joaten (8)


zinefestibal ik zine 8.

zinegela (137 agerraldi, liburu 1 eta 114 artikulutan; orobat zine gela 10 agerraldi, liburu 1 eta 9 artikulutan) iz ipar zinema aretoa.

Magic lehengo zinegela xaharraren tokian berriz ere zinegela batzu idekiko dira, hiru sala oraiko ustez.  Herria   2005-01-13

Egia erran haatik ez dut egun zinegela baterat joateko gogo handirik.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 94. orr.

Azaroaren 19an, ortzirale aratseko 8.30etan, Baionako Atalante zinegelan, "Mondo Vino" filma eta elgarrizketa, Europak bipiltzen ari duen Afrikaz.  Herria   2004-11-11

Aratsaldeko 4-etan, Itsas-Mendi zinegelan, bertsu-saioa.  Herria   2001-02-01

Bi ekitaldi: Korrika moda desfilea Hazparne Xuriatean; Pomada taldea bertsulariekin Urruñako zinegelan.  Herria   2003-02-27

San Andres auzoan [...] bastiza bat eraikiko zela arte entseguko hiru zinegela aterbetuko zituena.  Herria   2005-01-13

Miarritzeko Royal hiru zinegelen kudeantza eskatzen duten 8 erakundeen artean aurkitzen da Jean Pierre Lemoine, jadanik Angelun eta guziz Baionan megarama proiektuak pausatuak dituena.  Herria   2002-09-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atalante zinegelan (5); garaziko vauban zinegelan (13); haritz barne zinegelan (4); itsas mendi zinegelan (10); koliseo zinegelan (8); maule baitha zinegelan (7); rex zinegelan (7); vauban zinegelan (42); zinegelan izanen (3)


zinegetiko izond ehizari dagokiona.

Kume arra edo emea izan, oreinek esne gehiago edo gutxiago ekoizten dutela ikusi dute Albaceteko (Espainia) Baliabide Zinegetikoen Ikerketarako Institutuko ikertzaileek.  Berria - Gaiak   2004-11-12


zinegile1 iz zinemagilea. ik zinelari.

Zinegilea dela diost, eta hemen zinea egiteko aukera ederra eskaini diotela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 217. orr.

Bere kreatibitatea oroimenarekin osatu eta aberasten duen edozein artista motaren aurrean, dela zinegilea, dela idazlea, dela margolaria, niri zalantza bat eta beti berdina sortzen zait.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 93. orr.

Filisteo eredugarria betiere, poeten, zinegileen, artisten, humanisten eta kulturaren aldeko familia sonatu bateko senide izan ohi da.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 330. orr.

Neorrealistak, idazleak zein zinegileak, kultura elitista baten guztizko etsaiak dira.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 35. orr.

Palermo hirira joan gara ikusiz han diren palazio edo jauregi ederrak, hain zuzen Gangi deitzen dena, hango saloi handian Visconti Italiar zinegileak itzulia zuela "Le Guépard" filma.  Herria   2004-07-08

Gianni Agnelli hil berritan, Fiateko industria-gizon ahaltsuari buruz galdetu zioten Nanni Moretti zinegile, aktore eta gidoilari ezkertiarrari.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 27. orr.

Inork esan dezake zinegile neorrealistek hala filmatzen bazuten, amerikarrek zeuzkaten medioak falta zitzaizkielako zela.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 35. orr.

Dolly-back esaten diote zinegileek pertsonaia galtzeraino kamerak atzera egin eta irudia zabaltzeari.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 170. orr.

Estreinakoz bildu ziren milurteko honetako zinegile hasiberriak.  Berria - Kultura   2004-02-25

Donibane Lohizunek eskaintzen dauku bere urriko zinemaldia, zinegile gazteen arteko lehiaketarekin, hamabi filma berri berexiak izanak sail hortan agertzeko.  Herria   2005-10-13


zinegile2 (orobat zin-egile) 1 iz zin egiten duen pertsona.

Beste epaiketarik gabe, zinegilea jarauntsiaren jabe bihurtzen zen; hartara, zinausleak seguru zeuden ondasunak bereganatuko zituztela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 209. orr.

Zorrotz salatuko ditut sorginkeriazale, adulteriogile eta gezurrezko zin-egileak.  Elizen arteko biblia   Ml 3,5

Liburuaren alde batean "Lapur guztiak garbituko dituzte" zegoen idatzia, eta bestean "Gezur-zinegile guztiak garbituko dituzte".  Elizen arteko biblia   Za 5,3

2 apaiz zinegilea.

Eliza bi parte egiten da, zinegileak eta besteak.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 42. orr.

3 apez zinegile frantziar iraultzaren ondoren errepublikaren alde zin egin zuen apaiza.

Handik eta laster parrokia utzi behar izan zuen Iturbideko apezak beste apez lagunekin, Salvat Dibasson, apez zinegileak hartzen zuela segida.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 13. orr.

Herri ttipietako jendeek ez zituzten onartzen beren apezak ordezkatzen zituzten apez zinegileak; beraz, ez ziren elizkizunetara agertzen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 62. orr.


zinegintza iz zinemagintza.

Becketten laguna ere izan zen eta Resnais eta konpainiarekin ibili zen zinegintzan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 88. orr.


zinegite ik zin 6.

zinegotxi ik zinegotzi.

zinegotzi (orobat zinegotxi g.er.) 1 iz alkatearekin batera udalbatza osatzen duten kideetako bakoitza.

Urte honetan mega-hauteskundeak antolatu ditu, kargu guzti-guztiak berritu edo berlejitimatzeko: presidentea, diputatuak, gobernadoreak, alkateak eta zinegotziak.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 92. orr.

Atharratzen kontseilari orokor izanik ere, Baionako zinegotzi zen, baita heben Guardia Nazionaleko aitzindaria.  Herria   2005-12-22

Ramon Etxezarreta PSE-EEko Donostiako zinegotzia eta Antton Karrera EB-IUko legebiltzarkidea ere izan ziren ekitaldian.  Berria - Kultura   2004-06-29

Rose-Marie Prosperi Corsica Nazione taldeko zinegotzia da Bastian.  Berria - Mundua   2004-02-21

Belfasteko udaletxean Sinn Feinek duen zinegotzietako bat da Eoin O'Broin.  Berria - Mundua   2004-03-02

Herriko kontseiluan kontseilari edo zinegotzi egona zen ere hamabi urtez.  Herria   2005-02-17

Zazpi lürralde historikoetako zinegotzien biltzarra dügü Udalbiltza.  Herria   2001-04-12

Zinegotzitarako aurkeztu zuen bere burua Madrilen, Erdialdeko barrutiko ordezkari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 8. orr.

Ana zinegotzi zen, auzoan adosturiko zerrenda batean hautatua.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 101. orr.

1931ko udal hauteskundeetan zinegotzi hautatu zuten Donemiliagako udalerrian.  Berria - Kultura   2004-02-01

Lau zaldi zurik tiratutako zalgurdi batean udaletxera doa, alkateak zinegotzi izendatuko baitu.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 182. orr.

Irujo bera, alderdiko bizpahiru buru, herriko zinegotzi bat, eta beste hamar bat lagun ziren gure zain.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 98. orr.

Barrutiko zinegotzi hautatu berrietako baten ondoan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 256. orr.

Herri askotan arazoak sortu dira PNVko zinegotziekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 63. orr.

Herria Aurrera Bilboko herri plataformak Sanchez zinegotziaren dimisioa eskatu du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-24

Arte eta kulturako zinegotzia izan zen, Amienseko udalean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 13. orr.

Juan Antonio Heredia Babes Zibilerako zinegotziak jakinarazi duenez.  Berria - Gaiak   2004-03-11

Kanposantuaz arduratzen zen zinegotziaren idazkaria besterik ez zen oraindik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 319. orr.

Enpresa aberatsari zinegotziak egiten dion zerga-barkamena; damutu ez den erregeari apaizak ematen dion absoluzioa, etab.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 254. orr.

2 (izenondoekin)

Aitona Juanito izan zen gure herriko lehenengo zinegotzi abertzalea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 64. orr.

Vale Tena zinegotzi jeltzaleak.  Berria - Kultura   2004-10-24

Kiskalita agertu zen guretik bi zenbaki haratago bizi den zinegotzi sozialistaren autoa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 86. orr.

La Oliva inguruko beste herriko zinegotzi independente batek, bestalde, proiektuaren inguruan dagoen «iluntasuna» kritikatu du.  Berria - Kultura   2006-01-14

Nonbait, zinegotzi ohi baten zain zeuden, hiltzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 190. orr.

Napumoceno pobreziaz zuen esperientzia eta ezagutzagatik gomendioak ematen zituen zinegotzi hutsa baino ez zen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 82. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zertarako dago zinegotzi kargu hori alferrik?  Berria - Euskal Herria   2004-09-18

Lizartzakoak dira, hautagaiak izan daitezke eta ez daukate arazorik zinegotzi agiria jasotzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-09

Osteguneko bozetan Ingalaterrak dituen 388 udaletatik 176tan egin zuten bozketa, eta 22.000 zinegotzi postuetatik 4.360 hautatu.  Berria - Mundua   2006-05-06

Geure zinegotzi dietetatik Berria ordaintzeko dirua jartzeko prest agertu ginen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-04

BNP Alderdi Nazional Britainiarra eskuin muturreko taldeak gorakada nabarmena izan du, lehen zuen zinegotzi kopurua bikoiztuta eta Barking hirian laboristei 11 kenduta.  Berria - Mundua   2006-05-06

4 hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Herriko udal zinegotziaren eta Jose Mari Iriondo lagun eta adiskidearen eskuetatik jaso zituen opariak.  Berria - Kultura   2004-03-20

Batzordeko burua Hirigintza zinegotzi Jorge Ibarrondo zen.  Berria - Kultura   2004-07-21

Ernesto Gasco Donostiako Udaleko Gizarte Segurantzako zinegotzia, Denis Itxaso turismo zinegotzia, Joxe Joan Gonzalez Txabarri Gipuzkoako Ahaldun Nagusia.  Berria - Harian   2005-06-14

Gasteizko Udalaren izenean, Encina Serranok Kultura zinegotziak aurtengo jaialdiaren ezaugarri nagusiak nabarmendu zituen.  Berria - Kultura   2004-07-30

Politika linguistikako arduradun, euskara teknikari, kultur zinegotzi eta gisako teknokrata ipurtxuri franko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 281. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barakaldoko zinegotzi (3); batasuneko zinegotzi (3); bilboko zinegotzi (8); donostiako zinegotzi (8); eajko zinegotzi (12); eako zinegotzi (12); eeko zinegotzi (10); eko zinegotzi (13); eko zinegotzi ohia (3); hazparneko zinegotzi (3); hbko zinegotzi (4); herriko zinegotzi (4); hirugarren zinegotzi kargua (5); ingurumen zinegotzi (3); iruñ iruñ irungo zinegotzi (3); kultura zinegotzi (8); lizartzako zinegotzi (3); ppko zinegotzi (23); pse eeko zinegotzi (10); udal hauteskundeetan zinegotzi (4); udalean zinegotzi (3); udaleko kultura zinegotzi (3); udaleko zinegotzi (12); upnko zinegotzi (7)

zinegotzi antonio basagoitik (4); zinegotzi bakarra (3); zinegotzi bakarrak (4); zinegotzi bati uko (3); zinegotzi hautatu zuten (6); zinegotzi izan (5); zinegotzi izana (5); zinegotzi izandakoak (3); zinegotzi izaten (3); zinegotzi izaten jarraituko (3); zinegotzi jeltzaleak (8); zinegotzi kargua (9); zinegotzi kargua hartzea (3); zinegotzi kargurako (3); zinegotzi ohi (8); zinegotzi ohia (13); zinegotzi ohiak (13); zinegotzi ohiaren (3); zinegotzi ohiek (4); zinegotzi sozialista (4); zinegotzi sozialistak (7); zinegotzi sozialistaren (3)

baionako zinegotzia da (3); bilboko zinegotzia (6); eajko zinegotzia (5); eeko zinegotzia (10); hezkuntza zinegotzia (3); kultura zinegotzia (5); miarritzeko zinegotzia da (3); orioko zinegotzia (3); ppko zinegotzia (15); pse eeko zinegotzia (10); santurtziko zinegotzia (3); zarauzko zinegotzia (3)

zinegotzia da (17); zinegotzia hil (10); zinegotzia hil zuen (6); zinegotzia izan (14); zinegotzia izan da (3); zinegotzia izan zen (7); zinegotzia izango (4); zinegotzia zen (3)

alkate eta zinegotziak (4); alkatea eta zinegotziak (4); bilboko kultura zinegotziak (4); donostiako zinegotziak (4); eajko zinegotziak (4); eako zinegotziak (9); ebko zinegotziak (3); eeko zinegotziak (8); hirigintza zinegotziak (6); ingurumen zinegotziak (6); kirol zinegotziak (4); kultur zinegotziak (4); kultura zinegotziak (35); madrazo hirigintza zinegotziak (3); ppko zinegotziak (16); pse eeko zinegotziak (8); saileko zinegotziak (6); sanchez kultura zinegotziak (4); udaleko kultura zinegotziak (7); udaleko zinegotziak (3); upnko zinegotziak (4)

zinegotziak adierazi (3); zinegotziak atzo (10); zinegotziak atzo adierazi (3); zinegotziak azaldu (7); zinegotziak azaldu zuenez (4); zinegotziak eman (3); zinegotziak esan (4)

eajko zinegotziaren (3); eeko zinegotziaren (5); kultur zinegotziaren (4); kultura zinegotziaren (4); leitzako upnko zinegotziaren (5); ppko zinegotziaren (3); pse eeko zinegotziaren (5); upnko zinegotziaren (8); upnko zinegotziaren hilketa (3)

zinegotziaren aurka (4); zinegotziaren aurkako (3); zinegotziaren dimisioa (3); zinegotziaren esanetan (5); zinegotziaren hilketa (4); zinegotziaren kontrako (4); zinegotziaren ustez (4)

eako zinegotziari (3); kultura zinegotziari (4)

alkate eta zinegotziei (3)

eajko zinegotziek (6); eako zinegotziek (3); eeko zinegotziek (3); ppko zinegotziek (6); pse eeko zinegotziek (3); upnko zinegotziek (3)

alkateen eta zinegotzien (3); zinegotzien jarrerak (3)

zinegotzietako bat (3); zinegotzietako batek (3)

bi zinegotzik dimisioa (3); eajko bi zinegotzik (3); hainbat zinegotzik (4); zinegotzik dimisioa eman (3)


zinegotzigo iz zinegotzi izatea.

Zinegotzigoa zela medio eta kalean gelditutakoen etxeak berreraikitzeko Udalak fondo berezia lortu zuenez Gobernutik, Napumoceno jaunak ez zuen aurrerantzean arazo horretaz zehazki arduratzeko beharra sentitu.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 65. orr.

Horregatik utzi zion zinegotzigoari, alkate postua bete ahal izateko baliabide teorikoz janzteko asmoz.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 152. orr.

Zinegotzigorako hauteskunde kanpainan.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 81. orr.


zinegune iz zinea edo zineak dauden gunea.

Iragan otziralean, aurkeztua izan zaiku, Baionako Atalante zinegunean, liburu berri bat, guziz aberatsa: Euskal rock n'roll, Atlantica argitaletxeak argitaratua, Euskal Kultur Erakundearen partaidetzarekin.  Herria   2001-02-22


zineklub (14 agerraldi, liburu 1 eta 8 artikulutan –ETCn 369 agerraldi- ; orobat zine klub 9 agerraldi, 4 liburu eta 3 artikulutan –ETCn 286 agerraldi-) iz

A Space Odyssey, Bilbon unibertsitateko zineklubean ikusi zenuen zientzia fikziozko pelikula hura.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 197. orr.

Azpeitiko Zine Klubak halako gidoientzako lehiaketa bat antolatzen zuen garai hartan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 228. orr.

Guggenheim Bilbao museoak eta FAS zineklubak eratutako zinema mutuko zikloa astelehenean hasi zen.  Berria - Kultura   2004-02-25

Hamarkada bat geroago, zinekluben bultzatzaile sutsua izan zen.  Berria - Kultura   2004-11-21

Euskal Herriko zineklubik zaharrena da Fas.  Berria - Kultura   2004-02-11


zinelari iz zinemagilea. ik zinegile1.

Des racines et des ailes: 2002-ko irailaren 11-an, France 3 gateak zabaldu du Gédéon eta Jules Naudet, frantses zinelari gazteek New-York-eko gertakariez egin duten emankizuna.  Herria   2002-09-19

Hartara jakin-minez jiten ziren amerikar kazetariak, hedabideetako jendeak, eta bereziki zinelariak.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 141. orr.


zinema (100 agerraldi, 19 liburu eta 11 artikulutan) 1 iz zinematografiaren antzea eta teknika; antze horri dagokion industria. ik zine.

Zazpigarren artea dela zinema.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 283. orr.

Literatura eta zinema oso arte diziplina ezberdinak direla eta bakoitzak bere kontatzeko modua duela uste du Armendarizek.  Berria - Harian   2005-08-25

Liburuan bazegoen lotura narratibo hori, baina zinemak bestelako hari bat jarraitzen du, irudiei lotutako koherentzia narratiboa behar du.  Berria - Harian   2005-08-25

Zinemak bai ukitu duela gai hori baina ez literaturak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 54. orr.

Pintura, marrazkia, diseinua, eskultura, zinema edo arkitektura landu izan, Basterretxeak «beti» izan du errealitateari begiratzeko freskotasuna.  Berria - Euskal Herria   2004-08-18

Zinemak ikusezina den arkitektura du bere barruan.  Berria - Kultura   2004-10-01

Hainbat motatako lanak onartu dituzte Nontzeflash sariketako arduradunek: motion graphics argazkia, zinema, animazioa eta diseinu grafikoa uztartzen dituzten ikus-entzunezko lanak, marrazki bizidunak, musikalak eta kontzeptualak.  Berria - Kultura   2004-05-08

Bada zineman ilusio soil bat, itxurazko mugimenduarena, zinemako irudiaren pertzepzio osoari dagokionez izan daitezkeen ezaugarrietako bat baizik ez dena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 96. orr.

Neska ederra dena dela, zinemako aktore bat zirudien.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 71. orr.

Hemezortzi bat urte zituen alabak, eta oso neska polita zen, ez zinemako izar bat, jakina.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 141. orr.

India hegoaldeko zinemako galaietako bat zen.  Berria - Kultura   2006-04-13

Euskal Herrian zinemako profesional dezente dago, baina Espainian aritzen gara gehienok.  Berria - Kultura   2006-03-29

Zinemako distantzia da inoiz irudiak sorrarazi dituen distantziarik laburrenetakoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 107. orr.

Zinemako errealitate-inpresioa deitu ohi dena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 106. orr.

Guri ukabilkadak jotzen zituzten zinemako pertsonaiak gustatzen zitzaizkigun.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 66. orr.

Errealitatea eta fikzioa, historia eta zinema uztartu zuen zinemagilea.  Berria - Kultura   2006-05-07

Zinema egitea gustatu izan zait, eta horretarako izan ditudan aukera guztiak baliatu ditut.  Berria - Kultura   2004-03-24

Ipar Amerikako zinema izan da zinema ezagutu eta maitarazi diguna.  Berria - Kultura   2004-09-19

Zinema ezinbestekoa da, egungo gizartean, oroimen kolektiboa osatzerakoan.  Berria - Kultura   2004-12-19

Zinema oso nabarmen ari da ideologia nagusia zabaltzen, hau da, klase nagusiaren ideologia.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 206. orr.

Zinemak nagusi den eredua errepikatu eta zabaldu besterik ez du egiten.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 205. orr.

Gaurko arte garaikidea kalean dago, kultura bisuala pintura da, baina baita ordenagailua, zinema, komikia eta publizitatea ere.  Berria - Harian   2006-01-18

Zinema sozialki, politikoki eta kulturalki beharrezkoa dela ulertu behar da.  Berria - Harian   2005-07-15

Orain arte ez dela lortu gure zinema euskal kultur sistemaren funtsezko osagai gisa eratzea, hau da, kulturalki instituzionalizatzea.  Berria - Kultura   2004-12-19

Zinema araurik gabeko arte mota da, eta ondorioz, dena posible da.  Berria - Kultura   2006-02-22

Zinema forma bat da, zure barrutik gauzak kanpora ateratzeko forma.  Berria - Kultura   2006-02-22

Zinema telebistan ikusten da gaur egun.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 16. orr.

DVDn zinema asko ikusten dut.  Berria - Kultura   2004-09-25

Zinema arte plastiko bat bihurtzeko izan diren ahalegin bakanetako bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 246. orr.

Boxeo munduan girotutako zinema.  Berria - Harian   2005-09-15

Handik gutxira, zinema uztea erabaki zuen Kieslowskik.  Berria - Kultura   2006-03-15

'Bawke'-k irabazi du Donostiako Zinema eta Giza Eskubideak jaialdiko gazteen saria.  Berria - Kultura   2004-08-25

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zinema mintzatua iritsi zenean, kezka horiek guztiak alde batera bazterturik geratu ziren berehala. Zinema ahostunaren agerkundea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 246. orr.

Orduantxe egin ziren lehenbiziko urratsak soinudun zinema sortzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 52. orr.

Antigoaleko zinema mutuari buruzko zikloa antolatu du Bilboko Fas zineklubak, Guggenheim museoarekin elkarlanean.  Berria - Kultura   2004-02-11

Hitzik gabeko zinemak, gainera, luxuzko bidelaguna edukiko du Fasek prestatutako zikloaren abenturan: musika.  Berria - Kultura   2004-02-11

Zinema musikatua, kontzertua, talasoterapia... denak izan dira arrakastatsuak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Emmerichek AEBetan egin ditu bere azkeneko filmak, guztiak ere zinema komertzialaren esparruan.  Berria - Kultura   2004-12-24

Wisek genero guztiak jorratu zituen: zinema beltza (The captive city, Odds against tomorrow), westerna [...].  Berria - Harian   2005-09-15

Zinema beltzaren usaina duen filma da, Abel Ferrarak egin duen klasikoena.  Berria - Harian   2005-09-15

Zinema independenteari ateak bultzatzeko engaiamendua hartu du Bertze Zinemako taldeak.  Berria - Kultura   2004-10-03

Zinema klasikoaren muntaketa "gardenaren" garapena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 104. orr.

1960 inguruan hasi zen mamitzen eta indartzen "alemaniar zinema espresionistaren" mitoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 273. orr.

Zinema "esperimentala" eta bideo "esperimentala" desberdinagoak dira, zalantzarik gabe, fikziozko zinema eta fikziozko bideoa baino.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 163. orr.

Zinema dokumentalaren oinarriak hartu, eta fikzioaren narratiba eman zion filmari.  Berria - Kultura   2004-06-03

Nafarroako Zinema Dokumentalaren Nazioarteko I. jaialdia.  Berria - Kultura   2004-09-21

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa) ik zinematografiko.

Kordoi bati tiratu zion eta, bat-batean, zinema-oihal bat agertu zen sabaitik nire pareko liburu-apalategian behera.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 115. orr.

Egunean zehar hemen bertan eta beste hainbat tokitan gertatutakoen berri ematen ditu albistegi horrek, zinema pantaila batean.  Berria - Euskal Herria   2004-04-11

Badira gutako bakoitzarentzat zinema euskarrian egindako zenbait altxor berezi, maitasunez gorde eta gozatzen ditugunak.  Berria - Kultura   2006-02-08

"Oscar Cine" holdineko buruzagiek erran dute mila jarlekuko zinema proiektuarekin segituko dutela Angelun.  Herria   2003-11-06

Baionako Atalante zinema gela.  Berria - Euskal Herria   2004-04-23

Kanboko Herriko Etxeak gomita berezia egin du haur guzier, "Nemo" filma ikusi dute zinema gelan.  Herria   2004-01-15

Sobiet Batasuneko zinema-estudioetan egin omen zuen lana, dekoratuak pintatzen-eta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 65. orr.

Iazko abenduan, antzerki, zinema nahiz telebista arloko profesionalen eta zaleen omenaldia jaso zuen.  Berria - Harian   2005-08-07

Belardi taldeak eskainiko du kantaldi bat helduden igandean otsailaren lehenean, aratsaldeko 4 etarik goiti Haritz-Barne zinema salan.  Herria   2004-01-29

Sortu dira zinema esparruak Bilbo Handian, baina ez, ordea, hirigunean.  Berria - Ekonomia   2004-09-17

Frantses zinema zuzendaria eta antzezlea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 37. orr.

Marcel Jullian editore eta zinema gidoilari frantziarra hil da.  Berria - Kultura   2004-06-30

Manhattango zinema artista.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 139. orr.

Zinema-antzezle baten gisa, adats gorri aizuna ezker-eskuin kulunkatzen zitzaion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 45. orr.

Kazetaria eta zinema-kritikaria.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 280. orr.

Zinema izarrek, abeslari ezagunek eta bozetan murgilduta dauden hainbat taldek dirua, talentua eta denbora eman dituzte jendea bozkatzera deitzeko.  Berria - Mundua   2004-10-22

Ostiralean bertan, lehendabiziko zinema albistegia eskaini zuten Komunikazio gunean.  Berria - Euskal Herria   2004-04-11

Zinema aldizkarietako aipamenak eta film banatzaileek prestatutako laburpenak bere horretan kopiatzen direla.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 104. orr.

Sobiet Batasuneko zinema eskolako filmak.  Berria - Kirola   2004-06-16

Frantses zinema-eskolak, eskola "inpresionista" deituak, oparo erabili zituen efektu horiek.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 149. orr.

Sari horiek ez ditu Hollywoodeko Zinema Akademiak emango.  Berria - Kirola   2004-02-20

Inork gutxik zekien [...] nor zen German Fonseca eta, are gutxiago, zenbaterainokoa zen haren ekarpena zinema-industriaren alorrean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 53. orr.

Euskal Herrian zinema ekoizpena fruitu ugari ematen ari da.  Berria - Kultura   2006-01-04

Bollywood-ek, Bombay hirian sustraituta dagoen industria erraldoiak, munduko zinema ekoizle handiena bilakatu du India.  Berria - Kultura   2006-05-03

Telebista kateak, egunkari eta aldizkariak, zinema produktorak, musika ekoiztetxeak, publizitate agentziak. Bulgariarra da Nikhola eta zinema munduan lan egin nahi luke etorkizunean.  Berria - Harian   2006-04-09

Irudi espezifikoak (zinema-irudia, argazki-irudia, eta abar).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 16. orr.

Antzerki zein zinema emanaldiak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 31. orr.

Katalanezko zinema emanaldiek 1.073.898 ikusle izan zituzten 2003an.  Berria - Kultura   2004-04-27

Julio César antzezlana iaz ere ekarri nahi izan genuen, baina, aktore nagusiek zinema filmazioak zituztenez, bertan behera utzi behar izan genuen.  Berria - Kultura   2004-07-01

Zinema saio batekin amaitu zen eguna.  Berria - Euskal Herria   2004-08-24

Deskantsatu egiten da zinema forum batean parte hartzen, kirola egiten.  Berria - Euskal Herria   2004-08-21

Donibane Lohizunek ere badu bere gisako zinema festibala, filma egile gazteen arteko lehiaketa berezi batekin.  Herria   2001-10-18

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Jaialdia hiru sailetan banaturik dago: zinema-fikzioa, bideo-fikzioa eta bideo-sormena.  Berria - Kultura   2004-06-30

Donostiako Antzoki Zaharra da Beldurrezko Zinema Astearen bihotza.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 135. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez dugu egile zinema egingo.  Berria - Harian   2005-07-15

5 filmak proiektatzen diren aretoa.

Zinematik atera ginenean musu bat eskatu nion, eta ilehoriak eman egin zidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 83. orr.

Marx anaien film bat ematen zuten latindar auzoko zinema batean, zaldi karrerei buruzko bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 26. orr.

Plazan bertan zegoen zinema, izkina batean baina.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 52. orr.

Broadway kale famatua, bere zinema eta antzokiekin.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 11. orr.

Bartzelonako zinema batean ikusi nuen Viscontiren Morte a Venezia.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 93. orr.

Manifestariek jatetxeak, zinemak eta autoak erre zituzten.  Berria - Mundua   2006-02-16

Zinemako argiak amatatu egin ziren.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 54. orr.

20 zauritu zinema batean granada batek eztanda eginda.  Berria - Mundua   2004-08-15

Tren eta autobus geltokietan, zinema inguruetan, denda handien ondoan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 116. orr.

Orain zinema berritu nahi dugu, herritarrek erabil dezaten.  Berria - Harian   2006-05-07

6 zinema areto

Zinema aretoa, jaietan dantzarako erabiltzen zena, herri sarreran zegoen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 167. orr.

Kalearen bueltan, zinema aretoaren ate pipiak janaren aurrean.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 175. orr.

Gobernadoreak debekatu zion aldizkari bat abiatu zuen, abesbatza zuzendu zuen, zinema aretoa zabaldu zuen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 267. orr.

Principe zinema aretoetara sartzeko eta sarrera erosteko ilara luzeak daude.  Berria - Harian   2005-10-07

Gazte baten gelako hormatik zintzilik jarrita dagoen "posterrak", zinema-aretoan proiektatzen den irudiak, edota telebistako irudiak berak ere, denek dute zeinek bere marko-objektua.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 137. orr.

Egun, film arrakastatsuen katalanerazko 12 eta 14 kopia inguru erakusten dira Herrialde Katalanetako zinema aretoetan.  Berria - Mundua   2004-07-17

Debekatua dute antzokietan, zinema aretoetan, eta beste aisia leku publikoetan sartzea.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 20. orr.

Zinema aretotik atera eta ikusi duguna imitatzen saiatzen gara.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 206. orr.

Zigoitiako Gorbeia merkataritza guneko zinema eta joko aretoak itxiarazi zituen Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-04

7 zinema jaialdi

Zinema jaialdia otsailaren 9tik aurrera egingo da eta 19 film lehiatuko dira sail ofizialean. Becketti buruzko antzerki, literatura eta zinema jaialdia antolatu dute.  Berria - Kultura   2006-01-27

Urpeko Zinema jaialdia gaur Aquariumen.  Berria - Kultura   2004-04-16

Roland Emmerich zuzendari alemaniarra izango da Berlingo zinema jaialdiko epaimahaiburua.  Berria - Kultura   2004-12-24

Nafarroako Gobernuak sustatutako zinema jaialdiaren bigarren edizioak Makoto Sat zinemagilea ekarriko du Iruñera.  Berria - Kultura   2006-01-13

Fantasiazko Zinema Jaialdien Federazioak ematen duen garaikur nagusia.  Berria - Kultura   2004-04-17

Gainera, gizonezko aktore onenaren saria eskuratu zuen Cartagena del Marko Itsasoko Zinema Jaialdian.  Berria - Harian   2005-08-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aebetako zinema (12); animaziozko zinema (5); antzerkia eta zinema (4); atalante zinema (4); beldurrezko zinema (5); bere zinema (8); berlingo zinema jaialdiko (4); bilboko zinema (7); donostiako zinema (4); ebko zinema (4); egindako zinema (5); eginiko zinema (4); espainiako zinema (9); espainiako zinema akademiak (6); europako zinema (8); euskal herriko zinema (8); euskal zinema (23); fantasiazko zinema (5); frantziako zinema (6); golem zinema (4); hollywoodeko zinema (10); ideales zinema (5); itsaspeko zinema (4); literatura eta zinema (6); nazioarteko zinema (11); nazioarteko zinema jaialdia (4); royal zinema (5)

zinema akademiak (13); zinema areto (25); zinema areto bat (4); zinema areto batean (4); zinema aretoa (11); zinema aretoak (8); zinema aretoan (18); zinema aretoen (7); zinema aretoetako (5); zinema aretoetan (38); zinema aretoetara (11); zinema aretoetatik (6); zinema aretoko (6); zinema aretotik (6); zinema asmatu (5); zinema baino (5); zinema beltzaren (4); zinema dokumental (6); zinema dokumentalaren (7)

zinema egin (5); zinema egitea (8); zinema egiteko (10); zinema egiten (5); zinema ekoizle (6); zinema emanaldiak (6); zinema eraikitzen (13); zinema eskola (5); zinema eta antzerki (7); zinema eta bideo (11); zinema eta musika (4); zinema euskaraz (4); zinema fantastikoaren (6); zinema fantastikoko (4); zinema festibala (5); zinema gela (4); zinema gelan (12); zinema geletan (4); zinema gustatzen (4)

zinema independentearen (10); zinema izar (4); zinema jaialdi (9); zinema jaialdia (18); zinema jaialdiak (7); zinema jaialdian (24); zinema jaialdiaren (8); zinema jaialdiko (10); zinema komertziala (4); zinema kritikarien (4); zinema lan (8); zinema lana (4); zinema mota (4); zinema munduan (9); zinema mutuaren (9); zinema mutuko (4)

zinema sustatzeko (5)

zinema ulertzeko (4); zinema zikloa (9); zinema zikloak (6); zinema zuzendari (30); zinema zuzendaria (15); zinema zuzendariak (19); zinema zuzendariaren (7)

euskal zinemak (11); zinemak baino (5)

zinemako aktore (6); zinemako esaldi bat (5)

doneztebeko zineman (4); zineman izan (4)

zinemara eraman (13); zinemara eraman zuen (7); zinemara eramango (7); zinemara eramatea (4); zinemara joan (19); zinemara joan ginen (4); zinemara joanen (4); zinemara joango (4); zinemara joatea (12); zinemara joateko (9); zinemara joaten (15)

zinemarako musika (12)

zinemarekin lotutako (8)

animazio zinemaren (9); beldurrezko zinemaren (12); europako zinemaren (5); euskal zinemaren (56); euskal zinemaren eguna (7); euskal zinemaren egunean (9)

zinemaren astea (5); zinemaren bidez (8); zinemaren eguna (7); zinemaren egunean (9); zinemaren etorkizuna (6); zinemaren helburu nagusia (6); zinemaren historia (10); zinemaren historiako (11); zinemaren historian (9); zinemaren industriak (5); zinemaren munduan (6)

euskal zinemari (6); zinemari buruz (12); zinemari buruzko (24); zinemari buruzko zikloa (6); zinemari dagokionez (6)


zinemagela ik zinema 3.

zinemagile iz filmak egiten dituen pertsona.

Gaurko hainbat artistak -berdin dio pintore, idazle edo zinemagile- ez dute Stendhalen pazientzia bera gordetzen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 111. orr.

Rob Marshall zinemagileak zuzenduko du Memoirs of a Geisha filma.  Berria - Kultura   2004-08-22

Michael Moore zinemagilearen Bowling for Columbine filma.  Berria - Gaiak   2004-11-14

Aspaldi aztertuak dituzte, beraz, operatzaileek eta zinemagileek egin daitezkeen kamera-mugimendu guztiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 207. orr.

Zinemagile asko izan dira lehen planoa arrakasta handiz erabili dutenak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 267. orr.

Miresmena zioat, bai, Eisensteini, bere kezka estetikoei buruz idazten duen zinemagile bakarrenetakoa baita.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 131. orr.

Zinemagile amateurrentzako pantaila batzuetan, pantailaren ingurua beltzez margotua izaten da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 165. orr.

15/15 jaialdiak [...] zinemagile berrien eta ekoizleen arteko harremana sustatzea du helburu.  Berria - Kultura   2004-10-22

Zinema mutuaren garaiko zinemagile handiek ederki jakin zuten handitze horren berezitasuna ikusten eta erabiltzen, telefono bat monumentu bihurtuz (Epstein) edota labezomorro bat elefantea baino handiago eginez (Eisenstein).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 134. orr.

King of New York-ek eta, batik bat, Bad lieutenant-ek kultuzko zinemagile bihurtu zuten.  Berria - Harian   2005-09-15

Horretaz oharturik hasi zen Dziga Vertov errusiar zinemagilea filmeko bi irudiren arteko bereizkuntza edo distantzia adierazteko, metafora bidez, bitarte terminoa erabiltzen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 221. orr.

Rotterdamgo jaialdian egon berri da zinemagile japoniarra.  Berria - Kultura   2004-01-25

Zinemagile independenteen askatasuna.  Berria - Kultura   2006-02-21

Ni neu fikziozko zinemagile gisa hasi nintzen, baina ibilbideak zinemagintza dokumentalera eraman nau.  Berria - Kultura   2006-03-14

Benetako zinemagile batek, apeza izanagatik, gorpua berriro estalarazi eta deus ez ukitzeko aginduko zukeen, kameraren bila alde eginda.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 277. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

moore zinemagilearen (3); van gogh zinemagilea (4); zinemagile alemaniarra (3); zinemagile argentinarraren (3); zinemagile estatubatuarrak (7); zinemagile estatubatuarraren (5); zinemagile eta idazle (3); zinemagile gisa (6); zinemagileak dioenez (3); zinemagilearen film (3); zinemagileen lanak (3)


zinemagintza 1 iz filmak egitea; jarduera horri dagokion industria.

Funtsean ez zen bakarrik zizelkaria; poesia, arkitektura eta zinemagintza ere jorratu zituen.  Herria   2003-04-17

Zentratze hori, berez ere margolaritzaren herentziaren ikuspegi akademizatu batetik hartua, ez da unibertsala zinemagintzan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 148. orr.

Jende guztiak orain zinemagintzan, diskogintzan... negozio eraldaketaz hitz egiten dute,eta guretzat ere probokazio bat da kultur sistema berritzea.  Berria - Harian   2006-01-18

XX. mendeko zinemagintzako film ezagunenetako batzuk Goldsmitehk sortutako musika dute.  Berria - Kultura   2004-07-23

Zinemagintzako produktuen, DVD eta bideo jokoen eskaintza bermatzea eta horien banaketa ziurtatzea da helburua, egitasmoan azaldu dutenaren arabera.  Berria - Mundua   2004-07-17

Bi gizaldiko zinegilerik bikainenekin urte askoan lan egin arren, inork gutxik zekien -zinemagintzako profesional gehienak barne- nor zen German Fonseca.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 53. orr.

Zinemagintzarako Zentro bat ere sortu nahi dute.  Berria - Harian   2006-02-07

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Fikziozko zinemagintza eta zinemagintza dokumentala bereizi beharrean, bi «estrategia» horiek batzearen aldekoa da Victor Erize zinemagilea.  Berria - Kultura   2006-03-14

Dreyerren La passion de Jeanne d'Arc zinemagintza sinbolikoaren ordezkari argia da.  Berria - Kultura   2004-07-28

Ruus Meyer zuzendaria hil da, zinemagintza erotikoaren aitzindaria.  Berria - Kultura   2004-09-23

3 (hitz elkartuetan)

Gabeziak baino gehiago, nik esango nuke ez dagoela zinemagintza industriarik, eta horren aurrean ezin dut ezer egin.  Berria - Kultura   2004-10-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

europako zinemagintzako (3); euskal herriko zinemagintzari (3); euskal zinemagintza (4); euskal zinemagintzan (3); euskal zinemagintzaren (7); zinemagintzaren historian (5); zinemagintzari buruzko (3)


zinemalari iz zinemagilea.

1967an sartu zen Kaliforniako gobernadore zinemalari aktore famatu hori zazpi urtez kargu hortan eta bi urteren buruko presentatu presidengora baina ez pasatu, Gerald Ford baitzen pasatu.  Herria   2004-06-10


zinemaldi iz zinema jaialdia.

Mikel Olaziregi Donostiako Nazioarteko Zinemaldiko zuzendariak.  Berria - Kultura   2004-07-24

Zinemaldia zinemaren industriaren erakustokia da, eta, gero eta inbertsio eta film gutxiago egonda, industria hori krisian dagoenez, erakustokiak ere ezin du ohiko distira izan.  Berria - Kultura   2004-05-08

Ez dira hain zuzen horrexegatik txalotzen eta saritzen zinemaldietan In this world bezalako filmak?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 37. orr.

Donostiako Euskaltzaleen Elkarteak, Bagerak, Musika Hamabostaldiko eta Zinemaldiko euskararen erabilera neurtu ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-23

2003ko Zinemaldiak atzera begirakoa eskaini zion zinemagile horri.  Berria - Harian   2005-09-15

Aste huntan guzian, Donibane Lohizunek eskaintzen dauku bere urriko zinemaldia, zinegile gazteen arteko lehiaketarekin.  Herria   2005-10-13

Arrakasta edo sona behintzat izan du Venezuelan; gu han ginelarik Cartagena de Indiaseko (Kolonbia) zinemaldian aurkeztu zuten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 28. orr.

Donibane Lohizuneko zinemaldiak arrakasta pollita ukan du.  Herria   2004-10-21

Cannesko zinemaldian Epaimahaiaren saria irabazi zuen.  Berria - Harian   2005-09-15

Aste huntan Hendaiak badauka bere zinemaldi berezia, filma laburren festibalño bat.  Herria   2002-09-05

Galindez eta Terminal filmak izan dira New Yorkeko LaCinemaFe zinemaldi latindarreko garaileak.  Berria - Kultura   2004-08-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurtengo zinemaldia (4); cannesko zinemaldia (6); donibane lohizuneko zinemaldia (3); donostiako zinemaldia (7); lohizuneko zinemaldia (3); nazioarteko zinemaldia (9)

donibane lohizuneko zinemaldiak (3); donostiako zinemaldiak (8); nazioarteko zinemaldiak (4)

berlingo zinemaldian (5); cannesko zinemaldian (19); cannesko zinemaldian aurkeztu (5); donostiako zinemaldian (23); film bat zinemaldian (7); nazioarteko zinemaldian (5); zinemaldian aurkeztu (8); zinemaldian aurkeztu zuten (4); zinemaldian ikusi (3); zinemaldian izango da (3)

donostiako zinemaldiaren (10); nazioarteko zinemaldiaren (7); nazioarteko zinemaldiaren barruan (3); veneziako nazioarteko zinemaldiaren (3); zinemaldiaren aurtengo (3); zinemaldiaren barruan (7); zinemaldiaren inaugurazio (4)

nazioarteko zinemaldiari (3)

zinemaldien gailurra (5)

berlinale zinemaldiko (3); berlingo zinemaldiko (3); cannesko zinemaldiko (10); cannesko zinemaldiko sail (3); donostiako zinemaldiko (13); donostiako zinemaldiko sail (3); donostiako zinemaldiko zabaltegi (4); nazioarteko zinemaldiko (6)

zinemaldiko sail (13); zinemaldiko sail ofizialean (7); zinemaldiko sail ofizialeko (5); zinemaldiko sari (5); zinemaldiko urrezko palmorria (3); zinemaldiko zuzendariak (4); zinemaldiko zuzendariaren (3)

nazioarteko zinemaldirako (3)


zinemaratu, zinemara(tu), zinemaratzen du ad zinemaren bidez eman.

Singerren 'Szosza' eleberria zinemaratu nahi du Paul Mazurskik.  Berria - Kultura   2004-07-07

Bernardo Atxagaren 'Obabakoak' zinemaratzeko lanak hasi ditu Montxo Armendarizek.  Berria - Kultura   2004-08-22

Inork ez zion itzalik egin New York hiria gehienetan zinemaratu duen zuzendariari.  Berria - Kultura   2004-09-18

Zinemara eramango ziren nobelak hautatzean, «nobelarik salduenak» hautatu zituzten, «harrera ona izandakoak», arazo edo zailtasun berezirik gabe zinemaratzeko aukera eskaini behar zutela ahaztu gabe, jakina.  Berria - Harian   2005-05-17


zinemaratze iz zinemaren bidez ematea.

Atxaga, Montxo Armendariz eta Puy Oria 'Obabakoak' obraren zinemaratzeaz mintzatu dira.  Berria - Harian   2005-08-25


zinemaskope iz pantaila zabalean proiektatzeko zinema sistema.

Hirurogeiko hamarraldian Japonian zinemaskopen filmatutako film askotan (Shohei Imamurarenetan batez ere) mugimendu autonomoa izaten du markoak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 141. orr.


zinemategi iz zinema aretoa.

Abentuaren 14 ean, Maule Baitha zinemategian, aratseko 9-etan, kantaldi eder bat izanen da ikastolaren eta eüskararen alde. Jendea parra-parra doa zinemategietara.  Herria   2002-12-12


zinemateka iz filmak sailkatzen eta gordetzen diren lekua.

Michael Hanekeren filmografia osoa emango du Arte Eder museoko zinematekak gaurtik aurrera.  Berria - Kultura   2006-01-05

Dekoratutik zinemara goiburuarekin, zinemaren kontzeptu teorikoen inguruko zinema zikloa antolatu du Bilboko Arte Eder museoko zinematekak.  Berria - Kultura   2004-01-30

Frantziako Zinematekako zuzendari Henri Langloisek behin galdetu zidan nola egin nuen Ere Erera belaibu Icik Subua Aruaren filma eta nik erantzun nion: 'Pintatzen'.  Berria - Kultura   2006-02-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

museoko zinematekak (3)

museoko zinematekak (3)


zinematika iz mekanikaren adarra, higidura aztertzen duena indar eragileak kontuan hartu gabe.

Aurreratze maniobraren zinematika ez da ingeniarion lehen lana: 2004an astronomiaren inguruko lan bat plazaratu zuten.  Berria - Gaiak   2006-03-31


zinematografia 1 iz higitzen diren irudiak hartzeko eta proiektazeko teknika; zinemaren artea eta industria.

Eremuaren definizio hau, zinematografiak eta zinematografiarako sortutako kontzeptu hori irudi figuratiboen historia osorako zabaltzen duena, […..].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 207. orr.

Denboraren irudikapen oso eta bete horrek oso gutxitan ase du, ordea, zinematografiako artea (eta gutxiago oraindik bideo artea).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 224. orr.

Geroztik zinematografiako industriak tresna asko asmatu ditu mugikortasun hori errazteko eta hobeto kalkulatu ahal izateko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 207. orr.

Zinematografiako estiloetan gizartearen eskaerak duela eragina.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 100. orr.

Konbentzio horiek zinematografiako tresneria eta gailuaren ezagutzan oinarritzen dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 109. orr.

Zinematografiazko erreprodukzioaren bidez balio gehiago irabazten ez duen alderdi oro ez da fotogenikoa, ez da zinematografiako artearen osagarri.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 288. orr.

Zinema eta antzerkia ongi bereizi nahia ez zen galdu, ordea, eta zinez interesgarria da ikustea nola antzerkiko kontzeptuetan bertan bilatu zen, berrogeita hamar ondoko urteetan batez ere, zinematografiaren espezifikotasunaren definizioa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 284. orr.

2 (hitz elkartuetan) ik zinema 3; zine 3.

Javier Agirresarobek Zinemaldian jasoko du irabazi duen Espainiako Zinematografia Saria.  Berria - Kultura   2004-09-09

Inbidia handiz ikusiko dute Donostiako ekitaldia AEBetako Zinematografia Akademiako arduradunek, kontu jakina baita Oscar sarien banaketa ekitaldiek ez dutela inoiz lortu Donostiako Zinemaldiak gaur lortuko duena: Woody Allenen presentzia.  Berria - Kultura   2004-09-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zinematografiazko erreprodukzioaren bidez (3)


zinematografiko 1 iz zinematografiarena, zinematografiari dagokiona. ik zinema 3; zine 3.

Adio Gary Cooper aktore zinematografikoari ere.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 106. orr.

Citizen Kane-k narratiba zinematografikoa irauli zuen.  Berria - Harian   2005-09-15

Gizon Zuriaren Fikzio Zinematografikoa WMMF ingelesezko siglekin izeneko kategoriaren barruan kokatzen dira aipatutako filmak.  Berria - Kultura   2004-04-28

AEBetako presidentearen nahiz industria zinematografikoaren kontra jardun zuen atzo Woody Allenek.  Berria - Kultura   2004-09-18

Euskal Herriko ekoizpen zinematografikoaren lehen harria Nestor Basterretxeak eta Fernando Larrukertek jarri zuten, Ama Lur (1968) filmarekin.  Berria - Kultura   2004-01-30

Kamera zinemaren metonimia bezala: aparatu zinematografiko guztietan kamera da ikus daitekeenarekin lotura estuena duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 172. orr.

Espazio zinematografikoaren izaera bitariko hori aspaldi sumatu izan da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 214. orr.

Erreprodukzio zinematografikoaren bitartez balio morala handitzen zaion alderdi oro da fotogeniko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 288. orr.

Emaitzen interpretazioa egiterakoan navahoek beren filmetan erabili zuten hizkuntza zinematografikoari begiratu zitzaion batez ere.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 124. orr.

Elipsi zinematografikoaren aferak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 167. orr.

Argazki-irudiaren (eta irudi zinematografikoaren) eta Quattrocenton definitutako pinturazko irudiaren arteko erlazioaren gaia.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 172. orr.

Irudi zinematografikoak gai oparoa eskaintzen dio iruditeriari, eta horrexegatik eman zaio, besteren artean, lehentasuna teoria horri.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 115. orr.

Irudi zinematografikoa ordu artekoen guztiz irudi desberdin bezala azaldu zen hasieratik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 165. orr.

New Yorkeko zubirik zinematografikoena izateaz gain, ederrena ere bada Brooklyngoa.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 87. orr.

Ikaragarri bezain zinematografikoa da Trujillo diktadore dominikarraren aginduz 1956an New Yorken bahitu, torturatu eta betiko desagerrarazi zuten Jesus Galindezen bizitza.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 113. orr.

Horrek guztiak bluesaren historia modu zinematografikoan lantzeko bidea erakutsi zigun.  Berria - Kultura   2004-01-16

Hiner Saleemen 'Nire aitaren fusila'-k kurduen azken 40 urteetako historia kontatzen du, oso modu zinematografikoan.  Berria - Kultura   2004-06-02

Ustezko suizidioaren deskripzio ia zinematografikoa bideratu du bertsolariak, arreta xehetasunetara eramanez.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 194. orr.

Kontzientea da eszenatokian duen jarreraz, hobeki esan, bere jarrera zinematografikoaz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 163. orr.

Arte eta Zientzia Zinematografikoen Espainiako Akademiaren eskutik.  Berria - Kultura   2006-01-31

2 (izenondo elkartuetan)

Frustrazio hori zuen zinemagileak, harik eta liburuaren beste irakurketa batek narrazioen arteko lotura narratibo-zinematografikoa azaleratu zion arte. Maria Malibranen heriotza saio zinematografiko filosofikoa egin genuen elkarrekin, kantuaren eta heriotzaren inguruan.  Berria - Harian   2005-08-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

irudi zinematografikoa (5); modu zinematografikoan (3)


zinematografikoki iz era zinematografikoan; alderdi zinematografikotik.

Herri bat zinematografikoki mintzatzea oso-oso garrantzitsua da. Nolabait, Irlandako gatazkari zinematografikoki begiratzeko molde berri baten seme-alaba da Omagh.  Berria - Harian   2005-07-15

Zinematografikoki Clint Eastwoodek istorioak nola kontatzen dituen gustatzen zaigu, eta baita zinema argentinarra ere.  Berria - Harian   2005-07-15

Spielbergen ausardia ez da soilik alderdi ideologikora mugatu, zinematografikoki ere egundoko apustua egin du orain arte familia osoaren kutuna zen zuzendariak.  Berria - Kultura   2006-02-01


zinematografo iz higitzen diren irudiak hartzeko eta proiektazeko teknika eta tresna. ik zinematografo; zinema.

Lumiere anaiek 1895ean zinematografoa sortu eta Parisko milaka pasadizo filmatu zituzten.  Berria - Kultura   2004-05-25

Hala gertatzen da irudi zinematografikoan, adibidez, itxurazko mugimenduak eratzen duen ilusio bete-bete horretatik ateratzen baitu irudi mota horrek dokumentua balitz bezala sinesgarri izateko gaitasuna; zinematografoa asmatu zen garaiko ikusleek filmeko irudiaren naturalismoaren berme gisa hartu zuten, beste ezeren gainetik, ilusio hori.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 95. orr.

Zinematografoen garaian, irudien garaian, orain, beste modu batez idatzi behar da.  Berria - Kultura   2004-11-03

Zinematografoari soinua gehitzeko aukera ematen asmatu zen.  Berria - Kultura   2006-02-08

Gero jakingo zuen herrian Berlino deitzen ziotela, hiri hartara joatekotan ibili zelako "zinematografoan" Alemaniako Alderdi Nazionalistari buruzko erreportaje bat ikusi ondoren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 244. orr.

Zinematografoaren bitartez berregiterik izango bagenu hots kate bat sortarazten duten ahoaren eta laringearen mugimendu guztiak, ezinezkoa litzateke mugimendu artikulatorio sail honetan zatiak igartzea, ez baita jakiten non hasten den hots bat eta bestea non bukatzen.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 67. orr.


zinematoki iz zinema aretoa.

Ez da bakarrik zinematoki bat gure herriko Vauban sala ederra.  Herria   2004-04-08

Beste hiru kartelak zinematokian bertan ipintzen ziren, bi salmenta-leihatilaren alboetara eta hirugarrena hallean -Luigik "anbigu" hitza erabiltzen zuen beti aretoaurre moduko espazio hura aipatzean, eta saski erraldoi batean gaseosak eta litxarkeriak saltzen zituen andre bat izaten zen bertan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 72. orr.

Saio hauek ez dute denek formaltasun maila bera: hirietako zinematoki edo antzokietatik hasi eta herriko jaietako plazako saioetaraino doaz, pilotalekuetako saioetatik eta bertso-afarietatik pasata.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 38. orr.

Manifestazioa Golem zinematokietatik abiatu zen, 17: 30ean, eta polizia ugari zela.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

Vilniusen, 600.000 biztanle dituen gure hiriburuan, bi zinematoki besterik ez dago.  Berria - Kultura   2006-02-22

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

golem zinematokien ondotik (3)


zinematxo iz zinema areto txikia.

Zerbitzuguneetan museo bitxiak topa daitezke [...] Nîmes inguruan arkeologiari buruzko bat dago, dendak, umeentzako jolastokiak, pic-nic egiteko zonak, zinematxoren bat ere bai.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 89. orr.

Lekua ederra da benetan, eraikin orijinala, katalan batek egina, lorategi atsegina du eta bertan dauden eskulturak miragarriak dira, Gabo, Arp, Giacometti, Miróren labirintoa, zinematxo bat ere badu.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 137. orr.


zinemazale 1 iz zinemaren zalea dena.

Inguruko herrietako zinemazale, politikari, ikus-entzunezko teknikari eta herritarren artean antolatu dute, aldiz, ekitaldi hau.  Berria - Kultura   2004-08-20

Japoniako zinemaz antolatu duten atzera begirakoa da zinemazaleentzako sailik erakargarriena.  Berria - Kultura   2006-02-18

Zinemazale baten deskripzioa egiten zait [...] ez dut uste ezein filmetan ikusia dudanik, bere talentu plastikoari ematen diot, berak filmatu nahi izanen zukeen planoa dela hartzen diot tankera.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 270. orr.

Zinemazaleen oroimenean betiko geratuko dira Pina-Ana Magnani Erromako kaleetan korrika (Roma, citta aperta).  Berria - Kultura   2006-05-07

Biek ala biek lortu zuten Berlinaleko zinemazaleen oniritzia.  Berria - Kultura   2006-02-17

Zinemazale porrokatua izan nintzen noizbait, oso aspaldi.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 110. orr.

2 (izenondo gisa)

Azterketa sakonetatik urrun, zera izango da onena: burmuin zinemazalean itsatsita geratu zaizkidan zenbait argazki deskribatzea.  Berria - Kultura   2004-01-18

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Euskadiko Filmategia 1978an sortu zen, Peio Aldazabalek gidatutako zinemazale talde baten ekimenez.  Berria - Kultura   2004-11-30

Gaur egungo zinemazale belaunaldi gazteentzat ezezaguna da oraindik.  Berria - Kultura   2004-12-31

Ferrarak 90eko hamarkadaren hasieran lortu zuen underground zirkuitua gainditu eta bere lana zinemazale kopuru handiago bati helaraztea.  Berria - Harian   2005-09-15


zinemimo iz

Zinema arte plastiko bat bihurtzeko izan diren ahalegin bakanetako bat, Elie Faure-k egin zuena (1922), kontrakotasun batean oinarritzen da: alde batetik, zinema izatez dena, zinemimo-a -zinema dramatizatua, narraziozkotasunari mendekotua baina bere emaitzarik onenak guztiz interesagarriak dituena (Faurek Chaplin aipatzen du eredutzat), baina bere izaeraz mugatua dena-, eta, bestetik, zinema izan daitekeena (izan beharko lukeena?), zineplastika, ustez beren izatez Artetik hurbilago-[...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 246. orr.


zineplastika iz

Zinema arte plastiko bat bihurtzeko izan diren ahalegin bakanetako bat, Elie Faure-k egin zuena (1922), kontrakotasun batean oinarritzen da: alde batetik, zinema izatez dena, zinemimo-a -zinema dramatizatua, narraziozkotasunari mendekotua baina bere emaitzarik onenak guztiz interesagarriak dituena (Faurek Chaplin aipatzen du eredutzat), baina bere izaeraz mugatua dena-, eta, bestetik, zinema izan daitekeena (izan beharko lukeena?), zineplastika, ustez beren izatez Artetik hurbilago-[...].  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 246. orr.


zinerama iz zinema proiekzio sistema, hiru kamera eta pantaila kurbatua erabiltzen dituena erliebe sentsazioa eragiteko.

Errespetu haundiz zineraman Euskararen Trofeotto hori.  Herria   2003-04-17


zinetegi iz zinemategia.

Nahiz Baionako hiriak 1,2 milioi euro emanak dizkion Vauban zinetegiaren husteko, CGR-ek hotz dirudi Glain zelaian mila lekuko zinetegi berri baten eraikitzea trenkatzeko momentuan."La pompe" diskoteka, Glain auzoko CGR zinetegi berriaren ondora joaiteko arras interesatua da.  Herria   2003-11-06

Filme batzuk nazio arteko lehiaketetan laudorio eta sariak ukan dituztenak baina zinetegietan gutiegi kurritzen direnak.  Herria   2005-12-08

Kasik sei [milioi euro] "tour de Sault" pean eraikiko den parkalekuarentzat; beste hainbeste Glain auzoan eraikiko den "elkarteen etxea"rentzat eta honetatik hurbil, zinetegi pribatura heltzeko sargiarentzat.  Herria   2004-12-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

cgr zinetegi (3)


zinetika iz

Bestela esanda, sistema honek edozein musika estilo onar dezake, musika bera eraldatu baino gehiago modu berezian entzuteko aukera eskaintzen baitu.«Kintools zinetika da, mugimendua».  Berria - Kultura   2006-01-26

Ziur nago zinetikak etorkizuneko musikan zeregin garrantzitsua beteko duela, bai entzuleari dagokionez, bai konposizio aldetik.  Berria - Kultura   2006-01-26


zinetiko izond higidurari dagokiona; higidura duena.

Ereduak asmatu eta proban jartzeko, ordea, oinarri gisa, ezinbestekoak ziren, lehenengo eta behin, entzima horiek katalizaturiko erreakzio kimikoen azterketa zinetiko xeheak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 72. orr.

Adierazle hauek geometrikoak eta zinetikoak dira aldi berean: informazio hauek ez dira tratatzen, beraz, erretinan, kortexean baizik.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 45. orr.

Baita eskultura guztiak ere: figuratiboak, abstraktuak, zinetikoak, egurrezkoak, altzairuzkoak, bustoak, harlanduzkoak, artista ezagun nahiz ezezagunenak, denak erauzi zituen garabi erraldoi batek.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 18. orr.

Antzera gertatzen da parkinsondunen mugimendu konbultsibo eta hautsien kasuan (batzuek toteltasun zinetikoa deitzen diote).  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 109. orr.

Beroa energia zinetikoarekin identifikatzen den moduan, gogoa garunaren egoera fisiko-kimikoekin identifikatu behar da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 190. orr.


zinetoki iz zinema aretoa.

Kaleak ilun, zinetoki bat obratan, abenida bat argiekin baina jenderik gabe, tabernak itxita egongo dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 141. orr.


zinezale iz zinemazalea.

Iganderoko zinezaleak ez baitziren sekula beheko 21garren ilarako butaketan esertzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 318. orr.

Praktikan CGR-aren interesen aldera doa jokabide hori: Eguberri hauetan ideki balitz Angeluko zinema, Oscar cine enpresak pentsatu bezala, zinezaleek Angelura joateko usaiak hartuko zituzten.  Herria   2003-11-27

Zinezale itsua baitzen gure gizona.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 81. orr.


zinezko izlag benetakoa.

Etxea zinezko ospitala bilakatu zen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 48. orr.

Haien zinezko izenak ez zituen nehoiz jakin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 11. orr.

Borgesen zinezko iraultza eta haren meriturik handiena hizkuntzan datza.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 15. orr.

Batzuetan zinezko datuak eskuratzea zaila edo ia ezinezkoa delako, batez ere datu bilketa egiteko moduak sinesgarritasun gutxi erakusten baldin badu.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 9. orr.

Esaten zuen emakume guztiak bezalakoa zela: makurra, faltsua, zinezko maitasunerako ezgauza.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 193. orr.

Haien zinezko buruhauste bakarrak ziren uzta txarrak eta bihiaren prezioaren emendatzea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 119. orr.

Zinezko mugimendu sozial bat sortu da proiektuaren inguruan.  Berria - Ekonomia   2006-01-14

Han, zinezko baino bihotzekoago den herri hartan, eman baigenion tankera gure guztizko lur arimadunari.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 56. orr.

Piamontea gure aberri zinezkoa zen, geure burua ezagutzen genuenekoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 77. orr.

Zinez zinezko da zinea.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 121. orr.

Hau dena zinezkoa zait, erreala, argia, ukigarria.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 192. orr.

Hitz-jasa batek harrapatu ninduen, istorio, izkirimiri eta gai zentzuzko nahiz zentzugabeen gaineko hitz-uholde zinezko batek.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 171. orr.

Batek uste izango zukeen ezen hain damu erabateko eta zinezko baten aurrean egokitzen zena errukitu egingo zela erromes haren oinazeaz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 73. orr.

Descartesekin eta bere eszeptizismo metodikoarekin hasitako eredu razionalista Humeren eszeptizismo zinezkoan amaitzen da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 81. orr.

Banaka harturik, batere uste ez genuela, gustagarriak gerta litezke, eta izan litezke pertsona zoragarriak, Joxeguai edo Maritotal bat baino askozaz zinezkoagoak beharbada.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 30. orr.

Harritzekoa da batzuetan, leiendak zinezkoari ematen dion indarra.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 67. orr.

Mr Worthing, nire doluminik zinezkoenak.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zin zinezkoa (3); zinezko alternatiba (4); zinezko arrakasta (3); zinezko eztabaida (3); zinezko eztabaida bat (3); zinezko hizkuntza (3); zinezko jaun (3); zinezko poza (3); zinezkoa eta (4); zinezkoa zen (3)


zinezkotasun 1 iz zinezkoa denaren nolakotasuna. ik benetakotasun.

Zure zinezkotasun horrek sinesgarritasun handia ematen dizu, Fidel.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 109. orr.

Itxura eta zinezkotasuna.  Berria - Mundua   2004-06-11

Hil ala biziko kontuetan estiloa izaten dun, eta ez zinezkotasuna, funtsezkoa.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 140. orr.

Zinezkotasuna idazlearentzat ez dela gehigarri moral bat, bere lanaren funtsezko oinarri eta baldintza baizik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 55. orr.

Ezingo nuke zin egin esamesa horien zinezkotasunaren gainean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 50. orr.

Errusiak, Frantziak eta Txinak iritzi diote atal batzuetan zehaztasun handiagoak lortu behar direla, hala nola datorren ekainaren 30etik harat Irakek berreskuratuko duen burujabetzaren zinezkotasunaz.[Erregistroak] kontratuen eta norbanakoen arteko egintzen zinezkotasunari buruzko fede ematen du.  Berria - Mundua   2004-06-04

Öchlerrek eztarria garbitu zuen eta ustekabeko argibide asko eman zidan zinezkotasun handiko tonuan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 308. orr.

Kuraiaz eta zinezkotasunez, hizketa molde serioaz esan zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 128. orr.

Badakit zinezkotasun osoarekin erantzungo didazula.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 24. orr.

-Munduko gizonik onena zen -baieztatu zuen Egor Timofeievitxek, zinezkotasun osoz-.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 216. orr.

Beti izan zaitut adiskide maite eta errespetatutzat, baina, zinezkotasun osoz ari natzaizula ulertuko duzu, esaten baldin badizut ez zaitudala zure arrazagatik maite izan, zure arrazaren kontra baizik.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 28. orr.

Elkarrekin gaiztoegiak ez izateko isileko hitzarmen bat bagenu bezala, nire sentimenduak zinezkotasunik gabe adierazten zituzten hitzak idatzi nituen:[...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 378. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Egia gordina, subjektiboa baina toles eta estalki gabea -zinezkotasun botoa egin izan balu bezala- islatzen da orrialde guztietan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 8. orr.

Ebazpen proiektu hori hobetu beharra bada, batez ere subiranotasuna eskualdatzeko prozesuaren zintzotasun, zinezkotasun eta sinesgarritasun kontuetan.  Berria - Mundua   2004-05-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zinezkotasun osoz (3)


zinfonia ik sinfonia.

zinfoniko ik sinfoniko.

zinga ik zink.

zingales iz Sri Lanakakoa.

Mendebaldeko komunitateak lortua zuen indonesiarrekin ondo moldatzea, hauek japoniarrengandik askatzea lortu ondoren, eta bere borondatez utzi zuen filipinarren, zingales, birmaniar, indiar eta pakistandarren gain zuen agintea.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 365. orr.


zingar ik xingar.

zingaro izond/iz ijitoen etniakoa dena, eskuarki Europa erdialdean bizi dena; etnia horri dagokiona.

Gazte itxurako estetika hippy batez janzten jarraitzen zuen: soineko zingaroak, fantasiazko bisuteria, espartinak.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 108. orr.

Otordu horren usaiera datorrena behar du izan, inondik inola, alderrai jende horrek guziak: alemanak, hungaroak, zingaroak, ijitoak, agotak, ikazkileak, kaskarotak edo dena delako eskazaleak, alegia.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 164. orr.


zingil 1 izond mami gutxikoa.

Buruz-burukari da Waltari mutil zingila eta azkarra, apuñotik botea, eta besteak doi bat nolanahika baina beti indarrean, horrek zituen bentzutu Oçafrain, Etcheto eta besteak.  Herria   2004-09-09

2 irud/hed

Neuk ere, neure buru zingilari animuzko hitzak jaulki dizkiot gau eta egun, ozenki, esaldi guztiak flakiak jota ahuldu diren arte. Baina haren zintzotasuna esnatu zen, egur zurizko mahai zingil hartan hain gaizki gordetako sekretu haren aurrean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 106. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Hantxetan dudan mutiko zango zingil hori harrapatzen ari nauk.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 119. orr.


zingila iz zela edo basta irmoago lotzeko, zamarien sabela inguratzen duen hedea.

Txemiñe kristoka hasi zen eta astoa oraindik ere gehiago ikaratu eta bera ere jauzika hasi zen eta hiru lagunen artean inguratu eta berriz ere Erdoik potx, potx eginez lortu zuen hurbiltzea eta tripapean zingila pixka bat laxatu eta pixka bat baretu zuen, gero heldu zien uhalei eta leihoaren herskailuan estekatu zuen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 72. orr.

Mikel Strogoffek zaldiari aho-burdina jarri, zelako zingila tenkatu, estribuen uhalak aztertu, eta emeki-emeki hasi zitzaion tiraka bridatik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 234. orr.


zingilipurka adlag zerraldo.

Gibela, azkenik, irlandarren tankerakoa dute azpeitiarrek antza, horregatik edan dezakete are poloniarra edo errusiarra zingilipurka utziko lituzkeen eran.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 100. orr.


zingira 1 iz ur hedadura, eskuarki hondo lohitsua eta landare ugari dituena. ik istinga.

Hartan barneratzen da, ostera, Irkutskeko bidea, hango istil, urmael, aintzira eta zingiren erditik igarotzen da.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.

Kostaldea ere han behean ageri zen, lanbro artean, gero aintzira moduko bat, eta harantzaxeago zingira batzuk.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 22. orr.

Beste batzuk Nilo ibarreko zingira eta jungletan sartu ziren eta [...] hura drenatzeari ekin zioten, eta Zibilizazio Egipziakoa garatu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 421. orr.

Judu gazte batzuek lurra lantzen eta ereiten zuten, zingirak lehortzen zituzten, eukalipto zuhaitzak landatzen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 162. orr.

Aurrean eta atzean etsaia dugu, saihets batean Jordango urak eta bestean zingirak eta sastrakak.  Elizen arteko biblia   1 M 9,45

Dei egin diete bainulariei zingira sakona ez den lekuan ibiltzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Har ezazu makila, eta luza eskua Egiptoko ur guztietara -ibai, ubide, urtegi eta zingira guztietara- eta ura odol bihurtuko da.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 156. orr.

Urak geratuta dituzten zingirak, ordea, eta ibai edo zanga bidezko ur-irteerarik ez dutenak [...] egonaren egonez usteldu egiten dira, eta leku hauetan kirats eta lurrun kaltegarriak sortzen dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 670. orr.

Barneko aldean bizi gintuan, zingiretan, junglaren erdian.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 98. orr.

Maiz eta ugari hazten da papiroa Deltako zingiretan, Alexandriatik gertu-gertuan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 150. orr.

Alferrik egoten dituk Europako aldizkarietara harpidetuak eta irakurtzen ditiztek liburu europarrak zingira haien erdian.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 92. orr.

Zingirako, ibai ertzeko eta padurako gaitzak suntsitzeko ekintza magikoa da San Joan sua.  Berria - Kultura   2004-09-21

Bakarren batzuek zingiretako ihiekin egiten dituzte etxola sabaidunak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 950. orr.

Usain lodia, zingirako igebelar eta ihien artetik sortutakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 177. orr.

Zingiretako lezkaz egindako saskiak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2610. orr.

Honen adibide bat Galiako zingiretan aurki daiteke, Altinum, Ravenna, Akileia eta, horiek bezala, zingiretatik hurbil geratzen diren beste herri batzuetan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 670. orr.

Soropilak zingirako landareei utzi zien lekua, eta neurri erraldoiak hartu zituzten hango hezetasuna eta udako beroa zirela bide.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 215. orr.

Zuzen zihoan zingirako landareez beteriko baso trinkoan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 215. orr.

2 irud/hed

Hik ere ondotxo dakik zein zingiratan ari garen mugitzen. Denboraren zingiran sakon luzatzen dira kontu hauek.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 69. orr.

Gizakien artean sortu eta garatzen ikusi izan ditudan sinpatiazko harremanak, azkenean beti ito egin izan dituk egolatriaren eta ponpoxokeriaren zingiretan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 121. orr.

Zapatak zingira eginda, galtzerdiak lokaztuta iritsi nintzen mugara.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 49. orr.

Metroko bagoia lepo joanagatik inork ez du inor ukitzen, geldirik eta zurrun mantentzen da jendea, norbere zapaten zingiran lurperatua.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 144. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Hor noa Elsbethekin zingira txiki batean bainatzera.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 210. orr.

Soiluneak baziren, ugari, baita artaldeak ere han-hemenka, artzainik gabe; eta, zorionez, zingira handirik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 71. orr.

Jekaterinburg eta Irkutsk zuzenean batzen dituen bidetik kanpo, estepak, zingira huts leku askotan, ez dira ibiltzeko modukoak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 47. orr.

Barabako zingira zabal horiek iparretik hegora hedatzen dira hirurogeigarren paralelotik berrogeita hamabiraino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.

Zingira beltzeko euliak dira.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 71. orr.

Zure bila etorri baitzen lurraren sakonetara, zingira lohitsuan, ilunpean eta herio-itzalean etzanik zeunden horren bila.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 916. orr.

Ibai hura kanalizatuz saneatu dituzte bazterrak, zingira kiratsuak larre naro bilakaturik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 220. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Leku sendorik aurkitzen ez bada, baizik eta betelanez pilatutako lurra aurkitzen bada oso sakoneraino, edo zingira-lurra baldin bada, orduan dena hondeatu eta garbitu egingo da. Leku hori, hain zuzen, izango da leku garaia eta hodei asko gabekoa [...] inguruan zingira-lekurik ez duena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1630. orr.

Egipton, zingira-urak aurkitzen dira, hain gaziak non gainean gatza izaten baitute kristalizatua.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3770. orr.

Itsasoa, zingira-usaina, burdinazko bapore baten argiak portua atzean utziz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 327. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barabako zingira (3)


zingiradi iz zingira.

Gau eta egun ziharduten suei egurra bota eta bota, eta haien ke lainoa sakabanatu egiten zen astiro zingiradi itzelaren gainetik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 218. orr.


zingiratsu 1 izond zingira asko dagoena.

Hiru egun igaro zitzaizkigun aurreraka eta atzeraka, lur zingiratsua baitzen, eta lainotsua oso. Landare horiek lur zingiratsuetan ere jaiotzen dira.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 127. orr.

Tsarraren mandataria aurrera oldartu zen berriro ere eskualde zingiratsu hartan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 219. orr.

Jonatan eta Simon Jordango bazter zingiratsuetara joan ziren.  Elizen arteko biblia   1 M 9,42

Florida hegoaldeko irla zingiratsuetatik Tampako Badiaraino alarma egoera ezarri dute autoritateek.  Berria - Mundua   2004-08-14

Uztailaren 30ean, goizeko bederatzietan, Mikel Strogoff Turumoffeko geldilekura heldu eta Barabako bazter zingiratsuetan oldartu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.

Teatroa mendi baten maldan baldin badago, zimenduak egitea errazagoa izango da; baina halabeharrez leku ordekan edo zingiratsuan eraiki beharra gertatzen bada, asentuak eta lurpeko egiturak sendo egin beharko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2230. orr.

Ahal den agudoen joanik ere, zaldiak eta zaldizkoak ezin ihes egin eskualde zingiratsu horren bazter guztiak betetzen dituzten intsektu dipteroen ziztadei.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

2 irud/hed

1983an taldea sortu zutenetik, Bourbonaren basapiztiek rock-blues zingiratsu, sexy eta basatiaren ordezkari nagusiak izan dira.  Berria - Kultura   2006-04-27

Hala, hipotesien eremu zingiratsuan ibiltzea baino askoz hobe da isilik egotea.  Berria - Kirola   2004-10-21

Iragarpenen eta magiaren lurralde zingiratsuetara arrastan joateko joera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 51. orr.

Laugarren asterako, oinetakoak lurreko gresean itsasten ziren, bainugelara sartzeko abentura oraindik zingiratsuagoa bilakatuz.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 47. orr.


zingo iz sakonera.

'Zeu beteko zingoa baino ez dago hor!' esan zidan irribarrez. 'Ez zinateke hor itoko!'.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 192. orr.


zingor iz

Estatuaren atzaparrek zingorrak segitzen dute zetazko ganteen azpian.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 18. orr.


ziniko 1 izond/iz gezurrak ausarkeriaz esaten dituena, edo ohiko moralaren aurka lotsagabeki aritzen dena.

Halakoak ziren beti Oesteko heroiak, ausartak baina krudelak, seguruak baina trikimailuzaleak, arduratuak baina isilak, hausnarrean beti baina laburrak, zinikoak esango nuke orain.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 321. orr.

Bera baikorra zen, ni zinikoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 323. orr.

Amerikar politikari jentil zinikoen kalkuluak ez ziren, behatzaile halaber zinikoek sinesten omen zuten bezala, Estatu Batuetako gobernuak Bigarren Mundu Gerra bukatu ondorengo urte larrietan Israeli eman zion laguntza handiaren esplikazio osoa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 207. orr.

Faxismoaren etsai aldarrikatzen genuen geure burua, baina egiaz faxismoak bere lana egina zuen gugan, ia italiar guztiengan bezala, nortasuna bahitu eta azaleko, pasibo eta ziniko bihurturik guztiok.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 172. orr.

Ez dakit broman ala benetan ari den baina, gezurretan zein egiatan, ziniko hutsa iruditu zait.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 62. orr.

Ziniko ergel bat besterik ez haiz hi, horra, esana diat mila aldiz!  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 46. orr.

Tellagorri gizon jakintsua zen [...] inork ez zituen Ibaia errekaren geografia, errekaren ertzetako eta uretako animaliak eta landareak ziniko zahar hark bezain ondo ezagutzen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 36. orr.

Sabethi zinikoa iruditu nintzaion.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 137. orr.

-Horrela izango da! -bota zuen On Camillok, noizean behin zinikoarena egitea atsegin baitzuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 105. orr.

Gosea bukatzeko erabilgarri izan zitezkeen arrainak baleek jaten dituztela esatea zinikoa eta axolagabea izatea da.  Berria - Gaiak   2004-07-20

Orduan Don Enrique Herrerak, beti bezain ziniko, estanpa bat eskaini zidan, Ama Birjina Doloretakoarena...  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 235. orr.

Etzak lanik hartu zinikoa izaten.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 35. orr.

Izan ere, Londres nahiko hiri zinikoa da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 124. orr.

Gorroto hartu zien gurasoen eta auzoen bizimodu konbentzionalari eta AEBetako gobernu ziniko eta gerrazaleari.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 59. orr.

2 pertsona zinikoari dagokiona.

Barre ziniko bat egin du zerbitzuburuak, honek ez du sinesten.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 70. orr.

Nire hitzak irriño ziniko batez entzuten egon ondoren, labana bat atera zuen gerritik zintzilik zeraman larruzko poltsatxo batetik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 354. orr.

Auzitegian bilduta zeuden ikusleetako askok, purrustadak eta algara zinikoak bota zituzten eta ordura arte erabateko seriotasunean eramandako epaiketa oilategi harro bihurtu zuten.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 15. orr.

Jarrera ziniko samar honek badu, gainera, bere sorrera-une ezaguna.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 278. orr.

Esaldi ziniko bat zen, baina baita gure arteko txantxa ohikoa ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 93. orr.

Hizketa-doinu zinikoz jardun zuen, lagunkiro oso, eta onartezina iruditu zitzaidan hura.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 79. orr.

Batzuetan bai, bestetan ez zaizkit gustatzen bere ironiak, bere hitz joko zinikoak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 26. orr.

Iruditzen zitzaidan, modu benetan zinikoan esanda oraingoan, prezio txikia ordaindu genuela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 449. orr.

3 (adizlagun gisa)

Bai, ezinago ziniko jokatzera.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 99. orr.

4 iz/izond Antistene-k antzinako Grezian sorturiko filosofia eskolako kidea.

Azken pentsalari greko eta latindarren mundu ustelduan eta gainbeherakoan zabaldu zen, eta bere une gorena ziniko eta estoikoen filosofietan topatzen dugu (Herodoto, Eskilo, Aristofanes, Estrabon, Zizeron, Seneka, Horazio, Virgilio eta Plutarkoren lanetan primitibismoaren aztarnak aurkitzen dira).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 299. orr.

Diogenes Zakurra -filosofo zinikoa, alegia- preso harrapatu zuten behin piratek, Eskarpelo buru zutela.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 35. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ziniko hutsa (3)


zinikokeria iz zinikoari dagokion egitea.

Hurtadori ez zitzaizkion gustatzen zinikokeria horiek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 79. orr.


zinikoki adlag era zinikoan.

Ekialdeko kristau ortodoxoen ikuspegitik frankoak parvenus ziren, zoriaren kapritxo batek emandako indar zakarra zinikoki ustiatzen ari zirenak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 224. orr.

Beste bat egiten da, esaten zuen zinikoki.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 293. orr.

Batzuek, zinikoki, direnak eta ez direnak esan dituzte nazionalisten kontra, eta orain eurak dira defendatzaile sutsuenak, PPtik hasi eta IUra bitartean, nire alderdikide Patxi Lopez barne.  Berria - Euskal Herria   2004-01-14

Hori, LABekoen ustez, «zinikoki jokatzea» da, eta berba gozoekin aitortzea «euskal herritarren hizkuntz eskubideak urratzen jarraituko duela» Jaurlaritzak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-31


zinikotasun iz zinikoa denaren nolakotasuna.

Agian bazen beste zerbait, beren burua iraultzaile jotzen zuten guztiei historialariek konplazentzia eta zinikotasun hantustez leporatzen zieten injenuidade haren haraindira zihoan zerbait.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 90. orr.


zinismo 1 iz jarrera zinikoa. ik zinikokeria; zinikotasun.

Zinismoa baita guk geure buruari eskatzeko prest ez gaudena besteri eskatzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 317. orr.

Ironia bihurtu da giza balio nagusi, eta zinismoa intelijentziaren ezinbesteko jantzi.  Berria - Kultura   2004-09-15

Ironiak duen arriskua zinismora lerratzea da.  Berria - Kultura   2004-10-23

Estatuek indarkeria, zinismoa eta hedabideen erabilera sentimentala dute beren politika uniformatzailearen oinarri.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 19. orr.

Inongo zinismorik gabe esan dezaket estiloa dutela homeless batzuek.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 107. orr.

Mertxe Gomezek Calderaren «zinismoa» salatu du: «Ez da zilegi erru guztia PPri botatzea, iazko legea biek hitzartu baitzuten».  Berria - Euskal Herria   2004-09-15

Batzuen ustez, globalizazioaren atzean zinismoa besterik ez dago: oso ona izan da Estatu Batuentzat, nahiko ona Europarentzat, baina izugarria Hirugarren Munduarentzat.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 153. orr.

Non geratu ziren, bada, neure harrokeria, neure zinismoa eta neure autosufizientzia, gai hari zegokionez, Sara ezagutu nuèn egun hartan, ordu hartan...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 113. orr.

Sokratesek (Platonek) zinismoa ikusten du jarrera horietan, legeak ahulentzat eta gehiengoarentzat eginak baitira; ahulek asmatu dute legea, zanpatuak ez izateko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 46. orr.

Bere aparteko tolesgabetasun hartan, zinismoz hitz egiten zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 109. orr.

Umorea zinismoaren mugaraino eramanda.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 77. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Desengainu handia izan zuen Jonek fedearekin eta eskolapioekin; geroztik halako zinismo mikatz bat geratu zitzaion gaiari zegokion guztian.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 43. orr.

Hitz horien zinismo ikaragarriak egoera deserosoa sortu zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 154. orr.

Zure zinismo pozoitsu horrek gaixotu egiten nau. Herri xehearentzat, Vargasena zinismo hutsa zen, zinismo eskandalagarria.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 85. orr.

Gasteiz Izan-ek gogor salatu zuen Udalaren jarrera, eta sozialistei egotzi zien «zinismo politikoz» aritzea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-25

Bere ohiko zinismoaz hasten zen hizketan, ama eta ahizpa eskandalizatuz.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 105. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Andresek muzinez biratzen zuen burua, aitaren zinismo-erakuskeria haiek barregarriak eta lekuz kanpokoak iruditzen zitzaizkiola aditzera emanez.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 41. orr.

Eztabaida semantikoekin geratzea zinismo ariketa bat iruditzen zait.  Berria - Harian   2006-03-24

Gauzarik gordinenetara iristen zenean, zinismo-espresio bat agertzen zitzaion dizdizka begietan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 103. orr.

Ederrak ziren zure gutunak, erromantizismoaren gozoa zinismo-tantaren batekin ozpintzen zutenak, jatetxe txinatarretako txerrikiaren antzera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 18. orr.

Nekez aurki daiteke ohar horrek adierazten duena baina zinismo maila handiagoko dokumenturik: atxiloketek ez dute ezer ere konpontzen, baina jendea hiltzeak bai ordea?  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 190. orr.

Zinismo krisi hauek kontrolatu beharra dago.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 51. orr.


zinitz ik zin 17.

zink (orobat zinga g.er.) 1 iz gai bakuna, metal zuri urdinkara, gogorra ohiko tenperaturetan baina hauskorra tenperatura apal eta goretan, naturan blenda eta beste zenbait mea osatzen aurkitzen dena (Zn; at. z. 30).

Burdina eta Bessemer altzairua Bilboko Labe Garaietatik, salako brontzeak Zaragozatik, zinka Asturiasetik, beste marmol batzuk Italiatik.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 164. orr.

Beruna, zinka eta aluminioa erabili ditu Navarrok lan hau osatzeko.  Berria - Kultura   2004-01-24

Gizon aberats batek, Reb Falik-ek, eman zuen teilaturako zinka.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 43. orr.

Kobrearen eta zinkaren prezioek marka guztiak hautsi dituzte Londresko merkatuan.  Berria - Harian   2006-04-19

Azkenik, hala disolbaturiko azidoan zinka sartzen da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 55. orr.

Zinkez estalitako kaxa zurezkoen artean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 183. orr.

Zinkezko xafla zabalez egindako teilatuen maldetan zehar.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 58. orr.

Ikusi nuen nekazari etxe batean norbaitek jakinminez sabaileihoa ireki zuela eta zinkezko teilatura atera eta gero besoak goratzen zituela errenditu balitz bezala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 36. orr.

Atelier mekanikokoei zinkezko pegar berezia, marmita mokodun antzekoa eginarazi zien.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 181. orr.

Parisko bistrot tristeak, beren zinkezko mostradoreekin.  Berria - Kultura   2004-12-26

2 zinkezko estalkia.

Salmahaiaren zinkak distira egiten zuen, eta likore flaskoek su biziagoak pizten zituzten ispiluan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 413. orr.

Euriak hots sor bat egiten du begiratokiko sabaiaren zinkaren aurka joaz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 143. orr.

Kupula erregular bat, biribila, goitik beheraino zinkezko xaflaz estalia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.

Elkarri joka ari dituk hor barruan -esaten zuen brusadunak, basoa zinkaren gainean jarri eta ahoa esku gainaz garbituta.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 217. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zink xaflek barra hura inguratzen zuten metal geruza distiratsu batez, eta ertz kakotu altu bat ezartzen zuten marmolezko oinarri zuri-gorriaren gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 157. orr.

Lehen egunean, zink sulfatoa prestatzea egokitu zitzaidan halabeharrez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 54. orr.

Gatz gema, burdin minerala, kok ikatza, zink pirita eta halakoak eskatzen zizkigun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 161. orr.

Zink oxidozko nanopartikulak erabiltzen dira erradiazio ultramorea xurgatzeko.  Berria - Gaiak   2004-09-30

4 zinkaren kolorea.

Zinkezko zeruaren argiak isla biziak erauzten zituen edontzitetatik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 391. orr.

Zinkezko uraren beste aldean, horma garaiek eta hiriaren erdialdeko eraikinek indarge dir-dir egiten zuten arrosa koloreko goiz hartan eta txokolatezko ganduan zehar bozina-hotsak entzuten ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 346. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zinkezko xafla (3)


zinka iz

Gaztelaitik jelki da zinka bat ozenik.  Herria   2001-03-01

Sailkapenean hamaikagarren tokian da Denek Bat, zinka bat egin beharko lehen hamarren artera igaiteko.  Herria   2002-11-14

Mendian zinka berriz kantatüz.  Herria   2005-09-01


zinki (orobat zintki g.er.) adlag zinez, benetan; irmoki.

Ali Sistanik jakinarazi zuen Al Malikiri zinki galdegin diola ahalegin guztiak egin ditzan Irakek pairatzen duen indarkeria egoera geldiarazteko.  Berria - Harian   2006-04-28

Okupazio indarrei zinki eskatzen diegu euren erasoak gelditzeko, sartuta dauden hirialdeetatik alde egiteko eta atxilotuta dauzkaten irakiarrek askatzeko.  Berria - Mundua   2004-04-07

Iad Alaui Irakeko lehen ministroak Kairoko Gobernuari zinki eskatu zion atzo «terroristen exijentziei amore ez emateko».  Berria - Mundua   2004-07-25

Munstroa, zinki.  Berria - Kultura   2004-09-19

Nork estima zezakeen hori guztia zinkiago preso bizi ginen donostiarrok baino?  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 37. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zinki eskatu (9); zinki eskatu zien (4)


zinkulin-minkulin adlag kexaka, intzirika.

Kalean sehi atso bat ikusi duzulako, soil-soilik, ezin zaitez negar-zotinka hasi haren kariaz, zinkulin-minkulin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 251. orr.


zinkurika ik zinkurinka.

zinkurin (orobat zinkurina) 1 iz intziria.

Korsikan, bide bera hartu dute bainan dena erasia eta zinkurina.  Herria   2005-10-20

Arestian oihu alaiak zirenak intziri eta zinkurin bihurtu ziren, bat-batean.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 92. orr.

Minbiziak zurgatu senarra eta erokeriak desorekatu semea biak artatzen zituen, olde bakarraz, sekula auhen edo zinkurinik entzunarazi gabe.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 124. orr.

Eskolak: Berriz hasi dira irailaren lehenean eta, jadanik, entzuten dira zinkurinak.  Herria   2003-09-11

Ni kanpoan zutik eta haren zinkurinak aditzen, besterik ez; alferrik erregutu nion behin eta berriro, arren, atondora irten eta esan ziezadala zer gertatzen zitzaion; negar-zotinak erantzun bakar, noiz leunago, noiz atzera berriz ozenago, atertu gabe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 226. orr.

Biak berdin hobendun sentitzen ziren, zinkurinik batere gabe onesten zutelako menpekotasun osoan irautea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 78. orr.

Ez dago ekintzarik, ez garapenik, kantu durduzari luze bat baizik ez, Teresak hutsari jaulkia, aldika oihalen atzealdetik Byronen zinkurin eta hasperenek etena.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 274. orr.

2 (izenondoekin)

Amorrua, axolagabea, emozio eza, haur txikien moduko zinkurin mutuak, samindura.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 15. orr.

Gero, zinkurin sakon bat itoarazi ondoan, argia itzali eta ohean sartu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 133. orr.

-Justu kontrakoa esaten ari nintzen ni -egin zuen protesta Arruek, doi kontrolaturiko zinkurin erretxindu batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 206. orr.

Zer tarteka-marteka iristen zitzaizkigun zinkurin herdoildu haiek?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 142. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Bainan zer dute bada hoinbertze jendek mendiaren tirria hori ukaiteko, jakinez askori mendi ibilaldia zinkurin ibilaldi zaiela bilakatzen?  Herria   2003-06-05

Eta hots bat atera zen haren ahotik, hots zehazgabe bat, zinkurin murmur bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 118. orr.

· Patioan bildutako jendeari hitz egin zionean une hartan han berarekin egotea eskertzeko, bidea irekiz bere ahotsari emakumeen lantu-zinkurinen artean, ez zituen ez arnasa eta ez bere hitzak eten.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 97. orr.

Obusen txistu-hotsa eta aiene-zinkurina.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 136. orr.

4 (adizlagun gisa)

Lanera buhaka jiten eta egunean zehar dena arraileria eta zinkurina ari zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 197. orr.

5 zinkurin egin

Zinkurin egin zuen Willemek, gustuko gaia eten izanaren arranguraz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 197. orr.

Ahidurak laxatzen ninduen, baina gora ekin nion, noizik behin baizik gelditzeke, zorionaren zorionez baldarki zinkurin egiteko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 120. orr.

"Inoiz ahantziko ahal da nitaz!”, eta zinkurin eginez indartu zuen etsipena.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 131. orr.

Zinkurin egitera etorri al haiz, arrebaren hilobira jauzi eginez niri erronka jotzera?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 208. orr.

6 (osagaikein)

Angeloren ondotik pasatzerakoan, zinkurinen bat egin zuela iruditu zitzaidan, baina ez nion begiratu ere egin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 238. orr.

Etsipenezko zinkurin bat egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 21. orr.

Isil-gordean negar egin dut nire begi bilduen atzealdetik, zinkurin ozenik ez egiten ahaleginduz.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 8. orr.

Geratzen diren hiru txakurrak [...] kaiolaren atzeko aldera baztertzen dira, eta han itzulika hasten, zinkurin txikiak eginez.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 126. orr.


zinkurin-minkurin (corpusean zinkulin-minkulin soilik) adlag kexaka, zikurinka.

Kalean sehi atso bat ikusi duzulako, soil-soilik, ezin zaitez negar-zotinka hasi haren kariaz, zinkulin-minkulin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 251. orr.


zinkurinaka ik zinkurinka.

zinkurinati izond zinkurinez betea, arranguratsua.

-Elaine, etorri egin behar duzu -zioen ahots zinkurinatiz-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 456. orr.


zinkurinatu, zinkurina(tu), zinkurinatzen da ad zinkurin egin.

-Buñueloak, bost zentabo -zinkurinatzen hasi zen Harlandi zeharka begira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 253. orr.

Emakume zaharra zinkurinatzen ari zen begiak malkotan: "Dove andiamo, Madonna mia, Madonna mia!".  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 118. orr.


zinkurinka (orobat zinkurika g.er. eta zinkurinaka) 1 adlag intzirika.

Zergatik ni?, zinkurinka Sebastianek.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 83. orr.

Molly zinkurinka ari zen ahopetik noizik eta behin, baina gutariko inork ez zuen hitzik egin.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 101. orr.

Zinkurinka hasi zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 169. orr.

Big Joe zinkurinka hasi zen eta amari eskutik eutsi zion.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 63. orr.

Neskak zentzuz jokatu eta lan-ordua amaitu arte itxaron zuen, miragarriro, baina edonor sartu izan balitz zinkurinka ikusi ahal izango zukeen hantxe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 44. orr.

Eskaileretan behera noala, ama sentitzen dut etxeko atean zinkurinka.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 96. orr.

Arratsalde osoan, minbera eta zinkurinka ibilia nintzen, lagun apurrak eta lankideak aspertzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 189. orr.

Big Lanniek, etxeratu zenean, lurrean etzanda aurkitu zuen Raymond, gelako izkina batean zokoratuta, auhenka eta zinkurinka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.

Luze eta zabal eseririk zegoen besaulki batean, zinkurinka hain bazkari oparoaren ostean, ahotik hots ulergaitzak jaulkitzen zitzaizkiola, aitarenka, eta txitean-pitean eskuaz ahoa estaltzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 151. orr.

Aita beti gaixorik, astrakan-larruzko jaka luzea soinean eta puntuzko txapinak oin biluzietan, hara-hona gelan barrena, denbora guztian zinkurinka eta bazter batean zegoen listuontzi batera tuka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Txakur ziztrin batzuk, leher egiteko zorian diren bi esparrutan gainez egiteraino pilatuak, zaunka, uluka, zinkurinka, aztoramenduz jauzika.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 112. orr.

2 negar zinkurinka

Oldarkorra da, baina orobat delikatua, zenbait kirol-aurkari desatseginen modura, galtzen dutenean negar-zinkurinka hasten baitira.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 248. orr.

Negar zinkurinka ari zen eta koherentziarik gabeko hitz batzuk ere esan zizkidan.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 90. orr.

3 zinkurinka egin

Kafetegiko espezialista haiek, aulki batean makilatxo batekin eseri eta zinkurinka egiten edo aurpegia triste-triste jartzen hasten ziren gizon lodikote haiek, nazkagarriak iruditzen zitzaizkion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zinkurinka ari zen (3)


zinoda ik sinodo.

zinodo ik sinodo.

zinominoka iz

Pierraren zinominokak begimentzean, haurrak oro ezkaratzeko bortara hurbildu ziren pika beleak bailiran, guztiek Pierraren galdea biderkatzen zutela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 21. orr.


zinominokatu, zinominoka(tu), zinominokatzen du ad

Halaber, Sebasen besoen keinuak zinominokatuz, besteak animatu ziren eta zehatzezinezko jaurtigailu anitzen helburu bilakatzen zela konturatzearekin sindikatu hartako ordezkariak ihes egin zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 206. orr.

Thierry irriz ari zen jendea zinominokatzen zuela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 295. orr.

Zintzur karranka ematen zuen musika aditzen zen, mutiko isiotuak higiarazten zuen panderetaren xirri-xarrak suge-ozenaren ezpalen karkara zinominokatzen zuela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 139. orr.

Gaiaren haria berriz biribilkatuz, poetak zinominokatuz erran didazu, Sokrates, bake arrazoi nagusia harrapatuko nuela neure barne-tragedia etorkizun kanta iziotuz apainduko zaidanean.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 141. orr.


zinozefalo iz

Beste kronikari batek dio Tamesi ibaiko lainoa [...] gorriminez izpi-marraztu zela, eta hots egiteko ezkilaren aho-muturretik zinozefaloen ahotsa itzuri zela.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 127. orr.


zinpean adlag zinaren azpian.

zinpeko 1 iz bere lan eta egitekoan aritzeko zin egin duen pertsona.

Solidarioek zinpekoa "bortizki jo" zutela zabaldu zuen.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 54. orr.

Zinpekoen arduradun zen Protecsa enpresaren aurkako salaketa jartzea erabaki zuten.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 56. orr.

EHUn dagoen giroa horren tenkatua ez egotea lortu beharko luke, hainbeste zinpeko eta polizia gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-04-01

Guardia Zibilak, Foruzaingoak eta zinpekoek zaindu dute ingurua eraikitzen hasi zirenetik, inor ez hurbiltzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-02

2 (izenlagun gisa)

-Kontularia naiz, eta zinpeko kontularia izatea espero dut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 26. orr.

«Susmoak baino gehiago» dira, hala ere, zinpeko guardien azalpen idatzietan oinarritzen baita txostena.  Berria - Kirola   2004-09-17

Obrak zaintzen zegoen zinpeko guarda lotu zutelako.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Zinpeko guardiak gogor ari ziren bezeroetako baten kontra, eta, une batean, auto batek bezero hori jo zuen, eta bertan hil zen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 126. orr.

Zinpeko zaintzaileen ahalegin kalapitatsuak alferrikakoak izan ziren.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 176. orr.

Arineketan hastekotan zen zinpeko zaindari horietako bat baino ez zela ohartu zenean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 257. orr.

Zinpeko zaindaririk ez harmailetan, beharrik ere ez.  Berria - Kirola   2004-07-29

Zinpeko adierazpen bat bidaliko ziola eskaini zion. Preso egondakoaren beraren edo presoaldi kiden zinpeko testigantza frogatzat hartua izatea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 133. orr.

Ez al da zure erantzukizun gorena, zure ardura nagusia, zure zinpeko eginkizuna, horien bizia errespetatzea ez ezik, euren bizia salbatzen saiatzea indar, kalipu, kemen eta adimen guztiarekin?  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 117. orr.

3 (epaiketetan)

Uste dut pentsaera horretatik sortu dela oraindik ere egun Ingalaterran duten usadioa, alegia zinpeko guztiek iritzi berekoak izan behar dutela heriotza-zigorra emateko.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 224. orr.

Indarkeria eta armen erabilera larrigarri gisa hartu dituzte zinpekoek.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20

Beste inoiz ere eten behar izan zuten auzi-saioa, zinpekoetako batek komunera joateko baimena eskatu zuenean, esate baterako.  Berria - Harian   2005-06-16

Joan zen astean, Marc Dutroux pederastia sareko buru izan zela ebatzi zuen zinpekoen epaimahaiak.  Berria - Gaiak   2004-06-23

Atxilotu, auzipetu, eta hortik aurrerakoa beraiek eman nahi dioten egurraren arabera etorriko da, eta hori epaile-zinpekoen baitan egongo da.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 39. orr.

Hiru akusatuen defentsak abizen euskaldunekorik ez zuen nahi zinpeko epaimahaikideen artean, eta halaxe eskatu zion auzitegiari.  Berria - Harian   2005-06-16

4 zinpeko epaimahai zinpekoek osaturiko epaimahaia.

Akusatuen deklarazioak entzun eta gero, Armadaren kuartel batera eraman zituzten zinpeko epaimahaia osatzen duten hamabi lagunak.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Zigor Auzitegiak ez zuen ebazpenik plazaratu nahi izan 2001eko ekainaren 29an, lege-haustea izatekotan izaera politikoa zuela argudiatuta, eta horiek soilik zinpeko epaimahai batek juzka zitzakeela.  Berria - Mundua   2004-03-20

Zinpeko epaimahai batek errugabe jo zituen Diallo tirokatu zuten lau polizia zuriak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 182. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zinpeko epaimahai (5); zinpeko epaimahai batek (3); zinpeko epaimahaia (9); zinpeko epaimahaia eratzeko (4); zinpeko epaimahaiak (4); zinpeko epaimahaiarekin (3); zinpeko epaimahaiaren (4); zinpeko guardia (6); zinpeko zaintzaile (5)

zinpekoen epaimahaiak (7)


zinpetu, zinpe(tu), zinpetzen du ad zinpean esan.

Hori baino absurduagoa da guztia: zeremonian parte hartuko duzula eta «zure burua jarrera egokian» erakusten duen foto bat bidaliko diezula zinpetu behar duzu.  Berria - Kultura   2004-10-02


zinpi-zanpa adlag urrats irmoak eginez.

Charlie eta biok, eta besteak ere, zinpi-zanpa ibili ohi ginen pailazoen antzera. Haurrak soldaduen alboan zihoazen, zinpi-zanpa; batzuek paperezko kapela eta guzti, besteak zurezko makilak sorbaldetan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 108. orr.

Lokatzetan zinpi-zanpa urrutiratu da, zuhaitz artean galdu den arte.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 22. orr.

Berriro ere etxekoak gogora ekarririk, goizeroko osteratxoa datorkit burura: Charlierekin eskolara bidean, udazkeneko orbel-pilatan kriski-kraska, eta istil-putzuetako izotzetan zinpi-zanpa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 155. orr.


zinpi-zanpaka adlag ukabilka.

Zinpi-zanpaka hasi dira gero, ordea, eta oihuka, eta lurrera erortzen, eta orduantxe hasi naiz sinesten izaki hilkorrak direla.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 144. orr.


zinpurtu, zinpur(tu), zinpurtzen 1 da ad aritu.

Frantxua deika zinpurtu eta azkenean Maiana trinkili-trankalaka egon-gelaratu zen, biloak barreiatuak, begiak blai eta jantzi urdinak purtzilikatuak. Mila eskerka zinpurtzen nintzaion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 67. orr.

Hutxek, Loliren bidez, Bozekiko kontaktua lortu zuenean, honengana hurbiltzeko zereginetan zinpurtu ziren biak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 45. orr.

Janina garbiketan zinpurtzen zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 100. orr.

Elisabeta zaharkituak uda honetan ere beharko zuela Marcel iloba gaztearekin, Bonneval edo Courville alderako bidaietan zinpurtu.  Berria - Kultura   2004-08-21

Bar des Amisko lana abandonatu zuen eta, euskaldunen elkartasun sareari esker, herriko gizon politiko baten bizkartzain zereginetan zinpurtu zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 83. orr.

Bi kusiak banba eta binbika zinpurtzen ziren, hegietan metatuek puntuak zenbatzen zituztela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 168. orr.

Badakizu gure etsai bikoitzaren otso gosetia barranda dabilela ez dira ardiak elkarren artean xoxokeria batengatik alfer-alferrik zinpurtzeko jaio.  Berria - Kultura   2004-04-27

2 (era burutua izenondo gisa)

Bakea etorri zenean, mihise zinpurtuen eremuan izpiritua huts eta amodioa hazkurri nihaur uzten ninduela, Mai ohetik altxatu zen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 102. orr.


zinta 1 iz oihal, plastiko, paper edo kideko gai batez eginiko zerrenda luze eta mehea. ik xingola.

Berehala konturatu zen zuhaitzetako adasketatik zintzilik zeuden zinta haietaz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Ama indarrez besarkatu zuen, kortsearen zintei bere besoen kontra antzemanez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 125. orr.

Bularretakoaren zinta moreak agerian utziz.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 132. orr.

Koroa honek zinta bat zaukak, eta zintak berba batzuk zauzkak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 182. orr.

1919ko Marcos gaztea ikusi dut nire aurrean, hegaldun kapeluaren zintan dolar batzuek ezkutatu eta sonbrailuaren hegala okertu ondoren desagertzen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 82. orr.

Idazmakinaren zinta bukatzear zegoela eta gris ahul zeuden hizkiak tinta beltzez gainetik pasatzen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 74. orr.

Hasieran euri pixka bat egin bazuen ere, zinta moztu, atertu, eta 120.000 lagun bildu ziren herenegun Lizarran antolatzaileen esanetan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-19

2 (izenondoekin)

Mukizapia atera eta, tarrataran, zinta meheak egin zituen, gorpua zetzan inguruko adasketan lotu eta tokia seinalatzeko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 134. orr.

Autoen arteko tartea handitu egin zen, zinta luze batean isuri ziren zementuzko bide misteriotsuan zehar, leiho beltzekiko hormigoi-lantegien artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 301. orr.

Ile mataza biltzeko zinta elastiko gorri iluna.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 45. orr.

Telegrafoaren zinta zurian mezua bukatzen denean, maniobraria esnatu egiten da.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 48. orr.

Bulegoetan zinta marroi bat ipini zidaten begietan, eta betaurrekoak, eta liburu batekin buruan kolpeka hasi zitzaizkidan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 144. orr.

Zinta beltza kokatu zuen buruan, ilea begi aurrera ez erortzeko, eta irakurtzen hasi zen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 151. orr.

Gauza bitxi asko dago bertan: errazionamendu-kartilak, Errepublika garaiko diruak [...] eta baita sepia koloreko hainbat argazki ere, zinta beltz batez lotuak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 65. orr.

Bere zinta gorria lepotik zintzilik zeukan mutil bat hurbildu zitzaigun.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 363. orr.

Zinta urdin argiz apaindutako lastozko sonbreirua.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 354. orr.

Larruazaletik zinta itsaskor bat kentzerakoan kanpoko zelula horiek erauzten badira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 76. orr.

DIN-A3 tamainako fotokopia ez bereziki txukunak, erakusleihoan zinta isolatzailez itsatsita, eta pintada pare bat ondoko paretan, gauza gutxi.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 19. orr.

Maleterora eskuak sartu eta aurreko nahiz atzeko hankak zinta aislantez loturik zituzten bi zakur atera zituzten bertatik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 117. orr.

Lucyk bere trasteak hartu zituen zinta garraiatzailetik eta goardia zibilaren kontrol leihatilatik pasatu zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 259. orr.

Lakua 7rako zinta garraiatzailea hartu, eta ordu erdi geroago EJren zeru-harraskarira iritsi nintzen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 144. orr.

3 (izenlagunekin)

Koloretako zintaz apaindutako mutil batzuk azaldu ziren gure aurrean, mendian behera.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 18. orr.

Biloak pixka bat nahas zeuzkan eta gerriko zinta laxo.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 306. orr.

Elkarri laguntzen hasi ziren, barrez, soineko luze haiek [...] garbituak, izurtuak, eta sedazko gerriko zintaz apainduak, janzten.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 204. orr.

Mirarik ileko zinta kendu zuen.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 134. orr.

Zilarrezko markak zituen neurketarako zinta luze bat atera zuen sakelatik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 79. orr.

Teknikariak paper bat atera zuen besapean zeraman karpetatik, zinta metriko bat soineko poltsikotik, eta argazki kamera digital txiki bat.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 124. orr.

Filakteriak larruzko bi kutxatila dira, larruzko zintak atxikiak dituztenak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 221. orr.

Plastikozko zinta horiaren atzean, ehunka kazetari eta ikusle, asaldaturik denak, marmarrean.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 115. orr.

Leihoetako zirrikituak plastikozko zinta itsaskorrarekin itxi zituzten.  Berria - Gaiak   2004-11-30

Burua, ostera, agerian zeraman, zilarrezko zinta finaz loturik bekokian zeraman izarra kenduta.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 304. orr.

Mendiko ostatu xaxtar eta narratsa oroitzen nuen nik: eulientzako zintak sabaian, mahai zaharren hankak kolokan, mostradore altua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 83. orr.

Ez litzateke bat ere harrigarri izango, adibidez, taberna edo self moduko jantokietan, gelditzen ez den "amaiera bako" zinta horietako batek jangaiak sukaldetik atera, barra osoan barrena garraiatu eta erakutsi, eta ostera ere sukaldean sartzea.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 64. orr.

Baina erritmoa eramateaz gainera sorbaldak Moebiusen zintaren eran mugitzen baditugu?  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 27. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zuntzak zinta-formakoak direnean, azkenik, itxura kizkurra du adatsak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 82. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hamaika koloreko ile-zintari ukitu batzuk eman zizkion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 25. orr.

-Non da Hermione? -galdetu zion Harryk, neurketa-zinta hartu eta bere idazlana zabalduz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 127. orr.

Hego aldrebesa, zeharkako haize aldaize deitua, laino-zinta luxe-luxe batzuk antxintxika garraiatuz.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 169. orr.

Gero, eseri zen, gizonek paperak, bular zinta gorriak, besokoak eta estandarteak jasotzen zituzten bitartean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 405. orr.

6 (hiru osagaiko hitz elkarkuetan)

Han ziren milioi batzuk metrailadore kartutxo zintetan, hantxe 500 hegazkin bonba, 20tik 300 kilorakoak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 30. orr.

7 gai berezi batez eginiko zerrenda, eskuarki audio eta bideo tresnetan erabiltzen dena.

Gero CDak, zintak eta diskoak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 309. orr.

Biniloak, zintak, magnetofoiak, idazmakinak... den-denak eraman ditu denboraren haizeak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 90. orr.

Walkmanak klak egin zuen zinta amaierara heltzean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 113. orr.

Grabagailutik zinta atera eta poltsikoan gorde zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 70. orr.

Zintak jiraka jarraitzen zuen aparatuan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 52. orr.

Biak erori zitzaizkidan lurrera, Pantxoren elkarrizketa zegoen zinta eta bestea, erabili gabea.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 64. orr.

Aparatuan jarrita neukan zinta hoteleko aparkalekuan ordu batzuk lehenago aukeratutakoa zen, Ben Websterren grabazio zahar bat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 51. orr.

Egilearen nahiari jarraitu diogu, era berean, zinten transkripzioa egiterakoan, eta ahozko izaerari atxikitzen saiatu gara.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 10. orr.

Elizetan organista bat zegoen, eta orain zinta bat jartzen dute organo musikarekin, megafoniatik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 315. orr.

8 (izenondo eta izenlagunekin)

Biraka zebilen grabagailuko zinta magnetikoa.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 68. orr.

Konputagailu baten memoria edo informazio-gordailua zinta magnetiko batean sar daiteke.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 235. orr.

Lehengo zinta xaharretan grabatutako andana bat gaitza kausitzen da Baionako Euskal erakustokian ere.  Herria   2002-10-24

Grabazioa gordeta daukat, oraindik ere, Sony zinta gorri-beltz zahar horietako batean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 109. orr.

9 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Yves-en opus 80 musika airosa jartzen zuen zinta-irakurgailuan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 288. orr.

10 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Musika zinta halatan, biribilka ari zen, emaztearen gogoan aztarnarik utzi gabe.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 322. orr.

Kasu honetan kasete zinta batean zeuden bi bonbak.  Berria - Mundua   2004-04-02

Al Jazeera telebistak zabaldutako audio zinta batean.  Berria - Mundua   2004-12-28

Bideo zintan estatubatuarrak ikusten dira beren pasaportea ematen.  Berria - Mundua   2004-09-09

Mikrofilmak, mikrofitxak, audio- edo bideo-zintak, euskarri magnetikoak eta, jakina, telematika.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 337. orr.

Egongelako DVD eta bideo-zinten apala.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 99. orr.

11 proba plazetako zortzi zatietako bakoitzaren luzera.

Herenegun amaitu ziren Debako Urteberriko probak, eta Iñaki Lopategi Billelako probalariaren uztarri batek irabazi ditu, 50 untze 3 zinta eta 5,96 metro eginda.  Berria - Kirola   2004-01-09

Uzkudunen uztarri bat ariko da lanean, eta bere idiek eginiko 52 untze 6 zinta eta 1,93 metroko marka ondu beharko dute.  Berria - Kirola   2004-03-15

12 zinta-karrera

Gutunean jasotako uztaitxoa listari batekin zintzilikatu nuen etxeko garajean eta, ziri bezala iltze bat erabiliz -entenga esaten zitzaien Obaban-, zinta-karrerarako entrenatzen hasi nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 361. orr.

Kolore bizikoak, zein bere brodatu eta marrazkiekin, zinta-karrera esaten zitzaion jokoa zela bitarte banatzen ziren herriko mutilen artean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 358. orr.

Mutiletako batzuk zoroak bezala zebiltzan jantokian, zinta-karrerak egiten mahai artean, batak bestea bizkarrean hartuta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 364. orr.

Kirol dendako Martina eta beste bi emakume zinta-karreraren esparrua klarionarekin markatzen ari ziren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 362. orr.

13 zinta enpalme lotzeko zinta.

Prusiarraren gelan dagoen metalezko pertxero suerte bat zinta enpalmez dago lotua.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 38. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

audio zinta (6); audio zinta batean (3); bertsoak zituen zinta (3); bideo zinta (25); bideo zinta bat (10); eskumuturreko zinta (3); grabatutako zinta (4); ileko zinta (5); ileko zinta beltza (3)

zinta aislantez (3); zinta bat jaso (3); zinta bat zabaldu (3); zinta beltz (7); zinta beltz bat (3); zinta beltza (6); zinta gorri (4); zinta hartu (3); zinta karreraren (3); zinta moztu (4)

bideo zintak (5)


zintada iz eztenkada.

Eta geroago, inork ez badio bere jardunari ezer erantsi edo kontraesanik aurkitu, ezkerreko belaun-katilua igurtziko du, eta jaiki egingo da, ondoez antzinako baten min-helduaren zintadak aurpegian oihu mutu baten arrastoak margotzen dizkiolarik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 31. orr.

Eta geroago, inork ez badio bere jardunari ezer erantsi edo kontraesanik aurkitu, ezkerreko belaun-katilua igurtziko du, eta jaiki egingo da, ondoez antzinako baten min-helduaren zintadak aurpegian oihu mutu baten arrastoak margotzen dizkiolarik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 31. orr.


zintadun izlag zinta edo zintak ditutena.

Abarketa zuriak jantzita, erromeriakoak diruditen zintadun horietakoak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 406. orr.


zintarri iz harri landuzko ertza.

Aldare inguruan erretena zegoen, sakon eta zabal metro erdi zena; ertzeko zintarria metro laurden zen gora, eta ertzaren eta aldarearen artean metro erdiko tartea zegoen.  Elizen arteko biblia   Ez 43,13

Plataforma ere karratua zen, zazpi metrokoa alde bakoitzetik; kanpoaldetik metro laurdeneko zintarria zuen eta inguru guztian metro erdiko zanga.  Elizen arteko biblia   Ez 43,17


zintasun iz zinezkotasuna.

Haren foralismoaren zintasunaz fido ez direnei.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 93. orr.

Adio, adiskide xarmanta; ez egin sekula dudarik nire sentimenduen zintasunaz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 316. orr.

Txantxetan esaten zuen, bai, baina halako zintasun behartu samar batez, begiratuaren hondoan amorrua zuela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 137. orr.


zintki ik zinki.

zintura iz gerrikoa.

Zurgin atorra karratua zerratzen zion turkes harrizko lepokoa zeraman eta gerrian behi-larruan ebaki zintura gotorra, aitzinean zeukan zilarrezko juntagailu distiratsuarekin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 152. orr.

-Zintura beltza.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 44. orr.


zinturoi 1 iz gerrikoa.

Alde guztietatik indar eginez, zinturoia kendu gabe galtza laburrak erantzi zizkidaten tiraka, galtzontziloak ere bai, eta pitilina atera zidaten.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 117. orr.

Zinturoia askatu eta eskua sartu nion bizkarraldetik, bere ipurdiaren bila nebilen, bere ipurdi gogor, borobil eta leuna.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 110. orr.

2 (auto eta kidekoetan)

Kopilotuaren tokian zinturoia jarrita eta burua ilobaren sorbaldara erortzen zitzaiola egin zuen bidaia Juanitok.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 117. orr.

Mutiko bat, auto atzean eta noski atea ondo itxi gabe eta zinturoia jarri gabe omen zihoaan eta, bere amak bolantea jiratzean jo-ta autotik erori omen zuan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 47. orr.


zintxa iz zingila.

Bawtryko gure gizona zelagilea zen, edo nahi baduzue uhalgilea edo guarnizioneroa [...] zaldientzako zelak, erromaleak, zintxak, bizkargainekoak, azpiko uhalak, kurrupekoak eta gainerako uhal eta larruzko trepetak egiten zituena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 213. orr.


zintz
1 zintz egin mukiak kentzeko, arnasa sudurretik indarrez egotzi. ik zintzatu.

Gure ama painelua hartuta zegoen, eta ematen zuen zintz egiten zuela denbora guztian, baina ez zuen behin ere zintz egin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 92. orr.

Gaixoak eztula egiten duenean, hitz egiten duenean edo zintz egiten duenean, baziloak airean zabaltzen dira.  Berria - Gaiak   2004-03-17

Tarteka, painelua hartu eta zintz egiten du, eta berriro jasotzen du berehala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 189. orr.

Malkoak xukaturik, zintz egin, eta komunera jo zuen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 67. orr.

Lurrean botatako kolaz beteriko zapi zahar batean zintz egin nuen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 69. orr.

Zintz egiten ari ziren bost sudurren hotsa entzun zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 171. orr.

Zintz egin zuenean, txistu soinua atera zen haren belarritik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 31. orr.

-Ni ere porru eginda nago -zintz egin zuen-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 239. orr.

Joxek burua apur bat makurtu, sudurzulo bat itxi eta bestetik zintz egin du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 26. orr.

Horrenbeste aldiz zintz egin beharrak bere onetik ateratzen duelako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 285. orr.

Aurpegia indarrez lehortu, ozen zintz egin, zapia beraren belaunetara bota, eta aterantz joan zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 135. orr.

Jaun hura zorrotza zen bere maneretan, eta izugarri ozenki zintz egiten zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 24. orr.

Agindua betez Jijiji Rik sudurrari behatzez heldu, eta elefanteenaren zalaparta ateraz egin zuen zintz.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 274. orr.

-Egin zintz -esaten dio Lepic andreak uneoro.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 172. orr.

Muki urak zintz egiteko eskuoihal baten tamainako zapia eraman zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 45. orr.

Erpuruaz eta hatz erakusleaz zintz egiten zuela, batean sudurzulo bat estalirik, eta bertzean bertzea, Xalbadorri jaurtiki zion aitak zintzaldiaren fruitu lingirdatsua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 49. orr.

· Giulia handik hilabete gutxira ezkondu zen; partitzeko tenorean, malkoei zintz eginez esan zidan agur.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 170. orr.

2 (egin ezabaturik)

Berriz ere zintz, berriz ere baietz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 328. orr.

Leiho-sareak beheraturik egongo ziren eta izeba Kate izango zuen ondoan eserita, negar eta zintz, Julia nola hil zen kontatzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 331. orr.

3 zintz egite

Inguruan bozkariozko hotsak, plisti-plasta, zintz egite eta doministikuak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 102. orr.


zintzar
1 euri zintzar euri xehea.

Karrikak, jakina, itxura berezia du orain, elizako ezkilak gauerdia jo arestian hasi duen euri zintzarrak sugearen ezkatak bailiran izarniarazten ditu zoruko lauzak, eta beldurra ematen du, sugeak ausiki gaiztoa dauka.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 131. orr.


zintzarri 1 iz abereak lepoan daraman kanpai modukoa. ik joare; arran.

Goizean goiz zintzarri bat aditu dut, hurbildu naiz eta gizon bat ikusi dut, artzaina izango da, ardi eta behi batzuk daramatza.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 463. orr.

Malkarrean alatzen diren ahuntzen zintzarriak iristen dira enegana.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 145. orr.

Nekazari taldeak belardietara iristen hasi zirenean, behiak zeramatzaten, eta hain ohikoa den zintzarria eramaten zuten lepotik zintzilik pentze ikusgarri haietan jatera joaten zirenean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 142. orr.

Sentipen bitxia eragin zidan hasieran horrelako ingurunean minarete luzeko meskitak ikusteak, are bitxiagoa muezin-en otoitzaldiak aditzeak haien bozgorailuetatik, abereen zintzarrien hotsarekin nahastuta.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 22. orr.

Zintzarri baten ozendura du etxe bakoitzak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 205. orr.

Gurdiaren txilinek eta zintzarriek ere ezin zaldiak alaitu, eta belaunak makurtu zitzaizkien zenbait aldiz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 145. orr.

Andre Venanciaren alaba zintzarririk gabeko behi bat zen, nagia, mozkorra, bizitza guztia inguruko atsoekin mokoka ematen zuena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 111. orr.

2 irud/hed

Edozein soinu bereizten genuen: fusilak kargatzen zirenekoa, granaden txistuak parabolaren goiengo puntuan zeudeneko une mutua, eta batez ere, bazkaria prest zegoela adierazten zuen zintzarri hura.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 132. orr.

Surdo-ak, brasildar danbor txikiak, metalezko bidoia, zintzarriak eta beste perkusio txikiak.  Berria - Kultura   2004-12-21

Itzulerako egunean [...] diligentziaren zintzarria entzun orduko, Lepic andreak seme-alabak inguratu eta besarkada bakar batean bildu ditu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 76. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Sartu orduko salmoak oihukatzeko gogoa nigan zanpatu nuen, mendi eta haran berde argazkiz edertua zen gunean hedatzen zen ardi zintzarri ozenetan bermatuz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 71. orr.

Ate-zintzarriaren txilin-hotsarekin batera.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 20. orr.

4 zintzarri hots

Zintzarri hots batek eman zuen igogailuaren etorreraren abisua eta denak isilik sartu ziren, era ordenatuan, elkarrekin egindako barne metodo bat errespetatuko balute bezala.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 31. orr.

Baina zintzarri hotsa berria zen bufaloentzat, eta sosegurik eza sortzen zien.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 142. orr.

Txapak txaparen kontra jotzean ateratzen zuen metal xaxtar baten zintzarri hots lehor hura.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 139. orr.

Ohartu nintzen kanpai ez zen kanpai haren zintzarri hots xaxtar hark bazuela zerbait berezia.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 139. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zintzarri hots (3)


zintzarritxo iz zintzarri txikia.

Errebolbertxoa, ganibetatxoa, hortz eskuila eta zintzarritxo maitagarri txiki-txikia, dena urre puru-puruzkoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 37. orr.


zintzatu, zintza(tu), zintzatzen 1 da ad zintz egin.

Zintzatzen da emeki eta bere sakelean altxatzen paperezko mokanesa.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 306. orr.

"Kooperante" gazte bat atera zen: mokanes zuri handi batean zintzatzen ari zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 210. orr.

• 2 du ad

Ohe-estalki eta mantetan bilduta sutondo aurrean, edan, sudurra zintzatu, eta berriro edan zuten.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 239. orr.

Mukiak ozen zintzatu zituen Antoniak eskuturretik ateratako zapiaz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 33. orr.


zintzel iz zizela.

Rufinoren aurpegikeran mailua eta zintzela bistan baegozan, ez dot uste adinaren tximurkereagaitik bakarrik zanik.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 9. orr.

Idazteko epea eta astia bere arotzerian hartzen ei zituen; santugintzako zintzela eta mailuaren ordez, papera eta luma harturik, bere lantokia poesia-tailer bihurtzen zuela.  Berria - Kultura   2006-01-15

Nemesio Arozena lehorreratu zen Taboadaren atzetik, eta ehorzketa-etxekoei egin zien aurre matxetea ez baina mailu-zintzelak eskuetan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 277. orr.

Errenazimenduko zintzel zalu eta espiritualak landu du zuraje guztia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 197. orr.


zintzil adlag zirtzila.

-Ea, erakustak oraintxe antxoa zintzil hori!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 11. orr.


zintzilakatu ik zintzilikatu.

zintzilaldi iz

Begiak zerurantz, orduak pasatzen zituen hodeiak aztertzen: goizaldera ortzian zintzilaldi graziosean dilindan agertu zirru-kumulu multzoak mirets zitzakeen, eguerdi aldera masa borobilago batean biltzen eta arratsaldean itsasotik altxatzen zen haizeari esker berriz barreiatzen, etzirako eguraldi onaren iragarle xume.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 133. orr.


zintzilik (orobat txintxilik g.er. eta xintxili g.er.) 1 adlag goiko aldetik loturik edo eutsirik, beheko aldetik inon oin hartzen ez duelarik eta higi edo kulunka daitekeelarik. ik dilinda 3.

Gelaren erdian, mikro bat zintzilik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 493. orr.

Ttxapela zuri zabala, eta urrezko borla bat zintzilik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 66. orr.

Eskua arabeskoak eginez zerutik jaisten ikusi nuen, tiroak jotako hegaztia bezala, espiralean, eta non pausatu ez zekiela geratu zitzaion, zintzilik, hilik eta zurbil.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 44. orr.

Mendeko Ama Birjinaren harrizko itxura bat aurkitzen du elorri xuri batean eta zintzilik txilintxa bat.  Herria   2001-08-02

-Saguzar bat bezala zaude zintzilik.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 58. orr.

Sarreran, bi xingola luze daude zintzilik ia lurreraino.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 36. orr.

Katea, etena, zintzilik zegoen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 189. orr.

Gorputzak, zintzilik egonik ere, behera, lurrera, jotzeko jarrera izaten baitu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 171. orr.

Tximiniaren kanpai zabalaren inguruan oihal zuri lisatu bat zegoen zintzilik, iltzeekin eutsita.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 96. orr.

Batzuetan, zintzilik agertzen zitzaidan begien aurrean laguna, bat-batean, lur eman ez bagenio bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 125. orr.

Muin emango dio zintzilik daraman gurutzetxoari.  Berria - Kultura   2004-05-23

Haizea altxatu zuen eta lehortzen zintzilik jarritako arropa puztuek bereganatu zuten nire arreta.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 128. orr.

Zutikako pertxero bat ikusi nuen gabardina bat eta kapelu bat zintzilik zituena.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 48. orr.

Kontu zaharra da eskubidea zientziaren atzetik mihia zintzilik duela hura harrapatu ezinean dabilela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 241. orr.

Esku bat zintzilik uztean, ukitu epel bat sumatu eta oihu txiki bat bota zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 273. orr.

Hormako paper puska libratu batekin jolasten, jakin nahian askoz gehiago iraungo ote zuen zintzilik, noiz eroriko zen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 126. orr.

Neguan, ehizaren erakusleihoek liluraturik uzten zuten: orkatzak buruz behera zintzilik, aurreko hankak hautsita eta lepoaren gainetik lotuta.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 272. orr.

Arnasestuka itzuli zen Mirande, tiranteak gerritik behera zintzilik eta zapatak bidean galduak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 87. orr.

Funtzionario itxurako apeza, hatsangaka, kasulla lepotik behera zintzilik eta isipua eta otoitz-liburua altzoan estutzen zituela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

Inor ez zen mugitu, denok nor bere gerrikotik muturrez aurrera zintzilik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Zeruminak denbora dezente irauten baitu zeruertzean galdu baino lehen, zeru sabaitik soka mehe batez zintzilik bezala, lurretik ez urruti, ordea, eskura ia.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 20. orr.

Besoak zintzilik indargabe, ziazerba oreak aztertzen zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

Aurpegia ubela zeukan, begiak iraulita, ahoa zabal-zabalik eta mihia zintzilik alde batera okertuta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 33. orr.

Han zetozen etorbidetik nire lagunak [...] batzuk eskuak poltsikoan, besteak eskuak zintzilik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 172. orr.

Hantxe egoten ziren kalean, eguzkitan eserita, besoak eta hankak adar ihartuen antzera zintzilik.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 6. orr.

2 (-tik atzizkiaren eskuinean)

Laratzetik zintzilik, pertz bat.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 210. orr.

Gizona urkaturik, sokatik zintzilik, kartzelako isolamendu ziega batean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 104. orr.

Zure koadroa jaso nuen azkenerako; iltze batetik zintzilik ipini nuen, nire logelan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 36. orr.

Bizkarretik zintzilik zeraman txaketa estutu zuen Sophiek bularren kontra.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 200. orr.

Hari bekoz beko, guardia zibil bat, metraileta bizkarretik zintzilik.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 97. orr.

Jakanarrua eskutik zintzilik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 134. orr.

Zu nire besotik zintzilik zindoazela gogoratzen dut kolpea eman zidatenean.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 26. orr.

Mutikoaren besotik zintzilik zebilen neskatxa ederrak kurukurukaz zerraikan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 279. orr.

Jesus hau egur batetik zintzilik hil zuten.  Elizen arteko biblia   Eg 10,39

Izara batetik zintzilik aurkitu zuten hilda, ziegan.  Berria - Euskal Herria   2006-03-10

Merkantzi igorleen agenteak, larruzko zorroa lepotik zintzilik, dirua noiz jasoko zain zeuden.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 145. orr.

Berdabioko jauna urkamenditik zintzilik dagoen urka-bilurraren parera iritsi da.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 138. orr.

Leihoa itxi zuen eta beti gerritik zintzilik zeraman zapia pasatu zuen kristaletan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Hari batetik zintzilik zegoen gau hartan neskaren etorkizuna.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 143. orr.

Lepoaren bueltan, sokatxo beltz bat, eta, handik zintzilik, zilarrezko lauburu bat.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 13. orr.

Gangaren erdian argia sartzeko irekidura bat utzi behar da; bertatik zintzilik brontzezko ezkutu bat jarriko da kateekin lotuta, gora eta behera ibiliz lurrun-bainuen gelako tenperatura doitzeko balioko duena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2550. orr.

Zakurrak han jarraitzen zuen, nire ondoan, mihia ahotik zintzilik eta begiradan distira.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 51. orr.

Zer gertatzen da, hodei batetik zintzilik bizi haiz, ala?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 95. orr.

3 (-n atzizkiaren eskuinean)

Hildako emakumea goian zintzilik eta bera azpian harriturik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 26. orr.

Frantzisko Josek gerra galdu duen arren, Joseph Trotta pozarren dago, dominak paparrean zintzilik dituelarik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 167. orr.

Tapiz ilunak zeuden hormetan zintzilik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 36. orr.

Arrastoen bila ari bagina bezala, paretan zintzilik zeuden arropak miatzen hasi ginen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 97. orr.

Hozkailuan zintzilik, Seaskaren egutegia.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 35. orr.

Zalditeriako sable bat zeraman gerrian zintzilik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 181. orr.

Erlojua airean zintzilik dagoela iruditu zait.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 212. orr.

Bertan jesarri naiz; zangoak hutsean zintzilik.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 149. orr.

Udako soineko zuri tanta horidun bat iltze batean zegoen zintzilik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 167. orr.

Jose Arimateakoak gorde zuen ontzia, eta bertan bildu zituen Jesus gurutzean zintzilik zegoela bihotzetik eroritako odol tantak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 11. orr.

Jainkoaren Seme bakarra haien alde gurutzean zintzilik hil zela.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 11. orr.

Kako batean zintzilik zegoen sardea hartu nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 418. orr.

Hotzak dar-dar nengoen, alkandorarik ez-eta, baina haren bata janzterik pentsatu ere ez, hantxe nekusan arren, ate atzean zintzilik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 225. orr.

Txikia titian zintzilik, eta zaharrena ezkontzekotan.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 107. orr.

Zigarroa ezpainetan zintzilik eskatzen zuten anisa.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 105. orr.

Lurra ezerezean zintzilik dago, hastapeneko uretan bezala espazioaren hustasunean.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 163. orr.

Une batez gorputza airean geratzen zitzaidala ere iruditu zitzaidan, arintasun ilun batean zintzilik, erortzearen itsumenak eragin ohi duen histasun horretan bilduta.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 7. orr.

4 irud /hed

Esperimentu horiek, hasieran, zintzilik gelditu ziren, anomaliatzat harturik, eusteko kontzepturik gabe, airean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 44. orr.

Ohitura zuen esaldi bati garrantzia eman nahi zionean [...] azken hitzari zintzilik bezala iraunaraztekoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 92. orr.

Izu berria begietan zintzilik zeukan zazpi urteko txokolate ontzaileen alabak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 101. orr.

Dena den, hainbat galdera zintzilik daude.  Berria - Harian   2005-09-28

Azkenaldian Landabengo fabrikaren gain zintzilik dagoen Damoclesen ezpata zorrozten ari direla iradokitzen dute.  Berria - Ekonomia   2006-05-10

Halaxe gelditzen zaizkigu begira gainera, gogorik gabeko barre ergel bat ezpainetatik zintzilik dutela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 169. orr.

Esnatu zenean, egindako ametsaren hondakinak zituen Matiasek oraindik garunetik zintzilik.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 37. orr.

Azken urteetan, Iranen eta erakundearen arteko arazo nagusiak konpondu dira, eta erantzuteko prest gauden galdera batzuk bakarrik geratu dira zintzilik.  Berria - Mundua   2006-04-30

Tristura eta pozaren artean zintzilik, musu ematen zieten zaurien harribitxi eder eta distiratsuz apainduriko esku zoragarri haiei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 257. orr.

Gaztetan, ikasle garai haietan, aspaldi hartan, zerbait zintzilik geratu balitzaizue bezala.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 21. orr.

Esaldia airean zintzilik geratu zen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 18. orr.

Martxa orangistek eta Omagheko atentatuak, baina, hari batetik zintzilik utzi zuten hitzarmena.  Berria - Harian   2005-07-29

Aurreko urtetik zintzilik du GPAk lan itunaren negoziazioa.  Berria - Ekonomia   2006-01-28

Irribarre ergel bat aurpegian zintzilik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 121. orr.

Handik aurrera, telefonotik zintzilik egon zen Sara, Sergiok noiz deituko.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 70. orr.

-Noiz arte eduki nahi ninduan aparatutik zintzilik? ez diat goiz osoa hirekin galtzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 34. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

adar batetik zintzilik (5); adarretatik zintzilik (4); adarretik zintzilik (5); ahotik zintzilik (9); airean zintzilik (20); artean zintzilik (8); atzean zintzilik (4); balkoitik zintzilik (4); besoak zintzilik (8); besotik zintzilik (11); bizkarrean zintzilik (8); bizkarretik zintzilik (9); buruz behera zintzilik (4); dago zintzilik (7); daude zintzilik (9)

erdi zintzilik (7); erdian zintzilik (5); eskuan zintzilik (6); eskutik zintzilik (5); gainean zintzilik (16); gainean zintzilik zegoen (4); gerrian zintzilik (5); gerrikotik zintzilik (9); gerritik zintzilik (8); gerritik zintzilik zeraman (4); gurutzean zintzilik (5); han zintzilik (4); hankak zintzilik (4); hari batetik zintzilik (13); haritik zintzilik (4); horman zintzilik (13); hormatik zintzilik (9); hormetan zintzilik (6)

ia zintzilik (4); iltze batetik zintzilik (6); kate batetik zintzilik (4); laratzetik zintzilik (4); leihoetatik zintzilik (4); lepoan zintzilik (4); lepotik zintzilik (36); lepotik zintzilik zeraman (5)

paparretik zintzilik (4); paretan zintzilik (13); paretetan zintzilik (4); sabaitik zintzilik (29); sabaitik zintzilik zegoen (8); soka batetik zintzilik (6); sokatik zintzilik (6); soketatik zintzilik (5); sorbaldatik zintzilik (12); sukaldean zintzilik (4)

zegoen zintzilik (14); zen zintzilik (4); zeuden zintzilik (5); zeukan zintzilik (6)

zintzilik aurkitu (4); zintzilik bezala (11); zintzilik dago (4); zintzilik dagoen (22); zintzilik daraman (4); zintzilik daude (7); zintzilik dauden (10); zintzilik daukan (4); zintzilik duela (5)

zintzilik eduki (4); zintzilik egon (11); zintzilik egon zen (5); zintzilik eraman (4); zintzilik gelditu (8); zintzilik gelditzen (4); zintzilik geratu (20); zintzilik geratu zen (4); zintzilik geratzen (14); zintzilik geratzen ziren (4); zintzilik hil (4)

zintzilik ikusi (6); zintzilik ikusten (5); zintzilik jarri (16); zintzilik jarrita (6); zintzilik jarritako (6); zintzilik jartzen (10)

zintzilik utzi (18); zintzilik utzi zuen (8); zintzilik uzten (6); zintzilik zegoela (5); zintzilik zegoen (60); zintzilik zegoen bonbilla (4); zintzilik zeraman (24); zintzilik zeramatzan (4); zintzilik zeuden (22); zintzilik zeukan (10); zintzilik zituela (5); zintzilik zuela (12); zintzilik zuen (5); ziren zintzilik (5); zuen zintzilik (5)


zintzilika (orobat txintxilika g.er.) 1 adlag zintzilik.

Besoa zintzilika zuen era arraro batean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 147. orr.

Txistua entzun eta zintzilika zeuden odolki batzuk gora eta behera hasi omen ziren jauzika eta dardarka.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 40. orr.

Ikusiak izango dituzue saguzarrak haitzuloan elkarren eta haitzen kontra estu-estu zintzilika.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 18. orr.

Une batez, Harry zintzilika egon zen airean, urduri Malfoyrengana abiatzera ausartu gabe, Behelaino mehe bat zegoen arrosa eta urre-koloreko zeruan zintzilika.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 146. orr.

Beraien lepoan maiz ikusiko duzu zintzilika bihi beltzaranak dituen shiva-errosarioa.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 199. orr.

2 (-tik atzizkiaren eskuinean)

Kemenez eta amorruz hasten nintzen pisuak jasotzen, flexioak egiten, ukabilkadak ematen sabaitik zintzilika jarri nuen hareaz betetako zakuari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 24. orr.

Sabaitik zintzilika urdaiazpikoak eta faisaiak zeuden.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 128. orr.

Mauserrak sorbaldatik zintzilika zeramatzaten, arduragabeki.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 12. orr.

Hildako sagutxo bat mokotik zintzilika zuela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 11. orr.

Burezurrak hantxe zeuden, txukun-txukun, denak hormatik zintzilika.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 52. orr.

Irrigarri zegoen, nire billete biribilkatua sudur zulotik zintzilika.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 16. orr.

Ordurako arrantzale dezente zegoen espaloi eta arroketan sakabanaturik, askok ezpainetatik zigarroa zintzilika, denak itsasoan galduriko hariari so.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 168. orr.

Ahotik odola zeriola, espaloira eraman zuten gizona, laukiekiko txalekotik burua zintzilika.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 97. orr.

Azala zintzilika zeukan masaila bigunetatik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 141. orr.

3 irud /hed

Nire mendeku tikia eskutik zintzilika nekarren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 297. orr.

Galdera-ikur bat uzten dutela zintzilika.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 451. orr.

4 zintzilikako ik zintzilikako.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

airean zintzilika (7); lepotik zintzilika (6); sabaitik zintzilika (6)

zegoen zintzilika (3); zintzilika jarri (3); zintzilika zegoen (5); zintzilika zeuden (3); zintzilika zeukan (3); zintzilika zuela (6); zintzilika zuen (3)


zintzilikadura iz zintzilik dagoen gauza. ik zintzilikario.

Areto luze eta arranditsu hartan ez zen tapiz edo zintzilikadura zaharkiturik ikusten, ez eta ehun edo zurezko gauza bakar bat ere.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 22. orr.


zintzilikailu iz zintzilik dagoen gauza. ik zintzilikario.

Kolore beltzeko oihal-zintzilikailu astun bat jaitsi zen beiratearen aurrean, eta, hark gela ilunpetan murgiltzen zuelarik, oihal zuri bat jaitsi zen atzeko horman.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 46. orr.


zintzilikako izlag zintzilik dagoena.

Bidegurutzetik hurbil, beste aldapa gogorra igo ostean, bidea zintzilikako harrizko zubi batean luzatzen zen, leizea zeharkatuz, azkenik Morgaiko aldapa deseginetan eta haranetan sartzeko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 238. orr.


zintzilikarazi, zitzilikaraz, zintzilikarazten du ad urkarazi.

Gero armeniarrak zintzilikarazi zituen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 143. orr.

Berehala, bergatik zintzilikarazi zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 142. orr.

Vijaalakshmik bere burua [...] gela gainean zegoen haizemailetik zintzilikarazi zuela esaten zuten senarraren etxekoek.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 87. orr.


zintzilikari1 izond zintzilik dagoena.

Lau zutabeko ohe dotore batean, oihal zintzilikari hautseztatuekin, Crookshanks zetzan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 274. orr.

Joachimek ezin erantzun, panpina zintzilikari eta kiratsa zerion bat besterik ez baitzen hura han, dagoeneko birritan esan bezala, haize epeletan kulunkari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 126. orr.

Farr jaunaren modu berean erre nuen zigarroa, ohitura gaiztoen agergarri zintzilikari hura.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 176. orr.


zintzilikari2 ik zintzilikario.

zintzilikario (orobat zintzilikari g.er. eta txintxilikario g.er.) 1 iz zintzilika dagoen gauza.

Horrez landa, bere ohiko bitxiak -zintzilikario bat lepoan beheiti, eskumuturreko pultserak, erietako eraztun ugariak- eta zapata takoidunak zituen janzki bakar.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 367. orr.

Emakumeak lepoko bat atera zuen orduan, bostehun eta hirurogeita hamar eraztunez osatua, eta anaien eraztunak ere zintzilikario hartan erantsi zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 17. orr.

Almendra-begiak zituen, ile-kiribil beltz eta leunak, gizenkorra zen eta zintzilikarioak eta belarritakoak eraman zalea oso.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 173. orr.

Dyane 6 zahartu eta herdoildu bat, bultzaka erabili beharrekoa dirudien karraka zaharra, bazter guztietan eranskailu, zintzilikario eta antzeko hornizioz apaindua.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 174. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zintzilikario xelebre bat paparretik dilindan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 134. orr.

Jakaren papar-hegalak lisatu zituen, ahoa neurritasunez apailatu zuen, bi dolar ordaindu zituen eta zintzilikario gorri, zuri eta urdinez hornitutako gela handi zaratatsu batean sartu zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 343. orr.

Ikaragarri nabarmentzen zen urrezko erloju kate txerlotu bat, erdian katenbegi handiak zituena, eta anitz zintzilikario pinpirinez hornitua: errebolbertxoa, ganibetatxoa, hortz eskuila eta zintzarritxo maitagarri txiki-txikia, dena urre puru-puruzkoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 37. orr.

Kolorezko txalekoak erabiltzen zituen, eta zilarrezko zintzilikarioak erlojuaren katean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 64. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Izotz zintzilikarioak moldatuko dira lehen itoginak zeuden lekuetan  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 358. orr.

4 adkor zakila; pl barrabilak.

Gauza da izutu egiten gaituela emakumeak gure beharrik ez izateak, gure diruaren, gure estatusaren, gure zintzilikarioaren beharrik ez izateak...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 30. orr.

Gure zintzilikarioa lo dagoenean, odol hari fin bat baino ez da ibiltzen haren ehunetan zehar.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 42. orr.

Edo koskoilak; edo koskabiloak; edo panpalinak; edo barrabilak; edo zintzilikarioak... herri idurimenak delako zorro pilotadun ale-bikoa izendatzeko asmatu dituen molde ugariak agortzeari emanez gero.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 260. orr.

Haren eskuak zintzilikarioak igurtzika dabiltza, jakinduria handiz oretzen ditu.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 47. orr.

Anestesiaren eraginetik kanpora gelditu zelarik, umearen zintzilikario nabarmenak ere arazo izan genituen, ekografia bat bakarra egin gaberik alaba heldu zela segurtatu baitzioten "Zentroko" espezialistek.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 192. orr.

5 esekitokia.

Orotan aurki baitzitezkeen burdinazko zutabe bertsuak, eta gapirio eta zintzilikario metaliko molde berak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 333. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zintzilikarioaren (3); nire zintzilikarioa (3)


zintzilikatu, zintzilika(tu), zintzilikatzen (orobat zintzilakatu g.er. eta txintxilikatu g.er.) 1 du ad zintzilik jarri.

Pauso txikitan doa berokien esekitokiraino, bere feltrozko kapela luzea kakoan zintzilikatzera.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 120. orr.

Pistola poltsikoan gorde, eskopeta bizkarrean zintzilikatu, eta ganbaratxora igo nintzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 226. orr.

Lukainkak, gordetzekoak baitziren, ongi lehortu behar dira, eta horretarako sabaitik bi sokatatik zintzilika jarri dugun haga batetik zintzilikatu ditugu lehendabizi.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 85. orr.

Teilatutik zintzilikaturiko kaiolan, hegoak tolesturik, isil-isilik egoten zen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 85. orr.

Baionako Herriko Etxean sartu eta hango balkoitik pankarta handiak zintzilikatu zituzten.  Berria - Ekonomia   2004-06-16

Kakotik buruz behera zintzilikatu eta larrua erraz erantzi zioten goitik behera gorputz gorrizuriari.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 256. orr.

Beren babeskiak zure harresietan zintzilikatzen zituzten, inguru guztian, zure edertasuna bikainduz.  Elizen arteko biblia   Ez 27,11

Kapera sekretuan zintzilikatutako margolan lapurtuen kontua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 482. orr.

Fusil baten punttan, maindire zuri bat zintzilikatu ditek kasernako leiho batetik, beren burua ematen zutela adierazteko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 25. orr.

Bere bila arituko gara gau eta egun, bera harrapatu eta zutoin batean zintzilikatu arte.  Berria - Mundua   2004-09-21

Eskerrak lepokoan zintzilikatu zuen, gero horrek bizia salbatu baitzion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 55. orr.

Buruz behera zintzilikatu, eta lepoa mozten diete.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 260. orr.

Arkupearen sabaian zintzilikaturiko kriseiluei erreparatu zien.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 19. orr.

Leiho hark Louvren zintzilikatutako Mona Lisak baino arreta gehiago jasotzen zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 99. orr.

Egiten al da beraren zuraz gakorik ezer zintzilikatzeko?  Elizen arteko biblia   Ez 15,3

Nola jokatu asmatu ezinda geratu nintzen emakume eder hura lepotik zintzilikatu zitzaidanean.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 123. orr.

Ulertu izan balu bere "mendeko borroka" nahi izan genuela trabatu... koskoiletatik zintzilikatuko gintuen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 299. orr.

2 (urkabean)

Erregea, berriz, zuhaitz batetik zintzilikatu zuen arratsera arte; eguzkia sartzean, gorpua zuhaitzetik eraisteko agindu zuen Josuek.  Elizen arteko biblia   Jos 8,29

Zintzilika ditzatela urkabean Hamanen hamar semeen gorpuak.  Elizen arteko biblia   Est 9,13

Amak berak egin zizkion lastoz beteriko panpinak, mutikoak urka-bilurretik zintzilika zitzan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 66. orr.

Urkabetik zintzilikatuari lur ematea.  Elizen arteko biblia   Dt 21,22 tit

3 (da aditz gisa)

'Solidarioak' Arluzean zintzilikatu dira, Itoitz betetzeko lanen aurka.  Berria - Euskal Herria   2004-02-19

Zuhaitz batetik zintzilikatu direnean, Nafarroako Jauregira igo direnean, kontseilari baten bulegoan kateatu direnean, urtegiaren errealitatea lehen lerrora ekarri dute solidarioek.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 48. orr.

Lepoko juntaren gunean zintzilikatzen zitzaion haragi usteldua ikus zezakeen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 160. orr.

Begiak argi, bizkor eta gazte itxurako zituen, haien azpian hutsik zintzilikatzen ziren larru-poltsa handi finak gora-behera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 224. orr.

Nire bular argal-argalaren alde bietan, bi beso ergel-ergel ziren zintzilikatzen.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 52. orr.

4 irud/hed

Gainera, idazlan horiek blog-ean zintzilikatzen dituzue, eta denek irakur ditzakete.  Berria - Euskal Herria   2006-01-28

Huek, bere eguneroko bizimoduaren bideo bat zintzilikatzea erabaki du.  Berria - Kultura   2006-02-14

Azkenean beti iristen da une zail hori, botak zintzilikatu beharrekoa.  Berria - Kirola   2004-04-03

5 (era burutua izenondo gisa)

Lorategi zintzilikatu bat zen; haran bat zen, txori eta lore eta antilopez betea.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 200. orr.

Sarrerako koloreetako soka zintzilikatuak esku batez bildu eta Pedrok burua sartu zuen tabernan.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 54. orr.

Itzulbidean, geldialdia egin nuen esekitokiaren parean, nire jaka zintzilikatuan arakatu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 359. orr.

Botilek eta likore ontziek faroltxo veneziarren ilara zintzilikatuak ematen baitzuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 166. orr.

Sokasaltora jolasten ari diren neska-mutikoek zerbait harrigarria eta tristea ikusi eta soka biratzeari uzten diotenean bezain hilak zeuden telefonoaren soka zintzilikatu haiek, infinituraino biderkatuak. Medium class inexistentearen habeari fermuki eutsi nahi zioten guraso zintzilikatu batzuen seme-alabak izanen ziren, ziur aski.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

batean zintzilikatu (4); batetik zintzilikatu (9); bizkarrean zintzilikatu (3); buruz behera zintzilikatu (4); lepotik zintzilikatu (3); pankarta zintzilikatu (3); urkabean zintzilikatu zuten (3); zintzilikatu ditu (5); zintzilikatu nuen (4); zintzilikatu zen (3); zintzilikatu ziren (6); zintzilikatu zituen (3); zintzilikatu zituzten (17); zintzilikatu zuen (20); zintzilikatu zuten (9); zubi batetik zintzilikatu (4)

horman zintzilikaturiko (3); zintzilikaturik zegoen (3)

batetik zintzilikatutako (3); sabaitik zintzilikatutako (3); zintzilikatutako bandera (3)

arropa zintzilikatzeko (3)

batetik zintzilikatzen (3); zintzilikatzen zen (3); zintzilikatzen ziren (4); zintzilikatzen zituzten (3); zintzilikatzen zuen (4)


zintzirrin iz izotzaz mintzatuz, burruntzia, ziztorra.

Ondoren, beste amets bat izan nuen, tsarren gortean bizi nintzen: jauregi hotz zaharretan, hain hotzak ezen izotz-zintzirrinak sortzen baitziren neguan ateen gainean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 167. orr.


zintzo 1 izond bertute moralen arabera jokatzen duena; egiaren araberakoa, leiala. ik zuzen 4. ant gaizto. (pertsonez)

-Prostitutak dira pertsona zintzo bakarrak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 485. orr.

Ez baitut inolako zalantzarik gizaki zintzoak, hitza dela medio, beren sentipenak azaltzen biziki saiatuko direla.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 195. orr.

Bere etxearen karguaz eta bere senarraren egoeraz arduratzen den emazte zintzoa.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 36. orr.

Gizon zintzoa dirudi Andradek, borondate handikoa.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 135. orr.

Gizon zintzoa zarenez, uste osoa dute zugan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 209. orr.

Gizon zintzo eta laborari xumeak hartze du pausu zoriontsu bat zeruko alor beroan.  Herria   2005-09-15

Bi gizon leial eta zintzo, lehenago beren biziak emango luketenak, huts egin baino.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 148. orr.

Hain nintzen gizon txiki zintzo eta zuzena orduan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 64. orr.

Aita Aldrovinus zintzoak Rouengo Katedralean jendaurrean otoitz egin zuen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 92. orr.

Federicok seme zintzo bat nahiko zuen, lizeora joan eta suspenditzen ez zuena.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 46. orr.

Mutil zintzoa, heziera onekoa, aldarte onekoa.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 146. orr.

"Adiskide zintzoa, anitz esker", erran zidan.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 188. orr.

Gogoan izan, Domancé, beti izango naizela zure ikasle zintzo.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 293. orr.

Aitortu behar dut ikasle zintzo eta atseginen itxura hartu dizuedala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 10. orr.

San Antonio, anai Agustin eta Asisko anai Jakobo, bizi zirenean jarraitzaile zintzo izan zituenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 862. orr.

Polizia zintzoa, salgai ez dena, egiten du bere inkesta zintzoki, beldurrik gabe eta ohartzen da bere ingurumeneko ustelduraz.  Herria   2002-12-12

Unità-n alderdikide zintzoak zaudek, baina literaturazaleak dituk denak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 331. orr.

Errege zintzo honen denboretan, bada, sortua izan zen "Mahai Biribileko zaldunen" Zalduneria Ordena ospetsua.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 48. orr.

Hasiera batean, puritano zintzo bezala, politika egin ordez erlijio kutsuko hitzaldiak eman zituen Cromwelek.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 216. orr.

Menpeko zintzo eta onak agintedunaren nahia ezagutzen eta gordetzen duenean, ardura txikia behar du nagusiak hartaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 616. orr.

Homosexualen aurkako legezko ehizak ehiztari zintzo bihurtua ninduen: harrapakinaren deskuidu baten zain-zain egoten nintzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 64. orr.

Ez zen, ordea, pitagoriko zintzo gisa jokatzeko gauza izan, pitagoriko zintzoa inoiz ez baita altxatzen bezperako gertaera guztiak oroimenera ekarri arte.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 387. orr.

-Zirika eta zirika, kristau zintzo bat mahometano bihurrarazten duen apaiz horietako bat da berori!  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 180. orr.

Jende zintzoa bazarete, hara, gera bedi zuetariko bat preso kartzela honetan.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 118. orr.

Ea gisa den eta zuzena den eta jende on eta zintzoei ez ote zaien gaizki iduri.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 152. orr.

Gezurrak egiaren tokia hartzen duenean, gezurtienek ematen dute zintzoenak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 68. orr.

2 (bestelakoez)

Txinatar batek zakur zintzo bat zeukan.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 40. orr.

Ehiza txakur bizkor eta zintzoa ematen du.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 29. orr.

Nire Rozinante zintzoa, nire bide eta lasterketan beti-betiko laguna.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 20. orr.

Zakurra gizonaren lagun zintzoa da.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 8. orr.

Familia zintzo eta oneko neska batekin ateratzen hasi zen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 224. orr.

Ireki ateak, eta sar bedi herri zintzoa, leialtasuna gordetzen duena.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 42. orr.

Gipuzkoa zintzo honetan, prostibulo bat zen Trintxerpe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 47. orr.

Liburu bat, liburu zintzo bat, gauza bitxia, eta polita gainera.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 255. orr.

«Gerra zintzoaren» mitoa.  Berria - Euskal Herria   2004-06-08

Nire esker onik zintzoenak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 213. orr.

Kritika zintzoa iruditzen al zaizu hori?  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 159. orr.

Zapateroren gobernuari elkarrizketa «zintzoa» eskaini zion.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Ebaluazio zintzo eta bidezkoa zirudien, eta ni guztiz ezjakina nintzenez auto kontuez, ez nekien besterik zer egin nezakeen lan hura berari agintzeaz gainera.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 189. orr.

Hipotesi zintzoak dira eta gertaeren berri ematen dute.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 43. orr.

Iritzi zintzoak, ordea, ohitura txarra zuzentzen du, eta iritzi faltsuak sentipen onak gaiztotzen ditu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 159. orr.

Gehiegizko mesfidantzaz, muzin egin nien niretzat baliagarri izateko asmo zintzoa zuten askori.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 543. orr.

Horren ondorioz, mailegutan emateko eta hartzeko bide zintzo guztiak desagertu egin ziren Erroman, eta lukurreria beldurgarria ezarri zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 90. orr.

Arrazoi zintzoak sumatzen nituela euskaraz idazteko erabakian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 20. orr.

Lasaialdia sumatu dut neure burua itxura zintzoko jendeaz inguraturik ikusita.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 131. orr.

Bazen biziera zintzo eta santuko anaia bat, gau eta egun otoitzari emana.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 627. orr.

Neure ikasle bizimodu zintzoan segitzen bainuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 37. orr.

Atsegin zintzo harengatik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 359. orr.

Hegaztiaren pentsaera eta sentimenduen transkripzio zintzo eta zehatza.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 30. orr.

Zergatik ez didazu erdizka baizik obeditu nahi, eta nahi duzu nolabait jokabide zintzo batekin tratuan ibili?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 139. orr.

Aiurri zintzoko jendeek dohain miresgarria dute; zintzotasuna jartzen dute ukitzen dituzten gauza guztietan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 302. orr.

Borondate zintzoa agertzen dute, baina ez dakit gero sortzen diren kontraesanez jabetzen diren.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Elkarrekikotasun zintzoan, mutilari gustatuko zitzaiola edo haren hezkuntzarako baliagarria izango zela iruditzen zitzaion guztia egiten zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 38. orr.

Prozesu demokratikoa gauzatu zuelako, modu garden eta zintzo batean.  Berria - Mundua   2006-02-15

Ez, ez dut inon ikusten edertasun zintzo eta noble horri gain hartzen dion eskultura modernorik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 14. orr.

Edozein lurralde zintzo katolikotan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 46. orr.

3 (predikatu gisa)

Katolikoa, zintzoa eta etxekoen zalea da.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 43. orr.

Zintzoa zen Christophe.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 120. orr.

Hor, idazleak zintzoa izan behar du, eta momentu hori bizi ez badu, ezetz esaten edo isilik gelditzen jakin behar du. -Ni, lau urte bete arte zintzoa izan nintzen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 417. orr.

Zure poza zintzoa da beti, zintzoa den bezala orain kanpaia edukitzeagatik duzun poza.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 218. orr.

Mesedez, izan zaitez zintzoa.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 118. orr.

Ez da aski norbera zintzo eta zuzena izatea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 280. orr.

Beste koldarkeria akaso larriago batek narama zintzo izatera.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 17. orr.

Jaunak lur osoa arakatzen du bere begiz, zintzo direnak adoretzeko.  Elizen arteko biblia   2 Kro 16,9

Azkar bukatu nahi zuen bere ustez batere zintzoa ez zen borroka hura.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 13. orr.

Zin egidazu zintzoa eta leiala izango zarela nirekin.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 130. orr.

Haiek indartsuak, kementsuak eta zintzoak zirela.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 120. orr.

Manera oneko eta zintzoa zirudien, santujale bat, baina...  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 45. orr.

Nolabait ere zintzoa ematen zuen, hitz erdikakoa eta alaia.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 100. orr.

Beti esaten nion zintzoegiak begitantzen zitzaizkidala bere artelanak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 77. orr.

Ama berriz, isila, bakeosoa eta zintzoa.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 63. orr.

4 (adizlagun gisa) ik zintzoki.

Horrela gertatzen da zintzo bizitzeko gizakiari eman zaion justiziarekin.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 125. orr.

Zaindu, eta zintzo ibili.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 92. orr.

Zintzo portatzen bahaiz, jendeak ondo tratatuko hau.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 66. orr.

Ordu arte adeitsu, zuzen eta zintzo portatu zen jende hura bultzaka hasi zen, lehendabiziko lerroan, ahalik eta gertuen, kokatzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 157. orr.

Garbi eta txukun ibiliko nintzela, zintzo jokatuko nuela, etxera idatziko nuela, eta aurki itzuliko nintzela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 105. orr.

Ea, bada, zintzo jokatu enekin.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 91. orr.

Adarra jo nahi didate, baina zintzo jokatu dute, zintzoegi, egia esatera, gizajo hauek.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 189. orr.

Zintzo jardun eta ez zara damutuko -zutitu egin zen-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 92. orr.

Zintzo aritzen ziren egunero otoitzean eta eskulanean, arimaren etsai den alferkeria erabat uxatzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 475. orr.

Nik zintzo ematen nizkioan eskupekoak nire etxera bideratzen zuen bidazti bakoitzeko.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 35. orr.

Halakoetan Antjek zintzo egoteko eskatzen zidan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 40. orr.

Obra bat zintzo idazten baduzu, betirako da baliagarria.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 200. orr.

Datuak zintzo jasotzeko.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 69. orr.

Ez baitu zintzo bete emandako hitza.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 58. orr.

Zintzo mintzatu zitzaidan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 52. orr.

Saltzaileek tindu horren sekretua zintzo gorde uste dute.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 322. orr.

Ez huen haren nahia errespetatu; ez huen Grosrouvre zintzo maitatu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 489. orr.

-Salba zaitzala horren leial eta zintzo zerbitzatzen duzun Jainkoak!  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 172. orr.

Freddyk halaxe egin zuen, zintzo eta esaneko, lau egun pasatu baino lehen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 163. orr.

Maglia arrosa ez zen larritu, eta zintzo eta sendo, Milango podiumeko eskailera maila garaienera igoko da gaur.  Berria - Kirola   2004-05-30

Tiborrek lasai erantzuten zuen, zintzo eta zehatz, norbaitek trenen ordutegiari buruz galdetu izan balio bezala.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 30. orr.

-Ez, ba -erantzun zion Harryk zintzo-.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 52. orr.

Aita egiaz eta zintzo ari zitzaidan, hain zintzo non beldur harrigarri bat sentitu bainuen, susmo txundigarri batek bultzatuta.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 34. orr.

Zure etxe kutunean, zure haur bedeinkatuekin, eta gauero-gauero zintzo erretiratzen zaizun senar atseginarekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 187. orr.

5 (adizlagunekin)

Emazte txit zintzo, maitale txit samur hori.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 917. orr.

Badira, ordea, pertsona isilak biziki zintzo eta leialak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 162. orr.

Oso gizon zintzo eta jakintsua da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 99. orr.

Doktorea, ez baitzuen ahaztua bezperako bainua, oso lasai eta oso zintzo portatu zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 80. orr.

Ezagutu zituen jendeak biziki zintzoak ziren.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 221. orr.

Zinez zintzoa baitzen bai irakasleei eta bai klarionari nien maitasuna.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 20. orr.

Pauline tente-tente zegoen dendaren aurrean, guztiz zintzo.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 307. orr.

Inork ez zuen txintik esan eta zintzo asko kopiatu genuen irakasleak adierazitakoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 95. orr.

· Ikasleek zintzo demonio bete zuten agindutakoa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 93. orr.

6 (izen gisa)

Su eta sufrezko euria, zintzo eta gaiztoen gainean berdin erortzen dena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 215. orr.

Zintzoengan baititu Jaunak begiak, haien deiak entzuteko adi belarriak.  Elizen arteko biblia   1 P 3,12

Zintzoak bere egun guztiak zientziari ematen dizkio, ezer gorde gabe.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 91. orr.

Babestu egiten zuten botere hori, ez argudiatuz baizik gaizkileei zigorra ezarriz eta zintzoak babestuz.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 43. orr.

Zintzoari ez zaio kalterik suertatuko, gaiztoari zoritxarra bete-betean.      - 0. orr.

Obran ez daude zintzoak eta gaiztoak: pertsonaiak eta zirkunstantziak daude.  Berria - Kultura   2004-04-20

Aintza guztia penitentzi bizitza daramatenentzat eta zintzo guztientzat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 152. orr.

Zintzoaren etxean ugaritasuna, gaiztoaren irabazia kezka-sortzaile.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,6

Alprojek zintzoak behar baitituzte bizitzeko.  Berria - Kultura   2004-09-24

Honela dago jasoa gertakari hau ‘Zintzoaren Liburuan': [...].  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 29. orr.

Horregatik dio Kolonbiak «zintzo» gutxiago behar dituela: «Alprojek zintzoak behar baitituzte bizitzeko.  Berria - Kultura   2004-09-24

Hire burua bekatari arrotzat ez baina zintzo umiltzat ederretsi.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 173. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Dena dela, zu bezalakoek ez duzue zintzo fama handirik, jendea atzetik bakarrik hartzeko duzuen ohituragatik. Zintzo-itxurak egiteko eta edozein egoeratara moldatzeko trebetasunaz baliaturik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 188. orr.

Itxurazale malapartatua, zintzo aire horrekin!  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 120. orr.

Samurturik nauka Danceny izateak abentura honetako heroia, badu zintzo kutsu bat eragozgarri dukeguna.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 146. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

"Gerratarren Jauregia" deitzen zioten herriko mihi-gaiztoek eta mihi-zintzoek ere bai, leinuaren sortzaileak gerra garaian egin baitzuen dirua.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 242. orr.

· Bazen elementu erraz-zintzorik, ezkutatzeko gauza ez zenik, hala nola burdina eta kobrea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 61. orr.

9 zintzo-zintzo izond

Fossa legezulo zintzo-zintzoa zen, gogotik ahalegindu zen araudiekin egokituriko kartzela-errejimen bat antolatzeko berehala gure fabore.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 177. orr.

Herritarren artean gehienak, hamarretik bederatzi, zintzo-zintzoak dira eta euren jokaera arrazoizkoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Azkenean, duda-muda eta atzera-aurrera askoren buruan, hasierako logika sinplea nagusitu da: ordenamendu zintzo-zintzo kronologikoa, alegia.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 11. orr.

10 (adizlagun gisa)

Egunero sos bana ematen zien zintzo-zintzo, agindu bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 241. orr.

Zintzo-zintzo itzuli etxera, eta txostena berriz idatzi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 327. orr.

Iluntzero etxean, zintzo-zintzo, arratseko seiak eta erdietarako, eta hain da konpainia ona, hain alaia eta argia, alajaina.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 145. orr.

Jakina, ez gara kamainan gelditzen [...] jaiki egiten gara, zintzo-zintzo, behar den legez. Istant batean agertuko nauk eskolako hesi aurrera, zintzo-zintzo.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 161. orr.

Eskolan bezala eduki gaituzte lau orduz: aulkietan zintzo-zintzo jarrita eta filminei begira.  Berria - Ekonomia   2004-09-30

· Biba zuek gazteak eta segi zintzo zintzoa.  Herria   2003-09-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alde zintzo (4); argi eta zintzo (4); bezain zintzo (7); burua zintzo (5); emakume zintzo (9); euskaldun zintzo (9); familia zintzo (5); gizon zintzo (59); gizon zintzo bat (7); gizon zintzo batek (6); guztiz zintzo (4); herritar zintzo (5); jarraitzaile zintzo (4); jende zintzo (8); kristau zintzo (6); lagun zintzo (5); langile zintzo (7); leial eta zintzo (8); modu zintzo (5); neska zintzo (5); oso zintzo (5); pertsona zintzo (7)

zintzo ari (7); zintzo asko (11); zintzo askoa (6); zintzo bete (13); zintzo bete zuen (4); zintzo betetzen (12); zintzo betez (5); zintzo bezain (4); zintzo bizi (7); zintzo demonio (5)

zintzo egin (4); zintzo eta esaneko (4); zintzo eta leial (7); zintzo eta zuzena (6); zintzo eusten (5); zintzo eutsi (4)

zintzo itxurak (4); zintzo izan (11); zintzo izatea (4); zintzo izateko (4); zintzo jarraitu (5); zintzo jokatu (43); zintzo jokatu zuen (5); zintzo jokatuko (6); zintzo jokatzea (5); zintzo jokatzeko (4); zintzo jokatzen (18); zintzo mintzatu (5); zintzo mintzo (4)

zintzo portatu (5); zintzo portatzen (7)

zintzo zintzo (58)

zuzen eta zintzo (4)

abertzale zintzoa (5); adiskide zintzoa (6); beti zintzoa (4); bezain zintzoa (7); borondate zintzoa (6); elkarrizketa zintzoa (9); emakume zintzoa (10); gizon zintzoa (38); guztiz zintzoa (4); hain zintzoa (4); jende zintzoa (22); kristau zintzoa (7); lagun zintzoa (7); lan zintzoa (6); mutiko zintzoa (5); mutil zintzoa (11); neska zintzoa (7); oso zintzoa (5); pertsona zintzoa (9); polizia zintzoa (4)

zintzoa baita (4); zintzoa da (48); zintzoa dela (13); zintzoa dirudi (4); zintzoa eta zuzena (5); zintzoa fedeari esker (4); zintzoa izan (41); zintzoa izan behar (5); zintzoa izan zen (6); zintzoa izango (5); zintzoa izanik (4); zintzoa izatea (5); zintzoa izateko (8); zintzoa izaten (4); zintzoa naiz (6); zintzoa zara (9); zintzoa zela (8); zintzoa zen (33)

baino zintzoago (5)

euskaldun zintzoak (6); gizon zintzoak (11); jende zintzoak (7); lagun zintzoak (4); pertsona zintzoak (6)

zintzoak dira (11); zintzoak direla (5); zintzoak eta gaiztoak (7); zintzoak izan (7); zintzoak ziren (7)

zintzoek bezala (4)

asmo zintzoz (4); bihotz zintzoz (10)


zintzoaldi iz zintzotasunezko aldia.

Gizakia, harroaldi, itsualdi, pozaldi, eroaldi, urrialdi, itxuraldi, zintzoaldi... eta beste hutsaldi ugariz betetako zorro sintetikoa baita.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 298. orr.

Zintzoaldiak jo nau alderik alde, eta behin behar eta, politikaz jardun nahi dut gaur, baina zintzoki, gixonki: politikoek, gurasoek eta intelektualek jardun ohi duten eran.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 209. orr.


zintzokeria iz zintzotasun gaitzesgarria.

Inork baino mingoskiago ditu pairatu eta ditu salatu euskaldunon estukeria eta abertzaleen zintzokeria, esaterako.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 216. orr.

Nik bezala dakizu zintzotasuna eta zintzokeriaren arteko aldea ez dela huskeria.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 80. orr.


zintzoki adlag zintzotasunez. ik zintzo 4.

Zintzoki kontatu nahi nituzke egun hartan gertatutakoak.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 55. orr.

Zintzoki bete zuen hitza beti.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 58. orr.

Zintzoki jokatzen ari gara eta konbentzituak gaude benetakoa dela.  Berria - Euskal Herria   2006-03-07

Ez da zintzoki mintzo Nafarroako proiektua eta gurea eredu desberdinekoak direla diona.  Berria - Harian   2006-02-23

Polizia zintzoa, salgai ez dena, egiten du bere inkesta zintzoki, beldurrik gabe eta ohartzen da bere ingurumeneko ustelduraz.  Herria   2002-12-12

-Jakina, nik ere zartako ederrak hartu ditut -aitortzen zion, zintzoki, Shevirev doktoreari-.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 207. orr.

Debozioz eta zintzoki zerbitzatu zituen anaiak, eta santutasun eta apaltasun handiz bizi izan zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 999. orr.

Zintzoaldiak jo nau alderik alde, eta behin behar eta, politikaz jardun nahi dut gaur, baina zintzoki, gixonki: politikoek, gurasoek eta intelektualek jardun ohi duten eran.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 209. orr.

Zinez zintzoki ariko natzaizu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 75. orr.

David, bere aldian Jainkoak emandako egitekoa zintzoki bete ondoren, hil egin zen eta bere arbasoekin bildu.  Elizen arteko biblia   Eg 13,36

-Ez nuen uste etxean izango zinenik -aitortu zion zintzoki-.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 11. orr.

Zuk esana baita, labur bezain zintzoki, jainkozko inspirazioak soilik erakuts diezaiokeela gizakiari egia zer den.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 46. orr.

Armadako aintzindariak ere ez dira arras zintzoki gobernatu.  Herria   2001-04-05

Baliteke zuri gauza horren handia ez iruditzea, baina lan zintzoa da, eta bizimodua zintzoki ateratzen dut.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 294. orr.

Zintzoki eta gardenki erakutsi dute aurkikuntza albistegi ospetsuenetan.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 35. orr.

Lagun hurkoaren gain har dezakegun onuran datza norberak bere buruaren segurtasunerako eta biziraupenerako duen itxaropena, zintzoki nahiz gezurretan lortua izan.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 97. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zintzoki bete (3); zintzoki kontatu (3)


zintzokote izond adkor zintzoa.

Eibar errepublika independente moduko bat izan zen urte luzetan Bizkaia eta Gipuzkoa nazionalista eta zintzokoteen erdian, abadeen diktaduratik libre samar, mundu ikuskera zabal eta aurrerazalean, ohituren askatasun sano batekin.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 32. orr.


zintzoro adlag zintzoki.

Komunen bordan sartu orduko zigarroa piztu zuen hortzak zintzoro garbitzen zituzten umeen aurrean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 120. orr.


zintzotasun 1 iz zintzoa denaren nolakotasuna.

Atsegin ditu Jaunak zintzotasuna eta otzantasuna.  Elizen arteko biblia   Si 1,27

-Eskertzen dizut zintzotasuna.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 202. orr.

Errespetu bera lortu zuela, komunismoaz leporaino eginda, liberalismoaren alde suhartasun eta zintzotasun berarekin jarri zenean ere.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 231. orr.

Aiurri zintzoko jendeek dohain miresgarria dute; zintzotasuna jartzen dute ukitzen dituzten gauza guztietan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 302. orr.

Zintzotasunaren ezaugarri bada arrotzei ere on egitea, arrotzen mendeku hartzea ez da izango justiziaren seinale.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 124. orr.

VI. ataleko 9. artikuluan erakutsi dugu ongiaren eta gaitzaren, bidezkoaren eta bidegabearen, zintzotasunaren eta maltzurkeriaren arauak lege zibilak zirela.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 140. orr.

Zintzotasunak alde batera lagata, egiazkotasunaz atzendurik, gatozen egiantzekotasuna deritzan tranpa mortalera.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 44. orr.

Inuzentzia edo tolesgabetasun moduko hori ez zen zintzotasunetik sortua, baizik eta itxurak eta tolesak [...] ulertzeko ezgaitasunetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 253. orr.

Lisaren zintzotasuna fedezko egia zen auzo hartan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 120. orr.

Dolmancék ez du inoiz guk geure buruaren gainean ematen dizkiogun eskubideez abusatuko; nire ustez, libertinoen zintzotasuna du.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 140. orr.

Haren bizitzaren bikaintasuna eta jardueraren zintzotasuna erakusteko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 178. orr.

Kudeaketan «zorroztasuna, gardentasuna eta zintzotasuna» agindu du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Gizon zintzoari bere zintzotasunaren ordaina emango zaio, gaiztoari bere gaiztakeriarena.  Elizen arteko biblia   Ez 18,20

Zintzotasunak eta leialtasunak zaintzen dute erregea, zintzotasunean dago sendo errege-aulkia.  Elizen arteko biblia   EsZ 20,28

Lotu gerrikotzat egia, jantzi bularrekotzat zintzotasuna.  Elizen arteko biblia   Ef 6,14

Salerosketan zintzotasuna.  Elizen arteko biblia   Dt 25,13-14 tit

Ez dugu, bistan da, postetako langileen zintzotasunaz dudatzen, bainan bai arduradun nagusi horiek hartzen dituzten neurri hertxiegiak deitoratzen.  Herria   2004-02-12

Zintzotasunezko eroaldi batean, Mertxerena ere kontatu nion ordu laurden lehenago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 366. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zintzotasun handiz onartu zuen oso txarra zela hizkuntzak ikasteko. Zintzotasun moralaren ideal berri batek.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 19. orr.

Mendeku-saio hura egin eta gero, barruan gatazka ibili nuen: alde batetik, piztia haren kontra zerbait egin beharra zegoen; bestetik, zintzotasun budistari eutsi behar nion.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 205. orr.

Bazirudien munduko deabru guztiak bertan elkartu zirela, barrearen bidez zintzotasun txiki eta xalo hura hilobira eramateko; eta zintzotasun hil berriak berak ere barre egiten zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 163. orr.

Aparteko argitasuna eta zintzotasuna behar baitu gaur pertsonak deklaratzeko mundu guztiak jakin behar lukeena eta ez dakiena: hots, ur handi edo sakonetan ez dagoela argirik eta ez dela deus ikusten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 227. orr.

Nola lortu testuarekiko zintzotasun literala, iradokizun sare hori zapuzteke?  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 14. orr.

Tolesgabetasuna nian, jendea armarik gabe uzten zuen berezko zintzotasuna.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 149. orr.

Sinets iezadazu ez dudala egin zu mintzearren, ezpada nire barrena hustearren, erabateko zintzotasunak krudelkeria puntu bat izan dezakeen arren.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 32. orr.

Nork daki ordea ageriko zintzotasun hori ez dion bere fortunaren eskasari zor?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 338. orr.

Bazuen zintzotasun bitxi halako bat, jende oso herabearen ezaugarri izan ohi dena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 43. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Haritz argizko altzarien eta paper pintatuaren kolore hori leunak zintzotasun sentimendu batez inguratu eta ongi-izatezko giro batean murgiltzen zuten, gezurraz eta egiaz zeuzkan ideiak nahasteraino.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 125. orr.

Tramoia ezkutu hori argira ekartzea posible da noski [...] baina ni ez nau gehiegi betetzen: zintzotasun-itxura bat egiten zaio ikusleari, baina hori ere faltsua da azken batean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 24. orr.

Zintzotasun-gabezia hori akats bat zen komunismoaren armadura moralean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 364. orr.

Hirekin ez zegok lagun minekin bezala hitz egiterik... zintzotasun-izpirik ere ez duk!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 125. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bertzalde, giza zintzotasunak ez dezakeena, zeruko graziak nahi duenean obratzen du.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 334. orr.

Zeren sineste osoa baitut gizakiaren barne zintzotasunean.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 345. orr.

Bere xal ederra sorbalda zabaletan paratu zuelarik, goi zintzotasunezko ekintza egiten ari zela sentitu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 369. orr.

5 zintzotasunez adlag ik zintzoki.

Niri dagokidanez, bide osoa egin dut, zintzotasunez saiatu naiz baliatzen bidean agertutako aukera oro. Aitak, hala bere atsekabeari kontsolamendua emanez, zintzotasunez iritsi zuen bizitzaren amaiera.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 139. orr.

Kontzientziak esaten dit Jainkoak emandako xalotasun eta zintzotasunez jokatu dudala edonon, eta gehiago zuen artean.  Elizen arteko biblia   2 Ko 1,12

Jarrita geratu dira eta Lehiarako Komisarioaren agindu guztiak zintzotasunez betetzeko prest daude.  Berria - Ekonomia   2004-10-06

Elkarrekin mintzatuz gero, zintzotasunez elkar kritikatuz gero, aitzina eginen dugu euskaldunok.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 173. orr.

Zintzotasunez mintzo gara, Jainkoaren izenean, beronen aurrean eta Kristok eraginda ari garela jakinik.  Elizen arteko biblia   2 Ko 2,17

Goxoak egin izan zaizkit beti "subiranotasuna", "autodeterminazioa", "independentzia" eta horrelako hitzak, baina, zintzotasunez aitortuta, beldur pittin bat ematen dit Ibarretxe planak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 130. orr.

Beren aukera garapen ideologiko baten ondorioz zintzotasunez eginikoak ditut gogoan, ez oportunismo politiko hutsaren arabera aldatu direnak.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 78. orr.

Aurki dadila bai gizon bat ararteko bezala, oro bilduko dituena, pilotaren erakunde zuzenean, denenak entzunez, behar diren hautsi-mautsietaratzeko elgarrekin, legez, zuzenez eta zintzotasunez.  Herria   2005-08-04

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zintzotasun osoz (5)

bere zintzotasuna (8); berezko zintzotasuna (3); haren zintzotasuna (6); nire zintzotasuna (3); zintzotasuna erakutsi (3); zintzotasuna eskatu (3)

bere zintzotasunaren (3)

zintzotasunez jokatu (6)


zintzotu, zintzo(tu), zintzotzen du ad zintzo bihurtu.

Indarra erakutsiezu, ikusiko duzu nola zintzotzen diren guztiak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 178. orr.

Venezuelara sartu ginen lehen egunetik legea hausten ari naiz, eta azken egunean ezin zintzotuko gara!  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 126. orr.

Behartu itzazue gizonak lanera eta zintzotu egingo dituzue.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Gizakia gezurti eta gaizto antzean sortu bada, jendarteak zintzotu al lezake?  Berria - Kultura   2006-03-07

Bai, minak zintzotu egiten ditu pertsonak.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 96. orr.

Mariri Andre Mari gailentzen zaiolarik da emakumea zintzotzen eta sugearekin etsaitzen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 62. orr.

Mary aitarekin bizitzera itzuli zen eta aita berehala zintzotu zen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 152. orr.

Sistema oso bat egotea ona iruditzen zait, beharrezkoa, baina, zintzotzen eta zentzutzen bagara, ikusi beharko dugu ez garela hainbesterakoak.  Berria - Kultura   2006-02-04

Ontzen, zintzotzen, duintzen, koherentetzen eta gajo-gizajotzen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 271. orr.


zintzur 1 iz eztarria.

Kolpetik arnasa loditzen hasten zitzaion, norbaitek zintzurra estutuko balio bezala.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 91. orr.

Zintzurra lehor lehorra, mintzatzeko ere ezindua zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 50. orr.

Zerbait bero zintzurretik behera jautsarazteak on egiten zion.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 127. orr.

Zintzurra urratu beharrean hasi zen: [...].  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 164. orr.

Ondotik zintzurra busti eta mutxikoak dantza "Les Dauphins" eta Izartxo" elkarteekin.  Herria   2004-07-15

ik beherago 7.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Horixe zen zintzurrean neukan korapiloa.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 24. orr.

Bihotza zintzurrean sentitzen zuen taupaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 166. orr.

Errabiak gaina hartzen ziola hauteman zuen, zintzurrean listua irensteko trabatzen zuen korapilo bat egiteraino.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 190. orr.

Hamar segundoan oso bestelako aldartea jarri zitzaidan, zintzurreko korapilotik pozezko zoraldira pasatu nintzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 176. orr.

Hatsa zintzurrean trabatzeko moduko neska panpoxak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 114. orr.

Poza zintzurrean trabatu zitzaien.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 77. orr.

Batez ere amodiozko desengainuak nituen zintzurrean trabatuta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 111. orr.

Joxek zintzurraren mugimendutik antzeman dio ttua irentsi duela.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 118. orr.

Leher egina, sukarrarekin eta zintzurreko minarekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 182. orr.

Zintzurretik heldu eta ito.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 172. orr.

Soa teinkatu egiten zen, gaizkileari zintzurra estutuz arnasa eragozten zion arte.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 97. orr.

Bi silaba haiek apal apala eta zintzurra korapilaturik atera zituen, Joanes indar guziekin besarkatu aitzin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 209. orr.

Listua zintzurrean korapilatua nuen nik.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 26. orr.

-Nik? -galdetu nuen ahotsik gabe ia, harri eta zur, nahasmendua zintzurrean korapilatuta.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 110. orr.

Goialdetik, gurpilen kalapita isilaraziz, zintzurra estutzen zion auhen lazgarri bat zetorren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 500. orr.

Laguntza deia zintzurrean emokatu zitzaion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 30. orr.

Poliki-poliki edan zuen, garagardoaren mikatza zintzurretik behera lerratu bitartean su eta gar emana gogoetei.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 38. orr.

Hator, zintzurra bustiko diagu elkarrekin!  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 302. orr.

Whiskyak zintzurra erre zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 139. orr.

Zintzurra karrakatuz ari zen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 162. orr.

Neronen damuak baztertu nituen, lurpean berrogeita zortzi orduz sutan egosi zikiro saltsaren gustu bereziak zintzurra laztantzen zidalako.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 64. orr.

Ez ditut 99 urte kartzelan pasa nahi nire senar onari zintzurra ebaki niolako; otoi, bidal nazazu aulki elektrikora, epaile jauna.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 101. orr.

Ziztuan igo baitzen alminarrera eta kolpe batez zintzurra moztu baitzion agureari.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 409. orr.

Gustura bihurrituko zion zintzurra.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 343. orr.

Zunda zintzurrean ondo sartu, milikeriarik gabe, urdailaren hondoa ukitzen duela sentitzeraino bultzatuz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 164. orr.

Kapelarik gabe, adatsa modan orraztua, korapilo apaingarri bat zintzurrean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 115. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Charly ere ametsen mundutik itzulia zen, bere zintzur erlastua gehitzera kantaren leloari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 29. orr.

Ahoa oker, ilea haizeari emana, bere zintzur idorretik txistu ulertezin bat baizik ateratzen ez zela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 153. orr.

Mamorrozoen zintzur likatsuetan letxuga-zatitxoak bultzaka sartuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 118. orr.

Lepo mehe eta zintzur iharra.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 23. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Tarte luzez, uxualaren zintzur-tutuan beherako jarioa izan zen hots bakarra.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 81. orr.

Alkandora zimurtu batez jantzia, zintzur korapiloa gora eta behera saltoka.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 26. orr.

Sudurraren zabalak areagotutako zintzur-hotsaren zakartasunak traizionatzen zuen, zaunkaka hitz egiten zuela irudi baitzuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 113. orr.

Ardien marraka eztia eta astoaren zintzur-karraka elkorra aditu nizkian.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 39. orr.

Eztul, zintzur karrakatze zenbait, berantetsiak bezala, entzun ziren.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 184. orr.

Amaren urratsen zirrizarra etsitua eta aitaren zintzur korrokak ez zitzakeen gehiago jasan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 125. orr.

Zeren, herensuge zintzur-luzeen idurirat, olak ere ez baitu bere gosea nehoiz asetzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 24. orr.

4 (elkarketa kopulatiboetan)

Azken xortak edaten ditu, aho-zintzurrak loriatuak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 170. orr.

5 irud/hed

Ekain, Altxerri et Otsozelai harpeen zintzurrean.  Berria - Kultura   2004-04-20

Besoak karranpa eginda dauzkazularik ipurdiko zintzurra estutu eta jadanik zazpi arroa pisatzen duen adarra behar adina sakonduz estroboari intziri sanoa eragiteko gauza izatea.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 215. orr.

Ipur-zintzurretik harrapaturik nengoen eta nire barruan hazten ari zena porrot soziala zen nolabait.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 23. orr.

Aurrera, bada, zaldun!, baina kontuz ibili; begira zein estua den zeharkatu behar duzun bide-zintzurra: ba ote dago proportziorik kirtenaren eta ontziaren artean?  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 204. orr.

6 mendien arteko igarobide sakon eta estua.

Ibar sakon bat da, zintzur estu bat bi malda harkaiztsu, basoz bete, handiren artean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 206. orr.

Zeina Jonio itsasoak, bihurkera handietan igeri, uhin berdeen garraztasunez bustitzen duen eta non itsas uhin azkarrek, zintzur estuan barrura, Eoliako lur bazterrak irlaren mugetatik bereizten dituen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 71. orr.

Auverniako bainu herritxo batean zen hori guztia, Châtel-Guyon-en; zintzur batean dago, mendi garaien oinean, antzinako sumendien su sakonetatik borborka ateratzen den ur irakina azaleratzen den mendiaren oinean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 205. orr.

Txinako Hiru Zintzurren urtegian, adibidez, badira Frantziako enpresak lanean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-15

Segada batean atzeman dituzte, mendi zintzur batean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 84. orr.

Andiako erreka zintzur batean jarri omen hituan, traidore muturbeltza noiz azalduko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 131. orr.

7 zintzur-bustitze (orobat zintzurbustitze g.er.)

11.00: Meza Zuraideko Elizan, ondotik zintzur bustitzea. 11etan zintzur bustitzea SORHUET-ETCHEVERRY kantariekin.  Herria   2004-05-27

Eguerditan zintzur bustitze baten inguruan Jorajuria gure taldearen aintzindariak eman ditu urteko konduak.  Herria   2002-12-12

Segidan zintzur bustitzea eta bazkaria oren batean.  Herria   2003-08-14

Ondotik omore gaitzean zintzur bustitze eta afaria.  Herria   2004-02-26

Zintzur bustitze denboran helduek dute ideki bertsu saioa, han kausitzen ziren jendeak agurtuz. ortzirale aratsean, 8-ak eta erdietan, Azkainen, Biltoki gelan, Korrika desfilea eta ondotik zintzur bustitzea taloekin.  Herria   2004-03-18

-Noizko duk zintzur bustitzea? -galdegin zion bizkarrez konkor bezain zardai zenak, zigarroa ezpainetan dilindan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 195. orr.

Haurrak kantu eta antzerkian aritu eta zintzur bustitze batekin ospatu zuten ehun bat guraso jinak zirela.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Denak goxoki egon dira eskainia zen zintzur bustitzean eta ere talo ta xingar gogotik gozatu dute.  Herria   2002-09-26

Besta horiek ortzirale huntan hasiko dira, aratseko 8-etan, Emak-Hor taldeak airostuko duen zintzur bustitzearekin.  Herria   2003-06-05

8 zintzur egin ik beherago 11.
9 zintzur heste (orobat zintzurreste) trakea.

Arnasa hartzen dugunean, trakeatik (zintzur-hestetik) biriketara igarotzen da airea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 167. orr.

Gogorrago, gogorrago, hatzak astiro mugitu ziren Setheren zintzur-heste aldera, bidean zirkulu txikiak eginez.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 139. orr.

Abotsak sarritan eztarria mintzen eta, oihuak kanporatzean, zintzurrestea garrazten du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 261. orr.

10 zintzur sagar

Kopeta zabala zuen, begi urdinak, sudur estua, lepo luzea, zintzur-sagar irtena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 147. orr.

Zintzur-sagar nabarmeneko gizon musugorri batek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 425. orr.

Irudi zuen Luxiaren aurpegia saiheska ikusten zela beti, eta zorrotz-zorrotza zuen zintzur-sagarra.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 100. orr.

Begira segitu zuen, zintzur-sagarra gora eta behera, mastekatu gabeko kuskusa irentsi izan balu bezala.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 75. orr.

Kokotsa dardara batean dauka, hizketan hasi behar duela dirudienean zintzur sagarra baino ez zaio mugitu.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 258. orr.

11 zintzurra egin (orobat zintzur egin) zintzurra ebaki.

Inori zintzurra egin behar izan gabetanik jabetu ginen ontziaz, oinutsik, labana eskuan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 12. orr.

Frantzia gure auzoan, urteak zituzten Erreformaren aldekoak erretzen eta itotzen, urkatzen eta zintzur egiten.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 84. orr.

Noizbait felagak agertu, zuen ondasunak ebatsi, zuen emazteak bortxatu eta zintzurra eginen dizuete.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 34. orr.

Baina ezin bere baitan anabasan zeuden sentimenduak argitu: alde batera, erakarri egiten zuen, eta, bestera, zintzurra egingo ziokeen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 209. orr.

Warwick-eko kondeak esku hartu ez balu, zintzur egingo zioten bertan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 100. orr.

Niri jadanik ez zidaten penarik ematen, zintzurra egindako axuri bat eta zoritxarren bat zuen edonor ikuste hutsarekin negarrez hasten nintzen honi.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 85. orr.

· Ontziburu berriari paparretik oratu eta zintzurra ere egingo bainiokeen haren berri esan ezean, ala deabrua!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 265. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eguerditan zintzur bustitze (3); eguerditan zintzur bustitzea (9); errebotean zintzur bustitzea (4); eskaini zintzur bustitze (4); eskaini zintzur bustitzea (9); gero zintzur bustitze (4); gero zintzur bustitzea (4); mendi zintzur batean (3); ondotik zintzur bustitze (15); ondotik zintzur bustitzea (30)

zintzur bustitze (106); zintzur bustitze bat (32); zintzur bustitze batekin (6); zintzur bustitze baten (6); zintzur bustitze denboran (3); zintzur bustitzea (164); zintzur bustitzea kazernan (3); zintzur bustitzean (5); zintzur bustitzearekin (4); zintzur bustitzearen (6); zintzur bustitzearen ondotik (3); zintzur bustitzerat (5); zintzur egiten (3); zintzur karraka (3); zintzur sagarra (5)

zintzurra busti (4); zintzurra ebaki (4); zintzurra ebakitzeko (3); zintzurra egingo (5); zintzurra estutzen (4); zintzurra lehor (4); zintzurra moztuko (3); zintzurra tinkatu (3); zintzurra urratu (3)

zintzurraren inguruan (3)

zintzurrari heldu zion (3)

zintzurrean behera (7); zintzurrean gora (3)

zintzurretik behera (5); zintzurretik heldu (4)


zintzurbustitze ik zintzur 7.

zintzurreratu, zintzurrera(tu), zintzurreratzen da/du ad zintzurrera joan; zintzurrera eraman.

Cutty Shark botila bat hartu eta tragoxka bat zintzurreratu zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 118. orr.

Ginebrarik ez balute ondoan nahi adina zintzurreratzeko, hanka eginen liketek, istant bat ere gabe, ingeles soldadutxoek.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 112. orr.

Noizbehinka, temesta pastilla bat zintzurreratzen dut oraino zainen lasaitzeko, senargaiaren aiduru nagoela adibidez.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 183. orr.

Uso eta txolarreei erreparatzen nien, elkarren arteko lehian, ogi apurren bat nork lehenago zintzurreratuko.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 33. orr.

Kosk egin eta sudurretik zintzurreratu zen trufaren lurrina: Lurraren puska bat jan izan banu bezala.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 121. orr.

Aurrera erauzkinekin, nahiz hala-hola eginak izan, ur beroz eta prentsagailuz, eta gero huspean kontzentratuak: untxiei hestegorriraino zintzurreratu, eta haien gluzemia neurtu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 164. orr.


zintzurreste ik zintzur 9.

zintzurrondo
1 zintzurrondoan zintzurraren ondoan.

Inoiz ez zuen igogailurik hartzen, badaezpada ere, toki itxia oso egokia izaten baitzen labana zintzurrondoan sentituz sosik gabe gelditzeko.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 14. orr.


zintzurtu, zintzur(tu), zintzurtzen du ad zintzurra egin.

-Ni ez nauk ezertaz oroitzen, baina egia izan behar dik, ezpainetan nekarren odola aztertu zidaten atxilotu ninduten gauean, eta auzoan hila azaldu zen bikote gazte zintzurtu batena zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 203. orr.


zinu iz

Hirugarrenak zinua esan nahi du, hirugarren egunak urratzen duela bidea, alegia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 389. orr.


zio 1 iz zergatikoa, arrazoia.

Zeren, onartzea kosta egiten bazaigu ere, arrazoia, kausa, jatorria, zioa, zergatia, denak bilatu behar dira, eta beharbada aurkitu ere bai, erregearen diskurtsoan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 155. orr.

Ondorio bat baino ez duk, eta egunen batean norbaitek epailearena egin nahi badu, ez dik aski poliziaren txostena, eta zuzenbideko doktoreek "zioa" esaten dioten hori ezagutu behar dik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 124. orr.

Argitu egiten zitzaidan bat-batean Virginia beti bakarrik edo beste neskekin, eta sekula ez mutilekin, ibiltzearen zioa: marinelek bolada luzeak egiten zituzten itsasoan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 133. orr.

Maddi izan zen, handik aurrera, Antonioren bizitzaren erdigunea eta zioa.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 99. orr.

Indiako musulmanek behin eta berriro Pakistanen sorrera eskatzeko zioa ahuldadearen kontzientziatik sorturiko beldurra zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 187. orr.

Esperantzarari eusteko zioa ez da su-eten iraunkorra eman dutela, baizik eta hori hildakorik gabeko hiru urteren ostean gertatu dela.  Berria - Harian   2006-03-24

Horrelakorik egiteko zioak zeintzuk izan diren jakiterik izan ez dugula.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 147. orr.

Ezin jakin daitekeena da zer zio emango duten halako erabaki larriaren aitzakia gisa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 184. orr.

Ezin halakorik, oraino neure ondare baititut, hilketa egiteko zio eta jomuga nituenak: koroa, neure handinahia eta erregina.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 144. orr.

Bazirudien pertsonaiekiko enpatiarik ezak sortzen ziola arazoa, eta zio eta asmoen joko katramilatua ez ulertzeak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 253. orr.

Beste zioa, berriz -zergatik ezin dudan jo, alegia, auzibide publikora-, jende arruntak printzeari dion bihotzaldia duzu.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 182. orr.

Izan ere, adierazlea "ziorik gabekoa da, hots, arbitrarioa, adieraziari buruz, honekin ez baitu errealitatean inongo uztardura berezkorik".  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 9. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Nazio batek ez baditu bere egoeran ikusten zio handiak arrazoi politikoari jarraitzeko, zuhurtasun handiz jokatuko du, arrazoi zibila gidaritzat hartzen badu.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 94. orr.

Auzi arau-emailea, jite tradizionalekoa, gure usteentzako zio onik ba ote dugun jakin nahi duena, auzi enpiriko batekin ordezkatu beharko litzateke.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 121. orr.

«Ideologikoa da» kontra egin dutenen zio nagusia.  Berria - Euskal Herria   2004-02-19

Kantari gentozen, zaldiz, eta ez zen hori zoriontsu sentitzeko nuen zio bakarra.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 86. orr.

Haiek nik baino zio gehiago dituzte borrokatzeko.  Berria - Kirola   2004-02-25

Lege grekoek eta erromatarrek zio berbera izan gabe zigortu dutela suizidioa.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 255. orr.

Confebask ere bai, baina zio ezberdinengatik.  Berria - Ekonomia   2004-05-15

Bide bat ala besteren artean, arrazoiak haztatu eta -azkenean zio absoluturik ez baita egongo-, arriskatu eta hautatu egin beharko dugu.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 112. orr.

Irabazi nagusia mozkinaren zio egoista herri-zerbitzuaren zio altruistaren mende jartzea izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 386. orr.

Nork berma dezake, dibortziorako arrazoirik azaldu ez delarik, horretarako zio nahikorik badagoela?  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 68. orr.

Arrazoi onaren nozioa ez da psikologia enpirikoaren kontzeptua, ez da nozio zientifikoa, asko jota zio filosofiko baten "tresna" da bakarrik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 121. orr.

Herskari sabaikari > afrikatu ordezkatze horren zio fonetikoa erraz ikusten da, gauzak ebakeraren aldetik aztertuta.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 27. orr.

Ez zen aski, "jada ez zaitut maite" hura ez zen inondik inora zentzuzko zioa.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 64. orr.

Frantzian onartu egiten dira erromatarrek ordezkapenez egin ia lege guztiak, baina ordezkapenek erromatarren artean zutenaren guztiz bestelako zioa dute.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 254. orr.

Zenbaitek denetan ikusten du isekarako zioa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 251. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

horren zioa (4); zio fonetikoa (4); zio nagusietakoa (3); zioa izan (3)


zione iz ipar pila.

Deklamatu bitartean eskua irudiz kukusoz hanpatu ile zione harroan pasatzen zuen: [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 74. orr.

Bilo zione zurpaileko gizon bat, izugarri luzea, mimena bezain zardaia eta mehea.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 78. orr.

Arren bertsetekin beno denbora haboro galtzen da sar-jelkietan eta harat-honaratetan, süstut aktür zione handi batekin.  Herria   2002-09-26

Hortako jente zionea mügatü behar da heren mündüan ere: azken püntü hortaz, orano lauso dabila Eliza Katolikoaren bürüzagitza (hau ene oharra da).  Herria   2004-05-20

Nik lanaren izerdiaz gaitzeko sos zionea metatu diat eta Wattsen bizi nuk, ederki.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 313. orr.

Etxeratzean jaten nuen gasna zioneak ez zidan amodio eta intimitate premia ordezkatzen, biak debekatuak bailitzaizkidan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 224. orr.

Trabuko ttattit geratzen zen bere gantza zioneak aldiz borondatez kanpoko ikarak zeuzkala.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 28. orr.


zip
1 zip egin blai egin.

Eta ondoren bordatik etxera bidean, kazkabar euritan zip egina, motiko ttiki hark ekartzen zuen poza? ekaizte ikaragarri hartatik salbo, abereak aterbe beroan lizarrosto jaten utzi zituelako palentia burutik ezin kenduz?  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 240. orr.


zipa1 iz txanpona.

Arrainen eta zipen harrapatzeko ahuspez luze etzanda egoten nintzen zubi hura.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 126. orr.


zipa2
1 zipa-zipa egin

honekin esan nahi dena da Raimundo Silva ibilbidea oinez egin izan balu ez zatekeela dagoena baino gehiago bustiko, zipa-zipa eginik dago.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 138. orr.


zipaio 1 iz Indiako soldadoa, Britaniar Inperioaren armada kolonialeko kide zena; adkor Ertzaintzako kidea.

Txakurrak espainiar poliziari, oiloak frantsesei, zipaioak ertzainei... eta uniforme artean asko bereizi gabe xukela, alegia, txakurra erromintxelaz ijitoek.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 77. orr.

Txakurrak, oiloak, zipaioak... ez dago jokabide bakarra noiz den definizioa eta noiz den iraina neurtzeko orduan.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 77. orr.

Kausaren zoritxarrerako eta nire zorionerako, zipaioek ez zidaten jipoirik ez tratu txarrik eman.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 95. orr.

Zelako diferentzia, antzinako gris ipurdi-handi motel haien eta zipaio kankarro hauen artean!  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 50. orr.

Zipaioa zela eta kontuz ibiltzeko aurrerantzean.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 51. orr.

Nik ez ditinat zipaioak maite, ezta banketxeak ere.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 92. orr.

Hamaika bala sartu dizkiote Inaxi Zeberiori, enboskada bat izan da eta hiltzera joan dira, garbi-garbi, hogei zipaio armaturik, txaleko antibalekin, lotan zegoen borrokalari baten aurka... gutxi iruditzen al zaizkik zipaioek orain arte hil, saldu, atxilotu, torturatu dituzten borrokalari guztiak?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 358. orr.

Zipaioa zela eta kontuz ibiltzeko aurrerantzean.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 51. orr.

2 (izenondoekin)

Orain, autonomiaren izenean hain zuzen, zipaio armatuak erabiltzen dituzte gupida gabe Igor eta Robertoren heriotzengatik dolua erakusten duten herritarren kontra.  Berria - Euskal Herria   2006-03-19

Laster beteko dun ingurua zipaio nazkagarriz.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 27. orr.

'Polizia hiltzaile' eta 'zipaioak hiltzaileak' oihu ozenenak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-15

3 (hitz elkartuetan)

Zipaio jarrera horri eusten dioten bitartean, zipaioak bezala tratatuko ditugu.  Berria - Euskal Herria   2004-01-14

Batzuetan zipaio furgona bat atzeraxeago gelditzen duk, eta horrekin ibili beharra zagok kontuz -Karlos beti buruzagi-.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 106. orr.


zipaiokeria iz zipaioari dagokion ekintza gaitzesgarria.

Preso eta iheslarien alde, epaiketei erantzunez, torturaren aurka edo zipaiokeria politikoari hortzak erakutsiz, milaka eta milaka gizon eta emakumek hartzen dituzte astero Euskal Herriko kaleak eta plazak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08


zipatu (24 agerraldi, 10 liburu eta 2 artikulutan; orobat txipatu 5 agerraldi, 3 liburutan eta xipatu 6 agerraldi, 4 liburutan), zipa(tu), zipatzen da/du ad blai egin.

Zer trenpaldia, buru kaskotik zango puntetaraino zipaturik ginaudelarik, aterbean ez ginenak bederen!  Herria   2004-01-29

Ama ez zen ohartzen ere bustitzen, zipatzen ari zela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 78. orr.

Bi neska pollit pasatu ziren nire ondotik eta irri egin zidaten zorrottorik gabe euritan txipatzen ari nintzela ikusita.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 147. orr.

Euriak ez zuen barkatu, azken finean, berdin zipatua gelditzen da bat itsasoan erori edo norberaren herrixkako errekan erori.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 138. orr.

Hezurretaraino zipatua zen, eta hotzez dardaran zegoen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 250. orr.

Malko isilek zipatua ageri zitzaion bisaia.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 358. orr.

Hezurretaraino zipatua zen, eta hotzez dardaran zegoen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 250. orr.

Ahmet biharamun goizean ailegatu zen bere zaldian, hagitz tente, izerditan zipatua.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 129. orr.

2 irud/hed

Goizegi zen arratsaldea kankarroz zipatzeko, baina jadanik banekien kafea ez zela izanen zapart egin gabe egoteko lagungarririk hoberena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 242. orr.

Odolez eta izerdiz ez ezik, arnoz ere zipaturik bururatu nuen eguna.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 223. orr.

Soingainekoa erabat urratu zen eta ni buruz beheiti erori nintzen legarrezko zola beltz olioz eta lurrunez txipatura.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 90. orr.


zipertu, ziper(tu), zipertzen du ad animaliez mintzatuz, akabatu.

Etxekoak ez diren piztiekin, akabatu erabili ohi da, edo kalitu, edo garbitu, edo zipertu...  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 142. orr.


zipil izond

Etxetartetik tabernara aldika arrain saldoen bizkar-distirak gogoraraziz eguzki zipilak urazalari ateratzen dizkion printzak heltzen direla, badirudi udaberriak etorkizun emankorrago baten promesak dakartzala guztientzat.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 55. orr.


zipildu, zipil(du), zipiltzen 1 du ad erre, kiskali.

Bere artilezko jaka kedar-kolorea erabiltzen zuen, sakelen aldean saretua eta zipildua, sugarra haizetik babesteko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 10. orr.

Eguzkiak zipildu bisaia horiek bata bertzearen ondotik datozkizularik, bitxi zaizu egoera.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 60. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Gainontzekoa [...] identifikagarria zen, edo ia, gorputz ikaztuak, zipilduak eta ondo gardostuak gorabehera.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 83. orr.


zipilu ik zepillu.

zipit ik zipitz.

zipitodun izond

Jantzia jaso diogu eta Maurice Barrès garrasika hasi da: "Kontuz, galtza zipitodunak ditut", baina odoletan hasteraino jo dugu ipurdian, eta bioleta petaloekin Déroulèderen burua marraztu dugu bertan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 111. orr.


zipitz (orobat zipit g.er.) 1 iz (-ik atzizkiaz ezezko esaldietan) ezertxo ere ez.

Ez zen zipitzik ikusten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 89. orr.

-Zipitzik ez zitzaion gustatu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 360. orr.

Giulio hura inozo samarra zela, ez zuela zipitzik ere entenditzen erdaraz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 78. orr.

Zipitzik ere ez gehiago, jauna.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 197. orr.

Baina ez zioat asmo honetaz inori zipitzik ere esango.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 238. orr.

Ez omen zaio zipitzik ere inporta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 20. orr.

Zipitzik ere interesatzen ez berari dena lehendik ere gertatu izana.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 164. orr.

Aldaize zeharkako horiei ez diet beldurrik, ezta zipitzik ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 279. orr.

Ez dut zipitzik balio benetan, baina hark are gutxiago.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 134. orr.

Giza itxuratik zipitzik ez duten zomorro batzuek ageri dira, saskibaloian jokatzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 262. orr.

Bien bitartean, liburu honen kontua zipitzik inporta ez zaien bitartekariek: argitaleetxeek, hedatzaileek, liburudendek, eta antzekoek, ale bakoitzeko beren diru puska aterako dizute.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 20. orr.

Horrek ez du zipitzik axola.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 121. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ideiarik ez, ideia zipitzik ere ez.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 74. orr.

Ez dugu ideia zipitzik.  Berria - Harian   2006-03-24

Duda zipitzik ez.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 215. orr.

Zalantza zipitzik gabe, urteko 12 hilabeteotatik, martxo zorioneko hauxe da esaera zahar eta atsotitz gehien bildu dituena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 126. orr.

Ateraldiak ez dit grazia zipitzik egin, eta hala adierazten diot.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 151. orr.

Ulertzen nuen, baina ez zidan grazia zipitzik ere egiten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 204. orr.

Baina neskak ez dio kasu zipitzik ere egin.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 121. orr.

Japoniarren buila eta algarei kasu zipitzik egin gabe.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 179. orr.

Kultuzkoa baduk behintzat, inork ez ziok eta kasu zipitzik egiten.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 156. orr.

Nik ez nuen gogo zipitzik, baina Hermanni halako moduz eman zion kasketak frau Gerda ezagutu behar nuela, ezen besotik heldu baitzidan eta ezkaratzeraino eraman.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 114. orr.

Bisustuko egunari ez baitiote jaramon zipitzik egiten: ez balitz bezala.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 490. orr.

Ahalke zipitzik gabe gizon batekin etzan zen, eta are laidogarriago, sotanadun batekin.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 36. orr.

Jende ezberdina bada, hobe, atxikimendu zipitzik ere sentitu behar ez zenukeen bi ezezagunen istorioekin liluratu zaren unetik. Zintzoak izanen dira itzulpen horiek agian, baina, euskal ñabardura zipittik ere gabe, zozoro eginak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 82. orr.

3 (izenondo gisa)

Garizumak errespetu berezia zizula, horretan ez da kabitzen zalantza zipitzenik ere.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 95. orr.


ziplatu, zipla(tu), ziplatzen du ad

Gogoan dut nola [...] Revista Mexicana de Literaturaren lehen zenbakia prestatzen ari ginela eta erabaki behar genuelarik zertaz idatziko genuen bakoitzak zenbaki horretarako, Lautada sutan eta Pedro Páramo irakurri berri eta horrek ziplaturik nengoenez, ausartu nintzela esatera artikulu bat idatziko nuela Rulfori buruz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 168. orr.

Kalkulatu zuen Juanek profeta baten tonu larriz ziplatuko zituela anulareak; harekin bat ez egitearren, laidoa hautatu zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 137. orr.


ziplo 1 adlag bat-batean.

Ziplo, kolpe baten indarraz, esan berri zuena ulertu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 223. orr.

Ziplo hilko zuen albiste horrek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 511. orr.

Handik segundo batzuetara, ziplo akabatzen dute animalia aire-pistolaz garunean sartzen zaion iltze batez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 270. orr.

Hamazazpi urteko bizitza ziplo kontatua, minutu gutxi batzuetan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 28. orr.

Untxia hemendik untxia handik, halako batean Giulia etorri, eta ziplo bota zidan nire premia zuela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 166. orr.

Gogoangarria izan zen gelara etorri eta infernurik ez zela ziplo bota zigun eguna.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 76. orr.

Bat-batean beste burutapen bat etorri eta ziplo eten zion aurreko gogoeta.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 97. orr.

Bat-batean, solasaldia eten eta ziplo mututu ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 95. orr.

Urtemuga ospatu eta hurrengo egunean ziplo jabetu nintzen nire egoera berriaz.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 59. orr.

Egun hartan bertan bueltatu behar zenuela Eskoziara bota zenidan ziplo.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 28. orr.

Ivyk orduantxe agindu ere bai niri, ziplo, zentzudun jokatuko zuela aurrerantzean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 86. orr.

Atarira sartu bezain laster, ziplo erori zen Kontxi.  Berria - Euskal Herria   2004-03-15

Haize tipo hauxe da iragarpen guztiak ziplo botatzen dituena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 279. orr.

Mikel ziplo geratu zen bere begien aurrera agertutako Soundcraft harekin.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 216. orr.

Ustekabeko ideia batek edo beste zerbaitek ziztaturik, ziplo galdetu zuen: [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 289. orr.

Isilune bat egin zuen eta, gero, bat-batean oroitu izan balitzaio bezala, ziplo esan zion-: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 294. orr.

Eta nik ziplo galdetu: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 134. orr.

Charronek, ziplo: [...].  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 160. orr.

2 irud/hed

"Zu ez arduratu", esan dit lo ziplo geratu aurretxoan.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 293. orr.

Eguerdiko 12:00ak zirela (hiru ordu gutxiago gurea) iritsi ziren hiru mendizaleak Gasherbrum mendien magalera, «nekatuta baino gehiago, ziplo».  Berria - Kirola   2004-07-28

Emakumea ziplo dago lurrean.  Berria - Kultura   2006-05-07

Hartzeko zegoen prest haurraren biberoia, eta ziplo hustu nuen segundo pare batean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 72. orr.

Oihu lazgarri bat egin, eta ziplo jausi da lurrera.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 54. orr.

K.L.-ren bisitak, nola esan, ziplo utzi gintuen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 152. orr.

Haginkada pare bat eta ziplo!, beste bat behar nuen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 42. orr.

Bihotzekoak jo eta ziplo gelditzeko bertan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 242. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

lurrera ziplo (4); ziplo bota (8); ziplo bota zidan (3); ziplo erori (13); ziplo erori zen (10); ziplo eroriko (5); ziplo galdetu (3); ziplo gelditu (3); ziplo lurrera (4)


zipo ik zipu.

zipoka adlag probokatzen.

Bazkalorduan dukea zirika eta zipoka aritu zitzaion eta erran zion ezen, zezena lantzaz hartzen bazuen eta suerte hartan akabatzen, urrezko hamar dukat emanen zizkiola.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 161. orr.


zipote iz

Gure zipotea bost umeetan altuena da eta, besoa altxatu eta eskua bere buru gainean astindu duenean irribarrez, koko mamia diruditen haginak erakutsiz, bere anaiarrebek berdin egin dute.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 43. orr.

Bluefieldsgo zipotearen lur koloreko aurpegia.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 66. orr.

Sukalde ilunetik zipote bat agertu da ezari ezarian, beltzarana, oinutsik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 18. orr.

Lurraren koloreko zipotea indioen eran dago zoruan eserita, izter belaunen gainean aldizkari bat irekita.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 23. orr.

Palma hosto luzeari buru gainean bi eskuez eutsirik, zipotea arineketan doa euripean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 20. orr.

'Gorriak, euriari begira eman du hilabete guztia,' dio zipoteak ingeles axolagabez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 18. orr.


zipotero iz inauterietako pretsonaia.

Horri lotua, ihautetako Ziripot ezaguna genuke, ageri denez, Zipotero, Zipotegato eta gisakoen guraso izana.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 130. orr.

Otsailaren 4ean hasiko dira Tuterakoak (hiru egunez) beren zipotero bereziekin eta Bilbokoak (lau egunez).  Herria   2005-02-27


zipotz 1 iz upelaren edo kidekoen zuloa ixteko ziria.

Komunean abortatu nuen momentuaz pentsatzen dudan bakoitzean, konparazio berak etortzen zaizkit gogora, obus edo granada baten jaurtiketa, upela batetik askatzen den zipotza.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 68. orr.

Hagitz gustukoa izan dugu, zipotzak irekirik iraun duen bitartean.  Berria - Kultura   2004-03-20

Botila hartzera egin du baina neska aurreratu zaio, zipotza kendu eta godaleta bete.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 98. orr.

2 izond buruhandia, burugogorra, aiurri txarrekoa.

Robert Liston, bestalde, gizon zipotz eta harroputza zen, ingurukoekin batere ondo konpontzen ez zen pertsona.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 258. orr.

Bien arteko harremanak betidanik tirabiratsuak izan ziren, hala nola gertatzen den izaera antzekoegiekin: biak ala biak ere zakarrak ziren, zipotzak, suminkorrak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 102. orr.

Laster geratu zen argi berak ere, su artifizialezko lau memelokeria alde batera utzita, ez zekiela ezer, eta gainera, nahikoa zipotza zenez, niri mehatxua eginda bukatu zuen azalpen-saioa.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 85. orr.

Beti izaten dira mihigaiztoak bizitza eredugarriak dituztenen inguruan, eta are gehiago pertsona harroputz eta zipotzak badira.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 259. orr.

Musugorria, begi bizi saltariak, zipotz samarra eta zitalegia, lapurrak eta bide txarreko jendeak lagun zituena.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 105. orr.

3 (adizlagun gisa)

Lupin maisuaren izena aipatze hutsarekin begiek dir-dir egiten zioten mehatxuz, eta sekula baino zipotzago jokatzen zuen Nevilleren aurka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 117. orr.

Bertakoekin horren haserre eta zipotz portatzen den papogorria da, kanpotik etorritako kuku gaizkile harro alferrari ostatu ematen dion hegazti bakarretakoa.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 38. orr.


zipozkeria iz zipotzari dagokion egintza gitzesgarria.

Nere zipozkeria...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 350. orr.


zipoztaile izond

Arteritis zipoztailea: ur karbogaseosoak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-01


zipoztu iz zipozkeria.

Azken zipoztuan, jakina [...] edozertako gai den batek popatik hartzera bidaltzen ninduela adierazi zidan telefonoz Axier Azpilikueta gazteak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 350. orr.


ziprear ik zipretar.

zipres (24 agerraldi, 2 liburu eta artikulu 1ean) 1 iz pinuaren ordenako zuhaitza, enbor-zuta, hosto berde ilunak, adaburu luzea, eta zur gorrixka eta usainduna dituena (Cupresus sempervivens). ik nekosta.

Laharren ordez zipresak haziko dira, asunen ordez mirtoak.  Elizen arteko biblia   Is 55,13

Zipresaren antzeko naiz ni, beti berde: niregandik datorkizu fruitua.  Elizen arteko biblia   Os 14,9

Zelatatzeko gordeta zegoen zipresaren atzera bultzatuko du berriro.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 135. orr.

Agertoki gainetik bi zipres txiki erortzen ikusiko dira.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 128. orr.

Hango zedrorik tantaienak eta zipresik bikainenak bota ditut.      - 2. orr.

Senir-eko zipresez egin zizuten zurajea, Libanoko zedroz goi-masta.  Elizen arteko biblia   Ez 27,5

Baxango haritzez arraunak, boliz tartekaturiko Zipreko zipresez zubia.  Elizen arteko biblia   Ez 27,6

2 (hitz elkartuetan)

Tiroko errege Hiramek eskuratu zion Salomoni nahi bezainbat zedro eta zipres-zur eta urre.  Elizen arteko biblia   1 Erg 9,11

Ate-orriak zipres-zurezkoak ziren eta bina ate jiragarri zituzten.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,34

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zedro eta zipres (3); zipres zur (3)


zipretar (orobat ziprear g.er. eta txipretar g.er.) 1 izlag/iz Ziprekoa, Zipreri dagokiona; Zipreko herritarra.

Menelaok bere anaia Lisimako utzi zuen bere ordezko apaiz nagusi, eta Sostratesek zipretar gudarien buruzagi zen Krates.  Elizen arteko biblia   2 M 4,29

Zipre maiatzaren 1ean da sartzekoa Europako Batasunean, baina ordurako uharteko bi aldeen arteko akordiorik ez bada lortzen, zipretar greziarren aldea soilik sartuko da.  Berria - Mundua   2004-03-28

Sener Levent Zipreko kazetariaren aldeko sinadurak bildu ditu hemengo idazle batek, Nashe Yashin idazleak hain zuzen, bera ere zipretarra.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 312. orr.

Zipre maiatzaren 1ean da sartzekoa Europako Batasunean, baina ordurako uharteko bi aldeen arteko akordiorik ez bada lortzen, zipretar greziarren aldea soilik sartuko da.  Berria - Mundua   2004-03-28

Zesareako ikasle batzuk ere etorri ziren gurekin eta lehen garaietako ikaslea zen Nason zipretarraren etxera lagundu ziguten.  Elizen arteko biblia   Eg 21,16

Lau gol bakarrik Feroe ugartearren kontra eta Zipretarren kontra eta ezer ez Israeldaren eta Irlandarren kontra.  Herria   2004-10-21

Azalduko duzu greziar zipretarren, turkiar zipretarren eta NBEren arteko elkarrizketen testuingurua?  Berria - Mundua   2004-02-13

Turko-zipretarren %60 bategitearen alde daude, inkestei jarraiki, baina badirudi greko-zipretarrek ezetza emango diotela.  Berria - Mundua   2004-04-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

turkiar zipretar (3); zipretar greziarrek (3); zipretar greziarren (4); zipretar turkiarren (4)

greko zipretarrak (3); turkiar zipretarrak (7); turkiar zipretarrei (3)

greko zipretarren (8); greziar zipretarren (13); turkiar zipretarren (10); turko zipretarren (7); zipretarren buru rauf (3)


zipristindu ik zipriztindu.

zipriztin (orobat zipristin g.er.) 1 iz pl isurkari batetik, bertara zerbait botatzen denean edo zerbaiten gainean erortzen denean, ateratzen diren tantak. ik ziliporta.

Txorrota bat irekitzen zuen isil-ostuka, eta poz-pozik jartzen zuten zurrustaren zipriztinek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 183. orr.

Zipriztinek, linternatik zetorren argiaren eraginez, distira egin zuten, kristalezkoak bailiran. Elur eztandak sortutako zipriztinak gureganaino iritsi ziren.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 67. orr.

Zipriztinak kea zeriela erori zitzaizkidan oinetakoetara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 271. orr.

Ontziaren lorratzak zipriztinez betetzen zituen Volgaren ibai bazterrak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 108. orr.

Untxien pixak beheko taulak erretzen zituen; hegaztien zirinak xaflak zipriztin zurixkez zikintzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 276. orr.

Belaunak zipriztinez bustiak, koipea besoetan gora, ukondoak sorgorturik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 72. orr.

Azidoaren zipriztinez erreta zeuzkan atzamarrak.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 153. orr.

Zipriztinek blaituta amaitu zuten.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 185. orr.

Ezkerreko eskua luzatu eta horrela babesteko koipe irakinaren zipriztinetatik.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 191. orr.

Ikuspegitik at dagoen itsasoak ere zipriztinak jaurtitzen harresietara.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 273. orr.

Ziztu bizian desagertu da palmondoen artetik, ur putzuetan zipriztinak eginez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 20. orr.

Euria ari zuen, itsasotik etorririko euri itxia, lurrean zipriztinik egin gabe barru-barruraino sartzen den horietakoa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 87. orr.

Urez egiten da, bi modutara: inmertsioz edo murgiltzez, eta aspertsioz edo zipriztinez.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 56. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bat-bateko jolasgura kutsatu zaie beste guztiei zipriztin-tantek bustitzearekin batera, txoro moduan hasi baitira oihuka eta arropak botaka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 74. orr.

Ez zegoen aurreko gurpilaren zipriztin iturritik libratzerik.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 243. orr.

Tarteka, halere, gurean halako kuttun den mundu magikoaren zipriztin perla itxurazkoak eskaintzen ditu.  Berria - Kultura   2006-01-31

Kondea gertakaria aztertzen ondoan zebilela, amona zimurtuak esne-zorrotada isuri zion, halako zipriztin-aldiaz ihes eraginez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 457. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Berandu konturatuko zara, ur zipriztinak sentitzean, balearen bizkarrean zaudela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 364. orr.

Mahai-oihalera ardo-zipriztinak eta espagetien tomate-izpiak isuriak ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 361. orr.

Aurpegian zeuzkan odol zipriztinak etsaiarenak balitu moduan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 272. orr.

Hitz egiterakoan listu-zipriztinak irteten zaizkio.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 78. orr.

Euri zipriztinetatik gora jaso du begirada.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 38. orr.

Ordurako lokaztua zegoen estrata, baina korrika eta lokatz zipriztinei buruzko batere kezkarik gabe egin zuen itzulerako bide osoa.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 160. orr.

Ababorrera egin genuen eta Harriandi paretik joan ginen, uhin zipriztinek masaila bustitzen zigutela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 190. orr.

Nahiko lan izaten zuen hitz egiteko, eta, berez notarioak ez ikusiarena egin zuen arren, txistu zipriztinen bat edo beste joan zitzaion haren mahuka gainera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 15. orr.

Zangoz gora hasi ziren barreka lehertu beharrean eta beren aurpegietara ere eroritako adur zipriztinak garbitzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 190. orr.

Heste zikinak mila puskatan birrindu zaizkio eta kaka zipriztinak tabernaren dekorazio atal bihurtu.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 25. orr.

Kanoiak orro egingo zuen, hesiak suntsituko zituzten; odola izango zen eskaileretan, garun zipriztinak zutabeen artean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 385. orr.

4 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Paulo harakinak, mantala txahal odol zipriztinekin karrikara atera zenak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 8. orr.

5 irud/hed

"Kameraren begia" izeneko prozeduraren bidez gertakarien beste neurri bat eskainiko zaigu, ikuspuntu hurbila, poetikoa eta egilearen bizitzaren zipriztinez hornitua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 10. orr.

Eguneko argia leihoetatik sartzen zen, adreiluzko etxe zaharrak inarrosiz, konfetizko zipriztin distiratsuak tren jasoaren egituraren zutabeetan zehar zabalduz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 187. orr.

Hizkuntza nagusia ingelesa izan arren, kolore guztietako zipriztinak zeuden nonahi: gaztelania, alemaniera, frantsesa, errusiera...  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 37. orr.

6 (irud/hed hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Arku elektrikoek isuritako argi-zipriztinen arteko bidexka ilunpean galtzen zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 229. orr.

Bere esaldietan gatz eta azukre zipriztinak zeuden beti.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 129. orr.

Izan zituen haren jardunak ironia fin eta umore zipriztinak ere.  Berria - Kirola   2004-11-25

Tristura-zipriztinak bere aurpegi maitagarrian.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 57. orr.

Han zegoen herri-kaskoa, alde egin nuenean bezalaxe, metrailak hormetan egindako baztanga zipriztinen aldea baino ez.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 124. orr.

7 (singularrean)

Atzean ur-irinezko zipriztin bat zegoen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 334. orr.

Belartxo beltzezko zipriztina ikusten utzi zidan beso altxatuak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 57. orr.

Ardo horrek halako zera berezi bat lagatzen jok tragoaren azkenean, halako pikardia zipriztin bat.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 31. orr.

Koilarakada bakoitzak halako poz zipriztina ematen zidan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 125. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

odol zipriztinak (7); ur zipriztinak (5); zipriztinak izan (3)


zipriztindu, zipriztin(du), zipriztintzen (orobat zipristindu g.er. eta txipristindu g.er.) 1 du ad zipriztinez bete. ik zirtatu.

Neskato biluzi bat, itsasotik atera berria, lasterka pasatu zen marrazkiaren gainetik, urez zipriztindu zuen, eta bi begi zabal eta busti erantsi zizkion irudiari.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 200. orr.

Izerdi tantek zipriztindu zioten bekokia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 505. orr.

Orduan Badr-ek aurpegia urez zipriztindu zion, eta esan: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 84. orr.

Eztul-erauntsiak mahaiaren gaina eta inguruak zipriztindu zituen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 117. orr.

Lau zaldi beltzek gidaturiko zalgurdi bat bazterrak zipriztinduz sartu zela jauregiko lurretan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 113. orr.

Ur garbiz zipriztinduko zaituztet eta garbi geldituko zarete.  Elizen arteko biblia   Ez 36,25

Euriak betaurrekoak zipriztintzen zizkion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 145. orr.

-Eta zer esan dizut nik -haserre bizian osabak, txistuaz mahaia zipriztinduz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 10. orr.

Santuaren esku-oinak garbitzeko erabilitako ura lagunengandik lorturik, zipriztindu zitzala abere gaixoak; horrela, izurrite hura guztia desagertu egingo zela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 900. orr.

Emakume bat espaloiko zoruan etzanik [...] gonak odolez zipriztinduak, hankak zabalduxeak belaunburuen aldean, polizia aleman bat, SSetako bat, espaloi erdian barrez, eskuak aldakan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 223. orr.

Inor garbitzen arduratu ez zen orban ilunez zipriztinduta dago oihala.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 63. orr.

Baita igerileku puzgarri bat ere, beti erdi hutsik eta txori-kakaz zipriztinduta zeukatena.  Berria - Kultura   2004-08-20

2 irud/hed

Etxe Zuriak lortu du eskandaluak Bush ez zipriztintzea.  Berria - Ekonomia   2006-02-05

Barrualdera ematen duen etxea da, ia altzaririk gabekoa, paretak errekortez zipriztinduak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 51. orr.

Haxixez zipriztindutako jogurt krema goxoa.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 115. orr.

Idazlanaren laburpen bat zen, Grosrouvreren iruzkinez zipriztindua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 90. orr.

Behereneko leihoetatik txinpartez zipriztindutako ke iluna atera zen bortitz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 33. orr.

Erdian, belargune eder handi bat, kolore bizietako hainbat loregunez zipriztindua eta erreka-harriez eginiko bidezidorrek zeharkatua.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 125. orr.

Berehala, zorionez, harea berriro, agabez zipriztinduriko harea-bazterra.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 27. orr.

Hizketan, berriz, euskara batu antxa egiten zuen, bizkaierazko berbatxu batzuekin zipriztinduta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 86. orr.

Bandera gorriz zipriztinduta, Bosgarren Etorbidea odoletan blai dago, distiratsu, bertan musika-bandak jotzen ari baitira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 532. orr.

Arteak pertsonaien bizitza eta errealitatea itxuraldatu, koloreztatu, baikortasunez zipriztintzen du.  Berria - Kultura   2006-04-04

Dopinaren orban beltzak Neguko Olinpiar Jokoak zipriztindu ditu berriz ere.  Berria - Kirola   2006-02-28

Tourrak talde guztiei jakinarazi zien dopinarekin zipriztindutako inork ezingo zuela Tourrean parte hartu.  Berria - Kirola   2004-07-02

Osagai dramatikoz zipriztindutako komedia da nire filma.  Berria - Kultura   2004-07-09

Orduan jabetu zen politikak zenbateraino zipriztintzen zituen bazterrak.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 139. orr.

Stalinismoz zipriztindutako marxismo-leninismotik trotskismora eta (berehala) maoismora.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 101. orr.

3 zipriztinak bota.

Lohi-zurrustak zipriztintzen genituen alde banatara, putzuetan barrena igarotzerakoan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.

Atzera itzuli ziren berriro, zinema aretoko ate aldera, bizikletek lokatza alai zipriztintzen zutela.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 177. orr.

4 (da aditz gisa)

Errekan plisti-plistaka zipriztindu ginen, eta lasterka bizian zeharkatu genuen ibaialdea.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 84. orr.

Airean zipriztindu zen pizza.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 112. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aldarea zipriztindu zuen (3); urez zipriztindu (6)

aldarea zipriztinduko (7); aldarea zipriztinduko dute (5); odolaz aldarea zipriztinduko (5); zazpi bider zipriztinduko (5)

odolez zipriztinduta (3); zipriztinduta zegoen (3)


zipriztinka adlag zipriztinduz.

Begoñak, behin berriz, bere kamera aterea zuen motxilatik, taldekideak, mundura etorri bezala, ur hotzean zipriztinka zebiltzan bitartean.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 64. orr.

Denek igeri lasai egiteko adina toki ez bada nola-hala moldatu behar, bata bestearen ondoan edo gainean, bultzaka eta zipriztinka, baloi batekin jolasean edo urpeko bilaketa misteriotsuetan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 18. orr.

Nola laurak ere ez baikinen geldi egoiteko mutilak, hala hasten ginen elkarri kilika, zirika eta zipriztinka... baita borrokan ere handik gutirat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 306. orr.

Isurtzeko zegoen unean bertan, ahotik atera nuen erreminta eta eskuarekin amaitu nuen lana, ziurtatuz haren salda baliotsu hura nire blusan isurtzen zela zipriztinka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 314. orr.


zipriztintsu iz zipriztinez betea.

Dianne mutu gelditu zen, pare bat olaturen leherketa zipriztintsua entzuten zen bitartean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 80. orr.

Alemaniako uholde zipriztintsu hura Pariseraino iristear zegoela, etsipenak bultzatuta-edo, hainbat denboran karteran eramandako aurkezpen-txartel hura etorri zitzaion burura Lázló-ri.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 29. orr.


zipriztintxo iz zipriztin txikia.

Erdi-erdira apuntatuta ere txorroak beti ateratzen zituela zipriztintxoak, eta barkatzeko errealismo eskatologikoa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 21. orr.

Eszeptiko samar hartu zuten proposamen hura, seguruenik konfiantza handirik ere ez zutelako nork bere zipriztintxoak bakarrik garbitu beharko zituela.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 21. orr.


zipriztintzaile 1 iz zipriztintzen duena.

Barre Convulsio spargens latinezko esapideak "astindu zipriztintzailea" esan nahi du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 285. orr.

2 irud/hed

Eskuin eta ezkerraldera, arku elektriko bakan batzuen argizko kono gris-moreak, ilunpearen zipriztintzaile.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 321. orr.


zipriztu, zipriz(tu), ziprizten du ad zipriztindu.

Perfekzioaren eredu greziarrak ziprizten zuen dena.  Berria - Kirola   2004-08-10


zipu (orobat zipo g.er.) 1 iz putzua.

Ur garbiari doatzin ekintza batzu, zipu berrien elgarri lotzea eta bertze.  Herria   2002-09-26

Horrela egin zipuetatik ateratakoa sobera guti da, denen egarriaren asetzeko.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 52. orr.

Hortan gelditu da eztabada, harria zipu zolan bezala bi ziliporta egin ondoan.  Herria   2005-08-11

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez da ofizio erraza, erantzun zion ene fantasmari Maiek, ur zipo galantetan txifli-txafla lerratzen ginela. Yves odol zipo karroinduan igeri zegoen, gogortzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 102. orr.

Sutara hurbiltzen ziren, gauean koteratu gazura zipoetan plisti-plasta jauzika.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 37. orr.

Gaur diru zipu bat dela agertzen da eta dudak badira holako obra baten beharrorduaz, guziz Isturitzeko harpetarik hain urrun.  Herria   2002-09-12


zipugintza iz zipuak egitea.

Kexu dira zipugintzan ari direnak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 52. orr.


zir-zart ik zirt 2.

zira (orobat sira eta xira) 1 iz arropen gainean jazten den euritako irazgaitza.

Lallyk zira janzten lagundu zion; ez batak ez besteak ez zidaten hitzik esan, ezta begiratu ere.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 112. orr.

Gerritik gorakoak zirak babestu zizkion ahal izan zuen artean; Galdakaora heltzerako ostera, denak blai eginda zeramatzan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 243. orr.

Txirrindularien aurpegia ere eguraldiaren antzekoa zen: muturra oker-oker eginda, zira ondo lotuta eta zerura etengabe begiratuz hor nonbait gordea zegoen eguzkiaren bila.  Berria - Kirola   2004-04-08

Star zahar bat zeraman zirako poltsiko batean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 180. orr.

Odolak Dionisosen ziraren eskumuturrak zikindu zituen.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 185. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zira hori, urdin edo berdeak, plastikozko botak eta hondakinak batzeko poltsak eskuan, aintziraren itzuli osoan barreiatu ziren boluntarioak lanari ekiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-11

Euri langarra ari zuen San Frantziskon, eta [...] andre gazte bat kale kantoi batean zegoen zira transparente batekin eta argazki makina bat eskuetan zuela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 31. orr.

Antjek txano zuriko zira zuri bat zeraman.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 177. orr.

Euri azpira atera ginen, biok babesa hartuz bere zira zuriaren pean.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 179. orr.

Gizon garaia, mehea, zepilluaren moduko bibote sarri tente zuriduna, beti bizikletan joaten zena zira beltz bat eramanez zirimolaka.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 223. orr.

Han zegoen lorategi lanetarako jantzi ohi zuen sira gris zaharra.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 135. orr.

Zira zabal txanoduna.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 39. orr.

Irrigarria zen ikustea zira jori malguzko itsasoaren erdian plastikozko bi begi bakartu igerika!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 14. orr.

Biltegira joan nintzen, plastikozko zira bat hartuta.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 113. orr.

Gure sotoko bazter batean gorde nituen leherkariak: T8a armairu zahar baten barnean, arrantzurako xira eta anorak zaharren azpian.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 159. orr.

Arrantzaleentzako sare, eskalapoi, xira eta abarren salmentan saiatzen duk sozio batekin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 346. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sira grisa (3); zira jantzi (3)


ziradun izond zira jantzi duena.

Geroago bizpahiru gizon ziradun etorri ziren.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 104. orr.

Kanpoan, leihoaz bestalde, gizon ziradunak bien elkarrizketa aditzen jarraitzen zuen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 44. orr.

Paolak esaten zuen gure ataria "zelatatua" zegoela, bertan beti morroi ziradun bat egoten zela.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 135. orr.


ziraia iz betuna.

Bota beltz lokarridunek ere antigoaleko ziraiaren distira ageri zuten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 428. orr.


ziraida iz eztainua.

Labeak lehenik behar du berotu 600 oxketaraino; gero ideki eta barnerat emaiten dituzte %78 kobre eta %22 ziraida (estainu) eta 1200 oxketaino berotzen da urtzeko.  Herria   2005-06-30


zirats izond aurpegiera ederrekoa.

Behin ikusia dut nik; errege ziratsa zen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 40. orr.


ziratu, zira(tu), ziratzen 1 du ad argizaritu.

Bere bulegoan sartu zituen; idazmahai handi bat zegoen, ziratua eta kontu handiz lustratua.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 113. orr.

2 oinetakoez mintzatuz, ziraia eman.

Elkarren betekoak ziren haren zapatak eta poltsa, ongi ziratuak beti.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 67. orr.

3 (era burutua izenondo gisa) ik ziraztatu.

Mahaian jarrita daukagun oihal ziratua.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 110. orr.

Zakua On Camillok jaso zuen, eta oihal ziratuko zaku militar handi bat zen, urek burdina bezain gogor jarria.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 318. orr.

Lerra-lerra joaten nintzen zoru ziratu lohitsu hartan barrena, egundainoko blaustadak eginez eta titiak zanpatuz; irri egiten zuen jendeak baina ez nintzen ordurako festako gune nagusia, garbi zegoen aspertzen hasiak zirela nirekin.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 91. orr.


ziratudun izlag ziratuko.

Van Daandarren oihal ziratudun mahaiaren ondoan nago eserita.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 228. orr.


ziratzaile
1 oski-ziratzaile iz ogibidez oinetakoak ziratzen dituen pertsona.

Esadazu, ene kapitaina, zer egin behar du oski-ziratzaile batek, zapata jaun guztiak preso hartuta espartinak jabe dauden karrika batean?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 36. orr.

Itxuratu nuen halako oski-ziratzaile bat, tu egiten nuen botetara.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 39. orr.

Eguneko partean ez zitzaigun aipatu zentinelaren balentria, eta kapitainak lotinantari eman zion gure oski-ziratzailea fusilatzearen lan zikina.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 43. orr.


ziraun 1 iz muskerraren azpiordenako animalia, burua sugandilak bezalakoa duena baina hankarik ez duenez sugeen itxurakoa dena (Anguis fragilis); sugegorria.

Sugandilak harrapatzen genituen, eta musker hori-berde batzuk (gutxitan, zoritxarrez), are ziraun luzeren bat ere (metro batekoa behin!).  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 127. orr.

Larre-saguak korrika bizian nire ondotxotik, ziraunak, armiarma erraldoiak, zizareak, satorrak, bareak, matxinsaltoak, erletzarrak, ezparak, euli-mandoak, ehunzangoak, kakalardoak, barraskiloak, mantalgorriak, kilkerrak, txirritak.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 60. orr.

Ziraunak, ikarak zurrun jarririk, puskatu egiten ziren gure esku "bekatarietan".  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 127. orr.

Ziraun bat zeukan han, kiribilduta.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 23. orr.

Harrika bota zizkion zirauna, musker biak, eta trikua.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 38. orr.

Bat-batean, ziraun bat ikustea lipar batez, belarretan sigi-saga bidea irekitzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 228. orr.

2 (elkarketa kopulatiboetan)

Baserri batzuetan, bertako nagusi ugazabak etxeari hiru itzuli-jira ematen zizkion inguruko pizti eta suge-ziraunak uxatzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 254. orr.

3 irud/hed

Andereak bazuen loro bat ahotik sugeak eta ziraunak botatzen zituena, hau da, Kowalski jaunak baino esaera nazkagarriagoak esaten zituen...  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 200. orr.

Harrituta geratu zen berriro Damian, sendagilearen eskuek sudurretik plastikozko ziraun luze eta beltz hura sartu ziotenean eztarrian behera.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 72. orr.

Beti letra etzan luze-mehe berak, ziraun zuri zaurituak aspaldi argitzen ez duen neonezko errotuluan mugigaiztuak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 7. orr.

-Ez duzu zuk halakorik eskatzeko eskubiderik, mezulariaren seme, hitzen artean ziraunak dakartzazun mutil horrek.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 147. orr.

4 (irain gisa)

Armada liberatzaileak hirian aurkitu zuen laguntzaile abantzu bakarra erregeren armagizonen ihesean zebilen, espainol edo beaumondar ziraun baten gisan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 44. orr.

Ziraun hori OVRAkoa duk.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 186. orr.


ziraztatu (orobat zireztatu) izond ziratua.

Beti daramate lore sortaren bat kapelu ziraztatuan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 131. orr.

Kapelu biribil ziraztatua, gure puntuko kotxeroek bezala, idazki honekin: Cazadores de Guipuzcoa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 81. orr.

Arrosa handi batek apaintzen zuen oihal zireztaturiko txanoarekin.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 104. orr.


zirenetar (orobat zirenear) izlag/iz Zirenekoa, Zireneri dagokiona; Zireneko biztanlea.

Simeon -izengoitiz Beltza-, Luzio Zirenearra, Manaen [...] eta Saulo.  Elizen arteko biblia   Eg 13,1

Hartan, zirenear eta alexandriarrez osatua zegoen eta "Askatuena" zeritzan sinagogakoak, ziliziar eta asiar batzuekin batera, Estebanekin eztabaidan hasi ziren.  Elizen arteko biblia   Eg 6,9

Agian epikureoek eta zirenetarrek beste hainbat arrazoi emango lituzkete sentimenen alde, akademikoek oraindik, nik dakidala, gezurtatu ez dituzten arrazoiak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 51. orr.


zireztatu ik ziraztatu.

zirga (orobat sirga g.er.) 1 iz ibaietan eta, lehorretik ontzi bati tiratzeko erabiltzen den soka lodia; soka lodia.

Halako batean, portuko langile bat inguratu zen herrenka nasara, eta txistu jo zion Andreasi zirga bat bota ziezaion.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 151. orr.

Haize-hauspotzarren batek belak lehertzeko zoriraino puzten zituenean, lemaren ondoko zirga lodi bati eragiten zion.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 141. orr.

Arpoia zirga gogor honi loturik doa.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 246. orr.

Goio sarritan sartua zen kamaroteetara eta makinetara, lema bolantea eskuetan hartua zuen eta animalia zahar haren gorputz astuna ababorrera istriborrera mugiarazi ere bai, nasari lotutako sirgak eteteko beldurrik gabe.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 243. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Haren ondoan zegoen espartzuzko bela-zirga bildua seinalatu zion-: Eser zaitez, hemen ez dabil haizerik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 134. orr.


zirgai ik zirgari.

zirgari (orobat zirgai) iz ontzi bat zirgan eramaten duen pertsona. ik zirgatzaile.

Zirgariak, sokatik tiraka, belaontzia inguratu zuen moilaraino.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 151. orr.

Zirgari eta marinel batzuk biltzen hasita zeuden emakume bat paraje haietan ikustearen ezohikotasunak erakarrita.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 161. orr.

Eta nola kontatuko zenieke jendarmeei [...] zirgarietako batek kontatu didan nederlandar herratuarena?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 167. orr.

Erotzeko zorian, atrakatze-lanetan laguntzen aritutako zirgari herrena ezagutu zuen. Repinen Volgako zirgariak koadroa «narratiboa da», Hillingsen hitzetan, «zirgari nagusia etsita dago; gaztea, aldiz, prest dago lotuta duen korda hausteko».  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 160. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erantzun zion zirgariak (3); zirgariaren hitzak (4)


zirgatu, zirga(tu), zirgatzen du ad ontziez mintzatuz, zirgan eraman, lehorretik sokaz tiratu.

Itsasontzi bat zirgatuko dute.  Berria - Kultura   2004-09-16


zirgatzaile iz ontzi bat zirgan eramaten duen pertsona. ik zirgari.

Lehertu arte lan egin beharko duzue orain, zirgatzaileok!, lanari ekin beharko diozue denok batera [...] eta izerdia isuri sokatik tiraka, Rus bera bezain amaigabeko kanta baten erritmoan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 206. orr.

Volgaraino iritsi eta bertan jarri haiz bizitzen, zirgatzaile, askatasuneko bizitzari atxikirik?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 205. orr.

Txanoak lorez eta xingolaz apaindurik, jai-giroan zoak batera eta bestera zirgatzaile-taldea, idunekoz eta xingolaz ederturiko maitale eta emazte lerdenei agurka.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 205. orr.


zirgilo (orobat zirgilu g.er.) 1 iz metalezko eraztun aski handia.

Urrezko lepokoa zuen eta, Ararateko emakumeen modura, orkatiletan urrezko zirgiloak, perlak eta esmeraldak jartzen zituen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 33. orr.

Bere lepo luzexkan beirazko kate eta iduneko ugari zeuzkan zintzilik, eta zirgilo eta eraztun asko besoetan eta eskuetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 87. orr.

Elefante bat lakioan edukitzeko adinako zirgilo batez loturik zeukan eskua hormara.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 187. orr.

San Frantziskok, aita txit zuhurra zenez, obedientzia santuaren indarrez agindu zuen, zurdatzak eta burdinazko zirgiloak zituzten denek ekar zitzatela eta beraren aurrean utzi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 978. orr.

Bi giltza beltz handi eman zizkion Aragorni, altzairuzko zirgiloan loturik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 322. orr.

Zurmioetan koral gorriko zirgiloak zeneramatzan.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 55. orr.

Makurtu eta tranpolaren zirgiloari tira egin zion, eta tranpola altxatu eta zabaldu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 249. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bostehun burdinazko zurdatz zenbatu zituzten, eta askoz gehiago oraindik beso-, gerri- eta berna-zirgiloak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 978. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

burdinazko zirgiloak (3)


zirgilu ik zirgilo.

ziri 1 iz zurezko edo metalezko atala, puntako ertza aski zorrotza duena. ik kabila; larako.

Zaltegiko burdinazko tresnak ikusi nituen mahai baten gainean, jauregiko arotzak bertan utziak: mailu, iltze eta ziri.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 330. orr.

Gurpilak, ardatzak, ziriak, gurtetxea, endaitzak, den-denak inguruetako zuhaitzekin eginak dira.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 130. orr.

-Ziria ere mutur estuenetik hasten da sartzen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 189. orr.

Barrikote bati ziria kendu, eta Martintxok nahi beste sagardo edan ahal izan zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 49. orr.

Ardatzak ziriez baizik ez zeuden itsatsirik gurtetxean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 142. orr.

Kutxatxo sabelduna, kalabaza luze baten erdia bezala, pertika edo ezpata labur eta mehea, eta zurezko bost ziri sokak tenkatzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 114. orr.

Burua dendaren atzealdeko ziri batetik zintzilikaturiko paper hori-zurizko orri handien kontra jarri zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 325. orr.

Oihal-etxolari eusteko ziri bat eta mailua eskuan hartu, Siserarengana isilean hurbildu eta buruan sartu zion alderik alde, lurrari josiz.  Elizen arteko biblia   Epa 4,21

Zutabeen gakoak eta ziriak zilarrezkoak izango dira.  Elizen arteko biblia   Ir 27,11

Masta eraitsi beharko litzateke ziria haren azpitik kendu ahal izateko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 17. orr.

Trokola makinaren goiko buruan kable batekin lotzen da eta handik txikota pasatzen da ziri bateraino, eta ziri horretan dagoen trokolan lotzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

Zuloak ziriekin ixten dira, sokek ez dezaten atzera egin.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5090. orr.

Tornu horren ziriak zentro bezala jarriz akerretan, palankak tornuaren zuloetan sartzen dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4770. orr.

Hala nola gertatzen den su artifizialetako ziriekin, zenbait mahainguru piztu egiten dira erabat itzaliak ematen dutenean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 88. orr.

Piparatutako tabako harroa sakatu eta beheko sutik hartutako ziriarekin piztu zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 44. orr.

Tridente antzeko zerbait, baina ziriak barrualdera guztiz makurtuta.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 63. orr.

Sardearen ziriak sator lurretan ondo sakon.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 40. orr.

Gutxien uste denean atzetik ziria.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 155. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ezkontza eraztunak ziri meheetan sartuak zeuden.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 260. orr.

Ziri luzexka batek eta mutur zorrotz batek osatzen dute, berez, gezia.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 10. orr.

Ziri luze batez zeharkaturik, jira eta bira darabiltzazue.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 117. orr.

Ez zuen inorenak egin, ostera, baina burdinazko ziri zorrotz haien zaparradak txiripaz ez gintuen nasakook azpian harrapatu.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 62. orr.

Tenaza gorituak, ziri zorrotzak, aizkora edo garrotea ateratzen ziren orduan argitara.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 95. orr.

Bazegon intxaur-zurezko armairu bat, agian barroko goiztiarra, ziri ilun zoragarriz txertatua.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 95. orr.

Intzentsua jartzeko gakoan, kriskitin pare bat zeukan zintzilik ziri lurrintsuaren ordez.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 218. orr.

Piztien garrasi latzek durundi egiten zuten kaioletan, zaindarien zartailu gogorrez edo ziri goriez xaxaturik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 90. orr.

Kartoizko edalontzi erraldoietan ateratzen dute eta jendeak paseatzera ateratzen du, plastikozko ziri batekin edanez.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 20. orr.

Medikuak tutu bat sartu zion eztarritik behera, eta plastikozko ziri bat ipurtzulotik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 58. orr.

Egurrezko ziriak edo chevilleak tartekatuta dauzka oihalaren azpildurari bastidorean eusteko, lau txokoetan, eta horrek esan nahi du gutxienez XVIII. mendekoa dela.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 55. orr.

Igande aratsean, Miarritzen, suzko ziriak zeruaren bete!  Herria   2004-08-12

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ziri-jokoen koadrilateroan, puntuetara bazen ere, azkenean Manuel garaitu zuen, nahiz eta tabernariak pentsakor utzi. Esfera erdiaren formako sakonune bat kanfor-usainari lotzen zaio, eta ziri formako sargune bat, berriz, menda-usainari.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 80. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Txabola batzuk eraikitzen dira egur-ziriez, adarrezko estalkiekin, oherako nahikoa da besokada bat lasto, edo belar ziztrin batzuk.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 334. orr.

Jakobek, zumitz-, urritz- eta platano-ziri heze batzuk harturik, zuritu egin zituen.  Elizen arteko biblia   Has 30,37

"Begira hemen zenbat dauden", esan zuen, eta marrubiak sartzeko belar ziri bat atera zuen errotik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 169. orr.

-Eguberriz ulitxak, Pazkoz horma ziriak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 147. orr.

Alboan, gero mediku agertu zen pertsonaia bat jarri zitzaion zutik eta hexur-ziri bat eskuan zuela.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 178. orr.

Poliziaren kamionetei egindako erasoak, lurrean iltzeak eta burdin-ziriak paratzea kamionetak hegan aterarazteko.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 137. orr.

37 urteko aita familiakoa, egur egiten ari zelarik, burdin ziri bati joka mazo batekin, burdin ziriaren ezpal bat edo burdin puska bat jauzi ondoan, delako ziri hortarik, hain justuki, zain haundian sartu zako eta ixtante odol hustu da.  Herria   2002-10-17

Burdin ziriak dauzkan ate bat iragan, eta pasilloan barrena egin duzue aurrera.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 28. orr.

Pintzelak, ikatz-ziriak, ganibeta, eta bertzelako tresnak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 291. orr.

Beste hainbat dozena tintazko marrazki eta ikatz-zirizko zirriborro.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 55. orr.

Intsentsu-ziriak [...]: Txinatarrek beren txorakeria paganoetan gure erlijio santua imitatzeko erretzen dituzten makilatxoak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 155. orr.

Iragandako ospearen oroitzapen horiek -andre Leonardak haizemaile itxia batuta-ziriaren moduan mugituz gogoratzen zituenak-, begiak zuritu eta tristuraz hasperen eragiten zioten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 89. orr.

Ibaiko urak eurak ere istant batez behintzat bertan geratuak ziren, munduaren ardatzari galga-ziria sartu izan baliote moduan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 79. orr.

Habe horiek hipotrakelioak kolomaren goiko aldean duen lodiera berdina izango dute zabalean, eta mihiztadura-ziri eta miru-buztan bitartez geratuko dira lotuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2050. orr.

Masta-ziriak sartzea ez zen lan gaitza.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 189. orr.

Harremanetan jarri ahal izan ginen Eustakio eta biok barrukoekin, komunetako leiho-zirietan jarritako zapi batzuk erabilita.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 199. orr.

Lagungarri izango zatekeen buxadurak kentzeko iturgin-ziri bat.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 76. orr.

Hainbeste argi-ziri ziren han ze, benetako ortzia baino beheratxoago, uraren azal ilunean islaturik, beste ortzi bat zegoela ematen baitzuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 51. orr.

5 irud/hed

Orain ziri zorrotzek zulatzen zioten egunerokotasuna.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 73. orr.

Nire uzkiak ongi etorria eman zion ziri bero hari, atseginez egokitu baitzitzaion batere minik hartu gabe.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 105. orr.

6 (esaeretan)

-Beste bati ziri hori -erantzun zidan-.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 69. orr.

Pizkor Komandoaren kontua ziri hutsa zela, alegia.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 184. orr.

7 esaldi mingarria edo zorrotza.

Irriak, irainak, ziriak, barre-zantzoak, gordinkeriak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 217. orr.

Hara nortzuk nituen arerio, hara zergatik ziren ziriok eta eztenok.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 117. orr.

Ezin ditu burutik uxatu haien ziriak, haien burla on-usteko nahiz txantxa gaiztoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 33. orr.

Jeronimok irri xalo batez erantzuten zien lankide, ezagun eta kaletarren ziriei.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 24. orr.

Ikasketak burutu ere gabe egunkarian hasi nintzenetik, hamaika ziri jasana nintzen lagunengandik, lan aferak medio.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 140. orr.

Ba hori baino askoz ederragoak zaudek Lisboan -ziri legez jaurti zidan, hirian egon izanak nire gainetik jartzen zuela erakutsi nahirik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 130. orr.

Andretan ibiliak ziren, lehenengoetan irri eta zirri, gero zirri eta ziri, eta azkenean eder-eder joka.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 131. orr.

Ez zion ziriari jaramonik egin.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 108. orr.

Haren begitarte ilunak adierazi zidan, ordea, ziritzat hartua zuela nire errana.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 325. orr.

Berehala bota zidan ziria, berak ohi zuen manera berezi hartan, lotsagabe eta samur, samur eta lotsagabe.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 210. orr.

Ziria irentsi ezinik, hitzik gabe geratu zen kartzeleroa.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 201. orr.

Irri burlati eta ziri mingarri dezente sorrarazi zuen aukeraketa koldarra.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 50. orr.

8 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kontua da labaindar guztien ahotan zebilela auskalo nork asmatutako ziri bertsoa: [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 27. orr.

Alexandro berarengana etorri zenean, ez zion ziri-elerik batere zuzendu, baizik eta beste ikusleen artekotzat jo zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 41. orr.

Noraren hitzek ziri-tonua zuten, desenkusarena baino gehiago.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 80. orr.

Eta alde egiten dugu ttaka, amonaren ziri-purrustaden pean.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 24. orr.

8a (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez nien deitu, lo-kuluxkaren ordu nagi haietan hotelean zer egiten ote nuen trufa-ziritan hasteko aukerarik izan ez zezaten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 9. orr.

9 (danborrak eta kidekoak jotzeko)

Bateria-jole batek ziriei bezala eragin zion Eskalatzaileak bere bolalumari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 67. orr.

10 (izenondo gisa)

Eta halaxe ura baino maiteagoa zuen emakumearen begiek euri ziria ikusi zuten etxeko leiho handiaren atzetik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 174. orr.

11 ziria sakatu ziria sartu.

Ez pentsa ziria sakatuko didazunik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 276. orr.

Eraikuntzaren bi txapuzero, ez zoriz elkarren sozio bilakatutakoak, eta, noski, elkarri ziria sakatzen lehiatzen zirenak.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 115. orr.

Berriro sakatu diote ziria, eta nola sakatu gainera.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 154. orr.

Ziria sakonago sakatzekotan izan nintzen, inor salatzeko lehorrera egitea ezinbesteko ere ez zela erantzunez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 272. orr.

12 ziria sartu iruzur egin, engainatu.

Saldu egingo zaitu, ziria sartuko dizu, eta, gainera, zurekin bazkalduko du gero!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 147. orr.

Ezinezkoa dela jende honek hamar minututan lau mila dolar poltsikoratzea harritxoak huskeria batean erosiz Colombiatik edo Brasildik edo ez dakit nondik etorritako compadre bati, compadrito horri ziria sartuz prezioen ideiarik ez duelako eta ingelesez ere tutik ez dakielako.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 132. orr.

Zure bizitzako hiru urterik onenak eman dizkiozu, eta aldi horretan guztian bera ziria sartzen aritu zaizu beste emakume batekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 192. orr.

AEB Ameriketako Estatu Batuetan, 30 milioi pertsonari saiatu dira ziria sartzen iruzurgileak phising-arekin.  Berria - Gaiak   2004-11-09

Nire bihotza barreka ari zen, guztiei ziria sartu nielako.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 56. orr.

Ziria sartu ziok atezainari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 272. orr.

-Kontuz txilibitua lar erakutsi gabe! -ziria sartu nion-. Tarteka, berriz, neuri sartzen zidaten ziria, ez ote nuen euren alboan ipuinak aditzen egotea baino zeregin hoberik.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 22. orr.

Bi aldiz sartu zioten ziria -ondorioztatu zuen Léak, pozarren.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 336. orr.

Bere garaian Esparterok ziria sartu zigun, eta orain ere ziria sartu digute Espainiako agintariek.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

Nahierara sartzen dizute ziria.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 339. orr.

Niri ez didazu ziri hori sartuko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 63. orr.

Elgeako ziri-sartzea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

-Ziria jentil inozo horiei bezain erraz sartuko zenidala uste zenuen, ezta?  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 49. orr.

-Ni lagun jinen natzaizue zuen... "itzuliñoan" eta ez gehiago niri ziria sar.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 98. orr.

Orain pentsatzen dut zenbat bider begiratu dudan bizitzaren prismatiko hautsietatik, denborari eta patu itsuari so, neure buruari ziria sartuz, kaleidoskopio batean bezala zati koloredunak ikusten nituelako.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 51. orr.

13 (osagaiekin)

Ziri ederra sartu zidak Sobakevitxek, doilor ziztrin horrek!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 203. orr.

Ziria polliki sartu ziguten ere, izenpetze kanpaina bat dela medio, publikoaren baimenarekin burutu baitzuten zerratze bidegabeetarik bat.  Herria   2005-05-05

Horregatik esaten dut ez dela bideragarria, ziri hori ezin duzulako gaur egun sartu.  Berria - Euskal Herria   2004-09-05

13 zu-ziri ik suziri.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

belar ziri (4); burdin ziri (4); suzko ziri (3)

ziri batekin (3); ziri batzuk (3); ziri ederra (13); ziri ederra sartu (8); ziri luze (4); ziri sartzen (3)

inori ziria sartu (3); ziria hortzen artean (4)

ziria sar (3); ziria sartu (79); ziria sartu dizu (3); ziria sartu zieten (3); ziria sartu zigun (3); ziria sartuko (9); ziria sartuz (7); ziria sartzea (8); ziria sartzeko (10); ziria sartzen (31)

burdin ziriak (5); eta ziriak zilarrezkoak (4); gakoak eta ziriak (4); su ziriak (4); suzko ziriak (4); ziriak sartu (3); ziriak zeruaren bete (5)

burdin zirien (6); zirien aurrean (4)


ziri-zara 1 adlag poliki.

Honela, emakumea ziri-zara doa ibai aldera arrasto ikusezinen xerka.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 167. orr.

Auto bat etorri da ziri-zara kai aldetik eta soldaduak jaitsi dira.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 221. orr.

Paris-Hendaia espresa ziri-zara abiatu zen burdinbidean barrena, Donibaneko tren geltokia isiltasunean abandonaturik.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 194. orr.

2

Uhinak bakarrik lerratzen dira han behean ziri-zara, ez dakit zenbat korapiloko abiaduran, seguru asko nahiko arin.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 112. orr.

• 3 iz

Egongelako atearen kanpotik itxaron zuen Gabrielek balsa amai zedin, gonen arrastada eta oinen ziri-zara entzuten.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 265. orr.

Gizonezkoen takoien takateko eta zapata-zoruen ziri-zara traketsak gogorarazi zion ezen haien kultura-maila eta berarena ez zirela berdinak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 266. orr.


ziri-ziri 1 adlag leun eta eten gabe.

Ziri-ziri jotzen zuen euriak leihoko kristaletan eta ia erabatekoa zen gelako ilunpea.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 178. orr.

Euria ari zuen ziri-ziri.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 96. orr.

Ibaialde batera begira dago, non errekasto bat baitoa maldan behera, ziri-ziri, zuhaizpean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 191. orr.

Gau grisa zen, elur-ur xehea ari zuen, ziri-ziri, eta kaleak distiratsu ageri ziren izotz beltzetan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 173. orr.

Eskema nagusia Habanan kontrainteligentzia erakundea atontzea zen, horren bidez Kuban ziri-ziri sartzen ziharduten naziak eta bosgarren kolumnistak ehizatzeko.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 143. orr.

2 (izenondo gisa)

Hezetasun lurrun bat altxatzen zen, euri ziri-ziri bat, eta Florenten aurpegiraino bafada hozkirri bat ekarri eta itsas haizearen zapore gazi mingots ezaguna utzi zion ahoan  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 155. orr.


ziribasa iz

Nik ez nituen Danelen garaipena eta xarma txalotuko, baina ez nintzen haien ziribasan ere ariko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 53. orr.


ziribuelta iz adkor buelta.

Bihotzak ziribuelta egin zuen Joanesen barruan, trapezista baten modura, berehala etorri baitzitzaion akordura bere gelan lo zegoen printzesaren begitartea.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 153. orr.


ziribueltaka adlag adkor bueltaka.

Begira geratu zitzaizkion lapur biak une batez armadurari, baina, susmo txarra harturik, kanpora joan ziren abian, izua airean ziribueltaka zeramatela.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 93. orr.


ziridun iz ziria duen pertsona.

Kokospean behera zapia, ertz apaineko zapia, ipini zion zerbitzari batek; beste batek, mahai zaintzen ziharduenak, fruta-plater bat jarri zion aurrean, baina, mokadu bat egin zueneko, ziridunak ziriaz ukituta, berehalako batean kendu zioten aurretik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 178. orr.

Bazihoan Santxo txastatzera, baina, horretara baino lehen, bere ukitua egina zion ziridunak; eta, frutarena bezalaxe, azkar-azkar jaso zuen zerbitzariak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 178. orr.


zirigai izond ziria sartuko diotena.

Izatekotan ere, Danel Ada baliatzen ari zen, eta, hartara, biok ginen Danelen zirigai.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 99. orr.


zirigarri

"Bingoa kirolago da, telebista kultura baino!” esaldia iltzaturik genuen erredakzioko kortxozko ohar-taulan, kameren-eta zirigarri.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 18. orr.


zirika 1 adlag zirikatuz.

Jesusek, haien azpikeriaz oharturik, esan zien: -Zergatik zatozkidate zirika?      - 0. orr.

ORT-ko burua eta OIC-ko idiskoa eztabaidan ari ziren, elkarri zirika eta zirtoka.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 148. orr.

Bazkalorduan dukea zirika eta zipoka aritu zitzaion eta erran zion ezen, zezena lantzaz hartzen bazuen eta suerte hartan akabatzen, urrezko hamar dukat emanen zizkiola.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 161. orr.

Zirika hasten zitzaizkion haserrearazteko.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 63. orr.

Nola laurak ere ez baikinen geldi egoiteko mutilak, hala hasten ginen elkarri kilika, zirika eta zipriztinka... baita borrokan ere handik gutirat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 306. orr.

Haren jarrera ikustean, mutiko gehienak beren liburuetara bihurtu ziren, lanean ari zirelako itxura nabarmenak eginez, baina banaka batzuek elkarri zirika jarraitu genuen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 133. orr.

Doña Rosaren etxean sartzea egin eta han hasi zitzaizkidanan lagunak zirika: "Margarita, zer moduz atzo?" eta "goxo-goxo helduta ikusi zintuztedan" eta [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 77. orr.

Errietari lotzeko ahalik eta aukera gutien eman nahirik -laugarrena izanen zen, eta aski nuen emakume-errietaz-, haren aurpegi ustekabetuari zirika aitzindu nintzaion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 213. orr.

Etsaia, deabrua, zirika ari da maltzurkeria abilekin.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 58. orr.

2 irud/hed

Gero, 2001eko udan, urte batzuk lehenagotik zirika neukan nobelatxo bat idazten aritu nintzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 20. orr.

Egun hartan, ordea, alabak zirika hasi zitzaizkion aitari, "Nola zen ba gabonetan kantatzen zenuen hura?".  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 66. orr.

3 (izen gisa) ik zirikada.

Eguneroko zereginari lotzea hartuko du orain helburutzat, zaintzaleen zirika eta espantukeriei kasurik egin gabe.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 14. orr.

Norma Lúciak, ikuskizun horri begira, ezin zion zirikari eutsi, irakiten jartzen zen, eta orduak eta orduak ematen zituen masturbatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 54. orr.

4 zauriak-eta behin eta berriro ukitzen.

Aurrez aurre daukazu mahaiaren atzean, eta eskuburdinek egin dizkizuten marketan ari zara zirika.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 161. orr.

Zauri-zokoan zirika.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 240. orr.

Ni, ordea, zirika ibili naiz haren sexuan, arreta handirik jarri gabe, manten azpian; besoa baldartu egin zait gero.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 110. orr.

5 zirikan adlag zirika.

-Nolakoa zen ohean? -barrezka zirikan Josebak.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 19. orr.

Iduritzen zitzaidan ama alde bat ene zirikan ari zela, alegia eta deusez Mattin aipatuz, ene berri zerbait jakin beharrez.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 150. orr.

Asteburuetan, amarenganat itzuli bat egiten nuelarik, ahal bezain itzuli laburra egia erran, ama artetan hasten zitzaidan zirikan: [...].  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 160. orr.

6 zirika egin zirikatu.

Norbaitek zirika egiten badit, ukabila dantzan jarriko dut.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 60. orr.

Zirika egiteko gogoa ere izan zuen, baina apaltasunez hitz egitea aukeratu zuen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 39. orr.

Finca Vigían 1942ko urriaren 7an sinatua den eskutitzean semeari Juan Duñabeitia aipatzen dio, eta 1943ko urriaren 30eko beste batean semeari zirika egiten dio, Sinbad aipatuz.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 238. orr.

25 000 euro pagatzera kondenatua izan da Donibane Lohitzuneko liburu denda bat, Baionako lan auzitegian, han langile zen emazte bati zirika egitea gatik.  Herria   2003-01-14

7 zirika-mirika adkor zirika.

Bere aurretik egin zuen gizon txikiak etxera: txistuka, zirika-mirika, ezaxolaz bezala zebilen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 105. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

elkarri zirika (4); zergatik zatozkidate zirika (3)


zirikada iz zirikatzea.

Kontua da gure kirio-multzoa ahalik eta zirikada bortitzenaren bidez astintzea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 150. orr.

Poesia ditiranbiko batzuk, Homero eta Virgilioren aurkako zirikadekin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Orain ere, homosexual deklaratu haizen neurrian, ez zaik faltako zirikada bat baino gehiago, eta entzun nahi ez dituanak entzun beharko dituk.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 247. orr.

-Hona hemen behar diren lau gizonok -zirikadei eutsiz, Lauaxetak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 65. orr.

Lanaren inguruko broma, keinu eta zirikadak baizik ez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 50. orr.

Agit/prop saila sortu nuen gero, Iñigo Aranbarriren zirikadak entzunda.  Berria - Harian   2005-11-27

Orduan ikasi zuen Tomek Angieren topaketaz eta zirikada batzuk bota zizkion, azkenean barrez, kafe bat hartzen bukatu bazuten ere.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 156. orr.

Gero, ziria jaurti zaionari zirikadak minik edo lotsarik edo halako besterik eragin diola antzemanez gero, horra jaurtitzailearen arrakasta eta bozkarioa, eta horra ezizena, goitizena edo dena delakoa betiko finkaturik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 17. orr.

Segur bazen ordu haietan ere zirikada frango jendeen artean, eta herrien artean!  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 91. orr.


zirikagarri izond zirikatzen duena.

Bihotz handiko gizona zen, baina atsegin zitzaizkion hitz zirikagarriak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 432. orr.

Pasarte zirikagarriak gorabehera, doinu serioa zuen gutunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 69. orr.

-Ez al zaik zirikagarria iruditzen heure aitonaren arrastoan ibiltzea?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 45. orr.

Hain tentagarria egiten zitzaidan, hain zirikagarria, hain desiragarria, non irribarrea atera zitzaidan antza -"zeri egiten diozu barre?” galdetu zidan-, eldarnio moduko hartan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 377. orr.


zirikagura

Ibaiertzetako jendeak bazuen, une hartan, jentila zirikagura.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 17. orr.


zirikalari (orobat zirikari) 1 izond/iz zirika ibiltzen dena.

"Beharbada, elkar bakan ikusten dutelako", esan zidan behin lagun zirikalari batek.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 158. orr.

Zirikalari sinpatikoak dira, berarentzat.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 39. orr.

2 zirikatzen duena.

Berdin hitz egin liteke komunikazio disonanteaz edota zirikalariaz ere.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 17. orr.


zirikaldi 1 iz zirikatzen den aldia.

Zeren eta batak besteari ematen ziozkaten zirikaldi izigarriak, batek serioski eta bertzeak irriz.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 181. orr.

Nolakoak garen jakinda, azoka bezalako zirikaldien beharra dugu.  Berria - Kultura   2004-12-08

Hauxe da New Yorken bizi diren latino askoren zirikaldia.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 21. orr.

2 tentaldia.

Izango ditu, bai, atsekabeak, zirikaldiak eta nahigabeak, baina denetan garaile aterako da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 311. orr.

Eragabea kentzeko on da, [...] erabakitzea hurrengo bazkari edo afarirako, eta hala egunero berdin, zenbat komeni zaion jatea egun bakoitzean; eta neurri honetatik ez aurrera ateratzea ezein jateko gogo edo zirikaldigatik.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 131. orr.

Gupidaz bete zen eta, zirikaldi gaiztoz oinazetua zebilela igarriz, esan zion: "Jainkoaren indarrez agintzen dizuet zuei, deabruoi, ez diezaiozuela gehiago eraso nire anaia honi, orain arte egiten ausartu zareten bezala".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 349. orr.

Aurrekoan tranpa ezkutatzeko gauza ez zela izan ikusiz, beste bat prestatu zion, haragizko zirikaldia, alegia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 353. orr.


zirikale izond zirikatzailea.

Inoiz, santuen zaindaritza zenbait aipatzen ari nintzela, azaldu zen betiko lagun toreatzailea, zirikale: "Hi, Pello! Eguraldi-gizonok ez al daukazue zaindariren bat, gehixeago asmatzen lagunduko dizuenen bat?".  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 70. orr.


zirikan ik zirika 5.

zirikapen iz zirikatzea.

Nerbio-stressa, bihotz-zirikapena, kontrakzio-fisikoa eta prozesu horretan zorteak parterik ez hartzea argudio ukaezinak dira xakea kirola dela argudiatzeko».  Berria - Kirola   2004-04-23


zirikari ik zirikalari.

zirikatu (orobat zihikatu g.er.) 1 norbait bere onetik-edo ateratzen saiatu.

Zirikatzen aritu zitzaizkidaan, pozik, ni sufritzen ikusten nindutelako.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 230. orr.

Orain, denboran atzera egin eta gogoetan ari naizela, ziur-ziur nago Hanleyk propio egin zuela hura, Charlie zirikatzeko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 117. orr.

Badakite jateko ordutegia eta, inoiz goseak zirikatzen baditu, kexu dira eguzkiak lo hartu duelako.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 381. orr.

Baina sinetsi ez zuten juduek jentilak zirikatu zituzten eta senideen aurka gogo-gaiztotu.  Elizen arteko biblia   Eg 14,2

Bestea zirikatzeko eta gehiago amorrarazteko, ziplo gaineratu zuen: "orixe haizela!".  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 345. orr.

Eta tentaldiok egunero zirikatzen baitzuten, lotsa ematen zion hainbestetan aitortzeak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 251. orr.

-Egin ezak proba! -zirikatu nuen-.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 194. orr.

-Zu ez zara artista? -zirikatu du Prusiarrak Alex.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 30. orr.

"Esan ezak egia, David, nahi gabe asmatu duk!", zirikatu ninduen Martinek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 59. orr.

-Ez zakiat zer den okerrago, norbera alkoholiko izatea, edo semea traidore... -zirikatu zuen berriro Praixkuk.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 130. orr.

Jamnia hirira heldurik, juduak zirikatzen hasi zen Kendebeo, Judean barrena erasoaldiak eginez, presoak harrapatuz eta jendea hilez.  Elizen arteko biblia   1 M 15,40

Noranahi abiatu, zekenkeria jazartzen zaio gizaki honi, lizunkeriak suntsitzen du, handikeriak txunditzen du, [...] utzikeriak lozorrotzen du, egoskorkeriak zirikatzen du.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 116. orr.

Txapelketan Schumacher zirika dezakeen gidari bakarra bilakatu da Button.  Berria - Kirola   2004-05-08

Van Daan andrea hainbesteraino zirikatzen dute non gorri-gorri jartzen baita eta ez da bere burua defenditzeko gauza.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 213. orr.

Egunero zirikatzen gaituzte tentaldi hauek, Jauna, atsedenik gabe.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 251. orr.

· Zezena, halarik ere, kementsu zegoen artean eta, aitak zaldi gainetik zirikatu zuenean, indartsu abiatu zen hura.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 160. orr.

Liztorrak, erleak bezalatsu, zirikatu edo amorratuz gero, eraso lezake ganadua.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 250. orr.

2 bultzatu, akuilatu; tentatu.

Pozik zen gizona eta, jakin-minak zirikatuta, gustura joaten zen Frantziskorekin deitzen zion bakoitzean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 185. orr.

Bazenekiten beraiek izan zirela, Balaamek zirikaturik, israeldarrak Jaunaren aurka altxarazi zituztenak.  Elizen arteko biblia   Zen 31,16

Jainkoaren borroketan ongi trebaturiko soldadu bezala, borroka berrietara zirikatzen zuen etsaia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 247. orr.

Orrondok ez zuen inork zirikatzerik behar izan, hitz egiten hasteko.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 25. orr.

Beldur baitzen inoiz, lanaren nekeak zirikaturik, ez ote zuten esango: "Ez gara gauza ez otoitz egiteko, ez hainbeste lan eramateko".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 595. orr.

Anaiaren batek, deabruak zirikaturik, sexu-harremanik izan baleza, ken bekio abitua, bere bekatu dorpeaz galdua baitu hura janzteko eskubidea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 142. orr.

Ahizparen batek, etsaiak zirikaturik, profesatutako bizimoldearen kontra bekatu larria egin baleza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1184. orr.

Maelek zirkin bat egin zuen eta, bere zaldia zirikatuz, aurrera egin zuen.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 21. orr.

Belar luze bat artu eta, zuloan sartuz, kirkilla zirikatu, kanpora irten zedin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 12. orr.

Gobernua aski kexu da ikusiz ainitz herritarrrek Amerikanoen kontra duten herra, telebixta, irrati eta kasetek ez dutena funtsean guti zihikatzen.  Herria   2001-10-18

3 zauriak-eta behin eta berriro ukitu.

Judu arraza, babes ematen dion edozein naziorentzat, zauria zirikatzen duen behatz muturra da.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 27. orr.

Hatzarekin ahoa zirikatzen jarraitu zuen Maiteak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 187. orr.

Azterketa luze baten ondoren [...] karie bat zirikatzen hasi zaio Dussel.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

Esku hutsaz alua zirikatu zion, zulokari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 94. orr.

Egunkaria irakurtzerakoan, hatzarekin kopeta zirikatzen zenuen.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 35. orr.

Bat-batean norbaitek zirikatu ninduen gerrialdean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 97. orr.


zirikatzaile 1 izond zirikatzen duena.

Horrezaz gainera, Iritzian, aurreko puntako feminista zirikatzaile baten artikulu zikiratzaile bat ere bazekarren.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 230. orr.

Gizonekin hitz egiteko era suelto samarra zuen, gogotik barre egiten zuen esaldi zirikatzaile bat edo hitz gordinen bat entzutean.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 35. orr.

Nahi gabean atera zitzaion irribarrea [...] eta ahots zirikatzailez galdegin zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 74. orr.

Bertso saio zirikatzailea, horixe zuten armarik eraginkorrena.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 82. orr.

Batzuetan sarkasmo gordinenerantz lerratu du kontalariaren jarrera, [...] besteetan ironia zirikatzaileak ernarazi du irakurlea, besteetan ironia leunak bildu du istorioa.  Berria - Kultura   2006-03-21

Auzi konpontzaile ez izateaz gainera, auziak konponbidean sartzeko zirikatzaile, bultzatzaile, bideratzaile eta antolatzaile izateko erantzukizuna ere ez zuen bere ardurapean hartu.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 146. orr.

Lotsagabe eta zirikatzaile izatea zen gure asmoa, eta badirudi lortu genuela, erreakzioei kasu eginez gero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 125. orr.

Egia da, izan, berak gutxi idatzi zuela euskaraz; zirikatzaile eta bultzatzaile izan zen, erabiltzaile baino gehiago.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 42. orr.

Txorien txio-txioa bezain alaia, hartza bezain zabala, arkakusoa bezain zirikatzailea, mandeulia bezain nazkagarria.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 73. orr.

Ez zion batere onirizten Diogenesen alderdi zirikatzaileari, nola egun batean hark "Gizonak, hurbildu!" oihu egin eta gero bere makilaz jo baizituen hara bilduak eta esan: "Gizonei egin diet dei, ez gorotzei".  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 40. orr.

2 (adizlagun gisa)

-Zure autoan ala nirean? -galdetu dit zirikatzaile.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 38. orr.

-Kar, kar! -dio zirikatzaile, baina begirunez.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 182. orr.

-Niri esker dago kalean -jakinarazi zion, argitzaile eta zirikatzaile-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 171. orr.

3 (izen gisa)

Hitzik esan gabe pairatu behar izan ditut zirikatzaileak, zerekin isilarazi eta izuan murgilarazi edukirik ere nire esku.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 108. orr.

Potolo sumindua, eskuak ukabil eta begiak gorri, gainera oldartu zaio zirikatzaileari.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 96. orr.

Zirikatzaile batzuk bidali zizkioten [Jesusi], zintzoarena eginez, hura hitzen batean harrapatzeko eta, hala, gobernariaren esku eta mende jartzeko asmoz.  Elizen arteko biblia   Lk 20,20

Izateko eran serioa da astegun buruzurian, baina zirikatzaile petoa asteburuetan.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 146. orr.

Erran dezagun aratsalde hori arras airosa izan dela kantu, bertsu eta musika, gure denen zirikatzaile ginuelarik Cachenaut.  Herria   2001-07-19

4 (hitz elkartuetan)

Jendea lasterka joan zen ikuskizunaz gozatzera eta bi zakurrak emakume-zirikatzailetzat hartu zituzten, nahiz eta ongi ezagutzen zituzten.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 127. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gehiago zirikatu (4); zirikatu egin nuen (3); zirikatu nahi izan (4); zirikatu ninduen (3); zirikatu nuen (6); zirikatu zuen (17); zirikatu zuten (3)

etsaiak zirikaturik (3)

ni zirikatzeko (3)

egunero zirikatzen (3); zirikatzen ari (5); zirikatzen aritu (3); zirikatzen du (4); zirikatzen duten (3); zirikatzen hasi (6); zirikatzen zuen (9)


zirikatze iz norbait bere onetik-edo ateratzen saiatu.

Talde gisa onartuz gero, badakigu poliziaz inguratuta etorriko direla, eta, hala, liskarrak eragozten dira, nahiz eta irainak eta zirikatzeak beti izango diren.  Berria - Kirola   2004-12-15


zirikatzearren adlag zirikatzeko.

Oroitzen hasi eta aurreko urteetan idazten nizkizun eskutitzak datozkit gogora, nola esaten nizun beti, zirikatzearren, neska guztiak leloak eta gajoak zirela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 153. orr.


zirikeria iz zentzugabekeria, aldrebeskeria.

Erranen bakarrik urte bat iragan nuela zirikerian, kasik alfer, baina han egon behar.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 79. orr.

Soldadogoak etzuela deus onik, hoinbeste denbora zirikerian egon behar, gazteak andeatzen baizik etzirela!  Herria   2001-07-05

Gainerat, presondegi gehienak zahartuak dira eta ainitz tokitan preso direnak zirikeria hutsean daude, alde bat alfer, untsalaz behar luketelarik lan zerbaitetan artzeko moldea  Herria   2002-11-28


ziriketa iz zirikatzea.

Gure etsaiaren kezkakeriak eta ziriketak sentitzeko eta ulertzeko.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 199. orr.


ziriku iz zeta.

Arreba Ernestinak anaia nagusia janzten amaitu du, pinpirindu, eta zirikuzko eskularruak jarri dizkio.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 51. orr.


ziriliko 1 izond alfabetoez mintzatuz, errusieran eta inguruko beste hizkuntza batzuetan erabiltzen dena.

Egun aste urte luzez irritsean eduki gaituen zubiko karaktere zirilikoez mezu giltzatua luzatzen digun bost adarreko izarra.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 150. orr.

Letra zirilikoen ondoren arabiar zenbakiak, eta marratxo bat bakarrik bi zenbakien arteko bizitza osoa laburbiltzeko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 323. orr.

Dendetako seinaleak ere gogoan hartu zituen, nahiz eta berarentzat letra ziriliko ulertezinak izan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 211. orr.

Belgikako hiriburuan, Bruselan hain zuzen, kaleko hainbat iragarkitan ez latinoa ez zirilikoa den beste alfabeto bat ageri da.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 105. orr.

• 2 iz alfabeto zirilikoa.

Martin Iliev Gatxevskik dioenez, zailena idazten ikastea egin zaio, sorterrian zirilikoa erabiltzen dutelako.  Berria - Harian   2006-03-21

Bisita-txartela eman zidan, bai letra latinoz eta bai zirilikoz idatzia.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 65. orr.

Zurezko oinarri bati itsatsita dago; oinarriak urre koloreko plaka bat du, zirilikoz idatzitako hitz batzuekin.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 138. orr.


zirimiri (orobat sirimiri g.er., xirimiri g.er. eta xirrimiri g.er.) 1 iz tanta xehe-xehetan erortzen den euria. ik lanbro 7.

Zirimiria ari zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 357. orr.

Zirimiria ari zuen, gaua beltz zegoen, izar baten distira ere ez zen zeruan ageri.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 178. orr.

Zirimiriaren azpian azaltzen hasi dira lehen boluntarioak.  Berria - Kultura   2006-04-23

Xirimiria edo langarra noizbehinka, ateri tarteka, hasi-ez-hasi marteka.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 350. orr.

Garai hartan beti egiten zuen zirimiria Bilbo aldean, laztana.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 21. orr.

Zirimiriaren azpiko hiri sakabanatua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 116. orr.

Zirimiri xehe bat ari zen, kasik ikusezina.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 67. orr.

Cumhail, Fionn eta Mael zaldien urratsean zihoazen, kapusaiak buru gainean jarrita zirimiri atergabetik babesteko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 19. orr.

Ez nuen ez hotzik ez minik sentitzen, eta aurpegia bustitzen zidan zirimiri sarkorra, elur eta euri artekoa, ulermenaren bidez hautematen nuen, ez azalaren bidez.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 189. orr.

Emakumeak behin esan zion Jusuf Khani, zoriontsu izateko, sorterriko zirimiria behar zuela ikusi etxeko leiho handiaren atzetik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 174. orr.

Xirimiria edo langarra noizbehinka, ateri tarteka, hasi-ez-hasi marteka.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 350. orr.

Arantzazun, Gasteizen eta Iruñean frexko baino eguzkia daukate, eta besteotan lainoa eta xirimiria.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 93. orr.

Kostaldean, batik bat, udazkeneko garaitsu honetan, erauntsi bakoitzaren ostean, normalean, atertzera jotzen du: segidoko xirimiri xirri-xirri hori toki gehienetan ez baitu maiz egiten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 397. orr.

Goizetik hastapen baikorra, ibilaldi-Mezanausiekin, oro eder eta ospetsu, salbu aroa haatik orduan antzer eta xirimiri, Euskal Herriko bi buruetan erraiten den bezala.  Herria   2003-07-31

2 (hitz elkartuetan)

Zabor izoztua eta zarama zirimiri-saltsatan, nork bere gustuan.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 9. orr.

3 irud

Garbi esan behar dizut, zazpi ahalak egiten ditudala lanetan laguntzeko, eta besteekin atsegina eta ona izateko, era horretara errieta zaparradak xirimiri bihur daitezen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 117. orr.

Hitzari eustea baita, zure kasuan, borondatea sendotzeko modurik onena, zirimiria izan, eurijasa izan edo kazkabarra izan...!  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 169. orr.

Angelok, ordea, hizketan eta hizketan, atertu gabeko jario ulergaitz baten zirimirian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 236. orr.

Tabako-hauts zirimiri etengabe haiek ziratekeen haren apaiz-jantzi zaharrei itxura urdin histu hura ematen zietenak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 18. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zirimiria ari zuen (3)


zirimol ik zirimola.

zirimola (orobat zirimol g.er. eta zirrimola g.er.) 1 iz zurrunbiloa, eskuarki haizezkoa edo urezkoa. ik zurrunbilo.

Masta arrakalatu egin zen eta erori, eta estutu egin ziren bai Patrizio bai Gustavo ere, haize hark zirimola baitzekarren.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 63. orr.

Halleyk haize lasterrak aztertu zituen, haize beroak nolako zirimolak egiten dituen goruntz doanean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 445. orr.

Putzura botatako katutxoen irudia etorri zitzaidan burura, zirimolak irenstear.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 113. orr.

Hala amildu zen Cyril Tourner jainko ezezagun batenganantz zeruaren zirimola isil-itunean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 131. orr.

Beti itzultzen zen Hansengana apurtu ezinezko kate hartan betiko harrapatuta balego bezala, errekako zirimolan hostoa bezala.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 60. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Indiako Bihar herrialdean, 800 hildakotik gora, zirimola batek tren bat ibai batera botata.  Berria - Mundua   2004-02-19

Haizeak bolada bortitzez astintzen du, zuzentzailearen ilea zirimola bat eginda inarrosten da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 161. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Honelaxe jokatu behar du haizearen putzak ere, zeinak [...] zirimol bihurrian dena erauzten eta azkarki eramaten baitu uhol birakarian.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 49. orr.

Itsas uretan bat egiteko zirimola goxoetan.  Herria   2001-06-21

Haizeak zirimola zoroan barreiatu eta eraman zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 102. orr.

Elkarren kontrako milaka kanaletan irekitzen eta bideratzen zen uren barren zabala, eta bat-batean lehertzen zen, inarrosaldi eroetan, gora eta behera, irakinean, txistuka, zirimola erraldoi eta kontatu ezinezkoetan biraka.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 60. orr.

Sarritan, zirimola indartsuak arrastaturik, ezerk ez baitu salbatzen heriotzaren haitzak jotzetik.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 377. orr.

[Haizeak] zirimol oldartsuan korrituz, tantai handiak zelaietan eraisten ditu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 47. orr.

Zirimola espiralkoia jaisten eta hodeiaren gorputz malgua berarekin arrastatzen baitu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 419. orr.

Atoiontzi batetik kezko zirimola izugarriak altxatzen ziren, beltz eta gorrimin, untzitik gora kiribilka igoz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 208. orr.

Orain Etna mendiaren ahotik batzuetan suzko zirimolak zergatik hasgoratzen diren azalduko dut.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 429. orr.

Suzko zerutar zirimolak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 415. orr.

Trenmakinak elurrezko zirimola sortzen zuen eta berarekin batera arrastaka eramaten.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 54. orr.

3 irud/hed

Erortze lasterraren zirimolak inguraturik, hegan ote nindoan lilura sentitu nuen une batez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 8. orr.

Eromena, batzuetan, horixe besterik ez da, antza: zeure buruaren oharmena erauzten dizun zirimola bat; orduan, ez zara zu zeu, zirimola bera baizik; ez dago zirimola besterik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 110. orr.

Aitorpenak zirimola eragin zuen Eduardoren buruan.  Berria - Euskal Herria   2004-10-22

Taxi bat hartu eta Marine Drive-ko trafikoaren zirimolak irentsi zuen berehala.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 134. orr.

Jimmy gau eta egun biraka zebiltzan ateen zirimolan sartu zen, saltxitxen haragia bailitzan bizitza xehatuko zioten ate birakarien zirimolan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 176. orr.

Printzesa aipatze hutsak, jeloskortasunaren zirimola sortzen zuen eta bihotz-muinetan zuena kanporatzen zion eraldaturik, berez gozoa zena ozpin bihurturik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 147. orr.

Ruso hegazkin zonbaitek beren mitralleten zirimoletan kausitzen gituzte eta lagun zonbait hiltzen dituzte.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 132. orr.

Itoizko urtegiaren aurkako borrokaren zirimolan eman dituen urteotan Dani Untzitik ikasi du zaila dela boterearen estrategiari ihes egitea.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 98. orr.

Gauza larriak gertatzen ari dira, eta biok gaude zirimolan sartuta: ni, nire lana hori delako; eta, zu, zure inguruan gertatu delako.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 244. orr.

Teoria oso arina da errealitatearen zirimolan.  Berria - Euskal Herria   2006-03-05

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ereinotz mendietan zehar haize zirimolek sakaturiko garra zabaltzen eta bere oldar handian dena irensten duenean bezala.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.

Hire oihua haize-zirimola bezala sartu zaidak gorputzean barrena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 440. orr.

Zaldien trostak harroturiko hauts-zirimolen magalean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 16. orr.

Kalea absentak lausotutako elur-zirimola zen. Miltch deitu ekaitz-zirimola ikaragarria.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 412. orr.

Elur-erauntsia islagailuen argitan, elur-hautsa eta bisuts-zirimola pistaren gainean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 7. orr.

Ibaiaren beste ertzean, kebide garaiek ke-zirimolak jailkitzen dituzte airera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 76. orr.

Egunez egun, eter zirimolek eta eguzki izpiek.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 335. orr.

Zurrunbilo edo ur-zirimola bat da horren guztiaren emaitza.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 64. orr.

Hantxe, dozenaka irudiren artean, irudi eta kolore zirimola hartan, itsas lamia beltzaran bat ageri zen irla txiki baten ondoan.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 85. orr.

Feria esan ohi zaion oihu, irri, irain eta kantu zirimola hau guztia biziagoa eta alegeragoa da Espainian.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 204. orr.

5 zirimolan adlag ik zirimolaka.

Haizeak harea zirimolan altxatzen zuen, plastikozko poltsekin eta paper zatiekin batera.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 8. orr.

Aterpean ere ekaitza sartzen baitzen zirimolan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 63. orr.

Bazirudien euria ez zela inoiz lurrera iristen, haizeak zeramala airez aire zirimolan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 229. orr.

Udazkeneko haize epelak zirimolatan erraztatzen duen presondegiko patioan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 25. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

haize zirimola (14); haize zirimola batek (4); ke zirimola (4); zirimola bat (7); zirimola batek (9); zirimola baten (3)

haize zirimolak (3); hauts zirimolak (3)


zirimolaka (orobat txirimolaka g.er.) 1 adlag zirimolan.

Kolpera baturiko haize bortitzak hodeia zulatzen duenean eta, beronen barruan sarturik, zirimolaka biratzen eta hodeiaren erdigunea hutsarazten eta ingurua are eta areago trinkoarazten duenean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.

Ur jauzi haundi bat erortzen da delako putzu horretara eta zirimolaka aritzen azkarki, dena inguru eta inguru.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 105. orr.

Zigarroen kea, zirimolaka, billar-mahaiaren gaineko argiaren inguruan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 10. orr.

2 irud/hed

Trantzean jartzen zuan, zirimolaka mugitzen zitian begiak, hoska eta madarikazioka; aurrean zeukana listuz blai eginik, ijitoek egiten dutenez.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 37. orr.

Denborak, zirimolaka, tristeziaren orbela berekin eraman ondoren ere zorion hondar bat geratzen dela pentsatzen du alargunak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 198. orr.

Ostatu-zuloetako zuzi ketsuak imajinatu zituen, eta gau-borroka irrigarririk, zurezko argimutilik ezpata-zirimolaka, justizia-esklaboek aizkorakadaz bortxaturiko sarrailarik [...] errezel urratuz eta zapi zikinez jantziriko txiro-samalden erdian.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 65. orr.


zirimolatsu 1 izond zirimolez betea.

1915an, haize zirimolatsu ikaragarria Castevellen, zuhaitzak orpotik bihurritu, atera eta puskatu zituena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 233. orr.

Aire berodun haize-begi zirimolatsuak aise osatzen baitira.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 203. orr.

Ekaitz aurreko sorgin-haize zirimolatsua, berriz, bere sudurretako haize-bafada beldurgarria.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 469. orr.

Ibai zirimolatsuaren inguruko lautada itzel haietan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 86. orr.

Keak atzera-aurrera zirimolatsuak egiten zituen Adaren bular inguruetan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 83. orr.

2 irud/hed

Mollyren txirikordak haren buruan jirabira zirimolatsuan zebiltzala.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 43. orr.

Nire bizitzan lehendabiziko aldiz, zeharo mozkortuta nago, eta neure buruaz harro-harro sentiarazi nau; harik eta, behin etzanda, burua zurrunbilo zirimolatsuan hasi zaidan arte.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 126. orr.

Euren tuniken beheko parte zirimolatsuek, hegalariek, ozta-ozta estaltzen zituzten tuniken azpian sumatzen ziren terlenkazko praka grisak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 22. orr.

Idoia zirimolatsu samarra zen, eta alde asko zituen; pinturaz gain, gogor ikasten zuen hark ere, eta maite zuen erizain lanbidea, biziki maite ere.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 139. orr.

3 (adizlagun gisa)

Eguraldi berdotza, itsasoa harro sumatzen du, zirimolatsu, berde bere beltzean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 208. orr.


zirimolatu, zirimola(tu), zirimolatzen du ad biraka erabili.

Atzamar pareaz heldutako zigarroa zirimolatu zuen airean, orkestra sinfoniko bateko zuzendari baten moduan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 158. orr.

Haize bolada batek zirimolatu zizkion alargun gazte eta ederrari udare xanpuarekin garbitutako adats belakitsuak.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 49. orr.


zirimonia ik zeremonia.

zirin 1 iz hegaztien gorotza.

Txori baten zirina erori zen hesi batera.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 157. orr.

Hegaztien zirinak xaflak zipriztin zurixkez zikintzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 276. orr.

Antxeta saldo izugarriek oihu egiten zuten beren lagun hil berrien eta urteetako zirinaren gainean. Gorozki edo zirin batetik kosmetiko bat -aurum de stercore- ateratzeko ideiak bihotza berotzen zidan, horrenbestez jatorrietara, alkimistek fosforoa gernutik ateratzen zuten garai haietara itzuliko banintz bezala.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 163. orr.

Zirinen zakartasun alkalinoa zen nagusi.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 279. orr.

Kutsatu gabe dauden hegaztien aho eta zirinetan bizirik atzeman dute birusa hamar egunez.  Berria - Gaiak   2004-08-21

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gero eta hurbilago sentitzen du hiru txita eta ama oiloaren zirin-usaina, eztitan ditu belarriak hegaztien txio alaiekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 190. orr.

Adar ihar eta zirin-orezko su bat piztua zuten lehortzeko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 137. orr.

Oilo-simaur edo zirin-satsa [...] ez da hutsean ematen; aitzitik, saldu egiten da, eta garesti.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 240. orr.

Frieli eginiko keinua baino askoz gehiago zen Urmenetaren zirin-ziria.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 20. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lurrera erori ginen, antxeta-zirinez betetako belar irristakorraren gainean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 164. orr.

Osteratxo bat egingo nuela hiri inguruko baserrietan barrena (artean bazen halakorik) oilo-zirin bila.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 239. orr.

Etorbide jenderik gabeak: txori-zirinez eta lore zuriz irristakor...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 275. orr.

Astaburu bakar batek zilarrezko laurogei txanpon balio zuen, eta kilo erdi uso-zirinek zilarrezko bost txanpon.  Elizen arteko biblia   2 Erg 6,25

Kaleko lorontzi harrizko bat, kaio-zirinez zuritua.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 11. orr.

• 4 izond xehea; ahula.

Kea geratu zen gela handian, ke gordin eta zirina, ke erremina.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 58. orr.

Leihoa ireki zuen Katiak, eta karrikako argi zirina sartu zen barrura.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 211. orr.

5 urduria.

Izorramendu aluko suak hartzen nau berorren nagusi zikin, ama zirinaren seme horrekin, hara.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 57. orr.

Mundutik zetorren hark bazekien, ondo baino hobeto, herriko mutil zirinek tabakoa erretzen zutena.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 272. orr.

Duela 50 urteko eliz ezkontza ximple eta eskeptiko batean baino mila bider apainkeria, sineskeria eta jatorkeria zirinagoa nabaritu dut halakoen familietan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 266. orr.

Mutil ona da Darby, alajainkoa!, zirin hutsa kontrakoa liokeena, eta gu jende gisatsuak gara, demonio!  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 145. orr.

Gero, behar bezalako estimua eta omen zirinezkoa obratu du, zuri-zuri, idazle handiaren buru lehendik ere zurian.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 46. orr.

-Ez dun hori, ez hadi hain zirina izan.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 86. orr.

6 euri zirin euri lanbroa.

Haize mina dabil, dotorea aroa etxean utzitako euri zirin, narras, lorrinaren aldean.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 77. orr.

Euri zirina Chiapasen bezain zarratu datorkigularik, bidean elkarren ondoan datozen bi irudi eurizko dira.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 93. orr.

Hauts lainoak bustirik ez dela, euri zirina hasiz gero lokatza franko bada kaleetan.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 134. orr.

Arrantzaleek bokarta adurra deitzen zuten euri zirinarekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 332. orr.

Londres euri-zirina da.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 92. orr.

7

Anek beste behingoz Jonekin hartu zituen bere zirinen bueltak.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 86. orr.

8 zirin belar (corpusean zirin bedar soilik)

Begira auzoan nabarmen den oilanda nabar horri, oilarra etxean izanik ere, nola doan auzora, legez kanpoko amodio grinak sutua, senarra "zirin bedarrak ekarten" Londresen duen bitartean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 163. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

euri zirina (4); oilo zirin (3)


zirindu, zirin(du), zirintzen 1 da/du ad beherakoa izan.

Hor diren hiru herenak zirinduak dira, ez dira mugitzen ahal eta beren beharrak hor berean egiten dituzte.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 135. orr.

2 (era burutua izen gisa)

Zirinduek beren beharrak lekuan berean egiten dituzte, laster itotzekoa eta burzoratzekoa baita barne hortako usaina.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 121. orr.

2 zikindu.

Ez dugu argitalpen prozesua zirinduta ikusi nahi politikakeriak direla medio.  Berria - Euskal Herria   2004-03-10


ziringa izond

Oihuka hasteko zorian nengoen; Juliorekin zer ostia zebilen hartu nahi nion kargu, puta ziringa batek bezala jokatzen zuela aurpegiratu.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 47. orr.


zirinoso izond zirinez betea.

Behera begira baldin bazoaz, larri ibili ez ote dizun hiriko usoren batek bere grazia zirinosoa kokotetik behera isuriko.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 121. orr.


ziripurdika ik zilipurdika.

ziririku iz suziria.

Asko falta da hurrengo urte zaharrerako eta aspaldi du despeditu genuela azkena, entzuten diren tiro hots horiek ez dituzu ziririkuak, Nemesio Arozenaren ilobaren atelierretik datoz, pistola neumatikoz josten dituzte orain arrain kaxak, eskatu handiren bat edukiko dute biharko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 280. orr.


ziristilo iz

Traje urdina, gorbata berdea, oinetako beltzak, bi ziristilo handirekin.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 84. orr.


ziritsu izond ziri asko duena.

Bestaldeko angeluan, hirugarren konpartimenduan, nola-halako piramide bat metatzen zen zutikako enborrez eta azao ziritsuz, negurako egurketa.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 213. orr.


ziritu, ziri(tu), ziritzen da ad ziri itxura hartu.

Eta hankartera luzatuko zigun eskua Antxonek, ziritu ote zitzaigun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 160. orr.


ziritxo 1 iz ziri txikia.

Ziritxo bat sartu nuen zuloan.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 120. orr.

Ez al dituk ikusten gandor aldean dituzten ziritxo horiek?  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 100. orr.

Ziritxoen antzeko marratxoak ziren, hirunaka, gezi baten punta eratuko balute bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 167. orr.

Gasen ziritxoak ere izoztuta daude...  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 66. orr.

2 ik ziri 12.

Ziritxo bat sartu nuen zuloan.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 120. orr.


zirizelkatu, zirizelka(tu), zirizelkatzen du ad

Bi arte horien lotura, gaur egun, hau besterik ez da: gaurko pintoreak bere babesleak zirizelkatzen dituela.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 221. orr.


zirka ik zirku.

zirkadiano izond denbora bitartez mintzatuz, hogeita lau bat ordu irauten duena.

Ikuslearen denbora: badira animalia guztiengan, eta baita gizakiarengan ere, erritmo natural nagusiak, erritmo zirkadianoa (circa diem latinezko esapidetik: 'egun batean') arautzen dituzten "erloju biologikoak".  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 102. orr.


zirkalari iz

Beren bixitaz eta ixtorioaz hitz egin ondoan, gure zirkalariak dio "ez da haurride hurbila, bainan aditu izan dut noizbait ixtorio hori, eta berriz familia guzia elgarretaratuko girelarik aipatuko dut kusier".  Herria   2004-12-02


zirkasiar izond Ipar Kaukasoko Zirkasiakoa, Zirkasiari dagokiona.

Harremanak izan zituen Marie d'Agoult kondesarekin, Carolina Sayn Wittgenstein-ekin, Lola Montes dantzariarekin, Agnes Kingworth eta Sophie Menter pianistekin, Olga Janina printzesa zirkasiarrarekin.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 325. orr.

Oro duintasun igotzen zen hara, mustatx zirkasiarrak dilindan, eta bere gorputz mardularekin betetzen zuen eserlekua.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 19. orr.

Ordurako, morroiek eskuetatik kendua zioten babesgarritzat hartu zuen aulkia, eta bera, begiak itxirik, ez hilik ez bizirik, gertu zegoen etxeko jaunaren pipa zirkasiarra bere hezurretan probatzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 132. orr.


zirkilu iz zokoa, bazterra.

Ondo begiratu nituen etxeko gainerako gela, zirkilu eta bazterrak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 217. orr.

Jarraitu nion isiltxorik eta hantxe basoko zirkilu batean ikusi nuen etzaleku apropos bat eginda zuela, eta hantxe hezur pila galanta.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 272. orr.


zirkin 1 iz mugimendu txikia, eskuarki pertsona batek egina. ik imintzio.

Ezin nion aurpegia ikusi, haren motots kaxkagorria bakarrik, buruaren zirkin bakoitzean zabuka zebilkiona.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.

Sukaldeko lanak bukatu beharra adierazi zidan zirkin batez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Txunditurik zegoen, zirkinik gabe, isilik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 234. orr.

Hitzik ez, irririk ez, zirkinik ez ezpainetan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 254. orr.

Azken tantoa bukatu, Roland Garroseko finala irabazi, eta zirkinik ez emakumeak.  Berria - Kirola   2004-06-06

Hortaz, txintik ere ez nik, zirkinik ere ez.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 41. orr.

Ingurune hark, girorik morbosoena izanagatik, ez zion zirkinik eragiten Bain andrearen ahizparen patxada aristokratikoari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 60. orr.

Norak ezin izan zuen eragotzi lurrera begiratzeko zirkina.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 88. orr.

Jagiteko zirkina egin nuen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 194. orr.

Itzuli zen, itxaroteko zirkina egin zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 119. orr.

Ez baitzuen adorerik ezta zirkin bat egiteko ere, sugea ikusi orduko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 53. orr.

Zain eta zain, baina lau helize-gurutze haiek zirkinik ez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 16. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Nire begi-ezpainen zirkin nahigabetua ikusi dut ispiluan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 33. orr.

Irribarre sotila saiatu zuen, baina ez zitzaion zirkin neketsu bat besterik atera.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 210. orr.

Adaren ezpain-txokoek irribarre bat saiatu zuten, baina ez zitzaien zirkin triste bat besterik atera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 54. orr.

Emakume pinpirinak zirkin herabe batez erreberentziatxoa egin duenean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 192. orr.

Norak egindako zirkin oinazetua ikusirik, kantatzeari utzi zion Andreasek.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 130. orr.

Adak zirkin definigaitz bat egin zuen sorbaldak jasorik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 100. orr.

Zirkin baldar batez berehala atzera egin, eta zubi erdian jarri zen Joanes arropa atontzen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 25. orr.

Jeronimok ez zuen hitzik atera, ez zuen zirkin desatseginik egin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 25. orr.

Etsipenezko zirkin labur bat ikusi nion aitaren aurpegiari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 149. orr.

Gora begira, geldi-geldi, zirkinik txikiena egiten ausartuko ez balitz bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 80. orr.

Lepic jaunak, oharkabeko zirkin batez, burua jaso du, ihes egingo balio bezala.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 78. orr.

Apal imintziozko zirkin bat egin zuen gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 208. orr.

Ageriko zirkinik ez zuen sentimendu samur huts bat.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 13. orr.

Irribarretxo bat, sentimendu handiko bi hitz, esker oneko zirkinen bat.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 168. orr.

Mahaietakoek disgustuzko zirkinen bat edo beste egin zuten.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 106. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Izen berezia, zinez -esan zuen ezpain-zirkin ia ikusezin batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 181. orr.

Ez zuen begi-zirkinik egin, ezta ni ateraino joan eta haren begiradaren eta atearen tartean jarri nintzaionean ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 239. orr.

Komisarioa lehengo eran ikusi zuen eseririk, betaurreko beltzen azpitik begira, aurpegi-zirkinik gabe, beti bat eta beti erne.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 193. orr.

Badakite, jakina, nire bila igotzen hasiz gero, harri galantak jaurtiko nizkiekeela inongo esku-zirkinik gabe.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 104. orr.

Buru-zirkin bat egin, hitzen bat edo beste Angelori esan, eta alde egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 209. orr.

Buruari eragin zion, eta gaitzespen zirkin bat egin zidan, esan nahiko balit bezala: Ez bazaude pozik hemen, zoaz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 97. orr.

Mathilderi oharkabean pasatu ez zitzaion harridura-zirkin bat egin zuen Norak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 173. orr.

Higuin-zirkin bat egin, eta burua erretiratu zuen Norak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Hortik Hermannen gogor planta, arretan arrena zela frogatu beharra, maritxu-zirkin bakar bat ere ez barkatzea bere buruari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 110. orr.

4 zirkin eginsup_1 mugitu, higitu. ik zirkindu.

Listua irentsi eta zirkin egin du.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 93. orr.

Lisak zirkin egin eta atso zaharrak beste etenaldi bat egin zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 224. orr.

Soldadu zaurituetako batek zirkin egin zuen, bere arma hartu zuen eta gutako bati bizkarrez tiro egin zion.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 271. orr.

Lehenbailehen asmatu behar zuen aitzakia sinesgarri bat, zirkin egin gabe erantzun egokia eman.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 101. orr.

Noizbait, amak hizketan hasi behar zuela ematen zuelarik, aitak zirkin egin zion adieraziz uzteko berari. · Printzesak, ohean etzanda lo zegoen printzesa zuriak, begi-zirkin egin zuela iruditu zitzaion Joanesi.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 140. orr.

Aurkariei zirkin ere egiten utzi gabe nagusitu zen Alessandro Petacchi Valentzian.  Berria - Kirola   2004-09-11

Neskak ez du zirkinik egin.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 130. orr.

Zirkinik ez egiten saiatu naiz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 15. orr.

Ezin du gehiago jasan, baina ez du zirkinik egiten, ez du txintik ere esaten.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 103. orr.

Zirkinik ere ez zuen egin ganbararena aipatu zionean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 238. orr.

Gorputz-atal guztien erabilera galduta, ezin zen inola ere jaiki, ezta zirkinik egin ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 223. orr.

Arreta hartua zion espaloian zirkinik egin gabe zegoen ezezagun hark.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 36. orr.

Sabethek bat-batean: "Geldi hor!" Hantxe ni, beraz, zirkinik egitera ausartu gabe.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 167. orr.

Aitaren aurpegiak ez zuen zirkinik egiten.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 50. orr.

Lekutik mugitzeko zirkinik ere ez zuten egin.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 79. orr.

5 zirkin eginsup_2 izkin egin.

Bigarren aldiz egiten dio zirkin heriotzari. Zigorraren ankerkeriak berak bultzatzen du, hau zenbat eta handiagoa izan, orduan eta asmazio handiagoak egitera zigorrari zirkin egiteko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 20. orr.

Gizakiak ezin diolako horrela zirkin egin gizarteari zor dion etsenplu beharrari.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 105. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

buru zirkin (3); zirkin bat egin (10); zirkin batez (5); zirkin egin (15); zirkin egin zuen (9)

zirkina egin (10); zirkina egin zuen (7)

zirkinen bat (7)

bestelako zirkinik (3); zirkinik egin (95); zirkinik egin barik (3); zirkinik egin gabe (46); zirkinik egiten (17); zirkinik eragin (5); zirkinik ere egin (48); zirkinik ere egiten (15); zirkinik ere ez (20); zirkinik ez (18); zirkinik gabe (13); zirkinik txikiena (4)


zirkin-zarkun iz adkor zirkina.

-Zuk ez zenuen nire emaztea ezagutu -bota diot inolako zirkin-zarkunik gabe.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 64. orr.


zirkinbako izond zirkinik gabekoa.

Afrikako bi bizimodu aldiberekoen teinkaren arrazoitik, Afrikako jende modu betiberdin zirkinbakoaren arrazoira pasatzen da Ortega, ondorioarekin, Afrikak ez duela egiten historiarik, Afrikan historia agitu bakarrik egiten dela -oholtza bat baino ez da-, ez afrikarrek egina, atzerritarrek baizik.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 175. orr.


zirkindu, zirkin(du), zirkintzen da/du ad zirkin egin, mugitu, higitu.

Ezpainak zirkindu-edo zituen, baina ez zen irribarre xume bat ere osatzera iritsi.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 14. orr.

Toilette hitza aipatu zuen Mathildek, eta irriño batek zirkindu zituen Noraren ezpainak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 201. orr.


zirkinka iz mugitzen, higitzen.

Garabi handien besoak ontzi merkanteen gainean makurturik zirkinka ari dira, zamak deskargatzen edo kargatzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 44. orr.


zirko ik zirku.

zirkolari ik zirkulari.

zirku (282 agerraldi, 58 liburu eta 72 artikulutan; orobat zirko 102 agerraldi, 31 liburu eta 39 artikulutan eta zirka 24 agerraldi, liburu 1 eta 15 artikulutan) 1 iz pailazo, piztia-hezle, akrobata eta kideoen ikuskizunek osatzen duten espektakulua.

Zirkua etorri zait hainbat aldiz gogora, ez gaur bere ezinean endekaturik sumatzen dugun etxola triste hori, ezpada garai batean aho-zabalik edukitzen gintuen ikuskizun oso eta noble hura.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 9. orr.

Nork daki nondik, baina zirku bat iritsi zen, jauzi-soka eta aulki hegalariz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 154. orr.

Han egiten zuten gizon etxegabeek lo, ibiltzen ziren lasterka umeak eta, urtean behin, jartzen zituen dendak zirkuko jendeak.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 78. orr.

Heziko ninduela zirkuko domatzaileak bezala.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 13. orr.

Zein da zure lana zirkuan, zehazki?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 62. orr.

Pailazoek zirkuan egin duten errepertorio klasikoa.  Berria - Kultura   2004-08-04

Etorkizuna iragar zezakeela, hirian izandako zirku batean lan egiten zuen buhame batek azaldu ziola sekretu handi hura.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 55. orr.

Herriz-herri doan zirkuko ikuskizun banintz bezala begiratzen zidaten.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.

Txikia zelarik uda guztietan bere herrira iristen zen zirkuko kanguro boxeolaria.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 66. orr.

Ibiltokirako pasabide hertsi eta hetsi hori lehen egunetik zirkuetako lehoien pasabideari parekatu dut.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 43. orr.

Arratsean zirkua amaitu zenean, eta zortea izan zutenak norbaitek etxera zeramatzala -edo bestela oinez zihoazela-, emakumeak berriro hartu zuen lo.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 82. orr.

Pirpo eta Txanberlainen zirkua oso ikusia zegoen, emanaldi gehiegi zeramatzan, eta itxura batera ez zeukan harrera onik beste nazioetan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 275. orr.

Ixabelek zirkuan baino hobeto pasatu zuen.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 106. orr.

Zirkua ere gizakiaren behar eta joera da, eta edozein egoeratan agertzen da; frontoiko batzar horiek badute zirkutik, eskolak ere badu zirkutik, eta elizak nahiz estatuak ere badute zirkutik; ikusiko duzu, bestalde, zer-nolako zirkua izango den erregimena erortzen denean, ez zaio-eta askorik falta; orduan jakingo duzu zer den politikaren zirkua.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 66. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hipnotizatzailea zen eta zirku txikietan lan egiten zuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 18. orr.

Urte askoan zirku ibiltari batean lan egina, haur denboratik sarritan egona zen eskale jendearekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 81. orr.

Horrelaxe jakin genuen Elena bera Zirku Amateurrean ibilia zela, Sinbad bezala.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 64. orr.

Udaberriko egun zoragarri batez zirku fantastikoa herrira iritsi zen.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 56. orr.

Ez da ez lehoi, ez dirdiraz beteriko zakur orrazturik atzemanen Miarritzeko zirku garaikidearen jaialdiaren laugarren urte honetan.  Berria - Kultura   2004-05-15

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bidean pailazoren bat aurkitzen zutenean zirku-talde polita osatzen zuten hirurek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 275. orr.

Taldeko bi neskek Châlonseko zirku eskolan segitu dituzte ikasketak.  Berria - Kultura   2004-03-19

Horrelako arratsaldeetan autobusak lerroka kokatzen ziren zirku-desfile bateko elefanteak bezala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 281. orr.

14:00: Zirku emanaldia.  Berria - Euskal Herria   2004-06-06

Zirku enpresari hark benetako filosofotzat zeukan bere burua.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 67. orr.

Gutxi uste zuen komisarioak, zirku jabeak zimino-hiltzailearen hipotesia hain era naturalean hartuko zuenik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 65. orr.

Zirku langileak beren gain hartu eta estatuaren soldatapean jartzeko asmoa zuten agintariek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 104. orr.

Zirku ikuskizuna dela behin eta berriro defendatzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-09-19

Gezurra badirudi ere, zirku emanaldiak askoz berotsuagoak dira karpa batean antzoki batean baino.  Berria - Kultura   2004-06-05

4 irud/hed

Ez dugu nahi batzorde hau ez zirku eta ez auzitegi salatzaile bilakatzerik.  Berria - Ekonomia   2004-02-28

Begiak atzera irekitzean hasi zen zirku guztia... Adrianok gonapetik gora eta eskotetik behera sartu zion eskua emazte hartu berriari, eta Milagrosek ipurdia senarraren hanka tartearen kontra igurtzi ez ezik eskuekin zirkuluak marrazten hasi zen titietan, [...].  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 101. orr.

Bi hilabete hauetan argi geratu da epaiketa-fartsa batean, zirku batean murgildu gaituztela.  Berria - Harian   2005-04-12

Frantziako Itzulia zirku bat bilakatua dela baginakien aspaldixkoan.  Herria   2005-07-14

Zirkua Parlamentuan bertan bilera bat egitea izan zen.  Berria - Euskal Herria   2006-03-04

Zirkua duk XX. mende bukaeran nagusitzen ari dena, zirkua.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 70. orr.

Estortsioaren inguruko eztabaida ireki nahi bada, ez dira ustezko biktimak zirku mediatikoaren erdian kokatu behar.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

· Ene gibelean itsasoa, ene aitzinean mendi zirku bat.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 151. orr.

5 zirku espektakulua ematen den eraikin zirkularra, finkoa edo ibiltaria.

1920. urtean, Ivan Revinsky zirku enpresariak bi erabaki garrantzitsu hartu zituen: lehena, zirkua karpa erraldoi batekin estaltzea.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 104. orr.

Krone zirkua erraldoia zen, garai hartarako oso ikusgarria.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 81. orr.

Piztiak zeuden kaiolekiko bi gurdiak, tarte bat utziz ipini zituzten, zirkuaren ate moduan balio zezaten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

Jarraitu behar zuen hezleak, baina ikusiz lortua zuela ikusleen jakin-minaren efektua, eta jendetza hark lehenbailehen nahi zuela zirku barrura pasatu, oihu egin zuen: [...].  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 57. orr.

Zirkuaren sarreraren atzealdera joan zen, olana bati tira egin, tartetxo bat zabaldu eta esan zion Martini: [...].  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 58. orr.

6 erromatarrek herri jokoak egiten zituzten esparrua, eskuarki mailadiz inguratua.

Ez, ez nituzke lerro hauek baliatu nahi gure korrida hura erromatarren zirku haiekin konparatzeko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 159. orr.

Merkuriori, ordea, foroan egingo zaio, edota Isis eta Serapisenak bezala, merkatuan; Apolorena eta Bako aitarena, teatroaren inguruan; Herkulesena, gimnasiorik edo anfiteatrorik ez daukaten hirietan, zirkuan egingo da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 850. orr.

Flaminio zirkuko Kastorren tenpluaren estiloko lehenengo tenpluak Palas Minerbarenak izan ziren.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2090. orr.

Ni han erromatar zirku baten erdian banengo bezala sentitu nintzen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-03

Zirku bat bazen eta kristauak piztietara botatzen zituzten, hau da, lehoietara.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 102. orr.

Izutua egongo nintzen noski kristauak zirkuan hilduratzen zituzten erromatarren film horietakoren batekin.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 54. orr.

Erromatar zirkuko borroka baten amaiera ematen zuen hark, garaileak garaituak arrastaka eramanez.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 47. orr.

Hainbat egunetan jarraian zirku jokoak arretaz ikusten ari zirenek, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 287. orr.

Siro izeneko esklabo batek, borroka-zirkuan jarduna bera, ezagun ez zitzaizkion gauzak erakutsi zizkion.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 64. orr.


zirkugintza iz zirkua.

Moralles familia, aldiz, aspalditik dabil zirkugintzan, belaunaldiz belaunaldi.  Berria - Kultura   2004-05-15


zirkuito ik zirkuitu.

zirkuitu (orobat zirkuito g.er.) 1 iz ibilbide itxia, abiapuntura itzultzen dena.

Bi zirkuitu desberdinetatik bideratzen du bihotzak odola.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 167. orr.

Jarioa duen zirkuitu bati aurre egin beharrean gertatzen den ingeniaria zuloak tapatzen saiatuko da lehenik eta behin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 161. orr.

Bien bitartean, bizkar-muinera iristen diren seinaleen kontrola egiten ari dira garunera konektaturiko zirkuitu batzuk.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 231. orr.

Planetek ere unibertsoaren ibiliaren kontrako zentzuan mugituz bakoitzak bere bidea egiten dute, baina zeruaren biraketarengatik atzeraka eramanak izaten dira denboraren eguneroko zirkuitua eginez.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4270. orr.

Hormonak aske dabiltza, neuronen zirkuituak hiperaktibatuta daude eta burumineko plazeraren guneek [...] plazera eta atsegina ematen diguten deskarga elektrikoak jasotzen dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 184. orr.

Orio eta Zarauzko hiru ikastetxe dira antolatzaileak eta 14 kilometroko zirkuitua antolatu dute bi herrien artean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

6,5 kilometroko zirkuitua da Gabiriakoa.  Berria - Kirola   2004-02-28

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Obsesionatu egin nintzen nire bularraren azpian gurutzatzen ziren zain- eta arteria-zirkuituak, lirdinga eta odolezko barne-sare trinkoa irudikatzen saiatuz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 348. orr.

Neurona zirkuitu kaltetuak osatzeko bide berriak emango ditu aurkikuntzak.  Berria - Gaiak   2004-02-19

Lan neketsua da hiru geruza hauek elkarren gainka jantzi beharra, piltzarketariak bagina bezala erabiltzen dugun osagai karga honetaz apaintzea, oxigeno zirkuitua, berogailu zirkuitua, hegazkineko gizonen arteko komunikaziorako telefono zirkuitua antolatzea.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 35. orr.

Petrolioaren iturriak eta hornidura-zirkuituak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 193. orr.

3 irud/hed

Konektatu gabe daude emozioaren zirkuituak: hori da okerra.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 277. orr.

Ekintza honek gutxienez bi gizabanako eskatzen ditu, hori baita, hain zuzen, gutxienez behar dena zirkuitua osoa izan dadin.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 38. orr.

Aski da arte merkatuaren zirkuituko edozeinek, artista, kritikari, galerista, museo edo erosle batek objektu bat artelana dela esatea, arte izan dadin.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 32. orr.

Zentro guztietan zirkuitu elebidunak jartzea, gaixoak berak nahi duen hizkuntzan artatua izateko aukera edukitzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12

Gizartearen eta literatur sistemaren zirkuitu osoa betetzen du: obraz gain, hitzaldiak eta iritziak ematen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 289. orr.

Kartzelen zirkuituak osatzen duen labirinto honetan gabiltza, irteera asmatu ezinik.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 183. orr.

Zirkuiturik ezean zaila da jazza bultzatzea, eta Euskal Herrian ez dago zirkuiturik.  Berria - Kultura   2004-03-05

4 (irud/hed hitz elkartuetan)

Finantza-zirkuituen globalizazioak guztiz areagotu duen nazioarteko konkurrentzia baten mende daude gaur bankuak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 184. orr.

Pasaia oraindik propaganda eta fama zirkuituetatik kanpora dago, natura huts deskubritu gabea da, eta zoragarria da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 21. orr.

Komunikazio zirkuitu alternatibo gisako bat da bertsolaritza.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 60. orr.

Ale bakarreko argitaraldia (edo oso ale gutxikoa) ari da nagusitzen, artistak sinatua [...] galeria zirkuitu batean saldua.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 176. orr.

Agirreren esku luzea ibili zuan baita ere hi boxeo zirkuituetatik botatzeko, ez duk?  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 62. orr.

Pilota Zirkuitu Profesionala (PZL) sortu dute Frontis enpresak eta pilota federazioek.  Berria - Kirola   2004-11-17

Gaur hasita, Jazz-Blues zirkuituak hilero emanaldi bana eskainiko du Basauri, Leioa eta Zornotzan.  Berria - Kultura   2006-01-18

5 kirol instalazioa ibilgailuen lasterketak egiteko prestatua.

Lehenengo postutik irtengo da gaur Italiako Sari Nagusian, Monzako zirkuitu azkarrean.  Berria - Kirola   2004-09-12

Aurreraketak ere errazagoak dira Monzan beste zirkuituetan baino.  Berria - Kirola   2004-09-12

Bahraingo Sari Nagusia jokatuko da bihar, Munduko Txapelketako hirugarren proba; zirkuitua berria da, eta basamortuan dago; hondar ekaitzen beldur dira gehienak, lasterketa geldiarazi baitezakete.  Berria - Kirola   2004-04-03

Munduko Serietako hurrengo bi lasterketak korrituko dira bihar Zolderreko zirkuituan, Belgikan.  Berria - Kirola   2004-04-24

Ez dakit badakizun, baina autopista ez da Indianapolisko zirkuitua.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 125. orr.

Bilbo autoentzako zirkuitu bilakatuko dute asteburu batez, eta horrek polemika piztu du herritarren artean.  Berria - Harian   2005-07-14

Zirkuituko errekorra Juan Pablo Montoya (BMW-Williams) 1 Formulako gidariak du, 1:11,985.  Berria - Kirola   2004-05-21

Motorren hotsa gaur azken aldiz entzungo da denboraldi honetan Valentziako Ricardo Tormo zirkuituan.  Berria - Kirola   2004-10-31

6 korronte elektrikoa ibiltzen den eroaleen multzoa.

Zirkuitu elektrikoak eta instalazioak oso gaizki zeuden.  Berria - Harian   2005-08-31

Zirkuitu itxiko telebista-sistema baten antzekoa da ikusmena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 89. orr.

Gaur egungo sistemekin badirudi hamar urte baino lehenago iritsiko dugula gainditu ezinezko muga: zirkuitu elektronikoen osagaiak ezingo dira txikiago egin.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 72. orr.

Kuartzo eta silizioaren osagaiek, zirkuitu bateratuekin batera, ireki zioten bidea hirugarren belaunaldiari.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 100. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

pilota zirkuitu profesionala (3); zirkuitu elebidunak (6); zirkuitu osoa (3); zirkuitu profesionala (5); zirkuitu profesionalean (3)

dantza zirkuitua (3); hiri zirkuitua (3); la sartheko zirkuitua (7); munduko zirkuitua (3)

kataluniako zirkuituan (3); la sartheko zirkuituan (5); metroko zirkuituan (3); montmeloko zirkuituan (6); olaberriako zirkuituan (3); phakisa freeway zirkuituan (3); sepangeko zirkuituan (3); zirkuituan egin (3); zirkuituan jokatuko (3); zolderreko zirkuituan (3)

zirkuituaren barruan (3); zirkuituaren ezaugarriek (3)

zirkuituetatik kanpo (3)

herri lasterketen zirkuituko (3); la sartheko zirkuituko (7); pza zirkuituko (6); wta zirkuituko (4); zirkuituko bigarren proba (3); zirkuituko errekorra (5)

xare zirkuitoa (3)


zirkuitueten iz zirkuitulaburra.

Lekukoen arabera, motore bat lehertu eta gero zirkuitueten bat izan zen.  Berria - Mundua   2004-05-18


zirkuitulabur (orobat zirkuitu labur) 1 iz zirkuito elektriko batean tentsio desberdineko bi eroale konektatzean gertatzen den intentsitatearen handitze bat-batekoa.

Sorburu beretik abiatutako bi hari horiek biltegi hartan bat egiteak zirkuitu laburra eragin zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 503. orr.

Antza denez, zirkuitulabur batek eragin zuen sua.  Berria - Mundua   2006-02-25

Bart arratsean zirkuitulabur bat izan genuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 97. orr.

Aitaren lanparak jaia eten zigun une batez, zirkuitulabur bat egin eta argirik gabe utzi gintuelako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 69. orr.

2 irud/hed

Jauzi izugarria egin zidan bihotzak, adrenalinak aortaren eta arteria koronarioen artean zirkuitu-labur bat eragin izan balit bezala, halakorik esan badaiteke behintzat.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 149. orr.

Ez, ez nengoen mozkor, mozkorraren aurreko euforian baizik, burmuinetako neurona-harien artean zirkuitulabur bat sortu zitzaidanean.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 149. orr.

Gogoeta modu horiek bazuten, itxuraz, gauza bat guztiek berdina: beren osagaien artean halako "zirkuitulabur" gisako batzuk ezartzen dituzte, ideien lotura gutxi-asko librean oinarritzen dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 92. orr.

Primerako aktorea zen eta inspiratuta zegoenean lana barik poesia egiten zuela esan zitekeen, baina noizean behin haren burmuinean zirkuitulaburra sortzen zen ezkutuko arrazoiren bategatik eta bezeroak pikutara bidaltzen zituen, egun hartan bezalaxe.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 30. orr.


zirkuitulaburtu izond zirkuitulaburra gertatu dena.

Nola pentsatuko zuen, bada, haren gogoa zauri ireki bat bazen, masa zornatu bat, burmuineko materiaren, neurona lehertuen eta jaugin elektriko zirkuitulaburtuen nahasturaz egina?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 244. orr.


zirkular 1 izond zirkulu forma duena.

Alexandria hiri angeluzuzena izanik, zirkularra zen, berriz, Bagdad.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 221. orr.

Iduri zuen ezkerreko oinarekin marrazki ezin ikusizko, borobil, zirkularrak marrazten zituela lurrean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 41. orr.

Ezkutu hori biribila egitea komeni da, hain zuzen ere, suaren eta beroaren indarra berdin-berdin zabal dadin zentrotik gela zirkular guztira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2550. orr.

Egiten dira tenplu zirkularrak ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2070. orr.

Agure batek soka bat eusten du, uretan uhin zirkularren erdian galtzen dena.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 44. orr.

Erlojuek forma zirkularra hartu zutela jende artean zabaldu zirenean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 86. orr.

Esparru zirkular hark erabateko forma geometrikoa zuen, konpasaz egina baitzirudien.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 221. orr.

Zulo horrek, hutsune zirkular horrek sekulako indarra ematen dio eskulturari.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 13. orr.

Barkatuko ahal dizkit Borgesek, bere zeru-infernu zirkularretik, nire oker infinituak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 14. orr.

Planeten orbitak eliptikoak zirela eta ez zirkularrak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 123. orr.

Benetan, ordea, mugimendu zirkularrik gabe ez da mugimendu zuzenik izaten, eta mugimendu zirkularrek ere, lerro zuzeneko mugimendurik gabe, ezin izaten dute pisurik jaso.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4750. orr.

Aristolelesen aburuz higidura zirkularra ez zen sortzen ez eta iraungitzen ere.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 222. orr.

Burua tenteturik, begirada zirkular bat bota zuen Ruche jaunak, hain eremu neurrigabeari neurria hartzeko edo.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 267. orr.

Miru majestuos bat ikusten ahal genuen, hegaldi zirkularretan dantza eta dantza.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 260. orr.

Thompson metraileta bat zen, kargadore zirkularrekoa.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 120. orr.

2 irud/hed

Gero gogoeta egin zuen denbora zirkular baten tesia sobera ezberdina zela, sobera harrigarria, arriskua larria izan zedin.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 136. orr.

Unibertsoa errepikakorra, zirkularra, aldaezina bada, [...].  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 45. orr.

Zer harreman-mota finka daiteke elkarren artean (hierarkia, nagusitasuna, mailakaketa, determinazio unibokoa, kausaltasun zirkularra)?  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 10. orr.

Lanpara hark iduri zuen gela hartako gau-ilunpe zirkularraren bihotz berdea zela.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 137. orr.

Gutun zirkularrak dira, motibazio eta helburu bera dutenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 41. orr.

Gatazken eta eskubideen arteko harremana zirkularra dela diozu.  Berria - Euskal Herria   2004-05-22

• 3 iz pertsona batzuei, zerbaiten berri emateko, bidalten zaien idazkia; agintari baten mendekoei bidaltzen dien agindua.

Mahaiaren atzealdean kortxo bat, sindikatuen azken zirkularrekin eta argazkiekin betea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 82. orr.

Hegazti gripetik babesteko Europako Batasunak herenegun gauean zabaldutako zirkularra feria, azoka eta antzekoetan hegaztiak erakustea debekatzen du betearazten hasi dira Euskal Herrian.  Berria - Harian   2005-10-22

Bat gatoz Hezkuntza Sailaren zirkularraren edukiarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-02-12

Zirkular ziklostilatu bat, normalean, irakurri gabe paperontzira botatzen da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 264. orr.

Lehengo astean heldu zitzaizuen zirkularrari erantzun behar diozu?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 62. orr.

Ministroak erran du lehen bai lehen publikatuko dituela hiru zirkular edo araudi, hemengo kasuan euskarazko erakaspena hedatuko dutenak erakaskuntza publikoan.  Herria   2001-04-26

Jack Lang-ek proposatu zirkularretan "D" modeloko gelak onartuak dira.  Herria   2001-05-03


zirkularazi, zirkularaz, zirkularazen du ad zirkulatzera behartu.

Hidraulikako adituak badaki balioesten gorputzak fluidoak zirkularazteko eta kontserbatzeko dituen sistema burutsuak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

Huts hori ezin da konpondu odola lasterrago zirkularaziz.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 157. orr.


zirkulari (corpusean zirkolari soilik) iz zirkuan aritzen den pertsona.

Aratsaldean, 3etarik 5ak arte, oihanetan ibilaldia, haur eta helduentzat (musikari, kondalari, zirkolari...).  Herria   2003-07-10


zirkularitate iz zirkularra denaren nolakotasuna. ik zirkulartasun.

Elkartzen ari direla sukaldeko irabiagailu batean jarritako bakterioen coitus interruptusa; bakterioen kromosomaren zirkularitatea.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 69. orr.

Denak denboraz, zirkularitateaz, eternitateaz eta betiereko itzultzeaz mintzatu ziren, luze bai luze.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 29. orr.

Denboraren zirkularitatearen kontzeptuan sakontzeko edo hirian bizi dugun denborarekin alderatuta herri horietako denbora zein ezberdina den erakusteko muntaia egin du Sharon Lockhartek Rekalde aretoan.  Berria - Kultura   2006-01-22


zirkulartasun iz zirkularra denaren nolakotasuna. ik zirkularitate.

Gauzak hola, hainbeste atal errepikaturik daudenez, denborak galdu egiten du bere laukitasuna; irabazi egiten du, aldiz, zirkulartasunean.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 86. orr.

Zirkulu baten denotaziozko adierazi plastikoa zirkulartasuna dela esatea egia esatea da (tautologia hutsa den arren).  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 247. orr.


zirkulatu, zirkula(tu), zirkulatzen 1 du ad zirkuitu batean zehar ibili.

Odola kanpoko airearekin kontaktuan jartzen denean sortzen da fibrina, odolean eragozpenik gabe zirkulatzen duen fibronogeno izeneko beste proteina batetik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 183. orr.

Linfozitoek linfan zirkulatzen dute, eta azkenean odolera iristen dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 161. orr.

Linfozitoek linfan zirkulatzen dute, eta azkenean odolera iristen dira.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 161. orr.

Let it bleed hori da, hain zuzen ere, utzi odolusten, utzi jarioan, utzi zirkulatzen, utzi nahasten...  Berria - Kultura   2006-03-28

2 (diruaren zirkuituan)

Estatuek, batak bestearen ondoren, munduko merkatuetan zirkulatzen zuten kapital espekulatiboen masa izugarriaren kontra ezin zutelarik borrokarik egin, amore eman eta errealitate berri horretara egokitu behar izan dute.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 91. orr.

Nazioarteko espezializazioak aldatzea eta manufakturen munduko merkatuan sartzea lortu dutenak, aldiz, oso erakargarriak gertatzen zaizkie gaur egun mundu osoan zehar askatasunez zirkulatzen duten kapitalei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 123. orr.

3 (bestelakoetan)

Azken egunotan Europako Batzordean zirkulatzen ari den testuak dagoeneko gehiago nabarmentzen zuen garraioaren arazoa.  Berria - Mundua   2006-03-25

Naturaren desagerpenaren adibiderik nabarmenena da berau komunikazio sozialaren sarean etengabe zirkulatzen duen topiko bilakatu izana.  Berria - Gaiak   2004-12-09

Horrela enuntziatuak zirkulatzen du, balio du, saihesten du, gurari bat gauzatzea baimentzen edo eragozten du.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 122. orr.

4 errepide edo kidekoetatik ibili.

Horrela zirkulatu dut nik gaur gauean, autoz, zelaian.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 47. orr.

Ondo ikusten ez den lekuetan argirik gabe zirkulatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-16

Segururik gabe zirkulatzea administrazioko arau-hauste bihurtu da, eta 600 eta 3.000 euroren arteko isuna jarri zaio.  Berria - Euskal Herria   2004-10-01

Kamioiek debekatuta dute jaiegun bezperako 22:00etatik hurrengo eguneko 22:00ak arte zirkulatzea.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Aurki Espainiako trenbide konpainiako lineatan zirkulatzen hasiko den S/598 diesel-trenari azken probak egiten ari zaizkio.  Berria - Ekonomia   2004-02-25


zirkulatzaile izond zirkulatzen duena.

Nik uste dut bi gauza nahastu direla: batetik, dirua ordezkatzen duen paper zirkulatzaile bat, edo konpainia batek atera duen edo aterako duen etekinaren zeinua den paper zirkulatzailea, eta bestetik zorra ordezkatzen duen paper bat.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 86. orr.


zirkulazio (orobat zirkulazione g.er.)1 iz zirkuitu batean zehar ibiltzea; zirkulatzea.

Zirkulazioko odola, lehenago esan dugunez, likido gazi bat da, bizitzaren sorburu izan zen itsaso hartako uraren oso antzekoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 75. orr.

Gaixotasun batek, odolaren zirkulazioko arazoren batek, nerbio zain bat gaitzitu izanak, odol kolpe batek.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 308. orr.

Odolaren zirkulaziorako erabat onuragarria den jarreran.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 308. orr.

Estatu baten barruko diruaren zirkulazioaren deskribapena.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 45. orr.

2 (diruaren eta kidekoen zirkuituan)

Nekazaritza ekoizpenean oinarritutako aberastasunen zirkulazioari buruz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 75. orr.

Pentsatu dute hartara ugaritu egiten zirela aberastasunak, zirkulazioa handituta.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 86. orr.

Gremioen monopolioak hautsi behar ziren oraindik, eta salgaien zirkulazioa galarazten zuten azken eragozpenak ezabatu.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.

1950eko hamarraldia arte, osagarritasunean oinarritzen zen ondasunen eta kapitalen zirkulazioa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 14. orr.

Joan den azaroaren 8az geroztik Ameriketako Estatu Batuetako dolarra zirkulaziotik kanpo geratu da Karibeko uhartean.  Berria - Mundua   2004-12-15

Mugimendu horizontalaren adibidea sendabelarren zirkulazioa da Erromatar Inperioan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 25. orr.

3 (bestelakoetan)

Euskal prentsak duen garrantzia, egunero-egunero kalean zirkulazioan jartzen duen hitz eta esamoldeen kopuruagatik bada ere, hagitzez handiagoa da literaturak izan dezakeena baino.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 94. orr.

Herodotoren mitoa interesgarria eta garrantzitsua da "Europa" eta "Asiaren" kontzeptuak zirkulazioan jarri zituelako erakunde lehiakide eta aurkari gisa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 274. orr.

Harreman hauek markatuz muga daitezke eremu batetik besterako zirkulazioa aseguratzen duten bideak, eta baita aseguratzen dutenak ere lekualdatzea, kontzeptuen aldaketak, euren formaren edo aldaketaren erabilpen-arloa.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 72. orr.

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Gutxien usteko litzatekeen tokian dago gorputzaren diseinu txarraren adibide barkaezin bakanetariko bat: bihotza bera hornitzen duen zirkulazio koronarioan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 256. orr.

Bihotzetik irten eta gero, zirkulazio sistemikoko arterietara banatzen da lehenik odola.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 170. orr.

Urre-patroiak bermatu egiten zituen, teorian, herrialdeen arteko urrearen zirkulazio askea eta [...] truke-tasen egonkortasuna eta pagamendu balantzen oreka automatikoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 39. orr.

Interneti esker, lan intelektualen zirkulazio librea geldiezina dela nabarmendu du.  Berria - Gaiak   2004-12-09

Zientziaren eta dibulgazioaren arteko zubian gero eta zirkulazio biziagoa dagoela.  Berria - Gaiak   2006-01-10

Gorputzeko atal gehienetan, zehar-konexioak izaten dituzte tarteka auzo-arteriek, erreserbako zirkulazio bat beti prest izateko larrialdietarako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 257. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zelula berriak erraz banatzen dira zirkulazio-sisteman.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 26. orr.

Zorionez, zirkulazio-sistemak berak ixten ditu bere ihesbideak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 183. orr.

Oso ondo dago gure digestio edo zirkulazio aparatua nolakoa den jakitea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 39. orr.

Zirkulazio arazoak izan zituen aipatu atzamarretan.  Berria - Kirola   2004-03-27

Ohartarazi dugu gizakiaren aurrerabide espiritualean hurrenez hurren izandako mugarriak [...] zibilizazio sekularraren ibilbidearen behatzaileak bidezulo eta zirkulazio-etenak ikusiko lituzkeen puntuetan daudela guztiak.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 138. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Odol-zirkulazioa da gorputzaren hozte-sistema.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Sistema funtzioaniztun baten adibide da odol-zirkulazioa, gorputzean diren beste asko bezala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 13. orr.

Tratamendu berria ezarri zion odol zirkulazioaren jarioa handitu eta hatz zuriaren gaitzari aurre egiteko.  Berria - Kirola   2004-09-14

Birikak hornitzen dituen birika-zirkulazioak nahiko presio apala izaten du.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 173. orr.

Gaixoa bizirik ateratzen bada, handik bizpahiru egunera jartzen da abian albo-zirkulazioa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 257. orr.

Hain eraginkorra bihurtu zen bihotzak kontrolaturiko barne-zirkulazioa, ezen hau besterik ez baita itsasoarekiko substantzia-trukaketa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 164. orr.

Diru-zirkulazioari maila altuan eusteko bidea ere bazen, eta orobat zen prezioak beheratzea eta interes-tasak goratzea eragozteko bidea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 36. orr.

7 (hiru osagaiko elkarketetan)

Euskadiko Autonomia Erkidegoan, bost urtetan bakarrik, odol zirkulazio arazoengatik hiltzen direnak pasatu dira 48tik 31ra.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 125. orr.

8 errepide edo kidekoetatik ibiltzea.

Auto andana espero delako, Udaltzaingoak zirkulazioa zuzentzeko neurri batzuk hartuko ditu.  Berria - Harian   2005-08-09

05:00etan zirkulazioa bere onera itzuli zen.  Berria - Euskal Herria   2006-01-24

Semaforoak beti gorri harrapatzen zituen, zirkulazioa etengabe abaila bizian, eta hori gutxi balitz, espaloi estuetan jende-multzoak berriketan.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 175. orr.

Errepidea gurutzatzen nuenean, zirkulazioak izutzen ninduen, norbaitek lagun eginagatik ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 130. orr.

Egiaz, Botanikoa oasi sinesgaitza da, Pradoko zirkulazioaren burrunba ikaragarria urruntzen duena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 85. orr.

Ez da parte onekoa errepidean geldi-geldi egotea, zirkulazioaren erdian.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 249. orr.

Garraio sareetako zirkulazioak eragindako zarataren mapa.  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

Operatik abiaturik, Bulebar Handietan gora jo zuten, automobilen zirkulazioaren alderantzizko noranzkoan, Saint-Martin ateraino.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 355. orr.

Kamioien zirkulazioak egunotan eragin dituen zailtasunak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-03

Erraz lor genezakek grebari garrantzi nazionala ematea, burdinbideko berrogeita hamar metro kenduz eta trenen zirkulazioa ere moztuz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 234. orr.

Satelite berri bat du Japoniak, eguraldia eta hegazkinen zirkulazioa kontrolatzeko.  Berria - Gaiak   2006-02-19

9 (izenondo eta izenlagunekin)

Zirkulazio nahasiaren artean arreta osoa jarriz gidatzen zuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 89. orr.

Irunen, zirkulazio handia zebilela baliatuta, oinez pasatu genuen muga.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 188. orr.

Zirkulazio handiko zubi bat gurutzatu eta negozioen auzora sartu ginen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 57. orr.

Arazoak izan nituen taxi bat lortzeko, baina, zorionez, zirkulazioa arina zen Castellanan behera.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 201. orr.

Orain arte oso zirkulazio gutxi zuten bideetan sekulako zirkulazioa dago.  Berria - Euskal Herria   2006-02-14

10 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txabi Etxebarrietak hil zuen zirkulazio-guardia.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 56. orr.

Berehala ohartu zen zirkulazio-isun bat zela barrukoa.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 37. orr.

Iaz Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan zirkulazio istripuetan hildakoen %15 baino gehiago ibilgailu batek harrapatuta hil ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-04-18

Zirkulazio operazio bereziak hasiko dituzte gaur Hegoaldean.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Baten bat kexatuko zen seguruenik, zirkulazio mozketak egon baitira.  Berria - Kultura   2004-09-01

Ez zituzten zirkulazio arazo guztiak konpondu, ordea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-02

Errepidera atera aurretik zirkulazio informazioko telefonoetara deitzea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Bi egunen buruan, emaztea bera joan zen Zirkulazio Ordezkaritzara eta bertan ordaindu zuen 150 euroko isuna.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 38. orr.

Zirkulazio eta Garraio zinegotziarekin bilera egiten zuen bitartean.  Berria - Harian   2005-12-13

11 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Automobil-zirkulaziorako esleituriko enparantza hartan.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 251. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kapitalen zirkulazio (4); odol zirkulazio (3); zirkulazio arazo (7); zirkulazio arazoak (20); zirkulazio arazoak izan (4); zirkulazio askea (5); zirkulazio handia (3); zirkulazio librea (7); zirkulazio sistema (3); zirkulazio sistemako (5)

odol zirkulazioa (10); trenen zirkulazioa (3); zirkulazioa bere onera (3); zirkulazioa moztu (3)

odol zirkulazioak (4)

odol zirkulazioan (5)

odol zirkulazioaren (3); odolaren zirkulazioaren (3)

zirkulaziotik kanpo (6)


zirkulaziogune (orobat zirkulazio gune) iz zirkulatzeko gunea.

Era horretan osatu ziren merkatuak, hau da, soberakinen zirkulazioguneak, eta haietan, berehala, dirua agertu zen; horrek truke soilaren lekua hartu eta trukeen aukerak ugaldu zituen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 18. orr.

Begi-bistan zen onak bilakatuak zirela, zaharrei laguntzen zieten zirkulazio gune zailetan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 58. orr.


zirkulazione ik zirkulazio.

zirkulo ik zirkulu.

zirkulu (orobat zirkulo g.er.) 1 iz zirkunferentzia batek barnean hartzen duen plano zatia; zirkunferentzia.

Zirkulua, adibidez, munduko gauza bat da, ala abstrakzio matematikoa da?  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 76. orr.

Figura handi sinpleak -laukia, triangelua, zirkulua, laukizuzena- identifikatu eta bakoitza dagokion zuloan sartzeko jostailua.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 135. orr.

Zein hartueman zehatz duen diametroak zirkuluarekin zenbaki arrazionaletan edo irrazionaletan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 186. orr.

Biribila osatuz jarri zituzten animaliak bidaiariek, eta zirkulu haren erdian egiten zuten lo denek.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 111. orr.

Konpasarekin zirkulu bat egingo da, zentroa gnomoa dagoen lekuan jarriz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 770. orr.

Zirkulu bat marraztu, eta hitz batzuk ahoskatu zituen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 72. orr.

Zuzenak zirkulua bi zati berdinetan zati dezan, zentrotik pasatu behar du nahitaez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 39. orr.

Epizentrotik mila metroko diametroko zirkulu batean ez zen inor bizirik atera.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 114. orr.

Nahi adina zehatz jakin daiteke, beraz, zirkuluaren azalera... Ezin da, ordea, erabateko zehaztasunez jakin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 162. orr.

Talesek erakutsi zuen triangelu bakoitzari zirkulu bat egokiaraz dakiokeela; haren hiru erpinetatik pasatzen den huraxe, hain zuzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 37. orr.

-Zirkuluaren koadratura!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 196. orr.

Meridianoak, lurraren poloetatik igarotzen diren zirkuluak dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 291. orr.

Era berean, giza gorputzarekin zirkulua ateratzen den bezalaxe, karratua ere berdin-berdin aterako litzateke.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1490. orr.

Zirkulu horren erdigunea gaztelua izanen da.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 262. orr.

Behiek zirkulu bat egiten zuten, erdian txahalak utzita, eta adarrak erakusten zituzten kanpora.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 104. orr.

Lantza eta ezpaten zirkuluak bi muino hauek defendatzen zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 208. orr.

Baltse zoroak dantzatu zituzten maitagarrien zirkuluaren inguruan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 285. orr.

Kanpin-gasezko argi bat paratu dute zirkuluaren erdian.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 88. orr.

Kaleargi bakarraren argi ahulak zirkulu herdoilduaren erdian jotzen zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 130. orr.

Zure laguna infernuko laugarren zirkuluan dago.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 59. orr.

Patioan, zirkuluan egin behar duzue paseoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 106. orr.

Nik lapitzaz hormako egutegian zirkulu batekin inguratzen nuen aita itsasora joaten zen eguna.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 16. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zirkulu zirkunskribatua poligonoaren kanpoaldean dago eta haren erpin guztietatik pasatzen da; zirkulu inskribatua poligonoaren barrualdean dago, eta haren alde guztiak ukitzen ditu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 157. orr.

Emakumea, besoak buru gainetik jasota, zirkulu txiki batean mugitzen hasi zen tabernaren erdian.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 55. orr.

Zuloak, alde batetik begiraturik, zirkulu perfektua osatzen zuen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 12. orr.

Konpasaren laguntzaz, zirkulu perfektuak egiteko aukera.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 19. orr.

Eremu artikoetan hasi eta zirkulu polar antartikoraino.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 137. orr.

Ez du zirkulu osorik osatu, ordea, neskek uko egin baitiote eskaintza.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 102. orr.

Betaurreko borobilak ez baitziren bi zirkulu distiratsu baizik.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 89. orr.

Zirkulu hazkor baten erdian egotea bezala zen, hura azkenik gabe handituz, urrunduz doala ikusten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 213. orr.

Zazpi bizitzako gizona zirudien, suzko zirkulu hartan mantentzen baitzituen denak.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 192. orr.

Marmol beltzekoa zen eta hiru zirkulu zentrokidez osaturik zegoen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 274. orr.

-Diapositiban ageri den zubiak bi begi ditu, berdinak ikusi batean, zirkulu osoak osatzen dituzte uretan islatzean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 73. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gure hildakoak lurperatu izan ditugu antzinatik (harri-zirkuluetan bezala, errito gisa antzinako harrespiletan agertzen zirenak bezalakoak).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 304. orr.

Badakizu kolpe bakoitzarekin uhin zirkuluak sortzen direla uretan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 423. orr.

Bat-batean, argi-zirkulu bat agertu zen horma gainean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 171. orr.

Sei eguzki, sei harea zirkulu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 282. orr.

Muino-zirkulu baten gainean araokatu zituen ekaitzak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 28. orr.

4 irud/hed

Mundu-ekonomia zirkulu zentrokideetan zegoen egituratua. Lehen zirkulua Europako hegemonia eskuratu nahi zutenek osatzen zuten (Ingalaterra, Frantzia). "Ziklo ekonomikoaren desagertzea", hots, etenik gabeko hazkundea, beste urrezko aro edo zirkulu birtuoso batean sorkuntza.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 30. orr.

Ez dakit nola, elkartu eta bakarrik geratu ginen, tabernaz tabernako zirkulu amaiezinean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 116. orr.

Latino Amerika izan zen, Europaz kanpo, europar mundu-ekonomiaren zirkuluan "integratu" zen aurreneko eskualdea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 50. orr.

Historia zirkulu bat dela eta deus ez dela lehenago izan ez denik eta geroago izango ez denik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 135. orr.

Irakurlea jarrera hori hartzera eta ezer ez zaiola jakintzat emango onartzera beharturik aurkitu denean, irakurlearen eta poetaren arteko zirkulu intelektuala itxi egiten du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 15. orr.

Kazetarien galderak ere igandez igande errepikatzen dira, eta nola jokalariak eroso sentitzen baitira arauzko zirkuluaren mugen barruan, behin eta berriro errepikatzen dituzte erantzunak.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 138. orr.

Zerizan pentsatzaile oro pentsatzailea den heinean substantzia da" esakunearekin erlazioaren kategoriatik atzerantz egiten badugu kategorien ilaran, harik eta zirkulua itxi arte, bada, orduan, azkenik, zerizan pentsatzaileen existentzia aurkitzen dugu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 156. orr.

Barbeitok zirkuluak egin zituen besoekin ikasle guztiak animatuz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 116. orr.

5 (irud/hed, hitz elkartuetan)

Pierre Chaunuren komunikazio-zirkuluen teoria gogoan hartzen badugu, Erdi Aroko nekazari batek, bera bizi zen lekuko bost kilometroko ingurune batean eskuratzen zuen kontsumitzen zituen ondasunen %90.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 26. orr.

Bailarak osatzen zuen bigarren truke-zirkulua.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 26. orr.

Zoriontasun zirkulu handi baten barruan zirela sentitu zuen...  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 68. orr.

6 harreman ohikoa duten pertsona multzoa, eskuarki elkarrekiko jarduera batek lotzen dituena; norbaiten inguruko pertsona multzoa; gizarte taldea.

Enpresa-gizon horietako batzuek erakunde mistiko bat eta guzti sortu zuten, Freundeskreis des RFSS izenekoa, Himmlerren adiskideen zirkulua, alegia.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 104. orr.

Ordurako famatua zen Thomas literatura zirkuluetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 7. orr.

Ni idazle haien zirkuluan sartzeko lotsaz.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 28. orr.

Vienako Zirkuluak (Rudolf Carnap, Otto Neurath, Hans Hahn, Moritz Schlick, Kurt Gödel, besteak beste) horrela aurreikusi zuen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 90. orr.

Vienako Zirkuluaren ontologia, salbuespenak salbuespen, fisikalismoa zen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 90. orr.

Berlingo Zirkuluan Reichenbach dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 156. orr.

Pragako Zirkulukoentzat, beste fonema batekiko aurkakotasun egitekoak edo funtzioak definitzen zuen fonema.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 77. orr.

Garai hartan nobleziaren eta nire zirkuluaren antisemitismo bera modan jarri zen burgesen, atezainen, tximinia-garbitzaileen eta tapizatzaileen artean.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 170. orr.

Hango gizon gaztearen itxura ikusita, ez zirudien Skuludis jaunaren zirkulukoa, ezta hurbilekoa ere.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 136. orr.

«Euskadiko ekonomia» zuten hizpide atzo Bilboko Guggenheim museoan, The Wall Street Journal Europe eta Euskal Enpresaburuen Zirkuluak antolatutako jardunaldian.  Berria - Ekonomia   2004-06-01

Aurreko 1954 eta 1955 urteetan Iberoamerikako Idazle eta Poeten Zirkuluaren presidentea izana zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 277. orr.

Badakigu Madrilgo zirkulu batzuetan nolako beldurrak dituzten.  Berria - Harian   2006-03-23

Espiritu liberaleko klase ertaineko zirkuluetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 403. orr.

Lagun zirkulua ia gainean genuen deiadarka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 270. orr.

7 (izenondo eta izenlagunekin)

Ordurako bere burua ezagutzera emana zuen Joycek Dublingo zirkulu literarioan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 5. orr.

Ondo hartu zuen liburua garai hartan Hobbesen inguruan zebilen zirkulu intelektualak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 8. orr.

60ko hamarkadan zenbait zirkulu nazionalistak, Partito Sardo d'Azioneren ildo autonomistarekin ados ez izaki, oraindik independentziazaleak ez ziren zenbait mugimendu abertzale osatu zituzten. Ez zuen jendetzarik mugituko, baina erakar zezakeen gogaide-zirkulu txiki bat.  Berria - Mundua   2004-06-05

8 zirkulu erdi ik zirkuluerdi.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

emandako zirkulu baten (3); hiru zirkulu (3); zirkulu barruan (3); zirkulu bat egin (4); zirkulu bat egingo (4); zirkulu bat marraztu (8); zirkulu baten erdian (3); zirkulu birtuoso (5); zirkulu erdi (9); zirkulu erdi bat (4); zirkulu erdia (3); zirkulu txiki (5); zirkulu txikiak (3); zirkulu zirkunskribatua (3)

vienako zirkulua (4); zirkulua itxi (7); zirkulua ixten (3); zirkulua ukitzen (3); zuzenak zirkulua (3)

enpresaburuen zirkuluak (5); uhin zirkuluak (4); zirkuluak marrazten (3)

vienako zirkuluaren (3); zirkuluaren azalera (4); zirkuluaren barruan (3); zirkuluaren erdian (8); zirkuluaren erdira (3); zirkuluaren koadratura (12); zirkuluaren koadraturaren (3); zirkuluaren zentrotik (3)

enpresaburuen zirkuluko (3)


zirkuluerdi (17 agerraldi, 7 liburutan; ETCn 116; orobat zirkulu erdi 14 agerraldi, 11 liburu eta 2 artikulutan; ETCn 127) 1 iz zirkulu baten erdiak osatzen duen figura geometrikoa.

Aurreko tenplu horretan dagoen tribunak zirkuluerdi baten segmentu-forma dauka.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2190. orr.

Urak zirkulu erdi itxurako barruti batean ixten zuen oihan txikia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 229. orr.

Hiriak seiehun metroko erradioko zirkulu erdi baten itxura izanen du.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 262. orr.

Ottaviok Ruche jaunari azaldu zion nola Dionisiok eraikitako esparruak zirkulu erdi luze bat eratzen zuen, bi aldeetatik itsasoraino zihoana, eta goi-ordokia oso-osorik barruan hartzen zuena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 471. orr.

2 zirkunferentzia baten erdia.

Tribuetako buruak karparen barrenaldean zeuden eserita, zirkuluerdia osatuz.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 147. orr.

Handik metro batzuetara, haren aurrean, eskola-mahai sorta bat, zirkuluerdi bat eratuz ipiniak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 154. orr.

Alfredeko gatibuak zirkuluerdian eseri ziren, kanpamenduaren ondoan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 159. orr.

Ate batzuetan, jatorrizko arku zorrotzaren azpian, zertarako ez dakigula, zirkulu erdiko arku bat egin zen gero.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 23. orr.

Zirkuluerdi formako kanalez gainera, beste bi hodi txiki ere baditu oreka-sistemak: sakulua eta utrikulua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 126. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zirkuluerdi formako (5)


zirkuluka adlag zirkuluak osatuz.

Bat-batean behera egin zuten, harresian zeuden arkularien geziek harrapatzeko bezainbeste hurbilduz ia, baina gero urrundu egin ziren, zirkuluka hegan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 95. orr.


zirkulukide iz zirkulu berekoak.

Zirkulukideak ziren, besteak beste, Otto Neurath, Rudolf Carnap, Hans Hahn, etab.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 156. orr.

Berehala izan zuen arrakasta liburu honek [...] eta hala zegoen Mach-en, Einstein-en eta Vienako Zirkulukideen estimatueneratikoen artean, gerora "ahaztua" izan bada ere oraintsu arte.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 166. orr.


zirkulutasun zirkulua izateko zertzelada. iz

Munduko zirkulu guztiak interesatzen zaizkiolako, eta ez bakarrik haietariko bakan batzuk; zirkulu horien beren zirkulutasunari dagozkion egiak mamitu nahi dituelako; horregatik guztiarengatik eman dakioke "historiako lehenengo matematikaria" titulua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 40. orr.

Ordua orratz biribilkariek markatzen zuten garaian aiseago sinets zitekeen denboraren zirkulutasuna.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 129. orr.


zirkulutxo iz zirkulu txikia.

Azaltzen zion zer egitea komeni den metalezko, hezurrezko, zurezko, eta abarrezko borobiltxoekin, alegia, oihalez estaliak nahiz estali gabeak izan, jantziak lotzeko balio duten zirkulutxo horiekin.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 177. orr.

TAU itxurako ikur handia ikusi zuen Frantzisko dohatsuaren bekokian, inguruan zituen kolore ugariko zirkulutxoekin, paumaren lumajearen edertasuna zuena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 346. orr.

Munduko bazterren batean ezkutatuta, ez al da egongo zirkulutxoren bat, itzalgaizka matxinatu, eta zure teoremari ihes egina?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 40. orr.


zirkun
1 zirkun-belar iz

Batzuetan, hitzen erabilera maltzurrarekin nahasi izan gaituztenez, Londreseraino joaten gara Perurekin harako zirkun-belar alegiazko haien bila.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 73. orr.

· Txiripa hutsez topatu nuen, Gantzagako basoetan gora, Anbototik hurbil, ahanzturaren kontrako zirkun-sendabelarren bila nenbilela nire txakurrarekin.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 124. orr.


zirkun-zarkun iz hemendik hara.

-Tristurak bakarrik ez, Andreas, ezti-bits honek ez ditu tristurak bakarrik arintzen -erantzun zion aitak, eta bizpahiru dantza-pauso eman zituen, batera eta bestera, zirkun-zarkun eginez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 94. orr.


zirkunatlantiko izond Atlantikoaren ingurukoa.

Alde batetik, Errusia eta Mendebaldeko mundu zirkunatlantikoaren, eta bestetik India, Hego-ekialdeko Asia, Txina eta Japoniaren arteko biderik laburrenek, guztiek mundu islamikoa zeharkatzen zuten lehorrez, urez edo airez.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 198. orr.


zirkunboluzio iz garuneko azalaren tolesa.

Lesioa garunaren ezkerreko aldean du; bekokiko hirugarren zirkunboluzioa, hizkuntzaren gune bat dela uste dena, kolpatuta egongo da, seguru asko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 236. orr.

Broca-k aurkitu duenez hitz egiteko ahalmena kopetako ezkerreko hirugarren zirkunboluzioan dago kokaturik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 37. orr.


zirkunferentzia 1 iz lerro kurbatu itxia, barneko puntu batetik distantzia berera dauden puntuek osatua. ik zirkulo.

Arbel batean marrazturiko zirkunferentzia bat, triangelu bat, erronbo bat, osoki hauteman ditzakegun formak dira.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 91. orr.

Esku gogorki hertsatuan pergamino puska bat zeukan, zentrotik zirkunferentziara zihoazen eta ostera zirkunferentziatik zentrora itzultzen ziren lerro elkargurutzatuz estalia.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 94. orr.

Zentro horretatik zirkunferentzia bat egin behar da, doi-doi zortzi parte horietako bat hartuz diametro bezala.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1690. orr.

Ehun kilometroko erradioa duen zirkunferentzia imajinario baten barruan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 65. orr.

Bi zutabeak berdinak ziren: bederatzina metro zuten gora eta seina metro zirkunferentzia.  Elizen arteko biblia   Jr 52,21

Karratuaren erdian jarri konpasaren zentroa eta zirkulu bat egin karratuaren angeluak ukituko dituena; doi-doi zirkunferentziaren eta karratuaren aldearen tartean geratzen den arkuaren tamainako ildaxka zizelkatuko da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1950. orr.

Horrek zirkunferentzia mozten duen puntuetan, ezkerrean eta eskuinean, zentroak markatuko dira zirkuluerdiaren bi muturretan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2430. orr.

Hark irakatsi zidan nola egiten zen zirkunferentzia soka batekin, baita elipse bat ere soka bat eta bi iltzerekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 84. orr.

Zirkunferentziaz izugarri handia eta sakonean harrigarria zen inbutu baten barruko azalean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 73. orr.

Zirkunferentzia osoa itxita 18.000 ikusle inguru sar daitezke, segurtasun neurriek egingo luketen murriztea kontuan hartu gabe.  Berria - Harian   2006-01-20

2 (hitz elkartuetan)

Zirkunferentzia arku perfektua marrazten dute bolantea alde batera eta bestera jira egitean, ardatz baten inguruan bueltaka ari baitira.  Berria - Kirola   2004-04-30

·Kanpo-zirkunferentzia bereko egitura trinko bat baino % 25 arinagoa da hezurra, baina sendotasun mekaniko bertsukoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 26. orr.

3 irud/hed

Gizakiaren bizitza existentziaren zirkunferentziaren ukitze-gunean ihesbide bat sortzeko ahalegina da.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 65. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zirkunferentziatik kanpora (3)


zirkunflexu izond azentuez mintzatuz, v gainazpikatu baten itxura duena.

Azentu zirkunflexua bezalako zubi bat ikusten nuen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 54. orr.

Joxemigel Barandiaranek, esaterako, Ataunen entzundako ipuinak transkribatzean, azentu zirkunflexua jartzen zion gainean: mendîk, artôk, semêk, aingerûk  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 81. orr.


zirkunskribatu, zirkunskriba(tu), zirkunskribatzen 1 du ad figura geometriko baten barruan beste bat trazatu, halako eran non beren aldeak tangenteak baitira.

Euler-en erlazioa, triangelu batean zirkunskribatutako zirkuluari dagokiona.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 393. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Talesek erakutsi zuen triangelu bakoitzari zirkulu bat egokiaraz dakiokeela; haren hiru erpinetatik pasatzen den huraxe, hain zuzen; eta proposatu zuen nola eratu behar den beti zirkulu zirkunskribatu hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 37. orr.

Zirkulu zirkunskribatua poligonoaren kanpoaldean dago eta haren erpin guztietatik pasatzen da; zirkulu inskribatua poligonoaren barrualdean dago, eta haren alde guztiak ukitzen ditu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 157. orr.

3 inguratu.

Su bat zirkunskribatzea gertu-gertutik inguratzea da, kanpora zabal ez dadin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 157. orr.


zirkunstantzia (134 agerraldi, 39 liburu eta 19 artikulutan; orobat zirkustantzia g. er.) 1 iz zertzelada.

Izaerak, historia pertsonalak, ohiturak, zirkunstantziek gidatzen gaituzte errealitatearen alde baterantz edo besterantz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 31. orr.

Gizonek eta zirkunstantziek aldatzen dute gehienetan gertaeren ibilbide ideal hori.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 127. orr.

Zirkunstantziak kontuan hartuta -gure adina, egoera politikoa 60ko hamarkadan, gure Antzinako Bihotzean hain tinko ezarritako inpronta hura-, ezinezkoa zen bestela gertatzea.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 89. orr.

Esan genezake: izan, balioak ez dira inoiz absolutuak, baina (zirkunstantzia batzuetan) baliagarritasun absolutua dute.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 68. orr.

Zirkunstantziak aldatuz, agian balioko dute gero ere, tradizioaren indarrez.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 47. orr.

Ipuina gaurkotu egin behar dela aldiro, zirkunstantzien eta premien arabera.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 58. orr.

Krimenaren zirkunstantziak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 53. orr.

Zirkunstantzien arabera, begiramen handiago edo txikiagoz men egiten diete zenbait lege jakini.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 82. orr.

Gizakia edozein zirkunstantziari egokitzen zaio; horretan datza bere handitasuna eta, bide batez, bere miseria ere bai.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 214. orr.

Zirkunstantzia askok eragin zuten palestinarrek Oslo onartzea.  Berria - Mundua   2004-11-10

Garaiak eta zirkunstantziek hala eskatuta.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 52. orr.

Baldin zirkunstantziek hartarat bulkatzen bagintuzten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 591. orr.

Euskalduna agrafotzat salatzen duenak "izaera" kontuetara lerratzen du auzia, hots, berezkotasunera edo giza naturara; ez zirkunstantzietara, hots, historiara.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 64. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zirkunstantzia astungarri bat, hamaikagarren mendean, bi kristau-gizarteen indar eta perspektiba erlatiboen bat-bateko, ustekabeko eta egundoko alderantzikatzea izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 224. orr.

Justizia penala (bere definizioekin: aitzakiarena, arduragabetasunarena, zirkunstantzia aringarriena, eta zenbait adigai erabiliz, hala nola, pasio-hilketa, herentzia, arrisku soziala).  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 51. orr.

Horrek «zirkunstantzia leungarri garrantzitsuak» ikusi eta 27.000 eta 14.400 euroko isunak galdegin zituen.  Berria - Mundua   2004-12-22

Zirkunstantzia ekonomikoak, sozialak eta politikoak aintzat hartu gabe, izaera edota "burmuinaren egitura berezi bat" daukate gogoan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 65. orr.

Marka horren benetako indarra aldatu egiten dela hartzailearen zirkunstantzia historikoen arabera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 401. orr.

Garrantzi hori, halaz ere, garai bakoitzeko bertsolaritzak bizi dituen zirkunstantzia erretorikoen baitan dago.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 199. orr.

Hortxe dago gaur egun isiltzen den egietako bat: zigortzeko orduan, berdin dela zaku bat edo zaku t´erdi; zirkunstantzia jakin eta arruntetan, zigor gehienak heriotza-zigor direla.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 23. orr.

Bere zirkunstantzia lagungarriekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 196. orr.

Hargatik, eta zirkunstantzia larri haietan kapaz izan nintzen tonurik adeitsuena saiaturik, eskerrak eman nizkion aitari gonbitagatik, baina ezetz, nahiago nuela etxean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 149. orr.

Egia duk ezen Joanikot eta Maddalenen amoriozko historia ezin ederragoa izan dela, baina halakoak bakanetan gertatzen dituk eta oso zirkunstantzia berezietan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 470. orr.

Aro heroikoaren zirkunstantzia berezietara aplika daitezkeen jokabide berezien sorreran beste ahalegin bat ikus dezakegu.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 156. orr.

Fikzioa asmatzen duen edozein idazleren joera naturala izaten da pertsonaia nagusia edo narratzailea asmatzerakoan bere antzeko zirkunstantziak dituen norbait asmatzea.  Berria - Kultura   2006-04-08

3 (hitz elkartuetan)

Dupinen ezaugarri horiek deskribatzea zen nire asmoa; eta asmo hori osorik bete zen Dupinen nolakotasuna agerian jarri zuten zirkunstantzia sail lazgarri hartan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 129. orr.

· Gizarte-zirkunstantzia horiek argitzea da gure zeregina.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 199. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zirkunstantzia batzuetan (3); zirkunstantzia berezietan (3); zirkunstantzia historikoak (3); zirkunstantzia jakin batzuetan (3)

zirkunstantzien arabera (3)


zirkunstantzial 1 izond zirkunstantzien mende dagoena, noiz-nolakoa.

Hainbat froga zirkunstantzialetatik -ate, eskailera edo leihoen tamaina, kolpeen angeluak eta abar- inferitzen den ondorio bakarra da Pioletadun Hiltzailea, segurutik, berrogei bat urteko gizon indartsua dela.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 65. orr.

Zalantzarik gabe, adierazpen honetan ez da ateraldi zirkunstantzial bat baino gehiago ikusi behar.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 161. orr.

Horretarako soneto zirkunstantzial batzuen hutsa gora-behera.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 36. orr.

Pernando Barrenak Berrueta polizia batek hil izana «zirkunstantziala» dela esan zuen eta «benetako hiltzailea Jose Maria Aznar» dela erantsi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-16

Idaztea ekintza zirkunstantziala da? Idazleak utz diezaioke idazteari?  Berria - Kultura   2006-02-07

2 (gramatikan)

Ez zinetela ez elkarren sujetu eta ez objetu, baizik-eta, gehienez ere, osagarri zirkunstantzialak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 98. orr.


zirkuntsonante izond

Leku zirkuntsonanteetan gertatzen da ezen ahotsa alde guztietara zabaldu ondoren, gero zentrora bilduz desegin egiten dela.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2450. orr.

Izaten baitira leku batzuk ahotsari berez bidea mozten diotenak: adibidez leku disonanteak, grekoek catechountes deitzen dituztenak; 2 zirkuntsonanteak, haiek periechountes deitzen dituztenak; baita erresonanteak ere, haiek antechountes deitzen dituztenak; eta kontsonanteak, haiek synechountes deitutakoak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2450. orr.


zirkuntzidatu ik zirkunzidatu.

zirkuntzisio ik zirkunzisio.

zirkunzidatu (orobat zirkuntzidatu) zirkunzida(tu), zirkunzidatzen izond erdaindu.

Judutarrek ez zuten zirkunzidatu, epaileeki auzitan sartzeko beldurrez; baina horregatik ez zen judu txikiagoa bere baitan.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Mufty-rekin batera konspiratu duela Estatu Kontseilu osoa zirkunzidatzeko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Anshelek jaiotzetiko marka ezin ikusizkoren bat behar zuela izan esaten zen, edo herniaren bat, edo bazitekeela behar bezala zirkuntzidatua ez egotea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 208. orr.


zirkunzisio (orobat zirkuntzisio) iz erdaintzea.

Erdainkuntza edo zirkuntzisioa, itunaren ezaugarri.  Elizen arteko biblia   Has 17,9 tit

Medikuek zirkuntzisioa egitea aholkatu zieten gurasoei, haurrek txiza egiteko arazoak zituztelako.  Berria - Gaiak   2004-05-19

Lehengo natura legeaz eta zirkuntzisioaren eta horrentzat jarri beste sakrifizio eta eskaintzen bitartez erdiesten baitzen zuzentasun hura.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 61. orr.

Zirkunzisioa edo erdainkuntza: klitoriaren prepuzioa kendu egiten da.  Berria - Gaiak   2006-02-04

Bere jaioterrian, han New Jerseyn, hamaika juduk zutela horrelako txilibitu okertxo alaia mohel haren zirkuntzisio lan eskasa zela-eta.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 50. orr.


zirkustantzia ik zirkunstantzia.

zirlinga iz antxeta, kaioa.

Itsas-hegazti edo xori izenak dira antxeta eta zirlinga.  Herria   2005-11-03


zirol iz zapataria.

Ez nintzen zirola, gurean zapata konpontzaileari irizten zaion moduan esanda.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 69. orr.

Bela handietako olanak josteko usadio hartzen, zirol edo zapatarien pare.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 53. orr.


ziropa (2 agerraldi; ETCn 63 agerraldi; orobat sirope 4 agerraldi; ETCn 23 agerraldi eta siropa g.er.) 1 iz edari lodi gozoa, ur, azukre eta fruitu edo sendabelarrez egina. ik jarabe.

Mutilak gurina zabaldu zuen opilean eta siropa bota zuen gainean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 145. orr.

-Kafesnea eta tortita amerikar batzuk, esnegainarekin eta karameluzko siroparekin.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 46. orr.

Halaxe ihes egiten du siropak botila azpikoz gora itzultzen denean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 101. orr.

Siropa moreko tartarekin hortzak pintatuta.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 347. orr.

Mostradore gainetik hartuko duen botilaz egiten du gogoeta, letra gorridun etiketa zuriaz, isuri behar duen sirope beltz lodiaz.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 116. orr.

Nire gorputz honek gogoan ditu izandako erorikoak, burezurrean izandako hausturak, koma aldi siropa bezain likatsuak, ospitalean emandako gauak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 45. orr.

Sethek lapiko bat esne berotu eta kanaberazko siropa eta banilla nahastu zizkion.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 239. orr.

Astigarraren siroparen kutsuan maneaturiko pastelak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 90. orr.

Sagasti zaindu gabe bat, erlauntza multzo bat bertan behera utzia, etxola bat basoan astigar-ziropa distilatzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 200. orr.

Egizu siropearen dieta hori, barrutik garbitzen zaituela diote.  Berria - Kultura   2004-11-06

2 (hitz elkartuetan)

Bi ogi-xerra txigortu zituen, eta hark astigar-ziropatan busti-busti egin eta minutu eta erdian irentsi zituen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 155. orr.


zirpil 1 iz oihal baten ertzeko hari puska; oihal zirpildua. ik lits.

Gizaseme bikain honek, soka bat gerriko eta zirpil bat oinetako, pilda batzuk jantzi eta txapela buruko, zazpitan arriskatzen zuen bizia oreneko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 297. orr.

2 (izenondo gisa)

Emaztea, ileak derrepente elektrizatuta, buruz behera joan zitzaion haragi zirpilari, garrasika.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 19. orr.


zirpildu, zirpil(du), zirpiltzen 1 du ad listu, zirpiletan desegin.

Itxura tamalgarrian zegoen: guztiz zirpildurik zeuzkan galtza eta longain beltzak, eta, haien azpian, hezurra eta azala besterik ez zen ageri.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 19. orr.

Baso-guardak besoarekin jo zuen behetik gora eta haritzaren adarra zirpildu zuen superpuestatik irtendako berun-eltxotegiak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 143. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Argia zabaltzen ari zen, modu nabarian orain; eta Florentek bere longain eta galtza zirpilduei so egin zien.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 53. orr.

Muki zapiak hogei aldiz pasaratuak, eskuoihalak zirpilduak, maindireak trapuak egiteko egokiak, alkandorak erabiliak. Arropa beltz zirpildu penagarri haien azpian "jaun" bat zegoela sentitzen zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 269. orr.


zirpiltsu izond zirpilez betea. irud/hed

Ke zirpiltsuak atoiontzien eta baporeen atzealdeari itsatsita egiten zuen hegaz, oso behean, ur opako eta berdekaran zehar arrastaka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 393. orr.


zirrada ik zirrara.

zirragarri ik zirraragarri.

zirrara (orobat zirrada g.er.) 1 iz barne asaldua, sentimen, oroitzapen, grina edo kideko batek eragina, zurbiltze edo gorritzea, bihotz taupaden lastertzea, ikara edo bestelako ondorio nabariren bat dakarrena.

-Zer? -berri hark zirrara egin zion.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 101. orr.

Gatwickeko aireportuan hegaldirako zain geundela, zirrara egin zidan mutilaren kontzentrazio sakonak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 210. orr.

Gizon argal haren interesik ezak zirrara egin zion; halako begirune bat nabaritzen zuen harengana, beldur zehaztugabe batez nahasirik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 95. orr.

Zirrara eragin zidan irudi hark: horma erorien artean, gabardinak ukigabe zirauen, estazioburua iristear balego bezala.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 48. orr.

Zirrara eta aztoramena eragiteko indarrez beterik etortzen zaizkio ikuspenak, etortzen zaizkionean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 180. orr.

Gauak zirrara zekarren.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 13. orr.

Zirrara batek zeharkatu zituen artzainen bihotzak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 65. orr.

Victor Hartmann margolariaren erakusketa bat ikustean sentitu zuen zirrara azaldu nahi izan zuen.  Berria - Kultura   2004-08-07

Zirrara batek astintzen nau ahotik oinetaraino, lehendabiziko aldia baita aitak musu ematen didala ezpainetan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 49. orr.

Ahots hari jarraitzea [...] hegada bizkor ziur baten zirrara sentitzea eta partekatzea zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 287. orr.

Zirrarak mutu utzi ninduen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 159. orr.

Ez du zirrara sorraraztea bilatzen; emozioaren klimaxa saiatzeak, harrigarria badirudi ere, indarra galaraziko lioke.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 9. orr.

Han etorri da Maggie, lasterraldiak eta zirrarak arnaslarriturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 141. orr.

Izuak eta zirrarak hartu zuten nahasian sabai ilunerantz begira zegoen bitartean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 119. orr.

Zirrara batek erdibitu nau.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 57. orr.

Zirrarazko orro irazekiez dardaraka.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 51. orr.

Izaki sentikortzat zeuzkan berak; eta harreman fisikoak zituen haiekin: zirrara, emozio, atxikimenduzko harremanak; eta higuinezkoak, batzuetan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 251. orr.

Maitasuna da zirraren artean bidegabeena.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 199. orr.

Denak geratuko dira zirrararen mende.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 210. orr.

Sentitzen nuen emozioaren zirrara luzatzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 219. orr.

Barrena astindu zion zirrara ezkutatu ezinik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 266. orr.

Zaurituaren gelan sartzen zirenak zirraraz alditxartu ez zitezen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 27. orr.

2 (izenondoekin)

Zirrara handia egin zidan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 69. orr.

Zirrara (emozione) handia piztü deit hain hürrün, eüskara builta hontan galdürik düan eremüan [...] gure hizkuntzaren entzüteak.  Herria   2002-10-24

Zirrara handi batek harturik ari zen Ruche jauna gertaera haiek guztiak bizitzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 104. orr.

Ustekabeko eta konpromisozko ukitu hark gerora jasoko nituen laztan sukartsu guztiak baino zirrara handiagoa eragin zidan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 92. orr.

Dardara egin zioten hankek, zirrara hotz batek inarrosi zion gorputz osoa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 163. orr.

Zirrara berezi batek hartua ninduen, ustekabeko emozio indar handiko batek, eromena izateko askorik behar ez zuen pentsamenduaren bizkorraldi batek hartua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 359. orr.

Uretatik atera berria bazen ere, eskuak beroak zeuzkan eta horrek zirrara atsegina sortu zidan hankartean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 12. orr.

Ez jadanik beldurrez, amodioaren zirrara eztiaz baizik. Eta ahoko dasta hura, amodioaren dasta, zirrara erotikoaren dasta.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 501. orr.

Zirrara ikaragarriak hartu zuen Isaak, eta esan zuen [...].  Elizen arteko biblia   Has 27,33

Aitortu beharra baitago bazela zerbait erakargarria gizon haren aurpegian, nahiz eta horren efektua ezkutuan geratu haren itxura orokorrak zertzen zuen zirrara beldurgarriagatik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 227. orr.

Zirrara moral handietako dardara urduria sentitu zuen kolpetik doktoreak, eta emozioz ikara batean hartara hurbildu zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 50. orr.

3 (izenlagunekin)

Oraingoan ezin izan zion eutsi, ez zituen bere benetako zirrarak menderatu.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 280. orr.

Bat-bateko zirrara deskonzertante bat da, belarrizulo edo begizuloetatik sartzen dena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 133. orr.

Horrelako idazleak ez du txalorik bilduko, ez esker oneko malkorik ikusiko, ez du inolako zirrararik eragingo eta, beraz, ez du arima hunkituen beroa sentituko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 198. orr.

Ezin zituela "Jainkoaren maitasuna" hitzak entzun, barru-barrurainoko zirrara sentitu gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 742. orr.

Hasieran ez nuen ezer ulertzen; gero, halako zirrara bortitza izan nuen bat-batean, non eseri beharra izan bainuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 313. orr.

Ezin izan dut bazkaldu, halakoxe zirrara eragin dit izan ere esperientzia horrek.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 322. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa )

Axenario ere gelditu egin da, eta lehen zirrara-kolpeak ito du ia.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 134. orr.

Eskua nire kamiseta azpira irristatu duenean bertigoa da sentitu dudan zirrara mota. Ez zaio zirrara fitsik sumatzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 43. orr.

Eta zirrara giro hartan, are traketsago eta zozoago azaltzeko ikarak hartu nau.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 53. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa )

Zerk du aparraren antza handiago, kimu izateari utzi gabe [...] adartxo izateko irrika erotikoa bizi duen larru-zirrarak baino?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 264. orr.

Den-denak beldur zirrarak hartuta zeuden.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 35. orr.

Muinetarainoko larritasun-zirrara batek jorik sentitzen ginen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 192. orr.

Bihotz-zirraragatik lehenago baino aztoratuago, braust eseri nintzen ohean negarraldi eder bat egiteko asmoarekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 210. orr.

Barne-zirrara hobeto ezkutatzeko.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 198. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

barne zirrara (3); berebiziko zirrara (5); berebiziko zirrara eragin (3); bihotzean zirrara (4); bihotzeko zirrara (4); eragin zidan zirrara (8); eragin zion zirrara (4); eragindako zirrara (5); halako zirrara (27); halako zirrara bat (6); halako zirrara berezi (3); izandako zirrara (3); izugarrizko zirrara (6); nolako zirrara (11); sekulako zirrara (6); sentitu dudan zirrara (3); zer nolako zirrara (6); zer zirrara (3)

zirrara bat izan (3); zirrara bat nabaritu (3); zirrara bat sentitu (5); zirrara bera (4); zirrara berezi (9); zirrara berezi bat (4); zirrara berezia (21); zirrara berezia egin (4); zirrara berezia eragiten (3); zirrara berezia sentitzen (3); zirrara berezirik (5); zirrara bitxi (8); zirrara bitxi batek (4); zirrara bizia (6); zirrara bortitza (4)

zirrara egin (15); zirrara egin zion (7); zirrara egiten (7); zirrara eragin (34); zirrara eragin dit (3); zirrara eragin zidan (11); zirrara eragin zion (6); zirrara eragingo (4); zirrara eragiteko (5); zirrara eragiten (26); zirrara eragiten zidan (5); zirrara gozo (3); zirrara handi (4); zirrara handia (28); zirrara handia egin (8); zirrara handia eragin (12); zirrara handiagoa (6); zirrara handirik (4); zirrara handirik eragin (3)

zirrara izugarria (3); zirrara moduko bat (4); zirrara seguru (3); zirrara sentitu (13); zirrara sentitu zuen (9); zirrara sentituko (3); zirrara sorrarazi (5); zirrara sortu (5); zirrara sortu zion (3); zirrara sortzen (8); zirrara sortzen du (4); zuen zirrara (11)

zirrarak hartu (3); zirrarak jota (6)

zirrararen zirraraz (6)

halako zirrararik (3); inolako zirrararik (6); zirrararik eragiten (6); zirrararik handiena (4); zirrararik sortzen (3)

zirraraz betea (3)


zirraragarri (orobat zirragarri g.er.) 1 izond zirrara eragiten duena.

Nire bizitzan irakurri dudan libururik zirraragarriena.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 30. orr.

Askoz ere partida zirraragarriagoa ari zen jokatzen egun hartan Maximilian plazan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 112. orr.

"Errusia santua" gerra-oihu zirraragarriagoa zen "Amerika zoriontsua" baino.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 390. orr.

Borreroak dioenez, ez dago ezer zirraragarriagorik izuaren usaina baino.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 69. orr.

Maiteminik zirraragarrienak jotako bihotzak bizitzako amodio bakar eta galduaz hitz egiterakoan erabiliko lukeen samurtasun berak apaindutako hitz hauen aurrean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 72. orr.

Argi sentitzen nuen nola barneratzen zitzaidan, mailaka-mailaka, motel baino ziur, Usherren sineskeria zoro baina zirraragarrien eragin gaiztoa.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 47. orr.

Kotoi-uztaren sasoiko kanta ezin zirraragarriagoa abestu zuten a capela.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 19. orr.

35-31 irabazi zuen Rekaldek, partida estu eta zirraragarrian.  Berria - Kirola   2004-12-12

2 (predikatu edo adizlagun gisa)

Hura neronek aurkitu nuen: egundokoa zen, sekulakoa, zirraragarria, izugarria, sakonki hunkigarria, benetan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 167. orr.

Talmuda oihan bat da, ederra, zirraragarria, miresgarria, baina oihana.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 7. orr.

Partida ona eta zirraragarria gertatu zen.  Berria - Kirola   2004-02-13

Rembrandten margolanetako ilunetan argi-zuloak ikuspegi dramatiko batetik zirraragarriak diren bezala, Constableren paisaia hodeitsuak giroari dagokionez dira zirraragarriak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 266. orr.

Konkista zirraragarria dela eta kolonizatu nahiak galtzen gaituela beti.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 182. orr.

Zirraragarria gertatzen zitzaidan hura; bazirudien jende hark erabakitzen zuela gizadi osoaren etorkizuna.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 58. orr.

Horrek guztiak garai hartako gizartearen bihotzean kokatzen gaitu, mezua zirraragarriago, sinesgarriago eta zuzenago eginez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 12. orr.

Zirraragarria baino gehiago lazgarria, protagonisten larruan sartuz gero oilo-ipurdia jartzeko modukoa.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 23. orr.

Xume eta irreala, harritzeko moduan zen garden eta zirraragarri.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 160. orr.

Zirrara eta aztoramena eragiteko indarrez beterik etortzen zaizkio ikuspenak, etortzen zaizkionean: duela hogeita bost urte lehenbizikoz gogora etorri zitzaizkionean bezain zirraragarri eta aztoragarri.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 180. orr.

Aukera izanez gero, aipatuko zenioke sir Patricki aipatzeko zein beldurgarri eta zirraragarri aurkitzen nauzun?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 112. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zirraragarria iruditu (3); zirraragarria izan (13); zirraragarria izan zen (6); zirraragarria zen (8)

zirraragarriak ziren (3)

zirraragarrienetako bat (3); zirraragarrienetako batean (3)


zirraragarriro adlag era zirraragarrian.

Kontakizunak bat-batean eta zirraragarriro egiten du jauzi pertsonaia batetik bestera eta leku batetik bestera, gidoi zinematografiko bat bailitzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 11. orr.

Aire freskoak bisaia inarrosten zion, zirraragarriro.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 237. orr.


zirraragarritasun iz zirraragarria denaren nolakotsuna.

Beste kausa bat erakundearen beraren zirraragarritasuna da, bere agintaririk handienek erakusten duten jeinuaz aparte.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 17. orr.


zirrarako iz zirrara.

Nolako gorputzaldi txarra jarri zitzaidan, zer zirrarakoak!  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 172. orr.

Goizean eguna argiturik, eguraldi ona, gauza bakarra tripako zirrarako batzuk trabeska Antjerengatik.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 212. orr.

Nola sentiarazi zer-nolako zirrarakoa egiten duen ikusteak liskar bat, norbaiten oinak zapaltzeaz bidegabeki salaturiko bidaiari patxadatsu baten eta beste baten artean, baldin eta norbait negargarri hori kasu honetan goian deskribatutako pertsonaia bada?  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 233. orr.


zirraraldi (orobat zirrara aldi) iz zirrarazko aldia.

Atsedenik gabe, itxaropenetik porrotera pasatzen da, zirraralditik malenkoniara.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 164. orr.

Belar hezearen gainean zebilen, azken ordu hura, zirraraldi lauso zoriontsu hura, gogoratuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 202. orr.

Janzten ari nintzeneko zirraraldiak guztiz urrunekoak iruditzen zaizkit, iraganean galduak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 60. orr.


zirraraño iz zirrara txikia.

Lehen aldian solas batzuen atxemaitea ez da baitezpada errex, bereziki Koxeparentzat, itsasuar horrek hastapenetik zirraraño bat eragiten baitzion.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 30. orr.


zirrararazi, zirrararaz, zirrararazten du ad zirraratzera behartu.

Nire argazkia itsatsita zeraman paper plastifikatu puskak ez zuen gihar-zaku hori batere zirrararazi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 198. orr.


zirraratsu izond

Irribarre zirraratsua egin nuen Fubuki gogoan: "Zeinen jatorra den! Beharrik hemen dagoen!".  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 36. orr.


zirraratu, zirrara(tu), zirraratzen da/du ad zirrara eragin.

Berriak muinetaraino zirraratu ninduen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 82. orr.

Biluzik ikusi banu baino askoz gehiago zirraratu ninduen hiru kolore haien elkarketa ia infernukoak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 94. orr.

Giza hautamena ez du zirraratzen duenak soilik determinatzen, h[au] d[a], sentsuak zuzenki afektatzen dituenak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 270. orr.

Beti sor daitekeela ikuslea harritu, hunkitu eta zirraratuko duen artelana.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 31. orr.

Hauek honela, zer da zure gogoa zauritzen, zirraratzen eta askotariko gogoetak azalarazten dizkiona, sentiezgarritik sentigarria sortzen dela ez sinesteko?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 147. orr.

Ez al dira herriak eta jendea dardaratzen, errege gailenei ez al zaie gorputza jainkoen beldurrez zirraratzen, pentsatzean ez ote den euren egintza zantarrak eta berba harroak kitatzeko ordu larria iritsi?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 375. orr.

Zirraraturik geratu zen neskato hark zeukan bere buruaren jabetasunarekin.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 228. orr.


zirraratxo iz zirrara txikia.

Tinko begiratu zion Maizak ukipenak eragindako zirraratxoa gainditu eta gero.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 102. orr.

Hots arin bat gogoan zehar, halako bihotz zirraratxo bat, guztiz arina.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 102. orr.

Eta segidan, isil-isilik, barne-zirraratxo batez, "Vishenta" nola eman begiratu dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 81. orr.


zirri 1 iz norbait ukitzea atsegin hartzeko edo emateko.

Laztanak, musuak, miazkatzeak eta zirriak alde sentsuala eta sexuala dira.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 248. orr.

Laztantzen, hazka egiten, masajeak ematen, musukatzen, miazkatzen, zirriak egiten...  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 16. orr.

Atari zabal honek ez dauka itxura txarrik eta hor barruko txoko ilun batean zirri batzuk egin genitzake.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 76. orr.

Orduan, gainera, beti zituzten musuak, eta gainerako zirriak, bestelako buruhausteez arduratzen ibili beharrik gabe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 141. orr.

Hor dabiltza gero, estu eta larri, irriak, zirriak eta musuak baino ez dituztelarik bidelagun.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 197. orr.

Berotuta geratu nintzen haren zirriekin, eta nahiago izan nuen gustora masturbatu, Luisa eta Antoniorekin telebista ikusi baino.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 23. orr.

Ikutuidazu potxotxa, ikusiko duzu nola poztuko den zure zirriekin.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 15. orr.

Aspaldiko egunik ederrenak pasa ditu, lasai eta gustura sumatzen baitzuen andrea, ezkongaietan edo ezkonberritan bezala, txantxarako beti gertu, edozein erokeriatarako prest, baita igurtzi eta zirri kontuetarako ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 48. orr.

-Ba horixe, zirri batzuk, sexu apur bat... txortan edo.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 25. orr.

Komeni da elkarri ipurmamietatik heltzea eta batak besteari ipurtzuloan zirriak eta kili-kiliak egitea, lizunkeriaren osagarri beharrezkoak baitira.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 123. orr.

Bahiako gizon batek blusaren azpitik zirri egin, eta biharamunean mundu guztiak baitzekien.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 43. orr.

Aukera nuen guztian zirri egiten nion Marki eta, igogailuan biak bakarrik igotzen ginenean, musu bat ematen nion bizkor mingaina eztarriraino sartuta.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 115. orr.

Baina emakume zuriek ez diete beltzei zirri egiten uzten, emakume dezenteek behinik behin.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 64. orr.

Bai, niri ukituka eta zirri eginez barre-algara batean hasten zen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 49. orr.

Larru jotze garbiraino ez beste zera guziak jo litezke zirritzat, baina, ez da hori kuixidadea, errealitate zakarra baizik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 196. orr.

2 (izenondoekin)

Franko berotzen zen zirri trakets haiekin, aldiro nolako psikologia nuen jakiteko helburua zuten ukitu haiekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 47. orr.

Postura honetan esku-eskura ditut zuen ipurdi biak, Eugenirenari zirri xamurrak egingo dizkiot, haren lagun ederrarena miazkatzen dudan bitartean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 96. orr.

Kontatu zidan bada berak birjintasunari eusten ziola, baina, gainerakoan, gauza pila egiten zutela, zirri xinple pila besterik ez, egia esateko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 64. orr.

Zirri batzuk egiteko, zirri galantak, baina zirriak besterik ez.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 36. orr.

Sentitzen nuen hatz punttetan ziriaren dardara urdina, zirri lizuna.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 120. orr.

3 (adizlagun gisa)

Andretan ibiliak ziren, lehenengoetan irri eta zirri, gero zirri eta ziri, eta azkenean eder-eder joka.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 131. orr.

4 zirri-barra

Mozartekin hasi ziren, Milan Laukoteari ekinez, eta berehala, portuko zarata eta zirri-barrara ohituriko jendea,  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 226. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bati zirri egin (3); zirri batzuk (7); zirri egin (10); zirri egin ziolakoan (3); zirri egiten (4); zirriak egitea (3); zirriak egiteko (3); zirriak egiten (4)


zirriborratu, zirriborra(tu), zirriborratzen (orobat zirriborrotu g.er.) 1 du ad zirriborroa egin. ik zirrimarratu.

Eta "zirriborratu ziola" esan dudanean, adierazi nahi dut ikuspen hori zirriborraturik dagoela eta erdietsezina dela bere izaeragatik beragatik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 67. orr.

Paperean hasi nintzen bospasei ideia zirriborratzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 145. orr.

Emakumeak poltsatik bolaluma eta libreta ñimiño bat atera eta zerbait zirriborratu zuen gainean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 390. orr.

Ohar batzuk zirriborratu ditiat...  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 28. orr.

Kapa jantzi ondoren, Harryk ohar bat zirriborratu zuen Ronentzat, nora joan zen esanez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 92. orr.

Hego haizeak gure literaturan duen presentziaz lantxo bat zirriborratzen hasia nengoen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 129. orr.

-Lan bikaina egin duzu -esan zion, helbidea esku dardaratiz zirriborratu ostean-, eskerrik beroenak eman behar dizkizut.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 95. orr.

Arroz ura edan behar duzu batez ere -beste paper bat zirriborratu zion Mentxuk-.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 66. orr.

"Zer esan nahi duzu?”, zirriborratu zuen Harryk, zirrararen zirraraz orrialdea orbanduz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 203. orr.

Zoruan hormarako paper zaharrak zabaltzen zituen, buelta emanda, eta paperaren gainean muinoak eta ibaiak zirriborratzen zituen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 92. orr.

Han daude bolaluma beltzez zirriborratutako marrazkiak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 90. orr.

Berehala zirriborrotzen du egintzaren plangintza eta erakuntza, gero bakoitzak bete beharko duena.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 87. orr.

Ikusiko da ondoan zirriborratuko dudan teoriak harreman bikoitza duela orain arte egin diren ikerketekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 22. orr.

Maila enuntziatiboa bere gertutasunean bertan zirriborratzen da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 128. orr.

Hipotesi orokor bat zirriborratzen saiatzen da.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 74. orr.

Puntu honetantxe hasten da zirriborratzen gero zinemari buruz berehalaxe zabalduko den kritika-gai bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 171. orr.

Saltzaile ibiltariarentzako beste gutun bat zirriborratzen hasi zen buruan, gutun gogorra, iraingarria.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 57. orr.

Ikuskizun genuela etortzekoak ziren urrats berriak; hauteman zitekeela garai berrien nondik norakoa, baina bidea zirriborratu gabe zegoela artean.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Zortzi ataletan banatua; atal horien sarrerak idatzita, osorik batzuetan, zirriborratuta besteetan; eta ia dena makinaz idatzita.  Berria - Kultura   2004-12-02

2 irud/hed

Aski patetikoa zeritzon aurpegian zirriborratutako segurtasun keinuari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 57. orr.

Beraren aurpegi fin, ttikian irri liluragarria zirriborratu da.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 132. orr.

Disimuluan huts egindako gaitz-ulertuaren imintzioa zirriborratu zitzaion Joseluri opariaren zertzeladak ikusi zituenean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 131. orr.

Bainugelako ispiluak bere gorputza zirriborratuta erakutsi zion Danielari.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 99. orr.

Argi gorri indarge batek erditzalez zirriborratzen zuen begietara hedatu zitzaion esparru ezezaguna, eta instintiboki makurtu zuen linternaren norabidea lurrera.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 104. orr.

Nire pentsamenduaren nahasmendu izugarriari diot beldur, batez ere, nire arrazoiari, ihes egiten baitit, estura larri misteriozko, ikusezin batek zirriborraturik, barreiaturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 175. orr.

Orain egiazko balioaren irizpiderik ez dugu, denak berdin balio du, erlatibismo zirriborrotsuenean zirriborratuak gabiltza.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 130. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Bederatzi-hamar lerro zirriborratuk bete nahi zuten orria.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 147. orr.

Orri zirriborratuak bota; te-kikara sakelan sartu patioko kanilan garbitzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 257. orr.

Etxeko jantzia janzteko jaka eranzterakoan, sakelak miatu, ohi zuen bezala, eta hara paper zirriborratua aurkitu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 385. orr.

4 tintaz borratu.

Pixka batera, idatzi zuena zirriborratu eta begiak jaso zituen, leihotik kanpora aurrera zihoan udaberrian erreparatu gabe, pentsakor.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 193. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ohar bat zirriborratu (3); orri zirriborratu (3); zerbait zirriborratu (3)


zirriborratze iz zirriborroa egitea.

Oraindik ez baitakit zer izango den esku artean dudan hau, paperak zirriborratze hutsa ala zerbait gehiago.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 24. orr.


zirriborro 1 iz gaizki taxuturiko marrazki edo letra multzoa; izkribu baten lehen idaztaldi edo saioa, zuzendu ondoren kopiatzen dena. ik zirrimarra.

Olatuetako bat [...] ez da gelditu, harik eta harean zeuden ume-letraz idatzitako hainbat zirriborro eta marrazki ezabatu dituen arte.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 81. orr.

Dartaiet zirriborroak egiten ari zen euriak kristaletan sorturiko ganduan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 97. orr.

Zirriborro batzuek adierazten zuten nola zakila ematutuan barrena sartzen zen, eta nola espermatozoideak pozez saltoka ateratzen ziren, barrualde haietan obulu bakartiaren bila.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 215. orr.

Idazketa: informazioaren berrikustea, lehenengo zirriborroa, zirriborroaren berraztertzea, behin betiko idazketa, oharren prestakuntza, azken bibliografia, eranskinak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 356. orr.

Osalanek jakinarazi du txostena lehen zirriborro bat besterik ez dela.  Berria - Ekonomia   2004-07-16

Zirriborro bat du esku artean dagoeneko, eta irailerako gizarte eragileei proposamena aurkeztu nahi die Mujika sailburuordeak.  Berria - Ekonomia   2006-02-12

Agendan agertzen diren zirriborroak beste medikuek eta botikariek bakarrik uler litzakete.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 141. orr.

Koldo Zuazok maparen lehen zirriborroa 1998. urterako egin zuen, eta orduz geroztik hobekuntzak egiten dihardu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-30

Txostenaren zirriborroan hainbat aterabide proposatu zituzten egungo krisiari aurre egiteko.  Berria - Mundua   2006-01-20

Merkataritza ordutegien dekretuaren zirriborroaren arabera.  Berria - Ekonomia   2004-11-27

Zirriborroari zuzenketak aurkezteko epea etzi bukatzen da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-28

Zirriborroak, urradurez belztuak; ipurdi horituko te-kikara bat; aurreko urteko egunkariak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 248. orr.

Lehen testua trama gisa idatzia zegoen eta nobela luzeago baten zirriborroa zirudien.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 18. orr.

Bost kapituluren hainbat aldaera edo zirriborro bakarrik geratu ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 361. orr.

Zirriborroetan -irudipen hori nuen-, bere begiei eta bere ezpainei deitzeko modua bakarrik salbatzen zen: North Cape eyes, Thule lips.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 35. orr.

Baina kasik bi urtez, zirriborroak hasi eta berriz hasi ibili zen, ukitu egokia aurkitu ezinik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 255. orr.

Emakumeak une batzuk lehenago eman zizkidan zirriborroak izenik gabeko idazle horrenak izan zitezkeela pentsatze hutsak aztoratu egin ninduen eta bulegoan batetik bestera nenbilen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 18. orr.

Begiratu bat bota beharko lioke zirriborroari Barchinik agiria inprimatu aurretik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 61. orr.

Stephenek ez zuen inolako zirriborro edo bozetorik egin, paperaren ertz batetik ekin zion marrazteari.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 203. orr.

Horma-garbitzaileek urte asko daramatzate gazteek auzo hartako zokoetan egiten dituzten zirriborroak ezabatzen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 172. orr.

Berak ezagutu zuen Santiago kalea, bere familia, zehatz-mehatz agertzen dira zirriborroan.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 127. orr.

Papera eta lapitza bilatu, eta, erabat liluraturik, luzaz aritzen zen zirriborroak egiten".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 197. orr.

Claude ukuiluaren zirriborro bat egiten ari zen, eta François andrea bazkaria prestatzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

Egitasmo bat aurkeztea da ezinbestekoa, eta horren zirriborroa taxutzea izan dut bigarren helburua.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 221. orr.

Zirriborroen tankerako margolanak soilik egiten zituen, arrasto gutxi eta azkarrekin, eta ez zituen askorik margotzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 132. orr.

Zirriborro bat amorruz suntsitu ondoren, orduak eta orduak ematen zituen kaiku harekin, hitzik egin gabe, haren barre errugabeaz jabetu nahian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 382. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

XIX. mendeko europar pintura zale batentzat, Polinesiako etxoletako pintura bat zirriborro primitibo bat baizik ez zen izango, balio artistikorik batere ez zuena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 101. orr.

2001. urteko otsailean, zirriborro berritua aurkeztu zuen Giza Genomaren Partzuergo Publikoak.  Berria - Gaiak   2004-10-22

Zirriborro zehazgabe horien guztien artean, zehatz eta garden datorkit gogora irakasle baten oroitzapena: Periko Lopez Etxezarreta zuen izena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 21. orr.

Horietako orrialde batzuek bi lerro baino ez dituzte, zirriborro hutsak dira.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 166. orr.

Perpausen sorketaren zirriborro landugabe hau orokorrago egin behar da.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 71. orr.

Badira, noski, bere ideia hustasuna eta bere moztasun poetikoa zirriborro ulertezin batekin disimulatzen ahalegintzen direnak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 31. orr.

Sailen iritziak jasoko dituen behin-betiko zirriborroa urtea amaitu aurretik prest izatea espero dut.  Berria - Euskal Herria   2004-09-11

Eskua mugitu behar bazuen, zirriborro azkar bat marrazten zuen airean.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 107. orr.

Dryer-ek beste hogeita zazpi margolan egin zituen, bai eta beste hainbat dozena tintazko marrazki eta ikatz-zirizko zirriborro ere.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 55. orr.

Ondorengo zirriborroetan izango duzu testua biribildu eta mamian sakontzeko astia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 361. orr.

Han zegoen Big Joeren hatz-marka ere, tintaz zikinduriko zirriborroan, orriaren oinaldean, beti ohi bezala; eta alboan, haren izena, amaraun-eiteko letra larriz.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 163. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ezin jakin, artean ere, ea hipotesi berria, hasierako zirriborro-itxura baldar hori gainditurik, behar bezala findu eta onduko den.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 165. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Albora utzi nuen, jada alferrikakoa baitzen noski, gutun-zirriborroa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 294. orr.

Txosten zirriborroa Patxi Zabaletak berak, Iñaki Aldekoak, Joseba Azkarragak eta Jon Andoni del Amok idatzi dute.  Berria - Euskal Herria   2004-09-04

Konoaren eta planoaren elkartzeen gorabeheren irispiderako proiektu-zirriborroa, Desargues, 3. saila.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 90. orr.

Konstituzio zirriborroak autonomia ematen die kurduei.  Berria - Mundua   2004-03-02

Izan ere, euren ustez, dekretu zirriborroak ez du euskararen «lehentasuna» bermatzen.  Berria - Harian   2005-12-27

Washingtonek eta Londresek orain dela gutxi aurkeztutako ebazpen zirriborroari kritikak egin zizkion al Jauarrek.  Berria - Mundua   2004-06-02

Espainiako Gobernuaren lege zirriborroaren harira jarri dute abian Jaietan denok jai kanpaina.  Berria - Ekonomia   2004-11-09

Normandiako gurinek, oihalez bildurik, sabel zirriborroak ziruditen, eskultore batek egin eta zapi bustiak gainera botata estali izan balitu bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 323. orr.

Godotek erantzuna eman zion Gabinen manifestu zirriborroari.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 177. orr.

Ezin izan zuen pentsatzen jarraitu edo, beste era batera esanda, pentsamendu-zirriborroa baino ezin izan zuen egin.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 128. orr.

Zer trikimailu erabil nezake giza zirriborro hau etxera nire neskame Honorineren ezkutuan sartu ahal izateko?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ebazpen zirriborro bat (3); lehen zirriborro (4); zirriborro bat egiten (4); zirriborro bat prestatu (3); zirriborro egin (4); zirriborro guztiak (3); zirriborro modura (3)

akordioaren zirriborroa (3); azken zirriborroa (5); dekretu zirriborroa (7); gehigarrien dekretu zirriborroa (3); konstituzio zirriborroa (4); lege proiektuaren zirriborroa (3); legearen zirriborroa (5); lehen zirriborroa (19); lehen zirriborroa prest (3); lehenengo zirriborroa (10); planaren zirriborroa (5); planaren zirriborroa aurkeztu (3); proiektuaren zirriborroa (5)

zirriborroa aurkeztu (4); zirriborroa egin (3); zirriborroa egiteko (4); zirriborroa egiteko ardura (3); zirriborroa egiten (4)

aurreko zirriborroak (5); dekretu zirriborroak (5); konstituzio zirriborroak (4); konstituzioaren zirriborroak (3); lehen zirriborroak (3)

zirriborroak dio (3); zirriborroak egiten (14)

planaren zirriborroan (3)

konstituzio zirriborroaren (6); konstituzioaren zirriborroaren (3); lege zirriborroaren (4); zirriborroaren arabera (3); zirriborroaren aurka (6); zirriborroaren aurka agertu (3); zirriborroaren inguruan (3)

ebazpen zirriborroari (3); erreformarako egindako zirriborroari (4); zirriborroari aurkeztutako zuzenketak (3)


zirriborrotsu 1 izond lausoa, gandutsua.

Alertze multzo baten atzean ipini orduko, argi zirriborrotsu bat agertu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 229. orr.

Hegoaldera igota, lanbro eta ke artean, eguzkia mehatxari zegoen, sutan, gorri ia ubelezko disko zirriborrotsua.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 275. orr.

Irudi handi eta zirriborrotsuak ari ziren mugitzen inguruan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 197. orr.

Aitzineko ispilu arrailduko nire bizki zirriborrotsuari ihes egin nion, mamu bati bezala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 207. orr.

Sindikatuon ustez, Hogeita hamarretako bizialdiaren erdia betea zuelarik, sekuentzia zirriborrotsu eta distiratsu gisa ikusten zuen iragana.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 147. orr.

Hezkuntza Sailak bere asmoak «mugatuko ez dituen marko zabalago eta zirriborrotsuagoa» lortu nahi du.  Berria - Euskal Herria   2004-05-15

Orain egiazko balioaren irizpiderik ez dugu, denak berdin balio du, erlatibismo zirriborrotsuenean zirriborratuak gabiltza.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 130. orr.

2 (adizlagun gisa)

Buruko min jasangaitza zuen, dena zirriborrotsu ikusten zuen eta ez zen gertatzen ari zena ulertzeko gauza.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 49. orr.

Harago, zirriborrotsu, lur gaineko postuetan, pilaketa lauso batzuk kiribiltzen ziren.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 24. orr.

Zirriborrotsu samar zegoen dena.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 314. orr.


zirriborrotu ik zirriborratu.

zirrika1 1 adlag zirri eginez.

Arenalean geroz eta bikote gutxiago ikusten dira gauez bankuetan zirrika.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 27. orr.

Konturatu egin zen anderea, nire eskua kendu eta berea hondoratu zuen nirean; zirrika, atximurka, igurtzika...  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 16. orr.

Eseri zen eta zirrika eta esku-sartzen hasi zitzaidan, eta ni, edoskialdiko berotasunak eraginda, neure onetik at nengoen, eta esku bat eraman nuen alura, eta motel-motel ferekatzen hasi nintzen, bera ez konturatzeko moduan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 26. orr.

Emakumeak kexuka, "ai, zapaldu egin nauzue", "jauna, mesedez, ez nazazu besarkatu", "nor ari zait zirrika?".  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 123. orr.

Gazte, heldu eta zahar, elkar desiratuz, elkar maitatuz, elkar musukatuz, elkarri zirrika, elkar miazkatuz, elkar masturbatuz.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 82. orr.

2 zirrika-mirrika adkor zirrika.

Norbaitek liburu hau hegazkinean irakurriko balu eta honegatik ondoko bidaiariarekin zirrika-mirrika hasiko balitz, accomplishment izango litzateke, pozez gainezka jarriko litzaidake bihotza.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 146. orr.


zirrika2 ik txirrika.

zirriki-zarraka adlag ahal den moduan.

Euskaldunen umeak euskaraz, eta erdaldunenak ere, zirriki-zarraka bakarrik baldin bada ere.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 60. orr.

Zirriki-zarraka ari gara prestatzen gure ikasleak, maizegi hain beharrezkoa den material egokiaren ordez gure borondate ona besterik jartzen ez dugula.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 85. orr.

Bistan da hiritarrek ere euskararen aldeko apustua egin dutela, hori dela euskal gizarteak, neurri handi batean EAEn, beste neurri batean Nafarroan, eta zirriki-zarraka Iparraldean, hori dela, diot, gizarte honek egin duen aukera.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 11. orr.


zirrikito ik zirrikitu1.

zirrikitu1 (543 agerraldi, 145 liburu eta 150 artikulutan; orobat zirrikito g.er.) 1 iz guztiz hurbil dauden bi gauzaren edo gauza baten bi zatiren artean gertatzen den irekidura luze eta mehea. ik zirritu1.

Tarteka, atera zigarroa leihoaren zirrikitutik eta hautsa kanpora botatzen zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 53. orr.

Atearen zirrikitutik ikusi dut dena.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 142. orr.

Ateko zirrikitutik kirika, alfonbra, idazmahaia eta telefonoa ikus nitzakeen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 55. orr.

Zurajearen zirrikituetatik argitasun distiratsu bat sartzen zen, urrezko xafla bat bailitzan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Igande arratsalde hartako eguzki-izpiak leihoko farfailezko gortina astunen zirrikituetatik sartu eta alfonbrako arrosa gorrien gainean iraulkatzen ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 38. orr.

Galtzontziloen zirrikituan labaindu zuen eskua, eta zakila igurtzi zidan behatzekin.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 35. orr.

Bere atzamarrek Stellaren blusaren zirrikitua bilatu dute.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 272. orr.

Kea lurraren mailan arrastaka zebilen, eta lurraren zirrikituei ere lurruna zerien.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 246. orr.

Marea gora ustezko dike seguruaren zirrikituetatik agertzen den bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 133. orr.

Euria zirrikitu, pitzadura eta loturen artetik sartuko zitzaien.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 143. orr.

Zirrikitutik begira egon da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 31. orr.

Beheak ondo txukundu ondoren, oholen arteko zirrikituak iztupaz bete, eta, behin horiek ondo itxita, bikez estali beharko zituzten beheok.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 56. orr.

Atean zirrikitu txiki bat ireki zen eta Lockharten begi bat handik so egiten ikusi zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 248. orr.

Tranpola apur bat zabaldu eta zirrikitutik kanpora begiratu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 161. orr.

Haitzuloetan zuen bere habia, labarreko zirrikituetan bizilekua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 226. orr.

Aurpegi zabala zuen, orekarik gabea: begiak ttikiegiak zituen, bi zirrikitu; ahoa eta matrailezurra, handiegiak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 66. orr.

2 (izenondoekin)

Begiak berehala ohitu zitzaizkidan oholezko hormaren zirrikitu meharretatik sartzen zen argi urrira.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 82. orr.

Begitxo gaiztoek zirrikitu mehe batzuk ziruditela aurpegi gorrixka handian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 21. orr.

Gorputz guztia igurtzi nuen, xaboia zirrikitu txikienetan ere emanez, neure gainetik erauzi nahi nuen hura guztia.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 44. orr.

Sustraien artean zegoen zirrikitu handi baten barrura.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 271. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bainura abiatu nintzen pasillotik, baina Toshiroren gela aurretik pasatzean ate zirrikitutik ikusi nuenak geldiarazi egin ninduen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 402. orr.

Ate zirrikitua ireki zen, eta beste aldean pentsa ezinezko gauzak ikusi ahal izan ziren.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 88. orr.

Iritsi da, azkenik, leiho zirrikituaren ondoan lasai-lasai eseri eta dena, den-dena, kontatzeko garaia.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 317. orr.

Portua ikusten joan, biriki-zirrikituak hango usainaz betetzera.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 97. orr.

Argi-zirrikitu bat baino uzten ez zuten bi eraikinen hormek.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 57. orr.

4 irud/hed

Soinu txikia tresna mugatua izanik, Elgetak ongi ezagutzen zituen haren zirrikitu eta sekretu gehienak.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 70. orr.

Zirujauaren hitz lasaigarriek itxaropenari zirrikitu bat uzten ziotela iruditzen zitzaion orain.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 35. orr.

Torturari zirrikituren bat uzten zaion lekuan ez dago duintasunez bizitzerik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 166. orr.

Hegoaldekoen lerroen artean sartu ziren zirrikitu zabalak urratuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 138. orr.

Konturatuko zara legean badela zirrikitu bat...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 39. orr.

Bere memoriaren zirrikiturik urrunenak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 21. orr.

Ametsetako zirrikituetan barrena zirristatuz, halako hots mehe eta aldi berean etengabe bat barru-barruraino, arimako zokondoetaraino, astiro sartua zitzaidala ohartu nintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 52. orr.

Defentsan zirrikiturik utzi gabe, ondo presionatzen.  Berria - Kirola   2006-05-04

M'Coy jaunak, edozein zirrikitutatik elkarrizketan sartu nahirik, esan zuen istorio hori ez zuela inoiz entzun.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 238. orr.

Egun batez, berak tratabiderako uzten zidan zirrikitua handitu egin zela sentitu nuen, eta "zer moduz, Virginia?", esan nion, bere izena ebakiz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 144. orr.

Itsas azaleko zirrikituetan eguzki printzei begira.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 69. orr.

Zalantzari zirrikiturik ez uzteko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 170. orr.

Miarritzek badu zirrikitu txiki bat sailkatzeko, igandean Tolosan galdu arren.  Berria - Kirola   2004-06-01

Nire zirrikituak aztertzen zituen, nire klitorisa ikutzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 23. orr.

Marlon Brandon dela uste du, eta andereño guztiei jo die larrua, brankako zirrikitutik eta atzeko latinetik.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 18. orr.

5 (txanpon makinetan eta kidekoetan)

Arropa eta garbikaria makinan sartu, hogeita bost zentaboko txanpona zirrikitura bota eta botoia sakatu zuen. Zirrikitutik sartutako nickel batez txiklea erosten da.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 147. orr.

Presaka token bat zirrikituan sartu zuen eta atakako beso mekanikoak jiratuz lasterka jarraitu zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 30. orr.

Token-a atakako zirrikituan sartu eta eskailera ilunetatik andenera jaitsi zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 115. orr.

Arrebak txanponak sartu zituen, banan-banan eta bozkario tuntun batez, Santa Anak oinetan zeukan itsulapikoaren zirrikitutik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 34. orr.

Esku bakar batekin irekitzen dut diskoaren plastikozko kaxa eta aparatuaren zirrikitutik sartzen dut konpaktua.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 41. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arteko zirrikitu (6); begiak zirrikitu (5); zirrikitu bat uzten (3); zirrikitu batetik (21); zirrikitu guztiak (11); zirrikitu guztietan (6); zirrikitu guztietatik (6); zirrikitu txiki bat (8)

zirrikituak oro (3)

atakako zirrikituan sartu (3); zirrikituan sartu (6)

arteko zirrikituetatik (4); atearen zirrikituetatik (3); pertsianaren zirrikituetatik (4); zirrikituetatik sartu (4); zirrikituetatik sartzen (8)

zirrikituren batetik (4)

ezustekorako zirrikiturik (6); ezustekorako zirrikiturik utzi (3); zalantzarako zirrikiturik (9); zalantzarako zirrikiturik uzten (6); zalantzari zirrikiturik (4); zirrikiturik aurkitu (3); zirrikiturik ez uzteko (3); zirrikiturik gabea (3); zirrikiturik txikiena (4); zirrikiturik utzi (19); zirrikiturik utzi gabe (6); zirrikiturik utziko (3); zirrikiturik uzten (18); zirrikiturik uzten ez (3)

edozein zirrikitutatik (3)

arteko zirrikitutik (7); ate zirrikitutik (5); atearen zirrikitutik (7); ateko zirrikitutik (6); azpiko zirrikitutik (4); baten zirrikitutik (4); leihoaren zirrikitutik (4); zirrikitutik begira (3); zirrikitutik begiratu (7); zirrikitutik begiratu zuen (3); zirrikitutik ikusi (3); zirrikitutik sartzen (4)


zirrikitu2, zirriki(tu), zirrikitzen du ad zirrikitu bat utziz itxi.

Begiak zirrikitu eta zutitu egin zen bere oin berri bigunen gainean, eta gorputzari nekez eutsiz eraman zuten astiro egongelara.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 85. orr.

Begiak zirrikitu zituen eta, hunkiturik edo, zintzurra gora eta behera mugitu zitzaion.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 83. orr.

Begiak zirrikitu zituen zer ote zen jakiteko.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 193. orr.

Denverrek besoak astindu eta begiak zirrikitzen ditu, hartara patata-zakuen itzalak, gantzaren poto bat eta txerri ketuaren saihets bat ez nahasteko pertsona batena izan litekeen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 172. orr.

Bere eskuinean, egongelako atea zirrikituta dagoen lekuan, kanta baten marmarra entzun du.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 363. orr.

Bere katu-begi horiak zirrikituta.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 16. orr.


zirrikitudun izond zirrikitua duena.

Autoan aire-freskagarriak jartzen hasi zen, mota guztietakoak: pinu formakoak, limoi itxurakoak, itsasten diren kutxa beltz zirrikitudun horietakoak... merkatuan aurki daitezkeen guztiak probatu zituen taxistak, arrakastarik gabe.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 22. orr.


zirriku iz zirrikitua.

Hala sartzen zen itsas haizea ontziko zirrikuetatik, ontziko mastartetik, doinu handiko musika eginez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 64. orr.

Hotel hartako paretetako loreak eta kortina haren loditasuna, zirrikuetatik argia sartu nahian.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 183. orr.

Esperantzaren ateak beti du, nola ahanzturak zorion apurra, zirrikurik, bere txikian hain ezdeusa bada ere.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 160. orr.


zirrimargotu, zirrimargo(tu), zirrimargotzen da/du ad

Nik haiez nuen irudi grafiko gaingirozkoaren arabera zirrimargotutako prostituta batekin topo egitean senti zezaketen izuikara bertutetsu bera sentitzen nuen.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 12. orr.


zirrimarra 1 iz gaizki taxuturiko marrazki edo letra multzo ulertezina. ik zirriborro.

Begirada maltzur, garratz, plazent edo trufariak adierazten ditu, zirrimarra batez, denetaz irri egiteko filosofia gauzatuz.  Herria   2005-02-10

Autoenak izaten ziren gehienbat Stephenen zirrimarrak, eta tarteka animalienak nahiz pertsonenak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 197. orr.

Lapitzaren puntak dardar egiten zion eta paperean kardiograma baten antzeko zirrimarrak egiten zituen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 82. orr.

Zirrimarrak egiten aritu zen Léa, bere bi neben begirada ernearen pean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 239. orr.

Bere zirrimarretatik ateratzen zuen bizimodua.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 21. orr.

Ume normalek garapen-sekuentzia bat pasatu behar izaten dute urratsez urrats, hasi zirrimarrak egitetik eta irudi eskematiko eta geometrikoekin jarraituz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 194. orr.

Lehenengo ikerketen arabera, esku bakarrak sortutako zirriborro bat da, zenbait orrialdetan, gainera, zirrimarrak ikus daitezke.  Berria - Kultura   2004-02-19

Halako ebokaziorik gabe goibelegi gertatuko lirateke zirrimarraren tintak, eta irakurleak liburua itxi beste erremediorik ez luke, sendaezineko malenkonia beltzez zauritua barren-barrenetik arima.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 161. orr.

Takigrafia zirrimarra huts bihurtzen da, beti ere markatutakoa gero ulertuko duzulako ustean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 87. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Haiek, ordea, zirrimarra multzoa baino ez dute ikusiko ustez emakume baten irudia jaso behar zuen mihisearen tokian.  Berria - Kultura   2006-02-02

Bereziki garbia zen hori Nadiaren kasuan, itxura zenez ez baitzituen pasatu zirrimarra, eskematizazio eta zapaburu faseak, eta edozein ume normalek ez bezala marrazten baitzuen marrazten zuenean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 220. orr.

3 ziriborroa.

Iraultza nagusienek sortu dituzten ideien ezberdintasuna aurkeztu nahi dut azaleko zirrimarra batean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 283. orr.


zirrimarraka adlag zirrimarrak egiten.

Zubian pasatzean ikusi ditut, eskuin, erreka txar batzuk zirrimarraka ari lur mokor goroldioz estalien artean; eta ere, han hemenka, harrixabal xuriak, ardi ttittak iduri dutela pentze lohitsu batean landatuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 79. orr.


zirrimarratu, zirrimarra(tu), zirrimarratzen (orobat zirrimarraztu) 1 du ad ezin irakurrizko eran idatzi, taxurik gabe marraztu.

Hantxe ageri zen, ongi zegoela jakinarazteko, lapitzez zirrimarraturiko hitz batzuk ageri zituen paper zatia, hurbilekoen helbide batera zuzendua.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 56. orr.

On Camillok umetxo bat harrapatu zuen apaizetxeko zarpiadura zuria ikatzaz zirrimarratzen, eta zezen baten antzera oldartu zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 219. orr.

Hori da hori liburuak zirrimarratu beharra!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 377. orr.

Gosaria bertan behera utzi eta ohar bat zirrimarratzeari ekin zion paparreko poltsikoan eraman ohi zuen koaderno txiki batean, mukizapiaren atzean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 257. orr.

Frontoia ikatzez erabat zirrimarraturik zeukan ateak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 61. orr.

Zifraz eta letraz zirrimarratutako orri baten gainean makurtuta.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 297. orr.

Nahiago izan zuen orain izkribu sakratuetan bildurik dagoen argumentu labur bat zirrimarratzea kareta fabrika bateko hondakinen artean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 51. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Alde banatan hiru kartel zirrimarratu ipini zituzten saltinbankiek.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 56. orr.

"Credencial del Pelegrino" fidagarrian egona naiz, so eta so, Europako bideen mapa zirrimarratuari  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 47. orr.

3 zirriborratu.

Ber-bertan zirrimarratu zuen soneto bat beren gurasoak irain litzatenen aurkako gurutzada bat eskatzeko Aitasantuari.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 86. orr.


zirrimarraztu ik zirrimarratu.

zirrimola ik zirimola.

zirrin-zarran adlag kirrinkaren edo errestan eramaten denaren zarata atereaz.

Zirrin-zarran zerratuz sartu behar delako zurezko buru gogorretan.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 98. orr.

Gau batez, pare bat aldiz irten zen, etxeko ate ostean zerbait zirrin-zarran antzeman ondoren, eta itzal bat erdikusi zuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 166. orr.

Ramsay andrearen irudipen hura, Carmichael jauna zirrin-zarran igarotzean, galderari baiezkoa soilik eginez, liburu batekin galtzarbean, txapinak soinean, alegia bere susmoa zeukala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 46. orr.


zirrinda 1 iz zerrenda, zati luze eta meharra.

Orduan ilargiaren aurpegi distiratsuaren kanpoko ertza lurrera argia bidaltzen hasten da zirrinda mehe baten moduan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4290. orr.

Barano horren barru aldeko ertzean, fijo erreparatuz gero, zirrinda gorrixka motel bat aurkitu ohi da; kanpo aldetik, berriz, beste zirrinda morexka bat.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 375. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Kapitel joniarraren balteo edo zirrinda-moldurek honela izan behar dute proiekzioa: [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1690. orr.

· Adaren azkeneko esaldi bat geratu zen zintzilik leihoaren eta nire arteko argi-zirrindaren hauts artean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 13. orr.


zirrindola iz uztaia, eraztuna.

Su-zuloko zirrindola txikiena zabaldu zuen sutarako kakoaz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 152. orr.

Koloretako painelua buruan eta zirrindola doratuak belarrietatik dilindan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 45. orr.


zirrinka iz kirrinka.

Giltza harrabotsak, burdinazko ate baten zirrinka.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 37. orr.

Leihatilaren kanpoko aldetik beste giltza harrabots batzuk, boz batzuk, urrats batzuk, atearen beste aldetik orai urratsak zeldako ate bat hesten, beste bat zabaltzen, urrats batzuk leihatila aldetik segitzen, giltza harrabotsak, burdinazko atearen zirrinka, urrats batzuk, isiltasuna...  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 37. orr.


zirrinta (orobat txirrinta) 1 iz argiaz eta kidekoez mintzatuz, izpia, distira.

Argiaren lehen zirrinta ez zen urrun, itzuli behar zuten bertze egoitzarat.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 174. orr.

Lo kuluxka bat egin eta gogoa nuen argiaren lehen zirrintan berriz abiatzeko.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 92. orr.

Lur honek gero eta gehiago heren munduaren antza zeukala iritzi nuen, urrutizkin mugikorren zirrinta zizkolatsuek isiltasun artifiziala urratu arren.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 93. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Argi zirrinta bat sartzen da atepetik.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 159. orr.

ik beherago 4.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Leihoko pertsianetako zirrituetatik sartzen ziren argi-zirrinten laguntzaz, gorputz bakarra begiztatu nuen barnean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 34. orr.

Begiak ezin gehiago sarturik, oraino leher eginik, lehen argi zirrintak agertzekoak zirela.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 120. orr.

Ontzia ingelesa bazen, hobe gaua lehenbailehen baletor; gutarikoa bazen, berriz, hobe argitasun zirrinta bat izatea, ikus gintzan, edo bestela kanoiak su egin ahal izan zezan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 198. orr.

Eguzki zirrintek begi-begietan kausitu ninduten, pertsiana erdi ustelduetako arteka ugarietatik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 207. orr.

Argi zirrinta minimo bat egin zitzaion bere buruan zuen leize ilunean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 178. orr.

3 irud/hed

Bata bestearen atzetik, atzean uzten joan nintzen etxe multzo garaiak, euri zirrintaren pean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 125. orr.

Basamortuan eroritako euri-zirrinta batek baino gehiago ez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 35. orr.

Inguruetarik jinak ziren Ameriketara mende-zirrintan, eta ez zuten sekula aski diru sakeleratu etxera harro itzultzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 43. orr.

-Gaitz izango da uretara jaurti genituenak berriz lehorrera ekartzea, itsasoak berak gorpuak oka egin ezean behintzat -irria eragin guran esan nion, baina izu zirrinta batez.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 344. orr.

4 argi zirrinta ipar egunsentia.

Argi-zirrinta urratzen zenean, bizirik irauteaz oraino harrituak, ostatuetara bideratzen ziren.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 293. orr.

Argi-zirrintan sartu dun, erdi-edana.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 259. orr.

Sarekada bat izanen da, laster, astearteko argi zirrintan!  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 39. orr.

Biharamunean, argi zirrintan, agertu zen Istilarteko eiheran Joanes Ithurbiderekin hitz egiteko asmoz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 48. orr.

Argi-zirrintako heltzen ginen gain haietara.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 64. orr.


zirrintatu
1 argi-zirrintatu

Gauak argi zirrintatzen ziren aharrausika.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 170. orr.


zirripaka adlag borborka. ik zirripan.

Su inguruan eserita geundean hilketa-mugimendu hari begira, labanaren distirari, hil zorian zen bildotsaren gorputzari, zirripaka isurtzen zen odolari, eta denok distira berdina genian begietan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 136. orr.


zirripan adlag borborka. ik zirripaka.

Morroia -uniforme beltza ia lehertzen zuen lodikote bat- hots ito bat eginez lurreratu zen, odola zirripan zeriola sudurretik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 283. orr.


zirriparra 1 iz iskanbila, zalaparta.

Lasaigarria izan zen astelehenean ikastetxeko zalaparta eta zirriparrara itzultzea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 152. orr.

Unean-unean zirriparra gizentzen ari da, eta, klaseko lagun batzuk ni nagoen aldera datozela ikusirik, burua makurtzen dut.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 126. orr.

Azkenean, trena Hogsmeadeko geltokian gelditu zen, eta zirriparra handia sortu zen irteteko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 74. orr.

Bero-bero hitz egin zion Klausi, kontuak eskatuz eta zirriparra zakarrean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 120. orr.

Haiek ohartu gabe zeuden zer-nolako iskanbila egin zuten, baina, noski, norbaitek behean entzun egingo zituen haien zirriparra eta gnomoaren orroak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 160. orr.

Dena egun bakar batez zirriparran gainbegiratu nahi izaten duten turista-talde horietakoak gidatzen omen ditu gehienbat, mediterranear bidai agentzien esanetara.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 303. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gorrotoz eta mozkor-zirriparraz jardun zuen: nirekin ezin zela elkarrizketa normal bat eraman.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 40. orr.


zirrist
1 zirrist egin irrist egin.

Zorte txarra eduki genuen, edo Txerrenak hala oztopatu nahi izan zuen gure lana, zeren zurubiak zirrist egin baitzuen, hots handia atereaz, eta eltzegile baten teilatu gainean erori zen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 222. orr.


zirristaka1 adlag turrustan, burrustan.

Nolanahi mugituta, teilatutik zirristaka etortzen ura gainera.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 12. orr.

Ez nezakeen inola ere pitilia kontrolatu... eta hazia erein nuen, zirristaka, alde orotara.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 166. orr.


zirristaka2 adlag irrist eginez.

Ahate beltz papo argiak zirristaka ur gainetik Eta bere gorputza lerratu zen, lerratu, zirristaka-zirristaka, hamar metro beherago.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 166. orr.


zirristan adlag turrustan, burrustan.

Ardietarik bat galtzen duenean, gainerako laurogeita hemeretziak baino garrantzitsuagoa zaionez, haren bila abiatzen da tiroa bezala, errabiaz, ezpain izkinetarik tua zirristan dariola, naba eta holtzetan behera, bere biziaren perilik handienean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 68. orr.


zirristatsu izond

Zirudienez, euskaraduntasuna ukatzen zitzaigun garaiotan, merkatuaren sigi-saga zirristatsuen artetik gasnak zekarren gure izatearen hondar zigilu zilegia.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 11. orr.


zirristatu, zirrista(tu), ziristatzen da ad irristatu.

Ametsetako zirrikituetan barrena zirristatuz, halako hots mehe eta aldi berean etengabe bat barru-barruraino, arimako zokondoetaraino, astiro sartua zitzaidala ohartu nintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 52. orr.


zirritu1 (112 agerraldi, 40 liburu eta artikulu 1ean) 1 iz zirrikitua. ik zirrikitu1.

Basamortuko hautsa zirritu guztietatik sartzen da.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 97. orr.

Atearen ondoan etzan zara lurrean, eta belarria zirritutik gertuena jarrita, adi-adi itxaron duzu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 102. orr.

Paratu nuen belarria ateak eta zolak uzten zuten zirritu edo irekidura hartan doi, eta entzuten hasi nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 193. orr.

Galdera horiek zirritu bat zabaldu zuten N. jaun artistaren baitan.  Berria - Kultura   2006-02-12

Gero, atea pitin bat zabaldu eta zirritutik burua bakarrik agertuz, esaten zuen: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 22. orr.

Haginen arteko zirrituetan pausaturiko urdaiazpiko hondarren baten aurka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 167. orr.

Atzera begira, berriz, pertsianaren zirrituetatik barrena saiatu zara arretaz.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 258. orr.

Emakume baten aurpegia azaldu zen atearen zirrituan, baina berehala desagertu zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 76. orr.

Zakurrok ardi-hondakin horiei eta hormetako zirrituetatik sartzen zen urari esker atera ziren bizirik.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 69. orr.

Ate azpiko zirritua.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 77. orr.

Galtzaren zirritua ireki zion eta zakilak salto egin zuen kanpora.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 65. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zirritu estuetatik ihes egiten eta sartzen denez gero, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 413. orr.

Kaputxaren bi zulo biribiletan begi argiak nabari ziren, bizi-bizi kamerari begira; ahoarentzat zen zirriturik zabalena.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 7. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kanpoan ekaitz amorratuak jotzen zuen etxetxoa, eta beiratxo batetik, ate ondoan zegoen zirritu-zulo moduko batetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 116. orr.

Gero buru bat azaldu zen bat-batean zirritu- zuloko beiraren kontra, buru zuri bat, piztiek ohi dituzten bezalako begiekin.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 118. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Haizea sartu zen leiho zirritu batetik, eta, aldi batez, aldatu egin zuen kandelaren argiak egiten zuen itzala, intxixu bat osatuz paretan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 197. orr.

Semeak berehalaxe jauzi eginik, ate zirritua itxi zuten, mahai handia zutitu eta arasarekin tinkatuz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 118. orr.

Txoriek ere lasai egiten diztute beren habiak elizako horma-zirrituetan eta ahots betean kantatzen dute meza denboran.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 182. orr.

Pneumatikoen ildo-zirrituetan zegoen itsatsita zer nazkagarri hura.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 72. orr.

Sabel-hesteak irteten zaizkio alkandora zirritutik, nabarmen, gorri-berdeztak, barrenak lehertuta dauzkala seguru.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 129. orr.

5 irud/hed

Azkenean, pistola biak agertu dira zirritu ezkutu batean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 19. orr.

Gero esprimitu duguna aho-sabaiko zirrituetan eta mihi apatzeko poro bihurretan zehar hedatzen da.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 267. orr.

Buru-zirrituren batetik Pitagorasen teorema edo Arkimedesen printzipioa sartzen bazitzaion.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 191. orr.

Gainetik zituen agintariak, ordea, halako etsai-bateria bat ziren berarentzat, kosta ahala kosta urratu beharrekoa, ahulgune, zirritu eta zabarkeria guztiez baliatuz...  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 529. orr.

Spinozarentzat enigma, ikergai interesgarria, gorputza da: bere zirritu ugariekin, unadura eta pozaldi arraroekin, atal misteriotsuekin, esperimentatu beharko genuke, muturretik muturrera eroan, ikasi.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 141. orr.

6 (txanpon makinetan eta kidekoetan)

Banatzaile automatikoarena egiten hasten dira: ezkerreko zirrituan bi txanpon, eta horra, zilarrezko paperean bildutako anekdotak; bi txanpon eskuineko zirrituan eta aholku preziatuak jasotzen dira, hortzetara itsasten direnak goxoki bigunen antzera.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 123. orr.

7 (armen mirakoa)

Tiro egin zuen azkenik, begia fusil miradunaren zirritutik kendu gabe.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 13. orr.

Oraindik espaloi gainetik ozta-ozta arrastaka segitzen zuen andrea zirritu biribilaren barruan azaldu zitzaion arte. Alija zirrituaren erdi-erdian eduki zuenean, orduantxe sakatu zuen gatua Ratcok.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 14. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ate azpiko zirritutik (4); azpiko zirritutik (6); gorputzaren zirritu (3); irritua ireki (4); zirritu guztietatik (4); zirrituetatik sartzen (3)


zirritu2, zirri(tu), zirritzen du ad zirritu bat utziz itxi. ik zirrikitu2.

Begiak zirritu ditu irakurtzerakoan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 127. orr.

-Flandrian baduzue arrakastarik, euskaldunok! -zirritu egin dit, maltzur, eskumako begia.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 188. orr.


zirritutxo iz zirritu txikia.

Zalantzati baina dagoeneko sendo, udako argia orriotako zirritutxoetan barrena iragazten zen eta harekin batera Paris esnatzearen hots guztiak eta batez ere txorien harrabotsa ere bai.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 192. orr.


zirrizarra (orobat zirri-zarra) 1 adlag herrestan.

Gero palarekin ikatza botatzen hasi zen, lehenbizi atzera botatzen zuen, parrillara, gero erdira zirrizarra, eta azken palakadarekin ikatza parrillaren ertzeraino ailegatu zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 40. orr.

Ez zen gizagaixo haren itxura miserablea ikaratzen gintuena, ezta lepoan zuen tumorea ere, jantziaren lepoko ertza zirri-zarra ukitzen zuena.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 36. orr.

· Euria ari zuen: gau osoan jardun zuen zirri-zarra, eta gu hantxe, faroak piztuta.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 101. orr.

2 (izen gisa)

Amaren urratsen zirrizarra etsitua eta aitaren zintzur korrokak ez zitzakeen gehiago jasan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 125. orr.

Herbail-aulki baten erroten zirri-zarra isila hauteman zuen Agatak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 303. orr.

Langileak herrokan ari ziren a-ha handik, a-ha hemendik, dailuen zirrizarra zilarrak, ekiak erretzen zuen lautada oihartzen zuela.  Berria - Kultura   2004-08-21

· Atetik zehar euriaren zirri-zarra etengabeak baso lehendik ere guztiz hezea nola mela-mela eginda uzten zuen begira.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 109. orr.


zirrizku iz zirrikitua.

Esperantza zirrizkurik ere ez zidaten utzi.  Berria - Kirola   2004-03-11


zirrizta 1 iz zerrenda, zirrinda.

Gazako lur zirrizta hartan sartuak eta aitzinatuak baitziren hanbat juduak palestinarren lurretan.  Herria   2003-07-03

Nunbait han kilometra bat luzeko zirrizta, bospasei metra zabal...  Herria   2001-02-15

2 zurruzta.

Nik eginen nuke ginebra zirrizta bat botatzen ziola.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 181. orr.


zirriztada 1 iz irristada.

Taxiak ere zirriztada egin zuen aurrekoa saihestearren eta taxistaren bolante kolpea zela medio zeharka jarri zen errepidean.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 79. orr.

2 zurrusta.

Argi zurizko zirriztada itsugarri bat sortu zen harriaren muturretik eta zerurantz altxatu, hodeien aurka jo eta kapusai zurixka baten antzera zabaldu zen, lautada alderik alde argiztatuz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 36. orr.


zirriztaka adlag zurrustan.

Goizaldera atertu zuen, bat-batean, dutxa ixten duzunean bezala; baina uraren jarioa bukatu ez, landareei zirriztaka baitzerien etengabe, eta uraren gur-gur hotsa ere ez, beraz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.


zirriztako iz zurrusta.

Nik paretari ez dakit, baina, paperari behintzat erantsi diot, zirriztako dezentea, eta hustuxea dizut gaurkoz maskuria.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 74. orr.


zirriztarazi, zirriztaraz, zirriztarazten du ad irristarazi.

Orduan etsaiak, ezin badu zirriztarazi bekatua dirudien ezertan, bekatu-kezka jartzen dio bekatua ez den tokian; esate baterako, hitz edo pentsamendurik txikienean.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 201. orr.


zirrizti-zarrazta iz

Beste batek ileetarik tinkatzen, beste bi kuxkurturik lurrean, kotxua ardien zangopean pausaturik, ari zirela zirrizti-zarrazta melodikoan deizten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 22. orr.


zirriztu 1 iz zirrikitua, zirritua.

Bi begi eder azaldu ziren zirriztuan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 100. orr.

Ate aurrean, giltza ateratzeko hasi zenean, bat-batean argia sumatu zuen atearen zirriztutik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 21. orr.

Gortinaren zirriztuetatik Monikaren zango zutun eta beso luzeei begira, nire buruari galdetu nion zer indarrek eramaten gaituen pertsona bat gurtzeraino maitatzera.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 122. orr.

Irakurgelako argia piztuta zegoen, atepeko zirriztutik ageri zen argitasun horiak erakusten zuen bezala.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 84. orr.

On Camillo ondo pasatzen hasi zen, pertsianako zirriztuen artetik kirik eginez.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 102. orr.

Atea jo eta zirriztua egin zuen Justok.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 258. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Monikak ez ninduen hain erraz ezagutuko, begi zelatari bat baizik ez zuen ikusiko ate zirriztutik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 95. orr.

Bezperan arrapaladan armairuetan gorde zituen bere laneko jantzien aztarnak, gabardina distiratsu eta body estu edo barruko arropa koloretsuen dirdaiak, ate zirriztuetatik suma zitezkeen oraindik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 22. orr.

3 irud/hed

Maitasunezko azken agur guztietan uzten baitiogu itzulerari zirrizturen bat zabalik.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 16. orr.

-Begi-bistan dago ez diozula zirriztu bat ere uzten zalantzari, ezta?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 122. orr.

Etsipen-sentimendua antzematen zitzaien beraiek garbia, itxia eta zirrizturik gabea izatea nahiko luketen testu horri ikusten zizkioten akatsengatik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 270. orr.

4 bazterra.

Olio berotan biguntzen ari zen tipularen usaina zabaldua zen zirriztu guztietara.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 11. orr.

Goiz partean ahaztuxea eduki bazuen ere, triangeluari zirrizturen bat bilatu nahi izan zion arratsalde hartan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 113. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ate zirriztutik (5)


zirrokumulu (orobat zirru-kumulu) iz hodei altua, maluta edo mataza zuri baten itxura duena.

Zirrokumulu edo altokumuluak, ilaratan antolaturiko hodei-mataza txiki eta biribilduz osatuak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 212. orr.

Goizaldera ortzian zintzilaldi graziosean dilindan agertu zirru-kumulu multzoak mirets zitzakeen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 133. orr.


zirrosi iz gibelaren hantura jarraituen ondoriozko eritasuna, sarritan alkoholismoak eragina.

Zirrosiak eragin zuen agintariaren heriotza alkoholarekin zerikusia ez duen zirrosia, hain zuzen.  Berria - Mundua   2004-11-18

Gerta daiteke esteatohepatitisa duen pertsona batek zirrosirik ez garatzea.  Berria - Gaiak   2004-11-28

Denborarekin baina, kronikoa bihurtzen da, eta 10 edo 15 urtean zirrosi bihurtzeraino hel daiteke.  Berria - Euskal Herria   2004-05-19

Txostenaren arabera, giltzurrunetatik eta gibeletik gora hedaturik zegoela zeharo zirrosia, gizona itota hil zenean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 121. orr.

Alkoholezko zirrosira eta jeneral izatera iristea duk nire ideala.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 257. orr.


zirru 1 iz hodei altua eta bakartua, itsura izpitsukoa.

Zirru laino meharrak izan ohi dira koroa sortzen dutenak: 10-12 kilometro gora joan daitezke, izotz ale ttikiak direlarik han goian, zibelaren telatxo luze zabala bailiran.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 375. orr.

Ninbo, kumulu eta zirruak ikusi zituen, harietan desegiten zirenak irudi apetatsuak osatu eta gero.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 43. orr.

Izotz orratzezko zirru bat hedatzen dugu gure atzean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 64. orr.

2 zirru-kumulu ik zirrokumulu.

zirt 1 iz ukaldia.

Kaleak edo baleak, zirtak edo zartak gustatu ez, eta haren korrikak eta presak, imintzioak eta zalapartak ulergaitzak egin izan zaizkit askotan.  Berria - Kirola   2006-03-21

Une bat geroxeago, berlina posta etxea azkar uzten ari zela adierazi zuten argiro gurpilen kirrinkak eta zartailuaren zirtek.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 185. orr.

Gurin errearen usainaz aserik zegoen, arrautzen zirtez nazkaturik eta hirugihar xerrak plastikozkoak balira bezala bihurritzen ziren txapa gainean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 154. orr.

2 zirt-zart adlag bat-batean; erabakitasunez.

Zaldien irrintzi izutua entzun zen tupustean, eta, zirt-zart, sekulako astinaldi batek geldi-geldi utzi zuen kalesa.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 79. orr.

"Hasi orduko ez diat etsiko", esan nion neure buruari, eta zirt-zart, etxea utzi eta tabernan bizitzea erabaki nuen, hartara alokairu bakarra ordaintzeko sikiera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 20. orr.

Hortaz, sozialdemokrazia ahaztu eta leninismoa mirestera pasa nintzen, zirt-zart, txepelek, koldarrek eta tratulariek tokirik ez duten tokia.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 97. orr.

Aldaketa horiek lortzeko moduari buruz itaundurik, %69ak biolentziarik gabe egin behar direla esan du, %29a aldaketak zirt-zart, modu gogorragoan egitearen alde agertu delarik.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 43. orr.

Ortega-k zirt-zart tradizio bedeinkatu hori guztia ezespainola deklaratzen du.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 152. orr.

-Hortaz, abokatu batena da -erabaki zuen, zirt-zart, Léak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 26. orr.

"Ez da gurea telebista," zirt-zart Mikaelak.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 171. orr.

Hasi zen eta pasabide bat aurkitu ondoan, goroldioz eta huntz-ostoz estali eraikuntzaren aitzinean hain zuzen, zirt-zart uretan sartu zen, zapatak soinean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 32. orr.

Bi hitzetan zirt-zart kontatu beharrean, ene bizitzaren pasarte batzuk azalduko dizkizut.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 124. orr.

Jexux Mari betirako maiteminduta utziko du, gona altxatu zirt-zart eta akabo.  Berria - Kultura   2004-07-17

Zirt-zart egitearen kalteaz jabetu zen Andreas.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 105. orr.

Nire zapatak distirarazten bere zapiarekin, zirt-zart.· Egongo da agian horrelaxe kinkaren batzuetan, beti ez dago historia zirt-zart unean, holako planteamenduak noiznahi justifikatzeko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 266. orr.

3 zirt-zarteko izlag

Ez zen erabaki traumatikoa izan, baina bai zirt-zartekoa, eta lehengo ikasketa-asmoak alde batera utzita euskal filologian eman nuen izena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 78. orr.

Ez hilarrietako esaldiak, baten batek hitzez hitz interpretatu zuen bezala, esaldi biribilak baizik, zirt-zartekoak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 120. orr.

4 zirt edo zart adlag erabakitasunez.

Bazekien erabakiak zirt edo zart hartzen; ez zuen azazkalik jaten zalantzan, ez zuen belarri atzean hatz egiten ezbaian, eta ez zen inoiz trabatzen duda-mudan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 54. orr.

Zirt edo zart aritzen da jende hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 389. orr.

Zuzendu, neronek zuzentzen dut, baina zailtasunik handienak zirt edo zart kitatzen ditut, hitz bat beste baten gainean idatziz eta horrela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Azkenean zerbait egiten duenean ere, pasiboa da jokabidea: patuak berarengan obratzea onartzen du, berak deliberatuki zirt edo zart ekitea baino.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 12. orr.

Zirt edo zart urrundu zuen xiriaren zeremonia bitxia, inork kontrolatu ezingo zuen leku bateraino.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 184. orr.

Honako hau bota zigun, zirt edo zart, amak: ez zenukete nahi anaia txiki bat?  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 32. orr.

Joan omen duk hango zaharren etxera mediku gazte bat, zirt edo zart, meriendatzeko baso ardoa kendu, txokolatea eta kafesnea, jarri dik.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 116. orr.

Zirt edo zart, zerbait egin behar zen, eta, beste aukerarik ezean, nafarrek su eman zioten basoari.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 14. orr.

Nire izaerarekin hobeto egokitzen da, zirt edo zart, erdipurdikorik ez.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 160. orr.

Ni pozik, atarramentua nahi nuela, zirt edo zart.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 120. orr.

· Beraz, zirt edo zart, zerbait erabaki behar diagu.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 99. orr.

Ez dut esan nahi, hautsi eta zirt edo zart erabaki beharra daukagula.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 8. orr.

Zer egingo dugu, zirt edo zart?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 72. orr.

5 zirt edo zart egin erabaki.

Une erabakigarria zen hura: orduantxe egin behar zirt edo zart.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 185. orr.

Hauxe izan daitekek zirt edo zart egiteko mementua.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 22. orr.

Oso mingarria izaten dela zirt edo zart egin behar hori.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 228. orr.

Harritua zirudien, baina zirt edo zart egiteko gertu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 284. orr.

Zirt edo zart egiteko unea iritsi zait.  Berria - Kirola   2004-05-01

Zirt edo zart egiteko nengoela, zulo ekonomikotik aterako ninduena ezagutu nuen kafean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 36. orr.

Zirt edo zart egin beharra neukan, eta atzera eraikuntzan sartzeko aukera aztertzen saiatu nintzen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 147. orr.

Zirt edo zart egin beharko dudala egoera guztiz zornatu dadin baino lehen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 95. orr.

Zirt edo zart egin behar eta, gorputzaz baino areago gogoaz jabetu zitzaidan bizitasuna alferrik ez galtzera deliberatu nintzen, zetorrena zetorrela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 233. orr.

Duela urtebete erabakita egon behar zuen aferak, baina bazkideak ez dira gauza izan zirt edo zart egiteko.  Berria - Gaiak   2004-11-27

Lehentxeago edo geroxeago alde batera edo bestera egitera behartuta zegoen, zirt edo zart egitera, ez zuen ihesbiderik.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 46. orr.

· Aitzitik, zirt edo zart eginaraztera bultzatzen dutenak, nor bere eginkizuna behar bezala betetzen arituko ez balitz bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 141. orr.

· Zer egingo dugu, zirt edo zart?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 72. orr.

6 zirt edo zarteko izlag

Zirt edo zarteko gizon bipila zen Nozdriov, duda-mudaka ibiltzen ez diren horietakoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 302. orr.

Negozio ziurra hi eta ni bezalako zirt edo zarteko gizonentzat".  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 123. orr.

Zirt edo zarteko une hartan Fionni aita etorri zitzaion gogora: "adimenak etsaia baino indartsuago bihurtuko zaitu".  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 169. orr.

Bata alferra zen eta ohean etzanik egoten zen noiznahi, eta bestea kementsua eta zirt edo zartekoa.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 173. orr.

7 (bestelakoak)

Hotelerako bidean badakit berau dena zirt ala zart egiteko unea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 306. orr.

Ez zirt ez zart.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 306. orr.

Izutu egiten zituen zirt ala zart egiteak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 300. orr.

Zartailuak airean emandako zirt alaia izan zen erantzuna.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 133. orr.

Zirt eta zart, lasterka abiatu zen etxerantz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 187. orr.

Entzule falta sentitu zuen Jimmyk ilunki: umore-txinpartak zirt eta zart ari ziren.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 69. orr.

Zirt begiratu zion Mihurubikoari, eta zart niri gero.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 226. orr.

Energia-maila biren arteko jauzte bikoitz bat-bateko batek du, zirt gora eta zart behera.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 306. orr.

Zirt, Turman; langileok, zart!!  Berria - Kultura   2004-08-19

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zirt edo zart (123); zirt edo zarteko (11); zirt edo zartekoa (7); zirt eta zart (3); zirt zart (18)


zirta iz suziria.

Alde batetik bi urpeko untzi amerikarrak ez ziren hain urrun eta batek igorri dituela bi zirta Koursk delakoaren kontra sinesgarri da.  Herria   2005-01-13

· Bere arrano-begiek zirtak ziruditen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 27. orr.


zirtada iz txinparta.

Hain emaro hasi zen hurbiltzen, non ez baitzen ezer entzuten, suaren zirtadak eta penduluaren tik-tak hotsa baino.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 55. orr.

Francoren margolanetariko asko [...] berak oroimeneko zirtada modukotzat deskribatzen duen zer batekin hasten dira, eszena bat baitatorkio ziplo burura halakoetan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 166. orr.


zirtaka adlag txinpartaka.

Sua bizi-bizi zegoen, zirtaka, argitsu; garrak jauzika.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 134. orr.

Sua arrunt bizitu zen berriz, zirtaka.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 133. orr.

Oihartzun eta indar handiko irudiak bat-batean zirtaka agertzen hasi zitzaizkion gogameneko irudien artean, eta atsegin edo oinaze bizia eragiten zioten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 163. orr.

Katuarraina paderako koipetan zirtaka.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 347. orr.

Luccan hasi zen, bere bizitzan lehenbizikoz etxetik urrun zela-eta herriminak larriki jota, beste oroimen bat sentitzen: oihartzun eta indar handiko irudiak bat-batean zirtaka agertzen hasi zitzaizkion gogameneko irudien artean, eta atsegin edo oinaze bizia eragiten zioten.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 163. orr.


zirtako 1 iz azote ukaldia; ukaldi horren hotsa.

Hodei zurixka hartatik, eztanda sorta bat bezala, zartailuen zirtakoen hotsa irteten zen, oihu zuzpergarriekin eta amorruzko garrasiekin nahasirik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 179. orr.

-Segi aurrera, usapal maiteak! -garrasi egin zien iemstxikak, zartailuaren zirtakoak trumoiaren dunbotsekin nahasten zirela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 146. orr.

2 txinparta.

Suaren zirtakoa sasiak erretzean ezagutu duzu zuen gibelean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 132. orr.


zirtateko iz xinpartaren hotsa.

Eta suak hartzean oteak ateratzen dituen zirtatekoak nork ez dauzka belarrian?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 24. orr.


zirtatu, zirta, zirtatzen 1 du ad zipriztindu, eskuarki isipuaz.

Isipua keinu leunez jaso, eta goitik behera zirtatu zuen ur bedeinkatua, murmur bat jaulkitzen zelarik beraren ahotik, otoitzena apika.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 47. orr.

Baserri batzuetan ur bedeinkatuz zirtatzen zituzten arrautzak habian ipinitakoan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 103. orr.

Bildu odola ontzi batean eta, ixipu-sorta bertan bustirik, zirtatu zeuen etxeko ategainak eta alboak.  Elizen arteko biblia   Ir 12,22

Aldare handiaren gaina zirtatuko duzu erre-oparietako eta sakrifizioetako odol guztiaz.  Elizen arteko biblia   2 Erg 16,15

Pazko-bildotsak hil ondoren, apaizek, lebitarren eskuetatik hartutako odola zirtatu egiten zuten.  Elizen arteko biblia   2 Kro 35,11

Moisesek odola hartu eta herriaren gainera zirtatu zuen, esanaz:[...].  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 187. orr.

Gero zortez eta seguru ereingo baziren, ur bedeinkatuak aurrez zirta zitzan beti zegokion ondo.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 167. orr.

• 2 ad ad

Baina ikustearekin sakeak zirtatzen zirela aintzineko murru izertuan, amor eman behar ukan dute pilotariek, sartze sariak ordainduz nahi zuteneri.  Herria   2003-01-28

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zazpi bider zirtatuko (4)


zirti-zarta 1 adlag ukaldika.

Gehienetan pentsatzen dut zirti-zarta menderatuko ditudala denak, ezin dudala aukera hau alferrik galtzen utzi, gorputzaren sasoia inportantea da, baina buruaren indarra ere bai, eta hori primeran daukat.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 127. orr.

Larru onduak jotzen eta kolpatzen zituzten, zirti-zarta, uda eta negu.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 29. orr.

Hitz zatar eta berba lizun artean, buruz gain labana luze bat jaurti zuen airean; begiekin jarraitu eta eskuan zirti-zarta erabili zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 111. orr.

Gero, hulezko mantela harturik, zirti-zarta, airean eragiten dio kementsu.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 52. orr.

2 zirt-zart.

Naturak berehalako batean itxuratu ditu [...], kolpe gogor batzuk emanez taxutu ditu, zirti-zarta: aizkorakada bat eman, eta sudurra egin du; beste aizkorakada bat, eta horra ezpainak; daratulu handi batez egin ditu begiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 143. orr.

Mota guztietako esperientzia sexualak kontatzen zituen, egundoko gauzak, eta zirti-zarta esaten zituen, mozorrorik gabe.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 48. orr.

• 3 iz zartakoa.

Berehala, askotariko jakiak agertu ziren erretiluaren eta botilen inguruan [...] sukaldetik plater estalietan ekarri berriak, estalkitik zehar olio beroaren zirti-zarta entzuten zirela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 432. orr.

Aldameneko suan zirti-zarta isilean ari dira sasiak eta abarrak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 107. orr.

Gau batean, zirti-zarta batek esnatuko ditu donostiarrak, eta zeru ordura arte beltza tximista-kolorez agertuko zaie.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 179. orr.

Ezpalek noizean behin ateratzen zituzten zirti-zartek areagotu egiten zuten, estali bainoago, gurasoek bezperan jaiotza-agiriko J hartaz esan zizkidaten hitzen oihartzuna.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 147. orr.

Gau batean, elizako kanpaia entzun zuen alboko herrixkan, ahul eta ezinean joka, txilina balitz bezala, eta sugarren zirti-zarta ere aditu zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 31. orr.

4 irud/hed

Udako zirti-zartaren aldean, iraileko argiak gauzak gogoangarriago egiten dituela iruditzen zait, hitzei, begiradei beste sakontasun bat emango balie bezala.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 73. orr.

5 zirti-zartaka adlag

Meza entzuten ari diren eliztarren jarrera errespeturik gabekoa iruditzen bazaio, atera gordelekutik eta zirti-zartaka hasten da.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 15. orr.

Batzuetan haizearen alde, ia-ia airean eramana, eta besteetan haizearen kontra, kostata noski, burua makurtu eta gogor ekin behar bainion aurrerantz, galtzak zirti-zartaka zebilzkidala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 104. orr.

6 zirti-zartako iz

Une honetara iritsi aurretik, zirti-zartakoak eta jazarketak egon ohi dira, txingarketak eta borrokak suaren eta egurraren artean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 22. orr.


zirto 1 iz ipar erantzun zorrotza, eskuarki errimaduna. ik ditxo.

Zirtoa da, bat-batean, belarri hutsez eta inolako estrategiarik gabe osatzen den hizkuntza harremana.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 87. orr.

Kontua da, zirtoa eta bertsoa, itxuraz bata bestearen miniatura izanarren, ez direla jenero bera.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 87. orr.

Eta zer erran zortziko ttipiko zirtoez?  Herria   2001-10-25

Garai batean asko lantzen zen jolas modua da zirtoarena.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 86. orr.

Fernandok zorabiatu egiten ditu bere hitz jolas eta zirtoekin oloa errekan bezala harropuzten diren handi-mandiak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 53. orr.

Egunero-egunero agurtu, zirto bat edo beste zirikatu nahian bota, eta konfiantza apur bat hartu nuen neure esnezalearekin.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 303. orr.

Zirtoarekin gaitziturik, Hamidak sumindurazko arrapostua eman zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 213. orr.

Ahal izan nuen lasterren alde egin nuen handik, neskaren madarikazioak eta gainerako puten zirtoak belarrietan nituela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 208. orr.

Ideien etorriak beroturik dirudi Xankapok, lagunaren zirtoa usaindu gabe.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 43. orr.

Bizia bai eta arraia, dena zirto eta omore ginuen bestalde gure gizona.  Herria   2001-09-27

Ezker ama, eskuin aita, ama isilik bezain elasturian sartua, dena zirto.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 37. orr.

Azkenean Pantzo Irigaray-en irriegingarrikeriek denentzat piko eta zirto izan dute, sekulan larrikerietara erori gabe.  Herria   2005-11-24

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Haranzko bidean doaz oihuak, makilak, danborrak, irri arraiak eta zirto lizunak, etxafuego-hotsak, karraka zahar baten zalaparta eta kantuak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 222. orr.

Laket zituzten ere igortzen zituen zirto pollitak, predikuetan larderiatsu eta ortzantz aire izanagatik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 137. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zirto iturri bilakatzen zen edozein solasaldi.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 19. orr.


zirtodun izond zirtoa edo zirtoak dituena.

Echeberryk aldiz, egun gisa bat eta bihar beste moldez idatzia gatik hitz bera, zer iturri oneko turrusta zirtoduna bere euskara aberatsean.  Herria   2001-11-01


zirtogile izond zirtoak botatzen dituena. ik zirtolari.

Ikazkinak ez zien kontra egin nire alde irtendako gizonari eta emakume zirtogileei.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 227. orr.


zirtoka adlag zirtoak boteaz.

Haiekin zirika eta zirtoka aritzen zen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 284. orr.

ORT ko burua eta OIC ko idiskoa eztabaidan ari ziren, elkarri zirika eta zirtoka.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 148. orr.

Festa eta umoreari eman nahi diote lehentasuna, irriz eta elkarri zirtoka ariko direla pentsatu nahi dute, zenbait orduz, bizitzak eman dizkien kolpeak ahantziko dituztela.  Berria - Kultura   2004-12-11

Ez du egokierarik galtzen gerentearekin edo erizainekin sartzeko, zuzenean ez bada, zirtoka; gibel-asmoz, ironia baliatuz.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 262. orr.

-Aizak, Edu, ez hadila hainbertze mintza -Ttipik, zirtoka-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 25. orr.


zirtolari 1 izond/iz zirtoak botatzen dituena. ik zirtogile.

-Jainkoak egunon! -agur zeremoniotsu zirtolaria, berea, eta hura ere harrigarri.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 61. orr.

Aita zirtolari bat zen, horra.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 19. orr.

Xantrea ohartu zen eta zirtolaria baitzen, bizi bizia egiten dio: "Igorrazu harri bat gain beiti edo petik goiti, eta erradazu zer den errexena!" Besteak sudurra beheiti.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 51. orr.

Emazte ernea, arraillanta, omore onekoa, ez daukate ezagutu duten guziek ahanztekoa hain zen bere adinean oraino airosa eta zirtolaria.  Herria   2002-07-18

Han zen postaburua ere, zeharo arrunta bera, baina zirtolaria eta filosofoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 31. orr.

Ditxolari edo zirtolarien usadioak bizi-bizirik dirau sustraiak baserrian dituztenentzat.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 85. orr.

Alferrik izan zitzaizkion txirularien doinu sarkorrak, alferrik atabalarien dei alaiak, alferrik zirtolarien joko eta txantxak, alferrik maitaleen igurtzi eta ferekak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 221. orr.

2 zirtoa edo zirtoak dauzkana.

Pertsona bizia, elkarrizketa zirtolarikoa eta barre lasai eta zabalekoa zela jabetu ahal izan nintzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 114. orr.

Inoiz edo behin koktelen bat edaten bazuen, iruzkin zirtolariei bide ematen zien hogei minutu inguruan-edo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 154. orr.

Ororen gainetik, bere umore zirtolaria, bizitza ikusteko prisma ironikoa eta pertsonaia bera gailentzen dira.  Berria - Kultura   2006-04-18

3 (adizlagun gisa)

Bere hortz horien gainean, ezpain gogorrak zirtolari higitzen zituen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 504. orr.

Nabarmena zen elkarren arteko gangar usaina eta katxondeo airea nirekin ari zirenean, Txominek eta Prostatasek zirikadez zipriztintzen zituztenean bestearen hitzak, zirtolari.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 17. orr.


zirtots iz txinpartaren edo kidekoen hotsa.

Denda inprobisatu haren pean zilindroak karrakatzen genituen, itsuka eta haztamuka; kolpe bakoitzean zirtots motel bat entzuten zen, eta izartxo hori xorta bat ernatzen ikusten zen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 196. orr.

Karrakatzen saiatu zen: zirtots txiki bat entzun zen, eta txinpart hori xorta bat jaulki zen bertatik. Sukaldetik logeletara joatean ere, egurren batek zirtotsa puntu jakin batean nolatsu ateratzen zuen bazekien ongi: zenbat eta lehorrago egurra, zirtots jakin bat zuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 191. orr.


zirtzika adlag hortzikatzen.

Etxera iritsitakoan, ordea, akotazioak eta azpimarrak irakurtzen hastekotan nintzela, halako har bat hasi zitzaidan barrenean zirtzika.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 9. orr.


zirtzikatu, zirtzika(tu), zirkikatzen (5 agerraldi, 3 liburutan) 1 du ad birrindu, desegin. ik zirtzilatu; zirtzikatu.

Kontatu egin nion, braustadan, neure lagunarena, nola ezin izan zuen gehiago eutsi eta nola aurkitu genuen: ate hertsien atzean, beharrik, zeren bestela zopiloteek asto hila bezalaxe zirtzikatuko baitzuketen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 124. orr.

Une bakar batez ere tutik sinetsi ez arren, bera kontsolatu egin behar, dagoeneko amildua, zirtzikatua eta Ezezaguneraino ikaztua sentitu izan banintz bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 90. orr.

Txakurrek alde egindakoan, ate gabeko etxe bat izanen dute, beren jantziak, liburuak eta gauzak oro lurrean nahas-mahasean zirtzikatuak, eta abokatu batengana joanen dira lasterka.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 308. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Kiratsa darie, besterik ere ezin espero sai sarraskijale batzuengandik, itsusiak ere badira, eta beti saldoka topatzen dituzu, uxatzen ere nahiko lan lanean ari baldin badira, alferrik dituzu orduan zure bozina-jotzeak oro: gehienez ere hegoak astindu eta sarraski zirtzikatuaren inguruan hasiko zaizkizu jauzika.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 72. orr.


zirtzil 1 izond/iz mespretxagarria; balio hutsalekoa. ik ziztrin. (pertsonak)

Antxetak jira eta bira zebiltzan jendetza ilun, zikin eta zirtzilaren gainetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 395. orr.

Iruinsemeak ipotx zirtzil baten gisara ikusi zuen bere burua, armada gaitz horren erdian.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 52. orr.

Soldadu axolagabe zirtzil bilakatu omen ginen, eta berak jarraraziko omen gintuen sasoi betean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 154. orr.

Zertan ari da jende zirtzil hori?  Elizen arteko biblia   Ne 3,34

Eta nor naiz ni, har guztiz zirtzila eta zure morroi ezereza?  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 161. orr.

Beren maitasun, nahikunde eta desira guztiak sorkari zirtziletan jarriz.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 57. orr.

Koinatua diat suge zirtzil hori, baina ez nikek haren askatasunaren ordainean sos bat ere pagatuko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 158. orr.

Halakoa, ezer onik egin ez eta besteen egite onak lardaskatuz, guztientzat pertsona zirtzil eta mespretxagarri bihurtzen baita.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 768. orr.

CFDTk «nagusi zirtzilen egitate larriak, errespetu falta eta bortizkeria soziala» gaitzetsi zituen.  Berria - Ekonomia   2004-03-05

Ala Jainkoa, zirtzil horrek ere bazian ehiza bukaerako turutari itxarotea.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 122. orr.

Zirtzil edo alfer talde bat bagina bezala tratatzen gaituzte.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 387. orr.

2 (gauzak)

Bat-batean eta ustekabean zalu igarotzen baita lekutako herrixka zirtzil baten aldamenetik bere urrezko tresneriarekin, zaldi ezinago ederrekin eta kristal dirdaitsuekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 139. orr.

Opel Corsa zirtzil bat zen, zuria, modelo zaharrenekoa.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 27. orr.

Altzari artistiko finenak eta trepeta zirtzilenak nahas-mahas.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 95. orr.

Bi dama zituen poema zirtzil horrek protagonista.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 163. orr.

Aski azalpen zirtzila eta funtsik gabea zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 122. orr.

Enplegu zirtzil bat eman zioten, urtean hogeita hamar edo berrogei errublo lansari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 333. orr.

Kiroletan belaxka, ausarkerietarako ustelegia eta solasean mihi-motx, ariketa zirtzil horretan aurkitu nuen nabarmentzeko bidea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 182. orr.

Ez duk asmatzen ahal zer prezio darabilten alokairu zirtzil batengatik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 128. orr.

Makur konprenitu ez banion, magia istorio zirtzilen bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 162. orr.

Egunaz edo berdin gauaz, aro ederrez edo euri zirtzil baten pean.  Herria   2005-03-03

3 zarpatsua, jantzi zahar eta urratuak erabiltzen dituena.

Oinutsik dabiltza, jantzi zirtzilez janzten dira eta hutsa da jaten dutena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 470. orr.

Aita, berriz, hiritik urrun bizi dut, txiro, lurrean lo eginez eta arropa zirtzilak jantziz.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 77. orr.

Beretzat tunika zirtzil eta latz bat atondu zuen, eta uhala kendu eta soka bat hartu zuen gerrikotzat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 508. orr.

Blusa zirtzil batez jantzia, sukaldeko morroi bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 191. orr.

4 iz jantzi zahar eta urratua.

Oraindik hotz egiten baitu zirtzil hauek jantzirik abiatzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 123. orr.

Neska ohean etzan, eta soinean zeuzkan zirtzilak erantzi zizkion segidan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 191. orr.

Bai zentzugabea nik negu osoa halako zirtzilak jantzita eman izana!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 506. orr.

Itasoan, ontzikoek arropa guztiak kendu eta zirtzilez jantzi ninditean, oraintxe ikusten nauan gisan, esklabutzat erabiltzeko asmoz.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 104. orr.

Zirtzil zikinez jantzi zuen; orein baten larru zaharkitu bat ipini zion gainean.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 96. orr.

· Aurkitu du hainbat urtetan amesten zuen harri filosofikoa, edozein zirtzil urre bihurtzeko formula.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 207. orr.

Euriteetan, serio-serio paseatzen ziren, zirtzila zerion guardasol ikaragarri handi baten azpian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 239. orr.

5 irud/hed

Gertakizun haren ondoren hasi ziren indioei ikasitako teknikaz arto-hostozko zirtzil haiek egiten, eta zirtzilen trukean erosten zituzten aldian aldiko kapritxoak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 56. orr.

6 (hitz elkartuetan)

Zirtzil-saltzaile hura bilatuko bagenu...  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 49. orr.

· Soldaduburuak, apal gaineko arto-zirtziletan erreparaturik, haien prezioaz galdetu zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 41. orr.

Indioenak bezalako arto-zirtzilak!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 34. orr.

7 inauteriako pertsonaia.

Ihauterietako pertsonaiak, Hartza, Zirtzilak eta Antzerkilariak.  Herria   2005-09-29

Zirtzilak aldiz Zanpantzarren adixkideak dira, neguaren mezulariak, nola nahika doatzi eskuin ezker, lizunkeria eta gaixtakeriaren sustatzaileak dira, gorriz eta beltzez jauntziak, arrabots ainitzekin.  Herria   2003-02-27

Berez, zirtzila herritar zikin bat da, basa eta gaizki ikasia.  Berria - Kultura   2006-02-25

Uztaritzeko 12 bat gaitero eta 30 bat danbor jotzailek lagundurik, 80 bat zirtzilek karriketan dantzatuko dute.  Berria - Kultura   2004-02-20

Aurtengo ihauterien gaia izanen da "Zirtzilak Zintzoen kontra".  Herria   2003-02-27

8 mari-zirtzil izond adkor emakumeez mintzatuz, zirtzila.

Mari-zirtzil alaena! -oihu egin zuen ahots batek leihotik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 271. orr.

-Etorri hona, mari-zirtzil alaena...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 271. orr.

-Hara, laztana, neuk esango diat, baina uste diat mari-zirtzil banda osoa bat datorrela: bihotz-bihotzez eskertuko diagu beti... beti-beti.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 116. orr.

Mari-agintzaile bat haiz eta mari-zirtzil bat.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 182. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arropa zirtzilez (3); mari zirtzil (4)


zirtzilatu, zirtzika(tu), zirkikatzen (13 agerraldi, 9 liburu eta artikulu 1ean) 1 du ad birrindu, desegin. ik zirtzikatu; zirtzildu.

Hirurok, talde iraultzaile bateko burkideek, poliziak asmatutako gezur eta esamesetan asfixiatuta bukatu genuen; ez bonba batek zirtzilatuta edo tiro batek lurrera botata.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 429. orr.

Txikituta eta zirtzilatuta nagon ospitaleren bateko ohean.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 86. orr.

Borrokan egin dinagu, bi aulki erori eta kristalezko atea zirtzilatu egin dun.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 99. orr.

Balak kristala zirtzilatu eta bihotzari erdian jo zion.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 345. orr.

Heriotzaren haranean ibilia zen zaldiz, zirtzilaturik eta dardarka.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 36. orr.

Haginka zirtzilatu nahi banindu bezala.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 123. orr.

Saio guztiak, esperantza guztiak, ispilukeria guztiak, behin eta berriz apurtzen eta zirtzilatzen dira kalexka hauen egunerokotasunaren, ezdeusaren, epika faltaren kontra.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 176. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

-Lehorrean eta siku -izan zen jasotako erantzuna, Santosena ematen zuen ahots zirtzilatu batez-, ondo-ondoan aditzen ditut haren marrantatxo alaiak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 157. orr.


zirtzilatzaile izond zirtzilatzen duena.

-Ni Z zirtzilatzailea naiz -esan zuen orduan itxura zatarreko letra batek-.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 100. orr.

-Ipuin zirtzilatzailea, benetan -erabaki zuen Z-k.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 106. orr.


zirtzildu, zirtzil(du), zirtziltzen (30 agerraldi, 14 liburu eta artikulu 1ean) 1 da/du ad birrindu, desegin. ik zirtzikatu; zirtzilatu.

Susmoa baitut, mendetako susmoa, ongia eta gaizkia norberaren baitako mugarriak direla, eta gaizkiak, gehienetan, neurri guztiak hautsiz eta gaindituz, ongia menderatu, azpiratu eta zirtzildu egiten duela.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 205. orr.

Fama da deabru zaharrak metodo berriak darabiltzala Salamancako unibertsitateak sinbolizatzen duen sistema katolikoaren ortodoxia zirtziltzeko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 54. orr.

Esan ziona laburtu zuen oraingoan, etsaien adorea apaltzeko, haien morala beheratzeko, haien espiritua zirtziltzeko.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 195. orr.

Erraiak kiskaltzen ari zitzaidan zalantza zirtzildu nahi izan nuen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 100. orr.

Edozein modutan, kontua da ordurako guztiz zirtzildua zegoela denda: ez zen gelditzen oinetako bakar bat osorik, betunik gabeko paretarik, erreminta bat bere kirtenarekin, ezer bere tokian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 52. orr.

Ez zutela etsi Angelok zeukan irrati klandestinoa aurkitu eta zirtzildu zuten arte. Maitasunaren txalupa eguneroko bizitzaren aurka zirtzildu zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 259. orr.

Eta lepoa zirtzilduko diat...  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 168. orr.

Ulisesek ziklopeari begi bakarra zirtzildu zionean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 286. orr.

Konpontzeko zeuden oinetakoak eta konponduta zeudenak, denak zirtzildu genituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 51. orr.

Lurrean estalkiak zirtzilduak, intsektuz beteak, zikinak.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 21. orr.

2 (arropez edo mintzatuz)

Ahuspez gelditu zen Museoko zuzendaria, trajea ordurako zirtzildu eta zikindua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 216. orr.

Arropa guztia zirtzilduta zegoen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 251. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Itxurarekiko balizko kezka hura ez zetorren bere artilezko jertse zirtzilduarekin, bere utzikeriarekin, bere zarpailkeria orobatekoarekin bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 18. orr.

Iduri zuen bere aurpegiari halako distira bat zeriola, zeinak jantzien urradurei inportantzia kentzen zien eta bai alkandorako petxera nabarmen higatuari eta marra zuri eta gorriekiko korbatari, iduneko zirtzilduaren inguruan.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 17. orr.

Garagardo botila eta sardina-pote zirtzilduak pilatzen diren lekua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 211. orr.

Beren itxura zirtzilduengatik ez balitz, inork ez luke esango bisitari haiek turistak ez direnik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 28. orr.


zirtzileria (10 agerraldi, 9 liburutan; orobat txirtxileria g.er.) iz gauza hutsala. ik zirtzilkeria.

Zirtzileria batzuk hautatu nituen aurreneko, nerabezarotik nireak baziren ere neure etxera eraman nahi izan ez nituen liburu batzuk.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 36. orr.

Gustatu egin zitzaion denda, hango zirtzilerien eta zaharkien nahaspilagatik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 60. orr.

Gerrikoan eskegita daraman urre-koloreko zirtzileriak ondo ematen die belarritakoetako urre-koloreko pinportei.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 20. orr.

Nor bere ezdeuskeria, zirtzileria eta purtzilkeriari lotzen da biziro, eta garrantzirik ez dute aldi berean besteren gauzek.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 78. orr.

Alabaina udan izaki, eta udan, edozein gauza, baita zirtzileriarik agerikoena ere, bilaka daiteke lau zutabeko albiste.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 39. orr.

Beste batek kristalezko zirtzileria jartzen zuen lepoan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 150. orr.

Telefonoa ohe-mahaian dago, purtzil eta txirtxileria baso baten erdian.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 177. orr.


zirtzilkeria (8 agerraldi, 4 liburu eta artikulu 1ean) iz gauza hutsala. ik zirtzileria.

Auzoan lapurtutako zirtzilkeriaren baten puska.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 300. orr.

Honela esaten nion beti: ‘Jorge, ez etorri niregana zure zirtzilkeriekin, metafisika deitzen dituzun kutxa horiekin’.  Berria - Kultura   2004-12-03

Arrazionalismo lojikoak, munduaren sorrera bakar eta ximplearen dogma ontzat emanez, Big Bang delako asmazio merkea sortu du, denboraren hasierari buruzko kirtenkeria edo hutsetiko sorreraren zirtzilkeria.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 248. orr.

Ribaforadan ez duk mundua bukatuko beren zirtzilkeria egun bat geroago argitaratzen bada.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 34. orr.


zirtziltasun iz zirtzila denaren nolakosuna.

Beste kontenplazio-argi batean, nire zirtziltasunaren eta miseriaren hondo negargarria ikusten nuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1087. orr.


zirugia ik kirurgia.

zirujau (138 agerraldi, 25 liburu eta 29 artikulutan) 1 iz ebakuntzak egiten dituen medikua. ik kirurgialari.

Medikuak behar ditugu, lehenbailehen, batez ere zirujauak, arlo baskular, kardiobaskular eta kirurgia orokorrekoak.  Berria - Mundua   2004-05-20

Tratamendu bakarra kirurgikoa zela azaldu zien, berak hitz egingo zuela zirujauarekin.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 34. orr.

Begietatik gaixo zegoen garaian, sendaketa onartzera behartu zuten eta zirujauari deitu zioten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 384. orr.

Zirujauarengana ere eraman dute eta operatu egin behar dela esan du.  Berria - Harian   2005-07-17

Ebakuntza-gela nikeleztatu bat eta gomazko eskularruak zituen zirujau bat nituela zain.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 53. orr.

Zirujauak xafla zorrotz batekin klitoria, gorputz atal deseroso hori, mozten dion bitartean.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 201. orr.

Frantziako zirujau batek klitoria berregiten die ablazioaren biktimei.  Berria - Gaiak   2006-02-07

Zirujauek aurpegiko arteriak konektatu eta azala bere lekuan jarri zioten.  Berria - Gaiak   2004-05-29

Zirujauek zazpi zentimetroko titaniozko egitura bat jarri zioten falta zuen barailaren lekuan.  Berria - Gaiak   2004-08-28

Esana zien zirujauak ezinezko izan zitzaiela tumorea erabat erauztea, burmuinean kalte handiagorik ez egitearren.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 85. orr.

Hanturarena azaldu zioten gero, eta zirujauari ere deitu ziotela badaezpada, berriro ebakuntza egin beharra bazegoen ere.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 117. orr.

Haren behatz meheek ere zirujau batek luzatuak eta itxuratuak iduri zuten.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 133. orr.

Gogoratzen zuen alargunak zirujauak biopsiaren emaitzen berri eman zion egun hartan esandakoa.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 173. orr.

Nigan bigarrenez zabaldu zuen, zirujaua eta marinela ez ezik, besterik ere bazelako susmoa.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 88. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Halpin doktoreak, Dublin Hiriko Ospitaleko zirujau laguntzaileak, adierazi zuen ezen hildakoak bi beheko saihets hautsirik zeuzkala, eta kolpe larriak eskuineko sorbaldan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 165. orr.

Erregeren "txermoni" partitzaileak, zaldia barne, 154 florin, zirujau odolzaleak hiru halako, eta eskribauak berak, auskalo zenbat gehiago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 51. orr.

Ez dakit beste belarria moztu ala, aitzitik, zirujaurik garestiena erosi eta kirurgia hoberenaz josiko ote zukeen silikona koloreztatuzko bat, edo urrezko bat.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 96. orr.

Gaur egun zirujau trebea da gibelaren edo bihotzaren transplantea egiteko gai dena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 257. orr.

Gero garondoa ere zuritu zidan, larruazalean doi ukituz, zirujaurik trebeenak gaixoari odola ateratzeko zainak ebakitzen dizkionean baino tentu handiagoz.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 93. orr.

Matteuzzi hori gizon zarpaila zen eta nahiko ezaguna hirian garai batean zirujau ospetsua izan zelako.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 105. orr.

Barruko urduritasunak ofiziozko zirujauaren planta emanen dizu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 266. orr.

Dohain handiko zirujaua izanik, hiritarrek agur afari bat antolatu zioten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 258. orr.

Zirujau bikaina izango haiz hi noizbait.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 56. orr.

3 (adizlagun gisa)

Karrakan zirujau eta marinel zetorren Martin lagunari belagile esanez zuzentzeko makurra izan nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 16. orr.

Ontzian marinel eta zirujau ekarri dugun baten gauzak hartzera eta eurekin eramatera etorri dira.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 268. orr.

Gazte Sozialistetako kide izana, zirujaua, pediatra eta epidemiologo aritu da.  Berria - Harian   2006-01-17

4 (hitz elkartuetan)

Urrezko aukera 1970. urtean ailegatu zitzaion, Fox ekoiztetxeak AEBetako Armadako zirujau talde baten inguruko liburu baten egokitzapena egitea proposatu zionean.  Berria - Kultura   2006-03-01

· Badakit Frantziako gortean ezagutu ditudanen gisako mediku-zirujau batek aterabidea ematen ahalko ziola berun puska horri.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 137. orr.

Hogeita hamar urtetik gora ziren Don Juan Sanchez Alcoleara iritsi zenetik, barberu-zirujau gisa; gero, azterketa batzuk eginez, lizentzia lortu zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 206. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

marinel eta zirujau (7); zirujau trebea (3)

gure zirujaua (3)


zirujautza (6 agerraldi, liburu 1ean) iz kirurgia. ik kirurgia.

Edinburgon ari zela idatzi zuen zirujautzako oinarriak agertzen zituen liburu bat: The Elements of Surgery (1832), eta Londresera joan ondoren zirujautza praktikoa erakusteko beste liburu bat: Practical Surgery (1837).  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 259. orr.

XIX. mendearen hasierako zirujautza.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 259. orr.


zirujia ik kirurgia.

zirukatu

Gure epeltarzüna zirukatzen dü müsülmanen sineste zorrotzak, haien etsenplü gartsüak.  Herria   2005-01-06


zirurika 1 adlag ipar biraka.

Baina, hiltzearen mahuma zeruan zirurika ibiltzen zela zirudien, saia hegalari: bizi-alegrantzia muskilen itotzaile.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 19. orr.

• 2 iz bira.

Zakur labrita ondoan punpaka, zeruan hegalak zabalik zirurika urrian zebiltzan ilhainen kidegoan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 189. orr.

3 zirurikan adlag biraka.

Miru hegal gorriak gure gainean zirurikan zabiltzala.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 118. orr.

Ushuaiako lautada hotzetan ibil nintzatekeen, Lukatxukaiko zeruan zirurikan zebilen arranoa begiz jaten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 211. orr.

Ene bihotz beratasun berriaren aterpea eraikiz, haize firfira arinek bulkaturiko laino uhargiak zirurikan bazebiltzan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 124. orr.

4 laster.

Ikusiz urak zirurikan ari zirela goititzen, joan zen gaineko estaiara.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 89. orr.

Ez dut aterpera itzuli nahi, Orreagatik eta Jakatik datozen errepideen bidekurutzean, duela hogoi urte, bizikletaz zirurikan, Puerto del Perdón-en patarra bururatzen ari ginelarik, ikusi genuen Jakoberen burdinezko itxura miretsi gabe.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 49. orr.

Errotekilako kaderetan zirurikan zihoazen politikoak (begi kliska Karruseri).  Herria   2005-05-05


zirurikan ik zirurika 3.

zirurikatu, zirurika(tu), zirurikatzen du ad biraka ibili.

Baigorriarrak, beren aldeko gazte ta zahar mundu batek akulaturik, manamenduan jarri dira pilota indar gaitzean zirurikatuz Kurutcharryk, taulaz ala indarrean, gainez edo eskuin apal Etcheverryk: 7-2, 14-8, 18-13 eta 28-22.  Herria   2004-01-08


zisko
1 zisko egin birrindu, txiki-txiki egin.

Nire zapatek astindualdi ederra hartu dute honez gero eta zolua erabat higatuta edukitzeaz gain, lokarriak ere zisko eginak dituzte.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 112. orr.

Gutxi batzuk zisko eginda, noski, ez baita ideia ona mendian ibiltzeko Kontxan paseatzeko erabiltzen diren zapatatxoak erabiltzea.  Berria - Kultura   2004-08-10

Sua zarr-zarr-zarr lanean ari zuan, eta etxea behera zetorrela oihuak entzunik salto egin huen, eta belauna zisko egin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 49. orr.

Zisko eginda zeukaat behatz potoloa.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 16. orr.

Bizkarra zisko eginda dauka, ez dakit zenbat hernia.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 40. orr.

2 irud/hed

Indizeak jota, zisko eginda gelditu ziren.  Berria - Ekonomia   2004-02-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zisko eginda (4)


zisku 1 iz poltsa, eskuarki dirua eramatekoa.

"Txanponez txanpon betetzen da ziskua" izan ohi zen bere ohiko leloa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 138. orr.

Nire ile nahasia atzera txukundu behar izan nuen, eta ispiluaren aurrean nintzen bitartean ikusi zintudan ispiluan barrena -eta lotsak eta laborriz jota hilko nintzela uste izan nuen-, ikusi zintudan diru-paper handi batzuk diskrezioz sartzen nire ziskuan.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 55. orr.

2 aureola.

Ez zen kriseilu baten errainuen ziskua baino harago ikusten.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 178. orr.

Erdian ilargia bere argi-ziskuarekin, eta hodei arin batzuk, hautsa bezala.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 195. orr.

Orduan, Kristok Apokalipsian bezala, gorputzaren inguruan urregorrizko argi-ziskua zuela begitandu zitzaidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 117. orr.

Halako batean, ordea, atea ireki eta Txutxoren soslaia agertuko zen ate-ziskuan, pijamaz jantzita eta linterna batekin gure aurpegi harrituak argitzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 48. orr.


zisma 1 iz Eliza bateko kideen arteko banakuntza, buru baten azpian sinismen eta lege bat zutenak elkarrengadik banatzea.

Talde horren eta Vatikanoaren arteko harremanak 1988an eten ziren, zisma baten bidez.  Berria - Gaiak   2006-01-26

K.o. 1054ko zisma eragin zuen gatazka aldi berean lehia politikoa izan zen aitasantutzaren eliz mendekoen leialtasuna lortzeko Hego Italian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 223. orr.

Bilkura horrek, izan ere, azkenean Aitasantutzaren Zisma egoera samingarriari bukaera ematen zion bitartean, [...].  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 70. orr.

Ez da eliza katolikoaren zisma, bereizketa, baina bai txirrindularitza bere osotasunean hartzen duen haustura.  Berria - Kirola   2006-01-04

2 irud/hed

Desintegraziorako irizpideetako bat gizarte-gorputzaren zisma dela: gutxiengo bat, sortzaile izan ordez menderatzaile soilik bilakatu dena, eta proletalgo bat, bere gidari izandakoengandik moralki alienatua, orain "ugazaba" soilik bilakatu zaizkiolarik.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 253. orr.

Zisma hura kristau-aroko hirugarren mendean bukatu zen, Senadore Ordena administrazio-ardurako postu guztietatik kendu zenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 86. orr.

Baliteke gizarte-zisma hau jadanik gauzatua izatea gizarte baten gorputzean, beronen kultur irradiazioa auzokoetako baten gizarte-gorputzean arrakastaz sartzen ari denean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 253. orr.


zismatiko 1 izond/iz pertsonez mintzatuz, zisma bat eragiten edo onartzen duena.

Prusiako protestante maltzurrak, Errusiako ortodoxo zismatikoak, eta esker txarreko austriar katoliko zitalak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 64. orr.

Zismatikoa haizen arren eta ni katolikoa, biok ere giristinoak gaituk.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 630. orr.

Nahiz eta badakidan ezen nekez ediren zitezkeela Mignonenak eta aita saindu zismatikoenak baino kezka eta ardura diferentagoak eta desberdinagoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 478. orr.

Pisako II. kontzilioko zismatikoekin bat egiten nuela, bide batez, eta Paulo II.aren aitasaindutza gaitzesten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 630. orr.

Herexe eta zismatikoak "elizaren arrastoan sartzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 219. orr.

Ispilua eta oboloa zismatiko berrien ikurrak ziren.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 140. orr.

Ingelesak, Magdalene Maudlin eta Bethlehem Bedlam bihurtu baitituzte, harro egon daitezke zismatikorik handienak izateaz.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 191. orr.


zisne 1 iz beltxarga.

Hontza, ibisa, zisnea.  Elizen arteko biblia   Dt 14,16

Han, ihitzen artean zisne asko zegoen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 328. orr.

Antzara eta zisneetara ohituago dauden hiritarrek abegi ezin hobea egin zieten;.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 74. orr.

Nenbok bere kantua erredoblatu zuen, nola zisneak hiltzerakoan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 606. orr.

Zeren enara nola lehia daiteke zisneekin, edo antxumearen hanka dardaratiek nola berdin lezakete lasterka zaldiaren indar bortitza?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 167. orr.

Ostegunean H5N1 birusak kutsatutako zisneak agertu ziren Salonikan eta Pieiran.  Berria - Gaiak   2006-02-11

Zisne baten gainean, Lohengrin: heroia Brabante salbatzera joan zenekoa irudikatzen zuen koadroak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 131. orr.

Abangoardian Dol Amrotheko zisnearen zaldunak baitzihoazen, Imrahil Printzea eta bandera urdina buru.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 110. orr.

Urrezko zutoihalaz eta Ontziaren eta Zilarrezko Zisnearen ezaugarriaz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 44. orr.

Konpainia berak Zisneen Aintzira-ren bertsio birmoldatu bat ere ematekoa du larunbatean Caneta portuan.  Berria - Kultura   2006-05-10

2 (izenondo eto izenlagunekin)

Haren lepo luzeari so egin nion, eta zisne beltz bat iduritu zitzaidan, airos baino airosago.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 605. orr.

Zisne kutsatu bat agertu zenean izan zuten atzo birusaren berri Bulgariako osasun agintariek.  Berria - Gaiak   2006-02-04

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zisne-lepo luzea zuen, begiak urdin-urdinak eta betileak oso kizkur eta usuak.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 32. orr.

Zisne lepoko txorrota kobrezko batzuek ur xirripa meheak botatzen dituzte.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 148. orr.

Ezkerrekoaren gainean zutoihal bat zegoen, eta bertan zilarrezko ontzia, brankan zisne-irudia zuena, itsaso urdina zeharkatzen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 286. orr.

· Jertse beltz bat zeraman (oso ongi gogoratzen naiz), zisne-lepoduna, existentzialista-edo.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 103. orr.


zisoide iz bi kurba jakinen posizio bektoreen batuketak, batuketa erdiak edo kenketak sortutiko kurba.

Handik hiru mendera, haren ereduari jarraiki, zisoidea asmatu zuen Dioklesek, eta haren bitartez angeluaren trisekzioa ebatzi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 203. orr.


zist-zast ik zizt-zazt.

zistada ik ziztada.

zisterna (orobat ziterna g.er.) 1 iz ur ontzi edo depositua.

Ingeniaritzari dagokionez, bere kabuz husten den zisterna bat da maskuria.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 194. orr.

Komuneko zisternaren antzera hasi zen nire oroimena jarduten.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 148. orr.

Gutariko zenbait burugabek ilargiari aurpegia emanez lo egin zuen; sukarrak irazeki zituen; zisternetako ur gaizkoatuan bertze batzuek eromena eta heriotza edan zuten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 116. orr.

Kamioiaren traktorearen jabeek ez zutela zisterna erabiltzeko baimenik ere adierazi du enpresak.  Berria - Euskal Herria   2004-04-17

Eskola etxe haundiaren eskuinean baginuen ziterna urez betetzen zena denbora euritsua zelarik.  Herria   2001-01-25

2 zisternaren edukia.

Bukatzeko, ukuiluko putzu beltzetik ateratako hamar zisterna zera garraiatu behar izan ziren, eta uretara bota gero.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 33. orr.

3 komuneko zisterna.

Komunean, espero bezala, kanilak eta zisternak partsimoniaz bideratzen zuten ura.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 225. orr.

Irten aurretik komunetik pasatu ginenean, ura presio handiz atera zen kanilatik, eta zisternak ere berriketarik gabe bete zuen bere lana.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 225. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Errusiako Armadako iturrien arabera, zisterna kamioi bati gelditzeko agindua eman zioten kontrolgune batean.  Berria - Mundua   2004-05-25

Behin azidoa disolbatutakoan, biltegiko zuloa itxi eta bertan zegoen azidoa zisterna kamioi batera pasatu zuten enpresako langileek 06:30ak inguruan, eta amaitutzat eman zuten gertakaria.  Berria - Euskal Herria   2004-01-08

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Argitasun izugarriaren eta iluntasun miresgarriaren, kabinen eta mugagabearen, higienearen eta araztu ezinaren, ur-zisternaren eta zeruaren arteko muga eratzen zuen leihoak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 170. orr.

Jekea ehizara joaten delarik bera da ur-zisternako txoferra.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 111. orr.

Hamasei bagoi kontatu nituen eta zazpi gasolina-zisterna.  Berria - Kultura   2004-08-20

Kaboa kamioi-zisternaren bolante atzean jarri zen, eta C-5 aldera gidatu zuen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 134. orr.

2000ko abuztuaren 20a: Kenyako hego-ekialdean 25 pertsona hil ziren tren-zisterna batek eztanda eginda.  Berria - Mundua   2004-07-31


zistertar (orobat ziztertar g.er.) izlag/iz Citeauxko abadian sorturiko erlijioso ordenari dagokiona; ordena horretako kidea.

Gaetatik hurbil, Erromatik hegoaldera; gotzaina Roberto zen, zistertar monjea (1210-1217).  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 377. orr.

Oinarri horrek eman zion zistertar ordenari industri gainegiturarako oinarria.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 103. orr.

Jenioen bakarleku, monasterio zistertarren baretasunean.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 10. orr.

François Ravaillac (1587 j.) zistertarren konbentu batean sartu zen, baina laster bota zuten.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

Viterboko Raniero Capocci, zistertarra, 1216an kardinal egina eta Ordena berriaren lagun handia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 263. orr.

Ravaillac-en itaunketan ageri denez, dohakabe honek zistertarretatik irten eta jesuiten konbentuan sartu nahi izan zuenean, d'Aubigny jesuitarengana jo zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.


zita 1 iz hitzordua.

Zerk pentsarazten dizu zita bat dudala?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 76. orr.

Anak eta biok gaueko hamarrak eta laurdenetan genuen zita Zabalguneko ostatu batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 164. orr.

Otsailaren 10erako zuen zita ebakuntza egiteko, baina aurreratu egin diote.  Berria - Euskal Herria   2006-02-02

Sallyrekiko zita alu hura neukan, ordea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 131. orr.

Lehengo hilean eman zion zita.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 172. orr.

Arratsalde batez Goiorekin Zubieta aldean zita jarrita joan nintzen Kalaportura.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 170. orr.

Dick zen, nire lurrera-behar arrakastatsua zorionduz, eta berarekin hitzartu nuen zita.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 85. orr.

Literatur talde bat antolatzen ari zirela esan zidan, aldizkari bat argitaratzeko asmoz, zita bat lortu zidan, garaje batean zen bilera.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 63. orr.

Aski izaten zen begirada bat, egunez, gauean mutil batekin zita egiteko.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 227. orr.

Duela hilabete batzuk aspaldiko partez ikusten ez nuen lagun batek zita egin zidan Bilboko Guggenheim Museoan.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 155. orr.

Yassini erantzutekotan ere egon nintzen; berarekin zita bat adosteko edo.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 131. orr.

Edna alboan izan dut beti, nirekin etorri da medikuekiko zita guztietara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 138. orr.

Egun makurrari Anarekiko zitak ekarri zion zuzenbidea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 124. orr.

Zita bat, katedralaren ondoan, adibidez.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 104. orr.

Txillida Leku museoa zabaldu zutenetik urtero izan du zita bertan Musika Hamabostaldiak.  Berria - Kultura   2004-08-07

Errege eguneko zita Ulia Gimnastikarekin.  Berria - Kirola   2004-01-06

2 hitzordua duen pertsona.

Kafetegi handiaren txoko hartan jesarrita zita baten zain zeuden, inolako harremanik eman gabe.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 91. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Ordenagailu bitartez egindako zita itsu baten zain.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 91. orr.

San Mameseko zaleriak zita berezietan egin ohi duen presioa lagun, lehenbailehen gola egin eta lasaitasuna irabazi nahi izan zuten etxekoek.  Berria - Kirola   2004-10-01

Logroñoko Adarragan ere zita garrantzitsua izango da, bertan jokatuko baitute txapelketako bi errioxarrek.  Berria - Kirola   2004-01-31

Gaurko zita frustratua eta datorren asteko hitzordu faltsua.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 67. orr.

Bai, zita pertsonalak, ez dago beste modurik, bihar eguerdian, ongi iruditzen bazaizu, konforme, bihar arte.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 126. orr.

Orduan ere bai baitago askatasun eremu txiki bat: gezurrezko zita esan ala egiazko zita esan, burkide bat galduz.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 74. orr.

Xake-partida baterako zita.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 85. orr.

Alderdi biak daude konforme, eta biharko egin dute hurrengo zita.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 204. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zita-ordua baino askoz lehenago azaldu ziren kafetegira Eneko eta Zigor, eta pixka bat beranduago Ritxi.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 94. orr.

Berehala zita eske hasten direnak, edota presarik gabe elkarrizketa luzatzen dutenak zitarekiko interesik agertu gabe.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 39. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zergatik diozu maitasun zita bat duen gaztea seigarren enborrean dagoen aizkolaria dela?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 255. orr.

6 aipua.

Pelegrinoak oso inpresionatua baitirudi, bukatu egingo dugu zita: "pentsa ahal litekeen baino aurpegi ederragoak, atsegin betezko leku batean bazeunde bezala".  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 15. orr.

Rabindranath Tagore eta Victor Hugoren bi zita baitaude edertasunaz.  Berria - Kultura   2004-06-26

7 zita-etxe prostituzio etxea.

Andre bat, itxuraz prestua, zita-etxe batera joaten zela; horrek guztiak txoratu egiten zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 57. orr.

Estazioak, aireportuak, labanderiak, hotelak, hipodromoak, kasinoak eta zita-etxeak ziren bere ehizarako lekurik aproposen eta ohikoenak. Horrela deitu dudan hori Rue Montmartreko eraikin pobre askoa zen, ia zita-etxe baten itxurakoa.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 46. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zita egin (4); zita garrantzitsua (3)


zitadela (35 agerraldi, 3 liburu eta 23 artikulutan; orobat ziudadela 39 agerraldi, 2 liburu eta artikulu 1ean, eta ziutatela g.er.) iz gotorlekua.

Ekitaldi hau Donibane Garaziko zitadelan bururatuko da, bideo, kontzertu eta su artifizialekin.  Herria   2003-09-18

San German atetik sartu ginen Nabarrenkoxeko ziudadelan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 277. orr.

Suntsitua ere Bam hartako zitadela jauregi zaharra, duela bi mila urtekoa, eta Irango toki bisitatuena zena.  Herria   2004-01-01

Urte bat xuxen Donibane Garaziko zitadelaren karrikan behera lehen urratsak egin nituela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 212. orr.

Zitadela hegiz hegi pasatu dut eta hona Pio XII.-ren etorbidea.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

donibane garaziko zitadelako (3); donibane garaziko zitadelan (4); zitadelako karrikan (3)

eko ziudadelan (3); iruñ nabarrenkoxeko ziudadela (3); ziudadelako armen (3)


zital izond/iz 1 inolako prestutasunik agertzen ez duena. ik doilor.

Batzuk hondamenditik ihesi etorritako zorigaitzekoak ziren, baina gehienak gizon gaiztoak, lapurrak eta zitalak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 339. orr.

Iritsi da azkenean gizon zitalen txanda.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 325. orr.

Hango biztanleak gizaki zitalak ziren.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 16. orr.

-Ondo morroi zitalak, gero!, morroi horiek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 104. orr.

Behin eta berriz egin zidaten iruzur, nitaz gozatu eta hurrengora arte, eta ez modaren munduan dabiltzan tipo zitalek bakarrik, baita itxuraz prestuak ziruditenek ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 109. orr.

Gercourt jaun zital hori behar zen tarteko gertatu!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 130. orr.

Zein atso zital uste duzu izan litekeela gisa horretako belzkeria bat asmatzeko bezain gaiztoa?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 146. orr.

Jende zitalak profanatua zuen tenpluaz erruki zedila.  Elizen arteko biblia   2 M 8,2

Jende zital-gaiztoa eta lege-hauslea ezarri zuten han.  Elizen arteko biblia   1 M 1,34

Izaki txiki zital horrek.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 143. orr.

Espiritu zital eta gezurtien eraginpean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 323. orr.

Legerik eta federik gabeko etsai zitalen esku utzi gaituzu. Gau guztian esna egon behar nagusi zital haien bulegoa zaintzen, lapurrik sar ez zedin.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,32

Ez izan traidore zital horien gupidarik.  Elizen arteko biblia   Sal 59,6

Lehoikume xalo bat bi hiena zitalengandik eskapo.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 52. orr.

Kriminal hutsa naiz, zapoa, piztia zitala, eta erdeinu guztiak merezi ditut.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 138. orr.

Mundu zitalekoak erakunde horren menpe zeuden.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 158. orr.

Hiltzaileak halakoak, gobernu zitalari salduak.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 226. orr.

-Doilor zitala! -esan zion Ronek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 188. orr.

Simon zital hark gezurretan esan zuena.  Elizen arteko biblia   2 M 3,11

Birritan ttu egin nuen zital hari erakusteko gezurra zela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 169. orr.

Aurpegia estalia zuen, baina bi zital haiek estalkia ken ziezaiotela agindu zuten.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,32

Bekaiztiek eta zitalek, Mozarten melodiak edo Wagnerren harmoniak entzuten dituztenean, atsegin handiz hartzen dute atsedena beren sentipen gaiztoek sorrarazten dieten barne-garraztasunetik.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 51. orr.

Zitalentzako sari izango zen hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 493. orr.

2 (gauzak)

Atzo ere esku ezezagun zital batek irain latza idatzi zuen gure orma-egunkarian.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 56. orr.

Izan ere, ondo izaera zitala du Sirius Black horrek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 133. orr.

Aska nazazu ezpata zitaletik, libratu atzerritarren eskutik! Beste emakume batek fede handiz bere haurra eraman zion, zauri zital batekin gaixo, eta debozioz erregutu zion gurutzearen seinalea egin ziezaiola bere eskuekin.  Elizen arteko biblia   Sal 144,11

Jaitsiera, bihurgune zitalak eta igoera handia.  Berria - Kirola   2004-04-09

Lege zitala zen; izan ere, ohiturak gordetzeko, natura hankazgoratzen zuen, ohituren jatorria naturan dagoelarik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 158. orr.

Abbasek erasoa «krimen zital eta barkaezina» izan zela salatu zuen.  Berria - Mundua   2006-03-17

Haren bilaukeria zitalak ezagutzeko.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 191. orr.

Eramazue zuen gerra zital hori ere infernuko zokondoraino, han gogoko izango ditek-eta.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 168. orr.

Aire zitala sartzen da sarean barrena.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 240. orr.

Dohakabeek, aterperik gabe, aire zabalean nozitu behar ekaitz zitala.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 265. orr.

Ez dakizuela, gero, etor gogora pentsamendu zital hau: [...].  Elizen arteko biblia   Dt 15,9

Malenkoniazko lanbro horren eraginpean bururatu zitzaidan, lehenengoz, ideia zital hura, belar txarraren antzera gogotik erauzten saiatu arren gero eta barnago sartu zitzaidana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 106. orr.

Elizak ikaragarrizko boterea du, dena menperatzen du ematen dituen arau eta egiten dituen sermoi zitalekin.  Berria - Kultura   2004-11-20

Ez ditugu gogo onez entzungo hitz zital eta zantarrak, zilegi ez dena ez dugu egingo gustuko izan arren.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 382. orr.

Bizpahiru aldiz mehatxatu zuen senarrak, oso modu zitalean, gainera.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 133. orr.

Zer besterik da harrokeria goranahi zitalaren irrika baino?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 369. orr.

Zuzendariak, maisu urduriak ez bezala, bere lasaitasun zuri eta zitalarekin nahasi nahi ninduen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 155. orr.

Orain, zeure jokabide zital eta higuingarriaren ondorenak jasan behar dituzu.  Elizen arteko biblia   Ez 16,58

Agurearen galdera zitalek behin eta berriz zirikaturik, berari begira eta adi zuen Gandalfen presentziaz jakitun.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 27. orr.

Pertsona horrek, agian interes zitalek bultzatuta, ekimenari muzin egiteko gomendatu zion.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 86. orr.

Kolera handi batek hartu ninduen, denbora berean desesperamenduaren indar zitalek bortizki kolpatzen nindutela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 162. orr.

Ez dut horretan inbidia zitalez jokatuko.  Elizen arteko biblia   Jkd 6,23

Munduko txantajerik zitalena izango zela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 96. orr.

Gezurrik lotsagarri, zital, narrasenak.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 161. orr.

Haien asmoak suge-arrautzak bezain zital: arrautzok jaten dituena hil egiten da, kraskatzen dituenari sugegorria ateratzen.  Elizen arteko biblia   Is 59,5-6

Abrikotek sorgin kolore hori zitala zuten, gorpuena bezalakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 319. orr.

3 (predikatu gisa)

Bere ustez gizon guztiak azpisugeak eta zitalak zirela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 127. orr.

Eta eskribauak soilik dira zitalak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 337. orr.

Leibniz bera, bestalde, zital samarra bide zen, poliziaren eta ordenaren aldeko sutsu.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 76. orr.

Beste batzuk, ordea, askoz zitalagoak dira, auzitegiez baliatzen dira Estatuari dirutza handiak lapurtzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 524. orr.

Zuk zital deritzezun horiek guztiak gizakiak dira.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 535. orr.

Haragikeriako grinak zital bihurtzen baikaitu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 46. orr.

Baina arauak ankerrak dira, zitalak, krudelak. Maitasuna ez da zuzena, zitala da, lapurra eta hiltzailea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 55. orr.

Baina, hain da zitala halakorik esatea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 102. orr.

Orain neurri hori hartzea zitala da.  Berria - Ekonomia   2006-04-13

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Zital bihozkabea!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 65. orr.

Apaiz nagusi ez, baizik eta zital handia zen Jason higuingarri haren eraginez.  Elizen arteko biblia   2 M 4,13

Zital hutsak zirela eta betiko kartzelaldia ez ezik istripu bat gertatzea merezi zutela.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 59. orr.

Zital gogaikarriak bezala irainez eta masailekoka botatzen gaituenean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 958. orr.

Zergatik egiten duzu horren sutsuki denetariko zitalen alde?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 535. orr.

Zitalak halakoak! -esan zuen printzeak, haserre-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 534. orr.

5 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Izenda liteke giza patuaren zitala, izenda liteke apalkiago tentelkeria.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 79. orr.

6 (adizlagun gisa) ik zitalki.

Su-etenarekin pozik ez daudenak eta zital jokatzen ari direnak indarkeriarekin abantaila politikoa ateratzen saiatu direnak dira.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

Mendebaldeko kulturak horregatik jokatu du horren krudel eta zital jokabide horiekin.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 56. orr.

Trabukoren itzal gurintsua gainean neukan, zital.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 44. orr.

Belarri hau gero eta zitalago mintzen ari zaidak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 43. orr.

7 (hitz elkartuetan)

-Sekula ez dut Snape hain zital-itxura handiarekin ikusi -esan zion Hermioneri-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 200. orr.

Susmatzen dut Buruzagiak zital koadrilaren bat izango duela inguruan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 355. orr.

8 zital-zital adlag

Morroiak zioena entzun zuenean, zital-zital berotua, honela mintzatu zen: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 90. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain zital (4); bi zital (3); emakume zital (4); eztul zital (3); frantzisko zital hori (3); gazte zital (3); gizon zital (9); izaki zital (3); kontraeraso zital (3); nagusi zital (3); zital hutsa (5); zital hutsa da (3); zital hutsak (3); zital jokatzen (4); zital samarra (3)

bezain zitala (7); eraso zitala (3); erritmo zitala (3); gizon zitala (4); kanpoko lerro zitala (3); zitala da (11); zitala du (3); zitala halakoa (6); zitala zen (10)

are zitalago (3)

jende zitalak (3)

modu zitalean (4)

nagusi zitalen (3)


zitaldu, zital(du), zitaltzen 1 da/du ad zital bihurtu.

-Ez nauk zitaldu; nekatuta nagok.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 67. orr.

Armadan sartu balitz, beharbada, gizon prestua izatera iritsiko zatekeen, baina horrelakorik gertatu ez zenez, gaiztatu eta zitaldu egin zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 529. orr.

Don Kijotek, entzun zueneko, Santxorengana bihurtuta, honela hitz egin zuen, nabarmen-nabarmen zitaldua: [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 81. orr.

Aspaldian lez, ospitalean zitaldurik ibilia nintzen denbora guztian, ipurdia inon pausatu ezinda.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 78. orr.

Ingalaterrara itzuli zen 1589. urtean, pobre, etsita eta zitalduta.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 57. orr.

2 (gauzei buruz)

Errekara bidean, hazi eginen dira amildegi arteko harkaitzak, zitaldu horma garai arteko ataka sakonak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 117. orr.

Zeru beltzaren zamapean zitalduta ageri zen itsaso gris, zuriz pitzatuari begira.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 67. orr.

Andresi, alkandora lisatua jantzi beharrak, besterik gabe, erabat zitaldu zion umorea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 149. orr.

Eutsi, kontrarioari egiten utzi (itxuraz), eta pilota egokienaren zain egon, lehen kolpean tantoa zitaldu eta bigarrenean bukatzeko.  Berria - Kirola   2004-11-21

3 (era burutua izenondo gisa)

Hara nondik ageri den, zeinen xehatzaileak diren menditar zitalduen eskutan jarritako makilak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 50. orr.

Eta ni ez nauzu apaizak baino apaizago diren apaiz klasikoen kontrario zitaldu horietakoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 28. orr.


zitaldun izond zitala.

Arratoiekin eta kutxa zehargietan gatibatu suge zitaldun txistukariekin aurkitu nintzen ondikotz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 180. orr.

Globalizazioaren 'business'-aren usain zitalduna sendi zuen Mikelek.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 209. orr.


zitaleku iz hitzordu lekua.

Zitalekua aldatzeko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 140. orr.

Beste tabernetako ibilia egin eta gero edo horretan hasi aurretik, Hankapalorenean biltzen hasi ginen, eta hura bihurtu zen, horrenbestez, gure koadrilaren zitaleku ohikoa eta baita mobida gehienetako bulego estraofiziala ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 87. orr.


zitalkeria 1 iz zitalari dagokion egite edo jokaera gaitzesgarria; zitaltasun gaitzesgarria.

Hori uler dezaket... Zitalkeria da, baina badu giza jokabidetik zerbait.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 114. orr.

Barbaroek bizitzeko zertzen dituzten borroka beldurgarrietan karta irabazleak ez direla indar hutsa, baizik eta iraunkortasuna, mendekua, gupidarik eza, azerikeria eta zitalkeria.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 167. orr.

Merezitako zigorra ezartzean ez dago Harengan injustiziarik edo zitalkeriarik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 274. orr.

Jendeak sexua hainbeste kakarekin lotuko ez balu -zitalkeria, zeloak, hisiak, ziurtasun-eza, txutxu-mutxuak, errezeloak, "ego" harrotuak, kaka eta kaka gehiago-, lagunekin egiteak ez lioke inoiz kalterik ekarriko adiskidetasunari.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 126. orr.

Ankerkeria erakusten zuen koldartasuna ezkutatzeko, zakarkeria tolesgabetasun-itxurak egiteko eta zitalkeria trebetasuna bailitzan adierazteko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Neuk eman diot ostatu; ez egin halako zitalkeriarik.  Elizen arteko biblia   Epa 19,23

Venezuelarrokin, mutiko, zitalkeriaren bat egiten duenak bere ordaina jasotzen du.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 96. orr.

Mutilak zitalkeriaren bat aditu du, aho azpiz.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 16. orr.

Zoriak ekar lezakeen ongia baino gaitz ugariago ekartzen baitu nahimenaren zitalkeriak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 58. orr.

Konparazioak munduko zitalkeriarik handiena dira, arazo guztiak adibide praktiko batera murrizten dutelako, eta bizitzan, ordea, teoria da balio duena.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 254. orr.

Bide horietatik dabiltzanen zitalkerian eror ez gaitezen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 292. orr.

2 (izenondoekin eta izenlagunekin)

Guri gezurretan aritu garela leporatzea zitalkeria handiz jokatzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-10-07

Proposatzen didazuna zitalkeria hutsa da.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 117. orr.

Gipuzkoako bigarren etapa ere zitalkeria galanta da.  Berria - Kirola   2006-04-02

Beldurra botoen truke aldatzea zitalkeria hutsa da.  Berria - Ekonomia   2004-03-07

Drobiajkin bera zen erruduna, zitalkeria bidegabeak egin zizkielako Vshivaia Speseko eta Zadirailoveko nekazariei.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 283. orr.

Keinu, eztul, irrifar, edo adio ttar bat aski izaten baitu iraultzailepeko senik burgesena azaleratzeko, edota noblezia gaindiko zitalkeriarik mehena ere gordetzen saiatzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 298. orr.

ETAko ustezko kide baten atxiloketa justiziazko ekintza da, eta burdindegi batean bonba bat jartzea, legez kanpoko zitalkeria besterik ez.  Berria - Euskal Herria   2006-04-28

Barregarria izan zen haren begitxoen nahi eta ezineko zitalkeria.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 80. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zitalkeria hutsa da (3)


zitalki adlag era zitalean. ik zital 6.

Hodei artetik agertu zen, papar gainean gitarra jotzeko mugimendu hari zitalki berrekiten ziola.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 323. orr.

1982a zen: Garaikoetxea zegoen Ajuria Enean lehendakari -"el renegado" deitzen zion Zaratiegik, zitalki-, [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 124. orr.

Gure agenteek, produkzio-kateetan zitalki maskaraturik, txip, txip berezi bat, sartuko zuten mermelada poto bakoitzean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 87. orr.

-Utzi hurrengoan ere sua itzaltzen! -esan zion gizonak, makilarekin zitalki jotzen zuela-.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 143. orr.

Andoaingo Udalak aitortu egiten du, orduko gizakiak zitalki hilak izan zirela, epaiketarik gabe, eta inolako justifikaziorik gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

Hain ahul eta ilun bihurtzen da, bera gainditzen duten errealitateetara jaistean zitalki nahasten dela gainditu ezin dituen amodioetan eta irtenbiderik gabeko errakuntzetan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 329. orr.

Ez da lurbira guztian giza naturaren etsaiaren pareko basapiztirik bere intentzio galgarriari hain zitalki jarraituko dionik.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 189. orr.


zitalkume iz adkor putakumea.

-Ez: hementxe, elizan, noizean behin ikusten dituzun betiko zitalkumeak dira.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 208. orr.

Lehendabizi, ikusi behar dugu zer nolako zitalkumea dugun hau.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 258. orr.


zitara 1 iz musika tresna, ontzi moduko batez eta gainean tinkaturik dituen zenbait hariz osatua. ik lira1.

Zitara eta harpa, danbolin eta txistu-soinua eta ardoa ugari zuen janaldietan.  Elizen arteko biblia   Is 5,12

Aingeru batek jotako zitararen soinua entzun zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 359. orr.

Zitara joz goretsiko zaitut, Jainko, ene Jainko.  Elizen arteko biblia   Sal 43,4

Kantatzen hasten zen, zitara lagun, ibairik gardenena baino ahots gardenagoaz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 106. orr.

Mezulariak poeta itsu bat ekarri zuen, ahots gozoz kanta zezan, zitaraz lagundurik.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 39. orr.

Zitararen kantu gardena.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 287. orr.

Ezin izan nuen gizonen zitararik entzun, baina zitara gozoagoa entzun dut.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 360. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ez da sekula entzungo zitara-soinu edo kanturik, ez txirula edo turutarik zure baitan.  Elizen arteko biblia   Ap 18,22

· Nire juglare-zitara daramat, baina baita nire ezpata ere.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 155. orr.

3 zitara-jole (4 agerraldi 3 liburutan)

Ez zen inor ikusten, baina zitara-jolearen joan-etorriak batetik bestera argi sumatzen zituen doinuaren gorabeherengatik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 445. orr.

Profeta-trantzean aztoraturik etorriko dira, psalteri- eta danbolin-joleak, txirula- eta zitara-joleak aurretik dituztela.  Elizen arteko biblia   1 Sm 10,5

Klodio, arrebak mozorrotu ohi zuen gisara, emakume zitara-jole jantzi, eta Ponpeiarenera sartu zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 59. orr.

4 zitara-jotzaile (5 agerraldi, liburu 1ean)

Zitara-jotzailea, joan-etorrian zebilen, doinua ia galtzen zen arte urrutiratuz eta gero berriro itzuliz, jotzeari une batez ere utzi gabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 575. orr.

Herri honetako jendeak badaki ni zitara-jotzaile nintzela munduan, eta beldur naiz ez ote duen susmatuko, berriz ere hura jotzeko tentazioari men egin diodala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 575. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zitara jotzen (4); zitara joz (4); zitarak jotzen (3)


zitaralari iz zitara-jotzailea.

Zerutik zetorren hotsa entzun nuen, ur handien edo trumoi handi baten burrunba bezalakoa, beren zitarak jotzen ari diren zitaralarien hotsa bezalakoa.  Elizen arteko biblia   Ap 14,2


zitaristika iz zitara jotzeko antzea.

Epopeia eta poesia tragikoa eta, gainera, komedia eta poesia ditiranbikoa, eta auletika eta zitaristika gehiena, denak dira imitazioak ikuspuntu orokorretik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 231. orr.


zitatu, zita(tu), zitatzen 1 du ad aipua egin, aipatu.

Izarrek erakusten dute zenbat aldiz zitatua den liburua.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 223. orr.

Interneten aurkitutako materiala zitatzea askotan ez da erraza izaten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 376. orr.

Irristaka jaisten ziren bitartean gida-liburua zitatzen jarraitu zuen, hala nola "irla honen egitazko ospea parke antzeko ikusmirak eta itsas berezitasunen ugaritasun eta aukeragatik".  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 76. orr.

2 hitzordua eman.

Artikutzako bidean zitatu ninduen, mendian gora abiatuta hamalaugarren kilometroan!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 30. orr.

Letra fakultateko jangelan zitatu ninduen, unibertsitario eternoa zen zinez Jean Claude hura.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 181. orr.


zitazio 1 iz aipua.

1951n Estatu Frantsesak Aita Hondet eta Joannatéguy-ren merezimenduak saristatu zituen zitazio honen bidez: "L'abbaye bénédictine Notre-Dame de Belloc fut sous l'occupation l'un des foyers les plus ardents de la résistance basque".  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 6. orr.

2 epaileak hitzordua jartzea.

Aurkitzeko moduan egon dela argi dago, Ertzaintzak abenduan zitazio bat helarazi baitzion etxera, eta epaiketa batean izan baita.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Zubimendik, baina, ez zuen zitaziorik jaso eta, beraz, ez zen epaiketara joan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-05

Epaiketara agertu ez diren auzipetuetako biren zitazioak behar bezala ez zirela egin.  Berria - Harian   2005-11-22

Epaiketa atzeratu egin dute, «zitazioan forma akatsak» daudela argudiatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-01-10

Ahalorde orokor bat utzi zion [...] zitazio nahiz beharrezko bestelako jakinarazpenak jaso eta [...] herentzia eta dohaintza garbi eta kargurik gabekoak jasotzeko.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 52. orr.

Zergatik zitazio hori ote, ari nintzen ene baitan.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 126. orr.

Baionako Fifita ez dute zitaziora deituko.  Berria - Kirola   2006-05-09

Arthur Sulzberger egunkariaren argitaratzaileak, baina, zitazioa ezeztatzen ahaleginduko direla esan zuen atzo.  Berria - Gaiak   2004-08-14

3 (hitz elkartuetan)

Epaitegitik zitazio zedula gaztelania hutsean igorri zitzaielako jarri zuten kexa.  Berria - Harian   2006-04-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zitazioa jaso (3)


ziterna ik zisterna.

zitiar izlag/iz Zipreko Zitiakoa, Zitiari dagokiona; Zitiako biztanlea.

Hona non Kolopeus Zitiarrekin izan gerlan hila izan zen bere osteko zaldun guziak bezala.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 69. orr.


zito iz

Harbeltzak ditu udaberri-zitoak alferrik galtzen, haien altsumak lora-zabaldu baino lehen sarritan, eta gaztaroko goiz-ihintz freskotan ohi dira helde kutsakorrak errazen gertatzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 47. orr.


zitoeskeleto iz zelulen barne euskarria osatzen duen proteinazko egitura.

Proteinen polimerizazioa, hainbat egitura osatuz, hala nola giharraren proteinak, zitoeskeletoa, erribosomak, birusen kapsideak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 107. orr.


zitogenetiko izon kromosomen azterketari dagokiona.

Likido amniotikoaren eta bertan esekirik dauden zelula fetalen azterketa fisiko, kimiko, entzimatiko, zitologiako eta zitogenetikoa egiten da, umekiak arazoren bat duen ikusteko.  Berria - Gaiak   2004-12-12


zitokromo iz zeluletan energia kimikoa garraitzeko betekizuna duen proteina.

Muskuluko oxigenoaren kopuru txiki bat baino ez da konbinatzen hemoglobinarekin, [...] mioglobinarekin eta zitokromoarekin konbinatzen da gehiena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 54. orr.


zitola iz erdi aroko musika-trena, greziar zitara antzekoa.

Instrumentuak hauexek dira: arpa, psalterio, laut etzanikoa, laut zutikakoa, zitola, fidula edo biola obala, zanfona, gaita, organeto eta aulos bikoitza.  Berria - Kultura   2006-02-11


zitologia 1 iz biologiaren adarra, zelularen egitura eta fisiologia aztertzen dituena; zitologia erabiltzen den azterketa.

Adituen arabera, teknika horrekin egindako probak zitologiarekin egindakoak baino «zehatzagoak» dira.  Berria - Gaiak   2004-05-01

Likido amniotikoaren eta bertan esekirik dauden zelula fetalen azterketa fisiko, kimiko, entzimatiko, zitologiako eta zitogenetikoa egiten da, umekiak arazoren bat duen ikusteko.  Berria - Gaiak   2004-12-12

2 bagina eta kideko organoetatik harturiko zelulen azterketa.

Antonio Gelabert Bartzelonako Mar erietxeko urologoaren esanetan, bestalde, teknika berri horren bidez egindako probak zitologiaren bidez egindakoak baino «zehatzagoak» dira.  Berria - Gaiak   2004-05-01

Azterketa ginekologikoa eta zitologia egingo dizu, eta odol analisia egiteko aginduko dizu, berariaz pilula hartzeko egiten dena.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 92. orr.

Zitologia neurri prebentiboa da, batez ere infekzioak eta uteroko lepoko minbizia prebenitzeko.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 52. orr.

Osakidetzak eskaintzen duen ginekologia zerbitzua murritza dela gaitzetsi du: «Bi urtean behin zitologia bakar bat egiteko aukera besterik ez dago».  Berria - Harian   2005-11-30


zitoplasma iz zelularen zatia, gunea inguratzen duena eta kanpoko mintzak mugatzen duena.

Zitoplasmaren (nukleoa inguratzen duen gelatinaren) parte batek norabide bat hartzen duenean, hari jarraitzen dio zelula osoak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 159. orr.

Zeluletan, zitoplasmak ematen dizkio bere tasunak guneari.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 45. orr.

Espermatozoide bat arrautza baten zitoplasman injektatzea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 275. orr.

Alzheimer doktoreak haren burmuinean ohi baino neurona gutxiago aurkitu zituen, eta proteinaz osatutako multzotxo batzuk neuronen zitoplasmetan.  Berria - Harian   2006-02-05

Organismo konplexuei [...] dagokienez, luzaroan ebazteke egon da guneak eta zitoplasmak zer parte duten bakoitzak zelula-desberdintze fenomenoetan.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 30. orr.

Enbrioitik ateratako zelulari nukleoaren inguruan duen zitoplasma kentzen diote.  Berria - Gaiak   2004-05-08

Zitoplasmako antenak luzatuta, organismo sarkina inguratu, irentsi eta desegin egiten dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 160. orr.


zitori 1 iz Liliaceae familiako landare zurtoin-luzea, lore zuri handi usaintsuak ematen dituena (Lilium candidum); landare horren lorea.

Euskaraz lili esaten dugunean ia lore esango bagenu bezala da, lili hitza erabiltzen baita hainbat lore izendatzeko: zitoria, lila, azuzena, itsas lilipa... eta batez ere lirioa edo ostargia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 146. orr.

Gurutzeak arrosez eta zitoriz apaintzen zituzten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 49. orr.

Estakuru-antzeko musutxoak ematen zizkion, arin-arin, hatzetan gora eta behera, eta gardenia, zitori eta ostargi-belarren izenak xuxurlatzen zizkion, harik eta lore zuriei buruz zuen ezaupidea erabat agortu arte.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 202. orr.

Loreak bezala janzten dira, berdin-berdin, eta urtaroekin batera aldatzen dira: zuriz, zitoriak zuri daudenean, eta urdin ezkilaloreen sasoian, eta horrela.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 259. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hilerrian, elizaren inguruan, harrizko gurutzeen artean, hainbat koloretako arrosa-landareek, gorriak, horiak, eta itxura tristeko zitori zuriek distiratzen dute udaberrian.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 225. orr.

Ur ertzean lehendabiziko zitori zuri seikunak loretan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 109. orr.

Eskuei harat-honat eraginez, haize leun ilaunak dilindan zerabiltzan zitori astunak balira bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 203. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Bioleta horiak eta zitori-mota arraroak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 195. orr.


zitosina iz azido nukleikoen osagaien oinarria.

ADNaren osagai nagusiak lau dira: adenina, guanina, zitosina eta timina.  Berria - Gaiak   2004-09-10

Gugan gertatzen diren erreakzio kimiko etengabeek zerbait miragarriren jabe garela pentsatzera bultzatzen gaituzte, baina adinina, guanina, timina eta zitosina izeneko koktelekin harrapatutako katua baino ez da.  Berria - Kultura   2006-01-12


zitrato iz azido zitrikoaren gatza.

Zitrato edo oxalato ioiek berehalaxe desagerrarazten dituzte kaltzio ioiak (IV. gatzatze-faktorea), eta desaktibaturik geratzen da gatzatzemekanismoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 184. orr.

Hori baino metodo sinpleagoa da, berriz, odola hartzerakoan zitrato- edo oxalato-soluzio pixka bat jartzea botilaren barruan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 184. orr.


zitriko 1 izond/iz fruituez mintzatuz, dasta garratzekoa.

Bruselak arreta handiz aukeratu zituen zigortu beharreko produktuak, zitrikoak esaterako.  Berria - Ekonomia   2004-03-02

2002ko sagardoak zitrikoen (arabi sagarraren eta limoiaren) aroma izan zuen nabarmen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-15

Oraingoak baino askoz birringailu zorrotzagoak baliatuko dira [...] gazta, intxaur muskatu, zitrikoen azal... eta era guztietako elikagai izoztuak xehatzeko.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 49. orr.

Europako zitriko salmenta dezentekoa, Galizia aldetik bideratzen zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 60. orr.

2 azidoez mintzatuz, limoi urerik ateratzen dena.

Azido zitrikoa bilatu beharko duzu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 360. orr.


zitroin 1 iz limoia.

Zitroin berdea bezain garratza.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 72. orr.

Lehenik, mandarina eta zitroina arteko gustua zeukan 'kalamantzi' jusa horia edan zuten.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 271. orr.

Eskaini izan zitzaien zitroin dutea urrupatuz.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 138. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bretania eta Euskal Herriko errezetak, batzu ezagutuak [...] bertze batzu bereziagoak (effeuillé de chocolat, glace au mamia edo xapata gereziak zitroin izozkiarekin).  Herria   2004-12-23

Goitik behera apainduta, zitroin-lorez beztitutako emaztegai garbi eta aratza dirudi.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 120. orr.


zitu iz fruitua, uzta.

Liburuki hauek ez dira larruz azaleztatuak, ez dute urrezko letrarik bizkarrean ez koloretako santurik barruan: baina haietan ematen den testua urte askotako eta, batzuetan, langile askoren lan nekezaren zitu ondradua da.  Berria - Kultura   2004-10-02

Nik errealitate-latente den lurralde horretako zituak maite ditut -artea, kultura...-.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 53. orr.


zitzi 1 iz pertsonez mintzatuz, soberan-edo dituen haragiak. ik txitxi.

Ispiluaren aurrean jarri eta egiazko tolesak ageri zitzaizkidan gerrian, zitzi mardul xamarrak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 21. orr.

2 txitxia.

Orain arte axurikia hara saltzen genuen trumilka, kamioiak beteka, baina mutur zuritu dira irudiz eta berek hazi bildotsen zitzi arinagoa nahiago dute.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.


zitzialde iz pertsonez mintzatuz, haragiak dauden aldea.

Ez bat ez bi, beltzarana leiho saihetsera bulkatu zuen eta gona laburrak baztertuz zitzialde gurintsua agerrarazi zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 82. orr.


zitzifrikatu, zitzifrika, zitzifrikatzen du ad desegin, birrindu. ik zitzikatu.

Manezen moldean Periku selauruko sunpurretan zintzilikatu zen, Augustek ihiziko fusilarekin kokotxa zitzifrikatu zuen, eta Maijanek hirurogeita zazpi bedatsetan satorkako pozoia irentsi zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 116. orr.

Baina zitzifrikatuko gaituzte!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 280. orr.

Nehoiz eta nehori ez zion adiskidantzak zitzifrikatzen zituen gerla hau aipatuko, batez ere ez noizbait edukiko zituen haurrei.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 253. orr.


zitzigabetu, zitzigabe(tu), zitzigabetzen du ad haragirik gabe utzi.

Lur basati honetan, nonahi ikusiko zen gizonaren oin parea, moldegaiztoko arbol bakartu eta adarrokerren batetik zintzilik, lurrean harat honat alfer ibilian nekatu eta erretiro hartu ondoren, jubileoan bezala haize boladen ariora dilindan, begi eta min gabe, bele eta belenabar karrankariek urratu eta zitzigabetua, hezur eta azal, eguzkiak beltzez disekatu eta inoizka euritan dutxatua.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 236. orr.


zitzikatu, zitzika(tu), zitzikatzen 1 du ad desegin, birrindu.

Haurra base-ball makila ukaldika zitzikatuko zuten segur aski.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 290. orr.

Agian ez nuen begirune izpirik ere merezi eta karrikaren erdian, buruon eta hertze ziliporta artean, balaz zitzikaturik, hedailo erortzea nire destinoa zatekeen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 174. orr.

Nora jo ez zekiela, sugar baten pare bizia ez aurrera ez gibelera maneia ez zezakeela usteak burumuina zitzikatu zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 129. orr.

Ez dutela politika gogoetarik? Eta gure mundu politikoa hausten, errausten, banatzen, zehazten, zitzikatzen duen borroka armatuaren gaia?  Berria - Kultura   2004-03-02

2 (era burutua izenondo gisa)

Jeanne-ri pentsatu zuen, Gaxton eta Elli Otsabideko adiskideei, agudo aberasteko bere ilusioari, Manexunen behor zitzikatuari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 89. orr.

Odolez eta umeki zitzikatuz hanpatu pertza ondoan antzematen zuen, begiak bihurdikatzen zituen aldi oroz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 94. orr.


ziudade ik ziutate.

ziudadela ik zitadela.

ziunta 1 iz ipar presa, lehia.

Ospitalepe altean, beste beribil bat sartü zaio bürüz, erdiz-erdi, üdüriala ziunta handian: Tolosako merkatari bidajant batena gisala.  Herria   2001-02-01

Waltari famatuaren ziunta ere eskolatu baitute, bereziki Teillery bere jo finarekin, esku-huska bixtan dena.  Herria   2004-09-09

2 _o_ziuntan adlag ipar presaka, ziztu bizian.

Gasteizi agur labur bat, errepidea ziuntan eginik, eta hona Miranda de Ebro.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 84. orr.

Polizia armatu kontrolak harrapatzen nituen eta ziuntan urruntzen nintzen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 31. orr.

Ene gogoa hegaldatu zen ziuntan hilabete pare bat lehenago Frantzia behere horretan zehar egin nuen bidaiaren aztarna mentalera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 91. orr.

3 ziuntaz adlag ipar presaka, ziztu bizian.

Begiak hersten nituen eta ziuntaz ur handiaren ezpondetara itzultzen nintzen mentalki.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 215. orr.


ziur (4818 agerraldi, 255 liburu eta 1556 artikulutan; orobat zihur g.er.) 1 adlag zalantzarik gabe. ik segur; seguru 2. (ikus beheko konbinatorian ziur adizlagunaren agerraldi maizkoenak)
• 2 izond zalantzarik gabekoa. ik segur 2; seguru 4.

Txakurrak sarritan, behin lorratz ziurra hartutakoan, piztia menditar baten atsedenlekua, hostotzan ezkutatua, usnaz aurkitzen duen bezala, [...].  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 55. orr.

Fede zuzena, itxaropen ziurra eta maitasun betea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 168. orr.

Negozio ziurra hi eta ni bezalako zirt edo zarteko gizonentzat.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 123. orr.

Forua zitzaidan askatasun horien berme eta baradera ziurra; eta Don Carlos, hain zuzen [...] Foruaren defendatzaile bakarra.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 160. orr.

Inertzian eroriko da, eta bere hondamena izango du ondorio ziurra.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 260. orr.

Gauza ziurra da, guztiarekin ere, Sufrah mogrebia [...] lo geratu zela soilik narkotikoaren ahalguztitasunaz, eta areto nagusiko hogeita lau leihoetariko batetik ihes egin zuela.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 69. orr.

Egia ezagutzen duenak badaki gauza ziurra diodala.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 29. orr.

Historia arretaz entzun eta gero, oftalmologoak esan zien ez zela gauza ziurra Virgilek benetan gaitz hori izatea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 119. orr.

EIEk liburuaren euskarazko bertsioa argitaratzeko ahalegina egingo du, baina ez da kontu ziurra hori lortzea.  Berria - Kultura   2004-06-29

Seinale ziurra da, maitasuna eta kontsolamendua kanpoan bilatzen edo ipintzen direnean, gizaki baten bihotzean ez dagoela Jainkoa.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 17. orr.

Bizitzari norabidea emango zioten egia ziur eta koherentez osatutako sistema.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 11. orr.

Ba al dago gauza bati buruzko ezagutza ziur eta zuzenezinik, norberaren gogo-egoerak esaterako?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 185. orr.

Enplegu egonkorra eta ziurra aldarrikatuko ditugu Maiatzaren Lehenean.  Berria - Ekonomia   2004-04-27

Formula ziur eta erabatekoaren beharra.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 68. orr.

Ondorengoek bide zelai eta ziurra izan zezaten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 519. orr.

Hizkuntzaren aldi zahar eta lehena, datu ziur eta zehatzik ez daukaguna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 113. orr.

Beharrezkotasun honek baldintzatugabeki a priori ziurra izan behar duenez, [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 218. orr.

Entseiatu nintzen gazte horren amodioa esperantza ziurrago batez elikatzera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 381. orr.

Luzera begira, merkataritza da oparotasunerako biderik ziurrena.  Berria - Mundua   2004-01-14

3 (predikatu gisa)

Ezer ez da ziurra, ezer ez betiko, eta zalantzan bizi gara, gure bizimodua bihar hobetuko dugulakoan.  Berria - Gaiak   2004-02-11

Ortega-rentzat ziurra da, historia arrazek egiten dutela.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 180. orr.

Bozkaria zaitezte etengabe, zeren eta honako hau ziurra baita, egia baita, ezbairik gabea baita: hamar pertsona bizi dira, lehen bizi ez zirenak. Gauza bat ziurra zen, matematikan zehar egindako bidaldi hark hiztegia aberastu zion Ruche jaunari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 61. orr.

Gure egunotan ez da, ez, batere ziurra hizkuntza txikien etorkizuna.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 13. orr.

Emandako pausoak ziurrak izan daitezen eta atzera bueltarik izan ez dezaten, ez da presaka ibili behar.  Berria - Harian   2006-03-25

Zer nahi ere den, ondorengo gertakariak ziurragoak dira.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 240. orr.

Euskal Herritik Espainiako Gorteetara joango diren ordezkariak zein izango diren oraindik ez dakigularik ere, dagoeneko ziurra baino ziurragoa da gizonezkoek gehiengo osoa osatuko dutela.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Hain da ziurra egiazko errealitateak uste faltsuari aurre egiten, irtenbide oro ixten eta aho biko errefutazioz okerra aitorrarazten diola.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 195. orr.

Amaiera ziurra dugula.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 159. orr.

Urtarrilean %2,833raino iritsi zen hilabeteko batez bestekoa; %2,914raino otsailean; eta martxoan ziurra dirudi %3ren gainetik izango dela.  Berria - Ekonomia   2006-03-21

4 ziurrenera (56 agerraldi, 10 liburu eta 14 artikulutan) adlag ziur asko. ik seguru 9a.

Ziurrenera, bada hor benetan, fisikoki, k herskariaren eta r dardarkariaren artean bokaltasun gutxieneko hori.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 119. orr.

Ziurrenera hotza egingo du eta berdintsu izango zaio, gainetik alkandora lauki gorriduna jantzi beharko du-eta.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 281. orr.

Ziurrenera bai.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 20. orr.

Zentro aldera doaz; handik, ziurrenera, hondartza aldera joko dute.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 80. orr.

Edonola ere, zalantzarik gabe existitzen den eta frogatutzat eman den aginte katearen ikerketa eta zigorra ez da, ziurrenera, etorriko.  Berria - Mundua   2004-07-13

Gertakari horiek guztiok eragin zuten, ziurrenera, Mogelek euskara giputza aukeratzea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 54. orr.

Euskaraz nork dakien eta nork ez erabakitzeko erabili ohi den azterketa egitura ere aldatu egin beharko da, ziurrenera.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 173. orr.

Arra zen, ziurrenera.  Berria - Gaiak   2004-11-20

5 ziurrenik (833 agerraldi, 66 liburu eta 524 artikulutan) adlag ziur asko. ik seguru 10.

Ziurrenik bai.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 7. orr.

Ez, ziurrenik ez.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 77. orr.

Ziurrenik ez: seguru.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 46. orr.

Izendatze hau ziurrenik 1220. urteko bigarren zatian gertatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 245. orr.

Gauza bera gertatuko zitzaien ziurrenik guraso guztiei.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 67. orr.

Hori baita ziurrenik idazki honen sorrerako testuingurua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 907. orr.

Honen gogaikarri jokatu ostean, kontsulak ziurrenik ez dit inola ere ipiniko beharrezko zigilua pasaportean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 50. orr.

Usain estrainio eta definigaitza darie erietxeei, lurrin mota askoren emaitza, ziurrenik; ozonoa, alkohola, kloroformoa, betadinea eta formola bereizi ditut inoiz, baina ziur nago ezagutzen ez ditudan askok ihes egiten didatela.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 17. orr.

Istripuren bat, ziurrenik.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 66. orr.

· Arrotza egiten zitzaion gure aldartea, Adrianen hitz egiteko modua: bera baso barrenean ibiltzetik zetorren, eta ziurrenik ere hitzak isil mugituko ziren bere gogoan, zalapartarik gabe.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 289. orr.

Lotsatu egin zelako, ziurrenik ere.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 13. orr.

6 ez-ziur izond

Diskurtsoaren zatiki honek [...] euren bizitza urrunago eta luzaroago eraman behar duena bere existentzia hauskor eta ez ziurrean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 238. orr.

Atzerapenak direla eta, behartuta gaude ia urte amaierara arte aurreikuspen ez ziurrekin jokatzera.  Berria - Harian   2005-12-03

Hor airean uzten duzu bera, deskribapenaren estatus ez ziurrarekin.Ohituren printzipio orokorretan ezerk ezin du ez-ziurra izan, zeren, edo esakuneak osoki hutsalak eta zentzurik gabekoak dira, edo gure arrazoimen-adigaietatik soilik isuri behar dira.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 233. orr.

Gune honek tankera hartzen du astiro-astiro nik oraindik hain prekarioa eta ez ziurra deritzodan diskurtso batean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 24. orr.

7 ziur aski (362 agerraldi, 45 liburu eta 101 artikulutan) adlag ziur asko. ik seguru 14.

Ziur aski, urtetakoa izango zen Virgilen gaixotze-prozesua; 1985etik aurrera, etengabe gizendua zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 152. orr.

Ziur aski ez zen harrituko, bere medikuak jakinaren gainean jarriko baitzuen neurri batean, honelako zerbait esanez: [...].  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 104. orr.

Ziur aski ez, zeren bere materialtasun hutsaren bidez [...] ez baitu ezer adierazten jokalariarentzat.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 145. orr.

Beno, ziur aski ametsa izango zen dena.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 35. orr.

-Eta nola urkatzen duzue hemen? Ziur aski, isil-gordeka!  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 47. orr.

Azala hezurrei itsatsita hilko nauk ziur aski, hain ihar, ezen liburu bateko bi orriren artean sartzea izango baitute, lur emateko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 294. orr.

Hasierako momentuak igaro ondoren, hizkuntza, ziur aski, bere bizitza semiologikoan sartuko da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 107. orr.

Gaur egun, ziur aski, ez dira zati horiek eta beren konbinazioak hain garbi atzemango.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 209. orr.

Bere gelara igoko zen ziur aski.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 397. orr.

Aulki elektrikoaren inspirazio iturri nagusia inkisizio garaiko galdeketa aulkian dago ziur aski.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 99. orr.

Irizpide nagusia administrazio-komenentzia bada, komunikabide onak dituen erdiko tokiren bat aukeratuko da ziur aski.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 51. orr.

Hobe bai inoiz itzuliko ez banintz, ez dut itzuli nahi, baina ez, ez da egia, badakit ez dela egia, ziur aski urtebete barru bueltatuko naiz, urtean behin-edo, Gabonetan ziur aski.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 8. orr.

8 ziur asko (283 agerraldi, 42 liburu eta 38 artikulutan) adlag aukera gehienen arabera. ik seguru 15.

Ziur asko sekulan egin dudan jokaldirik bizkorrena izango da.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 215. orr.

Ziur asko deialdia otsailean egingo dute.  Berria - Kultura   2006-01-21

Ziur asko halakoxea naiz orain ere.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 122. orr.

Bai, ziur asko bai, maite nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 324. orr.

-Ziur asko, Juanin, ziur asko; ilunenak, izan ere, ohartu ere egiten ez garen horiek dira.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 143. orr.

Baina ziur asko ez zen ausartu hartara.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 49. orr.

Beno, ziur asko nekatuta, erreta nengoen uneren batean esango nuen hori.  Berria - Kirola   2004-02-18

Pentsatzen jarrita, ziur asko ez zen oso ohikoa izango Magiako ministroa bera adin txikikoen magia-kontuetan sartzea ere.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 42. orr.

Hiltzailea, Alejandro Claret Martorell, kazetaritza ikasle bat da, ziur asko ideia erradikalak dituena, hogeita hamar bat urtekoa.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 65. orr.

Gaztelaniaz esan zuen, ziur asko zaila egiten zitzaiolako ideia euskaraz adieraztea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 119. orr.

Antzinako zentzumenetan, usaimena izango zen ziur asko eboluzioaren eszenara agertzen lehena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 134. orr.

Hain okertuta zegoen, esan baitzitekeen magiaz bakarrik zegoela zutik (eta, ziur asko, hala egongo zela pentsatu zuen Harryk).  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 33. orr.

Gauzak zeuden bezala, ziur asko gosez hilko zen han bertan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 25. orr.

Nik hamazazpi urte izaterako, gerra amaitua izango zen nolanahi ere, ziur asko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 99. orr.

Begirada bat bota zioten elkarri: Ruche jaunak aintzat hartuko zuen, ziur asko!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 300. orr.

9 ziur egon (1034 agerraldi, 149 liburu eta 248 artikulutan)

Ziur nago ez zuela deus ulertu ez orduan, ezta gero ere.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 79. orr.

Ziur dago agureak ez zuela ikusi.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 142. orr.

Ziur nago baduela hark indarrik nire esku utzi duen fede-gordailua azken egunera arte zaintzeko.  Elizen arteko biblia   2 Tm 1,12

Ziur nago oso lagun onak izango garela.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 119. orr.

Ziur nengoen hezurrak hamar urtez gordetzen zituztela, edo hori esan zidatela behintzat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 316. orr.

Izan ere, ziur nengoen Marro gauza zela norbait aienarazteko, gehiago ez agertzeko moduan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 17. orr.

-Ziur zaude ez zuela zurekin gelditu nahi, hobeto sentitzen den honetan?  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 69. orr.

-Oh!, ziur egon ez dudala ahaztuko! -erantzun zuen Manilovek-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 62. orr.

Autorea ziur dago ezen irakurle batzuk -hain baitira jakingurak- irrikaz daudela jakiteko kutxa nolakoa zen barrutik eta nola zegoen antolaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 87. orr.

Atea giltzaz itxi nuen, gelan inor ezin sartuko zela ziur egoteko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 296. orr.

Langileen batzordea ESK eta UGTko launa ordezkarik eta CCko batek osatzen dute eta lantegia martxoaren 31n itxiko dutela ziur daude.  Berria - Ekonomia   2006-02-10

Zaude ziur jaurtiko dituen sugeak niri botatzen dizkidatenen inbidiarik gabeak izango direla.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 25. orr.

Berorri egon bedi ziur ordea ez dudala morroi beztidurarik jantziko.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 354. orr.

Ziur nago epaituak garaile irtengo direna.  Berria - Harian   2005-10-27

Emakumeei probak egiten hasi aurretik, oso ziur egon behar dugu haren funtzionamenduaz.  Berria - Gaiak   2004-07-25

Ziur nago horretaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 159. orr.

Eta bukatzeko, honetaz bai ziur nagok: [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 108. orr.

Inor ez zen egundo ziur egongo Harryren jatorriaz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 49. orr.

Mundu osoa ziur egon zedin gizon guztiz santu honen zeruko aintzaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 836. orr.

Hain dago ziur nitaz, hain ziur ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 81. orr.

Horri buruz ziur egoterik ba al dago?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 316. orr.

Ez, jakina, ziur nago ezetz.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 23. orr.

Larunbata zen, ia ziur nago, Marisa eta biok Biolin-jolea teilatuan filma ikustera joan baikinen beheko auzora.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 79. orr.

Gizakiaz gehiago ikasiko duk, ziur egon, taxian lan eginez: hori duk hire lekua.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 24. orr.

Ziur zaude zein den zein, ezta?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 258. orr.

Ez baitzeuden erabat ziur kanpora irten zitezkeen ala ez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 100. orr.

Oi, lagunok, zaudete ziur, herri kurdua bizirik dago.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 63. orr.

Ez nengoen ziur.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 324. orr.

-Hil egingo diat -barru-barrutik irten zitzaidan, ziur bainengoen noren eskua ibilia zen lan hartan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 189. orr.

Inoiz ez, inoiz ez -zioen Estatuaren fabriken zuzendariak-, hori ez da inoiz gertatuko, ziur nago.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 228. orr.

Titularraren asmoa, ziur nago, gure herriko zinemagintzaren egoera salatzea zen.  Berria - Kultura   2004-09-23

Zer dela-eta zaude hain ziur?      - 2. orr.

Ziur egon behar dut.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 41. orr.

Neskak bazuen susmoa, esan zuen, egun batzuetatik, baina ez zion enbarazurik sortu nahi izan, harik eta erabat ziur egon arte-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 45. orr.

10 ziur izan

Ziur naiz obsesio hitza erabili zuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 134. orr.

Ziur naiz liskarrak ez direla amaituko.  Berria - Gaiak   2004-09-02

-Ziur naiz hala behar lukeela izan -esan zuen neskak-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 114. orr.

Ziur ginen hilko gintuztela.  Berria - Harian   2005-02-03

Ziur izan ez dudala ezer bazter utziko hura galbidera eramateko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 73. orr.

Ziur nintzen, beraz, horretarako eta gehiagorako gauza zela.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 49. orr.

Amets batean bezala ezagutu zuen Ruche jaunak eliza, nahiz ziur zen bera ez zela sekula han izan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 343. orr.

Espainiaren eta Euskal Herriaren arteko harremanetan eredu berria eraikiko dela ziur da Egibar.  Berria - Harian   2005-06-23

Ziur naiz ezen baldin hura abandonatzeko burutazio ona baneuka, etsia hartuko lukeela.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 50. orr.

Ziur nintzen, ostera, batzuek ni Hernandotzat hartzen segituko zutena.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 400. orr.

Hala ere, gauza honetaz behintzat ziur naiz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 35. orr.

Aitzitik, ziur da bere buruaz.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 63. orr.

Ez zen mendekua, ziur zen horretaz da Rua, munduaren jirabira baizik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 51. orr.

Hire liburu-denda primeran joango duk, ziur nauk horretaz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 98. orr.

Ziur naiz baietz.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 44. orr.

-Jean gaixo horrek hura itotzen ikusi ahal izan banindu behintzat, pozik hilko zen, ziur naiz!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 127. orr.

11 ziur-ziur

Nik ziur-ziur uste dudan bezala, oker egin badu, berriz, apoa pozoituta hilko da seguru asko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 107. orr.

Nik ziur-ziur dakit, ordea, karramarroak ez zirela izan Senperen gorpuari aurpegian kosk egin ziotenak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 106. orr.

Eta gauden ziur-ziur guztiok, ezin dela inor salbatu [...] Jesu Kristo gure Jaunaren hitzen eta odolaren bidez baizik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 101. orr.

Berak barre, ziur-ziur zegoelako, eta nik orduan susmatu berak aspalditik behar zuela jakin, ordura arte ezer esan ez bazidan ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 69. orr.

Zerbait gertatu zen, ziur-ziur.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 100. orr.

Baina ez nengoen ziur-ziur.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 180. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

bai ziur (7); baina ni ziur (5); baina ziur (101); baina ziur asko (8); baina ziur gaude (5); baina ziur nago (17); baina ziur naiz (8); baina ziur nengoen (6); baina ziur zegoen (8); batere ziur (11); bera ziur (9); bere buruaz ziur (5); bezain ziur (9)

duela ziur da (5); duela ziur dago (5); dutela ziur (12); dutela ziur da (7)

egon ziur (19); erabat ziur (55); erabat ziur egon (5); erabat ziur nago (5)

ez da ziur (7); ez dago ziur (13); ez daki ziur (9); ez dakigu ziur (7); ez dakit ziur (26); ez dakite ziur (5); ez nago ziur (21); ez nekien ziur (8); ez nengoen ziur (9); ez nintzen ziur (5); ez zegoen ziur (10); ez zekien ziur (7); ez ziur (5)

guztiz ziur (22)

hago ziur (10); hain ziur (38); harry ziur zegoen (14); hori ziur (28); horren ziur (8); horretaz ziur (13); horretaz ziur nago (6)

ia ziur (36); ia ziur nago (5); izanen dela ziur (5); izango dela ziur (7)

ni ziur (17); ni ziur naiz (7)

orain ziur (9); orain ziur nago (5); orduan ziur (5); oso ziur (27)

zaude ziur (44); zaudete ziur (7)

ziur agertu (23); ziur agertu zen (20); ziur al hago (6); ziur al zaude (30); ziur aski (327); ziur aski ez (15); ziur asko (284); ziur asko ez (15); ziur askorik (5)

ziur bainago (15); ziur bainengoen (5); ziur baino (9); ziur baino ziurrago (8); ziur baitzegoen (14); ziur baitzeuden (5); ziur da (59); ziur dago (70); ziur dagoela (8); ziur daki (5); ziur dakigu (11); ziur dakit (14); ziur daude (20); ziur dira (6); ziur egon (120); ziur egon arte (8); ziur egon behar (5); ziur egon ez (5); ziur egon nahi (12); ziur egon zaitezke (9); ziur egongo (10); ziur egoteko (15); ziur esan (11); ziur esaten (8); ziur gaude (79); ziur gaude euskal (5); ziur geunden (7); ziur hago (6)

ziur ikusten (5); ziur izan (21); ziur jakin (45); ziur jakin gabe (8); ziur jakingo (9); ziur jakiteko (6); ziur jakiterik (5); ziur nago (334); ziur nagok (24); ziur naiz (157); ziur nauk (6); ziur nekien (5); ziur nengoelako (5); ziur nengoen (66); ziur nintzen (12)

ziur uste (6); ziur zaude (46); ziur zaude ez (9); ziur zegoela (8); ziur zegoen (93); ziur zen (14); ziur zeuden (12); ziur ziur (28)

[3] gauza ziur bakarra (4)

a priori ziurra (3); apodiktikoki ziurra (3); bezain ziurra (5); bezain ziurra da (3); da guztiz ziurra (3); da ziurra (30); dela ziurra da (3); direla ziurra da (3); erabat ziurra (5); ez da ziurra (26); ez ziurra (4); gauza bat ziurra (4); gauza ziurra (15); gauza ziurra da (9); guztiz ziurra (6); hain ziurra (4); ia ziurra (10); ia ziurra da (6); kontu ziurra (4); leku ziurra (4); postu ziurra (7); postua ziurra (3); zerbait ziurra (3)

ziurra al da (3); ziurra baita (3); ziurra da (78); ziurra dela (6); ziurra den (5); ziurra dena (3); ziurra du (6); ziurra izan (12); ziurra izan behar (3); ziurra izango (3); ziurra zen (11)

baino ziurrago (16); gero eta ziurrago (5); ziur baino ziurrago (8); ziurrago nago (3)

ziurragoa da (6)

ziurrak izan (3); zuzenki ziurrak (4)

biderik ziurrena (4)

ziurrenera ez (3)

ariko da ziurrenik (4); baina ziurrenik (20); baina ziurrenik ez (3); da ziurrenik (51); dio ziurrenik (4); dira ziurrenik (8); ditu ziurrenik (3); dituzte ziurrenik (3); du ziurrenik (32); dute ziurrenik (9); egingo du ziurrenik (3); ere ziurrenik (4); eta ziurrenik (57); eta ziurrenik ez (6); geldituko da ziurrenik (3); hartuko du ziurrenik (3); itzuliko da ziurrenik (3); izango da ziurrenik (17); izango du ziurrenik (9); izango ziurrenik (3); jokatuko du ziurrenik (4); jokatuko ziurrenik (3); zen ziurrenik (8); zion ziurrenik (5); ziurrenik bai (5); ziurrenik bere (5); ziurrenik beste (5); ziurrenik bi (3); ziurrenik datorren (5); ziurrenik datorren denboraldian (3); ziurrenik ekainean (3); ziurrenik ere (12); ziurrenik eta (3); ziurrenik ez (37); ziurrenik ez da (9); zuen ziurrenik (6); zuten ziurrenik (4)

deus ziurrik (3); ezer ziurrik (3); gauza ziurrik (6); gauza ziurrik ez (3)


ziuraski ik ziur 7.

ziurdanik adlag

Baina, ziurdanik, leku huts bat hautemanik, hara lerratu zuen bere burua.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 251. orr.


ziurgabe izond ziurtasunik gabea.

Errusiar eleberrigile handi hori bezalakorik ez da izan gauza ezezagun estalien zirrara hori ariman sartzeko, eta ipuin harrigarri batean erdi-ilunetan gauza kezkagarri, ziurgabe, mehatxagarrizko mundu bat erdi-ikusten uzteko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 214. orr.

Itsaso misteriotsu eta itsasbazter ziurgabeekin. prezioen igoera da bizkaitarrentzat arazo ekonomiko larriena (%32,2), langabezia dator ondoren (%27,7), eta lanpostu ziurgabea atzetik (7,8).  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 121. orr.

Ahoa sarri irribarre ziurgabe geldo batean irekia.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 29. orr.

Gogotsu utzirik hilkor eta ziurgabe dena halabehar, heriotza eta arrisku ororen esku, arrautza-oskol batengatik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 239. orr.

Han, dena arbitrarioa denez, dena baita ziurgabea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 171. orr.

Gure izateak berezko badu ere etengabe etorkizunera begiratzea, halako eran antolaturik dago sistema, non gure igarpenak ziurgabeak baitira ezinbestean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 19. orr.


ziurgabetasun 1 iz ziurgabea denaren nolakotsuna, ziurtasunik eza.

Probabilismoak, indeterminazio edo ziurgabetasunak, noiznolakotasunak, irrazionaltasunak edo kausagabeziak ez dirudite, begiratu batera, ortodoxiaren aldarean etzateko moduko zerak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 46. orr.

Ezegonkortasuna, kaosa, erlatibitatea, quantak, ziurgabetasuna (behatzaileak behatzen duenarekin ezinbestean interferitzeak eragindako zehaztugabetasuna).  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 173. orr.

Lanaren gogortasuna bera baino okerragoa da ziurgabetasuna.  Berria - Harian   2006-04-30

"Noski" esan diot, irribarre eginez nire barruko ziurgabetasuna estaltzeko.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 91. orr.

Bizitzaren ziurgabetasunak ez zion erasaten beraren mailako jendeari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 229. orr.

Ziurgabetasunaren amildegia eta etsipenarena elkartzen diren lur zerrenda estuan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 169. orr.

Etorkizunari buruz zalantza da nagusi: ekonomilarien hitzak erabiliz, ziurgabetasuna.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 53. orr.

Ziurgabetasuna da nagusi eta arraunlarioi informazioa falta zaigu.  Berria - Kirola   2006-02-24

Ziurgabetasuna sortzen dute halako neurriek, besterik ez.  Berria - Ekonomia   2006-01-31

Egitasmo horiekin ziurgabetasuna areagotzea baino ez da lortzen.  Berria - Mundua   2004-04-27

Ekonomia kapitalistek, oro har, hobeto funtzionatzen dute truke-tasa finkoekin, zeren diruen trukeari buruzko ziurgabetasuna ezeztatzen baita, eta ziurgabetasun hori oso kaltegarria da inbertsioak egiteko orduan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 38. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Euskara kontuetan ere ziurgabetasun handia sentitzen du, batzuetan doi-doi gainditu baitu unibertsitatean sartzeko eskatzen zaion euskara azterketa.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 73. orr.

Stephenek benetan pentsatzen eta sentitzen duenari buruzko ziurgabetasun sakon horrekin, behin eta berriz egiten du topo hura ezagutzen duen edonork.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 228. orr.

Sistemaren ageriko aurrealdearen ostean, desordenaren ziurgabetasun aberatsa suposatzen da.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 88. orr.

Ziurgabetasun politikoak baino areago [...] finantzen eta politikaren alorren arteko lotura estuak, eta horren ondoriozko finantza-jardueren opakotasunak, gobernatzeko modu baten krisia bihurtu dute krisi hau.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 162. orr.

Bere esanetan, «ziurgabetasun instituzionalak» inbertsioak atzera egitea eragin du.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Kanpoko ordainketen oreka segurtatzen uzten zaio truke-tasari, trukeen prezioen gaineko ziurgabetasun gero eta handiago baten ordainetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 92. orr.

Ez zegok inolako ziurgabetasunik!, zoria hire alde ateratzen bada, irabazi ikaragarriak hiretzat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 124. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

25 urteko autonomiaren ondoren, ziurgabetasun epe bat ireki da.  Berria - Euskal Herria   2004-04-22

Ziurgabetasun-aire ia errukarriaz, tximinia-erlaitzerantz hurbildu zen, loreontzi japoniar bat altxatu zuen eta huraxe eskuetan zuela egon zen zutik, gelaren ingurumariari urrikalgarri so egiten ziolarik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 131. orr.

Ez da bidezkoa pertsona bat bospasei urtez ziurgabetasun egoeran edukitzea.  Berria - Mundua   2006-01-14

Werner Eisenberg fisikariak «ziurgabetasun printzipioa» plazaratu zuen.  Berria - Harian   2005-02-11

Gertaera horiei dagokienez gauza jakina baita, Heisenberg-en ziurgabetasun-erlazioez geroztik, behatzaileak bertan egonez besterik gabe aldatzen dituela.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 38. orr.

Jarduera ekonomikoa ziurgabetasun eta arrisku esparru batean garatzen dela.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 62. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ziurgabetasun egoera (6); ziurgabetasun egoerak (3); ziurgabetasun handia (6); ziurgabetasun handia sortzen (3); ziurgabetasun handiko (3)


ziurge adlag ziurtasunik gabe.

Ilargi gaztea, artean lausorik, han alderrai ibiltzera dator, ziurge.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 46. orr.


ziurki adlag ziur.

Arestian galdetu dizudana ziurki eta ongi jakintzat daukazularik [...] esadazu arren eta labur-labur ea orain esatea komeni ote den Jaungoikoak emana aitortzen duguna ez zigula eman behar.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 126. orr.

Aurretik badakit, erabat ziurki, dioen hori ez duela inolaz ere lortu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 258. orr.

Ezin traketsago, ziurki.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 149. orr.

Etorkizun ezezagun baina gertu eta ziurki trajiko baterako prestatzea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 85. orr.

Ezinezkoa da ziurki baiestea Enpedoklesek maite zuela, baina gupida izan zuen behintzat Panteaz.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 30. orr.


ziurraski ik ziur 7.

ziurretsi, ziurtets, ziurresten du ad ziurtzat jo.

Ziurretsirik dago errendituta daukala dantzaria, jauregira eramango duela ikuskizuna amaitu bezain aise, lihozko maindireen artean elkar maitatzen erreko dutela gaua...  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 15. orr.

Dolcinok ez zuen ezarri ez arau ez ordenarik, ziurretsirik baitzegoen halaxe zela apostoluen dotrina, eta gauza guztiek karitatez behar dutela.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 79. orr.

Orduko jendea ziurretsita zegoen erantzun egokia emango ziela zientziak, lehentxeago edo geroxeago, gizakia arduraturik daukaten auzi guztiei.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 191. orr.


ziurtagabe izond ziurtatu ez dena.

Ahoz aho dabilen albiste edo berri ziurtagabea.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 71. orr.


ziurtagiri 1 iz adierazten duena egia dela ziurtatzen duen agiria. ik sinestamendu.

Ordezkariaren izena, George McAlpin, paper eta ziurtagiri guztietan ageri zen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 156. orr.

Hiru zertifikapen edo ziurtagiri eskuratuak ditu ADA altzairutegiak azken hilabete hautan.  Herria   2003-08-14

Ziurtagiri bat eman diezaiola eskatu eta Hilversum-eko udaletxera eraman ziurtagiri hori.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 231. orr.

Izena idatzi eta ziurtagiria eman zion eskura.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 77. orr.

Faboretxoa zor dit iaz moldatu nizkion ziurtagiri batzuen kontura.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 38. orr.

Ziurtagiria hartu al duzu? -galdetu zion bezeroari, mostradore gaineko txartela seinalatuz.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 47. orr.

Kugler jauna sendagilearen ziurtagiriari esker lan behartuetatik libre geratu da.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 234. orr.

Lehenengo eta bigarren mailako azterketa gainditzen dutenek Kultura Sailaren ziurtagiria jasoko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-03-31

Ziurtagiria hautsi nuen.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 17. orr.

Lortutako emaitza onengatik urrezko Q ziurtagiria eta Euskalit Fundazioaren bigarren saria jaso dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-01-28

ISO ziurtagiria jaso dute Bizkaiko bost hondartzak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Dagoeneko baditugu gurean ISO 9000 ziurtagiria duten gozo-denda edo komentuak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 173. orr.

EMAS ziurtagiriak MCCko Fagor, Maier eta Danobatentzat.  Berria - Ekonomia   2004-02-24

Ontziak babesteko Nazioarteko Ziurtagiria lortzeko ere zerga pagatu beharko dute ontzijabeek.  Berria - Ekonomia   2004-10-09

Urte bat eterdiren lanaren ondotik, 2003ko ekainaren 6an lehen aldikotz herri mailan 27 gizarte eragilek Bai Euskarari Ziurtagiria eskuratu dute.  Herria   2003-06-26

Ziurtagiriok baliokidetu ahal izateko Administrazioan, Ertzaintzan, Osakidetzan eta irakaskuntzan.  Berria - Euskal Herria   2004-05-12

2007an eskuratuko lukete azken sei herrialdeek gaitza desagertu delako ziurtagiria.  Berria - Gaiak   2004-01-16

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ziurtagiri faltsuarekin, jakina.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 252. orr.

Atxilotuei 1.200.000 euroko iruzurra leporatu diete, Microsoft enpresaren Windows XP Professional produktuaren ziurtagiri faltsifikatuak emateagatik.  Berria - Euskal Herria   2004-01-16

Tratu txarren ondorioz hildakoak heriotza naturalez hil zirela zioten ziurtagiri gezurrezkoak egin zituzten.  Berria - Mundua   2004-08-21

Gauza jakina da ez dagoela ziurtagiririk arruntena [...] lortzerik zenbaiten borondatea aurretiaz irabazi ezean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 348. orr.

Kalitate ziurtagiri propioa.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Eusko Jaurlaritzak Gipuzkoan egin behar dituen lanei dagokien kostua aurreratuko badu ere, gero Espainiako Administrazioari eman beharreko Kupotik kenduko du, «betiere kasu bakoitzeko obra ziurtagiriak aurkeztu eta gero».  Berria - Harian   2006-04-25

Gaixoak erraustu ostean, normalean, beste mediku batek sinatu behar du heriotza ziurtagiria, prozesua legezkoa izan dadin.  Berria - Gaiak   2004-09-01

Ingelesaren gainean zeukaten ezagutza maila ontzeko eta, honi lotuta, baita ere, irakasle-ziurtagiria eskuratzearren.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 17. orr.

Ikusi nuen Abdul Raman nire irakaslea zetorrela, eskuan paper-bilkari bat zekarrela: nire eskola-ziurtagiria zen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 30. orr.

Bilera hartara lagun espezialista batek sinatutako osasun-ziurtagiriarekin joan nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 252. orr.

Orain artean Gipuzkoan ia zortzi hilabete itxaron behar izaten zuten eskatzaileek egokitasun ziurtagiria jasotzeko.  Berria - Harian   2005-05-01

N. sendagileari deitu nion telefonoz eta egiaztatu zidan haurdun nengoela eta haurduntasun-ziurtagiria bidaliko zidala esan zidan.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 16. orr.

Behartsu ziurtagiria ekarri behar dute, gainera, beren auzoko polizia komisarioak emana.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 380. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kalitate ziurtagiri (4)

bai euskarari ziurtagiria (33); egokitasun ziurtagiria (7); ziurtagiria eman (4); ziurtagiria eskuratu (3); ziurtagiria lortu (9); ziurtagiria lortu duten (3); ziurtagiria lortuta (3); ziurtagiria lortzeko (10)

bai euskarari ziurtagiriak (7); kalitate ziurtagiriak (3); ziurtagiriak lortzeko (3)

bai euskarari ziurtagiriaren (8)


ziurtagiridun izond ziurtagiria duena.

Sara izan ginuen Iparraldeko lehen herria Bai Euskarari ziurtagiriduna.  Herria   2005-05-26


ziurtamen iz ziurtatzea; zerbait ziurtatzen duen agiria.

Eta bilduma preziatu hura nire sakelatik atereaz: "Hona", erran nion, "zure adiskidantzaren ziurtamenen gordailu engainagarria".  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 411. orr.

Ziurtamen hori ukanik ere ez dute onartu Bidart baldintzapean aske uztea.  Berria - Euskal Herria   2004-09-02


ziurtapen iz ziurtatzea. ik ziurtamen.

Ordutik ezkero hainbatetan bezalaxe, munduan krudelkeria nagusi zelako ziurtapena areagotu, indartu eta zabaldu egin zitzaion barnean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 33. orr.

Nola San Frantziskori jaiera handia zion zaldun noble batek San Frantziskoren heriotzaren eta zaurien ziurtapena lortu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1109. orr.

Emaile horiez gain erresuma osoko hainbat handiki ageri da bertan, bere lekukotasunaren ziurtapena eskainiz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 123. orr.

-Agian hondatu egingo zen dinamoa, besterik gabe -Agustinak orduan, besteei begira haien aurpegietan bere hitzen ziurtapena aurkitu nahian.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 151. orr.

Irabazi-kostu kalkulua eginik "etika errentagarria" delako ezartzen dituzte etikarekin eta erantzukizun sozialarekin zerikusia duten ekimenak (aurrerago ere aztertuko ditugun barne jokabide kodeak, ziurtapen prozesuak, inbertsio funts etikoak, etiketa sozialak, eta abar).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 178. orr.


ziurtasun 1 iz ziurra denaren nolakotasuna, duda edo zalantzarik eza. ik segurtasun 8.

Zalantzaren eta ziurtasunaren artean ez zegoen erdibiderik.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 70. orr.

Uste hau ziurtasun bihurtzea nahi nuke.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 173. orr.

Bertze bat -Ximurra- ziurtasun eta susmo gaiztoenek pipiatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 310. orr.

Munduaren eta egia matematikoen ziurtasuna.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 50. orr.

Ez du sekula fedeak izanen jakintzaren zehaztasunik ez ziurtasunik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 174. orr.

Betiko bizitza zoriontsuaren ziurtasuna izango dutela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 968. orr.

Onargarritasun subjektiboak uste osoa izena du (niretzat), objektiboak ziurtasuna (edonorentzat).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 275. orr.

Gizarte ikaratuak ziurtasuna bilatzen du; gizarte zeharo ikaratuak, zeharoko ziurtasuna.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 23. orr.

Ezagutza egiazkoaren (ziurtasunaren) bermea arrazoimen hutsean dago.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 79. orr.

Horixe bera zen ni aztoratzen, artegatzen ninduena, eta nire ziurtasuna nolabait ahultzen zuena.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 210. orr.

Nik oso argi ikusten dut zientzia guztien egiaren ziurtasuna Jainkoaren egiaren ezagupenean datzala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 79. orr.

Frogak ezagutzen direnean eta delituaren ziurtasuna dagoenean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 87. orr.

Zuei dagokizuenez, guk agindutako guztia egiten duzuen ziurtasuna ematen digu Jaunak.  Elizen arteko biblia   2 Ts 3,4

Baita berak erakusten zuen ziurtasuna ere: agurtzerakoan emandako musua, besotik heldu izana.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 167. orr.

Norbere buruarekiko ziurtasuna eta sortzeko gaitasuna dira, azken baten, hizkuntza jakitearen ezaugarria.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 132. orr.

Lajos asaldatu egin zen hitz haiekin, ziurtasuna galdu zuen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 73. orr.

Zalantzatik ziurtasunera: Jenio Maltzurraz harantzago.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 354. orr.

-Hori dela eta, etxebizitza bat alokatu zuen Oviedon -jarraitu zuen O-k istorioaren bukaera ondo dakienaren ziurtasunaz-.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 105. orr.

Orain hemen judizioen ziurtasunaz ari baikara objektuei dagokienez, eta ez gure adigai beren jatorriaz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 187. orr.

Genoako Kapituluak erabaki zuen "anaiek idatziz bidal ziezaiotela Ministro jeneralari San Frantziskoren bizitzaz eta mirariez ziurtasunez zekiten guztia".  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 49. orr.

Adigai hauen anfibologiaren kausa iruzurtiaren argiketak onura handia du adimenaren mugak ziurtasunez determinatzearren eta segurtatzearren.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 134. orr.

-Itsasoa -bilobak, ziurtasunez, erantzun.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 151. orr.

Ez zen jakin-mina, ziurtasunezko itxarote moduko zerbait baizik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 140. orr.

Ebidentziarainoko ziurtasunarekin.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 212. orr.

Ziurtasunik eza ez zagon gauzetan, gure buruan baizik: ziurtasunik eza ezjakintasuna dun.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 372. orr.

Gogoko ninduelako ziurtasuna izan nuen, ongi sentitzen zela nire ondoan, eta bi zerbezek sentiberatasuna areagotu ziotela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 134. orr.

Udaberriak hotza uxatzean, problema ebaztea lortuko zuelako ziurtasuna izan zuen bat-batean Abelek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 320. orr.

Ziurtasunik gabe begiratzen zien Stephenek arrautza egosiei.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 213. orr.

Pronostikoak ziurtasunik gabea izan behar zuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 51. orr.

Galduko ez den oroitzapena da, itzala bezalakoa, lausoa, aldakorra, zehazgabea, ziurtasunik gabea, eta itzala bezalakoa, orobat, itzalaz bezala hartaz ere ez bainaiz libratuko nire arrazoiaren argitasunak dirauen artean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 19. orr.

Gizaki huts garenon gogoetak kaxkarrak dira, gure ideiak ziurtasun gabeak.  Elizen arteko biblia   Jkd 9,14

Urri bezain ziurtasun gabeak dira gure organoek ematen dizkiguten berriak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 246. orr.

Enpresaburuen munduak ziurtasunak nahi ditu; hots, ongizate eta enplegua sortzen jarrai dezagun egoera egonkorra behar dugu.  Berria - Ekonomia   2004-07-09

Ziurtasun guztiak zalantzan jartzen ditu.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 16. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Uste osoa ez da ziurtasun logikoa, morala baizik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 277. orr.

Honi silogismo aritmetikoa esaten zaio, zeinean, logika eta aritmetika konbinatuz, ziurtasun bikoitza lortzen dugun eta bi aldiz zoriontsu egiten garen.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 188. orr.

Tarte luze baten ondoren itzuli zen handik, arestian baino ziurtasun handiagoz.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 115. orr.

Gero, ziurtasun handirik gabe bezala-: Triangelu bat da, triangelu isoszeles bat...  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 224. orr.

Etorkizunari ziurtasun minimo batez begiratzeko aukera.  Berria - Kultura   2004-11-10

Elizaren artzain honek fede eta ziurtasun osoz ezagutzen zuen Frantziskoren santutasun miragarria.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 835. orr.

Guztiak osotara ziurtasun osoaren gai badira ere, lehenengoek ziurtasun intuitiboa duten heinean, bigarrenek, berriz, diskurtsiboa besterik ez duten bitartean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 98. orr.

Ziurtasun apodiktiko (filosofiko) ororen izari-araua.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 21. orr.

Ziurtasun morala, estu hartuta, probabilitate bat besterik ez dela pentsatzen duenari, desegin egingo zaio paradoxa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 50. orr.

Ziurtasun galdua azkar berreskuratzeko.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 176. orr.

Dudarik gabe barkatuko diozu ama bati ondo gostarik baizik ez men egitea ziurtasun izugarri horri.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 532. orr.

Edozein kasutan, aipaturiko ziurtasun horrek ondorio garbiak ditu.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 112. orr.

Ni ziurtasun oinarrizkoaren edo naturalaren aldeko naiz, zalantzarik gabe.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 49. orr.

Hori ez dago sekula ziurtasun erabatekoz jakiterik.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 21. orr.

Zeruko gorputzen higiduren lege nagusiek erabateko ziurtasuna eman zioten Kopernikok hasieran hipotesitzat soilik hartu zuenari.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 285. orr.

Gutxieneko ziurtasun juridikoa.  Berria - Ekonomia   2006-03-02

-Nolabaiteko ziurtasun... fisikoa daukat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 235. orr.

Ordu arte imajinatu, hamaika aldiz imajinatu nuen, baina inolako ziurtasunik gabe, noski.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 24. orr.

Halako ziurtasuna erakusten zuen, non aztoraturik uzten baitzituen ingurukoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 21. orr.

Gure lanak ehuneko 99,99ko ziurtasuna eskatzen du.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 238. orr.

%99ko ziurtasunarekin esan daiteke erasoaren egilea edo egileak ETAko kideak zirela.  Berria - Euskal Herria   2004-11-16

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ziurtasun espresioa eta erakarpen ero hura.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 58. orr.

Biblia, Croce, geometria, fisika, ziurtasun-iturri begitantzen zitzaizkigun.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 78. orr.

Ardi eta txahal inozo galantak, horretan bilatzen dutenak ziurtasun-bermea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 198. orr.

Orain arte Metafisikak ziurtasun-ezaren eta kontraesanaren hain zalantzazko egoeran iraun izana.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 37. orr.

Aski da pazientziaz eta ulergarritasunaz ziurtasun-ez hartatik askatzea.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 177. orr.

Ezin onartu zuen Agustinek segurtasun gabezia hori, ziurtasun falta hori.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 10. orr.

Iraultzan bereganatu zuen ziurtasun-irudia.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 245. orr.

Ezagutzaren jatorriari edota objektuen ezberdintasunaren araberako zenbait ziurtasun-motari buruzko atal metafisikoak.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 23. orr.

Ziurtasun maila hizkuntza berreraiketetan.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 268. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere giza ziurtasun naturalaz behin-behineko abstrakzioa egin eta arrazoimenaren ezagutza ahalmenei buruzko azterketari ekitea.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ez dago ziurtasun (4); ziurtasun apodiktikoa (6); ziurtasun apodiktikoaren (3); ziurtasun eza (10); ziurtasun eza da (3); ziurtasun ezaren (5); ziurtasun falta (4); ziurtasun gabeak (3); ziurtasun handia (7); ziurtasun handiagoa (3); ziurtasun handiagoz (4); ziurtasun handirik (3); ziurtasun handirik gabe (3); ziurtasun handiz (4); ziurtasun maila (3); ziurtasun natural (3); ziurtasun naturalaz (3); ziurtasun osoa (17); ziurtasun osoz (52); ziurtasun osoz eroriko (3); ziurtasun osoz esan (3); ziurtasun osoz esaten (3); ziurtasun politikoa (3)

buruarekiko ziurtasuna (4); erabateko ziurtasuna (6); konfiantza eta ziurtasuna (11); zelako ziurtasuna (3); ziurtasuna eman (8); ziurtasuna ematen (10); ziurtasuna ematen digu (4); ziurtasuna izan (9); ziurtasuna izango (5); ziurtasuna izango du (3)

erabateko ziurtasunez (5); ziurtasunez esan (5)

erabateko ziurtasunik (3); ez dago ziurtasunik (3); inolako ziurtasunik (4); ziurtasunik eza (13); ziurtasunik ezaren (3); ziurtasunik gabe (10); ziurtasunik gabea (3); ziurtasunik gabeko (5)


ziurtatu (2690 agerraldi, 169 liburu eta 1634 artikulutan; orobat zihurtatu g.er.), ziurta, ziurtatzen 1 du ad ziurtasunez edo zalantzarik gabe (zerbait) esan; ziurtasunez ikusi edo egiaztatu. ik egiaztatu; segurtatu.

Bai -ziurtatu zion emazteak-.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

-Hemen da -ziurtatu zuen Taniak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 143. orr.

-Euria egingo du, On Camillo -ziurtatu zion Kristok-.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 255. orr.

-Kabituko gara, jauna -ziurtatu zioten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 209. orr.

Jarraian afaria aipatu nien, eta ziurtatu zidaten beharrezko neurri guztiak hartuko zituztela, laster egiaztatu nuen moduan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 177. orr.

Alemania Federaleko ikertzaileek ziurtatu dute gizonengan esterilizazioa eragiteko modua aurkitu dutela, haien osasunean edo libidoan kalterik sortu gabe.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 105. orr.

Bisirra ere kexuka joan zitzaion erregeari, eta printzea zinez eroturik zegoela ziurtatu zion.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 129. orr.

Bi lekukoen aurrean ziurtatu zuen notarioak hamar urte lehenago [...] berak lakratutako gutun-azal bera zela, de cujusen aginduz haren etxera testamentua hartzera joan zen egunean lakratutakoa.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 28. orr.

Kontsolamendua aurki izango zuela ziurtatu zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 893. orr.

Kaukaso ontzia esandako orduan aterako zela ziurtatu zioten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 88. orr.

Gure fedeak ez digu ziurtatzen gaurtik 25 urtera Kristau-komunitatea garbiagoa izango denik.  Herria   2001-03-08

-Nork ziurtatuko digu satorra zerori ez zarenik?  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 80. orr.

Lehen ministroak ziurtatu dit ez duela hitz erdirik esango Blacken benetako nortasunaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 36. orr.

-Salerosiak oso gaizki zoazak -ziurtatu zuen Gavardek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 164. orr.

Ez uste gertakari horrek kezkatzen nauenik; lehenik arrazoi dut, neure abokatu guztiek hori ziurtatzen didate.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 374. orr.

Nik, Jainkoaren partetik, ziurtatzen dizut, zure Ordenak azken judizioko eguna arte iraungo duela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1082. orr.

Ukituz ziurtatzen hasten zen erdi ikusten zuena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 142. orr.

Inor begira ez zuela ziurtatu ondoren, iturrira zuzendu zituen pauso baldar mantsoak.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 71. orr.

Hartara, ziurtatu egin zuen perla zulatu gabea zela, behor estali gabea.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 45. orr.

Kontu handiz ziurtatu behar da zundak ez duela Lurra kutsatuko espazioko gaiekin.  Berria - Gaiak   2004-11-07

Hasan lo trinko zegoela ziurtatu zuelarik, gamelu gainera igo, eta iloba kutxan eraman zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 56. orr.

Zerk ziurtatuko dit, orduan, esaten ari naizena egia dela?  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 185. orr.

Bihozberatasun eta leuntasun horiek zuzen zegoela ziurtatzen zioten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 46. orr.

Haxixik ezean zigarroak eta edaria behintzat ziurtatu beharrekoak dira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 100. orr.

Gorpuan aurkituriko haziak erabat ziurta bailezake Ostolazaren kontakizun harrigarria.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 117. orr.

Begiek engainatu ez nindutela ziurtatzeko.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 82. orr.

2 (da aditz gisa)

Beste ezpainetakoak, berriz, pigmentu gorri bat eduki behar zuen, ongi barreiatua baina disolbaezina, eta, beraz, lekutzen ez zena: aise ziurtatu nintzen horretaz, bentzenotan disolbatu eta zentrifugaturik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 234. orr.

Arretaz begiratu, eta ziurtatu zen gizonak ez zuela labanarik, ez eskuan eta ez inguruan: ezkutaturik eduki zezakeen, hala ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 221. orr.

Zer-eta Lehendakaria, Jose Antonio Agirre, Kubara datorrela ziurtatu da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 167. orr.

3 zerbait gertatu delako edo gertatuko delako ziurtasuna eman.

Handik aurrera ziurtatua zegoen txanpon landuaren etorkizuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 77. orr.

Hasiera batetik ESAk ez zion Beagle 2 misioari dirua ziurtatu.  Berria - Gaiak   2004-05-27

Hainbat mende edo milurtekotako denboraldia igaro daitekeela emaitza ziurtatu arte.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 32. orr.

Ikerlariak bidali zituen, Saulen etorrera ziurtatzera.  Elizen arteko biblia   1 Sm 26,4

Arrakasta ziurtatua zegoen.  Berria - Kultura   2004-09-04

Sinesten dutela benetan giza erakunde horien hilezkortasuna ziurtatua dagoela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 14. orr.

Herrialde indigenen geroa ziurtatzeko haurren eskubideak bermatu behar direla dio.  Berria - Gaiak   2004-02-26

Bertsolaritzaren transmisioa ziurtatu nahiak hauspotzen zuen ekimen berritzailea.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 149. orr.

Hagridek atzera begiratu zuen bakarrik zeudela ziurtatzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 101. orr.

Inork ere jo edo bortxatu ez zuela ziurtatzearren, hain zuzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 158. orr.

Dena grabatuta zegoela ziurtatu ondoren, sateliteko telefonoa hartu zuen, Pentagonoarekin linea zuzena lortzeko.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 43. orr.

Bai Alemaniak, bai Estatu Batuek, batasun politikoa egina edo ziurtatua zutenean, 1870eko hamarraldian, protekzionismo zorrotz baten gainean egin zuten beren industrializazio-ahalegina.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 43. orr.

Metal bitxien metaketa, aurrenik, estatuaren kreditua ziurtatzeko eta gerra finantzatzeko bidea zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 36. orr.

Jana ziurtatua zeukaten, behintzat, hainbat egunetarako.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 372. orr.

Jakin dut harekin komunikatzeko bideak ziurtatzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 435. orr.

Jaunak bere Erreinua ziurtatu nahi izan dit niri, bere zerbitzari ezdeus naizen honi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 709. orr.

Ziurtatua dut bederen ezen, jauregitik partitu zenez geroztik, ezein gutunik ez dela heldu Volanges andrearentzat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 361. orr.

Aiete aldera edo, joan omen ziren; baina ezin du ziurtatu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 18. orr.

Baina, armarik aski ez zegoenez, borrokalarien hornidura ziurtatzeko aukeratu ninduten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 51. orr.

Jainkoa unipertsonala dela, salbazioa ziurtatua dela giza arraza osoarentzat, eta arrazoia eta kontzientzia direla sinesterako eta praktikarako irizpidea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 302. orr.

Oraingo hauteskundeetan John Kerryk beltzen botoa ziurtatua duela dirudien arren, demokratak kezkatzen hasi dira.  Berria - Mundua   2004-10-24

4 (era burutua izenondo gisa)

Gutun ziurtaturen bat denean bakarrik jotzen du atea, gainontzekoan bera moldatzen da.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 17. orr.

Han, eskolan, jarri behar dira dotrina zibil egiazko eta ziurtatuaren oinarriak, nerabeek gero herriari erakutsi ahal diezaioten, publikoki zein modu pribatuan, han ikasitakoa.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 170. orr.

Funtsean, Euskal Herriko Laborantza Ganbera izena duen elkarteak ez diio herriaren interes ziurtatuari erantzuten.  Berria - Harian   2005-07-27

5 zerbait edo norbait arriskuetatik libre uztea lortu. ik segurtatu 2.

Hiru mastako itsasontzi handietan baitute ziurtatua beren altxorra.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

aebetako armadak ziurtatu (5); agintariek ziurtatu (6); arduradunak ziurtatu (6); arduradunak ziurtatu zuen (4); ari direla ziurtatu (4); armadak ziurtatu zuen (4); atzo ziurtatu zuen (8); burua ziurtatu (4)

egingo duela ziurtatu (8); egingo dutela ziurtatu (5); egongo dela ziurtatu (5); erreinua ziurtatu (4); etorkizuna ziurtatu (10); ez dela ziurtatu (7); ez zegoela ziurtatu (5); ez zuela ziurtatu (6); ezin da ziurtatu (6); ezin dut ziurtatu (4); ezin ziurtatu (4); finalerdietarako txartela ziurtatu (5); garaipena ziurtatu zuen (4)

izan dela ziurtatu (5); izan direla ziurtatu (5); izan zela ziurtatu (7); izango dela ziurtatu (15); izango direla ziurtatu (5); jarraituko duela ziurtatu (8); jarraituko dutela ziurtatu (5); jeneralak ziurtatu (5); lehen postua ziurtatu (4); lehenbailehen ziurtatu (4); ministroak ziurtatu (4)

postua ziurtatu (12); postua ziurtatu du (4); presidenteak ziurtatu (4); sailkapena ziurtatu (5); salbazioa ziurtatu (10); txartela ziurtatu (13); txartela ziurtatu zuen (6)

ziurtatu ahal izan (7); ziurtatu ahal izateko (8); ziurtatu arte (13); ziurtatu behar (47); ziurtatu behar du (7); ziurtatu behar dugu (10); ziurtatu beharko (13); ziurtatu digu (4); ziurtatu dio (8); ziurtatu dit (5); ziurtatu du (196); ziurtatu duenez (7); ziurtatu dute (75); ziurtatu dutenez (5); ziurtatu eta gero (8); ziurtatu ezean (5); ziurtatu gabe (7); ziurtatu nahirik (5); ziurtatu nion (6); ziurtatu nuen (4); ziurtatu ondoren (20); ziurtatu ostean (4); ziurtatu zidan (7); ziurtatu zien (12); ziurtatu zion (25); ziurtatu zioten (4); ziurtatu zuen atzo (43); ziurtatu zuenez (15); ziurtatu zuten atzo (4)

ia ziurtatua (4); lehen postua ziurtatua (5); tokia ziurtatua (4); ziurtatua dago (4); ziurtatua du (17); ziurtatua duela (4); ziurtatua dute (11); ziurtatua izango (7); ziurtatua zuen (4)

salbazioa ziurtatuko (5); txartela ziurtatuko (5); ziurtatuko litzateke (4); ziurtatuko luke (7); ziurtatuko zuen (4)

ia ziurtatuta (9); salbazioa ziurtatuta (7); ziurtatuta dago (7); ziurtatuta dagoela (5); ziurtatuta izango (5)

ziurtatuz gero (6)

etorkizuna ziurtatzea (7); garapena ziurtatzea (4); presentzia ziurtatzea (4); salbazioa ziurtatzea (4); ziurtatzea da (14); ziurtatzea izan (4); ziurtatzea izango da (4)

betetzen direla ziurtatzeko (4); biziraupena ziurtatzeko (5); dela ziurtatzeko (19); etorkizuna ziurtatzeko (12); ez dela ziurtatzeko (4); ez zegoela ziurtatzeko (4); ez ziurtatzeko (4); geroa ziurtatzeko (10); hirugarren postua ziurtatzeko (4); hornidura ziurtatzeko (4); iraupena ziurtatzeko (9); lantegiaren etorkizuna ziurtatzeko (4); postua ziurtatzeko (10); sailkapena ziurtatzeko (5); salbazioa ziurtatzeko (4); segurtasuna ziurtatzeko (8)

ziurtatzeko aukera (12); ziurtatzeko behar (6); ziurtatzeko eskatu (5); ziurtatzeko neurriak (4)

arrakasta ziurtatzen (5); egonkortasuna ziurtatzen (4); ez du ziurtatzen (7); garaipena ziurtatzen (5); nork ziurtatzen (7); txartela ziurtatzen (5); ziurtatzen da (4); ziurtatzen die (5); ziurtatzen dizut (6); ziurtatzen du (35); ziurtatzen duen (10); ziurtatzen dut (6); ziurtatzen dute (12); ziurtatzen duten (9); ziurtatzen zion (4); ziurtatzen zuen (8); ziurtatzen zuten (7)


ziurtatzaile izond ziurtatzen duena.

Gizarteak izan behar du, eta ez bakoitzaren aldarteak, horniduren banaketan berdintasunaren ziurtatzaile.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 180. orr.


ziurtatzearren adlag ziurtatzeko.

Naturak halaxe jokatzen du beti nonahi: gain-ekoizpena, espeziearen biziraupena ziurtatzearren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 158. orr.


ziurtatzeke adlag ziurtatu gabe.

Ziurtatzeke dago zenbat ziren ekintzaileak.  Berria - Mundua   2004-03-23

Dena den, datu hau ziurtatzeke dago eta ez da baztertzen hondakinen artean gorpu gehiago egotea.  Berria - Mundua   2004-04-06


ziurtu, ziur(tu), ziurtzen du ad ziurtatu.

Egia da hauteskunde hauetan jokoan dagoena ez dela aurrekoetan bezain garrantzitsua eta EAJk ziurtuta duela aulkia Europako Parlamentuan.  Berria - Euskal Herria   2004-05-30

Tira, beste bat sartzen badu ia ziurtuta izango du sailkapena.  Berria - Kirola   2004-06-23


ziurxeago izond apur bat ziurragoa.

Egin dezagun esperientzia bat, hobexeagoa edo txarxeagoa, baina gure esparruan, modu errealistan, bere ametsa eta bere koherentzia propioa izango duena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 187. orr.


ziutadela ik zitadela.

ziutate (orobat ziudade g.er.) iz hiria.

Luzeegi litzateke gero handik Perzepolizera arribatzeko trebesatu behar diren ziutate eta hiri guzien izendatzea eta deskribatzea.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 68. orr.

Periferia hiria biltzen duen inguru habitatua da, nolabait esateko, ziutatearen alderdi amaitugabea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 40. orr.

Geth da ziutate bat miresgarria, Persiako erregek baditu han baratze ezin sinetsizkoak, mila iturriz urtatuak, zuhaitz ederrek beren itzalekin gerizatzen dituztenak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 67. orr.

Herriaren arazoak edo, grekoek zioten bezala, arazo "politikoak" argitzen baldin baditugu gure Ziutatean, ikasiko dugula, bide batez, Munduaren edo "Kosmopolis"aren arazoei buru egiten?  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 22. orr.


ziza 1 iz perretxikoa; eskuarki Tricholoma, Lyophyllum eta Rhodapaxillus generoetakoa.

Begira, etxekoandre, gaur berean hartuak dira, zuk badakizu zer lanak ematen dituzten zizek...  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 35. orr.

Bibotedunak fardeltxoaren korapiloa laxatu du eta zizen lurrina istantean hedatu da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 35. orr.

Joxe Abeli batere jaramonik egin gabe hasi da zizak jaten, hozkada ttikitan, ahogozatuz.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 27. orr.

Galdu... zizatara joaten diren aitonak galtzen dituk.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 64. orr.

Udaberriko lehen zizak garbantzuak balira bezala bil daitezke, baina lur zati horrek bizpahiru urtetan emankortasuna galtzen du.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

Sastrakaz sastraka egin zuten bidezidorretan gora, alde batera zein bestera noiznahi zabalduz zizak bilatzen ari bailiran.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 328. orr.

Adiskide hura txerpolari iruzurti bat zen, paraje haietan zizak bezala ugaldutako italiar jende klasea.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 107. orr.

Sabino Aranak 1897an Deun-ixendegi euskotarra sortzean, erdarazko Pastor izenaren ordezko hartu zuen Unai, eta geroztik udaberriko zizak bezala ugaldu da gure izendegian.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 126. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Epel dago gaua, eta autoaren leihotik ziza usaina heldu da, eta belarrarena.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 40. orr.

Gero eta ziza biltzaile gehiago dago, baina zizen kopurua eta zizen barietatea beheraka doaz etenik gabe.  Berria - Kultura   2004-05-27

· Apiril honek badizu beste ezaugarri fin askoa ere: sasoi honetan plazara ohi dena eta garesti ordaintzen dena, udaberri-ziza edo xuxa leun gozo finen lurrin eta bixtaren zoria.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 157. orr.

Helbidea, azken hamarkadan larrazken-zizak bezala hiriaren inguruan loratu diren auzo berrietariko batean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 99. orr.

3 ziza hori (corpusean zizori soilik)

Eta handik berehala apaizak eta fraideak zizoriak bezala sortu ziren (eta haiekin misterio, himnoak, eztabaida latzak eta amairik gabekoak).  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 36. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zizak bezala (3)


zizai iz

Harritzeko da goizetik arratserat zenbat har, zizai eta ulitxa kalitzen eta garbitzen duen!  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 64. orr.


zizailu ik zizeilu.

zizaka adlag zezelka.

Zizaka eta zezelka hitz egin zion biharamunean kalean zehar egingo zuen osteratxoaz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 268. orr.

Agian zizaka eta ezinean hasiko zela espero nuelako.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 191. orr.

"A zera, jaun hori, etxean bizi dena", arretarik gabe zizaka ni.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 17. orr.

-Nik, zera... nik... -Lockhartek zizaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 246. orr.

-Ene, mozkor-mozkor eginda nago! -esan zuen zizaka Ruthek-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 221. orr.

-Zuk baino hamaika aldiz gehiago balio dut, Malfoy -erantzun zion zizaka.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 201. orr.

-Egia... egia da? -galdetu zuen McGonagall andereñoak zizaka-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 17. orr.

Argia piztu eta, bi maitale harrituen aurrean, bien izenak ahoskatu zituen Ayalak zizaka: Miriam!, Rosa!!  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 88. orr.

Baina orduan zizaka hasi zen zalantzaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 274. orr.

Tupustean, min edo gorrotozko hasperena atera zitzaion hortzen artetik zizaka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 225. orr.

Totelka eta zizaka azalpenak eman nahi izan zizkion Harryri jaramonik egin gabe.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 86. orr.


zizakari adlag zizaka hitz egiten.

Jimmy lotsagorritu eta berriro eseri zen zizakari.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 252. orr.


zizakatu, zizaka(tu), zizakatzen du ad zezelkatu.

Eta zizakatzen ikusi zituen, hotsik irteten utzi gabe baina.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 151. orr.

-Ez egin negarrik, jauna -zizakatu zuen-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 115. orr.


zizare (orobat txitxare g.er. eta zizari g.er.) iz 1 eraztun modukoez osaturiko gorputza duen animalia txikia, berez lurpean bizi dena; eskuarki Lumbricus terrestris motakoa.

Bertagotik aztertzen hasi eta atzamar artean desegin zitzaidanean, izaki biziduna zela ohartu nintzen, zizarea zela, edo harra, edo horrelako zerbait.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 233. orr.

Zizare batek adina gene ei dauzkagu, baina haren aldean organismo konplexua da gurea.  Berria - Gaiak   2004-10-22

Zizare batek badu borondatea eta adimena, bizitzeko gogoa, gizonak adina; ahal duen adina egiten dio aurre heriotzari.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 177. orr.

Hosto lehor batean ageri den zizare baten arrasto ia ikusezina.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 56. orr.

Edozein arrantzalek daki ekainaren lehenengo egunetan ez dela amuan jartzeko zizare nahikorik egoten inon.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 24. orr.

Materia organikoa eta zizareak ontzira botatzen dira, zizareek materia jaten dute eta humusa sortzen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-16

Caenor habditis elegans deritzon zizarea oso garrantzitsua izan da.  Berria - Gaiak   2006-05-09

Birigarroren bat, goroldiotan edo lur umeletan, zizareari mokoz tiraka sumatzen bazuen, [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.

Apirila zen, eta udaberrian zizareak lur azalera irteten ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 16. orr.

Lurretik irteten ziren zizareei gatza botatzen zitzaienean, haiek bihurrikatu egiten ziren, gelditu gabe, narrasti-dantza batez.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 85. orr.

Bakardadearen mamu galanta zegoen kizkurturik eta irentsi egin ninduen, zurp, urreburuak zizarea bezala.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 109. orr.

Errota zaharraren ondokoan, oiloak zebiltzan atarian batera eta bestera, zizare bila bezala.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 263. orr.

Nahi baduzu, zizare bila joan gaitezke.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 118. orr.

Izan ere, zizarea axaletik gertu, uraren eta bustiaren pregoitzat hartzen zen beti.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 337. orr.

Zizareak ihesi doazela pentsatzen du arrainak, harrapatu eta konfiantza osoz irensten ditu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 118. orr.

Zure senarra izurrite batean hil zen, eta honezkero jan diote sudurra zizareek.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 21. orr.

Mendi soilduak ikusten nituen, ibaiak zizarez beterik eta zerua napalm bonbaz estalia.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 61. orr.

-Zizarez betetako arroza ematen zieten, eta usain txarreko okela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 132. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Soinean aurkitu zizkioten zomorroen zerrenda ez zen oso luzea: bi Musca argentea, lau izain, bi zizare arrunt txiki eta Fibula rododendris izeneko har bat.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 120. orr.

Zizare arra zizare emea bizi den zulorantz abiatzen da, geratzen zaizkion indar apurrek bultzatuta.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 25. orr.

Uda baino lehen, zizare arrak neurri gabe gizentzen hasten dira.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 24. orr.

Larre-pentzeak zehar-argitan, sarale-metak eguzki-argitan gorri, eta artalde bat oihan-ertzeko sakonune harri-kozkortsu batean: zizare zuriak iduri!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 295. orr.

Zizare gotorra zapatetan bihurdikatzen zitzaion, laster beste bizpahiruk segitzen ziotela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 159. orr.

Zizare osoak, biziak eta ur-hondoan uzkurtu eta luzatu ibiltzen diren horiek erabilita ez bada, ez da arrain ederrik harrapatzen.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 118. orr.

Zizare hautsiak ez du ezertarako balio.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 118. orr.

Padre aitzur txikiarekin lurra iraultzen ari zen erreka inguruetan, arrantzarako zizareen bila.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 155. orr.

Merkantzia-tren bat ikusi zuen Kingsbridge geltokitik sigi-saga irteten, zizare buru-gartsu bat bezala, temati eta ekinez, ilunpetan sigi--saga.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 170. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Txerrian beste espezie bat, hots, zizare gene bat sartu dute eta honek omega 3 motako gantza sortzea ahalbidetzen dio txerriaren metabolismoari.  Berria - Gaiak   2006-04-25

Izenik aipatzeke, Simon Azkue egiazko jainko txiki bat dela adierazi nion, bere zizare erreinuaren gainetik.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 185. orr.

-Infernuko zizare-bazka!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 36. orr.

Jaioberria kotoien artean emeki-emeki iraulkatu zen, zizare-pilo baten gisan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 19. orr.

Arrantzarako zizare-hornidura gordetzen du bertan.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 118. orr.

Begiratu eta zizare moduko batzuk ikusi nituen, lur pusketa batean bihurrituta.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 45. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ondoezik zegoen egun batean ospitalera joan eta, analisi batzuen ostean, heste-zizareen inbasioa zeukala diagnostikatu zioten medikuek.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 136. orr.

Badirudi absentak Aljeriako gerran (1830-1843) hartu zuela lehenengo aldiz geroztik galdu ez duen ospea eta sona, armada frantseseko soldaduek heste-zizareak hiltzeko botika bezala erabili zutenetik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 173. orr.

5 irud/hed

Emakume batzuk bihozberak dira eta kontutxoak eginez ukituko dute zure hankartean burumakur eta hilik dagoen zizarea.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 54. orr.

Hemen geldituko nintzela tripetako zizareak jaten, lagunak nire amari koipea ematen dion bitartean?, esan zidan zakar.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 122. orr.

Aitatxok esaten du gezurtiak direla unibertsoko zizarerik likitsenak. Sei ginebrakada edan eta hamalau bat zigarro erre ondotik, gauaren gailurra jotzen ari nintzen, hots, zizare ustel bat denetan porrot egina nintzela ondorioztatzeko une hunkigarria.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 219. orr.

Potzolo zizare ustela, telefonotik erran-merranetan, atso iharrak bezala goizeko hamaika eta erdietan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 286. orr.

Schenker doktorea tipo higuingarria zen, inolako duintasunik, inolako eskrupulurik gabeko zizarea.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 105. orr.

Garrasi egin zuen minbiziaren zizarea bularrean zeramala jakin zuenean.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 101. orr.

6 (irain hitz gisa)

Zizarea! -oihukatu zuen Sarumanek.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 376. orr.

-Nire zelatan ibili zara, zizare hori!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 326. orr.

-Berriz ere ahoa zabaltzen baduk, zizare horrek, patatekin gosalduko diat hire mihi nazkagarri hori.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 104. orr.

Bere burua Ospitaleko Ama Etxeko aparkalekuan ikusi zuelarik lotu zitzaidan: "alua!, zizarea!, putakumea!".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 192. orr.

Madarikatu hori, Snaga, zizare nazkagarria!  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 224. orr.

Zizare irendua! -egin zidan oihu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 299. orr.

Sartu lokatzetan hondo-hondoraino, Peaceful, horkoxea haiz-eta, zizare ziztrin nazkagarria!  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 107. orr.

-Eta hik ohore hori amestu ere ezin, zizare alaena!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 171. orr.

7 zizare belar konposatuen familiako belar landarea, zurtoin bigunak eta usain leuneko loreak dituena, heste zizareen aurkako egoskinak egiteko erabiltzen dena (Artemisia abrotanum).

Berbena-belarrez eta zizare-belarrez egindako koroatxoak janzten omen dituzte buruan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 250. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zizare belarrez (3); zizare bila (3); zizare ziztrin (3)

zizarez betetako (3)


zizari ik zizare.

zizeilu (orobat zizailu g.er., zizelu g.er. eta zuzulu g.er.) 1 iz zurezko eserleku luzea eta bizkarduna, eskuarki bizkarraren erdiko zatia mugikorra eta mahai gisa erabil daitekeena duena.

Jauntxoa zizeiluan jarririk egon zen, begiak supazter itzalian landaturik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 207. orr.

-Jar zaitez -gonbidatu zuen osabak, zizeiluan libro zen lekua seinalatuz. Emaztea zizeluan jarri zen, senarraren aldamenean, eta eskua luzatu zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 188. orr.

Alde batean taberna zegoen, pinuzko zizeilu luzeekin, eta barrualdean sukaldea.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 41. orr.

Publikorako ekarri dituzten elizako zizeiluak ere militarrez beteak dauzkate.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 73. orr.

Zizeiluaren zokotik katu argal bat atera zen tiro bat bezala.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 20. orr.

Hor Aita Saindua jarri zen bere aulkian eta Kardinaleak beren zizeiluetan, gibeletik zeuzkatela zutik kongregazioneko prelatuak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 175. orr.

2 hed

Parlamentu osoa bahiturik, parlamentariak zizeiluen atzean gorderik...  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 176. orr.


zizel 1 iz harria eta antzeko gaiak lantzeko esku lanabesa, altzairuzko ahoa ahoa bi aldeetatik zeharka ebaki duena eta mailuaz joz erabiltzen dena.

Hain emaitza bikaina lortzeko, nahitaezkoa da biak elkarlanean aritzea, ezinbestekoa da naturak azken ukitua ematea -bere zizel zorrotzarekin- gizakiaren lan astun eta sarritan alferrikakoari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 170. orr.

Behin habiaraino helduta, harginak diamantezko punta zuen zizel bat hartu eta, tentu handiz, arrautzaren oskola pitzatzeari ekiten zion, kumea irteten zen arte.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 133. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mailu-kolpetxoz aurreratzen den zizel-punta horretatik isurtzen dira latorri merkean zehar arrastoa utziz.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 149. orr.

Une hori harrapatzea da kontua: nola bere zizel-kolpetxoez diharduen, inguratzen duen jendeaz ohartu gabe.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 139. orr.

Ingurua mailu eta zizel eta tornu-jiren zaratez bete zen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 287. orr.

Zizel-barraz eta mailuz urratu zizkieten tripak; eta zuloetatik urre eta zilar lingoterik itzuri zen, eta zortziko piezarik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 136. orr.

3 irud/hed

Horrelako idazleak [...] azalera ekartzen du mundu honetako gure izanaldi hainbatetan mingots eta gogaikarrian nonahi aurkitzen diren izaera hotz, arrunt eta xehen hondoa; zizel gupidagabea bere indar guztiarekin erabiliz, batere estalgarri edo leungarririk gabe erakusten ditu mundu guztiaren begien aurrean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 198. orr.

Hain emaitza bikaina lortzeko, nahitaezkoa da biak elkarlanean aritzea, ezinbestekoa da naturak azken ukitua ematea -bere zizel zorrotzarekin- gizakiaren lan astun eta sarritan alferrikakoari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 170. orr.

4 zizel lan (orobat zizelan) zizelez eginiko lana; zizelez landuriko gauzakia.

Bertan bizi izanaz gain, hezur eta harrietako zizel lanak, artean Homo sapiensen garaiko txirula bat.  Berria - Kultura   2006-05-07

Begiak, nolanahi ere, alferrik saiatzen ziren gelako urrutieneko bazterretara edota sabaiko ganga eta zizel lanetara iristen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 35. orr.

Gazterik hasi zen zizel lanetan.  Herria   2003-07-31

Erakusketa asko eskuin eta ezker, margo, zizel-lan eta argazki.  Herria   2003-10-02

Inguruan nituen objektuak, sabaietako zizel lanak, hormetako tapiz ilunak, [...].  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 35. orr.

Josette Dacostaren erakusketa gunean, Zitadelako karrikan, ikusgai izanen dira Marie Helene eta Jesus Echevarriaren zizelan eta margolanak, apirilaren 6etik 27raino.  Herria   2003-04-03

Zizelan Erakusketa.  Herria   2002-08-15

5 zizel obra zizel lana.

Jose Ramon Anda, Koldobika Jauregui eta Paco San Miguel-en zizel-obrak, bai-eta Luis Candaudap, Juan Luis Goenaga, Gonzalo Jauregui eta Jose Luis Zumeta-ren margolanak.  Herria   2003-07-03

Salbaikeria hasten da xehatzen dituztelarik eremaiten ahal ez dituzten gauzak, zizel-obrak, harri-lanak, pisuegiak direlakotz.  Herria   2003-04-17

Bruno Aizpitartek lekura eta asmatu dituen zizel obrak, eta Christiane Giraud artistaren zizel taldeak gauzatu asmaketak lehen aldikotz agerian emanak izanen dira.  Herria   2003-06-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zizel lan (8); zizel lanetan (4); zizel obrak (4)


zizeladura ik zizelkadura.

zizelan ik zizel 4.

zizelatu ik zizelkatu.

zizelburu iz zizelaren burua.

Zizela esku osoaz helduta zeukan, eta eskumuturraren higitze doi neurtuz gidatzen zuen, mailuaz zizelburuari kolpetxo bizkorrak etengabe ematearekin batera.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.


zizeldu, zizel(du), zizeltzen du ad zizelkatu.

Denak menhir batean zizelduak.  Berria - Kultura   2004-02-13

Lehen bietan, zapelatzak ziren zizelduak, hirugarrenean lehoi bat.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 39. orr.

Ez pentsa eklipseari kontu hartzen ari naizenik, Arantzazuko 14 apostolu Oteizarenak konpontzen dabiltzan udazken honetan... tiriki-trauki, aspaldi batean landu eta formaz zizeldutako harritzarrak, bai, aizu, gaitzak jota...!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 450. orr.


zizelgintza iz zizelez eginiko irudigintza.

Bertze bi asteetan, ikastaldiak ditu eskainiko Christiane Giraud lapurtarrak, zurezko zizelgintzan trebatu nahi dutener.  Herria   2005-03-31


zizelkada iz zizel kolpea.

Jainkoaren eskuak bakarrik munduaren mirespenerako eginiko zizelkadak kontenplatzen ditu, eta bat-batean, ezohiko pozez beterik, biziberriturik sentitzen da bere adiskide hila ikusiz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 435. orr.


zizelkadura (orobat zizeladura g.er.) iz zizel lana.

Margolanak, grafiak, zizelkadurak, mosaikuak, tapizeriak eta bertze...  Herria   2001-05-24

Gidari gazte batek esplikatzen dizkigu elizaren arkitektura eta zizelkadurak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 130. orr.

Santiagorako bide honetan, artearen eta bereziki zizelkaduraren edertasunari egunetik egunera idekitzen ari natzaio.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 120. orr.

Oihanerako bidean, aise ezagutuko duzue balea hezurrezko zizelkaduraz apaindua den haren etxea.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 105. orr.

Santiagoren itxura, burdinezko zizelkadura moderno bat, Garesekoa gogorarazten didana.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 144. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

balea hezurrezko zizelkadurak (3)


zizelkalan iz zizel lana.

Haren obra ederrenetarik andana bat gaitza, 170 orotarat, zizelkalan eta marrazki, ikusten ahal dira Miarritzen, Bellevueerakustegian, uda huntan guzian, urriaren 3-a arte.  Herria   2004-07-01


zizelkarazi, zizelkaraz, zizelkarazten du ad zizelkatzera behartu.

Zutabeetan arma-sortak zizelkarazi zituen, betiereko oroigarri, eta haien ondoan itsasontziak, itsasoz zihoazenek ikus ahal izan zitzaten.  Elizen arteko biblia   1 M 13,29

Lastargiez argiztaturiko itsasontzi batean uraren gainean abandonatzen dituzte, bikoteak zoriaren arabera elkartzen dira, ama eta semea, aita eta alaba, beren burua mutilatzen, zigortzen dute, ezpainak diskoekin zabaltzen dituzte, giltzurrunen gainean animalia lazgarriak zizelkarazten dituzte.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 74. orr.


zizelkari 1 iz zizel lanak egiten dituen artista. ik eskultore.

Zizelkaria da, eta bere obrek, burdin eta zurezkoek, arrakasta haundia dute.  Herria   2003-02-13

Hiru zizelkari dira eta lau margolari.  Herria   2003-07-24

Bardozeko Salha jauregian, Jacques Lasserre zizelkaria eta Jean Luc Labat margolariaren obrak ikusgai izanen dira ekainaren 25etik uztailaren 10eraino.  Herria   2005-06-23

Hor dira xarmanki ezarriak Txillida zizelkari ospetsuaren obra asko eta asko.  Herria   2001-06-28

Funtsean ez zen bakarrik zizelkaria; poesia, arkitektura eta zinemagintza ere jorratu zituen.  Herria   2003-04-17

Zizelkaria Italian ibili zen erretaula egiten hasi baino lehen, eta hango Pizkundearen ezaugarriak Erdi Aroko tradizioarekin uztartzen jakin izan zuen.  Berria - Kultura   2006-01-17

Diren gauzen kausak lau direla: kausa materiala (kobrea), formala (zizelkariaren espirituan den irudia), efizientea (zizelkaria bera) eta finala (zertarako den egin tailua).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

Hala obratzen da, zizelkariak harrian nola, milioika lagunen pentsaera.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 137. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iragan mendeko zizelkari handienetarik izana da Pablo GargalloKataluña.  Herria   2004-07-01

Pablo Gargallo (1881-1934) ez da zizelkari ezaguna.  Berria - Kultura   2004-06-29

Beobide zizelkari famatuaren semea.  Herria   2002-11-14

Harri pikatzaile eta zizelkari trebea.  Herria   2003-06-26

Azaroaren 26an, Zigor Kepa Akixo zizelkari olerkariak Senpere Oxtikenean biziaraziko du berari doakion momento poetiko berezi bat.  Herria   2005-11-24

Xantxotea erakustokiko Erdi Hetsi elkarteak ditu antolatzen egun horiek, Jose Ulibarrena nafartar zizelkari etnografoa omenduz aldi berean.  Herria   2004-12-02

Olerkiak idazten ditudanean, benetako zizelkari sentitzen naiz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 298. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Ikastaldi berezi batzu muntatuak dira legarra bilduz, gisa hartarat metatuz eta gero pollikiño lantuz, zizelkari obra eder batzuen egiteko. · Oraidanik harri-zizelkari asko juntatuak izan dira sorkuntza baten asmatzeko.  Herria   2001-08-09

Erakusketa gunean, makil zizelkaria bere lanetan.  Herria   2004-04-29

· Guanes Etchegaray tindatzaile-zizelkari artistak bere obrak erakutsiko ditu, maiatzaren 2tik 21era, Baiona-Arenetako Artein Donsacq galerian.  Herria   2005-04-28

4 (hitz elkartuetan, irud/hed)

Zenbat gogoeta eta idazlan ez du argitaratu han eta hemen Etienne Salaberry-k [...] aste guziz bi artikulu mamitsu eskainiz, bata euskaraz bestea frantsesez, batean nola bestean zinezko hizkuntza zizelkari jeinutsua!  Herria   2003-03-17

Echevarria, argi zizelkaria.  Herria   2003-07-31

5 (izenondo gisa)

-Oraintxe, oraintxe saldua dut... -ihardetsi zion artista zizelkariak.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 68. orr.

Bera musikari izanez, gure adixkide zizelkariak badauka musika-tresna "sakratu" horrentzat atxikimendu bat ezinago tinkoa.  Herria   2001-07-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

harri zizelkari (3); jorge oteiza zizelkari (4); oteiza zizelkari (5); zizelkari artista (3); zizelkari eta (6); zizelkari famatuaren (3)

zizelkariaren obrak (6); zizelkariaren obrak dira (3)

margolari eta zizelkarien (3)


zizelkaritza iz eskultura.

Vincent Barre artista eta Parisko Arte eskolako zizelkaritza irakasle denaren lanek osatzen dute erakusketa, oihartzun garaikide bat emanez erakusketari.  Berria - Kultura   2004-08-03


zizelkatu, zizelka(tu), zizelkatzen 1 du ad zizelaz landu.

Harrietan lege honen xedapen guztiak idatziko dituzue, argi eta garbi zizelkatuz.  Elizen arteko biblia   Dt 27,8

Harlauza zizelkatzen ari zen gizona epitafioa idatzitako paper orria eskuan zuela hurbildu zitzaigun.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 12. orr.

Harlosak alde bietatik idatziak zeuden, aurretik eta atzetik: Jainkoak berak eginak ziren harlosak eta haietako idatzia ere Jainkoak zizelkaturiko idatzia zen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 189. orr.

Hartu gero bi onize harri eta zizelkatu haietan Israelen hamabi semeen izenak.  Elizen arteko biblia   Ir 28,9

Ziriak hitzak zizelkatu nahi izango dituenean, ezko izoztua mila zatitan hautsiko da.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 88. orr.

Gizon bat epitafioa zizelkatzen ari zen hiru hizkuntzatan, ingelesez, gaztelaniaz eta euskaraz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 10. orr.

Atalondoak kanpoko atarirantz jotzen zuen; hormek palmondoak zituzten alde banatan zizelkatuta.      - 0. orr.

Bigarren solairuko balkoiak lehenengo solairuko balkoia estaltzen du eta leundu eta zizelkaturiko habetxo zoragarriek alegeratzen duten teilatuaren hegal zabalak babestua dago.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 121. orr.

Ikusten da estatua handiak dauzkatela harrigarriro landuta, eta beste irudi txiki asko eta loreak eta akanto-hostoak, dotore asko zizelkatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1130. orr.

Judaren bekatua burdinazko eztenaz idatzia dago, diamantezko puntaz zizelkatua.  Elizen arteko biblia   Jr 17,1

Orgaren zabalunetan, euskarrietan eta paneletan hegadun izaki, lehoi eta palmondoak zizelkatu zituen Hiramek.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,36

Data hau harrian zizelkaturik: 1776.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 41. orr.

Hala zioten harrian zizelkaturiko hitzek: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 95. orr.

Beheko solairuan taberna bat zegoen, aurrealdean beltxarga txuri baten irudia zuena, zurean zizelkatua, labankada batez edo alderik alde zarrastatua baina.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 209. orr.

Santiagoren itxura harrigarria, brontzean zizelkatua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 204. orr.

Gogotik so egin dio hurrengo argazkiari, San Jeronimoren irudia, Burgosko katedraleko aulkiteria batean zizelkatua.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 74. orr.

Betarte izerditsuan eskultore izengabe batek oinazearen iduria zizelkatu balio bezala.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 439. orr.

Marmolean zizelkatu jainko greziar bat bezain eder eta liraina zela.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 94. orr.

Zurezko obra handi bat zizelkatuko du, 2.20 metra goratasunekoa.  Herria   2005-03-31

Eskultura, batez ere, zizelkatzea da, arbastatzea, kentzea.  Berria - Kultura   2006-01-24

2 irud/hed

Nere eskuekin zizelkatu ditut zure bisaiaren larrua eta ezpainak, amodioak asmatzen zituen ferekek hitzei haragi emanez.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 148. orr.

Adelaren gizatasunak, hain zuzen, barru-barruan zizelkaturik utzi zidan arrastoa, nire izen ezkutuan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 169. orr.

Nire lehendabiziko maite-harreman hura, hain inozoa, oroimenean zizelkatua geratu zitzaidan, harri gogorrean bezain.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 77. orr.

Gizonak, mirailaren aitzinean, zakilaren nabardura eri puntaz zizelkatzen eta ferekatzen zuela, Rachel eta Jacoben kasuari zegokionez argiki ihardetsi zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 107. orr.

Haren irudia hain neukan barruan zizelkaturik, non aski baitzitzaidan zati bat ikustea, hartan bera osorik ikusteko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 134. orr.

Ehiza eta nekea-n, berriz, Estankonak «ongi zizelkatutako poemak» bildu dituela esan zuen Patri Urkizu epaimahaiaren bozeramaileak.  Berria - Kultura   2004-10-17

Gogoan zeukan aitarekin eroan zuen hondar solasaren eduki pobrea, behin betirako gogoan zizelkatutakoa.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 324. orr.

Emazteak arratsaldea bere historiaren kontatzen pasatu zuen, hitzak hautatuz, sailkatuz, erran beharrekoa zizelkatuz, ene jende ohorearen ez kolpatzeko.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 146. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Etxe izenak, atari ahantzi zizelkatuak.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 130. orr.

Paper solte bat, egunkari-zati bat, grabaketa bat ahal balitz, edo hilarri zizelkatu bat, egiazko diskurtsoa duena, jatorrizkoa, nolabait esateko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 62. orr.

Etxaintzinetako edo berdin etxe-barnetako lan zizelkatuak.  Herria   2001-08-09

Parropiako erretoreak esplikatzen dizkit [...] ontzi sakratu borobil horren marrazki zizelkatuak, batez ere kurutze mota guzien formen adierazpenak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 126. orr.

Harri horizko etxe ederrak ageri ziren kalearen alde banatan, armarriez eta irudi zizelkatuez hornituak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 155. orr.

Erdiko mahaiaren euskarri, etengabe gorantz tenkaturiko sei beso, balizko hiru emakume-irudi zizelkatuetatik. Ezpain haietan ere baziren irudi zizelkatuak, panel koadratuetan, ez biribiletan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 58. orr.

So egon naiz ere Santutegiaren aitzinaldeko hamahiru pertsona zizelkatuei Birjina eta apostoluak sei metro gorako eta zazpi ehun kiloko pertsonaiak, brontzean dailatuak.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 163. orr.

Renaudasek maitasunez margotu zuen, ez zuen ukitu samurregirik egin belarri txiki gizen eta zizelkatuetan eta, batik bat, eskuetan ere ez.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 151. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alde banatan zizelkatuta (3); batean zizelkatua (4); harrian zizelatua (3); zizelkatu bat (3)


zizelkatze iz zizelaz lantzea.

Amen artean galduta aurkitzen ditu, trakets, hanka zurrunen gainean zanbuluka: zizelkatze trauskileko lau egur-makila.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 109. orr.

Erakusketari datxikola, mintzaldi, metalezko zizelkatze ikastaldi, bideo, bisita gidatua.  Herria   2005-03-24

Lan handia da hitzen zizelkatzearen bidez agertzea barnean duzuna.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 143. orr.


zizelketa iz zizel lana.

30 urtez leku batetik bestera ibili den artista horrek museoetan eta arte gunetan ikusi dituen arkitektura eta zizelketak marraztu ditu.  Berria - Kultura   2004-10-13

Duela 56 urte sortu zen, eta geroztik bere zizelketak non-nahi uztartzen asmatu du.  Berria - Kultura   2004-10-13

Oxandabaratz ez da oraino margolanetan edo zizelketa lanetan hasia, baina «garrantzi handia» eman dio artisten eskaintzari.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10


zizelki iz zizel lana.

Denetarik, margo, zizelki, zetazko eta larruzko gauza, joaieria, apaindura eta beste.  Herria   2003-11-27

Behereko plazako artista hauen zizelki eta margoak ikusten ahal dira hor, apirilaren 6etik 27ra.  Herria   2003-04-03

Martxoaren 25-a arte, zizelki erakusketa berezi bat eskainia da Bellevue egoitza ederrean.  Herria   2001-03-08


zizelu ik zizeilu.

zizerondar izond M. T. Ciceroni dagokiona.

Liburua bere zioz eta izenburuz kontsolamenduzko liburuen tradizio luzean sartzen da [...] baina aldi berean Marko Tuliok bere alaba bakarraren heriotzaz eta Erromako errepublika zaharra hondoratzeaz bere burua kontsolatzeko idatzi zuen izenburu bereko obra zizerondarra jarraituz.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 7. orr.


zizerone ik cicerone.

zizika iz txistu hotsa.

Gauaren argia baino ez zen geratzen, euriaren zizika kilker-zurrumurru baten gisa...  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 34. orr.


zizikatu zizika(tu), zizikatzen du ad zezelkatu.

Zolagune honen eta Jainkoaren artean dagoen hurbiltasuna eta ahaidetasuna hain da miragarri ezin esanezkoa, non ez baitago definitzerik eta nekez egongo da zizikatzera ausartuko denik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 103. orr.


zizikoar izond Turkiako Zizikokoa, Zizikoari dagokiona.

Etxe horiek sarrera-gela zoragarriak izaten dituzte [...] eta iparraldera begira dauden portikoetan triklinio zizikoarrak eta pinakotekak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2990. orr.


zizipasaka ik sisibasaka.

zizipaza ik sisibasa.

zizipazadun ik sisibasadun.

zizka-mizka 1 iz pl jatorduen hasieran zerbitzatzen diren jaki zati txikiak eta eskuarki hotzak; ospakizunen ondoan gonbidatuen artean banatzen diren jateko arinak.

Zizka-mizken ondotik bazkaria atera zuten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 432. orr.

Menua bakarrik: zizka-mizkak, entsalada, arrain-zopa eta bisigua edo azpizuna.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 63. orr.

Lehenbizi, eta beste janarietatik bereiz, zizka-mizkak zerbitzatu zituzten jangura bizkortzeko, iparraldeko herrialdeetako usadioari jarraituz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 125. orr.

Isil-isilik ari zen afariaren hasierako zizka-mizkak zerbitzatzen: kroketak, otarraintxoak, urdaiazpikoa, zainzuriak eta foie-grasa.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 53. orr.

Vesubioren tamainako steak tartarea jan nuen, alboko zizka-mizka ugariz: kaparrak, tipulak, belarrak, piperrak...  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 54. orr.

Vodka sarrerarako, zizka-mizkak gero, haragia betetzeko, eta laranja zuritua postrerako.  Berria - Kirola   2004-06-30

Azkenik, hiriko alkateak mezaren ostean eman zituen zizka-mizketara joan zen, eta zizka-mizkak ere bazkari baten heinekoa gertatu ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 34. orr.

2 irud/hed

Ikasleak, ordea, filosofiatik zizka-mizka xixtrin batzuk janda iristen ziren UBIra, ez Homero, ez Hesiodo, ez euskal mitologia ezagutzen zutela.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 98. orr.

Ekitaldien barruan poesiaren eta pintxoen arteko lotura egin nahi duen Zizka-mizka poetikoak: Nerudarekin jaten ospakizuna nabarmentzen da.  Berria - Kultura   2004-10-14

Egia erran zizka mizketan baizik ez ginen oraino: ondotik etorri dira eguneko gai nagusiari.  Herria   2003-10-02

3 (adizlagun gisa)

Kontua izango da, mahaira eseri ordez, egunean hamaika aldiz jan-edatea, zizka-mizka, oiloak bezala.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 53. orr.

4 zizka-mizkan adlag

Jaki onen aukera zabaltzea garestia izango ez denez, kontsumitzaile askok gusturago erosiko du zizka-mizkan aritzeko moduko janaria, pintxoz osatua.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 53. orr.


zizki-mizki iz pl zizka-mizkak.

Zerbitzariek lehendabizi zizki-mizkiak ekarri zituzten, hotzak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 124. orr.


zizkolatsu izond karrankaria, zaratatsua, nabarmena.

Ana Morenak ez zuen garrasi zizkolatsu bat isiltzerik izan; ez zuen, hala ere, arbel elektronikoa eskuetatik askatu.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 162. orr.

Hilotz ibiltariak ginen egia erran eta zenbaitetan usteltzearen urrin zizkolatsuak azalean zintzilik genbiltzan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 29. orr.

Beldurra isurtzen zitzaidan zainetan, zelda hertsian, dantza bihurrietan ene gainetik arratoi zizkolatsuak pasatzen zirela.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 182. orr.


zizori ik ziza 3.

zizorka iz txingorra.

Negu belaxkak, han pizten ditu beldurrak, eguraldiak bai baitaki, neguan ekarri ez duena Erramu inguruan eta Pazkotan kazkabar edo zizorka eta elurretan ere bidaltzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 476. orr.


zizpa (orobat txispa g.er.) 1 iz antzinako fusil mota; su arma.

Azkenera, zizpa bat zutenek, bizkarrean suaren itzulian ibili ondoan, bizpahirulau tiro botatzen zituzten airera.  Herria   2005-06-23

Haren zizpak lurra du destatzen.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 9. orr.

Etxeko nagusiak zizpa armatua atera zuen kasakapetik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 128. orr.

Igo nintzen goiko gelara eta armadako arauzko zizpa eskatu nion Dimitriri.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 252. orr.

Ermandadeko gizon biak, lehen esan denez, alde banatan, beren zizpa eta guzti.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 94. orr.

Zoritxarrez, ordea, txaroldunen zizpen su biziak bete-betean jo eta zerraldo erori zen Miel.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 161. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Ezin ozenago entzun zituen pum pum pum, eta su zizpak ikusi zituen tiro zaratekin batera, pum pum.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 352. orr.

Orain gaztetxo bat jarri zaigu auzoan, auskalo nondik etorria: garaia, ederra eta handinahia dariona; niretik txispa-tiro batera jarri denda, eta makinaz bete du.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 228. orr.

Bide galduan, gudari bulartsuak jo eta ke bero-bero ari diren lekura (eta behar bada, izututa hankak arin joana izaki bota zuena, makinaren zizpa-sua ikusita) eta hor utziko du une labur batean.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 88. orr.

3 zizpako fusil

Beste zerbitzariak, zaldiak gobernatu dituen berak [...] zizpako fusila eta pistola ekarri ditu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 161. orr.

4 zizpa-luze

Bere ganibetak eta bere zizpa-luzeak enbarazu handia egiten ziotela.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 155. orr.


zizpadun izond zizpa duena.

Menturaz lehenagoko otso zakurrek ibiltzen zituzten lepoko garranga zizpadunak izan baluzte lepoan menturatuko ziren oldartzea otso.  Herria   2005-12-22

Han eta hemen zelatariak ipini, gau-txandakoenak entzun, soka-suzko arkabuzei, gutxik bazekarten ere, gehienak zizpadunak zituzten eta, haize eman, eta horrela beti eginahal guztian.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 198. orr.


zizpakada iz zaparrada.

Txalo-zizpakada desberdin batek eskoltatu zuen orduan izeba Julia pianoraino.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 286. orr.


zizpatu ik txispatu.

zizpir iz printza.

Taulen perekatzea ere ez funtsean, hain ziren latzak non zizpirrak haragian sar baitzitezkeen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 105. orr.


zizpolet iz pistola.

Zizpoleta neraman.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 179. orr.

Antzezpen kutsuko keinu dramatikoarekin, zizpoleta bateko bala bakar bat eman zion Felixi, inguruan begirale zuen jendearen aurrean, eta "Errusiari egin diezaiokezun mesederik handiena da" esan zion.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 245. orr.

Hortik pentsa nolakoa izan zitekeen Dimitrik Rasputini zion gorrotoa, eta zein ederki marrazten zuen zizpoletako bala hark Felixek Errusiari -eta Dimitriri- egin ziezaiokeen mesedea.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 246. orr.


zizpuratu, zizpura(tu), zizpuratzen du ad hasperen egin.

Frodok, ordea, atsekabetuta zizpuratu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 245. orr.

"Baina urteak eta urteak iragan dituk ordudanik", zizpuratu zuen, "eta hemendik hain urrun.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 267. orr.


zizpuru 1 iz hasperena.

Zizpuru eta hasperenen artean erran zidan: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 640. orr.

Gauez, negar egiten huen isilean, zotinik gabe, zizpururik gabe.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 16. orr.

Zizpuru baten antzeko hotsa goratu zen inguruko zelaietatik, eta bihotzak berehala hasi ziren berriz ere taupaka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 299. orr.

Eta bertze hilabete bat egin zuen horrela, apurka itotzen, zizpuruz zizpuru eta hasperenez hasperen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 185. orr.

Gozo-gozo musukatzen jarraitzen dit, zizpuruen antzeko musuak dira.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 83. orr.

Bai, zizpuru batean nik, federik gabe.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 42. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zizpuru luzea libratu zuen estreinako dangadaren ostean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 30. orr.

Jane Birkinen zizpuru faltsuek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 103. orr.

Baiezkoa adierazten zuen zizpuru etsitu baten ondoren lotu zitzaion, ostera ere, mintzoari.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 165. orr.

Martak zizpuru sakon bat egin zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 213. orr.

Merryk ere alaitasunezko zizpurua egin zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 49. orr.

Hiru ikusleen esku askeek kanpaiari tiraka ziharduten, euren ahoetatik gozamenezko zizpuruak ateratzen ziren bitartean.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 106. orr.

3 irud/hed

Orain bat-batean eguzki berritan haize leun baten zizpuruarekin irekitzen den lorea bihurtu zitzaidan musika, sentimenduen ukituetara zabaltzeko prest.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 79. orr.

4 zizpuru egin

Neuk ere zizpuru egin -etsitzen hasita nengoen berandutu egingo zitzaidala zinera joateko- eta zerura begiratu nuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 37. orr.

Toalla sorbalda gainetik biribilkatu zionean zizpuru egin zuen Joseluk, egun hartakoak burura egin zuelako seinale ezaguna eskertuz.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 136. orr.

Une batez isilik begiratu eta gero, zutitu eta zizpuru egin zuen: [...].  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 66. orr.

Gorri-gorri eginak ditu begiak bisitariari atea zabaldu dion neskak, eta zizpuru eginez jaso ditu haren doluminak. · Roberto Goaza komisarioak etsipen zizpurua egin zuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 223. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zizpuru egin (9); zizpuru egin zuen (7)


zizpuruka adlag hasperenka.

Gurrezko kabina batean belaunikatzen dira, ilunpetan betiere, eta badirudi zizpuruka ari direla, marmarka eta auheneka.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 183. orr.

Jakina da ingeles hiztun zenbaitek zizpuruka esan dezaketela baietz.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 129. orr.

Zizpuruka eseri zen, bere kristala nirearekin jo zuen eta, begietara begiratuz, xuxurlatu zidan: "Gure osasunera".  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 109. orr.

-Amarekin joan duk -ihardetsi zidan arrebak, izebari aurrea hartuz, zizpuruka.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 46. orr.

Premia tristea da -zizpuruka-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 35. orr.


zizt adlag 1 ziztaren edo higitze lasterraren onomatopeia.

Begietara zizt etorri zitzaion argitasun bat, pozarena zena, txinpartetan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 368. orr.

Aulki batean erdi kolokan nengoen, bakarrik edateaz etsita, eta orduan, zizt, atximur egin zidaten besoan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 124. orr.

Zizt eta zizt arituko zen, harik eta bere gogoko irudia bizkarrean, besoan nahiz bularraldean osatzen zuen arte.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 148. orr.

Datu bakoitza bere bihotzean arantza bat, zizt, eta gero beste bat, zizt, eta beste bat, zizt eta zizt bihotzean sartzen balihoazkio bezain minbera esan zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 211. orr.

2 zizt egin

Larruko poroetan leku egitean zizt egiten dizuten horietakoak.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 44. orr.

Zarata ez zen ozena, baina dardara modukoa sortzen zuen, lurrikara nanoak eragiten zituen Danielaren bularrean, eta zizt egiten zuen bakoitzean tatuajearen indarrak zulo txikiak estaltzen zituen neska zatituaren bihotzean.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 98. orr.

Naratik hara kilkerren hotsak belarrietan zizt egin zidan.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 229. orr.

Marfilezko makilatxoak erabiltzen zituen Hori Chuik zizt egiteko, denak irudi biziez josiak eta arkatz baten neurrikoak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 148. orr.

3 zizt-zazt adlag

Ile pikatzeko elektrikoa hartu eta zist-zast mozten zituen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 162. orr.

Jostorratzenak bezalako ziztada zorrotzak sentitzen hasita nengoen lokietan, zizt-zast, zizt-zast, zizt-zast, ziztada ari zitzaizkidan bihurtzen munduarekin nituen eusgarri fisiko bakarrak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 237. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zizt zazt (3)


zizt-zazt ik zizt 3.

zizta (84 agerraldi, 42 liburu eta 4 artikulutan; orobat sista g.er.) iz 1 ziztatzea, ziztakoa. ik xixta.

Orain gutxiagotan sentitzen dut jostorratz horren zizta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 108. orr.

Ahotsean erotasunaren zizta nabaritzen zitzaion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 160. orr.

2 (adizlagun gisa)

Hegoaldean hil gudarien argazkiak zekarkien liburuxka neska lagunekin gordean hostokatzen, bere abertzaletasun gordinaren eztenaz herrestari melenga antzera, zirika eta zirika, zizta eta zizta.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 12. orr.

Ezko-izkribua erlauntza da; nagusia, zentzutasuna; erleak, hitzak; eztena, izkribatzailea, beti zizta eta zuum!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 95. orr.

Seinale bat iduri, bertzeei itsatsi gintzaizkien, hemen zizta eta han sasta.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 278. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lurraren kontra eta zizta euri horren pean lurraren larrua biltzen da, zimeltzen, berriz luzatzen, leuntzen, berriz zimurtzen, plegatzen, nola uhainak ur gainean.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 149. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bizitza debalde baten bildumaren egiteko ordua hor neukan, cobra zizta batez hiltzea seguru nuelako.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 182. orr.

Egoera honek luze iraungo balu eta askoz ere mota eskasagoko ikuskari guztiak itzali, eta so gagozkion hura argi-zizta honetaz atzi barneko pozez... guk hasperenka nahi dugun betiko bizia ez al da argiune honen antzeko?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 237. orr.

Hala aitortzen zuen behintzat, urguilu zizta batez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 93. orr.

Jeloskeria ziztek izpiritua urratzen ziotela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 142. orr.

5 zizta egin (sugeek)

Egin ihes bekatuari sugeari bezala, hurbiltzen bazatzaizkio zizta egingo dizu eta.  Elizen arteko biblia   Si 21,2

Garaiz xorarazi baino lehen sugeak zizta egiten badu, ez du irabazirik suge-xorarazleak.  Elizen arteko biblia   Koh 10,11

Ez dezagun tenta Jauna, haietako batzuek egin zuten bezala, eta sugeek zizta eginda hil ziren.  Elizen arteko biblia   1 Ko 10,9

Azkenean, ordea, sugeak bezala egiten du kosk, sugegorriak bezala zizta.  Elizen arteko biblia   EsZ 23,32

6 (bestelakoek)

Gauza gozo gehiegi jaten zituenean, gaixotu egiten zen, eta ospitalera eraman beharra zegoen, zizta egitera.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 52. orr.

Leku minberaren batean zizta egin banio bezala bihurtu zitzaidan, ordea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 54. orr.

Ama eta biok ere beste lera batean jarri ginen, eta bidean bisuts zuriak ehun mila kristal orratz zoragarri aurpegira bidalita zizta egiten zidan. Eskua luzatu gabe ere, halako deskarga elektriko batek zizta egin zidan beheko soin-adarretan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 25. orr.

Barne kontzientziaren jostorratz moduko bat dela esango nuke, aldian behin zizta eginda gauzen hutsaltasunaz ohartarazten nauena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 108. orr.

Ruche jaunari zizta egin zion mutikoak esandakoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 338. orr.

7 zizta-zizta egin

Abuztuko ortziral horretan, nire aierurik beltzenak egiaztatzen ari zirelakoan trabeskatu nuen etxeko korridorea, kezkak zizta-zizta egiten zidala.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 52. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

sugeak zizta (4); zizta egin (3); zizta egingo (3); zizta egiten (5)


ziztada (185 agerraldi, 83 liburu eta 23 artikulutan; orobat zistada g.er. eta sastada g.er.) 1 iz ziztatzea, zizta.

Intsektuen ziztadak galarazteko, farmazietan hainbat produktu saltzen dituzte.  Berria - Harian   2005-08-06

Zaldiak eta zaldizkoak ezin ihes egin eskualde zingiratsu horren bazter guztiak betetzen dituzten intsektu dipteroen ziztadei. Liztor baten ziztada batek bezala suspertu ninduen aitormenak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Marmoken ziztada saihesteko krema bat sortu dute Israelen.  Berria - Gaiak   2004-09-05

Indizioaren ziztadak min pixka bat eman zion.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 144. orr.

Min sakon bat jarri zaizu hankaren beheko aldean, eta, aldi berean, ziztadak sentitzen dituzu giltzurrunaren parean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 39. orr.

Masailean milaka orratz ikusezinen ziztadak sentitzen nituen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 345. orr.

Eskuineko hankan milioika ziztada sentitzen nituen, oinazearen oinazez, armada oso bat zaldiz nire gainetik igarotzen ari balitz bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 10. orr.

Ziztada bat lokietan, dardara bat hanketan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 78. orr.

Ziztada hori minzorro bat da, organoen gauean modu bitxian esnatzen den halako toki jakin bateko kontzientzia gisako bat.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 75. orr.

Hartu nuen sustoak ziztaden mina areagotu zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 237. orr.

Bere zaina ziztatu eta lauzpabost ordura gertatu zen, ziztadaren eragina jada iragana zenean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 120. orr.

Ziztaden tamaina ikusita, arantza hauek oin beteko luzera izan behar dute.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 239. orr.

Pentsatzekoa da zer izango ote ziren Faulkner, Hemingway, Scott Fitzgerald, Lowry, Hammett, Chandler, J. Thompson, Capote... alkoholaren ziztadarik gabe.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 94. orr.

Orduko ahotsa tristea iruditu zitzaion da Ruari, damuaren ziztadaz jota bezalakoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 37. orr.

Kontzientziaren ziztadak ez datoz espiritutik; bihotzaren fruituak dira.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 271. orr.

Gorrotoaren ziztadak min itzela eragin zidan arren, isilik segitu nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 263. orr.

Pentsatzen hasteko ziztada bat behar izaten da, horretara bultzatuko zaituen zerbait.  Berria - Kultura   2004-02-25

Hitz haren ziztadaz anaia zertxobait minduta gelditu zela konturatzean [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 376. orr.

Ez zeukaten mailaturik, ez eta ubeldurik, hozkarik edo ziztadarik ere.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 165. orr.

Andresek gaixoa zertxobait animatu zuen, ziztada egiteko lekua xaboiz garbitu eta igurtzi zuen, eta trokarra neskaren sabel handituan sartu zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 208. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Brastako mugimenduak ziztada mingarri bat eragin zidan saihetseko zaurian.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 19. orr.

Orduan erruaren ziztada mingarria nabaritu zuen bularrean josita.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 109. orr.

Halako batean, bihotzean sentitzen den ziztada hotz baten moduan, Frodo eta Sam etorri zitzaizkion gogora.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 73. orr.

Haren usainak maisuaren akordua bizitzenago eginik, saminak ziztada itzelak jo zizkidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 281. orr.

Ziztada zorrotza nabaritu dut ezkerreko izterrean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 298. orr.

Iraganaren ziztada nabaria zuten aurpegiko azalean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 32. orr.

Ziztada mingarria izan zen arren, handik apur batera barrua lasaitu egin zitzaidan; lekutan zeuden lehorrekoak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 39. orr.

Jostorratzenak bezalako ziztada zorrotzak sentitzen hasita nengoen lokietan, zizt-zazt, zizt-zazt, zizt-zazt.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 237. orr.

Etxera itzultzeko gogoak ziztada jasanezina egin zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 231. orr.

Larru-mintza dardaratu zitzaion Norari, eta sekulako ziztada sentitu zuen bihotzaren erdian.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 38. orr.

Askotan sentitzen dut -bolada batzuetan, ia egunero- buru-arintasun halako bat noizean behingo ziztada ez oso zorrotzekin.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 175. orr.

Ezinezkoa zitzaidan lokietako mina ez zen beste ezertan kontzentratzea, denbora asko egin nuen buruko ziztaden mende.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 237. orr.

Bat-bateko ziztada batek joa, arma eroria hartzera egin du.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 18. orr.

Danbateko sor bat sentitu nuen arroparen azpian, eta, aldi berean, sekulako ziztada izterraren goiko aldean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 181. orr.

Hauxe bai ziztadarik onena, indartsuena, zoragarriena; azkar gorputzetik gora eta behera, buelta eta errebueltaka.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 107. orr.

Egeak ziztada moduko bat sentitu zuen bere barnean, bero eta gozoa, alai eta umoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 139. orr.

Lizarriturri baretu da Eladioren ziztada zaputzetik.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 56. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Behin ikusi nuen nola jarri zioten apomorfina-ziztada bat ezagutzen dudan parkinsondun bati, zurruntasuna eta "izoztea" arintzeko.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 111. orr.

Sei metro koadroko kaiola batean giltzapetuta dago, ez du egunik ez gaurik nabaritzen, ordu erdi oro esnarazten dute, argindar ziztadak ematen dizkion uhal bat ezarri diote gerrian.  Berria - Harian   2006-04-13

Kopetara eraman zuen eskua, orratz-ziztada baten moduko oinazea arintzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 113. orr.

Lantza ziztada xamurra harturik jauzi egin dut.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 164. orr.

Nik neuk ere antzeko min ziztada bat sentitu nuen, udan hari uko egin eta beren esku utzi behar izan nuenean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 326. orr.

Hala eta guztiz ere, inoiz ere ez malur handiagorik, maitasun ziztadak jaso nituenean baino.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 25. orr.

Atsegin ziztada bat sentitu nuen zilean, guztiz ezustekoa.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 120. orr.

Argazkiaren oin-oharra irakurri nuenean ez nintzen larritu; atsekabe-ziztada bat sentitu nuen nire baitan, asko jota.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 45. orr.

Ezin zituen ekidin -zein tuntuna, ene, zein tuntuna!- bihozmin ziztada haiek.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 72. orr.

Oinaze ziztada urratzaile bat ere bai, puntu berean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 249. orr.

Izu ziztada izoztu bat sentitu nuen garondoan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 124. orr.

Bat-bateko beldur ziztada batek zeharkatu zidan bihotza, Patuaren aitzinean sentitzen den izu-ikara.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 254. orr.

Erru-ziztada batez, zera pentsatu nuen, dagoeneko ahanzten hasia nintzela aitaren aurpegiaz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ziztada bat sentitu (8); ziztada batek (5); ziztada mingarria (4); ziztada nabaritu (4); ziztada zorrotzak (3)

intsektuen ziztadak (4); ziztadak sentitzen (4)


ziztadatsu izond ziztadez betea.

Satira politiko guztiek badute alegoria bihurtzeko joera, eta bide honetan jarri da Cano, bere estilo gozo eta ziztadatsuarekin lanean.  Berria - Harian   2005-10-12


ziztadatxo iz ziztada txikia.

Geroxeago erreparatu nion bular gaineko ausikiari: txikia zen, hiru ziztadatxo elkarren ondo-ondoan, eta tupustean ulertu nuen gertaturikoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 192. orr.


ziztadun 1 izond ipar ziztatzen duena. ik ziztakari.

Lore ederra usain onarekin baina bere arantza ziztadunekin ere! Horrengatik block-a alanbre ziztadunez inguratzen digute.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 31. orr.

Gureaganik berexia zen bi alanbre lerro ziztadunez.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 90. orr.

Hervék ez zuen hitzik ere askatu: sagarroia bezain trinko eta ziztadun zegoela argi zen, lanjerra berriz nondik jaukiko zitzaion goaitan.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 116. orr.

2 irud/hed

Unanue eta Olaizola bi aitzinekoek joko ziztaduna erakutsi dute, baina gaztek maila goragoa emanez eraman dute partida.  Herria   2001-10-04


ziztadura iz ziztada.

Gardelen ziztaduraren ordua da.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 123. orr.


ziztagailu iz ziztatzen duen gailua.

Ziztagailu batek dir-dir egiten du; eztarritik izterrondoraino irekitzen dute bere gorputza; dena ikus dezake, baina ez du minik sentitzen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 225. orr.


ziztagarri izond ziztatzen duena.

Elkarrekiko desleialtasun baten xarma are ziztagarriagoa izanen da.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 430. orr.

Bi metrotatik goitikoa izanen da eta ezker-eskuin hedatzen ditu bere beso-adar ziztagarriak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 126. orr.

Bigarrenarekin ere ez nintzen luzatu, arnasbideen ziztagarri.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 108. orr.


ziztaka 1 adlag zizta eginez.

-Plazara igan ninduten, eta eguna zenez, euliak hasi zitzaizkidan ziztaka eskuetako eta besoetako zaurietan.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 55. orr.

Berriz ezkon dadin errezatzen ez dudanean, erle saldo puta batek ziztaka hil dezan errezatzen dut.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 163. orr.

Milaka orratz ixil ziztaka gogoan, denbora josten bihotza, irudimeneko zapi zurian.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 127. orr.

Bat-batean gogoratu dut, bai, zauritu egin nautela -oraindik ziztaka dut burua-.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 175. orr.

Burmuinean metatuta daukazu lo-galea, eta minaren erasoa sentitzen duzu, ziztaka, pum, pum, pum, leherketa txikitan bezala.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 255. orr.

Giltzurrunetan ez ezik, gorputz osoan ere mina sentitzen duzu ziztaka. Izarraren izpiek beti ziztaka, gero eta hurbilagoak, zeru guzia argitzen dute nola eguzkiarenak egun betean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 81. orr.

Baldin eta buruko mina bazuen, edota oinetako arkuak ziztaka bazituen, kexuka aritzen zen, urrikalgarri, nini bat antzo.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 150. orr.

Bihotzean mina ziztaka senti zezakeen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 99. orr.

Bat-batean, kaosa egin da Joseren buruan, erle-saldo amorratu bat dabilkio buru-muinetan ziztaka, zuhurrena ere erotzerainoko oinaze zakar batek hartu dizkio zainak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 131. orr.

Oinak oinategi, soilik loeria astunaren orratzak kaskoan ziztaka nabaritzen zituela. Errespetuz entzuten diote, hitz bakoitza idatziz jasoaz, bolaluma urduri, koadernoaren orrialdeetan ziztaka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 130. orr.

-Patxi, agudo -nik, ziztaka-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 236. orr.

2 zizta-ziztaka

Banan-banan ezarri zizkidatek, zizta-ziztaka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 13. orr.


ziztakari 1 izond ziztatzen duena. ik ziztakor.

Beste aldean, berriz, alanbre ziztakariz inguraturiko kandela txiki bat, sugarra eta guzti, ageri zen goiko aldean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 105. orr.

Haren irispidean jartzen nintzen trintxeretan, aurrepostuetan, hari ziztakarien erdian, erasoetan, metrailaren azpian, gas itogarrien erdian.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 189. orr.

Gero hari ziztakariarekin metro baten garaierako hesiak eraikiz, aski zabalak aise ez pasatzeko gainetik, kalez kale, etxez etxe, bidez bide.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 79. orr.

2 irud/hed

Hatz ikasiez zarata oro urratu zuen, pianissimo batekin hasiz, nota luze, ziztakariekin, apurka in crescendo-ra egiteko.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 102. orr.


ziztako (8 agerraldi, 5 liburu eta 2 artikulutan; orobat sistako g.er.) 1 iz ziztada. ik zizta.

Bere pausoa sugegorriaren ziztakotik saihestu diola uste dizu Pellok; horregatik zaio maitagarri.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 38. orr.

Honezkero ez da birigarro hila, mandeulien ziztakoak ikaran tinkarazitako behorraren gihar luzea da, bere haragiaren sendotasuna Bittorren eskugainaren kontra frogatu behar lukeen ametsa.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 101. orr.

Erritoak, ospakizunak, jaiak... eta ziztako ez guti.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 81. orr.

Ziztako funtsatua zen Edurnerena.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 391. orr.

2 irud/hed

Berriz aitzinean 32-26 Herveren ziztakoekin eta Kurutcharryren lasterrak gainera.  Herria   2004-01-22

3 ziztakoan adlag berehala.

ziztakor izond ziztatzen duena. ik ziztakari.

Arantzari berari, ziztakor eta dainu gaiztatu nekosoen sorle denez, elorria deitu izan zaio.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 197. orr.

Murtutseneko inguruetan gaitzeko urrin tzarra zegoen eta pietunak sudurra tapatu zuen mokanesarekin, hilotzaren ondoraino heltzeko, kanpoko freskotasunagatik ulu beltz ziztakorrak haizatzen zituela.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 149. orr.

Eskolaumearena izango litzake arinena, benetan halaxe ote denaren zizta gero eta sarkorrago eta ziztakorragoxe hor ez balego.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 177. orr.


ziztalari iz ziztakaria.

Baserriko eskarmentutik dator hau, bai lanarekiko argi moztualdia, eta baita ukuilutik gora igotako ziztalari ttiki horien akordua ere, latoso eta pelma jartzen baitira zenbait egunetan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 310. orr.


ziztarazi, ziztaraz, ziztarazten du ad ziztatzera behartu.

Batzuetan sarkasmo gordinenerantz lerratu du kontalariaren jarrera, besteetan kontalari probokatzaileak irakurlea ziztarazi du, besteetan ironia zirikatzaileak ernarazi du irakurlea, besteetan ironia leunak bildu du istorioa.  Berria - Kultura   2006-03-21


ziztari izond ziztakaria.

Zer kezka ziztariek eta nolako beldurrek ez ote dute urratzen irritsaren mende dagoen gizakumea!  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 311. orr.


ziztatu, zizta(tu), ziztatzen (orobat sistatu g.er.) 1 du ad gauza puntadun batez zulatu.

Erleek ez zuten sekula Damian Arruti ziztatzen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 20. orr.

Laburtze aldera, beraz: ibil gaitezen tximeleta bezala; zizta dezagun liztorrak bezala.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 94. orr.

Sakan honetan, eltxoek ziztatu egingo zaituzte.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Nire bistatik itsas putzuan barrena galdu arren, han ere itsas sugeak zizta ditzan egingo dut.  Elizen arteko biblia   Am 9,3

Zaldia ziztatu zuen, bada, eta otsoari oldartu zitzaion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 126. orr.

Nor ez du ziztatu ote muturren batek, zakarrak hartuxetako bide zaharren batetik igarotzekoan?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 23. orr.

-Abisatu zintudan ez zenidala ziria sartu behar, ez? -erran zion, ganibetaz tripontzia ziztatuz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 269. orr.

Orratz batez ziztatu banu bezala, hitz eta pitz hasi zitzaidan, gelditu gabe.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 98. orr.

Orratzen bidez akupuntura puntuak ziztatzea da terapia horren muina.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Behatz punta ziztatu zion orratzak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 96. orr.

Zain horietatik, orratz batez ziztaturik odol tanta bat hartu.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 165. orr.

Ez zizta gehiago zeure zain horiek, Emmanuel, arren eta arren...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 118. orr.

Pianotik ziztatuta bezala jaiki, eta bainugelara noa.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 69. orr.

Ziztatzen gaituztenean bakarrik erreakzionatzen dugu.  Berria - Kultura   2004-12-22

Orratzen bidez akupuntura puntuak ziztatzea da terapia horren muina.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

2 irud/hed

Oroitzen zara nola egiten zenidan barre, nire telefonoa baten batek ziztatuta zeukala esan nizunean?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 26. orr.

Bat-batean hotzak ziztatu nau eta bakardadeak uzkurtu, konkortu bezala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 212. orr.

Hala eta ere, azkenekoz ikusteko begiratu nionean, haren patuak bihotza ziztatu zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 382. orr.

Gandorra janzteko tentazioak ziztatu ninduen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 68. orr.

Amari deika ari zitzaion neskatoaren ahotsari zerion tristurak Egutxiren bularra ziztatu zuen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 61. orr.

3 xiringaren bidez gorputzean barneratu.

Besoan anestesia pixka bat ziztatu, eta lanean hasi zen Hori Wu.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 150. orr.

4 iltzatu.

Haga bat kendu, luzea eta koskagabea, zutik finkatu hagatxoa, eta gauez haren puntan ziztatzen nuen ogia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 181. orr.

Mahukak goratuak, eta labanekin haragipuskak ziztatu eta jan egiten zituzten.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 40. orr.

Bizkarreko min zorrotza datorrenean, Nabokoven tximeleta sentitzen naiz, entomologo batek orratzez alderik alde ziztatua.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 194. orr.

-Egun ederraren argi ederrak bere baitara gaitzan bil! -deklamatu zuen, gar xelebre batek ziztatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 216. orr.

Itsas aingirak, xerrak markatzeko balio duen orratz beltzarekin ziztatuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 173. orr.

5 akuilatu.

Erreboltaren hotsak gazte andana ateraraziak zituen beren etxeetatik, gorrotoak eta loria-nahiak ziztaturik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 44. orr.

Alegera kantatzen zuten, esperantzaren suak ziztatuak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 134. orr.

Baina gure Kopeikin, goseak ziztaturik, honela mintzatu zitzaion: [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 296. orr.

-Egun ederraren argi ederrak bere baitara gaitzan bil! -deklamatu zuen, gar xelebre batek ziztatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 216. orr.

6 (era burutua izenondo gisa)

Hasi kaligrafiarik dotoreenaz kopiatzen, eta gogoa dantzan berehala, eta papera belztearekin batera, tximeleta ziztatuaren irudia.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 195. orr.


ziztatzaile izond ziztatzen duena. ik ziztakari.

Maiseatzaileei arkakuso ziztatzaileei bezala egiten zien ihes.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 392. orr.

Haietako bat bere semea bide zen eta haren apa jaso zuen matrail bixarraz ziztatzailean.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 163. orr.

Baina ezin izan zuen, eta arnasa sakon samar hartzen zuen bakoitzean, oinaze ziztatzaile batek geldiarazten zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 228. orr.

Eta loezinarekin batera pentsamendu zorrotzak, ziztatzaileak, eta haiekin batera bizia galtzeko beldurra.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 74. orr.

Europako ingurune intelektualean entzun daitezkeen ahots ziztatzaileen eta inkonformistenetako bat.  Berria - Kultura   2004-05-08

Aipatutako liburuak aintzat hartzen hasi ziren kritikak, ez ziren itzulinguru amaigabeetan galtzen eta, zehatzagoak izateaz gain, zorrotzak eta are ziztatzaileak bilakatu ziren.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 165. orr.

Maimonek ez du tesi hori onartzen, baina beraren kritika, funtsean, ziztatzaileagoa da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 16. orr.


zizter iz zatita, puska.

Ardoak, urak eta eztiak edari bat osatzen duten modura, eta hauetariko bakoitza edari guztira hedatzen da, eta, halere, hiru dira (eta ez dago edari zizterrik hirurak ez dauzkanik, eta ez olioa eta ura bezala bata bestearen gainean, nahasian baizik, hirurak substantzia izan arren; eta edari hura substantzia bat baino ez da hiruz osatua).  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 305. orr.


ziztertar ik zistertar.

ziztor1 1 iz arrastoa.

Argazki-oineko letrek ziztor amorratuak ematen dute, egundoko abiadan mugitzen dira, ezin ditut elkarrekin lotu.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 88. orr.

2 elur ziztor elur arrastoa.

Mendate zabal bat gainditu dut halako batean uda minean, eguzkia eguerditan ia neure buru gain-gainean zuzen, eta hala ere bazen artean elur ziztorrik larreetan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 117. orr.

3 erreka ziztor errekatxoa.

Erreka-ziztor bat igarotzen da erdi-erditik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 271. orr.

Saratik abiatu eta sakonune batean zihoan erreka ziztor baten ertzetik ibili ziren Lizuniagaraino, eta handik Illekueta auzora.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 86. orr.

Berehala, gaztainadi bat zeharkatzean, baserriak ikusten ziren lerroan, erreka ziztor baten erara kokatuak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

erreka ziztor (3)


ziztor2 ik txistor.

ziztorka adlag

Zerbitzuburua barre-eztulka hasi zen, zer egin ez zekiela, bere zuzendari jaunaren aurrean ziztorka eman ziezagutela agintzeko uzkur.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 261. orr.


ziztrin 1 izond balio edo itxura gutxikoa. ik zirtzil; purtzil. (pertsonak)

Nondik datorkik harrokeria hori, sorkari ziztrin bat besterik ez haizen horri? ile kizkurreko gizon ziztrin bat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 946. orr.

Begi txit santu haiek ez dute bekatarien artean inor ikusi ni baino ziztrin, kaxkar eta bekatariagorik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 962. orr.

Ni haur elbarri bat baizik ez nintzen, arraioa, inori axola ez zitzaion peoi ziztrin bat.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 36. orr.

Bulegoetan paperak kopiatzeko erabiltzen diren funtzionario ziztrin horietakoa bailitzan tratatzen zuela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 389. orr.

Ezin du ulertu zein printze ahaltsuk erabaki duen lurjabe ziztrin eta eskolagabe haien artean bizitzen jartzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 179. orr.

-Menditar ziztrin batek, lau sos balio ez duen bidelapur batek, oraindik bibotea atera ez zaion mukizu batek zaldia lapurtu dit, irain egin dit.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 26. orr.

Lapur arrunt ziztrinak baino ez.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 49. orr.

Rohango Zaldizkoek ia mukizu ziztrinak dirudite haien aldean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 51. orr.

Ziri ederra sartu zidak Sobakevitxek, doilor ziztrin horrek!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 203. orr.

Zu horren polita eta ni berriz honen ziztrina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 130. orr.

2 (bestelakoez)

Oilo ziztrin bat ere ez daukat etxean, horraino iritsi naiz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 472. orr.

Zizare ziztrin nazkagarria!  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 107. orr.

Zergatik besteek gora egiten dute eta nik arrastaka ibili behar dut har ziztrin baten antzera?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 347. orr.

Hortxe bizi da, etxe ziztrin horretan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 71. orr.

Gela ziztrin horretan, hiru hankako ohe estu bat hormara hurbildu, eta lastaira-antzeko bigungarri txiki bat ipini zuen gainean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.

Sagar ziztrin pare bat ere ez diezu emango?  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 76. orr.

Hiri ziztrina, denda ziztrinez eta jende ziztrinez betea, nik utzi nuen hiria bezalakoa.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 10. orr.

Ibiltaria ardiei begira gelditzen da -zein erraz aurkitzen duten belarrik ziztrinena!-, eta ondorenean goraka egiten du arin.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 55. orr.

Labana ziztrin bat bera ere ez neukan eskura, sarrailarako.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 226. orr.

Dotorezia kontuetan hain zen kaskarina, ezen inoiz oihalik garestienak ziztrinenekin batera adabarazten baitzituen jantzi berean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 493. orr.

Pinu gazte txikiz osaturiko sastraka ziztrinak, suak kiskalitako pinu-enbor zaharrak, basatxilarrak eta horrelako huskeriak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 40. orr.

Gaur ikusi dut iragarkia, ordu txikietan, tokiko telebista ziztrin horietako batean: [...].  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 105. orr.

Gainerako guztiak beharrezko ez diren errepikapenak, alferreko azalpenak, ezeztapen eta erantzun ziztrin eta hutsalak maiz, erretorika eta poetika jokoak baino ez dira.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 8. orr.

Hara ailegatzeko bide ziztrin bat besterik ez dago.  Berria - Harian   2005-10-08

Aski arraroa zen ingelesek trebatu gabeko gizonak aukeratzea... baldin eta lan ziztrin baterako ez bazen, jakina.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 70. orr.

Ezkondu eta gero, baserriko irabazi ziztrina osatzeko-edo, fabrikan hasi zen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 18. orr.

Lanpostuak, neurri batean behintzat, txarrak eta ziztrinak ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 340. orr.

Gaztaroko episodio ziztrin horrek ez duela zerikusirik nire bizitza zitalaren gorabeherekin.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 14. orr.

Tirada urriko eta banaketa eskaseko edizio ziztrin batean.  Berria - Kultura   2004-11-13

Motorraren edozein matxura ziztrin aski da.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 89. orr.

Hogeita sei urte ziztrin eta hemen hago Donostiara doan autobus patetiko batean sartuta.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 250. orr.

Zilegi zirudien pentsatzea gau batez bederen, gau ziztrin batez bederen, afaria iragarri aurretik joan zitekeela senarra bere burua txukuntzera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

Bere kirol ibilbideko garaipen onenak egin zion ihes, segundo ziztrin bategatik.  Berria - Kirola   2004-06-22

Plazer istant ziztrin, minimo eta soilik a posteriori idealizatu hori.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 182. orr.

Deusetarako balio ez duen justizia ziztrin hori.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 43. orr.

Beren bizitza ziztrinen helburu bakarra gure zibilizazioa hondatzea duk.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 96. orr.

Zergatik kondenatu heure burua hil artean giro ziztrin horretan bizitzera?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 378. orr.

Lotsagarria izan da limosna ziztrin batekin hain arazo larria estali nahi izatea.  Berria - Euskal Herria   2006-02-16

Jokalariak hilabete mordoa daramate euro ziztrin bat jaso gabe.  Berria - Kirola   2004-03-18

Halako zera ziztrin bat ikusten zien etxerako epeka erosi zituen altzari politei.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 121. orr.

3 (adizlagun gisa)

Arratsean, ziztrin jokatuko nuen baldin eta lanerako hautatzeko agerian utzi behar izan nituen gaitasunek ezertarako ez zidatela balio izan pentsatu izango banu.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 14. orr.

4 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

Izatez, asmo onekoa da, bere ziztrinean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 188. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

emakume ziztrin (3); etxe ziztrin (5); gela ziztrin (4); gelaxka ziztrin (3); gol ziztrin (3); lan ziztrin (3); peoi ziztrin bat (3); puntu ziztrin (4); segundo ziztrin (3); taberna ziztrin batean (3); urte ziztrin (3); zizare ziztrin (3)


ziztrindu, ziztrin(du), ziztrintzen da/du ad ziztrin bihurtu.

Leihoetako barroteak argaldurik eta ziztrindurik egonen dira herdoilaren herdoilez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 183. orr.


ziztrinkeria iz gauza ziztrina; ziztrina denaren nolakotasun gaitzesgarria.

-Ziztrinkeria hori eramango dugu?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 112. orr.

Zer zen ziztrinkeria hura?  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 21. orr.

-Ziztrinkeria ez, Zigor, kalitatea.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 85. orr.

Gure ziztrinkerietatik at eta gorago kokatutako aitonseme bikain, bekaizkeria ezkutu baina biziaz.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 271. orr.

Erabilera zabalago eta onartuagoa du ospearen eraikineko harriak itsasteko mortero gisa, eta ondoren materialaren ziztrinkeria estaltzeko kare gisa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 249. orr.

Buruzagien artean antzematen nuen hanka-traben eta azpikerien ziztrinkeriak azkartu egiten zuen ene mesfidantza hazkorra.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 237. orr.


ziztu1 1 iz txistua, ezpainetan irekidura mehar bat eratuz eta bertatik airea jaurtikiaz ateratzen den soinu zolia. ik txistu.

Ziztu bat entzun zuten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 112. orr.

Ziztua entzun zuten ostera, hurbilago, eta Dopazok oihu egin zuen bere ahots garratzean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 112. orr.

Pittin bat irekiak ditu ezpainak, estutuak hortzak, eta hauen artetik doinua izatera iristen ez den ziztuaren antzeko zerbait ateratzen zaio.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 21. orr.

Sugegorriak belarretan ateratzen duen ziztua sortzen zuten hitz haiek Xegamaren hortzetan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 205. orr.

Garrasi eta ziztu horiek ilunabarrean bidaiatzen duten hegazti migratzaileek eginak ziren inondik ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 143. orr.

Galerna batetik arribadan ekarriko balitu moduan sartu behar izan zuten haren ondotik denden zirkulu barruan, ziztua jotzen zuela umeak biltzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 113. orr.

-Nik ziztu jotakoan, denok mastaraino!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 121. orr.

Haizeak, bafadaka jotzen zuen behe haize batek, ziztu eragiten zien inguruko oteei.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 217. orr.

Oihu bakar baterat bildu zitzaizkidan haizearen ziztu guztiak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 243. orr.

Burrunba ozena, ondotik ziztua eta alimaleko karraska.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 200. orr.

Hasieran, baloia hartzen nuen bakoitzean, ikusleek ziztuak eta aurkako oihuak jaurtitzen zizkidaten, geziak balira bezala: gezi-euri etengabea.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 135. orr.

Isiltasuna ez du ezerk urratzen eta ziztu bihurtzen da.  Berria - Kultura   2004-01-21

Larritzeko eta beldurtzeko inolako motiborik gabe ere, piztien hanka-hotsek eta sugeen ziztuek asaldaturik.  Elizen arteko biblia   Jkd 17,9

Obus baten ziztua entzun zen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 81. orr.

Sartzen ari ziren lokomotoren ziztua zetorren tokirantz.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 66. orr.

Liluramendu hartatik soil-soilik kafeteraren ziztuak itzarri ninduen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 28. orr.

Gailurretatik, haizearen ziztuarekin batera, joare urrun eta ilun batzuen hotsa datorkie.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 56. orr.

Airean itzulinguruka dabiltzan usoei bezala gertatzen zitzaion: azkenean, nagusiaren ziztuari esaneko, usategira itzultzen zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 68. orr.

Ziztua baino bizkorrago zuzendu zituen zaldiaren oin eta hankak hirira.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 40. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Haizearen ziztu emea. Bidean bost minutu zeramatzala, ikusi zuen mutiko batek ziztu luze bat egin zuen; hari beste ziztu berdin batek erantzun zion ondoko kale batetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 85. orr.

Gerrako ontzietan gaztiguak emateko guardiako marinelek erabiltzen zuten metalezko ziztu luzexka berdina.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 113. orr.

Jaten jarraitu genuen, giro alaian hizketan; horretan ziztu sarkor bat entzun zen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 47. orr.

Arnasa sakon hartu duzu, segundo pare batez sabelean eutsi, ederki, eta emeki ziztu mutu batean kanporatu, beste behin, ederki.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 62. orr.

Tarteka tiro hotsak entzuten ziren, ziztu zorrotz bat, paretaz pareta bala biktimaren bila balihoa bezala.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 74. orr.

Gauez ahotsak, ziztu ozenak, iragaitzazko garrasiak entzuten zirela esaten zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 143. orr.

Irri inozoak egin genituen, ziztu mingarria Antxonek.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 145. orr.

Ziztu bakarti batek hautsi du altzairuzko isiltasuna.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 34. orr.

Bi bidazti etxe batetik atera eta ur izkinara jo zuten ziztu biziz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 393. orr.

Ziztu biziko ur ilun eta pozoitsuak bere bizitzaren ur-bazter biluzietan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 259. orr.

Gero aspertzen hasi zen, bat-batekotasun ziztu bizikoan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 151. orr.

Bolumena jaitsi zuen irratian, aurrealdeko saretxo biribilean hedatzen ziren ziztu eta burrunba etenak apur bat motelagotzearren.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 158. orr.

Bertsolaritza ziztu handian ibiltzeko gai ez izan arren, zentzurik ba ote duen galdetzen du bertsolaritzaren mugimenduak, edo edukirik transmititzen ote duen.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 62. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Inoiz baino sargoriago, likits eta ustelago zegoen giroa, isats urdineko hainbat txoriren ziztu-burrunba bazterretan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 61. orr.

Nere ofiziorik publikoenak (ziztu jotze lanak, alegia) hortzak hondatu izana, edonoren zentzagarri izan beharko luke.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 44. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ea beldurrik ez ote zuen, hango bala-ziztua entzunda.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 121. orr.

Tiro eta bonba ziztuen artean egin zuen korri.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 99. orr.

Arnasestua, sudur ziztua eta ostikoen hotsa besterik ez zen entzuten, bortitz, gupidagabe, menderakaitz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 165. orr.

Txori ziztu burrunbari haiek...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 62. orr.

Itsas hondoa agertu zen, lurraren oinarriak agerian jarri Jaunaren orroaz, haren haserre-ziztuaz.      - 0. orr.

5 ziztu egin

Zaintzaileek ziztu egiten ziguten txilibituarekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 115. orr.

Ene ezpatak ziztu egin zuen airean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 289. orr.

Bizikletan ibili, dantza egin, ziztu egin, munduari begiratu, gazte sentitu, gazte naizela jakin.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 164. orr.

Balek gertu egiten dutelako ziztu.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 85. orr.

Gure armairu atea jo zuten, Miepek ziztu egin zuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 271. orr.

Burges baten moduan egiten duzu ziztu, handikiro, eta eztul txikia egiten duzu zeure mukizapian, atsegina hartuz.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 115. orr.

Ziztu egiten zuen txori batek bezala, erakustearren ez zuela nekatzeko batere gogorik eta harro sentitzen zela nobelagile izan nahi zuelako.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 168. orr.

Edalontziek ziztu egin eta bitsa atera zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 182. orr.

Hitzek ziztu egiten zuten, eta zirrikituen aurka talka.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 102. orr.

6 ziztu hots

Haizearen ziztu-hotsak, txorien kantu eztiak adar hostotsuetan.  Elizen arteko biblia   Jkd 17,18

Hots zoliek, haizearen ziztu-hotsak edo bat-bateko zarata handiak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 258. orr.

Haizeak ziztu-hotsa ateratzen zuen zurezko paretetako zirrikituetan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 44. orr.

Irten eta atea itxi zuenean, Ronek ziztu-hots luze eta isila egin zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 73. orr.

Fritzek eta guk noizbehinka amorrarazten genuen elkar, misil-eztanden ziztu-hotsak eta gau-patruilak bitarteko zirela.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 156. orr.

Bludgerraren ziztu-hotsa entzuten zuen atzean jarraika.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 144. orr.

Mazoa lasto iruditzen zaio, gezien ziztu-hotsari barre egiten dio.  Elizen arteko biblia   Jb 41,21

Edabeak ziztu-hots handia atera zuen, presio-eltzeak bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 182. orr.

Berehala entzun zuen bludgerraren ziztu-hots adierazgarria bere atzean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 145. orr.

Puntu hartatik pasatu eta puska batera ziztu hots zorrotza aditu nuen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 58. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

haizearen ziztu (5); ziztu egin (7); ziztu egin zuen (3); ziztu egiten (3); ziztu hots (7); ziztu hotsa (5); ziztu hotsak (6); ziztua entzun (7)


ziztu2 1 iz adkor abiadura.

Charlyk, gainera, ziztua amiñi bat ere eztitu gabe iragan zuen bidea emateko seinalea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 313. orr.

Hontza oso txikia zen, eta airean itzulipurdika zebilen, trenaren ziztuak hara eta hona astintzen baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 348. orr.

Bi lagun barruan zeuzkan auto bat ziztu handian hurbildu zen polizia etxera.  Berria - Mundua   2004-02-24

Hor ere autoak ziztu pollitean badoaz, bide xuxenak ez baitu parerik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 25. orr.

Ziztu gogorrean erabilki pilota Irujok baina badu gai Bengoetxeak ere.  Herria   2005-03-24

Sekulako ziztua etapa hasi eta bukatu arte.  Berria - Kirola   2004-07-06

Joxe Marik negar egiteari utzi zion; potroak eztarrian zeuzkala uste dut, neraman ziztuarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 144. orr.

A ze ziztua daramagun!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 122. orr.

Ez genuen ikusten ez hesola, ez arbola ezta etxerik ere, hura zen ziztua!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 209. orr.

2 ziztuan (217 agerraldi, 62 liburu eta 14 artikulutan) adlag ziztu bizian.

Ziztuan zabilan pilota, eta ez bakarrik bidarritarrarena.  Herria   2003-06-26

Ziztuan iragan zen Joanes kontzejuko atarian zaindari zeuden bi soldadu garai, prestu eta bibote-luzeren aurretik.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 9. orr.

Harrapakina begiztatutakoan, ziztuan jaisten dira, ia harri bat bezalaxe, zuzen-zuzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 121. orr.

1936ko abuztuaren 9an, kamioi handi bat eta auto txiki batzuk ziztuan iritsi ziren Galarretara.  Berria - Kultura   2004-02-01

Bere bulegotik ziztuan irten, saltoka eskailerak jaitsi eta Maiden Lane-ra atera zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 82. orr.

Hurbil behar zuen, ziztuan ailegatu baitzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 284. orr.

Ilun eta ziztuan mintzo ziren eta nik ez nuen tutik ere ulertzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 22. orr.

Tira, sar hadi ziztuan, damutu baino lehen.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 14. orr.

Aiena hadi ziztuan hemendik!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 21. orr.

Hontz handi bat sartu zen ziztuan jangelako leihotik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 24. orr.

Deabruak Llum eta inspektorea dauden aldera mugitzen dira ziztuan, inspektorea eskuinera baztertzen da deabruei pasatzen uzteko, eta une batez Llum bistatik galtzen du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 158. orr.

Bederatzigarren Etorbidean tren bat goialdetik igaro zen, ziztuan, erdialderantz, tren-makina txiki berde bat aurrean zeukala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

Oroitzapenen bat bere gogotik igaro eta ziztuan ezabatu balitzaio bezala.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 138. orr.

Denbora ziztuan zihoan, egia.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 399. orr.

-Antonio, zakilpotro halakoa, ziztuan ohera!  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.

Mendikleta hartu nuen eta deabruen ziztuan Lampauletik atera nintzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 128. orr.

3 (izenlagunekin)

Zer eskubide dute kotxe madarikatu horiek halako ziztuan ibiltzeko, emakumeak eta haurrak harrapatzen?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 48. orr.

Bakan ikusten da pilota holako ziztuan jotzen.  Herria   2003-11-27

Orain lasterrari ematen nion sekulako ziztuan, eta hanka-hotsek burrunba egiten zuten kaleetan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 78. orr.

Gauero, gauerdira arte, oihuka eta aieneka egoten da lanean, izugarrizko ziztuan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 99. orr.

Begiak ikaragarrizko ziztuan zebilzkion jiraka.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 119. orr.

Oren bat pasa iraun du eta 230 pilota jo dituzte harritzeko ziztuan.  Herria   2003-11-20

Halako abailan alde egin zuen handik, non bidean ikusi zutenei iruditu baitzitzaien sinetsi ezineko ziztuan zazpi herri zeharkatu zituen tximista luze ilun bat.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 245. orr.

4 ziztu batean (27 agerraldi, 17 liburu eta artikulu 1ean) adlag ziztu bizian.

Ziztu batean erretiratu zituen eskuak artzainak.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 31. orr.

Horrela, ziztu batean, txori batek hegoak astintzeko behar duen baino denbora gutxiagoan, hondartza ikuslez bete zen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 89. orr.

Produktuaren diseinuan egin beharreko aldaketak ziztu batean egiten dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 168. orr.

Beste krisialdi baten erdi-erdian zegoen Flora, hirugarrenez erietxera eramango zuen maniarantz ziztu batean abiatzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 60. orr.

Agertu bezala desagertu zen hedabideen erakusleihotik: ziztu batean.  Berria - Harian   2005-04-01

5 ziztu bizian (486 agerraldi, 114 liburu eta 95 artikulutan) adlag abiadura bizian.

Ziztu bizian egin nuen korrika, txinatar hiltzaileek jarraitzen zidaten gauetan bezain azkar. Ziztu bizian irten ginen handik.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 73. orr.

Ziztu bizian zutitu eta, beste guztiei aurrea harturik, belarri-babesgarriekiko txanoa ematen zion irakasleari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 330. orr.

Ziztu bizian alde egiten zuten hura urrunetik ikusi bezain laster.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 355. orr.

Ziztu bizian ari da hazten ekonomia eta lehengai behar handia du.  Berria - Ekonomia   2004-05-18

Txapeldunak ziztu bizian lortu zituen lehen hiru tantoak.  Berria - Kirola   2006-05-02

Beti ziztu bizian pasatzen zen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 36. orr.

Pepponek martxa sartu eta ziztu bizian abiatu ziren.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 192. orr.

Animaliak ziztu bizian egin zuen hanka.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 234. orr.

Hitzok amaitu bezain laster, ziztu bizian atera zen deabrua amorruz eta zalapartaka.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 225. orr.

Hala ere, tarantasa ziztu bizian zihoan, bideari hamabi-hamalau versta orduko janez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 134. orr.

Bihotza asaldatuta zeukan eskaileretan behera Iturbideren bulegorantz abiatu zenean, odola ziztu bizian, gorputza adrenalinaz gainezka.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 264. orr.

Bihotza ziztu bizian ari zitzaion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 28. orr.

Gozamenaren gozamenaz hazia ziztu bizian kanporatu zitzaidan eta ohekideari erraietaraino barneratu.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 37. orr.

Nire lagun "Ximurrak" ziztu bizian ninderaman hiri lokartuan barna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.

-Hoa ziztu bizian arotzaren bila.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 316. orr.

Beti ere begi bat erdi irekita egiten nuen lo, dena den, handik ziztu bizian altxatzeko prest.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 68. orr.

Zuzen-zuzenean abiatu zen, ziztu bizian, inprimatuen gelara.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 86. orr.

Ordaina, itzuli bat, ziztu bizian, Charlyren motor herdoiltsuaren gibelaldean, hiri inguruko ingurabideetan barna.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 161. orr.

Ikaragarrizko argitasuna zabaldu zen hegaztiaren gorputz osoan zehar, eta berehala, ziztu bizian, han joan ziren hodian gora hegan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 271. orr.

Bat-batean, argi bat ikusi nuen niganatzen, ziztu bizian; jo ez nintzan, bidetik irten nintzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 228. orr.

Barrara hurbildu, billete bat utzi, eta bueltak jaso gabe, ziztu bizian irten zen tabernatik.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 174. orr.

Zakur guztiak, buztanari eraginez, ziztu bizian hurbildu ziren bisitariengana, agurtzeko asmoz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 113. orr.

Ekintzaile suizida batek gidatutako auto bat hurbildu zen ziztu bizian eta al Sheikliren bizkartzainek tiro egin zioten geldiarazteko.  Berria - Mundua   2004-05-23

Estutasun horretan, beharrak eraginda, ziztu bizian dabilkizu burua.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 92. orr.

Iñakik, berriz, hura ikusi orduko zuhaitzetik jauzi, eta ziztu bizian egin zuen ihes.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 103. orr.

Han makurtuta, bi auto sumatu genituen igarotzen, ziztu bizian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 79. orr.

Lasterka hasi eta, errepidea zeharkatuta, bestaldeko basoan sartu nintzen ziztu bizian.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 98. orr.

Ravignan kalean behera abiatu zen, ziztu bizian.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 386. orr.

· Gizona ziztu biziagoan ispiluen dendan da sartu, haien artean ezkutatuz.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

behera ziztu bizian (4); dena ziztu bizian (3); gero ziztu bizian (3); harry ziztu bizian (5); ondotik ziztu bizian (4)

ziztu batean (27)

ziztu bizian (478); ziztu bizian abiatu (22); ziztu bizian abiatzen (3); ziztu bizian ari (3); ziztu bizian atera (11); ziztu bizian ateratzen (3); ziztu bizian doa (5); ziztu bizian doan (3); ziztu bizian egin (18); ziztu bizian egiten (4); ziztu bizian etorri (3); ziztu bizian hurbildu (3); ziztu bizian igaro (6); ziztu bizian igarotzen (8); ziztu bizian igo (4); ziztu bizian ihes (4); ziztu bizian irten (12); ziztu bizian jaisten (3); ziztu bizian jaitsi (4); ziztu bizian jo (5); ziztu bizian joan (11); ziztu bizian sartu (6); ziztu bizian zeharkatu (3); ziztu bizian zihoan (5); ziztu bizian zihoazen (5)

sekulako ziztuan (4)

ziztuan abiatu zen (5); ziztuan alde egin (3); ziztuan atera (7); ziztuan etorri (4); ziztuan igaro (4); ziztuan irten (4); ziztuan itzuli (3); ziztuan joan (6); ziztuan lekutu (3); ziztuan sartu zen (6); ziztuan zeharkatu (5); ziztuan zeharkatu zuen (3)


ziztugile izond ziztu egiten duena.

Haize hiltzaile, ziztugile, intziri egile, orro egile hori, ikusi al duzu, ikusi ahal dezakezu?  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 41. orr.


ziztuka (orobat sistuka g.er.) 1 adlag txistuka.

Jendea ziztuka eta oihuka: betiko tranpa hasi dutela aranaztarrek!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 136. orr.

Jendetza gaitz baten erdian pasatzen gira, kexu eta dena mehatxu, haurrak guri ziztuka eta harrika.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 114. orr.

Lehen taldearen emanaldia bururatua delako seinale, zenbait ziztuka hasten dira, bertze bat jo dezaten galdeginez.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 194. orr.

Landroverrean sartu eta ziztuka hasi ginen, atzamarrak ahoan, ahal bezain zaratatsu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 77. orr.

Suziria ziztuka eta txinpartak botatzen hasi zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 159. orr.

Beharbada tren bat ziztu bizian eta ziztuka igaro delako.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 137. orr.

Gezi bat nire belarri inguruan ziztuka pasatzen zen aldiro, Gilenez oroitzen nintzen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 222. orr.

Ezin izan zuen jarraitu, zeren une horretan tomate batek ziztuka iritsi eta aurpegian jo baitzuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 193. orr.

Askatu zituzten beren habailak eta han hasi zitzaizkion belarri ondoan ziztuka ukabila adinako harri kozkorrak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 57. orr.

Haizea ziztuka ari beti, beti ageri zen ilargi-mamu bat, zeruko gune berean hantxe beti.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 74. orr.

Gauean ziztuka ari den haizeak lotan dagoen ororen ametsak sakabanatzen ditu.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 50. orr.

Kea eta tabakoa, tabakoa eta kea zituen lagun, harik eta egun batean airea eta kea biriketan ziztuka hasi zitzaizkion arte.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 183. orr.

Sugeak bezala sistuka aritzen dira eta horrela dute elkar entenditzen.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 90. orr.

Nahiz jendetasunak menturaz hala aginduko lukeen, ez nuen inolako azalpenik eskuratu gero, gauzarik arruntena izango balitz bezala euskaltzain eta errektore den bati ziztuka egitea euskal besta batean.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 114. orr.

2 (hitz elkartuetan).

Barre purrustadatxoak irteten zitzaizkion bat bestearen atzetik arnas-ziztuka gorputz dardarikatutik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 71. orr.


ziztukada iz adkor txistukada.

Mingarri zitzaidan gazte denboran bake-paraje izandako muino eta zelai leun haiek, orain balen ziztukada giro odoltsuan topatzea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 279. orr.

Hogeita bost zentaboko txanpona sartu, palankari eragin, karrakaren bira itsuki jarrai eta, gelditzen zenean, zenbait txanponen erorketaren zarata entzun, ala deus irabazi ez zelako ziztukada elektronikoa, "biiipp".  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 76. orr.


ziztukari 1 izond ziztu egiten duena.

Haize ziztukaria tximinian gora.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 118. orr.

Sugea bere ondotik ziztu bizian igaro zenean, Harryk zin egingo zuen ahots apal ziztukariz zera esan ziola: [...].  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 31. orr.

Ni kulunka eta kantari, besterik gabe, nire aldameneko eserleku hutsak ere kulunkari, burdinurtu ziztukaria, loreen zirimola.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 274. orr.

2 (fonetikan eta fonologian; ik txistukari.)

Xehetasun teknikoak adierazteko, baliagarri gerta lekiguke euskaraz txistukariak eta ziztukariak bereiztea.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 150. orr.

Horrela, behar izanez gero, bereizi genitzake s, ts, z, tz ziztukari hobikariak eta x, tx txistukari sabaiaurrekoak edo txetxekariak.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 150. orr.


ziztukatu, ziztuka(tu), ziztukaten du ad txistukatu.

Abesti zahar bat hasi zen ziztukatzen, pentsamenduak bezperako topaketara ihes egiten zion bitartean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 155. orr.

Abelen ondora iritsita buruarekin agur egin eta doinu zehaztezin bat ziztukatzeari ekin dio.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 45. orr.

Atera hurbildu eta ahaire arrado eta zoragarri baten lehen ahapaldia ziztukatu zuen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 210. orr.

Hirugarrenez hasi zen Eskumuturra, are emekiago, ahapetik ziztukatzen zuela, nolabait esatearren.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 210. orr.


ziztukatze iz txistukatzea.

Izan da denetarik: besta koloretsu, gazte ta zaharrak berdin omorean, goizetako zezen lasterrak karriketako entzierroarekin, aratsaldetako zezenplazakoak, pilota partida zoragarriak, musika, kantu eta alaitasunak, biharamun hitsak eta mozkor ondo eta buruzagien ziztukatze ohore ttipikoak.  Herria   2002-07-18


ziztuketa iz ziztu egitea.

Honetaz ere zer esanik ba al duzu? -ziztuketa isilduz, Joseba itzuli egin zen Catherineganantz.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 155. orr.


ziztulari 1 izond ziztu egiten duena.

Anitzetan hala zioen Mike lankideari behintzat, koioteak eta suge ziztulariak ez ziren areriorik gaiztoenak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 37. orr.

2 ik txistulari.

ziztutxo iz adkor ziztua.

Ekaitzaren erauntsia ondoan oldartzen zaizunean, deskarga bakoitzeko eskumuturreko ileak tentetzen ikusten dituzunean, "zzzzz" bokalik batere gabeko ziztutxo bat ondotik pasatzen zaizula sentitzean...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 469. orr.


zizurkildar izlag/iz Zizurkilgoa, Zizurkili dagokiona, Zizurkilgo biztanlea.

Egun horiexetan atxilotu zituzten Madrilen ETA militarreko bi lagun, Ixidro Etxabe zumaiarra eta Joxe Arregi zizurkildarra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 90. orr.

Txe zizurkildarrak, idatziz behintzat bertsolaria denak, Aierberi jarritako bertso sorta kantatu du ahots dotorearekin.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 82. orr.

Donostian bizi zen 42 urteko zizurkildarra.  Berria - Harian   2005-06-14

Galdutako zizurkildarra Oria ibaian bilatzen ari dira.  Berria - Euskal Herria   2006-01-08

Astelehenean betetzen dira 25 urte zizurkildarra hil zela, 9 eguneko inkomunikazioaren ostean.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Polizia etxean jasandako torturen ondorioz hil zen zizurkildarra.  Berria - Euskal Herria   2006-01-29


zloti iz Poloniako diru unitatea.

Utziko al didazu zloti bat?  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 59. orr.

Sartzen ikusten nuen unean bertan, eskua sakelan sartu eta pronto jartzen nuen hutsik egin gabe eskatuko zidan zlotia.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 50. orr.

Niretzat, Mendebaldeko Europarekin harremanetan jartzea zen Jacques Kohni zloti bat "maileguz" uztea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 51. orr.


zoda ik soda.

zodiakal izond zodiakoarena, zodiakoari dagokiona.

Aditzez ezagutzen ditugunak hartuz gero, hogei, berrogei edo gehiago izan litezke nolabaiteko kidetasun zodiakala dutenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 35. orr.


zodiako (orobat Zodiako) iz zeru esferako zerrenda, ekliptikaren alde banatara 8° 30’eko zabalera hartzen duena, hamabi zati berdinetan banatzen dena.

Akiloitik austrorako bide erdian, zeruak distantzia berdinera mantentzen baititu tropikoak, zodiako osoaren posturagatik, zeina kurritzen eguzkiak urtebete egiten duen, zeru-lurrak argi zeiharrez garbitzen dituela, zeruko toki guztiak, bakoitza bere ikurrez ordenan jarririk.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 347. orr.

Haga horien atzean danborra joango da, zeinetan ortzia egongo baita irudikatuta eta pintatuta eta baita zodiakoaren zirkulua ere, zeruko hamabi zeinuen irudiekin osatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4530. orr.

Zodiakoaren inklinazioaren eta eguzkiaren ibilbidearen araberakoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2710. orr.

Baietz orain zodiakoaren zeinua galdetu!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 102. orr.

Gauez, berriz, arratsaldean errana berretsi nahiko balit bezala, hala mintzatu zitzaidan, Zodiakoko konstelazioei so, begiak ameslari.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 135. orr.

Inoiz ez dut sinetsi zodiakoan ez lotura astraletan, beraz txiripa hutsa besterik ez da ia-ia egun berean jaiotzea gu biok, ehun urteko aldearekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 69. orr.


zogi 1 izond zuhurra, zentzuduna.

Nadar bezalako erretratugile zogi bat izanda ere, ez du inoiz ahazten bere modeloa jarrera adierazgarri batean jartzea, dekoraturen batean kokatzea, hala behar izanez gero.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 251. orr.

2 (adizlagun gisa)

Muturra estutzen du, banitate festa bukatu da sikiera minutu batez, eta ahalegintzen da eskaintzarekin, zogi.  Berria - Kultura   2004-12-11


zohar izond garbia.

Biek ere badute zerbait zohar eta nobleko.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 160. orr.


zohardi adlag 1 oskarbi.

San Giovannitik berrogeita hamarren bat kilometrora zeru ertzean, aldare errenkada bat bailitzan, gris-zuri marrazten ziren mendien gainean, zerua zohardi zegoen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 158. orr.

2 (izenondo gisa) oskarbia; garbia.

Hiriaren gainean, zeru zohardiari esker, eguzkiak dir-dir egiten zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 116. orr.

Gogoan dut zirrara hura lilura kilikagarri-asebetea bilakatu zela gau zohardi batean liburuko marrazki haiek zeruko konstelazioan identifikatu nituen gauean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 98. orr.

Gau lasai eta zohardiaren ondoren, egun argitzearekin mendi gailurrak lainoz inguraturik ikusi ondoren, hego haize hozkirri batek joko du Uda-gau zohardi batez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 157. orr.

Hotza izaten zen goizetan, oso; baina zohardia.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 255. orr.

Barda arratsean, zohardi zela, herrialde mutuan barna ibiltzean, ez nuen beste pentsurik: [...].  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 177. orr.

Aldizka kumulu-ninboak zein estratu-kumuluak zitzaizkion argitzen, euriaren bidez batasunera edo zeru zohardia lardaskatzen zuten kurloen gidaritzapean bidaia dei.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 146. orr.

Leiho gisa zegoen zulotik zeru izartsua mirets zezaketen, baina ez zuten gauaren edertasun zohardiaren ikusteko astirik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 142. orr.

Argi zirrintako suzko pindarrak iragartzen zituen ilunpe zohardian.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 209. orr.

Hire begiek ninditean lehenik tiratu, zohardiak baitziren, nabarrak, itsasoa bezala.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 33. orr.

Zohardia zen eta izarrek, zeruan ez ezik, urezko suge erraldoiaren azal beltzaren gainean egiten zuten distira.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 178. orr.

3 (izen gisa)

Zohardi ederra Donostiaren gainean.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 13. orr.


zohardura iz distira.

Ilargitzarra zeruan, eta arroken zohardura -zilarrezkoak bailiran-, besterik ez zen antzematen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 163. orr.

Urrunean goizaldearen zohardura, Hegoaldeko zeruan handituz zihoan argia.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 155. orr.

Zamarien arrio eta hanka-estalkietan ez zen apaingarririk, ez urre edo harribitxien zohardurarik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 54. orr.

Elfoen herrialde beldurgarrietako izar krudelen zohardurak bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 226. orr.

Urre koloreko zohardura zurbila ikusi zuen egunsentian.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 13. orr.

Zohardurak argitu zizkion begiak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 130. orr.

Urrun, haien aurrean eta ia lerro zuzenean, zohardura gorria ikus zitekeen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 131. orr.


zohargi 1 izond distiratsua, eskuarki zeruaz eta kidekoez mintzatuz.

Zohargia eta izarrez josia [gaua].  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 58. orr.

Hargatik, zenbaitetan, ilargia zeru zohargian beteegia agertzen denean edo haize hego epelegiengatik, ezin erran, Lili Marlenen bulardi erronden oroitzak opari sentimental zaizkit.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 64. orr.

Espaloi leun zohargian ene urratsen oihartzuna bakarrik.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 128. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zeru kantoian, ni bezala gauaren aztaparretarik salbatua, ilargia zegoen zohargi, marrazki dudakor, hodei hariekin jostari, mutu.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 144. orr.

Maiatz hondarretan, astoaren kalixtroak mukuru beterik, bortura abiatzen zen, ardiak aitzinean, zintzarriak zohargi airean, hiriak eta herriak zeharkatuz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 42. orr.

Pirinioetako goiztiriko argi zirrintak urdin-zohargi, ardiak lerro-lerro bortu marretan gora.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 53. orr.

3 distira.

Eskailera ilunpetan zegoen baina teilatuan mendiaren zohargia ikus zitekeen oraindik, gorri ahulekoa.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 235. orr.

Harriek zohargi hilaren distira zuten orain.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 238. orr.

Frodoren begietan zohargi ankerra agertu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 264. orr.

Laster arroka bat gainditu eta haren atzean leizeko hormak ikusi ahal izan zituen, amildegitik sortzen zen zohargiak argituta.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 150. orr.

Zohargiak inguratu zuen, eta ileek distira egin zuten eguzki gaztearen argitan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 141. orr.


zohartu, zohar(tu), zohartzen du ad distiratsu bihurtu.

Itzalak bat-batean hupatzen ziren muino kaskoetara eta zohartu bezain laster urtzen, mehatxua areagotuz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 247. orr.


zohi1 1 iz laiaz edo goldeaz ateratzen den lur zatia. ik zotal.

Zohi harrez josiak mastekatzen ditut eta zintzurrean korapilatzen zaizkit harrak eta ahosabaia karraskatzen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 151. orr.

Bidearen ezkerrera, harresia baino lehen, baserri zahar bat zegoen aspaldi, erdi eroria, zohizko teilatua harritzarrez betea eta paretetako harearria hezetasunak eta haizeak higatua zituena.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 29. orr.

Orduan denentzako galeriatik kendu eta Itsaso Bare handitik ekarritako zohi baten kontra ur hari bat murmurka doan beirazko gelatxo batean sartzen dut.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 272. orr.

Erreportajeetan, udan zein neguan, zohizko zein izotzezko, oihan zein metropoli, mundu guztiko bazterrak ekarri izan zaizkigu.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 48. orr.

Eguberri, eruek igerri, zohiek ere larri!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 504. orr.


zohi2 ik zori.

zohikatz iz ikatz mota harroa eta arina, zingira lekuetako belardietan eratzen dena. ik zotal 4.

Zohikaztegi helduak ditu bizileku, eta eginkizun garrantzitsua du zohikatza sortzen.  Berria - Gaiak   2006-04-09

"Izugarrizko haizea ibili da gaur gauean", eta bere besaulkian eseri zen, beheko suaren ondoan, surtarako zohikatza prestatzera.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 47. orr.

Zohikatza etxeko katuen eginkari ontzietan jartzeko erabiltzen zen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 303. orr.

-Gizon on asko izan dira, zohikatz-puska galtzarbean zutela, astean penikeko eskolara joandakoak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 248. orr.

Zohikatzaren garaietatik sobratutako bat, ergel bat!  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 41. orr.


zohikaztegi iz zohitz hobia.

Galtzear dago, gizakiaren jarduerarekin zohikaztegiak lehortzen ari direlako.  Berria - Gaiak   2006-04-09

Ipar-mendebaldeko Amerikaren antza du floran: makal basoak, izei ilunak, urki asko eta zohikaztegi zoragarriak, loreak eta tximeleta artikoak.  Berria - Kultura   2006-01-31

Zohikaztegi helduak ditu bizileku, eta eginkizun garrantzitsua du zohikatza sortzen.  Berria - Gaiak   2006-04-09


zohiti iz zohia duena.

Ibai inguruko mazeletatik lohi zohiti handiak puskaka, azukre marroia ur bizietan desegina.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 48. orr.


zohitu ik zoritu.

zoin ik zein.

zoinbait ik zenbait.

zoinbat ik zenbait.

zoinbeit ik zenbait.

zoinbet ik zenbait.

zoingehiagoka ik zeingehiagoka.

zoingehiagokatu ik zeingehiagokatu.

zoingeihagoketa ik zeingehiagoketa.

zoinlehenka ik zeinlehenka.

zoinu 1 iz ipar arreta, ardura.

Zer zoinu eta laguntzak ez ditu merezi bere biziko mailik zailenak iragaiten ari dituen gazte hutsaren izpirituak eta bihotzak!  Herria   2001-09-20

Osasunaren dohakoten zoinuak, alzheimeretaraino, araberako mintzaldi eta ikastaldiekin.  Herria   2001-10-25

Hogoi egun pasatzen zinituen, zure osagarriak galdetzen zituen zoinu hartzeko.  Herria   2005-05-05

"Tentazioak": hori zuten gaia, gaurkoa, ernea, idazkeraz, soinuz, zoinuz eta bizitasunez alaiki emana, orohar errextasun ala trebetasunez erakusten zuena nola dakiten gure gazteek euskara trebe batean jokatzen, menturaz, karrikan ikusten direlarik, beti erakusten ez duten bezala.  Herria   2005-02-24

2 (hitz elkartuetan)

Hortaz abisatu ere dituzte tokiko buruzagiak, bide hoberik har dezaten beren zoinu-moldeetan, beren eta besteren gatik.  Herria   2005-11-24

Afrikarrek sobera haur eta sobera hiltze zoinu eskasez, hots, ainitz gai gogoetagarri, xehekiago agertu direnak.  Herria   2005-07-28

Line Pierne anderearen lan maitatu bat, xaharren eta erretiratuen aldekoa izan dela jakin da Bidarten mintzaldian, xaharretxe eta zoinu etxetan bereziki.  Herria   2002-10-17


zokalo iz horma bati behealdean, babesteko edo apaintzeko, ezartzen zaion frisoa.

Metalezko ziri bat dauka horma eta zokaloetako tarteetatik sartzen duena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 43. orr.

Den-dena miatu nuen -hormak, zokaloak, zoruko oholak-; begiratu nuen horma batean esekita zegoen Il Carso mendi harritsuen argazki tzarraren atzean ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 217. orr.

Begirada adi, bizi, aztia, begirada txamana; umearen begiradan zokaloaren altuera kontuan hartzen duenarena.  Berria - Kultura   2006-02-23

Gela hauetan zokaloaren gainean pintura beltzarekin moldatu eta bukatu behar dira panelak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3350. orr.


zokil ik sokil.

zoko (1108 agerraldi, 185 liburu eta 161 artikulutan) 1 iz bazter ezkutua-edo. ik zoko; xoko. (etxe, gela eta kidekoetan)

Ni etxeko zoko batetik bestera bultzaka narabilte.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 232. orr.

Arnoz gainezka, bidaiariak zerbitzaria besarkatu du ostatuko zoko batean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 28. orr.

Gazteluko zoko guztiak mozkor zurrungen sorburu ziren.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.

Komentutzarreko zokoetan galdurik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 166. orr.

Zenbaitek, pixalarriak jota, geltokiko zoko ilunetan eta eskaileretan egiten zuen, ez baitzen komunik zabalik egoten.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 115. orr.

Bigarren eskuko salgaien denda bat zen hura, zoko guztietan barreiatuta eta sabaitik zintzilik zeuden traste zaharrez betea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 235. orr.

Congok tabernaren zokoan zegoen listuontzira ttu egin eta, kopetilun, barruko gelara itzuli zen berriro.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 93. orr.

Aterpearen zokoenean eguneko egunkarien paketea zegoen utzia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 230. orr.

Agure bat gelditzen zen zokoan, erdi lo.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 99. orr.

Itzalak zokoetatik atera ziren, euren hegalak batu eta azkar alde egin zuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 74. orr.

Ama ere negarrez hasi zen, bere zokoan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 59. orr.

Te-areto ilunaren beste zoko batzuetatik solasaldi-zatiak iristen zitzaizkien. Gaurtik aitzina, kaperako zoko batean lo eginen diat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 457. orr.

Bere aulkian uzten zuten, sukaldeko zokoan, ikusten ez zuen beheko suari begira, arrosarioa aletuz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 39. orr.

Mahai gainean egotea merezi ez zuen guztia gelako zoko batean zegoen, lurrean metaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 173. orr.

Logelako zokoetan ezkutaturiko ikaskideen barreak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 275. orr.

Estu eta eroso kuzkurturik gaude zalgurdiko zoko batean!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 322. orr.

Marihuanaren urrin nahastezina auto barneko zoko guztietara hedatzen ari zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 19. orr.

Ez neukan zertan itxaron kutxako zoko ezkutuan begiratu ahal izan arte.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 268. orr.

Aulkiak zeuden mahaiaren inguruan eta zoko guztietan, aulki tenteak, kurbatuak, zikinak, bigungarridunak, denak atzealdetik farfailez apainduak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 29. orr.

Malda hauetan zakurrak zaunka ari dira, kalapitak izuturik, zokoak bilatu eta bertan hasten dira hezurrak lurperatzen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 331. orr.

Zerbitzaria, mindurik eta amorratuta, zoko batera baztertu zen, ezpain-zapia besoan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 56. orr.

Afari-merienda oparo baten hondarrak zoko batean pilaturik zeudela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 190. orr.

Asegarceko aurrelariak gustuko pilota ateraz bat, Labriteko zoko guztiei hautsa kentzeari ekin zion.  Berria - Kirola   2004-03-21

2 (bestelakoetan)

Europa eta Asiako zoko guztietatik etorritako gizon-emakumeak. Karlos III.a despota ilustratua, Inperioko zoko guztietan hizkuntza bakarra inposatzen inoiz egon den tematuena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 89. orr.

Euskal Herriko zoko guztietara hedatuko da kanpaina: ikastetxeetara, lantegietara edo euskaltegietara.  Berria - Euskal Herria   2006-03-18

-Ez zintudan mundutik guztiz bazter dagoen zoko honetara ekarri behar.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 199. orr.

Hiriko zoko tristeenak bilatzen nituen gure bileretarako: lorategi publiko goibelenak, esne-denda ilunenak, zinema zoldazuenak, kafetegi biluzien eta hutsenak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 173. orr.

Azken bi urteetan hainbeste pintada eta ekintza txiki egin ondoren, herriko zoko guztiak ezagutzen genituen. Cervantes kaleko nik ezagutzen dudan zoko batera joaten gaituk; gomendatuko diat behar duanean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 180. orr.

Araitz aldeko edozein zoko malkor harrizutan. Goizeko zortzi eta erdiak ez dira, Europako zoko honetan bederen, inoren etxea telefono kolpeka asaldatzeko tenorea.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 185. orr.

Handik kamioia zoko batera eramanarazi zioten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 184. orr.

Oso garrantzitsua da zoko horrek ematen duen babesa, hauskorrak baitira belarriaren mekanismoak, eta ez baileudeke seguru agerian, kanpoko ingurunearen arriskuen mende.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 108. orr.

Llorategiko zokoko zurezko etxola batean.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 94. orr.

Bihotz-barreneko zoko ezkutuenetan ere sentitzen zuen pozkirri handi haren neurria eta burubidea erabakitzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 152. orr.

Beren gorputza, beren desioaren bideak, beren plazeraren zoko guztiak ondo ezagutu nahi dituzte.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 32. orr.

Lekuz aldatu arren, leku berean egin ditudala habiak, inorantziaren eta ezjakintasunaren zoko berean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 138. orr.

Munduaren ardatza zarela sentitzea munduaren zoko baztertu honetan.  Berria - Kultura   2006-02-12

Bizitzaren zoko baztertuetako paisaia ilunetara.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 47. orr.

Mikel Strogoffek tarantas bat aurkitu zuen, baina zokorik zoko galdezka ibili ondoren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 131. orr.

Ikasle horiei zinemako irudiaz dakiten guztia gogoeta zabalago batean, horren berezitua, horren zokokoa ez den gogoeta batean, kokatzeko aukera eman.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 17. orr.

Ikasle horiei zinemako irudiaz dakiten guztia gogoeta zabalago batean, horren berezitua, horren zokokoa ez den gogoeta batean, kokatzeko aukera eman.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 17. orr.

Fermiñeneko iturrian, Otsondoko buruan, Artantxuko zokoan...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 218. orr.

Konponbidea ez da, noski, adjektiboak zokoan uztea.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 119. orr.

Amodioaren zoroak arimaren bestelako zokoei tokia egin balie bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 26. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Margot zoko lasai baten bila ari da bere bulegoko lanak egiteko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 141. orr.

Bazirudien eguzki-izpi bat sartu zela gelan berarekin batera, sabaia, erlaitzak eta zoko ilun guztiak bat-batean argituz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 411. orr.

Azkenean, begi bat erdi ireki zuen, zoko huts argitsu bat ikusi zuen, edo bota bat ziega hutsaren erdian, eta garrasika hasi zen berriro.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 40. orr.

Herf eta Ruth Prynne elkarren ondoan eserita zeuden [...] jatetxe zaratatsu eta sabai baxuko baten zoko ezkutu batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 221. orr.

Han eta hemen behatu nuen, barnean eta kanpoan, harik eta lorategiko zoko gorde batean hasperen nahasi batzuk aditu nituen arte.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 312. orr.

Gizon hura Amazoniako zoko galdu batean nola hil zen jakitea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 107. orr.

Norak abisu baten modukoa entzuten zuen, ordea, bere burmuinetako zoko urrun, oso urrun batetik deiadarka.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 85. orr.

Hirugarrena, zoko ekologikoen teoria.  Berria - Gaiak   2006-02-22

Berari ere esaldi bat iratzarri zitzaion bat-batean, fresko-fresko, hiru mende laurden bere oroimeneko zoko baztertu batean lo egon ondoren: "Bigarren mailako ekuazioa”.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 316. orr.

Ezker jaio nintzena, amak eginahalean eskuindu ninduelako edo, auskalo zein armiarma-sare gorde zitzaidan azpikontzientziaren zoko itxuren batean, baina titulazio eta onespenen kontrario topatu dut beti nire burua.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 22. orr.

Zoko ziztrin batera baztertuko dute gizajendea iraindu duten idazleen multzoan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 198. orr.

Dena zen iluna argizko zoko bat izan ezik non Thatcher idazmahai baten aurrean eserita baitzegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 161. orr.

Ellesmoreko mendiak, etengabe elurtuak, etengabe izoztutako zoko eta haranekin, ez ziren Pirinioetakoak.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 166. orr.

Harrizko irudi bat ikusi zuen, hautsak hartuta, koru azpiko zoko hondakinez bete batean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 147. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Urtean aldi bat, Elkartasuna elkarteari esker, zaharki-feria edo zoko-huste bat egiten da Urruñan, eta aurtengoak, joanden igandean, ukan du arrakasta ederra.  Herria   2001-05-17

Ez da hitzontzi koadrila bat etxalde galdu bateko zoko-gela batean nor txundituko.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 223. orr.

Gelako bazter batean, zoko-altzari bat, oinetakoz beteta zegoena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 17. orr.

Maletatik ateratako jantziak jarri zituzten zoko-mahai horren gainean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 395. orr.

Pairagaitzak izan zaizkit beti beren haurtzaro edo nerabezaro ustez bozkariotsua landa eremua jendeztatzen duten zoko-herrietarikoren bati lotzen diotenak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 57. orr.

Zoko-usain handia zegoen galerian, baina ez zen jakiek eragina.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 35. orr.

Zoko-usaineko traste-gela heze bat.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 523. orr.

Errutinak batetik, aurreiritziek bestetik, erlijioak, familiaren zoko-usainak, eta baita higiene-espazio faltak berak ere.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 13. orr.

-Eta zoko-lainoa poltsikoan sartu duzu -txantxa jarraituz-.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 43. orr.

· Gela zoko-usaindun txikiren batean eserita egoteko.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 192. orr.

Fusilak eskuan, batera eta bestera zoko-miaka oteak kanoiekin baztertuz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 146. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bilkura hasi aitzin, ostatu zoko hartara gonbidatu ninduzun kafe baten edatera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 84. orr.

Karkara gurintsuak gatibatzen zuen Le Routier taberna zokoan bildu saldoa.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 118. orr.

Orain kartzela zoko honetan maiz damutzen naiz harekin behar beste ez profitatu izanaz.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 153. orr.

Azken batean, zer zekiten Irungo, Madrilgo edo Berlingo bulego-zoko haiek benetako ekintzari buruz?  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 55. orr.

Soto nahiz ganbara-zoko batean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 24. orr.

Upel ttipi baten ondoan desagertzen zen, biltegi zokoan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 200. orr.

Inoiz izuz dardarka hasten zen Nora bere burua bihurgune korapilatsu edo horma-zoko zail batean zintzilik ikusita.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 54. orr.

Erreka-zokoetako behelainoaren antzera.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 125. orr.

Zein ote zen andere eder hura, eta zeren bila ote zebilen mendi-zoko haietan barrena.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 69. orr.

Bergarako mendi zoko honetan, munduaren uzkian.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 135. orr.

Oasi xume batean bizi da gizateria osoa, ibar-zoko berde batean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 295. orr.

Lizunak hartua zuen komunarena egiten zuen zulo zokoa.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 9. orr.

Zauri-zokoan zirika.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 240. orr.

Bakoitzak ordulari partikularraren gurutze astunaren intziriak zeramatzala buru zokoan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 149. orr.

Zalantza astun hura zeukan kasko-zokoan danbaka jagoitik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 51. orr.

Konturatuko zen, bai, Jainkoa, bihotz-zoko ezkutuenak ere ezagutzen dituena.  Elizen arteko biblia   Sal 44,22

Tikia da bazter-zoko hau.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 89. orr.

6 irud/hed

Mesedez, Mitxel: goazak, bilatuko diagu zoko egokiren bat afaltzeko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 33. orr.

Juan Perez Lazarraga-ren eskuizkribu zaharra, 16. mendekoa, Madrilgo zoko batean lo zagona.  Herria   2005-02-10

Ana bere zokoan izan balitz, harengana joko nukeen, gauerako gure hitzorduaren azken xehetasunak lotu beharrez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 151. orr.

Garai batean kasino izana zen orain orotarikoen salerosketa merkatu bihurtutako zoko ospel hura.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 62. orr.

Ken gauza horiek hemendik eta ez bihur ene etxea diru-zoko.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 159. orr.

Behiala bizileku kuttun zituzten beldur-zoko beldurgarrien beldur bizi dira orain uneoro.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 122. orr.

7 zoko-bazter

Horrelako ostatuetan, eguneko bi errublo ordaindurik, gela erosoa ematen diote bidaiariari; hori bai, aranpasa adinako labezomorroak azaltzen dira zoko-bazter guztietan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 20. orr.

Berari entzunda, bazirudien Herensugearen arnasa kosmikoa etxeko zoko-bazter guztietan barreiatuta zebilela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 130. orr.

Luzaz ibiltzen zen bere lorategiko zoko-bazter ilunetan barrena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 389. orr.

Egunero ibiltzen zen bere herrixkako kaleetan barrena, zoko-bazter guztiak miatzen eta lekurik ezkutuenak ere arakatzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 175. orr.

Buruko zoko-bazter guztietan atergabe sortzen baitzitzaizkion pentsamendu-antzeko puska itxuragabe batzuk.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 405. orr.

Zoko bazter guztietako argia bilatzeko saioa.  Berria - Kultura   2004-05-25

8 zoko-moko (orobat zoko-miko g.er. eta zokomoko g.er.) iz adkor zokoa.

Hiriak dituen zoko-mokoak ezagutu eta parke bakarti batean gure grinak lardaskatu, gaztetako ohiturak berrituz-edo.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 26. orr.

Etxez etxe ibili zen, zoko-moko guziak miatuz.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 53. orr.

Gisa guziz, zoko-moko gehienak keinka huntan beteak dira kanpotiarrez.  Herria   2004-07-05

Etxeko zoko-mokoak miatuak zituztela.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 113. orr.

Ate baten danbadak ibili zituen labirintoko zoko-moko hautseztatu guztiak.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 81. orr.

Egunaren bero sapa ez zen zoko-moko laiotz haietaraino iristen.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 239. orr.

Albiste baten zoko-moko guztiak neketan ekartzen ahal baitira lau hitzetara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 79. orr.

Beroaldia oldarrean zabaldu zitzaion gorputzeko zoko-moko guztietara, eta sentsazio berri hark ahantzarazi egin zion arestiko higuina.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 318. orr.

Biluztu egiten ditu aztergai dituen nobelak, argitu egiten ditu bakoitzaren zoko-moko eta bideak, haien muinera heltzeko ahaleginean.  Berria - Kultura   2004-02-18

Badira bizitzaren zoko-moko intimo eta ilunenak lotsa handirik gabe publikoari aitortzen dizkioten autobiografiak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 7. orr.

Hegazti handi bat zen, zerua bezain zabala eta zerua bezain urdina, denboraren zoko-moko guztietan itzal egiten zuena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 323. orr.

Jator jokatu zuten nirekin, eskolako trikimailu, zoko-moko eta ñiki-ñaka guztiak irakatsi baitzizkidaten.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 60. orr.

Hark animatuta abiatua zen Faustino gaztea Elgetarengana, soinu txikiaren zoko-moko eta zapalkera guztiak zekizkien aztiarengana.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 22. orr.

9 zoko-mokoka (corpusean zokomokoka soilik)

-Zer ari zarete zokomokoka?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 288. orr.

10 zoko-zoko (toki atzizkiekin)

Mahai bakarra gelditzen zen, zoko-zokoan; hura geuretu genuen, kafe bana eskuan genuela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 325. orr.

Aita luze-luze eseria zen, barraren zoko-zokoan, txartelak puskatzen dituen neska, zinema emanaldia hasi orduko, zigarro bat erretzera esertzen den lekuan. Harrigarria horiek elizako zoko-zokoan egotea, eta ez lehen lerroetan, hildakoaren ahaiderik hurbilenei gisako elizkizunetan dagokien bezala.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 27. orr.

Max Brisson zoko-zokoko aulkitik altxatu da hizkuntzaren gaia aipatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-06-22

11 zokorik zoko zokoz zoko.

Esan bezala, Mikel Strogoffek tarantas bat aurkitu zuen, baina zokorik zoko galdezka ibili ondoren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 131. orr.

Nire batera eta besterako jirei erne, noiz altxako nintzen beldurrak, aulkia hartu eta neure burua txikitzeko prest edo oihuka hasteko puntuan edo manta burutik behera jaurti eta zokorik zoko ihesari ematea hobe ote zuen zalantzan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 203. orr.

12 (bigarren osagaia izenondo gisa superlatiboetan)

Itsasontziaren ezkutalekuetan, fibra bereziz egindako maletetan, kotxe zirrikituetan, etxeko zokorik zokoenetan. Ez huen ezagutzen grina bitxi hori, gizasemeak duen grinarik ezkutuena, gizon bakoitzaren nerbioetan, zokorik zokoenean, su eternoa lurraren sakonaldeetan ezkutatzen den bezala, rolez, mozorroez eta ikasitakoez harantzago ezkutatzen dena. Zokorik zokoeneko azken epela bilatzen duen or zigortuaren eredurat, [...].  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 47. orr.

Zure baitako zokorik zokoeneraino heltzen den poz batek bizkortzen zaitu.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 48. orr.

Hain zen sarkorra, bertzalde, non burmuinetako zokorik zokoenetaraino barneratzen baitzen, zentzuaren eta adimenduaren kasik zorabiatzeraino.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 432. orr.

13 zokoz zoko

Zokoz zoko bakarrik nabilela, zenbat aldiz azienda hilen baten hezurdura zuriari begira!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 261. orr.

Zenbait astez ikusiko ditugu, ibilki zokoz zoko, gune ederrenak hautatzen, argazkiz.  Herria   2001-07-26

Geroztik garratoi bat bezala bizi izan da zokoz-zoko, lurpez-lurpe, azkenik saretan sartu arte.  Herria   2004-01-15

Beti dabiltza elkarrekin zokoz zoko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 283. orr.

Portuko zamaketariek, komunisten agindupean, greba egitea erabaki zuten, Amsterdam mendean zuten alemanak karrikaz karrika eta zokoz zoko juduen bila hasi eta mordoxka bat atxilotu eta erbestera bidali zituztenean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 225. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotz zoko (3); etxeko zoko (11); gelako zoko (17); gelako zoko batean (8); gelako zoko guztiak (3); gelaren zoko (3); gogoaren zoko (3); gorputzaren zoko (3); gorputzeko zoko (3); hango zoko (3); herriko zoko (3); mendi zoko (10); mendi zoko batean (3); munduko zoko (5)

zoko bakoitza (3); zoko bakoitzean (3); zoko batean (108); zoko batean zegoen (3); zoko batera (18); zoko batera bota (3); zoko batera eraman (5); zoko batetik (9); zoko bazter (7); zoko bazter guztietan (3); zoko berean (3)

zoko ezkutu (3); zoko ezkutuenean (4); zoko ezkutuenean gordetzen (3); zoko guziak (3); zoko guztiak (19); zoko guztietan (16); zoko guztietara (8); zoko guztietatik (3); zoko huste (3)

zoko ilun (18); zoko ilun batean (8); zoko ilunen (5); zoko ilunen batean (3); zoko ilunetan (5); zoko moko (38); zoko moko guziak (4); zoko moko guztiak (7); zoko moko guztietan (6); zoko mokoak (9); zoko mokoetan (4)

zoko urrun (4); zoko usaina (13); zoko zokoan (8); zokoz zoko (8)

aho zokoan (4); bere zokoan (11); buru zokoan (6); eiherateko zokoan (3); etxe zokoan (3); kasko zokoan (10); zoko zokoan (8); zokoan bada (3); zokoan zegoen (3)

zokorik zokoenean (3)

zokoko bestak (6); zokoko gotor (6); zokoko itsas (4)

zokoren bat (8); zokoren batean (30); zokoren baten bila (3)

zokorik ezkutueneraino (3); zokorik ilunenean (4); zokorik zokoenean (3)

edozein zokotan (5); zenbait zokotan (3)

bere zokotik (4)


zokoatar ik zokotar.

zokobetailu iz

Valentzia aldeko zelaiak, ez dakit nik zergatik, baina beti iruditu zaizkit zokobetailuz beteriko ganbara bat bezalakoak, salbu eta laranjondoak loretan zeudenean.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 108. orr.

Soto batean ahazturik egon ondoren berriz aurkitu den sitsak jandako peluka bat dakar gogora, ezinbestez, irudi zahar, altzari, apaingarri, zokobetailu eta beste garai bateko mozorroekin nahasirik egon den peluka bat.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 128. orr.

Oroigarriak, zokobetailuak; hiriburuko esku gurien apaingarriak, euren kontzientzia txarra isilarazteko segundo bateko argudioak baizik ez, mundutik kanpo, bizitzatik kanpo: beste jostailu bat patroiaren seme-alaben gelan.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 120. orr.


zokogune (orobat zoko une g.er.) iz zokoa.

Kontuan hartu behar da, herri eta auzo bakoitza, batzuk eguteran besteak ospelagoan, batzuk kaskoetan, besteak zokoguneetan, bakoitza paraje eta gune ezberdin eta oso diferenteetan kokaturik dagoela.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 412. orr.

Mendiaren zokogune batean eta, beraz, bidearen bihurgune batean, errekasto bat zegoen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 26. orr.

Errekasto honek, mendietako zokoguneetan behera doazen guztien moduan, ez zeraman ur askorik.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 26. orr.

Aurpegiko hezurrek lau zokogune pare dituzte (sinuak), barrutik mukosaz estaliak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 258. orr.

Biok ondo ezagutzen genuen arbola baten enborreko zokogune batean gorde nuen paper-muturra.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 96. orr.

Berriro gaude, beraz, bazter leku batean, berriro heldu gara zokogune galdu batera!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 363. orr.

Gutxik egin zuen lubetan behera erori eta zokogune batean amildu ez zenean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 79. orr.

Zaldia, gidaririk gabe, zokogunean behera erori zen bere zaldizkoarekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 368. orr.

Poesiaren zokogune alferretan galdu gabeko gutun hura erantzunik gabe utzi zenuen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 74. orr.


zokokan adlag

Mündü zabalaz kürios beitzen, atzerrian ganti zokokan ibiltzen zen ahalaz, eta Xinan üngürü bat egin züan bereziki.  Herria   2001-11-08


zokokari adlag

Semea behean geratuko da, zokokari.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 32. orr.


zokokeria iz txokokeria.

Karitate hori egitea ez zen, baina, inola ere kaskartasunaren, zokokeriaren eta ezjakintasunaren gorazarre.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 173. orr.

Tribalismoa, zokokeria morala, komunitarismo etnikoa eta, noski, nazionalismoa -bai zapaltzailea eta bai baztertu zalea- harriak dira, ahalegin zibilizatzaile unibertsala oztopatzen dutenak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 7. orr.


zokomiatu ik zokomiratu.

zokomira
1 zokomiran adlag bazterrak miratzen.

Noiz ibili naiz ni neu baino jende indartsuago eta ahaltsuagoen inguruan zokomiran?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 298. orr.

Bazkalondoan, umeei Simpsondarrak jarri, eta zokomiran hasi nintzen etxeko bazterretan.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 136. orr.

Gauean zokomiran zebiltzan guztiak desagertu egin ziren, eta inguruak desertua zirudien.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 202. orr.

Bazen zertan pentsatu, baziren funts handiagoko gaiak zokomiran.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 145. orr.

Begiak ditu, ezer izatekotan, beldurgarriak, eta badakit nire bila dabiltzala zokomiran.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 11. orr.

2 zokomiraz adlag zokomiran.

Donatienen atsegin eta fantasia nagusiak miazketa, uzki-koitoa, alu-koitoa eta masturbazioa dira, hau guztia taldean, eta exhibizionismoz eta zokomiraz ongi apailatuta.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 17. orr.


zokomiratu, zokomira(tu), zokomiratzen (orobat zokomiatu) du ad zokomiran ibili.

Nikolasek eta neskatxak, nork bere aldetik, alferrik zokomiratu zituzten txabola guztiak, eta bilaketa bertan behera uztekotan zeudela, Mikel Strogoff haiei deika zegoela aditu zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 349. orr.


zokomoko ik zoko 8.

zokomokoka ik zoko 9.

zokondo 1 iz zokoa.

Ekialdeko eta iparraldeko hormek osatzen duten zokondoan, hantxe dira aspaldiko monumentuko hiru harlauza zatiak eta burdinazko gurutzea.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 322. orr.

Afarien ostean talde polita bildu ginen Hannoverreko zokondo batean, eliza eder bateko ataurreko tabernan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 138. orr.

Lehen ere ez zen ardura kaleratzen, eta horregatik kosta egingo litzaioke maite dituen zokondoak berreskuratzea.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 168. orr.

Trago bat zuela keinu egin zuen, eta besotik oratu ninduen, zokondo batera joan gintezen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 126. orr.

Ganbarako zokondoan zeukan arasara joanik, handik beste kutxa bat atera zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 122. orr.

Nik esan nion hobe zuela gorbata bizkar-zorroaren zokondorik ezkutuenean gordeta uztea, barregarri agertuko zela bestela.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 126. orr.

-Hobira nazazu -egiten dit erregu txoriak eta, haren hegal hautsien zokondoetan, harren antzera higitzen dira gaitzespen-kexuak.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 55. orr.

Etxeak lau bizitza ditu, eta laugarreneraino igo gara, non usoek habia egiten baitute teilatu gorrixka baten zokondoetan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 44. orr.

Hala da ze, ibaiko zokondo batean maniobra txarra egin eta non iraultzen den bateltxoa.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 271. orr.

Espainiako gerra matxinatuen alde lerraturik zen arren, berak bazuen itxaropen izpi bat bihotzeko zokondoetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 101. orr.

Ez da gorputzeko zokorik ez arimako zokondorik lobelarraren bakea iristen ez zaionik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 20. orr.

Erlojuak ikertu dituzte ipurtzuloak jo dituzte leihoetako burdinak argitu dituzte zokondoak askatu dituzte alozak zatikatu dituzte.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 67. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iluntasun bilaturik ezin bazen, zokondo isiletara joz behintzat.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 20. orr.

Kutxako zokondo ezkutuan gorderik nuen liburuak burua hartua zidan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 194. orr.

Hura beheko zulora joango duk, zokondo hartakoa baita, eta hantxe erreko ahal duk.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 79. orr.

Gilaren gaineko zokondorik ezkutatuenean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 101. orr.

Giza kontzientziaren zokondorik gordeenetaraino jaisteko beldurra galtzeak irakurle askoren iritziz lizunak eta sakrilegoak ziren pasarteak idaztera eraman zuen Joyce.  Berria - Kultura   2004-06-16

Haurtzaroaren eta memoriaren zokondorik ezkutuenak erakusten dituzte argazkiek.  Berria - Kultura   2004-08-17

Nire ondasunak eta maisuarenak eskailerapeko zokondorik gordeenean utzi nituen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 291. orr.

Hotsa eta ardaila besterik eskaintzen ez duten egunotan, zail samarra da isiltasunezko zokondo bat aurkitzea.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 8. orr.

Zatiotako bat kutxan agerian uzteko eta bestea ezkutuko zokondoan gordetzeko.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 180. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Besotik oratu zion, eta sotora egin zuten biek, Mateoren arotz-zokondora, edo, beharbada, sagardo upeletara.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 88. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

nire zokondora (3); zokondo batean (7); zokondo batera (3); zokondora iritsi (3)


zokondoratu, zokondora(tu), zokondoratzen du ad zokoratu.

Ona ere zokondoratu behar da onena zalantzan izanez gero; abusua zuzentzerakoan, zuzenketaren beraren arriskuak ikusi behar dira.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 42. orr.


zokoño iz zoko txikia.

Hik ez dakik, hik dena kontrolatu nahi duk baina nik badaukat zokoño bat inork inoiz jakinen ez duena, han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk, nire dorretxea, hiru mila zaldik zaindu eta 380 voltiok hesitutako barrendegia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 195. orr.

Zeruko zokoño bat du ziurtaturik, usu madarikatzen dituen mendi hauen ifernuaren ondotik.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 27. orr.


zokor (orobat sokor g.er.) 1 iz mokorra, zotala.

Urrea ere urre hautsez osatzen dela uste du eta lurra zokor txikietatik handitzen dela, sua sutik, ura uretik, eta gainerako guztia era berean uste du.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 77. orr.

Ildoak ureztatu, zokorrak berdindu, euri-zaparradaz harrotu, ernamuinak bedeinkatu.  Elizen arteko biblia   Sal 65,11

Zenbat aldiz, ilargialdi txar batek harrapatu, eta, euriaren euriz, lurra zopa-zopa eginda, ezin laiatu, ezin aretu, ezin zokorrak xehetu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 459. orr.

Bi zokor bota dizkio bizkar iletsura.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 111. orr.

Taldeka dabiltza, lur urpetuan nabigatzen, euripean, euren palekin apurtzen zokor bigunak, euren eskuez berrantolatzen milpa, hura babesteko ahaleginean, lanik gabe haz dadin.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 118. orr.

Zokor emankorrak goldez irauli eta, ernamuinak azaleratze-ko, lurzorua zehetu ezik, eurenez ezingo lukete aura garbietara irten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 319. orr.

Idorturik dago hazia zokorpean, hondaturik ziloak, eroriak ganbarak; galdua baita laborea.  Elizen arteko biblia   Jl 1,17

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hilkutxa baten gainera jaurtikitako zokor-pusken hotsa atera zuten haien atzaparrek soroko tresnak gordetzeko erabili ohi nuen txabolako teilatu-hegalean pausatzerakoan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 12. orr.

Huraxe bai neska-mutikoen dibertsio, zokor gainak xehetzeko orduan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 314. orr.

Nagusia han ari zen barre eta algaraz, zokor kolpeen gisako irri-karkail hotsaz.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 172. orr.

Zokor moduko batzuk ere bazeuden errektangeluaren inguruan barreiatuta, belar bustiaren gainean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 203. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Beste batzuk zanpatutako lur-zokorrak lehorraraziz altxatzen zituzten paretak, zeharragekin trabatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 930. orr.

Bizitzarik gabeko lur zokorren antzekoak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 52. orr.

Haien bihotzak eguzki hark berak lakartu eta gogortutako buztin-zokorren antzekoak izan behar zutela otu zitzaion Norari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 32. orr.

4 zokor-mazo (orobat sokor-mazo g.er. eta zokormazo g.er.) zokorrak birrintzeko mazoa; adimen laburreko pertsona.

Ulertu ez dakit zenbat ulertuko nuen nik orduan obra hartatik, baina gogoan dut zokor-mazo batez buruan jo izan banindute bezala geratu nintzela: txundituta, erabat liluratuta. Zokor-mazo bat baino gor eta gogorragoa da entzun eta jaso nahi ez dituenak aintzat hartzeko.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 35. orr.

Izu klase horren eraginez erori ziren aita eta bere lagunak zokor-mazo haien amarruan.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 125. orr.

Kleo Kleenetoko hau, haatik, Tuzididesek beti sokor-mazo zakarroa bezala erabiltzen baitu, kirten baten antzera, haren kontrairudia bere arrazoiketan ikustea, Diodoto Eukratekoa, gizon burutsu zuhurra, interesgarria gertatzen da guretzat.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 262. orr.

Zokor-mazoren bat izanen zen noski hori!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 73. orr.

· (izenondo gisa) Walserri entzuna nion sentiberatasun zokormazoa erakusten dugula hitz goratsu bat erabiltzen dugun orotan.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 109. orr.


zokoraketa iz zokoratzea.

Korsikaz zabaltzen den irudi okerrak eta plazaratzen diren gertaeren gehiegitzeak zokoraketa eta ulertezin sentipen bat eragiten du korsikarren artean, eta hori ez da batere lagungarria gogo irekitasuna laguntzeko.  Berria - Mundua   2004-12-18

Batasun horren oinarria izango litzateke arau-joko bat, zeinak ahalezkoa egingo duen objektuak denbora tarte jakin batean agertzea: zokoraketa eta errepresio neurrien bidez ebakitzen diren objektuak, eguneroko jardunean bereizten diren objektuak [...] medikatzeko, tratamenduetarako, zainketarako kode edo errezetek zedarritzen duten objektuak.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 41. orr.


zokoratu, zokora(tu), zokoratzen 1 du ad baztertu. (pertsonak eta kidekoak)

Big Lanniek, etxeratu zenean, lurrean etzanda aurkitu zuen Raymond, gelako izkina batean zokoratuta, auhenka eta zinkurinka.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 270. orr.

Alderdien Legeak ezker abertzalea osatzen duten «milaka lagun zokoratzea» ez duela lortu azpimarratu zuen Erauskinek. Maitale sutsuaren garraz esaldi bakar batez Bergson, Husserl eta Heidegger zokoratu egiten ditu, soilik denboraz Kantek ez bezala dihardutelako, espazioarekin uztartu gabe.  Berria - Euskal Herria   2006-03-17

Ezagutzen dut halako izpiritu nobledun franko, bidean zokoraturik eta hebaindurik gelditu dena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 66. orr.

Haustura horrek gizarteko eta hiri handietako periferiako bazterretara zokoratzen ditu tokiko kapitalismoak ezin xurgatu dituen giza masak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 138. orr.

Auzo berezietan (hala deitzen dira mintzo delarik goxoki) senditu dute gazteek baztertuak zirela, zokoratuak, umezurtz gisa ahantziak.  Herria   2005-11-24

Txertatze modu horiek ekar dezakete, bai integrazioa, bai, alderantziz, baztertzea: [...] baztertzea, zokoratuak geratzen direnean trukeen, inbertsioen eta finantzen munduko fluxuetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 107. orr.

Batzuetan jainkoak zokoraturik gelditzen dira, besteetan gizakiak oinperaturik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 260. orr.

2 (bestelakoak)

Kumeak bihurritu eta iraulkatu egiten ziren, atzera eta aurrera ipurdiaren eta sabelaren gainean biraka, batak bestea zokoratuz, elkarri atximurka, amaren inguruan elkarri bultzaka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 23. orr.

Zientzia-iraultzetan, teoria bat beti da zokoratua ala biek aurrera egin dezakete?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 164. orr.

Pertsonaren duintasunak gorputz-zigorrak zokoratzea ekarri zuen lehendabizi, heriotza-zigorra gero.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 15. orr.

Gure helburua, dibortzioari buruzko arauetan, abusua baztertu eta ezkontza babestea izan da, ohituren askakeria zokoratuz.  Elizen arteko biblia   Esd 7,11

Neskak orduantxe jakin zuen ezen, gizonaren ustetan, izena […..] ahazmenaren hilobietan zokoratu beharreko zerbait zela.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 276. orr.

Zergatik geratu diren bi eskualde hauek nazioarteko merkataritza- eta finantza-fluxuetatik zokoraturik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 137. orr.

Gartziaren bozak oroimenaren azken zolan zokoratu gogo zuen pentsamendua ahantzarazi zion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 242. orr.

Lehen plamako albiste zena, albiste bitxien txoko-txokoan zokoratua dute orain komunikabideek.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 72. orr.

Bazegok aldea zokoratzetik txokoratzera.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 63. orr.

3 (adizlagunekin)

Ternezia apur batez hurbildu nintzen teknikaren aitzinamenduak hain bidegabeki zokoratutako tramankulura.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 84. orr.

Era berean, zeharo zokoratzen dute atzerritarra lan-merkatuan, gizarte zerbitzuetan eta abarretan espazioa lortzeko borrokan etsaia delako ideia.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 84. orr.

Egia da mundu mailan merkatu-ekonomiak eta globalizazioak, irabaziak gidaturiko sistemaren bidez, alde batera zokoratzen dituela lehiakorrak ez direnak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 211. orr.

Lasai zokoratzen duzue Jainkoaren agindua zeuen usadioak ezartzeko!  Elizen arteko biblia   Mk 7,9

4 (era burutua izenondo gisa)

Maisu zahar zokoratu gisan edo hartzen nonbait hezurra!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 261. orr.

Pettigrewen eta muggle guzti haien hilketa gizon zokoratu eta etsi baten ekintza izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 171. orr.

Herri zokoratu eta kolonizatu baten itxura baldin bagenuen, Humboldten arabera, XIX. mende hastean, ez daiteke hainbat ontu gure zortea Frantziaren edozein inperio, erregego ala errepublika irudiko Estatu-Nazio subiranoaren menpean.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 109. orr.

Monoteismoak Baal eta Astarteren gurtza eraitsi zuen, Jahve jeloskor baten lehiakide zokoratuak isilka-misilka judu-ortodoxiaren altzora itzultzen ikusteko.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 322. orr.

Herritxo zokoratu hartan hazi ginen apur bat edo asko, derrepentean edo oso astiro, oker edo artez, eta etorkizuna geure iragana lakoa izango zela uste genuen batzuetan, denborarekin orain garen bezain urrunak eta desordukoak izango ginenik egundo susmatu gabe.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 408. orr.

Las Vegasko karrika ilun eta etxe zokoratuetan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 32. orr.

Alta, ez erretzaileei utzi tokia txikiagoa da, zokoratuagoa.  Berria - Harian   2005-11-04

Vautrin gaizkile, jeinu, azti, eta, gainera, zokoratuen buruzagi gogoangarriaz.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 28. orr.

Industriaren bultzatzeko dirua, baztertuen eta zokoratuen laguntzea, ikerketen alderako beharra eta... eta... eta, denbora berean zergen beheititzea.  Herria   2005-01-20

5 da/du ad zokora joan edo eraman.

Bizpahiru tipori lepoa mozteko astia izan zuen Yvanek, bazter batera herrestan zokoratu eta hil aurretik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 118. orr.

Eguzkia zokoratzen hasia zegoen, laster ilunduko zuen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 26. orr.

Pilota behetik eta zokoratua jaurtikitzen jartzen zuen Katxok bere urduritasunaren parte bat, bere amorrua, bere gogorkeria.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 71. orr.

Ireki ere ez zuen egingo agian, eta armairuaren hondoan zokoratuko zuen, ukitu ere ez egiteko.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 71. orr.


zokoratze iz baztertzea.

1970eko hamarraldian antzematen zen zokoratzea, beraz, eten egin dela dirudi.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 137. orr.

Aralar beste alderdiekin lerrokatzen ari da ezker abertzalearen aurkako bazterketa eta zokoratzea bultzatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-04-20


zokormazo ik zokor 4.

zokotar (orobat sokotar eta zokoatar g.er.) izlag/iz Zokoakoa, Zokoari dagokiona; Zokoako biztanlea.

Mayi Ortiz zokotar serora.  Herria   2002-11-14

Heiekin luzaz eta luzaz egona delakotz euskaldun serora bat, duela hiru urte zendua, Mayi Ortiz, sortzez Zokotarra.  Herria   2002-11-14

Dena mamia delakotz gisa hortan bururatu lana, joanden egunean Zokoan berean aurkeztua izan dena, segur gira Zokotar guziek nahiko dutela eskuratu.  Herria   2004-07-08

Mikel Epalza apezak goretsi du Zokotarren arteko elkartasuna, besta horien karietarat biziki sanoki agertu dena.  Herria   2005-05-26

Omenalditxo labur bainan hunkigarri bat eskaini zaiote berrikitan zendu Gerard Bidegainberry "Xubero" eta Tony Zorzabalbere sokotarrari.  Herria   2005-07-14


zokotto iz zoko txikia.

Gerla guztien aurka zaude baina ez al duzu zure bihotzaren barneko zokotto batean gerla berezi bat, bereziki hain zuzen, sustatzen duzuna?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 118. orr.


zokozorri iz

Hor irabiatzen dira absurdoan, beren hodeiaren azpian, zokozorriak beren harripean bezala.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 89. orr.


zola 1 iz hondoa, sakontasuna duen zerbaiten behealdea edo atzealdea. (behealdean)

Gorpuak kutxaren zola jo zuenean, izugarriko azantza hauteman zen bildutasunak kateztatzen zuen gelan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 152. orr.

Otarrearen zolatik ez da, ordea, kobrarik altxatzen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

Bere pala hartu eta urmael zolatik lokatz eta belar puska tzarrak kentzeari ekiten dio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 159. orr.

Bota itsasoaren zolarat.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 144. orr.

Han lepoa, han oihana, han bide xendera bat, han ur xirripa bat errekaren zolan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 78. orr.

ik beherago 6.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Sekretua hobiaren zolaren zolara eramanen nuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 55. orr.

Hustua nintzela senditzen nuen, indarrik batere ez, ziloaren zolan nintzen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 60. orr.

Horra non, ohartu gabean, aitaren zigarro bat harturik, ari nintzela tira eta tira, kea biriken zolaraino igorriz!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 20. orr.

Dakidana da bihotzaren zolatik atera zela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 104. orr.

So egin zautan eta haren behakoa ene bihotzaren zolaraino sartu zen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 191. orr.

Gisa berean, irrits-gurariak eta haserrekorrak goi-fakultateetan eta arimaren zolan dute beren sustraia.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 39. orr.

Auhena eztarri zolan ito nuen, ozendu baino lipar bat lehenago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 317. orr.

Zintzur zolatik arkuma mehatx eta ahul bat ateratzen zaio.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 17. orr.

Bere sakela zola bezain ongi ezagutzen zituen gudaroste espainiarren nahiz frantsesen ibilbideak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 237. orr.

Martizek lurrean kukubilkaturik, mihimen gotorrenak gurutzean jarri zituen, zare zolaren oinarria osatzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 15. orr.

Azkaine eta Senperearte hortan, bada urtegi bat aspaldixkoan muntatua, Helbarruneko zola hortan hain xuxen.  Herria   2001-05-31

Ibai-zolan ari zirenek orduantxe asmatu zuten beheko mukulua kablearen muturrari lotzera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 40. orr.

Ibar edo haran zola zabala delarik, "naba" deitzen dügü zübereraz.  Herria   2003-02-20

Zuk ere nik bezala, poza eta nahigabea sumatuko duzu zeure bihotz zolan hemengo istorioak irakurrita.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 8. orr.

Mendiko burdin meatze bezala da hauen arima-zola: argi-errainu bat ere ez zaio iristen.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 40. orr.

Hau da arima-zola, non ezkutuan bizi baita Hirutasun-irudia.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 103. orr.

2 (atzealdean)

Bere biboteko brillantinak zabaltzen zuen mugeta-urrina aditzen nion eta, garbi asko, distira gorrixka ikusten begi argitsuen zolan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 147. orr.

Burutan erabili nuen harpe zolatik so zegokidan troglodita gizabasa hori ene zain egona zela.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 123. orr.

Botigaren zolan, dilindan, kolore gabeko erridau bat.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 55. orr.

Ranchiko katedralean ere, elizako zolan esertzen dira.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 182. orr.

Janinaren aluaren zolan zakila esku-bristaz landatzen ziola.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 99. orr.

Aldare bat egiten zen eliza zolan, dena xirio eta lore, xirioen usaina elizaren bete, gauaz, berantean, jendea hor egoiten zen adorazionezko otoitzetan, beilan.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 60. orr.

Argi ttitta ttipi batzu zeru zolan, hain urrun.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 149. orr.

Begiak zorroztuak lagunaren begietan finkatuak, begi zolan den segeretua bortxatu nahiz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 151. orr.

Zeru-zola urdin bizi-bizia zegoela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 322. orr.

Era berean Semea jaiotzen ari da arima zintzoaren izate-zolan, Jainkoarekin bat eginiko arimarenean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 43. orr.

Itxarongo du Jainkoa jaio dadin apaltasun-zola honetan.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 114. orr.

3 behealdea.

Eliza zola hura mukurru betea, lehen galeria ere berdin.  Herria   2005-04-14

Pantaila-zolako tresna-barratik, leihoxka batek ohartarazi ninduen horraino idatzitako karaktere kopuruaz: 2734.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

Belokeko mendixkaren zolan, Paris jauna ikusten dugu, harritua.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 14. orr.

Ordu erdi baten buruko, hiri erdira banoa, patar luze baten zolan dago Sahagun zaharra.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 145. orr.

Baionatik Kanbo alderat doan errepidean, patar baten zolako bihurgune batean, auto bat zerbait gisaz joan da arrunt zeiharka eta arroilarat uzkaili.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 176. orr.

Noizbait joan ziren etorritako bidetik, gorpuz eta gorputzez emokaturik utzita murru zola.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 223. orr.

Somoza hitzaren etimologia ez zait arrotza "sub montia", mendi zolan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 174. orr.

4 oinez eta kidekoez mintzatuz, azpialdea. ik zoru 6.

Kilimak egiten zizkidan alfonbra lodiak oin-zoletan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 13. orr.

Oin-zolak zoruaren kontra tinko zapaltzea beste biderik ez dut; hotza dago.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 51. orr.

Ezkonduta dago, eta katolikoa da burutik oin-zolaraino.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 96. orr.

-Hanka zolak epelduko ditiat pixka batean, aditu duk?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 184. orr.

Uste dugu haren zango zolako larrua ez zela nolanahikoa eta ez zuela kezka handirik itze txarrak lurrean kausiturik.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 120. orr.

Zango zoletako pintz lehertuak perekatu zituen, mina doi bat goxatu beharrez.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 26. orr.

Mina nuen hanka-zolan hainbeste ibiltzearen poderioz.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 42. orr.

Nire zango-zola azeleragailuan landatu zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 348. orr.

Ongi jakin gabe oin-zolak ere lurrean ote nituen edo airean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 244. orr.

5 oinetakoez eta kidekoez mintzatuz, zorua.

Nire zapaten gomazko zolek zarata gehiegi egin dute ibilbide amaiezinean zehar.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 105. orr.

Gorbata eta zapata lustratuak, kartoi puskak barruan, zolak zulatuta zeudelako.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 59. orr.

Ibiltzeko arazoa dauka eta horregatik zapata baten zola bestearena baino lodiagoa du.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 30. orr.

Oinetako beixetako baten zola fin eta labainkorraren arkuan, papertxo zuri luzanga bat zuen itsatsita.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 85. orr.

Oinetakoen zolak salduko lituzke lengoradu pare bat balira bezala.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 153. orr.

Oinetan espartin tzar batzuk, zola jana zutenak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.

Neguan kloskak bagenituen oinetan, oraingo gorako zapetak bezalakoak, baina zola zurezkoa.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 186. orr.

Larru landuzko bota baxuak zeramatzan oin txikietan, zola lodi samarrekoak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 77. orr.

Harriek mina ematen zioten oinetan, zapaten zola higatuetan iltzatzen baitzitzaizkion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 165. orr.

Luzatzeko, zabaltzeko, josteko, zolak emateko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 228. orr.

Egurrik gabeko estufaz, zolarik gabeko oinetakoez, hornidurarik gabeko saltokiez.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 203. orr.

Apain eta dotore jantzi gintuan, gorbata eta zapata lustratuak, kartoi puskak barruan, zolak zulatuta zeudelako.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 59. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zapata-zolak nahi baino gehiago higatzea egokitzen zait halakoetan.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 26. orr.

Gerruntze gorri batek eusten zien haren bularrei, eta urrineztaturik zeuden haren sandalia-zolak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 30. orr.

Ene zango hauntuen gatik doi-doia espartin zolak uhalekin lotuak ibiltzen ahal ditut.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 137. orr.

Iratzarritakoan, aita ikusi dut berehala, haren bota-zolak ikusi ditut, beren iltze higatu eta guzti.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 15. orr.

7 zorua; lurra. ik zoru 1.

Gela hura handia zen, harrizko paretak eta zola Persiako tapizeria miresgarrienez estaliak ziren.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 64. orr.

Solairuetako zoletan, berriz, oso kontuan hartu behar da azpian ez dadila egon zoladuratik gora aterako den paretarik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3210. orr.

Harathonat hasi zen sukaldean zola ostikoz jotzen guk behean jakin genezan zenbat sufritzen ari zen gure kulpagatik.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 63. orr.

Mahaiaren aitzinean, jarleku bitxi bat, betoinezkoa hori ere, zolari lotua.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 29. orr.

Zolan kristal hautsiak, orraziak, botoiak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 46. orr.

Baldosa zuri-beltz handiek estaltzen zuten zola.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 157. orr.

Tenpluaren altuera hartu zolatik sabaiko kasetoietaraino, eta bana bedi hiru eta erdi partetan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2010. orr.

Amorruz jotzen zuen euritakoarekin zola harriztatuan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 15. orr.

Ondo ezagutzen zuten galtzadako eta espaloietako zola.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 239. orr.

Kale garbitzaileek, bi ordutik behin, zola garbitzen zuten ur ugariz, eskuila latzak pasatzen zituzten orban gorriak kentzeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 279. orr.

Lurrean borobilean jarriek burdin-makilez zola kolpekatu zuten, erritmoan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 208. orr.

Saran, herritar guziak eliza barnean ehorzten ohi zituzten, eta zola osoki hilen harlauzez estalia zen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 38. orr.

Etxe horrek, lehenago, ba omen zituen hiru estai, zola baino beherago.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 129. orr.

Su-pizteko untziak -hortarako antolaturik-, bi zoletako zigareta untziak, paztilla boatak, nik dakita zer oraino.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 100. orr.

8 (izenondo eta izenlagunekin)

Aztalaz lehertu zion sudurra eta odola barreiatu zen sukaldearen zola garbian.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 49. orr.

Zaldiak lehia bizian jardun zuen, zangoak zola irristakorrean tinkatzeko ahaleginean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 173. orr.

Gela ertain bat zen, dotorea, zola argizariztatu eta dirdaitsuarekikoa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 277. orr.

Harrizko zolaren gainean Minimax markako suitzalgailu bat zegoen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 70. orr.

Linterna bat lurrera erori zen eta argi ematen segitzen zuen legarrezko zolan.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 90. orr.

Industria gehiegia, kutsadura, berotegi-efektua, itsas zolaren zulaketaz baliaturiko petrolio-indusketa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 93. orr.

9 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Inprentako lur zolan bata bestearen gainean anabasa ederrean pilatzen ziren, paper zaharrarekin batera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 41. orr.

Euriak karrika zolak distirarazten zituen eta hiriko argiek ilunpean gidatzen ohitutako Agata beraztu zuten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 229. orr.

Karrika zola inoiz baino emokatuago ageri da zaldi gorotzez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 16. orr.

Zanga ondoak-eta gustatzen zaizkio, bertako hezedura xurrupatu eta zorua lasaitu egin ohi du, zopa-zopa dagoen buztin-zola arindu eta aretu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 159. orr.

10 erreka-zola

Bizikleta, baina, erreka zolan zegoen, metro eta erdiko zuloan.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 166. orr.

Bi tonako bat zikin bildu dute, eta oraino gelditzen omen da behargabekeria frango erreka zola horietan.  Herria   2001-05-03

Urepeletik beheiti heldu da, mendi mazeletako basuretatik, erreka zoletan sortzen diren iturrietatik, Bankako, Izpegiko, Lixketako, Urdozeko erreketatik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 47. orr.

Erreka zolaraino eraman zuen bere laguna, errestan, itzulipurdika.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 152. orr.

Erreka zolaraino eraman zuen bere laguna, errestan, itzulipurdika.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 152. orr.

11 zola-zola (toki atzizkiekin)

Han, zola zolan, mendiaren oinetan, mendiek inguratzen duten eremuak, alimaleko osin ilun bat iduri zuen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 15. orr.

Nafarroako zola zolan, Tuteran, kulturaren bizitzeko manera aztertua izan da.  Herria   2005-09-22

Nafarroaren hegoalde zola-zolako nafar batzuk behintzat mendialdeko nafarren aurkakoak, euskararen eta euskaltasunaren kontrakoak bezala agertzen dira.  Berria - Kultura   2004-05-14

Eza nagusituz, Europaren karroa itzulipurdika joanen dela erreka ilun baten zola-zolarat eta handik ateratzeko gero ederrak ikusiko direla!  Herria   2005-03-31

Oroitzapen hunkigarri bat izanez arte hortan joanak diren bederatzi lagunez, meza bat zinez ederra eman dugu denek katedralean jende alde ederra ere juntaturik bere apezeri Eliza-Nagusiaren zola zolaraino beterik diosesaren otoiz-etxea.  Herria   2001-06-21

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arima zola (14); eliza zola (5); erreka zola (4); lur zola (3); oin zola (3); plaza zola (3); zango zola (3); zapata zola (7); zapaten zola (3); zeru zola (3); zola bezain (3); zola dena (3); zola gainean (5); zola sobera (3); zola zolan (6)

oin zolak (4); zapata zolak (5)

espainia zolako (3)

arima zolan (16); arimaren zolan (6); arrosako zolan (4); bihotz zolan (3); bihotzaren zolan (5); eliza zolan (3); erreka zolan (4); gogoaren zolan (3); ibai zolan (3); itsas zolan (3); itsasoaren zolan (11); lur zolan (3); mendi zolan (3); mendiaren zolan (3); patarraren zolan (4); zeru zolan (3)

arima zolara (3); arima zolaraino (4); bihotzaren zolaraino (3); itsasoaren zolarat (3)

bihotzaren zolatik (17)


zolaberritu, zolaberri, zolaberritzen du ad oinetakoei zola berriak ezarri.

Kartoiz zolaberritzen dudala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 229. orr.


zoladun izlag zolako.

Nik amerikar armadako panazko praka berdeak neramatzan, eta iraunkorrak ziruditen gomazko zoladun zapata lokarridunak  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 241. orr.


zoladura 1 iz zola, lurra; eskuarki zolaren estalgarria.

Lurrean, zoladura gisa, baldosa zuriak eta arrosak jarriak zeuden txandan-txandan, greka gorri ilun bat inguruan zutela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 86. orr.

Gaur harrobiko lanetan, bihar kaleetako zoladura ipintzen, etzi edozer saltzen.  Berria - Kultura   2004-02-01

Lauki hori eta arre handiz apaindutako zeramikazko zoladura jarri zuten geletako parketaren gainean.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 40. orr.

Habeak, koloma, pilastra eta anten gainean jartzen dira; zoladuretan laxkak eta taulak jartzen dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1850. orr.

Teilatupeko bi gelatxo koxkor, murru-paretak dena hozka eta arraildura, zoladurako taulak harrotuak, zurak higikor eta irintzen hasiak iduri.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 95. orr.

Dutxa labur baten ondotik botatzen gituzte, metatzen, biluzirik, sala batean, zoladuraren gainean etzanik, 200 preso baginen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 121. orr.

Balkoiek berdez margoturiko adreiluzkoak dituzte zoladurak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 121. orr.

Eguzkia sartua bazen ere, artean zoladurak eta etxeen hormek beroa jariatzen zuten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 290. orr.

Plazaren zoladura gurutzatu ordez, saihetsera alderatu zen, arkupeetan barrena.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 13. orr.

Artilearekin nahastutako buztinez egingo dira, eta gainean bi oineko baldosak jarriko dira zoladurari eusteko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2530. orr.

Biltegiaren zoladurako arteketarik pasatzen zen kea jasanez.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 292. orr.

Solairuetako zoletan, berriz, oso kontuan hartu behar da azpian ez dadila egon zoladuratik gora aterako den paretarik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3210. orr.

Plaza arkupetuak, uharrizko mosaikoz eginiko zoladurak, balkoi gerizpetuak, girgileriaz margoturiko etxeak ikusten ditut.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 191. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Patioa zeharkatu zuen, zoladura gorabeheratsuaren gainean zabuka.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 213. orr.

Bertako kaleak Indonesiako beste asko bezalakoak dira: zoladura irregularrak, azoka zalapartatsuak, denda erakargarriak eta egurrezko milaka etxe.  Berria - Mundua   2004-12-31

Gangadun kaleak eta zumardi eta zoladura ederrak zeharkatuz, beheko zirkulura iritsi zen azkenean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 41. orr.

Zoladura bustiak isuritako usaina autoen ke-adarrarekin nahasten zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 496. orr.

Jimmyk bere oin-hotsak entzuten zituen zoladura higatuan zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 167. orr.

Oinatzak gero eta ilunagoak ziren zoladura izoztuan zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 75. orr.

Haien ingurumenarekiko errespetu falta handia salatzen zuen goraki, aztal puntutxak zoladura zementatuan klaskaraziz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 218. orr.

Mira eginda zegoen Abel burdina ageriko armazoiari, burdina galdatuzko arkuei eta burdinazko zoladurari. Zalgurdiko zaldia hortxe, karrikaren harrizko zoladura hutsean bakarrik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

Lurra zanpatu ondoren hartxintxar edo adreilu birrinduzko zoladura zabaltzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3350. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Galtzadaren zatirik interesgarriena, zeinaren harri-zoladura gehientsuenak gaur egun ere osorik baitirau, Aqua Marcia-ren uztai-erreskada berebizikoaren ezkerretara hasten da.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 175. orr.

Kaleak, etxeak, ateak, hormak, harri-zoladura, min samin hura, gauaren erdian izerdi-patsetan esnatzea, [...].  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 52. orr.

4 irud/hed

Aldi berean, kantitatea segurtatzen zuten herrialde zenbaitek, merkatu zoladura-prezioa baino are apalago saltzen zuten axurikia.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.


zolagune 1 iz sakongunea.

Zolagunea deitzen zaio, eta inoiz esan ohi dute gailurra dela.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 103. orr.

Sorkari denek ere ez lukete sekula beteko zolagune hau, ez eta zundatu ere.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 120. orr.

Jadanik leizezuloaren zolagunean egonik, eta maitasuna jadanik atxilotua, zeure buruan besteren esku jarri behar duzu eta gora egin zeure borondaterik gabe.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 121. orr.

Kanpoko gizakia garaitu baduzu, itzuli zaitez barrura, sar zeure baitan eta bila zolagunea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 79. orr.

Gizakia bere zolagunean sartzen da, bere buruaren sakonenean, eta Jauna bilatzen du esan zitzaigun eran, hitz hauekin esan ere: "Jainkoaren erregetza zuen barruan baitago".  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 82. orr.

Barruko zolagune hori bilatzen zuten bi mila eremutar bere zuzendaritzapean jarri ziren.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 79. orr.

Barne-kontenplazioa hartzera, arimaren zolaguneko gozotasuna dastatzera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 53. orr.

Arimako zolagune honetan gizakiak bere lagunen alde erregutzen du, hauek biziak izan edo hilak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 79. orr.

Arimako zolagunean, egia sortu behar duen hartan, ez dute maitasunik; hutsik eta agor sentitzen dira.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 56. orr.

Zolaguneari buruz Ebanjelioak esaten digu: "Dakiguna esaten dugu guk, eta ikusi duguna aitortzen; baina zuek ez duzue gure testigantza onartzen".  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 78. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hau karitatearen zolagune apaletik sortzen da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 98. orr.

Lagunok, honaino iritsi izana da, egiaz ukitzea benetako beheratze baten zolagunerik sakonenak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 90. orr.

Bere esentzia eta natura, aurkitzen den hartan bilatu behar du, hau da, zolagunerik barnenean, erdigune sakonean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 82. orr.

Naturazko argiak zolagune huts, biluzi eta irudi gabeko honetara ateratzen dira.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 116. orr.

3 irud/hed

Ondoan zolagunea, hots eguzkiaren sinboloa; baita sigi-saga batzuk ere, eta beste markak.  Berria - Kultura   2004-02-13

Aizkora bat; armez inguratutako pertsonaia antropomorfikoa; eguzkiaren irudia izan daitekeen zolagunea; arropak edota sugeen errepresentazioak.  Berria - Kultura   2004-02-13

Aizkora neolotikoa izan daitekeenaren irudia antzeman dute, hain zuzen ere, adituek, eta eguzkiaren irudia dirudien zolagunea, eta arropak eta sugeen errepresentazioak ere.  Berria - Kultura   2004-04-15


zolalde iz zolaren aldea.

"Denen etxean" erakusgai dira euskal lurralde guzietako jantziak, Herriko Etxeko zolaldean, Iñaki Olazabal Gipuzkoarraren zizel obrak.  Herria   2005-03-17

Zolaldetan artegintza eta zahargai komertsak ideki beharrak dituzte, horrela katedralaren bisitatzera datozenek (40 000 urtean) tirria zerbait izan dezaten hortik iragaitean.  Herria   2005-08-11


zolape iz zolaren azpialdea.

Afaldu, ontziak garbitu eta ohe gainean luze luzea etzaten da, zolapera begira.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 9. orr.

Labearen gainekaldetik tximinia bat ateratzen zen, zolaperaino.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 186. orr.

Eta noren argazkiak ote dira zolapetik dilindan ezarri dituztenak.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 181. orr.

Sukalde zolapean dilingotu soka eratxikorrean harrapatu ulu tristearen azken burrunbaz oroitzen gara bereziki.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 215. orr.


zolaratu, zolara(tu), zolaratzen.

Hots, gogobihotzak galtzerdi-zolaratuak!  Herria   2003-08-14


zolatu, zola(tu), zolatzen 1 du ad bideez, zoruez eta kidekoez mintzatuz, zoladura ezarri.

Ubidez zeharkatua; harribilez zolatua; eta laukitan banatua hain kale zabalez, non lau gurdik batera egin dezaketen aurrera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 145. orr.

Lisboatik zuzenean ekarritako galtzada-harriz zolatutako kaleak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 352. orr.

Ireki beharreko bideak, zolatu beharreko kale eta errepideak, hiriko garbiketa orokorra, arloteen polizia-zaintza.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 152. orr.

Baldosaturik ageri dira egun asfalto soilez zolatutako espaloiak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 69. orr.

Galtzada-harri arrosaz zolaturiko plaza da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 64. orr.

Mithrilezko eta altzairuzko ateak jarri ziren, eta kaleak marmol zuriarekin zolatu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 306. orr.

Bidezidorrera iritsi zirenean jakin zuten zabala zela eta harri koskorrez eta errauts zapalduez zolatua zegoela.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 271. orr.

Bide zabala eta ongi zolatua zen, ekialdeko ertzean zehar pista berde zabala zuena, eta harresia haren ondoan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 35. orr.

Ongi zolaturiko galtzada da bekatariaren bidea, baina azkenean Herio Leizera darama.  Elizen arteko biblia   Si 21,10

Lurraren gainean zolatu behar bada, lurra denean sendo al dagoen begiratuko da, eta ondoren, dena berdinduko da eta zabalduko da azpiko hartxintxar-geruza.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3210. orr.

Gandalfek pauso arinez zeharkatu zuen zuriz zolaturiko patioa.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 21. orr.

2 irud/hed

Tapiz lodi batez zolaturiko korridorearen alde bietara zabaltzen ziren gelak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 160. orr.

Aldarea koroatuz, arrain ontzi karratu bat ageri zen, harri koskorrez zolatua, non bi arrain gorri igerian baitzebiltzan etengabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 64. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Zabalgune zolatu handia.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 43. orr.


zolaztatu, zolazta, zolaztatzen du ad zolatu.

Atarietatik bebarrua ikusten zen, oin-zerrenda urdin batez, eta zorua harritxoz zolaztatuta, marrazkiak eratuz.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 198. orr.

Gelak azulejo distiratsu, labainez zolaztatuta zeuden, eta eskailerak zituzten maila batetik bestera igo edo jaisteko.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.


zolda 1 iz gauzei atxikitzen zaien zikintasuna. ik kraka; tortika; uger1.

Mahukek eta papar-hegalek botak egiteko erabiltzen den larrua gogorarazten zuten, hain zeuden zoldak janik eta igurtzien eraginez distiratsu.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Zoldak dena estaltzen zuen, belus urdina, belarritakoak, gurutzetxoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 316. orr.

Oso gogokoa nuen denda hura, itxura ziniko eta tematia zuen, lotsagabekeriaz gogorarazten zituen zikinkeriaren eta zoldaren eskubideak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 87. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zolda likits bat ezpain ertzean.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 205. orr.

Zutik ageri da Martin, lehen lerroan tente, bi eskuak galtzetan jarrita zintzo demonio, zolda beltza ezkutatu nahian.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 23. orr.

Orduan, barrez lehertuko naiz, nire gorputza zolda zikin nazkagarriaz estalia egon arren.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 257. orr.

Ataurreko harrizko zoldak hankekin joz astindu zituen oinetako lokatzak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 140. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Urteen marka nonahi, koskak kixuan eta hezetasun zoldak, eguzkiaren patina ere bai.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 52. orr.

Emakume haren gorputz lurrez egina, lur zoldaz bildua, lokatz putzu batean urtzen ari balitz bezala parrastatzen zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 84. orr.

Bideko hauts-zoldak osoro estaltzen zuen zalgurdiaren kolore beltza.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 12. orr.

Gorputz zoldarik gabekoen garbitasuna eta horrelako gauzak aipatzen zituen, eta gu denok, noski, ahoa bete hortz uzten gintuen.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 79. orr.

Amorru eta suak txigorturik, odol-zolda gatzatuz gainestali eta hanturik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 101. orr.

4 irud/hed

Euskal inkultura letratuaren komentuko zoldan bakteria bat bezala birsortua.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 189. orr.

5 zolda-belar borrajaren familiako belar iletsua, lore arrosa edo zuriak mordo zintzilikarietan dituena, zoko hezeak arras maite dituena eta sendagintzan erabiltzen dena (Symphytum officinalis).

Belar batzuk ere bildu nahi nituzke gero, zolda-belar batzuk, enplasturen bat egiteko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 439. orr.

Zolda-belarra, agian.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 220. orr.


zoldatsu (orobat zoldazu) izond zoldaz betea.

Emakume haserre batek, zaku-oihal zoldatsu batez jantzirik, sekulako jipoia eman zion neskato errukarri bati, eta agiraka ari zen eztarria urratu beharrean, deabru guztiak aipatuz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 478. orr.

Astobus zoldazu horietako batean gertatu da hori guztia.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 47. orr.

Ohe zoldatsu baten ustel-izerdi kiratsean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 151. orr.

Nik aldi baterako lan bat neukan jatetxe zoldatsu batean zerbitzari.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 306. orr.

Gu izerdiz eta euriz eta olioz blai, jaioberriak bezain zoldatsu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.


zoldazu ik zoldatsu.

zoldu, zoldu, zoltzen da/du ad zornatu.

Zauria, elikaturik, bizitu eta zoldu egiten baita, eta berotasuna egunez egun gehitzen eta nahigabea handitzen.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 291. orr.

Urdailean zoldu zait burbuila mingots bat, eztarrian kutsu metaliko bat utzi didana.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 68. orr.

Zoldutako zainetako ultzera bat, esaterako, ezin da laserrarekin konpondu.  Berria - Gaiak   2004-06-22


zoli (orobat zauli g.er.) 1 izond zentzumenez eta kidekoez mintzatuz, zorrotza, ahalmen handikoa.

Piztiak, berriz, ikusten, entzuten eta objektu gorpuzdunen presentzia usaimenez, dastamenez, ukimenez sumatzen; eta hala ikusten dugulako aitortu beharrean gaude guk baino sentimen askoz ere azkarrago eta zoliagoak dituztela.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 114. orr.

Eñauten begi zoliek Katen aurpegia arakatzen dute goizetan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 67. orr.

Zoliak ditu begiak, zer ikusiko, zerekin harrituko.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 171. orr.

Seguruenik une hartan pauso luzeka jaitsiko zen Gurijarantz, begi erne zoliekin bila.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 209. orr.

Entzumen zolia izatea ez da jada hil edo bizikoa gizakientzat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 109. orr.

Belarri zoliak al dituzue zain guztietan?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 360. orr.

Erran dizut ezen begi eta belarri zoliko mutila nintzela.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 193. orr.

Harro ere bazegoen, bakoitzaren gaitasunei atzemateko hain oharmen zolia erakutsi zuelako.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 339. orr.

Ezertxo ere ez zitzaion ezkutatzen nire oharmen zoli artean sorgortu gabeari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 165. orr.

2 (adizlagun gisa)

Halako merkatari batek egun osoan egon beharra dauka zoli begia.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 89. orr.

Motorraren hotsari belarria zoli jarriz gero, ez genioke deus arrarorik erreparatuko.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 89. orr.

Espetxean bizitza ohi bezala doa, gor eta adi, itsu eta zoli, beti erne.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 70. orr.

Erraldoiak itsu-itsuan eraso zion, baina Fionn zoli zegoen eta, burua albo batera botatzearekin batera, hankak luzatu zituen traba egiteko.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 12. orr.

Mahaiko teknikariarekin eztabaidan, gitarraren hotsa zoliegi edo apalegi entzuten ote den.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 64. orr.

3 hotsez eta kidekoez mintzatuz, ozena, eskuarki hotsen eskalan goian dagoena.

Altzairu-itxurako atzaparren bristada bat izan zen, eta Malfoyk garrasi zolia egin zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 99. orr.

Txorien eztarriak ere ezin jaulki lezakeen nota zoli horretara iristen denean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 217. orr.

Nota zoli-zorrotz bat airean geldia.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 115. orr.

Emakume oihu zoli batzuek erantzun ziguten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 116. orr.

Emakumezkoek beren nota zoliak, eta haurren ahots meheek xirula mehearen hotsak ematen zuten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 230. orr.

Ahots ozen eta zoliarekin esan zuen-: [...].  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 85. orr.

Ahots ozen eta zolikoa, oihuka mintzo zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 34. orr.

Tranbia baten karranka hotsak, bozina soinu zoliak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 357. orr.

Txistu-hots txiki eta zoli batek bete zuen gela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 184. orr.

Harryren gelatik irtendako ulu-hots zoliak esnatu zuen goizaldeko ordu txikietan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 9. orr.

Irri zoliko sei alaba jostalari.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 166. orr.

Riddlek barre zoli eta hotza egin zuen, berari ez zegokiona.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 259. orr.

Ahotsik gabe gelditu zen eta xuxurla erlats baina zoli batez hitz egiten zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 206. orr.

Harryren esaldiaren gainerakoa ezin izan zuen inork entzun, haren orkatila ingurutik etorri zen miau zoli eta zorrotz batek ito baitzuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 108. orr.

Soinu bitxi bat sortu zen, hain sarkor eta zolia, non gerlari askok belarriak estali zituzten minak eraginda.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 47. orr.

Gudu-irrintzi zolia eginez, etsaiei bulartsu aurre emanez.  Elizen arteko biblia   Is 42,13

Aretoko zarata gero eta biziagoa, urduriagoa eta zoliagoa zelako.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 200. orr.

Marmar zolia eta ulertezina.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 229. orr.

Handik une batera, kanpai zoli bat hasi zen jotzen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 141. orr.

Beraren aitzinean tronpeta zoliak jotzen dituzte.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 109. orr.

4 (adizlagun gisa)

Bizkarraren gainean etzanda zegoen, ahoa zabalik, eta ozen eta zoli egiten zuen zurrunga.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 40. orr.

-Horixe! -esan zuen Pettigrewek zoli, bere esku moztuaz Hermione seinalatuz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 299. orr.

-Ahalmen ilunak ditu horrek, beste guztiok amestu baino ezin ditugunak! -oihu egin zuen zoli Pettigrewek-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 297. orr.

Danbor hots ongi bereiziak, batzuetan zoliago, bestetan apalago, aldika geldituz.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 114. orr.

Gero eta gorago eta zoliago kantatzen segituko dute bi kontrarioek.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 33. orr.

5 (minaz eta kidekoez mintzatuz) ik akutu.

Min zoli batek sorbalda eta besoa hartu zizkion eta burura hedatu zitzaion, zorabiatu arte.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 199. orr.

Oisinek eskuak belarrietara eraman zituen, baina min zoliaren eraginez belauniko erori eta begiak zorabiatu egin zitzaizkion.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 47. orr.

6 bizkorra, zalua.

Egoera berriak ez zuen eztitu, aitzitik baizik, galtzontziloen gaineko zalantza, baina nire erizaina atal horretako larruazalaren gainean haztaka hasi zenean, hatz zoli eta beratz horien ibileretan, ez bertze deusetan, kontzentratzera deliberatu nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 320. orr.

Gure ama-amonek esku bizi zoliak zituzten, jostun eta sukaldari trebe ziren eskuok.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 42. orr.

Zein gailur dago gure oin zolien zain?  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 64. orr.

Soinu ikaragarri horiekin mosketeen tiro zoliak nahasi ziren.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 257. orr.

Berehala iritsi zen zurea, besteetan baino zoliago.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 133. orr.

Adimen zoliz aztertu beharra daukagu zerez osatua den arimaren eta gogoaren izaera.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 39. orr.

Ulermen zoliari hitz gutxi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 274. orr.

Bistan da batzuk hain direla kolorgak, nola beste batzuk usain eta soinu gabeak, eta hala ere, gogo zoliak hauek ezagutzen ditu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 143. orr.

Belarri fina eta arreta zolia.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 283. orr.

Maitasuna zoliagoa baita epelkeria edo gorrotoa baino.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 14. orr.

Ez litzateke komenigarri izango ere, neure burua nabarmendu nahian, argudio zoliak are zoliago den jendeari azaltzen ibiltzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 399. orr.

Animaliak nahiko ernea dirudi, zolia, mutiria.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 109. orr.

Alargun zolia berehala ohartu zen zer zen egiaz margolan hura.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 57. orr.

Musika eta balleta, arteak oro maite zituen neska zolia.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 236. orr.

Frantziar aristokrata zoliaren jeu d'esprit politikoa arrazazko mito bihurtzen dutela germaniar neobarbarismo demoniakoaren igarleek.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 164. orr.

Irakurle zoliak ikusi beharko du, eta interpretatu.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 118. orr.

Badira ukipen errezeptore batzuk ukipen zolien estimuluak, hau da, laztan eztienak hartzen, bihurtzen eta bidaltzen espezializatuak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 236. orr.

7 (adizlagun gisa)

Abasek, bizar labana harturik, zoli bezain arretatsu ekin zion adiskidearen garondo-lokiak konpontzeari.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 53. orr.

Aiko-maiko eta arrangurak zoli eta grinatsu harrotzen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 199. orr.

Barkatzeko bizkor, haserretzeko nagi, buruz zorrotz, oroimenez azkar, arrazoitzen zoli, aukera egiten zentzudun eta gauza guztietan tolesgabe.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 233. orr.

Argitaletxe txiki bat zuen, Urdaibai inguruko gaiena, eta egunkaria zoli ibili zen.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 185. orr.

8 begi-zoli izond begi zolia duena.

Zuhurra, ernea eta begi-zolia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 154. orr.

Buru-argia eta begi-zolia zen, eta nik ezagutu ditudan pertsona adimendutsuetarik eta bereizienetarik zen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 469. orr.

Urbiainerat heldu zen jigant hura, falkoina baino begi-zoliagoa zena eta.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 44. orr.

Politikari begi-zoli horietako bik edo hiruk, fisionomista onak izaki, larritasun zantzuren bat ikusi uste zuten beren gonbidatzailearen aurpegieran.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 28. orr.

Gizonezkoak, emakumezkoak bezain begi-zoli ez izan arren, erraz konturatu ziren Khabul Khan Samarcandako printzea, eskuin hanka herrenka, hurbildu zitzaiola Brigida emakume pertxentari.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 155. orr.

9 zoli-zoli izond

-Bai, noski -erantzun zion Hermionek, ahots zoli-zoliaz, burua altxatu ere egin gabe-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 216. orr.

Etxandereak kontua erakutsi eutsanean [...] katanarrutik amaseiko gorri ederra aterata, mai gainean ots zoli-zolia eraginez: [...].  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 151. orr.

Mutiko ahots bat bazuen, zoli-zolia, bere senarrarekin demandan ari zenean bi kilometrora ere entzun zitekeena.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 192. orr.

Zoli-zolia zen Nathanielen begirada, eta beste inork ikusi ezin duen harrigarrikeriaren baten lekukoa zela ematen zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 70. orr.

10 (adizlagun gisa)

Andreas Pilniakek zoli-zoli begiratu zion Norari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 87. orr.

Denak ibili gara zoli-zoli, hainbestean bederen, inguru-mingurukoak diot, ekografoa izan ezik.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 129. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ahots zoli (7); begi zoli (4); begiak zoli (5); nota zoli (5); oihu zoli (4); zoli zoli (3); zoli zolia (3)

ahots zoliak (3); ahots zoliaz (5); ahots zoliz (9); baino zoliago (3); begi zolia (9); begi zoliak (5); begi zoliek (3); begi zolien (3); zoli zolia (3); zoliaz esan (3)


zolitasun (orobat zaulitasun g.er.) 1 iz zolia denaren nolakotasuna.

Galduak zituen begietako distira eta eskuen leuntasuna, galduak zituen begien zolitasuna eta eskuen biguntasuna.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 30. orr.

Aski ikusi duen baten begiak zituen, dirdira egiten zutenak adinak eta ikusitakoak ilundu gabeko zolitasun batez.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 60. orr.

Haren hazpegi finek zolitasuna, osasuna, kemena erakusten zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 28. orr.

Ziotenez, biolinaren arima zurezkoa izateagatik, omen zuen tresna txikiak halako zolitasuna, halako trinkotasuna, halako handitasuna.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 81. orr.

Hegelek arrazoimena "ontologizatu" egiten du: [...] adimena -gizabere kreatuaren zolitasun hori- errotik subjektibatu eta mugakortu egiten du.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 85. orr.

Bere intuizioaren zolitasuna.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 259. orr.

Hauek, lehenik, gorputza eta gorputzaren ondasunak deritzegunak dira, hala nola, sasoi betea, zentzuen zolitasuna, indarrak, edertasuna eta beste zenbait gaitasun.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 120. orr.

Erritmoa markatzen dute hots errepikapen hauek, halako pisu berezia emanez hitz jarioaren zolitasunari.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 42. orr.

Hala, gora begira, ozenago entzun ahal izan zituen -itsu denari legokiokeen zolitasunez, alegia- behetik ailegatzen zitzaizkion hots metalezkoak.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 8. orr.

Pedro Handiak, jeinuaren zolitasunaz, mendebaldartze-politikak "dena ala ezer ez" izan behar zuela igarri zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 196. orr.

Baina gizon oso jakintsuak direlarik, zorrozki eta zolitasunez bereizten dituzte arrazionala eta arrazoigarria.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 77. orr.

Mahomatarrek eta juduek [...] begirunea diote zerriari, ez baitzaie oharkabean pasatzen zerriaren ohituren fintasuna, lumajearen edertasuna eta ahotsaren zolitasuna.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 271. orr.

2 (izenondoekin)

Zentzumenen zolitasun gaizto bat pairatzen omen zuen; janari motelena besterik ezin zuen onez eraman; testura jakineko arropak baino ezin jantzi zitzakeen; lore guztien usainak gertatzen zitzaizkion itogarri; argirik ahulenak ere eragozten zizkion begiak; [...].  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 38. orr.

Frantsesaren ikusmen aparatuak zolitasun aparta lortua zuen erabileraren poderioz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 31. orr.

Ezkerreko begiko begi-lausoa kendu zioten Virgili, eta eskuinaldekoaren antzeko erretina gelditu zen agerian, zolitasun ahulekoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 149. orr.

Lau u nahikoa eta aski dira hitzari zolitasun berezia emateko: burrunbunbun, drungun-drungun, [...].  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 205. orr.

Zolitasun handiz lotzen zen bere lanera, bazekien-eta non zegoen aleman on batek pasatu behar ez zuen marra.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 63. orr.

Asmoa entretenitzea bada ere, zolitasun psikologikoaren bidez eta inteligentziaz entretenitu behar du.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 349. orr.

Eta animalien gizatasuna: zakur, otso, arratoi, tximinoak inteligentzia eta zolitasun handikoak dira.  Berria - Kultura   2006-05-02

3 (hitz elkartuetan)

Iradokizunez beteriko zolitasun ariketa eder batean.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 54. orr.

Hau da Stanleyk logelen itxurari egindako ekarpen bakarra; eta ekarpen horrek aldatzen du guztia, eta ematen die inguru hitsei zolitasun eta arintasun ukitua.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 200. orr.

· Gizakian, ikusmen-zolitasunaren behe-muga 200 bat mikroitakoa da gutxi gorabehera.  Berria - Gaiak   2004-10-31

Garai honetan izan dute ingeniariek, lehen aldiz, gizakien eredu zehatz bat ontzeko adimen-zolitasuna eta dohain intelektuala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 10. orr.


zolitu, zoli(tu), zolitzen (orobat zaulitu g.er.) da/du ad zoli bihurtu.

Jimmyk entzumena zolitu zuen esaten ari zirena aditzeko.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 122. orr.

Ni, berriz, bigarrena nintzen, eta, nola bigarren dena ez baita ikusia izaiteko baina ikusle izaiteko, hala egokitu zitzaidan hari beha eta mundu guztiari beha bizitzea, eta hala zolitu zitzaizkidan neurrigabeki begiak eta behakoa, baita belarriak eta entzutea ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 70. orr.

Taberna ilun zegoen, eta begiak zolitu behar izan zituen mezulari gazteak, bazter bateko mahai batean Tomeo Xaharra [...] ikusteko.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 244. orr.

Zaratarik atera gabe joan nintzen egongelaraino, belarria zolitu eta arnasestu ezagun batzuk aditu nituen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 129. orr.

Halletik zetozen oin-hots batzuek belarriak zolitu zizkioten; sarraila baten klika.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 258. orr.

Neskak bidean aurrera jarraitu zuen, zentzuak erne, kirioak airean, urrats bakoitzean zerbait berri antzeman nahian, aurreratzen zutenei begirik kendu gabe eta belarriak atzealdeko zaratei zolituz.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 210. orr.

Azken hitzak ahotsa zolituz esan zituen, eta aurpegierara zabaldu zuen bere garraztasuna.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 124. orr.

-Esaiozu amari ondo nagoela, lau zartako eman dizkidatela aurpegian eta zolitu nautela, lasai egoteko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 26. orr.


zolu ik zoru.

zomait ik zenbait.

zomorro 1 iz hainbat intsektu eta animalia txikiri ematzen zaien izena. ik koko2.

Izan duen amesgaiztoan zomorroz josita ikusi du lorategia: larbak, beldarrak, kotxorroak, ehunzangoak, ipurtsardeak, armiarmak, kilkerrak, tximitxak, katu-bizarrak...  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 113. orr.

Lurreko estalki plastikoa altxatuz gero, era guztietako zomorroak mugitzen ziren azpian: inurriak, kukurutxak, ehunzangoak...  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 84. orr.

Aitor diat erlauntza narratsean laster nagusitzen direla harrak eta zomorroak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 123. orr.

Horren adibide garbia Diabrotica virgifera virgifera izeneko zomorroa litzateke.  Berria - Gaiak   2006-01-28

Lepoan zebilkion zomorro bat harrapatu, argiontzira hurbildu, eta azazkalen artean lehertu zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 259. orr.

Mandioa zuen alea gordetzeko, baina urtero gurgurioz, aleari erasotzen dion zomorroz, betetzen zitzaion, bere kaltetan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 459. orr.

Hosto zabalak zomorroz belzturik zeuden.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 110. orr.

Gorpuaren barruan zein eltxo, zein euli edo zomorro bizi den begiratzen du lehenbizi Damian Arrutik, eta horren arabera ateratzen ditu gero kontuak.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 56. orr.

Bere musuzapian zomorroak biltzen zituen eta goroldio puska batean paratzen zituen leiho-erlaizaren gainean.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 158. orr.

Hirietan beti eskura daukagu intsektizida bat, eta mezu bakarra hau da: zomorro bat agertzen denean, akabatu.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 59. orr.

Gizakiak zomorroak akabatu egiten ditu; arkakusoak ere hala egiten ditugu guk [...]; eta zorriak, salbuespenik gabe, hil egiten ditugu edo genituen, orrazi estua pasata.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

Laboreak lurreko zomorroetatik babesteko erabiltzen den pestizida.  Berria - Gaiak   2006-04-28

Gero zomorroentzako pozoia jan eta bera ere hil egin zen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 101. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zomorro txiki honek babarrunaren lekan -oraindik berdea eta txikia denean- jartzen ditu bere arrautzak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 151. orr.

Zomorro heldua jaiotzen denetik, ordu batzuetako bizitza besterik ez du izaten.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 239. orr.

[Alzifreak eta pinuak] luze iraun dezakete hondatu gabe, zeren eta beren barruan daukaten ur hori zaporez mikatza izaten denez, bere mikaztasun horrekin ez baitu pipirik sartzen uzten eta ezta bestelako zomorro kaltegarririk ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1350. orr.

-Zomorro likatsu nazkagarriak [bareak] -esan zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 46. orr.

Oin azpian zapaltzeko adorerik gabe zomorro nazkagarri bat dakusanak sentitzen duen higuin-sentipen ezin azalduzko horrekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 522. orr.

Zomorro madarikatu horiek berriro aurkitu diote azukre-ontzirako bidea.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 112. orr.

Zomorro zapatariek soilik ximurtzen eta biziberritzen dute uraren azala, etengabeko dantzan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 12. orr.

Beste edozein orientaziok gurgurioa eta bestelako zomorroak sortzen ditu, alea hondatzen dutenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2950. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Villasilosen zomorro-izurrite batek mahastiak hondatu zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 459. orr.

Dutxatzera zoazenean, atzamarraren luzerako zomorro-samalda jaisten zaizu kortina lizunetik behera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 48. orr.

Zomorro olde baten antzera zeharkatu dute ibaia. Ez du inola ere zingiretako zomorro-genero horiek jaiotzen utziko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 107. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Nork esan behar zuen hainbeste denboran gutaz trufaka ibilitako "patata-zomorro" horrek gure eskuetan horrela erori behar zuenik?  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 61. orr.

Baina ziria dantzan hasi orduko, ugaltzen dituk hitz-zomorroak, eta gaiztotzen ditek lan egiten zuen guztia, eta perlesiak jota bezala gaixotzen dituk.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 123. orr.

Ikusten dut zu ere liburu-zomorroa zarela, ni bezala.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 36. orr.

· Arto mota hori taladro zomorroaren aurkakoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20

5 (izenondo gisa)

Modu nabarmenean batzuek, hala nola Nafarroako hainbat agintarik; modu zomorroagoan beste batzuek, zazpi probintzien euskaltasuna aintzat hartzen duen zernahi dokumentu manipulatuz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 96. orr.

Langintza zomorro horren adibide bat jartzearren -langintza nabarmenek ez dute azalpenik behar-, Pío Barojak Euskal Herriaz idatzitakoarekin gertatu dena ikusi besterik ez dago.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 96. orr.

Jadanik ohartuko zineten bezala, oso haur zomorroa nintzen ni.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 30. orr.

6 (adizlagun gisa)

Astebete da senarra ez dela etxean agertu: hozkailu-kamioia kontu ilunetarako erabiltzen ari dela susmatzen du, ezkutuka eta zomorro dabilkio aspaldi, iheskor.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 175. orr.

7 irud/hed

Ez alferrik ukan zenuela zomorro hura lapa baten antzera josirik zeure ahots-kordetako batean.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 37. orr.

Giza itxuratik zipitzik ez duten zomorro batzuek ageri dira, saskibaloian jokatzen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 262. orr.

Denbora librea hutsartea da, arte edo bitarte hutsa eta, beraz, hutsean aspertzen den hankabiko zomorroarentzat, baitezpada bete beharrekoa.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 258. orr.

Baina ez naiz ba ibiliko neu ere oharkabean, giza zomorro guztiak bezalaxe, etsigarri baten bila?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 49. orr.

Badaki, era berean, ametsa minaren zomorro itxurazkoa dela, min zaharraren zomorroa, denborak ukitu ezin eta heriotzara doana, panpina bat zaborrontzira bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 174. orr.

Gizonek, normalean, ageriko tiraniaren aurka hormarik sendoenak jartzen dituzte, baina ez dute ikusten zomorro nimiñoa, poliki-poliki horma janez, ibai itotzaileari bide isila bezain segurua zabaltzen diona.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 65. orr.

Higatu, gastatu, agortu egin zaizkit, askori bezala, ETAren ekintzak diseinatzen dituzten zomorro mozorrotuekiko epitetoak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 69. orr.

Gero ni omen naiz zomorroa, dena barruan eta beretzat gordetzen duena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 154. orr.

Ez nuen inoiz jakiten gehiegi ala gutxiegi hitz egiten nuen, batean pelma huts bestean zomorro uzkur suertatzeko beldurrez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 56. orr.

Ni, nire zomorro famari jarraiki, bertan geratu nintzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 164. orr.


zomorrohi iz adkor zomorroia.

Nik badaukat zer kontatua horretaz, izan ere, ni, hainbat kartzelaldi ezagutu dituen milizianoa, zomorrohia bainaiz, jaulier izandakoa.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 231. orr.


zomorroi iz adkor poliziakidea.

Badatoz erizaina eta bi zomorroi.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 80. orr.

Pedro-surplus zomorroia, Trouscaillon trafiko-guardia, Bertin Poirée inspektorea eta Aroun Arachide infernuko printzea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 107. orr.

Herritarrak oihuka, zomorroiak zer egin ez zekitela, fiskala moztuta, eta epailea mailuka, ordena eta isiltasuna eskatuz... anabasa zoragarria sortu zen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 225. orr.

Hemen nauk, bolantearen aitzinean, bertze ordu erdiz gidatzeko prest, zomorroiek geldiarazi eta alkoholimetroa ahoan sartuko didaten beldurrik gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 28. orr.

Zer egiten dudan hemen galdetuko lidake pozik zomorroiak, baina ezin du bere nagusiaren larderia mindu.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 69. orr.

Jende prestua bai, parkezainak, baina zomorroi horiekin ezin gune babestu honetan bainatzeko debekua hautsi.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 74. orr.

Ibilgailuaren ate ondoko zomorroi metrailetadunak agur martziala egin zion, barnera sartzean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 46. orr.

Harekin, bertze gizaseme bat, uniformerik ez eraman arren, zomorroi kirats are nahastezinagoaz kutsatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 272. orr.


zomorroide adkor zomorroia.

Etzekiapá, etzekiapá, errepikatzen zuen, agian zomorroide horrek arazoak sor ditzake.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 47. orr.

Apo nazkagarri honek, zuen zapaten zola garbitzeko ere duin ez den zomorroide, perguta, afrusa, hankabiko arrunt honek erabaki du, orain arte esandakoaren kalterik gabe, Euskalgintza Orokorraren Batzar Nagusiak (EOBN) era orokorrez, eta Arantzazuko fraideek partikularzki emandako agindua betetzea.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 19. orr.

Zomorroide hura marikoia zela pentsatzera iritsi nintzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 52. orr.


zomorrotegi iz zomorroak dauden tokia.

Honi txiri eta hari txiri, abilki pasatu zen zomorrotegi baten gisako mundu ñimiño haren artetik, Dublingo noblezia zaharra iji eta aja ibili zen jauretxe soil espektralen itzalean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 103. orr.


zomorrotxo 1 iz zomorro txikia.

Arkakusoren bat edo zomorrotxoren bat ikusi ahala, atzaparrekin atzeman eta ahora.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 148. orr.

Entzun dudanez, orain ere Euskal Herriko zenbait ikastetxetan noizbehinka agertzen omen dira zomorrotxo baldartxo horiek.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 25. orr.

2 irud/hed

Dagoeneko umea deitzen ari zaio, oraindik alabaren umetokian dagoen zomorrotxo bat baino ez delarik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 256. orr.


zomorrozale izond zomorroen zalea dena.

Eta, nola bera umetan zomorrozale itsua izan baitzen, tximeleta, kilker eta intsektu guztien atzetik ibiltzen zena han sorterrian, Lleidako herrixka batean, bilduma hari ekin zion.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 154. orr.


zomorroztua

Pozik dagoela iruditu zait, erizaina izanen zen gaztetan, edo izugile bat da, zomorroztua.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 61. orr.


zona1 1 iz aldea, gunea, eremua. ik zonalde.

Bisitariek bigarren gunetik jaitsi beharko dute eta beheko solairuan inork orain arte ikusi ez duen zona dago.  Berria - Kultura   2004-06-19

Francoren armadan zegoen lagun batek esan zion nahi bazuen pasa zezakeela fronteaz bestaldera, okupatu gabe zegoen zonara. Nîmes inguruan arkeologiari buruzko [museo] bat dago, dendak, umeentzako jolastokiak, pic-nic egiteko zonak, zinematxoren bat ere bai, inortxok ere ezagutzen ez zaituen lekuak. Ondo gogoan du Juanek zergatik ez duen aspalditik bisitatu zona hori; zergatik baztertu zuen, hasiera-hasieratik, bere ibilbideetatik: herri horretan etxe bat zuen Isabelen familiak.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 112. orr.

-Behingoagatik -proposatu dizue Txok- Zonako Batzordeak erabiltzen duen pisuan bil gaitezkek.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 17. orr.

Zonako arduradunak ez du zugan erreparatu behar; ikusezina izan behar duzu harentzat, gainontzeko bezero guztiak bezala, hain juxtu.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 144. orr.

Alderdi politikoei eskaera egingo diete, Osakidetzari zonako ikerlan epidemiologikoa egin dezala eskatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

Jurisdikzio horretatik kanpo kokatutako zonetan.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 115. orr.

Autoaren zama arindu egin dute zentrotik urrunen dauden zonetan.  Berria - Kirola   2004-03-03

Ziur dago aspaldidanik jorratzen duen zonatik urrutiratuko balitz ere, jende bertsua aurkituko lukeela.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 73. orr.

Kanpoko lerrotik saskipera eta zonaren bi aldeetara eraman zuten baloia, aukera onenaren bila.  Berria - Kirola   2006-04-07

Daviden, Scolaren eta Spliterren arteko bi biren aurkako erasoak eta zona barneko pase jokoak arazorik gabe zulatu baitzuten bilbotarren buruz buruko defentsa.  Berria - Kirola   2004-10-05

2 (izenondo eta izenlagunekin)

35 metro koadroko pisu txiki batean bizi da, Country Club zona aberatsaren atzean.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 54. orr.

Zona urbanizatuetan ere txakurrak sudurra erabiltzen du bide beretik beraren zein kide igaro den jakiteko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 145. orr.

Aukera eman beharko litzateke zona ez euskalduneko ikastetxe publikoetan euskaraz ikasteko, zona mistoan eta zona euskaldunean egiten den bezala.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

Gainazalaren erdigunean ere beste zati bat, txikiagoa, halaxe arraiatuta ageri zen, eta ezker-eskuin marra horizontal banak alboetako zona marratuekin lotzen zuten.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 100. orr.

Zona neutraltzat hartu ohi dira entrenamendu-eremuak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 148. orr.

Zona fotopikoa.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 25. orr.

Bien erdian zeharka eta hegoaldera inklinatuta zona zirkular bat zabaltzen da hamabi zeinuekin irudikatuta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4190. orr.

Oso kontuz ibili behar dela eguraldiaren zonarik egokienak aukeratzerakoan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 650. orr.

Erdiko zona horretatik hegoaldera eginez gero, herriak ahots-tonu zorrotzagoarekin azalduko zaizkigu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2750. orr.

Gure ustez, auzo honek babes bereziko zona izan beharko luke.  Berria - Euskal Herria   2006-01-14

Humboldt Unibertsitate historikoa zona sobietarrean zegoen.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 235. orr.

Zona Nazionalera ihes egin nahi zutenen hori dena berak idatzi zian.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 220. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Euskara Kultur Elkargoko kideek ere garrantzi berezia eman zioten Pegenauterekin izan zen hizkuntza politika aldaketari, eta Nafarroako zona banaketa nabarmendu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-05-25

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Eraikinaren hegoaldean kokatuta dago indusketa zona.  Berria - Kultura   2004-06-19

Hitachi teknologia handiko produktuak ekoizten dituen etxeak 91 kilo erregai nuklear ditu gordeta Kawasakiko bizitoki zona batean (Tokio hegoaldea, Japonia), enpresak berak onartu duenez.  Berria - Gaiak   2004-09-14

Ustekabeko ostikada batek korridoreko eragin-zonetan arratoiek zuten kokagunea erraz alda baitzezakeen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 47. orr.

Dokumentuak dio eskualdean bi azpi-zona daudela: kostaldea (Zarautz, Zumaia eta Orio) eta barrualdea (Azpeitia, Azkoitia eta abar).  Berria - Harian   2005-04-27


zona2 iz zoster herpesa.

Bata bestearen ondotik, anthrax bat ukan nuen, eta gero zona bat, berriz ere ospitalera eraman baininduten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 62. orr.

Zona batentzat ospitalean onartu ninduten, sukar handiarekin.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 88. orr.


zonaka adlag zonen arabera.

Zonaka jokatuta.  Berria - Harian   2005-03-03

Azken egunetako operazioari erreparatuta, banda hauek zonaka aritzen direla ondoriozta daitekeela uste du.Azken egunetako operazioari erreparatuta, banda hauek zonaka aritzen direla ondoriozta daitekeela uste du  Berria - Harian   2005-03-03


zonalde 1 iz zona.

Al Anbar eskualde sunitako hainbat zonaldetan.  Berria - Harian   2005-12-15

Baliabideak lortu ditugu eta Zaramagako zonalde hori itxuraldatu dugu.  Berria - Ekonomia   2004-03-25

Santurtziko superportua edo Arabako zenbait zonalde.  Berria - Ekonomia   2004-07-27

Nafarroako Gobernuak ere begi onez ikusi du Larrako eski estazioaren proiektua, bere iritziz, zonalde hori suspertuko lukeelako.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Globalizazioak sortu ditu iritsi den lekuetan bai pobrezia eta bai desberdintasuna; eta gaitz berberak sortzen ditu iristen ez den lekuetan eta marginalizatuta uzten dituen zonaldeetan.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 209. orr.

Hamar minututan gaude Village-ean, Talking Heads, Bruce Springsteen, Woody Allen eta beste askok beren lehen boloak egin zituzten taberna eta musika aretoen zonaldean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 16. orr.

Ameriketako Estatu Batuek ere zonaldean zituzten bi ontzi bidali zituzten kostaldera.  Berria - Mundua   2006-02-18

Zonaldearen hondo-miatze sakon zehatza egin ostean, sorospen zerbitzukoek txostena idatzi zuten, inor bizirik ez zela atera zioena.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 144. orr.

Hortaz, ikerketa zuhurra egin zuen Mendi aldean eta zonalde hartako hainbat etxe bisitatu zituen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 127. orr.

91.8, 95.5, 106.6, 90.5 eta 105.7 frekuentzietan, zonaldeen arabera.  Berria - Kirola   2004-02-05

Salbamendu lanetan laguntzeko 120 zibil bidaliko ditu zonaldera.  Berria - Harian   2005-01-07

Belaunean, izotzarekin, hotza aplikatu eta belauneko bat jarriko diote, beti ere, apurtu duen zonalde hori erabat geldi izan dezan.  Berria - Kirola   2004-01-02

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Alde Zaharra zonalde historikoa da.  Berria - Harian   2005-10-26

Zonalde ez euskaldunean zonalde mistoko eredua aplikatzea, betei ere, eskaera dagoen tokietan.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Herriak ez du zonalde industrialik.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21

Iberiako Penintsulako zonalde lehorretan.  Berria - Gaiak   2004-08-11

Zonalde handi batean errusieraz hitz egiten da eta lotura handia dago betidanik bi herrialdeen artean.  Berria - Mundua   2004-12-04

Zonalde kaltetuenak ikusi nahi zituen.  Berria - Harian   2005-01-12

Tennessee-ko mendebaldean dagoen zonalde apartatu batean.  Berria - Kultura   2004-08-27

Munduko zonalde turistikoena zen Phuket, iaz hamar milioi pertsonek bisitatu zuten herrialdea.  Berria - Harian   2005-01-07

Hiriko zonalderik garestienean (Kontxan).  Berria - Euskal Herria   2004-12-19

Antzinako herri hura Arkizeko muino harritsuaren zonalde estrategikora mugatu zela uste zuten ikertzaileek.  Berria - Harian   2006-03-22

Etxeak baloratu egin behar dira, eta, era horretara, Gasteizko iparraldea pribilegiozko zonalde bihurtuko da.  Berria - Euskal Herria   2004-01-03

Ezkerraldea «urtetan zigortutako zonaldea izanik», gizartearen babesa aldarrikatu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-10-07

Lehen ministroa kaltetutako zonaldeetan izan zen igandean eta lehentasuna heriotzak saihestea dela adierazi zuen.  Berria - Mundua   2006-04-18

3 •

Landa zonaldeetan lau kontsultategi eraikitzeko asmoa du Osasun Sailak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-27

Merkataritza ganberak industri zonalde batzuk sortu nahi ditu Itsasu eta Hazparne inguruetan, kostaldearen eta barnealdearen artean bide erditan.  Berria - Ekonomia   2004-10-13

Georgia eta Hego Osetiako agintariek gatazka zonaldea desmilitartzea adostu zuten atzo.  Berria - Mundua   2004-08-18

Leihoak hautsita daude, gerra zonaldea dela dio.  Berria - Harian   2005-09-03

4 irud/hed

Busoni italiarraren pianorako kontzertuak ezaugarri finko batzuk ditu, bere egilearen hezurdura agerian utziz: harmonia betea, batez ere zonalde grabeetan, eta indar handiko akorde garatuak.  Berria - Kultura   2006-04-06


zonaldeka adlag zonaka.

Hemendik aitzina laguntzak ez dira zonaldeka banatuko, baizik eta proiektuka.  Berria - Euskal Herria   2006-04-08


zonbait ik zenbait.

zonbaitzu ik zenbaitzu.

zonbaki ik zenbaki.

zonbat ik zenbat.

zonbatgarren ik zenbatgarren.

zonbeit ik zenbait.

zonbeitzu ik zenbaitzu.

zonbi (orobat zoombie g.er.) 1 iz erritu magiko baten bidez biziarazi den gorpua, berezko borondaterik ez duena.

Hildakoak ateratzen dira etengabe paseatzera, zonbien film horietako batean bageunde bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 61. orr.

Inguru ezin bukolikoago batean zonbi berde bat sortzen da belarretatik, eta infernuko gaitz guztiak dakarzkio Euskal Aberriari.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 65. orr.

Haientzat zonbi bat izan naiteke.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 137. orr.

Bi zonbien eran goaz fabrikarantz Prusiarra eta biok.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 165. orr.

Zonbi batek bezala hitz egiten du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 253. orr.

Zonbi baten ibilerarekin konparatu ditut lehenxeago Itsasondon egiten nituen joan-etorriak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 93. orr.

Zonbi bat ere ohartuko zen neska anorexiko bat bi kilo mehatuta baino pozago zebilela Eskalatzailearen zuloan nagusi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 217. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Alaznek zonbi begirada bat zuzendu zion.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 28. orr.

Bat-batean, zonbi aldra batek inguraturik ikusi zuen bere burua.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 118. orr.

Zertarako eta «zonbi-artea» erreibindikatzeko, gerra guztietan hildakoen gainean pentsatzeko, bakearen eta justiziaren alde hildakoen gerra oihu egiteko.  Berria - Kultura   2004-01-28

3 (adizlagun gisa)

Pixka bat zonbi, desoroimenean bezainbat errepikapenean galduxe.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 92. orr.

4 irud/hed

Ni haien artean ibili ohi zen izaki arrotz bat, inorekin hitz egiten ez nuenez ikusezina-edo sentitzen nintzena, zonbi ikusezin eta lotsati bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 90. orr.

Orduan beteko da zonbi zaharrez, banpiro putazalez eta gainontzeko hiri-hondakin ustelez, galegoen klanak firri-farra darabilen mandangaren usainera denak, eulia goxora bezala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 16. orr.


zonifikazio iz zonetan banatzea.

Euskararen Legeak ezartzen duen zonifikazioari buruzko txostena da Behatokiak Estrasburgora bidalitakoa, «zonifikazioa delako hizkuntza eskubideen urraketaren iturri nagusietako bat».  Berria - Euskal Herria   2004-06-30

Behatokiak, hain zuzen ere, zonifikazioa ezabatzeko eskatu du bere txostenean.  Berria - Euskal Herria   2004-06-30


zono iz ipar

Hauek ere ez dira kantari txarrak nahiz zonoak ez dituen lagundu...  Herria   2001-04-26

Zonoa Ernest Hirigoyenen esku utzi dugu eta argiak Roger Hirigoyenen ardurapean.  Herria   2001-10-25


zoo1 1 iz parke zoologikoa.

Central Park-etik pasatu nintzen bakoitzean, umeak ikusi nituen bertako izotz pista, zoo, zaldiko-maldiko, museo, beisbol zelaitxo eta gainerako gune guztietan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 134. orr.

Zoo batean ikusgai zegoela amets egin zuen, bere kaiolari atxikia "Adin txikiko aztia" esaten zuen kartel batekin.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 26. orr.

Zoo ikaragarria da, ehunka animali motaz betea.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 112. orr.

Larunbat eguzkitsua zen eta zooa familiez beteta zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 29. orr.

Zoora joan beharko genuke, gorilak ikusteko gogoa daukat.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 160. orr.

Zooetako abereak kaiolan bezala mugitzen ginen etxean, bakoitzak bere eremuak gordeaz, bakoitza bere bakardadearen zelatan, atezuan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 69. orr.

Baita ardien ile-moztaileek eta basabereen parke eta zooetako arduradunek ere.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 271. orr.

Bronxeko zooko tigre batek ihes egin zuela.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 99. orr.

Zooko zuzendariak berak egin zion te sendo eta gozoa izeba Petuniari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 31. orr.

Zooko jatetxean bazkaldu zuten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 29. orr.

Washington D. C.-ko Zoo Nazionala.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 27. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Barodako zoo-zaintzaile batek oharkabe tigreen eta lehoien arteko atea zabalik utzi zuen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 172. orr.

· Beste batzuek, dodoa baino zorion gehiago edo gutxiagokoek, batere nabarmendu gabeko bizitza eraman zuten, antropologoen interesgai bihurtuta, giza "zoo" edo erreserbetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 246. orr.

Iruditzen zitzaidan haurtzaindegi-zoo moduko batera joaten nintzela, non bi mila neska-mutil nerabe giltzaperatzen diren goizetik arratsaldera.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 44. orr.

3 irud/hed

-Taberna zoo txiki bat da, eta begiraleku aparta, gizakiaren jokabideak aztertzeko -esan zidan behin batean-.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 89. orr.


zoo2 izond zoofiloa.

Homo, hetero, sado, maso, zoo...  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 42. orr.


zooantropismo iz

Zooantropismoa, hau da, gizakiok baldintza berezietan animalien itxura -eta izaera- har dezakegun ustea, unibertsala da.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 68. orr.

Likantropia zooantropismo mota bat da.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 68. orr.


zoofilia iz abereekin sexu harremanak dituen pertsonaren jokabidea.

Gero, ordu txikietako sukarrean, Dodoven eldarnio esanezinak, zoofilia eta guzti, eta gure kanpaiak desorduzko errepikan, gozo eta zut, urrikalgarri.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 158. orr.

Gogora ekarri Genna kantariaren atxiloketa zoofilia eta kanibalismo akusaziopean, eta Glen bateria-jolearen heriotza misteriotsu eta sekula ez aski argitua sexu orgia baten hondarrean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 35. orr.


zoofilo iz zoofilia praktikatzen duen pertsona.

Txakurrak, ordea, zoofiloen artean arruntena izanda ere, ez nau inoiz erakarri.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 143. orr.

Modu bitxian eutsi zion egoerari, «zoofiloak baldin badaude zuhaitzfiloak ere bai» esanez bukatu zuen saioa.  Berria - Kultura   2004-04-27


zoofito iz landare itxura zuen animalia.

Zoofitoak eta moluskuak igerian eta ur-azalean daude, uhinen gardenean garden.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 66. orr.


zoologia 1 iz natur zientzien adarra, helburutzat animalien azterketa duena.

Cocuyo da, zoologian, Pyrophorus generoko koleoptero elateridoen hainbat espezieri ematen zaien izena.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 138. orr.

Zoologian arrak eta emeak daude, baina ez dago espeziearen tipo idealik.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 83. orr.

Gehiago dakizu botanikaz zoologiaz baino.  Berria - Kultura   2004-08-11

Zoologia ikastean ustekabe franko hartzen dira.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 143. orr.

Gobineau edo Chamberlain arrazista biologikoak direna, ez da dudatzen; baina arraza ariarra goratzeko haien arrazoi guztiak moralak eta kulturalak dira: izan ere, "historia" egiten dute, ez zoologia.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 210. orr.

Autista den arren, zoologiako lizentziadun da, Colorado Estatuko Unibertsitateko irakasle eta bere negozioaren jabe.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 239. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Peter Holland Oxfordgo Unibertsitateko Zoologia Departamenduko zuzendariordea da.  Berria - Gaiak   2004-10-21

Cambridgeko Unibertsitateko Zoologia Saileko aditu Derek Smithek.  Berria - Gaiak   2006-04-21

Elena Urdaneta Nafarroako Unibertsitate Publikoko Zoologia irakaslea da.  Berria - Gaiak   2004-08-29

David Gubbek (Londres, 1952) Erresuma Batuan burutu zituen Zoologia ikasketak, Oxford eta Bristolgo unibertsitateetan.  Berria - Gaiak   2006-05-09

Zoologia-irakasleak, hala ere, ea mintegi bat emango nukeen ikasleentzat.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 75. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zoologia irakaslea (4)


zoologiazale izond zoologiaren zalea dena.

Medikuntzako estudiante zoologiazale tzar batzuen jokutria.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 10. orr.


zoologiko 1 izond zoologiarena, zoologiari dagokiona.

Harrixka pila bat eta espezie zoologiko ugari bilduko dira.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 283. orr.

Erretzaileok gero eta piztia bakartiagoak bilakatzen ari gara azken bolada honetan, galtzeko zorian dagoen espeziea, bitxikeria zoologikoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 65. orr.

-Siberiako hartza -erantsi zuen mister Brownek, irudi zoologikoekin segitzen baitzuen, orduantxe besteak zertaz ari ziren hizketan jakin gabe.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 46. orr.

2 iz parke zoologikoa. ik zoo1.

Aurki, Buenos Aires-ko Zoologikoan edo Natura Historiaren Museoan ikusi ahal izango dugu soilik tigrillo-a.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 96. orr.

Zoologikoan tximinoak kaioletan bizi direla, taldeka banatuak, eta gizakion oso antzekoak direla, bai itxura bai usadio txarretan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 55. orr.

Zoologiko batera joaten garenean, beti ikusiko dugu jende andana primateen lekuan, haiei begira.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 17. orr.

Jan eguerdian etorriko da, babesgabeoi ordu erdiko bisita bat egitera, zoologikoko zaintzailearen eginkizuna egitera.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 231. orr.

Badaki gorilek hunkitu egiten zaituztela eta zoologikoetakoek tristetu egiten zaituztela.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 160. orr.

Nire lehenengo afaria Lisboan taberna ziztrin batean da, Zoologikotik hur.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 18. orr.

Zoologikoaren sarrera kale nagusira jarri zuten, hormak berrituz eta farolekin argituz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 188. orr.

Zoologiko honetan hasi zen lanean Istillaga.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 189. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Inongo aukerarik gabe oihan libretik zoologiko zoko batera igorri nahi izan zuen Asegarcek nafarra.  Berria - Kirola   2004-01-02

4 parke zoologiko animalia exotikoak gordetzen eta erakusten diren lekua.

Frantziako haurrek tximinoak parke zoologikoan ikusteko.  Berria - Harian   2005-01-28

Adituek ohartarazi dute espezieen geroa zaintzea ez dagoela parke zoologikoen eta bioteknologiaren esku soilik.  Berria - Harian   2005-01-28

Nahiago luke parke zoologikoko zaindaria balitz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 295. orr.

Egungo autopista-gune garrantzitsu baten inguruan geratu delarik, parke zoologikoak berak iragan denboretako animalia espezie desagertu bateko alea dirudi.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 18. orr.


zoologo iz zoologian aditua den pertsona.

Zeren animalia basatiek, nire txikitako bizipenengatik-edo, inpresio handia egin izan baitidate; hainbestekoa non nire buruak izaki mitiko gisa ikusten dituen, zoologo batek ez bezala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 27. orr.

Zoologoentzat Carcharodon carcharias izeneko espezieak duela 20 milioi urte geratu zuen bere eboluzioa.  Berria - Kultura   2006-04-12

«Inoiz ikusi dudan arrainik bitxienetarikoa da», eman du aditzera Ralf Britz zoologoak aurkikuntza berriaren aurrean.  Berria - Gaiak   2006-01-25

Ortega bezala, Baroja ere ez da biologo edo zoologo bat.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 245. orr.

Zenbait gizonezko zoologo eta anatomista saiatu dira emakumearen sexualitatea ukatzen eta klitoria zakil barregarritzat jotzen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 233. orr.

Antzinako zoologo askok lehenagoko bakartasun egoeran bereganatutako otzantasun hondarren batzuk aitortzen dizkiote.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 87. orr.


zoom 1 iz foko distantzia aldakorra duen objektiboa.

Filmatzeko zoom-a (fokala aldatuz joan daitekeen objektiboa) azaldu zenean, esate baterako, travellingaren ordez zoom hori erabiltzea oso teknika zabaldua izan zen (horregatik deitu izan da askotan zoom-a "travelling optiko").  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Bigarren argazkia egiteko, hurbildu egin du irudia zoomarekin.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 25. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Efektu berri bat lortzeko ere erabili zen, "zoom kolpea" egiteko; efektu horrek ez zuen beste ezeren lekurik betetzen, ordea; forma filmiko berria zen guztiz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 169. orr.

Eusteko pasabidean, hainbat ikuspegi eta distantziatatik bisualizatzen dut animalia, zoom bidez hurbildu edo aldentzen dut.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 259. orr.


zoombie ik zonbi.

zoomorfo izond animalia forma duena.

irudi antropomorfoak zein zoomorfoak.  Berria - Harian   2005-12-06

Gehienek irudi zoomorfoa zuten ezaugarri, eta honek totemismo afrikarraren kutsu zaharra gorde lezake.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 325. orr.


zooplankton iz animalia-organismoz soilik osaturiko planktona.

Inguru horretako fitoplanktona eta zooplanktona landare eta animalia ñimiñoak desagertzen ari da.  Berria - Gaiak   2004-07-17

Ur lasterrekin mugitzen den zooplanktonarekin batera, mikrobioak dira erronka nagusia.  Berria - Gaiak   2004-11-25


zootropo iz irudiz hornituriko zilindro batek osaturiko tresna, biratzean irudiok mugitzen direlako ilusio optikoa sortzen duena.

Bostonen modan zeuden zootropo haien aurrean biltzen zen jendea gogorarazi zion Noraren jarrerak Andreasi.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 132. orr.

Nathanielek bazuen zootropoen entzutea, eta, buruko nahasmena uxatze aldera, bost zentabo ordaindurik, zigarro-keaz beteriko lokal txiki-txiki batera sartu zen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 64. orr.

-Ikustak, ikustak ostera zootropoa. sosak behar ditiat nire zootropoa hobetzeko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 58. orr.


zopa (orobat sopa g.er.) 1 iz ogi puskak edo jaki zatiak egosi diren salda.

Afaltzeko zopa izaten da, aparte, bera bakarrik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 31. orr.

Berak banatu digu zopa, kirten luzeko eta onil itxurako burruntzali xelebre batekin.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 108. orr.

Amak sutatik baztertu zuen zoparen ontzia.  Berria - Kultura   2004-10-23

Zopa egiteko hezurrak ere bai, oihal heze batekin estalitako pertz batean.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 95. orr.

Zopa bazka-erremolatxa eta arbi-azaz egina zen egun hartan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 177. orr.

Zopari eragin, haragiari begiratu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 85. orr.

Esnegain garratzezko zopa bat prestarazi zion Freideli.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 94. orr.

Zopa geldiro egosten ari zen eltzean jarri zuten arrautza.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 144. orr.

Sartu-irten bat eginez noizean behin oilategian, zopari botako zion oiloa hautatzeko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 346. orr.

Berogailuan, antoxin urdinean, zopa berotzen jarri nuen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 55. orr.

-Zopa hozten ari zaizu.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 197. orr.

Zopa hartzen ikusten zuen bitartean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 96. orr.

-Jan ezazu zopa.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 197. orr.

-Zu neska ona zara -esan zuen zopa bukatzean-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 403. orr.

Baina zergatik ez zuen Augustus zaharrak beste platerkada zopa eskatu behar?  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 95. orr.

Gerra -eransten zuen Asensiok, koilara zopetan sartuz-, ez da batere gauza ona.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 161. orr.

Zopa eta saldak, haragi beratuak, saltsak, arrain xerratu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 103. orr.

Zopa eta bi patata zen bazkari guztia.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 52. orr.

Zopa beroa egongo da laster!  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 107. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ogi puska bat gehiago edo zopa urtsuaren errazio bikoitza lortzeko.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 69. orr.

Hiru litro odol-plasmatan disolbaturiko kilo bat proteinak zopa lodi baten sendotasuna emango lioke odolari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 158. orr.

Natalinak azkenean zopa mehe bat prestatzen zidan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 60. orr.

Ez dago tomate-zopa beroa bezalakorik gau hotzetarako.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.

Entsalada xume bat, zopa hotza eta purez lagunduriko txerriki xerratxo bat izan da agintariek eskaini diguten oturuntza.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 283. orr.

Bazkaritako zopa trinkoan okela izpi gorriak topa daitezke.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 128. orr.

Antxoa gustuko olibak, oilasko zaporedun zopa begetariano hutsak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 93. orr.

Antoniorekin zopa ederra afaldu nuen iluntzeko lanak bukatu ostean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 99. orr.

Juliana zopa egiteko barazki freskoak ere bazituen prestaturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 240. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Etxekoandrea bere zopa-katiluaren aurrean eseri zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 52. orr.

Isil-isilik, bere ezpain-zapia zabaldu zuen, tolesturarik gabe uzteraino, eta zopa-koilarari oratu zion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 208. orr.

Geraldek zopa-plateraren hondoari begiratu zion.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 208. orr.

Pertzen txilin-hotsa eta zopa-ekarleen oihu arruntak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 236. orr.

Zopa banaketan ere, aurrean baino, hobe dela atzean kokatzea.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 141. orr.

Biak, zurezko aulkitxoetan eseririk, zopa-salda beratzen hasi ziren.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 278. orr.

Eta gogoan izan, Honorina, beti izango duzula zopa-kondarren bat etxe honetan.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 59. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Fideo-zopa bat, xerra bat, fruta bat.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 230. orr.

Batean baratzuri-zopa prestatuko diagu ordu txikietan, bestean txokolate-jana.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 147. orr.

Arroz-zopa bat hartu genuen, eta erosketak egin genituen.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 22. orr.

Buchenwalden gerta daiteke gosaltzeko ogi-zopa beroa edukitzea ezustean.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 128. orr.

ik beherago 8.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Kandelaria egunez ilar zopa, zerriaren saihetsezur ketan belztuz gozatuta jaten zuten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 53. orr.

Eguna amaitzeko, txahalki-puska hotz bat eta litro erdi aza-zopa mikatz zerbitzatu zizkioten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 27. orr.

Usain garratz hari urrundik igarri nion, zalantza barik, arbi-zopa zela.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 192. orr.

Handik aurrera gure jateko bakarra babarrun zopa zen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 159. orr.

Aratseko 9etan hasiko da afaria: arrain zopa, legatza saltsa, txuleta, deserta, kafea, kopa eta... purua.  Herria   2004-03-11

Eskatu kuia zopa -esan zigun Tomasek-.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 125. orr.

-Semola zopa nahi al du? -galdetu zuen amak jaten hasi ginenean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 23. orr.

Babarrun pinto edo zurizko zopa, patata zopa, juliana zopa sobretan, oilasko zopa sobretan, edo babarrun pintozko zopa sobretan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 261. orr.

5 (neurriekin)

Bi koilarakada zopa, eta okela puska gogor beltz bana.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 61. orr.

Izeba Petuniaren eskua agertu zen, katilukada bat zopa (potekoa) gelara sartzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 25. orr.

Gero, ohiko plater zoparekin ondu zuen eskastasun hau.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 139. orr.

Nor bere plater-zopan murgildu zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 208. orr.

Nik aski dut platerkada bat zopa eta tabakoa.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 163. orr.

Platerkada zopa, laranja eta baso bat ardo, kafea bukatzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 53. orr.

Sutan jartzen du eltzekada zopa handi bat, beti berdina.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 49. orr.

Afaritan, burua astindu zuen Sun-hartzak, ikusirik mahai gainean hiru platerkada pasta-zopa, zorrotxokoa.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 52. orr.

6 irud/hed

Ezagunenak letra zopak eta hitz gurutzatuak dira, baina aukera askoz zabalagoa da: hitz gezidunak, pasarte kodetuak, silaba zopak...  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 128. orr.

«Letra zopa» izendatu zuen Galeusca koalizioa.  Berria - Euskal Herria   2004-06-09

7 salda edo kidekora botatzen den ogi puska. pl

Ogi zatiak ere bazeudela, zopak egiteko.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 43. orr.

-Ez da zopak egiten hasteko ordua!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 245. orr.

Lehen lau egunetan zopak baino ez zizkion urdailak onartzen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 53. orr.

Gaixoak, berriz, oso pozik dagoela esan du, bederatzi urte zopak jaten egon ostean, gustuko dituen gauza asko jatea izango duelako aurrerantzean.  Berria - Gaiak   2004-08-28

Batak zopak jaten agertarazten dit aitona Joxemari, bere hortz bakar harekin zopak poliki eta astiro mamurtzen, hausnartzen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 55. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ogi-zopak esne beroarekin jateko.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 92. orr.

Esne berotan ogi-zopak egindakoan, konturatu zen bizitza guztian ez zuela halako goserik izan.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 201. orr.

Esne-zopak, edo galletak, edo morokila edukita, zertarako nahi duzu korfleis edo dena delako asmakizun hori?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 120. orr.

Bi gizonak txintik atera gabe kafesne zopak jaten hasiak direla ikusirik, Ines sukaldetik irten da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 37. orr.

Bazkaltzera gonbidatu genuen patioaren txoko batean, eta artsenikoa eman genion kafe-zopatan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 58. orr.

9 (adizlagun gisa) blai.

Eguneko 100 kilometro eginez igarotzen omen dira, dena zopa utziz, batzuetan orduko 100 litrotik gora isurita.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 359. orr.

Ourensen, 40 eguneko euriteen ondoren, uzta granorik batere gabe dena zopa eginda galdu zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 110. orr.

-Eta aldatu arropa horiek -Maria zen, berriro-, zopa eginda zaude-eta.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 172. orr.

Bustita, zopa eginda zegoen, nekearen nekez ezin zion eutsi bere buruari.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 63. orr.

10 koilara zopatan adlag adkor in fraganti.

Berak erabiltzen zuen maneran esateko, koilara zopatan harrapatu nuen.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 271. orr.

Kazetari martin-saltsero bat, koilara zopatan harrapatua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 272. orr.

11 zopa-ontzi (orobat zopaontzi)

Olo-ahia zopa-ontzietan, sardinzar keztatua azpiletan, ogi txigortu ugari, eta arrautzak eta hirugiharra plateretan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 76. orr.

McGonagall andereñoak burduntzalia sartu zuen hurbileneko zopa-ontzian.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 187. orr.

Gero, zopa-ontzi bero bat mahai erdian ipini zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 432. orr.

Nire begiak jakiz beteriko mahai eta zopa-ontzi lodi ketsuentzat baizik ez zeuden.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 89. orr.

Zerbitzariak estalkia kendu zion zopa-ontziari; afaltiar guztiek mahaira hurbildu zituzten aulkiak, eta zopari ekin zioten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 459. orr.

Mezzoradoa sukaldean izaten zen, zopa-ontzi baten barrenean, plater batez estalita eta denbora batean gure amarena izan zen xal izokin-kolore batez bilduta.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 45. orr.

12 zopa-zopa adlag blai-blai.

Zanga ondoak-eta gustatzen zaizkio, bertako hezedura xurrupatu eta zorua lasaitu egin ohi du, zopa-zopa dagoen buztin-zola arindu eta aretu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 159. orr.

Lur naturala, belardi edo lur arre landua, euriak zopa-zopa uzten du.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 385. orr.

1970an, uholde ikaragarriak hainbat tokitan: Duero, Tajo, Guadiana eta Ebro ibaiek eragindako kalteak medio, zopa-zopa eginda gelditu ziren bazterrak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 27. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arrain zopa (11); aza zopa (15); baratxuri zopa (6); beste platerkada zopa (3); fideo zopa (3); ilar zopa (3); juliana zopa (3); kuia zopa (3); platerkada zopa (6); tomate zopa (5)

zopa bat (9); zopa beroa (6); zopa egin (3); zopa eginda (8); zopa hartu (3); zopa hartzen (4); zopa hotza (3); zopa hozten ari (3); zopa jan (3); zopa jaten (6); zopa jaten ari (3); zopa ontzi (4); zopa pixka bat (3); zopa sobretan (3); zopa zopa (7)

esne zopak (3); ogi zopak (4); zopak egin (3); zopak jaten (6)

koilara zopatan (3)


zopaontzi ik zopa 10.

zopatu, zopa(tu), zopatzen 1 da/du ad erabat busti, zopa egin.

Ereiteko, aldiz, lurra euriz xaretu eta gozatua hobe aukeran, gehiegi hoztu eta zopatu gabea, bere tamainan...  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 383. orr.

Harentzat, elurra beti zegoen edo zopatuegia edo gogorregia.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 45. orr.

Ezin eraman ekarritako guztia, busti den biziduntxoak ere zupatu baitu apurtxo bat bere barru-mami eta azalean, batzuetan zopatu arte.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 411. orr.

2 irud/hed

Konta niezazukeen, konparazione, arnoan zopatzen zen hordiaren kasua, arnoz bete tina batean ito zenarena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 501. orr.

Deus galdetzeko gogoa egin baino lehen erantzun mordo bat emanez eta atergabeko informazio jasa hazkorrez lortzen da muinak asetzea, zopatzea eta ezertarako gauza ez direla uztea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 37. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Edan ordez jan egin behar den ardo zopatu lodi bat izan zen lehendabiziko urratsa.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 265. orr.

4 mozkortu.

Uste baino zopatuago nengoen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 110. orr.

Ez nuen gezurra esango Deanen eskutik ikusi nuela esango banizu, auskalo, beharbada zopatuta nengoen eta ez nuen argi ikusten.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 132. orr.


zopatxo iz adkor zopa.

Inoiz ez zuen esaten "zopa", "zopatxoa" baizik.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 93. orr.


zopazale (corpusean zopa-zale soilik) izond zoparen zalea dena.

Zopa-zaleak bulegotik zopa-plater bat jatera igotzen direnak dira.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 93. orr.

Eskerrak "zopa-zaleek" aldian behin egoera leher dadin eragozten duten.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 93. orr.

· Tomate-zopa zale amorratua nauzu.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 138. orr.


zoperna iz uholdea.

Hemen luzatzen baldin badu denbora iluna eta zerua goibel, kasu nonbait ekaitz edo zoperna beldurgarri bat gertatuko da.  Herria   2005-09-22

Baal oso ezaguna zen feniziarren artean, izen honexekin; Belus edo Bel izenaren pean ohoratzen zuen Berosus apaizak, Zoperna Jeneralaren kontakizun ospetsua idatzi zuen hark.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 50. orr.


zopilote iz amerikar hegazti harraparia saiaren antzekoa eta oiloaren tamainakoa, lumaje beltzekoa.

Goi urdinean zopiloteak errondan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 17. orr.

Zopilote bakarti bat zebilean zeruan kulunka.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 39. orr.

Hango burdin hari guztien gainean zopiloteak ikusten zenituen pausaturik, lerroz lerro, zelatan, zakurren bat goseak noiz hilko, astoren bat noiz lehertuko edo zaldiren bat noiz akabatuko zain, orduantxe goitik behera gorpuarengana hegaldatzeko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 48. orr.

Astoa han zetzan leher egina eta zopiloteek, asebetearen ostean inguruko zuhaitzetan kokaturik, disekatuak ziruditen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 79. orr.

Smoking-dun jaun haiek, zopiloteak bezain beltzak, haien lumajeak ere distira bera egiten baitu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 132. orr.


zopizatze iz zotalen belarra kentzea.

Soroko lanetan edo zopizatze hutsean, aitzurra sartu orduko zizare ugariz topo eginez gero, kontu jakina zen: [...].  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 337. orr.

Zopizatze lanetan eta jorra lanetan ere, zizarerik gainera zetorren edo ez, usu zebiltzan edo oso azpiruntz... horrek denak ematen zion seinale eta abisu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.


zor 1 iz norbaiti ordaindu edo itzuli behar zaion gauza, eskuarki dirua.

Bertan, besteak beste, akzioak, enpresen partaidetzak, edota enpresen zorrak (obligazioak, bonoak edo letrak) negoziatzen dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 221. orr.

Paperak ateratzen hasi zen artean zorra zenbatekoa zen jakinarazteko.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 58. orr.

Albert Péry auzapez zagon denboran, zorra azkarki goratua zen bainan ondarrerat polliki ttipitua ere.  Herria   2003-11-06

Ni joango naiz zure zorra eskatzera, ea zer gertatzen den.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 339. orr.

Frantzia zorrez itoa dela eta ez dela hola segitzen ahalko… Pobre bizi izan da, baina zorrik gabe.  Herria   2004-08-12

Kudeatzaile txarren eta zorren menpe gaude.  Berria - Ekonomia   2006-01-28

Zorren kobratzailetzat ikusten dute euren burua, zerga-biltzailetzat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 207. orr.

Garaiko gerrak sorturiko zorra finantzatu ahal izateko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 231. orr.

-Orain, mesedez, zorraren parte bat aurreratu behar didazu, berme gisa! -esan zuen Sobakevitxek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 160. orr.

Esango zizun zorrak kitatu genituela, ezta?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 178. orr.

Zor duen estatu batek ez du kitatzen bere zorra kanbioaren bidez, partikular batek ere ez baitu bere zorra kitatzen dirua trukatuz.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 76. orr.

Zorra kitatzeko luzamendua eskatzea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 98. orr.

Osasunak zorra bi epetan kitatzeko hitza eman eta Athleticek erretiratu egin du salaketa.  Berria - Kirola   2004-01-03

Herrialde zordunek bazuten beren zorren baliogabetzea eskatzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 154. orr.

Zorrak ezabatzeaz gain, haatik, herrialde aberatsenek Afrikaren garapena zinez lagundu behar dutela adierazi zuen.  Berria - Harian   2005-07-06

Munduko herrialde pobrenei kanpo zorra barkatzeko Gordon Brown Erresuma Batuko Ekonomia ministroak egindako saioak ez du arrakasta handirik izan.  Berria - Ekonomia   2004-10-03

Estatuek zorra jaulkitzen dute, sarritan oso epe luzera, gainera (20 edo 30 urtera), eta urtero dirutza jakin bat erabiltzen da interesak eta zorra kitatzeko.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 35. orr.

Dirua zorretan lortzeko ahalmena erabiliz.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 237. orr.

Zorretan erosi zituelako gainera, On Camillo pobre hutsa baitzen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 313. orr.

Gobernu alemanak herrialdearen berreraikitzeari ekiteko eta aliatuei ordaindu beharreko zorrari aurre egiteko dirua barra-barra inprimatzeari ekin zion.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 106. orr.

Udalbatzak, osoko bilkuran bilduta, haren zorra barkatzeko erabakia hartu du boz batez.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 31. orr.

Zor bat kitatzen ari denaren zeremoniaz...  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 122. orr.

Enpresariek zor guztiak ordaindu beharko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-09-14

Zesarren garaian, lur-zatiak izan ziren zor guztiak ordaintzeko dirua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 69. orr.

Zazpi urtez behin, zor guztiak barkatuko dituzue.  Elizen arteko biblia   Dt 15,1

Sektore publikoak metatutako zorraren maila ez izatea Barne Produktu Gordinaren ehuneko 60a baino handiagoa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 193. orr.

Nazioarteko Diru Funtsaren ordezkariek eta zorraren hartzekodunen batzarrak ezin zuten onartu, egoera hartan, erresumaren jarduera ekonomikoaren inolako etendurarik.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 21. orr.

Oiartzunen fusilatu zuten, zor batek galdu zuen eta mezatara ez joatea izan zen aitzakia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 22. orr.

Oso goiz, era berean, ikusi zen diruaren manipulazioa oso bide praktikoa zela zorrak murrizteko eta ordainketa-bitartekoen urritasuna arintzeko.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 33. orr.

1980ko hamarraldian, zorraren krisiak nazioarteko finantza-merkatuetatik baztertuta utzi zituen garapen-bideko herrialdeak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

35.000 milioi dolarretan jaitsi zen herrialde hauen zorraren balio nominala.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 155. orr.

Ekonomia indartzen hasien egoera ere arindu zuen, haien zorrak dolarretan baitzeuden izendatuak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 163. orr.

Gure aurretik loftean bizi zenak nonbait, zortziehun dolarreko zorra utzi zuen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 108. orr.

Oraintxe baduzu, bi banku horiekin... hiru mila eta berrehun euroko zorra.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 169. orr.

Aintzineko urtetan egin ziloa ez dute beraz tapatu, zilo hori ez da emendatu baizik, badute orai 75.000 euroren zorra.  Herria   2004-01-29

Tratua egina, aitaren crosse-ko zapatillak hartu nituen, zorretan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 65. orr.

Hainbat zor kitatu ezinak bultzatuta, konde jaunak bere burua bota zuen Veneziako zubi dotore haietako batetik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 142. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zerga haiei census zeritzen; eskubide ekonomikoak ziren, ez fiskalak; zor pribatuak, ez karga publikoak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 282. orr.

Merkatu irekiko eragiketak eginez (open-market eragiketak, alegia, zor publikoa erosiz edo salduz).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 32. orr.

Solonek agindu zuen Atenasen inor ez zela atxitua izango zor zibilengatik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 19. orr.

Zor ekonomiko izugarriak zituen, zaila baitzen mantentzea ordura arteko bizimodua.  Berria - Kultura   2006-01-27

Zor fiskala 6.700 milioi dolarrekoa dela dio Ogasunak.  Berria - Ekonomia   2004-11-02

60 milioiko kapitala eta 90 milioiko zor garbia duen honetan, 62 milioiko zor bihurgarria jaulkiko omen du aurten.  Berria - Ekonomia   2004-03-24

Atzo izendatu du gobernuak komisio bat zor laborala zenbatekoa den zehazteko.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 117. orr.

Zor metatuek, azkenean, NDFren eta Munduko Bankuaren esku-hartzea ekarri zuten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 114. orr.

Saudi Arabiaren estrategiaren arrakasta garesti ordaindu zuten oso zor handiak eta biztanle asko zituzten herrialde petrolio-ekoizleek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 128. orr.

Roberts jauna bera mutilzahar etxerik gabea zen, iragan ilun samarrekoa, zor handiak zituena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 128. orr.

Gauza guztien prezioak gora egin zuen, eta zilarrarenak behera; proportzioa, beraz, hautsi egin zen, eta zor zahar guztiak kitatu egin ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 71. orr.

Grekoek eta erromatarrek jainko txiki bana zuten gauza guztietarako, atzeratzen ziren hilekoetarako, arrakastarik gabeko artistentzako, tratu ezinezkoetarako, zor hipotekarioetarako.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 14. orr.

Ez da zor larririk egingo, ahizpa guztien oniritzirik gabe eta ageriko beharrik ez bada.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1180. orr.

Partzuergoko langile batzordearen ustez, «Nafarroako Gobernuak zor historikoa» du beraiekin, «beste funtzioarioekin lortu dituzten akordioetatik kanpo» utzi dituztelako.Haren zor ezin ulertuzkoak hizpide ziren beraren lagunartean.  Berria - Ekonomia   2004-05-04

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

1930eko hamarraldiko Latino Amerikako zor-tituluen baliogabetze masiboaren ondoren [...] finantzaketa modu berri bat etorri zen 1970eko hamarraldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

Hango enpresetan inbertituta, eta batez ere zor titulu publikoak eta pribatuak erosita.  Berria - Ekonomia   2006-02-01

Zor agiriak jaulkiko ditu BBK-k, 900 milioi euroko balioarekin.  Berria - Ekonomia   2004-04-17

Akziodunek ontzat jo beharko dute enpresaren estatutu aldaketa, eta baimena eman beharko diote bonoak eta zor-agiriak jaulkitzeko.  Berria - Ekonomia   2006-02-23

Askotan nahastu egiten baitzituen bere kartak eta besteek kalkulatu behar izaten baitzioten zor-agiriak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 69. orr.

Langile atzerritarrek «ekonomiaren eraikuntzan» parte hartzen dute: erosketa bidezko zergak ordaintzen dituzte, banketxe edo kutxetan kontuak dauzkate, zor txartelak denda eta saltoki handietan, eta Osasun edo Justizia egituren erabiltzaile dira.  Berria - Harian   2005-05-11

Zeharo sentsibilizaturik gaudela pobreziak, egitura-doiketak eta zor programek [...] Giza Eskubideei eragiten dizkieten kalte larriez.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 125. orr.

Akusatuaren alde egiten zen delitu-kasuetan; zor-kasuetan, zordunaren alde; oinordekotza-kasuetan, auziperatuaren alde.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 224. orr.

1987 ondorengo nazioarteko zuzeneko inbertsioen parte handi bat, nolanahi ere, zor-bihurtzeen eta pribatizazio-programen eragiketen ondorio dira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 77. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

1987an, Brasilek banku-zorrak ordaintzeko epea luzatzen zuela adierazi zuenean, banku anglosaxoi handien metatze-ahaleginak areagotu egin ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 154. orr.

Txiroak hamarretik zortzi diren herri bat, arazoei erantzunik emateko ahalmenik ez duen herria, lan zorra 13.000 milioi dolarretaraino eraman duena.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 136. orr.

1982 urtetik aurrera, industrializatu gabeko herrialdeen kanpo zorraren arazoarekin batera suspertu zen FMIren ekimena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

1982 urtetik aurrera, industrializatu gabeko herrialdeen kanpo zorraren arazoarekin batera suspertu zen FMIren ekimena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 263. orr.

Prest zegoela, esan zion, baita maizter-zorrak kitatzera ere, baldin neskak, lotara bertan gelditurik, konplitzen bazituen indianoaren gutiziak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 99. orr.

Herrialde garatuek besteekin duten «ingurumen zorra» ordaindu behar dutela nabarmendu zuen Kirchnerrek.  Berria - Gaiak   2004-12-19

5 (elkarketa kopulatiboetan)

Egunoroz izaiten zirèn diru-sartzeak, salerosiak eta zor-hartzekoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 597. orr.

6 norbaitek edo zerbaitek beste norbaitekiko edo zerbaitekiko duen betebeharra.

Ez diat dirurik behar; inoiz kitatuko ez dudan zor bat berdintzen saiatzea diat helburu bakarra.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 248. orr.

Zein zor gordeko zuen euskaldunekiko Vladimir Nabokovek, geroko liburuetan horrela hartzeko?  Berria - Kultura   2006-01-31

Gazte, a zer zorra dudan zurekin!  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 228. orr.

Halatan, bada, guztiz ere dugu denok ahanztea beharrezko, geure buruari diogun zorra xuxen den ordainaz kitatzeko.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 129. orr.

Zorra zeukan Harryrekin, Attic liburu-denda bizirik atxikitzeko, esan zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 265. orr.

Zorretan sentitzen nintzen Pasteur-ekin eta pasteurtarrekin, hain harrera ona egin eta aurrera egiteko aukera emateagatik.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 80. orr.

"Harreman arriskutsuak" zorretan dago orobat XVIII. mendearen bigarren erdian arrakasta handia izan zuen genero batekin: sentimenduaren eta grinaren nobelarekin.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 15. orr.

Zor bat badugu, zuzentasunak manatzen duena, gure aintzinekoen alderat: [...].  Herria   2002-11-21

Orduz geroztik bere eskuizkribu guziak "Marques de Toberenea" titulupean sinatuz eta Italian egin zuen etxe dotoreari "Toberenea" izena ipiniz omenduko zuen Goizuetako sortetxeari zion zorra.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 278. orr.

Bere gaiztakeriaren zorra ordaintzeko hiru egunetan gorriak ikusi ondoren, heriotza mendekatzailearen mendean erori zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 790. orr.

Hiltzailea kalean zegoen, legearekiko zorrak kitatuta.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 80. orr.

Gaizkile baten heriotzaren ikuskizun lazgarri baina igarokorrak ez ditu kitatzen hark iraindu duen gizartearekiko zorrak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 78. orr.

Sakabiren hitzek argi erakusten dute trikitiak Elgetari dion zorraren neurria: «Gizon hura izan ez balitz gaur hemen trikitilaririk ez zen egongo».  Berria - Kultura   2006-02-10

Baina badiat nik hirekin diruz ordaintzen ez den mesede-zorrik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 139. orr.

Eguraldiak behintzat ezeri ez dio zorrik.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 107. orr.

Zorretan nago, izan ere, greziar herriarekin nahiz greziar ez direnekin, ikasiekin nahiz ezikasiekin.  Elizen arteko biblia   Erm 1,14

Antoniorekin dudan zorra azaltzeko, edozein hitz litzateke zatarregi, txikiegi.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 21. orr.

Horretan aldatu dira gauzak eta hori dugu zorra, zorretako bat, Mitxelena zenarekin.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 125. orr.

Eliza zorretan da Euskal-Herriarekin eta zorretan dela behar diogu aitor-arazi!  Herria   2002-10-03

Horien denen ezagutzeak balio du eta ez dute deus zorrik beren doinu eta hitzetan lehen izan diren bertsulari ospetsueri.  Herria   2005-09-29

Ez dio aurtengoak zorrik! Igande osoan, goizetik arats, jendea loriaturik eta gostura egon da Baigorrin.  Herria   2004-04-29

7 (izenondo eta izenlagunekin)

-Zor zaharrez deus ez zakiat... zor berriagoez den bezainbatean, zordunagoa haiz hi, ni inoiz izan naizena baino.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 290. orr.

Ez nekien zergatik bidali ninduen ikazkinarengana, beharbada zor zaharren bat egongo zen tarteko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 236. orr.

Beti harrotu zen bizitzan bere indarrez gora egin izanaz, halabeharrezko gutxieneko mesedeak zor bakarra.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 93. orr.

-Zor handia dut berarekin, badakit.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 276. orr.

Ene anaia txoriok, zor handia duzue Jainko zuen sortzailearekin.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 973. orr.

Zerrenda horretatik gure eginbeharrak eta zor afektiboak ezabatzea ezinezkoa da.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 183. orr.

Eskribatzaileak ez dio gizartearenganako zor zibikoari uko egin behar.  Berria - Kultura   2004-09-18

Ekialdeak Mendebaldearekiko zertu zuen zor kulturala ustekabekoagoa izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 229. orr.

Beti ziurtzat izan baitut izpirituko zor bat ordain dezakeela izpirituko ariketa batek.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 185. orr.

Zor morala omen zen, eta ohoreak agintzen zion azkeneraino eustea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 265. orr.

Apez edo fraide eta euskaldun arrunt askori iduritu zitzaion ezohiko mezua bidaltzen ziola, aspaldiko zorra ordainduz, Erromako elizak gure herriari.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 167. orr.

8 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Batik bat bere amaren oroitzapenarekiko zor-kitatze zirraragarri bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 15. orr.

Fernando zor eta erru sentimendu oro pikutara bidaltzeko tramankulu maitagarria da.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 52. orr.

9 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Ofelia eder hori, kunplimendu-zorretik libre zaude eneganako.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 119. orr.

Ene kargu, bada: zintzo erantzungo diot berarekiko heriotza-zorrari.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 155. orr.

Aurpegia okertu gabe, ohore-zor handi samarrak kitatzera.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 172. orr.

Baldinbetan ez al zaizu gogotik galduko zinez emandako hitza; erabakitako zigor-zorraren azpian noski.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 27. orr.

Lasterketa amaitzean ordaintzen da oxigeno-zorra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 56. orr.

Zor batekin jaio haiz gizartera, eta hire jatorrizko kabroi-zorra ez duk gainera sekula osotoro ordainduko, eman-ahalak emanda ere.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 89. orr.

Soldadu zaharrenek uzki-zorra kitarazi nahi izan ziotean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 129. orr.

10 (elkarketa kopulatiboetan)

Ez al daude oraindik bi giza sexuak zor-hartzekoetan kito?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 91. orr.

11 egiari zor adlag

Egiari zor, esan dezadan Labaienek beste liburu bat plazaratu zuela 1984an, eta oso bestela azaldu zuen hatxearen auzia -eta batasunarena, oro har- bigarren saio horretan.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 163. orr.

Egiari zor, sekula ez da golegile aparta izan.  Berria - Kirola   2006-01-21

Egiari zor, nobedade gutxiko zerrenda eman zuen.  Berria - Kirola   2004-01-25

Eta egiari zor, maizegi egiten da huts hiru irizpide horietan.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 254. orr.

Aurrekariak, egiari zor, ez dira baikor-baikorrak izateko modukoak.  Berria - Kirola   2006-01-10

Ikuspegi ekonomikotik, egiari zor, arrazoirik ez zaie falta.  Berria - Kirola   2006-01-13

Aurten baino gol gehiago sartzera ohitua nago, egiari zor.  Berria - Kirola   2004-05-13

12 zor eta lor ik sor1 8.
13 zor izan du ad norbaiti ordaindu edo itzuli behar izan.

Zenbat zor dizut?  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 241. orr.

-Emakume bati ala gizon bati zor diozu dirua?  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 70. orr.

Herritarrek batez beste 21.000 euro inguru zor dizkiete bankuei.  Berria - Ekonomia   2004-02-10

Guztion artean 200 milioi bolibar zor dizkigute.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 121. orr.

Gau hartan, Clémencek kalkulua egin eta ordurako bost libera zor ziola frogatu zion Charveti.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 217. orr.

Bil nitzake zor dizkizudan hamar mila dolarrak, baina ez gehiago.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 242. orr.

Sosik ez diot inori zor, inolako endredotan ez naiz sartzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 229. orr.

Langileari bere soldata zor zaio.  Elizen arteko biblia   1 Tm 5,18

-Zuri ere dirua zor al dizu?  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 31. orr.

Erromatarrei zor zieten zerga ordaintzeko, Jerusalemen harrapaturiko presoak salduko zituela esan zuena.  Elizen arteko biblia   2 M 8,36

Hizpide ditugun beste estatu horietan, ordea, dirua ez da inoiz itzultzen, hartu dutenek ez dutelako ezer zor.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 24. orr.

Ez diot inori zor, ez dit inork ere zor; hala ere, denek madarikatzen naute.  Elizen arteko biblia   Jr 15,10

Barbaroen partizioko lurrek ez zutela zergarik zor.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 277. orr.

Esate baterako, Frantziak Holandari sos-erdi kopuru bat zor diolarik, zenbat eta sos-erdi gutxiago balio frantziar ezkutuak, ezkutu gehiago jasoko du Holandak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 77. orr.

Petrolio taldeak zergetan zor dituen 5.000 milioi euroak biltzeko asmoa du Errusiako Justiziak bahituraren bidez.  Berria - Ekonomia   2004-07-08

Minus 4 esatea da esatea pertsona batek ez duela deus, eta zor dituela oraino 4.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 301. orr.

Hari zorko diot hobea izatea, zuri zorko dizudan bezala zoriontsuagoa izatea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 496. orr.

14 zor izan du ad norbaitek edo zerbaitek beste norbaitekiko edo zerbaitekiko betebeharra izan.

Argi gelditzen da zenbat zor didan eta zein gaizki ordaindu duen.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 33. orr.

Baliteke nire miopiari zor izatea hori.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 237. orr.

Galera hauek idazkien beren izaerari zor zaizkio nagusiki, baina pentsa daiteke ere lehen garaietan ez zirela arduratu Frantziskoren idazkien bilketa sistematikorik egiten. Sare erregulatzaileen sortze-ahalmena sareok hierarkizatuak eta konbinagarriak izateari zor zaio.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 34. orr.

Kementsua zen eta hari ere fabore bat zor zion: bizirik irautea.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 55. orr.

Ez zaio eromenari zor ene jarduna.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 154. orr.

Frantziar eraberritzaileen lanaren arrakasta haien zentzuzko neurritasunari zor izan zitzaiola.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 75. orr.

Ez ote zaie egundainotik hurbilekoei eta etxekoei zor maitasuna, lehenik?  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 186. orr.

Azalpen bat zor ziola onartu zion Ruche jaunak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 180. orr.

Ez diezue ezer zor, zuek zeuengatik zaudete munduan eta ez eurengatik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 291. orr.

Hari zor zaio formula ospetsua: "Ezagutu heure burua!".  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 36. orr.

Ekitaldia larunbatera atzeratzea erabaki zuten atzo, «aita santuari zor zaion errespetua dela eta».  Berria - Harian   2005-04-05

Arreba hegaztiok, utz kantatzeari, guk Jaunari zor dizkiogun gorespenak bukatu arte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 792. orr.

Baina ez zionagu esker onik zor.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 114. orr.

Morroiari esker ona zor ote dio agindua bete duelako?”Neure laguntza", erran nuen gero, "ez didate dohakabe horiek niri zor".  Elizen arteko biblia   Lk 17,9

Neure adiskide sentikor horrek ez ote zizkidan kontsolamendu batzuk zor?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 320. orr.

Fidantzia oso hori zor uste nien iraganean nigana izan dituzun ontasunei.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 422. orr.

Eztia zor duenak ozpina onartu behar du.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 58. orr.

Hitzak hitza du zor, eta hitzak hitza du sortzen.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 63. orr.

Galderak erantzuna du zor.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 353. orr.

Emanak hartua du zor, eta bizia eman uste duena hartzekodun egiten da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 147. orr.

Egiari egia zor.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 57. orr.

Jaioak hiltzea zor duela eta hilak bakea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 32. orr.

15 zor kontu (orobat zorkontu)

Joan den astean zure zor-kontu guztiak ordaindu nituenean.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 88. orr.

Analfabetoen arteko tratuak eta zorkontuak eramateko.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 175. orr.

Zor-kontua bazkariengatik da, ez afariengatik.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 93. orr.

Zergatik saiatu zara zure zor-kontu izugarri hori osaba Jack gizajoari leporatzen?  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 99. orr.

16 zor kutxa (corpusean zorkutxa soilik)

Zorkutxak sortu ziren, europar funtzionarioek kudeatuak; hala, funtzionario horiek kontrolatzen zituzten estatuaren baliabideak, gaur egun Nazioarteko Diru Funtsak eta Munduko Bankuak abian jarri dituzten baldintzei aurre hartuz.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 56. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 5 aldiz agertzen direnak)

agindua zor (5); aitari zor (9); asko zor (38); asko zor dio (8); asko zor diogu (5); bakoitzari zor (5); begirunea zor (19); berari zor (30); berari zor diogu (5); berari zor diot (6); bizia zor (9); buruari zor (5); dena zor (7); dirua zor (17); dolar zor (8)

egia zor (9); egiari zor (38); elkarri zor (5); errespetua zor (24); errespetua zor diogu (6); errespetua zor zaio (7); esker ona zor (7); eskerrak zor (7); euro zor (14); euskal herriari zor (5); ezer zor (30); gehiago zor (10); haiei zor (8); hainbeste zor (12); handia zor (5); hari zor (33); herriari zor (7); hiltzea zor (6); honi zor (10); hori zor (19); horri zor (17); horri zor zaio (5)

inori ezer zor (6); jaunari zor (7); milioi dolar zor (5); milioi euro zor (11); niri zor (7); nori zor (5); ordaina zor (5); soilik zor (7); zenbat zor (31); zer zor (17); zerbait zor (10); zeri zor (5)

zor baitiot (5); zor baitzaio (9); zor bat (27); zor dautzuet (9); zor die (6); zor diegu (14); zor diegula (6); zor dien (5); zor diet (17); zor diete (6); zor dio (54); zor diodala (9); zor diodan (16); zor diogu (62); zor diogula (7); zor diogun (11); zor diola (23); zor dion (26); zor diona (8); zor diot (68); zor diot nire (5); zor diote (16); zor dioten (11); zor diozu (12); zor diozun (5); zor ditugu (5); zor dizkio (13); zor dizkiogu (5); zor dizkiot (12); zor dizkizut (5); zor dizugu (6); zor dizut (17); zor du (5); zor duen (6)

zor eta lor (12); zor ez (22); zor genion (8); zor guztiak (14); zor handia (16); zor handiak (11); zor historikoa (7); zor hori (13)

zor izan (10); zor izango (5); zor izatea (5); zor niola (8); zor nion (19); zor nizun (9)

zor omen (9); zor publikoa (24); zor publikoaren (7)

zor zaie (17); zor zaiela (10); zor zaien (33); zor zaien errespetuagatik (5); zor zaiena (5); zor zaio (107); zor zaio hori (5); zor zaiola (28); zor zaion (88); zor zaion errespetua (15); zor zaiona (18); zor zaizkie (6); zor zaizkien (6); zor zaizkio (13); zor zaizkion (9); zor zien (8); zor ziola (13); zor zion (49); zor zioten (9); zor zitzaien (7); zor zitzaiola (15); zor zitzaion (34); zor zitzaizkion (5); zor zizkion (12); zor zuen (7); zuri zor (10)

bere zorra (10); dolarreko zorra (17); dudan zorra (5); duen zorra (17); euroko zorra (29); kanpo zorra (31); milioi dolarreko zorra (14); milioi euroko zorra (18)

zorra barkatzeko (5); zorra bere gain (5); zorra berriz (5); zorra du (15); zorra duela (5); zorra kitatu (21); zorra kitatzea (7); zorra kitatzeko (32); zorra kitatzen (5); zorra ordaindu (9); zorra ordaintzeko (10); zorra ordaintzen (5); zuen zorra (14)

dituen zorrak (10); gure zorrak (7); zituen zorrak (6)

zorrak egin (5); zorrak kitatu (13); zorrak kitatzeko (23); zorrak kitatzera (6); zorrak ordaindu (7); zorrak ordaintzeko (6); zorrak zirela (5)

kanpo zorraren (19); zorraren krisia (7); zorraren krisiak (11); zorraren zati (7)

zorretan dago (5); zorretan dagoela (6); zorretan gaude (7); zorretan nago (8)

zorrez itoa (5)


zorabiagarri izond zorabiatzen duena.

Gero konturatu nintzen esferak bere baitan zeuzkan ikuskizun zorabiagarriek sorturiko irudikeria zela mugimendu hura.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 169. orr.

Besteak deika hasiko zitzaizkien eskailera zorabiagarrietan edo bueltaka ibiliko ziren isiltasun hartan, korridore trabaz beteetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 230. orr.

Garbi-usain zorabiagarri batek hartu zuen konpartimendua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 176. orr.

Intsentsuaren usainak ohiko trinkotasun zorabiagarria zuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 78. orr.

Ez zuen ezer arrarorik sentitzen, pastillak irensteko ahaleginak sorrarazitako goragale zorabiagarri antzeko hura izan ezik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 175. orr.

Perspektiba zorabiagarri batez igogailu-zulo bat marraztu zuenean, sei urte baizik ez zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 196. orr.

Beste lauak, ezbaian ibili ondoren, espiral zorabiagarrietan gora joan ziren ekialderantz, hodei baxuen artean desagertuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 96. orr.

Sekula ezagutu den osinik beltzenera amilduko gintuen salto zorabiagarri bat eginen zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 75. orr.

Eskaintzen dituen bai ideiak eta bai nahaspilatzen duen "herriaren psikologoen" zerrenda, zorabiagarri samarrak dira.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 83. orr.


zorabialdi iz zorabiozko aldia.

Zurezko zubian, etxe zorrotz, ojibaz ildoxkaturiko teilaz gain-estalien, eta piperrontzi tankerako kantoidorre urdin-horien artean, zorabialdi bat izan zuen bat-batean Rhin ibaiaren argiaren aurrean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 101. orr.

Hori dela eta, gaixoak zorabialdiak izaten ditu, eta, ohean etzanda dagoela ere, jirabiran dabilela iruditzen zaio.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 127. orr.


zorabiarazi, zorabiaraz, zorabiarazten du ad zorabiatzera behartu.

Argia piztu zuenean, ia zorabiarazi egin zuen begitazio bat izan zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 192. orr.

Berotzeko ematen nizkion musuek zorionez zorabiarazten ninduten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 201. orr.

Pentsatze hutsak ere zorabiarazi egiten nau.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 82. orr.


zorabiatu, zorabia(tu), zorabiatzen 1 da ad zorabioa izan.

Nik bizitza eztiagorik ez diat ezagutu, Polixeneren arropa azpiak ireki eta haren soinekopeko pastel usainarekin zorabiatzen nintzen arte pasatzen nituen ordu haietakoa baino.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 47. orr.

Istant batez zorabiatu eta behera jausiko nintzelakoan egon nintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 313. orr.

Zorabiatzen hasi orduko, zati bat ahoan sartu, eta mamur ezazu, guztiz xehatu arte, gazitasuna oso ona baita goragaleari eusteko.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 136. orr.

Lucy hasia zen erdi zorabiatzen, batetik gasoil edo petrolio usaina eta bestetik ontziaren kulunka etengabea.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 196. orr.

Beharbada pasatu egin nahi zuen nazionaletara eta zorabiatu egin da menditarte biluzi honetan, atzera bere lerroetan zegoela usteko zuen gizajoak, iparra galduta, halako taxu oneko mutilak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 37. orr.

Autobusean gindoazen erdiak zorabiatu egin ginen bidean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 191. orr.

Berriro zorabiatuko garela inork kulunka eragiten ez dion kuberta horretan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 176. orr.

Isolda zorabiatu, eta Tristanen besoetara erori zen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 18. orr.

Kirioak lehertu aginean egon zen, harik eta, zorabiaturik, lurrera zerraldo jausi zen arte.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 292. orr.

Zorabiaturik, balantzaka igo zen kaleraino, non etxeen argiak klisk-klask ari baitziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 212. orr.

Txorimalo bat bezala erori nintzen mahai-ilaren artera, erabat zorabiaturik, konortea galtzeko zorian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 22. orr.

Buruan hartutako kolpearekin erdi-zorabiaturik, ez zuen ondo bereizten non zebilen eta hanka-azpiko lurra ere arrotz zitzaion.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 129. orr.

Raquel Welch bikinian ikusi eta zorabiatuta gelditu zen euskal artzainaren pasadizoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 46. orr.

Emakumea oihuka hasi zen, zorabiatuta zegoela eta umeak nondik irtengo zion ere ez zekiela, eta apaiza bere ondoan nahi zuela.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 165. orr.

Hitz egiten ari zitzaidan bitartean, zorabiaturik ahozpez erori nintzen.  Elizen arteko biblia   Dn 8,18

Zorabiaturik eta mazpilduta, kedarrez estalita, zutitu egin zen kontuz, betaurreko apurtuak begietara eramanez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 46. orr.

Jira eta buelta aritu nintzen zorabiatzeraino.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 36. orr.

· -Ostera zorabiatu al zaik heure Refugio?  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 158. orr.

Zorabiatzen ez zait ba neska!  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 173. orr.

2 (zait aditz gisa)

Andreari zorabiatu zitzaion hasieran, baina ontzialdia oso laburra zenez, Coke pare bat hartuta aurre egin genion itsasoak eragindako ondoezari.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 69. orr.

3 du ad zorabioa eragin.

Politika gora eta politika behera, epaileak zorabiatu zuen estutu nahian, haserretu zuen arte.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 11. orr.

Hango ardoak nazioetako erregeak zorabiatzen zituen.  Elizen arteko biblia   Is 16,8

Gaur egun begiak kanpora so ezarri ditugu eta munduaren konplexutasunak zorabiatzen gaitu.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 43. orr.

Gaur musuka zorabiatu nau.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 43. orr.

Eten ezineko musuak zorabiatu egin zaitu.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 79. orr.

Zorabiatu egiten nau horrek!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 418. orr.

Perfume horrek zorabiatu egiten ninduen eta kirats hark jateko gogoa kentzen zidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 34. orr.

Zorabiatu egiten zuen ikusten zuenak, ordeka hilurrena ikuste hutsak, den-dena estaltzen zuen udazkeneko aire astunaz kargatua baitzen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 26. orr.

Hitz egiten hasten zenean zorabiatu egiten ninduen, haur nintzeneko karrusel txangoen moduan.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 97. orr.

Tiro hotsak zorabiatu egin zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 217. orr.

Zorabiatu egiten zuen gailur garaien batetiko jauzian pentsatze hutsak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 170. orr.

Minak zorabiatuta, judutarra zela oihukatu zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Minak eta nekeak zorabiaturik egon arren, Sam ohartzerako suspertu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 257. orr.

Txitxikov guztiz lanpeturik zegoen damekin hizketan, edo, hobeto esan, damek guztiz lanpeturik eta zorabiaturik zeukaten beren solasarekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 243. orr.

Zorabiatzekoa izan da -esan zuen batek-.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 128. orr.

4 (begiei, buruari edo kidekoei buruz)

Oisinek eskuak belarrietara eraman zituen, baina min zoliaren eraginez belauniko erori eta begiak zorabiatu egin zitzaizkion.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 47. orr.

Saihetsak minduta, burua zorabiatuta, eta zenbat denbora pasatu den eta non gauden jakiteko larritasunarekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 48. orr.

Burua zorabiatzen ari zitzaion kutxa ilunaren barruko astinaldi luzearen eraginez, eta goragaleak zituen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 95. orr.

Zeren egunkarietako izenburuak ematearekin bakarrik nahikoa baita burua zorabiatzeko, ugariren ugariz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 151. orr.

Burua jirabiraka zebilkidan, zorabiatuta.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 119. orr.

Hutsik sentitzen zen artean, baina burua zorabia ziezaioten, bihotza eztenka ziezaioten, gogoa muturreko erabakietara bultza ziezaioten behar zuen premiaz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 212. orr.

Burmuina zorabiaturik daukatenek, [...].  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 38. orr.

Begiak lausotu zitzaizkidan, adimena horditu eta barrena zorabiatu.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 213. orr.

5 (era burutua izenondo gisa)

Bere hiltzaileen begi zorabiatuei begira, inori ez bezala berari zegozkion Lauaxetaren hitz erabakimenezkoak: [...]. Harry bat-batean kendu zen paretik, ideia bat irmo zuela bere buru zorabiatuan: Malfoyrengana joatea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 36. orr.

Merry lau hankatan zebilen arrastaka piztia zorabiatu baten antzera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 139. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zorabiatu arte (5); zorabiatu egin nintzen (5); zorabiatu egin zen (8); zorabiatu egin zuen (3); zorabiatu egiten da (3); zorabiatu egiten zuen (3); zorabiatu eta lurrera (3); zorabiatu zuen (3)

erabat zorabiaturik (3); erdi zorabiaturik (11); zorabiaturik sentitzen (4)

erdi zorabiatuta (5); pixka bat zorabiatuta (3); zorabiatuta nago (3); zorabiatuta utzi (3); zorabiatuta zegoen (4)

zorabiatzeko zorian (7)

zorabiatzen ari (8); zorabiatzen hasi (3)


zorabiatuxe adlag zorabiatu samar.

Pozarren, kantari zoriontsu baten gisara eta bere hitzaldiaren jarioaren erritmoan zorabiatuxe, eskuarekin ukitu zuen bere bularralde zabala.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 347. orr.

Luisak, dantzaldiak zorabiatuxe, gizonaren hitzek enpalagatuxe, gogoraturik inork ez zuela bere irudirik pintatu [...] baietz, pintatzaileak modeloa izango zuela erantzun zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 152. orr.


zorabiatze iz zorabioa izatea.

Hurrengo goizean, Altisidorak zorabiatze-plantak egingo ditu zalduna bere aurretik pasatzen denean.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 177. orr.

Nahiko gogaikarria bazen zorabiatzea, edo gertatu zitzaion dela delako hura, gainera mundu guztiak halako iskanbila sortzeko gero.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 76. orr.


zorabiatzearren adlag zorabiatzeko.

Hanken gainean zutik jarri eta ateratzeko gogoa daukat, edozein gauza egiteko zorabiatzearren.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 167. orr.

Baloia esparru guztietan zatitu nahi dute, zatiketan erratza atera eta Deportivoko mutilak zorabiatzearren.  Berria - Kirola   2004-05-04


zorabide (orobat zorapide) iz zoratzeko bidea.

Zuk badakizu egun hartan horrelakoez ari ginela, eta mintzo ahala mundua gero eta kaskarragoa iruditzen zitzaigun bere zorabide guztiekin, badakizu zuk, Jauna, amak nola esan zidan: "Seme, niri dagokidanez, ez dut jada atseginik mundu honetan".  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 237. orr.

Eta ba ote da emagogoa baino zorapide haundiagorik munduan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 140. orr.


zorabio 1 iz konortea urritzea edo nahastea eragiten duen ondoeza, ahulezia eta oreka galtzea ezaugarri dituena; itsasketek, etengabeko birek eta kidekoek eragiten duten buruko eta urdaileko ondoeza.

-Zorabio bat izan da, ez besterik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 101. orr.

Emakume beltz garbitzaile hura, toilettean, izerdizko zorabio hura izan nuenean, nire ondoan belaunikatu zena.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 265. orr.

Odola taupaka zeukan lokietan, eta zorabio arin bat nabari zuen, belarrietan txistua eta urdailean ondoeza.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 185. orr.

Nekaturik eta erdi ahiturik zegoen arren, osabari ez zion bertze zorabio hark zentzua galarazi eta.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 441. orr.

Zorabioa, oka hasteko gogoa, handik lasterka alde egiteko beharra, denetarik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 89. orr.

Zorabioa pasatzen hasi zitzaidan.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 227. orr.

Idoiak abioa eman zion nire bizitzari, zorabioa sentiarazterainokoa batzuetan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 134. orr.

Denboraren neurriaren zorabioa, lehenengoz, orduantxe sentitu nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 210. orr.

Konkortu eta sena galduko duzu, harik ere zorabiotik irteten hasi arte.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 139. orr.

Bere bizitzan zorabioa eragiten zion amildegirako leiho hura zabal-zabalik zegoen berriro.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 303. orr.

Pultsio hutsaren zorabioa isiltasunean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 180. orr.

Iduritu zitzaidan ezen zorabioak eta eldarnioak hartu zuela dukesa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 173. orr.

Gero, Florent Parisen sartu zen, zorabioak hartuta, hortzak estu-estu, azenarioen gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 23. orr.

Heldu belarrari zorabioak jotzen bazaitu, horrelaxe... hara begiratu, beheko eraztun lurrinezko hori baino harantzago, itsasora.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 58. orr.

Baldwinek eskailerak zabuka jaitsi zituen, zorabioak jota.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 87. orr.

Zorabio batek eman ziola.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 67. orr.

Zorabio antzeko ondoeza egin zaie han barrena pasatzean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 215. orr.

-Zorabioa egin zitzaion karabinero bati, emakumeen besoetan gelditu zen gurutzetik jaitsitako Kristo bezala!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 275. orr.

Berriz ere abian, puntu finko bat bilatu nuen neure aitzinean, zorabioa ez berritzearren.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 10. orr.

Gaizkiaren lilurak benetako baloreak iluntzen ditu, eta grina txarren zorabioak gizaki tolesgabea desbideratzen.  Elizen arteko biblia   Jkd 4,12

Zorabioaren aurkako tableta haiek eraman nizkionean, [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 122. orr.

Bat-batean, bere zorabioan, burua biraka, dorrea hankaz gora egitera doala iruditu zaio.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 140. orr.

Halakoxe zorabioan bizi dira, buruz behera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 212. orr.

Halako harridura motel batez hori pentsatu, eta gero, berehala, zorabioan babestu zen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 151. orr.

Zorabio batean, ezker eskua haren bular gainean pausaturik nuela urratu genituen azken metroak, karrika hutsean gaindi.· Mugitzeko nekatuegi gelditu zen bertan, eguzkiak begietan zorabioa sortzen ziola.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 169. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Herenegun arratsaldean zorabio txiki bat izan zuela jakinarazi zuen eledunak.  Berria - Mundua   2004-12-19

Lelo hark buruko zorabio sorra eragin zidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 144. orr.

Izen polita; maitearekin zorionaren eta etsipenaren zorabio gozo-mikatzak bizitzeko txoko bat aukeratuko banu, jarriko niokeena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 116. orr.

Goragalezko zorabio jarraitu batean, itomenezko indar ikaragarri batean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 331. orr.

Kaperaren hotzikara erlijiosoan, maitasunezko zorabio mutu hartan, [...].  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 300. orr.

Jo ninduen, bada, Finisterre aldean itsasoko zorabio gaitzak, jo, karrakak nor-eta neu ninduelarik gabizain.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 14. orr.

Zorabio biziko herrialde batekoa naiz, non loteria errealitatearen zati nagusi baita.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 48. orr.

Maiatzako eguzkiak halako epeltasunezko zorabio bat zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

Bat-bateko zorabio batek goitik behera astindu zuen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 9. orr.

Garondoraino iristen zitzaion halako hotzikara bat sentitu zuen, balizko zorabio baten iragarle.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 227. orr.

Harik eta beheraldiaren azkengabearen ideia hutsak zorabio ezin jasanezko bat gaineratu zidan arte.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 98. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Barrez irten ginen uretatik eta ohera egin nuen salto; zorabio sentimen batek hartu ninduen bat-batean.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 94. orr.

Zorabio-haizea sartu die Jaunak barruan: bere egiteko guztietan oker daramate Egipto; eta hala dabil, botaka eta balantzaka, mozkor baten antzera.  Elizen arteko biblia   Is 19,14

Duboisek, berriz, lehen planoak eragiten dituen irrika-efektuak azpimarratzen ditu batez ere, fokatze-efektua, zorabio-efektua ("arrakala egin eta amildegi bihurtzen den harri-kozkorra") eta Medusa-efektua, aldi berean liluratzen eta esti eragiten duena.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 137. orr.

Gero, zorabio moduko batek sena lausotu zion, zuhaitz batean bermatu zuen bizkarra, begiak itsu, belarriak burrunbaka.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 57. orr.

Dahlmann-ek zoriontasunez ezagutzen zuen toki bakoitza, eta zorabio puntu batez.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 105. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bat-bateko mozkorrarena bezalako odol-zorabioa igo zitzaion zainetan gora, trumilka eta brastakoan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 85. orr.

Eta ez da bakarrik gol zorabioa, baita ikuskizuna ere.  Berria - Kirola   2004-12-23

5 zorabiozko izlag

Edan baituzu Jaunak emaniko zigor-edari samina, hondoraino edan duzu zorabiozko kopa.  Elizen arteko biblia   Is 51,17

Izen bat behar da, begiz jo beharreko puntu bat, ezinkizunezko unibertso azkengabe honetan gogo-bihotzen zorabiozko harat-honatek nonbait etsi dezaten, eta betiko [...] atsedena har dezaten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 96. orr.

Zorabiozko lehertu behar betean neukan burua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 347. orr.

Hik lehenengoetan izan duan gaitza, itsasoko zorabiozko gaitza izan duk.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 21. orr.

Jira eta jira aritu ginen, ez mugimendu uniformeetan, zabu eta astindu zorabiozkoetan baizik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 75. orr.

Sinesten zuen denbora serie infinituetan; denbora dibergente, konbergente eta paraleloen halako sare gero eta zabalago, zorabiozko batean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 82. orr.

Haren gorputzaren beroa sumatzen nuen nirean, zorabiozko eta berri, ametsetan nabaritua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 160. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zorabioan (3); etorriaren zorabioz (3); hura zorabioa (3); zorabio moduko (5); zorabio txiki (3); zorabioa egin (3); zorabioa eragiten (3); zorabioa izan (3); zorabioa sentitzen (6); zorabioa sentitzen nuen (3); zorabioak hartu (6); zorabioak hartu zuen (3); zorabioak izaten (4); zorabioak jota (5); zorabioak jotzen (3)


zorabioaldi (orobat zorabio-aldi) iz zorabiozko aldia.

Berriro beste zorabioaldi hotz bat izan zuen ia; eserleku konkortsuaren kontra-kontra, begiak itxita geratu zen ateetatik igaro arte.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

Etsirik nengoen hil egingo nintzela, eta behin tumorea erauzi eta erradiazio- eta kimioterapia-tratamenduen oinazealdi ahulgarriak igaro ondoren, larrigura- eta zorabio-aldi luzeak pairatu, ilea galdu, gogoa galdu, lana galdu eta emaztea galdu ondoren, zail zen niretzat aurrera nola jarraitu asmatzen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 10. orr.


zorabiotxo iz zorabio txikia.

Ez dakit egun hartan justu, baina eguntsu haietan hasi nintzen sentitzen ordutik utzi ez nauten zorabiotxoak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 175. orr.

Zorabiotxo bat ere egin zitzaion, begiak hainbeste behartzearen ondorioz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 144. orr.

Bat-batean, zorabiotxoa egin zaio.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 229. orr.


zoradura iz zorabioa.

Bada lotura zuzen bat denbora eta espazioaren artean, bertigotik, zoraduratik, zerbait duena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

Gorputz zurrunari eta buru barneko zoradurari ohartuta, goizaldearen alde makurtu nintzen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 354. orr.

Zakurren zoradurak.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 61. orr.

Egia da, itsasoaren zabaltasunak zoradura berezi bat sorrarazten duela, urtuko bazina bezala zabaltasunaren handiz.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 155. orr.


zoragarra iz ezkabia.

Sarna, "gale" eritasuna da (azteria, ezkabia edo zoragarra erabiltzen da ere).  Herria   2005-06-23


zoragarri 1 izond zoratzen edo liluratzen duena; guztiz ederra. ik liluragarri.

-Emakume zoragarria zara, Holly.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 39. orr.

Neska zoragarriz betetako paradisua zen hura.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 263. orr.

Musu ematen zieten zaurien harribitxi eder eta distiratsuz apainduriko esku zoragarri haiei.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 257. orr.

Aurpegi zoragarria du, baina ez da oso-oso bizkorra.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 16. orr.

Ahalegintzen denak fruitu zoragarriak eskuratzen ditu, eta zuhurtzian oinarritzen denak sustrai iraunkorrak.  Elizen arteko biblia   Jkd 3,15

Hango jaki zoragarriak dastatzeko.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 139. orr.

Alde guztietatik mendiz inguratua dagoen itsas golko zoragarri haren ertzean etzana.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 184. orr.

Beraz, ikus dezadan hain grinatsu desiratzen dudan jainkosa-ipurdi zoragarri hau!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 90. orr.

Orduak eta orduak ematen zituen urruneko ikuspegi zoragarriei begira.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 389. orr.

Hego-haize zoragarria zebilen, zerua oskarbi.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 135. orr.

Zain dugun estualdiaren ideia zergatik datorkit gogoan darabiltzadan oroitzapen zoragarriekin nahastera?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 107. orr.

Bat-batean lasaitasun zoragarri batek hartu ninduen.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 53. orr.

Birjintasunaren eta kastitatearen liliak hain usain zoragarriz inguratzen ditu guztiak, non, lurreko pentsakizunak ahazturik, zerukoak bakarrik nahi dituzten hausnartu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 194. orr.

Irrika zoragarri horiei jaramon egin soilik; haien ahotsa izango da zorionera gidatuko zaituzten bakarra.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 61. orr.

Hura momentu zoragarria!  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 85. orr.

Korritzen ari naiz... Zein mozkorraldi zoragarria!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 288. orr.

Ordea, eta hau da gauza zoragarria, gai arrunt horien inguruan umeek idatzi zutena aparta izan zen kasu guztietan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 34. orr.

Ilargipeko une zoragarriak izan dira.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 34. orr.

Bazegon intxaur-zurezko armairu bat, agian barroko goiztiarra, ziri ilun zoragarriz txertatua.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 95. orr.

Garaipen arkuaren azpian gelditu nintzen, ibilbide hura, ibilbide luze, zoragarri, izarrez betea, suzko bi lerroren artean Paris aldera nola zihoan ikusteko, eta argizagiak!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 359. orr.

Orduan, Dusselek, bere irribarrerik zoragarriena eginda, esan zuen: [...].  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 120. orr.

Itxura zoragarriko dama hark mantu zarpail batez estaltzen zuen gorputza.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 331. orr.

Nor da munduko neskarik zoragarriena?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 36. orr.

Frantzisko gizaki berriak mirari berri-zoragarri batez egin zuen distira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 425. orr.

2 (predikatu gisa)

Zoragarria da neska hau.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 157. orr.

Zoragarria zen ikuskizuna.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 265. orr.

Zoragarria zen hegorik gabe hegaz egitea.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 239. orr.

-Zoragarria da hori! -esan zion Hermionek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 340. orr.

-Ez al da zoragarria, Stan?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 214. orr.

Ai, zein zoragarriak diren sorbalda horiek!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 246. orr.

Ez gara asko, baina bai onak eta zoragarriak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 29. orr.

Uda aurreko goiz sargoritsuan hemen sartzea zoragarri zaigu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 26. orr.

Izena ere zoragarria du.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 115. orr.

Zoragarriak iruditzen zitzaizkion haren moduak, haren sudur zorrotza eta begi urdin argiak.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 99. orr.

Niri ere zoragarria iruditzen zitzaidan harri beltzen olerkia.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 67. orr.

Garbia eta zoragarria zen nire bizitza.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 164. orr.

Aurrealdeko imajina ugariek eta dorre bikoitzak, bi estaitako klaustro balkoidun ederra, dena iruditu zitzaidan zoragarri.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 270. orr.

Zoragarria begitandu zaidan gela narratsa eman didate.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 125. orr.

Zoragarria irizten ziola esan zidan berriz, sekula egin zioten erregalurik ederrena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 101. orr.

Chris galdezka ari zen bere baitan, ea berak bezain zoragarri iritziko ote zieten besteek Stephenen marrazkiei.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 201. orr.

Bi ume omen zeuzkaten, zoragarriak biak.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 35. orr.

"Zer zoragarria!", hots egin nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 67. orr.

-Zoragarria! -esan zuen-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 50. orr.

3 (adizlagun gisa) ik zoragarriki.

Bazirudien zoragarri pasatzen ari zinetela, biok ere, elkarrekin.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 35. orr.

Nik esanen nuke eskiatzen ongi pasatzen zuela, zoragarri pasatzen zuela.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 81. orr.

Zoragarri portatu zen, barkuraino ere lagundu ninduen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 99. orr.

Zoragarri idazten duen idazlea, ulertzen duguna, gure hizkuntzan hitz egiten diguna.  Berria - Kultura   2004-02-04

Zoragarri ahoskatzen zuen.  Berria - Kultura   2004-05-30

Abesbatzakoek oso ahots politak dituzte, eta zoragarri abesten dute.  Berria - Kultura   2004-12-19

Itxaro Bordak zoragarri azaltzen du hori olerki batean: [...].  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 370. orr.

Orduan esan nuen nire artean Jainkoa handia dela eta den-dena zoragarri antolatua zegoela, bizitza sinplea da eta jendea ez da konturatzen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 66. orr.

Deitu patxada, deitu konfiantza..., baina Fernando Goñi zoragarri ari da pilotan jokatzen.  Berria - Kirola   2004-03-30

Eta eskiatzen ere zoragarri daki!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 227. orr.

-Galtza luzetan eta erretzen, zoragarri.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 165. orr.

Zoragarri! -oihu egin zuen Swan andreak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 243. orr.

-Bikain, zoragarri -esan zuen Monak-.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 105. orr.

Buruzagi nagusien irudi karikatureskoak zirela, zoragarri ondo eginak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 297. orr.

Zoragarri adeitsu, baina beti ere zeregin zehatzetan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 203. orr.

Guzmudek eskaileretan aurkitu zuen Ishmir, sekula baino zoragarriago eta liluragarriago, begiak pozaren pozez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 37. orr.

4 (-en atzizkiaren eskuinean izen gisa)

O, atseginaren zoragarria!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 47. orr.

Ikusten ari zenaren zoragarriak kamera etxean utzia oroitarazi zion, eta damutu.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 276. orr.

5 zoragarriko izlag

Zoragarriko ideia hori bihotzez behar dut eskertu.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 10. orr.

Ez daitezen lehert bi mendi parteak, badira zubi bezala utziak, harria ingurutik janik, zoragarriko zutikakoak eta trebesekoak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 64. orr.

Adimena aparta, istapeak usain zoragarrikoak, planeta honetako ilerik leunena.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 103. orr.

6 zoragarrizko izlag

Zoragarrizko goiza zen: menditxoak, itzalez beteta, berde kolorea ari ziren hartzen, gailurrak eguzkitara zituztela, eta bailara argiz beterik zegoen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 51. orr.

Nork ez du behar maitatu beraz zoragarrizko lurralde hau, bere mendi eta toki ederrekin bestalde?  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 5. orr.

Zoragarrizko eskutitz politak idatzi ditu beti.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 142. orr.

Horrekin ere kopeta argitzen ez zitzaigula ikusita, zera bota zigun, zoragarrizko doinu kantari batez: "Agian hamar aste. Hortxe daukat topea".  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 75. orr.

Asanbladan bildu dira, nola ez, eta usadio duten bezala zoragarrizko ardailan hasi dira elkarren artean.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 65. orr.

Joanden aste ondarrean pasatu ditugu zoragarrizko orenak kirolarier begira, pilotari, bertsulari, aizkolari andana bat.  Herria   2001-04-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

bidaia zoragarri (5); doinu zoragarri (4); egun zoragarri (18); egun zoragarri batez (5); gau zoragarri (5); gauza zoragarri (7); hain zoragarri (5); herri zoragarri (6); leku zoragarri (5); liburu zoragarri (5); neska zoragarri (6); sentimendu zoragarri (4); udaberriko egun zoragarri (5)

zoragarri pasatzen (5); zoragarri zegoen (6); zuri zoragarri (4)

benetan zoragarria (11); berri zoragarria (4); bezain zoragarria (7)

edertasun zoragarria (4); egun zoragarria (11); eguraldi zoragarria (7); eguraldi zoragarria egiten (4); emakume zoragarria (4); esperientzia zoragarria (5); gau zoragarria (5); gauza zoragarria (18); hain da zoragarria (4); hain zoragarria (6); hau zoragarria da (4); hori zoragarria da (4)

ipuinari zoragarria iritzi (18); itxura zoragarria (6); leku zoragarria (8); neska zoragarria (4)

toki zoragarria (4)

urte zoragarria (4); zein zoragarria (8); zein zoragarria den (4); zeinen zoragarria (4)

zoragarria benetan (11); zoragarria da (129); zoragarria dela (14); zoragarria den (7); zoragarria du (7); zoragarria duk (6); zoragarria egin (5); zoragarria egiten (8); zoragarria eman (5); zoragarria ikusi (5); zoragarria iritzi zion (18); zoragarria iruditu (15); zoragarria iruditzen (17); zoragarria iruditzen zait (4); zoragarria izan (68); zoragarria izan da (13); zoragarria izan zela (8); zoragarria izan zen (30); zoragarria izango (31); zoragarria izango da (7); zoragarria izango dela (4); zoragarria izango litzateke (7); zoragarria izango zen (4); zoragarria litzateke (9); zoragarria zara (10); zoragarria zegoen (4); zoragarria zela (7); zoragarria zen (39)

are ipuin zoragarriagoa (18); ezin zoragarriagoa (4); ipuin zoragarriagoa kontatuko (18)

gauza zoragarriak (7); hain zoragarriak (6); une zoragarriak (4); zoragarriak dira (11); zoragarriak egin (5); zoragarriak iruditzen (5); zoragarriak izan (8); zoragarriak izan dira (4); zoragarriak izaten (4); zoragarriak ziren (10)


zoragarriki adlag era zoragarrian. ik zoragarri 3; zoragarriro.

Horrela joan zen behatzak galduz, banan-banan, eta bi erortzearen tartean zoragarriki gozatzen zuen bizitzaz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 17. orr.

Fisikoek berriki materiari buruz egin duten deskribapenaz oroitu da: osagaiek kristal zoragarriki ederrak marrazten dituzten arren, materiaren bihotza hutsune bat omen da, non energiaz betetako izpiak etengabe mugitzen diren batera eta bestera, ulertzen ez dugun mugagabetasun sentipen batek isiotuta.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 112. orr.


zoragarriro adlag era zoragarrian. ik zoragarri 3; zoragarriki.

Zoragarriro azaltzen du Atxagak zer egin behar den eta zer egin behar ez den ondo plagiatzeko.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 55. orr.

Zeren artista askok, XX. mendean batez ere, idatzita utzi baitituzte, zoragarriro idatzita askotan, sorkuntzazko jarduerari eta irudien poetikari buruz zituzten iritziak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 284. orr.

Irribarre egin zion, ezpain-ertz bat zoragarriro izurtuz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 103. orr.

Jatorrizko sortzaileak ez bezala janzten zituen arras, baina zoragarriro mugitzen ziren jantziak haren soinean.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 76. orr.

Horiek guztiek zoragarriro hartzen zuten bizia Lajosen eskutitzetan.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 17. orr.

Zure izaera tolesgabea dela eta, zoragarriro ulertezina zara niretzat.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 60. orr.

Zoragarriro urdina.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 120. orr.


zoragarritasun iz zoragarria denaren nolakotasuna.

Etengabeko joan-etorriak, irekitzen eta ixten diren ateen takatekoak, plater-hotsa, gonbidatuen elkarrizketen marmar gero eta ozenagoa iskanbila bihurtua azkenean, guztia ere bizitzaren edertasunaren eta zoragarritasunaren adierazgarri.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 77. orr.


zorakeria (orobat zorokeria g.er.) 1 iz zoroari dagokion egite gaitzesgarria, zentzugabekeria. ik erokeria.

Mundu honetako jakinduria, izan ere, zorakeria da Jainkoaren begietan.  Elizen arteko biblia   1 Ko 3,19

Zorakeria da, "justuagoak" garelako zeruak lagundu egingo digula itxarotea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 264. orr.

"Zer uste zenuen" esan niezaiokeela ere pentsatu nuen, baina noski, hori zorakeria zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 184. orr.

Nevadakoa ez da zorakeria.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 36. orr.

Gizarte-ikuspegitik, aro heroikoa zorakeria eta krimena da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 162. orr.

Hain poliki engainatu zuen bere nagusia eta halako zorakeriak entzuten zizkion.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 128. orr.

Zorakeriak egiten zituen, eta jakinaren gainean egiten zituela esango nuke.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 16. orr.

Pailazo batek Tarleton-en zorakeriak imitatzen zituen, eta beste batek maindire batean bildurik Hamlet printzea izulaborritzen zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 116. orr.

Niri nazka ematen didate zorakeriak esaten dituzten gizonek.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 73. orr.

Hizketan hasi orduko zorakeria dio, eta bukatzean ergelkeria gaiztoa dario.  Elizen arteko biblia   Koh 10,13

Zorakeriak ari zara esaten -esaten diot.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 36. orr.

Zertarako irakurri behar ditugu zorakeria horiek?  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 196. orr.

Jaungoikoak libra nazala halako zorakeriatik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 92. orr.

Nijni Novgorod ez zegoen urrun Siberiako mugatik, eta kokaleku horrek, jakina, zorakeriatan ez ibiltzeko eskatzen zuen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 93. orr.

Zorakeriaz bete zitzaion burua, eta zorakeria horiek kontatzera etortzen zitzaidan.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 185. orr.

2 (izenondoekin)

Zorakeria handia egingo duzu, ez baituzu batere onurarik aterako.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 91. orr.

Zorakeria handiagorik esan edo asma ahal ote liteke!  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 252. orr.

Ez dut hemen aipatu nahi arestian esandako horren antzeko beste zorakeria izugarria, alegia, [...].  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 151. orr.

Zorakeria ederra egin duzu!  Elizen arteko biblia   1 Sm 13,13

Zorakeria hutsa, nik dakidana esateagatik pagatzea.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 151. orr.

Ahalegin hori zorakeria hutsa litzateke, eta geure egunotan munduko eskola gehienak horrexetan erortzen dira, beren izkribuetan ageri denez.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 37. orr.

Hasierako bere zorakeriak kaltegabeak izan ziren guztiz.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zorakeria mota honetatik beste askoz ere arriskutsuago batera igaro zen: tigre bat bezala jarri zen Port Royal-en aurka.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Zorakeria airea badu horrek denak baina, askoz harrigarriagoa da gertatu izana.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 183. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zorakeria da (6); zorakeria dela (3); zorakeria hutsa (3); zorakeriak esaten (3)


zorakeriatxo iz zorakeria txikia.

Zorakeriatxo batzuk barkatuko al dizkidazue!  Elizen arteko biblia   2 Ko 11,1


zoraldi (orobat zoroaldi) iz buru nahaste igarokorra.

Hura zen hura, zoraldia!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 48. orr.

Zoraldiak jotako jendetza hura berriro zentzu onera ekartzeko.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 331. orr.

Llumen zoraldiak arrastaka ninderamala konturatu nintzen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 124. orr.

Aski eramangarria, lehengo zoraldien aldean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 190. orr.

Horratx amodioaren zoraldi betea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 74. orr.

Zoroaldi iragankorra deitu izan den hori?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 265. orr.

Eruditoek ez dakite ezer izpirituaren zoraldiari buruz.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 65. orr.

Bihotzerre baten azken negarra eta halako zoraldi bat kaxko barnean, ohatzean egin denbora luzearen hondakin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 231. orr.

Damutasunak ezin al du zoraldi bateko hutsa ezabatu?  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 160. orr.

Ahoa zabaldu nuen hura hobeto hartzeko [...] eta asfixiaren lehen zoraldian opio xarmatzaile oinaztarriaren pareko baten mozkor sorgingarria ari zen dastatzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 382. orr.

Hamar segundoan oso bestelako aldartea jarri zitzaidan, zintzurreko korapilotik pozezko zoraldira pasatu nintzen.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 176. orr.

Ibiltzen ahal diren deserrituak kanporat lehiatzen dira, orro haunditan, zoroaldi ikara batekin.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 136. orr.


zoramen 1 iz zoratzea (irudizko adieran); egoera edo gertaera nahasgarria. ik eromen.

Bizitza zoramena da.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 51. orr.

Egonezina, zoramena, nahi eutsiezina, ekaitz moduko zerbait.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 160. orr.

Zoramenaren edo eromenaren eta nahasmenaren adierazle ere bada hego haizea.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 140. orr.

Eta artean sinetsi ez banuen ere, zoramenaren atarian nengoen, ametsa errealitate bihurtzeko atarian.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 31. orr.

Baziren begininietako hondoa galdutakoak, zoramenaren ertzekoak, eta baziren betzuloak leize bihurturikoak, eromenaren mugakoak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 226. orr.

Arimaren zoramena dei dakiokeen amodioak ere ez ditu titulu hobeak bere jarraipena zilegitzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 243. orr.

Amaren zoramena, aitaren alaitasunezko oihua.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 199. orr.

Plazerraren zoramenak, bestalde, bekatuaren zama ahaztarazi zion nonbait.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 46. orr.

Umeen burua zoramena da, beti dabil bueltaka.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 31. orr.

Tribunetan zoramena izan zen; marka guztiak hautsi zituen hark.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 202. orr.

Zoramena izan zen, aizue!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 32. orr.

Odolean zebilzkion harrotasunak eta zoramenak eragiten zioten poztasun hura.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 255. orr.

Beste une batzuetan, urguiluaren zoramenak jo zuen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 84. orr.

Zenbat ez ote ditu zoramenak hartu, zenbatek ez ote dute beren gorrotoaren kopa zeru-lurren kontra jaurti?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 78. orr.

Korapilo bat eginda amildu ginen sofa gainera, zoramenaren menpe plazerraren leizera hondoratzera gindoazela, mundu zital honetatik at.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 32. orr.

Milika ezazu, nire mihiak bere aluarekin gauza bera egiten duen bitartean, eta horrela, bion artean zoramenera eramango dugu.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 93. orr.

Zentzun guztien zoramenera, muxuz muxu, larruz-larru.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 187. orr.

Hasierako tantoen erritmoan, zoramenean, elkar apurtu behar horretan, berak jarri zuen patxada.  Berria - Kirola   2004-04-04

Petrolioak bereganatzen ditu komunikabideetako lerroburuak, baina urre beltza ez da prezioen zoramenean harrapatuta dagoen lehengai bakarra.  Berria - Ekonomia   2006-04-16

Zoramenean erori garelako inpresioa dut batzuetan.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 195. orr.

1977ko ilbeltzaren 19ko gauerdi aldera, herriko plazan eta sansebastianetako ospakizun ritualen erdian, bertako agintariek, libertaterik handienean eta jende asko eta askoren zoramenean, Euskadiko trapu txuri-gorri-berdea udaletxeko balkoian jaso zuten momentua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 121. orr.

Oihukatu bezain laster mustulpika erortzen da mutikoa adiskidearen gainera, gorputz guzia osoki zoramenean, errepikatuz: "Xanti!... Xanti! Xanti! ...ezin geldituz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 151. orr.

Auzoan autoa aparkatzea zoramena da, eta hemendik gutxira ezinezkoa izango da.  Berria - Euskal Herria   2006-04-23

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gaur oraino ez dakigu: "bizia" deitzen diote batzuek, "poza" diote beste batzuek, zoramen ona izan liteke.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 292. orr.

Kantak Entusiasmoa ematen du aditzera, marinel haiek itsasoratu aurreko uneetan bizi zuten zoramen izpirituala.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 120. orr.

Badu gerrak, bere zoramen itsuan, bestek ez duenik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 45. orr.

Gure bizimodua zoramen hutsa zen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 118. orr.

Zoramen osoan dire jarri familiak, Ongi Etorri beroena eginez, beren Saratar aingerutxo berrieri.  Herria   2001-05-24

Bere irudiko, hura eromena zen, zoramen hutsa, demasa, itzela, izugarria.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 166. orr.

Oso zaila litzaidake zehaztea bi mihietako zeinek murgiltzen nauen zoramen sakonagoan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 93. orr.

Isurketa honek zoramenik eztienera eramaten du emakumea.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 93. orr.

-Zure sortzetiko zoramena ez balitz, zure semea ez zen sekula zoratuko.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 152. orr.

Eta ez baita ageri hizpidean barrentzeko prest, baizik, zoramen maltzurrez, entzungor egiten du bere benetako egoeraren berri ematera ekarri nahi dugunean.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 108. orr.

Halaxe hiltzea gustatuko litzaidake, plazerrezko zoramen izugarrian.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 26. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Londreseko kaleetan zereginik gabe ibiltzea gustatzen omen zitzaion, jende eta zirkulazio zoramena square eta kalezulo baketsuen lasaitasunarekin tartekatuz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 117. orr.

Ihaute zoramenak jadanik estaltzen hasiak ditu bazterrak, dena mozorro, kantu, dantza eta besta.  Herria   2004-02-05

Umeen poz zoramena, piraten begirada ikaratuak, Kako-okerrek biak ikusi zituen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 187. orr.

Horrekin oihu eta txalo zoramen bat lehertu zen borreroen artean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 77. orr.

Guregan maitasun zoramen hura piztu duen beste pertsona bat agertu delako.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 272. orr.

4 zoramenezko izlag

Bere zoramenezko keinuak eginez jarraitzen zuen, ikaragarrizko estuasun bat jabetu izan balitzaio bezala.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 220. orr.

Zoramenezko gozamena sentitzen nuen neure ahalmena frogatuta.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 109. orr.

Hala ere, zoramenezko une batez, nire espirituak uko egin zion ikusten nuen hura ulertzeari.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 114. orr.

Eta, erori, ez gau ero bateko sualdi labur batean, baizik eta zoramenezko erabateko pozoitze batean, maitasun gori gertagaitz batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 53. orr.

Izakari goragoko bat bilakatua nintzen, mendera ezinezko adimen batez armatua, eta zoramenezko gozamena sentitzen nuen neure ahalmena frogatuta.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 109. orr.

Stevensonek aipatutako haiek eraiki zuten zoramenezko Babel hau; baztertuek, desoinordetuek, bere barkuan zetozen haietako batzuek berberek [...] Amerikako beste baztertuekin, beltzekin eta indioekin, estolderietatik hasi eta Empire Statearen gailurreraino.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 143. orr.

Lagunok, maitasun zoramenezkoa etortzen denean, giza egitateak alde egin beharko du.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 122. orr.

Ondoren maitasun estua dator, eta laugarrenik zoramenezkoa.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 122. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zoramena da (4)


zoramendu1 iz zoramena.

Hain biziki izutzen duen zoramenduaren aztarnak berarengan ere kausitu uste ditu batzuetan  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 89. orr.


zoramendu2, zoramen(du), zoramentzen du ad zoramena eragin.

Garay de Monglaveren "Altabiskarko Kanta" faltsifikazioa atmosfera horrek sortarazi du, alegia, gaur oraindik ere gure Gorte edo korta kazetero eta intelektuala zoramentzen darraien demokraziaren mitologia hori guztia, orduantxe larrosatu da Europan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 9. orr.


zorapide ik zorabide.

zorarazi, zoraraz, zorarazten du ad zoratzera behartu.

Elenaren edertasunak zorarazi ez nintzan.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 80. orr.

Neure onetik ateratzen nauen bakea, zorarazten nauena.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 191. orr.

Diskoan eta kontzertuetan jarri ditugu orain geure buruak, gu zoratu eta publikoa zorarazteko izugarrizko gogoa baitugu.  Berria - Kultura   2006-05-04


zorarazle izond zorarazten duena.

Horixe zen funtsezko bakarra eta horrixe behar lotu, boz ustez prestuaren itsas lamien kanta zorarazle orori sorgor.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 353. orr.


zoratu, zora(tu), zoratzen 1 da ad zoro bihurtu, zentzua edo burua galdu. ik erotu.

-Zahartu da eta zoratu da aitona Nikolas.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 184. orr.

Soldadu-aldraren buruak erotzeraino zoratu dira.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 154. orr.

Hiru oren iraun dik eta zoratu nauk.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 300. orr.

-Baina zoratu zara ala?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 254. orr.

Berlek abandonatu zuenean, guztiz zoratu zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 35. orr.

Zoratzen ari zarete, horrenbeste jan eta edan.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 141. orr.

Zoratu egin naiz ala?  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 155. orr.

Odolarekin zoratu egiten da jendea.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 233. orr.

-Zure sortzetiko zoramena ez balitz, zure semea ez zen sekula zoratuko.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 152. orr.

Gerra igarleei: zora bitez!  Elizen arteko biblia   Jr 50,36

Beste behin, sukaldariari gorte egiten saiatu zen, inondik ere emakumeaz zoraturik, baina ez zuen arrakastarik izan.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 31. orr.

Azken hiru egunetan polizia zoratu beharrean ibili zen haren bila.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 169. orr.

Madrilen, politikariak eta hizlariak zoratu beharrean ari ziren erretorika-ariketa ederretan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 86. orr.

-Hi ere zoratzen hasita hago.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 88. orr.

Villagrandeko dukea zoraturik geratu zela ene anaia Mattinek erakutsi zuen trebeziarekin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 155. orr.

Han izpiritua hain eztiki zoraturik aurkitzen da, hain jainkotasunez erabat beterik eta blai eginik, Jainkoagan hain zoraturik, non batasunean galtzen baita bestelakotasun guztia.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 118. orr.

Zoratuta nago Louri begira, neure neska da, neure lilia.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 219. orr.

Gizon hark zoratuta bukatu omen zuen.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 25. orr.

Mundu guztiak zoraturik zirudiela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 93. orr.

Diskoan eta kontzertuetan jarri ditugu orain geure buruak, gu zoratu eta publikoa zorarazteko izugarrizko gogoa baitugu Zoratzeko moduan jarri nintzen.  Berria - Kultura   2006-05-04

Hemengo buila zoratzeko modukoa duk.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 111. orr.

Zoratzeko puntuan egon zen, mataza haren hariari jarraitu ezinik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 532. orr.

Zoratzekoa izan zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 73. orr.

Denik-eta pertsona lasaiena zoratzeraino estutzen duen heriotzaren atariko [...] herio hura.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 87. orr.

Denak daude zoratuta: komunistak, faxistak, demokraziaren predikariak, idazleak, margolariak, elizgizonak, ateoak.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 87. orr.

Gosez erdi zoratuta nengoen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 63. orr.

2 (zaio aditz gisa)

Zoratu egin zaiela beren Euskal Herri hori, burutik eragin eta zeharo joan zaiela?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 205. orr.

Hasieran, inondik inora ezin zuela halakorik egin, zoratu egin ote zitzaion, bi ordu eman zituztela su-etenerako eta bat joana zela ordurako.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 130. orr.

• 3 du ad zoro bihurtu, zentzua edo burua galarazi.

Bere meneko egiten gaituenean, aldiz, zoratzen da eta zoratzen gaitu.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 419. orr.

-Zarata horrek zoratu egiten nau.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 10. orr.

Uztaitik bi metrora ez du saskiratzen, baina bere lanak jendea zoratzen du.  Berria - Kirola   2004-06-17

Ez ninduten zoratzen prerrafaelita horiek, baina zerbait bazuten erakargarria.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 124. orr.

Andreen izuak zoratzen zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 345. orr.

Horrek itsutzen, zoratzen eta desesperatzen gaitu; horrek ateratzen gaitu geure onetik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 204. orr.

Ni zoratu nahi ninduen, esaterako; beste batzuen artean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 16. orr.

Ken niregandik begi horiek, zoratu egiten naute.  Elizen arteko biblia   Kt 6,5

Izuak zoratu egin ditik: gaizkilea eta espioia haizela ziotek.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 311. orr.

Ni zoratu nahi ninduen, esaterako; beste batzuen artean.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 16. orr.

Lerro haien bidez Eugenia puntu hartaraino zoratzea lortu banuen, Victoriarengan ere eragina izan behar zuten.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 205. orr.

Konturatu naizenez, pozez zoratuko zaituzten erantzunak prestatu zizkizuen Euklidesek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 152. orr.

Hau edozein zoratzeko modukoa da.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 86. orr.

Kartzela presoa zoratzeko makina dela.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 89. orr.

Aferak zoratua zela Ingeles polizia.  Herria   2003-10-30

Marinelek, ikarak zoraturik, kareletik botatzen zuten beren burua.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 187. orr.

Ero moduan hasi zen kantari, eguzkiak zoratuta bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 72. orr.

Aspaldian nago zure begiradak zoratuta!  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 107. orr.

Itxaropenik gehiago ez izatea erabakita, joan egin zitzaidan hasieran zoratuta eduki ninduen izuaren parte handi bat.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 71. orr.

4 zoratzen adlag

Chavez gustura, eta emakumea zoratzen.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 18. orr.

Bi helduen harridurak zoratzen zeukan Max.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 140. orr.

Zoratzen hartu zuen lo Mireiak, bere hamar urterekin, Marco Polo izena gogoan.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 157. orr.

Zoratzen entzuten genituen haren kontuak.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 95. orr.

Zoratzen hasteko puntuan egon beharko du Martin dotore portatu da ataka honetan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 36. orr.

Zoratzen ibili gara, eta hango edozein argazkik balio zezakeen.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 182. orr.

Zoratzen egongo zen Léa: aurreneko loro matematikaria loro-emea zen!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 463. orr.

Erleek zoratzen behar dute.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 277. orr.

5 (era buruta izenondo gisa)

Edo hauxe da nire Euskal Herri fededuna, Abrahan zoratuaren fedea. Gero, Samen begi zoratuen aurretik, Elrond eta Galadriel iritsi ziren zaldiz.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 36. orr.

Ikara ematen ziotela txakur zoratu haiek.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 109. orr.

Abiada hark egokiera eskaini zien zaldi zoratuei lehengo norabidean berriz jartzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 151. orr.

Jainkoaren botere eta maiestatearen lekuko zoratuak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 170. orr.

Zoratu haien artean, bihotzeko mina ematen badit ere, aitortu beharra daukat Malatesta batalloiko zenbait lagun zetozela buru.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 233. orr.

6 pozak zoratzen (27 agerraldi, 10 liburu eta artikulu 1 ean)

Ez zen bertan geratu, baizik eta pozak zoratzen bainutik atera eta, zegoen bezalaxe, joan omen zen biluzirik bere etxera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4130. orr.

Zutitu egin da, pozak zoratzen dago.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 181. orr.

-Zerk pentsarazi dizu -esaten zion Camillak- ni pozak zoratzen egoten naizela hemen, egun osoan etzanda?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 202. orr.

Pozak zoratzen uzten gaituzten arrapostu horietako bat: "Gu ziegaz ziega bezala".  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 169. orr.

Emakumea pozak zoratzen zeukan ezkongai izatearen egitasmoak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 149. orr.

Pentsatuko duzunez, pozak zoratzen gauzka gertakari zoriontsu horrek.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 162. orr.

Konpainia bikainean negok, pozak zoratzen, barrez eta alai.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 132. orr.

Pozak zoratzen, urduri, zementuzko etzalekuan eseri zara, eta konbultsio bizi batek harrapatu zaitu.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 264. orr.

7 pozez zoratzen (70 agerraldi, 31 liburu eta 13 artikulutan)

Saltoka hasi zen, pozez zoratzen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 53. orr.

Kantatu zuen, maitasunak ukitu dituen emakumeek ohi duten bezala, eta pozez zoratzen, dardaraz, erregeren bihotz gainera erori zen, haren ezpainen bila.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 266. orr.

Batzuk pozez zoratzen, besteak haserre bizian.  Berria - Harian   2005-01-26

-Ona! -esan zuen neskak, pozez zoratzen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 145. orr.

-Hik zer esan dion, bada? -galdetu zuen atsoak, zeharo asaldatua, pozez zoratzen bi emakumeak haserretu zirela jakinda.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 120. orr.

Emakumeak pozez zoratzen hura entzundakoan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-09

Nafarraren jokaldi bikain bakoitzean, jauntxoek eta karlistek txalo egiten zuten pozez zoratzen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 71. orr.

Handik sei ordura, pasaportea eskuan neukan; pozez zoratzen nengoen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 114. orr.

Ukabilaz mehatxatuz, kargu hartu zien; pozez zoratzen zegoen, ordea, eta halaxe esan zien: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 153. orr.

Txuspo pozez zoratzen etorri da etxera gaur gauean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 111. orr.

0-2koarekin pozez zoratzen itzuli dira jokalariak eta Vila-realera joan ziren zaleak.  Berria - Kirola   2006-04-23

Riccardo Frizza zuzendari italiarra pozez zoratzen agertu zen bildutako interpretatzaile taldearekin: «Lehen mailako taldea dugu: munduko onentsuenak daude».  Berria - Kultura   2004-08-31

8 zora-zora egin

Portugaldarrak zora-zora eginda daude gaurko partidarekin, eta inor gutxik espero du galtzea.  Berria - Kirola   2004-06-30

Batera eta bestera mugitu zuen burua, berezkoa zeukan mugimendu bitxiarekin, eta "zora-zora eginda hago" esanez bezala.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 14. orr.

Haurrak, berriz, zora-zora ez ezik txora-txora eginda dauzkate.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 179. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zoratu arte (5); zoratu beharrean (11); zoratu zara (3); zoratuta egon (5); zoratuta nagoela (5); zoratuta zegoen (6)

zoratzear jartzen (8); zoratzeko moduan (4); zoratzeko modukoa (8); zoratzeko modukoa da (3)

pozak zoratzen (27); pozak zoratzen nago (3); pozak zoratzen zegoen (3); pozez zoratzen (70); pozez zoratzen jarri (5); pozez zoratzen zegoen (14); zoratzen ari (6); zoratzen dago (3); zoratzen egon (4); zoratzen egongo (3); zoratzen gaude (4); zoratzen geunden (3); zoratzen hasita (3); zoratzen jarri (6); zoratzen jarriko (3); zoratzen nago (8); zoratzen zegoen (21); zoratzen zegoen ruche (3); zoratzen zen (3); zoratzen zeuden (3)


zoratxoramen iz adkor zoramena.

Pentsa zenbaterainokoa den zoratxoramena, zakurra ere liluratuta daukate.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 179. orr.


zoratzaile izond zoratzen duena.

Jakintsu zoratzaile hori edozein zarelarik ere, nire oi-ezinezko historia kondairatu beharko duzun horrek, ez al zaizu ahaztuko (arren eta arren desaizut) nire Rozinante zintzoa, nire bide eta lasterketan beti-betiko laguna.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 20. orr.

Liluratzaileen, zoratzailerik trebeenaren, soinua entzuten ez dutenen antzeko.  Elizen arteko biblia   Sal 58,6


zoratze iz zoro bihurtzea.

Zoratze hori, dirudienez, goietatik etorri zen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 187. orr.


zoratzear adlag zoratzeko zorian.

Ni ere pozik sentitzen nintzen -zoratzear, egia esateko- adierazpen harengatik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 134. orr.

Pozak zoratzear [...] haranetarantz abiatu zen maldan behera saltoka, arrapalada bizian.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 40. orr.

Zoratzear zegoela hartu zuen kotxea eta frenoa existituko ez balitz bezala gidatu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 64. orr.

Gure larruazala plazeraren mezulariz josita dago, eta horiek zoratzear jartzen dira bi estimulu mekanikorekin, hau da, presioarekin eta bibrazioarekin.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 148. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zoratzear jartzen (8)


zordun 1 izond zor duena. ant hartzekodun.

Orduan langile zordun horrek etekina aterako dio inflazioari.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 106. orr.

Arau inplizitu hori errespetatzen ez badu, estatu zordunak arrisku handi bat izaten du, alegia, hartzekoduna herrialde zorduneko barne-arazoetan sartzea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 112. orr.

Estatu Batuek garapen-bideko herrialdeen lekua hartu zuten, beraz, munduko finantza-merkatuetako lehen gune zordun gisa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 90. orr.

Estatu Batuek, munduko finantza-merkatuetan, lehen ardatz zordun gisa Latino Amerikaren lekua hartu izana [...].  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 157. orr.

Hartzekodunek eskaturiko ekonomia zordunen erreformaren tresna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 174. orr.

2 (predikatu gisa)

Fernando zordun da Azpeitiko alkatearengana zein markes jaunarengana.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 51. orr.

Dirassar-ek bezala erran nezake: "Hogoi urteren buruan ere zordun gaude Etienne Salaberry-ren alderat".  Herria   2001-08-02

Beti izango nauk zordun hirekin, nola bandera haizearekin.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 192. orr.

Zordun sentitzen zen Karlekin.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 52. orr.

Ordutik, Boezioren zordun da Erdi Aro osoa, hainbeste denboran eragingarriak izango ziren testuak itzultzeagatik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 61. orr.

Mosketariek miliziakoen zordun balira bezala jokatu dute oraingoan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 22. orr.

Katabuta ere -azken etxe-, geometriaren zordun da irudian, armiarma bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 105. orr.

Jose Antonio Agirre eta Telesforo Monzonen ideologiak egokitu zitzaien inguruaren zordun dira.  Berria - Kultura   2004-12-05

Zordun bainuen anaia, eta haren zorra ez zen nik kitatzekoa, baina lehenbailehen koberatzekoa.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 330. orr.

Baina, ai, Patri, zurekin zordun nauzu.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 131. orr.

Gonbitatu nautenei, zordun natzaie... -ez diru aldetik, baina haiek nire aldera agertu didaten estimua "itzuli" beharko diet-.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 106. orr.

Nire hobe beharrak eraman zuen Zuzendari txit agurgarria niri walkmana galaraztera, eta arestian esanda dago zein zordun natzaion.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 50. orr.

Phips-ek dena galdu zuen, behartsu eta zordun bihurtu, eta etsaiak zelatan zeuzkan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 136. orr.

Halatan, arau-hauslea zordun bilakatzen zen kaltetuarengana.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 96. orr.

Ez zaitez egin fidatzaile zeure baliabideen gainetik; egiten bazara, jo zeure burua zordun.  Elizen arteko biblia   Si 8,13

3 (adizlagun gisa)

Horretan, Joseba Agirreazkuenaga adiskidearekin zordun nago.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 7. orr.

Valentziatik atera zutenekin zordun geratu zen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 205. orr.

Biziaren zordun, hain zuzen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 205. orr.

4 (izen gisa)

-Diru-mailegari batek bi zordun zituen: batak bostehun denario zor zizkion eta besteak berrogeita hamar. Auzitegiko funtzionarioa, zordunak atxilotzen dituena, kanpoan da zalgurdi batean zain.  Elizen arteko biblia   Lk 7,41

Hartzekodunen eskaeren eta zordunen premien artean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 174. orr.

Zordunari bost eguneko epea eman zaio borondatezko ordainketa egin dezan.  Berria - Ekonomia   2004-07-08

Ingalaterrako Gutun Nagusiak debekatu egiten du zordun baten lurrak edo errentak hartzea, haren ondasun higikorrak edo pertsonalak zorra kitatzeko aski direnean, eta zordunak eskaintzen baditu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 69. orr.

Estatuei dagokien zorra Pariseko Klubaren baitan birnegozia daiteke, bertan biltzen baitira, kasuz kasu, zordunak estatu hartzekodunekin edo merkataritza-kredituen estatu bermatzaileekin. Ekonomiari dagokionez, Latino Amerikako zordun handien barne-merkatuen murriztea kaltegarria gertatzen zitzaien estatubatuar esportazioei.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 156. orr.

Zordun nagusiak Errusia eta Hego Amerikako estatuak ziren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 85. orr.

Kontratuen fede onak eta merkataritzaren segurtasunak legegilea behartu egiten dute hartzekoduna zordun iruzurgilearengandik babestera.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 97. orr.

Babesleku haiek ugaldu egin ziren Grezian: tenpluak, dio Tazitok zordun kaudimengabez eta esklabo gaiztoz beteta zeuden.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 144. orr.

5 (hitz elkartuetan)

Zordun ospea daukagu banku batzuen erruagatik. Hala, maitale betiko, maitasun-zordun betiko bilakatu zen, lur zuriaren gainean.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gure zordunei barkatzen (4); herrialde zordunak (3); herrialde zordunek (5); herrialde zordunen (6); zordun da (5); zordun gisa (4)


zordundu izond zordun bihurtu dena.

Zorraren aldaketa publiko edo pribatuko programek bultzaturik -arindu egiten baitzituzten ordainketa-balantzen arazoak-, latino-amerikar ekonomia zordunduenek hiperinflazioa ezabatu ahal izan zuten, eta 1990eko hamarraldiaren hasieran modu ikusgarrian itzuli ziren kapitalen nazioarteko merkatuetara.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 175. orr.


zorduntze iz zordun bihurtzea.

Hazkundea gehienbat kanpotik bultzatzen denean, lehengo estatus periferikora itzultzeko arriskua dute (kapitalek ihes egitea eta desindustrializazioa), baldin zorduntze-krisiren bat gertatzen bada, adibidez.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 145. orr.

Azken puntu horren bidez, 1970eko hamarraldian agertu zen "Hego-Hego" deritzan zorduntze-ekonomiaren [...] eta 1980ko hamarraldiko "Ipar-Ipar" zorduntze-ekonomiaren artean dagoen oposizioaren nolakotasuna zehatz daiteke.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 159. orr.


zorgabetze iz zorrik gabe gertatu.

Fernando, zorgabetzeak dakarren pozaren aldarrikaria da: amezketarra izaki, eulia, eta euliak uda dakar.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 51. orr.


zorgile izond zorra egiten duena.

Benetako galtzaileak, bankuaren zuzendari diruzalea, jokalari zorgilea, pistolero profesionala izango ziren azkenerako, kale bakarra zuela ematen zuen Oklahoma hartan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 320. orr.


zori (1719 agerraldi, 221 liburu eta 290 artikulutan; orobat zohi g.er.) 1 iz gertaera on eta txarren iturburutzat hartzen den kausa zehaztugabea; zenbaiten ustean etorkizuna halabeharrez gidatzen duen ahalmena. ik adu; patu; zorte.

Bestelakoa du horrek patua, eta alderantzizkoa zoria.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 198. orr.

Zoria kausa bat da, bere aburuz, zioak kontuan hartzen ez dituen kausa berezia, soilik jainkotasun batek gordeko balu bezala.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 54. orr.

Batetik, beraz, le hasard edo ustekabea, zoria, kasualitatea; bestetik, la nécessité, beharra, ezinbestea, kausalitatea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 105. orr.

Zoriaren geometria deitu zion Pascalek horri: geometriako frogen zorroztasuna zoriaren ziurtasunik ezarekin bat eginik!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 369. orr.

Zoria? Jainkoa ez dabil dadoetan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 46. orr.

Bordari jaiotzea meritu da (ez zori) haren ustez.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 12. orr.

Zoria baldin badago, askatasuna ez da posible; aitzitik [...] askatasunik baldin bada, ez dago zoririk, esan nahi baita [...] gu geu garela zoria.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 261. orr.

Horra gure lapurren zoria, gure harrapatzaileen azkena.  Elizen arteko biblia   Is 17,14

Hona hemen zoria! -esan zuen, Txitxikov zirikatze aldera kartak botatzen hasirik-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 124. orr.

Nik ere emandako zori bat bizi izan nuen.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 260. orr.

Kalean ezpatak kenduko dizkie seme-alabak, etxe barruan ikara izango nagusi; denek izango dute zori bera, mutil eta neskatxek, bularreko haur eta agureek.  Elizen arteko biblia   Dt 32,25

Zeure jokabide eta egintza txarrek zori horretara eraman zaituzte.  Elizen arteko biblia   Jr 4,18

Mikel Strogoff telega bat hartu beharrean egongo zen, tarantas bat aurkitzeko zoria izan ez balu.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 130. orr.

Urkatuak urrikaldu behar ditun gutaz, ez gu urkatuez, hiltzeko zoria izan baitute gutxienez!  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 28. orr.

Gertakari historiko baten lekuko izateko zoria dugu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 134. orr.

Behaztopa egiten dute mezua onartu nahi ez dutelako: hori da ezarri zaien zoria.  Elizen arteko biblia   1 P 2,8

Gure zoria onartu edo arbuiatu, madarikatu, onetsi, baztertu, deitoratu, irauli, bedeinkatu, goretsi, iraindu, kakaztu, gurtu dezakegu.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 16. orr.

Bakoitzak bere zoria jasan behar du.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 181. orr.

Bere zoria garbi ikusi eta beldurtu izan balitz bezala.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 17. orr.

Paranoia horrexek adiskidetzen du bere zoriarekin, neguak gizona etxearekin adiskidetzen zuen gisan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 177. orr.

Urteetan zokoan egon arren, berriz hasi da gora egiten Appleren zoria.  Berria - Gaiak   2006-04-01

Beren zoria gainbehera doanean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 93. orr.

Esku bakoitza baitzen beharrezko, arma bakoitza berealdiko, gerraren zoria batera edo bestera jokatzen zen 37 hartan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 58. orr.

Eguraldia, zoria bera bezala, aldakorra da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 83. orr.

Zoria alde badu, 10 edo 20 rupia irabaz litzake egunero.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 131. orr.

Zoria aldekoa izan zuen, eta okela lehor pixka bat aurkitu zuen herriko etxe batean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 372. orr.

Neure burua amerikar askorekin alderatu eta benetan iruditzen zait zoria lagun izan dudala.  Berria - Kultura   2004-02-07

Zoria etsai izan zuen, ordea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 61. orr.

Mendietatik etorritako buhameak, ikuslerik inozoenei zoria iragartzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 90. orr.

Badator eguna, neure herri honen, Israel eta Judaren, zoria aldatuko dudana.  Elizen arteko biblia   Jr 30,3

Erran nion kale-lagunari oraino gazte zela eta zoria on bihurtzen dela azkenean.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 140. orr.

Dudazkoa da geroak nolako zoria ekarriko digun, azareak zer emango digun eta nolako azkena zain daukagun.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 227. orr.

Zori apur bat nahikoa zen, eta, zoria beren alde zutela baieztatzeko bezala, egun hartan ehizara joan zen inuitak bost erbi zuri ekarri zituen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 178. orr.

Hasierako kolpearen ondoren, onartu egin zuen agian zori apur batekin, eguzki, eskuila eta bentzinarekin, itxuroso behintzat geldituko zela trajea.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 24. orr.

Hitz hori, antzinako az-zahr hartatik datorrena, eta halabehar, espero ez den zori, ustekabe gaizto bezala itzul daitekeena, [...].  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 107. orr.

Kapital txiki bat biltzen dute apurka-apurka, beren zoria besteen kontura ondurik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 354. orr.

Zoriaren gorabeherez mintzatu zen aurrena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 393. orr.

Zoriaren halabeharrez, akaso, ez zuen inork begiratu limusina barrura.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 218. orr.

Hizkuntza horien eremua, zoriaren halabeharrez, latina hitz egiten zen eremu bera da, eta hizkuntza haietako bakoitza latinaren bilakaeraren ondorio bat baizik ez da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 264. orr.

Programazioa, zoriaren zoriz, iragarle suertatu zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 42. orr.

Gizakiek, ordea, esperantza handiak dituzte beren zorian.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 12. orr.

ik beherago 8.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

-Hi, hik sinesten al duk zorian? -galdetu zion Imanolek besteari.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 85. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zori hutsez, lauko honetan jarri zituen begiak Ruche jaunak: [...]. Zori hutsezko kasu bat zatekeen hori, ez ohiko nabigazioa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 213. orr.

Zori handia izan zuen zeren lana aurkitzea oso zaila baitzegoen eta paper legalik gabe egonik oraindik okerrago.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 35. orr.

Askoz ere desiragarriagoa da haren zori ederra: senitartean bezala dago bere irudien erdian, eta, bitartean, lau haizeetara hedatzen da haren ospea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 197. orr.

Halako batean isilean, xuxurla moduan, labekada berri bat agertzen da auskalo zerk bultzatua (ondo egindako aurrelana, zori helezina, magia ukitutxoak...).  Berria - Kultura   2004-09-17

Argi zegoen hitzordu zehatz bat saihesteko ahalegina zela hura, eta argiago, elkar ikusteko aukera gehienez ere zori itsuaren esku uzten zuela.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 67. orr.

Zori beldurgarria izango da zuena: madarikazioa, gaitzespena eta lotsagorria.  Elizen arteko biblia   Jr 42,18

Gizon errugabe bat bere zori ikaragarritik salbatu duzu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 343. orr.

Ken iezadazu bizia, arren, begiko banauzu bederen; eta ez dut neure zori beltza gehiago jasan beharrik izango.  Elizen arteko biblia   Zen 11,15

Urruneko eltzea urrez, etxekoa lurrez, horra hire amaren ikuspuntu zoribeltzekoa!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 47. orr.

Brasil jaioterria atzean utzi zuenetik zori gogorra izan du Claudiak itsaso zabalaren alde honetan.  Berria - Harian   2006-01-12

Bai zori latza, bai zama astuna jasan behar dutena!  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 115. orr.

Ezin zuen burutik kendu berarentzat prestatzen ari ziren zori ankerra.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 16. orr.

Ezpataz hildakoek zori hobea izan zuten goseak hildakoek baino.  Elizen arteko biblia   Nk 4,9

Lasai antzean uste dut esan litekeela badela edo izan litekeela munduan zoriontsu izatea baino zori hoberik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 131. orr.

Zori hobekotzat jotzen ditut hilak biziak baino.  Elizen arteko biblia   Koh 4,2

Zori etsaia madarikatu nuen une hartan zinerako dirua lapurtu izan balidate baino zakarrago.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 42. orr.

Zori larrian jarriko zaituztete eta hil egingo; herri guztiek gorroto izango dizuete niregatik.  Elizen arteko biblia   Mt 24,9

Geroago [...] nirekiko ulermen moduko bat hazi zitzaion, agian -bere ustez- bion gurasoek ere antzeko zoria bizi dutelako.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 45. orr.

Solas entretenigarri bat entzuteko zori aldekoa izan dut.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 259. orr.

Ez nazazu egin bekatarien zori bereko, ez nazazu bihur hiltzaileen kideko.  Elizen arteko biblia   Sal 26,9

Egiaren arragoa gaizto hau antzinako legeria basatiaren monumentu bizia da, suaren eta ur-irakinaren frogei eta armen zori ezustekoari Jainkoaren epai deitzen zitzaion garaikoa.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 56. orr.

Nire gela, zoritxarrez hain txikia, horren jaun ospetsu eta hezibide onekoarekin partekatzeko zori ezin hobea (--!) dudanez, [...].  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 83. orr.

3 (eragile gisa; orobat Zoria)

Noraezaren zentzua mundu osoa Zoriak -edo Halabeharrak, gauza bera baita- gobernatzen duen sentimenduari zor zaio.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 440. orr.

Zoriak aukeratzen du norako bakoitza, halabeharraren menpe dago erabaki bakoitza.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 39. orr.

Fortuna audaces iuvat, ausarten aldera egiten du zoriak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 74. orr.

Adurrak, edo menturak, edo zoriak, beste barik, nahi izan baitzuen hara iristekotan ginelarik ni neu joan nendin ontziko gabizain.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 12. orr.

Ez zitzaidan egokiera hori gertatu, zoriak hala nahi izan zuen, baina horrek ez ditu askorik arintzen nire orduko karga eta kargua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 57. orr.

Halakorik gertatuz gero, zoriak hala ekarririk gertatzen da, kapritxo bat bezala.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 165. orr.

Ematen zuen zoriak mundutik guztiz aparteko eremu batera bota ninduela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 190. orr.

Zoriak ematen dituen opari guztiak, emanda bezalaxe, kendu ere, oso erraz kentzen ditu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2670. orr.

Zoriak, ordea, joko itsusia egin zion eta, itsas irakinetan barna, portu gabeko bidaia luzera iraitzi.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 139. orr.

Askotan zoriak bilakatzen du ametsa egia.  Berria - Gaiak   2004-07-08

Horiek ez ziren inoiz iritsi ezagunak izatera, eta ez trebetasunez edo talentuz gutxiago zirelako, baizik eta Zoriak huts egin zielako.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1450. orr.

Libra gaitzala zoriak fikziozkoak ez diren Humpy Dumpty guztietatik.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 155. orr.

Garbi zegoen, begi-bistan: zoriak bizkarra ematen zion.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 27. orr.

Lucyk, buru apurren bat badu, heriotza bera baino zori gaiztoagoak atzeman baino lehen alde egingo du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 176. orr.

Zori gaitzak dena isiltasunean perlesiatu izan balu bezala.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 130. orr.

Zoriaren esku, labirinto batean dabil espiritua ahalegin etsian, mezu-zaparrada gaitz baten pean.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 164. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aseguru [...]: Gaurko zori joko xelebrea, zeinean jokalariari pentsarazten zaion, lasaitzeko, jokozainari irabazten ahal diola.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 37. orr.

Zazpitik zortzirako pasaerak, badirudi zori aldaera adierazten duela gure balada zaharretan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 121. orr.

Inoiz azaldu izan dut, gure literaturan zubia igarotzeak adierazten duen zori aldaera.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 121. orr.

Aurkez dadila Eleazar apaizaren aurrean, eta honek kontsulta egingo dit hari buruz niri, Jaunari, 'Zori-tresnak' erabiliz.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 226. orr.

5 (elkarketa kopulatiboetan)

Unea iritsirik, alferrik dira azti-igarpenak eta zori-asturuak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 52. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere nortasuna hobekienik definitzen duena agirretarra izatea da; ez baita abizen-zori bat edo geografiaren gorabehera, izan ere, autoreak [...] esaten digunez, "agirretartasuna ez baitu sorlekuak ematen, baizik eta erorikoen minak".  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 173. orr.

Hil zoria jasatekoa zuela segur nintzen.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 150. orr.

7 ik beherago 9.

Aitaren aurka ezer egiterik ez zuenez, hark berak eman baitzion galtzeko zori zuen bizia.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 44. orr.

Zenbat eta bortitzago elkarrekiko bultzada, orduan eta indartsuagoa bien topo egitea, orduan eta arriskutsuagoa bidaia; eta itsasontzia, halakoetan, hondoratzeko zori.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 62. orr.

Nola hodei beltz batek lurra bigunduko, lurra beratuko duen euria gordetzen duen gizen eta leher-zori, halaxe tresna haiek ezkutatzen zuten musika, esku eta hatz jaioek hartu eta ferekatuko zituztelakoan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 131. orr.

8 zorian adlag aditzak adierazten duena gertatu hurran delarik. ik beherago 14.

Anai Agustin, orduan Lavoro lurraldean anaien ministro zena, hil zorian zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 417. orr.

Anai Agustinek hil zorian izan zuen ikuskaria.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 417. orr.

Handik gertu itsasora istripuz erori eta ito zorian zegoen neska baten oihuak ziren.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 74. orr.

Camek ez zuen inoiz tirania heriotzeraino borrokatuko, pentsatu zuen garratz, haren aurpegiari begira, tristea, muturtua, etsi zorian.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 166. orr.

Bihotzaren taupadak sumatu nizkion, eta leher-zorian bularra.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 76. orr.

Oihuka eman zion ongi etorria emakumeak, bihotza leher zorian gizonak; plazerrak hordiaraziak biak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 75. orr.

-Leher-zorian nago -atzeratu zen Idoia postrearen ondoren, sabela igurtziz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 154. orr.

Lehertu zorian jartzen zen Yvan gaizoa, lurrean ostikoka, barreari ezin eutsirik.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 113. orr.

Erreka etxe zolan isurtzen zen eta, gauez loak har zorian zegoela, uraren burrunba elkorra entzun zezakeen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 9. orr.

Herria zapalduta, itota, desagertze zorian ikusita, herri horren alde jokatzeko prest azaldu zen gazteria sail zabala.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 151. orr.

Desagertze zorian diren guaiakoen eta ornitorrinko mokourdinen babesle naizen aldetik.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 32. orr.

Komunitate koxkorra [...] dagoeneko zenbait lurraldetan hizkuntzaren biziberritzea galtze-zorian daukana.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 36. orr.

· Negar zorian zegoen Agata.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 233. orr.

-Garbi hitz egizu, erotuko naiz bestela! -esan nion negarraren zorian.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 217. orr.

9 (-tzeko atzikiaren eskuinean)

Lehertzeko zorian zeukan burua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 88. orr.

Lehertzeko zorian zeuzkan lokietako zain txikiak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 44. orr.

Egun batean, uzta guztia erreta galtzeko zorian zeukan batean, aitonak, Aixarekin ohean baitzegoen, ez zuen jaiki nahi izan, bien arteko zoriontasuna ez eteteko.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 20. orr.

"Baina nahi gabe izan da", esan zuen Sebastianek negarrez hasteko zorian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 112. orr.

Txorimalo bat bezala erori nintzen mahai-ilaren artera, erabat zorabiaturik, konortea galtzeko zorian.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 22. orr.

Erotzeko zorian, atrakatze-lanetan laguntzen aritutako zirgari herrena ezagutu zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 160. orr.

Behia, berriz, ume egiteko zorian jarri zen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 15. orr.

Haren borondatea bizia zen eta tematia, eta haren lasaitasuna asaldakaitza, baita gizon bat etsia hartzeko zorian edo odolak irakin beharrean jarriko zuten egoeretan ere.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 76. orr.

Bietako inork ez zuen atzera egiten, ekin eta ekin, leher egiteko zorian.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 104. orr.

Urte horretan munduak harriturik ikusi zuen Harrisburg hirian, Estatu Batuetan, lantegi nuklear bat lehertzeko zorian gelditu zela.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 107. orr.

Alcide Jolivet, aldiz, haserre bizi hura ikusirik, barrez lehertzeko zorian zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 167. orr.

Selaurua ideki dutelarik ohartu dira teilatuko bizkar zura arraildurik teilatua erortzeko zorian zela.  Herria   2001-02-08

Hauek salatu zuten nolako giro deitoragarria zen Dachau-ko kontzentrazio zelaian eta nola denak suntsituak izaiteko zorian ginen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 111. orr.

-A!, egia, ez hinduen biziki maite -esan zuen Quenuk marmarrean, azken indarrak ahitzeko zorian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 93. orr.

Porrot egin du United eta egiteko zorian dago Delta Airlines.  Berria - Ekonomia   2004-09-14

Etsitzeko zorian dago: bezeroek ezin diote mezurik bidali posta elektronikoak gainezka egin duelako Neskak bidalitako mezu iraingarriekin.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 91. orr.

Erotzeko zorian egon nintzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 15. orr.

Bi begiratoki zeuden, aurrez aurre, behera erortzeko zorian biak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 168. orr.

Elizatxoa zaharraren zaharraz lur jotzeko zorian zegoen.  Berria - Kultura   2004-03-12

Desagertzeko zorian dagoen espezie baten ohiko dinamika du bisoiak.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29

Galtzeko zorian dagoen espezietzat jo berri da bisoia.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29

Hi galtzeko zorian nagon.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 100. orr.

Dena galtzeko zorian zaudenean, azaleko gauzek ez dutela merezi.  Berria - Harian   2006-02-15

Ia hiltzeko zorian nengoen, gosez.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 100. orr.

Doina Elvira emazteak, baztangak jota hiltzeko zorian zegoela, deitu senarra ohera, eta hala esan omen zioan belarrira ahopez: [...].  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 128. orr.

Lehertzeko zorian banengoen ere, patxadaz hitz egiten saiatu nintzen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 93. orr.

Hiruzpalau aldiz frantses jendarmeen atzaparretan erortzeko zorian egon duk.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 74. orr.

Ron erantzuteko zorian zegoela, Lupin maisua mugitu egin zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 68. orr.

Trinko-trinko zeuden, kondentsatzeko zorian.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 143. orr.

10 zori gaitz zorte txarra. ik zorigaitz.

Hirua, zazpia, hamabia, eta horiek gainditzeak, badirudi, zori aldaera eta maiz zori gaitza dakarrela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 121. orr.

Zori gaitzak dena isiltasunean perlesiatu izan balu bezala.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 130. orr.

Zori gaitzagorik!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 75. orr.

11 zori gaizto zorte txarra. ik zorigaizto.

Bitarte horretan zintzo jarraitu zion bere kontzientziari, bere zori gaiztoa hortik iritsi bazitzaion ere.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 213. orr.

Gautximeletak [...] arima erratua, deabrua, infernukoa, zori gaiztoa, heriotza adierazi izan du. Ánimas ontziaren zoria, oso zori gaiztoa berak entzuna zuenez, hango oholen artean egindako bekatuen zigorra zela.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 306. orr.

Kaletarrak ere euskaldun gera, batzuek beintzat, ta zori gaiztoz edo zori onez, kaletarrok gero ta geiago gallentzen ari.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 122. orr.

Abadeak halaxe esan zidan, eta Filiperen Armada azkenean Ingalaterrara joan eta handik zori gaiztoan itzuli behar izanez gero,oi orduan!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 298. orr.

Lucyk, buru apurren bat badu, heriotza bera baino zori gaiztoagoak atzeman baino lehen alde egingo du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 176. orr.

12 zori on (orobat zorion) zorte ona. ik zorion.

Beren erlijio-fedearen aitorpenean akasgabeak izateko argitasuna edota zori ona izan zutenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 15. orr.

Bada zori ona sortzen duen gauzakiarentzako izena: kutuna, talismana.  Berria - Kultura   2006-02-11

Beharbada ez duk oso zori onik izan nirekin izan dituan tratuetan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 139. orr.

Zori onak hala nahirik gertatu zen azken idunekoa orain gauez Cosmic Diner-eko kutxa erregistratzailean lo egiten zuen beste haren berdin-berdina izatea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 129. orr.

Profeta guztiak aho batez zori ona iragartzen ari zaizkio erregeari.  Elizen arteko biblia   2 Kro 18,12

-Berriro ikusi arte -esan zien ahul Trelawney andereñoak-, zori onak lagun zaitzatela!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 91. orr.

Maiz zoria, zori ona, gogoratzen du Platonek, kontingentzia zoriontsu bat.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 48. orr.

Zori onekoa naiz Somervell jauna bi aldiz lankide izan dudalako.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 9. orr.

Zori onekoa da gizonentzat halako egoeran egotea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 58. orr.

Gizakiak, zori onez edo gaitzez, ezin sentitu edo gozatu dezake deus, sinetsiz ez bada.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 59. orr.

Esalege horrek, doministikua berez zori onaren edo gaitzaren adierazle izan zitekeela erakusten digu.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 28. orr.

Ondorenak erakutsi zuen merkataritza eta kultura politika baino garrantzitsuagoak izan daitezkeela hizkuntza baten zori onerako.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 63. orr.

Ez izan bekatariaren zori onaren inbidiarik, ez baitakizu zein izango den haren azkena.  Elizen arteko biblia   Si 9,11

Nik, nire bekatuen erruz, edo nire zorionez, hor nonbait erraldoiren bat aurkitzen badut, [...].  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 18. orr.

Horrela irten zen Tobias Raguelen etxetik, alai eta pozik, zeruko eta lurreko Jauna [...] goretsiz, bidaia zorionez bururatzea eman ziolako.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 123. orr.

13 zori txar (orobat zoritxar g.er.) zorte txarra. ik zoritxar.

Batzuetan uste izaten da larrialdi gaitz bat dela infekzioa, zikinarekin edo gaitzarekin kontaktuan egonda edo ezin esplikatuzko zori txar batek eraginda sortzen dena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 159. orr.

Emakumearekin ezin bat egitea erabaki duen zori txar hori gainditzeko aukera azken ipuinean zabaltzen da soilik.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 122. orr.

Zori txarrean ona nahi dut, onean txarra dut beldur.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 251. orr.

Gizonak gainetik kendu ezin duen eta beti zori txarrera eramango duen patu gaiztoaren etsimen geroz eta argiagoa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 14. orr.

Zoritxarra besterik ematen ez dion jendearekin elkartzen da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 354. orr.

14 zori-zorian ik beherago 8.

Herria matxinadarako zori-zorian zegoen; zer edo zerk, ordea, huts egiten zuen beti: biltzarrekoen artean traidoreren bat bazen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 100. orr.

Karlos Setimo bera ere bertan erortzeko zori-zorian egon zen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 68. orr.

Ez zuen berriz ikusi, orobat, senartzat hartzeko zori-zorian egona zen instrukzioko epaile gaztea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 28. orr.

Apaiz jauna ere mekaguendioska jartzeko zori-zorian, hor nonbait!  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zori (3); zori aldaera (3); zori bera (6); zori bera izango (4); zori gaiztoa (3); zori hobea (4); zori hutsez (6); zori on (5); zori ona (14); zori ona izan (3); zori onak (3); zori oneko (3); zori onekoa (3); zori onez (3); zori txar (3); zori zorian (5)

aurkitzeko zoria (4); bere zoria (11); beren zoria (5); gizagaixoak bere zoria (3); gure zoria (4); haien zoria (3); haren zoria (5); herriaren zoria (8); herriaren zoria aldatuko (5); ikusteko zoria (5); izateko zoria (6); nire zoria (5)

zoria aldatuko (15); zoria aldatuko dut (10); zoria aldatzeko (3); zoria alde (3); zoria izan (15); zoria izan zuen (5); zoria izango (3); zoria lagun (4); zuen zoria (3); zure zoria (3)

abiatzeko zorian (4); ahazteko zorian (3); aldatzeko zorian (3); alde egiteko zorian (3); alditxartzeko zorian (3); amaitzeko zorian (5); apurtzeko zorian (4); ateratzeko zorian (12)

barrez lehertzeko zorian (11); bat egiteko zorian (3); betetzeko zorian (4); bidaltzeko zorian (3); bihotza lehertzeko zorian (7); bihurtzeko zorian (15); bilakatzeko zorian (3); botatzeko zorian (7); bukatzeko zorian (11); burua lehertzeko zorian (5)

desagertzeko zorian (27); desagertzeko zorian dago (4); desagertzeko zorian dauden (4); desegiteko zorian (3)

egiteko zorian (72); egiteko zorian dago (7); egiteko zorian egon (14); egiteko zorian gaude (3); egiteko zorian zegoela (3); egiteko zorian zegoen (5); emateko zorian (10); emateko zorian egon (5); erortzeko zorian (52); erortzeko zorian egon (6); erortzeko zorian zegoen (7); erortzeko zorian zeudela (3); erotzeko zorian (15); esateko zorian (18); esateko zorian egon (10); eteteko zorian (4); ezkontzeko zorian (3); ezustekoa emateko zorian (3)

gabe gelditzeko zorian (3); gainditzeko zorian (3); gainezka egiteko zorian (12); galtzeko zorian (78); galtzeko zorian dagoen (4); galtzeko zorian dauden (7); galtzeko zorian diren (8); galtzeko zorian egon (9); gelditzeko zorian (4); geratzeko zorian (4); gertatzeko zorian (6); goseak hiltzeko zorian (4)

harrapatzeko zorian (4); hartzeko zorian (17); hartzeko zorian egon (3); hasteko zorian (37); hasteko zorian nengoen (4); hasteko zorian zegoela (3); hasteko zorian zegoen (8); haurra izateko zorian (5); hausteko zorian (7); helburua lortzeko zorian (3); hil zorian (45); hil zorian zegoen (5); hil zorian zen (5); hiltzeko zorian (66); hiltzeko zorian egon (10); hiltzeko zorian nago (5); hiltzeko zorian zegoela (5); hondatzeko zorian (4); hondoratzeko zorian (9)

igarotzeko zorian (3); ikusteko zorian (4); irabazteko zorian (13); irabazteko zorian egon (7); irabazteko zorian izan (4); irensteko zorian (5); iristeko zorian (3); irteteko zorian (20); irteteko zorian zegoela (3); isurtzeko zorian (5); itotzeko zorian (21); itotzeko zorian egon (5); itotzeko zorian zegoen (3); itzultzeko zorian (3); ixteko zorian (7); ixteko zorian zen (3); izateko zorian (24); izateko zorian egon (4); izateko zorian zeudela (3)

jaisteko zorian (3); jausteko zorian (4); joateko zorian (10); jotzeko zorian (18); jotzeko zorian zegoela (5); jotzeko zorian zegoen (3)

konortea galtzeko zorian (6); kordea galtzeko zorian (9)

leher egiteko zorian (5); leher zorian (7); lehertu zorian (3); lehertzeko zorian (80); lehertzeko zorian jarri (4); lehertzeko zorian nengoen (3); lehertzeko zorian neukan (3); lehertzeko zorian zegoela (3); lehertzeko zorian zegoen (6); lortzeko zorian (20); lortzeko zorian egon (7); lortzeko zorian izan (7); lur jotzeko zorian (7)

negar egiteko zorian (12); negar zorian (7); negarrez hasteko zorian (20)

ontzia lehertzeko zorian (3)

porrot egiteko zorian (4)

sailkatzeko zorian (4); sartzeko zorian (14); sartzeko zorian egon (4)

urte betetzeko zorian (3); uzteko zorian (15); uzteko zorian egon (3)

zabaltzeko zorian (3); zorabiatzeko zorian (7)

zorian aurkitzen (3); zorian baitzegoen (3); zorian balego (4); zorian balego bezala (4); zorian bizi (3); zorian da (8); zorian dago (29); zorian dagoela (12); zorian dagoen (20); zorian dagoenaren (3); zorian dagoenean (3); zorian daude (12); zorian daudela (4); zorian dauden (16); zorian dauden animalien (3); zorian daukat (3); zorian delarik (4); zorian den (8); zorian dira (5); zorian diren (10); zorian direnen (3)

zorian egon (146); zorian egon baitzen (8); zorian egon da (6); zorian egon gara (3); zorian egon naiz (3); zorian egon nintzen (19); zorian egon zela (3); zorian egon zen (61); zorian egon ziren (5); zorian egona (3); zorian egongo (5); zorian ematen (4); zorian ematen zuen (4); zorian ere (10); zorian ere egon (4); zorian ere izan (3)

zorian gaude (5)

zorian ikusi (3); zorian izan (49); zorian izan da (4); zorian izan nintzen (4); zorian izan zen (17); zorian izan ziren (8)

zorian jarri (14); zorian jarri zen (4); zorian jarriz (3); zorian jartzen (7)

zorian nago (13); zorian nagoela (4); zorian nengoela (7); zorian nengoen (12); zorian neukan (3); zorian nituen (3)

zorian ote (3)

zorian sentitu (3); zorian sentitzen (4)

zorian utzi (5)

zorian zaude (4); zorian zaudenean (4); zorian zegoela (50); zorian zegoela ematen (3); zorian zegoela ikusirik (3); zorian zegoelako (3); zorian zegoen (73); zorian zegoen eta (3); zorian zegoenean (4); zorian zela (9); zorian zen (18); zorian zeudela (10); zorian zeuden (14); zorian zeudenean (4); zorian zeukan (6); zorian zeuzkan (3); zorian ziren (4)

zuloetatik irteteko zorian (3)

zoriaren arabera (3); zoriaren gauza izan (3); zoriaren halabeharrez (6); zoriaren ondorio (3)

bere zoriari (3)

hil zoriko (4)

zoririk ez (10)

zoriz aukeratutako (3)


zoribeltzeko ik zori 2.

zorigabe izond/iz zoririk ez duena. ik zorigaizto 6; dohakabe.

Ilunabarra etorri eta entzunaldiak bukatzean, enperadore zorigabea [...] aulkitik jaiki eta bere apartamentu pribatuetarantz abiatzen zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 229. orr.

Gizakia ezin da aldi berean zoriontsu eta zorigabeko izan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 52. orr.

Hantxe jarraitzen zuen mutil zorigabeak, itzal bat zeukala bizkarrean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 204. orr.

Nire bizitzaren zentzu tragikoa hori zen: gazte zital baten biktima zorigabea izatea.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 61. orr.

Multzo zorigabe nagusi horien guztien gainetik, esan zitekeen [...] barne-proletalgo bat zegoela.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 363. orr.

Aldi berean zoriontsu eta zorigabe nintzen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 136. orr.

Baina zuk beti pentsatu duzu zure alaba zorigabeko dontsu bat dela.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 45. orr.

Gizakia ezin da aldi berean zoriontsu eta zorigabeko izan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 52. orr.

Hormazko geruza gogortuaren azpian hondoratuko ziren, eta zorigabeko haiek beste aterperik ez zuten izango izotz puskak berak baino.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 409. orr.


zorigabetsu izond

Badira olato zorigabetsuak.  Herria   2005-06-30


zorigaitz (815 agerraldi, 128 liburu eta 166 artikulutan) 1 iz zoritxarra. ik zori 10.

Ene izaite guztia inarrosiz, bospasei segundoz, bozkarioak zorigaitzari gaina hartu zion!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 56. orr.

Zeruko zorion osoaz eta infernuko gizakiaren zorigaitz osoaz.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 81. orr.

Zorigaitza zorion bihurtzen zaio, eta oinazea maitasun.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 18. orr.

Bekaiztiari deus ez zaio atseginagorik besteen zorigaitza baino, eta deus ez zaio jasangaitzagorik besteen zoriona baino.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 305. orr.

Begien aurretik pasatzen zirenengan gizartearen kontrasteak zekuskien, zoriontasuna eta zorigaitza islatuak, aberastasuna eta miseria.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 178. orr.

Izen garbi jakinen eremuan, jaun-andreok, zoriontasuna ez dena zorigaitza da, eta tristura.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 131. orr.

Emakume batentzat edertasuna zorigaitza izan daiteke batzuetan, batez ere Aurora bezalako emakume gaztea bazara.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 82. orr.

Zorigaitza berehalaxe etorriko zaiela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 120. orr.

Jasan behar ote dut, bada, nire herritarren gainera datorren zorigaitza ikustea?  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 142. orr.

Eta, hara non, ni zoriontasunean nengoela, zorigaitza, erasokor, inguruka zebilkidan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 299. orr.

Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil dagoenean.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 33. orr.

Hirian hainbat zorigaitz gertatu duk, Merry.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 164. orr.

Behin berriro konbentzitu nintzen ezen herri madarikatu honetan zorigaitza zelatan dagoela, noiznahi eraso egiteko pronto.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 48. orr.

Inolako zorigaitzik opa ez bazioten ere, haren egoera zinez larria izatea espero zuten.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 177. orr.

-Zorigaitzari maitasunez egiten zaio aurre: garaipena eskuratu, eta bozkarioa itzuliko digu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 77. orr.

Ona txarraz ordaintzen duenak ez du inoiz zorigaitza etxetik botako.  Elizen arteko biblia   EsZ 17,13

Zorigaitza zekarren bele bat zen, haren presentziak airea kutsatzen zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 219. orr.

Heldu zen azkenik nire zorigaitza ekarri behar zuen eguna.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 123. orr.

Desohorea ere jasan behar nuen?, nire alabak ere zorigaitza ekarri behar zidan?  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 91. orr.

Noiz arte jardun behar digu gizon horrek zorigaitza sortzen?  Elizen arteko biblia   Ir 10,7

Hirian hainbat zorigaitz gertatu duk, Merry.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 164. orr.

Zorigaitz honek 100 zauritu ere eragin ditu.  Berria - Mundua   2004-07-17

Zorigaitzak jota nago, eta ez dakit zergatik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 12. orr.

Abiadura Handiko bizimodura itzuli beharraren zorigaitzak harrapatuko zintuela pentsatze hutsak nekea eragiten zizun.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 16. orr.

Zorigaitzak emakume ederrenei ere eransten dien patetismo puntu horrekin.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 14. orr.

Horiek guztiak itxaropen ezainak zirela, hurkoaren zorigaitzez doilorki baliatzea bailitzateke.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 168. orr.

Begiak nahigabez lausotuak ditut, horrenbeste zorigaitzez ahulduak.  Elizen arteko biblia   Sal 6,8

Ez naiz ni Israeli zorigaitza dakarkiona.  Elizen arteko biblia   1 Erg 18,18

Ez nuen aldez aurretik ikusten horrek zekarkidakeen zorigaitza.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 310. orr.

Baina zein asturugaitzez egintza laudagarri bakoitza bihurtzen zait bertze zorigaitz baten seinale?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 230. orr.

Ez da inor ere bizirik geldituko, bidaliko diedan zorigaitzak jotzean.  Elizen arteko biblia   Jr 42,17

Euskal Herriak mina eragiten zion, galtzen ari zen urte eder haiek ikusteak zorigaitzera zeraman.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 70. orr.

Zorigaitzera eraman dik gurekin topo egin izanak!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 371. orr.

Nire zorigaitzerako, korridorearen hondoan azaltzen ikusi nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 209. orr.

Zure zorigaitzean kontsolamendurik eduki nahi baduzu ahaztu itzazu zu baino hobeto daudenak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 16. orr.

Hansek, ostera, zorigaitzean eta atsekabean hazitakoaren irribarrea bueltatzen ei zion.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 59. orr.

Zorigaitzaren tolesduretan ezkutatzen da zoriona, hala nola harribitxia meatzearen arrailduran.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 77. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Herri honi zorigaitz handi hau bidali diodan bezala, hala bidaliko dizkiot agindu dizkiodan on guztiak ere.  Elizen arteko biblia   Jr 32,42

Haren herriak bizi duen zorigaitz nagusia errusiarren ideien menpe egotea dela gogoratu zuen.  Berria - Kultura   2004-02-08

Zorigaitz beltzak jota nagoelako ari nauk une honetan opilak jaten.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 134. orr.

Zorigaitz itsu baten itzal hormatuak bazter guziak estaliak, zerua hustu balitz bezala eta lur guzia suntsitu.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 36. orr.

Izan ere, zorigaitz gogorra zuten gainean.  Elizen arteko biblia   1 M 2,30

Halako munduan, indar hutsarena zen zuzenbidea, eta sufrimendu eta zorigaitz gordinaren erasopean bizi behar zuten gizakiek.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 93. orr.

Desohorea zorigaitzik handiena baitzen, eta ahulezia deliturik handiena.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 255. orr.

Menturaz zorigaitzik handienaren bezperan nago!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 376. orr.

Gorroto burrunba isil hark zorigaitz zehazgabe bat iragartzen zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 377. orr.

Zorigaitz osoa eta perfektua, ordea, ez da besterik, Jainkoa ezin ikustea, ezin maitatzea eta ezin gozatzea baizik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 84. orr.

Bere haurretatik hiru galtzeko zorigaitz izugarria nozitu zuen.  Berria - Kultura   2004-02-17

Euskal herrietan Ezin-izaki horri gertatu zaion zorigaitz ikaragarriena baita bi izen dituela!  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 59. orr.

Iluntasuna eta oraindik etorriko zaizkigun zorigaitz okerragoak ere areagotzen diren heinean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 102. orr.

Bigarrenari, berriz, momentuko zorigaitzaren itsumenak gerokoa lausotzen dio.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 80. orr.

Ustekabeko zorigaitza izan ezean, 2000. urteak ere berri onak emango dizkie errenta aldakorreko merkatuei.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 28. orr.

Nola baita ere egiazko gaitza eta itxurazko gaitza egiazko gaitza ez dena, gisa berean, bada, itxurazko zorigaitza, egiazkoa ez dena.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 84. orr.

Izan ere, sardina lata irekitzea ate bat zabaltzea bezala baitzen, ohiko giro itogarria utzi eta zorigaitz agerikoaren lasaitasunean kokatzea.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 368. orr.

3 (pluralean)

Estatuak eskatzen du ordena hori finkoa izan dadila, despotismoan gertatzen diren zorigaitzak gerta ez daitezen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 171. orr.

Zorigaitz horiek guztiak gorabehera, ondo zebilkion burua Girolamori; ondo baino hobeto, zera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 288. orr.

Esku guantedunak zeru aldera altxatuta, bere zorigaitzak kontatzen zizkion.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 205. orr.

Era berean, Hark gizonengana erakusten dituen egintzetan zorigaitz handiak aurkitzen ditugu.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 135. orr.

Ortzia eror ez dadin edo beste zorigaitz batzuetarik begiratuak izateko.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 19. orr.

Justine edo bertutearen zorigaitzak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 27. orr.

Zein erraz egin nintzakezun zoriontsu -irriño bat, xera bat-, eta zein aise kondenatzen ninduzun desesperantzaren zorigaitzetara!  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 26. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ezin izango dute handik lepoa atera, ez eta burua tente ibili ere, zorigaitz-egunak izango baitira.  Elizen arteko biblia   Mi 2,3

ELB sindikatuak joan den uztailaren 27an prefetari gutun bat bidali zion eskatuz departamendu osoa «laborantzako zorigaitz gune» izendatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Berri ez dakit pozgarri edo zorigaitz-iragarle hura ekarri zuen telegrama larunbatean heldu zen, eguerdi aldera.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 15. orr.

5 (izenondo gisa)

Haren kontra presentatzen den Stoiber jaunak zion arras ondorio zorigaitzak dituela gobernuaren politikak.  Herria   2002-08-15

Ene soziabilitate naturala zauritua izan zen, ene zortzi urteetarik hamar urteak arte, haurtzaroko urte zorigaitzenak Baigorriko Saint Joseph ikastetxean iragan izan bainituen.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 133. orr.

6 zorigaitzeko izlag zoritxarrekoa.

Horrelaxe jokatzen zuen Mikel Strogoffek ere bere zorigaitzeko lagunekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 288. orr.

Zorigaitzeko amodio batek abaildua, bertze kontsolamendurik ez nuen zu ikustea baizik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 179. orr.

Berari eta bere zorigaitzeko fruituari ziur-ziur itxaroten dien miseria.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 92. orr.

Zorigaitzeko halabeharrak eraman zuen harenganaino.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 174. orr.

Ene arreba hilik jaio baitzen, zorigaitzeko 1572ko San Bartolome egunean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 107. orr.

Gogoan diat bere desgrazia gertatu zitzaion egun zorigaitzekoa.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 35. orr.

Valmont jaunaren ikustaldi zorigaitzekoa.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 400. orr.

Baliteke estatu zorigaitzekoren bat beste herrialdeetan diren salerosgaiez gabetuta egotea.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 23. orr.

Ez da izan gerra zorigaitzekoagorik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 50. orr.

Ni neu ere egoera luze eta zorigaitzekoan bizi beharrean izango naiz.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 78. orr.

Whittaker andrearen adeitasunezko jokamolde jasanbera hura ez zen mugatzen soilik beraren ahaide zorigaitzekoenengana.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 60. orr.

Bazekien heriotzak eragindako tristura ez dela lurreko ilusiorik txarrena baino, zeren hilak utzia baitzion zorigaitzeko izateari eta sufritzeari.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 54. orr.

Zure ama gajoa oso zorigaitzeko sentitu zen zu trenean utzi eta hoteleko gela hutsera itzuli zenean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 145. orr.

Zorionekoak zorigaitzekoari begiratzeko moduan agertzen duen gehiagotasunak, edo behekoak goikoari dion bekaitzak ezin dute eraginik izan epaiketa batean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 51. orr.

Jainkoa zorigaitzekoen babesa denez, [...].  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 143. orr.

Zorigaitzekoak gu!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 332. orr.

Zorigaitzekoa gizona!  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 332. orr.

7 zorigaitzez adlag zoritxarrez.

Baina, zorionez -edo zorigaitzez-, ez zen halakorik gertatu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 166. orr.

Zorigaitzez, teilatutik erori da eta han berean gorputz gelditu.  Herria   2005-03-31

Zorigaitzez ez da lana bururatua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 61. orr.

-Zorigaitzez, Jaun marexala -ihardetsi zion Ermitak- ezin gira joan.  Herria   2005-11-10

Zorigaitzez Joanesentzat, poloniar hura han zegoen ondoan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 164. orr.

Banuen ere Parisen lagun on bat, zorigaitzez gazterik joan zitzaiguna, Michel de Certeau, jesuita argia.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 12. orr.

Sortzez Aihertarra, ainitz urtez Isturitze Etxeberrian egon da laborari gisa, etxe hortarat ezkondu baitzen zorigaitzez gazterik alargundua zen Xabinarekin.  Herria   2003-11-20

Soldadutzan ere, zorigaitzez, ifernu bera ezagutu bainuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 166. orr.

Orobat iruditzen zait -lehen eta orain- gauzak, zorigaitzez, holaxe ote diren.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 75. orr.

Guduak ez ziren, zorigaitzez, hola gelditu.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 95. orr.

Bere hiru semetan, zorigaitzez, bakar batek ere ez zuen lagundu nahi izan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 90. orr.

Ez dezakegu zorigaitzez erran, teoria zaharkitu horiek ez dutela gehiago jende "aitzinatu" asko liluratu.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 71. orr.

Ez zuen zorigaitzez luze iraun berpizkunde horrek.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 131. orr.

Huts egin nian, zorigaitzez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 246. orr.

Ginabordako Mari Migel Zuberoara ohildu zuen, soldaduen, Donejakueko erromesen eta Donapaleuko funtzionarioen zorigaitzez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 115. orr.

8 zorigaitzezko izlag zorigaitzekoa.

Eta zorigaitzezko gau hartan, aspaldiko partez pilota hura esku ahurrean harturik, luzaz ferekatu, laztandu nuen, anaiaz hobeki oroitzeko.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 26. orr.

Zorigaitzezko istripu baten ondorioz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 126. orr.

Etxean, zorigaitzezko Matusaleme, Cain, Abel, Noe eta Job baino ez ziren aipatzen.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 14. orr.

Bozkariozko soberaniaren eta zorigaitzezkoaren artean, zalantza oinaze krudela da.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 94. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zorigaitz bat (5); zorigaitz baten (3); zorigaitz eta (6); zorigaitz gertatu (3); zorigaitz guztiak (6); zorigaitz guztien (3); zorigaitz handia (5); zorigaitz osoa (3)

bere zorigaitza (5); gure zorigaitza (3); hau zorigaitza (4); nire zorigaitza (5); zorigaitza ekarri (5); zorigaitza ekarriko (4); zorigaitza izan (4); zorigaitza sortzen (3); zoriona eta zorigaitza (3); zure zorigaitza (3)

bertutearen zorigaitzak (6); zorigaitzak kontatzen (3)

nire zorigaitzaren (4); zorigaitzaren berri (5)

bere zorigaitzean (4)

zorigaitzen bat (8); zorigaitzen bat gertatuko (3)

baina zorigaitzez (4); bainan zorigaitzez (3); eta zorigaitzez (13); zorigaitzez ez (11); zorigaitzez ez da (4); zorigaitzez ez dugu (3)

zorigaitzik handiena (7)


zorigaixto ik zorigaizto.

zorigaizto (475 agerraldi, 122 liburu eta 78 artikulutan; orobat zorigaixto g.er.) 1 iz zoritxarra, zorigaitza. ik zori 11.

Orain hemen ere zorigaiztoa zain ote dudan beldur naiz.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 30. orr.

Hondamendiak bi klasetakoak dira: geron zorigaiztoa eta besteren zoriona.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 147. orr.

Beste mutil bat, beste mutil bat, lehenaz gain, nire zorigaizto eta oinazeak areagotzeko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 11. orr.

Halabeharra eta zoria elkartzen direnean, zorigaiztoa ateratzen da gehienetan irabazle.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 32. orr.

Ez du batere arrazoirik beren zorigaiztoa Lurmutur Hiriko marmarren plazaraino iritsi dela uste izateko.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 160. orr.

Prometheoren gutiziak zorigaiztoa bere baitan dauka.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 63. orr.

Gero zorigaiztoa etorri ohi zaigu gu aldaroka ibil gaitezen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 173. orr.

Nik ez zioat zorigaiztorik ekarri inori: ez zioat ezin alarguni lapurretarik egin, ez diat inoren hondamena ekarri, soberan zegoenaz bakarrik probetxatu nauk.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 347. orr.

Nola jasan dezaket nik neure herritarrak hondatuko dituen zorigaiztoa ikustea?      - 0. orr.

Zerbait esan badut, esan bide dudanez, zu mindu zaituena, arren sinesteko baino ezin dizut erregutu, alegia nire zorigaiztoak bultzatu nauela horretara eta ez nire asmoak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 109. orr.

Baina gu biok sufritzen ari garen bitartean, arduraduna, hiltzailea loriaturik eta lasai demonio bizi da, gure zorigaiztoak zoriona ekarri izan balio bezalaxe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 340. orr.

Izan ere, umezurtzak ziren amaren aldetik, baina patuaren zorigaiztoa baino indartsuagoak zirela erakutsi zuten.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 58. orr.

Extremadurako Itzuliko zorigaiztoa ahazteko asmoa du Jon Odriozolaren taldeak.  Berria - Kirola   2006-05-10

Zorigaiztorik ere bada, Fred eta Margaret Parsons senar-emazteek berri txarrak jaso zituzten joan den hilean, semea ez zela-eta gehiago etxera itzuliko.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 163. orr.

Egungo Espainiako txapeldunak [...] bi urte oso gogor pasatu ditu, zorigaiztotik ihes egin ezinik, baina poliki-poliki pasatako garai gazi horiek ahaztuz doa.  Berria - Kirola   2004-02-05

Ez dagoela ihes egiterik mundua mehatxatzen duen zorigaiztotik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 222. orr.

Nire zorigaiztorako, aski izan zuen egutegia erakutsita: [...].  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 66. orr.

Ene zorigaiztoaren putzu kirastuan sudur-mintzetaraino lokazturik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 8. orr.

Nortasun sendoegia zuen nahigabearen edo zorigaiztoaren haize ezin igarrizkoek beraren bidea galarazteko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 26. orr.

Pena handia nuen nik zorigaiztoan aitonarik gabe gelditua nintzelako, batez ere aitona Alejandro gabe, amonak xamurtasun handiz aipatzen baitzuen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 25. orr.

Zeren eritasunean eta zorigaiztoan ikasi baitut ezen badirela huts hura baino hutsagoak diren hutsak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 245. orr.

Zorigaiztoan otu zitzaion amore ematea!  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 45. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bazuten Raymonden zorigaizto saminaren berri eta gupida errukibera nazkagarri halako bat sentiarazten zien.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 262. orr.

Italiako hegoaldeko zorigaizto historikoa iraultzeko.  Berria - Kirola   2006-03-24

Bakartasuna edo tristura baino gehiago, zahartzaroaren zorigaizto izoztua zen.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 32. orr.

Beldurrez kuzkurtuta egon naiz babeslekuan, hala egon gara gu guztiok, bakoitza bere kasa, nor bere zorigaizto bakartian.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 143. orr.

Horretan saiatuko gatzaizkizue biziki, jakiten [...] non auskalo dagoen zazpi gonbidatu maite hauen zorigaizto zornetuaren maratila.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 127. orr.

Ahalik eta zorigaiztorik eta oinazerik larrienak opatu dizkiegu biei.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 125. orr.

Egindako gaiztakeriengatiko damua ere egongo zen, eta arrakastatsuengan arrunta omen den senitarteko zorigaiztoa.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 85. orr.

Gure gaurko zorigaiztoak ez du izanen lekurik inon.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 68. orr.

3 (pluralean)

Zorigaiztoak, mindurak, izua, saldukeriak, hilketarik zitalenak...  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 75. orr.

Ezbeharrak, zoritxarrak, zorigaiztoak, atsekabeak, nahasmenduak, gerrak, urperatzeak, lazeriak eta katastrofeak.  Askoren artean   «Rataplan» - 19. orr.

Gero eta handiagoa egin zen nire testuek utzitako zorigaizto handien eta txikien andana.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 185. orr.

4 (izenondo gisa)

Aire grisean, bele-saldo bat zihoan hegan, armada zorigaizto hari segika, haren hondarrak amorruz jateko.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 221. orr.

Nahi duzuna ez lortzea baino zorigaiztoagoa da komeni ez zaizuna lortu nahi izatea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 58. orr.

5 (adizlagun gisa)

Ahal duguna egiten dugu froga gainditzearren, nork bere gisan, motz, zorigaizto eta liskarti beti, eta isildu egiten gara.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 17. orr.

6 zorigaiztoko izlag zorigaitzekoa, zoritxarrekoa.

Han zetzan zorigaiztoko ama, esan ezin ahalako atsekabeak hartuta eta tristura izugarrian murgilduta.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 845. orr.

Zorigaiztoko aita hura korridorean jarri zen gero, eskuak begietan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 48. orr.

Ez du, baina, arimak hori zalantzan jartzen, zorigaiztoko izaki zoriontsu bizi nahi baitu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 331. orr.

Noiz arte jardun behar du zorigaiztoko herri honek nire aurka marmarrean?  Elizen arteko biblia   Zen 14,27

Bere zorigaiztoko ohe bakartian etzanik zegoela, esna eta intzirika, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 842. orr.

Zorigaiztoko bala bat txistuka abiatu dela jadanik berarengana, eztarri deiadarkari hori behin betiko isilaraztera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 132. orr.

Ingelesen aldeko zorigaiztoko penalti batek 2-2 utzi zuen markagailua.  Berria - Kirola   2004-09-16

Aldi hartan bizia galdu zuena 22 hilabeteko nini txiki bat izan zela, zorigaiztoko bonba baten ondoan pasatzeagatik.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 84. orr.

Odolez tindatutako zorigaiztoko eguna.  Berria - Harian   2006-02-22

Ezquerroren aukeraren ostean etorri ziren Athleticen zorigaiztoko bi minutuak.  Berria - Kirola   2004-09-17

Zorigaiztoko bidaldi horrek galdu nau.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 331. orr.

Hala eta guztiz ere argi dago zorigaiztoko grina hori dela nire alaba oinazetan daukana.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 313. orr.

Ezin dut jasan zorigaiztoko eldarnio etsigarri hau.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 252. orr.

Ez zekiela egun horretan zer pasa zitzaion, zorigaiztoko istripua izan zela.  Berria - Euskal Herria   2004-12-18

Auroraren desagertzearen drama berdin nozitu zuten biek, etsipen eta itxaropen berberak, zorigaiztoko aurreikuspen berberak, amairik gabeko larrimin berberak sufrituz.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 25. orr.

Han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 330. orr.

Ez dator erantzunik bost urteko haur zorigaiztokoarentzat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 242. orr.

Ez dut haurdunaldiz, haurrez eta zikinkeriaz betetako bizitza zorigaiztoko bat nahi.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 251. orr.

-Gizon ilun eta zorigaiztokoa -erantzun zuen Peterrek-, prestatu zeu.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 192. orr.

Neure amodio zorigaiztokoa garaitzeko indarra.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 399. orr.

Suge moduko bat, oilarraren arrautzatik sortua, Basiliskoak begi okerra zuen, eta begirada zorigaiztokoa.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 56. orr.

Zumezko kaioletan sartzen genituen txori zorigaiztokoak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 49. orr.

Aukera izan beharko nuen neure buruari esateko egiten ari nintzenak ondorioak izanen zituela... ondorio zorigaiztokoak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 245. orr.

Hau zen egoera K.a. 431ko data zorigaiztokoan, anaiarteko gatazka sortu baitzen greziarren artean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 239. orr.

Auzuneko kronika biziduna zen, batez ere albiste zorigaiztokoena, eta eskandaluetan trebatua zegoen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 34. orr.

Beharbada hemendik aurrera nirea bezalako istorio turistiko zorigaiztoko gehiago irakurtzea tokatuko zaizue.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 106. orr.

Berarekin eraman zituen etxeko neskame-morroiak eta familiako bi maitale; bi emakume menperatu, izutu eta zorigaiztoko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 34. orr.

7 (predikatu gisa)

O, zein zorigaiztokoa naizen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 201. orr.

Ai, Vania, zorigaiztokoa hi!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 202. orr.

Triste eta zorigaiztoko naiz, ordea, orain.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 63. orr.

Ezin zorigaiztokoagoa nauk, Charlie gabe, Tommo.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 68. orr.

Gizonezkoei ez zaie gustatzen, emakumeok kontatzea, zorigaiztokoak garela euren erruz. Inork ere ezingo du arrazoiz esan nahiago duela ez izan zorigaiztoko izan baino.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 79. orr.

Nahi zuenean zen zorigaiztokoa anaia.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 202. orr.

Dagoeneko nahikoa zorigaiztokoa da garai hau berez.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 64. orr.

Ez dagoela ezbeharrik erabat zorigaiztokoa denik.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 16. orr.

Esan ohi zuen goizez alai izaten zela eta arratsaldez izugarri zorigaiztoko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 123. orr.

Orain, aldiz, zorigaiztokoena zen.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 50. orr.

Hauts hori hartuz gero, laneguna azkarrago joaten da; bat ez da horren zorigaiztoko sentitzen.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 44. orr.

Halakoetan, aieneka adierazi ohi nien zein zorigaiztokoa eta abandonatua sentitzen nintzen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 43. orr.

Ez bazaude inoren boterepean, orduan arrazoimenak dio zeure buruaren jabe zarela eta kasu honetan, edo oker jokatuz zorigaiztoko egingo zara gizalegez. Florentek Lisaren sen guztien kontra egiten zuen talka, zauritu egiten zuen, izu-laborrian jartzen zuen, zorigaiztoko bihurtzen zuen benetan.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 157. orr.

Ezbehar hori 1518an izan zela, eta harrezkero hirurogeita hamar urte, zazpi aldiz hamar!, igaroak direnez, zorigaiztoko datorrela aurtengo urtea.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 149. orr.

Gauean, batez ere, paraje hori tristea eta zorigaiztokoa gertatzen da.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 135. orr.

8 (izen gisa)

Betiko gauzen maitasunak zoriontsu egiten dituenak betiko legearen arabera bizi dira, nire ustez; zorigaiztokoak, aldiz, lege tenporalaren uztarripean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 119. orr.

Zorigaiztoko haiek, errusiarrak edo siberiarrak, militarrak edo zibilak, milaka batzuk ziren, eta osatzen zuten andanak hainbat verstako luzera zeukan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 286. orr.

Horiexek izan ziren ganora galdutako zorigaiztoko horri esan nizkion azken hitzak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 74. orr.

Zorigaiztokoen hegaldiak isiltasunean.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 35. orr.

Ireki ahoa hizgabearen alde, zorigaiztokoen eskubidea babesteko.  Elizen arteko biblia   EsZ 31,8

-Oraingo erregina Elisabet honen ahizparekin, Mari izeneko zorigaiztokoarekin ezkondu zuan, ba, zorioneko Filipe hau.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 65. orr.

Betiko ahanzten genituen bai etxe hura eta bai aita ahozabala eta zorigaiztokoen miseria ere.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 180. orr.

9 zorigaiztoz adlag zoritxarrez, zorigaitzez.

Zorigaiztoz, goi ipar-mendebalaren aldetik sartzen zitzaigun haizearen mende.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 156. orr.

Poe gaixoak, mozkor bihurturik eta eroturik Baltimore-ko estolda batean hil baitzen, Rufus Griswold aukeratu zuen, zorigaiztoz, testamentu-betearazle literaturari zegokionez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 174. orr.

Zorigaiztoz, hain gaude gu horretara eginak, aginduak ematera eta onartzera makurtuak esan nahi dut, ez da harritzekoa mutxurdinaren joera duen ama ezkonduren bat tentazio horretan erortzea.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 38. orr.

10 zorigaiztozko izlag zorigaiztokoa.

Oso ezohiko egoera da hau, eta zorigaiztozkoa.  Berria - Gaiak   2006-03-16

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ez izan zorigaiztoko (3); nire zorigaiztoko (3); zorigaiztoko abentura (3); zorigaiztoko bat (3); zorigaiztoko egun (3); zorigaiztoko eguna (5); zorigaiztoko gertakari (5); zorigaiztoko hark (3); zorigaiztoko hori (4); zorigaiztoko hura (5); zorigaiztoko izan (12); zorigaiztoko izango (4); zorigaiztoko sentitzen (4); zu zorigaiztoko izatea (3)

nire anaia zorigaiztokoa (3); oso zorigaiztokoa (4); zein zorigaiztokoa (3); zorigaiztokoa da (4); zorigaiztokoa izan (5); zorigaiztokoa izango (6); zorigaiztokoa naiz (3)

zorigaiztokoak izan (3)

zorigaiztokoek ere (3)


zorigaiztokeria iz adkor zorigaiztoa.

Horrelakoak dituk hiri triste honetako zorigaiztokeriak, entzun nion esaten nire alde irtendako gizonari.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 227. orr.


zorigaldu izond zorigaiztokoa.

Uztaileko Pasealeku zorigalduan bere burua ispiluek biderkatua, argiek agerkatua eta begi goseek biluztua ikusi zuen beharbada, baina zentzuzkoagoa da noski pentsatzea hasieran noraezean ibili zela, inork arretarik jartzeke, oilandazoka antsikagabean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 150. orr.


zorigarbi izond adkor zori garbikoa.

Don Quixote Espainiaren sinbolo nazionalesentzialista bat bihurtu da, bere aspektu biekin: enigma bat, harengan balego bezala ezkutatua Espainiaren gainbehera eta "desastre"aren sekretua; eta itxaropen iturri bat, harengan gordeko balitz bezala Espainiaren erregenerazio eta etorkizun zorigarbi baten edabea.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 148. orr.


zorilari iz aztia.

Burua galduko dute eta beren asmoak hautsiko dizkiet. Orduan, idolo eta zorilariengana, hildakoen espiritu eta aztiengana joko dute kontseilu eske.  Elizen arteko biblia   Is 19,3


zorion (6563 agerraldi, 272 liburu eta 1631 artikulutan) 1 iz gogobetetasunezko egoera. ik zori 12. (ikus beheko konbinatorian zorion izenaren agerraldi maizkoenak).
2 pl adkor urtemuga.

Nere jardungaia Koldo Mitxelena izan zen, eta haren jaiotegunaren 81. urteurrenean atera zen, hots, haren (hil-ondorengo) urtebetetze edo zorionetan, orain -txit ongi- esaten den bezala, nahiz akademiak -txit gaizki- galarazirik daukan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 75. orr.

Etxeko laugarren alaba Mattina behin gaitzeko malko-uholdean lehertu zen, buhameek Parisko osabak bere zorionetarako igorri panpina ustez ebatsi ziotelako.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 14. orr.

Egun batez Antton-ek galdegin zuen zeruan zorionak ospatzen direnez? Erran ginakon: Behar ba!  Herria   2005-03-03

Segur naiz orain zuk zerutik eta guk hemendik horri pentsatuko dugula bakotxaren zorionen egunetan.  Herria   2005-03-03

3 zorioneko ik zorioneko.
4 zorionez ik zorionez.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

ainitz zorion (69); ainitz zorion desiratzen (10); anitz zorion (4); bere zorion (11); bere zorion osoa (5); goresmen eta zorion (16); gure zorion (9); lertxundiren zorion perfektua (5); nire zorion (6); osagarri eta zorion (18); osasun eta zorion (4); suerte eta zorion (10); zer zorion (8)

zorion agiantza (5); zorion ainitz (10); zorion ainitz desiratzen (5); zorion bat (5); zorion beren (16); zorion beren bizian (4); zorion beroenak (11); zorion betea (8); zorion betean (11); zorion bila (5); zorion desiratzen (11); zorion desiratzen diotegu (6); zorion eta goresmen (6); zorion eta goresmenak (6); zorion eta osagarri (11); zorion eta suerte (4); zorion gehiago (5); zorion handia (11); zorion hoberenak (10); zorion hori (12); zorion hura (6); zorion iturri (5); zorion izan (5); zorion osoa (12); zorion osoan (4); zorion perfektua (14); zorion publikoaren (4); zorion uneak (5); zuen zorion (6)

bakea eta zoriona (4); bere zoriona (12); betiereko zoriona (25); betiko zoriona (28); gure zoriona (7); haren zoriona (6); hau zoriona (5); izateko zoriona (6); nire zoriona (26); orai betiko zoriona (9); poza eta zoriona (5); zer zoriona (8)

zoriona da (9); zoriona eginez (4); zoriona ekarri (5); zoriona eta kontsolamendu (7); zoriona eta zoritxarra (4); zoriona ez da (7); zoriona ezagutu (5); zoriona izan (11); zoriona izango (4); zoriona nahi (4); zoriona opa (6); zure zoriona (6)

umearen zorionagatik (4)

aitameri eta zorionak (5); elkarri zorionak (6); goresmen eta zorionak (9); goresmenak eta zorionak (11); gure zorionak (6); nire zorionak (5)

zorionak aitameri (5); zorionak beraz (17); zorionak beraz gazte (4); zorionak bieri (5); zorionak bikote (7); zorionak burrasoeri (5); zorionak deneri (7)

zorionak eman (54); zorionak eman behar (5); zorionak eman zizkien (8); zorionak eman zizkion (13); zorionak eman zizkioten (5); zorionak emanez (11); zorionak emango (5); zorionak emateko (9); zorionak ematen (23); zorionak ematera (7); zorionak eskaintzen (7); zorionak eskaintzen ditugu (5); zorionak espos (28); zorionak espos berrieri (20); zorionak espos gazteeri (6); zorionak eta bizi (13); zorionak eta goresmen (4); zorionak eta goresmenak (9); zorionak eta urte (4); zorionak ezkondu berrieri (6); zorionak ezkont berrieri (9); zorionak ezkont gaieri (4); zorionak familia guziari (9); zorionak familiari (4); zorionak familieri (4); zorionak gazte hauier (4); zorionak gazte hoieri (4); zorionak gazte horieri (8); zorionak guzieri (6); zorionak ina (9); zorionak kuple (7); zorionak kuple gazte (5); zorionak mutiko (4); zorionak sortu (31); zorionak sortu berriari (17); zorionak sortu berrieri (13); zorionak zuri (14)

bere zorionaren (7); betiko zorionaren (5); nire zorionaren (10); zorionaren alde (5); zorionaren bila (6); zorionaren zorionez (5); zure zorionaren (5)

betiereko zorionean (5); erabateko zorionean (4); familia guziaren zorionean (5); gazteak zorionean (4); handi dadila zorionean (4); osasunean eta zorionean (8); zorionean bizi (12); zorionean bizi ditela (4); zorionean daude (11); zorionean dira (4); zorionean ditugu (7)

bere zorionerako (9); gure zorionerako (4); nire zorionerako (8)


zorionaldi iz zorioneko aldia.

Erromara ailegatuta arnasa hartu nuen, eta guretzat zorionaldi bat hasiko zela sinetsi.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 209. orr.


zorionbide (orobat zorion bide) iz zoriona izateko bidea.

Aldapa hura guretzat zeruko igoera zen, Jakoben eskailera, ez zorionera iristeko bidea, baizik eta zorionbide berbera.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 79. orr.

Aitor dizut diruak ez dakarrela zoriona; baina aitortu behar dut halaber zorionbidea aise errazten duela.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 338. orr.

Gizonari, ez zitzaion beste irtenbiderik, emakumeak maita zezan, haren zorionbidea zelaitzea eta leuntzea baino.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 173. orr.

Eta zorionbidea ontsa hiltzeko bidea da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 277. orr.

Ardura bideak bihurriak dira, bainan bihurriak izanikan ere, zorion-bide izan ditaizke.  Herria   2002-11-14

Sinets nazazu, andrea, lasaitasun hotza, arimaren logalea, heriotza dirudiena, ez dira zorionbide.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 154. orr.

Hainbat zorionbide.  Elizen arteko biblia   Si 25,7 tit

Kasu askotan, zorionbide batzuk halabehar hutsezkoak zirela jakiteak gutxiagotu egingo zuen haien indarra; eragozpen hori saihesteko, Konpainiako agenteak sugestioz eta magiaz baliatzen ziren.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 51. orr.

Otoi egiten dizut herria uretatik salbatu eta zorionbide guztiak eman diezaizkiozun.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 187. orr.


zoriondu, zorion(du), zoriontzen 1 du ad zorionak eman.

Orduan, denek zoriondu zuten Mouton; behin ere ez zuela deus ebasten adierazi zuten, haragia haren eskumenean laga zitekeela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 136. orr.

Armendarizek HZ zoriondu zuen, Nafarroan 15.500 boto jaso dituelako.  Berria - Euskal Herria   2004-06-19

Hura txalotu eta zoriondu zutenek aspaldian entzun gabe zeukaten mezu zaharra senaren baitan dardarez sentitu zuten.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 152. orr.

Eguna errepasatu eta bere burua zoriondu du, sarritan kinka larrian ibili arren onik atera delako.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 27. orr.

Eta ez dakit zoriondu ala zutaz errukitu gainean duzun erantzukizun guztiagatik.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 83. orr.

Era berean, baina, dokumentuaren egileek Thailandiako Gobernuaren jarrera zoriondu zuten.  Berria - Gaiak   2004-07-07

Bekaizkeria pixka batez, bere karrera artistikoagatik zoriondu nuen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 74. orr.

Nire lagunak ageri zuen bizitasun bitxia eta larria antzemateko gai izan banintz, neure burua zorionduko nuen nire asmoak izan zuen arrakastagatik.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 50. orr.

Neska zoriontzeko beren modua zen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 161. orr.

Ni orain ez naiz gai sentitzen gutun txukun bat ere idazteko, auskalo noiz idatzi dudan azkena, seguru asko zu gabonetan zoriontzeko.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 260. orr.

Erregearen zerbitzariak David gure errege jauna zoriontzera joan dira eta honela esan diote: [...].  Elizen arteko biblia   1 Erg 1,47

Erruduna salatzen duena onetsia izaten da, jendeak zoriondu egingo du.  Elizen arteko biblia   EsZ 24,25

Eta zoriondu egin zuen harturiko erabakiagatik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 250. orr.

Hitz haiek haur ahotsez esan zituen, pozik ia, azterketa bat bikain gainditzeagatik zoriondu balute bezala.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 68. orr.

Antolakuntza zoriondu nahi nuke, etapan igo ditugun aldapatxoak gogorrak eta ikusgarriak zirelako, zoru berezikoak.  Berria - Kirola   2006-04-06

Ingalaterrako kontsulak opari bat eman nahi baitzion Buenos Airesen zegoen enbaxadoreari, lehengusu propioa izaki, haren urtebetetze eguna zoriontzeko; ez asmatzen zer, ordea.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 52. orr.

Herriko presoei gutuna idatzi Gabonak zorionduz, udal-aldizkarirako artikuluxka bat idatzi.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 80. orr.

Elkar zoriondu genuen elkarri eman genizkion zartadengatik.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 169. orr.

Dick zen, nire lurrera-behar arrakastatsua zorionduz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 85. orr.

Zoriontzeko moduko aukera da.  Berria - Kultura   2004-02-01

Zoriontzekoa da Ugartetxek atzo harrobiaz esan zuena.  Berria - Kirola   2004-05-22

2 (adizlagunekin)

Beraz, ez ditut lerro labur hauek bukatu nahi egileak, aldi berean lagun eta adiskide ditudanak, bihotzez zoriondu gabe.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 12. orr.

Dusko Ivanovicek, aldiz, lasaitasun ezari egotzi zien azken sei minutuetan izandako arazoak, eta bihotz-bihotzez zoriondu zuen Estudiantes finalean sartzeagatik.  Berria - Kirola   2004-06-03

Biziki zoriontzen dut Unai Barinagarrementeria, txapelketan egin nuen bezalaxe, eta lasai egoteko eskatzen diot jendeak esango duenagatik, ez baita bere errua jasoaldiak balekoak edo ez izatea.  Berria - Kirola   2004-06-29

Gero, adore eman zioten Akiorri eta sutsu zoriondu.  Elizen arteko biblia   Jdt 6,20

Laster, Rory Mor eta Cormac tranpatik irten ziren eta Fionn modu egokian zoriontzeko aukera izan zuten.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 14. orr.

3 zorioneko bihurtu, zoriontsu bihurtu.

Maitasuna... ez da afektu bat, norbaitek erakartzen gaituela ulertuz; norberaren maita ahalmenean zuztartuta dagoen saiatze bizia baino, pertsona maitatua hazten eta zoriontzen saiatzen dena.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 34. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bihotzez zoriondu (3); burua zoriondu (3); chavez zoriondu (3); denek zoriondu (3); etxeak zoriondu (5); etxeak zoriondu nahi (5); gobernua zoriondu (4); guztiak zoriondu (5); herria zoriondu (3); herriko etxeak zoriondu (5); herritarrak zoriondu (4); jokalariak zoriondu (3)

zoriondu behar (5); zoriondu ditu (4); zoriondu du (12); zoriondu nahi (11); zoriondu nahi lituzke (5); zoriondu zituen (18); zoriondu zuen (30); zoriondu zuen atzo (3); zoriondu zuten (10)

zoriontzekoa da (5)

zoriontzen dut (4); zoriontzen zuen (3)

zoriontzera joan (4)


zoriondun izond zoriontsua.

Zoriondun zagola, ginuen atsegin.  Herria   2004-06-17

Zoriondun eguna urtarrilak hiru.  Herria   2003-01-28


zorioneko 1 izlag zoriontsua. ik zorionez 2. (pertsonak)

Zorioneko umea, ongi hasi eta hobeto bukatu zuena!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 410. orr.

Hona zorioneko gizon bat: urrutitik begiratuta ere, pentsatuko dugu sufritu eginen zuela eta bizi izan den norbait dela.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 122. orr.

Ez dezagun ahantz ere Makabeoen liburuan aipatzen den zorioneko emakume hura: [...].  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 33. orr.

Hainbeste erokeriatan sartuta ibili ostean, zorionekoa naiz oraindik bizirik nagoela-eta.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 91. orr.

Ala zorioneko zara zeure monstruositatean?  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 49. orr.

Frantses bitxi batean zorionekoa nintzela erran zidan, goiz hartara arte gela guztiak hartuta eduki baitzituen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 68. orr.

Zorionekoa beti begirunez jokatzen duena; bihotz gogorrekoa zoritxarrean jausiko da.  Elizen arteko biblia   EsZ 28,14

Zorionekoa, bere mendekoen artean, nagusien artean balego bezain apal ageri den zerbitzaria!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 127. orr.

Zorionekoa zu, ez baitut zuri liskar gehiagorik egiteko astirik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 163. orr.

Hortaz, berriro esango diat; zorionekoa hi.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 21. orr.

Zorionekoak zure zerbitzariak, beti zure aurrean daudenak, zure jakinduriaren entzule!  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 68. orr.

Zorionekoak zuzentasunagatik sufritzen dutenak.  Elizen arteko biblia   1 P 3,13 tit

Ziur daude munduko mespretxuen bidez zorioneko izatera iritsiko direla.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 290. orr.

Edota agian inoiz injustua gerta daiteke gaiztoak zoritxarreko izatea eta zintzoak zorioneko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 113. orr.

Oi zeinen zorioneko eta bedeinkatuak diren, ordea, Jainkoa maite eta Jaunak berak Ebanjelioan esana betetzen dutenak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 100. orr.

Zorioneko dago Xarrien, bai.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 89. orr.

Zorioneko nengoen; bozgorailuek, konektatu gabe egonik ere, aldean zuten kablea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 84. orr.

Zorionekoa sentitu zen, hogeita bost urteko gizon gazte eta lerdena bere maiteñoa eta maitalea izateko zortea zuelako.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 49. orr.

Zorioneko jo izan du ordura arte bere burua.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 153. orr.

Zorioneko dabil.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 24. orr.

Mutikotxo zorionekoa zaitugu, alajaina!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 245. orr.

Gehiago dira etsipen uneak, zorionekoak baino.  Berria - Kirola   2006-03-16

2 (bestelakoak)

-Zorioneko aroa eta zorioneko mendeak haiek, lehengo zaharrek "urrezko" izendatu zituztenak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 45. orr.

Zoritxarreko arazo beste zorioneko zerbitzu dago bertan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-03

Duela bost milioi urte, zorioneko egun batean tente jarri eta bi hankan ibiltzen hasi ginen.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 15. orr.

Zorioneko neure ausardiez oroitzen naizelarik ere, ezin ausart ninteke horiek baliatzera.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 53. orr.

Gaixotasun eta atsekabe hauek zorioneko altxor horren bahikuntza dira.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 979. orr.

Zorionekoak, ordea, zuen begiak, ikusten dutelako, eta zuen belarriak, entzuten dutelako!  Elizen arteko biblia   Mt 13,16

Zorionekoak egun haiek...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 605. orr.

Etxeko taldeari estreinako partidan irabaztea zorioneko kolpea izan daiteke.  Berria - Kirola   2004-07-03

Zureak porrot egin bazuen ere, bada ezkontza zorionekorik.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 38. orr.

Giza pentsamendua haren ernaldien ustekabe zorioneko bat baizik ez da, zoko batean gertatutako ustekabe igarokor, antzemanezin, lurrarekin batera desagertzera kondenatua.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 15. orr.

Izanen duzula Valmonten itzulera zorionekoaren kausa nagusia izatearen poza.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 418. orr.

3 askotan aipatu delako, arazoak sortzen dituelako edo kideko arrazoiren batengatik nekagarria edo gogaikarria gertatzen dena. ik ditxoso 2.

Zorioneko zakila baino ez du buruan, eta ni bere zakilarekin joan egitea, eta ditxozko eiakulazio goiztiarra.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 200. orr.

Badakizu nolakoa den zorioneko burokrazia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 99. orr.

"Zorioneko presa!", bota nuen nire artean.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 21. orr.

Zorioneko txartelak, bere langileen gaineko informazio iturri paregabeak diren neurrian baizik ez zaizkio interesatzen gure gizonari.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 49. orr.

Utziko diat zorioneko liburua irakurtzen -erantzun nion Mateori.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 159. orr.

Erosi nuen bada zorioneko liburua, eta harekin batera etsipen dosi berri bat.  Berria - Harian   2006-01-26

Zer demontre ote zen zorioneko txostena?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 144. orr.

Nik zure lekuan hitzak neurtuko nituzke, nik dakidala ez dut-eta zorioneko dirua aipatu telefonozko solasaldi laburrean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 90. orr.

-Tira, Ximu, gorde kemenak hire zorioneko kamioneta aurkitzen dugunerako, eta gida ezak gisan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 16. orr.

Plazan hara eta hona ibili gara, zorioneko posterdendaren bila.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 261. orr.

Ez ziaten ezer irakatsi hire zorioneko polizia-eskolan?  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 83. orr.

Akiles horrek herrena izan behar zuela nahitaez, bestela aise harrapatuko baitzuen zorioneko dortoka hura.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 98. orr.

Orain bi aste edo, nire bezeroa zorioneko ilehoriarekin oheratu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 81. orr.

-Oraingo erregina Elisabet honen ahizparekin, Mari izeneko zorigaiztokoarekin ezkondu zuan, ba, zorioneko Filipe hau.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 65. orr.

-Zorioneko Inkisizioa! -esan nuen nire artean, eta Martin Mihurubikoaren gogora antzeko zerbait etorri ote zenentz egin nuen, begitartean izu keinu bat agertu baitzuen.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 194. orr.

Baina hori al da poetek hainbestetan goraipatzen duten zorioneko maitasuna?  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

armada txit zorioneko (13); txit zorioneko (15); txit zorioneko hartan (3); zorioneko bere (3); zorioneko egun (8); zorioneko egun batean (4); zorioneko hartan (6); zorioneko izan (6); zorioneko izango (3); zorioneko nengoen (3); zorioneko salbuespenak (3)

armada txit zorionekoa (7); bai zorionekoa (4); zein zorionekoa (4); zorionekoa bere (6); zorionekoa da (6); zorionekoa dela (3); zorionekoa hi (3); zorionekoa izan (9); zorionekoa izan naiz (3); zorionekoa jaunaren (3); zorionekoa jaunari begirune (3); zorionekoa naizela (3); zorionekoa nintzen (6); zorionekoa zen (4); zorionekoa zu (10)

zorionekoak bakean sufritzen (4); zorionekoak bakegileak (4); zorionekoak bihotz (4); zorionekoak bihotzez behartsu (3); zorionekoak gara (5); zorionekoak gogoz behartsu (3); zorionekoak gu (5); zorionekoak hasitako bideari (3); zorionekoak hildakoak (3); zorionekoak ikusi (3); zorionekoak izan (3); zorionekoak jainkoaren nahia (5); zorionekoak zuek (12); zorionekoak zuek ikusten (4); zorionekoak zure (9); zorionekoak zure borondate (4); zorionekoak zuzenagatik erasotuak (4)


zorioneria iz zorion gaitzesgarria.

Bat-batean mundu munduko nabaritzen nintzen, zorioneria dorpe batean amiltzear, kasik uros.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 100. orr.


zorionez 1 adlag pozgarri denez; ordu onean. ik beharrik.

Zorionez, beste behin ere bera izan zen aurrea hartu zuena.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 131. orr.

Zorionez, Mary Ann eta Helen azaldu dira.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 457. orr.

Zorionez, ordea, ongi bukatu ziren gauzak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 69. orr.

Zorionez, euskara mintzo dute etxean beti, xaharretarik eta azken ttipittoraino, agian luzazko.  Herria   2002-09-19

Esperantza, zorionez, gaisotasun sendaezina delako.  Berria - Harian   2005-07-29

Baina, zorionez, eta zorionez diot, honetan gauzak gainetik behera aldatu dira eta gaur egun jende anitz dago ongi prestatua Euskaltzainditik kanpo.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 129. orr.

Zorionez -kasu honetarako zorionez behintzat- behin egonda nago zezenetan, eta horrelaxe adierazten diet.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 182. orr.

Nik uste dut hemen, euskal hirian, zorionez ez genukeela horrelakorik izango.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 103. orr.

Hara, Giulietta, ezbeharren bat gertatzen bazaizu, hau esatea besterik ez duzu: zorionez, okerragoa izan baitzitekeen. Baditugu, zorionez, nahi gabeko haurdunaldia eteteko bitartekoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 278. orr.

Batzuentzat zorionez, beste batzuentzat zoritxarrez.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 48. orr.

Zoritxarrez edo zorionez, ohi ez bezalako ikastetxe batera igorri zuten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 369. orr.

Baina, zorionez -edo zorigaitzez-, ez zen halakorik gertatu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 166. orr.

Zaldi bat aski zuen, eta, zorionez, eskuratu ahal izan zuen zaldi hori.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 206. orr.

Segidan zetorren, zorionez, itzulpena: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 410. orr.

Zure gutun zorrotzak izituko nindukeen, andrea, baldin, zorionez, ez banu hemen segur izateko arrazoi gehiago kausitu zuk gaztigatu bezala beldur izateko baino.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 66. orr.

Ez gara ezer asko, baina, geuretzat zorionez, garbi izan dugu zer izan nahi genuen, eta ez da gutxi.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 42. orr.

Gerora, ebakuntzaren ondoren, ez bizkarretik, besotik baizik, heldu beharko zion, makuluak, zorionez, ez baitira gorputzaren atal naturalak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 110. orr.

Bururatu zitzaion Jardines del Moro deritzon parkean orga museoa zabalik egon zitekeela oraindik; baina, zorionez, hura ere itxita zegoen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 90. orr.

Keesing jaunak onez hartu zuen, zorionez, broma.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 24. orr.

Zapartatu balitz, ondorio lazgarriak izan zitazkeen, bainan zorionez huts egin du.  Herria   2003-11-20

Reala akziodun txikien esku dago zorionez.  Berria - Harian   2005-06-30

Harrizko muino bat zen, babes-ezponda baten antzekoa, belar txarrez estalia, eta Baedeker-ak aipatzen ez zuena, zorionez.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 170. orr.

Ilehori ugari baitago; eta deigarriak... asko, zorionez.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 17. orr.

Tximista-kolpearen punpa antzeko batek iemstxika lurrera bota zuen, baina zauririk gabe jaiki zen zorionez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 153. orr.

2 zorionezko izlag zorioneko.

Lege humanitarioak egiteko proiektuak taxutzen zituen, arau horien bitartez oinazezko hiri hau aldatu eta zorionezko hiria sortuko zelakoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 74. orr.

Zorionezko eta pozezko denborak haiek, Mantxako Don Kijote, zaldun txit ausarta, munduko plaza erdira atera zeneko egunak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 66. orr.

Garai hartan, zorionezko eta lilurazko aldi bat bizi izan nuen berriro, aurrekoaren aldean oso bestelakoa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 67. orr.

Azkenean elgarretaratzen direlarik zer besarkadak, zenbat zorionezko nigar!  Herria   2002-09-19

Zorionezko desirek lagun ditzatela uros bizitzen.  Herria   2001-11-01

Lurrean balitz zorionezko paradisu bat, hemen litzateke; hauxe litzateke, eta ez besterik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 95. orr.

Neska batez ero-ero maitemindurik, zorionezko estasi gisako batean ezkondu zen harekin.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 164. orr.

Zorionezko agiantzak espos berrieri eta goresmenak.  Herria   2004-04-29

Goresmenak, eta zorionezko agiantzak familia huni!  Herria   2002-10-10

Zentzuz kontrakoa zen zorionezko zenbakiak diru-txanpon biribiletan gauzatzea eta zoritxarrezkoak, berriz, kartzela egun eta gauetan.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 49. orr.

Urte berria izan dadila jainkoaren laguntzarekin osagarri eta zorionezkoa.  Herria   2004-12-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

baina zorionez (26); baina zorionez ez (8); zorionaren zorionez (5); zorionez bete (4); zorionez betea (3); zorionez beterik (5); zorionez betetzen (3); zorionez diot (3); zorionez edo zoritxarrez (10); zorionez eta zoritxarrez (3); zorionez ez (32); zorionez ez da (8); zorionez ez zen (4); zorionez gainezka (3)

gure zorionezko (5); zorionezko agiantza (3); zorionezko agiantzak (7); zorionezko eguna (3)


zoriongarri izond zoriona ematen duena.

Auzapezak deneri eskerrak bihurtu daizkiote, azpimarratuz nekeak neketei zoriongarri kausitu duela herriaren zerbitzuko iragan denbora.  Herria   2001-03-08


zorionka adlag ‘zorion’ esaka.

Lagunak ez ziren bibaka hasi lehen bezala, inor ez zen Metxarengana etorri zorionka, inor ez zitzaion eskaini gauzak biltzeko, eta gauean tobera jotzeko gogoa ere joana zitzaien.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 270. orr.

Itxia dago, ezin dut ireki, eta orduan eskuak luzatuta bizkar zaharra zorionka hilduratu nahian edo lepoan hartuta segi aurrera egin beharrez niregana datozen basapiztia hauen ihesi hasi naiz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 142. orr.


zoriontasun 1 iz zoriona.

Izen garbi jakinen eremuan, jaun-andreok, zoriontasuna ez dena zorigaitza da, eta tristura.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 131. orr.

Zoriontasuna esku hutsik doan jainko bat da.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 55. orr.

Honetan atza zoriontasuna, eta horregatik dio gure Jaunak: "Zorionekoak zuzenagatik erasotuak".  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 27. orr.

Hitz egin nahi dut zoriontasunaz eta ongizateaz, une arraro eta ezusteko horietaz non zure buruko ahotsa isildu egiten baita eta munduarekin bat zarela sentitzen baituzu.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 194. orr.

Horixe da, hain zuzen ere, gizakiaren zoriontasuna [...] egia ongi bilatzea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 38. orr.

Ezkon-bizitzaren zoriontasunak dastatu hituela esan zidaan Hoganek.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 113. orr.

Zoriontasunaren giltza lasaitasuna da, kontrakoa gaztetan bakarrik izan daiteke egia.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 153. orr.

Zoriontasunaren propagandarik txarrena gizabanako (eta gizabinako) zoriontsu ofizialak eta ezagutuak dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 128. orr.

Gizakirik jakintsuenarengana bidali zuen bere semea merkatari batek, Zoriontasunaren Sekretua ikas zezan.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 52. orr.

Etsipen aitortu bat da zoriontasuna: "ni honaino iritsi naiz neure bizian; beraz (sic!), hauxe da nik nahi nuena", dio bere artean zoriontsuak lotsa gutxirekin.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 128. orr.

Zoriontasuna mutua da, eta ez da bere baitarik mintzo; horregatik ditu baitezpadakoak aitorpena eta deklarazioa (esana behar du izateko): norbait jesuita edo ezkertiarra dela ikusten ez den bezalaxe, zoriontasuna ere ez da kanpotik ikusten, aitorpenik behar ez duen zinezko poza ikusten den bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 128. orr.

Eztarrian gora igotzen zitzaidan zoriontasunaren dasta eztia.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 31. orr.

Zoriontsu izan aurretik zoriontasunaren nozioa arimetan irarrita daukagun moduan, horren kariaz baitakigu eta esaten dugu uste osoz eta inolako zalantzarik gabe zoriontsu izan nahi dugula.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 139. orr.

Lan astunik gabe, zoriontasunik ez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 40. orr.

Bizitzea sufritzea da, zoriontasunera iristeko borrokatzen saiatzea.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 24. orr.

Jainkoak ez zuen ahalbidetu ene semeak bizitzan eta zoriontasunean parte hartzea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 346. orr.

Zoriontasunez beteriko begi ameslariak ireki gabe, astiro hitz egiten zuen, ia abestuz: [...].  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 152. orr.

Itzuli egin zien irribarrea mutilak, bihotza zoriontasunez gainezka zuela.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 222. orr.

Elkarri eskerrak ematea zoriontasunezko une horiengatik.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 135. orr.

Euren ezjakintasunak zoriontasunezko ordu bat gehiago eman zien.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 144. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Miragarri hau behar den bezala ausnartuko bagenu, zoriontasun handia aurkituko luke bihotz maiteminduak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 96. orr.

Pareta erori haien artean behiala izandako familia irudikatzen nuen, denborak gupidarik gabe hondatutako zoriontasun apal eta laño hura guztia.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 23. orr.

Jainkoak beste inork ez zaitzake kontsola eta bere baitan eta berarekin bakarrik aurkituko duzu zoriontasun betea.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 20. orr.

Zoriontasun material eta ez materialari buruzko eztabaida transzendentala.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 292. orr.

Leizezulo hark maitasun eta egarri gehiago eragiten eta sortzen du ariman, zoriontasun betierekoan jainkozko izaerari buruz irits ditzakegun ezagupide guztiak baino.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 37. orr.

Neure baitatik kanpo ere desanparorik ez dakarren zoriontasun urduri bat badagoela.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 159. orr.

Lur jotze horretatik halako zoriontasun zital batera pasatu nintzen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 73. orr.

Berebiziko zoriontasun eroaren zamaren azpian unaturik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 153. orr.

Ezin harrapa dezakegun zoriontasun aratza, askea, baliotsua.  Berria - Kultura   2006-03-14

Beregana erakartzen gaitu santu egin gaitzan eta bizitza zoriontsua izan dezagun, betiko zoriontasunean.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 67. orr.

Jaungoikoa baita gizakiaren benetako zoriontasuna.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 28. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Emakume bat ageri zen bertan, egundoko zoriontasun-aurpegiarekin, bere sabel loditua laztantzen, atzean gizona zuela.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 215. orr.

Zoriontasun egun bakar batzuk bere bizitza osoan... Hori izanen zen hil arteko bere poz guztia.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 57. orr.

Zoriontasun une horiek egiten baitute bizitza atseginagoa.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 135. orr.

Orduan, nondik ez dakizula, askatasun-lehertze txiki bat sentitzen duzu tupustean, zinezko eta erabateko zoriontasun-une bat edo bi.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 40. orr.

Halako zoriontasun-sentsazio bat txinpartaka hasi zen Ellenen baitan, gero eta gorago zihoala, suziri baten gisa.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 237. orr.

Beharbada okerreko bidea hartu du berriro ere, zoriontasun espejismo baten atzetik abiatuta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 159. orr.

Zoriontasun-ahotsek gaua bete zuten.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 129. orr.

Zein dira zoriontasun-begi horiek?  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 96. orr.

Bere barruko zoriontasun-globoa zulatu balitz bezala izan zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 61. orr.

Literaturazko zoriontasun uharte batean eta errealitatetik urrun egotea izan zuen damu.  Berria - Kultura   2004-03-13

Burmuinak, berriz, esker onekoa bera, maitasun, zoriontasun, ongizate eta betetasun sentipena utziko diguten substantzia neurokimiko batzuk askatuko ditu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 149. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Beste zer da, bada, giza zoriontasuna?  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 161. orr.

5 Jesu Kristok mendiko hitzaldian zorioneko izateko aldarrikatu zituen zortzi bideetako bakoitza.

Jesusen historia, segimendua, zoriontasunak, Jainkoaren eta lagun hurkoaren maitasuna, eskatologia, betiko kondenazioa eta salbazioa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 96. orr.

Zortzigarrena, mendiko hitzaldiaz, hau da, zortzi zoriontasunez.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 105. orr.

Bada Loretxoetan "espiritu" bat, bakarra, mugaezina, logikaz gainekoa, apala, ausarta, argia, Jesusen "Zoriontasunen" berri duenak bakarrik ezagutzen duena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 940. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

halako zoriontasun (3); zoriontasun guztia (4); zoriontasunaren sekretua (3)


zoriontsu 1 izond zorionez betea, zorionekoa.

Alexandrek koloso baten alaitasun eder benetakoa zuen, haur handi zoriontsu baten antza.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 165. orr.

Brooklyngo etxekoandre ezkondu zoriontsu bat bi umerekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 100. orr.

Ez zen gutxiagorako, biek oso bikote zoriontsua osatzen baitzuten, ezin lotuagoa, maitasun eredutzat hartzen diren bakan horietakoa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 125. orr.

Osasunako kide zoriontsuenetakoak dira Juanma Ortiz eta Enrique Corrales.  Berria - Kirola   2004-10-02

Zaldun zoriontsu hark altxarazi ninduen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 64. orr.

Arriagaren obra bi interpretatu ditu BOSek: Esklabo zoriontsuak eta Re nagusiko Sinfonia.  Berria - Kultura   2006-02-05

-Agur, Judu Herratua, bidaiari zoriontsu eta jomugarik gabea!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 149. orr.

Gizen zoriontsuaren mitoa.  Berria - Harian   2005-03-30

Zoriontasunaren propagandarik txarrena gizabanako (eta gizabinako) zoriontsu ofizialak eta ezagutuak dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 128. orr.

Familia zoriontsua ginen, baina orain jota gaude.  Berria - Euskal Herria   2006-04-21

Irakaspen hori, Jainko zoriontsuak nire gain utzi duen berrion aintzatsuak ematen duena da.  Elizen arteko biblia   1 Tm 1,11

Kutxa hartan, unibertso zoriontsu hartan sartu nahi nuen, denbora guztian barre egiten eta dantzan ari ziren eta.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 77. orr.

Arima zoriontsu hura ikusi zuen, izar distiratsu baten itxuran.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 904. orr.

Hamabi musikari biltzen zuen banda honek, pop gardena eta zoriontsua egiteko.  Berria - Kultura   2004-03-16

Ispilu honetan, hain zuzen, dirdai egiten du pobretasun zoriontsuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1204. orr.

Senarra eta biak lehen bezala bizi ziren, adiskidetasun handian, bake zoriontsuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

Perspektiba espiritual zoriontsuago hau, gutxienez, aukera bat zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 400. orr.

Mendebaldeko literaturan nahiz artearen beste diziplina askotan, hala Tristan eta Isoldaren istorioan nola Romeo eta Julietarenean, «amodio zoriontsuek» tokirik ez dutela ohartarazi du psikologoak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-20

Agian beste oroitzapen bat aukeratu beharko zenuke, oroitzapen zoriontsu bat, eta hartan bildu zeure indar guztiak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 196. orr.

Jakin izan banu noski, ederki asko gozatuko nituen azken minutu zoriontsu haiek.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 8. orr.

Bere haurtzaroko egun zoriontsuak.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 9. orr.

-Eguberri zoriontsuak! -esan zuen pozik, bere pitxerra jasota.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 165. orr.

Ez zen soilik une zoriontsu hartako lilura.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 182. orr.

Maitasuna ordezkatzen duen istant zoriontsu efimeroa.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 155. orr.

Profita itzazu zure bizitzako garairik zoriontsuenak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 112. orr.

Zahartzaro zoriontsua izan ondoren, zeure arbasoekin elkartuko zara bakean.  Elizen arteko biblia   Has 15,15-16

Haurtzaroko opor zoriontsuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 70. orr.

Etorkizun zoriontsu baten esperantzan.  Herria   2004-11-11

Bizitza zoriontsu hau [...] ongi aldaezinarekin batera, gizakiaren ongi berezkoa da eta nagusia.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 144. orr.

Toki dohatsu eta santu honetan izan zuen bere hasiera zoriontsua Andre Pobreen eta birjina santuen elkarte ospetsuak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 193. orr.

Horrela, hasiera zoriontsua amaiera zoriontsuagoz izan zen burutua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 196. orr.

Amaiera erabat zoriontsua eta neurri batean faltsua bazterturik, esperantzari irekitako atea dugu nobela hau.  Berria - Kultura   2004-11-27

Bizi ona eta zoriontsua, erran nahi baita bertutetsua.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 131. orr.

Haren hamar hatzen heldua nabaritzen dut garondoan, eta haren aho epileptiko-zoriontsua ikusten, baita paretako koadroa ere.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 140. orr.

Francis Macomberren bizitza labur-zoriontsua.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 49. orr.

Han bizimolde zoriontsua izatea beste desirarik ez diat.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 321. orr.

Bizitza zoriontsu eta egokira garamatzan maitasunaren Inspiratzailea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 357. orr.

Bizitza zoriontsu eta betikoan perfektuki kontenplatuko dugun errealitatean.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 333. orr.

Goresmenak aitameri eta agiantza zoriontsuenak sortu berrieri.  Herria   2003-07-31

Bizi zoriontsu baten agiantzak diozkategu espos berrieri.  Herria   2005-04-28

Bizi luze eta zoriontsu bat haur sortu berriari eta goresmen beroenak haren familiako guzieri.  Herria   2003-10-30

Gabon gau luze eta zoriontsua izan zen hura.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 123. orr.

Hain pozik ikusten nuen bere semearekin momentu zoriontsu hura bizi zuelako, ezen [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 404. orr.

Une berarentzat ezin zoriontsuago haietan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 427. orr.

Bidenabar, zoriontsu diot, eta zoriontasun, eta ez gustura, kontentu edo pozik; hauek "egoteari" dagozkio eta hura "izateari", bai ala ez, banaiz edo ez naiz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 128. orr.

2 (izen gisa)

"Zoritxarrekoari mesprezioa, estropezu egiten duenari zartadak" pentsatzen du zoriontsuak. Zoritxarrekoarentzat egun guztiak txarrak, zoriontsuarentzat etengabeko festa.  Elizen arteko biblia   Jb 12,5

Zoriontsuak bizia gauza gertatua balitz bezala bizi du.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 129. orr.

Zoriontsua ez dago giza eskizofrenia fundazionaletik libre.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 129. orr.

Kontuan har ezazu, bada, ahal duzun neurrian, zeinen ondasun handia den izatea bera, zoriontsuek bezala zorigaiztokoek ere hori nahi baitute.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 158. orr.

Uztailaren erdialderako esan zitekeen nitaz Obabako nekazari eroriaz besteek -zoriontsuek- esaten zutena: "bere buruari ekinda dago".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 164. orr.

Zoriontsuaren bizia programatutako gau-pasa baten tankerako bizi-pasa bat da.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 130. orr.

Eta zoriontsuetan zoriontsuena zure bihotzaren jabe egiten dena, ez baitut inoiz zu bezalako hilkorrik ikusi.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 30. orr.

3 (predikatu gisa)

Zoriontsua Jakinduriari entzuten diona.  Elizen arteko biblia   EsZ 8,32 tit

Baina, esadazu: jakintsuak eta zoriontsuak gara dagoeneko, ala oraindik horretarantz goaz inoiz izatea lortzeko xedeaz?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 140. orr.

Badakigu zoriontsuak izango garela.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 87. orr.

Oso zoriontsua izango nintzateke Realean berriz ere.  Berria - Kirola   2004-05-07

Zoriontsuak izanak ziren oso, eta maitasun bero hark ez bide zuen inoiz bukaerarik.  Berria - Kultura   2004-05-23

Senarra dut eta zoriontsua naiz berarekin.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 141. orr.

Egiaren ikerlea zoriontsua da, egiaren jabe izatera iritsi ezin bada ere.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 36. orr.

Bada aulki gurpildunean egonagatik ere zoriontsua den emakume bat.  Berria - Kultura   2006-02-03

Zurginak zoriontsuak dituk oso.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 124. orr.

Hauxe da, zalantzarik gabe, bizitza zoriontsua, bizitza perfektua baita.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 66. orr.

Ezin da amaiera zoriontsurik egin, bizitza ez delako zoriontsua.  Berria - Kultura   2004-09-22

Neu naiz gaua zeharkatzen duena, zoriontsua naiz eleberri bateko heroi baten gisa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 103. orr.

Baina zoriontsua naiz, eta zoriontsu jarraituko dut!  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 252. orr.

Bizpahiru urteko gizontxoa zen ordurako, lodi-lodia, txit zoriontsua bizirik egoteagatik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 235. orr.

Arras zoriontsua izateko ez zaizu haren maitea izatea baizik falta.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 497. orr.

Egoera hartan Sara zoriontsua zen, oro har; baita oso zoriontsua ere, hainbatetan.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 52. orr.

-Oso-oso zoriontsua naiz, maitea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 71. orr.

Zoriontsua dirudi Jean Claudek, konspirazio unibertsala sinetsita.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 190. orr.

Zoriontsuak ikusi gabe ere sinetsi dutenak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 387. orr.

Han mundu guztiak egiten du lan: han mundu guztia da zoriontsu.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 107. orr.

Nik uste hemen zoriontsu izan zela, eta han berriz ez hainbeste.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 19. orr.

Ni ere, garai batean, aberats eta zoriontsu ninduan. Izan ere, nor jaio da hemen zoriontsu izateko?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 34. orr.

Ohoratu aitamak, Jaunak zeure Jainkoak agindu bezala, luzaro bizi eta zoriontsu izan zaitezen.  Elizen arteko biblia   Dt 5,16

Hiru urte lehenago ibilbide berean zoriontsu izanak ere ez zigun askorik laguntzen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 121. orr.

Nahia betetzen ez duena ez da zoriontsu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 55. orr.

Zoriontsu ez dena dohakabea al da?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 59. orr.

Nolatan izango da zoriontsu hain sutsuki desiratzen duen hori eskuratu gabe?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 38. orr.

Zergatik ezin izango da zoriontsu egiaren bila dabilena, hura aurkitu ez badu ere?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 36. orr.

Hala eta guztiz ere, oso zoriontsu ginen elkarrekin, hala iruditzen zitzaidan behintzat.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 68. orr.

Hitz bakar batekin adoretu, eta zoriontsu egingo nauzu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 117. orr.

Gogoan izan naturak zure herrikideak zoriontsu egiteko, zaintzeko, laguntzeko, maitatzeko jarri zaituela eginkizun horretan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 30. orr.

Zin egin zion aberats eta guztiz zoriontsu bihurtuko zuela.  Elizen arteko biblia   2 M 7,24

Hala ere, neskak zoriontsu omen zirudien.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 136. orr.

Zinez zoriontsu izan nadin, emakume horrek behar dit bere burua eman.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 54. orr.

4 (adizlagun gisa)

Han zegoen ama, zoriontsu, eguzkia baino argiago, aitari besotik helduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 173. orr.

Ondo nengoen, baina ez zoriontsu.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 72. orr.

Ziur nago bere arimak zerura egin duela, zoriontsu egon behar genuke.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 415. orr.

Andreak adiskidetsu eta begitarte lasaiarekin begiratzen zion bitartean, Florent zoriontsu egoten zen guztiz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 194. orr.

Buck zoriontsu eta larderiatsu zetorren, eskuak billetez eta tren-txartelez beterik zituela.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 509. orr.

Zoriontsu sentitzen nintzen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 87. orr.

Zoriontsu esnatzen nintzen egunero, gustatzen zitzaizkidan gauzak egiteko, eta pozik oheratzen nintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 196. orr.

Eta orain, zu zoriontsu ikusteak bihotzeko zauria sendatu dit.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 318. orr.

Ez dago gizon bihozberarik berak maite duen pertsona zoriontsu ikusita gozatzen ez duenik.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 117. orr.

Hemen oso zoriontsu bizi omen da.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 102. orr.

Ondasunetara makurtzen ez den arima zoriontsu bizi da eta libre.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 330. orr.

Ni, Nabukodonosor, lasai eta zoriontsu bizi nintzen neure errege-jauregian.  Elizen arteko biblia   Dn 4,1

Berriz ere olatuaren goian nenbilen, zoriontsu, marinel ausart.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 138. orr.

Egizu hauen bizitza alai eta zoriontsu iragan dadin.  Elizen arteko biblia   Tb 8,17

Costak alde egin du, zoriontsu eguna hain ongi hasi duelako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 73. orr.

Frantzisko santua, gorputzeko kartzela utzirik, espiritu zerutarren egoitzetara igo zen zoriontsu, behin hasi zuena neurri betera eramanez. Jainkoagana egin zuen hegan zoriontsu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 237. orr.

Hiltzen da bat sasoi-sasoian, zoriontsu eta lasaitasun betean.  Elizen arteko biblia   Jb 21,23

Ohean lasai etzan eta Jaunagan lokartu zen zoriontsu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 845. orr.

Hori esan eta berehala, berak ere atseden hartu zuen zoriontsu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 904. orr.

5 (hitz elkartuetan)

Gizon mozkote gihartsu bat ikusi zuen, zoriontsu itxurakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 61. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alai eta zoriontsu (6); aldi berean zoriontsu (4); beti zoriontsu (8); betiko zoriontsu (7); bezain zoriontsu (13); bizi eta zoriontsu (5); bizi luze zoriontsu (10); bizi zoriontsu (41); bizi zoriontsu bat (22); bizi zoriontsu baten (17); bizitza zoriontsu (5); bizitze zoriontsu (4)

egun zoriontsu (5); erabat zoriontsu (8); ez da zoriontsu (5); ez zoriontsu (6); ezin da zoriontsu (4); gero betiko zoriontsu (4); guztiz zoriontsu (8); hain zoriontsu (12)

izan zoriontsu (4); izango da zoriontsu (4); jendea zoriontsu (5); luze eta zoriontsu (41); luze zoriontsu (11); luze zoriontsu bat (10); ni zoriontsu (8)

oso zoriontsu (16)

une zoriontsu (6); zein zoriontsu (5); zinez zoriontsu (5)

zoriontsu bat (90); zoriontsu bat desiratzen (8); zoriontsu bat diotegu (7); zoriontsu bat sortu (4); zoriontsu baten (40); zoriontsu baten agiantzak (28); zoriontsu bizi (34); zoriontsu bizi izan (6); zoriontsu biziko (10); zoriontsu da (12); zoriontsu dago (4); zoriontsu dela (13); zoriontsu dira (4)

zoriontsu egin (18); zoriontsu egingo (19); zoriontsu egitea (4); zoriontsu egiteko (8); zoriontsu egiten (33); zoriontsu hil (4)

zoriontsu ikusten (4); zoriontsu izan (103); zoriontsu izan dadila (9); zoriontsu izan nahi (10); zoriontsu izan nintzela (4); zoriontsu izan nintzen (9); zoriontsu izan zaitezen (5); zoriontsu izan zaitezten (5); zoriontsu izanen (5); zoriontsu izango (48); zoriontsu izango da (7); zoriontsu izango zara (6); zoriontsu izango zarete (4); zoriontsu izatea (23); zoriontsu izateko (66); zoriontsu izateko behar (4); zoriontsu izaten (10); zoriontsu izatera (5); zoriontsu naiz (8); zoriontsu nintzela (5); zoriontsu nintzen (10)

zoriontsu sentitu (12); zoriontsu sentitzen (24); zoriontsu sentitzen nintzen (6); zoriontsu sentitzen zen (5)

zoriontsu zegoen (9); zoriontsu zela (7); zoriontsu zen (7); zoriontsu zirudien (4); zu zoriontsu (8)

amaiera zoriontsua (8); arras zoriontsua (5); bezain zoriontsua (5); bikote zoriontsua (6); bizi zoriontsua (4); bizitza zoriontsua (19); egun zoriontsua (9); ez da zoriontsua (4); gizon zoriontsua (8); guztiz zoriontsua (4); haurtzaro zoriontsua (4); heriotza zoriontsua (4); luze eta zoriontsua (5); oso zoriontsua (18); zeinen zoriontsua (4)

zoriontsua da (16); zoriontsua dela (13); zoriontsua ematen (4); zoriontsua ematen zuen (4); zoriontsua izan (34); zoriontsua izan zen (9); zoriontsua izanen (4); zoriontsua izango (19); zoriontsua izatea (4); zoriontsua izateko (6); zoriontsua naiz (25); zoriontsua nauk (4); zoriontsua nintzen (6); zoriontsua zela (7); zoriontsua zen (24)

are zoriontsuago (4); askoz ere zoriontsuago (5); baino zoriontsuago (21); ezin zoriontsuago (4); zoriontsuago egiten (4); zoriontsuago izan (5); zoriontsuago izango (6)

baino zoriontsuagoa (7)

baino zoriontsuagoak (4); zoriontsuagoak izango (5)

eguberri zoriontsuak (5); egun zoriontsuak (4); esklabo zoriontsuak (4); oso zoriontsuak (4); zoriontsuak dira (5); zoriontsuak ginen (6); zoriontsuak izan (15); zoriontsuak izan ziren (6); zoriontsuak izango (6); zoriontsuak izateko (4)

bizitza zoriontsuaren (4)

buda zoriontsuen etxea (12); nekazari zoriontsuen (8)

bizitzako egunik zoriontsuena (5); egunik zoriontsuena (7); munduko gizonik zoriontsuena (8); zoriontsuena izan (6)

burraso zoriontsueri (11); goresmenak burraso zoriontsueri (6)


zoriontsugile iz izaki zoriontsuak egiten dituena.

Ezagutzen ez den, izenik ez duen eta zoriontsugile den leizezulo hark maitasun eta egarri gehiago eragiten eta sortzen du ariman, zoriontasun betierekoan jainkozko izaerari buruz irits ditzakegun ezagupide guztiak baino.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 37. orr.


zoriontsuki adlag era zoriontsuan. ik zoriontsu 4.

Burneteneako ganarrean (Nafarroa Beherean, "ganarrea" ganbara da), 1920, 1930eko aldizkari pilak baziren, L'Illustrationenak bereziki, zoriontsuki irakurtzen eta ikusten nituenak, zorion osoan, bakar-bakarrik xoko gorde batean jarririk.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 129. orr.

Meritu handiko gizon horiek ikuskeraren sakontasuna aurkezpen argi baten trebetasunari lotzen diote zoriontsuki (ez baitakit ni trebetasun horren jabe naizen).  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 29. orr.

Ea giza arrazoimena bi haitz hauen artetik zoriontsuki igaro daitekeen, berari muga determinatuak erakutsi ahal zaizkion.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 69. orr.


zoriontze iz zorionak esatea edo ematea.

Iaz, 811 espediente kudeatu zituen Hizkuntz Eskubideen Behatokiak: 729 kexa, 38 zoriontze, 20 zehaztu gabeko, 16 kontsulta eta 8 prebentzio ekintza.  Berria - Harian   2006-04-07

Zoriontze hark, bere nagusien konfiantza adierazpena izateaz gain, hurrengo eginbeharretarako oxigeno baloi bat zen halaber, segurtasun parentesia hurrengo errietaldia jasotzeko unea iritsiko zen arte.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 189. orr.

Gutunak, gutun berri-emaileak, zoriontze gutunak, diplomak, erabilerarako gidaliburuak, iragarkiak, telegramak...  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 59. orr.


zoritsu iz zoriontsua.

Zein gizaki zoritsurena zen bazter leku hura?  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 365. orr.

Monceau parke aldean plazaratu zen, arrandian, bidaiarigai zoritsuen sailtxo bat, urtze-puntu sudoriparoaren azken muga hezeetan zena, jasotzera.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 249. orr.


zoritu, zori(tu), zoritzen (orobat zohitu g.er.) 1 da/du ad heldutasuna iritsi, heldu. ik ondu 3; umotu.

Pentsatzen dut limoiak zoritzen zireneko sasoiaz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 106. orr.

Estimatua izan ohi da gainera, baba eta artaburu, umotzen eta zoritzen joan daitezen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 378. orr.

Neskatxa guztiz guri, guztiz zoritu gabeak.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 35. orr.

Mendeku plana zoritu bitartean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 129. orr.

Forma aldetik ondo bai ondo garatu eta zoritua agertzen da bertsolaritza lehen aipamen dokumentatu horietan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 18. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Behin, ordea, udazken-egun malapartatu batean, mahats-ale zorituegi bat jan beharra fortunatu zitzaion.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 51. orr.

Behin, ordea, udazken-egun malapartatu batean, mahats-ale zorituegi bat jan beharra fortunatu zitzaion.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 51. orr.

Adio: ene benedikapenak hori dezala zoritu higan!  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 49. orr.


zoritxar (1925 agerraldi, 222 liburu eta 438 artikulutan) 1 iz egoera nekagarria edo mingarria; mingarriro jotzen duen ezbeharra. ik zorigaitz; zorigaizto; ik zori 13.

Asturuzalea den jendeari baizik ez zaizkio zoritxarrak edo ezbeharrak hamahiru zenbakiko egunean gertatzen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 100. orr.

Zoritxarren, oinazeen eta irainen menpe jartzen gaituelako.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 244. orr.

Oraintxe nator Porta de Ferrotik, zoritxarren eta miserien erakusketa bat bezalakoa da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 81. orr.

Jacques kontramaixuak lehen segadako gutunak denen bistan banatu zituen egunean, hasi ziren sindikalistaren zoritxarrak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 198. orr.

Don Carlosen zoritxarrak gureak bihurtu ziren; eta Don Carlosen pozak, gure pozak.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 70. orr.

Mota guztietako zoritxarrak gertatuko zaizkio.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 105. orr.

Ez gara konturatzen zoritxar bat gertatzen ari zaigun bitartean, badugula beste norbait guri lagundu nahian.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 135. orr.

Gabriellen zoritxarra gertatu zen asteburuan? -galdetu zuen isilaldiaren buruan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 104. orr.

Inor ez legoke zoritxar horretatik salbuetsirik.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 89. orr.

Istripu hori zoritxar anonimo bat baizik ez zen komandantearentzat, zerga estatistiko bat balitz bezala edo.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 142. orr.

Zure senarraren eta zure gonbidatuen aurrera nator, zoritxar asko jasan ondoren.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 35. orr.

Are zoritxar gehiago etorriko zaigula.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 49. orr.

Zoritxar gehiago, ikara gehiago niretzat.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 463. orr.

Gogoratu zenbat zoritxar dagoen munduan, eta poztu zaitez zoritxar horiek zuri gertatzen ez zaizkizulako.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 223. orr.

Hamaika larrialdi eta zoritxar pasarazi didazu.  Elizen arteko biblia   Sal 71,20

Bidean zoritxarren bat gertatuko balitzaio, agure hau Hilen Egoitzara jaitsaraziko zenukete atsekabez. Hala ikusi zituen Arturrek zetozkion zoritxarrak.  Elizen arteko biblia   Has 42,38

Baina gure zoritxarrak ere baditugu.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 144. orr.

Beraz, egin ezak lo; laster amaituko dituk hire zoritxarrak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 152. orr.

Zoritxar hauek bidali dizkizuenak berak salbatuko zaituzte eta poza emango betiko.  Elizen arteko biblia   Ba 4,29

Hilabete behar izan nuen lehenengo zoritxar hartatik sendatu arte.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 183. orr.

Zoritxar guztiak oroituta, tristerik zeuden denak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 18. orr.

Hala da, ezin ohi dira zoritxarrak oro saihestu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 32. orr.

Eleberri huntako protagonistak Otsabideko jendeak dira, beren zorion eta zoritxarrekin.  Herria   2005-05-19

Jasan dituzten zoritxarrengatik garrasi eta oihu, hori Frantzian, Errusian, Italian eta Alemanian egin dezakete, baina guk oraindik ez dugu horretarako eskubiderik.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 324. orr.

-Eta, zoritxarra zoritxarraren gainean, lasto-izpirik ez etxalde osoan! -ekin zion berriro Pliushkinek-.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 181. orr.

Arazoak eta zoritxarrak ez direla banaka etortzen esan ohi da.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 82. orr.

Askoren zoritxarra beste askoz gehiagoren kontsolagarri ez al da?  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 18. orr.

Gizon kokildua ematen zuenak ausart joka lezake zoritxarren aurrean, edo handi-mandia errukarri agertu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 138. orr.

Horregatik, oraintxe ere zoritxarrez josiak eta Jaunaren madarikaziopean gaude. ik beherago 9.  Elizen arteko biblia   Ba 1,20

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Susmoa eta zurrumurrua zen erbesteratuta edo zoritxar ilunen batengatik ihesean etorria zela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 149. orr.

Ondorengo gizarte-kataklismoa zoritxar handia da inplikaturiko guztientzat.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 153. orr.

Dibongo urak odolez beteak daude, baina oraindik ere zoritxar handiagoak bidaliko dizkiot Diboni.  Elizen arteko biblia   Is 15,9

Agintzen dizkiguzuen zoritxar saihestezin horiei dagokienez, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 244. orr.

Zintzoen zoritxar propioak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 382. orr.

Gizon etsitua ematen zuen, besteren zoritxar beti berdin eta beti berrituak sortzen zion ondoezaren aurrean sor agertzen ez zekien gizona.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 50. orr.

Horrelako zoritxar batek berez dakarren atsekabeaz gain, erantzukizun berrien zama datorkio Paxkali bizkar gainera.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 8. orr.

Apaizek interpretatzen zituzten egutegiak, eta kalendarioaren arabera esango zizuten sortu berriak zer-nolako zorion edo zoritxar izango zuen bere bizitzan. Zergatik erabaki du Jaunak hain zoritxar handia bidaltzea?  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 30. orr.

Hau zoritxar alua!  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 58. orr.

Lotsagarri da gaizki hezitako semearen aita izatea, eta ez zoritxar txikiagoa alaba baldin bada.  Elizen arteko biblia   Si 22,3

Bete egin duzu, gure eta gure gobernarien aurka eman zenuen hitza, beste inon ere ikusi ez den bezalako zoritxar izugarria Jerusalemera bidaliz.  Elizen arteko biblia   Dn 9,12

Hura zela-eta pentsatu zuen bazela garaia zoritxar hondorik gabea norbaitekin partekatzekoa.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 72. orr.

Hain miragarriro apainduak daude eroapenaren bertuteaz, non inolako zoritxar, atsekabe edo nekek ez baitu hausten haien adorea, ez gogoa aldatzen ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 194. orr.

Horregatik ekarri die Jaunak halako zoritxarra.  Elizen arteko biblia   1 Erg 9,9

Iragan da lehen zoritxarra! Baina beste bi falta dira oraindik.  Elizen arteko biblia   Ap 9,12

3 (adigai abstraktu gisa)

Aukeran jartzen dizkizuet gaur bizia eta zoriona, heriotza eta zoritxarra.  Elizen arteko biblia   Dt 30,15

Gora osasuna eta doala pikotara zoritxarra!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 210. orr.

Ez haute beti joko zoritxarrak eta atsekabeak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 285. orr.

Neu naiz argiaren egilea eta ilunpearen sortzailea, neu zorionaren egilea eta zoritxarraren sortzailea.  Elizen arteko biblia   Is 45,7

Beraz, zoritxarra eta pobrezia gauza bat bera dira.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 64. orr.

Orain, ordea, zoritxarra eta mina besterik ez diat, gogor egin baitut borroka gizonen kontra eta itsasoa.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 40. orr.

-Maisu handia da zoritxarra, ezbairik gabe -dio Rousseauk-, baina gogotik ordainarazten ditu irakaspenak maisu horrek.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 100. orr.

Arima bekatarien zoritxarrak unibertsoaren perfekzioa osatzen du.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 160. orr.

Bera bizi zen tradizioaren arabera mundura neskatxa ekartzea, zoritxarra ekartzea zen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 78. orr.

Kalte egiten zizutenak neuk zigortzen nituen: zoritxarra zetorkien gainera.  Elizen arteko biblia   Jr 2,3

Mezulari maltzurrak zoritxarra ekartzen du, mandatari leialak sendabidea.  Elizen arteko biblia   EsZ 13,17

Bidegabekeria ereiten duenak zoritxarra jasotzen du, haren irrika guztia ezerezean amaituko.  Elizen arteko biblia   EsZ 22,8

Jerusalem, erantzi nahigabe eta zoritxarraren soinekoa, jantzi betiko Jainkoak damaizun ospearen soineko ederra.  Elizen arteko biblia   Ba 5,1

Zoritxarra bidaliko dizut; desagerraraziko ditut zure ondorengoak eta suntsituko Akaben etxeko gizasemeak oro.  Elizen arteko biblia   1 Erg 21,21

Zeu izan behar niri zoritxarra dakarkidana!  Elizen arteko biblia   Epa 11,35

Herrirako bidean jarriko da, mingostasunez hasieran, onartu egiten baitu bere arazoa ez dela koldarkeria, zoritxarra baizik eta horrexegatik utzi behar izan duela bere zaldun "ogibidea".  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 197. orr.

Hainbeste maite zenuen alaba bakarra urkatu egin da, zoritxarrak jota.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 108. orr.

Dardara egiten al duk zoritxarrak jotako agure zahar horren aurrean?  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 135. orr.

Neu ere bat nator zeurekin horretan, geuk irekitzen baitiogu askotan atea zoritxarrari.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 87. orr.

Nahigabetuen eredu izateko jaioa naiz ni, eta zoritxarraren geziek beren norakoa erdiz erdi nigan izan dezaten.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 127. orr.

Jerusalem, erantzi nahigabe eta zoritxarraren soinekoa, jantzi betiko Jainkoak damaizun ospearen soineko ederra.  Elizen arteko biblia   Ba 5,1

Erbestealditik libre gelditu direnak zoritxar handian eta egoera lotsagarrian daude Juda eskualdean.  Elizen arteko biblia   Ne 1,3

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Geroztik, behin baino gehiagotan galdetu izan diot neure buruari, gizon hark ez ote zuen adimena zoritxar iturri, hain baitzen argia.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 90. orr.

XIX. eta XX. mendeetako sarraskietan eta zoritxar-katean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 138. orr.

Ez sartu nire herriko hiriburuan haren zoritxar-egunean!  Elizen arteko biblia   Ab 1,13

Bere aterpean gordeko nau zoritxar-garaian.  Elizen arteko biblia   Sal 27,5

-Herri batzuek zoritxar-zaporea diten.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 114. orr.

Zoritxar-mehatxuak.  Elizen arteko biblia   Dt 28,15 tit

Ez dut zoritxar-igarle izan nahi baina seguru nago datozen urteetan halako beste bat izango dugula.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Ahaztea komeni zitzaigula, egun batez bederen, betiko zoritxar-igarleek aipatzen dutena.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 87. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Gainera hustu zien bere haserre-sua, bere sumin, amorru eta suntsipena: zoritxar-mandatari taldea.  Elizen arteko biblia   Sal 78,49

6 zoritxarreko izlag zoritxarrak joa. ik zorigaitz 6; zorigaizto 6.

Zoritxarreko aita lurrean iraulka zebilen, Jainkoaren santu Frantziskori etengabe dei egiten, negarrez eta oihuka.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 845. orr.

Gari merkatuko langile batekin ezkontzekotan zegoen, baina zoritxarreko mutilari zaku bat irin gainera erori eta bizkarra hautsita hil zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 171. orr.

Hainbeste zoritxarreko andre etxegabe, sala beltz batean abandonaturik.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 73. orr.

Zoritxarreko abereak itsutu egiten zituzten tximistargiek.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 148. orr.

-Zoritxarreko atea da hau -esan zuen Halbaradek-, eta badakit heriotza zain daukadala beste aldean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 65. orr.

Zoritxarreko egun hartako arratsean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 58. orr.

-Zoritxarreko gauza bat gertatu da, izugarrizko zoritxarra -Liebkind Bendel yiddishez hasi zen-.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 102. orr.

-Oso gazte, zoritxarreko ezkontza...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 367. orr.

Gapera bidean izandako zoritxarreko erorketa hark ondorio fisiko eta psikologiko larriak eragin zizkion Belokiri.  Berria - Kirola   2004-06-17

Eta dena zoritxarreko telefono dei baten erruz gertatu zen.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 44. orr.

Kartzela-lagunak tristurak jota zeuden, euren zoritxarreko gatibutzaz aieneka.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 280. orr.

Zoritxarreko ustekabe bat gertatu baitzen, gure harremanen nondik norakoak erabat aldatuko zituena.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 71. orr.

Zergatik nahi duzu hasi zoritxarreko borroka?  Elizen arteko biblia   2 Erg 14,10

Zoritxarreko borrokaizuna Don Kijoteri gertatu zitzaiona.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 49. orr.

Andrearen bihotzean zoritxarreko zalantza sortu zen berriro.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 55. orr.

Oi Jerusalem, zoritxarreko hiri, ekaitzak astindua, inork kontsolatu gabea!  Elizen arteko biblia   Is 54,11

Garai hartan, zoritxarreko 1938an, Beanesko harana kartzela zen.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 108. orr.

Gazte-gazterik, haren aita Grazianen manupean ibilia zen, Tafalla aldean, 1521 zoritxarreko hartan erregeren alde lehen aldiz armak hartu zituelarik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 78. orr.

Gizon zoritxarreko eta haragikoia, zergatik esaten diguzu gezurra Espiritu Santuari eta niri?  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 131. orr.

Ez zenuke ahaztu behar beti kezkatan dabilela bere anaia gazte zoritxarreko hori dela eta.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 67. orr.

Ez zuen jende zoritxarrekoa gogoko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 124. orr.

Lisboako jende zoritxarrekoa heriotza beltzez hiltzen uzteko prest zegoen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 379. orr.

Argitaletxeak erabaki du gertaera zoritxarreko hau ahaztea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 109. orr.

Nondik zetorkion Adelari poz hura zoritxarrik zoritxarrekoenean, madarikaziorik madarikatuenean?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 222. orr.

Heriotza dohakabea, diogu, ezen ez zoritxarrekoa, une egokian ikusiko den bezala.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 362. orr.

7 (predikatu gisa)

Zoritxarrekoa izan zen margolaria ikusi, eta maitatu, eta esposatu zuen eguna.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 83. orr.

Ordura arte, naturaltasun guztiz, zorionekoa izan den bizitza, naturaltasun berberaz zoritxarrekoa izaten hasi da.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 69. orr.

Gaztetxoa nintzen arren, ongi bai ongi ohartzen nintzen zein zoritxarrekoa izan zitekeen gizon hura.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 90. orr.

Orain zuek bezalakoxea naiz, zikina, galdua, zoritxarrekoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 154. orr.

Haren ustez, «zentzugabekeria eta astakeria» da Urkulluk esandakoa; «erabat zoritxarrekoa, ulertezina eta salagarria».  Berria - Euskal Herria   2006-01-13

Honelaxe nintzen ni zoriontsu edo zoritxarreko.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 119. orr.

Gizaki orok zoriontsu edo zoritxarreko izan behar badu, ez al da erokeria izango zera esatea, alegia, gau eta egun etengabe egiaren bila diharduen gizakia zoritxarreko dela?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 38. orr.

Sendo nengoen fedean, "Bai zoritxarreko naizela!" esatean ere.  Elizen arteko biblia   Sal 116,10

Ikusten duzu, bada, jauna, ondo zoritxarrekoak garena.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 209. orr.

Miguel Buen Gipuzkoako PSE-EEko idazkari nagusiaren arabera, Camachoren adierazpenak «zoritxarrekoak» izan ziren.  Berria - Harian   2005-01-13

Gehienak ez dira horren zoritxarrekoak hala ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 58. orr.

Ez zituen nekazariak maite, ez zoriontsuak eta ez zoritxarrekoak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 288. orr.

-Ai ene, zoritxarrekoa zu!  Elizen arteko biblia   Ez 16,23

Ezein gorputz, gorputz izateagatik, ezin da zoriontsu izan, ez eta zoritxarreko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 161. orr.

Zoritxarrekoa familiaren legea arbuiatzen zuena!  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 24. orr.

Zoritxarrekoa Lancelot eta biok elkartu zineten eguna Zoritxarrekoak beren buruak bazkatzen dituzten Israelgo artzainak!  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 45. orr.

Zoritxarrekoak bekatu larrian hilko direnak!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 88. orr.

Zoritxarrekoak zuzengabeko legeak ematen eta jasanezineko dekretuak idazten dituztenak! Zoritxarreko sentitu arren, ez dute mundu honetatik alde egin nahi, bai ordea, euren miseriak uxatu.  Elizen arteko biblia   Is 10,1

Baina hain zoritxarreko sentitzen bada, guk ba al dugu eskubiderik bera geldiarazteko?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 487. orr.

Jokalari mitikoak bere gain hartu du urteen poderioz galtzaile eta zoritxarreko bilakatu den taldea.  Berria - Kirola   2004-02-04

Ez zitzaizkidan hain zoritxarreko iduritzen irteera ordu beranduak edo bi asteburutan behingo lana.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 193. orr.

Berariaz gizonak zoritxarreko egin izana leporatzen zien: alegia, aurpegia zerurantz itzularazi eta animaliarik gehienek duten gaitasunaz gabetu izana, lauhankan ibiltzen baitira haiek.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 40. orr.

Charles, etorri, aski dut, zoritxarrekoegia naiz!  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 63. orr.

Gizaseme bat omen daukan hirekin, Troioako gerran ibili zirenetan zoritxarrekoena.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 22. orr.

8 (izen gisa)

Jakinaren gainean jarriko dinat saldu dunan zoritxarreko hori.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 390. orr.

Gutuna bidali didaten zoritxarreko horiek izugarrikeriak kontatzen dizkidate.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 274. orr.

Ez al dut, bada, negar egin zoritxarrekoarekin eta erruki izan behartsuari?  Elizen arteko biblia   Jb 30,25

Zoritxarrekoari mesprezioa, estropezu egiten duenari zartadak. Zoritxarrekoarentzat egun guztiak txarrak, zoriontsuarentzat etengabeko festa.  Elizen arteko biblia   Jb 12,5

Zenbat komentu ez dira gainezka bete, hainbeste eta hainbeste zoritxarrekoren ondra zela kausa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 42. orr.

9 zoritxarrez adlag

Zoritxarrez, ezin da gauza bera esan Nafarroan edo Iparraldean dugun egoeraz.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 42. orr.

Zoritxarrez, dagoeneko inork ez du zalantzarik ñimiñoena ere horretaz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 34. orr.

Zoritxarrez -Obabari buruz idazterakoan ere aipatu nuen-, begiramen edo decorum hori ez da jadanik mundu honetakoa.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 146. orr.

Zoritxarrez-edo, txikiak zituen begiak, eta, horren ondorioz, denbora izugarri luzea ematen zuen igurtzitze-lan horretan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 366. orr.

Ez dugu zoritxarrez holakorik ikusiko.  Herria   2005-05-19

Behin zoritxarrez sekta honen partaideen artean eztabaida bat sortu zen jaten ari zirenari buruz.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 113. orr.

Baina, zoritxarrez, gure esku ez dauden gorabeherengatik...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 94. orr.

Bero handia egin zuen, zoritxarrez, egun hartan.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 100. orr.

Ondoren etorri zen aro liberala zoritxarrez ez zen izan prozesuaren bukaera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 453. orr.

Gorputza, zoritxarrez, oso modu bitxian eraikia dago ingeniariaren begietarako.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 242. orr.

Kantitate horiek, zoritxarrez, ondo heldu izan balira ere, txikiegiak dira esportazioaren lanak zuritzeko.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 41. orr.

Egia da Sedanori nitaz kontatzen diodan oro iruditzen zaiola neurosi obsesiboari lotua, baina, zoritxarrez, arrazoi izateko itxura guztia du.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 80. orr.

Formulako puska batek arazoak sortzen zituen: baldin eta, zoritxarrez, erroaren azpiko kopurua: (q/2) 2 (p/3) 3 negatiboa bazen, ezin erabilizkoa zen formula!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 307. orr.

Bai baitira, ugari zoritxarrez, jende oro etengabe zordun nahiko luketen banpiroak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 51. orr.

Dokumentuak atera nituen karteratik handik pixka batera, lanerako asmotan; zoritxarrez, baina, orduan banatu ziguten salda beroa, eta orduantxe bai ez zegoela aleman hura geraraziko zuenik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 9. orr.

Ez naiz inguru honetan bizi, baina mundua txikiegia da; eta mihiak, zoritxarrez, luzeegiak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 27. orr.

Gure plataforma laburra eta estua da zoritxarrez.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 139. orr.

-Berri txarrak ditut, zoritxarrez.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 12. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zenbat zoritxar (3); zoritxar asko (4); zoritxar batek (3); zoritxar egunean (8); zoritxar eta atsekabe (4); zoritxar gehiago (3); zoritxar guztiak (8); zoritxar guztien (3); zoritxar handia (6); zoritxar haren (3); zoritxar hau (8); zoritxar hauek (4)

bai zoritxarra (3); gure zoritxarra (5); haien zoritxarra (3); hau zoritxarra (10); zoriona edo zoritxarra (3); zoriona eta zoritxarra (4); zoritxarra baizik (3); zoritxarra besterik (3); zoritxarra da (3); zoritxarra ekarri (3); zoritxarra ekarriko (6); zoritxarra ekartzen (5); zoritxarra izan (4); zoritxarra opa (3); zoritxarra zoritxarraren (5)

bere zoritxarraren (3); beren zoritxarraren (3); nire zoritxarraren (4); zoritxarraren berri (3)

bere zoritxarraz (6)

eta zoritxarrean (4)

zoritxarren bat (17); zoritxarren bat gertatuko (7)

bere zoritxarrerako (7); gure zoritxarrerako (6); nire zoritxarrerako (4)

gazte zoritxarreko (3); gizon zoritxarreko (4); hain zoritxarreko (3); oso zoritxarreko (3); zoritxarrik handiena (5) bere zoritxarreko (7)

zoritxarreko egin (3); zoritxarreko egoera (3); zoritxarreko egun (9); zoritxarreko egun hartan (5); zoritxarreko eta (4); zoritxarreko eta haragikoia (3); zoritxarreko gertaera (3); zoritxarreko hori (4); zoritxarreko horiek (3); zoritxarreko hura (5); zoritxarreko istripu (3); zoritxarreko izan (3); zoritxarreko izatea (3); zoritxarreko jokaldi (3); zoritxarreko neskaren (3); zoritxarreko neskaren azpiko (3); zoritxarreko sentitzen (9)

zoritxarrekoa izan (8); zoritxarrekoa izan zen (3); zoritxarrekoa ni (4); zoritxarrekoa zu (8)

zoritxarrekoak bekatu larrian (4)

baina zoritxarrez (23); zorionez edo zoritxarrez (10); zorionez eta zoritxarrez (3); zoritxarrez bere (3); zoritxarrez diot (3); zoritxarrez ez da (5); zoritxarrez ez dute (3); zoritxarrez oraindik (5)


zoritxarreko ik zoritxar 6.

zoritxarrez ik zoritxar 7.

zoritxartsu izond zoritxarrez betea.

Tiresias da perpaus harrigarriaz gehien eta hobekien gogoratzen, bere iragarle taldearekin, Delpheko suge-anderea eta Kasandra zoritxartsua barne, horrelako gauzak ahoskatzeko ohitura handia zuelako.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 122. orr.

Herritar zenduen ohorezko bi otoitzaldi kudeatu zituen jadanik: bata [...] Manexena eta bestea nehork ere bizirik zegoela ez zekien Bordarenbordako Xaxi zoritxartsuarena.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 163. orr.


zoritxartu, zoritxar(tu), zoritxartzen 1 da/du ad zoritxarrak jo.

Bere altzora zoritxartutako gaixoak arrantzatu nahi zituen Heriok, urandituen pisupean oihalaren josturak betiko itxiz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 24. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Honako hau, hitzez hitz, Lousameko laborari gailego batek esan zidan, 'cruce da Pereira' deitzen dioten bidegurutzeko tabernan, maitasun zoritxartuek gazteengan zein zaharrengan duten eragin ezberdina adierazteko.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 54. orr.


zoritzar 1 iz adkor zoritxarra.

Zergatik deitzen didazue oraindik ere Noemi, Jaun ahalguztiduna aurka jarri zaidanean eta honelako zoritzarra erakarri didanean?  Elizen arteko biblia   Rt 1,21

Nik lege politikoak deitzen diet unean uneko beharren erantzun gisa egiten direnei, bai boterea sendotzeko, bai zoritzarrak aurreikusteko edo ekiditeko.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

2 zoritzarrez adlag

Ez dakit zoritzarrez edo zorionez baina gatazka gainditzeko proposamen serio bakarra da Batasunak egin duena.  Berria - Euskal Herria   2004-12-09

Kosovoko presidente Fatmir Sejdiuk bere espiritua oraindik ere bizirik dagoela adierazi zuen: «Slobodan Milosevicen espiritua, zoritzarrez, oraindik bizirik dago Serbian».  Berria - Harian   2006-03-12


zorizko 1 izlag zoriaren araberakoa.

Mutazioak zorizko gertaerak dira, ez dira egoten norabide jakin batean zuzenduta.  Berria - Gaiak   2006-03-25

Zorizko laginketak.  Berria - Gaiak   2006-02-14

Josef pasantea kobrezko bi kreuzerrekin zebilen, berak asmatutako zorizko jolas zirraragarri batean.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 48. orr.

Zeren irabazteari dagokionez, milizia zorizko jokoaren antzekoa baita: asko dira porrot egiten dutenak, gutxi, ordea, irabazten dutenak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 178. orr.

Zorizko bulkada horiek erresistentzia gutxieneko bideetatik igaroko dira, hau da, oroimen-arrastoen ezarpenak -hots, arrasto indartuagoak- eraldatu dituen sinapsietatik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 239. orr.

2 (izenondo gisa)

Frekuentzien aldaketa faktore anitzen ondorioa izan daiteke, batzuk zorizkoak -geneen deriba, esaterako- eta beste batzuek, aldiz, organismoen moldaketan eragina izango dute -adibidez, hautespen naturalak edo sexualak-.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 288. orr.

Galdu egiten zitzaizkion behin eta berriz, eta sumatzeko mugimendu zorizkoak egiten zituen orduan; xedeak aurkitzen zituen berriro, eta berriro galtzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 125. orr.

Gero, denbora pasatuta, ohartzen da bizitza, osotasunean hartuta, akats eta zorizko gertaera guztiekin, aldaezina dela.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 65. orr.

Konputagailu batean, gelditzearen eta jarraitzearen arteko hautua ez da zorizkoa izaten, diseinatzailearen instrukzioen araberakoa baizik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 228. orr.

Intimitate tartedun hori, nahitaezkoa eta zorizkoa, hiriaren ezaugarri nagusia da niretzat.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 204. orr.

Hainbat topaketa zorizko, hainbat ordena ausazko.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 19. orr.


zorkontu ik zor 14.

zorkutxa ik zor 15.

zorna ik zorne.

zornadura iz zornatzea.

Handitu, zornadura eta orbaini buruzko legea.  Elizen arteko biblia   Lb 14,56

Norbaiti larruazalean handitua, zornadura edota orbaina ateratzen bazaio, legenarena bezalako zauria sortuz, Aaron apaizarengana edo beronen ondorengoetariko apaiz batengana eramango dute.  Elizen arteko biblia   Lb 13,2

Apaizak, miatu ondoren, zornadura azalean zabaldu zaiola egiaztatzen badu, kutsatutzat aitortuko du; legen-kasua da.  Elizen arteko biblia   Lb 13,8

Zornadura saihesteko zenbait neurri hartu behar dira eta, bi aste pasata, ginekologia azterketa egiten da umetokiko hormak garbi dauden ikusteko.  Berria - Euskal Herria   2004-08-31


zornategi iz

Hitzak odoletan, larru-has dauzkat eta den mendreneko haize firfira beroak zauriak zornategi, irekitzen dizkit.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 17. orr.


zornatsu ik zornetsu.

zornatu, zorna, zornatzen (orobat zornetu g.er.) 1 da/du ad zauri edo kideko batean zornea egin.

Begi bat galduko du txakurrak lehenik, zornatu eta gaiztotu egingo zaio zauria gero.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 12. orr.

Ondo itxi gabeko zauriak azkenean berriz zornatu eta ireki egiten dira.  Berria - Euskal Herria   2006-03-23

Gaixoa zauriak gaiztotuta hil zen -ez dakigu zein zauri zornatu zitzaion amorru handiagoz, izterrekoa ala izterrondokoa.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 260. orr.

Laguntzailea ere zauriak zornatuta hil zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 260. orr.

Sendatu gabeko zauriak zornatzen utzi ziren.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 103. orr.

2 irud/hed

Kafearekin etorriko diren ondasunak izango dira egindako zauriak ez zornatzeko ukendua, landare horretan ipiniko ditugu denok elkarrekin aurrera egiteko asmoak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 192. orr.

Uste du ezingo diola ezerk sendatu barrena zornatzen ari zaion zorigaiztoa.  Berria - Kultura   2006-02-12

Auskalo Seneka edo Charron irakurrita ere ez ote ziren zornatuko!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 233. orr.

Zirt edo zart egin beharko dudala egoera guztiz zornatu dadin baino lehen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 95. orr.

Lotsatu baino areago esango nuke, bihotzondoraino mindu, zornatu, goragaletu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 284. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Zakur zornatuak nonahi, beren zaurien miazkan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 24. orr.

Bazuen bekokian zauri zornatu bat legena zirudiena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 136. orr.

Zertarako jardungo dinagu miazka atzera biderik ez duten gertakizunen zauri zornatuetan?  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 48. orr.

Eugenik alua eta ipurdia josiko dizkizu arreta handiz, isuri zornatuak [...] hezurrak kiskal diezazkizun ahalik eta azkarren.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 302. orr.

Nola pentsatuko zuen, bada, haren gogoa zauri ireki bat bazen, masa zornatu bat, burmuineko materiaren, neurona lehertuen eta jaugin elektriko zirkuitulaburtuen nahasturaz egina?  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 244. orr.

Emakume bortxatuen izter izerditsuak, umeen gorputz-atal sakabanatuak, etxe kiskaliek goratzen duten lamara gorrikara, gorpu ustelduek uzten duten ibai zornatua.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 105. orr.

Bolondresen artean, azkartu egin ziren arrunt, Madriletikako armada ofizialaren kontrako amorru zornatua eta borroka latza.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 153. orr.

Irri zornatu baten itzalak agerpena egin zuen, une batez, haren begitartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 328. orr.


zorne (orobat zorna g.er.) 1 iz zauri eta handitu gaizkoatuei darien isurkari lodi zuri-horixka.

Infekzioa izan den lekuan agertzen den zornea, erlakizten bat lehertu aurretik, adibidez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 160. orr.

Hagin hautsi batek zornea eragin dio.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 108. orr.

Une berean, estalkia apurtu eta zornea atera zitzaion zauritik denen begi-bistan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 460. orr.

Gorputza harrez eta kozkorrez betea dut, zartatua eta zorna dariola azala.  Elizen arteko biblia   Jb 7,5

Zornea zeriola zuen eztarri barrena, eta lastotxo batekin aritu behar izan zuen likidoak hartzen.  Berria - Kirola   2004-10-29

Bezeroari besoa hanpatzen hasi zaiola iruditu zait, zornez beteriko zauri handi bat ikusi dut.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 84. orr.

Nahiago nuke [...] ahal baniezaio bihotza sentiarazi astun, itzel, eta zornez gaiztotua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 79. orr.

Suge baten erdi biak burdinaz zati-zati egiteari ematen badiozu, zati moztu berriak bihurtzen eta lurra zornez likintzen ikusiko duzu, eta aurre partea atzeari heltzera itzultzen, haginkada sutsu batez zauriaren mina kentzeko.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 203. orr.

2 (izenondoekin)

Zorne urdinaren baziloak eta bakteridia karbunkosoak elkarrekin duten aurkakotasun menderaezinean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 130. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Batzuetan zorne-jarioa zuen arratsean.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 214. orr.

Begia ez du oso gaizki, eta lortu dut zorne-jarioa gelditzea.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 26. orr.

· Erizainaren izaera gero eta jainkotuagoak ez ikusiarena egingo duelakoan gaixoaren gorotz-zorneen aurrean.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 144. orr.

4 (hitz elkartuetan, elkarketak izenondo balioa duela)

Tedesko alu-zorne bat!, bota zian karabinero kankailuenak nire pasaporteari begira.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 244. orr.

Baina nor limur dezaket nik zuldar zorne-kirats hauekin?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 168. orr.

5 irud/hed

Behin desmundu behere hauetaraino amildurik, munduko zorne, ustel, herio eta ezinbizi guztia neuretzat espresuki egina dela sentitzen dut.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 132. orr.

Aurrean duen itsasoak azpian gordetzen duen zikinkeria eta negarra, zorne beltza eta odola, gora etorri baitira.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 175. orr.

Oso gogor hartzen ditu hitzak, barruko zikin eta zorne guztia ateratzerainokoan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 56. orr.

Ada arriskuan, eta hi heure zorneen bazkan!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 221. orr.

Hor, eta hor bakarrik, bilatu behar dizu Espainiak bere osasuna, doktrina arrotzen zornez herbalarazi nahi duten intelektual erroi eta beletzarrei entzungor eginez.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 149. orr.

Ezpain busti goxoen artean, odol zurbilaz gorrituriko ezpainetan, existentziaz blai, zorne argiaz blai eta aharrausika eta taupaka dauden ezpainen artean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 173. orr.

Errealitate gainezkatua besterik ez den jainko edo zorne hiltzaile batek darabiltza.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 145. orr.

Biziak heriotza zorne.  Berria - Kultura   2004-01-23

6 zorne-belar konposatuen familiako belar landare lore-horia (Senecio vulgaris).

Sastrakak zumakeenak eta zorne-belarrenak ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 46. orr.

Kakaz, zaineraino karraskatutako zorne-belarrez, aza-zuztarrez eta malba-hostoz egindako pila baten gainean.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 30. orr.

Autoak zorne-belarren eta urrezko makilen lorautsaz guztiz estalirik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 301. orr.

7 zorne zaku (corpusean zornezaku soilik)

"Txerrenkume zornezaku alaenak!”, erantsi zuen irribarre zuriz, entzungo ez ziotela eta, lasai.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 48. orr.

8 zorne zorro (orobat zornezorro)

Ondorio horiek guztiak, izurriak zorne zorroa bezala, halaxe ekartzen ditu porrotak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 111. orr.

Ez daukagu antibiotikorik, eta, hortaz [...] zorne-zorroa ebaki eta itxaron besterik ezin dugu egin.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 108. orr.

Zorne zorro bat bezala ari zen gezurra puzten, eta haietako egunen batean lehertuko zen seguruenik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 208. orr.

Gualterio izeneko Arezzo hiriko beste mutiko bat etengabeko sukarrez eta bi zorne-zorroz oinazetua zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 270. orr.

· Bilaua halakoa, zornezorro zikina!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 125. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zorne jarioa (3)


zornetsu (orobat zornatsu) 1 izond zornez betea.

Haragi ustelak garbitzen zizkien eta zauri zornetsuak sendatzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 192. orr.

Orban gorri-horixkak nabari zaizkio, zaldar zornatsuen gisan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 19. orr.

Haren begiak martiri batenak ziren, haren hatsa hauspo hautsi batena zen... eta han eta hemen garau gorri zornetsu batzuk bihitu zitzaizkion, guztioi goragalea eragiten zigutenak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 551. orr.

Ez dakit zer den tristeago, batzuen poz gaiztoa ala besteen begirada errukiorra, zakur zornetsu bat ikusiko balute bezala.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 12. orr.

Etortzen baitzaigu gaur egun gorpu zornetsu asko, ehortzi orduko zertuta dagoenik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 201. orr.

Mukuru beteta, dutxa itxura zeukan lekuak lehen begiratuan, eta haren egurrezko zoru labainkorrean pausatu ninduten, nire aurka estutu eta zapaltzen ninduten hainbat oin, aztal zornetsu, orpo eta bernazakiren erdian.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 193. orr.

2 irud/hed

Haurtasun ukatuaren ebaki zornatsua bihurtzen naiz.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zauri zornatsuz (5)


zornetu ik zornatu.

zornezaku ik zorne 7.

zornezorro ik zorne 8.

zornotzar adlag/iz Zornotzakoa, Zornotzari dagokiona; Zornotzako biztanlea.

Ostegunean, 24 urte egingo ditu kartzelan preso zornotzarrak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-04

Mikel Urdangarin kantari zornotzarrak bere zortzigarren diska plazaratu berri du,“ Dana” izenekoa.  Herria   2005-09-29

45 urteko zornotzarra baserri baten berritze lanetarako materiala kamiotik ateratzen ari zen.  Berria - Ekonomia   2006-04-07

Horietako bost zornotzarrak dira, eta gainerakoak inguruko herrietakoak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-05

Zornotzarrek hamaika manifestazio egin dituzte azken urteotan zentralaren aurka.  Berria - Harian   2005-12-28

Boto eskubidea zuten zornotzarren %43k eman zuen botoa, 5.445 lagunek eta emaitzak adierazgarriak izan ziren: 5.352 zornotzar zentrala egitearen aurka agertu ziren, 53 alde, 19 boto zuriak izan ziren eta 21 balio gabekoak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

Kadeteetan Urberuaga eta Ibarra zornotzarrek 22 - 9 irabazi zieten Zaramagako Albarado eta Berruetari.  Berria - Kirola   2004-02-11


zoro izond 1 zentzua galdu duena. ik ero.

-Griluak kateak! -egin du ahapetik, xuxurlatze batean, agure zoroak-.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 33. orr.

Marta zoroa, Marta burutik egina, Marta ganbaratik joa.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 177. orr.

Hobe, gazte behartsu baina zuhurra, aholkurik nahi ez duen errege zahar eta zoroa baino.  Elizen arteko biblia   Koh 4,13

Kalakari isilezina, bidaiari ipurtarina, gautxori nekaezina, edale zoroa eta emakumezale gogorra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Zentzua betirako galdu zuen mamu zoro eta sukartsu baten antzera.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 247. orr.

Boxeolari zoroa zirudien.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 117. orr.

Beharbada biziotsu zoro hura sexu hutsez elika zitekeen, baina ni ez.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 71. orr.

Zuetako norbaitek mundu honen arabera jakintsu dela uste badu, egin bedi zoro, egiaz jakintsu izateko.  Elizen arteko biblia   1 Ko 3,18

Askok iseka egiten zioten eta zorotzat hartzen zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 505. orr.

Bat egin eta gero, zaldi zoro baten gainean bezala ibili zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 45. orr.

Zoroa eta basatia.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 161. orr.

Gaztetxo bat bezain zoroa zen, eta horretaz aparte adinak emandako esperientzia zeukan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 274. orr.

Zoro samarra iruditu zitzaion gizona.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 50. orr.

Nire atzetik etorri eta sekulako kolpea ematen dio barre zoroko mutilaren eskuari.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 104. orr.

Esaten nuen nik, bai, zoroegiak zinetela zuek poliziazaleak izateko.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 91. orr.

Gordin esanda: bizitzen jarraitzeko nire grinak gutxi zuen zorotik, are gutxiago etorkizun oparoago baten ametsetik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 279. orr.

Zorotzat hartuko nindukete!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 38. orr.

Haserre, bere baitan egin zuen: "Zoro halakoa!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 213. orr.

Nolatan egin zuen zoroarena eta pailazoarena haien aurrean!  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 191. orr.

2 (izenondoekin)

Shevirev doktoreak ez zuen bere klinikan zoro amorraturik onartzen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 182. orr.

Iruditu zitzaion espetxea eta bere bizitza osoa halako zoroetxe bat zirela, eta bera zoro nagusia zela.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 36. orr.

Zoro itsuok halakook!  Elizen arteko biblia   Mt 23,17

Jaunak adierazi zidan, ni mundu honetan zoro berri bat izatea nahi zuela.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 208. orr.

Hantxe ni, hain adimendutsu nintzena zoro adimendu gabe bihurtua!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 507. orr.

3 (adizlagun gisa) ik zoroki.

Hain zoro maitemindu ziren etxearekin, amaituta zegoela pentsatzea ezin zuten jasan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 288. orr.

Ezkutatu egin zaie herrenka, zoro harro tente, muturtuta Ostolazak ez zion ihardetsi, zurbil zegoen, pultsua zoro, kopeta izerdi tantaz beterik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 35. orr.

Lehertzeko zorian neukan burua, muinak jauzika eta kirioak zoro.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 97. orr.

Autoak zenbait hobekuntza izan baditu ere, talde horretan erabat zoro dabiltza pneumatikoekin.  Berria - Kirola   2006-04-23

Han-hemen orbela bera baino zoroago dabiltzan hotsek diote Napoleonek ihes egin duela Elba uhartetik.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 274. orr.

4 (izen gisa)

Gerra Handiak eragindako zoro, itsu, maingu eta herren ugari ikusten zen bazterretan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 114. orr.

Konturatu zen zoro bat eta zuzi bat aski direla dena hondatzeko.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 89. orr.

Nire ustez, aginduak zoro batek eman ditu, ez jaun batek.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 120. orr.

Burla eta irain asko egiten zioten, zoro bati egiten zaion erara.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 952. orr.

Badute lógosik ordenagailuek?, eta animaliaren batek?, eta zoroek?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 96. orr.

Zoroei ematen zaien tratua ematen diote.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 52. orr.

Mundua hau bezalako zoroez beterik dago, esan zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 325. orr.

Lapurrak ez direnak zoroak dira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 362. orr.

Ea ze zorok idazten didan orain...  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 7. orr.

Eztabaidatxoren bat tartean, baina zoroak bezain pozik, Sekula Betiko Lurraldera gerturatzen hasi ziren.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 72. orr.

Izan ere, zuek, hain zentzudun izanik, gogoz jasaten dituzue zoroak.  Elizen arteko biblia   2 Ko 11,19

Badakit, nire baitako zoroak, edo gogoak, edo dena delakoak badaki, noizbait aterako dela atera behar duena, itxaroten jakitea dela kontua.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 158. orr.

Arrazoimenaren atzean dagoen zoroen eroetxea, askatasunaren gibelean dagoen presoen kartzela, osasunaren azpian dagoen gaixoen ospitalea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 91. orr.

«Zoro» horiek ziren torturatzaileak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-05

Batzuetan iruditzen zait zoro ergela naizela.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 84. orr.

Zoro arriskutsuak.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 39. orr.

Gauero entzuten nituen zoro kateatu batenak bezalako oihuak eta karkaixa-hotsak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 146. orr.

Zoro endekatu kexati bat, besterik ez.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 59. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Izan ere, kezka gehiegik amesgaiztoa dakar, eta hitz-jarioak zoro-berriketak egitea.  Elizen arteko biblia   Koh 5,2

Zein zoro-haizek jo zuen, ordea?  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 209. orr.

Zoro begiradako soinu-jole antiojodun marmarti bat.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 82. orr.

Matematikariek zoro-fama dutenez, ez ziren harrituko zer edo zer arraroa antzematen bazidaten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 161. orr.

Han zabaltzen ziren lehenik tabernak, leku egokia zoro kontuak aipatzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 235. orr.

Zoro itxura du Josek, aurpegia bihurritua dauka, izugarria du begirada.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 132. orr.

Zoro-itxurak egin zituen haien aurrean, haien artean erotuak bezala jokatuz.  Elizen arteko biblia   1 Sm 21,14

Zoro-plantak eginez.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 147. orr.

Zoro-aurpegiz, haren begi beltzek basatiki eta zorrotz begiratzen zuten buruko eta bizarreko ile nahasien artetik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 99. orr.

-Ematen duenez, nahiko zoro-festa zen lekua.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 72. orr.

Zoro dantza-rekin, erritmoak apurtuz, denok gaudela apur bat ero eta ero guztiak ez daudela erabat ero iradoki zuten.  Berria - Kultura   2004-08-18

-Hala da bai -esan zuen apaizak- eta, haren zoro-esanak entzunaz gustu pixka bat ere bai eta, zera galdetu zion.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 105. orr.

Begien urdinarekin batera, iritsi ote zait niri ere, geneen ibilbide sigi-sagatsuan, haien zoro-ukiturik?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 138. orr.

Horiek hilketa arinak dira [...]; heriotza bera ergeltzen eta hildakoa lurruntzen bezala duten arintasun eta grazia berezi bat daukate, zoro-puntu eder bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 146. orr.

6 (gauzez mintzatuz) zentzu gutxikoa.

Garagardo enpresa batek zirko bat babestea, hau bezalako hiri zoro batean bakarrik gerta daitekeen zerbait da.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 149. orr.

Amodio zoroek duten prestigioa.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 193. orr.

Margaren gutunaz oroitu eta ideia zoro bat etorri zitzaidan burura: [...].  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 82. orr.

Stalinen agindupean, Lyssenko-ren teoria zoroek ordeztu zuten genetika.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 159. orr.

Plazer zoroa sentitu nuen beheranzko lastertasuna eta albokakoa parekatzean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 109. orr.

Musika zoro batekin egun osoa.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 94. orr.

Biak batu dira barre zoro eta algaratsu berean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 106. orr.

Alaigarria kaleko zarata eta lasaigarria jendearen joan-etorri zoroa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 35. orr.

Euliak bere noraez zoroa jarraitu zuen kristalpean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 155. orr.

Constantis izenekoak proposamen zoroa egin digu.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 91. orr.

Zuhurtziaren aginduak aztertuz eta asmo zoroak baztertuz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 98. orr.

Algara zorotan hasi zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 28. orr.

Tamalez, bizitza ez da dibertsio zoroa bakarrik.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 92. orr.

Hamaika aldiz damutu ginen bezperan hain parranda zoroa egiteagatik.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 115. orr.

Gero eta gehiagotan jartzen da telebistaren aurrean, kate batetik bestera pasa eta pasa egiten, zaping zoroan.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 43. orr.

Baten batek [...] tiro egin zion lehoiari, eta ihesaldi zoro hartan zenbait emakume eta ume ubelduta eta makatuta atera ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 62. orr.

Alde egizu eztabaida zoro eta zentzugabeetatik.  Elizen arteko biblia   2 Tm 2,23

Amets zoroak kontatzen.  Elizen arteko biblia   Za 10,2

Gizakia hondatzen eta galtzen duten grina zoro eta kaltegarri askotan.  Elizen arteko biblia   1 Tm 6,9

Carroussel zoro-eroan, horrelaxe gabiltzala ematen dit niri.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 232. orr.

Poz handi bat sentitu nuen, barne-harmonia esanezin zoro bat.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 85. orr.

Hor nonbait Enpero kalea da, Arramele zubitik atsegin zoroan datorren jendeak laster hartuko duen etxartea.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 222. orr.

Hegazti itxurako buru txiki eta zorrotza aitaren bularraren aurka estutu du une labur batez, baina era basati eta ia zoroan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 36. orr.

Eta dena egin nuen halako modu zoroan non burua galtzekotan izan bainintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 334. orr.

Pedantekeria honekin, gaiari guztiz arrotz zaizkion aipuak sartu behar zoro honekin, [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Biziaren iturriak, beraz, baliteke serioak ez izatea, eta baliteke oso sakonekoak ere ez izatea [...] baliteke txoroak izatea ere, txoroak eta zoroak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 267. orr.

Anduren ideia ez zen hain zoroa.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 41. orr.

Bizi bai, baina beste dibertsio giro zoro hori falta.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 47. orr.

7 (-en atzizkiaren eskuinean, izen gisa)

Erantzunaren zoroa deitoratu dute beren kolkorako.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 127. orr.

Hiri honetako adimen andeatuek beren zoroa saldoratzeko aurkitu dituzten bertze zenbait kofradiaren berri aski zehatzaz eskolatzen ahalko zen biharamunean gure irakurlea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 182. orr.

Mugida itxurosoa dago, pastiak gura adina, nor bere zoroarekin, eta mukizu kaskamotza eskuma aldean goian.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 133. orr.

Garai bakoitzak bere jarrera estetikoak izaten ditu, bere zoroari jarraitzen dio.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 41. orr.

Nor bere zoroak bizi du.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 75. orr.

-"Gogoak bizi gaitu" ala "nor bere zoroak bizi du".  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 217. orr.

Nor bere zoroak bizi du, eta nik neurearekin nahikoa daukat.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 182. orr.

Euskaldun guztiok sagar deitzen diogu sagarrari, baina bakoitza bere sagarrak bizi du, bakoitza bere zoroak bizi duen bezalaxe.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 238. orr.

Nire zoroak ote neraman entzuten edo ikusten nuen oro nirekin lotzera...  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 174. orr.

Garai bakoitzak bere jarrera estetikoak izaten ditu, bere zoroari jarraitzen dio.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 41. orr.

Berak bere zoroarenak kontatzen zizkidan bitartean, nirearenak isilduko zizkidan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 182. orr.

· Zoroak bizi gaitu.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 217. orr.

Zoroak jota zaude, inondik ere, baina zeure zoroan egia handi bat diozu: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 87. orr.

8 gurpil zoro (orobat gurpilzoro g.er.) bi gauza, bata bestearen kausa edo azalpena izatean datzan argudioa edo egoera.

Gurpil zoroa dun, komprimatuak hartzen ez baditut memoria galtzen dinat, eta memoria galtzen badut hartu behar ditudala ahazten zaidan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 205. orr.

Beraz, "analitikotasuna", "esanahia" eta "definizioa" gurpil zoro batean nahasita dauden kontzeptu ilunak dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 131. orr.

Gurpil zoro batean preso gaude.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 263. orr.

Saminezko eta erresuminezko gurpil zoro bat izan zen hura dena.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 169. orr.

Gurpil zoro batean gertatu nahi ez badugu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 295. orr.

Ragnar Nurkse-k [...] deskribatu zuen pobretasunaren gurpil zoroa.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

Bortizkeriaren gurpil zoroa geldiarazteko.  Berria - Mundua   2004-03-18

Askatasun sintaktikoaren gurpil zoroan gero eta barrenduago.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 184. orr.

Elikadura munduan ere gurpil zoroan biraka gabiltza: gehien kontsumitzen diren produktuak dira, azkenean, gehien gustatzen zaizkigunak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 100. orr.

Zenbait doktorek eta nazio batzuek ez dute hiru aldiz baino onartzen gurpilzoro gaizto hau.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 58. orr.

Jazarpen eta umiliazio gertakari berdintsuak errepikatzen dira soin eta gogo berrietan, labirintotik irten ezinean dabilen gurpil zoroa balitz bezala denbora.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 192. orr.

9 zoro etxe ik zoroetxe.
10 zoro-moro izond/iz adkor zoroa.

Pentsatzen zuen adorea dela gizonak kapaz diren bertute bakanetakoa; bertute horren gurtzak, ordea, beste hainbat bezala, gaizkile-jendearenganako jaiera zoro-moro batera eraman zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 247. orr.

-Noren anaia duk zoro-moro hori? -esan du Jimmy Parsonsek, mespretxuzko irria eginez.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 24. orr.

Gasazko musuzapi arrosak erabiltzea ere, zoro-moro horrek!  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 187. orr.

11 (adizlagun gisa)

Zoro-moro ibili ziren borrokan, denek hartu nahi baitzituzten ez arrosa, ez artilezko ez ziren belarri-estalki bakarrak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 81. orr.

Ekinera jotzen dute beste batzuek, zoro-moro murgiltzen dira egunoroko mila kezketan.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 15. orr.

12 zoro-morokeria iz adkor zorakeria.

Carlos Argentino Daneri, bere zoro-morokeria pendante eta guzti, ez da mundua letraz harrapatu nahi duen gizagaixoa baino.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 19. orr.

13 zoro-zoro adlag

Ez engainatu zoro-zoro zeure burua.  Elizen arteko biblia   2 M 7,18

Horixe da euskalkiei zoro-zoro bultzatzearen ondorioa.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 115. orr.

Era horretara behin edo hamar bider topatu eta hurbilagotik ezagutu izan banitu zoro-zoro maiteminduta edukiko ninduketenak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 238. orr.

Musika altuago jarri du Obelixek, eta jendea zoro-zoro garrasika eta saltoka hasi da.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 153. orr.

Liluratuta ninderaman, zoro-zoro eginda: bere menpe, hitz gutxitan esateko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 29. orr.

Zoro-zoro eginik, laztantzeari utzi gabe, elkar erantziz logelara abiatu ziren.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 75. orr.

· Gazte aldra asko joan ohi dira bidean soinu joten, dultzaina, pandero, atabal, hauspo soinu eta honakoekaz, ikotika eta ujuka zoro-zororik.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 11. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

agure zoro (4); burutazio zoro (3); edo zoro (3); eta zoro (12); gau zoro (3); gazte zoro (3); gogo zoro (3); gurpil zoro (18); gurpil zoro batean (7); ideia zoro (5); zein zoro (3); zen zoro (4); zoro bat (30); zoro bat izan (3); zoro batean (17); zoro batek (13); zoro batekin (3); zoro baten (19); zoro baten moduan (6); zoro bati (5); zoro bati bezala (3); zoro bezala (4); zoro eta (15); zoro hartan (5); zoro hau (4); zoro honetan (3); zoro hori (10); zoro horiek (3); zoro horien (3); zoro horrek (6); zoro horretan (4); zoro hura (8); zoro itxura (4); zoro moduan (10); zoro moro (5); zoro zoro (7)

atiko zoroa (3); barre zoroa (3); da zoroa (3); den zoroa (3); eta zoroa (6); gurpil zoroa (11); oñ zoroa bezala (5); zoroa da (3); zoroa dela (3); zoroa eta (12)

bera baino zoroago (3)

bakoitza bere zoroak (8); bere zoroak bizi (15); ez dira zoroak (3); nor bere zoroak (8); zoroak bizi (16); zoroak bizi du (10); zoroak jota (3)

dantza zoroan (5); gurpil zoroan (12); lasterka zoroan (3)

zoroen pare (4)

zoroenak ere (3)

zororen bat (5)

munduak zorotzat (3); zorotzat hartuko (7); zorotzat hartuko nindukete (3); zorotzat hartzen (6)


zoroaldi ik zoraldi.

zoroastrismo iz Zoroastrok sorturiko erlijioa, bi jainkotasun elkarren aurkako, bat zintzoa eta bestea gaiztoa, hartzen dituena oinarritzat.

Zoroastrismoak, nestorianismoak, monofisismoak eta Islamak guztiek jarraitu zioten judaismoaren norabideari.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 266. orr.

Gizarte Babilonikoak Siriakoan izandako eragin militarrak judaismoaren eta zoroastrismoaren epifania sortarazi zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 250. orr.

Judaismoari eta zoroastrismoari heltzen badiegu, ezin dugu esan nolakoak izango ziren beraien azken harremanak ez Neobabiloniar ez Akemenestar Inperioarekin.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 29. orr.

Oxus-Jaxartes arroa mahayanaren sorlekua izan zen, Ekialde Urruneko mundura hedatu zen forman, eta, horren aurretik, agian zoroastrismoarena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 168. orr.


zoroastroar izlag/iz zoroastrismoarena, zoroastrismoari dagokiona; zoroastrismoaren jarraitzailea.

Amon Ra-ren apaiz nagusia Tebasko faraoiaren irudira sortu zen; Mobadh zoroastroar buruzagia, sasaniar shahinshah-ren antzera; eta aita santua, Dioklezianoren osteko erromatar enperadorearen antzera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 89. orr.

Antzerako oinarria eman zion Egiptoko "Inperio Berriak" eliza panegipziakoari Amon Ra-ren apaiz nagusiaren pean Tebasen, eta Sasaniar Inperioak zoroastroar elizari.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 89. orr.

Kristautasunak judu- eta zoroastroar sustraiak zituen, eta sustrai horiek bigarren mailako beste bi zibilizazioren -Babiloniko eta Siriakoaren- lehenagoko kolapsotik erne ziren.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 107. orr.

Aldaera siriakoan inpartzialki balio izan zuen nestorianismoaren eta monofisismoaren kristau-heresia antitetikoentzat; bere pahlavi aldaeraren moldaera avestikoan zoroastroar elizaren liburu sakratuak jaso zituen; manikear moldaeran kristauek nahiz zoroastroarrek berdin gorrotatzen zuten heresiarka baten zerbitzura egon zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 64. orr.

Aitorpen hori, hasieran judu eta kristauei onartua, gero zoroastroar eta hinduengana hedatu zen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 262. orr.


zoroastrozale izond/iz zoroastrismoren jarraitzailea.

200000 parsi, zoroastrozale.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 180. orr.


zoroetxe (orobat zoro-etxe g.er.) 1 iz zoroak zaintzeko erietxea. ik eroetxe.

Psikiatriak kartzela baino okerragoa den zerbait asmatu du: zoroetxea.  Berria - Euskal Herria   2004-03-02

Zororik gabeko zoroetxe abandonatu bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 214. orr.

Zoroetxe batean itxita egon behar nuke.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 96. orr.

Umetan, ez dakit zergatik, asko pentsatzen baita kartzelan, eta baita zoroetxean ere: hutsegitez sartu eta ez zintuztela ateratzen, eta antzeko gauza ikaragarriak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 406. orr.

72 urterekin amodio -eta sexu- harreman egonkor bati ekingo dio zoroetxeko langile batekin, Madeleine Leclerc neska gaztetxoarekin.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 54. orr.

Andreievek zoroetxeko biztanleen eta eguneroko bizitzako gorabeheren freskoa marrazten du, gizakiaren hondorik ilunenean arakatuz.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 11. orr.

Zoroetxe batera eramaten dute, eta honek ikaragarri zailduko dio edozein lege babes.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 52. orr.

Chareton-go zoroetxe ezagunean sartu zuten 1825ean, eta bertan hil zen 1837an.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 48. orr.

Zoroak oso lagun onak izaten dira presondegian, nahiago izaten dute bertan zoroetxean baino.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 26. orr.

Berak garbi adierazitako nahiari iruzur eginez, zoroetxeko hilerrian lurperatu zuten.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 54. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Donatien Charenton-go kartzela-zoroetxean hil zenean, bere gelan aurkitu zituzten aitaren eskuizkribuak, maitekiro koadernatuak eta zainduak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 14. orr.

3 irud/hed

Hau zoroetxe bat da.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 167. orr.

-Banoa zoroetxe honetatik.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 167. orr.

Zoroetxea baldin bada, zuk zoroetxe egin duzulako da.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 168. orr.


zorokeria ik zorakeria.

zoroki adlag era zoroan. ik zoro 3.

Zure esklabo eta zerbitzari umil bihurtu naiz, baina handinahikeriaren hegoez hegaldaturik, zu zoroki, suharki, kartsuki eta desesperatuki maitatzera ausartu naiz.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 259. orr.

Zoroki maitemindu ziren biak.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 18. orr.

Erran behar dut hain zoroki Erregeri atxikiak agertu nahi direnak berak direla harentzat kaltegarrienak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 205. orr.

Aipatu ditugun asmakizunak [...] zoroki asmatzen eta sinesten dituzten fededunetarik, ez da bihirik heretikotzat hartu behar.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 67. orr.

Bere bihotza apur batean geratu egin zen, eta ondoren basaki eta zoroki hasi zitzaion taupaka.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 175. orr.

Lepoa luzaturik, begiak zoroki irekirik, ezpainen ertzetatik odol-lerdea zeriela.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 111. orr.

Haien suhartasun garbikoi, aszetikoari, zor zaio milioika liburu hain zoroki galdu izana.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 64. orr.

Obsesiboa baita, zoroki perfekzionista, ezin pirriagoa.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 87. orr.


zorokilo iz adkor zoroa.

Zibilizazio modernoari arin-arin egokitzera behartua [...], Aro Garaikidean zorokilo samartua ei dabil euskal izpiritu primitiboa, euskaldun guztiak.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 97. orr.


zorokume iz adkor zoroa.

-Zoratuta al hago, zorokumea?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 150. orr.


zorotasun iz zoroa denaren egoera edo gaitza; buru nahastea. ik zoramen; erotasun.

Zorotasunaz gain, gastritisa, hezueria eta beste gaitz asko zituen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 189. orr.

Andreieven obrako gai nagusiak zorotasuna, heriotza, beldurra eta bakardadea dira.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 6. orr.

Eritasun fisikoak pixkana-pixkana barneko dohainak ere ahuldu egiten dituelakoan nengoen, nahiko garbi ikusia nuen hori etxean, eta seguru nengoen frau Gerdaren zorotasuna ere aitaren herrena bezalako kasu bat izango zela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 114. orr.

Arrazoirik onenak baino indar gehiago izaki bere zorotasunak eta, lehenengo topatzen zuenaren eskutik arma-hartzea egiteko asmoa hartu zuen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 20. orr.

Orduan nabarmendu zen beraren zorotasuna.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 187. orr.

Zoroen, doktorearen eta erizainen arteko harremanak, zoroen izaera eta bakoitzaren zorotasuna.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 10. orr.

Paralisi orokorretik entzefalopatia kronikoraino, izaeraren neurositik deliriorik gabeko zorotasuneraino.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 49. orr.

Maitasuna sumintasun eta zorotasun gisan kontzebitu zuelako.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 18. orr.


zorotegi iz

Bagdaden, beste gauza askoren artean, bidarientzako ostatu eta zorotegi ugariek utzi zuten harriturik Benjamin; mendebaldean ez baitzen halakorik.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 156. orr.


zoroxka izond zoro samarra. ik txoro.

Ignatius Gallaher zoroxka zela esan ohi zuen jendeak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 104. orr.


zorpeko izlag/iz zorpean dagoena.

Bestela esanda, zilegi dute zorpekoan egotea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 55. orr.

Energia-zorpekoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 55. orr.


zorpetu, zorpe(tu), zorpetzen 1 da/du ad zorpeko bihurtu, zorrak egin.

Argentina zorpetu egin zen, baina estatu bat ez da zorpetzen beste batek hori eragiten ez badu.  Berria - Mundua   2004-08-01

Hasieran, Agentziako lan osagarrian irabazten nuenak nire bizimodua hobetzeko, hau da, gehiago zorpetzeko bidea eman zidan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 82. orr.

Xede bat bururatzeko urteetarako zorpetu behar dugu eta, gainera, gu gara baliabide gutxien ditugunak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28

Estatu hauek kanpoan zorpetzeko zuten ahalmen nahitaez mugatuak baldintzatzen zuen inbertsioen hazkundea.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 117. orr.

Interes tasa aldakorrean zorpetua dagoenarentzat [...] interesen zama handitzen du.  Berria - Harian   2005-12-02

Mailegu horiei loturik herrialde hauen beste arazo larrienetakoa kanpo zorrarena da, Hirugarren Munduko herrialde asko eta asko erabat zorpeturik eta hipotekaturik baitaude.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 300. orr.

Ramirestarrak sosik gabe baitzeuden, sakela hutsik eta begietaraino zorpetuta, kapital soziala osatzeko nahiko diru ere ez zutela.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 136. orr.

Soluziobideak 1980ko hamarraldiaren bukaeran hasi zitzaizkion ematen, banku-sektorearekin zorpeturiko herrialdeei dagokienez behintzat.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Programa horien helburu orokorra zorpetutako ekonomietan merkatuko mekanismoak sartzea eta zabaltzea da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 116. orr.

2 (era burutua izenondo gisa)

Adierazgarria eta, familia zorpetuentzat, lasaigarria ere bai. Bestetik, Funtsak finantza tresna berriak sortu zituen, industrializatu gabeko herrialde zorpetuek beren ekonomiak neurri jakin batzuen arabera aldatzearen truke.  Berria - Ekonomia   2004-04-01

Amerikako herrialde zorpetuenen hazkundea suspertzea zen plangintza haren helburua.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 167. orr.


zorpetze 1 iz zorpeko bihurtzea, zorrak egitea.

Estatubatuarrek ahal dutena baino gehiago gastatzen dute, ez dute aurrezten, zorpetzea gero eta handiagoa da.  Berria - Ekonomia   2006-02-01

Euskal enpresen zorpetzea ez da oso handia.  Berria - Harian   2005-12-02

1991n familien zorpetzea oinarrizko errentaren %40ra iristen zen.  Berria - Ekonomia   2004-02-10

Familien zorpetzearen inguruan beste datu kezkagarri bat plazaratu zen atzo.  Berria - Ekonomia   2004-02-10

Juan Ignacio Perez Iglesiasek Eusko Legebiltzarrean ere eskatu izan du EHUren defizita kitatzeko, edo, bestela, zorpetzeari buruzko azalpenak emateko.  Berria - Euskal Herria   2004-12-21

Neurri horren bidez, Ingalaterrako Bankuak britainiarren kontsumoa eta zorpetzea moteldu nahi ditu.  Berria - Ekonomia   2004-08-06

2 (izenondo eta izenlagunekin)

277 biztanle dituen herriarentzat zorpetze handia izanen dela aitortu du [...] Jean Mixel Galantek.  Berria - Euskal Herria   2004-09-18

Familiek gastuak aztertu beharko dituzte zorpetze handiagatik.  Berria - Ekonomia   2006-03-22

Euroguneko langabezia altu egonkorra (%8,8 eta zorpetze altuarekin).  Berria - Ekonomia   2004-02-04

Nafarroan dute zorpetzerik txikiena: 20.407 eurokoa.  Berria - Ekonomia   2004-06-30

Gipuzkoaren zorpetze neurritsua, altxortegi sendoa, zerga diziplina eta gizarte eta ekonomia eredua.  Berria - Ekonomia   2004-09-04

Estatu Batuen zorpetze masiboak eta garapen-bideko ekonomien zorraren krisiak 1980ko hamarraldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 86. orr.

Langabezia izugarri handiaren, zorpetze nazional handiaren eta parametro ekonomiko ahulen aurrean, Gobernu Federal gorri-berdeak Alemaniako Errepublika Federalaren ongizate estatua goitik behera aldatzeko planak ditu.  Berria - Mundua   2004-08-14

Adituak gehiegizko zorpetzearen beldur dira.  Berria - Ekonomia   2004-05-16

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Familien zorpetze ahalmena ere muga-mugakoa izango da; hortaz, mailegu berririk nekez hartuko da, eta beraz, kontsumoa ere nekez areagotuko da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 118. orr.

Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko familiek duten zorpetze maila.  Berria - Ekonomia   2004-07-28

Aldundiek duten beste kezka bat erakundeen zorpetze egoera da.  Berria - Ekonomia   2006-01-07

Zorpetze-krisi gogor baten bukaeran gertatu da; krisi horretan, Latino Amerika izan zen berriz ere gertaleku nagusia.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Ipar-Hego zorpetze ziklo berria jarri da abian, XX. mendean 1970eko, 1950eko eta 1920ko hamarraldiak markatu zituztenen ondoren.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 131. orr.

Heldutasun ekonomikorako igarobidea, oroz gain, herrialdearen finantza-posizioa berriz orekatzen denean gauzatzen da, alegia, zorpetze-saldo garbiaren erabateko balioa ezabatzen denean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 146. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez dakigu zergatik ordaindu behar izan dituen gizarteak, hipoteka-zorpetze bidez, lurzoru jabeek eta sustatzaileek poltsikoan sartu dituzten etekin ikaragarri horiek.  Berria - Euskal Herria   2006-02-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

familien zorpetze (3); familien zorpetzea (7); familien zorpetzearen (3); zorpetze handia (3); zorpetze maila (4)


zorpetzear adlag zorpetzeko zorian.

Zorpetzear dagoenarentzat mailegua garestitzen du eta diru iturri finkoa duenarentzat, ordain dezakeen diru kopuru maximoa murrizten (honek etxebizitzen prezioan eragin zuzena du, noski).  Berria - Harian   2005-12-02


zorri 1 iz Anoplura ordenako intsektu bizkarroia, gizakiaren odola xurgatuz bizi dena (Pediculus humanus).

Halako sukarrak zorrien eta arkakusoen bidez zabaltzen dituk-eta, ez diat uste hik hor zorririk edo halakorik batu izango duanik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 88. orr.

Hondamendiari ez diote etekina ateratzen arkakusoek, zorriek eta arratoiek baino.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 90. orr.

Zorriek bartzak jaso eta bere burutik gelakide batenera jauzi egin dute atzerantz, eta han ere bartzak jaso eta beste bost gelakideren buruetatik igaro dira.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 154. orr.

Gure adats eta bizarretan zorriak hala hazi ahal zirela eta hobe genukeela ileok kentzea, hori ere esan zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 86. orr.

Kaleetan emakumeak elkarri zorriak kentzen ikusten nituen.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 24. orr.

Joanesek berehala ulertu zuen ere, zorririk ez zuela behar jantzietan eta larruan.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 107. orr.

Zaindariek sukar-ustelaren beldur handia zuten, zorrien bitartez kutsatzen omen zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 107. orr.

Eguzkitan zorriak ongi ageri ziren, presoak zorriz beteak baitziren.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 107. orr.

Zikinak nazkagarriak gira, zorriz emokatuak, eihartuak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 130. orr.

Tuberkulosia, tifus exantematikoa (zorri berdea), sarna, eromena...  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 93. orr.

Gizakiak zomorroak akabatu egiten ditu; arkakusoak ere hala egiten ditugu guk [...] eta zorriak, salbuespenik gabe, hil egiten ditugu edo genituen, orrazi estua pasata.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 110. orr.

Zorri ikaragarriek kosk egiten zioten, izerdi beldurgarriek indarrik gabe uzten zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 130. orr.

Azienda ahulari, zorri asko!  Berria - Kirola   2004-10-07

Zorria xilkoan bezala bai lotu direla amatur gehienak, ezin barkatuz, bi lapurtar hauk bezala!  Herria   2005-02-24

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zorri bilaketak kontzentrazio handia eskatzen zuen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 71. orr.

Lagunaren jakin-mina aseko du Zorri kontrolen istorioak kondatu nahiko zituen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 153. orr.

Berekin zuen zorri koloniatik parte bat han utzirik atera zen presondegitik.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 32. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Batzuetan inurri orbanak agertzen ziren lurrean, beren hegalekin, edo landare-zorrien tortikak landareetan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 144. orr.

Baliteke erle langileek, eta inurriei behi gisa balio dieten landare-zorriek ere, beren inkontzientearen ilunpeetan, talde-harrotasun hori izatea.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 269. orr.

4 (izenondo gisa)

-Mutil potrozorri hori! -erantzun zion Mateok, gorputzez behintzat neu baino zorriago zen baina.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 61. orr.

-Bai zera! ez zeukaan ideia zorririk!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 129. orr.

5 irud/hed

Festa haietan -esaten digu Lakatosek-, gonbidatu gabe, arraza eta tankera guztietako zorriek hartzen zuten parte.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 228. orr.

Jasanezinak zaizkio beren buruan zorri nazionalistak sumatzen ez eta hedabideetatik besteen bartzak arenga belikoz ito nahian dabiltzanak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 119. orr.

Etxarri lantegian ez zuten alabaina horrelako zorri beharrik!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 198. orr.

Zorri bakoitzari ahoa itxi? -eta mahai gainean kolpe kementsu bat eman zuen galdera indartzeko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 216. orr.

Beste bat izan balitz, zorriak lardaskatzera bidaliko nuen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 181. orr.

Zorri zikiratzen aments? -erasiatu zuen, zakarki, bilkuratik ateratzean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 106. orr.

6 (irud/hed, hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Handik gutxira, buruko zorri-habia bat jarri zidaten eskuan, zenbait tapaki xastar eta pixontzi zulatu bat.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 72. orr.

-Hau zorri-zulo zikin nazkagarri bat besterik ez duk -tonu berean jarraitu zuen ahotsak-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 177. orr.

Bi karabinero zorri-partz haiei bost axola nire une hartako hondoramendua.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 244. orr.

Egun egokia izan zitekek zorri lasterketa kontuak eta pixka bat haizatzeko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 57. orr.

7 (irud/hed, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Badakit, behinik behin, gaulana deitzen ziotela kontrabandoari, eta oihan zorriak, berriz, kontrabandoa eragozten zuten karabineroei.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 214. orr.

Zaharra eta gaztea, behartsua eta aberatsa, saltzailea eta tratulanta, benetako kulturgilea eta erakunde-zorria, traidorea eta labeldun abertzalea.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 37. orr.

Hik badakik zenbat jende bizi den hortik: zenbat juez eta zenbat polizia eta zenbat paper-zorri?  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 161. orr.

Tikitan, gurekin, prima zuhurraren egitekoa, eta handitan, bere lau seme-alabekin, ama ume-zorriarena ederki bete baldin bazituen, izeba prestuaren xarmak ateratzen jakinen zuen oraingo aldiko gure Unairekin.vArtistak eta bankariak, gaizkileak eta negozio-jendea, puta-zorriak eta espiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 227. orr.

8 kolpe zorririk ez jo/jo gabe

Kolpe zorririk ez jotzen ohituta, ikaragarria iruditu zitzaion detektibeak esandakoa-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 67. orr.

Askotan aditu izan dut, jende askori gainera, sekula lanik egin gabekoa dela Keneri, inoiz ez duela kolpe zorririk jo.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 64. orr.

Ez nuen kolpe zorririk jotzen egun osoan.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 45. orr.

Kolpe zorririk ez jotzen ohituta, ikaragarria iruditu zitzaion detektibeak esandakoa-.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 67. orr.

Institutuko nire lagun batzuek esana zidaten, Don Frantziskorekin kolpe zorririk jo gabe atera zitekeela urtea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 92. orr.

Debalde bazkaltzeko, dirulaguntzak kobratzeko eta kolpe zorririk jo gabe bizitzeko.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 36. orr.

Aste beteko oporraldia izango nuela Kuban, kolpe zorririk jo gabe.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 157. orr.

9 sabel zorri adkor gosea.

Sabel zorria asetzeko gogo izugarriari kontra eginez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 36. orr.

Hilei ere sabel-zorriak egiteko modukoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 437. orr.

10 tripa-zorri gosea.

Bihotza pilpiraka zuen, bizi-bizi; tripa zorriak zituen gosearen gosez.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 88. orr.

Eta zuek, epaimahaiko jaun andreak, Aliziarenean bezala, epaiketa bertan behera utziko al duzue hamaiketakoari hots egin dioten tripa-zorriak dituzuelako?  Berria - Kultura   2004-10-02

Negarrik egiten ez zuenari ematen zioten jaten, besteak tripa-zorriekin eta egun osoko lanean majo nekatuta ohera bidali ondoren.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 87. orr.

Tripa zorriak esnatu zitzaizkion, jasanezin, errukigabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 22. orr.

Pastel mordoa jaten dute, okelaz edo katuarrainez beteak, ikuste hutsarekin tripa-zorria esnatzen duten horietakoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 95. orr.

Eta total, tripa-zorriei ezeren zaporerik ez zuen ahi okaztagarri hura jaten emateko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 139. orr.

· Tripetako zorriak ordurako kexatzen hasiak, non zer jango hasi naiz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 20. orr.

11 zorri zaku (orobat zorrizaku) irud/hed

Ez dut nehoiz trebezia hori ukan, beti hein bat gogoz kontra zorri-zaku itxurako elkarte eta ekintzetan leporaino sartu naizelako.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 9. orr.

Itzalak bazituen noski: emazte zalea zen, kristaua, Cochinos Badiako zorri-zakua debaldetan inarrosi zuen...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 35. orr.

Halako barne-poz aitorrezinaren bulkadaz, presidentea eriz erakusten zion polizia lagunari: [...]. Zorrizaku zurrungari horrek ez du besterik merezi!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 35. orr.

-Ez mugitu, etxekalte hori! -Eta gaztearengana itzuli zelarik-: Beldurrak al hago, zorrizaku alaena?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 135. orr.

12 zorri-zorro (corpusean zorrizorro soilik) irud/hed

Zorrizorro esker gaiztoa!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 136. orr.

-Morroi zorrizorroa! -zuzendu zitzaion ifrit mando itxurakoa-.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 44. orr.

Zorrizorro halakoak!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 152. orr.

-Eta zergatik ez haiz, hire aita bezala, zorrizorro batekin ezkontzen?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 155. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kolpe zorririk (9); kolpe zorririk jo (8); tripa zorriak (5); zorria bezala (7); zorriak kentzen (3); zorririk ez (3); zorririk jo gabe (7); zorriz beterik (4)


zorrikeria iz

“Tirano harrotzik” ez zeitan aipatü; gordinkiago erran zeitan “frantzes zorrikeria hori”, erdaraz arrapikatü ere “cette pouillerie de Français”.  Herria   2005-11-17


zorriketan adlag zorriak hiltzen.

Han ikusten genituen batzuk kartetan, esku zikinetan karta zimelduak, eta beste batzuk zorriketan.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 71. orr.

Gurekin etorri zen, hilabete eta erdian tren kalakari batean ibili ere bai; semearen ile zikin eta gozoetan aritu zen zorriketan.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 61. orr.

Bai zorriketan eta baita jolasean ikusitakoan ere: Oiloak jolasean edo zorriketan ari direnean, hotza laster.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 339. orr.


zorritsu (orobat zorrizu g.er.) 1 izond zorriz betea.

Aski omen da haur zorritsu bat agertzea, laster eskola guztia zorriz betetzeko.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 25. orr.

Borges famatua, terroristen buru heroikoa, munduko kondenatu, legendun eta zorritsu guztien esperantza bakarra.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 73. orr.

Kristalezko ateak itxi dituzte, lau emakume ijito eta haien ume zorritsuekin gelditu zara.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 75. orr.

Federicok bere ohetik erantzuten zion: zaude isilik, zakur zorritsu lotsagabea.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 132. orr.

2 irud/hed

Gobernuan banintz, akabatuko nikek pobre gisa kontsideratzen diren alfer zorritsu horiekin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 278. orr.

Horri judu zikin horien eta irlandar zorritsu horien ezjakintasuna gehitu behar zaio.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 151. orr.

Uste nian gutarra zela eta hala zuan errepublikar zorritsu horiekin nahastu zen arte.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 285. orr.

Txoto hegalzabaleko begibakarrak, presondegi izugarrienetatik ihes egindako zorritsuak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 16. orr.

Gero beren osasuna, erosotasuna, lasaitasuna, zahartzaroa, nire amaren ustekeria sozialak, hiri zorritsu honetan beste gela bat edukitzeko aukera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 50. orr.

Ez zuten herria armatu nahi, burokrazia handia gainditu behar zen pistola zorritsu bat eskuratzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 55. orr.

-Kamionetako morroiak: Txuma eta Jabito, bi junki zorrizu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 332. orr.

Prentsan zorritsuen armada gisako izenak ematen zitzaizkien errefuxiatuei.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 65. orr.


zorritxo 1 iz zorri txikia.

Zirin, lur, harri, pentsu, luma eta përpôjínezko nahaste-borraste bat da (oiloen zorritxoak dira, hegalpean habia egiten baitute: ez dakit nola deitzen diren italieraz).  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 240. orr.

2 irud/hed

-Perfila nahi dut, zorritxo.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 54. orr.


zorrizaku ik zorri 9.

zorrizorro ik zorri 10.

zorrizto izond zorritsua.

Dagoeneko duda izpirik ez dut, maiteago du bere katu zorriztoa, edo behintzat harentzat gordetzen ditu txera guztiak. -Guztiz itsu doaz, baietz atso zorrizto bateri ere esan!  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 58. orr.

Oilotokiko kakoa baino ezgauzagoa, arrantzale ugerdoa, zikin zorrizto halakoa.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 373. orr.

Kanpoko zorrizto, lotsabako, gosekil orreik ona etorten dira.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 111. orr.


zorrizu ik zorritsu.

zorro iz 1 ehunez, larruz, paperez edo kidekoz eginiko poltsa modukoa, goialdean itxi daitekeena, eskuarki zakua baino txikiagoa. ik poltsa.

Bari hiritik hurbil, poltsa handi bat aurkitu zuten bidean, hizkera arruntean "zorroa" deitzen den horietakoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 781. orr.

Laster hedatu da albistea ordea: zorro eta fardelek bertan gelditu behar zuten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 84. orr.

Motxila eta zorroak lurrean utzirik, sakon hartu zuen Estherrek arnasa.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 131. orr.

Aitak maleta eta zorroak hartu eta urdinez jantzitako emakume bati eman zizkion.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 207. orr.

Bere zorroan miatu, egunkari zimurtu bat atera, eta orrialde jakin batean zabaldu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 259. orr.

Berak zorro osoa hustu ziok.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 310. orr.

Besteak zorroen barrenean tabako-kartoiak ostendu eta portu ondoko estankoan sartu dira.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 32. orr.

Une batez Sara kamera ateratzekotan egon zen, baina, azkenean, zorroan utzi zuen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 142. orr.

Hartu zorroetan lurreko fruiturik onenak eta eskaini gizon hari opari.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 121. orr.

Ez dugu ogirik geure zorroetan, ez eta eskuerakutsirik ere Jainkoaren gizon horri emateko.  Elizen arteko biblia   1 Sm 9,7

Zorroaren estalkia kokospean hartu eta partiturak gorde nituen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 7. orr.

Zorro hartan ekarriak zituen Tolosaldean egun batzuk pasatzeko behar zituen guztiak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 63. orr.

Gero zorroa bizkarrean hartuta besteen urratsera hurbildu gara.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 109. orr.

Kartak zorrotik ateratzeko ahaleginetan ari nintzen, baina oso estu sartuta zeuden, eta ezin nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 374. orr.

Erbi polit bat zeukan zorroan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 78. orr.

Gero, zorro liburuz betea mahai gainean utzi, esku-larruak kendu eta eskuak igurtzi zituen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 68. orr.

Burua zorrotik atera, denei erakutsi eta esan zien: "Hona hemen, asiriar gudarostearen gudalburu nagusia zen Holofernesen burua!”.  Elizen arteko biblia   Jdt 13,15

Hartu zorro hau bete urre, eta etortzen diren mirabe, kantari eta ileapaintzaileei eskukada bana eskaini.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 42. orr.

Soinekoaren barrenari josia zegoen papera irakurri zuen, eta zorro batean mila dinar topatu zituen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 48. orr.

Zorro bana zeramaten zelari lotuak eta zorroetan gutun bana.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 124. orr.

· Zelaren azpian zorro bat urre ezarri zuen eta, amorrazio beltzak harturik, noraezean abiatu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 38. orr.

Zorro bete intxaur opari eman ziotela esanez.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 83. orr.

Ate sarreran esertzera joan zen, zorroa bete janarirekin.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 130. orr.

2 zerbaiti, babesteko edo gordetzeko, jartzen zaion telazko edo larruzko estalkia. ik funda.

Edredoiaren zorroa satinezkoa zen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 102. orr.

Betaurrekoak gordetzeko zorroaren atzean dauzkanak.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 219. orr.

Largabistak zorrotik aterata, "Feofarren konpainiako lehenengo aktoreak" ikusteko prest jarri zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 310. orr.

Teontzirako zorro bat ere egin zion.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 299. orr.

Atsegin nituen lurpeko korridore haietako oihartzunak, kantak ahots betean abesten nituelarik eta jendeak txanponak eta dolarrak botatzen zituelarik Greg-en biolinaren zorrora.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 335. orr.

Egun osoa etxean eman, gitarra zorrotik atera gabe.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 95. orr.

Bizkor, aizkora txikia atera nuen zorrotik, kume hark ama ez zuen urruti ibiliko eta.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 41. orr.

Belauniko jarri eta arma txikia zorroan sartu zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 150. orr.

Fructuosok, eskua pistolaren zorrora eraman, eta hantxe zeukala hark aginpidea, eta zabaltzeko.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 14. orr.

ik beherago 11.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Lepic jaunak karabina zorro berdetik atera eta galdetu du: [...].  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 34. orr.

Bidaztiak sablea zorrotik bizi atera eta borrokarako prestatu zen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 184. orr.

Gazteak lurrean belaunikarazi, eta ezpata atera zuen zorrotik.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 154. orr.

ik beherago 9.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Ezpata, itzuli zorrora!  Elizen arteko biblia   Ez 21,35

Eurialok brontzezko ezpata bat oparitu zion, zilarrezko heldulekuarekin eta marfilezko zorroarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 43. orr.

Ezpatak zorroan sarrarazi zituen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 17. orr.

Ikusi zuen Davidek Jaunaren aingerua zeru-lurren artean zegoela, ezpata zorrotik aterea eskuan hartu eta Jerusalemen kontra luzatuz.  Elizen arteko biblia   1 Kro 21,16

Sabaiaren erdian argi-armiarma bat zegoen, artile zarpailezko zorro batean bildurik. Gero areto txiki bat, non besaulkiak eta beste eserlekuak, zorro zuriz estalirik, lotan baitzeuden inoren arreta bereganatu gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

Altzariak estaltzeko zorroak zeuden, bai eta alabastrozko pendulu erloju zutabedun bat ere.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 161. orr.

· Zeregin mekanikoari dagokionez, lehenengo zorro termouzkurgarria da larruazala.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 67. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin -lehen bi adierei dagozkienak-)

Penikeko dozena bat opiltxo erosi zituen, denetatik nahasi, eta, azkenean behintzat, zorro handi batekin kargaturik irten zen dendatik. Gozotegiko zorro zuri bat zabaldu zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 148. orr.

Paper grisezko zorro soil batek baizik babesten ez zituenak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 304. orr.

Agaramonteko kondearen hatzek paper bat eta zorro txikiagoa atera zituzten handik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 244. orr.

Andreak txanpon handi bat atera zuen oihalezko zorro txiki batetik. Larruzko zorroa bere sokatik askatu eta gizonaren eskuetan utzi nuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 23. orr.

Dozena erdi bat zigarreta erre eta jada tabakorik gabe nengoelarik irten zen, plastikozko zorro bat eskuan: zapata beltzak.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 108. orr.

Amaordeak eskuko zorroa zabaldu du, eta izutu egin naiz atzera zapia aterako zuelakoan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 22. orr.

Zigarro-pakete baten tamainakoa denez igorgailua, poltsikoan edo besapeko zorro batean eraman daiteke. Erlojua, sakelako zorroa (dokumentuak eta dirua barru), betaurrekoak, gerrikoa eta zapaten lokarria kendu dizkizu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 251. orr.

Margotek liburuz bete zuen eskolako zorroa. Eskolako zorrotik hamaiketakoa atera eta jan egin dut.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 33. orr.

Kajoian betaurreko zahar batzuk daude, zorro berde iluna dutenak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 280. orr.

Hantxe azaldu baitzen ezpata, sokaren muturrean loturik eta zorro babesgarrian lotuta.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 155. orr.

Muselinazko zorro babesgarritik zehar atzematen zen argi-armiarmarekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 499. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa –lehen bi adierei dagozkienak-)

Mutil zaharrenari, Alphyri, eman zion Mariak opil-zorroa, opilak bana zitzan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 150. orr.

Krispeta-saltzaileaganaino joan eta krispeta-zorro bat erosi zuen.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 47. orr.

Han kontramaisuek etxetik ekarritako janari-zorroa zabaltzen zuten.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 166. orr.

Negarretan joan ziren, hazi-zorroa eramanez; poz-oihuka datoz, gari-balak ekarriz.  Elizen arteko biblia   Sal 126,6

Beste mutila geldirik zegoen, patata zorroa eskuan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 60. orr.

Mahai gainean pipa luze bat eta tabako zorro bat zeuden.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 147. orr.

-Kendu ezak zabor zorro hori nire bidetik! -esan zuen (niri buruz ari zela)-.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 139. orr.

-Hemen daukat billete-zorroa, dirua.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 121. orr.

Haren atzamarrak bere bideari jarraitu zion eta barrabil-zorrorantz joan zen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 111. orr.

Entzima-zorro bat da zelula.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 103. orr.

-Egon isilik, akne-zorro tentel hori! -hark ere eztenkadaz erantzun nahi izan zidan.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 32. orr.

Ondoan nuenak nire eskola-zorroa zabaldu zuen, eta entziklopedia ateratzen hasi zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 23. orr.

-Geratu geldi! -purrust egin zion ipotxak, Harryren eskola-zorroari heldu eta atzera tira eginez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 200. orr.

Bazkari legea egin, bide zorroa itxi [...] eta prest egongo zen abiatzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 87. orr.

Gazta pixka besterik ez dakart nire bidai zorroan.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 133. orr.

Hartu zuen eskuan bere makila, bost errekarri leun-leun aukeratu eta artzain-zorroko sakela batean gorde zituen.  Elizen arteko biblia   1 Sm 17,40

-Tentaldi madarikatua! -oihukatu zuen Pepponek, ehiza-zorrotik erbia atera eta urrutira jaurtiz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 80. orr.

Gerturatu egiten ziren, galtza zorrotik ageri zitzaion makilari so.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 9. orr.

Beste jatekorik ezean, hankartetik darion ur-zorroa eta egin berri duen haurra bera ere jan egin nahiko baititu ezkutuan.  Elizen arteko biblia   Dt 28,57

Lincolnek ahopeka esan didanez arma beretik atereak dira inguruan aurkitutako sei bala-zorroak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 64. orr.

Armak, kartutxo-zorroak, antzinako geziak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 22. orr.

Dokumentu guztiz berezi bat aurkitu nuen gutun-paper, zigilu, zetazko gutun-zorro, zinta itsaskor bilkari, helbide-txartel eta erantzuteko zeuden gutunen artean.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 56. orr.

Arkua eta gezi-zorroa eskuan zituela Disko-zorroko giza irudiak hilobiaz haraindiko tximino bat ematen zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 165. orr.

Astoari belarrira hitz batzuk esan zizkion eta Pelloren bakailaoa basta-zorroan sartuta uhalak askatu zituen eta astoak orain batere protestatu gabe mantso-mantso jarraitu zion.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 73. orr.

Koadroa pintatu, gurpil-zorro eta estalki berriak ipini, eta orobat galgak.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 42. orr.

Edozein hizkuntza, hitz-zorro bat edo izen-zaku bat baizik ez balitz bezala.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 177. orr.

5 ik poltsa 5.

Ilearen azpian bekoki txiki nabarmena zeukan, xelebreki zabaldutako belarri-gingilen azpian hantura berri eta zakar bi, beste leku batzuetan betzuloetako zorro bigunak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 240. orr.

6 ik kartera 2; kartera 3.

Rubalcabak Jose Antonio Alonsoren eskutik jaso zuen Barne ministroaren zorroa.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

Airbusek 2.177 eskaera ditu oraindik zorroan, 220.300 milioi dolarreko balioarekin.  Berria - Ekonomia   2006-01-18

«Ederki» ustiatu du beste enpresetako parte-hartzeen zorroa, eta hortik lortu ditu mozkinen %60.  Berria - Ekonomia   2004-03-28

Kutxak, gainera, enpresa txikiekin eta ertainekin «eskuz-esku» jardun eta partaidetzen zorroa «zorrotz» kudeatzen segituko du, garapen sozio-ekonomikoa bermatzeko.  Berria - Ekonomia   2006-03-25

Ontziola txiki eta ertainek goraino bete dute enkarguen zorroa: hileotan itxitako akordioekin, lana daukate 2009ra arte behintzat.  Berria - Harian   2005-10-04

Ekainaren 30ean 2.760 milioi euroko eskari zorroa zuen Beasaingo enpresak.  Berria - Ekonomia   2004-08-31

2.366 milioi euroko eskabide zorroa itxi du, horietariko %32 esportazioak dira.  Berria - Ekonomia   2004-05-15

7 bide zorro

Patriarka bat bezalaxe zihoan Santxo Panza bere asto-gainean, bide-zorro, zahato eta guzti.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 34. orr.

Bide-zorroa ireki eta arropak antolatzeari ekin zion.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 105. orr.

Ostalariak gela bateko giltza emana zion-eta, haraxe eraman zituen bere bide-zorroak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 194. orr.

Hogei garagar-opil eta gari berria bide-zorroan.  Elizen arteko biblia   2 Erg 4,42

8 bizkar zorro (78 agerraldi, 11 liburu eta 4 artikulutan) bizkarrean erabiltzen den zorro uhalduna. ik motxila; zaku 13.

Bizkar-zorrotik argazki-makina atera eta, zergatik edo zertarako jakin gabe, argazkia egin nion.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 48. orr.

Babes horiek guztiak axola handikoak ziren gure amarentzat, eta goizero, mendira atera aurretik, bizkar-zorroan sartzen zituen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 11. orr.

Latak dira gehienak, astunak bizkar-zorroan eramateko.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 122. orr.

Bizkar-zorroa miatzen hasi direnean bereak egin duela pentsatu du.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 46. orr.

Mendirako prest irten ginen pentsiotik, bizkar-zorro bana soinean.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 63. orr.

Bizkar zorroetan ezarritako txip baten bidez, ikaslea eskolara noiz sartzen eta ateratzen den jakingo du eskolako ordenagailuak.  Berria - Gaiak   2004-10-14

Lozakua daukat bizkar-zorroan.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 52. orr.

Bizkar-zorrotik aizkora txikia atera, zuhaitz batera igo eta bi adar moztu zituen beste gudari batek.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 112. orr.

Soldaduak beldur baziren Imanen bizkar zorroan lehergailuak egon zitezkeela.  Berria - Mundua   2004-12-22

Bizkar-zorroa zabaldu dugu espraiak ateratzeko...  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 112. orr.

Espainiako Enplegu Institutuaren bulegoaren atarian jarrita zegoen bonba, bizkar zorro batetan gordeta.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

9 diru zorro (orobat diruzorro g.er.) ik kartera.

Joan den astean lapurtu zizkioten diru zorroa eta sakelakoa. Koldok diru-zorroa atera zuen praketako atzeko poltsikotik eta milako bat luzatu zion.  Berria - Kirola   2004-12-15

Hala ba, diru zorrotik helbidea atera eta telegrama bat bidali nion.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 49. orr.

Diru-zorroa atera eta bi billete luzatu zizkion.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 208. orr.

Aitak larruzko diru-zorrotik ordaindu dio.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 34. orr.

Sakelako diru zorroan bere aitaren argazkia eramaten zuen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 18. orr.

Autodidaktak kartoi bioletazko bi errektangelu atera ditu bere diru-zorrotik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 177. orr.

Sidney buruargia zen, iluna eta arduratsua, eta diru zorro bat eta kartera bat zeuzkan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 97. orr.

Sonja ez duk sekula hirekin joango, ezta diru-zorroa mila florinekoz beteta baldin badaukak ere. Poltsatik diru-zorro bat atera zuen, zilar monedaz betea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 93. orr.

· Bost errublo bildu zituenean, diru-zorrotxoa josi eta beste bat betetzeari ekin zion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 329. orr.

9a (ekonomian) ik kartera 3.

Asko igo ziren iaz lehengaien salneurriak, eta horrek mesede egin dio Sidenorren diru zorroari: 63,4 milioi euroko irabazi garbia izan du.  Berria - Ekonomia   2006-04-06

Finantza-inbertsioena (edo diru-zorroko inbertsioena) ez bezala, sorterritik kanpo jardungo diren enpresak sortzea, garatzea edo menderatzea da nazioarteko zuzeneko inbertsioen helburua. Zuzeneko eta diru-zorroko inbertsioetan bakarrik [...] kapitalen irtenaldi gordinen batuketa, edo, bestela esanda, atzerrian egindako inbertsioen multzoa, igaro zen, 1840an 2.000 milioi dolar baino gutxiago izatetik, 9.000 milioi izatera 1870ean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 72. orr.

10 liburu zorro

Etxetik eskolako liburu-zorroarekin, goibeldurik, ateratzen nintzen arte.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 179. orr.

Koadernoan oharra idatzi, koadernoa liburu-zorroan gorde eta lasaitzen ahalegindu nintzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 23. orr.

Margot eta biok behar-beharrezko gauzak eskolako liburu-zorro batean sartzen hasi ginen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 32. orr.

· Domina nire bularraldean idurikatu nuen, Edu beti erdi lerdoaren garaipena Ttipi liburu-zorroaren jakinduria osoagoaren eta zabalagoaren aurka.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 98. orr.

11 paper zorro paperak eta kidekoak gordetzeko zorroa. ik kartera 2.

Larruzko paper-zorro bat hartu, eta itxura ofizialeko orri batzuk atera zituen handik, zigiluz josiak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 497. orr.

Han zegoen, paper-zorroa besazpian zuela, barrenean zer zuen sekula jakin ez genuen paper zorroa.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 60. orr.

Adibidez, ikasle bati egun batean paper zorroa txikituta agertzen zaio.  Berria - Euskal Herria   2006-02-21

Aspalditik zauzkaat haien buru marraztuak paper zorro batean gorderik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 294. orr.

Paper zorroan sartu zuen txartela.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Muranoko idazluma atera zuen paper zorrotik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 110. orr.

Paper zorro bat atera zuen gizonak, egunkari-zatiak txukun-txukun bilduta zeuzkana.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 392. orr.

Eta erakusteko erabiltzen dudan [Hiztegi Entziklopedikoaren] alea paper-zorrotik atera, eta mahai gainean jarri nion.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 323. orr.

12 pistola zorro

Kiroletako galtza eta jakaz jantzia eta pistola zorroa besapean zuela.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 115. orr.

Fructuoso altxatu egin zen, eskua pistola zorroan jarrita: berak erakutsiko ziela zenbat jaten duen libertario batek.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 49. orr.

Eskerrak eman nizkion, gelara bueltatu, pistola-zorroa jantzi eta karrikaratu egin nintzen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 69. orr.

Mitxelena isilean begira gelditu zitzaidan, uhalak estutu eta pistola-zorroa ezkerreko besazpian egokitzen nuen bitartean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 44. orr.

Eskularru zuriak zituen, sable distiratsua eta larruzko pistola-zorro lustratua.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 75. orr.

13 titi zorro ik titizorro.
14 tripa zorro ik tripazorro.
15 sabel zorrosup_1 (orobat sabelzorro g.er.) adkor tripa, gilborra.

Etzaulkian zegoen, eskuak sabelzorro gainean gurutzatuta, ez irakurtzen edo lotan, baizik eguzkia hartzen bizitzaz okitutako izaki baten antzera.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 175. orr.

Ederki betea zaukan sabel zorroa zerri madarikatuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 18. orr.

Alferkerian ohitu haiz, eta nahiago duk eskean ibili sabel-zorro aseezin hori betetzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 140. orr.

Tea edan, eta sabel zorroa hotz -esan zuen, burlaizezko irri labur batekin.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 104. orr.

16 sabel zorrosup_2 sabelean eramaten den zorroa.

Noiz sortu ote zen turisten gustu txarreko ohitura hori, bizkar-zorroak bizkarrean eraman beharrean sabel-zorro bihurtzekoa?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 175. orr.

17 zakutik edo zorrotik nondik edo handik.

Buruzagiek, zakutik edo zorrotik, Frantzia osatzen zuen lur puska honetan derrigorrezko bakearen segurtatzea manatzen zioten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 36. orr.

Ahal zuten guzietan elkar laguntzen zuten eta zakutik edo zorrotik erdiesten zuten ogi puxka gehigarria denen artean banatzen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 139. orr.

Nik laguntza ekonomikoak eta errextasunak kausi ditzazket baina lurra lekuko hautetsiek hornitu beharko dute zakutik edo zorrotik.  Herria   2004-09-02

Lanean beharko genukeela zakutik edo zorrotik.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 281. orr.

Zer eskuzartak ez dira gero ere izan! Ibarrolarendako gehienik, hain zen mustupilka joaiten gizona, pilota guzien biltzerat, eta frangotan kintze egiterat, zakutik edo zorrotik, edo lurrean herrestan etzanik ere berdin.· Orduan, "zakutik ala zorrotik" bakoitzak zerbait emaiten zion.  Herria   2001-01-11

18 zorne zorro (orobat zornezorro)

Ondorio horiek guztiak, izurriak zorne zorroa bezala, halaxe ekartzen ditu porrotak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 111. orr.

Ez daukagu antibiotikorik, eta, hortaz [...] zorne-zorroa ebaki eta itxaron besterik ezin dugu egin.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 108. orr.

Zorne zorro bat bezala ari zen gezurra puzten, eta haietako egunen batean lehertuko zen seguruenik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 208. orr.

Gualterio izeneko Arezzo hiriko beste mutiko bat etengabeko sukarrez eta bi zorne-zorroz oinazetua zegoen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 270. orr.

· Bilaua halakoa, zornezorro zikina!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 125. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bala zorro (4); bere zorro (9); bide zorro (3); bizkar zorro (9); diru zorro (11); larruzko zorro (8); paper zorro (8); paperezko zorro (5); plastikozko zorro (8); plastikozko zorro batean (4); zeraman zorro (4)

zorro bana (4); zorro bat (36); zorro bat atera (6); zorro bat erosi (3); zorro bat eta (3); zorro batean (18); zorro batetik (3); zorro berdea (3); zorro handi (8); zorro handi bat (4); zorro handia (4); zorro hura (3); zorro marroi (3); zorro txiki (4)

barne ministroaren zorroa (3); bere zorroa (3); bide zorroa (3); bizkar zorroa (21); diru zorroa (38); diru zorroa atera (10); eskola zorroa (6); galtza zorroa (3); larruzko zorroa (7); ministroaren zorroa (3); paper zorroa (12); pistola zorroa (3)

zorroa atera (11); zorroa bizkarrean (3); zorroa hartu (7); zorroa hartuta (5); zorroa ireki (5); zorroa itxi (3); zorroa jaso (3); zorroa zabaldu (5)

bide zorroak (4); bizkar zorroak (13); zorroak hartu (4); zorroak lurrean (4)

basta zorroan (5); basta zorroan begiratu (3); bere zorroan (12); bizkar zorroan (16); diru zorroan (7); ezpata bere zorroan (3); ezpata zorroan (6); paper zorroan (3)

zorroan begiratu (4); zorroan gorde (6); zorroan sartu (21); zorroan sartu zuen (8); zorroan sartuta (3); zorroan sartzen (4)

nire bizkar zorroarekin (3)

bizkar zorroetan (4)

eskua pistolaren zorrora (3); pistolaren zorrora eraman (3); zorrora eraman (3)

atera zuen zorrotik (4); bere zorrotik (7); bizkar zorrotik (9); diru zorrotik (9); ezpata zorrotik (19); ezpata zorrotik atera (9); ezpata zorrotik aterea (3); paper zorrotik (3); zakutik edo zorrotik (6); zorrotik atera (32); zorrotik atera zuen (3); zorrotik aterata (6); zorrotik ateratzeko (3); zorrotik aterea (3); zorrotik ezpata atera (4)


zorrodun izond zorroa edo zorroak dituena.

Azpiak balantza egin zuen, eta hosto-zorrodun oinak justu-justu bankuan finkatu zituenean, arnasa kendu zion beste urratu batek.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 123. orr.


zorrogabetu, zorrogabe(tu), zorrogabetzen da/du ad bularrez mintzatuz, zorro gabe gelditu edo utzi. ik titizorro.

Lilik, zorrogabetuak zeuzkan bularretan jarri zizkidan eskuak eta gidatzen ninduela ahurrak bere sabelean, sabeleko fruitua Jesus! galdu zitzaizkidan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 62. orr.


zorrokada iz zorroa, neurri gisa.

Gure amak gogoan du, etortzen zen bakoitzean, zorrokada bete karamelu ekartzen zuela beraientzat.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 141. orr.


zorroratu, zorrora(tu), zorroratzen adkor ahoratu, jan.

Hark bezala egin nuen, eskutik ahora zorroratu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 359. orr.

Katilua hustu, bertze galleta bat zorroratu eta, marrus-marruska, leku egin nion putzutik atera nintekeelako sentipen lagungarriagoari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 208. orr.

Orain, adibidez, goiza denez eta deus berezirik zorroratu ez duenez, badaki Kixo ari zaiola, eta ez bertze inor.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 55. orr.


zorrota ik txorrota.

zorrotada ik txorrotada.

zorrotadaka ik txorrotadaka.

zorrotadatxo ik txorrotadatxo.

zorroto ik zorrotto

zorrotto (orobat zorroto) iz zorrotxoa.

Kalean barrena neska asko pasatzen ziren, zirarekin eta txano garden batekin, nylonezko zorrotto bat buruan, huraxe baitzegoen modako.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 147. orr.

Besarkatu baino lehen, eskutan zekarren zorroto bat laga zuen bazter batean eta ondoren berokia hartzeko eskatu zidan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 135. orr.


zorrotxo 1 iz zorro txikia.

Bazkaria ere eramaten genuen zorrotxo batean, garbantzuak, arroza, arrautza egosi batzuekin, etxerainoko bidea luzeegia baitzen bazkaltzera joan eta eskolara itzultzeko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 153. orr.

Tabakoa, tabakoa erruz eta era askotara: zorrotxoetan sarturik, toxa batean gorderik eta, azkenik, mahai gainean multzo txikietan bildurik besterik gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 54. orr.

Larruzko zorrotxo batean dirua ipin ziezaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 61. orr.

Zotzak gordetzeko zorrotxo bat, beira-alez egina.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 46. orr.

Karamelu arrosa batzuk, obalatuak, zuriz hautseztatuak, zelofanezko zorrotxoetan.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 36. orr.

Mahai gainean hiru platerkada pasta-zopa, zorrotxokoa.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 52. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bost errublo bildu zituenean, diru-zorrotxoa josi eta beste bat betetzeari ekin zion. Tabako-zorrotxo bat ere bazegoen pipen artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 329. orr.

Tisanak egiteko belar-zorrotxoak ere.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 95. orr.

Te-ontzi bat, plastikozko kikarak, ontzi bat kafe-hauts, eta azukre-zorrotxoz betetako katilu bat.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 12. orr.

Ia beti zegoen prest eta poltsikoan beti eraman ohi zituen azukre zorrotxoen antzeko labangarri zorrotxoak.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 46. orr.

Hemen "mirra-zorrotxoak", Frantziskoren bihotzean finkatua dagoen Kristo oinazetua irudikatzen du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 334. orr.


zorrotz 1 izond punta edo ertza guztiz mehea duena. ant kamuts; zentzumenez mintzatuz ahalmen handikoa; hotsez eta kidekoez mintzatuz, zolia; besteren hutsekiko bihozbera ez dena; adeitasunik, bihozberatasunik agertzen ez duena. (ikus beheko konbinatorian zorrotz izenondoaren agerraldi maizkoenak)
2 (adizlagun gisa) ik zorrozki.

Zorrotz ari da berori, jauna, zorrotz.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 132. orr.

Justiziari dagokionez, gainera, alderdiak zorrotz aritu behar dutela esan zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

Ez al nizun zorrotz esan norabait ateratzen bazinen, ziur hilko zinela?  Elizen arteko biblia   1 Erg 2,42

-Ez, sentitzen dut, Harry, baina arauak arau dira -erantzun zion Fudgek, zorrotz-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 243. orr.

-Ezer erosi du Lucius Malfoyk? -galdetu zuen Weasley jaunak zorrotz haien atzetik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 52. orr.

Zorrotz jokaturik zer irabaziko luke?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 492. orr.

Errepublika da anarkistekin zorrotz jokatzeko eskubidea daukan gobernu bakarra.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 15. orr.

Belarriak tente neuzkan... eta begiak zorrotz jarriak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 27. orr.

Sententziak zorrotz eskatzen dio: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 148. orr.

Dumbledorek zorrotz begiratzen zion Harryri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 124. orr.

Umbertoren adin bertsuko emakume bat zegoen bertan, zorrotz begira.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 232. orr.

Garrantzitsua da odolaren konposizio kimikoa zorrotz mantentzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 187. orr.

Nik ere neure burua behar nuela zigortu, eta zorrotz atxilotua behar nuela bederen egon.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 280. orr.

Inperio horietako eskala zabaleko talde-lanaren antolamenduak erakusten duenez, zorrotz banatua zuten lana.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 19. orr.

Ez omen zegoen auzi-egunetan bezain zorrotz zainduta.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 83. orr.

Ametsezko lekua, zorrotz zaindua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 263. orr.

Beren buruak zorrotz epaitzen zituzten, eta batak bestea nahigabetzetik ardura handiz begiratzen ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 517. orr.

Apostoluak deitu eta zigorkatu ondoren, Jesusi buruz hitzik esatea zorrotz debekatu zieten.  Elizen arteko biblia   Eg 5,40

Ez ditudala agindu guztiak hain zorrotz jarraitu behar.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 43. orr.

Sozialistak zorrotz kritikatu zuen EAJ, bere garaian Madrilen ez zuelako legearen aurkako zuzenketarik jarri.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Inkomunikazioa aplikatzekotan «arauak zorrotz» beteko direla esan zion.  Berria - Harian   2005-06-23

Mutila poz-pozik zegoen aihotzez hiru kolpe haiek nola jo zituen ikusi zuelako, hain garbi, hain zorrotz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 104. orr.

Zergatik ari zitzaidan esaten, orduan, neure barruan oihuka, inolako zalantzarik gabe, zorrotz eta bueltarik gabe, ez nengoela oker, egia neukala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 169. orr.

Zorrotz eta garbi jakin zenuen une hartan bertan dena.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 56. orr.

Hurbiletik ezagutzen dituzte ikasleen eskariak eta oso zorrotz prestatzen dituzte ikastaroak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-10

Pamielan ere, «oso zorrotz» kalkulatzen dituzte tiradak.  Berria - Kultura   2006-04-14

Neska gazteen burasoak biziki zorrotz eta harro agertzen dira partikulazki diruaren partetik.  Herria   2005-04-14

Platokoak ez ezik, adi eta zorrotz jarraitzen nituen ikusleriaren arteko zer guztiak ere.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 164. orr.

Gizakiak eta paisaiak ere halaxe deskribatzen zituen: zorrotz eta zehatz.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 17. orr.

Erantzuna jin zitzaigun labur eta zorrotz: "Argitaratuko nik? Sekula ez, kalte gehiegi egin liezaiokete Elizari!  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 163. orr.

Anker eta zorrotz sentitu nintzen, eta halaxe ikusi ninduten haiek.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 36. orr.

Hiru hazbete ere ez zen eta lau berga balitz bezain harro mintzatu zitzaidan, motz eta zorrotz: [...].  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 138. orr.

"Ohitua nago kontzentrazio eremuetan" esan nion, hotz eta zorrotz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 60. orr.

Gobernuak «bizkor, zorrotz eta eragingarri» jokatu duela nabarmendu zuen.  Berria - Mundua   2006-01-08

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zorrotz susmoa hartu nien haren behakoei.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 96. orr.

Barkatu beharreko bekatutxoak zein ziren, zorrotz plantan noiz agertu behar zuen, zein opari onar zitzakeen irakatsi zion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 171. orr.

«Zorrotz» fama hartu zuen ikuskatzaileen aurrean.  Berria - Mundua   2004-09-23

Are zorrotz-zimeltasun tematiagoz eta berrikuntzen arbuio grinatsuagoz kudeatzen zuen Ikastegia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 54. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Eskuak mahaipean gordeta ikusi zuen gizona altua zen itxuraz, aurpegi-zorrotz eta ilehoria ere bai.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 194. orr.

Bost loro moko-zorrotz gozo-gozo lo.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 206. orr.

Horretan harri ertz-zorrotz batek kopeta erdi-erdian jo zuen piztia.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 76. orr.

Holmboek Niels Abelekin bezain begi-zorrotz jokaturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 335. orr.

5 zorrotz-zorrotz adlag

Moskuko gobernuaren aginduak zorrotz-zorrotz bete zituzten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 358. orr.

Bizitzak gosez amorratzen jan gaitu gu biok, bai gogotik jan ere, zorrotz-zorrotz, mokadurik handiena apur bihurtzen duen goseaz.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 26. orr.

Zorrotz-zorrotz eta berariaz aplikatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 112. orr.

-Eta? -galdetu zuen Kristok zorrotz-zorrotz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 52. orr.

Zeharka begiratuz Mona ikusten nuen, niri so zorrotz-zorrotz.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 77. orr.

6 (izenondo gisa)

Barazkijale-dieta zorrotz-zorrotza egiten zuen eta kaleargi itzali baten amultsutasun eta nortasun berberak zeuzkan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 289. orr.

Galdera zorrotz-zorrotzak egiten saiatzen naiz.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 45. orr.

Eta horregatik eman zizkion agindu zorrotz-zorrotzak mandatari gazteari.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 200. orr.

Hortz zorrotz-zorrotzak sartu zizkion Harryri hatzean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 37. orr.

Galdetu zion ea zorrotz-zorrotza zen, zioten bezala, ea maite zuen, ea galtza uhalik zerabilen, ea gauez zurrunga egiten zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 336. orr.

Bertze txartel bat jaso dut, zorrotz-zorrotza hori ere, eta haustura eternala berresten duena, egoki den bezala.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 450. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

adimen zorrotz (4); agindu zorrotz (6); ahots zorrotz (7); aizto zorrotz (4); arau zorrotz (4); arauak zorrotz (4); aurpegi zorrotz (9); aurpegi zorrotz eta (5); baldintza zorrotz (4); begi zorrotz (8); begiak zorrotz (11); begirada zorrotz (6); begiratu zorrotz (6); bezain zorrotz (32)

epaile zorrotz (4); esan zion zorrotz (5); ezpata zorrotz (9); galdera zorrotz (7); gezi zorrotz (4); gogor eta zorrotz (4); guztiak zorrotz (6); hain zorrotz (20); harryk zorrotz begiratu (4); hortzak zorrotz (5); hotz eta zorrotz (4)

kontrol zorrotz (4); kritika zorrotz (5); labana zorrotz (6); legea zorrotz (13); min zorrotz (8); min zorrotz bat (5); motz eta zorrotz (6); mutur zorrotz (4); neurri zorrotz (5)

oso zorrotz (19); punta zorrotz (6); sudur zorrotz (4)

zorrotz agindu (4); zorrotz aritu (4); zorrotz asko (4); zorrotz aztertu (11); zorrotz aztertuko (7); zorrotz aztertzeko (5); zorrotz bat (82); zorrotz batean (5); zorrotz batek (25); zorrotz batekin (10); zorrotz baten (19); zorrotz batez (8); zorrotz batzu (6); zorrotz batzuk (4); zorrotz begira (6); zorrotz begiratu (33); zorrotz begiratu zion (20); zorrotz begiratutako (13); zorrotz begiratutako trenak (4); zorrotz begiratzen (16); zorrotz begiratzen zion (4); zorrotz behatu (4); zorrotz bete (12); zorrotz bete behar (4); zorrotz beteko (5); zorrotz betetzea (6); zorrotz betetzeko (4); zorrotz betetzen (9)

zorrotz epaitzen (4); zorrotz erantzun (4); zorrotz esan (5); zorrotz eta zehatz (4); zorrotz haiek (7); zorrotz haien (4); zorrotz harekin (5); zorrotz hau (4); zorrotz hitz (4); zorrotz hori (14); zorrotz horiek (7); zorrotz horren (5); zorrotz hura (11)

zorrotz jokatu (12); zorrotz jokatuko (7); zorrotz kritikatu (19); zorrotz kritikatu dute (4); zorrotz kritikatu zuen (5); zorrotz kritikatu zuten (4); zorrotz mintzatu (4)

zorrotz samar (4); zorrotz samarra (4); zorrotz so (4); zorrotz zaintzen (8); zorrotz zorrotz (7); zorrotz zorrotza (6); zorrotz zorrotzak (5)

agindu zorrotza (9); ahots zorrotza (4); aizto zorrotza (4); aurpegi zorrotza (6); azterketa zorrotza (7); begi zorrotza (8); begirada zorrotza (14); begiratu zorrotza (34); begiratu zorrotza eginez (27); belarri zorrotza (4); bezain zorrotza (27); defentsa zorrotza (18); defentsa zorrotza egin (6); diziplina zorrotza (10)

epai zorrotza (4); ezpata zorrotza (18); gizon zorrotza (4); guztiz zorrotza (4); hots zorrotza (4)

ikerketa zorrotza (5); jarraipen zorrotza (5); kontrol zorrotza (7); kritika zorrotza (30); kritika zorrotza egin (13); kritika zorrotza egiten (11); kritiko zorrotza (4); labana zorrotza (9); lege zorrotza (4); min zorrotza (8); mutur zorrotza (6)

oihu zorrotza (4); oso zorrotza (48); oso zorrotza da (13); politiko zorrotza (4); punta zorrotza (4); semeari begiratu zorrotza (27); sudur zorrotza (6)

zaintza zorrotza (8)

(27); zorrotza bota (6); zorrotza da (49); zorrotza dela (16); zorrotza du (5); zorrotza dute (5); zorrotza egin (44); zorrotza egin zion (7); zorrotza eginez (9); zorrotza eginezñ zorrotza egingo (8); zorrotza egitea (5); zorrotza egiten (21); zorrotza eman (5); zorrotza erakutsi (4); zorrotza ezarri (6); zorrotza izan (22); zorrotza izan zen (5); zorrotza izanik (4); zorrotza izaten (4); zorrotza zela (5); zorrotza zen (36); zorrotza zuen (11)

are zorrotzago (5); baino zorrotzago (15); gero eta zorrotzago (8); zorrotzago eta (4); zorrotzago jokatu (4)

baino zorrotzagoa (18); gero eta zorrotzagoa (7); zorrotzagoa da (7); zorrotzagoa dela (6); zorrotzagoa egin (7); zorrotzagoa izan (5); zorrotzagoa izango (8)

askoz zorrotzagoak (4); baino zorrotzagoak (6); gero eta zorrotzagoak (7); neurri zorrotzagoak (29); neurri zorrotzagoak hartu (4); segurtasun neurri zorrotzagoak (6); zorrotzagoak behar (4); zorrotzagoak dira (7); zorrotzagoak egin (4); zorrotzagoak egitea (5); zorrotzagoak ezarri (4); zorrotzagoak hartu (4); zorrotzagoak izango (6); zorrotzagoak izango dira (4)

agindu zorrotzak (5); arau zorrotzak (14); baldintza zorrotzak (8); begi zorrotzak (10); bezain zorrotzak (13); biziki zorrotzak (4)

ertz zorrotzak (4); hagin zorrotzak (4); hain zorrotzak (11); hitz zorrotzak (6); hortz zorrotzak (5)

kontrol neurri zorrotzak (6); kontrol zorrotzak (10); kritika zorrotzak (33); kritika zorrotzak egin (12); kritika zorrotzak jaso (4); lege zorrotzak (10); neurri zorrotzak (84); neurri zorrotzak ezarri (11); neurri zorrotzak hartu (12); neurri zorrotzak hartuko (7); neurri zorrotzak hartzen (8); neurri zorrotzak jarri (5); neurriak oso zorrotzak (4)

oso zorrotzak (27); oso zorrotzak dira (7); punta zorrotzak (13); segurtasun neurri zorrotzak (15)

zorrotzak bete (5); zorrotzak dira (21); zorrotzak direla (5); zorrotzak diren (6); zorrotzak ditu (4); zorrotzak dituzte (4); zorrotzak egin (16); zorrotzak egin zizkion (4); zorrotzak eginez (5); zorrotzak egiten (10); zorrotzak eman (5); zorrotzak ezarri (18); zorrotzak ezarri dituzte (5); zorrotzak ezarriko (4); zorrotzak hartu (13); zorrotzak hartu behar (6); zorrotzak hartuak (4); zorrotzak hartuko (7); zorrotzak hartzen (9); zorrotzak izan (15); zorrotzak izan zituen (4); zorrotzak izanez (4); zorrotzak izango (4); zorrotzak izaten (5); zorrotzak jarri (8); zorrotzak jarri dituzte (4); zorrotzak jaso (7); zorrotzak ziren (20); zorrotzak zituen (4)

era zorrotzean (4)

punta zorrotzeko (8)

adimen zorrotzekoa (5)

ahalik eta zorrotzen (5); neurri zorrotzen (10); neurri zorrotzen artean (5); segurtasun neurri zorrotzen (4); zorrotzen pean (4)

ahots zorrotzez (10); begi zorrotzez (23); begi zorrotzez aztertu (5)

neurri zorrotzik (7); neurri zorrotzik hartu (4); zorrotzik hartu ezean (4)


zorrotzaile (orobat zorroztaile) iz labanak eta kidekoak zorrozten dituen pertsona.

Poteko albaiteroa eta Retolako zorrotzailea hil dituzte.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 143. orr.

Ourenseko zorrotzaile batekin Frantziako muga pasa eta Lurdesen argizarizko kandelak saltzen aldi bat emanda, Parisera egin zuen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 237. orr.

Edo beste bailara batean bezala: Zorrotzailea datorrenian, eurixa!  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 234. orr.

Goioagak Xabier Mendizabal izan zuen sega zorroztaile eta Zelailuze laguntzaile.  Berria - Kirola   2004-07-25


zorrotzar iz zorro handia.

Zorrotzar okre hura hartu eta sartu egin nintzen lagunek kantoian itxoiten zidatela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 165. orr.


zorrotzarri ik zorroztarri.

zorrotzdun izlag zorrotzeko.

Etxerako bidean Dibinaren zapata-denda paretik pasa zen eta txarolezko takoi luze eta zorrotzdun oinetakoak erosi zizkion Sergiori.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 51. orr.


zorrozka adlag

Harriturik nago nola ez duten oraindik Sant-Ofiziora salatu eta nola ez dioten han, galde zorrozka, zeinen izenean asmatzen duen aitorrarazi erro-errotik.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 153. orr.


zorrozkailu iz zorrozteko tresna.

Daratulu bat, marketeria-zerra bat, zorrozkailu sail bat, ogi xigorgailu bat, [...].  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 89. orr.

Goma pasatuko banio bezala, edo boligrafoa, edo zorrozkailua, Inazitori eman nion, Inazitok Emiliori eta Emiliok Goiori.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 269. orr.

Nik lur-jabeen eta botikariaren alabek adina nuen, panpinak, borragomak, zorrozkailuak, neguko zapata forratuak, arrosarioa eta meza-liburua.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 39. orr.


zorrozkeria iz zorroztasun gaitzesgarria; zorrotza denaren ekintza gaitzesgarria.

Garraio Saileko ardurak hartu zituenetik gorreria eta zorrozkeria nagusitu dira haren jardunean.  Berria - Euskal Herria   2006-04-30

Lau hilabete lehenago, ez nuen Kristinarekin zorrozkeriaren bat trukatzeko parada huts eginen, Ximurra halako jendajearekin ikusita. Bakarka, aldiz, zorrozkeriak kamusten laguntzen zion alkoholak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 139. orr.

Sofista baten zorrozkeriak dira horiek.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 246. orr.


zorrozki adlag zorroztasunez. ik zorrotz 2.

Zorrozki eta lotsagabeki eztabaidatzen dute gizakien pertzepzioetan ez dagoela deus egiazkorik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 344. orr.

Luzaz begiratu zidan, zorrozki.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 37. orr.

Zorrozki begiratzen zion Yentli, sekretu bat kontatu berri duenaren herabetasun damuzko horrekin.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 189. orr.

Hiru auzapezek zorrozki salatu dute jokamolde hori, zerbitzu publiko hurbila zangopilatzen duelako.  Herria   2002-12-12

Politikoek ez direla aski zorrozki jokatu baimenak emaitean.  Herria   2001-10-04

Aurrenekoa, ez dakit esaten ikastea, eta ondoren zer da? zuhurki eta zorrozki galdetzen ikastea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 38. orr.

Gizon oso jakintsuak direlarik, zorrozki eta zolitasunez bereizten dituzte arrazionala eta arrazoigarria.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 77. orr.

Konfiantzazko mediku batek emandako aholkuak zorrozki jarraituz.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 166. orr.

Legea zorrozki betez.  Berria - Euskal Herria   2004-08-10

Polizak zorrozki galdekatuko ditu.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 151. orr.

Torturaren bidez polizia funtzionarioek egindako Jose Arregiren erailketa gupidagabea, zorrozki zigortu beharrekoa da.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 123. orr.

Zeruko misterioak zorrozki aztertzeko gauza izango bazina ere, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 122. orr.

Gero, atzera begira, pasadizo hau zorrozki epaituko zuen, egintza horren makurra azpimarratu nahian.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 9. orr.

Denok isilik, basamortuan hitz egitea zorrozki debekaturik balego bezala.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Badira, ordea, espazioarekiko bestelako erlazio batzuk, irudiak aurkitu baino lehenagokoak, eta espazioari buruz horren abstraktua ez den eta geometria perspektibistak horren zorrozki egituratua ez den kontzeptu batean oinarrituak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 131. orr.

Beste inon ikusi izan ez diren operazio militar korapilatsu eta zorrozki antolatuetan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 51. orr.

Saramagori egin zizkioten lehen galderak zorrozki literarioak izan ziren.  Berria - Kultura   2004-02-17

· Zeuden tokia uharte txiki bat zen, lehorretik ozta-ozta banatua, itsasadarraren gainean zorrozki moztua.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 152. orr.

Laster ziren euren letaginak gure haragi gurietan zorrozki sartzen.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 106. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bezain zorrozki (3); hain zorrozki (6); zorrozki begiratu (3)

baino zorrozkiago (3)


zorrozkiro adlag zorrozki ik maisukiro.

P. García Isasti-k La España metafísica Menéndez Pidal-en araketan maisu-zorrozkiro erakutsi digunez.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 21. orr.


zorroztaile ik zorrotzaile.

zorroztarazi, zorroztaraz, zorroztarazten du ak zorroztera behartu.

Gure gizartearen eta kulturaren aurrean gaitasun kritikoa zorroztarazten digun egoeran ezartzen gaituen arren, [...].  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 215. orr.


zorroztarri 1 (orobat zorrotzarri g.er.) iz zorrozteko erabiltzen den harria.

Geziburua zorroztarriaz zorroztu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 83. orr.

Segalariek erabili ohi duten zorroztarria.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 144. orr.

Badaude horrelakoak, eta are okerragoak ere, harrizko herri hau zorroztarriz jasoa dagoela badakiten arren, elbarri ibili nahiago dutenak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 77. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Zer ederra segalariaren geldialdia eta zorroztarri hotsa alor bat bukatutakoan eta hurrengoa hasi orduko.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 100. orr.


zorroztasun 1 iz zorrotza denaren nolakotasuna.

Semeak ez zeukan aitaren osperik, ez zorroztasunik, ez agintea bere eskuetan mantentzeko kemenik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 222. orr.

Errukia bezain handia du zorroztasuna, egintzen arabera epaitzen du gizakia.  Elizen arteko biblia   Si 16,12

Hortik heldu da indioen zorroztasuna sexu kontuetan.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 42. orr.

Ezpain finak estutu, eta begirakunea zorrozten zuelarik, emakumeengan ezohikoak diren zorroztasuna eta laztasuna erakusten zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 43. orr.

Kudeaketan «zorroztasuna, gardentasuna eta zintzotasuna» agindu du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

Ikasle baten idazlanari, adibidez, ez zaio eskatzen ikertzaile batenari eskatzen zaion zorroztasun, originaltasun edo sakontasuna.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 329. orr.

Ez zituen garbi ikusten egunkari normal bateko letrak -oraindik 20/80 zorroztasuna besterik ez zuen-.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 131. orr.

Zuhurtasun printzipioak berarekin dakarren segurtasunarekiko zorroztasun erregulatzaile hau.  Berria - Gaiak   2006-02-23

Jaungoikoaren errukiak besarkatzen eta ferekatzen ditu zintzoak eta, era berean, zorroztasunez zigortzen eta zentzarazten ditu gaiztoak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 348. orr.

Morse eta Whitney irakasleek pentsamenduaren ildo desberdinetatik zorroztasunez ohartarazi dutenez, [...].  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 223. orr.

Bere aurrekoek lorturiko bakean gobernatu zuen probintzia, diziplinaz eta zorroztasunez, heldutasun handiz eta Erregelaren obserbantzia bultzatuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1142. orr.

Zorroztasuna dopinarekin.  Berria - Harian   2006-02-09

2 (-en atzizkiaren eskuinean)

Ez da labana gaiztoaren zorroztasuna behar hitz emailearen botereaz ohartzeko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 158. orr.

Osabaren zorroztasunari eta haren buru-argitasunari ezagutza egiteko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 320. orr.

Adituaren zorroztasunaz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 497. orr.

Ez al dizuet lehen ere esan zuek eromentzat hartzen duzuen hori ez dela izaten zentzumenen zorroztasun gehiegia baino?  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 90. orr.

Hitzak beren substantziaz bizi dira, formaren zorroztasunak ez balin badu errealitatea husten bederen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 96. orr.

Zoriaren geometria deitu zion Pascalek horri: geometriako frogen zorroztasuna zoriaren ziurtasunik ezarekin bat eginik!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 369. orr.

Bere burua astindu behar, kontzientziaren zorroztasuna berreskuratzeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 123. orr.

Jendeen jujamenduen zorroztasuna.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 517. orr.

Arkitektura deduktiboaren zorroztasuna.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 134. orr.

Hartu, bada, gogoan Jainkoaren bihotz ona eta zorroztasuna: zorroztasuna erori zirenentzat, bihotz ona zuretzat, baina haren ontasunean irauten baduzu.  Elizen arteko biblia   Erm 11,22

Askotarikoak konpendio honetan bildutako lanak, baina denetan geratzen da agerian San Agustinen pentsamenduaren sakontasuna eta zorroztasuna.  Berria - Kultura   2004-01-17

Metodoari sistemaren zorroztasuna eta erregulartasuna emateko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 177. orr.

Legeen zorroztasuna zegoen han zalantzan, eta parrizidioa gogor zigortu beharra.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 40. orr.

Tautograma "ahulak" ere aurki ditzakegu, arauen zorroztasunari zirrikituren bat hausten diotenak.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 103. orr.

Zure zorroztasuna egunez egun ari da handitzen, andrea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 121. orr.

Erreparatzea nola haren "zorroztasuna argitzen eta estiloa fintzen den" eulien eraginaren pean uzten den denboraren proportzio zehatzean.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 114. orr.

Estatu Batuetako diru-murriztearen ordainetan, Alemania eta Japoniaren aurrekontu-politikaren zorroztasuna etorri zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 166. orr.

Izeko Aliceren zorroztasunak muzindu egin zuten Barbararen edertasun loratzen hasi berria.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 14. orr.

Profeta esatean ulertzen dugu hemen izpiritu handiak, zorrotzak eta arrazoikariak, beren naturazko asmamenaren zorroztasunari emanak daudenak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 97. orr.

Herri zibilizatuen miresmena eta desesperazioa pizten dituen sentimenen zorroztasunarekin.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 157. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Sokratesek horrek dakarren zorroztasun absolutuari ere, eta horri batez ere, jaramon egin nahi dio.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 44. orr.

Zorroztasun zurrunean dabilen profesional porrokatua.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 126. orr.

Zorroztasun kritikoa, zalantza metodikoa, moderazioa, tolerantzia, besteren ideiekiko errespetua izan dira Bobbioren bertuteak.  Berria - Kultura   2004-01-15

Zorroztasun akademikoaren berritze soila.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 218. orr.

Presak ez du justifikatzen zorroztasun informatiboa alde batera uztea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-02

Zorroztasun formal eta demostratibora heltzeko.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 214. orr.

Deskribapenetan erabilitako terminoak batere zorroztasun zientifikorik gabe ezarriak daude.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 62. orr.

Enpresa multinazionalek garapen-bideko herrialdeetan sartu ez sartu erabakitzeko unean duten zorroztasun izugarri hori.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 111. orr.

Aristotelesengandik logika osasuntsua ikasi behar zenukete, eta Euklidesengandik, berriz, zorroztasun latza.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 153. orr.

Direnak eta ez direnak ezereztatzen dituen joritasun eragabeari zorroztasun neurritsuaz egin nioan buru.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 95. orr.

Badakit zorroztasun gupidagabea leporatuko didatela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 542. orr.

Zuhurtasun printzipioak berarekin dakarren segurtasunarekiko zorroztasun erregulatzaile hau Zergatik, erraidazu, merezi izan dut zorroztasun suntsitzaile hori?  Berria - Gaiak   2006-02-23

Alferrik zigortzen nauzu zeure zorroztasun hondagarriez.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 154. orr.

Lan horretan Egidok, bere ohiko zorroztasunaz, [...] hipotesi orokor bat zirriborratzen saiatzen da.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 74. orr.

Are gehiago harrituko zaitu hala ere, horrenbertzeko zorroztasunari nik men egin izanak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 130. orr.

Nolako zorroztasuna haiena!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 242. orr.

Legea zorroztasunik handienaz aplikatuko dut bi lapur hauen gainean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 524. orr.

Apaizak eta kartzeleroek zorroztasun gehiagoz behartu zituzten meza entzutera.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 87. orr.

Lantzat hartu zuen nire bisita; gainerako lan guztietan bezalako zorroztasun eta arreta nabarmenez egin beharreko lantzat, gainera. bere gaixotasunagatik lehengo zorroztasuna bigundu beste aukerarik ez zuenean, honela esaten zuen: [...].  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 282. orr.

EAJ eta EAren iritziz, plana «zorroztasun gabekoa» da eta argudio «zaharkituak» ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-29

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Giza adimenaren izaeraz, erlijio-kontuetan ahalegina eskatzen duen oro maite dugu, moral-kontuan zorroztasun-itxura daukan oro maite dugun bezala.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 145. orr.

Poema ondo girotu ondoren, han-hemenka inserto indartsuak sartuko ditut, tarteka sakontasun eta zorroztasun-uneak nabarmenduz.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 68. orr.

Zorroztasun-grina biziz sinatu zuen analisi bakoitza.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 209. orr.

Eginkizunak zerikusia du zientziekin, tankera zientifikoko azterketekin edo zorroztasun-irizpideei erantzuten dien teoriekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 234. orr.

Hauek gaiak edo teoriak eratzen dituzte euren koherentzia, zorroztasun eta egonkortasun mailaren arabera.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 75. orr.

Zorroztasun eza, goragotik dator.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 108. orr.

Espainiako Gobernuak inflazioaren gaineko aurreikuspena egiterakoan duen «sinesgarritasun eta zorroztasun» falta erakusten du.  Berria - Ekonomia   2004-01-16

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bigarren urrats horretarako, buru-zorroztasun handiagoa behar da, tresna hobeak, analisi-bereizmen handiagoa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 192. orr.

Burumotzek eta beren adimen zorroztasuna kamustua dutenek ulertzen duten moduan.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 180. orr.

Ikusmen-zorroztasuna neurtzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 30. orr.

Begi-zorroztasun izugarria nuen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 25. orr.

Efektu honek lehenengo estimuluarekiko sentiberatasuna txikitzen du: kontraste gutxiago nabaritzen da, begi-zorroztasuna gutxitu egiten da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 36. orr.

Lote bat, 6,2ko azidotasuna zuela eta, lege-zorroztasun zintzoz baztertua zuen sinadura loretsuko ikuskatzaile batek.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 208. orr.

Herrialde industrializatuen aurrekontu-zorroztasuna.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 159. orr.

Gutako nork ez du, amets asaldatu, urduri, hasperenez bete horietan, eduki, estutu, berotu halako sentsazio zorroztasun aparteko batez, gogoa beterik zion emakumea?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 103. orr.

· Gogoko nuen haren ikastaldien zuzen-zorroztasun apaingarririk gabea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zorroztasun (3); zorroztasun handiagoa (6); zorroztasun hori (4); zorroztasun horri (3); zorroztasun osoz (5); zorroztasun zientifikoa (4)

haren zorroztasuna (3); ikusmen zorroztasuna (5); prozesuaren zorroztasuna (3)


zorrozte iz zorroztasuna ematea.

Badago zerbait, zentzuen bat-bateko zorrozte bat, logikarik batere ez duen norabide batean gauzatzen dena eta ez diona hilurren denari deusetarako balio.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 121. orr.

Aitak lan egiten zuen zorrozte lantegira joaten zen, banku batean eseri eta haren sabelera begira geratzen zen, aitak zerra deztera-harrian zorrozten zuen artean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 103. orr.

Palmondo berdea hagaxka bat bezain malgua da, eta beraren hostoetan aizto-zorroztearen soinua dagi haizeak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 273. orr.

Deigarri gertatzen da nola, aipatutako kasuan, zerbait berria -gaztelania-euskara hiztunari arrotz zitzaiona- entzunarazita, "belarri-zorrozte" moduko hori gertatu den.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 119. orr.

Horrez gain, herritartasun legea zorroztearen gaineko erreferenduma.  Berria - Mundua   2004-06-12


zorroztu, zorrotz/zorroztu, zorrozten 1 da/du ad zorrotz edo zorrotzago bihurtu, zorrotasuna hartu edo eman. (tresna ebakitzaileez eta kidekoez mintzatuz)

Burdina burdinaz zorrozten da, gizakia lagun hurkoarekin harremanetan leuntzen.  Elizen arteko biblia   EsZ 27,17

Harakinak "Badira bi orduan!” egin omen zuen labana zorrozten zuen bitartean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 133. orr.

Hobe dun guraizeak zorrozten hasten bahaiz, badaezpada ere...  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 92. orr.

Zorroztu lantzak, jantzi bular-babeskia!  Elizen arteko biblia   Jr 46,4

Zorroztu egin dute ezpata eta leundu, borreroaren eskuan ipintzeko.  Elizen arteko biblia   Ez 21,16

Filistearrengana jo behar izaten zuten israeldarrek beren golde-nabar, haitzur, aizkora nahiz igitaiak zorroztera.  Elizen arteko biblia   1 Sm 13,20

Sega handiak pikatzeko eta zorrozteko ere teknika behar da, eta egun ez da erraz aurkitzen horretan ari denik.  Berria - Kirola   2004-04-13

Aizkora kamutsarekin, zorrozten ez baduzu, lan handiagoa egin beharko.  Elizen arteko biblia   Koh 10,10

Haga bat labanaz zorroztua hartu eta oldartu zitzaion zaurituari.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 46. orr.

Inguruka ari zaizkit hegazti harrapariak, mokoak zorrozturik, atzaparrak aterata, eta bihotza erauzi nahi didate.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 69. orr.

Geure eskuetan dago justiziaren ezpata, baina kamustu egin behar diogu ahoa, zorroztu beharrean.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Landabengo fabrikaren gain zintzilik dagoen Damoclesen ezpata zorrozten ari direla iradokitzen dute.  Berria - Ekonomia   2006-05-10

2 irud/hed

Forma zehatzagoa eman diet azkenerako, ez dakit ertzak zorroztu edo leundu egin dizkiedan baina.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 14. orr.

Jendea azazkalak zorrozten ari da bulego, bide, tunel, ikatz puska eta bestelako gauza trinkoetan harramazka egiteko.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 100. orr.

Hortzak ederki zorroztuta itzuliko dela minutu bat beranduago hortzaka egitera.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 74. orr.

Banketerako zorroztuta dituzun zure hortz horiek, erori egingo zaizkizu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3890. orr.

Arkatza etengabe apurtzen zait eta punta zorroztu behar izan diot berriro.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 158. orr.

Txitxikov berehala hasi zen lanean, eta, idazluma zorrozturik, idazteari ekin zion.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 88. orr.

Mutiko ederra izan zen baina urteek beren herexak uzten zituzten, aurpegia zorroztu zitzaion, zimurrak agertu zitzaizkion begi xokoetan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 50. orr.

Ile bakan blaituek erdizka kukutua eta heriotzak jadanik zorroztua, ezin antzik eman begitarte iharrari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 48. orr.

3 (zentzumen eta kidekoez mintzatuz)

Ikusle izaiteak, bertzalde, begia eta behakoa zorroztu zizkidan.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 193. orr.

Begirada zorrozten ahalegindurik, [...].  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 242. orr.

Eta Piarres Oihartzabalek, soa zorrozten zidala, erantsi zuen: [...].  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 510. orr.

Andreak erdizka itxi zituen begiak bere ikusmena zorrozteko ahaleginean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 19. orr.

Anak begiak zorrozten zituela ikusirik igarri zuen barre eginen ziola "Koittaua" esanez.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 250. orr.

Belarria zorroztu zuen, beraz, besterik ezin-eta.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 115. orr.

Geldialdi laburrak egin ditu belarriak zorroztu eta gaueko soinuei adi egoteko.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 15. orr.

Belarriak zorroztuz, bidezidorraren alboetako haitzen itzal beltzak arakatuz, lehengo pausoen gainera itzuli zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 215. orr.

Presoa lehen egunetik beretik hasten da entzumena zorrozten, automatikoki, oharkabean lehenik, nahitara gero.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 31. orr.

Janari guzietarik jastaraziz gustua zorrozten bada, [...].  Herria   2005-09-15

Gabeziak adimena zorrozten du, eta adimena zorroztu zuten Roberto Rosellinik, Vittorio de Sicak, Pietro Germik, Giuseppe de Santisek.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 35. orr.

Adimendua zorroztu beharra zegoela, ipuin haien erranahi gordearen ulertzeko eta endelegatzeko.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 568. orr.

Ideia etikoen landualdi handiagoak arrazoimena zorroztuko luke objektuari dagokionez.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 274. orr.

Hau da adibideen onura bakar eta handia: juzgamena zorrozten dutela.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 91. orr.

Ez dakit nork esan zuen biharamun goizean urkatuko zaituztela jakiteak ikaragarri zorrozten duela kontzentrazioa.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 13. orr.

1980ko hamarraldian, beste bi gertaera nagusik are gehiago zorroztuko zuten kontzientzia hori.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 149. orr.

Bost zentzuak zorroztu zaizkie han harrapatuta daudenei, irtenbide baten peskizan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 12. orr.

Eritasunak zentzuak zorroztu dizkit, ez ezabatu, ezta moteldu ere.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 87. orr.

Apaiz eta fraideen artean hainbeste urte pasa dituenak oso ongi garatuak eta zorroztuak izaten ditu manipulazio-saio bati antzemateko antenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 94. orr.

Etsipenak asmamena zorrozten du.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 255. orr.

4 (bestelakoez mintzatuz)

Bataren piramidea zein bestearen putzua zein hirugarrenaren tramankuluak ez dira egia zientifikoa ezartzeko beharrezkoak, eta ez dute, orobat, demostrazioen zorroztasuna zorrozten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 492. orr.

Enuntziatuen hurbilketa areagotzeko erabilitako baliabideak, baita euren zehaztasuna zorrozteko ere.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 69. orr.

Segurtasuna zorroztu dute, Al Kaedaren mehatxuengatik.  Berria - Mundua   2004-08-12

Uraren kalitatea zehazteko kategoriei buruz, Templierrek argi du: «Irizpideak zorroztu arren, lehengo gabeziak ez dira konpondu».  Berria - Harian   2006-02-02

"Edo gehiago", erantsi zuen kalkuluak zorroztuz.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 128. orr.

Aste batzuez, punteria zorrozten aritu nintzen, lata batzuekin.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 148. orr.

Gure gaitasunak zorroztu eta autokonfidantzaz zipriztintzea baino ez genuke behar saiakera egiteko.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 180. orr.

Keinu horiek Kako-okerren bihotza zorroztu zuten.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 166. orr.

"Kameraden" esan zuen, eztarria itotzen ziola zirudien sentimendu batekin borrokan, batean ahotsa zotinka etenez, gero zorroztuz, ia txistuka, "wir sind frei!”, libre gara.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 236. orr.

Zuk zeure argudioak ondo landu, nik neureak zorroztu.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 184. orr.

Kasuak aurreikusi, duintasuna noiz urratzen den ebatzi, zorrozten joan, azken batean, irudien gaineko sistema morala adostu ahal izateko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 91. orr.

AEBetako Gobernuak esteroideen aurkako borroka zorroztuko du.  Berria - Kirola   2004-03-04

Inoiz urratsen bat aurrera egitea lortzen bazen [...] horrekin batera presoen kontrola zorrozteko neurriak hartzen ziren.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 103. orr.

Txinak Interneten gaineko kontrol neurriak zorroztu ditu.  Berria - Gaiak   2004-06-20

Segurtasun neurriak zorrozteko legea.  Berria - Mundua   2004-08-01

5 (era burutua izenondo gisa)

Geziburu zorroztua lotu ondoren, ziria hortzen artean sakatuz berriro arteztu. sardeak eta makilak, burdina zorroztuak eta azkon zaharkituak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 55. orr.

Letaginak ziruditen bornu horztun eta koskatuekin eta arroka zorroztuekin.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

adimena zorroztu (5); asko zorroztu (3); begiak zorroztu (9); behakoa zorroztu (4); belarria zorroztu (6); belarriak zorroztu (9); belarriak zorroztu ditu (5); ikaragarri zorroztu (3); irizpideak zorroztu (3); kontrol neurriak zorroztu (8); kontrolak zorroztu (3); neurriak zorroztu (24); neurriak zorroztu dituzte (10); neurriak zorroztu egin (3); segurtasun neurriak zorroztu (12)

zorroztu behar (9); zorroztu behar izan (4); zorroztu beharra (4); zorroztu ditu (10); zorroztu dituzte (12); zorroztu du (4); zorroztu egin (14); zorroztu egingo (6); zorroztu egiten (3); zorroztu nahi (3); zorroztu zituen (6); zorroztu zituzten (4); zorroztu zuen (3); zorroztu zuten (4)

neurriak zorroztuko (4)

belarriak zorroztuz (4); zorroztuz gero (3)

kontrol neurriak zorrozteko (6); neurriak zorrozteko (12); neurriak zorrozteko eskatu (3)

begiak zorrozten (3); behakoa zorrozten (9); behakoa zorrozten zuela (4); entzumena zorrozten (3); hortzak zorrozten (3); neurriak zorrozten (5); neurriak zorrozten ari (3); zorrozten ari dira (3); zorrozten du (6); zorrozten zuela (6); zorrozten zuen (3)


zort ik zortu.

zorta ik xorta.

zortasun iz

Ez ditugu zaindu gizakien arteko hurbiltze horrek dakartzan zortasun hiritar eta landatarrak baino.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 83. orr.


zorte (1451 agerraldi, 167 liburu eta 546 artikulutan; orobat xorte g.er.) 1 iz zoria, eskuarki ona.

Horregatik ezarri ditu Jainkoak bi zorte: bata bere herriarentzat, bestea gainerako herri guztientzat.  Elizen arteko biblia   EstGr 206,7

Ideia erraza, mundua bezain zaharra, zortea bera bezain zaharra.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 173. orr.

-Ez duzu merezi, baina zortea duzu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 337. orr.

Baditugu bestalde asko lurralde Europan berean edo mundu zabalean, ez baitakite oraino zer zorte izanen duten bihar!  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 98. orr.

Leak, orduan, esan zuen: ”Hau zortea!”.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 83. orr.

Horri zortea deitzea ere!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 55. orr.

Oraingoan, behinik behin, zorte pixka bat izan du emakume gaixoak.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 122. orr.

-Niri esker, bai, baina ez pentsa gauzak beti horren ongi ateratzen direnik, zorte pixka izan behar da askotan, eta oraingo honetan alde izan dut.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 128. orr.

Aukerak sortzen ditugu, baina alor horretan ere zorte apur bat falta izan zaigu.  Berria - Kirola   2004-10-02

Zortea alde genuen: sarrailan giltza handi bat zegoen sartuta.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 290. orr.

Oraingoan ere, zortea alde lerratu zitzaion Cesarri.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 14. orr.

Okerragotu egin zen halaz ere haren zortea.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 102. orr.

-Zure aita ezagutzeko zortea izan nuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 139. orr.

Ez zuten denek zorte bera izan: San Kristobalgo gotorlekuan laurogeitik gora atxilotu fusilatu zituzten Beunzaren heriotzaren mendekuz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 26. orr.

Zortea nirekin dago eta ez zait burutik pasatzen noizbait nire ondotik alde egin dezakeenik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 206. orr.

Gaurko eguna gogoangarria izango da, elkar ezagutu dugun egun honetan zortea lagun izan dugu.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 75. orr.

Zorteak lagundu beharko zion, garbi zegoen, eta horrez gain berak argi eta bizkor ibili beharko zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 19. orr.

Niri dagokidanez, arranguraz dut neure zortea onartzen.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 230. orr.

Hori baita, ez Nazio indartsuek baina bai herri xumeek maizegi jasan ohi duten zortea.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 86. orr.

Ez duzu besteen zortea onez eramaten.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 51. orr.

Geure zorteaz fidatu gaituk, eta traizionatu egin gaitik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 255. orr.

Zergatik ez zorteari bidera irten eta besteen antzera aurrera egin?  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 59. orr.

Inor ez da konforme egokitu zaion zortearekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 45. orr.

Zorteak estualdi asko eta haur asko ekarri dizkio.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 170. orr.

Ondo ezagutzen zituen zortearen bat-bateko aldaketa horiek, eta aintzat hartzen zituen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 113. orr.

Ene Jainkoa, aldatuko al zaidak inoiz zortea!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 208. orr.

Zortearen alderantzikatze harrigarria, Islamaren kalterako, zegoen gertatzeko zorian.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 452. orr.

Presazkoa zela zerbait egitea zorteak zigortutakoen alde.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 60. orr.

Zorteak bizkarra ematen dizunean...  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 238. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zorte handia zen Harryk Hagridekin tea hartzeko aukera izatea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 125. orr.

Eta nik zortea izan dut, zorte handi-handia.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 132. orr.

Neska-lagunek ez zidaten zorte handirik ekarri han.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 193. orr.

-Zorte handiko mutila zara.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 52. orr.

Zorte itzela daukagu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 133. orr.

Zorte izugarria izan dut Nagorerekin.  Berria - Kultura   2006-01-27

Samek bere burua zortekotzat zuen moduan, Frodok bazekien are zorte handiagoa zuela.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 384. orr.

Denbora pasa, asmatzen dut xingar honen historio arrunt eta ohargarria: zerri edo urde baten zorte bitxia bestenaz!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 92. orr.

Madarikazio otoitzak marmarikatuz, zorte gaiztoak Estatuari lot daitezen.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 205. orr.

Jokalariek hala eskaturik, Konpainiak zorte gaiztoko zenbakiak gehitu egin behar izan zituen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 49. orr.

Zorte gaiztoaren seinaletzat hartzen zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 380. orr.

Zorte beltza izaten dut ibiltzeko sosaren txintxina entzun behar duten makinekin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 299. orr.

Halaxe gelditu nintzen [...] burukoaren azpian ehortzirik gelditu zen xake liburua gogoan eta nire zorte makurra madarikatuz.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 25. orr.

"Zorte etsaiak" jaurtikitako bala batek jo du eta itsutu soldadu saratarra.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 166. orr.

Negar eginez Aita Santu agure gaixo horren zorte tristeagatik.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 118. orr.

Zorte xuhurreko familietan.  Herria   2003-09-11

Denbora pasa, asmatzen dut xingar honen historio arrunt eta ohargarria: zerri edo urde baten zorte bitxia bestenaz!  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 92. orr.

-Horrek eztu ba zorte makala izan! aurrera jarraitzen dut azken hankekin izan dudan zorte petrala hobetuko delakoan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 254. orr.

-Zorte zikin ustela Joe gizajoarena!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 198. orr.

Ia nirea bezain zorte gorabeheratsua izan dute: bonbardaketa eta ihesaldiak jasan dituzte, galdutzat jo nituen aspaldi, eta berrikitan berraurkitu ditut, hamarkada luzez ahantziriko paper batzuk arrantxatzen ari nintzela.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 113. orr.

Zorte hutsa da azkenean bizirik mantentzen gaituena.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 105. orr.

Azken batean, zu zorte hutsak salbatu zintuen nigandik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 265. orr.

Mikel Strogoff konturatu zen ustekabeko zorteari esker destakamenduak ez zuela inola ere pentsatzen basoa bisitatzea.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 229. orr.

Harat eta honat behatzen nuen neure inguruan zorte kolektiboa erabakitzea erraza izango zen objektu multzo baten bila.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 88. orr.

-Hik egundoko zortea duk, Herfy, sekula ez haizelako unibertsitatean ibili.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 245. orr.

Sekulako zortea duk, horixe duk dena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 248. orr.

-Makaleko zortea izan diagu, hi!  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 126. orr.

Marta Mendiak zorte okerragoa izan du.  Berria - Kirola   2006-03-14

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zorte-kolpe bat!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 284. orr.

Zorte ukaldi baten ondorioz nintzen hor.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 72. orr.

Zorte-txartelik hartzen ez zuena adoregabetzat jotzen zen, gixontzat.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 49. orr.

Zorte kontua zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 44. orr.

Bikote batzuek, zorte faltagatik edo arazo fisikoengatik, euren maila ez dutela eman iruditu zait.  Berria - Kirola   2006-02-02

4 zorteko izlag

Diskoan Asier Ituartek tronboia jo du Aurrenak eta azkenak eta Zorteko eguna abestietan.  Berria - Kultura   2004-10-16

Haren lanak ez dira orokorrak, baina bereziak, zortekoak, kasuan kasukoak, hala nola, Coimbrako koruak gogoraziko dion Laudorioaren eta gaitz erranaren liburua eta ere Otoitzeko eskuliburua.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 28. orr.

4a (predikatu gisa)

Berehala esan nion neure buruari zortekoa zinela behintzat, salbatuta egoteagatik.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 10. orr.

Gerrara joango ziren mutilek Agido azpian egun haiek nola bizi izan zituzten jakiteko, zorteko gara, lekukotasun ezin zuzenagoa dugu.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 19. orr.

Tristura honetan, zorteko gara.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 89. orr.

-Zortekoa haiz, motel.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 128. orr.

Georges Brassens poeta eta musikari ezagunaren lagunak zorteko daude, gaur Miarritzen haren inguruan sortutako lan eder bat plazaratuko baitu Theatre du Sablier konpainiak.  Berria - Kultura   2006-03-17

Ez dago zorteko Asegarce Logroñoko Sanmateoetako Tornearen atarian.  Berria - Kirola   2004-09-14

Zorteko ibili zen: lehen txanda bietan gerrikoa topatu ez arren zigorretik libratzea lortu zuen, hanka bizkor eta gerri abilekoa baitzen.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 43. orr.

Atentatuen larritasunaren barrenean zorteko ikusten du bere burua, beste askorekin alderatuta, ez baitzuen seniderik edota lagunik galdu.  Berria - Harian   2005-03-09

5 zorte on ik zori 12.

Zorte on opatu nion.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 19. orr.

Zorte on!, opatu zidan irriño adeitsu batez, baina ez zen jaiki.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 128. orr.

Zorte on, seme, esan zidan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 40. orr.

«Urtea gogorra izango da eta zorte on guztioi», esanez amaitu zuen bere hitzaldia.  Berria - Kirola   2004-07-27

Tira, zorte on zuei!  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 261. orr.

Tira, gau on pasa, Hobie, eta zorte on izan, beti.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 118. orr.

Bihar arte, beraz, eta zorte on.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 93. orr.

-Adeu eta zorte on -nik, Preterito eta Laurari.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 329. orr.

Zorte ona opatu nion.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 19. orr.

-Zorte ona opa dizut, Harry.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 215. orr.

Espero dut berak ere zorte ona izatea.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 122. orr.

Bizitzan behingoz, zorte ona izan nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 249. orr.

Ikaragarrizko zorte ona izan genuen, horixe besterik ez dezaket esan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Ea zorte ona duan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 121. orr.

Zorte ona lagun izan zuten, eta egunean zehar ez zuten izaki bizirik edo inolako mugimendurik topatu edo sumatu.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 262. orr.

Bere zorte onaz txundituta, Harryk azkar alde egin zuen bulegotik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 111. orr.

-Baietz honek zorte ona ekarri!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 200. orr.

Gora egin zuen Tauk orduan, zorte onaren laguntzarekin.  Berria - Kirola   2004-12-12

Herritarrek zorte onaren seinaletzat zuten txoriaren bisita.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 175. orr.

Zorte onaren edo txarraren bizkar botatzen ditu sofrimenduak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 51. orr.

Zorte onezko izpi galdu horiek kontuan hartuta ere, haren sabotajearen ausardian eta eraginkortasunean bazen zerbait ia deabruzkoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 184. orr.

Muche txikia zorte oneko zegoen, ezbairik gabe.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 309. orr.

Hilean laurehun eta hogeita zazpi dolar baitzen errenta, hura edukita zorte oneko zegoela uste zuen Tomek.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 34. orr.

Zorte oneko ibiliz gero, azkena ailegatuko da aterpetxeko gelara.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 82. orr.

Zorte onezko izpi galdu horiek kontuan hartuta ere, haren sabotajearen ausardian eta eraginkortasunean bazen zerbait ia deabruzkoa.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 184. orr.

Zer esan diezaioket nik halako gizon horri batez ere, bere herriko lagunekin alderatuta, bera zorte onekoa dela uste duenean?  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 18. orr.

Ez du «gorrotorik» sentitzen, eta Alavesi eta Pitermani zorte onena opa zien.  Berria - Kirola   2006-02-17

Zinez, ez dugu zorte onik Euskaldunek Frantziako buruzagiekin.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 41. orr.

Ez zion zorte onik ekarri Espainiako Kopako final-zortzirenetako zozketak atzo Osasunari.  Berria - Kirola   2004-12-14

Beste 63k zorte hobea izan zuten, bizirik atera baitzituzten uretatik.  Berria - Mundua   2006-04-01

Etxola erdi erorian hil zen gazteak baino zorte hobea izan nuen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 142. orr.

Zorte hobekoa zara, nire aldean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 120. orr.

Berriro ezkonduko naiz, ea zorte hoberik dudan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 308. orr.

6 zorte txar ik zori 13.

Zorte txarra izan duzu, Lauaxeta jauna, zorte txarra.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 74. orr.

-Zuk duzu zorte txarra -baietsi zuen Gegenbauerrek-.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 128. orr.

Izan ere, ze zorte txarra nirea!  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 88. orr.

Zorte txarra izan zen, besterik ez!  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 61. orr.

Lucyk eta biok zorte txar pixka bat izan dugu.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 160. orr.

Buruari eragin zion nahigabetuta, zorte txarra madarikatuz edo.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 147. orr.

Latz egin nuen lan, ahal izan nuen bitartean, eta zorte txarra ere bada, gero, muntaia azkenean martxan jarri ondoren, nik neuk lana utzi behar izana urdaileko oinazeengatik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 257. orr.

Zorte txarra ekarriko lidake eta bezeroak uxatuko lizkidake.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 193. orr.

Harrezkero hain zorte txarra izan zuen, apurka-apurka saiatzeari ere utzi egin baitzion.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 97. orr.

Hain izan nuen zorte txarra, non begi ondoan jo ninduen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 326. orr.

Zorte onak bakarrik ez dizu txapela ematen; zorte txarrak, aldiz, itxaropen guztiak ken diezazkizuke.  Berria - Kirola   2006-02-17

Rajicen kalitateak eta gure zorte txarrak erabaki zuten partida.  Berria - Kirola   2004-03-24

Haren menekoek, usterik azkenean ezen zorte txarreko gizona zela, uharte batean utzi zutela, non indiar batzuek harrapatu eta jan baitzuten.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 521. orr.

Denok izaten ditugu zorte txarreko boladak, ezta?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 227. orr.

Atzo zorte txarreko eguna izan zen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 137. orr.

Ez balu zorte txarrik izan...  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 70. orr.

Arantxaren amak, berriz, anaia bat zuen, zorte txarragoa izan zuena, torturatua izan ondoren Ondarretako presondegian sartu, eta handik berehala fusilatu baitzuten.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

baino zorte hobea (6); bere zorte (6); ez da zorte (4); ez du zorte (11); ez dut zorte (4); ez zuen zorte (11); ez zuten zorte (5); gure zorte (5); hain zorte (8); hain zorte txarrarekin (4); oso zorte (8); oso zorte txarra (6)

zorte apur (37); zorte apur bat (13); zorte apur batekin (19); zorte askorik (6); zorte bera (8); zorte bera izan (4)

zorte gehiago (6); zorte handi (4); zorte handia (55); zorte handia dugu (4); zorte handia izan (22); zorte handiagoa (6); zorte handiko (5); zorte handirik (31); zorte handirik izan (17); zorte hobea (26); zorte hobea izan (11); zorte hoberik (4); zorte hori (11)

zorte kolpe (4); zorte kontua (11)

zorte on (42); zorte ona (89); zorte ona izan (19); zorte ona opa (15); zorte ona opatu (6); zorte onak (5); zorte onaren (7); zorte oneko (12); zorte onekoa (5); zorte onena (4); zorte onik (16); zorte onik izan (6); zorte pittin (6); zorte pittin bat (4); zorte pixka (23); zorte pixka bat (10); zorte pixka batekin (12); zorte txar (10); zorte txarra (125); zorte txarra izan (55); zorte txarra ukan (4); zorte txarragoa (4); zorte txarragoa izan (4); zorte txarrak (7); zorte txarrarekin (5); zorte txarrari (4); zorte txarreko (11); zorte txarreko gizona (6); zorte txarrekoa (4); zorte txarrik (4)

ea zortea (6); haren zortea (4); hasberriaren zortea (4); hau zortea (4); izateko zortea (4); nik zortea izan (9); zortea alde (17); zortea alde izan (8); zortea aldeko (4); zortea behar (6); zortea dugun (5); zortea duk (4); zortea eman (5); zortea izan (121); zortea izan du (9); zortea izan dugu (14); zortea izan dut (20); zortea izan genuen (4); zortea izan nuen (12); zortea izan zuen (9); zortea izan zuten (8); zortea lagun (12); zortea lagun izan (6)

zorteak bizkarra eman (7)

batere zorterik (5); ez du zorterik (16); ez dugu zorterik (9); ez dute zorterik (4); ez duzu zorterik (4); ez zuen zorterik (21); halako zorterik izan (4); zorterik ez (9); zorterik gabe (6); zorterik izan (74); zorterik izan ez (4); zorterik izan lesioekin (4); zorterik onena (11); zorterik onena opa (4)


zortealdi (orobat zorte aldi) iz zorte oneko bolada.

Zortealdi baten aukera.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 354. orr.

Esperantza harekin joan zen itsasertzeko herri politak atzean uzten, Itziarrekin hasiriko zorte aldi onari eta Teresari esker, txostena eskuratu ahal izateko ea azkena eta erabateko pausoa ematerik izaten zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 259. orr.


zortedun izond zorte ona duena.

Tipo zorteduna zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 46. orr.

Gehienek Basaurin jarraituko dute, batzuek Reinosaraino joan beharko dute, eta zortedunak aurrejubilatu egingo dituzte.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 22. orr.

Tipula txiki eta mehar bakar baten truke ogi zati bi eskatzen zituzten, eta prezio berean saltzen zituzten aberats zortedunek azukre nahiz bazkatarako erremolatxak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 165. orr.

Munduko pertsonarik zortedunena naizela esan dit.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 159. orr.

Ez bazara zorteduna, zaila da une egokian toki egokian egotea eta aukeraz baliatzea.  Berria - Kirola   2004-05-08


zortetsu izond zortez betea. (adizlagun gisa)

Zurrutari dagokionez ez gabiltza hain zortetsu.  Berria - Kirola   2006-04-07


zorton ik zurtoin.

zortu, zort, zortzen du ad zor izan.

Dena den, elizkizun airosak eta ederrak ginituen, eta zort dautzuet hortik landa, holako beroarekin, zintzur bustitzea eta arintzea zela lehen urratsa batzuentzat.  Herria   2003-06-26


zortzi 1 zenbtz zazpi eta bat, 8. (dagokion izenaren ezkerrean)

Jupiterrek zortzi esklabo ditu, Saturnok bat, Neptunok ere bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 394. orr.

Zortzi pieza dira guztira.  Iñigo Aranbarri   «Sakabi, soinu txikiaren handitasuna», 2003 - 63. orr.

Beti erraten du hemen edo han mina duela; eta gero, zortzi gol sartzen ditu.  Berria - Kirola   2006-04-05

Ohi denez, pasa-hitzak zortzi karaktere izan beharko zituen gehienez, eta lau gutienez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 269. orr.

Zortzi botila xanpain hustu zirela.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 22. orr.

Marmolezko zortzi mahai.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 114. orr.

Funestik ekarritako zortzi zezen suhar toreatu ziren.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 188. orr.

Itoitzekin Elkartasuna taldeko zortzi kidek.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 48. orr.

Han goian, tontorrean, kupula bat dago, zortzi zutabek eutsia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 148. orr.

Quintilianoren Institutiones oratoriae izenekoa edota Zizeronen zortzi diskurtsori egindako iruzkinak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 70. orr.

Kolomaren altuera zortzi eta erdi zatitan banatu eta horietako parte bat izango da kolomaren diametroa edo lodiera.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1590. orr.

Zortzi idazle hauek zortzi unibertso ezberdin eraiki dituzte.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 11. orr.

Zortzi izenera aurrena, eta bostera geroxeago.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 303. orr.

Zaldi horiekin, zazpi edo zortzi ordutan jarriko ginateke Frantzian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 265. orr.

Zortzi urtean Alex Calvo Garcia ordiziarra Scunthorpe United taldeko ikur bihurtu da.Zenbaki horren berredura (2139, alegia) kalkulatzeko eskatu zioten, eta han etorri zen [...] hirurogeita zortzi zifrako erantzunarekin.  Berria - Kirola   2004-05-02

Prousten Denbora galduaren bilako zortzi aleak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 296. orr.

Jaun erretorak zortzi banderak bedeinkatu ditu.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 361. orr.

Azken zortzi silabak errepikatu egiten zituen.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 178. orr.

Iruñeko espetxean sartu zituzten kableak moztu zituzten zortzi solidarioak.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 64. orr.

Nire bi lanparak eta tximiniako zortzi kandelak piztuta neuzkan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 334. orr.

Ziegetan preso ditudan zortzi beaumondarrak ere laxatu eginen ditiat.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 631. orr.

Arratsaldearen lehen zatian ere zortzi bertsolariek jarraituko dute oholtza gainean bertsotan.  Berria - Harian   2005-12-18

Jokin Zeberioren aitak eta osabak zortzi akusatuen gurasoak izan zituzten gogoan zenbait komunikabidetara bidalitako gutunean.  Berria - Harian   2005-04-24

Gutxienez berrogeita hamar urte izango zituen; zortzi seme-alaben ama zen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 20. orr.

Zortzi ginen entzuleak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 72. orr.

Identifikatu ditugun hogeita zortzi zibilizazioetatik (zibilizazio geraraziak zerrendan barne direla) hemezortzi hilda daude.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 430. orr.

Saltokiak urtean zortzi jaiegunetan zabaldu ahal izatea baimentzeko prest dago Eusko Jaurlaritza.  Berria - Ekonomia   2004-11-27

Azkeneko zortzi jardunaldietan zortzi garaipen eskuratzeaz gain, jokoan zeuden 30 puntuetatik 28 batu ditu.  Berria - Kirola   2004-03-19

Hemen Norvegiako kostaldetik gertu gaude, hirurogeita zortzi graduko latitudean.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 58. orr.

Zortzi eta erdiko pala finala gaur, Plentzian (22: 30).  Berria - Kirola   2004-07-31

Zortzi t'erdiko txapela berak irabazi zuen.  Berria - Kirola   2004-12-18

1a (hitz elkartuetan beste zenbaki batekin)

Sei-zortzi lore kontatzen zituen, urtaroaren arabera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 246. orr.

Han ere, aste osoari, sei-zortzi egunen uztaiari nahi diote begirada finez errepara.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 171. orr.

Hondar lerro batek -zortzi-hamar arkabuzari- gibelaldea babesten zuen, noizbehinka tiro eginez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 135. orr.

Sarasa inspektoreordea, "Manolo Potzolo" goitizenez, zortzi-hamar aldiz deitu, eta denetan lelo ezaguna erantzun betiko ahots ongi-aginduak: "ezin orain telefonoan jarri".  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 121. orr.

2 (dagokion izena ezabaturik)

Garai honetan beste gizon zintzo bat sartu zen Elkartean, eta honekin zortzi izatera heldu ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 200. orr.

Sei jokalari badoaz, eta zortzi datoz, San Miguelek nabarmendu zuenez.  Berria - Kirola   2004-05-19

Musu bat esan eta zortzi eman dizkidazu!”Zenbat ogi behar dituzue?" "Emaizkidak zortzi.”.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 18. orr.

Hogeita zortzi, nire betaurreko beti zikinen menera.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 25. orr.

Herriotako zortzi azpian hartuko ditu betetzeko probak amaitzen direnean: Artozki, Itoitz, Muniain, Orbaitz, Gorriz, Ezkai eta Ulozi, baita Otsa eta Nagore herrien beheko aldea ere.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 30. orr.

R. Yanagimachi agertu zen 31 arratoi klonatu zituela besapean, haietako zortzi bere aldetik klonen klonak izaki.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 88. orr.

Zortzi dauzka.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 30. orr.

Hamar batzarkideetatik zortzik eman dute baietza.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 231. orr.

Zortziak lotara joan ginen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 273. orr.

Ontsalaz, gu zortziak baizik ez ginela joanen aipatua genuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 96. orr.

Sei metrotik, zazpitik, zortzitik, bederatzitik edo hamarretik, berdin zion, distantzia guztietatik modu berean jaurtitzen zuen: gogor, oso gogor, txikitzera.  Berria - Kirola   2004-04-15

CPEren pareko kontratua da, baina 20 langiletik beherako enpresetan ezar daiteke; hots, Frantziako hamar konpainiatik zortzitan.  Berria - Harian   2006-04-11

Malaria Tropiko Azpiko 102 herrietan hedatzen da, [...] Hego Ameriketako zenbait herritan, eta Asiako beste zortzitan endemiko bihurtu da.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 141. orr.

8-2 galtzen zuen hastetik baina zortzitan berdindurik 10-8 pasatua zuen Irujo.  Herria   2004-04-29

Lau onenek final-laurdenetako kanporaketa jokatzeko txartela lortuko dute zuzenean eta gainerako zortziek final-laurdenetara sartzeko kanporaketa jokatuko dute.  Berria - Kirola   2006-01-24

Saiatuko gara lehen zortzien artean sailkatzen.  Berria - Kirola   2004-09-17

3 (data adierazteko)

Mila bederatziehun eta zortzian hil zuan.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 100. orr.

Hori hilaren zortzian izan zen.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 263. orr.

Uztailaren hogeita zortzian heldu zen noraezean Pasaiara.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 116. orr.

Geu ginen abuztuaren zortzia ospagarri deklaratu genuenak.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 186. orr.

Gamarra jaunak ere bere adierazpenetan erabateko ziurtasunik gabe baina maiatzaren zazpian edo zortzian kokatu zuen desehorzketa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 420. orr.

Edo ez, hobe mandatari bat bidaltzen badiot; baina edozein modutan ez naiz egongo prest apirilaren zortzia baino lehen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 62. orr.

Oginoren metodoak -edo egunen metodoak- proposatzen zuen koitorik ez izatea 14 egunean -zortzitik hogeita batera-, arrisku egunak direlako.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 86. orr.

Abenduaren zortziko goiza zen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 153. orr.

Abenduaren zortziko eguerdi sargori hartan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 45. orr.

4 (ordua adierazteko)

Zortziak dira, etxeratzeko ordua.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 138. orr.

Arratsaldeko zortziak baino lehen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 178. orr.

Arratsaldeko bostetarik harat edozoin egunez jalgitzen ahalko ginela Pariserat [...] biharamun goizean zortziak aitzin itzultzekotan, tenoreko xuxen eta molde onean.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 111. orr.

Zortziak xuxen abiatu naizenean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 229. orr.

Bihar goizean zortzietan esnatuko zara.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 319. orr.

Martin ostatura itzuli zen, jan zuen sekulako apetituz, eta zortzitan puntu-puntuan harresiko atean zegoen zain.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 167. orr.

Goizeko zortziak arte txortan jardungo dugu eta gero gerokoak.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 74. orr.

Lucy eta biok zortziak ezkero gaude jaikita.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 229. orr.

Zortziak aldera irten zen etxetik burua egurastera.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 181. orr.

Arratsaldeko zortziak inguruan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 56. orr.

Arratsaldeko zortziak-edo izango ziren Joxanek telefonoaren hotsa entzun zuenean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 61. orr.

Han agertu nintzen, zortziak jota, santafe-opil batekin.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 156. orr.

Hormako erlojuan zortziak paseak ziren.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 106. orr.

Goizeko zortziak eta hogei segundo ziren, zehazki.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 136. orr.

Zortziak eta bost, zortziak eta hamar eta Gaizka atzera sukaldean.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 79. orr.

Goizeko zortziak eta bostetan, eta arratsaldeko seiak eta laurdenetan.  Herria   2002-12-26

Zortziak eta hamarrean, azkenean, saloiko argia piztu egin zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 115. orr.

Zortziak eta hamarretan deitu ninduen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 147. orr.

Zortziak eta laurden!  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 58. orr.

Gaur goizean, zortziak eta laurdenean.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 37. orr.

Ondotik, zortziak eta laurdenetan: Pello Lizarralde nafartar idazlearen obraz mintzo, idazlea bera eta Itxaro Borda.  Herria   2004-12-09

Medikua zortziak eta hogeian heldu zen.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 133. orr.

Ordu erdian iristen ginen gure helmugako geltokira, bertako erlojuan zortziak eta hogeita bost zirela.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 117. orr.

Erlojuari begiratu nion; zortziak eta hogeita zortzi minutu ziren.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 96. orr.

Erlojura begiratu nuen, zortzi eta erdiak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 82. orr.

Zortzi eta erdiak aldera oso harro ez sentitzeko moduko gauza bat egin nuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 124. orr.

Zortziak eta erdi dira.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 118. orr.

Gero, zortzi eta erdietan atsedenaldia izaten zen, eta jarraian pieza geldoen tartea: Orfeo negro, Petite fleur.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 295. orr.

Aratseko meza zortziak eta erditan izanen dugu.  Herria   2001-08-02

Goiz horretan, ordea, zortzi t'erdiak aldean gelariak esnatu ninduen, esanez: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 319. orr.

-Bost minutu falta dira zortzi eta erdietarako.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 199. orr.

Zortziak eta erdietarako alde egin behar zuen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 69. orr.

Zortziak laurden gutxiago ia-ia.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 77. orr.

Zortziak laurden gutti.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 37. orr.

Erlojuari begiratu diozu: arratsaldeko zortziak laurden gutxi.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 70. orr.

Zortziak laurden gutxiago pasatxo ziren.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 93. orr.

Hori liburuetan dator, hogeita hamazazpiko apirilaren hogeita hamarrean, goizeko zortziak laurden gutxitan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 146. orr.

Zortziak laurden gutxiagotan zehazki.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 79. orr.

Oso zoriontsua zen zortziak laurden gutxiagotatik bederatziak arte.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 89. orr.

Erlojuari begiratu nion; zortziak eta hogeita zortzi minutu ziren.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 96. orr.

Zortziak jo zuten eta artean ez zuen ez argirik ezta mugimendurik ere sumatu laugarren solairuan.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 114. orr.

Zortziak puntu-puntuan Bulebarrean zegoen Itziarren zain.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 251. orr.

Artean goizeko zortziak ez zirela, Berarako bidean, Guardia Zibilaren kontrol batekin egin genuen topo.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 60. orr.

Iluntzeko zortzietako trenean iritsiko naizela idatzi diet.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 8. orr.

5 (artikulu eta kasu markarik gabe, gaur, bihar eta kidekoekin) zortzi egun barru, zortzi egunera.

Gaur zortzi irekiko dute kaiolako atea lehen pilotariak sar daitezen.  Berria - Kirola   2004-10-09

EHF Kopako final-zortzirenetako itzulikoa Kroazian jokatuko du Akabak gaur zortzi.  Berria - Kirola   2006-02-12

Gaur zortzi, pilota partida Eibarko Astelenan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 20. orr.

Reala bihar hasiko da lanean eta Osasunak bihar zortzi.  Berria - Kirola   2004-07-11

Uztailaren 15ean, bihar zortzi, Orreaga herriaren inguruko hitzaldi batekin hasiko da egitaraua.  Berria - Euskal Herria   2004-07-07

Eta larunbatean zortzi, martxoak 15, oinezko ibilaldia, Donibanetik edo Biriatutik partituz.  Herria   2003-03-06

Elizkizun berezi bat izanen da ortzegun huntan zortzi, urtarrilak 25, aratseko 6-ak eta erdietan, Baionan, protestanten elizan.  Herria   2001-01-18

Heldu den igandean zortzi lehiatuko dira hain zuzen Hondarribian.  Herria   2005-07-28

Ni ordea, patata pizar bat ereiteko, gorotz harrotzen aritu nintzen atzo zortzi.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 300. orr.

Atzo zortzi iragarri zuten datorren larunbatean izango den manifestazioa.  Berria - Harian   2006-03-25

Atzo zortzi irakurri nituen gainerako egunkarietan [...] inon gehiago ez zen adierazten "lehen bilbotarrarena".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 24. orr.

Marinea -ke hari lerdena ezpain artetik- Donostian zen atzo zortzi.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 107. orr.

Joan den astezkenean zortzi, bere azken egoitzara segitu dugu, Kattina Dachaguer, Apairikoa.  Herria   2003-07-10

· Atzo zortzitik ez zegoen haren berririk, baina familia ez zen ostirala arte larritu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-10

6 (denbora unitateekin)

Zortzi minutu denbora dezente da bi maleta eta kapela-kaxa bat paratzeko.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 85. orr.

Zortzi orduko aldea; arratsalde erdia zen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 260. orr.

Berregoeita zortzi oren hurbil iragan dira Txominek eta Kattalinek elkar ikusi zutenetik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 73. orr.

Handik zortzi egunera eroetxeko ateak zabaldu zitzaizkion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 84. orr.

Baina sukar txiki batek ez zion etxetik irteten utzi zortzi egunean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 70. orr.

Hots, zortzi egunez alaitasun eta omore on.  Herria   2003-05-01

Baina zortzi egun baditu, ez dudala bertzerik entzuten, ez mintzatzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 46. orr.

Zortzi egunen buruan, Tonokam deitzen den lekura helduko haiz.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 26. orr.

Zortzi hilabete geroago, Agirrek azpimarratutako errepresioaren datu xeheak aletu zituen "B.B."-k sinatzen dituen artikulu sailean: [...].  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 75. orr.

Inork ez dio esan zortzi hilabeteko bizi-itxaropena ematen diotela.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 24. orr.

Zortzi hilabetez greban egon diren 140 langileak kaleratuko dituela berretsi zuen atzo Jose Ignacio Gonzalez Caballitoko gerenteak.  Berria - Ekonomia   2004-06-23

Aitatxi Migelek zortzi urte zituen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 34. orr.

-Hi joan eta handik zortzi urtera.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 100. orr.

Zortzi urteko bere semea ikastolatik noiz aterako zain zegoen.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 14. orr.

Duela zortzi urteko ametsak zer bide egin duen, eta zer emaitza, orroitarazia izan da.  Herria   2003-07-17

Zortzi urtekoekin hain ondo moldatu banintzen, hamarrekoekin ere konponduko nintzela noski.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 70. orr.

Narni hiriko emakume batek zortzi urtez eskua ihartua izan zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 270. orr.

Hurrengo zortzi urteetan sei bider baino ez ziren bildu.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 196. orr.

Orain zortzi urte despeditu zuen laguna North Wall-en.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 101. orr.

Zakurrak, zortzi mende baino gehiagoko tratu txarra odolean eta herentzia genetikoan, burua altxatu zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 192. orr.

7 (diru unitateekin)

Zortzi dolar eta hamasei zentabo, gasolinarako dolarra barne. Berrogeita bederatzi dolar eta zortzi zentabo zauzkaat eta non arraio ibili naiz ni?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 72. orr.

Menua zortzi euro eta erdian.  Iban Zaldua   «Etorkizuna», 2005 - 53. orr.

Bene-benetako Cliquot bat edaten zutela, zortzi errubloan botila.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 113. orr.

Zortzi ginea ordaindu behar zaizkio.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 214. orr.

Azkenean kontratu bat sinatu zuten, zeinaren bidez zortzi ginea jasoko baitzituen Kathleenek, lau kontzertu nagusietan akonpainamendua jotzen egingo zuen lanagatik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 202. orr.

Zortzi libera, sos handi eta txikietan,  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 138. orr.

8 (luzera neurriekin)

Ez zituen garbi ikusten egunkari normal bateko letrak -oraindik 20/80 zorroztasuna besterik ez zuen-, baina arazorik gabe ikusten zituen zortzi milimetrotik gorakoak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 131. orr.

Euren zurtoin batzuek zortzi oineko luzera dute.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 162. orr.

Lanak eten egin zituzten orduan eta, aurrerantzean arriskupean ez egoteko, burdinbidea Boscaccion gelditu zuten, gure etxetik zortzi kilometrora.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 36. orr.

Sorterritik zortzi mila verstara atzerriraturik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 424. orr.

Zortzi milia ingeles baino luzeago den harresi batez inguratua.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 49. orr.

9 (bestelako neurri unitateekin)

Arazoa zen mukiak itxi egiten zizkiola birikak arnasa galarazteraino, eta bere gorputz txikiak, zazpi edo zortzi kilokoak, ez zeukala ahalmenik muki haiek mugitzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 23. orr.

Likido horrek fluido interstiziala eratzen du; zortzi litro in-guru izaten dira, batez beste, pertsona heldu batean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 161. orr.

Zeropetik hogeita zortzi graduko tenperaturara ateratzea pentsa zer zen.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 190. orr.

• 10 iz zenbaki naturalen sailean zazpiaren ondotik datorren zenbakia.

Zortzia egiteko, seiari bere heren bat gehitzen zaio.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1510. orr.

Nire notak ez ziren batere txarrak: bat bakarrik nahikoaz behetik (algebran bost bat); gainerako guztiak zazpiak, bi zortzi eta bi sei.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 29. orr.

Baionako egoitzen kasik hiruetatik bat bizitegi sozial ekarria da, Miarritzen edo Angelun ehuneko haren lau gurpilek, ardatzaren muturretik zortzi-bederatzi oinetara jarriak, halako oreka bat bermatzen dute zuloz eta gorabeherez betetako bide horietan.  Herria   2003-08-14

Zortzia ez dutelarik pasatzen.  Herria   2003-08-14

· Sigmaren gainean etzanda dagoen zortzi txiki horrek infinitua adierazten du.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 401. orr.

Euriak ia ezabaturiko horma-irudiak ikus zitezkeen nonahi: hemen, botak eta zortzi-itxurako opilak zeuzkaten pintaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 25. orr.

Haietako baten esanetan, zortzi kalibrekoa da.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 142. orr.

11 zortziko ik zortziko.
12 sei-zortzi

Sei-zortzi lore kontatzen zituen, urtaroaren arabera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 246. orr.

Probintziako pope literarioetariko bat zen, sei-zortzi poesia libururen egile.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 38. orr.

Bilbao Basketek sei-zortzi milioi euro behar ditu ACBn jokatzeko.  Berria - Kirola   2004-05-26

Azken sei-zortzi urtetan gure gogoetagai izan da zenbateraino guneratu edo zenbateraino ertzeko izan.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 30. orr.

Hemendik sei-zortzi urtera begira.  Berria - Euskal Herria   2004-11-20

Sei-zortzi kilometroko atsedentxoa izango dute Olaberriko gaina igo aurretik Sei-zortziren bat ginen, isilik, miresmenez, begia gindoazen urrutiko Afrikarantz bihurturik. Ez askorik, sei-zortzi bat.  Berria - Kirola   2004-04-09

13 zazpi-zortzi

Astiro-astiro zazpi-zortzi lagun bildu dira era horretan, denak gizonezkoak.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 57. orr.

Hotzikarak nago, baina badakit, zazpi-zortzi ordu barru, hemen izango dugula berriro eguzkia.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 34. orr.

Zazpi-zortzi hilabete iragan zirenean, ordea, bigarren partea ere kontatu behar ziola bururatu zitzaion Sarari.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 14. orr.

Handik zazpi-zortzi egunera, haur gaixoa, berriz gaixotua, ikustera itzuli zelarik, teilapeko gizona, Villasús, hil egin zela esan zioten.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 281. orr.

Koadro bat zegoen zazpi-zortzi metrora, beheko solairuan, atearen ondoan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 138. orr.

Zazpi-zortzi ziren, adin guztietakoak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 161. orr.

Egutxik hirurogeita lau urte zituen orduan, eta emakumeak hogeita lau-bost edo hogeita zazpi-zortzi gehienez.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 78. orr.

Zazpi-zortzi mila baginen joan beha geundenak, eta kasernako beste hegal batean, emazte alde handia.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 35. orr.

Euskal Herri osoko zazpi-zortzi ehun mila euskaradunetarik, 70.000, hots, 10etarik bat bakarrik gara Iparraldeko.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 120. orr.

Grosetik ez oso urrun botatako bizikleta saltzailearentzat zazpi zortziren bat hitz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 27. orr.

14 zortzi bat (49 agerraldi, 27 liburu eta 19 artikulutan; orobat zortziren bat 27 agerraldi, 14 liburu eta 5 artikulutan)

Orduan ikusten ditut bi Jeep eta zortzi bat guardia zibil gure aurrez aurre, autobideko sarreraren eta institutuaren arteko bidegurutzean. Banderaren neurriak, zortzi bat metro luze eta horren erdia-edo zabal.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 97. orr.

Guztiok ematen baititugu gauero zortzi bat ordu ohean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 38. orr.

Orain zortziren bat orduko jarduna egiten dugu. Ia konturatu gabe egin nuen, eta, gainera, zazpi edo zortzi bat urte besterik ez nituen artean.  Berria - Kirola   2004-06-16

Zortziren bat urteko haurra ekarri dute, istripua eduki duena.  Agurtzane Juanena   «Esan gabe neukana», 2003 - 87. orr.

Zortziren bat festalaguneko taldetxo bat osatua genuen ordurako. Hitzaldi honetatik zortziren bat egunera, Pedro, Joan eta Santiago berekin hartu eta mendira igo zen Jesus, otoitzera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 41. orr.

Sei-zortziren bat ginen, isilik, miresmenez, begia gindoazen urrutiko Afrikarantz bihurturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 111. orr.

Lasto fardelak, zortziren bat, errepidean barreiatuta gelditu ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-02-08

Biharamunean, San Juan Plaza zabalean, zortzi bat mila soldadu bolondresi [...] errebista ikusgarri hunkigarria pasa ziela Don Carlosek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 167. orr.

Urtean zazpi edo zortzi bat mila libra.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 47. orr.

Sei-zortziren bat ginen, isilik, miresmenez, begia gindoazen urrutiko Afrikarantz bihurturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 111. orr.

Grosetik ez oso urrun botatako bizikleta saltzailearentzat zazpi zortziren bat hitz.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 27. orr.

15 zortzi-bederatzi

Horrela, aldi berean asaldaturik eta gogogabeturik biziz zortzi-bederatzi hilabete egin ondoren, giltzaduretan oinazeak hasi zitzaizkion.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 231. orr.

Gizonezkoetan, berriz, dockerrek, esate baterako, astean zortzi-bederatzi shilling kobratzen zuten.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 51. orr.

Haren lau gurpilek, ardatzaren muturretik zortzi-bederatzi oinetara jarriak, halako oreka bat bermatzen dute zuloz eta gorabeherez betetako bide horietan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 131. orr.

Buelta eman zortzi-bederatzi kilometro atzera eta bigarren mailako errepideetatik abiatzen ziren, itzulingurua eginez.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 235. orr.

Arduraduna eta bi neskato: zortzi-bederatzi urte batek, eta hamaikaren bat-edo besteak.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 5. orr.

Zortzi-bederatzi urtetan, Garrüzeko gaztelutik Donapaleuko karrikara legoa bat eta ehun urrats gehiago direla bezain egia borobila zen niretako bi ama nituela.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 156. orr.

Izan ere, lehen hamarretik zortzi-bederatzi zeudean don Kosmerekin, eta orain, berriz, erdia-edo.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 65. orr.

16 zortzi mila

Saharaz hegoaldeko zortzi mila immigrante bizi dira City Snimen.  Berria - Harian   2006-04-04

Behar baino zazpi edo zortzi mila pieza gutiago baizik ez zituzten zenbatu.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 193. orr.

Lehen zenbaki hortarik atera dituzte zortzi mila ale.  Herria   2001-10-18

Zortzi mila libera garai hartan ez zen inolako huskeria ni bezalako polizia ziztrin batentzat! Zortzi mila dolar garbi desfileko, bidaiak eta aseguru-poliza aparte utzita.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 160. orr.

-Zortzi mila eurorekin konformatuko zinateke? -tupustean bota zion mozkoteak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 144. orr.

Zortzi mila eurotan balioetsitako bitxilorea. Hari batetik zintzilik daraman goiasmo handi batekin, nola oroiberritu lezake orduan gizonak mundua, zortzi mila metro lodiko elurpean?  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 250. orr.

Horren ordainetan, zortzi mila eta ehun kilo inguru zilar agindu zizkion.  Elizen arteko biblia   1 M 11,28

Honek, ordainez, sei mila tonelada gari eta zortzi mila litro olio garbi eman ohi zizkion Hirami urte oroz.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,25

Zortzi milaren bat hil ziren ezpataz nahiz sutan kiskaliak.  Elizen arteko biblia   1 M 10,85

Munduko zortzi milako guztiak igotzeko.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 157. orr.

17 zortzi milioi

Nola liteke baliabide guztiak dituen zortzi milioi biztanleko herri hau oraindik ere pobrezia gorrian egotea?  Berria - Kultura   2004-10-22

Zortzi milioi turista urtean zehar, kasik denak jokoan aritzeko etortzen direnak.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 108. orr.

Urtero, zortzi milioi emakumek arazoak izaten dituzte haurdunaldi denboran.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Autobuseko txartelaren truke zortzi milioi lira (bost bat euro) kobratu zidaten haranzkoan, deskontua eginda.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 60. orr.

Ez dut uste gobernuan 17 urte egonda zortzi milioi dolar pilatu daitezkeenik.  Berria - Mundua   2004-07-25

18 zortzi-zortzietan zortzietan zuzen, zortzietan puntuan.

Hartu nuen, eta zortzi-zortzietan iritsi nintzen elkartu behar genuen puntura.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 84. orr.

Berak idatzitako beste artikulu batzuk aldean zituela, bila etorri zitzaidan Temple hotelera igande goizeko zortzi-zortzietan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 281. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 7 aldiz agertzen direnak)

atzo zortzi (14); aurten zortzi (7); azken zortzi (76); azken zortzi urteetan (10); azken zortzi urteotan (11); azkeneko zortzi (11); baino zortzi (20); bere zortzi (9); berrogeita zortzi (29); beste zortzi (107); beste zortzi lagun (7); bihar zortzi (11); dauden zortzi (9); duela zortzi hilabete (12); duela zortzi urte (47)

egunean zortzi (11); gaur zortzi (62); gutxienez zortzi (32); gutxienez zortzi pertsona (11); guztira zortzi (11); handik zortzi egunera (9); hogeita zortzi urte (11); horietako zortzi (7); horietatik zortzi (13)

ia zortzi (15); igandean zortzi (31); jada zortzi (8); larunbatean zortzi (21); munduko zortzi (9)

orain dela zortzi (13); orain zortzi (19); orain zortzi urte (8); orotara zortzi (8); sei edo zortzi (11); sei eta zortzi (7); sei zortzi (22); soilik zortzi (7); taldeko zortzi (14)

urtean zortzi (11); ustezko zortzi (10); zazpi edo zortzi (60); zazpi eta zortzi (9); zazpi zortzi (52); zazpi zortzi urte (7)

zortzi aldiz (36); zortzi aste (9); zortzi ataletan (7); zortzi baino (10); zortzi baino ez (7); zortzi bat (49); zortzi bat urte (15); zortzi bederatzi (27); zortzi bederatzi urte (11); zortzi bertsolari (8); zortzi bikote (7); zortzi diputatu (10); zortzi dira (25)

zortzi edo bederatzi (19); zortzi edo hamar (27); zortzi egun (111); zortzi egun geroago (7); zortzi egun lehenago (8); zortzi eguneko (12); zortzi egunen (16); zortzi egunen buruan (11); zortzi egunera (21); zortzi egunez (55); zortzi ehun (31); zortzi emakume (8); zortzi enbor (12); zortzi enborrera (18); zortzi errebote (8); zortzi eta erdiak (25); zortzi eta erdietan (17); zortzi euskal (8); zortzi film (8); zortzi garaipen (12); zortzi gazte (10); zortzi gazteek (12); zortzi gehiago (7); zortzi gol (20); zortzi goleko (10); zortzi hamar (35); zortzi haur (9); zortzi herri (7); zortzi herrialde (7); zortzi hilabete (115); zortzi hilabeteetan (12); zortzi hilabeteko (42); zortzi hilabeteko espetxe (9); zortzi hilabeteko kartzela (8); zortzi hilabetera (7); zortzi hilabeteren (7); zortzi hilabetez (18); zortzi hildako (10)

zortzi idazle (8); zortzi ikasle (7); zortzi izan (7); zortzi jardunaldi (8); zortzi jardunaldietan (8); zortzi jokalari (30); zortzi jokalarik (7); zortzi kide (22); zortzi kideak (8); zortzi kilo (21); zortzi kilometro (11); zortzi kilometroko (7); zortzi lagun (71); zortzi lagun atxilotu (11); zortzi lagun hil (13); zortzi lagunak (13); zortzi lagunek (7); zortzi lan (9); zortzi langile (7); zortzi mende (10); zortzi metroko (7); zortzi mila (71); zortzi milioi (39); zortzi milioi euro (10); zortzi miliun (7); zortzi minutu (18)

zortzi onenen (7); zortzi ordu (35); zortzi orduko (26); zortzi orduz (22); zortzi orenetan (7); zortzi orrialde (10); zortzi palestinar (13); zortzi palestinar hil (9); zortzi parte (7); zortzi partida (43); zortzi partida jokatu (15); zortzi partidak (8); zortzi partidetan (10); zortzi partidetatik (10); zortzi pertsona (52); zortzi pertsona atxilotu (11); zortzi pertsona hil (30); zortzi preso (9); zortzi puntu (26); zortzi puntuko (12); zortzi puntuko aldea (7); zortzi puntura (8); zortzi sailkatuen (8); zortzi sailkatuen artean (7); zortzi segundo (9); zortzi seme (22); zortzi soldadu (27); zortzi soldadu hil (7); zortzi t (52); zortzi t erdiko (36); zortzi talde (42); zortzi talde onenak (7); zortzi taldek (11); zortzi tanto (18); zortzi tanto egin (10); zortzi traineru (7)

zortzi urte (279); zortzi urte bete (9); zortzi urte egin (8); zortzi urte geroago (13); zortzi urte zituen (9); zortzi urtean (20); zortzi urteetan (27); zortzi urteko (154); zortzi urteko espetxe (13); zortzi urteko kartzela (13); zortzi urteko zigorra (9); zortzi urteotan (18); zortzi urtera (10); zortzi urterekin (15); zortzi urteren (16); zortzi urteren buruan (7); zortzi urtetik (11); zortzi urtez (58); zortzi urtez izan (7); zortzi zauritu (14)

arratsaldeko zortziak (17); arratseko zortziak (11); goizeko zortziak (43); goizeko zortziak aldera (7); goizeko zortziak eta (9); iluntzeko zortziak (9); zortziak aldera (36); zortziak arte (21); zortziak dira (8); zortziak eta (76); zortziak eta erdietan (7); zortziak eta laurdenetan (7); zortziak laurden (20); zortziak ziren (10)

ondoko zortzian (12)

zortzien artean (8)

arratsaldeko zortzietan (20); goizeko zortzietan (33); zortzietan puntuan (7)

goizeko zortzietatik (10); zortzietatik aurrera (11)


zortzialdi iz zortzi eguneko aldia.

Bere zaldiari izena (eta hain egokia) eman eta gero bere buruari eman nahi izan zion; eta, zortzialdia asmakizun honetan igarota, azkenik Don Kijote izena aukeratu zuen. Eguberria zeñekin, urteberri harekin izateko traza dauka esaera honek, asteko egun bera dela alegia, zortzialdia dutelako.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 18. orr.


zortzidun iz oktaba.

Lurretik 30.000 argi urtera dago soinua eta gizakiak entzun dezakeena baino 30 zortzidun apalagoa da.  Berria - Gaiak   2004-06-24

Gero, hasperena, isilaldia, isilunea eta isilune bikoitza egin ondoren, garaipen-doinua lehertu da bat-batean, botoi batek goiko zortzidunera pasatzean egin duena.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 155. orr.

Goiko zortzidun batzuen txorrotxioz eta beheko zortzidun sakon azkendari batez amaitu zen pieza.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 278. orr.

-Zortzidun akordea! -bota zuen Nofuturek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 118. orr.

Carolina Alassio pianistak irakurketa egokia eskaini zuen, akorde zortzidun paraleloak garbitasun osoz interpretatuz.  Berria - Kultura   2006-04-06


zortziehun (orobat zortzirehun g.er.) 1 zenbtz zortzi bider ehun, 800.

Etsaiak zein ugari ziren ikustean, askok, beldurrak jota, alde egin zuen kanpalekutik; zortziehun gizon baizik ez ziren gelditu.  Elizen arteko biblia   1 M 9,6

Ez baitira berdin mintzatzen bostehun arima dituen lurjabearekin eta zortziehun dituenarenekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 78. orr.

Kartazal honetan zortziehun koroa daude.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 139. orr.

Aho osoa berritzera, zortzirehun pezeta.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 48. orr.

Gure aurretik loftean bizi zenak nonbait, zortziehun dolarreko zorra utzi zuen.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 108. orr.

Orduko zortziehun kilometroko lastertasunean eta minutuko hiru mila eta bostehun biratan ari naiz oldartzen alemaniar armadaren kontra.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 114. orr.

Mutikote bat, hiru kilo eta zortziehun gramo, pentsa!  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 184. orr.

Set izan zuenetik, beste zortziehun urtez bizi izan zen, eta seme-alabak izan zituen.  Elizen arteko biblia   Has 5,4

Iritzi nion gutxi gorabehera zazpiehun edo zortziehun liburu izango zirela hain txukun antolatutako leku hartan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 68. orr.

Judaren leinuko sei mila eta zortziehun gizon, babeski eta lantzaz hornituak eta gudurako trebatuak.  Elizen arteko biblia   1 Kro 12,25

Florent irakasle hasi zen Estrapade kaleko barnetegi batean, mila eta zortziehun liberako sariaren truke.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 70. orr.

Gure birraitona mila zortziehun eta hogeita hamarrean jaio zen eta mila zortziehun eta berrogeita zortzian armadako danborjotzailea zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 18. orr.

2 zortziehun mila

Zortziehun mila gizoneko armada.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 22. orr.

Abias laurehun mila gudari aukeratu eta adoretsurekin abiatu zen borrokara; Jeroboamek, berriz, zortziehun mila gudari ausartekin egin zion aurre.  Elizen arteko biblia   2 Kro 13,3

Zortziehun mila litro ardo eta beste horrenbeste olio emango diet.  Elizen arteko biblia   2 Kro 2,9

Zazpiehun-zortziehun mila bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.


zortzigarren 1 ord zerrenda batean aurretik zazpi dituena (8.).

Zortzigarren deia, bederatzigarren deia.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 50. orr.

Euroligako lehen faseko zortzigarren jardunaldia.  Berria - Kirola   2004-12-23

Zortzigarren etxean, zeina Heriotzaren etxea baita, Gorriaren figura kokatzea egokitu zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 70. orr.

Rock-and-roll eta punk doinuak dira nagusi 'Aurtengo Gorakada'-ren zortzigarren alean.  Berria - Kultura   2004-07-06

Zazpigarren edo zortzigarren mailan, estropezu egin zuen, eta eskua luzatu nion aurreraka eroriko zelakoan; baina ukatu egin zuen nire laguntza, eta orekari eutsi zion.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 180. orr.

Hemezortzigarren Kalean tranbiatik jaitsi eta mendebalderantz abiatu zen, Zortzigarren Etorbiderantz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 93. orr.

Atzo zortzigarren eguna iragan zuen deus jan eta edan gabe.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

80eko hamarkadan munduko zortzigarren bankua izatera heldu zen BCCI.  Berria - Ekonomia   2004-01-14

Zortzigarren hilabeteko hamabosgarren egunean, bere kasketaz asmatua zuen jaiegunean.  Elizen arteko biblia   1 Erg 12,33

Auzitegi Nazionaleko Administrazioarekiko Auzietarako zortzigarren Salako magistratua izan da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-22

Aurten zortzigarrena lortuko dut.  Berria - Kirola   2006-01-27

Zortzigarrena: Ez egin barre, ez eta gauza barregarririk esan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 75. orr.

Bosgarren tonura aldatzen bada, diapente deitzen zaio; zortzigarrenera aldatzen bada, diapason.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.

Aldarea sagaratzeko jaia zazpi egunez egin ondoren, zortzigarrenean biltzar nagusia egin zuten.  Elizen arteko biblia   2 Kro 7,9

Zortzigarrenekorik, 15. artikuluan, erraten eta frogatzen dugu, Jainkoaren, aingeruaren eta arima arrazoidunarena ezagutzeko erak ez direla berdinak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 79. orr.

Hogeita zortzigarren liburua.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 191. orr.

2 (izen gisa)

Erdainkuntza eta eguberri zortzigarrena.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 91. orr.

3 (adizlagun edo predikatu gisa)

Iaz zortzigarren sailkatu zen kanporaketan, eta aurten lehen aldiz ariko da finalean. Hungarian bertan, Schumacherrek zortzigarren amaitu zuen, Alonso garaileagandik itzuli batera.  Berria - Kirola   2004-08-01

Zortzigarren bukatzeko moduan gara, baina ezin gara horretan geratu; erabakigarriagoak izan behar dugu.  Berria - Kirola   2006-01-03

Iaz zortzigarren geratu ziren ligan, Astillero irabazlearengandik 70 puntura.  Berria - Kirola   2004-07-13

Brive zortzigarrena da sailkapenean, Baiona baino zortzi puntu gehiagorekin.  Berria - Kirola   2004-12-16

Mario Gomez zortzigarren izan da, 4 punturekin, baina torneoko maila kontuan hartuta ezin da esan emaitza txarra izan denik.  Berria - Kirola   2004-12-22

Gero zortzigarren izan nintzen Valentziakoan, seigarren Kataluniako Astean, bederatzigarren Euskal Herriko Itzulian, eta laugarren korritu dudan azken Itzulian, Aragoikoan.  Berria - Kirola   2004-04-28

· Bederatzi seme-alabaren artean zortzigarrena izan zen, eta anai-arreba nagusien bideari jarraitu zion unibertsitate irakasleak dira bere zazpi anai-arrebak.  Berria - Harian   2006-04-12

4 final zortzigarren (orobat finala zortzigarren) ipar final zortzirena.

Errugbian ASB badoa aitzina, final zortzigarrenetan garaitu ondoan Vic-Bigorre 19/16.  Herria   2001-05-31

Andre Kurutcharryk finala zortzigarrena irabazi du 40 eta 28, Yusteden aurka, iragan igandean.  Herria   2003-03-06

Finala zortzigarrenen berriak hemen ditugu egun, igande huntan Lekornen jokatu diren bi azken partidekin.  Herria   2001-05-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zortzigarren (6); berrogeita zortzigarren (8); berrogeita zortzigarren urteko (3); denboraldiko zortzigarren (3); hogeita zortzigarren (6); konstituzioko zortzigarren artikulua (3); ligako zortzigarren (5); ligan zortzigarren (3); sailkapenaren zortzigarren (3); zazpigarren edo zortzigarren (5); zazpigarren eta zortzigarren (8)

zortzigarren aldia (6); zortzigarren aldia da (3); zortzigarren aldikotz (12); zortzigarren artikulua (5); zortzigarren bat (6); zortzigarren da (5); zortzigarren denboraldia (5); zortzigarren dira (3); zortzigarren diskoa (4); zortzigarren diskoan (3)

zortzigarren eguna (3); zortzigarren egunean (21); zortzigarren eta bederatzigarren (6); zortzigarren etapa (4); zortzigarren garaipena (6); zortzigarren garaipena lortu (3); zortzigarren hilabetean (3)

zortzigarren itzulian (3); zortzigarren izan (8); zortzigarren izan zen (3); zortzigarren jardunaldian (3); zortzigarren jardunaldiko (8); zortzigarren jardunaldiko partidak (3); zortzigarren kapitulua (13); zortzigarren kapitulua nola (5); zortzigarren kapituluan (3); zortzigarren lekua (3); zortzigarren mendean (5); zortzigarren minutuan (8)

zortzigarren partera (3); zortzigarren partera iristen (3); zortzigarren partida (4); zortzigarren postua (4); zortzigarren postuan (19); zortzigarren postuan dago (5); zortzigarren postuan sailkatu (6); zortzigarren postutik (4); zortzigarren proba (4); zortzigarren txapela (6)

zortzigarren urtea (5); zortzigarren urtean (9); zortzigarren urteko (4)

bere zortzigarrena (3); eguberri zortzigarrena (3); estudioan grabaturiko zortzigarrena (3); zortzigarrena da (5)

finala zortzigarrenak (13)

finala zortzigarrenetan (6)


zortziko 1 iz euskal bertso mota, zortzi lerro eta lau puntu dituena.

Xedea aho-mihizko bertsülarigoaren piztea beita Xiberoan, hoberena da koblakarien bertset klasikoen erabiltea, hala nola zortziko edo hamarreko txipian (13 silabako neurtitzetan: 7/6) ala handian (18 silabakoetan: 5/5/4/4)...  Herria   2004-05-06

2 euskal erritmo mota, 5/8 konpasean idazten dena; erritmo horretan onduriko musika lana.

Zortzikoa deitzen diote euskaldunek, eta sakona izan nahi duen doinu arina da.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 255. orr.

Plazako zortzikoan eskua eman zionekoan, eta musu iheskor hura.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 30. orr.

Santesteban musikalariak 1838an aurkeztua zuen bere "Marcha de San Sebastian" ere; zortziko horrek ez zuen izan Raimundo Sarriegiren Martxaren oihartzuna.  Askoren artean   «Rataplan» - 42. orr.

Zortziko frantses-euskaldun bat kantatu zuen, honela zioena: [...].  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 93. orr.

Zortziko batzuk eta Orfeoirako harmonizatutako beste pieza batzuk idatzi zituen.  Askoren artean   «Rataplan» - 72. orr.

Buruan nerabilen zortzikoari ekin zioten hatzek: bost zortzi, bost zortzi, bost zortzi...  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 255. orr.

Euskal kultura eta Espainiako kultura; zortzikoa eta jota...  Berria - Euskal Herria   2004-08-01

3 zortzi banakok osaturiko gauza. ik zortzikote.

Zortziko hau aritu zen Badaiotzen: Sanchez, Linaza, Rojo, Gonzalez de Matauko, Chillon, Kaiero eta Etxarri.  Berria - Kirola   2006-02-12

Abadiñok eta Beti Gaztek zortzikorik onenak kantxaratuko dituzte, sailkapenean erabailtakoarekin alderatuta bizpahiru aldaketa eginda.  Berria - Kirola   2004-02-14

Joseba Albizu, David Lopez, Iñaki Isasi, Unai Etxebarria, Beñat Albizuri eta Ruben Perez txirrindulariek osatuko dute zortzikoa eta Gorka Gerrikagoitia izanen da kirol zuzendaria.  Berria - Kirola   2006-03-07

Gizakion ahotsak naturalki modula ditzakeen akordeei, grezieraz symphoniae deitzen zaie eta sei dira: diatessaron (laukoa), diapente (bostekoa), diapason (zortzikoa), disdiatessaron (zortzikoa eta laukoa), disdiapente (zortzikoa eta bostekoa) eta disdiapason (bigarren zortzikoa).  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.

Zortzigarrenera aldatzen bada, diapason; zortziko eta erdi batera aldatzen bada, diapason diatesaronduna.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 2310. orr.

Hamarrekoak badira, ehun eta hogei libra; zortzikoak badira, ehun libra; eta bostekoak badira, hirurogei libra.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3970. orr.

2004/2005 sasoinean, Frantziako xapelgoan, brontzezko medaila eskuratu dute Junior neskek, gidaririk gabeko laueko arraunketan, bai junior/senior neskek, zortziko arraunketa gidatuan.  Herria   2005-09-15

4 zortzi errealeko diru zaharra.

Brigantin eta galera mordoa hondoratu eta arpilatu zituzten, Brasilgo tabakoz eta azukrez zamatuak, aparte utzita urre-hautsa, eta dobloiz eta zortziko pezaz beteriko zakuak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 146. orr.

Hemen dugu, apur bat aurreratuta, beti belarria erne lurrean jarrita, beso handiak biluzik, belarrietan zortziko txanponak apaingarri legez jantzita.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 82. orr.

5 liburuen tamaina mota, inprenta orri baten zortzirenari dagokiona.

Zortziko formatoan inprimaturiko ale bat zen, oihalez koadernatua.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 238. orr.

6 zortziko handi (39 agerraldi, 4 liburu eta 20 artikulutan) 10 silabako lau lerro eta 8ko beste lau, azken hauek puntudunak, txandakatuak dituena.

Zortziko handia beraz, lau puntutako ahapaldia da.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 84. orr.

Zortziko txikian, zortziko handian bezala, lau puntu eta zortzi lerro izango ditugu, eta errimak lerro bikoitzen bukaeran jarriko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 85. orr.

Zortziko handian gehiegi jardun duzue eta hamarreko txikian baterez.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 118. orr.

Zortziko handiaren egitura bera du baina puntu bat (edo bi lerro) erantsiko dizkiogu.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 84. orr.

Heldu zion gaiari Joxe Mielek, zortziko handian, erasoan: [...].  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 155. orr.

7 zortziko nagusi (32 agerraldi, liburu 1 eta 24 artikulutan) zortziko handia.

Zortziko nagusia hautatu zuen Amurizak orduko hartarako, eta bertso molde horretakoak dira, hain zuzen ere, herri kanta asko, sehaska-kanta batzuk tartean.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 208. orr.

Ofiziotan, hiruna zortziko nagusian, zortziko txikian eta hamarreko txikian; eta kartzelakoan, bakarka lau bertso, bi puntuari erantzunez eta bertze bi gai bati.  Berria - Kultura   2006-03-18

Neurria zortziko nagusia, batez ere aukeratutakoan, beste zama bat ostean: helburu didaktikoa ere erdiestea, hots, egungo ume euskaldunei onuratsu jazotzeko bidea topatzea, gustuko parabolak buruz ikasi ahal izateko modu-moduan.  Berria - Kultura   2004-05-29

8 zortziko txiki (57 agerraldi, 5 liburu eta 32 artikulutan) 8 silabako lau lerro eta 7ko beste lau, azken hauen puntudunak, aldizkatuak dituena.

Zortziko txikian jarduten duen bertsolariak, berriz, zortzi lerro botako ditu nahi eta nahi ez, 7 eta 6 silabako lau lerro pare hain zuzen ere.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 98. orr.

Zortziko txikian, zortziko handian bezala, lau puntu eta zortzi lerro izango ditugu, eta errimak lerro bikoitzen bukaeran jarriko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 85. orr.

Xk hasi behar zuen eta launa bertso bota behar zituzten zortziko txikian.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 117. orr.

Egin beharreko lanak ohizkoak: ofiziotean zortziko handi eta ttiki eta hamarreko ttikian, bakarkako lana eta kartzelakoa.  Herria   2005-01-20

Zortziko txikiko ariketa ez zen onegia izan.  Berria - Kultura   2004-03-14

Biak neurri motzekoak dira, zortziko txikiaren modukoak, baina askoz gogorragoa egiten zait poesia idaztea.  Berria - Kultura   2006-03-09


zortzikoitu, zortzikoi(tu), zortzikoitzen du ad zortzi aldiz handiago bihurtu.

Brown jaunak laster batean eginiko kalkuluen arabera, zazpikoitu egin zitzaion ahalmen masturbatzailea, edo zortzikoitu, eta gauza da inolako erru-sentimendurik gabe jotzen zuela orain kanpaia, edonola eta edozein lekutan.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 68. orr.


zortzikote 1 iz zortzi lagunez osaturiko taldea.

Lehenengo bozketan gehiengo osoa bost hautagaik lortu ostean, beste hiru bozketa egin behar izan zituzten zortzikotea osatzeko.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

Urte hartan bi emakumezko berri zeuden biolontxeloetan, lehendik zeuden beste biekin eta lau gizonezkorekin txelojoleen zortzikotea osatzen zutenak.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 128. orr.

Zortzikoteak zozketa bidez osatuko dira.  Berria - Kultura   2004-11-30

Nik, irizpide hauek izan ditut kontuan nire zortzikotea hautatzeko: belaunaldia (joan den mendeko 40ko, 50eko eta 60ko hamarkadetan jaiotakoak), literatur ibilbidea edo euskal literaturari egindako ekarpena, landutako literatur generoa eta eraiki duten diskurtsoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 11. orr.

Finaleko zortzikotean, biga Iparraldekoak ditugu, Amets eta Sustrai lagun ezin berexiak.  Herria   2005-12-15

Ortzirale aratsean, Donibane Lohizuneko elizan, kontzertua, Ahoz zortzikotea eta Itsasoa koroa, bixta galdua dutenen alde.  Herria   2003-03-20

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ortziralean eta larunbatean, Kanboko elizan, aratseko 9-etan, Otxote edo Zortzikote festibala.  Herria   2004-05-06

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Mendelsshon hari zortzikoteak joko du etzi Gasteizen.  Berria - Kultura   2006-02-12

Bata txelo zortzikoterako eta sopranorako obra da, eta bestea, berriz, organo, abesbatza eta perkusiorako lan bat, datorren urtean Bilboko Euskalduna jauregian estreinatuko dena.  Berria - Kultura   2004-10-05

Zer berotasuna barne hartan, 13.000 bertsuzaleak metatuak ginaudela bertsulari zortzikotearen inguruan.  Herria   2005-12-22

Bi zubien artean arratsaldez iraganen den arraunlari zortzikoteen lehiaketa ere hor dugu igandekari.  Herria   2001-08-02


zortzikun iz

Eta batzuek, zortzikun, metalikoak, bazuten Nafarroako kateen eitea.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 85. orr.


zortzimilako iz zortzi mila eta bederatzi mila metroen arteko mendia.

Poz galanta hartu nuen, 14. zortzimilakoa lortu zuelako.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 248. orr.

Beloki zarauztarrak aldiz bere bigarren zortzimilakoa zuen hor.  Herria   2002-12-19

Iñaki Otxoa iruindarrak baditu ja bederatzi zortzimilako igoak.  Herria   2005-06-16

Shisha Pangma zortzi mila metroko mendia da; zortzimilakoen artean txikiena.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 118. orr.

Cho Oyura omen da euskal mendizalek gehienik (47 aldiz) igo duten zortzimilakoa.  Herria   2002-12-19

Pasabanek K2 zortzimilakoa (8.611 metro) du jomuga, munduko bigarren tontor handiena.  Berria - Kirola   2004-05-13

Nepal aipatzen denean, mendietako irudiak agertzen dira, zortzimilakoak bereziki.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 137. orr.

Nik zortzimilakoak maite ditut.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 21. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zortzimilako mendi (5); zortzimilako mendiak (4)


zortzina banatz bakoitzari zortzi, bakoitzak zortzi.

Tenplu dipteroak zortzina koloma ditu aurrean eta atzean, baina bi koloma-ilara ditu santutegiaren inguru guztian.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1550. orr.

Oren bat eta laurdenez bazituzten bi aitzinekoek zortzina sake sartuak.  Herria   2004-11-18

Burutik hasi eta habearen oineraino, hiru soka zeuzkan, lodian zortzina hazbetekoa bakoitza.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5210. orr.

Hartu ogi-irin garbia, erre zortzina kiloko hamabi opil.  Elizen arteko biblia   Lb 24,5

Kale erasoak egotzita, lau gazteren aurka zortzina urteko zigorra eskatu du fiskalak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-27

Hogeita zortzina egunekiko hamahiru hilabete zituzten.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 146. orr.

Otsoen etzalekuen berri dakiten artzainak badira gure mendi hauetan, janari bila otsoa noiz irteten den kanpora kontuan isiltxorik egon, eta otsokumeak zortzina eta hamarna habian dauden tokietatik harturik beren etxeetara ekarri izan dituztenak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 271. orr.

Laugarren proba binaka jokatuko dute, zortzina kanaerdikora.  Berria - Kirola   2004-08-11

Partidaren lehen zatian bina, hiruna, seina, zortzina eta hamarna berdindu zuten.  Berria - Kirola   2004-09-12

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zortzina urteko zigorra (3)


zortzinaka adlag zortzinako multzoetan.

Jendea bakarka ezagutzen da ondo, bakarka sartzen zara bihotz baten barruan, ez zortzinaka.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 149. orr.

Azoka-egunetan, hara biltzen dira merkatariak, zazpinaka edo zortzinaka, ohiturari jarraiki bina katilu te edatera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 22. orr.


zortzirehun ik zortziehun.

zortziren 1 iz zortzi zati berdinetan banatu den osotasun baten zati bakoitza.

Bere osotasunaren zortzirena erakusten du uraren gainetik izozmendiak.  Berria - Kultura   2006-03-21

Denario horrek zilarrezko ontzaren zortziren bat balio zuelarik, esan berri dugun proportzioa ezartzen zuen horrek. Basaren zabalera, alde guztietatik begiratuta, kolomaren diametroari gehitu laurden bat eta hori baino zortziren bat handiagoa izango da.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 83. orr.

Astragaloek trokiloaren zortziren bat neurtuko dute.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1670. orr.

Berrogei librakoarentzat, hamabi hatz eta erdi; hirurogei librakoarentzat, hamahiru hatz eta zortziren bat.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5050. orr.

Denario horrek zilarrezko ontzaren zortziren bat balio zuelarik, esan berri dugun proportzioa ezartzen zuen horrek.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 83. orr.

Ezkerraldera makurtu eta begiratu nionean erregai-neurgailuari, tankea zortziren bateraino beterik zela erakusten zuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 187. orr.

Horrekin, hegoaldeko haizearentzat eta iparraldeko haizearentzat markatuta izango ditugu zirkunferentziaren zortzirenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 790. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Esate baterako, entzun dut bat froga-laurdentzat har daiteke, eta beste entzun dut makalago bat froga-zortziren bezala.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

3 final-zortziren lehiaketa bateko kanporaketa probetan, hamasei aurkari lehiatzen diren fasea.

Hemen ere, nola dakigu final zortzirenak "ikusgarriak" izango direla?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 123. orr.

Gaur hasiko den final-zortzirenetako ligaxkan partidak irabazi edo galdu, bikote guztiak pasako dira final-laurdenetara.  Berria - Kirola   2004-01-03

Deportivo, Javier Iruretaren taldea egokitu zitzaion final-zortzirenetan.  Berria - Kirola   2004-03-12

Lehen kanporaketako irabazleek final-zortzirenetan ikusiko dute elkar.  Berria - Kirola   2004-10-09


zortziurren iz zortzi egun jarraituz egiten diren elizkizun berezien multzoa; zortzi egunotako azkena.

Aipaturiko anai Jakobok, sagaratzearen zortziurreneko egun batean anaiei meza eman zien elizan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1134. orr.

Eguberri garai honek bere oktabario edo zortziurrena izan ohi zuen, ez oso antzina.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 500. orr.

San Lorentzoren zortziurren ondoko lehen gauean eta Andre Mariaren Jasokundearen zortziurren barruan, elizan beste anaiekin maitinak errezatu ondoren, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1044. orr.

Mendekoste zortziurrenetik Abendua arte eta Epifania zortziurrenetik Piztuera igandea arte.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 81. orr.


zoru (orobat zolu g.er.) iz oinen azpian dugun zera, lurra. ik zola 7.

Lastozko teilatua eta lur zapalduko zorua zituen etxe baxu batean bizi ziren.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 20. orr.

Corte Inglesen etorrerarekin Udalak ondoan dagoen Baluarteko plazaren zorua aldatzeko asmoa du. Zoruak irentsi behar ninduela iruditu zitzaidan.  Berria - Harian   2005-10-26

Zorua espartzuzko tapiz batek estaltzen zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 34. orr.

Altzari ilun dotore askoak, zorua linolioz eta alfonbraz estalia.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 35. orr.

Puntu urrunenetik hasi zen lanbasarekin zorua pasatzen.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 100. orr.

Gelara sartu zen ohi bezala zoruari argizaria ematera.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 210. orr.

Edontzi bat hartu, zoruaren mailaraino jaitsi, eta bere beste beso luzatuaren muturreraino jaso zuen te-ontzia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 228. orr.

Oin-zolak zoruaren kontra tinko zapaltzea beste biderik ez dut; hotza dago.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 51. orr.

Emakume bat espaloiko zoruan etzanik, odola bekokitik dariola, esku bat irekia, bestea poltsa merke bati tinko eutsia.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 223. orr.

Biharamun beranduan esnatu nintzen, hazkuraz zimitzengatik eta gihar guztietako minez zoru gainean botatako lastaira meharraren eraginez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 198. orr.

Aienatu ziren begien bistatik zoru gaineko argi horiak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 8. orr.

Lur gordina zuen zoru, goian adarrak nahas-mahas, ilargi apal biribilak lagun zegidala zirudien.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 74. orr.

Gure pausoen hotsak sentitzen genituen zoru izozten hasian.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 90. orr.

Jira eta biraka hasi zen, zoruaren gainean irristaka.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 161. orr.

Kaleko zoruaren mailatik hamalaugarren solairuraino.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 70. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Kea, odola eta haragi zatiak alde guztietara barreiatzen zirela, Ximurraren gorputza zoru metalikora amildu zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 375. orr.

Lo-atorra mehea baino ez jantzita, zoru hotzaren gainean etzanda egon nintzen minez.  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 25. orr.

Kaiolak zoru distiratsuan botea egin eta bira batzuk eman zituen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 61. orr.

Lerra-lerra joaten nintzen zoru ziratu lohitsu hartan barrena.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 91. orr.

Kalezuloko zoru lauzatuan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 30. orr.

Kamioiaren zoru altutik jauzi egin beharra zegoen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 67. orr.

Bagoiaren zoru grisean zetzan gorpu hura ez zela gizon bat.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 26. orr.

Asteasun nekazaritzarako lurrak zoru industrial bihurtzeko asmoa arbuiatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-24

Zoru ezkoztatu berrian josi nuen berriro begirada.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 147. orr.

Pasillo luzeetako zoru ezkoztatuan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 147. orr.

Ikasgelako zoru hautseztatuan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 197. orr.

Zoru eta horma hutsak, horiek ziren finko segitzen zuten gauza bakarrak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 133. orr.

Axuleiuzko zoru zuria.  Berria - Kultura   2004-02-08

Adreiluzko zoru gorria, sabaiko trebesak kedarrez beztuak eta paretak karez zurituak.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 31. orr.

Behera begira zegoen, begiak oholezko zoru zikinean josirik.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 26. orr.

Lauzazko zoru gainean etzan, eta, han baita eskailera bat, harexen hemeretzigarren mailan finkatzen dituzu begiak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 167. orr.

Marmolezko zorua zuen saloi handi bat, irudimenean dantza aretoa iruditu zitzaiona, zeharkatu zuen ilunpean itsu-mustuan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 32. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Barnean, atezaina zoru-garbigailuari eragiten ari zitzaion, mandarra soinean loturik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 265. orr.

Harry zutik zegoen sukaldean, zoru-garbigailuari helduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 24. orr.

Duela hogeita hamar urte Fray Bentos-eko etxe bateko bebarruan ikusitako zoru-lauza berak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 169. orr.

Arroz lastoz egindako zoru-estalkia.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 125. orr.

Lanbasa nondik pasatzen zuen, zoru zati hura desagertu egiten zen, haren tokian zulo nabarmen bat utziz.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 100. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hantxe utzi zuen bide-zoruan eserita, etxe aurrean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 83. orr.

Kalesa-zoruaren erdi-erdian zegoen liburua, inoren begiradarentzat nabarmen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 88. orr.

Hiri-zoru edo urbanizagarria, berriz, % 30 handitu da azken lau urteetan.  Berria - Ekonomia   2004-03-21

5 irud/hed

Espuru, gezeta, domentxa, inguma, txoleta, mitxirrika: elurraren matazak bezala ari ziren hitz haiek erorika, urtu egiten ziren denboraren zoru berria ukitzean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 77. orr.

Nazionalismo demokratiko deitutakoaren oinarri soziala eta bere pentsamendu-zorua ez da gai euskal herriaren garapenak behar duen energia soziala aktibatzeko.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 112. orr.

6 oinetakoen azpialdea, lurra ukitzen duena. ik zola 5.

Txapin izpiliku-koloreak ziren, erromes-maskor eta lore-irudi soilez apainduak; larruzko zoru fin eta malgua zuten. Tranbiako txartel bat eta zapata-zoru batzuk josteagatik ordaindutakoaren paper-mutur zimurtu bat erori ziren haien artetik, ez besterik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 235. orr.

Inoiz joana nintzen haren lantegitxora etxekoren baten oinetako-zoruak errepasa zitzan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 11. orr.

7 lur zoru ik lurzoru.
hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zoru bustian (3); zoru eta (3); zoru gainean (17); zoru gaineko (4); zoru garbigailua (3); zoru grisean (3); zoru guztia (3); zoru hormetan (4); zoru hotzaren (3); zoru hotzaren gainean (3); zoru osoa (4)

harrizko zorua (4); lur zorua (8); zegoen zorua (4); zen zorua (4); zorua bustita (4); zorua ere (5); zorua eta (13); zorua garbitu (4); zorua jotzean (3); zorua ukitu (5)

lur zoruak (4); zurezko zoruak (3)

gelako zoruan (3); lur zoruan (5); lurrezko zoruan (4); sukaldeko zoruan (3); zoruan eserita (5); zoruan ibiltzen (3); zoruan zegoen (6)

lur zoruaren (4); zoruaren gainean (13); zoruaren kontra (11)

zoruari argizaria (3


zorupe iz zoruaren azpialdea.

Iruñeko Alde Zaharreko zorupea historia liburu bat bezalakoxea dela bazekiten iruindar gehienek lehendik ere.  Berria - Kultura   2004-08-14

Iruñea zaharreko zorupeak etengabeko ondare emaria duela argi geratu da berriz.  Berria - Kultura   2004-08-14

Mendi magaleko erdian irekiriko zorupeetan, Porta de Ferro eta Porta de Alfofaren artean, itxirik zeuden gari, artatxiki, eltzekari eta garagar-karga anitz laga zezaten etsaiaren gosearen aringarri.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 295. orr.

Zorionez, badugu geure ganbera ezkutua egongelako zorupean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 189. orr.

Orratz kamustuak zerra soinua atera zion New Yorkeko zorupeko poeta orduan gaztearen boz lodiari.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 84. orr.


zotal 1 iz laiaz edo goldeaz ateratzen den lur zati belarduna. ik zohi1; mokor1 3.

Lily Briscoek, lotan mugituz, maindireei eutsi zien, erortzen ari denak amildegi ertzeko zotalari eusten dion bezala.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 141. orr.

Garai hartan, gure herria egurrez, harriz eta zotal lurrez egindako etxola multzo bat besterik ez zen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 13. orr.

Goldeak lurretik erauzitako zotal ilararen koloreak soro zabalean ereindako kontrastea bera da nagusi neskaren aurpegian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 63. orr.

Bere kolkorako hasi zen teilatuko zotalpeko txilarrari begira-.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 103. orr.

2 irud/hed

Lur-zotala hondoagotik hartzean, azaletik lur mamialdera, zizarea lasai, korapiloz bilduta bazegoen, ez apurorik: Zizare korapillatuak legortea datorrela esan nahi du. Ilbeheran ebakita, gogorragoak eta lehorragoak izango ote ziren, akaso, harri-zotal haiek...?  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 337. orr.

Eguzkiak urtzen ditu elur-zotalak, izoztuak eta hormatuak izan arren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 151. orr.

Espaloiak aitzurtuko ditut, eta desidiazko zotalak irauliko, bizipozaren urregorria kausitu arte.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 194. orr.

3 zotal egun (orobat zotalegun)

Urtarrileko lehenbiziko hamabi egunei zotal-egunak deitu izan zaie: haietan zer-nolako denbora egiten zuen, halakoa izango zen urte osoko eguraldia ere, batzuen ustez.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 38. orr.

Zeri begira sortu dira zotalegun edo igarregun hauek?” Zotal Egunak" ipuina zuzena balinbada, aurtengo udan ondartzek izanen dute arrakasta.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 15. orr.

4 zotal ikatz erregai harroa eta arina, zingira lekuetako belardietan eratzen dena. ik zohikatz.

Mikel Strogoffek zaldiari eragin eta zotal ikatzezko belardi batean zehar jo zuen aurrera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.


zotalegun ik zotal 3.

zotikeri iz ergelkeria, tentelkeria.

Ez dute segurki lehen ministroaren zinominokek edo Sarkozyren zotikeriek mehatxua gibel araziko, are gutxiago Fillon-en nagusien alderako amaina keinuek.  Berria - Kultura   2004-02-03


zotin (orobat xotin g.er.) 1 iz diafragmaren bat-bateko uzkurtzeak eraginiko arnas hartze hertsatua, ahots bereizi batez gertatzen dena; uzkurtze eta hots horien saila; negar zotina.

Airea eta zotina, besterik ez zuen, ordea, bota.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 27. orr.

Sakelak bete-bete eginda simaur-bonbaz, zotina eragiteko gozokiz, igel-arrautzen xaboiz eta sudurrari kosk egiten zion te-kikara banaz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 227. orr.

Aldian behin, zotin bat sortzen zitzaion Sebastiani, Ava eta Mizparen takatekoek segituan irensten zutena.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 112. orr.

Negarrez hasi zen gero, zotinak musuzapiaz estalirik, aitak entzun ez zezan.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 46. orr.

Negar-malko gartsuz gorputza bustiz, zotin eta intziri artean behin eta berriz laztantzen eta besarkatzen du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 435. orr.

Alde niregandik, gaizkileok, entzun baitu Jaunak nire zotina.  Elizen arteko biblia   Sal 6,9

Orkatiletan, bernetan, belaunetan gora dator, eta hormaren bestaldeko xuxurla eta zotin itoak ezabatzen ditu.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 78. orr.

Intziri eta zotin laburren artean, ahopeka, otoitz baten gisan.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 133. orr.

Quenuk negarrez segitzen zuen, masailak mantalaz lehortzen zituen, zotinak apaltzen zituen emazteari entzuteko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 409. orr.

-Ai, jauna -hasi zen oihuz eta zotinez-, nire nagusi gaixoa, hil egin dutela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 26. orr.

Baina negarrez hasi zen saminki eta, zotinek itota, ez zen hitz bakar bat ere esateko gauza izan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 349. orr.

Malkotan zeuzkan masailak, sudur-mintzak erre gorriturik zotinaren zotinez, ile-adatsak harro eta mordoiloturik aitaren sorbaldatik behera.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 35. orr.

Gorputza minetan izaten dugu eta izpiritua zotinka.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 236. orr.

Barruak husten ari zen, negarrez, zotinka, bihotzarekin hizketan.  Berria - Kirola   2004-05-13

2 negar zotin iz

Hariaren beste puntan negar-zotin bat entzun nuen, bihotza erdiratu zidana.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 12. orr.

Eztei-jaia hileta bihurtu zen, eta kantu-soinuak negar-zotin.  Elizen arteko biblia   1 M 9,41

Hermioneri negar-zotin txiki bat atera zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 266. orr.

Patzikuren ohetik negar zotin ahul mehe bat itzuri dela sumatu dut.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 257. orr.

Myrtlek negar-zotin lazgarri bat egin zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 134. orr.

Promesak eginez eta negar-zotin eta aiene artean lehiatsu erregutuz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 853. orr.

Dagoeneko negar zotinak baretzen hasiak zituen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 65. orr.

Raymonden negar-zotinak gero eta bareagoak ziren eta aurki utzi zion dardaraka aritzeari ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 271. orr.

Negar-zotinei uzten diete hitzek bidea; Llumen aurpegiak ezin du dagoeneko darion tristura ezkutatu.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 110. orr.

Axenariok negar-zotinak areagotu ditu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 142. orr.

Neska negarrez ari zen, Durant jaunak harropuzki zioenez, negar-zotinekin bazter guztiak zipriztinduz bezala.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 44. orr.

Ivyk berriro ekin zion negar-zotinari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 85. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

negar zotin (31); negar zotina (10); negar zotinak (28); negar zotinari (3); negar zotinek (5); negar zotinen (9); negar zotinen artean (7); negar zotinetan (3); zotin artean (4); zotin bat (5); zotin batean (3)


zotinka 1 adlag zotin eginez, zotinez.

Aurpegia bi eskuen artean gorderik, zotinka hasi zen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 74. orr.

Arratsalde osoan zotinka entzuten omen zitzaion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 346. orr.

Guzmud larri zegoen, izerditan blai, eta hizketan hastearekin batera zotinka ere bai: "nik.. ø nik..." esaten zion.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 38. orr.

Nor ari da aieneka? Nor zotinka? Nor liskarretan?  Elizen arteko biblia   EsZ 23,29

Egun batez, israeldarrak Betelen bildu eta han egon ziren Jainkoaren aitzinean, oihuka eta zotinka negarrez.  Elizen arteko biblia   Epa 21,2

Deiadar egin zuen oihu handiz, hasperenka, zotinka eta garrasika, eta bere jantziak urratu zituen.  Elizen arteko biblia   Jdt 14,16

Belauniko erori nintzen, ito beharrean, zotinka, arnasestuka.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 209. orr.

-Ez, Vernon -izeba Margek zotinka, esku bat altxatuta, bere begitxo gorrituak Harryrengan finko zituela-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 29. orr.

2 negar-zotinka adlag

Martin! -esan zion negar-zotinka-.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 214. orr.

-Hil egin nahi nuke, hil egin nahi nuke -negar-zotinka esan zuen, ahotsa atzamarren artetik jaulkiz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 46. orr.

"Zergatik ari zara negar-zotinka?" galdetzen dizutenean, erantzun: laster iritsiko den albiste batengatik.  Elizen arteko biblia   Ez 21,12

Malko mardulak isurtzen zituen orduan, eta negar-zotinka ematen zuen ia egun osoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 386. orr.

Florentek Quenu txikia, hamabi urte besterik ez artean, bakar-bakarrik aurkitu zuen sukaldearen erdian, negar zotinka, mahai baten gainean eserita.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 68. orr.

Koldarrenak dardarka eta negar-zotinka ere hasten ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 104. orr.

Nire nagusia! -oihuka, ia negar-zotinka-.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 223. orr.


zotintsu izond

Zergatik dira lohadarrak astuntzen, hankak lokatzen, mihia trabatzen, zentzuna lainotzen, begiak lausotzen, orroak eta liskar zotintsuak bizitzen eta mozkorrean ohi diren gainerako ondorioak, [...]?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 193. orr.


zotz (orobat xotx g.er.) 1 iz abar xehea, eskuarki zuzena.

Lurretik zotz bat hartu eta errekara bota zuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 219. orr.

Zotz batzuk bildu, sua isiotu, metalezko azpil handiak gainean ipini, eta haien inguruan elkartzen ziren.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 180. orr.

Zotz batzuk biltzen ari nintzen, ogi pixka bat egiteko niretzat eta semearentzat.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 72. orr.

Sua egin eta txori horiek jateko ira-belarraren zotzak erabili zituzten burruntzi gisa.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 215. orr.

Ibai ondoko harriak amuarrain eta basoko zotzak eper bihurtzen dituen eraztun batena.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 284. orr.

Haurtzaroan zotzekin eta papertxoekin pospolo kutxetara gidatzen nituen beldarren antzera.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 125. orr.

Karraska egiten zuten zotz guztiak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 230. orr.

Zotzarekin arraina zulatu eta txingarretan jarri zuenean, [...].  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 65. orr.

Ez da hots nabarmenik behar; nahikoa da zotz baten kraskatekoarekin.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 67. orr.

Zotza baino meheago zeuden guztiak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 211. orr.

Praxkuk besakada batzuk zotz lehor bota zituen tximiniara.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 106. orr.

Zotzezko gurutzez markatutako gero eta hilobi gehiagok ornatzen zuten leize-ingurua.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 231. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Irolako borda ondoan ustelduxea zegoen zotz pila erretzen ari naizela agertu zait [arrabio] bat, aspaldiko partez, azpiko zolan suak erre nahi ezik utzi didan orbel morddo hezean.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 102. orr.

Xerkatzaile on batek, beraz, aldean darama guztia: buztinezko arragoa, zotz-ikatza, ardagaia, sutaltzairua.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 119. orr.

Larrazkenak, munduko herri guztietan, usain bera du, hosto hilezko orbelarena, atsedena hartzen duen lurrarena, erretzen diren zotz-azao.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 124. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ubanbek errekara begiratzen zuen mutikoaren hitzei jarraituz bezala, nola pausatzen ziren ur gainean, nola eramaten zituen korronteak egur-zotzak bailiran.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 339. orr.

Ezpel-zotzak eta ezpel adarrak pilatu dituzte plazaren erdian, ezpelaren suak luze irauten baitu eta gogotik berotzen.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 156. orr.

4 makiltxoa. ik ziri.

Komuneko atearen atzean, erabilitako bi pospoloren zotzak, ikusi ere egiten ez dituztenak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 144. orr.

Panpi Ladutxe aztiak zotz magikoarekin Xala ukitu izan balu eraldaketa ez zen handiagoa izango.  Berria - Kirola   2004-02-25

Mahai gainean jarrita zeuden hiru zotzak hartu, eta erakutsi egin zituen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 121. orr.

Oinarri erritmikoa hiru perkusio joleek osatzen zuten: bik danbor dundunak zotzez jotzen zituzten, grabeak eta agudoak.  Berria - Kultura   2004-02-15

Bateria jotzaileak makila bat galdu zuen pieza baten erdian eta bandak melodia mantendu zuen hau misterioa zotza agertu zen arte.  Berria - Kultura   2004-03-07

5 (zotz egitearekin lotua)

Zotzak bota eta San Frantziskori egokitu zitzaion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 459. orr.

Hurrengoan ere zotzik luzeena tokatu zitzaidan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 371. orr.

Hasieran denak ziren bolondres kandelarekin gabiara igotzeko, baina denboraren poderioz, gogoz kontra onartzen zuen zeregina zotzik motzena hautatzen zuen marinel koitaduak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 144. orr.

Taldeak Juan Bautistak eta Agustinek aukeratu zituzten, nor hasi zotzetan erabakita.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 73. orr.

Taldeak eginda gero, zotzetara aukeratu zen berriro guardia zibilak nortzuk ziren eta nortzuk euskaldunak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 73. orr.

Zotzetara egitea erabaki genian.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 49. orr.

-Dama bat zara; zotzetan ez.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 131. orr.

Hemendik aurrera ere zotz joko batean murgilduko diren ustea dute, epaiketari eta epaiari begira.  Berria - Harian   2005-11-20

Zigorrak jartzen badituzte, horien banaketa zotz kontua izango dela deritzo.  Berria - Harian   2005-11-20

6 txotxa.

Sineskeriara emana naiz, eta beti iruditu zait seinale txarra hortzetako zotza lurrera erortzea.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 124. orr.

Agure mehar bat telebistari so, ezpainetan zotz bat hara eta hona.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 258. orr.

Hortzak zotzez garbitzen ari zen Brooklyn-go zubiaren sarbide lohitik igaro zenean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 181. orr.

-Zer? -purrust egin zuen zotz bat ahoaren ertz batean zeukan gizon aurpegi luze batek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 40. orr.

Zotz bat, guztiz horizkatua, inondik ere etxeko nagusiak hortz artean arakatzeko erabilia frantsesek Mosku hartu baino lehenago ere.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 172. orr.

Zehatz esateko, zotz batean ilkaturiko azeituna bat zirudien.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 68. orr.

7 (interjekzio gisa)

Gure mutilak, milizianoak, negarrez, atzetik joan eta, zotz!, erbiak legez harrapatzeko egokieran izan arren azken kolpe hori jotzeko materiala falta genuelako.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 57. orr.

-Zotz, hemen polita idatzi nian ba! -Frantxik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 113. orr.

-Kagoen zotz, Uriarte! Kagoen zotz!  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 171. orr.

Eta bai behean duela baranda, kauen zotz!  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 90. orr.

8 zotz egin zerbait nork egin behar duen, nori emango zaion edo nola banatuko den erabakitzeko, erdi estalirik dauden luzera desberdineko zotzak -edo zori hutsean oinarritzen den beste sistema bat- erabili. ik zozkatu; zozketatu.

Papertxoekin egin zuten zotz, zigor handienak zituzten presoen artean, eta Pikabeari egokitu saria.  Berria - Harian   2005-07-07

Egin zotz, ni eta nire seme Jonatanen artean.  Elizen arteko biblia   1 Sm 14,42

Erantzukizuna gogorra zen: zotz egin eta aukeratutakoak bere burua hilko zuen tankeen okupazioa salatzeko.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 42. orr.

-Zotz egingo dugu ea nori tokatzen zaion, besterik ez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 454. orr.

-Egin dezagun zotz, zoritxar hau noren erruz etorri zaigun jakiteko.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 162. orr.

8a (objektuarekin)

Nire jantziak banatzen dituzte, nire soinekoa zotz egiten.  Elizen arteko biblia   Sal 22,19

Etxebidek aurton zotz egingo dituen etxebizitza sozial guztiak errentan hartzeko izango dira.  Berria - Euskal Herria   2004-01-24

9 zotz eginarazi

Asueroren erregealdiaren hamabigarren urteko lehen hilean, hots, Nisan hilean, "pur" edo zotz eginarazi zuen Hamanek.  Elizen arteko biblia   Est 3,7

10 zotz ala motz egin bi zotz, luzea eta motza, erabiliz, zotz egin.

Eta ez zegoen zotz ala motz egiterik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 198. orr.

12 zotzik (ezezko esalditean) ezer ez.

-Erregeri ez zaio zotzik gustatuko urkamendian hiltzen dituzun gaizkileen gorpuak baliatzen dituzula jakitea -erantzun zion soldaduburuak.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 192. orr.

Sekula entzun ez den balentria egin zuen kanpaleku handiko langileetarik izanki-eta urte guzia zotzik egin gabe pasatzea.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 83. orr.

· Kanpora apezak, haiek ere ez baitute zergarik ordaintzen, eta lan zotzik egin gabe, hamarrekoa biltzen baitute!  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 46. orr.

13 ume zotz umegorria. ik haur 12.

Ez zuen zorigaitzez luze iraun berpizkunde horrek, orduan oraino ume zotzak izanagatik [.] abertzaletasuna zer zen ikasten eta sinesten hasiak ginen Iparraldeko gazte zenbaitentzat.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 131. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zotz bat (10); zotz egin (27); zotz egin zuen (3); zotz egin zuten (3); zotz eginez (18); zotz eginez erabaki (3); zotz egingo (6); zotz eginik (3); zotz egitea (5)


zotzontzi iz zotzen ontzia.

Laurehun gatzontzi, laurehun zotzontzi, haserreak harturiko ehun zerbitzari hara-hona korrika.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 127. orr.


zozabar iz txori kantaria, luma beltzak orban txuriekin dituena, Euskal Herrian udazkenean talde ugarietan agertzen dena (Sturnus vulgaris). ik arabazozo.

Halako batean, plazan bildutako gazteak, eta ez hain gazteak, hiriko kaleetan barreiatzen hasi ginen, zozabarrak zeruan bezala, orain kantuan, orain kontsigna aberkoiak oihukatuz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 9. orr.

Buru gainetik zozabar bizkorrak ikusiko dituzu talde handitan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Gozoa da arratsaldea, gereziondoak loretan daude; zozabarren saldoek plazako zeru hodeirik gabea edertzen dute beren akrobazia alaiekin, Messerschmitt hegazkinen gisara.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 9. orr.

Letrak aldraka, udazken partean zozabarrak bezala.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 74. orr.


zozial ik sozial.

zozialista ik sozialista.

zozialixta ik sozialista.

zozietate ik sozietate.

zozkatu, zozka, zozkatzen (8 agerraldi, liburu 1 eta 5 artikulutan) du ad zerbait nork egin behar duen, nori emango zaion edo nola banatuko den erabakitzeko, zori hutsean oinarritzen den beste sistema bat erabili. ik zozketatu; zotz 8.

Saltzen dudan Entziklopediaren etxeak -"LUR kultura herriarentzat, Hiztegi Entziklopedikoa"- Pariserako hamar bidaia zozkatzen ditu urtero harpidedun berrien artean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 283. orr.

Zhukovski poetaren erretratua zozkatu zuten.  Berria - Mundua   2004-11-28

3.011 etxebizitza zozkatuko ditu guztira Eusko Jaurlaritzak aurten.  Berria - Euskal Herria   2004-01-24

Sabin Intxaurraga Eusko Jaurlaritzako Ingurumen sailburuak eman zituen datuok, atzo, galdeketari erantzun diotenen artean zozkatu dituzten sariak banatzerakoan.  Berria - Harian   2005-02-16

Bigarren B Mailako igoera ligaxkak zozkatu dituzte.  Berria - Kirola   2004-06-01


zozketa 1 iz zozkatzea.

Zozketak erabakiko du bakoitzaren zatia, ugaria nahiz urria izan senitartea.  Elizen arteko biblia   Zen 26,56

Imajina dezagun aurreneko zozketa bat, gizon baten heriotza ebazten duena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 53. orr.

Babes ofizialeko etxeen zozketa dela eta. erakunde horrek kudeatzen dituelako babestutako etxebizitzen zozketak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 80. orr.

Kermezako zozketaren lehen saria.  Herria   2003-09-11

Zozketaren txartelak salgai baitira.  Herria   2003-07-24

Dirutza ikaragarri handia suertatu zitzaidan asteroko zozketa milioidun horietako batean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 65. orr.

Espainiako Kopako finalerdien zozketa, gaur.  Berria - Kirola   2004-01-30

Final-laurdenetako zozketa gaur egingo da.  Berria - Kirola   2004-03-12

Gaur egingo da 2008ko Eurokopako sailkapen faseko zozketa, Montreauxen.  Berria - Kirola   2006-01-27

Ez ote litzateke komeni halabeharrak zozketaren urrats guztietan parte hartzea eta ez bakar batean?  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 52. orr.

Zozketarako bost multzoak.  Berria - Kirola   2004-10-05

-Orain aterako dugu zozketako zenbakia.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 142. orr.

Dirutza handia suertatu zitzaiola ez dakit zein zozketatan.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 80. orr.

Zozketan irabazdun atera diren numeroak: 59-64-171-236-285-[...].  Herria   2004-06-10

Horrela, zozketan egokitu zitzaigun ondarea murriztua gertatuko litzateke.  Elizen arteko biblia   Zen 36,3

Kehaten senitarteko beste taldeei Efraimen eta Danen leinuen eta Manasesen leinu erdiaren lurraldeetako hamar hiri eman zizkieten zozketan.  Elizen arteko biblia   1 Kro 6,46

Ekialdeko atea Xelemiasi atera zitzaion zozketan, eta haren seme Zakariasi, aholku-emaile zuhur hari, iparraldekoa.  Elizen arteko biblia   1 Kro 26,14

Ez zegokion bizimodua suertatu zitzaion amodioaren zozketan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 58. orr.

Zozketan atera ez diren zenbaki txartelak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 153. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Finalera arteko kanporaketen zozketa irekia.  Berria - Kirola   2004-03-12

Zozketa garbia izango da.  Berria - Kirola   2006-03-09

Ordenagailuak bere zozketa itsuan oparitutako ginekologoa begitan hartu zuen Kristinak, lehen bisitaldi urdurian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 191. orr.

Imajina dezagun aurreneko zozketa bat, gizon baten heriotza ebazten duena.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 53. orr.

Hilabete geroago, nola diren gauzak, dirutza ikaragarri handia suertatu zitzaidan asteroko zozketa milioidun horietako batean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 65. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zenbakia 56.789 da eta zozketa eguna datorren ostirala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 108. orr.

Abereei dagokienez, abelgorria nahiz abere xehea izan, hamarretik bat Jaunari sagaratuko zaio, zozketa bidez aukeratuz.  Elizen arteko biblia   Lb 27,32

Geroxeago, zozketa-ageriek ez zuten gehiago aipatu isunen zerrendarik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 49. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Dublinera bidaia bat tokatu zitzaion Eroskin, aurrez egindako bidaia baten promozio zozketan berak jakin gabe parte hartu zuelako.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 111. orr.

-Hori bakarrik fata zitzaidan, loteri zozketa egin aurretik zenbaki sariduna ematen ibiltzea.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 205. orr.

Diren eta ez diren loteria eta diru-zozketa klase denetan jokatu (bankuko kontuak barne) eta pantallari begira egon: horixe egiten du gaur biziaren urak agortuxeak dituen pertsonak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 188. orr.

Eguneroko Igarlea-ren urteko galeoi-zozketa nagusia irabazi du.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 12. orr.

-Hori bakarrik fata zitzaidan, loteri zozketa egin aurretik zenbaki sariduna ematen ibiltzea.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 205. orr.

5 zozketaz adlag

Zozketaz banatuko duzue lurraldea leinu eta senitarteen artean.  Elizen arteko biblia   Zen 33,54

Beste hirurak, gehiengoa beraz, Espainia osoko irakasle funtzionarioen artean zozketaz aukeratutako irakasleak ziren.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 159. orr.

Jardunaldi bakoitzean, sei taldeko bi multzo osatuko dituzte eta zozketaz erabakiko da taldeak zein multzotan ariko diren.  Berria - Kirola   2004-05-08

Eskaria eskaintza halako hamar izan denez, zozketaz esleitu dira eta gaur salerosiko dira lehenengoz.  Berria - Ekonomia   2004-06-24

Pentsatzen dut lege onena epaile nagusiari laguntzaileak izendatzen dizkiona dela, zozketaz eta ez aukeraz, honelakoetan fidagarriagoa delako sentimenduz epaitzen duenaren ezjakintasuna, irizpidez juzgatzen duenaren jakinduria baino.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 51. orr.

6 zozketa egin

Zozketa egin genian, eta niri suertatu zitzaidaan elbarriarena egin beharra.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 128. orr.

Harri xapalak erabiliz, zozketa egin genuen, eta Eurilokori egokitu zitzaion joatea.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 65. orr.

Zozketa egiteko agindu nuen, ea nork lagunduko zidan hesola hura jasotzen eta ziklopeari begian sartzen lo hartzen zuenean.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 54. orr.

Zozketa eginik, Jonasi atera zitzaion.  Elizen arteko biblia   Jon 1,7

Aratsean afaria bazen jende pollita bildu baita eta segidan zozketa egin da zointan xartela irabazleak agertu baitira.  Herria   2001-06-07

Behin ezarleen zerrenda eginda, maiatzaren 3an notarioaren aurrean zozketa eginen da.  Berria - Ekonomia   2004-04-25

Txandak erabakitzeko zozketa egin zuten atzo.  Berria - Kirola   2004-07-02

Kopako zozketa egin zenetik asko hitz egin da Eibar eta Real Madrilen arteko partidaz.  Berria - Kirola   2004-01-07

Bigarren mailako Liga txapelketako zozketa ere atzo egin zen. Gero afal ondoan egin da zozketa eta huna irabazdunen zenbakiak: [...].  Berria - Kirola   2004-07-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egutegiaren zozketa (3); erabakitzeko zozketa egin (3); espainiako kopako zozketa (3); final laurdenetako zozketa (6); final zortzirenetako zozketa (5); finalerdietako zozketa (4); kanporaketen zozketa (3); kopako zozketa (4); multzoen zozketa (3); ondotik zozketa (3); zozketa bat (15); zozketa batean (8); zozketa batean parte (4); zozketa bidez (31); zozketa bidez erabaki (4); zozketa egin (22); zozketa egin zenean (4); zozketa egin zenetik (3); zozketa egingo (11); zozketa egingo da (8); zozketa gaur (4)

final zortzirenetako zozketak (3); zortzirenetako zozketak (3)

zozketako txartelak (4)

kopako zozketan (3); zozketan atera (4); zozketan atera diren (3)

zozketaren ateratzea (6); zozketaren berri (5); zozketaren berri izan (3); zozketaren bidez (4); zozketaren emaitza (7); zozketaren ondoren (3); zozketaren tiratzea (3); zozketaren txartelak (5); zozketaren txartelak salgai (3)

zozketarik gabe (4)

banaketa zozketaz (3); zozketaz banatuko (3); zozketaz erabakiko da (5)


zozketaldi iz zozketa.

Zozketak jainkoaren labirintoetan egiten ziren, hirurogei gauz behin, eta hurrengo zozketaldira arteko haren patua erabakitzen zuten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 50. orr.


zozketatu, zozketa(tu), zozketatzen (32 agerraldi, 2 liburu eta 25 artikulutan) du ad zerbait nork egin behar duen, nori emango zaion edo nola banatuko den erabakitzeko, zori hutsean oinarritzen den beste sistema bat erabili. ik zozkatu.

Gibea hiriari eraso egin behar diogu, nork egin zozketatu ondoren.  Elizen arteko biblia   Epa 20,9

Zozketatu dituzte pistolak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 340. orr.

Lakuak nahi du udalek babes ofizialeko etxebizitzak ematea, Etxebiden izena emanda diren guztien artetik zozketatuz.  Berria - Euskal Herria   2004-05-14

1.319 etxebizitza zozketatuko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-01-24

Parte-hartzaile guztien artean afariak ere zozketatu ziren.  Berria - Kirola   2004-12-07

UEFA Kopako final-zortzirenak zozketatu ziren atzo.  Berria - Kirola   2004-03-05

Finaleko partiden ordena zozketatuko da gaur Vienan.  Berria - Kirola   2004-03-23

UEFA Kopako final-zortzirenak zozketatu zituzten atzo.  Berria - Kirola   2004-03-05

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

egutegia zozketatu (3); zozketatu ziren (5); zozketatuko dira (7)


zozo (orobat xoxo g.er.) iz 1 urretxindorraren familiako txoria, lumadi beltza eta moko horia -arrak- edo luma areak eta moko horixka –emeak- dituena (Turdus merula).

Nafarroako Gobernuak aurreko egun hauetan hilik agertutako beste zazpi hegazti ere (hiru zozo, bi uso, oilo bat eta txirriskila arrunt bat) bidaliko ditu Madrilera.  Berria - Gaiak   2006-02-21

Begitxo distiratsuak dituen zozo bat ikusi dut, burdin hari arantzadun haga baten gorenean pausaturik, munduari kanta-kantari.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 142. orr.

Baso, zelai, soroak udaberriko janzkera urdinarekin; zuhaitz artean zozoak txistulari.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 55. orr.

Isildu ere gabe, zozoak udaberrian baino kalakariago.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 152. orr.

Zozoak zurezko kaiolako zura mokoaz jotzean ateratzen zuen zarata bakarrik entzuten zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 145. orr.

Herritik etxerako bidean, ale bakan batzuk, artean txoil hondu gabeak, izaten genituen garaiaren salatari, batik bat zozoek mokoka erdizulatu eta lurrera boteak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 218. orr.

Leihoaren pare-parean, kaiola bat zegoen esekirik, eta haren barruan zozo bat, iluna, orban zuriekin, hura ere Sobakevitxen oso antzekoa.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 144. orr.

Laster egin zituen habiak pagausoek baino hobeto, eta ia zozoek bezain ondo.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 244. orr.

Geroztik, horrelaxe egiten dute euren habia munduko zozo guztiek.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 70. orr.

Lau bele eta zozo bat zeuden plazaren erdian.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 88. orr.

Harri batez bi zozo ehoz, hautetsiei nahikoa zitzaien laborantzaren subentzionatzea, Herriarekin eta Jainkoarekin bakean jarduteko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 35. orr.

Goian zirela eskinoso baten karranka ez oso urruna iritsi zaie, beheitiago zozo izuti bat altxatu da sastraka artetik.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 22. orr.

-Olivier, zozo batek habia egingo dik belarri atzean, motel.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 19. orr.

Kantatuko dugunean, gerezi denbora, urretxindor bitxi, zozo zirtolari, festan ibiliko dira guztiak.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 5. orr.

Laster egin zituen habiak pagausoek baino hobeto, eta ia zozoek bezain ondo.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 244. orr.

Xoxoa eta birigarroa.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 150. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Landaren erdian geundean, zozo aldrak pasatzen ikusten.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 39. orr.

Han etorri zen, perdigoiei ihesi, izuturik, asaldatuak, istiluan, zozo saldo bat hegan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 30. orr.

Nire potorako nahi nituen, putz egin nahi nien [...] eta kotoizko artiletan bildu, nire zozo-arrautzekin eta uso-arrautzekin batera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 9. orr.

3 irud/hed

Alferrik, ordea, begi-bistakoak azaltzen hastea leku orotan bele ipurbeltzak ikusten zituen zozo honi.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 78. orr.

-Beharbada, horko logela horretan dagoen zozo zuriari jakitea gustatuko litzaiokeenak, hala ere.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 11. orr.

· 4 izond gauzez mintzatuz, inozoa, ergela.

Galdera zozo bat egin dut!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 74. orr.

Ez nuen minbizia gainditu halako bihotzeko hutsegite zozo batengatik hiltzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 350. orr.

Lodi zegoen, Buddha tankera zuen, aurpegiera geldo eta zozoa.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 62. orr.

Irri zozoak kokotxa desartikulatu zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 159. orr.

Haurra nintzela eta ja apezgai, etxean pasatu zen gizon asto batek, jakinik ene xedea, bota zizkidan irri zozo baten araberako hitzak: [...].  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 76. orr.

Ihardespenik ezean, irriño zozo bat marraztu nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 341. orr.

Hantxe egoten zen, bazter batean, aurpegian irribarre zozo bezain ironikoarekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 59. orr.

Irribarre zozo batez erantzun zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 64. orr.

Partida zozo batean, zehaztasunik gabekoa, Portok eta Deportivok itzuliko partidarako utzi zuten Txapeldunen Ligako bigarren finalerdia.  Berria - Kirola   2004-04-22

Gaitzerdi, hori dena haurraren irudimena argitzeko balitz, eta ez eredu zozo jakinetara bilduz, bere izate libretik distraitzeko.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 234. orr.

Egin nuen xantaia zozo horretan.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 58. orr.

Aitak doinu zozo hori baizik ez du kantatzen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 105. orr.

Ez dugu maite modernitate snob eta zozoa.  Berria - Kultura   2004-09-25

Aspaldi danik halako fama zozo bat barreiatua baitzen, urrea bazegoela hor nonbait gorderik.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 31. orr.

Atzera begirako beldurra, noski, eta, aldi berean, harrotasun zozo halako bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 48. orr.

Gaurgero ordea, neure sutondo zozoan, bertute itxuran apaindutako biziatua besterik ez naiz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 260. orr.

Binakako Txapelketako sailkatze ligaxka zozoak bukaera ezin beroagoa eduki zuen atzo Tolosan.  Berria - Kirola   2006-01-31

Zeruko gozotasunaz janaritzen zenez, zozoa gertatzen zitzaion mundua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 339. orr.

· Zeure maitea ez bada pepelerdo zozo-poto bat, eta ez badu liburu hau ezagutzen, kopia itzazu pasarte egokiak, eta gutunez igorri: ezusteko ondorioak agintzen dizkizut.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 75. orr.

· Pena da zuek straight zozo parea izatea...  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 32. orr.

5 (pertsonez mintzatuz, izond/iz)

Hitza sotiltasun guztiz klasikokoa da; are gehiago, alegia batean erabili omen zuen Georgius Koadjutoreak, hamabosgarren mendeko idazlerik zozoenetakoak.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 268. orr.

Mutiko txiki, potolo eta zozo guztiek bezala, soldadu izatearekin egiten nuen amets. Zozoak, soroetatik bueltan, abiada bizian agertzen dira haritz artetik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 119. orr.

Berarekin, emakume zozo hitzontzi horrekin, gizon sentitzen zen nonbait.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 143. orr.

Nik, gaizo zozoa, uste nuen arrebek loreak ez zituztela maite.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 72. orr.

Harroputz zozo bat besterik ez zen izan, aitatxi bezalaxe.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 228. orr.

Biarnes zozo horiei bezala.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 206. orr.

Horixe ari da bihurtzen: ergel, zozo, burugabea.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 191. orr.

Gure aintzinekoak ez ziren ez gu baino zozoagoak!  Herria   2005-11-17

-Josepe, nitaz trufatzen zara, zozoarena egiten duzu ala bixta ari zaizu apaltzen?  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 101. orr.

Banekien zozoa behar nuela izan neure bizitzako ederrenean horrela pentsatzen hasteko.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 37. orr.

Uste dute jendea arrunt zozoa dela!  Herria   2002-07-25

Ez da dirudien bezain zozoa Urruti hori, pentsatu zuen Damianek.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 119. orr.

Holaxekoa zara, ez zozoago ez erneago.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 297. orr.

Zozoa ni!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 304. orr.

-Zozo hori! -esan dit Garazik, higuin muzin bat eginez-.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 314. orr.

Ez nizun hau aitortu behar, zozo honek.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 320. orr.

Irri egin nuen zozo honek.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 74. orr.

Agurtu ezazu, eta esaiozu gurekin esertzeko, zozo halakoa.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 141. orr.

-Egin atzera, zozoa halakoa! -zioen oihuka beste gidariak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 137. orr.

-Hago ixilik, zozo handia!  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 42. orr.

Zozo haundia, ez nian gaur egin dutan bidea eginen hire ikusteko izan ez balitz!  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 171. orr.

-Hori zozo burugabea delako -esan zuen Ronek-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 140. orr.

Zozo hutsa behar nuela izan Hans harekin alderatuta, edozein emakumerentzat.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 74. orr.

Zinezko sineste indarrik gabeko zozo gregario batzuk bezala gutiz gehienak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 60. orr.

Zozo arraioa, emango nion nik formación infantil bikaina parean egokituz gero.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 157. orr.

6 (adizlagun gisa)

Ilun jartzen nintzen aurrerantzean zozo eta kulturarik gabe iraun behar nuela gogoan hartzen nuen aldiro.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 66. orr.

Lepoa okerka luzatu eta, sukaldean bainatzen ari zen haur txikiari zozo begira zegoen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 63. orr.

Bat-batean, ene burua arrunt zozo eta galdua kausitu nuen autoaren barnean.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 78. orr.

Zirrara giro hartan, are traketsago eta zozoago azaltzeko ikarak hartu nau.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 53. orr.

Aldai zutik, Saioaren koadroari zozo-zozo so, Dimasek, beti jarririk, apalxko.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 100. orr.

7 (hitz elkartuetan)

Betaurreko horiekin eta zozo-aurpegi horrekin, intelektuala delakoan dago jende anitz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 100. orr.

Begitartean marrazturik gelditu zitzaidan zozo aurpegiari, Ttipiren agerpenak itzularazi zion itxura pixka bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 134. orr.

Gure aitzinekoak horrelakoak ziren, zapalduezinak beren zozo airearekin.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 101. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

irri zozo (3); joko zozo (3); zozo aurpegi (3); zozo samarrak (3)

bezain zozoa (5); gaizo zozoa (3); zozoa behar (5); zozoa haiz (4); zozoa ni (3)

zozoak beleari (7)


zozoarazi, zozoaraz, zozoarazten du ad zozotzera behartu.

Botearen izariak bai ontsa hartuak zituela garaztarrak, 17 sartu baititu, gehienak eskuineko murrutik sarerat, zozoaraztekoa.  Herria   2001-05-17


zozoilo izond adkor zozoa, inozoa.

Voltaire-k jada saldoa tentel zozoilotzat zeukan, eta herri gogo edo izpiritua, esaten zuen, gutxiengo batean inkarnatzen da, horretan mamitzen da nazioaren funtsa.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 199. orr.

Beharbada nik txinoak "txino" ulerkaitz batzuk direla, esaten dudan legez, ni europar zozoilo bat naizela, esango dute beraiek.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 134. orr.

Irriño zozoiloa egin dio neskari, ulertuko ez balu bezala zer egiten duten han bai neskak, bai Josek berak, bai nagusiak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 131. orr.


zozokabi iz zozoaren habia.

Eta zozokabiren bat, zein mutikok ez du bilatu, ote mordoren baten zokoan egina?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 23. orr.


zozokeria 1 iz inozokeria, ergelkeria.

Ez du heldu gabeko gizonen zozokeria eramaten sekula ikasi.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 62. orr.

Hori zozokeria!  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 53. orr.

Zozokeria bat, txantxaren mailara ere iristen ez zena.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 81. orr.

-Dena zozokeria bategatik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 327. orr.

Zozokeria horietan sinesten duk?  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 41. orr.

Eskolan irri egiten zidatela aitortu, eta zozokeria zela, haurkeria hutsa eta laster ahantziko nindutela.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 213. orr.

Ganberaburuak erantzun zion buru-buztanik gabeko zozokeriak zirela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 281. orr.

Suharki sinesten zuela astrologian, kristalen ahalmenean eta New Age-aren zozokeria horietako beste pilo batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 106. orr.

Ilehoriak, berriz, ez zuen begiratu ere egin nahi izan, eta irainka aritzen zitzaien bi ofizial ergel haiei nazkatuta baitzeukaten beren zozokeriekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 125. orr.

Zozokeria horixe esan nion bai, zeruak niretzat asmatu zuela Rita.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 136. orr.

-Oi, Ron, ez ezazu esan zozokeriarik -bota zion Hermionek zakar-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 68. orr.

-Ez hiza zozokeriak erratetik nehoiz aspertzen?  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 239. orr.

Hor egon nauk buru-buztanik gabeko zozokeriak esaten eta pentsatzen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 206. orr.

Nor ibiliko duk hire zozokeriak entzuten!  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 26. orr.

Munduko zozokeriarik handiena aditu balu bezalako keinua eginik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 176. orr.

Zoritxarrez herritarretaraino ez dira beti heltzen ezagutza horiek, eta ez jakiteak, zozokeriak egin arazten edo erran arazten ditu.  Herria   2001-11-08

Rita ez zelako nire betiko zozokeria haietan sekula korapilatuko.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 81. orr.

Ez gara zozokeriekin liluratu behar.  Berria - Gaiak   2006-05-02

Ez nuen Idoia galdu nahi; are gutxiago Alberto zozoaren eragin zozoagoaren zozokeriagatik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 186. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zozokeria inozo bat, inozo edo serioa, aski dute aztoratzeko eta bere onetik ateratzeko.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 120. orr.

Zozokeria inozoak, ezertarako balio ez duten irudi ezdeus eta txepelak.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 43. orr.

Harryk Brooklyndik alde egin eta landa-aldeko urrutiko lekuren batera bizitzera joango zelako ideia zozokeria hutsa iruditzen zitzaidan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 127. orr.

Eskuliburuko faxista bat, ergela eta adoretsua, zeina armen lanbideak [...] ezjakintasun sendoz eta zozokeria larriz egoki apaindu baitzuen, baina ez baitzuen lortu, hala ere, usteltzerik ez gizagabetzerik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 178. orr.

Gaztigatu zidaten fiskalaren galderei erantzuteko, "bai" edo "ez" besterik ez esateko, begiramena gordetzeko aretoari, han espainieraz egin behar nuela, betiko zozokeriak.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 212. orr.


zozoki adag inozoki, ergelki.

Izarrak zozoki dilindan zeruan!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 155. orr.

Damu nintzen nire ikasle kapa Ihuriko urei hain zozoki oparitu izanaz.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 190. orr.

Gero badarama bi eskuez atxikirik, bularrean babestua, horrela imajinatzen zuen, zozoki, emakumea argitzalean dagoen gela batean sartu da, gero makurtu da telefonoa beste hartune batean konektatzeko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 278. orr.

Batzuetan hunkiduraz urtzen zitzaion bihotza eta besteetan irri egiteko irrikaz zegoen, zozoki.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 147. orr.


zozokote izond adkor zozoa.

Tipo meharra, ile-horia, betaurrekoduna, beste zozokote bat Jan korrikalaria bezala.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 89. orr.

Jan lehor zozokoteak zera esan zidan, Antje kanpoan zela eta bere lagun baten etxean pasatu behar zuela gaua.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 175. orr.

Eta iristen dira Tositarrak, Zozokote, lehor eta zakarrak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 38. orr.


zozokume (orobat xoxo-kume) iz zozoaren kumea.

Zozokumeak, marti-zozoarenak hortxe ibiltzen direlako dagoeneko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 130. orr.

Martxoko Ama Birjiña egunez, attonak zozokumeak kolkoan eta karga ostroa bizkarrean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 125. orr.

Besteak eskopetaren mira txikia ikusi du lehenengo, eta miraren norabideari jarraika zuzenean anaiaren begiak gero: hegaldatzera lihoazkeen bi xoxo-kume, ahoa zabal-zabal eginda duen aurpegia desorekatuz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 172. orr.


zozol izond adkor zozoa.

–Auxe inuxenta! Urrezko ontzi bat baizik ez duk, zozola!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 81. orr.


zozolisto izond/iz adkor ik listo2; listopasatu; listomari; tontolisto; tertulisto.

Politikara igarota, zozolistoak aurkitzen ditugu sozialistak egon behar luketen lekuan.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 171. orr.


zozologo iz adkor

Igoal dio eskola maisu, fabrikako txaketila, euskaltzain, bankero, idazle, ekologo, artista, edo beste edozein zozologo herrisalbatzaile izan, maleta lodikote beltz bat eskuan zintzilik badakar, akabo: botikario berria duzu, mila teoria laikoz apeztutako eunukoa.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 205. orr.


zozolotu, zozolo(tu), zozolotzen 1 da/du ad zozotu, ergeldu. ik txotxolotu.

Ate hari begira gelditu nintzen, zozoloturik, ikusi eta entzun berri nituen hitzei tankera eman nahian.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 42. orr.

Azken egun haietako lo faltak zozoloturik nindukan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 123. orr.

Ukabilkadaren bortitzak zozoloturik utzi ninduen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 173. orr.

-Lapur baten lana... -zezeldu nuen, entzuten ari nintzenak zozoloturik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 119. orr.

2 (era buruta izenondo gisa)

Mirespen zozolotu batez begiratzen zidan nire adiskide kutunak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 296. orr.


zozomiko ik zozomikote.

zozomikote (orobat zozo-mikote eta zozomiko) iz pl apirileko lehen egunak.

Ez harritu egualdi txarrak izatea, zozomikotetan gaude eta, botatzen dizute artzainek hitzetik hortzera.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 130. orr.

Neguak luze jotzen badu apirilean, zozomikoteei luzapena eskatuta, orduan etsipenak joko gaitu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 139. orr.

Kontuak kontu, zozomikote eta tenporekin bueltaka zebilen fraide batek ikusi omen ninduen aurrena, elizako ate ondoan, saskitxo batean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 14. orr.

Zozomikote egunak, tristeak eta ilunak, hala esan ohi da.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 130. orr.

Martxo hondarretako lantzurda eztiak hargatik, zozomiko egunetan, gaiztotzen ahal ziren eta lainoak ortzian eguzkiarekiko lehia hilkorrean higatzen zirela, uhar hotz eta basati leher zitezkeen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 146. orr.


zozopilo iz adkor zozoa.

Negarrez eta elkar besarkatuz harrapatu gintuen egunsentiak, zozopilo hutsak bezala.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 34. orr.


zozotasun iz inozotasuna, ergeltasuna.

Bada autismoaren atxikimendu-problemetan askoz bakanagoa den beste zerbait; Templek "emozio-zirkuitu"ez nahiz amigdalaz esandakoak gorabehera, inondik ere ez dago hor soraiotasun edo zozotasun osorik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 278. orr.


zozotu, zozo(tu), zozotzen (orobat xoxotu) du/da ad inozotu, ergeldu. ik zozolotu.

-Zozotua hago, bizirik gabe.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 55. orr.

Lehen bezala beren inguruaz arduratu eta beren ikusmeneko eremuan zegoen edozer kuxkuxeatu eta zirikatu beharrean, geldo eta zozoturik zeuden, edo loak hartzen zituen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.

Desesperatua zen, zozotua, ez jakin nora begira, nora joan, zer egin.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 210. orr.

Nik hitz egiten uzten nion, bera ere erdi zozotuta baitzegoen bere ametsekin.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 186. orr.

Angiek erdizka ireki zituen begiak eta zozotuta begiratu zuen orratz fluoreszenteetara: 6'55 a.m.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 27. orr.

Eguzkia jadanik gora joana da, baina oilarrak zozotuak dira [...] eta xoriak eta abereak berdin, usaian hain goixtiar.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 201. orr.

Buruaz murrua jota zozoturik ere egon baita.  Herria   2005-11-17


zozotze iz inozotzea, ergeltzea.

1880etan, nahikoa argi geratuz joan zen lobulu frontaletako tumorrek modu askotako sintomak eman zitzaketela: nahiz ernetasun eza, zozotzea eta gogamenaren moteltasuna, inoiz izaera-aldaketa nabarmena eta autokontrola galtzea, nahiz (Gowersen arabera) "erotasun kronikoa".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 76. orr.


zoztor 1 izond txikia.

Ez da harritzekoa, sarritan haizez beteriko puxika zoztor batek ere, tanpez leherturik, nolako hotsa ateratzen duen ikusita.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 401. orr.

2 lur zoztor lur zokorra.

Frankoen erregeak Galiako nagusi ziren; errege baketsuak ziren; Justinianok ez zeukan lur-zoztor bat ere han.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 300. orr.


zu 1 izord singularreko bigarren pertsonaren izenordaina, hitz egiten ari denak aurrean edo duen entzulea adierazten duena. ik hi; zeu.
2 baita zure ere

-Baita zuri ere -erantzun dio irribarretsu adin ertaineko emakume batek-.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 72. orr.

-Baita zuri ere! -neska gazte batek.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 97. orr.

-Baita zuri ere, seme.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 116. orr.

Eta bi gizasemeek baita zuri ere opatu zioten andereñoari.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 208. orr.


zuavo iz Vaticanoko armadako kidea.

Badakikezu, nik uste, erlijioaren eta Vaticanoren defentsan, Aita Sainduaren Armadan sartu dela "zuavo" gisa.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 157. orr.


zuberera iz Zuberoako euskalkia.

Gipuzkera, bizkaiera, nafarrera, nafar-lapurtera, zuberera... euskalkiak baino, eredu sozialak egon direla esango nuke.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 88. orr.

Gehienak euskara batuan dira idatziak, zenbaitzu haatik zubereraz, hala nola bere lurraldeari buruzko olerkiak.  Herria   2003-11-20

Badira zenbait zuberotar, zubereraz hitz egin, eta zuberotar ez garenok ere ulertzen diegunak.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 126. orr.

Ospea dela medio, zubereraz erraten den guzia ontzat hartzen da.  Herria   2005-12-15

XVIII. mendeko zubererazko antzerki moldaketa batzuen bilduma.  Berria - Kultura   2006-02-12

Egun, zubererazko azentua morfologizatzen ari delako zantzuak daude.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 112. orr.

Bakoitzak berea eman du, idazleak zuberera literarioa baliatuz, jokolariek ahozkatuz ohi den bezala.  Herria   2002-08-01


zubereradun iz zubereraz mintzaten den euskalduna.

Hiztunontzat gertatzen diren bokal guztiak dira nolakotasun garbikoak /a, e, i, o, u/; zubereradunek /y/, palatal biribila, gehitzen diote sailari.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 138. orr.


zuberotar (orobat ziberotar g.er.) izlag/iz 1 Zuberoari dagokiona; Zuberoako biztanlea.

XIX. mendean instrukzioa Frantziako akademia militarretan egin zuten zuberotar gazteen eskutik iritsi ziren dantza urrats zail horiek Zuberoako herri ohituretara.  Berria - Kultura   2006-02-10

Alta, mende berean, Allande Oihenart zuberotar jakintsua ohartu zitzaion gaineko bi erresuma puxanten artetik bere sorterriaren batasunari eta finkatu zituen gure nazioaren oinarri historikoak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 61. orr.

Jean Louis Davant zuberotar euskaltzainak historia maite du, gehiago behar bada historia hurbila.  Herria   2001-07-19

Hendaiako Abadia Urrustoiko irlandar-zuberotar jaun jakintsu eta aberatsak sustatzen zituen, baita osoki berak ordaintzen ere.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 360. orr.

Lapurtar triunfalismuak zuberotar azentua, fonetika, irrigai, parregai bezala dauka.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 56. orr.

Hartarik landa, XIX. mendean, Garat lapurtar anaiek, Zamakola bizkaitarrak, Chaho zuberotarrak, asmatu xede politikoek ez zuten izan arrakasta handirik beren garaian.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 27. orr.

Oihenartekin batera, Joan Tartas da garai hartako beste idazle zuberotarretako bat.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 36. orr.

Zalgize, Bertrand, XVI. mendearen bigarren zatiko euskal poeta zuberotarra.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 312. orr.

Gainera, herrialdearen txikitasuna gorabehera, literatura aberatsa sortu du aspaldiko denboretatik hasita, eta gorputz sendoa eman dio horrek euskara zuberotarrari.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 18. orr.

Hara Eperra izeneko kanta zuberotar ezagunaren pasarteak: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 164. orr.

4.000 gizon, osotara, Lüküzeren nafar eta zuberotarrekin eta biarnes errebelekin bat egin ondoan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 216. orr.

Lapurdiko XVII. mendeko idazleak denak antzera idazten ahalegindu ziren, eta zuberotarrek ere kontuan hartu zuten haien idazmoldea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 35. orr.

Araututa zuten zuberotarrek euren euskalkia.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 47. orr.

Hogei urte pasatuta, zuberotar gazte bat Oloroera joan zen, han egitekoren bat baitzuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 165. orr.

Igandean Miarritzen jokatzekoa zen final hura, Euskal Herri osoko kantariak lehiakide zirela, baxenabartarrak eta zuberotarrak haien arteko asko eta asko.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 19. orr.

2 zuberera.

"Xori erresiñula", zuberotarrezko kantua, ezagutuko bagenu, beharbada ohartuko ginateke dialektoek errespetua merezi dutela.  Herria   2002-09-05

Ez ginuen beste hauturik, baina espero dugu zuberotarrezko argitalpenaren gelditzea behin-behinekoa izanen dela.  Herria   2004-11-18

Euskarak baditu bi dialektu pixka bat zoko egiten direnak: bizkaitarra mutur batean eta zuberotarra bestean, biak nahiko bereziak.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 158. orr.

Beterriko euskara giputzari eman zion lehentasuna, baina beste hiru eredu ere indartu zituen harekin batera: lapurtarra, zuberotarra eta Markinako bizkaitarra.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

idazle zuberotarrari (3)


zubi 1 iz ibai baten edo beste zernahi eragozpenen gainetik igarotzeko eraikuntza.

Hau ez da zubia, zubibidea baizik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 91. orr.

Sinketenea Arnegiko aldean dago; eta zubia bazihoan Sinketenetik eta Arnegizaharreko alorrera, zeina orain auto aparkaleku bilakatua baita.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 23. orr.

Areatzako zubia igaro duzu ondoren, eta Alde Zaharrera sartu zara gero.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 16. orr.

Inoiz azaldu izan dut, gure literaturan zubia igarotzeak adierazten duen zori aldaera.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 121. orr.

Artzain bat zen bere artaldearekin zubitik gaindi pasatzen ari.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 129. orr.

Taberna batetik ohi baino edanago irten zelarik, zubia zeharkatzean, haize basatiak jo eta ibaira eraman baitzuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 133. orr.

La Mercedeko zubia gurutzatu eta erriberatik merkatu-plazaraino.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 81. orr.

Zubiak zartatuak eta hautsiak zituen pilareak eta harroinak, eta zubia goiti-beheiti zihoan, baita zubitik zihoazen jendeak ere.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 221. orr.

Ibaia ikusten zen zubitik, eta irla bat ibaiaren erdian, eta beste zubi batzuk.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 138. orr.

Istripua zubiaren ainguraketa sistemak huts egiterakoan gertatu zen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

Bizikleta uzten dut, zubiaren karelaren kontra.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 88. orr.

Ni ibaiari begira nengoen besoak gurutze nituela zubi bateko karelean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 300. orr.

Zubiaren petrilerantz egin zuen, eta marrubi ziria hartu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 172. orr.

Auxtin Zamora-k «Trapuetan haizea» bere laugarren liburua, Senpereko Utsalai zubiaren gainean aukeztuko du.  Herria   2002-08-08

La Merced zubiaren paretik San Anton zubiraino, kalean zeharka eta gurutzatuta, kontainerretatik sua eta kea.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 143. orr.

Alcatraz uharteko argiak ikusten nituen eskuinetara, eta Golden Gate zubikoak ezkerretara.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 34. orr.

Brooklyngo zubiaren kableen artetik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 126. orr.

Brooklyngo zubiko arku gotikoak.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 89. orr.

Hemen ere, oraino berantean, ageri zen zubiaren pitrail muturra, Sinketeneari loturik zegoena.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 23. orr.

Williamsburgeko zubia osatzen duten X itxurako trentzadura haiek, egitura metaliko hura nire buruan daukat honez gero.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 185. orr.

Zubia 'Z' itxurako hormigoi piezek osatzen dute.  Berria - Euskal Herria   2004-05-07

Segovian, Eresma ibaia bere bidetik atera eta 2 zubi eraman zituen ipurditik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 318. orr.

Beasain-Altsasu trenbidea egiteko hainbat zubi jaso eta tunel zulatu behar zenez, mendiko lan gogor horretan Alpeetan trebatuak ziren bidegile italiarrak ekarri behar izan zituzten.  Koldo Izagirre   «Elgeta, sasiaren sustraiak», 2001 - 10. orr.

Hainbat biadukto, zubi eta tunel ere egingo dituzte.  Berria - Euskal Herria   2006-04-01

Beste zubi bat egin zen denbora guti barne eta hirugarren bat ere, bainan hau burdin-bidearentzat.  Herria   2003-06-12

Zubia xahar-berritzen.  Herria   2004-10-28

Zubia ere berreraiki genuen geure tropen pasabidea bermatzeko.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 36. orr.

Simone de Beauvoir zubia zabalduko dute Parisen, uztailean.  Berria - Kultura   2006-02-05

Zubia 1995ean ireki zuten: enpresa pribatu batek eraiki zuen, eta harrezkeroztik kudeatzen du.  Berria - Mundua   2004-06-05

Maria Kristina zubia inauguratzen da Urumea ibaian.  Askoren artean   «Rataplan» - 106. orr.

Bizpahiru aldiz segurik, zubia berritu behar ukan zuten, lehertu zelakotz.  Herria   2003-06-12

Metroaren Etxebarriko zubia erori da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-07

Inbasioa eragozteko lehertu genituen zubiak.  Berria - Mundua   2004-05-04

Ezerk ezertarako balio ez duen arren, guk zubiak leherrarazten ditugu hala ere, jokoari jarraitzeko.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 79. orr.

Etxebarrin zubia hondoratzeak ez ditu metroaren epeak aldatuko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-08

Beste karga batekin zubia bota eta trenaren gainera erorarazi dute.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 53. orr.

Donibane Lohizunen 350 lagunek zubia moztu dute CPE kontratua atzera botatzeko eskatzeko.  Berria - Ekonomia   2006-04-07

Zubiak itxita jarraitzen zuela oraindik, eta ea zer egin behar nuen gauean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 143. orr.

Diapositiban ageri den zubiak bi begi ditu, berdinak ikusi batean, zirkulu osoak osatzen dituzte uretan islatzean.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 73. orr.

Arku txapal bakarreko zubia, Gareskoaren antzekoa.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 122. orr.

Ohartu gabe iragan dut Ages eta Atapuerca herrien arteko arku bakaneko zubia, San Juan de Ortega herriak erromesentzat eraikia.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 107. orr.

Sinbologia berbera betetzen du, zazpi arkuko zubian iragotzen den gure zaldi majikoak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 30. orr.

Coloradoko Royal Gorge zubia da kableen bidez sostengaturiko munduko zubirik altuena.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Heriotza gozoa omen da zubi horretatik jauzi egiten duenarena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 87. orr.

Neure buruari esaten nion ezen agian igarotzen utzi zigutela bi postuen artean zubiaren erdian harrapatzearren.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 99. orr.

Zaldiak trostan hasi ziren zubiaren gainean.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 131. orr.

Erreka zubiaren azpitik igarotzen da, eta putzu handi bat eratzen du zenbait yarda harantzago.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 95. orr.

Zubiaren azpialdean, Campo Volantineko paseo luzea eta Guardia Zibilaren komandantzia.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 99. orr.

Mozkorkerian ibili, lanik egin ez eta zubi azpian lo egin.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 35. orr.

ik beherago 12.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Niri bizkarra eman, eta zubi azpira abiatu zen modatik pasatutako duintasun baten imintzio eginez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 303. orr.

Zubi azpitik ibai beldurgarri bat zihoan sugez, dragoiez eta harrobioz josita.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 996. orr.

Zubi azpiko bazter batean uzkurtuta jonki bi ari dira beso ubelduak ferekatzen, gerizpean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 45. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Etxea trabeska dago kokatua karrikan, Chenonceaux-eko gaztelua bezala Cher-en gainean, eta haren azpitik pasatzen da karrika zubi luzeko arku moduko bati esker, estua, bobedatua eta iluna.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 124. orr.

Zubi moderno eta malgua kulunkan hasten da, batera eta bestera.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 163. orr.

Arga ibaia gainditzen duen zubi ederra hartu arte.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 71. orr.

Veneziako zubi dotore haietako batetik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 142. orr.

Garesko zubi ospetsuaren erdi-erdian, garai batean, kapera bat zegoen. Zubirik sendoenek ere datorren uraren bat-bateko indarrari eutsi ezin diotela.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 175. orr.

Brooklyngo zubi erraldoiaren oinarriak, kanpotik harripila gotor eta betea diruditenak, hutsik daude barrualdean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 91. orr.

Alde banatatik harri bat jartzea besterik ez zitzaien falta hiru arkodun zubi galanta osatzeko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 15. orr.

Aipatzen du ere [...] Ponte de Mulla deitzen duen zubia, hots, Pisuerga gainditzen duten hamaika arkuek finkatzen duten zubi ohargarria.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 124. orr.

Oso zubi alemaniarra da, nolabait esatearren: altzairuzkoa, x formako trentzaduraz betea, graffitiz estalia, itxura zaharkitua duena.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 96. orr.

Ola, errota, harrobi eta meategi zaharrak; zubi hautsiak; iturri agortuak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 22. orr.

Hiriko sarreraren aitzinetik iragatean, zubi jasogarriaren kateen karranka entzun dut.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 201. orr.

Lehorreko Atearen aurreko zubi altxagarri hura.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 37. orr.

Sarbide bakarra zegoen harako: zubi altxagarri bat, amildegi ezin malkorragoen gainean ezarria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 262. orr.

Bonba ordurako zubi higikorrean zen eta jai alai jokalari biak loturak askatzen ari ziren, hura jaurtitzekotan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 189. orr.

Hau da Zubi Esekia edo Bizkaiko Zubia.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 25. orr.

Zubi eskegiaren argazki erraldoiaren azpian.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 59. orr.

Erakusleihoan ageri zen zubi arkudunak eta urmaelak zituen lorategi japoniar baten miniatura.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 382. orr.

Kale horrek bazituen bi zubi beiratedun, kale gainetik igarotzen zirenak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 81. orr.

Zubi erromanikoa, bere sei arkuekin, ederretsi gabe ezin da pasatu.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 35. orr.

Aspera zubi erromanoa, xumea bezain pollita, iragan dut.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 213. orr.

Zurezko bi zubi dauzka, pilote gainean eraikiak, ubidearen zabalera osoa nabigaziorako libre uzteko moduan jarriak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 417. orr.

Harrizko zubi bat, uztai eder batez egina, mende bat iraunen zuena.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 50. orr.

Bi arkuko harrizko zubi batek lubakia zeharkatu eta gazteluko atera zeraman.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 271. orr.

Modako zubia zen hura; Parisko lehen zubi metalikoa!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Puyannek hantxe jarri zituen soldaduak zubi-saria kobra zezaten.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 100. orr.

Zubi-begian ozta-ozta sartzen zen uraren emana, zubi-gaina ere putzu handi bat zen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 142. orr.

Denbora hori guzia ez duzu emanen ontziaren zubi-hegitik so eta so, beha ta beha.  Herria   2001-11-15

Londongo "Tower Bridge" ezaguna, goiko bi zubi-erdiak zabalik.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 59. orr.

Zubi bat zegoen ibai hartan ertz batetik bestera; eta urkabe bat zubi-bukaeran jarria, auzitegi bat-edo ondoan zeukana.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 183. orr.

Geltokia baino lehentxeago, zubi akabuko aterpe horretan, soinujole itsu bat egoten da beti.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 171. orr.

Joanes, kezkengatik baino ardoagatik zorabiatuago, zubi-hormara hurbildu eta estropezu eginez gorputz erdia ibai aldera kanpoan geratu zenean. Lampedusatik Tripolira doan aire-zubi bat ezarri dute etorkinak kanporatzeko.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 24. orr.

Moilan, hozkailu biltegi berriak, zubi-garabiak, arku-garabiak, ro-ro arrapal haiek, gordailutegi frankoak.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 55. orr.

Phips-ek ostiko jotzen zuen aurrealdeko zubi-gazteluan, draga eta gakoen artean.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 134. orr.

Lurrikara baten zalapartaz zubi-galtzadetan jauzi eta gurpil zebilen gurdi ozen, klankatsu hau guztia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 179. orr.

Izen hori zubi-izena dela esan liteke.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 141. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez nornahi nola nahika iragaiteko muga-zubi horietarik.  Herria   2001-04-05

Baina oso maite nuen nik atzealdeko sorotik gora igotzen zen egurrezko mandio-zubia.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 43. orr.

Mikel Strogoffek Volga ibaia gurutzatu zuen zalditeriako kosakoek zaindutako txalupa zubi batean zehar.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 88. orr.

Tropa kopuru handi bat zenbait versta ibaian behera bidali eta beste aldera igaro ziren berariaz moldaturiko txalupa zubi batzuen bidez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 418. orr.

Gainbehera ttipi baten ondotik, Burdin Zubian gaude.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 110. orr.

Ponferrada, Aimeri Picaudek aipatzen duen "Pons ferratus" delakoa, Sil ibaiko burdin-zubiak indartua.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 183. orr.

5 irud/hed

Isiltasuna zubi.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 106. orr.

Eskuinean arkua eta ezkerrean biolinaren zubia -hatzak luzeegi eta zubia laburregi-.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 259. orr.

Bat-batean, Fermin Reinaren begiradak zubi bat eraiki du bikotearen eta nire artean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 161. orr.

Bi zubi eraikitzeko: munduaren eta nire artekoa eta nire familiaren baitakoa.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 283. orr.

Hortaz baliatu zen Mikel Laboa iparraldeko jendearekin zubiak eraikitzeko.  Herria   2003-11-27

Itzulpena dugu bide bakarra zubi egiteko: beste hizkuntzen eta gurearen artean; lehenaren eta etorkizunaren artean; kultura unibertsalaren eta euskal gizabanako bakoitzaren artean.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 188. orr.

Idazlea irakurlearengandik bereizten duen ibaia zeharkatzeko zubiak dira literatura lanak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 53. orr.

Iraganaren eta ustezko geroaren arteko zubi, Coca-Cola iragarkiek egiten dute argi.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 235. orr.

Kultura ezberdinen arteko zubia izan behar dira hizkuntzak.  Berria - Euskal Herria   2006-05-04

Unibertsitate eta industri sektore batzuentzat oso onuragarri izan daiteke hezkuntza-sistema hau, bien arteko zubia baita.  Berria - Gaiak   2006-03-21

Editorea bitartekaria da, zubia da idazlearen eta irakurlearen artean.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 217. orr.

40 edo 42 orduko lanaldia, hilabeteko oporraldia, zubiak eta ordu erdi ogitartekoarentzat.  Berria - Ekonomia   2004-03-04

Salbatore egunak ekarri du usaian bezala asteburu luze bat, gero eta jende gehiagok "zubia" egiten-eta.  Herria   2004-05-27

Langile askok zubia eginen baidute edo aste guzia lanik gabe zeren abendoaren 6 eta 8 besta buruak baitira.  Herria   2005-12-08

6 (irud/hed, izenondo eta izenlagunekin)

Gizartean integratzeko zubi ezin hobea da.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 335. orr.

Sole diabetikoa da, bihotzekoak eman zion eta zubi koronario hirukoitza egin behar izan zioten.  Berria - Mundua   2004-08-14

Bizitzaren eta heriotzaren arteko zubi tragikoan, borrokan ari dira biak.  Berria - Kultura   2004-12-17

Atzerrian hil ondoren, musikazko zubi baten bidez jaioterrira joan nahiko balute bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 273. orr.

Txiki eta Lauaxetaren artean badago 40 urteko denbora tartea zubi labur bihurtzen duen dimentsio bat, bien espirituek elkarri aurrez aurre begiratu eta bat egiten duten trantze bat.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 109. orr.

Koherentzia harrizko zubi zahar bat da, agintariak esaten ari zaizkigunaren eta euren bizitzan egiten dutenaren arteko leizearen bi aldeak batzeko luzatu ezin daitekeena.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 72. orr.

7 (irud/hed hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Egun horretan Iralak, BISen eta FBIren zubi-gizonari, Agirrek sinaturiko gutunak helarazi dizkio.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 219. orr.

8 (irud/hed hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Betaurrekoak, sudur-zubia baino dezentez beherago jarriak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 115. orr.

Erretzeko erabiltzen zituen bi hatzez sudur-zubia estutu eta begi keinua kizkurtu zuen berriro ere.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 192. orr.

Adarrak belarri-zubitik askatu, eta, blaust!, erori zitzaizkion behin, ustekabean, betaurrekoak.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 143. orr.

Bi estatuen eta ETAren arteko «komunikazio zubia» egotea ona dela nabarmendu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

NEBk tradizio luzea du nazioarteko finantza-bizitzaren erregulazio ez formalean, eta horrek, zenbait alditan, garapen-bideko herrialdeen aldeko mailegu-zubi bat egitera eraman du.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 176. orr.

9 bi jaiegunen artean dagoelako jai egun bihurtzen den laneguna.

Salbatore egunak ekarri du usaian bezala asteburu luze bat, gero eta jende gehiagok "zubia" egiten-eta.  Herria   2004-05-27

Langile askok zubia eginen baidute edo aste guzia lanik gabe zeren abendoaren 6 eta 8 besta buruak baitira.  Herria   2005-12-08

40 edo 42 orduko lanaldia, hilabeteko oporraldia, zubiak eta ordu erdi ogitartekoarentzat.  Berria - Ekonomia   2004-03-04

Guk San Jose zubian utzi genuen piztuta, ez bi aste luzez.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 141. orr.

Ertzaintzak trafiko operazio berezia egingo du maiatzaren 1eko zubian ere.  Berria - Euskal Herria   2006-04-12

-Kanpina hartuta Aralarrera joan behar dugu urriko zubian!  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 53. orr.

-Leirerekin mintzatua naiz, 15eko zubian Posets aldera joateko.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 81. orr.

Maiatzaren leheneko jai-zubian.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 174. orr.

10 itsasontzi batean, egitura garaiena, aginteak emateko erabiltzen dena.

-Deabrua beti zelatan eta pilotua beti zubian! -esan zidan ontziburuak.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 178. orr.

Ontziburua zubiko mailetan behera gain-bizkarrerantz zihoalarik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 179. orr.

Ezkutatu egin zen, artilleroek kanoia finkatu eta eskotilan behera egin zuten, serbiola gelditu zen bakarrik zubian, prismatikoak begietan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 79. orr.

Halako maukarik, ez da begi bistan edukitzen itsaspeko bat marea guztietan, ez duk sutunpa handirik behar, itsaspekoa ahula duk azalean, eta hura zegoen moduan, izardunak zubian, eskotilak zabal, lotua baino lotuago.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 77. orr.

Stella Maris Berria-k, aldiz, kroskoa eta zubia konpondu beharko ditu.  Berria - Ekonomia   2004-08-17

Eskotilak zabaldu zituzten, zubi aurreko kanoia noratu ziguten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 77. orr.

Sukaldeak, okindegiak, itsasontziaren makinak hainbeste berotzen zituzten itsasontziko zubi faltsuak, ezen hamar preso hil baitzituen hango beroak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 130. orr.

Juan Fructuoso Duñabeitia de la Mota kapitainak, bere kargaontziaren zubian, zerbitzu ederrak bideratzen ditu.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 132. orr.

De Espinosa eta Lope Iraurgikoa txopako zubian geratu ziren.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 17. orr.

Gainezka zegoen ontzi zubiaren alde hau, eta txopako bidaztiak ez ziren nahasten itxura eta kolore anitzeko talde horien artean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 108. orr.

Burdinazko ate arranditsuak harrapatu zidan begirada orduan, gainean itsasontzietako aginte-zubia gogorarazten zidan kristalezko eraikuntza bat zeukala.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 127. orr.

Zenonek, aginte-zubian adi, makina erdian zekarren ontzia.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 311. orr.

11 Erromako zubi ostadarra.

-Andre Mari Martxokotik 15 egunera, kukuk jotzen ezbadu, idi gurdia hartu eta Erromako zubira joan bila.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 125. orr.

Aingeru Guardako egunean kukuak Erromako zubian jotzen du lehenbizi.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 92. orr.

Eguna huskeriatan jardun zuenari abisatzera zetorren, dena erromako zubia bezain galkorra zela.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 22. orr.

Erromako zubi azpitik igarotzen dena, gizona bada emakumetu egiten da, eta emakumea bada gizondu.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 31. orr.

12 zubi azpi iz ik zubipe.

Txiroen beste egoitza trenbideko zubi azpia duzu.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 13. orr.

Erran dautate, Parisen zubi azpi horietan lo egiten dutenek ere berekin badutela [mugikorra], zer gerta ere.  Herria   2002-10-24

Horietako askok beren borondatez aukeratu omen zuten kale bazter edo zubi azpietako bizimodua.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 195. orr.

13 zubi lan (orobat zubilan g.er.) irud/hed

Ikasleek euskara ikasten urte batzuk igarotzen dituztenean, ez dugu nahi horrekin konformatzerik; zubi lan horretan ere lagundu egin behar zaie.  Berria - Euskal Herria   2004-09-05

Ideia batetik besterako zubi-lana, begirada batetik bestera, proposamen batetik bestera.  Berria - Kultura   2004-01-28

Taldeen eta zaleen arteko bitartekariak gara eta ondorioz zubi lan hori eman behar dugu.  Berria - Kultura   2004-07-10

Zubi-lana egiten zuen orria falta zitzaion tituluaren eta hitzaurrearen artean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 10. orr.

Zubi-lana egiten zuen orria falta zitzaion tituluaren eta hitzaurrearen artean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 10. orr.

Goriev eta Miaja jeneralen arteko zubi lanetan zebilela adierazi zion Koltsov Pravda egunkariaren kazetariak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 73. orr.

Stephensek bi aldeentzat ona izan zitekeen adostasuna lortzeko zubi lana egin zuen, «itzultzaile lana».  Berria - Kirola   2004-02-12

Habe- zutabe- eta zubi-lana egiten duten hezurretako arazoak ezagun zaizkio egitura-ingeniariari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

Lokailuen zubi-lana; erakusle eta deiktikoen jendetasuna; sintaxiaren herabetasun ezkutuzalea.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 178. orr.

Panel atedunak, baina, desplazatu daitezke agertokian zehar eta zubi-lan sinboliko interesgarria betetzen dute mugimenduaren eta interpretazioaren artean.  Berria - Kultura   2004-11-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

arteko zubi (29); arteko zubi lana (5); beste zubi (13); burdin zubi (4); burdinazko zubi (6); gaineko zubi (9); harrizko zubi (10); hendaiako zubi (6); ibaiaren gaineko zubi (4); san anton zubi (4); txalupa zubi (4)

zubi altxagarri (6); zubi altxagarria (5); zubi azpian (8); zubi azpitik (5); zubi bat (103); zubi bat bagdadentzat (4); zubi bat egin (4); zubi bat eraiki (5); zubi bat eraikitzea (4); zubi batean (14); zubi batek (4); zubi bateko (4); zubi baten (29); zubi baten azpian (5); zubi baten gainean (4); zubi batetik (15); zubi batetik zintzilikatu (4); zubi berri (16); zubi berri bat (9); zubi berria (5); zubi berriaren (4); zubi egiten (4); zubi esekia (4); zubi gainean (10); zubi gainetik (5); zubi gisa (6); zubi handia (4); zubi haundia (5); zubi izan (6); zubi konkorra (4); zubi lan (5); zubi lana (35); zubi lana egin (7); zubi lana egingo (4); zubi lana egiteko (6); zubi lana egiten (6); zubi lanak (4); zubi ondoan (5); zubi ondoko (7); zubi ttipi (7); zubi zahar (9); zubi zaharra (7); zurezko zubi (4)

arteko zubia (28); bizkaia zubia (6); bizkaiko zubia (5); brooklyngo zubia (8); errekako zubia (4); erromako zubia (6); gaineko zubia (12); lastozko zubia (4); udaletxeko zubia (4)

zubia egiten (4); zubia eraiki (7); zubia eraikitzeko (4); zubia gurutzatu (8); zubia igaro (5); zubia iragan (4); zubia pasatu (5); zubia zeharkatu (22); zubia zeharkatu zuten (4); zubia zeharkatzean (4); zubia zeharkatzen (6)

artean zubiak (8); arteko zubiak (14); arteko zubiak eraiki (4)

zubiak eraiki (8); zubiak eraikitzea (5); zubiak eraikitzen (9); zubiak eraikiz (6)

arnegiko zubian (5); brooklyngo zubian (4); pannecau zubian (4); santiago zubian (6); zubian zehar (4)

zubiaren azpian (6); zubiaren azpitik (5); zubiaren beste (7); zubiaren erdian (9); zubiaren gainean (12); zubiaren gainetik (4); zubiaren inguruan (4); zubiaren ondoan (8); zubiaren puntako (4)

brooklyngo zubiko (4); harrizko zubiko pesta (4); itsuaren zubiko (5); zubiko pesta (6)

zubira heldu (4); zubira hurbildu (4); zubira iritsi (6); zubira joan (6)

zubiraino iritsi (4)

hendaiako santiago zubirat (4)

arnegiko zubitik (4); zubitik behera (5); zubitik gertu (4); zubitik hurbil (4); zubitik pasatzean (4)


zubibide 1 iz errepide edo trenbidetarako zubia.

Zarautzen, A-8 zubibidearen azpian, 50 autorentzat aparkalekua egingo dute, Zarautz, Orio eta Getaria ingurukoentzat.  Berria - Euskal Herria   2006-04-29

Denera lau tunel Aritzeta, Menditxo, Perurena eta Aritzmendi eta 33 zubibide izango ditu Aritzeta eta Errenteria arteko 16,2 kilometroko ibilbideak.  Berria - Euskal Herria   2004-11-18

Hau ez da zubia, zubibidea baizik.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 91. orr.

Izan ere, zubi bat baino gehiago da Millauko zubibidea.  Berria - Gaiak   2004-12-15

San Blas auzora, Igarondo igerilekutik gora, aldapa piko bat igota, autobidea baino goraxeago, Ibarrako zubibidetik gertu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 10. orr.

2 irud/hed

Goresmenak merexi ditu ere Fermin Mihura-k, bertsulari gazteeri juntaturik, lehengo eta oraikoen arteko zubibide sano.  Herria   2005-01-13


zubietar izond/iz Zubietakoa, Zubietari dagokiona; Zubietako biztanlea.

Manifestazioaren amaieran, Xabier Arregi zubietarrak irakurri zuen idatzia, Lasarte-Oria Bizirik-en, zubietarren eta UHLren izenean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-09

Berria zabaldu eta berehala, zubietarrak eta inguruko herritarrak, Usurbil eta Lasarte-Oriakoak, errauste planten aurkako taldeak sortu eta mobilizatzen hasi ziren.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

Ohi bezala, komunikabideen bidez jakin dute berria zubietarrek.  Berria - Harian   2005-08-14


zubigain iz zubiaren gaina.

Gu biok, ilunpean zubigain hartan, azaro ordurako bukatuko arrats hartan, besarkaturik beroa ematen genion elkarri, biotako bakoitza gogoetan bere gauzak buruan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 179. orr.

Zubigainetik bezalaxe, zubiaren arkupetik iragotzeak zoriaren mudantza sortzen du.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 31. orr.


zubigile 1 iz zubiak egiten dituen pertsona.

Las Vegasko zubigile bati saldu nahi omen zion, aintzira artifizial baten erdian edukitzeko.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 113. orr.

2 irud/hed

Zeru eta lurraren arteko zubia, noski, eta ararteko nor eta pontifex maximus-a, hau da, zubigile gorena, aita santua, alegia...  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 146. orr.

Euskara batuaren auzian zubigile izan zen Mikel Zarate.  Berria - Kultura   2004-01-21


zubigintza iz zubiak egitea. irud/hed zubi lana egitea.

Martina gero Jonez okitu amorostu zen eta beste behin zubigintzan zinpurturik, gabe geratu nintzen, tu mikatza irentsiz, haginak tinkatuz eta lepo zainak zapartatzear.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 36. orr.

Mail guzietan, sail guzietan, badugu segur zubigintzaren beharra.  Herria   2001-06-28

Bere erako zubi lana burutu nahi izango zuen ibai ilun handi batek zubiak oro arrastan eramanak zituenean, zubi lana erdara eta euskararen artean, iraganaren eta orainaren arteko zubigintza egin nahi izango zuen, zubiak jaso frankismoaren basamortuaren erdian.  Berria - Kultura   2006-03-12

Jeltzaleek garrantzi handiagoa eman zioten azken lau hilabeteotan gainerako alderdiekin «zubigintza areagotzeko» helburuz egin dituzten bileren zereginari.  Berria - Euskal Herria   2004-07-24

Bakezko zubigintza eta bitartekotza paregabea eta emankorra.  Berria - Kultura   2006-03-12


zubijauzi iz

Goikoekin berdindu -edo homolagatu- eta moderno itxura hartu nahiak txotxolokeria galantak egitera ere eraman ohi duenez, puenting hitza asmatu dugu zubijauzi asmatu beharrean.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 152. orr.


zubilan ik zubi 12.

zubiño iz zubitxoa.

Arte eta pago galantak, iturritxoa erdian, beti ura dariola; eta, han-hemenka paseatzeko, enborrezko langak, eta zubiño lizunduak latsen gainetik.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 31. orr.

Eta arku txapal bakarreko zubia, Gareskoaren antzekoa, Ubago gaineko gure zubiño berriantxa baino aise ederragoa da.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 122. orr.

Ubago erreka gaineko zubiñoa gurutzatu dut.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 167. orr.


zubipe 1 iz zubiaren azpialdea. ik zubi 12.

Erietxe bat zela behar zuen lekua, eta ez zubipea.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 313. orr.

Ibai bazterreko zubipe horietan lasterrago iluntzen zuen kaietan eta zubi gainetan baino.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 8. orr.

Zubipe hartako farola bakanetako baten argi eskasaren azpian.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 13. orr.

Zubipe ilun batetik irten eta oihu egiten zigun: [...].  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 314. orr.

Hotz haundietan aurkitzen dira karrika, zubipe edo hegatz azpi batzuetan dauden etxe edo egoitza gabeak.  Herria   2005-02-03

Aurkituko zuela orduan txokoren bat zubiperen batean.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 23. orr.

Zortzi egun lehenago kendua zuen bizarra, nolanahi xamar, jakina, bere zubipe-lagun haietako batek kendua.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 17. orr.

Senako zubipeetan lo egiten duten alkoholikoek.  Matías Mujika   «Edale santuaren kondaira» - Joseph Roth, 2001 - 49. orr.

Urumean itsasgora eta beheren arrastoei erreparan, ibaia zubipeetatik nola itsasorantz bideratzen zen ikusten egunero.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 65. orr.

Marinelek kanpoko arrain horien tripak botatzen dituzte bertara, eta horregatik hazi eta gizendu dira izugarri zubipeetako arrainak, lupinak eta korrokoiak batez ere, haragijale baitira.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 20. orr.

Emakume bat zubipean lotara bilduta zegoena, ur palastak eraman zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 233. orr.

San Anton eliza eta Abastos merkatuaren artean [...] errepide zatitxoa dago, zubipean, jonkiek erositako merkantzia probatzen duten lekuan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 201. orr.

Williamsburgeko zubiaren ondo-ondoan bizi dira, ia-ia zubipean geratzen den eraikin batean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 69. orr.

Idazlea topatu nuen zubipera joatea proposatu nion Öchlerri.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 313. orr.

Mirafloresko zubipetik igarotzean berpiztu zitzaion txipitasun sentsazioa.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 91. orr.

2 (ontzietakoa)

Horretan ari nintzela kareletik dindilizka, izardunen arteko hitzaspertua atzeman nuen estiborreko erdialdean, zubipean.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 75. orr.


zubiritar izond/iz Zubirikoa, Zubiriri dagokiona; Zubiriko biztanlea.

Eta huna Tolosan astelehenean nola nausitu den zubiritarra.  Herria   2004-04-01

Rai izango da zubiritarraren kontrario lehenengo kanporaketan.  Berria - Kirola   2004-03-21

4 1/2 ko xapelketan, Mikel Goñi doi doia nagusitu Zubiritarrari.  Herria   2001-06-14

Lan handia egin zuen zubiritarrak, aurrean Titin ezin menderatuta atzean jarri zituzten ahalik eta pilota gehien aurkariek.  Berria - Kirola   2004-02-17


zubitto iz zubitxoa.

Belaze berdeak, aintzira-bazterreko zubittoak eta bidexkak, ihauteriko lore haietaz beterik zeuden pasealekuak.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 42. orr.

Herritik jalgita, zubitto batean jarririk [...] ogitarteko xukatuari ausiki aplikatu batzuz lotu natzaio.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 92. orr.


zubitxo iz zubi txikia.

Ubago erreka gaineko zubitxoa gurutzatzen hasi naiz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 29. orr.

Begi bakarreko zubitxo batetik iragan nuen uhar hau, eta beste aldeko mendiaren aldapa igan nuen.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 162. orr.

Ligonde errekako zubitxo batean jarririk bazkaldu naiz, usaiako atun, xorizo ta gasnarekin.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 219. orr.

Jainkoari otoi egin behar zioten, orobat, zubitxo hura pitzatu ez zedin jendea pasatzean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 206. orr.

Zurezko zubitxo bat pasatzen dut eta bideari jarraitzen diot, etxeen ostera iristen naizen arte.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 66. orr.

Rita eta bion artean bazen une hartan zubi bat, zinkezko zubitxo bat, erkina baina ibilgarria.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 57. orr.


zubitzar izond zubi handia.

Barnean, mahai-aulkiek, argazki koloregalduek -Chiado, Bairro Alto eta Teixo ugaldearen gaineko zubitzarra-, [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 7. orr.


zubixka iz zubitxoa.

Zubixka berri bat eraiki dute Getaria eta Donibane Lohizune arte hortan, Baldareta deitu ibaixkaren gainetik iragaiteko.  Herria   2005-06-02

Berriz ere aipu da geltoki hortan egitea edo zubixka bat edo lurpez pasaia bat oinezkoak gostuan ibiltzeko, burdin-bidearen gainetik pasatu gabe.  Herria   2002-07-18

Ontziratzeko zubixka kendu dute, steam-boata kai ertzetik aldentzen hasia da.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 123. orr.

Pitotx-larruzko gainjantziaz babesturik, ontzigaina moilarekin lotzen zuen egurrezko zubixka jaitsi zuen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 156. orr.

Zubixka bat pasatu, eta Belesa urtegiaren ezker aldean nago.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 218. orr.


zuendar iz zuen familiakoa, artekoa edo aldekoa den pertsona.

-Ezta ni neu be zuendarra.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 188. orr.


zugarramurdiar izond/iz Zugarramurdikoa, Zugarramurdiri dagokiona; Zugarramurdiko biztanlea.

Zugarramurdiarrak Puerto de Santa Marian eta Salto del Negron pasatu ditu urterik gehienak preso.  Berria - Euskal Herria   2004-06-08

Zugarramurdiarrei entzunik nago tokiari deitzen Alkalarre: alkabelarra garai eldu den larrea.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 264. orr.

Fernando Arburua zugarramurdiarrak dio aitzin-solasa egina.  Herria   2004-11-25


zuhail (orobat zurail g.er.) 1 izond koloreez eta kidekoez mintzatuz, bizia ez dena. ik margul.

Kolore zuhail batzu, iduri du mundua gainerat erori zaiotela.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 154. orr.

Antzigar eta izozteek artilearena dirudien kolore beis zuhaila eman dioten lur erreantza-marroiaren ondoan.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 63. orr.

Goian zeru urdin zuhaila ikusten du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 105. orr.

Bide bazterreko etxe batean argi zuhail bat ikusi nuen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 14. orr.

Gaua zen, mendietako gau zurbila, mendi ostean erortzear dagoen ilargi laurden hori mehe batek odaiertzaren ertzetik argitzen duen gau hits zuhaila.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 282. orr.

Heriotzaz hain dakigu gutxi, non berarekiko gure harremana irudietan finkatzen dugun: osaba hilaren aurpegi zuhaila, senideen negarra, [...].  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 122. orr.

Alde bat kenduko dituzte mugazubiaren ondo-ondoan duela hamabost urte eraiki zutabe luze zuhailak.  Herria   2004-06-17

Hor daude txori-larrosak, arrosa zuhailezko orri urriekin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 77. orr.

Galtza zahar batzuk, gerrian makur jantziak, papoa dena irekia, urrunetik ere ageri bere atorra zuhaila dena zurpilkatua zuela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 144. orr.

Ile nahasi batzuekin, aurpegia zuhail, pilda batzuk soinean, zikinak eta higatuak, dena petatxu, oinetan espartin tzar batzuk, zola jana zutenak.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 58. orr.

2 irud

Sentimenduek, bihotza gertutik ukitzen dutenez, mintzaira bizia eskatzen dute, ez hizkera hitsa edo eleketa zuhaila.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 58. orr.

Gure euskara, euskara landu hori, sarriegi ahul eta endelua da, indarrik gabea eta motela, hitsa eta zuhaila, batasunaren izenean batu behar direnak eta ez direnak batu ditugulako.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 93. orr.


zuhailtasun iz zuhaila denaren nolakotasuna.

Haietarik bat nihonek ere lehen behin goraipatu nuen zeren bereizten baitzituen eginbidea eta boterea, erranez boterea ez dela ahalmena baizik, eta hori errana da, gehiago zehaztu gabe, zuhailtasuna bezala da.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 121. orr.


zuhain iz zuhaitza; bazka.

Bereziki 22an eta 23an bildu dira sabaietarat biziki zuhain onak eta ausarki ere.  Herria   2003-05-29

Gari eta zuhain uztak hirirako konfiskatu zituzten eta botere moskutarrak ekialde urrunean zeukan azkeneko gotorleku hura prest gelditu zen tatariarren aurka denboraldi batez borrokatzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 416. orr.


zuhaiska ik zuhaixka.

zuhaitsu izond zuhaitz asko dagoena.

Dorre jauregia hasteko, Arteta parkea gero (soildua arras), eta betiko ilaran gero Aranbaltz, Loretxu, Unbe, Maitena, Uruburu-ene zuhaitsua [...] eta Kantoi, erreka ertzean.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 167. orr.


zuhaitz iz 1 landare iraunkorra, lurretik halako garaiera batean adarkatzen den zurtoin zurezkoa duena. ik arbola; zuhamu.

Mota guztietako zuhaitzak sorrarazi zituen lurretik Jainko Jaunak.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 18. orr.

Baratze erdian zuhaitz bi ernearazi zituen: biziaren zuhaitza bat eta ongia eta gaizkia ezagutzeko ahalmena ematen zuena bestea.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 18. orr.

Zuhaitzak ere badu itxaropenik; moztu arren, suspertu egiten da eta kimu berriak ematen.  Elizen arteko biblia   Jb 14,7

Han badira irina, eztia, ardoa edo pozoina ematen duten zuhaitzak, arbola klasearen arabera.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 89. orr.

Zuhaitzari ebakia egin behar zaio erdiko bihotzeraino zabalera guztian, eta horrela utzi, ebaki horretatik lehor dadin ondo izerdi guztia.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1290. orr.

Sutarako egurra egiten zuen anaiari esaten zion zuhaitz osoa ez ebakitzeko; mozteko zati bat, baina beste bat uzteko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 598. orr.

Hartu mujik errusiar bat, eraman ezazu Kamtxatkara, eta emaiozu eskularru-pare beroa: hatzak klaskatu, aizkorari heldu, zuhaitz batzuk moztu, eta izba berria eraikiko du berehala.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 227. orr.

Zuhaitza errotik moztea pentsatu zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 299. orr.

Egurra egiten zuten anaiei, debekatu egiten zien zuhaitza orpotik ebakitzea, kimu berritzeko aukera izan zezan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 383. orr.

Zuhaitzak mantentzeko eta inausteko plan bat.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Desertua gehiago zabal ez dadin, milaka zuhaitz landatu ditu Txinak azken urteotan.  Berria - Gaiak   2004-01-28

Gerriko Berdea Mugimenduaren sortzaileak 30 milioi zuhaitz aldatu ditu Afrikan 70eko hamarkadaz geroztik.  Berria - Mundua   2004-12-11

Hango zuhaitzak handitzen hasiak zirela kontatzen zion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 311. orr.

Inguru hartan ari zirelako zerrategirako zuhaitzak botatzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 92. orr.

Bota zuhaitza, moztu adarrak, kendu hostoak, jaurtiki behera fruituak!  Elizen arteko biblia   Dn 4,11

Euri ugarian handiturik, mendi goietatik urjauzi handian oldartzen denean, oihan zatiak eta zuhaitz osoak aurrean eramanez, zubirik sendoenek ere datorren uraren bat-bateko indarrari eutsi ezin diotela.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 47. orr.

Ez du ikusten haizea, izadian den indarrik handiena, gizonak lurrera botatzen dituena, etxeak eraisten dituena, zuhaitzak erauzten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 302. orr.

Plazako zuhaitz baten kontra bizkarra bermatu, poltsikotik erlojua atera, estalkia altxatu, eta orduari begiratu zion.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 53. orr.

Autoa bidetik atera zen eta zuhaitz bat jo zuen ostiral arratsean.  Berria - Euskal Herria   2004-07-18

Bidania-Goiazko basoan lanean ari zela hil zen atzo arratsaldean 27 urteko langile bat, zuhaitz bat gainera erorita.  Berria - Ekonomia   2004-06-26

Britainia Handiko zuhaitza da gorostia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 272. orr.

Piztueraren zuhaitza da altza.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 119. orr.

Etxeak suntsitu, kaleak desegin, zuhaitzak bota, teilatuak hondatu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 354. orr.

Prest dago aizkora zuhaitza hondotik jotzeko.      - 0. orr.

Hango zuhaitzak adarrak goruntz bota ohi ditu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 490. orr.

Libano mendia ilundu nuen, eta landa zabaleko zuhaitzak ihartu.  Elizen arteko biblia   Ez 31,15

Zuhaitz batetik urkatuko zaitu eta txoriek haragia jango dizute.  Elizen arteko biblia   Has 40,19

Zaldiaran mendateko zuhaitz batean agertu zen, urkaturik.  Berria - Euskal Herria   2004-03-26

Ehunka biztanlek etxeetako teilatuetan edo zuhaitzetan igota pasatu behar izan dute gaua.  Berria - Mundua   2004-09-22

Tellagorrik zaildu egiten zuen Martin, ibilarazi egiten zion, lasterka eragin, zuhaitzetara igoarazi.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 39. orr.

Erregea, berriz, zuhaitz batetik zintzilikatu zuen arratsera arte; eguzkia sartzean, gorpua zuhaitzetik eraisteko agindu zuen Josuek.  Elizen arteko biblia   Jos 8,29

Badakizu gure artean ez dela inor sidondarrak bezain trebe zuhaitz botatzen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,20

Zuhaitza handia eta sendoa egin zen: zeruraino iristen zen, munduaren azken ertzetik ere ikus zitekeen.  Elizen arteko biblia   Dn 4,8

Izurako oihanetako zuhaitzak.  Berria - Kultura   2004-10-06

Ibaia entzuten dut behean, zuhaitzen azpian.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 98. orr.

Bazirela hirurehun urteko zuhaitzak, gure familiaren etxe zaharraren babesgarri.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 76. orr.

Zuhaitzak libre hazten ziren han, adaburuak zerumugan bat eginik, hodei berdeak bailiran.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 168. orr.

Ibilbideko zuhaitzen adaburuak haizeak astintzen zituen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 147. orr.

Euriak zuhaitzen hostoetan sortzen zuen mar-mar atsegina besterik ez zen entzuten.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 139. orr.

Plazako zuhaitzetako hostoen itzal bihurrien jolasa.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 41. orr.

Txoriak zalapartaka ari ziren, zuhaitzetik zuhaitzera.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 103. orr.

[Mostaza-hazia] hazten da eta zuhaitz egiten, eta txoriek haren adarretan egiten dituzte habiak.  Elizen arteko biblia   Lk 13,19

-Hosto galkorreko zuhaitza da bizitza -dio gizonak-.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 64. orr.

Baratzeko zuhaitz guztietatik jan dezakezu, baina ez jan ongiaren eta gaizkiaren ezagutzaren zuhaitzetik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 121. orr.

Zuhaitzek zuhaiztia ostentzen dute.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 75. orr.

Zuhaitzengatik basoa ikusi ezin duen gizon ziztrin horietakoa zara.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 44. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zuhaitz handi baten itzalean eseria aurkitu zuen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 13,14

Three Riverseko etxe sakabanatuak ikusten ziren zuhaitz izugarri handi batzuen babesean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 13. orr.

Zuhaitz zahar baten motzondoan eseri naiz hurrengo.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 13. orr.

Urtegiak egin nituen, zuhaitz gaztez eginiko basoa ureztatzeko.  Elizen arteko biblia   Koh 2,6

Apur bat urrunago, lainotan galduta, zuhaitz sendo eta ordurako biluzien multzoa.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 191. orr.

Leihoaren eta sutondoaren alboan zegoen Gabonetako zuhaitz dotore baten artean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 165. orr.

Zuhaitz garaia beheratu eta txikia goratu egiten dudala, zuhaitz hezea ihartu eta ihartua hezeberritu.  Elizen arteko biblia   Ez 17,24

Vaclav erori egin zen atzeraka eta lurrean zerraldo gelditu eskuak zabal-zabal eginda, zuhaitz eroria, zuhaitz etzana, zuhaitz hila.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 264. orr.

Zuhaitz trinko eta ilunen artean ibili ziren.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 230. orr.

Zuhaitz mardul eta hostotsuz jantziriko lorategia ezarri digute hiriaren edergarri. Haizete bortitzenetako batek 500etik gora zuhaitz sendokote bota, eta hondatu zituen kupidagabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 25. orr.

Haizeak balantza eztian dilindatzen zituen zuhaitz soildu batzuk ikusi nituen. Leku zoragarri batera iritsi ziren; belar heze ederrez estalia zegoen, udaberri-lorez apaindua eta mota guztietako zuhaitz atseginez betea.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 120. orr.

Irlandan, zeltar kultura erlijiozkoan, han zituzten zuhaitz sakratu handienetan bost, santutegietako zuhaitz lerdenak, lizarrak ziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

Zuhaitz izugarriak urak orpotik ateratakoak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 25. orr.

Zuhaitz-igelek iluntzean bezala egiten du girringa.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 124. orr.

Inez atarian agurtu eta zuhaitz diskretu bat bilatu nuen maskuria husteko.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 195. orr.

Amerikar zuhaitz bat, luze-luzea; fruituetan kotoi moduko bat dauka, burko-betegarri erabiltzen dena.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 81. orr.

Hain ordenatua ikusten duzun izadi honek [...] zertarako sortu ditu fruiturik gabeko zuhaitzak?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 70. orr.

Zuhaitz barren-hutsak ikusi nituen, azala kendu zieten eta hura bera katabuta bihurtu.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 206. orr.

Zuhaitz hosto-trinkoenen artean bilatuko du bakartasuna, baina alferrik izango da dena.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 174. orr.

Adar zuhaitz gabeetan.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 185. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Bada neguan hostoa galtzen duen zuhaitz-baso ederrik.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 482. orr.

Zango motz sendoak zituen, zuhaitz-enborrak bezalakoak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 158. orr.

Jendeak olibondo eta beste zuhaitz-aldaska moztu-berriei eragiten die.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 264. orr.

Oihua izan zen, tximistak jotakoan zuhaitz hostoek egin ohi dutena.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 91. orr.

Ederslebenen, berriz, zuhaitz haga luze bat tente ipintzen zuten plazan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 253. orr.

Intxaur-oskolak eta zuhaitz-azala erabiltzen ziren ogia egiteko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 314. orr.

Begirada oker eta gorputz izugarriko dragoi ohil zuhaitz-gerriari besarkatuak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 311. orr.

Zuhaitz-izerdiaren gorakada udaberrian.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 16. orr.

Zuhaitz-igelek iluntzean bezala egiten du girringa.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 124. orr.

Hego Afrikako zuhaitz-sugearen azala xerrendatan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 141. orr.

Haize-izpirik ez zebilen oihan debekatuan zuhaitz-gainak mugitzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 246. orr.

Aurrean duen zuhaitz lerroari erreparatu dio.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 109. orr.

Maldan gorako zuhaitz ilara bikoitz hura.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 270. orr.

Zuhaitz-mota desberdinek nolakotasunak ere desberdinak izaten dituzte elkarren artean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1310. orr.

Wellingtonia izena jarri nahi izan zioten zuhaitz genero horri, Wellington jeneralaren ohoretan, noski.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 198. orr.

Igantzin zuhaitz landatzeari lotu dira, Pagola eta Egibeltz guneetako 24 hektaretan.  Herria   2003-03-20

Zuhaitz landatzeak, buruan koroak jartzeak, gaueko suak,... ohitura hauek guztiek erakusten digute egun horrek izan duen indarra denbora eta gizaldi guztietan, eguzkia adoratzeko orduan. Anartean, monotonia batean sarturik, zuhaitz-landareen artean banoa aitzina.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 34. orr.

Otate: zuhaitz-landare bat, etxeko tresnak egiteko erabiltzen den zur malgua ematen duena.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 81. orr.

Zeltiarren Zuhaitz Egutegia.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 34. orr.

Horrela, 13 osaturik, zuhaitz-hilabete bakoitzak bazuen bere presentzia: urtea osatuta geratzen zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 496. orr.

Horrela, gaurkoan, urtarrilaren 21ean sartzen ziren bigarren zuhaitz-hilean: basa-lizarraren sasoi eta babesean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 36. orr.

Ez dio beldurrik behelaino umelari, eta edozein beste zuhaitz-guneri ez dio muzinik egingo.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 312. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Arbolaxka txukun inausiak, igali zuhaitzak lorez betetzear, marrubi landareak, mahastiak.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 69. orr.

Neskatila ttipi, pollit bat hurreratu eta sokan gora igotzen hasi da, soka hori mango-zuhaitz bat balitz bezala.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 39. orr.

Ez intzentsu-zuhaitzek eta ez piperbeltzak ez lituzkete beren baiak emango, ezta mirrak bere bolatxoak ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3810. orr.

Gorosti zuhaitzaren gabon-kantak ere, horixe abestuko du.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 180. orr.

Zelten eta iparraldeko eremu haien parajeotan, maiatz-zuhaitz deitzen zioten, sasoi honen adierazgarritako bat delako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 197. orr.

Eragotzi zitzaien jakite-zuhaitzetik jatea.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 63. orr.

5 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Ezproiek zuhaitz azal zerrendak urratzen zituzten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 126. orr.

Usain hordigarria zeriok hostaila hezeari, iratzeari, zuhaitz-azal puska goroldiotsuen tapiz bigun, labain eta uniformeari.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 144. orr.

6 irud/hed

Biziaren zuhaitza bizia bermatzen digun arrazoimenaren bidea da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 13. orr.

-Zer gisa hamabi-hamalau familien hire zuhaitz genealogikoa?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 94. orr.

Gurasoei galdetu, amona Erikarekin jardun, eta udaletxeko artxibategian arakatu, nire zuhaitz genealogikoa gero eta adartsuagoa zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 85. orr.

Aitarekin batera bere familiaren genealogia zuhaitza egiten ari gara.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 49. orr.

Ez landatu bihotzean tristuraren zuhaitza.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 211. orr.

Horrela enuntziazio-deribazio zuhaitz bat deskriba daiteke: bere oinarrian, eraketa-arauak euren hedadura zabalenean lanean jartzen dituzten enuntziatuak; gailurrean, zenbait adarkaduraren ostean, erregulartasun bera, modu finagoan artikulatua.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 168. orr.

Arkeologiak horrela diskurtso baten deribazio-zuhaitza osa dezake.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 168. orr.

7 zuhaitz adar (orobat zuhaitzadar g.er.)

Hartu zuen aizkora eskuan, zuhaitz-adar bat ebaki eta, bizkarrean harturik, esan zion bere jendeari: [...].  Elizen arteko biblia   Epa 9,48

Zuhaitz-adarrak ihartu eta hautsi egiten dira, eta suegurretarako biltzen dituzte emakumeek.  Elizen arteko biblia   Is 27,11

Txoriak isilik zeuden zuhaitz adarretan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 14. orr.

Txoriak armadura ikusi orduko, ezkutatu egiten ziren habietan edo zuhaitz adarretan.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 96. orr.

Kanpin-gasezko argi bat paratu dute zirkuluaren erdian, eta beste bat aldamen batean goian, zuhaitz-adar batetik zintzilik.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 88. orr.

Gorazarre eta gorespen artean eta zuhaitz-adarrak eskuetan zituztela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 546. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

baratzeko zuhaitz (6); basoko zuhaitz (6); beste zuhaitz (11); edozein zuhaitz (8); edozein zuhaitz handiren (4); hainbat zuhaitz (4); ondoko zuhaitz (4)

zuhaitz adar (10); zuhaitz adar bat (4); zuhaitz adarrak (10); zuhaitz adarren (6); zuhaitz adarretan (7); zuhaitz adarrez (6); zuhaitz artean (35); zuhaitz artetik (13); zuhaitz asko (5); zuhaitz bana (5); zuhaitz banintz (5); zuhaitz bat (74); zuhaitz bat jo (10); zuhaitz batean (17); zuhaitz batek (4); zuhaitz baten (106); zuhaitz baten atzean (10); zuhaitz baten azpian (13); zuhaitz baten kontra (8); zuhaitz baten ondoan (6); zuhaitz batera (11); zuhaitz batera igo (5); zuhaitz batetik (16); zuhaitz bati (15); zuhaitz batzuen (8); zuhaitz batzuk (13)

zuhaitz eder (4); zuhaitz edo (7); zuhaitz enbor (7); zuhaitz enborrak (7); zuhaitz errasti (7); zuhaitz eta (41); zuhaitz gainean (4); zuhaitz genealogikoa (9); zuhaitz gurrutxaga (13); zuhaitz guztiak (17); zuhaitz guztiek (6); zuhaitz guztietatik (5); zuhaitz guztietatik jan (4); zuhaitz handi (19); zuhaitz handiak (5); zuhaitz handien (5); zuhaitz handiren (5); zuhaitz handiren azpian (5); zuhaitz haren (4); zuhaitz hau (5); zuhaitz honen (4); zuhaitz hori (13); zuhaitz horiek (4); zuhaitz horrek (5); zuhaitz horren (13); zuhaitz hostotsu (4)

zuhaitz landatu (4); zuhaitz landatzen (4); zuhaitz lerden (4); zuhaitz luze (4); zuhaitz mota (5); zuhaitz multzo (4)

zuhaitz oso (4); zuhaitz sakratua (4); zuhaitz sendo (5); zuhaitz tantai (4)

zuhaitz zahar (4); zuhaitzez zuhaitz (5)

biziaren zuhaitza (4); bizitzaren zuhaitza (4); gure zuhaitza (4); zuhaitza bezala (6)

hango zuhaitzak (4); zuhaitzak baino (5); zuhaitzak berdeak direlako (6); zuhaitzak bota (7); zuhaitzak botatzen (4); zuhaitzak landatu (4); zuhaitzak landatzen (4); zuhaitzak moztu (7)

zuhaitzaren atzetik (4); zuhaitzaren azpian (6); zuhaitzaren kontra (4)

zuhaitzean gora (5)

beste zuhaitzen (5); zuhaitzen adar (10); zuhaitzen adarrak (4); zuhaitzen artean (49); zuhaitzen artean desagertu (4); zuhaitzen arteko (6); zuhaitzen artetik (14); zuhaitzen azpian (12); zuhaitzen bat (5); zuhaitzen egutegian (4); zuhaitzen eta (6); zuhaitzen gerizpean (4); zuhaitzen hosto (7); zuhaitzen hostoak (4); zuhaitzen pean (7)

zuhaitzera igo (4)

zuhaitzetako hostoak (5)

zuhaitzetan gora (4)

zuhaitzetara igo (4)

zuhaitzetik jaitsi (4)


zuhaitzadar ik zuhaitz 7.

zuhaitzar iz adar zuhaitz erraldoia.

Zuhaitzarrak traskaildu arren, enbor zartatuak ere gorde nahi zituzten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

Urte askotan gorde zuten Killuran lizar zuhaitzar handi bat, bost lizar sakratu haien oroimen disimulatuan, eta itolarrien kontrako zuhaitza omen zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.


zuhaitzarte (orobat zuhaitz-arte) iz zuhaitzen arteko gunea.

Gero, Sara eta Zugarramurdi arteko mugan, Anttonen benttan, kanpoan bazkaldu ginuen alimaleko harri-mahai baten gainean, iturri eta zuhaitzarte fresko baten ondoan.  Herria   2005-08-11

Zuhaitz-arte itxi batetik igarotzen ari zirela, bat-batean geratu egin zen Firenze.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 233. orr.

Hango mendietan jaiotako errekasto bat besterik ez zen, zuhaitzarte batean urmael moduko bat eratzen zuena, eta bertan bainatzen nintzen goizero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 163. orr.

Jendea guti ibiltzen da Zabozen, harri eta zuhaitzartean galtzeko arriskua baitago.  Herria   2002-12-12


zuhaitzeria iz zuhaitz multzoa.

Urte batzuetan planta txarra baitu izadiko zuhaitzeriak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 169. orr.

Zainajea lur erosoan duen zuhaitzeria, hau bai, hau udazkenak gorritu zuen, mantsoago eta bere garaian.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 455. orr.


zuhaitzondo (orobat zuhaitz hondo eta zuhaitz ondo) 1 iz zuhaitzaren hondoa.

Zenbat aldiz ikusia ote nago, mendi muino soilean edo zuhaitzondo bakartu baten inguruan, tximistak erretako larregune beztua.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 170. orr.

Bota zuhaitza eta txikitu! Zuhaitzondoa, ostera, utzi lurrean bere erroekin eta lotu burdinazko eta brontzezko kateez zelaiko belarretan.  Elizen arteko biblia   Dn 4,20

2 zuhaitza.

Zuhaitzondo marduletako adarrik adar jauzika zebilena.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 131. orr.


zuhaixka (orobat zuhaiska g.er. eta zuhaizka g.er.) 1 iz lurretik gertu adarkatzen den zurezko landare ez oso garaia.

Andromeda landarea, hosto distiratsu eta lore arrosak dituen zuhaixka (pieris japonica).  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 123. orr.

Ez zen belarra eta sastraka beste barik, zuhaixkak ere bazeuden.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 73. orr.

Oihaneko zuhaixken eta sasien artean saltaka.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 131. orr.

Artezietan sustraituriko zuhaixken enborra baliatzen zen euskarritzat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 71. orr.

Apirileko eta maiatzeko hilabeteetan, loratzen zirenean, zuhaixka haiek beren zurtoin lurrintsuak, beren korola zuriak eta beren mordo txiki urdinak nahasten zituzten.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 45. orr.

Lurra iraultzen, zuhaixka bat landatzeko.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 13. orr.

47 urteko barakaldoarra zuhaixkak mozten ari zela, metro bateko altueratik erori zen atzo eguerdian.  Berria - Ekonomia   2004-10-27

Parkeko zuhaixka gehienak hostorik gabe baitzeuden.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 154. orr.

Ohitura handia izan da Euskal Herriko baserrietan erromero landare bat edukitzea, zuhaixka hori hainbat gaitz sendatzeko erabiltzen baita eta oso maitea da horregatik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 147. orr.

Biluztu egin zen, arropak kontu handiz tolestuz eta, haiekin fardel bat eginda, zuhaixka baten adar artean ezkutatu zuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 197. orr.

Zuhaixka honetatik adaxka hau hartuko dugu.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 18. orr.

Ayub-ek ondo kimatu ditin bide ertzeko zuhaixkak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 35. orr.

Ehun bat metro haratago, zuhaixka batetik dilindan dagoen zerbait hauteman duzu.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 66. orr.

Zahatoko ura ahitu zitzaionean, zuhaixka baten azpian utzi zuen haurra.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 56. orr.

Moisesek zuhaixka uretara jaurtiki eta ura gezatu egin zen.  Elizen arteko biblia   Ir 15,25

Zuhaixkak loretan zeuden aletegiaren atzean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 152. orr.

Zuhaixkez inguratutako granitozko muino txiki batean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 231. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Barbara Allenen hilobian, herriko hilerrian, txilar bat jaio zen [...] eta denborarekin lore zurixkako zuhaixka handi samarra egin zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 19. orr.

Bertan geratu ziren hobbitak, zuhaixka arantzatsuaren babesean.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 251. orr.

Hufflepuffeko Hannah Abbott-ek Herbologiako eskola osoa eman zuen entzun nahi zionari esaten Black zuhaixka loretsu ere bihur zitekeela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 137. orr.

Behi edo zaldi aterpe zahar baten ondotik, xaradi bat, zernahi zuhaixka sistakor elkarri lotuak daudela.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 45. orr.

Errepideraino erortzen diren mendi mazelak oihan basa dira, sasi itxiak eta zuhaixka moldatu gabeak.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 10. orr.

Mutikoa, belar debekatuan barrena neskei atzetik segika, zuzen-zuzen joan zen irristaka zuhaixka soildu baten kontra.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 62. orr.

Zuhaixka arreska eta koskor baten atzean ezkutatu ziren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 248. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hortentsia-zuhaixka baten aurrean bilatzen du aitak berea uzteko tokia.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 149. orr.

Gülbaharrek lahar-zuhaixka idorretatik egur pila pollita bildu zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 131. orr.

Handik, izan ere, burua isats-zuhaixka baten atzean gordeta, ederki menderatzen nuen gure ate aurreko kamioa.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 15. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuhaixken artean (4); zuhaixken artetik (4)


zuhaizka ik zuhaixka.

zuhaizpe iz zuhaitz azpia; zuhaizti azpia.

Jende multzoaren atzealdean jarri ginen, zuhaizpe batean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 226. orr.

Ordudanik, maiz ikusi dut haren lagunetako bat, goitik behera beltzez, plazako zuhaizpe hartara negar egitera etorria.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 20. orr.

Etzan ziren zuhaizpean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 238. orr.

Altxatu egin nintzen eta zuhaizpean ibiltzera behartu ninduen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 202. orr.

Bazen arratsaldero joaten ginen promenada eder bat ibaiertzeko zuhaizpean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 47. orr.

Urmaelaren ondoan, zuhaizpeetan noizbait piztutako su txikien lorratzak ikusi nituen, aspaldikoak.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 209. orr.

Txaboletan eta zuhaizpeetan lo egin nuen gehienetan.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 96. orr.

Zuhaizpean egon nintzen zain, elkarrekin arrantzan aritu ohi ginen leku berean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 67. orr.


zuhaiztar izlag zuhaitzetan bizi dena.

Pedigree [..]: igeritarako puxikaz hornitutako arbaso zuhaiztar batetik ondorengo hiritar zigarrodunerainoko bidearen zati ezaguna. Interesatu ez arren, tar-tarrean aritzeko ohitura beren arbaso zuhaiztarrengandik jasoa duten pertsonen arteko solasgaia, haiei benetan interesatzen zitzaiena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 221. orr.


zuhaizti 1 iz zuhaitzak dauden tokia. ik arboladi.

Baso edo zuhaizti bat topatu zuten handik mila bitara.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 121. orr.

Mendi kopeta-ilunek ixten zuten zerumuga, eta zuhaiztiak eta baratzetan fruitu-arbolak ikusten ziren.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 38. orr.

Zuhaiztiaren erdian zegoen kioskora ere igo ginen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 48. orr.

Moskuko gaua ederra baita Kremlin inguruko zuhaiztietan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 258. orr.

Zuhaiztia zeharkaturik, bet-betan kausitu zuen bere burua oihaneko tenplu narearen erdian.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 54. orr.

Mangleez osatutako zuhaiztia.  Berria - Gaiak   2004-02-29

Etxe ondoko zuhaiztia gurutzatu, langa atzean utzi, eta zelairantz abiatu ziren bidezidorrean aurrera.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 208. orr.

Kaletik kanpora alde egin hobe dugu noski eta hor inguruko zuhaiztiren batean gorde.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 121. orr.

Jende guztiak begiratzen zidan alkandora odolez blai neramalako, eta urratsa biziagotu nuen komentuaren eta kanposantuaren artean dagoen zuhaiztian babesteko, iturria ere bai baitago garbitu ahal izateko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 383. orr.

Zuhaitzek zuhaiztia ostentzen dute, bai, egia da, baina zuhaiztiak babesa ematen die zuhaitzei.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 75. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erretenen inguruan, glazisetan, zuhaizti altuak eta erromantikoak daude, sasidiak eta zuhaizti txikiak, eta loretxoez zipriztindutako belardi berdeak.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 21. orr.

Zuhaizti zabal eta parke handitako ordokian.  Berria - Mundua   2004-04-21

Enborrek suzirien pare egiten zuten gora, adarrak bihurritzen ziren, korapilatzen, eta mundu bat estaltzen zuten zuhaizti zahar baten hostaila bezain arin. Baita hango zuhaizti apalean jasotako piku, sagar, udare, eta abar ere.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 42. orr.

Laranjondo, limoiondo eta mingranondo makatzez betetako zuhaizti hostotsu baten erdian geratu zen 404a.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 443. orr.

Bada muinotxo bat, zuhaizti xume batek koroatua.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 170. orr.

Zuhaizti edo baso alde itzelak dira hemengoak.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 206. orr.

Galdetu diodanean Moskova ibaiko ertzean luzatzen den zuhaizti ederraz, gizonak erantzun dit New Yorkeko Central Park baino lau-bost aldiz handiagoa dela.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 265. orr.

Ghanako zuhaizti sakratuen garrantzia ere nabarmendu du dokumentuak.  Berria - Gaiak   2004-07-23

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lorategi hark, gainera, lili- eta intsusa-zuhaizti txiki bat zeukan baratzearekin bat egiten zuen lekuan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 45. orr.


zuhaiztsu izond zuhaitz asko dagoena.

Berak gogoko zituen baso eta zelai arteko errepideak: paisaia berdea eta zuhaiztsua ederra izateaz gain, oso auto gutxi zebiltzan bertan ostiral arratsalde hartan, eta horrek benetan lasaitzen zuen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 12. orr.


zuhamu iz zuhaitza.

Beste hau ere bai: Xotxetik heldu dira altza, sahatsa eta bertze zonbait zuhamu mota.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 117. orr.


zuhamuska ik zuhamuxka.

zuhamuxka (orobat zuhamuska g.er.) iz zuhaixka.

Eskolako patioaren barrenean zegoen zuhamuxka batean gorde zuen kutxatxoa.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 37. orr.

Ume batzuk azaldu zitzaizkigun bidera zuhamuxken artetik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 52. orr.

Txikitandik Uruburutarren etxe gorria nuen nik denotan maiteen: zuhatsu, ilun, hamaika zuhamuxkaren artean misteriotsu.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 30. orr.

Zuhaitzek belarren eta zuhamuxken aurka daramaten borroka latza ikusi nuen basoan, lurraren jabe egin nahian.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 41. orr.

Mendilerro bihurriak, ordokien gainean zut, gotorleku azkengabe bateko harresi eskerga bailiran, hemen horma-moduko malkar horixkak osatuz, sakongune eta haitzartez josirik, hor biribil-formako konkor berdexkak eratuz, motzondoetan hazitako zuhamuxka gazteek estalirik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 363. orr.


zuhandor iz zuhaixka abartsua, lore-horia, oso zur idorra duena eta jateko on diren fruituak ematen dituena (Cornus mas).

Lasterka joan zen zuhandorretik muxika loratura.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 161. orr.


zuhari iz

Adinekoen egoitzan ikasi dut ordea lanbide horretako ofizialeek beren buruari esaten omen diotena: zuharia, lurraren astrologoa arabieraz.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 17. orr.

Zuk zuhariari heltzen diozu barneko morsea hasten zaiolarik joka, eta zirkuitu elektrikoa egiten omen du zure hezurduran, zintzurreraino ekartzen omen bizia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 18. orr.

Adinekoak ez garenon tarifa gehi eskupeko txiki bat utzi dut zuhariak egunkarien gainean edukitzen duen saskitxoan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 33. orr.

Zuhariak gogoan dauka putz egin zuela norbaitek, eta sotana kedarretan suntsitu zela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 31. orr.

Epai gutxi dago berton; zuhari lana aldiz izugarria, aurkikuntzak borborka.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 176. orr.


zuhaur (orobat zihaur g.er.) izord ipar zerori.

Hala nola zuhaur Nafarroako errege-orde zinelarik, gure andere Ixabel Erregina baketsua Espainiara etortzean egun bateko atsedenaldia ene sortetxean hartu zuelarik, [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 203. orr.

-Zuhaur ere alegera zarea? gure Erregek arta handirekin irakurtzen ohi ditu ene ihardespen juridikoak, zuhaurk dakizun eta beste anitzek aitortzen duten bezala.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 223. orr.

Gizonentzat, zuhaurk diozunez, desleialtasuna ez baita aldakortasuna.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 451. orr.

-Zuhaurk ere egin dezakezu ihes... -tentatu nuen, ene asmoen bigarren partea agerian jartzen niola.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 581. orr.

-Zuhaurek, eta menturaz zuhaur ohartu gabean, eraikia baituzu presondegi bat.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 15. orr.

Gogoan harturik besteak beste zuhaurek berrikitan moldatu bertsuak: [...].  Herria   2001-07-05

Bat adoptatu zuen eta zuhauk hazi zinuen.  Herria   2001-03-22

Handik segidan zernahi arrain motaren artetik eta azpitik ibiltzen zira, zuhauri iduritzen itsasoaren zolatik behatzen diozutela.  Herria   2001-06-28

Moneo-rekin ere zuhauren sosetik ariko zira, ez bestenetik...  Herria   2002-11-07

Pentsatzen dut dohain hori anitz gosta zauzula, bainan ez dut pipatzen atxikazu zuhaurentzat edo zure adiskidentzat.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 89. orr.


zuhautu lo egin.

Nik irakurri egiten dut apur bat, baina berehala itzaltzen dute duta, eta ezin dut ezer egin zuhautzeko.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 126. orr.


zuhur 1 izond gauzak zentzuz eta neurriz pentsatu edo pisatu artean aritzen ez dena.

Ba ote zegoen jainko bat Herrenkoren barruan, jainko zuhur bat, buru-herrenik gabea, Delfoseko orakuluan zegoena bezalakoa?  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 44. orr.

Bera baino azti zaharrago eta zuhurragoak ere engainatu izan ditu lord Voldemortek.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 275. orr.

Penelope zuhurrak honela erantzun zion: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 178. orr.

Gizaki zuhurrak aurrez ateratzen omen ditu kontuak halakoetan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 107. orr.

Emakume zuhurrak eraiki egiten du etxea.  Elizen arteko biblia   EsZ 14,1

Gizon zuhurra zen, ez zitzaizkion gehiegikeriak gustatzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 72. orr.

Davidek bere osaba Jonatan zuen aholkulari; izan ere, gizon zuhur eta ikasia zen.  Elizen arteko biblia   1 Kro 27,32

Sabinako gotzaina gizon zuhur eta zentzuduna zenez, gauza askori buruz galdetu zion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 202. orr.

Jakizue luzaro gabe gizon jakintsu, zuhur eta noble asko etorriko direla guregana eta gurekin biziko direla.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 472. orr.

Neska zuhurra eta kementsua da, eta oso polita.      - 0. orr.

Seme zuhurrak aitari poz ematen, seme zentzugabeak ama mesprezatzen.  Elizen arteko biblia   EsZ 15,20

Politiko zuhur bat da: inmoralista, alegia.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 263. orr.

Frantziskok, etxegile zuhur izaki, etxea harkaitz sendoaren gainean eraiki zuen, hau da, Jainkoaren Semearen apaltasun eta pobretasun txit gorenaren gainean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 665. orr.

Bere atsekabea adiskide ezti eta orobat zuhur baten altzoan isurtzeko premian da.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 331. orr.

Jende sail bat kide zuhurrena bezain zuhurra da, hari obeditzen badio; bestela, ez da haietako eroena baino zuhurrago.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 168. orr.

Merkatari zuhur bezala, aurkitutako harribitxia sinesgaitzen begietatik ezkutatzen zuen eta, bere gauza guztiak salduz, hura erosi nahi zuen isilpean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 185. orr.

Beldur pixka bat ematen didate pertsona zuhur patxadatsuek, gauzak hausnartu eta astiro hitz egiten dute eta egin behar dutena egiten dute beti, beren buruari jarritako mugetatik atera gabe.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 105. orr.

Xabierrek, eroetan zuhurrena edo, bereari eusten dio.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 232. orr.

Badakik zer dioen erran zahar-zuhurrak: bakoizari berea, zuzenbidea.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 73. orr.

2 (gauzez mintzatuz)

Korbata serio, zuhur, zurrun, hotz, formalak dibertigarri egin ditu.  Berria - Kultura   2004-08-08

Mikroan mintzo zen laborantzako teknikariak, prezioen haustea ele zuhur eta apurrez aipatzen zuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.

Begirada serio, zuhur eta adeitsuz.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 92. orr.

Mikroan mintzo zen laborantzako teknikariak, prezioen haustea ele zuhur eta apurrez aipatzen zuen.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 103. orr.

Honatx Axularren hitz zuhurrak: [...].  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 123. orr.

Lurraren bazter batetik besteraino ez da honek bezain aurpegi ederra duen emakumerik, ez eta honelako hitz zuhurrik esango duenik ere.  Elizen arteko biblia   Jdt 11,21

Hurrengo goizean, Jainkoaren morroiak anaiak bildu eta gauean gertatua kontatu zien, aholku zuhur hau emanez: [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 769. orr.

Zein aholku egoki eta zuhurrak ematen dizkion lagun hurkoari bizitzako egoera larrietan!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 304. orr.

Anaien zauriak argibide zuhurren sendagaiez lotzen zituen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 525. orr.

Mintzairaren filosofiari buruzko ohar zuhurra.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 247. orr.

Tenore berean ematen dio nire txartel bat, ez ordea nik izkiriatua, nire arau zuhurrari jarraiki.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 64. orr.

Erantzun guztiz zuhurra zurea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 178. orr.

Gestio zuhur baten premia.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 266. orr.

Ironia erremedio zuhurragoa da minaren kontra, kinina sukarraren kontra baino.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 5. orr.

Bekaizkerian ere naretasun zuhur bati eusten zion, eta ez zuen arduragabekeriarik edo okerrik egiten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 54. orr.

Nola baitaramazu bizimolde zuhur eta landara bazterreratua, eskandaluzko abentura horiek ez dira zuganaino heltzen.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 59. orr.

«Baikortasun zuhurra» du OCDEk Eurogunearen hazkundearekin.  Berria - Ekonomia   2006-03-07

IAEA presio diplomatiko zuhurra egiten ari zaio Irani, bere programa nuklearra garden bihur dezan.  Berria - Harian   2006-02-03

Damu dinat arreta zuhurragoz ez erreparatu izana.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 75. orr.

Hansen Citröena hartuta, tarte zuhur bat utzita jarraitu zieten.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 57. orr.

Tarte zuhur bat pasa arte ez zen sartu detektibea.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 130. orr.

Irakaspen ederra, gizakion arteko adiskidantza zuhur baterako, bi aberek hartzen duten jarrera hori.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 116. orr.

Arrazoi honengatik, gobernu zuhurrek ez dute onartzen lan eta industria alorrean nagitasun politikorik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 69. orr.

3 (predikatu gisa)

Heldugabeok, ikasi zuhurrak izaten; zentzubakook, ikasi burutsuak izaten.  Elizen arteko biblia   EsZ 8,5

Ez da gerra zibila piztuko, irakiarrak zuhurrak direlako.  Berria - Harian   2006-03-16

Jokabide hori zuhurra ala ergela zen pentsatu gabe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 388. orr.

Zapateroren diskurtsoa zuhurra, neurtua eta ia defentsiboa izan zen.  Berria - Harian   2005-05-12

Ezin hobeki erabili zituela bai bihotzaren eta arimaren jaidurei buruz zuen jakintasuna, zuhurra eta zorrotza.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 13. orr.

Ganberaburuak ezin zuen inola ere ulertu nolatan Txitxikovek, joko horretan hain ona eta zuhurra izanik, horrelako hutsak egiten zituen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 254. orr.

Portaeran gozoa, izaeraz lasaia, hitzetan atsegina, aholku ematen burutsua, hitzemana betetzen leiala, kontseilu ematen zuhurra, zereginetan eraginkorra, gauza guztietan onginahiz betea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 233. orr.

Haren ametsak zuhur ziren, kamuts ziren, gauzagarri, errealitateari hurbil, ez erromantiko, kosmiko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 40. orr.

-Ez da batere zuhurra -erran zuen azkenean Del Vallek, bere amorrua nekez irentsiz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 117. orr.

Pentsatzekoa da, bestalde, zuhurra eta trebea zela oso, eraikinak prestatzeko orduan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1210. orr.

Herrialde honetako usadioa oso zuhurra da: tratulariak ez dira nobleak, baina noble bihur daitezke.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 22. orr.

Behar bezain zuhur eta argi bagina, gezurra bilatuko genuke beti, egiaren zamarik ezagutzen ez duen haurraren gisan.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 177. orr.

Izan zaitezte sugeak bezain zuhur.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 75. orr.

Ez dugu izan behar giza erara jakintsu eta zuhur; alderantziz, xalo, apal eta garbi behar dugu izan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 101. orr.

Harroputza zigortzean, zuhur bihurtzen da heldugabea, eta zuhurrari dagokion heziketaz lortzen du jakintza.  Elizen arteko biblia   EsZ 21,11

Arriskuak zuhur bilakatzen du ahoberoena ere.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 17. orr.

Hauteskunde Batzordeak hartu duen erabakiari zuhurra deritzot.  Berria - Mundua   2006-02-17

Inoren zuhurtziagatik ez da gizakia zuhur egiten, ez eta indartsu inoren indarragatik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 144. orr.

Eutanasia pediatrikoa berehala arautzea gehiegi izango zela eta giroa baretu arte itxoitea zuhurrago izango zela.  Berria - Gaiak   2004-09-29

-Honetaraz gero, Joxemai, zuhurrena hau izango duk: gure artean Santakrutzi buruz ez hitz egitea.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 94. orr.

Zigorraren bidez zuhurrago egina, luzatu gabe bete zuen bere promesa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 454. orr.

Mihiari eusten dakiena, hori bai zuhurra!  Elizen arteko biblia   EsZ 10,19

Zuhurra jarrera, zeren iritzia ematen duenak hanka sar baitezake, eta irakasle batek ez baitu hanka sartu behar.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 61. orr.

Halako batean, liburutegitik kanpokoak eramangaitz bihurturik, etsiko zuen bere baratzetxoa lantzea zuela egitekorik zuhurrena.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 161. orr.

Orain badaki gauzak esateko modurik zakarrenak direla zenbaitetan zuhurrenak.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 131. orr.

Akats bat bilatzen nion haren azalpenari: zuhurregia zen egia izateko.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 84. orr.

4 (adizlagun gisa) ik zuhurki.

Joka ezazue zuhur kristau ez direnekin, une egokiez baliatuz.  Elizen arteko biblia   Kol 4,5

Zuhur jokatu nahi dut, lehen 30en artean sartzea ondo legoke.  Berria - Kirola   2004-03-19

Krakaxek oso-oso zuhur jokatuko zuela agindu zuen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 110. orr.

Erresuma Batuko lehen ministro Tony Blair zuhur agertu zen atzo: «Oraindik goiz da gurean erreferenduma egin edo ez erabakitzeko».  Berria - Harian   2005-05-31

Zuhur epaitzen duena buru-argitzat har daiteke.  Elizen arteko biblia   EsZ 16,21

Zuhur nenbilen, zerbait berezi esan nahi zidala sumatzen nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 85. orr.

Baina zuhur ibili, mundua putakumez beteta dago eta.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 95. orr.

Hitza zuhur zerabilten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 329. orr.

Ezagutu izan ditut gai batean salbu gainerako guztietan adimentsu, argi, zuhur jarraitzen zutenak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 324. orr.

Ramon Etxebestek zuhur hitz egin zuen atzo, eta azpimarratu zuen argi dagoen gauza bakarra dela hildako gazteak bere buruari eman ziola su eta erre egin zela.  Berria - Euskal Herria   2004-06-23

Luis Prieto eta Pablo Orbaiz zuhur mintzatu ziren atzo prentsa aretoan.  Berria - Kirola   2004-10-23

Nahiz argi ageri den erresuma hori eta horren historia ezagutzen dutenen arabera, labur eta zuhur mintzo naizela.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 225. orr.

Zintzo eta eskuzabal jokatzen baduzue nirekin, zintzo eta zuhur arituko naiz neu ere.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 144. orr.

"Uste dut jende askok pentsatzen duela hori", esan nion zuhur.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 334. orr.

Tzalerengana zuhur hurbildurik eta albo-alboan zuela, egundoko bielakada eman zion kopeta erdian.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 62. orr.

Eta horra non aitagaiak, katua bezain zuhur begi baten ertzetik ingurua arakatu eta, jabearen arrastorik ez zegoela ikusiz gero, itsumustuan hartzen zuen eskueran zuen guztia.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 347. orr.

Batak besteari begiratu zioten hirurek, zuhur antzean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 328. orr.

Parlamentuak, oso zuhur, zoroen eritetxean sartzera zigortu zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 116. orr.

Itxaropen mezua zabaldu behar dugu, baina zuhur.  Berria - Mundua   2006-05-02

Zuhur eta ezkor samar.  Berria - Mundua   2004-12-24

5 (izen gisa)

Bai, zigor-egunean [...] galdu egingo ditut Edomgo jakintsuak, Esauren lurraldeko zuhurrak.  Elizen arteko biblia   Ab 1,8

Zuhurrek ohorea berenganatuko dute; zentzugabeek, ordea, iraina.  Elizen arteko biblia   EsZ 3,35

Txoroak berehala agertzen du bere haserrea, zuhurrak isilean gordetzen iraina.  Elizen arteko biblia   EsZ 12,16

Zuhurrari aholku eman eta zuhurrago bihurtuko da, zintzoari irakatsi eta gehiago ikasiko du.  Elizen arteko biblia   EsZ 9,9

Berritsuen mihia ezpata zorrotza, zuhurrena osasunbidea.  Elizen arteko biblia   EsZ 12,18

Hobe zuhur baten zuzenarazpena, tentel baten goraipamena baino.  Elizen arteko biblia   Koh 7,5

Barnetik bizi ninduen zuhurrak kontuz ibiltzeko esaten bazidan ere, [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 113. orr.

-Ulises, Laertesen seme, zuhurretan zuhur, ¿zertara hoa heure herrira horrenbesteko presaz?  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 23. orr.

Ulises, hire aita, beste guztiok baino bizkorragoa zuan, zuhurraren zuhurrez.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 16. orr.

6 xuhurra.

Moliereren Zuhurra obra objektuen bitartez antzeztuko dute 21ean Canetan.  Berria - Kultura   2004-05-13

· Zenbait leku euskarazkotan, "laguntzen dizut nahigabean" eta holakoak esan beharrean, "etsi!” soila esan ohi da edo zen, motxean eta zuhurrean.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 49. orr.

7 merke zuhurrean ik merke 11.
8 zuhur-hitz (orobat zuhurritz g.er. eta zuhurtitz g.er.)

Latinezko Quid leges, sine moribus zuhur-hitz labur horretan aita Woronieckik aurkitzen zuen Estatuaren eta Nazioaren arteko eztabaidatik ateratzeko abiabururik ziurrena.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 85. orr.

Nondik ere kea heldu baita, han sua bada, dio aspaldiko zuhur hitzak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 206. orr.

Abbadia jauregiko gela guzietan erresuma desberdinetako mintzairetan erabiliak diren zuhur-hitzak edo erran-zaharrak aurkitzen baitira.  Herria   2005-09-29

Esaera zahar eta zuhur-hitzak ulertarazten dituzte, bai eta atsotitzak eta asmakizunak ere.  Elizen arteko biblia   EsZ 1,6

Aste oroz, erran-zahar edo zuhur-hitz batek loratzen du kaseta hau.  Herria   2004-10-21

Ezin da elbarria bere zangoez baliatu, ez eta zentzugabea ere zuhur-hitzez.  Elizen arteko biblia   EsZ 26,7

Pentsatzekoa da Zuzendaritzak men egiten diola harako zuhur-hitz burutsuaren aholkuari, alegia on dela arteak eta zientziak ez daitezen neurriz gaindi susta.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 235. orr.

Nork esan zuen zahar hitz, zuhur hitz?  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 40. orr.

Nireak ez dira zuhur hitzak, zalantza hitzak baizik.  Berria - Kultura   2004-01-23

Hainbat barrenago zaurtzen naute ordea salaketa horiek eta horien berme darabiltzaten argudioek, non ez baitezaket horiei deus ihardets, ene burua eta ene etxekoak goretsiz baizik, nahiz Zuhurtitzen liburuak 27an dioen: Goraipa hezala beste batek eta ez heure mihiak!  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 200. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aholku zuhur (3); argi eta zuhur (3); bala zuhur (3); beti zuhur (4); bezain zuhur (12); emakume zuhur (3); gizon zuhur (14); gizon zuhur bezala (3); hain zuhur (11); inguruan zuhur (3); oso zuhur (13); oso zuhur jokatu (3); pertsona zuhur (4); sugeak bezain zuhur (4)

zuhur ageri (4); zuhur agertu (16); zuhur agertu da (4); zuhur agertu zen (6); zuhur antzean (3); zuhur ari (4); zuhur aritu (8); zuhur aritzeko (3); zuhur bihurtzen (5); zuhur dago (4)

zuhur eta arduratsu (3); zuhur eta jakintsua (3); zuhur eta usoak (3); zuhur eta uzkur (3); zuhur eta zintzo (3); zuhur hartu (8); zuhur hartu behar (3); zuhur hitz (14); zuhur hitza (4); zuhur hitzak (5)

zuhur ibili (11); zuhur ibiltzeko (3); zuhur izan (4); zuhur izatea (3); zuhur jokatu (60); zuhur jokatu behar (21); zuhur jokatu beharra (5); zuhur jokatu du (3); zuhur jokatu nahi (10); zuhur jokatu zuen (6); zuhur jokatuko (6); zuhur jokatzea (12); zuhur jokatzeko (20); zuhur jokatzeko eskatu (10); zuhur jokatzen (9); zuhur mintzatu (16); zuhur mintzatu da (5); zuhur mintzatu zen (6); zuhur mintzo (7); zuhur mintzo da (4)

zuhur samar (3)

bezain zuhurra (6); emakume zuhurra (5); erabaki zuhurra (3); gauza zuhurra (4); gizon zuhurra (12); guztiz zuhurra (5); hain zuhurra (3); itxaropen zuhurra (4); izan zaitez zuhurra (4); jarrera zuhurra (3); jokabide zuhurra (7); neska zuhurra (3); oso zuhurra (10); oso zuhurra da (4); penelope zuhurra (3); pertsona zuhurra (3); prestua eta zuhurra (3)

zuhurra bazara (5); zuhurra behar (5); zuhurra behar du (3); zuhurra da (22); zuhurra dela (3); zuhurra egin (4); zuhurra izan (21); zuhurra izan behar (4); zuhurra izango (6); zuhurra izatea (3); zuhurra izateko (4); zuhurra izaten (3); zuhurra ote (4); zuhurra zela (4); zuhurra zen (9); zuzena eta zuhurra (3)

askoz zuhurrago (4); baino zuhurrago (18); baino zuhurrago ibili (4); zuhurrago aritu (3); zuhurrago egiten (3); zuhurrago ibili (7); zuhurrago iruditu (3); zuhurrago jokatu (6); zuhurrago jokatu behar (3); zuhurrago jokatzen (3)

zuhurragoa da (3); zuhurragoa dela (4); zuhurragoa izan (4); zuhurragoa zen (3)

baino zuhurragoak (3); zuhurragoak dira (3)

aholku zuhurrak (4); bezain zuhurrak (4); gizon zuhurrak (5); hitz zuhurrak (4); oso zuhurrak (6); seme zuhurrak (3); ulises zuhurrak (8); zuhurrak dira (6); zuhurrak honela erantzun (4); zuhurrak izan (11); zuhurrak izan behar (4); zuhurrak izateko (3)

gizon zuhurraren (3)

gizon zuhurrari (4)

merke zuhurrean (3)

eder eta zuhurrena (3)


zuhurgabe izond/iz zuhurtziarik ez duena. ik zuhurtziagabe.

-Eta hiri, gizagaixo sarkin zuhurgabe ergel hori, adio sekulako.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 149. orr.

Haien istoriorik onenak zigorra jaso duten zuhurgabeei eta originalei buruzkoak dira.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 125. orr.

Berdintsu eta orobatsu gertatzen baitzen tigre harekin, zeinak baitzirudien ezen, begietan su hotz bat zuela, aitzinean zuen etsaia edo ikusle zuhurgabea noiznahi errauts zezakeena.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 209. orr.

Emiliok laboratorioa gurasoen etxe barruan antolatzeko baimena lortua zuen haiengandik, jende errukitsu, zuhurgabe eta bihotz-zabala baitziren.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 244. orr.

Esan orduko damutu zen, bai baitzekien barne-barnetik jalgi zitzaizkiola hitz ausart bezain zuhurgabe haiek.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 96. orr.

Nirekiko daukat behin pentsatu zuela, eta une hartan kolokan egon zela haren asmo zuhurgabea.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 151. orr.

Gero printzipio zuhurgabe hori gainerako zenbakiei aplikatuz joan zen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 92. orr.

Ibarrera jaistea deserosoa zen, eta niretzat orobat zuhurgabea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 105. orr.


zuhurgabekeria iz zuhurgabetasuna gaitzesgarria; egintza zuhurgabea. ik zuhurtziagabekeria.

Halakoen zuhurgabekeriek haren balio-gutxitze halako bat eragiten dute.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 31. orr.

Dena dela, anamnesia -hots, agure xaharraren susmoak- kontuan harturik, zuhurgabekeria izango zen azukre hura horrela itsu-itsuan kontsumitzea, baita soil-soilik dastatzea ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 226. orr.

Formalitate ezeroso eta zuhurgabekeriazkoek kreditua desgogara jartzen dute, iruzurrak baztertu gabe; estutu egiten dute, babesa eman beharrean.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 89. orr.


zuhurgabetasun iz zuhurtziarik eza. ik zuhurtziagabetasun.

Tomek zuhurgabetasunez huts egin zuen prestakizun-lanari ekin nion: ereserkiak eta laudoriozko hitzaldiak, goraipamenezko klake-dantza, Pamelaren amultsutasun gogoangarriaren laudorio luze-luzea.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 165. orr.


zuhurgabezia iz zuhurgabetasuna.

Eta moralistak ere hortxe, gehientsuenak behintzat zuhurgabeziaren xaxatzaile.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 159. orr.


zuhurkeria iz zikoizkeria. ik xuhurkeria.

Beobidek azaldu duenez, antzerkigile gipuzkoarrak euskararen mundura ekarri ditu zazpi bekatu nagusiak amorrua, lizunkeria, zuhurkeria, bekaizkeria, nagikeria, hantustea eta tripazainkeria, «ikusleari egunerokoan euskararen inguruan sortzen diren hainbat egoera bitxi eta batzuetan larri aurkezteko».  Berria - Kultura   2004-12-17

Zikoizkeria, lukurreria eta zuhurkeria gure jainko izaten jarraituko dute oraindik ere pixka baterako.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 80. orr.

Nik bere zabarkeria edo bihurrikeria astintzen ditudala eta, zuhurkeriaz egiten dudala dio, zor diodan soldata ez pagatzeagatik alegia.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 26. orr.

Sekta txikienetako batzuek ez dute sakramenturik batere... eta zuhurkeria horrek erremediorik gabe kondenatzera eramango ditu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 229. orr.

Zenbait arrantzale zuhurkerian ibiltzen dira zizareekin; oker.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 118. orr.

"Dotorezia hau guztia, gero paper-zuhurkeria nabarmentzeko", pasatu zitzaidan burutik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 10. orr.


zuhurki adlag zuhurtasunez. ik zuhur 4.

"Zu pozik zaude, ezta David?” "Bai eta ez", erantzun nuen zuhurki.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 191. orr.

Gartsuki mintzo daitezke, baina ez zuhurki.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 24. orr.

Rufusek jarraitu egin zion, baina emeki, zuhurki, ia-ia beldurrez paralizaturik.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 245. orr.

Industriari eraginez, trebezia sarituz, eta Naturak emandako ahalmenak eraginkortasun handienarekin erabiliz, lana zuzenkiago eta zuhurkiago banatzen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 213. orr.

Hobe zen zuhurki jokatzea, alemanek jendearen mintzarazteko teknikak baitzituzten.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 44. orr.

Misterio sakratuekin zeureganatu duzun fedeari tinko eta zuhurki eutsi diezaiozula eta bizimodu eta ohitura horien jagole iraun dezazula etengabe.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 81. orr.

Lan-gabeziaren kontrako ANPE erakundea ez dela batere zuhurki ari, bere kudeantzarentzat gero eta gehiago xahutzen omen baitu behar handirik gabe.  Herria   2001-02-01

Munk-ek zuhurki azpimarratzen duenez, hitzak argitzean, egileak horien adiera filosofikoak azaltzea du xede.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 239. orr.

Zuhurki aukeratu duzu, zein eta huraxe, gehiena komeni zaizuna delako eta daitekeen ederrena.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 137. orr.

Beraz, erabat berdin izan behar zaizue esatea: "Jainkoak zuhurki horrela nahi izan du" edo "izadiak zuhurki ordenatu du".  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 242. orr.

Legeak zuhurki errespetatuz geroz lohi horien irriskuak kasik zero heinekoak direla.  Herria   2003-11-06

Sarean zuhurki nabigatzeko aholkuak.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 341. orr.

Philomène eta Dominique, bi lore ihartu, igandeko arropa berriegiak soinean, mugitu gabe zeuden, isil-isila hango harat-honatei beren abantzu ehun urteetarik zuhurki beha.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 119. orr.

Zorionekoa [...] esan eta erantzun beharrekoak zuhurki neurtzen dituena!  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 127. orr.

Egunsentiarekin batera Nevaren ertzeko basotxo edo lorategi batean elkartu ziren -zuhurki, inolako zalapartarik gabe-.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 243. orr.

Euskal Herriarentzat konponbide justu eta iraunkor baten alde zintzotasunez eta zuhurki (baina sekretismorik gabe) lanean jarraitzeko konpromisoa berresten du.  Berria - Harian   2006-03-25

Zuhurki eta zentzuz erabiltzeko hamaika aldiz errepikatzen baziguten ere, [...].  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 146. orr.

Han bi ikaskizun astinduko lirateke [...] aurrenekoa, ez dakit esaten ikastea, eta ondoren zer da? zuhurki eta zorrozki galdetzen ikastea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 38. orr.

Hortaz zerbait badakit -erantzun zion, zuhurki.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 164. orr.

Haritik azkarregi tiratzeko gogoari eutsi nion zuhurki.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 178. orr.

Zuhurki baikorrak izango gara.  Berria - Harian   2005-07-30

Sartu eta zoko-moko guztiak behatzen zituen, ahalik eta zuhurkien nabarmen ez gelditzeko.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 59. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuhurki erabiltzen (3); zuhurki jokatzea (5); zuhurki jokatzen (6)


zuhurrarazi, zuhurraraz, zuhurrarazten du ad zuhurtzera behartu.

Jaunaren hitza ezin hobea: gizakia arnasberritzen du; Jaunaren manamendua fidagarria: heldugabea zuhurrarazten du.  Elizen arteko biblia   Sal 19,8


zuhurritz ik zuhur 8.

zuhurtasun (283 agerraldi, 70 liburu eta 67 artikulutan) 1 iz zuhurtzia.

Eman diezazkizula Jaunak zuhurtasuna eta buru-argitasuna.  Elizen arteko biblia   1 Kro 22,12

Ikasi non dagoen zuhurtasuna, non indarra eta zentzu ona, eta jakingo duzu non dauden bizitza luzea eta benetako bizia, non aurkitzen diren gidatuko zaituzten argia eta bakea.  Elizen arteko biblia   Ba 3,14

Ongi homerikoaren barruan zuhurtasuna, ausardia, oldarkortasuna, bortizkeria eta, oro har, gorentasun aristokratikoari dagozkion ezaugarri guztiak sartzen baitira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 32. orr.

Une zail hauetan, lasaitasuna eta zuhurtasuna behar dira.  Berria - Kirola   2006-02-24

-Dirua eta zuhurtasuna duen gizonak oraintxe du nahi adina sos irabazteko tenorea.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 320. orr.

Ausarkeria zuhurtasunarekin behar zuen leundu.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 30. orr.

Nik uste beranduenik hirugarren egunerako itzuliko ginela, eta ez beldurrarengatik, zuhurtasunarengatik baizik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 72. orr.

Zuhurtasuna azken orduko presa baino kontseilari hobea omen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 118. orr.

Jakintza ziurtasuna da, buruiritziaren ziurtasuna, baina ez da zuhurtasuna.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 35. orr.

Jokoak gutxi falta du bukatzeko, urduritasuna da nagusi, zuhurtasuna baino handiagoa da, beldurra baino ausartagoa.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 122. orr.

-Eta zer esaten dizu zuhurtasunak?  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 101. orr.

Autoan patxada izaten dut arau, ez zuhurtasunak bulkatuta, izaerak baizik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 164. orr.

Zuhurtasunak eskatzen zuena barik gogoak ematen zidana egin nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 330. orr.

Kritika zorrotz baina zuzen baten zuhurtasunak soilik libra gaitzake itxurapen dogmatiko hauetatik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 173. orr.

Zuhurtasunak, ordea, huts egin zion azkenik: arriskua etengabe handitzen ari zela ikusita, harriari so egin ziola uste dut, eta hark engainatu egin zuela.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 162. orr.

Etxeko alabak, zuhurtasunaren arauak ahaztuta, baserrian nengoela kontatu zion.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 68. orr.

Ez dezatela usoaren xalotasuna sugearen zuhurtasunetik banandu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 807. orr.

Gorputzari zor zaiona zuhurtasunik gabe ukatzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 293. orr.

Hire hitzak ederrak dituk eta zuhurtasunez beteak.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 78. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Non dira, bada, aita, zure eskuzabaltasuna, non zure gupida eta zuhurtasun bikaina?  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 412. orr.

Santutasun eta zuhurtasun handiko gizona zen hau.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 961. orr.

Jaun Bernardo zuen izena eta zuhurtasun harrigarrikoa eta lurreko ondasunetan oso aberatsa zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1063. orr.

Lagunek, zuhurtasun handiz, begiak saihesten zituzten, hark edozein premiagatik eskuak edo oinak agerian jartzen zituenean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 365. orr.

Zuhurtasun osoz eta ahalik eta isilen jaitsi nituen eskailerak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 252. orr.

Barneko sua ez da zuhurtasun hutsez itzaltzen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 223. orr.

Unean unekoa besterik ikusten ez duen zuhurtasun beldurtia.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 99. orr.

Ausardia hausnargabea balio bilakatu zen; zuhurtasun neurtua, koldarkeria; neurria, gizontasunik eza; buru-argitasuna, ekintza ekiditeko amarru; azkartasun eroa, gizontasun; doitasuna, arriskuak ekiditeko bide.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 40. orr.

Gauza horietan ezinbestekoak izaten dira zuhurtasun arduratsua eta buru argiarekin pentsatzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4610. orr.

Zeren, bada zuhurtasun zehatz bat bidegabekeriara daramana, bai eta maltzurkeriaz jokatzen duena zuzen-itxurak egiteko ere.  Elizen arteko biblia   Si 19,25

Gure zeregina adimenak zuhurtasun kritiko honen arabera benetan a priori sortzen dituen judizioak lotura sistematikoan aurkeztea da, Adostasunik eza dotrinarekin eta zuhurtasun politikoarekin lotuta dagoenean.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 94. orr.

Batak aparteko zuhurtasuna zuen, besteak berezibiko pazientzia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 247. orr.

Kontrako norabidean, kemen gehiegi izateak zuhurtasunik eza, arduragabekeria eragin ditzake.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 204. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Erabakia azkarregia eta zuhurtasun irizpidearen aurkakoa da.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20

Halaber, EAEko lehendakariak berak sinatutako Zuhurtasun Printzipioa ere urratzen da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-14

Alde batera utzi baitituzte beren usadiozko eginkizunei lotutako zuhurtasun-arauak eta jarduera arriskutsuagoak jarri dituzte abian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 185. orr.

Zuhurtasun neurriak hartuta.  Berria - Ekonomia   2006-01-18

Ez da zigorra, Hagrid, zuhurtasun-kontua baizik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 220. orr.

Galdu egin ziren zuhurtasun faltaz, zentzu onik ez zutelako galdu.  Elizen arteko biblia   Ba 3,28

Berehala definitzera eta adigaien determinazioan osotasuna eta zehaztasuna saiatzera edo hori uste izatera ez ausartzeko zuhurtasun-erregela garrantzitsua.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 293. orr.

Zuhurtasun eta itxaropen hitzak.  Berria - Harian   2006-03-23

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere inurri-zuhurtasunarekin, diru kopuru bakoitzarekin zenbat plazer lor zitekeen kalkulatzen zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 58. orr.

5 zuhurtasunez adlag

Horretarako, «zuhurtasunez, erantzukizunez eta elkarrizketa zintzoaren eta adostasunaren bidetik» jokatzeko eskatu zien. "Gauza berriren batean ari al zara lanean?" galdetzen dio zuhurtasunez.  Berria - Euskal Herria   2004-04-23

Galderari zuhurtasunez erantzun behar diola.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 39. orr.

Zuhurtasunez arituko direla gaineratu zuen.  Berria - Mundua   2006-04-08

Jainkoaren zerbitzariak kontu egin behar du bere gorputzari behar duena zuhurtasunez emateko, jatean, lo egitean eta gorputzeko beste premiak asetzean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 633. orr.

Neure gogoko buruzagiak emango dizkizuet, jakinduriaz eta zuhurtasunez gidatuko zaituztenak.  Elizen arteko biblia   Jr 3,15

6 zuhurtasunezko izlag

Hasieran zuhurtasunezko tartea gordetzen bazuten ere, ikusleak ugaritu ahala, elkarren arteko babesean ausarturik, kalesara hurbiltzen hasi ziren gero eta adoretsu eta kalapitatsuago.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 33. orr.

Lehengo gau hartan elkarrekin hitz egin ostean, erabaki nuen zuhurtasunezko neurri batzuk hartu behar nituela.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 215. orr.

Nork ezarriko du jagolea nire ahoan eta zuhurtasunezko zigilua ezpainetan, ez nazaten neure hitzek eroraraz eta mihiak galbidean jar?  Elizen arteko biblia   Si 22,27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuhurtasun handiz (11); zuhurtasun osoz (6); zuhurtasun printzipioa (3); zuhurtasun printzipioaren (4)

zuhurtasuna eskatu (4); zuhurtasuna eskatu zuen (3)

zuhurtasunez beteak (4); zuhurtasunez jokatu (6); zuhurtasunez jokatu behar (3); zuhurtasunez jokatuko (3); zuhurtasunez mintzatu (3)

zuhurtasunezko neurri (3)

zuhurtasunik gabe (5); zuhurtasunik gabeko (3)


zuhurtitz ik zuhur 8.

zuhurtze iz zuhur bihurtzea.

Ez dugu sekulan aski errepikatuko zuhurtze zorrotzena ekarri behar dela egun hautan hor gaindi.  Herria   2004-08-12

Ardurenik bere biziko 40 urtetarat delarik heltzen jendea, adimendu zuhurtze, gizontasunaren jabe parte egiten da.  Herria   2005-06-30


zuhurtzia (777 agerraldi, 139 liburu eta 224 artikulutan) 1 iz zuhurra denaren nolakotasuna; aritzeko neurritasun eta zentzua. ik zuhurtasun.

Argi honek berak argitu behar luke baita ere ohitura-bertuteen praktika, hala nola zuhurtzia, justizia, sendotasuna eta neurritasuna, bertute nagusiak deiturikoak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 74. orr.

Luzaz ari izan nintzen, zuhurtziari, apaltasunari eta diskrezioari zor zaiena baino luzeago noski.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 251. orr.

Beldurra, ergelkeria edo akidura besterik ez denari zuhurtzia, zorroztasuna edo neurtasuna deituz.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 259. orr.

Atsoa orduan harri eta zur geratu zen emakumearen zuhurtzia eta argitasuna ikusirik.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 251. orr.

Kontsumoa gozamena omen da, eta aurrezkia, berriz, zuhurtzia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 87. orr.

Hainbestetan aipatu genion juduen zuhurtzia, non, zuhurtziatzat edukiko baitzuen, eduki, bere ausardia.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 27. orr.

Hausnar ezazu orain ea zure ustez zuhurtzia ez ote den gutiziatu edota ekidin behar diren gauzen ezagutza.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 117. orr.

Emeki-emeki bertute premiatsuak zein diren ikusten dugu: lehenik, zuhurtzia eta zientzia, biak batera sophia direlako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 47. orr.

Ez zuen beldur aztarrenik ttikiena ere, eta zuhurtziak, mirespenak eta kontrolak eragindako tentsioa baino ez zuen sentitzen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 246. orr.

Garenarekin konformatu beharra zaukaagu, eta, gainera, jakin, zuhurtzia horren ordainetan ez dugula saririk izango: ez digute inolako merezimendu-dominarik emango handiusteak, geurekoiak, burusoilak eta lodikoteak garela onartzen ikasi dugulako, ez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 147. orr.

Jainkoaren laguntzaren ondoren norberaren zuhurtzia zela garaipenerako armarik onena.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 218. orr.

Jakintsua gauza asko dakizkiena da, hau da, gezur eta kontu ergel asko irentsi dituena besteak beste, eta beraz, jakintsuarena jakintza da, baina ez da zuhurtzia; jakintza ziurtasuna da, buruiritziaren ziurtasuna, baina ez da zuhurtasuna.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 35. orr.

Erakusten du gainera praktikotasun gaitza bai eta neurria, zuhurtzia, oreka ederra.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 38. orr.

Burutsuen zuhurtzia.  Elizen arteko biblia   Si 18,19 tit

Hitzak gogotik ezpainetarako bidea egin baino lehen, isilik egotera deliberatu zen, zuhurtziak halaxe agindurik.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 58. orr.

Maitasuna indarrez ateratzen da zuhurtziak lo egiten duenean, legeak idatzirik ez daudenean.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 84. orr.

Zuhurtzia nagusi izan da arduradun politikoen adierazpenetan.  Berria - Harian   2006-03-25

Egoera horretan zuhurtzia nagusitu da ikastetxeetan zein hezkuntza saileko egituretan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-03

Ikerketa zorrotz batek frogatzen badu inoren gaiztakeriak, edo inoren ezbeharrak, edo gizonaren zuhurtziak saihestu ezindako ezustekoek kendu dizkiotela bere ondasunak, [...].  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 98. orr.

Hala ere, hain gogor egin die zuhurtziak sentimentuei, non tristurarik burutsuenaz gogoratzen baitugu hura, geure buruaz eta erreinuaz ahantzi gaberik.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 31. orr.

PSE-EEk eta EB-Berdeek zuhurtzia eskatu dute.  Berria - Kultura   2004-07-30

Iduritzen zitzaion gainera [...] herritar hoberenen formakuntzak, haien zuzentasunak eta zuhurtziak izan behar zutela, oroz gainetik, lehentasuna.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 23. orr.

Arinegi eta zuhurtziarik gabe mintzatu naiz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 109. orr.

Zuhurtziarik gabeko epai ausartegiak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 147. orr.

Inolako zuhurtziarik eta errespetorik gabeko espekulazioak.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 254. orr.

Aspaldi badakigu neurria dela zuhurtziaren hastapena eta iturria!  Herria   2004-12-09

Ordu erdi inguru ibili zen hara-hona, nola jardun ez zekiela, zuhurtziaren aginduak aztertuz eta asmo zoroak baztertuz.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 98. orr.

Ez nekien zer egin, baina azkenean zuhurtziaren kontrako erabakia hartu nuen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 196. orr.

Zeren eta bizitza fisikoa luza baitzitekeen zuhurtziaren bidez eta laburtu zuhurtziarik ezaren zenbait formaz, heroismotik hasi, erokeriatik igaro eta aberekeriaraino iritsiz.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 310. orr.

Baina zuhurtziak agintzen du lehen galdu garen eztabaidara ez itzultzea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 149. orr.

Hizkuntza itzultzaleak, hots, egiaren bihurtzale, makurtzale eta traidore direla, "traductor traditor" latinaren zuhurtziak dion bezala.  Herria   2001-09-27

Alabaina, zuhurtziaren uhalak eskumenetik urrundu zitzaizkion arren, Herioaren mamua begien bistara agertu zitzaion, hurbil baino hurbilago agertu ere.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 228. orr.

Jan eztia, ene seme, ona da eta, gozoa da abaraska ahorako; hala izan bedi, zure arimarako, halaber, zuhurtziaren jakituria.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 80. orr.

Nireganako errukiak lehia irabazi zion, nonbait, amaren ahalik eta gas gutxien gastatzeko zuhurtziari.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 73. orr.

Ziur naiz miretsirik zinatekeela nire zuhurtziaz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 54. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Ona, lañoa, zuhurtziaz betea, irri xuri bat ezpainetan, enetzat zinezko anaia.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 82. orr.

Behar dugula onartu, gure Jainko zuhurtziaz beteak ez dituela kreatu arrazoirik gabe eta alferretan hain izate handi.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 81. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gerra garaian parlamentuak Jeneral Agintari Nagusi izendatu zuen Cromwel, baina gerra amaitu zenean, zuhurtzia handirik gabe, titulu hori kentzeko asmoa agertu zuen parlamentu berak, eta hori ez zitzaien batere gustatu Jeneral Agintari Nagusiaren mutikoei. Neurri horretan zuhurtzia handia zetzan, legeari buruz, horren bidez geroago egin ziren errakuntza handiak saihesten zirelako.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 220. orr.

Horrelako ezer ez zen gertatuko, ez balidate haginka egin izan... eta ni ez banintz hain zuhurtzia gutxikoa izan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 285. orr.

Zaila zen orduan bidea nondik nora zihoan ezagutzen, baina, haren zuhurtzia apartari esker, gorabeherarik ez zen izan ibilaldi hartan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 222. orr.

Orduz geroztik, printzeek berek aurrez pentsatuko zutena baino zuhurtzia handiagoz gobernatu behar izan dute.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 58. orr.

EAJk, aldiz, «zuhurtzia politiko eskasa» izatea egotzi zion Maragalli, «behar bezala ezagutzen ez duen errealitate batez hitz egin baitu».  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Gizon jakintsua da [Salomon], herriko gorabeheren gobernuan zuhurtzia paregabez jokatzen dakiena.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 18. orr.

Labanorrien indar kontzentratua, zuhurtzia zorrotzegiz debekaturik baitzeuden gurean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 43. orr.

Argitasuna ez ezik, zuhurtzia sano eta beldurgabea erakusten du gure bertsolari gazteak, irabaz lezakeen kreditu intelektualari [...] zeharo eta osotoro baitio uko egiten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 227. orr.

Hargatik dira zahar jakintsu kontseilu-emaileak horren antojagarriak, eta maitagarria, aldiz, ez dakitela gozo-gozo aitortzen dakiten atso-agureen zuhurtzia ezjakintsua.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 40. orr.

Oinarrizko zuhurtzia batek esaten zion Gizon Handiari ez zela komeni defentsa-hesiak eraistea hain azkar.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 89. orr.

Aspaldiko zuhurtziari jarraikiz, onartuko dugu beraz, helburu bakoitzaren arabera, Estatuaren eta legeen garrantzia ukatu gabe, Nazioari eta ohiturei eman behar zaiela oinarrizko lehentasuna.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 86. orr.

Turin inguruko mendiak, egun argietan ikusmenean, eta bizikletaz irispidean, gureak ziren, ordezkaezinak, eta haiek irakatsi ziguten nekea, eroapena eta nolabaiteko zuhurtzia.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 77. orr.

Zaindu dezagun geure burua mundu honetako jakinduriatik eta giza erako zuhurtziatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 145. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Kontuan hartzen badugu jarduera ekonomikoa ziurgabetasun eta arrisku esparru batean garatzen dela, aurreko horien osagarri gisako laugarren printzipio bat sar genezake: zuhurtzia printzipioa.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 62. orr.

Europako Batasunaren 1992ko Itunean jasotako zuhurtzia eta kautela printzipioak ere ez zaizkio testu konstituzionalari erantsi.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 94. orr.

Benetan azpimarratzekoa eta paradoxikoa da gaur egun, oraindik orain, egunkaria «zuhurtzia neurri» moduan itxita egotea.  Berria - Harian   2005-02-24

Horrela, bada, konfiantza handia hartu, eta autoa propagandaz eta egunkariz gero eta beteago ekartzen joan zen, zuhurtzia-arau guztiak ahaztuta.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 126. orr.

Gobernuak [...] herritarrei zuhurtzia mezua helarazi nahi die, berritu egin nahi du nafarren erabakiekin duen konpromisoa eta erabaki horiei dien errespetua.  Berria - Harian   2006-03-23

Ahazkortasun [...]: Jainkoaren dohain bat, zordunei ematen zaiena, zuhurtzia-falta berdintzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 24. orr.

Hau ez da beharrezko zuhurtzia-erregela bat.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 265. orr.

Apeza isiltzen zen berak ahoskaturiko zuhurtzia zamaz jabetzeko.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 126. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hondamendi hori, noski, erabat saihets zitekeen aurretik, baldin eta kasu egin baliote ikusmen-urritzeaz estraina kexatu zenean, eta mediku-zuhurtziaz, edo are zuhurtzia arruntez, aztertu izan balitz haren egoera.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 61. orr.

Osaba mediku ezin hobea zen, giza zuhurtziaz betea eta diagnostikorako sen finekoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 31. orr.

5 zuhurtziaz adlag

Bere mendeko lurrak zuhurtziaz, arretaz, ekonomiaz gobernarazi zituen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 330. orr.

Izen hori jakin eta zuhurtziaz eta garbitasunez gordetzen duen guztia goian maitatua eta zerupean estimatua da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 159. orr.

Bakerako itxaropen ate bat ireki da, baina zuhurtziaz eta arduraz hartu behar da.  Berria - Harian   2006-03-23

-Berrikitan, duela hiruzpalau hilabete oraino, nornahi ibil zitekeen mugaren alde batetik bestera trabarik gabe [...] baina orain zuhurtziaz jokatu behar da.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 81. orr.

Zuhurtziaz jokatuz, berriz ere, bertsio honen egileak aldi berean jatorrizkoarekiko leialtasuna eta azaldutako edukien zentzu zehatza bilatzea aukeratu du bere lanean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 5350. orr.

Zuhurtziaz jokatu izan balu, hainbat denboraz jarraitu ahalko zuen bere txokoan diskrezio osoz.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 66. orr.

Zuhurtziaz hitz egiten du eta onginahiz beteriko irakaspena ematen.  Elizen arteko biblia   EsZ 31,26

Harriduraz eta pozez hartu zituzten datuok bertan bildutakoek, baina zuhurtziaz ere bai.  Berria - Harian   2005-04-18

ETAk egindako iragarpena Gobernuak zuhurtziaz eta lasai hartu duela esan zuen.  Berria - Harian   2006-03-23

Askatasun horiek «zuhurtziaz» erabiltzeko eskatu zuen, «erlijio eta arraza gorrotoa saihesteko».  Berria - Mundua   2006-02-17

Hala izaten da maitasuna zuhurtziaz administratzen duten bikoteetan, poliki xahutzea nahi izaten dute, elkarrekin zabaldu berri duten kontu korrontea balitz bezala.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 75. orr.

Antikonbultsiboak hartzen aritua zen, zuhurtziaz, operazioa egin ziotenetik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 82. orr.

6 zuhurtziazko izlag

Zuhurtziazko neurri horiek hartu ondoren, erraza zen gutun hura bertzeekin batera jartzea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 117. orr.

Kontrolen bat balego, talkiz abisua emango zuen, zuhurtziazko distantzia batera zihoan bigarren autoak desbideratzeko adina denbora izango zuela.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 85. orr.

Tony Blair eta Bushek baietz bazituela akusatua zuten irakiarra eta akusamendu horren arrazoinean finkatua zuten Irakiari egin dioten gerla, Kelly gizon zintzoak aldiz zuhurtziazko dudak zituelarik... ikusi artean.  Herria   2003-07-31

Caveamus, igitur, iuvenes dum sumus, kantatzen zuen nik pianoa jotzen nuen kafe-teatroko kantariak, jatorrizko gaudeamus bozkariozkoaren tokian caveamus zuhurtziazkoa esanez.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 123. orr.

Egungo egunean etengabe egiten dizkiodan ferekuak maleziazkoak baitira zuhurtziazkoak bezainbat.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 430. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zuhurtzia (3); hain zuhurtzia (3); haren zuhurtzia (5); jakinduria eta zuhurtzia (3)

zuhurtzia behar (3); zuhurtzia da (5); zuhurtzia erakutsi (3); zuhurtzia eskatu (29); zuhurtzia eskatu du (8); zuhurtzia eskatu zuen (9); zuhurtzia eskatzen (3); zuhurtzia eta lasaitasuna (4); zuhurtzia falta (8); zuhurtzia guztia (3); zuhurtzia handia (5); zuhurtzia handiagoz (3); zuhurtzia handiko (3); zuhurtzia handiz (15); zuhurtzia handiz jokatu (3); zuhurtzia izan (5); zuhurtzia nagusi (3); zure zuhurtzia (7)

zuhurtziaren aldeko (3); zuhurtziaren erakusgarri (3); zuhurtziaren gainetik (3); zuhurtziaren hastapena (3)

zuhurtziari esker (3)

zuhurtziaz betea (6); zuhurtziaz beteak (4); zuhurtziaz eta arduraz (3); zuhurtziaz eta errespetuz (3); zuhurtziaz hartu (7); zuhurtziaz hartu dute (3); zuhurtziaz jokatu (23); zuhurtziaz jokatu behar (11); zuhurtziaz jokatu zuen (3); zuhurtziaz jokatzea (5); zuhurtziaz jokatzeko (6); zuhurtziaz jokatzen (5); zuhurtziaz mintzatu (3)


zuhurtziagabe (orobat zuhurtzigabe g.er.) izond zuhurtziarik ez duena. ik zuhurgabe.

Arzalluzen hitzetan, datozen hauteskundeetan «Ibarretxeren planari beldurra dioten jeltzale zuhurtziagabeak harrapatu nahi izango ditu PSE-EEk».  Berria - Euskal Herria   2004-11-09

Nire Griselle zuhurtziagabea zure gomendio uzten dizut.  Ramon Etxezarreta   «Ezezaguna helbide honetan» - Kressman Taylor, 2003 - 38. orr.

Badakizu orobat, gu bion artean, niri egotzi behar ote zaidan zuhurtziagabea izatea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 258. orr.

Zuzena ez dena zuzengabea dela, eta zuhurra ez dena zuhurtziagabea dela, eta neurritsua ez dena neurrigabekoa dela.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 140. orr.

Zuhurtziagabeak, zeren ez baitakite orain duten maitaleagan, etorkizuneko etsaia ikusten.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 250. orr.


zuhurtziagabekeria (orobat zuhurtzigabekeria.) iz zuhurtziagabetasun gaitzesgarria; zuhurtziagabeari dagokion ekintza. ik zuhurgabekeria.

Zuhurtziagabekeriaren bat egin ote duzu?  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 198. orr.

Maltzurtasunak guregan buruarinkeriak edo zuhurtzigabekeriak baino erro sendoagoak egiten ditu.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 257. orr.

Lagunartera berriz nentorrela, emakume xarmant hori kausitu dut bere gelara sartzen, eta, izan zuhurtziagabekeria edo izan ahulkeria, horra non bere boz eztiaz erran didan: [...].  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 319. orr.

Zuhurtziagabekeria bat bakarra konponbiderik gabeko gaitz bihurtzen dela.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 243. orr.

Abantaila horiek guztiak zuhurtziagabekeria bakar batez galduak!  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 509. orr.

Niri dagokit neure zuhurtziagabekeria ausartaren atsekabea neure baitan eramatea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 400. orr.

Erosoagoa izanen da guretzat zuhurtziagabekeria hori gazteen gain ematea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 192. orr.

Ertzainak zuhurtziagabekeriaz jokatu zuela nabarmendu nahi izan zuen, aldiz, akusazio partikularrak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

Orain, ikasle haren ardura zuten lau lagunetako bakoitzarentzat bina urteko espetxe zigorra eskatu du Gipuzkoako Fiskaltzak, zuhurtziagabekeriaz eragindako hilketa izan zelakoan.  Berria - Ekonomia   2006-04-07


zuhurtziagabeki adlag zuhurtziarik gabe.

Ahalmen hori okerreko moduan edo zuhurtziagabeki erabiliz gero, gizakiari berari zein beronen ingurumenari neurtu ezineko kaltea eragin diezaieke.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 107. orr.


zuhurtziagabetasun (orobat zuhurtzigabetasun) iz zuhurtziagabea denaren nolakotasuna.

Zuhurtzigabetasun arinegiak ziren haiek, eta trajedia odoltsuak ekarri zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 332. orr.

Batzordeak itunak betetzen direla zaindu behar du, eta, hortaz, zuhurtziagabetasuna eragin beharrean, itunak indarrean daudela jakiteak sortzen duen ziurtasuna ematen du.  Berria - Ekonomia   2004-01-15

Egia esan, bide zuzenetik jokatu zen orduan, nahiz eta beharbada zuhurtziagabetasunez.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 64. orr.


zuhurtzigabe ik zuhurtziagabe.

zuhurtzigabekeria ik zuhurtziagabekeria.

zuhurtzigabetasun ik zuhurtziagabetasun.

zuiñ ik zein.

zuin1 iz 1 ereileak eratzen duen marra, bertan hazia botazeko.

Behin lurra berdinduz gero, anisa eta kuminoa erein ohi ditu, ondoren garia eta garagarra zuinetan, eta basartoa gero bazterretan.  Elizen arteko biblia   Is 28,25

2 marra.

Gaur egun ez dago teoria globalik gai honi buruz, eta ondoren datorrena ez da, beren abiapuntuek elkarrengandik urrunduz daramatzaten ikuspuntuetatik abiatuta horrelako teoria bat zirriborratzeko ahalegintxo bat baizik: gai honen zuinak jarri baizik ez da egin nahi, gai honi buruz idatzi diren lan garrantzitsuenak azpimarratuz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 175. orr.

Irudi txikia oso plano handian zegoen, eta tamaina handiko irudia osotasun plano batean, eta bi parametro desberdin horien konbinazioak ikuslearen espaziozko zuinak nahasteko berariazko efektu bat eragiten zuen.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 134. orr.

Ezinaren zuin zurrunez markatu genuen iraultzaren ildoa, odola ongarri.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 66. orr.

Ai!, bakea hil egiten da zuin sarea birrintzen denean, munduan lekurik geratzen ez zaigunean, maite duguna non topatu ez dakigunean, itsasora doan senarra itzuli ez denean.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 91. orr.


zuin2 ik zein.

zuindu, zuin(du), zuintzen du ad marratu.

Bideo-arteak ez du arazo larririk izan instituzionalki zinema komertzialetik bereizteko ("arte-zinema"-tik bereizteko ere), baina askoz ere zehaztasun handiagoz zuindu eta mugatu behar izan du bere eremua, "zinema esperimentaletik" bereizteko, gai asko baitaude harekin berdintzen dutenak  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 284. orr.


zuinketa iz

2005eko urriaren 20rako dikea egiteko zuinketa akta sinaturik, eta eraikitze lanak hasita behar zuten.  Berria - Harian   2006-03-14

2005eko urriaren 18an sinatu zuten zuinketa akta, eta 19an, lanak hasteko etxolak portuan jartzen hasi ziren.  Berria - Harian   2006-03-14

Lanak zuinketa aktak sinatzean hasten dira, eta beraz, obra legezkoa da.  Berria - Harian   2006-03-14


zuitzar ik suitzar.

zuizidatu ik suizidatu.

zuka adlag Zu izenordaina eta dagozkion aditz formak erabiliz.

Errespetuaren izenean, hemendik aurrera zuka, amigo!  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 28. orr.

Jaunka, zuka nahiz berorika.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 71. orr.

Laster ohartu nintzen hala zela, deneri toka ari baitzen, ni aldiz hari beti zuka.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 88. orr.

Denok egiten diogu zuka Manterolari, kapitain merkantea da eta gu analfabeto hutsak.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 183. orr.

Zuka egin zion nahi gabe, eta, okerraz jabetu zen arren, ez zuen zuzendu: neskak lehentxeago emandako estutuan bazegoen zerbait hika egiteko, konplimenduak esateko eta itxurakeriatan jarraitzeko gogoa kentzen ziona.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 118. orr.

Ez dakit hika edo zuka egin behar dudan, gazte bati hika egitea eskatzen baitu hizkuntzak, edo guri bederen hala eskatzen zigun lehenago.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 16. orr.

Horrela ohitu ginen haurtzarotik, hamar urteren aldia daukagulako, bera ordea hasieratik niri hika hitz egiten ohitu zen, nik berari zuka.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 94. orr.

Ez duzu denbora asko beharko sasikume horiek aurkitzeko -harritu egin zen Telleria, komisarioa zuka mintzatzen hasi zitzaionean-.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 83. orr.

Heletako ama familia toka eta noka ari zen koskak zirenekin, zuka, aldiz, entterkak zirenekin.  Herria   2001-04-12

Min hartzen zuenean, zuka egitea ateratzen zitzaidan hasieran, hitanoa ez aski samur iruditurik, antza.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 105. orr.

Gotzainak zuka egiten zizkion galderak bere buruari.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 184. orr.

Berak zuka hitz egiten zuen beti, bereizi egiten zen horretan Obaban ezagutzen nituen beste nekazariengandik.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 66. orr.

Harritu nintzen, halaber, ez zitzaiolako aitari berorika ari, ohi bezala, baina zuka.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 194. orr.

Erleari zuka hitz egin behar omen zaio.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 228. orr.

Zuka hasitako elkarrizketa hitanoz amaitu dugu, gizon adeitsua da, jatorra eta garbi azaltzen ditu bere egoeraren nondik norakoak.  Berria - Kirola   2004-07-22

Niri, egia esan, pena ematen zidan Tolosa batean hamahiru urteko umeak elkarren artean zuka sumatzeak.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 104. orr.

Ez ahantz presuna urgulus batez burlatzeko erraite pollita "bere buruari zuka ari da".  Herria   2005-02-24

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuka ari (3); zuka egin (7); zuka egin zion (3); zuka egiten (4); zuka mintzatzen (3)


zukatu1, zuka(tu), zukatzen du ad

Hala jokatzerakoan, ahozko jardunak duen baliabide petoenetako bat hartu eta, ongi zukatu eta gero, adierazpen-premia berrietara egokitzen du Amurizak.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 168. orr.


zukatu2 ik xukatu.

zuko (orobat zuku g,er.) 1 izond ipar lehorra, idorra.

Gutun zukoa, barne tzarra duen norbaitek baizik ez baitu holakorik idazten ahal.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 129. orr.

Basoa gerota zukoago da.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 115. orr.

Ur nasaia, ezker aldera hedatuz, aintzira garbi eta bizi bat moldatzen duela: tatxa urdin ilun joria, Kastillako leku zuku hauen erdian.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 114. orr.

2 (adizlagun gisa)

Bazterrak zuko beraz eta asko tokitan jadanik aipu dute idortea.  Herria   2005-03-24

Bezperako kantu eta solas ozenak belarrietan neuzkan eta ahoa aldiz zuko... mihia mortero puska bat bezain gogorra neukalarik.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 173. orr.

3 zuko-zukoa adlag lehor-lehor.

-Maite ez duk gehiago Baionan eta gisa guziz hori ez duk hire afera, ihardetsi zidan zuko-zukoa.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 74. orr.


zuku1 1 iz gai organikoei darien isurkaria.

Murtxikatu gabe irentsitako belarra urdailetik berriz ahora ekartzen du behiak, eta han lasaiki murtxikatzen du bere ahoko zukuekin ondo nahastuz ostera irensteko.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 60. orr.

Ariketak on egingo dit, dio, "zukuak abian jartzen dizkik berriro", eta, beraz, baietz esaten diot gogorik gabe, joko bat edo bi jokatuko ditudala.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 212. orr.

Leherrenak eginda ere, ezin zuen erreminta zulotik atera; zeren ordurako neskaren zukua substantzia likatsua bihurtua baitzen, loctite hutsa.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 104. orr.

Alua jateko eskatu zidan, blai eginda zeukan bere eta nire zukuekin, baina ez zitzaidan axola izan.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 70. orr.

Lagunaren zuku zuria nire sabelean sentitu nuen irristaka.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 102. orr.

Animaliak uraren indarrik gabe aurkituko balira, odolik gabe eta zukurik gabe geratuko lirateke, erabat ihartuta ur elementuaren aldetik.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3610. orr.

Alertzea [...] bere zukuaren mikaztasun garratzarengatik pipirik eta zomorrorik ez hartzeaz gainera, suarekin ere ez da pizten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1350. orr.

Zerutiarra da, lurreko indar zikinetan kutsatu gabea, zainak garbi, zuhaitzaren zuku eta sapatik bizi izan dena: mihuri horixkak ere halaxe dira garbi, ia zeharrargi.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 502. orr.

Izerdia izpirituari gozoro darion zuku bat da, inork bedeinkatu gabeko ur izpiritutsu bat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 286. orr.

Zuku jariakor honen gorputzak leunak direnean, xuabeki ukitzen eta xuabeki estimulatzen dituzte mihi inguruko sapai heze jariotsuak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 267. orr.

Zuhaitzik eterrean egoterik ez dagoen bezalaxe, ez hodeirik itsas lautada gazian, ez arrainik soroan bizitzerik, ez odolik zurean, ez zukurik haitzean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 315. orr.

Urdail-paretako muskuluaren uzkurtze-mugimenduek, edukia irabiatu, eta zuku urtsu bat bihurturik uzten dute.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 207. orr.

2 irud/hed

Zuhaitzen sustraiek lurretik hartzen duten zuku guztia berentzat hartzen dute eta lehengo sendotasunera bihurtzen dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1290. orr.

Badaude, gainera, lurraren zuku garratzetatik sortzen diren iturriak izugarri garratzak direnak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3790. orr.

Zuku handikoa den karea lastoarekin nahasten denean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1050. orr.

Demagun walkmaneko pilari tripak atera, eta haietako zuku alkalinoa irentsiz nire buruaz beste egin nahi dudala.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 38. orr.

Badira zuku horretan plastaka ari diren alemaniar dibisioak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 92. orr.

3 (irud/hed, gauza abstraktuez, eskuarki zukua atera esapidean)

Bizitzari ahal den zuku guztia atera arteko onik izaten ez duen jendilaje mota hori erakartzen zuen Parisek.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 296. orr.

Osasun ona zuen; garai batean, zukua ateratzen zion bizitzari; berrogeita hamalau urte besterik ez zuen, artean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 146. orr.

Askatasunari zukua atera dio Marcos Serranok.  Berria - Kirola   2004-10-14

Abuztuan hiri alu honetan deus gertatzen ez denez, zorioneko hilketa honi zuku guztia atera behar zioagu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 68. orr.

Tradizioarekin lotura estua duen materialari zuku modernoa ateratzeko gaitasun aparta erakutsi baitu.  Berria - Kultura   2006-02-05

Miren Karmeleri ez zitzaiola dagoeneko interesatzen, bere jokaldi politikorako zukua atera zionez gero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 117. orr.

Oso garrantzitsua da gogoan izatea urte asko utzi zutela igarotzen beren jukutria sonatuari zukua ateratzen hasi arte.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 103. orr.

Gaueko hamaikak baino gehiago ziren, beranduxko igandeko zukuari bere azken tantak hurrupatu nahi dizkiotenentzat ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 228. orr.

Euskalkiek daukaten zukua ateratzen ez asmatzea.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 120. orr.

TKE Liga amaitu den arren, denboraldiak badu zukurik oraindik.  Berria - Kirola   2004-09-23

Minutu bat geroago, komunzuloak bildu zuen, kondoi eta guzti, nire barne muinetako isurkari zurixka, etsimenduaren zuku mindua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 257. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lurra ez balego zuku-mota desberdin eta bereiziz osatua, ez lirateke Sirian eta Arabian bakarrik emango kanabera, ihi eta era guztietako belarren usainak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3810. orr.

Ez da harritzekoa izango hain lur-zabalera handian ezin konta ahala zuku-barietate egotea ere.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3910. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bidaiaz joan zen, landare-zukuen ibilera astitsuan, hostotik txortenera eta aihen-adarretik enborreraino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 301. orr.

Laudanoa opio zukua da.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 130. orr.

Henna zukuz tindatutako azazkalak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 305. orr.

Bizitza bera da heriotza horren kusku babesle, umetoki egoki eta hazkuntza-zukua.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 99. orr.

6 fruituei, sakatuz, ateratzen zaien isurkaria. ik ur 6b.

Frutarik ez geneukan zukurik egiteko; berdurarik ere ez saldarik egiteko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 195. orr.

Limoi zati bati zukua atera eta basoaren ezpainak igurtzi ditu Anjelek.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 72. orr.

Handik gutxira zukua egiteko aparatua hondatu zitzaigun.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 11. orr.

Sendagaiak utzi, eta azken asteetan jateari ere uko egin zion; ura eta zukuak besterik ez zituen hartzen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 230. orr.

Zuku eta freskagarri askok era honetako bitaminak daramatzate.  Berria - Gaiak   2004-09-30

Aspaldiko partez gosari oparoa prestatu du: zukua, gurina, marmelada, ogi xigortua...  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 159. orr.

Burtek zukua vodkarekin edan zuen kikaratik.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 121. orr.

Mahatsak zuku ona duenean, esan ohi da: "Ez dezagun honda, ardoa ugari dakar eta".  Elizen arteko biblia   Is 65,8

Elikagai funtzional, "probiotiko" edo "nutrizeutikoen" [...] kontsumoa hasia da dagoeneko hedatzen (jogurt eta esnekiak, oro har, zukuak, sojazko elikagaiak, gatzak, ogi eta opilak...) gure artean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 73. orr.

Eskuak gorritzen zizkion mingrana aleen zukuak.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 7. orr.

Lau mandarinarekin zukua egin, ezti apur bat bota eta ura gehitzen diot.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 122. orr.

Zuku gabeko laranjak, eta laranja ustelak.  Berria - Kirola   2004-07-17

Ahuntz-prakaren zukua ona da atakeak jo eta lurrera jausitako dantzariak berpizteko.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 265. orr.

Utzi egin zuen, zukua ondo kendutako laranjak gehiago ez duela ematen-eta.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 196. orr.

Oliba-olio fina zen hura, ordea, hotzean ateratako lehen zuku horietarikoa, Toskanatik zuzenean ekarria.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 182. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hermionek bere poltsa zabaldu, aritmomantziako liburu berria atera eta zuku-pitxerraren kontra jarri zuen zabalduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 93. orr.

Zuku-makinak, landare denei ur guztia atera eta fruitu lehorrak irin edo pate bihur ditzakeenez, barazki eta frutak bestela ezagutu ahal izango ditugu.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 50. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Goian, galleta batzuk eta melokotoi-zukua atera zizkigun, eta egongelako sofan eseri ginen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 82. orr.

Kaxako laranja zukua zuen hozkailuan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 132. orr.

Alde horretatik, ozpinak aukera zabalagoa ematen du limoi zukuak baino, oraingoz: zukua iraupen gutxikoa da, bizidun den aldetik.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 37. orr.

Borrokara eragiteko, mahats- eta masusta-zukua erakutsi zizkieten elefanteei.  Elizen arteko biblia   1 M 6,34

Zerbitzari bat dator ea zer nahi dudan galdezka, kafea edo guayaba zukua.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 134. orr.

Pomprefy andrea oraindik esna aurkituko duzu, mandragora-zukua banatzen ari da eta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 275. orr.

Kanpora paseoan irten eta belardian etzanda egon nahi zuten guztiek, kalabaza-zuku hotz-hotza edanez.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 255. orr.

Sagar hori jo, pasta dolarean tinkatu eta sagar-zukua edo jusa kupeleratu.  Herria   2005-11-17

Berotu dezala litro bat esne, sagar-mahats zuku apur bat bota diezaiola ondoren.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 119. orr.

Edontzi txikiak, ardo baso lodiak, fruitu zukuetarako kopak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 158. orr.

Edalontzi batzuetan fruta-zukua zekartela itzuli ziren.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 122. orr.

Fruta-zuku hartzituetatik jasotako gaiak.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 205. orr.

Tomate zukua edan zuen, hozkailu barruko guztia aztertzen zuen artean.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 88. orr.

Patata zukua prestatzen zidan ondoren, ohean nagi segitzen nuen bitartean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 108. orr.

Gure lizarki botika kutsua duen lizar-zuku estamu libratzaileak ere holako zer edo zer izango du.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 76. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kalabaza zuku (3); mahats zuku (4); zuku bat (5); zuku gehiago (3); zuku gehien (4); zuku guztia (11); zuku guztia atera (3); zuku guztia ateratzea (3); zuku guztiak (3)

izor zukua (5); laranja zukua (7); sagar zukua (4); zukua atera (8); zukua ateratzeko (5); zukua ateratzen (15); zukua edan (3)


zuku2 ik zuko.

zukugailu iz zukuak egiteko gailua.

Autotik irten eta gauzak miatzen hasi ziren, neska muselinazko zamaua ukitzen, mutila zukugailua konektatu eta XEHATU botoia sakatzen, neska plater berogailua hartzen eta mutila telebista piztu eta egokitzen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 16. orr.


zukun ik txukun.

zukurutz iz beldurraldia, izualdia.

Guztiarekin ere, afera behin eta emazteki bat 'seduzitutakoan' hasi ohi zen niretzat: 'lortu' amodioarekin zer egin ez jakinki, zukurutzak paralizaturik bezala gertatu izan naiz eta.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 32. orr.

A ze zukurutza hartu nuen behin baino gehiagotan Ahmedabad-en, unibertsitateko kanpusean paseatzen ari nintzela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 152. orr.

Ikusi zuen aitak hildako semea bere aurrean pizturik eta hartu zuen zukurutzarekin hil egin zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 139. orr.

Kristautasunak inoiz leundu egin zituela ematen bazuen, kristautasunak errudunei sartzen dien zukurutzagatik izan zen bakarrik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 310. orr.


zukutsu 1 izond zuku asko duena. (fruituez mintatuz)

Baratze-eremu hark, beti berde, ur arrezko erretenez ebakia, landare zukutsu, ilun haiekin, ez zion hartan zehar ibiltzeko gogorik ematen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 153. orr.

"Dan más vueltas que mamón en boca de vieja"; mamon hori fruta txiki zukutsu bat da.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 145. orr.

· Udako tximista sigi-sagatsuek urratzen zuten aldian-aldian zerua argi masusta-zukutsu batez.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 216. orr.

2 (bestelakoetan)

Aurpegia hurbildu du arrakalara, haragi zukutsuak musukatu dizkio eta mingaina pasatzen hasi zaio ipurditik potxotxeraino.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 50. orr.

Orgasmoa olatu bero eta zukutsuetan ari zitzaidan etortzen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 78. orr.

3 (adizlgun gisa)

Begiak itxita, eskua luzatu zuen eta nire hankartean tente zegoen zakila bilatu; honek azalaren tolesduretatik bere buru haragitsua ageri zuen, gorri eta zukutsu.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 111. orr.


zukutu, zuku(tu), zukutzen du ad 1 zuku bihurtu, zukua atera.

Nik Faraoiaren kopa nuen eskuan; mahats-mordoak zanpatu eta kopa gainean zukutu nituen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 111. orr.

Gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi-urik ematen.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 73. orr.

Esterilizatzeko, biguntzeko eta zukutzeko makina bat da urdaila, besteak beste.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 207. orr.

Orduan makina hark zerbait [...] xukatzen zion, eta zukuturiko isuri hori ontzitxo batean geratzen zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 135. orr.

Horrela bizitzeko kemena behar zen, eta bazuen, baina azkenaldi hartan limoi pusketatxoen antzera nahiko zukutua senti zezakeen bere burua, zurrupatua.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 167. orr.

Ez da aski bihotza estutu eta garunak zukutzea.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 14. orr.

Begira, masturbatzen ari natzaio, musukatzen, burua galtzear nago... aha! aha! aha! lagunak, ezin dut gehiago! Izan nire erruki... hilko naiz... zukutzen ari naiz!... Alajainkoa! Neure onetik irtenda nago!  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 203. orr.

Hik pagatu egin hien, gauza bat erosten duenak bezala, heure musuzapi malkoz heze, behin eta berriro xukatua deskorapilaturik, malkoz hezea artean zapia zukutuaren zukutuz, eta hantxe baiheukan gordeta orain hiletarako dirua...  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 108. orr.

2 irud/hed

Gero hartzen ditu hitz horiek eskuetan, eta irakurri egiten ditu [...] eta mutxikindu ere bai ahal badu, eta zukutu egiten ditu, elkarren kontra igurtzi-igurtzi egin, estutu eta marruskatu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 56. orr.

Gorputza lizuntzen, izpiritua zukutzen eta gogoa kirasten dioten kaiola-zuloraino bota dute legearen atzapar beti bidegabezkoek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 148. orr.

Eskola, talde, koadrila... filosofia berari atxikiak: ahozkotasunak eskaintzen dituen aukerak zukutu.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 155. orr.

Bere gelako txikitasunean idatzi du, inoiz oso intentsoak izan ez diren bere sentimenduak azkeneraino zukutuz.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 51. orr.


zukutze iz zuku bihurtzea; birrintzea.

Ahozkotasunaren aukerak zukutze horretan, aisi-tartea ere "bertsolaritzen" hasi gara.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 156. orr.


zulaezin izond ezin zulatuzkoa.

Gizonaren pentsaera arautzen duten lege guztiez kanpo geratzen den irudimenezko existentzia batean berriro hasten den eromenaren hodei zulaezinean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 339. orr.

Ez zuten Europa zaharrekoen apainkeria ia lizuna, barrokismo beldurgarria eta sendotasun zulaezina.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 192. orr.

Izarrik gabeko, iluntasun zulaezineko gauen sakonean, milaka urte lehenagokoak diruditen murmur lakar eta latzak ailegatzen dira Araratetik.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 95. orr.

Nork kenduko dio bere larru-jantzia, zulaezineko oskol bikoitza bezalakoa dena?  Elizen arteko biblia   Jb 41,5


zulagailu 1 iz zuloak egiteko gailua edo makina. ik zulakari.

Harkaitz gogorrenak apur ditzaketen zulagailuak, zerrategi mugikorrak, aldamio itsaskorrak eta edozein burdindegitan salgai dauden erreminta txikiagoak.  Berria - Ekonomia   2004-09-26

Zulagailuaren azpian jarri, orri guztiak zulatu baliorik gabe uzteko, eta libreta bezeroari itzuli.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 52. orr.

Zulagailu industrialak eta mekanizazio zentroak egiten ditu Ibarmiak, besteak beste.  Berria - Ekonomia   2006-03-10

2 (hitz elkartuetan)

Bide nagusitik bi pisuen artekatik, hortxetan agertzen da, langileen mailu eta zulagailu ukaldiak seinalaturik.  Berria - Kultura   2004-02-14

· Handik atera, eta Pedriñoren mahai gainean zegoen paper-zulagailuaz behin eta birritan erasotu ondoren, paperontzira bota zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 40. orr.

Lurrin-zulagailuak atergabe zulatzen eta karraskatzen ari ziren haitz gris izugarrien aurretik igaro zen, baita indusketen aurretik ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 46. orr.


zulagaitz izond zulatzen zaila dena, ia zulaezina.

Misterio zulagaitza izan ohi da denontzat ere gure aurrekoak gazte eta sasoiko imajinatzea: gure gurasoak arduragabe, gazte eta berde zirenekoa; beti zahar eta zimur ezagutu ditugunak mardul eta eder zirenekoa...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 53. orr.


zulaka adlag zuloak egiten.

Gogoan daukat zulaka aritutakoetarik batek aitzurra haserre jaurti eta "Ez zenuten zuhariari zertan deitu!" esan zuela.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 32. orr.


zulakari iz zulatzeko tresna. ik zulagailu.

Haiek, orduan, deiadar handiagoak egiten zituzten eta, ohi zutenez, ebakiak egiten zizkioten beren buruari ezpataz eta zulakariz, gorputzean behera odola zeriela gelditzeraino.  Elizen arteko biblia   1 Erg 18,28


zulakatu, zulaka, zulakatzen du ad zulatu.

Dena zulakatu du alderen beste bere irri gaiztoaz, eta dena hustu du.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 159. orr.


zulaketa 1 iz zulatzea.

Metro t'erdiz barnera zeuden, aitzurkariek uste zutena baino sakonago, lehen zulaketa egina zutenetik ez oso urrun.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 31. orr.

Zulaketa horietako batean, 3.100 metroko sakonerara iritsi dira.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Antartidan egindako zulaketen bitartez, antzina zer klima izan zuten eta geroan izan daitezkeen aldaketak aztertu dituzte Europako hamar herritako zientzialariek.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Karlistaren leizean egiten ari zen zulaketak bertan behera uzteko agindu dio Balmasedako Epaitegiak Karrantzako Udalari.  Berria - Euskal Herria   2006-02-10

Industria gehiegia, kutsadura, berotegi-efektua, itsas zolaren zulaketaz baliaturiko petrolio-indusketa.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 93. orr.

Ni zutik eta beste biak lanean ari ziren moduan, uzki hura altuera egokian neukan zulaketarako prest.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 119. orr.

Hau duzue Iñaki zaharrak, presoen aittittek, erabili zuen koilara bere azken zulaketan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 79. orr.

Lau mozketa egiten dizkizute, abduktoreak ebakitzen dituzte, herniak osatu, pubisean ere zulaketaren bat ere badago.  Berria - Kirola   2004-07-09

2 (hitz elkartuetan)

Bertan behera utzi zituzten 1999. urtean Antartikako izotzaren azpian 4.000 metrora dagoen Vostok aintzirara heltzeko zulaketa lanak.  Berria - Gaiak   2006-01-11

Bidasoa ibaia zeharkatzeko zulaketa lanen ondorioz, lohia sartu da zenbait etxetara.  Berria - Euskal Herria   2004-11-06

· Enborraren zuraren eta azalaren artean egin du bere zulobidea, bere arrazari berezko zaion suntsi-gose temati eta itsu horrekin; marraska-zulaketa etengabean hazi da, eta zulohabia bera ere berdin joan da haziz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 303. orr.

3 zulaketan adlag zulatzen.

Halako batean txakurka jarri zen eta kanpaia jotzeari ekin zion, nik zulaketan bizi-bizi eta ordurako izerditan jarraitzen nuela.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 84. orr.


zulakor izond adkor zulaten duena.

Trasatlantiko guztien ulu anitz eta bateratuak, samin, zulakor, gure portua inguratzen duten mendietan durundiozko oihartzun durduzagarri eginik.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 262. orr.


zularazi, zularaz, zularazten du ad zulatzera behartu.

Harresiaren inguruan lubakia zularazi zuen Migelek eta, atea hobeki defendatu beharrez, gainean itsu-leihoak irekiarazi.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 63. orr.

Putzuak zularazi zituen, hiriak eraikiarazi.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 38. orr.


zulatu, zula(tu), zulatzen (orobat zilatu g.er. eta zulotu g.er.) 1 da/du ad zuloa egin. ik zulakatu.

Zuhaitz baten ondoko lurra zulatu zuen, zakurra zaku eta guzti zulora botaz.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 155. orr.

Hondea-makina horiak puzkerka dihardu, lurra zulatu eta zulatu sagarrondoen gerizpean.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 112. orr.

Mikel Strogoffek lurra zulatu zuen ganibetarekin izaki bizi hura hobitik ateratzeko.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 382. orr.

Lurra zulatu eta hilobi bat egin genion, eta hantxe jarri genuen, bakean atseden har zezan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 36. orr.

Barrakoi xume bat lurrean zulatua eta lubakiz inguratua bera, frontetik ez oso urruti.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 191. orr.

Antartikako 4.000 metroko izotz geruza zulatzen ari ziren.  Berria - Gaiak   2004-11-07

Betiko itoginak harria zulatzen duela diote.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 49. orr.

Harkaitza zulatu burdinazko tresnaz eta urtegiak egin zituen.  Elizen arteko biblia   Si 48,17

Isaaken morroiek ibarrean zulatu eta iturburu bat aurkitu zuten.  Elizen arteko biblia   Has 26,19

Giltzak atearen begia zarata handiz zulatu eta atearen atalasa zeharkatu gabe, norbaitek txaketa beltz bat jaurtiki zuen gela barrura.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 38. orr.

Baztangak zulaturiko bere aurpegia apur bat beldurgarria zen.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 92. orr.

Txanpinoiak sardexkarekin ezin zulatuz imajinatu zuenean, hotzikara sentitu zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 10. orr.

Induska hasi nintzen, zula eta zula.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 120. orr.

Buenavista auzoan laster egingo diren obretan kontrolatutako leherketak ala zulatzeko makina mekanikoak erabili behar diren jakiteko.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

Quilish muinoa zulatzearen kontra daude guztiak.  Berria - Gaiak   2004-08-26

2 (lurrean)

Lubakiak zulatzen ere, ilaran aritzen ginen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 110. orr.

Bederatzi tona lur eta harri kendu behar izan zituzten tunela zulatzeko.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 198. orr.

Nire aitona Marcos ez zela izan tunelak zulatzen ibili zen haietako bat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 143. orr.

Basamortuan ere eraiki zituen dorreak, putzu ugari zulatu zuen, abere-talde asko baitzuen Xefela lautadan eta goi-lautadan.  Elizen arteko biblia   2 Kro 26,10

Mirto adartxo bat estutu zioten hatzen artean, Mesias etortzean Lur Santurainoko bidea zulatzen lagunduko ziona. Itzelezko pasabideak zulatuak ditu honez gero.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 31. orr.

Hobia zulatzen ari ziren hobigileen aitzurkadak entzuten nituen bide barrenetik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 29. orr.

Erreten bat zulatu zuten hesiaren ezpondaren eta kontraezpondaren artean, eta Angararen urez bete zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 417. orr.

Harritzen al zaitu orain izaki horiek ehun kilometro zabaleko kanalak zulatu ahal izanak?  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 392. orr.

Izotzetan mailak zulatzeko erabiltzen den aizkoratxoa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 283. orr.

Espainiarrek meategiak zulatu, mendiak induskatu, eta ura ateratzeko, mea hausteko eta bereizteko makinak asmatu zituzten.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 63. orr.

3 (gauza barne-huts bat, eskuarki gurpilak eta kidekoak)

Gau hartan ez ziren etorkinen auzunetara joango haien auto gurpilak zulatzera.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 59. orr.

Gurpilak zulatu dizkiote, kolaz bete dituzte sarraila-zuloak, egunkari-orriak itsatsi aurreko beirakian.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 43. orr.

Gurpila zulatu du Iker Flores nafarrak.  Berria - Kirola   2006-01-17

Eskolako tontoen globo hau zulatzen segitzeko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 193. orr.

-Ez al dira, bada, baloi guztiak noizbait zulatzen?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 98. orr.

Askotan etorri izan zait begiak zulatzeko eta eskuak mozteko gogoa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 225. orr.

Euskaltzale gaixoei maiz xamar zulatzen zaie beren kontzientzia sutsuaren kondoia, eta orduan barrengo hazia ixurtzen zaie komeni ez den tokiraino.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 273. orr.

Deposituak zulatuta daudenean, hobe da tresna horiei kasu egin!  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 139. orr.

4 (norbaiti gorputza edo gurputz zati bat) ik ziztatu.

Zauriz zulatu nau, gerlaria bezala oldartu zait gainera erasoan.  Elizen arteko biblia   Jb 16,14

Bere geziez josi nau, errukigabe zulatu dit gorputza eta lurrera isuri nire odola.  Elizen arteko biblia   Jb 16,13

Bularra zulatuko baliote bezalako ziztada nozitu zuen.  Berria - Kultura   2004-08-26

Soldadu batek saihetsa zulatu zion lantzaz, eta bat-batean odola eta ura atera ziren.  Elizen arteko biblia   Jn 19,34

Lantza hori Longinos soldaduak erabilia da, gurutzean Jesusen bihotza zulatzeko; horregatik dario muturretik odola etengabe.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 17. orr.

Ilea oso motz zeraman eta bazeukan ezkerreko belarria zulatzen zion uztaitxo bat zintzilik.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 259. orr.

Mingaina zulatzen zion pearcing-a esbastika bilakatzen zen Galderri hurbiltzen zitzaion bakoitzean.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 63. orr.

Esku-oinak zulatu zizkidaten, hezur eta azal gelditu nintzen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 80. orr.

Ziri bat hartu eta atearen kontra belarria zulatuko diozue, eta esklabo izango duzue betiko.  Elizen arteko biblia   Dt 15,17

Eta behin hortzak haragia zulatutakoan, kitto!  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 72. orr.

Hark zulaturiko eskuak ikusi zituen, baina ez lokatzez beteta zituen oinetako zauriak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 140. orr.

Nola erori zitzaion zerraldo aldameneko batailoi-kidea, burua bala batek zulatuta.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 151. orr.

Eztandak tinpanoa zulatu zion.  Berria - Euskal Herria   2004-08-22

Abere nekatuaren gorpua astunki abaildu zen, burua zulatu zion balak tona bat pisatuko balu bezala.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 15. orr.

Foruak kendu zituzten urtea, Txirritari betiko zulaturik geratuko zitzaion arantza, bertso honek ez ezik Canovasi botatakoek eta beste hainbestek erakusten diguten bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 102. orr.

· Klitoria sutsu ferekatzen zuen esku batez, arrak ipurdia plazer emanez zulatzen zion bitartean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 39. orr.

5 irud/hed

Oroitzapen garratzez betetako etxe batean bizitzen jarraitzen duzu, gertatutakoaren harrak gogoa zulatzen dizula.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 204. orr.

Barne borroka batean galdua zirudien, zeinak bi zimur mehe zulatzen baitzizkion aurpegi mutuan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 365. orr.

Iluna zulatzen zuen bere begi bikainekin.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 227. orr.

Gelaren alderik alde zebilen, pauso luzez, entzuten, aurreko gaueko oihu beldurgarriak kanpoko isiltasun tristea berriro zulatuko ote zuen entzuten.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 287. orr.

Bafada garratz batek zulatu zizkidan sudur-eztarriak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 12. orr.

Minak burua zulatu zion, ordu arte inoiz ez bezala.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 232. orr.

Belarria sutan neukan, eta soinu mehe batek zulatzen zidan garuna.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 11. orr.

Snaperen begiek alderik alde zulatzen zuten Harry.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 231. orr.

Haren begiradak paretak zulatzen omen zituen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 52. orr.

Hura gurutzeari josia ikusteak gupidazko samina eragiten zion, ezpatak bezala bihotza zulatzen ziona.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 823. orr.

Gezi bat aski da bihotz bat odolustutzeko, baina bi izen behar dira bihotz bat zulatzeko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 97. orr.

Orduan, gupida mingarriak ezpatak bezala arima zulatu zizun.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 827. orr.

Aitortu beharra daukat ur handiegiak direla hauek nere adimendu motzarentzat eta ez naizela gauza G.-ren hitz horiek ezkutatzen duten misterioa zulatzeko.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 92. orr.

Bilbotarrak, aldiz, ezinean zebiltzan, Unicajaren defentsa zulatu ezinik.  Berria - Kirola   2004-10-28

Arsenalek ez zuen amore eman, neurketa berdintzen saiatu zen, baina luzapenean deabru gorri txikiak Lehmanen atea zulatu zuen, berriro: Rooneyk bi eta hutsekoa.  Berria - Kirola   2004-10-27

Txekiak hamaika aukera izan zituen aurretik markagailuan aurretik jartzeko, baina Letoniak lehen aukeran lortu zuen Cechen atea zulatzea.  Berria - Kirola   2004-06-16

Ilusioz joan zen hara, eskubaloian jokatzea eta sareak zulatzea ez zitzaiola ahaztu erakusteko irrikan.  Berria - Kirola   2006-03-21

Bederatzi aldiz zulatu zuen Celjeren ateko sarea.  Berria - Kirola   2004-11-14

6 alderik aldeko zuloa egin.

Zulatu nuen horma eta irekidura bat egin zen.  Elizen arteko biblia   Ez 8,8

Horma alderik alde zulatu ondoren, irteten saiatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 442. orr.

Obus batek pareta zulatu, eta hauts hodei bat hedatu zen transmisio aretoan, den-dena lausotuz.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 248. orr.

Murrua gaindiezina zela, ia erabat ezinezkoa zulatzen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 224. orr.

Etxeko nagusiak, lapurra zein ordutan etorriko den jakingo balu, ez luke etxea zulatzen utziko.  Elizen arteko biblia   Lk 12,39

Gauez etxea zulatzen harrapatu eta lapurra jo eta hiltzen duena ez da hilketaren errudun.  Elizen arteko biblia   Ir 22,1

Galbahea bezain zulaturiko muki zapiak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 313. orr.

Horretan, zulatu egin zen txalupa eta ura borborka hasi zen sartzen, eta anaia, txalupa eta lagunak hondora joan ziren.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 855. orr.

Lehen tiroak atzeko kristala zulatu zuen une berean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 104. orr.

Sabai-zulo panoramiko pare batek zulatzen zuen arbelezko sabaia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 16. orr.

Zulatutako kartoiak erabiltzen zituen datuak sartzeko.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 98. orr.

Zaintzailea igo zen, txartela zulatu, eta kalera atera zen berriro.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 76. orr.

Orain, eguzki printzak neguko laino mardulak zulatzen hasi direnean.  Berria - Kirola   2006-03-31

Haren barne-estaldurak hartzen ditu urdaileko eduki azidotuak; ez da harritzekoa, bada, inoiz duodenoko ultzerak zulatzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.

7 (hitz elkartuetan)

Kantari aritzeko hobi-zulatzen?  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 195. orr.

Kristo Jesusen odol preziatuaz askaturiko arimak bekatuaren edonolako zikinez kutsatuak ikustean, esan ezin ahalako samin-ezten zorrotzak bihotz-zulaturik, gupida samurrez haiengatik dolu egiten zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 889. orr.

8 (era burutua izenondo gisa)

Bide bazterreko enbor zulatu haietakoren batean.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 102. orr.

Korridoreko ate zulatura begira eusten nion pistolari. "Harresi zulatuen konpontzaile" eta "Etxe hondatuen berritzaile" deituko dizute.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 122. orr.

Aska paraleloen lerroa burdinazko hodi zulatuekin, atari zabalean, errepidera ematen zuen esparruko aldean.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 140. orr.

Oinetako zulatuak eta jantziak hautsez beteak zeuzkan agertu zen goizean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 119. orr.

Sos batzuk izaten zituen sakela zulatuetan sartuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 235. orr.

Poltsa zulatuan erortzen zaizkizue lanaren irabaziak.  Elizen arteko biblia   Ag 1,6

Eskuekin tripa estutzen segitzen zuen eta denbora guztian bere gorputz zulatu horretatik ihes egin nahi balu bezala zen.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 91. orr.

Amaierarik gabeko lan hartan, etengabe azaltzen ziren zenbakiak eta kopuruak, nire zerebro zulatuari erraz asko ihes egiten diotenak.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 71. orr.

Bere hira adierazteko, Giza ahotsa erabili zuen, zeina baitzegoen berari loturik hezurrezko esfera-antzeko zulatu baten inguruan estrukturalki ezarririko haragi-masa batez.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 57. orr.

Euriak eta likenek ilundu eta maiztutako harriak, bihurrituak, zulatuak, zorroztuak.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 48. orr.

Ramalako errepide zulatuan ibiltzera ohituta dago Khaled taxi gidaria.  Berria - Mundua   2004-11-09

· Lur zulatu berria estaltzeko sasi bila joan zenean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 155. orr.

Lurraren sabel zulatuetatik meatzari esklabizatuek lanaren izerdiaz erauzitako ikatzarena zirudien belztasuna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 51. orr.

9 (era burutua izen gisa)

Odolak, leku guztietan presiopean dagoenez [...] badu irteteko arriskua, nahiko indar handian irten ere, zulaturen bat gertatuz gero.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 182. orr.

Zulatua konpontzea.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 182. orr.

Etapa ezeroso horietakoa izan da, eta, gainera, zulatua izan dut.  Berria - Kirola   2004-07-16

Beraskoitzen zulatu bat izan ninan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 170. orr.

Harrezkero, beste seniparterik ez-eta, susmo txar haiek hartu zituen osabaren ondaretzat, eta susmo horien gainetik Aita Morlansenganako herra, bihotzean zulatua betiko.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 48. orr.

10 zula-zula egin

Nonbait ere metraila zain izango zela iruditzen zitzaiguan eta ihesian zula-zula egitea baino gauza errazagorik ez zela.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 37. orr.

Olio deposituak, gasolina deposituak, zula-zula eginda dago dena.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 137. orr.

Larrua zula-zula egingo ote diozu geziz edo burua arpoiz zeharkatuko?  Elizen arteko biblia   Jb 40,31

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alderik alde zulatu (8); atea zulatu (7); atea zulatu ezinik (3); autoetako gurpilak zulatu (3); belarriak zulatu (4); berriro zulatu (3); burmuina zulatu (3); burua zulatu (4); burua zulatu zion (3); gurpila zulatu (11); gurpilak zulatu (11); harkaitza zulatu (4); lurra zulatu (9); saihetsa zulatu (3)

zulatu bat (3); zulatu behar (11); zulatu berria (3); zulatu eta zulatu (5); zulatu ezinik (5); zulatu gabea (3); zulatu izan (4); zulatu nahian (3); zulatu ondoren (3); zulatu zion (13); zulatu zioten (3); zulatu zituzten (5); zulatu zizkidan (4); zulatu zizkion (3); zulatu zizkioten (3); zulatu zuen (33); zulatu zuten (24)

lantzaz zulatua (7); lantzaz zulatua izan (3)

iltzeek zulatuak (3)

gurpilak zulatuko (3)

baztangak zulaturiko (5); haitzean zulaturiko (4)

zulatutako putzu (3)

atea zulatzea (5); defentsa zulatzea (6)

atea zulatzeko (7); defentsa zulatzeko (3); zulatzeko gai (3); zulatzeko makina (4)

atea zulatzen (4); berriro zulatzen (3); bezala zulatzen (3); bihotza zulatzen (4); erraz zulatzen (3); etxea zulatzen (3); harria zulatzen (4); itoginak harria zulatzen (3); lurra zulatzen (3); zulatzen ari (15); zulatzen ari ziren (6); zulatzen ditu (5); zulatzen du (7); zulatzen duen (6); zulatzen eta (4); zulatzen hasi (3); zulatzen zion (5); zulatzen zioten (5); zulatzen zuela (3); zulatzen zuen (11); zulatzen zutela (3); zulatzen zuten (9)


zulatzaile (orobat zilatzaile g.er.) 1 izond/iz zulatzen duena.

Hotzikara txikiek zeharkatzen diote gorputza; biluzik geratu bezain laster ohazal azpira lerratzen da sator zulatzaile baten moduan, eta bizkarra ematen dio berari.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 35. orr.

Banzaiak mila urtez bizi izaten dira, oihu egin zuten zulatzaile japoniarren laugarren pelotoiko gizontxo grisek, Yalu ibaiaren gaineko zubia konpontzera zihoazela...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 138. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Talde bakoitzak hiruna harri-zulatzaile izango ditu.  Berria - Kirola   2006-04-01


zulatze iz zuloa edo zuloak egitea.

Ez zuen zirkinik ere egiten baina haren begiratua Aitaren begietan egon zen zulatze-lanak iraun zuen bitartean.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 26. orr.

Berrehun metro gehiago errepidean gora eginda aurrez aurre zabaldu zitzaion meategi harana, zulatze lanen poderioz gorriztutako paraje malkartsuak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 85. orr.

Etorkizunera iragateko unean, margolari ospetsu baten eskuetan jarri ziren, haien aurpegietan diskrezioz egin zitzan dragatze, zulatze, ureztatze lanak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 155. orr.

· Gurpil zulatzeak zenbait autotan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 164. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zulatze lanak (3)


zuldar ik zaldar.

zulo (orobat zilo g.er.) iz 1 gauza bateko alderik aldeko irekidura biribil antzekoa.

Kaputxaren bi zulo biribiletan begi argiak nabari ziren.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 7. orr.

Aurpegia gorri eta begiak beren zuloetatik atera beharrean zituela.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 182. orr.

ik beherago 18.-Zuloak dauzkat galtzerdietan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Zangoko ile beltz luzeak ikusi zizkion galtzerdietako zulo batetik.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 70. orr.

Goioren jertseak zuloak zituen ukondoan eta amak larruzko adabakiak josi behar zizkion.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 209. orr.

Lepoa zuzen eusteko plastikozko trastearen uhalari zulo bat gehiago estutuz.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 90. orr.

Kablea pasatzeko zuloa egina dago.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 100. orr.

Zednicek kontseilariak sabai txikituei begiratu zien, metrailadoreek egindako zuloei.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 62. orr.

Gorantz begiratu eta izarrak ikusi zituen, distiraka, erdi puskatutako sabaiaren zulotik.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 17. orr.

Maitasuna 100 zuloko pegarra da.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 199. orr.

Horrek erakutsiko bailuke ez dizkizudala erroskilen zuloak erroskilen truke saldu.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 10. orr.

Belarrian beste zulo bat; hippy horietako bat emango duzu.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 100. orr.

Zakurrentzat bi zulo eder dituen etxola egin genuen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 125. orr.

Kutxatxoak zuloak zituen arnasbiderako, eta goma elastikoak inguru osoan.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 37. orr.

Baina ez zuen asmatzen, ez zuen sarrailako zuloa aurkitzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 275. orr.

Neva ibai jelatuan zuloa egin, eta han bota zuten Rasputin.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 253. orr.

Hesiko zulo batetik begiratu eta ikusi nuen tunel bat egin zuela bikarioak erretenaren eta putzuaren arteko harrietan zehar.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 50. orr.

Jerusalemgo harresia konpontzeko lanak aurrera zihoazela eta zuloak betetzen ari zirela.  Elizen arteko biblia   Ne 4,1

Landare-hesiko zulo bat katamarka zeharkatu genuen neke handiz.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 84. orr.

Zuloa ireki zuten barrukoek harresian eta, gauez, hiriko gudari guztiek ihes egin zuten.  Elizen arteko biblia   2 Erg 25,4

Haien printzea, gauzak bizkarrean hartu, horman zuloa egin eta ilunpetan irtengo da.  Elizen arteko biblia   Ez 12,12

Beraien aurrean, zulo bat egingo duzu horman eta handik aterako zeure fardela.  Elizen arteko biblia   Ez 12,5

Jerusalemera jo eta hango harresietan berrehun metroko zuloa eginarazi zuen, Efraimen atetik kantoiko ateraino.  Elizen arteko biblia   2 Erg 14,13

Pixa eta gainerako beharrizanak martxan zihoazela bagoiaren zoruko zulo batetik errendituz.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 47. orr.

Jarioa duen zirkuitu bati aurre egin beharrean gertatzen den ingeniaria zuloak tapatzen saiatuko da lehenik eta behin.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 161. orr.

Balbulek zuloak ixten dituztenean, barruan dagoen airea eta ura konprimatu egiten dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4890. orr.

Hiru zuloko flauta Euskal Herrikoa bakarrik zela uste nuen.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 140. orr.

Zulo horren parean brontzezko danbor bat ezarriko da, berak ere zulo bat duena, eta zulo horretatik uharkako ura sartuko zaio barrura.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4550. orr.

Itsasoak zikinkeriaz gainezka, ozono-geruzan gero eta zulo handiagoa.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 173. orr.

Ozono geruzaren zuloa txikitzen ari den edo airearen kalitatea txartzen ari den aztertuko dute ikertzaileek.  Berria - Gaiak   2004-01-29

Botoientzako hamabi kako beltz behean -alde bakoitzean seina-, eta goian lau pare zulo.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 313. orr.

Bola bat zulo batetik ezin bada pasa, zer esan behar da, bola handiegia dela edo zuloa txikiegia dela?  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 189. orr.

Orduan, bera zegoen parean etxe gaina zulatu eta zulotik behera eraitsi zuten elbarria, etzana zegoen ohatilan.  Elizen arteko biblia   Mk 2,4

Zulo bat zegoen horman eta bahituak ateratzen hasi ziren.  Berria - Mundua   2004-09-07

Ilea gogortzeko erabiltzen dituzten laka aerosol horiek egiten dituzte, portugesak dioenez, ozonoko zuloak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 374. orr.

Atso edo agure horrek itzelezko zuloak izanen ditu bularrean, eta bizkarretik bularrerako zuloetatik sartuko zaio haizea ffiuuu eginez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 277. orr.

-Zuen eskola horretan jendea buruz behera sartzen dute komun-zuloan lehenengo egunean -esan zion Harryri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 34. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Egia da bien bitartean komunak zeuden barrakoia ere bisitatu genuela -luzera osoan oholtza moduko hiru gorauneko lekua zen, bakoitza bi zulo-errenkadaz osatua, guztira sei alegia.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 113. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Artile zuriko azpantarrak botoi-zulo beltzekin, espartinak besterik ez oinetan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 211. orr.

Kapela luzea eta botoi-zulo batean orkideo bat.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 265. orr.

Mundua adina zabala, zerura iristeko orratz zuloa bezain txikia halaber.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 147. orr.

Gero eta arinago juduaren hatzak txirula zuloak itxi eta ireki.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 92. orr.

Horma zulotik proiektoreak jaurtiriko argi irakinaren urruma entzuten zen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 201. orr.

Motorra itzali, eta atea zabaldu zuen Marrok; ate-zulo guztia bete zuen, hartz baten itzal ikaragarriak bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 226. orr.

Karelen behe parteko ur-zuloak garbitu zituen gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 136. orr.

Beiratxo batetik, ate ondoan zegoen zirritu-zulo moduko batetik, zuhaitz anabasa multzoak ikusten nituen oinaztargi handien argitan haizeak astindurik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 116. orr.

Ez zen giltza sarraila zuloan sartzeko gai izan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 223. orr.

Adi zeukan ondoan, sabai-zuloan zehar zeruari begira galduak begiak, Jonathan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 328. orr.

Azken solairuko tranpa-zuloa itxi eta gero, kanpaijolea mundutik aparte dago.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 100. orr.

Sabai-zulo panoramiko pare batek zulatzen zuen arbelezko sabaia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 16. orr.

Borreroak Berdabioren oinetan zegoen urka-zuloa zabaldu du.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 138. orr.

Berak katu-zuloa ipini zuen logelako atean, handik janari-kopuru txikiak barrura pasatu ahal izateko egunean hiru aldiz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 25. orr.

Negutegi-efektua, CO2 jaulkipena, ozono-zuloa edo atmosferaren berotzea.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 104. orr.

4 irud/hed

Aurreneko hiru partidetan Reala zen jokoa sortzeko ahalegina egiten zuena, eta baloia erraz galtzeaz gain, atzean sekulako zuloak uzten zituen.  Berria - Kirola   2004-10-05

5 zerbaiten azalean edo gainaldean gertatzen den sakonunea edo irekidura, alderik alde igarotzen ez dena.

-Ezin al haiz kontuz ibili bideko zuloekin? -esan nion.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 162. orr.

Negarrez ari zen, ume jaioberri batenak bezalako intziriak eginez, leizearen zuloan.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 125. orr.

Miranda de Ebron 1,5 metroko diametroko zuloa eragin du bonbak, 70 zentimetroko sakonerakoa.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

Hori onartzen ez badugu, euskararen hilobiaren zuloa handiagotu besterik ez dugu egiten.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 116. orr.

Lehergailu batek eztanda egin ondoren denak biltzen dira lehergailuak egindako zuloan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 124. orr.

Eskuineko begiaren tokian zulo kiskali bat zegoela, monokulo urdin bat bezala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 94. orr.

Biktima Zubiaurre pasealekuko supermerkatu bateko igogailuaren zuloan aurkitu zuten.  Berria - Ekonomia   2004-03-10

22:00etan piztu zen sua, eskailerako zuloan.  Berria - Harian   2005-08-31

Hustear den bainuontziko zuloak azken ur zurrunbiloa irensten zuen eran.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Horixe dauka futbolak, egun bateko emaitza hurrengo egunekoak irensten duela, eta dena zulotik errekara doala.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 138. orr.

Belauniko jartzen saiatzen da eta komuneko zuloan sartzen du eskua.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 127. orr.

ik beherago 33.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Komuneko zulotik kanpora tantarik isuri dudan begiratzeko betarik hartu gabe, korrika igo naiz ganbarara.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 8. orr.

Hilobi baten neurria izan zezakeen zulo bat lurrez estaltzen ziharduen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 315. orr.

Lur beltz bustia nekusan, hilobi baten zuloa, eta hondoan Lizzy Siddal, Beata Beatrix gisan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 207. orr.

Gerra garaian edozein zulo da lubaki.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 52. orr.

Zulo bat egin eta hantxe ehortzi zuen behi hila.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 78. orr.

Trokolaren beheko aldean burdinazko kurrikak lotzen dira, harrietan egindako zuloetara egokitzen diren hortzak dituztenak.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4670. orr.

Hegalak gorputz nagusiari irekitako zuloetan doi-doi ahokatuta.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 131. orr.

Zuloa egin behar da lur sendoa bilatu arte, eta bertan, ondo finkatu behar dira [zimenduak] obraren tamainari dagokion proportzioan.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 690. orr.

Miranda de Ebron 1,5 metroko diametroko zuloa eragin du bonbak, 70 zentimetroko sakonerakoa.  Berria - Euskal Herria   2006-03-14

Ez zuen espaloi erdiko zuloa ikusi.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 27. orr.

Baina horra: Herio Leizera jaitsi zara, zuloaren barren-barrenera!  Elizen arteko biblia   Is 14,15

Elurretan zulo bat egin zuen, eta hantxe kuzkurtu zen bere zakurrarekin batera, eraman zuen burusi batean bildurik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 284. orr.

Izuaren erasotik ihes egin dezana zuloan jausiko da; zulotik ihes egin dezana zepoan harrapatua geldituko.  Elizen arteko biblia   Jr 48,44

Teiletatik tantaka isurtzen zen urak zulo bat egiten zuen patioko harean.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 30. orr.

Lur gorrian zulo bat egin eta bertara bota zuten […..] izenik gabeko hilobian, izan ez zenaren ezereztegian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 284. orr.

Petatea bere buruaren molde bihurtu da gauez: zulo ederra egin dio.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 25. orr.

Hainbat orduz bide bazterreko zulo batean lo egin zuela uste zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 21. orr.

15-20 metroko zulo batera erori zen, baina zauri arinak besterik ez ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

Henne ijito bat bezain beltza zen, aurpegia estua, zuloak masailetan, ihar-iharra: hezurra eta azala.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 33. orr.

Alessandro lurrean ikusi nuen zerraldo, bekokian zulo bat zuela eta zulo hartarik odola zeriola.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 240. orr.

Goiok lata bat galipot bero ekarri zuen eta Juan Bautista gilaren gainean arrelepo jarrita hasi zen, espatula erabiliz, zulo txikiak eta zirrikituak betetzen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 403. orr.

Irrikan naukazu jostailu polit honekin lehen aldiz tipo bati tiro egiteko, zulo politak egiten omen ditu gorputzean.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 266. orr.

Zilborraren alboan beste hiru zulo zituen odola zeriela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 299. orr.

Neska galantak -ederrak- dotea aurpegian, zen esaera; lotsagabeagoek toki ezkutuagoan ikusten zuten dote emearen gordeleku edo zulo naturala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 93. orr.

Zulo batzuk ere dastatuta zegoen nire zakil maitea: zenbait aho, Loreren potxona eta...  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 40. orr.

Rodolfo Rodolfo zen, gau guztian jo zigun larrua zulo guztietatik.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 128. orr.

Opsina molekulak badu azalean zulo bat erretineno molekula bat garbi-garbi egokitzen zaiona.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 102. orr.

6 (izenondo eta izenlagunekin)

Gerturatzean, lurrean zulo biribil bat ikusi zuen, eta handik sortzen zen distira barruko suaren isla zurbil kulunkaria zela.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 197. orr.

Ezpata bere zorroan bezain garbi egokitu zen zulo angeluzuzenean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 73. orr.

Ordekara iritsi zirenean, obusek eragindako bi zulo handi aurkitu zituzten begien aurrean.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 81. orr.

Absalom hartu eta basoko zulo handi batera bota zuen; gero, harri-pila handia ezarri zioten gainean.  Elizen arteko biblia   2 Sm 18,17

Zakurra hil zen eta lurperatu egin zuten, On Camillok eta Pepponek, infernua bezain zulo sakona egin eta gero, bakean atsedena izan zezan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 319. orr.

Gai zara Zu dena ikusteko [...] ikusten gaituzu eguzkia ezkutatu denean; ikusten gaituzu izarrik ez denean, belztasun trinkoan, zulo sakon, sakon, sakon sakonean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 26. orr.

Zulo sakonera jaurtiki nauzu, barren-barreneko ilunpetara. Harrointzat nuen lurra bera ere bertze amesgaizto bat zela, errealitatea zulo hondargabe bat bertzerik ez balitz bezala, non hondoratzen bainintzen atergabe eta etengabe.  Elizen arteko biblia   Sal 88,7

Zuloak ziren, ur eta lohi zikinez beteriko zulo ankerrak, katabuta beltz bi.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 200. orr.

Eskua luzatu zuen, baina hautsita zegoen baranda, eta ez zegoen han zulo bihurri batetik behera erortzea eragotziko zionik, eta zuloak bere garrasia itzuliko eta bikoiztuko zuen, paretetako zuloetatik ateraraziko zituen lotan edo erdi esna zeuden familiak, irudi marmartiak, gaua egun bihurtzen duten itsu harrituak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 235. orr.

Korridore itsu batera iritsi ziren, zulo itzaltsu batera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 275. orr.

Berak ere ez daki ongi nola erori zen bost metroko zulo batean.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 51. orr.

Hezurretan barrena beldurra irristatzen zitzaidala sentitzen nuen, egiazko beldurra, beldur lazgarria, gorpu maite haren aurrean, hondarrezko lau mendiren arteko zulo eguzkiak kiskali hartan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 114. orr.

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zulo-galeria luze bat prestatu zuten orduan karlistek komentuaren zoruetaraino, zulo-buruan sekulako mina bat lehertzekotan. Tanpez, hondartza lau eta leun batean azaltzen zara, harkaitz, ganbera, arkupe, zulo eta leize labirinto galgarri baten erdian.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 166. orr.

Txiki goian zulo ertzean zain, erabat urduri, intzirika, zuloaren inguru-minguruei usainka.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 51. orr.

Ez du, sua barrenera sartu ahal izateko batere zulo-tarterik izaten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1370. orr.

Zulo ertzean jarri zuan, hankak zabalik, eskuak atzean gurutzatuta, arrandiaz beteta.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 51. orr.

Sudur bikaina zeukan, zulo-handia, eta gailen haren aho simetrikoaren gainean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 54. orr.

· Begiak zulo-handituta, ahoa paperaren antzera, lehor-lehor eginda.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 283. orr.

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ez baitugu odolik, arrosa bere adarrean bezala, larru zuloetatik barna isurtzen denik.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 9. orr.

Abaxik, lertxun-orria baino urduriago, hitz magikoak esan zituen lapurren altxor-zuloaren aurrean.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 10. orr.

Hobi-zuloaren ertzean daudela, biziek aprobetxatzen ahal dituzten arropak erantziko dizkiete, odolak gogorturik ez badaude.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 333. orr.

Habe bat kanoi-zulo batean, usteldua; zati bat hartu dut.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 146. orr.

Bahitutako enpresaria Itsasondoko meatze-zulo batean eduki zutela ezkutatuta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arbelaren gainean», 2004 - 113. orr.

Putzu-zuloan sartu naute bizirik eta harria ipini didate gainean.  Elizen arteko biblia   Nk 3,53

Aspaldi erakutsi ziguten gure biziak ere ibaien pare direla, nahiz eta gehienean putzu-zulo baten tankera gehiago izan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 215. orr.

Pixa arradetan iraitziko ditugu komunetik behera, hiriko hoditerian barrena joanen dira, kolektore zulo beltz nagusian bildu eta handik itsasoraino.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 215. orr.

Jebustarrei eraso nahi dieten guztiak sar daitezela ubide-zulotik, David gutxiesten duten itsu eta herren horiengana!  Elizen arteko biblia   2 Sm 5,8

Ez duzu ikusten kea, tximini zulotik ateratzen?  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 30. orr.

Espaloiaren erdian zabaldutako estolda-zuloan behera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 61. orr.

Obus-zulo batean irristatu gara eta hantxe ezkutatuta egon gara puska batean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 132. orr.

Ateetan hainbat bala zulo zituela, etorritako bide beretik desagertu zen emakumeak gidatutako auto beltza. Gizon batek poste-zulo bat hirurogei segundotan egin dezake.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 105. orr.

Elkarrengana kukubilduta, babes zulo lirdingatsuetan egiten dugu lo.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 75. orr.

Soto-zulotik behera desagertu zen gero.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 138. orr.

Zur ezpal batzuk erori ziren eskailera zulotik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 124. orr.

Ez zuen musika eta pianoa beste ikasketarik, eta grande dame baten dotoretasuna erakusten zuen, baita sukaldeko su-zuloan ikatza sartzen ari zenean ere.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 59. orr.

Gure arabasoak Pertsiara erbesteratu zituztenean, orduko apaiz jainkozaleek aldaretik sua hartu eta, inork jakin gabe, urik gabeko putzu handi baten antzeko osin-zulo batean gorde zuten eta bertan seguru utzi, toki haren berri inork ere ez jakiteko eran.  Elizen arteko biblia   2 M 1,19

Hogeita hamar fusil modernotik gora gorde zituela harkaitz-zulo batean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 99. orr.

Kristal finezko baso bat atera zuen sukaldeko horma nagusian zegoen pegartegi-zulotik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 94. orr.

Gordelekurako bidean Juanek pistola eskatu ziolako harri-zulo batean ezkutatzeko.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 271. orr.

Erniok buelta guztian dituen malkar-zulo eta amildegi bortitzen ertzean.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 85. orr.

Nire eskua haren saihets-zuloan sartzen ez badut, ez dut inola ere sinetsiko.  Elizen arteko biblia   Jn 20,25

Haren bular balantzariak, haren lepo lodia eta partikulazki hain trebeki eskaintzen zidan haren uzki-zuloa.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 39. orr.

Maitetasuna-edo sentitzen ninan nik hor, bihotz zuloan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 79. orr.

Zuri-beltzeko irudietan, metro zulo luzea agertzen zitzaion, eta bera bagoi batean sartuta, txikia, oso txikia zela.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 92. orr.

· Laztana ematerakoan, isil isilean belarri zulo-zulora hitzok esan zizkion: [...].  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 116. orr.

9 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, adkor)

Negu osoa etxe-zuloan sartuta eman zuen Raymondek.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 266. orr.

Etxe-zulo ilun ospela zuen, egurrezko eskailera higatua eta guzti.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 17. orr.

1884. urtean hondakinak jasotzeko ontziak beharrezko zirela esan zien paristarrei, eta bi urte beranduago, kainu eta kainu-zuloen beharraz jabetuta, etxe eta kale guztietan jar zitzatela agindu zuen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 138. orr.

Irabazitakoa benta-zuloetan urtzen da, gatza errekan bezala.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 162. orr.

Dot's bezalako ostatu-zulo zabar eta ilun batean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 185. orr.

Lard kaleko etxebizitza hura gela zulo bat besterik ez zen; gela zarrastatu bat [...] leiho bakar batek argitzen zuena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 238. orr.

Hantxe geratzen zen, mugaldeko auskalo nongo kuartel-zuloan gorderik aberria defendatzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 167. orr.

Fabrika aterpe-zulo zikin eta desordenatu bat zen, haize-lasterrez betea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 232. orr.

Andreas ere soto-zuloraino hurbildu zen, bertako tranpola itxi, eta Nora giltzapean gordetzea pasatu baitzitzaion burutik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 138. orr.

Beheko galeria hartan ez dago berogailurik, eta ziega-zulo haiei hoztasun eta tristura are handiagoa ematen die bertako argi eskasak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 180. orr.

Viena, azken batean, probintziako hiri bat besterik ez zela egin zuen kontu, herri-zulo bat, non txukun antzean jantzitako arrotzari mirari bati bezala begiratzen zitzaion.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 137. orr.

Gorpua aurkitu zuten lekuan aurkitu zutelako, baso-zulo bateko errekan, normala zela zomorro batzuk ere aurkitu izana haren arropetan eta azalean itsatsita.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 120. orr.

Zuk, ene Jainko, herio-zulora botako dituzu odolzale eta maltzurrak.  Elizen arteko biblia   Sal 55,24

Tabernaren xehetasunetan entretenitu nahi izan nuen gero eta kabitu ezin izutuagoa: aza minduaren usaina zen nagusi koipe-zulo hartan; [...].  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 214. orr.

Asko dira, izan ere, kontenplaziorako lekua aisia-leku bihurtzen dutenak eta arimen perfekziorako asmatutako eremitorio-biziera plazer-zulo.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 391. orr.

Ohi baino ere zurbilago jarri zen Malfoy jauna, baina artean amorru-zuloak ziren haren begiak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 279. orr.

Bordeleko Parlamentuak -erromazale-zulo zikina! -inoiz ez zidaan armagizon gehiagoren soldata ordainduko.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 158. orr.

Nire etxea otoitz-etxe izango da; zuek, berriz, lapur-zulo egina duzue.      - 0. orr.

10 (lurpean zehar egiten dena)

-Beraz, Agirre jauna, zuk urteotan egindako zulo guztiak ez dira izan presoek kartzelatik ihes egin dezaten, ezta?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 218. orr.

Ikusi ote da inoiz zulo bat egiten, presondegitik ihes egiteko izan beharrean, barruan sartzeko?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 59. orr.

11 irud/hed

Mendiz inguratuta, zuloa duk erabat; eta zaintzen oso-oso zaila.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 22. orr.

Nik bere aitaren zuloa betetzen nuen. Haren apetitua: hondorik ez duen zulo bat, inoiz betetzen ez dena.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 69. orr.

Borreroak, norbait exekutatzen duen bakoitzean, heriotz hutsunea sentitzen du bere baitan; halako zulo bat, halako bertigo bat, halako huts kosmiko bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 81. orr.

Ez zuen aitortzen, baina zulo bat zuen, hutsune bat, nola bete ez zekiena; ongi dakit nik zer den hori.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 333. orr.

«Gero eta estuagoa» da gizonen eta emakumeen arteko zuloa, batzuen eta besteen jarduera-tasaren artean oraindik «tarte zabala» dagoen arren.  Berria - Ekonomia   2004-12-30

Hogei urteko tartea betetzeko gehiegizko zuloa izango da umetan joandakoentzat.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 28. orr.

Tropelak baimena eman zien, eta aitaren batean bederatzi minutuko zuloa ireki zuten.  Berria - Kirola   2004-04-07

Euskara Lanbide Heziketaren «zulo bat» dela onartu du Iztuetak.  Berria - Euskal Herria   2004-12-10

Baina egun batez malapartatu batek drogaren zulora eraman omen zuen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 129. orr.

-Ahaztutako gauzen zulora -esan zuen A-k.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 100. orr.

Gabezia bat, zulo handi bat bezala sentitzen nuena, zera zen: haren zikoizkeria txerazko hitzak nahiz ferekak eskaintzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 373. orr.

Badirudi zulo emozionaletik gora egin duela.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 66. orr.

Ondoren, bisitatu ohi zituen zulo eta night-club guztiak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 132. orr.

Lehengo zerua zulo, bide zabala amildegi.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 130. orr.

Internet Explorerren zuloak agerian.  Berria - Gaiak   2004-12-21

Sailkapenaren zuloan zaudenean oso gaitza da partidak jokatzea.  Berria - Kirola   2006-02-08

Orain, Bakero da onena, entrenatzaile egokia eta Reala zulotik aterako duena.  Berria - Kirola   2006-03-24

Noizbait ezagunak eta printzipalak izandako izen horiek denak ahazturaren zuloan amiltzen direnean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 27. orr.

Hori ez da naturala; hori, hori... erokeriaren eta nazkagarrikeriaren zuloan sartzea da hori.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 219. orr.

Zer den FMI, nola herriak zulora doazen erakunde horren erruz.  Berria - Mundua   2004-09-19

Ni behintzat zazpi putaseme garbituta noak zulora!  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 39. orr.

Doala infernuko zulora!  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 213. orr.

Infernuko hauspoak, infernu-zulo guztietako ateak irekitzeko bidea eman zion Jexuxi.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 97. orr.

Taberna bera zulo bat bazen, oraindik ere beheragoko zulo beltzagoak ere bazirela han konturatu nintzen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 141. orr.

Galbide-zulo batean xahutzeko?  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 128. orr.

Gero, gaitzak zintzurretik bularra jotzen eta gaixoen bihotza bera harrapatzen zuenean, bizi-zulo guztiak dardaratzen ziren.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 457. orr.

Mundu zabal honetako edozein zulotan agian herioak harrapatu du!  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 118. orr.

12 gordelekua.

"Etxe barruan disimulatuta egoten den zulo bat, ezta?", esan nion. Goiko zulo horretan egon zen amerikanoa, esate baterako.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 84. orr.

Atxilotua ustez zulo batean lehergaiekin ari zela, zerbaitek huts egin eta eztanda gertatu bide zela.  Berria - Gaiak   2004-06-11

Horretarako prestatua zuen zulo batean ezkutatu zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 188. orr.

Gure aita, anaia eta izeba etxe ondoko zuloan gordeta zeuden, beste zazpi euskaldunekin.  Berria - Euskal Herria   2004-06-17

Felagak beren zuloetatik irten arte igurikiko omen duzue.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 109. orr.

13 adkor

-Bai ederra -erran nion nik, zulo zikin hartan inork minutu bakar bat ere eman zezakeenik sinetsi ezinik.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 77. orr.

Tabernetako komunak dira komunio horren tenpluak, eta zulo haietan, Ostia Biribila gurtu beharrean, karnetarekin egindako Lerro Zuzena gurtzen dugu.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 26. orr.

Hegaldatu egin nahi genuke, baina oinez gabiltza, eta ezintasun hori zulo bat da, gure nahiaren eta gure gutizien lurretan dagoena, eta irents gaitzakeena noiznahi-den.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 134. orr.

Eta hona, nire iragana zulo izugarri bat besterik ez da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 117. orr.

14 abere gordelekua edo egonlekua.

Hor daude piztien gordelekuak, zuloak, habiak eta ganaduaren azpiak, bai, baina gauza bat dira esandako horiek eta beste bat oso, ohe zuri garbi epel bigun estalkiduna.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 21. orr.

Hartzaren zulora.  Berria - Kirola   2004-03-31

Azeriek badituzte zuloak eta aireko hegaztiek habiak.      - 0. orr.

Gero, Jaunak alde egiten du, bere zuloa uzten duen lehoiak bezala.  Elizen arteko biblia   Jr 25,38

Zuloan zazpi lehoi zeuden, eta urkatutako bi gizonen gorpuak eta bi ardi ematen zitzaizkien jaten egunero.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,32

Gero, harri bat ekarri eta lehoi-zuloaren sarrera itxi zuten.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 172. orr.

Haiek lehoi-zuloan sartu zuten eta hantxe utzi sei egunez.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,31

Bazen han azkonar-zulo eta azeri-zulo ugari, pixatoki ezin hobeak denak.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 14. orr.

Badator herri bat iparraldetik istilu handiz, Judako hiriak basamortu eta txakal-zulo bihurtzera.  Elizen arteko biblia   Jr 10,22

Txe bere zakur-zuloan zegoen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 112. orr.

Zakurrak ordea zaunka egin zien ahateei [...] eta untxi zulo baten sarreran etzanda geratu zen isatsari eraginez.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 41. orr.

Jendeak eskola aldera egin zuen, eta hango komunetan eta eskaileretan aienatu ziren, baina hura arratoi-zulo hutsa zen.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 150. orr.

Bekaizgarri zitzaizkien sagutxoak, zeinak, lauzen arteko beren habia-zuloetatik alderrai, ogi sagaratuaren apurrak karraskatuz gizentzen baitziren.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 112. orr.

-Ni ez nauk zulo bakarreko sagua!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 26. orr.

15 irud/hed

Halako apartamentu arratoi-zulo gisako batean bizi nintzen errentan bi lagunekin, Billy-rekin eta Greg-ekin, C Etorbidearen ondoan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 335. orr.

Georgia, esate baterako, suge-zulo bat da: animaliak baino okerrago tratatzen dituzte elbarriak han.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 271. orr.

Bazekien nolako listor-zuloa izango zuen aurrerantzean bulegoa.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 134. orr.

-Hau zorri-zulo zikin nazkagarri bat besterik ez duk -tonu berean jarraitu zuen ahotsak-.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 177. orr.

16 adkor hilobia.

Hitzalditxoa, hilerrian, hilkutxa zuloan utzi baino lehen, berak egin zuen, On Camillok, eta negarrez ari zen jendea.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 94. orr.

Herriko beste gizagaixo batzuk bezperatik jartzen zituzten kanposantuan zuloak egiten.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 20. orr.

Prestatuta omen zituzten haientzako zuloak, baina lehenago tiroz botatako batzuk ere ba omen zeuden zanga haietan.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 22. orr.

17 adkor defizita.

Gastu eta diru sarreren arteko zuloa 14.000 milioi euro handitu da.  Berria - Ekonomia   2004-09-30

Orduan iritsi zen kutxako diruaren hileroko kontaketa, eta neure burua engainatzen saiatu nintzen, esanez hori zela espero nuen eguna, zuloaz ezer egin gabe.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 36. orr.

Tokia hornitzen, apaintzen, neurriko agertzen da (kajahorrosko zuloa berdindutakoan ederki jarriko du, Jainkoa lagun).  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 127. orr.

Tanzik 8.000 milioi euroko zulo ezkutua onartu zuen, eta baita dirua patrikaratu zuela ere.  Berria - Ekonomia   2004-01-07

12.000 milioi euroko zuloa omen du Parmalatek, iruzurrak eragindako krisia.  Berria - Kirola   2004-01-15

Dolarra dolarra den heinean, kanpoko inbertsiogileek finantzatzen dute zulo handi hori.  Berria - Ekonomia   2006-02-01

AEBetako merkataritzako defizita eta defizit publikoa dira kezka iturri nagusiak, arazoaren irtenbideak are zulo handiagoa eragin dezakeelako.  Berria - Ekonomia   2004-11-07

Ibexen osagaietatik sei akziok baino ez zituzten atzo galerak izan, zulo handiena Repsol-YPFk (%1) eragin zuelarik.  Berria - Ekonomia   2004-10-05

Zirt edo zart egiteko nengoela, zulo ekonomikotik aterako ninduena ezagutu nuen kafean.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 36. orr.

14.000 milioi euroko finantza zuloaren sorrera ikertu beharko dute epaileek.  Berria - Ekonomia   2004-10-06

18 begi zulo pl begiak kokatzen diren barrunbeak.

Harrizko sugeen begi-zulo hutsek jarraitu egiten ziotela iruditzen zitzaion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 256. orr.

Begiek egon behar zuten lekuan, azal ezkatatsu mehe eta grisa baino ez zegoen, hutsik zeuden begi-zuloetan hedatuta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 311. orr.

Lurrean minez akabatu beharrean, begi-zuloak izuaren izuz ia husturik baneuzkan ere, Marrok ez zuen zirkinik egin erruki apur bat bederen erakusteko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 8. orr.

Begitxoak irten egin zitzaizkion begi-zuloetatik eta ahoa bi ertzetara tenkatu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 29. orr.

Begi txiki-gorri baina hanpatuek begi-zuloetatik alde egin behar ziotela zirudien.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 24. orr.

Begien beltza argitzen hasia zitzaion, eta begi zuloak hanpatzen, denboraren eraginez.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 94. orr.

Ironia puntu bat erakusten saiatu zen begi-zuloen barnealde ilunetik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 99. orr.

19 pl betazpiak.

Gauez ia ez dugu lorik egiten; sekulako begi-zuloak dauzkat lo faltaz.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 108. orr.

Oso zurbil zegoen, eta begi-zulo handiak zituen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 119. orr.

Makillajea zeukan, eta hala ere begi zulo beltzak nabari zitzaizkion begien azpian.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 74. orr.

Emakumea ilehoria zen, 30 urte ingurukoa, begi-zulo ilunak zeuzkan, zigarroa erretzen zuen ezpain lodiekin, interesgarria zirudien.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 39. orr.

Begi-zuloetako ubeluneetan.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 28. orr.

Izugarrizko begi zuloak zituen.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 74. orr.

Nahigabe eta ezbeharretan, hotza sentitzen zuen, zuri-zuri jarri eta begi-zulo ilunak ateratzen zitzaizkion begi-azpietan.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 210. orr.

Funtzionarioek ez dute begi-zulorik izaten.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 39. orr.

20 sing

Lehengo berbera zer artean ere, orduko gelatxo pribatu haren paretako begi-zulotik Luteziarekin harrapatu nuenean bezalakoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 155. orr.

Nik, aduanako aretoaren eta Komisariaren arteko paretan zegoen begi-zulotik zelatatzen nuen jostuna.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 114. orr.

Zurrunbilo baten begi-zulora erortzen ariko banintz bezala, inguruko burrunbaren ahotik marmar etengabea entzunez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 7. orr.

Zurrunbilo baten begi-zulora erortzen ariko banintz bezala, inguruko burrunbaren ahotik marmar etengabea entzunez.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 7. orr.

21 belarri zulo

Bere egidatik askatu Eriktonio sugea, eta manatu zion bere mihiaz garbi zitzala Tiresiasen belarri-zuloak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 17. orr.

Nik, argizaria eskuetan hartu eta brontzezko aiztoaz zatikatu nuen, eguzkitan bigundurik; lagun guztiei belarri-zuloak estali nizkien.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 84. orr.

Orduantxe, mirakuiluz bezala, delako neska ile-horail, sudur-fin, ezpain-zabal hura, nire saihetsean kokorikatu zen eta belarri zulora erran zidan: "Nik zu ezagutzen zaitut.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 165. orr.

Gabriel tar-tar-tar hizketan, eta gu buruarekin baiezka eta belarri zuloetatik sartzen zitzaigun burrundarari ahal bezala eusten.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 145. orr.

Belarri-zulo batetik sartu eta bestekotik ateratzen zait.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 10. orr.

Buruko ileak garuna babesten du eguzkiaren bero handiegitik, eta beste ile batzuek, berriz, gorputzeko hainbat zulo babesten dituzte, hala nola sudurzuloak eta belarri-zuloak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 81. orr.

Honela xuxurlatu zion Maxek belarri-zuloan Ruche jaunari: [...].  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 447. orr.

Laztana ematerakoan, isil isilean belarri zulo-zulora hitzok esan zizkion: [...].  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 116. orr.

Harridura belarri zuloetatik irteten zitzaigun.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 149. orr.

· Belarri zuloan eraztuna.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 34. orr.

22 denda-zulo (orobat dendazulo)

Osaba Kamilek aulki batean esertzeko usadioa zuen, bere denda-zuloaren atarian, eta lozorroan egoten zen, euli uxatzailea bularraldean hartua.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 17. orr.

Osaba Kamil bere dendazuloaren barnean zegoen, aulkian loak hartua.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 110. orr.

Bisita labur bat besterik ez zioten egiten etxe zahar kulunkarien beste etxadiari [...], erdipurdiko interesa baizik ez baitzieten pizten hango barraskilo biltegiek, hango barazki egosien saltokiek, hango barruki edo likore denda zuloek.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 257. orr.

23 erreka zulo (orobat errekazulo g.er.)

Hantxe, erreka-zulo batean, haltz luze batzuen artean, hiru figura ikusi genituen, beste garai batekoak ematen zutenak, antzinako margolan baten konposizio landutik irten izan balira bezala.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 109. orr.

Oso erreka-zulo ezkutua aukeratu zuten, seguru zeuden han, kasik bertaraino joan behar baitzen hura ikusi ahal izateko.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 124. orr.

Jack ezkutatu nahian bezala joan zen erreka zulo hezera, eskuak sakeletan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 41. orr.

Amuarrain nazkante bat dabil horko erreka zulo horretan, harrapatzen oso zaila.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 294. orr.

Orduan konturatu nintzen emakumeek lixiba egiteko garbitegia izango zela erreka-zulo hura.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 164. orr.

Hantxe ikusten nuen, eskuak sakeletan sartuta, erreka zulotik zihoan ur-lasterraren ertz lohitsuan urkatu bat bezala balantzaka.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 42. orr.

Animaliari sekulako aizkorakada jo eta, hilik zegoelakoan, erreka-zulo batera bota zuen.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 73. orr.

Haren adar hostotsuak haran eta erreka-zuloetara erori dira hautsita.  Elizen arteko biblia   Ez 31,12

Esne urtsuaren tonua ematen dio ilargiak mendi hegal zabalari, margulagoa gailur aldean, biziagoa erdi aldeko harkaitzetan, apartsuagoa erreka zulora hurbildu ahala.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 11. orr.

Mary Annek eta Helenek barbakoa bat egitea erabaki dutela "sugez betetako erreka zuloaren ertzean".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 423. orr.

24 etxe-zulo ik etxezulo1.
25 eztarri zulo (11 agerraldi, 8 liburu eta artikulu 1ean)

Eztarri zuloan korapilatutako azken-hatsaren esturak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 28. orr.

Zerbait erremediaezina, antzinakoa eta mingotsa sentitu zuen eztarri zuloan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 50. orr.

Eztarri zuloan bola egin zitzaidan, pixkanaka igo eta pixkanaka sudurrean azkura eragin zidana.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 63. orr.

Eztarri zuloko azkura antzeko bat dakarkiote oroitzapen mingarriok.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 33. orr.

Basahuntzak bere erasotzaileak garaitu dituela ikustean, ahoa uretan eztarri-zuloraino egarri biziz sartzen du, bere gogara edanez.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 65. orr.

Beste norbaitek hamar mila duro bota zituen deabruaren eztarri zulotik behera.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 70. orr.

Atuna, azal-laua eta bernizatua, larruzko zorro belzkara baten antzekoa; lupina biribila, aho handi-handia zabalka, eztarri zulotik ihesi bere arima lodiegia Egileari itzuli berri diona, hilzoriaz txunditurik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

26 eztarriko zulo (14 agerraldi, 11 liburutan)

Han, zeure eztarriko zuloan, aitzurrak eta palak erabiliak zituzten kartzinoma ale zikina kentzeko.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 37. orr.

Bihotza taupaka izaten zuen Geraldek eta hitzak ere trabatu egiten zitzaizkion eztarriko zuloan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 203. orr.

Entzundakoa gogoratuz, kosta egin zitzaion eztarriko zulotik txistua irenstea.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 200. orr.

Irensteko gaitzak ziren pastillak, lehor-lehorrak eta hautseztatuak, eta setati itsasten zitzaizkion erdibidean, eztarriko zuloan behera.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 175. orr.

Gerrikoaren zilarrezko belarria irentsi zuen eta, eztarriko zuloa erabat itxi ziolarik, ezin zuen inola ere arnasarik hartu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 438. orr.

Pozoiz beteriko goxokiak oparitzen dizkigute inperioaren zerbitzura diharduten intelektualek, non eta ez diguten pozoi hutsa garrafoitik zuzenean ematen, inbutua eztarriko zuloraino sartu eta gero.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 77. orr.

Eztarriko zuloraino gauzkak oraintxe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 211. orr.

Ezta musuak grinatsuak eta eztarriko zulorainokoak badira ere.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 120. orr.

Gure eztarriko zuloraino iristen dira orain ikusentzuleak.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 164. orr.

27 ipurdi zulo ik ipurtzulo.
28 ipurdiko zulo (17 agerraldi, 6 liburutan) ipurtzuloa. ik ipurtzulo.

Ipurdiko zuloa garbitzen hasi zen.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 92. orr.

Etzan zaitez eta ipurdiko zuloa inguratzen duten giharrak indarrez uzkur itzazu.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 185. orr.

Erakutsi zure ipurdiko zuloa, andere, gogoak ematen didan bezala milika dezadan.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 139. orr.

29 jazz zulo adkor jazz kluba.

Jazz zulo batera sartu eta jendea pianoaren inguruan eserita ikusi dugu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 155. orr.

Jazz-zulo guztiak ibiltzeko prest nengoen, baita disko berriak erosteko ere.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 123. orr.

Gau hartan bertan, jazz-zulo batera joan nintzen, aspaldiko lagunak ikusteko asmoz: Jack, Neal, Allen eta Dianne.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 123. orr.

30 karrika zulo ik karrikazulo.
31 kale zulo ik kalezulo.
32 koba zulo ik kobazulo.
33 komun zulo (26 agerraldi 15 liburutan; orobat komunzulo 20 agerraldi 7 liburutan eta komuntzulo 4 agerraldi 4 liburutan) komuneko zuloa.

Komun-zuloko taparen gainean kristalezko hiru edalontzi zeuden prest.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 182. orr.

Komun zuloak garbitzeko likidoa da.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 222. orr.

Emandako botika guztiak komun-zulotik behera bota nituen.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 38. orr.

Buruz behera zuzenean komun-zulora sartu zen, inguruko guztiak urez zipriztinduz eta bistatik desagertuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 134. orr.

Maskuria komunzulora hustu.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 256. orr.

-Zuen eskola horretan jendea buruz behera sartzen dute komun-zuloan lehenengo egunean -esan zion Harryri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 34. orr.

Alferkeria, pentsamendu txar guztien komun-zuloa, kosta ahala kosta saihestu behar dela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 768. orr.

Komunzulokoak patxadaz egin eta lasai aski garbitu nituen eskuak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 113. orr.

Allferkeria, pentsamendu txar guztien komun-zuloa, kosta ahala kosta saihestu behar dela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 768. orr.

34 leize-zulo (orobat leizezulo)

Leize zulotik ateratzeko garaia ere bazetorkidan.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 149. orr.

Leize-zuloa ireki zuen: kea atera zen bertatik, labe handi batetik bezala.  Elizen arteko biblia   Ap 9,2

Mareajea beheratutakoan baino ez zitekeen iritsi labar-muturraz haratago zeuden leize zuloetaraino.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 147. orr.

Etamgo haitzartera jaitsi zen eta hango leize-zulo batean jarri zen bizitzen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 36. orr.

Mila bider irudikatu dute [zakila], tente-tente beti, leize zuloetako pinturetan, antzinako eskulturetan, baxuerliebeetan, egiptoarren papiroetan eta baita Interneten ere.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 40. orr.

Burua behin eta berriro jotzen zenuen sabai gero eta baxuagoaren kontra, eta azkenean lauoinka eta atzeraka irteten zinen leizezulotik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 269. orr.

Egoera hartan jaistea [...] bizia galbidean jartzea baizik ez zen, norbere burua leize zulora botatzea.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 152. orr.

35 sudur zulo (75 agerraldi, 38 liburu eta 3 artikulutan; orobat sudurzulo 53 agerraldi, 32 liburu eta artikulu 1ean, sudurtzulo 13 agerraldi, 9 liburu eta artikulu 1ean, sudurzilo g.er., sudur zilo 6 agerraldi, 2 liburutan eta sudur xilo g.er.) iz

Sudur-zulo bakoitzaren atzeko aire-pasabidean dagoen bihurgune estuak eragiten du, neurri batean, arazoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 258. orr.

Kea eta sua botatzen zituen sudur-zuloetatik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 23. orr.

Bafada bat etorri zitzaion bat-batean sudur zuloak mintzera, mingotsa oso.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 31. orr.

Sudurra hebrear eredu delikatukoa, baina halakoek izaten ez duten sudur-zulo zabalekoa.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 36. orr.

Sudur zulo iletsuak hatz batez esploratzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 178. orr.

Gero, haragi kiskaliaren usaina sartzen zaik sudur zuloetan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 201. orr.

Berarekin errieta egiten zuenean, pozoizko tua egiten zion Namahk, eta kea eta sua botatzen zituen sudur-zuloetatik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 23. orr.

Buruz behera jarri zenean, sudur-zuloetatik ere sartu zitzaion ura.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 145. orr.

Erosi, bederen, zuen sudur-zuloendako material pixka bat.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 25. orr.

· Bizkar beroki arrosa kolorekoa jantzita dagoen Bere Maiestatearen sudur zulotxoak egurastu ahal izan ditzan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 130. orr.

36 taberna zulo (34 esaldi, 22 liburu eta 9 artikulutan; orobat tabernazulo 26 esaldi, 15 liburu eta artikulu 1ean; Euskaltzaindiaren Hiztegian taberna zulo agertzen da) iz

Madrilen, gau batez Frank Sinatra taberna zulo batera jaitsi, eta han ibili zen, whiskyrik whisky, harik eta bazter bateko ilunpean zegoen piano bati antzeman zion arte.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 79. orr.

Noraezean, palmondo artean galduta, aurkitu duen lehen tabernazuloan sartu eta whiskya eskatu du.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 84. orr.

Euren herriko edozein tabernazulotan baleude bezala hitz egiten dute ETBko aurkezle eta aditu gonbidatu zenbaitek.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 177. orr.

Portuko zarata eta zirri-barrara ohituriko jendea, taberna zuloko musika lodi eta kanta lizunetara eginiko jendea.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 226. orr.

Taberna-zulotik atera berri den andre lotsagaldua ematen duzu.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 18. orr.

Ez nintzateke harrituko edozein egunetan hemen inguruko taberna zuloren batean erabat trabestituta ikustea.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 134. orr.

Koadrilakoak harritu egin ziren agerian utzi nuenean nik ere sudurra zikindu nahi nuela, tabernazulo hartako komunean.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 41. orr.

Neurrigabe edaten hasi zen, eta zenbait egunez desagertzen zen, taberna zulo miserableenetan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 12. orr.

Garaje itxura duen tabernazulo bat dago ertz batean.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 17. orr.

-Pasa itzak bi urte Los Angelesko taberna-zulo batean sartuta eta urrezko erlojua daraman lehendabizikoarekin ezkonduko haiz.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 212. orr.

Meatzeetatik ez urruti, taberna eta ukuilu zuloetan, kimikaren eta magia zuriaren arteko mugan, bada oraindik jenderik, gauez deskargatokira joan, legar grisez beteriko zakuak bizkarrean itzuli, legar hori xehetu, egosi, eta beti ere erreaktibo berriz tratatzen duenik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 112. orr.

37 ume-zulo ik umezulo.
38 zulo beltz

Neskak uzkurtu egin ditu ipurdiak, baina gizonak indarrez zabaldu dizkio eta agerian geratu da zulo beltza. Ez zen begi bat, zulo beltz bat baizik, zulo beltz bat haren buruan, emakume harengan, zabaldua, haren baitan ikusteko, harengana sartzeko bezala.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 50. orr.

Kartzela jendea zulo beltz batean sartzeko bidea da.  Berria - Harian   2005-08-14

Sareak botatzen zituen Osin Beltzen, errekaren urak presatzen diren zulo beltzean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 36. orr.

Talde txuri-urdina zulo beltzean sartzetik oso gertu dago berriz ere.  Berria - Kirola   2004-03-06

Mundu deritzogun zulo beltz hori.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 116. orr.

Pirouette kalearen sarbideak zulo beltza zirudien hango fatxada argituen artean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 62. orr.

Taberna bera zulo bat bazen, oraindik ere beheragoko zulo beltzagoak ere bazirela han konturatu nintzen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 141. orr.

Galera batek utzitako zulo beltz hondogabea gezur zuri polittez bete.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 114. orr.

Oraingoan zulo beltz doilor eta jasangaitza sentitu zuen Josebak lehen Mireiak hartzen zuen lekuan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 82. orr.

Hondo-hondo hondoratua zen loaren zulo beltzean.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 127. orr.

Barneko zulo beltz sakon batean zerbaitek hots egiten zuen suhiltzaileen kamioiaren modura.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 256. orr.

Garai bateko hiritar ilustratu edo argituaren argitasun hura [...] pantallak zuzen-zuzenean bi begietatik garuneko zulo beltzetaraino helarazten duen argitasun katodiko itsugarria besterik ez da gaur.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 176. orr.

Alemania salbatuko zuela agindu zigun, eta zulo beltzenera garamatza.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 218. orr.

-Zer proposatzen duzu, soldadu? -galdegin zion komisariak [...] ahots doinu markaturik gabe, hitzak zulo beltz batetik bezala irteten utziz.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 195. orr.

Izen hark pozaren zirrarak astindu zituen nire baitan, bat-batean André Armand-en izena memoriaren zulo beltzetik azaleratzea lortu zuelako.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 274. orr.

Zeintzuk izan daitezke, bada, Euskal Herriko musikak zulo beltzetik ateratzeko behar dituen proposamen horiek.  Berria - Kultura   2004-02-20

Hona hemen gure hildakoak, gure torturatuak; hona gure elbarrituak, ezinduak; gure zurtzak, bakartuak, bihotz-urratuak, bizi-puskatuak, oroimenaren zulo beltzean iltzatuak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 150. orr.

Zein den ikastolatik unibertsitaterakoan gertatzen den galera funtsezkoena, beste gainerako irabazi ustekoek estaltzen ez duten zulo beltz esentziala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 156. orr.

39 (astronomian) ezpaziogune ustezkoa, hain grabitate indar handi duena non argi izpiei ere ihes egiten uzten ez baitie.

Unibertsoan jazotzen ziren gertaerarik biolentoenak omen ziren zulo beltzak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 120. orr.

Zulo beltz hauek hain dentso eta boteretsuak zirela uste izan da, ezen argiak ere ezingo baitziokeen ihes egin bere erakarpen indarrari.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Zulo beltzaren baldintza fisikoak muturrekoak dira, eta betidanik onartu da fisikaren legeak hausten diren mugetatik haratago daudela.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Maitasunaren definizioa izan zitekeen, baina ez: Unibertsoko zulo beltzak definitzen ari zen Stephen Hawking.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 48. orr.

Hawkingen teoria berriak zulo beltzek betidanik izan duten paradoxa konpontzea du helburu.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Zulo beltzek edo talka egiten duten galaxiek grabitate-uhinak sortzen dituzte eta, era horretan, haien inguruko espazioa eta denbora aldatu egiten dute.  Berria - Gaiak   2004-06-25

Zulo beltz gehiago aurkitu dituzte astronomoek Spitzer teleskopioari esker.  Berria - Gaiak   2004-06-02

Adituen esanetan, zulo beltzek milioika izarren masa dute.  Berria - Gaiak   2004-06-02

Zulo beltzak krimen perfektuaren egile jo izan ziren, irensten zutenaren arrastorik uzten ez zutelakoan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Espazioko zulo beltzak inguruan duen guztia zurrupatzen duenean han, zuloaren erdian bazeunde legez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 57. orr.

Orduan bazegoen aukera bat, iruditu zitzaion Martari, bazegoen aukera bat zulo beltzari ihes egiteko, zulo beltza atzeman eta zulo beltz horrek bereganatzen ez zuen materia zati ttikiaren, materia iheslariaren zati izateko.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 121. orr.

Patrikek baditek berezko joera irensle bat, zulo beltzen pareko halako indar desagerrarazle bat.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 148. orr.

40 zulo egin zulatu.

Arrizuluetako tontorrean zulo egin lurrean, sartu bizirik lurpean larru gorritan, estali lepoz behekoa lurrez, eta Sumakilla aurreneko zela, txandan txandan harrikonkor tiraka akatu omen ziaten bertan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 131. orr.

Nahikoa azaldurik gelditu da Amabirjinak agindu ziola hantxe zulo egiteko aitzurrarekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 34. orr.

Azaleko lur-azalaren azpian beste hainbat azal badira eta, nahikoa da sakon zulo egitea azalok ikusi ahal izateko.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 338. orr.

Hantxe geneuzkan trenbidea eta geltokia, bigarren hori ikastetxearen azpian zulo eginez zetorren tunela baino metro batzuk harago.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 16. orr.

Arkitektoen zeregina eredu, nahikoa litzateke kontzientziaren azalean zulo egitea azpian gorderik datzan horretaraino iristeko.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 338. orr.

Kontua da berba erdiak heltzen zirela nireganantz itzaletan barrena zulo eginez eta, tarteka, amaitu baino lehenago erditik etendako biraoren bat ere aditzen zela.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 71. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arratoi zulo (5); azeri zulo (4); bala zulo (9); begi zulo (21); begiak zulo (7); bere zulo (4); beste zulo (11); beste zulo bat (5); beteriko zulo (5); bi zulo (21); egindako zulo (9); egindako zulo batetik (4); erreka zulo (10); espazioko zulo (4); etxe zulo (4); jazz zulo (4); kanoi zulo (4); karrika zulo (5); lapur zulo (5); leize zulo (23); leize zulo batean (6); meatze zulo (6); paretan zulo (4); putzu zulo (6); sartzeko zulo (4); sudur zulo (12); taberna zulo (14); taberna zulo batean (4); txakal zulo (4)

zulo asko (8); zulo bat aurkitu (5); zulo bat egin (23); zulo bat egingo (5); zulo bat egiten (6); zulo bat ireki (5); zulo bat zegoen (6); zulo bat zuela (4); zulo batean sartu (8); zulo batean sartuta (5); zulo batetik sartu (6); zulo beltz (54); zulo beltz bat (10); zulo beltz batean (6); zulo beltza (14); zulo beltzak (26); zulo beltzaren (6); zulo beltzean (15); zulo beltzek (10); zulo beltzen (12); zulo beltzetik (9); zulo beretik (6); zulo biribil (9); zulo biribil bat (6)

zulo egin (7); zulo erdi (4); zulo ertzean (4); zulo gehiago (6); zulo guztiak (15); zulo guztietatik (5); zulo handi (26); zulo handi bat (14); zulo handia (14); zulo handiagoa (4); zulo handiak (10)

zulo ilun (9); zulo ilunak (7); zulo izango ditu (10)

zulo sakon (10); zulo sakona (7); zulo sakonean (4); zulo txiki (13); zulo txiki bat (8); zulo txikia (4); zulo txikiak (5)

zulo zabal (5); zulo zikin (7); zulo zituen (6); zuloz zulo (5)

arteko zuloa (6); egindako zuloa (4); erdiko zuloa (5); erretratu zuloa (4); ipurdian zuloa (4); ipurdiko zuloa (12); irekitako zuloa (4); lau minutuko zuloa (4); leize zuloa (10); metroko zuloa (8); minutuko zuloa (11); minutuko zuloa ireki (8); utzitako zuloa (4)

zuloa aurkitu (6); zuloa baino (5); zuloa bere (4); zuloa betetzeko (4); zuloa egin (33); zuloa egin zuen (8); zuloa egin zuten (4); zuloa eginda (4); zuloa egitea (4); zuloa egiten (6); zuloa eragin (5); zuloa estali (7); zuloa estaltzeko (5); zuloa handitu (4); zuloa ikusi (7); zuloa ireki (23); zuloa ireki zuten (8); zuloa izango (4); zuloa txikitzen (4)

azeriek badituzte zuloak (7); bala zuloak (6); begi zuloak (20); belarri zuloak (5); botoi zuloak (5); egindako zuloak (6); leize zuloak (5); lurrean zuloak (4); sudur zuloak (28); zuloak egin (9); zuloak egiteko (6); zuloak egiten (13); zuloak estaltzeko (5); zuloak ireki (6); zuloak itxi (5); zuloak uzten (4); zuloak zituen (4)

aho zuloan (4); ahoko zuloan (6); belarri zuloan (7); bere zuloan (8); botoi zuloan (10); egindako zuloan (4); etxe zuloan (15); etxe zuloan sartuta (7); eztarri zuloan (4); eztarriko zuloan (5); giltza zuloan (4); infernuko zuloan (6); komun zuloan (4); komuneko zuloan (6); leize zuloan (12); sailkapenaren zuloan (9); sailkapeneko zuloan (15); sailkapeneko zuloan dago (5); taberna zuloan (7)

zuloan behera (11); zuloan dago (10); zuloan dagoen (4); zuloan dauden (8); zuloan egon (6); zuloan jarraitzen (5); zuloan sartu (17); zuloan sartu zen (4); zuloan sartua (5); zuloan sartuta (19); zuloan sartzeko (8); zuloan sartzen (11); zuloan zegoen (5); zuloan zehar (6)

ekaingo leize zuloaren (4); leize zuloaren (8); nire zuloaren (4); zuloaren aurrean (5); zuloaren bila (4); zuloaren ertzean (5); zuloaren gainean (4); zuloaren inguru (4); zuloaren inguruan (7)

begi zuloetan (4); belarri zuloetan (7); beren zuloetan (6); koba zuloetan (5); leize zuloetan (6); sudur zuloetan (11); taberna zuloetan (4); zuloetan sartu (4)

begiak beren zuloetatik (8); begiak zuloetatik (8); belarri zuloetatik (5); beren zuloetatik (14); beren zuloetatik atera (4); beren zuloetatik irten (4); sudur zuloetatik (11); zuloetatik atera (6); zuloetatik atera beharrean (4); zuloetatik ateratzen (5); zuloetatik irten (6)

hiru zuloko (4); leize zuloko (4)

zulokoa da (4); zulokoa izango (4)

belarri zulora (4); erreka zulora (4); erretratu zulora (7); infernuko zulora (12); komun zulora (7); lehoi zulora (5); lehoien zulora (7); leize zulora (9); zulora bota (6); zulora erori (5); zulora erortzen (5); zulora hurbildu (6); zulora itzuli (4); zulora joan (9); zulora sartu (5)

eztarriko zuloraino (4)

zuloren bat (15); zuloren batean (15); zuloren batetik (7)

athletic zulotik (4); begi zulotik (4); bere zulotik (8); erretratu zulotik (13); eskailera zulotik (5); eztarri zulotik (4); komun zulotik (4); komuneko zulotik (6); leize zulotik (6); sailkapeneko zulotik (12); sailkapeneko zulotik ihes (4); sarraila zulotik (10); taldea zulotik (8); taldea zulotik ateratzeko (5)

zulotik atera (37); zulotik atera eta (9); zulotik aterako (7); zulotik ateratzea (9); zulotik ateratzeko (28); zulotik ateratzen (10); zulotik behera (16); zulotik gertu (7); zulotik ihes (13); zulotik ihes egin (7); zulotik ihes egiteko (4); zulotik irten (22); zulotik irten eta (4); zulotik irten ziren (4); zulotik irtetea (7); zulotik irteteko (14); zulotik irteten (4); zulotik kanpora (8); zulotik sartu (6); zulotik sartzen (4)

zuloz beteta (5); zuloz betetako (4); zuloz josita (9)


zuloanitz izond zulo askokoa.

Nik "puta zuloanitza" erraten diot.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 36. orr.


zulobide iz lurpeko galeria.

Enborraren zuraren eta azalaren artean egin du [intsektuak] bere zulobidea, bere arrazari berezko zaion suntsi-gose temati eta itsu horrekin.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 303. orr.

Bospasei belaunaldiren buruan, ordea, mea-hobia horra ahitu: baten batek zulobideak eginez lurpean jarraitzeko proposatu du, eta frogatu ere du bere kaltez; azkenean zuhurrenen iritzia nagusitu da.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 115. orr.


zulodun (orobat zilodun g.er.) 1 izond zuloa duena.

Zangoetako galtzerdi zulodunak, horixe baizik ez nuen jantzirik. egongelan egokitu genuen eskultura zulodun.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 35. orr.

Beste batzuetan, pila bat egin, eta paper batean biltzen nituen, zilindro zulodun bat osatu arte.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 100. orr.

Eta pozik hartu nuen haren eskupekoa: bi errealeko txanpon zuloduna.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 98. orr.

Zurrungaka sumatu nuen saretaren beste aldean; eskerrak instalaturik zeuden leiar zulodun horiei, haren mikrobioek harrapatuko ninduten eta bestela.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 64. orr.

Haren aurpegia, haren kokots zuloduna, baita beragan pentsatzen ari nintzela ere, lausotzen hasi zitzaidan geure ibilaldiaren koloreetan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 160. orr.

Etxeak goiko aldean teilatu-hegal tailatuak zituen, zulodunak, eta tximiniak eta dorretxoak eta latazko oilartxo bat haizeak bultzatuta jira egiten zuena.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 65. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hurrena begiak zabaldu ditudanean, kafetegiko emakume begi-zuloduna alboan eserita daukat.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 41. orr.


zulogile izond/iz zuloak egiten dituena.

Eta orduan zulogileak hasi ziren aitzurka.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 34. orr.

Bai horixe, eta hona orain Andre Harretako, masailagabe, eta zulogilearen aitzurrak kankarra joa.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 196. orr.

Eta berriro eduki naute bakarrean apurraldi batez, zulogilea hazurrobietan ikaratzeko asmoz.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 59. orr.

Zulogilea, horixe bilakatu naiz ni, askatasunean bizi behar dudala erabaki eta askatasunera iristeko eman behar izan dudan urte luze honetan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 15. orr.


zuloginean adlag zuloak egiten.

Giderrik gabeko koilara xume batekin zuloginean jarduteko kemena ukanik ere, edukiko ote nuke talenturik, enkofradu bat behar bezala egiteko?  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 20. orr.


zulogintza iz zuloak egitea.

Izagirreren eleberrian gizakiak dira nagusi, jakina; baina bigarren pertsonaiarik garrantzitsuena gauza bat da, giderrik gabeko koilara, zulogintza ahalbidetzen baitu, eta hortaz ametsa.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 58. orr.

Altxa naiz, poliki, oso poliki, arrunt nekatua banengo bezala, zulogintzak eraginiko hebaindura guztiek batera heldu balidate legez.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 39. orr.

Presondegira etorri baino lehen, zulogintzan ari nintzela, behin baino gehiagotan pentsatu izan nuen kanpoko berri eman behar nuela.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 38. orr.

Jainkoak ariman jarduten du, arimaren izate berean, zulogintza jainkozkoa inork ezagutu gabe.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 45. orr.


zulogune iz zuloa dagoen gunea.

Gailurreko haitzean dagoen zulogunea Budaren oinak egindakoa dateke budisten ustez eta musulmandarrek diotenez, berriz, Adanen oinatza da.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 207. orr.

Neon berdeak Alexen aurpegi zatiak argitzen zituen, baina tarteko zuloguneen itzalek ageri zuten indar handiena.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 32. orr.

Gau-ikuskari batean, zaldizko bat ikusi nuen zaldi gorri baten gainean, zulogune batean geldirik, sastraka artean; haren atzean, zenbait zaldi gorri, nabar eta zuri.  Elizen arteko biblia   Za 1,8

Madariaga etorbidean zuloguneak jartzen ari gara, autoak astiroago ibiltzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-04-20

Karearen poroak eta zuloguneak irekita daudenean, berak hartzen du bere barrenean harearen nahastura, eta hala, itsatsi egiten da, eta lehortzerakoan, harri-koskorrekin juntatzen da eta horma sendoa egiten du.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1070. orr.


zulohabia iz zuloko habia.

Enborraren zuraren eta azalaren artean egin du bere zulobidea, bere arrazari berezko zaion suntsi-gose temati eta itsu horrekin; marraska-zulaketa etengabean hazi da, eta zulohabia bera ere berdin joan da haziz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 303. orr.


zuloka (orobat ziloka) 1 iz zuloa.

Iduritzen zait norbait badela ate zilokatik so.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 32. orr.

Sarea burdin zorrotzez egina da, eta zilokak ttipiegi dira eri punta bat ere sartzeko, salbu atxeman dudan ziloka hori, aitzineko presoek handiturik, segur ere.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 47. orr.

• 2 adlag

Bosgarren da AEBetako Zirkuituan azken sei urteetako postu kaskarrena, eta aurten torneo bakarra irabazi du, match-play modalitatean (zuloka).  Berria - Kirola   2004-04-08

Onena txapel-zuloka egitea izango da.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 115. orr.


zulokari izond zulatzailea. (adizlagun gisa)

Esku hutsaz alua zirikatu zion, zulokari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 94. orr.


zulokote iz zulo handia.

Aukeran, nahiago nuela aitaren hilkutxa xumean egotea, eta kanpoaldean lurperatuta, eguzkiaren argi distiratsuak eta haizeak aldika jotzen zuten tokian; eta, ez, zulokote ilun eta goibel hartan hondoratuta, hildako beste ahaide mordoarekin batera.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 39. orr.

Ez dira bat eta bi konta daitezkeenak, baina honetan ere, zulokote berean errenditzen dira guztiak: Diego korrikalaria zen, ez soldadua.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 111. orr.


zulomiran adlag adkor begira.

Hemen, bere terrazan, zulomiran eta picnic-ean besterik ez zebilen.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 47. orr.


zuloño iz zulotxoa.

Kamera baten zuloñotik ikusirikoa eta esku latzetako laborari baten begiek ikusirikoa arras ezberdinak dira.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 146. orr.

Zuloñotik behatu, eta bakoitzak non ezarri behar duen adierazi diezu.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 177. orr.


zuloratu, zulora(tu), zulorazen da/du ad zulora joan; zulora eraman.

Figurak zuloratu aurretik zuloak haztatzeko joera zuen artean ere, baina, hori egitea debekatu geniolarik, nahiko erraz zuloratu zituen ikusi hutsez.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 135. orr.


zuloska ik zuloxka.

zulotto iz zulotxoa.

Irri egiten zuenean, zulotto batzuk egiten zitzaizkion matrailetan.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 33. orr.

Matrailetako zulottoak are politagoak zituen, eta neskaren ileak aurpegia estaltzen zion Ahmeti.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 74. orr.

Haien artean zur beltzeko besaulki batzuk zeuden, zulottoz josiak, besoetan elefante buru bana zutenak, aitona Parentek Indiatik ekarraraziak.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 110. orr.

Burua pixka bat makurtua alde batera, betaurrekoak nahiko eroriak sudurrean, bere kalpar beltz sarria, zulotto sakona matrailean, bere emakume-eskua.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 200. orr.

Giltza lehen kolpean sartu nuen zulottoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 115. orr.


zulotu ik zulatu.

zulotxo (orobat zilotxo g.er.) 1 iz zulo txikia.

Udagoieneko haize fresko bolada sartu zaizu azalean jertsearen zulotxoetatik, milaka orratz txiki balira bezala.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 70. orr.

-Atearen zulotxoa da, mirilla, kanpoan zein dagoen ikusteko balio duena.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 148. orr.

Martak, ateko zulotxotik begiratu zuen ireki aurretik.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 152. orr.

Ez duzu ezer ikusiko, leihatila modukoa ixten duen burdin-xaflaren zulotxoetatik ez bada.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 46. orr.

Uhal bat hautsia zegoen, eta konpondu egin behar izan zuten, labanarekin zulotxo bat eginez.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 182. orr.

Koskoilo edo kuku-sagarretan zulotxo bat ikus daiteke eta, hala egokituz gero, baita handik jaioberria den eulitxo bat irteten ere.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 141. orr.

Zulotxo bat zeukan kokotsean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 138. orr.

Bi masailetan zulotxo bana zuen emakume irribarretsu batek atea zabaldu eta esan zien: [...].  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 94. orr.

Nik neure mingainaz ipurdiko zulotxo polita arakatuko diot, ipurmasailetan zapladatxoak ematen dizkiodan bitartean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 156. orr.

Muttur horren goiko aldea porotsua da: zulotxo batzuk ditu, eta handik ateratzen da pixa.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 249. orr.

Tumorea txikia zela eta zulotxo bat eginda kenduko ziotela.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 43. orr.

Pipiak jotako zulotxoak xiringa batez xilofenaz bete litezke.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 54. orr.

Arropak erantzi gabe erori zen ohean, milaka zulotxotan desegindako aspirina hartzea ahaztuta.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 57. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Nabari dira, dena den, iltze zaharrek utzitako zulotxo maiztuak, iltze berriak sartu dizkioten zulotxoen ondoan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 55. orr.

Elsbethen masailetan ez zen alaitasunezko zulotxorik ageri.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 76. orr.

Kutxa hark ezkutuko zulotxoren bat ez ote zuen etorri zitzaidan gogora.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 222. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Satisfazio neurriz kanpoko bat nabarituko nuen, neure azal-zulotxoetarik gainezka.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 98. orr.

Sekulako hotza egiten duela Manchako basa-herri hartan, berehala izozten direla patioko putzu zulotxoak.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 127. orr.

Beroki arrosa kolorekoa jantzita dagoen Bere Maiestatearen sudur zulotxoak egurastu ahal izan ditzan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 130. orr.

4 irud/hed

Gaixotasuna zirrikituak balioesten ahalegintzen da beti, edozein zulotxo aprobetxatzen du sartu eta, bere iraupena ziurtatzeko, inguruan daukan guztia suntsitzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-03-25

2000 urteko apirilean argitaratu zuen ozpineko euliaren (Drosophila melanogaster) genoma osoa, bere 14.200 geneekin, Science aldizkarian, zulotxo batzuk (1.200) argitu gabe utzi bazituen ere.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 90. orr.

Zorroztasunak zulotxorik uzten ez duenean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-27

Beharbada, zu zure senarrarekin etor zintezen, Luisen etxean eta Luisen bizitzan zulotxo bat uztera joan zen Elisabeth.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 54. orr.

Huskeria bat, eta horra hor lapsus deitzen den zulotxoa, horra azpian zegoena agerian, horra sekretuan gorde nahi zena nabarmen.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 77. orr.


zulotxodun izlag zulotxoa edo zulotxoak dituena.

Eta jantziak erantzi dizkiozu, zulotxodun kuleroak, marradun galtzerdiak.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 84. orr.


zulotzar iz adkor zulo handia.

-Zulotzar honek bingo izateari aspaldi utzi ziola uste nuen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 62. orr.


zuloxka (corpusean zuloska soilik) iz zulotxoa.

Kamionetak alde egin zuen eta zulotzarretan denak batera lurperatu zituzten.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 108. orr.

Otsondoko ataka ondora sartzen den urbidetik bi pausora, bidearen gaineko aldetik, muskerra eguzkitan egoten den losa zabalaren eskuineko zuloskan.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 184. orr.


zulu 1 iz Afrikako hegoaldeko etnia bateko kidea.

Hegoafrikako biztanleen laurdenak zuluak dira.  Berria - Mundua   2004-04-29

Buthelezi zuluen liderra Gobernutik kanpo utzi du Mbekik. Zuluak edo errusiarrak bezala joaten da erasora, dena kolpe batean jarriz alegia.  Berria - Mundua   2004-04-29

• 2 izond etnia horri dagokiona.

Ez da lehen aldia bertan etnia zuluaren eta xhosaren artean borroka odoltsuak gertatzen direna.  Berria - Mundua   2004-04-14

Herri horren ordezkaria Thabisong Young Club izango da, eta kultura zuluaren erakustaldi bat egingo du, ekainaren 26an.  Berria - Kultura   2004-06-20

DA Aliantza Demokratikoak, berriz, botoen %14 eskuratu zituen; IFP Askatasunaren aldeko Inkhata Alderdi zuluak %5 zituen eta NNP Alderdi Nazional Berriak %2.  Berria - Mundua   2004-04-16

3 (izenlagun gisa)

Charles Clifford-en margolanak, Hego Afrikako lurraz; Zama Dunyma-renak, zulu emazteaz; Colbert Mashile-renak, afrikar nortasunaz.  Herria   2005-11-17

13 kantu emaiten ditu obra berri hortan, zenbaitzu Hego Afrikako zulu kantariz lagunduak.  Herria   2005-11-24


zuluera iz zuluen hizkuntza.

Alde! (zulueraz).  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 282. orr.


zululandia iz zuluak bizi diren lurraldea.

Zululandiako (Hegoafrika) Unibertsitateko Psikologia irakasleek kezka agertu dute, osasun arazo gehiagoren iturri izan daitekeelako estetika eredu berria.  Berria - Gaiak   2004-04-17


zumadi iz zumea.

Zumadi sarriek latz egiten dute itsasertza, zeinetan makal baso zabal naroak aurkitzen baitziren, gehiago lehen orain baino, han-hemenka haltz eta sahats sailez banatuta.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.


zumaiar izlag/iz Zumaiakoa, Zumaiari dagokiona; Zumaiako biztanlea.

Zumaiar gazte baten bertsua nork ez du ulertzen edo konprenitzen?  Herria   2001-08-09

Herrizaingo Sailak atzo aditzera eman zuenez atxilotutako gizonezkoa zumaiarra da, eta 26 urte ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-05

Gaurkoan lau zumaiar arituko dira nor baino nor gehiago finalerako txartelaren bila.  Berria - Kirola   2004-09-30

Goixerri mutrikuarra kenduta, zumaiarrak beste hirurak.  Berria - Kirola   2004-01-06

Inaxio Tolosa deitzen da bera, aktorea, musikoa, zumaiarra, laguna.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 126. orr.

Egun horiexetan atxilotu zituzten Madrilen ETA militarreko bi lagun, Ixidro Etxabe zumaiarra eta Joxe Arregi zizurkildarra.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 90. orr.

Hori, hala ere, ez zen oztopo izan Oier Aizpurua Itxas-Gain taldeko piraguista zumaiarrak bere eguneroko entrenamendua eten zezan.  Berria - Kirola   2006-01-28

Zortzi lagunek osatzen dute Ttakunpa, eta gehienak zumaiarrak eta zestoarrak dira.  Berria - Kultura   2004-06-08

Zumaiarrak sasoi bikaina egin zuen iaz, Munduko Txapelketa, Europako Txapelketa eta Munduko Kopa irabazi baitzituen.  Berria - Kirola   2006-01-28


zumail ik zimel.

zumaitsu izond zukutsua.

Garia bere zoririk onenean, zumaitsu nahi zen beti.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 82. orr.


zumake iz mediterranear eremuko zuhaixka, azalean eta hostoetan tanino asko daukana (Rhus coriaria).

Sastrakak zumakeenak eta zorne-belarrenak ziren. ibai ertzeko ezpondetan ere, oraindik ere gorritu gabe ikus zitezkeen zumake-mordoek, belazea eta lurgorria gerizatzen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 46. orr.

Baina kontua da, gainera, ailantoa eta zumakea oso antzeko zuhaixkak direla, konfunditzera hel daitezkeenak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 73. orr.

Izan ere, ailantoari zumake faltsua deitzen zaio Espainiako leku batzuetan, edo are zumakea, soilik.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 73. orr.


zumaldetxo izond

Feliperekin semealabak ondo zumaldetxoak aterako zitzaizkion.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 332. orr.


zumar 1 iz zuhaitz luzea, hosto horztunak eta azpialdean iletsuak dituena (Ulmus sp).

Zedro, arkazi, mirto eta olibondoak landatuko ditut basamortuan; zipres, zumar eta izeiak eremuan.  Elizen arteko biblia   Is 41,19

Izeia edo izei hispaniarra urria den lekuetan, altzifrea, makala, zumarra edo pinua erabiliko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 570. orr.

Orain belarraren gainean atseden hartzen ari ginen, zumar baten gerizapean.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 137. orr.

Zumarrak eta lizarrak ura daukate gehiena, eta airea eta sua gutxiena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1330. orr.

Badago beste harmonia bat, are gordeagoa, baina ber gisan nabarmena ene aburuz, zumarraren eta hareharriaren artean.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 141. orr.

Dorretxo karratu lerdenaren soslaia gailentzen zen zumarraren adaburuaren gainetik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 172. orr.

Zumarraren egurra oso baliatua izana da, bereziki altzarigintzan eta untzigintzan.  Herria   2003-12-04

Eguerdiak argitasun aparta zuen, zumarren ernamuinak indartuz joan eta gerizpe emateko prestatzen hasiak ziren.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 231. orr.

Belazearen azpian, zumarren ondoan, zerrategia zegoen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 87. orr.

Leiho zabal batetik kaleko zumarren adaburu beltzak ageri ziren ilunabarreko urdin kobaltoarekin jolasean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 202. orr.

Zumarrak desagertzen ari dira Euskal Herriko oihan, parke eta plazetatik.  Herria   2003-12-04

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gaztainondo eta zumar handiek itzal gozoa eskaintzen diete italiar literaturako hainbat idazle handiren brontzezko bustoei.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 46. orr.

Eguzkiak Zitadelako hostotza trinkoko zumar handietan jotzen zuen, eta gorritu eta kobre-kolore batez tindatzen zituen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 39. orr.

Ur-Gaziaren eta Longinos-Harpeen parean, zumar mardulen artetik batimendua ikusteko tarte bat eskainiz, leiho luzeska gotikoen "Casa Blanca" dotorera iritsi nintzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 183. orr.

Gaztelu ilun bat dago zumar tantaien artean ezkutatua.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 21. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Laster hasiko zen euria, haizeak kale bazterretako zumar-orbela harrotzeari utzitakoan.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 73. orr.

[Gurpilen] oihartzunek bi aldeetan lokarturik zeuden etxeen fatxaden kontra jotzen zutela, zumar lerro lausoen atzean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 17. orr.

Idisko oso bat ikusi zuen bere begien aurrean aurreneko, sutan erretzen zeukatena, zumar-tantai oso bat burruntzi-legez sartuta.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 140. orr.

4 zumarraren zura.

Hura berunezko beste kutxa batean eta azken hori zumarrez eginiko beste batean.  Berria - Harian   2005-04-06

Azkenik zumarrezko hilkutxa lurpean sartuko dute, ez sarkofago batean.  Berria - Harian   2005-04-06


zumardi iz zumarrak dauden eremua; zumarrak landatu diren pasealekua.

Zumardian belarra laburra zen, leuna eta betea; goroldioaren antzekoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 40. orr.

Santutxoko bentaren ondoan, zumardi txiki baten itzalpean, han ari zen etxeko nagusia sega pikatzen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 120. orr.

Etxekoak, Kanpazarretik motorren zurrunga zetorkienean, berrehunen bat metro iparraldera zegoen zumardira ateratzen ziren babes bila.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 39. orr.

Parkeko zumardian behera zihoan bikote batengan erreparatu zuen.  Berria - Kultura   2004-08-17

Elizaren atzeko aldetik joan ziren ibai aldera eta, bazterrez bazter zumardian aurrera ibili ondoren, ibaiak putzua egiten zuen tokian gelditu ziren.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 99. orr.

Kolonbiako Gobernuak Bilboko Mazarredo zumardian daukan kontsulatuan jendea sartu eta irten ibili da egunotan.  Berria - Harian   2005-02-05

Zumardia ederra zagon paseatzeko, ez dun hala uste?  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 13. orr.

Zalgurdi ugari dator bulebarrera ematen duten kale eta zumardietatik, tropelean dator oinezko jendea ere.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 14. orr.

Hondartza inguruko zumardia, alemanen hotela, zerrategi zaharrera heldu aurreko etxadiak... mojen komentu aurreko zumarditik nindoalarik, Perti, kimikako irakaslea, ikusi nuen etxe tarte batetik ni nengoen ingurura hurbiltzen.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 21. orr.

Zumardian, Bahia Hostalaren inguruan zegoen telefono kabina baterantz zuzendu zen Pataki, presaka.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 161. orr.

LABek deituta, haren heriotza salatzeko elkarretaratzeak egingo dituzte: 11:00etan, ontzijabeen elkartearen aurrean, eta 19:00etan, Zumardian.  Berria - Ekonomia   2006-03-25


zumarragar izlag/iz Zumarragakoa, Zumarragari dagokiona; Zumarragako biztanlea.

Aitor Gonzalez 30 urteko zumarragar txirrindularia, Euskaltel-Euskadi taldekoa, dopatu omen litaike azken Espainiako Itzulian.  Herria   2005-10-06

Josu Jon Imaz zumarragarra hautatua izan da Eusko Alderdi Jeltzalearen lehendakari berri gisa, aspaldiko urtetan alderdi giderrak zauzkan Xabier Arzallus-en ordain.  Herria   2003-12-25

Asier Ormazabal urretxuarrak eta Iñaki Alvarez zumarragarrak Shisha Pagmako gailurrera iristea lortu zuten igande eguerdian.  Berria - Kirola   2004-10-09

Bertatik bertara entzunda dakit antzuolarrek oso gertukotzat dutela urretxuarren, zumarragarren edo azkoitiarren euskara giputza eta urrunekotzat, aldiz, Durangotik sartalderako bizkaitarrena.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 70. orr.


zume 1 iz sahats mota txikia, adar malguak dituena (Salix viminalis). ik mihimen.

Zurzuria eta makal beltza, eta baita zumea, ezkia eta zalitzukia, suz eta airez egoten dira aseta.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1330. orr.

Haize eta lehorte etengabeak sufritutako zumea bezain jorik zegoen.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 120. orr.

Zumea bezain meheak ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 428. orr.

Larrua du esnezkoa, gorputza liraina, zumea bezain zalua haren gerruntze fina.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 29. orr.

Hori ote da gogoko dudan baraua gizakiak bere burua zigortzen duen egunean, hau da, zumeak bezala burua kulunkatu eta dolu-jantziz hautsetan etzatea?  Elizen arteko biblia   Is 58,5

Lehen bezala orain, zumea haizearen aldera.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 96. orr.

2 zume adarra.

Begira hemen daukat umea, hankak zumea baino meheago, begiak zapoarenak baino irtenago.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 45. orr.

Neskatila freskoak, izter, ipurmazel eta titi oparokoak, beste batzuk meharrak zumea bezain, deabrukeriaraino erotikoak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 117. orr.

Ohartu da Joxek labana bat atera duela eta zumea zuritzen ari dela.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 22. orr.

Bideari lotu aurretik behin eta berriz inarrosi du eskuinean daraman zumea.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 22. orr.

Gero, pastelak, galletak, gerezi tartak, arbendol opil kurruskatsuak, arto bizkotxoak, lodiak eta horiak, izan zituen saltzeko, zume gurutzatu batzuen gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 242. orr.

Haren alboan etxe txiki eta pobretxo bat bakarrik izatea, buztinez eta zumez egina, bertan anaiek atseden hartu eta lan egin ahal dezaten.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 139. orr.

Zumezko pareta mehe-mehe batzuek baizik ez zituzten merkatuko jendetzarengandik bereizten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 250. orr.

-Zumezko kulunkaulki bat bazen hemen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 88. orr.

Zumezko mahaitxo baten aurrean eserita, diru-kutxaren ondoan, kontabilitateko koaderno handian murgilduta zegoen Perrette.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 255. orr.

Zumezko aulki kulunkari batean.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 50. orr.

Dendaren eskuinaldean, janlekua zegoen, gela garbi-garbi bat, haritz argiz egindako arasa batek, mahai batek eta zumezko jarleku batzuek hornitzen zutena.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 86. orr.

Ezer baino lehen, zumezko kapazuan lo zegoen haurra erakutsi zioten.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 162. orr.

Etxeko sukaldera joan eta bere amak ogiaren atxikitzeko zeukan zumezko otarrea ebatsi!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 114. orr.

Gero, arrain ederrak zetozen, bakarka jarriak, zumezko erretilu banatan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 147. orr.

Izozkailuaren gaineko frutontzi zumezkoan laranja bat zegoen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 102. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Zorigaiztoko mira-eragile gizatxarrok, nork ikusi zitzakeen zakatzetatik zintzilik sardinak zume-zirian bezala.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 127. orr.

4 irud/hed

Atean izandako zalantzak amaitu direla berretsi beharko du Aranzubiak, berriro Urzaiz onena ikus daitekeela erakutsi beharko du Tuterako aurrelariak, eta gazteek hazten doazela baieztatu beharko dute, baina Valverdek saski dotorea osatzeko moduko zumeak ditu.  Berria - Kirola   2004-08-24

Ibarretxeren ustez, Estatutu Berrirako Proposamena «oinarrizko ondasun politikoa» da normalizazio akordioari ekiteko orduan, funtsezko gaiei erantzuteko «zumeak» ezartzen dituelako.  Berria - Harian   2005-06-23

PSOE-PP Ituna «aurkaria deskalifikatzeko tresna» dela esan zuen, eta etorkizun «beste zume batzuekin» egin behar dela.  Berria - Euskal Herria   2004-09-09

Geroari begira jarrita, Estatutu Proposamenaren edukiak normalizazio politikoa lortzeko zume gisa aurkeztu zituen, bere ustez, indarrean dauden auziei «irtenbidea» ematen dietelako. Bidea erdi-erditik egin nahi dutela esan du bai Ibarretxek bai Imazek, akordioak orain alde batekin orain bestearekin egiten saiatuz, baina herenegungo hitzaldian proposatutako zumeekin lankideak alde bakarrean baino ez dituzte aurkituko.  Berria - Harian   2005-12-01

5 zume negarti sahats mota, adarrak beheraka dituena (Salix babylonica).

O, haritza, lizarra eta zume negartia!  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 372. orr.

Turgeniev"en aurrean, bidearen bestaldean, zelai muttur bat dago, bizpahiru zume negartik babesten duten oasi bat zabor kontainerren artean.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 247. orr.

Bestetik lore sekulakoak eta itxura eta forma guztietako lore pila zeuden aintzira-bazterretan, baita zume negartiak ere non-nahi, hostaila ur barrenean sartuta.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 41. orr.

Maitagarri kalekume bat zen, Pasealekuan gora arineketan zihoana, zume negartien ondotik.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 278. orr.

Mintak amonaren brotxea galdu zuela oihukatu zuen [...] perlazko zume negartia.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 78. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zumea bezain (5); zumezko aulki (7); zumezko aulkitik (3); zumezko saski (3)


zumel ik zimel 5.

zumitz 1 iz makala; zumea.

Jakobek, zumitz-, urritz- eta platano-ziri batzuk harturik zuritu egin zituen eta abereak edatera zihoazen asketan jarri zituen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 86. orr.

Pixka batean ezponda berde-berdezko zanga baten ondotik ibili ziren; soro aldera urritz eta zumitz gorriztazko ilara batek jarraitzen zuen.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 155. orr.

Gurean, arrantzuko kanaberetako eta lekei tente eusteko balio duten bezala, mila lan mota eta baliabide hartu behar izan zituzten bere gain kanaberak eta zumitz jenero hauek.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 417. orr.

2 zume adarra; zurezko zerrenda mehe eta luzea.

Taberna batetik ohi baino edanago irten zelarik, zubia zeharkatzean, haize basatiak jo eta ibaira eraman baitzuen, oso argala baitzen, zumitza bezain argala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 133. orr.

Zenbat hesi txukun, zenbat sehaska ttiki eta aulki, zenbat zumitz eta gaztantzera, zenbat saski eta otarre klase, [...].  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 186. orr.

Traktoretxo gorriaren ondoan, zumitzezko aulki batean eserita, adineko andre bat zegoen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 442. orr.

Saloiaren leiho ondoko zumitzezko besaulkian esertzen zenean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 55. orr.

Bertan zeuden, su aurrean, zumitzezko jarleku apalak eta keak eta urteek leundu zuten zizailu galanta.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 66. orr.

Zumitzezko mahai baten gainean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 157. orr.

Zumitzezko saski bat hartu eta, zirrikituak galipotez eta bikez estalirik, haurra bertan sartu zuen eta Nilo ibai-ertzean utzi kanaberen artean.  Elizen arteko biblia   Ir 2,3

-Zer esaten ari zara, postariaren seme, gerria zumitzezkoa duzun mutila?  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 20. orr.

Centaurrek, berriz, joint-venture bat osatu du Indiako enpresa batekin 2005. urtetik aurrera zumitzak egiteko Asiako merkatuetarako.  Berria - Ekonomia   2004-11-17

3 (hitz elkartuetan)

Egur-zumitzez egindako sommier berrietan.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 23. orr.

4 irud/hed

Eskura dugun informazioa kaskarra bada, nekez egingo dugu zume edo zumitz horiekin otarre onik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 337. orr.


zumiztiar izond zumitzezkoa.

Adarretako makilatxo zumiztiarrak oso egokiak ziren esku-saski eta otzara eta banastagintzan erabiltzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.


zumiztu, zumiztu/zumitz, zumizten da/du ad zumitza bezalakoa bihurtu.

Ilbeherak desintoxikatu egiten digu gorputza, garbitzearen aldera jotzen du, barruko sapak mugitu, ureztatu eta izerdiarazi, sapa-izerdiak mugiarazi eta atera, garbiketa behartuz; eta horrela lehortu, gihartu eta, aldi berean, indartu, zumiztu, larru lehorra bezala, giharrez kemendu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 407. orr.


zumo (orobat zumu g.er.) 1 iz zukua.

Hiru zumo egiten zizkion Marcosek egunero Mariari.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 105. orr.

-Joanma, ekarriko al dizkidak dendatik laranja batzuk eta libra bat azukre, zumoa egiteko?  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 98. orr.

Niretzat eta Pantxorentzat zumu bana.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 303. orr.

Gin-tonicak, zumuak, paper orri bat eta boligrafoa mahai gainean zeuden.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 303. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Gosariko tostada bukatu eta laranja zumoa edaten ari zela erabaki zuen Martari deitzea.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 57. orr.

Sara noiznahi aritzen baitzitzaion, orain egunkaria nahi nuke, orain laranja zumo bat, eta orain kamamila azukre pixka batekin.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 228. orr.

Gurean Coca-Cola eramaten hasi zirenean fruta-zumoetara pasa ziren haienean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 61. orr.


zumu ik zumo.

zunbait ik zenbait.

zunbat ik zenbat.

zunburrun iz burrunba.

Txorien txorrotxioa eta zomorroren baten zunburruna, beste soinurik ez zen aditzen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 137. orr.


zunda (orobat sonda g.er.) 1 iz berunezko pisu bat duen haria, itsasoaren sakonera edo hondoaren nolakotasuna jakiteko erabiltzen dena.

Slightlyk dozena bat azote jaso zituen, zunda jasotzeko aginduaren aurrean harridura-aurpegia jarri zuelako.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 198. orr.

· Imajinatu nuen eskumuturrean, erlojuaren lekuan, aparatu berezi bat neramala, zunda moduko bat, itsasoaren edo ibai baten sakonera neurtu beharrean, puntu geografiko bakoitzaren denbora-sakonera kalkulatzen zuena.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 40. orr.

2 sendagintzan, gorputz barneko hodi edo barrunbeetara iristeko tresna.

Utero-lepoan zunda bat sartzen zizun zabalgailu baten laguntzaz.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 45. orr.

Astelehen goizean bost egun bete ziren zunda batekin bizitzen hasi nintzenetik.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 64. orr.

Bazen gomazko zunda bat eta zurezko ardatz bat, zeharka zulo bat zuena: animaliaren hortzen artean bortxaz finkatu behar da, eta gero, zuloan barrena, zunda zintzurrean ondo sartu, milikeriarik gabe, urdailaren hondoa ukitzen duela sentitzeraino bultzatuz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 164. orr.

Zundatik barrena erraza da xiringa arrunt batez erauzkinak urdailera helaraztea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 165. orr.

Salatu zuenez, gose grebalariak aulki bati lotu eta geldi-geldirik edukitzen dituzte elikagaiak zunden bidez sarrarazteko, goitikatzea eragotzita.  Berria - Mundua   2006-02-11

Erizainek zunda baten bidez elikatzen dute.  Berria - Gaiak   2004-10-01

Zunda gastrikoen bidez elikatzea baztertu dute.  Berria - Harian   2005-08-27

3 neurketa tresnak daramatzan globo edo espaziontzia, atmosfera edo kanpo espazioa aztertzeko erabiltzen dena.

ESAren egitasmoari jarraiki, abiada moteltzen hasi behar zuen atzo Smart-1 zundak, Ilargitik 50.000 kilometrora helduta.  Berria - Gaiak   2004-11-16

Marteren orbitan jarri da 'MRO' zunda, planetaren klima ikertzeko.  Berria - Gaiak   2006-03-11

Datozen egunetan eta urtarrilaren 14ra arte Mars Express zunda lurreratze-moduluaren seinalea jasotzen saiatuko da.  Berria - Gaiak   2004-01-08

Saturnoren ilargirik handiena aztertzea izango da orain Huygens zundaren egitekoa.  Berria - Gaiak   2004-12-26

Titanen lurreratuko da zunda.  Berria - Gaiak   2004-12-28

Atzo zundatik banandu ostean, Spirit robotak gaur goizaldean ekingo dio, ondo bidean, Marteko lurrazala aztertzeari.  Berria - Gaiak   2004-01-15

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Baina zer ote zen espazioan barrena zebilen objektu ezezagun hura? Zunda automatikoa?  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 95. orr.

Ilargiaren orbitan jartzea lortu du Europako zunda esperimentalak.  Berria - Gaiak   2004-11-17

5 (izen elkartuetan lehen osagai gisa)

Ezustean harrapatu nau, eta libidoa zunda globo baten moduan igo zait, braust!, estratosferaraino.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 42. orr.

6 (izen elkartuetan bigarren osagai gisa)

Cassini espazio zunda Saturnoren orbitan sartu zen atzo eta AEBetako diru politika goranzko orbitan sartu zen herenegun.  Berria - Ekonomia   2004-07-02

Antartikaren inguruko adituez gain, espazio zunden teknikariak izan ziren bileran.  Berria - Gaiak   2004-11-07

Globo zunda goizero bidaltzen denak, han eramango du termometroa, gora eta gora joan ahala, hor goiko tenplearen berri emango duena.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 445. orr.

7 irud/hed

Zunda egokia da arlo honetan ere gauzak nola dabiltzan konturatzeko.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 154. orr.

Gregorio Urdaniz UNEDeko irakaslearen esanetan, alde handia dago benetako beharraren eta eraikitzen ari den hiriaren artean, eta Gendulaingo proiektua, esaterako, «zunda bat» da, bere ustez.  Berria - Harian   2005-09-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

cassini espazio zunda (6); cassini zunda (4); espazio zunda (12); eta zunda (3); express zunda (7); horizons zunda (3); huygens zunda (8); mars express zunda (7); new horizons zunda (3); rosetta zunda (4); spirit zunda (4); zunda baten bidez (3); zunda plutonera (3); zunda saturnoren orbitan (4)

cassini zundak (11); espazio zundak (13); express espazio zundak (3); express zundak (13); mars express zundak (10); spirit zundak (3); stardust zundak (8); venus express zundak (3)

huygens zundaren (3); zundaren bidez (3); zundaren bitartez (3)


zundaketa 1 iz zundatzea.

Iritzi Publikoaren Zentro Palestinarrak herenegun plazaratutako zundaketa batek zioenez, berriz, Mahmud Abbas PANeko presidentearen alderdiak botoen %39,6 lortuko ditu, eta erakunde islamikoak, berriz, bozen %28,8.  Berria - Harian   2006-01-25

Horietatik zazpi besterik ez dira pasatuko bigarren itzulira, Sofres erakundearen zundaketaren arabera.  Berria - Mundua   2004-03-21

Iazko abuztuan, Pegoko udaletxearen lur eremuetan zundaketak egin zituzen.  Berria - Gaiak   2004-08-05

Veleiaren azpian egin diren zundaketek, aldiz, agerian utzi dituzte herrixka horren aztarna esanguratsuak.  Berria - Harian   2006-03-22

Nagoren, atzeko presak eraikitzeko egindako zundaketetan sima batekin egin dute topo, eta horma atzerago eraman behar izan dute.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 89. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hitz honek ez du bultzatzen inolako hasieraren bilakuntzara; ez du azterketa ahaidetzen inolako indusketarekin edo inolako zundaketa geologikorekin.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 152. orr.

Agintaritzak hainbat pista eraikitzeko zundaketa geoteknikoak egingo ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Putzu zaharrak berriro zulatzen ari gara teknologia modernoen bidez, zundaketa horizontalez esaterako, bertan atera gabe geratu zena ateratzeko, arrokari azken zukua atera nahian.  Berria - Gaiak   2006-02-21

Superportuaren Aurkako Taldeak Jaizkibel arriskuan! Zundaketa txikitzailerik ez! lelopean, bihar, 09:30ean mendi ibilaldia antolatu du.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Hogeita hamar lagunek osatutako talde batek zundaketa lanak egiten zebilen makina bat geldiarazi zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-02-22

Arenalean zundaketa makina erraldoia dagoen bezala, burtsa ere igotzeko arrazoi oinarrizkoen bila hasi da.  Berria - Ekonomia   2004-05-25

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

-Ez horixe, alderantziz, azken iritzi-zundaketak, eta ez gureak bakarrik, alde ditugu.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 237. orr.

Orain aztertu beharko dugu hauteskunde kanpainan gertatutakoa, baina nire ustez, hauteskunde zundaketek eragina izan dute gure beherakadan.  Berria - Mundua   2004-01-22

Faila hori petroleo zundaketak egiten ari zirenean aurkitu zutela gogoratu zuen Casasek hitzaldian.  Berria - Euskal Herria   2004-11-21

Axelek itsas zundaketak ere eginen ditu, sakoneko harrizko zorua 127 edo 750 metrora dago.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 342. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zundaketa lanak (4); zundaketak egiteko baimena (3)


zundatu, zunda, zundatzen du ad 1 eremu bateko lurraren ezaugarriak aztertu.

Zundatu eta, urak 75 metroko sakonera duela eta hondoa harrizkoa dela jakinen duzue.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 283. orr.

2 zundaren bidez neurtu edo aztertu.

Ura hustu zenean, Andresek maskuria zundatu ahal izan zuen, eta gaixoa arnasa aise hartzen hasi zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 209. orr.

Amildegitik ihes egiteko modu bakarra, amildegia ikustea, neurtzea, zundatzea eta bertara jaistea da.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 114. orr.

3 norbaiten iritzia, asmoak eta kidekoak ezagutzen saiatu.

Interesgarria ere bazen hauteskundeok ikasle, irakasle zein beharginen artean itxaropenik eragin zuten edo ez zundatzea.  Berria - Euskal Herria   2004-03-25

Begira ea zure solaskideak, zundatu gogo duzun horrek, inoiz kausitu duenentz aipaturiko gaizkerietan hala salatzen duzun gaztea.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 71. orr.

Ni zundatu nahian ote zebilen, nekizkienak esanarazteko?  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 200. orr.

Gizonaren bihotzaren mugidak ezin zundatuzkoak dira.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 143. orr.


zundatxo iz zunda txikia.

Lehen aipatu dugun zunda meteorologikoa, beste aurkikuntza bikaina, goizero hainbat gunetatik zeru goira kilometro mordoxka bat joan daitezen bidaltzen diren zundatxoak, irratiz datuak bidal ditzaten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 448. orr.


zundatze iz eremu bateko lurraren ezaugarriak aztertzea.

Batez ere, neurriak eta garrantzi arkeologikoa finkatu nahi dituzte, eta horretarako 300 zundatze baino gehiago egingo dituzte, 2007. urtea bitartean.  Berria - Harian   2006-03-22

2002an Andoainen egiten ari ziren zundatze geoteknikoak geldiarazi zituzten sei lagun horiek.  Berria - Euskal Herria   2006-03-31

Sei lagun epaituko dituzte gaur goizean [...] AHTren proiektuko zundatze lan geoteknikoak geldiarazten saiatzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-03-30


zuntoi iz zutoina.

Baina ez al zen ausaz alaia goiz hura? Ate irekitik airea sartzen zunan, huntzaren zuntoiak hautsiz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 106. orr.


zuntz 1 iz hariaren osagai bakunetako bakoitza; eho eta irun daitekeen gaia, hari itxurakoa. ik izpi; piru.

Aski zituan milakaren batzuk molekula polifenol, garbiketan lanjantziaren zuntzek xurgatuak, eta ile zein haritxo ikusezin batek lanjantzitik hegan eramanak, orban bat sorrarazteko.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 277. orr.

Bazirudien eskailera handia kulunka zebilela, zuntzezko alfonbrari eusten zioten letoizko arrabolekin oin-puntez behaztopa egiten baitzuen Thatcherrek.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 22. orr.

Zeta artifiziala nola bideratu aztertzen ari zirela, Wallace Hume Carothers eta bere taldeak erraz hausten ez zen zuntz gogor bat aurkitu zuten, plastikoan oinarritua: nylona.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 66. orr.

Tximiniaren aurrean, Wendyk kordelak zabaltzen zituen, zuntzezko kordelak, eta horietan esekitzen zuen arropa garbitu berria.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 108. orr.

Zetazko zuntzak eta soja-ogia egin nahi du, eta baita gazta ekologikoa ere.  Berria - Kultura   2006-02-23

Bertan behera gelditu den kuota sistematik at daude poliester zuntzak eta, datozen bost urteotarako %49,7ko muga zergak ezartzea hobetsi du EBk.  Berria - Harian   2005-03-25

2 landare edo animalien ehunen osagai oinarrizkoa, hari itxura duena; hariaren itxurako gauzakia.

Bizkarreko ilajea laztu egin zitzaion guztia, buztana zurrundu, eta nerbioak, zuntzak eta zainak ikusi nizkion tenkatzen, zintzur aldean hasi eta zango zailetan buka.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 112. orr.

Irakaslea gutxi gorabehera bere adina edukiko zuen emakumezko bat zen, ikasleak ez bezala, argal eta zaintsua, dena zuntz eta gihar.  Berria - Kultura   2004-08-22

Abentura eta arriskua hurbil sumatzen nituen, nire odolaren ibilera bizkortuz eta gorputzeko zuntz guztietara elektrizitate karga biziak bidaliz.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 37. orr.

Nerbio sistemako, garuneko eta bizkarrezur muineko egiturak meninge izeneko zuntz batzuekin daude estalita.  Berria - Euskal Herria   2004-10-12

Zuntz bakoitzak bere erresonantzia-maiztasuna du eta soinu egokia iristen zaionean hasten da mugitzen.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 115. orr.

Argi gorriak bortizki estimulatzen ditu gorrirako sentiberak diren zuntzak, eta motelkiago, berriz, beste biak, eta hala ematen du gorri "sentsazioa".  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 39. orr.

Adats izurtuan, zuntzaren gune batzuk biribilak dira eta, beste batzuk, berriz, obalak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 82. orr.

Zuntz eta karbohidrato konplexu gutxiegi eta animalia proteina, lipido saturatu eta azukre soil gehiegi kontsumitzen delako.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 73. orr.

Zuntza jateak minbiziaren aurrean babestu egiten duela ikusi zuten.  Berria - Gaiak   2006-02-02

Muskulu batek baditu milaka eta milaka zuntzak eta, indarra erregulatzeko, uzkurtu beharreko zuntzen kopurua eta uzkurtze abiadura egokitzen ditu.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 60. orr.

Muskulu ziliarra uzkurtzen bada, zuntzen tentsioa gutxitu egiten da.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

Bulkada elektriko bat ikusmen-nerbioaren zuntz batean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 103. orr.

Ekintza mekaniko soil baten bidez egiten dute muskuluek beren lana: zuntzak uzkurtuz.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 50. orr.

Kono bakoitza zuntz bakar baten bidez konektatzen baita gehienetan ikusmen-nerbiora.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 95. orr.

Asteon erresonantzia magnetikoa eginen diote zuntzen haustura ote duen argitzeko.  Berria - Kirola   2004-03-24

Traineruak bezala, egurrezko arraunak ere baztertu egin dituzte klubek, zuntzezkoak erabiltzeko.  Berria - Kirola   2004-09-10

Hantxe bilduta zeuden, azukre-kainaberazko zuntzez eginiko hamarka saskitan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 352. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Horrez gainera, zuntz elastiko ugari ditu dermisak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 71. orr.

Eraztun-formako muskulu baten [...] barruan kokaturik dago begiaren kristalinoa, zuntz elastikozko sare baten bidez hari lotua.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 97. orr.

Aluminioz eta zuntz sintetikoz egindako lera.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 139. orr.

Izaki pentsatzaileak asmatuko dituzte, zuntz misteriozkoz unibertso adierazgarri bati lotuak, osotasunaren ikuspegi sendoak dituztenak.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 104. orr.

Tom igaroa zen lehenago ere arrebarekin antzeko egoeratatik, eta harengatik bihotzeko azken zuntzeraino ni bezain kezkaturik bazegoen ere, [...].  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 286. orr.

Zelula horiek guztiak nerbio optikoko zuntzak osatzen dituzten zelulekin lotuta daude beste sinapsi batzuen bitartez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 22. orr.

Tolesdura oker horrek zuntz amiloideak sortzen ditu.  Berria - Gaiak   2004-05-06

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ainguragune asko dituen zuntz sare batek eusten die epidermiseko zelula biziei, geruza basalekoei eta ingurukoei.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 72. orr.

Zurda edo tendoia da -zuntz-ehun gogor batez egindako kordoi bat- lotura hori egiten duena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

Bi hemisferioak konektatzen dituen zuntz sorta lodia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 233. orr.

Milosevicek zuntz haustura txikia du, eta bizpahiru astean egongo da jokatu gabe.  Berria - Kirola   2004-10-29

Erresonantzia magnetikoak uste baino emaitza hobeak erakutsi zituen, ez zegoen zuntz hausturarik, gihar distentsioa baizik.  Berria - Kirola   2006-02-28

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Gelatinazko soka bat da muskulu normal bat: zuntz fin andana bat.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 50. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Kalamu-zuntzaz egindako zaku normal-normalak ziren.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 222. orr.

Kakao zuntza hartzeak odoleko kolesterol maila jaisten laguntzen du.  Berria - Gaiak   2004-09-15

Adarbakoitzaren ilea erabiltzen dugu, edo fenixen isats-lumak eta herensugeen bihotz-zuntzak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 79. orr.

Nerbio-zuntz batetik igaro daitekeen energia elektrikoa ez dela aski muskulu-zuntz bat estimulatzeko, askoz lodiagoa baita muskulu-zuntza. Giza belarrian, badira 28.000 nerbio-zuntz inguru.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 59. orr.

Kolageno-zuntzez eta zuntzoi irmo itsatsirik dauden hidroxiapatito-kristalez egina dago hezurra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 19. orr.

Aluminioa edo karbono-zuntza?  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 84. orr.

Karbono zuntzezko arraunak.  Berria - Kirola   2004-07-10

Traineruak zein arraunak karbono edo beira zuntzez egiten hasi dira asko ez dela.  Berria - Kirola   2004-09-11

Beira zuntzez indartutako poliesterraz eraiki dute ontzi guztia.  Berria - Ekonomia   2004-12-18

Beira-zuntzezko txalupa omen zuten erosia.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 128. orr.

Beira-zuntzak, tentsioaren eraginpean aparteko indarra erakusten badute ere, erraz okertzen dira, eta ez dira egokiak egiturazko material gisa erabiltzeko.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 23. orr.

7 irud/hed

Neure kimikari-zuntzak kizkurtzen sentitu nituen lotsagarrikeria haren aurrean.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 208. orr.

8 zuntz optiko material dielektrikoz eginiko zuntza, argiaren eroalea dena.

Material berriak zabaltzen hasi direlako (plastikoak, zuntz optikoak, kautxu sintetikoa...), fidagarriagoak, eragingarriagoak eta merkeagoak baitira.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 126. orr.

Informazioa garraiatzeko zuntz optikoaren ahalmena 70eko hamarkadaren amaiera aldean ezarri ziren lehen sareetan 30 Megabit segundokoa bazen, gaur egun, milioi bat Megabit baino gehiagokoa dela.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 159. orr.

Euskaltelek 1.200 milioi euro inbertituko ditu zuntz optikoa herri eta enpresa guztietara hedatzeko.  Berria - Ekonomia   2004-11-26

Japoniak, zeinak tsunami-ak atzemateko munduko zuntz optiko sarerik aurreratuenetako bat duen, bere jakituria teknikoa eskaini zuen.  Berria - Harian   2005-01-07

Teoria kuantikoaren ondorio dira, halaber, laserra era zuntz optiko bidezko komunikazioak.  Berria - Harian   2005-02-11

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

gorputzeko zuntz (3); jokalariak zuntz haustura (3); muskulu zuntz (7); nerbio zuntz (17); serbiarrak zuntz haustura (3); zuntz bat (7); zuntz haustura (71); zuntz haustura bat (12); zuntz haustura dauka (3); zuntz haustura du (8); zuntz haustura izan (6); zuntz haustura txiki (4); zuntz haustura txikia (7); zuntz hausturarik (6); zuntz horiek (4); zuntz optiko (6); zuntz optiko bidezko (3); zuntz optikoa (4)

kolageno zuntzak (3)

zuntzen haustura (4)

beira zuntzez (5)

karbono zuntzezko (3)


zuntztsu izond zaintsua.

Ikusi besterik ez dago Rudolf Nureyev (1961) zuntztsu eta dotorea, Richard Avenon da egilea.  Berria - Kultura   2004-03-07


zuntzun 1 izond tuntuna.

Elurrak moteldutako parkean txilibituaren hotsa bezain zoliak eta meheak ziren Edithen negar zotinak, eta mutikoak neska zuntzun haiei uko egin eta urrundu egin zen badaezpada.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 63. orr.

Cecily ez duk neska erromantiko zuntzun horietako bat, eta pozten naik esateak.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 57. orr.

-Ignazia neska zuntzun horri -erantsi zuen geroxeago agureak-, nahi duana emaiok ezkontzen denean.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 68. orr.

Aldian-aldian, berriro niregana itzuli aurretik, halako zuntzun ikusmin zahar baten eraginez bezala, barra atzean zeuden kartel zaharretara irristatzen zitzaizkion begiak, cow-boyen bortxa ederrera eta emakume haien papar gaiztoetara.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 29. orr.

-Hago isilik, zuntzun-opila!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 91. orr.

2 ergela, ganorabagea.

Lurra berria eta zerua oraintsukoa zela eta halako animaliak sortu ahal izan zirela uste duenak, munduaren gaztetasunaren arrazoi zuntzun horretan funtsaturik, nahi beste ergelkeria jaulki dezake.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 359. orr.

Horrela asmatu dira Don Pelaio berkonkistaria, Errege Katoliko arrazista batzuk Espainiaren bategile santuak [...] eta Independentzia Gerra zuntzun bat Frantzia aliatuaren aurka, eta tonaka eta tonaka zientzia espainola.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 9. orr.


zuntzundu, zuntzun(du), zuntzuntzen da/du ad tuntundu.

Zuntzunduta nengoen, dukat eta erreal eta zuri, diru haiek mahaiaren gainera zelan uzten zituen ikusten.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 122. orr.

Gure amak esaten zuen moduan esanda, zuntzunduta nago, hots, zentzumenak berriro beren erroetara ekarri guran.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 248. orr.

Laxaturik baina artean zuntzunduta, Basurtoko Sanzenen Joanek giltzaz eta urre-zilarren dirdiraz sorgindu gura izan ote ninduen pentsatu nuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 125. orr.


zunzdun izond zuntza duena.

Kalamu [...]: leporako janzki mota bat egiteko erabiltzen den azal zunzduna ematen duen landarea; maiz, jendaurrean aire zabalean mintzatu ondoren jantzi ohi da, eta jantzita daramana hoztetik babesten du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 171. orr.


zunztu, zuntz/zunztu, zunzten da/du ad zuntz bihurtu.

Bizi ardatz nirearen jiran aihendutako huntza baino areago zuntz ere zunztu zitzaidan natura eta naturarekin hainbat bizikideen izpiritua eta poza.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 143. orr.


zup adlag irenstearen onomatopeia.

Eskaileretan gora jarraitu zuen Sergiok, eta bere atzetik bere itzalak, Abdulek, eta bizilagunak ogiari begiratu eta bere begietako mesfidantza ogiak irentsi egin zuen zup, gezi bat iltzatuta geratzen denean bezala ezkutu batean.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 94. orr.

Zup eta zup.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 43. orr.


zupa adlag zupatuz.

Nik xurgatu eta xurgatu, eta berak, intzirika, burutik heldu eta erritmoa markatzen zuen; azkenetan zegoela, "banoa" esan zuen ahots lakar batek, eta atzera egiten saiatu zen, baina nik zupa-zupa jarraitu nion.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 111. orr.

Tiradora hark zupa eta zupa egiten zuen esnea ekarri behar zuen emakumearen titiburutik, eta berak irizten zion besteko saioak egiten zituen, zupa eta zupa, azkenean, esnea ateratzen zion arte.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 49. orr.

Nire zakila gehiago handitu zen, goizeko eszena etortzen zitzaidan, eta su eta gar jartzen ari nintzen, berak zupa eta zupa jarraitzen zuen.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 131. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zupa eta zupa (3)


zupada iz zigarro eta kidekoez mintzatuz, zupatzea.

Pipa sumendi gorri txiki bat zen, zupada bakoitzean txinpart indargeak sortzen zituena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 266. orr.

Batzuek zigarroak azkar eta zupada sakon eta arinetan erretzen dituzte.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 196. orr.

Zigarroari zupada eman eta txarraldia sartu zaio.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 10. orr.

Zupada bat eman zion porroari.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 69. orr.

Puruari beste zupada bat eman nion, zaldiaren gainean, irabazle.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 183. orr.

Zupada luzea eman dio Raimundak zigarroari.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 127. orr.

Txirria sutu eta zupada sakon bat eman dio: haxixaren abisua biriketan, mezularia burura abia dadin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 248. orr.

Hiru zupada eder sartu dizkiot haxixari.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 316. orr.

Jimmy Herf gora eta behera zebilen, artega, zigarro bati zupadak jotzen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 434. orr.

Hori esanda, azken zupada jo dio txirriari.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 249. orr.

Beste zigarro bat isiotu, zupada pare bat eman eta buztinezko hautsontzian amatatu du.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 98. orr.

Giltza oraindik eskuan zuela, zigarreta piztu zuen, pare bat zupada eman zizkion, baina berehala itzali zuen hautsontzian.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 26. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

azken zupada (3); beste zupada bat (3); zigarroari zupada (4); zupada bat eman (4); zupada luzea (4); zupada sakon (4)


zupadaka adlag zupaka.

Bazirudien emakume haiek, behintzat, atsegin handiz zihardutela tabakoari zupadaka, batere konplexurik gabe, euren senarrak bezalaxe.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 144. orr.


zupadatxo iz zupada laburra.

Astiro egiten zuen berba zigarro bati zupadatxoak emanez.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 123. orr.


zupaka 1 adlag zupadak emanez.

Emakume zahartxoa pipari zupaka ari zen, itzalita zeukala ohartu gabe.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 67. orr.

Eskazale tipikoa, kalebazter batean eseria, eskean bildutako puskak ondoan dituela, ardoari zurrut eta pipari zupaka.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 166. orr.

Ondo nahiz txarto, hortxe geratu dira mutil gaixoak, hotzari aurre egiteko zigarroari eta botilari zupaka.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 103. orr.

Beteta nagon, alajaina, hortz goroldiotsuko bi umerekin -bata bularretik zupaka eta bestea behera tiraka-, eta bitartean maisu liburuzalea begiratzen eta idazten.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 106. orr.

2 zupaka egin

Ondoren, zupaka eginez, pozoia ere arindu zenion odoletik.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 20. orr.


zupakada iz zupada.

Bere puruari zupakadak ematen zizkion bitartean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 284. orr.

Latarik gabe, jauna, baina pipa-zupakada xuabe guztien kalitatea ezin hobea da... socony.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 474. orr.


zupaketa iz zupatzea.

Ondoren zupaketak eta bariazio tipikoak, eta horiekin aspertutakoan hasten dira gauzak bihurritzen, animaliekin zerrikeriak egiten, edo snuff-movie zikin horietakoak egiten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 218. orr.


zupako iz zupada.

Sakik zigarroari zupako bat eman, jaiki zen emeki.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 57. orr.


zupaldi iz zupada.

Ergel samarra ere bada jokaera hori, kanpotik begiratuta: porrua bildu zuen berberak piztuko zuen, hark egingo zuen lehenengo zupaldia, eta interesgarriarena izan nahiko zuen aurpegiera serioz esango zuen, ahapeka: "Jotzen du, bai".  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 107. orr.

Aldamenekoak porrua pasa eta nork bere zupaldia jotzen zionean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 107. orr.


zupatu, zupa(tu), zupatzen (49 agerraldi, 24 liburu eta artikulu 1ean) du ad miaztu, xurgatu. ik txupatu.

Hatzak zupatzen zituen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 191. orr.

Zupa zak hatza, anker horrek!, erakutsi dio Lujanbiok erpurua zeruari.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 74. orr.

-Ikusten nola zupatzen duen behatza? -ezer ez dakiela frogatuz, ume jaioberriek aho-parean jarritako edozer zupatzen baitute.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 39. orr.

Zorroan gorde zituen ondo zupatzen nekatu gabeko hezur haragitsuak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 206. orr.

Igogailuko ispiluari beha, zupatu egin ditu ezpainak distira apur bat emate aldera, eta oharkabean urduri dagoela ikusi du ispiluko islak itzuli dizkion begietan.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 64. orr.

Hantxe zegoen osaba, lumetan belaunetaraino sartuta, oilo bizien buruak zupatzen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 24. orr.

Mendazko goxokiak zupatzen ditut, ahoko kiratsa disimulatzeko.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 148. orr.

Txiklea poliki-poliki zupatu eta murtxikatu behar da, zapore berezia nabaritu arte.  Berria - Euskal Herria   2006-01-05

Azukrezko luma paregabeak, ikasgelan lasai zupa ditzakezunak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 67. orr.

Banpiroengan sinesten dute, hau da, odola zupatzen dizueten animalia horiengan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 351. orr.

Bazegoen pixka bat oraindik, eta botila muturretik zupatu zuen Jacuk.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 42. orr.

Bizkarra atean bermaturik, Harland bere pipa ordurako itzalia zupatzen ari zen, eskorga hutsen ilarei eta pikatxoi eta pala piloei begira.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 265. orr.

Mahairaino heltzen zait Idealesen ke garratza, agureak belar-izpi beltz horiek irrikaz zupatuko balitu bezala.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 41. orr.

Zertaz ez zen jabetzen han atzealdean hodeiei begira zigarroa zupatzen ari zen Sebas?  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 105. orr.

Narguilea zupatzen jarraitu zuten beste puska batean, eguzkia etzaten zen bitartean.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 86. orr.

Hango pertsonaiak masturbatu egiten dira, miaztu, zupatu eta sodomizatu egiten dute, eta talde-sexuan jardun.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 41. orr.

Pinudiko lurrak ez du bestelakoak bezainbat zupatzen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 163. orr.


zuperfizial ik superfizial.

zur iz 1 zuhaitz eta zuhaixken enbor, adar eta sustraiak osatzen dituen gai izpitsu eta trinkoa. ik egur.

Zura, berriz, gogorra da tentsioarekiko, baina ahula konpresioarekiko, batez ere hariaren norabidean aplikatzen bada indarra.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Nik lagun bat nuen Obaban zura lantzen zuena, Adrian.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 47. orr.

Horrela prestatu zuten tenplua eraikitzeko zura eta harria.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,32

Urkiaren zura erabiltzen zuela horretarako, ez zegoela urkia bezalakorik.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 116. orr.

Zuk behar adina zur prestatuko dugu Libanoko oihanetan.  Elizen arteko biblia   2 Kro 2,15

Oihanean legez kanpo moztutako zura.  Berria - Gaiak   2004-08-20

Irlanda eta Gales lurraldeetan, itsasontzi eta barku guztietan erabilitako zura, lizarrarena zen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 73. orr.

Zura ustiatzen duten enpresak eta kolono eta lurjabe handiak arara indigenen bizilekua suntsitzen ari direla.  Berria - Gaiak   2004-08-20

Urre, zilar, brontze, burdina, zur eta harrizko jainko-irudiak goresten hasi ziren.  Elizen arteko biblia   Dn 5,4

Laboratorioaren erdian bazen zur eta beirazko aire kanpai handi bat.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 246. orr.

Badaki urrea, zilarra, brontzea, burdina, harribitxiak eta zura lantzen.  Elizen arteko biblia   2 Kro 2,13

Kaian egoten zen zura garraiatu behar zuten alak eta gabarrak kargatzen zituzten bitartean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 381. orr.

Zalantza horrek jaten ninduen barrutik, pipiak zura bezala.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 110. orr.

Atsegin du oinutsik ibiltzea, zoruko zura sentitzea oinen azpian.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 93. orr.

Arotzak bere lanean urte asko daramatzan arren, oraindik ere harritu egiten da zuraren begiekin.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 101. orr.

Frantziatik ekarritako zurez estalirik daude paretak.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 92. orr.

Aitzinago, hor bazen besteetan bezala zurezko zubi bat.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 48. orr.

Adulterio egin zuen, harrizko eta zurezko idoloak gurtuz.  Elizen arteko biblia   Jr 3,9

Zurezko dorre higikorra egin eta, hirira hurbildurik, harresietako dorre bat eraitsi eta hartu egin zuen.  Elizen arteko biblia   1 M 13,43

Etorbide zabal batetik behera zihoazen, zurezko etxe belztuen bi ilararen artean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 322. orr.

Eztiz beteriko azpil zurezko bat ateratzen ari baitzen une horretantxe.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 91. orr.

Hiru ilara izango ditu harlanduzkoak, eta bat zurezkoa.  Elizen arteko biblia   Esd 6,4

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zur horizko bulego handi hartako konpartimentuak eta langileak erakutsi zizkion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 150. orr.

Ezer adierazten ez zuen begirada bat josi nion zur ilunean distira egiten zuen pistolari.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 41. orr.

Batek alboan kaxa eder bat bazeukan, zur ederrean landua.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 328. orr.

Ofirko urreaz gainera, zur bikaina eta harribitxiak ere ekarri zituzten.  Elizen arteko biblia   2 Kro 9,10

Horretarako ahalbiderik ez duenak zur ustelkaitza aukeratzen du eta artisau treberen bat bilatzen.  Elizen arteko biblia   Is 40,20

Luxuzko zur sendoz eginak ziren, eta oliba-berdezko belusez estalita zeuden.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 325. orr.

Zur trinkoko maila bi igota sartu behar da bertan.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 120. orr.

Gorputza lurrezkoa zen, baina zakila zur gogorrezkoa, eta behealdean ardatz bati lotua zegoen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 15. orr.

Zur arruntez egin pipa eskaini zion.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 215. orr.

Zur merkeko mahai tiki angeluzuzena, funtzionala oso.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 101. orr.

Larru beltzezko besaulki astunak, zur distiratsuzko mahaitxoak.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 159. orr.

Era guztietako zur usaintsu, boli eta zur baliotsuzko tresnak, brontze, burdina eta marmolezko tresnak.  Elizen arteko biblia   Ap 18,12

Zur kontratxapatua zegoen hainbat kristal hautsiren ordez.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 211. orr.

Zur urreztatuzko sagrario zahar bat.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 404. orr.

Haren kokots bizar-moztua zur begitsua bezain zimurra zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 281. orr.

Besaulkiaren zur landuari erpeen antzera heltzen zioten esku haiek.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 99. orr.

Zur bernizatuzko mahaiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 340. orr.

Mota guztietako ontziak aurkitzen dituzte han pilaturik, zur leundu, torneatu, txirikordatu zein zizelatuzkoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Oina zur ezkoztatuaren gainean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 383. orr.

Eserlekuen zur antzinakoa, beirez eta teilatuez haraindiko eguzkiaren esfera, ekaineko airean dabiltzan kardu-ilaunen hegaldi hutsala.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 41. orr.

Kriptako freskoak, zur landu erre eta polikromatuaz egina, Nestor Basterretxearenak.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 14. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zapi bat zur txirbilez beteta jarri du Peterrek ate buruan.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 44. orr.

Zur ezpal batzuk erori ziren eskailera zulotik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 124. orr.

Hilobia bi metro eta erdi baino barrenago zen, zur oholez, adreiluz eta legarrez estalirik.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 197. orr.

Obretan zegoen ezkerreko etxea: zakar kontainerra aurrean, zur plantxak atarian, kristalik ez leiho zuloetan.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 109. orr.

Kristoren gurutzearen zur puska bat gordetzen duen erlikia.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 183. orr.

Txirula mahai gainean utzi zuen berriro: zur puska zuraren gainean.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 58. orr.

Erlikiontzi hark ez zuen lignum crucis-aren zur zati bat gordetzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 497. orr.

Bannach Ltd. zur enpresak zerratoki handi bat ezarri zuen Cachoeira Seca eskualdean.  Berria - Gaiak   2004-08-20

Urte askoan usteldu den zur-lan zaharrak izaten duen osotasun itxura gogorarazi zidan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 34. orr.

Burdin, harri eta zur lanak eginen dituzte denen bixtan.  Herria   2003-09-25

Irudituko litzaioke Moskuko zur-merkatu batean zegoela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Tximistek zuhaitz beltzezko zur-sare trinkoaren atzetik distira egitean, [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 50. orr.

Adituek atzo azaldu zutenez, zur industriaren eta nekazaritzaren ondorioz, mende honen amaierarako oihanaren %60 desagertu egingo da.  Berria - Gaiak   2004-07-30

Botilak eta beira zatiak ere bai zur hondakinekin nahasian.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 76. orr.

Zuhaitza, zur-materialetako nahi zuenak, zainduko zuen, bai, noiz botako. Ihesean hil dira asko, eta zur ustiatzaileek ekarritako gaitzek jota beste asko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 486. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, lehen osagai hori izenondoduna dela)

Gibelean, hamabi oin karratuko baratze landu bat, zur erre zatiz betea.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 147. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Zedro-zura bidali zenion gure aita Davidi, bere jauregia eraikitzeko.  Elizen arteko biblia   2 Kro 2,2

Hartu dut zure eskaria eta emango dizut nahi bezainbat zedro eta zipres-zur.  Elizen arteko biblia   1 Erg 5,22

Tenpluetako eta etxeetako ateak ere arte zuraz egiten baitziren.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 235. orr.

Santutegiaren sarrerarako olibo-zurezko ateak egin zituen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 6,31

Intxaur-zur landuzko armairu beltzurietatik, han irten ziren zimitzak osteka.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 37. orr.

Aurrerantzean ez zen halako sandalo-zurik etorri, ez ikusi egundaino.Taxuz zaindu eta gordez gero, hagin-zura materialik nobleen eta iraunkorrenetakoa da.  Elizen arteko biblia   1 Erg 10,12

Baserri askotan, sarde-koilarak urki-zurez egin ohi zituzten.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.

6 zur puska.

Eginak zirelakotz etxeak gehienik, teilatuak segurik oholez, lau kantonetako zur ttipi batzuz, teila gisa.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 83. orr.

Paxkal Biscai-en zur zizelatuak xutik zauden barne berean.  Herria   2001-09-13

Zerbitzariak nire paretik kopa hutsa kendu eta, ukalondoa zur gainean landatuz, trapu zuri-gorri batean ezabatu zuen barra gaineko arrasto borobil hezea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 9. orr.

Euskal Herriko bizimodu tradizionala erakusten dute objektuak dira: upelgintzako piezak, zurgintzakoak, zur landuak, objektu erlijiosoak eta herri sinesmenen ingurukoak.  Berria - Kultura   2006-04-11

Zur lodiak, ohol lodiak, iltze lodiak dauzka, duela hirurehun urte moldegabe doituak eta josiak.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 121. orr.

Jose Ulibarrena zizelkatzen ari den Poeta-ren keinua antzezten dabil: «Ametsak diruditen egiak erraten dituen poeta jalgiko dut zur honetatik».  Berria - Kultura   2004-12-03

Gutxien espero zuen egunean, bidaia batetik itzuli eta aldatuak topatuko zituen ateko zura eta sarraila.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 48. orr.

Berreroslearen haragia eta Gurutzearen zura zulatu zuten iltze ilunak.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 189. orr.

Ohartu dira teilatuko bizkar zura arraildurik teilatua erortzeko zorian zela.  Herria   2001-02-08

7 zur egin harritu.

-Mairuak? Karlistak? -zur eginda zegoen.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 209. orr.

Ezkerreko belaunetik gora zur eginik gelditu da luzaz Cienfuegos.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 136. orr.

· Bera ikusita zur, isildu egiten dira.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 227. orr.

Berak emakume garai eta lirain bat zekusan bere aurrean, beso meheak dingilizka, zur.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 156. orr.

8 zur bereko ezpalak oso-oso antzekoak.

Zur bereko ezpalak ematen duzue.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 82. orr.

Eta gobernadoreordea ere halakoxea da; zur bereko ezpalak dira biak!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 146. orr.

Odol bat gaituzu, zur bereko ezpalak. · sing Biolin bat ekarri zuen berarekin, bere itsasontzia egiteko erabilitako zur bereko ezpala, zioenez, eta Pragako garagardoa hesteetan gainezka zebilkionean, nondik aterako bultzaka, biolina hartu eta joka hasten zen, eta itsasoa ekartzen oroitzara, jotze hutsez.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 34. orr.

9 harri eta zur adlag erabat harriturik.

Harri eta zur eginik zegoen Florent hari begira.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 39. orr.

-Harri eta zur nagok haren jokabidearekin.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 221. orr.

Harri eta zur geratu zela ere, hondarrean, emaitza ikusi zuenean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 26. orr.

Harri eta zur geratu zen aita, begiak zabal.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 220. orr.

Harri eta zur utzi zuten ostaria, berak asma zezakeen edozein kontu baino gehiago zelako hura guztia.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 339. orr.

Apaizak, erabat txunditurik eta haren bat-bateko konbertsioaz harri eta zur, ezin zuen sinetsi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 502. orr.

"Ez zait buruan sartzen Mary nolatan den Petroliniren hain laguna", esaten zuen harri eta zur.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 76. orr.

Florentek, harri eta zur, ezetz esan zion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 293. orr.

Harri eta zur ni: argibideak eman beharko zizkidan, bada, azafatak.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 23. orr.

Ez duzu behin ere egin emakume batekin? -harri eta zur Viktoria.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 105. orr.

Harri eta zur, harri eta so, harri eta izu, harri eta miru baitzeuden, miraz ikusten ari zirena miraritzat ala deabrukeriatzat hartu behar ote zuten erabaki gabe.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 72. orr.

Adelak eta Marisak elkarri begiratu zioten, harri eta zur.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 86. orr.

Harri eta zur eginik geratu zela iruditu zitzaidan: harri, aitaren heriotzaren berri latzarengatik, eta zur, berak ez zekielako aita hila zuela, ez zuelako gogoan jaso, ez zelako gogoratzen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 83. orr.

Baina emaztea isilik egon zen denbora luzez, bihotza harri eta zur.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 176. orr.

10 zur eta lur adlag erabat harriturik

-Zer eskutitz? -galdetu nion zur eta lur.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 85. orr.

-Bihar goizean?! -zur eta lur gelditu zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 93. orr.

Zur eta lur geratu ginen Roman eta biok.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 65. orr.

Osabaren erranak zur eta lur utzi zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 124. orr.

Zur eta lur begiratu zidan erizainak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 215. orr.

Zur eta lur daude korridore ilunean pilatutako anabasari eta trepetei begira.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 139. orr.

Hitzik gabe ni, zur eta lur.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 17. orr.

Eta ni zur eta lur, halako emakume fina tenientea dela jakinda.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 127. orr.

Zur eta lur, burua Weberrenganantz itzuli zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 247. orr.

Bat-batean, etxe aurrera iritsita, ama gelditu egin zen, zur eta lur.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 31. orr.

-Ezetz esan du! -hasi zen Nibs garrasika, zur eta lur holako lotsagabekeriagatik.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 151. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

harri eta zur (363); zipres zur (3); zur beltzeko (3); zur bereko (4); zur bereko ezpalak (3); zur eta lur (236)

zur gainean (5); zur ilunez (3); zur lan (3); zur landuzko (3); zur lur (4); zur puska (12); zur puska horrek (3)

arkazi zura (3); bere zura (3); harribitxiak eta zura (3); nolako zura (3); zedro zura (10); zura ateratzeko (3); zura lantzen (4); zura ustiatzen duten (5)

bere zurak (4)

zuraren forma (8)

arkazi zurez (5); arkazi zurez egin (3); hagak arkazi zurez (3)

arkazi zurezko (18); arkazi zurezko hagak (4); arkazi zurezko kutxa (3); arrosondo zurezko (5); arrosondo zurezko kutxatilan (3); bere zurezko (11); burua zurezko (3); harrizko eta zurezko (4); intxaur zurezko (4); olibo zurezko (3); sugi zurezko (11); sugi zurezko atea (6); zilarrez estaliriko zurezko (3)

zurezko armairu (3); zurezko asto (3); zurezko ate (9); zurezko atea (12); zurezko ateak (3); zurezko atean (3); zurezko aulki (11); zurezko egitura (6); zurezko eserleku (3); zurezko eskailera (11); zurezko eskaileretan (3); zurezko estatua (4); zurezko eta harrizko (6); zurezko etxe (16); zurezko etxeak (3); zurezko etxearen (3); zurezko etxera (3); zurezko etxola (6); zurezko gurutze (3); zurezko habe (7); zurezko hagak (4); zurezko hanka (9); zurezko hesi (4); zurezko idoloak (5); zurezko kaxa (5); zurezko koilara (14); zurezko kutxa (15); zurezko kutxa bat (3); zurezko kutxatilan (3); zurezko mahai (12); zurezko nahiz metalezko (3); zurezko oholak (4); zurezko oholez (3); zurezko ontzi (3); zurezko zaldi (3); zurezko zali (3); zurezko zoruak (3); zurezko zubi bat (3)

zurezkoa zen (3)

zurezkoak dira (3); zurezkoak ziren (7)


zuraidar izlag/iz Lapurdiko Zuraidekoa, Zuraideri dagokiona; Zuraideko biztanlea.

Louis Genin zuraidarraren ildotik doa Vincent Bru kanboarra.  Herria   2001-03-22

Marie Dominique Santesteban Amoztarra eta Olivier Larretchea Zuraidar laborari eta pilotaria.  Herria   2004-04-08

Haatik hemen ere, hendaiarra da amor eman behar izan duena, zuraidar trebatuari.  Herria   2004-02-12

Sabine Megret 68 urteko zuraidarra kamiun baten kontra joan da.  Herria   2004-08-12

13 bote sartu ditu zuraidarrak, 5 bakarrik bidarritarrak.  Herria   2003-01-21


zurail ik zuhail.

zuraje (orobat zurtaje g.er.) iz 1 etxe edo eraikuntza baten zurezko egitura edo zuren multzoa. ik zureria.

Eraikin guztietan jartzen da goiko aldean zuraje bat, hainbat izenez deitzen dena.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1850. orr.

Errenazimenduko zintzel zalu eta espiritualak landu du zuraje guztia.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 197. orr.

Zurajearen zirrikituetatik argitasun distiratsu bat sartzen zen, urrezko xafla bat bailitzan.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 197. orr.

Ontzigaina alderik alde igaro, eta belaontziko zuraje osoak egundoko karraka egiten zuen, hondatutako esku-soinu erraldoi bat bihurturik.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 143. orr.

Senir-eko zipresez egin zizuten zurajea, Libanoko zedroz goi-masta.  Elizen arteko biblia   Ez 27,5

Poliki barneratu zen egitura haren zuraje, habe eta zutabeen artetik, edozein unetan norbaitekin topatuko zela.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 158. orr.

Buruarekin jo zuen ganbararen sabaiko zurajea.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 208. orr.

Ondotik berrikusirik, balio berezia hartzen dute San Pankrazio elizpearen zuraje beltzaire horiek.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 48. orr.

Kanpoko hondar harri horia zikina, keztatua; teilatuko zurajea ustelduta, arbela hautsita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 25. orr.

Haize gozoarekin krak.. krak... krak... aditzen zen; hegaletako zurajea zen.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 156. orr.

Urkamendiko zurajea zen paraje laiotz hartan zuhaitz itxurako bakarra.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 200. orr.

Zoruko zuraje zaharraren gaineko gurpil-aulkiaren kirrinka zen gure etxeko hots bakarra.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 16. orr.

Sartu aurretik, nobatoetako batek esan zuen eraikineko lehen solairuko lurreko zurajeak su hartu zuela, dena erortzeko arriskua zegoela.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 135. orr.

Haginezko zurajea, iraupen haundikoa da.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 43. orr.

2 irud/hed

Adreilu gorriz eta beiraz egindako eraikina zen, teilatua laua eta zurajea aluminiozkoa.  Berria - Kultura   2004-04-11

Herriko jenteek berriz altxatü züen kapera, bena burdiñazko zurtaje bat jarriz.  Herria   2002-08-01

Senir-eko zipresez egin zizuten zurajea, Libanoko zedroz goi-masta.  Elizen arteko biblia   Ez 27,5

Izan ere, Bogart ere zuraje apalekoa zen, gizagaixoa.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 82. orr.

Tesiko zuraje teoriko-filosofiko guztiari, onberatasun pixka batekin, aprendiz inpresionatuaren zurriburri zentzubakoa iritzi dakioke: [...].  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 89. orr.


zurbail ik zurbil.

zurbaildu ik zurbildu.

zurbil (orobat zurpail g.er. eta zurbail g.er.) 1 izond aurpegieraz ete kidekoez mintzatuz, margula. ik zuhail.

Beltzez jantzita egoten dira, mojak edo alargun gazteak bezala; aurpegi zurbila dute, karminik gabea eta batzuek serioa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 115. orr.

Logelako iluntasunean paralitikoaren aurpegi zurbil eroria ikusten nuela iruditu zitzaidan.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 16. orr.

Hamasei urte zituela, La Sarriette neska bizi bihurria zen, begitarte zurbilekoa, birjina beltzaran batena bezalakoa.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 102. orr.

Begitarte iluna, aurpegi zurbila eta betzulo handiak zituen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 21. orr.

Begitarte zurbila zuen, harridurak bereganatua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 190. orr.

Ilea beti solte eramaten zuenez, bitxia egin zitzaidan Adaren aurpegiera zurbila.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 31. orr.

Aldamenean, agure argal, burusoil eta zurbil bat zuen, masail-zimela.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 14. orr.

Gizon gaztea zen [...] aurpegi triste eta azal zurbilekoa, beltzarana, artista erromantiko itxurakoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 138. orr.

Beharbada, mutil zurbil argal horrek bere lehenbiziko senarra zekarkion gogora.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 67. orr.

Izenordez Musia zeritzon neska gazte zurbil ezezagunak ere hara begiratzen zuen, zerura.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 25. orr.

Begira zer larruazal zurbila daukan gizagaixoak.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 133. orr.

Oraindik hazten ari zen neska mehe bat zen Lily, larruazal zurbilekoa eta lasto-koloreko ilea zuena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 263. orr.

Ezkerreko begiaren inguruan ubeldu zurbil bat ari zitzaion zabaltzen Blacki, eta sudurretik odola zerion.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 276. orr.

Mutil zurbil begi-distiratsu hura.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 166. orr.

Nola eranzten zen begiratzen zuten, irribarre zurbila ahoan, elkarri eskua emanda.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 169. orr.

Oso gizon gaztea zen, begitartea luzea eta malenkoniatsua, hazpegiak zurbilak eta finak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 53. orr.

Zurbila, baina ez zuria, horia baizik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 259. orr.

2 (adizlagun gisa)

Zurbil zaude, esan dio; Gaixo zaude?, galdetu dio.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 145. orr.

Doktorea zutik geratu zen, zurbil, izumenak harturik.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 62. orr.

Zurbil zegoen, ilea erabat banatuta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 112. orr.

Zurbil eta nahasturik, irribarre egin zuten.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 25. orr.

Paralizaturik eta zurbil geratu zen gizasemea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 180. orr.

Zuri-zuri gelditu da Leandro, zainetako odol guztia hustu baliote baino zurbilago.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 195. orr.

Geldi-geldi geunden, zurbil, gertakizun izugarriren baten zain, belarria erne, bihotza taupadaka, edozein hotsek inarrosten gintuela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 117. orr.

Ohean eseri nintzen, zurbil ziur asko.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 26. orr.

Begira jarraitu zuen, hildako bat bezain zurbil, kopeta izerdi-patsetan.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 35. orr.

Andereñoak, zurbil, hortzak estututa, sua botatzen zuen begietatik.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 117. orr.

Ilunabar aldera itzuli zen Herbert, nekearen nekez zurbil.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 58. orr.

Oso zurbil zegoen, baina harena ez zen heriotzaren zurbiltasuna.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 25. orr.

Esku dardaratiaz lebitaren ertzari heldu, eta, ezpainak zurbil, ozen galdetu zuen, aurpegiak lasaitasun handiagoa adierazten zuela: [...].  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 55. orr.

Ellie, izugarri zurbil zaude.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 362. orr.

Quenurekin elkarrizketa hura izan eta handik bi egunera, txit zurbil iritsi zen azokatik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 268. orr.

Korobotxka izeneko lurjabe bat azaldu zitzaion etxera, izuikaraturik eta herioa baino zurbilago.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 267. orr.

Hogeita hamar urte inguru zituen, eta larmintza zurbil eta margula.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 179. orr.

3 (bestelakoez mintzatuz)

Kolore zurbila, masaila hezurtsua eta begirada galdua baldin bazituen ere, ezin zitzaion edertasunik ukatu.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 67. orr.

Arreba, andre Isabel, oso kolore zurbilekoa zen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 150. orr.

Agian ahulduta neukan espiritua egunak eta asteak koadernoko zerrenda burutik ezin kenduz egon ondoren, lilurapean egon ondoren kobazuloko errainu geldi eta zurbilekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 167. orr.

Eskuak eta aurpegiak urre zurbilezko orbanak ziren.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 99. orr.

Presarik gabe, eguzki zurbilak ozta-ozta berotzen zituen karrika mortuak ibili nituen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 28. orr.

Andre zahar bat argizari isuriaren malko zurbil gatzatuak karrakatzen ari zen ganibet handi batez.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 300. orr.

Urrutiago, ilargiaren argiak eratzen zuen ordeka zurbila, aldika-aldika zeruraino igotzen ziren makal multzoen orban beltzekin.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 95. orr.

Mugitu egiten naiz argitasun zurbil honetan. Foku elektrikoen dirdai zurbila ikusten zen hiriaren gainean, gotorlekuko teilatuen gainetik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 47. orr.

Geltokitik aterata, neguko goiz zurbilak argituriko espaloiak urduri ibili nituen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 142. orr.

Estalpeko kale nagusiaren gangaren armazoi garaiak argitasunezko ilargi erdi bat ebakitzen zuen zeruaren urdin zurbilean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 47. orr.

Bidezidorreko harrizko hormak zurbilak iruditzen zitzaizkion, lanbro artean ikusiko balitu bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 215. orr.

Baiezko zurbila egin nien bi emakumeei, mehatxu ilun hark bihotza uzkurtuta.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 150. orr.

Ilargiaren disko zurbil orain ia estaliari begira jarri, eta gogoetan zegoela ematen zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 76. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Beharbada, pertsianan barrena gelaratzen den argiarengatik ere izan liteke, zurbil-puntu bat itsasten baitio larru-azal belztuari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 259. orr.

· Bi mugimendutan ahoratuta desagertu zen, mihi zurbil-zabalak papera blaitu duen koipea milizkatzen du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 194. orr.

Haren esku zuhurrean dirdir zegien bi errubi zurbil-nahasiz txertaturiko eraztun urre berdezko batek.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 47. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Emakume ezezagun aurpegi-zurbil bat igaro zen, bakarrik, gelatik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 210. orr.

Kalpar lehoi-kolorea zeraman, luze-luzea, kizkurtua garondo aldean, eta gizena eta aurpegi-zurbila zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 89. orr.

Beste gazte batzuk, ile leun distiratsukoak, aurpegi-zurbilak, mozkoteak, matrail--hezur markatuak eta begi sakonak zituztenak, [...].  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 189. orr.

6 (izen gisa -en atzizkiaren eskuinean) ik zurbiltasun.

Izutu zintuen haien bisaien zurbilak.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 151. orr.

Gazte geldi bat zen, "bere zurbilean txukun, erruki emateko moduko prestu itxuraz, erremedio gabe desanparatua...".  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 41. orr.

· Bizar zuri egunetan egin gabeak aurpegiko zurbila nabarmentzen zion, eta hortzak, aldiz, beltz-beltzak zituen, piparen eraginagatik seguru asko.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 181. orr.

7 zurbil-zurbil izond

Ama Doloretakoaren akuarelazko kopia bat, begi larriak zeru hotzerantz so zituela, bikain, eta malko mingotsak masail zurbil-zurbiletan behera zerizkiolarik etengabe.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

Munduko gizonik eskuzabal eta ahulena zen Ortiz, argala eta zurbil-zurbila.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 90. orr.

Nahi duzunaren izenean zin egingo dut zurbil-zurbila dela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 271. orr.

Argia, nabar-lorearen antzekoa baina zurbil-zurbila.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 262. orr.

8 (adizlagun gisa)

Kaleko eguzkiak aurpegian jo ziolarik, lotsatu egin zen, zalgurdira igo zen, bizkarra makurtuz, begitartea zurbil-zurbil.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 407. orr.

Bere hanken gainean ikusten zuen trabeska, aurpegiera zurbil-zurbil, begi urdin handiak zabalik, oinazea ezpainetan, harri eta zur, hilda egoteagatik, hantxe hiltzeagatik, hain agudo.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 27. orr.

Bere hanken gainean ikusten zuen trabeska, aurpegiera zurbil-zurbil, begi urdin handiak zabalik, oinazea ezpainetan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 27. orr.

Dorothy mahai baten gainean zetzan, aurpegia zurbil-zurbil.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 163. orr.

Txima horiak ondo lotu gabe, zurbil-zurbil, hildako baten gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 300. orr.

Guardiak, zurbil-zurbil, oihu egin zuen: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 117. orr.

Senarra, tabakorik gabe, zurbil-zurbil dabil.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 276. orr.

Ez goi-maindire ez estalki zegoen, zurbil-zurbil, gaixotasun larriren batek jota bezala. ile-izpi harroak, errotik mingarriro erauzirik, hatz-mutur zurbilduen artean estutzen ziren, estokan bezala.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 68. orr.

Elurra zurbil-zurbila zegoen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 285. orr.

Eguzkiaren eragina da; obraren gainean airean zintzilik dauden lanbro zuri zikinak urreztatzen ditu pixka bat, nire logelara isurtzen da, horail-horaila, zurbil-zurbila.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

apur bat zurbil (3); argizaria bezain zurbil (3); aurpegi zurbil (15); aurpegia zurbil (27); aurpegia zurbil zeukan (3); aurpegia zurbil zurbil (6); azal zurbil (4); bezain zurbil (30); bezain zurbil zegoen (4); ezpainak zurbil (4); gazte zurbil (3); guztiz zurbil (3); hain zurbil (4); kolore zurbil (6); masail zurbil (3); mutil zurbil (4); oso zurbil (16); oso zurbil zegoen (7)

zurbil ageri (3); zurbil bat (18); zurbil baten (3); zurbil dago (5); zurbil dauka (3); zurbil eginda (3); zurbil geratu (6); zurbil geratu zen (4); zurbil jarri (12); zurbil jarri zen (7); zurbil samar (6); zurbil zaude (5); zurbil zegoela (3); zurbil zegoen (47); zurbil zeuden (7); zurbil zeukan (4); zurbil zuen (4); zurbil zurbil (52); zurbil zurbil jarri (4); zurbil zurbil zegoen (11); zurbil zurbila (10)

argi zurbila (4); aurpegi zurbila (25); begitarte zurbila (3); bezain zurbila (4); haren aurpegi zurbila (4); kolore zurbila (3); oso zurbila (3)

zurbila da (3); zurbila ikusi (6); zurbila ikusten (3); zurbila zen (4); zurbila zeukan (3); zurbila zuen (8)

are zurbilago (3); baino zurbilago (23); gero eta zurbilago (7); ohi baino zurbilago (7); zurbilago jarri zen (3)

baino zurbilagoa (3)

aurpegi zurbilak (10); aurpegi zurbilak ez (3); begi zurbilak (5)

neskato zurbilaren (4)

aurpegi zurbilari (3)

aurpegi zurbilean (5)

aurpegi zurbileko (3)


zurbilarazi, zurbilaraz, zurbilarazten du ad zurbiltzera behartu.

Erruki sakoneko aurpegikera zeukaan, hasieran zurbilarazi eta gero gorri-gorri jarrarazi ninduena.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 182. orr.


zurbildu, zurbil(du), zurbiltzen (orobat zurpaildu g.er.) 1 da/du ad zurbil edo zurbilago bihurtu. ik marguldu.

Kolpe latz haren ondorioz zurbildu eta indarrak gorputzetik ihes egiten ziola sentitu zuen Fionnek.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 141. orr.

Jendetza barrez hasi zen eta Peppone zurbildu egin zen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 193. orr.

Hamida zurbildu egin zen, hazpegiak tenkatu egin zitzaizkion.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 251. orr.

Zurbildu egiten zen, ezpainak dardar egiten zioten.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 56. orr.

Neskari zurbildu egin zaio begitartea, eta, kontrola galdurik, dardaran hasi zaizkio ezpainak eta gorputz osoa.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 284. orr.

Erregina zorabiatu egin zen eta, ahuldurik, aurpegia zurbildu zitzaion eta aurrean zuen mirabearen gainean etzan zuen burua.  Elizen arteko biblia   EstGr 204,7

Denok harengan josirik genituen begiak; aurpegia noiz moretzen noiz zurbiltzen zitzaion.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 185. orr.

Kristinaren bisaiako larruazal beltxarana zurbiltzen ikusi nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 326. orr.

Claire izugarri zurbildu, eta, ahizparen gainera jauzi eginda, azazkalak sartu zizkion lepoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 390. orr.

Izu-ikaraturik zegoen Belxatzar eta erabat zurbildurik.  Elizen arteko biblia   Dn 5,9

Erabat zurbilduta zegoen-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 239. orr.

Aurpegia zurbilduko dian argi bat, herio bera dirudien argi bat.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 108. orr.

2 (gauzak)

Zerua zurbiltzen ari zen buru gainean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 283. orr.

Bat-batean, garra zurbildu, eta oso bestelako usain bat aditu zen, metalikoa, aliazeoa, ez-organikoa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 226. orr.

Mantxak toki berean jarraitzen badu eta zabaltzen ez, baizik eta zurbilduz badoa, erreduraren handitua da.  Elizen arteko biblia   Lb 13,28

3 (era burutua izenondo gisa)

Nire lagunak hiru ordu lehenago niri erakutsitako pistola ipurdi zilarkaradunak ikusmiran zuen morroi zurbildua.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 22. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegia zurbildu (5); aurpegia zurbildu zitzaion (3); erabat zurbildu (4); zurbildu egin zen (24); zurbildu nintzen (3); zurbildu zen (10); zurbildu zitzaion (6)

zurbilduz doala (3)


zurbildun izond zurbilekoa.

Izaki zainil eta meharra, aurpegi zurbilduna.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 82. orr.


zurbildura (orobat zurpaildura g.er.) iz zurbiltasuna.

Karrikari albistea eman nionean ere, zurbildurak harrapatu zion eitea.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 102. orr.

Gero haren begiei erreparatu die: zabalik daude sabaira begira, baina aurpegiko zurbildurak eta, batez ere, ezpainetatik irristatzen zaion apar ugari batek eman diote aditzera lagunak begiekin ez duela ezer ikusten ahal.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 174. orr.

Noraren zurbilduraz kezkaturik, airean utzi zuen kontakizuna.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 131. orr.

Nire bat-bateko zurbilduraz ohartu zen idazle kontsakratua.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 39. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegiko zurbildura (3)


zurbilduxe izond zurbildu samarra. ik zurbilxe.

Mugikorra eskuan zeraman -laranja kolorekoa zen- eta aurpegia zurbilduxea.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 391. orr.


zurbiltasun 1 iz zurbila denaren nolakotasuna. ik margultasun.

Ahaztu egiten ziren asaldura txikiak; gorritasuna, zurbiltasuna, keinu bitxi bat, argi edo itzalen bat, une batez aurpegia ezagutezina bihurtzen zuena.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 175. orr.

Hildakoaren zurbiltasunarena ere berritu nuen, baina ez nekien tiroen eraginez marguldu zitzaion aurpegia, ala berezkoa zuen begitarte argizarizkoa.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 16. orr.

Bere gorputzaren zuriaz gogoratzen naiz, eta zurbiltasun horrek biluziago egiten zuen.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 87. orr.

Kolore are zuriagoa hartu zuen, ahal zen neurrian, haren begitartearen zurbiltasunak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 47. orr.

Izutu egin ninduan haren aurpegiaren zurbiltasuna ikustean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 163. orr.

Hilotzena zuen larruazaleko zurbiltasuna.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 36. orr.

Odol xirripa bat isuri zitzaion ipurtxuntxurretik isatseraino, eta, tantaz tanta, portzelanaren zurbiltasuna zikindu zuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 273. orr.

Oso zurbil zegoen, baina harena ez zen heriotzaren zurbiltasuna.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 25. orr.

Birikeriak jotakoen zurbiltasuna zuen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 147. orr.

Zurda eta zeta multzo handi bat zen hura, batzuk garrezko xerlo gorriekin, beste batzuk trinkotasun beltzekin, edo zurbiltasun horiekin, eta adats zuriak ere baziren, hirurogei urteko emakume maiteminduentzat.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 260. orr.

Aita gogorarazten zioten Norari sendagilearen beste mundu bateko zurbiltasunak eta aire serioak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 181. orr.

Berunarekin aritzen diren langileengan ikus dezakegu adibidea, zurbiltasunak janda izaten baitute gorputzaren kolorea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4010. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bere begitarteak zurbiltasun hotza erakusten zuen.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 45. orr.

Dendako bere ohiko lekuan agertu zen neska ostera, berezkoa ez zuen zurbiltasun arin bat kenduta, beti bezalakoxea.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 165. orr.

Amaiak, bere zurbiltasun delikatuan, Ertzaintzako inspektore izatea zuen amets.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 57. orr.

Begiek -arbel-urdinkarak- arintzen zioten zurbiltasun eri hura.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 108. orr.

Itsas belar lohitsuen lurruntze baten erdian zebilen; haren jainkosa gorputz handiarekin, haren araztasun eta zurbiltasun miresgarriekin.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 203. orr.

Bere azalaren zurbiltasun gaixobera.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 62. orr.

Bart etxerakoan, haren zurbiltasun gehiegizkoari erreparatu nion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 312. orr.

Haren aurpegiko zurbiltasun ia argizarizkoa.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 195. orr.

Hastapeneko zurbiltasuna galduta, Kristinaren bisaiak goritzera egin zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 326. orr.

Nire aurrean, han, amaieran, beltzaren geruza sakonetan barna, zurbiltasun arrosa begiztatzen dut: Galvani etorbidea da.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 61. orr.


zurbiltxo izond adkor zurbila.

Zerua urdin ageri zen, urdin suabea, zurbiltxoa, eta hodei zuriren bat edo beste, inguru gogorrekoa, marmolezkoa bailitzan, besterik ez zen azaltzen zeruan.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 48. orr.


zurbilxe izond zurbildu samarra. ik zurbilduxe.

Hor da, kalean pausaturik, oraina baino zurbilxeagoa.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 69. orr.

· Bezperan baino askoz ere itxura narratsagoa zeukan, odol-arrastoak zurbilxeago bai, baina hedatuago ere bai.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 230. orr.


zurda 1 iz 1 zaldiaren eta kidekoen lepagainean eta isatsean hazten den ile luze eta latza; basurdearen eta kidekoen ile lodi eta latza.

Ilea baino gehiago zurdak hazten zitzaizkion, goizean moztu eta iluntzerako amorruz aurpegiratzen zitzaion bizar itxia, paparreko ilearekin bat eginik.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 10. orr.

Arantzurdearen zurdak edo eskorpioiaren isatsa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 350. orr.

Bidaztiek Barabako zingira udan zeharkatu behar izatera, zurdazko maskara janzten ohi dute.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 216. orr.

Kasketaren gaineko zurda zuria haizeak astintzen zion.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 134. orr.

Brotxa pintura zuritan blaitu, bere zurdek pintura aski zurrupa dezaten utzi, eta horma zuria pintura geruza berriekin areago zuritzen hasi dira, zuria zuriaren gainean, ezereza ezabatzen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 179. orr.

Fusila sorbaldan hartuta, lehor, zaldiaren zurdei heldu eta uretara sartu zen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 54. orr.

Hitzik gabe begiratzen dio Joaquini eta konturatzen da zerutik infernurako aldea, zaldi baten zurda meheak erabaki dezakeela.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 170. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Milaka gamelu txiki zeuden, ongi osatuak, ile luzea gorputzean, zurda lodiak lepagainean.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 256. orr.

Perla koloreko zurda zuriak, hosto ilunen gainean zeuden zabalduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 231. orr.

Bat-batean, ordea, zurda luzeko pinttoa aztoratu eta kurrinka bizian hasi zen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 41. orr.

Zerriak garbitzen hasi ziren mutil-koskorrak zurda zurruneko eskuila batzuekin, zerriei gero eta kurrixka urratuagoak eraginaraziz.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 201. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ikusi nituen zurda-ileak nahasirik zeuzkaten zaldi batzuk, Kaspio Itsasoko hondartza batean, goiznabarrean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 169. orr.

Eguzkia zurda-oihala bezain beltz jarri zen eta ilargia odola bezain gorri.  Elizen arteko biblia   Ap 6,12

Zurda eta zeta multzo handi bat zen hura.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 260. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gamelu zurdez ehunduriko jaka eta zamarra.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 306. orr.

Zaldi-zurdaz egindako jantzia izango zen.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 116. orr.

Batzuek dutara jotzen zuten [...] beste batzuek kobiza, biolontxelo antzekoa, irekia aurrealdean, zaldi zurdez hornitua eta arku batez igurtzitzen dena.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 315. orr.

Zuk ematen al diozu zaldiari azkartasuna, zuk janzten ote lepoa ile-zurdaz?  Elizen arteko biblia   Jb 39,19

-Kixmiren buztan-zurda!  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 83. orr.

5 adkor

Ibarretxe ikusten duzue ETBn, papar zurdak agerian?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 68. orr.

6 tendoia.

Zurda edo tendoia da -zuntz-ehun gogor batez egindako kordoi bat- lotura hori egiten duena.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 57. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ile zurda (3)


zurdaki iz brotxa.

Margotzeko bi zurdaki handi.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 44. orr.

Fructuoso, hartu poto bat eta zurdaki handia, eta han hasi zen margotzen lehendik ere "CNT" margotuta zegoen lekuan.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 44. orr.

Hartu zurdakia, poto barruan ongi-ongi busti, eta San ezabatu zuen bi margo-ukaldiz.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 55. orr.


zurdatsu izond zurda asko duena.

Basurde zurdatsuen antzeko, euren basa gorputz biluziak lurrean etzaten zituzten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 361. orr.

Txerriak mendaroari muzin dagio eta lurrin oro gorrotu du; zurdatsuentzat pozoin gogorra baita gu batzuetan berpizten bide gaituena.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 447. orr.

Zelulitisa nuen halaber sabelean, baina zelulitis arraro bat, dilindan eta zurdatsua aldi berean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 46. orr.


zurdatz 1 iz zurdazko gerrikoa; zurdazko soinekoa. ik zilizio.

Hirugarrena da geure haragia zigortzea; hau da, sentitzen den oinazea ematea, eta hori haragi gainean zurdatzak, sokak edo burdinezko barrak erabilirik egiten da, gorputza zigortuz edo zartatuz edo zauriztatuz, eta beste tresna lazgarriz.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 75. orr.

San Frantziskok, aita txit zuhurra zenez, obedientzia santuaren indarrez agindu zuen, zurdatzak eta burdinazko zirgiloak zituzten denek ekar zitzatela eta beraren aurrean utzi.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 978. orr.

Bostehun burdinazko zurdatz zenbatu zituzten, eta askoz gehiago oraindik beso-, gerri- eta berna-zirgiloak, horiekin guztiekin pila handia egiteraino, eta San Frantziskok han utzarazi zizkien denak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 978. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Eta ekarri zeurekin zurdatz-oihala nire gorpua janzteko, eta hilobirako behar den argizaria.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1100. orr.

Luze eta beltza zuen gizonak bizarra; gurutze gorri zabal batez markaturiko zurdatz-zaku ilun batez jantzia zen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 77. orr.


zurdo izond ezkerra, ezkertia.

Deskuidatu hadi eta bide horretatik azkenean zurdo bukatuko duk.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 33. orr.


zureganatu, zuregana(tu), zureganatzen da/du ad zuregana etorri; zuregana erakarri.

Berak nahi izan du eta agindu, horregatik zureganatu da.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 49. orr.

Nola egin behar den norbait zureganatzeko edo gogorik ez zuen norbait zurekin maitemintzeko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 38. orr.

Lehenengo aldia zen entzuten nuena horrela jokatu behar zela emakumeak zureganatzeko.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 38. orr.

Altxorra nola zureganatu erakutsiko dizut nik.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 46. orr.

-Nire dirua berreskuratu nahi dut, zureganatu egin duzu eta.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 140. orr.

Dama noble eta ausarta zara, eta laguntzarik gabe zureganatu duzu aintza ahaztezina.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 302. orr.

Oraindik ez duzu ideia zureganatzeko astirik izan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 135. orr.

Beste alde batetik, pakete hori zureganatuko bazenu ere ez zenuke non saldurik, ez baituzu inor ezagutzen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 47. orr.


zureño iz zure gauzatxoa.

Ohore ere zuri, ama, haurtasunean erdizka bakarrik goxatu zinuena, haunditu-eta ere beste urruneko ikasgia edo karriketan barna, hango kulturen landare arrotz bilakatzea onartu beharko duzunean zureño hura.  Herria   2001-05-24


zureria (orobat zureri g.er.) iz zurajea.

Mugitu gabe jarraitzen nuela ohartuta, bat edo bi zureriara igo ziren, ausartenak, eta usain egin zioten xingolari.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 112. orr.

Sua azkarki lotua zureriari, su hiltzaileek lanak ukan dituzte gaina ezin hartuz.  Herria   2004-07-05

Irisarriko etxe batzuen zureria ere aztertua da.  Herria   2002-10-31

Oreka galtzear, dorreak goitik behera karranka egiten zuen, zureria guztia aurreikusi ez ziren tentsioen menpe, luze gabe mihiztadura batzuk hautsi egin ziren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 370. orr.

Zureriako zirrikitu batean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 197. orr.

Zureriaren kraska hotsa zeruko haserrearen ohartarazpena iruditu zitzaidan.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 85. orr.

Beti izan nion beldurra ezkaratz hari, erditsuan-edo bere gau ilunetik ozta-ozta ateratzen zuen lanpara indargabeagatik beharbada [...] isiltasunean kraska hotsak egiten zituen zureria garaiagatik, eta hotzagatik ere bai.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 84. orr.


zuresi iz zurezko hesia.

Sakontasun urria zuen etxeak; bebarruko arkutik galeria zabal, eder batera ateratzen zen; galeriak parrala eta berdez margotutako zuresi bat zituen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 140. orr.


zuretar iz zure familiakoa, zure artekoa, zure aldekoa edo zure alderdikoa dena.

-Israeldarra naiz, zuretarren artekoa.      - 0. orr.

Neure amorru sutsua botako dut zure gain, eta suminez jokatuko dute zure kontra; sudurra eta belarriak moztuko dizkizute, eta gelditzen diren zuretarrak gerran eroriko dira.  Elizen arteko biblia   Ez 23,25

Mendi horietan bizi diren zuretarrak ere lasai utziko nituen, erasotu gabe, arbuiatu izan ez banindute.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 150. orr.

Itzultzen ez badiozu, berriz, zinez hilko zarete zu zeu eta zuretar guztiak.  Elizen arteko biblia   Has 20,7


zurgagailu ik xurgagailu.

zurgai iz zurezko gaia.

Ilbeherako zurgaiak nahi ziren sutarako edo ikatzetarako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 114. orr.


zurgapen ik xurgapen.

zurgarri izond harrigarria, ikaragarria.

-Duela hilabete batzuk, hasieran tripako mina zirudiena minbizi zurgarri bihurtu zitzaidan.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 65. orr.

Gosea ta beldurra buruen zurgarri.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 53. orr.


zurgatu ik xurgatu.

zurgatzaile ik xurgatzaile.

zurgatze ik xurgatze.

zurgin 1 iz ogibidez altzariak, zurajeak eta kidekoak egiten dituen pertsona. ik arotz.

Udaberrian kakamarloak bezala agertu ziren, auskalo nondik etorriak, harginak eta sokagileak, harri-pikatzaileak eta zurginak, arotzak eta kisuginak, beren maisu, peoi, ofiziale eta ikastunekin.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 38. orr.

Tiroko errege Hiramek, mandatariekin batera, zedro-zura, harginak eta zurginak bidali zizkion Davidi, jauregia eraikitzeko.  Elizen arteko biblia   1 Kro 14,1

Langile ugari duzu zeure esku: harri-pikatzaile, hargin, zurgin eta era guztietako lanetan iaioa den jendea.  Elizen arteko biblia   1 Kro 22,15

Zurginak aldiz teilatuetako zurak ditu lantzen.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 219. orr.

Itsasontzietako zurginekin egin beharko duzu lan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 359. orr.

Arrain-kaxak egiten zituen zurgina.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 272. orr.

Ogibidez zurgina zuen senar zenak berrogei urte lehenago egina zuen sukaldeko mahaian.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 80. orr.

Zurginak, berriz, erreglaz neurtu, arkatzez eta konpasez marraztu eta gubiaz lantzen du eta, giza gorpuzkera eta edertasuna emanik, tenpluan kokatzen.  Elizen arteko biblia   Is 44,13

Pozgarri zait zurginak aizkora ondo erabiltzea.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 463. orr.

-Nik ezagutzen diat lanean lagunduko ligukeen jendea -esan dio zurginari oholak patio erdiraino bizkarka garraiatzen dituzten bitartean.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 139. orr.

Orain arte dena itzuli mitzuli zitzaidan bidea zurgin baten eskuaire bat bezain xuxena dut aitzinean.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 86. orr.

Zurginaren etxean, eskailera zaharrak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 45. orr.

Zurgin ona eta trebea zela habea leuntzen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 174. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Atzerritarren lana oso atzeratuta dagoela eta zurgin-maisu portugaldarrek eztabaida amaitezinetan alferrik galtzen dutela denbora.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 397. orr.

Zurgin lana; altzariak konpontzen espezializatu nintzen, zaharrak batez ere.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 123. orr.

Osaba batera eta bestera ibili ohi zelako zurgin lanetan; elizaz eliza batik bat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 337. orr.

Pilastren eta koloma horien tartean geratuko diren hiru kolomarteak ere marmolezko edo zurgin-lan finez egindako hesi modukoez itxiko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1970. orr.

Zurgin-lantegi baten ondotik igaro ginen, eta gero ile-apaindegi eta azoka baten albotik.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 99. orr.

Zurgin enpresa batean aprendizgoan sartu eta bertan kontratatu dute Eric.  Berria - Harian   2006-03-28

52 urtetan joan zaigu eritasun latz baten ondotik, ainitz artatua eta inguratua izanik, eta bere zurgin ofizioa goizegi utzirik.  Herria   2003-04-17

3 (izenlagun gisa)

Gorroto handia ziguten, esan dizut, ezin zuten onartu gu bizirik egotea, eta hain gutxi zurgin ibiltzea.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 43. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurgina zen (3); zurginaren arkatza (3)


zurgindegi iz zurginaren lantegia. ik aroztegi.

Zurgindegian denetariko egur-motak eta zurezko ontziak zeuden gorderik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 174. orr.

Udalak utzitako egoitza baten lehen solairuan jarri zuten zurgindegia, eta han egin zuten lehen trainerua 1986an, gas linterna baten argipean.  Berria - Kirola   2004-07-10

Egunero egiten dio bisita zurgindegiari, eta berak egindako mahaian aritu gara solasean.  Berria - Kultura   2006-01-14

Aurreko astean konpainiak harturiko posizioan biltegi eder bat dago, tresneria eta guzti, zurgindegi bat.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 41. orr.

Iñigo eta biok, beste hamabosten bat lagunekin batera, sotoan zegoen zurgindegi batean jarri gintuzten.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 55. orr.


zurgintza 1 iz zurginaren lanbidea eta jarduera.

Zurgina zurgintzan.  Herria   2003-02-20

Dudarik gabe, ekoizpen mota hau (ehungintza, larrugintza, zurgintza, jostailuak, material elektrikoa, etab.), denborarekin, eta berrikuntza tekniko handiren bat ez badago, soldata apaleko eskualdeetara joango da.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 61. orr.

Irakaskuntza, abeltzaintza, zurgintza, igeltserotza, bulegaritza... esperientzia zabala neureganatu nuen.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 74. orr.

Zurgintza ikasten hasi zen «gustukoa» zuelako.  Berria - Euskal Herria   2004-03-28

Publizitate-foiletoan ikusi dut badituzuela tailer mekanikoak, zurgintza, informatika gelak, negutegi bat eta hori guztia.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 56. orr.

Mutiko ernea zen eta herriko eskolatik ongi atera ondoan, laborantzaz bestalde lotu zen hargintzari eta zurgintzari, lan horietan arras trebea agertuz.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 49. orr.

Asmatu nuen, beharbada, egun batez, ni ere maisturu izanen nintzela, zurgintzan gostua hartuko nuela.  Menane Oxandabaratz   «Ez da musik», 2006 - 86. orr.

Zurgintzan eta ehungintzan jardun.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 130. orr.

Estilo doriarrean, bai triglifoen eta bai modiloien neurriak zurgintzako lanak imitatu nahi horretatik sortu dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1870. orr.

Arabako zurgintzako enpresen %95 greban aritu direla adierazi dute langileek.  Berria - Ekonomia   2004-06-16

Arabako Enpresaburuen Elkarteak eta Zurgintzako langileek bukatutzat eman zituzten atzo hitzarmen kolektiboa sinatzeko izandako elkarrizketak.  Berria - Ekonomia   2004-06-15

Euskal Herriko bizimodu tradizionala erakusten dute objektuak dira: upelgintzako piezak, zurgintzakoak, zur landuak, objektu erlijiosoak eta herri sinesmenen ingurukoak.  Berria - Kultura   2006-04-11

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Iruñeko katedraleko korua, hamaseigarren mendeko zurgintza garai eta iluna, karratu luze baten hiru aldeak hartzen dituzten bi ilara aulkik osatua da.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 197. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Gorra izan edo ez, 1920az geroztik zerrategiko peoia izan zen Dummy, Washingtongo Yakimako Cascade zurgintza enpresan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 102. orr.

Arabako zurgintza sektorean.  Berria - Ekonomia   2004-06-16

Zelda barnean kirola egiten eta egunaren barnean zurgintza-atelierrera joaten zela segurtatzen zion amari.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 273. orr.

Langile trebe eta ikasia 36 urtez lan egin du herriko zurgintza lantegi berean.  Herria   2005-07-14

Eskulangileekin konpara nezake, etxean aitatxiri ikusi nion zurgintza lanarekin edo amaren dendari lanarekin kidetasuna duena, salbu hemen tresna luma dela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 138. orr.


zurgizen iz zuhaitz baten enborraren zati argia eta biguna, azalaren ondo-ondokoa.

Horrela, zainetan daukan alferrikako ur guztia atera egingo da zurgizenetik, eta barruko izerdia ez da bertan hil arte geratuko, eta egurraren kalitatea ere ez da ustelduko.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1310. orr.

Beheragoko partea ere, moztu eta luzetara laurdenetan zerratu ondoren, eta zurgizena arbolari berari kendu ondoren, barruko egur-lanetarako erabiltzen da, eta ohol horri "sapinea" esaten zaio.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1330. orr.


zuri 1 izond elurraren, esnearen edo kidekoen kolorekoa.

Ama sukaldean ari zen, aurreko mantal zuri bat jantzita, arrautzak jotzen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 12. orr.

Barruko gona zuriak, toles-toles eginda.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 23. orr.

Mihise zuri batek estaltzen zion soina.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 27. orr.

Alfonbra zuria zapalduz sartu gara salara.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 53. orr.

Sala zurian, izara zuri eta buruko zuriaren artean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 66. orr.

Lurrean zerraldo etzanda eta maindire zuripean estalita.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 152. orr.

Tennis Clubeko saunan, toalla zurietan bilduta eta izerdia kopetatik behera ibaika zeriela. igande hura heldu zen; goizetik, bandera zuriz bete zen plaza; ikus-entzuleen artean baziren azpildar batzuk, baina baita easatar asko ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 58. orr.

ik beherago 21.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Hari beltza eta zuria bereizi ezin diren unean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 169. orr.

Zeta zuriko durbante bat jantzi zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 323. orr.

Lamina ia beltza izanen da, puntu zuriekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 285. orr.

Honela deitzen zaio gorriz tindatutako arrosa zuriari.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 225. orr.

Alkandora urdin argi bat zeraman, bakeroa, lore zuriko brodatuekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 11. orr.

Portzelana zurizko suontzi biribila.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 24. orr.

Lau lerro orri zuri baten gainean, odol orban bat.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 171. orr.

Harrizko etxe zuriek jauregiak dirudite, ezin konta ahal tximinia dituzte.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 179. orr.

Etxearen atzealdeko sukaldean bildu ginen, pinuzko mahai zuri baten inguruan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 130. orr.

Ohe zurian etzanda.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 229. orr.

Eskuetan, Safok ezkerrean, Egeak eskubian, guardasol zuri bana zeramatzaten.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 156. orr.

Ez baitzuen jakin zergatik ageri ziren lerro zuri bat goian eta beste bat gorria haren azpian.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 154. orr.

Lamina ia beltza izanen da, puntu zuriekin.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 285. orr.

Baldosa zuri eta beltzen gainean nire urratsek ez zuten hotsik ateratzen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 144. orr.

Gizon altua zen, ile zuri eta kizkurrekoa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 74. orr.

Eguzkiaren argi zuri eta distiratsua.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 43. orr.

Zutik zegoen, dardarka, ispilu lausotuaren aurrean, atzamarrak masaila zuri eta leunetan zehar zerabiltzala.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 30. orr.

Ikusiko duk zer titi zuri eta borobilak dituen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 344. orr.

Zelula ametatik globulu gorri, zuri eta plaketak lortu nahi dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-29

Errioxako Ardoa Arautzeko Kontseiluak 6.500 kilo baimendu ditu mahats beltz hektarea bakoitzeko, eta 9.000 kilo mahats zurietarako.  Berria - Harian   2005-09-11

Oliba beltzak eta arroz zuria, kafe beltza eta jogurta.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 29. orr.

New York hiri handia da, ogi zuria astearen erdian ere jaten dena.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 44. orr.

Iragan 50 urteetan kontinente zurian, batez beste, 2,5 gradu epeldu da klima, eta izotza urtzen ari da.  Berria - Gaiak   2004-12-16

Haren toga zuri hondarrez betean, odol-orban bat ageri da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 478. orr.

Harengan ezer arrarorik izatekotan, alkandora zuri mauka luzeko bat eta lepoan estu lotutako gorbata urdin bat jantzirik edukitzea zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 292. orr.

Udako soineko zuri tanta horidun bat iltze batean zegoen zintzilik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 167. orr.

Ekialdeko leihotik ilargi zuria deika ari baitzitzaigun.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 100. orr.

Ilargiaren argi zuriak argiturik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 63. orr.

Nire hatzak alfil zuriaren buru borobilaren gainean itxi ziren, erregina beltza hiltzeko asmoz.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 20. orr.

Loreak zuriak badira, patatak ere zuriak dira.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 55. orr.

Aurpegi harrigarri zuri batean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 115. orr.

2 (beste izenondo baten ezkerrean)

Dama zuri eder bat sartu da eraikuntza zaharrean.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 115. orr.

Neskato eder xarmantak bular jori eta zuria erakusten baitzion.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 97. orr.

Gizon aurpegiko aker bat eta emakume aurpegiko ahuntz bat, biak ile zuri luzez estaliak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 311. orr.

Argi zuri itsugarria zerion lurrari.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 12. orr.

Kontsultaren atea oso urruti, tunel zuri argitsu baten akabuan.  Lourdes Oñederra   «Eta emakumeari sugeak esan zion», 1999 - 142. orr.

Behelaino zuri trinkoa zebilen zurrunbiloan bere inguruan, bere barruan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 72. orr.

Azaloreen mami zuri guriak ernamuintzen ziren, arrosa itzel batzuen antzera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 38. orr.

Arropa zuri zurrunaren usain larderiatsua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 199. orr.

Gizonaren hortzak puntu zuri politak ditun.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 287. orr.

Bain andreak mantar zuri zimur bat zuen jantzita.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 62. orr.

Oinetan, zapata zuri takoidunak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 45. orr.

Atorra zuri botoiduna, lebita urdin argia, galtza zuriak belaunetaraino eta han, lokarriz lotuak, galtzerdi zuriak eta oinetan zapata puntadunak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 60. orr.

Maindire zuri mugagabea garbitasun belo bat iruditzen zitzaion.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 377. orr.

Aza zuri itzel baten azpian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 235. orr.

Ohe zuri handi bat aurkitu zuen, eta barruan amonatxo bat.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 303. orr.

Blusa zuri baporetsua zekarren soinean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 165. orr.

Mahai obalatu zuri distiratsuan, xanpaina eta Rhin-eko ardoa edateko kopak txandakatzen ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 49. orr.

Bere zapata zuri hautsez beteei begira zegoen.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 166. orr.

Karol Schulzek lortzen zizkion paper zuri gatz-usainekoetan pintatzen zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 263. orr.

Azal zuri samarrekoa, baina mulatoa.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 130. orr.

Ozpinetan bustitako zapitxo batez garbitu zion bekoki zuri, hotz, izerditua.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 14. orr.

Ohe zuri garbi epel bigun estalkiduna.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 21. orr.

3 (beste izenondo baten eskuinean)

Katu handi zuri bat, lorezainarena, jauzi eginik belaun magalera etorri zitzaidan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 255. orr.

Har lodi zuri bat etorri zitzaidan burura, baina ez zen hura ere.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 215. orr.

Bizitza arrasto bat da, klarionaz egindako marra estu zuri bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 114. orr.

Azazkal mutur gris-zuri luzeak irteten zitzaizkion, nabarmen, hatz-puntez haraindira.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 143. orr.

Ahazturaren horma mehe zurian.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 118. orr.

Long Pointen lekuan bururatzen zen legar xehe zurizko mihi luze-luzea.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 152. orr.

· Etxe txiki zuri garbiak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 183. orr.

4 (adizlagun gisa)

Han zegoen Andres, ohean etzanda, zurbil, ezpainak zuri.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 308. orr.

Klariona bezain zuri zegoen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 219. orr.

Halere, barruko papera oso zuri zegoen, pittin bat kiribilduta.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 13. orr.

Elurtuta dago mendia, zuri eta hotz.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 17. orr.

Ilargiaren argitan harkaitza zuri ikusten zen zuhaitz artean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 61. orr.

Horrela barre egiten dutenean, hortz-hagin guztiak erakusten dituzte, elurra bezain zuri.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 103. orr.

-Igeltsua bezain zuria zaude, zarpail-zarpaila.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 182. orr.

Papera baino zuriago jarri bainintzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 102. orr.

Pareta baino zuriago zaude.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 177. orr.

Eguberri-goiza hotz eta zuri iritsi zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 179. orr.

Oihala zuri geratu zen.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 46. orr.

Karmen zuri zegoen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 21. orr.

Zuri jarri zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 188. orr.

Bere silueta irudikatzen du, hormaren kontra itzal-antzerki txinatarra egiten duenaren erara, argal eta zuri, zeruak bidalitako aingeru eroria legez.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 36. orr.

Zeru osoa ikusten zen, hutsik, zuri, erdian ilargia bere argi-ziskuarekin.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 195. orr.

Argia errezeletatik zehar igarotzen den bezala, lasai eta zuri, lasai eta bero.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 76. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, bigarren osagaia beste kolore bat delarik)

Argi-distira zuri-urdin bat irten zen bi makilen muturretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 296. orr.

Denak dauka errautsaren tonu zuri-grisa.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 26. orr.

Erdi etzanda jarri zen eserlekuan, gora begira, toldo zuri-horiari.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 310. orr.

Zaldi-tratulariek mika esaten dieten zalditxo zuri-horixka horietako batek tiratzen zuen gurditik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 326. orr.

Marra zuri-urdineko korbata eta lastozko kapela zeramatzan ondoko gizagazte bati.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 20. orr.

Bluestone Roadeko etxe zuri grisean.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 19. orr.

Azaloreen mami zuri guriak ernamuintzen ziren, arrosa itzel batzuen antzera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 38. orr.

Zuri-gorriak zuri-gorritxoak dira gaur.  Berria - Kirola   2006-03-25

ik beherago 36.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Kaio zuri-urdinxka mordo bat itsasertzean, Iparralderantz militarki noratua.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 167. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketa izena delarik)

Lepo-zuriak ofizinetako langileak dira (alkandora zuridunak, nolabait), eta lepo-urdinak berriz ekoizpen-langileak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 130. orr.

Bat-batean zerua argitu eta opalo-zuri distiratsuaren kolorea hartu zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 156. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa, elkarketa izenondoa delarik)

Mutil aurpegi-zuri, arrain itxurako bat, ile solte batzuk bekoki gainera eroriak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 267. orr.

Gizon bizar-gorriak emakume soineko-zuria hartu zuen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 92. orr.

Agure ile-zuri bat, ero-begia, fusila kargaturik eskuan zuela, geneukan zain sukalde erdian.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 116. orr.

Salonika hirian judu txiki bizar-zuri batek esandakoaz gogoratu zen da Rua.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 39. orr.

Urkamendiaren irudia etorri zitzaion Zeunerri, biolina ikusi zuenean, hatz luze kolore-zuri haiek eutsita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 200. orr.

8 (hiru osagaiko hitz elkartuetan)

Gozokiak martzilikatzen zituen, paperak, batzuk harri zuri koxkorrak bailiran, lurrean barreiatuz. Hortz zuri distiratsu ilara bat agertu zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 18. orr.

9 (predikatu gisa)

Atzo zuri zena gaur beltz akaso.  Berria - Gaiak   2006-04-27

Realaren bigarren elastikoa zuria izango da.  Berria - Kirola   2004-11-27

Dakiguna da odola gorria dela, gehienetan, ikatza beltza, elurra zuria.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 106. orr.

Irribarrea erdi ironiko erdi mingotsa; hortzak zuriak, zorrotzak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 89. orr.

Mototsa garai, xerlo kizkurrez hornitua, haragia zuri eta delikatua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 152. orr.

Untxiak ere, gordelekura baino urrunago gutxitan egiten duenez lasterkarik, zuria du haragia.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 55. orr.

Hil ondoren, zuri bihurtu zen, gorputza bigun eta aurpegia irribarretsu.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 103. orr.

Otoitzean ari zela, aurpegiaren itxura aldatu egin zitzaion, eta jantziak zuri distiratsu bihurtu.  Elizen arteko biblia   Lk 9,29

Bisaia polita zeukan eta sudurra eta kokotsa zuri perla-kolorekoak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 84. orr.

Zuri eta argalxeak masailak, eta zuzena sudurra.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 76. orr.

Hortzak elurra bezain zuriak eta belarrondoko bizarrak ikatza bezain beltzak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 99. orr.

Gauzak ez dira zuri edo beltz, baizik eta hainbat ñabardura dituzte, eta hainbat aukera daude.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 57. orr.

Zapatak ere zuriak zituen.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 33. orr.

-Beleak bele, zuri nahi eta beti beltz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 167. orr.

10 (kolore hitzaren eskuinean) ik beherago 28.

Graemetarren etxerako bidean txilarrak nabarrak zeuden, udako kolore zuri, arrosa eta ubelak galdu eta herdoilaren kolorea harturik.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 18. orr.

Lauki babesgabe hura handitu egin zen nire begien aitzinean, gero eta zabalagoa zen, bere kolore zuria gero eta distiratsuagoa.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 36. orr.

Aurpegi ederrak neurri onez eratua behar du izan, egoki zaindua eta kolore zuri atseginekoa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1160. orr.

Lorategian parterre borobilak zeuden, kolore zuri eta horiko loreekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 181. orr.

Iluntasunean hormaren kolore zuriak grisa dirudi.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 90. orr.

Almendroak ekarri zituen urrutiko Txinatik, negu hasieran loratzen diren goiztiarrak, bazter guztiak pintatzen dituztenak elurrarena baino kolore zuriago batez.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 173. orr.

Harri hartatik kolore zuri-zuriko printza bat atera omen zen.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4750. orr.

'Zafiroaren zuritasuna', esaldi horrek 'gardentasuna' adierazten du, eta ez ‘kolore zuria', kristalaren zuritasuna ez baita zuria.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 77. orr.

11 irud/hed

Bere gobernua «zuria baino zuriagoa» izango zen hitza eman zuen orduan orain ustela izateaz akusatzen duten agintaria.  Berria - Mundua   2006-03-21

1963-1978: Mohammad Reza Pahlavi xah-ak Pertsia modernotu eta Mendebaldera lerratzeko erreforma kanpaina abiatu zuen 1963an, Iraultza Zuria.  Berria - Mundua   2004-02-12

PP: «Zerrenda zuriak zerrenda beltzak dira».  Berria - Harian   2005-03-16

Lan istripuak «etengabeko bortizkeria zuria dira».  Berria - Ekonomia   2004-04-29

Eskuan muin egin ondoren, muin beroa inondik inora, karrikan galdu zen, egun zurian gorri. Bera eta Lou batera joango ziren, harri kiskali baten zamapeko gorputz hotz bakar bat bihurtuta, itsaso guztiz zuri, erabat hutsean behera.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 139. orr.

Denboraldi zuria, pentsamendurik gabea.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 16. orr.

Ardi beltza zela bera, artalde zurian.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 125. orr.

Lepoa eginen nukeen bera ez zela inoiz ibilia egun argiz ere, portu barruko kalma zurian entrenatzen ziren.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 214. orr.

Zuzendariek kalma zuria nahi dute, istripuek uxatu egiten dituzte bezeroak ostatuetatik.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 64. orr.

Larunbatero joaten omen zen sabbat-era erratz kirten baten gainean, magia zuria eta beltza biak egiten omen zituen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 24. orr.

Bernabeu futbol zelaiko harmailetara beldurra eraman zuten atzo, talde zuriak atzeko lerroan dituen gabeziak agerian utziz joko eraginkor baten bidez.  Berria - Kirola   2004-01-14

Egiazko ugatz baten antzera puzten ari zela ohartu nintzenean, min zuriak joko zidala uste izan nuen une batez.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 39. orr.

Estatu despotikoetako beldur zuria.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 127. orr.

Albisteak asko poztu zuen, halako aukerak ikatz zuria baino bitxiagoak baitziren orduan.  Berria - Harian   2005-12-06

Gau zurietan, etsipenez egin dut negar.  Felipe Juaristi   «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 30. orr.

Gau zuria: Gau zuria ospatu zuten jaz, Parisen, Delanoe jaun auzapezaren ideia bat onartuz: gau guzian idekiak ziren Hiriko etxea, antzoki, erakustoki eta bertze.  Herria   2003-10-02

Lepo zuriko gaizkileak zigorgabetasunean uztea da, finean, neurri horren asmoa.  Berria - Harian   2005-04-20

Ezker abertzaleak bakearen aldeko apustuari eutsiko diola dio, baina «esku zuriko hiltzaileek mahai gainean jartzen dituzten hildakoak» ez dituztela ahaztuko ere bai.  Berria - Euskal Herria   2006-02-28

Hatz zuriaren gaitza esaten zaiona oso ohikoa da pilotarien artean.  Berria - Kirola   2004-09-30

Asko izan dira hatz zuriaren sindromea, edo eskuko irrigazio faltarengatik lesioak pairatu dituzten pilotari profesionalak.  Berria - Kirola   2004-09-30

Izen horrekin saltzen ditu Eroskik marka zuriko bere produktuak.  Berria - Ekonomia   2004-02-05

Linea zuriko etxetresna elektrikoak.  Berria - Harian   2006-01-03

Etxetresna elektriko zurien artean, Europako bosgarren tokia hartu zuen iaz Fagor Etxetresnak-ek, Brandt enpresa erosita.  Berria - Ekonomia   2006-03-02

Badira horrelako jende mutur-zuriak, bereziki hiritar harroputz batzuk, sehaskatik beribilera zuzenean iganak, egiazki oinez ibili gabe bere bizian.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 142. orr.

12 erregetiarra edo apaiztarra dena. ik xuri 4.

Ehun urte lehenago toberak galarazi zituzten jauntxo zuri elizkoi haiek jakin behar!  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 279. orr.

Zeren eta, hamar urte barne, iraultzaburu gehienek, zuriek ala gorriek, elkar jan baitzuten.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 66. orr.

13 pertsonez mintzatuz, faltsua, losintxaria.

Jakob zuri eta iruzurti hura bihurtu zen juduen buruzagi, eta Esau kanpoan geratu zen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 64. orr.

Ez ote da egiaren kontrako defendagarri tranpazko bat?, gizon koldar zuri faltsuaren martingala bat?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 134. orr.

Politikari bat prentsaurreko batean bezain zuri.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 124. orr.

Filotti etxekoak sasisantu kanpolarrosa mordo bat baino ez dira denak, Judas baino zuriagoak -oihu egin zuen mutilak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 269. orr.

Berekoia, diruzalea, zuria, ustela, oiloa... ez ziren edertzekoak Tomas Atondoren zer-nolakoak agertzeko ahotan erabiltzen zituenak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 32. orr.

Afroamerikarrak AEBetako hautesleen %12 inguru osatzen dute, eta zuria ez den gutxiengo etnikorik handiena da.  Berria - Mundua   2004-10-24

Gure aita mesfidatia izaten zen ezezagunekin, ez zen fidatzen jendeaz, "jende tolesduna, zuria" ote zen beldurrez.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 19. orr.

14 (hitz, irri eta kidekoekin)

Ipurgarbitzaileen samalda azkengabeak, hitz zuri faltsua aho-beteka botatzen bestetan ez dakien jende-modu horrek.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 73. orr.

Jende arteko tratua azokako tratuaren pare jartzen da, hitz zurien azpitik diru beltza dabil ebaska gure barrengo ixilpoltsetan.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 171. orr.

Lehenik, dena ele zuri, lekuko jendearen nahia errespetatuko duela -geroxago aldiz beroaldi batean harturik, edozoin gisaz bide handi hori eginen duela mugaraino.  Herria   2005-08-04

Ele zuri parrasta bat erraiten da holakoetan eta aski eleketari abila denak badaki ere konplimenduen artean, alegia-eta deusez, pikoño batzuen polliki sartzen.  Herria   2001-01-11

Hasiak dira, ez ele zuritan, bainan egiazki batzu bertzeen kontra.  Herria   2005-09-01

Nire irriñorik zuriena hautatu nuen. Hipokrisiak eta irri zuriek gela osoa gainezkatu zuten.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 197. orr.

Kristinak irri zuri bat egin zuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 357. orr.

Eskalatzaileak irri zuri batez eman zion azkenburu esaldiaren nabarrari, gibelasmoaz inolako dudarik geldi ez zekidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 68. orr.

Browne jaunak baxerategitik irri zuri bat egiten ziola ikusirik, [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 274. orr.

Ezin sinetsizko gezur zuri hartatik ezin irentsizko egia beltz honetara igaro haiz gerta-harian.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 98. orr.

Baina, agertu bezain pronto, keinu zuri hura suntsitu egin zen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 71. orr.

Arrisku handia baitu laudorio zuriak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 100. orr.

15 ardoez mintzatuz, horixka dena.

Langosta jangaitz zegoen, baina Penedesko ardo zuria zoragarri.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 176. orr.

Afal aitzin arno zuria edan dute Kasinoko tabernan.  Berria - Ekonomia   2004-08-29

Gizon talde batzuk edaten ari ziren salmahaiaren aurrean zutik, eztulka, listuka, begiak ireki ezinik, erabat esnatu nahian ardo zuriaren eta pattarraren laguntzaz.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 40. orr.

Ardo zuriaren kopa argirantz altxatuz.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 92. orr.

Bere betiko apetito bikainaz segitu baitzuen jaten, hartaz hizketan ziharduela ere, eta Orvieto zuritik edaten.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 169. orr.

16 (-en atzikiaren eskuinean, izen gisa) zuritasuna.

Kolore zuriak estaliko du Turin hurrengo egunetan, elurraren zuriak, izotzaren zuriak.  Berria - Harian   2006-02-09

Pitzadurari igeltsua bota eta gero, pintura apur batez margotzen ari zen igeltsuaren zuria.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 343. orr.

Oholen zurian egilearen marka bera irakurri ahal izan dut; baina ahaztu egin zait.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 34. orr.

Bere gorputzaren zuriaz gogoratzen naiz, eta zurbiltasun horrek biluziago egiten zuen. Izarren distira moteldu egiten zuen ilargiaren zuriak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 87. orr.

· Prentsan horren berri ematean bere zurian agertu da Ernesten gezurra.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 227. orr.

• 17 izond/iz azala zuria-edo duen giza arrazakoa dena.

Errusia zen, halaber, arraza zuriaren ondarearen eremua, Txina eta Indiako muga kontinentalekin mugakide zena.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 364. orr.

«Arraza zuriko neba-arrebak, lasaitasunean egon zaitezte, ez dugu barkatuko» .  Berria - Mundua   2004-02-08

Egun, lurraren %87k populazioaren %9,6 osatzen duen gutxiengo zuriaren esku jarraitzen du, populazioaren %79 diren beltzek soilik lurraren %13 dutelarik.  Berria - Mundua   2004-04-14

Hartan mairuekin bizi zen emakume zuri bat ageri zen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 30. orr.

Gizon zuriaren beldur ziren batik bat... gizon zuri gehienak deabrutzat zituztenez gero.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 563. orr.

Arazo bera sortu zen, ez hain era mehatxagarrian, gizaki zuriaren lan desatsegin eta oinarrizkoenak egiteko zuria ez zen jendea inportatu zen eskualdeetan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 366. orr.

Nola larru zuriek bereganatu dituzten larru gorriek baliatzen zituzten lurrak, nola zazpi miliun jende bizi zirelarik lur horietan, lau ehun mila bakarrik bizi direla orain.  Herria   2004-01-22

Neska mulata ia zuria.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 156. orr.

Bi hilabete daramate bost musikari zuri hauek, Neal Sugarman saxo jolearen zuzendaritzapean, Europan zehar musika beltza egiten, funk eta soul estiloak gehien batean.  Berria - Kultura   2004-10-28

Esaldia [...] protagonista maskulinoak -detektibe beltz gihartsu bat, gogorrenetan gogorrena, ordu eta erdian inon diren ukaldi eta tiro guztien banatzaile- protagonista femeninoari -New Orleansko mafioso zuri baten andre are zuriagoa, ordu eta erdian bere senarrari inon diren adar guztien paratzaile- botatzen zion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 167. orr.

Tira, zu bai zoragarria, festa ezin zoragarriago hau antolatu ez ezik, jende zuri hau dena ezagutzeko aukera eskaini diozulako, alajaina.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 24. orr.

Europatik uholdeka hurbildu ziren zuriek XIX. mendean txikitu zituzten indio guztiak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 86. orr.

Beltzarana zenez gero, beraren gogo guztia zuri batekin ezkontzea zen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 70. orr.

Beltzek ez dute oroitu nahi, zuriek ez dute oroitu nahi.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 8. orr.

Zurien eta indigenen arteko ezezagutza eta bazterketa ikaragarria da.  Berria - Kultura   2004-03-23

Nahitasuna hartu diot neure auzoari, maite dut zurien eta marroien eta beltzen arteko hango nahaspila aldakor hori, atzerriko azentuen koru geruza askotako hori.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 211. orr.

Zurien negozioei boikota egitera deitu zuten jendea.  Berria - Mundua   2004-10-13

Texastar batek aukera handiagoa du heriotza zigorrera kondenatua izateko epaiketa batean newyorkar batek baino, eta beltz batek askoz ere arrisku handiagoa du zuri batek baino.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 179. orr.

Zuri anglosaxoi protestanteak.  Berria - Mundua   2004-08-01

Baina, Burtoni esan ohi diodanez, bada zuri-jende gaiztorik ere, gure artean.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 26. orr.

· Agian Saint Germain des Prés-eko bere auzo zurien artean baino hobea.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 129. orr.

Errepublika beltza ez zen oso eredugarria mundu zuri zibilizatuarentzat, antza, eta haren produktuei boikot egiten hasi ziren potentziak.  Berria - Mundua   2004-02-15

• 18 iz kolore zuria.

Errekasto urdin bat, estatu-arteko muga-marra zuzen bat, eta latitude-gradu baten lerroa, zuri hutsaren gainean...!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 74. orr.

Esango nuke ezpainak ere zuriz margotuta zituela, zuri urtsu batez.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 99. orr.

Bat-batean zuri motelez pintaturiko hatzak sartu zaizkit aluan eta barrutik urratu naute, oinaze zahar bat sentitu dut.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 66. orr.

Zilarrezko azpil bat zekarren batak, esku-urontzia besteak, zilarrezkoa era berean, eta lepoan esku-zapi bi besteak, zuri ederrak zapiak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 161. orr.

Pozik daudela badiote, pozik zeuden: zuria zuri, beltza beltz.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 7. orr.

Margaren azalak zurira egin zuen, eta nazka zen begietaratu zitzaiona.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 277. orr.

Bere eskutik, eta bere sosei esker, beltzetik zurirako bidea egin du Vila-realek azken denboraldietan.  Berria - Kirola   2006-03-03

Bat-batean zuritik beltzera aldatzen zaie egoera.  Berria - Harian   2005-11-08

Bere larru-kolorea zuritik urdinera bidean, bere aurpegia are zuriago.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 153. orr.

Harrigarri bizia da Joxeren begien zuria.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 97. orr.

Isilik eta burua apal etxeko labrita, denak ere elurraren zurian beltz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 329. orr.

Azkenik printzesa bat geratu omen zen dantzan: zurian zuri, dena zuriz jantzita.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 32. orr.

19 zurikoa, txanpon mota.

Lehorretik ekarriak ziren diruen kontuak zuzen ote zeuden ez ote zeuden ebatziz joan ginen, zuriak erreala osatu arte batuz lehenik -hirurogei eta zortzi zuri, zilarrezko erreal bat-, eta errealak beste pilotxo banatan batuz, dukatak osatu arte -hamaika erreal, dukat bat-.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 123. orr.

Hainbeste dukat, erreal eta zuri batera, halakorik inoiz lehenago ikusi gabea nintzen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 122. orr.

-Zuri bat, bi zuri... erreal bat!  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 123. orr.

20 aihen zuri zuztar kiribilkorra eta igokaria duen landarea, lore zuriak eta usaintsuak ematen dituena (Clematis vitalba).

Handik denbora gutxira lorategi bat sortu zen galeriaren eskumatan, eta ortu bat ezkerretan, eta arrosak eta aihen zuriak etxearen hormetan.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 289. orr.

Han-hemenka haltz eta sahats sailez banatuta, edo aihen-zuri usaintsuz ezkutatuta, landareak besarkatzen eta txilin-belar koloretsuz jositako estalpeak eta orratzak osatzen baititu.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 22. orr.

Aihen zuri kiribil batek tira egiten dio iletik.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 121. orr.

Belazean, Matilde txikia geldi-geldi eta tente dago, aihen zurizko koroapean.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 120. orr.

Aihen zuri loreak nahastuta daude.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 123. orr.

21 bandera zuri errenditze edo bake seinale gisa altxatzen den bandera.

Herritarrek bandera zuria ipini zuten; eta armada, jenerala buruan, hirian sartu zen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 202. orr.

Gure galeoiko kapitainak bandera zuria mastaratzen zuela, itsas lapurren lehen kanoi hotsa entzun bezain fite.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 520. orr.

Izara bat, pentsatu nuen -baina ez, kirtena ere bazeukan, beraz bandera zuria, iruditu zitzaidan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 235. orr.

Bandera zuri batekin hurreratu gara, poliki-poliki, haiekin hitz egitea lortu arte.  Berria - Mundua   2004-04-29

-Bandera zuriarekin natorkizu, eta gauza bakarra eskatu nahi dizut.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 172. orr.

Bizirauteko modua emango zigun etekin batekin eugenoletik bainilina lortzeko ahaleginean, eta ez genuen arrakastarik izan; hainbat kintal azido pirubiko jariatu genuen, trogloditen duin zen tresneria batez ekoiztua, eta bortxapekoen duin zen lan-ordutegi batekin, eta horren ondoren nik bandera zuria altxatu nuen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 249. orr.

22 alfer zuri oso alferra.

Beste batzuk, berriz, alfer zuriak ziren, zabal eta zabar etzanda egoten ziren beti, eta alferrik zen haiek altxarazten saiatzea: ez ziren sekula jaikiko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 231. orr.

Andrei Ivanovitx ez zen ez ona ez gaiztoa; alfer zuria baizik ez zen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 366. orr.

Ez ditudala izan gogoan jende alfer-zuri eta ezbairik gabe gaiztoak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 56. orr.

23 boto zuri inor edo ezer hautatzen ez dela adierazten duen botoa.

Ezezko botoa, boto zuria eta boto baliogabea.  Berria - Mundua   2006-04-28

2005eko hauteskunde araudiaren arabera, boto zuriak baliozkoak direla kondutan harturik, Hauteskunde Batzordeak ebatzi du boz hauek otsailaren 7ko presidentetzarako bozketan lehiatu diren hautagaien artean banatzea, hauek lorutako boto ehunekoaren arabera.  Berria - Mundua   2006-02-17

Ezezko botoak %28,07 izan ziren eta zuriak %7,29.  Berria - Harian   2005-02-22

Zuriak, aldiz, botoen %6,49 izan ziren.  Berria - Harian   2005-02-22

· Laborista gehienek zuri bozkatu zuten edo bozketa aretotik irten ziren.  Berria - Mundua   2004-06-08

Beste bost kidek [...] uko egin zioten bozketan parte hartzeari eta lauk zuri bozkatu zuten.  Berria - Mundua   2006-01-26

Durao Barrosoren batzordearen alde bozkatu zuten 449 eurodiputatuk, 149k aurka eta 82k zuri.  Berria - Mundua   2004-11-19

24 ez-zuri izond

XX. mendearen hasieran zinematografoa entretenimendurako tresna bihurtu zenetik, aktore ez-zuriek gaizkileen edota zerbitzarien rolak betetzera behartuta ikusi zuten euren burua.  Berria - Kultura   2004-04-28

Batzuetan gauzen lehenkiei koloreak esleitzera eroaten eta tentatzen gaituen kausa ezereztu egiten da, zer zurietatik zer ez-zuriak sortzen baitira.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 141. orr.

25 haize zuri ik xuri 10.

Eta haize zuria hasiko da, gainera, haizeak elur hautsa ekarriko baitu. Ikuspegi garai, epel eta leunetik so egingo diozu haize zuriaren espektakuluari, haizeak elurra bere ohetik astindu, zirimolatan jaso eta, alde batetik bestera daramala, zurrunbilotan eragiten duen artean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 343. orr.

'Portu eta gordeleku ona izan da beti,' esanen du marinel batek, 'haize zuriak belaontzien zutabeak apurtu dituenean edo itsaso izoztuak ontzi inguratuaren kroskoa hautsi nahi duenean'.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 245. orr.

26 hartz zuri hartz ile-zuria, lur guztiz hotzetan eta ur izoztuetan bizi dena, arrea baino handiagoa (Thalarctos maritimus).

Primaderan, Labradorretik heldu diren hartz zuri handiek.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 137. orr.

Negua hartz zuriaren moduan etorriko zaigu!  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 329. orr.

Aurtengo neguan, jatekoaren bila zebilela, hartz zuri gose hamikatu bat Groyako etxolak puskatu ondoan, Conchera arribatu omen da igerika.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 137. orr.

Lurralde jelatuetako hartz zuri handien larruaren leuntasuna.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 51. orr.

Kutsadurak hartz zuriaren immunitate sistema ahuldu du, eta aldaketa hormonalak eragin dizkio.  Berria - Gaiak   2004-09-14

Zulaketak egiteko erabiltzen zuten ontziari eraso zioten bi hartz zurik.  Berria - Gaiak   2004-09-08

27 karta zuri erabateko eskua.

«Erabakiak karta zuria ematen die suizidei, Jerusalemen hautatu eta hautatuak izateko, eta utzikeria diplomatikoa da», esan zuen Alderdi Erlijioso Nazionaleko buru Zvulun Orlevek.  Berria - Mundua   2006-01-11

Iragan urteko maiatzeko erretreten hilketa obratu zen garaian sindikatuek [...] karta zuria luzatu zioten gobernuari eta aurten, seguritate sozialaren aldaketa mailan gauza bera egiten dute.  Berria - Kultura   2004-06-22

28 kolore-zuri izond zuri kolorekoa.

Hatz luze kolore-zuri haiek eutsita.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 200. orr.

Emaztea Elba zen, aurpegi gozoko emakumea, larrua kolore-zuri, beti arropa zuri artean bil-bil eginda bizi zena.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 221. orr.

Burkoak euskarri harturik, ohean eserita zegoen, eta haren masail puztu kolore-zuriek errauts beroak ziruditen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 231. orr.

29 liburu zuri gobernu edo erakunde batek, herri iritziari aurkezteko, gai publiko bati buruz argitaratzen duen dokumentu, txosten edo programa multzoa.

Europako Batzordeak urte amaierarako kaleratuko duen Mugaz Gaindiko Lankidetzarako lehen Liburu Zuria deritzona aipatu zuen Irujok.  Berria - Euskal Herria   2004-06-01

Osasunaren gaineko Liburu Zuria aurkeztu zuen atzo Erresuma Batuko Gobernuak. Etengabeko ikaskuntzaren Liburu Zuria prestatu du Jaurlaritzak.  Berria - Gaiak   2004-11-17

EAJk hezkuntzarako liburu zuria aurkeztu du, «eztabaida bizitzeko».  Berria - Euskal Herria   2004-11-27

Espainiako Hezkuntza Ministerioak aurkeztutako Karreretako Liburu Zuriak atzera pauso bat direla uste du IAk.  Berria - Euskal Herria   2006-02-18

Zuberoako Herri Elkargoak hizkuntza politikaren liburu zuria aurkezteko baliatuko du biharko eguna, herrialdeko egoeraren diagnosia plazaratuz.  Berria - Harian   2005-05-14

Europako Arnasketa Elkarteak Europaren Birikei Buruzko Liburu Zuria aurkeztu zuen atzo.  Berria - Gaiak   2004-04-28

Liburu zuriaren modukoa, dokumentazio askoren bidez errealitate politiko hori egiaztatutzat eman nahi du egileak, funtsezkoa baita, bere ustez, estatu hura berreskuratzea.  Berria - Kultura   2004-04-22

Ilustrazioaren Liburu Zuria kaleratu dute sektoreko elkarteek.· Hasierako ETAkoek azal zuriko sakelako liburuxka bat zuten lagun, Liburu zuria izenarekin ezaguna zena.  Berria - Kultura   2004-05-27

· Liburu zuri bat banintz bezala hurbildu nintzen emakume harengana, nire bizitzan lerro berriren bat izkiriatuko nuen esperantzan baina, lerro bat ez ezik, historia oso bat jaurti zidan emakumeak altzora.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 60. orr.

30 txeke zuri pertsona bati egoera jakin batean askatasun osoz aritzeko ematen zaion baimena.

Horrek, baina, ez du esan nahi Zapaterori txeke zuri bat emango geniokeenik.  Berria - Mundua   2004-03-11

EBk ez dio txeke zuririk emango Ibarretxeren Planari.  Berria - Euskal Herria   2004-08-17

Haren ekonomia ez dago "inori txeke zuririk emateko moduan", txostengileak dioen moduan.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 217. orr.

Praktikan tortura eta hil egiten duen espetxe politikari txeke zuria ematen dietenean, zein eskubidez mintzo zaizkigu?  Berria - Euskal Herria   2006-04-28

Mendebaldekoen begietara, bazirudien Txina eta Errusiako nekazari-soldaduak bere gobernuari txeke zuria eman ziola bere bizitzaren gain.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 372. orr.

Nolabait, txeke zuri bat eskaini die zerrenda horien balizko sustatzaileei, nahi dituzten «urrats guztiak» eskatzeko atea zabalik uzten duelako.  Berria - Euskal Herria   2004-01-03

31 zikoina zuri amiamoko mota (Ciconia ciconia).

Amiamoko edo zikoina zuriek egindako habia bat kendu zuten joan den astelehenean Zarrakazteluko udaletxeko teilatutik, herriko etxeko agintariek eskatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Hegazti fidelak dira zikoina zuriak; bizitza osorako aukeratzen dute bikotea.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

Azken urteotan gora egin du Nafarroan zikoina zurien kopuruak, eta, ondorioz, gora egin dute hegaztiok eragindako arazoek.  Berria - Euskal Herria   2004-01-17

32 zuri-beltz (orobat zuribeltz g.er., txuribeltz g.er. eta txuri beltz g.er.) izond zuria eta beltza; zuria edo beltza. ik txuri 2.

Grabatu zuri-beltz batean eszena errealista bat ikusarazten digu.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 85. orr.

Baldosa zuri-beltz handiek estaltzen zuten zola.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 157. orr.

Jada ez diete kartzelaratzen direnei marra zuri-beltz paraleloz egindako traje barregarri hori ematen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 57. orr.

Haren aho galanta hantxe, haren ile kixkurra, haren begi zuri-beltzak, Afrikako lehen plano berebizikoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 14. orr.

Amodio izenekoaren aurpegi emea zuri-beltza baita, zuria edo beltza, jauzi kuantikoa edo heriotza bera bezain bihozgabea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 201. orr.

Berehala eseri da; eri muturrez laztandu ditu tekla zuri-beltzak.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 84. orr.

Xakean aritzen nintzenean bezala: segundo-hamarren bat lehenago pieza zuri-beltzen nahaste-borrastea baizik ez zena, egitura jakin bat bihurtzen zen.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 98. orr.

Arraza nahasiko ar bat, zuri-beltza; eta pitbull bi kume, arra eta emea.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 94. orr.

Zure maitasunik gabe, zuri-beltza da nire festa!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 186. orr.

32a (izen gisa)

Hazpegi zehaztugabeak zituen, begien zuri-beltzak oso nabarmenak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 278. orr.

Argazkiaren zuri-beltzak berunezko egiten zuen zeruaren pean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 92. orr.

Benetako zuri-beltza, ez 30eko hamarkadako filmetako zuri-beltz asmatikoa, ez 40ko hamarkadako filmetako zuri-beltz perfektua.  Berria - Kultura   2004-04-11

Bizitzaren festan, esperantzaren urdinak eta odolaren gorriak hartzen gaituzte orduan, udazkenaren horiak eta udaberriaren berdeak, elurraren zuri beltzak eta doluaren beltz zuriak, koloreen kontzertu distiratsu bezain iheskorrean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 461. orr.

Hain luzaz preso egona, eta Afrikako zuri-beltzen baketzaile izana, mundu guziak du ohoratu eta goretsi karia hortan.  Herria   2003-07-24

Kolore guztiak ezabatu, ukatu, eta zuri-beltzean kontatu digute neskatoaren ipuina: batzuek zurian, eta besteek beltzean, alegia.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 107. orr.

Koloretako txalupa baten irudi-test klasikoa eman genionean, zorrotz erreparatu, beste alde batera begiratu, eta arin marraztu zuen zuri-beltzean.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 38. orr.

Dena zuri-beltzean ikusten dut, aspaldiko telebista-programetan bezala.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 106. orr.

Pelikula hau zuri-beltzean duk, badakik, eta ezin sinetsizko gezur zuri hartatik ezin irentsizko egia beltz honetara igaro haiz gerta-harian.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 98. orr.

Bizia bere gorrian atzeman ezinik, zuri-beltzera jotzen dugu etsi-etsian.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 23. orr.

33 zuri-beltzeko izlag

Portretak ere margotu zituen, nahiz eta jakin ezin zuela eredutik zuzenean lan egin, baizik eta zuri-beltzeko argazkietatik, eta, betiere, ereduetako bakoitzaz zuen ezagueraz eta sentieraz baliatuz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 36. orr.

Denboran atzera eginez gero, ordea, histu egiten zitzaizkion koloreak, bizitasuna galtzen zuten, akuarela gris kolorgeen antza hartzen zuten irudiek, zuri-beltzeko argazki zaharren tankera.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 69. orr.

Zuri-beltzeko telebista, handik hiru urtera asmatzaile berak koloretako bihurtuko zuena.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 64. orr.

Ceciliak esan zuen zuri-beltzeko filmetan aktore guztiak pertsona bera iruditzen zitzaizkiola.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 54. orr.

Egunsentiak inspiraturik, margotzeari ekin zion berriro; zuri-beltzeko margolan bat izan zen lehena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 35. orr.

Argazki zaharrak dira: batzuk zuri-beltzekoak, eta gehienak kolorekoak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 81. orr.

Sistema, zuri-beltzekoa nahiz koloretakoa, objektuen forma eta orientazioa aurkitzeaz arduratzen da.  Berria - Gaiak   2006-03-26

Ez dago deus erosoagorik, zuri-beltzeko pentsamoldea baino.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 108. orr.

34 zuri-beltzezko izond zuri-betzekoa.

Hilde anderearen urrats neurtuek oihartzun mekanikoak ateratzen zizkioten harlauza zuri-beltzezko zoruari.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 102. orr.

Zuri-beltzezko poster bat.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 82. orr.

Horma bat liburu-apalez estalia zegoen, eta bestean zuri-beltzezko zenbait argazki zeuden eskegita.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 141. orr.

Zahar kutsua darien zuri-beltzezko argazkiak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 221. orr.

Zuri-beltzezko filme zahar bateko fotometrajeen gisara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 291. orr.

Argazkietako batzuk zuri-beltzezkoak ziren, beste asko koloretan atereak.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 45. orr.

Zuri-beltzezko filme zahar bateko fotometrajeen gisara.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 291. orr.

35 zuri-gorri (orobat zurigorri g.er.) izond zuri eta gorria. ik txuri 3.

Soineko zuri-gorri koadroduna.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 203. orr.

Bandera zuri-gorri eta gorrien aurrean.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 235. orr.

Beste bi ertzainek plastikozko zerrenda zuri-gorri bat jartzeari ekiten diote, lurrean datzana jendearengandik bereizteko.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 14. orr.

Bi urte geroago, giza kate zuri-gorriarekin haitza inguratuz ospatu dute galdeketa haren eraginkortasuna.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Ertz kakotu altu bat ezartzen zuten marmolezko oinarri zuri-gorriaren gainean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 157. orr.

Gero, sabaiko argi guztiak itzali egin ziren eta autoko argi zuri-gorriak eta motorra piztearekin batera, metalezko ate erraldoia berriro zabaldu zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 117. orr.

Haren kamioneta zuri-gorriak maiz topatzen nituen han eta hemen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 241. orr.

Etxe txiki zuri-gorriak ageri ziren han-hemenka.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 350. orr.

Raduan Husainiren begitarte zuri-gorriari argitasun bizia zerion eta bizar gorriztak ilargi halo gisako batez biltzen zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 77. orr.

Oihal zuri-gorrietan bildurik dago.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 193. orr.

· Hizkuntza, frantsesa noski; bandera, zuri-gorri-urdina, eta ereserkia, Marsellesa odoltsua.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 55. orr.

36 izond/iz Bilboko Athletic futbol taldearena, talde hori dagokiona.

Klub zuri-gorriak eskaintzen dizkion baldintzak eta jokalariak gura dituenak ez datoz bat.  Berria - Kirola   2006-02-07

Larrazabalek talde zuri-gorrian segitzeko asmoa zuela azaldu zion Ugartetxeri.  Berria - Kirola   2004-03-25

Jokalari profesionalak zirenean zuri-gorriak ziren, eta utzi ostean ere zuri-gorri izaten jarraitzen dute.  Berria - Kirola   2004-03-17

Horrela lortu zuten zuri-gorriek gola.  Berria - Kirola   2004-04-18

Zuri-gorrien jokoak eta estatistikek baikor egoteko arrazoia ematen dute.  Berria - Kirola   2006-05-03

Etxeberria eta Del Hornoren golek lasaitasuna eman zieten zuri-gorriei.  Berria - Kirola   2004-04-18

37 zuri-gorrixka zuria eta gorrixka.

Baldin buruko edo kopetako soilunean mantxa zuri-gorrixka badu, legena ari zaio sortzen.  Elizen arteko biblia   Lb 13,42

Burusoileko mantxaren handitua zuri-gorrixka ageri bada, [...].  Elizen arteko biblia   Lb 13,43

Zakur handi, dotore, zuri-gorrixka bat da, begi berdeekin.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 105. orr.

38 zuri kolore iz kolore zuria.

Hasieran zuri kolorea hartzen badu ere, ohikoa da hatz bera urdindu eta azkenik gorritzea.  Berria - Kirola   2004-09-30

Zuri kolorea aldiz, errusiarren esku eta arima garbiaren ordezkagarri hautatu zuen.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 104. orr.

Halakoetan iduri zuen biboteari erantsitako zuri kolorea irribarrearen indarrez istanteko kendu eta geroz eta horitzenago zitzaiola.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 11. orr.

38a zuri koloreko izlag

Behin logelan izanik, emaztea ikusi zuen zuri koloreko xatenezko soineko bikaina poliki eranzten.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 7. orr.

Basoan zehar zebilen, Sutximista bizkarrean hartuta, zilar zuri-koloreko zerbaiti jarraitzen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 217. orr.

Banaketarako furgoneta handi bat zekarten, zuri kolorekoa eta dena itxia.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 253. orr.

39 zuri-urdin izond/iz zuri eta urdina. ik txuri 5.

Argi-distira zuri-urdin bat irten zen bi makilen muturretik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 296. orr.

Ama Birjina zuri-urdinaren imajina koxkor bat.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 332. orr.

Antxeta zuri-urdin mordo bat pasa da nire aurretik, karrakari.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 150. orr.

Gasez argituriko gela hartako paretak faiantzazko xafla zuri-urdinez estaliak zeuden gizonaren garaieraraino. Jertse marradun bat, zuri-urdina.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 126. orr.

· Marinelen jangelako mahaiko hulearen zuri-urdinari beha egin nuen hitz, burua jaso gabe.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 226. orr.

Oholtzako lau kantoietan, arkabuzero bana, zuri-urdinez jantzirik.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 364. orr.

40 zuri-zuri (orobat zurizuri g.er.) izond/iz

Esaten zion aurreko gauean gizon zuri-zuri bat ikusi zuela ohearen oinaldean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 237. orr.

Ia zer egiten nuen ez nekiela eman nion musu masail zuri-zuri hartan.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 59. orr.

Joanesen eskuaren aldera esku mehe zuri-zuri bat luzatuz.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 138. orr.

Baina ez naiz silesiarra -zuzendu zion gizonak, hortz zuri-zuriak agerian.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 86. orr.

Ilea zuri-zuria zuen, zuriegi haren aurpegiera oraindik gazterako.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 204. orr.

Lepoan perla zuri-zuri batzuk, handiak eta berdinak, biribilak eta argiak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 90. orr.

Haragi zuri-zurian iltzeen beltza nabarmentzen zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 834. orr.

Ontzi txiki zuri-zuri bat ageri zen, itsasertzetik gertu, emakumeen begiraden aurrez aurre.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 198. orr.

Ehun baino gehiago ziren, zuri-zuriak gehienak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 143. orr.

Ez da aise enplegu baten ukaitea edo egoitza baten alokatzea Djamel deitzen delarik edo larrua ez delarik osoki zuri zuria.  Herria   2004-02-05

Denetarik bada: beltz beltzak, kafesne kolore, beltzaranak eta zuriak, zuri zuriak.  Herria   2004-05-27

41 (adizlagun gisa)

Gavard zuri-zuri zegoen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 398. orr.

Zuri-zuri utzi zituen bazter guztiak.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 169. orr.

Katalina zuri-zuri jarri zen, eta emozioarekin eskuak dardaraka hasi zitzaizkion.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 176. orr.

Iruñea zuri-zuri esnatu zen, 20 zentimetroko geruza baten azpian.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Zuri-zuri azalduko dira bazterrak, negu beltzeko elurraren obraz.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 206. orr.

Haren ukabila amorru biziko keinu batean uzkurtu zen, hatz-kozkorrak zuri-zuri nabarmentzen zitzaizkiola.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 83. orr.

Berehala eta luzapenik gabe, igo zen fraidea mando gainera, aurpegia zuri-zuri, erabat izutu eta beldurtua.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 38. orr.

-Hala uste duzu? -oihu egin zuen Lecœur andreak, amorruz zuri-zuri.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 118. orr.

Bai, arrautza bat hantxe utzia, munduaren gainerako guztia bezalaxe zuri-zuri.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 143. orr.

Aita Riquet zuri-zuria jarri zen: [...].  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 143. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

alkandora zuri (14); apar zuri (4); ardo zuri (13); argazki zuri (4); argi zuri (21); arropa zuri (11); arrosa zuri (8); astigar zuri (5); atorra zuri (7); aurpegi zuri (8); aurpegia zuri (12); aurpegia zuri zuri (6); auto zuri (8); azal zuri (11); azala zuri (6); baldosa zuri (5); bandera zuri (7); baserri zuri (4); bata zuri (5); begi zuri (4); begiak zuri (21); begiak zuri zuri (6); bere hortz zuri (4); bezain zuri (41); bi zuri (5); bibote zuri (5); bizar zuri (20); boto zuri (5); burua zuri (6); dena zuri (18)

edurne zuri (9); elastiko zuri (29); elastiko zuri gorria (11); elastiko zuri gorriarekin (9); ele zuri (5); elur zuri (4); elurra bezain zuri (16); emakume zuri (12); emakume zuri bat (5); entrenatzaile zuri (6); entrenatzaile zuri gorriak (5); eskailera zuri (6); esku zuri (14); etxe zuri (21); etxe zuri bat (7); etxe zuri handi (4); ezpainak zuri (5); folio zuri (4); galtzerdi zuri (6); gauza zuri (6); geruza zuri (6); gizon zuri (30); gutuna zuri (4); guztiz zuri (5); hain zuri (4); handi zuri (7); har zuri (8); haragi zuri (5); harri zuri (5); hartz zuri (5); hauts zuri (6); hodei zuri (7); hodeitxo zuri (4); hodeitxo zuri batek (4); horma zuri (9); hortz zuri (22); hortz zuri zuriak (5)

ia zuri (4); ile zuri (29); irri zuri (7); irri zuri bat (4); iruditzen zaizu zuri (5); izara zuri (7); jainkoak zuri (6); jantzi zuri (15); jantzi zuri bat (5); jokalari zuri (24); jokalari zuri gorri (4); jokalari zuri gorriak (4); jokalari zuri gorriek (7); kamioneta zuri (4); kamiseta zuri (8); kamisoi zuri (4); katu zuri (4); koadro zuri (4); kolore zuri (13); laino zuri (7); larru zuri (6); larruazal zuri (6); lore zuri (7); loria zuri (5); maindire zuri (10); makila zuri (5); mantal zuri (13); mantal zuri bat (4); mantxa zuri (5); marra zuri (11); musuzapi zuri (7); neska zuri (8)

oihal zuri (14); oihal zuri bat (6); on zuri (4); ona zuri (4); orban zuri (4); orri zuri (19); orri zuri bat (7); orri zuri batean (5); orri zuri baten (4); orrialde zuri (9); paper zuri (15); paper zuri bat (4); pareta zuri (7); soineko zuri (26); soineko zuri bat (7); talde zuri (184); talde zuri gorria (26); talde zuri gorriak (55); talde zuri gorrian (17); talde zuri gorriarekin (12); talde zuri gorriaren (18); talde zuri gorriari (5); talde zuri gorriko (32); talde zuri urdinak (4); teknikari zuri gorriak (6); txiki zuri (6)

zakur zuri (4); zaldi zuri (31); zaldi zuri bat (9); zaldi zuri baten (8); zale zuri (10); zale zuri gorriek (5); zapata zuri (6); zapi zuri (34); zapi zuri batean (6); zapi zuri batez (4); zerrenda zuri (5); zezen zuri (7)

zuri ala beltz (4); zuri ari (7); zuri artean (5); zuri asko (5); zuri bakarra (4); zuri bakarrik (9); zuri bana (6); zuri bat (261); zuri bat ageri (5); zuri bat atera (10); zuri bat ikusi (12); zuri bat ikusten (5); zuri bat zegoen (5); zuri bat zeraman (7); zuri bat zeukan (8); zuri batean (37); zuri batean bilduta (4); zuri batek (35); zuri batekin (22); zuri baten (51); zuri baten aurrean (9); zuri baten gainean (12); zuri batera (6); zuri batez (32); zuri bati (10); zuri batzuek (4); zuri batzuk (19); zuri beltz (25); zuri beltza (27); zuri beltzak (21); zuri beltzean (42); zuri beltzeko (62); zuri beltzeko argazki (5); zuri beltzeko film (4); zuri beltzeko irudiak (4); zuri beltzeko telebista (5); zuri beltzekoak (6); zuri beltzez (10); zuri beltzezko (21); zuri beltzezko argazki (6); zuri bihurtu (8); zuri bilakatzen (4); zuri bizia (5); zuri bozkatu (20); zuri bozkatu zuen (7); zuri bozkatu zuten (7); zuri dago (5); zuri distiratsu (9); zuri distiratsua (4); zuri distiratsuak (5)

zuri eder (8); zuri eder bat (5); zuri edo beltz (4); zuri eta beltz (9); zuri eta beltzezko (5); zuri eta gorri (4); zuri eta hotz (5); zuri gorri (37); zuri gorri bat (4); zuri gorria (61); zuri gorriak (123); zuri gorrian (20); zuri gorriarekin (23); zuri gorriaren (23); zuri gorriari (7); zuri gorriei (4); zuri gorriek (83); zuri gorrien (34); zuri gorrientzat (7); zuri gorriko (34); zuri gorriko entrenatzaileak (4); zuri gorrixka (6); zuri gorriz (6); zuri guztiak (7); zuri handi (30); zuri handi bat (16); zuri handia (6); zuri handiak (6); zuri horixka (6)

zuri koloreko (8); zuri lodi (4); zuri luze (11); zuri luze bat (4); zuri luzea (4); zuri luzeak (5); zuri mesede (5); zuri samarra (5); zuri txiki (4)

zuri urdin (4); zuri urdina (13); zuri urdinak (12); zuri urdinaren (4); zuri urdinek (7); zuri urdinez (5); zuri zabal (5); zuri zabala (4); zuri zegoen (25); zuri zeuden (8); zuri zeukan (4); zuri zoragarri (4); zuri zuri (126); zuri zuri eginda (5); zuri zuri esnatu (4); zuri zuri geratu (4); zuri zuri jarri (12); zuri zuri utzi (4); zuri zuri zegoen (12); zuri zuria (53); zuri zuria zen (4); zuri zuria zuen (4); zuri zuriak (26); zuri zuriak zituen (5); zuri zurian (4); zuri zuriko (4)

alkandora zuria (24); andra mari zuria (7); ardo zuria (16); argi zuria (6); arropa zuria (12); arrosa zuria (4); arroz zuria (9); atorra zuria (8); aurpegi zuria (12); azal zuria (8); bandera zuria (6); bata zuria (9); begien zuria (6); beltza edo zuria (4); beltza eta zuria (4); bezain zuria (27); bizar zuria (11); boto zuria (14); boto zuria eman (5); dama zuria (7)

elur zuria (8); elurra bezain zuria (8); elurra zuria (8); elurra zuria dela (5); erabat zuria (4); erregina zuria (8); estalki zuria (4); etxe zuria (37); gau zuria (5); gizon zuria (6); gorria eta zuria (4); harri zuria (4); hatz zuria (5)

ilargi zuria (4); ile zuria (13); ilea zuria (4); iraultza zuria (4); izotz zuria (6); kapela zuria (4); ke zuria (9); kolore zuria (10); laino zuria (4); lepo zuria (4); liburu zuria (26); liburu zuria aurkeztu (4); luze zuria (4); magia zuria (5); mantal zuria (8); mari zuria (8)

ogi zuria (5); oihal zuria (5); orri zuria (7); oso zuria (5); paper zuria (15); paper zuria belzteagatik (5); soineko zuria (18); talde zuria (4); txaleko zuria (5); txeke zuria (8)

zaldi zuria (5); zapi zuria (8); zuri zuria (53); zuria baino zuriago (4); zuria beltz (15); zuria beltzekoek (4); zuria belzteagatik (5); zuria besterik ez (4); zuria buruan (4); zuria edo beltza (4); zuria eta beltza (20); zuria eta gorria (4)

are zuriago (4); baino zuriago (35); baino zuriago jarri (5); elurra baino zuriago (6); papera baino zuriago (4); zuria baino zuriago (4)

are zuriagoa (5); baino zuriagoa (13)

are zuriagoak (4); baino zuriagoak (5)

argi zuriak (6); arma zuriak (4); arropa zuriak (5); arrosa zuriak (4); beltzak eta zuriak (10); bezain zuriak (13); bizar zuriak (4); boto zuriak (7); dio etxe zuriak (7)

elurra bezain zuriak (4); emakume zuriak (4); erregina zuriak (12); esku zuriak (8); eskularru zuriak (5); etxe zuriak (189); gailur zuriak (4); galtza zuriak (8); galtzerdi zuriak (8); gau zuriak (4); gizon zuriak (14); globulu zuriak (10); gorriak eta zuriak (4); hartz zuriak (9); horma zuriak (8); hortz zuri zuriak (5); hortz zuriak (10)

ile zuriak (10); izara zuriak (4); kolore zuriak (4); letra zuriak (5); liburu zuriak (18); luma zuriak (5); nano zuriak (6)

oihal zuriak (4); orri zuriak (8); paper zuriak (4); praka zuriak (5); soineko zuriak (4); talde zuriak (4)

zaldi zuriak (6); zaldun zuriak (4); zapata zuriak (7); zapi zuriak (11); ziren zuriak (4); zuri zuriak (26); zuri zuriak zituen (5); zuriak bailiran (4); zuriak bere (8); zuriak dira (12); zuriak edo beltzak (6); zuriak erakusten (5); zuriak eta beltzak (8); zuriak ikusi (5); zuriak ikusten (5); zuriak izan (12); zuriak janzten (5)

andra mari zurian (4); etxe zurian (34); liburu zurian (5); orri zurian (5); paper zurian (6); zuri zurian (4); zurian beltz (8)

ardo zuriarekin (4); arropa zuriarekin (4); dama zuriarekin (4)

ama zuriaren (4); andra mari zuriaren (73); andra maria zuriaren (6); argi zuriaren (4); arraza zuriaren (4); bere zaldi zuriaren (4); dorre zuriaren (5); erregina zuriaren (5); etxe zuriaren (36); gizon zuriaren (10); harri zuriaren (4); hartz zuriaren (5); hatz zuriaren (7); liburu zuriaren (7); mari zuriaren (74); mari zuriaren jaietan (5); mari zuriaren plazan (37); mari zuriaren plazatik (8); maria zuriaren (7); oihal zuriaren (5); orri zuriaren (4); paper zuriaren (7); talde zuriaren (8); zaldi zuriaren (8); zaldi zuriaren gainean (5); zaldun zuriaren (5)

zuriaren arteko (4); zuriaren aurka (4); zuriaren aurrean (10); zuriaren azpian (8); zuriaren esku (4); zuriaren eta beltzaren (5); zuriaren gainean (38); zuriaren gaineko (4); zuriaren gainera (4); zuriaren gainetik (6); zuriaren inguruko (6); zuriaren jaietan (5); zuriaren kontra (6); zuriaren plazan (45); zuriaren plazatik (10)

etxe zuriarentzat (5)

etxe zuriari (27); zuriari begira (5)

gizon zuriek (9)

gizon zuriekin (5)

boto zurien (7); gizon zurien (7); hartz zurien (5); tximeleta zurien (4); zurien artean (17); zurien arteko (5); zurien azpian (4); zurien eta beltzen (4); zurien gainean (7)

horma zurietan (5)

andra mari zuriko (20); andre mari zuriko (4); azal zuriko (4); bizar zuriko (4); dorre zuriko (4); etxe zuriko (109); etxe zuriko bozeramaile (12); etxe zuriko buruak (6); etxe zuriko eledun (8); etxe zuriko eledunak (5); etxe zuriko iturriek (4); etxe zuriko segurtasun (7); ile zuriko (11); ile zuriko gizon (4); kolore zuriko (5); larru zuriko (4); mari zuriko (24); zuri zuriko (4)

beltzetik zurira (5); etxe zurira (17); zurira eraman (4)

etxe zurirako (14)

arropa zuritan (4); ilargi zuritan (5)

etxe zuritik (7); zuritik beltzera (9)

alkandora zuriz (8); arma zuriz (4); arropa zuriz (4); bata zuriz (4); burutik oinetaraino zuriz (4); goitik behera zuriz (6); harri zuriz (6); oihal zuriz (4); oinetaraino zuriz (4); soineko zuriz (11); soineko zuriz jantzia (4); zapi zuriz (5)

zuriz egina (5); zuriz estalia (5); zuriz estalirik (6); zuriz estalita (4); zuriz estalitako (5); zuriz jantzi (5); zuriz jantzia (16); zuriz jantziak (6); zuriz jantziko (5); zuriz jantzirik (11); zuriz jantziriko (4); zuriz jantzita (45); zuriz jantzitako (25); zuriz jantzitako gizon (4)

artile zurizko (4); harri zurizko (4); paper zurizko (4)


zuribeltz ik zuri 31.

zuribide iz nork bere burua edo besterena zuritzeko erabiltzen duen argudioa edo aitzakia. ik zurigarri.

Iruditu zait denerako zuela zuribidea, eta hori batez ere beraren lanaren gogorrean, bere lanaren zailtasunean eta estresean zetzala.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 302. orr.

Guk bizi beharra sentitzen genian, eta horrek ere ez dik inolako zuribiderik, berak, motibo berdinak izanik, heriotza hautatu baitzuen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 225. orr.

HPk utzitako odol arrasto artean bero-beroen gainean barre trumoitsuan aritzea gizatxarkeria barkaezina iruditu baitzitzaigun, inolako zuribiderik ez zuena.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 137. orr.

Horrexegatik igo naiz zuzenean etxera, kalean gelditu ere gabe; ama ikusteko presa nuen zuribide.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 140. orr.

Eseririk, herabe, Loewenthal-en aurrean desenkusaturik, leialtasun-legea aipatu zuen (salatari zen ber) bere jokabidearen zuribide.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 153. orr.

Berraztertu [...]: jadanik hartutako erabaki baten zuribideak bilatu.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 59. orr.

Etxeen jabeak harri eta zur zeuden, eta zuribiderik gabeko neurri iritzi zioten.  Berria - Mundua   2004-02-15

Zenbakiei eta irudiei buruz esandakoaren zuribideak, nahiz haiek ez zieten demostrazio deituko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 191. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

inolako zuribiderik (3)


zuridun 1 izond adierazten dena zuria duena.

Galdetu mantal zuridunei.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 254. orr.

Ni eta ile zuriduna.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 230. orr.

Chadefaud tratulari ile zuridunak Janinari hitza eman zion Eva sano eta salbo Arbidera eta handik Zuberoara lagunduko zuela gau hartan berean.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 102. orr.

Baztertuta sentitzen direnak oligarkak dira orain, Venezuelako boteretsuenen seme-alaba aurpegi zuridunak.  Berria - Mundua   2004-08-22

Gizon garaia, mehea, zepilluaren moduko bibote sarri tente zuriduna, beti bizikletan joaten zena zira beltz bat eramanez zirimolaka.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 223. orr.

"Hori ez da ezer" edo "hasi al zara kexatzen? Ez zaizu gutxi geratzen oraindik!" esaten dizun bata-zuridunari erantzuteko.  Arantxa Iturbe   «Ai, ama», 1999 - 34. orr.

Begia keinatu zidan zapata zuridunak jauzi egin aurretik.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 220. orr.

Soineko beltz lepoko zuridun batez jantzia.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 62. orr.

Ikur zuridunak akabatzeak puntu gutxiago ematen du eta, beraz, diru gutxiago.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 146. orr.

Atera zuen bere jaka-laurden listatu hartako ezker sakelatik botilatxo zapal bat eta zipriztindu zituen hartaz bere jipoiko hegalak, eskuak eta gorbata zabal, urdin, pinta zuriduna.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 39. orr.

Lepo-zuriak ofizinetako langileak dira (alkandora zuridunak, nolabait), eta lepo-urdinak berriz ekoizpen-langileak (mahonezko jantzidunak, alegia).  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 130. orr.

Gorriak ziren, alboetako marra eta gerriko zuridunak.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 54. orr.

2 (beste izen baten ezkerrean) zuriko.

Brusa zuridun langile batzuek galtzada zeharkatzen zuten pausoa arin, lanabesak besapean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 52. orr.

Parkeko belardian eta bidexketan, kolore motel-tristeetako atorra luzez jantzita, gaixo-taldeak ageri ziren, atzera-aurrera presarik gabean; alboan, mantal zuridun erizainak edo, kontrastean, senide-lagunak kale-jantzian.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 125. orr.

Bizar zuridun gizontxoak begiak kliskatu zituen orduan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 160. orr.

Bi gazteek eta ile zuridun jaunak etengabe beren buruari esaten dioten gezur mota.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 189. orr.

Kimu zuridun kabalatik beheratu eta erran zuen: [...].  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 190. orr.

Nire begiradak orri zuridun koadernora luzatzen zirenez, [...].  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 164. orr.

Luzaroan itxaron behar, beraz, gu denok kaleko arropa arruntez jantziak, inguruan soineko zuridun hamaika emaztegai eta kamarero-itxurako beste hainbeste senargai genituela.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 82. orr.

· Begi ondoan orezta zuen zapata zuridun gizon bat inguratu zitzaidan.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 216. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ile zuridun (8); ile zuridun neska (3); ile zuriduna (15); ile zuridunak (3); lepoko zuridun soineko (3)


zuriezin izond ezin zurituzkoa.

Noiz eta ustekabean berriro harrapatzen baikaitu, galtzen dugu bertze behin zentzua eta, zuriezina zuritu nahian, asmatzen ditugu zentzurik gabeko zentzugabekeriarik handienak, halako moldez, non bailirudike ezen zentzua galtzeari irizten diogula zentzuzkoen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 458. orr.

Zer ez dugu asmatzen gizonok, zuriezina zuritzeko eta gure kontzientziaren nolanahi garbitzeko...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 294. orr.


zurigarri 1 iz hutsegite bat zuritzen duen zera. ik zuribide.

-Istripu tiki bat -errepikatu nuen buruz ikasitako zurigarria.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 135. orr.

Ez naiz desenkusetan ez zurigarri alferretan abiatuko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 259. orr.

Ezin zitekeen, beraz, gaztetasuna zurigarri erabili.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 94. orr.

Familian zoritxar ugari eta fortuna-galerak izan zituztela esaten zuen denbora guztian; hori, edari bizitarako zuen zaletasunaren zurigarria zela iruditzen zitzaion, nonbait.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 121. orr.

Bere ahulaldiaren zurigarri, umea ez zuela nahigabeak emateko ardurapean hartu zioen berekiko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 69. orr.

Nire buruari barkatzeko asmoz, halabeharra jartzen badut zoritxarraren zurigarri, halabeharraren mende jartzen naiz.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 164. orr.

Bestela, biziaren gezagarriak, gorri-beltzen zurigarriak, xikiñaren garbigarriak... nahi adina atera daitezke hemen.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 25. orr.

Lau mota bereizten dira: larriak, barkagarriak, zurigarriak eta goresgarriak, baina hildakoari ez zaio asko axola berea batean edo bestean sartzea: sailkapena abokatuen mesedetarako da.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 127. orr.

2 (izenondoekin)

Gero, zurigarri moral horrekin alaiturik [...] inorekin haserretu gabe, etxera bueltatu zen etsi-etsian, espiritua askeagoa zuela.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 122. orr.

3 (izenondo gisa)

Mahonyren arreba zaharragoak ohar zurigarri bat idatziko zuen Mahonyrentzat, eta Leo Dillonek anaia gaixo zegoela esango zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 30. orr.

• 4 izond kolore zuria ematen duena.

Loup-Y-Es-Tu etxeak garai batean merkaturatu zituen krema zurigarriez arduratzen hasi zirenean.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 106. orr.


zurigorri ik zuri 34.

zurigune ik zuriune.

zurikin (orobat txurikin, xurikin) iz zuritu den patata eta kidekoen azala.

Gazteek anitz sofritzen dute hortarik, eta sorjeskerietara lerratzen dira lur-sagar xurikin jate, kontserbuko boata huts milikatze, bidean isuri salda ondarkin biltze.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 77. orr.

Fruitu azalak edo barazki zurikinak jango nituen, fruitu paseak, ezkurrak, zizareak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 42. orr.

Ezkaratzean, arto txurikinez eta belar onduzko ohea, gau hori hantxe egin zezan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 53. orr.

Urriak, hainbat baba-leka, hainbat artaburu beren txurikinez jantzita.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 419. orr.

Ez ninan nahi izatea zurikinez betetako nire lastaira lekuz aldatzea bakarrik.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 92. orr.

Lur, belar, lokatz, zurikin, hosto, lasto, artaburu, txirla... denen gainean zegoen lo eginda.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 184. orr.


zuriko iz antzinako zenbait txanponen izena, eskuarki marabedi erdia balio zuenarena. ik zuri 19; lauzuriko.

Berdin maite zituen errealak, zurikoak eta batez ere urrezko ezkutuak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 104. orr.

Akabo errealak, akabo zurikoak, akabo urrezko ezkutuak; txiroki bizi zen ogiz eta gaztaz, eta bere katilu uraz.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 106. orr.


zurimin iz zuritasun bizia.

Betazaletatik zehar egunsentiaren zurimina iristen zitzaidan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 74. orr.


zurinabar (corpusean xurinabar soilik) izond orban ilunak edo arreak dituen zuria.

Sekulan ez zait ahaztuko, argia ihintzak urre bihurtu zuela zirudien soro hartan, hegazti xurinabar gorrixta haren ibilera bildurtia.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 110. orr.

Eta ikusia dut jende frango, pigmentu eskasi horrengatik, gorputzeko zenbat alderditan pinto xurinabarrak dituena.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 58. orr.


zuringo 1 iz arrautzaren gorringoa inguratzen duen gai likatsu zurixka.

Arrautzaren zuringoa ziruditen kolore argiko begi haiek.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 92. orr.

Cesareoren etxetik joan naizenean, hantxe geratu da bera, oskolez, zuringo eta gorringo likaz erabat zikindurik, arras tematua, saski bete arrautza banan-banan horman iltzatzeko esperantzaz.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 123. orr.

Gorringoa plazeraren sinboloa litzateke, zuringoa eginbeharrarena.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 126. orr.

Arrautzaren erdigunea, gorringoa, literatura da; eta zuringoa, paraliteratura.  Berria - Kultura   2004-09-04

Aurrean, mahai gainean, tul pilo handi argitsu bat zuen, zuringo irabiatu bat zirudiena.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 531. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Besikula txikien zelula-paretak arrautza zuringoaren molekula gantzatsuekin egin dituzte.  Berria - Gaiak   2004-12-21

Arraultza zuringoa goititu da.  Berria - Ekonomia   2006-03-08

3 begi globoaren alde zuria.

Geltokia baino lehentxeago, zubi akabuko aterpe horretan, soinujole itsu bat egoten da beti, betaurreko beltzekin, eta, hala ere, begietako zuringoa agerian, gorantz begira balego bezala.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 171. orr.

Aurpegia zintzilikaria zuen, ardo-kolore ilunekoa, eta horailak bekainak eta bibotea; begiak, berriz, irten samarrak, eta uherrak zuringoak.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 125. orr.


zuringotu izond zuringo itxura hartu duena.

Aretoetako batean sartu, eta hara zer ikusten duten zure begi zuringotuek: gela bat huts-hutsa, baina kontuz, txoko batean erratz bat dago, ondoan hark jasoak diruditen xakar batzuk dituela.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 174. orr.


zurino ik zuriño.

zurino ik zuriño.

zuripen iz zuritzea.

Orain jendeak ez daki zeren alde trabes egin; orain jendeak zuripen guztizko bat behar du, euskarri sendoago bat.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 88. orr.


zuriska ik zurixka.

zurista izond zurixka.

Nafarrak eta Baskoak antzeko dira jantzitan, janaritan eta hizkeran; baina, baskoek arpegije zuristagoa dute nafarren aldean.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 57. orr.

Diamanteak zuristak dira eta biziki gogorrak, altzeirua eta mitra errazki motz ditzakete.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 75. orr.


zuritasun (orobat txuritasun g.er.) 1 iz zuria denaren nolakotasuna.

Ez baitakigu zer den gorria, zer beltza, zer zuria, dakiguna da odola gorria dela, gehienetan, ikatza beltza, elurra zuria, baina odolak ez du zehazten gorritasuna, ez ikatzak belztasuna, ez elurrak zuritasuna.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 106. orr.

'Zafiroaren zuritasuna', esaldi horrek 'gardentasuna' adierazten du, eta ez 'kolore zuria', kristalaren zuritasuna ez baita zuria.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 77. orr.

Haren sabelak ogi-mamiaren zuritasuna du.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 104. orr.

Haren begi handien zuritasuna, bestelakotasuna, basa animaliena bezalako edertasuna.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 265. orr.

Ondikotz, lantokian orrialde garbi eta guztiz birjinal baten zuritasuna neukan eginkizun, noiz beteko -noiz belztuko- zain.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 219. orr.

Uhartera heldu eta lehorra harri bel beltza izango da agerian denean, elurraren zuritasunak eta glaziarren urdinak estaltzen ez duten guneetan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 245. orr.

Gertakari tamalgarri hari esker ezagutu baikenuen elkar, La Roseraie-ko ospitaleko zuritasunean gure oheak elkarren ondoan suertatuta.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 20. orr.

Elur orratzek itzelezko mina eginen dizute, eta haize izoztuak arnasa ostuko dizu, eta zuritasunak ikusmena kenduko dizu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 362. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Begia liluratzen du haren zuritasunaren ederrak.  Elizen arteko biblia   Si 43,18

Haren aurpegiaren obaloa polit-polita zen, eta biribila, arrautza errun berria bezala, eta halako zuritasun garden bat erakusten zuen.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 137. orr.

Zilarraren distira biziak eta zuritasun mateak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 259. orr.

Inspektorea etorri bitartean, gelaren gelditasunak, soinurik ezak, pareten zuritasun hotzak... hustasunaren moduko zerbait eragin dizute barrenean.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 237. orr.

[Xaboiak] izan ere, dohain bereziak zituen masailei leuntasun eta zuritasun harrigarria emateko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 497. orr.

Kumulu batek elurrezko bere zuritasun sinesgaitza zabaldu zuen zeru arbeltsuan gaindi.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 279. orr.

Hau guztiau guk urrundik lauso ikusten dugu, muino berdearen gainean zuritasun geldi bat bezala.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 117. orr.

Ezker begiaren zuritasun lehertuak begirada izua erakusten zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 153. orr.

Ararat mendiaren zuritasun dotorea oso-osorik eta garbi-garbi begiesteko abagunea.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 51. orr.

Zeruan lainoak zeuden, zuritasun erabat garbikoak eta oso trinkoak, eguzkia zapuzteko gauza zirenak.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 83. orr.

Haren arropek sekula ez zuten halako zuritasunik izan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 413. orr.

Karn mendien inguramendua udaberriko lehen egunetako zuritasun distiratsu lausoan hondoratzen da.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 17. orr.

Izan ere, ezkontza, estatua, gure paradisu hau, lana, alardeak, erostea, eskola eta zuritasun eta zurikeria globala ez baitira ukitu ere egiten.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 189. orr.

Eskua luzatu eta ez du ukitzen ahal, lainozkoa da zuritasun hau.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 103. orr.

Bere aurpegiak, berriz, kriseilu argiaren zuritasun gauekoa dauka.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 63. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Leihoak ikus zitezkeen argiro; haietako batean zuritasun ukitu bat, eta sastraka ipitz berde bat harkaitz gainean.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 199. orr.

Zuritasun zatiak ezkerrera, goian, geldirik.· Erakustokiaren marmola gorria zen, zain grisez tartekatua; haren azpian, arrautza saskiek klera zuritasuna zabaltzen zuten.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 173. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

haren zuritasuna (3); zuritasunean are (4)


zuritegi iz

Zuriak zuritegi dituk.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 35. orr.


zurito iz garagardo basoerdia.

Zerbitzaria basoerdiak eta zuritoak banatzen ari da, salmahai osoa hartuta.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 228. orr.

Guk zurito bana eskatu genuen.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 110. orr.

Zurito bat hartzen hasiko naiz eta azkenean zaldia sartuko dut zainetan aurrera.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 234. orr.

Hiru aldiz sartzen ginen tabernaren batera, zurito bat edatera.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 126. orr.

Azkenik, agur esan genion Carlos Sanzi; ez zigun zuritoak ordaintzen utzi.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 113. orr.


zuritu, zuri(tu), zuritzen (orobat txuritu g.er.) 1 du ad zuriz margotu.

Bi mujik, haien gainean zutik, hormak zuritzen ari ziren kanta amaigabe bat abesten zuten bitartean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 111. orr.

Harritzar batzuk hartu, tente ipini eta karez zurituko dituzue.  Elizen arteko biblia   Dt 27,2

Eskailburuaren beste aldera joan zen, karez zuritu ere egin ez zuen gela zulo batera.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 199. orr.

Gero teila horiek kare-urez zurituko dira.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3350. orr.

2 kolore zuria edo zuriagoa eman.

Beltzez jantziriko atsoa ikusiko zuten beldurrez, sega eskuan, ilargiak zuritutako larrainean.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 26. orr.

Espartzuarekin dzit-dzat ari zen, baldosaren horia zurituz.  Jasone Osoro   «Korapiloak», 2001 - 106. orr.

Courbevoiseko errepidea hautsez zuritua ageri zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 292. orr.

Beltzek estatuaren kontura beren azala zuritzeko duten eskubidearen alde.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 189. orr.

Eguzkiak zuritutako zeruan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 99. orr.

· Fonendoskopioa estutu du gogor, ukabila zuritu zaio jaulier sutuari moduan.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 132. orr.

3 (arropa eta kidekoak) garbitu.

Komandoko lau mutikoak ez ziren jateko eta garbiketa egiten ohituak, lan hori beren amen gain utzia zuten, klandestinitate hein batean sartu ondoan ere: arropak zuritzera etxera ekartzen zituzten.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 43. orr.

Gero alderantzizko eragiketa egiten nuen, eta arropa zuritu ahala ura findu egiten zen berriro ere, ibaietako ur mehea izan arte.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 139. orr.

Beren soinekoak Bildotsaren odolean garbitu dituzte eta zuritu.  Elizen arteko biblia   Ap 7,14

4 azala kendu.

Peter lurrean zilipurdika ari zen Muxi katuarekin, eta ama, Margot eta ni patatak zuritzen.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 86. orr.

Har dezagun arotz bat, adibidez: arbola egoki bat botatzen du, zuritzen du trebeziaz, behar bezala landu eta bizitzako beharretarako tresna bihurtzen du.  Elizen arteko biblia   Jkd 13,11

Jakobek, zumitz-, urritz- eta platano-ziri heze batzuk harturik, zuritu egin zituen.  Elizen arteko biblia   Has 30,37

Porruak garbitu, azenarioa zuritu eta txikitu.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 83. orr.

Kakahuete bat mekanikoki zuritu eta ahoan sartu zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 97. orr.

Erraz zuritzen nituen gaztainak, oso gogorrak eta lehen baino kakoagoak bainituen azkazalak.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 42. orr.

Sethek fruta ukitu eta zuritzeko labana hartu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 257. orr.

Madari bat ebatsi nion frutontziari, eta zuritu gabe kosk egin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 128. orr.

Platanoak zuritzeko makinaren planoak.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 56. orr.

Elektrokuzioan, benetako pozoia injektatzean edota gerezi bati azala zuritu eta haragi biluzian gatza bota zionean.  Berria - Kultura   2004-07-06

· Herritarrak arto-zuritzen ari dira.  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 158. orr.

5 norbaitek bere edo besteren hutsegitea-edo garbitu; auzi edo kideko bat konpondu edo ebatzi.

Alkateek argi utzi dute eurek ez dutela Iberdrolaren hutsa zurituko.  Berria - Euskal Herria   2006-02-03

Istorio polit bat baizik ez genioan kontatu beharko, luzapena zuritzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 23. orr.

Zer ez dugu asmatzen gizonok, zuriezina zuritzeko eta gure kontzientziaren nolanahi garbitzeko...!  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 294. orr.

Zerbait esaten hasi zen, bere jokabidea zuritu nahirik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 231. orr.

Aitzakiaz mukuru nengoen, bada, neure koldarkeria zuritzeko.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 93. orr.

Ez dut beste aitzakiarik aurkitzen harenganako erakarpen bitxi hau zuritzeko.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 106. orr.

Morroi horren hilketa zurituko duen legerik ez dago, ordea.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 107. orr.

Legearen errealitatea beren bihotzetan idatzia daukatela erakusten dute, beren kontzientziak aitortzen duen bezala, batzuetan salatu egiten baititu eta besteetan zuritu.  Elizen arteko biblia   Erm 2,15

-Denetarik erran behar izan zioat hi zuritzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 68. orr.

-Lehenago badiat kontu bat zuritu beharra birigarro honekin -lagunari erantzun-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 273. orr.

"Ez nago ohituta hiriaren alde honetan", zuritu zuen gidariak bere ezjakintasuna.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 161. orr.

Billeteak erabiltzeak sortzen zion atseginbidearekin zuritzen zuen bere bakardadea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 37. orr.

Honezkero, neure burua zuen aurrean zuritzen ari naizela uste izango duzue.  Elizen arteko biblia   2 Ko 12,19

Apezak, ordea, bere jarrera zuritzen segitzen zuen: apezgoa; eliztarrei zor zien begiramena; [...].  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 28. orr.

Ez duzu zure burua zertan zuritu, ez duzu bizitza guztia azalpenak ematen pasatuko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 130. orr.

Gehexan Jaureneak arbasoen ilobi aitzinean zin egin zuela familiaren desohorea zurituko zuela.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 24. orr.

Jean-Pierre Destrade Hiriburuko kontseilaria da epaituko duten politikari bakarra, Frantziako alderdi sozialistako arduradunak zuritu baitituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-08-20

Noiz zuritu nahiko zuen Vatikanoak aspaldian Euskal Herriarekin duen auzia.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 163. orr.

Tintaren tasunak bitxi eta kontraesankorrak dira: ospea eman eta desegiteko erabil daiteke; ospea belztu edo zuritzeko.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 249. orr.

Acciona (%2,29), Acerinox (%1,71), Altadis (%1,49) eta aberats askok begitan hartu omen duten Bankinter (%1,4) izan ziren egun gorria pixka bat zuritu zutenak.  Berria - Ekonomia   2004-11-11

Zentzugabekeria zentzugabekeriak zuritzen du.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 116. orr.

Ez da samurra egoera horretan (mendian hamaiketakoa egiten ari dela) obra horren beharra zurituko duten arrazoiak aurkitzea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 129. orr.

«Gasteizko Gobernuaren aurpegia zuritzeko saioa da», adierazi zuen Iñigo Elkoro abokatuak protokoloari buruz.  Berria - Euskal Herria   2004-04-15

1976an Gasteizen jazotako gertakariak ikertu eta erantzukizunak zuritzeko eskaria eraman zuen atzo Martxoaren 3ko Biktimen Elkarteak Europako Parlamentura.  Berria - Euskal Herria   2006-03-22

6 elurrez estali.

Litekeena da leku batzuetan 700-800 metrotan zuritzea.  Berria - Euskal Herria   2004-11-10

Abenduko gau batean, leihoa irekitzean, elurrez erabat zurituak aurkitu zituen teilatuak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 377. orr.

Elurrak Nafarroako herri ugari zuritu zituen atzo.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

Kalea zurituta zegoen, elurra ari baitzuen gau hartan Parisen.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 25. orr.

Lehenengo elurrek zurituak zituzten ordurako Baikal ondoko mendi gailurrak, udara arte horrela iraungo zutenak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 385. orr.

Oraintxe iritsi da elurra kale zuloraino, eder, mantso eta lodi, eta dena zurituta utzi du: teilatuak, autoak, zuhaitzak, parkeko eserlekuak...  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 31. orr.

· Inguruko tontorrak apur bat zuritu ziren, baina ez hiriko karrikak, ordea.  Berria - Euskal Herria   2004-02-20

Atzo zuritu egin ziren Euskal Herriko gain asko, eta negu-negukoa izan zen eguraldia.  Berria - Euskal Herria   2004-12-26

7 legezkoa ez den dirua legezko bihurtu.

Senarra eta biok ez gara ezagunak alderdi honetan, apartamentu hau inbertsio hutsa baita, diru beltza zuritzeko propio erosia.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 29. orr.

Deklaratzeak eta aitortzeak ere diru beltz izenekoa zuritu egiten dute, diruari bere zikin, gaitz edo bekatu fundazionala ritual edo izapide merke batekin barka dakiokeela erakutsi nahiz bezala.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 184. orr.

Hamabi atxilotu, ustez dirua zuritzeagatik.  Berria - Euskal Herria   2006-03-01

• 8 da ad kolore zuria hartu.

Lulu gorri-gorri jarri zen bat-batean, gero zuritu egin zen, eta aurpegia eskuez estali zuen.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 288. orr.

-Margoti eta niri segituan antz ematen zaigu zer tenperatura egiten duen: hotz egiten duenean zuritu egiten gara, eta bero egiten duenean gorritu -esan diot.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 217. orr.

Haietako bat Ernesto Alvarez zen, gizon beltzarana, begi-beltza eta bizarra zuritzen hasia zuena.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 75. orr.

Ilea zurituko zaik ibilera baldartuko eta atsegin-grina hoztuko.  Elizen arteko biblia   Koh 12,5

Bere adinari, bere zahartzaroaren nagusitasunari eta lanean zuritutako ile agurgarriari zegokien jokaera ohoretsua hartu zuen Elezarrek.  Elizen arteko biblia   2 M 6,23

Sekula ez dut halako aurpegirik ikusi, belarra bezain berdea, begiak zuriturik.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 35. orr.

9 buruaz mintzatuz, ile zuriz estali.

Zahartu naiz ni eta zuritu zait burua.  Elizen arteko biblia   1 Sm 12,2

Eta burua zuritu zitzaidan eta neure burua zuritzen nabil, badakit.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 124. orr.

10 (era burutua izenondo gisa)

Pauso bakoitzean klarion puskaren bat prast prast zapalduz eta bere atzamar lodi eta zurituak ezkutatu ezinik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 240. orr.

Barazki zurituak ziren ama Chantemesseren espezialitatea.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 240. orr.

Patata zurituak hartu eta pure egiteko tresnatik pasatzen dira.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 286. orr.

Abereak edatera zihoazen asketan ezarri zituen ziri zurituak ardien aurrean.  Elizen arteko biblia   Has 30,38

Jainkoak joko zaitu, horma zuritu hori!  Elizen arteko biblia   Eg 23,3

Otsailean, izozteek otsoak jaitsarazi zituzten mendi zurituetatik.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 28. orr.

Mendikate zuritu biren artean doan errepide zabal eta zelaitik.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 44. orr.

Erlijiosoak santutasun-ispilu ziren, eta jende santu asko hilobi zurituen itxurakeriaz kutsatu gabe zegoen oraindik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 314. orr.

Honela, Bonabenturak bere burua zuritzen du, egin ziezaioketen objekzioei aurrea hartuz: hala nola, hainbat kontu isilpean uztearena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 739. orr.

Bibote sendo, oso zaindu, hori-zuritu, erabat horizontal batek bereizten zion aurpegiaren goiko zatia beheko zatitik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 10. orr.

11 (era burutua izenondo gisa, hitz elkartuetan)

Zein ongi datorkien zentzua ile-zurituei eta aholku ematen jakitea adinekoei!  Elizen arteko biblia   Si 25,4

Lurrez estalia, hagun hori-gorri bat ahotik zariola, begiak itzuli-zurituak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 80. orr.

12 banana zuritu masturbatu.

Imanol ohean etzan zen begiak itxita eta laster banana zuritzen ari zen, oso mugimendu trebeez.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 22. orr.

Biharamunean esnatzean, ia egunero bezala, banana zuritzeari ekin nion.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 21. orr.

Oso noizbehinka neure buruari hatz bat sartzen nion banana zuritzen nenbilenean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 53. orr.

13 sudurra zuritu adkor kokaina edo heroina inhalatu.

Sudurra zuritu eta eztarria busti, bertzerik ez dik egin bildu dudanetik!  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 16. orr.

Susok koka lerro pare batez zuritu zituen sudur zuloak, eta gora jo zuen Marilyn itxurako putarekin, logela batera.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 22. orr.

Sudurra zuritu behar dut eta badakidanez zuk ez duzula gura, gelditu zaitez hemen, edo ni ez nagoen bitartean zoaz hemendik, ez naiz beti zure atzetik ibiliko.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 141. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardura zuritu (3); bere burua zuritu (20); burua zuritu (35); burua zuritu behar (3); burua zuritu guran (4); burua zuritu nahi (11); burua zuritu nahian (6); erabat zuritu (3); gobernua zuritu (4); guztiak zuritu (4); jokabidea zuritu (3); karez zuritu (3); neure burua zuritu (9); patatak zuritu (3); sudurra zuritu (3)

zuritu ahal izateko (4); zuritu arte (3); zuritu behar (12); zuritu beharra (4); zuritu beharrean (4); zuritu ditu (3); zuritu du (3); zuritu ezin (3); zuritu gabe (4); zuritu guran (5); zuritu guran dabilela (3); zuritu nahi (28); zuritu nahi izan (6); zuritu nahi izatea (4); zuritu nahi zuela (3); zuritu nahian (17); zuritu nahirik (4); zuritu ondoren (4); zuritu ziren (3); zuritu zituen (6); zuritu zuen (15)

ilea zuritua (4); zuritua zuen (3)

zurituko du (5); zurituko duen (3)

dena zurituta (4)

bere burua zurituz (3)

bere burua zuritze (3); burua zuritze aldera (3)

burua zuritzea (3); dirua zuritzea (8); zuritzea egotzi (4); zuritzea leporatzen (4)

arroza zuritzeko (4); aurpegia zuritzeko (3); bere burua zuritzeko (21); beren burua zuritzeko (4); burua zuritzeko (36); buruaren zuritzeko (3); dirua zuritzeko (8); erantzukizunak zuritzeko (3); euren burua zuritzeko (3); jokabidea zuritzeko (5); neure burua zuritzeko (5); patatak zuritzeko (3)

zuritzeko balio (3); zuritzeko erabiltzen (3)

banana zuritzen (4); bere burua zuritzen (7); burua zuritzen (16); burua zuritzen saiatzen (3); dirua zuritzen (4); ilea zuritzen (4); neure burua zuritzen (6); patatak zuritzen (8); zuritzen baitzuen (3); zuritzen dituen (5); zuritzen dituzte (3); zuritzen du (7); zuritzen dute (4); zuritzen hasi (3); zuritzen hasia (4); zuritzen jarraitzen (3); zuritzen saiatzen (4); zuritzen zuen (7)


zuritxo (orobat txuritxo g.er.) izond adkor zuria.

Halako batean gune zuritxo bat itsaso mugan agertu zen arte.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 47. orr.

Aurpegi zuritxoa haur irribarrez argitu zitzaion eta hogeita hamahiru kandelatxoek distira egin zioten begi berde ilunetan.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 156. orr.

Osabak berak lotsa handirik gabe eta irri zuritxo batekin aitortzen du mozkor galanta eta emakumezale porrokatua dela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 139. orr.


zuritzaile izond zuritzen duena.

Gauza jakina da suak objektu batzuk urtu egiten dituela, beste batzuk gogortu, egosi, erre, zuritu eta belztu egiten dituela, eta norbaitek suari "zuritzaile", "beltzaile", "erretzaile", "egosle", "gogortzaile" eta "urtzaile" delako atributuak egotz baliezazkio, egia lerrake.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 130. orr.

Estrategia zuritzailearen hirugarren urratsa.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 24. orr.

Hurbiletik, Loup-Y-Es-Tu etxearen gai zuritzaileak oraindik erabatekoak ez zirela suma zitekeen: artesiz josia zeukan azala.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 93. orr.

Goi mailakoen arteko leku desiragarrienetako bat eskuratu zuela ere jakin nuen bidenabar, patata-zuritzailearena.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 157. orr.


zuritze iz zuritu aditzaren aditz izena.

Ganbara handian egin ohi zen arto-zuritzea.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 477. orr.

Hau aurpegi zuritze bat da.  Berria - Euskal Herria   2004-09-29

Esan dezagun diru-zuritze moduko bat izan zela, ez oso garbia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 331. orr.

Diru zuritzea, arma erosketa, droga trafikoa.  Berria - Ekonomia   2004-01-14

Merkatu beltza, trafikanteak, diru zuritzeak, adulterioa eta beste hainbat zikinkeria.  Berria - Euskal Herria   2004-08-07

Buru zuritze saio hori, hain merke eta faltsua, irentsezina izan zen azkenik Lucyrentzat.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 250. orr.

Eta orduan, erle batek eztenkatu balu bezala, patatak zuritzeari utzi, eta aitarengana hurbildu zen amona Sinforosa, aiztoa eskuan.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 98. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuritzeari ekin (3)


zuriune (9 agerraldi, 7 liburutan –ETCn 117 agerraldi, 47 literaturan; orobat zurigune 8 agerraldi, 3 liburu eta 3 artikulutan –ETCn 21 agerraldi, 7 literaturan eta txuriune g.er.) 1 iz gune zuria.

Hamahiru zuriune, laukiaren mugek eta hamabi marrek sortuak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 94. orr.

Zazpi urteren buruan, bela-oihalak alde bietatik idatzita zeuden, zuriune bakar bat ere utzi gabe.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 145. orr.

Mundua, Joseph Conrad-en ustetan, espazio mugagabe bezain kilikagarria izan daiteke, esploratzear dauden zuriunez beteriko mapa bat.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 45. orr.

Ohartu al zarete lerroaldeen luzeraz, ertzen eta zuriuneen zabaleraz, hitzen letra moldeez?  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 14. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Katean egiten diren argazkilari amateurren argazkiek, ez markorik, ez bazter zurigunerik ez dute izaten.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 138. orr.


zurixka (orobat zuriska g.er. txuriska g.er. eta txurixka g.er.) 1 izond zuria-edo. ik zurizta.

Bere begiak urdinak eta zurixkak ziren aldi berean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 57. orr.

Aurpegi zurixka zuen, begi irtenak.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 18. orr.

Bere begitartea, lehenago betea eta horikara, zimeldua ageri zen, matrailezur irtenekin, larruazal zurixkarekin.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 224. orr.

Lore zurixkako zuhaixka handi samarra.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 19. orr.

Bakailaoa, abadira, platuxa, oilarra, arrain arruntak horiek guztiak, gris zikin kolorekoak, orban zurixkez apainduak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 146. orr.

Untxien pixak beheko taulak erretzen zituen; hegaztien zirinak xaflak zipriztin zurixkez zikintzen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 276. orr.

Badian barrena zebiltzan ontziek estela zurixkak uzten zituzten urazal leunean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 43. orr.

Ur erdibituak bitsa altxatuko du eta apar kizkurtu horrek, enbarkazioaren alboak igurtzi ondoren, lorratz zurixka utziko du atzean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 158. orr.

Horma zurixkaren atzean mendia hasten da.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 143. orr.

Arratsaldez eguzkirik gabe gelditzen diren hondartza zurixka bukaezinak.  Aurelia Arkotxa   «Septentrio», 2001 - 153. orr.

Argi zurixkan hiru kaio jira-biraka zebiltzan.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 346. orr.

Goian hodeiak, zuri eta zurixkak, gorri eta gorrixkak, hori eta horixkak, kolore guztiak nahasten ziren inauteri bizi batean.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 25. orr.

Zeru zurixka hartan euriak zehar-arraia ilunak osatzen zituen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 200. orr.

Amonio klorurozko laino itxi zurixka batek harturik zegoen beti laboratorioa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 62. orr.

Azazkalak ubel, besoak arre, eskuak zurixka, belakien kolore.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 125. orr.

2 (izenondo elkartuetan)

Berehala, gazteluaren masa gris-zurixka izan genuen bertatik bertara.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 270. orr.

Eguzkia Mendi Harritsuen gainetik agertzen hasten da ekialdean, eta argi zurixka urrekara batez blaitzen du kabina.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 116. orr.

Kokteletik bits berde-zurixka isuri zen haien gainera.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 309. orr.

Lore urdin zurixken lorezilak brodaturik.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 335. orr.

Paper hits zurixka urratuaren litsak.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 164. orr.


zurixkatu, zurixka(tu), zurixkatzen da/du ad adkor zuritu. ik zuriztatu.

"Bera nauzu, bai, baina lehendabizi egunon, gazte!”, erantzun dio bisitariak, telefonoz entzuna zuen ahotsa apur bat zurixkatuz.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 204. orr.

Hesiaz bestaldeko lorategi txikian landare erkin batzuk zeuden, hiriko hautsak zurixkaturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 261. orr.


zurizta (orobat txurizta g.er.) izond zurixka.

Hondartza erdiborobil zuriztan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 26. orr.

Lehen kedarra baino beltzagoak, orain alderdi txuriekin, onddo zurizten haztegi eta armiarma iheskorren gordeleku.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 139. orr.

Begietako kolorea zurbildu zitzaion, zahartzaro ihartuaren itxura zurizta emanez.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 39. orr.

Beltzen artean ere beltzagoak eta zuriztagoak bait daude.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 20. orr.


zuriztatu, zurizta, zuriztatzen da/du ad zurixkatu.

Areto handi baten gisakoa da, karez zuriztatua, bi ohekoa, bata handia da eta neskameek el matrimonio esaten diotena.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 202. orr.

· Ez zion galarazten leihoan bere burua erakusgai jartzea, begiak ikatz-margoz belzturik, masailak berun-zuriztaturik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 105. orr.


zurizuri ik zuri 40.

zurkaitz 1 iz zuhaitz gazteei eta zenbait landareri, alboan euskarri gisa ezartzen zaion zuntoia. ik hesol.

Baratzea artoski artatzen zuen, arratsalde osoak han iraganez, hau landa, hura jorra, hemen zurkaitzak ezar, hantxe tomateak esteka.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 71. orr.

Zuhaixka eta zurkaitzaren arteko lokarriasorbaldak zorrotz, besoak argal eta begitsu, biluzik sorbaldetaraino, bi zurkaitzaren pare.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 321. orr.

Etxearen berotasuna, lurraren indarra, horra hor bi zurkaitz paregabe lagunduko nindutenak baserriaren ongi kudeatzen!  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 132. orr.

Mahastietako zurkaitzak bezain lodiak.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 310. orr.

Mutilak indabetarako zurkaitz bat hartu du eskuetan.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 123. orr.

Ilarrak eta babarrunak beren zurtoin meheak kiribiltzen hasiak ziren hango zurkaitz basoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

2 irud/hed

Etxearen berotasuna, lurraren indarra, horra hor bi zurkaitz paregabe lagunduko nindutenak baserriaren ongi kudeatzen! Zuek zarete beti nere zurkaitzak.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 132. orr.

Euskal Herriko dinamikaren zurkaitz bilakatzen bada gauza ederrak egin ditazke.  Herria   2001-10-25

Ideia egiazkoa bera da bere buruaren zinezko berme bakarra bere egokitasunaren ebidentziarekin, eta ez du behar metodoaren zurkaitzik kanpotik eusten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 80. orr.


zurkaiztu, zurkaiztu/zurkaitz, zurkaizten 1 du ad zurkaitzen bidez eutsi.

Suntsitutako lubaki-horma bat zurkaizteko zeregina eman didate eta horretan hasi naizenean izan da.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 139. orr.

2 irud/hed

-Zure kuraiak malura zurkaizten du.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 179. orr.

Hainbat urte bakean ginaudela, guk zurkaiztu bakean!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 292. orr.

3 (era burutuz izenondo gisa)

Portura sarrera aldean ontzi zurkaiztu bat zetzan, bere burdinazko gorputza erremediorik gabe eta alferrik herdoiltzen ari zela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 193. orr.

Juanek bere ile gorri eta larru zuriarekin gringo itxura du paisaia honetan, moila zurkaiztu eta ia usteldu honetan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 43. orr.


zurlan iz zura lantzea.

Hor ari dira lanean 180 herbaldu, tailer desberdinetan: ekoizpen muntaketak, zurlan, baratzegintza...  Herria   2002-12-19


zurlandu iz zur landuzko gauzakia.

Aizkoraz eta mailuz bota zituzten zurlandu guztiak.  Elizen arteko biblia   Sal 74,6

Zurlanduaz eta haren altzorra ixuri lurraz du Odile Lazkarai-ek aitortzen amalurrari zor dion maitasuna.  Herria   2004-08-12


zurmindu, zurmin(du), zurmintzen 1 da/du ad gorputz atal baten higidura trabatu.

Gero eta zurminduago sentitzen nituen hatzak, grask-grask, estekatuak neskaren lepoan...  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 226. orr.

2 irud/hed

Harrokeria zaurituak espirituak ditu zurmintzen, hutsegiteak areagotzen, beltzuria ekartzen, herra hedarazten; eta plazer burugabeak zorigaitz luzez ordainduak dira azkenik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 341. orr.

3 lizundu, urdindu; ozpindu.

Haragizko atseginaren janari haiek guztiak denborarekin urdinduz joan izan balitzaizkit bezala, edariak zurminduz, eta zeren libertatea ez baitago diruz erosterik, finean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 503. orr.


zurmingarri izond zurmintzen duena.

Zurmingarritik dute handitik dutena.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 77. orr.


zurmio iz orkatila.

Gona asko jantzita bata bestearen gainean, urrezko eta zilarrezko txanponek apaindutako kapelu hamaika kolorekoak, gazela-begi handiak, eskumutur eta zurmio finak. Zurmioetan koral gorriko zirgiloak zeneramatzan.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 121. orr.


zurna iz oboeen familiako musika tresna, mihi bikoa, herrialde musulmanetakoa.

Musika berezi hau sortzeko instrumentu tradizionalak (dukuka, zurna, kanuna...) eta modernoak (tronboia, saxoa, tronpeta, baxua, bateria...) uztartzen ditu.  Berria - Kultura   2004-08-08


zurp adlag irensteko onomatopeia.

Gaueko albistegien ostean, zoratu baino lehen, ohera joatea erabaki nuen, baina han, izarape bukagaitz hartan, bakardadearen mamu galanta zegoen kizkurturik eta irentsi egin ninduen, zurp, urreburuak zizarea bezala.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 109. orr.


zurpail ik zurbil.

zurpaildu ik zurbildu.

zurpaildura ik zurbildura.

zurpilkatu, zurpilka(tu), zurpilkatzen da/du ad

Galtza zahar batzuk, gerrian makur jantziak, papoa dena irekia, urrunetik ere ageri bere atorra zuhaila dena zurpilkatua zuela.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 144. orr.


zurra ik zurratu.

zurra-zurra adlag

Baina zurra-zurra egin dut lo bart eta ez naiz logale.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 44. orr.


zurragarri iz zurratzen duen gaia.

Ez zidatean esan nahi izan zer zeukan, baina gauza jakina duk, larru-zurragarri organikoak polifenolak dituk, ez duk munduan erretxina ioi--trukezkorik hura geldiaraziko duenik, eta polifenol batek zilar bromuroaren baitan nolako eragina izan dezakeen heuk ere imajina dezakek, argazkigintzan kide izan gabe ere.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 276. orr.


zurrakapote iz adkor ardo, azukre, fruitu eta besterekin eginiko freskagarria.

Bolada batean, esaterako, zurrakapotea prestatu ohi zuen herriko koadrila batek jaietan: ardoari pattarra, azukrea, fruta-puskak eta auskalo zer gehiago botata egin ohi den edaria.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 105. orr.

Txerrikeria haiek, ordea, ez ziguten inondik ere egarria kentzen, are gutxiago kontuan izanik bakoitzak nahi zuena ordaintzen zuela basokada zurrakapoteren truke, oso prezio egokia gure ahalmen urrirako.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 105. orr.


zurraldi iz zurratzea, zurratzen den aldia.

Oldarrak, zurraldiak, suteak eta are hilketak ere albiste ziren egunero.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 168. orr.


zurrategi iz larrua ontzeko lantegia.

Urbietaren kapela lantegia dago, paperola bat, zurrategi anitz, iltze, ferra, burdin jotako lapiko, burdin landuko balkoi, haga, ezpata eta fusil lantegi anitz.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 145. orr.

Zurrategira joan ninduan: jakin nahi nian noiz, non, zenbatean behin, zein egunetan husten zituzten tinak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 276. orr.

Egun batean esan zidaan bera arrantzalea zela baina, urtebetetik hara, han aldameneko errekastoan, ez zela gehiago arrainik batere harrapatzen: bospasei kilometro gorago zurrategi bat jarri zutenik, hain zuzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 275. orr.


zurratu, zurra, zurratzen 1 du ad jipoitu.

Bakea hartu zuten gu ongi zurratzeko armatzat.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 313. orr.

Aurpegia lur kolorezkoa zuen, beti kanpoan ibili den batena, lurretik hurbil, euriak eta haizeak joa, iguzkiak eta arratsetako suak zurratua.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 175. orr.

Haren lagunek esan zioten farfailginari orga-ipurdi batean zurratu zutela gizona eta Paristik egotzi, prebostearen aginduz, Baudoyer atetik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 105. orr.

-Larruginak larrua nola, hala zurratu haute garaztarrek.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 139. orr.

2 larruaz mintzatuz, ondu.

Ez alferrik amak larrua ondo zurratu zidaan zaildu zekidan.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 68. orr.

Larru-zurratzeko tinarik handiena astean-astean husten zuten, astelehenetik asteartera bitarteko gauean!  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 276. orr.

Bada, hara, jauna, hain dauka zurratu eta ondua larruazala bere lanbidez, urari barneratzen uzteke eusten dio luzaroan;  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 201. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Hurrengo goizean goiz, larunbatarekin, bere 4x4an hartu ninduen Templek; abeletxeak, arrantxoak, eskortak eta haragi-zatiketako lantegiak bisitatzeko erabiltzen duen ibilgailu zurratu bat da.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 254. orr.

· Mahai gainean tentu handiz botata, ilun-koloreko larru zurratu bat zegoen, Indiako sehi ezezagun bat zuena margotuta.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 53. orr.


zurratzaile iz larrua ontzen duen pertsona.

Zapataginek larrua lantzen dutelako, larruontzaile, eta larrugintzan dihardutenek eta zurratzaileek ere bai.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 173. orr.

Laguntza eske lerrotu zaizkio larru-ontzale eta zurratzaileak.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 335. orr.

Peire Vidal Tolosakoa zen, larru-zurratzaile baten semea, baina semeak ez zuen aitaren ogibidea hautatu.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 126. orr.


zurrean (orobat surrian eta surrioan) 1 adlag

Bi haurrak herio zurrean ikusirik, hiru lagunak bi lehengusuak uretatik ateratzen saiatu ziren.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 166. orr.

2 labur-zurrean (orobat laburzurrean g.er.) adlag laburbilduz; laburtu nahian.

Denok ere pixka bat lasaitu ginenean, Roman hasi zitzaion obispoari labur-zurrean kontatzen zer gertatzen ari zen eta nola hurrengo baterako utzi beharko zuen martirioaren loria.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 78. orr.

Labur-zurrean saiatu beharrean nago, ordea, hartaz guztiaz esan zizkidanetatik oroitzen ditudan apurrak ere asko baitira.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 112. orr.

Laburzurrean edo berandu erantzuten duten lagunekin.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 150. orr.

Aginte-koadro nagusia azaldu nion neskari gutxi gorabehera, xehetasunetan sartu gabe; labur-zurrean, zer den kilowatta, zer hidraulika, zer amperea.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 128. orr.

Labur-zurrean jasotako horrek bidenabar erakusten ditu Kode Zibilaren ardatzak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 16. orr.

Nor zen Walsh? labur-zurrean: idazle eta kazetari argentinarra, 1927an jaioa eta 1977an desagertua.  Berria - Kultura   2004-03-17

3 merke-zurrean (orobat merkezurrean eta merke zuhurrean; Euskaltzaindiaren Hiztegian merke-zurrean agertzen da) adlag ahalik eta merkeena erosten saiatuz.

Gauzek balio dutena balio dute, eta ez gara merke-zurrean ibiliko.  Berria - Kultura   2004-07-30

Interesatzen zitzaizkigun liburuen orri-pasa egoten ginen; merke-zurrean jarduten genuen saltzaileekin, ezer erosi aurretik.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 316. orr.

Merke-zurrean erositako gerriko estuegi batek atximurkatutako tripa.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 67. orr.

Ohikoa da bederatzigarren abenidan jendea beren hildako senitartekoen telebista aparailuak eta janzkiak merkezurrean saltzen ikustea.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 106. orr.

Hartan, buhame itxurako saltzaile batek merke zurrean eskaintzen zuen olioaren kolorea gustaturik, txinta bat erosi du hartatik, laurden erdi bat besterik ez.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 153. orr.

Hiru eguneko epean arazoa konpontzen ez bada karramarroa desizoztu eta hemengo maioristei merkezurrean saldu beharko diegu, Euskal Herrian bertan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 92. orr.

Gaur egun politikoki zuzenak diren eta merke-zurrean eros daitezkeen kontzeptuak tolerantzia, bakea, elkartasuna sarraskitu egiten ditu.  Berria - Kultura   2006-04-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

labur zurrean (10); merke zurrean (9)


zurreko
1 merke-zurreko (orobat merkezurreko) izlag merke-zurrean lortua.

Tratu labur baten ondoren, nire merke-zurreko erlojua prezio onean saldu nion.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 102. orr.

Merkezurreko azokan eta jantoki ongintzazkoetan emandako haragi erdi-ustela Hipotesi xinpleak, eredu esplikatzaileak, funtzionalak, ekonomikoak edo merkezurrekoak...  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 33. orr.


zurriburri iz nahaste-borrastea.

Tesiko zuraje teoriko-filosofiko guztiari, onberatasun pixka batekin, aprendiz inpresionatuaren zurriburri zentzubakoa iritzi dakioke.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 89. orr.

Finkielkrautek, liburuaren azken aldera (151 eta hurr.), Shakespeareren defentsa egiten du populista errusiarren, XIX. mendean, eta deskolonizazio-filosofia eta zurriburri postmodernoaren anatematik, XX.ean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 197. orr.


zurriburritsu izond zurriburri askokoa.

Beste parte bat begien bistakoa Unamuno-ren hamalau urteko eboluzio zurriburritsua baita, ideietan eta sentimenduetan.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 105. orr.


zurrukuttun ik zurrukutun.

zurrukutun (orobat zurrukuttun) iz arrantzaleek prestatzen duten arrain zopa modukoa. irud/hed

Izkribuok deszifratzea da arazoa, amodioaren bidez maitearen txoko ezkutuetan sartzea, maitearengan kixkurtuta datzana destolestea, zurrukuttunarekin batasun jariakor bat osatzea, pitxer berera isuritako ur bilakatu biak.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 163. orr.

-Zurrukutun!  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 207. orr.


zurruma iz takoia.

Bere buruari eman dion baimen bakarra, zurruma apur bat duten zapatak janztea izan da.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 64. orr.

Zapaten zurrumak dira mailadiko harrizko lauzaren kontra.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 65. orr.


zurrumadun izond zurruma duena, takoiduna.

Galtzak more-kolore, zapata zilarrezko belarridun eta zurrumadunak, buruan lurrin urez bustitako ile-ordea eta eskuan makila, karguari zegokiona.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 109. orr.


zurrumilatu ik zurrunbilatu.

zurrumilo ik zurrunbilo.

zurrumu ik zurrumurru.

zurrumur ik zurrumurru.

zurrumurru (orobat zurrumur g.er. zurrumu g.er, surrumurru g.er. eta xurrumurru g.er.) 1 iz hots arina. ik marmar1.

Zarata poliki-poliki motelduz joan da, zurrumurru eta aurki isiltasun bihurtzeraino.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 139. orr.

Hildakoen espirituenaren antzeko izango da zure ahotsa, zurrumurruaren antzeko zure mintzoa.  Elizen arteko biblia   Is 29,4

Uraren zurrumurrua da ene aitaren aitaren ahotsa.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 48. orr.

Ibaiaren urak hotsa egiten zuen, zurrumurru moduko bat, baina ez zuen jada izen hura ebakitzen: "Isidro, Isidro".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

Eguna argitzear, euriaren zurrumurrua iritsi zitzaion ustekabean.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 145. orr.

Haizearen zurrumurrua zuhaitzen hosto artetik igarotzen den bezala.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 56. orr.

Suge-ezkaten zurrumurrua marmolezko eskaileretan.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 161. orr.

Argiro adi zitekeen uraren zaplada eta tanta erorien zalaparta eta olatuen zurrumurru eta txistuots antzeko bat.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 202. orr.

Itsasoko uhinen orroetatik basoko haizearen zurrumurrura doan itsasontzia bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 112. orr.

-Bolada luze batean festa baten zurrumurrua entzuten nian ia gauero.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 65. orr.

Atsegina zen jiratze hark sortzen zuen zurrumurrua entzutea.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 117. orr.

Zurrumurru bat entzuten da; kisketaren hotsa ondoren; ateari bultza egin eta ireki egiten du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 215. orr.

Hitzak, esan gabe daudenean, zurrumurru baten moduan barreiatzen dira gure burmuinean.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 81. orr.

Ahotsa apaltzen zuten hitz horiek esaterakoan, zurrumurruan ahoskatzen zuten deabru hitza.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 35. orr.

Kalean zurrumurruan dabiltzan iritzi, uste eta esamesak jasotzeko.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 201. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zurrumurru txiki bat besterik ez zen entzun lehenengo hitzak euskaraz egin nahi zituela esan zuenean.  Berria - Harian   2005-02-02

Autodidakta hitz eta pitz ari da, eta haren ahotsaren zurrumurru leuna dut belarrietan.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 203. orr.

Haizearen zurrumurru suabea, erloju zahar baten tiki-taka atsegina, beharbada tren batena izan zitekeen txistua.  Berria - Kultura   2004-11-18

Euria egin du; uraren zurrumurru mehea dator bidezidor-ertzeko erretenetatik.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 20. orr.

Kanpoko euriaren zurrumurru lausoa entzuten da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 148. orr.

Zurrumurru gor bat hedatzen hasi zen bere oinen azpian.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 177. orr.

Airearen freskurak eta euriaren zurrumurru lehiatuak iratzarri ninduten.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 124. orr.

Steffik bere buruari eutsi, eta zurrumurru isil, apalez mintzatu zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 88. orr.

Harridurazko zurrumurru bat sortu zen entzuleen artetik.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 57. orr.

Zurrumurru berdin, taxu zehatzik gabeko bat, gauean haizeak zuhaitz baten adarren kontra ateratzen duenaren antzekoa.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 86. orr.

Orduan Katedraleko dorreak zirriborro itzali bat baizik ez ziren, eta Lisboa bera ahots eta doinuen zurrumurru zehaztugabea baino askoz gehiagorik ez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 47. orr.

Kontrako zurrumurruak ere badaudela esan zuen Serge Franchou Prou-Askiko idazkariak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-22

EBk presio egiten dion bakoitzean, Bosniako buruzagi serbiarrak atxilotzeko ahaleginen inguruko zurrumurruak zabaltzen dira Belgraden.  Berria - Mundua   2006-02-22

Konpainia une batez gelditzen bazen, inguruan etengabeko zurrumurrua, hizkuntza ezezaguneko hitz arrotzen murmurioa entzuten zela iruditu zitzaion.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 66. orr.

Gobernu krisiari buruzko zurrumurruak.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ahots zurrumurrua. Ivy, azazkalak margotzen eta kantu-zurrumurruan...  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 87. orr.

Itsas zurrumurru errepikakor leunean kulunka oheratu naiz.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 198. orr.

Herriaren bizi-zurrumurrua entzuten han behean, eta gu gainean, bizkarrean gora, kalamuzko haria haizeak arrastaturik bazihoakigula.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 31. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gauaren argia baino ez zen geratzen, euriaren zizika kilker-zurrumurru baten gisa.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 34. orr.

Eliza barnea [...] beilariez mukurru betea zen, otoitz zurrumurru bat goiti zoala zilarrezko Birjinari buruz.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 180. orr.

Horra non azaltzen den San Floreanoko bidetik, pauso, ahots eta musika zurrumurru baten ondotik, mozorro prozesioa.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 208. orr.

5 ahoz aho dabilen berri zehaztu edo egiaztatu gabea.

Argumentu eta kontra-argumentu hauek guztiak, bai eta hamaika berri, albiste eta zurrumurru ere, patioan etengabe eztabaidatzen ziren.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 72. orr.

Orthezen, kanpoko albiste lausoak zurrumurru bihurtzen ziren dominikoen behialako komentuko korridore eta ikasgeletan.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 186. orr.

Etxe barruko bizimoduaz zurrumurruak bazirela aipatzen duzue txostenean.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21

Zurrumurruak badaude, baina ondo ulertuko didazun bezala ezingo dugu politikagintza zurrumurruen gainean egin.  Berria - Euskal Herria   2004-02-15

Akordioarena «zurrumurru bat» besterik ez dela esan zuen Frantziako Gobernuak.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 207. orr.

Astean behin edo bitan Dummy ez zen lanera joaten [...] eta zurrumurruak hasi ziren, ez ote zuten kalera botako.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 114. orr.

Zurrumurruak dio berrehunen bat itsasontzi izango direla, oraingo honetan gauzak beltz jartzen ari dira.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 81. orr.

Zurrumurruek ziotenez, auzo herrietan jende parrasta bat atxilotu zuten apez ihardokitzaileak sostengatzeagatik.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 80. orr.

Hori dela-eta han edo hemen poltsak kenduko dituztela dioten zurrumurruak zalu hedatzen dira.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

-Euren belarrietara iritsi diren zenbait zurrumurruk.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 198. orr.

Zer eta milioiduna zelako zurrumurrua zabaldu zen hirian.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 230. orr.

Gexemek esan didanez, zurrumurru hau zabaldu da herrien artean: zu eta zure herritarrak erregearen aurka jaikitzeko asmotan zabiltzatela, horretarako ari zaretela harresia eraikitzen.  Elizen arteko biblia   Ne 6,6

Zurrumurru bat zabaldu da bazterretan: alegia, zirkuluaren koadraturaren problema ebaztea lortuko lukeenari munta handiko diru-sariak agindu dizkiotela gobernuek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 431. orr.

Henneren urdailean vodka piztu zelako zurrumurru bat zabaldu zen.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 47. orr.

Londresko irratia entzuten zutenek, amerikanoak jada Ipar Afrikan plantatuak zirelako zurrumurruak hedatzen zituzten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 108. orr.

Zurrumurrua zebilen ahoz aho herri kirgizak altxatu ote ziren eta tatariarrek inbasioari ekin ote zioten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 66. orr.

Hirian bolo-bolo zebilen zurrumurruaren albistea ilustratzen zuen argazkiak.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 16. orr.

Osaba-izebek baieztatu zioten beste aldean zebilen zurrumurrua: espainol armada ingurune hurbilean kokatua zen, frantses eremuan sartzeko asmoz eta nehork ez zekien xuxen zer gertatuko zen epe laburrean.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 114. orr.

Azken aldian zurrumurru bat zebilen: jenerala ez zela bere mendietatik jaisten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 41. orr.

Aspalditik zebiltzan zurrumurruak aerodromo bat eraiki zutela hiritik berrogei bat kilometrora.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 19. orr.

Zurrumurrua kurri zen Bavariako erresalburako bideak moztuak zirela, bidean ziren presoak, berriz gibelera heldu zirela.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 134. orr.

Madrilen boxeolari zebilen garaian herriraino iritsi zitzaigun zurrumurrua ekarri nion hizpidera.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 24. orr.

Oraindik bidean zirelarik, norbaitek zurrumurru hau ekarri zion Davidi: "Absalomek hil egin ditu erregearen seme guztiak; ez da bat bakarra ere gelditu".  Elizen arteko biblia   2 Sm 13,30

Harryk bazuen lehenago ere Malfoyren familiari buruzko zurrumurru horien berri.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 31. orr.

Nancyk, beti eskuzabal eta barkabera, ez zituen aintzat hartzen zurrumurruak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 283. orr.

Beldur baitzen agerpenei buruzko zurrumurru haiek, halako batean, jende xehe eta sobera sinisbera asaldatuko ote zuten.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 70. orr.

Zurrumurruak egiaztatu dira osoki azken Baionako kontseilu bilkuran.  Herria   2004-11-04

Zurrumurruak egia zioen, inondik ere.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 102. orr.

Txibatoa zelako zurrumurrua, ez da egia; boikotik egin zaionik ere ez; mehatxu eta erasoena, gezur biribila da.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 116. orr.

-Zurrumurruak asmatu egin du oraingoan.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 109. orr.

Batek jakin egia ala gezurra diren, baina batera jo ala bestera jo, lepoa egingo nuke Osasuna bere bide onetik ateratzeko zurrumurruak direla.  Berria - Kirola   2006-01-17

Zurrumurruen zurrunbiloan sartu dira hainbat komunikabide, eta Pantaniren zerraldoaren alboan hauts zuriak azaldu zirela argitaratu du hainbatek.  Berria - Kirola   2004-02-18

Zurrumurruen errotak egia bazioen, bion aspaldiko lagun abokatu batekin ari zen, Jay Sussman-ekin.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 132. orr.

Zurrumurruak zurrumurru, beste urtebetez Osasunan jarraitzea erabaki du entrenatzaile mexikarrak.  Berria - Kirola   2004-05-04

6 (izenondo eta izenlagunekin)

Albo begirakuneak, zurrumurru etenak, irribarre eutsiak, eskuak aurpegira eramanak.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 117. orr.

Zurrumurru kezkagarri batzuk entzunak nituen jadanik Donostian: aspaldi Cabrera jeneral erradikala ingeles protestante batekin ezkondua zela, kristau fedea bera albora utzia zuela, eta karlista izateari ere bai.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 202. orr.

Hildakoaren homosexualtasunaz zabaldutako zurrumurru zahar bat etorri zitzaidan gogora.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 25. orr.

Paristarrek, ordea, entzungor egiten zieten alarma-deiei: pentsatzen zuten zurrumurru interesatuak zirela.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 308. orr.

Asko direla zurrumurru edo istorio hilezin horien herri-jatorria erakusten duten ezaugarriak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 72. orr.

Zurrumurru gero eta ozenagoa altxatu denerako, hanka egina da elizatik andregai ohia.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 77. orr.

Zurrumurrurik zentzugabeenak zabaldu dira.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 73. orr.

Zurrumurru makurrenak nahita zabaltzeaz arduratu ziren.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 163. orr.

Gezurrezko zurrumurrua zen.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 160. orr.

Gezurrezko zurrumurru izengabeek.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 98. orr.

1931ko apirilaren hamalauan, amona, beti bezala, Unión kaleko kontsultara joan zen, kaleko zurrumurruei kasu handirik egin gabe.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 62. orr.

Zure etorkizunaren inguruko zurrumurruak etengabekoak dira.  Berria - Kirola   2004-05-23

Berehala zabaldu dira hilketaren arrazoiaren inguruko zurrumurruak Baiona-Angelu-Miarritze eskualdean.  Berria - Euskal Herria   2004-05-06

7 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Xabi Alonso zurrumurru iturri izan da, baina Sorian da.  Berria - Kirola   2004-07-20

Haren desagertzeaz zurrumurru-pila sortu zen gainerako ikasleak Eguberrietako oporretatik ikastetxera itzuli zirenean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 192. orr.

Irakurri ala ikusi ahal izan duzuen guztia zurrumurru mordoa besterik.  Berria - Kirola   2004-04-25

8 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Esperantzaz helduko lieke soldaduak bake-zurrumurruei, baina ez du bere burua engainatu nahi.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 63. orr.

-Klanen arteko gerra-zurrumurruak dabiltza.  Xabier Aranburu   «Alkimista» - Paulo Coelho, 2001 - 110. orr.

Borrokaldiak eta gerra-zurrumurruak daude Iparraldetik Dagorlad zelairaino.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 82. orr.

9 zurrumurru ibili

Eremu haietan badabila zurrumurru ur soberakina Seine ibaietik datorrela eta hori egina izana dela Paristarrek ez dezaten jasan uholderik.  Herria   2001-04-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste zurrumurru (9); beste zurrumurru batek (4); hainbat zurrumurru (3); horrelako zurrumurru (3); zenbait zurrumurru (3); zurrumurru asko (7); zurrumurru bat zabaldu (8); zurrumurru baten arabera (4); zurrumurru batzuen arabera (3); zurrumurru guztiak (6); zurrumurru makurrenak (3); zurrumurru nahasi (3); zurrumurru ugari (3); zurrumurruak zurrumurru (5)

dioen zurrumurrua (3); haren zurrumurrua entzun (5); inguruko zurrumurrua (3); zebilen zurrumurrua (3); zelako zurrumurrua (10); zelako zurrumurrua zabaldu (5); zioen zurrumurrua (4); zuelako zurrumurrua (3)

zurrumurrua dabil (4); zurrumurrua entzun (9); zurrumurrua entzun dut (5); zurrumurrua entzuten (4); zurrumurrua ere zabaldu (3); zurrumurrua ez da (3); zurrumurrua hedatu (6); zurrumurrua hedatu da (3); zurrumurrua iritsi (3); zurrumurrua kurri zen (3); zurrumurrua zabaldu (33); zurrumurrua zabaldu da (9); zurrumurrua zabaldu zen (12); zurrumurrua zabaldu zenean (3); zurrumurrua zabaldu zuen (3); zurrumurrua zebilen (5); zurrumurrua zen (4)

buruzko zurrumurruak (12); dioten zurrumurruak (7); diren zurrumurruak (8); inguruan sortutako zurrumurruak (3); inguruko zurrumurruak (11); sortutako zurrumurruak (3); zebiltzan zurrumurruak (4)

zurrumurruak baino ez (4); zurrumurruak besterik ez (5); zurrumurruak dabiltza (3); zurrumurruak daude (3); zurrumurruak dira (3); zurrumurruak entzun (4); zurrumurruak entzuten (7); zurrumurruak entzuten ditu (3); zurrumurruak gero eta (3); zurrumurruak hasi (4); zurrumurruak hasi ziren (4); zurrumurruak hedatzen (3); zurrumurruak iristen (4); zurrumurruak zabaldu (10); zurrumurruak zabaldu ziren (3); zurrumurruak zabaltzen (5); zurrumurruak zebiltzan (3); zurrumurruak ziren (3); zurrumurruak zurrumurru (5)

zurrumurruaren arabera (4)

zurrumurruei buruz (4)

zioten zurrumurruek (3); zurrumurruek diote (10); zurrumurruek diotenez (4); zurrumurruek ziotenez (6)

zurrumurruen arabera (20)

zurrumurruren bat (10)


zurrumurruka adlag zurrumurruan.

Ahots goraz esatekoa den epika handia baino, zurrumurruka kontatzen den epika txiki hori da nire egia.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 368. orr.

Sumatu zuen Dabidek zerbitzariak zurrumurruka zebiltzala, eta igarri zuen haurra hila zela.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 57. orr.

Zeruari begira zurrumurruka ari ziren denak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 84. orr.

Zurrumurruka legez berba egiten zuten kanpoan zeudenek.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 119. orr.


zurrumurrutsu izond zurrumurruz betea.

Bulebar asaldatu, gas-argiz izartu, zurrumurrutsuari begira.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 105. orr.

Artega samar abiatu naiz ikasgela zurrumurrutsurantz.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 118. orr.

Malguki kirrinkarien eta burusi zurrumurrutsuaren hots biziaz inguratzen zen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 17. orr.

Eta egunez eta gauez kanpaiek joka segitu zuten, guztiak ere berdin, gero eta indar handiagoz, hura hotsezko kexu zurrumurrutsu bihurtzeraino.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 154. orr.


zurrun izond 1 malgutasunik ez duena.

Maleta zurrun bat zeraman ezker eskuan eta presaka zihoan orain ere.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 12. orr.

Eski-bota zurrun eta pisu haiek.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 84. orr.

Plastiko zurrunezko irakurle-txartelean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Aldi bereko memoria sei tetrabytekoa (sei bilioi bytekoa alegia) da, eta disko zurrunean 160 bilioi byte sartzen dira.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 100. orr.

Esku bat, beso zurrun baten muturrean, beheraka hasi zen gonan zehar.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 129. orr.

Gorpu zurrunak ikusi nituen gorputegira eraman baino lehen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 302. orr.

Zurda zurruneko eskuila.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 196. orr.

Aurpegi berezia zeukan, ia zurruna.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 45. orr.

Bi abokatu ari ziren eztabaidan, zein bere espaloitik, biek ere frak beltza eta tximeleta-lepo zurrunak jantzirik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 381. orr.

Urrats zurrun eta behin eta berriz behaztopatu bakoitzarekin, badirudi galdetzen ari direla.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 142. orr.

Nork janzten ditu gaur egun manoplak, eskuetako lo-zaku zurrun horiek?  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 9. orr.

Margolan zurrunez apaindurik zeuden haren barneko gelak, eta ebanozkoa eta altzifrezkoa ziren sabaiak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 34. orr.

Malgutasunerako urratsa da, hezkuntza sistema inori zurrunegi gerta ez dakion.  Berria - Euskal Herria   2004-09-28

Azkenetan dago Egonkortasun Itunaren oraingo espiritu zurruna.  Berria - Ekonomia   2004-07-14

Newton-en eta Laplace-ren garaitik nagusi zen determinismo zurrunak aurkitu zituen oztopoak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 173. orr.

Espasmo edo postura zurrun batean gelditu zela zirudien.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 250. orr.

Idoiak ulu luze zurrun bat baino ez du entzuten.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 40. orr.

Haize hotza zetorren aldera, zeru garbi eta zurrunera.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 298. orr.

Ez dute atsedenik, ordena zurrun batek sorrarazi eta suntsitu egiten ditu.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 55. orr.

Francoren diktadura zurrunean.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 23. orr.

Eliza hori guardian egon da, jarrera oso zurrunean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 138. orr.

Zientziarik zehatzen eta zurrunena aplikatzen zaiola espekulazio ukiezinenaren lanbro eta espiritualtasunari.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 128. orr.

Badirudi, hortaz, hemen gainean dugun arudi zurrun horrek eskaintzen dituen zirrikito guztiak aprobetxatu beharko liratekeela zurruntasun hori hausteko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 181. orr.

Oso egitura zurruneko enpresen antolaketak, non erabat bereizten diren lanaren kontzepzioa eta exekuzioa.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 169. orr.

Lohadarrak laster zeutzan heriotza zurrunean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 459. orr.

2 (predikatu gisa)

Ez da zurruna ez malgua, ezkoaren moduko bigun baizik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 86. orr.

Titaniozkoa arina bezain zurruna da, eta mementuz arazorik ez du eman.  Berria - Kirola   2004-02-18

Arauak oso zurrunak eta gogorrak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-09-24

Gelak eta aretoak erabiltzeko dituen baldintzak «zurrunegiak» direlako.  Berria - Euskal Herria   2004-10-23

Hezurrek, eskeletoaren oinarrizko elementuek, zurrunak izan behar dute, baina ez zurrunegiak, hobe baita presioaren eraginpean zertxobait deformatzea, haustea baino.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 17. orr.

Lilia bezain delikatua eta, hala ere, zurruna zela jakin nuen, elfoen errementerietan landutako altzairua bezain gogorra.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 174. orr.

Konrad zurrunagoa zen portaeran, eta beti men egiten zien ezarritako arauei.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 48. orr.

Izen propioak designatzaile zurrunak dira; designatzaile bat zurruna da baldin eta objektu bera denotatzen badu mundu posible orotan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 134. orr.

Azkenik, haren gorputz-atalak bigun eta malgu bihurtu ziren, ez zurrun hildakoenak ohi bezala, baizik eta haur txiki batenak bezalakoak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 417. orr.

Ordutegiarekin zurrunenak alemanak ziren.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 89. orr.

Atsedenaldi arte gogor, bizkor eta zehatz aritutako taldea, baldar, bigun eta zurrun bihurtu baitzen bigarren zatian.  Berria - Kirola   2006-01-15

3 (beste izenondo baten ezkerrean)

Landare zurrun-geldiak eta lur-azaleko erro-multzo nahaspilatuak, erraien gisa distiratzen ari. Platonek, postura zurrun seguruan egonkortuz beste eroriko batetik gogotsu babestu nahi zuelarik, idealizatu egin zuen kultura egipziakoaren egonkortasun konparatiboa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 101. orr.

Ez dago lege zurrun eta deterministarik gogo-egoerak aurreikusi eta azalduko dituenik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 193. orr.

4 (beste izenondo baten eskuinean)

Arropa zuri zurrunaren usain larderiatsua.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 199. orr.

Eskularru lodi zurrunez jantzita ditudan eskuok.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 41. orr.

Aulkiak egokiro kokatzen, bere kizkur labur zurrunak atontzen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 423. orr.

Parpaila txiki zurrunak ageri zituen aldaken parean, eta gona motzegia zuen aukeran bere adinerako.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 207. orr.

Ez dagoela esparru fisikoa eta mentala lotzen dituen lege psikofisiko zurrunik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 193. orr.

Beste mundu batean, zirkuluek, musika doinuek beren ezaugarri aratz eta zurrunei eusten diete.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 211. orr.

6 (hitz elkartuetan)

Kapela, larruzko berokia, soinekoa eta eskularruak, distiratsuak eta zurrun itxurakoak zituen, berri-usainekoak.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 85. orr.

7 (adizlagun gisa)

Alex zurrun geratu zen bat-batean.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 140. orr.

Estatua bat zirudien, hain zegoen zurrun eta geldi.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 134. orr.

Zurrun eta logaleturik zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 131. orr.

Ikertzailea isilik geratzen da, zurrun. Gelaren erdian zurrun, hotz, geratu zen, ukabilak itxita.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 203. orr.

Objektu urdinxkak oldarka iragaten dira bata bestearen atzetik, zeharo zurrun eta hauskor.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 206. orr.

Sekula ez dut katu bat hain zurrun eserita ikusi.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 14. orr.

-Hori -erantzun zion Percyk zurrun- ez da zure arazoa.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 185. orr.

Aurre egiten dio berari, lepoa zurrun, begiak dirdirka.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 140. orr.

Nerbioak zurrun zeuden.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 22. orr.

Apezpiku bat bezain zurrun eskuinean jarrita.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 180. orr.

Perok hitz egin zuen, ontziko maskaratzarra baino zurrunago aurpegia.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 216. orr.

Emakumea tupustean eseri zen, txontxongilo bat bezain zurrun.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 258. orr.

Bat-batean agondu zen, zurrun.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 46. orr.

Hatz erakuslea eta eri luzea zurrun eta estu-estu eginda zituelarik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 129. orr.

Besoak harenganantz luzatzen ditu, besarkatu egiten du, neska, zurrun eta hotz.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 37. orr.

Zutik eta zurrun zeuden, elkarren ondoan, bulegoko atean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 450. orr.

Hatz erakuslea eta eri luzea zurrun eta estu-estu eginda zituelarik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 129. orr.

Agur labur baten ostean oinez joan zen, zurrun, zuzen eta, nire irudiko, nahiko pozik ere bai, tronpatzen ez banaiz.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 243. orr.

Batzuetan, gorputza luze eta zurrun zuela, airean altxatzen zen zangoak buruaren pareraino jasoz, berriro era beldurgarrian lurrera erortzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 820. orr.

Zurrun, hotz eta ubelduta.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 67. orr.

Bata, paisaia sinboliko baten aurrean estalki artean hantxe zurrun-geldi; bestea, berriz, ohe gainean etzana aske eta biluzik.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 167. orr.

Tente-zurrun geratu nintzen hantxe, arnasari eusten, beste noranzbait begiratzeko ahalegina saiatuz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 80. orr.

Ohola bezain zurrun zegoen, begiak zabal-zabalik zituela.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 120. orr.

Zurrun samar esan zien "egun on".  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 76. orr.

Hilotz zurrun etzana.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 54. orr.

8 bela-zurrun belari eusten dion haga.

Upela zirudien gauza bat gainditzen genuen jira bakoitzean, edo ontzi baten bela-zurruna edo masta, eta haien antzeko beste asko.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 77. orr.

Burua galtzen hasi zen iparrorratzaren eta astrolabioaren artean, nahastuz oihaleria eta artilleria, mesana eta tisana, bela-zurruna eta bela-tutua, karonada-argiak eta kanoi-argiak, eskotila eta eskobara.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 154. orr.

9 ez-zurrun

Zientzia berezietan, biologian esaterako, lege ez-zurrunak (ceteris paribus klausulak dituztenak) erabiltzen dira fenomenoak azaldu eta aurreikusteko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 194. orr.

Fenomeno mentalak fenomeno fisikoekin lotzeko halako lege psikofisiko ez-zurrunik balego, Davidsonen argudioak ez luke murriztezintasuna frogatuko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 194. orr.

10 zurrun-zurrun adlag

Zurrun-zurrun zegoen, higitu ezinik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 119. orr.

Bere idazmahairen atzetik soina zurrun-zurrun altxatu zen. lantzoi meheek, zurrun-zurrun, eztainu txirbilak ziruditen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 142. orr.

Ni zurrun-zurrun estatua bat bezala, ama iharrarekin.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 124. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

aurpegi zurrun (4); aurpegia zurrun (4); bezain zurrun (15); hankak zurrun (3); oso zurrun (4); postura zurrun (3)

zurrun eta hotz (3); zurrun gelditu (3); zurrun geratu (6); zurrun geratu zen (4); zurrun hartan (3); zurrun samar (5); zurrun zegoen (3); zurrun zeuden (3); zurrun zituen (3); zurrun zurrun (4)

bezain zurruna (8); jarrera zurruna (5); zurruna da (7); zurruna izan (5)

aurpegi zurrunak (3); oso zurrunak (3); zurrunak dira (4); zurrunak izan (3)


zurrunaldi iz

Ospakizun otorduaren osteko zurrunaldi berbatsuan zeuden laurak, normalean baino kalaka animatuagoan.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 127. orr.


zurrunbilatu izond zurrunbilo itxurakoa. ik zirimolatu.

Eskortak harrizkoak ziren; ganadua ugaria, argala eta adar-luzea zen; zaldien isats zurrunbilatuak lurreraino iristen ziren.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 214. orr.


zurrunbilo 1 iz uraren, airearen eta kidekoen higidura lasterra eta birakakoa. ik zirimola.

Zurrunbilo edo ur-zirimola bat da horren guztiaren emaitza.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 64. orr.

Itsasoaren gaina zerbait berdindu zen, eta zurrunbiloak, banaka-banaka, desagertu egin ziren.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 60. orr.

Izan bitez lastoa haizetan bezala, orbela zurrunbiloan bezala!  Elizen arteko biblia   Jb 21,18

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Zurrunbiloak inguratu ninduen, zure uholde eta uhinek azpian hartu.  Elizen arteko biblia   Jon 2,4

Harkaitza zurrunbilo baten erdi-erdian zegoen, eta nahigabe handirik gabe egon zitekeen bertan, haizea ez baitzen handik biratzen.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 151. orr.

Zeren zurrunbiloek jira eta jira ibili baikintuzten, eta halako indarraz, non azkenean aingura askatu, eta herrestan eraman baikenuen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 65. orr.

Abiatzeko gogo gutxi daukala, pentsatuz, untzia urperatu balitz, zurrunbiloaren jira-biran joan eta atsedena aurkituko zukeela itsas zolan.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 84. orr.

Zurrunbiloaren birek indarra galtzen zuten pixkana.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 78. orr.

Aparrezko zerrenda haiek [...] desagertutako zurrunbiloen mugimendu birakari bera hartu zuten.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 60. orr.

Ez nazala ur-korronteak eraman, ez nazala zurrunbiloak irentsi.  Elizen arteko biblia   Sal 69,16

Iritsiak ginen zurrunbiloa inguratzen duen aparrezko eraztunera.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 71. orr.

Uraren sakontasunari dagokionez, ezin ulertu nuen nola neur zitekeen zurrunbiloaren inguruan.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 63. orr.

Biok elur eta horma pilo haren zurrunbiloan harrapaturik geunden eta amilduz gindoazen -elkarri lotuak, nolabait esatearren- hego aldeko malkortegira, zuzen-zuzenean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 84. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hau Maelströmgo zurrunbilo handia da inondik ere.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 61. orr.

Pilota zurrunbilo sakon batera erori zen, eta neska gazteak oihuka hasi ziren.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 28. orr.

Han daude, bihotzean kezkarik gabe, Zorionekoen Uharteetan, ozeanoko lasterraren zurrunbilo sakonen ondoan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 161. orr.

Uraren zurrunbilo bortitz hori niri, gorago idatzi dudan bezala, hipnotizagarria gertatu zait.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 93. orr.

Izan ere, beroak zurrunbilo kiribil motako lasterrak hasten ditu gorantza, lainobide itsu horien barruan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 242. orr.

Ke-laino itzelak goratzen ziren handik zurrunbilo geldiezinetan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 216. orr.

Zurrunbilo zaratatsua isiltasun gordin bihurtu zen.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 18. orr.

Besoa luzatu zuen Ruche jaunak, bai eta lortu ere idazlana harrapatzea, bai baitzihoan ur-azalerantz, zurrunbilo distiratsuek xurgaturik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 68. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zurrunbilo-gune batean sartu zen hegazkina.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 505. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Jaunak haize-zurrunbiloan eraman zuen Elias zerura.  Elizen arteko biblia   2 Erg 2,1

Zeren ene ordu arteko bizitza haize-zurrunbilo bat bezalakoa izan baitzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 597. orr.

Kulunka zihoan etorbide zabal batean gora, hauts zurrunbilo baten erdia.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 108. orr.

Ahots jostaria zen: amuarraina ibai zurrunbiloan, kometa baten haria mutiko txiki baten eskuetan, txori bat pago baten adarrean bezalakoa.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 33. orr.

Gizona erortzen hasi zen, eta bi emakume azaldu ziren, aterki eta guzti, zuhaixka baten atzetik, gizonari begira elur zurrunbiloan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 70. orr.

Su-zurrunbiloan eraman zintuzten suzko zaldien gurdian.  Elizen arteko biblia   Si 48,9

Hazi zurrunbilo geldi hori ikusten dut: horrelaxe altxatzen da garia jotzean haren azala!  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 129. orr.

Ke zurrunbilo haiek gero eta lodiago bihurtzen ari ziren, eta gora zihoazen zeruan.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 365. orr.

5 irud/hed

Drogaren zurrunbiloan sartzen direnak.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 24. orr.

Modaren zurrunbiloan sartu zenetik gora eta gora egin du, xanpain aparrak bezala.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 75. orr.

Metroko eskaileratako zurrunbilotik atera eta parez pare itsutzen gaituen eguzkiak sortutako enajenazioaren pean.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 27. orr.

Jauzi soil bat, eta berehala jende eta autoen zurrunbiloan nahastu da.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 64. orr.

Hantxe sartu zen, motorrari dena emanda, buruz buru, putre-samalda beltzaren erdira, atzera eta aurrera eginez: hura bai luma beltzezko zurrunbiloa!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 72. orr.

Leihoa handitzen ari zen, eta bere gorputza ohetik altxatu eta buruz aurrera orrialde hartako irekiduratik zihoala sentitu zuen, kolore eta itzalen zurrunbilo batek xurgaturik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 204. orr.

Bizitzaren zurrunbiloak beste hainbat lekutara eraman ninduen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 138. orr.

Ez naiz ni sutearen zurrunbiloan kiribilean erortzen hasiko dena.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 39. orr.

CIAk Ramírez behar zuen, eta Ramírezek ez zeukan beste aukerarik ekintzaren zurrunbiloan murgiltzeko Agentzia baino.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 41. orr.

Goia eta behea eta koadroaren alde guztiak mugimenduak lotzen ditik... eta arestian aipatu numeroen zurrunbiloek lotzen ditiztek.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 255. orr.

Egunetik egunera itzaltzen zitzaiola gizonaren akordua eguneroko gauza txikien zurrunbiloak irentsita.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 56. orr.

Iluna jaistear zela, izpiritua desbideratu zitzaion kulparen zurrunbilotik aitaren berekiko mututasunaren oinarrien aztertzera.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 325. orr.

Elkarrizketaren zurrunbiloan behera, nire oroitzapen kutunetariko bat kontatu diot.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 137. orr.

Ke zirimoletako eta ispiluetako lainoez eta argiez osaturiko zurrunbilo batek.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 50. orr.

6 (irud/hed, izenondo eta izenlagunekin)

Buruan zurrunbilo haizetsua zuela igo zituen, bazkalostean, bigarren solairurainoko eskailerak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 128. orr.

Han, Mikel Strogoff eta neska gaztea, jendetzaren zurrunbilo eroaren erdian, bereizi egin ziren bata bestearen ondotik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 446. orr.

Zinemaldiaren antolaketak eragiten duen zurrunbilo izugarriaren erdi-erdian aurkitu dugu Mikel Olaziregi zuzendaria Usandizaga kaleko bulegoan.  Berria - Kultura   2004-09-17

Hermannen aitari buruzko zurrumurruak etortzen zitzaizkidan askotan gogora, zurrunbilo betean.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 105. orr.

Lorategiak eta plazak korritzen, eguneroko zurrunbilo ardailatsuan murgiltzen, eskaileretan gora eta behera oldartzen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 209. orr.

Atorra sentitzen nuen nire titiburuak igurzten eta zurrunbilo koloretsu geldi batek inguratu nau eta heldu dit.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 50. orr.

Hazkunde hori ikasketa planen aldaketarekin batera suertatu da, eta horrek halako zurrunbilo nahasgarri batean sartu du unibertsitatea.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 102. orr.

Eguneroko zurrunbilotik ihesi.  Berria - Harian   2005-07-02

Zalaparta, zuhurkeria, diru-gose, lukurreria eta iruzurrezko zurrunbilo hartan ausartu zen Demba eskuak herabeti luzatzen bere partea hartzeko.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 162. orr.

Promiskuitatean bizi izan zen, irritsezko zurrunbilo baten erdian.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 15. orr.

Delako ordezkaria Jaurenea-ko Enrietaren eta Bittor Ithurbideren semea zela jakiteak gaitzeko zurrunbiloa sortu zuen herritarren baitan.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 73. orr.

Irudi distiratsu baina osatugabe ugari etortzen zitzaizkion burura, borborrean, elkar joka, nahaspilaturik, ziztu bizian igarotzen ziren, ezin geldituzko zurrunbilo itsugarri batean.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 46. orr.

7 (irud/hed, hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Mille agenteak jende-zurrunbiloa zeharkatu zuen, begiak Diannerengan.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 219. orr.

Isurbide batean erortzen bezala sentitu nuen neure burua, irudi zurrunbilo baten erdian.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 207. orr.

Ladislao Biró jauna hori dena gertatu baino askoz lehenago geratu zen bolalumen ekoizpen-zurrunbilo horretatik kanpo.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 31. orr.

Chowder Bentatik bat-batean alde eginez geroztiko gertakizun-zurrunbilo hartan, kezkatuegi ibili nintzen datak gogoan edukitzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 270. orr.

Zorionez, nagusiak atera ninduen urduritasuna sortzen zidan buru-zurrunbilo hartatik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 168. orr.

Ura ukitu orduko, izu-zurrunbilo bat jabetu zen bat-batean nitaz.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 51. orr.

Gülbahar alde batera eta bestera zebilen jauregian amodio-zurrunbilo batean bezala, ezin zen geldirik egon une batez ere.  Fernando Rey   «Ararat mendiaren sumina» - Yasar Kemal, 2003 - 45. orr.

Inork ez du zalantzan jartzen zeharo murgildurik gauden suntsipen zurrunbilo hori gizarte, produkzio eta kontsumo sistema baten isla zuzena dela.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 79. orr.

8 zurrunbiloan (orobat zurrunbilotan) adlag zurrunbikoak eratuz. ik zurrunbiloka.

Hosto horiak zurrunbiloan bildu ziren txoriak airean bezala.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 336. orr.

Ez zuen ezer ikusi, zurrunbiloan zebilen laino zuria izan ezik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 243. orr.

Leiho guztietan zurrunbiloan pilaturik zegoen elur sendo grisagatik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 168. orr.

Behelaino zuri trinkoa zebilen zurrunbiloan bere inguruan, bere barruan...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 72. orr.

· Burua zurrunbiloan hasi zitzaitzan eta sabelaldean bihurritu bat sentitu nuen.  Xabier Olarra   «Iruzurgilea» - James Cain, 2002 - 108. orr.

Irudiak zurrunbilotan higitzen ziren margo pintzelkada bortitz eta txundigarrien artean.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 51. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

haize zurrunbilo (3); ke zurrunbilo (4); zurrunbilo baten erdian (3); zurrunbilo handi (3); zurrunbilo hartan (3); zurrunbilo horretan (5); zurrunbilo horretatik (3); zurrunbilo zuri (3)

zurrunbiloak irentsi (4)

haize zurrunbiloan (3)

haize zurrunbiloan (3); zurrunbiloan sartu (3); zurrunbiloan sarturik (3); zurrunbiloan sartuta (3)

zurrunbiloaren erdian (9)

haize zurrunbiloen (3)

zurrunbilotik at (3); zurrunbilotik atera (3)


zurrunbiloka adlag zurrunbiloak eratuz.

Han, elkarren kontrako milaka kanaletan irekitzen eta bideratzen zen uren barren zabala, eta bat-batean lehertzen zen, inarrosaldi eroetan, gora eta behera, irakinean, txistuka, zirimola erraldoi eta kontatu ezinezkoetan biraka, ekialderantz murgilduz, jauzika ez bazen zurrunbiloka, urak sekulan iristen ez duen lastertasunaz.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 60. orr.

Emakume bat maiteminduta, maiteminean iraulka; kateme bat teilatuan marraka; proteina konplexuak odolean zurrunbiloka, organo sexualak hanpatzen.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 241. orr.

Hara, ekaitza bezala lehertu da Jaunaren haserrea, haize-erauntsiak bezala astintzen du, zurrunbiloka dabil errudunen buru gainean.  Elizen arteko biblia   Jr 23,19

Zurrunbiloka darabil orbela haizeak, bakan ikusten dira hostoak adarretan, eta igarri egiten da gertu dela negua.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 65. orr.

Aurreko batean janariak bezala, pertsonak hasi zitzaizkion buruan zurrunbiloka mugitzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 271. orr.

Ke mataza batzuek, gora zurrunbiloka hegoaldeko zerumugan, abangoardia tatariarra hurbil zegoela frogatzen zuten.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 189. orr.

Baina ekaitza etxean sartu zaio, kanpotik, oihuka, zurrunbiloka.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 155. orr.

Haserreak zurrunbiloka zeharkatu nau, hotzikararen moduko zerbait zen.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 192. orr.


zurrunbilotsu izond zurrunbiloz betea.

Unibertsoaren aurretik lurrun nahasmendu zurrunbilotsu bat besterik ez omen zegoen: hutsa, leizea, amildegia.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 205. orr.

Neure burua sumatzen dut ametsetatik irten eta ilunpeko mundu zurrunbilotsu batean behera amiltzen.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 173. orr.

Ikusi zuen heriotzaren desegintzarrea ez zela beste mila mugimendu alferrikakotara oldartzen den tropel zurrunbilotsu horren askapena baino.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 53. orr.

Ezerezean galdu ziren kandela luzeak; haien sugarrak guztiz itzali ziren; ilunaren belztasuna gaineratu zitzaidan; beheraldi ero zurrunbilotsu batean ziruditen irentsiak sentsazio guztiak, arima Hadesean bezala.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 96. orr.

Zenbat denborakoa izan ote zen esaten jakingo ez nukeen une zurrunbilotsu baten ondoren, ordena perfektua egin zitzaidan buruan.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 275. orr.


zurrunbilotu, zurrunbilo(tu), zurrunbilotzen da ad zurrunbiloak eratuz biratu.

Zorabialdi bat izan zuen bat-batean Rhin ibaiaren argiaren aurrean; otu zitzaion ezen, monje likitsa bezala, beraren begien aurrean zurrunbilotzen zèn ur berde haren erdian itotzen ari zela.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 101. orr.

Bi oilagor, moko luzeen zamagatik motel, aireratu egin dira, elkarri segika maitasun jolasean, eta baso dardarakorraren gainean zurrunbilotu dira.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 139. orr.


zurrunbilotxo iz zurrunbilo txikia.

Adderley-k, aldasarean gaindi aterarik burua, irri egiten zuen uhinen zurrunbilotxoei so.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 134. orr.

Aspalditxotik nere gogoaren uretan igeri zebilena ixurtzea dagokit gaur, bide-bazterretako seinaleetan eta mapetan ibai baten "izena" ikusten nuen bakoitzean egiten zitzaidan zurrunbilotxoaren berri ematea.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 212. orr.


zurrundu, zurrun(du), zurruntzen 1 da/du ad zurrun bihurtu.

Ondoren zurbildu egin zaizkie aurpegiak, gogortu esku-oinak, zurrundu hezurrak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 86. orr.

Gero bildu egin zen, eta azkenean zurrundu eta luze-luze geratu zen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 46. orr.

Haren titiburua estutu nuen nire hortz artean, eta haren gorputza zurruntzen sentitu nuen, bizkarrarekin arku sinestezin bat eraikiz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 77. orr.

ATP kopurua gutxituz gero, zurrundu egiten da muskulua: rigor mortis delakoan, adibidez.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 53. orr.

Bizkarra zurrundu zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 379. orr.

Gorputza zurruntzen sumatu nion traje zimurtuaren azpian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 45. orr.

Iluntzerako beletako sokak zurruntzen hasita zeuden, espartzuaren tarteetako ur-tanta xeheak izozten hasiak baitziren.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 141. orr.

Haren begitartearen edertasun xumea, mozorro tinko eta erne batean zurrundu eta finkatua zen, eta birjintasun luzatuaren zauri-markak ageri zituen nabarmen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 102. orr.

Dantzan hasi ziren, gizona emakumearekin, eta neska mutilarekin, baldar hasieran, esku-oinak zurrunduak balituzte bezala.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 247. orr.

Oinazeak aurpegia desitxuratzen zion, eta horrela geratu zen, zurrunduta.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 80. orr.

-Gihar guztiak zurrunduta dauzkat -kexatu zen, ohe gainean etzanez-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 105. orr.

Trelawney andereñoa zurrunduta zegoen bere besaulkian; begirada galdua zuen, eta ahoa eroria.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 262. orr.

Orain jantzita duzun koipez zurrundutako galtza hori hiru urtez ikusi dugu denok auzoan zure anaiaren ipurdian.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 339. orr.

2 (du adtiz gisa)

Gauean zehar, rigor mortis-ak zurrundu egin zituen gorputzak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 189. orr.

Bat-batean, ordea, neskak besoak zurrundu eta berarengandik aldenarazi zuen mutila.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 111. orr.

Mendi haietako isiltasuna, hotza, bakardadea, neguko hilaldia bere baitan sartzen zitzaizkiola iruditu zitzaion, odola gelditu eta izoztuko ziotela, soin atalak zurrunduko zizkiotela, izaki geldi izoztu bat bihurtuko zutela bera.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 282. orr.

Egun luze hartako maitasunak zurrunduak zizkion ile-kiribilak.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 335. orr.

Keinu itsusi bat egin zidan, bere nazkaren adierazgarri, ezpainak zurrundurik eta soa zorrozturik.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 128. orr.

Urduritasunak zurrunduta, gurasoen etxeko zenbakiarekin gogoratu ere ez zen egiten.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 51. orr.

Jakingo bazenu nola geratu nintzen orduan han kanpoan eskailera-buru izoztuan, izuak zurrunduta, [...].  Eduardo Matauko   «Emakume ezezagun baten gutuna» - Stefan Zweig, 2005 - 23. orr.

3 irud/hed

Hamar kilometro egin baino lehen [...] enbragea zurrundurik izango du, pneumatikoak zulaturik.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 96. orr.

Dorreko atea zurrunduta zegoen, eta ezin zen zabaldu.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 85. orr.

Lan merkatua zurrunduko duen itunik ez duela onartuko aurreratu zuen Jose Maria Cuevas CEOEko presidenteak.  Berria - Harian   2005-05-07

Bigarren zatian, bilbotarrek, erasoko jokoa zurrundu zuten.  Berria - Kirola   2004-11-21

Dinosauro bat hil hurran lokatzetan hondoratzean bezala, mintzaira zurrundu egin da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 156. orr.

Horrelakoetan, solas laxo-eztia ozpindu eta zurrundu egiten da ustekabean.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 46. orr.

Samaniegok aire berri bat erantsi nahi izan zien berez oso zurrunduta zeuden gai batzuei.  Berria - Kultura   2004-05-29

Gizarte mugimenduek ideiak falta dituzte eta zurrunduta daude.  Berria - Gaiak   2004-11-19

4 (era burutua izenondo gisa)

Gero gorpua bidaian zehar hildako soldaduen gorpu zurrunduen pilara bota zuten.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 62. orr.

Gorputz zurrundua biguntzen, abailtzen ari zitzaion.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 147. orr.

Diziplina desagertu egiten zen une horietan, eta gorputz zurrundu eta asaldatua lasaitu egiten zitzaion, zeremonia militarretan, soldadu taldeak ikuskapen luze bat jasan ondoren, atseden-agindua entzutean bezala.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 56. orr.

Gurditxoetan ezarri aurretik poltsak palen atzealdearekin jotzeari ekin zioten langileek, gorputz-adar zurrunduak haustearren.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 189. orr.

Harrapaketak edo bertzelako lehia jokoak antolaten zizkiguten, gure gihar zurrunduak inarrosi nahirik.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 173. orr.

Jangelako mahaiaren erdian, erretilu batean, indioilar baten hezurrak ageri ziren, perrexilezko ohe baten gainean, habia beldurgarri bat balitz bezala, hondakin zurrunduak.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 119. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurrunduta zegoen (3)


zurrunga (orobat zurrunka g.er. eta xurrunga g.er.) 1 iz lo egonik arnasa hartzean sudurraz egiten den hots berezia.

Zer da hobe, arnasotsak ala zurrungak?  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 224. orr.

Oihuak eta negarrak, zurrungak eta marmariak, zakurren zaunkak eta ofizialen aginduak gehitzen zitzaizkion ur tanten hotsari lurrean lehertzean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 216. orr.

Zurrungek, hasperenek, zurrumurruek zipriztindutako lozorro bat da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 182. orr.

Guebokinderren lehen zurrungak aditu ziren.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 34. orr.

Klimatizazioaren zurrumurrua bere aitaren zurrunga bezain azkarki entzuten zen.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 170. orr.

Besteetan baino lehenago entzun ziren aurreneko zurrungak jangela gaineko lotegi handian.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 103. orr.

Itzuli den autobusean, zer zurrunga ez den entzun!  Herria   2003-05-22

Goiko geletatik haietan lotan zeudenen arnasa entzuten zen, eta zerritokitik, aldian behin, ametsetan zegoen zerri taldearen zurrunga.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 31. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Une horretan hain zuzen, zurrunga luze baten ondoren, begiak zabaldu zituen espantuz, amesgaiztoren batek izututa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 448. orr.

Zurrunga sakon bat egin zuen, gorputz osoa astindu ziona, baina ordukoan ez zen esnatu.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 449. orr.

Aurki entzun ziren berriro gela hartan Lauaxetaren zurrunga leunak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 63. orr.

Nire ondoan norbait zurrunga isilean ari zen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 140. orr.

Ondoko gelatik zetorren osaba-izeben zurrunga nekoso bikoitza.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 376. orr.

Osaba Vernonek zurrunga loti ozen bat egin zuen ondoko logelan.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 16. orr.

Haren zurrunga beteek kontzientzia lasaia zuela ematen zuten aditzera.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 338. orr.

Herbertek zurrunga betean segitzen zuen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 62. orr.

Ene kidea zurrunga bizian ari zuan, baina ez zitzaidaan gehiegi kostatu lokartzea.  Mikel Hernandez Abaitua   «Ohe bat ozeanoaren erdian», 2001 - 62. orr.

Ez zen familiakoekin solasean egoten zen horietakoa, lo seko geratzen zen burua mahai gainean jarrita, eta hain zurrunga zakarrak egiten zituen, ze izebak ez zuen irratia entzuterik izaten.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 28. orr.

Gaztetxoen zurrunga txikiak; lokamutsetan intziriak edo hitz nahasiak ahoskatzen dituen haur ameslariren bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 124. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Asmo horrekin altxatzen ari nintzela egin zuen aitak aurreneko aldiz entzuten nion zurrunga hotsa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 449. orr.

Gau hartan garbi asko iritsi zitzaizkidan gonbidatuen gelatik haren zurrunga hotsak.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 59. orr.

Gerrietan zintzilik zeuzkaten talki-walkien zurrunga-bitsak ostatuaren barnean oihar.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 34. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Gazteluko zoko guztiak mozkor zurrungen sorburu ziren.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.

Abereak barne-zurrunga argia laxatu zuenean, Edmeak punpa egin zuen, harritua.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 256. orr.

Biren gelan bakarra bazen, ohe bat libre, hipopotamo-zurrungarik gabe.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 35. orr.

5 irud/hed

Etxekoak, Kanpazarretik motorren zurrunga zetorkienean, berrehunen bat metro iparraldera zegoen zumardira ateratzen ziren babes bila.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 39. orr.

Zaratarik batere ez, olatuen zurrunga baizik, han, nire atzean.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 217. orr.

Zanpa-auhen luzeko zakur, zurrunga xehe eta entzunezineko erle, bakardadea deitoratzen zuen otso-eme.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 327. orr.

Kanoikadek sortzen zuten zurrunga uniforme eta etengabearen erdian.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 97. orr.

Une batez ez zen deus aditu, kanpoko Super-Constellation abiatu berriaren motor-zurrunga izan ezik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 16. orr.

6 (adizlagun gisa)

Zakur handia zurrunga ari zen garraren argitan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 283. orr.

7 zurrungan (25 agerraldi, 14 liburutan; ETCn 45 agerraldi) ik zurrungaka.

Gutako inor baino hobeto egongo da, gelako ohean luze-luze eta zurrungan. Bezperako jai-zalapartak jota utzia zian, eta zurrungan eman zian gau guztia.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 324. orr.

Jadanik zurrungan ari direnak badira.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 152. orr.

Berehala berriz lokartu zen zurrungan hasiz.  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 53. orr.

Handik pixka batera, ordea, lo zurrungan zegoen.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 56. orr.

Haatik besteak ere ez zeuden lo zurrungan.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 216. orr.

Aterpean sartu naiz; lo dago zurrungan, ezkerrean, azpiko ohean, begiztatua nuen erromes berezia.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 136. orr.

Hiria zurrungan lo dagoenean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 96. orr.

· Aldaketarik ez: mundua bere zurrungan!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 216. orr.

8 zurrungaz (6 agerraldi, 5 liburutan; ETCn 20 agerraldi) ik zurrungaka.

Zurrungaz ari nintzela leporatu zidan.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 117. orr.

Gero, zurrungaz entzun zuten.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 505. orr.

Kea darien hitz bafadak zurrungaz botatzen dituen pentsamendua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 277. orr.

Domengak balditurik so egin zion; gero, buruaz baietz adierazten zion Graxi begiztatu zuen eta, ondotik, lo kuluxka bat egiten ari zen eta zurrungaz hasia zen Mathieu apeza.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 73. orr.

9 zurrunga batean zurrungan.

Bat-batean gogoratu naiz bart gauean Dussel eroaren moduan aritu zela zurrunga batean (orain asteazken arratsaldeko hirurak laurden gutxi dira, eta Dussel jauna zurrungaka ari da berriro, horregatik gogoratu naiz, jakina).  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 224. orr.

Begiraiozu osaba Kamili, euliak basbusaren azpilean pozarren dabiltzan bitartean, zurrunga batean.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 47. orr.

Burua belaunetan tinkotua eta zurrunga batean ari zen lehen eskekoarengana hurreratu zen.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 84. orr.

Hori berori da, baina orain zurrunga batean lo egiten duzun oheko paisajearen atal bat besterik ez da zuretzat.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 31. orr.

10 zurrunga egin

Zurrunga egiten duten haurrek oroimen eta adimen eskasagoa izan ohi dute.  Berria - Gaiak   2004-10-30

Zurrunga egiten badut, esna nazazu eta isilduko naiz.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 83. orr.

Sudurretik egiten du zurrunga?  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 23. orr.

Aho zabalik egiten du zurrunga, argia amatatu gabe.  Lander Garro   «Orain galdera berriak ditut», 2004 - 92. orr.

Bizkarraren gainean etzanda zegoen, ahoa zabalik, eta ozen eta zoli egiten zuen zurrunga.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 40. orr.

Egiaz, sakona zuen loa Florak, zurrunga egitea sakontasunaren adierazle baldin bada behintzat.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 309. orr.

Txinpartak botatzen, zurrunga egiten, kantatzen hasten zen.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 68. orr.

· irud/hed Sutegiak zurrunga egiten zuen, eguzkipean lokarturiko txantre baten gisan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 137. orr.

11 (osagaiekin)

Gero, telebista isiotzen zuen eta lokarturik geratzen zen besaulkian, zurrunga arinak eginez.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 67. orr.

Katu siamesek beren saskietan eroso etzanda zurrunga eztia egiten zuten.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 136. orr.

Behingoan lokartu ziren biak, sekulako zurrungak eginez.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 226. orr.

Zurrunga leunak egiten zituen, zurrunga baino arnasketa sakan-sakonak, lasaigarriak hein batean.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 177. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurrunga artean (3); zurrunga batean (4); zurrunga egiten (10); zurrunga egiten zuen (4); zurrunga hots (3); zurrunga hotsak (4); zurrunga leunak (4)

lo zurrungan (3); zurrungan ari (6); zurrungan ari zen (3)


zurrungaka (49 agerraldi, 38 liburutan; ETCn 158 agerraldi, 132 literaturan) iz zurrunga egiten. ik zurrunga 6; zurrunga 7.

Behingoz lo zerraldo nengoen, zurrungaka beharbada.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 209. orr.

Apaiza, leher eginda, zurrungaka zegoen egongelako sofan.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 191. orr.

Zu berehala lokartuko zara eta nik ezingo dut, zurrungaka hasiko zarelako!  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 82. orr.

Lokartu orduko, ordea, zurrungaka hasi da.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 23. orr.

Banku batean eseri zen, zurrungaka ari zen nekazari baten ondoan.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 155. orr.

Ikusten gaituzu eta zelatatzen eta behatzen beti, zoko beltz txikietan, behizainen belardi handietan, maindireen azpian zurrungaka ari garenean, itzal ikaragarrietan.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 26. orr.

Gauez, batzuetan, zurrungaka aditzen genuen Amama Otso bere ohean.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 34. orr.

Klara zurrungaka zetzan ohe gainean, utzi nuen planta berean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 257. orr.

Bernardo jaunak ere antzera, pixka bat geroxeago oheratu eta zurrungaka ekin zion gogor, ondo lo hartuta balego bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 942. orr.

Nikolas ohean lo gelditu zen, zurrungaka, eta Arianna, lo egin ezinik, korridorera atera zen.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 126. orr.

Hantxe daude zurrungaka, nor bere ohean, bakoitza bere loan.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 215. orr.

Batek baino gehiagok harrapatua zuen leiho bazterrean lo egunsentian, burua beso artean ipinita, zurrungaka.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 192. orr.

· Eginahalean ekin zion pipa xurgatzeari, hain kementsu, ezen pipa zurrungaka hasi baitzen azkenean, fagota bailitzan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 59. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurrungaka ari (10); zurrungaka ari da (3); zurrungaka ari zen (5); zurrungaka hasi (9); zurrungaka hasi zen (4)


zurrungalari iz zurrunga egiten duen pertsona.

Gaur ere lo tzarra: bizpahiru orduz bederen zurrungalariek gaitzeko sinfonia egin digute, nihaur ohartu gabe haien kide nintekeela artetan.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 39. orr.

Zurrungalariak denbora luzea darama lotan goxo, eta nik ez dakit zer egin.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 157. orr.


zurrungari (orobat zurrunkari) izond/iz zurrunga egiten duena.

Urrats luzez ibili zen kamaina-ilara zurrungarian zehar.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 178. orr.

Zorrizaku zurrungari horrek ez du besterik merezi!  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 160. orr.

Klara zurrunkariari zapata takoidunak kendu nizkion, nire gorputzean barik mihisean estali eta alde egin aitzin.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 257. orr.


zurrungatsu 1 izond zurrungaz betea.

Mirakulua izanen zen naski gizonezko erkide batekin pornokien komentatzeko ekina, jadanik lizun eta lohi baldin bazitzaion estatistika zurrungatsuetarik isuri euskararen desagertzearen aipamena bera.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 112. orr.

2 irud/hed

Manex motakoek, hobekuntza genetikoa dela medio, errapeak handiagoak dituztela entzuna dut nonbait eta makina zurrungatsuz deizten ahal direla.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 22. orr.


zurrungatu, zurrunta(tu), zurrungatzen 1 du ad zurrunga egin.

Nor eta hi, bizidun eta ikustun izan arren, bizia ia hila duana, denborarik gehiena lotan galtzen, itzarrik zurrungatzen eta amesgintzari uzten ez dioana.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 223. orr.

2 irud/hed

Hiria eremu librea da, liberalagoa, zabalagoa, argituagoa, eta herriak eta herri-koxkorrak berriz, murritzak, motzak, atzerakoiak, jauntxoaren eta apaizaren mendean luzaz egonak (eta gaur, ezdakitzer-ismo zital usanduren baten mendean zurrungatuak).  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 175. orr.

Banaka harturik, den-dena dakitelako eromen garbiak harrapatuak ez dira asko, egia esanda, baina "denon artean" edo Han Nonbait dena jakina dagoelako sinestean zurrunduak eta zurrungatuak bizi direnak asko eta gehiegi dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 37. orr.


zurrungatxo iz zurrunga arina.

Bular txiki hartatik zurrungatxoak irteten ziren; ezinean hartzen zuen arnasa, eta gero eta okerrago zegoen.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 106. orr.


zurrunka ik zurrunga.

zurrunkari ik zurrungari.

zurrunkeria iz zurruntasun gaitzesgarria.

Autoritarismo eta nagusikeria guztien erro-errotiko arbuioa, indibidualismo ezin garaituzko bat, formalismoen eta zurrunkerien gaitzespen sakona, epelak eta txepelak ezin jasan ia fisiologiko bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 38. orr.

Eliza ofizialaren zurrunkeriaren eredu dogmatikoa.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 76. orr.

Oraingoan, erregearen gehiegikeriak eta nobleziaren harrokeria izan ordez, "Nazioaren Aita Lord Protektorearen" aginte tiranikoa eta haren inguruko elizgizon zorrotzen zurrunkeria ziren ezinegon jasanezin hartarako bide.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 221. orr.

Deia katolikoen «zurrunkeriagatik» arduratuta dauden guztiei egin diete.  Berria - Euskal Herria   2004-11-16

Zurrunkeria itzela, bai.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 282. orr.


zurrunki adlag zurruntasunez.

Umeek besoak zurrunki luzatu, eta ahots ozen modulatu gabez esaten zuten: Egun on, Peter dut izena.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 246. orr.


zurruntasun 1 iz zurruna denaren nolakotasuna. ik zurrunkeria.

Arropa zuriak garbitu berritan izaten duen zurruntasuna dute.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 78. orr.

Eserita eta hankak gurutzaturik, Ellen bere gorputzaren zurruntasunaz jabetu zen, bere arroparen azpian portzelanazko irudi bat bailegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 504. orr.

Leiho irekitik sartuta, haize xuriak ile bakanak mugiarazten zizkiola, gorputz hilaren zurruntasuna bizi hats ezinezkoaren irudipenaz eztituz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 202. orr.

Giharretako zurruntasuna da parkinsonaren beste sintoma nagusietako bat.  Berria - Gaiak   2004-04-11

Belarri deformatuak, mikrognatia, aho txikia, garrasi edo oihu berezia, eta giltzaduretako zurruntasunak.  Berria - Gaiak   2004-11-13

Postura behartu hartan makurtuta ere, bularrek ez zuten artean zurruntasunik galtzen.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 97. orr.

Eskala batzuk bizi-bizi, hatzen zurruntasuna kentzeko.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 63. orr.

Lurrean finkatuta zituen begiak, eta harrizko zurruntasuna ageri zuen aurpegian.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 53. orr.

Zenbat gizaldiren historia ezagutu ote dute zuhaitz handi horiek, euren zurruntasunean geldi eta mutu!  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 204. orr.

Ez baitago ezer bere lehen elementuak estuago eta kohesio handiagoz trabaturik dauzkanik burdinaren izaera gogorra eta zurruntasun hotza baino.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 449. orr.

Nora galdua zen beira trinkoaren zurruntasun amoremangaitz hura? harritu egiten zen oihalaren zurruntasun bitxi hartaz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 44. orr.

Gainetik ematen zaien zarpeatua lehortu egiten da eta kanpotik gogortuta gelditzen dira; gero uzkurtzen joaten dira, ordea, eta ezin izaten dute zarpeatuak duen zurruntasun-maila mantendu.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 1010. orr.

2 irud/hed

Epe laburreko eskaintzaren zurruntasuna, bestalde, are handiagoa izaten da garapen-bideko herrialdeek ekoizpena esportaziora bideratua dutenean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 125. orr.

Garai keynestarretik heredatutako egiturazko zurruntasunei egotzi zitzaizkien europar ekonomiek krisia gainditzeko eta langabezia murrizteko zituzten eragozpen bereziak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 152. orr.

Bertako oligarkien despotismoa, agintarien ustelkeria edota egitura sozialen zurruntasuna.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 298. orr.

Araudi zurrun horrek eskaintzen dituen zirrikito guztiak aprobetxatu beharko liratekeela zurruntasun hori hausteko.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 181. orr.

Dogma zorrotz eta bakarren zurruntasunean erortzeke.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 87. orr.

Mitologia zabalduenaren arabera, lan-merkatuaren zurruntasunari dagokio langabezia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 120. orr.

Bere naturaltasunak jartzen ninduen urduri, edo neure zurruntasunak.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 177. orr.

Zalutasuna baino bereago baitute batzuek zurruntasun zorrotz maiztua.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 38. orr.

Nobela berrirakurri dudanean halako zurruntasuna aurkitu baitiot esaldi askotan, hizkuntzaren ikuspuntutik.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 9. orr.

Automata batek ez zuen berdinduko keinu haren zurruntasuna.  Alberto Ladron Arana   «Xake mate», 2002 - 80. orr.

Burua makurtuz itzuli zion agurra zurruntasun erabat britainiarrez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 113. orr.


zurruntxo iz adkor zurruna.

Haien gainean zebilen gezi zurruntxoa zirudien burdin txaplatazko orratza, haizearen nondik norakoa airoso seinalatzen.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 60. orr.


zurruntz iz

Bi VTT-dun pasatzen zaizkit aitzinean zurruntz goxo bat bideko salbean eginez.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 84. orr.


zurruntze iz zurrun bihurtzea.

Kontu garbiak genituen jasoak, erietxean egon zen bitartean, odoleko gasen gorabeheren arabera ikusmenean jasan zituen zurruntze eta lausotzeari buruz.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 156. orr.

Uccellok haren gorpuaren zurruntzea irudietaratu zuen, eta eskutxoen elkardura, eta begi itxi gaixoen lerroa.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 93. orr.


zurrup-zurrup adlag zurrupadaren onomatopeia.

Horrela, ipurdian Antonio zunba-zunba zebilkidan ipurtalde dena goxatuz, Klaudio zurrup-zurrup zebilen ene zakil-potroetan, Imanolek xirri-xirri zegidan titiburuetan eta nik xurga-xurga berari buztanean.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 126. orr.


zurrupa iz zurrupada. ik hurrupa.

Garbi-garbi utzi arte miazkatu zituen bi platerak, mahai azpikoek haren biraoak eta zurrupak entzuten zituzten artean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 145. orr.

Dionisosek bien edalontziak ardoz bete eta, irratiaren marmarra teloi gisa, minutu pare batean sukaldean ez zen bien zurrupa hotsa baino entzun.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 84. orr.


zurrupada 1 iz behingoan ahoratzen edo irensten den edari kopurua; hurrupatzea. ik hurrupa; trago.

Bere zigarroari zurrupada bat hartzen utzi zigun Josemariri eta bioi.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 94. orr.

Nik bi zurrupada edan nituen nire whiskitik, gogorik gabe, gizalegez jokatu nahian.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 80. orr.

"Gero, eta ez galdetu zergatik", erantsi zuen ardoari zurrupada egin eta gero.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 28. orr.

Isilunean kafeontzia hartu eta zurrupada bat kendu zion.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 21. orr.

Esan bezala, kikaratxoa zurrupada batez hustu eta "bref" esan zuen: [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 268. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Alkandora apur bat laxatu eta banan-banan, leiho ondoan lerraturik zituen Cutty Shark botiletatik zurrupada txikiak edaten hasi zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 191. orr.

Beste batzuk bakarrik daude, errosarioa eskuan edo hausnarketan, teari zurrupada laburrak emanez, begirada galduta hormako zuri-gristasunean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 39. orr.

Azken zurrupada eman dio teari eta berriro hitz egin du.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 172. orr.

Kafe kikara bi eskuez hartuz, zurrupada luzea egin zuen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 110. orr.

Atzamar artean zeukan zigarroari zurrupada luzea eman eta kea patxadaz bota ondoren.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 35. orr.

-Putakume horrek geltokira jaisteko aprobetxatuko balu! -erran zuen Hansek, zigarretari zurrupada urduriak emanez.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 81. orr.

Fermin isildu egin da lipar batez, txirriari azken zurrupadak emateko.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 322. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ur-zurrupadak eztarria gozatu zion.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 45. orr.

Abelen hitzak entzunda Joxek sudur-zurrupada bat egin du, jiratu eta bidera atera da.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 100. orr.

Horixe izan omen zen Ferratéren azken bizi-zurrupada, inork ez baitzion, El Trovadorrenean ohi zioten gisan, bizitzaren pitxarra berriro bete.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 46. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurrupada bat (4); zurrupada luzea (3)


zurrupadatxo 1 iz zurrupada txikia.

Martiniari zurrupadatxo bat eman ondoren, hitz hauek gehitu zituen: Bizitza batzuk salbatu nitian egun hartan.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 26. orr.

Cutty Shark zurrupadatxo bat hartu eta lo, zurrupadatxo bat hartu eta lo, amesgaizto bat eta zurrupadatxo bat, elkarren segidan.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 120. orr.

2 irud/hed

Filosofia zeureganatzera eta beraren ur gardenetan irrika biziagoz edatera zu bultzatu nahian, zure egarriaren berri ondotxo jakin arren, zurrupadatxo hau, nolabait esateko, bidali nahi izan dizut.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 33. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurrupadatxo bat (4)


zurrupaka adlag zurrupatzen.

Fusilatze-pelotoia gosaltzen arituko da honezkero, tea zurrupaka edaten, gorrotoz, egingo dutena egin behar dutelako.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 174. orr.

Gelditu gabe erretzen zuen, zurrupaka, arnasarik hartu gabe, zigarroa edanen balu bezala.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 148. orr.

Bero energiak gora, hotzaren zurrunbiloa zurrupaka behera, bero berriari bide emanez.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 242. orr.

Hankaren barruko haragi mamitsua atereaz, zurrupaka aritu zen nabarmen.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 43. orr.

Nola ibiltzen ahal haiz deabru-edabe honi zurrupaka?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 112. orr.

Harry sukaldera itzuli zenerako, izeba Margek aurrean zituen tea eta fruta-pastela, eta Ripper zurrupaka ari zen ozenki bazter batean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 25. orr.

Gozatzen segi dezala bere kidearen konpainian, zeren eta, sumatzen hasia bainaiz zerbait heze ari dela zurrupaka nire gainean.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 66. orr.

Handik pixka batera, baina, gizon txiki zalapartari bat sartu zen atetik, mukiei zurrupaka eta belarriak hotz-hotz eginda.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 179. orr.


zurrupaketa iz zurrupatzea.

Magenta Hiriko bankaririk entzutetsuenak ez zuen idazkaririk kaleratzen zurrupaketa on bat egiten ez zion bitartean.  Berria - Kultura   2004-08-13

Basorako bi oliobideei eragindako kalteen ondorioz, petrolioaren zurrupaketa operazioak gelditu behar izan ditugu eta esportazioak ere etenda daude.  Berria - Mundua   2004-06-17


zurrupaki iz erdi izoztua zerbitzatzen den edaria, gehienetan fruituduna. ik sorbete.

Nahi duzu limoizko zurrupaki bat?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 15. orr.

Eta zurrupaki-bola handi batzuk ere badaude, zupatzen dituzun bitartean lurretik zentimetro batzuk altxarazten zaituztenak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 67. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

limoizko zurrupaki (3); zurrupaki bat (3)


zurrupaldi iz zurrupatzea, zurrupatzen den aldia.

Milizkatu berriko zigarroa ezpainetaratu eta isiotu osteko zurrupaldia arnas-hartze zaratatsuaz lagundu zuen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 11. orr.


zurrupan adlag zurrupatzen.

Deus emateko gai ez eta beti zurrupan edonori.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 192. orr.


zurruparazi, zurruparaz, zurruparazten du ad zurrupatzera behartu.

Zer izan zen zerraren hortzak pasatzea kokots txikiaren azpitik, eskuetan sentitzea haurraren odola olioa bezala ponpaka, aurpegiari eustea burua ez erortzeko, estutu eta herioaren espasmoak zurruparaztea gorputz adoratu, mardul eta bizitzaz bete hari.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 337. orr.


zurrupari izond zurrupatzen duena.

Ez ziren Parisen edozein zokotan ageri ziren begi berekoi eta zurrupari haietakoak, inguruko guztia irentsi eta trukean ezer ere ematen ez zuten begi nekagarriak.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 75. orr.

Hor dituzu azinetido zurrupariak, beste infusorio batzuen protoplasma-gaia xurgatzen dutenak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 130. orr.

1978an, Sevillan, tornado zurrupari bat pasatu zen, aireportutik gertu: 75 auto kaltetu zituen, DC-4 hegazkin bat, aparkatuta zegoena, irauli zuen, eta teilatu eta zuhaitz, kalte anitz utzi.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 474. orr.


zurrupatu, zurrupa(tu), zurrupatzen 1 du ad edari edo kideko bat hurrupaka hartu. ik hurrupatu.

Aulki dotore batean eseri nintzen, naftalina gustua zuen edari bat zurrupatuz eta gustura entzunez Ted Williams eta Farr jaunaren arteko eztabaida bat.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 194. orr.

Jimmy baso bat ardo zurrupatzen geratu zen, bakarrik, janari-hondarren artean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 433. orr.

Garagarnoak zurrupatzen ditu bat bertzearen ondotik.  Eneko Bidegain   «Anbroxio», 2002 - 195. orr.

-Halaxe da -esan nuen zopa zurrupatzen segitu bidenabar.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 55. orr.

Lehoia bezala altxatu da herria, ez du berriro atseden hartuko, harrapakina irentsi eta biktimen odola zurrupatu arte.  Elizen arteko biblia   Zen 23,24

Izozki-koilarakada bat zurrupatu zuen bere aho biribila nabarmenduaraziz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 229. orr.

Goazen barrura, zer edo zer zurrupatu behar dugu.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 67. orr.

Ez da berriro etzango harrapakina irentsi arte, biktimen odola zurrupatu arte.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 220. orr.

Koilarakadaka edaten zuen, zurrupatuz, zopa balitz bezala.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 48. orr.

Dembak xiritik zurrupatutako garagardoa bere lana egiten hasia zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 185. orr.

2 irud/hed

Bakardade horretatik zurrupatzeko parada ukan dugun aldiro, gure barnea hondoraino bete dugu.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 13. orr.

Arrainek urpean bezala arnasten zuen ahoa zabalduta eta aire baino, likidoa balitz bezala zurrupatzen zuen.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 72. orr.

3 zerbait aho-mihietan erabili, haren zukua edo zaporea hartzeko.

Isurki berdexkaz melatutako atzamar meheak banan-banan zurrupatzeko.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 64. orr.

Eta izotz zati zorrotzak hartu eta zurrupatzen genituen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 268. orr.

Behingoagatik patata frijituak mokoka jan, plateretik, hatzekin, eta mertxikaren erdialdea, hezur ingurua, zurrupatu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 168. orr.

4 irud/hed

Erpurua zurrupatzeak hortz arazo larriak ekar diezaieke haurrei.  Berria - Gaiak   2004-11-07

Zakila zurrupatzen hasi zitzaion, umeek uda beroan izozkiak bezala.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 133. orr.

Ordura arte ahoan korritzen inori utzi ez dionak zakil bat zurrupatu nahi du eta haren isuri itsaskorra eztarria bustitzen sentitu.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 147. orr.

Arras polita zen buztana elkarri zurrupatzen ziotenean ere.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 120. orr.

Kuleroak kendu eta aluko ezpain handiak bereizten zizkidan klitoria agerrarazteko, nik maitasun handiz eskaini eta nola zurrupatzen zidan begiratzen nuen.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 110. orr.

Lupe biluzten ikusten zenuen, Lupe zure gainean dantzari, zeure azpian preso, lau hankan jarritako zakur, zu haren ahoan, zeu haren gutiziak zurrupatzen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 80. orr.

Zurrupatu, lamikatu, zupatu, miaztu, txupatu, miazkatu, mizkatu, milikatu, zurgatu, hurrupatu, edoski, murduskatu, xurrup egin behar didazue, ekin zion ostera ere B-12k, denok ongi konprenitzea nahi zuela argi ikus genezan.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 13. orr.

5 xurgatu.

Gorputz hil baten hezurrak garbitzen dituen hienak, euli bati barrena zurrupatzen dion armiarmak.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 128. orr.

Fabrika Haundian lan egin eta gero etortzen zen, eta bular gaixotik esnea zurrupatu, eta gero harraskatik behera botatzen zuen.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 137. orr.

Horregatik iristen dira zuhaitz guztien sustraiak munduaren erdiguneraino, ura zurrupatzeko.  Jon Maia   «Riomundo», 2005 - 40. orr.

Espazioko zulo beltzak inguruan duen guztia zurrupatzen duenean han, zuloaren erdian bazeunde legez.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 57. orr.

Itsas-lamiek barne-hezetasuna zurrupatu eta azal huts bihurtu zutela kapitaina diote zenbaitek.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 145. orr.

Azkenaldi hartan limoi pusketatxoen antzera nahiko zukutua senti zezakeen bere burua, zurrupatua.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 167. orr.

Gutxi hitz egiten zuen, eta gutxi hori eragozpen handiz, aho okertutik erortzen zitzaion elderra zurrupatu ezinik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 307. orr.

Mukiak sudurrean gora indartsu zurrupatu eta hain karkaxa ugari bota zuen Henchy jaunak, ezen [...].  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 181. orr.

Objektuak ankerrak izaten dira batzuetan, gizakiak zurrupatu eta haien arimez jabetzen direnean.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 74. orr.

6 irud/hed

Gosetuek jango dute hark bildutako uzta, kendu egingo diote, arantzazko hesiak jarri arren; egarrituek zurrupatuko diote ondarea.  Elizen arteko biblia   Jb 5,5

Bazter itzazue indarkeria eta lapurreta, jokatu zuzenbidez eta justiziaz, ez zurrupatu nire herriaren ondasunak.  Elizen arteko biblia   Ez 45,9

Metalez betetako zakukada pisutsu bat lepoan hartuta N-1 errepidea zeharkatu eta Pasaiara korrika ihes egiten zuten iluntasunaren zerbitzari haiek, gauak zurrupaturik desagertzen zirenak gero.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 40. orr.

Inguru dena zurrupatu eta trukean ezer ematen ez duen begirada nekagarri horietako bat.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 208. orr.

Distantzia apur bat hartu behar duzu, bestela hiriak zurrupatu egiten zaitu.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 123. orr.

Azkenaldi hartan limoi pusketatxoen antzera nahiko zukutua senti zezakeen bere burua, zurrupatua.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 167. orr.

Negar isila darion neure min horrek begiak lausotu egin dizkit, eta gainerako gauza guzti-guztiak zurrupatu dizkit tristuraren laino etsiak.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 36. orr.

-Gringottseko iratxoa ez den norbaitek egiten badu hori, ateak zurrupatu egingo du eta bertan harrapatuta geratuko da.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 72. orr.

Mekanoak arreta osoa zurrupatzen dio.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 25. orr.

Askotan, ordea, indarra zurrupatu egiten digu aulkiak; ahulki bilakatzen direla, alegia.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 143. orr.

7 irud/hed ik esplotatu.

Alargunak larrutzen dituzte eta umezurtzak zurrupatzen.  Elizen arteko biblia   Is 10,2

Ez zurrupatu, ez zapaldu etorkinak, zuek ere etorkin izan baitzarete Egipton.  Elizen arteko biblia   Ir 22,20

Ez duzue jornalari dohakabea eta behartsua zurrupatuko.  Elizen arteko biblia   Dt 24,14

8 (era burutua izenondo gisa)

Bai, limoi zurrupatuak ziren bihotz eta amodio kontuak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 167. orr.


zurrupatzaile izond zurrupatzen duena.

Biziaren izerdi zahar guzia, parasito zurrupatzaileok zurrupa eta ito ez dezaten, bere fruitu puxkari bederen eutsi nahian.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 51. orr.

Gizon beltzak ene hankartean jarri zuen bere aho zurrupatzailea.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 117. orr.

Nire esnea Klaudio zurrupatzailearen ahoan isuri zen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 126. orr.

Esponja zurrupatzailea da bertsolaria, ingurukoari adi eta xurgatzeko prest.  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 22. orr.

Nola esango nuke, Polikarporentzat garbigailuko zuloa bezala [...] halakoxe obsesio zurrupatzailea sortu zitzaidan Dabiden egiaren gezurraren eraginez.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 39. orr.


zurrupatze 1 iz edari edo kideko bat hurrupaka hartzea, zerbait aho-mihietan erabiltzea haren zukua edo zaporea hartzeko.

Utzi balidate, sikeran, euren sartze, ateratze, miazkatze eta zurrupatze saioei begira egoten, hartan inspiratuta kanpaia jo nezan gustura!  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 36. orr.

Zurrupatze-ponpa izateko haren eginkizunetik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 214. orr.

2 irud/hed

Eskaintza modu-modukoak, aprobetxategien diseinuzko diru-zurrupatzeak eta iruzurrak.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 120. orr.


zurrupita adlag turrustaka, turrustan.

Zurrupitan.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 74. orr.


zurrusta (38 agerraldi, 21 liburu eta artikulu 1ean; orobat zurruzta g.er.) 1 iz iturri, hodi edo zulo batetik ateratzen den isurkari baten jario joria. ik turrusta.

Esperimentu hartan, berun urtua isuri zuten pertzetik, eta irakaslearen alabak eskuak pasatu zituen, hatzak zabalik eta poliki-poliki, zurrustan zehar.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 84. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Koheteek buztan gisa uzten duten zurrusta zuria begiztatu dute beren etzatokitik.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 17. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Erretilutik ere ginebra-botila hartu eta zurrusta luze bat hustu zuen edalontzian, izotz-puskak erabat estali zituen arte.  Josetxo Azkona   «Patata soro bat», 2004 - 11. orr.

Euri zaparrada hotsa zen hura, zurrusta tenteen jarioa, hoska eta ziliportaka. Paretan lehoi-buru bat ipiniz, ahoa zabalik zuena, nondik ateratzen baitzen ura zurrusta hotsandi batean, aska errektangular zabal samar baterat isurtzeko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 154. orr.

Te-ontzia bat-batean makurtu, eta zehaztasun txundigarriz bota zuen edontzira zurrusta kiskalgarria. Laba irazekizko zurrusta luze eta mantso bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 228. orr.

Zurrusta bizian ateratzen zen ura kanilatik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 137. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ur zurrustak maite zituen arrain txikiek bezainbeste.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 183. orr.

Dutxako ur zurrusta.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 32. orr.

Likore-botila hartu eta whisky-zurrusta on bat atera zuen berarentzat.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 271. orr.

Izerdi zurruzta ederra isuri nuen denbora gutian.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 125. orr.

Ezkerreko bentrikulutik aortara irteten den odol-zurrusta ez da oso urrun joaten hasieran.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 169. orr.

Lohi-zurrustak zipriztintzen genituen alde banatara, putzuetan barrena igarotzerakoan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 102. orr.

4 irud/hed

"Ja ez dut hura maite", aitor dio Elisari gizonak; baina baita, hitz zurrusta berean: "Hutsik banengo bezala da...".  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 70. orr.

5 zurrustan adlag ik turrusta 4.

Han ikusi nituen irudiak -gizona hilik niri begira, odola zurrustan, lore moreak...- lanbro artean galtzen hasi zaizkit.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 180. orr.

Botilatxo berdeen mama goxoa ere neure eztarritik doa zurrustan.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 24. orr.

Lehen negar-anpuluak zurruztan ziren begi ertzetik beheiti.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 253. orr.

Orain itaxurak zurruztan, hots, gutitu dira edo ttuttuldu lehengo osaba zahar puxantak.  Herria   2002-08-08


zurrustada 1 iz adkor zurrusta.

Justina Díaz, guardasolaz estalpeturik, Media Lunatik datorren karrika zuzenetik zetorren, espaloi-oholen gainean borbor egiten zuten zurrustadak inguratuz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 119. orr.

2 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ur-zurrustada betaurrekoetara etorri zitzaidan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 40. orr.

Gero, antzara-zirinezko orban bat enplastatu bertan, eta amorrua adierazteko triangelu gorri bat eta berde-zurrustada bat, behazun gora-joa eta izu kakaeragilea marrazteko.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 153. orr.

Orduan zuzendu du Pernandok hauspoa harengana eta sartu du kirats-zurrustada bat paretako zulotik.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 141. orr.

3 hurrupa.

Sabeth noizbehinka inguratzen zen salto batean, bere citron-pressé-tik zurrustada bat edatera.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 132. orr.

Kafeari zurrustada nik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 221. orr.

4 zurrustadan zurrustan.

Iturri batean geldituko zen, ur freskoko antzinako iturburu batean, Pontitotik irten eta berehala baitzegoen bat, eta zurrustadan irteten zen urean jarriko zuen aurpegia.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 181. orr.


zurrustadatxo iz adkor zurrustada.

Jainkoaren izenean, atera iezadazu zurrustadatxoren bat, bai?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 182. orr.


zurrustaka adlag zurrustan.

Ni hari zurrustaka zerion izerdian igeri sentitzen nintzen.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 84. orr.

Zurrustaka jario, hamar litro ur hurrupatu balitu bezala.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 162. orr.

Orain noizean behin haize kirriak granada-arbolaren adarrak astintzen zituen, euri lodi bat zurrustaka jariaraziz.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 30. orr.

--Ez, andrea, ez naiz zutaz ahaztuko -esan zuen Txitxikovek, eskuaz izerdia xukatzen zuen bitartean, zurrustaka lerratzen baitzitzaion aurpegian behera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 86. orr.

Haizea jotzen hasiko da eta, leihatila zarratzeko inguratu zarenerako, elurra zurrustaka sartuko da.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 324. orr.

Hormako hodi horrek berak ez darama ura barrutik bakarrik; kanpotik ere zurrustaka irristatzen zaio, eta prakak mela-mela eginda dauzkat.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 48. orr.


zurrut (186 agerraldi, 77 liburu eta 5 artikulutan; orobat zurruta g.er. eta txurrut g.er.) 1 iz hurrupa. ik zurrutada.

Zurrut batean hustu zuen slibowitz basokada.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 18. orr.

Nire irribarrerik ederrena zuzendu diot, eta zurrut batez amaitu dut vermuta.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 98. orr.

Beste zurrut batera gonbidatuko nauk?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 212. orr.

Mahai inguruan begiratu bat bota zuen Wilmarth andereñoak, lehen zurruta jo aurretik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 209. orr.

-Eta Erregearen hitzaldiari buruz, zer? -esan zuen Lyons jaunak, zurrut bat edan eta ezpainak klaskatu ondoren.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 192. orr.

Mutilek errespetuz begiratzen zioten, zurrut bat egin eta whiskya nola dastatzen zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 271. orr.

Beste zurrut bat eginda, aurrera ekin dio-: [...].  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 8. orr.

Zurrut bana atera zuen bakoitzarentzat, beraz.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 182. orr.

Kanpoko hainbeste ur hotzen partez, ur bero-beroaren zurrutak lasaituko eta indartuko ninduela, dudarik ez...  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 45. orr.

Ondoren, lehen zurrutean, poztasunezko hasperen luzea utzi zuen ezpainetatik irteten.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 26. orr.

ik beherago 5.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

Horrela ez bada, nola ikus liteke eskazale tipikoa, kalebazter batean eseria, eskean bildutako puskak ondoan dituela, ardoari zurrut eta pipari zupaka.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 166. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Hazel bere kasa edaten hasi zen, bakarka eta apurka, zurrut txikiak tartekatuz egun osoan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 156. orr.

Purua ahora eraman, eta beste ke-ahokada bat egotzi zuen, zurrut luzea egin ondoren.  Joan Mari Irigoien   «Oilarraren promesa», 2003 - 43. orr.

Bere oinarri-esakuneak ere dogmatikoki zapuzten dituen pozoina edaten du zurrut luzeetan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 258. orr.

3 (hitz elkartuetan)

Bi pilula zuriak irentsi zituen, ur zurrut luze batez lagundurik. Fairliek te-zurruta edan zuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 204. orr.

Clémencek, azken biribilkia gorde eta gero, grog zurrut bat edan zuen edontzitik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 164. orr.

4 zurrut egitea.

-Ehiza, arrantza eta zurruta -esan zuen Roberts jaunak.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 141. orr.

Mintzagai komuna, lehenago edo geroago elkarrizketa guztietan aterako zena, jaiak, festak, ondo pasatzea, dibertitzea, eta nola ez, zurruta.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 75. orr.

Lo-ezak eraginda, flakiak jota, zurrutak nahastua, haren buruak ezin zuen onik egon egoera hartan.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 29. orr.

Zurruta utzi behar zuela esan niolako.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 93. orr.

Akabo zurruta niretzat.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 123. orr.

Orduan, ez zuen izaten zurrutaren ajea gainditu arteko bakerik.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 152. orr.

Beti pentsatu izan dut gaua ispilu bat dela, eta ez inondik ere jendeak, zurrutaren edo kuelgearen mozorropean itxurakerietan ibiltzeko erabiltzen duen lekua.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 247. orr.

Esan berri dut zurrutaren gaitzetik osatu samarra zegoela aita.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 116. orr.

Bakarkako zurruta gaizki ikusia da, baina nazio zurruteroak zibilizazioaren eta boterearen gailurrean daude.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 279. orr.

Zurrutari ematen zion.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 30. orr.

Xabi eta biok ondoko tabernara goaz, arratsaldea ondo bukatu nahian, zurrutera.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 57. orr.

5 zurrutean adlag zurrut egiten.

Gero, gainera, gu ez gaudenean, sotora joan eta ezkutuan aritzen dira zurrutean.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 133. orr.

-Hi, txo, eta zurrutean jardun izan bagenu ere, zer?  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 186. orr.

Hazeli ez zitzaion jostagarria iruditzen Herbie zurrutean ikustea.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 154. orr.

Kristau Eskoletako Anaiengana bidali nuen, eta ahal nuen guztia egin nuen beraren alde, eta hor dabil orain, zurrutean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 174. orr.

Eta klink, ontziaren bizkarrean zurrutean eta solasean hasiko da jendea.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 234. orr.

Ezin zintuztedan nirekin hartu, oso gutxi irabazten bainuen, eta zurrutean gastatzen nian dena.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 36. orr.

Lan bat aurkitzen duenean, okerrago da: zurrutean joaten zaio dena.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 175. orr.

Jew's Harp tabernan egoten zen gauero, zurrutean, kuxkuxean eta erlojuari begira.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 215. orr.

Handik aurrera, zurrutean erortzea eta barrako neska haiekin ligatzea txanpon bereko bi aldeak bihurtu zitzaizkidan.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 203. orr.

Gizonek, aldiz, zurrutean edan zuten haren beldurra.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 210. orr.

Hamaketan etzanda eta zurrutean, berriro izerditu ahal izateko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 53. orr.

6 zurrut egin

Berotu egin zitzaidaan bihotza, zurrut egin banu bezala.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 477. orr.

Entzule guztiek beren botiletatik zurrut egin zuten, isilik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 198. orr.

Maite dut iturri ukigabeak aurkitu eta bertatik zurrut egitea.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 83. orr.

Tarteka teari zurrut eginez, astiro egiten du berba, ingeles txukunean.  Jon Arretxe   «Ekialdeko mamuak», 2003 - 65. orr.

Ardo zuriari zurrut egin, eta kontaketari lotu zitzaion ostera ere.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 99. orr.

Egin daigun zurrut banda handi haren omenez!  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 49. orr.

Sofan erdi etzanda, ardoari zurrut, Ducadosari tira, behin eta berriro disko bera aditu zuen goizaldera arte...  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 26. orr.

7 (osagaiekin)

Zurrut gehiegi eginda agertu ohi zen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 152. orr.

Urteak ziren zurrutik egiten ez genuela.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 179. orr.

Ez zuen zurrutik egiten, eta moila gainean konpontzeko egoten ziren sareen artean moldatu behar izan zuen ohatzea.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 37. orr.

Zurrutik ez du inoiz egin.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 63. orr.

Aspertu egiten garela etxean, zurruta besterik ez dugula egiten.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 172. orr.

7 zurrut eta zurrut adlag edan eta edan.

Zurrut eta zurrut, berak bakarrik hustu du ia dena. Zurrut eta zurrut ari ginen, pitxerra pitxerraren ondoren edaten.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 136. orr.

Handik aurrera, edanari eman zion, zurrut eta zurrut.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 114. orr.

Berba eta berba, eta zurrut eta zurrut.  Jon Arretxe   «Larunbatak», 2001 - 50. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

beste zurrut bat (4); zurrut bat edan (3); zurrut bat egin (3); zurrut batean (5); zurrut batean hustu (3); zurrut egin (13); zurrut egin zion (4); zurrut egiten (3); zurrut eta zurrut (4)

zurrutari eman (5); zurrutari ematen (5)


zurrutada (143 agerraldi, 47 liburu eta 3 artikulutan; orobat txurrutada g.er.) 1 iz zurruta, hurrupa.

Zurrutada bat behar dut, eta ekar iezadazu botila ere.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 182. orr.

Emakumeak xanpaina zurrutada batez amaitu zuen eta pozarren onetsi zuen eskaintza.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 61. orr.

Laranjazko edaritik zurrutada bat hartu zuen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 37. orr.

Basoa zurrutada batez hustu eta Joxanen belarrira hurreratu zen.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 29. orr.

Oinak mahai gainean jarrita, elkarri begietara barrez begiratuz, eta aldiro-aldiro ardo zurrutada bat edanez.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 25. orr.

Lehendabiziko whiskya bi zurrutadatan edan nuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 23. orr.

Gainerakoa, oraintsu esan bezala, zure esku dago -azken zurrutada eman zion kopari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 225. orr.

Coca-cola poteari azkeneko zurrutada eman eta irribarre egiten du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 57. orr.

Eskuan kopa zekarren, eta ezpainetara hurbildu zuen, zurrutada bat egin eta zoriona opatuz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 63. orr.

Chandler Txikik lau edo bost zurrutada egin zituen edontzitik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 111. orr.

Nik mahai gaineko edalontzia hartu, zurrutada bat jo, eta zera pentsatu dut: [...].  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 85. orr.

Biek batera jo dute zurrutada, isilean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 56. orr.

Asunek zigarro bat isiotu, beste zurrutada bat jo eta sukaldera sartu da berriro.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 39. orr.

2 (neurri gisa)

Maskuria libratu ondoren, zurrutada ur edan, eta sukaldera bideratu zen, dutxatu gabe.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 263. orr.

Mozkoteak zurrutada bat kafe edan zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 143. orr.

Oliba irentsi, hezurra platertxoan utzi, eta zurrutada bat garagardo hartu zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 37. orr.

· Zurrutada on bat garagardo nuen amets.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 31. orr.

Haren ostean, beste zurrutada bat besterik ez zegoen botilan.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 267. orr.

Kina-zurrutada handi bat bota bere baso hustuan, eta marrubizko jarabe pixka batez gozatu zuen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 41. orr.

3 (izenondo eta izenlagunekin)

Izebak ardo-koparen oina haztatu zuen, zurrutada txiki bat edan aurretik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 22. orr.

Zurrutada handitan edan zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 430. orr.

Zurrutada luzea eman zion garagardoari.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 37. orr.

Garagardoari zurrutada luze bat emanaz, irratia piztu zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 69. orr.

Negar-zotinka egiteari utzi eta berriro tea edaten hasi zen zurrutada laburrez.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 262. orr.

Indarrik gabeko azken zurrutada epela gogoratu eta botila lurrean utzi zuen.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 53. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gero, hortzik gabeko aho baten ausikia aditu zuen, bai eta aldizka emakumeak kafe kikarari ematen zizkion zurrutada-hotsak ere.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 253. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Fruta lehor batzuk eta xerra txiki bana haragi ketu, ur-zurrutada batzuez bustirik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 245. orr.

Asaldatu egin zen, ardo-zurrutada bat edan eta hizketan jarraitu zuen, lotsagorriturik.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 306. orr.

Cassie te-zurrutada txikiak edaten ari zen koilaratxoaz.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 262. orr.

Phineas Blackheadek korrokada harrigarria egin eta bikarbonato-zurrutada handi bat edan zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 443. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ardo zurrutada (3); azken zurrutada (5); beste zurrutada bat (10); beste zurrutada batez (3); te zurrutada (4)

zurrutada bat edan (3); zurrutada bat egin (5); zurrutada bat jo (3); zurrutada batez edan (4); zurrutada batez hustu (6); zurrutada egin (4); zurrutada eman (13); zurrutada eman zion (6); zurrutada handi (3); zurrutada handi bat (3); zurrutada luze (9); zurrutada luze bat (5); zurrutada luzea (5)


zurrutadaka adlag zurrutaka, hurrupaka.

Beste kikara hartu eta zurrutadaka edaten hasi zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 30. orr.

Jimmy Herf zoko batean bakarrik gin fizz bat edaten ari zen zurrutadaka.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 311. orr.


zurrutadatxo (orobat txurrutadatxo g.er.) iz zurrutada txikia.

Zurrutadatxo bat egin zion bere edariari, eta Ignatius Gallaherrek, berriz, trago batean bukatu zuen berea.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 110. orr.

Kopari zurrutadatxo bat eginik eta puruari eusten zion eskua altxaturik, errepikatzen zuen: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 131. orr.

Lauzpabost atxiki eman eta gero, beste zurrutadatxo bat whisky hartu, eta isiltasuna urratu zuen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 220. orr.

"Zorioneko gazteria", ematen zuen zioela erretoreak erretilutik basoerdi almendra opiltxo bat hartu edo likore zurrutadatxo bat edaten zuen bitartean.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 206. orr.

Besaulki birakarian eroso ezarririk, kikara bat hartu eta zurrutadatxo bat eman ondoren, detektibeari begiratu zion adi.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 15. orr.

-Ezagunak egiten zaizkizu izenak? -bisitariak ardoari zurrutadatxo bat jotzeko burua altxatu zuela aprobetxatuz bota nion.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 181. orr.

Uko egin zion zurrutadatxoari [...] eta, tabernan denborarik galdu gabe, urkamendira eraman eta urkatu egin zuten, besterik gabe.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 224. orr.


zurrutagailu iz

Agatak deus ez bailitzan begia kameraren zurrutagailuan pausatu zuen, solasak, ele-meleak eta karkailak bazterturik, argazkiaren ontzeko petik gora herrokaturiko jendeak jargietara nola hupatzen ziren miretsiz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 317. orr.


zurrutaka adlag zurrut eginez. ik hurrupaka.

Llumek, malkoak darizkiola, zurrutaka edaten du.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 109. orr.

Saltzaileak bere kafe hutsa zurrutaka edan, eta Suschitzky andreak bat-batean esan zuen, serio eta itzaltsu, otoitz egiten bezala: [...].  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 163. orr.

Agure Jaunaren alabak eta suhia egongela beroan zeuden, itxaroten, sagardoari zurrutaka, eta hizketan, isilkako maila gizabidetsuan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 61. orr.


zurrutaldi iz zurrut egiten den aldia. ik hurrupaldi.

Rin-eko ardotik tragoa jotzen duen aldiro, atabal-turutak arrantzaka hasten dituk zurrutaldiari aupaka.  Juan Garzia   «Hamlet» - William Shakesperare, 2002 - 53. orr.

Ohi bezala, wisky bana edan zuten, izotzik gabe eta zurrutaldi bakar batez.  Patxi Zubizarreta   «Pospolo kaxa bat bezala», 2005 - 59. orr.

-Eta? -galdetu zuen Mentxuk, segundo erdi bateko zurrutaldiaren ondoren.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 15. orr.


zurrutatu, zurruta(tu), zurrutatzen 1 du ad zurrupatu, hurrupatu.

Ama zaharra ohean artean, gaupasa eginak kafea berotu eta, katilukada bat erdia baino gehiago pattarra zuela zurrutatu zuen.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 97. orr.

Bi urte zaharreko kezkak ez zion kaskoa libre uzten eta galdegaia jaukitzen zitzaion, Louiserekin tea hurrupatzen edo whiskia zurrutatzen zuen oroz.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 220. orr.

Oraingoan, lizentziamendu gutuna erdietsirik, isiltasun astun haren edukiaz arranguratzen zen, sofaren gainean, telebistari beha zegoela, garagardoak bata bestearen ondotik zurrutatzen, Martinaren aiduru.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 209. orr.

2 irud/hed ik zurrupatu.

-Haii... Beti beste aukerarik ez dela diozue, sakelak bete, diru publikoa zurrutatu eta ospa egin aitzin.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 203. orr.


zurrutegi iz harraska.

Apairu arineko azietak zurrutegian metatu zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 58. orr.


zurrutero 1 izond/iz adkor edalea, zurrutaren zalea dena.

Barbara Allen alaba bakarra zen, eta, neskatoa zela ama galduta, aita zurrutero eta jokalariarekin bizi zen.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 11. orr.

Musika eta telebista amatatuta, ixteko puntuan zeukan taberna, azken bezero zurruteroei azken kopak atera ostean.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 32. orr.

Bakarkako zurruta gaizki ikusia da, baina nazio zurruteroak zibilizazioaren eta boterearen gailurrean daude.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 279. orr.

Senarra nahi zuen bihozbera, zurruteroa ez zena, afaltzera zintzo-zintzo etorriko zitzaiona, eta lanera garaiz joango zena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 153. orr.

Langile zintzoa zen, hau da, ez alfer, ez zurrutero, ez gautxori.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 25. orr.

Zurruteroak dira (aitonaren baso erdiarekin konformatuko ez liratekeenak), alferrak, liskarrera emanak, eta horrelako bikote batek nola osa dezake eredurik?  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 146. orr.

Zurrutero galanta zen, eta horrek bihotzekoa ekarri zion Somerako taberna batean zegoela.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 136. orr.

Ez nintzen bertso horietako gizonaren neurriko zurrutero amorratua, baina gainerakoan alde handirik ez.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 15. orr.

Aise igaro zezakeen, gau osoa, mela-mela egiteraino edaten zuten zurrutero kartsuak biltzen zituen mahaiaren inguruan.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 154. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Hainbat gau eman zuen etxetik kanpo, luze jo zuen zurrutero-festa parrandazaleren batean, nabarmen-nabarmen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 159. orr.

· Azido urikoa, tanta-hezueriak joen borrero, tripazain-zurruteroen zigor eta harri-gaitzaren eragile sonatu horixe  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 238. orr.


zurrutgarri (corpusean zurrut-garri soilik) iz zurrut egiteko edaria.

Gosaritarako, baso tiki bat bete kafe-esne, ogirik gabe; kafe-esnea izenez, baina izatez ur zikin poxino bat hauts-esne pixkatez nahastuta; bestalde, zurrut-garri hori hotz-hotz ekartzen baitute, nehork ezin izaten du iruntzi.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 77. orr.


zurrutots iz zurrutaren hotsa.

Zergatik ez den zurrutotsik egin behar zopa jatean.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 66. orr.

Izan ere, lagunartean gaudela, elkar gogaitarazi nahi ez dugula, albokoen begirunea, etab., bada nahiko arrazoizkoa zurrutotsik ez egitea.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 66. orr.

Ez ditu arrazoiketak elkartzen, zurrutotsik ez ateratzeko elkartzen dituen kultura berak baizik.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 103. orr.


zurruzta ik zurrusta.

zurt adlag erne, adi.

Ahalegin bedi bere gogo guztia zurt egon ez dadin jaten ari den gauzan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 129. orr.

Bertan geldiarazi bainau, erne-erne eta zirkinik gabe, ehizari zurt baratu den ora bezalaxe.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 118. orr.

Eskoltako soldaduak adi eta zurt zebiltzan, presoei begirik kendu gabe.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 288. orr.


zurtaje ik zuraje.

zurten ik txorten.

zurtoin (orobat zorton g.er.) 1 iz landare hodidunetan, sustraiaren aurkako noranzkoan hazten den eta hostoak ematen dituen zatia. ik enbor; lasto.

Zeren landare haiek zurtoin bat baitzuten, eta zurtoinaren muturrean bi hosto, bi esku tipi bezalakoak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 213. orr.

Landare baten zurtoina zeharka mozten badugu, sekzioaren gainaldean konplexutasun handiko edo ez hain handiko marrazkia geratzen da agerian.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 119. orr.

Kotoiaren hazi, zurtoin eta zuztarretik ateratzen den gossypol substantzia aztertzen hasi ziren.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 104. orr.

Kontu handiz, xaflarekin angelu justuan joaz, erruda temati baten zurtoina moztu zuen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 193. orr.

Arrosa gorrien zurtoinak aluminio-paperean biltzen ari zen bitartean.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 418. orr.

Ureztatu bezain laster lehortu egiten zen lurra, eta landareak triste makurtzen ziren beren zurtoinaren gainean.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 143. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Ilarrak eta babarrunak beren zurtoin meheak kiribiltzen hasiak ziren hango zurkaitz basoan.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 290. orr.

Nagitasunez egon nintzaion begira, neskek iragarkizunak esateko erabiltzen dituzten zurtoin berde horietako bat mastekatuz.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 35. orr.

Ontziak arraro kokatuta, zurtoin ustelez beteak, kimuak zimelduta orbainen antzera.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 362. orr.

Zurtoinak lodiak eta leunak ziren, eta kiribildurik zeuden, borrokan ari balira bezala.  Juan Kruz Igerabide   «Txoria» - Oh Jung-hi, 2006 - 54. orr.

Gustuko espektakulua bihurtu zitzaidan landareen hostoen horitze-prozesua jarraitzea, herioren kontrako beren borroka hura kontenplatzea, azkenik zurtoin eroria, indarrik gabe, parketaren gainean nola etzaten zen ikusteko.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 46. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez zen larre mugagabea, zurtoin landareez osaturiko baso zabal moduko bat baizik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 214. orr.

Hosto-formako plater berde handi bat, zurtoin-formako eskulekuz, gainean purpura-koloreko mahaspasa eta almendra zuritu mordoxkak zituela.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 293. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa, elkarketak izenondo balioa duela)

Herriko hilerrian, txilar bat jaio zen, sustraiekin pipak egiteko erabiltzen diren txilar zurtoin-luze eta zuztar-egurtsu horietako bat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 19. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Belar-zurtoina ez zuen hortzetaratu, hatz artean kiribilka erabili baizik.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 180. orr.

Loreen azpian itoa eta galdua egoten zen; ihi zurtoinen gainean sortak eta sortak prestatzen ematen zuen egun guztia.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 244. orr.

Kristalezko pegar bat, eta apio-zurtoin batzuk pegarrean, zutika sarturik.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 293. orr.

Gogorra izan zen han egotea, gogorra, oso gogorra, txakurrak bezain tente, arto-zurtoinen dantza ikusten eguerdian.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 51. orr.

-Begira ezak -esan zuen Claudek, azken sarde kolpea ematen zuela-, aza zurtoin hori ezagutzen diat.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 289. orr.

Orburu zurtoinek, hostoek eta beste hondarrek galtzada arriskutsu bihurtzen zuten.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 55. orr.

Mutiko bat bahitzen duk, eta papiro-zurtoin bat hartzea debekatzen didak, legeak debekatzen duela eta.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 495. orr.

6 irud/hed

Hiru zati dauzka [klitoriak]: glandea, edo mokoa; zurtoina, eta zuztarrak.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 227. orr.

Mokoaren ondoren klitoriaren zurtoina edo gorputza dator -pubiseko azalaren azpian justu-, eta, ondoren, bi zuztar luze eta sendo daude.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 232. orr.

7 zutoina.

Terrazako aulkiak, sahatsa, arropa zabaltzeko soka bi zurtoinen artean, petuniak, hesiak, langa zabal-zabalik.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 43. orr.

Ilargiak dena argitzen zuen, etxeak eta zuhaitzak, zurtoinak eta elektrizitate hariak, mundu osoa.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 44. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

apio zurtoin (3); klitoriaren zurtoina (3)


zurtu, zur(tu), zurtzen 1 da/du ad harritu.

Hala-hola iraun egiten zuen gizagaixoak, eta Gavard zurtu egiten zen, sei hilabete gabe harenak egingo zuela uste izan baitzuen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 197. orr.

Gomazko jostailu bat haur baten atzamarren artean nola, halatsu zurtu zitzaion begitartea.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 317. orr.

Zurtu egin zuen ostikadaren gogorrak.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 61. orr.

Monumentu sinestezin haren bertze ezein ezaugarrik baino lehenago, hura egina zen moldearen antzinakotasunak zurtu ninduen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 120. orr.

Erran behar dizut ezen zure memoriak baino areago harritu eta zurtu ninduela aipu eta anekdota haien lotzeko erakutsi zenuen antzeak eta trebetasunak. The Observer egunkaria Guggenheimez ari da, eta horrexek zurtzen zaitu.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 390. orr.

2 (forma ez jokatuetan)

Orain, ordea, hasi aurretik ere zurtua eta itoa geratzen zitzaion keinu zehatz bat egiteko saio oro.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 176. orr.

Ni ere, paradoxa haren aitzinean, zurturik bezala geratu nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 245. orr.

Zientziaz baizik ez zen mintzatu, hogei bat minutuz, eta jendea, zurturik, isilik zegoen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 266. orr.

Harriduraz zurturik geratu nintzen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 131. orr.

Fisikarekin zuen harremanak zurturik utzi ninduen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 84. orr.

-Hiru egun! -deiadar egin zuen etxekoandreak zurturik-.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 136. orr.

-Zer? -egin zuen oihu printzeak, elkarrizketaren nondik norakoaren aldaketa ezusteko horrek erabat zurturik.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 535. orr.

Konpondu nuen lapsusa, eta adiskideek zurtu samarturik begiratu zidaten.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 136. orr.

Harrituta geratu gara denok, zurtuta.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 131. orr.

Zurtuta sartu nintzen kotxean eta bueltako bidea hartu, herrirantz.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 27. orr.

Gehiago hitz egin beharko nukeen berarekin, baina neu ere zurtuegi eta nahastuegi nengoen deus eskaintzeko.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 26. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Nobela da huts-hutsik [...] eta gure egunetako gizaki hautsiaren errai ezkutuenak egundaino ez bezala argitara ekartzen dituena, eta irakurle zurtuaren bistan ezartzen ohiko estalki oroz gabeturik eta hizkuntzaren trataera harrigarri batez horniturik.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 232. orr.

Maite-maite egin diot ilean, eta begi zurtuak jaso ditu.  Javi Cillero   «Hollywood eta biok», 1998 - 99. orr.

Jauregiko leiho argituetara begiratzen zuten burua okerturik, begi erne eta serioez, isla urdinekiko begi zoragarri eta zurtuez.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 28. orr.

Adiskideak begirakune zurtua josi ziolarik, Abasek, ohi zuen naretasuna berreskuratuz, apaltasunez gaineratu zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 321. orr.

Bakarrik geratu nintzelarik, amets gaiztoen ondoren esnatutakoan izaten den nahasmen zurtu hori nuen.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 170. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zurturik gelditu (3); zurturik geratu (3); zurturik nengoen (3); zurturik utzi (5)

zurtuta gelditu (3); zurtuta geratu (6); zurtuta geratu zen (4)


zurtxuri ik zurzuri.

zurtz izond/iz 1 haurrez mintzatuz, aita, ama edo biak galdu dituena. ik umezurtz.

Nire arbaso haren alargunak ehizaren gorrotoa sartu zion bere seme zurtzari, eta hala heldu da nireganaino gorroto hori.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 127. orr.

Merkataritza-herrialdietan, non jende askok beren artea baino ez baitu, Estatua zaharren, gaixoen eta zurtzen beharrak hornitzera behartuta egon ohi da maiz.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 119. orr.

Patriarkaren haur dira maizterrok, baina haren zurtz ere bai, sasikoak seme-alaba eskubiderik ez duen aldetik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 14. orr.

Hona hemen gure hildakoak, gure torturatuak; hona gure elbarrituak, ezinduak; gure zurtzak, bakartuak, bihotz-urratuak, bizi-puskatuak, oroimenaren zulo beltzean iltzatuak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 150. orr.

2(adizlagun gisa)

Ez ahal gaitu, Jainkoarren, gaur gauean zurtz utziko.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 176. orr.

Bertzenaz beha zezatela Frantziari, hango amak alargun eta hango haurrak zurtz uzten ari ziren gertakari odoltsuei.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 86. orr.

Laugarren aldiz ene bizian, zurtz gelditu nintzen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 185. orr.

3 irud/hed

Jazoera horietan guztietan nahasitakoen izen-deiturak -mihi kulunkariaren, beso-zango zurtz barreiatuen nahiz ebakiondo odolduaren jabearen- lerro bat baizik ez ziren nire ordenagailuko pantailan antolatu beharreko paragrafoan.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 203. orr.

Zurtz bilakatzen dira orobat objektuak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 83. orr.

Zigarroa hautsontzian zikiratu eta zurtz geldituriko txingar tikiari so gelditu zen Kristina.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 361. orr.

Elkarrizketa politikoa zurtz dago.  Berria - Euskal Herria   2004-09-22

Hori bai, hautatzaileari eskuak ihes egiten badio, eta jokoari ohikoa baino poztasun gehiago ematea begitartean sartzen baldin bazaio; aurreko koadroetako jokoa zurtz geldi daiteke.  Berria - Kirola   2004-07-10

Nire aita Krapotkin printzearen etxea zurtz, harro eta zuri altxatzen zen hiriaren bazterrean.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 47. orr.

Haren begiak bi ilargi zuri ziren, handi-handiak, begi-niniak igerian zeuzkan han, bakez zurtz.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 233. orr.

Lagunaz gabeturiko etxe-zurtz alkoholiko honen egoera negargarriak barneak urraturik, lanez arintzeko asmoa duzue?  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 287. orr.


zurtza iz zurtz izatea. ik zurztasun.

Baina beste zurtza batzuk ere utzi dizkigu horrek, Jainkoarekin batera beste gauza asko hil baitugu, tumore txarra kentzeko puska sanoak ere erauzten diren bezala.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 104. orr.


zurtzaldi iz norbait zurtz dagoen aldia.

Udagiroaren lasotasunaz profitaturik eta erlojuaren eta kanpo-arriskuen kezkarik gabe, seme-alabak ateaz haratago utziak zituzten, beren gisara molda zitezen, beraiek zurtzaldi laburraz profitatu ahala profitatzen ziren bitartean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 346. orr.


zurtzitu, zurtzi, zurtzitzen du ad pasaratu.

Betidanik liluratu izan nau ehule kontu metaforiko honek, bere aldaera guzietan: ehundu, josi, irun, brodatu, zurtzitu...  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 93. orr.


zurtztasun ik zurztasun.

zurtzuil iz

Beatrice Worden eta Mary Hogan biak zurtzuilean tiroa emanda garbitu ondoren, etxe ondoko baratzetxoan lasai-lasai lurperatu zituen.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 53. orr.

Etzalekuan moldatu da eta bere zurtzuilaren atzean dagoena, hegazti harraparia bezala zelatan dago.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 141. orr.


zurubi iz 1 eskailera, eskuarki bi langaren artean zeharka ezarririko langa mailaz egina. ik eskailera.

Astiro, ezinago astiro jaitsi zen zurubian behera, bere bota bustien arrastoak utziz maila higatuetan.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 312. orr.

Burugabekeria da gaztelura joatea halako eguraldiarekin, babesik gabeko dorreetara igotzea, are, eror liteke ere eskudelik gabeko zurubi haietan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 161. orr.

Eskailera bat ikusi zuen, beheko ertza lurrean eta goikoa zeruan zituena, eta Jainkoaren aingeruak zurubian gora eta behera.  Elizen arteko biblia   Has 28,12

Jakoben zurubian gora eta behera zebiltzan zeruko izakiak bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 821. orr.

Kontaezinak dira, infinituak ia, idazleak oroimenaren zurubiko mailetan aurkitzen dituen bidelagun ospetsuak eta bidelagun apalak ere.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 33. orr.

Eskuineko oina zurubiaren oinean ezarri zuen eta ezkerra beherago, uretan sarturik, eta deiadar eztia egin zuen, kantuan.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 388. orr.

Eta harek beti zerbait entzuten, zurubi bat etxeari kontra emaiten balute bezala, eta gero urrats batzu zurubiaren mailetan.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 192. orr.

Zenbaitetan, murruetan zurubiak bermatu ere bermatu zituzten.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 222. orr.

Mem Ramiresen sorbalda gainean igo zela zurubia mairuen almenetan eransteko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 228. orr.

Zuzenean igo zen bere gelara, zurubian gora ostatuko morroiak besotik leunki eusten ziola.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 26. orr.

Azkenean iritsi ginen zurubiaren oinera.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 119. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

25 metroko goratasunera heltzen ahal da zurubi moderno eta automatiko hori.  Herria   2003-01-09

Zurubi kiribil luze batetik behera abiatu nintzen.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 119. orr.

Inor topatu gabe igo nintzen zurezko zurubi ilun eta kiribiletik gora gorengo ganbara esturaino.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 63. orr.

Etxe aristokratikoko hormen artean hesiturik bizi baita, iristezin, hango kobre distiratsuarekin, kaobarekin, tapizekin eta burdinurtuzko zurubi usaintsuekin.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 91. orr.

Soa lurrari iltzatua, edo, zehazkiago, hegazkineko zurubiari.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 18. orr.

"Zerurako zurubia" esaten dio Templek.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 269. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Olentzero pasatu da Kanboko suhiltzaileen kasernan eta zurubi kamioi berri bat ekarri.  Herria   2003-01-09

Sudurrak zurubi-itxura zuen eta ezpainak karratuak ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 264. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Esan egin behar izan ziguten aska genezakeela gerrikoa, zabaldu zuten atea, baina ez zen hara noski inongo gurpil-zurubirik inguratu.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Azkenean, soka-zurubia!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 28. orr.

Gizon bat agertu zen Ánimas-eko brankan eskegita geneukan borda-zurubiko erpinean.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 260. orr.

Antzeman nien, noski, nola begiratzen zioten neskari [...] burdin zurubia mailaz maila igotzen ari zen bitartean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 128. orr.

5 irud/hed

Diruak irudiz kudeatzen ditu gure hara-honaratak eta jendearen balioa diru irabazte-zurubiaren arabera haztatzen da.  Berria - Kultura   2004-05-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

borda zurubian (3); zurubian behera (13); zurubian behera jaitsi (3); zurubian gora (14)


zurxuri ik zurzuri.

zurztasun (orobat zurtztasun g.er.) iz zurtz denaren nolakotasuna edo egoera. ik zurtza.

Zurztasunaren antzeko sentipena nagusitu zitzaidan oihal gaineko errekaren irudi eder hura ezabatzearekin batera.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 24. orr.


zurzuri (orobat zurtxuri eta zurxuri g.er.) 1 iz makalaren familiako zuhaitza, garaia eta hostotsua, leku hezeetan hazten dena, zura zuria, arina eta uretan usteltzen zaila, azala grisa eta hostoak gainetik berdeak eta azpitik zuhailak dituena (Populus alba).

Hor dira haritzak eta ametzak, pagoak eta gaztainondoak, urkiak eta erreka bazterretik igan zurzuriak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 150. orr.

Txilarra, udako solstiziokoa; zurzuria edo makal txuria, iraileko ekinozioan.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 248. orr.

Goiz-argian erreka baten bazterra segitzen nuela, uraren jario mutua ene urrats isilekin jarraikiz, ikusi dut zurzuria ari laino eztiaren artilea sistatzen.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 27. orr.

Raulen hiletatik etxerako bidean nentorren, zurzurien itzalpe isilean barrena.  Aritz Gorrotxategi   «Egurra Pinotxori», 2002 - 33. orr.

Zurzurien dardara nabari da Mendi Harritsuetako azken maldetan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 117. orr.

Hantxe, dotzena bat zurzuri, pintore batek erretaularen behereko tatxa berdean pintzel ukaldi batez landatuak balitu bezala.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 40. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Sare-sare ari zuen euria, eta noizbehinkako haize-adar nahasiek, elkar jorik, bihurrika harrotzen zituzten bide bazterretako zurzuri-sail biluzien hosto horixkatuak.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 79. orr.


zut (orobat txut g.er.) 1 izond plomuaren norabidean doana. ik xut; zutik 3.

Egunero, Karol Schulz geologoak emandako harriez askatasunaren irudia egiten zuen, dorre zut bat.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 264. orr.

Eskua luzatu eta lanpara zuta piztu zuen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 19. orr.

Lerro zuta sustrai sakon lurrari atxekia.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 127. orr.

Oinez ibiltzeko Pirineotan trebeska, behar da osasun edo osagarri azkarrekoa izan, kasik beti patarrak baitira eta ardura aski zutak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 109. orr.

Mendian gora hoala, bizikletaz eta eguerdiko eguzki zutaren galgan, itzal bat ikusten duk asfaltoa alderik alde gurutzatzen, uzkur.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 153. orr.

Izarteko labar zutaren erditsuko koska hartan.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 150. orr.

Eskuinetara Daubenhorn mendiak bere harkaitz beltz zutak erakusten zituen Wildstrubel gaineko Loemmern izoztegiko morrena erraldoien ondoan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 276. orr.

Etxalde bat zen eta inguratzen zuen sarrerako horma zuten begi bistan.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 38. orr.

Ondotxo zekien Léak minus ikurra plus ikurra baino lehenagokoa zela; azken hori, izan ere, minus ikurra bera baitzen, lerro zut bat alderik alde ipinia zeukana.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 300. orr.

2 irud/hed

Horrekin ez aski, harria atera ondoan, haste lan dorpeena: malda zutari goiti burdin harria karreatzea mandoz, sigi sagaka bidea eginik mendi gainera.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 72. orr.

Mendi zutaren bizkarrean sigi-sagan, itzuli eta itzuli doan bidezidorraren ertzean gelditu zen mandoa.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 277. orr.

Luperen ahoa irudikatzen zenuen zeure haragi zuta mihiztatzen.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 80. orr.

Zeren ene haragi zutak gehiago baitzirudien, bertze ikusmolde batetik, lakioz atrapatu txoria, korapilo hartarik ihes egin nahi eta ezinean zebilena, jostetan edo joste-lanetan ari zen ofizialaren hatza baino.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 480. orr.

3 beste lerro edo planu bati buruz, harekin angelu zuzena egiten duena. ik elkarzut; perpendikular.

Bi zuzen paraleloak dira, baldin eta hirugarren zuzen batekiko zutak badira.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 256. orr.

Ikusten dena, egindako ebakiaren ordez ebaki zuta egiten badugu ikus ahal izango diren zuntz luzeen perspektiba da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 119. orr.

Neurketa une jakin batean eginez moldatu behar izango zuen Talesek: eguzki-izpiak onarriaren aldearekiko zehazki zut zirenean!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 50. orr.

Ondotxo zekien Léak minus ikurra plus ikurra baino lehenagokoa zela; azken hori, izan ere, minus ikurra bera baitzen, lerro zut bat alderik alde ipinia zeukana.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 300. orr.

4 (hitz elkartuetan, elkarketak izenondo balioa duela )

Hantxe zeukan bere aurrean, gori-gori, trikutzar arantza-zut baten gisa.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 217. orr.

5 (adizlagun gisa) ik zutik; tente.

Hala branka altxatuz, txopa gainean zut eusten zion eskuak ontziari.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 474. orr.

Burua zut zeukan, uniforme tradizionala jantzita, ukabila gerrian jarrita.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 41. orr.

Desfile izuzkoa antolatu zuten, pauso irmoz, sorbaldak zut, begiradak aurrera.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 14. orr.

Hantxe begiztatu zuen, ordoki zabal baten erdi-erdian zut, ibaitik urruti ez, Keopsen piramidea!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 43. orr.

Han goitik, enbor lerdena eskuetan zut, esan zuen: [...].  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 131. orr.

Nireak, behinik behin, basamortu lau bat; eta han urrutian, haitz bat, zut.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 96. orr.

Tente jarri da, lepoa zut, amorrarazitako antzara zuriaren antzera.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 83. orr.

Galtzontzilo barrenean gogor eta zut zeukan zakila.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 150. orr.

Aterantz jo zuen, burua zut. zure minean sartua,burua makur bai, baina gogoa zut.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 133. orr.

· Edertasunaren halako zantzu dotore asko gordetzen jarraitzen zuen artean, haren aurpegi leun doi makilatuak, orrazkera jasoak, gorputzaren gerritik gorakoari zuzen-zut eusteko manerak erakusten zutenez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 196. orr.

6 piano zut hariak zut ezarriak dituen pianoa.

Katek, asko ibiltzeko ahulduegi, musikako klaseak ematen zizkien hasiberriei atzeko gelako piano zut zaharrean.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 261. orr.

Piano zut itxiaren gainak ere jaki fin eta gozokientzako apalaren zerbitzua egiten zuen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 271. orr.

7 zut-zut

Malda zut-zuta igan eta bi etxeren artetik pasatuz, han dauka Ahuzkia, landare eta zuhaitzek babestua.  Berria - Kultura   2006-05-10

· Huts-neurgailuaren orratza, hantxe zeroan zut-zut egona, gainbeheran hasi zen, ezkerrerantz lerratuz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 216. orr.

8 zut-zutik adlag

Zut-zutik altxatu zen nire izena esaten entzun zuenean: eta finkotasun harrigarri batez gurutzatu zitzaizkigun bion begiak.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 104. orr.

-Mandatari batek ekarri berria du -esan zuen ehiza-zainak, zut-zutik baitzegoen gorapean.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 8. orr.

Hamalau urteko mutiko bat ikusiko duzue, burua lurrean sartua eta zangoak zut-zutik zerura begira.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 133. orr.

Ikara biziak jota bezala hasi zen Santxo dardaraz, eta zut-zutik jarri zitzaizkion buruko ileak Don Kijoteri.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 59. orr.

9 zut-zuta adlag

Bortuko jendeak zirela egiazki agertzeko, horma artifizialez atxikiarazi biloak zut-zuta zituzten.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 73. orr.

Kontuz ibili zen, gainaldeko ile zapa ukitu gabe, zeina, ezin trinkoago eta harrotuago, Husainek zut-zuta baitzeukan.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 53. orr.

Orduan zut-zuta egon zitzaidan ondoan, eta haren begirada bortitz gogorra sentitu nuen nire kaskarraren gainean, ganibetaren punta bailitzan.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 54. orr.

· Begira zure zamalko argala; belarriak zut-zutak paratzen ditu kanoiaren erlatsa hurbilegi entzuten duenean.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 95. orr.


zutabe (1044 agerraldi, 154 liburu eta 288 artikulutan) 1 iz eraikin edo kideko baten euskarri zuta, gehienetan zilindro eitekoa, oinarri baten gainean ezarria. ik koloma; zutarri.

Han goian [...] kupula bat dago, zortzi zutabek eutsia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 148. orr.

Etxea lau zutaberen gainean bezala, horien gainean sostengatzen zen Frantzisko aita dohatsua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 247. orr.

Zutabez eta peristiloz apainduriko etxeak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 303. orr.

Adreilu, hormigoi eta burdina barra-barra, teilatu asimetrikoak, ageriko funtziorik betetzen ez zituzten zutabeak, sabai altuak, ate irristatzaile erraldoiak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 78. orr.

Sarrerako hallean zutabeak marmol arrosazkoak ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 147. orr.

Aurrez aurre, purpurinaz pintatutako zutabeen alboetan, San Juan, San Pedro, San Sebastian eta beste hainbat santu geneuzkan, eztitasunez begira.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 72. orr.

Haien paretak, zutabeak eta kolomak, behekoen gainean erdiratuta jarriko dira perpendikularrean, sendotasunez erantzun dezaten.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 3030. orr.

Brontzea urtuz, bi zutabe egin zituen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,15

Zutabeen gaineko habe haiek berrogeita bost ziren, lerro bakoitzean hamabost.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,3

Lau zutabeko bost ohe zeuden belus gorriarekin, eta leiho altu eta estuak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 74. orr.

Oheko zutabe lodien eta belusezko errezel astunen gerizan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 386. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Eskailera bikain baten gainean sei zutabe korintiar galant zituela.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 163. orr.

Horregatik aletegi bihurtu zen, munduko aletegi dotoreena, zutabe erromatar eta grekoetan barnako sarrera zuena.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 24. orr.

Nola jotzen zuen zubiko zutabe nagusiaren kontra traktore koskor batek.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 84. orr.

Hango galeria alimalekoak, hango lorategi ederra, uztail hartan arbola eta lore hostatuz betea, hango zutabe borobilak, apaingarri loretsuz bururatuak.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 249. orr.

Zutabe potoloak zituen eta aingeru are potoloagoak bazterretan.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 92. orr.

Bere zaldien apatxez kale guztiak zanpatuko dizkizu, bizilagunak ezpataz garbituko eta zutabe sendoak botako behera.  Elizen arteko biblia   Ez 26,11

Ibaiaren gainean distira egiten zuen eguzki berotsu berak argitu zituen harresi leunak eta zutabe sendoak.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 20. orr.

Bete-beterik dago gangen azpian zapaldurik dauden gela apalez eta zutabe meheek eusten dieten galeriez.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 310. orr.

Arkupea ere, dena maila berdinean egina eta alderik alde zutabe berdinez euskarritua izan arren.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 257. orr.

Musikako kioskoaren zutabe urdinxkak.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 211. orr.

Saget andereñoak fatxadaren hondoko kolore urdin leuna, zutabe horiak, zutarri maskorduna atsegin zituen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 314. orr.

Harrizko zutabe astun biren erdian zabaltzen zen burdinazko ate arranditsuak harrapatu zidan begirada orduan.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 127. orr.

Harrizko zutabe garaiak zeuden, elkarri lotutako suge gehiago grabatuta zituztela, eta zutabe haiek eusten zioten iluntasunean galdutako sabaiari.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 256. orr.

Porlanezko zazpi zutabeek taula horri eusten diote.  Berria - Gaiak   2004-12-15

Urrezko zutabeak zilarrezko oinarrietan bezala dira zango ederrak oin sendoen gainean.  Elizen arteko biblia   Si 26,18

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zedrozko lau zutabe-lerro zituen.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,2

Zeruaren eta lurraren artean, badira marmolezko zutabe-ilarak, altuera izugarrietaraino jasoak; haien gainean jarririk, lauza itzelak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 145. orr.

Azken zutabe-pareraino iritsi zenean, Ganbera bera bezain estatua garai bat bistaratu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 256. orr.

Urreztatu egin zituzten zutabe-gainak eta ziriak.  Elizen arteko biblia   Ir 36,38

Habe- zutabe- eta zubi-lana egiten duten hezurretako arazoak ezagun zaizkio egitura-ingeniariari.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 47. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Lehengo arkupe-zutabe aldera bueltaturik, Txantoi anaiak ikusi zituen etortzen.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 14. orr.

Kanpadendan atsedenean zegoenean ere loa eteten zitzaion berme-zutabe bat agian oso tinko ez zela gelditu pentsatzen zuenean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 367. orr.

Ondoren, Holofernesen burualdean zegoen ohe-zutaberaino joan, beraren ezpata hartu, [...].  Elizen arteko biblia   Jdt 13,6

5 irud/hed

Gerra amaituta, Walt Disney egungo inperioaren zutabeak eraiki zituen.  Berria - Ekonomia   2006-01-26

Karpetaz osaturiko bi zutaberen artean ageri zen Potzoloren burua, purgatorioko kontuhartzaile, enpresa ezinezko bateko auditore.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 275. orr.

Esan daiteke ikusmenezko pertzepzioa kokatuta dagoen kortex ildaskatuaren eremua zutabetan antolatuta dagoela -120 zelula inguru zutabe bakoitzeko- eta zutabe bakoitza erretinako eremu bati dagokiola.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 29. orr.

Txinatar bolazko kalkulagailuen baliokidea zen abakoa: zutabez osatutako taulak, zutabeetan fitxak ipini ahal izateko eran.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 281. orr.

Zutabez eratutako antolamenduetan, bederatzi zifretariko batez irudikatzen zen zenbakia.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 281. orr.

Gortina erdi zabalduetan zehar, egongelako leihotik, ke zurizko zutabe bati so.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 385. orr.

Ur irakinezko zutabe handi bat sortu eta pare bat metroraino altxatu zen, guztiak zipriztinduz.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 114. orr.

Gorputz gihartsu hura zen, zinez, Sarak behar zuen zutabe sendoa, haren inguruan hazi eta garatu ahal izateko.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 53. orr.

Judutasunaren zutabe deitu zuen Walden doktorea.  Koro Navarro   «Zortzi kontakizun» - Isaac B. Singer, 2002 - 117. orr.

Nazionalismoaren etika politikoa hiru zutabetan oinarritu dut.  Berria - Euskal Herria   2004-10-01

Patxi Izkok lau zutabetan oinarritu zuen bere presidentetza.  Berria - Kirola   2006-02-15

Demokraziaren oinarri sakratuak, gure zibilizazio osoak zutabetzat duen merkataritza-askatasun horren oinarri sakratuak ez dira sekula honelako egoera larri batean egon.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 392. orr.

Borondatearen subjektu existentzialista (Sartre) eta pertsonalista (Mounier) hartzen du ekintzaren zutabetzat.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 33. orr.

Euskal Haur eta Gazte Literatura modernoaren zutabea zara...  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 98. orr.

6 (irud/hed, izenondo eta izenlagunekin)

Antiteismoa bai izan zen erromatar munduaren legitimazioaren zutabe nagusietako bati eraso ziona.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 19. orr.

Teetetoren ostean epistemologiaren hurrengo zutabe nagusia Descartes da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 104. orr.

Estrategia horrek hiru zutabe nagusi izan behar ditu, Kontseiluko kideen ustez.  Berria - Euskal Herria   2004-01-14

Egiptotik irtetean basamortuko beroetatik hebrearrak babesten zituen hodei-abar edo zutabe mirarizkoaz ari da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 254. orr.

Bizitzeko manera eta munduaren ikusmolde baten ezinbesteko zutabea.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 103. orr.

7 (irud/hed, hitz elkartuetan)

Kirol zelaira zuzenki iristen zen argiak aparteko zehaztasuna ematen zien txirristei, saski-zutabeei, lurreko marrei.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 334. orr.

Intsentsu, mirra eta beste hainbat usaingarrizko ke-zutabea dirudi.  Elizen arteko biblia   Kt 3,6

Ordu betean itsasora iritsi eta han amiltzen zen orroka, lurrun-zutabe bat altxaraziz.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 139. orr.

Espaloiaren bi muturretan, antzerki afixez beteriko bi iragarki zutabe zeuden, karratu berde, hori, gorri, urdinez estalirik, arlekinen antzera jantziak.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 342. orr.

8 zutarri bakartu batek osatzen duen oroitarria.

Zutabeak eta obeliskoak aldatzen dituztela leku batetik bestera.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 59. orr.

Bastille plazako zutabearen puntan dagoen estatua.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 286. orr.

Herkulesen zutabeak misterioaren eta abenturaren atari ziren: harantzago ausartzen zenak ezezagunaren ederra eta izua espero zitzakeen.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 17. orr.

Gero, Saint-Honoré kalean barrena, Vendôme zutabea miretsarazi zien Albertek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 59. orr.

Gero, apaindu egin zituen [piramedak], inguruan zutabe garaiak eraikiz. Zutabeetan arma-sortak zizelkarazi zituen, betiereko oroigarri, eta haien ondoan itsasontziak, itsasoz zihoazenek ikus ahal izan zitzaten.  Elizen arteko biblia   1 M 13,29

Idazkun bat brontzezko oholetan grabaturik, Sion mendian ezarri zuten zutabe batzuetan.  Elizen arteko biblia   1 M 14,26

-Hor ikusten dituzun aurreneko sei problemak -esan zuen, Ruche jaunari hieroglifiko-zutabeak seinalatuz-.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 191. orr.

9 batzuk besteen atzean kokatzen diren unitate militarren edo kidekoen multzoa.

Bere zaldizkoen arteko bostehun onenek osaturiko zutabearen buru joango zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 194. orr.

Armadaren zutabe hau Semipalatinsk probintziaren muga zeharkatu, Balkash aintziraren hegoaldean barrena igaro, Altai mendien oinen ertzetik pasa eta Jenisei ibaiaren goiko aldera iritsi zen, bazter guztiak arpilatzen eta errausten zituela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 366. orr.

Ekinaldiak jarraitzen zuen, baina handik gutxira bazetorren mendian gora, beste aldetik, armadaren zutabe bat, eta arrapaladan eskapatzen ziren karlistak Frantzia aldera.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 219. orr.

Tatariar armadaren bi zutabeek eratzen zuten sardearen erdian kokaturik, inbasioaren lazgarrikerietatik urruti egon zen ordu arte.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 223. orr.

Falangistak agertzen ziren, atarte batetik edo edozein zutaberen ostetik enboskadan.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 135. orr.

Atzera zihoan zutabeak buelta erdia egin zuen, eta etsaiaren aurka oldartu zen oihuka.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 111. orr.

Basse-de-Vieille karrikaren kantoian gure zutabeak mezatik ateratzen ari diren eliztarren zutabearekin egin du topo.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 89. orr.

Apur bat urrunago beste zutabe bat antzeman dut: emakumeena.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 93. orr.

Nahiko al zenuke bihar Artxurira igoko den soldadu-zutabearentzat gidari-lanak egin?  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 213. orr.

· Horregatik, Sobietar Batasunak Txinan -beste edonon bezalaxe- "bosgarren zutabe" itzela ezar zezakeen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 213. orr.

10 orrialde idatzia banatzen den zerrenda edo zati zut bakoitza; egunkari edo aldizkarietako artikulua, eskuarki egile ezaguna duena.

Orrialdean estilografikaz idatzitako oharrak daude bi zutabetan banatuak; ezkerrekoan herriak eta eskuinekoan dendak ageri dira.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 40. orr.

Titularra ederki zegokien eman nahi nizkion neurriei: bi lerrotan, lau zutabetara, 42 tamainako letra.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 285. orr.

Zelanoren "Lehen Bizitza"ri dagokion taula hartzen badugu, lehen bi zutabeetan 1 Zel-ren zenbakia eta gaia aurkituko ditugu, eta gainerako zutabeetan beste iturrietako pasarte paraleloak.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 19. orr.

Hemen -esan zuen, egunkaria nik ikusteko moduan jarriz eta lehen orrialdeko zutabe bat seinalatuz.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 23. orr.

Arrazoia ez da hori, taula horren hirugarren zutabean ikusten denez.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 81. orr.

zutabea: % 20 aberatsenaren eta % 20 pobreenaren BPGen arteko harremana.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 205. orr.

Udan, edozein gauza, baita zirtzileriarik agerikoena ere, bilaka daiteke lau zutabeko albiste.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 39. orr.

Sei zutabe goitik beheiti, argazkiz ongi hornituak.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 65. orr.

Zutabe estu bateko zazpi lerro txiroetan zetorren gainkontatua istorio xumea. La Voz de Navarra egunkarian zutabe ugari argitaratu zituen, -Eta, jakina, "argitara" emanaraziko zenuen Daily Telegrapheko zutabeetan.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 36. orr.

Deian, Berrian edota Argian irakur daitezke bere zutabeak eta artikuluak.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 385. orr.

Azken batean, zenbateko aldea dago ba, egunkarirako zutabe, irratirako kolaborazio eta hiru bertsoko sorta baten artean?  Andoni Egaña   «Hogeita bina», 2004 - 108. orr.

Oroitzen naiz, Irakeko gerra piztu berritan nola idatzi nuen, ez dakit zein hedabidetan, Jean Pierre Chèvenement ministro frantsesaren aldeko zutabe bat.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 21. orr.

Hurrengo asteleheneko El País-en ematen zuten detektibearen heriotzaren berri, zutabe labur batean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 57. orr.

2000. urteko neguan, Euskaldunon Egunkaria-n, Kirmen Uribe poetaren zutabe bat argitaratu zen, "Bizilagunak" izenburukoa.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 72. orr.

Behinola Etxabek sinatutako zutabe bat irakurri genuen egunkari batean: ekonomia-kontuez aritzeko kontratatu zuten.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 95. orr.

Nire biografia laburbiltzen zuen laudoriozko paragrafo koxkor batekin eta zutabe bakarreko argazki batekin batera.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 152. orr.

11 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Orain Danik gustua hartu dio zutabe-idazle lanari.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 41. orr.

12 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bere mahaian adi-adi lanean segitzen zuen, zifra-zutabeak jo eta ke zenbatzen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 40. orr.

Bada jende normala, kopuru zutabeak behin eta berriro kopiatzeko gai ez dena.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 62. orr.

Horretaz jakitun zegoen Marko Andrescu, Bukaresteko egunkari nagusiko zuzendaria, zeinean argitaratzen baitzituen Duvrescuk, larunbatero, bere kritika-zutabeak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 164. orr.

Egunkari atzerakoi handi honen zine-zutabearen puska bat.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 95. orr.

13 zutabe-buru (orobat zutabeburu) zutabe baten goialdea.

Zutabeburuak lili-lorearen tankerakoak ziren.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,22

Zutabe-buruetako kapitel haien gainean bina metroko lili-lorearen tankerako irudiak zeuden.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,19

Zutabe-buruetan ezartzeko, brontzezko bi kapitel egin zituen, bina metro eta erdikoak.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,16

Hango zutabe-buruetan emango dute gaua hontzak eta trikuak.  Elizen arteko biblia   So 2,14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi zutabe nagusi (6); burdinazko zutabe (5); harrizko zutabe (5); hiru zutabe nagusi (5); hirugarren zutabe (7); kezko zutabe (3)

zutabe artean (3); zutabe baten atzean (3); zutabe baten kontra (13); zutabe buruetako (3); zutabe buruetan (4); zutabe gainak (4); zutabe garaiak (3); zutabe gisa (3); zutabe handi (4); zutabe izan (5); zutabe nagusi (21); zutabe nagusi ditu (8); zutabe nagusi izango (3); zutabe nagusia (14); zutabe nagusiak (7); zutabe nagusietako (6); zutabe nagusietako bat (5)

bigarren zutabea (3); hirugarren zutabea (6); oinarrizko zutabea (3); zutabea idazten (3); zutabea izan (3)

herkulesen zutabeak (4); lanaren zutabeak (3); zutabeak idazten (3)

zutabearen kontra (4)

hiru zutabeen gainean (4); jasotako hiru zutabeen (4); zutabeen artean (8); zutabeen gainean (6); zutabeen gakoak (3); zutabeen inguruan (4); zutabeen oinak (4)

irtenbidearen zutabeetako bat (3); zutabeetako bat (16)

herkulesen zutabeetatik (5)

bi zutabetan (7); hiru zutabetan (7); zutabetan oinarritu (4)


zutabeburu ik zutabe 13.

zutabedi iz zutabe multzoa.

Plaza apaintzen zuten mosaiko-uhinak, operaren sarrerako marmolezko zutabediaren oinetaraino.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 352. orr.


zutabedun izlag/izond zutabea edo zutabeak dituena; zutabeko.

Lehengo sarrera Felipe II.aren garaiko zutabedun ataria da, Errenazimentuko artista zoragarriek landua.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 119. orr.

Altzariak estaltzeko zorroak zeuden, bai eta alabastrozko pendulu erloju zutabedun bat ere.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 161. orr.

Honen aurrean zutabedun beste atari bat ere egin zuen, bere aterpe eta guzti.  Elizen arteko biblia   1 Erg 7,6

Bost zutabedun ohe, belusezko errezel gorri-gorriz apainduak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 119. orr.


zutabegile iz egunkarietan-eta zutabeak argitaratzen dituen idazlea.

"Zergatik ez dituzue zutabe errazagoak idazten?" leporatzen zaie askotan euskal prentsako zutabegileei.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 96. orr.

Hain gaude politikari, jakintsu, kirolari, aberaskume, artista eta zutabegileek liluratuak, komunikabideetan agertzen diren horiek guztiek liluratuak, ezen [...].  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 10. orr.

Aitortu behar dizut, Patri, lagun asko galdu ohi dituela zutabegileak, bere lanari zintzoki heltzen dionean.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 123. orr.

Liderraren eta bufoiaren artekoa, egunkariko zutabegilearen eta marrazkilari satirikoaren artekoa.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 61. orr.

Harkaitz Cano zutabegileak atzo zioen bezala, beldurra sortzailea baldin bada, pentsatzeko akuilu bada, ideia berriez gainezka etorri behar luke kanpaina hasi berriak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

El País egunkariko zutabegile finkoa da Millas.  Berria - Kultura   2004-08-18

Idazle eta zutabegile milizia antolatu batek, dudak, kritikak edo soilik ohar anodinoek betetzeko xedea lukeen zirrikituak oro tapatzen ditu, gure bi eskaera hauei erantzunik ematen ez duten artikuluak biderkatuz.  Berria - Kultura   2004-04-27


zutabegintza iz egunkarietan-eta zutabeak argitaratzea.

Zutabegintzak zutabegileei ematen omen dien status igoera zalantzagarriaz.  Berria - Kultura   2004-11-06

Literaturaz gain zutabegintza eta artikulugintza jorratu dituzu.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 248. orr.

Nik zutabegintza eta artikulugintza ariketa gisa bizi izan ditut, eta literatura egin ahal izateko, oso ariketa onak dira.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 249. orr.


zutabekide iz egunkari edo aldizkari berean zutabeak idazten dituen pertsona.

Baina hil ziotelarik Andoaingo ekintza negargarrian Lopez de la Calle lagun eta irizkidea, berak hartu zuen harroki hark utzitako lekua, eta akabo Yankee zutabekidea.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 33. orr.

Zutabekide ditudan Juanra Madariaga eta Lutxo Egiaren arteko elkarrizketa, hain zuzen.  Berria - Kultura   2004-03-06


zutabetu, zutebe(tu), zutabetzen du ad zutabea edo zutabeak ezarri.

Zu bakea hitzaz baizik ez zara gogoratzen gaurkoan, zure pazifismo motel eta kontserbadorearen zutabetzeko.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 119. orr.

Gauzak izadiaren bizia finkatzeko moduko oinarri hilezkorretan zutabetu nahi baditugu.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 145. orr.

Ez dirudi bestela ere nazioko ekonomia oso ondo zutabetua zegoenik.  Berria - Mundua   2004-05-16


zutabetxo 1 iz zutabe txikia.

Gangak adreiluzko zerrenda zuri eta gorriak zeuzkan, eta haren arku beheratuek burdinurtuzko nerbioekin bat egiten zuten, zutabetxo batzuetan oinarri harturik.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 274. orr.

Metro bat luzeko zutabetxo bat, goi-goian nolabaiteko onddo bat zuena, larruz inguratua.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 102. orr.

Zurezko ostatu denboraren joanak belztuak bere teilape abegitsu eta estuaren azpian hartu zuen Txitxikov, antzina elizetan egon ohi ziren argimutilen antzera landuriko bere zutabetxo zurezkoen artean.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 96. orr.

2 adkor egunkarietan-eta idatziriko zutabea.

Euskaldunon Egunkarian astero zutabetxo bat idazten nuen garaian.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 11. orr.

Orain astean behin ikusten dute Daniren zutabetxoa egunkarian.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 38. orr.


zutar iz zure familiakoa, zure artekoa, zure alderdikoa dena; zurekin bat datorrena, zure iritziak dituena.

Zutarrak gira Banka.  Herria   2004-04-29


zutargi iz kandelaren argimutila.

Zutargi bat zekarren eskuan eta, haren argi mehean, inork ez zuen bereiziko non finitzen zen artile zuria eta non hasten larruazal are zuriagoa.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 77. orr.

Ellen besaulki malgu batean eserita zegoen, gela luze baten bukaera aldean, non solasen txintxina eta zutargien eta harribitxien ñirñirra sumatzen baitziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 255. orr.

Kristalezko zutargi dardarati baten azpian.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 335. orr.

Zutargiak, festa izoztuak, uniformeak, lepo eder dardaratiak desagertu egin dira.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 167. orr.


zutarri 1 iz zut dagoen harrizko zilindro edo paralelepipedo modukoa. ik harroin; pilare.

Erdigunean lurrezko tontor txiki bat nabari zitekeen, eta honen gainean Fionnek berehala ezagutu zuen zutarri bat.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 29. orr.

Kultu-lekuak, zutarri eta zutoin sakratuak egin zituzten muino guztien gailurretan eta zuhaitz hostotsu guztien azpian.  Elizen arteko biblia   1 Erg 14,23

Biharamunean, goizean goiz jaikirik, aldarea eraiki zuen mendiaren oinean, eta hamabi zutarri ere bai, Israelgo hamabi leinuen izenean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 187. orr.

Goian, zutarriaren alboetan, druida maisuetako bik zenbait belar erretzen ziharduten, garbiketaren errituala betez.  Joanes Urkixo   «Gerlari zuria», 2004 - 30. orr.

Atzean, bide ertzetik bi pausora, zutarri bat zegoen, euskaraz eta gaztelaniaz grabaturiko idatzi bat zuena: [...].  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 45. orr.

Heliopolisko zutarriak hautsi eta Egiptoko jainkoen jauretxeak erre egingo ditu.  Elizen arteko biblia   Jr 43,13

Soalarreko zutarria Elizondoko Oteiza museo etnografikoan jarri dute.  Berria - Kultura   2004-04-15

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Urki baten enbortzar zuriak [...] gaina hartzen zion baso tapituari, airean zut, biribil, marmolezko zutarri erregular eta distiratsu baten antzera.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 169. orr.

Berak kendu baitzuen aitak Baali eraikia zion zutarri sakratua.  Elizen arteko biblia   2 Erg 3,2

Ez egin sasijainkorik, ez eraiki idolorik, ez zutarri sakraturik.  Elizen arteko biblia   Lb 26,1

Egiarteko eliza erromaniko ederra ere bai (arku laukoitza eta zutarri karratuetakoa, une hartan batera Allotzen eta Lakarren parrokia bikuna), pausagune atsegin epelsko.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 247. orr.

Soalarren bertan beste zutarri bikia dago, etzanda hau ere.  Berria - Kultura   2004-02-13

Azkenean hiri inguruan uzten dute zutarri momiaduna.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 327. orr.

3 irud/hed

Eman, hartu, galdetu, onetsi dira haurridetasunaren lau zutarriak edo pilareak.  Herria   2004-02-26

Mendebaldeko zibilizazioaren zutarri handiak, faltsukeria hutsa guzti-guztiak.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 146. orr.

Irudi eta metaforak baino haratago ostera, Europan erlijio fedeek gehiengo zabal aunitzen sustrai, sustarri edo zutarri izaten segitzen dute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 285. orr.

Ziklo bateratuko zentralak eta parke eolikoak dira konpainiaren plan estrategikoaren zutarriak.  Berria - Ekonomia   2004-04-02

Makina-erreminta euskal ekonomiaren «zutarri» dela azaldu zuen.  Berria - Ekonomia   2004-06-08

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ekonomiaren zutarri (3); soalarreko zutarria (3); zutarri sakratuak (14)


zutarte iz harrizko habea.

Murru gorenek ez dute gehiago teilaturik atxikitzen, zutarte guziak eroriak dira, salbu pitrail bat edo beste, oraino trebeska daudenak, suak eta eguzkiak beltzatuak.  Michel Oronoz   «Oilandoiko ermita», 2001 - 199. orr.


zutasun iz zut dagoenaren nolakotasuna.

Ikus zitekeen masten zutasuna, oihalen zuritasuna eta soken nabardura, soken txirikorda.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 131. orr.


zuti izond tentea.

Bi aulki zuti biribil, limonada bat, garagardo bat.  Josu Zabaleta   «Lorategi beldurgarriak» - Michel Quint, 2003 - 27. orr.

Aldiro-aldiro druiden harri bat edo beste, mamu zuti bat bailitzan, nola igarotzen nintzen begira geratzen zitzaidan.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 217. orr.


zutiarazi, zutiaraz, zutiarazten du ad zutitzera behartu. ik xutiarazi;

Eskutik heldu, eta zutiarazi egin zuen.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 101. orr.

Pedrok zutiarazi egin zuen, esanez: "Altxa zaitez, gizaki hutsa naiz ni ere".  Elizen arteko biblia   Eg 10,26

Lehen solairutik zetorren oihu batek jauzi batez zutiarazi zuen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 188. orr.

Gero berriz ere zutiarazi nau; eta emango didan lezioarekin [...] inoiz ez omen dut atzera zaku bat jausten utziko.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 172. orr.

Aldarrilariak, ederrenaz aurrera, banan banan zutiaraziz, hasten zuen bere eskaintza, eta mutilik aberatsenek elkarren lehian sekulako dirualdiak botatzen zituzten neskatxik ederrenak berenganatzeko aiherrez.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 317. orr.

Aitatxik inoiz ez zuen han etxerik zutiarazi, baina lehen harria eman zuen bederen.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 88. orr.

Urkabea ere luze gabe zutiarazi zuen dorre gainean.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 65. orr.


zutik (orobat zutika g.er.) adlag 1 oinen edo oinarrien gainean zuzen, ez eseririk, ez eroririk, ez etzanik. ik xutik; tente; zut 5.

Gizasemeak zutik jarri ziren azken bazak jokatzeko, berriketan eta keinuka.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 70. orr.

Ezetz egin nion eskuaz, eta zutik jarraitu nuen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 170. orr.

Txalupari biek zutik egiten zuten arraun.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 104. orr.

Victoria, Joseba eta Susana besotik hartuta daude, zutik, ezkerretara.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 135. orr.

Gau hura goizaldeko ordu tikietan bukatu nuen, Alde Zaharreko barra amerikar batean, zutik egoteko gauza ez nintzela.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 109. orr.

Borreroak ezagutu zuen kondenatu dohakabe bat beti belauniko bizi eta urkamendian zutik hil zena.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 79. orr.

Zerk eusten zion zutik?  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 28. orr.

Zutik eta atezuan zegoen.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 118. orr.

Zutik eta azkar afaldu dute, platerik zikindu gabe, zartaginetik bertatik.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 15. orr.

Zaude zutik harkaitz gainean.  Elizen arteko biblia   Ir 33,21

Ez zen egokia emakumea han zutik edukitzea.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 51. orr.

Halaxe, zutik, esan genion agur elkarri.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 96. orr.

Denak, Herbert eta biok izan ezik, kanpoan zutik, eguzki-galda kiskalgarri hartan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 38. orr.

Parez pare ikusi zuen ama biluzik, ohearen alboan zutik, eta amak gizon gaztea besarkatzen zuela, gizona ere biluzik eta zutik.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 37. orr.

Eta gure Perkain, futxo, beti zutik, sekulan ez mozkortzen.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 120. orr.

Gizakia izateko bi printzipio bederen beharrezko dira, hotz, gorputza eta arima, haiek biak elkarretaratuz zutik baitago egiazko gizona.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 62. orr.

Sabaian margotze hori benetan nekagarria zen; ez zutika eta ez etzanda, ezin gustuko jarrera aurkitu.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 173. orr.

2 (gauzak)

Nork, artista batek ez bada, asma lezake bestela bonba bat jendea hiltzen duena gainerako guztia bere horretan zutik utzirik?  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 135. orr.

Bikote famatua Miarritzetik iritsi zenean, oraindik Donostiako harresitzarra zutik zegoen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 44. orr.

Etxea zutik zegoen, baina hartuta; haur batzuk zebiltzan ate aurrean, jolasean.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 71. orr.

Zintzoen etxeak zutik dirau.  Elizen arteko biblia   EsZ 12,7

Gehiago harritzen da bat eraikin horiek guztiak zutik Olinpiar Jokoengatik daudela jakitean.  Berria - Kirola   2004-08-10

Gari landetan zutik dauden errotak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 23. orr.

Bihar bertan prefetari idatziko diot lantegia zutik atxikitzeko erreserba fondoko dirua desbloka dezan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 212. orr.

Donostian sartuko zirela aurki, eta, sartzen zirenerako, gauza askorik zutik ez uztea zela agindua.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 35. orr.

3 zutikako (orobat zutiko g.er.) izlag ik xut 3; zut.

Zutikako seinalea duen zebrabide bat igarotzen ari zirela harrapatu zituen furgonetak.  Berria - Euskal Herria   2006-01-04

Zutikako erloju handia.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 18. orr.

Monak zutikako lanpara piztu eta sarrerako leihoko errezelak itxi zituen.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 184. orr.

90.000 metro koadroko zutikako siloa eraikitzeko asmoz.  Berria - Ekonomia   2004-12-28

Gainerako primateek katuaren antzeko gorputza badute ere, antropomorfo handiek zutikako jarrerak dituzte.  Berria - Gaiak   2004-11-20

Eragin fisiologikoak ditu zutikako gure jarrerak.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 258. orr.

Neurri handiko bederatzi zutikako horiekin batera, beste 40 argazki ere ikusgai dira Photomuseumeko hormetan, guztiak neurri berekoak, eta altuera berberean kokatuak. Zutikako enborrak ere ebaki beharko dituztelako.  Berria - Kultura   2006-02-15

Lehen proban ez dago aldaketarik eta zutikako oinbikoa ebaki beharko dute.  Berria - Kirola   2006-02-25

Instrumentuak hauexek dira: arpa, psalterio, laut etzanikoa, laut zutikakoa, zitola, fidula edo biola obala, zanfona, gaita, organeto eta aulos bikoitza.  Berria - Kultura   2006-02-11

Eskuak gerrikotik eskegita igaro zituen ardandegiko tertulia zutikakoak iraun zuen geroztikako denbora guztia.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 90. orr.

Ez daitezen lehert bi mendi parteak, badira zubi bezala utziak, harria ingurutik janik, zoragarriko zutikakoak eta trebesekoak.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 64. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

alboan zutik (5); ama zutik (4); artean zutik (19); atarian zutik (5); ate ondoan zutik (6); atean zutik (6); atzean zutik (8); aurrean dago zutik (4); aurrean zegoen zutik (4); aurrean zutik (69); bera ere zutik (5); bera zutik (5); bere aurrean zutik (4); bere ondoan zutik (6); berriro zutik (4); berriz zutik (6); bertan zutik (8); beti zutik (10); biak zutik (6); burua zutik (4); buruari zutik (5); dago zutik (14); denak zutik (5)

egon zen zutik (4); erdian zutik (27); ertzean zutik (8); gainean zutik (43); gainean zutik jarri (4); gelaren erdian zutik (4); gelditu zen zutik (9); geratu zen zutik (12); guztiak zutik (4); han zutik (11); hanken gainean zutik (5); hantxe zutik (21); haren aurrean zutik (4); hor zutik (7); hura zutik (4)

inguruan zutik (7); jarri zen zutik (7); jendea zutik (7); kontra zutik (9); leiho ondoan zutik (6); nahiago dut zutik (4); nengoen zutik (5)

ohe ondoan zutik (6); ondoan zutik (58); ondoan zutik geratu (4); orain zutik (4); oraindik zutik (12); otoitzerako zutik (6)

zaude zutik (4); zegoela zutik (5); zegoen zutik (27); zeuden zutik (9); zut zutik (5)

zutik baitzegoen (6); zutik dago (26); zutik dagoela (4); zutik dagoen (12); zutik daude (6); zutik dirau (4); zutik dirauten (8)

zutik egin (5); zutik egiten (6); zutik egon (54); zutik egon behar (9); zutik egon zen (7); zutik egondako (7); zutik egongo (4); zutik egotea (14); zutik egoteko (19); zutik egoteko gauza (4); zutik egoten (14); zutik egotera (4); zutik eman (4); zutik emana (5); zutik eta bakarrik (5); zutik eta geldi (5); zutik eusteko (8); zutik eusten (10); zutik eutsi (8); zutik ezarri (9); zutik gelditu (32); zutik gelditu zen (16); zutik gelditzen (10); zutik geratu (51); zutik geratu zen (27); zutik geratuko (5); zutik geratzen (12); zutik geunden (7)

zutik ikusi (12); zutik iraun (27); zutik iraun zuen (7); zutik iraungo (19); zutik iraungo duela (6); zutik irauteko (12); zutik irauten (5); zutik jarraitu (7); zutik jarraitzen (4); zutik jarri (177); zutik jarri zen (65); zutik jarria (4); zutik jarriko (5); zutik jarririk (4); zutik jarrita (29); zutik jarritako (6); zutik jartzeko (15); zutik jartzen (38); zutik jartzen da (6); zutik jartzen saiatu (4); zutik jartzen zen (6); zutik jartzera (6); zutik nengoen (7)

zutik segitzen (5)

zutik utzi (5); zutik zegoela (13); zutik zegoen (86); zutik zeuden (34); zutik zirauen (8); zutik zirauten (7)

zutikako enborra (4); zutikako jarrerak (5)


zutika ik zutik.

zutiko1 iz zutoina.

Atera hurbildu nintzen, bihotza gogoz taupadaka, eta langako zutikoetako batean iragarki handi bat ikusi nuen: [...].  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 231. orr.


zutiko2 ik zutik 3.

zutikor izond zutitzeko joera duena.

Glandeak, estalgarriak, zurtoinak, zuztarrek, barne ezpainek, himenak eta ehun zutikorrek osatzen duten organo konplexu guztia da klitoria, eta hor sartzen dira, halaber, klitoriko erraboilak, uretrako esponja, perineoko esponja, gihar genitalak, nerbio bukaerak eta odol hodien sarea.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 234. orr.


zutin ik zutun.

zutinik ik zutunik.

zutitu, zuti(tu), zutitzen 1 da ad zutik jarri. ik xutitu.

Zutitu eta ate aldera abiatu zen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 81. orr.

Zutitu eta egun bereziren baterako gordeta zeukan botila ardoa atera du.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 155. orr.

Kuleroak jazteko zutitu den istantean neskari agerian geratu zaizkio izter zuriak.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 47. orr.

Gerri ukaldika saiatu nintzen, baina alferrik, ezin zutitu nintzen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 46. orr.

Ondorioz, gauak bazterrak setiatzen zituela, mahaitik zutitu ziren gizonak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 188. orr.

Romani deitu, eta, aulkitik zutituta, esan zion: [...].  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 53. orr.

Emaztea aulkitik zutitu zen, elkarrizketa bukatutzat emanez.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 25. orr.

Batzuek zutitu eta gezurrezko testigantza hau egin zuten Jesusen kontra: [...].  Elizen arteko biblia   Mk 14,57

Ai, dama gazte, zuti zaitez.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 22. orr.

David erregeak, zutiturik, esan zuen: [...].  Elizen arteko biblia   1 Kro 28,2

Zergatik dago lurrean zure idi sakratu hori? Zergatik ez da zutitzen?  Elizen arteko biblia   Jr 46,15

Emaztea batzuetan zutitzen zen eta esku-ahurrak gerrian pausatzen zituen aiaiaika.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 17. orr.

Gizona zutitu egin zen.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 160. orr.

Bat-batean, amona zutitu egin zen, lanean hasteko presa sentitu izan balu bezala.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 158. orr.

Joantto zutitua zen, Domengari beha.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 73. orr.

Hogeita hamar segundoren buruan, mugimendu bat eginez polliki-polliki zutitzera entseatu zen.  Daniel Landart   «Anaiaren azken hitza», 1999 - 99. orr.

Harryk zutitzea pentsatu zuen, baina gero ezetz erabaki zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 232. orr.

Elbarri nago eta ezin naiz inola ere zutitu.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 266. orr.

Aitak seinalea egin, eta kanabera botatzera zutitu ginen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 110. orr.

Edan eta edan aritu zen, zutitu gabe.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 24. orr.

Uhinen jauzietan barna bultzatzen baikaitu denborak, itsaso haserretuaren esku, eroriz eta zutituz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 10. orr.

Zutitzearekin, Ximurrak mugikorra bildu zuen mahai gainetik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 78. orr.

Sagua zutitu egin zen.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 11. orr.

2 (adizlagun eta kidekoekin)

Bizkor zutitu eta osaba Vernoni jarraitu zion etxeko atera.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 22. orr.

-Tira, Petunia -esan zuen osaba Vernonek, baldar zutituz-, geltokira noa, beraz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 21. orr.

Isilik zutitu, eta argiaren giltza jiratu zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 136. orr.

Berriro zutitua zen, sasiartetik zelatan jarraitzeko.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 176. orr.

Raimundok boligrafoa pausatu du, poliki zutitu da [...] bat-batean bizitzeko gelditzen zitzaizkion urte guztiak gainera erori izan bailitzaizkion.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 409. orr.

Larri eta pozik zutitu nintzen, eta bidea irekitzen hasi nintzen berriz arantzetan barrena.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 34. orr.

Halako barne-ximikoa sentitzen nuela, eta urduri antzean paratzen nintzela, eta ttentteago zutitzen.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 56. orr.

Haserre zutitu zen gizona, liskarrerako prest.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 277. orr.

Telefonoa hoska hasi zen hotelaren inguruko txoriak ere izutzeko moduko indarrarekin, eta kolpetik zutitu nintzen ohean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 189. orr.

Deliberatuki zutitu zen, eztei tradizio zaharreko urratsak konplitzekoak zituela oroituz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 98. orr.

Horra gizon oinutsetan zutitua bere oinuts zintzilikatuei begira.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 236. orr.

Kristinak eten zuen josteta, ezustean zutituz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 366. orr.

Adieraz diezazukedana baino askoz hunkituagoa, itsumustuan zutitu naiz.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 396. orr.

Black saltoan zutitu zen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 290. orr.

Gandalf salto batean zutitu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 99. orr.

Salto batez zutitu eta ibiltzen hasi zen.  Elizen arteko biblia   Eg 3,8

Zutitu, zurbil-zurbil, eta bere makila magikoa atera zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 282. orr.

Neke handiz zutitu nintzen.  Joxan Elosegi   «Ahardikeriak» - Marie Darrieussecq, 2004 - 78. orr.

Braust zutitu eta orria atzitu nuen mahai gainetik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 289. orr.

Zaldiak, brau, zutitu eta jendetzarengana oldartu ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 96. orr.

Artega, bertan erreko ninduela edo hormaren kontra zutitzeko agindu eta fusilatuko ninduelakoan.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 87. orr.

Esku bat mahai gainean bermatuz zutitu zen agurea.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 28. orr.

Pilotuaren ondora zutitu zen Laxaro.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 232. orr.

3 irud/hed ik matxinatu.

Holandarrak, ez zaitezte pasiboak izan, zuti zaitezte!  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 95. orr.

Haren seme garenoi eskatzen digu tiraniaren kontra zuti gaitezen.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 46. orr.

Guri balitz bezala basa hizkuntza horien bizirik atxikitzea, alta Iraultzaren aurka zutitzen direlarik.  Herria   2002-12-26

4 (gauzak)

Patioaren erpinean zutitzen zen dorre nagusirantz jo genuen.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 273. orr.

Zubiak gora zutitzen ziren.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 12. orr.

VIII. mendean zutitutako meskita toki sakratua da musulmanentzat Meka eta Medina ondoren hirugarrena.  Berria - Mundua   2004-11-13

Pianoaren notak soilik zutitzen ziren, itsas-uhinen gisako itxura bat harturik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 106. orr.

Lurralde palestinar okupatuetan zutitzen ari diren banaketa hesiaren eraikuntza bertan behera gelditu behar da, Jerusalem ekialdean zutitzen ari den zatia barne.  Berria - Mundua   2004-07-10

5 (du aditz gisa) ik zutiarazi.

Ikara batek zutitu ninduen aulkitik.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 48. orr.

Anaia txikiak itsuak argitu, konkortuak zutitu, deabruak jaurti eta gorrei entzunarazten badie ere [...] idatz ezazu ez dagoela hor poz betea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 957. orr.

Haizexka arin batek ilea zutitu zien.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 226. orr.

-Printzea -esan zuen bere soin karratu eta bere karratuan biribil hura nekez zutituz-, betarik ba al duzu nirekin fiskeria batez mintzatzeko?  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 159. orr.

Haurrak, oihal, adar eta makilaz zutituriko denda barruan zeuden eta beren aurretik etxerantz pasatzen ikusi zuten.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 32. orr.

6 zutitzera egin

Zutitzera egin du, eta, istant horretan zaztada bat sentitu du bizkarrean.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 12. orr.

Ejerzito guztia zegoen mahaian eta Mariolino sartu zenean aurpegia atzaparkadaz betea zuela, aitak zutitzera egin zuen, baina Ciro zaharrak keinu batez josiarazi zuen aulkira.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 265. orr.

-Gizagaixoak! -zutitzera egin zuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 265. orr.

Zutitzera egin du, baina bidaiantak bi ostikada jo dizkio saihetsean eta goardia, berriro oihu egin, mosketoia utzi eta luze-luze geratu da lurrean.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 123. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuti zaitezte (3)

abel zutitu (3); alde egiteko zutitu (3); ama zutitu (6); andereñ astiro zutitu (4); aulkitik zutitu (9); aulkitik zutitu zen (3); bat batean zutitu (12); bazterretik zutitu (3); berehala zutitu (9); berehala zutitu zen (6); berriro zutitu (4); berriz zutitu (5); bezala zutitu (7); bezala zutitu zen (3); bizkor zutitu (5); brau zutitu zen (3); burua zutitu (3); demba zutitu (5); denak zutitu (3); oa zutitu (3)

eginez zutitu (6); eginez zutitu zen (3); egiteko zutitu (3); emakumea zutitu (6); erdian zutitu (3); eserlekutik zutitu (3); gisa zutitu (3); gizona zutitu (7); guztiak zutitu (5); harry zutitu (13); hartu eta zutitu (3); hermione zutitu (4)

jauna zutitu (4); jauzi batez zutitu (11); jendea zutitu (3); joateko zutitu (3); joxe zutitu (3); kolpetik zutitu nintzen (3); lockhart zutitu (3); mahaitik zutitu (4); mentxu zutitu (3)

orain zutitu (3); raimundo silva zutitu (6); salto batean zutitu (9); salto batez zutitu (5); salto eginda zutitu (4); saltoan zutitu (16); saltoan zutitu zen (9); sam zutitu (3)

zutitu da (16); zutitu denean (4); zutitu egin da (21); zutitu egin nintzen (23); zutitu egin zen (187); zutitu egiten (19); zutitu egiten da (10); zutitu eta esan (3); zutitu eta harengana (3); zutitu eta ibiltzen (6); zutitu eta jarraitu (3); zutitu ezinik (3); zutitu gabe (4); zutitu ginen (10); zutitu nintzen (28); zutitu nintzenean (3); zutitu ondoren (4); zutitu zaitez (3); zutitu zen (167); zutitu zenean (14); zutitu ziren (24); zutitu zirenean (3)

zutitua zen (4)

erdi zutiturik (3)

zutitzeko agindu (4); zutitzeko keinua egin (4)

lockhart zutitzen ari (3); zutitzen ari (16); zutitzen ari zen (4); zutitzen da (15); zutitzen hasi (3); zutitzen ikusi (3); zutitzen lagundu (11); zutitzen lagundu nion (3); zutitzen saiatu (6); zutitzen saiatu zen (4); zutitzen saiatzen (4); zutitzen saiatzen da (3); zutitzen zen (27); zutitzen ziren (4)

zutitzera egin (3)


zutitze iz zutik jartzea.

Israelek 2002an ekin zion zutitzeari.  Berria - Mundua   2006-03-10

Piztia arraren izaera dela-eta, horrelako irudiek nekez huts egiten dute zakil-zutitze gogor eta pilpiratsuak eragiteko orduan.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 80. orr.


zutoi ik zutoin.

zutoihal 1 iz estandartea.

Nafarroako zutoihalaren pean egundaino gudukatu den armadarik handiena.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 42. orr.

Zalditeria kapitainaren zutoihalaren ondoan bilduta.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 138. orr.

Zutoihalak eta banderatxoak airean ikusten dira, ikusgarria da, garretan dauden suak ere ikusten dira, auskalo zertarako diren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 166. orr.

Ekialdetik jotzen zuen haize leunak hodei zurien azken zarpailak bultzatzen zituen, gotorlekuko zutoihalak eta bandera zuriak ere eraginez eta astinduz.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 34. orr.

Zaldunetako batek erregearen bandera hartu zuen zutoihalaren eramailea izan ohi zen eta orain hilik zetzan Guthlafren eskutik.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 143. orr.

Zutoihala tolesteko agindu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 168. orr.

Besaulki berezian jarrita, eta eskutan urrez brodatutako zutoihal zuria zeramalarik, Bizkaiko Sindiko jauna agertu da.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 262. orr.

K.o. 26an Pontzio Pilato erromatar prokuradoreak, isilean eta gauaren babespean, medailoietan enperadorearen irudia zeukaten erromatar zutoihal militarrak Jerusalemera sartu zituenean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 79. orr.

Frankismoaren aurkako eta demokrazioaren aldeko zutoihala da ikurrina Zabaletaren ustez.  Berria - Euskal Herria   2004-02-28

2 (hitz elkartuetan)

Bere gainean toldo bat eraiki dute, brisak leunki zapart eginarazten duena, errege-zutoihalarekin konpasean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 183. orr.

3 irud/hed

Demokraziaren zutoihala daramaten AEBek, ahalik eta gehien atzeratu dituzte bozak.  Berria - Harian   2005-01-29

Jainkoaren eta beronen Fedearen egia hutsezinek akuilaturik, karitatearen zutoihaletan dotrinaren banderak jaso zituen, penitentziaren kuarteletan Gurutzearen armak, eta Jainkoaren hitzaren tronpeta ebanjeliko bilakaturik, ahotsa goratzearen eta bizioei zintzur egitearen alde jo zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 318. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zutoihala eramanez (3)


zutoin (orobat zutoi g.er.) 1 iz haga modukoa, eskuarki euskarri edo seinale gisa zutik ezartzen dena. ik paldo.

Egundoko kable elektrikoen azpitik zihoan trena, kilometrotan eta kilometrotan, eta zutoin bakoitzeko, hala egiten nuen neure kolkorako: [...].  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 59. orr.

Bide haren bi aldeak telegrafoaren zutoinen eta harien bidez elkarrekin albaindurik zeudela ematen zuen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 165. orr.

Lanpararen zutoinaren kontra jarri eta hantxe geratu zen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 85. orr.

Gero semaforoaren zutoinera igo nintzen, eskailera batera bezala.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 89. orr.

Lerak abiada izugarria hartzen zuen, alboetara okertzen zen, bide-ertzeko zutoinen kontra jotzen zuen.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 30. orr.

San Sebastian martiriaren nekaldiari buruzko estanpa sepia bat; lokarriek hondoraino zulaturiko besoak agerian, zutoinetik askatu nahian minez iraulita baitzituen, eta gorputz sendoa bezain leuna, gezi tenkatuek alderik alde josita ziotena.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 59. orr.

Santua zutoin batean lotua ageri da, Mirakontxako harkaitz batean, biluzik eta geziak gorputzean sartuta.  Askoren artean   «Rataplan» - 24. orr.

Charlie zutoinera lotuta dago.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 190. orr.

Glorietatxo haren sarreran, adreiluzko zutoin banaren gainean, igeltsuzko bi estatua zeuden, Flora eta Pomona.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 140. orr.

Kantoiak babesteko espaloietan ezarri ohi dituzten burdinurtuzko zutoinen antzekoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 159. orr.

Izbetako batzuk mendiaren maldan sakabanaturik zeuden, ahate-saldo baten antzera; besteak, berriz, behean zeuden, zutoin gainean eraikita, eta kurriloak gogorarazten zituzten.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 426. orr.

Bat-batean jiratu eta sartu ziren erdian etxebizitza handi bat zegoen espazio batean, garabiez, zutikako eskailerez, zutoinez eta habeez, esku orgez, adreilu mordoez inguratua.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 226. orr.

Zutoinak sartuak zituzten, sokak tenkatuak, eta, azkenean, toldoa zabaldu zuten.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 193. orr.

Tenplu joniar iduriko aterbe batean, zeinak baitzuen zorua marmolezko, eta aitzinean hiru zutoin, hirurak ere arrosa-landare batzuek izurtuak eta kiribilduak.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 295. orr.

Absidearen alboetan, urrezko zutabe batzuk zeuden sabaitik zintzilik, zutoin zilarrezkoak zeuden zoruan xut.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 126. orr.

Potsdam-en lau egun ematea eta Orangerie-n ibiltzea lerde-jarioka eta poloniar guztiak zutoina ipurditik sartuta akabatuko zituela amets eginez.  Karlos Zabala   «Buda zoriontsuen etxea» - João Ubaldo Ribeiro, 2003 - 21. orr.

Egun batean, txikitan, kalean barrena zebilela Milanen, zutoina baino tenteagoko gizon bat ikusi zuen.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 25. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

AEBko bandera gehitu zion zutoin luze batean esekirik.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 210. orr.

Handik metro gutxitara pasealekuaren erdi-erdian altxaturik, zutoin luze biribil bat zegoen, goitik beheraino gezi itxuran eta zurezko oholez josiriko hainbat leku izen tinta gorriz idatzita zeuzkana, hiri bakoitzaren azpian Londrestik bertarainoko distantzia, miliatan eta kilometrotan, argitzen zuena. Bizkor-bizkor geratzen ziren tarantasaren atzean bideko zutoin distantzi erakusleak.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 198. orr.

Antzinako etxe asko, aintzira inguruetan eraikitzen zituztenak, altza-zuatz edo zutoin sendoen gainean eraikiak ziren, urak nekez usteltzen duelako.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 119. orr.

Paldotzea, hain zuen, beste hau da: zutoin zorrotz bat gorputzean sartuz hiltzean, biktima eserita geratzea.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 219. orr.

Bere kasa bizitzen hasi zen, luzatu egin zen, neurrigabeko zutoin beltz baten itxura hartu zuen, eta erdi bi egin zuen bizitza osoa.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 18. orr.

Zutoin elektrikoek gas toxikoa sortzen dutela diote adituek.  Berria - Gaiak   2004-02-10

Postuen lau kaxoiak argitzeko, brontzezko zutoin bat zegoen, bi gas argiontziri eusten ziena, eta argi haren pean saltzailea nabarmen agertzen zen.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 172. orr.

Argindar-kablerik gabeko alferrikako zutoinak.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 22. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ikusarazi diot nola jenero hura mailuaz jotzen den: ez hori bakarrik, hartan ari ginela mailu bat eta zutoin-harri bat inguratu, eta ikusarazi diot zein erraz den xafla eta orritan ematea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 122. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Jauzi egin zuen pozez, eta, lanpara-zutoinaren ondotik aldendu gabe, haien ibileran saiatu zen emaitza antzematen.  Irene Aldasoro   «Dublindarrak» - James Joyce, 1999 - 86. orr.

Argi zutoin batetik urkatzea nahi genuen.  Pello Lizarralde   «Denak hasperenka» - Gianni Celati, 2005 - 130. orr.

Autoak BI-625 errepidetik atera eta argindar-zutoin bat jo zuen.  Berria - Euskal Herria   2006-05-10

Telefono-zutoinek infiniturantz eramaten zuten hari beltza.  Berria - Kultura   2006-03-16

Estepa hartan goragune bakar bat ere ez zen ageri bistara, telegrafo zutoinen profilak izan ezik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 178. orr.

Berak bakarrik zekien zer esaten zioten zelaiek eta telegrafo-zutoinek, baina jendearen elkarrizketak kezkatsuak ziren, hilketei, lapurretei eta suteei buruzko zurrumurruz beteak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 31. orr.

Bizpahiru taxilari zeuden telefono zutoinaren inguruan solasean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 28. orr.

Lurrez bete ordez, haritz-zutoinak erabili zituzten; milaka eta milaka zutoin lurperatu zuten han.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 395. orr.

5 irud/hed

Zeintzuk dira bestelako eredu komunikatibo horren zutoinak?  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 91. orr.

Ortzaizean altxaturiko errauts zutoina zen atake horien iragarlea.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 37. orr.

Isiltasun une laburraren ondotik, klarinetearen hots eztia altxatu zen errauts zutoin baten pare.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 319. orr.

6 futboleko eta kideko kirol batzuetako ateko bi albo hagetako bakoitza.

22. minutua zen, eta Morientesek zutoinera eta Gudjohnsenek langara bidalitako baloiek erakutsi zuten hurrena partida bizi-bizirik zegoela.  Berria - Kirola   2004-05-06

Kovacevicen burukada gogorrak eskuineko zutoina jo zuen.  Berria - Kirola   2004-02-15

Pablok eskuinetik erdiratu zuen, Magnok ezker zutoinaren aurrean baloia gelditu eta Navarrori gola oinetan jarri zion.  Berria - Kirola   2004-01-23

Muñozek berak aukera ona izan zuen 18. minutuan, Pablo Garciak kornerra atera, Mateok baloia orraztu eta bigarren zutoinean errematatzeko aukera izan zuenean.  Berria - Kirola   2004-01-15

Areaz kanpotik ezker oinarekin egin zuen jaurtiketak Eliaren ateko sareetan amaitu zuen zutoina jo ostean.  Berria - Kirola   2006-01-05

Neure debutean –[...] Herrerako futbol-zelaian-, defentsa bati txapela egin eta, baloia airean zegoela, obus bat atera zitzaidan, zurezko zutoina dar-dar jarri zuena, atean sartu aurretik.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 66. orr.

Zortea ez du lagun izan, hiru bider errematatu duelako zutoinera.  Berria - Kirola   2004-12-03

7 (Quidditch jokoan)

Zazpi jokalari izaten ziren quidditch-taldean: hiru jazarle, eta haien eginkizuna puntuak egitea zen, quafflea (futbolekoaren tamainako pilota gorri bat) zelaiaren mutur bakoitzean, hamabost metroko altueran, zutoin batzuetan zeuden uztaietako batetik sartuz, [...] zaintzaile bat, zutoinak zaintzen zituena; eta bilatzaile bat.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 118. orr.

Quidditcha, kirolik ospetsuena aztien munduan (sei zutoin altu, lau pilota hegalari eta hamalau jokalarirekin erratzetan).  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 10. orr.

8

Kultu-lekuak, zutarri eta zutoin sakratuak egin zituzten muino guztien gailurretan eta zuhaitz hostotsu guztien azpian.  Elizen arteko biblia   1 Erg 14,23

Jaunaren, beren Jainkoaren, aginduak baztertuz, bi zekor-irudi egin zituzten, bai eta zutoin sakratua ere; izarren aurrean ahozpeztu ziren eta Baal jainkoa gurtu zuten. aldareak eta zutoin sakratuak bota, idoloak xehe-xehe egin eta intsentsua erretzeko aldareak desegin zituen, eta halaxe Israel lurralde osoan.  Elizen arteko biblia   2 Erg 17,16

Jaunarenak dira lurraren zutoinak, mundua haien gainean du kokatua.  Elizen arteko biblia   1 Sm 2,8

9 (oheetan) zutabea.

Ohearen lau zutoinen goialdea pinaburuz ederturik zegoen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 525. orr.

Gero, ohe buruko zutoineraino joan, Holofernesek han zintzilik utzia zuen ezpata hartu, eta esan zuen: [...].  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 154. orr.

Lau zutoineko ohearen inguruko zintzilikarioen artetik dorreko leihoan elurra ikusten zuen pasatzen, eta bere artean gogoeta egiten zuen.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 167. orr.

10 irud/hed

ELAren proiektuaren zutoin sendoenetarikoa.  Berria - Ekonomia   2004-12-29

Horregatik idazten dizut, jakin dezazun nola jokatu Jainkoaren etxean, egiaren zutoin eta oinarri den Jainko biziaren elizan.  Elizen arteko biblia   1 Tm 3,14-15

Euskal Herri askearen zutoinak eraikitze bidean.  Berria - Harian   2005-10-09

Lantegiko sarrerak greba-zutoinez blokatuko eta nagusia gurekin atxikiko dugu.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 207. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bigarren zutoinean (7); bigarren zutoinean (7); zutoin sakratua (8); zutoin sakratuak (18); zutoinaren kontra (3); zutoinaren ondotik (3); zutoinera bidali (4); zutoinera joan (3)


zutoindu, zutoin(du), zutointzen du ad zutoinetan bermatu.

Izan ere, janariak behar du dena indartu, berritu eta zutoindu, janariak du dena iraunarazten.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 161. orr.


zutun (orobat zutin) 1 izond zuta.

Gortinaren zirriztuetatik Monikaren zango zutun eta beso luzeei begira.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 122. orr.

2 (predikatu edo adizlagun gisa)

Takoien gainean ibiltzen ikasiago iruditu zitzaidan, zutun, lerden eta dotore baina oraindik erabat emakume izatera iritsi gabe.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 93. orr.

Ez orduan, takoien gainean zutun eta pitin bat harro, atzetik begira ninduela jakitun, kafetegiko atetik irten eta espaloian barrena galdu zenean, [...].  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 137. orr.

Denak ahanzten zituen, ordea, lo-gelako mirailaren aitzinean zutun plantatzen zenean: bertan eta berehala inguruan zebilzkion gizonei atsegingarri agertzeko mila arrazoi finkatzen zituen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 91. orr.


zutundu, zutun(du), zutuntzen 1 da ad zutitu.

Kolpe batean jiratu eta zutundu zen Dionisos.  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 130. orr.

Ikusleen samalda ikara baten zutundu da, haizeak astindutako zuhaitz gazteak dira.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 32. orr.

Halako batean, baina, mutila zutundu eta eszenatokira igo zen antolamendukoek zor ei zioten dirua eskatzeko.  Berria - Kultura   2004-02-03

Esan diozu lepotik helduta eta zutuntzen lagunduz.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 160. orr.

-Bai -erantzun zenuen zutundurik-, aldizkarirako hartu behar nuen hitzaldia.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 64. orr.

2 irud/hed

Aitaren ahotik herotsik gabe jazartzen imajinatzen zuen, hor klinikako ganbaran, eta dolorea, puñal zorrotz, zutundu zitzaion bihotzaren basamortuan.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 334. orr.


zutunik (orobat zutinik g.er.) 1 adlag zutik.

Ezinezkoa zitzaion zutunik jartzea.  Unai Elorriaga   «SPrako tranbia», 2001 - 104. orr.

Matiasek, baina, ez zeukan ohiturarik hain altuera desberdinetatik hitz egiteko, gizona lurrean eta bera zutunik, eta lurrean jesarri zen, gizonaren ondoan.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 133. orr.

Dagoen lekuan gelditu da Iker zutunik, aldamenean jesartzen ausartu barik.  Urtzi Urrutikoeetxea   «Auzoak», 2005 - 98. orr.

Gu biok, gazteenok, zutunik, noski.  Txillardegi   «Labartzari agur», 2005 - 40. orr.

Zutunik aditzen dituzte olerkiak, zutunik musika.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 47. orr.

Jente guztia zutunik txaloka altzaten zan.  Xabier Amuriza   «Rufino Arrola, Vulkanoren atzamarrak», 2002 - 28. orr.

Zuri-beltzeko aiton-amonak dotore eta serio, andra jesarrita, beraren atzean eta zutunik gizona.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 94. orr.

Nagusia jesarrita berbetan eta mutikoa zutunik mugitzeari utzi barik.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 136. orr.

Arraunetan zetozen gizonak ez nituen ezagun, ezta txopan zutunik zetorren gizon lar duin eta zurruna ere.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 77. orr.

Aita zutunik brankan zegoen, neure aurrean, istriborreko mandan, bere Lee-Enfield 303a prest paratzen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 189. orr.

2 (gauzak)

Granito arrosazko etxe zoragarria hor dago oraindik, zutunik, egoera onean, tiraniei iraganeko arkitektura gustatzen baitzaie.  Berria - Kultura   2006-01-31

Gezurra zirudien XXI. mendean Erdi Aroko halako egitura bat ikustea zutunik. Harriaren maldan ttottotu zen kapitaina, fusila zango artean zutunik, etsia.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 103. orr.

[Junkers] hegazkinek ez dute etxerik zutunik utzi Gerrikaitzen.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 63. orr.

Filmetako plano orokor batean bezala, milaka gurutze, milaka hilobi-harri agertu ziren, denak lerro zuzen eta gurutzatuetan paratuak, zutunik, belar motx eta sarriaren eremu orlegian zain hartuta.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 187. orr.


zuzemen iz arazo edo egiteko bat konpondu edo bideratzeko egiten den urrats multzoa. ik izapide; diligentzia2.

Zuzemen eta prestaketa anizkunak egin ondoren helburura iritsi ahala aurrera egin ezinik gertatzen baldin bada, edota helburua betetzeko maiz itzuli egin behar baldin badu, beste bide bat urratzeko.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 23. orr.


zuzen (orobat txuxen g.er.) izond 1 norabidez aldatzen ez dena, alde batera nahiz bestera makurtzen edo okertzen ez dena; helburua iristen duena. ik xuxen; artez.

Harantzago, Urtza inguruko haltz zuzenek gaztainadiaren aurreko lerroa osatzen zuten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 160. orr.

Ibil zaitezte bide zuzenean, hanka okerra hauts ez dadin, sendatu baino.  Elizen arteko biblia   Heb 12,13

ik zuzenean.

Ilea beltza; bekainak zuzenak; sudurra neurrikoa, fina eta zuzena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 233. orr.

Marra zuzenak marrazteko erabiltzen genuen erregela.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 28. orr.

Lerroen artean bada bat nabarmena: lerro zuzena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 155. orr.

Bi punturen artean lerro zuzen bakarra egon daiteke.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 129. orr.

Hiru lerro zuzen behar dituzue espazio lerrozuzen bat mugatzeko.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 156. orr.

Bi punturen arteko lerro zuzena motzena da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 36. orr.

Lerro zuzenak deshumanizaziora eramaten gaitu.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 7. orr.

Berehalaxe saiatu zen taxista autoa behar bezala jartzen, besteekin batera ilara zuzena osatuz.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 79. orr.

Bufalo bat hantxe zutik, gure aurrean, trenbidearen lerro-pare zuzenaren erdian.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 51. orr.

Amsterdam hiriko karrika zuzen bezain estuak.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 95. orr.

Ai galtzak ongi lisaturik eta erdiko marra ongi zuzena ez bazuen!  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 54. orr.

Haren begiak urdin ilunak ziren, begikera zuzen argi tolesgabekoak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 54. orr.

Rosie gelaren zokoko aulki zuzen batean eseri zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 470. orr.

Haien buruek ilara zuzen bat osatzen zuten, lepoak loturik, pixkanaka ito zitezen.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 173. orr.

Hogeita hamar kilometro orduko, nahiz eta lurraldea lau-laua eta trenbidea erabat zuzena izan.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 50. orr.

Argi sumatu baitzuen hark kanoi-bola baten ibilbidea ez zela zuzena, parabolikoa baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 174. orr.

-Presakako kolpea ez da zuzena izaten.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 57. orr.

Uste dut haien artean hori esan zuena zentzu oso zuzeneko gizona zela.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 231. orr.

2 itzulinguru edo bitartekorik gabekoa. ik zuzeneko.

-Shinjuku NSn, bada pasabide zuzen bat.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 258. orr.

539 enpresa berri eratu eta 2.481 lanpostu zuzen.  Berria - Ekonomia   2004-07-27

Mahoma profetaren ondorengo zuzena baitzen kalifa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 221. orr.

Liburuko kontakizun gehienak lekuko zuzen izan zirenen ahotik jasoak direla ematen du.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 462. orr.

Salmenta zuzena apustu.  Berria - Harian   2005-08-28

EHNEk diru laguntza zuzenak eskatu ditu.  Berria - Gaiak   2006-02-22

Behera egin zuten, ordea, zerga zuzenek.  Berria - Ekonomia   2004-09-28

Ekintza zuzenaren eta baketsuaren bidea, desobedientzia zibilarena, alegia.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 49. orr.

-Txostena nahi dut -bide zuzena hartu zuen detektibeak, luzamendutan ibiltzeke.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 284. orr.

Nola ez, ezagutza zuzenak -intuizio zuzenean edo razionalean oinarrituta- proposizioaren edukia edo esanahia ulertzea eskatzen digu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 112. orr.

Teknika zorrotz eta zuzen baten bitartez.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 9. orr.

Testu zuzenak, italianismoak tartean dituztenak, sinpleak idazmoldeari eta esaldien loturari dagokienez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 37. orr.

Urte luzeetako gerren ondorio zuzen edo zeharkakoak.  Pello Salaburu   «XX. mendearen argi-itzalak», 2001 - 47. orr.

Ez dira zuzenean ideologia baten ondorio, ez eta jaso den heziketaren ondorio zuzen ere.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 179. orr.

Gizarte eta eliz giro berriak isla zuzena izango du Frantziskoren bizi-esperientzian.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 25. orr.

Iritzi trukaketa zuzenak egiteko foroa ere badu.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Biblian agertzen da ohitura honi buruzko erreferentzia zuzen bat Ezekielen liburuan (Ez, 8, 14).  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 225. orr.

Finantzaketa zuzenaren mekanismoak.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 133. orr.

Horrela, espiritutik espiritura komunikazio zuzenaren ezintasuna gaindituz, gizakiak sentimenez baliatu ziren, bitarteko gisa, elkarrekin bat egiteko.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 79. orr.

Emakumeak normalean estilo zuzenaren aurrean ez direla atzera egitekoak.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 94. orr.

Harreman zuzen horren bitartez zeozer lortuko delakoan gara.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 162. orr.

Sateliteko telefonoa hartu zuen, Pentagonoarekin linea zuzena lortzeko.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 43. orr.

Materia gisa agertzen dena ezin dela izan eragin zuzen baten bitartez errepresentazioen kausa, hau efektuen era erabat heterogeneoa baita.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 171. orr.

Ez dirudi helburu zuzen eta nagusiaz onartzen ahal denik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 132. orr.

Hori esateko argibide zuzen eta zehatz gutxi daukagu.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 28. orr.

Argitaletxeetan lan egiten duten profesionalei kalte zuzena egingo lieke mailegu sistemak.  Berria - Harian   2006-01-15

Bada lotura zuzen bat denbora eta espazioaren artean, bertigotik, zoraduratik, zerbait duena.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 149. orr.

Estaltzeko orduan, ugaztun emeak estimulazio zuzena jasotzen du, zakilaren mugimenduen bitartez klitoria igurzten baita.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 222. orr.

Esplotazio ageri, lotsagabe, zuzen eta basati bat.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 48. orr.

Zergen bidezko diru iturri zuzen hori ere beste amu bat da, herriak elkartu daitezen.  Berria - Harian   2006-01-13

Galdera zuzenari erantzun gabe.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 15. orr.

Horiekiko dugun esperientzia, esperientzia zuzena da, bitartekaririk gabekoa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 113. orr.

Espiralak konotazio zuzenak ditu ekologiarekin, naturarekin eta sorkuntzarekin.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 20. orr.

Inbertsio zuzenek urtebete baino gehiagorako transferentzia-fluxu pribatu garbien erdia hartu dute 1990-1996 aldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 132. orr.

Aurkari zuzenek huts egiten badute itzela izango litzateke emandako pausoa.  Berria - Kirola   2006-04-09

3 zuzentasunaren araberakoa; arauen edo ereduen araberakoa; egiaren araberakoa.

Haren ustez, arima zuzen batek, eskubidea ez ezik, betebeharra ere bazuen gaizkia eragozteko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 302. orr.

Egiazko bake zuzen eta iraunkor bat eraiki beharretan gabiltzalarik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 12. orr.

Okerrak zuzentzeko eta biziera zuzenean hezteko baliagarria.  Elizen arteko biblia   2 Tm 3,16

Joan ohi ziren bide zuzen eta ziurretik aldentzen hasi zirela, eta heriotzara daraman bide lasaiagoa hartuz, ez ziotela beren bokazio eta profesioari eta etsenplu onari kasurik egiten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 686. orr.

Jokabide politiko zuzena erakusten digu Heraklitok: giza legeak partaide dira jainkoaren legeetan.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 33. orr.

"Nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo "gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 157. orr.

Bi gauza oker eginek ez dute gauza zuzen bat egiten.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 241. orr.

Egin nezakeen gauza zuzen bakarra egin nuela: zauritua ospitalera eraman.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 196. orr.

Nire teoria zuzena baldin bada, jendea ezagutzeko balioko du.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 283. orr.

Natura legearen ala Jainko legearen kontra doana, ez baita ez zilegi ez zuzen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 111. orr.

Komertsio zuzenaren ezaugarria baita argitasuna, maila guzietan argi izan baitute gauzek.  Herria   2003-05-08

Zeren uste baitut, nahiz agian ez naizen batere zuzen, ez duzula guk gure garaian irakurtzen genuen adina irakurtzen.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 18. orr.

Zuzen da zu izan zaitezen nagusi: sakrifikatzaileari baitagokio tenpluaz baliatzea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 65. orr.

Zuzen da hura laudatzea, ozarra litzateke hari jarraitzea.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 110. orr.

Ihardetsi nion baietz, nahi nuela, zuzen den bezala, lurreko edozein lekutan Jauna zerbitzatu.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 208. orr.

Horra beraz zergatik zuzen den, Erroman egitea auziaren epaia.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 163. orr.

Iragan hilabetearen 20ko gutun batean ikusten dut zenbat nahi zenukeen zure (Burgoseko) elizara itzuli eta hori zuzen dela iduritzen zait eta nik ere atsegin nuke gerta baledi.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 197. orr.

Euskara batu estandar zuzen egoki dotoreenaren arrastotik.  Juan Garzia   «Pedro Páramo» - Juan Rulfo, 2001 - 9. orr.

Hasiko naiz hastapenetik, zuzen den bezala.  Janbattitt Dirassar   «Bihotzeko mina», 1997 - 23. orr.

Zuzen den bezala ongi zigortuak izanen dira.  Herria   2003-05-29

Zeren arabera erabaki dezakegu ekintza bat zuzena ala okerra den?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 8. orr.

Ez litzateke zuzena izango inor bere buruaz harrotzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 363. orr.

Zigor batek, zuzena izateko, gizakia delitutik atzeratzeko adinako gogortasuna izan behar du, ez gehiago.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 79. orr.

Jainkoaren epai zuzenaren bidez, gizon haren azken egoera lehengoa baino okerragoa gertatu zen, esker txarrekoa izateagatik eta Jainkoa mespretxatzeagatik.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 810. orr.

Teoria honen printzipio oinarrizkoaren arabera, ekintza bat moralki zuzena da bere ondorioak kaltegarri baino gehiago onuragarri badira, besterik gabe.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 205. orr.

Aldi baterako legea betiko legean oinarrituta dagoen heinean izango dela zuzena eta bidezkoa.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 113. orr.

Politikoki eta estetikoki zuzenak diren albiste irakurle horiei anchorperson esaten diete.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 15. orr.

Esakune paradoxal baina zuzen hau oharrarazi behar da: [...].  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 298. orr.

Kasu horri buruz emandako azalpen zuzen nahiz okerrak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 74. orr.

Kritika zorrotz baina zuzen baten zuhurtasunak soilik libra gaitzake itxurapen dogmatiko hauetatik.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 173. orr.

Cesar Telleriaren informazioa zuzena zen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 208. orr.

Izadian halako printzipioaren arabera ordena bilatzeko metodoa [...] dena dela, arrazoimenaren printzipio erregulatzaile zuzen eta egokia da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 235. orr.

Horiek denak, hara, lortu ahal izan ditiat urte mordoan ibili ondoren zerean... ehizan, horra hitz zuzena.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 13. orr.

"¿Puede usted por favor tomarnos una fotografía?", esan zuen espainol zuzenean.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 31. orr.

Zuzenago litzateke esatea odol beroko animaliek barne [...] eta besteek, berriz, ingurunearen araberako barne-tenperatura, batzuetan beroagoa edo beste batzuetan hotzagoa.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 178. orr.

4 bakoitzari dagokiona ematen diona, zuzentasunez jokatzen duena; Jainkoaren legearen edo lege moralaren arabera jokatzen dena. ik zintzo.

Aitortzen dut gizakia zuzena ez denean injustua dela.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 140. orr.

Hala nola justiziaren edo zuzentasunaren bertutea, bakoitzari berearen ematera bultzatzen duena gizon zuzena eta, injustiziaren bizioa, besteari berea kentzera bultzatzen baitu gaiztoa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 87. orr.

Bi apezpiku frantses, gizon zuzenak eta katoliko zintzoak.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 193. orr.

Pertsona zuzena zen, eta zorrotza.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 133. orr.

Pertsona zuzenaren sufrimendua pertsona doilorraren kondenazioa da.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 200. orr.

Gizon zuzena zen Noe eta akatsik gabea bere garaikoen artean, Jainkoak nahi bezala jokatzen baitzuen.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 26. orr.

Zer gizon zuzen eta tolesgabea den!; aurpegian antzematen zaio guztiz xaloa dela.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 147. orr.

Gabriel Cueva, Alburquerqueko jaun duke, Milango gobernadore, printze txit zuzen eta guztiz bihozberari, Martin Azpilkueta, Doktor Nafarrak Agur!  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 199. orr.

Jaungoikoa zuzena dela aitortzen badugu (eta hori ukatzea sakrilegoa litzateke), onak saritzen dituen moduan zigortzen ditu gaiztoak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 101. orr.

Bera baino hobeak ziren bi gizon jator eta zuzen hil baitzituen ezpataz.  Elizen arteko biblia   1 Erg 2,32

Justiziaren arabera emango dira epaiak, hari jarraiki ibiliko bihotz zuzenekoak.  Elizen arteko biblia   Sal 94,15

ik zuzeneko.

Bihotz okerrekoak bere jokabidearen fruituak jasoko, bihotz zuzenekoak bere egintzenak.  Elizen arteko biblia   EsZ 14,14

Ez zuten eskandalu-bide izan zitekeen lanbiderik onartzen, baizik eta eginbide santu, zuzen, onest eta onuragarrietan jarduten zuten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 207. orr.

Luza zeure maitasuna aintzat hartzen zaituztenei, zeure justizia bihotz-zuzenei.  Elizen arteko biblia   Sal 36,11

• 5 iz zuzentasuna; zuzenbidea; eskubidea.

Zorionekoak zuzenagatik erasotuak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 24. orr.

Karbonoaren organikotzea egunero geure begien aurrean gertatzen ikusiko ez bagenu, astean-astean mila miloika tonak, hosto baten berdea azaleratzen den edonon, zuzen osoz legokioke mirari izena.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 298. orr.

Politika omen da, gure on eta zuzen guzien baitezpadako iturburua.  Edorta Jimenez   «Kilkerren hotsak», 2003 - 222. orr.

Ez baita gizakiarentzat beste biderik, iritzi kontrajarriak izpirituaren balantzan haztatzea besterik, hots, zuzenaren makurretik bereizteko ala egiaren gezurretik banatzeko, eztabaidaren zubitik iragaitea baizik.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 19. orr.

6 geometrian, lerro zuzena.

Irudi geometrikoetan interesatu zen bereziki: zirkuluak, zuzenak, triangeluak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 36. orr.

Hiru dimentsioko espazioetan elkarren paralelo diren zuzenak puntu bateranzko konbergentzia duten zuzen (edo kurba) bilakatzen dira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 200. orr.

-Plano bereko bi zuzen.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 156. orr.

Bi puntutatik, zuzen bat pasatzen da.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 167. orr.

Zuzen baten zuzenkia nahi beste luza daiteke.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 167. orr.

Erantsi zuen: "Lerrokatu gabeak puntuak", zeren eta, hirurak lerrokaturik baldin badaude, orduan ez da zirkulu bat pasatuko, zuzen bat baizik.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 37. orr.

Talesen arabera, bi zuzen elkar ebakitzean eratutako angeluetatik, berdinak dira erpinekiko aurkakoak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 36. orr.

-Plano bateko angelua bata bestearekiko makurduran dauden bi lerrok eratzen dute, elkar ukitzen dutenean eta zuzen berean kokaturik ez daudenean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 155. orr.

Zuzenak zirkulua bi zati berdinetan zati dezan, zentrotik pasatu behar du nahitaez.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 39. orr.

Bi zuzen paraleloak dira, baldin eta hirugarren zuzen batekiko zutak badira.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 256. orr.

Errepide zabalagoan sartu orduko jabetu da han aurrean duten zuzen laburraren bukaeran hasten dela herriaren sarrera aurreko zuzena, bazterretan alboak dituena.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 85. orr.

Ruche jauna onez onean ulertzen ari zen trigonometrian ere kurbaren eta zuzenaren arteko erlazioan zegoela koska.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 252. orr.

• 7 adlag norabidez aldatu gabe, alde batera nahiz bestera makurtu edo okertu gabe; lerro zuzenaren arabera; helburua iristen duela.

Gero eta zailagoa zen erratzari zuzen eustea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 145. orr.

Gorputzak euren pisuz hutsunean behera zuzen jausten direnean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 111. orr.

Kikara utzi du eta zuzen gelditu da, kutxaren ertzean bere esku itxiak bermaturik.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 235. orr.

Parliament square gurutzatu, eta zuzen jarraitu genuen Milbank-etik Tate-raino.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 120. orr.

On Camillok zuzen Udaletxera jo zuen.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 204. orr.

Lerroa ezin zuzenago luzatzen zen tarte batez; gero, eskumuturraren higitze doi atzemanarekin batera, kurbatzen hasten zen.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 108. orr.

Anbulatoriora zuzen itzuli beharrean, buelta txiki bat egitea erabaki nuen, Altzako kaskotik.  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 39. orr.

Etxerantz zuzen joan beharrean Saint Paul gainetik Kristalezko Jauregira jo zuen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 267. orr.

Gero, bilatu Zazpigarren Errepidea, eta jo hortik zuzen Burlington-era.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 183. orr.

Zuzen aurrera jo, eta har ezazu bidean aurkitzen duzun guztia!  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 466. orr.

Sarreratik zuzen, metro gutxitara aurkitzen da.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 154. orr.

Muturretako palak zentrotik tarte batera mugituz itsasoko olatuen artean, bultzada indartsua sortu eta aparra atereaz ontzia zuzen eramaten dute, brankak ura ebakitzen duen bitartean.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4790. orr.

Trainerua aurrera eramaten ikasteaz gain zuzen mantentzen ere jakin behar delako.  Berria - Kirola   2004-07-16

Beste versta bat ibili behar duzu oraindik, daramazun bidetik, hau da, aurrera zuzen eta gero eskuinetara.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 41. orr.

Azkenean, alferrik ari zirela oharturik, zuzen ibiltzeari ekin zioten, kontuan hartu gabe non zegoen lokatz gehiago eta non gutxiago.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 114. orr.

Gure karrakak, bere bideari zuzen ekin beharrean, Getariara egin zuen lehenik.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 25. orr.

Matematikan, berriz, zuzen jartzea da zuzentzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 366. orr.

Eskuak gerrian, zango bat zuzen eta bestea plegaturik, txapela buruan trebes.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 43. orr.

Masailak eroriak; tente kokotsa; sudurra zuzen; azala, berriz, ia leun, zimurrik gabe.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Gure begion bi ikusmen ardatzak ez datoz bat, ez begi bat ez bestea ez baita egoten aurrera zuzen begira.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 45. orr.

"Arrazionalista hutsa nauzu" esan nion irribarrez begi bustietara zuzen begiratzen niola.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 320. orr.

Manera kausitua zuen aho-zulora zuzen isurtzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 20. orr.

Matrazaren lepotik sugar bizi bat irten zen, harraskatik hurbil zegoen leihorantz zuzen, eta hango errezelek su hartu zuten.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 87. orr.

Nozdriovek ikusia zuen ordurako, eta zuzen zihoan berarenganantz.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 251. orr.

Nire begietara zuzen so egin, hantxe hodeia atzeman, eta galdetu zidan: [...].  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 169. orr.

Angelo zuzen eta zurrun eserita zegoen, niri entzutea beste lanik gabe.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 234. orr.

"Nola jaisten da kristal hau? Bestela kez beteko zaigu autoa", galdetu zidan zuzenago eseriz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 52. orr.

Errepidea zuzen zihoan, mahastien artetik eta olibondo zahar eta makurtuzko olibadiren bat edo bestetik zehar.  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 195. orr.

Jainkoak -edo historiak- lerro okerretan zuzen idazten omen dakielako axioma hura.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 30. orr.

Ezpataren punta lurraren kontra tinko eta zuzen zuela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 186. orr.

Nola gauez zaila zen tiroa zuzen egitea, perdigoi lodiak aukeratu zituen.  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 78. orr.

Tiroa zuzen bota zuten, bazekiten gu zein ginen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 69. orr.

Itsu-itsuan bota nion tiroa, baina zuzen.  Jon Muñoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 247. orr.

8 itzulinguru edo bitartekorik gabe. ik zuzenean.

Infernura zuzen!  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 172. orr.

Zuzen burura.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 76. orr.

Letrek, hizkuntza bakoitzaren arau ortografikoen arabera, hotsak islatzen dituzte zuzen edo zeharka.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 122. orr.

Zuzen aritu zen, alferrikako hitzik gabe.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 49. orr.

Virginiak lan egiten zuen kafetegira joan eta zuzen galdetu beharrean, jarri beharrean berarekin aurrez aurre, begiz begi, eta ikusi istant bakar batean nireganako zeukan disposizioa, postal batez baliatzen nintzen.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 344. orr.

Labetik harako burdina goria karrankatzen den bezala, ur hotzetan zuzen sartzen dugunean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.

Emakumearen salaketa gordina eta zuzena izatean, (nire gonei begira...), zuzen erantzun beharra dauka.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 118. orr.

Zuzen ematen den dirua da, eta ez da bereizketa nabarmenik egiten jardueren artean.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 90. orr.

Barrura sartzeko hamaika modu desberdin bilatu zizkion arkitektoak argiari: saiheska, goitik, zuzen zein islatua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 210. orr.

Paragrafoak: luzeegiak izatea ez da ez praktikoa ezta itxurosoa ere, ideia zuzen eta zehatz aurkeztea komeni baita.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 370. orr.

Lisa, galderari zuzen ihardetsi gabe, aukeraz baliatu zen irakaspena egiteko.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 131. orr.

Labetik harako burdina goria karrankatzen den bezala, ur hotzetan zuzen sartzen dugunean.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 403. orr.

Polemika eta ika-mikarik gordinenek baino ez zidaten pizten benetako jakinmina eta interesa -edo morboa, zuzenago esateko-.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 14. orr.

9 zuzentasunaren arabera; egiaren arabera. ant oker; makur.

Zuzen bizi denak bakarrik du aldeko; oker bizi denak, berriz, aurka.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 62. orr.

Gauzak bere balioan estimatzen dituena zuzen eta zintzo bizi da.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 285. orr.

Zuzen ote gabiltzan ziurtatu nahi dut.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 144. orr.

Ez dakigu zuzen ez noiz ez zergatik hara joan ote zen.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 14. orr.

Nor dabil zuzen eta nor oker, nork du arrazoi eta nor dago erratuta, eta nork du hori erabakitzen?  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 252. orr.

Oker edo zuzen, ordea, egin beharrekoa egina zegoen.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 629. orr.

Jakin ezak Hark zuzen egin zuena guk okertzen dugula, eta gurea dela errua.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 37. orr.

Ordu arte adeitsu, zuzen eta zintzo portatu zen jende hura bultzaka hasi zen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 157. orr.

Zigorrak zuzen banatzen ez direnean, herriek ez zakitek non duten oina eta non eskua.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 189. orr.

Ximurra zuzen zegoen: kokak on egiten zion.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 13. orr.

-Hamazazpi -kantatu zuen Slightlyk; baina ez zegoen guztiz zuzen.  Julen Gabiria   «Peter Pan» - James Matthew Barrie, 2004 - 195. orr.

Zuzen zioen, ze, ezizen, goitizen eta gaitzizenetara emanak gara gu denok.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 17. orr.

-Zuzen hitz egin duzu, jaun agurgarri hori.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 410. orr.

Inoren zuhurtziagatik ez da gizakia zuhur egiten, ez eta indartsu inoren indarragatik, ez eta neurritsu inoren neurritasunagatik, ez eta zuzen inoren justiziagatik.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 144. orr.

Ez dituzte zuzen balioetsi haren gizarte-ondorioak.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 157. orr.

Zuzen ikusi zuen Maxek.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 392. orr.

Bere asmo bakarra, zuzen eta oker dauden formak bereizteko arauak ematean datza.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 27. orr.

Portugaldarrak zuzen edo makur errazki trufatzen eta gutiesten zituztenei.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 215. orr.

Gauza batean behintzat zuzen nengoen: Ekialdean mundu bat amaitzen da.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 158. orr.

Lor dezazula desiratzen duzun bedeinkazio oro eta bete dadila zuzen eskatzen duzun guztia.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 250. orr.

Bizitzan, zuzentzea arteztea da, zuzen ematea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 366. orr.

Jaunari otoitz egiten hasi zen bere urratsak zuzen bideratu zitzan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 498. orr.

Zure aurrean leial, zuzen eta bihotz zintzoz jokatu zuelako.  Elizen arteko biblia   1 Erg 3,6

Ez baitzuen galdatzen zu ere onest izatea eta zurekin egoki eta zuzen jokatzea baizik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 99. orr.

Leial, zuzen eta bihotz zintzoz jokatu zuelako hark beti zure aurrean.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila II», 2002 - 63. orr.

Moralki zuzen jokatzeko, gehiengo horren nahia betetzera behartuta al gaude?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 207. orr.

Esan nahi dudana zuzen uler dadin, [...].  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 139. orr.

Kalkulagailua behar, ordea, kontu hori zuzen ateratzeko.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 145. orr.

Aita Sainduak, hiru urteen buruko buldaren etenaldia erabakitzen ahal duela, zuzen, horren egiteko arrazoi zuzenik baldin badu.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 186. orr.

Ez naiz saiatuko haren hitzak zuzen aldatzen, berreskuraezinak baitira jadanik.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 90. orr.

Karlos Santamariak ahaleginak egiten zituen, etsipen ilun horri buru eginez, bere ikasleei erakusteko politikoki zuzen jokatzea, moralagoa ez ezik, historian efikazagoa ere badela, luzarora.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 11. orr.

ik beherago 17.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 574. orr.

10 zehazki.

-Zer da zuzen proëlla?  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 96. orr.

Nor zen zuzen Xaxi?  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 30. orr.

Ez dut zuzen gogoratzen.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 109. orr.

Nork zekien zuzen zer bilakatzen ziren lainoak...  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 137. orr.

Ez dakit zuzen noiz joan zen Argentinara eta ez zuzen noiz itzuli zen ere.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 132. orr.

Ez dakit zuzen zergatik.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 36. orr.

Ez nekien zuzen nor ziren "bertze" horiek.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 265. orr.

Lan txikiagoa dela ere badio zenbaitek, zuzen zer esan nahi didaten ulertzen ez badut ere.  Berria - Kultura   2004-05-18

Oraindik ez zakiat zuzen maitasuna den.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 382. orr.

Ez nekien zuzen horrela zen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 127. orr.

Ihardetsi zien semea oporretara joana zela, ez zekiela zuzen nora.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 42. orr.

Ez dakigu zuzen zer sineste mota ukanen zuen, baina segur dena da ez zuela gutarik onartuko euskaldun fededun bezala aurkeztea bere burua jakin gabe zuzen fedea bazuen ala ez, gai guztietan egia xerkatzen baitzuen Manexek.  Berria - Kultura   2004-05-08

Denok, ostera, ez dugu zuzen asmatzen eginkizun horretan, edo ez dugu berdin ikusten eginkizuna bera.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 138. orr.

11 ereduaren, arauen arabera.

Terminologia teknikoa zuzen erabili.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 335. orr.

Gramatika aldetik zuzen egonagatik, bada esaldi baldarrik.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 126. orr.

Hedabideetan jarduteko, berriz, hizkuntza zuzen eta egoki erabiltzea da ezinbesteko.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 178. orr.

Zenbait hitz zuzen idazteko ezintasuna.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 149. orr.

Polizia gogorra zen zeharo, bai, baina Mikel Strogoffek zuzen zeuzkan paperak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 74. orr.

Paperak denak ei ditu zuzen eta artez; ba ei dauka pasaportea, Valentziako Dirección General de Seguridadek luzatua eta Wenceslao Carrillok sinatua, eta ba ei dauka ibiltzeko baimena ere.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 87. orr.

Egin ezak zuzen zatiketa hori...  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 66. orr.

Batzuk zuzen, besteak gibelekotz aitzin.  Herria   2004-09-02

12 ipar orduez mintzatuz, ez minutu bat lehenago ez minutu bat geroago. ik puntu 23; xuxen 5.

Espainiako ateetan, arratsaldeko seietan zuzen idekiko dituzte bestako ateak.  Herria   2003-05-22

ACCA ihizlarien batasunak eginen ditu urteko biltzar nagusiak, Donoztirin, uztailaren ortzegun 12 an, Donamartirin uztailaren ortzirale 13an, aratseko 9 orenetan zuzen.  Herria   2001-07-05

Ihiztarien batasunak urteko biltzarrak eginen ditu aste huntan Donamartirin ortzegun 8an arratseko 9etan zuzen, Herriko Etxeko salan.  Herria   2004-07-08

13 zuzenean ik zuzenean.
14 zuzeneko ik zuzeneko.
15 angelu zuzen 90°-ko angelua.

Angelu zuzen guztiak berdinak dira beren artean.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 168. orr.

Hiru lerro zuzenen bitartez mugatua dagoen figuran hiru angelu daudela zuzenki ezagutzen da; baina angelu hauek batera bi angelu zuzen direla inferitu baino ez da egiten.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 141. orr.

Kartzela berria zen, aseptikoa, dena ertz eta angelu zuzenak.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 23. orr.

Angelu zuzenean ebakitako horma handi bat da fatxada.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 167. orr.

Pasabideak angelu zuzen bat egin zuen eskuinerantz, gero beste bat ezkerrerantz.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 26. orr.

Laukizuzen ia perfektu bat, angelu zuzenetan elkar ebakitzen zuten kale nagusiz zeharkatua.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 144. orr.

16 ez-zuzen izond

Teologoen lana da zuzenaren eta ez-zuzenaren arteko mugak zehaztea, eta ekintzaren berezko ontasuna edo txartasuna erabakitzea; pentsalariari dagokio politikoki zuzena edo ez-zuzena zer den zehaztea, gizartearendako mesedea eta kaltea neurtzea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 26. orr.

Honek ez du esan nahi lege ez zuzenak hobetu ez daitezkeenik, ezta hobekuntza hori etengabeko lana ez denik ere.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 15. orr.

Zurean zizelkaturik "Recht oder unrecht, mein vaterland" - "Zuzena edo ez-zuzena, ene aberria".  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 73. orr.

Begira jarriz gero, 70 eta 80ko euskal erreferente kultural asko eta asko PEZ dira, alegia, politikoki ez zuzenak, gaur egungo irakurketa diakroniko batetik.  Berria - Gaiak   2004-12-01

17 politikoki zuzen

Gizarteak bereganatu duen hainbat eskubide berreskuratzeko borrokaren ondorioz 'politikoki zuzena' deitzen den hizketa molde bat sortu da, ankerkerien aurrean gauzak bere errespetuzko bidera datozela agertu nahi duen diskurtsoa.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 131. orr.

Gure gaurko gizarteko alor askotako jendearentzat (politikoki zuzena maite duten maila goratsuko profesionalentzat, besteak beste) errepublika batek eman ditzakeen alderik txarrenen eredu eta biltegi dira gaur idazleak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 42. orr.

Elseren lagun tolerante, postmoderno eta politikoki zuzenegiei.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 165. orr.

Pentsalariari dagokio politikoki zuzena edo ez-zuzena zer den zehaztea.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 26. orr.

Haren jardunaren zintzotasun gaindiezinak erruz aseko ditu baserria euskal esentzien gordailutzat duten irakurle politikoki zuzenak.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 260. orr.

Pornografia politikoki zuzena eskaintzen da hoteletan.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 311. orr.

18 zuzen onez zuzentasunez, eskubide osoz.

Donostia hiri gazteegia da; izan ere, esan daiteke, zuzen onez esan ere, 1813. urtean jaio zela, hain zuzen ere herritarrek, Zubietan, hiria oraindik ere sutan zegoela, berreraikitzeko erabakia hartu zutenean.  Askoren artean   «Rataplan» - 19. orr.

Stede Bonnet maiorra, zuzen onez nauzu beldur gaztaroan zure arimaren bazka izan diren erlijio-oinarriak [...] ez ote dituen usteldu zure bizimodu gaiztoak eta literaturari eta egungo filosofia hutsalari eskaini diozun arreta gehiegiak.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 158. orr.

Zuzen onez, ordea, gizartean gailu jakin baten bidez zabaltzen den irudi oro ere ikuspegi horrixe dagokio, zeren presentzia baten eta absentzia baten erregistro bikoitz horrekin ("errealitate bikoitzarekin") jokatzen baitu irudikapenezko irudiak.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 115. orr.

19 zuzen-kontra (orobat zuzenkontra) adlag zuzen denaren kontra.

Funtsezko kalterik egin gabe apezpikuari horrelako auzi ordezkaritzak egin ohi direlako, praeter jus, zuzenaren gainetik gehiago, contra jus, zuzen kontra baino.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 189. orr.

Herri hortan zuzenkontra gobernuaren buru jarriak dira taliban deitu islamista extremistak.  Herria   2001-04-12

Gogo onez jasan beharko dute gertatzen zaien guztia, zuzenbidez datorkiena edota zuzen-kontra.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 64. orr.

Hervé Malgorn gaixoa zuzen kontra kartzela arazi duten suen egilea nor den aztertzeko ardura eman dit Fanch aspaldiko adiskideak.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 94. orr.

Heien hutsa dela diru frango dutela zuzen kontra beretu.  Herria   2001-08-09

20 zuzen-kontrako izlag

Hain zuzen kontrakoa adierazi nahi zuela azaldu nahi luke Gabinek, irudimenari, aukeratzeko askatasunari ateak zabaltzea, baina eztabaidak hartu duen bidea ikusirik, isilik geratu da.  Iñaki Iñurrieta   «Kuskue tanden», 2004 - 33. orr.

Ez da funtsezko arrazoirik errateko kasu horretan izan dela zuzenkontrako preso sartze zuzenik.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 161. orr.

21 zuzen-zuzen (orobat zuzenzuzen g.er.) izond guztiz zuzena.

Aurkari zuzen-zuzena zen, puntu kopuru bera geneukan, eta finala izan zen biontzat.  Berria - Kirola   2004-05-11

Jaen aldean olibadiak lerro zuzen-zuzenetan antolatuta daude.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 107. orr.

Denbora historikoa ez da lerro zuzen-zuzen bat.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 186. orr.

"Izatearen formagabetasunerako bide zuzen-zuzena ematen dizu", esango zion, bere iragan akademikoko mordoiloaren trufa egiten zuelarik ez irri egiteko ahaleginez.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 38. orr.

Loditasuna gaixotasun kroniko ugariren eragile zuzen-zuzena da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-29

Hortxe du zientzialariak erantzukizun zuzen-zuzena.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 161. orr.

Arrazoi zuzen-zuzenak mutu utzi ninduen istant batez.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 98. orr.

Bi lerro zuzen-zuzenetan banatuta, adin ezberdinetako mutiko taldea ateratzen ari zen handik, batere zalapartarik gabe.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 171. orr.

Mezua ere zuzen-zuzena izan da: [...].  Berria - Harian   2005-04-15

Belarrondoko bizarrak luzeak eta zuzen-zuzenak ziren.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 448. orr.

Txikiak ziren hortzak, eta zuzen-zuzenak, ederto antolatuta zeuden ilaran.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 96. orr.

Eguraldiaren egoerari buruz egin zituen iruzkinak ez ziren zuzen-zuzenak izan.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 134. orr.

Agerian geratu da erabaki hura ez zela zuzen-zuzena izan.  Berria - Kirola   2004-06-17

Hark egina benetan bikaina, haren jokabidea zuzen-zuzena.  Elizen arteko biblia   Dt 32,4

Jauntxoaren mehatxuek beldurtzen eta apaizaren esanak itsu-itsuan sinesten zituzten herritar otxan gixaixo haien ondorengo eta oinordeko zuzenak, hau da, zuzen-zuzen-zuzenak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 177. orr.

22 (adizlagun gisa)

Batzuetan zuzen-zuzen, beste batzuetan zeharka.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 23. orr.

Zuzen-zuzen kontatzen ari naiz guztia, neure kabutakoei izkina egiten saiatu naiz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 165. orr.

Abnerren ondoren abiatu zen Asahel zuzen-zuzen, inora okertu gabe.  Elizen arteko biblia   2 Sm 2,19

Lepoa luzaturik eta zuzen-zuzen ibiltzeko mania zuelako.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 14. orr.

Atea zabaltzera jaitsi naiz; zuzen-zuzen joan da harira.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 26. orr.

Makila bat uretan sartzen baduzue, irudituko zaizue okertu egin dela, nahiz eta zuzen-zuzen egon.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 33. orr.

Zuzen-zuzen jotzen zuen han denboraleak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 146. orr.

Zuzen-zuzen zihoan helburura, lortuko zuen astinaldirik gabe, zorion bete-betean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 197. orr.

Kamioiaren aurrean, lagun bat fusilez guri zuzen-zuzen apuntatzen.  Inazio Mujika Iraola   «Gerezi Denbora», 1999 - 104. orr.

Goiz edo berandu, zuzen-zuzen eroriko ginela, eta buruz behera gainera, infernuko galdara gorietara.  Joseba Sarrionandia   «Kolosala izango da», 2003 - 36. orr.

Frantziskoren jarraitzaileetako batek -santutasun fama handikoa bera- haren arima zuzen-zuzen zerura igotzen ikusi zuen. Zuzen-zuzen begiratzen zizun begietara, esaten zenuen guztia ulertzen zuen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 531. orr.

Ez zuen ezer ikusten, begirada zuzen-zuzen nire gain jarria bazuen ere.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 369. orr.

-Gaurkoa araudiaren aurka doa zuzen-zuzen -forentsearen ahots zolia, hilerriko txori ugarien txortxorrekin lehian-.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 70. orr.

Eta eskerrak dena zuzen-zuzen komuneko zulotik joan den.  Pedro Alberdi   «Kafka Bilbon», 2002 - 105. orr.

Baina zer erraiten digu "kontrabando" hitz horrek? Hiztegiek diote italianotik heldu dela zuzen zuzena.  Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren   «Luzaiden gaindi», 2002 - 218. orr.

Bazinakien, ama, jinen zela eguna etxe xokotik hegaldatuko zena baina ez ordea amaren besotik beretik andereño batenetara zuzen zuzena orain bezala.  Herria   2001-05-24

23 zuzen-zuzenean (orobat zuzenzuzenean g.er.) adlag zuzen-zuzen.

Zuzen-zuzenean jaitsiko dira hilobira, haien arrastoa ezabatu egingo da eta Hilen Egoitza izango dute bizileku.  Elizen arteko biblia   Sal 49,15

Likatsua iruditzen zitzaidan, melenga, ia-ia lizuna, ez sexuari zegokionez zuzen-zuzenean, baina bai halako sexualitate "sublimatu"tik zetorkion zerbaiten kariaz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 108. orr.

Nekazariei, arrantzaleei eta garraiolariei zuzen-zuzenean eragiten die arazoak.  Berria - Ekonomia   2006-04-22

Nahiago izan zuen ezagutza preziatu hori bere ikasleei zuzen-zuzenean azaldu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-19

Harryk ahaleginak egiten zituen begi hotz haietara zuzen-zuzenean begiratzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 126. orr.

Proposatu nuen sal geniezaiola zuzen-zuzenean hiriko liburutegiren bati.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 150. orr.

Infernuko zulora zuzen-zuzenean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 97. orr.

Herritar hauek euren lurraldeetara itzultzeko eskubidea dute; izan ere, itzultzea zuzen-zuzenean dago lotuta euren iraupenarekin.  Berria - Mundua   2004-06-20

Ezkerraldean abian diren eraso txikitzaile guztiak laburbiltzen ditu Alonsotegik, zuzen-zuzenean ez bada ere, gertutik sufritu behar izango dituelako proiektu guztiak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-08

Epaiak euskal hiztunon eskubideen kontra jotzen du zuzen-zuzenean.  Berria - Harian   2006-05-10

24 zuzen-zuzeneko izlag

Kode sinple batzuk aski ziratekeen bizitzaren alderdi zuzen-zuzenekoei buruzko informaziotik partekatu beharrekoa tratatzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 183. orr.

Eta hara non, di-da, eskuinez zuzen-zuzeneko muturreko bat jaurti dion.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 164. orr.

Haren ikuspegiak, nire irudiko, balio berezia du, munduaren ikuspegi zuzen-zuzenekoa eta kontzeptu landu gabea helarazten baitizkigu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 238. orr.

Bere testigantza, beraz, zuzen-zuzenekoa da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1146. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 9 aldiz agertzen direnak)

aurkari zuzen (34); aurkari zuzen bat (12); baina hain zuzen (9); begietara zuzen (10); bezain zuzen (11); bi zuzen (11); bide zuzen (14); da hain zuzen (68); dira hain zuzen (10)

eta hain zuzen (82); ez dakit zuzen (10); ez hain zuzen (18); ez zuzen (11); hain zuzen (6915); hain zuzen ere (2971); hain zuzen horregatik (9); harreman zuzen (12); horregatik hain zuzen (18)

lauki zuzen (9); lerro zuzen (33)

on eta zuzen (9); oso zuzen (13)

zuzen ari (13); zuzen bakarra (11); zuzen begiratu (22); zuzen begiratzen (21); zuzen da (15); zuzen den (32); zuzen den bezala (20); zuzen dena (17); zuzen edo (23)

zuzen egin (18); zuzen ekintza (9); zuzen erantzun (10); zuzen esanda (23); zuzen eta bidezko (10); zuzen eta egoki (12)

zuzen jarri (11); zuzen jo (16); zuzen joan (19); zuzen jokatu (47); zuzen jokatzen (27)

zuzen (179); zuzen ote (11); zuzen zaude (9); zuzen zebilen (17); zuzen zegoen (17); zuzen zihoan (11); zuzen zuzena (37); zuzen zuzenak (9); zuzen zuzenean (210)

arrazoi zuzena (9); aurkari zuzena (61); aurkari zuzena da (26); baina zuzena (9); batere zuzena (13); berri zuzena (9); bide zuzena (44); da zuzena (92); dei zuzena (22); dei zuzena egin (18); den zuzena (10)

ekintza zuzena (13); epaiketa zuzena (9); erabaki zuzena (30); erabakia zuzena (10); erabat zuzena (14); eragin zuzena (111); eragin zuzena du (18); eragin zuzena izan (45); eragin zuzena izango (12); erantzun zuzena (15); eskaera zuzena (23); eskaera zuzena egin (19); esku hartze zuzena (9); esperientzia zuzena (13); ez da zuzena (73); ez dela zuzena (19); ez litzateke zuzena (11); ez zela zuzena (12); galdera zuzena (11); gizon zuzena (20); guztiz zuzena (11); harreman zuzena (76); harreman zuzena izan (11); hartze zuzena (48); hartze zuzena izan (12); horrek eragin zuzena (20)

isla zuzena (18); jokabide zuzena (9); joko zuzena (10); lekuko zuzena (9); lerro zuzena (10); lotura zuzena (54); lotura zuzena du (9); mezu zuzena (13)

ondorio zuzena (47); ondorio zuzena da (14); ordezkaritza zuzena (10); oso zuzena (17); parte hartze zuzena (38); politikoki zuzena (28)

zerikusi zuzena (54); zerikusi zuzena izan (12); zuzen zuzena (37)

zuzena bada (18); zuzena baita (17); zuzena da (159); zuzena dauka (13); zuzena dela (60); zuzena den (32); zuzena du (43); zuzena duela (17); zuzena dute (21); zuzena dutela (9); zuzena egin (65); zuzena egin zien (10); zuzena egin zion (14); zuzena egiten (19); zuzena ematen (13); zuzena ez (56); zuzena hartu (13); zuzena iruditzen (17); zuzena izan (193); zuzena izan da (12); zuzena izan du (23); zuzena izan zela (19); zuzena izan zen (16); zuzena izan zuen (20); zuzena izan zuten (12); zuzena izango (51); zuzena izango du (10); zuzena izatea (28); zuzena izateko (15); zuzena izaten (17); zuzena ote (9); zuzena zara (13); zuzena zela (12); zuzena zen (33)

baino zuzenago (14)

baino zuzenagoa (10)

zuzenagoa da (10)

aurkari zuzenak (18); erabaki zuzenak (10); ez dira zuzenak (9); laguntza zuzenak (22); lerro zuzenak (11); politikoki zuzenak (10); zuzen zuzenak (9); zuzenak dira (31); zuzenak izan (16); zuzenak ziren (10)

arrazoi zuzenaren (12); ekintza zuzenaren (10)

bide zuzenean (23); lerro zuzenean (16); modu zuzenean (22)

zuzen zuzenean (210)

aurkari zuzenen (28); aurkari zuzenen arteko (9); aurkari zuzenen aurka (12)

biderik zuzenena (14)

bide zuzenera (11)

bide zuzenetik (54)

harreman zuzenik (13); zerikusi zuzenik (11); zerikusi zuzenik ez (9)


zuzenarazi, zuzenaraz, zuzenarazten du ad zuzentzera behartu.

Harroputza zentzarazten duenak mesprezioa jasotzen du, gaiztoa zuzenarazten duenak iraina.  Elizen arteko biblia   EsZ 9,7

Zuzenarazi zuhurra eta maite izango zaitu.  Elizen arteko biblia   EsZ 9,8

Gu zigortzeko eta zuzenarazteko haserretu da une batez Jauna.  Elizen arteko biblia   2 M 7,33

Hainbertzeraino trabatzen zitzaidan mihia, ezen aitatxik basokada bete arno edanarazi baitzidan, mintzoa zuzenarazi beharrez.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 122. orr.

Berak nahi du, bide beretik ere, bi sexuen arteko batuketak erakar ditzakeen betebeharrak adimenak eta sentimenduak zuzenaraztea.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 71. orr.


zuzenarazpen iz zuzenaraztea.

Hobe zuhur baten zuzenarazpena, tentel baten goraipamena baino.  Elizen arteko biblia   Koh 7,5


zuzenbide iz 1 gizartean bizi diren gizakien arteko harremanak bideratzeko hastapen eta legeen multzoa.

Kontu izan zuzenbide eta indar hitzak ez direla elkarren aurkakoak, baina lehena, beste ezer baino gehiago, bigarrenaren aldaera dela, aldaerarik egokiena gehiengoarentzat.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 31. orr.

Estatu honen aurka eta, beraz, zuzenbide honen eta bere erabileraren aurka jaiki ziren argien mendeko figura nagusiak.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 8. orr.

Justiziak eta Zuzenbideak, alderdiaren interesek baino indar handiagoa izatea espero dut.  Berria - Euskal Herria   2004-10-03

Nafarroako legeak Itoizko Koordinakundearen tesien kontra egiten du, baina ezin erran dezakegu lege hori onartu denik Zuzenbidearen nagusitasunari ihes egiteko asmoz.  Berria - Euskal Herria   2004-04-28

Espainiako Botere Judizialeko lehendakariaren berbak ekarri zituen gogora, zuzenbidearen arauak ez direla abstraktuak esateko.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Klimaren aldaketari dagokionez, zuzenbideak tresnak eta irtenbideak eskaintzen dizkigu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-04

Klimaren aldaketari dagokionez, zuzenbideak tresnak eta irtenbideak eskaintzen dizkigu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-04

Florent zuzenbidea ikasten hasi berria zen Parisen, ama hil zitzaionean.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 67. orr.

Zuzenbidean doktorea da.  Berria - Mundua   2004-04-01

Anai Oton lombardiarra, zuzenbidean aditua, jarri zuten Rhineko ministro eta anai Simon Saxoniakoa, esan bezala.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1137. orr.

Apalategi batzuetan, Zuzenbideko liburu batzuk.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 114. orr.

Zuzenbideko ikasle adoretsuaren espiritu hura ez zuen inoiz galdu.  Ander Irizar   «Eszterren ondarea» - Sandor Marai, 2003 - 65. orr.

LL.D. laburdurak zehazki Legum Doctor (Zuzenbideko Doktore) adierazten du.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 296. orr.

Jose Maria Desantes zuzenbideko doktore eta informazioaren zientzietako doktorearen esanetan, [...].  Berria - Gaiak   2004-02-04

Zuzenbideko formazio propioaren aldetik ordea, ez zuen Azpilkuetak izan, prestakuntza tinko eta oroz gainetik berritzeko bide berriei ireki baten aldeko inguramena aurkitzeko zortea.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 16. orr.

Nahiz zuzenbidezko bi sailak landu, bakarrik sail kanonikoaren doktoregoa zuen eskatu.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 15. orr.

Nola fabrikatzen den Zuzenbideko Estatuan Askatasuna, Berdintasuna eta Anaitasuna.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 36. orr.

Zuzenbidezko estatu liberalaren zuzenbide penalak zein bereizgarri duen galdetzen ari gara.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 11. orr.

Zuzenbidezko akatsagatiko apelazioa, jaun baten epaitegian alderdiei justizia egitea atzeratzen, saihesten edo ukatzen zenean egiten zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 226. orr.

Zuzenbidea okerbide denean, erresistentzia beste biderik ez dago.  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 73. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Gizakia hainbat lege-motak gobernatzen dute: zuzenbide naturalak; zuzenbide jainkozkoak, hots, erlijioarenak; eliz zuzenbideak, hau da, kanonikoak, zeinek erlijioa gobernatzen baitu; Jende Zuzenbideak, zein munduko zuzenbide zibiltzat har baitaiteke, herri bakoitza hiritartzat hartuz gero; zuzenbide politiko orokorrak, zeinek gizarte guztiak sortu dituen giza zuhurtzia hori baitu xedetzat; zuzenbide politiko partikularrak, gizarte bakoitzari dagokionak; konkista-zuzenbideak, herri batek beste bati egin nahi, ahal edo behar izan dion indarkerian oinarrituak; gizarte bakoitzaren zuzenbide zibilak, zeinen bidez hiritar batek bere ondasuna eta bizia defenda baititzake beste edozein hiritarren kontra; azkenik, zuzenbide domestikoak, zein gizarte bat familiatan banatuta egotetik baitator, familia horiek gobernu partikular baten premia dutelarik.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 155. orr.

Jendeen arteko zuzenbide naturalaz eta Jendeen arteko zuzenbide positiboaz hitz egiten bada, xedea, beti-beti, hauxe da: [...].  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 53. orr.

Zuzenbide Zibila, lege politikoen azpikoa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 18. orr.

Nola galdu zen zuzenbide erromatarra frankoen mendeko lurraldean, eta nola iraun zuen godoen eta burgundiarren mendeko lurraldean.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 195. orr.

Zuzenbide Penala gauzatzean egiten ziren gehiegikeriak, lehen aipatu dugun Calas kasua, Damiens-en urkamendi ezaguna eta beste anitz, bateraezinak ziren beharrizanaren irizpidea eskatzen zuen hitzarmen ideiarekin.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 13. orr.

Alcalatik iragan zen zuzenbide zibila eta kanonikoa ikastera, Tolosako Unibertsitatera.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 14. orr.

Zuzenbide Konstituzionaleko katedradunak Batzar Nagusiek duten eskuduntza defendatu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-04-23

Euskadi eta Nafarroaren eskubide historikoak, Zuzenbide Komunitarioaren baitan.  Berria - Euskal Herria   2004-04-02

Iusnaturalismo eta zuzenbide positiboaren arteko harremanei buruzko galdera.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 225. orr.

Zuzenbide administratiboan bere ospea duen Tomás Ramón Fernández irakasleak.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 131. orr.

Iruditu zitzaidan erakundeetan boterea lortzera iristen diren neurrian zuzenbide laboraletik administratiborako bidea egiten duen jende ezkertiarrez osatuta zegoela bulegoa.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 83. orr.

Probintzia horiei "erromatar zuzenbideko" edo "zuzenbide idatziko lurralde" izena besterik ez zitzaien geratu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 204. orr.

Usadioen arabera gobernatutako eskualde frantziarren eta zuzenbide idatziaren arabera gobernatuen arteko bereizketa egina zen jadanik Pistesko ediktuaren denboran.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 197. orr.

Biziarteko zigorrik ez, zuzenbide komuneko krimenengatik izan ezik!  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 42. orr.

Probintzia, printzerri, herrialde, kantonamendu, hiribildu eta biztanle-komunitateen pribilegio partikular guztiak, diruzkoak nahiz beste edozein eratakoak, abolituta gelditzen direla errekurtsorik gabe, eta frantses guztien Zuzenbide Komunean izango direla batuak.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 27. orr.

Nazioarteko zuzenbide pribatua.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 93. orr.

Gure artean ezarritako klausulak, alargun irautekoak, zuzenbide zaharraren kontra doaz.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 114. orr.

Ez dago lege unibertsalik eta, ondorioz, ezin da egon zuzenbide unibertsalik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 36. orr.

Zuzenbide kosmikoa eta politikoa, eta moraltasun indibiduala, lotu-lotuta daude.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 104. orr.

Nazio Batuen Kartarekin eta nazioarteko zuzenbidearen printzipioekin bat, Estatuek bere baliabideak ustiatzeko eskubide subiranoa dute.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 115. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zuzenbide estatuaren egituran, legegilea ez da legeak egiten dituena, hitzarmena onartu zutenen ordezkaria baizik.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 13. orr.

Zuzenbide Estatuaren tresnak muturreraino erabiltzen jarraituko dutela ere esan zuen.  Berria - Harian   2005-05-27

Demokrazia, zuzenbide estatua eta nazioarteko politika arabiar munduan.  Berria - Kultura   2004-06-09

Zuzenbide estatuak banda terrorista garaitu dezake.  Berria - Euskal Herria   2004-10-10

Ezin baita beren erabileraren eskuduntza nabaria bihurtuko lukeen zuzenbide-oinarri nabaririk aurkeztu, ez esperientziatik abiatuta, ezta arrazoimenetik abiatuta ere.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 67. orr.

Laguntza psikologikoa eskaintzen dutenekin eta zuzenbide eta polizia izaera duten zerbitzuekin lotuta ere izango da.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

Giza auzietan, soilik indarrez berdinak direnen artean erabiltzen dira zuzenbide-arrazoiak; aitzitik, hala ez denean, indartsuenak jartzen du zilegizkotasunaren muga.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 40. orr.

Indarrean diren legeek diotena, indarrean den zuzenbide-ordenamenduak dioena da nik esan nuena.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

Erlijio-testu batez dihardugunean edo zuzenbide-araudi batez edo egia zientifiko batez dihardugunean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 143. orr.

Zuzenbide neurriekin bakarrik ez goazelako inora.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

Zertarako joan Zuzenbide Fakultatera eta abokatu-ikasketak aurrera atera, defendatzeko auzirik ez badago?  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 82. orr.

Garai hartan Bologna zuzenbide zientziaren gune nagusi zen.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 998. orr.

Alcalan nabari zen zuzenbide ikasketen aurkako aiherkunde bizia.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 16. orr.

Hamazortzi urterekin zuzenbide karrera egiten hasi zen arte.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 150. orr.

Nahiz hiru erreinu ezberdinetan eta bost unibertsitatetan berrogei urtez hurbil zuzenbide irakasle izan naizen, [...].  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 37. orr.

Zuzenbide-liburuko paragrafo joriak, hasieran lausoak, gero argitu egin ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 137. orr.

Zuzenbide-liburuko paragrafo joriak, hasieran lausoak, gero argitu egin ziren.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 137. orr.

Zuzenbide-akatsagatiko apelazioa agertu zen orduan.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 227. orr.

Portalisen testu hori klasiko egin zaigu zuzenbide munduan.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 13. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Osmanliarrek kontrol zorrotza zertu zuten administrazio- eta krimen-zuzenbideaz. Zigor Zuzenbidea gogortzeko eskaera hori sistemak berak sortu, sustatu eta kudeatutakoa da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 65. orr.

Bernhard Docke zigor zuzenbideko ofizioko abokatua da Alemaniako iparraldeko Bremen hirian.  Berria - Mundua   2004-06-30

Kanonistak zuzenbide zibileko Bolognako eskola senide zen eliz zuzenbideko fakultate batekin ari ziren osatzen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 283. orr.

Lan zuzenbidea estatu mailakoa da, hemen beste errealitate bat badagoen arren.  Berria - Harian   2006-03-28

Teresa Perez del Rio Lan Zuzenbideko katedradunak [...] gizarte elkarrizketaz, negoziazio kolektiboaz eta generoaz esanak hartu dituzte abiapuntu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-14

Alejandro Torres NUP Nafarroako Unibertsitate Publikoko Eliza Zuzenbideko doktoreak azaldu duenez.  Berria - Harian   2006-01-19

Kartagok Jende Zuzenbide berezia zeukan: irato egiten zituen Sardinian eta Herkulesen zutabeen aldean merkataritzan aritzen ziren atzerritar guztiak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 45. orr.

Konkista une bateko kontua besterik ez zen izan, eta orduan erabili zen jende-zuzenbideak zenbait joputza ekarri zituen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 275. orr.

Hesiodo herri-zuzenbidearen alde aterako da nabarmen Jainkoari legeak ezartzeko eskatzen dionean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 38. orr.

Bizkai, Araba eta Gipuzkoan, 3/1992 Legea, uztailaren 1ekoa, Euskal Herriko Foru-Zuzenbide Zibilari buruzkoa.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 34. orr.

Gerra zenean, eta ahaide batek borroka-bahiak ematen edo hartzen bazituen, gerra-zuzenbidea amaitu egiten zen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 219. orr.

Badaki ez dela jolasean ibili behar jende-zuzenbidearekin, eta ez du inongo interesik gu atxikitzeko, bestetara baizik.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 264. orr.

Halakoxea zen garai hartan gure ohitura-zuzenbide idatzia.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 248. orr.

5 bakoitzari dagokiona emanaz, zuzentasunez jokatuz aritzeko era. ik justizia; zuzentasun.

Halaxe egin ohi zuen erregeagana zuzenbide eske zetozen israeldar guztiekin.  Elizen arteko biblia   2 Sm 15,6

Ez nahasi sinesgabeekin: ba al dute zerikusirik elkarrekin zuzenbideak eta gaiztakeriak.  Elizen arteko biblia   2 Ko 6,14

Edonork onartuko dizu ez dagoela zuzenbiderik haiek preso eta urrun, eta beste zenbait bahitzaile eta torturatzaile, kalean libre eta aberasturik dabilen artean.  Hasier Etxeberria   «Patri maitea», 2003 - 68. orr.

Jaunak Israel beti maite izan duelako egin zaitu zu errege, zuzenbidez eta zuzentasunez goberna dezazun.  Elizen arteko biblia   1 Erg 10,9

Jainkoak zuzenbidez epaituko mundua.  Elizen arteko biblia   Sal 75,1 tit

Zuek, ordea, zuzenbidea pozoi bihurtu duzue, justizia samindura.  Elizen arteko biblia   Am 6,12

Niretzat eskatzen dut gaur zuzenbidea.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 162. orr.

Herri honetako epaile egingo banindute, niregana etorriko litzateke auziak dituen jendea, eta nik zuzenbidea egingo nieke.  Elizen arteko biblia   2 Sm 15,4

Entzun zuk zerutik, bizi zaren toki horretatik, beraien otoitza eta eskaria, eta egiezu zuzenbide.  Elizen arteko biblia   1 Erg 8,49

Errudunari diru-truke arrazoi ematen eta errugabeari zuzenbidea ukatzen diozuenok!  Elizen arteko biblia   Is 5,23

Hi, iruzurti eta gezurrontzi, deabrukume eta zuzenbide ororen etsai hori, ez ote haiz Jaunaren bide zuzenak okertzen aspertuko?  Elizen arteko biblia   Eg 13,10

Ez dute ezagutzen bake-bidea, zuzenbiderik ez da haien urratsetan.  Elizen arteko biblia   Is 59,8

Eta "zuzenen arteko hautatuak" dio egiazko osasuna eta salbazioa zuzenbidean datzalako.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 80. orr.

-Batzuek uste dute pertsona ustez errugabeei erasaten dieten tragediak zuzenbide mendekatzailearen seinale direla, gizakiontzat ulertezina den jakituria baten seinale, alegia.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 347. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Gehienak bezala isilik geratu beharrean, zuzenbide eske joan zitzaion Enperadore Horiari.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 211. orr.

Utzi zeure bekatuak zuzenbide eginez, uko egin gaiztakeriari, behartsuekin errukitsu izanez.  Elizen arteko biblia   Dn 4,24

Lege horren aurrean ez du balio zuzenbide eskakizunak: "Zerbait indarraren bidez lor dezakeenak ez baititu inoiz lehenetsi arrazoi horiek".  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 40. orr.

Berak emango die epai-mahaikoei zuzenbide-sena eta hiriaren defendatzaileei kemena.  Elizen arteko biblia   Is 28,6

Behinola justiziaz betea, zuzenbide-leku zena, orain hiltzaileen bizileku.  Elizen arteko biblia   Is 1,21

7 konponbidea.

Okerrak ez zuen honezkero zuzenbiderik.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 179. orr.

8 helbidea.

Idatzirik zeramazkien zuzenbide eta telefono zenbakien papertxo zuria luzatu zion.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 78. orr.

Ez deat nik emanen, ez Peter Forster, ez Elizabeth Hamel, ez Theo Wennenean-en zuzenbiderik, segur nuk jadanik atxemanak dituzkala hire ikerketan; horiek edo horien iduri zonbait.  Herria   2002-10-17

Bozkatzaile kartarik ez diagu, zuzenbide zehatzik ez daukagunez.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 281. orr.

Igorri CV-a zuzenbide honetara: [...].  Herria   2005-09-29

Parte hartu nahi dutenek beren izena eman behar urtarrilaren 30-eko zuzenbide huntarat: BP 215, Carhaix 29270.  Herria   2001-01-25

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

benetako zuzenbide (4); donostiako zuzenbide fakultatean (3); foru zuzenbide (3); gure zuzenbide (3); jende zuzenbide (9); nazioarteko zuzenbide (7)

zuzenbide akatsa (4); zuzenbide akatsagatik (4); zuzenbide akatsagatiko (5)

zuzenbide erromatarra (6); zuzenbide erromatarreko (5); zuzenbide eske (3); zuzenbide estatu (23); zuzenbide estatu batean (6); zuzenbide estatu baten (5); zuzenbide estatua (59); zuzenbide estatuak (26); zuzenbide estatuan (6); zuzenbide estatuaren (47); zuzenbide estatuaren barruan (3); zuzenbide estatuari (15); zuzenbide estatuari iseka (3); zuzenbide estatuetan (3); zuzenbide estatuko (3); zuzenbide estaturik (4); zuzenbide fakultatean (8); zuzenbide fakultateko (3)

zuzenbide idatzia (7); zuzenbide idatziaren (4); zuzenbide ikasketak (23); zuzenbide ikasketak egin (3); zuzenbide ikasleak (3); zuzenbide irakaslea (3); zuzenbide irakasleak (3); zuzenbide kanonikoa (4); zuzenbide kanonikoak (3); zuzenbide kanonikoaren (4); zuzenbide konstituzionaleko (7); zuzenbide naturalaren (11); zuzenbide penal (5); zuzenbide penala (4); zuzenbide penalak (7); zuzenbide penalaren (8); zuzenbide penalari (3); zuzenbide penalean (3); zuzenbide penaleko (4); zuzenbide politiko (5); zuzenbide politikoa (3); zuzenbide politikoaren (3); zuzenbide publikoko (4); zuzenbide zibil (3); zuzenbide zibila (10); zuzenbide zibilaren (15); zuzenbide zibilaren printzipioen (4); zuzenbide zibilari (4); zuzenbide zibilean (3); zuzenbide zibileko (15); zuzenbide zibileko irakasle (4); zuzenbide zibileko irakaslea (5)

erromatar zuzenbidea (24); hesiak nazioarteko zuzenbidea (3); justizia eta zuzenbidea (6); lan zuzenbidea (4); nazioarteko zuzenbidea (19); nazioarteko zuzenbidea urratzen (6); zigor zuzenbidea (4)

zuzenbidea eta justizia (3); zuzenbidea eta legeak (5); zuzenbidea ikasi (14); zuzenbidea ikasi zuen (7); zuzenbidea ikasten (9); zuzenbidea ikasten ari (3); zuzenbidea ikasten hasi (5); zuzenbidea urratzen (7); zuzenbidea urratzen duela (5)

erromatar zuzenbideak (5); jende zuzenbideak (3); justiziak eta zuzenbideak (3); nazioarteko zuzenbideak (3)

nazioarteko zuzenbidean (5); zigor zuzenbidean (3); zuzenbidean aditu (3); zuzenbidean aditua (9); zuzenbidean doktore (3); zuzenbidean doktorea (3); zuzenbidean lizentziatua (4); zuzenbidean oinarritutako (3)

erromatar zuzenbidearen (10); nazioarteko zuzenbidearen (14); zuzenbidearen alde (3); zuzenbidearen arabera (12); zuzenbidearen araberako (3); zuzenbidearen eskola (5); zuzenbidearen eskola historikoa (3); zuzenbidearen ikuspegitik (4)

erromatar zuzenbideko (3); lan zuzenbideko (4); zuzenbideko estatuak (3)

zuzenbidez epaituko (3); zuzenbidez eta justiziaz (12)

zuzenbidezko epaiketa (3); zuzenbidezko estatu (5); zuzenbidezko estatua (3); zuzenbidezko estatuaren (5)


zuzendari iz 1 zenbait erakunderen burua; hainbat talderen jarduna zuzentzen duen pertsona; administrazioko zuzendaritza bateko buruari edo enpresa batzuetako zenbait sailetakoari ematen zaion izena.

Izan ere, zuzendariak, Jainkoaren etxezain denez gero, akasgabea izan behar du: ez harro, ez haserrekor, ez ardozale, ez sesiozale, ez okerreko irabazien gose.  Elizen arteko biblia   Tt 1,7

-Ni naiz zuzendaria; nik hautatuko ditut protagonistak.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 210. orr.

Dirudienez zuzendariak produkzio-bulegora deitu du, eta handik publizitatera deitu dute.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 200. orr.

Thierryk keinu konplize bat egin dit orduan, eta Werner Herzog zuzendariaren filmak asko gustatzen zaizkiola gaineratu du.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 172. orr.

Maisonnave zuzendariak Seminario handian sartzeko egiten dion ageria oso baikorra da.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 16. orr.

Erromatik itzuli zenean beraz, apezpikuak kendu zuen bere kargutik beste zuzendari bat izendatu, 'interdit' zigorraz mehatxatu, [...].  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 99. orr.

Kantariek abesti-saioa egin zuten, Jizrahias zuzendari zutela.  Elizen arteko biblia   Ne 12,42

Koru batek laguntzen ziola, zeinaren buru eta zuzendari Madama Scílimberg izeneko sorgin bat baitzen.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 37. orr.

Berehalaxe izango da hemen Zuzendaria entsegurako.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 18. orr.

Bi zuzendarien filmetan behin eta berriz agertzen da heziketaren gaineko ardura.  Berria - Kultura   2006-02-10

Presidentearen eta zuzendarien karguak profesionalizatzea ez zaigu burutik pasatu ere egin.  Berria - Kirola   2006-02-15

Fresnesen gizonentzako dibisio bakoitzak bere zuzendaria du.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 195. orr.

Zuzendari jaunak haur bat bezalatsu gogoberoturik azaldu eta erakutsi zidan makina.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 95. orr.

-Zuzendari jaunarekin hitz egin nahi dut.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 242. orr.

Orduan ikusi nuen zuzendari "jauna" ez baina, "andrea" zela.  Jesus Mari Mendizabal   «35 kilo esperantza» - Anna Gavalda, 2004 - 57. orr.

Behin, matematika orduan, zuzendariak deitu zidan.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 90. orr.

Zuzendariagana deitu naute.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 65. orr.

Noizean behin, kontzientzia profesionalak bultzaturik, zuzendariarengana jo, eta lan bat eskatzen nion.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 204. orr.

Doinu bat asmatu, eta, makilak hartuta, biak jarri ziren zuzendari.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 105. orr.

Lurjabearen eginkizun guztiak betetzeko, aldi berean epaile, zuzendari eta ordena-zaintzaile jarduteko.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 380. orr.

Gizon gaztea genuen, zuzendaritzara igan berria.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 261. orr.

2 (-ko atzizkiaren eskuinean)

Uztaritze eskualdeko zuzendaritzaren meneko ziren herri guzietako beste funtzionarioak.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 127. orr.

NDF Nazioarteko Diru Funtseko zuzendari Rodrigo Rato eta Nazioarteko Lan Erakundeko zuzendari Juan Somavia bildu ziren goi bileran.  Berria - Mundua   2004-09-09

Kontuak kontu, egun batean Arrasateko Ikastolako zuzendari Jose Martin Kamino azaldu zen Iratxera.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 53. orr.

Euskalerria Irratiko zuzendari Mikel Bujandak atzo Berriari adierazi zionez, [...].  Berria - Harian   2005-06-01

Hala zioen Elhuyar kultura elkarteko zuzendari Jose Mari Fernández Ibabek.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 161. orr.

Periodikoko zuzendariarekin eta argazkilariarekin hitz egin nahi duela.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 92. orr.

Goizean, berriz, ontziolako zuzendariekin bildu zen langileen batzordea.  Berria - Ekonomia   2004-12-24

Eroetxeko zuzendariek eta emakume zaintzaileek neska gaixoei arropa eta jana ebasten zizkieten.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 21. orr.

Saileko zuzendariari zegokionez, urte asko zeramatzan administrazio publikoan, eta kudeatzaile ona omen zen.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 153. orr.

Ikuskapenerako Informazio eta Plangintza Ataleko zuzendariak zaletasun ezkutuak eta amodio gordeak deskubritu ahal izan ditu [...] bere langileen ordenagailu bakoitza banan-banan miaturik.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 51. orr.

Herrialde Katalanetako Vilaweb albiste webguneko zuzendaria da Vicent Partal.  Berria - Harian   2006-01-24

Larresoroko zuzendari (1834), kalonje (1850), Bikario nagusi (1852), 1869 hila.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 165. orr.

Hona Ithurbide herritarra, Sarako komisarioa, Zuzendaritzaren ordezkaria.  Elena Touyarou   «Hautsi da katea» - Toti Mtz. de Lecea, 2004 - 156. orr.

Horra non goiz batez presondegiko zuzendari nausia eta zuzendariordea zeldan sartzen zaizkidan.  Filipe Bidart   «Bakartasunaz bi hitz», 2004 - 104. orr.

Bi urte egin nituen plazako akademia zaharrean, musika-bandako zuzendari zaharraren oihuen artean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Nerabearen biluzia», 1999 - 64. orr.

Hizkuntz Politikako Zuzendari bati neronek aditua: [...].  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 308. orr.

Marmeladagintzako holandar konpainia bateko zuzendari izendatu zuten.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 19. orr.

3 (-en atzizkiaren eskuinean)

FAOren zuzendari nagusi Jacques Diouf jaunaren iritziz, arazoa gehiago da borondate politikorik eza elikagai eza baino.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 72. orr.

Ez zen artean Pasteur Institutuaren zuzendari, baina garbi geneukan guztiok aurki izango zela.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 84. orr.

Liburutegiaren zuzendari berria, entzun dudanez, antzinako hizkuntzen ikasketari buru-belarri emana dagoen letragizon bat da.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 204. orr.

Mailarik goreneko erakaslea, Florence-ko eskolaren zuzendari ohia, literatura kritikari bezala ezagutua zen bereziki.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 46. orr.

Enpresa multinazionalen zuzendariei egindako galdetegietan oinarriturik.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 78. orr.

Ez zuen uste Gabilondok azken emaitza horri begira ezusteko handirik jasoko zuenik, filmaren zuzendariek aspaldidanik baitute Salvadorrek egindako lanaren berri aski zehatza.  Berria - Kultura   2006-04-30

Lihozko mantua zeraman Davidek soinean, kutxa zeramaten lebitarrek, kantariek eta zeremoniaren zuzendari zen Kenaniasek bezalaxe.  Elizen arteko biblia   1 Kro 15,27

Hire zuzendaria nauk, ezin diat onartu afaria hik ordaintzea, hierarkiarekiko errespetua bukatuko huke menpekoak hasiko balira hortik zehar harrokeriatan beren agintariekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 352. orr.

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Donostiako Zinemaldian Zuzendari Berrien atalean.  Berria - Kultura   2004-08-14

Zuzendari gazteen lanekin abiatu da Cannesko jaialdia.  Berria - Kultura   2004-05-14

Zuzendari onenaren Oscar saria.  Berria - Harian   2005-09-15

-Ukitzen banauzu, neu arduratuko naiz ez zaitezen inoiz izan Presondegien Erakundeko Zuzendari Nagusia!  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 68. orr.

EITBko zuzendari nagusiak Lege Biltzarrean emandako erantzunaz "pertsonalki" zer pentsatzen nuen galdetu zidan. Laboratorio-buruaren sinaduraren bermea bildu zuen, eta zuzendari teknikoarena eta zuzendari orokorrarena ere han joan ziren atzetik.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 115. orr.

Txus Perez enpresako zuzendari komertzialak atzo Berriari azaldu zionez [...].  Berria - Gaiak   2004-05-21

Zer egingo dugu morroi horrekin, galdetu zuen zuzendari orokorrak, eta zuzendari literarioak egileari deitu zion gertaera absurduaren berri emateko.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 119. orr.

Bilboko Arriaga antzokiko zuzendari artistiko izendatu dute berriki.  Berria - Kultura   2004-06-23

Trena jakina, burdinbideetako zuzendari alkoholikoak hautatzen zituen tokietan baizik ez zen geldituko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 118. orr.

Gero Arbelbide izendatu zuen zuzendari, Hiriart zuzendari lagun eta Soubelet nobizioen buru.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 68. orr.

Teologoa, Jansenioren laguna, jansendarren egoitza izan zen Port-Royalgo abadiaren zuzendari espirituala.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 117. orr.

"Zer daukazu esateko?", galdetu dit Zuzendari txit agurgarriak bere hatzak nire besoan estuturik. Ganorazko zuzendari batek inoiz ez zukeen hemen Creevey bezalako zaborrik onartuko.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 205. orr.

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Himno kantari joan zen, baxu ahots artifizial batez, Gorsehilleko bide guztian barrena, zuzendari lanak zigorrarekin eginez.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 17. orr.

Ez du zertan nire zuzendari-bulegora sartu.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 27. orr.

Jauna, zergatik ez duzu zeure burua zuzendari-posturako aurkezten?  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 224. orr.

Hogwartseko zuzendari-segida luze batek ez badu ezer aurkitu.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 130. orr.

Ez naiz jenio bat, zuzendari-karguduna izan arren, baina gero eta jasangaitzago egiten zaizkit gazte jende horiek, beren tonua, beren hantustea. Erran gabe doa haatik konduak ez direla bat-batean xuxenduko zuzendari kanbiatze horrekin!  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 121. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egia da elkarte-zuzendari izan nahi duenak eginkizun ona nahi duela.  Elizen arteko biblia   1 Tm 3,1

Jexuxen ametsetako bat zen bere semea banku-zuzendari izatea.  Xabier Etxabe   «Lurtarra da begiratua», 2004 - 72. orr.

Jean Louis Cazenave eta Eric Lipsky, Safam-eko sail zuzendariekin mintzatu da, lehenik enpresa komitearen aitzinean.  Herria   2005-02-27

Fabrika-zuzendari baten seme hura desafiatzeko.  Joseba Urteaga   «Gertakizuna» - Annie Ernaux, 2003 - 78. orr.

Duela sei urte arte, Manhattan Proiektuko zientzia-zuzendaria izan nintzen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 190. orr.

Bi urte eta hamar hilabeterako kartzela zigorra Luis Bastida finantza zuzendari ohiarentzat.  Berria - Ekonomia   2006-02-08

Frantziako Gobernuko Osasun zuzendari nagusi Lucien Abenhaimek dimisioa eman zuen.  Berria - Harian   2005-06-18

Geroago, arte-zuzendari eta iragarki-diseinatzaile aritu zen.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 27. orr.

Gaur egungo zinema-zuzendari askok nahi lukete Nestor Almendros baten ospea izan.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 266. orr.

Sabino Angoitia kirol zuzendari jardunera itzuliko da 2005. urtean.  Berria - Kirola   2004-12-21

Geroztik antzezle, antzerki zuzendari eta eszenografo askok egingo zizkioten ekarpen askoren abiapuntutzat baizik.  Josu Zabaleta   «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 11. orr.

Kapitaina koru-zuzendari eta irakasle izandakoa da.  Mirentxu Larrañaga   «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 122. orr.

Karsten Dobers, musikari zuzendariak ditu kudeatzen Baionako kontserbatorioko gazteen orkestra zinfonikoko 60 musikariak.  Herria   2005-12-15

Pianista fina zen gizona, eta itsasoan barrena ibili izan zen gaztetan Alfonso XIII transatlantikoan orkestra-zuzendari.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 74. orr.

Tesi zuzendari bat, unibertsitateko bi errektore, literatura-irakasle bat, [...].  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 18. orr.

Goizeko hamarrak jo berritan, Excelsior estudioetara deitu eta telefonistari publizitate-zuzendariaren izena galdetu nion.  Fernando Rey   «Hobe nuen etxean gelditu» - Horace McCoy, 2002 - 223. orr.

Eusko Jaurlaritzako inmigrazio zuzendari Omer Okek ere Oskorriren musikarekin abestuko du.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 60. orr.

Fraide zuzendari nagusiak Baionako zuzendariari.  Xipri Arbelbide   «Janpierre Arbelbide», 2005 - 64. orr.

7 (izenondo gisa)

Austriako klase zuzendariek harrokeriaz bizi dute dekadentzia hori, inperio zaharraren lekuan beste ordena berri, sendo eta indartsuagoa eraikitzeko gai izango direlakoan.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 169. orr.

Batzuetan Frantzia Librearen jeneral zuzendariaren ahots dardaratia hautematen zuten.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 97. orr.

Alferrik joango zara esanez: "begira, nere jaun zuzendari material eta ideala: huts egin dut larriki, honenbeste milioi behar ez bezala erabili, [...].  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 182. orr.

8 irud/hed

Bakea jarriko dizut gobernari, justizia zuzendari.  Elizen arteko biblia   Is 60,17

9 zuzendari ondoko

Eliseo Newman erakundeko zuzendari ondokoa komunitatearen ezaugarrietaz mintzatu da berriarekin.  Berria - Mundua   2004-10-22

McLaughlin zuzendari ondokoak dimisioa eman zuen herenegun erakundean dauden barne arazoak direla medio.  Berria - Mundua   2004-11-14

«Lehen aldiz, tripulazio gabe gelditu zen ISS», esan zuen horren harira Victor Blagov Errusiako Espazio Hegaldietarako Kontrol Zentroko zuzendari-ondokoak.  Berria - Gaiak   2004-05-01

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 6 aldiz agertzen direnak)

agentziako zuzendari (11); aldizkariko zuzendari (10); antzerki zuzendari (6); antzokiko zuzendari (7); argazki zuzendari (6); aspeko zuzendari (6); batzordeko zuzendari (15); behatokiko zuzendari (21); berriako zuzendari (17); bertako zuzendari (6); beste zuzendari (9); bulegoko zuzendari (8); ciako zuzendari (8)

egunkaria ko zuzendari (7); egunkariko zuzendari (27); eitbko zuzendari (10); elkarteko zuzendari (11); emakundeko zuzendari (6); enpresako zuzendari (18); erakunde horretako zuzendari (6); erakundeetako zuzendari (13); erakundeko zuzendari (33); erakundeko zuzendari nagusi (7); eskolako zuzendari (10); eskubideen behatokiko zuzendari (6); espetxe erakundeetako zuzendari (13); euskalerria irratiko zuzendari (8); federazioko zuzendari (6); fundazioko zuzendari (7); hezkuntza zuzendari (6); hizkuntza politikako zuzendari (7); hizkuntza politikarako zuzendari (9)

iaeako zuzendari (8); ikastetxeko zuzendari (6); ikastolako zuzendari (17); immigrazio zuzendari (17); institutuko zuzendari (18); irratiko zuzendari (11); jaialdiko zuzendari (8); jaurlaritzako immigrazio zuzendari (8); kirol zuzendari (68); ko zuzendari (22); konpainiako zuzendari (8); ministerioko zuzendari (15); museoko zuzendari (17)

orkestra zuzendari (18); orkestrako zuzendari (7); osakidetzako zuzendari (6); osakidetzako zuzendari nagusiak (6); osalaneko zuzendari (6); politikako zuzendari (10); politikarako zuzendari (9); publikoko zuzendari (6); ren zuzendari (10); saileko zuzendari (16); taldearen zuzendari (6); taldeko kirol zuzendari (8); taldeko zuzendari (17)

ueuko zuzendari (6); zentroko zuzendari (15); zine zuzendari (13); zinema zuzendari (30)

zuzendari artistiko (7); zuzendari artistikoa (14); zuzendari artistikoak (14); zuzendari bat bilatzen (6); zuzendari berri (14); zuzendari berria (29); zuzendari berriak (20); zuzendari berriaren (8); zuzendari berrien (14); zuzendari bezala (12); zuzendari dela (14); zuzendari den (13)

zuzendari estatubatuarrak (9); zuzendari gisa (22)

zuzendari izan (32); zuzendari izan zen (12); zuzendari izana (6); zuzendari izandako (7); zuzendari izateko (8); zuzendari izendatu (14); zuzendari izendatu zuten (8); zuzendari jauna (42); zuzendari jaunari (8); zuzendari javier (9); zuzendari jose (22); zuzendari jose antonio (7); zuzendari josu (6); zuzendari juan (25); zuzendari juan inazio (10); zuzendari kargua (11); zuzendari lana (6); zuzendari lanak (13); zuzendari lanetan (15); zuzendari literarioa (12); zuzendari literarioak (12); zuzendari martxelo otamendi (7); zuzendari martxelo otamendik (9); zuzendari mercedes gallizok (8); zuzendari mikel bujandak (7); zuzendari mohamed el (10); zuzendari nagusi (102); zuzendari nagusia (42); zuzendari nagusiak (109); zuzendari nagusiak atzo (12); zuzendari nagusiarekin (7); zuzendari nagusiaren (19)

); zuzendari ohi (21); zuzendari ohia (35); zuzendari ohiak (14); zuzendari ohiaren (9); zuzendari onenaren (32); zuzendari onenaren saria (18); zuzendari onenarena (7); zuzendari ordeak (6); zuzendari orokorrak (10); zuzendari tekniko (9); zuzendari teknikoa (14); zuzendari teknikoak (14); zuzendari teresa aranazek (6); zuzendari txit agurgarri (7); zuzendari txit agurgarria (12); zuzendari txit agurgarriak (30); zuzendari txit agurgarriaren (19); zuzendari txit agurgarriari (14); zuzendari zela (6); zuzendari zen (6)

agentziako zuzendaria (8); aldizkariko zuzendaria (16); argazki zuzendaria (7); behatokiko zuzendaria (14); berriako zuzendaria (21); bulegoko zuzendaria (10)

egunkariko zuzendaria (12); eko zuzendaria (11); elhuyar aldizkariko zuzendaria (6); elkarteko zuzendaria (6); emakundeko zuzendaria (10); enpresako zuzendaria (8); erakundeko zuzendaria (14); eskolako zuzendaria (19); eszena zuzendaria (37); filmaren zuzendaria (8); filmeko zuzendaria (8); finantza zuzendaria (8)

ikastetxeko zuzendaria (7); ikastolako zuzendaria (10); ingeniaritza eskolako zuzendaria (6); institutuko zuzendaria (15); irratiko zuzendaria (6); katearen zuzendaria (9); kirol zuzendaria (97); ko zuzendaria (32); kontseiluko zuzendaria (6); museoko zuzendaria (13); musika zuzendaria (12); orkestra sinfonikoa zuzendaria (14); orkestra zuzendaria (14); otamendi berriako zuzendaria (19); realeko kirol zuzendaria (6); saileko zuzendaria (13); saiz kirol zuzendaria (6); taldeko kirol zuzendaria (22); taldeko zuzendaria (13); taula zuzendaria (6)

ueuko zuzendaria (7); zentroko zuzendaria (19); zinema zuzendaria (15)

zuzendaria bera (10); zuzendaria buru (8); zuzendaria da (95); zuzendaria hil (7); zuzendaria izan (46); zuzendaria izan da (7); zuzendaria izan zen (23); zuzendaria izango (20); zuzendaria izango da (10); zuzendaria oso (7); zuzendaria pozik (7); zuzendaria zela (8); zuzendaria zen (18)

aldizkariko zuzendariak (8); artiumeko zuzendariak (9); ataleko zuzendariak (7); azaldu du zuzendariak (8); behatokiko zuzendariak (19); bellamy unicefeko zuzendariak (6); bere kirol zuzendariak (7); berriako zuzendariak (15); bulegoko zuzendariak (10); durana artiumeko zuzendariak (6)

egunkariko zuzendariak (14); ekeko zuzendariak (6); eko zuzendariak (6); elkarteko zuzendariak (11); erakundeko zuzendariak (21); esan zuen zuzendariak (7); eskolako zuzendariak (15); espetxe erakundeetako zuzendariak (13); espetxe zuzendariak (8); espetxeko zuzendariak (10); eszena zuzendariak (11); euskalerria irratiko zuzendariak (6); filmaren zuzendariak (8); finantza zuzendariak (7); fundazioko zuzendariak (11); gorospe kirol zuzendariak (7)

ikastetxeko zuzendariak (7); ikastolako zuzendariak (13); institutuko zuzendariak (13); irratiko zuzendariak (14); jaialdiko zuzendariak (11); katearen zuzendariak (17); kirol zuzendariak (138); ko zuzendariak (17); kontseiluko zuzendariak (7); kultura zuzendariak (11); museoko zuzendariak (15); musika zuzendariak (10)

olabe kirol zuzendariak (7); otamendi berriako zuzendariak (8); realeko kirol zuzendariak (13); saileko zuzendariak (13); taldeko kirol zuzendariak (16); taldeko zuzendariak (16)

unicefeko zuzendariak (6); zinema zuzendariak (19)

zuzendariak adierazi (18); zuzendariak adierazi duenez (8); zuzendariak argitu (7); zuzendariak atzo esan (7); zuzendariak azaldu (42); zuzendariak azaldu duenez (20); zuzendariak azaldu zuenez (16); zuzendariak berak (21); zuzendariak bere (17); zuzendariak berriari (6); zuzendariak deitu (6); zuzendariak dimisioa (7); zuzendariak dio (6); zuzendariak egin (8); zuzendariak erran (6); zuzendariak erredakzioa (8); zuzendariak esan (21); zuzendariak esan duenez (8); zuzendariak esana (11); zuzendariak jakinarazi (9)

kirol zuzendariarekin (15); zuzendariarekin batera (7); zuzendariarekin hitz egin (7)

erakundeko zuzendariaren (7); eskolako zuzendariaren (9); kirol zuzendariaren (25); taldeko kirol zuzendariaren (6); zinema zuzendariaren (7)

zuzendariaren arabera (59); zuzendariaren aurrean (7); zuzendariaren bulegora (6); zuzendariaren esanetan (34); zuzendariaren eskutik (6); zuzendariaren gidaritzapean (6); zuzendariaren hitzak (9); zuzendariaren hitzetan (20); zuzendariaren iritziz (8); zuzendariaren lana (7); zuzendariaren ustez (23)

zuzendariarengana jo (7

koru zuzendariarentzat (55)

eszena zuzendariari (8)

kirol zuzendariek (8); osasunako zuzendariek (7)

hezkuntzako ikastetxeetako zuzendarien (8); ikastetxeetako zuzendarien (11); ikastetxeetako zuzendarien elkarteak (6); zuzendarien artean (6); zuzendarien elkarteak (8); zuzendarien lanak (6)


zuzendarigai iz zuzendari izateko aurkezten den pertsona.

Agirien egile eta hartzaileek zuzendarigaiei buruzko informazioa jaso zutela eta hautagaiez iritziak ematen zituelaG  Berria - Euskal Herria   2004-11-28


zuzendarikide iz zuzendaritzako kidea.

Ugartek La Barraca taldean zuzendarikide moduan egindako lana eta antzerkigintza profesionalean egindako sartu-irten arrakastatsuak nabarmendu dituzte liburuan.  Berria - Kultura   2006-02-17


zuzendariorde (orobat zuzendari orde g.er.) 1 iz zuzendariaren hurrengoa, eta, egoera jakin batzuetan, haren ordekoa.

Ikusia naiz erredakzioko laguntzaileak erredaktore bilakatzen, erredaktoreak sekzioburu, sekzioburuak erredakzioburu eta erredakzioburuak zuzendariorde.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 36. orr.

Erredakzioburuak eta atalburuak zuzendariordearen bulegotik ateratzen ikusteak arrasta paratu zion nire abiadari: bukatua zen goizeko erredakzio-bilera, ni gabe bukatu ere.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 150. orr.

Ez dira iraultzaile baten hitzak, Larry Summers, AEBetako Altxorraren zuzendariordearenak dira.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 275. orr.

Errusiako Energia Nuklearraren Segurtasunerako Institutuaren zuzendariorde Igor Lingeren ustez, [...].  Berria - Mundua   2006-04-14

Halaxe uste du Joxe Mari Otermin ETBko Programen zuzendariordeak.  Berria - Kultura   2006-03-14

Kautxu-lantegiko kredituen departamentuko zuzendariordea zen Durant jauna.  Mirentxu Larrañaga   «Hona hemen gu biok» - Dorothy Parker, 2006 - 41. orr.

CIAko zuzendariorde Jami Miscikek dimisioa eman du.  Berria - Mundua   2004-12-30

Astelehen arratsean beti ere, Bagdadetik 30 kilometro hegoaldera dagoen Mamudia ospitaleko zuzendariorde Kassem El Abadi hil zuten tiroz, bere lantokian bertan.  Berria - Mundua   2004-07-28

Bizkaiko Ogasuneko Ikuskaritzako zuzendariordea kargugabetu dute.  Berria - Euskal Herria   2004-02-06

Austriako Eliza Katolikoak kargutik kendu ditu apaiztegiko burua eta zuzendariordea.  Berria - Gaiak   2004-07-14

NATOren aldeko kanpainaren ondoren, Madrilgo ministerio bateko zuzendariorde izendatu zuten.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 118. orr.

Dai Zhicheng hiesaren eta sexu bidez transmititzen diren gaixotasunen prebentziorako eta kontrolerako erakundeko zuzendariordea da.  Berria - Gaiak   2004-05-11

Eusko Jaurlaritzako zuzendariorde izatera heldu zen, PSEk hiruko gobernuan izan zuen Sailetako batean.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 68. orr.

Eskakizunak «enpresen eta langileen arteko arazoa» direla erantzun die Jose Antonio Arratibel Osakidetzeko kontratazioko zuzendariordeak langileei, sindikatuen arabera.  Berria - Ekonomia   2004-11-20

Zuzendariorde orokor izendatu berri dute.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 71. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jerry ordurako bi umeren aita zoriontsua zen eta zuzendariorde postura igoa zen Robby'sen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 70. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Espetxeko osasun zuzendariordea kargugabetu zuten, tratu txarren egileetako bat izan zelakoan.  Berria - Mundua   2004-07-10

Boterea, ordea, Operazio-zuzendariordearen esku zegoen.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 41. orr.

Scott Operazio-zuzendariordeari, edo Washington-eko beste artabururen bati, xehetasun txiki bat pasatu baitzitzaion: gaztelania eta ingelesa ez ziren preseski neska haren hizkuntza bakarrak.  Fernando Morillo   «Gloria Mundi», 2004 - 43. orr.

4 (izenondo gisa)

Nire klinikako mediku zuzendariordea Afrikan izana da, eta halaxe esan ohi du hitzez hitz: [...].  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 158. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

kontseiluko zuzendariorde (3); zuzendariorde ohiak (3)

burua eta zuzendariordea (3); ko zuzendariordea (3); zuzendariordea da (3)

erakundeko zuzendariordeak (3); operazio zuzendariordeak (4)

zuzendariordearen arabera (3); zuzendariordearen esanetan (3)


zuzendariordetza iz zuzendariordearen kargua, titulua edo betekizuna.

Herenegun Zarauzko hondartzako hainbat lekutako urak bildu eta aztertu ostean, bainatzeko baimena eman zuen atzo Gipuzkoako Osasun Publikoko Zuzendariordetzak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-28

Biktimen Arretarako Zuzendariordetzari.  Berria - Euskal Herria   2004-02-21


zuzendaritza 1 iz erakunde batzuen jarduera zuzentzen duten kargudunen multzoa; zuzendariaren kargua, titulua edo betekizuna.

Zuzendaritzak uste baitu musikaren laguntzaz langileek hobeto egiten dutela lan.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 44. orr.

Zuzendaritza ez zegoen Jairekin ere pozik.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 123. orr.

Bulego-hizkeramodu jatorrez txosten bat idatzi, eta Zuzendaritzak soldata igo zidan.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 213. orr.

Itzulia zela Pertsia eta Mediatik erregearekin joandako gudarostearekin eta gobernuaren zuzendaritza hartu nahian zebilela.  Elizen arteko biblia   1 M 6,56

Etapa politiko jakin bati dagokion estrategia eta taktika erabakitzen duen zuzendaritza.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 229. orr.

Zuzendaritza gabe, herria behera; aholkulari asko bada, orduan aurrera.  Elizen arteko biblia   EsZ 11,14

Zuzendaritza eta langileak ez dira ados jartzen soldaten igoeran.  Berria - Ekonomia   2004-06-06

Zuzendaritza eta sindikatuek hamalau hilabete daramatzate lan hitzarmena negoziatzen baina oraindik ez dute deus sinatu.  Berria - Ekonomia   2006-03-25

Ondotik 35 kidetako zuzendaritza horrek Bernard Darretche ber-hautatu du lehendakari karguan.  Herria   2004-03-11

Madrilen zentralizatuko du zuzendaritza.  Berria - Ekonomia   2006-02-14

Gidoia eta zuzendaritza: Markeliñe.  Berria - Kultura   2004-10-23

Sorkuntza eta zuzendaritza: Ana Valles.  Berria - Kultura   2004-03-30

Gomitatzen dute Zuzendaritzan ez ezik, lan egiteko metodoetan ere aldaketak egingo ditu.  Berria - Mundua   2004-07-09

Hiru kidek jardungo dugu zuzendaritzan, lanaldi erdiz hirurak ere.  Berria - Ekonomia   2004-04-21

Xose Manuel Beiras buruzagi historikoa zuzendaritzatik kanpo gelditu zen.  Berria - Mundua   2004-07-17

Gérard Godreuil, zuzendaritzako kidea bilkura horren animatzera.  Herria   2001-10-18

Atzerritar teknologiak eta antolaketa-sistemak bereganatzen dituzte tokiko eragileek: bazkideek, zuzendaritzako kideek, teknikariek eta langileek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 110. orr.

Zuzendaritzakoek hasperen egin zuten.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 25. orr.

2 (-ko atzizkiaren eskuinean)

Alemaniako zuzendaritzak Nafarroako Volkswageni aurten 10.000 Polo gehiago ekoiztea proposatu zion.  Berria - Ekonomia   2006-03-04

Bizkaiko PSE-EEko zuzendaritzak gaur bertan igorriko dizkio bere hautagaiak Herrialdeko Batzordeari.  Berria - Euskal Herria   2004-01-07

Departamentu horretako kontseilaria halako enpresako zuzendaritza taldeko kide izana edota izango denez, enpresa horri halako pagotxa egokitu zaio.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 111. orr.

Presondegiko zuzendaritzak ez zuen onartu parteka genitzan, preso bakoitzak ez bazuen bere puxka ukaiten.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 21. orr.

Hizkuntza Politikako Zuzendaritza Nagusiaren aurrekontuetatik.  Berria - Euskal Herria   2004-12-01

Orain arteko ikerketak Parisko PJko zuzendaritza zentraleko Poliziak burutu ditu.  Berria - Euskal Herria   2006-04-29

Ikastetxeko zuzendaritza eta irakasleak kezkatu egin ziren, ordea, eskutitzek bukaerarik ez eta gero eta mehatxagarriago bihurtzen ari zirelako.  Gotzon Garate   «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 155. orr.

Atean karteltxo bat zuen, "Argitaletxeko zuzendaritza" zioena.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 196. orr.

Baina herri elkargoetako zuzendaritza ez da hauteskunde zuzenen bidez hautatua izaten.  Berria - Harian   2006-01-13

Zalantzarik gabe, batasunak aurrera egiteko oztopo handiegia zen EAJko zuzendaritza aurka izatea.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 104. orr.

Pasoko hotela dun... baina Flamingoko zuzendaritza bera ere harrituta gelditu zunan Blanche andereñoarekin!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 185. orr.

Telebistako zuzendaritza baino trebakuntza hoberik ez dago, antza, gero alkate izateko.  Joxerra Garzia   «Itsasoan euri», 2003 - 76. orr.

Espetxeetako Zuzendaritza Nagusiak zuzendari zibil bat bidali zuen administrazioaz arduratzeko.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 88. orr.

Club-eko zuzendaritzak ez zekien zer egin nahaste-borraste hura konpontzeko.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 131. orr.

Realeko zuzendaritza Nihat ez saltzea aztertzen ari da.  Berria - Kirola   2006-01-17

3 (-en atzizkiaren eskuinean)

Jaien Zuzendaritza Batzordea Donosti Zarra eta Unión Artesanarekin lankidetzan hasten da.  Askoren artean   «Rataplan» - 98. orr.

Markosek bereganatua zuen, Lukas, Peli eta beste zenbaiten iritziaren gainetik, obraren zuzendaritza. Antzezlanaren idazketa eta zuzendaritza: Aristides Vargas.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 12. orr.

Bazen Directorio Revolucionario -Iraultzaren Zuzendaritza- izeneko mugimendua ere.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 289. orr.

Pragako Zirkulu Linguistikoaren zuzendaritzak zure 1931 XII/6ko gutuna bidali dit eta erantzutea eskatu.  Lourdes Oñederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 155. orr.

Nahiz eta batasunaren beharra eta batasunaren onurak zuzen eta egoki erakutsi -Eleizalderen eta Belaustegigoitiaren txostenetan, bereziki-, aurka agertu zen Alderdi Jeltzalearen zuzendaritza.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 98. orr.

Juan Monge Espainiako Auzitegi Nazionaleko auzi-medikua lau aldiz izan zen Martxelo Otamendirekin, Guardia Zibilaren Zuzendaritza Nagusian inkomunikatuta egon zen egunetan.  Berria - Euskal Herria   2004-01-29

Erreferente karismatiko bezala mantenduko da azkenera arte, jatorrizko inspirazioaren defendatzaile sutsu, baina Ordenaren zuzendaritza besteen esku geratuko da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 30. orr.

Horrela hartuko luke bere gain erabaki guztien ardura [...] eta erakundearen arazoen zuzendaritza.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 61. orr.

Ez al zuen berak esan kuartel haren zuzendaritza, handik egun gutxira, SSen eskura pasatuko zela?  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 180. orr.

Espainiako espetxeen zuzendaritza nagusia.  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 255. orr.

Hantxe biltzen da meatzeen zuzendaritza nagusia.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 169. orr.

Bizirik uzten banaute proposamen bat eginen diodala Espetxe Erakundeen Zuzendaritza Nagusiari egin dut zin: [...].  Koldo Izagirre   «Agirre zaharraren kartzelaldi berriak», 1999 - 188. orr.

Arana kargutik kentzea erabaki du EAren Bizkaiko Zuzendaritzak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-16

Lamikizen zuzendaritzak izan duen jarrera gogor kritikatu zuen.  Berria - Kirola   2004-10-15

4 (izenondo eta izenlagunekin)

Pedro Pegenaute zuzendari nagusi izendatu berria zela, irratia deialditik kanpo utzi zuen Zuzendaritza Nagusiak, hain zuzen ere oraingo arrazoi berberengatik.  Berria - Euskal Herria   2004-12-16

Demokraziaren izenean, alderdi politiko legal baten zuzendaritza osoa kartzelara sartu.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 314. orr.

Aurrerapen teknologikoek asko erraztu dute zuzendaritza deszentralizatua eta malgua.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 243. orr.

PSE-EEren helburu nagusia Patxi Lopez Zuzendaritza Federalean sartzea da.  Berria - Euskal Herria   2004-07-03

Beste mahaikide batzuek ere badakite zuzendaritza nazionalean ibili zarela.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 125. orr.

Veneziak Bizantzioko Inperioaren zuzendaritza politikoa hartzeari uko egin zionean.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 46. orr.

Gainerakoek, zuzendaritza iraunkorra osatu eta gero, Baionara jo genuen.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 247. orr.

Bestalde, zuzendaritza politikoa ahuldu egin liteke.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 91. orr.

Zuzendaritza literarioko lanetan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 99. orr.

Zuzendaritza euskalduna eta emakume askorekin.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

Zuzendaritza eszenikoa: Ainhoa Pineda.  Berria - Kultura   2006-04-19

Zuzendaritza artistikoa: Satur Idarreta.  Berria - Kultura   2006-04-19

Tokiko zuzendaritza, Biarritz 2001 elkartean oinarrituko da.  Berria - Kultura   2004-02-14

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Hirugarren argudioak, berriz, enpresaren barne dimentsioarekin du zerikusia; enpresaren management edo zuzendaritza sistemarekin, hain zuzen ere.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 177. orr.

Dekorazioa dotoreagoa da, zuzendaritza-lana profesionalagoa, eta aktore nagusia berria.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 247. orr.

Enpresa multinazionalek kontrolatzen zuten osorik kapitala, zuzendaritza- eginkizunetan tokiko jenderik ez zen izaten, lan-eskua sarritan oso gaztea izaten zen eta errotazioa handia zen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 110. orr.

Zuzendaritza organoak: Kontseilu Politikoa (75 edo 80 kidekoa) eta Presidentzia (17 kidekoa) aukeratuko ditu igandean biltzarrak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Hiru organo izango ditu: Zuzendaritza Kontseilua, Aholkularitza Batzordea eta Zuzendaritza taldea.  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

ORT ia erabat desegin zuten, eta beste alderdi txiki batzuk, berriz, betiko ezabatu zituzten, ekintzaileak espetxeraturik edo atzerriraturik, eta batik bat zuzendaritza taldeak harrapaturik.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 72. orr.

Finantza, merkaturatze, giza baliabide eta ekoizpen zuzendaritza sailetan banatuta.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 169. orr.

Zuzendaritza karguetarako aukeraketan ez zen zerrenden arteko lehiarik izan.  Berria - Euskal Herria   2004-11-16

Gure inguruko edozein enpresa handi eta eredugarrik ez du besterik egiten: barneko jendea promozionatzen du, eta zuzendaritza postuetako jendea kanpotik ekarri, kontratu berezi batzuekin.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 70. orr.

Partiduko Zuzendaritza Batzordeari jakinarazi nion dena.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 25. orr.

Zuzendaritza Batzordekoek ezker-eskuin mugitu zuten burua, aitakeria ulerkorraz.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 25. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bost lurralde zuzendaritzak berrituko dituzte martxotik aurrera. Greba egiteko aurre-abisua sartu zuten Bilbon, Jaurlaritzako Lan Zuzendaritza Orokorrean. Lekuko izatera bidali nau neure kazeta-zuzendaritzak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-11

Eusko Jaurlaritza, Herrizaingo Saila, Trafiko Zuzendaritza. Ipar Euskal Herrian, Departamenduko Ekipamendu Zuzendaritza arduratzen da lanaz.  Iñaki Arranz   «Hitza azti», 2006 - 84. orr.

Dekoratu itogarri bat, aktore-zuzendaritza oso estrabertitu bat.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 266. orr.

Eusko Jaurlaritzako Meteorologia eta Klimatologia Zuzendaritza.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 185. orr.

Eszena zuzendaritza: Enrique Santiago.  Berria - Kultura   2006-02-03

Musika zuzendaritza: Juanjo Ocon, Javier Jacinto.  Berria - Kultura   2006-02-03

7 zuzendaritza horren egoitza.

Eussako notario baten manuz, Bresteko Itsas Merkataritza Zuzendaritzan izan nintzen, Denez zein ontzitan zebilen jakiteko asmoz.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 122. orr.

Walkman bat edukitzeko baimena eskatu nuen asteartean, zuzendaritzara igorritako gutun adeitsu batez.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 37. orr.

Zigor horien baitan, 2005eko otsailaren 16tik 2006ko urtarrilaren 12ra arte 4.343 agiri jaso zituzten Donostiako Finantza Zuzendaritzan.  Berria - Harian   2006-01-31

8 zuzentaraua.

CO2 emisioak gutxitzeko, zuzendaritza atera zuen Europako Batasunak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

Emisioen kontuarekin Alemania ondo doanez, Espainiako enpresentzat zuzendaritza kaltegarria dela esaten da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-27

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

abesbatza zuzendaritza (3); abesbatzen zuzendaritza (4); alderdiaren zuzendaritza (8); alderdiko zuzendaritza (11); aldizkariaren zuzendaritza (4); arte zuzendaritza (3); athleticeko zuzendaritza (4); batzordea eta zuzendaritza (4); bere zuzendaritza (5); bizkaiko zuzendaritza (3)

eajko zuzendaritza (3); eajren zuzendaritza (9); eako zuzendaritza (8); egungo zuzendaritza (5); eko zuzendaritza (3); elkarteko zuzendaritza (6); enpresako zuzendaritza (8); erakundeetako zuzendaritza (4); espainiako trafiko zuzendaritza (3); espetxe erakundeetako zuzendaritza (4); etako zuzendaritza (4); gipuzkoako zuzendaritza (3); guardia zibilaren zuzendaritza (3); haren zuzendaritza (4); hegoaldeko zuzendaritza (4); hizkuntza politikako zuzendaritza (5); hizkuntza politikarako zuzendaritza (13)

kirol zuzendaritza (5); ko zuzendaritza (3); midaseko zuzendaritza (3); musika zuzendaritza (4)

orkestra zuzendaritza (3); politikako zuzendaritza (6); politikako zuzendaritza nagusiak (3); politikarako zuzendaritza (17); politikarako zuzendaritza nagusiak (8); politikarako zuzendaritza nagusiaren (3); politikarako zuzendaritza nagusiko (3); poliziako zuzendaritza (3); psnren zuzendaritza (6); psoeko zuzendaritza (4); psoeren zuzendaritza (4); realeko zuzendaritza (3); sindikatuak eta zuzendaritza (4); sorkuntza eta zuzendaritza (3); taldeko zuzendaritza (5); trafiko zuzendaritza (7); trafiko zuzendaritza nagusiak (3)

uciko zuzendaritza (3); udalbiltzako zuzendaritza (3); vwko zuzendaritza (3)

zuzendaritza aldatu (3); zuzendaritza artistikoa (7); zuzendaritza aukeratzeko (3); zuzendaritza bat (3); zuzendaritza batzorde (6); zuzendaritza batzorde berria (3); zuzendaritza batzordea (15); zuzendaritza batzordeak (19); zuzendaritza batzordean (6); zuzendaritza batzordearen (13); zuzendaritza batzordeko (31); zuzendaritza batzordeko kide (9); zuzendaritza batzordeko kidea (4); zuzendaritza batzordeko kideak (6); zuzendaritza berria (35); zuzendaritza berria aukeratu (4); zuzendaritza berriak (13); zuzendaritza berriarekin (4); zuzendaritza berriaren (8); zuzendaritza berriari (5); zuzendaritza berriko (5); zuzendaritza berriro (4); zuzendaritza berritu (4); zuzendaritza bildu (3)

zuzendaritza eman (3); zuzendaritza eta langileen (5); zuzendaritza federalean (6); zuzendaritza hartu (11); zuzendaritza hartu zuen (6)

zuzendaritza karguak (3); zuzendaritza kide (3); zuzendaritza kontseiluko (3); zuzendaritza lan (3); zuzendaritza lan ituna (3); zuzendaritza lana (6); zuzendaritza lanak (6); zuzendaritza lanetan (4); zuzendaritza nagusia (10); zuzendaritza nagusiak (32); zuzendaritza nagusian (10); zuzendaritza nagusiaren (9); zuzendaritza nagusiari (7); zuzendaritza nagusiko (15); zuzendaritza nazionalak (5); zuzendaritza nazionalaren (3); zuzendaritza nazionalari (4); zuzendaritza nazionalean (3); zuzendaritza nazionaleko (8); zuzendaritza nazionaleko kide (3)

zuzendaritza organoetan (4); zuzendaritza orokorrean (3); zuzendaritza oso (3); zuzendaritza osoa (5); zuzendaritza pean (4); zuzendaritza prest (3); zuzendaritza talde (6); zuzendaritza taldea (21); zuzendaritza taldeak (7); zuzendaritza taldean (13); zuzendaritza taldeko (14); zuzendaritza taldeko kide (7); zuzendaritza teknikoko (3); zuzendaritza utzi (3)

alderdiaren zuzendaritzak (6); alderdietako zuzendaritzak (3); alderdiko zuzendaritzak (10); alemaniako zuzendaritzak (8); alemaniako zuzendaritzak iruñ alkartasunaren bizkaiko zuzendaritzak (3); aspeko zuzendaritzak (4); athleticeko zuzendaritzak (7); aurreko zuzendaritzak (5); babcockeko zuzendaritzak (3); babes zibilerako zuzendaritzak (3); bizkaiko eako zuzendaritzak (3); bizkaiko zuzendaritzak (11); caballito enpresako zuzendaritzak (5); caballitoko zuzendaritzak (14); correoseko zuzendaritzak (5); eko (3)

eajko zuzendaritzak (6); eajren zuzendaritzak (6); eako zuzendaritzak (14); eeren zuzendaritzak (3); egungo zuzendaritzak (6); eko zuzendaritzak (3); elkarteko zuzendaritzak (3); enpresako zuzendaritzak (35); erakundeen zuzendaritzak (3); erakundeetako zuzendaritzak (7); esan du zuzendaritzak (3); eskubideen zuzendaritzak (3); espainiako espetxe zuzendaritzak (5); espetxe erakundeen zuzendaritzak (3); espetxe erakundeetako zuzendaritzak (7); espetxe zuzendaritzak (14); espetxeko zuzendaritzak (4); etako zuzendaritzak (3); euskotreneko zuzendaritzak (5); gipuzkoako zuzendaritzak (4); giza eskubideen zuzendaritzak (3); hizkuntza politikarako zuzendaritzak (3)

ea volkswageneko zuzendaritzak (4); esako zuzendaritzak (5); esako zuzendaritzak eta (3); ingurumen partaidetzarako zuzendaritzak (3); iruñ jaurlaritzako trafiko zuzendaritzak (10); jaurlaritzaren lan zuzendaritzak (3); kartzelako zuzendaritzak (4); kirol zuzendaritzak (8); klubeko zuzendaritzak (8); kontseiluko zuzendaritzak (4); lan zuzendaritzak (8); landabengo zuzendaritzak (3); lantegiko zuzendaritzak (5); lurralde zuzendaritzak (4); mccko zuzendaritzak (3); metroko zuzendaritzak (3); montañ montañ nafarroako vweko zuzendaritzak (3); nafarroako zuzendaritzak (4); nahi ditu zuzendaritzak (4); nahi du zuzendaritzak (7)

onartu zuzendaritzak (3); oraingo zuzendaritzak (4); osakidetzako zuzendaritzak (7); ospitaleko zuzendaritzak (4); partaidetzarako zuzendaritzak (3); politikarako zuzendaritzak (3); ppko zuzendaritzak (4); proposatu du zuzendaritzak (3); pse eeren zuzendaritzak (3); psnko zuzendaritzak (7); psoeren zuzendaritzak (5); realeko zuzendaritzak (8); ruggeberg caballitoko zuzendaritzak (3); taldearen zuzendaritzak (3); taldeko zuzendaritzak (12); tourreko zuzendaritzak (4); trafiko zuzendaritzak (15)

volkswageneko zuzendaritzak (17); vweko zuzendaritzak (3); vwko zuzendaritzak (12); zibilerako zuzendaritzak (3)

zuzendaritzak adierazi du (3); zuzendaritzak alerta egoera (3); zuzendaritzak atzera (5); zuzendaritzak aurkeztu (3); zuzendaritzak aurkeztutako (5); zuzendaritzak azaldu (6); zuzendaritzak azaldu duenez (4); zuzendaritzak azpimarratu (3); zuzendaritzak berak (5); zuzendaritzak bere (17); zuzendaritzak bertan behera (3); zuzendaritzak bilera egin (3); zuzendaritzak dio (4); zuzendaritzak dioenez (3)

zuzendaritzak egin (6); zuzendaritzak egindako (12); zuzendaritzak egiten (3); zuzendaritzak emandako (4); zuzendaritzak erabaki (4); zuzendaritzak ere (8); zuzendaritzak erran (3); zuzendaritzak erredakzioa (3); zuzendaritzak esan (3); zuzendaritzak eta sindikatuek (3); zuzendaritzak hartu (6); zuzendaritzak hartutako (11); zuzendaritzak hartutako erabakia (4)

eko lantegian (3); zuzendaritzak indarrean (3); zuzendaritzak iragarri (8); zuzendaritzak iragarri du (4); zuzendaritzak iragarritako (3); zuzendaritzak iruñ zuzendaritzak jakinarazi (7); zuzendaritzak jakinarazi du (3); zuzendaritzak jasotako (3); zuzendaritzak langileei (3); zuzendaritzak lantegia (4); zuzendaritzak nahiago (4); zuzendaritzak negoziatzeko (3); zuzendaritzak onartu (5); zuzendaritzak produkzioa (3); zuzendaritzak proposamena (3); zuzendaritzak proposatu (6); zuzendaritzak proposatutako (6); zuzendaritzak proposatutako txosten (3); zuzendaritzak sindikatuei (7); zuzendaritzak soldata (3); zuzendaritzak uko egin (4); zuzendaritzak uste du (3)

abko zuzendaritzako kideak (5); alderdiko zuzendaritzako (4); arabako zuzendaritzako (3); aralarreko zuzendaritzako (3); bizkaiko zuzendaritzako (3); eako zuzendaritzako (6); eako zuzendaritzako kide (3); eeko zuzendaritzako (14); eeko zuzendaritzako bozeramaileak (3); eeko zuzendaritzako eledun (5); eeko zuzendaritzako koordinatzaile (3); elkarteko zuzendaritzako (3); etako zuzendaritzako (5); gipuzkoako zuzendaritzako (5); ko zuzendaritzako (6); kontseiluko zuzendaritzako (5); lan zuzendaritzako (3); pse eeko zuzendaritzako (14)

zuzendaritzako arduradun (3); zuzendaritzako arduradunak (4); zuzendaritzako bozeramaile (4); zuzendaritzako bozeramaileak (4); zuzendaritzako buru (4); zuzendaritzako eledun (6); zuzendaritzako inork ez (4); zuzendaritzako kide (47); zuzendaritzako kide guztiak (3); zuzendaritzako kide izatea (3); zuzendaritzako kidea (19); zuzendaritzako kidea da (3); zuzendaritzako kidea izan (3); zuzendaritzako kideak (41); zuzendaritzako kideei (4); zuzendaritzako kideek (15); zuzendaritzako kideek ere (3); zuzendaritzako kideekin (4); zuzendaritzako koordinatzaile (4); zuzendaritzako ordezkari (4); zuzendaritzako ordezkariek (5); zuzendaritzako partaide (3); zuzendaritzako zenbait kidek (3)

etako zuzendaritzan (3); federazioaren zuzendaritzan (3); hegoaldeko zuzendaritzan (3); zuzendaritzan aldaketak (3); zuzendaritzan esku (3); zuzendaritzan eta (6); zuzendaritzan ez (3); zuzendaritzan izan (3)

azurzaren zuzendaritzapean (3); baten zuzendaritzapean (3); bere zuzendaritzapean (4); en zuzendaritzapean (4); juanjo menaren zuzendaritzapean (5); mandealen zuzendaritzapean (3); menaren zuzendaritzapean (6); ren zuzendaritzapean (3); zuzendaritzapean ariko (3); zuzendaritzapean aritu (3); zuzendaritzapean dagoen (3); zuzendaritzapean egin (3)

kirol zuzendaritzarako (5); zuzendaritzarako hautagai (4)

egungo zuzendaritzarekin (3); enpresako zuzendaritzarekin (3); etako zuzendaritzarekin (4); volkswageneko zuzendaritzarekin (5); zuzendaritzarekin ados (3); zuzendaritzarekin bildu (8); zuzendaritzarekin bilduko da (3); zuzendaritzarekin harremanetan (5)

alderdiko zuzendaritzaren (3); aurreko zuzendaritzaren (5); bizkaiko zuzendaritzaren (3); caballitoko zuzendaritzaren (5); eitbko zuzendaritzaren (3); eitbko zuzendaritzaren kontrako (3); enpresako zuzendaritzaren (4); erakundeetako zuzendaritzaren (3); erraztiren zuzendaritzaren (3); eskualdeko zuzendaritzaren (5); espainiako espetxe zuzendaritzaren (6); espetxe erakundeetako zuzendaritzaren (3); espetxe zuzendaritzaren (7); etako zuzendaritzaren (3); gipuzkoako zuzendaritzaren (3); kartzelako zuzendaritzaren (4); langileek zuzendaritzaren (3); sindikatuen eta zuzendaritzaren (5); trafiko zuzendaritzaren (3)

zuzendaritzaren aginduz (4); zuzendaritzaren arabera (12); zuzendaritzaren aurka (3); zuzendaritzaren azken eskaintza (4); zuzendaritzaren babesa (4); zuzendaritzaren egoitza (5); zuzendaritzaren erabakia (9); zuzendaritzaren eskaintza (7); zuzendaritzaren eskaintzaren (3); zuzendaritzaren esku (7); zuzendaritzaren esku uzteko (3); zuzendaritzaren iritziz (3); zuzendaritzaren izenean (4); zuzendaritzaren jarrera (17); zuzendaritzaren jarrera salatu (3); zuzendaritzaren kontrako (7); zuzendaritzaren kontrako auzia (3); zuzendaritzaren kudeaketa (4); zuzendaritzaren lana (4); zuzendaritzaren proposamena (6); zuzendaritzaren ustez (3)

batzordeak zuzendaritzari (4); eako zuzendaritzari (4); egotzi dio zuzendaritzari (3); enpresako zuzendaritzari (6); eskatu diote zuzendaritzari (5); espetxe zuzendaritzari (4); espetxeko zuzendaritzari (3); landabengo zuzendaritzari (3); nafarroako volkswageneko zuzendaritzari (3); volkswageneko zuzendaritzari (5)

zuzendaritzari dagokio (3)

alderdietako zuzendaritzek (5)


zuzendaritzakide (orobat zuzendaritza kide) iz zuzendaritzako kidea. ik zuzendarikide.

Nafarroako Ikastetxeetako Zuzendaritzakideen Elkarteak matrikulazio kanpaina jarri du abian.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

ikastetxeetako zuzendaritzakideen elkarteak (3); ikastetxeetako zuzendaritzakideen elkarteko (3); nafarroako ikastetxeetako zuzendaritzakideen (6)


zuzendu 1 du ad zuzen, alde batera edo bestera okertu gabe ezarri.

Burdina-harizko kako bat zuzendu eta huraxe sartu nuen.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 76. orr.

Gero arin-arin lehortu, eta bizkor orraztuz zuzendu zuen ileko erretena.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 125. orr.

Altxatu zen, lepokoa zuzendu zuen eta begiak igurtzi zituen musuzapi gorriaz.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 71. orr.

Emakume ttikiak semeari gorbata zuzendu eta hauts-izpi batzuk haizatu zizkion uniformearen sorbaldetatik.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 224. orr.

Itsuei ikusmena itzuli, konkordunak zuzendu, eta beste gauza harrigarri asko.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 104. orr.

Geziburua zorroztarriaz zorroztu, gero gezi hori arkuan ipini eta arteztasuna frogatzen zuen, ziria hortzen artean sakatuz zuzendu.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 83. orr.

Lepoa zuzendu eta neure oheko estalkia erabili nuen gorpua estaltzeko.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 38. orr.

Berehala, Quirrell presaka irten zen ikasgelatik, bere durbantea zuzenduz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 222. orr.

Estropezu egiten zuena zeure hitzez altxatu eta okertutako belaunak zuzendu izan dituzu.  Elizen arteko biblia   Jb 4,4

Petrusek brida lotu eta estutu egiten du, zutik jartzen da, bizkarra zuzentzen du.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 183. orr.

Idatzi behar zuena idatzita burua altxatu eta gorputza zuzendu du.  Pello Lizarralde   «Larrepetit», 2002 - 60. orr.

Prestatu bidea Jaunari, zuzendu bidexkak hari.      - 0. orr.

Kurba bat zuzentzea kurba hori "zut jartzea" da, haren luzera kalkulatu ahal izateko moduan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 366. orr.

Matematikan, berriz, zuzen jartzea da zuzentzea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 366. orr.

· Bazen han, hemezortzi urte hartan espiritu baten menpe gaixo zegoen emakume bat: erabat konkortua zegoen eta ezin zen inola ere zuzendu.  Elizen arteko biblia   Lk 13,11

Gizon txit santuaren merezimenduei esker, lepoa zuzendu eta burua bere egoera normalera itzuli zitzaion.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 265. orr.

2 irud/hed

Orain, hori aski ez, eta makur hasitako goiza, zuzendu beharrean, are gehiago nahaspilatuko zelako aierua nuen.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 263. orr.

Entrenatzaile aldaketak hobekuntza txiki bat ekarri du, baina oraindik galtzak bete lan izango dituzte egoera zuzentzeko.  Berria - Kirola   2006-01-12

Gebararen ustez, «EAJ hasi da 1998ko nora eza zuzentzen».  Berria - Euskal Herria   2006-01-27

3 zerbaitetik okerrak, akatsak edo kidekoak kendu.

Bizitzan, zuzentzea arteztea da, zuzen ematea.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 366. orr.

Hutsegiteen zuzentzeaz eta zuzenketen hutsegiteaz aldez aurretik eduki zuen elkarrizketa labirintiko samarrean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 54. orr.

Desegin beharreko kalteak, zuzendu beharreko okerrak, onbideratu beharreko bidegabekeriak, neurriratu beharreko gehiegikeriak, ordaindu beharreko zorrak.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 19. orr.

Bazekien, agintean jarraituz gero, indarra erabili beharko zuela okerrak zuzentzeko.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 30. orr.

Abusua zuzentzerakoan, zuzenketaren beraren arriskuak ikusi behar dira.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 42. orr.

Hitzak dira sentimenduak salbatzen dituztenak, egoera konpontzen dutenak, gaizki ulertuak zuzentzen dituztenak.  Pako Aristi   «Gauza txikien liburua», 2004 - 48. orr.

Badira sekula zuzentzen ez diren estatu-bizioak.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 212. orr.

Moskun egindako hutsa zuzendu nahi du Pragan.  Berria - Kirola   2006-04-25

Ezin utziko ditugu noski oker horiek, labur bada ere, ahalbait zuzendu gabe.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 33. orr.

Hurrengoak zuzendu beharko du oraingoak konponduko ez duena.  Berria - Ekonomia   2006-05-10

Perrettek lehenago adoptatu izan balu Max, haren gorreria zuzendu ahal izango zuen agian, edo hobetu, behinik behin.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 490. orr.

Zuzen dezadan berehala oker hori.  Koldo Izagirre   «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 119. orr.

Okerrik egingo balu, zuzendu egingo nuke, gizakiek erabili ohi dituzten makilaz eta zigorrez.  Elizen arteko biblia   2 Sm 7,14

Globalizazio prozesuak sortu dituen desorekak zuzentzeko ahalmena duten nazioz gaindiko erakundeen gabezia.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 209. orr.

Odol hotzean aztertu zituen bere legeak, haien akatsak zuzendu zituen, indarkeria gerarazi zuen, boterea arautu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 310. orr.

Ez dut gogoan aitortzaren eta hoben-ordainaren bidez zuzendu gabeko inolako bekaturik.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 17. orr.

Segurtasun Kontseiluak akats larri hori zuzendu behar du.  Berria - Mundua   2006-04-25

Bisitariak irribarre egin zuen, eta balizko okerra zuzendu nahi izan zuen: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 41. orr.

Burugogorkeria nekez zuzentzen baita zigorren bidez ez bada.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 183. orr.

Haien utzikeria zuzendu baino, haien jarduera mugatu beharra zegoen.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 227. orr.

Batzorde horren lan onuragarriek gureak zuzendu eta laburtu dituzte.  Andres Urrutia   «Frantziako kode zibilaren lehen proiektua» - Jean di Portalis, 2000 - 43. orr.

«Bere politika zuzendu eta aldatzeko» eskatuko dio PPk Ibarretxeri biharko politika orokorreko eztabaidan.  Berria - Euskal Herria   2004-09-23

Harrigarria gure ikaskolaren jokabidea: zuzen dagoena zuzentzen ekin beharra!  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 135. orr.

Hiesaren tratamenduak eragiten dituen estigmak, eta horrek gaixoarengan sortzen duen ezinegona zuzentzeko neurri zehatza abian jarriko du Osakidetzak.  Berria - Euskal Herria   2006-02-25

· Magistratuak zigortu egiten ditu delitugile batzuk; beste batzuk zuzendu egiten ditu.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 176. orr.

4 (hitz egitean edo idaztean egiten direnak)

"Nirekin dago haserre, ez gurekin", zuzendu diot.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 386. orr.

-Papiroan esan nahiko dun- zuzendu zion Jonathanek, gupidagabe.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 49. orr.

Aittittek zuzendu egiten zion beti, mendiak ez, haitzak zirela.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 101. orr.

-Nik esango nuke, eta zuzen nazazu oker banago, nire emazte ohiak bezala, zeuk ere garbi duzula bizitzari zer atera nahi diozun.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 69. orr.

Gezurra zuzentzeko kemena ez baikenuen izan.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 58. orr.

Arinkeriaz baieztatu duzuna orain zuzen dezakezu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 37. orr.

Komunztadura-falta batzuk zuzendu, zenbait argibide proposatu ditu, eta are, diskretuki, ortografia-akats batzuk ere zuzendu ditu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 148. orr.

Astebete eman zuen eskuizkribua berrirakurri eta zuzentzen.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 74. orr.

-Thomas Wentworth Higginson-ek "zuzendu" egin bide zituen Emily Dickinson-en poemak. Lehenengo hiru bertsoak ekarriko ditugu hona, bere garaian ohi zen gaztelaniaren eraginezko idazkera zuzendurik: [...].  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 174. orr.

Zuk asko zuzentzen al dituzu zure testuak?  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 37. orr.

Bazkalordua baino lehen probak zuzenduta zeuden, eta bi aldiz irakurrita, argitaletxera eramateko gertu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 157. orr.

Liburuko materiala ikuskatu, zuzendu eta txukuntzen hasiak dira.  Berria - Euskal Herria   2004-05-15

Makinaz idatziak ziren eta asko eta askotan eskuz zuzenduak.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 210. orr.

Mahai gainean proben laurehun eta hogeita hamazazpi orriak daude, berrehun eta laurogeita hamahiru zuzendu ditu, falta dena ez da izutzeko modukoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 54. orr.

Aralarrek eta EB-Berdeek zuzendu egin dute Berriak atzo argitaratu zuen informazioa, herenegun Eusko Legebiltzarraren osoko bilkuran egin zen eztabaidari buruzkoa.  Berria - Euskal Herria   2006-03-12

Detaile horiek zuzendu al daitezke?  Berria - Kirola   2004-01-14

Italiarra iritsi baino lehen, holandarrak aztertuak, eta zuzenduak, hobetuak alegia, zituen Dionisoren planoak.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 108. orr.

Ziur nago programa zoragarria izango dela, zuzentzekoak zuzendurik.  Antton Olano   «Fidel izan beharraz» - Oscar Wilde, 2000 - 40. orr.

5 zerbait norabide jakin batean jarri. ik gidatu; bideratu.

Lagunak txanela arrantzaleen auzuneko hareatzara zuzendu zuen.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 312. orr.

Ate guztietara zuzendu dut ezpata sarraskitzailea, distira botatzeko egina, sarraskirako leundua.  Elizen arteko biblia   Ez 21,20

Aita dohatsuak, lehenbizi guztiei predikua egin ostean, gizon haren kontra zuzendu zuen Jainkoaren hitzaren ezpata.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 346. orr.

Hark atzamarra nora zuzendu, denok batera burua hara jiratuz ibili gara.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 25. orr.

Hitz haiek entzun orduko, amak ahotsa goratu zuen, hatz erakuslea Sararengana zuzendurik, mehatxu gisa edo: [...].  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 19. orr.

Linterna piztu zuen, eta gordeleku barrurantz zuzendu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 84. orr.

Etsi gabe, kanoia berriro gaztelura zuzendu, eta tiroka jarraitu zuen.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 45. orr.

Flexoa piztu eta atrilerantz zuzentzen dut.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 62. orr.

Saihetsetara zuzendutako kolpe guztiek bestearen ukondoa jotzen zuten.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 161. orr.

Bi azkenekoak ondo zuzenduak bularrera eta burura -askok pentsatu izan dute azkeneko bi tiro zuzen horiek Dimitrik bota zituela.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 253. orr.

Errebolber irmoa harengana zuzendu, eta bihotz-zeken hura bere erru zekena aitortzera behartzen zuen.  Juan Garzia   «Ipuin hautatuak» - Jorge Luis Borges, 1998 - 153. orr.

Bere emazte isilarengana zuzendu zuen arma eta tiro egin zion bi aldiz bularrean.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 69. orr.

Joxanek atzera egin eta uppercut bat zuzendu zion mutur aldera.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 34. orr.

Otoitzean jarri zen bere gelako atarian, aurpegia ekialderantz zuzendua.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1089. orr.

Begira inguru guztira; zuzendu begiak zauden lekutik iparralde nahiz hegoaldera, ekialde nahiz mendebaldera.  Elizen arteko biblia   Has 13,14

Oraindik entzun egiten dudala iruditzen zait -esaten dio begiak sabaira zuzenduz.  Arantxa Iturbe   «Kontu-jaten», 2006 - 95. orr.

Ordura arte ez bainion begirik zuzendu ere egin, minaren minez eta larriaren larriz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 14. orr.

Begiak zabaldu, bekokia altxatu, begirada aurrera zuzendu ahalik eta urrunen.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 65. orr.

Lagunei zuzenduriko begi keinu batzuk ere badira han-hemenka.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 15. orr.

Irribarre idor bat zuzentzen dio Hakim jaunari.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 66. orr.

Emakumeak, aurrenekoz, begirada iheskor bat zuzendu dit leihatilatik.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 28. orr.

Pilar zutitu egin zen eta bi metrora zuen neskatoarengana zuzendu zituen oinak.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 35. orr.

Amaren lo gelara zuzendu zituen urratsak.  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 55. orr.

Naturak ez zituen ibai ertzak ura gelditzeko jarri, bere bidea zuzentzeko baizik.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 180. orr.

Pilotaren norabidea zuzendu behar dugu [...] norabidea indarra baino garrantzitsuagoa da.  Berria - Kirola   2006-03-03

6 irud/hed

Atzeraka mugitu da Huck, itzuli laurdena eginik eskuinerantz, abioa itsasora buruz zuzentzeko.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 131. orr.

Nadiak igarri zuen Mikel Strogoffen ekintza guztiak eragile isilpeko batek zuzentzen zituela.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 186. orr.

Bere bihotza Jainkoarengana zuzendu zuen, legegabeen egunetan zintzotasuna sendotu.  Elizen arteko biblia   Si 49,3

Beren bizitza zerurantz zuzendu nahi duten guztientzat penitentzia beste biderik ez dagoenez, [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 760. orr.

Norbaitek okerreko arrasto berri bat aurkitu zuen, eta hara zuzendu zituzten bilatze-lanak.  Jose Morales   «Zazpi urkatuak» - Leonid Nikolaievitx Andreiev, 2006 - 170. orr.

René Cassin irakasle jaunaren bizia eta obra zuzendu duen printzipioa izan da Gizonaren duintasunari, bere nazionalitate, bere arraza, bere erlijio, bere sexu, bere graduaren gainetik zor zaion errespetua.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 14. orr.

Haien pausoak bake-bidetik zuzentzeko.  Elizen arteko biblia   Lk 1,79

7 (nori osagaiaz)

Entzun nolako irainak zuzendu dizkizun Senakeribek zuri, Jainko bizi horri.      - 0. orr.

Zergatik mintzen nau areago niri zuzendutako irainak, besteri zitalkeria berberaz nire aurrean egozten dioten laidoak baino?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 253. orr.

Orduantxe entzun ziren zaldi irrintziak, zamariei zuzendutako oihuak, kosakoen birao beltzak, eta bota-hotsak eskaileretan gora.  Felipe Juaristi   «Itzarri nahi ez zuen printzesa», 2002 - 120. orr.

Langabetuei zuzenduriko laguntza eta sarien bidez finantzatuko litzateke ekimena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 136. orr.

Nekazariei bereziki zuzenduriko heziketa programak ere eskatu dituzue.  Berria - Gaiak   2004-08-07

Zortzigarren aldikotz antolatzen da gazteriari zuzendutako jaialdi hori.  Herria   2005-04-28

Bereziki egoera desegokiena bizi dutenei, langabetu, elbarri edo kanporatuei laguntzera zuzendutako programa sozialen multzoari.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 143. orr.

8 (helburua adieraziz)

Osasunaren kaltegarri diren gauzak eta lagun hurkoari dirua ateratzeko modua ikastera zuzendu zituzten beren ahalegin guztiak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 477. orr.

Interes handia zegoen ugalketara zuzentzen ez zen edozein sexu-jokaera itotzeko.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 12. orr.

Erleen eta antzeko sorkarien sena harmoniatsua da eta guztien onera zuzenduta dago.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 102. orr.

· Helburu komun batera zuzentzen baitituzte euren ekintzak.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 101. orr.

Edozein helbururantz zuzendutako egoskortasun ulertezin horrek.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 195. orr.

Borondate asko helburu batera zuzentzera, baina ez (Estatuan izan behar duen bezala) borondate bakar batera.  Esteban Antxustegi   «Herritarra» - Thomas Hobbes, 2004 - 101. orr.

9 (mezuez eta kidekoez mintzatuz) ik bidali.

PSE-EEko buruak PPri ondoko mezua zuzendu zion: «Frogatu da Ibarretxeren Plana ez dela akordio politikoak lortzeko oztopo bat».  Berria - Euskal Herria   2004-06-25

Joiakimen erregealdiko laugarren urtean mezua zuzendu zion Jaunak Jeremiasi Judako herriari buruz.  Elizen arteko biblia   Jr 25,1

Mezu argia zuzendu dio Espainiako Gobernuari.  Berria - Euskal Herria   2006-04-25

Ali Sistaniren Basorako ordezkari Ali Abdul Hakim al-Safik eskutitza zuzendu dio Bushi: [...].  Berria - Mundua   2004-01-18

Nori zuzentzen zaio protesta euria egiten duenean?  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 50. orr.

Kataulfok Karlosi honen erreinaldiaren hasieran zuzendu zion gutunean.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 282. orr.

Trenean Bruselako Parlamentuari zuzenduriko postal bana idatzi arazi digute.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 99. orr.

OIP taldeak, galdeketa bat zuzendu du hainbat presuneri: presoeri, ahaide eta laguneri, baita ere presondegietako langile guzieri (zaintzaile, sozial arloko) eta kanpotik etorri parte hartzaileri.  Herria   2001-06-28

Hitzaldian zehar, kritika gogorrak zuzendu zizkion Elorrietak EITB hedabide publikoari: «Gaurko manifestazioan ez daude; Jaurlaritzaren jaialditxo guztietan bai, ordea».  Berria - Ekonomia   2004-11-19

Espainiako eta Frantziako gobernuei zuzendu zien kritika, haiek, ETA aitzakiatzat hartuta, herritarren hitza onartu nahi ez dutela esanez.  Berria - Euskal Herria   2004-02-13

Gutuna fededun guztiei zuzendua dela.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 42. orr.

Aitari bidali zion gutuneko hitzek ere, Corneilleren lerro bat hain zuzen, bere aita ez zen norbaiti zuzenduak dirudite.  Felipe Juaristi   «Airezko emakumeak», 2003 - 146. orr.

Alemanez idatziak ziren, nire aitaren amak hain zuzen ere, aitari berari zuzenduak eta 1938an, barnetegi batean zegoen garaian bidaliak.  Joxan Elosegi   «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 43. orr.

Gizonezkoei zuzendua, jakina.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 311. orr.

Eskaintza nekazari eremuetan bizi diren herritarrei zuzendua dago.  Berria - Gaiak   2004-07-23

Egilea teologo musulmanen artean profetei, eta bereziki Muhammad-i zuzenduriko jainkozko hitzaz sorturiko eztabaidaz ari da.  Xabier Kintana   «Alderraien gidaria» - Mose ben Maimon, 2006 - 251. orr.

Prestamen-otoitza egingo da otoitza zuzentzen zaion pertsonari dagokionez.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 145. orr.

Niri zuzendutako gutunazal deigarri bat apartatu nuen ohiko kamera-iragarki eta bideo-zerrenden artetik.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 9. orr.

Paulinori eta Jeronimori zuzendutako lehen gutunak 395-6an hasi zituen.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 21. orr.

10 erakunde, enpresa, talde edo kideko baten jarduera kudeatu; egiteko bat bideratu.

Berrogei urte zituela Akademia eskola ospetsua hasi zen zuzentzen eta antolatzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 43. orr.

Izan ere, neuk antolatu, ordezkatu, zuzendu, gauzatzen ditut negozioak... dena neuk.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 73. orr.

Kooperatiba hau neuk sortu nuen eta neuk zuzendu dut beti, kontuak zuzen egon dira beti eta azken zenbakiraino zuzen egotea nahi dut.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 225. orr.

AEBetako Energia Departamenduak zuzentzen duen Kaliforniako Lawrence Livermore Laborategi Nazionaleko kidea da Craig Smith.  Berria - Gaiak   2004-09-05

Izan ere, hauxe baitzen egia: negozioak nola zuzendu behar diren fitsik ere ez zuela ikasi Harryk.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 54. orr.

Gidatzen zituzten eramaileak eta zuzentzen gainerako langileak.  Elizen arteko biblia   2 Kro 34,13

Besteren lana zuzentzeko barruko bulegoa erabiliko zuela erabaki zuen.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 216. orr.

Cornelleko Unibertsitateko ikertzaile John Loseyk zuzendu du lana.  Berria - Gaiak   2006-04-02

Esku artean zituen gainerako beste zereginez gain, Zorrozabaleneko garbiketa- eta eraberritze-lanak zuzendu zituen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 383. orr.

Berak zuzentzen du erarik egokienean gure erreinua, gure arbasoena ere zuzendu zuen bezala.  Elizen arteko biblia   EstGr 205,16

Moncadako erasoa zuzendu zuen egun Kubako presidente den Fidel Castrok.  Berria - Mundua   2004-07-27

Lula boterera eraman zuen kanpaina zuzendu zuen.  Berria - Mundua   2006-03-30

Mathieu Jaboulay izeneko kirurgialariak zuzendu zuen ebakuntza hura.  Berria - Gaiak   2004-12-24

Iaz 70 hildako eragin zituen operazio militarra zuzendu zuen Winek.  Berria - Mundua   2004-12-07

Etxeko gorabeherak zuzendu ondoren, urkatu egin zuen bere burua.  Elizen arteko biblia   2 Sm 17,23

Ez nintzela itzuliko etxeko kontuak zuzendu aitzin.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 416. orr.

Koldo Bigurik euskaratu ditu testuak, eta Emilio Palaciosek zuzendu du edizio kritiko hau.  Berria - Kultura   2004-04-07

Berak zuzendurik, guduketak arrakasta izan zuen, eta hogei mila lagun baino gehiago hil zuen bi dorreetan.  Elizen arteko biblia   2 M 10,23

Orain zera bakarrik interesatzen zaigu: gizon horrek, Weberrek alegia, zuzendu dituela bilaketa... bitxi horiek.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 108. orr.

Brasilgo talde indartsuenak ere zuzendu ditut.  Berria - Kirola   2004-02-04

Erresistentziaren fronte intelektualean sartu zen [...] Albert Camusek zuzentzen zuen Combat aldizkarian eta idazleen batzorde nazionalean parte hartuz.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 8. orr.

Papeles de Son Armadans aldizkaria sortu eta zuzendu zuen Celak.  Berria - Kultura   2004-05-16

Eduardo Voltasek zuzendu du egitasmoa, eta Josep Maria Sole izan da zuzendari zientifikoa.  Berria - Kultura   2004-03-17

Narrazio-aldizkaria, Pitigrillik zuzendua.  Fernando Rey   «Gure etxeko kontuak» - Natalia Ginzburg, 2004 - 283. orr.

1989 eta 1992an, Vienako Orkestra Filarmoniakoa zuzendu zuen Urte Berriko kontzertuan.  Berria - Kultura   2004-07-20

Donostiako Orfeoiak, garai hartan Peña y Goñi handiak zuzendurik, pozaren pozez hartu zuen Usandizaga.  Askoren artean   «Rataplan» - 80. orr.

11 (antzezlanez eta kidekoez mintzatuz)

Aristides Vargasek idatzi eta zuzendu du antzezlana. I tre volti del terrore Stivalettik zuzendu duen bigarren filma da.  Berria - Kultura   2004-11-03

Gabonetan zinema aretoetan agertuko da Anthony Minghellak (Gaixo ingelesa) zuzenduriko Ripley trebea, Matt Damon eta Guilni Patrol oskarduna protagonista.  Markos Zapiain   «Errua eta maitasuna», 2002 - 49. orr.

Orain dela gutxi estreinatu dira Ana Díez-ek zuzendutako Galíndez dokumentala eta [...] Gerardo Herrerok egindako film luzea.  Martin Anso   «Elezaharren bidetik», 2004 - 113. orr.

Filma bila ezazu, ahal dela Elia Kazan-ek zuzendutakoa: Marlon Brando eta Vivien Leigh.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 9. orr.

Bera da El correo del Presidente delakoaren zuzendaria; berak zuzendu eta aurkezten du igande goizetan irratiko Aló Presidente programa Chavezen ondoan.  Pako Aristi   «Venezuela, iraultza isilaren hitzak», 2000 - 59. orr.

Euskal Telebistan beste sei joan zitzaizkidan, Hitzetik Hortzera bertso programa zuzendu eta aurkezten.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 13. orr.

• 12 da ad norabait edo norbaitengana jo.

Kafetegiko mahaia utzi eta komunera zuzendu zen emakumea.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 13. orr.

Orduan, etsi-etsian zuzendu zen ertzerantz.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 199. orr.

Lasterka eta erregeari oihuka zebilen jendearen zarata-hotsa entzutean, Atalia Jaunaren etxera zuzendu zen, jendearengana.  Elizen arteko biblia   2 Kro 23,12

Redin zuzendu zitzaigun azeitunen platertxoarekin.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 159. orr.

Zein bidetatik zuzendu diren euren jakitearen batasunerantz eta koherentziarantz.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 64. orr.

Semeari adeitasunez zuzendurik, galdegin zion: [...].  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 273. orr.

Ondoren, bihotz-berotasun handiz anai Maseorengana zuzendurik, esan zion: [...].  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 961. orr.

Hauek dira Moisesek Israel herri osoari zuzenduriko hitzaldiak.  Elizen arteko biblia   Dt 1,1

13 (zerbait esateko)

Maistra nire alboan eseritako mutilarengana zuzendu zen: "Eta zuk? Zer izen duzu zuk?".  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 9. orr.

-Zure alabak badaki irakurtzen, ezta? -zuzendu zitzaion zutik eta giharrik mugitu barik jarraitzen zuen besteari-.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 86. orr.

Gero umeei zuzendu zaie, serio serio, besoak gurutzatuta.  Jokin Muñoz   «Bizia lo», 2003 - 84. orr.

"Ez nian Cesarrena esan ez deprimitzearren", zuzendu zait Joseba euskaraz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 426. orr.

-Lasai zaitez -zuzendu zitzaion emaztea, eztiki-.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 269. orr.

Ni Lotte deituz zuzendu nintzaion.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 118. orr.

Udalbiltza ere zuzendu da diasporarengana, Aberri Egunean ekimen bateratuak egin ditzala eskatzeko.  Berria - Euskal Herria   2006-04-14

"Uzkudun omen zetorrek herriko festetara", esan zuen gizonak zortzi ogiak besarkatu eta Lubisengana zuzenduz.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 215. orr.

Hi ez -niri zuzenduz esan zuen-.  Edorta Jimenez   «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 229. orr.

Hemendik aurrera, zuri zuzentzen natzaizun guztietan Nathan deituko dizut.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 30. orr.

14 (era burutua izenondo gisa)

Jarraian Dekalogoaren edizio zuzendua dago, meridiano honetarako kalkulatua.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 70. orr.

Harri eta zur entzuten ari zen Ruche jauna Jonathanen araberako Biblia zuzendu hori.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 165. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

akatsak zuzendu (10); asko zuzendu (6); aurka zuzendu (5); batasunarengana zuzendu (4); batasunari zuzendu (6); batera zuzendu (7); bati zuzendu (4); begiak zuzendu (4); begirada bat zuzendu (4); begirada zuzendu (5); behera zuzendu (4); berak zuzendu zuen (4); berehala zuzendu (9); berriro zuzendu (5); bizkarra zuzendu (4); burua zuzendu (5)

egindako hutsak zuzendu (5); egindakoak zuzendu (4); egoera zuzendu (6); film zuzendu (4); filma zuzendu (6); gauzak zuzendu (5); gazteei zuzendu (6); gehiagotan zuzendu (4); gelara zuzendu (4); gorputza zuzendu (5); hara zuzendu (4); harantz zuzendu (4); harengana zuzendu (5); hitzak zuzendu (5); honela zuzendu (4); hutsa zuzendu (4); hutsak zuzendu (13)

idatzi eta zuzendu (9); ikerketa zuzendu (9); ikerketa zuzendu duen (6); lanak zuzendu (6); lehendakariari zuzendu (5); mezua zuzendu (10); mezua zuzendu zion (4); niregana zuzendu (6); niri zuzendu (8); nola zuzendu (9); nora zuzendu (7); norabidea zuzendu (6); nori zuzendu (4)

okerra zuzendu (12); okerrak zuzendu (4); sortu eta zuzendu (7); taldea zuzendu (4)

zer zuzendu behar (4)

zuzendu ahal (16); zuzendu ahal izango (4); zuzendu ahal izateko (7); zuzendu barik (4); zuzendu behar (78); zuzendu behar dugu (5); zuzendu behar izan (11); zuzendu beharko (28); zuzendu beharko ditu (6); zuzendu beharra (13); zuzendu beharra dago (4); zuzendu beharrean (6); zuzendu beharreko (15); zuzendu beharrekoak (4); zuzendu da (20); zuzendu dio (11); zuzendu dira (5); zuzendu du (93); zuzendu du ikerketa (6); zuzendu du lana (4)

zuzendu ezean (5); zuzendu gabe (13); zuzendu gabeko (4)

zuzendu izan (6); zuzendu nahi (43); zuzendu nahi izan (13); zuzendu nahian (5); zuzendu nintzaion (5); zuzendu nintzen (8); zuzendu nion (11); zuzendu nituen (10); zuzendu nizkion (4); zuzendu nuen (14)

zuzendu ohi (4); zuzendu ondoren (12)

zuzendu zen (72); zuzendu zion (67); zuzendu zion jonathanek (5); zuzendu zion mezua (5); zuzendu ziren (14); zuzendu zitzaion (101); zuzendu zuen (212); zuzendu zuen begirada (6)

berari zuzendua (4); zuzendua da (20); zuzendua dago (7); zuzendua izan (10); zuzendua izango (5); zuzendua zegoen (5); zuzendua zen (4)

zuzenduak dira (4)

berak zuzenduko (9); berak zuzenduko du (4); dena zuzenduko (4); euro zuzenduko (5); zuzenduko da (4); zuzenduko dira (7); zuzenduko du (121); zuzenduko du gaur (4); zuzenduko dute (10)

gazteei zuzenduriko (6); umeei zuzenduriko (10); zuzenduriko taldeak (5)

dago zuzenduta (7); ikasleei zuzenduta (4); zuzenduta dago (29); zuzenduta dagoen (4); zuzenduta daude (11); zuzenduta zegoen (8)

aebek zuzendutako (4); berak zuzendutako (5); bereziki zuzendutako (4); carrerek zuzendutako (5); gazteei zuzendutako (10); haurrei zuzendutako (5); langileei zuzendutako (4); nekazariei zuzendutako (4); orori zuzendutako (4); pasqualek zuzendutako (4); reyes carrerek zuzendutako (5)

zuzendutako diru (6); zuzendutako film (5); zuzendutako filmak (4); zuzendutako kanpaina (4); zuzendutako programa (4); zuzendutako taldea (11); zuzendutako taldeak (18)

niregana zuzenduz (4); niri zuzenduz (4)

handi bat zuzentzea (5)

akatsak zuzentzeko (12); bidea zuzentzeko (4); egoera zuzentzeko (4); gauzak zuzentzeko (4); hutsa zuzentzeko (5); hutsak zuzentzeko (7); kluba zuzentzeko (4); okerra zuzentzeko (10); okerrak zuzentzeko (14); politika zuzentzeko (5); taldea zuzentzeko (8); taldea zuzentzeko ardura (5)

zuzentzeko ardura (17); zuzentzeko asmoz (6); zuzentzeko aukera (15); zuzentzeko behar (4); zuzentzeko beste (4); zuzentzeko duen (6); zuzentzeko ere (7); zuzentzeko eskatu (23); zuzentzeko eskatu zion (6); zuzentzeko eskatu zuen (5); zuzentzeko gai (6); zuzentzeko neurriak (6); zuzentzeko prest (5)

akatsak zuzentzen (6); azkarragak zuzentzen duen (7); azterketak zuzentzen (5); batera zuzentzen (6); berak zuzentzen (27); berak zuzentzen duen (17); berehala zuzentzen (5); bidorretak zuzentzen duen (6)

ekisoainek zuzentzen duen (6); hutsak zuzentzen (6)

ivanovicek zuzentzen dituen (5); lanak zuzentzen (4); madrazok zuzentzen duen (6); mendilibarrek zuzentzen dituen (5); netanyahuk zuzentzen duen (4); nik zuzentzen dudan (4); nola zuzentzen (6); norabidea zuzentzen (4); nori zuzentzen (4)

ohiak zuzentzen duen (6); pegenautek zuzentzen duen (4); taldea zuzentzen (8); txakartegik zuzentzen duen (4); txus bidorretak zuzentzen (8); valverdek zuzentzen duen (10)

zuzentzen ahalegindu (4); zuzentzen ari (30); zuzentzen aritu (4); zuzentzen da (10); zuzentzen dira (9); zuzentzen ditu (9); zuzentzen dituen (45); zuzentzen dituen jokalariak (6); zuzentzen dituen jokalariek (20); zuzentzen du (56); zuzentzen du taldea (5); zuzentzen dudan (4); zuzentzen duen (285); zuzentzen duen aliantza (4); zuzentzen duen erakundeak (8); zuzentzen duen sailak (6); zuzentzen duen taldea (30); zuzentzen duen taldeak (63); zuzentzen duen taldean (4); zuzentzen duen taldearen (9); zuzentzen duen taldeari (7); zuzentzen dute (14); zuzentzen hasi (10); zuzentzen hasteko (4)

zuzentzen lagundu (5)

zuzentzen saiatu (4); zuzentzen zen (5); zuzentzen ziren (4); zuzentzen zuen (66); zuzentzen zuen taldea (5); zuzentzen zuen taldeak (5); zuzentzen zuten (4)


zuzenean 1 adlag itzulingururik gabe, bitartekorik gabe. ik zuzen 8.

Zuzenean joan zen bigarren lantegira.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 35. orr.

Orduan, une bigun haren zain egon balitz bezala, tximeleta bat atera da hegan hilerriaren bazter batetik, eta guregana zuzenean abiatu.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 380. orr.

Eguzkiari zuzenean begiratzeak begiko lesio larriak eragin ditzake.  Berria - Gaiak   2004-06-08

-Esaten dute zuzenean etorri zela Italiatik hona -esan zuen Romanek-, bota egin zutela handik.  Unai Elorriaga   «Van't Hoffen ilea», 2003 - 76. orr.

-Zuzenean iparraldera -esan zuen Ronek, aginte-koadroko iparrorratzari begira-.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 63. orr.

Zuzenean begietara so egin, eta saiatu begiak ez kliskatzen...  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 97. orr.

Bezeroei begietara zuzenean begiratuz.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 233. orr.

Bakarrik geratu ginenean, zuzenean galdetu zidan: [...].  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 124. orr.

Gauzak behar bezala egiteko, telefonotik zuzenean grabatzeko aparatu bat erosi nuen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 190. orr.

Lisboatik zuzenean ekarritako galtzada-harriz zolatutako kaleak.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 352. orr.

Neu naiz -zioen- bekatu egin duena, neu bidegabe hitz egin duena: ni zigortu behar ninduzun zuzenean.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 845. orr.

Udaletxetik etxera joan nintzen zuzenean.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 343. orr.

Bludgerra tximista bezala zetorkion ostera, bigarrenez erasotzera; oraingoan aurpegira zuzenean.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 146. orr.

Itzulpen hau japonieratik zuzenean egin da.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 18. orr.

Erregai-piletan, erregaiak oxigenoarekin erreakzionatu [...] eta elektrizitatea sortzen du zuzenean.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 52. orr.

Dendei zuzenean saltzen dieten saltzaile horietakoa izanen zara.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 43. orr.

Jekaterinburg eta Irkutsk zuzenean batzen dituen bidetik kanpo, estepak, zingira huts leku askotan, ez dira ibiltzeko modukoak.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 47. orr.

Mailegu sistemarekin, ikastetxeek argitaletxeei eta banatzaileei zuzenean erosiko dizkiete liburuak, eta ez lirateke liburu dendetara joango.  Berria - Harian   2006-01-15

Medikua hautatzeko askatasuna: Jendea zuzenean joan zitekeen nahi zuen medikuarengana edo espezialistarengana.  Berria - Harian   2006-01-04

Txapeldunen Ligarako zuzenean sailkatzeko aukera ere badu oraindik Osasunak.  Berria - Kirola   2006-05-05

Gure biperra alorretik zuzenean merkaturatua dela.  Herria   2004-07-29

ETAk ez du autodeterminazioa zuzenean aipatzen agirian.  Berria - Harian   2006-03-25

2 (kideko esapideekin batean)

Ez baitzegoen zuzenean iristerik, baizik eta itzulingurua eginez zelai eta galsoroetan barrena.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 365. orr.

Kalea lurpeko igarobidea erabiliz igaro beharrean zuzenean gurutzatu zutela eta, poliziak geldi arazi zituen.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 282. orr.

Atal horren VIII. Kapituluak biltzen ditu, zeharka edo zuzenean, proiektu militarren inguruan aurrez ikusten diren ikerketetarako diru laguntzak.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 232. orr.

Testu hauek guztiek, zuzenean edo zeharka, harreman estuak dituzte elkarrekin. Zeharka, zuzenean, edozein ispilutako islen bitartez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 48. orr.

Ez ninduan ausartu galdetzera ea astearte gauean maitasuna egiten zuten: nolanahi dela ere, ez zuzenean eta ez interpretariaren bitartez, ez nian lortu deus ateratzerik.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 275. orr.

Horri esker Jainkoak zuzenean eta naturalki ematen dio gizaki bakoitzari, bere biziaren eta gorputzaren zaintzekoa, hutsik gabeko geriza bermatuz.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 129. orr.

Ez dute gaia zuzenean jorratzen, baizik besteek esandakoa ekartzen, laburtzen, biltzen, erkatzen edo aztertzen.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 337. orr.

Sokratesek ez du deus argitzen zuzenean; bai, aldiz, galderen bidez.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 45. orr.

Anaia guztiei tinko agintzen diet, ez dezatela inolaz ere dirurik edo sosik har, ez zuzenean eta ez bitartekoen bidez.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 156. orr.

Era berean badakit eta ikusten dut, niri zuzenean gaitzik ezin didatenean egin, nire lagunen bitartez saiatzen direla niri kalte egiten.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 704. orr.

Hori baita bere estiloa, hitza zuzenean, luzapenik eta interpretaziorik gabe, praktikan jartzea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 27. orr.

Bada joera pentsatzeko erabaki hori zuzenean har daitekeela unibertsitatearen barnean, kanpora baimenik eskatu gabe.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 51. orr.

3 irud/hed

Hortik zera etorri zen, jaun gehienak zuzenean koroaren mende egotetik, zeharka mendean egotera pasatu zirela.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 341. orr.

Nire laguna eta biok langabeziara gindoazen zuzenean, eta une haietan ez zen batere erraza lana aurkitzea.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 213. orr.

Asko eta asko ikusten nituen zuzenean bazoazenak aspaldiko eta gaurko heresia batzuen aurka.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 162. orr.

Garai hartako Estatu Batuen eta Latino Amerikaren arteko harremanak ez ziren zuzenean kolonialak, baina horrek ez du benetan gertatua faltsutu behar.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 76. orr.

Faxismora goazak zuzenean, motel.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 32. orr.

Baina Lakatosek zuzenean Infernura eraman ninduen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 39. orr.

4 emanaldiez mintzatuz, aldez aurretik grabatu gabe.

Hego Koreako telebistak zuzenean zabalduriko prentsaurreko batean.  Berria - Gaiak   2006-01-13

Gertatzen ari dena zuzenean eman beharrak erotu egiten du esataria.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 109. orr.

Zeremonia zuzenean transmititzen ari diren esatariak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 77. orr.

Korrikaren heltzea Baionan zuzenean eskainia izan da berrogoi bat irrati elkarri lotuz, Gure Irratiak Baionako herriko etxean finkatua zuen loturari esker.  Herria   2001-04-12

Musika, emanaldi guztietan, zuzenean eskainiko dute Iñaki Salvador pianistak eta Pello Ramirez biolontxelo jotzaileak.  Berria - Kultura   2004-04-20

"Plasma" telebistetan XXI. mendeko 'Cyber' bertsolariak zuzenean!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 125. orr.

10.30: Meza nagusia, Molères apezpikua buru, Lapurdi irratitik zuzenean zabaldua 96,8 megahertzetan.  Herria   2002-09-12

Jazz eta soul kutsua zuen emanaldi hark, eta pentsatu nuen haize sekzio bat gehitzea, jazz sonoritatea indartzeko eta zuzenean grabatzeko.  Berria - Kultura   2006-04-28

5 zuzen-zuzenean adlag zuzen-zuzen.

Zuzen-zuzenean jaitsiko dira hilobira, haien arrastoa ezabatu egingo da eta Hilen Egoitza izango dute bizileku.  Elizen arteko biblia   Sal 49,15

Likatsua iruditzen zitzaidan, melenga, ia-ia lizuna, ez sexuari zegokionez zuzen-zuzenean, baina bai halako sexualitate "sublimatu"tik zetorkion zerbaiten kariaz.  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 108. orr.

Nekazariei, arrantzaleei eta garraiolariei zuzen-zuzenean eragiten die arazoak.  Berria - Ekonomia   2006-04-22

Nahiago izan zuen ezagutza preziatu hori bere ikasleei zuzen-zuzenean azaldu.  Berria - Euskal Herria   2004-11-19

Harryk ahaleginak egiten zituen begi hotz haietara zuzen-zuzenean begiratzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 126. orr.

Proposatu nuen sal geniezaiola zuzen-zuzenean hiriko liburutegiren bati.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 150. orr.

Infernuko zulora zuzen-zuzenean.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 97. orr.

Herritar hauek euren lurraldeetara itzultzeko eskubidea dute; izan ere, itzultzea zuzen-zuzenean dago lotuta euren iraupenarekin.  Berria - Mundua   2004-06-20

Ezkerraldean abian diren eraso txikitzaile guztiak laburbiltzen ditu Alonsotegik, zuzen-zuzenean ez bada ere, gertutik sufritu behar izango dituelako proiektu guztiak.  Berria - Euskal Herria   2004-08-08

Epaiak euskal hiztunon eskubideen kontra jotzen du zuzen-zuzenean.  Berria - Harian   2006-05-10

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 4 aldiz agertzen direnak)

berak zuzenean (17); berari zuzenean (7); dena zuzenean (6); diskoa zuzenean (6)

egoeraren berri zuzenean (5); egoeraren berri zuzenean (5); gero zuzenean (7); guztiak zuzenean (5); handik zuzenean (5); herria zuzenean festibala (24); herritarrek zuzenean (6)

jainkoak zuzenean (6); jo zuen zuzenean (12); joan nintzen zuzenean (5); joan zen zuzenean (18); kateak zuzenean (11); kateak zuzenean emango (7); kontra zuzenean (6); lana zuzenean (7); lehen kateak zuzenean (5); musika zuzenean (6); niri zuzenean (6)

ostaturat zuzenean (12); partida zuzenean (15); prozesuan zuzenean (6); prozesuan zuzenean parte (5); telebistak zuzenean (9)

zeharka edo zuzenean (5)

zuzen zuzenean (210); zuzen zuzenean eragiten (7); zuzen zuzenean joan (6)

zuzenean abiatu (6); zuzenean aipatu (12); zuzenean aipatu gabe (6); zuzenean ari (10); zuzenean aurkezteko (8); zuzenean aurkezten (5); zuzenean aurkeztu (6); zuzenean begietara (5); zuzenean begiratu (7); zuzenean begiratzen (6); zuzenean bizi (14); zuzenean bizi izan (8)

zuzenean edo zeharka (24); zuzenean egin (26); zuzenean egin zion (5); zuzenean egindako (5); zuzenean egiteko (5); zuzenean egiten (11); zuzenean eman (13); zuzenean emango (20); zuzenean emango du (14); zuzenean emateko (7); zuzenean ematen (7); zuzenean entzun (11); zuzenean entzuteko (6); zuzenean eragiten (27); zuzenean eragiten die (5); zuzenean eraman (7); zuzenean erantzun (5); zuzenean eraso (8); zuzenean esan (12); zuzenean eskaini (7); zuzenean eskainiko (18); zuzenean eskainiko du (10); zuzenean esku (7); zuzenean etorri (10); zuzenean etxera (7); zuzenean ez bada (9); zuzenean ezagutu (11); zuzenean ezagutzeko (5); zuzenean ezagutzen (9); zuzenean galdetu (12); zuzenean grabatu (7); zuzenean grabatutako (8); zuzenean harremanetan (6); zuzenean hartu (13); zuzenean hartzen (5); zuzenean hitz egin (13)

zuzenean ikusi (13); zuzenean ikustea (5); zuzenean ikusteko (19); zuzenean ikusteko aukera (5); zuzenean jakiteko (5); zuzenean jarraitu (6); zuzenean jaso (10); zuzenean jo (38); zuzenean jo zuen (7); zuzenean joan (51); zuzenean joan zen (19); zuzenean joango (7); zuzenean jotako (7); zuzenean jotzeko (10); zuzenean jotzeko aukera (5); zuzenean jotzen (14); zuzenean lortzen (5); zuzenean lotzen (5); zuzenean parte hartu (21); zuzenean parte hartzeko (14); zuzenean parte hartzen (6); zuzenean sailkatu (7); zuzenean sailkatuak (6); zuzenean sailkatuta (5); zuzenean sartu (8); zuzenean sartzen (12)


zuzeneko 1 izlag itzulinguru edo bitartekorik gabekoa. ik zuzen 2.

Bedeinkatu dut Jauna, neure nagusi Abrahamen Jainkoa, zuzeneko bidetik ekarri nauelako.  Elizen arteko biblia   Has 24,48

Orain arte bederen ez zuten zuzeneko bidairik segurtatzen Angelu barnean, auzo gune batetik bestera.  Herria   2003-10-30

Ni ere ibilaldien eta munduko bakearen alde nengoela, nahiz eta zuzeneko ekintzaren kontua ez nuen batere argi ikusten.  Fernando Rey   «Paradisuko Almanaka» - Gianni Celati, 2005 - 139. orr.

Zuzeneko esperientziaz egiaztatu ahal izan zuten uraren indar mirarigilea.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 871. orr.

Zuzeneko informazioez baliatu zen Zelano.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 179. orr.

Bezero ziren printzerriak probintzia bihurtuta zeuden, eta probintziak, berriz, zuzeneko eta zentralizaturiko administrazioaren organo bilakatuta.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 24. orr.

Indiako britainiar gobernuak Ingalaterrako Lege Arrunta sartu zuen [...] bere zuzeneko agintea ezarri zuen Indiako lurralde guztietan.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 65. orr.

PAN Palestinako Aginte Nazionalari luzatzen dizkioten zuzeneko diru laguntzak eten egin zituzten atzo Ameriketako Estatu Batuek eta Europako Batzordeak.  Berria - Mundua   2006-04-08

Nazioarteko banku-sistema errotik inarrosi zuen 1980ko hamarraldiko zorraren krisiari, zuzeneko finantzaren berrindartzea jarraitu zitzaion 1990eko hamarraldian.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 113. orr.

Zuzeneko zergak, sarreren gaineko zergak edota oinordetzen gaineko zergak, hauek izan daitezke, besteak beste, errenta eta aberastasunaren desberdintasunari aurre egiteko tresna aproposak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 37. orr.

1975ean, hirugarren sektoreak nazioarteko zuzeneko inbertsioen munduko stockaren %30 inguru baino ez zuen hartzen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 75. orr.

Zuzeneko eta diru-zorroko inbertsioetan.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 54. orr.

Hargailu bakoitzak bereganatutako argiaren uhin-luzeren zuzeneko adierazgarria da kolorea.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 39. orr.

Anarkistak dira, batik bat, orduko errepresioaren zuzeneko helburu.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 95. orr.

Asmakuntzek ez dute zuzeneko inolako eraginik zientziaren garapenean.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 173. orr.

Ugaria da frantziskotar iturrietan Bibliaren erabilera, ez bakarrik zuzeneko aipamenetan, baita zeharkako erreferentzietan ere.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 17. orr.

Banekian ziur gertaera hark nirekin zuela zerikusia, zuzeneko eta zorigaiztoko zerikusia.  Xabier Olarra   «Azken hitzordua» - Sandor Marai, 2003 - 178. orr.

Ekonomian zuzeneko eta zeharkako efektuen eragina zaila baita aurreikusten.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 133. orr.

Garai hartan pinturari zegokionez nagusi zen irizpidearekin duten zuzeneko edo zeharbidezko lotura aztertzen du.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 177. orr.

Gizakien interes materialetan oso zuzeneko eragina baitu ezagutza arlo honek.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 20. orr.

Baionak, heldu den larunbatean Montpellier menderatu beharko du neurri bateko lasaitasuna ukan ahal izateko, Montpellier ere zuzeneko aurkaria baitute lapurtarrek.  Berria - Kirola   2006-02-19

Espainiako Estatuak autonomia erkidegoen zuzeneko parte-hartzea galarazteko erabiltzen dituen argudioei aurre eginez, [...].  Berria - Euskal Herria   2004-04-02

2 (izenondo gisa)

Horiek bai harreman zuzeneko eta lagunartekoak, bereziki garbiak kanpo-kontsultetako gaixoekin.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 105. orr.

Dena Jainkoari dagokio jabego bete eta zuzenekoa.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 114. orr.

Handik ordu erdi batera nire nagusi zuzenekoarekin nintzen.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 107. orr.

Ustez jainkoaren presentziaren agertze zuzeneko edo zeharbidezko baten bidez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 77. orr.

Bere ekintzen bidez adierazten du gazteak jokaera garbi eta zuzeneko izango ote den.  Elizen arteko biblia   EsZ 20,11

Ez zuen batere zailtasunik zentzumen-mugimenaren mailan; alegia, maila konkretuan, zuzenekoan, animaliantzekoan.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 262. orr.

3.850 langile ditu, zuzenekoak.  Berria - Ekonomia   2004-11-24

Bi eratako zergak daudela esan daiteke: zuzenekoak, Ogasunari zuzenean ordaintzen zaizkionak, eta zeharkakoak, artekari baten bidez ordaintzen direnak.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 36. orr.

Konderriak oinordetzazkoak izan zirenean, kondearen basailu haiek ez ziren izan erregearen basailu zuzenekoak.  Iñaki Iñurrieta   «Legeen espirituaz II» - Montesquieu, 1999 - 341. orr.

Usher arrazaren leinuak ez zuela inoiz albo-adar iraunkorrik sortu; beste hitzetan, familiaren ondorengoak denak ziren zuzenekoak.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 33. orr.

3 emanaldiez mintzatuz, jendaurrean egiten dena edo aldez aurretik grabatu gabe egiten dena.

Ez gara zuzeneko emanaldietara joaten, ez gara konturatzen zein zirraragarria den norbaitek musika edo antzerki arloan guri zuzeneko emanaldi errepikaezin bat eskaintzeko prest egotea.  Berria - Kultura   2006-01-06

Bospasei zuzeneko kontzertu.  Berria - Harian   2005-08-02

Ideia hori are gehiago indartu du telebistak, zuzeneko transmisioaren bidez.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 224. orr.

Goizeko ordu batean, badakizu, zuzeneko programa horietako bat, bere arazoak nola konpondu ez dakien jendeak deitzen duena.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 276. orr.

Ongi amaitutako berbaldia arrakastatsua da zuzeneko emanaldi orotan.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 102. orr.

Lokal askotan zuzeneko musikaren gehigarria dute.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 170. orr.

Urte osoan hemen programatzen ez diren zuzeneko musika berrien erakustaldia ikusteko parada.  Berria - Kultura   2004-08-17

Badakizue, zuzeneko saioen arazoak dira horiek.  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 24. orr.

Albisteak zuzeneko ekintza-telefilm bilakatu dira.  Txema Ramirez de la Piscina   «Ikus gaitzazuen», 2004 - 19. orr.

Bartzelonan urtarrilean emandako kontzertua zuzeneko disko batean argitaratu du Fermin Muguruzak.  Berria - Kultura   2004-05-28

Ez da Benito Lertxundi zuzeneko diskoen zalea.  Berria - Kultura   2004-12-01

Irratiak ez zuen gezurrik esan, zuzeneko antzezpen sinesgarri baterako bide baino ez zen izan.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 73. orr.

Irratsaioen eta zuzeneko irakurketen bitartez.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 5. orr.

Reggaearen, rhytm n'blues-aren, dancehallaren eta lovers rock-aren elementuekin egiten du bere musika, beti zuzeneko instrumentazioa erabiliz, ez baitu gustuko soinu elektronikoa.  Berria - Kultura   2006-05-04

Telebista kate guztien eta webgune ugariren aurrean zuzeneko 51 minutuko agerraldia egin zuen.  Berria - Mundua   2006-02-02

Kirol taldeekin harremanak garatu, zuzeneko kirol saioak antolatu.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 202. orr.

Ez da atzo goizekoa zuzenekoak bailiran saltzen dizkiguten telesaio aurrez grabatuen asmakuntza.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 53. orr.

Bazekien eta edozertarako aukera nuela berez, programa zuzenekoa izanik.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 114. orr.

4 (izen gisa)

Diskoa gauza bat da eta zuzenekoa beste bat.  Berria - Kultura   2006-02-16

Nola moldatu zarete zuzenekoa prestatzeko? Iaz kaleratu zuen azken lana, Altxerri tabernan grabatutako zuzenekoa.  Berria - Kultura   2004-11-17

Ohikoena, hamarretan emititzekoa den saioa zortzietan grabatu eta "zuzeneko faltsua" bezala ondoren emititzea izaten da, akats eta guzti, akats hauek ikaragarriak izan ezean behintzat.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 53. orr.

Euskal tradizioa eta gaskoia uztartzen ditu, eta Mendebaldeko Pirinioen bi aldeetako dantza eta doinuak eskaintzen ditu zuzeneko bizi-bizian.  Berria - Kultura   2004-06-18

Zuzeneko indartsua prestatu nahi dugu, eta horretarako egingo dugu lan.  Berria - Kultura   2004-06-15

1989an egin genuen azken zuzenekoa.  Berria - Kultura   2006-03-12

· 1.400 talde aurkeztu dira eta zuzeneko atalean europar talde ugari izango dira.  Berria - Kultura   2004-02-28

5 zuzen-zuzeneko izlag

Kode sinple batzuk aski ziratekeen bizitzaren alderdi zuzen-zuzenekoei buruzko informaziotik partekatu beharrekoa tratatzeko.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 183. orr.

Eta hara non, di-da, eskuinez zuzen-zuzeneko muturreko bat jaurti dion.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 164. orr.

Haren ikuspegiak, nire irudiko, balio berezia du, munduaren ikuspegi zuzen-zuzenekoa eta kontzeptu landu gabea helarazten baitizkigu.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 238. orr.

Bere testigantza, beraz, zuzen-zuzenekoa da.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1146. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

komertsio zuzeneko (3); nazioarteko zuzeneko inbertsio (3); nazioarteko zuzeneko inbertsioa (3); nazioarteko zuzeneko inbertsioak (15); nazioarteko zuzeneko inbertsioei (4); nazioarteko zuzeneko inbertsioen (55); zuzen zuzeneko (4)

zuzeneko diru (4); zuzeneko disko (20); zuzeneko disko hau (3); zuzeneko diskoa (13)

zuzeneko ekintza (6); zuzeneko elkarrizketa (3); zuzeneko emanaldi (8); zuzeneko emanaldia (11); zuzeneko emanaldiak (8); zuzeneko emanaldien (3); zuzeneko emanaldietan (18); zuzeneko emanaldietara (3); zuzeneko eta zeharkako (9); zuzeneko harremana (6); zuzeneko harremanik (3); zuzeneko hiru (4)

zuzeneko inbertsio (7); zuzeneko inbertsio gurutzatuak (3); zuzeneko inbertsioa (5); zuzeneko inbertsioak (19); zuzeneko inbertsioei (4); zuzeneko inbertsioen (55); zuzeneko inbertsioen fluxuen (4); zuzeneko inbertsioen munduko (4); zuzeneko inbertsioen parte (5); zuzeneko informazioa (3); zuzeneko kideek (6); zuzeneko kideen (3); zuzeneko laguntzak (3); zuzeneko lan (3); zuzeneko lan bat (3); zuzeneko lotura (3); zuzeneko musika (18); zuzeneko musikarekin (6)

zuzeneko osagai (4); zuzeneko parte (4); zuzeneko parte hartzea (3)

zuzen zuzenekoa (3)


zuzenekotasun iz zuzenekoa denaren nolakotasuna.

Kalekotasun, zuzenekotasun eta taldekotasun hau berezkoa du bertsolaritzak, hor sortzen da sortzaileen eta entzuleriaren arteko konplizitatea, bat-bateko bertso-sorkuntzarako ezinbesteko orea.  J. Garzia / A. Egaña / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 54. orr.

Templeren artikuluak irakurri nituenean (eta haren artikulu autobiografiko mordoxka), berehala aurkitu nuen halako xehetasun eta sendotasun bat -zuzenekotasuna-, iritzia aldarazi zidana.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 247. orr.


zuzeneste iz zuzentzat jotzea, zuzentzat hartzea.

Hizkuntz teoriari buruzko eztabaida honetan zehar daukagun kezka nagusia gramatiken zuzenestea da.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 75. orr.

Horrelako zuzenesteak behin-behinekoa izan behar du nahitaez, gramatikaren atal bat soiltzean beste bat konplexuago bihur genezakeelako.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 81. orr.


zuzenetsi, zuzenets, zuzenesten du ad zuzentzat jo, zuzentzat hartu. ik onetsi.

Arrazoia kendu nahi al didazu eta ni gaitzetsi zeure burua zuzenesteko?  Elizen arteko biblia   Jb 40,8

Uste dut hausnarketa hauek argiro zuzenesten dutela gorago egin dugun baieztapena, hots, osagai-egituran soilik oinarritutako ereduak desegokiak direla funtsean.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 98. orr.

Abrahamek sinetsi egin zuen Jainkoarengan eta, horregatik, Jainkoak zuzenetsi egin zuen.  Elizen arteko biblia   Ga 3,6

Zerbait gertatu zen, nire ustez garbiki frogatzen zuena Probidentziak berak zuzenesten zuela nire asmoa.  Matías Múgica   «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 29. orr.

Laugarren argudio nagusiak, erakusteko ez dela saiatu behar lehiatzera gure auzia Espainian berean epai dadin ez du bakarrik frogatzen horren zuzenesteko ez dugula arrazoi funtsezkorik, baina alderantziz anitz arrazoi badela auziaren ez hor epaitzeko.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 163. orr.

Hala nola, helburuak ez duela nehoiz edozein helbide zuzenesten eta gainera, baliabide gaizto batek kutsatzen duela helburu zuzena dioten printzipio nagusiak laster ahantziak zituzten zenbaitek, apezgaitegitik atera orduko.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 137. orr.

2 zuritu.

Beheititze hori zuzenetsi du auzapezak erranez, sei urtez segidan beti goititu duela elkarteen sustengua, eta izariz kanpoko heinera heldua zela.  Herria   2003-03-06


zuzenezin izond ezin zuzenduzkoa.

Askotan esan zioten ez zela logikoa norberak bere galderei ozenki erantzutea, baina Angieri zuzenezina gertatzen zitzaion eta bere nortasunaren zatia zela irizten zion.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 32. orr.

Alde batetik, norberak bere gogo-egoerak ziurtasun osoz eta modu zuzenezinean ezagutzea, eta, bestetik, besteen gogo-egoerei buruz ziurtasunik ez izatea.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 185. orr.

Ba al dago gauza bati buruzko ezagutza ziur eta zuzenezinik, norberaren gogo-egoerak esaterako?  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 185. orr.


zuzenezko 1 izlag zuzen denaren araberakoa.

Irakeko giza talde guztien artean finka daitekeen hautsi-mautsi bat litzateke guztiz egokiena, horrek bermatuko bailuke zuzenezkoa eta sinesgarria litzatekeen anarteko gobernu baten eraketa.  Berria - Mundua   2004-01-28

Ausartzen naiz zure Handitasunari bidaltzera delako kausaren artikulu guztiz garrantzitsu batez ene zuzenezko aburua eta hori isileko bidetik, nehork jakin ez dezan eta horrela Jauna hobeki zerbitzatua izan dadin.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 151. orr.

Euskal Preso Politikoen Kolektiboak, errefuxiatuek eta iheslariek Euskal Herriko gatazka politikoaren konponbidean izan behar duten lehentasunezko eta zuzenezko partaidetza eta lana aldarrikatu nahi dugu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-30

2 (izenonedo gisa)

Israelekiko harremanak bi elemenduk baldintzatzen dituzte: nazioarteko ebazpenak betetzea eta agintari arabiar guztiek, palestinarrek barne, ontzat hartuko luketen Ekialde Hurbileko gatazkaren konponbide orokor eta zuzenezko bat.  Berria - Mundua   2004-07-27


zuzengabe 1 izond zuzen denaren aurkakoa. ik bidegabe.

Alcoleako bizitzaren ankertasuna, aberatsek txiroei ezartzen zieten esplotazio zuzengabea, instintu sozialik eza, [...].  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 223. orr.

Epai zuzengabeak eman dituzu, errugabeak kondenatuz eta errudunak askatuz.  Elizen arteko biblia   DnGr 3,53

Haur errugabeen sarraski zuzengabeaz eta Jaunaren kontra botatako biraoez oroitu eta gaiztakeriari zion gorrotoa ager zezala.  Elizen arteko biblia   2 M 8,4

Begira zer dioen epaile zuzengabeak.  Elizen arteko biblia   Lk 18,6

Ausartuko al da inor lege hauek zuzengabeak edota baliogabeak direla esatera?  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 109. orr.

Lehen Zatiko Eranskinean hitz eman nuen esplikatzea zer den gorespena eta zer gaitzespena, zer meritua eta zer bekatua, zer zuzena eta zer zuzengabea.  Piarres Xarriton   «Etika» - Spinoza, 1997 - 449. orr.

Kasu denetan zuzena edo zuzengabea dena erregelaren arabera jakin ahal izan behar da, gure eginbeharrekin zerikusia baitu.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 186. orr.

2 (adizlagun gisa) ik zuzengabeki.

Izan ere, neurri faltsuak erabiliz zuzengabe jokatzen duena higuingarri zaio Jaunari zuen Jainkoari.  Elizen arteko biblia   Dt 25,16

«Terrorismoa sustatzeaz zuzengabe akusatua» izan zela Libia.  Berria - Mundua   2004-04-28

3 (izen gisa)

Honen argitan nahiago ditugu bizidunak bizigabeak baino, sentiberak sentitzen ez dutenak baino, adimendunak irrazionalak baino, betikoak hilkorrak baino, ahaltsuak ezinduak baino, zuzenak zuzengabeak baino, ederrak itsusiak baino. Hark zintzoentzat eta gaiztoentzat ateratzen baitu eguzkia, eta zuzenentzat eta zuzengabeentzat isurtzen euria.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 333. orr.

Itxaropena ematen dio ahulari eta ahoa ixten zuzengabeari.  Elizen arteko biblia   Jb 5,16

Zuzengabeak jarrai beza zuzengabekerian, eta zikinak zikinkerian; zintzoak jarrai beza zintzo izaten, eta Jainkoarena denak Jainkoarena izaten.  Elizen arteko biblia   Ap 22,11

4 zuzengabeko izlag

Zoritxarrekoak zuzengabeko legeak ematen eta jasanezineko dekretuak idazten dituztenak!  Elizen arteko biblia   Is 10,1

Peter Cherif frantziarraren abokatuak «zuzengabeko atxiloketa eta gatibu atxikitze» batentzako justizia denuntzia egin zuela iragarri zuen atzo.  Berria - Mundua   2006-03-03

Itxuragabeko eta zuzengabeko egoera hortara ez heltzeko administrazio batzordeak frantses barneko ministeritzak argituriko "auzapezaren gida" irakurtzen ahal zuen: [...].  Herria   2002-12-26


zuzengabekeria iz egite zuzengabea; zuzengabetasun gaitzesgarria.

-Egia da zuzengabekeria horrek heriotza baino ez duela merezi.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 153. orr.

Horrez gainera, Kuban usatar militarren batek zuzengabekeriaren bat egin baleza, balizko hori militar usatarrek epaitzeko eskubidea ere adosturik dute.  Edorta Jimenez   «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 199. orr.

Alderantziz, beste norbaiti harena den zerbaiten beretzetik eta ebastetik sortzen den kostuma deitzen da bizioa eta zuzengabekeria edo bidegabekeria.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 88. orr.

Zuzenbidea espero zuen harengandik, eta horra: zuzengabekeria! Justizia espero zuen, eta horra: aieneak!  Elizen arteko biblia   Is 5,7

Zuzengabekeriaz, txarkeriaz, diru-gosez eta gaiztakeriaz josiak daude. Honezkero, zuzengabeak jarrai beza zuzengabekerian, eta zikinak zikinkerian; zintzoak jarrai beza zintzo izaten, eta Jainkoarena denak Jainkoarena izaten.  Elizen arteko biblia   Erm 1,29

Ikusten ari gara Jainkoak bere haserrea agertzen duela gizon-emakume guztien gain zerutik, sinesgabe eta zuzengabe direlako, eta beren zuzengabekeriaz egia ito egin dutelako.  Elizen arteko biblia   Erm 1,18

Besteen osasuna zuzengabekeria bat bezala hartzen du.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 187. orr.


zuzengabeki izlag zuzen denaren aurka. ik zuzengabe 2.

Berezkoen arabera, 7 pilotari zuzengabeki baztertuak izan dira.  Herria   2004-02-26

Hona non oraingoan zuzengabeki belzten gaituzten ni neu eta ene etxekoak, eta ez nornahik, baina dirudienez, ene herritar batzuk.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 201. orr.

-Zergatik jo du berorrek ene laguna hain zuzengabeki?  Joan Mari Irigoien   «Ipuin batean bezala», 2002 - 35. orr.

Hortaz, sufritzen duen inork ez badu zuzengabeki sufritzen, [...] ondorioz, Jaungoikoa ez da inolaz ere lehen motako gaitzaren egilea, bai, ostera, bigarren motako gaitzarena.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 101. orr.


zuzengabetasun iz zuzengabea denaren nolakotasuna.

Izadiaren egoera zuzengabetasunaren eta bortizkeriaren egoera da eta utzi egin behar da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 258. orr.

Osorik ziurra da inork ez duela inoiz jabego honen zuzengabetasuna frogatuko.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 255. orr.

Diruaren barreiatzearen zuzengabetasun bermatua baino egokiagorik ez zen, batzuk zoriontsu, besteak errabiaz kexu, eskualde baten kudeatzeko.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 89. orr.


zuzengarri 1 izond zuzen daitekeena, zuzentzeko modukoa.

Ildo horretan, kritikatu zuen PP eta PSE-EEren forma akatsak «onartezinak» direla Hirukoarentzat, eta SArenak, berriz, «zuzengarriak» direla.  Berria - Euskal Herria   2004-02-25

Justizia ministroaren arabera, «legez kanpokoa» litzatekeen herri galdeketa «ordenamendu juridikoaren bidez guztiz zuzengarria» litzateke.  Berria - Euskal Herria   2004-07-02

Horregatik, beharbada, leienda honetako apaizaren kontestua ere, joera beltz haien beldurgarri edo zuzengarri.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 35. orr.

2 iz zentzagarria, zigorra.

Berekin bezain gogorra zen ikasleekin, zuzengarririk gabe baina.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 298. orr.

Haiek eskainitako informazioari lotsagabekeria irizten zion, eta zuzengarri batzuk antolatu zituen.  Anton Garikano   «Maitea» - Toni Morrison, 2004 - 298. orr.


zuzengune (orobat zuzenune g.er.) iz bide bateko zati zuzena.

Zirkuituak zuzenguneak ditu nagusiki, eta bihurgune azkarrak.  Berria - Kirola   2004-09-12

Gilles Villeneuve zirkuitua zuzengune eta txikane lotura bat da funtsean.  Berria - Kirola   2004-06-13

Azken zuzenguneak 200 metro eskas zituen, eta erabakigarria zen hara iritsi aurretik zegoen bihurgune zitalean tropel buruan jartzea.  Berria - Kirola   2004-07-06

Zuzengune horretan hautsi dira azken urteetan txapelketako abiadura errekor gehienak. Euskal Y-ak, Andoain parean, iparrera egingo luke, Santa Barbara eta Oriamendi auzoetako mendebaldeko mendi magalen lurpetik; Miramonera iritsi eta ekialdera hartuko luke; eta kilometro bateko zuzengune baten bitartez Anoetako lurpeko geltokira iritsiko litzateke.  Berria - Kirola   2004-06-06

Xerezen badira bi zuzengune luze, eta, oraindik ere Honda RC211V motoa hobea denez, Yamahari eta Rossiri ahalegin tekniko handia egitea eskatzen dio horrek.  Berria - Kirola   2004-04-29

Gaztelako paraje lehor batean gertatu zen dena, zuzenune amaigabeek erdibitzen dituzten herri txiki eta bakartien monotoniara menderatutako paisaje baten erdian.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 339. orr.


zuzenka adlag zuzenean.

Adrien eta Michel Tolosan jaitsi ziren, beren bidaiaren jo-muga Port-Vendres zelako eta handik Oranera zuzenka.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 241. orr.

Segur nuxu xure xahartasuna etxeko kontura doala zuzenka!  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 67. orr.

Ontzi gidariek uste zuten Tour-Tan zelakoak zirela eta zuzenka hondamendira segitzen zituzten  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 68. orr.


zuzenketa 1 iz oker-edo esan dena edo dagoena zuzentzea.

Zalantza, saio eta zuzenketa askoren ondoren baizik ez du ikasten haurrak bere inguruan entzuten duen guztia ebakitzen.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 188. orr.

Argumentu hauek azkenean bilatzen zena eskuratzen ez badute ere, dena dela, beti onuragarria eta gure judizioen zuzenketarako zerbitzagarria den zerbait eskuratzen dute.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 194. orr.

Hutsegiteen zuzentzeaz eta zuzenketen hutsegiteaz aldez aurretik eduki zuen elkarrizketa labirintiko samarrean.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 54. orr.

Demagun andereñoak barru-barrutik bizi duela euskararen kalitatearekiko kezka, eta honako zuzenketa hau egiten diola haurrari: [...].  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 150. orr.

Beti estimatuko dugu, ostera, tankera analitikoaren eskuzabaltasuna eta zintzotasuna, Hempelek bere artikuluetako hainbat ideiari egindako berraztertze eta zuzenketa liburuko oin-oharretan ikusten dena.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 167. orr.

Etnozentrismoaren behar-beharrezko zuzenketa bat izan zen erlatibismoa gure mendearen lehen erdian; baina, batzuen ustez, "zuzenketaren zuzenketa da orain premiatsuki beharra dagoena".  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 140. orr.

Txostenak 199 zuzenketa jaso ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-03-25

Txostenari aurkeztutako zuzenketek gogoeta eta eztabaida egon dela, eta egongo dela, ageri dute.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

Elkarrizketaren berri eman bezain laster, Eskoziako BBCk hainbat dei jaso zituen, Poliziak esandakoak gogor salatzen eta BBCri zuzenketa bat eskatzen.  Berria - Kirola   2004-04-01

Zuzenketa ez ezik, barkamena eskatzea exijitu zioten BBCri.  Berria - Kirola   2004-04-01

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Zuzenketa berantiarrak irri motz bat eragin zion, ni are ergelago sentiaraziz.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 394. orr.

Zuzenketa erraz bat nahikoa izango da gramatikariaren tresna horiei berez legozkiekeen zentzu bidezkoa eta zehatza emateko.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 227. orr.

Gizakiaren begia izaten duela beti gainetik, hori ondo frogatua dagoela ikusten da, egia esan, Vitruviok zuzenketa optikoak nola onartzen dituen ikusita, hautemangarritasunaren mesedetan moteldu eta aldatu egiten baitute "proportzioaren" zurruntasun geometrikoa.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 230. orr.

Sistema izatez kaotiko baten partezko zuzenketa bat denez, hizkuntzaren izaerak berak inposaturiko ikuspegia onartzen da.  Isabel Arrigain   «Hizkuntzalaritza orokorreko ikastaroa» - Ferdinand de Saussure, 1998 - 168. orr.

Gogaitzen dira zuzenketarik txikiena ere egiten bazaie eta aurkituko dituzte aitzakiarik faltsuenak.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 101. orr.

Sei hilabeteko zuzenketa judizialpean ezarria izan baitzen SAFAM altzairu lantegia joan den otsailean.  Herria   2004-05-13

Poundek zuzenketa publikoa egingo ote duen da orain kontua.  Berria - Kirola   2006-01-12

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

D'Addosiok auzitegietako paperetan ageri diren zerri, zezen, zaldi, oilar, zakur, aker etabøen auzi asko aipatzen ditu, haien zentzatze eta jokabide zuzenketarako izugarri mesedegarriak, uste izatekoa denez.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 48. orr.

Zoritxarrez, begiko material optikoen artean ez dago kolore-zuzenketa egina duen kristalinorik.  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 99. orr.

Batuketa-zuzenketak egiterakoan okerren bat edo beste egingo zutela aurrez banekien.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 71. orr.

Hizkuntza zuzenketa txikiak gorabehera.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 126. orr.

4 idazlan eta kidekoetan egiten den zuzentzea.

Raimundo Silvak badu, liburu baten zuzenketa bukatzen duenean, bere buruari egun bateko atsedenaldia emateko ohitura osasungarria.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 75. orr.

Argitaletxetik deitzen zioten, zuzenketa zertan zen jakin nahi zuten.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 51. orr.

Austrian idazten den alemanari zuzenketak egiten dizkietela Alemanian argitaratuz gero.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 110. orr.

Gero, zuzenketak egin eta azkenik inprimatu behar da.  Koldo Biguri   «On Camillo» - Giovanni Guareschi, 2001 - 320. orr.

Bere ikasliburuaren edizio berri baten zuzenketak egiten laguntzen nion, hartara diru pixar bat irabaztearren.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 149. orr.

Ez du merezi, egilearen zuzenketak eginik daude, gainerakoa azken zuzenketaren errutina baizik ez da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz, hura zuzenketa eta gehiketen piroteknia itsugarria.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Azken berrikustea eta aurkezpena: arreta handiko berrirakurketa eta zuzenketa, ezaugarri formalak, inprimatzea, koadernaketa.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 356. orr.

Zuzenketak eta berridazketak egiteko (ortografia, gramatika...). bizpahiru urte emanen zituen jadanik inprimatu liburuen zuzenketak egiteko eta beste berri batzuen inprimatzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 369. orr.

Biharamunean, zuzenketa argitara eman behar izan zuten, orrialde baten bazter-bazterrean eta letra txikiz: "atzo zina genion lekuan ezina behar zuen".  Joxerra Garzia   «Egonean doazen geziak», 2000 - 77. orr.

5 (izenondo eta izenlagunekin)

Zerikusirik ba al du horrek zuzenketa tipografikoarekin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Esku artatsuz eta amodioz eginiko nire lehen poemak erakusten nizkion, eta berak zuzenketa gramatikalak, lexikalak eta estiloari zegozkionak egiten zizkidan, euskaldun berria nintzen hartan.  Berria - Kultura   2004-10-20

Hori argitaletxeak gordetzen du lehen zuzenketa bukatu ondoren.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 77. orr.

Azken zuzenketak egin, ohiko klabea idatzi eta behar baino indar handiagoaz zanpatu nuen itzulera-tekla.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 204. orr.

Nik neuk egingo dut azken zuzenketa hori.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 131. orr.

Adostutako zuzenketen bidez, besteak beste, lan istripuei aurre egiteko milioi bat euro gehiago bideratuko dira.  Berria - Harian   2005-12-30

Nire testua muntatu eta gero azken orduko zuzenketekin zoratu dudan Pantxike Agirreri.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 14. orr.

6 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Litekeena da, baita ere, zuzenketa fase horretan egotea, zeinean idazle batzuk -zoritxarrez ez denak- luzatu egiten diren.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 74. orr.

Hemendik aurrera zuzenketa-lanak argibide hauetan esaten denaren arabera bideratuko dira.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 131. orr.

Lana aurkezterakoan akademiaren zuzenketa-irizpideak kontuan izan behar dira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 334. orr.

Beren eskuizkribuak eta zuzenketa-orriak aztertzen.  Anton Garikano   «Bederatzietatik bederatzietara» - Leo Perutz, 2003 - 20. orr.

7 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Aralarreko Aintzane Ezenarrok aurkeztu zuen proposamena eta, horren aurrean, EAJk eta EAk adostutako transakzio-zuzenketa onartu zuten Gipuzkoako Batzar Nagusiek.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Bihar ez badut liburu hori inprentan sartzen kristorenak eta bi gertatuko dira, eta dena proba-zuzenketarengatik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 51. orr.

Ez da hil ala biziko gauza, oker-zuzenketa batek konponduko du afera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 119. orr.

Ongi da, liburua oker-zuzenketa batez zabalduko da.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 108. orr.

8 legegai batean eta kidekoetan, egiten den aldaketa proposamena.

Zuzenketek zuzentarau polemikoa arintzen dute, baina eduki nagusiak bere horretan dirau.  Berria - Harian   2006-02-14

PSOEk aurkeztu asmo dituen zuzenketak salatzea da kanpainaren helburua.  Berria - Harian   2005-11-02

Egitasmoari 197 zuzenketa aurkeztu zizkieten alderdiek: PPk 71, Sozialista Abertzaleek 51, PSE-EEk 51 eta EAJ, EA eta EB-IUk 15.  Berria - Euskal Herria   2004-02-17

UPNk eta CDNk azken unean in voce aurkeztutako zuzenketak piztu zuen Aralarrekoen eta oposizioko gainontzeko kideen haserrea atzoko eztabaidan.  Berria - Euskal Herria   2004-06-18

75 zuzenketa aurkeztu dizkiote afiliatuek lehenengo ponentziari eta 169 bigarrenari.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

Gipuzkoako Batzar Nagusiek onartutako ez arauzko proposamenari zuzenketa bat aurkeztu zion Gipuzkoako PSE-EEk.  Berria - Kultura   2004-02-12

Txinako Herri Asanblea Nazionalak zuzenketa hori ezarri nahi du 1982. urtean onartu zen Konstituzioaren 33. artikuluan.  Berria - Mundua   2004-03-10

Oposizioak 3.800 zuzenketa jarri zizkion enpresa publikoak pribatizatzeko proposamenari.  Berria - Ekonomia   2006-02-10

Sexu bereko bikoteen arteko ezkontzak galarazteko, Konstituzioari zuzenketa bat egitea onartu zuen herenegun Massachusettseko Legebiltzarrak.  Berria - Harian   2005-04-05

Nafarroako Parlamentuko taldeek proiektuari egindako zuzenketak aztertzeko prest agertu da Etxebizitza kontseilaria.  Berria - Euskal Herria   2004-05-27

245 zuzenketa ailegatu dira osoko bilerara.  Berria - Harian   2005-11-25

Imazen arabera, PSOErekin hitzartutako zuzenketek bermatuko dute proiektua 2010. urterako amaituko dela.  Berria - Harian   2005-10-30

PP, PSE eta SAren zuzenketak izan zituzten eztabaidagai Legebiltzarreko Erakunde eta Herrizaingo Batzordean.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Eusko Legebiltzarrean 42 zuzenketa proposatu ditu EAk asmo horrekin.  Berria - Euskal Herria   2004-02-18

SAk bere zuzenketei eutsiko die «testua hobetu nahian».  Berria - Euskal Herria   2004-02-12

Jarrera kontrajarriak dituzte EAJk, EAk eta EB-Berdeek, eta atzo nork bere zuzenketak defendatu zituen.  Berria - Euskal Herria   2004-11-11

Zuzenketak eztabaidatzen hasiko dira gaur Legebiltzarrean.  Berria - Euskal Herria   2004-10-14

PPk eta PSE-EEk zuzenketa aintzat hartzearen aurka bozkatu zuten, Sozialista Abertzaleak taldea «deseginda» dagoela argudiatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

UPNk eta CDNk gehiengo osoa dute, 27 boto, eta oposizioaren zuzenketa bakarra onartu zuten.  Berria - Harian   2005-12-23

Eusko Jaurlaritza osatzen duten alderdien bi zuzenketa baino ez ziren onartu, SAren abstentzioarekin.  Berria - Euskal Herria   2004-02-17

Zuzenketak atzera botata, aurrera doa aurrekontuen tramitazioa.  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

Azkenean ez zen zuzenketa bat bera ere aurrera atera, EAJ, EA eta EB-IUk guztien aurka bozkatu baitzuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Guztira, hiru puntu zituen Ezker Abertzalearen zuzenketak, eta atzo horietatik bi onartu ziren.  Berria - Euskal Herria   2006-03-21

«Ziklo autonomikoaren amaiera iritsi dela jabeturik, lehentasunezko helburuak izan behar du gure herriak bizi duen gatazka politiko eta armatua behin betiko gainditzea», zuzenketaren laugarren atalean azaltzen denez.  Berria - Harian   2006-03-26

EB-Berdeetako legebiltzarkideak dio zuzenketen araberako botoa emango diotela.  Berria - Euskal Herria   2004-08-17

Zuzenketek jatorrizko testua «erradikalizatu» nahi dutela salatu zuen atzo Leopoldo Barreda PPko eledunak.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28

Martxoan, zenbait kongresukidek Byrd Zuzenketa bertan behera uzteko lege proiekturako proposamena aurkeztu zuten, baina ez atzera ez aurrera geldituta dago kontua.  Berria - Ekonomia   2004-09-01

Byrd Zuzenketa 2000. urtean onartu zuten AEBek, eta hura bultzatu zuen Robert Byrd senatariaren izena darama.  Berria - Ekonomia   2004-09-01

9 (izenondo eta izenlagunekin)

Estatu Batuetako Senatuak atzera bota zuen atzo sexu bereko pertsonen arteko ezkontza debekatzea helburu zuen zuzenketa konstituzionala.  Berria - Gaiak   2004-07-15

Badira, ordea, zuzenketa berriarekin bat ez datozenak ere.  Berria - Gaiak   2004-09-09

Edonola ere, «ez dago txosten politikoari eginiko zuzenketa ideologiko handirik», esan zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-01-16

Atal horri aurkeztu zaion zuzenketa kritikoenak lau kapituluetatik bi kentzea proposatzen du.  Berria - Ekonomia   2004-05-14

EABk eta Aralarrek erdibideko zuzenketa bat hitzartu zuten, baina ez zuten babes nahikorik erdietsi.  Berria - Euskal Herria   2006-04-26

Bilkuran ziren talde politiko guztiek [...] erdibideko zuzenketa hitzartu zuten eta metadona darabilten programetan nahiz antzekoetan porrot egindako droga-hartzaileekin erabiltzea eskatu zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-04-24

Askatasunak Hirukoaren hipokrisia salatu nahi du, azaleko zuzenketa honekin beraien aurpegia garbitu nahi dutelako.  Berria - Euskal Herria   2004-05-07

Saio haietan, 10 lagun (produktore bat, bi zuzendari eta zazpi gidoilari) Bosgarren Zuzenketaren babespean jarri ziren.  Berria - Kultura   2006-02-05

10 (hitz elkartuetan)

Legebiltzarrak atzera bota zuen kontserbadoreek egindako zuzenketa proposamena.  Berria - Gaiak   2004-03-31

Nolanahi ere, zuzenketa proposamena 2006 urtean jarriko da indarrean, betiere aurrez beste bi urratsak gainditzen baditu.  Berria - Gaiak   2004-03-31

· Buruko arazoak dituzten «gaixo arriskutsuak» atxilotu ahal izango dira Erresuma Batuan, atzo aurkeztutako lege zuzenketa onartzen bada.  Berria - Gaiak   2004-09-09

Gay eta lesbianen eskubideen aldeko erakundeen arabera, ordea, lege zuzenketa ez zen beharrezkoa.  Berria - Gaiak   2004-08-05

11 atalkako zuzenketa (20 agerraldi 9 artikulutan) zuzenketa partziala.

Hain justu ere, Sozialista Abertzaleak taldeak 7 atalkako zuzenketa aurkeztu dizkio testuari, EAJk 17, EAk 42 eta EB-IUk 69.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

Eztabaidaren hasieran iragarri zuen atalkako zuzenketen bitartez defendituko zutela euren proposamena.  Berria - Euskal Herria   2004-03-23

Atalkako zuzenketak eztabaidatzea eta osoko bilkuran eztabaidatuko den azken txostena egitea.  Berria - Euskal Herria   2004-08-29

Aste honetan, EAJren legebiltzarkide taldeak Eusko Jaurlaritzaren Estatutu Proposamenari atalkako zuzenketak aurkeztu dizkio.  Berria - Euskal Herria   2004-02-07

12 osoko zuzenketa (234 agerraldi, liburu 1 eta 106 artikulutan)

Bost alderdik aurkeztu diete osoko zuzenketa aurrekontuei PP, CiU, EAJ, BNG eta EA, baina IUren eta ERCren sostenguarekin denak atzera botako ditu PSOEk.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28

Ibarretxeren Planari jarritako osoko zuzenketa aurkeztu zuen atzo Sozialista Abertzaleak taldeak.  Berria - Euskal Herria   2004-02-03

PPk eta Sozialista Abertzaleak taldeek osoko zuzenketak egin dituzte, eta PSE-EEk ehunka zuzenketa aurkeztu ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-09

Nafarroako aurrekontuei ezarritako osoko zuzenketak ez dituzte onartu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-01

Osoko zuzenketa gisa sailkatu zion Mahaiak ekimena eta, eztabaidaren egunean, erretiratu egin zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29

Martxoko autoaren aurrean, bere testuari osoko zuzenketa aurkeztu zion Gobernuak berak.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 40. orr.

Osoko zuzenketak aurkeztu dituzten taldeek [...] beren zuzenketak gordeko balituzte, haien eztabaida osoko bilkuran egingo litzateke.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

Haiek proposaturiko osoko zuzenketa «terrorismoaren kontrako itunaren espirituaren aurkakoa» dela dio PPren oharrak.  Berria - Euskal Herria   2004-07-01

Sozialistek, eurek aurkeztutako zuzenketetan oinarri-oinarrizkoak diren hiru proposamen Etxebizitza Sailak aintzat hartu ezean, kontrako botoa emango dute batzarrean osoko zuzenketak aztertzen direnean.  Berria - Euskal Herria   2006-01-31

EB-IUk osoko zuzenketa tramiterako ez onartzea ez zutela espero aitortu zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

SAren ustez, bere osoko zuzenketa aintzat ez hartzea «oinarrizko eskubideen urraketa nabarmena» izan da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-14

Lan-talde horrek osoko zuzenketak eztabaidatu eta bozkatu ostean, adituen ekarpenak jasotzeko epea zabaldu zuen, Jaurlaritzaren egitasmoa osatze aldera.  Berria - Euskal Herria   2004-06-29

Osoko zuzenketez gain, 1.227 zuzenketa partzial aurkeztu dituzte: PSNk 171, IUN-NEBk 201, Aralarrek 247; EAk 313, eta EAJk 264.  Berria - Euskal Herria   2004-11-23

Madrazo «pozik» agertu zen Jaurlaritzaren egitasmoak osoko zuzenketak «gainditzea» lortu duelako.  Berria - Euskal Herria   2004-12-11

Ika-mika sortu da berriro Eusko Legebiltzarrean, oraingo honetan osoko zuzenketen bozketa sistemaren inguruan.  Berria - Euskal Herria   2004-03-19

13 osotasunezko zuzenketa (2 agerraldi, artikulu 1ean) osoko zuzenketa.

SAk, berriz, osotasunezko zuzenketa aurkeztu zuen, testu alternatiboaren gisara antolatuta.  Berria - Euskal Herria   2004-02-12

Atzera egin behar izan zuen atzo, arautegian oinarriturik, horri jarraiki ez baitago legezko proposamenei osotasunezko zuzenketarik aurkezterik.  Berria - Kirola   2006-04-09

14 zatikako zuzenketa (28 agerraldi, 19 artikulutan) zuzenketa partziala.

Irailaren 16an Aralarren osoko zuzenketa bat eztabaidatuko dute Parlamentuan; legea atzera botatzen ez badute, gero zatikako zuzenketak eztabaidatuko dituzte.  Berria - Euskal Herria   2004-09-12

EAJk Udalbide elkarteari diru sail bat bideratzeko aurkeztutako zatikako zuzenketak ere ez zuen aurrera egin.  Berria - Harian   2005-12-30

Legebiltzar taldeek aurkeztutako zatikako zuzenketak aztertzeko lan taldea sortuko da.  Berria - Euskal Herria   2004-02-26

SAk eta PPk eutsi egin zieten beren 37 eta 95 zatikako zuzenketei; hala ere, denak bertan behera geratu ziren.  Berria - Harian   2005-02-18

Euskal Kontseilu Judizialaren eskumenak eta jurisdikzio-organoak zehazten dituzten artikuluei aurkeztutako zatikako zuzenketak hizpide izan zituzten atzoko saioan legebiltzar taldeek.  Berria - Euskal Herria   2004-11-04

15 zuzenketa partzial (68 agerraldi 35 artikulutan)

PPk, berriz, osoko zuzenketa aurkeztu zion txostenari, eta zenbait zuzenketa partzial.  Berria - Ekonomia   2004-05-13

Zuzenketa partzialak eztabaidatu bai, baina ez dituzte bozkatu.  Berria - Euskal Herria   2004-10-28

Sozialista Abertzaleen zuzenketa partzialak aztertzen ari ziren unean Juan Maria Atxutxa Legebiltzarreko presidenteak hitza hartu zuen.  Berria - Harian   2005-02-18

Berdintasunerako Kontseilua eta Emakumearen Euskal Kontseilua eratu beharra agertu du SAk zuzenketa partzialetan.  Berria - Euskal Herria   2004-11-30

Osoko zuzenketaz gain, zuzenketa partzialak ere aurkeztuko ditu SA taldeak.  Berria - Euskal Herria   2004-01-31

Hori dela eta, zuzenketa partzial gisa kalifikatua izatea proposatu zuen Bilbaok.  Berria - Euskal Herria   2004-02-11

Sozialista Abertzaleek, berriz, osoko zuzenketa bertan behera utzi eta negoziatzeko eskaintza egin diote Jaurlaritzari .  Berria - Euskal Herria   2004-12-17

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

atalkako zuzenketa (3); aurkezturiko zuzenketa (4); aurkeztutako osoko zuzenketa (5); aurkeztutako zuzenketa (12); aurkeztutako zuzenketa partzialak (5)

egindako zuzenketa (5); eginiko zuzenketa (4); eginiko zuzenketa partzialak (3); erdibideko zuzenketa (5); hainbat zuzenketa onartu (3)

jarritako osoko zuzenketa (7); jarritako zuzenketa (3); konstituzioari zuzenketa (4); lege zuzenketa (3)

oker zuzenketa (3); osoko zuzenketa (142); osoko zuzenketa atzera (3); osoko zuzenketa aurkeztu (37); osoko zuzenketa aurkeztuko (9); osoko zuzenketa bana (6); osoko zuzenketa bat (6); osoko zuzenketa bertan (3); osoko zuzenketa gisa (14); osoko zuzenketa jarri (6); osoko zuzenketa moduan (4); osoko zuzenketa tramiterako (6); ppk osoko zuzenketa (5); proposamenaren zuzenketa (3); proposamenari osoko zuzenketa (4); saren osoko zuzenketa (4); saren zuzenketa (6); taldearen zuzenketa (3); testua osoko zuzenketa (7)

zatikako zuzenketa (5)

zuzenketa aintzat (4); zuzenketa asko (4); zuzenketa atzera botatzeko (3); zuzenketa aurkeztu (73); zuzenketa aurkeztu ditu (6); zuzenketa aurkeztu dizkio (5); zuzenketa aurkeztu dute (3); zuzenketa aurkeztu zioten (6); zuzenketa aurkeztuko (13); zuzenketa baino gehiago (3); zuzenketa bana aurkeztu (4); zuzenketa bat aurkeztu (5); zuzenketa baten bidez (5); zuzenketa batzuk (10); zuzenketa bertan behera (8); zuzenketa bidez (3); zuzenketa bozkatu (3)

zuzenketa egin (13); zuzenketa egin dizkiote (3); zuzenketa egitea (4); zuzenketa egiteko (8); zuzenketa eskatu (3); zuzenketa gisa (15); zuzenketa gisa kalifikatzearen (5); zuzenketa guztiak (9)

zuzenketa horren bidez (3); zuzenketa jarri (12); zuzenketa judiziala (3); zuzenketa judizialean (3); zuzenketa lanak (5); zuzenketa moduan (6); zuzenketa nagusiak (3)

zuzenketa onartu (14); zuzenketa partzial (15); zuzenketa partzial aurkeztu (11); zuzenketa partzialak (33); zuzenketa partzialak aurkeztu (4); zuzenketa partzialak ere (3); zuzenketa partzialak eztabaidatu (3); zuzenketa partzialak eztabaidatzen (3); zuzenketa partzialen (11); zuzenketa partzialen eztabaida (4); zuzenketa proposamena (3); zuzenketa proposatu (3); zuzenketa tramitera (4); zuzenketa tramiterako (6); zuzenketa ugari (3)

atalkako zuzenketak (8); atalkako zuzenketak aurkeztu (4); aurkeztu dizkiote zuzenketak (3); aurkeztutako osoko zuzenketak (8); aurkeztutako zatikako zuzenketak (7); aurkeztutako zuzenketak (25); beren zuzenketak (5)

egin beharreko zuzenketak (3); egindako zuzenketak (13)

jarritako zuzenketak (3)

oharrak eta zuzenketak (3); onartutako zuzenketak (3); osoko zuzenketak (50); osoko zuzenketak atzera (10); osoko zuzenketak aurkeztu (9); saren zuzenketak (4); testuari zuzenketak (7); testuari zuzenketak aurkezteko (4)

zatikako zuzenketak (15); zatikako zuzenketak eztabaidatuko (3); zirriborroari aurkeztutako zuzenketak (3); zuzenketak aintzat (3); zuzenketak atzera bota (13); zuzenketak aurkezteko (28); zuzenketak aurkezteko epea (19); zuzenketak aurkeztu (23); zuzenketak aurkeztu dituzte (3); zuzenketak aurkeztu zizkioten (3); zuzenketak aztertzeko (5); zuzenketak aztertzen (6); zuzenketak banan banan (3)

zuzenketak egin (11); zuzenketak eginez (3); zuzenketak egiteko (8); zuzenketak egiten (3); zuzenketak eztabaidatu (7); zuzenketak eztabaidatuko (5); zuzenketak eztabaidatuko dituzte (3); zuzenketak eztabaidatzeko (4); zuzenketak eztabaidatzen (3)

zuzenketak onartuko (3); zuzenketak onartzen (3); zuzenketak proposatzeko (5); zuzenketak proposatzeko epea (4)

osoko zuzenketan (5)

osoko zuzenketaren (6); zuzenketaren arabera (6); zuzenketaren aurka (3)

inolako zuzenketarik (3); osoko zuzenketarik (5); zuzenketarik aurkeztu (7); zuzenketarik egin (5)

aurkeztutako zuzenketek (5)

aurkeztutako zuzenketekin (3)

atalkako zuzenketen (8); atalkako zuzenketen eztabaida (3); aurkeztu dizkioten zuzenketen (3); aurkeztutako osoko zuzenketen (4); aurkeztutako zatikako zuzenketen (5); osoko zuzenketen (19); osoko zuzenketen eztabaida (10); osoko zuzenketen eztabaidan (3); zatikako zuzenketen (6)

zuzenketen artean (3); zuzenketen bidez (5); zuzenketen bitartez (4); zuzenketen eztabaida (21); zuzenketen eztabaida amaitu (3); zuzenketen eztabaidan (7); zuzenketen eztabaidarekin (7); zuzenketen eztabaidari (3)


zuzenketatxo izond zuzenketa txikia.

Ostiral Santuan Miserere hori bera berriro entzuteko aukera izan omen zuen, eta zenbait zuzenketatxo egin ahal izan omen zituen, kapelan ezkutatuta eramandako izkribuan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 194. orr.

Ezaguna dugu, noski, azpiraturiko arraza ustel hauei autore guztion aldetik dagokien balioespena (euskaldunena, adibidez), eskema horri Ortega-k zuzenketatxo bat egiten badio ere, bi arraza geruza horizontalen tokian bat horizontala (garaitua) eta bestea bertikala (konkistatzailea, germaniarra) irudikatuz.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 195. orr.


zuzenki1 (orobat zuzentki g.er.) 1 adlag itzulinguru edo bitartekorik gabe. ik zuzen 8; zuzenean.

Bilboko metroak ere zuzenki gune hortara darama.  Herria   2004-04-29

Bere begi olio kolorekoek zuzenki begiratu zidaten.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 148. orr.

Ezinezkoa zen, beraz, zaletasun berri hura zuzenki zabaltzea; mezulariak behar ziren, irakurleak, aktoreak, hizlariak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 30. orr.

Sortzaileak egozentrikoak dira baina kreatzen dutena energia alor bat da, besteengana zuzenki doana.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 144. orr.

Baina galdera bat egingo dizut zuzenki.  Txillardegi   «Putzu», 1999 - 152. orr.

Zuzenki aitortu ez arren, berriro idazkari posturako aurkeztuko dela iradoki zuen Lizarbek.  Berria - Euskal Herria   2004-05-07

Norbaitek zerbait dastatzen duenean, egiazta dezakeela zuzenki bere dastamenaren testigantzaz badakiela gozoa ala kontrakoa den.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 51. orr.

Frantzian gaindi, urte oroz alkoholak 23.000 presuna ditu zuzenki hiltzen (xankre, gibelerradura eta bertze eritasun).  Herria   2003-09-25

Gotzaina edo beste edozein eliz edo herri-agintari izango zen, hau da, erakunde eklesiastikoaren glorian zuzenki interesatutako norbait.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 167. orr.

Hautagai batek gutxienez hautesleen %50en babesa behar du zuzenki bozak irabazteko.  Berria - Mundua   2004-07-06

Existentzia ororen gure kontzientzia (izan dadin hautemapenari esker zuzenki edo inferentzien bitartez zerbait hautemapenarekin elkarlotuz), berriz, esperientziaren batasunari dagokio guztiz.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 217. orr.

Pentsatze orok, ordea, zuzenki (directe) nahiz zeharka (indirecte) ezaugarri jakinen bitartez azkenean begiespenetara jo behar du, eta beraz, gugan sentimenera.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 43. orr.

Hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak [...] izan ziren neurrian; arerioa, ni, zuzenki nahiz zeharbidez, akabatzeko agindua izan zezaketen neurrian.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 33. orr.

Lege enpirikoen arabera zuzenki eta osoki bilduak badaude.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 190. orr.

Ni neure baitan dagoenaz, hots, kanpoko gauzen nire errepresentazioaz besterik ez naiz kontziente zuzenki.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 286. orr.

Zuzenki doaz tiroak lurrari buruz, jainko baten suzko tua.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 134. orr.

Laster, koro horren zuzenki entzuteko parada ere izanen da: Azkainen, agorrilaren 28 an.  Herria   2003-08-07

Kantaldi hori da zuzenki grabatua izan.  Herria   2001-06-07

2 (izenondoen ezkerrean)

Gertaera zuzenki pertsonalera lerratuz, oso garbi gogoratzen dut zein lasai ibiltzen nintzen, baita gauez ere, Languedoc-Rousillon-eko haran bakarti eta harritsuetatik paseatzen. Honek esan nahi zuen arazoa ez zela zuzenki literarioa, baizik eta etikoa.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 67. orr.

Esakune apodiktiko guztiak (frogagarriak zein zuzenki ziurrak direnak) dogmetan eta matemetan sailkatzen ditut.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 254. orr.

Hemen gomendatzen denaren zuzenki aurkakoa egin behar da irakaskuntza akademikoan.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 258. orr.

Haren justifikaziomaila fidagarritasunaren mailaren araberakoa izango da, zuzenki proportzionalak baitira.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 120. orr.

Baina haren indar fisikoa eta kemen falta zuzenki proportzionalak ziren.  Fernando Morillo   «Ortzadarra sutan», 2003 - 15. orr.

3 zuzentasunaren arabera. ik zuzen 8.

Bizkitartean gaineratikotzat frogatuko dugu, gure ustez zuzenki, ez bakarrik ez dela zilegi, ez gisa, ez onuragarri, baizik eta areago, debekatua dela, desegokia eta kaltegarria.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 153. orr.

Delako Marexalaren alderdikoei erakutsi nien gero, ene argudio zuzenez eta ene urratsez, nahiz ez lanik gabe, kontzientzia garbi izan zezaketetela Errege Katolikoek Nafarroa zuzenki berena zeukatela sinesten baldin bazuten.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 218. orr.

Zuzenki bizitzea ontzat ematen duenak eta horretan atsegin hartzen duenak.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 118. orr.

Zuzenki jokatu nahi eta ezin baduzu, orduan ez zara zeure buruaren jabe.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 157. orr.

Zuhaurk zuzenki eta bidezki aitortu behar izan dizkiozu bere dohainak.  Jon Muñoz   «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 219. orr.

Eskubidez egina zuzenki egina da segur aski; zuzenbidearen aurka egina, berriz, ezin da eskubidezko bihurtu.  Imanol Unzurrunzaga   «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 378. orr.

Jesu Kristo gure Jaunak mundu osoaren denborako nagusitasuna zeukalarik, bere nagusitasun hori zuzenki ordenatu zuela izpirituko biziari buruz.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 136. orr.

Halako gisaz non gizakiaren arima deitzen ahal baita zuzenki arima begetatiboa.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 75. orr.

Naturak emandako ahalmenak eraginkortasun handienarekin erabiliz, lana zuzenkiago eta zuhurkiago banatzen da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 213. orr.

Kasetaritza da, dudarik gabe, ofizio ederrenetarik; bete zazue zuzenki euskaldunen eta euskararen onerako.  Herria   2003-06-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

zuzenki aipatu (3); zuzenki eragiten (5); zuzenki handi (3); zuzenki hauteman (3); zuzenki joan (4); zuzenki jokatzen (3); zuzenki lotzen (4); zuzenki proportzionalak (3); zuzenki ziurrak (4)


zuzenki2 iz lerro zuzen zatia. ik zuzen 6.

Zuzen baten zuzenkia nahi beste luza daiteke.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 167. orr.

Luzera jakin bateko zuzen bat hiru zuzenkitan ebakitzea, horiekin triangelu angeluzuzen bat eratu ahal izateko moduan.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 291. orr.

Zirkuluak bere baitan hartzen duen zuzenkirik luzeena da diametroa.  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 39. orr.

-Aldea eta diagonala, horra karratu baten bi zuzenki nabarmenak!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 135. orr.

Zirkulu bat ez da absurdoa, oso ongi azaltzen du zuzenki baten tarte batek bere muturretako baten inguruan eginiko errotazioaren bidez.  Monika Etxebarria   «Goragalea» - Jean Paul Sartre, 2003 - 214. orr.

Irudiaren planoaren paralelo dauden zuzenkien zabalera, zuzenki horiek errealitatean urrunduz joan ahala, txikituz doa irudian.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 41. orr.


zuzenkide iz

Indarrak zuzenkidea du garaitu.  Herria   2003-07-10


zuzenkiro izond zuzenki.

Zeren, batak bestea zuzenkiro bultza dezakeenez gero fraide egitera, non hiru zinitz egin ohi baitira, [...] eta zeren zinitzpean egiten den eginkari onak zinitzik gabe egiten denak baino meritu handiagoa baitu, ongi aztertu eta neurtu behar ditu bere izaera eta aiurria.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 37. orr.

Horregatik, kristauek zuzenkiro menderatu zaituzte, eta zuek bizi zareten lurrak eskuratu dituzte, madarikatu egiten baituzue Kristoren izena.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1163. orr.


zuzenkontra ik zuzen 19.

zuzenlandia iz adkor

Badut etxean, gordea, Berria-ko titulu handi bat, Hizlandiarako baino Zuzenlandiarako egokiagoa den txatala, urtarrilaren 23ko egunkaritik artaziz moztua: "Norvegiako 20 otsotik bost hilko ditu Gobernuak".  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 201. orr.


zuzenlege iz legea; zuzenbidea.

Hala zuten Ibrahim Rugova lehendabizi presidente aukeratu 1992an, nahiz eta nazioartekoak ez zituen bozak zuzenlegezkotzat jo.  Berria - Mundua   2006-01-22

Ezagun da oraino Euskal Herria Krixtoren zuzenlegeari dela jarraikia.  Herria   2004-04-22

Ez da ordea gizakirik adimenduaren jabe izatera heldua denik lege arruntak zuzen egin dezakeenik non ez duen aitzinetik berak zerbait ekintza zuzenlegez ona, bere nahitara egin.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 60. orr.

Alta bere ikasketak herritik urrunxago eginak zituen, hala gertaturik, Arcachonen, eta, ondarrik, Parisen bururatuak, zuzenlege edo dretxoari buruz bigarren gerlaren ondar urteetan barna, huntan ere bere zerbitzu partea bete behar izana zuelarik, armadetan.  Herria   2003-12-04


zuzentarau iz Europar Batasunean, kide guztiek bete behar duten araua.

Europako Legebiltzarraren eta Kontseiluaren 2003/4/EE Zuzentaraua, 2003ko urtarrilaren 28koa, publikoak ingurumen arloko informaziorako izan behar duen sarbideari buruzkoa.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 100. orr.

Kapitalen mugimenduen liberalizazio osoa, 1988ko Europako Erkidegoko zuzentarau batek aurrez ikusia, 1990ean egin zuten herrialde gehienek.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 187. orr.

Zuzentarauak emaitza jakin bat lortzera behartzen ditu tokian tokiko gobernuak, baina Estatu horren esku uzten du emaitza lortzeko modua eta bitartekoak aukeratzea.  Berria - Gaiak   2004-07-01

Orain 25 estatuetan planak atondu beharko dira zuzentarau horretara egokitzeko.  Berria - Gaiak   2006-03-15

Ontzi enpresa handientzat bakarrik izango da mesedegarri zuzentaraua.  Berria - Ekonomia   2006-01-17

Europako Batasuneko Energia ministroek eraginkortasun energetikoa bultzatzeko zuzentaraua onartu zuten atzo.  Berria - Ekonomia   2006-03-15

Euskal Telebistak Ikus-entzunezkoen Europako Legea deitua (Mugarik Gabeko Telebistaren Zuzentaraua) ez duelako betetzen.  Berria - Kultura   2004-12-08

Zuzentaraua bozkatu eta onartu egingo da.  Berria - Ekonomia   2006-02-15

Gaur hasiko dira eztabaidak eta ostegunean bozkatu da Bolkestein zuzentaraua.  Berria - Harian   2006-02-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bolkestein zuzentarauaren (3)


zuzentasun 1 iz zuzena denaren nolakotasuna. ik zuzen 5.

Gogoan hartu behar da, jakintsua eta Jakinduria, egiazalea eta Egia, ona eta Ontasuna, zuzena eta Zuzentasuna, bata bestearen baitan ikusi ohi direla.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 13. orr.

Haren tasunak ene kontrakoekin erkatu: haren jakinduria ene ezjakintzarekin, haren ahalguztiduna ene ezerezinarekin, haren zuzentasuna ene okerkeriarekin, haren ontasuna ene txarkeriarekin.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 67. orr.

Zoriontsuak gogo-behartsu direnak, otzanak, errukitsuak, negarrez daudenak, zuzentasunaren gose-egarri direnak.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 159. orr.

Zaldun zintzoa zuzentasunaren, behartsuen eta emakumeen babesle zen, eta zaldun maltzurren jokabide gaiztoa zigortzen zuen, aurrez aurreko borrokaren bitartez.  Juan Kruz Igerabide   «Artur erregearen heriotza», 2005 - 9. orr.

Haren zuzentasuna eta zintzotasuna ezin garaituzkoak ziren, ia naturaz haragokoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 343. orr.

Gizaki garbiak maite du garbi dena, zuzenak maite du zuzentasuna eta beronetara du joera.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 17. orr.

Bere zeregina arautegia betearaztea da, bere lana esparruan zuzentasuna eta ordena zaintzea.  Urtzi Urrutikoetxea   «Zoririk ez» - Imre Kertész, 2003 - 153. orr.

Badakit, ene Jainko, gure asmorik gordeenak aztertzen dituzula eta zuzentasuna maite duzula.  Elizen arteko biblia   1 Kro 29,17

Beharbada justizia eta zuzentasuna batera doaz, baina ez legeen mende, ez modu zientifikoan ulerturik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 56. orr.

Hizkuntz teoria baten zuzentasuna neurtzeko.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 29. orr.

Haren zuzentasuna eta zintzotasuna ezin garaituzkoak ziren, ia naturaz haragokoak.  Jose Morales   «Arima hilak» - Nikolai Gogol, 1998 - 343. orr.

Zorionekoak zuzentasunagatik sufritzen dutenak.  Elizen arteko biblia   1 P 3,13 tit

Nork jartzen du zalantzan justiziaren eta zuzentasunaren ideia gure baitan dugun joera bat dela?  Josu Zabaleta   «Jakintzaren arbola» - Pio Baroja, 2006 - 128. orr.

Izadiaren Metafisika eta ohituren Metafisika arrazoimen espekulatibo nahiz praktikoaren kritikaren zuzentasunaren egiaztapen gisa.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 30. orr.

Zuzentasunaren alde eta Gaizkiaren kontra.  Alberto Ladron Arana   «Eguzki beltzaren sekretua», 2004 - 76. orr.

Guk orain zuzentzat jotzen duguna, ez arrazoimen espekulatiboak bere zuzentasunaren uste osoa ematen digulako, baizik bera arrazoimenaren printzipio moralekin osorik ados dagoelako.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 274. orr.

Zuzentasunaren makilaz zigortu zuenak graziaren gozotasunaz bisita egin zion gau-ikuskariaz.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 184. orr.

Zuzentasuna honela definituko genuke: logika batentzat sistema formal bat proposatzen denean, sintaktikoki ondorioztatzen dena sistema horretan semantikoki ere ondorioztatu egin behar da.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 142. orr.

Demostrazio baten zuzentasuna atzematen jakin duenak ondo ezagutzen dik demostrazioa!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 457. orr.

Abiaduragatik txoria zen, zuzentasunagatik gezia.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 53. orr.

Aditu horiek artikuluan esaten direnen zuzentasuna aztertzen dute, baina balioeste-prozesuaren oinarrian ikertzaileekiko konfiantza dago.  Berria - Gaiak   2006-01-19

Horra zergatik Euskaltzaindiak azpimarratzen duen "Euskal Herria" izenaren egokitasuna, zuzentasuna eta zehaztasuna zazpi probintzia edo lurraldeen osotasuna adierazteko.  Herria   2004-08-12

Zer-nolako begi zorrotzez irakurtzen dituen jatorrizko testuak eta zer-nolako zorroztasunez juzgatzen euskal testuen zuzentasuna eta jatorrizkoarekiko leialtasuna.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 19. orr.

Adreilu metaren ondoan Jabi, makurtuta, begi bat itxi eta bestearekin paretaren zuzentasuna konprobatzen ari zen.  Pablo Sastre   «Elurretan hotsak», 2004 - 9. orr.

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Bazter guztietan goraipatzen zuten Lisaren zintzotasuna; azken finean, txanponak beretzat gorde zitzakeen, Quenuri tutik ere esan gabe; zuzentasun hutsez kontatu zion, inork ez baitzuen sotoan ikusi.  Karlos Zabala   «Parisen sabela» - Emile Zola, 2004 - 84. orr.

Adigaiari baldintza hau gaineratzen bazaio eta esaten bada gauza oro agerpena den aldetik [...] denboran dagoela, orduan oinarri-esakuneak a priori jasotzen du bere zuzentasun objektiboa eta orokortasuna.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 48. orr.

Jainkoaren legeen ala gizalegeen arabera errana da, bere arteziaren eta zuzentasun propioarengatik nornahiri ematen zaion egitekoa ez zaiola beste bati emanen egitera.  Piarres Xarriton   «Enkiridion» - Martin Azpilkueta, 2006 - 155. orr.

Hortaz, "baldintzen ilara [...] baldintzatugabekiraino luzatzen dela" dioen oinarri-esakuneak bere zuzentasun objektiboa duen ala ez duen.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 143. orr.

Zenbait autorek salatu du erlatibismoaren eta pluralismoaren arteko banaketak zuzentasun politikoari baino ez diola erantzuten.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 213. orr.

Idazleak -edo artistak, berdin dio- ez du ez egiaren ez zuzentasun moralaren monopoliorik.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 92. orr.

Kasu horietan, guk, zuzentasun linguistikoaren aurrean ikuspegi filosofikoa hobetsi dugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 17. orr.

Zuzentasun politikoaren garai hauetan oso itsusitzat jotzen dira esaera misoginoak, baina egon, sorginak legez, badaude.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 44. orr.

Zuzentasun politikoak baldintzatutako ekitaldia.  Berria - Kultura   2004-03-02

Teorema psikologiko haiek guztiek beren zuzentasun eztabaidaezina dute.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 174. orr.

Gero, larru-soinekoz jantzita eta paradisutik jaurtita, galdutako jatorrizko zuzentasunik gabe bizi izan ziren bizitza guztian lan handietan eta penientzia latzetan.  Patxi Altuna   «Gogojardunak» - Inazio Loiolakoa, 2004 - 63. orr.

Beren panfletoen zuzentasun gramatikalaz sekulako ika-mika piztu eta, [...].  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 188. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zuzentasun-irizpide objektibo onartuak badaudenez, horiei jarraitzeko aholkatzen dizugu.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 369. orr.

Hizkuntzak bakarka hartuta, zuzentasun-zantzu ahula da hori, gramatika ezberdin askok azal litzaketelako adibide argiak.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 32. orr.

Tokian tokiko zuzentasun arau aldakorrera egokitzen dena.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 204. orr.

Ez dugu beraz zeren lotsa, gizakiaren gogo-bihotzetan bizirik baitirau oraino zuzentasun goseak.  Piarres Xarriton   «De re publica edo politikaz», 2003 - 82. orr.

Baina gure zuzentasun-ezak Jainkoaren zuzentasun nabariago egiten badu, ez al genuke esan behar [...] zuzengabea dela Jainkoa bere haserrea gure gainera isurtzean?  Elizen arteko biblia   Erm 3,5

Indukzioak eta dedukzioak bakoitzak bere zuzentasun- eta zentzuzkotasun-estandar propioak dituelako.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 109. orr.

Bere Semeaz hau esaten du: Zure tronua, oi Jainko, betikoa da, zure erregetza zuzentasun-erregetza.  Elizen arteko biblia   Heb 1,8

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Bestalde, gobernuen raison d'être negatiboa mendekoen artean gizarte-zuzentasun pixka bat ziurtatzea da.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 70. orr.

«Klientelismo fiskal hutsa da, errentaren gaineko zergaren jaitsiera ezkutua zerga handiena ordaintzen dutenentzat», salatu du Vincent Drezet-ek, zerga zuzentasunaren alde jarduten duen Sniu taldeko bozeramaileak.  Berria - Ekonomia   2004-09-19

· Gogoko nuen haren ikastaldien zuzen-zorroztasun apaingarririk gabea.  Juan Garzia   «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 50. orr.

5 zuzentasunez adlag zuzen.

Ireki ahoa zuzentasunez epaitzeko, dohakabe eta behartsuen eskubideak babesteko.  Elizen arteko biblia   EsZ 31,9

Zu egin zaitu errege, zuzenbidez eta zuzentasunez goberna dezazun.  Elizen arteko biblia   2 Kro 9,8

-Zuzentasunez mintzatu zara, bai horixe -esan zion alfakiak-, baina mihiak galdu zaitu, zere argudioak zure kontra baitaude eta kalte egiten baitizute.  Patxi Zubizarreta   «Mila gau eta bat gehiago» - Anonimoa, 2002 - 115. orr.

Justizian konfiantza gutxi nuen lehen, baina Itoizko urtegiaren aferaren ondoren... zuzentasunez bizi nahi duten hiritarren lepotik barre egitea da.  Edurne Elizondo   «Itoiz, porlanezko gezurra», 2004 - 70. orr.

Merkatuek ez dituztela, nahitaez, errenta eta ondasunak zuzentasunez banatzen; hots, errenta eta aberastasun desberdintasun onartezinak sor daitezkeela merkatu jokoaren bidez.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 70. orr.

Kazan hiria "Asiako atea" deitu izan dute zuzentasunez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 121. orr.

Hizkuntza zuzentasunez erabiltzen ez badugu, akabo Jokoa, ez da ongi aterako.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 77. orr.

Jendaila hori ez dabil ez egiaz, ez zuzentasunez, hautsi egin baititu eginak zituen hitzarmena eta zina.  Elizen arteko biblia   1 M 7,18

· Merkatuaren aurrean elementu garrantzitsuena pertsonak izango diren elkartasunezko eta zuzentasunezko gizarte baterako proposamenak eztabaidatzen eta jorratzen dituzte.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 87. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bere zuzentasun (5); zuzentasun osoz (3); zuzentasun politikoaren (3)

bere zuzentasuna (6); gizarte zuzentasuna (4); haren zuzentasuna (3); hitzen zuzentasuna (3); nire zuzentasuna (3); zure zuzentasuna (4); zuzentasuna frogatu (3); zuzentasuna maite (3)

bere zuzentasunaren (3); gizarte zuzentasunaren (3); neure zuzentasunaren ordaina (4); zuen zuzentasunaren (4); zuzentasunaren alde (7); zuzentasunaren ordaina eman (4)

zuzentasunari buruzko (4)

zuzentasunez goberna dezazun (3)

zuzentasunik gabe (4)


zuzentki ik zuzenki1.

zuzentza iz justizia.

Egungo egoerak erakutsi digu zein beharrezkoa den kanpotik eragitea "zuzentza" emakumeen kontrako erasoen aurrean zorrotzagoa eta justuagoa izan dadin.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 169. orr.

Zuzentza eta eskubideak euskararen oroitzan.  Berria - Kultura   2004-10-30

Zuzentzaren maitez bil diran semeekin ixuri daidala bizitz-iturria.  Jokin Urain   «Errotarria», 2006 - 108. orr.


zuzentzaile 1 izond zuzentzen duena.

Eta benetan argitasuna egiten zuten, nola izango zen bada bestela, horretarako luma zuzentzailea erabiltzen hasi ziren lehenek.  Pello Salaburu   «Euskararen etxea», 2002 - 160. orr.

Epaimahaietan parte hartzen dugun emakumeok, neurri zuzentzaile bat sartu behar diogula askotan gure buruari liburu edo lagin batean ikusten ditugun baloreak baliagarriak direla aldarrikatzeko.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 217. orr.

Bere pentsamolde bereziaren oinarri zuzentzailea.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 131. orr.

Hemen ez dago egiaren desideratum zuzentzailerik.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 37. orr.

Aireportua handitzeko Plan Zuzentzailea bertan behera utziko dute.  Berria - Euskal Herria   2004-05-02

Bilbon egin ditu sailburuak adierazpenok, 2002-2005 eperako Jaurlaritzak egindako Etxebizitzaren Plangintza Zuzentzailearen balantzea egiteko izandako agerraldian.  Berria - Euskal Herria   2006-01-13

Ez gara inoiz gai izango Google-k eskaintzen duen posta zerbitzua emateko, baina gureak katalaneko ortografia zuzentzailea izango du.  Berria - Gaiak   2004-09-26

• 2 iz zerbait zuzentzen duen pertsona.

Egile guztiak dira Apeles, baina zapatariaren tentazioa gizakion artean arruntena da, tira, zuzentzaileak baizik ez zuen ikasi bere lana, zuzentzea, alegia, munduan sekula bukatuko ez den bakarra dela.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Hasieratik bereizi izan zirela [...] "kopiatzaileak" alde batetik, alegia artista mimetikoak, errealitateari xehetasunez xehetasun lotzen zitzaizkionak, eta artista heuristikoak bestetik, hau da, asmatzaileak, naturaren zuzentzaileak.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 165. orr.

Gero zuzentzaileek etorri beharko dute arazoei konponbidea bilatzera.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

-Zatoz hona, ene seme, nire zorra pagatu nahi dizut-eta, oker-zuzentzaile hark agindurik utzi didan bezala.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 27. orr.

Anitz urte iragan zituela han, Tres Arroyos-en trenbideetako orratz zuzentzaile egon zela.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 132. orr.

Ideia horren inguruan du antzerki hau antolatu Antton Luku obraren idazle eta zuzentzaileak.  Herria   2005-05-19

3 inprenta probak eta kidekoak zuzentzen dituen pertsona.

Ni bezalako idazle batentzat luxu bat da Inazio Mujika bezalako zuzentzailea edukitzea.  Joseba Zulaika   «ETAren hautsa», 2006 - 9. orr.

Egileek (idazleek, zuzentzaileek, itzultzaileek eta ilustratzaileek), beste edozein langilek bezala, beren lanagatik ordain-sari duina jasotzeko eskubidea dute.  Berria - Kultura   2004-05-01

Costak galdetu du, Asko zuzendu behar izan al duzu, eta zuzentzaileak erantzun du, Ez, irribarre eginez.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 72. orr.

Zuzentzaileak uste du Costak orriak begiratuko balitu, eta errakuntzaz konturatuko balitz, oraindik komentzitzen ahalko lukeela, testuinguru nahaspilatuzko bizpahiru esaldi ukazioz beterikoekin, bizpahiru esaldi kontraesankor eta itxurazkorekin, [...].  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 72. orr.

Egin ezazu kontu nolakoa den zuzentzaileen eguneroko bizitza, pentsa ez ote den tragedia liburu bat behin, eta birritan, eta hiru, lau, bostetan irakurri behar izatea.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Iraganeko zenbait egile espezie horretakoa da, zuzentzaile izugarriak, alegia, Balzac-ek berrikusten zituen probez oroitzen ari naiz.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 21. orr.

Ez da itzulpenaren zehaztasunaz duda egiten duela, bera bezalako zuzentzaile arrunta latinez urri baitabil, baizik eta ezin daitekeelako, benetan ezin daitekeelako sinetsi klerigoa izan ez zen Afonso errege honen ahotik halako harenga korapilotsua atera zitekeenik.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 60. orr.

Beste jende mota bati dagokio arauak jakitea: irakasleei, itzultzaileei, argitaletxe eta hedabideetako hizkuntza zuzentzaileei eta, azken batean, euskara lan tresna dutenei.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 191. orr.

Euskal Itzultzaile Zuzentzaile eta Interpretatzaileen Elkartea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 78. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ez dudala ia zuzentzaile-lanik egin.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 352. orr.

Raimundo Silvak, zuzentzaile-ogibidean zeukan eskarmentu luzeari esker, ez zuen besterik behar alde egin behar zuela konprenitzeko. Gogorarazi beharko dizut zuzentzaile-jendea jende urria dela, soila, literatura eta bizi asko ikusitakoa.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 254. orr.

Raimundo Silva libertitzen da gogoeta sakonaren imitazio honekin, bere zuzentzaile-oroimena bertsoz eta prosaz beteta dago, puskak, zatiak dira, baita esaldi osoak ere, esanahidunak, beste munduetatik etorririko zelula geldi eta dirdiratsuak bailiran oroimenean ilkatzen direnak.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 216. orr.

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Editoreak eta proba zuzentzaileak.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 134. orr.

Ni proba-zuzentzailea baino ez nintzen, nire ardura nagusia deleatur bat egoki trazatzea zen, eta gero egileari horren zergatia azaldu.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 290. orr.

Egunen batean, Ala handia da, edozein liburu-zuzentzailek ordenagailu bat edukiko du.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 40. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

babesle eta zuzentzaile (3); zuzentzaile eta interpretarien (4); zuzentzaile eta interpreteen (12); zuzentzaile jauna (4)

plan zuzentzailea (3); proba zuzentzailea (3)

neurri zuzentzaileak (6)


zuzentzaileburu (corpusean zuzentzaile-buru soilik) iz zuzentaileen burua.

Ez zuen uste izango domina bat jarriko ziotenik edo eguneko gai-zerrendan aipatuko zutenik, zuzentzaile-buru izendatzeko, lehen ez zegoen lanpostua eta orain, agi denez, bai.  Jon Alonso   «Lisboako Setioaren Historia» - José Saramago, 2000 - 131. orr.


zuzentze iz zuzendu aditzaren aditz izena.

Zuzentze eta maisutza hauek nahikoak dira uste izateko berau dela langileek egindako lan guztiaren autore.  Joan Mari Lekuona   «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 87. orr.

Zuzentze batetik koadratze bat ateratzen zen!  Jon Muñoz   «Loroaren teorema» - Denis Guedj, 2006 - 367. orr.

Safam zuzentze judizialpean dago eta sei hilabeteko epea dauka egoera konpontzeko eta enpresaren iraunkortasuna frogatzeko.  Berria - Ekonomia   2004-02-28

Egun horretan amaituko zaie Muxikako Udalak agindutako zuzentze-neurriak hartzeko daukaten epea.  Berria - Euskal Herria   2004-10-06

Egun erabat anakronikoa dirudien Maurice Dobd autore marxistaren kritikari 60-70eko urteetako zuzentze senaren kutsua antzematen zaio.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 87. orr.

Atal honetan orain arte aztertutako puntu guztiek, zuzentze eta bideratze aukera bat dute Programa 21 honen eta horretarako ezarritarako metodologien bidez.  Itziar Eizagirre / Amaia Lizarralde   «Garapen iraunkorra», 2005 - 104. orr.


zuzentzearren adlag zuzentzeko.

Ahal dudan guztia egingo dut okerrak zuzentzearren.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 369. orr.

Horregatik, huts -edo bekatu- barkaezintzat jotzen zuen zera hura zuzentzearren-edo, Donald ahatearen osabak esaten zuen aipu bat ekarri zuen akordura, guztiz aipu jostaria: [...].  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 54. orr.


zuzentzeke adlag zuzendu gabe.

Neskaren izena errepikatzen hasi zen mutila beste behin, erantzuna jasotzeko baino gehiago terapia katartiko gisa, begiak neskagana zuzentzeke, edalontziari eusten zioten bere eskuetan finko, etengabe esaten baitzion: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 95. orr.


zuzenune ik zuzengune.

zuzenxeago adlag apur bat zuzenago.

Zinez karriketan inor egon ez balitz bezala edo, zuzenxeago esateko, espaloietan ikusi zena ikustea komeniko ez balitz bezala...  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 270. orr.


zuzenzale izond gauza zuzenen zalea.

San isidoro-k eta monarkia bisigodoak jada, eta Vitoria eta Suárez-ek, komuneroek, etab., izpiritu espainol jatorra espresatzen dute, tirania ororen kontrarioa, zuzenzalea, etc.  Joxe Azurmendi   «Espainiaren arimaz», 2006 - 77. orr.


zuzenzuzen ik zuzen 21.

zuzenzuzenean ik zuzen 23.

zuzi 1 iz zur erretxinatsuzko zatia edo makila, argi egiteko eskuan eramaten dena. ik lastargi.

Armaturik eta zuzi eta argiontziz horniturik zihoazen.  Elizen arteko biblia   Jn 18,3

Zuziak eta danborrak zeramatzaten, ongi ikusiak eta hobeki entzunak izateko maneran.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 229. orr.

Pippinek zuziak ikusi zituen, eta gero bi zaldizko, astiro zetozenak, atzean jendetza handia zekartela.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 97. orr.

Eguzkia sartu eta erabat ilundu zuenean, labe bat ketan eta zuzi bat sutan igaro ziren hildako abereen zatien artetik.  Jose Antonio Mujika   «Agindutako lurraren bila I», 2002 - 44. orr.

Gaua heldu zenean, zuziak piztu zituzten, eta emakume zerbitzariei eman eusteko.  Juan Kruz Igerabide   «Ulises» - Homero, 2000 - 139. orr.

Gau beneragarri hura distiraz eta ospez jantzi zen, mila zuziren argitan eta gorespen-kantu gardenen soinutan.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 806. orr.

Zuzien sugarrek argitzen zuten areto hura, eta marmolezko eskailera zoragarri bat zegoen goiko solairuetara igotzeko.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 75. orr.

Haizea hain zen han gaiztoa non gure zuziek, sugarra galduta ia, ozta-ozta argitzen baitzuten.  Koro Navarro   «Kontakizunak» - Edgar Allan Poe, 2000 - 122. orr.

Apurka-apurka, zuzien sugarrak moteldu eta itzali egin ziren, eta Merry ilunpean zebilela ohartu zen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 164. orr.

Jaunaren zuzia ez zen oraino itzalia.  Elizen arteko biblia   1 Sm 3,3

Ia ahituriko zuzia txinpartaka itzali zen, eta ilunpeak marea gisa bildu zuen.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 227. orr.

Han, eskaileran, zuziak eta ezpatak eskuetan, Denethorren zerbitzariak zeuden.  Agustin Otsoa   «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 155. orr.

Gero, eskuetan zuziak genituela, ziudadelako sotoetara gidatu gintuen Domingok.  Aingeru Epaltza   «Mailuaren odola», 2006 - 278. orr.

Haren hitzak zuziak bezala erretzen zuen.  Elizen arteko biblia   Si 48,1

Jo zuen turuta hirugarren aingeruak, eta zerutik izar handi bat jausi zen, zuzia bezala sutan.  Elizen arteko biblia   Ap 8,10

Harry, Ron eta Hermioneren aurretik igaro eta zuziaren argimutiletik askatu zuen Norris andrea.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 121. orr.

Bildu eta kiribilduz, zuzitarako balio dizu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 497. orr.

Konturatu zen zoro bat eta zuzi bat aski direla dena hondatzeko.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 89. orr.

Zuzi bat besoa luzatuta bizkor birarazten baldin bada, suzko eraztun bat ikusiko da.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 35. orr.

Askatasunaren Estatuari zuzia erori zaiola.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 22. orr.

Nork jaso nahi du zuzia?  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 86. orr.

Gas kantitate gehiegi dagoenean zuzian erretzen da atmosferara bidali aurretik, negutegi efektua eragin baitezake, eta legeak mugatzen du metano isurketa  Berria - Euskal Herria   2004-02-25

2 (izenondo eta izenlagunekin)

Urrezko domina erakusten du, eta zuzi olinpikoaren irudiak gainjartzen dira, kea dariola, eta ehunka uso hegatsez.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 216. orr.

Enpedoklesen alboetan, esklabo zenbaitek zuzi handi batzuk zeuzkaten jasorik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 31. orr.

Bere leiho garaien argitan, horma-sabaien edergailuetako margolanen pean, ostatu-zuloetako zuzi ketsuak imajinatu zituen.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 65. orr.

Kriseilu eskegiak eta ke ugariko argi zalanzkorrez dizdiz egiten duten zuzi erretxinatsuak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 325. orr.

Zurdazko zuzi izeki bat astinduz eskuan.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 129. orr.

Zuzi izeki berrien argipean.  Joan Mari Irigoien   «Lur bat haratago», 2000 - 571. orr.

Gudu-gurdiak arrapaladan doaz kale eta plazetan barrena, zuzi piztuak bezala, tximista bezain bizkor.  Elizen arteko biblia   Na 2,5

Hain zen sakona ilunpea, non erretxinazko zuzi batez argitu behar izan baitzuen ehorzleak etxe izurri-joaren sarbidea.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 127. orr.

Begiak suzko zuziak bezalakoak zituen.  Elizen arteko biblia   Dn 10,6

Greziarrek Maia jainkotxar hau aplakatzeko, elorrizko bost zuzi zeramazkioten tenplura.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 198. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Zuzi-sail handi bat ikusi zuten, bide hartan bertan beraiengana zetorrena; izar-taldea zirudien, dantza ibilian.  Patxi Ezkiaga   «On Kixote Mantxako» - Miguel de Cervantes, 2005 - 59. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Harrizko hormak Gringottsekoak bezalako gar-zuziek argitzen zituzten.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 105. orr.

Neure egoitza izateko aukeratu nuen hirian, Jerusalemen, ene zerbitzari Davidek argi-zuzi bat izanen du beti nire aurrean.  Elizen arteko biblia   1 Erg 11,36

Ezko-zuzi bat erosi du eta, gaua heldu denean, aitaren ohe aurrean piztu.  Anjel Lertxundi   «Konpainia noblean», 2004 - 110. orr.

Pazko-zuziaren argizaritik ezer ea lortzen zuten, kortako ganaduari adarrean ginbeletaz zuloa egin eta han sartzeko.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 148. orr.

5 irud/hed

Suak, izan ere, hamar segundoren buruan zuzi bihurtu dizu hegazkina! Dresden osoa zuzi bat egina dago.  Josu Zabaleta   «Gerrako pilotu» - Antoine Saint-Exupéry, 2003 - 55. orr.

Zuzi gartsu bat zeukan bularraldean sutan, horditasun magiko batek ureztatzen zion arima, bizigogo berri batek eragiten zien bere kirioei.  Patxi Zubizarreta   «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 140. orr.

Filosofiaren zuziak asmakeria hauek argitu zituenetik, jainkoaren kimera zapalduta geratu zenetik, [...].  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 146. orr.

Juanito Muñagorri izan zen gure herrian abertzaletasunaren zuzia piztu eta indartu zutenetako bat.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 94. orr.

Ezin da sinetsi nolako inozokerietan eror gaitezkeen arrazoiaren zuzia bazterrean utzita argudiatzen saiatzen garenean.  Juan Martin Elexpuru / Bego Montorio   «Filosofia apaingelan» - Sade, 2001 - 251. orr.

Soinean zeraman, bera ere ezin egon konturatu gabe, edertasunaren zuzia.  Anton Garikano   «Farorantz» - Virginia Woolf, 2001 - 45. orr.

Denbora laburrean bizidunen belaunaldiak aldatu egiten dira eta, lasterkariek bezala, biziaren zuziak elkarri ematen dizkiote.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 103. orr.

Idien izaeran aire mantsoa bizi da, eta hura ez du inoiz asaldatzen suminaren zuzi ketsuak.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 183. orr.

-Dresden osoa zuzi bat egina dago.  Fernando Rey   «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 85. orr.

Heriotzatu behar dituztenek horixe besterik ez omen zaukatek gogoan, ile bustiaren zuzia haragi zurian.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 68. orr.

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Pobretasunaren argi-zuzia ipini zien eskuetan fedearen atetik sartzen zirenei eta huraxe ezarri zuen etxearen lehen oinarritzat.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 911. orr.

Ortziko gau-zuziak ere, goraki hegan, ez al dakusu nolako gar ildo luzeak egiten dituzten, naturak ibilerari emandako edozein norabidetan?  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 109. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

argi zuzi (3); eskuan zuziak (3); zuzi bat sutan (4); zuzi piztuak (5); zuzia piztu (3); zuziak bezala (3); zuziaren argimutiletik (3); zuzien argi (3)


zuzidun izond/izlag zuzia duena.

Gauez zelatan, hura hiltzen saiatu zen, haren esklabo zuzidunak hankaz gora botarik.  Juan Garzia   «Bizi alegiazkoak» - Marcel Schwob, 2002 - 60. orr.

Plaza utzi zuen, zuzidun soldaduak berekin eramanez.  Karlos Zabala   «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 325. orr.


zuzitu, zuzi(tu), zuzitzen da ad birrindu.

Han bizi zen, bakarrik eta etsita, saminak zuziturik, zoritxarraren zoritxarrez bere buruaz beste egitea baizik gogoan ez zerabilela.  Josu Zabaleta   «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 164. orr.


zuzkidura 1 iz hornidura.

Aspirina eferbeszenteen kaxa hor zen, nire ekarpen bakarrenetariko bat etxe horretako zuzkidurei.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 208. orr.

Bigarren liburuan egokiagoa iruditu baitzait lehendabizi eraikinetan prestatu behar diren material-zuzkidurari buruz hitz egitea, zertarako erabiliko diren aipatuz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 850. orr.

2 irud/hed

Giza izaeraren zuzkidura bikaina.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 277. orr.

Arrazoimenaren zuzkidura osoa Filosofia hutsa dei dakiokeen landualdian egitatean aipatu diren hiru arazoetara bideratzen da.  Ibon Uribarri   «Arrazoimen hutsaren kritika» - Immanuel Kant, 1999 - 270. orr.


zuzmur ik surmur.

zuzpergarri ik suspergarri.

zuzpertu ik suspertu.

zuzpertze ik suspertze.

zuzpirio ik suspirio.

zuztar (129 agerraldi, 46 liburu eta 10 artikulutan; orobat txustar g.er., txuster g.er. eta txuztar g.er.) 1 iz sustraia.

Mihura landarerik sakratuena bilakatzen da horrela: haritza berez landare "aukeratua" izanik, haritzaren izpiritua mihurari iristen zaio, zuztarrik lurreraino sartu gabe ere, gainean fotosintesia egitea eta bizia ateratzea lortu baitu. Hobe zela barrabas-belarra bilatu, eta zuztar-zuztarretik ateratzea, artoa galtzen ikusi, eta negar egitea baino.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 501. orr.

Buruaz baiezkoa egin zuen neskatxak, bere ile gorrien zuztarretaraino gorrituz eta ukondoa gurinaren platertxoan sartuz.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sekretuen ganbera» - J.K. Rowling, 2001 - 43. orr.

Hagina zuztarretik atera ezkero, minxor bat gelditzen da luzaroan, "han dagoela esaten du".  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 201. orr.

Orobat, zakilaren gorputza eta klitoriarena ere berdinak dira, baita bien zuztarrak ere.  Luis Elberdin   «Sexua noiznahi», 2005 - 54. orr.

Laster estropezu egiten hasi da zuztarrekin, enbor ustelak gainditu ezinik.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 113. orr.

Gizon harengatik balitz, Collion gintuan ordu honetan, zuztarrak jaten.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 67. orr.

Subertsioak zuztar luzeak ditu Gipuzkoan.  Koldo Izagirre   «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 26. orr.

Horiek denak zuztar bateko jakiteak dira, jakite huts zertangabeak.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 36. orr.

Azken buruan, ez al zuen zuztar bera, aldez behintzat, determinismoaren eta kausalitatearen banderadun gelditu zen [...] Einsteinek Bohr, Heisenberg eta abarren inderterminismoarekin eta probabilismoarekin izan zuen zeingehiagoka edo zeinegiagokak?  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 106. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Sustraiekin pipak egiteko erabiltzen diren txilar zurtoin-luze eta zuztar-egurtsu horietako bat.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «Bizitza eredugarriak», 2006 - 19. orr.

Hiru lore zuztar-luze hartuta.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 115. orr.

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Ikusirik hosto-zuztar horiek, adarrak apaintzen dituen parpaila berde hori haize kirriaren pean ikaraz, kale egiteko beldur balego bezala.  Juan Garzia   «Sagua, eulia, eta gizakia» - François Jacob, 2004 - 38. orr.

Gosarikoak jaso gabe zituen oraindik eta harraskako putzua tipula zuztarrez eta txikoria hostoz leporaino beterik.  Berria - Kultura   2004-08-20

Autoa arbola-zuztar baten kontra, eta une batez irratiko pieza irentsi zuen krakatekoa.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 112. orr.

Eguzkipean urtzen ari diren gari-zuztar jelatuak dirudite.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 51. orr.

Hesi ondotik pasatzerakoan, elorri zuztar bat moztu, hostoak kendu eta arantzak utzi ditu.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 122. orr.

Kakaz, zaineraino karraskatutako zorne-belarrez, aza-zuztarrez eta malba-hostoz egindako pila baten gainean eserita.  Itziar Otegi   «Axenario» - Jules Renard, 2006 - 30. orr.

4 irud/hed

Jakin egin behar nuen gai nintzela Hansen itzala betiko hondoratzeko Katedralaren zuztarretan.  Hasier Etxeberria   «Arrainak ura baino», 1999 - 113. orr.

Tonto zuztar horiek gu atzoko astakeriaz ahaztea nahi dutela ematen din, esaien bestela horko hiru gazte horiei.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 99. orr.

Amonaren ipuin maitagarrien kontu hori zuztarreraino sarturik daukagu gure topikoen altxorrean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 20. orr.

Janari gehientsua neke handirik hartu gabe irensteko moduan salduko da, bere ontzian, kuzinatua, hezur, zuztar eta azalik gabe, txikituta.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 103. orr.

5 zigarroez eta kidekoez mintzatuz, punta, hondakina.

Ez zitzaion zigarro zuztarrak lurrean zanpatzea gustatzen: hormen aurka eta ateen markoen aurka itzaltzen zituen beti.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 70. orr.

Puru baten zuztarra hortzetatik kendu barik agurtu zituen.  Josu Landa   «Odolbildua», 2002 - 162. orr.

Puru-zuztarrari ausiki egin dio ondoren.  Harkaitz Cano   «Neguko zirkua», 2005 - 173. orr.

Garrasi egiterakoan, puru zuztarra ez zitzaion ahotik mugitu.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 79. orr.

Cesar Telleriak, urte luzetan bere buruzagi eta orain lankide parekide zuenak zigarroa zuztarreraino ahitu arte itxaron zuen.  Harkaitz Cano   «Pasaia blues», 1999 - 66. orr.

Lasaitasunez uretara bota du musuzapi odolez zikindua, zigarroaren txustarra botako lukeen sosegu berberaz.  Paddy Rekalde   «Ragga-ragga dator gaua», 2006 - 142. orr.

Ez nion esan Madrilgo Santa Anako taberna batean erre nuela neuk azken aldiko txusterrik onena.  Iñigo Aranbarri   «Hitzak eta giltzak», 2001 - 21. orr.

6 mutxikina;.

Kamioi altu bat zen, sei gurpilekoa, eta tu egin geniezaiekeen goi hartatik aldamenetik igarotzen zitzaizkigun autoei, eta sagar zuztarrak bota espaloiko emakumeei. haien amaordea zeharo txundituta geratzen zen goizero, harri koskorrak, hostoak, sagar zuztarrak, trapu puskekin egindako panpinak, eta han bildutako beste gauza bitxiak aurkitzen zituenean.  Koro Navarro   «Artistakume baten erretratua» - Dylan Thomas, 1999 - 96. orr.

· Tomate-zuztarrak, zabor-poltsara.  Anjel Lertxundi   «Zorion perfektua», 2002 - 53. orr.

7 zakila.

Jakina, zuk orain uste duzu mandingoak kristoren zuztarra zeukala esango dudala, baina hala uste baduzu, ez dakizu zer den sexu adultoa.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 89. orr.

Gihartsuena ohera hurbildu da, baina besteak gelditu egin du, bere haragi gogor eta sutsuko zuztar zaintsua erakutsiz.  Juan Martin Elexpuru   «Esku bakarrarekin irakurtzeko kontuak» - Pilar Cristobal, 1999 - 46. orr.

8 hanka zuztar (orobat hankazuztar) hanka giharrak.

Ikaragarri sufritu zuten zati horretan zaldiek, hanka zuztar sendoko mutil handiek, ordokizale petoek.  Berria - Kirola   2004-09-30

Egoi Martinez [...] hankazuztar sendoko mutila da, ordokizalea, zaldi indartsua.  Berria - Kirola   2004-05-19

Suitzako eguzkiak sutan jarri zizkien hanka zuztarrak Phonak taldeko txirrindulariei, baina haien giharrak bakarrik berotu zituen, nonbait.  Berria - Kirola   2004-05-01

Eta Pirinioetan gora baten baten hankazuztarrek behartu ederra hartu behar dute.  Berria - Kirola   2004-07-13

Hauspoak kito esaten du eta hanka zuztarretako giharrek bale.  Berria - Kirola   2006-04-19

· Ann Pudeatorren baso-mutil baten neurriko beso-zuztarretan jarri zuen gero arreta.  Anjel Lertxundi   «Azkenaz beste», 2005 - 29. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

hanka zuztarrak (5)


zuztarbako izond sustraigabea.

Eta hauek ez dira literatoen, semiotikoen edo psikotikoen solas merkeak: hauek, injineruek eta zientifiko zuztarbakoek besterik uste badute ere, fisiko teoriko argienen solas zuhurrak eta jolas zintzoak dira.  Iñaki Segurola   «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 46. orr.


zuztardun izond sustraiduna.

Eboluzioaren alde dauzkagun datuak, hau da, gaurko, atzoko eta hereneguneko 'fotoak', gero eta ugariagoak, eboluzioa teoria metazientifiko onargarria egiten dutenak, teoria zientifiko zuztardunak deitu ohi ditugun horietakoa.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 98. orr.


zuztarpeko izlag

Zeinu harritua margotzen zen bere aurpegian, zeinaren ahotik, porru gordin baten zuztarpeko bixarrak ateratzen baitziren.  Jon Alonso   «Euskal karma», 2001 - 75. orr.


zuztartu, zuztar(tu), zuztartzen 1 da/du ad sustraitu.

Halako batean, erroak zuztartzen joan ziren.  Pello Zabala   «Zeruan zer berri», 2006 - 52. orr.

Baina non zuztartuta dagoen gizakiagan eginbeharra, askatasuna beragan daraman eginbeharra, ezin du zuzen erakutsi.  Jenaro Garate   «Gizakia maitagogoa da», 2001 - 54. orr.

Gizona ez da jiratzen ausartzen; ezin du aurrera egin; oinak lurrean zuztartu zaizkio.  Eskarne Mujika   «Berdin dio» - Agota Kristof, 2005 - 13. orr.

Horrenbeste zuztartua zegoen zelten kulturako ospakizuna, kristau erlijioak zain beretik bereganatu zuen.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 427. orr.

Egiptoko Irteera izango da justuki, Pazkoarekin betiko lotuko dutena: herriaren zain eta hezurrak hantxe baitituzte zuztartuta sentitu.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 105. orr.

• 2 (era burutua izenondo gisa)

Han artaburu bat sumatu nuen, landare zuztartuan, liana batez inguraturiko leka bat gainean zuena.  Xabier Olarra   «Estilo-Ariketak» - Raymond Queneau, 2005 - 221. orr.


zuzulu ik zizelu.